70
BORÇLAR KANUNU Kanun Numarası: 818 Kabul Tarihi: 22/04/1926 Yayımladığı Resmi Gazete Tarihi: 29/04/1926 Yayımladığı Resmi Gazete Sayısı: 359 BİRİNCİ KISIM : UMUMİ HÜKÜMLER BİRİNCİ BAP : BORÇLARIN TEŞEKKÜLÜ BİRİNCİ FASIL : AKİTTEN DOĞAN BORÇLAR A - AKDİN İNİKADI I:İKİ TARAFIN MUVAFAKATİ 1 - UMUMİ ŞARTLAR Madde 1 - İki taraf karşılıklı ve birbirine uygun surette rızalarını beyan ettikleri takdirde, akit tamam olur. Rızanın beyanı sarih olabileceği gibi zımni dahi olabilir. 2 - İKİNCİ DERECEDEKİ NOKTALARIN MESKUT KALMASI: Madde 2 - İki taraf akdin esaslı noktalarında uyuşurlar ise ikinci derecedeki noktalar sükutla geçilmiş olsa bile akde münakit olmuş nazariyle bakılır. İkinci derecedeki noktalar hakkında uyuşulamadığı takdirde hakim, işin mahiyetine bakarak onları tayin eyler. Akitlerin şekillerine müteallik hükümler mahfuzdur. II:İCAP VE KABUL 1 - KABUL İÇİN MÜDDET TAYİNİ Madde 3 - Kabul için bir müddet tayin ederek başka kimseye bir akdin yapılmasını teklif eden kimse, bu müddetin hitamına kadar icabından dönemez. Bu müddet bitmeden evvel kabul haberi kendisine yetişmezse, icap ile bağlı kalmaz. 2 - KABUL İÇİN MÜDDET TAYİN OLUNMAKSIZIN İCAP A HAZIRLAR BEYNİNDE Madde 4 - Kabul için bir müddet tayin olunmaksızın hazır olan bir şahsa karşı vaki olan icap derhal kabul olunmadığı takdirde, anı yapan bağlı kalmaz. İki taraf yahut vekillerinin bizzat telefon ile yaptıkları akitlere hazırlar arasında icra olunmuş nazariyle bakılır. B GAİPLER ARASINDA: Madde 5 - Hazır olmıyan bir şahsa karşı müddet tayin olunmaksızın dermeyan olunan icap, zamanında ve muntazam surette irsal olunmuş bir cevabın vusulüne intizar edebileceği dakikaya kadar, onu yapan hakkında lüzum ifade eder. Bu kimsenin icabını zamanında vasıl olmuş addetmeğe hakkı vardır. Vaktinde gönderilen kabul haberi icabı yapana geç varır ve o kimse onunla mülzem olmamak iddiasında bulunursa keyfiyeti derhal kabul edene bildirmeğe mecburdur. 3 - ZIMNİ KABUL: Madde 6 - İcabı dermeyan eden kimse gerek işin hususi mahiyetinden gerek hal ve mevkiin icabından naşi sarih bir kabule intizar mecburiyetinde olmadığı takdirde, eğer icap münasip bir müddet içinde reddolunmamış ise, akde münakit olmuş nazariyle bakılır.

Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça

  • Upload
    others

  • View
    1

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça

BORCcedilLAR KANUNU

BORCcedilLAR KANUNU

Kanun Numarası 818

Kabul Tarihi 22041926

Yayımladığı Resmi Gazete Tarihi 29041926

Yayımladığı Resmi Gazete Sayısı 359

BİRİNCİ KISIM UMUMİ HUumlKUumlMLER

BİRİNCİ BAP BORCcedilLARIN TEŞEKKUumlLUuml

BİRİNCİ FASIL AKİTTEN DOĞAN BORCcedilLAR

A - AKDİN İNİKADI

IİKİ TARAFIN MUVAFAKATİ

1 - UMUMİ ŞARTLAR

Madde 1 - İki taraf karşılıklı ve birbirine uygun surette rızalarını beyan ettikleri takdirde akit tamam olur

Rızanın beyanı sarih olabileceği gibi zımni dahi olabilir

2 - İKİNCİ DERECEDEKİ NOKTALARIN MESKUT KALMASI

Madde 2 - İki taraf akdin esaslı noktalarında uyuşurlar ise ikinci derecedeki noktalar suumlkutla geccedililmiş olsa bile akde muumlnakit olmuş nazariyle bakılır

İkinci derecedeki noktalar hakkında uyuşulamadığı takdirde hakim işin mahiyetine bakarak onları tayin eyler

Akitlerin şekillerine muumlteallik huumlkuumlmler mahfuzdur

IIİCAP VE KABUL

1 - KABUL İCcedilİN MUumlDDET TAYİNİ

Madde 3 - Kabul iccedilin bir muumlddet tayin ederek başka kimseye bir akdin yapılmasını teklif eden kimse bu muumlddetin hitamına kadar icabından doumlnemez Bu muumlddet bitmeden evvel kabul haberi kendisine yetişmezse icap ile bağlı kalmaz

2 - KABUL İCcedilİN MUumlDDET TAYİN OLUNMAKSIZIN İCAP

A HAZIRLAR BEYNİNDE

Madde 4 - Kabul iccedilin bir muumlddet tayin olunmaksızın hazır olan bir şahsa karşı vaki olan icap derhal kabul olunmadığı takdirde anı yapan bağlı kalmaz

İki taraf yahut vekillerinin bizzat telefon ile yaptıkları akitlere hazırlar arasında icra olunmuş nazariyle bakılır

B GAİPLER ARASINDA

Madde 5 - Hazır olmıyan bir şahsa karşı muumlddet tayin olunmaksızın dermeyan olunan icap zamanında ve muntazam surette irsal olunmuş bir cevabın vusuluumlne intizar edebileceği dakikaya kadar onu yapan hakkında luumlzum ifade eder

Bu kimsenin icabını zamanında vasıl olmuş addetmeğe hakkı vardır Vaktinde goumlnderilen kabul haberi icabı yapana geccedil varır ve o kimse onunla muumllzem olmamak iddiasında bulunursa keyfiyeti derhal kabul edene bildirmeğe mecburdur

3 - ZIMNİ KABUL

Madde 6 - İcabı dermeyan eden kimse gerek işin hususi mahiyetinden gerek hal ve mevkiin icabından naşi sarih bir kabule intizar mecburiyetinde olmadığı takdirde eğer icap muumlnasip bir muumlddet iccedilinde reddolunmamış ise akde muumlnakit olmuş nazariyle bakılır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

4 - İLTİZAMSIZ İCAP VE ALENİ İCAP

Madde 7 - İcabı dermeyan eden kimse bu baptaki hakları mahfuz olduğunu sarahaten beyan eder yahut akdi iltizam etmemek niyetinde olduğu gerek halin muktezasından gerek işin hususi mahiyetinden istidlal olunursa icap luumlzum ifade etmez

Tarife ve cari fiyat irsali icap teşkil etmez

Semenini goumlstererek emtia teşhiri kaideten icap addolunur

5 - İLAN SURETİYLE VUKU BULAN VAİTLER

Madde 8 - Bir iş veya bir şey mukabilinde ilan suretiyle bir bedel vadeden kimse vadine tevfikan o bedeli vermeğe mecburdur

O iş veya o şey husule gelmeksizin o kimse vadinden nuumlkul ederse vaadettiği bedeli tecavuumlz etmemek uumlzere diğerinin huumlsnuuml niyetle yaptığı masrafı oumldemeğe mecburdur Fakat umulan muvaffakiyetin elde edilemiyeceğini vaadi yapan kimse ispat ettiği surette bu mecburiyete mahal kalmaz

6 - İCAP VE KABULUumlN GERİ ALINMASI

Madde 9 - İcabın geri alındığı haberi icabın vusuluumlnden evvel yahut aynı zamanda muumlrseluumlnileyhe vasıl olur yahut icaptan sonra vasıl olmakla beraber muumlrseluumlnileyhe icaba muttali olmazdan evvel kendisine tebliğ olunursa icap keenlemyekun addolunur

Bu kaide kabuluumln geri alınmasına da tatbik edilir

IIIGAİPLER ARASINDA VUKUBULAN BİR AKDİN HANGİ ZAMANA İSTİNAT ETTİĞİ

Madde 10 - Gaipler arasında icra olunan akitler kabul haberi irsal olunduğu anda huumlkuumlm ifade ederler

Eğer sarih bir kabule ihtiyaccedil bulunmazsa akdin huumlkmuuml icabın vusuluuml anından itibaren cereyana başlar

B - AKİTLERİN ŞEKLİ

IUMUMİ KAİDE VE EMROLUNAN ŞEKİLLERİN ŞUumlMULUuml

Madde 11 - Akdin sıhhati kanunda sarahat olmadıkccedila hiccedil bir şekle tabi değildir

Kanunun emrettiği şeklin şuumlmul ve tesiri derecesi hakkında başkaca bir huumlkuumlm tayin olunmamış ise akit bu şekle riayet olunmadıkccedila sahih olmaz

IITAHRİRİ ŞEKİL

1 - KANUNEN MUAYYEN ŞEKİL

A ŞUumlMULUuml

Madde 12 - Kanunen tahriri olması lazım olan bir akdin tadili dahi tahriri olmak lazımdır Şu kadar ki bu akdi nakız ve tadil etmiyen muumltemmim ve feri şartlar bu huumlkuumlmden muumlstesnadır

B RUumlKUumlNLERİ

Madde 13 - Tahriri olması icabeden akitlerde borccedil deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır

Hilafı kanunda yazılı olmadıkccedila imzalı bir mektup veya asli borcu uumlzerine alanlar tarafından imza edilmiş olan telgrafname tahriri şekil makamına kaim olur

C İMZA

Madde 14 - İmza uumlzerine borccedil alan kimsenin el yazısı olmak lazımdır (Ek cuumlmle15012004-5070 SK22md) Guumlvenli elektronik imza elle atılan imza ile aynı ispat guumlcuumlnuuml haizdir

Bir alet vasıtasiyle vazolunan imza ancak oumlrf ve adetccedile kabul olunan hallerde ve hususiyle ccedilok miktarda tedavuumlle ccedilıkarılan kıymetli evrakın imzası lazım geldiği takdirde kafi addolunur

(Muumllga fıkra 01072005-5378 SK50mad)

D İMZA MAKAMINA KAİM OLACAK İŞARETLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 15 - İmza vazına muktedir olmıyan bir şahıs imza yerine usulen tasdik olunmuş ve el ile yapılmış bir alamet vazetmeğe yahut resmi bir şahadetname kullanmağa mezundur Kambiyo policcedilesine muumlteallik huumlkuumlmler mahfuzdur

2 - AKİTTE MAHFUZ KALAN ŞEKİL

Madde 16 - İki taraf kanunen hususi bir şekle tabi olmıyan bir akdin hususi bir şekilde yapılmasını kararlaştırmışlar ise akit takarruumlr eden şekilde yapılmadıkccedila iki taraf bununla ilzam olunamaz

İki taraf muayyen bir surette keyfiyeti izah etmiyerek tahriri şekilden bahsetmiş oldukları takdirde kanun bu şekle riayet olunmasını emrediyorsa iki tarafın ona riayet etmesi lazımdır

C - BORCUN SEBEBİ

Madde 17 - Borcun sebebini ihtiva etmemiş olsa bile borccedil ikrarı muteberdir

D - AKİTLERİN TEFSİRİ MUVAZAA

Madde 18 - Bir akdin şekil ve şartlarını tayininde iki tarafın gerek sehven gerek akitteki hakiki maksatlarını gizlemek iccedilin kullandıkları tabirlere ve isimlere bakılmıyarak onların hakiki ve muumlşterek maksatlarını aramak lazımdır

Tahriri borccedil ikrarına istinat ile alacaklı sıfatını iktisabeden başkasına karşı borccedillu tarafından muvazaa iddiası dermeyan olunamaz

E - AKDİN MEVZUU

IERKANI

Madde 19 - Bir akdin mevzuu kanunun goumlsterdiği hudut dairesinde serbestccedile tayin olunabilir

Kanunun kati surette emreylediği hukuki kaidelere veya kanuna muhalefet ahlaka (adaba) veya umumi intizama yahut şahsi huumlkuumlmlere muumlteallik haklara mugayir bulunmadıkccedila iki tarafın yaptıkları mukaveleler muteberdir

IIBUTLAN

Madde 20 - Bir akdin mevzuu gayri muumlmkuumln veya gayri muhik yahut ahlaka (adaba) mugayir olursa o akit batıldır

Akdin muhtevi olduğu şartlardan bir kısmının butlanı akdi iptal etmeyip yalnız şart lağvolur Fakat bunlar olmaksızın akdin yapılmıyacağı meczum bulunduğu takdirde akitler tamamiyle batıl addolunur

IIIGABİN

Madde 21 - Bir akitte ivazlar arasında accedilık bir nispetsizlik bulunduğu takdirde eğer mutazarrırın muumlzayaka halinde bulunmasından veya hiffetinden yahut tecruumlbesizliğinden istifade suretiyle vukua getirilmiş ise mutazarrır bir sene zarfında akdi feshettiğini beyan ederek verdiği şeyi geri alabilir

Bu muumlddet akdin inikadından itibaren cereyan eder

IVAKİT YAPMAK VAADİ

Madde 22 - Bir akdin ilerde inşa edilmesine dair yapılan mukavele muteberdir

Kanun iki tarafın menfaatleri iccedilin bu akdin sıhhatini bir nevi şekle riayet etmeğe tabi kıldığı takdirde bu şekil o akdin yapılması taahhuumlduumlne de tatbik olunur

F - RIZADAKİ FESAT

IHATA

1 - HATANIN HUumlKUumlMLERİ

Madde 23 - Akit yapılırken esaslı bir hataya duccedilar olan taraf o akit ile ilzam olunamaz

2 - HATA HALLERİ

Madde 24 - Esaslı hatalar hulasatan şunlardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - Hata ettiğini iddia eden tarafın bir akit hakkında rizasını beyan ederken başka bir akit kastetmiş olması

2 - Hata ettiğini iddia eden tarafın akitte makudun aleyhi teşkil eden şeyden gayri bir şey kastetmiş yahut uumlzerine borccedil alırken başlıca nazara aldığı şahıs ta yanılmış olması

3 - Hata ettiğini iddia eden tarafın taahhuumlt ettiği ıvazın kasdettiği şeyden ehemmiyetli surette ccedilok ve mukabil ıvazın ehemmiyetli surette az olması

4 - Hata ettiğini iddia eden tarafccedila akdin luumlzumlu vasıflarından olarak nazara alınmasına ticari doğruluğun muumlsait olduğu şeylerde hata edilmiş olması

Akdin yalnız saiklerine taalluk eden hata esaslı değildir

Adi hesap yanlışlığı akdin sıhhatini ihlal etmez Bunlar tashih olunmakla iktifa olunur

3 - HUumlSNUumlNİYET KAİDELERİNE MUHALİF HAREKET DAVASI

Madde 25 - Hataya duumlccedilar olan taraf huumlsnuumlniyet kaidelerine muhalif bir surette ona istinat edemez

Bilhassa yapmağı kastettiği akdi diğer taraf icraya hazır olduğunu beyan ettiği takdirde bu akit onun hakkında luumlzum ifade eder

4 - İHMAL YUumlZUumlNDEN HATA

Madde 26 - Akdin huumlkmuumlnden kurtulmak iccedilin hata ettiğini iddia eden taraf eğer hata kendi kusurundan ileri gelmiş ise mukavelenin bu suretle feshinden muumltevellit zararı tazmine mecburdur Fakat diğer taraf hataya vakıf olmuş veya vakıf olması muktazi bulunmuş olduğu takdirde tazminat lazım gelmez

Eğer hakkaniyet icabederse hakim mutazarrır olan tarafın lehinde daha fazla tazminat huumlkmedebilir

5 - BİR VASITANIN HATASI

Madde 27 - İki taraftan birinin rızası bir muhbir veya tercuumlman gibi diğer bir vasıta tarafından yanlış olarak naklolunduğu takdirde hata hakkındaki huumlkuumlmlere goumlre muamele olunur

IIHİLE

Madde 28 - Diğer tarafın hilesiyle akit icrasına mecbur olan tarafın hatası esaslı olmasa bile o akit ile ilzam olunmaz

Uumlccediluumlncuuml bir şahsın hilsine duumlccedilar olan tarafın yaptığı akit luumlzum ifade eder Şu kadar ki diğer taraf bu hileye vakıf bulunur veya vakıf olması lazımgelirse o akit lazım olmaz

IIIİKRAH

1 - AKDİN İNKİZASI

Madde 29 - Eğer iki taraftan biri diğer tarafın yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın ikrahiyle bir akit yapmış olursa kendi hakkında luumlzum ifade etmez

İkrah uumlccediluumlncuuml bir şahsın fiili olup ta diğer taraf ona vakıf olmamış yahut vakıf olması lazım bulunmamış olduğu takdirde bu ikraha duumlccedilar olan taraf akdi fesh ederse hakkaniyet iktiza ettiği halde diğer tarafa tazminat vermeğe mecburdur

2 - İKRAHIN ŞARTLARI

Madde 30 - İkrah olunan taraf hal ve mevkiine nazaran kendisinin yahut yakın akrabasından birinin hayat veya şahıs veya namus yahut malları ağır ve derhal vukubulacak bir tehlikeye maruz olduğuna kanaat getirdiği takdirde ikrah muteber addolunur

Bir hakkın veya kanuni salahiyetin isteneceği ve kullanılacağı tehdidi ile muumlzayakaya duumlccedilar olan kimsenin yaptığı akit tehdit eden iccedilin fahiş menfaatler temin etmiyorsa bu tehdit ikrahı muteber addolunmaz Fakat fahiş menfaatler istihsali iccedilin tehdit olunan tarafın muumlzayaka halinde bulunmasından istifade olunmuş olursa bu korku nazara alınır

IVAKDE İCAZET İLE RIZANIN FESADI BERTARAF EDİLMESİ

Madde 31 - Hata veya hile ile haleldar olan yahut ikrah ile yapılan akit ile muumllzem olmayan taraf bu akdi ifa etmemek hakkındaki kararını diğer tarafa beyan yahut verdiği şeyi istirdat etmeksizin bir seneyi geccedilirir ise akde icazet verilmiş nazariyle

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

bakılır Bu mehil hata veya hilenin anlaşıldığı veya korkunun zail olduğu tarihten itibaren cereyan eder

Hile ile haleldar olmuş yahut ikrah ile yapılmış olan bir akde icazet zarar ve ziyan talebinden feragati istilzam etmez

G - TEMSİL

ISALAHİYETE MUumlSTENİT TEMSİL

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

A TEMSİLİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 32 - Salahiyettar bir muumlmessil tarafından diğer bir kimse namına yapılan akdin alacak ve borccedilları o kimseye intikal eder

Akdi yapar iken muumlmessil sıfatını bildirmediği takdirde akdin alacak ve borccedilları kendisine ait olur Şukadar ki kendisiyle akdi yapan kimse bir temsil muumlnasebeti mevcut olduğunu halden istidlal eder yahut bunlardan biri veya diğeri ile akit icrası kendisince farksız bulunur ise akdin hakları temsil olunan kimseye ait olur

Sair hallerde alacağın temliki yahut borcun nakli hakkında mevzu usule tevfikan muamele icrası lazımgelir

B SALAHİYETİN DERECESİ

Madde 33 - Başkası namına temsil hukuku ammeden muumlnbais ise muumlmessilin salahiyetinin derecesi bu baptaki kanuni huumlkuumlmler ile taayyuumln eder Temsil hukuki bir tasarruftan tevelluumlt etmiş ise salahiyetin derecesi o tasarruf ile taayyuumln eyler

Şukadarki muumlmessilin salahiyetinin derecesi uumlccediluumlncuuml şahsa beyan ve tebliğ edilmiş ise ancak bu beyana itibar olunur

2 - HUKUKİ MUAMELEDEN NEŞET EDEN SALAHİYET

A SALAHİYETİN TAHDİDİ VE REFİ

Madde 34 - Temsil olunan kimse hukuki bir tasarruftan tevelluumlt eden temsil salahiyetini her zaman tahdit veya ref edebilir Bundan dolayı muumlmessilin bir hizmet veya şirket veya vekalet akdi gibi sebeplere istinat ederek dava ikamesi hakkına halel gelmez

Temsil olunan kimsenin bu hakkından evvelce feragat etmesi huumlkuumlmsuumlzduumlr

Temsil olunan kimse gerek sarahaten gerek delaleten verdiği salahiyeti diğer kimselere bildirdiği halde bu salahiyeti tamamen veya kısmen ref ettiğini bildirmemiş olursa salahiyetin bu suretle refini uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı dermeyan edemez

B OumlLUumlM VE EHLİYETSİZLİĞİN VE SAİRENİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 35 - Hilafı iki tarafccedila kararlaştırılmış yahut maslahatın mahiyetinden istidlal olunmuş olmadıkccedila hukuki bir muameleden muumltevellit temsil salahiyeti muumlmessilin yahut temsil edilenin vefatı veya gaiplik huumlkmuumlnuumln ilanı veya medeni hakların kullanılması salahiyetinin izaası yahut ikisinden birinin yahut her ikisinin iflas ilan etmesiyle nihayet bulur

Bir huumlkmi şahsın mevcudiyeti hitam bulduğu yahut bir şirket fesh olunduğu takdirde de huumlkuumlm yine boumlyledir

İki tarafın birbirine karşı haiz oldukları şahsi haklar mahfuz kalır

C SALAHİYETİ HAVİ OLAN SENEDİN İADESİ

Madde 36 - Salahiyeti natık vesikayı haiz olan muumlmessil vazifesi hitam bulduğu takdirde onu temsil edilene iade yahut mahkemeye tevdi etmeğe mecburdur

Eğer temsil edilen yahut halefleri muumlmessili bu hususa icbar etmekte tekasuumll ederlerse bundan dolayı huumlsnuumlniyet ile hareket eden uumlccediluumlncuuml şahısların duumlccedilar olacakları zararı tazmin etmeğe mecbur olurlar

D SALAHİYETİN HANGİ ZAMANDAN İTİBAREN NİHAYET BULACAĞI

Madde 37 - Muumlmessil kendi salahiyetinin hitam bulduğuna vakıf olmadığı muumlddetccedile temsil edilen yahut halefleri bu salahiyet henuumlz baki imiş gibi onun muamelesi ile alacaklı veya borccedillu olurlar

Uumlccediluumlncuuml şahısların salahiyetin nihayet bulduğuna vakıf oldukları suretler muumlstesnadır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IISALAHİYETİN FIKDANI

1 - İCAZET

Madde 38 - Bir kimse salahiyeti olmadığı halde diğer bir şahıs namına bir akit yaptığı takdirde bu şahıs bu akde icazet vermedikccedile alacaklı veya borccedillu olmaz Diğer tarafın temsil edilenin muumlnasip bir muumlddet iccedilinde o akde icazet verip vermiyeceğini beyan etmesini talebe hakkı vardır Bu muumlddet zarfında icazet verilmediği halde o kimse muumllzem olmaz

2 - İCAZETİN BULUNMAMASI

Madde 39 - Eğer icazetten sarahaten veya zımnen imtina olunursa akdin sahih olmamasından tahadduumls eden zararın tazmini zımnında muumlmessil sıfatını takınan kimse aleyhinde dava ikame olunur Fakat bu kimse diğer tarafın salahiyeti bulunmadığına vakıf olduğu veya vakıf olması lazımgeldiğini ispat ettiği takdirde davaya mahal yoktur Muumlmessilin taksiri vukuunda hakkaniyet iktiza ettiği halde hakim onu daha fazla zarar ve ziyan itasına mahkuumlm eder

Haksız mal iktisabı esasına binaen dava ikamesi hakkı bu hallerin kaffesinde bakidir

IIIMAHFUZ HUumlKUumlMLER

Madde 40 - Şirket muumlmessil ve memurlarının ve tuumlccar vekillerinin salahiyetleri hakkında huumlkuumlmler mahfuzdur

İKİNCİ FASIL HAKSIZ MUAMELELERDEN DOĞAN BORCcedilLAR

A - UMUMİ KAİDELER

IMESULİYET ŞERAİTİ

Madde 41 - Gerek kasten gerek ihmal ve teseyyuumlp yahut tedbirsizlik ile haksız bir surette diğer kimseye bir zarar ika eden şahıs o zararın tazminine mecburdur

Ahlaka mugayir bir fiil ile başka bir kimsenin zarara uğramasına bilerek sebebiyet veren şahıs kezalik o zararı tazmine mecburdur

IIZARARIN TAYİNİ

Madde 42 - Zararı ispat etmek muumlddeiye duumlşer zararın hakiki miktarını ispat etmek muumlmkuumln olmadığı takdirde hakim halin mutat cereyanını ve mutazarrır olan tarafın yaptığı tedbirleri nazara alarak onu adalete tevfikan tayin eder

IIITAZMİNAT MİKTARININ TAYİNİ

Madde 43 - Hakim hal ve mevkiin icabına ve hatanın ağırlığına goumlre tazminatın suretini ve şuumlmuluumlnuumln derecesini tayin eyler

Zarar ve ziyan irad şeklinde tayin olunduğu takdirde borccedilludan icabeden teminat alınır

IVTAZMİNATIN TENKİSİ

Madde 44 - Mutazarrır olan taraf zarara razı olduğu yahut kendisinin fiili zararın ihdasına veya zararın tezayuumlduumlne yardım ettiği ve zararı yapan şahsın hal ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hakim zarar ve ziyan miktarını tenkis yahut zarar ve ziyan huumlkmuumlnden sarfınazar edebilir

Eğer zarar kasden veya ağır bir ihmal veya tedbirsizlikle yapılmamış olduğu ve tazmini de borccedilluyu muumlzayakaya maruz bıraktığı takdirde hakim hakkaniyete tevfikan zarar ve ziyanı tenkis edebilir

VHUSUSİ HALLER

1 - ADAM OumlLMESİ VE CİSMANİZARAR

A- OumlLUumlM TAKDİRİNDE ZARAR VE ZİYAN

Madde 45 - Bir adam oumllduumlğuuml takdirde zarar ve ziyan bilhassa defin masraflarını da ihtiva eder Oumlluumlm derhal vukubulmamış ise zarar ve ziyan tedavi masraflarını ve ccedilalışmağa muktedir olamamaktan muumltevellit zararı ihtiva eder

Oumlluumlm neticesi olarak diğer kimseler muumlteveffanın yardımından mahrum kaldıkları takdirde onların bu zararınıda tazmin etmek lazımgelir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

B- CİSMANİ ZARAR HALİNDE LAZIMGELEN ZARAR VE ZİYAN

Madde 46 - Cismani bir zarara duumlccedilar olan kimse kuumllliyen veya kısmen ccedilalışmağa muktedir olamamasından ve ileride iktisaden maruz kalacağı mahrumiyetten tevelluumlt eden zarar ve ziyanını ve buumltuumln masraflarını isteyebilir

Eğer huumlkmuumln suduru esnasında kafi derecede kanaat ile cismani zararın neticelerini tayin etmek muumlmkuumln değil ise huumlkmuumln tefhimi tarihinden itibaren iki sene zarfında hakimin tetkik salahiyetini muhafaza etmeğe hakkı vardır

C- MANEVİ TAZMİNAT

Madde 47 - Hakim hususi halleri nazara alarak cismani zarara duumlccedilar olan kimseye yahut adam oumllduumlğuuml takdirde oumlluumlnuumln ailesine manevi zarar namiyle adalete muvafık tazminat verilmesine karar verebilir

2 - HAKSIZ REKABET

Madde 48 - Yanlış ilanlar yahut huumlsnuumlniyet kaidelerine mugayir sair hareketler ile muumlşterileri tenakus eden yahut bunları gaip etmek korkusuna maruz olan kimse bu fiillere hitam verilmesi iccedilin faili aleyhinde dava ikame ve failin hatası vukuunda sebebiyet verdiği zararın tazminini talep edebilir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Ticari işlere ait olan haksız rekabet hakkında Ticaret Kanunu huumlkuumlmleri mahfuzdur

3 - ŞAHSİ MENFAATLERİN HALELDAR OLMASI

Madde 49 - (Değişik madde 04051988 - 34448 md)

Şahsiyet hakkı hukuka aykırı bir şekilde tecavuumlze uğrayan kişi uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat namıyla bir miktar para oumldenmesini dava edebilir

Hakim manevi tazminatın miktarını tayin ederken tarafların sıfatını işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumlarını da dikkate alır

Hakim bu tazminatın oumldenmesi yerine diğer bir tazmin sureti ikame veya ilave edebileceği gibi tecavuumlzuuml kınayan bir karar vermekle yetinebilir ve bu kararın basın yolu ile ilanına da huumlkmedebilir

VIMUumlTESELSİL MESULİYET

1 - HAKSIZ FİİL HALİNDE

Madde 50 - Birden ziyade kimseler birlikte bir zarar ika ettikleri takdirde muumlşevvik ile asıl fail ve feran methali olanlar tefrik edilmeksizin muumlteselsilen mesul olurlar Hakim bunların birbiri aleyhinde ruumlcu hakları olup olmadığını takdir ve icabında bu ruumlcuun şumuluumlnuumln derecesini tayin eyler

Yataklık eden kimse vaki olan kardan hisse almadıkccedila yahut iştirakiyle bir zarara sebebiyet vermedikccedile mesul olmaz

2 - MUHTELİF SEBEPLERİN İCcedilTİMAI HALİNDE

Madde 51 - Muumlteaddit kimseler muhtelif sebeplere (haksız muamele akit kanun) binaen mesul oldukları takdirde haklarında birlikte bir zarar vukuuna sebebiyet veren kimseler hakkındaki huumlkuumlmlere goumlre muamele olunur

Kaideten haksız bir fiili ile zarara sebebiyet vermiş olan kimse en evvel tarafından hata vaki olmamış ve uumlzerine borccedil alınmamış olduğu halde kanunen mesul olan kimse en sonra zaman ile muumlkellef olur

VIIMEŞRU MUumlDAFAA IZTIRAR VE KENDİ HAKKINI VİKAYE İCcedilİN KUVVET KULLANILMASI

Madde 52 - Meşru muumldafaa halinde muumltecavizin şahsına veya mallarına yapılan zarardan dolayı tazminat lazım gelmez

Kendisini veya diğerini zarardan yahut derhal vukubulacak bir tehlikeden vikaye iccedilin başkasının mallarına halel iras eden kimsenin borccedillu olduğu tazminat miktarını hakim hakkaniyete tevfikan tayin eder

Kendi hakkını vikaye iccedilin cebri kuvvete muumlracaat eden kimse hal ve mevkia nazaran zamanında huumlkuumlmetin muumldahalesi temin edilemediği yahut hakkının ziyaa uğramasını yahut hakkının kullanılması hususunun pek ccedilok muumlşkuumll olmasını meni iccedilin başka vasıtalar mevcut olmadığı takdirde bir guumlna tazminat itasiyle muumlkellef olmaz

VIIICEZA HUKUKU İLE MEDENİ HUKUK ARASINDA MUumlNASEBET

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 53 - Hakim kusur olup olmadığına yahut haksız fiilin faili temyiz kudretini haiz bulunup bulunmadığına karar vermek iccedilin ceza hukukunun mesuliyete dair ahkamiyle bağlı olmadığı gibi ceza mahkemesinde verilen beraet karariyle de mukayyet değildir Bundan başka ceza mahkemesi kararı kusurun takdiri ve zararın miktarını tayin hususunda dahi hukuk hakimini takyit etmez

B - TEMYİZ KUDRETİNİ HAİZ OLMAYANLARIN MESULİYETİ

Madde 54 - Hakkaniyet iktiza ediyorsa hakim temyiz kudretini haiz olmayan kimseyi ika ettiği zararın tamamen yahut kısmen tazminine mahkum eder

Temyiz kudretini muvakkaten ızaa eden kimse bu halde iken yapmış olduğu zararı tazmine mecburdur Şukadar ki kendi kusuru olmaksızın ika edilmiş olduğunu ispat eder ise mesul olmaz

C - İSTİHDAM EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 55 - Başkalarını istihdam eden kimse maiyetinde istihdam ettiği kimselerin ve amelesinin hizmetlerini ifa ettikleri esnada yaptıkları zarardan mesulduumlr Şukadar ki boumlyle bir zararın vukubulmaması iccedilin hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinada bulunduğunu yahut dikkat ve itinada bulunmuş olsabile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat ederse mesul olmaz

İstihdam eden kimsenin zamin olduğu şey ile zararı ika eden şahsa karşı ruumlcu hakkı vardır

D - HAYVANLAR TARAFINDAN YAPILAN ZARARDAN MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 56 - Bir hayvan tarafından yapılan zararı o hayvan kimin idaresinde ise o kimse hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinayı yaptığını yahut bu dikkat ve itinada bulunmuş olsa bile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat etmedikccedile tazmine mecburdur

Bu surette eğer hayvan diğer bir şahıs yahut diğer bir şahsa ait olan hayvan tarafından uumlrkuumltuumllmuumlş olur ise bu kimse onlara ruumlcu edebilir

IIHAYVAN UumlZERİNDE HAPİS HAKKI

Madde 57 - Bir kimsenin hayvanı diğerinin gayri menkuluuml uumlzerinde bir zarar yaptığı takdirde gayrimenkuluumln zilyedi o hayvanı zabt ve kendisine ita olunabilecek tazminat mukabilinde teminat olmak uumlzere yedinde hapsetmeğe hakkı vardır Eğer hal ve maslahat icabederse gayrimenkul zilyedi o hayvanı oumllduumlrebilir Şukadar ki gayrimenkuluumln zilyedi heman keyfiyetten hayvanların sahibini haberdar etmeğe ve eğer onu bilmiyorsa kendisini bulmak iccedilin lazımgelen tedbirleri ittihaz eylemeğe mecburdur

H - BİNA VE DİĞER ŞEYLERDE MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 58 - Bir bina veya imal olunan herhangi bir şeyin maliki o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur

Bu cihetten dolayı kendisine karşı mesul olan şahıslar aleyhindeki ruumlcu hakkı mahfuzdur

IITEDBİRLER

Madde 59 - Bir binadan yahut diğer bir şahsın imal ettiği şeylerden dolayı zuhura gelecek bir zarara maruz olan kimsenin tehlikeyi bertaraf etmek iccedilin lazımgelen tedbirlere tevessuumll etmesini malikten talep etmeğe hakkı vardır

Şahısların ve malların vikayesine dair olan zabıta nizamları bakidir

V - MUumlRURU ZAMAN

Madde 60 - Zarar ve ziyan yahut manevi zarar namiyle nakdi bir meblağ tediyesine muumlteallik dava mutazarrır olan tarafın zarara ve failine ittılaı tarihinden itibaren bir sene ve her halde zararı muumlstelzim fiilin vukuundan itibaren on sene muumlrurundan sonra istima olunmaz

Şukadar ki zarar ve ziyan davası ceza kanunları mucibince muumlddeti daha uzun muumlruru zamana tabi cezayı muumlstelzim bir fiilden neşet etmiş olursa şahsi davaya da o muumlruru zaman tatbik olunur

Eğer haksız bir fiil mutazarrır olan taraf aleyhinde bir alacak tevlit etmiş olursa mutazarrır kendisinin tazminat talebi muumlruru zaman ile sakıt olsa bile o alacağı vermekten imtina edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR

A - ŞARTLAR

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 61 - Haklı bir sebep olmaksızın aharın zararına mal iktisabeden kimse onu iadeye mecburdur Hususiyle muteber olmayan veya tahakkuk etmemiş bulunan bir sebebe yahut vuumlcudu nihayet bulmuş olan bir sebebe muumlsteniden ahzolunan şeyin iadesi lazımdır

IIBORCcedil OLMAYAN ŞEYİN TEDİYESİ

Madde 62 - Borccedillu olmadığı şeyi ihtiyariyle veren kimse hataen kendisini borccedillu zan ederek verdiğini ispat etmedikccedile onu istirdat edemez Muumlruru zamana uğramış olan bir borcu eda yahut ahlaki bir vazifeyi ifa iccedilin verilen şey geri alınamaz

B - İADENİN ŞUumlMULUuml

IMUumlDDEAALEYHİN BORCU

Madde 63 - Haksız olarak bir şeyi istifa eden kimse onun istirdadı zamanın da elinden ccedilıkmış olduğunu ispat ettiği miktar nisbetinde red ve iade ile muumlkellef değildir

Şukadar ki kabız o şeyi suiniyet ile elden ccedilıkarmış yahut onu elden ccedilıkarır iken bilahare red ve iadeye mecbur olacağına vakif bulunmuş olursa red ve iadeye mecburdur

IIMASRAFTAN MUumlTEVELLİT HAKLAR

Madde 64 - Muumlddeaaleyhin yaptığı zaruri yahut faideli masrafları istirdada salahiyeti vardır Muumlddeaaleyh o şeyi kabzettiği zaman suiniyet ile hareket etmiş ise yaptığı faideli masraflardan iade zamanında halen mevcut olan fazlalık nisbetindeki miktarı kendisine tediye olunur Diğer masraflardan dolayı muumlddeaaleyhin bir guumlna tazminat talebine hakkı yoktur Fakat iadeden evvel kabzolunan şey ile birleştirilmiş olan ziyadeyi o şeye zarar vermeksizin tefrik kabil olduğu ve muumlddeide masrafların bedelini teklif etmediği takdirde ilave olunan ziyadeyi ref edebilir

C - İSTİRDADIN CAİZ OLMAMASI

Madde 65 - Haksız yahut ahlaka (adaba) mugayir bir maksat istihsali iccedilin verilen bir şeyi istirdada mahal yoktur

D - MUumlRURU ZAMAN

Madde 66 - Haksız surette mal iktisabından dolayı ikame olunacak dava mutazarrır olan tarafın verdiğini istirdada hakkı olduğuna ıttılaı tarihinden itibaren bir sene muumlruriyle ve her halde bu hakkın doğduğu tarihten itibaren on senenin muumlruriyle sakıt olur Eğer mal iktisabı mutazarrır olan taraf aleyhinde bir borccedil teşkilinden ibaret ise mutazarrırın hakkı muumlruru zaman ile sakıt olmuş olsa bile bu borcu ifa etmez

İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml

BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI

A - UMUMİ ESASLAR

IBİZZAT BORCcedilLU TARAFINDAN İFA

Madde 67 - Borcun bizzat borccedillu tarafından ifa edilmesinde alacaklının menfaati bulunmadıkccedila borccedillu borcunu şahsen ifaya mecbur değildir

IIİFANIN MEVZUU

1 - KISMEN TEDİYE

Madde 68 - Borcun miktarı muayyen ve tamamı muaccel olduğu takdirde alacaklı kısmen vukubulan tediyeyi reddedebilir Alacaklı kısmen tediyeyi kabul ederse borccedillu borccediltan ikrar eylediği kısmı tediyeden imtina edemez

2 - TAKSİM KABİL OLMIYAN BORCcedil

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 69 - Borccedil taksim edilemediği ve alacaklılar birden ziyade olduğu takdirde bunlardan her biri borcun tamamen ifasını isteyebilir Borccedillu hepsine karşı borcunu vermeye mecburdur Borccedillular birden ziyade ise her biri taksimi kabil olmayan borcun tamamını vermekle muumlkelleftir Halin icabından hilafı anlaşılmadıkccedila veren borccedillu kendisiyle muumlştereken borccedillu olanlara hisseleriyle ruumlcu hakkını haiz ve bu nispette alacaklının haklarına halef olur

3 - MUAYYEN OLMAYAN BİR ŞEYE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 70 - Verilmesi lazım gelen şey yalnız nevile tayin edilmiş ise işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila bu şeyin intihabı borccedilluya aittir Bununla beraber borccedillu mutavassıt vasıftan aşağı vasıfta bir şey veremez

4 - BİRDEN ZİYADE ŞEYLERE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 71 - Borccedil birden ziyade şeylerin yapılmasını veya verilmesini şamil olupta borccedillu bunlardan yalnız biriyle muumlkellef tutulabilirse işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila intihap borccedilluya aittir

5 - FAİZ

Madde 72 - Bir kimse faiz vermesine mecbur olupta miktarı ne mukavale ile ne de kanun veya oumlrf ve adet ile muayyen değil ise bu faiz senevi yuumlzde beş hesabiyle tediye olunur (Mukavele ile faiz meselesinde suiistimalin meni hukuku amme kanunlarına aittir)

B - BORCUN İFA EDİLECEĞİ MAHAL

Madde 73 - Borcun ifa edilmesi lazım gelen yer iki tarafın sarih veya zımni arzusuna goumlre tayin edilir Hilafına bir şart mevcut olmadığı surette aşağıdaki huumlkuumlmler tatbik olunur

1 - Borccedil bir miktar paradan ibaret ise tediye alacaklının verme zamanında mukim bulunduğu yerde vukubulur

2 - Borccedil muayyen bir şeye taalluk ediyorsa bu şey akdin inikadı zamanında bulunduğu yerde teslim olunur

3 - Bunlardan başka her borccedil doğumu zamanında borccedillunun mukim bulunduğu yerde ifa edilir Alacaklının ikametgahında tediye edilmesi lazım gelen bir borcun ifası borcun doğumundan sonra alacaklının ikametgahını değiştirmesi sebebiyle ehemmiyetli bir surette guumlccedilleşmiş ise borccedil alacaklının evvelki ikametgahında ifa olunabilir

C - İFANIN ZAMANI

IMUACCEL BORCcedil

Madde 74 - Ecel meşrut olmadığı veya işin mahiyetinden anlaşılmadığı takdir de borcun hemen ifa ve derhal icrası talep olunabilir

IIMUumlECCEL BORCcedil

1 - AY UumlZERİNE ECEL

Madde 75 - Borcun ifası iccedilin bir ayın iptidası veya nihayeti tayin olunmuş ise ayın birinci ve sonuncu guumlnuuml anlaşılır Bir ayın ortası tayin olunmuş ise bundan ayın on beşi anlaşılır

2 - DİĞER ECELLER

Madde 76 - Bir borccedil veya sair her hangi bir tasarruf akdin inikadından itibaren bir muumlddetin hitamında ifa ve icra edilmek lazım geldiği takdirde vade aşağıdaki veccedilhile tayin olunur

1 - Muumlddet guumln ile tayin edilmiş ise borccedil akdin inikat ettiği guumln sayılmıyarak muumlddetin son guumlnuuml muaccel olur Muumlddet sekiz veya on beş guumln ise bu muumlddet bir veya iki haftayı değil tamam sekiz veya on beş guumlnuuml ifade eder

2 - Muumlddet haftalar ile tayin edilmiş ise borccedil son haftanın akdin muumlnakit olduğu guumlne ismen tevafuk eden guumlnuumlnde muaccel olur

3 - Muumlddet ay ile veya sene yarı sene ve senenin doumlrtte biri gibi birden ziyade ayları ihtiva eden bir zaman ile tayin edildiği surette borccedil akdin muumlnakit olduğu guumln ayın kaccedilıncı guumlnuuml ise son ayın buna tekabuumll eden guumlnuuml muaccel olur Son ayda tekabuumll eden guumln mevcut değil ise borccedil son ayın son guumlnuuml ifa olunur

Yarım ay tabiri on beş guumlnluumlk bir muumlddete muadildir Muumlddet bir veya birden ziyade ay ile yarım ay ise on beş guumln son olarak hesap edilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Bu kaideler muumlddet akdin inikadından başka bir zamandan itibaren cereyan ettiği surettede tatbik olunur Muayyen bir zaman iccedilinde ifa edilmek lazım gelen bir borcu borccedillu muumlddetin hitamından evvel ifa ile muumlkelleftir

3 - CUMA VE TATİL GUumlNLERİ

Madde 77 - Bir cumaya veya kanunen tatil olarak kabul edilen diğer bir guumlne tesaduumlf eden vade kendiliğinden bu guumlnuuml takip edip tatil olmıyan ilk guumlne geccediler Hilafına mukavele muteberdir

IIIİŞLERE TAHSİS OLUNAN SAATLERDE İFA

Madde 78 - Borccedil vade guumlnuumlnde işlere tahsis olunan saatler zarfında ifa ve alacaklı tarafından kabul edilmek lazım gelir

IVECELİN UZATILMASI

Madde 79 - Borcun ifası iccedilin tayin olunan ecel uzatılmış ise yeni mehil aksi şart edilmedikccedile evvelki mehlin hitamını takip eden birinci guumlnden başlar

VVAKTİNDEN EVVEL İFA

Madde 80 - Akdin huumlkmuumlnden veya mahiyetinden veya hal icabından iki tarafın hilafını kast ettikleri anlaşılmadığı takdirde borccedillu borcunu vadesinden evvel ifa edebilir Şu kadarki borccedillunun vadeden evvel tediyede bulunmasından dolayı mukavele ile veya adeten mezun olmadıkccedila bir miktar tenzilat icrasına hakkı yoktur

IMUumlTEKABİL TAAHHUumlDATI İHTİVA EDEN AKİTTE

1 - İFANIN TARZI

Madde 81 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akdin ifasını talep eden kimse akdin şartlarına ve mahiyetine nazaran bir ecelden istifade hakkını haiz olmadıkccedila kendi borcunu ifa etmiş veya ifasını teklif eylemiş olmak lazımdır

2 - BORCUNU OumlDEMEKTEN ACİZ HALİNDE BİR TARAFIN FESİH HAKKI

Madde 82 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akitte akitlerden birinin borcunu edadan aciz olması ve bilhassa iflas veya aleyhindeki haczin neticesiz kalması sebebi ile diğer tarafın hakkı tehlikeye duumlşerse bu taraf lehindeki borcun ifası temin edilinceye kadar kendisine terettuumlp eden borcun ifasından imtina ve talebi uumlzerine bu teminat muumlnasip bir muumlddet iccedilinde verilmediği surette akti feshedebilir

D - TEDİYE

IMEMLEKET PARASİYLE

Madde 83 - Mevzuu para olan borccedil memleket parasiyle oumldenir

Akit tediye mahallinde kanuni rayici olmayan bir para uumlzerine varit olmuş ise akdin harfiyen icrası aynen oumldemek kelimeleri veya buna muadil sair tabirat ile şart edilmiş olmadıkccedila borccedil vadenin huluumlluuml guumlnuumlndeki rayici uumlzerinden memleket parasiyle oumldenebilir

(Ek fıkra 14111990 - 367829 md) Yabancı para borcunun vadesinde oumldenmemesi halinde alacaklı bu borcu vade veya fiili oumldeme guumlnuumlndeki rayice goumlre Tuumlrk parası ile oumldenmesini isteyebilir

IIMAHSUP

1 - KISMEN TEDİYE HALİNDE

Madde 84 - Borccedillu faiz veya masrafları tediyede gecikmiş değil ise kısmen icra eylediği tediyeyi resuumllmale mahsup edebilir

Alacaklı alacağın bir kısmı iccedilin kefalet rehin veya sair teminat almış ise borccedillu kısmen icra eylediği tediyeyi temin edilen veya teminatı daha iyi olan kısma mahsup etmek hakkını haiz değildir

2 - BİRDEN FAZLA BORCcedilLAR OLDUĞU SURETTE

A ALACAKLININ BEYANINA TEVFİKAN

Madde 85 - Birden fazla borccedilları bulunan borccedillu borccedilları oumldemek zamanında bu borccedillardan hangisini tediye etmek istediğini

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

alacaklıya beyan etmek hakkını haizdir

Borccedillu beyanatta bulunmadığı surette vukubulan tediye kendisi tarafından derhal itiraz edilmiş olmadıkccedila alacaklının makbuzda irae ettiği borca mahsup edilmiş olur

B KANUNA TEVFİKAN

Madde 86 - Kanunen muteber bir beyan vaki olmadığı yahut makbuzda bir guumlna mahsup goumlsterilmediği takdirde tediye muaccel olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedillar muaccel ise tediye borccedillu aleyhinde birinci olarak takip edilen borca mahsup edilir Takibat vaki olmamış ise tediye vadesi iptida huluumll etmiş olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedilların vadeleri aynı zamanda huluumll etmiş ise mahsup muumltenasiben vaki olur Hiccedil bir borcun vadesi huluumll etmemiş ise alacaklı iccedilin en az teminatı haiz olan borca mahsup edilir

IIIMAKBUZ VE SENETLERİN İADESİ

1 - BORCcedilLUNUN HAKKI

Madde 87 - Borcu oumldeyen borccedillu bir makbuz veya borcun tamamı tediye edilmiş ise senedin geri verilmesini veya iptalini istemek hakkını haizdir Borcun tamamı oumldenmemiş veya senet alacaklıya başka haklar da vermekte ise borccedillu ancak makbuz itasını ve tediyenin senede dercini isteyebilir

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 88 - Faizden veya icar bedeli gibi muayyen zamanlarda oumldenmesi lazım gelen sair borccedillardan ihtirazi bir kayıt dermeyan etmeksizin bir taksit iccedilin makbuz veren alacaklı ondan evvelki taksitleri de tahsil etmiş sayılır Alacaklı resuumllmal iccedilin makbuz vermiş ise faizlerinide tahsil etmiş sayılır Senet borccedilluya iade edildikte borccedil sakıt olmuş sayılır

3 - SENEDİN İADESİNİN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 89 - Alacaklı senedi zayi ettiğini iddia eder ise tediyede bulunan borccedillu kendisine senedin iptalini ve borcun sukutunu muumlbeyyin resmen tanzim veya usulen tasdik edilmiş bir ilmuumlhaber vermeğe alacaklıyı mecbur edebilir Kıymetli evrakın iptaline muumlteallik huumlkuumlmler mahfuzdur

E - ALACAKLININ TEMERRUumlDUuml

IŞARTLARI

Madde 90 - Yapılacak veya verilecek şey usuluuml dairesinde kendisine arz olunan alacaklı muhik bir sebep olmaksızın onu reddeder veya borccedillunun borcunu ifa edebilmesi iccedilin tekadduumlmen kendi tarafından yapılması lazım gelen muameleleri icradan imtina eder ise muumltemerrit addolunur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - BORCUN MEVZUU BİR AYIN OLDUĞU SURETTE

A TEVDİ HAKKI

Madde 91 - Alacaklı muumltemerrit olduğu takdirde borccedillu hasar ve masrafları alacaklıya ait olmak uumlzere vereceği şeyi tevdi ederek borcundan beraet edebilir Tevdi edilecek yeri tediye yerindeki hakim tayin eder Fakat ticari eşya hakimin kararı olmaksızın dahi bir ardiyeye tevdi edilebilir

B SATMAK HAKKI

Madde 92 - Akdin mevzuu olan şeyin mahiyeti veya işin nevi tevdia mani olur veya verilecek şey bozulmağa maruz veya muhafazası masrafı mucip veya tevdii buumlyuumlk masrafları muumlstelzim olur ise borccedillu evvelen ihtarda bulunduktan sonra hakimin izniyle onu alenen sattırarak bedelini tevdi edebilir Verilecek şey borsada mukayyet veya cari fiatı mevcut veya masraflarına nispetle kıymeti az ise satışın aleni olması lazım olmadığı gibi ihtara luumlzum goumlrmeksizinde hakim satışa muumlsaade edebilir

C TEVDİ EDİLEN ŞEYİN İSDİRDADI

Madde 93 - Alacaklı tevdi edilen şeyi kabul eylediğini beyan etmiş veya tevdi bir rehnin fekkini tevlit eylemiş bulunmadıkccedila borccedillu tevdi edilen şeyi istirdat edebilir Tevdii edilen şeyin istirdadı ile beraber alacak buumltuumln teferruumlatiyle yeniden tevelluumlt eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

2 - BORCUN MEVZUU BİR ŞEY OLMADIĞI SURETTE

Madde 94 - Borcun mevzuu bir aynın teslimini tazammun etmediği surette eğer alacaklı muumltemerrit ise borccedillunun temerruumlrduumlne muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan borccedillu akdi feshedebilir

F - BORCUN İFASINA MANİ OLAN DİĞER SEBEPLER

Madde 95 - Verilecek şey ve yapılacak iş ne alacaklıya nede alacaklıya muumlteallik şahsi diğer bir sebeple muumlmessiline arz edilemez veya borccedillunun kusuru olmaksızın alacaklının şahsında teredduumlt olunursa borccedillu alacaklının temerruumlduuml halinde olduğu gibi tevdi etmek veya akdi fesheylemek hakkını haizdir

İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ

A - BORCUN İFA EDİLMEMESİ

IBORCcedilLUNUN MESULİYETİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 96 - Alacaklı hakkını kısmen veya tamamen istifa edemediği takdirde borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bundan muumltevellit zararı tazmine mecburdur

2 - BİR ŞEYİN YAPILMASI VEYA YAPILMAMASI BORCcedilLARI

Madde 97 - Bir şeyin yapılmasına muumlteallik borccedil borccedillu tarafından ifa edilmediği takdirde alacaklı masrafı borccedilluya ait olmak uumlzere borcun kendisi tarafından ifasına izin verilmesini talep edebilir Her tuumlrluuml zarar ve ziyan davası hakkı mahfuzdur

Bir şeyin yapılmamasına taalluk eyleyen borca muhalif surette hareket eden kimse muumlcerret muhalefet ile zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

Bundan başka alacaklı taahhuumlde muhalif olarak yapılan şeyin refini isteyebilir Alacaklı masrafları borccedilluya ait olmak uumlzere kendisi tarafından refa izin verilmesini de isteyebilir

IIMESULİYETİN VUumlSATİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 98 - Borccedillu umumiyet itibariyle her kusurdan mesuldur Bu mesuliyetin vuumlsati işin hususi mahiyetine goumlre ccedilok veya az olabilir Hususiyle iş borccedillu iccedilin bir faideyi mucip olmadığı surette mesuliyet daha az şiddetle takdir olunur

Haksız fiillerden muumltevellit mesuliyete muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen akde muhalif hareketlerede tatbik olunur

2 - MESULİYETTEN BERAAET ŞARTI

Madde 99 - Hile veya ağır kusur halinde duumlccedilar olacağı mesuliyetten borccedillunun iptidaen beraetini tazammun edecek her şart batıldır

Hafif kusur halinde borccedillu iptidaen mesuliyetten beraeti tazammun eden şartın dermeyanı sırasında alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa haiz olduğu takdir salahiyetine istinat ile hakim bu şartı batıl addedebilir

3 - MUAVİN ŞAHISLARIN MESULİYETİ

Madde 100 - Bir borcun ifasını veya bir borccedildan muumltevellit bir hakkın kullanılmasını kendisi ile beraber yaşayan şahıslara veya maiyetinde ccedilalışanlara velev kanuna muvafık surette tevdi eden kimse bunların işlerini icra esnasında ika ettikleri zarardan dolayı diğer tarafa karşı mesulduumlr

Bunların fiilinden muumltevellit mesuliyeti evvelce iki taraf arasında yapılan bir mukavele tamamen veya kısmen bertaraf edebilir

Alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa borccedillu mukavele ile ancak hafif bir kusurdan muumltevellit mesuliyetten kendisini beri kılabilir

B - BORCcedilLUNUN TEMERRUumlDUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IŞARTLAR

Madde 101 - Muaccel bir borcun borccedillusu alacaklının ihtariyle muumltemerrit olur

Borcun ifa edileceği guumln muumlttefikan tayin edilmiş veya muhafaza edilen bir hakka istinaden iki taraftan birisi bunu usulen bir ihbarda bulunmak suretiyle tesbit etmiş ise muumlcerret buguumlnuumln hitamı ile borccedillu muumltemerrit olur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - KAZA HALİNDE MESULİYET

Madde 102 - Muumltemerrit olan borccedillu borcun teahhuumlrle ifasından dolayı zarar ve ziyan tediyesine mecbur olduğu gibi kazara vukua gelecek zarardan da mesulduumlr

Borccedillu kendisi tarafından bir guumlna kusur olmaksızın teahhuumlrde bulunmuş olduğunu veya borccedil vakit ve zamaniyle ifa edilmiş olsa bile kazanın alacaklının zararına olarak tediye olunacak şeye isabet edeceğini ispat ederek bu mesuliyetten kurtulabilir

2 - GECcedilMİŞ GUumlNLER FAİZİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 103 - Bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu mukavele ile daha az bir faiz tayin edilmiş olsa bile geccedilmiş guumlnler iccedilin senevi yuumlzde beş hesabiyle faiz tediyesine mecburdur

Akitte doğrudan doğruya veya taksite raptedilmiş komuumlsyon şeklinde yuumlzde beşten ziyade bir faiz şart edilmiş ise bu faizde temerruumlt eden borccedilludan istenebilir

(Uumlccediluumlncuuml fıkra muumllga 29061956 - 676341 md)

B FAİZİN MUumlTEDAHİL TAKSİTLERİN HİBE ETTİĞİ MEBALİĞİN TEDİYESİNDE MUumlTEMERRİT OLAN BORCcedilLU

Madde 104 - Faiz veya muumltedahil iratların yahut hibe ettiği bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu bunlar iccedilin geccedilmiş guumlnler faizini ancak icraya veya mahkemeye muumlracaat guumlnuumlnden itibaren tediyeye mecburdur

Bunun aksine olan her şart cezai şart hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan takdir olunur

Geccedilmiş guumlnler faizinin tediyesinde temerruumlt sebebi ile faiz yuumlruumltuumllemez

3 - MUNZAM ZARAR

Madde 105 - Alacaklının duumlccedilar olduğu zarar geccedilmiş guumlnler faizinden fazla olduğu surette borccedillu kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bu zararı dahi tazmin ile muumlkelleftir

Bu munzam zarar derhal takdir olunabilirse hakim esasa dair karar verir iken bu zararın miktarını dahi tayin edebilir

4 - BİR MEHİL TAYİNİ SURETİYLE

A FESİH HAKKI

Madde 106 - Karşılıklı taahhuumltleri havi olan bir akitte iki taraftan biri muumltemerrit olduğu takdirde diğeri borcun ifa edilmesi iccedilin muumlnasip bir mehil tayin veya muumlnasip bir mehilin tayinini hakimden isteyebilir

Bu mehil zarfında borccedil ifa edilmemiş bulunduğu surette alacaklı her zaman onun ifasını talep ve teahhuumlr sebebi ile zarar ve ziyan davası ikame eylemek hakkını haizdir birde aktin icrasından ve teahhuumlruuml sebebiyle zarar ve ziyan talebinden vaz geccediltiğini derhal beyan ederek borcun ifa edilmemesinden muumltevellit zarar ve ziyanı talep veya akdi fesh edebilir

B DERHAL FESİH

Madde 107 - Aşağıdaki hallerde bir mehil tayinine luumlzum yoktur

1 - Borccedillunun hal ve vaziyetinden bu tedbirin tesirsiz olacağı anlaşılırsa

2 - Borccedillunun temerruumlduuml neticesi olarak borcun ifası alacaklı iccedilin faidesiz kalmış ise

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Akdin huumlkuumlmlerine goumlre borccedil tayin ve tesbit edilen bir zamanda veya muayyen bir mehil iccedilinde ifa edilmek lazım geliyorsa

C RUumlCUUN HUumlKUumlMLERİ

Madde 108 - Akitten ruumlcu eden alacaklı vaidolunan şeyi vermekten imtina ve tediye eylediği şeyi istirdat edebilir

Bundan başka borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat edemezse alacaklı akdin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnden muumltevellit zararın tazminini de talep edebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ

A - ALACAKLIYA HALEF OLMAK

Madde 109 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahıs aşağıdaki hallerde tediye eylediği miktar nispetinde alacaklının haklarına kanunen halef olur

1 - Başkasının borcu iccedilin rehnedilen bir şeyi rehinden kurtardığı ve bu şey uumlzerinde muumllkiyet hakkı veya sair diğer bir ayni hakkı haiz bulunduğu takdirde

2 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahsın ona halef olacağı borccedillu tarafından alacaklıya haber verildiği takdirde

B - BAŞKASININ FİİLİNİ TAAHHUumlT

Madde 110 - Bir uumlccediluumlncuuml şahsın fiilini başkasına taahhuumlt eden kimse bu uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından taahhuumlduumln ifa edilmemesi halinde zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

(Ek fıkra 08071981 - 24861 md) Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan taahhuumltlerde muumlddetin bitimine kadar taahhuumlt edene yazılı olarak başvurulmaması halinde taahhuumlduumln huumlkuumlmsuumlz olacağına dair soumlzleşme muteberdir

C - BAŞKASI LEHİNE ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 111 - Kendi namına akit yapan bir kimse uumlccediluumlncuuml şahıs lehine bir borccedil şart etmiş ise o borcun ifasını talebetmek hakkını haizdir

Uumlccediluumlncuuml şahıs veya o borccedilda uumlccediluumlncuuml şahsa da halef olanlar dahi iki tarafın niyetine veya oumlrf ve adete tevafuk ettiği takdirde borcun ifasını şahsan ta lebedebilirler

Bu takdirde uumlccediluumlncuuml şahıs veya onu istihlaf edenler bu hakkı kullanmak istediklerini borccedilluya beyan ettiklerinden itibaren alacaklının borccedilluyu ibraya hakkı kalmaz

IISİGORTA İLE TEMİN EDİLMİŞ HUKUKİ MESULİYETLER

Madde 112 - Başkasını istihdam eden bir kimse ccedilalıştırdığı ameleye karşı hukuki mesuliyetlerini temin iccedilin sigorta yapıpta amele sigorta uumlcretinin en aşağı yarısını tediyeye iştirak etmiş ise sigortadan muumltevellit haklar muumlnhasıran ameleye ait olur

UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU

A - BORCcedilLARIN FERİLERİNİN SUKUTU

Madde 113 - Asıl borccedil tediye ile veya sair bir suretle sakıt olduğu takdirde kefalet ve rehin ve sair feri haklar dahi sakıt olur

Evvelce işleyen faizleri talep hakkının mahfuz bulunduğu beyan edilmiş veya hal icabından neşet eylemiş olmadıkccedila bu faizler talep olunamaz

Gayrimenkul rehine ve kıymetli evraka ve konkordatoya muumlteallik hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

B - TECDİT

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 114 - Borcun tecdidi akitten vazıh surette anlaşılmak lazımdır

Hususiyle mevcut bir borccedil iccedilin kambiyo taahhuumlduumlnde bulunmak veya yeni bir alacak senedi veya yeni bir kefaletname imza

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek tecdidi tazammun etmez

Bununla beraber bu huumlkmuumln aksine dair akdolunan mukaveleler muteberdir

IICARİ HESAP

Madde 115 - Muhtelif kalemlerin bir hesabı cariye muumlcerret kaydedilmesiyle borccedil tecdit edilmiş olmaz

Şu kadarki hesap kesilipte diğer tarafccedilada kabul edilmiş olduğu takdirde borccedil tecdit edilmiş olur

Eğer kalemlerden biri mukabilinde teminat varsa hesap kesilip tasdik edilmiş olsa bile hilafı şart edilmedikccedile bu teminata halel gelmez

C - ALACAKLI VE BORCcedilLU SIFATLARININ BİRLEŞMESİ

Madde 116 - Alacaklılık ve borccedilluluk sıfatlarının bir şahısta iccediltimaiyle borccedil sakıt olur

Bu iccediltimaın zevaliyle borccedil avdet eder

Gayrimenkul rehni ile kıymetli evrak hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

D - İFANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 117 - Borccedilluya isnat olunamıyan haller muumlnasebetiyle borcun ifası muumlmkuumln olmazsa borccedil sakıt olur

Karşılıklı taahhuumltleri havi akitlerde bu suretle beri olan borccedillu haksız iktisaplara muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan almış olduğu şeyleri iadeye mecbur ve kendisine henuumlz tediye edilmemiş bulunan şeyi istemek hakkından mahrum olur Kanun veya akit ile borcun ifasından evvel bile vukua gelen zararın alacaklıya tahmil edilmiş olduğu haller bundan muumlstesnadır

E - TAKAS

IŞARTLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 118 - İki şahıs karşılıklı bir miktar meblağı veya yekdiğerine muumlmasil başka malları birbirine borccedillu oldukları takdirde her iki borccedil muaccel ise iki taraftan her biri borcunu alacağı ile takas edebilir

Alacaklardan biri muumlnazaalı olsa bile takas dermeyan olunabilir

Muumlruru zamana uğramış bir alacak takas dermeyan edebileceği zamanda muumlruru zaman ile sakıt olmuş değil ise onun da takası dermeyan olunabilir

2 - KEFALET HALİNDE

Madde 119 - Asıl borccedillunun takası dermeyan etmeğe hakkı oldukccedila kefili alacaklıya tediyede bulunmaktan imtina edebilir

3 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS LEHİNE TAAHHUumlT HALİNDE

Madde 120 - Bir uumlccediluumlncuuml şahıs lehine taahuumltte bulunan kimse borcunu diğer akidin kendisine borccedillu olduğu şey ile takas edemez

4 - BORCcedilLUNUN İFLASI HALİNDE

Madde 121 - Borccedillunun iflası halinde alacaklılar muaccel olmasa bile alacaklarının muumlflisin kendilerinde olan alacağı ile takas edebilirler

IIHUumlKUumlMLERİ

Madde 122 - Takas ancak borccedillunun takası dermeyan etmek kastini alacaklıya bildirmesiyle vaki olur

Bu takdirde iki borccedil takas edilebilecekleri andan itibaren en az olan borcun miktarı nispetinde sakıt olmuş addolunur

Hesabı cari meselesinde ticarete muumlteallik hususi taamuumlller bakidir

IIITAKASI KABİL OLMIYAN ALACAKLAR

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 123 - Aşağıdaki alacaklar alacaklıların arzusu hilafında takas ile ıskat edilemez

1 - Tevdi edilmiş veya haksız olarak alınmış veya hile ile alıkonulmuş bulunan bir şeyin iadesine veya bedeline taalluumlk eden mutalebeler

2 - Nafaka ve iş uumlcreti gibi borccedillunun ve ailesinin iaşesi iccedilin mutlak surette zaruri olup hususi mahiyeti itibariyle fiilen alacaklının eline verilmesi icap eden alacaklar

3 - Devlet ve vilayet ve koumlyler lehine olarak hukuku ammeden neşet eden alacaklar

IVTAKASTAN FERAGAT

Madde 124 - Borccedillu iptidaen takastan feragat edebilir

F - MUumlRURU ZAMAN

IMUumlDDETLER

1 - ON SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 125 - Bu kanunda başka suretle huumlkuumlm mevcut olmadığı takdirde her dava on senelik muumlruru zamana tabidir

2 - BEŞ SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 126 - Aşağıdaki alacak veya davalar hakkında beş senelik muumlruru zaman cari olur

1 - Aleluumlmum kiralar ile resuumllmal faizleri ve muayyen zamanlarda tediyesi meşrut aidat hakkındaki davalar

2 - Erzak bedeli ve nafaka ve otel ve lokanta masraflarına muumlteallik davalar

3 - (Değişik bent 29061956 - 676341 md) Sanatkarların veya esnafın emeklerinin karşılığı perakendecilerin sattıkları malların parası noterlerin mesleki hizmetleri karşılığı başkalarının maiyetinde ccedilalışan veya muumlstahdemi olan kimselerin hizmetccedililerin yevmiyecilerin ve işccedililerin uumlcretleri hakkındaki davalar

4 - (Ek bent 29061956 - 676341 md) Ticari olsun olmasın bir şirket akdine dayanan ve ortaklar arasında veya şirketle ortaklar arasında accedilılmış bulunan buumltuumln davalar ile bir şirketin muumlduumlrleri temsilcileri murakıplariyle şirket veya ortaklar arasındaki davalar vekalet akdinden komuumlsyon aktinden acentalık mukavelesinden ticari tellallık uumlcreti davası hariccedil tellallık akdinden doğan buumltuumln davalar muumltaahhidin kasıt veya ağır kusuru ile akdi hiccedil veya gereği gibi yerine getirmemiş ve bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı bir iş meydana getirmiş olması sebebiyle accedilılacak davalar hariccedil olmak uumlzere istisna akdinden doğan buumltuumln davalar

3 - MUumlRURU ZAMAN MUumlDDETLERİN KATİYETİ

Madde 127 - Bu uumlccediluumlncuuml bapta tayin olunan muumlruru zaman muumlddetleri mukavele ile tadil olunamaz

4 - MUumlRURU ZAMANIN BAŞLANGICI

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 128 - Muumlruru zaman alacağın muaccel olduğu zamandan başlar alacağın muacceliyeti bir ihbar vukuuna tabi ise muumlruru zaman bu haberin verilebileceği guumlnden itibaren cereyan eder

B MUAYYEN ZAMANLARDA VERİLEN İVAZLARDA

Madde 129 - Kaydi hayat şartiyle irat ve muayyen zamanlarda tediye olunan sair şeylerin tesviyesini talep hususunda muumlruru zaman ilk tediye edilmemiş olarak kalan taksitin muacceliyet kesp ettiği guumlnden başlar

Alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca muumltedahil taksitler hakkında da muumlruru zaman vaki olmuş olur

5 - MUumlDDETLERİN HESABI

Madde 130 - Muumlddetlerin hesabında muumlruru zamanın başladığı guumln nazarı itibare alınmaz ve muumlruru zaman ancak muumlddetin son guumlnuuml kullanılmaksızın geccediltiği surette vaki olmuş olur

Bununla beraber borccedilların ifası meselesinde muumlddetlerin hesabına muumlteallik kaideler burada da tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIFERrsquoİLER HAKKINDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 131 - Asıl alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca faiz ve sair feri alacaklar hakkında da muumlruru zaman vaki olmuşolur

IIIMUumlRURU ZAMANIN CEREYANINA MANİ OLAN VE MUumlRURU ZAMANI TATİL EDEN SEBEPLER

Madde 132 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman cereyan etmez ve cereyana başlamış ise inkıtaa uğrar

1 - Velayet devam ettiği muumlddetccedile ccedilocukların baba ve analarına karşı olan alacakları hakkında

2 - Vesayet devam ettiği muumlddetccedile vesayet altında bulunanların vasi veya Sulh Hakimi ve Mahkemei Asliye Hakimleri zimmetinde olan alacakları hakkında

3 - Nikah devam ettiği muumlddetccedile karı kocadan birinin diğeri zimmetinde olan alacakları hakkında

4 - Hizmet mukavelesinin devam ettiği muumlddetccedile hizmetccedililerin istihdam edenlere karşı olan alacakları hakkında

5 - Borccedillu alacak uumlzerinde intifa hakkını haiz olduğu muumlddetccedile

6 - Alacağı bir Tuumlrk mahkemesi huzurunda iddia etmek imkanı olmadığı muumlddetccedile

Muumlruru zaman tatil eden sebeplerin zail olduğu guumlnuumln hitamından itibaren başlar veya tevakkuftan evvel başlamış olan cereyanına devam eder

IVMUumlRURU ZAMANIN KATrsquoI

1 - KATI SEBEPLERİ

Madde 133 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman katedilmiş olur

1 - Borccedillu borcu ikrar ettiği hususiyle faiz veya mahsuben bir miktar para veya rehin yahut kefil verdiği takdirde

2 - Alacaklı dava veya defi zımnında mahkemeye veya hakeme muumlracaatla veya icrai takibat yahut iflas masasına muumldahale ile hakkını talep eylediği halde

2 - BORCcedilLULARA KARŞI KATrsquoIN NETİCELERİ

Madde 134 - Muumlruru zaman muumlteselsilen borccedillu olanlardan veya taksimi kabil olmıyan bir borcun muumlşterek borccedillularından birine karşı katedilmiş olunca diğerlerine karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman asıl borccedilluya karşı katedilmiş olunca kefile karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman kefile karşı katedilmiş olunca asıl borccedilluya karşı katedilmiş olmaz

3 - YENİ MUumlDDETİN MEBDEİ

A İKRAR VE HUumlKUumlM HALİNDE

Madde 135 - Muumlruru zaman katedilmiş olunca katıdan itibaren yeni bir muumlddet cereyan etmeğe başlar

Borccedil bir senette ikrar edilmiş veya bir huumlkuumlm ile sabit olmuş ise yeni muumlddet daima on senedir

B ALACAKLININ FİİLİ HALİNDE

Madde 136 - Bir dava veya defi ile katedilmiş olan muumlruru zaman dava devam ettiği muumlddetccedile iki tarafın muhakemeye muumlteallik her muamelesinden ve hakimin her emir ve huumlkmuumlnden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı icrai takibattan neşet etmiş ise muumlruru zaman takibe muumlteallik her muameleden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı bir iflasa muumldahaleden neşet etmiş ise muumlruru zaman iflasa muumlteallik huumlkuumlmlere goumlre alacağı yeniden talep etmek muumlmkuumln olduğu zamandan itibaren yeniden cereyana başlar

VDAVANIN REDDİ HALİNDE MUNZAM MUumlDDET

Madde 137 - Dava veya defi vazıyed eden hakimin salahiyeti olmaması veya tamiri kabil ve şekle muumlteallik bir noksan veya

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

vaktinden evvel ikame edilmiş olması sebebi ile reddolunmuş olupta arada muumlruru zaman muumlddeti hitam bulmuş ise alacaklı hakkını talep etmek iccedilin altmış guumlnluumlk munzam bir muumlddeten istifade eder

VIMENKUL REHNİ İLE TEMİN EDİLMİŞ ALACAK HALİNDE

Madde 138 - Alacağın bir menkul rehni ile temin edilmiş bulunması bu alacak hakkında muumlruru zaman cereyanına mani olmaz Fakat alacaklı rehinden hakkını istifa etmek salahiyetini muhafaza eder

VIIMUumlRURU ZAMANDAN FERAGAT

Madde 139 - İptidaen muumlruru zamandan feragat batıldır

Muumlteselsil borccedillulardan biri tarafından vukubulan feragat diğerlerine karşı dermeyan olunamaz

Feragat taksimi kabil olmayan bir borcun muumlşterek borccedillularından biri tarafından sadır olduğu takdirdede huumlkuumlm boumlyledir Asıl borccedillu tarafından vukubulan feragat kezalik kefile karşı dermeyan olunamaz

VIIIMUumlRURU ZAMANIN DERMEYANI LUumlZUMU

Madde 140 - Muumlruru zaman dermeyan edilmediği surette hakim muumlruru zamanı kendiliğinden nazara alamaz

DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ

BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR

A - BORCcedilLULAR ARASINDA TESELSUumlL

IŞARTLARI

Madde 141 - Alacaklıya karşı her biri borcun mecmuundan mesul olmağı iltizam ettiklerini beyan eden muumlteaddit borccedillular arasında teselsuumll vardır

Boumlyle bir beyanın fikdanı halinde teselsuumll ancak kanunun tayın ettiği hallerde olur

IIALACAKLI VE BORCcedilLU ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - HUumlKUumlMLERİ

A MUumlŞTEREK BORCcedilLULARIN MESULİYETİ

Madde 142 - Alacaklı muumlteselsil borccedilluların cuumlmlesinden veya birinden borcun tamamen veya kısmen edasını istemekte muhayyerdir

Borcun tamamen edasına kadar buumltuumln borccedilluların mesuliyeti devam eder

B MUumlŞTEREK BORCcedilLULARA AİT DEFİLER

Madde 143 - Muumlteselsil borccedillulardan biri alacaklıya karşı onunla kendi arasındaki şahsi muumlnasebetlerden veya muumlteselsil borcun sebep veya mevzuundan tevelluumlt etmiş olanlardan maada bir şey dermeyan edemez ve buumltuumln borccedillular arasında muumlşterek olan defileri dermeyan etmediği halde onlara karşı mesul olur

C MUumlŞTEREK BORCcedilLULARDAN BİRİNİN ŞAHSİ FİİLİ

Madde 144 - Hilafına mukavele olmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan biri kendi fiili ile diğer borccedilluların vaziyetlerini ağırlaştıramaz

2 - MUumlTESELSİL BORCUN SUKUTU

Madde 145 - Tediyesi ile veya yaptığı takas ile borcun tamamını veya bir kısmını iskat etmiş olan muumlteselsil borccedillulardan biri sakıt olan borccedil nispetinde diğer borccedilluları halas etmiş olur

Eğer muumlteselsil borccedillulardan biri borccedil tediye olunmamış iken ondan tahalluumls etmiş ise diğer borccedillular ancak halin veya borcun mahiyetinin irae ettiği nispette bu beraetten istifade edebilirler

IIIMUumlŞTEREK BORCcedilLULAR ARASINDAKİ MUumlNASEBETLER

1 - TAKSİM

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 146 - Borcun mahiyetinden hilafı istidlal olunmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan her biri alacaklıya yapılan tediyeden birbirine muumlsavi birer hisseyi uumlzerlerine almağa mecburdur Ve hissesinden fazla tediyede bulunan fazla ile diğerlerine ruumlcu hakkını haizdir

Birinden tahsili muumlmkuumln olmayan miktar diğerleri arasında muumltesaviyen taksim olunur

2 - HALEFİYET

Madde 147 - Ruumlcu hakkından istifade eden muumlteselsil borccedillulardan her biri tediye ettiği miktar nispetinde alacaklının haklarına halef olur

Alacaklı diğerlerinin zararına olarak muumlteselsil borccedillulardan birinin vaziyetini iyileştirdiği takdirde bu fiilinin neticelerini şahsan tahammuumll eder

B - ALACAKLILARIN ARASINDA TESELSUumlL

Madde 148 - Borcun tamamını tediyesini istemek hakkını her birine bahş ettiğini borccedillu beyan ettiği hallerde muumlteaddit alacaklılar arasında teselsuumll mevcut olacağı gibi kanunun tayin ettiği maddelerde dahi bu nevi teselsuumll bulunur

Muumlteselsil alacaklılardan birine vakı tediye ile borccedillu buumltuumln alacaklılara karşı beri olur

Alacaklılardan birinin icraya veya mahkemeye muumlracaatından haberdar edilmedikccedile borccedillu onlardan dilediğine tediyede muhayyerdir

İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR

A - TALİKİ ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 149 - Bir akdin mevzuunu teşkil eden borcun mevcudiyeti meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilmiş ise o akit şarta bağlı akit olur

İki taraf hilafını kast etmedikleri halde şarta bağlı akit ancak şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade eder

IIŞARTIN BAĞLI OLDUĞU SIRADAKİ VAZİYET

Madde 150 - Şart tahakkuk edinceye kadar borccedillu borcun layıkı veccedilhile edasına mani olacak her nevi tasarruftan iccediltinap etmekle muumlkelleftir

Şarta bağlı hakkı tehlikeye duumlccedilar edilen alacaklı alacağı mutlak olan alacaklıların haklarını muhafaza iccedilin yapmağa salahiyettar oldukları tedbirleri ittihaz edebilir

Şartın tahakkukundan evvel yapılan temliki her tasarruf şartın huumlkuumlmlerini ihlal ettiği nispette batıl olur

IIIFASILA ESNASINDA TAHAKKUK EDEN MENFAATLER

Madde 151 - Şartın tahakkukundan evvel taahhuumlt olunan şey kendisine teslim olunan alacaklı şartın tahakkuku halinde fasıla esnasında o şeyden elde ettiği menfaatlerede malik olur

Şart tahakkuk etmezse alacaklı elde ettiği menfaatleri red ile muumlkelleftir

B - İNFİSAHİ ŞARTLAR

Madde 152 - İnfisahı meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilen akit şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade etmez

Kaideten infisah makabline şamil olmaz

C - MUumlŞTEREK HUumlKUumlMLER

IŞARTIN TAHAKKUKU

Madde 153 - Eğer şart iki taraftan birinin bizzat yapması lazım olmayan bir şeyin icrasından ibaret ise o tarafın vefatı halinde mirasccedilısı onun yerine kaim olabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIHİLELİ MUumlMANAAT

Madde 154 - Şartın tahakkukuna iki taraftan biri huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bir hareketle mani olursa o şart tahakkuk etmiş addolunur

IIIMEMNU ŞARTLAR

Madde 155 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir bir fiil veya ihmal şart olarak tayin edilmiş olduğu takdirde bu şarta bağlı olan borccedil huumlkuumlmsuumlz olur

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞART

A - PEY AKCcedilESİ VE ZAMANI RUumlCU

Madde 156 - Bir kimse pey akccedilesi verdiği takdirde bunu zamanı ruumlcu olarak değil belki akdin inikadına delil olmak uumlzere vermiş addolunur

Hilafına mahalli adet veya mukavele olmadıkccedila pey akccedilesini alan matlubuna mahsup etmiyerek onu muhafaza eder

Zamanı ruumlcu şart edildiği halde akitlerden her biri akitten ruumlcu salahiyetini haiz addolunur Pey akccedilesi vermiş olan ruumlcu ederse verdiğini terk eder ve pey akccedilesini almış olan ruumlcu ederse aldığının iki mislini iade eder

B - UumlCRET TEVKİFİ

Madde 157 - Hizmet akdinde mukavele mucibince uumlcretin bir kısmı tevkif edildiği halde hilafına şart veya adet bulunmadıkccedila tevkif olunan uumlcret cezai şart olarak değil belki istihdam eden kimsenin zararına karşılık olmak uumlzere tutulmuş addolunur

Bu tevkif ancak amele uumlcretinin tazminat ile mahsubu caiz olduğu nispette muteber olur

C - CEZAİ ŞART

IALACAKLININ HAKLARI

1 - İCRA İLE EDA ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 158 - Akdin icra edilmemesi veya natamam olarak icrası halinde tediye edilmek uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı ancak ya akdin icrasını veya cezanın tediyesini isteyebilir

Akdin muayyen zamanda veya meşrut mahalde icra edilmemesi halinde tediye olunmak uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise alacaklı hem akdin icrasını hem meşrut cezanın tediyesini talep edebilir Meğer ki alacaklı bu hakkından sarahaten feragat etmiş veya kayıt dermeyan etmeksizin edayı kabul eylemiş olsun

Borccedillunun cezai şartı tediye ile akitten ruumlcu etmek hakkını ispat edebilmek salahiyeti mahfuzdur

2 - CEZA İLE ZARAR ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 159 - Alacaklı zarara duumlccedilar olmasa bile ceza lazım olur

Şart olunan ceza miktarından fazla zarara duumlccedilar olan alacaklı borccedillunun bir kusuru olduğunu ispat etmedikccedile fazlasını isteyemez

3 - FESİH HALİNDE ALACAKLININ KISMEN VUKUBULAN TEDİYEYE MUumlTEALLİK HAKLARI

Madde 160 - Cezai şarta muumlteallik huumlkuumlmler kısmen vakı olan tediyenin fesih halinde alacaklıya kalması şartını mutazammın olan mukaveleyede tatbik olunur

Taksitle satışa dair olan huumlkuumlmler bakidir

IICEZANIN BUTLANI VE TENKİSİ

Madde 161 - Akitler cezanın miktarını tayinde serbesttirler

Ceza kanuna veya ahlaka (adaba) muğayir bir borcu teyit iccedilin şart edilmiş veya hilafına mukavele olmadığı halde borcun ifası borccedillunun mesuliyetini icap etmeyen bir hal sebebiyle gayri muumlmkuumln olmuş ise şart olunan cezanın tediyesi talep edilemez

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hakim fahiş goumlrduumlğuuml cezaları tenkis ile muumlkelleftir

BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ

A - ALACAĞIN TEMLİKİ

IŞARTLARI

1 - RIZAİ TEMLİK

A CEVAZİ

Madde 162 - Kanun veya akit ile veya işin mahiyeti icabı olarak menedilmiş olmadıkccedila borccedillunun rızasını aramaksızın alacaklı alacağını uumlccediluumlncuuml bir şahsa temlik edebilir

Borccedillu alacağın temlik edilmemesi şart edilmiş olduğunu bu şartı ihtiva etmeyen bir ikrarı bilkitabeye istinat ile alacağını temelluumlk eden uumlccediluumlncuuml bir şahsa karşı iddia edemez

B AKDİN ŞEKLİ

Madde 163 - Tahriri şekilde yapılmış olmadıkccedila alacağın temliki muteber olmaz

Bir alacağın temlikini vadetmek hususi şekle tabi değildir

2 - KANUNİ VEYA KAZAİ TEMLİK

Madde 164 - Alacağın temliki kanun veya mahkeme kararı mucibince vukubulduğu halde bir guumlna merasime tabi olmaksızın ve evvelki alacaklı tarafından rıza izhar edilmesine bile ihtiyaccedil bulunmaksızın uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı dermeyan edilebilir

IITEMLİKİN HUumlKUumlMLERİ

1 - BORCcedilLUNUN VAZİYETİ

A HUumlSNUumlNİYETLE YAPILAN TEDİYE

Madde 165 - Temlik veya temelluumlk eden tarafından alacağın temlik olunduğu kendisine bildirilmezden mukaddem evvelki alacaklıya ve muumltevali temlikler vaki olmuş ise alacağı temelluumlk edenlerden tercihi lazım gelen biri var iken diğerine huumlsnuuml niyetle tediyede bulunan borccedillu beri olur

B TEDİYEDEN İMTİNA VE TEVDİ

Madde 166 - Aidiyeti muumlnazaalı bulunan bir alacağın borccedillusu tediyeden imtina edebilir ve alacağı mahkemeye tevdi ile borccediltan beri olur

Borccedillu alacağın muumlnazaalı olduğunu bildiği halde tediyede bulunursa tehlike ve hasarı kendisine ait olur

İki alacaklı arasındaki dava henuumlz goumlruumllmekte ve borccedil muaccel ise her biri borccedilluyu borcu olan meblağı tevdie icbar edebilir

C BORCcedilLUYA AİT DEFİLER

Madde 167 - Borccedillu temlike vakıf olduğu zaman temlik edene karşı haiz olduğu defileri temelluumlk edene karşı dahi dermeyan edebilir

Borccedillunun matlubu temlik eden zimmetinde temlike vakıf olduğu zaman muumleccel bir alacağı var idise bu alacağın temlik edilen matluptan sonra muacceliyet iktisap etmiş olmaması şartiyle borccedil ile takas edilmesini talep edebilir

2 - FERrsquoİ HAKLARIN VE SENETLERİN VE ESBABI SUumlBUTİYENİN DEVRİ

Madde 168 - Alacağın temlikinde temlik eden kimsenin şahsına has olanlardan maada ruumlccedilhan hakları ve diğer muumlteferri haklar dahil olur

Temlik eden kimse temelluumlk edene alacak senedini teslim ve mevcut esbabı suumlbutiyeyi ve haklarının izhar iccedilin luumlzumlu olan maluumlmatı ita ile muumlkelleftir

Gecikmiş faizler asıl alacak ile birlikte temlik edilmiş addolunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - ZAMAN

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 169 - Alacağın temliki ıvaz mukabilinde icra edilmiş ise temlik eden kimse alacağın temlik zamanında mevcudiyetini zamındır

Ayrıca taahhuumlt etmedikccedile borccedillunun aczinden mesul değildir

Temlik meccanen vaki olmuş ise temelluumlk eden kimse alacağın mevcudiyetini dahi zamin olmaz

B TEDİYE MAKAMINA YAPILAN TEMLİK

Madde 170 - Tediye makamına kaim olmak uumlzere bir alacak temlik edilipte ne miktar tenzil edileceği tayin edilmemiş ise temelluumlk eden kimse ancak borccedilludan bilfiil tahsil ettiği yahut lazım olan ikdamı sarf eylediği halde tahsil etmiş olduğu miktarı kendi alacağına mahsup etmekle muumlkelleftir

C ZAMANIN ŞUumlMULUuml

Madde 171 - Temlik eden zaman ile muumlkellef ise temelluumlk edene karşı ancak resuumllmal ve faiz olarak almış olduğu miktar nispetinde mesulduumlr Bundan başka temlikin mucip olduğu ve alacaklının borccedilluya karşı semeresiz takibi dolayısiyle ihtiyar ettiği masraflarıda zamin olur

Temlik kanun icabı vakı olmuş ise evvelki alacaklı ne alacağın mevcudiyetine ne de borccedillunun eda kabiliyetine kefildir

IIIHUSUSİ KAİDELERİN MAHFUZİYETİ

Madde 172 - Bazı hakların temlikine mahsus olarak kanunen muayyen olan huumlkuumlmler bakidir

B - BORCUN NAKLİ

IBORCcedilLU VE BORCUN NAKLİ MUumlTEAHHİDİ

Madde 173 - Bir borccedilluya karşı yapılan borcun nakli taahhuumlduuml muumlteahhidi ya borcu tediye etmek yahut alacaklının rızasını istihsal ederek borcu uumlzerine almak suretiyle borccedillunun beraetini tahsile mecbur eder

Borccedillu borcun nakli muumlteahhidine karşı borcun nakli akdinden muumltevellit borccedillarını ifa etmedikccedile muumlteahhit aleyhine taahhuumlduumlnuuml ifa iccedilin dava ikame edemez

Borccediltan beraet etmemiş olan evvelki borccedillu borcun nakli muumlteahhidinden teminat isteyebilir

IINAKİL MUumlTEAHHİDİ İLE BORCcedilLU ARASINDAKİ AKİT

1 - İCAP VE KABUL

Madde 174 - Evvelki borccedillunun yerine yenisinin kaim olması ve borccediltan beraeti borcun naklı muumlteahhidi ile alacaklı arasında yapılacak akit ile vukubulur

Bu akdin icap edildiği borcun nakli muumlteahhidi veya onun muumlsaadesiyle evvelki borccedillu tarafından borcun nakli mukavelesinin alacaklıya bildirilmesinden istidlal olunabilir

Alacaklının rızası ya sarih olur veya halin icabından anlaşılır Alacaklı ihtirazi kayıt dermeyan etmeksizin borcun nakli muumlteahhidinin tediyesini kabul eder veya bunun borccedillu sıfatı ile yaptığı diğer her hangi bir muameleye razı olursa borcun naklini kabul etmiş addolunur

2 - İPTAL OLUNAN İCAP

Madde 175 - İcap alacaklı tarafından her zaman kabul edilebilir Şu kadarki borcun nakli muumlteahhidi veya borccedillu kabul iccedilin bir mehil tayin edebilir ve bu mehlin inkızasına kadar alacaklı suumlkut ederse icap reddolunmuş addedilir

Borcun nakli hakkında vukubulan icabın kabuluumlnden evvel yeni bir borcun nakli mukavelesi yapılır ve borcun naklinin yeni muumlteahhidi alacaklıya icapta bulunursa birinci icabı yapan beri olur

IIIBORCcedilLUNUN DEĞİŞMESİNİN HUumlKMUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BORCUN FERİLERİ

Madde 176 - Borccedillu değişmiş olsa bile borccedillunun şahsına hasolanlardan maada muumlteferri haklar baki olur

Bununla beraber borcu temin iccedilin bir rehin tesis etmiş olan uumlccediluumlncuuml şahsın ve kefilin mesuliyetleri ancak borcun nakline razı oldukları halde devam eder

2 - İSTİSNALAR

Madde 177 - Nakledilen borca muumlteferri hakları dermeyan etmek hakkı borccedilludan yenisine geccediler

Yeni borccedillu alacaklı ile yapılan akitten hilafı anlaşılmadıkccedila evvelki borccedillunun alacaklıya karşı dermeyan edebileceği şahsi defilerde bulunamaz

Yeni borccedillu borcun naklini tevlit etmiş olan hadiseler dolayısiyle evvelki borccedilluya karşı dermeyan edebileceği defileri alacaklıya karşı kullanamaz

IVAKDİN İPTALİ

Madde 178 - Borcun nakli mukavelesi iptal edildiği halde huumlsnuuml niyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara ait olan haklar baki kalmak uumlzere evvelki borccedil buumltuumln ferileriyle birlikte avdet eder

Bundan başka akdin iptali ve ika olunan zarar kendisine isnat olunamıyacağını nakil muumlteahhidi ispat edemez ise alacaklı evvelce muumlesses teminatı zayi etmesi dolayısiyle veya diğer her hangi bir suretle duumlccedilar olduğu zararı nakil muumlteahhidine tazmin ettirebilir

VBİR MAMELEKİN VEYA BİR İŞLETMENİN DEVRALINMASI

Madde 179 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir mameleki veya bir işletmeyi aktif ve pasifleriyle birlikte devralan kimse bunu alacaklılara ihbar veya gazetelerde ilan ettiği tarihten itibaren onlara karşı mamelekin veya işletmenin borccedillarından mesul olur şu kadar ki iki yıl muumlddetle evvelki borccedillu dahi yenisiyle birlikte muumlteselsilen mesul kalır bu muumlddet muaccel borccedillar iccedilin ihbar veya ilan tarihinden ve daha sonra muaccel olacak borccedillar iccedilin de muacceliyet tarihinden itibaren işlemeye başlar

