KALİTE - klimud.org · Pre-analitik Hatalar •Hatalıtest istemi •Test isteminde eksik yanlışbilgi •Kayıtsıznumune •Hatalıkayıt •Kaybolan numune •Tekrar alınannumune

KALİTE SİZSİNİZ

Uzm. Dr. Özgür APPAK

Prof. Dr. A. Aydan ÖZKÜTÜK

Prof. Dr. Nuran ESEN

Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi

Tıbbi Mikrobiyoloji A.D

4.Ulusal Klinik Mikrobiyoloji Kongresi, 08-12 Kasım 2017

Sunum Planı

Güvenlik raporlama sistemi

Laboratuvar süreçleri

Laboratuvar hata nedenleri

Sağlıkta kalite sistemi


Tıbbi Hata:

Hastalara sağlık hizmeti verilirken tıbbi müdahalenin amaçlandığı

şekilde tamamlanamaması

Malpraktis

‘’Hekimin tedavi sırasında standart uygulamayı yapmaması, beceri

eksikliği veya hastaya tedavi vermemesi ile oluşan zarar’’ şeklinde

tanımlanmıştır.




http://grs.saglik.gov.tr/


Laboratuvar süreci

Pre-preanalitik


Pre-analitikAnalitik

Post-analitik

Post-postanalitik

Preanalitik

Hastanın

hazırlanması

Numune alımı

Laboratuvara kabul

Ön Hazırlık


Pre-analitik Hatalar

• Hatalı test istemi

• Test isteminde eksik yanlış bilgi

• Kayıtsız numune

• Hatalı kayıt

• Kaybolan numune

• Tekrar alınan numune

• Hatalı numune kabı/tüpü

• Boş numune kabı/tüpü (içinde numune yok)

• Son kullanma tarihi geçmiş tüplere numunealınması

• Barkodsuz numune

• Uygunsuz alınmış numune

• Yetersiz numune

• Hemolizli/Pıhtılı numune

• Numune alma zamanının kaydedilmemesi

• Uygunsuz transfer koşulları

• Belirlenen maksimum numune transfer süresinin aşılması

• Numunelerin karışması

• Reddedilmesi gereken numunenin kabulü

• Otomasyon arızası

• Uygunsuz saklanmış numune

• Miadı geçmiş kit tespiti

• Miadı geçmiş malzeme tespiti

• Malzeme transferinin uygun şartlarda yapılmaması

• Laboratuvar ortam ısısının uygunsuzluğu

• Cihaz bakımlarının yapılmaması

• Besiyerinin uygun hazırlanmaması

• Lipemik/İkterik numune


Postanalitik

Preanalitik


Analitik Hatalar

• Otomasyon arızası

• Cihaz arızası

• Cihaz pipetasyon arızası

• Numunenin yetersiz homojenizasyonu

• Test çalışma prosedürlerine uyulmaması

• Ekim Hataları

• Dış kalite kontrol çalışmasında uyumsuzluk

• Uygunsuz kalite kontrol sonucu ile çalışmak

• İç kalite kontrol çalışılmaması

• Uygunsuz inkübasyon sıcaklığı/süresi

• Uygunsuz boyama tekniği

• Uygunsuz dilüsyon

• Uygunsuz solüsyon kullanılması

• Sonucun yanlış değerlendirilmesi

• Hatalı teknik onay


Analitik Dönem

İç kalite kontrol

Doğruluk ve tekrarlanabilirliğin takibinde kullanılır.



Dış Kalite Değerlendirme

Bir dış kuruluş aracılığıyla laboratuvar performansının değerlendirildiği

sistem

- Laboratuvar performansının bir ölçütü

- Sistemik hatalarda erken uyarı

- İyileşme için önemli


Analitik Dönem

Dış Kalite Kontrol

THSK www.thsk.saglik.gov.tr

UK NEQAS www.ukneqas.org.uk

CAP www.cap.org

QCMD www.qcmd.org

INSTAND www.instandev.de/en.html

Digital PT www.digitalpt.com


http://www.thsk.saglik.gov.tr/

http://www.ukneqas.org.uk/

http://www.cap.org/

http://www.qcmd.org/

http://www.instandev.de/en.html

http://www.digitalpt.com/



Postanalitik Hatalar

• LBS arızası

• Sonuçların sisteme hatalı girilmesi

• Hatalı rapor

• Hasta raporlarının kaybedilmesi

• Zamanında verilmeyen sonuç

• Panik değerin geç bildirilmesi/ bildirilmemesi



Kritik Değer Süreci

KRİTİK DEĞER LİSTESİHBYS de

Tanımlanmalı

UYARI SİSTEMİ(renk değişimi, ses vb)

BİLDİRİM

Mikrobiyoloji Laboratuvarı Kritik Değer Listesi


MİKOBAKTERİYOLOJİ

TÜM ÖRNEKLERİN ARB DİREK BAKISI Aside dirençli basil görülmesi

TÜM ÖRNEKLERDE İDENTİFİKASYON MTK VE TDM

TÜM ÖRNEKLERDE ANTİBİYOTİK DUYARLILIK TESTİ

Direnç Saptanması

TÜM ÖRNEKLERDE MOLEKÜLER TEST M.tuberculosis kompleks DNA’sı saptanması

MİKOLOJİ

SİSTEMİK ÖRNEKLERİN DİREK BAKISI Hif görülmesi

BOS DİREK BAKISI Maya (Candida, Cryptococcus neofarmans vb.) görülmesi

MOLEKÜLER MİKROBİYOLOJİ

BOS Herhangi bir Mikroorganizmaya ait nükleik asit testi (+)


Gösterge



SKS Hastane Seti


5 Boyut

39 Bölüm


Pre-analitik Dönem

Mikrobiyoloji laboratuvar testleri ile ilgili analiz öncesi süreçler

kontrol altında tutulmalıdır

Numunelerin laboratuvara kabulü ve analize hazırlanmasına yönelik

süreçler kontrol edilmelidir


ÇEKİRDEK STANDART

Analitik Dönem

Laboratuvar testlerinin iç kalite kontrol çalışmaları yapılmalıdır

Laboratuvar testlerine yönelik dış kalite değerlendirme çalışmaları

yapılmalıdır


ÇEKİRDEK STANDART

Post-analitik dönem

Antibiyotik duyarlılık test sonuçlarının kısıtlı bildirimine yönelik

düzenleme yapılmalıdır

Panik değerlerin zamanında ve etkin şekilde bildirimi sağlanmalıdır


ÇEKİRDEK STANDART

UYGUNSUZLUK

SIKLIK DÜZEYİ

GÜVENLİK BOYUTUETKİ ALANI



Karşılanma Düzeyine Göre Elde edilen Puan


Özet

Tıbbi laboratuvarlarda hataların en büyük kaynağı preanalitik dönemdir

Hataları en aza indirebilmek için tüm süreçler izlenmeli ve kontrol edilmelidir

İzlem yöntem geçerli kılma/doğrulama, iç kalite kontrol ve dış kalite

değerlendirme süreçlerini içermelidir

Süreçler kalite göstergeleri ile düzenli olarak izlenebilir

Doğru, güvenilir ve geçerli laboratuvar sonucu ancak laboratuvarımızda kalite

güvencesi ile sağlanır


4.Ulusal Klinik Mikrobiyoloji Kongresi, 08-12 Kasım 2017 Teşekkürler

Documents

KALİTE - klimud.org · Pre-analitik Hatalar •Hatalıtest istemi •Test isteminde eksik yanlışbilgi •Kayıtsıznumune •Hatalıkayıt •Kaybolan numune •Tekrar alınannumune