KANIN BLEM VE LEVLERDo.Dr. Mustafa ALTINIIKADTF Biyokimya AD2008

Kan, organizmada gerekte kapal bir kanallar sistemi iinde dolaan bir dokudur.

Her bedende 5 - 6 litre aras kan bulunur. Bu miktar ortalama vcut arlnn %7-8'ini oluturur.

Kann yars, sv olan blmden yani plazmadan meydana gelir. Dier yars ise kann iinde eitli grevler stlenmi olan hcreler veya molekllerdir.

Kann ekilli elemanlar, eritrosit, lkosit ve trombositlerdir.

Kandaki hcreler, vcuttaki kan miktarnn yarsn oluturmalarna ramen, yan yana dizildikleri takdirde 96.500 km'lik bir izgi oluturabilecek kadar fazladrlar. Bu, dnyann evresini iki kez dolamaya yeterli bir uzunluktur.

Kan plazmas, kann sv ksmdr. Plazma, tm kann %55-60n oluturur.

Kan plazmas, % 91 su, % 8 organik maddeler ve % 1 inorganik maddelerden olumutur. Organik bileenlerin tamamna yakn, proteindir ve plazma iin proteinlerin suda znmesiyle meydana gelir denir. Plazmann temel proteini albumin, globulin ve fibrinojendir. 100 mililitre plazmada 4,5 gr albumin, 2,5 gr globulin ve 0,3 gr fibrinojen bulunur.

Proteinlerden baka plazmada alnan gdalarn metabolizma rnleri olan rik asit, kreatinin, amino asitler gibi bir takm organik molekller de bulunur. Dier organik maddeler ise glukoz, yalar ve kolesteroldr.

Plazmann balca inorganik bileenleri elektrolitlerdir. Bunlar sodyum (Na+), klorr (Cl-), kalsiyum (Ca++), fosfat (PO4-3), slfat (SO4-2) ve manezyum (Mg++)dur.

Damardan bir santrifj tpne alnan kan kendi haline braklrsa ierdii ekilli elemanlar phtlama faktrleriyle birlikte kerek ayrlrlar (phtlama, koagulasyon) ve pht oluur. Phtnn zerindeki sv ksm serumdur.

Pht iinde fibrin, eritrosit, trombosit ve lkositler bulunur.

Phtlamas antikoagulanla nlenmi kan bir tpte kendi haline braklrsa ekilli elemanlar dibe kerek ayrlrlar, stte olan sv ksm plazmadr. Bu, ierisinde trombositleri de ierir.

Serumun plazmadan fark, zellikle fibrinojen olmak zere baz phtlama faktrlerini ve trombositleri iermemesidir. Serumda, plazmada bulunan dier maddeler bulunur. Ayrca phtlama srasnda, trombositlerden aa kan aldolaz, laktat dehidrogenaz ve asit fosfataz gibi enzimler de seruma geerler.

Bilirubin ve karotenler seruma sar renk verirler. Normal serumun rengi parlak sardr.

Kann grevleri:1) Kan, besin maddelerini veya bunlarn sindirim rnlerini barsaklardan ve karacierden dokulara; dokulardan da karaciere veya bir baka dokuya tar.2) Kan, akcierler ile dokular arasnda solunum gazlarnn alveriini ve tanmasn salar.3) Kan, metabolizmann re ve rik asit gibi artk rnlerini atlmak zere bbreklere, deriye, barsaklara ve karaciere tar.4) Kan, etkileriyle organlarn fonksiyonlarn uyaran veya yavalatan enzim, hormon, vitamin gibi maddeleri dokular arasnda tar.

5) Kan, ierdii lkosit, antikor ve antitoksinlerle organizmay mikroorganizmalara kar korur.6) Kan, vcudun elektrolit, su ve asit-baz dengesini dzenler.7) Kan, vcut yzeyine yaylp geri ekilerek vcudun ssn dzenler.