Borccedilların bu suretle naklinin huumlkuumlmleri tek bir borcun nakli akdinden doğan huumlkuumlmlerin aynıdır

VIBİR İŞLETMENİN DİĞERİYLE BİRLEŞMESİ VE ŞEKLİNİ DEĞİŞTİRMESİ

Madde 180 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir işletme diğer bir işletme ile aktif veya pasiflerin karşılıklı olarak devralınması suretiyle birleştirilse her iki işletmenin alacaklıları bir mamelekin devralınmasından doğan hakları haiz olup buumltuumln alacaklarını yeni

işletmeden alabilirler

Evvelce hakiki veya huumlkmi tek bir şahsa ait olup da kollektif veya komandit şirket haline konulan bir işletmenin borccedilları hakkında da aynı huumlkuumlm tatbik olunur

VIITAKSİM HALİNDE VE GAYRİMENKULUumlN BEYrsquoİ HALİNDE

Madde 181 - Miras taksimindeki ve rehin ile mukayyet gayrimenkullerin beyindeki borcun nakline muumltedair hususi huumlkuumlmler bakidir

İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ

ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA

BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER

A - İKİ TARAFIN HAK VE VAZİFELERİ

Madde 182 - Beyi bir akittirki onunla bayi satılan malı muumlşterinin iltizam ettiği semen mukabilinde muumlşteriye teslim ve muumllkiyeti ona nakleylemek borcunu tahammuumll eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise bayi ile muumlşteri borccedilları aynı zamanda ifa etmekle muumlkelleftirler

Hale goumlre tayini muumlmkuumln olan semen tesmiye edilmiş huumlkmuumlndedir

B - NEFİ VE HASAR

Madde 183 - Halin icabından veya hususi şartlardan muumltevellit istisnaların maadasında satılan şeyin nefi ve hasarı akdin inikadı anından itibaren muumlşteriye intikal eder

Bununla beraber yalnız nevan tayin edilmiş olan mebiin ayırt edilmiş olması da lazımdır ve başka bir yere goumlnderilecek ise bayiın bu maksata mebi uumlzerinden yedini refetmiş bulunmasıda şarttır

Taliki şart ile yapılan akitlerde temlik edilen şeyin nefi ve hasarı ancak şartın tahakkuku anından itibaren iktisap edene geccediler

İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ

A - MEVZUU

Madde 184 - Menkul beyi araziden veya gayrimenkul olmak uumlzere tapu siciline kaydedilen haklardan başka her tuumlrluuml şeyin beyidir

Mahsul veya yıkılması matlup bir binanın enkazı veya taş ocağından ccedilıkarılacak taşlar gibi bir gayrimenkulden ayrıldıktan sonra menkul olarak muumllkiyeti nakledilecek muumltemmim cuumlzlerin satılması da menkul beyidir

B - BAYİİN BORCcedilLARI

ITESLİM

1 - TESLİM MASRAFLARI

Madde 185 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise oumllccedilmek ve tartmak gibi teslim masrafları bayie senet yapmak ve mebii kabzetmek iccedilin yapılan masraflar muumlşteriye aittir

2 - NAKİL MASRAFLARI

Madde 186 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise satılan şeyin teslim mahallinden başka bir yere nakli lazım geldiği zaman nakil masrafları muumlşteriye aittir

Masrafsız teslim şart edilmiş ise bayi nakil masraflarını uumlzerine almış addolunur

Liman ve guumlmruumlk masrafı olmaksızın teslim mukavele edilmiş ise bayi ihracat transit ve ithalat ruumlsumunu uumlzerine almış addolunur fakat eşyanın muumlşteri tarafından kabzedildiği zamanda istifa edilen istihlak ruumlsumunu deruhde etmiş sayılmaz

3 - BAYİİN TEMERRUumlDUuml

A TİCARİ ALIM SATIMLAR

Madde 187 - Ticari muamelelerde teslim iccedilin bir zaman tayin edilmiş olupta bayi temerruumlt ederse muumlşterinin teslim talebinden vaz geccedilerek ademi ifa sebebi ile zarar ve ziyan isteyeceğini kabule cevaz vardır

Muumlşteri teslimini istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayii bundan haberdar etmesi lazımdır

B TAZMİN BORCU VE ZARARIN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 188 - Borcu ifa etmeyen bayi muumlşteriye bu yuumlzden terettuumlp eden zararı zamin olur

Ticari muamelesinde bayi borcunu ifa etmezse muumlşteri mebiin semeni ile kendisine teslim edilmiyen şey yerine bir diğerini almak iccedilin huumlsnuuml niyetle verdiği semen arasındaki farkı bayie tazmin ettirebilir

Mebi borsaya kayıt ve kabul edilmiş olan veya cari fiatı bulunan mallardan ise muumlşteri yerine bir diğerini almağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile teslim iccedilin muayyen olan guumlnuumln fiatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere isteyebilir

IIZAPTA KARŞI TEMİNAT

1 - TEMİNAT BORCU

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 189 - Bayi satılan şeyin bir uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından beyin akdi zamanında mevcut bir hak sebebi ile tamamen veya kısmen zaptedilmesinden muumlşteriye karşı mesul ve zamindır

Muumlşteri zabıt tehlikelerinden beyin inikadı zamanında haberdar idiyse bayi yalnız tahsisan iltizam ettiği kefalet hasebiyle mesul ve zamin olur

Bayi uumlccediluumlncuuml şahsa ait olan hakkı bilerek gizlemiş ise zaman ve mesuliyetini refi veya tahdit yolunda kararlaşmış olan şart batıldır

2 - USULUuml MUHAKEME

A DAVAYI İHBAR

Madde 190 - Mebiin zaptı ile tehdit edilen muumlşteri aleyhine ikame edilen davayı zamanla muumlkellef olan bayie ihbar ettiği zaman bayi halin icabına goumlre ve usuluuml muhakemeye tevfikan ya muumlşteri lehinde davaya muumldahalede yahut muumlşteri makamına kaim olarak uumlccediluumlncuuml şahsa karşı husumet ve muumldafaada bulunmağa mecburdur

İhbar muumldahale ve muumldafaaya muumlsait bir zamanda yapılmış ise muumlşterinin aleyhinde hasıl olan neticei huumlkmiye muumlşterinin hilesi veya ağır bir hatası eseri olduğu ispat edilmedikccedile bayyiede sari olur

Davanın ihbar edilmemesi mesuliyeti bayie isnat edilemiyen hallerde bayi kendisine zamanında haber verilmiş olması farz ve takdirinde ne derece daha muumlsait bir neticei huumlkmiye istihsal edilebileceğini ispat ederse mesuliyetten o derecede beri olur

B MAHKEME KARARI OLMAKSIZIN İADE

Madde 191 - Muumlşteri bayii vaktinde davadan haberdar ve kendi namına muumldafaa ve husumette bulunmasını talep ve ihtar edipte dinletememiş ise uumlccediluumlncuuml şahsın mebi uumlzerindeki hakkını huumlkuumlm beklemeksizin huumlsnuuml niyetle tanımış yahut istihkak muumlddeisiyle sulh akdetmiş olsa bile bayie zaman terettuumlp eder

3 - MUumlŞTERİNİN HAKLARI

A TAMAMEN ZABIT HALİNDE

Madde 192 - Mebiin tamamen zaptolunması halinde beyi muumlnfesih addolunur ve muumlşteri bayiden aşağıdaki taleplerde bulunabilir

1 - Mebiden istihsal ettiği veya istihsalini ihmal ettiği semereler tenzil edilmek uumlzere tediye etmiş olduğu semenin faiziyle birlikte iadesini

2 - Mebii zapteden uumlccediluumlncuuml şahıstan mutalebe edemiyeceği sarfiyatı

3 - Davayı bayie ihbar etmekle iccediltinap edilmesi muumlmkuumln olanlar muumlstesna olmak uumlzere buumltuumln muhakeme masraflariyle muhakeme haricindeki masrafları

4 - Doğrudan doğruya mebiin zaptından muumltevellit diğer zarar ve ziyanları

Bayi hiccedil bir hatanın kendisine isnadı kabil olmadığını ispat etmedikccedile muumlşteriye mebiin zaptı yuumlzuumlnden terettuumlp eden diğer her tuumlrluuml zararı da tazmin etmekle muumlkelleftir

B KISMEN ZABIT HALİNDE

Madde 193 - Satılan şey kısmen zaptedildiği yahut bayiin kefil olduğu ayni bir muumlkellefiyetle takyit edilmiş bulunduğu halde muumlşteri beyin feshini talep edemeyip yalnız bu yuumlzden duumlccedilar olduğu zararın tazminini isteyebilir

Şu kadarki mebiin bu ayıbını bilmiş olsa onu satın almayacağı hal karinesiyle anlaşılıyorsa her halde feshi dava edebilir

Bu takdirde muumlşterinin bayie mebiin zaptedilmeyen kısmını o zamana kadar istihsal etmiş olduğu menfaatlerle birlikte iade etmesi lazım gelir

IIIMEBİİN AYIPTAN SALİM OLMASINI TEKEFFUumlL

1 - MEVZUU

A UMUMİYET İTİBARİYLE

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 194 - Bayi muumlşteriye karşı mebiin zikir ve vadettiği vasıflarını muumltekeffil olduğu gibi maddi veya hukuki bir sebeple kıymetini veya maksut olan menfaatini izale veya ehemmiyetli bir suretle tenkis eden ayıplardan salim bulunmasını da muumltekeffildir

Bayi bu ayıpların mevcudiyetini bilmese bile onlardan mesulduumlr

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 195 - Hayvan alım satımında bayi tahriren kefalet etmedikccedile yahut muumlşteriyi iğfal etmiş olmadıkccedila tekeffuumll etmiş addolunmaz

2 - TEKEFFUumlLE KARŞI

Madde 196 - Bayi mebiin ayıbını muumlşteriden hile ile gizlemiş ise beyide tekeffuumll huumlkmuumlnuuml iskat veya tahdit eden her şart batıldır

3 - MUumlŞTERİNİN BİLDİĞİ AYIPLAR

Madde 197 - Bayi muumlşterinin beyi zamanında malumu olan ayıptan mesul olmadığı gibi mebii kafi derecede muayene etmekle fark etmiş olacağı ayıptan da ancak bunun mevcut olmadığını temin etmiş ise mesul olur

4 - KEŞİF VE MUAYENE VE BAYİE İHBAR

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 198 - Muumlşteri kabz ettiği mebiin halini oumlrf ve adete goumlre imkan hasıl olur olmaz muayene etmek borcu ile muumlkellef olup mebi de bayiin tekeffuumll altında olan bir ayıp goumlrduumlğuuml zaman bunu derhal bayie ihbar etmesi lazım gelir

Bunu ihmal ettiği halde mebii kabul etmiş sayılır Meğerki mebide adi bir muayene ile meydana ccedilıkarılamıyacak bir ayıp bulunsun

Bu kabilden bir ayıp sonradan meydana ccedilıkarsa derhal bayie ihbar edilmelidir Aksi takdirde mebi bu ayıp ile beraber kabul edilmiş addolunur

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 199 - Hayvan alım satımında kefalet muumlddeti tahirren tayin edilmemiş olupta kefalet hayvanın bir vasfına muumlteallik değil ise mebide keşfedilen ayıptan bayiin mesuliyeti teslim vaki olduğu veya muumlşterinin kabızda temerruumlduuml tahakkuk ettiği guumlnden itibaren dokuz guumln iccedilinde bayie ihbar edilmekle beraber hayvanın ehli vukuf marifetiyle muayenesinin icrası yine bu muumlddet zarfında merciinden talep olunmasına muumltevakkıftır

Hakim ehli vukuf raporunu serbestccedile takdir eder

5 - BAYİİN HİLESİNE MUumlTERETTİP HUumlKUumlMLER

Madde 200 - Muumlşteriyi iğfal etmiş olan bayi ayıbın kendisine vaktinde ihbar edilmemiş olduğunu ileri suumlrerek mesuliyetten kurtulamaz

6 - BAŞKA MAHALDEN VAKİ OLAN BEYİ

Madde 201 - Başka bir mahalden goumlnderilen mebiin ayıplı olduğunu iddia eden muumlşteri bulunduğu yerde bayiin muumlmessili yok ise mebiin muhafazası iccedilin lazım gelen tedbirleri muvakkaten ittihaz etmekle muumlkelleftir Muumlşteri ayıplı olduğunu iddia ettiği mebii muhafaza iccedilin icabeden tedbirleri yapmaksızın bayie goumlnderemez

Muumlşteri vakit kaybetmeksizin mebiin halini usulen tasdik ettirmekle muumlkelleftir Aksi halde iddia olunan ayıbın mebi kendisine vasıl olduğunu zaman mevcut bulunduğunu ispat etmeğe mecbur olur

Mebiin az zamanda bozulmak korkusu varsa muumlşterinin onu bulduğu yerde mercii marifetiyle sattırmağa salahiyeti ve hatta bayiin menfaati boumlyle iktiza ediyorsa mecburiyeti vardır Muumlşteri her halde bayii muumlmkuumln olan suumlratle keyfiyetten haberdar etmekle muumlkellef ve etmediği takdirde zarar ve ziyan davasına maruzdur

7 - TEKEFFUumlLE MUumlSTENİT DAVA

A BEYrsquoİN FESHİ YAHUT SEMENİN TENZİLİ

Madde 202 - Bayiin tekeffuumlluuml altındaki mebiin ayıbı anlaşıldığı zaman muumlşteri muhayyerdir Dilerse mebii redde hazır olduğunu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

beyanla beyin fesh edilmesini dilerse mebii alıkoyup kıymetinin noksanı mukabilinde semenin tenzil olunmasını dava eder

Hakim muumlşterinin mebii ret davası uumlzerine hal icabı beyin feshini muhik goumlstermiyorsa semenin tenzili ile iktifa edebilir

Kıymetinin noksanı mebiin semenine muumlsavi ise muumlşteri ancak beyin feshini talep edebilir

B MEBİİN TEBDİLİ

Madde 203 - Mebi miktarı muayyen misli şeylerden ise muumlşteri dilerse fesih veya semenin tenzilinden hiccedil birini talep etmeyip mebiin ayıptan ari mislile değiştirilmesini dava edebilir

Mebi başka bir yerden goumlnderilmiyorsa bayiin de muumlşteriye derhal ayıptan ari mislini teslim ve muumlşterinin duumlccedilar olduğu zararı tamamen tazmin ederek aleyhine ikame edilecek davadan kurtulmağa salahiyeti vardır

C MEBİİN ZIYAI HALİNDE BEYrsquoİN FESHİ

Madde 204 - Mebiin ayıp sebebi ile yahut kazaen telef ve ziyaa veya hasara uğraması ayıptan dolayı feshi davaya mani olmaz Bu takdirde muumlşterinin red ile muumlkellef olduğu şey mebiden elinde kalandır

Mebi muumlşterinin taksiri yuumlzuumlnden telef olmuş yahut muumlşteri onu başkasına temlik veya şeklini tağyir etmiş ise ancak kıymet noksanına mukabil semenin tenzilini dava edebilir

8 - FESHİN HUumlKUumlMLERİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 205 - Beyi fesh edilince muumlşteri bayie mebi ile beraber ondan istihsal ettiği menfaatleri iade etmekle muumlkelleftir

Bayiin muumlşteriye almış olduğu semeni faiziyle beraber iade ettikten başka mebiin tamamen zaptı halinde olduğu gibi muhakeme masrafiyle muumlşterinin mebia vaki olan masrafları oumldemesi lazımdır Bayi bunlardan maada muumlşteriye ayıplı mal teslim etmesinden doğrudan doğruya tevelluumlt etmiş olan zararı da ayrıca tazmin etmeğe mecburdur

Bayi kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile muumlşterinin diğer her tuumlrluuml zararlarını tazmin etmeğe borccedilludur

B BİRDEN ZİYADE MALIN BEYrsquoİ HALİNDE FESİH

Madde 206 - Birden ziyade şey veya parccedila birlikte satılmış olupta bunlardan bazısı ayıplı ccedilıktığı halde fesih ancak ayıplı ccedilıkanlar hakkında dava olunabilir

Şu kadarki ayıplı kısmın diğerinden tefriki muumlşteriye veya bayie ehemmiyetli bir zarar husule gelmeksizin muumlmkuumln olmazsa feshin buumltuumln mebie teşmili zaruri olur

Mebiin aslı hakkında beyin feshi ayrı semen beyan edilerek satılmış olsa bile ferilerinede şamil olur amma feriler hakkındaki fesih mebiin aslına şamil olmaz

9 - MUumlRURU ZAMAN

Madde 207 - Bayi daha uzun muumlddet iccedilin kefalet etmemiş ise mebii ayıba karşı tekeffuumllden muumltevellit her tuumlrluuml dava mebideki ayıp daha sonra meydana ccedilıksa bile muumlşteriye teslim vukuundan itibaren bir sene geccedilmekle sakıt olur

Fakat muumlşterinin bayi tarafından aleyhine ikame edilen davaya karşı mebiin tesliminden itibaren bir sene geccedilmeksizin ihbar ettiği ayıptan dolayı defi hakkı sene geccedilmekle sakıt olmayıp devam eder

Bayi muumlşteriyi iğfal etmiş ise bu bir senelik muumlruru zamandan istifade edemez

C - MUumlŞTERİNİN BORCcedilLARI

ISEMENİN EDASI VE MEBİİN KABZI

Madde 208 - Muumlşteri beyi aktinde mukarrer olan surete tevfikan semeni eda ve kendisine mukarrer olan şartlar dairesinde arzedilen mebii kabz etmekle muumlkelleftir

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise kabzın derhal vukuu lazımdır

IISEMENİN TAYİNİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 209 - Muumlşteri kati sipariş yapmış fakat semeni tayin etmemiş ise beyi siparişin yapıldığı guumln ve mahalde cari fiat uumlzerinden aktedilmiş sayılır

Semen mebiin veznine goumlre hesap ediliyorsa darası tenzil olunur

Ticarette bazı emtianın semenin gayri safi vezin uumlzerinden yahut muayyen bir miktar veya yuumlzde şu kadar tenzil edilerek hesap edilmesi yolundaki hususi taamuller mahfuzdur

IIISEMENE İSTİHKAK VE SEMENİN FAİZİ

Madde 210 - Hilafına mukavele mevcut değil ise mebi muumlşterinin yedine girince bayi semene muumlstehak olur

Adet bu yolda ise yahut muumlşteri mebiden semene veya diğer tuumlrluuml hasılat istifa imkanını elde etmiş ise mebiin semeni muumlcerret vadeye nazaran muumlşteri tarafından vukua gelen temerruumlt uumlzerine muumlterettip huumlkuumlmlerden başka hatta hiccedil bir ihtar dahi yapılmaksızın faize tabidir

IVMUumlŞTERİNİN TEMERRUumlDUuml

1 - BAYİİN FESİH HAKKI

Madde 211 - Mebi ancak semenin tediyesinden sonra veya tediyesi akabinde teslim edilmek lazım gelen hallerde muumlşteri tediyeden temerruumlt ederse bayi hiccedil bir merasime muhtaccedil olmaksızın beyi feshedebilir

Fakat bu hakkını kullanmak istiyorsa keyfiyetten muumlşteriyi derhal haberdar etmekle muumlkelleftir

Mebi muumlşteriye teslim edilmiş ise bayi bu hakkı sarahaten muhafaza etmiş olmadıkccedila beyi feshedilip mebii istirdat edemez

2 - ZARAR VE ZİYAN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 212 - Ticari muamelelerde bayi mebiin semenini tediyeden temerruumlt eden muumlşteriden bu semenle mebii diğerine huumlsnuuml niyetle sattığı semen arasındaki farktan ibaret olan zarar ve ziyanı istiyebilir

Mebi borsada mukayyet olan veya cari fiyatı bulunan emtiadan ise bayi bunu diğerine satmağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile tediye iccedilin muayyen olan vade guumlnuumlnuumln fiyatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere muumlşteriden talebedebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ

A - AKDİN ŞEKLİ

Madde 213 - Gayrimenkul beyi muteber olmak iccedilin resmi senede raptedilmek şarttır Gayrimenkule dair beyi vadi ve beyi bilvefa ve istimlak mukavelesi resmi senede raptedilmedikccedile muteber değildir Mukaveleden muumltevellit şufa hakkı iccedilin tahriri şekil kafidir

B - ŞARTLA BEYİ VE MUumlLKİYETİN MUHAFAZASI

Madde 214 - Bir gayrimenkuluumln şartla beyi halinde şart tahakkuk etmedikccedile beyi tapu siciline kaydedilmez

Muumllkiyetin bayi uhdesinde mahfuziyetine dair olan şart dahi tescil olunmaz

C - TEKEFFUumlL

Madde 215 - Hilafına mukavele mevcut değil ise satılan gayrimenkul beyi senedinde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi noksanını muumlşteriye tazmin etmekle muumlkelleftir Satılan gayrimenkul resmi bir mesahaya muumlsteniden sicilde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi tahsisen taahhuumlt altına girmemiş ise tazmin ile muumlkellef değildir

Bir binanın ayıplı olmasından muumltevellit ve tekeffuumlle muumlstenit davalar muumllkiyetin devrinden beş sene geccedilmekle sakıt olur

D - MENFAAT VE MUHATARA

Madde 216 - Mebiin muumlşteri tarafından kabzedilmesi iccedilin mukavele ile bir muumlddet tayin edildiği halde onun nefi ve hasarının muumlşteriye intikal etmemesi asıldır

E - MENKUL BEYrsquoİ HAKKINDAKİ HUumlKUumlMLERE MUumlRACAAT

Madde 217 - Menkul beyine muumlteallik huumlkuumlmler kıyas tarikiyle gayrimenkul beyine de tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ

A - NUMUNE UumlZERİNE BEYİ

Madde 218 - Numune uumlzerine beyide numune kendisine tevdi edilen taraf yedindeki numunenin kendisine teslim edilen numune olduğunu ispata mecbur olmayıp numunenin şekli değişse bile bu tagayyuumlr muayenenin zaruri icabatından ise soumlz ile tasdik olunur diğer tarafın her halde hilafını ispata hakkı vardır

Numune muumlşterinin velev kusuru olmaksızın yedinde bozulmuş veya zıyaa uğramış ise bayi mebiin numuneye muvafakatini ispat ile muumlkellef tutulmayıp aksini iddia eden muumlşterinin ispat etmesi lazımgelir

B - TECRUumlBE VE MUAYENE ŞARTİYLE BEYİ

IMAHİYETİ

Madde 219 - Tecruumlbe veya muayene şartiyle beyide muumlşteri mebii kabul yahut reddetmekte serbesttir Mebi muumlşterinin yedine geccedilmiş olsa bile kabul edilinceye kadar bayiin muumllkuumlnde kalır

IIBAYİİN NEZDİNDE MUAYENE

Madde 220 - Muayene bayiin nezdinde icra edilmek icabedip te muumlşteri mebi mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde kabul etmediği halde bayi serbest olur

Boumlyle bir muumlddet tayin edilmemiş ise bayi muumlnasip bir muumlddet geccediltikten sonra mebii kabul veya reddetmesini muumlşteriye ihtar edebilir derhal cevap verilmezse serbest olur

IIIMUumlŞTERİ NEZDİNDE MUAYENE

Madde 221 - Mebi muayene edilmeksizin muumlşteriye teslim edildiği takdirde mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde ve boumlyle bir muumlddet tayin etmiş değil ise bayiin ihtarı akabinde muumlşteri beyi kabul etmediğini beyan veya bayie reddetmezse beyi tekemmuumll etmiş addolunur Muumlşterinin semeni ihtirazi kayıt beyan etmeksizin tamamen veya kısmen tesviye veya mebii tecruumlbe iccedilin zaruri olan suretten başka bir surette tasarruf edilmesiyle de beyi tamam olmuş olur

C - TAKSİTLE BEYİ

IBAYİİN MUHAYYERLİĞİ

Madde 222 - Menkul bir mal semeni taksitle tesviye edilmek şartiyle beyi ve teslim edilip te muumlşteri taksitlerden birini tediyeden temerruumlt ettiği halde bayi o taksitin tediyesini talep edebileceği gibi kendisi iccedilin bu hakkı muhafaza etmiş ise mebiin muumllkiyetini iddia veya beyi feshedebilir

IIBAYİİN DİĞER HAKLARI

Madde 223 - Mebiin muumllkiyetini iddia eden bayi hakkında muumllkiyeti muhafaza şartına muumlteallik olan huumlkuumlmler tatbik olunur

Bayi beyi feshettiği halde bayi ve muumlşterinin her biri diğerinden aldığı şeyi iade ile muumlkelleftir Bayi her halde muumlnasip bir icar bedeli talep edebileceği gibi mebi bozulmuş ise tazminat dahi istiyebilir

Muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır

IIIMUACCELİYET ŞARTLARI

Madde 224 - Taksitlerden birinin tediye edilmemesi halinde semenin mecmuunun muacceliyet kesbetmesi şart edilmiş ise bayiin bu şarttan istifade edebilmesi muumlşterinin iki muumltevali taksiti vermekten temerruumlt etmesine ve bu iki taksit mecmuunun semenin en aşağı onda birini teşkil eylemesine muumltevakkıftır

D - MUumlZAYEDE

IBEYrsquoİN İNİKADI

Madde 225 - Cebri muumlzayedelerde beyi muumlzayede memurunun ihalesiyle muumlnakit olur

Herkesin iştirak edebildiği ihtiyari ve aleni muumlzayedelerde beyi bayiin ihalesiyle muumlnakit olur Bayi buna muhalif bir arzu beyan etmemiş ise muumlzayedeyi idare eden kimsenin muumlzayede edilen malı en ccedilok verene ihale etmeğe hakkı vardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIMUumlZAYEDENİN BUTLANI

Madde 226 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir tertibatla muumlzayedeye fesat karıştırılmış ise her alakadar tarafından on guumln zarfında itiraz edilebilir Bu itiraz cebri muumlzayedelerde icra ve iflas muamelelerine nezaret eden makamlara ve diğer hallerde mahkemeye arz olunur

IIIMUumlZAYEDEYE İŞTİRAK EDENİN NE ZAMAN MUumlLZEM OLACAĞI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 227 - Muumlzayedeye iştirak eden kimse beyi iccedilin muayyen olan şartlar dairesinde teklifiyle muumllzem olur Hilafına bir şart mevcut değil ise pey suumlrenin muumllzemiyeti kendisinden fazla veren zuhur etmesiyle yahut teklifinin muumlzayede hitamında mutat olan nidalar akibinde kabul olunmıyarak ihalenin icra edilmemesiyle zail olur

2 - GAYRİMENKUL MUumlZAYEDESİ

Madde 228 - Gayrimenkul muumlzayedesinde ihalenin veya ihalenin reddinin muumlzayede akebinde vukuu lazımdır Pey suumlren kimsenin muumlzayededen sonra muumllzemiyetinin imtidadını mutazammın şart batıldır Şu kadarki bu huumlkuumlm cebri muumlzayedeler ile ihalenin resmi bir merci tarafından tasdika muhtaccedil olduğu hallerde tatbik olunmaz

IVTEDİYENİN PEŞİN OLMASI LUumlZUMU

Madde 229 - Hilafı beyide şart edilmemiş ise ihale bedelinin peşin tediyesi lazımdır İhale bedeli peşin veya beyi şartlarına tevfikan tesviye edilmezse bayi beyi derhal feshedebilir

VTEKEFFUumlL

Madde 230 - Muumlzayede şartnamesinde sarih bir taahuumlduumln bulunması veya muumlzayedeye iştirak edenlere karşı bir hile yapılmış olması halleri muumlstesna olmak uumlzere cebri muumlzayedelerde tekeffuumlle mahal yoktur

Muumlzayede ile mal alan kimse o mala tapu siciline ve beyi şartlarına ve kanuna nazaran muayyen olan hali ve hakları ve muumlkellefiyetleri ile malik olur

İhtiyari ve aleni muumlzayedelerde bayi adi beyide olduğu gibi mebii tekeffuumll ile muumlkelleftir Şu kadarki hilesinden muumltevellit olandan maada tekeffuumlllerde usuluuml dairesinde ilan edilen beyi şartları zımnında tahalluumls edebilir

VIMUumlLKİYETİN İNTİKALİ

Madde 231 - Muumlzayede ile menkul bir mal alan kimse onun muumllkiyetini ihale anında iktisabeder Muumlzayededen alınan gayrimenkuluumln muumllkiyeti ancak tapu siciline kaydedilmekle muumlşteriye intikal eder Muumlzayede memuru ihalesi beyi zabıtnamesinde goumlsterilen gayrimenkuluumln muumlşteri namına tescil edilmesini derhal tapu memuruna tebliğ eder

Cebri muumlzayedelerin cereyanı sırasındaki ihalelere muumlteallik huumlkuumlmler bakidir

BEŞİNCİ FASIL TRAMPA

A - TRAMPA BEYİ HUumlKUumlMLERİNE TABİDİR

Madde 232 - Beyi huumlkuumlmleri trampada da tatbik olunur Şoumlyleki trampa edenlerden her biri itasını taahhuumlt ettiği şeye nazaran bayi ve kendisine verilmesi taahhuumlt olunan şeye goumlre muumlşteri huumlkmuumlnde tutulur

B TEKEFFUumlL

Madde 233 - Trampa suretiyle aldığı şey yedinden zaptolunan yahut onu ayıbından dolayı reddeden taraf muhayyerdir dilerse zarar ve ziyanı diğer tarafa tanzim ettirir dilerse vermiş olduğu şeyi istirdat eder

YEDİNCİ BAP HİBE

A - MEVZUU

Madde 234 - Hibe hayatta olan kimseler arasında bir tasarruftur ki onunla bir kimse mukabilinde bir ıvaz taahhuumlt edilmeksizin malının tamamını veya bir kısmını diğer bir kimseye temlik eder

Henuumlz iktisap edilmemiş olan bir haktan feragat yahut bir mirası reddetmek hibe değildir Ahlaki bir vazifenin ifası da hibe sayılmaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

B - HİBEYE EHLİYET

IVAHİP HAKKINDA

Madde 235 - Karı koca malının idaresi usuluumlnden yahut mirasccedilılık hakından neşet eden tahditler mahfuz kalmak uumlzere medenihaklarını kullanmak salahiyetine sahip olan herkes hibe yapabilir Tasarrufa ehil olmayanın malı ancak kanuni muumlmessillerinin mesuliyetleri kaydiyle ve vesayet hakkındaki huumlkuumlmlere riayetle hibe olunabilir

Bir hibeyi takip eden sene iccedilinde başlayan bir muhakeme neticesinde vahibin israfından dolayı hacrine huumlkuumlm olunursa o hibe Sulh Mahkemesince iptal olunabilir

IIHİBEYİ KABUL EDEN HAKKINDA

Madde 236 - Medeni haklarını kullanmak salahiyetinden mahrum olan kimse temyiz kudretine malik ise hibeyi kabul ve bu sebeple mal iktisap edebilir

Fakat o kimsenin kanuni muumlmessili kendisini hibeyi kabulden meni veya hibe olunan şeyin iadesini emrederse hibe keenlemyekuumln veya merdut olur

C - ŞEKLİ

IELDEN HİBE

Madde 237 - Elden hibe vahibin bir şeyi mevhubuumlnlehe teslim etmesiyle vuumlcut bulur

Gayrimenkuluumln veya gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakların hibesi ancak tapu siciline kaydedilmekle tamam olur

Bu tescil ancak muteber bir hibe taahhuumlduumlne istinaden yapılabilir

IIHİBE VADİ

Madde 238 - Hibe taahuumlduumlnuumln muteber olması tahriri olmasına muumltevakkıftır

Bir gayrimenkuluumln yahut gayrimenkul uumlzerindeki ayni bir hakkın hibesi taahhuumlduuml ancak resmi senetle yapılmış ise muteber olur

Hibe taahhuumlduuml tenfiz edilince elden yapılmış hibe gibi olur

IIIKABULUumlN NETİCELERİ

Madde 239 - Bir kimse diğerine hibe ettiği malı diğer mallardan bilfiil tefrik etmiş olsa bile mevhubuumlnlehin kabuluumlne kadar hibesinden ruumlcu edebilir

D - ŞARTLARI VE MUumlKELLEFİYETLERİ

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 240 - Hibe şartla yahut muumlkellefiyetle takyit olunabilir Tenfizi vahibin oumlluumlmuumlne bağlı hibede vasiyet huumlkmuuml cereyan eder

IIŞARTIN İCRASI

Madde 241 - Vahip mukavele mucibince mevhubuumlnleh tarafından kabul edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talep edebilir

Ammenin menfaati iccedilin mevhubunlehe tahmil edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talebetmek salahiyeti vahibin vefatından sonra ait olduğu mercie intikal eder

Hibe edilen şeyin kıymeti masrafını korumaz ve masraf fazlası kendisine tesviye edilmezse mevhubunlehin muumlkellefiyeti icradan imtina etmeğe hakkı vardır

IIIRUumlCU ŞARTLARI

Madde 242 - Vahip mevhubunlehin kendisinden evvel vefatı halinde hibe edilen şeyin muumllkuumlne ruumlcu etmesini şart edebilir

Hibe edilen gayrimenkule veya bir gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakka taalluk eden ruumlcu şartı tapu siciline şerh verilebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

E - VAHİBİN MESULİYETİ

Madde 243 - Vahip hileden veya ağır dikkatsizlikten maada hallerde hibeden neşet eden zarardan mevhubunlehe karşı mesul olmayıp ancak hibe edilen şeyin veya alacağın tekeffuumlluumlnuuml vadetmiş ise bununla muumlkelleftir

F - İPTAL

IHİBE EDİLEN MALLARIN İSTİRDADI

Madde 244 - Vahip aşağıdaki hallerden biri vukuunda elden yaptığı hibeden veya tenfiz ettiği taahhuumlduumlnden ruumlcu ve mevhubunlehin elinde halen ne kalmış ise onun iadesini dava edebilir

1 - Mevhubunleh vahibe yahut yakınlarından birine karşı ağır bir cuumlrum irtikap ederse

2 - Mevhubunleh vahide veya ailesi iccedilin kanunen muumlkellef olduğu vazifelere karşı ehemmiyetli bir suretle riayetsizlikte bulunmuş ise

3 - Mevhubunleh hibeyi takyit eden muumlkellefiyeti haklı bir sebep olmaksızın icra etmezse

IIHİBE TAAHHUumlDUumlNDEN RUumlCU VE İPTAL

Madde 245 - Hibeyi taahhuumlt eden kimse aşağıdaki hallerde taahhuumlduumlnden ruumlcu ve tenfizinden imtina edebilir

1 - Elden hibe edilen bir malın istirdadını talebe salahiyet veren sebeplerden biri varsa

2 - Hibeyi taahhuumlt ettikten sonra tenfizi muumlteahhit iccedilin fevkalade kuumllfetli olacak derecede mali vaziyeti değişmiş ise

3 - Hibeyi taahhuumltten sonra yeni veya hissolunacak derecede kuumllfetli aile vazifeleri tehadduumls etmiş ise

Hibeyi taahhuumlt eden kimse borcunu edadan aczi tevsik veya iflası ilan olunur ise hibe taahhuumlduuml iptal olunur

IIIMUumlRURU ZAMAN VE DAVA HAKKININ MİRASCcedilILARA İNTİKALİ

Madde 246 - Vahibin ruumlcu sebebine vakıf olduğu guumlnden itibaren bir sene iccedilinde hibeden ruumlcu etmeğe hakkı vardır

Vahip sene geccedilmeden vefat ederse dava hakkı mirasccedilılarına intikal eder ve mirasccedilılar senenin hitamına kadar ruumlcu davası ikame edebilirler

Mevhubunleh haksız olarak tasavvur ve tasmim ile vahibi oumllduumlruumlr veya ruumlcu hakkını kullanmaktan menederse mirasccedilılar hibenin feshini dava edebilirler

IVVAHİBİN VEFATI

Madde 247 - Hilafına huumlkuumlm mevcut değil ise muayyen zamanlarda bir şey verilmesini tazammun eden hibenin huumlkmuuml vahibin vefatiyle nihayet bulur

SEKİZİNCİ BAP İCAR

BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR

A - TARİFİ

Madde 248 - Adi icar bir akittirki mucir onunla muumlstecire uumlcret mukabilinde bir şeyin kullanılmasını terk etmeği iltizam eder

B - MUCİRİN VAZİFELERİ

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANILMAĞA SALİH BİR HALDE

Madde 249 - Mucir mecuru akitten maksut olan kullanmağa salih bir halde muumlstecire teslim etmek ve icar muumlddeti zarfında buhalde bulundurmak ile muumlkelleftir

Mecur akitten maksut olan kullanmak muumlmkuumln olmıyacak yahut intifa ehemmiyetli suretle azalacak bir halde teslim olunursa muumlstecir akdi feshe yahut uumlcretten muumlnasip bir miktarın tenzilini istemeğe salahiyettardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer ayıp muumlstecirin yahut kendisiyle birlikte yaşayan kimselerin yahut işccedililerin sıhhati iccedilin ciddi bir tehlike teşkil etmekte ise mucir bu tehlikeye akdi yaparken vakıf olmuş veya fesih hakkından feragat etmiş olsa bile yine icarı feshedebilir

2 - BİLAHARA AKDE MUHALİF HAL HUDUSUuml

Madde 250 - Mecur icare muumlddeti zarfında muumlstecirin bir kusuru olmaksızın akitten maksut olan kullanılmak muumlmkuumln olmıyacak veya ehemmiyetli surette azalacak bir hale duumlştuumlğuuml takdirde muumlstecir uumlcretten muumltenasip bir miktarın tenzilini talep edebileceği gibi ayıp muumlnasip bir muumlddet zarfında bertaraf edilmezse akdi dahi feshedebilir

Mucir kendisinin bir kusuru olmadığını ispat edemez ise tazminat ile muumlkellef olur

3 - AYIP HALİNDE MUAMELE

Madde 251 - Mecur icare muumlddeti zarfında zaruri tamirata muhtaccedil olduğu takdirde muumlstecir hakkına halel gelmemek şartiyle bu tamiratın icrasına muumlsaade etmeğe mecburdur

İntifa başladığı zaman mevcut yahut intifa esnasında hadis olupta kuumllfeti kendine ait olmayan ve mucire yapılan ihbar uumlzerine muumlnasip bir mehil zarfında bertaraf edilmiyen ufak tefek ayıpları muumlstecir mucir hesabına izale edebilir

4 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 252 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan muumlcbir bir sebebten dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde mucir sarfıyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSIN İDDASINA KARŞI MESULİYET

1 - TEMİNAT

Madde 253 - Uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde muumlstecirin haklariyle telifi kabil olmayacak bir iddiade bulunduğu takdirde mucir muumlstecirin ihbarı uumlzerine muhasamayı deruhte ve muumlstecirin akit mucibince mecurdan intifaına halel gelmiş ise tazminat itasiyle muumlkellef olur

2 - BEYİ İLE İCARIN İNFİSAHI

Madde 254 - İcarın akdinden sonra mecur mucir tarafından ahara temlik yahut icraen takibat veya iflas tariki ile kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şarti ile icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini isteyebilir

Bununla beraber icar edilen şey bir gayrimenkul olduğu takdirde akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila kanunen ihbar caiz olan miada kadar uumlccediluumlncuuml şahıs icara riayet etmekle muumlkellef tutulur ve feshi ihbar etmediği takdirde akdi kabul etmiş addolunur

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

3 - TAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 255 - Bir gayrimenkuluumln icarında akdin tapu siciline şerh verilmesini iki taraf mukavele edebilirler

Bu şerh sonraki maliklere muumlstecirin icar akdi dairesinde gayrimenkulden intifaına muumlsaade etmek mecburiyetini tahmil eder

C - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

Madde 256 - Muumlstecir mecuru kullanırken tam bir ihtimam dairesinde hareket ve apartman icarında bina dahilinde oturanlara karşı icabeden vazifeleri ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir vukubulan ihtara rağmen bu muumlkellefiyete daimi surette muhalefet eder yahut accedilıktan accedilığa fena kullanarak mecura daimi bir zarar iras eylerse mucir tazminat ile birlikte icar akdinin hemen feshini talep edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Mecurda icrası mucire ait tamirata luumlzum hasıl olduğu yahut uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde bir hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Aksi takdirde zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

Madde 257 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile muayyen olan zamanda tediyeye mecburdur

Boumlyle muayyen bir zaman bulunmadığı takdirde icar altı aylık yahut senelik ise her altı ayın muumlrurunda ve daha az bir muumlddet iccedilin ise beher ayın muumlrurundan sonra nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

D - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ VE TAMİRİ TAHAMMUumlL

Madde 258 - Mecurun muumlkellefiyeti ve vergileri mucire aittir

Mecurun alelade kullanılması iccedilin muktazi tathir ve ıslah masrafı muumlstecire ve tamir mucire aittir Bu hususta mahalli adete bakılır

E - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 259 - Muumlstecir mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle mecuru tamamen yahut kısmen ahara icar yahut icarı bir uumlccediluumlncuuml şahsa ferağ edebilir

İkinci muumlstecir birinci muumlstecire muumlsaade edilenden başka bir tarzda kullandığı takdirde birinci muumlstecir bundan dolayı mucire karşı mesul olur

Mucir ikinci muumlsteciri bu hususa riayet ettirmeğe selahiyettardır

F - HİTAM

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 260 - Muumlstecir icar muumlddetinin hitamından evvel muacceliyet kesp eden kiraları tediye etmemiş bulunursa mucir altı ay veya daha fazla muumlddetli icarlarda otuz guumlnluumlk ve daha az muumlddetli icarlarda altı guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden itibaren başlar Bu mehlin tenkisine yahut tediyeden teahhuumlr halinde akdin hemen feshedilebileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

IIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 261 - Muumlstecir iflas eder ve birikmiş ve işliyecek kiralar iccedilin muumlnasip bir muumlddet zarfında teminat da verilmezse mucir icarı feshe salahiyettardır

IIIFESHİN İHBARI

Madde 262 - İcar iccedilin ne sarih ne de zımmi bir muumlddet tayin edilmemiş olursa gerek muumlstecir gerek mucir ihbar suretiyle akdi feshedebilir

Akitte hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri aşağıdaki kaideler dairesinde feshi ihbar edebilir

1 - Mefruş olmayan apartmanlar yazıhane tezgah duumlkkan mağaza mahzen samanlık ahır ve bu gibi mahaller ancak mahalli adetince muayyen en yakın vakit iccedilin ve boumlyle bir adetin fıkdanı halinde altı aylık bir muumlddetin hitamı iccedilin ve her iki halde uumlccedil ay evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

2 - Mefruş apartmanlar yahut muumlstakil odalar yahut suumlknaya mahsus mefruşat ancak bir aylık muumlddetin hitamı iccedilin ve iki hafta evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

3 - Diğer menkul şeyler her istenilen zaman iccedilin ve uumlccedil guumln evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

IVSUumlKUT İLE TECDİT

Madde 263 - İcar muayyen bir muumlddetle akdedilip te bu muumlddetin hitamında mucirin malumatı ile ve muhalefeti olmaksızın mecurun kullanılmasına devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise akit gayri muayyen bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

VFESİH

1 - MUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI

Madde 264 - Muayyen bir muumlddetle aktedilen gayrimenkul icarında mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni mehillere riayet etmek şartiyle ve icar muumlddetinin hitamından evvel feshi ihbar edebilir

İcar bir sene veya daha uzun bir muumlddet iccedilin akdedilmiş ise mucir veya muumlstecire verilecek tazminat altı aylık bedeli icardan az olamaz

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

2 - MUumlSTECİRİN OumlLUumlMUuml

Madde 265 - Muumlstecirin vefatı halinde gerek mirasccedilıları gerek mucir bir sene veya daha uzun muumlddetli icarlarda kanuni mehillere riayet şartiyle en yakın vakit iccedilin tazminat vermeksizin akdin feshini ihbar edebilirler

VIMECURUN İADESİ

Madde 266 - Muumlstecir mecuru ne halde teselluumlm etmiş ise icarın hitamında o halde ve mahalli adete tevfikan geri vermekle muumlkelleftir

Muumlstecir akit mucibince etmiş olduğu intifa sebebiyle husule gelen eskilik yahut değişiklikten mesul değildir

Muumlstecirin mecuru iyi bir halde teselluumlm etmiş olduğu asıldır

G - MUCİRİN HAPİS HAKKI

IŞUumlMULUuml

Madde 267 - Bir gayrimenkuluumln muciri nihayet geccedilmiş bir senelik ve cereyan etmekte olan altı aylık kiranın temini iccedilin mecurun tefrişatına ve tezyinatına ve ondan intifaı temine mahsus olup mecur dahilinde bulunan menkul eşya uumlzerinde hapis hakkını haizdir

Mucirin hapis hakkı ikinci muumlstecirin birinci muumlstecire karşı borcu olan miktar nispetinde ikinci muumlstecir tarafından mecur dahiline getirilen eşyaya da şamildir

Muumlstecirin dayinleri tarafından haczedilmesi caiz olmayan eşya uumlzerinde mucirin hapis hakkı yoktur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA AİT EŞYADA

Madde 268 - Muumlstecire ait olmadığını mucirin bildiği veya bilmesi iktiza ettiği eşya ile ccedilalınmış veya zayi olmuş yahut başka suretle zilyedin elinden zaptolunmuş şeyler uumlzerindeki uumlccediluumlncuuml şahsın hakları mucirin hapis hakkına karşı dahi mahfuzdur

Mucir muumlstecir tarafından getirilen eşyanın ona ait olmadığını icarin devamı esnasında oumlğrenip te en yakın vakit iccedilin akdin feshini ihbar etmez ise bu şeyler uumlzerindeki hapis hakkı sakıt olur

IIINASIL DERMEYAN EDİLECEĞİ

Madde 269 - Muumlstecir mecurdan ccedilıkmak yahut mecur dahilinde bulunan şeyleri alıp goumltuumlrmek teşebbuumlsuumlnde bulunduğu takdirde mucir hapis hakkına istinaden kiraların teminine muktazi miktarda eşyayı Sulh Hakimi marifetiyle hapsedebilir

Bu eşya gizlice yahut cebir ile nakledildikleri surette goumltuumlruumllduumlkleri tarihten itibaren on guumln iccedilinde polis kuvveti ile yeniden mecure iade olunabilirler

İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI

A - TARİFİ

Madde 270 - Hasılat icarı bir akittirki onunla mucir muumlstecire uumlcret mukabilinde hasılat veren bir malın veya hakkın kullanılmasını ve semerelerinin iktitafını terk etmeği iltizam eder

Kira ya nakit yahut devşirilecek semere veya hasılatın bir hissesi olabilir ikinci surete iştirakli icar denir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İştirakli icarda mucirin semereler uumlzerindeki hakkı noktasından mahalli adete riayet olunur

B - DEFTER TESBİTİ

Madde 271 - İcarda alat hayvan yahut zahirede dahil ise iki taraftan her biri diğerine bu eşyanın tamam ve imzalı bir defterini vermek ve bunların kıymetlerini muumlştereken takdir ve tesbit etmekle muumlkelleftir

C - MUCİRİN BORCcedilLARI

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANMAĞA SALİH HALDE TESLİM

Madde 272 - Mucir birlikte icar edilmiş menkul şeyler varsa bunlar dahi dahil olduğu halde mecuru akitten maksut olan kullanmağa ve işletmeğe salih bir halde muumlstecire teslim ile muumlkelleftir

Bu borcun ifa edilmemesi halinde adi icar hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

2 - ESASLI TAMİRAT

Madde 273 - Mucir icar muumlddeti zarfında icrasına zaruret hasıl olan esaslı tamiratı muumlstecir tarafından ihbar edilir edilmez masrafı kendisine ait olmak uumlzere yapmağa mecburdur

3 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 274 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan bir arızadan dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde sarfiyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde her iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARIN İDDİALARINA KARŞI TEMİNAT

Madde 275 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından hak iddiası halinde mucirin muumlkellefiyeti hakkında adi icara muumltedair huumlkuumlmler tatbik olunur

IIIMECURUN BAŞKASINA TEMLİKİ

Madde 276 - Mecur icarın akdinden sonra mucir tarafından başkasına temlik yahut icraen takip veya iflas tarikiyle kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şartiyle icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini istiyebilir

Bununla beraber akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila uumlccediluumlncuuml şahıs feshi ihbar halinde kanunen muktazi altı aylık mehle riayet mecburiyetindedir ihbar etmediği surette akdi kabul etmiş sayılır

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

IVTAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 277 - Bir gayrimenkul hasılat icarı adi icardaki esaslara goumlre aynı huumlkuumlmleri haiz olmak uumlzere tapu siciline şerh verilebilir

D - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

1 - İŞLETME

Madde 278 - Muumlstecir mecuru tahsis olunduğu dairede iyi bir surette işletmeğe bilhassa hasilata kabiliyetli bir halde bulundurmağa mecburdur

Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın icar muumlddetinin hitamından sonra mecur uumlzerinde tesirleri goumlruumllebilecek surette

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

işletmenin tarzını tebdil edemez

2 - İYİ BİR HALDE MUHAFAZA

Madde 279 - Muumlstecir mecurun iyi bir halde muhafazası iccedilin lazım gelen tekayyuumlduuml ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir ufak tefek termimatı zirai mecurlarda bilhassa yol geccedilit hendek set ccedilit ccedilatı su yolları ve sairenin muhafazasını mahalli adete goumlre deruhte etmek ve bundan başka eskilikten yahut kullanmaktan dolayı telef olan ehemmiyetsiz kıymetteki alat ve edavatın yerine başkalarını koymakla muumlkelleftir

3 - İHBAR MUumlKELLEFİYETİ

Madde 280 - Esaslı tamirata zaruret hasıl olduğu yahut bir uumlccediluumlncuuml şahıs mecur uumlzerinde hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Etmezse zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 281 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile taayyuumln eden zamanda tediye ile muumlkelleftir

Boumlyle bir zaman taayyuumln etmemiş ise kira beher senenin muumlrurundan sonra ve nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

Mucir işlemiş ve işleyecek olan bir kira iccedilin adi icarda olduğu gibi hapis hakkına maliktir

2 - FELAKETLİ VAKALARDA TENZİL

Madde 282 - Fevkalade felaket hallerinde yahut tabii hadiselerden dolayı bir zirai gayrimenkuluumln her vakitki hasılatı ehemmiyetli surette azalırsa muumlstecir kiradan muumltenasip bir miktarının indirilmesini isteyebilir

Evvelce bu haktan feragat edilmiş olması ancak kiranın tesbiti sırasında bu gibi vakaların ihtimali nazara alınmış yahut husule gelen zarar bir sigorta ile telafi edilmiş ise muteber olur

E - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ TAHAMMUumlL

Madde 283 - Mecurun muumlkellefiyet ve vergileri mucire aittir

F - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 284 - Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın mecuru başkasına icar edemez

Bununla beraber muumlstecir mecurda dahil olan bazı mahalleri mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle icara verebilir

Boumlyle bir icara ve mucir tarafından muumlsaade edilen ikinci icara alelade ikinci icara muumltedair kaideler kıyasen tatbik olunur

G - HİTAMI

IFESİH HAKKI

Madde 285 - Muumlddet hakkında akit veya mahalli adet ile hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri en aşağı altı aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle akdi feshetmek salahiyetini haizdir

Hilafına bir mukavele yok ise zirai gayrimenkullerde mahalli adetccedile cari ilk veya son bahar mevsimleri iccedilin diğer buumltuumln icarlarda her hangi bir zaman iccedilin feshin ihbarı caizdir

IIMUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI FESİH

Madde 286 - İcar birden ziyade seneler iccedilin akdedilmiş ise mucir akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni muumlddetlere riayet etmek şartiyle akdi hitamından evvel feshedebilir

Bu takdirde mucire veya muumlstecire verilecek tazminat bir senelik kiradan aşağı olamaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

IIISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 287 - İcar muayyen bir muumlddet iccedilin akdolunupta bu muumlddetin hitamında mucirin malumatiyle ve muhalefeti olmaksızın mecurun istimaline devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise bir senelik bir muumlddetin hitamından altı ay evvel ihbar suretiyle fesholununcaya kadar seneden seneye akit tecdit edilmiş sayılır

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 288 - Muumlstecir kirayı vadesi hululuumlnde tediye etmezse mucir altmış guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden başlar

Bu mehlin tenkisine yahut kiranın tediye edilmemesi halinde akdin hemen feshedileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

V MUCİRİN FESİH HAKKI

Madde 289 - Muumlstecir mecurun işletilmesine ve muhafazasına muumlteallik borccedillarına ehemmiyetli bir tarzda muhalefet eder ve mucirin ihtarına rağmen ve tayin ettiği muumlnasip bir mehil zarfında borccedillarını ifa etmezse mucir başka bir muameleye hacet kalmaksızın akdi feshedebilir

VIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 290 - Muumlstecirin iflası halinde icare iflasın accedilılmasiyle beraber nihayet bulur

Şu kadarki işlemekte olan kira ve defterin ihtiva ettiği eşya iccedilin kafi teminat verildiği takdirde mucir icar senesinin hitamına kadar akdi idame ile muumlkelleftir

VIIMUumlSTECİRİN VEFATI

Madde 291 - Muumlstecir vefat ederse gerek mirasccedilıları gerek mucir altı aylık kanuni mehillere riayet şartiyle icarın feshini ihbar edebilirler

H - İCARIN HİTAMINDA MECURUN İADESİ

IİADE BORCU

Madde 292 - İcarın hitamında muumlstecir mecuru defterdeki buumltuumln eşya ile beraber bulundukları hal uumlzere iadeye mecburdur

İyi işletildiği surette ictinabı muumlmkuumln olan kıymet noksanları iccedilin muumlstecir tazminat itası ile muumlkelleftir

Muumlstecir mecur hakkındaki mecburi ihtimamı neticesi olan ıslahat iccedilin hiccedil bir tazminat talep edemez

IIDEFTERDEKİ EŞYANIN KIYMETİNİN TAKDİRİ

Madde 293 - Mecur teslim edilirken defterdeki eşyanın kıymetleri takdir edilmiş ise muumlstecir icarın hitamında bunları aynı nevi ve kıymette olarak iade yahut kıymet noksanlarını tazmin ile muumlkelleftir

Muumlstecir noksan eşyanın mucirin kusuriyle yahut muumlcbir bir kuvvetin tesiriyle telef olduğunu ispat ederse tazmin borcu sakıt olur

Muumlstecir kendi masraflarından ve sayinden husule gelen ziyade kıymet iccedilin tazminat talep edebilir

IIIİCARIN HİTAMINDA SEMERELER VE ZİRAAT MASRAFLARI

Madde 294 - Zirai bir gayrimenkuluumln muumlsteciri akdin feshi zamanında henuumlz devşirilmemiş semereler uumlzerinde bir hak iddia edemez

Şu kadarki muumlstecir ziraat masrafını hakimin tayin ettiği miktarda olarak mucire tazmin ettirebilir ve bu tazminat işlemekte olan kiralara mahsup edilir

IVSAMAN VE GUumlBRE GİBİ ŞEYLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 295 - Mecuru iade ve teslim eden muumlstecir muntazam bir işletmenin icap ettiği nispette son senenin samanlarını hayvan yataklıklarını kuru ot ve guumlbrelerini mecurda bırakmağa mucburdur

Muumlstecir aldığından fazla bırakıyorsa ziyadesi iccedilin tazminat istemeğe hakkı vardır ve aldığından az bırakıyorsa eksikleri tamamlamak yahut kıymet noksanını tazmin etmekle muumlkelleftir

I - HAYVAN İCARI

I AKDİN MEVZUU

Madde 296 - Zirai bir mal icariyle murtabıt olmayan mevaşi icarında hilafına bir akit veya mahalli adet yok ise icar muumlddeti zarfında mecur hayvanların buumltuumln hasılatı muumlstecire ait olur

Muumlstecir mecur hayvanları beslemeğe ve onlara iyi bakmağa mecbur ve mucire nakit veya hasılat hissesi olarak bir bedel tediye etmekle muumlkelleftir

IIMESULİYET

Madde 297 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise muumlstecir mecur hayvanlara arız olan bir zarardan bunun muhafazadaki tekayyuumlt ve ihtimama rağmen husule geldiğini ispat etmedikccedile mesulduumlr

Muumlstecir kendi kusuriyle sebebiyet vermediği fevkalade muhafaza masrafları iccedilin mucirden tazminat talep edebilir

Muumlstecir ehemmiyeti haiz kazaları ve hastalıkları muumlmkuumln olduğu kadar suumlratle mucire bildirmekle muumlkelleftir

IIIFESİH

Madde 298 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise gayri muayyen bir zaman iccedilin yapılan akdin feshini iki taraftan her biri diledikleri vakit ihbar edebilirler

Şu kadarki bu ihbar huumlsnuuml niyetle olmak ve muumlnasebetsiz bir zamanda yapılmamak lazımdır

DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ

BİRİNCİ FASIL ARİYET

A - TARİFİ

Madde 299 - Ariyet bir akittirki onunla ariyet veren bir şeyin bedava kullanılmasını ariyet alana bırakmak ve alan dahi o şeyin kullandıktan sonra geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IARİYET ALANIN BORCcedilLARI

Madde 300 - Ariyet alan ariyet şeyi ancak akitte tayin edilen ve akitte birşey tayin edilmemiş ise o şeyin mahiyetinden veya tahsis olunduğu maksattan anlaşılan şekilde kullanabilir

Ariyet alan ariyeti başkasına kullandıramaz

Bu kaideye muhalif hareket ettiği takdirde zuhura gelen kazadan dahi mesul olur

Meğerki bu kaideye riayet etmiş olsaydı bile yine bu kazanın vukua geleceğini ispat ede

IIMUHAFAZA MASRAFLARI

Madde 301 - Ariyet alan ariyet şeyin adi muhafaza masraflarını ve hususiyle ariyet hayvanın yiyecek masraflarını tahammuumll eder

Ariyet verenin menfaatine yapmağa mecbur olduğu fevkalade masraflar iccedilin ariyet alan ondan tazminat isteyebilir

IIIMUumlTESELSİL MESULİYET

Madde 302 - Birden ziyade kimseler bir şeyi birlikte ariyet alırlarsa muumlteselsilen mesul olurlar

C - HİTAMI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IMUAYYEN BİR KULLANMADA

Madde 303 - Muayyen bir muumlddet mukavele edilmemiş ise ariyet alanın ariyet şeyi akit mucibince kullanmasiyle yahut kullanabilecek kadar bir zaman geccedilmesiyle akit nihayet bulur

Ariyet şey alan tarafından mukavele hilafına kullanıldığı yahut bozulduğu yahut kullanmak iccedilin diğer bir şahsa verildiği yahut evvelden bilinemiyen bir halden dolayı ariyeti veren ona acele muhtaccedil bulunduğu takdirde daha evvel geri istenebilir

IIARİYETİN ZAMANI MUAYYEN OLMAYAN KULLANMADA

Madde 304 - Ariyet veren ariyet şeyi ne muumlddetini ne de niccedilin kullanılacağını tayin etmiyerek vermiş ise dilediği vakit geri istiyebilir

IIIARİYET ALANIN VEFATI

Madde 305 - Ariyet akdi ariyet alanın oumllmesiyle nihayet bulur

İKİNCİ FASIL KARZ

A - TARİFİ

Madde 306 - Karz bir akittir ki onunla oumlduumlnccedil veren bir miktar paranın yahut diğer bir misli şeyin muumllkiyetini oumlduumlnccedil alan kimseye nakil ve bu kimse dahi buna karşı miktar ve vasıfta muumlsavi aynı neviden şeyleri geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IFAİZ

1 - HANGİ MUAMELELERDE FAİZ LAZIM GELECEĞİ

Madde 307 - Karzda faiz şart kılınmamış ise adi muamelelerde faiz lazım gelmez

Ticaret muamelelerinde şart edilmemiş olsa dahi faiz verilmek lazımdır

2 - FAİZE MUumlTEALLİK KAİDELER

Madde 308 - Karzda faiz miktarı tayin edilmemiş ise asıl olan karzın alındığı zaman ve mekanda o nevi karzlarda adet olan faiz miktarıdır

Hilafına mukavele yok ise tayin edilen faiz senelik olarak tediye olunur

Faizin anaya zammedilerek birlikte tekrar faiz yuumlruumltuumllmesi evvelden mukavele edilmiş olsa bile batıldır (Son cuumlmle muumllga 29061956 - 676341 md)

IIKARZIN TESLİM VE TESELLUumlMUuml HAKKINDAKİ İDDİALARDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 309 - Oumlduumlnccedil alan kimsenin verilecek şeyin teslim edilmesine ve oumlduumlnccedil verenin dahi o şeyin teselluumlm edilmesine dair olan iddiaları diğer tarafın bu baptaki temerruumlduumlnden itibaren altı ay geccedilmekle muumlruru zamana uğrar

IIIOumlDUumlNCcedil ALAN KİMSENİN BORCU OumlDEMEKTEN ACZİ

Madde 310 - Oumlduumlnccedil alan kimse karzdan sonra borcunu edadan aciz haline girmiş bulunursa borccedil veren taahhuumlt ettiği şeyin tesliminden imtina edebilir

Oumlduumlnccedil alan kimse akitten evvel borcunu oumldemekten aciz halinde bulunup da oumlduumlnccedil veren akitten sonra bundan haberdar olmuş ise yine bu salahiyeti kullanabilir

C - NAKİT YERİNE VERİLEN ŞEYLER

Madde 311 - Oumlduumlnccedil alan kimseye taahhuumlt edilen nakit yerine kıymetli evrak yahut emtia verildiği takdirde borcun miktarı teslim zamanında ve mekanında bu evrak veya emtianın haiz oldukları borsa rayicinden ve cari fiyattan ibaret olur bunun hilafına mukavele batıldır

D - İADE ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 312 - Geriye verilmesi iccedilin ne bir muayyen vade ne ihbar muumlddeti ne de istenildiği zaman muacceliyet kesbedeceği mukavele edilmemiş olan bir borccedil ilk talepten itibaren altı hafta iccedilinde geri verilmek lazımdır

ONUNCU BAP HİZMET AKDİ

A - TARİFİ

Madde 313 - Hizmet akdi bir mukaveledir ki onunla işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zamanda hizmet goumlrmeği ve iş sahibi dahi ona bir uumlcret vermeği taahhuumlt eder

Uumlcret zaman itibariyle olmayıp yapılan işe goumlre verildiği takdirde dahi işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zaman iccedilin alınmış veya ccedilalışmış oldukccedila hizmet akdi yine mevcuttur buna parccedila uumlzerine hizmet veya goumltuumlruuml hizmet denir

Hizmet akdi hakkındaki huumlkuumlmler kıyasen ccedilıraklık akdine tatbik olunur

B - TEŞEKKUumlLUuml

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 314 - Hilafına bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila hizmet akdi hususi bir şekle tabi değildir

Ezcuumlmle hizmet muayyen bir zaman iccedilin kabul edilmiş olur ve işin iktizasına goumlre o hizmet ancak uumlcret mukabilinde yapılabilirse hizmet akdi inikad etmiş sayılır

IIMESAİ KAİDELERİ

Madde 315 - Sınai veya ticari bir teşebbuumlste iş sahibi tarafından mesai veya dahili bir intizam iccedilin muttarit bir kaide ittihaz edilmiş ise bunlar evvelce yazılmış ve işccediliye dahi bildirilmiş olmadıkccedila işccediliye bir borccedil tahmil etmez

IIIUMUMİ MUKAVELE

1 - NASIL YAPILACAĞI

Madde 316 - İş sahibi kimselerin veya cemiyetlerinin işccedililerle veya cemiyetleriyle yaptıkları mukavelede hizmete muumltaallik huumlkuumlmler vazolunabilir

Bu umumi mukavele tahriri olmadıkccedila muteber değildir

Alakadarlar bu mukavelenin muumlddetinde ittifak edemezlerse bir sene muumlrurundan sonra altı aylık muumlddet iccedilin yapılacak bir ihbarile her zaman mukaveleyi feshedebilirler

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 317 - Umumi bir mukavele ile bağlı bulunan iş sahipleriyle işccedililer arasında yapılacak hususi hizmet akitlerinin umumi mukaveleye muhalif huumlkuumlmleri batıldır

Bu batıl huumlkuumlmlerin yerine umumi mukavele huumlkuumlmleri kaim olur

VICcedilIRAKLIK MUKAVELESİ

Madde 318 - Kuumlccediluumlkler veya mahcurlar ile yapılan ccedilıraklık mukaveleleri tahriri yapılmış ve usta ve velayeti haiz kimse yahut sulh hakiminin muvafakatiyle vasi tarafından imza edilmiş olmadıkccedila muteber değildir

Mukavele yapılacak işin ve ccedilıraklığın nevi ve muumlddetine ve guumlnde ccedilalışılacak saatlere ve iaşe yahut diğer yapılacak ve verilecek şeylere ve kezalik tecruumlbe zamanına dair muktazi şartları ihtiva etmek lazımdır

Bu şartlara riayet olunup olunmadığı salahiyettar daire tarafından murakabe edilir

C - HUumlKMUuml

IŞARTLARI

Madde 319 - Hizmet mukavelesinin şartları kanuna ahlaka (adaba) mugayir olmamak uumlzere istenildiği gibi tayin olunabilir

IIİŞCcedilİNİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BİZZAT İFA

Madde 320 - Hilafı mukaveleden veya hal icabından anlaşılmadıkccedila işccedili taahhuumlt ettiği şeyi kendisi yapmağa mecbur olup başkasına devredemez

İş sahibinin dahi hakkını başkasına devredebilmesi aynı kayıtlara tabidir

2 - İHTİMAM MECBURİYETİ

Madde 321 - İşccedili taahhuumlt ettiği şeyi ihtimam ile ifaya mecburdur

Kasıt veya ihmal ve dikkatsizlik ile iş sahibine iras ettiği zarardan mesulduumlr İşccediliye terettuumlp eden ihtimamın derecesi akde goumlre tayin olunur ve işccedilinin o iş iccedilin muktazi olup iş sahibinin maluumlmu olan veya olması icabeden maluumlmatı derecesi ve mesleki vukufu kezalik istidat ve evsafı goumlzetebilir

3 - PARCcedilA VEYA GOumlTUumlRUuml İŞTE MESULİYET

Madde 322 - İşccedili parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml ccedilalışıp da iş sahibinin nezareti altında bulunmaz ise işlenen madde ve işin akit mucibince icrası noktasından mesuliyeti hakkında istisna akdine dair huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

IIIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRET

A MİKTARI

Madde 323 - (Değişik fıkra 17042008-5754 SK82mad) İş sahibi mukavele edilen yahut adet olan yahut kendisinin bağlı bulunduğu umumi mukavelede tespit olunan uumlcreti tediye ile muumlkelleftir Ccedilalıştırılan işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaktan o ay iccedilinde oumldenenlerin oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesi hususunda tabi olduğu vergi muumlkellefiyeti tuumlruuml işletme buumlyuumlkluumlğuuml ccedilalıştırdığı işccedili sayısı işyerinin bulunduğu il ve benzeri gibi unsurları dikkate alarak iş sahiplerini zorunlu tutmaya banka hesabına yatırılacak uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakın bruumlt ya da kanuni kesintiler duumlşuumllduumlkten sonra kalan net miktar uumlzerinden olup olmayacağını belirlemeye Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı Maliye Bakanlığı ve Hazine Muumlsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı muumlştereken yetkilidir Ccedilalıştırdığı işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları vasıtasıyla oumldeme zorunluluğuna tabi tutulan iş sahipleri işccedililerinin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları dışında oumldeyemezler

(Ek fıkra 17042008-5754 SK82mad) İşccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaklarının oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesine ilişkin diğer usucircl ve esaslar anılan bakanlıklarca muumlştereken ccedilıkarılacak youmlnetmelikle duumlzenlenir

Uumlcretle birlikte kardan bir hisse verilmesi mukavele edilmiş ise iş sahibi işccediliye yahut onun yerine iki tarafın veya hakimin tayin ettiği bigaraz kimseye kar ve zarar hakkında muktazi malumatı vermeğe ve luumlzumu olan hesap defterlerinin muayenesine muumlsaade etmeğe mecburdur

B İŞ VERİLMESİNİ İSTEMEK HAKKI

Madde 324 - İş iccedilin muayyen olan zamanda parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml olarak muumlnhasıran bir iş sahibine ccedilalışmakta olan işccedili akit muumlddetinde her guumln iccedilin kendisine kafi miktarda iş verilmesini istemek hakkını haizdir

Bu takdirde parccedila yahut goumltuumlruuml iş bulunmazsa iş saat hesabiyle veya guumlndelikle verilebilir bu da bulunmazsa iş sahibi bu bapta kendisine bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile vukua gelen zararı tazmine mecbur olur

C İŞ SAHİBİNİN TEMERRUumlDUuml

Madde 325 - İş sahibi işi kabulde temerruumlt ederse işccedili taahhuumlt ettiği işi yapmağa mecbur olmaksızın mukaveledeki uumlcreti istiyebilir

Şu kadar ki işi yapmadığından dolayı tasarruf ettiği yahut diğer bir iş ile kazandığı ve kazanmaktan kasten feragat eylediği şeyi mahsup ettirmeğe mecburdur

D TEDİYE GUumlNUuml

Madde 326 - Mukavele yahut adet ile daha kısa mehiller tayin edilmemiş ise uumlcret aşağıdaki dairede verilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - Amele ve iş sahibi ile birlikte yaşamıyan hizmetccedililere haftada bir

2 - İdarehane memurlarına ve muumlstahdemlerine ve iş sahibi ile birlikte yaşıyan hizmetccedililere her ay

Hizmet akdinin hitamiyle uumlcret herhalde muacceliyet kesbeder

H AVANS

Madde 327 - İş sahibi işccedilinin zarureti dolayisiyle ihtiyacı bulunan ve tediyesi kendisi iccedilin zarar ve muumlzayakayı mucip olmıyan avansları yapılan iş nispetinde işccediliye vermekle muumlkelleftir

V İŞ İFA EDİLEMEDİĞİ HALDE UumlCRET

Madde 328 - Uzun muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdinde işccedili hastalıktan ve askerlikten veya bu gibi sebeplerden dolayı kusuru olmaksızın nispeten kısa bir muumlddet iccedilin işi ifa edemediği takdirde o muumlddet iccedilin uumlcret istemeğe hakkı vardır

Z FAZLA İŞ İCcedilİN UumlCRET

Madde 329 - Akit ile tayin edilen yahut adet mucibince icabeden iş miktarından ziyade bir işin ifasına zaruret hasıl olupta işccedili bunu yapmağa muktedir olur ve imtinaıda huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bulunursa cebrolunur

İşccedili bu ziyade iş iccedilin fazla bir uumlcrete muumlstahak olur ve bu mukavele edilen uumlcretle muumltenasip bir suretle hususi haller nazara alınmak şartiyle takdir edilir

2 - CcedilIRAĞIN TALİMİ

Madde 330 - Ccedilıraklık mukavelesinde usta ccedilırağa sanatı olanca dikkat ve itinasiyle oumlğretmeğe mecburdur

Usta ccedilırağın mecburi derslere devamına nezaret ve meslekine ait mekteplere ve kurslara gitmesi ve ccedilıraklık imtihanlarına iştirak eylemesi iccedilin luumlzumu olan zamanlarda muumlsaade etmekle muumlkelleftir

Ccedilırağa kaideten ne geceleri nede cuma guumlnleri iş verilmez

3 - ALAT VE MALZEME

Madde 331 - Hilafına mukavele veya adet yoksa iş sahibi ccedilalışması iccedilin işccediliye muktazi alat ve malzemeyi vermekle muumlkelleftir

İşccedili muumlkellef olmadığı halde bu işleri iş sahibinin rızasiyle tamamen veya kısmen tedarik ederse iş sahibi bunun iccedilin bir tazminat vermeye mecbur olur

4 - TEDBİRLER VE MESAİ MAHALLERİ

Madde 332 - İş sahibi akdin hususi halleri ve işin mahiyeti noktasından hakkaniyet dairesinde kendisinden istenilebileceği derecede ccedilalışmak dolayısıyle maruz kaldığı tehlikelere karşı icabeden tedbirleri ittihaza ve muumlnasip ve sıhhi ccedilalışma mahalleri ile işccedili birlikte ikamet etmekte ise sıhhi yatacak bir yer tedarikine mecburdur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) İş sahibinin yukarıki fıkra huumlkmuumlne aykırı hareketi neticesinde işccedilinin oumllmesi halinde onun yardımından mahrum kalanların bu yuumlzden uğradıkları zararlara karşı istiyebilecekleri tazminat dahi akde aykırı hareketten doğan tazminat davaları hakkındaki huumlkuumlmlere tabi olur

5 - MAHSUP

Madde 333 - İşccedili uumlcretinin tediyesi işccedilinin ve ailesinin nafakası iccedilin zaruri bulunduğu takdirde işccedilinin muvafakatı olmaksızın iş sahibi uumlcreti kendi alacağı ile mahsup edemez

Şu kadarki kasten iras edilen zararların tazmini iccedilin mahsup icrası daima caizdir

6 - İSTİRAHAT ZAMANLARI

Madde 334 - İş sahibi işccedilinin istirahati iccedilin mutat olan saat ve guumlnlerde muumlsaade vermekle muumlkelleftir

İş sahibi mukavelenin feshi ihbar olunduktan sonra başka bir iş araması iccedilin işccediliye muumlnasip bir zaman vermek mecburiyetindedir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Her halde muumlmkuumln olduğu kadar iş sahibinin menfaati goumlzetilmek lazımdır

7 - ŞAHADETNAME

Madde 335 - İşccedili yalnız hizmetinin nevini ve muumlddetini havi bir şahadetname vermesini iş sahibinden isteyebilir

İşccedili sarahaten talep ettiği takdirde şahadetname hal ve hareketini ve sayinin keyfiyetini de ihtiva etmek lazımdır

8 - İŞCcedilİNİN İHTİRAI

Madde 336 - İşccedili hizmetini yaparken bir şey ihtira ettikte iş sahibi boumlyle bir ihtiraın kendisine ait olacağını akitte şart koymuş yahut bu ihtira işccedilinin taahhuumlt eylediği hizmetin levazımından bulunmuş ise ihtira olunan şey iş sahibinin olur

Birinci surette ihtira muumlhim bir iktisadi kıymeti haiz ise işccedilinin hakkaniyet dairesinde tayin edilecek bir bedel istemeğe hakkı vardır

Bu bedel ihtiraın meydana gelmesinde iş sahibinin iştiraki ve tesissatından edilen istifade nazara alınarak tesbit olunur

IVBİRLİKTE YAŞAMA

Madde 337 - Hilafına mukavele ve adet yok ise iş sahibi ile birlikte ikamet eden işccedilinin iaşe ve suumlknası uumlcretten bir kısım teşkil eder

İş sahibi bu halde kendi kusuru olmaksızın nispeten kısa bir zaman iccedilin hizmetini ifaya muktedir olamayan işccediliyi goumlruumlp goumlzetmek ve muktazi tedaviyi ifa ettirmek uumlzere iaşesiyle de muumlkelleftir

D - HİTAMI

IMUumlDDETİN MUumlRURU

Madde 338 - Hizmet akdi muayyen bir muumlddet iccedilin yapılmış yahut boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden anlaşılmakta bulunmuş ise hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila feshi ihbara hacet olmaksızın bu muumlddetin muumlruriyle akit nihayet bulur

IISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 339 - Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdi bu muumlddetin muumlrurundan sonra her iki tarafın suumlkutu ile temdit edildiği takdirde akit aynı muumlddet ve fakat nihayet bir sene iccedilin tecdit edilmiş sayılır

Akdin feshi ihbar vukuuna muumltevakkıf iken iki taraftan hiccedil biri ihbar etmemiş ise akit tecdit edilmiş sayılır

IIIFESHİN İHBARI VE KANUNİ MUumlDDETLER

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 340 - Hizmet akdinde bir muumlddet tayin edilmez ve boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden de anlaşılmazsa her iki tarafccedila feshi ihbar olunabilir

Boumlyle ne akit nede kanun ile diğer bir muumlddet tesbit edilmemiş olduğu takdirde amele hakkında ihbardan sonra girecek hafta nihayeti iccedilin idarehane memur ve muumlstahdemleri hakkında ihbardan sonra girecek ikinci hafta ve diğer hizmet akitlerinde ihbardan sonra girecek keza ikinci hafta nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

İş sahipleri ve işccedililer iccedilin muhtelif ihbar muumlddetleri mukavele edilmesi caiz değildir

2 - BİR SENEDEN FAZLA DEVAM EDEN İŞLERDE

Madde 341 - Bir hizmet akdi bir seneden fazla devam ettiği takdirde bu akit iş sahibi ve işccedili tarafından ihbar edildikten sonra girecek ikinci haftanın nihayeti iccedilin fesholunabilir

Bu muumlddetin bir haftadan eksik olmamak uumlzere mukavele ile tebdili caizdir

3 - TECRUumlBE MUumlDDETİ

Madde 342 - Uzun muumlddet ile yapılan akitte bir tecruumlbe zamanı şart edilmiş olduğu takdirde hilafına mukavele edilmemiş ise ilk iki ay zarfında ihbardan sonra girecek haftanın nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilırak ve hizmetccedili akitlerinde hilafına bir mukavele yok ise hizmete duhulden itibaren ilk iki hafta tecruumlbe muumlddeti sayılır ve bu muumlddet zarfında iki taraftan her biri bir guumln evvel ihbar etmek şartiyle akdi fesihte serbesttir

4 - HAYAT MUumlDDETİNCE YAHUT ON SENEDEN FAZLA İCcedilİN YAPILAN AKİT

Madde 343 - Bir hizmet akdi bir tarafın yaşadığı muumlddetccedile yahut on seneden fazla iccedilin yapılmış ise işccedili bunu on sene geccediltikten sonra her zaman ve bir aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle tazminat dahi vermeksizin fehedebilir

IVFESİH

1 - MUHİK SEBEPLERDEN DOLAYI

A SALAHİYET

Madde 344 - Muhik sebeplerden dolayı gerek işccedili gerek iş sahibi bir ihbara luumlzum olmaksızın her vakit akdi feshedebilir Ezcuumlmle ahlaka muumlteallik sebeplerden dolayı yahut huumlsnuuml niyet kaideleri noktasından iki taraftan birini artık akdi icra etmemekte haklı goumlsteren her hal muhik bir sebep teşkil eder

Bu gibi hallerin mevcudiyetini hakim takdir eder Fakat işccedilinin kendi kusuru olmaksızın duumlccedilar olduğu nispeten kısa bir hastalığı yahut kısa muumlddetli bir askeri muumlkellefiyeti ifa etmesi muhik sebep olarak kabul edilemez

B TAZMİNAT

Madde 345 - Muhik sebepler bir tarafın akte riayet etmemesinden ibaret olduğu takdirde bu taraf diğer tarafa onun akit ile muumlstahak iken mahrum kaldığı feri menfaatlerde nazara alınmak uumlzere tam bir tazminat itasiyle muumlkellef olur

Bundan başka hakim vaktinden evvel feshin mali neticelerini hali ve mahalli adeti goumlz oumlnuumlnde tutarak takdir eder

2 - UumlCRETİN TEHLİKEDE BULUNMASINDAN DOLAYI

Madde 346 - İş sahibi borcu oumldemekten aciz olduğu takdirde işccedili talebi uumlzerine muumlnasip bir muumlddet zarfında uumlcreti iccedilin teminat verilmezse akitten ruumlcua salahiyettar olur

VOumlLUumlM

Madde 347 - Hizmet Akdi işccedilinin oumlluumlmuuml ile hitam bulunur İş sahibi oumllduumlğuuml takdirde akit başlıca onun şahsı nazara alınarak yapılmış ise nihayet bulur

Bu ikinci halde işccedili akdin vaktinden evvel nihayet bulması hasebiyle duumlccedilar olduğu zarar iccedilin hakkaniyet dairesinde bir tazminat isteyebilir

E - REKABET MEMNUİYETİ

ICEVAZI

Madde 348 - İş sahibinin muumlşterilerini tanımak veya işlerinin esrarına nuumlfuz etmek hususlarında işccediliye muumlsait olan bir hizmetakdinde her iki taraf akdin hitamından sonra işccedilinin kendi namına iş sahibi ile rekabet edecek bir iş yapamamasını ve rakip bir muumlessesede ccedilalışamamasını ve boumlyle bir muumlessesede şerik veya sair sıfatla alakadar olamamasını şart edebilirler

Rekabet memnuiyetine dair olan şart ancak işccedilinin muumlşterileri tanımasından ve esrara nuumlfuzundan istifade ederek iş sahibine hissolunacak derecede bir zarar husuluumlne sebebiyet verebilecek ise caizdir

İşccedili akdin yapıldığı zamanda reşit değil ise rekabet memnuiyetine dair olan şart batıldır

IIHUDUDU

Madde 349 - Rekabet memnuiyeti ancak işccedilinin iktisadi istikbalinin hakkaniyete muhalif olarak tehlikeye girmesini menedecek surette zaman mahal ve işin nevi noktasından hal icabına goumlre muumlnasip bir hudut dahilinde şart edilmiş ise muteberdir

IIIŞEKLİ

Madde 350 - Rekabet memnuiyeti sahih olmak iccedilin tahriri mukaveleye merbut olmak lazımdır

IVMUHALEFETİN HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 351 - Rekabet memnuiyetine muhalif harekette bulunan işccedili bu muhalefet sebebi ile eski iş sahibinin duumlccedilar olduğu zararları tazmin ile muumlkelleftir

Memnuiyete muhalif hareket hakkında cezai şart konulmuş ise işccedili kaideten meşrut ceza miktarını tediye ile memnuiyetten kurtulabilir Fakat zarar bu miktarı muumltecaviz ise fazlasını da tazmin ile muumlkellef olur

İşccedilinin hareketi tarzı ve ihlal veya tehdit edilen menfaatlerin ehemmiyeti haklı goumlsteriyorsa ve tahriri bir mukavele ile sarahaten bu hak muhafaza edilmiş ise iş sahibi muumlstesna olarak meşrut olan cezanın tediyesinden ve onu muumltecaviz olan zararın tazmininden başka muhalefetin menini de talep edebilir

V MEMNUİYETİN NİHAYETİ

Madde 352 - Rekabet memnuiyetinin bakasında iş sahibinin hakiki menfaati bulunmadığı sabit olursa bu memnuiyet nihayet bulur

İş sahibi işccedilinin feshi muhik goumlsterecek bir kusuru yok iken akdi feshetmiş yahut iş sahibinin feshi haklı goumlsteren bir kusuru dolayısiyle akit işccedili tarafından feshedilmiş ise işccedili aleyhine memnuiyete muhalefetinden dolayı dava ikame edilemez

F - SERBEST HİZMETLERDE TATBİK EDİLECEK HUumlKUumlMLER

Madde 353 - Bu babın huumlkuumlmleri hizmet akdinin teşekkuumll unsurlarını havi olmakla beraber ilmi veya bedii maluumlmatı mahsusayı haiz olanlar tarafından uumlcretle yapıla gelen mesai hakkındaki akitlere de tatbik olunur

G - HUSUSİ KANUNLARIN HUumlKUumlMLERİNİN MAHFUZİYETİ

Madde 354 - Resmi memurlar ve muumlstahdemler hakkındaki hususi kanunların huumlkuumlmleri mahfuzdur

ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ

A - TARİFİ

Madde 355 - İstisna bir akittirki onunla bir taraf (muumlteahhit) diğer tarafın (iş sahibi) vermeği taahhuumlt eylediği semen mukabilinde bir şey imalini iltizam eder

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUumlTEAHHİDİN BORCcedilLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 356 - Muumltaahhidin mesuliyeti umumi surette işccedilinin hizmet akdindeki mesuliyetine dair olan huumlkuumlmlere tabidir

Muumltaahhit imal olunacak şeyi bizzat yapmağa veya kendi idaresi altında yaptırmağa mecburdur Fakat işin mahiyetine nazaran şahsi maharetinin ehemmiyeti yok ise taahhuumlt ettiği şeyi başkasına dahi imal ettirebilir

Hilafına adet veya mukavele olmadıkccedila muumltaahhit imal olunacak şeyin icrası iccedilin lazım olan vasıtaları ve alat ve edevatı kendi masrafiyle tedarik etmeğe mecburdur

2 - MALZEME İTİBARİYLE

Madde 357 - Muumltaahhit imal ettiği şeyde kullandığı malzemenin iyi cinsten olmamasından dolayı iş sahibine karşı mesul ve bu hususta bayi gibi muumltekeffildir

Malzeme iş sahibi tarafından verilmiş ise muumlteahhit onları layik olan buumltuumln ihtimam ile kullanmak ve bundan dolayı hesap vermek ve artanı iade etmekle muumlkelleftir

İş devam ettiği sırada iş sahibinin verdiği malzemenin veya goumlsterdiği arsanın kusurlu olduğu anlaşılır yahut imalatın noktası noktasına muntazaman icrasını tehlikeye koyacak diğer bir hal hadis olursa muumltaahhit iş sahibini bundan derhal haberdar etmeğe mecbur aksi takdirde bunların neticelerini tahammuumll etmekle muumlkelleftir

3 - AKİT DAİRESİNDE İŞE BAŞLAMA VE İCRA

Madde 358 - Muumltaahhit işe zamanında başlamaz veya mukavele şartlarına muhalif olarak işi tehir eder yahut iş sahibinin kusuru olmaksızın vakı olan teehhuumlr buumltuumln tahminlere nazaran muumltaahhidin işi muayyen zamanda bitirmesine imkan vermiyecek derecede olursa iş sahibi teslim iccedilin tayin edilen zamanı beklemeğe mecbur olmaksızın akdi feshedebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İmal sırasında işin muumlteahhidin kusuru sebebi ile ayıplı veya mukaveleye muhalif bir surette yapılacağını katiyetle tahmin etmek muumlmkuumln olursa iş sahibi bunlara mani olmak iccedilin muumlteahhide muumlnasip bir muumlhlet tayin ederek veya ettirerek bu muumlhlet iccedilinde icabını icra etmediği halde hasar ve masraflar muumlteahhide ait olmak uumlzere tamiratın veya imalata devamın uumlccediluumlncuuml bir şahsa tevdi olunacağını ihtar edebilir

4 - İŞİN KUSURUNA MUumlTEDAİR TEMİNAT

A KUSURUN TESBİTİ

Madde 359 - İmal olunan şeyin tesliminden sonra iş sahibi işlerin mutat cereyanına goumlre imkanını bulur bulmaz o şeyi muayeneye ve kusurları varsa bunları muumlteahhide bildirmeğe mecburdur

İki taraftan her birinin imal olunan şeyi masrafı kendisinden olmak uumlzere ehli hibreye muayene ettirilmesini ve muayene neticesinin bir raporla tesbitini istemeğe hakkı vardır

B KUSUR HALİNDE İŞ SAHİBİNİN HAKKI

Madde 360 - Yapılan şey iş sahibinin kullanamıyacağı ve nısfet kaidesine goumlre kabule icbar edilemiyeceği derecede kusurlu veya mukavele şartlarına muhalif olursa iş sahibi o şeyi kabulden imtina edebilir bu hususta muumltaahhidin taksiri bulunursa zarar ve ziyan da isteyebilir

İşin kusurlu olması veya mukaveleye muhalif bulunması yukarıki derecede ehemmiyeti haiz değil ise iş sahibi işin kıymetinin noksanı nispetinde fiatı tenzil ve eğer o işin ıslahı buumlyuumlk bir masrafı mucip değil ise muumltaahhidi tamire mecbur edebilir Bu hususta muumltaahhidin taksiri varsa iş sahibi zarar ve ziyan da istiyebilir

Yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerine yapılmış olup da mahiyeti itibariyle refi ve kalı fazla bir zararı mucip ise iş sahibi ancak ikinci fıkra mucibince muamele yapar

C İŞ SAHİBİNİN MESULİYETİ

Madde 361 - Yapılan şeyin kusurlu olması muumlteahhidin sarahaten beyan eylediği muumltalaaya mugayir olarak iş sahibinin verdiği emirlerden neşet etmiş bulunur veya her hangi bir sebeple iş sahibine isnadı kabil olursa iş sahibi o şeyin kusurlu olmasından muumltevellit hakları dermeyan edemez

D İŞİN KABULUuml

Madde 362 - Yapılan şeyin sarahaten veya zımnen kabuluumlnuuml muumlteakıp muumltaahhit her tuumlrluuml mesuliyetten beri olur Ancak muumltaahhidin kasten sakladığı usuluuml veccedilhile muayenesinde muumlşahade edilemiyecek olan kusurlar hakkında mesuliyeti bakidir

Eğer iş sahibi kanunen tayin olunan muayene ve ihbarı ihmal ederse zımnen kabul etmiş sayılır

Yapılan şeydeki kusur sonradan meydana ccedilıkarsa iş sahibi vakıf olur olmaz keyfiyeti muumltaahhide haber vermeğe mecburdur Aksi takdirde iş sahibi kabul etmiş sayılır

H MUumlRURUZAMAN

Madde 363 - Yapılan şeyin kusurlu olmasından dolayı iş sahibinin haiz olduğu haklar muumlşterinin haklarının tabi olduğu muumlruru zaman huumlkmuumlne tabidir

Fakat gayrimenkul inşaata muumlteallik kusurlardan dolayı iş sahibinin muumltaahhide ve inşaata iştirak eyliyen mimar ve muumlhendise karşı muumltalebesi teselluumlm zamanından itibaren beş senelik muumlruru zamana tabidir

IIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRETİN MUACCELİYETİ

Madde 364 - İşin parası teslim zamanında oumldenir

Yapılan şey parccedila parccedila teslim edildikccedile bedeli ifa olunmak uumlzere mukavele edilmiş ise her kısmın bedeli o kısmın teslimi zamanında oumldenmek lazımdır

2 - UumlCRETİN MİKTARI

A GOumlTUumlRUuml TAAHHUumlT

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 365 - Goumltuumlruuml pazarlık edilmiş ise muumltaahhit yapılacak şeyi kararlaştırılan fiata yapmağa mecburdur Yapılacak şey tahmin edilen miktardan fazla say ve masrafı mucip olsa bile muumlteahhit bedelin arttırılmasını isteyemez

Fakat evvelce tahmin olunamıyan veya tahmin olunup ta iki tarafccedila nazara alınmıyan haller işin yapılmasına mani olur veya yapılmasını son derece işkal ederse hakim haiz olduğu takdir hakkı dolayısiyle ya tekarruumlr eden bedeli tezyit veya mukaveleyi fesheyler

Yapılacak şey evvelce tahmin edilen miktardan daha az bir say ile vuumlcuda gelmiş ise iş sahibi bedeli tamamen vermeğe mecburdur

B İŞİN KIYMETİNE GOumlRE BEDELİN TAYİNİ

Madde 366 - Evvelce kararlaştırılmamış veya takribi bir surette kararlaştırılmış olan bedel yapılan şeyin kıymetine ve muumltaahhidin masrafına goumlre tayin edilir

C - AKDİN HİTAMI

IKEŞİF BEDELİNİN TECAVUumlZUuml HALİNDE FESİH

Madde 367 - Yapılan şeyin masrafı evvelce muumltaahhit ile takribi bir surette tesbit edilen keşfi iş sahibihin sunu olmaksızın ccedilok fazla tecavuumlz ederse gerek o şeyin imali esnasında gerek imalinden sonra iş sahibi mukaveleyi feshedebilir

Bu suretle yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerinde inşa ediliyorsa iş sahibi bedelden muumlnasip bir miktarın tenzilini isteyebileceği gibi inşaat henuumlz bitmemiş ise muumlteahhidi devamdan meni ve yapılan kısmı hakkaniyet dairesinde tazmin ederek mukaveleyi feshedebilir

IIYAPILAN ŞEYİN TELEFİ

Madde 368 - Yapılan şey teslimden evvel kazara telef olmuş ise iş sahibi onu teselluumlmden temerruumlt etmiş bulunmadıkccedila muumlteahhit ne yaptığı işin uumlcretini ne de masraflarının tediyesini isteyemez

Bu takdirde telef olan malzeme kime ait ise hasarı da ona aittir

Eğer yapılan şey iş sahibi tarafından verilen malzemenin veya goumlsterilen arsanın kusurundan yahut iş sahibi tarafından imal ve inşa tarzı hakkında verilen emirden dolayı telef olmuş ise muumlteahhit bu tehlikeleri zamanında ihbar eylemiş bulunduğu takdirde yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafın tesviyesini talep edebilir İş sahibinin taksiri olduğu takdirde muumltaahhidin fazla olarak zarar ve ziyan istemeğe hakkı vardır

IIIZARARI BALİĞAN MABELAĞ TAZMİN EDEREK FESİH

Madde 369 - Yapılan şey bitmezden evvel iş sahibi yapılmış olan kısmın bedelini vermek ve muumltaahhidin zarar ve ziyanını baliğan mabelağ tazmin etmek şartiyle mukaveleyi feshedebilir

IVİŞ SAHİBİNİN YUumlZUumlNDEN HİZMETİN İFASI MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 370 - Taahhuumlt olunan şeyin yapılması iş sahibi nezdinde zuhur eden bir kaza yuumlzuumlnden muumlmkuumln olamıyorsa muumlteahhit yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafını alır

Bu hususta iş sahibinin taksiri varsa muumlteahhidin başkaca zarar ve ziyan istemeğe hakkı olur

VMUumlTAAHHİDİN VEFATI YAHUT ACZİ

Madde 371 - Muumltaahhit oumllduumlğuuml yahut sunu taksiri olmaksızın işi bitirmekten aciz kaldığı takdirde mukavele muumlteahhidin şahsı nazara alınarak yapılmış ise istisna akdi muumlnfesih olur

Bu takdirde yapılan miktarın kullanılması kabil ise iş sahibi onu kabule ve bedelini vermeğe mecburdur

ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ

A - TARİFİ

Madde 372 - Neşir mukavelesi bir akittir ki onunla edebi ve sınai bir eserin muumlellifi veya halefi o eseri bir naşire terk etmeği taahhuumlt ve naşir de o eseri az ccedilok teksir ile halk arasında neşir etmeği iltizam eder

B - HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

ITELİF HAKKININ NAKLİ VE TEMİNATI

Madde 373 - Neşir mukavelesi muumlellifin haklarını mukavelenin ifasının icap ettirdiği miktar ve zaman iccedilin naşire nakleyler

Neşredilecek eseri terk eyleyen kimse akit zamanında o eserde tasarruf etmek hakkını kullanmağa muktedir olmalıdır Bu cihetten dolayı naşire karşı muumltekeffildir ve eğer telif hakkı varsa bu tekeffuumll onunda şamildir

Eserin tamamı veya bir kısmı başka bir naşire terk yahut terk edenin malumatı dahilinde neşredilmiş bulunursa terkeden neşir mukavelesinin akdinden evvel diğer tarafı bundan haberdar etmek lazımdır

IIMUumlELLİFİN TASARRUFU

Madde 374 - Naşirin yapmağa hakkı olduğu tabılar bitmedikccedile muumlellif veya halefi eserin tamamında veya bir kısmında naşirin zararına bir tasarrufta bulunamaz

Gazete makaleleri ve mevkut bir risalede neşredilmiş kısa makaleler muumlellif veya halefleri tarafından daima başka bir yerde neşredilebilir

Muumlşterek bir eserin kısımlarından olan yazılar ve mevkut bir risalenin uzun olan makaleleri muumlellif veya halefleri tarafından neşrin hitamından uumlccedil ay geccedilmezden evvel tekrar neşredilemez

IIIBASILACAK NUumlSHALARIN TAYİNİ

Madde 375 - Eğer mukavelede tabı adedi tasrih edilmemiş ise naşirin hakkı ancak bir taba maksurdur

Hilafı şart edilmemiş ise naşir her tabı iccedilin basacağı nuumlsha adedini tesbitte serbesttir Fakat diğer taraf talep eyler ise eserin mahiyeti ile muumltenasip derecede bir intişarı temin eyleyecek miktarda nuumlsha tabetmeğe mecburdur Birinci tabı bittikten sonra naşir tekrar tabedemez

Eğer makale naşire muayyen ve birden fazla taba veya eserin her tabına salahiyet vermiş olupta naşirde eserin nuumlshaları tuumlkenmiş iken yeniden tabı ihmal ediyorsa muumlellif veya halefleri yeni bir tabı iccedilin naşire hakim tarafından bir muumlhlet tayin ettirtebilirler Naşir bu muumlhlet zarfında borcunu ifa eylemezse hakkı sakıt olur

IVTEKSİR VE SATIŞ İCcedilİN MESAİ

Madde 376 - Naşir eserde hiccedil bir suretle ihtisar ilave ve tadil yapmaksızın muumlnasip bir şekilde teksir etmekle muumlkelleftir Naşir aynı zamanda lazım olan ilanları yapmağa ve satışın muvaffakiyetini temin iccedilin mutat tedbirleri ittihaza mecburdur

Satışın fiatını eserin satılmasına mani olacak tarzda tezyide salahiyettar olmaksızın naşir tayin eder

VTASHİH VE ISLAH

Madde 377 - Naşirin menfaatlerine muzır ve onun mesuliyetini artıracak mahiyette olmamak şartiyle muumlellif iccedilin eserinde tashih ve ıslah yapmak hakkı mahfuzdur Muumlellif tashihiyle naşire melhuz olmayan masraflar ihtiyar ettirirse onu tazmin eder

Naşir muumlellife eserini ıslah edebilmek imkanı bahş etmeksizin tekrar neşrine veya yeniden tabına muumlbaşeret edemez

VIBİR ARADA VE AYRI AYRI NEŞİR

Madde 378 - Bir muumlellifin birden fazla eserlerini ayrı ayrı neşretmek hakkı eserlerin bir arada tabı salahiyetini bahşetmez

Bir muumlellifin kuumllliyatını veya muumlellifin eserlerinden bir nevini neşreylemek hakkı naşire kuumllliyatın muhtevi olduğu eserleri ayrı ayrı tabetmek hakkını veremez

VIITERCUumlME HAKKI

Madde 379 - Hilafı şart edilmedikccedile tercuumlme hakkı muumlellifte veya halefinde mahfuz kalır

VIIIESER SAHİBİNİN BEDELE İSTİHKAKI

1 - BEDELİN MİKTARI

Madde 380 - Eser sahibinin bedelden feragat eylediği hal icabından anlaşılmadıkccedila bedelle istihkakı asıldır

Bedelin miktarı ehlihibrenin reyi alındıktan sonra hakim tarafından takdir olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer naşirin muumlteaddit taba hakkı varsa birinci tabı iccedilin tayin edilen bedel ve diğer şartlar muumlteakıp tabılarda da muteber olmak asıldır

2 - BEDELİN ZAMANI TEDİYESİ SATIŞ HESAPLARI VE BEDAVA NUumlSHA

Madde 381 - Bir eser tamam olarak neşredilecek ise tamamının ve (cilt cuumlzuuml forma gibi) kısım kısım neşredilecek ise her kısmının tabını ve satışa hazır bulundurulmasını muumlteakip bedelin tediyesi lazım gelir

Akitler bedelin kısmen veya tamamen tediyesini satışın neticesine bırakmışlar ise naşir satış hesaplarını tanzime ve teamuumll dairesinde ispat edici vesikalarını ihzara mecburdur

Hilafı şart edilmedikccedile muumlellif veya halefinin eserden oumlrfuumln tayin eylediği miktarda bedava nuumlsha almağa hakları vardır

C - AKDİN HİTAMI

1 - ESERİN ZIYAI

Madde 382 - Eser naşire tevdi edildikten sonra kazaen zayi olsa bile naşir bedeli tediyeye mecburdur

Eğer muumlellifte zayi olan eserin diğer nuumlshası var ise o nuumlshayı naşirin emrine amade kılması lazımdır Eğer muumlellifte eserin diğer nuumlshası olmaz ve eserin yeniden vuumlcuda getirilmesi nisbeten kolay bulunursa muumlellif eserini yeniden yazmağa mecburdur

Muumlellif her iki surettede muumlnasip bir tazminat isteyebilir

IITABOLUNAN ESERİN ZİYAI

Madde 383 - Tabolunan eser satışa ccedilıkarılmazdan evvel tamamen veya kısmen kazara zayi olduğu takdirde naşir muumlellif veya halefine ayrıca bir bedel vermeğe mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshayı kendi masrafiyle tekrar tabedebilir

Eğer naşir fahiş masraf ihtiyarına mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshaların yerine yenilerini ikame edebilecek ise buna mecburdur

IIIMUumlELLİFİN VE NAŞİRİN ŞAHSINDA HADİS OLAN HİTAM

Madde 384 - Eseri itmam etmezden evvel muumlellif oumlluumlr veya ikmal kabiliyetini zayi eder yahut taksiri olmaksızın eseri ikmal etmek imkansızlığında bulunursa neşir mukavelesi muumlnfesih olur

Şu kadar ki mukavele tamamen veya kısmen muumlmkuumln ve muhik bulunursa hakim mukavelenin muhafaza edilmesine muumlsaade ve bunun iccedilin icabeden tedbirlerin ittihazını emredebilir

Naşirin iflası takdirinde muumlellif veya halefi eseri başkasına tevdi edebilir Fakat muumlellif veya halefi iflas zamanında henuumlz vadesi huluumll etmeyen borcun ifa edileceğine dair teminat alırsa eseri başka bir naşire tevdi edemez

D - NAŞİRİN PLANI DAİRESİNDE ESER TELİFİ

Madde 385 - Bir veya muumlteaddit muumlellif naşirin tayin eylediği plan dairesinde bir eser telif eylemeği taahhuumlt ederlerse ancak mukavele edilen bedele muumlstahak olurlar

Bu takdirde telif hakkı naşire ait olur

ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET

BİRİNCİ FASIL VEKALET

A - TARİFİ

Madde 386 - Vekalet bir akittirki onunla vekil mukavele dairesinde kendisine tahmil olunan işin idaresini veya takabbuumll eylediği hizmetin ifasını iltizam eyler

Diğer akitler hakkındaki kanuni huumlkuumlmlere tabi olmayan işlerde dahi vekalet huumlkuumlmleri cari olur

Mukavele veya teamuumll varsa vekil uumlcrete muumlstahak olur

B - TEŞEKKUumlLUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 387 - Vekilin tevdi edilen işi idare hususunda resmi bir sıfatı varsa veya işin icrası mesleğinin icabından ise yahut bu gibi işleri kabul edeceğini ilan etmiş ise vekalet vekil tarafından derhal reddedilmedikccedile kabul edilmiş sayılır

C - HUumlKUumlMLERİ

IVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 388 - Vekalet akdinin şuumlmuluuml mukavele ile sarahaten tesbit edilmemiş ise taalluk eylediği işin mahiyetine goumlre tayin edilir

Vekalet vekilin takabbuumll eylediği işin yapılması iccedilin icabeden hukuki tasarrufları ifa salahiyetini şamildir

Hususi bir salahiyeti haiz olmadıkccedila vekil dava ikame edemez sulh olamaz tahkim edemez kambiyo taahhuumlduumlnde bulunamazhibe edemez bir gayrimenkuluuml temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIVEKİLİN BORCcedilLARI

1 - TALİMAT DAİRESİNDE VEKALETİ İFA

Madde 389 - Vekil muumlvekkılinin sarih olan talimatına muhalefet edemez

Ancak hal icabına goumlre muumlvekkilden mezuniyet istihsaline imkan olmamakla beraber şayet imkan olupta istizan olunsa idi muumlvekkilin muvafakat edeceği derkar bulunan hususlarda inhiraf edebilir Bundan maada hallerde vekil aldığı talimata muumlvekkilinin aleyhine olarak muhalefet ederse bundan muumltevellit zararı deruhte etmedikccedile muumlvekkiluumlnbih ifa edilmiş olmaz

2 - HUumlSUuml SURETLE İFA MUumlKELLEFİYETİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 390 - Vekilin mesuliyeti umumi surette işccedilinin mesuliyetine ait huumlkuumlmlere tabidir

Vekil muumlvekkile karşı vekaleti iyi bir suretle ifa ile muumlkelleftir

Vekil başkasını tevkile mezun veya hal icabına goumlre mecbur olmadıkccedila veya adet başkasını kendi yerine ikameye muumlsait bulunmadıkccedila muumlvekkiluumlnbihi kendisi yapmağa mecburdur

B İŞİ BİR UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSA YAPTIRMAK HALİNDE

Madde 391 - Vekil salahiyeti haricinde başkasını tevkil ettikte onun fiilinden kendi yapmış gibi mesulduumlr

Vekil başkasını tevkile salahiyettar olduğu takdirde yalnız salahiyetini kullanırken ve talimat verirken tekayyuumlt ve ihtimam goumlstermekle muumlkelleftir

Her iki surette vekilin kendi yerine ikame ettiği şahsa karşı haiz olduğu buumltuumln hakları muumlvekkil doğrudan doğruya o şahsa karşı dermeyan edebilir

3 - HESAP VERME

Madde 392 - Vekil muumlvekkilin talebi uumlzerine yapmış olduğu işin hesabını vermeğe ve bu cihetten dolayı her ne nam ile olursa olsun almış olduğu şeyi muumlvekkile tediyeye mecburdur

Vekil zimmetinde kalan paranın faizini de vermeğe mecburdur

4 - VEKİLİN İKTİSABETTİĞİ HAKLARIN MUumlVEKKİLİNE İNTİKALİ

Madde 393 - Muumlvekkil vekiline karşı olan muhtelif borccedillarını ifa edince vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına uumlccediluumlncuuml şahıstaki alacağı muumlvekkilin olur

Vekilin iflası halinde muumlvekkil bu hakkını masaya karşıda iddia edebilir

Vekilin iflası muumlvekkil vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına iktisap eylemiş olduğu menkul eşya hakkında dahi istihkak iddiasında bulunabilir Vekilin haiz olduğu hapis hakkını masa dahi haizdir

IIIMUumlVEKKİLİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 394 - Vekilin usuluuml dairesinde muumlvekkiluumlnbihi ifa iccedilin yaptığı masrafı ve verdiği avansları muumlvekkilin faiziyle beraber vermesi ve vekilin deruhte eylediği borccedillardan onu kurtarması lazımdır

Vekil vekaleti ifa dolayısiyle uğramış olduğu zarar ve ziyanın tazminini muumlvekkilinden isteyebilir Meğerki muumlvekkil bu hususta kendisinin sunu taksiri olmadığını ispat eyleye

IVBİRDEN ZİYADE MUumlVEKKİLLERİN MESULİYETLERİ

Madde 395 - Bir kimseyi birlikte tevkil eden muumlteaddit kimseler vekile karşı muumlteselsilen mesul olurlar

Muumlteaddit kimseler vekaleti birlikte kabul etmişler ise muumlvekkiluumlnbihi yapmakla muumlteselsilen mesulduumlrler ve kendi sıfatlarını başkasına devre salahiyettar olmadıkccedila muumlvekkili yalnız birlikte yaptıkları tasarrufla ilzam edebilirler

D - VEKALETİN HİTAMI ISEBEPLERİ

1 - İSTİFA AZİL

Madde 396 - Vekaletten azil ve ondan istifa her zaman caizdir Şu kadarki muumlnasip olmayan bir zamanda vekaletten azil veya ondan istifa eden kimse diğerinin zararını zamin olur

2 - OumlLUumlM EHLİYETSİZLİK İFLAS

Madde 397 - Hilafı mukaveleden veya işin mahiyetinden anlaşılmadıkccedila vekalet gerek vekilin gerek muumlvekkilin oumlluumlmuumlyle ve ehliyetinin zavali veya iflası ile nihayet bulur

Şu kadarki vekaletin nihayet bulması muumlvekkilin menfaatlerini tehlikeye koyuyorsa muumlvekkil veya mirasccedilısı veya muumlmessili bizzat işlerini goumlrebilecek hale gelinceye kadar vekil veya mirasccedilısı veya muumlmessili vekaleti ifaya devam ile muumlkelleftirler

IIHİTAMIN HUumlKUumlMLERİ

Madde 398 - Vekilin vekaletinin nihayet bulduğuna ıttıla peyda eylemeden evvel yaptığı işlerden muumlvekkil veya mirasccedilıları vekalet baki imiş gibi mesulduumlr

İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ

A - İTİBAR MEKTUBU

Madde 399 - İtibar mektubu vekalet ve havale huumlkuumlmlerine tabi olup onunla muumlrseluumlnileyhe azami bir had tayinine hacet olmaksızın talep edeceği miktarda nakit ve emsali bir şeyin muayyen bir kimseye teslimi emrolunur

Verilecek şeyin azami haddi tayin edilmediği takdirde itibar verilen kimse aşikar surette akitlerin vaziyetleri ile muumltenasip olmayacak derecede fazla bir miktar talebinde bulunursa muumlrseluumlnileyh mektup sahibine haber vermeğe ve cevap alıncaya kadar tediyeyi tehir etmeğe mecburdur

İtibar mektubunun tazammun ettiği vekalet ile muumlrseluumlnileyhin muumllzem olması muayyen bir meblağ iccedilin kabul etmiş olmasına muumltevakkıftır

B - İTİBAR EMRİ

ITARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 400 - Bir kimse kendi nam ve hesabına ve amirin mesuliyeti altında bir uumlccediluumlncuuml şahsa itibar vermek veya itibari tecdit etmek iccedilin emir almış ve kabul etmiş ise memur vekaletini tecavuumlz etmedikccedile amir itibar edilen borccediltan dolayı kefil gibi mesul olur

Şu kadar ki tahriri emir olmadıkccedila amir mesul olmaz

IIİTİBAR VERİLEN KİMSENİN EHLİYETSİZLİĞİ

Madde 401 - Amir itibar verilen kimsenin borccedil iltizamına ehliyetsizliğini dermeyan ile memura karşı mesuliyetten kurtulamaz

IIIMEMURUN KENDİ KENDİNE MUumlHLET VERMESİ

Madde 402 - Memur itibar verilen kimseye kendi kendine muumlhlet verir veya amirin talimatına muhalefet ederse amir mesuliyetten beri olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IV İKİ TARAFIN HAKLARI VE BORCcedilLARI

Madde 403 - Amirin ve kendisine itibar verilen kimsenin hak ve borccedillarında kefile ve asıl borccedilluya muumlteallik huumlkuumlmler caridir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK

A - TARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 404 - Tellallık bir akittirki onunla tellal uumlcret mukabilinde bir akdin yapılması imkanını hazırlamağa veya akdin icrasına tavassut etmeğe memur edilir

Tellallık hakkında umumi surette vekalet huumlkuumlmleri ceridir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md ) Gayrimenkul tellallığı akdi yazılı şekilde yapılmadıkccedila muteber olmaz

B - TELLAL UumlCRETİ

IİSTİHKAK ZAMANI

Madde 405 - Yaptığı hazırlık veya icra eylediği tavassut akdin icrasına muumlncer olunca tellal uumlcrete muumlstahak olur

Akit taliki bir şart ile yapılmış ise uumlcret şartın tahakkukunda lazım olur

Yapacağı masrafın tellala verileceği mukavele edilmiş ise iş bir neticeye muumlncer olmasa bile tellal masrafını alır

IIUumlCRETİN TESBİTİ

Madde 406 - Uumlcret tayin edilmediği takdirde tarife varsa ona goumlre uumlcret verilmek lazım gelirTarife yoksa muumlteamil olan uumlcret mukavele edilmiş sayılır

IIITELLALIN HAKLARINI ZAYİ ETMESİ

Madde 407 - Tellal borccedillarına muhalefetle diğer tarafın menfaatine hareket eder veya huumlsnuuml niyet kaideleri hilafına diğer akitten uumlcret vadi alırsa uumlcrete ve yaptığı masrafa ait olan haklarını zayi eyler

IVEVLENME TELLALLIĞI

Madde 408 - Evlenme tellallığı uumlcrete hak bahşetmez

VUumlCRETTEN TENZİL

Madde 409 - Hizmet mukavelesi ve gayrimenkul satışı imkanını hazırlamak veya bunlardan birinin icrasına tavassut etmek iccedilin fahiş bir uumlcret şart edilmiş ise borccedillunun talebi uumlzerine bu uumlcret hakim tarafından adilane bir surette tenkis edilebilir

ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF

A - İŞ YAPAN KİMSENİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞİN İCRASI

Madde 410 - Vekaleti olmaksızın başkasının hesabına tasarrufta bulunan kimse o işi sahibinin menfatine ve tahmin olunan maksadına goumlre yapmağa mecburdur

IIMESULİYET

Madde 411 - Başkası namına tasarrufta bulunan kimse her tuumlrluuml ihmal ve ihtiyatsızlıktan mesulduumlr

Şu kadarki o kimse iş sahibinin maruz bulunduğu zararı bertaraf etmek iccedilin yapmış ise mesuliyeti tahfif olunur

İş sahibinin sarahaten veya delaleten meni var iken o kimse bu işi yapmış ve sahibinin menide kanuna ve adaba muhalif bulunmamış ise kazadan dahi mesul olur Meğerki o kimse muumldahalesi olmasa bile kazanın vukua geleceğini ispat etsin

III İŞİ YAPAN KİMSENİN EHLİYETİ OLMAMASI

Madde 412 - Başkası hesabına tasarrufta bulunan kimse akit ile iltizama ehil değil ise yaptığı tasarruftan ancak iktisabettiği ve sui niyetle elinden ccedilıkardığı miktarda mesul olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Haksız fiillerden muumltevellit daha şuumlmuumllluuml mesuliyet mahfuzdur

B - İŞ SAHİBİNİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞ SAHİBİNİN MENFAATİNE YAPILDIĞI HALDE

Madde 413 - İş sahibinin menfaati iccedilin yapılmış olan bir işte yapan kimsenin hal icabına goumlre zaruri veya faideli bulunan bilumum masraflarını faizi ile edaya ve bu kabil taahhuumltlerini ifaya ve hakimin takdir edeceği zararı tazmine iş sahibi mecburdur

Maksadı hasıl olmasa bile işi yaparken icabeden İhtimamda bulunan kimse hakkında dahi bu huumlkuumlm tatbik olunur

İşi yapan kimse yaptığı masrafı istifa edemediği takdirde haksız bir fiil ile mal iktisabı faslındaki huumlkuumlmlere goumlre yaptığı şeyi ref ettirebilir

IIİŞ YAPAN KİMSENİN KENDİ MENFAATİ İCcedilİN YAPILDIĞI HALDE

Madde 414 - Kendi menfaati iccedilin yapılmamış olsa bile iş sahibi yapılan işten hasıl olan faydaları temelluumlk etmek hakkını haizdir Temelluumlk ettiği faydalara goumlre işi yapan kimsenin masrafını tazmin ve yapmış olduğu taahhuumltlerden onu tahlis eder

IIIİCAZET

Madde 415 - İş sahibi yapılan işe icazet verirse vekalet huumlkuumlmleri cari olur

ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON

A - ALIM VE SATIM KOMUumlSYONCUSU

ITARİFİ

Madde 416 - Alım ve satım işlerinde komuumlsyoncu uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkil hesabına kıymetli evrak ve menkul eşya alım ve satımını deruhte eden kimsedir

Atide beyan olunacak huumlkuumlmler muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyon mukavelelerinde vekalet huumlkuumlmleri tatbik olunur

IIKOMUumlSYONCUNUN BORCcedilLARI

1 - MECBURİ İHBAR VE SİGORTA

Madde 417 - Komuumlsyoncu yaptığı muamelenin cereyanından muumlvekkilini haberdar etmeğe ve hususiyle emrinin icra edildiğini kendisine derhal bildirmeğe mecburdur

Muumlvekkilin emri olmadıkccedila komuumlsyoncu mukavelenin mevzuunu teşkil eden şeyleri sigorta ettirmeğe mecbur değildir

2 - EŞYAYA İHTİMAM

Madde 418 - Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın bozukluğu goumlze ccedilarpıyorsa komuumlsyoncu nakliyeciye ruumlcu hakkını muhafazaya ve hasarı tesbit ettirmeğe ve muktedir olduğu kadar eşyayı hıfza ve derhal muumlvekkiline haber vermeğe mecburdur

Aksi takdirde ihmalin sebebiyet verdiği ziyandan mesul olur

Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın hemen bozulacağından korkuluyorsa komuumlsyoncu muumlvekkiline derhal maluumlmat vermek şartiyle o eşyayı satmağa mecburdur

3 - MUumlVEKKİL TARAFINDAN TAYİN OLUNAN FİAT

Madde 419 - Muumlvekkil tarafından tayin olunan asgari bedelden noksanına mal satan komuumlsyoncu malı satmasaydı muumlvekkilinin daha ziyade mutazarrır olacağını ve bu hal icabının yeniden emir almağa muumlsait bulunmadığını ispat etmedikccedile bedelin noksanını tazmine mecbur olur

Bu takdirde komuumlsyoncunun kusuru varsa şarta muhalefetinden dolayı başkaca tazminat vermeğe mecburdur

Muumlvekkilin tayin ettiği bedelden noksanına mal alan veya fazlasına satan komuumlsyoncu bu muameleden istifade edemeyip aradaki farkı muumlvekkiline vermeğe mecburdur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

4 - VERESİYE MAL SATMA MAL TESELLUumlM ETMEDEN TEDİYE

Madde 420 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin izni olmaksızın veresiye mal satar veya malı teselluumlm etmeden para verirse zararı kendine ait olur

Şu kadarki muumlvekkil hilafını emretmedikccedile satış mahallindeki oumlrfe goumlre veresiye satabilir

5 - KOMUumlSYONCUNUN KEFALETİ

Madde 421 - Salahiyeti hilafına veresiye mal satması muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyoncu muamelede bulunduğu kimselerin tediyelerinden ve diğer borccedillarını ifadan mesul olmaz Şu kadarki komuumlsyoncu sarahaten kefil veya mesuliyeti muumltearif olunca mesul olur

Kefil olan komuumlsyoncunun bunun iccedilin ayrıca uumlcret almağa hakkı vardır

IIIKOMUumlSYONCUNUN HAKLARI

1 - VERDİĞİ PARALAR VE MASRAFLAR

Madde 422 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin menfaati iccedilin yaptığı bilcuumlmle masrafları ve verdiği paraları faiziyle beraber isteyebilir

Komuumlsyoncu ardiye ve nakliye uumlcretlerini muumlvekkilinin hesabına geccedilirirse de kendi memurlarının uumlcretlerini hesaba dahil edemez

2 - KOMUumlSYON UumlCRETİ

A İSTEMEK HAKKI

Madde 423 - Komuumlsyoncu kendisine tevdi olunan işi yaptıkta uumlcretini alacağı gibi komuumlsyoncunun o işi yapamamasına muumlvekkil sebebiyet vermiş ise yine uumlcrete muumlstahak olur

Diğer bir sebeple yapılamayan işlerden dolayı komuumlsyoncu ancak emeği mukabilinde mahalli adete goumlre lazım gelen tazminatı isteyebilir

B UumlCRET HAKKININ SUumlKUTU VE MUumlVEKKİLİN ARADAN CcedilIKMASI

Madde 424 - Komuumlsyoncu muumlvekkiline karşı sui niyet ile hareket eder ve hususiyle muumlvekkilin hesabına iştira ettiğinden fazla ve sattığından noksan bir fiat geccedilirirse uumlcreti almak hakkı tamamiyle sakıt olur

Son iki halde muumlvekkil komuumlsyoncuyu doğrudan doğruya muumlşteri veya bayi addederek aradan ccedilıkabilir

3 - HAPİS HAKKI

Madde 425 - Komuumlsyoncu sattığı malın bedeli ve aldığı malın kendisi uumlzerinde hapis hakkına maliktir

4 - EMTİANIN MUumlZAYEDE İLE SATILMASI

Madde 426 - Emtia satılamayıp veya muumlvekkilin verdiği satış emrinden ruumlcu edipte muumlvekkil emtiayı geri almakta veya onda diğer suretle tasarruf etmekte hadden fazla teahhuumlr ederse komuumlsyoncu emtiayı bulunduğu mahal mahkemesi vasıtasiyle bilmuumlzayede sattırabilir

Eşyanın bulunduğu mahalde ne muumlvekkil nede muumlmessili hazır bulunmazsa diğer taraf istima edilmeksizin dahi satış kararı verilebilir

Şu kadarki emtia suumlratle kıymeti tenezzuumll edecek emtiadan değil ise evvel emirde kendisine resmen ihbar edilmek lazımdır

5 - KOMUumlSYONCUNUN BİZZAT ALICI VEYA SATICI OLMASI

A UumlCRETİ VE MASRAFLARI

Madde 427 - Borsada mukayyet veya piyasada cari fiatı bulunan kambiyo senedatı veya diğer kıymetli evrakı veya emtiayı satmağa veya satın almağa memur edilen komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından hilafına talimat verilmemiş ise satın alacağı şey yerine kendi şeylerini beyi yahut satacağı şeyi kendisi iccedilin iştira edebilir

Bu hallerde komuumlsyoncu vekaletin icrası zamanında borsa veya piyasa fiyatını nazara almağa mecburdur Komuumlsyoncu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

komisyon işlerinde mutat olan uumlcret ve masraflarını alabilir

Sair huumlkuumlmleri beyi gibidir

B KOMUumlSYONCUNUN ZIMNİ KABULUuml

Madde 428 - Komisyoncu bizzat alıcı veya satıcı olabildiği hallerde bir akit goumlstermiyerek vekaletin icra edildiğini muumlvekkiline bildirirse akide ait olabilecek borccedilları bizzat deruhte etmiş sayılır

C HAKKININ SUKUTU

Madde 429 - Komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından verilen emir istirdat edilmiş ve istirdat haberi de vekaleti icra ettiği haberini muumlvekkile goumlndermeden vasıl olmuş ise artık bizzat bayi ve muumlşteri olamaz

B - DİĞER KOMİSYON İŞLERİ

Madde 430 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Malzemesi iş sahibi tarafından verilmek suretiyle imal edilecek menkul eşya hakkındaki komuumlsyon işleri eşya misli şeylerden olmasa da alım ve satım komuumlsyonu huumlkmuumlndedir

Alım ve satım komuumlsyonu sayılmıyan işleri uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkili hesabına deruhde eden alım ve satım komuumlsyoncusu ile komuumlsyon işlerini kendisine sanat edinmeyip de arızi olarak uumlzerine alan tacir hakkında dahi bu babın huumlkuumlmleri tatbik olunur

Taşıma işleri komuumlsyonculuğu hakkındaki hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ

Madde 431 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 432 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 433 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 434 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 435 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 436 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 437 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 438 - ( Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 439 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 440 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 441 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 442 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 443 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 444 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 445 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 446 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 447 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 448 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

A - TİCARİ MUumlMESSİL

ITARİFİ SALAHİYET İTASI

Madde 449 - Ticari muumlmessil bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından işlerini idare ve muumlessesenin imzasını kullanarak bilvekale imza vazetmek uumlzere sarih veya zımni kendisine mezuniyet verilen kimsedir

Muumlessese sahibi vekaletnameyi ticaret siciline kaydetdirmeğe mecburdur

Ancak kayıttan evvel dahi muumlmessilinin muameleleri ile muumllzemdir

Diğer nevi muumlesseselerde ve işlerde ticaret siciline kayıttan başka suretle ticari muumlmessil tayin olunamaz

IIVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 450 - Ticari muumlmessil huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muumlessese sahibi hesabına kambiyo taahhuumltlerinde bulunmak ve onun namına muumlessesenin gayesine dahil olan biluumlmum tasarrufları yapmak salahiyetini haiz sayılır

Ticari muumlmessil sarih salahiyet almadıkccedila gayrimenkulleri temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIITAHDİDİ

Madde 451 - Temsil salahiyeti bir şubenin işlerine hasrolunabilir

Tayin olunan şartlar dahilinde diğerleri iştirak etmedikccedile yalnız birinin imzası muumlesseseyi ilzam etmemek uumlzere birden ziyade kimselerede verilebilir ve buna birlikte temsil denir

Temsil salahiyetinde bundan başka tahditler huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

IVİSTİRDADI

Madde 452 - Muumlmessil tayin edilirken tescil edilmemiş olsa bile temsil salahiyetinin istirdat edildiği zaman keyfiyetin ticaret siciline kaydedilmesi mecburidir

Temsil salahiyetinin istirdadı ticaret siciline kayıt ve ilan edilmedikccedile bu salahiyet huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslar hakkında bakidir

B - DİĞER TİCARET VEKİLLERİ

Madde 453 - Ticari vekil ticari muumlmessil sıfatını haiz olmaksızın bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından muumlessesenin buumltuumln işleri veya muayyen bazı muameleleri iccedilin temsile memur edilen kimsedir

Bu salahiyet muumlessesenin mutad olan muamelelerinin cuumlmlesine şamildir Şu kadar ki ticari vekil kendisine sarih mezuniyet verilmedikccedile istikraz edemez ve kambiyo taahhuumltlerinde ve muhakeme ve murafaada bulunamaz

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Mağaza iccedilinde muumlşterilerin kolaylıkla goumlrebilecekleri bir yerde ve kolayca okuyabilecekleri bir şekilde aksi ilan edilmiş olmadıkccedila toptan yarı toptan veya perakende satış mağazalarının memur veya muumlstahdemleri o mağazanın muumltat satış muamelelerinin hepsini yapmaya salahiyetli oldukları muameleler hakkındaki faturaları imzalamaya bu mutat muamelelerden doğan borccedilların yerine getirilmesine veya bunların hiccedil veyahut gereği gibi yerine getirilmemiş olmasına ilişkin ihtar veya diğer beyanları işletme sahibi adına yapmaya bu mahiyetteki ihtar ve diğer beyanları ve hususiyle mutat muamele dolayısiyle teslim edilmiş olan mallara ilişkin ayıp ihbarlarını mağaza sahibi adına kabule salahiyetli sayılırlar şu kadar ki kendilerine yazı ile salahiyet verilmiş olmadıkccedila mağaza dışında ve kasa memurları tayin edilmiş ise mağaza iccedilinde mal parasını isteyip alamazlar Bu kimseler mal parasını almaya salahiyetli bulundukları hallerde faturaları kapatmaya veya makbuz vermeye de salahiyetlidirler

C - SEYYAR TUumlCCAR MEMURLARI

Madde 454 - Bir muumlessese iccedilin merkezinin haricindeki mahallerde muamele icra eden seyyar memurlar muumlessese namına sattıkları malın bedelini almak ve makbuz vermek ve borccedilluya mehil ita etmek salahiyetini dahi haiz sayılırlar

Bu salahiyetin tahdidi huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

D - REKABET YAPMAK MEMNUİYETİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 455 - Bir muumlessesenin buumltuumln işlerini idare eden yahut muumlessese sahibinin hizmetinde bulunan ticari muumlmessiller veya ticari vekiller muumlessese sahibinin izni olmaksızın gerek kendi namlarına gerek uumlccediluumlncuuml şahıs namına muumlessesenin yaptığı nevide dahil bir iş yapamazlar

Buna muhalif harekette bulunursa muumlessese sahibi zarar ve ziyan istemek ve bu suretle yapılan işleri kendi hesabına almak hakkını haizdir

E - MUumlMESSİL VE DİĞER TUumlCCAR VEKİLLERİNİN VEKALETLERİNİN HİTAMI

Madde 456 - Hizmet şirket vekalet mukavelelerinden ve iki taraf arasında mevcut diğer hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit haklara halel gelmemek uumlzere ticari muumlmessiller ve ticari vekiller her zaman azlolunabilir

Muumlessese sahibinin medeni haklarını kullanmak salahiyetini gaip etmesi veya vefatı ile ticari muumlmessilin ve ticari vekilin salahiyeti hitam bulmaz

ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE

A - TARİFİ

Madde 457 - Havale bir akittir ki onunla muhaluumlnaleyh bilvekale kendi namına kabza salahiyettar olan muhaluumlnlehe muhil hesabına nakit veya kıymetli evrak veya sair misli şeyler itasına mezun kılınır

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUHİL İLE MUHALUumlNLEH ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 458 - Havalenin mevzuu muhilin muhaluumlnlehe olan borcunun tediyesi ise bu borccedil ancak muhaluumlnaleyh tarafından vuku bulacak tediye ile sakıt olur

Şu kadar ki havaleyi kabul etmiş olan alacaklı ancak muhaluumlnaleyhe muumlracaat ile havalede tayin olunan muumlddet zarfında matlubunu istifa edemediği takdirde muhilden alacağını mutalebe salahiyetini haiz olur

Muhaluumlnleh olan alacaklı havaleyi kabul etmek istemezse borccedilluyu derhal haberdar etmek lazımdır aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

IIMUHALUumlNALEYHİN BORCU

Madde 459 - Muhaluumlnaleyh ihtirazi kayıt beyan etmeksizin havaleyi kabul ettiğini muhaluumlnlehe bildirirse tediye ile muumlkellef olur ve ona karşı yalnız aralarındaki şahsi muumlnasebetlerden veya havalenin muumlnderecatından muumltehassil defalarda bulunabilir Muhil ile olan muumlnasebetinden muumltevellit defilerde bulunamaz

Muhaluumlnaleyh muhile borccedillu ise kendisi iccedilin bu tediye muhile yapacağı tediyeye nazaran daha kuumllfetli olmadığı surette borcun miktarını muhaluumlnlehe tediyeye mecburdur

Bu halde bile muhil ile aralarında hilafına mukavele olmadıkccedila tediyeden evvel havaleyi kabul ettiğini beyan etmeğe mecbur değildir

IIITEDİYE OLUNMAMAK HALİNDE İHBAR

Madde 460 - Muhaluumlnlehin talebine karşı veya talebinden evvel muhaluumlnaleyh muhaluumlnbini tediye etmiyeceğini beyan ederse muhaluumlnleh derhal muhili haberdar etmeğe mecburdur aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

C - RUumlCU

Madde 461 - Muumlhil her zaman muumlhaluumlnlehe karşı havaleden ruumlcu edebilir Meğerki havale muhaluumlnlehin menfaati ve bilhassa alacağını tediye iccedilin yapılmış olsun

Muhaluumlnaleyh havaleyi kabul ettiğini beyan edinceye kadar muhil ona karşıda havaleden ruumlcu edebilir

Muhilin iflası henuumlz kabul edilmemiş havalenin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnuuml istilzam eder

D - KIYMETLİ EVRAK İŞLERİNDE HAVALE

Madde 462 - Hamile muharrer havaleler bu babın huumlkuumlmlerine tabidir Her hamil muhaluumlnaleyhe karşı muhaluumlnleh sıfatını haizdir Ve muhil ile muhaluumlnleh arasındaki haklar havaleyi temlik eden ile temelluumlk eden arasında sabit olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilekler ile kambiyo senetlerine muumlmasil havaleler hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

ON DOKUZUNCU BAP VEDİA

A - VEDİA

ITARİFİ

Madde 463 - İda bir akittir ki onunla muumlstevdi muumldi tarafından verilen şeyi kabul ve onu emin bir mahalde hıfzetmeği deruhte eder

Uumlcret şartedilmedikccedile veya hal muumlstevdiin uumlcrete intizarını icabetmedikccedile muumlstevdi uumlcret istiyemez

IIMUumlDİİN BORCcedilLARI

Madde 464 - Muumldi muumlstevdie akdin icrasiyle zaruri irtibatı olan buumltuumln masrafları tediye etmekle muumlkelleftir

Mudi ida sebebiyle husule gelen zararın kendi kusuru olmaksızın vukua geldiğini ispat etmedikccedile tazmin ile muumlkelleftir

IIIMUumlSTEVDİİN BORCcedilLARI

1 - VEDİANIN KULLANILMASI MESULİYETİ

Madde 465 - Muumlstevdi muumldiden mezuniyet almadıkccedila vediayı kullanamaz

Buna muhalif hareket ederse muumldia muhik bir tazminat vermeğe mecbur olur ve kazara husule gelen zararlardan dahi mesulduumlr Meğerki kullanmamış olsa dahi bu zararların vukua geleceğini ispat ede

2 - İSTİRDAT

A MUumlDİrsquoİN HAKLARI

Madde 466 - İdada muumlddet tayin edilmiş olsa bile muumldi her vakit ida edilen eşyayı zevaidiyle beraber geri alabilir

Şu kadar ki muumlstevdiin kararlaştırılmış olan muumlddeti nazara alarak yaptığı masrafları tesviye ile muumlkelleftİr

B MUumlSTEVDİİN HAKLARI

Madde 467 - Muumlstevdi tayin edilen muumlddetin inkızasından evvel vediayı iade edemez Şu kadar ki evvelce tayin edilemiyen haller dolayısiyle akdin devamı vedia iccedilin tehlikeyi veya kendisi iccedilin zararı mucip olursa muayyen muumlddetin inkızasından evvel dahi iade edebilir

Muumlddet tayin edilmemiş ise her zaman iade edebilir

C İADE MAHALLİ

Madde 468 - Vedia hıfzedilmesi lazım gelen yerde iade olunur ve iade masrafiyle iade zamanındaki hasar muumldia aittir

3 - MUumlŞTEREKEN VEDİA ALINMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 469 - Birlikte vediayı kabul edenler ondan muumlteselsilen mesul olurlar

4 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS TARAFINDAN İSTİHKAK DAVALARI

Madde 470 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından vedia hakkında istihkak iddiasında bulunulsa bile vedia adli tarik ile haciz yahut muumlstevdie karşı istihkak davası ikame edilmedikccedile muumlstevdi onu muumldia ret ve iade ile muumlkelleftir Haciz veya istihkak davası halinde muumlstevdi derhal muumldii haberdar etmeğe mecburdur

IVYEDİEMİNE TEVDİ

Madde 471 - İki veya daha ziyade kimseler haklarını muhafaza iccedilin hukuki vaziyeti munazaalı veya şuumlpheli olan bir şeyi muumlstevdie veya yediadile tevdi ederlerse muumlstevdi veya yediadil bunları buumltuumln alakadarların muvafakati veya hakimin kararı olmadıkccedila hiccedil birine iade edemez

B - USULSUumlZ TEVDİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 472 - Muumlstevdiin tevdi olunan meblağı aynen iadeye mecbur olmaksızın mesela iade etmesi sarahaten veya zımnen mukarrer ise o meblağın nefi ve hasarı kendisine ait olur

Meblağ muumlhuumlrsuumlz ve accedilık olarak bırakılmış ise bu manada zımni bir mukavele mevcut sayılır İda edilen diğer misli eşya veya kıymetli evrakı muumlstevdi sarahaten mezun kılınmadıkccedila kullanamaz

C - ARDİYE MUKAVELESİ

IKIYMETLİ EVRAK İHRACI SALAHİYETİ

Madde 473 - Hıfzedilmek uumlzere emtia kabul ettiğini alenen bildiren ardiye sahibi ida olunan eşya makamına kaim olmak uumlzere senet ihracına salahiyet verilmesini ait olduğu merciden talep edebilir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

IIARDİYE SAHİBİNİN MUHAFAZA BORCU

Madde 474 - Ardiye sahibi eşyayı bir komuumlsyoncu gibi ihtimam ile muhafaza etmeğe mecburdur Eşyaya tahavvuumll arız olupta başkaca tedbir ittihazını istilzam ederse muumlstevdi muumlmkuumln olduğu takdirde bundan muumldii haberdar eder Ardiye sahibi muumltat iş zamanlarında emtianın halini tetkik veya muayene ve icabeden tahaffuzi tedbirleri her zaman ittihaz edebilmesi iccedilin muumldia muumlsaade etmeğe mecburdur

IIITEVDİ OLUNAN EŞYANIN DİĞERLERİYLE KARIŞTIRILMASI

Madde 475 - Ardiye sahibi sarahaten mezun olmadıkccedila aynı nevi ve vasıftan bulunan misli şeyleri birbirine karıştıramaz Mezuniyete binaen karıştırılan eşya uumlzerinde her muumldi hakkiyle muumltenasip bir hisse talep edebilir Bu takdirde ardiye sahibi diğerlerinin huzuruna hacet kalmaksızın her mudiin hissesini tefrik edebilir

IV ARDİYE SAHİBİNİN HAKLARI

Madde 476 - Ardiye sahibi mukarrer veya mutat olan ardiye uumlcretini ve muhafazanın sebebiyet vermediği buumltuumln masraflarını (nakliye guumlmruumlk kayıt) talep edebilir bu masraflar derhal tediye olunmak lazımdır

Ardiye uumlcreti ise her uumlccedil ayda bir kere ve her halde eşyanın tamamen veya kısmen istirdadında tediye olunur

Eşya yedinde bulunduğu veya eşyayı temsil eden her hangi bir senet vasıtasiyle onda tasarruf etmek kudretini haiz olduğu muumlddetccedile ardiye sahibinin alacakları mukabilinde ve eşya uumlzerinde hapis hakkı vardır

VEMTİANIN İADESİ

Madde 477 - Ardiye sahibi emtiayı adi tevdide olduğu gibi ret ve iade ile muumlkelleftir Şu kadar ki adi tevdide muumlstevdiin evvelce tahmin edemediği sebeplerin tahakkukuna mebni vaktinden evvel iadeye mezun

olduğu halde dahi ardiye sahibi muayyen olan muumlddetin hitamına kadar eşyayı muhafaza mecburiyetindedir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

D - OTELCİYE TEVDİ

IOTELCİLERİN MESULİYETİ

1 - ŞARTLARI VE ŞUumlMULUuml

Madde 478 - Otelciler hancılar nazil olan yolcuların getirdikleri eşyanın duccedilar olduğu telef ve hasar ve sirkatten ve zararın bizzat yolcuya veya onu ziyarete gelen veya refakatinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden neşet ettiğini veya tevdi olunan şeyin mahiyetinden muumltevellit bulunduğunu ispat etmedikccedile mesulduumlr Şu kadar ki otelci veya hancı veya muumlstahdemlerine isnadı kabil bir kusur ispat olunmadıkccedila bu mesuliyet her bir yolcu iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

2 - KIYMETLİ EŞYA

Madde 479 - Kıymetli eşya veya oldukccedila ehemmiyetli miktarda para veya kıymetli evrak otelci veya hancıya emanet edilmemiş ise otelci veya hancı ancak kendisinin veya muumlstahdemlerinin kusuru halinde mesul olur Emaneten kabul etmiş veya kabulden imtina etmiş ise mesuliyeti mahdut değildir Yolcunun kendi nezdinde saklayabilmesi lazımgelen eşya veya nakit ve emsalinde yolcunun sair eşyası hakkındaki mesuliyet kaidesi tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - MESULİYETİN HİTAMI

Madde 480 - Yolcu zararına vakıf olur olmaz otelci veya hancıya bildirmezse hakkı sakıt olur Otelci veya hancı boumlyle bir mesuliyeti deruhte etmediğini veya mesuliyeti bu kanunda nevi tayin olunmıyan bir şarta talik ettiğini yapıştırdığı ilanlarda bildirse bile mesuliyetten kurtulamaz

IIUMUMİ AHIR İDARE EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 481 - Umumi ahırları ve garajları idare edenler iccedilerilerine konulan veya getirilen veya kendileri veya muumlstahdemleri tarafından kabul olunan otomobil hayvanat ve araba ve koşum ve sair teferruatının ziya ve hasarından ve ccedilalışmasından zararın muumldi veya onu ziyaret veya ona refakat eden veya onun hizmetinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden veya tevdi olunan eşyanın mahiyetinden neşet ettiğini ispat etmedikccedile mesul olur Şu kadar ki kabul edilen otomobil ve hayvanlar ve arabalar ve onların teferruatı hakkındaki mesuliyet garaj ve ahır sahibine veya muumlstahdemlerine bir kusur isnat olunamazsa beher muumldi iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

IIIHAPİS HAKKI

Madde 482 - Otelci Hancı ve umumi ahırlar ve garajlar idaresi sahipleri nezdlerine getirilen veya ahırlarına veya garajlarına konulan eşya uumlzerinde otel veya hıfz masraflarından muumltevellit alacaklarını temin iccedilin hapis hakkına maliktirler

Mucirlerin hapis haklarına muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

YİRMİNCİ BAP KEFALET

A - TARİFİ

Madde 483 - Kefalet bir akittir ki onunla bir kimse borccedillunun akdettiği borcun edasını temin etmeği alacaklıya karşı taahhuumlt eder

B - ŞARTLARI

IŞEKLİ

Madde 484 - Kefaletin sıhhati tahriri şekle riayet etmeğe ve kefilin mesul olacağı muayyen bir mikdar iraesine muumltevakkıftır

IIASIL BORCcedil

Madde 485 - Kefalet ancak muteber bir borccedil hakkında cereyan eder Muumlstakbel zamana muzaf yahut şarta muallak bir borccedil huumlkuumlm ifade edeceği zamanın hululuuml ve şartın tahakkuku halinde muteber olmak uumlzere kefalete raptolunabilir Hata yahut ehliyetsizlik sebebiyle borccedillunun mesuliyetini icap etmiyen bir akitten muumltevellit borca kefalet eğer kefil akdin borccedillu yuumlzuumlnden olan bu fesadına taahhuumlt esnasında vakıf ise muteber olur

C - NEVİLERİ

IADİ KEFALET

Madde 486 - Adi kefaletten kefilin borccedil ile mutalip olması ancak kefalet akdinden sonra borccedillunun iflas etmesi veya hakkında takibat icra olunupta alacaklının hatası olmaksızın semeresiz kalması yahut borccedillu aleyhinde Tuumlrkiyede takibat icrasının imkansız hale gelmesi ile meşruttur

Alacaklının alacağı kefaletten evvel yahut aynı zamanda rehin ile temin olunmuş olduğu takdirde adi kefalette kefil borcun evvelemirde merhundan istifa olunmasını talep edebilir Fakat borccedillu muumlflis ise yahut borccedillunun iflası ilan olunmadıkccedila rehenin nakde tahvili kabil olmazsa bu huumlkuumlm cerayan etmez

IIMUumlTESELSİL KEFALET

Madde 487 - Kefil borccedillu ile beraber muumlteselsil kefil ve muumlşterek muumlteselsil borccedillu sıfatı ile veya bu gibi diğer bir sıfatla borcun ifasını deruhde etmiş ise alacaklı asıl borccedilluya muumlracaat ve rehinleri nakde tahvil ettirmeden evvel kefil aleyhinde takibat icra edebilir

Bu babın huumlkuumlmleri bu nevi kefalete de tatbik olunur

IIIBİRLİKTE KEFALET

Madde 488 - Birden ziyade eşhas birlikte muumltecezzi bir borca kefil oldukları takdirde bunlardan her biri kendi hisseleri

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

miktarınca adi kefil gibi ve diğerlerinin hisseleri hakkında kefile kefil sıfatı ile mesul olur Kefiller gerek asıl borccedillu ile beraber gerek kendi beyinlerinde muumlteselsil olmaklığı iltizam etmişler ise her biri borcun tamamından mesul olup ancak diğerlerinin hissesi iccedilin onlara ruumlcu hakkını haizdirler Kefaletin aynı borca diğer kimselerinde kefalet etmesi şartiyle vaki olduğuna alacaklının vukufu bulunduğunu kabule mahal olan hallerde bu şart tahakkuk etmezse kefil mesuliyetten beri olur

IV KEFİLE KEFİL VE RUumlCUA KEFİL

Madde 489 - Kefile kefil alacaklıya karşı kefilin taahhuumlduumlnuuml temin eden kimsedir ve kefil ile birlikte mesuliyeti borccedillunun taahhuumlduumlnuuml temin eden adi kefilin borccedillu ile beraber olan mesuliyeti derecesindedir

Ruumlcua kefil olan kimse borccedilludan alacağını alamayan kefile kefildir

D - KEFİLİN MESULİYETİ

IŞUumlMULUuml

Madde 490 - Kefil borcun aslı ile beraber borccedillunun kusur veya temerruumlduumlnuumln kanuni neticelerinden mesulduumlr

Kefil alacaklının metalibini ifa ederek dava ikamesini bertaraf etmek iccedilin kendisine vakıt ve zamaniyle ihtar vuku bulmuş olmadıkccedila asıl borccedillu aleyhinde ikame olunan dava masrafını edaya mecbur değildir

Faiz verilmesi şart edilmiş ise kefil ancak işlemekte olan faiz ile beraber işlemiş faizden bir seneliğini vermekle muumlkelleftir

IIMUACCELİYET

Madde 491 - Borccedillunun iflası sebebi ile asıl borccedil vadenin hululuumlnden evvel muacceliyet kesbetse bile kefil asıl borcun ifası iccedilin tayin olunan vadeden evvel borcu oumldemeğe icbar olunamaz Asıl borcun muacceliyet kesbetmesi evvelce borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf ise bu ihbar kefile de icra olunmak lazım gelir Kefil hakkında borcun muacceliyet kesbetmesi ihbar guumlnuumlnden başlar

E - KEFALETİN HİTAMI

IASIL BORCUN SUumlKUTU

Madde 492 - Asıl borccedil her hangi bir sebeple sakıt olunca kefil beri olur

IIMAHDUT ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 493 - Bir kimse mahdut bir zaman iccedilin kefil olupta bu zamanın inkızasını takip eden bir ay zarfında alacaklı bu bapta icraya veya mankemeye muumlracaatla hakkını takip etmezse yahut takibatına uzun muumlddet fasıla verirse kefil kefaletten beri olur

IIIMAHDUT OLMAYAN ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 494 - Kefalet gayri mahdut bir zaman iccedilin akdolunmuş ise asıl borccedil muacceliyet kesbettikten sonra kefil alacaklıdan bir ay zarfında icra veya mahkemeye muumlracaatla hakkını takip etmesini ve uzun muumlddet fasıla vermeksizin takibata devam etmesini talep edebilir

Bir borcun muacceliyet kesbetmesi alacaklı tarafından borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf olmadığı takdirde kefil kefaleti tarihinden bir sene sonra alacaklıdan bu ihbarın yapılmasını ve borccedil muacceliyet kesbedince yukarıda zikrolunduğu veccedilhile icraya veya mahkemeye muumlracaatle hakkını takip etmesini talep edebilir Alacaklı kefilin bu talebini nazara almazsa kefil kefaletten beri olur

IVMEMUR VE MUumlSTAHDEM HAKKINDA KEFALET

Madde 495 - Resmi bir memura gayri mahdut muumlddet iccedilin kefil olan kimse her uumlccedil senede bir kere ertesi sene nihayetinde muteber olmak uumlzere kefaleti feshettiğini ihbar edebilir Bir muumlstahdem iccedilin vukubulan kefalet uumlccedil sene devam ettiği takdirde huumlkuumlm yine boumlyledir

F - KEFİLİN HAKLARI

IASIL BORCcedilLUYA KARŞI

1 - ALACAKLININ HAKLARINA HALEFİYET

Madde 496 - Kefil eda ettiği şey nisbetinde alacaklının haklarında ona halef olur Bu halefiyet kaidesinden evvelce feragat

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek caiz değildir Şu kadar ki kefil ile borccedillu beynindeki hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit dava ve defi hakları mahfuzdur

2 - KEFİLİN DEFİLERİ

Madde 497 - Kefil asıl borccedilluya ait buumltuumln defileri alacaklıya karşı dermeyan etmek hakkını haiz ve bununla muumlkelleftir fakat kefilin taahhuumlduumlnuumln mahiyetine nazaran hariccedil kalması lazım gelen defiler muumlstesnadır

Kefil kendi kusuru olmaksızın bu defilere vakıf olduğunu ispat etmediği surette kendisini borcunu edadan vareste edecek bu defileri dermeyan etmemesinden naşi alacaklıya ruumlcu etmek hakkından mahrum olur

3 - KEFİLİN TEDİYEYİ İHBAR BORCU

Madde 498 - Kefil tediyeyi asıl borccedilluya ihbar etmemesinden dolayı asıl borccedillu ikinci defa olarak borcunu eda ederse kezalik kefil ruumlcu hakkını gaip eder Alacaklı aleyhine haksız mal edinmesinden dolayı dava hakkı mahfuzdur

IIALACAKLILARA KARŞI

1 - ESBABI SUBUTİYENİN TESLİMİ

Madde 499 - Alacaklı mekfuluumlnbihi tediye eden kefilin borccedilluya ruumlcu hakkını kullanmağa ve elinde bulunan rehinleri nakde tahvile medar olabilecek senetleri ona teslime mecburdur

Borccedil bir gayrimenkul rehin ile temin olunmuş ise alacaklı rehin hakkının kefile devri iccedilin ifası lazım gelen merasimi icra ile muumlkelleftir

2 - BORCcedilLARINI İFA ETMİYEN ALACAKLININ MESULİYETİ

Madde 500 - Alacaklı kefaletten dolayı tahakkuk eden borcun temini iccedilin kefelatin akdi esnasında tesis yahut sonradan istihsal olunan teminatı kefilin zararına olarak tenkis eder veya elinde bulunan delaili elden ccedilıkarırsa kefile karşı mesul olur

Resmi memurlar ile muumlstahdemlere kefalet vukuunda alacaklı bu borccedillular hakkında ifasiyle muumlkellef olduğu nezareti icrada ihmal eylediği ve borccedil bu ihmalden tevelluumlt ettiği yahut ihmal vukubulmamış olsaydı bu nisbette tezayuumlt etmiyeceği muhtemel bulunduğu takdirde dahi mesulduumlr

3 - TEDİYEYİ KABULE VEYA KEFALETTEN TAHSİLE MUumlTEDAİR HAKLAR

Madde 501 - Borccedil muacceliyet iktisap edince kefil her zaman alacaklıyı borcun ifasını kabule veya kendisini kefaletten tahlise icbar edebilir Alacaklı edayı kabul etmez yahut haiz olduğu teminatı ita ve nakilden imtina eylerse kefil kendiliğinden kurtulur

4 - BORCcedilLUNUN İFLAS MASASINA ALACAKLININ MUumlRACAATI

Madde 502 - Borccedillu iflas eder ise alacaklı alacağını İflas masasına kayıt ettirmeğe mecburdur

Alacaklı borccedillunun iflasına muttali olur olmaz ondan kefili haberdar etmekle muumlkelleftir Boumlyle yapmadığı takdirde bu tekasuumlluumlnden dolayı kefile terettuumlp eden zarar nisbetinde kefile karşı haiz olduğu haklarını gaip eder

IIITEMİNAT İTASINA DAİR KEFİLİN HAKKI

Madde 503 - Aşağıdaki hallerde kefil borccedilludan teminat itasını ve eğer borccedil muaccel ise kendisinin kefaletten kurtulmasını talep edebilir

1 - Borccedillu kefile karşı vukubulan taahhuumltlerine ve bilhassa muayyen bir muumlddet zarfında kendisini kurtaracağına dair olan vadına muhalif hareket ettiği takdirde

2 - Borccedillu muumltemerrit bulunduğu takdirde

3 - Kefil gerek duumlccedilar olduğu zayiat gerek kendi tarafından irtikap olunan bir kusur sebebi ile kefaleti kabul ettiği zamanda kimden ziyade tehlikelere maruz olduğu takdirde

YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS

A - ALACAĞIN DAVA EDİLEMEMESİ

Madde 504 - Kumar ve bahis bir alacak hakkı tevlit etmez Kumar yahut bahis iccedilin bilerek yapılan avanslar ve oumlduumlnccedil verilen akccedileler hakkında ve kumar ve bahis vasfını haiz olduğu takdirde borsaya dahil olan emtia ve kıymetli evrakın fiyat farkı esası

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

uumlzerine yapılan vadeli alış verişlerde dahi huumlkuumlm boumlyledir

B - BORCcedil SENEDİ İTASI VE BİLİHTİYAR TEDİYE

Madde 505 - Kumar oynıyan veya bahseden kimse tarafından imza edilmiş adi borccedil veya kambiyo senedi uumlccediluumlncuuml bir şahsa devir edilmiş olsa bile bunlara muumlsteniden hiccedil hir kimse bir hak talep edemez Kıymetli evrakın huumlsnuuml niyet sahibı uumlccediluumlncuuml şahıslara bahşettiği haklar mahfuzdur

Kumar veya bahsin usuluuml dairesinde cereyanına kazaen veya diğer tarafın fiili neticesi olarak bir mani haylulet etmiş veya bu diğer taraf hile ve desise ika etmiş olmadıkccedila bilihtiyar verilen kumar akccedilesi geri alınmaz

C - PİYANGO

Madde 506 - Huumlkuumlmet tarafından muumlsaade edilmiş olmadıkccedila piyango hiccedil bir alacak hakkı tevlit etmez Muumlsaade edilmemiş olduğu takdirde piyango hakkında da kumara muumltaallik huumlkuumlmler tatbik olunur

Ecnebi memleketlerde muumlsaade ile tesis edilen piyangolar Tuumlrkiyede kanunun himayesinden istifade etmezler Meğer ki salahiyettar olan makam bunlara ait biletlerin satılmasına muumlsaade etmiş olsun

YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

A - KAYDI HAYAT İLE İRAT

IMEVZUU

Madde 507 - Kaydıhayat ile tesis olunan irat ya alacaklının veya borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatı muumlddetince takyit olunabilir

Bu bapta sarih bir şart olmadıkccedila kaydı hayat ile irat alacaklının hayatı muumlddetiyle mukayyet olarak tesis olunmuş sayılır

Hilafına mukavele olmadıkccedila borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatiyle takyit olunarak tesis olunan irat alacaklının mirasccedilılarına intikal eder

IITESİSİN ŞEKLİ

Madde 508 - Kaydıhayat ile irat tesisine dair olan akit tahriri şekilde olmadıkccedila muteber değildir

IIIALACAKLININ HAKLARI

1 - HAKKIN KULLANILMASI

Madde 509 - Hilafına mukavele olmadıkccedila kaydıhayat ile irat her altı ayda bir işlemeden tediye olunur

Hayatiyle mukayyet olarak irat tesis olunan şahıs iradın peşin verilmesi lazımgelen devrenin nihayetinden evvel vefat eder ise borccedillu o devreye ait meblağı tamamen edaya mecburdur

Borccedillu iflas eder ise alacaklı iflasın kuumlşadı esnasında muteber bir irat sandığında muumlflisin muumlkellef bulunduğu irat borcuna muadil bir irat tesisi iccedilin iktiza eden resuumllmale muumlsavi bir resuumllmal talep ederek hakkını istihsal edebilir

2 - TEMLİK VE HACİZ EDİLEBİLMESİ

Madde 510 - Hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı hakkını başkasına temlik edebilir Uumlccediluumlncuuml şahıs lehine meccanen irat tesis eden kimse tesis zamanında o şahsın iflası yahut borcundan dolayı takibat icrası halinda alacaklılarının menfaatına olarak irattan mahrum edilemiyeceğini şart koşabilir

B - OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

ITARİFİ

Madde 511 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi akitlerden birinin diğerine oumlluumlnceye kadar bakmak ve onu goumlruumlp goumlzetmek şartiyle bir mamelek yahut bazı mallar temlikini iltizam etmesinden ibaret olan bir akittir Borccedillu alacaklı tarafından mirasccedilı nasbolunmuş ise bu akit hakkında miras mukavelesi huumlkuumlmleri ceryan eder

IIŞARTLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - ŞEKLİ

Madde 512 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi mirasccedilı nasbını tazammun etmese bile miras mukavelesi şeklinde tanzim olunmak lazımdır Şukadar ki bu mukavele salahiyettar makam canibinden tayin olunmuş olan şartlara tevfikan devletccedile tanınmış bir muumlessese ile aktedilmiş ise gayri resmi bir senet kifayet eder

2 - TEMİNAT

Madde 513 - Diğer tarafa bir gayrimenkul temlik eden alacaklı kendi haklarını temin iccedilin o gayrimenkul uumlzerinde tıpkı bir bayi gibi kanuni ipotek hakkını haiz olur

IIIMEVZUU

Madde 514 - Alacaklı borccedillunun ailesi iccedilinde yaşar Borccedillu aldığı malların kıymetine ve alacaklının evvelce haiz olduğu iccediltimai mevkie goumlre hakkaniyetin iktiza ettiği şeyleri alacaklıya vermeğe mecburdur

Borccedillu bilhassa alacaklıya muumlnasip gıda mesken vermeğe ve hastalığında muktazi ihtimam ile bakmağa ve hekim getirmeğe mecburdur

Kabul ettikleri kimselere oumlluumlnceye kadar bakmak maksadiyle tesis olunan muumlesseseler umum iccedilin mecburi olarak verecekleri şeyleri salahiyettar makam tarafından tasdik olunmuş nizamnameler ile tayin edebilirler

IVİTİRAZ VE TENKİS

Madde 515 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi alacaklının kanunen infaka mecbur olduğu kimselere karşı bu muumlkellefiyetin ifasını temin eden vasıtaların elinden ccedilıkmasını mucip olursa bu kimseler tarafından mezkur mukaveleye itiraz olunabilir Hakim bu mukaveleyi feshedeceği yerde borccedilluyu hak sahiplerine nafaka vermeğe icbar edebilir ve bunlara verilen nafakalar alacaklıya verilmesi lazım gelen şeylerle mahsup edilir Bundan maada mirasccedilıların tenkis talepleri ve alacaklıların fesih davaları hakkı mahfuzdur

VFESİH

1 - İHBAR

Madde 516 - İki tarafın mukavele mucibince verecekleri şeylerin arasında kıymetccedile hissolunacak derecede nisbetsizlik bulunduğu ve fazla alan taraf diğer tarafın kendisine teberruda bulunmak kastı olduğunu ispat edemediği takdirde kaydıhayat ile bakma mukavelesini iki taraftan her biri altı ay evvel haber vermek şartiyle her zaman feshedebilir Bu hususta muteber bir irat sandığının kabul ettiği resuumllmal ile irat beynindeki nisbeti nazara almak lazımdır

Mukavelenin feshi esnasında evvelce verilmiş olan şeyler istirdat olunur

Şu kadar ki bunların resuumllmal ve faiz kıymetleri beyninde takas icra olunur

2 - BİR TARAFLI FESİH

Madde 517 - Tahmil olunan muumlkellefiyete muhalif hareket olunmasından naşi mukavelenin icrasına devam etmek ccedilekilmez bir hale geldiği yahut diğer bazı muhik sebepler mukavelenin devamını imkansız bir hale getirdiği yahut ifrat derecede kuumllfetli kıldığı takdirde iki taraftan her biri yalnız başına onu feshedebilir

Eğer mukavele bu sebepler dolayısiyle fesholunur ise kusurlu olan taraf aldığı şeyi geri verdikten maada kusuru olmayan tarafa hakkaniyete muvafık bir tazminat vermeğe mecburdur

Hakim mukaveleyi feshedecek yerde iki taraftan birinin talebi ile yahut resen artık birlikte yaşamalarına nihayet verip buna mukabil alacaklıya kaydıhayat ile bir irat tahsis edebilir

3 - BORCcedilLUNUN VEFATI HALİNDE FESİH

Madde 518 - Borccedillu vefat edince alacaklı bir sene zarfında mukavelenin feshini talep edebilir Bu takdirde alacaklı borccedillunun iflası halinde masasından talep edebileceği mikdara muumlsavi bir meblağın itasını borccedillunun mirasccedilılarından isteyebilir

VI TEMLİK EDİLEMEMEK VE İFLAS VE HACİZ HALİNDE TALEP

Madde 519 - Alacaklı hakkını başkasına temlik edemez Alacaklı borccedillunun iflası takdirinde muteber bir irat sandığında kendisine verilmesi lazım gelen şeylerin kıymetine muadil kaydıhayat ile irat tesisi iccedilin muktazi resuumllmale muumlsavi bir alacak ile masaya muumlracaat edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Alacaklı bir alacağın temini iccedilin borccedillu aleyhine konulan hacze iştirak edebilir

YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET

A - TARİFİ

Madde 520 - Şirket bir akittir ki onunla iki veya ziyade kimseler saylerini ve mallarını muumlşterek bir gayeye erişmek iccedilin birleştirmeği iltizam ederler

Bir şirket ticaret kanununda tarif edilen şirketlerin muumlmeyyiz vasıflarını haiz değil ise bu bap ahkamına tabi adi şirket sayılır

B - ŞUumlREKANIN YEKDİĞERİYLE MUumlNASEBETİ

ISERMAYE

Madde 521 - Her şerik nakit alacak veya diğer mal veya say olarak bir sermaye koymakla muumlkelleftir Hilafına mukavele olmadıkccedila sermayeler şirketin gayesinin icabettiği ehemmiyet ve mahiyette ve yekdiğerine muumlsavi olmak lazımdır

Sermaye bir şeyin menfaatından ibaret ise adi icar akdinde ve bir şeyin muumllkiyetinden ibaret ise beyi akdinde hasar ve tekeffuumlle dair muayyen olan huumlkuumlmlere tabi olur

IIKAR VE ZARAR

1 - KARIN TAKSİMİ

Madde 522 - Şerikler mahiyeti icabınca şirkete ait olan buumltuumln kazanccedilları aralarında taksim ile muumlkelleftirler

2 - KAR VE ZARARA İŞTİRAK

Madde 523 - Hilafına mukavele olmadıkccedila her şerikin kar ve zarardan hissesi sermayesinin kıymeti ve mahiyeti ne olursa olsun muumlsavidir

Mukavelede şeriklerin yalnız kardan veya yalnız zarardan hisseleri tayin edilmiş ise bu tayin kar ve zararın ikisini de şamil sayılır Şeriklerden biri sermaye olarak yalnız sayını ortaya koymuş ise zarara ortak olmıyarak yalnız kara iştirak ettirilmesi şart edilebilir

IIIŞİRKET KARARLARI

Madde 524 - Şirketin kararları buumltuumln şeriklerin ittifakiyle ittihaz olunur Akitte ekseriyetle karar verilmesi tasrih edilmiş ise ekseriyet şeriklerin adedi itibariyle taayyuumln eder

IVŞİRKET MUAMELESİNİN İDARESİ

Madde 525 - Akit ile veya karar ile muumlnhasıran şerike veya muumlteaddit şeriklere yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsa kati surette tevdi edilmiş olmadıkccedila şirket muamelelerinin idaresi buumltuumln şeriklere aittir Şirket muamelelerinin idaresi şeriklerin cuumlmlesine veyahut birkaccedilına tevdi edilmiş ise bunlardan her biri diğerlerinin iştiraki olmaksızın muamele yapabilir Şukadar ki şirket muamelelerini idareye salahiyettar her bir şerik bu muameleye ikmalinden evvel itiraz edebilir Tehirinde tehlike melhuz değilse şirkete umumi bir vekil nasbı ve alelade şirket muameleleri fevkindeki hukuki tasarrufların yapılması iccedilin buumltuumln şeriklerin ittifakı lazımdır

VŞERİKLERİN BİRBİRLERİNE KARŞI MESULİYETLERİ

1 - REKABET MEMNUİYETİ

Madde 526 - Şeriklerden hiccedil biri kendi hesabına şirketin gayesine muhalif veya muzır işleri yapamaz

2 - MASRAFLAR VE ŞERİKLERİN YAPTIĞI İŞLER

Madde 527 - Şeriklerden birinin şirket işleri iccedilin yaptığı masraflar veya iltizam ettiği borccedillardan dolayı diğer şerikler ona karşı mesul olurlar Bu şerikin idaresi yuumlzuumlnden doğrudan doğruya uğradığı zararları yahut bu idarenin zaruriyatından olan hasarları diğer şerikler zamindirler

Şirkete avans olarak para veren şerik verdiği guumlnden itibaren faiz isteyebilir Şahsi emeği iccedilin ayrıca tazminat isteyemez

3 - İHTİMAMIN DERECESİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 528 - Şeriklerden her biri şirket işlerinde mutat vechile goumlsterdiği ikdam ve ihtimamı sarf etmeğe mecburdur Diğer şeriklere karşı kendi kusuriyle sebebiyet verdiği zararları şirkete diğer işlerde temin ettiği menfaatlar ile mahsup ettirmeğe hakkı olmaksızın tazmin ile muumlkelleftir

Şirket işlerini uumlcretle idare eden şerik tıpkı bir vekil gibi mesul olur

VIİDARE SALAHİYETİNİN NEZİ VE TAHDİDİ

Madde 529 - Şirket mukavelesiyle şeriklerden birine verilen idare salahiyeti muhik bir sebep olmaksızın diğer şerikler tarafından ne nezi ne de tahdit olunabilir Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olsa bile haklı bir sebep bulunduğu takdirde diğer şeriklerden herbiri idare salahiyetini nezi ettirebilir Hususiyle şirketi idare eden şerikin vazifelerini fahiş bir surette ihmal etmesi yahut iyi idare iccedilin lazım olan ehliyeti zayi eylemesi keyfiyetleri haklı sebep olmak uumlzere nazara alınabilir

VIIŞİRKETİ İDARE EDEN VE ETMİYEN ŞERİKLER ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 530 - Kanunun bu babında veya şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olmadıkccedila şirketi idare eden şerik ile diğer şerikler arasındaki muumlnasabetler vekalet huumlkuumlmlerine tabidir Şeriklerden biri idare hakkını haiz olmadığı halde şirket hesabına hareket eder yahut şirketi idare eden şerik salahiyetini tecavuumlz eylerse vekaleti olmadan başkası namına tasarruf edenler hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Şirketi idare edenler en az her yıl bir defa hesap vermeye ve kar paylarını ortaklara oumldemeye mecburdurlar Hesap devresinin uzatılmasına ait şart batıldır İdare edenin ortaklardan olmaması halinde de huumlkuumlm aynıdır

2 - ŞİRKET İŞLERİNİ TETKİK

Madde 531 - İdare salahiyetini haiz olmasa bile her şerikin şirket işlerinin nasıl gittiği hakkında şahsen malumat almağa ve şirketin defterlerini ve evrakını tetkike ve kendine mahsus olmak uumlzere şirketin mali vaziyeti hakkında huumllasa ccedilıkarmağa hakkı vardır hilafına mukavele batıldır

VIIIYENİ ŞERİK KABULUuml VE ŞİRKETE İŞTİRAK

Madde 532 - Şeriklerden hiccedil biri diğerlerinin rızası olmadıkccedila şirkete uumlccediluumlncuuml şahsı alamaz Şeriklerden biri kendi kendine uumlccediluumlncuuml bir şahsı şirketteki hissesine iştirak ettirir veya hissesini ona devrederse bu uumlccediluumlncuuml şahıs şerik sıfatını ihraz etmez ve hususiyle şirket işleri hakkında uumlccediluumlncuuml şahsın malumat istemeğe hakkı olmaz

C - ŞERİKLERİN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MUumlNASEBETİ

ITEMSİL

Madde 533 - Şirket hesabına ve kendi namına bir uumlccediluumlncuuml şahıs ile muameleye girişen şerik bu uumlccediluumlncuuml şahsa karşı yalnız kendisi alacaklı ve borccedillu olur Şirket veya buumltuumln şerikler namına uumlccediluumlncuuml bir şahıs ile şeriklerden biri muameleye giriştiği halde diğer şerikler ancak temsil hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan uumlccediluumlncuuml şahsın alacaklı veya borccedillusu olurlar Kendisine idare vazifesi tahmil edilen şerik şirketi ve buumltuumln şerikleri uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı temsil etmek hakkını haiz sayılır

IITEMSİLİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 534 - Şirketin iktisap ettiği veya şirkete devredilen şeyler alacaklar ve ayni haklar şirket mukavelesi dairesinde muumlştereken şeriklere ait olur Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila bir şerikin alacaklıları haklarını ancak o şerikin tasfiyedeki hissesi uumlzerinde kullanabilirler Hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila şerikler birlikte yahut bir muumlmessil vasıtasiyle uumlccediluumlncuuml şahsa karşı deruhde etmiş oldukları borccedillardan muumlteselsilen mesul olurlar

D - ŞİRKETİN HİTAMI

IHİTAM SEBEPLERİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 535 - Aşağıdaki hallerde şirket nihayet bulur

1 - Şirketin akdinde maksut olar gayenin elde edilmesi yahut elde edilmesinin imkansız hale gelmesiyle

2 - Mirasccedilılar ile şirketin devamına dair evvelce yapılmış bir mukavele olmadığı halde şeriklerden birinin oumllmesiyle

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Şeriklerden birinin tasfiyedeki hissesi hakkında cebri icra vukuu ile yahut bir şerikin muumlflis olması veya hacredilmesi ile

4 - Buumltuumln şeriklerin ittifak etmesiyle

5 - Şirket iccedilin tayin edilen muumlddetin hitam bulmasiyle

6 - Şirket mukavelenamesinde bu hak muhafaza edildiği yahut şirket gayri muayyen bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatları muumlddetince tesis olunduğu hallerde bir şerikin feshi ihbar eylemesiyle

7 - Haklı sebeplerden dolayı fesih iccedilin verilen mahkeme ilamiyle

Haklı sebeplerden dolayı mukavelede muayyen muumlddetin hitamından evvel ve eğer şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin aktedilmiş ise evvelce ihbara hacet olmaksızın şirketinı feshi talep edilebilir

2 - MUAYYEN OLMIYAN MUumlDDET UumlZERİNE ŞİRKET

Madde 536 - Şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatı muumlddetince devam etmek uumlzere teşkil edilmiş ise şeriklerden her biri altı ay evvel ihbar eylemek şartiyle feshi talebedebilir

İhbar huumlsnuuml niyet kaidelerine tevfikan yapılmalı ve muumlnasip olmıyan zamanda icra edilmemelidir Şirket hesabatı seneden seneye yapılmakta ise fesih ancak bir hesap senesi nihayeti iccedilin istenebilir Mukavelede muayyen muumlddetin hitamından sonra zımnen devam etmekte olan şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

IIHİTAMIN ŞİRKET İŞLERİNE TESİRİ

Madde 537 - Şirket ihbardan başka bir suretle fesih edilirse bir şerikin şirket işlerini idare hususundaki selahiyeti feshe muttali olduğu yahut halin icabettiği itinayı sarfettiği halde muttali olması lazımgelen zamana kadar kendi hakkında devam eder Şirket şeriklerinden birinin oumlluumlmuumlyle muumlnfesih olursa oumllen şerikin mirasccedilısı diğer şerikleri derhal bundan haberdar etmekle muumlkelleftirler Mirasccedilı luumlzumlu olan tedbirlerin ittihazına kadar oumllen şerikin evvelce de idare etmekte olduğu işlere huumlsnuumlniyet kaideleri dairesinde devam eder

Diğer şerikler dahi muvakkaten şirket işlerini aynı suretle idarede devam ederler

IIITASFİYE

1 - SERMAYELER HAKKINDA YAPILACAK MUAMELE

Madde 538 - Bir şeyin muumllkiyetini sermaye olarak koyan şerik şirketin feshi uumlzerine yapılacak tasfiye neticesinde o şeyi aynen istirdat edemeyip o kimsenin sermayesi ne miktar kıymet iccedilin kabul edilmiş ise o kıymeti istiyebilir

Eğer bu kıymet tayin edilmemiş ise istirdat o şeyin sermaye olarak konduğu zamandaki kıymeti uumlzerinden yapılır

2 - FAZLANIN TAKSİMİ VE NOKSANLAR

Madde 539 - Şirketin borccedilları oumldendikten ve şeriklerden her birinin şirkete yaptığı avanslarla şirket iccedilin vuku bulan masrafları ve sermayeleri iade olunduktan sonra bir şey kalırsa bu kar şerikler arasında taksim olunur

Şirketin mevcudu borccedilları ve avans ve masrafları tediye olunduktan sonra sermayelerin iadesine kafi gelmezse zarar şerikler arasında taksim olunur

3 - TASFİYENİN NASIL YAPILACAĞI

Madde 540 - Şirketin hitamında tasfiye idareden hariccedil olanlar dahi dahil olduğu halde buumltuumln şeriklerce birlikte yapılmak lazımdır

Şu kadar ki eğer şirket mukavelesi şeriklerden birinin kendi namına ve şirket hesabına muayyen bazı muameleler yapmasına dair ise bu şerik şirketin hitamından sonra dahi o muameleleri yalnız yapmağa ve diğer şeriklere hesap vermeğe mecburdur

IVUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MESULİYET

Madde 541 - Şirketin nihayet bulması uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı taahhuumltleri tadil etmez

KANUNUN MERİYETİ ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 542 - İşbu kanun Kanunu Medeninin mevkii meriyete vazı tarihinden muteberdir

KANUNUN İCRASINA MEMUR MAKAM

Madde 543 - İşbu kanunun huumlkmuumlnuuml icraya Adliye Vekili memurdur

TASHİHAT

Madde 544 - Kanunu Medeninin muumltemmimi olan işbu kanun merbut tashihler ile beraber kabul edilmiştir

Kanun Madde Yanlış Doğru Not

Kanunu Medeni 92 - - zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 111 borcada borccedilda tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 111 uumlccediluumlmcuuml şahsa uumlccediluumlncuuml şahsada

Kanunu Medeni 112 zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 149 şart şarta tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 151 menfaatte menfaatlede tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 153 mirscısı mirasccedilısı tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 167 oumlyle ile tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 alacaklıya alacaklı ne tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 kefilidir kefildir tabı esnasında tashih edilmiştir

Kanunu Medeni 439 - - İkinci fıkra zaid olduğundan silinmiştir

Kanunu Medeni 755 yirmide biridir yirmi misle muumlsavi addolunur

a - Kanuni Medenideki vecibe veya vecibeler ıstılahı yerine borccedil veya borccedillar ıstılahı konulacaktır

b - Borccedillar Kanunun 187 nci maddesinin son fıkrası (muumlşteri tesliminin istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayiibundan haberdar etmesi lazımdır) olacaktır

p - Borccedillar Kanunun 223 uumlncuuml maddesinin son fıkrası (muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır) olacaktır

t - Kanuni Medenide mevcut (hudut) kelimesi yerine sınır kelimesi konulacaktır

s - Kanuni Medenide ve Borccedillar Kanununda mevcut (istimal) kelimeleri yerine (kullanmak) kelimeleri kullanılacaktır

c - Kanuni Medenideki (şahsı salis) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıs) ve (eşhası salise) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıslar) istılahı konulacaktır

ccedil - Kanuni Medenideki (ukud) kelimesi yerine (akidlere) kelimesi konulacaktır

h - Kanuni Medenideki (tarafeyn) ıstılahı yerine (iki taraf) ıstılahı konulacaktır

KANUNA İŞLENEMEYEN HUumlKUumlMLER

04111990 TARİH VE 3678 SAYILI KANUNUN GECcedilİCİ MADDESİ

Geccedilici Madde 1 - Bu Kanunun 29 ve 30 uncu maddesi huumlkuumlmleri yuumlruumlrluumlk tarihinden oumlnceki ilişkilerden doğan ve halen goumlruumllmekte olan yabancı para ve faiz alacaklarına ilişkin davalar hakkında uygulanmaz Ancak alacaklıların bu Kanuna ve Borccedillar Kanununun 105 inci maddesine goumlre munzam zarar talep etme hakları saklıdır

30042004 TARİH VE 25448 SAYILI KANUNUN 29 MADDESİ

MADDE 29 - Entegre devre topoğrafyasından doğan haklara tecavuumlzden kaynaklanan oumlzel hukuka ilişkin taleplerde 818 sayılı Borccedillar Kanununun zamanaşımına ilişkin huumlkuumlmleri uygulanır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

  • BİRİNCİ KISIM UMUMİ HUumlKUumlMLER
    • BİRİNCİ BAP BORCcedilLARIN TEŞEKKUumlLUuml
      • BİRİNCİ FASIL AKİTTEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • İKİNCİ FASIL HAKSIZ MUAMELELERDEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR
        • İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml
          • BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI
          • İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ
          • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ
            • UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU
            • DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ
              • BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR
              • İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR
              • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞARTA -
                • BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ
                  • İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ
                    • ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA
                      • BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER
                      • İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ
                      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ
                      • DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ
                      • BEŞİNCİ FASIL TRAMPA
                        • YEDİNCİ BAP HİBE
                        • SEKİZİNCİ BAP İCAR
                          • BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR
                          • İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI
                            • DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ
                              • BİRİNCİ FASIL ARİYET
                                • ONUNCU BAP HİZMET AKDİ
                                • ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ
                                • ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ
                                • ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET
                                  • BİRİNCİ FASIL VEKALET
                                  • İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ
                                  • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK
                                    • ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF
                                    • ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON
                                    • ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ
                                    • ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER
                                    • ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE
                                    • ON DOKUZUNCU BAP VEDİA
                                    • YİRMİNCİ BAP KEFALET
                                    • YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS
                                    • YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ
                                    • YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET
Page 2: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça

BORCcedilLAR KANUNU

4 - İLTİZAMSIZ İCAP VE ALENİ İCAP

Madde 7 - İcabı dermeyan eden kimse bu baptaki hakları mahfuz olduğunu sarahaten beyan eder yahut akdi iltizam etmemek niyetinde olduğu gerek halin muktezasından gerek işin hususi mahiyetinden istidlal olunursa icap luumlzum ifade etmez

Tarife ve cari fiyat irsali icap teşkil etmez

Semenini goumlstererek emtia teşhiri kaideten icap addolunur

5 - İLAN SURETİYLE VUKU BULAN VAİTLER

Madde 8 - Bir iş veya bir şey mukabilinde ilan suretiyle bir bedel vadeden kimse vadine tevfikan o bedeli vermeğe mecburdur

O iş veya o şey husule gelmeksizin o kimse vadinden nuumlkul ederse vaadettiği bedeli tecavuumlz etmemek uumlzere diğerinin huumlsnuuml niyetle yaptığı masrafı oumldemeğe mecburdur Fakat umulan muvaffakiyetin elde edilemiyeceğini vaadi yapan kimse ispat ettiği surette bu mecburiyete mahal kalmaz

6 - İCAP VE KABULUumlN GERİ ALINMASI

Madde 9 - İcabın geri alındığı haberi icabın vusuluumlnden evvel yahut aynı zamanda muumlrseluumlnileyhe vasıl olur yahut icaptan sonra vasıl olmakla beraber muumlrseluumlnileyhe icaba muttali olmazdan evvel kendisine tebliğ olunursa icap keenlemyekun addolunur

Bu kaide kabuluumln geri alınmasına da tatbik edilir

IIIGAİPLER ARASINDA VUKUBULAN BİR AKDİN HANGİ ZAMANA İSTİNAT ETTİĞİ

Madde 10 - Gaipler arasında icra olunan akitler kabul haberi irsal olunduğu anda huumlkuumlm ifade ederler

Eğer sarih bir kabule ihtiyaccedil bulunmazsa akdin huumlkmuuml icabın vusuluuml anından itibaren cereyana başlar

B - AKİTLERİN ŞEKLİ

IUMUMİ KAİDE VE EMROLUNAN ŞEKİLLERİN ŞUumlMULUuml

Madde 11 - Akdin sıhhati kanunda sarahat olmadıkccedila hiccedil bir şekle tabi değildir

Kanunun emrettiği şeklin şuumlmul ve tesiri derecesi hakkında başkaca bir huumlkuumlm tayin olunmamış ise akit bu şekle riayet olunmadıkccedila sahih olmaz

IITAHRİRİ ŞEKİL

1 - KANUNEN MUAYYEN ŞEKİL

A ŞUumlMULUuml

Madde 12 - Kanunen tahriri olması lazım olan bir akdin tadili dahi tahriri olmak lazımdır Şu kadar ki bu akdi nakız ve tadil etmiyen muumltemmim ve feri şartlar bu huumlkuumlmden muumlstesnadır

B RUumlKUumlNLERİ

Madde 13 - Tahriri olması icabeden akitlerde borccedil deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır

Hilafı kanunda yazılı olmadıkccedila imzalı bir mektup veya asli borcu uumlzerine alanlar tarafından imza edilmiş olan telgrafname tahriri şekil makamına kaim olur

C İMZA

Madde 14 - İmza uumlzerine borccedil alan kimsenin el yazısı olmak lazımdır (Ek cuumlmle15012004-5070 SK22md) Guumlvenli elektronik imza elle atılan imza ile aynı ispat guumlcuumlnuuml haizdir

Bir alet vasıtasiyle vazolunan imza ancak oumlrf ve adetccedile kabul olunan hallerde ve hususiyle ccedilok miktarda tedavuumlle ccedilıkarılan kıymetli evrakın imzası lazım geldiği takdirde kafi addolunur

(Muumllga fıkra 01072005-5378 SK50mad)

D İMZA MAKAMINA KAİM OLACAK İŞARETLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 15 - İmza vazına muktedir olmıyan bir şahıs imza yerine usulen tasdik olunmuş ve el ile yapılmış bir alamet vazetmeğe yahut resmi bir şahadetname kullanmağa mezundur Kambiyo policcedilesine muumlteallik huumlkuumlmler mahfuzdur

2 - AKİTTE MAHFUZ KALAN ŞEKİL

Madde 16 - İki taraf kanunen hususi bir şekle tabi olmıyan bir akdin hususi bir şekilde yapılmasını kararlaştırmışlar ise akit takarruumlr eden şekilde yapılmadıkccedila iki taraf bununla ilzam olunamaz

İki taraf muayyen bir surette keyfiyeti izah etmiyerek tahriri şekilden bahsetmiş oldukları takdirde kanun bu şekle riayet olunmasını emrediyorsa iki tarafın ona riayet etmesi lazımdır

C - BORCUN SEBEBİ

Madde 17 - Borcun sebebini ihtiva etmemiş olsa bile borccedil ikrarı muteberdir

D - AKİTLERİN TEFSİRİ MUVAZAA

Madde 18 - Bir akdin şekil ve şartlarını tayininde iki tarafın gerek sehven gerek akitteki hakiki maksatlarını gizlemek iccedilin kullandıkları tabirlere ve isimlere bakılmıyarak onların hakiki ve muumlşterek maksatlarını aramak lazımdır

Tahriri borccedil ikrarına istinat ile alacaklı sıfatını iktisabeden başkasına karşı borccedillu tarafından muvazaa iddiası dermeyan olunamaz

E - AKDİN MEVZUU

IERKANI

Madde 19 - Bir akdin mevzuu kanunun goumlsterdiği hudut dairesinde serbestccedile tayin olunabilir

Kanunun kati surette emreylediği hukuki kaidelere veya kanuna muhalefet ahlaka (adaba) veya umumi intizama yahut şahsi huumlkuumlmlere muumlteallik haklara mugayir bulunmadıkccedila iki tarafın yaptıkları mukaveleler muteberdir

IIBUTLAN

Madde 20 - Bir akdin mevzuu gayri muumlmkuumln veya gayri muhik yahut ahlaka (adaba) mugayir olursa o akit batıldır

Akdin muhtevi olduğu şartlardan bir kısmının butlanı akdi iptal etmeyip yalnız şart lağvolur Fakat bunlar olmaksızın akdin yapılmıyacağı meczum bulunduğu takdirde akitler tamamiyle batıl addolunur

IIIGABİN

Madde 21 - Bir akitte ivazlar arasında accedilık bir nispetsizlik bulunduğu takdirde eğer mutazarrırın muumlzayaka halinde bulunmasından veya hiffetinden yahut tecruumlbesizliğinden istifade suretiyle vukua getirilmiş ise mutazarrır bir sene zarfında akdi feshettiğini beyan ederek verdiği şeyi geri alabilir

Bu muumlddet akdin inikadından itibaren cereyan eder

IVAKİT YAPMAK VAADİ

Madde 22 - Bir akdin ilerde inşa edilmesine dair yapılan mukavele muteberdir

Kanun iki tarafın menfaatleri iccedilin bu akdin sıhhatini bir nevi şekle riayet etmeğe tabi kıldığı takdirde bu şekil o akdin yapılması taahhuumlduumlne de tatbik olunur

F - RIZADAKİ FESAT

IHATA

1 - HATANIN HUumlKUumlMLERİ

Madde 23 - Akit yapılırken esaslı bir hataya duccedilar olan taraf o akit ile ilzam olunamaz

2 - HATA HALLERİ

Madde 24 - Esaslı hatalar hulasatan şunlardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - Hata ettiğini iddia eden tarafın bir akit hakkında rizasını beyan ederken başka bir akit kastetmiş olması

2 - Hata ettiğini iddia eden tarafın akitte makudun aleyhi teşkil eden şeyden gayri bir şey kastetmiş yahut uumlzerine borccedil alırken başlıca nazara aldığı şahıs ta yanılmış olması

3 - Hata ettiğini iddia eden tarafın taahhuumlt ettiği ıvazın kasdettiği şeyden ehemmiyetli surette ccedilok ve mukabil ıvazın ehemmiyetli surette az olması

4 - Hata ettiğini iddia eden tarafccedila akdin luumlzumlu vasıflarından olarak nazara alınmasına ticari doğruluğun muumlsait olduğu şeylerde hata edilmiş olması

Akdin yalnız saiklerine taalluk eden hata esaslı değildir

Adi hesap yanlışlığı akdin sıhhatini ihlal etmez Bunlar tashih olunmakla iktifa olunur

3 - HUumlSNUumlNİYET KAİDELERİNE MUHALİF HAREKET DAVASI

Madde 25 - Hataya duumlccedilar olan taraf huumlsnuumlniyet kaidelerine muhalif bir surette ona istinat edemez

Bilhassa yapmağı kastettiği akdi diğer taraf icraya hazır olduğunu beyan ettiği takdirde bu akit onun hakkında luumlzum ifade eder

4 - İHMAL YUumlZUumlNDEN HATA

Madde 26 - Akdin huumlkmuumlnden kurtulmak iccedilin hata ettiğini iddia eden taraf eğer hata kendi kusurundan ileri gelmiş ise mukavelenin bu suretle feshinden muumltevellit zararı tazmine mecburdur Fakat diğer taraf hataya vakıf olmuş veya vakıf olması muktazi bulunmuş olduğu takdirde tazminat lazım gelmez

Eğer hakkaniyet icabederse hakim mutazarrır olan tarafın lehinde daha fazla tazminat huumlkmedebilir

5 - BİR VASITANIN HATASI

Madde 27 - İki taraftan birinin rızası bir muhbir veya tercuumlman gibi diğer bir vasıta tarafından yanlış olarak naklolunduğu takdirde hata hakkındaki huumlkuumlmlere goumlre muamele olunur

IIHİLE

Madde 28 - Diğer tarafın hilesiyle akit icrasına mecbur olan tarafın hatası esaslı olmasa bile o akit ile ilzam olunmaz

Uumlccediluumlncuuml bir şahsın hilsine duumlccedilar olan tarafın yaptığı akit luumlzum ifade eder Şu kadar ki diğer taraf bu hileye vakıf bulunur veya vakıf olması lazımgelirse o akit lazım olmaz

IIIİKRAH

1 - AKDİN İNKİZASI

Madde 29 - Eğer iki taraftan biri diğer tarafın yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın ikrahiyle bir akit yapmış olursa kendi hakkında luumlzum ifade etmez

İkrah uumlccediluumlncuuml bir şahsın fiili olup ta diğer taraf ona vakıf olmamış yahut vakıf olması lazım bulunmamış olduğu takdirde bu ikraha duumlccedilar olan taraf akdi fesh ederse hakkaniyet iktiza ettiği halde diğer tarafa tazminat vermeğe mecburdur

2 - İKRAHIN ŞARTLARI

Madde 30 - İkrah olunan taraf hal ve mevkiine nazaran kendisinin yahut yakın akrabasından birinin hayat veya şahıs veya namus yahut malları ağır ve derhal vukubulacak bir tehlikeye maruz olduğuna kanaat getirdiği takdirde ikrah muteber addolunur

Bir hakkın veya kanuni salahiyetin isteneceği ve kullanılacağı tehdidi ile muumlzayakaya duumlccedilar olan kimsenin yaptığı akit tehdit eden iccedilin fahiş menfaatler temin etmiyorsa bu tehdit ikrahı muteber addolunmaz Fakat fahiş menfaatler istihsali iccedilin tehdit olunan tarafın muumlzayaka halinde bulunmasından istifade olunmuş olursa bu korku nazara alınır

IVAKDE İCAZET İLE RIZANIN FESADI BERTARAF EDİLMESİ

Madde 31 - Hata veya hile ile haleldar olan yahut ikrah ile yapılan akit ile muumllzem olmayan taraf bu akdi ifa etmemek hakkındaki kararını diğer tarafa beyan yahut verdiği şeyi istirdat etmeksizin bir seneyi geccedilirir ise akde icazet verilmiş nazariyle

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

bakılır Bu mehil hata veya hilenin anlaşıldığı veya korkunun zail olduğu tarihten itibaren cereyan eder

Hile ile haleldar olmuş yahut ikrah ile yapılmış olan bir akde icazet zarar ve ziyan talebinden feragati istilzam etmez

G - TEMSİL

ISALAHİYETE MUumlSTENİT TEMSİL

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

A TEMSİLİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 32 - Salahiyettar bir muumlmessil tarafından diğer bir kimse namına yapılan akdin alacak ve borccedilları o kimseye intikal eder

Akdi yapar iken muumlmessil sıfatını bildirmediği takdirde akdin alacak ve borccedilları kendisine ait olur Şukadar ki kendisiyle akdi yapan kimse bir temsil muumlnasebeti mevcut olduğunu halden istidlal eder yahut bunlardan biri veya diğeri ile akit icrası kendisince farksız bulunur ise akdin hakları temsil olunan kimseye ait olur

Sair hallerde alacağın temliki yahut borcun nakli hakkında mevzu usule tevfikan muamele icrası lazımgelir

B SALAHİYETİN DERECESİ

Madde 33 - Başkası namına temsil hukuku ammeden muumlnbais ise muumlmessilin salahiyetinin derecesi bu baptaki kanuni huumlkuumlmler ile taayyuumln eder Temsil hukuki bir tasarruftan tevelluumlt etmiş ise salahiyetin derecesi o tasarruf ile taayyuumln eyler

Şukadarki muumlmessilin salahiyetinin derecesi uumlccediluumlncuuml şahsa beyan ve tebliğ edilmiş ise ancak bu beyana itibar olunur

2 - HUKUKİ MUAMELEDEN NEŞET EDEN SALAHİYET

A SALAHİYETİN TAHDİDİ VE REFİ

Madde 34 - Temsil olunan kimse hukuki bir tasarruftan tevelluumlt eden temsil salahiyetini her zaman tahdit veya ref edebilir Bundan dolayı muumlmessilin bir hizmet veya şirket veya vekalet akdi gibi sebeplere istinat ederek dava ikamesi hakkına halel gelmez

Temsil olunan kimsenin bu hakkından evvelce feragat etmesi huumlkuumlmsuumlzduumlr

Temsil olunan kimse gerek sarahaten gerek delaleten verdiği salahiyeti diğer kimselere bildirdiği halde bu salahiyeti tamamen veya kısmen ref ettiğini bildirmemiş olursa salahiyetin bu suretle refini uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı dermeyan edemez

B OumlLUumlM VE EHLİYETSİZLİĞİN VE SAİRENİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 35 - Hilafı iki tarafccedila kararlaştırılmış yahut maslahatın mahiyetinden istidlal olunmuş olmadıkccedila hukuki bir muameleden muumltevellit temsil salahiyeti muumlmessilin yahut temsil edilenin vefatı veya gaiplik huumlkmuumlnuumln ilanı veya medeni hakların kullanılması salahiyetinin izaası yahut ikisinden birinin yahut her ikisinin iflas ilan etmesiyle nihayet bulur

Bir huumlkmi şahsın mevcudiyeti hitam bulduğu yahut bir şirket fesh olunduğu takdirde de huumlkuumlm yine boumlyledir

İki tarafın birbirine karşı haiz oldukları şahsi haklar mahfuz kalır

C SALAHİYETİ HAVİ OLAN SENEDİN İADESİ

Madde 36 - Salahiyeti natık vesikayı haiz olan muumlmessil vazifesi hitam bulduğu takdirde onu temsil edilene iade yahut mahkemeye tevdi etmeğe mecburdur

Eğer temsil edilen yahut halefleri muumlmessili bu hususa icbar etmekte tekasuumll ederlerse bundan dolayı huumlsnuumlniyet ile hareket eden uumlccediluumlncuuml şahısların duumlccedilar olacakları zararı tazmin etmeğe mecbur olurlar

D SALAHİYETİN HANGİ ZAMANDAN İTİBAREN NİHAYET BULACAĞI

Madde 37 - Muumlmessil kendi salahiyetinin hitam bulduğuna vakıf olmadığı muumlddetccedile temsil edilen yahut halefleri bu salahiyet henuumlz baki imiş gibi onun muamelesi ile alacaklı veya borccedillu olurlar

Uumlccediluumlncuuml şahısların salahiyetin nihayet bulduğuna vakıf oldukları suretler muumlstesnadır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IISALAHİYETİN FIKDANI

1 - İCAZET

Madde 38 - Bir kimse salahiyeti olmadığı halde diğer bir şahıs namına bir akit yaptığı takdirde bu şahıs bu akde icazet vermedikccedile alacaklı veya borccedillu olmaz Diğer tarafın temsil edilenin muumlnasip bir muumlddet iccedilinde o akde icazet verip vermiyeceğini beyan etmesini talebe hakkı vardır Bu muumlddet zarfında icazet verilmediği halde o kimse muumllzem olmaz

2 - İCAZETİN BULUNMAMASI

Madde 39 - Eğer icazetten sarahaten veya zımnen imtina olunursa akdin sahih olmamasından tahadduumls eden zararın tazmini zımnında muumlmessil sıfatını takınan kimse aleyhinde dava ikame olunur Fakat bu kimse diğer tarafın salahiyeti bulunmadığına vakıf olduğu veya vakıf olması lazımgeldiğini ispat ettiği takdirde davaya mahal yoktur Muumlmessilin taksiri vukuunda hakkaniyet iktiza ettiği halde hakim onu daha fazla zarar ve ziyan itasına mahkuumlm eder

Haksız mal iktisabı esasına binaen dava ikamesi hakkı bu hallerin kaffesinde bakidir

IIIMAHFUZ HUumlKUumlMLER

Madde 40 - Şirket muumlmessil ve memurlarının ve tuumlccar vekillerinin salahiyetleri hakkında huumlkuumlmler mahfuzdur

İKİNCİ FASIL HAKSIZ MUAMELELERDEN DOĞAN BORCcedilLAR

A - UMUMİ KAİDELER

IMESULİYET ŞERAİTİ

Madde 41 - Gerek kasten gerek ihmal ve teseyyuumlp yahut tedbirsizlik ile haksız bir surette diğer kimseye bir zarar ika eden şahıs o zararın tazminine mecburdur

Ahlaka mugayir bir fiil ile başka bir kimsenin zarara uğramasına bilerek sebebiyet veren şahıs kezalik o zararı tazmine mecburdur

IIZARARIN TAYİNİ

Madde 42 - Zararı ispat etmek muumlddeiye duumlşer zararın hakiki miktarını ispat etmek muumlmkuumln olmadığı takdirde hakim halin mutat cereyanını ve mutazarrır olan tarafın yaptığı tedbirleri nazara alarak onu adalete tevfikan tayin eder

IIITAZMİNAT MİKTARININ TAYİNİ

Madde 43 - Hakim hal ve mevkiin icabına ve hatanın ağırlığına goumlre tazminatın suretini ve şuumlmuluumlnuumln derecesini tayin eyler

Zarar ve ziyan irad şeklinde tayin olunduğu takdirde borccedilludan icabeden teminat alınır

IVTAZMİNATIN TENKİSİ

Madde 44 - Mutazarrır olan taraf zarara razı olduğu yahut kendisinin fiili zararın ihdasına veya zararın tezayuumlduumlne yardım ettiği ve zararı yapan şahsın hal ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hakim zarar ve ziyan miktarını tenkis yahut zarar ve ziyan huumlkmuumlnden sarfınazar edebilir

Eğer zarar kasden veya ağır bir ihmal veya tedbirsizlikle yapılmamış olduğu ve tazmini de borccedilluyu muumlzayakaya maruz bıraktığı takdirde hakim hakkaniyete tevfikan zarar ve ziyanı tenkis edebilir

VHUSUSİ HALLER

1 - ADAM OumlLMESİ VE CİSMANİZARAR

A- OumlLUumlM TAKDİRİNDE ZARAR VE ZİYAN

Madde 45 - Bir adam oumllduumlğuuml takdirde zarar ve ziyan bilhassa defin masraflarını da ihtiva eder Oumlluumlm derhal vukubulmamış ise zarar ve ziyan tedavi masraflarını ve ccedilalışmağa muktedir olamamaktan muumltevellit zararı ihtiva eder

Oumlluumlm neticesi olarak diğer kimseler muumlteveffanın yardımından mahrum kaldıkları takdirde onların bu zararınıda tazmin etmek lazımgelir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

B- CİSMANİ ZARAR HALİNDE LAZIMGELEN ZARAR VE ZİYAN

Madde 46 - Cismani bir zarara duumlccedilar olan kimse kuumllliyen veya kısmen ccedilalışmağa muktedir olamamasından ve ileride iktisaden maruz kalacağı mahrumiyetten tevelluumlt eden zarar ve ziyanını ve buumltuumln masraflarını isteyebilir

Eğer huumlkmuumln suduru esnasında kafi derecede kanaat ile cismani zararın neticelerini tayin etmek muumlmkuumln değil ise huumlkmuumln tefhimi tarihinden itibaren iki sene zarfında hakimin tetkik salahiyetini muhafaza etmeğe hakkı vardır

C- MANEVİ TAZMİNAT

Madde 47 - Hakim hususi halleri nazara alarak cismani zarara duumlccedilar olan kimseye yahut adam oumllduumlğuuml takdirde oumlluumlnuumln ailesine manevi zarar namiyle adalete muvafık tazminat verilmesine karar verebilir

2 - HAKSIZ REKABET

Madde 48 - Yanlış ilanlar yahut huumlsnuumlniyet kaidelerine mugayir sair hareketler ile muumlşterileri tenakus eden yahut bunları gaip etmek korkusuna maruz olan kimse bu fiillere hitam verilmesi iccedilin faili aleyhinde dava ikame ve failin hatası vukuunda sebebiyet verdiği zararın tazminini talep edebilir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Ticari işlere ait olan haksız rekabet hakkında Ticaret Kanunu huumlkuumlmleri mahfuzdur

3 - ŞAHSİ MENFAATLERİN HALELDAR OLMASI

Madde 49 - (Değişik madde 04051988 - 34448 md)

Şahsiyet hakkı hukuka aykırı bir şekilde tecavuumlze uğrayan kişi uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat namıyla bir miktar para oumldenmesini dava edebilir

Hakim manevi tazminatın miktarını tayin ederken tarafların sıfatını işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumlarını da dikkate alır

Hakim bu tazminatın oumldenmesi yerine diğer bir tazmin sureti ikame veya ilave edebileceği gibi tecavuumlzuuml kınayan bir karar vermekle yetinebilir ve bu kararın basın yolu ile ilanına da huumlkmedebilir

VIMUumlTESELSİL MESULİYET

1 - HAKSIZ FİİL HALİNDE

Madde 50 - Birden ziyade kimseler birlikte bir zarar ika ettikleri takdirde muumlşevvik ile asıl fail ve feran methali olanlar tefrik edilmeksizin muumlteselsilen mesul olurlar Hakim bunların birbiri aleyhinde ruumlcu hakları olup olmadığını takdir ve icabında bu ruumlcuun şumuluumlnuumln derecesini tayin eyler

Yataklık eden kimse vaki olan kardan hisse almadıkccedila yahut iştirakiyle bir zarara sebebiyet vermedikccedile mesul olmaz

2 - MUHTELİF SEBEPLERİN İCcedilTİMAI HALİNDE

Madde 51 - Muumlteaddit kimseler muhtelif sebeplere (haksız muamele akit kanun) binaen mesul oldukları takdirde haklarında birlikte bir zarar vukuuna sebebiyet veren kimseler hakkındaki huumlkuumlmlere goumlre muamele olunur

Kaideten haksız bir fiili ile zarara sebebiyet vermiş olan kimse en evvel tarafından hata vaki olmamış ve uumlzerine borccedil alınmamış olduğu halde kanunen mesul olan kimse en sonra zaman ile muumlkellef olur

VIIMEŞRU MUumlDAFAA IZTIRAR VE KENDİ HAKKINI VİKAYE İCcedilİN KUVVET KULLANILMASI

Madde 52 - Meşru muumldafaa halinde muumltecavizin şahsına veya mallarına yapılan zarardan dolayı tazminat lazım gelmez

Kendisini veya diğerini zarardan yahut derhal vukubulacak bir tehlikeden vikaye iccedilin başkasının mallarına halel iras eden kimsenin borccedillu olduğu tazminat miktarını hakim hakkaniyete tevfikan tayin eder

Kendi hakkını vikaye iccedilin cebri kuvvete muumlracaat eden kimse hal ve mevkia nazaran zamanında huumlkuumlmetin muumldahalesi temin edilemediği yahut hakkının ziyaa uğramasını yahut hakkının kullanılması hususunun pek ccedilok muumlşkuumll olmasını meni iccedilin başka vasıtalar mevcut olmadığı takdirde bir guumlna tazminat itasiyle muumlkellef olmaz

VIIICEZA HUKUKU İLE MEDENİ HUKUK ARASINDA MUumlNASEBET

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 53 - Hakim kusur olup olmadığına yahut haksız fiilin faili temyiz kudretini haiz bulunup bulunmadığına karar vermek iccedilin ceza hukukunun mesuliyete dair ahkamiyle bağlı olmadığı gibi ceza mahkemesinde verilen beraet karariyle de mukayyet değildir Bundan başka ceza mahkemesi kararı kusurun takdiri ve zararın miktarını tayin hususunda dahi hukuk hakimini takyit etmez

B - TEMYİZ KUDRETİNİ HAİZ OLMAYANLARIN MESULİYETİ

Madde 54 - Hakkaniyet iktiza ediyorsa hakim temyiz kudretini haiz olmayan kimseyi ika ettiği zararın tamamen yahut kısmen tazminine mahkum eder

Temyiz kudretini muvakkaten ızaa eden kimse bu halde iken yapmış olduğu zararı tazmine mecburdur Şukadar ki kendi kusuru olmaksızın ika edilmiş olduğunu ispat eder ise mesul olmaz

C - İSTİHDAM EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 55 - Başkalarını istihdam eden kimse maiyetinde istihdam ettiği kimselerin ve amelesinin hizmetlerini ifa ettikleri esnada yaptıkları zarardan mesulduumlr Şukadar ki boumlyle bir zararın vukubulmaması iccedilin hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinada bulunduğunu yahut dikkat ve itinada bulunmuş olsabile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat ederse mesul olmaz

İstihdam eden kimsenin zamin olduğu şey ile zararı ika eden şahsa karşı ruumlcu hakkı vardır

D - HAYVANLAR TARAFINDAN YAPILAN ZARARDAN MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 56 - Bir hayvan tarafından yapılan zararı o hayvan kimin idaresinde ise o kimse hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinayı yaptığını yahut bu dikkat ve itinada bulunmuş olsa bile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat etmedikccedile tazmine mecburdur

Bu surette eğer hayvan diğer bir şahıs yahut diğer bir şahsa ait olan hayvan tarafından uumlrkuumltuumllmuumlş olur ise bu kimse onlara ruumlcu edebilir

IIHAYVAN UumlZERİNDE HAPİS HAKKI

Madde 57 - Bir kimsenin hayvanı diğerinin gayri menkuluuml uumlzerinde bir zarar yaptığı takdirde gayrimenkuluumln zilyedi o hayvanı zabt ve kendisine ita olunabilecek tazminat mukabilinde teminat olmak uumlzere yedinde hapsetmeğe hakkı vardır Eğer hal ve maslahat icabederse gayrimenkul zilyedi o hayvanı oumllduumlrebilir Şukadar ki gayrimenkuluumln zilyedi heman keyfiyetten hayvanların sahibini haberdar etmeğe ve eğer onu bilmiyorsa kendisini bulmak iccedilin lazımgelen tedbirleri ittihaz eylemeğe mecburdur

H - BİNA VE DİĞER ŞEYLERDE MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 58 - Bir bina veya imal olunan herhangi bir şeyin maliki o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur

Bu cihetten dolayı kendisine karşı mesul olan şahıslar aleyhindeki ruumlcu hakkı mahfuzdur

IITEDBİRLER

Madde 59 - Bir binadan yahut diğer bir şahsın imal ettiği şeylerden dolayı zuhura gelecek bir zarara maruz olan kimsenin tehlikeyi bertaraf etmek iccedilin lazımgelen tedbirlere tevessuumll etmesini malikten talep etmeğe hakkı vardır

Şahısların ve malların vikayesine dair olan zabıta nizamları bakidir

V - MUumlRURU ZAMAN

Madde 60 - Zarar ve ziyan yahut manevi zarar namiyle nakdi bir meblağ tediyesine muumlteallik dava mutazarrır olan tarafın zarara ve failine ittılaı tarihinden itibaren bir sene ve her halde zararı muumlstelzim fiilin vukuundan itibaren on sene muumlrurundan sonra istima olunmaz

Şukadar ki zarar ve ziyan davası ceza kanunları mucibince muumlddeti daha uzun muumlruru zamana tabi cezayı muumlstelzim bir fiilden neşet etmiş olursa şahsi davaya da o muumlruru zaman tatbik olunur

Eğer haksız bir fiil mutazarrır olan taraf aleyhinde bir alacak tevlit etmiş olursa mutazarrır kendisinin tazminat talebi muumlruru zaman ile sakıt olsa bile o alacağı vermekten imtina edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR

A - ŞARTLAR

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 61 - Haklı bir sebep olmaksızın aharın zararına mal iktisabeden kimse onu iadeye mecburdur Hususiyle muteber olmayan veya tahakkuk etmemiş bulunan bir sebebe yahut vuumlcudu nihayet bulmuş olan bir sebebe muumlsteniden ahzolunan şeyin iadesi lazımdır

IIBORCcedil OLMAYAN ŞEYİN TEDİYESİ

Madde 62 - Borccedillu olmadığı şeyi ihtiyariyle veren kimse hataen kendisini borccedillu zan ederek verdiğini ispat etmedikccedile onu istirdat edemez Muumlruru zamana uğramış olan bir borcu eda yahut ahlaki bir vazifeyi ifa iccedilin verilen şey geri alınamaz

B - İADENİN ŞUumlMULUuml

IMUumlDDEAALEYHİN BORCU

Madde 63 - Haksız olarak bir şeyi istifa eden kimse onun istirdadı zamanın da elinden ccedilıkmış olduğunu ispat ettiği miktar nisbetinde red ve iade ile muumlkellef değildir

Şukadar ki kabız o şeyi suiniyet ile elden ccedilıkarmış yahut onu elden ccedilıkarır iken bilahare red ve iadeye mecbur olacağına vakif bulunmuş olursa red ve iadeye mecburdur

IIMASRAFTAN MUumlTEVELLİT HAKLAR

Madde 64 - Muumlddeaaleyhin yaptığı zaruri yahut faideli masrafları istirdada salahiyeti vardır Muumlddeaaleyh o şeyi kabzettiği zaman suiniyet ile hareket etmiş ise yaptığı faideli masraflardan iade zamanında halen mevcut olan fazlalık nisbetindeki miktarı kendisine tediye olunur Diğer masraflardan dolayı muumlddeaaleyhin bir guumlna tazminat talebine hakkı yoktur Fakat iadeden evvel kabzolunan şey ile birleştirilmiş olan ziyadeyi o şeye zarar vermeksizin tefrik kabil olduğu ve muumlddeide masrafların bedelini teklif etmediği takdirde ilave olunan ziyadeyi ref edebilir

C - İSTİRDADIN CAİZ OLMAMASI

Madde 65 - Haksız yahut ahlaka (adaba) mugayir bir maksat istihsali iccedilin verilen bir şeyi istirdada mahal yoktur

D - MUumlRURU ZAMAN

Madde 66 - Haksız surette mal iktisabından dolayı ikame olunacak dava mutazarrır olan tarafın verdiğini istirdada hakkı olduğuna ıttılaı tarihinden itibaren bir sene muumlruriyle ve her halde bu hakkın doğduğu tarihten itibaren on senenin muumlruriyle sakıt olur Eğer mal iktisabı mutazarrır olan taraf aleyhinde bir borccedil teşkilinden ibaret ise mutazarrırın hakkı muumlruru zaman ile sakıt olmuş olsa bile bu borcu ifa etmez

İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml

BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI

A - UMUMİ ESASLAR

IBİZZAT BORCcedilLU TARAFINDAN İFA

Madde 67 - Borcun bizzat borccedillu tarafından ifa edilmesinde alacaklının menfaati bulunmadıkccedila borccedillu borcunu şahsen ifaya mecbur değildir

IIİFANIN MEVZUU

1 - KISMEN TEDİYE

Madde 68 - Borcun miktarı muayyen ve tamamı muaccel olduğu takdirde alacaklı kısmen vukubulan tediyeyi reddedebilir Alacaklı kısmen tediyeyi kabul ederse borccedillu borccediltan ikrar eylediği kısmı tediyeden imtina edemez

2 - TAKSİM KABİL OLMIYAN BORCcedil

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 69 - Borccedil taksim edilemediği ve alacaklılar birden ziyade olduğu takdirde bunlardan her biri borcun tamamen ifasını isteyebilir Borccedillu hepsine karşı borcunu vermeye mecburdur Borccedillular birden ziyade ise her biri taksimi kabil olmayan borcun tamamını vermekle muumlkelleftir Halin icabından hilafı anlaşılmadıkccedila veren borccedillu kendisiyle muumlştereken borccedillu olanlara hisseleriyle ruumlcu hakkını haiz ve bu nispette alacaklının haklarına halef olur

3 - MUAYYEN OLMAYAN BİR ŞEYE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 70 - Verilmesi lazım gelen şey yalnız nevile tayin edilmiş ise işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila bu şeyin intihabı borccedilluya aittir Bununla beraber borccedillu mutavassıt vasıftan aşağı vasıfta bir şey veremez

4 - BİRDEN ZİYADE ŞEYLERE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 71 - Borccedil birden ziyade şeylerin yapılmasını veya verilmesini şamil olupta borccedillu bunlardan yalnız biriyle muumlkellef tutulabilirse işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila intihap borccedilluya aittir

5 - FAİZ

Madde 72 - Bir kimse faiz vermesine mecbur olupta miktarı ne mukavale ile ne de kanun veya oumlrf ve adet ile muayyen değil ise bu faiz senevi yuumlzde beş hesabiyle tediye olunur (Mukavele ile faiz meselesinde suiistimalin meni hukuku amme kanunlarına aittir)

B - BORCUN İFA EDİLECEĞİ MAHAL

Madde 73 - Borcun ifa edilmesi lazım gelen yer iki tarafın sarih veya zımni arzusuna goumlre tayin edilir Hilafına bir şart mevcut olmadığı surette aşağıdaki huumlkuumlmler tatbik olunur

1 - Borccedil bir miktar paradan ibaret ise tediye alacaklının verme zamanında mukim bulunduğu yerde vukubulur

2 - Borccedil muayyen bir şeye taalluk ediyorsa bu şey akdin inikadı zamanında bulunduğu yerde teslim olunur

3 - Bunlardan başka her borccedil doğumu zamanında borccedillunun mukim bulunduğu yerde ifa edilir Alacaklının ikametgahında tediye edilmesi lazım gelen bir borcun ifası borcun doğumundan sonra alacaklının ikametgahını değiştirmesi sebebiyle ehemmiyetli bir surette guumlccedilleşmiş ise borccedil alacaklının evvelki ikametgahında ifa olunabilir

C - İFANIN ZAMANI

IMUACCEL BORCcedil

Madde 74 - Ecel meşrut olmadığı veya işin mahiyetinden anlaşılmadığı takdir de borcun hemen ifa ve derhal icrası talep olunabilir

IIMUumlECCEL BORCcedil

1 - AY UumlZERİNE ECEL

Madde 75 - Borcun ifası iccedilin bir ayın iptidası veya nihayeti tayin olunmuş ise ayın birinci ve sonuncu guumlnuuml anlaşılır Bir ayın ortası tayin olunmuş ise bundan ayın on beşi anlaşılır

2 - DİĞER ECELLER

Madde 76 - Bir borccedil veya sair her hangi bir tasarruf akdin inikadından itibaren bir muumlddetin hitamında ifa ve icra edilmek lazım geldiği takdirde vade aşağıdaki veccedilhile tayin olunur

1 - Muumlddet guumln ile tayin edilmiş ise borccedil akdin inikat ettiği guumln sayılmıyarak muumlddetin son guumlnuuml muaccel olur Muumlddet sekiz veya on beş guumln ise bu muumlddet bir veya iki haftayı değil tamam sekiz veya on beş guumlnuuml ifade eder

2 - Muumlddet haftalar ile tayin edilmiş ise borccedil son haftanın akdin muumlnakit olduğu guumlne ismen tevafuk eden guumlnuumlnde muaccel olur

3 - Muumlddet ay ile veya sene yarı sene ve senenin doumlrtte biri gibi birden ziyade ayları ihtiva eden bir zaman ile tayin edildiği surette borccedil akdin muumlnakit olduğu guumln ayın kaccedilıncı guumlnuuml ise son ayın buna tekabuumll eden guumlnuuml muaccel olur Son ayda tekabuumll eden guumln mevcut değil ise borccedil son ayın son guumlnuuml ifa olunur

Yarım ay tabiri on beş guumlnluumlk bir muumlddete muadildir Muumlddet bir veya birden ziyade ay ile yarım ay ise on beş guumln son olarak hesap edilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Bu kaideler muumlddet akdin inikadından başka bir zamandan itibaren cereyan ettiği surettede tatbik olunur Muayyen bir zaman iccedilinde ifa edilmek lazım gelen bir borcu borccedillu muumlddetin hitamından evvel ifa ile muumlkelleftir

3 - CUMA VE TATİL GUumlNLERİ

Madde 77 - Bir cumaya veya kanunen tatil olarak kabul edilen diğer bir guumlne tesaduumlf eden vade kendiliğinden bu guumlnuuml takip edip tatil olmıyan ilk guumlne geccediler Hilafına mukavele muteberdir

IIIİŞLERE TAHSİS OLUNAN SAATLERDE İFA

Madde 78 - Borccedil vade guumlnuumlnde işlere tahsis olunan saatler zarfında ifa ve alacaklı tarafından kabul edilmek lazım gelir

IVECELİN UZATILMASI

Madde 79 - Borcun ifası iccedilin tayin olunan ecel uzatılmış ise yeni mehil aksi şart edilmedikccedile evvelki mehlin hitamını takip eden birinci guumlnden başlar

VVAKTİNDEN EVVEL İFA

Madde 80 - Akdin huumlkmuumlnden veya mahiyetinden veya hal icabından iki tarafın hilafını kast ettikleri anlaşılmadığı takdirde borccedillu borcunu vadesinden evvel ifa edebilir Şu kadarki borccedillunun vadeden evvel tediyede bulunmasından dolayı mukavele ile veya adeten mezun olmadıkccedila bir miktar tenzilat icrasına hakkı yoktur

IMUumlTEKABİL TAAHHUumlDATI İHTİVA EDEN AKİTTE

1 - İFANIN TARZI

Madde 81 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akdin ifasını talep eden kimse akdin şartlarına ve mahiyetine nazaran bir ecelden istifade hakkını haiz olmadıkccedila kendi borcunu ifa etmiş veya ifasını teklif eylemiş olmak lazımdır

2 - BORCUNU OumlDEMEKTEN ACİZ HALİNDE BİR TARAFIN FESİH HAKKI

Madde 82 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akitte akitlerden birinin borcunu edadan aciz olması ve bilhassa iflas veya aleyhindeki haczin neticesiz kalması sebebi ile diğer tarafın hakkı tehlikeye duumlşerse bu taraf lehindeki borcun ifası temin edilinceye kadar kendisine terettuumlp eden borcun ifasından imtina ve talebi uumlzerine bu teminat muumlnasip bir muumlddet iccedilinde verilmediği surette akti feshedebilir

D - TEDİYE

IMEMLEKET PARASİYLE

Madde 83 - Mevzuu para olan borccedil memleket parasiyle oumldenir

Akit tediye mahallinde kanuni rayici olmayan bir para uumlzerine varit olmuş ise akdin harfiyen icrası aynen oumldemek kelimeleri veya buna muadil sair tabirat ile şart edilmiş olmadıkccedila borccedil vadenin huluumlluuml guumlnuumlndeki rayici uumlzerinden memleket parasiyle oumldenebilir

(Ek fıkra 14111990 - 367829 md) Yabancı para borcunun vadesinde oumldenmemesi halinde alacaklı bu borcu vade veya fiili oumldeme guumlnuumlndeki rayice goumlre Tuumlrk parası ile oumldenmesini isteyebilir

IIMAHSUP

1 - KISMEN TEDİYE HALİNDE

Madde 84 - Borccedillu faiz veya masrafları tediyede gecikmiş değil ise kısmen icra eylediği tediyeyi resuumllmale mahsup edebilir

Alacaklı alacağın bir kısmı iccedilin kefalet rehin veya sair teminat almış ise borccedillu kısmen icra eylediği tediyeyi temin edilen veya teminatı daha iyi olan kısma mahsup etmek hakkını haiz değildir

2 - BİRDEN FAZLA BORCcedilLAR OLDUĞU SURETTE

A ALACAKLININ BEYANINA TEVFİKAN

Madde 85 - Birden fazla borccedilları bulunan borccedillu borccedilları oumldemek zamanında bu borccedillardan hangisini tediye etmek istediğini

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

alacaklıya beyan etmek hakkını haizdir

Borccedillu beyanatta bulunmadığı surette vukubulan tediye kendisi tarafından derhal itiraz edilmiş olmadıkccedila alacaklının makbuzda irae ettiği borca mahsup edilmiş olur

B KANUNA TEVFİKAN

Madde 86 - Kanunen muteber bir beyan vaki olmadığı yahut makbuzda bir guumlna mahsup goumlsterilmediği takdirde tediye muaccel olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedillar muaccel ise tediye borccedillu aleyhinde birinci olarak takip edilen borca mahsup edilir Takibat vaki olmamış ise tediye vadesi iptida huluumll etmiş olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedilların vadeleri aynı zamanda huluumll etmiş ise mahsup muumltenasiben vaki olur Hiccedil bir borcun vadesi huluumll etmemiş ise alacaklı iccedilin en az teminatı haiz olan borca mahsup edilir

IIIMAKBUZ VE SENETLERİN İADESİ

1 - BORCcedilLUNUN HAKKI

Madde 87 - Borcu oumldeyen borccedillu bir makbuz veya borcun tamamı tediye edilmiş ise senedin geri verilmesini veya iptalini istemek hakkını haizdir Borcun tamamı oumldenmemiş veya senet alacaklıya başka haklar da vermekte ise borccedillu ancak makbuz itasını ve tediyenin senede dercini isteyebilir

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 88 - Faizden veya icar bedeli gibi muayyen zamanlarda oumldenmesi lazım gelen sair borccedillardan ihtirazi bir kayıt dermeyan etmeksizin bir taksit iccedilin makbuz veren alacaklı ondan evvelki taksitleri de tahsil etmiş sayılır Alacaklı resuumllmal iccedilin makbuz vermiş ise faizlerinide tahsil etmiş sayılır Senet borccedilluya iade edildikte borccedil sakıt olmuş sayılır

3 - SENEDİN İADESİNİN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 89 - Alacaklı senedi zayi ettiğini iddia eder ise tediyede bulunan borccedillu kendisine senedin iptalini ve borcun sukutunu muumlbeyyin resmen tanzim veya usulen tasdik edilmiş bir ilmuumlhaber vermeğe alacaklıyı mecbur edebilir Kıymetli evrakın iptaline muumlteallik huumlkuumlmler mahfuzdur

E - ALACAKLININ TEMERRUumlDUuml

IŞARTLARI

Madde 90 - Yapılacak veya verilecek şey usuluuml dairesinde kendisine arz olunan alacaklı muhik bir sebep olmaksızın onu reddeder veya borccedillunun borcunu ifa edebilmesi iccedilin tekadduumlmen kendi tarafından yapılması lazım gelen muameleleri icradan imtina eder ise muumltemerrit addolunur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - BORCUN MEVZUU BİR AYIN OLDUĞU SURETTE

A TEVDİ HAKKI

Madde 91 - Alacaklı muumltemerrit olduğu takdirde borccedillu hasar ve masrafları alacaklıya ait olmak uumlzere vereceği şeyi tevdi ederek borcundan beraet edebilir Tevdi edilecek yeri tediye yerindeki hakim tayin eder Fakat ticari eşya hakimin kararı olmaksızın dahi bir ardiyeye tevdi edilebilir

B SATMAK HAKKI

Madde 92 - Akdin mevzuu olan şeyin mahiyeti veya işin nevi tevdia mani olur veya verilecek şey bozulmağa maruz veya muhafazası masrafı mucip veya tevdii buumlyuumlk masrafları muumlstelzim olur ise borccedillu evvelen ihtarda bulunduktan sonra hakimin izniyle onu alenen sattırarak bedelini tevdi edebilir Verilecek şey borsada mukayyet veya cari fiatı mevcut veya masraflarına nispetle kıymeti az ise satışın aleni olması lazım olmadığı gibi ihtara luumlzum goumlrmeksizinde hakim satışa muumlsaade edebilir

C TEVDİ EDİLEN ŞEYİN İSDİRDADI

Madde 93 - Alacaklı tevdi edilen şeyi kabul eylediğini beyan etmiş veya tevdi bir rehnin fekkini tevlit eylemiş bulunmadıkccedila borccedillu tevdi edilen şeyi istirdat edebilir Tevdii edilen şeyin istirdadı ile beraber alacak buumltuumln teferruumlatiyle yeniden tevelluumlt eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

2 - BORCUN MEVZUU BİR ŞEY OLMADIĞI SURETTE

Madde 94 - Borcun mevzuu bir aynın teslimini tazammun etmediği surette eğer alacaklı muumltemerrit ise borccedillunun temerruumlrduumlne muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan borccedillu akdi feshedebilir

F - BORCUN İFASINA MANİ OLAN DİĞER SEBEPLER

Madde 95 - Verilecek şey ve yapılacak iş ne alacaklıya nede alacaklıya muumlteallik şahsi diğer bir sebeple muumlmessiline arz edilemez veya borccedillunun kusuru olmaksızın alacaklının şahsında teredduumlt olunursa borccedillu alacaklının temerruumlduuml halinde olduğu gibi tevdi etmek veya akdi fesheylemek hakkını haizdir

İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ

A - BORCUN İFA EDİLMEMESİ

IBORCcedilLUNUN MESULİYETİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 96 - Alacaklı hakkını kısmen veya tamamen istifa edemediği takdirde borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bundan muumltevellit zararı tazmine mecburdur

2 - BİR ŞEYİN YAPILMASI VEYA YAPILMAMASI BORCcedilLARI

Madde 97 - Bir şeyin yapılmasına muumlteallik borccedil borccedillu tarafından ifa edilmediği takdirde alacaklı masrafı borccedilluya ait olmak uumlzere borcun kendisi tarafından ifasına izin verilmesini talep edebilir Her tuumlrluuml zarar ve ziyan davası hakkı mahfuzdur

Bir şeyin yapılmamasına taalluk eyleyen borca muhalif surette hareket eden kimse muumlcerret muhalefet ile zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

Bundan başka alacaklı taahhuumlde muhalif olarak yapılan şeyin refini isteyebilir Alacaklı masrafları borccedilluya ait olmak uumlzere kendisi tarafından refa izin verilmesini de isteyebilir

IIMESULİYETİN VUumlSATİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 98 - Borccedillu umumiyet itibariyle her kusurdan mesuldur Bu mesuliyetin vuumlsati işin hususi mahiyetine goumlre ccedilok veya az olabilir Hususiyle iş borccedillu iccedilin bir faideyi mucip olmadığı surette mesuliyet daha az şiddetle takdir olunur

Haksız fiillerden muumltevellit mesuliyete muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen akde muhalif hareketlerede tatbik olunur

2 - MESULİYETTEN BERAAET ŞARTI

Madde 99 - Hile veya ağır kusur halinde duumlccedilar olacağı mesuliyetten borccedillunun iptidaen beraetini tazammun edecek her şart batıldır

Hafif kusur halinde borccedillu iptidaen mesuliyetten beraeti tazammun eden şartın dermeyanı sırasında alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa haiz olduğu takdir salahiyetine istinat ile hakim bu şartı batıl addedebilir

3 - MUAVİN ŞAHISLARIN MESULİYETİ

Madde 100 - Bir borcun ifasını veya bir borccedildan muumltevellit bir hakkın kullanılmasını kendisi ile beraber yaşayan şahıslara veya maiyetinde ccedilalışanlara velev kanuna muvafık surette tevdi eden kimse bunların işlerini icra esnasında ika ettikleri zarardan dolayı diğer tarafa karşı mesulduumlr

Bunların fiilinden muumltevellit mesuliyeti evvelce iki taraf arasında yapılan bir mukavele tamamen veya kısmen bertaraf edebilir

Alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa borccedillu mukavele ile ancak hafif bir kusurdan muumltevellit mesuliyetten kendisini beri kılabilir

B - BORCcedilLUNUN TEMERRUumlDUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IŞARTLAR

Madde 101 - Muaccel bir borcun borccedillusu alacaklının ihtariyle muumltemerrit olur

Borcun ifa edileceği guumln muumlttefikan tayin edilmiş veya muhafaza edilen bir hakka istinaden iki taraftan birisi bunu usulen bir ihbarda bulunmak suretiyle tesbit etmiş ise muumlcerret buguumlnuumln hitamı ile borccedillu muumltemerrit olur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - KAZA HALİNDE MESULİYET

Madde 102 - Muumltemerrit olan borccedillu borcun teahhuumlrle ifasından dolayı zarar ve ziyan tediyesine mecbur olduğu gibi kazara vukua gelecek zarardan da mesulduumlr

Borccedillu kendisi tarafından bir guumlna kusur olmaksızın teahhuumlrde bulunmuş olduğunu veya borccedil vakit ve zamaniyle ifa edilmiş olsa bile kazanın alacaklının zararına olarak tediye olunacak şeye isabet edeceğini ispat ederek bu mesuliyetten kurtulabilir

2 - GECcedilMİŞ GUumlNLER FAİZİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 103 - Bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu mukavele ile daha az bir faiz tayin edilmiş olsa bile geccedilmiş guumlnler iccedilin senevi yuumlzde beş hesabiyle faiz tediyesine mecburdur

Akitte doğrudan doğruya veya taksite raptedilmiş komuumlsyon şeklinde yuumlzde beşten ziyade bir faiz şart edilmiş ise bu faizde temerruumlt eden borccedilludan istenebilir

(Uumlccediluumlncuuml fıkra muumllga 29061956 - 676341 md)

B FAİZİN MUumlTEDAHİL TAKSİTLERİN HİBE ETTİĞİ MEBALİĞİN TEDİYESİNDE MUumlTEMERRİT OLAN BORCcedilLU

Madde 104 - Faiz veya muumltedahil iratların yahut hibe ettiği bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu bunlar iccedilin geccedilmiş guumlnler faizini ancak icraya veya mahkemeye muumlracaat guumlnuumlnden itibaren tediyeye mecburdur

Bunun aksine olan her şart cezai şart hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan takdir olunur

Geccedilmiş guumlnler faizinin tediyesinde temerruumlt sebebi ile faiz yuumlruumltuumllemez

3 - MUNZAM ZARAR

Madde 105 - Alacaklının duumlccedilar olduğu zarar geccedilmiş guumlnler faizinden fazla olduğu surette borccedillu kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bu zararı dahi tazmin ile muumlkelleftir

Bu munzam zarar derhal takdir olunabilirse hakim esasa dair karar verir iken bu zararın miktarını dahi tayin edebilir

4 - BİR MEHİL TAYİNİ SURETİYLE

A FESİH HAKKI

Madde 106 - Karşılıklı taahhuumltleri havi olan bir akitte iki taraftan biri muumltemerrit olduğu takdirde diğeri borcun ifa edilmesi iccedilin muumlnasip bir mehil tayin veya muumlnasip bir mehilin tayinini hakimden isteyebilir

Bu mehil zarfında borccedil ifa edilmemiş bulunduğu surette alacaklı her zaman onun ifasını talep ve teahhuumlr sebebi ile zarar ve ziyan davası ikame eylemek hakkını haizdir birde aktin icrasından ve teahhuumlruuml sebebiyle zarar ve ziyan talebinden vaz geccediltiğini derhal beyan ederek borcun ifa edilmemesinden muumltevellit zarar ve ziyanı talep veya akdi fesh edebilir

B DERHAL FESİH

Madde 107 - Aşağıdaki hallerde bir mehil tayinine luumlzum yoktur

1 - Borccedillunun hal ve vaziyetinden bu tedbirin tesirsiz olacağı anlaşılırsa

2 - Borccedillunun temerruumlduuml neticesi olarak borcun ifası alacaklı iccedilin faidesiz kalmış ise

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Akdin huumlkuumlmlerine goumlre borccedil tayin ve tesbit edilen bir zamanda veya muayyen bir mehil iccedilinde ifa edilmek lazım geliyorsa

C RUumlCUUN HUumlKUumlMLERİ

Madde 108 - Akitten ruumlcu eden alacaklı vaidolunan şeyi vermekten imtina ve tediye eylediği şeyi istirdat edebilir

Bundan başka borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat edemezse alacaklı akdin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnden muumltevellit zararın tazminini de talep edebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ

A - ALACAKLIYA HALEF OLMAK

Madde 109 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahıs aşağıdaki hallerde tediye eylediği miktar nispetinde alacaklının haklarına kanunen halef olur

1 - Başkasının borcu iccedilin rehnedilen bir şeyi rehinden kurtardığı ve bu şey uumlzerinde muumllkiyet hakkı veya sair diğer bir ayni hakkı haiz bulunduğu takdirde

2 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahsın ona halef olacağı borccedillu tarafından alacaklıya haber verildiği takdirde

B - BAŞKASININ FİİLİNİ TAAHHUumlT

Madde 110 - Bir uumlccediluumlncuuml şahsın fiilini başkasına taahhuumlt eden kimse bu uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından taahhuumlduumln ifa edilmemesi halinde zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

(Ek fıkra 08071981 - 24861 md) Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan taahhuumltlerde muumlddetin bitimine kadar taahhuumlt edene yazılı olarak başvurulmaması halinde taahhuumlduumln huumlkuumlmsuumlz olacağına dair soumlzleşme muteberdir

C - BAŞKASI LEHİNE ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 111 - Kendi namına akit yapan bir kimse uumlccediluumlncuuml şahıs lehine bir borccedil şart etmiş ise o borcun ifasını talebetmek hakkını haizdir

Uumlccediluumlncuuml şahıs veya o borccedilda uumlccediluumlncuuml şahsa da halef olanlar dahi iki tarafın niyetine veya oumlrf ve adete tevafuk ettiği takdirde borcun ifasını şahsan ta lebedebilirler

Bu takdirde uumlccediluumlncuuml şahıs veya onu istihlaf edenler bu hakkı kullanmak istediklerini borccedilluya beyan ettiklerinden itibaren alacaklının borccedilluyu ibraya hakkı kalmaz

IISİGORTA İLE TEMİN EDİLMİŞ HUKUKİ MESULİYETLER

Madde 112 - Başkasını istihdam eden bir kimse ccedilalıştırdığı ameleye karşı hukuki mesuliyetlerini temin iccedilin sigorta yapıpta amele sigorta uumlcretinin en aşağı yarısını tediyeye iştirak etmiş ise sigortadan muumltevellit haklar muumlnhasıran ameleye ait olur

UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU

A - BORCcedilLARIN FERİLERİNİN SUKUTU

Madde 113 - Asıl borccedil tediye ile veya sair bir suretle sakıt olduğu takdirde kefalet ve rehin ve sair feri haklar dahi sakıt olur

Evvelce işleyen faizleri talep hakkının mahfuz bulunduğu beyan edilmiş veya hal icabından neşet eylemiş olmadıkccedila bu faizler talep olunamaz

Gayrimenkul rehine ve kıymetli evraka ve konkordatoya muumlteallik hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

B - TECDİT

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 114 - Borcun tecdidi akitten vazıh surette anlaşılmak lazımdır

Hususiyle mevcut bir borccedil iccedilin kambiyo taahhuumlduumlnde bulunmak veya yeni bir alacak senedi veya yeni bir kefaletname imza

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek tecdidi tazammun etmez

Bununla beraber bu huumlkmuumln aksine dair akdolunan mukaveleler muteberdir

IICARİ HESAP

Madde 115 - Muhtelif kalemlerin bir hesabı cariye muumlcerret kaydedilmesiyle borccedil tecdit edilmiş olmaz

Şu kadarki hesap kesilipte diğer tarafccedilada kabul edilmiş olduğu takdirde borccedil tecdit edilmiş olur

Eğer kalemlerden biri mukabilinde teminat varsa hesap kesilip tasdik edilmiş olsa bile hilafı şart edilmedikccedile bu teminata halel gelmez

C - ALACAKLI VE BORCcedilLU SIFATLARININ BİRLEŞMESİ

Madde 116 - Alacaklılık ve borccedilluluk sıfatlarının bir şahısta iccediltimaiyle borccedil sakıt olur

Bu iccediltimaın zevaliyle borccedil avdet eder

Gayrimenkul rehni ile kıymetli evrak hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

D - İFANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 117 - Borccedilluya isnat olunamıyan haller muumlnasebetiyle borcun ifası muumlmkuumln olmazsa borccedil sakıt olur

Karşılıklı taahhuumltleri havi akitlerde bu suretle beri olan borccedillu haksız iktisaplara muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan almış olduğu şeyleri iadeye mecbur ve kendisine henuumlz tediye edilmemiş bulunan şeyi istemek hakkından mahrum olur Kanun veya akit ile borcun ifasından evvel bile vukua gelen zararın alacaklıya tahmil edilmiş olduğu haller bundan muumlstesnadır

E - TAKAS

IŞARTLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 118 - İki şahıs karşılıklı bir miktar meblağı veya yekdiğerine muumlmasil başka malları birbirine borccedillu oldukları takdirde her iki borccedil muaccel ise iki taraftan her biri borcunu alacağı ile takas edebilir

Alacaklardan biri muumlnazaalı olsa bile takas dermeyan olunabilir

Muumlruru zamana uğramış bir alacak takas dermeyan edebileceği zamanda muumlruru zaman ile sakıt olmuş değil ise onun da takası dermeyan olunabilir

2 - KEFALET HALİNDE

Madde 119 - Asıl borccedillunun takası dermeyan etmeğe hakkı oldukccedila kefili alacaklıya tediyede bulunmaktan imtina edebilir

3 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS LEHİNE TAAHHUumlT HALİNDE

Madde 120 - Bir uumlccediluumlncuuml şahıs lehine taahuumltte bulunan kimse borcunu diğer akidin kendisine borccedillu olduğu şey ile takas edemez

4 - BORCcedilLUNUN İFLASI HALİNDE

Madde 121 - Borccedillunun iflası halinde alacaklılar muaccel olmasa bile alacaklarının muumlflisin kendilerinde olan alacağı ile takas edebilirler

IIHUumlKUumlMLERİ

Madde 122 - Takas ancak borccedillunun takası dermeyan etmek kastini alacaklıya bildirmesiyle vaki olur

Bu takdirde iki borccedil takas edilebilecekleri andan itibaren en az olan borcun miktarı nispetinde sakıt olmuş addolunur

Hesabı cari meselesinde ticarete muumlteallik hususi taamuumlller bakidir

IIITAKASI KABİL OLMIYAN ALACAKLAR

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 123 - Aşağıdaki alacaklar alacaklıların arzusu hilafında takas ile ıskat edilemez

1 - Tevdi edilmiş veya haksız olarak alınmış veya hile ile alıkonulmuş bulunan bir şeyin iadesine veya bedeline taalluumlk eden mutalebeler

2 - Nafaka ve iş uumlcreti gibi borccedillunun ve ailesinin iaşesi iccedilin mutlak surette zaruri olup hususi mahiyeti itibariyle fiilen alacaklının eline verilmesi icap eden alacaklar

3 - Devlet ve vilayet ve koumlyler lehine olarak hukuku ammeden neşet eden alacaklar

IVTAKASTAN FERAGAT

Madde 124 - Borccedillu iptidaen takastan feragat edebilir

F - MUumlRURU ZAMAN

IMUumlDDETLER

1 - ON SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 125 - Bu kanunda başka suretle huumlkuumlm mevcut olmadığı takdirde her dava on senelik muumlruru zamana tabidir

2 - BEŞ SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 126 - Aşağıdaki alacak veya davalar hakkında beş senelik muumlruru zaman cari olur

1 - Aleluumlmum kiralar ile resuumllmal faizleri ve muayyen zamanlarda tediyesi meşrut aidat hakkındaki davalar

2 - Erzak bedeli ve nafaka ve otel ve lokanta masraflarına muumlteallik davalar

3 - (Değişik bent 29061956 - 676341 md) Sanatkarların veya esnafın emeklerinin karşılığı perakendecilerin sattıkları malların parası noterlerin mesleki hizmetleri karşılığı başkalarının maiyetinde ccedilalışan veya muumlstahdemi olan kimselerin hizmetccedililerin yevmiyecilerin ve işccedililerin uumlcretleri hakkındaki davalar

4 - (Ek bent 29061956 - 676341 md) Ticari olsun olmasın bir şirket akdine dayanan ve ortaklar arasında veya şirketle ortaklar arasında accedilılmış bulunan buumltuumln davalar ile bir şirketin muumlduumlrleri temsilcileri murakıplariyle şirket veya ortaklar arasındaki davalar vekalet akdinden komuumlsyon aktinden acentalık mukavelesinden ticari tellallık uumlcreti davası hariccedil tellallık akdinden doğan buumltuumln davalar muumltaahhidin kasıt veya ağır kusuru ile akdi hiccedil veya gereği gibi yerine getirmemiş ve bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı bir iş meydana getirmiş olması sebebiyle accedilılacak davalar hariccedil olmak uumlzere istisna akdinden doğan buumltuumln davalar

3 - MUumlRURU ZAMAN MUumlDDETLERİN KATİYETİ

Madde 127 - Bu uumlccediluumlncuuml bapta tayin olunan muumlruru zaman muumlddetleri mukavele ile tadil olunamaz

4 - MUumlRURU ZAMANIN BAŞLANGICI

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 128 - Muumlruru zaman alacağın muaccel olduğu zamandan başlar alacağın muacceliyeti bir ihbar vukuuna tabi ise muumlruru zaman bu haberin verilebileceği guumlnden itibaren cereyan eder

B MUAYYEN ZAMANLARDA VERİLEN İVAZLARDA

Madde 129 - Kaydi hayat şartiyle irat ve muayyen zamanlarda tediye olunan sair şeylerin tesviyesini talep hususunda muumlruru zaman ilk tediye edilmemiş olarak kalan taksitin muacceliyet kesp ettiği guumlnden başlar

Alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca muumltedahil taksitler hakkında da muumlruru zaman vaki olmuş olur

5 - MUumlDDETLERİN HESABI

Madde 130 - Muumlddetlerin hesabında muumlruru zamanın başladığı guumln nazarı itibare alınmaz ve muumlruru zaman ancak muumlddetin son guumlnuuml kullanılmaksızın geccediltiği surette vaki olmuş olur

Bununla beraber borccedilların ifası meselesinde muumlddetlerin hesabına muumlteallik kaideler burada da tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIFERrsquoİLER HAKKINDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 131 - Asıl alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca faiz ve sair feri alacaklar hakkında da muumlruru zaman vaki olmuşolur

IIIMUumlRURU ZAMANIN CEREYANINA MANİ OLAN VE MUumlRURU ZAMANI TATİL EDEN SEBEPLER

Madde 132 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman cereyan etmez ve cereyana başlamış ise inkıtaa uğrar

1 - Velayet devam ettiği muumlddetccedile ccedilocukların baba ve analarına karşı olan alacakları hakkında

2 - Vesayet devam ettiği muumlddetccedile vesayet altında bulunanların vasi veya Sulh Hakimi ve Mahkemei Asliye Hakimleri zimmetinde olan alacakları hakkında

3 - Nikah devam ettiği muumlddetccedile karı kocadan birinin diğeri zimmetinde olan alacakları hakkında

4 - Hizmet mukavelesinin devam ettiği muumlddetccedile hizmetccedililerin istihdam edenlere karşı olan alacakları hakkında

5 - Borccedillu alacak uumlzerinde intifa hakkını haiz olduğu muumlddetccedile

6 - Alacağı bir Tuumlrk mahkemesi huzurunda iddia etmek imkanı olmadığı muumlddetccedile

Muumlruru zaman tatil eden sebeplerin zail olduğu guumlnuumln hitamından itibaren başlar veya tevakkuftan evvel başlamış olan cereyanına devam eder

IVMUumlRURU ZAMANIN KATrsquoI

1 - KATI SEBEPLERİ

Madde 133 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman katedilmiş olur

1 - Borccedillu borcu ikrar ettiği hususiyle faiz veya mahsuben bir miktar para veya rehin yahut kefil verdiği takdirde

2 - Alacaklı dava veya defi zımnında mahkemeye veya hakeme muumlracaatla veya icrai takibat yahut iflas masasına muumldahale ile hakkını talep eylediği halde

2 - BORCcedilLULARA KARŞI KATrsquoIN NETİCELERİ

Madde 134 - Muumlruru zaman muumlteselsilen borccedillu olanlardan veya taksimi kabil olmıyan bir borcun muumlşterek borccedillularından birine karşı katedilmiş olunca diğerlerine karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman asıl borccedilluya karşı katedilmiş olunca kefile karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman kefile karşı katedilmiş olunca asıl borccedilluya karşı katedilmiş olmaz

3 - YENİ MUumlDDETİN MEBDEİ

A İKRAR VE HUumlKUumlM HALİNDE

Madde 135 - Muumlruru zaman katedilmiş olunca katıdan itibaren yeni bir muumlddet cereyan etmeğe başlar

Borccedil bir senette ikrar edilmiş veya bir huumlkuumlm ile sabit olmuş ise yeni muumlddet daima on senedir

B ALACAKLININ FİİLİ HALİNDE

Madde 136 - Bir dava veya defi ile katedilmiş olan muumlruru zaman dava devam ettiği muumlddetccedile iki tarafın muhakemeye muumlteallik her muamelesinden ve hakimin her emir ve huumlkmuumlnden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı icrai takibattan neşet etmiş ise muumlruru zaman takibe muumlteallik her muameleden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı bir iflasa muumldahaleden neşet etmiş ise muumlruru zaman iflasa muumlteallik huumlkuumlmlere goumlre alacağı yeniden talep etmek muumlmkuumln olduğu zamandan itibaren yeniden cereyana başlar

VDAVANIN REDDİ HALİNDE MUNZAM MUumlDDET

Madde 137 - Dava veya defi vazıyed eden hakimin salahiyeti olmaması veya tamiri kabil ve şekle muumlteallik bir noksan veya

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

vaktinden evvel ikame edilmiş olması sebebi ile reddolunmuş olupta arada muumlruru zaman muumlddeti hitam bulmuş ise alacaklı hakkını talep etmek iccedilin altmış guumlnluumlk munzam bir muumlddeten istifade eder

VIMENKUL REHNİ İLE TEMİN EDİLMİŞ ALACAK HALİNDE

Madde 138 - Alacağın bir menkul rehni ile temin edilmiş bulunması bu alacak hakkında muumlruru zaman cereyanına mani olmaz Fakat alacaklı rehinden hakkını istifa etmek salahiyetini muhafaza eder

VIIMUumlRURU ZAMANDAN FERAGAT

Madde 139 - İptidaen muumlruru zamandan feragat batıldır

Muumlteselsil borccedillulardan biri tarafından vukubulan feragat diğerlerine karşı dermeyan olunamaz

Feragat taksimi kabil olmayan bir borcun muumlşterek borccedillularından biri tarafından sadır olduğu takdirdede huumlkuumlm boumlyledir Asıl borccedillu tarafından vukubulan feragat kezalik kefile karşı dermeyan olunamaz

VIIIMUumlRURU ZAMANIN DERMEYANI LUumlZUMU

Madde 140 - Muumlruru zaman dermeyan edilmediği surette hakim muumlruru zamanı kendiliğinden nazara alamaz

DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ

BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR

A - BORCcedilLULAR ARASINDA TESELSUumlL

IŞARTLARI

Madde 141 - Alacaklıya karşı her biri borcun mecmuundan mesul olmağı iltizam ettiklerini beyan eden muumlteaddit borccedillular arasında teselsuumll vardır

Boumlyle bir beyanın fikdanı halinde teselsuumll ancak kanunun tayın ettiği hallerde olur

IIALACAKLI VE BORCcedilLU ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - HUumlKUumlMLERİ

A MUumlŞTEREK BORCcedilLULARIN MESULİYETİ

Madde 142 - Alacaklı muumlteselsil borccedilluların cuumlmlesinden veya birinden borcun tamamen veya kısmen edasını istemekte muhayyerdir

Borcun tamamen edasına kadar buumltuumln borccedilluların mesuliyeti devam eder

B MUumlŞTEREK BORCcedilLULARA AİT DEFİLER

Madde 143 - Muumlteselsil borccedillulardan biri alacaklıya karşı onunla kendi arasındaki şahsi muumlnasebetlerden veya muumlteselsil borcun sebep veya mevzuundan tevelluumlt etmiş olanlardan maada bir şey dermeyan edemez ve buumltuumln borccedillular arasında muumlşterek olan defileri dermeyan etmediği halde onlara karşı mesul olur

C MUumlŞTEREK BORCcedilLULARDAN BİRİNİN ŞAHSİ FİİLİ

Madde 144 - Hilafına mukavele olmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan biri kendi fiili ile diğer borccedilluların vaziyetlerini ağırlaştıramaz

2 - MUumlTESELSİL BORCUN SUKUTU

Madde 145 - Tediyesi ile veya yaptığı takas ile borcun tamamını veya bir kısmını iskat etmiş olan muumlteselsil borccedillulardan biri sakıt olan borccedil nispetinde diğer borccedilluları halas etmiş olur

Eğer muumlteselsil borccedillulardan biri borccedil tediye olunmamış iken ondan tahalluumls etmiş ise diğer borccedillular ancak halin veya borcun mahiyetinin irae ettiği nispette bu beraetten istifade edebilirler

IIIMUumlŞTEREK BORCcedilLULAR ARASINDAKİ MUumlNASEBETLER

1 - TAKSİM

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 146 - Borcun mahiyetinden hilafı istidlal olunmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan her biri alacaklıya yapılan tediyeden birbirine muumlsavi birer hisseyi uumlzerlerine almağa mecburdur Ve hissesinden fazla tediyede bulunan fazla ile diğerlerine ruumlcu hakkını haizdir

Birinden tahsili muumlmkuumln olmayan miktar diğerleri arasında muumltesaviyen taksim olunur

2 - HALEFİYET

Madde 147 - Ruumlcu hakkından istifade eden muumlteselsil borccedillulardan her biri tediye ettiği miktar nispetinde alacaklının haklarına halef olur

Alacaklı diğerlerinin zararına olarak muumlteselsil borccedillulardan birinin vaziyetini iyileştirdiği takdirde bu fiilinin neticelerini şahsan tahammuumll eder

B - ALACAKLILARIN ARASINDA TESELSUumlL

Madde 148 - Borcun tamamını tediyesini istemek hakkını her birine bahş ettiğini borccedillu beyan ettiği hallerde muumlteaddit alacaklılar arasında teselsuumll mevcut olacağı gibi kanunun tayin ettiği maddelerde dahi bu nevi teselsuumll bulunur

Muumlteselsil alacaklılardan birine vakı tediye ile borccedillu buumltuumln alacaklılara karşı beri olur

Alacaklılardan birinin icraya veya mahkemeye muumlracaatından haberdar edilmedikccedile borccedillu onlardan dilediğine tediyede muhayyerdir

İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR

A - TALİKİ ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 149 - Bir akdin mevzuunu teşkil eden borcun mevcudiyeti meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilmiş ise o akit şarta bağlı akit olur

İki taraf hilafını kast etmedikleri halde şarta bağlı akit ancak şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade eder

IIŞARTIN BAĞLI OLDUĞU SIRADAKİ VAZİYET

Madde 150 - Şart tahakkuk edinceye kadar borccedillu borcun layıkı veccedilhile edasına mani olacak her nevi tasarruftan iccediltinap etmekle muumlkelleftir

Şarta bağlı hakkı tehlikeye duumlccedilar edilen alacaklı alacağı mutlak olan alacaklıların haklarını muhafaza iccedilin yapmağa salahiyettar oldukları tedbirleri ittihaz edebilir

Şartın tahakkukundan evvel yapılan temliki her tasarruf şartın huumlkuumlmlerini ihlal ettiği nispette batıl olur

IIIFASILA ESNASINDA TAHAKKUK EDEN MENFAATLER

Madde 151 - Şartın tahakkukundan evvel taahhuumlt olunan şey kendisine teslim olunan alacaklı şartın tahakkuku halinde fasıla esnasında o şeyden elde ettiği menfaatlerede malik olur

Şart tahakkuk etmezse alacaklı elde ettiği menfaatleri red ile muumlkelleftir

B - İNFİSAHİ ŞARTLAR

Madde 152 - İnfisahı meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilen akit şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade etmez

Kaideten infisah makabline şamil olmaz

C - MUumlŞTEREK HUumlKUumlMLER

IŞARTIN TAHAKKUKU

Madde 153 - Eğer şart iki taraftan birinin bizzat yapması lazım olmayan bir şeyin icrasından ibaret ise o tarafın vefatı halinde mirasccedilısı onun yerine kaim olabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIHİLELİ MUumlMANAAT

Madde 154 - Şartın tahakkukuna iki taraftan biri huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bir hareketle mani olursa o şart tahakkuk etmiş addolunur

IIIMEMNU ŞARTLAR

Madde 155 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir bir fiil veya ihmal şart olarak tayin edilmiş olduğu takdirde bu şarta bağlı olan borccedil huumlkuumlmsuumlz olur

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞART

A - PEY AKCcedilESİ VE ZAMANI RUumlCU

Madde 156 - Bir kimse pey akccedilesi verdiği takdirde bunu zamanı ruumlcu olarak değil belki akdin inikadına delil olmak uumlzere vermiş addolunur

Hilafına mahalli adet veya mukavele olmadıkccedila pey akccedilesini alan matlubuna mahsup etmiyerek onu muhafaza eder

Zamanı ruumlcu şart edildiği halde akitlerden her biri akitten ruumlcu salahiyetini haiz addolunur Pey akccedilesi vermiş olan ruumlcu ederse verdiğini terk eder ve pey akccedilesini almış olan ruumlcu ederse aldığının iki mislini iade eder

B - UumlCRET TEVKİFİ

Madde 157 - Hizmet akdinde mukavele mucibince uumlcretin bir kısmı tevkif edildiği halde hilafına şart veya adet bulunmadıkccedila tevkif olunan uumlcret cezai şart olarak değil belki istihdam eden kimsenin zararına karşılık olmak uumlzere tutulmuş addolunur

Bu tevkif ancak amele uumlcretinin tazminat ile mahsubu caiz olduğu nispette muteber olur

C - CEZAİ ŞART

IALACAKLININ HAKLARI

1 - İCRA İLE EDA ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 158 - Akdin icra edilmemesi veya natamam olarak icrası halinde tediye edilmek uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı ancak ya akdin icrasını veya cezanın tediyesini isteyebilir

Akdin muayyen zamanda veya meşrut mahalde icra edilmemesi halinde tediye olunmak uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise alacaklı hem akdin icrasını hem meşrut cezanın tediyesini talep edebilir Meğer ki alacaklı bu hakkından sarahaten feragat etmiş veya kayıt dermeyan etmeksizin edayı kabul eylemiş olsun

Borccedillunun cezai şartı tediye ile akitten ruumlcu etmek hakkını ispat edebilmek salahiyeti mahfuzdur

2 - CEZA İLE ZARAR ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 159 - Alacaklı zarara duumlccedilar olmasa bile ceza lazım olur

Şart olunan ceza miktarından fazla zarara duumlccedilar olan alacaklı borccedillunun bir kusuru olduğunu ispat etmedikccedile fazlasını isteyemez

3 - FESİH HALİNDE ALACAKLININ KISMEN VUKUBULAN TEDİYEYE MUumlTEALLİK HAKLARI

Madde 160 - Cezai şarta muumlteallik huumlkuumlmler kısmen vakı olan tediyenin fesih halinde alacaklıya kalması şartını mutazammın olan mukaveleyede tatbik olunur

Taksitle satışa dair olan huumlkuumlmler bakidir

IICEZANIN BUTLANI VE TENKİSİ

Madde 161 - Akitler cezanın miktarını tayinde serbesttirler

Ceza kanuna veya ahlaka (adaba) muğayir bir borcu teyit iccedilin şart edilmiş veya hilafına mukavele olmadığı halde borcun ifası borccedillunun mesuliyetini icap etmeyen bir hal sebebiyle gayri muumlmkuumln olmuş ise şart olunan cezanın tediyesi talep edilemez

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hakim fahiş goumlrduumlğuuml cezaları tenkis ile muumlkelleftir

BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ

A - ALACAĞIN TEMLİKİ

IŞARTLARI

1 - RIZAİ TEMLİK

A CEVAZİ

Madde 162 - Kanun veya akit ile veya işin mahiyeti icabı olarak menedilmiş olmadıkccedila borccedillunun rızasını aramaksızın alacaklı alacağını uumlccediluumlncuuml bir şahsa temlik edebilir

Borccedillu alacağın temlik edilmemesi şart edilmiş olduğunu bu şartı ihtiva etmeyen bir ikrarı bilkitabeye istinat ile alacağını temelluumlk eden uumlccediluumlncuuml bir şahsa karşı iddia edemez

B AKDİN ŞEKLİ

Madde 163 - Tahriri şekilde yapılmış olmadıkccedila alacağın temliki muteber olmaz

Bir alacağın temlikini vadetmek hususi şekle tabi değildir

2 - KANUNİ VEYA KAZAİ TEMLİK

Madde 164 - Alacağın temliki kanun veya mahkeme kararı mucibince vukubulduğu halde bir guumlna merasime tabi olmaksızın ve evvelki alacaklı tarafından rıza izhar edilmesine bile ihtiyaccedil bulunmaksızın uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı dermeyan edilebilir

IITEMLİKİN HUumlKUumlMLERİ

1 - BORCcedilLUNUN VAZİYETİ

A HUumlSNUumlNİYETLE YAPILAN TEDİYE

Madde 165 - Temlik veya temelluumlk eden tarafından alacağın temlik olunduğu kendisine bildirilmezden mukaddem evvelki alacaklıya ve muumltevali temlikler vaki olmuş ise alacağı temelluumlk edenlerden tercihi lazım gelen biri var iken diğerine huumlsnuuml niyetle tediyede bulunan borccedillu beri olur

B TEDİYEDEN İMTİNA VE TEVDİ

Madde 166 - Aidiyeti muumlnazaalı bulunan bir alacağın borccedillusu tediyeden imtina edebilir ve alacağı mahkemeye tevdi ile borccediltan beri olur

Borccedillu alacağın muumlnazaalı olduğunu bildiği halde tediyede bulunursa tehlike ve hasarı kendisine ait olur

İki alacaklı arasındaki dava henuumlz goumlruumllmekte ve borccedil muaccel ise her biri borccedilluyu borcu olan meblağı tevdie icbar edebilir

C BORCcedilLUYA AİT DEFİLER

Madde 167 - Borccedillu temlike vakıf olduğu zaman temlik edene karşı haiz olduğu defileri temelluumlk edene karşı dahi dermeyan edebilir

Borccedillunun matlubu temlik eden zimmetinde temlike vakıf olduğu zaman muumleccel bir alacağı var idise bu alacağın temlik edilen matluptan sonra muacceliyet iktisap etmiş olmaması şartiyle borccedil ile takas edilmesini talep edebilir

2 - FERrsquoİ HAKLARIN VE SENETLERİN VE ESBABI SUumlBUTİYENİN DEVRİ

Madde 168 - Alacağın temlikinde temlik eden kimsenin şahsına has olanlardan maada ruumlccedilhan hakları ve diğer muumlteferri haklar dahil olur

Temlik eden kimse temelluumlk edene alacak senedini teslim ve mevcut esbabı suumlbutiyeyi ve haklarının izhar iccedilin luumlzumlu olan maluumlmatı ita ile muumlkelleftir

Gecikmiş faizler asıl alacak ile birlikte temlik edilmiş addolunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - ZAMAN

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 169 - Alacağın temliki ıvaz mukabilinde icra edilmiş ise temlik eden kimse alacağın temlik zamanında mevcudiyetini zamındır

Ayrıca taahhuumlt etmedikccedile borccedillunun aczinden mesul değildir

Temlik meccanen vaki olmuş ise temelluumlk eden kimse alacağın mevcudiyetini dahi zamin olmaz

B TEDİYE MAKAMINA YAPILAN TEMLİK

Madde 170 - Tediye makamına kaim olmak uumlzere bir alacak temlik edilipte ne miktar tenzil edileceği tayin edilmemiş ise temelluumlk eden kimse ancak borccedilludan bilfiil tahsil ettiği yahut lazım olan ikdamı sarf eylediği halde tahsil etmiş olduğu miktarı kendi alacağına mahsup etmekle muumlkelleftir

C ZAMANIN ŞUumlMULUuml

Madde 171 - Temlik eden zaman ile muumlkellef ise temelluumlk edene karşı ancak resuumllmal ve faiz olarak almış olduğu miktar nispetinde mesulduumlr Bundan başka temlikin mucip olduğu ve alacaklının borccedilluya karşı semeresiz takibi dolayısiyle ihtiyar ettiği masraflarıda zamin olur

Temlik kanun icabı vakı olmuş ise evvelki alacaklı ne alacağın mevcudiyetine ne de borccedillunun eda kabiliyetine kefildir

IIIHUSUSİ KAİDELERİN MAHFUZİYETİ

Madde 172 - Bazı hakların temlikine mahsus olarak kanunen muayyen olan huumlkuumlmler bakidir

B - BORCUN NAKLİ

IBORCcedilLU VE BORCUN NAKLİ MUumlTEAHHİDİ

Madde 173 - Bir borccedilluya karşı yapılan borcun nakli taahhuumlduuml muumlteahhidi ya borcu tediye etmek yahut alacaklının rızasını istihsal ederek borcu uumlzerine almak suretiyle borccedillunun beraetini tahsile mecbur eder

Borccedillu borcun nakli muumlteahhidine karşı borcun nakli akdinden muumltevellit borccedillarını ifa etmedikccedile muumlteahhit aleyhine taahhuumlduumlnuuml ifa iccedilin dava ikame edemez

Borccediltan beraet etmemiş olan evvelki borccedillu borcun nakli muumlteahhidinden teminat isteyebilir

IINAKİL MUumlTEAHHİDİ İLE BORCcedilLU ARASINDAKİ AKİT

1 - İCAP VE KABUL

Madde 174 - Evvelki borccedillunun yerine yenisinin kaim olması ve borccediltan beraeti borcun naklı muumlteahhidi ile alacaklı arasında yapılacak akit ile vukubulur

Bu akdin icap edildiği borcun nakli muumlteahhidi veya onun muumlsaadesiyle evvelki borccedillu tarafından borcun nakli mukavelesinin alacaklıya bildirilmesinden istidlal olunabilir

Alacaklının rızası ya sarih olur veya halin icabından anlaşılır Alacaklı ihtirazi kayıt dermeyan etmeksizin borcun nakli muumlteahhidinin tediyesini kabul eder veya bunun borccedillu sıfatı ile yaptığı diğer her hangi bir muameleye razı olursa borcun naklini kabul etmiş addolunur

2 - İPTAL OLUNAN İCAP

Madde 175 - İcap alacaklı tarafından her zaman kabul edilebilir Şu kadarki borcun nakli muumlteahhidi veya borccedillu kabul iccedilin bir mehil tayin edebilir ve bu mehlin inkızasına kadar alacaklı suumlkut ederse icap reddolunmuş addedilir

Borcun nakli hakkında vukubulan icabın kabuluumlnden evvel yeni bir borcun nakli mukavelesi yapılır ve borcun naklinin yeni muumlteahhidi alacaklıya icapta bulunursa birinci icabı yapan beri olur

IIIBORCcedilLUNUN DEĞİŞMESİNİN HUumlKMUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BORCUN FERİLERİ

Madde 176 - Borccedillu değişmiş olsa bile borccedillunun şahsına hasolanlardan maada muumlteferri haklar baki olur

Bununla beraber borcu temin iccedilin bir rehin tesis etmiş olan uumlccediluumlncuuml şahsın ve kefilin mesuliyetleri ancak borcun nakline razı oldukları halde devam eder

2 - İSTİSNALAR

Madde 177 - Nakledilen borca muumlteferri hakları dermeyan etmek hakkı borccedilludan yenisine geccediler

Yeni borccedillu alacaklı ile yapılan akitten hilafı anlaşılmadıkccedila evvelki borccedillunun alacaklıya karşı dermeyan edebileceği şahsi defilerde bulunamaz

Yeni borccedillu borcun naklini tevlit etmiş olan hadiseler dolayısiyle evvelki borccedilluya karşı dermeyan edebileceği defileri alacaklıya karşı kullanamaz

IVAKDİN İPTALİ

Madde 178 - Borcun nakli mukavelesi iptal edildiği halde huumlsnuuml niyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara ait olan haklar baki kalmak uumlzere evvelki borccedil buumltuumln ferileriyle birlikte avdet eder

Bundan başka akdin iptali ve ika olunan zarar kendisine isnat olunamıyacağını nakil muumlteahhidi ispat edemez ise alacaklı evvelce muumlesses teminatı zayi etmesi dolayısiyle veya diğer her hangi bir suretle duumlccedilar olduğu zararı nakil muumlteahhidine tazmin ettirebilir

VBİR MAMELEKİN VEYA BİR İŞLETMENİN DEVRALINMASI

Madde 179 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir mameleki veya bir işletmeyi aktif ve pasifleriyle birlikte devralan kimse bunu alacaklılara ihbar veya gazetelerde ilan ettiği tarihten itibaren onlara karşı mamelekin veya işletmenin borccedillarından mesul olur şu kadar ki iki yıl muumlddetle evvelki borccedillu dahi yenisiyle birlikte muumlteselsilen mesul kalır bu muumlddet muaccel borccedillar iccedilin ihbar veya ilan tarihinden ve daha sonra muaccel olacak borccedillar iccedilin de muacceliyet tarihinden itibaren işlemeye başlar

Borccedilların bu suretle naklinin huumlkuumlmleri tek bir borcun nakli akdinden doğan huumlkuumlmlerin aynıdır

VIBİR İŞLETMENİN DİĞERİYLE BİRLEŞMESİ VE ŞEKLİNİ DEĞİŞTİRMESİ

Madde 180 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir işletme diğer bir işletme ile aktif veya pasiflerin karşılıklı olarak devralınması suretiyle birleştirilse her iki işletmenin alacaklıları bir mamelekin devralınmasından doğan hakları haiz olup buumltuumln alacaklarını yeni

işletmeden alabilirler

Evvelce hakiki veya huumlkmi tek bir şahsa ait olup da kollektif veya komandit şirket haline konulan bir işletmenin borccedilları hakkında da aynı huumlkuumlm tatbik olunur

VIITAKSİM HALİNDE VE GAYRİMENKULUumlN BEYrsquoİ HALİNDE

Madde 181 - Miras taksimindeki ve rehin ile mukayyet gayrimenkullerin beyindeki borcun nakline muumltedair hususi huumlkuumlmler bakidir

İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ

ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA

BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER

A - İKİ TARAFIN HAK VE VAZİFELERİ

Madde 182 - Beyi bir akittirki onunla bayi satılan malı muumlşterinin iltizam ettiği semen mukabilinde muumlşteriye teslim ve muumllkiyeti ona nakleylemek borcunu tahammuumll eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise bayi ile muumlşteri borccedilları aynı zamanda ifa etmekle muumlkelleftirler

Hale goumlre tayini muumlmkuumln olan semen tesmiye edilmiş huumlkmuumlndedir

B - NEFİ VE HASAR

Madde 183 - Halin icabından veya hususi şartlardan muumltevellit istisnaların maadasında satılan şeyin nefi ve hasarı akdin inikadı anından itibaren muumlşteriye intikal eder

Bununla beraber yalnız nevan tayin edilmiş olan mebiin ayırt edilmiş olması da lazımdır ve başka bir yere goumlnderilecek ise bayiın bu maksata mebi uumlzerinden yedini refetmiş bulunmasıda şarttır

Taliki şart ile yapılan akitlerde temlik edilen şeyin nefi ve hasarı ancak şartın tahakkuku anından itibaren iktisap edene geccediler

İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ

A - MEVZUU

Madde 184 - Menkul beyi araziden veya gayrimenkul olmak uumlzere tapu siciline kaydedilen haklardan başka her tuumlrluuml şeyin beyidir

Mahsul veya yıkılması matlup bir binanın enkazı veya taş ocağından ccedilıkarılacak taşlar gibi bir gayrimenkulden ayrıldıktan sonra menkul olarak muumllkiyeti nakledilecek muumltemmim cuumlzlerin satılması da menkul beyidir

B - BAYİİN BORCcedilLARI

ITESLİM

1 - TESLİM MASRAFLARI

Madde 185 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise oumllccedilmek ve tartmak gibi teslim masrafları bayie senet yapmak ve mebii kabzetmek iccedilin yapılan masraflar muumlşteriye aittir

2 - NAKİL MASRAFLARI

Madde 186 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise satılan şeyin teslim mahallinden başka bir yere nakli lazım geldiği zaman nakil masrafları muumlşteriye aittir

Masrafsız teslim şart edilmiş ise bayi nakil masraflarını uumlzerine almış addolunur

Liman ve guumlmruumlk masrafı olmaksızın teslim mukavele edilmiş ise bayi ihracat transit ve ithalat ruumlsumunu uumlzerine almış addolunur fakat eşyanın muumlşteri tarafından kabzedildiği zamanda istifa edilen istihlak ruumlsumunu deruhde etmiş sayılmaz

3 - BAYİİN TEMERRUumlDUuml

A TİCARİ ALIM SATIMLAR

Madde 187 - Ticari muamelelerde teslim iccedilin bir zaman tayin edilmiş olupta bayi temerruumlt ederse muumlşterinin teslim talebinden vaz geccedilerek ademi ifa sebebi ile zarar ve ziyan isteyeceğini kabule cevaz vardır

Muumlşteri teslimini istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayii bundan haberdar etmesi lazımdır

B TAZMİN BORCU VE ZARARIN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 188 - Borcu ifa etmeyen bayi muumlşteriye bu yuumlzden terettuumlp eden zararı zamin olur

Ticari muamelesinde bayi borcunu ifa etmezse muumlşteri mebiin semeni ile kendisine teslim edilmiyen şey yerine bir diğerini almak iccedilin huumlsnuuml niyetle verdiği semen arasındaki farkı bayie tazmin ettirebilir

Mebi borsaya kayıt ve kabul edilmiş olan veya cari fiatı bulunan mallardan ise muumlşteri yerine bir diğerini almağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile teslim iccedilin muayyen olan guumlnuumln fiatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere isteyebilir

IIZAPTA KARŞI TEMİNAT

1 - TEMİNAT BORCU

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 189 - Bayi satılan şeyin bir uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından beyin akdi zamanında mevcut bir hak sebebi ile tamamen veya kısmen zaptedilmesinden muumlşteriye karşı mesul ve zamindır

Muumlşteri zabıt tehlikelerinden beyin inikadı zamanında haberdar idiyse bayi yalnız tahsisan iltizam ettiği kefalet hasebiyle mesul ve zamin olur

Bayi uumlccediluumlncuuml şahsa ait olan hakkı bilerek gizlemiş ise zaman ve mesuliyetini refi veya tahdit yolunda kararlaşmış olan şart batıldır

2 - USULUuml MUHAKEME

A DAVAYI İHBAR

Madde 190 - Mebiin zaptı ile tehdit edilen muumlşteri aleyhine ikame edilen davayı zamanla muumlkellef olan bayie ihbar ettiği zaman bayi halin icabına goumlre ve usuluuml muhakemeye tevfikan ya muumlşteri lehinde davaya muumldahalede yahut muumlşteri makamına kaim olarak uumlccediluumlncuuml şahsa karşı husumet ve muumldafaada bulunmağa mecburdur

İhbar muumldahale ve muumldafaaya muumlsait bir zamanda yapılmış ise muumlşterinin aleyhinde hasıl olan neticei huumlkmiye muumlşterinin hilesi veya ağır bir hatası eseri olduğu ispat edilmedikccedile bayyiede sari olur

Davanın ihbar edilmemesi mesuliyeti bayie isnat edilemiyen hallerde bayi kendisine zamanında haber verilmiş olması farz ve takdirinde ne derece daha muumlsait bir neticei huumlkmiye istihsal edilebileceğini ispat ederse mesuliyetten o derecede beri olur

B MAHKEME KARARI OLMAKSIZIN İADE

Madde 191 - Muumlşteri bayii vaktinde davadan haberdar ve kendi namına muumldafaa ve husumette bulunmasını talep ve ihtar edipte dinletememiş ise uumlccediluumlncuuml şahsın mebi uumlzerindeki hakkını huumlkuumlm beklemeksizin huumlsnuuml niyetle tanımış yahut istihkak muumlddeisiyle sulh akdetmiş olsa bile bayie zaman terettuumlp eder

3 - MUumlŞTERİNİN HAKLARI

A TAMAMEN ZABIT HALİNDE

Madde 192 - Mebiin tamamen zaptolunması halinde beyi muumlnfesih addolunur ve muumlşteri bayiden aşağıdaki taleplerde bulunabilir

1 - Mebiden istihsal ettiği veya istihsalini ihmal ettiği semereler tenzil edilmek uumlzere tediye etmiş olduğu semenin faiziyle birlikte iadesini

2 - Mebii zapteden uumlccediluumlncuuml şahıstan mutalebe edemiyeceği sarfiyatı

3 - Davayı bayie ihbar etmekle iccediltinap edilmesi muumlmkuumln olanlar muumlstesna olmak uumlzere buumltuumln muhakeme masraflariyle muhakeme haricindeki masrafları

4 - Doğrudan doğruya mebiin zaptından muumltevellit diğer zarar ve ziyanları

Bayi hiccedil bir hatanın kendisine isnadı kabil olmadığını ispat etmedikccedile muumlşteriye mebiin zaptı yuumlzuumlnden terettuumlp eden diğer her tuumlrluuml zararı da tazmin etmekle muumlkelleftir

B KISMEN ZABIT HALİNDE

Madde 193 - Satılan şey kısmen zaptedildiği yahut bayiin kefil olduğu ayni bir muumlkellefiyetle takyit edilmiş bulunduğu halde muumlşteri beyin feshini talep edemeyip yalnız bu yuumlzden duumlccedilar olduğu zararın tazminini isteyebilir

Şu kadarki mebiin bu ayıbını bilmiş olsa onu satın almayacağı hal karinesiyle anlaşılıyorsa her halde feshi dava edebilir

Bu takdirde muumlşterinin bayie mebiin zaptedilmeyen kısmını o zamana kadar istihsal etmiş olduğu menfaatlerle birlikte iade etmesi lazım gelir

IIIMEBİİN AYIPTAN SALİM OLMASINI TEKEFFUumlL

1 - MEVZUU

A UMUMİYET İTİBARİYLE

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 194 - Bayi muumlşteriye karşı mebiin zikir ve vadettiği vasıflarını muumltekeffil olduğu gibi maddi veya hukuki bir sebeple kıymetini veya maksut olan menfaatini izale veya ehemmiyetli bir suretle tenkis eden ayıplardan salim bulunmasını da muumltekeffildir

Bayi bu ayıpların mevcudiyetini bilmese bile onlardan mesulduumlr

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 195 - Hayvan alım satımında bayi tahriren kefalet etmedikccedile yahut muumlşteriyi iğfal etmiş olmadıkccedila tekeffuumll etmiş addolunmaz

2 - TEKEFFUumlLE KARŞI

Madde 196 - Bayi mebiin ayıbını muumlşteriden hile ile gizlemiş ise beyide tekeffuumll huumlkmuumlnuuml iskat veya tahdit eden her şart batıldır

3 - MUumlŞTERİNİN BİLDİĞİ AYIPLAR

Madde 197 - Bayi muumlşterinin beyi zamanında malumu olan ayıptan mesul olmadığı gibi mebii kafi derecede muayene etmekle fark etmiş olacağı ayıptan da ancak bunun mevcut olmadığını temin etmiş ise mesul olur

4 - KEŞİF VE MUAYENE VE BAYİE İHBAR

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 198 - Muumlşteri kabz ettiği mebiin halini oumlrf ve adete goumlre imkan hasıl olur olmaz muayene etmek borcu ile muumlkellef olup mebi de bayiin tekeffuumll altında olan bir ayıp goumlrduumlğuuml zaman bunu derhal bayie ihbar etmesi lazım gelir

Bunu ihmal ettiği halde mebii kabul etmiş sayılır Meğerki mebide adi bir muayene ile meydana ccedilıkarılamıyacak bir ayıp bulunsun

Bu kabilden bir ayıp sonradan meydana ccedilıkarsa derhal bayie ihbar edilmelidir Aksi takdirde mebi bu ayıp ile beraber kabul edilmiş addolunur

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 199 - Hayvan alım satımında kefalet muumlddeti tahirren tayin edilmemiş olupta kefalet hayvanın bir vasfına muumlteallik değil ise mebide keşfedilen ayıptan bayiin mesuliyeti teslim vaki olduğu veya muumlşterinin kabızda temerruumlduuml tahakkuk ettiği guumlnden itibaren dokuz guumln iccedilinde bayie ihbar edilmekle beraber hayvanın ehli vukuf marifetiyle muayenesinin icrası yine bu muumlddet zarfında merciinden talep olunmasına muumltevakkıftır

Hakim ehli vukuf raporunu serbestccedile takdir eder

5 - BAYİİN HİLESİNE MUumlTERETTİP HUumlKUumlMLER

Madde 200 - Muumlşteriyi iğfal etmiş olan bayi ayıbın kendisine vaktinde ihbar edilmemiş olduğunu ileri suumlrerek mesuliyetten kurtulamaz

6 - BAŞKA MAHALDEN VAKİ OLAN BEYİ

Madde 201 - Başka bir mahalden goumlnderilen mebiin ayıplı olduğunu iddia eden muumlşteri bulunduğu yerde bayiin muumlmessili yok ise mebiin muhafazası iccedilin lazım gelen tedbirleri muvakkaten ittihaz etmekle muumlkelleftir Muumlşteri ayıplı olduğunu iddia ettiği mebii muhafaza iccedilin icabeden tedbirleri yapmaksızın bayie goumlnderemez

Muumlşteri vakit kaybetmeksizin mebiin halini usulen tasdik ettirmekle muumlkelleftir Aksi halde iddia olunan ayıbın mebi kendisine vasıl olduğunu zaman mevcut bulunduğunu ispat etmeğe mecbur olur

Mebiin az zamanda bozulmak korkusu varsa muumlşterinin onu bulduğu yerde mercii marifetiyle sattırmağa salahiyeti ve hatta bayiin menfaati boumlyle iktiza ediyorsa mecburiyeti vardır Muumlşteri her halde bayii muumlmkuumln olan suumlratle keyfiyetten haberdar etmekle muumlkellef ve etmediği takdirde zarar ve ziyan davasına maruzdur

7 - TEKEFFUumlLE MUumlSTENİT DAVA

A BEYrsquoİN FESHİ YAHUT SEMENİN TENZİLİ

Madde 202 - Bayiin tekeffuumlluuml altındaki mebiin ayıbı anlaşıldığı zaman muumlşteri muhayyerdir Dilerse mebii redde hazır olduğunu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

beyanla beyin fesh edilmesini dilerse mebii alıkoyup kıymetinin noksanı mukabilinde semenin tenzil olunmasını dava eder

Hakim muumlşterinin mebii ret davası uumlzerine hal icabı beyin feshini muhik goumlstermiyorsa semenin tenzili ile iktifa edebilir

Kıymetinin noksanı mebiin semenine muumlsavi ise muumlşteri ancak beyin feshini talep edebilir

B MEBİİN TEBDİLİ

Madde 203 - Mebi miktarı muayyen misli şeylerden ise muumlşteri dilerse fesih veya semenin tenzilinden hiccedil birini talep etmeyip mebiin ayıptan ari mislile değiştirilmesini dava edebilir

Mebi başka bir yerden goumlnderilmiyorsa bayiin de muumlşteriye derhal ayıptan ari mislini teslim ve muumlşterinin duumlccedilar olduğu zararı tamamen tazmin ederek aleyhine ikame edilecek davadan kurtulmağa salahiyeti vardır

C MEBİİN ZIYAI HALİNDE BEYrsquoİN FESHİ

Madde 204 - Mebiin ayıp sebebi ile yahut kazaen telef ve ziyaa veya hasara uğraması ayıptan dolayı feshi davaya mani olmaz Bu takdirde muumlşterinin red ile muumlkellef olduğu şey mebiden elinde kalandır

Mebi muumlşterinin taksiri yuumlzuumlnden telef olmuş yahut muumlşteri onu başkasına temlik veya şeklini tağyir etmiş ise ancak kıymet noksanına mukabil semenin tenzilini dava edebilir

8 - FESHİN HUumlKUumlMLERİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 205 - Beyi fesh edilince muumlşteri bayie mebi ile beraber ondan istihsal ettiği menfaatleri iade etmekle muumlkelleftir

Bayiin muumlşteriye almış olduğu semeni faiziyle beraber iade ettikten başka mebiin tamamen zaptı halinde olduğu gibi muhakeme masrafiyle muumlşterinin mebia vaki olan masrafları oumldemesi lazımdır Bayi bunlardan maada muumlşteriye ayıplı mal teslim etmesinden doğrudan doğruya tevelluumlt etmiş olan zararı da ayrıca tazmin etmeğe mecburdur

Bayi kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile muumlşterinin diğer her tuumlrluuml zararlarını tazmin etmeğe borccedilludur

B BİRDEN ZİYADE MALIN BEYrsquoİ HALİNDE FESİH

Madde 206 - Birden ziyade şey veya parccedila birlikte satılmış olupta bunlardan bazısı ayıplı ccedilıktığı halde fesih ancak ayıplı ccedilıkanlar hakkında dava olunabilir

Şu kadarki ayıplı kısmın diğerinden tefriki muumlşteriye veya bayie ehemmiyetli bir zarar husule gelmeksizin muumlmkuumln olmazsa feshin buumltuumln mebie teşmili zaruri olur

Mebiin aslı hakkında beyin feshi ayrı semen beyan edilerek satılmış olsa bile ferilerinede şamil olur amma feriler hakkındaki fesih mebiin aslına şamil olmaz

9 - MUumlRURU ZAMAN

Madde 207 - Bayi daha uzun muumlddet iccedilin kefalet etmemiş ise mebii ayıba karşı tekeffuumllden muumltevellit her tuumlrluuml dava mebideki ayıp daha sonra meydana ccedilıksa bile muumlşteriye teslim vukuundan itibaren bir sene geccedilmekle sakıt olur

Fakat muumlşterinin bayi tarafından aleyhine ikame edilen davaya karşı mebiin tesliminden itibaren bir sene geccedilmeksizin ihbar ettiği ayıptan dolayı defi hakkı sene geccedilmekle sakıt olmayıp devam eder

Bayi muumlşteriyi iğfal etmiş ise bu bir senelik muumlruru zamandan istifade edemez

C - MUumlŞTERİNİN BORCcedilLARI

ISEMENİN EDASI VE MEBİİN KABZI

Madde 208 - Muumlşteri beyi aktinde mukarrer olan surete tevfikan semeni eda ve kendisine mukarrer olan şartlar dairesinde arzedilen mebii kabz etmekle muumlkelleftir

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise kabzın derhal vukuu lazımdır

IISEMENİN TAYİNİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 209 - Muumlşteri kati sipariş yapmış fakat semeni tayin etmemiş ise beyi siparişin yapıldığı guumln ve mahalde cari fiat uumlzerinden aktedilmiş sayılır

Semen mebiin veznine goumlre hesap ediliyorsa darası tenzil olunur

Ticarette bazı emtianın semenin gayri safi vezin uumlzerinden yahut muayyen bir miktar veya yuumlzde şu kadar tenzil edilerek hesap edilmesi yolundaki hususi taamuller mahfuzdur

IIISEMENE İSTİHKAK VE SEMENİN FAİZİ

Madde 210 - Hilafına mukavele mevcut değil ise mebi muumlşterinin yedine girince bayi semene muumlstehak olur

Adet bu yolda ise yahut muumlşteri mebiden semene veya diğer tuumlrluuml hasılat istifa imkanını elde etmiş ise mebiin semeni muumlcerret vadeye nazaran muumlşteri tarafından vukua gelen temerruumlt uumlzerine muumlterettip huumlkuumlmlerden başka hatta hiccedil bir ihtar dahi yapılmaksızın faize tabidir

IVMUumlŞTERİNİN TEMERRUumlDUuml

1 - BAYİİN FESİH HAKKI

Madde 211 - Mebi ancak semenin tediyesinden sonra veya tediyesi akabinde teslim edilmek lazım gelen hallerde muumlşteri tediyeden temerruumlt ederse bayi hiccedil bir merasime muhtaccedil olmaksızın beyi feshedebilir

Fakat bu hakkını kullanmak istiyorsa keyfiyetten muumlşteriyi derhal haberdar etmekle muumlkelleftir

Mebi muumlşteriye teslim edilmiş ise bayi bu hakkı sarahaten muhafaza etmiş olmadıkccedila beyi feshedilip mebii istirdat edemez

2 - ZARAR VE ZİYAN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 212 - Ticari muamelelerde bayi mebiin semenini tediyeden temerruumlt eden muumlşteriden bu semenle mebii diğerine huumlsnuuml niyetle sattığı semen arasındaki farktan ibaret olan zarar ve ziyanı istiyebilir

Mebi borsada mukayyet olan veya cari fiyatı bulunan emtiadan ise bayi bunu diğerine satmağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile tediye iccedilin muayyen olan vade guumlnuumlnuumln fiyatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere muumlşteriden talebedebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ

A - AKDİN ŞEKLİ

Madde 213 - Gayrimenkul beyi muteber olmak iccedilin resmi senede raptedilmek şarttır Gayrimenkule dair beyi vadi ve beyi bilvefa ve istimlak mukavelesi resmi senede raptedilmedikccedile muteber değildir Mukaveleden muumltevellit şufa hakkı iccedilin tahriri şekil kafidir

B - ŞARTLA BEYİ VE MUumlLKİYETİN MUHAFAZASI

Madde 214 - Bir gayrimenkuluumln şartla beyi halinde şart tahakkuk etmedikccedile beyi tapu siciline kaydedilmez

Muumllkiyetin bayi uhdesinde mahfuziyetine dair olan şart dahi tescil olunmaz

C - TEKEFFUumlL

Madde 215 - Hilafına mukavele mevcut değil ise satılan gayrimenkul beyi senedinde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi noksanını muumlşteriye tazmin etmekle muumlkelleftir Satılan gayrimenkul resmi bir mesahaya muumlsteniden sicilde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi tahsisen taahhuumlt altına girmemiş ise tazmin ile muumlkellef değildir

Bir binanın ayıplı olmasından muumltevellit ve tekeffuumlle muumlstenit davalar muumllkiyetin devrinden beş sene geccedilmekle sakıt olur

D - MENFAAT VE MUHATARA

Madde 216 - Mebiin muumlşteri tarafından kabzedilmesi iccedilin mukavele ile bir muumlddet tayin edildiği halde onun nefi ve hasarının muumlşteriye intikal etmemesi asıldır

E - MENKUL BEYrsquoİ HAKKINDAKİ HUumlKUumlMLERE MUumlRACAAT

Madde 217 - Menkul beyine muumlteallik huumlkuumlmler kıyas tarikiyle gayrimenkul beyine de tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ

A - NUMUNE UumlZERİNE BEYİ

Madde 218 - Numune uumlzerine beyide numune kendisine tevdi edilen taraf yedindeki numunenin kendisine teslim edilen numune olduğunu ispata mecbur olmayıp numunenin şekli değişse bile bu tagayyuumlr muayenenin zaruri icabatından ise soumlz ile tasdik olunur diğer tarafın her halde hilafını ispata hakkı vardır

Numune muumlşterinin velev kusuru olmaksızın yedinde bozulmuş veya zıyaa uğramış ise bayi mebiin numuneye muvafakatini ispat ile muumlkellef tutulmayıp aksini iddia eden muumlşterinin ispat etmesi lazımgelir

B - TECRUumlBE VE MUAYENE ŞARTİYLE BEYİ

IMAHİYETİ

Madde 219 - Tecruumlbe veya muayene şartiyle beyide muumlşteri mebii kabul yahut reddetmekte serbesttir Mebi muumlşterinin yedine geccedilmiş olsa bile kabul edilinceye kadar bayiin muumllkuumlnde kalır

IIBAYİİN NEZDİNDE MUAYENE

Madde 220 - Muayene bayiin nezdinde icra edilmek icabedip te muumlşteri mebi mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde kabul etmediği halde bayi serbest olur

Boumlyle bir muumlddet tayin edilmemiş ise bayi muumlnasip bir muumlddet geccediltikten sonra mebii kabul veya reddetmesini muumlşteriye ihtar edebilir derhal cevap verilmezse serbest olur

IIIMUumlŞTERİ NEZDİNDE MUAYENE

Madde 221 - Mebi muayene edilmeksizin muumlşteriye teslim edildiği takdirde mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde ve boumlyle bir muumlddet tayin etmiş değil ise bayiin ihtarı akabinde muumlşteri beyi kabul etmediğini beyan veya bayie reddetmezse beyi tekemmuumll etmiş addolunur Muumlşterinin semeni ihtirazi kayıt beyan etmeksizin tamamen veya kısmen tesviye veya mebii tecruumlbe iccedilin zaruri olan suretten başka bir surette tasarruf edilmesiyle de beyi tamam olmuş olur

C - TAKSİTLE BEYİ

IBAYİİN MUHAYYERLİĞİ

Madde 222 - Menkul bir mal semeni taksitle tesviye edilmek şartiyle beyi ve teslim edilip te muumlşteri taksitlerden birini tediyeden temerruumlt ettiği halde bayi o taksitin tediyesini talep edebileceği gibi kendisi iccedilin bu hakkı muhafaza etmiş ise mebiin muumllkiyetini iddia veya beyi feshedebilir

IIBAYİİN DİĞER HAKLARI

Madde 223 - Mebiin muumllkiyetini iddia eden bayi hakkında muumllkiyeti muhafaza şartına muumlteallik olan huumlkuumlmler tatbik olunur

Bayi beyi feshettiği halde bayi ve muumlşterinin her biri diğerinden aldığı şeyi iade ile muumlkelleftir Bayi her halde muumlnasip bir icar bedeli talep edebileceği gibi mebi bozulmuş ise tazminat dahi istiyebilir

Muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır

IIIMUACCELİYET ŞARTLARI

Madde 224 - Taksitlerden birinin tediye edilmemesi halinde semenin mecmuunun muacceliyet kesbetmesi şart edilmiş ise bayiin bu şarttan istifade edebilmesi muumlşterinin iki muumltevali taksiti vermekten temerruumlt etmesine ve bu iki taksit mecmuunun semenin en aşağı onda birini teşkil eylemesine muumltevakkıftır

D - MUumlZAYEDE

IBEYrsquoİN İNİKADI

Madde 225 - Cebri muumlzayedelerde beyi muumlzayede memurunun ihalesiyle muumlnakit olur

Herkesin iştirak edebildiği ihtiyari ve aleni muumlzayedelerde beyi bayiin ihalesiyle muumlnakit olur Bayi buna muhalif bir arzu beyan etmemiş ise muumlzayedeyi idare eden kimsenin muumlzayede edilen malı en ccedilok verene ihale etmeğe hakkı vardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIMUumlZAYEDENİN BUTLANI

Madde 226 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir tertibatla muumlzayedeye fesat karıştırılmış ise her alakadar tarafından on guumln zarfında itiraz edilebilir Bu itiraz cebri muumlzayedelerde icra ve iflas muamelelerine nezaret eden makamlara ve diğer hallerde mahkemeye arz olunur

IIIMUumlZAYEDEYE İŞTİRAK EDENİN NE ZAMAN MUumlLZEM OLACAĞI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 227 - Muumlzayedeye iştirak eden kimse beyi iccedilin muayyen olan şartlar dairesinde teklifiyle muumllzem olur Hilafına bir şart mevcut değil ise pey suumlrenin muumllzemiyeti kendisinden fazla veren zuhur etmesiyle yahut teklifinin muumlzayede hitamında mutat olan nidalar akibinde kabul olunmıyarak ihalenin icra edilmemesiyle zail olur

2 - GAYRİMENKUL MUumlZAYEDESİ

Madde 228 - Gayrimenkul muumlzayedesinde ihalenin veya ihalenin reddinin muumlzayede akebinde vukuu lazımdır Pey suumlren kimsenin muumlzayededen sonra muumllzemiyetinin imtidadını mutazammın şart batıldır Şu kadarki bu huumlkuumlm cebri muumlzayedeler ile ihalenin resmi bir merci tarafından tasdika muhtaccedil olduğu hallerde tatbik olunmaz

IVTEDİYENİN PEŞİN OLMASI LUumlZUMU

Madde 229 - Hilafı beyide şart edilmemiş ise ihale bedelinin peşin tediyesi lazımdır İhale bedeli peşin veya beyi şartlarına tevfikan tesviye edilmezse bayi beyi derhal feshedebilir

VTEKEFFUumlL

Madde 230 - Muumlzayede şartnamesinde sarih bir taahuumlduumln bulunması veya muumlzayedeye iştirak edenlere karşı bir hile yapılmış olması halleri muumlstesna olmak uumlzere cebri muumlzayedelerde tekeffuumlle mahal yoktur

Muumlzayede ile mal alan kimse o mala tapu siciline ve beyi şartlarına ve kanuna nazaran muayyen olan hali ve hakları ve muumlkellefiyetleri ile malik olur

İhtiyari ve aleni muumlzayedelerde bayi adi beyide olduğu gibi mebii tekeffuumll ile muumlkelleftir Şu kadarki hilesinden muumltevellit olandan maada tekeffuumlllerde usuluuml dairesinde ilan edilen beyi şartları zımnında tahalluumls edebilir

VIMUumlLKİYETİN İNTİKALİ

Madde 231 - Muumlzayede ile menkul bir mal alan kimse onun muumllkiyetini ihale anında iktisabeder Muumlzayededen alınan gayrimenkuluumln muumllkiyeti ancak tapu siciline kaydedilmekle muumlşteriye intikal eder Muumlzayede memuru ihalesi beyi zabıtnamesinde goumlsterilen gayrimenkuluumln muumlşteri namına tescil edilmesini derhal tapu memuruna tebliğ eder

Cebri muumlzayedelerin cereyanı sırasındaki ihalelere muumlteallik huumlkuumlmler bakidir

BEŞİNCİ FASIL TRAMPA

A - TRAMPA BEYİ HUumlKUumlMLERİNE TABİDİR

Madde 232 - Beyi huumlkuumlmleri trampada da tatbik olunur Şoumlyleki trampa edenlerden her biri itasını taahhuumlt ettiği şeye nazaran bayi ve kendisine verilmesi taahhuumlt olunan şeye goumlre muumlşteri huumlkmuumlnde tutulur

B TEKEFFUumlL

Madde 233 - Trampa suretiyle aldığı şey yedinden zaptolunan yahut onu ayıbından dolayı reddeden taraf muhayyerdir dilerse zarar ve ziyanı diğer tarafa tanzim ettirir dilerse vermiş olduğu şeyi istirdat eder

YEDİNCİ BAP HİBE

A - MEVZUU

Madde 234 - Hibe hayatta olan kimseler arasında bir tasarruftur ki onunla bir kimse mukabilinde bir ıvaz taahhuumlt edilmeksizin malının tamamını veya bir kısmını diğer bir kimseye temlik eder

Henuumlz iktisap edilmemiş olan bir haktan feragat yahut bir mirası reddetmek hibe değildir Ahlaki bir vazifenin ifası da hibe sayılmaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

B - HİBEYE EHLİYET

IVAHİP HAKKINDA

Madde 235 - Karı koca malının idaresi usuluumlnden yahut mirasccedilılık hakından neşet eden tahditler mahfuz kalmak uumlzere medenihaklarını kullanmak salahiyetine sahip olan herkes hibe yapabilir Tasarrufa ehil olmayanın malı ancak kanuni muumlmessillerinin mesuliyetleri kaydiyle ve vesayet hakkındaki huumlkuumlmlere riayetle hibe olunabilir

Bir hibeyi takip eden sene iccedilinde başlayan bir muhakeme neticesinde vahibin israfından dolayı hacrine huumlkuumlm olunursa o hibe Sulh Mahkemesince iptal olunabilir

IIHİBEYİ KABUL EDEN HAKKINDA

Madde 236 - Medeni haklarını kullanmak salahiyetinden mahrum olan kimse temyiz kudretine malik ise hibeyi kabul ve bu sebeple mal iktisap edebilir

Fakat o kimsenin kanuni muumlmessili kendisini hibeyi kabulden meni veya hibe olunan şeyin iadesini emrederse hibe keenlemyekuumln veya merdut olur

C - ŞEKLİ

IELDEN HİBE

Madde 237 - Elden hibe vahibin bir şeyi mevhubuumlnlehe teslim etmesiyle vuumlcut bulur

Gayrimenkuluumln veya gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakların hibesi ancak tapu siciline kaydedilmekle tamam olur

Bu tescil ancak muteber bir hibe taahhuumlduumlne istinaden yapılabilir

IIHİBE VADİ

Madde 238 - Hibe taahuumlduumlnuumln muteber olması tahriri olmasına muumltevakkıftır

Bir gayrimenkuluumln yahut gayrimenkul uumlzerindeki ayni bir hakkın hibesi taahhuumlduuml ancak resmi senetle yapılmış ise muteber olur

Hibe taahhuumlduuml tenfiz edilince elden yapılmış hibe gibi olur

IIIKABULUumlN NETİCELERİ

Madde 239 - Bir kimse diğerine hibe ettiği malı diğer mallardan bilfiil tefrik etmiş olsa bile mevhubuumlnlehin kabuluumlne kadar hibesinden ruumlcu edebilir

D - ŞARTLARI VE MUumlKELLEFİYETLERİ

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 240 - Hibe şartla yahut muumlkellefiyetle takyit olunabilir Tenfizi vahibin oumlluumlmuumlne bağlı hibede vasiyet huumlkmuuml cereyan eder

IIŞARTIN İCRASI

Madde 241 - Vahip mukavele mucibince mevhubuumlnleh tarafından kabul edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talep edebilir

Ammenin menfaati iccedilin mevhubunlehe tahmil edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talebetmek salahiyeti vahibin vefatından sonra ait olduğu mercie intikal eder

Hibe edilen şeyin kıymeti masrafını korumaz ve masraf fazlası kendisine tesviye edilmezse mevhubunlehin muumlkellefiyeti icradan imtina etmeğe hakkı vardır

IIIRUumlCU ŞARTLARI

Madde 242 - Vahip mevhubunlehin kendisinden evvel vefatı halinde hibe edilen şeyin muumllkuumlne ruumlcu etmesini şart edebilir

Hibe edilen gayrimenkule veya bir gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakka taalluk eden ruumlcu şartı tapu siciline şerh verilebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

E - VAHİBİN MESULİYETİ

Madde 243 - Vahip hileden veya ağır dikkatsizlikten maada hallerde hibeden neşet eden zarardan mevhubunlehe karşı mesul olmayıp ancak hibe edilen şeyin veya alacağın tekeffuumlluumlnuuml vadetmiş ise bununla muumlkelleftir

F - İPTAL

IHİBE EDİLEN MALLARIN İSTİRDADI

Madde 244 - Vahip aşağıdaki hallerden biri vukuunda elden yaptığı hibeden veya tenfiz ettiği taahhuumlduumlnden ruumlcu ve mevhubunlehin elinde halen ne kalmış ise onun iadesini dava edebilir

1 - Mevhubunleh vahibe yahut yakınlarından birine karşı ağır bir cuumlrum irtikap ederse

2 - Mevhubunleh vahide veya ailesi iccedilin kanunen muumlkellef olduğu vazifelere karşı ehemmiyetli bir suretle riayetsizlikte bulunmuş ise

3 - Mevhubunleh hibeyi takyit eden muumlkellefiyeti haklı bir sebep olmaksızın icra etmezse

IIHİBE TAAHHUumlDUumlNDEN RUumlCU VE İPTAL

Madde 245 - Hibeyi taahhuumlt eden kimse aşağıdaki hallerde taahhuumlduumlnden ruumlcu ve tenfizinden imtina edebilir

1 - Elden hibe edilen bir malın istirdadını talebe salahiyet veren sebeplerden biri varsa

2 - Hibeyi taahhuumlt ettikten sonra tenfizi muumlteahhit iccedilin fevkalade kuumllfetli olacak derecede mali vaziyeti değişmiş ise

3 - Hibeyi taahhuumltten sonra yeni veya hissolunacak derecede kuumllfetli aile vazifeleri tehadduumls etmiş ise

Hibeyi taahhuumlt eden kimse borcunu edadan aczi tevsik veya iflası ilan olunur ise hibe taahhuumlduuml iptal olunur

IIIMUumlRURU ZAMAN VE DAVA HAKKININ MİRASCcedilILARA İNTİKALİ

Madde 246 - Vahibin ruumlcu sebebine vakıf olduğu guumlnden itibaren bir sene iccedilinde hibeden ruumlcu etmeğe hakkı vardır

Vahip sene geccedilmeden vefat ederse dava hakkı mirasccedilılarına intikal eder ve mirasccedilılar senenin hitamına kadar ruumlcu davası ikame edebilirler

Mevhubunleh haksız olarak tasavvur ve tasmim ile vahibi oumllduumlruumlr veya ruumlcu hakkını kullanmaktan menederse mirasccedilılar hibenin feshini dava edebilirler

IVVAHİBİN VEFATI

Madde 247 - Hilafına huumlkuumlm mevcut değil ise muayyen zamanlarda bir şey verilmesini tazammun eden hibenin huumlkmuuml vahibin vefatiyle nihayet bulur

SEKİZİNCİ BAP İCAR

BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR

A - TARİFİ

Madde 248 - Adi icar bir akittirki mucir onunla muumlstecire uumlcret mukabilinde bir şeyin kullanılmasını terk etmeği iltizam eder

B - MUCİRİN VAZİFELERİ

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANILMAĞA SALİH BİR HALDE

Madde 249 - Mucir mecuru akitten maksut olan kullanmağa salih bir halde muumlstecire teslim etmek ve icar muumlddeti zarfında buhalde bulundurmak ile muumlkelleftir

Mecur akitten maksut olan kullanmak muumlmkuumln olmıyacak yahut intifa ehemmiyetli suretle azalacak bir halde teslim olunursa muumlstecir akdi feshe yahut uumlcretten muumlnasip bir miktarın tenzilini istemeğe salahiyettardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer ayıp muumlstecirin yahut kendisiyle birlikte yaşayan kimselerin yahut işccedililerin sıhhati iccedilin ciddi bir tehlike teşkil etmekte ise mucir bu tehlikeye akdi yaparken vakıf olmuş veya fesih hakkından feragat etmiş olsa bile yine icarı feshedebilir

2 - BİLAHARA AKDE MUHALİF HAL HUDUSUuml

Madde 250 - Mecur icare muumlddeti zarfında muumlstecirin bir kusuru olmaksızın akitten maksut olan kullanılmak muumlmkuumln olmıyacak veya ehemmiyetli surette azalacak bir hale duumlştuumlğuuml takdirde muumlstecir uumlcretten muumltenasip bir miktarın tenzilini talep edebileceği gibi ayıp muumlnasip bir muumlddet zarfında bertaraf edilmezse akdi dahi feshedebilir

Mucir kendisinin bir kusuru olmadığını ispat edemez ise tazminat ile muumlkellef olur

3 - AYIP HALİNDE MUAMELE

Madde 251 - Mecur icare muumlddeti zarfında zaruri tamirata muhtaccedil olduğu takdirde muumlstecir hakkına halel gelmemek şartiyle bu tamiratın icrasına muumlsaade etmeğe mecburdur

İntifa başladığı zaman mevcut yahut intifa esnasında hadis olupta kuumllfeti kendine ait olmayan ve mucire yapılan ihbar uumlzerine muumlnasip bir mehil zarfında bertaraf edilmiyen ufak tefek ayıpları muumlstecir mucir hesabına izale edebilir

4 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 252 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan muumlcbir bir sebebten dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde mucir sarfıyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSIN İDDASINA KARŞI MESULİYET

1 - TEMİNAT

Madde 253 - Uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde muumlstecirin haklariyle telifi kabil olmayacak bir iddiade bulunduğu takdirde mucir muumlstecirin ihbarı uumlzerine muhasamayı deruhte ve muumlstecirin akit mucibince mecurdan intifaına halel gelmiş ise tazminat itasiyle muumlkellef olur

2 - BEYİ İLE İCARIN İNFİSAHI

Madde 254 - İcarın akdinden sonra mecur mucir tarafından ahara temlik yahut icraen takibat veya iflas tariki ile kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şarti ile icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini isteyebilir

Bununla beraber icar edilen şey bir gayrimenkul olduğu takdirde akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila kanunen ihbar caiz olan miada kadar uumlccediluumlncuuml şahıs icara riayet etmekle muumlkellef tutulur ve feshi ihbar etmediği takdirde akdi kabul etmiş addolunur

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

3 - TAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 255 - Bir gayrimenkuluumln icarında akdin tapu siciline şerh verilmesini iki taraf mukavele edebilirler

Bu şerh sonraki maliklere muumlstecirin icar akdi dairesinde gayrimenkulden intifaına muumlsaade etmek mecburiyetini tahmil eder

C - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

Madde 256 - Muumlstecir mecuru kullanırken tam bir ihtimam dairesinde hareket ve apartman icarında bina dahilinde oturanlara karşı icabeden vazifeleri ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir vukubulan ihtara rağmen bu muumlkellefiyete daimi surette muhalefet eder yahut accedilıktan accedilığa fena kullanarak mecura daimi bir zarar iras eylerse mucir tazminat ile birlikte icar akdinin hemen feshini talep edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Mecurda icrası mucire ait tamirata luumlzum hasıl olduğu yahut uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde bir hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Aksi takdirde zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

Madde 257 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile muayyen olan zamanda tediyeye mecburdur

Boumlyle muayyen bir zaman bulunmadığı takdirde icar altı aylık yahut senelik ise her altı ayın muumlrurunda ve daha az bir muumlddet iccedilin ise beher ayın muumlrurundan sonra nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

D - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ VE TAMİRİ TAHAMMUumlL

Madde 258 - Mecurun muumlkellefiyeti ve vergileri mucire aittir

Mecurun alelade kullanılması iccedilin muktazi tathir ve ıslah masrafı muumlstecire ve tamir mucire aittir Bu hususta mahalli adete bakılır

E - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 259 - Muumlstecir mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle mecuru tamamen yahut kısmen ahara icar yahut icarı bir uumlccediluumlncuuml şahsa ferağ edebilir

İkinci muumlstecir birinci muumlstecire muumlsaade edilenden başka bir tarzda kullandığı takdirde birinci muumlstecir bundan dolayı mucire karşı mesul olur

Mucir ikinci muumlsteciri bu hususa riayet ettirmeğe selahiyettardır

F - HİTAM

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 260 - Muumlstecir icar muumlddetinin hitamından evvel muacceliyet kesp eden kiraları tediye etmemiş bulunursa mucir altı ay veya daha fazla muumlddetli icarlarda otuz guumlnluumlk ve daha az muumlddetli icarlarda altı guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden itibaren başlar Bu mehlin tenkisine yahut tediyeden teahhuumlr halinde akdin hemen feshedilebileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

IIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 261 - Muumlstecir iflas eder ve birikmiş ve işliyecek kiralar iccedilin muumlnasip bir muumlddet zarfında teminat da verilmezse mucir icarı feshe salahiyettardır

IIIFESHİN İHBARI

Madde 262 - İcar iccedilin ne sarih ne de zımmi bir muumlddet tayin edilmemiş olursa gerek muumlstecir gerek mucir ihbar suretiyle akdi feshedebilir

Akitte hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri aşağıdaki kaideler dairesinde feshi ihbar edebilir

1 - Mefruş olmayan apartmanlar yazıhane tezgah duumlkkan mağaza mahzen samanlık ahır ve bu gibi mahaller ancak mahalli adetince muayyen en yakın vakit iccedilin ve boumlyle bir adetin fıkdanı halinde altı aylık bir muumlddetin hitamı iccedilin ve her iki halde uumlccedil ay evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

2 - Mefruş apartmanlar yahut muumlstakil odalar yahut suumlknaya mahsus mefruşat ancak bir aylık muumlddetin hitamı iccedilin ve iki hafta evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

3 - Diğer menkul şeyler her istenilen zaman iccedilin ve uumlccedil guumln evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

IVSUumlKUT İLE TECDİT

Madde 263 - İcar muayyen bir muumlddetle akdedilip te bu muumlddetin hitamında mucirin malumatı ile ve muhalefeti olmaksızın mecurun kullanılmasına devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise akit gayri muayyen bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

VFESİH

1 - MUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI

Madde 264 - Muayyen bir muumlddetle aktedilen gayrimenkul icarında mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni mehillere riayet etmek şartiyle ve icar muumlddetinin hitamından evvel feshi ihbar edebilir

İcar bir sene veya daha uzun bir muumlddet iccedilin akdedilmiş ise mucir veya muumlstecire verilecek tazminat altı aylık bedeli icardan az olamaz

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

2 - MUumlSTECİRİN OumlLUumlMUuml

Madde 265 - Muumlstecirin vefatı halinde gerek mirasccedilıları gerek mucir bir sene veya daha uzun muumlddetli icarlarda kanuni mehillere riayet şartiyle en yakın vakit iccedilin tazminat vermeksizin akdin feshini ihbar edebilirler

VIMECURUN İADESİ

Madde 266 - Muumlstecir mecuru ne halde teselluumlm etmiş ise icarın hitamında o halde ve mahalli adete tevfikan geri vermekle muumlkelleftir

Muumlstecir akit mucibince etmiş olduğu intifa sebebiyle husule gelen eskilik yahut değişiklikten mesul değildir

Muumlstecirin mecuru iyi bir halde teselluumlm etmiş olduğu asıldır

G - MUCİRİN HAPİS HAKKI

IŞUumlMULUuml

Madde 267 - Bir gayrimenkuluumln muciri nihayet geccedilmiş bir senelik ve cereyan etmekte olan altı aylık kiranın temini iccedilin mecurun tefrişatına ve tezyinatına ve ondan intifaı temine mahsus olup mecur dahilinde bulunan menkul eşya uumlzerinde hapis hakkını haizdir

Mucirin hapis hakkı ikinci muumlstecirin birinci muumlstecire karşı borcu olan miktar nispetinde ikinci muumlstecir tarafından mecur dahiline getirilen eşyaya da şamildir

Muumlstecirin dayinleri tarafından haczedilmesi caiz olmayan eşya uumlzerinde mucirin hapis hakkı yoktur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA AİT EŞYADA

Madde 268 - Muumlstecire ait olmadığını mucirin bildiği veya bilmesi iktiza ettiği eşya ile ccedilalınmış veya zayi olmuş yahut başka suretle zilyedin elinden zaptolunmuş şeyler uumlzerindeki uumlccediluumlncuuml şahsın hakları mucirin hapis hakkına karşı dahi mahfuzdur

Mucir muumlstecir tarafından getirilen eşyanın ona ait olmadığını icarin devamı esnasında oumlğrenip te en yakın vakit iccedilin akdin feshini ihbar etmez ise bu şeyler uumlzerindeki hapis hakkı sakıt olur

IIINASIL DERMEYAN EDİLECEĞİ

Madde 269 - Muumlstecir mecurdan ccedilıkmak yahut mecur dahilinde bulunan şeyleri alıp goumltuumlrmek teşebbuumlsuumlnde bulunduğu takdirde mucir hapis hakkına istinaden kiraların teminine muktazi miktarda eşyayı Sulh Hakimi marifetiyle hapsedebilir

Bu eşya gizlice yahut cebir ile nakledildikleri surette goumltuumlruumllduumlkleri tarihten itibaren on guumln iccedilinde polis kuvveti ile yeniden mecure iade olunabilirler

İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI

A - TARİFİ

Madde 270 - Hasılat icarı bir akittirki onunla mucir muumlstecire uumlcret mukabilinde hasılat veren bir malın veya hakkın kullanılmasını ve semerelerinin iktitafını terk etmeği iltizam eder

Kira ya nakit yahut devşirilecek semere veya hasılatın bir hissesi olabilir ikinci surete iştirakli icar denir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İştirakli icarda mucirin semereler uumlzerindeki hakkı noktasından mahalli adete riayet olunur

B - DEFTER TESBİTİ

Madde 271 - İcarda alat hayvan yahut zahirede dahil ise iki taraftan her biri diğerine bu eşyanın tamam ve imzalı bir defterini vermek ve bunların kıymetlerini muumlştereken takdir ve tesbit etmekle muumlkelleftir

C - MUCİRİN BORCcedilLARI

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANMAĞA SALİH HALDE TESLİM

Madde 272 - Mucir birlikte icar edilmiş menkul şeyler varsa bunlar dahi dahil olduğu halde mecuru akitten maksut olan kullanmağa ve işletmeğe salih bir halde muumlstecire teslim ile muumlkelleftir

Bu borcun ifa edilmemesi halinde adi icar hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

2 - ESASLI TAMİRAT

Madde 273 - Mucir icar muumlddeti zarfında icrasına zaruret hasıl olan esaslı tamiratı muumlstecir tarafından ihbar edilir edilmez masrafı kendisine ait olmak uumlzere yapmağa mecburdur

3 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 274 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan bir arızadan dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde sarfiyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde her iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARIN İDDİALARINA KARŞI TEMİNAT

Madde 275 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından hak iddiası halinde mucirin muumlkellefiyeti hakkında adi icara muumltedair huumlkuumlmler tatbik olunur

IIIMECURUN BAŞKASINA TEMLİKİ

Madde 276 - Mecur icarın akdinden sonra mucir tarafından başkasına temlik yahut icraen takip veya iflas tarikiyle kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şartiyle icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini istiyebilir

Bununla beraber akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila uumlccediluumlncuuml şahıs feshi ihbar halinde kanunen muktazi altı aylık mehle riayet mecburiyetindedir ihbar etmediği surette akdi kabul etmiş sayılır

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

IVTAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 277 - Bir gayrimenkul hasılat icarı adi icardaki esaslara goumlre aynı huumlkuumlmleri haiz olmak uumlzere tapu siciline şerh verilebilir

D - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

1 - İŞLETME

Madde 278 - Muumlstecir mecuru tahsis olunduğu dairede iyi bir surette işletmeğe bilhassa hasilata kabiliyetli bir halde bulundurmağa mecburdur

Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın icar muumlddetinin hitamından sonra mecur uumlzerinde tesirleri goumlruumllebilecek surette

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

işletmenin tarzını tebdil edemez

2 - İYİ BİR HALDE MUHAFAZA

Madde 279 - Muumlstecir mecurun iyi bir halde muhafazası iccedilin lazım gelen tekayyuumlduuml ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir ufak tefek termimatı zirai mecurlarda bilhassa yol geccedilit hendek set ccedilit ccedilatı su yolları ve sairenin muhafazasını mahalli adete goumlre deruhte etmek ve bundan başka eskilikten yahut kullanmaktan dolayı telef olan ehemmiyetsiz kıymetteki alat ve edavatın yerine başkalarını koymakla muumlkelleftir

3 - İHBAR MUumlKELLEFİYETİ

Madde 280 - Esaslı tamirata zaruret hasıl olduğu yahut bir uumlccediluumlncuuml şahıs mecur uumlzerinde hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Etmezse zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 281 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile taayyuumln eden zamanda tediye ile muumlkelleftir

Boumlyle bir zaman taayyuumln etmemiş ise kira beher senenin muumlrurundan sonra ve nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

Mucir işlemiş ve işleyecek olan bir kira iccedilin adi icarda olduğu gibi hapis hakkına maliktir

2 - FELAKETLİ VAKALARDA TENZİL

Madde 282 - Fevkalade felaket hallerinde yahut tabii hadiselerden dolayı bir zirai gayrimenkuluumln her vakitki hasılatı ehemmiyetli surette azalırsa muumlstecir kiradan muumltenasip bir miktarının indirilmesini isteyebilir

Evvelce bu haktan feragat edilmiş olması ancak kiranın tesbiti sırasında bu gibi vakaların ihtimali nazara alınmış yahut husule gelen zarar bir sigorta ile telafi edilmiş ise muteber olur

E - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ TAHAMMUumlL

Madde 283 - Mecurun muumlkellefiyet ve vergileri mucire aittir

F - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 284 - Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın mecuru başkasına icar edemez

Bununla beraber muumlstecir mecurda dahil olan bazı mahalleri mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle icara verebilir

Boumlyle bir icara ve mucir tarafından muumlsaade edilen ikinci icara alelade ikinci icara muumltedair kaideler kıyasen tatbik olunur

G - HİTAMI

IFESİH HAKKI

Madde 285 - Muumlddet hakkında akit veya mahalli adet ile hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri en aşağı altı aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle akdi feshetmek salahiyetini haizdir

Hilafına bir mukavele yok ise zirai gayrimenkullerde mahalli adetccedile cari ilk veya son bahar mevsimleri iccedilin diğer buumltuumln icarlarda her hangi bir zaman iccedilin feshin ihbarı caizdir

IIMUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI FESİH

Madde 286 - İcar birden ziyade seneler iccedilin akdedilmiş ise mucir akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni muumlddetlere riayet etmek şartiyle akdi hitamından evvel feshedebilir

Bu takdirde mucire veya muumlstecire verilecek tazminat bir senelik kiradan aşağı olamaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

IIISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 287 - İcar muayyen bir muumlddet iccedilin akdolunupta bu muumlddetin hitamında mucirin malumatiyle ve muhalefeti olmaksızın mecurun istimaline devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise bir senelik bir muumlddetin hitamından altı ay evvel ihbar suretiyle fesholununcaya kadar seneden seneye akit tecdit edilmiş sayılır

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 288 - Muumlstecir kirayı vadesi hululuumlnde tediye etmezse mucir altmış guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden başlar

Bu mehlin tenkisine yahut kiranın tediye edilmemesi halinde akdin hemen feshedileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

V MUCİRİN FESİH HAKKI

Madde 289 - Muumlstecir mecurun işletilmesine ve muhafazasına muumlteallik borccedillarına ehemmiyetli bir tarzda muhalefet eder ve mucirin ihtarına rağmen ve tayin ettiği muumlnasip bir mehil zarfında borccedillarını ifa etmezse mucir başka bir muameleye hacet kalmaksızın akdi feshedebilir

VIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 290 - Muumlstecirin iflası halinde icare iflasın accedilılmasiyle beraber nihayet bulur

Şu kadarki işlemekte olan kira ve defterin ihtiva ettiği eşya iccedilin kafi teminat verildiği takdirde mucir icar senesinin hitamına kadar akdi idame ile muumlkelleftir

VIIMUumlSTECİRİN VEFATI

Madde 291 - Muumlstecir vefat ederse gerek mirasccedilıları gerek mucir altı aylık kanuni mehillere riayet şartiyle icarın feshini ihbar edebilirler

H - İCARIN HİTAMINDA MECURUN İADESİ

IİADE BORCU

Madde 292 - İcarın hitamında muumlstecir mecuru defterdeki buumltuumln eşya ile beraber bulundukları hal uumlzere iadeye mecburdur

İyi işletildiği surette ictinabı muumlmkuumln olan kıymet noksanları iccedilin muumlstecir tazminat itası ile muumlkelleftir

Muumlstecir mecur hakkındaki mecburi ihtimamı neticesi olan ıslahat iccedilin hiccedil bir tazminat talep edemez

IIDEFTERDEKİ EŞYANIN KIYMETİNİN TAKDİRİ

Madde 293 - Mecur teslim edilirken defterdeki eşyanın kıymetleri takdir edilmiş ise muumlstecir icarın hitamında bunları aynı nevi ve kıymette olarak iade yahut kıymet noksanlarını tazmin ile muumlkelleftir

Muumlstecir noksan eşyanın mucirin kusuriyle yahut muumlcbir bir kuvvetin tesiriyle telef olduğunu ispat ederse tazmin borcu sakıt olur

Muumlstecir kendi masraflarından ve sayinden husule gelen ziyade kıymet iccedilin tazminat talep edebilir

IIIİCARIN HİTAMINDA SEMERELER VE ZİRAAT MASRAFLARI

Madde 294 - Zirai bir gayrimenkuluumln muumlsteciri akdin feshi zamanında henuumlz devşirilmemiş semereler uumlzerinde bir hak iddia edemez

Şu kadarki muumlstecir ziraat masrafını hakimin tayin ettiği miktarda olarak mucire tazmin ettirebilir ve bu tazminat işlemekte olan kiralara mahsup edilir

IVSAMAN VE GUumlBRE GİBİ ŞEYLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 295 - Mecuru iade ve teslim eden muumlstecir muntazam bir işletmenin icap ettiği nispette son senenin samanlarını hayvan yataklıklarını kuru ot ve guumlbrelerini mecurda bırakmağa mucburdur

Muumlstecir aldığından fazla bırakıyorsa ziyadesi iccedilin tazminat istemeğe hakkı vardır ve aldığından az bırakıyorsa eksikleri tamamlamak yahut kıymet noksanını tazmin etmekle muumlkelleftir

I - HAYVAN İCARI

I AKDİN MEVZUU

Madde 296 - Zirai bir mal icariyle murtabıt olmayan mevaşi icarında hilafına bir akit veya mahalli adet yok ise icar muumlddeti zarfında mecur hayvanların buumltuumln hasılatı muumlstecire ait olur

Muumlstecir mecur hayvanları beslemeğe ve onlara iyi bakmağa mecbur ve mucire nakit veya hasılat hissesi olarak bir bedel tediye etmekle muumlkelleftir

IIMESULİYET

Madde 297 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise muumlstecir mecur hayvanlara arız olan bir zarardan bunun muhafazadaki tekayyuumlt ve ihtimama rağmen husule geldiğini ispat etmedikccedile mesulduumlr

Muumlstecir kendi kusuriyle sebebiyet vermediği fevkalade muhafaza masrafları iccedilin mucirden tazminat talep edebilir

Muumlstecir ehemmiyeti haiz kazaları ve hastalıkları muumlmkuumln olduğu kadar suumlratle mucire bildirmekle muumlkelleftir

IIIFESİH

Madde 298 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise gayri muayyen bir zaman iccedilin yapılan akdin feshini iki taraftan her biri diledikleri vakit ihbar edebilirler

Şu kadarki bu ihbar huumlsnuuml niyetle olmak ve muumlnasebetsiz bir zamanda yapılmamak lazımdır

DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ

BİRİNCİ FASIL ARİYET

A - TARİFİ

Madde 299 - Ariyet bir akittirki onunla ariyet veren bir şeyin bedava kullanılmasını ariyet alana bırakmak ve alan dahi o şeyin kullandıktan sonra geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IARİYET ALANIN BORCcedilLARI

Madde 300 - Ariyet alan ariyet şeyi ancak akitte tayin edilen ve akitte birşey tayin edilmemiş ise o şeyin mahiyetinden veya tahsis olunduğu maksattan anlaşılan şekilde kullanabilir

Ariyet alan ariyeti başkasına kullandıramaz

Bu kaideye muhalif hareket ettiği takdirde zuhura gelen kazadan dahi mesul olur

Meğerki bu kaideye riayet etmiş olsaydı bile yine bu kazanın vukua geleceğini ispat ede

IIMUHAFAZA MASRAFLARI

Madde 301 - Ariyet alan ariyet şeyin adi muhafaza masraflarını ve hususiyle ariyet hayvanın yiyecek masraflarını tahammuumll eder

Ariyet verenin menfaatine yapmağa mecbur olduğu fevkalade masraflar iccedilin ariyet alan ondan tazminat isteyebilir

IIIMUumlTESELSİL MESULİYET

Madde 302 - Birden ziyade kimseler bir şeyi birlikte ariyet alırlarsa muumlteselsilen mesul olurlar

C - HİTAMI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IMUAYYEN BİR KULLANMADA

Madde 303 - Muayyen bir muumlddet mukavele edilmemiş ise ariyet alanın ariyet şeyi akit mucibince kullanmasiyle yahut kullanabilecek kadar bir zaman geccedilmesiyle akit nihayet bulur

Ariyet şey alan tarafından mukavele hilafına kullanıldığı yahut bozulduğu yahut kullanmak iccedilin diğer bir şahsa verildiği yahut evvelden bilinemiyen bir halden dolayı ariyeti veren ona acele muhtaccedil bulunduğu takdirde daha evvel geri istenebilir

IIARİYETİN ZAMANI MUAYYEN OLMAYAN KULLANMADA

Madde 304 - Ariyet veren ariyet şeyi ne muumlddetini ne de niccedilin kullanılacağını tayin etmiyerek vermiş ise dilediği vakit geri istiyebilir

IIIARİYET ALANIN VEFATI

Madde 305 - Ariyet akdi ariyet alanın oumllmesiyle nihayet bulur

İKİNCİ FASIL KARZ

A - TARİFİ

Madde 306 - Karz bir akittir ki onunla oumlduumlnccedil veren bir miktar paranın yahut diğer bir misli şeyin muumllkiyetini oumlduumlnccedil alan kimseye nakil ve bu kimse dahi buna karşı miktar ve vasıfta muumlsavi aynı neviden şeyleri geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IFAİZ

1 - HANGİ MUAMELELERDE FAİZ LAZIM GELECEĞİ

Madde 307 - Karzda faiz şart kılınmamış ise adi muamelelerde faiz lazım gelmez

Ticaret muamelelerinde şart edilmemiş olsa dahi faiz verilmek lazımdır

2 - FAİZE MUumlTEALLİK KAİDELER

Madde 308 - Karzda faiz miktarı tayin edilmemiş ise asıl olan karzın alındığı zaman ve mekanda o nevi karzlarda adet olan faiz miktarıdır

Hilafına mukavele yok ise tayin edilen faiz senelik olarak tediye olunur

Faizin anaya zammedilerek birlikte tekrar faiz yuumlruumltuumllmesi evvelden mukavele edilmiş olsa bile batıldır (Son cuumlmle muumllga 29061956 - 676341 md)

IIKARZIN TESLİM VE TESELLUumlMUuml HAKKINDAKİ İDDİALARDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 309 - Oumlduumlnccedil alan kimsenin verilecek şeyin teslim edilmesine ve oumlduumlnccedil verenin dahi o şeyin teselluumlm edilmesine dair olan iddiaları diğer tarafın bu baptaki temerruumlduumlnden itibaren altı ay geccedilmekle muumlruru zamana uğrar

IIIOumlDUumlNCcedil ALAN KİMSENİN BORCU OumlDEMEKTEN ACZİ

Madde 310 - Oumlduumlnccedil alan kimse karzdan sonra borcunu edadan aciz haline girmiş bulunursa borccedil veren taahhuumlt ettiği şeyin tesliminden imtina edebilir

Oumlduumlnccedil alan kimse akitten evvel borcunu oumldemekten aciz halinde bulunup da oumlduumlnccedil veren akitten sonra bundan haberdar olmuş ise yine bu salahiyeti kullanabilir

C - NAKİT YERİNE VERİLEN ŞEYLER

Madde 311 - Oumlduumlnccedil alan kimseye taahhuumlt edilen nakit yerine kıymetli evrak yahut emtia verildiği takdirde borcun miktarı teslim zamanında ve mekanında bu evrak veya emtianın haiz oldukları borsa rayicinden ve cari fiyattan ibaret olur bunun hilafına mukavele batıldır

D - İADE ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 312 - Geriye verilmesi iccedilin ne bir muayyen vade ne ihbar muumlddeti ne de istenildiği zaman muacceliyet kesbedeceği mukavele edilmemiş olan bir borccedil ilk talepten itibaren altı hafta iccedilinde geri verilmek lazımdır

ONUNCU BAP HİZMET AKDİ

A - TARİFİ

Madde 313 - Hizmet akdi bir mukaveledir ki onunla işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zamanda hizmet goumlrmeği ve iş sahibi dahi ona bir uumlcret vermeği taahhuumlt eder

Uumlcret zaman itibariyle olmayıp yapılan işe goumlre verildiği takdirde dahi işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zaman iccedilin alınmış veya ccedilalışmış oldukccedila hizmet akdi yine mevcuttur buna parccedila uumlzerine hizmet veya goumltuumlruuml hizmet denir

Hizmet akdi hakkındaki huumlkuumlmler kıyasen ccedilıraklık akdine tatbik olunur

B - TEŞEKKUumlLUuml

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 314 - Hilafına bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila hizmet akdi hususi bir şekle tabi değildir

Ezcuumlmle hizmet muayyen bir zaman iccedilin kabul edilmiş olur ve işin iktizasına goumlre o hizmet ancak uumlcret mukabilinde yapılabilirse hizmet akdi inikad etmiş sayılır

IIMESAİ KAİDELERİ

Madde 315 - Sınai veya ticari bir teşebbuumlste iş sahibi tarafından mesai veya dahili bir intizam iccedilin muttarit bir kaide ittihaz edilmiş ise bunlar evvelce yazılmış ve işccediliye dahi bildirilmiş olmadıkccedila işccediliye bir borccedil tahmil etmez

IIIUMUMİ MUKAVELE

1 - NASIL YAPILACAĞI

Madde 316 - İş sahibi kimselerin veya cemiyetlerinin işccedililerle veya cemiyetleriyle yaptıkları mukavelede hizmete muumltaallik huumlkuumlmler vazolunabilir

Bu umumi mukavele tahriri olmadıkccedila muteber değildir

Alakadarlar bu mukavelenin muumlddetinde ittifak edemezlerse bir sene muumlrurundan sonra altı aylık muumlddet iccedilin yapılacak bir ihbarile her zaman mukaveleyi feshedebilirler

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 317 - Umumi bir mukavele ile bağlı bulunan iş sahipleriyle işccedililer arasında yapılacak hususi hizmet akitlerinin umumi mukaveleye muhalif huumlkuumlmleri batıldır

Bu batıl huumlkuumlmlerin yerine umumi mukavele huumlkuumlmleri kaim olur

VICcedilIRAKLIK MUKAVELESİ

Madde 318 - Kuumlccediluumlkler veya mahcurlar ile yapılan ccedilıraklık mukaveleleri tahriri yapılmış ve usta ve velayeti haiz kimse yahut sulh hakiminin muvafakatiyle vasi tarafından imza edilmiş olmadıkccedila muteber değildir

Mukavele yapılacak işin ve ccedilıraklığın nevi ve muumlddetine ve guumlnde ccedilalışılacak saatlere ve iaşe yahut diğer yapılacak ve verilecek şeylere ve kezalik tecruumlbe zamanına dair muktazi şartları ihtiva etmek lazımdır

Bu şartlara riayet olunup olunmadığı salahiyettar daire tarafından murakabe edilir

C - HUumlKMUuml

IŞARTLARI

Madde 319 - Hizmet mukavelesinin şartları kanuna ahlaka (adaba) mugayir olmamak uumlzere istenildiği gibi tayin olunabilir

IIİŞCcedilİNİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BİZZAT İFA

Madde 320 - Hilafı mukaveleden veya hal icabından anlaşılmadıkccedila işccedili taahhuumlt ettiği şeyi kendisi yapmağa mecbur olup başkasına devredemez

İş sahibinin dahi hakkını başkasına devredebilmesi aynı kayıtlara tabidir

2 - İHTİMAM MECBURİYETİ

Madde 321 - İşccedili taahhuumlt ettiği şeyi ihtimam ile ifaya mecburdur

Kasıt veya ihmal ve dikkatsizlik ile iş sahibine iras ettiği zarardan mesulduumlr İşccediliye terettuumlp eden ihtimamın derecesi akde goumlre tayin olunur ve işccedilinin o iş iccedilin muktazi olup iş sahibinin maluumlmu olan veya olması icabeden maluumlmatı derecesi ve mesleki vukufu kezalik istidat ve evsafı goumlzetebilir

3 - PARCcedilA VEYA GOumlTUumlRUuml İŞTE MESULİYET

Madde 322 - İşccedili parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml ccedilalışıp da iş sahibinin nezareti altında bulunmaz ise işlenen madde ve işin akit mucibince icrası noktasından mesuliyeti hakkında istisna akdine dair huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

IIIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRET

A MİKTARI

Madde 323 - (Değişik fıkra 17042008-5754 SK82mad) İş sahibi mukavele edilen yahut adet olan yahut kendisinin bağlı bulunduğu umumi mukavelede tespit olunan uumlcreti tediye ile muumlkelleftir Ccedilalıştırılan işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaktan o ay iccedilinde oumldenenlerin oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesi hususunda tabi olduğu vergi muumlkellefiyeti tuumlruuml işletme buumlyuumlkluumlğuuml ccedilalıştırdığı işccedili sayısı işyerinin bulunduğu il ve benzeri gibi unsurları dikkate alarak iş sahiplerini zorunlu tutmaya banka hesabına yatırılacak uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakın bruumlt ya da kanuni kesintiler duumlşuumllduumlkten sonra kalan net miktar uumlzerinden olup olmayacağını belirlemeye Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı Maliye Bakanlığı ve Hazine Muumlsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı muumlştereken yetkilidir Ccedilalıştırdığı işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları vasıtasıyla oumldeme zorunluluğuna tabi tutulan iş sahipleri işccedililerinin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları dışında oumldeyemezler

(Ek fıkra 17042008-5754 SK82mad) İşccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaklarının oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesine ilişkin diğer usucircl ve esaslar anılan bakanlıklarca muumlştereken ccedilıkarılacak youmlnetmelikle duumlzenlenir

Uumlcretle birlikte kardan bir hisse verilmesi mukavele edilmiş ise iş sahibi işccediliye yahut onun yerine iki tarafın veya hakimin tayin ettiği bigaraz kimseye kar ve zarar hakkında muktazi malumatı vermeğe ve luumlzumu olan hesap defterlerinin muayenesine muumlsaade etmeğe mecburdur

B İŞ VERİLMESİNİ İSTEMEK HAKKI

Madde 324 - İş iccedilin muayyen olan zamanda parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml olarak muumlnhasıran bir iş sahibine ccedilalışmakta olan işccedili akit muumlddetinde her guumln iccedilin kendisine kafi miktarda iş verilmesini istemek hakkını haizdir

Bu takdirde parccedila yahut goumltuumlruuml iş bulunmazsa iş saat hesabiyle veya guumlndelikle verilebilir bu da bulunmazsa iş sahibi bu bapta kendisine bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile vukua gelen zararı tazmine mecbur olur

C İŞ SAHİBİNİN TEMERRUumlDUuml

Madde 325 - İş sahibi işi kabulde temerruumlt ederse işccedili taahhuumlt ettiği işi yapmağa mecbur olmaksızın mukaveledeki uumlcreti istiyebilir

Şu kadar ki işi yapmadığından dolayı tasarruf ettiği yahut diğer bir iş ile kazandığı ve kazanmaktan kasten feragat eylediği şeyi mahsup ettirmeğe mecburdur

D TEDİYE GUumlNUuml

Madde 326 - Mukavele yahut adet ile daha kısa mehiller tayin edilmemiş ise uumlcret aşağıdaki dairede verilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - Amele ve iş sahibi ile birlikte yaşamıyan hizmetccedililere haftada bir

2 - İdarehane memurlarına ve muumlstahdemlerine ve iş sahibi ile birlikte yaşıyan hizmetccedililere her ay

Hizmet akdinin hitamiyle uumlcret herhalde muacceliyet kesbeder

H AVANS

Madde 327 - İş sahibi işccedilinin zarureti dolayisiyle ihtiyacı bulunan ve tediyesi kendisi iccedilin zarar ve muumlzayakayı mucip olmıyan avansları yapılan iş nispetinde işccediliye vermekle muumlkelleftir

V İŞ İFA EDİLEMEDİĞİ HALDE UumlCRET

Madde 328 - Uzun muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdinde işccedili hastalıktan ve askerlikten veya bu gibi sebeplerden dolayı kusuru olmaksızın nispeten kısa bir muumlddet iccedilin işi ifa edemediği takdirde o muumlddet iccedilin uumlcret istemeğe hakkı vardır

Z FAZLA İŞ İCcedilİN UumlCRET

Madde 329 - Akit ile tayin edilen yahut adet mucibince icabeden iş miktarından ziyade bir işin ifasına zaruret hasıl olupta işccedili bunu yapmağa muktedir olur ve imtinaıda huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bulunursa cebrolunur

İşccedili bu ziyade iş iccedilin fazla bir uumlcrete muumlstahak olur ve bu mukavele edilen uumlcretle muumltenasip bir suretle hususi haller nazara alınmak şartiyle takdir edilir

2 - CcedilIRAĞIN TALİMİ

Madde 330 - Ccedilıraklık mukavelesinde usta ccedilırağa sanatı olanca dikkat ve itinasiyle oumlğretmeğe mecburdur

Usta ccedilırağın mecburi derslere devamına nezaret ve meslekine ait mekteplere ve kurslara gitmesi ve ccedilıraklık imtihanlarına iştirak eylemesi iccedilin luumlzumu olan zamanlarda muumlsaade etmekle muumlkelleftir

Ccedilırağa kaideten ne geceleri nede cuma guumlnleri iş verilmez

3 - ALAT VE MALZEME

Madde 331 - Hilafına mukavele veya adet yoksa iş sahibi ccedilalışması iccedilin işccediliye muktazi alat ve malzemeyi vermekle muumlkelleftir

İşccedili muumlkellef olmadığı halde bu işleri iş sahibinin rızasiyle tamamen veya kısmen tedarik ederse iş sahibi bunun iccedilin bir tazminat vermeye mecbur olur

4 - TEDBİRLER VE MESAİ MAHALLERİ

Madde 332 - İş sahibi akdin hususi halleri ve işin mahiyeti noktasından hakkaniyet dairesinde kendisinden istenilebileceği derecede ccedilalışmak dolayısıyle maruz kaldığı tehlikelere karşı icabeden tedbirleri ittihaza ve muumlnasip ve sıhhi ccedilalışma mahalleri ile işccedili birlikte ikamet etmekte ise sıhhi yatacak bir yer tedarikine mecburdur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) İş sahibinin yukarıki fıkra huumlkmuumlne aykırı hareketi neticesinde işccedilinin oumllmesi halinde onun yardımından mahrum kalanların bu yuumlzden uğradıkları zararlara karşı istiyebilecekleri tazminat dahi akde aykırı hareketten doğan tazminat davaları hakkındaki huumlkuumlmlere tabi olur

5 - MAHSUP

Madde 333 - İşccedili uumlcretinin tediyesi işccedilinin ve ailesinin nafakası iccedilin zaruri bulunduğu takdirde işccedilinin muvafakatı olmaksızın iş sahibi uumlcreti kendi alacağı ile mahsup edemez

Şu kadarki kasten iras edilen zararların tazmini iccedilin mahsup icrası daima caizdir

6 - İSTİRAHAT ZAMANLARI

Madde 334 - İş sahibi işccedilinin istirahati iccedilin mutat olan saat ve guumlnlerde muumlsaade vermekle muumlkelleftir

İş sahibi mukavelenin feshi ihbar olunduktan sonra başka bir iş araması iccedilin işccediliye muumlnasip bir zaman vermek mecburiyetindedir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Her halde muumlmkuumln olduğu kadar iş sahibinin menfaati goumlzetilmek lazımdır

7 - ŞAHADETNAME

Madde 335 - İşccedili yalnız hizmetinin nevini ve muumlddetini havi bir şahadetname vermesini iş sahibinden isteyebilir

İşccedili sarahaten talep ettiği takdirde şahadetname hal ve hareketini ve sayinin keyfiyetini de ihtiva etmek lazımdır

8 - İŞCcedilİNİN İHTİRAI

Madde 336 - İşccedili hizmetini yaparken bir şey ihtira ettikte iş sahibi boumlyle bir ihtiraın kendisine ait olacağını akitte şart koymuş yahut bu ihtira işccedilinin taahhuumlt eylediği hizmetin levazımından bulunmuş ise ihtira olunan şey iş sahibinin olur

Birinci surette ihtira muumlhim bir iktisadi kıymeti haiz ise işccedilinin hakkaniyet dairesinde tayin edilecek bir bedel istemeğe hakkı vardır

Bu bedel ihtiraın meydana gelmesinde iş sahibinin iştiraki ve tesissatından edilen istifade nazara alınarak tesbit olunur

IVBİRLİKTE YAŞAMA

Madde 337 - Hilafına mukavele ve adet yok ise iş sahibi ile birlikte ikamet eden işccedilinin iaşe ve suumlknası uumlcretten bir kısım teşkil eder

İş sahibi bu halde kendi kusuru olmaksızın nispeten kısa bir zaman iccedilin hizmetini ifaya muktedir olamayan işccediliyi goumlruumlp goumlzetmek ve muktazi tedaviyi ifa ettirmek uumlzere iaşesiyle de muumlkelleftir

D - HİTAMI

IMUumlDDETİN MUumlRURU

Madde 338 - Hizmet akdi muayyen bir muumlddet iccedilin yapılmış yahut boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden anlaşılmakta bulunmuş ise hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila feshi ihbara hacet olmaksızın bu muumlddetin muumlruriyle akit nihayet bulur

IISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 339 - Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdi bu muumlddetin muumlrurundan sonra her iki tarafın suumlkutu ile temdit edildiği takdirde akit aynı muumlddet ve fakat nihayet bir sene iccedilin tecdit edilmiş sayılır

Akdin feshi ihbar vukuuna muumltevakkıf iken iki taraftan hiccedil biri ihbar etmemiş ise akit tecdit edilmiş sayılır

IIIFESHİN İHBARI VE KANUNİ MUumlDDETLER

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 340 - Hizmet akdinde bir muumlddet tayin edilmez ve boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden de anlaşılmazsa her iki tarafccedila feshi ihbar olunabilir

Boumlyle ne akit nede kanun ile diğer bir muumlddet tesbit edilmemiş olduğu takdirde amele hakkında ihbardan sonra girecek hafta nihayeti iccedilin idarehane memur ve muumlstahdemleri hakkında ihbardan sonra girecek ikinci hafta ve diğer hizmet akitlerinde ihbardan sonra girecek keza ikinci hafta nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

İş sahipleri ve işccedililer iccedilin muhtelif ihbar muumlddetleri mukavele edilmesi caiz değildir

2 - BİR SENEDEN FAZLA DEVAM EDEN İŞLERDE

Madde 341 - Bir hizmet akdi bir seneden fazla devam ettiği takdirde bu akit iş sahibi ve işccedili tarafından ihbar edildikten sonra girecek ikinci haftanın nihayeti iccedilin fesholunabilir

Bu muumlddetin bir haftadan eksik olmamak uumlzere mukavele ile tebdili caizdir

3 - TECRUumlBE MUumlDDETİ

Madde 342 - Uzun muumlddet ile yapılan akitte bir tecruumlbe zamanı şart edilmiş olduğu takdirde hilafına mukavele edilmemiş ise ilk iki ay zarfında ihbardan sonra girecek haftanın nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilırak ve hizmetccedili akitlerinde hilafına bir mukavele yok ise hizmete duhulden itibaren ilk iki hafta tecruumlbe muumlddeti sayılır ve bu muumlddet zarfında iki taraftan her biri bir guumln evvel ihbar etmek şartiyle akdi fesihte serbesttir

4 - HAYAT MUumlDDETİNCE YAHUT ON SENEDEN FAZLA İCcedilİN YAPILAN AKİT

Madde 343 - Bir hizmet akdi bir tarafın yaşadığı muumlddetccedile yahut on seneden fazla iccedilin yapılmış ise işccedili bunu on sene geccediltikten sonra her zaman ve bir aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle tazminat dahi vermeksizin fehedebilir

IVFESİH

1 - MUHİK SEBEPLERDEN DOLAYI

A SALAHİYET

Madde 344 - Muhik sebeplerden dolayı gerek işccedili gerek iş sahibi bir ihbara luumlzum olmaksızın her vakit akdi feshedebilir Ezcuumlmle ahlaka muumlteallik sebeplerden dolayı yahut huumlsnuuml niyet kaideleri noktasından iki taraftan birini artık akdi icra etmemekte haklı goumlsteren her hal muhik bir sebep teşkil eder

Bu gibi hallerin mevcudiyetini hakim takdir eder Fakat işccedilinin kendi kusuru olmaksızın duumlccedilar olduğu nispeten kısa bir hastalığı yahut kısa muumlddetli bir askeri muumlkellefiyeti ifa etmesi muhik sebep olarak kabul edilemez

B TAZMİNAT

Madde 345 - Muhik sebepler bir tarafın akte riayet etmemesinden ibaret olduğu takdirde bu taraf diğer tarafa onun akit ile muumlstahak iken mahrum kaldığı feri menfaatlerde nazara alınmak uumlzere tam bir tazminat itasiyle muumlkellef olur

Bundan başka hakim vaktinden evvel feshin mali neticelerini hali ve mahalli adeti goumlz oumlnuumlnde tutarak takdir eder

2 - UumlCRETİN TEHLİKEDE BULUNMASINDAN DOLAYI

Madde 346 - İş sahibi borcu oumldemekten aciz olduğu takdirde işccedili talebi uumlzerine muumlnasip bir muumlddet zarfında uumlcreti iccedilin teminat verilmezse akitten ruumlcua salahiyettar olur

VOumlLUumlM

Madde 347 - Hizmet Akdi işccedilinin oumlluumlmuuml ile hitam bulunur İş sahibi oumllduumlğuuml takdirde akit başlıca onun şahsı nazara alınarak yapılmış ise nihayet bulur

Bu ikinci halde işccedili akdin vaktinden evvel nihayet bulması hasebiyle duumlccedilar olduğu zarar iccedilin hakkaniyet dairesinde bir tazminat isteyebilir

E - REKABET MEMNUİYETİ

ICEVAZI

Madde 348 - İş sahibinin muumlşterilerini tanımak veya işlerinin esrarına nuumlfuz etmek hususlarında işccediliye muumlsait olan bir hizmetakdinde her iki taraf akdin hitamından sonra işccedilinin kendi namına iş sahibi ile rekabet edecek bir iş yapamamasını ve rakip bir muumlessesede ccedilalışamamasını ve boumlyle bir muumlessesede şerik veya sair sıfatla alakadar olamamasını şart edebilirler

Rekabet memnuiyetine dair olan şart ancak işccedilinin muumlşterileri tanımasından ve esrara nuumlfuzundan istifade ederek iş sahibine hissolunacak derecede bir zarar husuluumlne sebebiyet verebilecek ise caizdir

İşccedili akdin yapıldığı zamanda reşit değil ise rekabet memnuiyetine dair olan şart batıldır

IIHUDUDU

Madde 349 - Rekabet memnuiyeti ancak işccedilinin iktisadi istikbalinin hakkaniyete muhalif olarak tehlikeye girmesini menedecek surette zaman mahal ve işin nevi noktasından hal icabına goumlre muumlnasip bir hudut dahilinde şart edilmiş ise muteberdir

IIIŞEKLİ

Madde 350 - Rekabet memnuiyeti sahih olmak iccedilin tahriri mukaveleye merbut olmak lazımdır

IVMUHALEFETİN HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 351 - Rekabet memnuiyetine muhalif harekette bulunan işccedili bu muhalefet sebebi ile eski iş sahibinin duumlccedilar olduğu zararları tazmin ile muumlkelleftir

Memnuiyete muhalif hareket hakkında cezai şart konulmuş ise işccedili kaideten meşrut ceza miktarını tediye ile memnuiyetten kurtulabilir Fakat zarar bu miktarı muumltecaviz ise fazlasını da tazmin ile muumlkellef olur

İşccedilinin hareketi tarzı ve ihlal veya tehdit edilen menfaatlerin ehemmiyeti haklı goumlsteriyorsa ve tahriri bir mukavele ile sarahaten bu hak muhafaza edilmiş ise iş sahibi muumlstesna olarak meşrut olan cezanın tediyesinden ve onu muumltecaviz olan zararın tazmininden başka muhalefetin menini de talep edebilir

V MEMNUİYETİN NİHAYETİ

Madde 352 - Rekabet memnuiyetinin bakasında iş sahibinin hakiki menfaati bulunmadığı sabit olursa bu memnuiyet nihayet bulur

İş sahibi işccedilinin feshi muhik goumlsterecek bir kusuru yok iken akdi feshetmiş yahut iş sahibinin feshi haklı goumlsteren bir kusuru dolayısiyle akit işccedili tarafından feshedilmiş ise işccedili aleyhine memnuiyete muhalefetinden dolayı dava ikame edilemez

F - SERBEST HİZMETLERDE TATBİK EDİLECEK HUumlKUumlMLER

Madde 353 - Bu babın huumlkuumlmleri hizmet akdinin teşekkuumll unsurlarını havi olmakla beraber ilmi veya bedii maluumlmatı mahsusayı haiz olanlar tarafından uumlcretle yapıla gelen mesai hakkındaki akitlere de tatbik olunur

G - HUSUSİ KANUNLARIN HUumlKUumlMLERİNİN MAHFUZİYETİ

Madde 354 - Resmi memurlar ve muumlstahdemler hakkındaki hususi kanunların huumlkuumlmleri mahfuzdur

ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ

A - TARİFİ

Madde 355 - İstisna bir akittirki onunla bir taraf (muumlteahhit) diğer tarafın (iş sahibi) vermeği taahhuumlt eylediği semen mukabilinde bir şey imalini iltizam eder

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUumlTEAHHİDİN BORCcedilLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 356 - Muumltaahhidin mesuliyeti umumi surette işccedilinin hizmet akdindeki mesuliyetine dair olan huumlkuumlmlere tabidir

Muumltaahhit imal olunacak şeyi bizzat yapmağa veya kendi idaresi altında yaptırmağa mecburdur Fakat işin mahiyetine nazaran şahsi maharetinin ehemmiyeti yok ise taahhuumlt ettiği şeyi başkasına dahi imal ettirebilir

Hilafına adet veya mukavele olmadıkccedila muumltaahhit imal olunacak şeyin icrası iccedilin lazım olan vasıtaları ve alat ve edevatı kendi masrafiyle tedarik etmeğe mecburdur

2 - MALZEME İTİBARİYLE

Madde 357 - Muumltaahhit imal ettiği şeyde kullandığı malzemenin iyi cinsten olmamasından dolayı iş sahibine karşı mesul ve bu hususta bayi gibi muumltekeffildir

Malzeme iş sahibi tarafından verilmiş ise muumlteahhit onları layik olan buumltuumln ihtimam ile kullanmak ve bundan dolayı hesap vermek ve artanı iade etmekle muumlkelleftir

İş devam ettiği sırada iş sahibinin verdiği malzemenin veya goumlsterdiği arsanın kusurlu olduğu anlaşılır yahut imalatın noktası noktasına muntazaman icrasını tehlikeye koyacak diğer bir hal hadis olursa muumltaahhit iş sahibini bundan derhal haberdar etmeğe mecbur aksi takdirde bunların neticelerini tahammuumll etmekle muumlkelleftir

3 - AKİT DAİRESİNDE İŞE BAŞLAMA VE İCRA

Madde 358 - Muumltaahhit işe zamanında başlamaz veya mukavele şartlarına muhalif olarak işi tehir eder yahut iş sahibinin kusuru olmaksızın vakı olan teehhuumlr buumltuumln tahminlere nazaran muumltaahhidin işi muayyen zamanda bitirmesine imkan vermiyecek derecede olursa iş sahibi teslim iccedilin tayin edilen zamanı beklemeğe mecbur olmaksızın akdi feshedebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İmal sırasında işin muumlteahhidin kusuru sebebi ile ayıplı veya mukaveleye muhalif bir surette yapılacağını katiyetle tahmin etmek muumlmkuumln olursa iş sahibi bunlara mani olmak iccedilin muumlteahhide muumlnasip bir muumlhlet tayin ederek veya ettirerek bu muumlhlet iccedilinde icabını icra etmediği halde hasar ve masraflar muumlteahhide ait olmak uumlzere tamiratın veya imalata devamın uumlccediluumlncuuml bir şahsa tevdi olunacağını ihtar edebilir

4 - İŞİN KUSURUNA MUumlTEDAİR TEMİNAT

A KUSURUN TESBİTİ

Madde 359 - İmal olunan şeyin tesliminden sonra iş sahibi işlerin mutat cereyanına goumlre imkanını bulur bulmaz o şeyi muayeneye ve kusurları varsa bunları muumlteahhide bildirmeğe mecburdur

İki taraftan her birinin imal olunan şeyi masrafı kendisinden olmak uumlzere ehli hibreye muayene ettirilmesini ve muayene neticesinin bir raporla tesbitini istemeğe hakkı vardır

B KUSUR HALİNDE İŞ SAHİBİNİN HAKKI

Madde 360 - Yapılan şey iş sahibinin kullanamıyacağı ve nısfet kaidesine goumlre kabule icbar edilemiyeceği derecede kusurlu veya mukavele şartlarına muhalif olursa iş sahibi o şeyi kabulden imtina edebilir bu hususta muumltaahhidin taksiri bulunursa zarar ve ziyan da isteyebilir

İşin kusurlu olması veya mukaveleye muhalif bulunması yukarıki derecede ehemmiyeti haiz değil ise iş sahibi işin kıymetinin noksanı nispetinde fiatı tenzil ve eğer o işin ıslahı buumlyuumlk bir masrafı mucip değil ise muumltaahhidi tamire mecbur edebilir Bu hususta muumltaahhidin taksiri varsa iş sahibi zarar ve ziyan da istiyebilir

Yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerine yapılmış olup da mahiyeti itibariyle refi ve kalı fazla bir zararı mucip ise iş sahibi ancak ikinci fıkra mucibince muamele yapar

C İŞ SAHİBİNİN MESULİYETİ

Madde 361 - Yapılan şeyin kusurlu olması muumlteahhidin sarahaten beyan eylediği muumltalaaya mugayir olarak iş sahibinin verdiği emirlerden neşet etmiş bulunur veya her hangi bir sebeple iş sahibine isnadı kabil olursa iş sahibi o şeyin kusurlu olmasından muumltevellit hakları dermeyan edemez

D İŞİN KABULUuml

Madde 362 - Yapılan şeyin sarahaten veya zımnen kabuluumlnuuml muumlteakıp muumltaahhit her tuumlrluuml mesuliyetten beri olur Ancak muumltaahhidin kasten sakladığı usuluuml veccedilhile muayenesinde muumlşahade edilemiyecek olan kusurlar hakkında mesuliyeti bakidir

Eğer iş sahibi kanunen tayin olunan muayene ve ihbarı ihmal ederse zımnen kabul etmiş sayılır

Yapılan şeydeki kusur sonradan meydana ccedilıkarsa iş sahibi vakıf olur olmaz keyfiyeti muumltaahhide haber vermeğe mecburdur Aksi takdirde iş sahibi kabul etmiş sayılır

H MUumlRURUZAMAN

Madde 363 - Yapılan şeyin kusurlu olmasından dolayı iş sahibinin haiz olduğu haklar muumlşterinin haklarının tabi olduğu muumlruru zaman huumlkmuumlne tabidir

Fakat gayrimenkul inşaata muumlteallik kusurlardan dolayı iş sahibinin muumltaahhide ve inşaata iştirak eyliyen mimar ve muumlhendise karşı muumltalebesi teselluumlm zamanından itibaren beş senelik muumlruru zamana tabidir

IIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRETİN MUACCELİYETİ

Madde 364 - İşin parası teslim zamanında oumldenir

Yapılan şey parccedila parccedila teslim edildikccedile bedeli ifa olunmak uumlzere mukavele edilmiş ise her kısmın bedeli o kısmın teslimi zamanında oumldenmek lazımdır

2 - UumlCRETİN MİKTARI

A GOumlTUumlRUuml TAAHHUumlT

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 365 - Goumltuumlruuml pazarlık edilmiş ise muumltaahhit yapılacak şeyi kararlaştırılan fiata yapmağa mecburdur Yapılacak şey tahmin edilen miktardan fazla say ve masrafı mucip olsa bile muumlteahhit bedelin arttırılmasını isteyemez

Fakat evvelce tahmin olunamıyan veya tahmin olunup ta iki tarafccedila nazara alınmıyan haller işin yapılmasına mani olur veya yapılmasını son derece işkal ederse hakim haiz olduğu takdir hakkı dolayısiyle ya tekarruumlr eden bedeli tezyit veya mukaveleyi fesheyler

Yapılacak şey evvelce tahmin edilen miktardan daha az bir say ile vuumlcuda gelmiş ise iş sahibi bedeli tamamen vermeğe mecburdur

B İŞİN KIYMETİNE GOumlRE BEDELİN TAYİNİ

Madde 366 - Evvelce kararlaştırılmamış veya takribi bir surette kararlaştırılmış olan bedel yapılan şeyin kıymetine ve muumltaahhidin masrafına goumlre tayin edilir

C - AKDİN HİTAMI

IKEŞİF BEDELİNİN TECAVUumlZUuml HALİNDE FESİH

Madde 367 - Yapılan şeyin masrafı evvelce muumltaahhit ile takribi bir surette tesbit edilen keşfi iş sahibihin sunu olmaksızın ccedilok fazla tecavuumlz ederse gerek o şeyin imali esnasında gerek imalinden sonra iş sahibi mukaveleyi feshedebilir

Bu suretle yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerinde inşa ediliyorsa iş sahibi bedelden muumlnasip bir miktarın tenzilini isteyebileceği gibi inşaat henuumlz bitmemiş ise muumlteahhidi devamdan meni ve yapılan kısmı hakkaniyet dairesinde tazmin ederek mukaveleyi feshedebilir

IIYAPILAN ŞEYİN TELEFİ

Madde 368 - Yapılan şey teslimden evvel kazara telef olmuş ise iş sahibi onu teselluumlmden temerruumlt etmiş bulunmadıkccedila muumlteahhit ne yaptığı işin uumlcretini ne de masraflarının tediyesini isteyemez

Bu takdirde telef olan malzeme kime ait ise hasarı da ona aittir

Eğer yapılan şey iş sahibi tarafından verilen malzemenin veya goumlsterilen arsanın kusurundan yahut iş sahibi tarafından imal ve inşa tarzı hakkında verilen emirden dolayı telef olmuş ise muumlteahhit bu tehlikeleri zamanında ihbar eylemiş bulunduğu takdirde yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafın tesviyesini talep edebilir İş sahibinin taksiri olduğu takdirde muumltaahhidin fazla olarak zarar ve ziyan istemeğe hakkı vardır

IIIZARARI BALİĞAN MABELAĞ TAZMİN EDEREK FESİH

Madde 369 - Yapılan şey bitmezden evvel iş sahibi yapılmış olan kısmın bedelini vermek ve muumltaahhidin zarar ve ziyanını baliğan mabelağ tazmin etmek şartiyle mukaveleyi feshedebilir

IVİŞ SAHİBİNİN YUumlZUumlNDEN HİZMETİN İFASI MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 370 - Taahhuumlt olunan şeyin yapılması iş sahibi nezdinde zuhur eden bir kaza yuumlzuumlnden muumlmkuumln olamıyorsa muumlteahhit yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafını alır

Bu hususta iş sahibinin taksiri varsa muumlteahhidin başkaca zarar ve ziyan istemeğe hakkı olur

VMUumlTAAHHİDİN VEFATI YAHUT ACZİ

Madde 371 - Muumltaahhit oumllduumlğuuml yahut sunu taksiri olmaksızın işi bitirmekten aciz kaldığı takdirde mukavele muumlteahhidin şahsı nazara alınarak yapılmış ise istisna akdi muumlnfesih olur

Bu takdirde yapılan miktarın kullanılması kabil ise iş sahibi onu kabule ve bedelini vermeğe mecburdur

ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ

A - TARİFİ

Madde 372 - Neşir mukavelesi bir akittir ki onunla edebi ve sınai bir eserin muumlellifi veya halefi o eseri bir naşire terk etmeği taahhuumlt ve naşir de o eseri az ccedilok teksir ile halk arasında neşir etmeği iltizam eder

B - HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

ITELİF HAKKININ NAKLİ VE TEMİNATI

Madde 373 - Neşir mukavelesi muumlellifin haklarını mukavelenin ifasının icap ettirdiği miktar ve zaman iccedilin naşire nakleyler

Neşredilecek eseri terk eyleyen kimse akit zamanında o eserde tasarruf etmek hakkını kullanmağa muktedir olmalıdır Bu cihetten dolayı naşire karşı muumltekeffildir ve eğer telif hakkı varsa bu tekeffuumll onunda şamildir

Eserin tamamı veya bir kısmı başka bir naşire terk yahut terk edenin malumatı dahilinde neşredilmiş bulunursa terkeden neşir mukavelesinin akdinden evvel diğer tarafı bundan haberdar etmek lazımdır

IIMUumlELLİFİN TASARRUFU

Madde 374 - Naşirin yapmağa hakkı olduğu tabılar bitmedikccedile muumlellif veya halefi eserin tamamında veya bir kısmında naşirin zararına bir tasarrufta bulunamaz

Gazete makaleleri ve mevkut bir risalede neşredilmiş kısa makaleler muumlellif veya halefleri tarafından daima başka bir yerde neşredilebilir

Muumlşterek bir eserin kısımlarından olan yazılar ve mevkut bir risalenin uzun olan makaleleri muumlellif veya halefleri tarafından neşrin hitamından uumlccedil ay geccedilmezden evvel tekrar neşredilemez

IIIBASILACAK NUumlSHALARIN TAYİNİ

Madde 375 - Eğer mukavelede tabı adedi tasrih edilmemiş ise naşirin hakkı ancak bir taba maksurdur

Hilafı şart edilmemiş ise naşir her tabı iccedilin basacağı nuumlsha adedini tesbitte serbesttir Fakat diğer taraf talep eyler ise eserin mahiyeti ile muumltenasip derecede bir intişarı temin eyleyecek miktarda nuumlsha tabetmeğe mecburdur Birinci tabı bittikten sonra naşir tekrar tabedemez

Eğer makale naşire muayyen ve birden fazla taba veya eserin her tabına salahiyet vermiş olupta naşirde eserin nuumlshaları tuumlkenmiş iken yeniden tabı ihmal ediyorsa muumlellif veya halefleri yeni bir tabı iccedilin naşire hakim tarafından bir muumlhlet tayin ettirtebilirler Naşir bu muumlhlet zarfında borcunu ifa eylemezse hakkı sakıt olur

IVTEKSİR VE SATIŞ İCcedilİN MESAİ

Madde 376 - Naşir eserde hiccedil bir suretle ihtisar ilave ve tadil yapmaksızın muumlnasip bir şekilde teksir etmekle muumlkelleftir Naşir aynı zamanda lazım olan ilanları yapmağa ve satışın muvaffakiyetini temin iccedilin mutat tedbirleri ittihaza mecburdur

Satışın fiatını eserin satılmasına mani olacak tarzda tezyide salahiyettar olmaksızın naşir tayin eder

VTASHİH VE ISLAH

Madde 377 - Naşirin menfaatlerine muzır ve onun mesuliyetini artıracak mahiyette olmamak şartiyle muumlellif iccedilin eserinde tashih ve ıslah yapmak hakkı mahfuzdur Muumlellif tashihiyle naşire melhuz olmayan masraflar ihtiyar ettirirse onu tazmin eder

Naşir muumlellife eserini ıslah edebilmek imkanı bahş etmeksizin tekrar neşrine veya yeniden tabına muumlbaşeret edemez

VIBİR ARADA VE AYRI AYRI NEŞİR

Madde 378 - Bir muumlellifin birden fazla eserlerini ayrı ayrı neşretmek hakkı eserlerin bir arada tabı salahiyetini bahşetmez

Bir muumlellifin kuumllliyatını veya muumlellifin eserlerinden bir nevini neşreylemek hakkı naşire kuumllliyatın muhtevi olduğu eserleri ayrı ayrı tabetmek hakkını veremez

VIITERCUumlME HAKKI

Madde 379 - Hilafı şart edilmedikccedile tercuumlme hakkı muumlellifte veya halefinde mahfuz kalır

VIIIESER SAHİBİNİN BEDELE İSTİHKAKI

1 - BEDELİN MİKTARI

Madde 380 - Eser sahibinin bedelden feragat eylediği hal icabından anlaşılmadıkccedila bedelle istihkakı asıldır

Bedelin miktarı ehlihibrenin reyi alındıktan sonra hakim tarafından takdir olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer naşirin muumlteaddit taba hakkı varsa birinci tabı iccedilin tayin edilen bedel ve diğer şartlar muumlteakıp tabılarda da muteber olmak asıldır

2 - BEDELİN ZAMANI TEDİYESİ SATIŞ HESAPLARI VE BEDAVA NUumlSHA

Madde 381 - Bir eser tamam olarak neşredilecek ise tamamının ve (cilt cuumlzuuml forma gibi) kısım kısım neşredilecek ise her kısmının tabını ve satışa hazır bulundurulmasını muumlteakip bedelin tediyesi lazım gelir

Akitler bedelin kısmen veya tamamen tediyesini satışın neticesine bırakmışlar ise naşir satış hesaplarını tanzime ve teamuumll dairesinde ispat edici vesikalarını ihzara mecburdur

Hilafı şart edilmedikccedile muumlellif veya halefinin eserden oumlrfuumln tayin eylediği miktarda bedava nuumlsha almağa hakları vardır

C - AKDİN HİTAMI

1 - ESERİN ZIYAI

Madde 382 - Eser naşire tevdi edildikten sonra kazaen zayi olsa bile naşir bedeli tediyeye mecburdur

Eğer muumlellifte zayi olan eserin diğer nuumlshası var ise o nuumlshayı naşirin emrine amade kılması lazımdır Eğer muumlellifte eserin diğer nuumlshası olmaz ve eserin yeniden vuumlcuda getirilmesi nisbeten kolay bulunursa muumlellif eserini yeniden yazmağa mecburdur

Muumlellif her iki surettede muumlnasip bir tazminat isteyebilir

IITABOLUNAN ESERİN ZİYAI

Madde 383 - Tabolunan eser satışa ccedilıkarılmazdan evvel tamamen veya kısmen kazara zayi olduğu takdirde naşir muumlellif veya halefine ayrıca bir bedel vermeğe mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshayı kendi masrafiyle tekrar tabedebilir

Eğer naşir fahiş masraf ihtiyarına mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshaların yerine yenilerini ikame edebilecek ise buna mecburdur

IIIMUumlELLİFİN VE NAŞİRİN ŞAHSINDA HADİS OLAN HİTAM

Madde 384 - Eseri itmam etmezden evvel muumlellif oumlluumlr veya ikmal kabiliyetini zayi eder yahut taksiri olmaksızın eseri ikmal etmek imkansızlığında bulunursa neşir mukavelesi muumlnfesih olur

Şu kadar ki mukavele tamamen veya kısmen muumlmkuumln ve muhik bulunursa hakim mukavelenin muhafaza edilmesine muumlsaade ve bunun iccedilin icabeden tedbirlerin ittihazını emredebilir

Naşirin iflası takdirinde muumlellif veya halefi eseri başkasına tevdi edebilir Fakat muumlellif veya halefi iflas zamanında henuumlz vadesi huluumll etmeyen borcun ifa edileceğine dair teminat alırsa eseri başka bir naşire tevdi edemez

D - NAŞİRİN PLANI DAİRESİNDE ESER TELİFİ

Madde 385 - Bir veya muumlteaddit muumlellif naşirin tayin eylediği plan dairesinde bir eser telif eylemeği taahhuumlt ederlerse ancak mukavele edilen bedele muumlstahak olurlar

Bu takdirde telif hakkı naşire ait olur

ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET

BİRİNCİ FASIL VEKALET

A - TARİFİ

Madde 386 - Vekalet bir akittirki onunla vekil mukavele dairesinde kendisine tahmil olunan işin idaresini veya takabbuumll eylediği hizmetin ifasını iltizam eyler

Diğer akitler hakkındaki kanuni huumlkuumlmlere tabi olmayan işlerde dahi vekalet huumlkuumlmleri cari olur

Mukavele veya teamuumll varsa vekil uumlcrete muumlstahak olur

B - TEŞEKKUumlLUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 387 - Vekilin tevdi edilen işi idare hususunda resmi bir sıfatı varsa veya işin icrası mesleğinin icabından ise yahut bu gibi işleri kabul edeceğini ilan etmiş ise vekalet vekil tarafından derhal reddedilmedikccedile kabul edilmiş sayılır

C - HUumlKUumlMLERİ

IVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 388 - Vekalet akdinin şuumlmuluuml mukavele ile sarahaten tesbit edilmemiş ise taalluk eylediği işin mahiyetine goumlre tayin edilir

Vekalet vekilin takabbuumll eylediği işin yapılması iccedilin icabeden hukuki tasarrufları ifa salahiyetini şamildir

Hususi bir salahiyeti haiz olmadıkccedila vekil dava ikame edemez sulh olamaz tahkim edemez kambiyo taahhuumlduumlnde bulunamazhibe edemez bir gayrimenkuluuml temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIVEKİLİN BORCcedilLARI

1 - TALİMAT DAİRESİNDE VEKALETİ İFA

Madde 389 - Vekil muumlvekkılinin sarih olan talimatına muhalefet edemez

Ancak hal icabına goumlre muumlvekkilden mezuniyet istihsaline imkan olmamakla beraber şayet imkan olupta istizan olunsa idi muumlvekkilin muvafakat edeceği derkar bulunan hususlarda inhiraf edebilir Bundan maada hallerde vekil aldığı talimata muumlvekkilinin aleyhine olarak muhalefet ederse bundan muumltevellit zararı deruhte etmedikccedile muumlvekkiluumlnbih ifa edilmiş olmaz

2 - HUumlSUuml SURETLE İFA MUumlKELLEFİYETİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 390 - Vekilin mesuliyeti umumi surette işccedilinin mesuliyetine ait huumlkuumlmlere tabidir

Vekil muumlvekkile karşı vekaleti iyi bir suretle ifa ile muumlkelleftir

Vekil başkasını tevkile mezun veya hal icabına goumlre mecbur olmadıkccedila veya adet başkasını kendi yerine ikameye muumlsait bulunmadıkccedila muumlvekkiluumlnbihi kendisi yapmağa mecburdur

B İŞİ BİR UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSA YAPTIRMAK HALİNDE

Madde 391 - Vekil salahiyeti haricinde başkasını tevkil ettikte onun fiilinden kendi yapmış gibi mesulduumlr

Vekil başkasını tevkile salahiyettar olduğu takdirde yalnız salahiyetini kullanırken ve talimat verirken tekayyuumlt ve ihtimam goumlstermekle muumlkelleftir

Her iki surette vekilin kendi yerine ikame ettiği şahsa karşı haiz olduğu buumltuumln hakları muumlvekkil doğrudan doğruya o şahsa karşı dermeyan edebilir

3 - HESAP VERME

Madde 392 - Vekil muumlvekkilin talebi uumlzerine yapmış olduğu işin hesabını vermeğe ve bu cihetten dolayı her ne nam ile olursa olsun almış olduğu şeyi muumlvekkile tediyeye mecburdur

Vekil zimmetinde kalan paranın faizini de vermeğe mecburdur

4 - VEKİLİN İKTİSABETTİĞİ HAKLARIN MUumlVEKKİLİNE İNTİKALİ

Madde 393 - Muumlvekkil vekiline karşı olan muhtelif borccedillarını ifa edince vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına uumlccediluumlncuuml şahıstaki alacağı muumlvekkilin olur

Vekilin iflası halinde muumlvekkil bu hakkını masaya karşıda iddia edebilir

Vekilin iflası muumlvekkil vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına iktisap eylemiş olduğu menkul eşya hakkında dahi istihkak iddiasında bulunabilir Vekilin haiz olduğu hapis hakkını masa dahi haizdir

IIIMUumlVEKKİLİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 394 - Vekilin usuluuml dairesinde muumlvekkiluumlnbihi ifa iccedilin yaptığı masrafı ve verdiği avansları muumlvekkilin faiziyle beraber vermesi ve vekilin deruhte eylediği borccedillardan onu kurtarması lazımdır

Vekil vekaleti ifa dolayısiyle uğramış olduğu zarar ve ziyanın tazminini muumlvekkilinden isteyebilir Meğerki muumlvekkil bu hususta kendisinin sunu taksiri olmadığını ispat eyleye

IVBİRDEN ZİYADE MUumlVEKKİLLERİN MESULİYETLERİ

Madde 395 - Bir kimseyi birlikte tevkil eden muumlteaddit kimseler vekile karşı muumlteselsilen mesul olurlar

Muumlteaddit kimseler vekaleti birlikte kabul etmişler ise muumlvekkiluumlnbihi yapmakla muumlteselsilen mesulduumlrler ve kendi sıfatlarını başkasına devre salahiyettar olmadıkccedila muumlvekkili yalnız birlikte yaptıkları tasarrufla ilzam edebilirler

D - VEKALETİN HİTAMI ISEBEPLERİ

1 - İSTİFA AZİL

Madde 396 - Vekaletten azil ve ondan istifa her zaman caizdir Şu kadarki muumlnasip olmayan bir zamanda vekaletten azil veya ondan istifa eden kimse diğerinin zararını zamin olur

2 - OumlLUumlM EHLİYETSİZLİK İFLAS

Madde 397 - Hilafı mukaveleden veya işin mahiyetinden anlaşılmadıkccedila vekalet gerek vekilin gerek muumlvekkilin oumlluumlmuumlyle ve ehliyetinin zavali veya iflası ile nihayet bulur

Şu kadarki vekaletin nihayet bulması muumlvekkilin menfaatlerini tehlikeye koyuyorsa muumlvekkil veya mirasccedilısı veya muumlmessili bizzat işlerini goumlrebilecek hale gelinceye kadar vekil veya mirasccedilısı veya muumlmessili vekaleti ifaya devam ile muumlkelleftirler

IIHİTAMIN HUumlKUumlMLERİ

Madde 398 - Vekilin vekaletinin nihayet bulduğuna ıttıla peyda eylemeden evvel yaptığı işlerden muumlvekkil veya mirasccedilıları vekalet baki imiş gibi mesulduumlr

İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ

A - İTİBAR MEKTUBU

Madde 399 - İtibar mektubu vekalet ve havale huumlkuumlmlerine tabi olup onunla muumlrseluumlnileyhe azami bir had tayinine hacet olmaksızın talep edeceği miktarda nakit ve emsali bir şeyin muayyen bir kimseye teslimi emrolunur

Verilecek şeyin azami haddi tayin edilmediği takdirde itibar verilen kimse aşikar surette akitlerin vaziyetleri ile muumltenasip olmayacak derecede fazla bir miktar talebinde bulunursa muumlrseluumlnileyh mektup sahibine haber vermeğe ve cevap alıncaya kadar tediyeyi tehir etmeğe mecburdur

İtibar mektubunun tazammun ettiği vekalet ile muumlrseluumlnileyhin muumllzem olması muayyen bir meblağ iccedilin kabul etmiş olmasına muumltevakkıftır

B - İTİBAR EMRİ

ITARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 400 - Bir kimse kendi nam ve hesabına ve amirin mesuliyeti altında bir uumlccediluumlncuuml şahsa itibar vermek veya itibari tecdit etmek iccedilin emir almış ve kabul etmiş ise memur vekaletini tecavuumlz etmedikccedile amir itibar edilen borccediltan dolayı kefil gibi mesul olur

Şu kadar ki tahriri emir olmadıkccedila amir mesul olmaz

IIİTİBAR VERİLEN KİMSENİN EHLİYETSİZLİĞİ

Madde 401 - Amir itibar verilen kimsenin borccedil iltizamına ehliyetsizliğini dermeyan ile memura karşı mesuliyetten kurtulamaz

IIIMEMURUN KENDİ KENDİNE MUumlHLET VERMESİ

Madde 402 - Memur itibar verilen kimseye kendi kendine muumlhlet verir veya amirin talimatına muhalefet ederse amir mesuliyetten beri olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IV İKİ TARAFIN HAKLARI VE BORCcedilLARI

Madde 403 - Amirin ve kendisine itibar verilen kimsenin hak ve borccedillarında kefile ve asıl borccedilluya muumlteallik huumlkuumlmler caridir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK

A - TARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 404 - Tellallık bir akittirki onunla tellal uumlcret mukabilinde bir akdin yapılması imkanını hazırlamağa veya akdin icrasına tavassut etmeğe memur edilir

Tellallık hakkında umumi surette vekalet huumlkuumlmleri ceridir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md ) Gayrimenkul tellallığı akdi yazılı şekilde yapılmadıkccedila muteber olmaz

B - TELLAL UumlCRETİ

IİSTİHKAK ZAMANI

Madde 405 - Yaptığı hazırlık veya icra eylediği tavassut akdin icrasına muumlncer olunca tellal uumlcrete muumlstahak olur

Akit taliki bir şart ile yapılmış ise uumlcret şartın tahakkukunda lazım olur

Yapacağı masrafın tellala verileceği mukavele edilmiş ise iş bir neticeye muumlncer olmasa bile tellal masrafını alır

IIUumlCRETİN TESBİTİ

Madde 406 - Uumlcret tayin edilmediği takdirde tarife varsa ona goumlre uumlcret verilmek lazım gelirTarife yoksa muumlteamil olan uumlcret mukavele edilmiş sayılır

IIITELLALIN HAKLARINI ZAYİ ETMESİ

Madde 407 - Tellal borccedillarına muhalefetle diğer tarafın menfaatine hareket eder veya huumlsnuuml niyet kaideleri hilafına diğer akitten uumlcret vadi alırsa uumlcrete ve yaptığı masrafa ait olan haklarını zayi eyler

IVEVLENME TELLALLIĞI

Madde 408 - Evlenme tellallığı uumlcrete hak bahşetmez

VUumlCRETTEN TENZİL

Madde 409 - Hizmet mukavelesi ve gayrimenkul satışı imkanını hazırlamak veya bunlardan birinin icrasına tavassut etmek iccedilin fahiş bir uumlcret şart edilmiş ise borccedillunun talebi uumlzerine bu uumlcret hakim tarafından adilane bir surette tenkis edilebilir

ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF

A - İŞ YAPAN KİMSENİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞİN İCRASI

Madde 410 - Vekaleti olmaksızın başkasının hesabına tasarrufta bulunan kimse o işi sahibinin menfatine ve tahmin olunan maksadına goumlre yapmağa mecburdur

IIMESULİYET

Madde 411 - Başkası namına tasarrufta bulunan kimse her tuumlrluuml ihmal ve ihtiyatsızlıktan mesulduumlr

Şu kadarki o kimse iş sahibinin maruz bulunduğu zararı bertaraf etmek iccedilin yapmış ise mesuliyeti tahfif olunur

İş sahibinin sarahaten veya delaleten meni var iken o kimse bu işi yapmış ve sahibinin menide kanuna ve adaba muhalif bulunmamış ise kazadan dahi mesul olur Meğerki o kimse muumldahalesi olmasa bile kazanın vukua geleceğini ispat etsin

III İŞİ YAPAN KİMSENİN EHLİYETİ OLMAMASI

Madde 412 - Başkası hesabına tasarrufta bulunan kimse akit ile iltizama ehil değil ise yaptığı tasarruftan ancak iktisabettiği ve sui niyetle elinden ccedilıkardığı miktarda mesul olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Haksız fiillerden muumltevellit daha şuumlmuumllluuml mesuliyet mahfuzdur

B - İŞ SAHİBİNİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞ SAHİBİNİN MENFAATİNE YAPILDIĞI HALDE

Madde 413 - İş sahibinin menfaati iccedilin yapılmış olan bir işte yapan kimsenin hal icabına goumlre zaruri veya faideli bulunan bilumum masraflarını faizi ile edaya ve bu kabil taahhuumltlerini ifaya ve hakimin takdir edeceği zararı tazmine iş sahibi mecburdur

Maksadı hasıl olmasa bile işi yaparken icabeden İhtimamda bulunan kimse hakkında dahi bu huumlkuumlm tatbik olunur

İşi yapan kimse yaptığı masrafı istifa edemediği takdirde haksız bir fiil ile mal iktisabı faslındaki huumlkuumlmlere goumlre yaptığı şeyi ref ettirebilir

IIİŞ YAPAN KİMSENİN KENDİ MENFAATİ İCcedilİN YAPILDIĞI HALDE

Madde 414 - Kendi menfaati iccedilin yapılmamış olsa bile iş sahibi yapılan işten hasıl olan faydaları temelluumlk etmek hakkını haizdir Temelluumlk ettiği faydalara goumlre işi yapan kimsenin masrafını tazmin ve yapmış olduğu taahhuumltlerden onu tahlis eder

IIIİCAZET

Madde 415 - İş sahibi yapılan işe icazet verirse vekalet huumlkuumlmleri cari olur

ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON

A - ALIM VE SATIM KOMUumlSYONCUSU

ITARİFİ

Madde 416 - Alım ve satım işlerinde komuumlsyoncu uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkil hesabına kıymetli evrak ve menkul eşya alım ve satımını deruhte eden kimsedir

Atide beyan olunacak huumlkuumlmler muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyon mukavelelerinde vekalet huumlkuumlmleri tatbik olunur

IIKOMUumlSYONCUNUN BORCcedilLARI

1 - MECBURİ İHBAR VE SİGORTA

Madde 417 - Komuumlsyoncu yaptığı muamelenin cereyanından muumlvekkilini haberdar etmeğe ve hususiyle emrinin icra edildiğini kendisine derhal bildirmeğe mecburdur

Muumlvekkilin emri olmadıkccedila komuumlsyoncu mukavelenin mevzuunu teşkil eden şeyleri sigorta ettirmeğe mecbur değildir

2 - EŞYAYA İHTİMAM

Madde 418 - Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın bozukluğu goumlze ccedilarpıyorsa komuumlsyoncu nakliyeciye ruumlcu hakkını muhafazaya ve hasarı tesbit ettirmeğe ve muktedir olduğu kadar eşyayı hıfza ve derhal muumlvekkiline haber vermeğe mecburdur

Aksi takdirde ihmalin sebebiyet verdiği ziyandan mesul olur

Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın hemen bozulacağından korkuluyorsa komuumlsyoncu muumlvekkiline derhal maluumlmat vermek şartiyle o eşyayı satmağa mecburdur

3 - MUumlVEKKİL TARAFINDAN TAYİN OLUNAN FİAT

Madde 419 - Muumlvekkil tarafından tayin olunan asgari bedelden noksanına mal satan komuumlsyoncu malı satmasaydı muumlvekkilinin daha ziyade mutazarrır olacağını ve bu hal icabının yeniden emir almağa muumlsait bulunmadığını ispat etmedikccedile bedelin noksanını tazmine mecbur olur

Bu takdirde komuumlsyoncunun kusuru varsa şarta muhalefetinden dolayı başkaca tazminat vermeğe mecburdur

Muumlvekkilin tayin ettiği bedelden noksanına mal alan veya fazlasına satan komuumlsyoncu bu muameleden istifade edemeyip aradaki farkı muumlvekkiline vermeğe mecburdur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

4 - VERESİYE MAL SATMA MAL TESELLUumlM ETMEDEN TEDİYE

Madde 420 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin izni olmaksızın veresiye mal satar veya malı teselluumlm etmeden para verirse zararı kendine ait olur

Şu kadarki muumlvekkil hilafını emretmedikccedile satış mahallindeki oumlrfe goumlre veresiye satabilir

5 - KOMUumlSYONCUNUN KEFALETİ

Madde 421 - Salahiyeti hilafına veresiye mal satması muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyoncu muamelede bulunduğu kimselerin tediyelerinden ve diğer borccedillarını ifadan mesul olmaz Şu kadarki komuumlsyoncu sarahaten kefil veya mesuliyeti muumltearif olunca mesul olur

Kefil olan komuumlsyoncunun bunun iccedilin ayrıca uumlcret almağa hakkı vardır

IIIKOMUumlSYONCUNUN HAKLARI

1 - VERDİĞİ PARALAR VE MASRAFLAR

Madde 422 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin menfaati iccedilin yaptığı bilcuumlmle masrafları ve verdiği paraları faiziyle beraber isteyebilir

Komuumlsyoncu ardiye ve nakliye uumlcretlerini muumlvekkilinin hesabına geccedilirirse de kendi memurlarının uumlcretlerini hesaba dahil edemez

2 - KOMUumlSYON UumlCRETİ

A İSTEMEK HAKKI

Madde 423 - Komuumlsyoncu kendisine tevdi olunan işi yaptıkta uumlcretini alacağı gibi komuumlsyoncunun o işi yapamamasına muumlvekkil sebebiyet vermiş ise yine uumlcrete muumlstahak olur

Diğer bir sebeple yapılamayan işlerden dolayı komuumlsyoncu ancak emeği mukabilinde mahalli adete goumlre lazım gelen tazminatı isteyebilir

B UumlCRET HAKKININ SUumlKUTU VE MUumlVEKKİLİN ARADAN CcedilIKMASI

Madde 424 - Komuumlsyoncu muumlvekkiline karşı sui niyet ile hareket eder ve hususiyle muumlvekkilin hesabına iştira ettiğinden fazla ve sattığından noksan bir fiat geccedilirirse uumlcreti almak hakkı tamamiyle sakıt olur

Son iki halde muumlvekkil komuumlsyoncuyu doğrudan doğruya muumlşteri veya bayi addederek aradan ccedilıkabilir

3 - HAPİS HAKKI

Madde 425 - Komuumlsyoncu sattığı malın bedeli ve aldığı malın kendisi uumlzerinde hapis hakkına maliktir

4 - EMTİANIN MUumlZAYEDE İLE SATILMASI

Madde 426 - Emtia satılamayıp veya muumlvekkilin verdiği satış emrinden ruumlcu edipte muumlvekkil emtiayı geri almakta veya onda diğer suretle tasarruf etmekte hadden fazla teahhuumlr ederse komuumlsyoncu emtiayı bulunduğu mahal mahkemesi vasıtasiyle bilmuumlzayede sattırabilir

Eşyanın bulunduğu mahalde ne muumlvekkil nede muumlmessili hazır bulunmazsa diğer taraf istima edilmeksizin dahi satış kararı verilebilir

Şu kadarki emtia suumlratle kıymeti tenezzuumll edecek emtiadan değil ise evvel emirde kendisine resmen ihbar edilmek lazımdır

5 - KOMUumlSYONCUNUN BİZZAT ALICI VEYA SATICI OLMASI

A UumlCRETİ VE MASRAFLARI

Madde 427 - Borsada mukayyet veya piyasada cari fiatı bulunan kambiyo senedatı veya diğer kıymetli evrakı veya emtiayı satmağa veya satın almağa memur edilen komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından hilafına talimat verilmemiş ise satın alacağı şey yerine kendi şeylerini beyi yahut satacağı şeyi kendisi iccedilin iştira edebilir

Bu hallerde komuumlsyoncu vekaletin icrası zamanında borsa veya piyasa fiyatını nazara almağa mecburdur Komuumlsyoncu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

komisyon işlerinde mutat olan uumlcret ve masraflarını alabilir

Sair huumlkuumlmleri beyi gibidir

B KOMUumlSYONCUNUN ZIMNİ KABULUuml

Madde 428 - Komisyoncu bizzat alıcı veya satıcı olabildiği hallerde bir akit goumlstermiyerek vekaletin icra edildiğini muumlvekkiline bildirirse akide ait olabilecek borccedilları bizzat deruhte etmiş sayılır

C HAKKININ SUKUTU

Madde 429 - Komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından verilen emir istirdat edilmiş ve istirdat haberi de vekaleti icra ettiği haberini muumlvekkile goumlndermeden vasıl olmuş ise artık bizzat bayi ve muumlşteri olamaz

B - DİĞER KOMİSYON İŞLERİ

Madde 430 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Malzemesi iş sahibi tarafından verilmek suretiyle imal edilecek menkul eşya hakkındaki komuumlsyon işleri eşya misli şeylerden olmasa da alım ve satım komuumlsyonu huumlkmuumlndedir

Alım ve satım komuumlsyonu sayılmıyan işleri uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkili hesabına deruhde eden alım ve satım komuumlsyoncusu ile komuumlsyon işlerini kendisine sanat edinmeyip de arızi olarak uumlzerine alan tacir hakkında dahi bu babın huumlkuumlmleri tatbik olunur

Taşıma işleri komuumlsyonculuğu hakkındaki hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ

Madde 431 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 432 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 433 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 434 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 435 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 436 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 437 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 438 - ( Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 439 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 440 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 441 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 442 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 443 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 444 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 445 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 446 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 447 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 448 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

A - TİCARİ MUumlMESSİL

ITARİFİ SALAHİYET İTASI

Madde 449 - Ticari muumlmessil bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından işlerini idare ve muumlessesenin imzasını kullanarak bilvekale imza vazetmek uumlzere sarih veya zımni kendisine mezuniyet verilen kimsedir

Muumlessese sahibi vekaletnameyi ticaret siciline kaydetdirmeğe mecburdur

Ancak kayıttan evvel dahi muumlmessilinin muameleleri ile muumllzemdir

Diğer nevi muumlesseselerde ve işlerde ticaret siciline kayıttan başka suretle ticari muumlmessil tayin olunamaz

IIVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 450 - Ticari muumlmessil huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muumlessese sahibi hesabına kambiyo taahhuumltlerinde bulunmak ve onun namına muumlessesenin gayesine dahil olan biluumlmum tasarrufları yapmak salahiyetini haiz sayılır

Ticari muumlmessil sarih salahiyet almadıkccedila gayrimenkulleri temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIITAHDİDİ

Madde 451 - Temsil salahiyeti bir şubenin işlerine hasrolunabilir

Tayin olunan şartlar dahilinde diğerleri iştirak etmedikccedile yalnız birinin imzası muumlesseseyi ilzam etmemek uumlzere birden ziyade kimselerede verilebilir ve buna birlikte temsil denir

Temsil salahiyetinde bundan başka tahditler huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

IVİSTİRDADI

Madde 452 - Muumlmessil tayin edilirken tescil edilmemiş olsa bile temsil salahiyetinin istirdat edildiği zaman keyfiyetin ticaret siciline kaydedilmesi mecburidir

Temsil salahiyetinin istirdadı ticaret siciline kayıt ve ilan edilmedikccedile bu salahiyet huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslar hakkında bakidir

B - DİĞER TİCARET VEKİLLERİ

Madde 453 - Ticari vekil ticari muumlmessil sıfatını haiz olmaksızın bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından muumlessesenin buumltuumln işleri veya muayyen bazı muameleleri iccedilin temsile memur edilen kimsedir

Bu salahiyet muumlessesenin mutad olan muamelelerinin cuumlmlesine şamildir Şu kadar ki ticari vekil kendisine sarih mezuniyet verilmedikccedile istikraz edemez ve kambiyo taahhuumltlerinde ve muhakeme ve murafaada bulunamaz

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Mağaza iccedilinde muumlşterilerin kolaylıkla goumlrebilecekleri bir yerde ve kolayca okuyabilecekleri bir şekilde aksi ilan edilmiş olmadıkccedila toptan yarı toptan veya perakende satış mağazalarının memur veya muumlstahdemleri o mağazanın muumltat satış muamelelerinin hepsini yapmaya salahiyetli oldukları muameleler hakkındaki faturaları imzalamaya bu mutat muamelelerden doğan borccedilların yerine getirilmesine veya bunların hiccedil veyahut gereği gibi yerine getirilmemiş olmasına ilişkin ihtar veya diğer beyanları işletme sahibi adına yapmaya bu mahiyetteki ihtar ve diğer beyanları ve hususiyle mutat muamele dolayısiyle teslim edilmiş olan mallara ilişkin ayıp ihbarlarını mağaza sahibi adına kabule salahiyetli sayılırlar şu kadar ki kendilerine yazı ile salahiyet verilmiş olmadıkccedila mağaza dışında ve kasa memurları tayin edilmiş ise mağaza iccedilinde mal parasını isteyip alamazlar Bu kimseler mal parasını almaya salahiyetli bulundukları hallerde faturaları kapatmaya veya makbuz vermeye de salahiyetlidirler

C - SEYYAR TUumlCCAR MEMURLARI

Madde 454 - Bir muumlessese iccedilin merkezinin haricindeki mahallerde muamele icra eden seyyar memurlar muumlessese namına sattıkları malın bedelini almak ve makbuz vermek ve borccedilluya mehil ita etmek salahiyetini dahi haiz sayılırlar

Bu salahiyetin tahdidi huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

D - REKABET YAPMAK MEMNUİYETİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 455 - Bir muumlessesenin buumltuumln işlerini idare eden yahut muumlessese sahibinin hizmetinde bulunan ticari muumlmessiller veya ticari vekiller muumlessese sahibinin izni olmaksızın gerek kendi namlarına gerek uumlccediluumlncuuml şahıs namına muumlessesenin yaptığı nevide dahil bir iş yapamazlar

Buna muhalif harekette bulunursa muumlessese sahibi zarar ve ziyan istemek ve bu suretle yapılan işleri kendi hesabına almak hakkını haizdir

E - MUumlMESSİL VE DİĞER TUumlCCAR VEKİLLERİNİN VEKALETLERİNİN HİTAMI

Madde 456 - Hizmet şirket vekalet mukavelelerinden ve iki taraf arasında mevcut diğer hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit haklara halel gelmemek uumlzere ticari muumlmessiller ve ticari vekiller her zaman azlolunabilir

Muumlessese sahibinin medeni haklarını kullanmak salahiyetini gaip etmesi veya vefatı ile ticari muumlmessilin ve ticari vekilin salahiyeti hitam bulmaz

ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE

A - TARİFİ

Madde 457 - Havale bir akittir ki onunla muhaluumlnaleyh bilvekale kendi namına kabza salahiyettar olan muhaluumlnlehe muhil hesabına nakit veya kıymetli evrak veya sair misli şeyler itasına mezun kılınır

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUHİL İLE MUHALUumlNLEH ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 458 - Havalenin mevzuu muhilin muhaluumlnlehe olan borcunun tediyesi ise bu borccedil ancak muhaluumlnaleyh tarafından vuku bulacak tediye ile sakıt olur

Şu kadar ki havaleyi kabul etmiş olan alacaklı ancak muhaluumlnaleyhe muumlracaat ile havalede tayin olunan muumlddet zarfında matlubunu istifa edemediği takdirde muhilden alacağını mutalebe salahiyetini haiz olur

Muhaluumlnleh olan alacaklı havaleyi kabul etmek istemezse borccedilluyu derhal haberdar etmek lazımdır aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

IIMUHALUumlNALEYHİN BORCU

Madde 459 - Muhaluumlnaleyh ihtirazi kayıt beyan etmeksizin havaleyi kabul ettiğini muhaluumlnlehe bildirirse tediye ile muumlkellef olur ve ona karşı yalnız aralarındaki şahsi muumlnasebetlerden veya havalenin muumlnderecatından muumltehassil defalarda bulunabilir Muhil ile olan muumlnasebetinden muumltevellit defilerde bulunamaz

Muhaluumlnaleyh muhile borccedillu ise kendisi iccedilin bu tediye muhile yapacağı tediyeye nazaran daha kuumllfetli olmadığı surette borcun miktarını muhaluumlnlehe tediyeye mecburdur

Bu halde bile muhil ile aralarında hilafına mukavele olmadıkccedila tediyeden evvel havaleyi kabul ettiğini beyan etmeğe mecbur değildir

IIITEDİYE OLUNMAMAK HALİNDE İHBAR

Madde 460 - Muhaluumlnlehin talebine karşı veya talebinden evvel muhaluumlnaleyh muhaluumlnbini tediye etmiyeceğini beyan ederse muhaluumlnleh derhal muhili haberdar etmeğe mecburdur aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

C - RUumlCU

Madde 461 - Muumlhil her zaman muumlhaluumlnlehe karşı havaleden ruumlcu edebilir Meğerki havale muhaluumlnlehin menfaati ve bilhassa alacağını tediye iccedilin yapılmış olsun

Muhaluumlnaleyh havaleyi kabul ettiğini beyan edinceye kadar muhil ona karşıda havaleden ruumlcu edebilir

Muhilin iflası henuumlz kabul edilmemiş havalenin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnuuml istilzam eder

D - KIYMETLİ EVRAK İŞLERİNDE HAVALE

Madde 462 - Hamile muharrer havaleler bu babın huumlkuumlmlerine tabidir Her hamil muhaluumlnaleyhe karşı muhaluumlnleh sıfatını haizdir Ve muhil ile muhaluumlnleh arasındaki haklar havaleyi temlik eden ile temelluumlk eden arasında sabit olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilekler ile kambiyo senetlerine muumlmasil havaleler hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

ON DOKUZUNCU BAP VEDİA

A - VEDİA

ITARİFİ

Madde 463 - İda bir akittir ki onunla muumlstevdi muumldi tarafından verilen şeyi kabul ve onu emin bir mahalde hıfzetmeği deruhte eder

Uumlcret şartedilmedikccedile veya hal muumlstevdiin uumlcrete intizarını icabetmedikccedile muumlstevdi uumlcret istiyemez

IIMUumlDİİN BORCcedilLARI

Madde 464 - Muumldi muumlstevdie akdin icrasiyle zaruri irtibatı olan buumltuumln masrafları tediye etmekle muumlkelleftir

Mudi ida sebebiyle husule gelen zararın kendi kusuru olmaksızın vukua geldiğini ispat etmedikccedile tazmin ile muumlkelleftir

IIIMUumlSTEVDİİN BORCcedilLARI

1 - VEDİANIN KULLANILMASI MESULİYETİ

Madde 465 - Muumlstevdi muumldiden mezuniyet almadıkccedila vediayı kullanamaz

Buna muhalif hareket ederse muumldia muhik bir tazminat vermeğe mecbur olur ve kazara husule gelen zararlardan dahi mesulduumlr Meğerki kullanmamış olsa dahi bu zararların vukua geleceğini ispat ede

2 - İSTİRDAT

A MUumlDİrsquoİN HAKLARI

Madde 466 - İdada muumlddet tayin edilmiş olsa bile muumldi her vakit ida edilen eşyayı zevaidiyle beraber geri alabilir

Şu kadar ki muumlstevdiin kararlaştırılmış olan muumlddeti nazara alarak yaptığı masrafları tesviye ile muumlkelleftİr

B MUumlSTEVDİİN HAKLARI

Madde 467 - Muumlstevdi tayin edilen muumlddetin inkızasından evvel vediayı iade edemez Şu kadar ki evvelce tayin edilemiyen haller dolayısiyle akdin devamı vedia iccedilin tehlikeyi veya kendisi iccedilin zararı mucip olursa muayyen muumlddetin inkızasından evvel dahi iade edebilir

Muumlddet tayin edilmemiş ise her zaman iade edebilir

C İADE MAHALLİ

Madde 468 - Vedia hıfzedilmesi lazım gelen yerde iade olunur ve iade masrafiyle iade zamanındaki hasar muumldia aittir

3 - MUumlŞTEREKEN VEDİA ALINMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 469 - Birlikte vediayı kabul edenler ondan muumlteselsilen mesul olurlar

4 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS TARAFINDAN İSTİHKAK DAVALARI

Madde 470 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından vedia hakkında istihkak iddiasında bulunulsa bile vedia adli tarik ile haciz yahut muumlstevdie karşı istihkak davası ikame edilmedikccedile muumlstevdi onu muumldia ret ve iade ile muumlkelleftir Haciz veya istihkak davası halinde muumlstevdi derhal muumldii haberdar etmeğe mecburdur

IVYEDİEMİNE TEVDİ

Madde 471 - İki veya daha ziyade kimseler haklarını muhafaza iccedilin hukuki vaziyeti munazaalı veya şuumlpheli olan bir şeyi muumlstevdie veya yediadile tevdi ederlerse muumlstevdi veya yediadil bunları buumltuumln alakadarların muvafakati veya hakimin kararı olmadıkccedila hiccedil birine iade edemez

B - USULSUumlZ TEVDİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 472 - Muumlstevdiin tevdi olunan meblağı aynen iadeye mecbur olmaksızın mesela iade etmesi sarahaten veya zımnen mukarrer ise o meblağın nefi ve hasarı kendisine ait olur

Meblağ muumlhuumlrsuumlz ve accedilık olarak bırakılmış ise bu manada zımni bir mukavele mevcut sayılır İda edilen diğer misli eşya veya kıymetli evrakı muumlstevdi sarahaten mezun kılınmadıkccedila kullanamaz

C - ARDİYE MUKAVELESİ

IKIYMETLİ EVRAK İHRACI SALAHİYETİ

Madde 473 - Hıfzedilmek uumlzere emtia kabul ettiğini alenen bildiren ardiye sahibi ida olunan eşya makamına kaim olmak uumlzere senet ihracına salahiyet verilmesini ait olduğu merciden talep edebilir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

IIARDİYE SAHİBİNİN MUHAFAZA BORCU

Madde 474 - Ardiye sahibi eşyayı bir komuumlsyoncu gibi ihtimam ile muhafaza etmeğe mecburdur Eşyaya tahavvuumll arız olupta başkaca tedbir ittihazını istilzam ederse muumlstevdi muumlmkuumln olduğu takdirde bundan muumldii haberdar eder Ardiye sahibi muumltat iş zamanlarında emtianın halini tetkik veya muayene ve icabeden tahaffuzi tedbirleri her zaman ittihaz edebilmesi iccedilin muumldia muumlsaade etmeğe mecburdur

IIITEVDİ OLUNAN EŞYANIN DİĞERLERİYLE KARIŞTIRILMASI

Madde 475 - Ardiye sahibi sarahaten mezun olmadıkccedila aynı nevi ve vasıftan bulunan misli şeyleri birbirine karıştıramaz Mezuniyete binaen karıştırılan eşya uumlzerinde her muumldi hakkiyle muumltenasip bir hisse talep edebilir Bu takdirde ardiye sahibi diğerlerinin huzuruna hacet kalmaksızın her mudiin hissesini tefrik edebilir

IV ARDİYE SAHİBİNİN HAKLARI

Madde 476 - Ardiye sahibi mukarrer veya mutat olan ardiye uumlcretini ve muhafazanın sebebiyet vermediği buumltuumln masraflarını (nakliye guumlmruumlk kayıt) talep edebilir bu masraflar derhal tediye olunmak lazımdır

Ardiye uumlcreti ise her uumlccedil ayda bir kere ve her halde eşyanın tamamen veya kısmen istirdadında tediye olunur

Eşya yedinde bulunduğu veya eşyayı temsil eden her hangi bir senet vasıtasiyle onda tasarruf etmek kudretini haiz olduğu muumlddetccedile ardiye sahibinin alacakları mukabilinde ve eşya uumlzerinde hapis hakkı vardır

VEMTİANIN İADESİ

Madde 477 - Ardiye sahibi emtiayı adi tevdide olduğu gibi ret ve iade ile muumlkelleftir Şu kadar ki adi tevdide muumlstevdiin evvelce tahmin edemediği sebeplerin tahakkukuna mebni vaktinden evvel iadeye mezun

olduğu halde dahi ardiye sahibi muayyen olan muumlddetin hitamına kadar eşyayı muhafaza mecburiyetindedir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

D - OTELCİYE TEVDİ

IOTELCİLERİN MESULİYETİ

1 - ŞARTLARI VE ŞUumlMULUuml

Madde 478 - Otelciler hancılar nazil olan yolcuların getirdikleri eşyanın duccedilar olduğu telef ve hasar ve sirkatten ve zararın bizzat yolcuya veya onu ziyarete gelen veya refakatinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden neşet ettiğini veya tevdi olunan şeyin mahiyetinden muumltevellit bulunduğunu ispat etmedikccedile mesulduumlr Şu kadar ki otelci veya hancı veya muumlstahdemlerine isnadı kabil bir kusur ispat olunmadıkccedila bu mesuliyet her bir yolcu iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

2 - KIYMETLİ EŞYA

Madde 479 - Kıymetli eşya veya oldukccedila ehemmiyetli miktarda para veya kıymetli evrak otelci veya hancıya emanet edilmemiş ise otelci veya hancı ancak kendisinin veya muumlstahdemlerinin kusuru halinde mesul olur Emaneten kabul etmiş veya kabulden imtina etmiş ise mesuliyeti mahdut değildir Yolcunun kendi nezdinde saklayabilmesi lazımgelen eşya veya nakit ve emsalinde yolcunun sair eşyası hakkındaki mesuliyet kaidesi tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - MESULİYETİN HİTAMI

Madde 480 - Yolcu zararına vakıf olur olmaz otelci veya hancıya bildirmezse hakkı sakıt olur Otelci veya hancı boumlyle bir mesuliyeti deruhte etmediğini veya mesuliyeti bu kanunda nevi tayin olunmıyan bir şarta talik ettiğini yapıştırdığı ilanlarda bildirse bile mesuliyetten kurtulamaz

IIUMUMİ AHIR İDARE EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 481 - Umumi ahırları ve garajları idare edenler iccedilerilerine konulan veya getirilen veya kendileri veya muumlstahdemleri tarafından kabul olunan otomobil hayvanat ve araba ve koşum ve sair teferruatının ziya ve hasarından ve ccedilalışmasından zararın muumldi veya onu ziyaret veya ona refakat eden veya onun hizmetinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden veya tevdi olunan eşyanın mahiyetinden neşet ettiğini ispat etmedikccedile mesul olur Şu kadar ki kabul edilen otomobil ve hayvanlar ve arabalar ve onların teferruatı hakkındaki mesuliyet garaj ve ahır sahibine veya muumlstahdemlerine bir kusur isnat olunamazsa beher muumldi iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

IIIHAPİS HAKKI

Madde 482 - Otelci Hancı ve umumi ahırlar ve garajlar idaresi sahipleri nezdlerine getirilen veya ahırlarına veya garajlarına konulan eşya uumlzerinde otel veya hıfz masraflarından muumltevellit alacaklarını temin iccedilin hapis hakkına maliktirler

Mucirlerin hapis haklarına muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

YİRMİNCİ BAP KEFALET

A - TARİFİ

Madde 483 - Kefalet bir akittir ki onunla bir kimse borccedillunun akdettiği borcun edasını temin etmeği alacaklıya karşı taahhuumlt eder

B - ŞARTLARI

IŞEKLİ

Madde 484 - Kefaletin sıhhati tahriri şekle riayet etmeğe ve kefilin mesul olacağı muayyen bir mikdar iraesine muumltevakkıftır

IIASIL BORCcedil

Madde 485 - Kefalet ancak muteber bir borccedil hakkında cereyan eder Muumlstakbel zamana muzaf yahut şarta muallak bir borccedil huumlkuumlm ifade edeceği zamanın hululuuml ve şartın tahakkuku halinde muteber olmak uumlzere kefalete raptolunabilir Hata yahut ehliyetsizlik sebebiyle borccedillunun mesuliyetini icap etmiyen bir akitten muumltevellit borca kefalet eğer kefil akdin borccedillu yuumlzuumlnden olan bu fesadına taahhuumlt esnasında vakıf ise muteber olur

C - NEVİLERİ

IADİ KEFALET

Madde 486 - Adi kefaletten kefilin borccedil ile mutalip olması ancak kefalet akdinden sonra borccedillunun iflas etmesi veya hakkında takibat icra olunupta alacaklının hatası olmaksızın semeresiz kalması yahut borccedillu aleyhinde Tuumlrkiyede takibat icrasının imkansız hale gelmesi ile meşruttur

Alacaklının alacağı kefaletten evvel yahut aynı zamanda rehin ile temin olunmuş olduğu takdirde adi kefalette kefil borcun evvelemirde merhundan istifa olunmasını talep edebilir Fakat borccedillu muumlflis ise yahut borccedillunun iflası ilan olunmadıkccedila rehenin nakde tahvili kabil olmazsa bu huumlkuumlm cerayan etmez

IIMUumlTESELSİL KEFALET

Madde 487 - Kefil borccedillu ile beraber muumlteselsil kefil ve muumlşterek muumlteselsil borccedillu sıfatı ile veya bu gibi diğer bir sıfatla borcun ifasını deruhde etmiş ise alacaklı asıl borccedilluya muumlracaat ve rehinleri nakde tahvil ettirmeden evvel kefil aleyhinde takibat icra edebilir

Bu babın huumlkuumlmleri bu nevi kefalete de tatbik olunur

IIIBİRLİKTE KEFALET

Madde 488 - Birden ziyade eşhas birlikte muumltecezzi bir borca kefil oldukları takdirde bunlardan her biri kendi hisseleri

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

miktarınca adi kefil gibi ve diğerlerinin hisseleri hakkında kefile kefil sıfatı ile mesul olur Kefiller gerek asıl borccedillu ile beraber gerek kendi beyinlerinde muumlteselsil olmaklığı iltizam etmişler ise her biri borcun tamamından mesul olup ancak diğerlerinin hissesi iccedilin onlara ruumlcu hakkını haizdirler Kefaletin aynı borca diğer kimselerinde kefalet etmesi şartiyle vaki olduğuna alacaklının vukufu bulunduğunu kabule mahal olan hallerde bu şart tahakkuk etmezse kefil mesuliyetten beri olur

IV KEFİLE KEFİL VE RUumlCUA KEFİL

Madde 489 - Kefile kefil alacaklıya karşı kefilin taahhuumlduumlnuuml temin eden kimsedir ve kefil ile birlikte mesuliyeti borccedillunun taahhuumlduumlnuuml temin eden adi kefilin borccedillu ile beraber olan mesuliyeti derecesindedir

Ruumlcua kefil olan kimse borccedilludan alacağını alamayan kefile kefildir

D - KEFİLİN MESULİYETİ

IŞUumlMULUuml

Madde 490 - Kefil borcun aslı ile beraber borccedillunun kusur veya temerruumlduumlnuumln kanuni neticelerinden mesulduumlr

Kefil alacaklının metalibini ifa ederek dava ikamesini bertaraf etmek iccedilin kendisine vakıt ve zamaniyle ihtar vuku bulmuş olmadıkccedila asıl borccedillu aleyhinde ikame olunan dava masrafını edaya mecbur değildir

Faiz verilmesi şart edilmiş ise kefil ancak işlemekte olan faiz ile beraber işlemiş faizden bir seneliğini vermekle muumlkelleftir

IIMUACCELİYET

Madde 491 - Borccedillunun iflası sebebi ile asıl borccedil vadenin hululuumlnden evvel muacceliyet kesbetse bile kefil asıl borcun ifası iccedilin tayin olunan vadeden evvel borcu oumldemeğe icbar olunamaz Asıl borcun muacceliyet kesbetmesi evvelce borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf ise bu ihbar kefile de icra olunmak lazım gelir Kefil hakkında borcun muacceliyet kesbetmesi ihbar guumlnuumlnden başlar

E - KEFALETİN HİTAMI

IASIL BORCUN SUumlKUTU

Madde 492 - Asıl borccedil her hangi bir sebeple sakıt olunca kefil beri olur

IIMAHDUT ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 493 - Bir kimse mahdut bir zaman iccedilin kefil olupta bu zamanın inkızasını takip eden bir ay zarfında alacaklı bu bapta icraya veya mankemeye muumlracaatla hakkını takip etmezse yahut takibatına uzun muumlddet fasıla verirse kefil kefaletten beri olur

IIIMAHDUT OLMAYAN ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 494 - Kefalet gayri mahdut bir zaman iccedilin akdolunmuş ise asıl borccedil muacceliyet kesbettikten sonra kefil alacaklıdan bir ay zarfında icra veya mahkemeye muumlracaatla hakkını takip etmesini ve uzun muumlddet fasıla vermeksizin takibata devam etmesini talep edebilir

Bir borcun muacceliyet kesbetmesi alacaklı tarafından borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf olmadığı takdirde kefil kefaleti tarihinden bir sene sonra alacaklıdan bu ihbarın yapılmasını ve borccedil muacceliyet kesbedince yukarıda zikrolunduğu veccedilhile icraya veya mahkemeye muumlracaatle hakkını takip etmesini talep edebilir Alacaklı kefilin bu talebini nazara almazsa kefil kefaletten beri olur

IVMEMUR VE MUumlSTAHDEM HAKKINDA KEFALET

Madde 495 - Resmi bir memura gayri mahdut muumlddet iccedilin kefil olan kimse her uumlccedil senede bir kere ertesi sene nihayetinde muteber olmak uumlzere kefaleti feshettiğini ihbar edebilir Bir muumlstahdem iccedilin vukubulan kefalet uumlccedil sene devam ettiği takdirde huumlkuumlm yine boumlyledir

F - KEFİLİN HAKLARI

IASIL BORCcedilLUYA KARŞI

1 - ALACAKLININ HAKLARINA HALEFİYET

Madde 496 - Kefil eda ettiği şey nisbetinde alacaklının haklarında ona halef olur Bu halefiyet kaidesinden evvelce feragat

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek caiz değildir Şu kadar ki kefil ile borccedillu beynindeki hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit dava ve defi hakları mahfuzdur

2 - KEFİLİN DEFİLERİ

Madde 497 - Kefil asıl borccedilluya ait buumltuumln defileri alacaklıya karşı dermeyan etmek hakkını haiz ve bununla muumlkelleftir fakat kefilin taahhuumlduumlnuumln mahiyetine nazaran hariccedil kalması lazım gelen defiler muumlstesnadır

Kefil kendi kusuru olmaksızın bu defilere vakıf olduğunu ispat etmediği surette kendisini borcunu edadan vareste edecek bu defileri dermeyan etmemesinden naşi alacaklıya ruumlcu etmek hakkından mahrum olur

3 - KEFİLİN TEDİYEYİ İHBAR BORCU

Madde 498 - Kefil tediyeyi asıl borccedilluya ihbar etmemesinden dolayı asıl borccedillu ikinci defa olarak borcunu eda ederse kezalik kefil ruumlcu hakkını gaip eder Alacaklı aleyhine haksız mal edinmesinden dolayı dava hakkı mahfuzdur

IIALACAKLILARA KARŞI

1 - ESBABI SUBUTİYENİN TESLİMİ

Madde 499 - Alacaklı mekfuluumlnbihi tediye eden kefilin borccedilluya ruumlcu hakkını kullanmağa ve elinde bulunan rehinleri nakde tahvile medar olabilecek senetleri ona teslime mecburdur

Borccedil bir gayrimenkul rehin ile temin olunmuş ise alacaklı rehin hakkının kefile devri iccedilin ifası lazım gelen merasimi icra ile muumlkelleftir

2 - BORCcedilLARINI İFA ETMİYEN ALACAKLININ MESULİYETİ

Madde 500 - Alacaklı kefaletten dolayı tahakkuk eden borcun temini iccedilin kefelatin akdi esnasında tesis yahut sonradan istihsal olunan teminatı kefilin zararına olarak tenkis eder veya elinde bulunan delaili elden ccedilıkarırsa kefile karşı mesul olur

Resmi memurlar ile muumlstahdemlere kefalet vukuunda alacaklı bu borccedillular hakkında ifasiyle muumlkellef olduğu nezareti icrada ihmal eylediği ve borccedil bu ihmalden tevelluumlt ettiği yahut ihmal vukubulmamış olsaydı bu nisbette tezayuumlt etmiyeceği muhtemel bulunduğu takdirde dahi mesulduumlr

3 - TEDİYEYİ KABULE VEYA KEFALETTEN TAHSİLE MUumlTEDAİR HAKLAR

Madde 501 - Borccedil muacceliyet iktisap edince kefil her zaman alacaklıyı borcun ifasını kabule veya kendisini kefaletten tahlise icbar edebilir Alacaklı edayı kabul etmez yahut haiz olduğu teminatı ita ve nakilden imtina eylerse kefil kendiliğinden kurtulur

4 - BORCcedilLUNUN İFLAS MASASINA ALACAKLININ MUumlRACAATI

Madde 502 - Borccedillu iflas eder ise alacaklı alacağını İflas masasına kayıt ettirmeğe mecburdur

Alacaklı borccedillunun iflasına muttali olur olmaz ondan kefili haberdar etmekle muumlkelleftir Boumlyle yapmadığı takdirde bu tekasuumlluumlnden dolayı kefile terettuumlp eden zarar nisbetinde kefile karşı haiz olduğu haklarını gaip eder

IIITEMİNAT İTASINA DAİR KEFİLİN HAKKI

Madde 503 - Aşağıdaki hallerde kefil borccedilludan teminat itasını ve eğer borccedil muaccel ise kendisinin kefaletten kurtulmasını talep edebilir

1 - Borccedillu kefile karşı vukubulan taahhuumltlerine ve bilhassa muayyen bir muumlddet zarfında kendisini kurtaracağına dair olan vadına muhalif hareket ettiği takdirde

2 - Borccedillu muumltemerrit bulunduğu takdirde

3 - Kefil gerek duumlccedilar olduğu zayiat gerek kendi tarafından irtikap olunan bir kusur sebebi ile kefaleti kabul ettiği zamanda kimden ziyade tehlikelere maruz olduğu takdirde

YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS

A - ALACAĞIN DAVA EDİLEMEMESİ

Madde 504 - Kumar ve bahis bir alacak hakkı tevlit etmez Kumar yahut bahis iccedilin bilerek yapılan avanslar ve oumlduumlnccedil verilen akccedileler hakkında ve kumar ve bahis vasfını haiz olduğu takdirde borsaya dahil olan emtia ve kıymetli evrakın fiyat farkı esası

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

uumlzerine yapılan vadeli alış verişlerde dahi huumlkuumlm boumlyledir

B - BORCcedil SENEDİ İTASI VE BİLİHTİYAR TEDİYE

Madde 505 - Kumar oynıyan veya bahseden kimse tarafından imza edilmiş adi borccedil veya kambiyo senedi uumlccediluumlncuuml bir şahsa devir edilmiş olsa bile bunlara muumlsteniden hiccedil hir kimse bir hak talep edemez Kıymetli evrakın huumlsnuuml niyet sahibı uumlccediluumlncuuml şahıslara bahşettiği haklar mahfuzdur

Kumar veya bahsin usuluuml dairesinde cereyanına kazaen veya diğer tarafın fiili neticesi olarak bir mani haylulet etmiş veya bu diğer taraf hile ve desise ika etmiş olmadıkccedila bilihtiyar verilen kumar akccedilesi geri alınmaz

C - PİYANGO

Madde 506 - Huumlkuumlmet tarafından muumlsaade edilmiş olmadıkccedila piyango hiccedil bir alacak hakkı tevlit etmez Muumlsaade edilmemiş olduğu takdirde piyango hakkında da kumara muumltaallik huumlkuumlmler tatbik olunur

Ecnebi memleketlerde muumlsaade ile tesis edilen piyangolar Tuumlrkiyede kanunun himayesinden istifade etmezler Meğer ki salahiyettar olan makam bunlara ait biletlerin satılmasına muumlsaade etmiş olsun

YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

A - KAYDI HAYAT İLE İRAT

IMEVZUU

Madde 507 - Kaydıhayat ile tesis olunan irat ya alacaklının veya borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatı muumlddetince takyit olunabilir

Bu bapta sarih bir şart olmadıkccedila kaydı hayat ile irat alacaklının hayatı muumlddetiyle mukayyet olarak tesis olunmuş sayılır

Hilafına mukavele olmadıkccedila borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatiyle takyit olunarak tesis olunan irat alacaklının mirasccedilılarına intikal eder

IITESİSİN ŞEKLİ

Madde 508 - Kaydıhayat ile irat tesisine dair olan akit tahriri şekilde olmadıkccedila muteber değildir

IIIALACAKLININ HAKLARI

1 - HAKKIN KULLANILMASI

Madde 509 - Hilafına mukavele olmadıkccedila kaydıhayat ile irat her altı ayda bir işlemeden tediye olunur

Hayatiyle mukayyet olarak irat tesis olunan şahıs iradın peşin verilmesi lazımgelen devrenin nihayetinden evvel vefat eder ise borccedillu o devreye ait meblağı tamamen edaya mecburdur

Borccedillu iflas eder ise alacaklı iflasın kuumlşadı esnasında muteber bir irat sandığında muumlflisin muumlkellef bulunduğu irat borcuna muadil bir irat tesisi iccedilin iktiza eden resuumllmale muumlsavi bir resuumllmal talep ederek hakkını istihsal edebilir

2 - TEMLİK VE HACİZ EDİLEBİLMESİ

Madde 510 - Hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı hakkını başkasına temlik edebilir Uumlccediluumlncuuml şahıs lehine meccanen irat tesis eden kimse tesis zamanında o şahsın iflası yahut borcundan dolayı takibat icrası halinda alacaklılarının menfaatına olarak irattan mahrum edilemiyeceğini şart koşabilir

B - OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

ITARİFİ

Madde 511 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi akitlerden birinin diğerine oumlluumlnceye kadar bakmak ve onu goumlruumlp goumlzetmek şartiyle bir mamelek yahut bazı mallar temlikini iltizam etmesinden ibaret olan bir akittir Borccedillu alacaklı tarafından mirasccedilı nasbolunmuş ise bu akit hakkında miras mukavelesi huumlkuumlmleri ceryan eder

IIŞARTLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - ŞEKLİ

Madde 512 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi mirasccedilı nasbını tazammun etmese bile miras mukavelesi şeklinde tanzim olunmak lazımdır Şukadar ki bu mukavele salahiyettar makam canibinden tayin olunmuş olan şartlara tevfikan devletccedile tanınmış bir muumlessese ile aktedilmiş ise gayri resmi bir senet kifayet eder

2 - TEMİNAT

Madde 513 - Diğer tarafa bir gayrimenkul temlik eden alacaklı kendi haklarını temin iccedilin o gayrimenkul uumlzerinde tıpkı bir bayi gibi kanuni ipotek hakkını haiz olur

IIIMEVZUU

Madde 514 - Alacaklı borccedillunun ailesi iccedilinde yaşar Borccedillu aldığı malların kıymetine ve alacaklının evvelce haiz olduğu iccediltimai mevkie goumlre hakkaniyetin iktiza ettiği şeyleri alacaklıya vermeğe mecburdur

Borccedillu bilhassa alacaklıya muumlnasip gıda mesken vermeğe ve hastalığında muktazi ihtimam ile bakmağa ve hekim getirmeğe mecburdur

Kabul ettikleri kimselere oumlluumlnceye kadar bakmak maksadiyle tesis olunan muumlesseseler umum iccedilin mecburi olarak verecekleri şeyleri salahiyettar makam tarafından tasdik olunmuş nizamnameler ile tayin edebilirler

IVİTİRAZ VE TENKİS

Madde 515 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi alacaklının kanunen infaka mecbur olduğu kimselere karşı bu muumlkellefiyetin ifasını temin eden vasıtaların elinden ccedilıkmasını mucip olursa bu kimseler tarafından mezkur mukaveleye itiraz olunabilir Hakim bu mukaveleyi feshedeceği yerde borccedilluyu hak sahiplerine nafaka vermeğe icbar edebilir ve bunlara verilen nafakalar alacaklıya verilmesi lazım gelen şeylerle mahsup edilir Bundan maada mirasccedilıların tenkis talepleri ve alacaklıların fesih davaları hakkı mahfuzdur

VFESİH

1 - İHBAR

Madde 516 - İki tarafın mukavele mucibince verecekleri şeylerin arasında kıymetccedile hissolunacak derecede nisbetsizlik bulunduğu ve fazla alan taraf diğer tarafın kendisine teberruda bulunmak kastı olduğunu ispat edemediği takdirde kaydıhayat ile bakma mukavelesini iki taraftan her biri altı ay evvel haber vermek şartiyle her zaman feshedebilir Bu hususta muteber bir irat sandığının kabul ettiği resuumllmal ile irat beynindeki nisbeti nazara almak lazımdır

Mukavelenin feshi esnasında evvelce verilmiş olan şeyler istirdat olunur

Şu kadar ki bunların resuumllmal ve faiz kıymetleri beyninde takas icra olunur

2 - BİR TARAFLI FESİH

Madde 517 - Tahmil olunan muumlkellefiyete muhalif hareket olunmasından naşi mukavelenin icrasına devam etmek ccedilekilmez bir hale geldiği yahut diğer bazı muhik sebepler mukavelenin devamını imkansız bir hale getirdiği yahut ifrat derecede kuumllfetli kıldığı takdirde iki taraftan her biri yalnız başına onu feshedebilir

Eğer mukavele bu sebepler dolayısiyle fesholunur ise kusurlu olan taraf aldığı şeyi geri verdikten maada kusuru olmayan tarafa hakkaniyete muvafık bir tazminat vermeğe mecburdur

Hakim mukaveleyi feshedecek yerde iki taraftan birinin talebi ile yahut resen artık birlikte yaşamalarına nihayet verip buna mukabil alacaklıya kaydıhayat ile bir irat tahsis edebilir

3 - BORCcedilLUNUN VEFATI HALİNDE FESİH

Madde 518 - Borccedillu vefat edince alacaklı bir sene zarfında mukavelenin feshini talep edebilir Bu takdirde alacaklı borccedillunun iflası halinde masasından talep edebileceği mikdara muumlsavi bir meblağın itasını borccedillunun mirasccedilılarından isteyebilir

VI TEMLİK EDİLEMEMEK VE İFLAS VE HACİZ HALİNDE TALEP

Madde 519 - Alacaklı hakkını başkasına temlik edemez Alacaklı borccedillunun iflası takdirinde muteber bir irat sandığında kendisine verilmesi lazım gelen şeylerin kıymetine muadil kaydıhayat ile irat tesisi iccedilin muktazi resuumllmale muumlsavi bir alacak ile masaya muumlracaat edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Alacaklı bir alacağın temini iccedilin borccedillu aleyhine konulan hacze iştirak edebilir

YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET

A - TARİFİ

Madde 520 - Şirket bir akittir ki onunla iki veya ziyade kimseler saylerini ve mallarını muumlşterek bir gayeye erişmek iccedilin birleştirmeği iltizam ederler

Bir şirket ticaret kanununda tarif edilen şirketlerin muumlmeyyiz vasıflarını haiz değil ise bu bap ahkamına tabi adi şirket sayılır

B - ŞUumlREKANIN YEKDİĞERİYLE MUumlNASEBETİ

ISERMAYE

Madde 521 - Her şerik nakit alacak veya diğer mal veya say olarak bir sermaye koymakla muumlkelleftir Hilafına mukavele olmadıkccedila sermayeler şirketin gayesinin icabettiği ehemmiyet ve mahiyette ve yekdiğerine muumlsavi olmak lazımdır

Sermaye bir şeyin menfaatından ibaret ise adi icar akdinde ve bir şeyin muumllkiyetinden ibaret ise beyi akdinde hasar ve tekeffuumlle dair muayyen olan huumlkuumlmlere tabi olur

IIKAR VE ZARAR

1 - KARIN TAKSİMİ

Madde 522 - Şerikler mahiyeti icabınca şirkete ait olan buumltuumln kazanccedilları aralarında taksim ile muumlkelleftirler

2 - KAR VE ZARARA İŞTİRAK

Madde 523 - Hilafına mukavele olmadıkccedila her şerikin kar ve zarardan hissesi sermayesinin kıymeti ve mahiyeti ne olursa olsun muumlsavidir

Mukavelede şeriklerin yalnız kardan veya yalnız zarardan hisseleri tayin edilmiş ise bu tayin kar ve zararın ikisini de şamil sayılır Şeriklerden biri sermaye olarak yalnız sayını ortaya koymuş ise zarara ortak olmıyarak yalnız kara iştirak ettirilmesi şart edilebilir

IIIŞİRKET KARARLARI

Madde 524 - Şirketin kararları buumltuumln şeriklerin ittifakiyle ittihaz olunur Akitte ekseriyetle karar verilmesi tasrih edilmiş ise ekseriyet şeriklerin adedi itibariyle taayyuumln eder

IVŞİRKET MUAMELESİNİN İDARESİ

Madde 525 - Akit ile veya karar ile muumlnhasıran şerike veya muumlteaddit şeriklere yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsa kati surette tevdi edilmiş olmadıkccedila şirket muamelelerinin idaresi buumltuumln şeriklere aittir Şirket muamelelerinin idaresi şeriklerin cuumlmlesine veyahut birkaccedilına tevdi edilmiş ise bunlardan her biri diğerlerinin iştiraki olmaksızın muamele yapabilir Şukadar ki şirket muamelelerini idareye salahiyettar her bir şerik bu muameleye ikmalinden evvel itiraz edebilir Tehirinde tehlike melhuz değilse şirkete umumi bir vekil nasbı ve alelade şirket muameleleri fevkindeki hukuki tasarrufların yapılması iccedilin buumltuumln şeriklerin ittifakı lazımdır

VŞERİKLERİN BİRBİRLERİNE KARŞI MESULİYETLERİ

1 - REKABET MEMNUİYETİ

Madde 526 - Şeriklerden hiccedil biri kendi hesabına şirketin gayesine muhalif veya muzır işleri yapamaz

2 - MASRAFLAR VE ŞERİKLERİN YAPTIĞI İŞLER

Madde 527 - Şeriklerden birinin şirket işleri iccedilin yaptığı masraflar veya iltizam ettiği borccedillardan dolayı diğer şerikler ona karşı mesul olurlar Bu şerikin idaresi yuumlzuumlnden doğrudan doğruya uğradığı zararları yahut bu idarenin zaruriyatından olan hasarları diğer şerikler zamindirler

Şirkete avans olarak para veren şerik verdiği guumlnden itibaren faiz isteyebilir Şahsi emeği iccedilin ayrıca tazminat isteyemez

3 - İHTİMAMIN DERECESİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 528 - Şeriklerden her biri şirket işlerinde mutat vechile goumlsterdiği ikdam ve ihtimamı sarf etmeğe mecburdur Diğer şeriklere karşı kendi kusuriyle sebebiyet verdiği zararları şirkete diğer işlerde temin ettiği menfaatlar ile mahsup ettirmeğe hakkı olmaksızın tazmin ile muumlkelleftir

Şirket işlerini uumlcretle idare eden şerik tıpkı bir vekil gibi mesul olur

VIİDARE SALAHİYETİNİN NEZİ VE TAHDİDİ

Madde 529 - Şirket mukavelesiyle şeriklerden birine verilen idare salahiyeti muhik bir sebep olmaksızın diğer şerikler tarafından ne nezi ne de tahdit olunabilir Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olsa bile haklı bir sebep bulunduğu takdirde diğer şeriklerden herbiri idare salahiyetini nezi ettirebilir Hususiyle şirketi idare eden şerikin vazifelerini fahiş bir surette ihmal etmesi yahut iyi idare iccedilin lazım olan ehliyeti zayi eylemesi keyfiyetleri haklı sebep olmak uumlzere nazara alınabilir

VIIŞİRKETİ İDARE EDEN VE ETMİYEN ŞERİKLER ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 530 - Kanunun bu babında veya şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olmadıkccedila şirketi idare eden şerik ile diğer şerikler arasındaki muumlnasabetler vekalet huumlkuumlmlerine tabidir Şeriklerden biri idare hakkını haiz olmadığı halde şirket hesabına hareket eder yahut şirketi idare eden şerik salahiyetini tecavuumlz eylerse vekaleti olmadan başkası namına tasarruf edenler hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Şirketi idare edenler en az her yıl bir defa hesap vermeye ve kar paylarını ortaklara oumldemeye mecburdurlar Hesap devresinin uzatılmasına ait şart batıldır İdare edenin ortaklardan olmaması halinde de huumlkuumlm aynıdır

2 - ŞİRKET İŞLERİNİ TETKİK

Madde 531 - İdare salahiyetini haiz olmasa bile her şerikin şirket işlerinin nasıl gittiği hakkında şahsen malumat almağa ve şirketin defterlerini ve evrakını tetkike ve kendine mahsus olmak uumlzere şirketin mali vaziyeti hakkında huumllasa ccedilıkarmağa hakkı vardır hilafına mukavele batıldır

VIIIYENİ ŞERİK KABULUuml VE ŞİRKETE İŞTİRAK

Madde 532 - Şeriklerden hiccedil biri diğerlerinin rızası olmadıkccedila şirkete uumlccediluumlncuuml şahsı alamaz Şeriklerden biri kendi kendine uumlccediluumlncuuml bir şahsı şirketteki hissesine iştirak ettirir veya hissesini ona devrederse bu uumlccediluumlncuuml şahıs şerik sıfatını ihraz etmez ve hususiyle şirket işleri hakkında uumlccediluumlncuuml şahsın malumat istemeğe hakkı olmaz

C - ŞERİKLERİN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MUumlNASEBETİ

ITEMSİL

Madde 533 - Şirket hesabına ve kendi namına bir uumlccediluumlncuuml şahıs ile muameleye girişen şerik bu uumlccediluumlncuuml şahsa karşı yalnız kendisi alacaklı ve borccedillu olur Şirket veya buumltuumln şerikler namına uumlccediluumlncuuml bir şahıs ile şeriklerden biri muameleye giriştiği halde diğer şerikler ancak temsil hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan uumlccediluumlncuuml şahsın alacaklı veya borccedillusu olurlar Kendisine idare vazifesi tahmil edilen şerik şirketi ve buumltuumln şerikleri uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı temsil etmek hakkını haiz sayılır

IITEMSİLİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 534 - Şirketin iktisap ettiği veya şirkete devredilen şeyler alacaklar ve ayni haklar şirket mukavelesi dairesinde muumlştereken şeriklere ait olur Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila bir şerikin alacaklıları haklarını ancak o şerikin tasfiyedeki hissesi uumlzerinde kullanabilirler Hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila şerikler birlikte yahut bir muumlmessil vasıtasiyle uumlccediluumlncuuml şahsa karşı deruhde etmiş oldukları borccedillardan muumlteselsilen mesul olurlar

D - ŞİRKETİN HİTAMI

IHİTAM SEBEPLERİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 535 - Aşağıdaki hallerde şirket nihayet bulur

1 - Şirketin akdinde maksut olar gayenin elde edilmesi yahut elde edilmesinin imkansız hale gelmesiyle

2 - Mirasccedilılar ile şirketin devamına dair evvelce yapılmış bir mukavele olmadığı halde şeriklerden birinin oumllmesiyle

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Şeriklerden birinin tasfiyedeki hissesi hakkında cebri icra vukuu ile yahut bir şerikin muumlflis olması veya hacredilmesi ile

4 - Buumltuumln şeriklerin ittifak etmesiyle

5 - Şirket iccedilin tayin edilen muumlddetin hitam bulmasiyle

6 - Şirket mukavelenamesinde bu hak muhafaza edildiği yahut şirket gayri muayyen bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatları muumlddetince tesis olunduğu hallerde bir şerikin feshi ihbar eylemesiyle

7 - Haklı sebeplerden dolayı fesih iccedilin verilen mahkeme ilamiyle

Haklı sebeplerden dolayı mukavelede muayyen muumlddetin hitamından evvel ve eğer şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin aktedilmiş ise evvelce ihbara hacet olmaksızın şirketinı feshi talep edilebilir

2 - MUAYYEN OLMIYAN MUumlDDET UumlZERİNE ŞİRKET

Madde 536 - Şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatı muumlddetince devam etmek uumlzere teşkil edilmiş ise şeriklerden her biri altı ay evvel ihbar eylemek şartiyle feshi talebedebilir

İhbar huumlsnuuml niyet kaidelerine tevfikan yapılmalı ve muumlnasip olmıyan zamanda icra edilmemelidir Şirket hesabatı seneden seneye yapılmakta ise fesih ancak bir hesap senesi nihayeti iccedilin istenebilir Mukavelede muayyen muumlddetin hitamından sonra zımnen devam etmekte olan şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

IIHİTAMIN ŞİRKET İŞLERİNE TESİRİ

Madde 537 - Şirket ihbardan başka bir suretle fesih edilirse bir şerikin şirket işlerini idare hususundaki selahiyeti feshe muttali olduğu yahut halin icabettiği itinayı sarfettiği halde muttali olması lazımgelen zamana kadar kendi hakkında devam eder Şirket şeriklerinden birinin oumlluumlmuumlyle muumlnfesih olursa oumllen şerikin mirasccedilısı diğer şerikleri derhal bundan haberdar etmekle muumlkelleftirler Mirasccedilı luumlzumlu olan tedbirlerin ittihazına kadar oumllen şerikin evvelce de idare etmekte olduğu işlere huumlsnuumlniyet kaideleri dairesinde devam eder

Diğer şerikler dahi muvakkaten şirket işlerini aynı suretle idarede devam ederler

IIITASFİYE

1 - SERMAYELER HAKKINDA YAPILACAK MUAMELE

Madde 538 - Bir şeyin muumllkiyetini sermaye olarak koyan şerik şirketin feshi uumlzerine yapılacak tasfiye neticesinde o şeyi aynen istirdat edemeyip o kimsenin sermayesi ne miktar kıymet iccedilin kabul edilmiş ise o kıymeti istiyebilir

Eğer bu kıymet tayin edilmemiş ise istirdat o şeyin sermaye olarak konduğu zamandaki kıymeti uumlzerinden yapılır

2 - FAZLANIN TAKSİMİ VE NOKSANLAR

Madde 539 - Şirketin borccedilları oumldendikten ve şeriklerden her birinin şirkete yaptığı avanslarla şirket iccedilin vuku bulan masrafları ve sermayeleri iade olunduktan sonra bir şey kalırsa bu kar şerikler arasında taksim olunur

Şirketin mevcudu borccedilları ve avans ve masrafları tediye olunduktan sonra sermayelerin iadesine kafi gelmezse zarar şerikler arasında taksim olunur

3 - TASFİYENİN NASIL YAPILACAĞI

Madde 540 - Şirketin hitamında tasfiye idareden hariccedil olanlar dahi dahil olduğu halde buumltuumln şeriklerce birlikte yapılmak lazımdır

Şu kadar ki eğer şirket mukavelesi şeriklerden birinin kendi namına ve şirket hesabına muayyen bazı muameleler yapmasına dair ise bu şerik şirketin hitamından sonra dahi o muameleleri yalnız yapmağa ve diğer şeriklere hesap vermeğe mecburdur

IVUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MESULİYET

Madde 541 - Şirketin nihayet bulması uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı taahhuumltleri tadil etmez

KANUNUN MERİYETİ ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 542 - İşbu kanun Kanunu Medeninin mevkii meriyete vazı tarihinden muteberdir

KANUNUN İCRASINA MEMUR MAKAM

Madde 543 - İşbu kanunun huumlkmuumlnuuml icraya Adliye Vekili memurdur

TASHİHAT

Madde 544 - Kanunu Medeninin muumltemmimi olan işbu kanun merbut tashihler ile beraber kabul edilmiştir

Kanun Madde Yanlış Doğru Not

Kanunu Medeni 92 - - zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 111 borcada borccedilda tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 111 uumlccediluumlmcuuml şahsa uumlccediluumlncuuml şahsada

Kanunu Medeni 112 zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 149 şart şarta tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 151 menfaatte menfaatlede tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 153 mirscısı mirasccedilısı tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 167 oumlyle ile tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 alacaklıya alacaklı ne tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 kefilidir kefildir tabı esnasında tashih edilmiştir

Kanunu Medeni 439 - - İkinci fıkra zaid olduğundan silinmiştir

Kanunu Medeni 755 yirmide biridir yirmi misle muumlsavi addolunur

a - Kanuni Medenideki vecibe veya vecibeler ıstılahı yerine borccedil veya borccedillar ıstılahı konulacaktır

b - Borccedillar Kanunun 187 nci maddesinin son fıkrası (muumlşteri tesliminin istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayiibundan haberdar etmesi lazımdır) olacaktır

p - Borccedillar Kanunun 223 uumlncuuml maddesinin son fıkrası (muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır) olacaktır

t - Kanuni Medenide mevcut (hudut) kelimesi yerine sınır kelimesi konulacaktır

s - Kanuni Medenide ve Borccedillar Kanununda mevcut (istimal) kelimeleri yerine (kullanmak) kelimeleri kullanılacaktır

c - Kanuni Medenideki (şahsı salis) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıs) ve (eşhası salise) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıslar) istılahı konulacaktır

ccedil - Kanuni Medenideki (ukud) kelimesi yerine (akidlere) kelimesi konulacaktır

h - Kanuni Medenideki (tarafeyn) ıstılahı yerine (iki taraf) ıstılahı konulacaktır

KANUNA İŞLENEMEYEN HUumlKUumlMLER

04111990 TARİH VE 3678 SAYILI KANUNUN GECcedilİCİ MADDESİ

Geccedilici Madde 1 - Bu Kanunun 29 ve 30 uncu maddesi huumlkuumlmleri yuumlruumlrluumlk tarihinden oumlnceki ilişkilerden doğan ve halen goumlruumllmekte olan yabancı para ve faiz alacaklarına ilişkin davalar hakkında uygulanmaz Ancak alacaklıların bu Kanuna ve Borccedillar Kanununun 105 inci maddesine goumlre munzam zarar talep etme hakları saklıdır

30042004 TARİH VE 25448 SAYILI KANUNUN 29 MADDESİ

MADDE 29 - Entegre devre topoğrafyasından doğan haklara tecavuumlzden kaynaklanan oumlzel hukuka ilişkin taleplerde 818 sayılı Borccedillar Kanununun zamanaşımına ilişkin huumlkuumlmleri uygulanır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

  • BİRİNCİ KISIM UMUMİ HUumlKUumlMLER
    • BİRİNCİ BAP BORCcedilLARIN TEŞEKKUumlLUuml
      • BİRİNCİ FASIL AKİTTEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • İKİNCİ FASIL HAKSIZ MUAMELELERDEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR
        • İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml
          • BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI
          • İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ
          • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ
            • UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU
            • DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ
              • BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR
              • İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR
              • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞARTA -
                • BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ
                  • İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ
                    • ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA
                      • BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER
                      • İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ
                      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ
                      • DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ
                      • BEŞİNCİ FASIL TRAMPA
                        • YEDİNCİ BAP HİBE
                        • SEKİZİNCİ BAP İCAR
                          • BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR
                          • İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI
                            • DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ
                              • BİRİNCİ FASIL ARİYET
                                • ONUNCU BAP HİZMET AKDİ
                                • ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ
                                • ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ
                                • ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET
                                  • BİRİNCİ FASIL VEKALET
                                  • İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ
                                  • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK
                                    • ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF
                                    • ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON
                                    • ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ
                                    • ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER
                                    • ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE
                                    • ON DOKUZUNCU BAP VEDİA
                                    • YİRMİNCİ BAP KEFALET
                                    • YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS
                                    • YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ
                                    • YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET
Page 3: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 15 - İmza vazına muktedir olmıyan bir şahıs imza yerine usulen tasdik olunmuş ve el ile yapılmış bir alamet vazetmeğe yahut resmi bir şahadetname kullanmağa mezundur Kambiyo policcedilesine muumlteallik huumlkuumlmler mahfuzdur

2 - AKİTTE MAHFUZ KALAN ŞEKİL

Madde 16 - İki taraf kanunen hususi bir şekle tabi olmıyan bir akdin hususi bir şekilde yapılmasını kararlaştırmışlar ise akit takarruumlr eden şekilde yapılmadıkccedila iki taraf bununla ilzam olunamaz

İki taraf muayyen bir surette keyfiyeti izah etmiyerek tahriri şekilden bahsetmiş oldukları takdirde kanun bu şekle riayet olunmasını emrediyorsa iki tarafın ona riayet etmesi lazımdır

C - BORCUN SEBEBİ

Madde 17 - Borcun sebebini ihtiva etmemiş olsa bile borccedil ikrarı muteberdir

D - AKİTLERİN TEFSİRİ MUVAZAA

Madde 18 - Bir akdin şekil ve şartlarını tayininde iki tarafın gerek sehven gerek akitteki hakiki maksatlarını gizlemek iccedilin kullandıkları tabirlere ve isimlere bakılmıyarak onların hakiki ve muumlşterek maksatlarını aramak lazımdır

Tahriri borccedil ikrarına istinat ile alacaklı sıfatını iktisabeden başkasına karşı borccedillu tarafından muvazaa iddiası dermeyan olunamaz

E - AKDİN MEVZUU

IERKANI

Madde 19 - Bir akdin mevzuu kanunun goumlsterdiği hudut dairesinde serbestccedile tayin olunabilir

Kanunun kati surette emreylediği hukuki kaidelere veya kanuna muhalefet ahlaka (adaba) veya umumi intizama yahut şahsi huumlkuumlmlere muumlteallik haklara mugayir bulunmadıkccedila iki tarafın yaptıkları mukaveleler muteberdir

IIBUTLAN

Madde 20 - Bir akdin mevzuu gayri muumlmkuumln veya gayri muhik yahut ahlaka (adaba) mugayir olursa o akit batıldır

Akdin muhtevi olduğu şartlardan bir kısmının butlanı akdi iptal etmeyip yalnız şart lağvolur Fakat bunlar olmaksızın akdin yapılmıyacağı meczum bulunduğu takdirde akitler tamamiyle batıl addolunur

IIIGABİN

Madde 21 - Bir akitte ivazlar arasında accedilık bir nispetsizlik bulunduğu takdirde eğer mutazarrırın muumlzayaka halinde bulunmasından veya hiffetinden yahut tecruumlbesizliğinden istifade suretiyle vukua getirilmiş ise mutazarrır bir sene zarfında akdi feshettiğini beyan ederek verdiği şeyi geri alabilir

Bu muumlddet akdin inikadından itibaren cereyan eder

IVAKİT YAPMAK VAADİ

Madde 22 - Bir akdin ilerde inşa edilmesine dair yapılan mukavele muteberdir

Kanun iki tarafın menfaatleri iccedilin bu akdin sıhhatini bir nevi şekle riayet etmeğe tabi kıldığı takdirde bu şekil o akdin yapılması taahhuumlduumlne de tatbik olunur

F - RIZADAKİ FESAT

IHATA

1 - HATANIN HUumlKUumlMLERİ

Madde 23 - Akit yapılırken esaslı bir hataya duccedilar olan taraf o akit ile ilzam olunamaz

2 - HATA HALLERİ

Madde 24 - Esaslı hatalar hulasatan şunlardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - Hata ettiğini iddia eden tarafın bir akit hakkında rizasını beyan ederken başka bir akit kastetmiş olması

2 - Hata ettiğini iddia eden tarafın akitte makudun aleyhi teşkil eden şeyden gayri bir şey kastetmiş yahut uumlzerine borccedil alırken başlıca nazara aldığı şahıs ta yanılmış olması

3 - Hata ettiğini iddia eden tarafın taahhuumlt ettiği ıvazın kasdettiği şeyden ehemmiyetli surette ccedilok ve mukabil ıvazın ehemmiyetli surette az olması

4 - Hata ettiğini iddia eden tarafccedila akdin luumlzumlu vasıflarından olarak nazara alınmasına ticari doğruluğun muumlsait olduğu şeylerde hata edilmiş olması

Akdin yalnız saiklerine taalluk eden hata esaslı değildir

Adi hesap yanlışlığı akdin sıhhatini ihlal etmez Bunlar tashih olunmakla iktifa olunur

3 - HUumlSNUumlNİYET KAİDELERİNE MUHALİF HAREKET DAVASI

Madde 25 - Hataya duumlccedilar olan taraf huumlsnuumlniyet kaidelerine muhalif bir surette ona istinat edemez

Bilhassa yapmağı kastettiği akdi diğer taraf icraya hazır olduğunu beyan ettiği takdirde bu akit onun hakkında luumlzum ifade eder

4 - İHMAL YUumlZUumlNDEN HATA

Madde 26 - Akdin huumlkmuumlnden kurtulmak iccedilin hata ettiğini iddia eden taraf eğer hata kendi kusurundan ileri gelmiş ise mukavelenin bu suretle feshinden muumltevellit zararı tazmine mecburdur Fakat diğer taraf hataya vakıf olmuş veya vakıf olması muktazi bulunmuş olduğu takdirde tazminat lazım gelmez

Eğer hakkaniyet icabederse hakim mutazarrır olan tarafın lehinde daha fazla tazminat huumlkmedebilir

5 - BİR VASITANIN HATASI

Madde 27 - İki taraftan birinin rızası bir muhbir veya tercuumlman gibi diğer bir vasıta tarafından yanlış olarak naklolunduğu takdirde hata hakkındaki huumlkuumlmlere goumlre muamele olunur

IIHİLE

Madde 28 - Diğer tarafın hilesiyle akit icrasına mecbur olan tarafın hatası esaslı olmasa bile o akit ile ilzam olunmaz

Uumlccediluumlncuuml bir şahsın hilsine duumlccedilar olan tarafın yaptığı akit luumlzum ifade eder Şu kadar ki diğer taraf bu hileye vakıf bulunur veya vakıf olması lazımgelirse o akit lazım olmaz

IIIİKRAH

1 - AKDİN İNKİZASI

Madde 29 - Eğer iki taraftan biri diğer tarafın yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın ikrahiyle bir akit yapmış olursa kendi hakkında luumlzum ifade etmez

İkrah uumlccediluumlncuuml bir şahsın fiili olup ta diğer taraf ona vakıf olmamış yahut vakıf olması lazım bulunmamış olduğu takdirde bu ikraha duumlccedilar olan taraf akdi fesh ederse hakkaniyet iktiza ettiği halde diğer tarafa tazminat vermeğe mecburdur

2 - İKRAHIN ŞARTLARI

Madde 30 - İkrah olunan taraf hal ve mevkiine nazaran kendisinin yahut yakın akrabasından birinin hayat veya şahıs veya namus yahut malları ağır ve derhal vukubulacak bir tehlikeye maruz olduğuna kanaat getirdiği takdirde ikrah muteber addolunur

Bir hakkın veya kanuni salahiyetin isteneceği ve kullanılacağı tehdidi ile muumlzayakaya duumlccedilar olan kimsenin yaptığı akit tehdit eden iccedilin fahiş menfaatler temin etmiyorsa bu tehdit ikrahı muteber addolunmaz Fakat fahiş menfaatler istihsali iccedilin tehdit olunan tarafın muumlzayaka halinde bulunmasından istifade olunmuş olursa bu korku nazara alınır

IVAKDE İCAZET İLE RIZANIN FESADI BERTARAF EDİLMESİ

Madde 31 - Hata veya hile ile haleldar olan yahut ikrah ile yapılan akit ile muumllzem olmayan taraf bu akdi ifa etmemek hakkındaki kararını diğer tarafa beyan yahut verdiği şeyi istirdat etmeksizin bir seneyi geccedilirir ise akde icazet verilmiş nazariyle

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

bakılır Bu mehil hata veya hilenin anlaşıldığı veya korkunun zail olduğu tarihten itibaren cereyan eder

Hile ile haleldar olmuş yahut ikrah ile yapılmış olan bir akde icazet zarar ve ziyan talebinden feragati istilzam etmez

G - TEMSİL

ISALAHİYETE MUumlSTENİT TEMSİL

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

A TEMSİLİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 32 - Salahiyettar bir muumlmessil tarafından diğer bir kimse namına yapılan akdin alacak ve borccedilları o kimseye intikal eder

Akdi yapar iken muumlmessil sıfatını bildirmediği takdirde akdin alacak ve borccedilları kendisine ait olur Şukadar ki kendisiyle akdi yapan kimse bir temsil muumlnasebeti mevcut olduğunu halden istidlal eder yahut bunlardan biri veya diğeri ile akit icrası kendisince farksız bulunur ise akdin hakları temsil olunan kimseye ait olur

Sair hallerde alacağın temliki yahut borcun nakli hakkında mevzu usule tevfikan muamele icrası lazımgelir

B SALAHİYETİN DERECESİ

Madde 33 - Başkası namına temsil hukuku ammeden muumlnbais ise muumlmessilin salahiyetinin derecesi bu baptaki kanuni huumlkuumlmler ile taayyuumln eder Temsil hukuki bir tasarruftan tevelluumlt etmiş ise salahiyetin derecesi o tasarruf ile taayyuumln eyler

Şukadarki muumlmessilin salahiyetinin derecesi uumlccediluumlncuuml şahsa beyan ve tebliğ edilmiş ise ancak bu beyana itibar olunur

2 - HUKUKİ MUAMELEDEN NEŞET EDEN SALAHİYET

A SALAHİYETİN TAHDİDİ VE REFİ

Madde 34 - Temsil olunan kimse hukuki bir tasarruftan tevelluumlt eden temsil salahiyetini her zaman tahdit veya ref edebilir Bundan dolayı muumlmessilin bir hizmet veya şirket veya vekalet akdi gibi sebeplere istinat ederek dava ikamesi hakkına halel gelmez

Temsil olunan kimsenin bu hakkından evvelce feragat etmesi huumlkuumlmsuumlzduumlr

Temsil olunan kimse gerek sarahaten gerek delaleten verdiği salahiyeti diğer kimselere bildirdiği halde bu salahiyeti tamamen veya kısmen ref ettiğini bildirmemiş olursa salahiyetin bu suretle refini uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı dermeyan edemez

B OumlLUumlM VE EHLİYETSİZLİĞİN VE SAİRENİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 35 - Hilafı iki tarafccedila kararlaştırılmış yahut maslahatın mahiyetinden istidlal olunmuş olmadıkccedila hukuki bir muameleden muumltevellit temsil salahiyeti muumlmessilin yahut temsil edilenin vefatı veya gaiplik huumlkmuumlnuumln ilanı veya medeni hakların kullanılması salahiyetinin izaası yahut ikisinden birinin yahut her ikisinin iflas ilan etmesiyle nihayet bulur

Bir huumlkmi şahsın mevcudiyeti hitam bulduğu yahut bir şirket fesh olunduğu takdirde de huumlkuumlm yine boumlyledir

İki tarafın birbirine karşı haiz oldukları şahsi haklar mahfuz kalır

C SALAHİYETİ HAVİ OLAN SENEDİN İADESİ

Madde 36 - Salahiyeti natık vesikayı haiz olan muumlmessil vazifesi hitam bulduğu takdirde onu temsil edilene iade yahut mahkemeye tevdi etmeğe mecburdur

Eğer temsil edilen yahut halefleri muumlmessili bu hususa icbar etmekte tekasuumll ederlerse bundan dolayı huumlsnuumlniyet ile hareket eden uumlccediluumlncuuml şahısların duumlccedilar olacakları zararı tazmin etmeğe mecbur olurlar

D SALAHİYETİN HANGİ ZAMANDAN İTİBAREN NİHAYET BULACAĞI

Madde 37 - Muumlmessil kendi salahiyetinin hitam bulduğuna vakıf olmadığı muumlddetccedile temsil edilen yahut halefleri bu salahiyet henuumlz baki imiş gibi onun muamelesi ile alacaklı veya borccedillu olurlar

Uumlccediluumlncuuml şahısların salahiyetin nihayet bulduğuna vakıf oldukları suretler muumlstesnadır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IISALAHİYETİN FIKDANI

1 - İCAZET

Madde 38 - Bir kimse salahiyeti olmadığı halde diğer bir şahıs namına bir akit yaptığı takdirde bu şahıs bu akde icazet vermedikccedile alacaklı veya borccedillu olmaz Diğer tarafın temsil edilenin muumlnasip bir muumlddet iccedilinde o akde icazet verip vermiyeceğini beyan etmesini talebe hakkı vardır Bu muumlddet zarfında icazet verilmediği halde o kimse muumllzem olmaz

2 - İCAZETİN BULUNMAMASI

Madde 39 - Eğer icazetten sarahaten veya zımnen imtina olunursa akdin sahih olmamasından tahadduumls eden zararın tazmini zımnında muumlmessil sıfatını takınan kimse aleyhinde dava ikame olunur Fakat bu kimse diğer tarafın salahiyeti bulunmadığına vakıf olduğu veya vakıf olması lazımgeldiğini ispat ettiği takdirde davaya mahal yoktur Muumlmessilin taksiri vukuunda hakkaniyet iktiza ettiği halde hakim onu daha fazla zarar ve ziyan itasına mahkuumlm eder

Haksız mal iktisabı esasına binaen dava ikamesi hakkı bu hallerin kaffesinde bakidir

IIIMAHFUZ HUumlKUumlMLER

Madde 40 - Şirket muumlmessil ve memurlarının ve tuumlccar vekillerinin salahiyetleri hakkında huumlkuumlmler mahfuzdur

İKİNCİ FASIL HAKSIZ MUAMELELERDEN DOĞAN BORCcedilLAR

A - UMUMİ KAİDELER

IMESULİYET ŞERAİTİ

Madde 41 - Gerek kasten gerek ihmal ve teseyyuumlp yahut tedbirsizlik ile haksız bir surette diğer kimseye bir zarar ika eden şahıs o zararın tazminine mecburdur

Ahlaka mugayir bir fiil ile başka bir kimsenin zarara uğramasına bilerek sebebiyet veren şahıs kezalik o zararı tazmine mecburdur

IIZARARIN TAYİNİ

Madde 42 - Zararı ispat etmek muumlddeiye duumlşer zararın hakiki miktarını ispat etmek muumlmkuumln olmadığı takdirde hakim halin mutat cereyanını ve mutazarrır olan tarafın yaptığı tedbirleri nazara alarak onu adalete tevfikan tayin eder

IIITAZMİNAT MİKTARININ TAYİNİ

Madde 43 - Hakim hal ve mevkiin icabına ve hatanın ağırlığına goumlre tazminatın suretini ve şuumlmuluumlnuumln derecesini tayin eyler

Zarar ve ziyan irad şeklinde tayin olunduğu takdirde borccedilludan icabeden teminat alınır

IVTAZMİNATIN TENKİSİ

Madde 44 - Mutazarrır olan taraf zarara razı olduğu yahut kendisinin fiili zararın ihdasına veya zararın tezayuumlduumlne yardım ettiği ve zararı yapan şahsın hal ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hakim zarar ve ziyan miktarını tenkis yahut zarar ve ziyan huumlkmuumlnden sarfınazar edebilir

Eğer zarar kasden veya ağır bir ihmal veya tedbirsizlikle yapılmamış olduğu ve tazmini de borccedilluyu muumlzayakaya maruz bıraktığı takdirde hakim hakkaniyete tevfikan zarar ve ziyanı tenkis edebilir

VHUSUSİ HALLER

1 - ADAM OumlLMESİ VE CİSMANİZARAR

A- OumlLUumlM TAKDİRİNDE ZARAR VE ZİYAN

Madde 45 - Bir adam oumllduumlğuuml takdirde zarar ve ziyan bilhassa defin masraflarını da ihtiva eder Oumlluumlm derhal vukubulmamış ise zarar ve ziyan tedavi masraflarını ve ccedilalışmağa muktedir olamamaktan muumltevellit zararı ihtiva eder

Oumlluumlm neticesi olarak diğer kimseler muumlteveffanın yardımından mahrum kaldıkları takdirde onların bu zararınıda tazmin etmek lazımgelir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

B- CİSMANİ ZARAR HALİNDE LAZIMGELEN ZARAR VE ZİYAN

Madde 46 - Cismani bir zarara duumlccedilar olan kimse kuumllliyen veya kısmen ccedilalışmağa muktedir olamamasından ve ileride iktisaden maruz kalacağı mahrumiyetten tevelluumlt eden zarar ve ziyanını ve buumltuumln masraflarını isteyebilir

Eğer huumlkmuumln suduru esnasında kafi derecede kanaat ile cismani zararın neticelerini tayin etmek muumlmkuumln değil ise huumlkmuumln tefhimi tarihinden itibaren iki sene zarfında hakimin tetkik salahiyetini muhafaza etmeğe hakkı vardır

C- MANEVİ TAZMİNAT

Madde 47 - Hakim hususi halleri nazara alarak cismani zarara duumlccedilar olan kimseye yahut adam oumllduumlğuuml takdirde oumlluumlnuumln ailesine manevi zarar namiyle adalete muvafık tazminat verilmesine karar verebilir

2 - HAKSIZ REKABET

Madde 48 - Yanlış ilanlar yahut huumlsnuumlniyet kaidelerine mugayir sair hareketler ile muumlşterileri tenakus eden yahut bunları gaip etmek korkusuna maruz olan kimse bu fiillere hitam verilmesi iccedilin faili aleyhinde dava ikame ve failin hatası vukuunda sebebiyet verdiği zararın tazminini talep edebilir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Ticari işlere ait olan haksız rekabet hakkında Ticaret Kanunu huumlkuumlmleri mahfuzdur

3 - ŞAHSİ MENFAATLERİN HALELDAR OLMASI

Madde 49 - (Değişik madde 04051988 - 34448 md)

Şahsiyet hakkı hukuka aykırı bir şekilde tecavuumlze uğrayan kişi uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat namıyla bir miktar para oumldenmesini dava edebilir

Hakim manevi tazminatın miktarını tayin ederken tarafların sıfatını işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumlarını da dikkate alır

Hakim bu tazminatın oumldenmesi yerine diğer bir tazmin sureti ikame veya ilave edebileceği gibi tecavuumlzuuml kınayan bir karar vermekle yetinebilir ve bu kararın basın yolu ile ilanına da huumlkmedebilir

VIMUumlTESELSİL MESULİYET

1 - HAKSIZ FİİL HALİNDE

Madde 50 - Birden ziyade kimseler birlikte bir zarar ika ettikleri takdirde muumlşevvik ile asıl fail ve feran methali olanlar tefrik edilmeksizin muumlteselsilen mesul olurlar Hakim bunların birbiri aleyhinde ruumlcu hakları olup olmadığını takdir ve icabında bu ruumlcuun şumuluumlnuumln derecesini tayin eyler

Yataklık eden kimse vaki olan kardan hisse almadıkccedila yahut iştirakiyle bir zarara sebebiyet vermedikccedile mesul olmaz

2 - MUHTELİF SEBEPLERİN İCcedilTİMAI HALİNDE

Madde 51 - Muumlteaddit kimseler muhtelif sebeplere (haksız muamele akit kanun) binaen mesul oldukları takdirde haklarında birlikte bir zarar vukuuna sebebiyet veren kimseler hakkındaki huumlkuumlmlere goumlre muamele olunur

Kaideten haksız bir fiili ile zarara sebebiyet vermiş olan kimse en evvel tarafından hata vaki olmamış ve uumlzerine borccedil alınmamış olduğu halde kanunen mesul olan kimse en sonra zaman ile muumlkellef olur

VIIMEŞRU MUumlDAFAA IZTIRAR VE KENDİ HAKKINI VİKAYE İCcedilİN KUVVET KULLANILMASI

Madde 52 - Meşru muumldafaa halinde muumltecavizin şahsına veya mallarına yapılan zarardan dolayı tazminat lazım gelmez

Kendisini veya diğerini zarardan yahut derhal vukubulacak bir tehlikeden vikaye iccedilin başkasının mallarına halel iras eden kimsenin borccedillu olduğu tazminat miktarını hakim hakkaniyete tevfikan tayin eder

Kendi hakkını vikaye iccedilin cebri kuvvete muumlracaat eden kimse hal ve mevkia nazaran zamanında huumlkuumlmetin muumldahalesi temin edilemediği yahut hakkının ziyaa uğramasını yahut hakkının kullanılması hususunun pek ccedilok muumlşkuumll olmasını meni iccedilin başka vasıtalar mevcut olmadığı takdirde bir guumlna tazminat itasiyle muumlkellef olmaz

VIIICEZA HUKUKU İLE MEDENİ HUKUK ARASINDA MUumlNASEBET

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 53 - Hakim kusur olup olmadığına yahut haksız fiilin faili temyiz kudretini haiz bulunup bulunmadığına karar vermek iccedilin ceza hukukunun mesuliyete dair ahkamiyle bağlı olmadığı gibi ceza mahkemesinde verilen beraet karariyle de mukayyet değildir Bundan başka ceza mahkemesi kararı kusurun takdiri ve zararın miktarını tayin hususunda dahi hukuk hakimini takyit etmez

B - TEMYİZ KUDRETİNİ HAİZ OLMAYANLARIN MESULİYETİ

Madde 54 - Hakkaniyet iktiza ediyorsa hakim temyiz kudretini haiz olmayan kimseyi ika ettiği zararın tamamen yahut kısmen tazminine mahkum eder

Temyiz kudretini muvakkaten ızaa eden kimse bu halde iken yapmış olduğu zararı tazmine mecburdur Şukadar ki kendi kusuru olmaksızın ika edilmiş olduğunu ispat eder ise mesul olmaz

C - İSTİHDAM EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 55 - Başkalarını istihdam eden kimse maiyetinde istihdam ettiği kimselerin ve amelesinin hizmetlerini ifa ettikleri esnada yaptıkları zarardan mesulduumlr Şukadar ki boumlyle bir zararın vukubulmaması iccedilin hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinada bulunduğunu yahut dikkat ve itinada bulunmuş olsabile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat ederse mesul olmaz

İstihdam eden kimsenin zamin olduğu şey ile zararı ika eden şahsa karşı ruumlcu hakkı vardır

D - HAYVANLAR TARAFINDAN YAPILAN ZARARDAN MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 56 - Bir hayvan tarafından yapılan zararı o hayvan kimin idaresinde ise o kimse hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinayı yaptığını yahut bu dikkat ve itinada bulunmuş olsa bile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat etmedikccedile tazmine mecburdur

Bu surette eğer hayvan diğer bir şahıs yahut diğer bir şahsa ait olan hayvan tarafından uumlrkuumltuumllmuumlş olur ise bu kimse onlara ruumlcu edebilir

IIHAYVAN UumlZERİNDE HAPİS HAKKI

Madde 57 - Bir kimsenin hayvanı diğerinin gayri menkuluuml uumlzerinde bir zarar yaptığı takdirde gayrimenkuluumln zilyedi o hayvanı zabt ve kendisine ita olunabilecek tazminat mukabilinde teminat olmak uumlzere yedinde hapsetmeğe hakkı vardır Eğer hal ve maslahat icabederse gayrimenkul zilyedi o hayvanı oumllduumlrebilir Şukadar ki gayrimenkuluumln zilyedi heman keyfiyetten hayvanların sahibini haberdar etmeğe ve eğer onu bilmiyorsa kendisini bulmak iccedilin lazımgelen tedbirleri ittihaz eylemeğe mecburdur

H - BİNA VE DİĞER ŞEYLERDE MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 58 - Bir bina veya imal olunan herhangi bir şeyin maliki o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur

Bu cihetten dolayı kendisine karşı mesul olan şahıslar aleyhindeki ruumlcu hakkı mahfuzdur

IITEDBİRLER

Madde 59 - Bir binadan yahut diğer bir şahsın imal ettiği şeylerden dolayı zuhura gelecek bir zarara maruz olan kimsenin tehlikeyi bertaraf etmek iccedilin lazımgelen tedbirlere tevessuumll etmesini malikten talep etmeğe hakkı vardır

Şahısların ve malların vikayesine dair olan zabıta nizamları bakidir

V - MUumlRURU ZAMAN

Madde 60 - Zarar ve ziyan yahut manevi zarar namiyle nakdi bir meblağ tediyesine muumlteallik dava mutazarrır olan tarafın zarara ve failine ittılaı tarihinden itibaren bir sene ve her halde zararı muumlstelzim fiilin vukuundan itibaren on sene muumlrurundan sonra istima olunmaz

Şukadar ki zarar ve ziyan davası ceza kanunları mucibince muumlddeti daha uzun muumlruru zamana tabi cezayı muumlstelzim bir fiilden neşet etmiş olursa şahsi davaya da o muumlruru zaman tatbik olunur

Eğer haksız bir fiil mutazarrır olan taraf aleyhinde bir alacak tevlit etmiş olursa mutazarrır kendisinin tazminat talebi muumlruru zaman ile sakıt olsa bile o alacağı vermekten imtina edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR

A - ŞARTLAR

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 61 - Haklı bir sebep olmaksızın aharın zararına mal iktisabeden kimse onu iadeye mecburdur Hususiyle muteber olmayan veya tahakkuk etmemiş bulunan bir sebebe yahut vuumlcudu nihayet bulmuş olan bir sebebe muumlsteniden ahzolunan şeyin iadesi lazımdır

IIBORCcedil OLMAYAN ŞEYİN TEDİYESİ

Madde 62 - Borccedillu olmadığı şeyi ihtiyariyle veren kimse hataen kendisini borccedillu zan ederek verdiğini ispat etmedikccedile onu istirdat edemez Muumlruru zamana uğramış olan bir borcu eda yahut ahlaki bir vazifeyi ifa iccedilin verilen şey geri alınamaz

B - İADENİN ŞUumlMULUuml

IMUumlDDEAALEYHİN BORCU

Madde 63 - Haksız olarak bir şeyi istifa eden kimse onun istirdadı zamanın da elinden ccedilıkmış olduğunu ispat ettiği miktar nisbetinde red ve iade ile muumlkellef değildir

Şukadar ki kabız o şeyi suiniyet ile elden ccedilıkarmış yahut onu elden ccedilıkarır iken bilahare red ve iadeye mecbur olacağına vakif bulunmuş olursa red ve iadeye mecburdur

IIMASRAFTAN MUumlTEVELLİT HAKLAR

Madde 64 - Muumlddeaaleyhin yaptığı zaruri yahut faideli masrafları istirdada salahiyeti vardır Muumlddeaaleyh o şeyi kabzettiği zaman suiniyet ile hareket etmiş ise yaptığı faideli masraflardan iade zamanında halen mevcut olan fazlalık nisbetindeki miktarı kendisine tediye olunur Diğer masraflardan dolayı muumlddeaaleyhin bir guumlna tazminat talebine hakkı yoktur Fakat iadeden evvel kabzolunan şey ile birleştirilmiş olan ziyadeyi o şeye zarar vermeksizin tefrik kabil olduğu ve muumlddeide masrafların bedelini teklif etmediği takdirde ilave olunan ziyadeyi ref edebilir

C - İSTİRDADIN CAİZ OLMAMASI

Madde 65 - Haksız yahut ahlaka (adaba) mugayir bir maksat istihsali iccedilin verilen bir şeyi istirdada mahal yoktur

D - MUumlRURU ZAMAN

Madde 66 - Haksız surette mal iktisabından dolayı ikame olunacak dava mutazarrır olan tarafın verdiğini istirdada hakkı olduğuna ıttılaı tarihinden itibaren bir sene muumlruriyle ve her halde bu hakkın doğduğu tarihten itibaren on senenin muumlruriyle sakıt olur Eğer mal iktisabı mutazarrır olan taraf aleyhinde bir borccedil teşkilinden ibaret ise mutazarrırın hakkı muumlruru zaman ile sakıt olmuş olsa bile bu borcu ifa etmez

İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml

BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI

A - UMUMİ ESASLAR

IBİZZAT BORCcedilLU TARAFINDAN İFA

Madde 67 - Borcun bizzat borccedillu tarafından ifa edilmesinde alacaklının menfaati bulunmadıkccedila borccedillu borcunu şahsen ifaya mecbur değildir

IIİFANIN MEVZUU

1 - KISMEN TEDİYE

Madde 68 - Borcun miktarı muayyen ve tamamı muaccel olduğu takdirde alacaklı kısmen vukubulan tediyeyi reddedebilir Alacaklı kısmen tediyeyi kabul ederse borccedillu borccediltan ikrar eylediği kısmı tediyeden imtina edemez

2 - TAKSİM KABİL OLMIYAN BORCcedil

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 69 - Borccedil taksim edilemediği ve alacaklılar birden ziyade olduğu takdirde bunlardan her biri borcun tamamen ifasını isteyebilir Borccedillu hepsine karşı borcunu vermeye mecburdur Borccedillular birden ziyade ise her biri taksimi kabil olmayan borcun tamamını vermekle muumlkelleftir Halin icabından hilafı anlaşılmadıkccedila veren borccedillu kendisiyle muumlştereken borccedillu olanlara hisseleriyle ruumlcu hakkını haiz ve bu nispette alacaklının haklarına halef olur

3 - MUAYYEN OLMAYAN BİR ŞEYE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 70 - Verilmesi lazım gelen şey yalnız nevile tayin edilmiş ise işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila bu şeyin intihabı borccedilluya aittir Bununla beraber borccedillu mutavassıt vasıftan aşağı vasıfta bir şey veremez

4 - BİRDEN ZİYADE ŞEYLERE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 71 - Borccedil birden ziyade şeylerin yapılmasını veya verilmesini şamil olupta borccedillu bunlardan yalnız biriyle muumlkellef tutulabilirse işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila intihap borccedilluya aittir

5 - FAİZ

Madde 72 - Bir kimse faiz vermesine mecbur olupta miktarı ne mukavale ile ne de kanun veya oumlrf ve adet ile muayyen değil ise bu faiz senevi yuumlzde beş hesabiyle tediye olunur (Mukavele ile faiz meselesinde suiistimalin meni hukuku amme kanunlarına aittir)

B - BORCUN İFA EDİLECEĞİ MAHAL

Madde 73 - Borcun ifa edilmesi lazım gelen yer iki tarafın sarih veya zımni arzusuna goumlre tayin edilir Hilafına bir şart mevcut olmadığı surette aşağıdaki huumlkuumlmler tatbik olunur

1 - Borccedil bir miktar paradan ibaret ise tediye alacaklının verme zamanında mukim bulunduğu yerde vukubulur

2 - Borccedil muayyen bir şeye taalluk ediyorsa bu şey akdin inikadı zamanında bulunduğu yerde teslim olunur

3 - Bunlardan başka her borccedil doğumu zamanında borccedillunun mukim bulunduğu yerde ifa edilir Alacaklının ikametgahında tediye edilmesi lazım gelen bir borcun ifası borcun doğumundan sonra alacaklının ikametgahını değiştirmesi sebebiyle ehemmiyetli bir surette guumlccedilleşmiş ise borccedil alacaklının evvelki ikametgahında ifa olunabilir

C - İFANIN ZAMANI

IMUACCEL BORCcedil

Madde 74 - Ecel meşrut olmadığı veya işin mahiyetinden anlaşılmadığı takdir de borcun hemen ifa ve derhal icrası talep olunabilir

IIMUumlECCEL BORCcedil

1 - AY UumlZERİNE ECEL

Madde 75 - Borcun ifası iccedilin bir ayın iptidası veya nihayeti tayin olunmuş ise ayın birinci ve sonuncu guumlnuuml anlaşılır Bir ayın ortası tayin olunmuş ise bundan ayın on beşi anlaşılır

2 - DİĞER ECELLER

Madde 76 - Bir borccedil veya sair her hangi bir tasarruf akdin inikadından itibaren bir muumlddetin hitamında ifa ve icra edilmek lazım geldiği takdirde vade aşağıdaki veccedilhile tayin olunur

1 - Muumlddet guumln ile tayin edilmiş ise borccedil akdin inikat ettiği guumln sayılmıyarak muumlddetin son guumlnuuml muaccel olur Muumlddet sekiz veya on beş guumln ise bu muumlddet bir veya iki haftayı değil tamam sekiz veya on beş guumlnuuml ifade eder

2 - Muumlddet haftalar ile tayin edilmiş ise borccedil son haftanın akdin muumlnakit olduğu guumlne ismen tevafuk eden guumlnuumlnde muaccel olur

3 - Muumlddet ay ile veya sene yarı sene ve senenin doumlrtte biri gibi birden ziyade ayları ihtiva eden bir zaman ile tayin edildiği surette borccedil akdin muumlnakit olduğu guumln ayın kaccedilıncı guumlnuuml ise son ayın buna tekabuumll eden guumlnuuml muaccel olur Son ayda tekabuumll eden guumln mevcut değil ise borccedil son ayın son guumlnuuml ifa olunur

Yarım ay tabiri on beş guumlnluumlk bir muumlddete muadildir Muumlddet bir veya birden ziyade ay ile yarım ay ise on beş guumln son olarak hesap edilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Bu kaideler muumlddet akdin inikadından başka bir zamandan itibaren cereyan ettiği surettede tatbik olunur Muayyen bir zaman iccedilinde ifa edilmek lazım gelen bir borcu borccedillu muumlddetin hitamından evvel ifa ile muumlkelleftir

3 - CUMA VE TATİL GUumlNLERİ

Madde 77 - Bir cumaya veya kanunen tatil olarak kabul edilen diğer bir guumlne tesaduumlf eden vade kendiliğinden bu guumlnuuml takip edip tatil olmıyan ilk guumlne geccediler Hilafına mukavele muteberdir

IIIİŞLERE TAHSİS OLUNAN SAATLERDE İFA

Madde 78 - Borccedil vade guumlnuumlnde işlere tahsis olunan saatler zarfında ifa ve alacaklı tarafından kabul edilmek lazım gelir

IVECELİN UZATILMASI

Madde 79 - Borcun ifası iccedilin tayin olunan ecel uzatılmış ise yeni mehil aksi şart edilmedikccedile evvelki mehlin hitamını takip eden birinci guumlnden başlar

VVAKTİNDEN EVVEL İFA

Madde 80 - Akdin huumlkmuumlnden veya mahiyetinden veya hal icabından iki tarafın hilafını kast ettikleri anlaşılmadığı takdirde borccedillu borcunu vadesinden evvel ifa edebilir Şu kadarki borccedillunun vadeden evvel tediyede bulunmasından dolayı mukavele ile veya adeten mezun olmadıkccedila bir miktar tenzilat icrasına hakkı yoktur

IMUumlTEKABİL TAAHHUumlDATI İHTİVA EDEN AKİTTE

1 - İFANIN TARZI

Madde 81 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akdin ifasını talep eden kimse akdin şartlarına ve mahiyetine nazaran bir ecelden istifade hakkını haiz olmadıkccedila kendi borcunu ifa etmiş veya ifasını teklif eylemiş olmak lazımdır

2 - BORCUNU OumlDEMEKTEN ACİZ HALİNDE BİR TARAFIN FESİH HAKKI

Madde 82 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akitte akitlerden birinin borcunu edadan aciz olması ve bilhassa iflas veya aleyhindeki haczin neticesiz kalması sebebi ile diğer tarafın hakkı tehlikeye duumlşerse bu taraf lehindeki borcun ifası temin edilinceye kadar kendisine terettuumlp eden borcun ifasından imtina ve talebi uumlzerine bu teminat muumlnasip bir muumlddet iccedilinde verilmediği surette akti feshedebilir

D - TEDİYE

IMEMLEKET PARASİYLE

Madde 83 - Mevzuu para olan borccedil memleket parasiyle oumldenir

Akit tediye mahallinde kanuni rayici olmayan bir para uumlzerine varit olmuş ise akdin harfiyen icrası aynen oumldemek kelimeleri veya buna muadil sair tabirat ile şart edilmiş olmadıkccedila borccedil vadenin huluumlluuml guumlnuumlndeki rayici uumlzerinden memleket parasiyle oumldenebilir

(Ek fıkra 14111990 - 367829 md) Yabancı para borcunun vadesinde oumldenmemesi halinde alacaklı bu borcu vade veya fiili oumldeme guumlnuumlndeki rayice goumlre Tuumlrk parası ile oumldenmesini isteyebilir

IIMAHSUP

1 - KISMEN TEDİYE HALİNDE

Madde 84 - Borccedillu faiz veya masrafları tediyede gecikmiş değil ise kısmen icra eylediği tediyeyi resuumllmale mahsup edebilir

Alacaklı alacağın bir kısmı iccedilin kefalet rehin veya sair teminat almış ise borccedillu kısmen icra eylediği tediyeyi temin edilen veya teminatı daha iyi olan kısma mahsup etmek hakkını haiz değildir

2 - BİRDEN FAZLA BORCcedilLAR OLDUĞU SURETTE

A ALACAKLININ BEYANINA TEVFİKAN

Madde 85 - Birden fazla borccedilları bulunan borccedillu borccedilları oumldemek zamanında bu borccedillardan hangisini tediye etmek istediğini

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

alacaklıya beyan etmek hakkını haizdir

Borccedillu beyanatta bulunmadığı surette vukubulan tediye kendisi tarafından derhal itiraz edilmiş olmadıkccedila alacaklının makbuzda irae ettiği borca mahsup edilmiş olur

B KANUNA TEVFİKAN

Madde 86 - Kanunen muteber bir beyan vaki olmadığı yahut makbuzda bir guumlna mahsup goumlsterilmediği takdirde tediye muaccel olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedillar muaccel ise tediye borccedillu aleyhinde birinci olarak takip edilen borca mahsup edilir Takibat vaki olmamış ise tediye vadesi iptida huluumll etmiş olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedilların vadeleri aynı zamanda huluumll etmiş ise mahsup muumltenasiben vaki olur Hiccedil bir borcun vadesi huluumll etmemiş ise alacaklı iccedilin en az teminatı haiz olan borca mahsup edilir

IIIMAKBUZ VE SENETLERİN İADESİ

1 - BORCcedilLUNUN HAKKI

Madde 87 - Borcu oumldeyen borccedillu bir makbuz veya borcun tamamı tediye edilmiş ise senedin geri verilmesini veya iptalini istemek hakkını haizdir Borcun tamamı oumldenmemiş veya senet alacaklıya başka haklar da vermekte ise borccedillu ancak makbuz itasını ve tediyenin senede dercini isteyebilir

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 88 - Faizden veya icar bedeli gibi muayyen zamanlarda oumldenmesi lazım gelen sair borccedillardan ihtirazi bir kayıt dermeyan etmeksizin bir taksit iccedilin makbuz veren alacaklı ondan evvelki taksitleri de tahsil etmiş sayılır Alacaklı resuumllmal iccedilin makbuz vermiş ise faizlerinide tahsil etmiş sayılır Senet borccedilluya iade edildikte borccedil sakıt olmuş sayılır

3 - SENEDİN İADESİNİN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 89 - Alacaklı senedi zayi ettiğini iddia eder ise tediyede bulunan borccedillu kendisine senedin iptalini ve borcun sukutunu muumlbeyyin resmen tanzim veya usulen tasdik edilmiş bir ilmuumlhaber vermeğe alacaklıyı mecbur edebilir Kıymetli evrakın iptaline muumlteallik huumlkuumlmler mahfuzdur

E - ALACAKLININ TEMERRUumlDUuml

IŞARTLARI

Madde 90 - Yapılacak veya verilecek şey usuluuml dairesinde kendisine arz olunan alacaklı muhik bir sebep olmaksızın onu reddeder veya borccedillunun borcunu ifa edebilmesi iccedilin tekadduumlmen kendi tarafından yapılması lazım gelen muameleleri icradan imtina eder ise muumltemerrit addolunur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - BORCUN MEVZUU BİR AYIN OLDUĞU SURETTE

A TEVDİ HAKKI

Madde 91 - Alacaklı muumltemerrit olduğu takdirde borccedillu hasar ve masrafları alacaklıya ait olmak uumlzere vereceği şeyi tevdi ederek borcundan beraet edebilir Tevdi edilecek yeri tediye yerindeki hakim tayin eder Fakat ticari eşya hakimin kararı olmaksızın dahi bir ardiyeye tevdi edilebilir

B SATMAK HAKKI

Madde 92 - Akdin mevzuu olan şeyin mahiyeti veya işin nevi tevdia mani olur veya verilecek şey bozulmağa maruz veya muhafazası masrafı mucip veya tevdii buumlyuumlk masrafları muumlstelzim olur ise borccedillu evvelen ihtarda bulunduktan sonra hakimin izniyle onu alenen sattırarak bedelini tevdi edebilir Verilecek şey borsada mukayyet veya cari fiatı mevcut veya masraflarına nispetle kıymeti az ise satışın aleni olması lazım olmadığı gibi ihtara luumlzum goumlrmeksizinde hakim satışa muumlsaade edebilir

C TEVDİ EDİLEN ŞEYİN İSDİRDADI

Madde 93 - Alacaklı tevdi edilen şeyi kabul eylediğini beyan etmiş veya tevdi bir rehnin fekkini tevlit eylemiş bulunmadıkccedila borccedillu tevdi edilen şeyi istirdat edebilir Tevdii edilen şeyin istirdadı ile beraber alacak buumltuumln teferruumlatiyle yeniden tevelluumlt eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

2 - BORCUN MEVZUU BİR ŞEY OLMADIĞI SURETTE

Madde 94 - Borcun mevzuu bir aynın teslimini tazammun etmediği surette eğer alacaklı muumltemerrit ise borccedillunun temerruumlrduumlne muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan borccedillu akdi feshedebilir

F - BORCUN İFASINA MANİ OLAN DİĞER SEBEPLER

Madde 95 - Verilecek şey ve yapılacak iş ne alacaklıya nede alacaklıya muumlteallik şahsi diğer bir sebeple muumlmessiline arz edilemez veya borccedillunun kusuru olmaksızın alacaklının şahsında teredduumlt olunursa borccedillu alacaklının temerruumlduuml halinde olduğu gibi tevdi etmek veya akdi fesheylemek hakkını haizdir

İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ

A - BORCUN İFA EDİLMEMESİ

IBORCcedilLUNUN MESULİYETİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 96 - Alacaklı hakkını kısmen veya tamamen istifa edemediği takdirde borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bundan muumltevellit zararı tazmine mecburdur

2 - BİR ŞEYİN YAPILMASI VEYA YAPILMAMASI BORCcedilLARI

Madde 97 - Bir şeyin yapılmasına muumlteallik borccedil borccedillu tarafından ifa edilmediği takdirde alacaklı masrafı borccedilluya ait olmak uumlzere borcun kendisi tarafından ifasına izin verilmesini talep edebilir Her tuumlrluuml zarar ve ziyan davası hakkı mahfuzdur

Bir şeyin yapılmamasına taalluk eyleyen borca muhalif surette hareket eden kimse muumlcerret muhalefet ile zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

Bundan başka alacaklı taahhuumlde muhalif olarak yapılan şeyin refini isteyebilir Alacaklı masrafları borccedilluya ait olmak uumlzere kendisi tarafından refa izin verilmesini de isteyebilir

IIMESULİYETİN VUumlSATİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 98 - Borccedillu umumiyet itibariyle her kusurdan mesuldur Bu mesuliyetin vuumlsati işin hususi mahiyetine goumlre ccedilok veya az olabilir Hususiyle iş borccedillu iccedilin bir faideyi mucip olmadığı surette mesuliyet daha az şiddetle takdir olunur

Haksız fiillerden muumltevellit mesuliyete muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen akde muhalif hareketlerede tatbik olunur

2 - MESULİYETTEN BERAAET ŞARTI

Madde 99 - Hile veya ağır kusur halinde duumlccedilar olacağı mesuliyetten borccedillunun iptidaen beraetini tazammun edecek her şart batıldır

Hafif kusur halinde borccedillu iptidaen mesuliyetten beraeti tazammun eden şartın dermeyanı sırasında alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa haiz olduğu takdir salahiyetine istinat ile hakim bu şartı batıl addedebilir

3 - MUAVİN ŞAHISLARIN MESULİYETİ

Madde 100 - Bir borcun ifasını veya bir borccedildan muumltevellit bir hakkın kullanılmasını kendisi ile beraber yaşayan şahıslara veya maiyetinde ccedilalışanlara velev kanuna muvafık surette tevdi eden kimse bunların işlerini icra esnasında ika ettikleri zarardan dolayı diğer tarafa karşı mesulduumlr

Bunların fiilinden muumltevellit mesuliyeti evvelce iki taraf arasında yapılan bir mukavele tamamen veya kısmen bertaraf edebilir

Alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa borccedillu mukavele ile ancak hafif bir kusurdan muumltevellit mesuliyetten kendisini beri kılabilir

B - BORCcedilLUNUN TEMERRUumlDUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IŞARTLAR

Madde 101 - Muaccel bir borcun borccedillusu alacaklının ihtariyle muumltemerrit olur

Borcun ifa edileceği guumln muumlttefikan tayin edilmiş veya muhafaza edilen bir hakka istinaden iki taraftan birisi bunu usulen bir ihbarda bulunmak suretiyle tesbit etmiş ise muumlcerret buguumlnuumln hitamı ile borccedillu muumltemerrit olur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - KAZA HALİNDE MESULİYET

Madde 102 - Muumltemerrit olan borccedillu borcun teahhuumlrle ifasından dolayı zarar ve ziyan tediyesine mecbur olduğu gibi kazara vukua gelecek zarardan da mesulduumlr

Borccedillu kendisi tarafından bir guumlna kusur olmaksızın teahhuumlrde bulunmuş olduğunu veya borccedil vakit ve zamaniyle ifa edilmiş olsa bile kazanın alacaklının zararına olarak tediye olunacak şeye isabet edeceğini ispat ederek bu mesuliyetten kurtulabilir

2 - GECcedilMİŞ GUumlNLER FAİZİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 103 - Bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu mukavele ile daha az bir faiz tayin edilmiş olsa bile geccedilmiş guumlnler iccedilin senevi yuumlzde beş hesabiyle faiz tediyesine mecburdur

Akitte doğrudan doğruya veya taksite raptedilmiş komuumlsyon şeklinde yuumlzde beşten ziyade bir faiz şart edilmiş ise bu faizde temerruumlt eden borccedilludan istenebilir

(Uumlccediluumlncuuml fıkra muumllga 29061956 - 676341 md)

B FAİZİN MUumlTEDAHİL TAKSİTLERİN HİBE ETTİĞİ MEBALİĞİN TEDİYESİNDE MUumlTEMERRİT OLAN BORCcedilLU

Madde 104 - Faiz veya muumltedahil iratların yahut hibe ettiği bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu bunlar iccedilin geccedilmiş guumlnler faizini ancak icraya veya mahkemeye muumlracaat guumlnuumlnden itibaren tediyeye mecburdur

Bunun aksine olan her şart cezai şart hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan takdir olunur

Geccedilmiş guumlnler faizinin tediyesinde temerruumlt sebebi ile faiz yuumlruumltuumllemez

3 - MUNZAM ZARAR

Madde 105 - Alacaklının duumlccedilar olduğu zarar geccedilmiş guumlnler faizinden fazla olduğu surette borccedillu kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bu zararı dahi tazmin ile muumlkelleftir

Bu munzam zarar derhal takdir olunabilirse hakim esasa dair karar verir iken bu zararın miktarını dahi tayin edebilir

4 - BİR MEHİL TAYİNİ SURETİYLE

A FESİH HAKKI

Madde 106 - Karşılıklı taahhuumltleri havi olan bir akitte iki taraftan biri muumltemerrit olduğu takdirde diğeri borcun ifa edilmesi iccedilin muumlnasip bir mehil tayin veya muumlnasip bir mehilin tayinini hakimden isteyebilir

Bu mehil zarfında borccedil ifa edilmemiş bulunduğu surette alacaklı her zaman onun ifasını talep ve teahhuumlr sebebi ile zarar ve ziyan davası ikame eylemek hakkını haizdir birde aktin icrasından ve teahhuumlruuml sebebiyle zarar ve ziyan talebinden vaz geccediltiğini derhal beyan ederek borcun ifa edilmemesinden muumltevellit zarar ve ziyanı talep veya akdi fesh edebilir

B DERHAL FESİH

Madde 107 - Aşağıdaki hallerde bir mehil tayinine luumlzum yoktur

1 - Borccedillunun hal ve vaziyetinden bu tedbirin tesirsiz olacağı anlaşılırsa

2 - Borccedillunun temerruumlduuml neticesi olarak borcun ifası alacaklı iccedilin faidesiz kalmış ise

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Akdin huumlkuumlmlerine goumlre borccedil tayin ve tesbit edilen bir zamanda veya muayyen bir mehil iccedilinde ifa edilmek lazım geliyorsa

C RUumlCUUN HUumlKUumlMLERİ

Madde 108 - Akitten ruumlcu eden alacaklı vaidolunan şeyi vermekten imtina ve tediye eylediği şeyi istirdat edebilir

Bundan başka borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat edemezse alacaklı akdin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnden muumltevellit zararın tazminini de talep edebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ

A - ALACAKLIYA HALEF OLMAK

Madde 109 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahıs aşağıdaki hallerde tediye eylediği miktar nispetinde alacaklının haklarına kanunen halef olur

1 - Başkasının borcu iccedilin rehnedilen bir şeyi rehinden kurtardığı ve bu şey uumlzerinde muumllkiyet hakkı veya sair diğer bir ayni hakkı haiz bulunduğu takdirde

2 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahsın ona halef olacağı borccedillu tarafından alacaklıya haber verildiği takdirde

B - BAŞKASININ FİİLİNİ TAAHHUumlT

Madde 110 - Bir uumlccediluumlncuuml şahsın fiilini başkasına taahhuumlt eden kimse bu uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından taahhuumlduumln ifa edilmemesi halinde zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

(Ek fıkra 08071981 - 24861 md) Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan taahhuumltlerde muumlddetin bitimine kadar taahhuumlt edene yazılı olarak başvurulmaması halinde taahhuumlduumln huumlkuumlmsuumlz olacağına dair soumlzleşme muteberdir

C - BAŞKASI LEHİNE ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 111 - Kendi namına akit yapan bir kimse uumlccediluumlncuuml şahıs lehine bir borccedil şart etmiş ise o borcun ifasını talebetmek hakkını haizdir

Uumlccediluumlncuuml şahıs veya o borccedilda uumlccediluumlncuuml şahsa da halef olanlar dahi iki tarafın niyetine veya oumlrf ve adete tevafuk ettiği takdirde borcun ifasını şahsan ta lebedebilirler

Bu takdirde uumlccediluumlncuuml şahıs veya onu istihlaf edenler bu hakkı kullanmak istediklerini borccedilluya beyan ettiklerinden itibaren alacaklının borccedilluyu ibraya hakkı kalmaz

IISİGORTA İLE TEMİN EDİLMİŞ HUKUKİ MESULİYETLER

Madde 112 - Başkasını istihdam eden bir kimse ccedilalıştırdığı ameleye karşı hukuki mesuliyetlerini temin iccedilin sigorta yapıpta amele sigorta uumlcretinin en aşağı yarısını tediyeye iştirak etmiş ise sigortadan muumltevellit haklar muumlnhasıran ameleye ait olur

UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU

A - BORCcedilLARIN FERİLERİNİN SUKUTU

Madde 113 - Asıl borccedil tediye ile veya sair bir suretle sakıt olduğu takdirde kefalet ve rehin ve sair feri haklar dahi sakıt olur

Evvelce işleyen faizleri talep hakkının mahfuz bulunduğu beyan edilmiş veya hal icabından neşet eylemiş olmadıkccedila bu faizler talep olunamaz

Gayrimenkul rehine ve kıymetli evraka ve konkordatoya muumlteallik hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

B - TECDİT

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 114 - Borcun tecdidi akitten vazıh surette anlaşılmak lazımdır

Hususiyle mevcut bir borccedil iccedilin kambiyo taahhuumlduumlnde bulunmak veya yeni bir alacak senedi veya yeni bir kefaletname imza

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek tecdidi tazammun etmez

Bununla beraber bu huumlkmuumln aksine dair akdolunan mukaveleler muteberdir

IICARİ HESAP

Madde 115 - Muhtelif kalemlerin bir hesabı cariye muumlcerret kaydedilmesiyle borccedil tecdit edilmiş olmaz

Şu kadarki hesap kesilipte diğer tarafccedilada kabul edilmiş olduğu takdirde borccedil tecdit edilmiş olur

Eğer kalemlerden biri mukabilinde teminat varsa hesap kesilip tasdik edilmiş olsa bile hilafı şart edilmedikccedile bu teminata halel gelmez

C - ALACAKLI VE BORCcedilLU SIFATLARININ BİRLEŞMESİ

Madde 116 - Alacaklılık ve borccedilluluk sıfatlarının bir şahısta iccediltimaiyle borccedil sakıt olur

Bu iccediltimaın zevaliyle borccedil avdet eder

Gayrimenkul rehni ile kıymetli evrak hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

D - İFANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 117 - Borccedilluya isnat olunamıyan haller muumlnasebetiyle borcun ifası muumlmkuumln olmazsa borccedil sakıt olur

Karşılıklı taahhuumltleri havi akitlerde bu suretle beri olan borccedillu haksız iktisaplara muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan almış olduğu şeyleri iadeye mecbur ve kendisine henuumlz tediye edilmemiş bulunan şeyi istemek hakkından mahrum olur Kanun veya akit ile borcun ifasından evvel bile vukua gelen zararın alacaklıya tahmil edilmiş olduğu haller bundan muumlstesnadır

E - TAKAS

IŞARTLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 118 - İki şahıs karşılıklı bir miktar meblağı veya yekdiğerine muumlmasil başka malları birbirine borccedillu oldukları takdirde her iki borccedil muaccel ise iki taraftan her biri borcunu alacağı ile takas edebilir

Alacaklardan biri muumlnazaalı olsa bile takas dermeyan olunabilir

Muumlruru zamana uğramış bir alacak takas dermeyan edebileceği zamanda muumlruru zaman ile sakıt olmuş değil ise onun da takası dermeyan olunabilir

2 - KEFALET HALİNDE

Madde 119 - Asıl borccedillunun takası dermeyan etmeğe hakkı oldukccedila kefili alacaklıya tediyede bulunmaktan imtina edebilir

3 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS LEHİNE TAAHHUumlT HALİNDE

Madde 120 - Bir uumlccediluumlncuuml şahıs lehine taahuumltte bulunan kimse borcunu diğer akidin kendisine borccedillu olduğu şey ile takas edemez

4 - BORCcedilLUNUN İFLASI HALİNDE

Madde 121 - Borccedillunun iflası halinde alacaklılar muaccel olmasa bile alacaklarının muumlflisin kendilerinde olan alacağı ile takas edebilirler

IIHUumlKUumlMLERİ

Madde 122 - Takas ancak borccedillunun takası dermeyan etmek kastini alacaklıya bildirmesiyle vaki olur

Bu takdirde iki borccedil takas edilebilecekleri andan itibaren en az olan borcun miktarı nispetinde sakıt olmuş addolunur

Hesabı cari meselesinde ticarete muumlteallik hususi taamuumlller bakidir

IIITAKASI KABİL OLMIYAN ALACAKLAR

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 123 - Aşağıdaki alacaklar alacaklıların arzusu hilafında takas ile ıskat edilemez

1 - Tevdi edilmiş veya haksız olarak alınmış veya hile ile alıkonulmuş bulunan bir şeyin iadesine veya bedeline taalluumlk eden mutalebeler

2 - Nafaka ve iş uumlcreti gibi borccedillunun ve ailesinin iaşesi iccedilin mutlak surette zaruri olup hususi mahiyeti itibariyle fiilen alacaklının eline verilmesi icap eden alacaklar

3 - Devlet ve vilayet ve koumlyler lehine olarak hukuku ammeden neşet eden alacaklar

IVTAKASTAN FERAGAT

Madde 124 - Borccedillu iptidaen takastan feragat edebilir

F - MUumlRURU ZAMAN

IMUumlDDETLER

1 - ON SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 125 - Bu kanunda başka suretle huumlkuumlm mevcut olmadığı takdirde her dava on senelik muumlruru zamana tabidir

2 - BEŞ SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 126 - Aşağıdaki alacak veya davalar hakkında beş senelik muumlruru zaman cari olur

1 - Aleluumlmum kiralar ile resuumllmal faizleri ve muayyen zamanlarda tediyesi meşrut aidat hakkındaki davalar

2 - Erzak bedeli ve nafaka ve otel ve lokanta masraflarına muumlteallik davalar

3 - (Değişik bent 29061956 - 676341 md) Sanatkarların veya esnafın emeklerinin karşılığı perakendecilerin sattıkları malların parası noterlerin mesleki hizmetleri karşılığı başkalarının maiyetinde ccedilalışan veya muumlstahdemi olan kimselerin hizmetccedililerin yevmiyecilerin ve işccedililerin uumlcretleri hakkındaki davalar

4 - (Ek bent 29061956 - 676341 md) Ticari olsun olmasın bir şirket akdine dayanan ve ortaklar arasında veya şirketle ortaklar arasında accedilılmış bulunan buumltuumln davalar ile bir şirketin muumlduumlrleri temsilcileri murakıplariyle şirket veya ortaklar arasındaki davalar vekalet akdinden komuumlsyon aktinden acentalık mukavelesinden ticari tellallık uumlcreti davası hariccedil tellallık akdinden doğan buumltuumln davalar muumltaahhidin kasıt veya ağır kusuru ile akdi hiccedil veya gereği gibi yerine getirmemiş ve bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı bir iş meydana getirmiş olması sebebiyle accedilılacak davalar hariccedil olmak uumlzere istisna akdinden doğan buumltuumln davalar

3 - MUumlRURU ZAMAN MUumlDDETLERİN KATİYETİ

Madde 127 - Bu uumlccediluumlncuuml bapta tayin olunan muumlruru zaman muumlddetleri mukavele ile tadil olunamaz

4 - MUumlRURU ZAMANIN BAŞLANGICI

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 128 - Muumlruru zaman alacağın muaccel olduğu zamandan başlar alacağın muacceliyeti bir ihbar vukuuna tabi ise muumlruru zaman bu haberin verilebileceği guumlnden itibaren cereyan eder

B MUAYYEN ZAMANLARDA VERİLEN İVAZLARDA

Madde 129 - Kaydi hayat şartiyle irat ve muayyen zamanlarda tediye olunan sair şeylerin tesviyesini talep hususunda muumlruru zaman ilk tediye edilmemiş olarak kalan taksitin muacceliyet kesp ettiği guumlnden başlar

Alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca muumltedahil taksitler hakkında da muumlruru zaman vaki olmuş olur

5 - MUumlDDETLERİN HESABI

Madde 130 - Muumlddetlerin hesabında muumlruru zamanın başladığı guumln nazarı itibare alınmaz ve muumlruru zaman ancak muumlddetin son guumlnuuml kullanılmaksızın geccediltiği surette vaki olmuş olur

Bununla beraber borccedilların ifası meselesinde muumlddetlerin hesabına muumlteallik kaideler burada da tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIFERrsquoİLER HAKKINDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 131 - Asıl alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca faiz ve sair feri alacaklar hakkında da muumlruru zaman vaki olmuşolur

IIIMUumlRURU ZAMANIN CEREYANINA MANİ OLAN VE MUumlRURU ZAMANI TATİL EDEN SEBEPLER

Madde 132 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman cereyan etmez ve cereyana başlamış ise inkıtaa uğrar

1 - Velayet devam ettiği muumlddetccedile ccedilocukların baba ve analarına karşı olan alacakları hakkında

2 - Vesayet devam ettiği muumlddetccedile vesayet altında bulunanların vasi veya Sulh Hakimi ve Mahkemei Asliye Hakimleri zimmetinde olan alacakları hakkında

3 - Nikah devam ettiği muumlddetccedile karı kocadan birinin diğeri zimmetinde olan alacakları hakkında

4 - Hizmet mukavelesinin devam ettiği muumlddetccedile hizmetccedililerin istihdam edenlere karşı olan alacakları hakkında

5 - Borccedillu alacak uumlzerinde intifa hakkını haiz olduğu muumlddetccedile

6 - Alacağı bir Tuumlrk mahkemesi huzurunda iddia etmek imkanı olmadığı muumlddetccedile

Muumlruru zaman tatil eden sebeplerin zail olduğu guumlnuumln hitamından itibaren başlar veya tevakkuftan evvel başlamış olan cereyanına devam eder

IVMUumlRURU ZAMANIN KATrsquoI

1 - KATI SEBEPLERİ

Madde 133 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman katedilmiş olur

1 - Borccedillu borcu ikrar ettiği hususiyle faiz veya mahsuben bir miktar para veya rehin yahut kefil verdiği takdirde

2 - Alacaklı dava veya defi zımnında mahkemeye veya hakeme muumlracaatla veya icrai takibat yahut iflas masasına muumldahale ile hakkını talep eylediği halde

2 - BORCcedilLULARA KARŞI KATrsquoIN NETİCELERİ

Madde 134 - Muumlruru zaman muumlteselsilen borccedillu olanlardan veya taksimi kabil olmıyan bir borcun muumlşterek borccedillularından birine karşı katedilmiş olunca diğerlerine karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman asıl borccedilluya karşı katedilmiş olunca kefile karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman kefile karşı katedilmiş olunca asıl borccedilluya karşı katedilmiş olmaz

3 - YENİ MUumlDDETİN MEBDEİ

A İKRAR VE HUumlKUumlM HALİNDE

Madde 135 - Muumlruru zaman katedilmiş olunca katıdan itibaren yeni bir muumlddet cereyan etmeğe başlar

Borccedil bir senette ikrar edilmiş veya bir huumlkuumlm ile sabit olmuş ise yeni muumlddet daima on senedir

B ALACAKLININ FİİLİ HALİNDE

Madde 136 - Bir dava veya defi ile katedilmiş olan muumlruru zaman dava devam ettiği muumlddetccedile iki tarafın muhakemeye muumlteallik her muamelesinden ve hakimin her emir ve huumlkmuumlnden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı icrai takibattan neşet etmiş ise muumlruru zaman takibe muumlteallik her muameleden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı bir iflasa muumldahaleden neşet etmiş ise muumlruru zaman iflasa muumlteallik huumlkuumlmlere goumlre alacağı yeniden talep etmek muumlmkuumln olduğu zamandan itibaren yeniden cereyana başlar

VDAVANIN REDDİ HALİNDE MUNZAM MUumlDDET

Madde 137 - Dava veya defi vazıyed eden hakimin salahiyeti olmaması veya tamiri kabil ve şekle muumlteallik bir noksan veya

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

vaktinden evvel ikame edilmiş olması sebebi ile reddolunmuş olupta arada muumlruru zaman muumlddeti hitam bulmuş ise alacaklı hakkını talep etmek iccedilin altmış guumlnluumlk munzam bir muumlddeten istifade eder

VIMENKUL REHNİ İLE TEMİN EDİLMİŞ ALACAK HALİNDE

Madde 138 - Alacağın bir menkul rehni ile temin edilmiş bulunması bu alacak hakkında muumlruru zaman cereyanına mani olmaz Fakat alacaklı rehinden hakkını istifa etmek salahiyetini muhafaza eder

VIIMUumlRURU ZAMANDAN FERAGAT

Madde 139 - İptidaen muumlruru zamandan feragat batıldır

Muumlteselsil borccedillulardan biri tarafından vukubulan feragat diğerlerine karşı dermeyan olunamaz

Feragat taksimi kabil olmayan bir borcun muumlşterek borccedillularından biri tarafından sadır olduğu takdirdede huumlkuumlm boumlyledir Asıl borccedillu tarafından vukubulan feragat kezalik kefile karşı dermeyan olunamaz

VIIIMUumlRURU ZAMANIN DERMEYANI LUumlZUMU

Madde 140 - Muumlruru zaman dermeyan edilmediği surette hakim muumlruru zamanı kendiliğinden nazara alamaz

DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ

BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR

A - BORCcedilLULAR ARASINDA TESELSUumlL

IŞARTLARI

Madde 141 - Alacaklıya karşı her biri borcun mecmuundan mesul olmağı iltizam ettiklerini beyan eden muumlteaddit borccedillular arasında teselsuumll vardır

Boumlyle bir beyanın fikdanı halinde teselsuumll ancak kanunun tayın ettiği hallerde olur

IIALACAKLI VE BORCcedilLU ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - HUumlKUumlMLERİ

A MUumlŞTEREK BORCcedilLULARIN MESULİYETİ

Madde 142 - Alacaklı muumlteselsil borccedilluların cuumlmlesinden veya birinden borcun tamamen veya kısmen edasını istemekte muhayyerdir

Borcun tamamen edasına kadar buumltuumln borccedilluların mesuliyeti devam eder

B MUumlŞTEREK BORCcedilLULARA AİT DEFİLER

Madde 143 - Muumlteselsil borccedillulardan biri alacaklıya karşı onunla kendi arasındaki şahsi muumlnasebetlerden veya muumlteselsil borcun sebep veya mevzuundan tevelluumlt etmiş olanlardan maada bir şey dermeyan edemez ve buumltuumln borccedillular arasında muumlşterek olan defileri dermeyan etmediği halde onlara karşı mesul olur

C MUumlŞTEREK BORCcedilLULARDAN BİRİNİN ŞAHSİ FİİLİ

Madde 144 - Hilafına mukavele olmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan biri kendi fiili ile diğer borccedilluların vaziyetlerini ağırlaştıramaz

2 - MUumlTESELSİL BORCUN SUKUTU

Madde 145 - Tediyesi ile veya yaptığı takas ile borcun tamamını veya bir kısmını iskat etmiş olan muumlteselsil borccedillulardan biri sakıt olan borccedil nispetinde diğer borccedilluları halas etmiş olur

Eğer muumlteselsil borccedillulardan biri borccedil tediye olunmamış iken ondan tahalluumls etmiş ise diğer borccedillular ancak halin veya borcun mahiyetinin irae ettiği nispette bu beraetten istifade edebilirler

IIIMUumlŞTEREK BORCcedilLULAR ARASINDAKİ MUumlNASEBETLER

1 - TAKSİM

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 146 - Borcun mahiyetinden hilafı istidlal olunmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan her biri alacaklıya yapılan tediyeden birbirine muumlsavi birer hisseyi uumlzerlerine almağa mecburdur Ve hissesinden fazla tediyede bulunan fazla ile diğerlerine ruumlcu hakkını haizdir

Birinden tahsili muumlmkuumln olmayan miktar diğerleri arasında muumltesaviyen taksim olunur

2 - HALEFİYET

Madde 147 - Ruumlcu hakkından istifade eden muumlteselsil borccedillulardan her biri tediye ettiği miktar nispetinde alacaklının haklarına halef olur

Alacaklı diğerlerinin zararına olarak muumlteselsil borccedillulardan birinin vaziyetini iyileştirdiği takdirde bu fiilinin neticelerini şahsan tahammuumll eder

B - ALACAKLILARIN ARASINDA TESELSUumlL

Madde 148 - Borcun tamamını tediyesini istemek hakkını her birine bahş ettiğini borccedillu beyan ettiği hallerde muumlteaddit alacaklılar arasında teselsuumll mevcut olacağı gibi kanunun tayin ettiği maddelerde dahi bu nevi teselsuumll bulunur

Muumlteselsil alacaklılardan birine vakı tediye ile borccedillu buumltuumln alacaklılara karşı beri olur

Alacaklılardan birinin icraya veya mahkemeye muumlracaatından haberdar edilmedikccedile borccedillu onlardan dilediğine tediyede muhayyerdir

İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR

A - TALİKİ ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 149 - Bir akdin mevzuunu teşkil eden borcun mevcudiyeti meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilmiş ise o akit şarta bağlı akit olur

İki taraf hilafını kast etmedikleri halde şarta bağlı akit ancak şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade eder

IIŞARTIN BAĞLI OLDUĞU SIRADAKİ VAZİYET

Madde 150 - Şart tahakkuk edinceye kadar borccedillu borcun layıkı veccedilhile edasına mani olacak her nevi tasarruftan iccediltinap etmekle muumlkelleftir

Şarta bağlı hakkı tehlikeye duumlccedilar edilen alacaklı alacağı mutlak olan alacaklıların haklarını muhafaza iccedilin yapmağa salahiyettar oldukları tedbirleri ittihaz edebilir

Şartın tahakkukundan evvel yapılan temliki her tasarruf şartın huumlkuumlmlerini ihlal ettiği nispette batıl olur

IIIFASILA ESNASINDA TAHAKKUK EDEN MENFAATLER

Madde 151 - Şartın tahakkukundan evvel taahhuumlt olunan şey kendisine teslim olunan alacaklı şartın tahakkuku halinde fasıla esnasında o şeyden elde ettiği menfaatlerede malik olur

Şart tahakkuk etmezse alacaklı elde ettiği menfaatleri red ile muumlkelleftir

B - İNFİSAHİ ŞARTLAR

Madde 152 - İnfisahı meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilen akit şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade etmez

Kaideten infisah makabline şamil olmaz

C - MUumlŞTEREK HUumlKUumlMLER

IŞARTIN TAHAKKUKU

Madde 153 - Eğer şart iki taraftan birinin bizzat yapması lazım olmayan bir şeyin icrasından ibaret ise o tarafın vefatı halinde mirasccedilısı onun yerine kaim olabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIHİLELİ MUumlMANAAT

Madde 154 - Şartın tahakkukuna iki taraftan biri huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bir hareketle mani olursa o şart tahakkuk etmiş addolunur

IIIMEMNU ŞARTLAR

Madde 155 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir bir fiil veya ihmal şart olarak tayin edilmiş olduğu takdirde bu şarta bağlı olan borccedil huumlkuumlmsuumlz olur

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞART

A - PEY AKCcedilESİ VE ZAMANI RUumlCU

Madde 156 - Bir kimse pey akccedilesi verdiği takdirde bunu zamanı ruumlcu olarak değil belki akdin inikadına delil olmak uumlzere vermiş addolunur

Hilafına mahalli adet veya mukavele olmadıkccedila pey akccedilesini alan matlubuna mahsup etmiyerek onu muhafaza eder

Zamanı ruumlcu şart edildiği halde akitlerden her biri akitten ruumlcu salahiyetini haiz addolunur Pey akccedilesi vermiş olan ruumlcu ederse verdiğini terk eder ve pey akccedilesini almış olan ruumlcu ederse aldığının iki mislini iade eder

B - UumlCRET TEVKİFİ

Madde 157 - Hizmet akdinde mukavele mucibince uumlcretin bir kısmı tevkif edildiği halde hilafına şart veya adet bulunmadıkccedila tevkif olunan uumlcret cezai şart olarak değil belki istihdam eden kimsenin zararına karşılık olmak uumlzere tutulmuş addolunur

Bu tevkif ancak amele uumlcretinin tazminat ile mahsubu caiz olduğu nispette muteber olur

C - CEZAİ ŞART

IALACAKLININ HAKLARI

1 - İCRA İLE EDA ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 158 - Akdin icra edilmemesi veya natamam olarak icrası halinde tediye edilmek uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı ancak ya akdin icrasını veya cezanın tediyesini isteyebilir

Akdin muayyen zamanda veya meşrut mahalde icra edilmemesi halinde tediye olunmak uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise alacaklı hem akdin icrasını hem meşrut cezanın tediyesini talep edebilir Meğer ki alacaklı bu hakkından sarahaten feragat etmiş veya kayıt dermeyan etmeksizin edayı kabul eylemiş olsun

Borccedillunun cezai şartı tediye ile akitten ruumlcu etmek hakkını ispat edebilmek salahiyeti mahfuzdur

2 - CEZA İLE ZARAR ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 159 - Alacaklı zarara duumlccedilar olmasa bile ceza lazım olur

Şart olunan ceza miktarından fazla zarara duumlccedilar olan alacaklı borccedillunun bir kusuru olduğunu ispat etmedikccedile fazlasını isteyemez

3 - FESİH HALİNDE ALACAKLININ KISMEN VUKUBULAN TEDİYEYE MUumlTEALLİK HAKLARI

Madde 160 - Cezai şarta muumlteallik huumlkuumlmler kısmen vakı olan tediyenin fesih halinde alacaklıya kalması şartını mutazammın olan mukaveleyede tatbik olunur

Taksitle satışa dair olan huumlkuumlmler bakidir

IICEZANIN BUTLANI VE TENKİSİ

Madde 161 - Akitler cezanın miktarını tayinde serbesttirler

Ceza kanuna veya ahlaka (adaba) muğayir bir borcu teyit iccedilin şart edilmiş veya hilafına mukavele olmadığı halde borcun ifası borccedillunun mesuliyetini icap etmeyen bir hal sebebiyle gayri muumlmkuumln olmuş ise şart olunan cezanın tediyesi talep edilemez

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hakim fahiş goumlrduumlğuuml cezaları tenkis ile muumlkelleftir

BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ

A - ALACAĞIN TEMLİKİ

IŞARTLARI

1 - RIZAİ TEMLİK

A CEVAZİ

Madde 162 - Kanun veya akit ile veya işin mahiyeti icabı olarak menedilmiş olmadıkccedila borccedillunun rızasını aramaksızın alacaklı alacağını uumlccediluumlncuuml bir şahsa temlik edebilir

Borccedillu alacağın temlik edilmemesi şart edilmiş olduğunu bu şartı ihtiva etmeyen bir ikrarı bilkitabeye istinat ile alacağını temelluumlk eden uumlccediluumlncuuml bir şahsa karşı iddia edemez

B AKDİN ŞEKLİ

Madde 163 - Tahriri şekilde yapılmış olmadıkccedila alacağın temliki muteber olmaz

Bir alacağın temlikini vadetmek hususi şekle tabi değildir

2 - KANUNİ VEYA KAZAİ TEMLİK

Madde 164 - Alacağın temliki kanun veya mahkeme kararı mucibince vukubulduğu halde bir guumlna merasime tabi olmaksızın ve evvelki alacaklı tarafından rıza izhar edilmesine bile ihtiyaccedil bulunmaksızın uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı dermeyan edilebilir

IITEMLİKİN HUumlKUumlMLERİ

1 - BORCcedilLUNUN VAZİYETİ

A HUumlSNUumlNİYETLE YAPILAN TEDİYE

Madde 165 - Temlik veya temelluumlk eden tarafından alacağın temlik olunduğu kendisine bildirilmezden mukaddem evvelki alacaklıya ve muumltevali temlikler vaki olmuş ise alacağı temelluumlk edenlerden tercihi lazım gelen biri var iken diğerine huumlsnuuml niyetle tediyede bulunan borccedillu beri olur

B TEDİYEDEN İMTİNA VE TEVDİ

Madde 166 - Aidiyeti muumlnazaalı bulunan bir alacağın borccedillusu tediyeden imtina edebilir ve alacağı mahkemeye tevdi ile borccediltan beri olur

Borccedillu alacağın muumlnazaalı olduğunu bildiği halde tediyede bulunursa tehlike ve hasarı kendisine ait olur

İki alacaklı arasındaki dava henuumlz goumlruumllmekte ve borccedil muaccel ise her biri borccedilluyu borcu olan meblağı tevdie icbar edebilir

C BORCcedilLUYA AİT DEFİLER

Madde 167 - Borccedillu temlike vakıf olduğu zaman temlik edene karşı haiz olduğu defileri temelluumlk edene karşı dahi dermeyan edebilir

Borccedillunun matlubu temlik eden zimmetinde temlike vakıf olduğu zaman muumleccel bir alacağı var idise bu alacağın temlik edilen matluptan sonra muacceliyet iktisap etmiş olmaması şartiyle borccedil ile takas edilmesini talep edebilir

2 - FERrsquoİ HAKLARIN VE SENETLERİN VE ESBABI SUumlBUTİYENİN DEVRİ

Madde 168 - Alacağın temlikinde temlik eden kimsenin şahsına has olanlardan maada ruumlccedilhan hakları ve diğer muumlteferri haklar dahil olur

Temlik eden kimse temelluumlk edene alacak senedini teslim ve mevcut esbabı suumlbutiyeyi ve haklarının izhar iccedilin luumlzumlu olan maluumlmatı ita ile muumlkelleftir

Gecikmiş faizler asıl alacak ile birlikte temlik edilmiş addolunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - ZAMAN

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 169 - Alacağın temliki ıvaz mukabilinde icra edilmiş ise temlik eden kimse alacağın temlik zamanında mevcudiyetini zamındır

Ayrıca taahhuumlt etmedikccedile borccedillunun aczinden mesul değildir

Temlik meccanen vaki olmuş ise temelluumlk eden kimse alacağın mevcudiyetini dahi zamin olmaz

B TEDİYE MAKAMINA YAPILAN TEMLİK

Madde 170 - Tediye makamına kaim olmak uumlzere bir alacak temlik edilipte ne miktar tenzil edileceği tayin edilmemiş ise temelluumlk eden kimse ancak borccedilludan bilfiil tahsil ettiği yahut lazım olan ikdamı sarf eylediği halde tahsil etmiş olduğu miktarı kendi alacağına mahsup etmekle muumlkelleftir

C ZAMANIN ŞUumlMULUuml

Madde 171 - Temlik eden zaman ile muumlkellef ise temelluumlk edene karşı ancak resuumllmal ve faiz olarak almış olduğu miktar nispetinde mesulduumlr Bundan başka temlikin mucip olduğu ve alacaklının borccedilluya karşı semeresiz takibi dolayısiyle ihtiyar ettiği masraflarıda zamin olur

Temlik kanun icabı vakı olmuş ise evvelki alacaklı ne alacağın mevcudiyetine ne de borccedillunun eda kabiliyetine kefildir

IIIHUSUSİ KAİDELERİN MAHFUZİYETİ

Madde 172 - Bazı hakların temlikine mahsus olarak kanunen muayyen olan huumlkuumlmler bakidir

B - BORCUN NAKLİ

IBORCcedilLU VE BORCUN NAKLİ MUumlTEAHHİDİ

Madde 173 - Bir borccedilluya karşı yapılan borcun nakli taahhuumlduuml muumlteahhidi ya borcu tediye etmek yahut alacaklının rızasını istihsal ederek borcu uumlzerine almak suretiyle borccedillunun beraetini tahsile mecbur eder

Borccedillu borcun nakli muumlteahhidine karşı borcun nakli akdinden muumltevellit borccedillarını ifa etmedikccedile muumlteahhit aleyhine taahhuumlduumlnuuml ifa iccedilin dava ikame edemez

Borccediltan beraet etmemiş olan evvelki borccedillu borcun nakli muumlteahhidinden teminat isteyebilir

IINAKİL MUumlTEAHHİDİ İLE BORCcedilLU ARASINDAKİ AKİT

1 - İCAP VE KABUL

Madde 174 - Evvelki borccedillunun yerine yenisinin kaim olması ve borccediltan beraeti borcun naklı muumlteahhidi ile alacaklı arasında yapılacak akit ile vukubulur

Bu akdin icap edildiği borcun nakli muumlteahhidi veya onun muumlsaadesiyle evvelki borccedillu tarafından borcun nakli mukavelesinin alacaklıya bildirilmesinden istidlal olunabilir

Alacaklının rızası ya sarih olur veya halin icabından anlaşılır Alacaklı ihtirazi kayıt dermeyan etmeksizin borcun nakli muumlteahhidinin tediyesini kabul eder veya bunun borccedillu sıfatı ile yaptığı diğer her hangi bir muameleye razı olursa borcun naklini kabul etmiş addolunur

2 - İPTAL OLUNAN İCAP

Madde 175 - İcap alacaklı tarafından her zaman kabul edilebilir Şu kadarki borcun nakli muumlteahhidi veya borccedillu kabul iccedilin bir mehil tayin edebilir ve bu mehlin inkızasına kadar alacaklı suumlkut ederse icap reddolunmuş addedilir

Borcun nakli hakkında vukubulan icabın kabuluumlnden evvel yeni bir borcun nakli mukavelesi yapılır ve borcun naklinin yeni muumlteahhidi alacaklıya icapta bulunursa birinci icabı yapan beri olur

IIIBORCcedilLUNUN DEĞİŞMESİNİN HUumlKMUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BORCUN FERİLERİ

Madde 176 - Borccedillu değişmiş olsa bile borccedillunun şahsına hasolanlardan maada muumlteferri haklar baki olur

Bununla beraber borcu temin iccedilin bir rehin tesis etmiş olan uumlccediluumlncuuml şahsın ve kefilin mesuliyetleri ancak borcun nakline razı oldukları halde devam eder

2 - İSTİSNALAR

Madde 177 - Nakledilen borca muumlteferri hakları dermeyan etmek hakkı borccedilludan yenisine geccediler

Yeni borccedillu alacaklı ile yapılan akitten hilafı anlaşılmadıkccedila evvelki borccedillunun alacaklıya karşı dermeyan edebileceği şahsi defilerde bulunamaz

Yeni borccedillu borcun naklini tevlit etmiş olan hadiseler dolayısiyle evvelki borccedilluya karşı dermeyan edebileceği defileri alacaklıya karşı kullanamaz

IVAKDİN İPTALİ

Madde 178 - Borcun nakli mukavelesi iptal edildiği halde huumlsnuuml niyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara ait olan haklar baki kalmak uumlzere evvelki borccedil buumltuumln ferileriyle birlikte avdet eder

Bundan başka akdin iptali ve ika olunan zarar kendisine isnat olunamıyacağını nakil muumlteahhidi ispat edemez ise alacaklı evvelce muumlesses teminatı zayi etmesi dolayısiyle veya diğer her hangi bir suretle duumlccedilar olduğu zararı nakil muumlteahhidine tazmin ettirebilir

VBİR MAMELEKİN VEYA BİR İŞLETMENİN DEVRALINMASI

Madde 179 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir mameleki veya bir işletmeyi aktif ve pasifleriyle birlikte devralan kimse bunu alacaklılara ihbar veya gazetelerde ilan ettiği tarihten itibaren onlara karşı mamelekin veya işletmenin borccedillarından mesul olur şu kadar ki iki yıl muumlddetle evvelki borccedillu dahi yenisiyle birlikte muumlteselsilen mesul kalır bu muumlddet muaccel borccedillar iccedilin ihbar veya ilan tarihinden ve daha sonra muaccel olacak borccedillar iccedilin de muacceliyet tarihinden itibaren işlemeye başlar

Borccedilların bu suretle naklinin huumlkuumlmleri tek bir borcun nakli akdinden doğan huumlkuumlmlerin aynıdır

VIBİR İŞLETMENİN DİĞERİYLE BİRLEŞMESİ VE ŞEKLİNİ DEĞİŞTİRMESİ

Madde 180 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir işletme diğer bir işletme ile aktif veya pasiflerin karşılıklı olarak devralınması suretiyle birleştirilse her iki işletmenin alacaklıları bir mamelekin devralınmasından doğan hakları haiz olup buumltuumln alacaklarını yeni

işletmeden alabilirler

Evvelce hakiki veya huumlkmi tek bir şahsa ait olup da kollektif veya komandit şirket haline konulan bir işletmenin borccedilları hakkında da aynı huumlkuumlm tatbik olunur

VIITAKSİM HALİNDE VE GAYRİMENKULUumlN BEYrsquoİ HALİNDE

Madde 181 - Miras taksimindeki ve rehin ile mukayyet gayrimenkullerin beyindeki borcun nakline muumltedair hususi huumlkuumlmler bakidir

İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ

ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA

BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER

A - İKİ TARAFIN HAK VE VAZİFELERİ

Madde 182 - Beyi bir akittirki onunla bayi satılan malı muumlşterinin iltizam ettiği semen mukabilinde muumlşteriye teslim ve muumllkiyeti ona nakleylemek borcunu tahammuumll eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise bayi ile muumlşteri borccedilları aynı zamanda ifa etmekle muumlkelleftirler

Hale goumlre tayini muumlmkuumln olan semen tesmiye edilmiş huumlkmuumlndedir

B - NEFİ VE HASAR

Madde 183 - Halin icabından veya hususi şartlardan muumltevellit istisnaların maadasında satılan şeyin nefi ve hasarı akdin inikadı anından itibaren muumlşteriye intikal eder

Bununla beraber yalnız nevan tayin edilmiş olan mebiin ayırt edilmiş olması da lazımdır ve başka bir yere goumlnderilecek ise bayiın bu maksata mebi uumlzerinden yedini refetmiş bulunmasıda şarttır

Taliki şart ile yapılan akitlerde temlik edilen şeyin nefi ve hasarı ancak şartın tahakkuku anından itibaren iktisap edene geccediler

İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ

A - MEVZUU

Madde 184 - Menkul beyi araziden veya gayrimenkul olmak uumlzere tapu siciline kaydedilen haklardan başka her tuumlrluuml şeyin beyidir

Mahsul veya yıkılması matlup bir binanın enkazı veya taş ocağından ccedilıkarılacak taşlar gibi bir gayrimenkulden ayrıldıktan sonra menkul olarak muumllkiyeti nakledilecek muumltemmim cuumlzlerin satılması da menkul beyidir

B - BAYİİN BORCcedilLARI

ITESLİM

1 - TESLİM MASRAFLARI

Madde 185 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise oumllccedilmek ve tartmak gibi teslim masrafları bayie senet yapmak ve mebii kabzetmek iccedilin yapılan masraflar muumlşteriye aittir

2 - NAKİL MASRAFLARI

Madde 186 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise satılan şeyin teslim mahallinden başka bir yere nakli lazım geldiği zaman nakil masrafları muumlşteriye aittir

Masrafsız teslim şart edilmiş ise bayi nakil masraflarını uumlzerine almış addolunur

Liman ve guumlmruumlk masrafı olmaksızın teslim mukavele edilmiş ise bayi ihracat transit ve ithalat ruumlsumunu uumlzerine almış addolunur fakat eşyanın muumlşteri tarafından kabzedildiği zamanda istifa edilen istihlak ruumlsumunu deruhde etmiş sayılmaz

3 - BAYİİN TEMERRUumlDUuml

A TİCARİ ALIM SATIMLAR

Madde 187 - Ticari muamelelerde teslim iccedilin bir zaman tayin edilmiş olupta bayi temerruumlt ederse muumlşterinin teslim talebinden vaz geccedilerek ademi ifa sebebi ile zarar ve ziyan isteyeceğini kabule cevaz vardır

Muumlşteri teslimini istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayii bundan haberdar etmesi lazımdır

B TAZMİN BORCU VE ZARARIN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 188 - Borcu ifa etmeyen bayi muumlşteriye bu yuumlzden terettuumlp eden zararı zamin olur

Ticari muamelesinde bayi borcunu ifa etmezse muumlşteri mebiin semeni ile kendisine teslim edilmiyen şey yerine bir diğerini almak iccedilin huumlsnuuml niyetle verdiği semen arasındaki farkı bayie tazmin ettirebilir

Mebi borsaya kayıt ve kabul edilmiş olan veya cari fiatı bulunan mallardan ise muumlşteri yerine bir diğerini almağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile teslim iccedilin muayyen olan guumlnuumln fiatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere isteyebilir

IIZAPTA KARŞI TEMİNAT

1 - TEMİNAT BORCU

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 189 - Bayi satılan şeyin bir uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından beyin akdi zamanında mevcut bir hak sebebi ile tamamen veya kısmen zaptedilmesinden muumlşteriye karşı mesul ve zamindır

Muumlşteri zabıt tehlikelerinden beyin inikadı zamanında haberdar idiyse bayi yalnız tahsisan iltizam ettiği kefalet hasebiyle mesul ve zamin olur

Bayi uumlccediluumlncuuml şahsa ait olan hakkı bilerek gizlemiş ise zaman ve mesuliyetini refi veya tahdit yolunda kararlaşmış olan şart batıldır

2 - USULUuml MUHAKEME

A DAVAYI İHBAR

Madde 190 - Mebiin zaptı ile tehdit edilen muumlşteri aleyhine ikame edilen davayı zamanla muumlkellef olan bayie ihbar ettiği zaman bayi halin icabına goumlre ve usuluuml muhakemeye tevfikan ya muumlşteri lehinde davaya muumldahalede yahut muumlşteri makamına kaim olarak uumlccediluumlncuuml şahsa karşı husumet ve muumldafaada bulunmağa mecburdur

İhbar muumldahale ve muumldafaaya muumlsait bir zamanda yapılmış ise muumlşterinin aleyhinde hasıl olan neticei huumlkmiye muumlşterinin hilesi veya ağır bir hatası eseri olduğu ispat edilmedikccedile bayyiede sari olur

Davanın ihbar edilmemesi mesuliyeti bayie isnat edilemiyen hallerde bayi kendisine zamanında haber verilmiş olması farz ve takdirinde ne derece daha muumlsait bir neticei huumlkmiye istihsal edilebileceğini ispat ederse mesuliyetten o derecede beri olur

B MAHKEME KARARI OLMAKSIZIN İADE

Madde 191 - Muumlşteri bayii vaktinde davadan haberdar ve kendi namına muumldafaa ve husumette bulunmasını talep ve ihtar edipte dinletememiş ise uumlccediluumlncuuml şahsın mebi uumlzerindeki hakkını huumlkuumlm beklemeksizin huumlsnuuml niyetle tanımış yahut istihkak muumlddeisiyle sulh akdetmiş olsa bile bayie zaman terettuumlp eder

3 - MUumlŞTERİNİN HAKLARI

A TAMAMEN ZABIT HALİNDE

Madde 192 - Mebiin tamamen zaptolunması halinde beyi muumlnfesih addolunur ve muumlşteri bayiden aşağıdaki taleplerde bulunabilir

1 - Mebiden istihsal ettiği veya istihsalini ihmal ettiği semereler tenzil edilmek uumlzere tediye etmiş olduğu semenin faiziyle birlikte iadesini

2 - Mebii zapteden uumlccediluumlncuuml şahıstan mutalebe edemiyeceği sarfiyatı

3 - Davayı bayie ihbar etmekle iccediltinap edilmesi muumlmkuumln olanlar muumlstesna olmak uumlzere buumltuumln muhakeme masraflariyle muhakeme haricindeki masrafları

4 - Doğrudan doğruya mebiin zaptından muumltevellit diğer zarar ve ziyanları

Bayi hiccedil bir hatanın kendisine isnadı kabil olmadığını ispat etmedikccedile muumlşteriye mebiin zaptı yuumlzuumlnden terettuumlp eden diğer her tuumlrluuml zararı da tazmin etmekle muumlkelleftir

B KISMEN ZABIT HALİNDE

Madde 193 - Satılan şey kısmen zaptedildiği yahut bayiin kefil olduğu ayni bir muumlkellefiyetle takyit edilmiş bulunduğu halde muumlşteri beyin feshini talep edemeyip yalnız bu yuumlzden duumlccedilar olduğu zararın tazminini isteyebilir

Şu kadarki mebiin bu ayıbını bilmiş olsa onu satın almayacağı hal karinesiyle anlaşılıyorsa her halde feshi dava edebilir

Bu takdirde muumlşterinin bayie mebiin zaptedilmeyen kısmını o zamana kadar istihsal etmiş olduğu menfaatlerle birlikte iade etmesi lazım gelir

IIIMEBİİN AYIPTAN SALİM OLMASINI TEKEFFUumlL

1 - MEVZUU

A UMUMİYET İTİBARİYLE

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 194 - Bayi muumlşteriye karşı mebiin zikir ve vadettiği vasıflarını muumltekeffil olduğu gibi maddi veya hukuki bir sebeple kıymetini veya maksut olan menfaatini izale veya ehemmiyetli bir suretle tenkis eden ayıplardan salim bulunmasını da muumltekeffildir

Bayi bu ayıpların mevcudiyetini bilmese bile onlardan mesulduumlr

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 195 - Hayvan alım satımında bayi tahriren kefalet etmedikccedile yahut muumlşteriyi iğfal etmiş olmadıkccedila tekeffuumll etmiş addolunmaz

2 - TEKEFFUumlLE KARŞI

Madde 196 - Bayi mebiin ayıbını muumlşteriden hile ile gizlemiş ise beyide tekeffuumll huumlkmuumlnuuml iskat veya tahdit eden her şart batıldır

3 - MUumlŞTERİNİN BİLDİĞİ AYIPLAR

Madde 197 - Bayi muumlşterinin beyi zamanında malumu olan ayıptan mesul olmadığı gibi mebii kafi derecede muayene etmekle fark etmiş olacağı ayıptan da ancak bunun mevcut olmadığını temin etmiş ise mesul olur

4 - KEŞİF VE MUAYENE VE BAYİE İHBAR

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 198 - Muumlşteri kabz ettiği mebiin halini oumlrf ve adete goumlre imkan hasıl olur olmaz muayene etmek borcu ile muumlkellef olup mebi de bayiin tekeffuumll altında olan bir ayıp goumlrduumlğuuml zaman bunu derhal bayie ihbar etmesi lazım gelir

Bunu ihmal ettiği halde mebii kabul etmiş sayılır Meğerki mebide adi bir muayene ile meydana ccedilıkarılamıyacak bir ayıp bulunsun

Bu kabilden bir ayıp sonradan meydana ccedilıkarsa derhal bayie ihbar edilmelidir Aksi takdirde mebi bu ayıp ile beraber kabul edilmiş addolunur

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 199 - Hayvan alım satımında kefalet muumlddeti tahirren tayin edilmemiş olupta kefalet hayvanın bir vasfına muumlteallik değil ise mebide keşfedilen ayıptan bayiin mesuliyeti teslim vaki olduğu veya muumlşterinin kabızda temerruumlduuml tahakkuk ettiği guumlnden itibaren dokuz guumln iccedilinde bayie ihbar edilmekle beraber hayvanın ehli vukuf marifetiyle muayenesinin icrası yine bu muumlddet zarfında merciinden talep olunmasına muumltevakkıftır

Hakim ehli vukuf raporunu serbestccedile takdir eder

5 - BAYİİN HİLESİNE MUumlTERETTİP HUumlKUumlMLER

Madde 200 - Muumlşteriyi iğfal etmiş olan bayi ayıbın kendisine vaktinde ihbar edilmemiş olduğunu ileri suumlrerek mesuliyetten kurtulamaz

6 - BAŞKA MAHALDEN VAKİ OLAN BEYİ

Madde 201 - Başka bir mahalden goumlnderilen mebiin ayıplı olduğunu iddia eden muumlşteri bulunduğu yerde bayiin muumlmessili yok ise mebiin muhafazası iccedilin lazım gelen tedbirleri muvakkaten ittihaz etmekle muumlkelleftir Muumlşteri ayıplı olduğunu iddia ettiği mebii muhafaza iccedilin icabeden tedbirleri yapmaksızın bayie goumlnderemez

Muumlşteri vakit kaybetmeksizin mebiin halini usulen tasdik ettirmekle muumlkelleftir Aksi halde iddia olunan ayıbın mebi kendisine vasıl olduğunu zaman mevcut bulunduğunu ispat etmeğe mecbur olur

Mebiin az zamanda bozulmak korkusu varsa muumlşterinin onu bulduğu yerde mercii marifetiyle sattırmağa salahiyeti ve hatta bayiin menfaati boumlyle iktiza ediyorsa mecburiyeti vardır Muumlşteri her halde bayii muumlmkuumln olan suumlratle keyfiyetten haberdar etmekle muumlkellef ve etmediği takdirde zarar ve ziyan davasına maruzdur

7 - TEKEFFUumlLE MUumlSTENİT DAVA

A BEYrsquoİN FESHİ YAHUT SEMENİN TENZİLİ

Madde 202 - Bayiin tekeffuumlluuml altındaki mebiin ayıbı anlaşıldığı zaman muumlşteri muhayyerdir Dilerse mebii redde hazır olduğunu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

beyanla beyin fesh edilmesini dilerse mebii alıkoyup kıymetinin noksanı mukabilinde semenin tenzil olunmasını dava eder

Hakim muumlşterinin mebii ret davası uumlzerine hal icabı beyin feshini muhik goumlstermiyorsa semenin tenzili ile iktifa edebilir

Kıymetinin noksanı mebiin semenine muumlsavi ise muumlşteri ancak beyin feshini talep edebilir

B MEBİİN TEBDİLİ

Madde 203 - Mebi miktarı muayyen misli şeylerden ise muumlşteri dilerse fesih veya semenin tenzilinden hiccedil birini talep etmeyip mebiin ayıptan ari mislile değiştirilmesini dava edebilir

Mebi başka bir yerden goumlnderilmiyorsa bayiin de muumlşteriye derhal ayıptan ari mislini teslim ve muumlşterinin duumlccedilar olduğu zararı tamamen tazmin ederek aleyhine ikame edilecek davadan kurtulmağa salahiyeti vardır

C MEBİİN ZIYAI HALİNDE BEYrsquoİN FESHİ

Madde 204 - Mebiin ayıp sebebi ile yahut kazaen telef ve ziyaa veya hasara uğraması ayıptan dolayı feshi davaya mani olmaz Bu takdirde muumlşterinin red ile muumlkellef olduğu şey mebiden elinde kalandır

Mebi muumlşterinin taksiri yuumlzuumlnden telef olmuş yahut muumlşteri onu başkasına temlik veya şeklini tağyir etmiş ise ancak kıymet noksanına mukabil semenin tenzilini dava edebilir

8 - FESHİN HUumlKUumlMLERİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 205 - Beyi fesh edilince muumlşteri bayie mebi ile beraber ondan istihsal ettiği menfaatleri iade etmekle muumlkelleftir

Bayiin muumlşteriye almış olduğu semeni faiziyle beraber iade ettikten başka mebiin tamamen zaptı halinde olduğu gibi muhakeme masrafiyle muumlşterinin mebia vaki olan masrafları oumldemesi lazımdır Bayi bunlardan maada muumlşteriye ayıplı mal teslim etmesinden doğrudan doğruya tevelluumlt etmiş olan zararı da ayrıca tazmin etmeğe mecburdur

Bayi kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile muumlşterinin diğer her tuumlrluuml zararlarını tazmin etmeğe borccedilludur

B BİRDEN ZİYADE MALIN BEYrsquoİ HALİNDE FESİH

Madde 206 - Birden ziyade şey veya parccedila birlikte satılmış olupta bunlardan bazısı ayıplı ccedilıktığı halde fesih ancak ayıplı ccedilıkanlar hakkında dava olunabilir

Şu kadarki ayıplı kısmın diğerinden tefriki muumlşteriye veya bayie ehemmiyetli bir zarar husule gelmeksizin muumlmkuumln olmazsa feshin buumltuumln mebie teşmili zaruri olur

Mebiin aslı hakkında beyin feshi ayrı semen beyan edilerek satılmış olsa bile ferilerinede şamil olur amma feriler hakkındaki fesih mebiin aslına şamil olmaz

9 - MUumlRURU ZAMAN

Madde 207 - Bayi daha uzun muumlddet iccedilin kefalet etmemiş ise mebii ayıba karşı tekeffuumllden muumltevellit her tuumlrluuml dava mebideki ayıp daha sonra meydana ccedilıksa bile muumlşteriye teslim vukuundan itibaren bir sene geccedilmekle sakıt olur

Fakat muumlşterinin bayi tarafından aleyhine ikame edilen davaya karşı mebiin tesliminden itibaren bir sene geccedilmeksizin ihbar ettiği ayıptan dolayı defi hakkı sene geccedilmekle sakıt olmayıp devam eder

Bayi muumlşteriyi iğfal etmiş ise bu bir senelik muumlruru zamandan istifade edemez

C - MUumlŞTERİNİN BORCcedilLARI

ISEMENİN EDASI VE MEBİİN KABZI

Madde 208 - Muumlşteri beyi aktinde mukarrer olan surete tevfikan semeni eda ve kendisine mukarrer olan şartlar dairesinde arzedilen mebii kabz etmekle muumlkelleftir

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise kabzın derhal vukuu lazımdır

IISEMENİN TAYİNİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 209 - Muumlşteri kati sipariş yapmış fakat semeni tayin etmemiş ise beyi siparişin yapıldığı guumln ve mahalde cari fiat uumlzerinden aktedilmiş sayılır

Semen mebiin veznine goumlre hesap ediliyorsa darası tenzil olunur

Ticarette bazı emtianın semenin gayri safi vezin uumlzerinden yahut muayyen bir miktar veya yuumlzde şu kadar tenzil edilerek hesap edilmesi yolundaki hususi taamuller mahfuzdur

IIISEMENE İSTİHKAK VE SEMENİN FAİZİ

Madde 210 - Hilafına mukavele mevcut değil ise mebi muumlşterinin yedine girince bayi semene muumlstehak olur

Adet bu yolda ise yahut muumlşteri mebiden semene veya diğer tuumlrluuml hasılat istifa imkanını elde etmiş ise mebiin semeni muumlcerret vadeye nazaran muumlşteri tarafından vukua gelen temerruumlt uumlzerine muumlterettip huumlkuumlmlerden başka hatta hiccedil bir ihtar dahi yapılmaksızın faize tabidir

IVMUumlŞTERİNİN TEMERRUumlDUuml

1 - BAYİİN FESİH HAKKI

Madde 211 - Mebi ancak semenin tediyesinden sonra veya tediyesi akabinde teslim edilmek lazım gelen hallerde muumlşteri tediyeden temerruumlt ederse bayi hiccedil bir merasime muhtaccedil olmaksızın beyi feshedebilir

Fakat bu hakkını kullanmak istiyorsa keyfiyetten muumlşteriyi derhal haberdar etmekle muumlkelleftir

Mebi muumlşteriye teslim edilmiş ise bayi bu hakkı sarahaten muhafaza etmiş olmadıkccedila beyi feshedilip mebii istirdat edemez

2 - ZARAR VE ZİYAN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 212 - Ticari muamelelerde bayi mebiin semenini tediyeden temerruumlt eden muumlşteriden bu semenle mebii diğerine huumlsnuuml niyetle sattığı semen arasındaki farktan ibaret olan zarar ve ziyanı istiyebilir

Mebi borsada mukayyet olan veya cari fiyatı bulunan emtiadan ise bayi bunu diğerine satmağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile tediye iccedilin muayyen olan vade guumlnuumlnuumln fiyatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere muumlşteriden talebedebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ

A - AKDİN ŞEKLİ

Madde 213 - Gayrimenkul beyi muteber olmak iccedilin resmi senede raptedilmek şarttır Gayrimenkule dair beyi vadi ve beyi bilvefa ve istimlak mukavelesi resmi senede raptedilmedikccedile muteber değildir Mukaveleden muumltevellit şufa hakkı iccedilin tahriri şekil kafidir

B - ŞARTLA BEYİ VE MUumlLKİYETİN MUHAFAZASI

Madde 214 - Bir gayrimenkuluumln şartla beyi halinde şart tahakkuk etmedikccedile beyi tapu siciline kaydedilmez

Muumllkiyetin bayi uhdesinde mahfuziyetine dair olan şart dahi tescil olunmaz

C - TEKEFFUumlL

Madde 215 - Hilafına mukavele mevcut değil ise satılan gayrimenkul beyi senedinde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi noksanını muumlşteriye tazmin etmekle muumlkelleftir Satılan gayrimenkul resmi bir mesahaya muumlsteniden sicilde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi tahsisen taahhuumlt altına girmemiş ise tazmin ile muumlkellef değildir

Bir binanın ayıplı olmasından muumltevellit ve tekeffuumlle muumlstenit davalar muumllkiyetin devrinden beş sene geccedilmekle sakıt olur

D - MENFAAT VE MUHATARA

Madde 216 - Mebiin muumlşteri tarafından kabzedilmesi iccedilin mukavele ile bir muumlddet tayin edildiği halde onun nefi ve hasarının muumlşteriye intikal etmemesi asıldır

E - MENKUL BEYrsquoİ HAKKINDAKİ HUumlKUumlMLERE MUumlRACAAT

Madde 217 - Menkul beyine muumlteallik huumlkuumlmler kıyas tarikiyle gayrimenkul beyine de tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ

A - NUMUNE UumlZERİNE BEYİ

Madde 218 - Numune uumlzerine beyide numune kendisine tevdi edilen taraf yedindeki numunenin kendisine teslim edilen numune olduğunu ispata mecbur olmayıp numunenin şekli değişse bile bu tagayyuumlr muayenenin zaruri icabatından ise soumlz ile tasdik olunur diğer tarafın her halde hilafını ispata hakkı vardır

Numune muumlşterinin velev kusuru olmaksızın yedinde bozulmuş veya zıyaa uğramış ise bayi mebiin numuneye muvafakatini ispat ile muumlkellef tutulmayıp aksini iddia eden muumlşterinin ispat etmesi lazımgelir

B - TECRUumlBE VE MUAYENE ŞARTİYLE BEYİ

IMAHİYETİ

Madde 219 - Tecruumlbe veya muayene şartiyle beyide muumlşteri mebii kabul yahut reddetmekte serbesttir Mebi muumlşterinin yedine geccedilmiş olsa bile kabul edilinceye kadar bayiin muumllkuumlnde kalır

IIBAYİİN NEZDİNDE MUAYENE

Madde 220 - Muayene bayiin nezdinde icra edilmek icabedip te muumlşteri mebi mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde kabul etmediği halde bayi serbest olur

Boumlyle bir muumlddet tayin edilmemiş ise bayi muumlnasip bir muumlddet geccediltikten sonra mebii kabul veya reddetmesini muumlşteriye ihtar edebilir derhal cevap verilmezse serbest olur

IIIMUumlŞTERİ NEZDİNDE MUAYENE

Madde 221 - Mebi muayene edilmeksizin muumlşteriye teslim edildiği takdirde mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde ve boumlyle bir muumlddet tayin etmiş değil ise bayiin ihtarı akabinde muumlşteri beyi kabul etmediğini beyan veya bayie reddetmezse beyi tekemmuumll etmiş addolunur Muumlşterinin semeni ihtirazi kayıt beyan etmeksizin tamamen veya kısmen tesviye veya mebii tecruumlbe iccedilin zaruri olan suretten başka bir surette tasarruf edilmesiyle de beyi tamam olmuş olur

C - TAKSİTLE BEYİ

IBAYİİN MUHAYYERLİĞİ

Madde 222 - Menkul bir mal semeni taksitle tesviye edilmek şartiyle beyi ve teslim edilip te muumlşteri taksitlerden birini tediyeden temerruumlt ettiği halde bayi o taksitin tediyesini talep edebileceği gibi kendisi iccedilin bu hakkı muhafaza etmiş ise mebiin muumllkiyetini iddia veya beyi feshedebilir

IIBAYİİN DİĞER HAKLARI

Madde 223 - Mebiin muumllkiyetini iddia eden bayi hakkında muumllkiyeti muhafaza şartına muumlteallik olan huumlkuumlmler tatbik olunur

Bayi beyi feshettiği halde bayi ve muumlşterinin her biri diğerinden aldığı şeyi iade ile muumlkelleftir Bayi her halde muumlnasip bir icar bedeli talep edebileceği gibi mebi bozulmuş ise tazminat dahi istiyebilir

Muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır

IIIMUACCELİYET ŞARTLARI

Madde 224 - Taksitlerden birinin tediye edilmemesi halinde semenin mecmuunun muacceliyet kesbetmesi şart edilmiş ise bayiin bu şarttan istifade edebilmesi muumlşterinin iki muumltevali taksiti vermekten temerruumlt etmesine ve bu iki taksit mecmuunun semenin en aşağı onda birini teşkil eylemesine muumltevakkıftır

D - MUumlZAYEDE

IBEYrsquoİN İNİKADI

Madde 225 - Cebri muumlzayedelerde beyi muumlzayede memurunun ihalesiyle muumlnakit olur

Herkesin iştirak edebildiği ihtiyari ve aleni muumlzayedelerde beyi bayiin ihalesiyle muumlnakit olur Bayi buna muhalif bir arzu beyan etmemiş ise muumlzayedeyi idare eden kimsenin muumlzayede edilen malı en ccedilok verene ihale etmeğe hakkı vardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIMUumlZAYEDENİN BUTLANI

Madde 226 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir tertibatla muumlzayedeye fesat karıştırılmış ise her alakadar tarafından on guumln zarfında itiraz edilebilir Bu itiraz cebri muumlzayedelerde icra ve iflas muamelelerine nezaret eden makamlara ve diğer hallerde mahkemeye arz olunur

IIIMUumlZAYEDEYE İŞTİRAK EDENİN NE ZAMAN MUumlLZEM OLACAĞI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 227 - Muumlzayedeye iştirak eden kimse beyi iccedilin muayyen olan şartlar dairesinde teklifiyle muumllzem olur Hilafına bir şart mevcut değil ise pey suumlrenin muumllzemiyeti kendisinden fazla veren zuhur etmesiyle yahut teklifinin muumlzayede hitamında mutat olan nidalar akibinde kabul olunmıyarak ihalenin icra edilmemesiyle zail olur

2 - GAYRİMENKUL MUumlZAYEDESİ

Madde 228 - Gayrimenkul muumlzayedesinde ihalenin veya ihalenin reddinin muumlzayede akebinde vukuu lazımdır Pey suumlren kimsenin muumlzayededen sonra muumllzemiyetinin imtidadını mutazammın şart batıldır Şu kadarki bu huumlkuumlm cebri muumlzayedeler ile ihalenin resmi bir merci tarafından tasdika muhtaccedil olduğu hallerde tatbik olunmaz

IVTEDİYENİN PEŞİN OLMASI LUumlZUMU

Madde 229 - Hilafı beyide şart edilmemiş ise ihale bedelinin peşin tediyesi lazımdır İhale bedeli peşin veya beyi şartlarına tevfikan tesviye edilmezse bayi beyi derhal feshedebilir

VTEKEFFUumlL

Madde 230 - Muumlzayede şartnamesinde sarih bir taahuumlduumln bulunması veya muumlzayedeye iştirak edenlere karşı bir hile yapılmış olması halleri muumlstesna olmak uumlzere cebri muumlzayedelerde tekeffuumlle mahal yoktur

Muumlzayede ile mal alan kimse o mala tapu siciline ve beyi şartlarına ve kanuna nazaran muayyen olan hali ve hakları ve muumlkellefiyetleri ile malik olur

İhtiyari ve aleni muumlzayedelerde bayi adi beyide olduğu gibi mebii tekeffuumll ile muumlkelleftir Şu kadarki hilesinden muumltevellit olandan maada tekeffuumlllerde usuluuml dairesinde ilan edilen beyi şartları zımnında tahalluumls edebilir

VIMUumlLKİYETİN İNTİKALİ

Madde 231 - Muumlzayede ile menkul bir mal alan kimse onun muumllkiyetini ihale anında iktisabeder Muumlzayededen alınan gayrimenkuluumln muumllkiyeti ancak tapu siciline kaydedilmekle muumlşteriye intikal eder Muumlzayede memuru ihalesi beyi zabıtnamesinde goumlsterilen gayrimenkuluumln muumlşteri namına tescil edilmesini derhal tapu memuruna tebliğ eder

Cebri muumlzayedelerin cereyanı sırasındaki ihalelere muumlteallik huumlkuumlmler bakidir

BEŞİNCİ FASIL TRAMPA

A - TRAMPA BEYİ HUumlKUumlMLERİNE TABİDİR

Madde 232 - Beyi huumlkuumlmleri trampada da tatbik olunur Şoumlyleki trampa edenlerden her biri itasını taahhuumlt ettiği şeye nazaran bayi ve kendisine verilmesi taahhuumlt olunan şeye goumlre muumlşteri huumlkmuumlnde tutulur

B TEKEFFUumlL

Madde 233 - Trampa suretiyle aldığı şey yedinden zaptolunan yahut onu ayıbından dolayı reddeden taraf muhayyerdir dilerse zarar ve ziyanı diğer tarafa tanzim ettirir dilerse vermiş olduğu şeyi istirdat eder

YEDİNCİ BAP HİBE

A - MEVZUU

Madde 234 - Hibe hayatta olan kimseler arasında bir tasarruftur ki onunla bir kimse mukabilinde bir ıvaz taahhuumlt edilmeksizin malının tamamını veya bir kısmını diğer bir kimseye temlik eder

Henuumlz iktisap edilmemiş olan bir haktan feragat yahut bir mirası reddetmek hibe değildir Ahlaki bir vazifenin ifası da hibe sayılmaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

B - HİBEYE EHLİYET

IVAHİP HAKKINDA

Madde 235 - Karı koca malının idaresi usuluumlnden yahut mirasccedilılık hakından neşet eden tahditler mahfuz kalmak uumlzere medenihaklarını kullanmak salahiyetine sahip olan herkes hibe yapabilir Tasarrufa ehil olmayanın malı ancak kanuni muumlmessillerinin mesuliyetleri kaydiyle ve vesayet hakkındaki huumlkuumlmlere riayetle hibe olunabilir

Bir hibeyi takip eden sene iccedilinde başlayan bir muhakeme neticesinde vahibin israfından dolayı hacrine huumlkuumlm olunursa o hibe Sulh Mahkemesince iptal olunabilir

IIHİBEYİ KABUL EDEN HAKKINDA

Madde 236 - Medeni haklarını kullanmak salahiyetinden mahrum olan kimse temyiz kudretine malik ise hibeyi kabul ve bu sebeple mal iktisap edebilir

Fakat o kimsenin kanuni muumlmessili kendisini hibeyi kabulden meni veya hibe olunan şeyin iadesini emrederse hibe keenlemyekuumln veya merdut olur

C - ŞEKLİ

IELDEN HİBE

Madde 237 - Elden hibe vahibin bir şeyi mevhubuumlnlehe teslim etmesiyle vuumlcut bulur

Gayrimenkuluumln veya gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakların hibesi ancak tapu siciline kaydedilmekle tamam olur

Bu tescil ancak muteber bir hibe taahhuumlduumlne istinaden yapılabilir

IIHİBE VADİ

Madde 238 - Hibe taahuumlduumlnuumln muteber olması tahriri olmasına muumltevakkıftır

Bir gayrimenkuluumln yahut gayrimenkul uumlzerindeki ayni bir hakkın hibesi taahhuumlduuml ancak resmi senetle yapılmış ise muteber olur

Hibe taahhuumlduuml tenfiz edilince elden yapılmış hibe gibi olur

IIIKABULUumlN NETİCELERİ

Madde 239 - Bir kimse diğerine hibe ettiği malı diğer mallardan bilfiil tefrik etmiş olsa bile mevhubuumlnlehin kabuluumlne kadar hibesinden ruumlcu edebilir

D - ŞARTLARI VE MUumlKELLEFİYETLERİ

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 240 - Hibe şartla yahut muumlkellefiyetle takyit olunabilir Tenfizi vahibin oumlluumlmuumlne bağlı hibede vasiyet huumlkmuuml cereyan eder

IIŞARTIN İCRASI

Madde 241 - Vahip mukavele mucibince mevhubuumlnleh tarafından kabul edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talep edebilir

Ammenin menfaati iccedilin mevhubunlehe tahmil edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talebetmek salahiyeti vahibin vefatından sonra ait olduğu mercie intikal eder

Hibe edilen şeyin kıymeti masrafını korumaz ve masraf fazlası kendisine tesviye edilmezse mevhubunlehin muumlkellefiyeti icradan imtina etmeğe hakkı vardır

IIIRUumlCU ŞARTLARI

Madde 242 - Vahip mevhubunlehin kendisinden evvel vefatı halinde hibe edilen şeyin muumllkuumlne ruumlcu etmesini şart edebilir

Hibe edilen gayrimenkule veya bir gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakka taalluk eden ruumlcu şartı tapu siciline şerh verilebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

E - VAHİBİN MESULİYETİ

Madde 243 - Vahip hileden veya ağır dikkatsizlikten maada hallerde hibeden neşet eden zarardan mevhubunlehe karşı mesul olmayıp ancak hibe edilen şeyin veya alacağın tekeffuumlluumlnuuml vadetmiş ise bununla muumlkelleftir

F - İPTAL

IHİBE EDİLEN MALLARIN İSTİRDADI

Madde 244 - Vahip aşağıdaki hallerden biri vukuunda elden yaptığı hibeden veya tenfiz ettiği taahhuumlduumlnden ruumlcu ve mevhubunlehin elinde halen ne kalmış ise onun iadesini dava edebilir

1 - Mevhubunleh vahibe yahut yakınlarından birine karşı ağır bir cuumlrum irtikap ederse

2 - Mevhubunleh vahide veya ailesi iccedilin kanunen muumlkellef olduğu vazifelere karşı ehemmiyetli bir suretle riayetsizlikte bulunmuş ise

3 - Mevhubunleh hibeyi takyit eden muumlkellefiyeti haklı bir sebep olmaksızın icra etmezse

IIHİBE TAAHHUumlDUumlNDEN RUumlCU VE İPTAL

Madde 245 - Hibeyi taahhuumlt eden kimse aşağıdaki hallerde taahhuumlduumlnden ruumlcu ve tenfizinden imtina edebilir

1 - Elden hibe edilen bir malın istirdadını talebe salahiyet veren sebeplerden biri varsa

2 - Hibeyi taahhuumlt ettikten sonra tenfizi muumlteahhit iccedilin fevkalade kuumllfetli olacak derecede mali vaziyeti değişmiş ise

3 - Hibeyi taahhuumltten sonra yeni veya hissolunacak derecede kuumllfetli aile vazifeleri tehadduumls etmiş ise

Hibeyi taahhuumlt eden kimse borcunu edadan aczi tevsik veya iflası ilan olunur ise hibe taahhuumlduuml iptal olunur

IIIMUumlRURU ZAMAN VE DAVA HAKKININ MİRASCcedilILARA İNTİKALİ

Madde 246 - Vahibin ruumlcu sebebine vakıf olduğu guumlnden itibaren bir sene iccedilinde hibeden ruumlcu etmeğe hakkı vardır

Vahip sene geccedilmeden vefat ederse dava hakkı mirasccedilılarına intikal eder ve mirasccedilılar senenin hitamına kadar ruumlcu davası ikame edebilirler

Mevhubunleh haksız olarak tasavvur ve tasmim ile vahibi oumllduumlruumlr veya ruumlcu hakkını kullanmaktan menederse mirasccedilılar hibenin feshini dava edebilirler

IVVAHİBİN VEFATI

Madde 247 - Hilafına huumlkuumlm mevcut değil ise muayyen zamanlarda bir şey verilmesini tazammun eden hibenin huumlkmuuml vahibin vefatiyle nihayet bulur

SEKİZİNCİ BAP İCAR

BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR

A - TARİFİ

Madde 248 - Adi icar bir akittirki mucir onunla muumlstecire uumlcret mukabilinde bir şeyin kullanılmasını terk etmeği iltizam eder

B - MUCİRİN VAZİFELERİ

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANILMAĞA SALİH BİR HALDE

Madde 249 - Mucir mecuru akitten maksut olan kullanmağa salih bir halde muumlstecire teslim etmek ve icar muumlddeti zarfında buhalde bulundurmak ile muumlkelleftir

Mecur akitten maksut olan kullanmak muumlmkuumln olmıyacak yahut intifa ehemmiyetli suretle azalacak bir halde teslim olunursa muumlstecir akdi feshe yahut uumlcretten muumlnasip bir miktarın tenzilini istemeğe salahiyettardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer ayıp muumlstecirin yahut kendisiyle birlikte yaşayan kimselerin yahut işccedililerin sıhhati iccedilin ciddi bir tehlike teşkil etmekte ise mucir bu tehlikeye akdi yaparken vakıf olmuş veya fesih hakkından feragat etmiş olsa bile yine icarı feshedebilir

2 - BİLAHARA AKDE MUHALİF HAL HUDUSUuml

Madde 250 - Mecur icare muumlddeti zarfında muumlstecirin bir kusuru olmaksızın akitten maksut olan kullanılmak muumlmkuumln olmıyacak veya ehemmiyetli surette azalacak bir hale duumlştuumlğuuml takdirde muumlstecir uumlcretten muumltenasip bir miktarın tenzilini talep edebileceği gibi ayıp muumlnasip bir muumlddet zarfında bertaraf edilmezse akdi dahi feshedebilir

Mucir kendisinin bir kusuru olmadığını ispat edemez ise tazminat ile muumlkellef olur

3 - AYIP HALİNDE MUAMELE

Madde 251 - Mecur icare muumlddeti zarfında zaruri tamirata muhtaccedil olduğu takdirde muumlstecir hakkına halel gelmemek şartiyle bu tamiratın icrasına muumlsaade etmeğe mecburdur

İntifa başladığı zaman mevcut yahut intifa esnasında hadis olupta kuumllfeti kendine ait olmayan ve mucire yapılan ihbar uumlzerine muumlnasip bir mehil zarfında bertaraf edilmiyen ufak tefek ayıpları muumlstecir mucir hesabına izale edebilir

4 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 252 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan muumlcbir bir sebebten dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde mucir sarfıyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSIN İDDASINA KARŞI MESULİYET

1 - TEMİNAT

Madde 253 - Uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde muumlstecirin haklariyle telifi kabil olmayacak bir iddiade bulunduğu takdirde mucir muumlstecirin ihbarı uumlzerine muhasamayı deruhte ve muumlstecirin akit mucibince mecurdan intifaına halel gelmiş ise tazminat itasiyle muumlkellef olur

2 - BEYİ İLE İCARIN İNFİSAHI

Madde 254 - İcarın akdinden sonra mecur mucir tarafından ahara temlik yahut icraen takibat veya iflas tariki ile kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şarti ile icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini isteyebilir

Bununla beraber icar edilen şey bir gayrimenkul olduğu takdirde akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila kanunen ihbar caiz olan miada kadar uumlccediluumlncuuml şahıs icara riayet etmekle muumlkellef tutulur ve feshi ihbar etmediği takdirde akdi kabul etmiş addolunur

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

3 - TAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 255 - Bir gayrimenkuluumln icarında akdin tapu siciline şerh verilmesini iki taraf mukavele edebilirler

Bu şerh sonraki maliklere muumlstecirin icar akdi dairesinde gayrimenkulden intifaına muumlsaade etmek mecburiyetini tahmil eder

C - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

Madde 256 - Muumlstecir mecuru kullanırken tam bir ihtimam dairesinde hareket ve apartman icarında bina dahilinde oturanlara karşı icabeden vazifeleri ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir vukubulan ihtara rağmen bu muumlkellefiyete daimi surette muhalefet eder yahut accedilıktan accedilığa fena kullanarak mecura daimi bir zarar iras eylerse mucir tazminat ile birlikte icar akdinin hemen feshini talep edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Mecurda icrası mucire ait tamirata luumlzum hasıl olduğu yahut uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde bir hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Aksi takdirde zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

Madde 257 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile muayyen olan zamanda tediyeye mecburdur

Boumlyle muayyen bir zaman bulunmadığı takdirde icar altı aylık yahut senelik ise her altı ayın muumlrurunda ve daha az bir muumlddet iccedilin ise beher ayın muumlrurundan sonra nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

D - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ VE TAMİRİ TAHAMMUumlL

Madde 258 - Mecurun muumlkellefiyeti ve vergileri mucire aittir

Mecurun alelade kullanılması iccedilin muktazi tathir ve ıslah masrafı muumlstecire ve tamir mucire aittir Bu hususta mahalli adete bakılır

E - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 259 - Muumlstecir mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle mecuru tamamen yahut kısmen ahara icar yahut icarı bir uumlccediluumlncuuml şahsa ferağ edebilir

İkinci muumlstecir birinci muumlstecire muumlsaade edilenden başka bir tarzda kullandığı takdirde birinci muumlstecir bundan dolayı mucire karşı mesul olur

Mucir ikinci muumlsteciri bu hususa riayet ettirmeğe selahiyettardır

F - HİTAM

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 260 - Muumlstecir icar muumlddetinin hitamından evvel muacceliyet kesp eden kiraları tediye etmemiş bulunursa mucir altı ay veya daha fazla muumlddetli icarlarda otuz guumlnluumlk ve daha az muumlddetli icarlarda altı guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden itibaren başlar Bu mehlin tenkisine yahut tediyeden teahhuumlr halinde akdin hemen feshedilebileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

IIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 261 - Muumlstecir iflas eder ve birikmiş ve işliyecek kiralar iccedilin muumlnasip bir muumlddet zarfında teminat da verilmezse mucir icarı feshe salahiyettardır

IIIFESHİN İHBARI

Madde 262 - İcar iccedilin ne sarih ne de zımmi bir muumlddet tayin edilmemiş olursa gerek muumlstecir gerek mucir ihbar suretiyle akdi feshedebilir

Akitte hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri aşağıdaki kaideler dairesinde feshi ihbar edebilir

1 - Mefruş olmayan apartmanlar yazıhane tezgah duumlkkan mağaza mahzen samanlık ahır ve bu gibi mahaller ancak mahalli adetince muayyen en yakın vakit iccedilin ve boumlyle bir adetin fıkdanı halinde altı aylık bir muumlddetin hitamı iccedilin ve her iki halde uumlccedil ay evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

2 - Mefruş apartmanlar yahut muumlstakil odalar yahut suumlknaya mahsus mefruşat ancak bir aylık muumlddetin hitamı iccedilin ve iki hafta evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

3 - Diğer menkul şeyler her istenilen zaman iccedilin ve uumlccedil guumln evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

IVSUumlKUT İLE TECDİT

Madde 263 - İcar muayyen bir muumlddetle akdedilip te bu muumlddetin hitamında mucirin malumatı ile ve muhalefeti olmaksızın mecurun kullanılmasına devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise akit gayri muayyen bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

VFESİH

1 - MUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI

Madde 264 - Muayyen bir muumlddetle aktedilen gayrimenkul icarında mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni mehillere riayet etmek şartiyle ve icar muumlddetinin hitamından evvel feshi ihbar edebilir

İcar bir sene veya daha uzun bir muumlddet iccedilin akdedilmiş ise mucir veya muumlstecire verilecek tazminat altı aylık bedeli icardan az olamaz

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

2 - MUumlSTECİRİN OumlLUumlMUuml

Madde 265 - Muumlstecirin vefatı halinde gerek mirasccedilıları gerek mucir bir sene veya daha uzun muumlddetli icarlarda kanuni mehillere riayet şartiyle en yakın vakit iccedilin tazminat vermeksizin akdin feshini ihbar edebilirler

VIMECURUN İADESİ

Madde 266 - Muumlstecir mecuru ne halde teselluumlm etmiş ise icarın hitamında o halde ve mahalli adete tevfikan geri vermekle muumlkelleftir

Muumlstecir akit mucibince etmiş olduğu intifa sebebiyle husule gelen eskilik yahut değişiklikten mesul değildir

Muumlstecirin mecuru iyi bir halde teselluumlm etmiş olduğu asıldır

G - MUCİRİN HAPİS HAKKI

IŞUumlMULUuml

Madde 267 - Bir gayrimenkuluumln muciri nihayet geccedilmiş bir senelik ve cereyan etmekte olan altı aylık kiranın temini iccedilin mecurun tefrişatına ve tezyinatına ve ondan intifaı temine mahsus olup mecur dahilinde bulunan menkul eşya uumlzerinde hapis hakkını haizdir

Mucirin hapis hakkı ikinci muumlstecirin birinci muumlstecire karşı borcu olan miktar nispetinde ikinci muumlstecir tarafından mecur dahiline getirilen eşyaya da şamildir

Muumlstecirin dayinleri tarafından haczedilmesi caiz olmayan eşya uumlzerinde mucirin hapis hakkı yoktur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA AİT EŞYADA

Madde 268 - Muumlstecire ait olmadığını mucirin bildiği veya bilmesi iktiza ettiği eşya ile ccedilalınmış veya zayi olmuş yahut başka suretle zilyedin elinden zaptolunmuş şeyler uumlzerindeki uumlccediluumlncuuml şahsın hakları mucirin hapis hakkına karşı dahi mahfuzdur

Mucir muumlstecir tarafından getirilen eşyanın ona ait olmadığını icarin devamı esnasında oumlğrenip te en yakın vakit iccedilin akdin feshini ihbar etmez ise bu şeyler uumlzerindeki hapis hakkı sakıt olur

IIINASIL DERMEYAN EDİLECEĞİ

Madde 269 - Muumlstecir mecurdan ccedilıkmak yahut mecur dahilinde bulunan şeyleri alıp goumltuumlrmek teşebbuumlsuumlnde bulunduğu takdirde mucir hapis hakkına istinaden kiraların teminine muktazi miktarda eşyayı Sulh Hakimi marifetiyle hapsedebilir

Bu eşya gizlice yahut cebir ile nakledildikleri surette goumltuumlruumllduumlkleri tarihten itibaren on guumln iccedilinde polis kuvveti ile yeniden mecure iade olunabilirler

İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI

A - TARİFİ

Madde 270 - Hasılat icarı bir akittirki onunla mucir muumlstecire uumlcret mukabilinde hasılat veren bir malın veya hakkın kullanılmasını ve semerelerinin iktitafını terk etmeği iltizam eder

Kira ya nakit yahut devşirilecek semere veya hasılatın bir hissesi olabilir ikinci surete iştirakli icar denir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İştirakli icarda mucirin semereler uumlzerindeki hakkı noktasından mahalli adete riayet olunur

B - DEFTER TESBİTİ

Madde 271 - İcarda alat hayvan yahut zahirede dahil ise iki taraftan her biri diğerine bu eşyanın tamam ve imzalı bir defterini vermek ve bunların kıymetlerini muumlştereken takdir ve tesbit etmekle muumlkelleftir

C - MUCİRİN BORCcedilLARI

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANMAĞA SALİH HALDE TESLİM

Madde 272 - Mucir birlikte icar edilmiş menkul şeyler varsa bunlar dahi dahil olduğu halde mecuru akitten maksut olan kullanmağa ve işletmeğe salih bir halde muumlstecire teslim ile muumlkelleftir

Bu borcun ifa edilmemesi halinde adi icar hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

2 - ESASLI TAMİRAT

Madde 273 - Mucir icar muumlddeti zarfında icrasına zaruret hasıl olan esaslı tamiratı muumlstecir tarafından ihbar edilir edilmez masrafı kendisine ait olmak uumlzere yapmağa mecburdur

3 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 274 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan bir arızadan dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde sarfiyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde her iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARIN İDDİALARINA KARŞI TEMİNAT

Madde 275 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından hak iddiası halinde mucirin muumlkellefiyeti hakkında adi icara muumltedair huumlkuumlmler tatbik olunur

IIIMECURUN BAŞKASINA TEMLİKİ

Madde 276 - Mecur icarın akdinden sonra mucir tarafından başkasına temlik yahut icraen takip veya iflas tarikiyle kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şartiyle icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini istiyebilir

Bununla beraber akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila uumlccediluumlncuuml şahıs feshi ihbar halinde kanunen muktazi altı aylık mehle riayet mecburiyetindedir ihbar etmediği surette akdi kabul etmiş sayılır

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

IVTAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 277 - Bir gayrimenkul hasılat icarı adi icardaki esaslara goumlre aynı huumlkuumlmleri haiz olmak uumlzere tapu siciline şerh verilebilir

D - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

1 - İŞLETME

Madde 278 - Muumlstecir mecuru tahsis olunduğu dairede iyi bir surette işletmeğe bilhassa hasilata kabiliyetli bir halde bulundurmağa mecburdur

Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın icar muumlddetinin hitamından sonra mecur uumlzerinde tesirleri goumlruumllebilecek surette

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

işletmenin tarzını tebdil edemez

2 - İYİ BİR HALDE MUHAFAZA

Madde 279 - Muumlstecir mecurun iyi bir halde muhafazası iccedilin lazım gelen tekayyuumlduuml ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir ufak tefek termimatı zirai mecurlarda bilhassa yol geccedilit hendek set ccedilit ccedilatı su yolları ve sairenin muhafazasını mahalli adete goumlre deruhte etmek ve bundan başka eskilikten yahut kullanmaktan dolayı telef olan ehemmiyetsiz kıymetteki alat ve edavatın yerine başkalarını koymakla muumlkelleftir

3 - İHBAR MUumlKELLEFİYETİ

Madde 280 - Esaslı tamirata zaruret hasıl olduğu yahut bir uumlccediluumlncuuml şahıs mecur uumlzerinde hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Etmezse zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 281 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile taayyuumln eden zamanda tediye ile muumlkelleftir

Boumlyle bir zaman taayyuumln etmemiş ise kira beher senenin muumlrurundan sonra ve nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

Mucir işlemiş ve işleyecek olan bir kira iccedilin adi icarda olduğu gibi hapis hakkına maliktir

2 - FELAKETLİ VAKALARDA TENZİL

Madde 282 - Fevkalade felaket hallerinde yahut tabii hadiselerden dolayı bir zirai gayrimenkuluumln her vakitki hasılatı ehemmiyetli surette azalırsa muumlstecir kiradan muumltenasip bir miktarının indirilmesini isteyebilir

Evvelce bu haktan feragat edilmiş olması ancak kiranın tesbiti sırasında bu gibi vakaların ihtimali nazara alınmış yahut husule gelen zarar bir sigorta ile telafi edilmiş ise muteber olur

E - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ TAHAMMUumlL

Madde 283 - Mecurun muumlkellefiyet ve vergileri mucire aittir

F - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 284 - Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın mecuru başkasına icar edemez

Bununla beraber muumlstecir mecurda dahil olan bazı mahalleri mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle icara verebilir

Boumlyle bir icara ve mucir tarafından muumlsaade edilen ikinci icara alelade ikinci icara muumltedair kaideler kıyasen tatbik olunur

G - HİTAMI

IFESİH HAKKI

Madde 285 - Muumlddet hakkında akit veya mahalli adet ile hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri en aşağı altı aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle akdi feshetmek salahiyetini haizdir

Hilafına bir mukavele yok ise zirai gayrimenkullerde mahalli adetccedile cari ilk veya son bahar mevsimleri iccedilin diğer buumltuumln icarlarda her hangi bir zaman iccedilin feshin ihbarı caizdir

IIMUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI FESİH

Madde 286 - İcar birden ziyade seneler iccedilin akdedilmiş ise mucir akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni muumlddetlere riayet etmek şartiyle akdi hitamından evvel feshedebilir

Bu takdirde mucire veya muumlstecire verilecek tazminat bir senelik kiradan aşağı olamaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

IIISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 287 - İcar muayyen bir muumlddet iccedilin akdolunupta bu muumlddetin hitamında mucirin malumatiyle ve muhalefeti olmaksızın mecurun istimaline devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise bir senelik bir muumlddetin hitamından altı ay evvel ihbar suretiyle fesholununcaya kadar seneden seneye akit tecdit edilmiş sayılır

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 288 - Muumlstecir kirayı vadesi hululuumlnde tediye etmezse mucir altmış guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden başlar

Bu mehlin tenkisine yahut kiranın tediye edilmemesi halinde akdin hemen feshedileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

V MUCİRİN FESİH HAKKI

Madde 289 - Muumlstecir mecurun işletilmesine ve muhafazasına muumlteallik borccedillarına ehemmiyetli bir tarzda muhalefet eder ve mucirin ihtarına rağmen ve tayin ettiği muumlnasip bir mehil zarfında borccedillarını ifa etmezse mucir başka bir muameleye hacet kalmaksızın akdi feshedebilir

VIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 290 - Muumlstecirin iflası halinde icare iflasın accedilılmasiyle beraber nihayet bulur

Şu kadarki işlemekte olan kira ve defterin ihtiva ettiği eşya iccedilin kafi teminat verildiği takdirde mucir icar senesinin hitamına kadar akdi idame ile muumlkelleftir

VIIMUumlSTECİRİN VEFATI

Madde 291 - Muumlstecir vefat ederse gerek mirasccedilıları gerek mucir altı aylık kanuni mehillere riayet şartiyle icarın feshini ihbar edebilirler

H - İCARIN HİTAMINDA MECURUN İADESİ

IİADE BORCU

Madde 292 - İcarın hitamında muumlstecir mecuru defterdeki buumltuumln eşya ile beraber bulundukları hal uumlzere iadeye mecburdur

İyi işletildiği surette ictinabı muumlmkuumln olan kıymet noksanları iccedilin muumlstecir tazminat itası ile muumlkelleftir

Muumlstecir mecur hakkındaki mecburi ihtimamı neticesi olan ıslahat iccedilin hiccedil bir tazminat talep edemez

IIDEFTERDEKİ EŞYANIN KIYMETİNİN TAKDİRİ

Madde 293 - Mecur teslim edilirken defterdeki eşyanın kıymetleri takdir edilmiş ise muumlstecir icarın hitamında bunları aynı nevi ve kıymette olarak iade yahut kıymet noksanlarını tazmin ile muumlkelleftir

Muumlstecir noksan eşyanın mucirin kusuriyle yahut muumlcbir bir kuvvetin tesiriyle telef olduğunu ispat ederse tazmin borcu sakıt olur

Muumlstecir kendi masraflarından ve sayinden husule gelen ziyade kıymet iccedilin tazminat talep edebilir

IIIİCARIN HİTAMINDA SEMERELER VE ZİRAAT MASRAFLARI

Madde 294 - Zirai bir gayrimenkuluumln muumlsteciri akdin feshi zamanında henuumlz devşirilmemiş semereler uumlzerinde bir hak iddia edemez

Şu kadarki muumlstecir ziraat masrafını hakimin tayin ettiği miktarda olarak mucire tazmin ettirebilir ve bu tazminat işlemekte olan kiralara mahsup edilir

IVSAMAN VE GUumlBRE GİBİ ŞEYLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 295 - Mecuru iade ve teslim eden muumlstecir muntazam bir işletmenin icap ettiği nispette son senenin samanlarını hayvan yataklıklarını kuru ot ve guumlbrelerini mecurda bırakmağa mucburdur

Muumlstecir aldığından fazla bırakıyorsa ziyadesi iccedilin tazminat istemeğe hakkı vardır ve aldığından az bırakıyorsa eksikleri tamamlamak yahut kıymet noksanını tazmin etmekle muumlkelleftir

I - HAYVAN İCARI

I AKDİN MEVZUU

Madde 296 - Zirai bir mal icariyle murtabıt olmayan mevaşi icarında hilafına bir akit veya mahalli adet yok ise icar muumlddeti zarfında mecur hayvanların buumltuumln hasılatı muumlstecire ait olur

Muumlstecir mecur hayvanları beslemeğe ve onlara iyi bakmağa mecbur ve mucire nakit veya hasılat hissesi olarak bir bedel tediye etmekle muumlkelleftir

IIMESULİYET

Madde 297 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise muumlstecir mecur hayvanlara arız olan bir zarardan bunun muhafazadaki tekayyuumlt ve ihtimama rağmen husule geldiğini ispat etmedikccedile mesulduumlr

Muumlstecir kendi kusuriyle sebebiyet vermediği fevkalade muhafaza masrafları iccedilin mucirden tazminat talep edebilir

Muumlstecir ehemmiyeti haiz kazaları ve hastalıkları muumlmkuumln olduğu kadar suumlratle mucire bildirmekle muumlkelleftir

IIIFESİH

Madde 298 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise gayri muayyen bir zaman iccedilin yapılan akdin feshini iki taraftan her biri diledikleri vakit ihbar edebilirler

Şu kadarki bu ihbar huumlsnuuml niyetle olmak ve muumlnasebetsiz bir zamanda yapılmamak lazımdır

DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ

BİRİNCİ FASIL ARİYET

A - TARİFİ

Madde 299 - Ariyet bir akittirki onunla ariyet veren bir şeyin bedava kullanılmasını ariyet alana bırakmak ve alan dahi o şeyin kullandıktan sonra geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IARİYET ALANIN BORCcedilLARI

Madde 300 - Ariyet alan ariyet şeyi ancak akitte tayin edilen ve akitte birşey tayin edilmemiş ise o şeyin mahiyetinden veya tahsis olunduğu maksattan anlaşılan şekilde kullanabilir

Ariyet alan ariyeti başkasına kullandıramaz

Bu kaideye muhalif hareket ettiği takdirde zuhura gelen kazadan dahi mesul olur

Meğerki bu kaideye riayet etmiş olsaydı bile yine bu kazanın vukua geleceğini ispat ede

IIMUHAFAZA MASRAFLARI

Madde 301 - Ariyet alan ariyet şeyin adi muhafaza masraflarını ve hususiyle ariyet hayvanın yiyecek masraflarını tahammuumll eder

Ariyet verenin menfaatine yapmağa mecbur olduğu fevkalade masraflar iccedilin ariyet alan ondan tazminat isteyebilir

IIIMUumlTESELSİL MESULİYET

Madde 302 - Birden ziyade kimseler bir şeyi birlikte ariyet alırlarsa muumlteselsilen mesul olurlar

C - HİTAMI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IMUAYYEN BİR KULLANMADA

Madde 303 - Muayyen bir muumlddet mukavele edilmemiş ise ariyet alanın ariyet şeyi akit mucibince kullanmasiyle yahut kullanabilecek kadar bir zaman geccedilmesiyle akit nihayet bulur

Ariyet şey alan tarafından mukavele hilafına kullanıldığı yahut bozulduğu yahut kullanmak iccedilin diğer bir şahsa verildiği yahut evvelden bilinemiyen bir halden dolayı ariyeti veren ona acele muhtaccedil bulunduğu takdirde daha evvel geri istenebilir

IIARİYETİN ZAMANI MUAYYEN OLMAYAN KULLANMADA

Madde 304 - Ariyet veren ariyet şeyi ne muumlddetini ne de niccedilin kullanılacağını tayin etmiyerek vermiş ise dilediği vakit geri istiyebilir

IIIARİYET ALANIN VEFATI

Madde 305 - Ariyet akdi ariyet alanın oumllmesiyle nihayet bulur

İKİNCİ FASIL KARZ

A - TARİFİ

Madde 306 - Karz bir akittir ki onunla oumlduumlnccedil veren bir miktar paranın yahut diğer bir misli şeyin muumllkiyetini oumlduumlnccedil alan kimseye nakil ve bu kimse dahi buna karşı miktar ve vasıfta muumlsavi aynı neviden şeyleri geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IFAİZ

1 - HANGİ MUAMELELERDE FAİZ LAZIM GELECEĞİ

Madde 307 - Karzda faiz şart kılınmamış ise adi muamelelerde faiz lazım gelmez

Ticaret muamelelerinde şart edilmemiş olsa dahi faiz verilmek lazımdır

2 - FAİZE MUumlTEALLİK KAİDELER

Madde 308 - Karzda faiz miktarı tayin edilmemiş ise asıl olan karzın alındığı zaman ve mekanda o nevi karzlarda adet olan faiz miktarıdır

Hilafına mukavele yok ise tayin edilen faiz senelik olarak tediye olunur

Faizin anaya zammedilerek birlikte tekrar faiz yuumlruumltuumllmesi evvelden mukavele edilmiş olsa bile batıldır (Son cuumlmle muumllga 29061956 - 676341 md)

IIKARZIN TESLİM VE TESELLUumlMUuml HAKKINDAKİ İDDİALARDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 309 - Oumlduumlnccedil alan kimsenin verilecek şeyin teslim edilmesine ve oumlduumlnccedil verenin dahi o şeyin teselluumlm edilmesine dair olan iddiaları diğer tarafın bu baptaki temerruumlduumlnden itibaren altı ay geccedilmekle muumlruru zamana uğrar

IIIOumlDUumlNCcedil ALAN KİMSENİN BORCU OumlDEMEKTEN ACZİ

Madde 310 - Oumlduumlnccedil alan kimse karzdan sonra borcunu edadan aciz haline girmiş bulunursa borccedil veren taahhuumlt ettiği şeyin tesliminden imtina edebilir

Oumlduumlnccedil alan kimse akitten evvel borcunu oumldemekten aciz halinde bulunup da oumlduumlnccedil veren akitten sonra bundan haberdar olmuş ise yine bu salahiyeti kullanabilir

C - NAKİT YERİNE VERİLEN ŞEYLER

Madde 311 - Oumlduumlnccedil alan kimseye taahhuumlt edilen nakit yerine kıymetli evrak yahut emtia verildiği takdirde borcun miktarı teslim zamanında ve mekanında bu evrak veya emtianın haiz oldukları borsa rayicinden ve cari fiyattan ibaret olur bunun hilafına mukavele batıldır

D - İADE ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 312 - Geriye verilmesi iccedilin ne bir muayyen vade ne ihbar muumlddeti ne de istenildiği zaman muacceliyet kesbedeceği mukavele edilmemiş olan bir borccedil ilk talepten itibaren altı hafta iccedilinde geri verilmek lazımdır

ONUNCU BAP HİZMET AKDİ

A - TARİFİ

Madde 313 - Hizmet akdi bir mukaveledir ki onunla işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zamanda hizmet goumlrmeği ve iş sahibi dahi ona bir uumlcret vermeği taahhuumlt eder

Uumlcret zaman itibariyle olmayıp yapılan işe goumlre verildiği takdirde dahi işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zaman iccedilin alınmış veya ccedilalışmış oldukccedila hizmet akdi yine mevcuttur buna parccedila uumlzerine hizmet veya goumltuumlruuml hizmet denir

Hizmet akdi hakkındaki huumlkuumlmler kıyasen ccedilıraklık akdine tatbik olunur

B - TEŞEKKUumlLUuml

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 314 - Hilafına bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila hizmet akdi hususi bir şekle tabi değildir

Ezcuumlmle hizmet muayyen bir zaman iccedilin kabul edilmiş olur ve işin iktizasına goumlre o hizmet ancak uumlcret mukabilinde yapılabilirse hizmet akdi inikad etmiş sayılır

IIMESAİ KAİDELERİ

Madde 315 - Sınai veya ticari bir teşebbuumlste iş sahibi tarafından mesai veya dahili bir intizam iccedilin muttarit bir kaide ittihaz edilmiş ise bunlar evvelce yazılmış ve işccediliye dahi bildirilmiş olmadıkccedila işccediliye bir borccedil tahmil etmez

IIIUMUMİ MUKAVELE

1 - NASIL YAPILACAĞI

Madde 316 - İş sahibi kimselerin veya cemiyetlerinin işccedililerle veya cemiyetleriyle yaptıkları mukavelede hizmete muumltaallik huumlkuumlmler vazolunabilir

Bu umumi mukavele tahriri olmadıkccedila muteber değildir

Alakadarlar bu mukavelenin muumlddetinde ittifak edemezlerse bir sene muumlrurundan sonra altı aylık muumlddet iccedilin yapılacak bir ihbarile her zaman mukaveleyi feshedebilirler

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 317 - Umumi bir mukavele ile bağlı bulunan iş sahipleriyle işccedililer arasında yapılacak hususi hizmet akitlerinin umumi mukaveleye muhalif huumlkuumlmleri batıldır

Bu batıl huumlkuumlmlerin yerine umumi mukavele huumlkuumlmleri kaim olur

VICcedilIRAKLIK MUKAVELESİ

Madde 318 - Kuumlccediluumlkler veya mahcurlar ile yapılan ccedilıraklık mukaveleleri tahriri yapılmış ve usta ve velayeti haiz kimse yahut sulh hakiminin muvafakatiyle vasi tarafından imza edilmiş olmadıkccedila muteber değildir

Mukavele yapılacak işin ve ccedilıraklığın nevi ve muumlddetine ve guumlnde ccedilalışılacak saatlere ve iaşe yahut diğer yapılacak ve verilecek şeylere ve kezalik tecruumlbe zamanına dair muktazi şartları ihtiva etmek lazımdır

Bu şartlara riayet olunup olunmadığı salahiyettar daire tarafından murakabe edilir

C - HUumlKMUuml

IŞARTLARI

Madde 319 - Hizmet mukavelesinin şartları kanuna ahlaka (adaba) mugayir olmamak uumlzere istenildiği gibi tayin olunabilir

IIİŞCcedilİNİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BİZZAT İFA

Madde 320 - Hilafı mukaveleden veya hal icabından anlaşılmadıkccedila işccedili taahhuumlt ettiği şeyi kendisi yapmağa mecbur olup başkasına devredemez

İş sahibinin dahi hakkını başkasına devredebilmesi aynı kayıtlara tabidir

2 - İHTİMAM MECBURİYETİ

Madde 321 - İşccedili taahhuumlt ettiği şeyi ihtimam ile ifaya mecburdur

Kasıt veya ihmal ve dikkatsizlik ile iş sahibine iras ettiği zarardan mesulduumlr İşccediliye terettuumlp eden ihtimamın derecesi akde goumlre tayin olunur ve işccedilinin o iş iccedilin muktazi olup iş sahibinin maluumlmu olan veya olması icabeden maluumlmatı derecesi ve mesleki vukufu kezalik istidat ve evsafı goumlzetebilir

3 - PARCcedilA VEYA GOumlTUumlRUuml İŞTE MESULİYET

Madde 322 - İşccedili parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml ccedilalışıp da iş sahibinin nezareti altında bulunmaz ise işlenen madde ve işin akit mucibince icrası noktasından mesuliyeti hakkında istisna akdine dair huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

IIIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRET

A MİKTARI

Madde 323 - (Değişik fıkra 17042008-5754 SK82mad) İş sahibi mukavele edilen yahut adet olan yahut kendisinin bağlı bulunduğu umumi mukavelede tespit olunan uumlcreti tediye ile muumlkelleftir Ccedilalıştırılan işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaktan o ay iccedilinde oumldenenlerin oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesi hususunda tabi olduğu vergi muumlkellefiyeti tuumlruuml işletme buumlyuumlkluumlğuuml ccedilalıştırdığı işccedili sayısı işyerinin bulunduğu il ve benzeri gibi unsurları dikkate alarak iş sahiplerini zorunlu tutmaya banka hesabına yatırılacak uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakın bruumlt ya da kanuni kesintiler duumlşuumllduumlkten sonra kalan net miktar uumlzerinden olup olmayacağını belirlemeye Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı Maliye Bakanlığı ve Hazine Muumlsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı muumlştereken yetkilidir Ccedilalıştırdığı işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları vasıtasıyla oumldeme zorunluluğuna tabi tutulan iş sahipleri işccedililerinin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları dışında oumldeyemezler

(Ek fıkra 17042008-5754 SK82mad) İşccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaklarının oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesine ilişkin diğer usucircl ve esaslar anılan bakanlıklarca muumlştereken ccedilıkarılacak youmlnetmelikle duumlzenlenir

Uumlcretle birlikte kardan bir hisse verilmesi mukavele edilmiş ise iş sahibi işccediliye yahut onun yerine iki tarafın veya hakimin tayin ettiği bigaraz kimseye kar ve zarar hakkında muktazi malumatı vermeğe ve luumlzumu olan hesap defterlerinin muayenesine muumlsaade etmeğe mecburdur

B İŞ VERİLMESİNİ İSTEMEK HAKKI

Madde 324 - İş iccedilin muayyen olan zamanda parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml olarak muumlnhasıran bir iş sahibine ccedilalışmakta olan işccedili akit muumlddetinde her guumln iccedilin kendisine kafi miktarda iş verilmesini istemek hakkını haizdir

Bu takdirde parccedila yahut goumltuumlruuml iş bulunmazsa iş saat hesabiyle veya guumlndelikle verilebilir bu da bulunmazsa iş sahibi bu bapta kendisine bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile vukua gelen zararı tazmine mecbur olur

C İŞ SAHİBİNİN TEMERRUumlDUuml

Madde 325 - İş sahibi işi kabulde temerruumlt ederse işccedili taahhuumlt ettiği işi yapmağa mecbur olmaksızın mukaveledeki uumlcreti istiyebilir

Şu kadar ki işi yapmadığından dolayı tasarruf ettiği yahut diğer bir iş ile kazandığı ve kazanmaktan kasten feragat eylediği şeyi mahsup ettirmeğe mecburdur

D TEDİYE GUumlNUuml

Madde 326 - Mukavele yahut adet ile daha kısa mehiller tayin edilmemiş ise uumlcret aşağıdaki dairede verilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - Amele ve iş sahibi ile birlikte yaşamıyan hizmetccedililere haftada bir

2 - İdarehane memurlarına ve muumlstahdemlerine ve iş sahibi ile birlikte yaşıyan hizmetccedililere her ay

Hizmet akdinin hitamiyle uumlcret herhalde muacceliyet kesbeder

H AVANS

Madde 327 - İş sahibi işccedilinin zarureti dolayisiyle ihtiyacı bulunan ve tediyesi kendisi iccedilin zarar ve muumlzayakayı mucip olmıyan avansları yapılan iş nispetinde işccediliye vermekle muumlkelleftir

V İŞ İFA EDİLEMEDİĞİ HALDE UumlCRET

Madde 328 - Uzun muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdinde işccedili hastalıktan ve askerlikten veya bu gibi sebeplerden dolayı kusuru olmaksızın nispeten kısa bir muumlddet iccedilin işi ifa edemediği takdirde o muumlddet iccedilin uumlcret istemeğe hakkı vardır

Z FAZLA İŞ İCcedilİN UumlCRET

Madde 329 - Akit ile tayin edilen yahut adet mucibince icabeden iş miktarından ziyade bir işin ifasına zaruret hasıl olupta işccedili bunu yapmağa muktedir olur ve imtinaıda huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bulunursa cebrolunur

İşccedili bu ziyade iş iccedilin fazla bir uumlcrete muumlstahak olur ve bu mukavele edilen uumlcretle muumltenasip bir suretle hususi haller nazara alınmak şartiyle takdir edilir

2 - CcedilIRAĞIN TALİMİ

Madde 330 - Ccedilıraklık mukavelesinde usta ccedilırağa sanatı olanca dikkat ve itinasiyle oumlğretmeğe mecburdur

Usta ccedilırağın mecburi derslere devamına nezaret ve meslekine ait mekteplere ve kurslara gitmesi ve ccedilıraklık imtihanlarına iştirak eylemesi iccedilin luumlzumu olan zamanlarda muumlsaade etmekle muumlkelleftir

Ccedilırağa kaideten ne geceleri nede cuma guumlnleri iş verilmez

3 - ALAT VE MALZEME

Madde 331 - Hilafına mukavele veya adet yoksa iş sahibi ccedilalışması iccedilin işccediliye muktazi alat ve malzemeyi vermekle muumlkelleftir

İşccedili muumlkellef olmadığı halde bu işleri iş sahibinin rızasiyle tamamen veya kısmen tedarik ederse iş sahibi bunun iccedilin bir tazminat vermeye mecbur olur

4 - TEDBİRLER VE MESAİ MAHALLERİ

Madde 332 - İş sahibi akdin hususi halleri ve işin mahiyeti noktasından hakkaniyet dairesinde kendisinden istenilebileceği derecede ccedilalışmak dolayısıyle maruz kaldığı tehlikelere karşı icabeden tedbirleri ittihaza ve muumlnasip ve sıhhi ccedilalışma mahalleri ile işccedili birlikte ikamet etmekte ise sıhhi yatacak bir yer tedarikine mecburdur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) İş sahibinin yukarıki fıkra huumlkmuumlne aykırı hareketi neticesinde işccedilinin oumllmesi halinde onun yardımından mahrum kalanların bu yuumlzden uğradıkları zararlara karşı istiyebilecekleri tazminat dahi akde aykırı hareketten doğan tazminat davaları hakkındaki huumlkuumlmlere tabi olur

5 - MAHSUP

Madde 333 - İşccedili uumlcretinin tediyesi işccedilinin ve ailesinin nafakası iccedilin zaruri bulunduğu takdirde işccedilinin muvafakatı olmaksızın iş sahibi uumlcreti kendi alacağı ile mahsup edemez

Şu kadarki kasten iras edilen zararların tazmini iccedilin mahsup icrası daima caizdir

6 - İSTİRAHAT ZAMANLARI

Madde 334 - İş sahibi işccedilinin istirahati iccedilin mutat olan saat ve guumlnlerde muumlsaade vermekle muumlkelleftir

İş sahibi mukavelenin feshi ihbar olunduktan sonra başka bir iş araması iccedilin işccediliye muumlnasip bir zaman vermek mecburiyetindedir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Her halde muumlmkuumln olduğu kadar iş sahibinin menfaati goumlzetilmek lazımdır

7 - ŞAHADETNAME

Madde 335 - İşccedili yalnız hizmetinin nevini ve muumlddetini havi bir şahadetname vermesini iş sahibinden isteyebilir

İşccedili sarahaten talep ettiği takdirde şahadetname hal ve hareketini ve sayinin keyfiyetini de ihtiva etmek lazımdır

8 - İŞCcedilİNİN İHTİRAI

Madde 336 - İşccedili hizmetini yaparken bir şey ihtira ettikte iş sahibi boumlyle bir ihtiraın kendisine ait olacağını akitte şart koymuş yahut bu ihtira işccedilinin taahhuumlt eylediği hizmetin levazımından bulunmuş ise ihtira olunan şey iş sahibinin olur

Birinci surette ihtira muumlhim bir iktisadi kıymeti haiz ise işccedilinin hakkaniyet dairesinde tayin edilecek bir bedel istemeğe hakkı vardır

Bu bedel ihtiraın meydana gelmesinde iş sahibinin iştiraki ve tesissatından edilen istifade nazara alınarak tesbit olunur

IVBİRLİKTE YAŞAMA

Madde 337 - Hilafına mukavele ve adet yok ise iş sahibi ile birlikte ikamet eden işccedilinin iaşe ve suumlknası uumlcretten bir kısım teşkil eder

İş sahibi bu halde kendi kusuru olmaksızın nispeten kısa bir zaman iccedilin hizmetini ifaya muktedir olamayan işccediliyi goumlruumlp goumlzetmek ve muktazi tedaviyi ifa ettirmek uumlzere iaşesiyle de muumlkelleftir

D - HİTAMI

IMUumlDDETİN MUumlRURU

Madde 338 - Hizmet akdi muayyen bir muumlddet iccedilin yapılmış yahut boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden anlaşılmakta bulunmuş ise hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila feshi ihbara hacet olmaksızın bu muumlddetin muumlruriyle akit nihayet bulur

IISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 339 - Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdi bu muumlddetin muumlrurundan sonra her iki tarafın suumlkutu ile temdit edildiği takdirde akit aynı muumlddet ve fakat nihayet bir sene iccedilin tecdit edilmiş sayılır

Akdin feshi ihbar vukuuna muumltevakkıf iken iki taraftan hiccedil biri ihbar etmemiş ise akit tecdit edilmiş sayılır

IIIFESHİN İHBARI VE KANUNİ MUumlDDETLER

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 340 - Hizmet akdinde bir muumlddet tayin edilmez ve boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden de anlaşılmazsa her iki tarafccedila feshi ihbar olunabilir

Boumlyle ne akit nede kanun ile diğer bir muumlddet tesbit edilmemiş olduğu takdirde amele hakkında ihbardan sonra girecek hafta nihayeti iccedilin idarehane memur ve muumlstahdemleri hakkında ihbardan sonra girecek ikinci hafta ve diğer hizmet akitlerinde ihbardan sonra girecek keza ikinci hafta nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

İş sahipleri ve işccedililer iccedilin muhtelif ihbar muumlddetleri mukavele edilmesi caiz değildir

2 - BİR SENEDEN FAZLA DEVAM EDEN İŞLERDE

Madde 341 - Bir hizmet akdi bir seneden fazla devam ettiği takdirde bu akit iş sahibi ve işccedili tarafından ihbar edildikten sonra girecek ikinci haftanın nihayeti iccedilin fesholunabilir

Bu muumlddetin bir haftadan eksik olmamak uumlzere mukavele ile tebdili caizdir

3 - TECRUumlBE MUumlDDETİ

Madde 342 - Uzun muumlddet ile yapılan akitte bir tecruumlbe zamanı şart edilmiş olduğu takdirde hilafına mukavele edilmemiş ise ilk iki ay zarfında ihbardan sonra girecek haftanın nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilırak ve hizmetccedili akitlerinde hilafına bir mukavele yok ise hizmete duhulden itibaren ilk iki hafta tecruumlbe muumlddeti sayılır ve bu muumlddet zarfında iki taraftan her biri bir guumln evvel ihbar etmek şartiyle akdi fesihte serbesttir

4 - HAYAT MUumlDDETİNCE YAHUT ON SENEDEN FAZLA İCcedilİN YAPILAN AKİT

Madde 343 - Bir hizmet akdi bir tarafın yaşadığı muumlddetccedile yahut on seneden fazla iccedilin yapılmış ise işccedili bunu on sene geccediltikten sonra her zaman ve bir aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle tazminat dahi vermeksizin fehedebilir

IVFESİH

1 - MUHİK SEBEPLERDEN DOLAYI

A SALAHİYET

Madde 344 - Muhik sebeplerden dolayı gerek işccedili gerek iş sahibi bir ihbara luumlzum olmaksızın her vakit akdi feshedebilir Ezcuumlmle ahlaka muumlteallik sebeplerden dolayı yahut huumlsnuuml niyet kaideleri noktasından iki taraftan birini artık akdi icra etmemekte haklı goumlsteren her hal muhik bir sebep teşkil eder

Bu gibi hallerin mevcudiyetini hakim takdir eder Fakat işccedilinin kendi kusuru olmaksızın duumlccedilar olduğu nispeten kısa bir hastalığı yahut kısa muumlddetli bir askeri muumlkellefiyeti ifa etmesi muhik sebep olarak kabul edilemez

B TAZMİNAT

Madde 345 - Muhik sebepler bir tarafın akte riayet etmemesinden ibaret olduğu takdirde bu taraf diğer tarafa onun akit ile muumlstahak iken mahrum kaldığı feri menfaatlerde nazara alınmak uumlzere tam bir tazminat itasiyle muumlkellef olur

Bundan başka hakim vaktinden evvel feshin mali neticelerini hali ve mahalli adeti goumlz oumlnuumlnde tutarak takdir eder

2 - UumlCRETİN TEHLİKEDE BULUNMASINDAN DOLAYI

Madde 346 - İş sahibi borcu oumldemekten aciz olduğu takdirde işccedili talebi uumlzerine muumlnasip bir muumlddet zarfında uumlcreti iccedilin teminat verilmezse akitten ruumlcua salahiyettar olur

VOumlLUumlM

Madde 347 - Hizmet Akdi işccedilinin oumlluumlmuuml ile hitam bulunur İş sahibi oumllduumlğuuml takdirde akit başlıca onun şahsı nazara alınarak yapılmış ise nihayet bulur

Bu ikinci halde işccedili akdin vaktinden evvel nihayet bulması hasebiyle duumlccedilar olduğu zarar iccedilin hakkaniyet dairesinde bir tazminat isteyebilir

E - REKABET MEMNUİYETİ

ICEVAZI

Madde 348 - İş sahibinin muumlşterilerini tanımak veya işlerinin esrarına nuumlfuz etmek hususlarında işccediliye muumlsait olan bir hizmetakdinde her iki taraf akdin hitamından sonra işccedilinin kendi namına iş sahibi ile rekabet edecek bir iş yapamamasını ve rakip bir muumlessesede ccedilalışamamasını ve boumlyle bir muumlessesede şerik veya sair sıfatla alakadar olamamasını şart edebilirler

Rekabet memnuiyetine dair olan şart ancak işccedilinin muumlşterileri tanımasından ve esrara nuumlfuzundan istifade ederek iş sahibine hissolunacak derecede bir zarar husuluumlne sebebiyet verebilecek ise caizdir

İşccedili akdin yapıldığı zamanda reşit değil ise rekabet memnuiyetine dair olan şart batıldır

IIHUDUDU

Madde 349 - Rekabet memnuiyeti ancak işccedilinin iktisadi istikbalinin hakkaniyete muhalif olarak tehlikeye girmesini menedecek surette zaman mahal ve işin nevi noktasından hal icabına goumlre muumlnasip bir hudut dahilinde şart edilmiş ise muteberdir

IIIŞEKLİ

Madde 350 - Rekabet memnuiyeti sahih olmak iccedilin tahriri mukaveleye merbut olmak lazımdır

IVMUHALEFETİN HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 351 - Rekabet memnuiyetine muhalif harekette bulunan işccedili bu muhalefet sebebi ile eski iş sahibinin duumlccedilar olduğu zararları tazmin ile muumlkelleftir

Memnuiyete muhalif hareket hakkında cezai şart konulmuş ise işccedili kaideten meşrut ceza miktarını tediye ile memnuiyetten kurtulabilir Fakat zarar bu miktarı muumltecaviz ise fazlasını da tazmin ile muumlkellef olur

İşccedilinin hareketi tarzı ve ihlal veya tehdit edilen menfaatlerin ehemmiyeti haklı goumlsteriyorsa ve tahriri bir mukavele ile sarahaten bu hak muhafaza edilmiş ise iş sahibi muumlstesna olarak meşrut olan cezanın tediyesinden ve onu muumltecaviz olan zararın tazmininden başka muhalefetin menini de talep edebilir

V MEMNUİYETİN NİHAYETİ

Madde 352 - Rekabet memnuiyetinin bakasında iş sahibinin hakiki menfaati bulunmadığı sabit olursa bu memnuiyet nihayet bulur

İş sahibi işccedilinin feshi muhik goumlsterecek bir kusuru yok iken akdi feshetmiş yahut iş sahibinin feshi haklı goumlsteren bir kusuru dolayısiyle akit işccedili tarafından feshedilmiş ise işccedili aleyhine memnuiyete muhalefetinden dolayı dava ikame edilemez

F - SERBEST HİZMETLERDE TATBİK EDİLECEK HUumlKUumlMLER

Madde 353 - Bu babın huumlkuumlmleri hizmet akdinin teşekkuumll unsurlarını havi olmakla beraber ilmi veya bedii maluumlmatı mahsusayı haiz olanlar tarafından uumlcretle yapıla gelen mesai hakkındaki akitlere de tatbik olunur

G - HUSUSİ KANUNLARIN HUumlKUumlMLERİNİN MAHFUZİYETİ

Madde 354 - Resmi memurlar ve muumlstahdemler hakkındaki hususi kanunların huumlkuumlmleri mahfuzdur

ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ

A - TARİFİ

Madde 355 - İstisna bir akittirki onunla bir taraf (muumlteahhit) diğer tarafın (iş sahibi) vermeği taahhuumlt eylediği semen mukabilinde bir şey imalini iltizam eder

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUumlTEAHHİDİN BORCcedilLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 356 - Muumltaahhidin mesuliyeti umumi surette işccedilinin hizmet akdindeki mesuliyetine dair olan huumlkuumlmlere tabidir

Muumltaahhit imal olunacak şeyi bizzat yapmağa veya kendi idaresi altında yaptırmağa mecburdur Fakat işin mahiyetine nazaran şahsi maharetinin ehemmiyeti yok ise taahhuumlt ettiği şeyi başkasına dahi imal ettirebilir

Hilafına adet veya mukavele olmadıkccedila muumltaahhit imal olunacak şeyin icrası iccedilin lazım olan vasıtaları ve alat ve edevatı kendi masrafiyle tedarik etmeğe mecburdur

2 - MALZEME İTİBARİYLE

Madde 357 - Muumltaahhit imal ettiği şeyde kullandığı malzemenin iyi cinsten olmamasından dolayı iş sahibine karşı mesul ve bu hususta bayi gibi muumltekeffildir

Malzeme iş sahibi tarafından verilmiş ise muumlteahhit onları layik olan buumltuumln ihtimam ile kullanmak ve bundan dolayı hesap vermek ve artanı iade etmekle muumlkelleftir

İş devam ettiği sırada iş sahibinin verdiği malzemenin veya goumlsterdiği arsanın kusurlu olduğu anlaşılır yahut imalatın noktası noktasına muntazaman icrasını tehlikeye koyacak diğer bir hal hadis olursa muumltaahhit iş sahibini bundan derhal haberdar etmeğe mecbur aksi takdirde bunların neticelerini tahammuumll etmekle muumlkelleftir

3 - AKİT DAİRESİNDE İŞE BAŞLAMA VE İCRA

Madde 358 - Muumltaahhit işe zamanında başlamaz veya mukavele şartlarına muhalif olarak işi tehir eder yahut iş sahibinin kusuru olmaksızın vakı olan teehhuumlr buumltuumln tahminlere nazaran muumltaahhidin işi muayyen zamanda bitirmesine imkan vermiyecek derecede olursa iş sahibi teslim iccedilin tayin edilen zamanı beklemeğe mecbur olmaksızın akdi feshedebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İmal sırasında işin muumlteahhidin kusuru sebebi ile ayıplı veya mukaveleye muhalif bir surette yapılacağını katiyetle tahmin etmek muumlmkuumln olursa iş sahibi bunlara mani olmak iccedilin muumlteahhide muumlnasip bir muumlhlet tayin ederek veya ettirerek bu muumlhlet iccedilinde icabını icra etmediği halde hasar ve masraflar muumlteahhide ait olmak uumlzere tamiratın veya imalata devamın uumlccediluumlncuuml bir şahsa tevdi olunacağını ihtar edebilir

4 - İŞİN KUSURUNA MUumlTEDAİR TEMİNAT

A KUSURUN TESBİTİ

Madde 359 - İmal olunan şeyin tesliminden sonra iş sahibi işlerin mutat cereyanına goumlre imkanını bulur bulmaz o şeyi muayeneye ve kusurları varsa bunları muumlteahhide bildirmeğe mecburdur

İki taraftan her birinin imal olunan şeyi masrafı kendisinden olmak uumlzere ehli hibreye muayene ettirilmesini ve muayene neticesinin bir raporla tesbitini istemeğe hakkı vardır

B KUSUR HALİNDE İŞ SAHİBİNİN HAKKI

Madde 360 - Yapılan şey iş sahibinin kullanamıyacağı ve nısfet kaidesine goumlre kabule icbar edilemiyeceği derecede kusurlu veya mukavele şartlarına muhalif olursa iş sahibi o şeyi kabulden imtina edebilir bu hususta muumltaahhidin taksiri bulunursa zarar ve ziyan da isteyebilir

İşin kusurlu olması veya mukaveleye muhalif bulunması yukarıki derecede ehemmiyeti haiz değil ise iş sahibi işin kıymetinin noksanı nispetinde fiatı tenzil ve eğer o işin ıslahı buumlyuumlk bir masrafı mucip değil ise muumltaahhidi tamire mecbur edebilir Bu hususta muumltaahhidin taksiri varsa iş sahibi zarar ve ziyan da istiyebilir

Yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerine yapılmış olup da mahiyeti itibariyle refi ve kalı fazla bir zararı mucip ise iş sahibi ancak ikinci fıkra mucibince muamele yapar

C İŞ SAHİBİNİN MESULİYETİ

Madde 361 - Yapılan şeyin kusurlu olması muumlteahhidin sarahaten beyan eylediği muumltalaaya mugayir olarak iş sahibinin verdiği emirlerden neşet etmiş bulunur veya her hangi bir sebeple iş sahibine isnadı kabil olursa iş sahibi o şeyin kusurlu olmasından muumltevellit hakları dermeyan edemez

D İŞİN KABULUuml

Madde 362 - Yapılan şeyin sarahaten veya zımnen kabuluumlnuuml muumlteakıp muumltaahhit her tuumlrluuml mesuliyetten beri olur Ancak muumltaahhidin kasten sakladığı usuluuml veccedilhile muayenesinde muumlşahade edilemiyecek olan kusurlar hakkında mesuliyeti bakidir

Eğer iş sahibi kanunen tayin olunan muayene ve ihbarı ihmal ederse zımnen kabul etmiş sayılır

Yapılan şeydeki kusur sonradan meydana ccedilıkarsa iş sahibi vakıf olur olmaz keyfiyeti muumltaahhide haber vermeğe mecburdur Aksi takdirde iş sahibi kabul etmiş sayılır

H MUumlRURUZAMAN

Madde 363 - Yapılan şeyin kusurlu olmasından dolayı iş sahibinin haiz olduğu haklar muumlşterinin haklarının tabi olduğu muumlruru zaman huumlkmuumlne tabidir

Fakat gayrimenkul inşaata muumlteallik kusurlardan dolayı iş sahibinin muumltaahhide ve inşaata iştirak eyliyen mimar ve muumlhendise karşı muumltalebesi teselluumlm zamanından itibaren beş senelik muumlruru zamana tabidir

IIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRETİN MUACCELİYETİ

Madde 364 - İşin parası teslim zamanında oumldenir

Yapılan şey parccedila parccedila teslim edildikccedile bedeli ifa olunmak uumlzere mukavele edilmiş ise her kısmın bedeli o kısmın teslimi zamanında oumldenmek lazımdır

2 - UumlCRETİN MİKTARI

A GOumlTUumlRUuml TAAHHUumlT

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 365 - Goumltuumlruuml pazarlık edilmiş ise muumltaahhit yapılacak şeyi kararlaştırılan fiata yapmağa mecburdur Yapılacak şey tahmin edilen miktardan fazla say ve masrafı mucip olsa bile muumlteahhit bedelin arttırılmasını isteyemez

Fakat evvelce tahmin olunamıyan veya tahmin olunup ta iki tarafccedila nazara alınmıyan haller işin yapılmasına mani olur veya yapılmasını son derece işkal ederse hakim haiz olduğu takdir hakkı dolayısiyle ya tekarruumlr eden bedeli tezyit veya mukaveleyi fesheyler

Yapılacak şey evvelce tahmin edilen miktardan daha az bir say ile vuumlcuda gelmiş ise iş sahibi bedeli tamamen vermeğe mecburdur

B İŞİN KIYMETİNE GOumlRE BEDELİN TAYİNİ

Madde 366 - Evvelce kararlaştırılmamış veya takribi bir surette kararlaştırılmış olan bedel yapılan şeyin kıymetine ve muumltaahhidin masrafına goumlre tayin edilir

C - AKDİN HİTAMI

IKEŞİF BEDELİNİN TECAVUumlZUuml HALİNDE FESİH

Madde 367 - Yapılan şeyin masrafı evvelce muumltaahhit ile takribi bir surette tesbit edilen keşfi iş sahibihin sunu olmaksızın ccedilok fazla tecavuumlz ederse gerek o şeyin imali esnasında gerek imalinden sonra iş sahibi mukaveleyi feshedebilir

Bu suretle yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerinde inşa ediliyorsa iş sahibi bedelden muumlnasip bir miktarın tenzilini isteyebileceği gibi inşaat henuumlz bitmemiş ise muumlteahhidi devamdan meni ve yapılan kısmı hakkaniyet dairesinde tazmin ederek mukaveleyi feshedebilir

IIYAPILAN ŞEYİN TELEFİ

Madde 368 - Yapılan şey teslimden evvel kazara telef olmuş ise iş sahibi onu teselluumlmden temerruumlt etmiş bulunmadıkccedila muumlteahhit ne yaptığı işin uumlcretini ne de masraflarının tediyesini isteyemez

Bu takdirde telef olan malzeme kime ait ise hasarı da ona aittir

Eğer yapılan şey iş sahibi tarafından verilen malzemenin veya goumlsterilen arsanın kusurundan yahut iş sahibi tarafından imal ve inşa tarzı hakkında verilen emirden dolayı telef olmuş ise muumlteahhit bu tehlikeleri zamanında ihbar eylemiş bulunduğu takdirde yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafın tesviyesini talep edebilir İş sahibinin taksiri olduğu takdirde muumltaahhidin fazla olarak zarar ve ziyan istemeğe hakkı vardır

IIIZARARI BALİĞAN MABELAĞ TAZMİN EDEREK FESİH

Madde 369 - Yapılan şey bitmezden evvel iş sahibi yapılmış olan kısmın bedelini vermek ve muumltaahhidin zarar ve ziyanını baliğan mabelağ tazmin etmek şartiyle mukaveleyi feshedebilir

IVİŞ SAHİBİNİN YUumlZUumlNDEN HİZMETİN İFASI MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 370 - Taahhuumlt olunan şeyin yapılması iş sahibi nezdinde zuhur eden bir kaza yuumlzuumlnden muumlmkuumln olamıyorsa muumlteahhit yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafını alır

Bu hususta iş sahibinin taksiri varsa muumlteahhidin başkaca zarar ve ziyan istemeğe hakkı olur

VMUumlTAAHHİDİN VEFATI YAHUT ACZİ

Madde 371 - Muumltaahhit oumllduumlğuuml yahut sunu taksiri olmaksızın işi bitirmekten aciz kaldığı takdirde mukavele muumlteahhidin şahsı nazara alınarak yapılmış ise istisna akdi muumlnfesih olur

Bu takdirde yapılan miktarın kullanılması kabil ise iş sahibi onu kabule ve bedelini vermeğe mecburdur

ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ

A - TARİFİ

Madde 372 - Neşir mukavelesi bir akittir ki onunla edebi ve sınai bir eserin muumlellifi veya halefi o eseri bir naşire terk etmeği taahhuumlt ve naşir de o eseri az ccedilok teksir ile halk arasında neşir etmeği iltizam eder

B - HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

ITELİF HAKKININ NAKLİ VE TEMİNATI

Madde 373 - Neşir mukavelesi muumlellifin haklarını mukavelenin ifasının icap ettirdiği miktar ve zaman iccedilin naşire nakleyler

Neşredilecek eseri terk eyleyen kimse akit zamanında o eserde tasarruf etmek hakkını kullanmağa muktedir olmalıdır Bu cihetten dolayı naşire karşı muumltekeffildir ve eğer telif hakkı varsa bu tekeffuumll onunda şamildir

Eserin tamamı veya bir kısmı başka bir naşire terk yahut terk edenin malumatı dahilinde neşredilmiş bulunursa terkeden neşir mukavelesinin akdinden evvel diğer tarafı bundan haberdar etmek lazımdır

IIMUumlELLİFİN TASARRUFU

Madde 374 - Naşirin yapmağa hakkı olduğu tabılar bitmedikccedile muumlellif veya halefi eserin tamamında veya bir kısmında naşirin zararına bir tasarrufta bulunamaz

Gazete makaleleri ve mevkut bir risalede neşredilmiş kısa makaleler muumlellif veya halefleri tarafından daima başka bir yerde neşredilebilir

Muumlşterek bir eserin kısımlarından olan yazılar ve mevkut bir risalenin uzun olan makaleleri muumlellif veya halefleri tarafından neşrin hitamından uumlccedil ay geccedilmezden evvel tekrar neşredilemez

IIIBASILACAK NUumlSHALARIN TAYİNİ

Madde 375 - Eğer mukavelede tabı adedi tasrih edilmemiş ise naşirin hakkı ancak bir taba maksurdur

Hilafı şart edilmemiş ise naşir her tabı iccedilin basacağı nuumlsha adedini tesbitte serbesttir Fakat diğer taraf talep eyler ise eserin mahiyeti ile muumltenasip derecede bir intişarı temin eyleyecek miktarda nuumlsha tabetmeğe mecburdur Birinci tabı bittikten sonra naşir tekrar tabedemez

Eğer makale naşire muayyen ve birden fazla taba veya eserin her tabına salahiyet vermiş olupta naşirde eserin nuumlshaları tuumlkenmiş iken yeniden tabı ihmal ediyorsa muumlellif veya halefleri yeni bir tabı iccedilin naşire hakim tarafından bir muumlhlet tayin ettirtebilirler Naşir bu muumlhlet zarfında borcunu ifa eylemezse hakkı sakıt olur

IVTEKSİR VE SATIŞ İCcedilİN MESAİ

Madde 376 - Naşir eserde hiccedil bir suretle ihtisar ilave ve tadil yapmaksızın muumlnasip bir şekilde teksir etmekle muumlkelleftir Naşir aynı zamanda lazım olan ilanları yapmağa ve satışın muvaffakiyetini temin iccedilin mutat tedbirleri ittihaza mecburdur

Satışın fiatını eserin satılmasına mani olacak tarzda tezyide salahiyettar olmaksızın naşir tayin eder

VTASHİH VE ISLAH

Madde 377 - Naşirin menfaatlerine muzır ve onun mesuliyetini artıracak mahiyette olmamak şartiyle muumlellif iccedilin eserinde tashih ve ıslah yapmak hakkı mahfuzdur Muumlellif tashihiyle naşire melhuz olmayan masraflar ihtiyar ettirirse onu tazmin eder

Naşir muumlellife eserini ıslah edebilmek imkanı bahş etmeksizin tekrar neşrine veya yeniden tabına muumlbaşeret edemez

VIBİR ARADA VE AYRI AYRI NEŞİR

Madde 378 - Bir muumlellifin birden fazla eserlerini ayrı ayrı neşretmek hakkı eserlerin bir arada tabı salahiyetini bahşetmez

Bir muumlellifin kuumllliyatını veya muumlellifin eserlerinden bir nevini neşreylemek hakkı naşire kuumllliyatın muhtevi olduğu eserleri ayrı ayrı tabetmek hakkını veremez

VIITERCUumlME HAKKI

Madde 379 - Hilafı şart edilmedikccedile tercuumlme hakkı muumlellifte veya halefinde mahfuz kalır

VIIIESER SAHİBİNİN BEDELE İSTİHKAKI

1 - BEDELİN MİKTARI

Madde 380 - Eser sahibinin bedelden feragat eylediği hal icabından anlaşılmadıkccedila bedelle istihkakı asıldır

Bedelin miktarı ehlihibrenin reyi alındıktan sonra hakim tarafından takdir olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer naşirin muumlteaddit taba hakkı varsa birinci tabı iccedilin tayin edilen bedel ve diğer şartlar muumlteakıp tabılarda da muteber olmak asıldır

2 - BEDELİN ZAMANI TEDİYESİ SATIŞ HESAPLARI VE BEDAVA NUumlSHA

Madde 381 - Bir eser tamam olarak neşredilecek ise tamamının ve (cilt cuumlzuuml forma gibi) kısım kısım neşredilecek ise her kısmının tabını ve satışa hazır bulundurulmasını muumlteakip bedelin tediyesi lazım gelir

Akitler bedelin kısmen veya tamamen tediyesini satışın neticesine bırakmışlar ise naşir satış hesaplarını tanzime ve teamuumll dairesinde ispat edici vesikalarını ihzara mecburdur

Hilafı şart edilmedikccedile muumlellif veya halefinin eserden oumlrfuumln tayin eylediği miktarda bedava nuumlsha almağa hakları vardır

C - AKDİN HİTAMI

1 - ESERİN ZIYAI

Madde 382 - Eser naşire tevdi edildikten sonra kazaen zayi olsa bile naşir bedeli tediyeye mecburdur

Eğer muumlellifte zayi olan eserin diğer nuumlshası var ise o nuumlshayı naşirin emrine amade kılması lazımdır Eğer muumlellifte eserin diğer nuumlshası olmaz ve eserin yeniden vuumlcuda getirilmesi nisbeten kolay bulunursa muumlellif eserini yeniden yazmağa mecburdur

Muumlellif her iki surettede muumlnasip bir tazminat isteyebilir

IITABOLUNAN ESERİN ZİYAI

Madde 383 - Tabolunan eser satışa ccedilıkarılmazdan evvel tamamen veya kısmen kazara zayi olduğu takdirde naşir muumlellif veya halefine ayrıca bir bedel vermeğe mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshayı kendi masrafiyle tekrar tabedebilir

Eğer naşir fahiş masraf ihtiyarına mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshaların yerine yenilerini ikame edebilecek ise buna mecburdur

IIIMUumlELLİFİN VE NAŞİRİN ŞAHSINDA HADİS OLAN HİTAM

Madde 384 - Eseri itmam etmezden evvel muumlellif oumlluumlr veya ikmal kabiliyetini zayi eder yahut taksiri olmaksızın eseri ikmal etmek imkansızlığında bulunursa neşir mukavelesi muumlnfesih olur

Şu kadar ki mukavele tamamen veya kısmen muumlmkuumln ve muhik bulunursa hakim mukavelenin muhafaza edilmesine muumlsaade ve bunun iccedilin icabeden tedbirlerin ittihazını emredebilir

Naşirin iflası takdirinde muumlellif veya halefi eseri başkasına tevdi edebilir Fakat muumlellif veya halefi iflas zamanında henuumlz vadesi huluumll etmeyen borcun ifa edileceğine dair teminat alırsa eseri başka bir naşire tevdi edemez

D - NAŞİRİN PLANI DAİRESİNDE ESER TELİFİ

Madde 385 - Bir veya muumlteaddit muumlellif naşirin tayin eylediği plan dairesinde bir eser telif eylemeği taahhuumlt ederlerse ancak mukavele edilen bedele muumlstahak olurlar

Bu takdirde telif hakkı naşire ait olur

ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET

BİRİNCİ FASIL VEKALET

A - TARİFİ

Madde 386 - Vekalet bir akittirki onunla vekil mukavele dairesinde kendisine tahmil olunan işin idaresini veya takabbuumll eylediği hizmetin ifasını iltizam eyler

Diğer akitler hakkındaki kanuni huumlkuumlmlere tabi olmayan işlerde dahi vekalet huumlkuumlmleri cari olur

Mukavele veya teamuumll varsa vekil uumlcrete muumlstahak olur

B - TEŞEKKUumlLUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 387 - Vekilin tevdi edilen işi idare hususunda resmi bir sıfatı varsa veya işin icrası mesleğinin icabından ise yahut bu gibi işleri kabul edeceğini ilan etmiş ise vekalet vekil tarafından derhal reddedilmedikccedile kabul edilmiş sayılır

C - HUumlKUumlMLERİ

IVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 388 - Vekalet akdinin şuumlmuluuml mukavele ile sarahaten tesbit edilmemiş ise taalluk eylediği işin mahiyetine goumlre tayin edilir

Vekalet vekilin takabbuumll eylediği işin yapılması iccedilin icabeden hukuki tasarrufları ifa salahiyetini şamildir

Hususi bir salahiyeti haiz olmadıkccedila vekil dava ikame edemez sulh olamaz tahkim edemez kambiyo taahhuumlduumlnde bulunamazhibe edemez bir gayrimenkuluuml temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIVEKİLİN BORCcedilLARI

1 - TALİMAT DAİRESİNDE VEKALETİ İFA

Madde 389 - Vekil muumlvekkılinin sarih olan talimatına muhalefet edemez

Ancak hal icabına goumlre muumlvekkilden mezuniyet istihsaline imkan olmamakla beraber şayet imkan olupta istizan olunsa idi muumlvekkilin muvafakat edeceği derkar bulunan hususlarda inhiraf edebilir Bundan maada hallerde vekil aldığı talimata muumlvekkilinin aleyhine olarak muhalefet ederse bundan muumltevellit zararı deruhte etmedikccedile muumlvekkiluumlnbih ifa edilmiş olmaz

2 - HUumlSUuml SURETLE İFA MUumlKELLEFİYETİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 390 - Vekilin mesuliyeti umumi surette işccedilinin mesuliyetine ait huumlkuumlmlere tabidir

Vekil muumlvekkile karşı vekaleti iyi bir suretle ifa ile muumlkelleftir

Vekil başkasını tevkile mezun veya hal icabına goumlre mecbur olmadıkccedila veya adet başkasını kendi yerine ikameye muumlsait bulunmadıkccedila muumlvekkiluumlnbihi kendisi yapmağa mecburdur

B İŞİ BİR UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSA YAPTIRMAK HALİNDE

Madde 391 - Vekil salahiyeti haricinde başkasını tevkil ettikte onun fiilinden kendi yapmış gibi mesulduumlr

Vekil başkasını tevkile salahiyettar olduğu takdirde yalnız salahiyetini kullanırken ve talimat verirken tekayyuumlt ve ihtimam goumlstermekle muumlkelleftir

Her iki surette vekilin kendi yerine ikame ettiği şahsa karşı haiz olduğu buumltuumln hakları muumlvekkil doğrudan doğruya o şahsa karşı dermeyan edebilir

3 - HESAP VERME

Madde 392 - Vekil muumlvekkilin talebi uumlzerine yapmış olduğu işin hesabını vermeğe ve bu cihetten dolayı her ne nam ile olursa olsun almış olduğu şeyi muumlvekkile tediyeye mecburdur

Vekil zimmetinde kalan paranın faizini de vermeğe mecburdur

4 - VEKİLİN İKTİSABETTİĞİ HAKLARIN MUumlVEKKİLİNE İNTİKALİ

Madde 393 - Muumlvekkil vekiline karşı olan muhtelif borccedillarını ifa edince vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına uumlccediluumlncuuml şahıstaki alacağı muumlvekkilin olur

Vekilin iflası halinde muumlvekkil bu hakkını masaya karşıda iddia edebilir

Vekilin iflası muumlvekkil vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına iktisap eylemiş olduğu menkul eşya hakkında dahi istihkak iddiasında bulunabilir Vekilin haiz olduğu hapis hakkını masa dahi haizdir

IIIMUumlVEKKİLİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 394 - Vekilin usuluuml dairesinde muumlvekkiluumlnbihi ifa iccedilin yaptığı masrafı ve verdiği avansları muumlvekkilin faiziyle beraber vermesi ve vekilin deruhte eylediği borccedillardan onu kurtarması lazımdır

Vekil vekaleti ifa dolayısiyle uğramış olduğu zarar ve ziyanın tazminini muumlvekkilinden isteyebilir Meğerki muumlvekkil bu hususta kendisinin sunu taksiri olmadığını ispat eyleye

IVBİRDEN ZİYADE MUumlVEKKİLLERİN MESULİYETLERİ

Madde 395 - Bir kimseyi birlikte tevkil eden muumlteaddit kimseler vekile karşı muumlteselsilen mesul olurlar

Muumlteaddit kimseler vekaleti birlikte kabul etmişler ise muumlvekkiluumlnbihi yapmakla muumlteselsilen mesulduumlrler ve kendi sıfatlarını başkasına devre salahiyettar olmadıkccedila muumlvekkili yalnız birlikte yaptıkları tasarrufla ilzam edebilirler

D - VEKALETİN HİTAMI ISEBEPLERİ

1 - İSTİFA AZİL

Madde 396 - Vekaletten azil ve ondan istifa her zaman caizdir Şu kadarki muumlnasip olmayan bir zamanda vekaletten azil veya ondan istifa eden kimse diğerinin zararını zamin olur

2 - OumlLUumlM EHLİYETSİZLİK İFLAS

Madde 397 - Hilafı mukaveleden veya işin mahiyetinden anlaşılmadıkccedila vekalet gerek vekilin gerek muumlvekkilin oumlluumlmuumlyle ve ehliyetinin zavali veya iflası ile nihayet bulur

Şu kadarki vekaletin nihayet bulması muumlvekkilin menfaatlerini tehlikeye koyuyorsa muumlvekkil veya mirasccedilısı veya muumlmessili bizzat işlerini goumlrebilecek hale gelinceye kadar vekil veya mirasccedilısı veya muumlmessili vekaleti ifaya devam ile muumlkelleftirler

IIHİTAMIN HUumlKUumlMLERİ

Madde 398 - Vekilin vekaletinin nihayet bulduğuna ıttıla peyda eylemeden evvel yaptığı işlerden muumlvekkil veya mirasccedilıları vekalet baki imiş gibi mesulduumlr

İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ

A - İTİBAR MEKTUBU

Madde 399 - İtibar mektubu vekalet ve havale huumlkuumlmlerine tabi olup onunla muumlrseluumlnileyhe azami bir had tayinine hacet olmaksızın talep edeceği miktarda nakit ve emsali bir şeyin muayyen bir kimseye teslimi emrolunur

Verilecek şeyin azami haddi tayin edilmediği takdirde itibar verilen kimse aşikar surette akitlerin vaziyetleri ile muumltenasip olmayacak derecede fazla bir miktar talebinde bulunursa muumlrseluumlnileyh mektup sahibine haber vermeğe ve cevap alıncaya kadar tediyeyi tehir etmeğe mecburdur

İtibar mektubunun tazammun ettiği vekalet ile muumlrseluumlnileyhin muumllzem olması muayyen bir meblağ iccedilin kabul etmiş olmasına muumltevakkıftır

B - İTİBAR EMRİ

ITARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 400 - Bir kimse kendi nam ve hesabına ve amirin mesuliyeti altında bir uumlccediluumlncuuml şahsa itibar vermek veya itibari tecdit etmek iccedilin emir almış ve kabul etmiş ise memur vekaletini tecavuumlz etmedikccedile amir itibar edilen borccediltan dolayı kefil gibi mesul olur

Şu kadar ki tahriri emir olmadıkccedila amir mesul olmaz

IIİTİBAR VERİLEN KİMSENİN EHLİYETSİZLİĞİ

Madde 401 - Amir itibar verilen kimsenin borccedil iltizamına ehliyetsizliğini dermeyan ile memura karşı mesuliyetten kurtulamaz

IIIMEMURUN KENDİ KENDİNE MUumlHLET VERMESİ

Madde 402 - Memur itibar verilen kimseye kendi kendine muumlhlet verir veya amirin talimatına muhalefet ederse amir mesuliyetten beri olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IV İKİ TARAFIN HAKLARI VE BORCcedilLARI

Madde 403 - Amirin ve kendisine itibar verilen kimsenin hak ve borccedillarında kefile ve asıl borccedilluya muumlteallik huumlkuumlmler caridir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK

A - TARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 404 - Tellallık bir akittirki onunla tellal uumlcret mukabilinde bir akdin yapılması imkanını hazırlamağa veya akdin icrasına tavassut etmeğe memur edilir

Tellallık hakkında umumi surette vekalet huumlkuumlmleri ceridir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md ) Gayrimenkul tellallığı akdi yazılı şekilde yapılmadıkccedila muteber olmaz

B - TELLAL UumlCRETİ

IİSTİHKAK ZAMANI

Madde 405 - Yaptığı hazırlık veya icra eylediği tavassut akdin icrasına muumlncer olunca tellal uumlcrete muumlstahak olur

Akit taliki bir şart ile yapılmış ise uumlcret şartın tahakkukunda lazım olur

Yapacağı masrafın tellala verileceği mukavele edilmiş ise iş bir neticeye muumlncer olmasa bile tellal masrafını alır

IIUumlCRETİN TESBİTİ

Madde 406 - Uumlcret tayin edilmediği takdirde tarife varsa ona goumlre uumlcret verilmek lazım gelirTarife yoksa muumlteamil olan uumlcret mukavele edilmiş sayılır

IIITELLALIN HAKLARINI ZAYİ ETMESİ

Madde 407 - Tellal borccedillarına muhalefetle diğer tarafın menfaatine hareket eder veya huumlsnuuml niyet kaideleri hilafına diğer akitten uumlcret vadi alırsa uumlcrete ve yaptığı masrafa ait olan haklarını zayi eyler

IVEVLENME TELLALLIĞI

Madde 408 - Evlenme tellallığı uumlcrete hak bahşetmez

VUumlCRETTEN TENZİL

Madde 409 - Hizmet mukavelesi ve gayrimenkul satışı imkanını hazırlamak veya bunlardan birinin icrasına tavassut etmek iccedilin fahiş bir uumlcret şart edilmiş ise borccedillunun talebi uumlzerine bu uumlcret hakim tarafından adilane bir surette tenkis edilebilir

ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF

A - İŞ YAPAN KİMSENİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞİN İCRASI

Madde 410 - Vekaleti olmaksızın başkasının hesabına tasarrufta bulunan kimse o işi sahibinin menfatine ve tahmin olunan maksadına goumlre yapmağa mecburdur

IIMESULİYET

Madde 411 - Başkası namına tasarrufta bulunan kimse her tuumlrluuml ihmal ve ihtiyatsızlıktan mesulduumlr

Şu kadarki o kimse iş sahibinin maruz bulunduğu zararı bertaraf etmek iccedilin yapmış ise mesuliyeti tahfif olunur

İş sahibinin sarahaten veya delaleten meni var iken o kimse bu işi yapmış ve sahibinin menide kanuna ve adaba muhalif bulunmamış ise kazadan dahi mesul olur Meğerki o kimse muumldahalesi olmasa bile kazanın vukua geleceğini ispat etsin

III İŞİ YAPAN KİMSENİN EHLİYETİ OLMAMASI

Madde 412 - Başkası hesabına tasarrufta bulunan kimse akit ile iltizama ehil değil ise yaptığı tasarruftan ancak iktisabettiği ve sui niyetle elinden ccedilıkardığı miktarda mesul olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Haksız fiillerden muumltevellit daha şuumlmuumllluuml mesuliyet mahfuzdur

B - İŞ SAHİBİNİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞ SAHİBİNİN MENFAATİNE YAPILDIĞI HALDE

Madde 413 - İş sahibinin menfaati iccedilin yapılmış olan bir işte yapan kimsenin hal icabına goumlre zaruri veya faideli bulunan bilumum masraflarını faizi ile edaya ve bu kabil taahhuumltlerini ifaya ve hakimin takdir edeceği zararı tazmine iş sahibi mecburdur

Maksadı hasıl olmasa bile işi yaparken icabeden İhtimamda bulunan kimse hakkında dahi bu huumlkuumlm tatbik olunur

İşi yapan kimse yaptığı masrafı istifa edemediği takdirde haksız bir fiil ile mal iktisabı faslındaki huumlkuumlmlere goumlre yaptığı şeyi ref ettirebilir

IIİŞ YAPAN KİMSENİN KENDİ MENFAATİ İCcedilİN YAPILDIĞI HALDE

Madde 414 - Kendi menfaati iccedilin yapılmamış olsa bile iş sahibi yapılan işten hasıl olan faydaları temelluumlk etmek hakkını haizdir Temelluumlk ettiği faydalara goumlre işi yapan kimsenin masrafını tazmin ve yapmış olduğu taahhuumltlerden onu tahlis eder

IIIİCAZET

Madde 415 - İş sahibi yapılan işe icazet verirse vekalet huumlkuumlmleri cari olur

ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON

A - ALIM VE SATIM KOMUumlSYONCUSU

ITARİFİ

Madde 416 - Alım ve satım işlerinde komuumlsyoncu uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkil hesabına kıymetli evrak ve menkul eşya alım ve satımını deruhte eden kimsedir

Atide beyan olunacak huumlkuumlmler muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyon mukavelelerinde vekalet huumlkuumlmleri tatbik olunur

IIKOMUumlSYONCUNUN BORCcedilLARI

1 - MECBURİ İHBAR VE SİGORTA

Madde 417 - Komuumlsyoncu yaptığı muamelenin cereyanından muumlvekkilini haberdar etmeğe ve hususiyle emrinin icra edildiğini kendisine derhal bildirmeğe mecburdur

Muumlvekkilin emri olmadıkccedila komuumlsyoncu mukavelenin mevzuunu teşkil eden şeyleri sigorta ettirmeğe mecbur değildir

2 - EŞYAYA İHTİMAM

Madde 418 - Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın bozukluğu goumlze ccedilarpıyorsa komuumlsyoncu nakliyeciye ruumlcu hakkını muhafazaya ve hasarı tesbit ettirmeğe ve muktedir olduğu kadar eşyayı hıfza ve derhal muumlvekkiline haber vermeğe mecburdur

Aksi takdirde ihmalin sebebiyet verdiği ziyandan mesul olur

Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın hemen bozulacağından korkuluyorsa komuumlsyoncu muumlvekkiline derhal maluumlmat vermek şartiyle o eşyayı satmağa mecburdur

3 - MUumlVEKKİL TARAFINDAN TAYİN OLUNAN FİAT

Madde 419 - Muumlvekkil tarafından tayin olunan asgari bedelden noksanına mal satan komuumlsyoncu malı satmasaydı muumlvekkilinin daha ziyade mutazarrır olacağını ve bu hal icabının yeniden emir almağa muumlsait bulunmadığını ispat etmedikccedile bedelin noksanını tazmine mecbur olur

Bu takdirde komuumlsyoncunun kusuru varsa şarta muhalefetinden dolayı başkaca tazminat vermeğe mecburdur

Muumlvekkilin tayin ettiği bedelden noksanına mal alan veya fazlasına satan komuumlsyoncu bu muameleden istifade edemeyip aradaki farkı muumlvekkiline vermeğe mecburdur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

4 - VERESİYE MAL SATMA MAL TESELLUumlM ETMEDEN TEDİYE

Madde 420 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin izni olmaksızın veresiye mal satar veya malı teselluumlm etmeden para verirse zararı kendine ait olur

Şu kadarki muumlvekkil hilafını emretmedikccedile satış mahallindeki oumlrfe goumlre veresiye satabilir

5 - KOMUumlSYONCUNUN KEFALETİ

Madde 421 - Salahiyeti hilafına veresiye mal satması muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyoncu muamelede bulunduğu kimselerin tediyelerinden ve diğer borccedillarını ifadan mesul olmaz Şu kadarki komuumlsyoncu sarahaten kefil veya mesuliyeti muumltearif olunca mesul olur

Kefil olan komuumlsyoncunun bunun iccedilin ayrıca uumlcret almağa hakkı vardır

IIIKOMUumlSYONCUNUN HAKLARI

1 - VERDİĞİ PARALAR VE MASRAFLAR

Madde 422 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin menfaati iccedilin yaptığı bilcuumlmle masrafları ve verdiği paraları faiziyle beraber isteyebilir

Komuumlsyoncu ardiye ve nakliye uumlcretlerini muumlvekkilinin hesabına geccedilirirse de kendi memurlarının uumlcretlerini hesaba dahil edemez

2 - KOMUumlSYON UumlCRETİ

A İSTEMEK HAKKI

Madde 423 - Komuumlsyoncu kendisine tevdi olunan işi yaptıkta uumlcretini alacağı gibi komuumlsyoncunun o işi yapamamasına muumlvekkil sebebiyet vermiş ise yine uumlcrete muumlstahak olur

Diğer bir sebeple yapılamayan işlerden dolayı komuumlsyoncu ancak emeği mukabilinde mahalli adete goumlre lazım gelen tazminatı isteyebilir

B UumlCRET HAKKININ SUumlKUTU VE MUumlVEKKİLİN ARADAN CcedilIKMASI

Madde 424 - Komuumlsyoncu muumlvekkiline karşı sui niyet ile hareket eder ve hususiyle muumlvekkilin hesabına iştira ettiğinden fazla ve sattığından noksan bir fiat geccedilirirse uumlcreti almak hakkı tamamiyle sakıt olur

Son iki halde muumlvekkil komuumlsyoncuyu doğrudan doğruya muumlşteri veya bayi addederek aradan ccedilıkabilir

3 - HAPİS HAKKI

Madde 425 - Komuumlsyoncu sattığı malın bedeli ve aldığı malın kendisi uumlzerinde hapis hakkına maliktir

4 - EMTİANIN MUumlZAYEDE İLE SATILMASI

Madde 426 - Emtia satılamayıp veya muumlvekkilin verdiği satış emrinden ruumlcu edipte muumlvekkil emtiayı geri almakta veya onda diğer suretle tasarruf etmekte hadden fazla teahhuumlr ederse komuumlsyoncu emtiayı bulunduğu mahal mahkemesi vasıtasiyle bilmuumlzayede sattırabilir

Eşyanın bulunduğu mahalde ne muumlvekkil nede muumlmessili hazır bulunmazsa diğer taraf istima edilmeksizin dahi satış kararı verilebilir

Şu kadarki emtia suumlratle kıymeti tenezzuumll edecek emtiadan değil ise evvel emirde kendisine resmen ihbar edilmek lazımdır

5 - KOMUumlSYONCUNUN BİZZAT ALICI VEYA SATICI OLMASI

A UumlCRETİ VE MASRAFLARI

Madde 427 - Borsada mukayyet veya piyasada cari fiatı bulunan kambiyo senedatı veya diğer kıymetli evrakı veya emtiayı satmağa veya satın almağa memur edilen komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından hilafına talimat verilmemiş ise satın alacağı şey yerine kendi şeylerini beyi yahut satacağı şeyi kendisi iccedilin iştira edebilir

Bu hallerde komuumlsyoncu vekaletin icrası zamanında borsa veya piyasa fiyatını nazara almağa mecburdur Komuumlsyoncu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

komisyon işlerinde mutat olan uumlcret ve masraflarını alabilir

Sair huumlkuumlmleri beyi gibidir

B KOMUumlSYONCUNUN ZIMNİ KABULUuml

Madde 428 - Komisyoncu bizzat alıcı veya satıcı olabildiği hallerde bir akit goumlstermiyerek vekaletin icra edildiğini muumlvekkiline bildirirse akide ait olabilecek borccedilları bizzat deruhte etmiş sayılır

C HAKKININ SUKUTU

Madde 429 - Komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından verilen emir istirdat edilmiş ve istirdat haberi de vekaleti icra ettiği haberini muumlvekkile goumlndermeden vasıl olmuş ise artık bizzat bayi ve muumlşteri olamaz

B - DİĞER KOMİSYON İŞLERİ

Madde 430 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Malzemesi iş sahibi tarafından verilmek suretiyle imal edilecek menkul eşya hakkındaki komuumlsyon işleri eşya misli şeylerden olmasa da alım ve satım komuumlsyonu huumlkmuumlndedir

Alım ve satım komuumlsyonu sayılmıyan işleri uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkili hesabına deruhde eden alım ve satım komuumlsyoncusu ile komuumlsyon işlerini kendisine sanat edinmeyip de arızi olarak uumlzerine alan tacir hakkında dahi bu babın huumlkuumlmleri tatbik olunur

Taşıma işleri komuumlsyonculuğu hakkındaki hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ

Madde 431 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 432 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 433 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 434 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 435 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 436 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 437 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 438 - ( Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 439 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 440 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 441 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 442 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 443 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 444 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 445 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 446 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 447 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 448 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

A - TİCARİ MUumlMESSİL

ITARİFİ SALAHİYET İTASI

Madde 449 - Ticari muumlmessil bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından işlerini idare ve muumlessesenin imzasını kullanarak bilvekale imza vazetmek uumlzere sarih veya zımni kendisine mezuniyet verilen kimsedir

Muumlessese sahibi vekaletnameyi ticaret siciline kaydetdirmeğe mecburdur

Ancak kayıttan evvel dahi muumlmessilinin muameleleri ile muumllzemdir

Diğer nevi muumlesseselerde ve işlerde ticaret siciline kayıttan başka suretle ticari muumlmessil tayin olunamaz

IIVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 450 - Ticari muumlmessil huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muumlessese sahibi hesabına kambiyo taahhuumltlerinde bulunmak ve onun namına muumlessesenin gayesine dahil olan biluumlmum tasarrufları yapmak salahiyetini haiz sayılır

Ticari muumlmessil sarih salahiyet almadıkccedila gayrimenkulleri temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIITAHDİDİ

Madde 451 - Temsil salahiyeti bir şubenin işlerine hasrolunabilir

Tayin olunan şartlar dahilinde diğerleri iştirak etmedikccedile yalnız birinin imzası muumlesseseyi ilzam etmemek uumlzere birden ziyade kimselerede verilebilir ve buna birlikte temsil denir

Temsil salahiyetinde bundan başka tahditler huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

IVİSTİRDADI

Madde 452 - Muumlmessil tayin edilirken tescil edilmemiş olsa bile temsil salahiyetinin istirdat edildiği zaman keyfiyetin ticaret siciline kaydedilmesi mecburidir

Temsil salahiyetinin istirdadı ticaret siciline kayıt ve ilan edilmedikccedile bu salahiyet huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslar hakkında bakidir

B - DİĞER TİCARET VEKİLLERİ

Madde 453 - Ticari vekil ticari muumlmessil sıfatını haiz olmaksızın bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından muumlessesenin buumltuumln işleri veya muayyen bazı muameleleri iccedilin temsile memur edilen kimsedir

Bu salahiyet muumlessesenin mutad olan muamelelerinin cuumlmlesine şamildir Şu kadar ki ticari vekil kendisine sarih mezuniyet verilmedikccedile istikraz edemez ve kambiyo taahhuumltlerinde ve muhakeme ve murafaada bulunamaz

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Mağaza iccedilinde muumlşterilerin kolaylıkla goumlrebilecekleri bir yerde ve kolayca okuyabilecekleri bir şekilde aksi ilan edilmiş olmadıkccedila toptan yarı toptan veya perakende satış mağazalarının memur veya muumlstahdemleri o mağazanın muumltat satış muamelelerinin hepsini yapmaya salahiyetli oldukları muameleler hakkındaki faturaları imzalamaya bu mutat muamelelerden doğan borccedilların yerine getirilmesine veya bunların hiccedil veyahut gereği gibi yerine getirilmemiş olmasına ilişkin ihtar veya diğer beyanları işletme sahibi adına yapmaya bu mahiyetteki ihtar ve diğer beyanları ve hususiyle mutat muamele dolayısiyle teslim edilmiş olan mallara ilişkin ayıp ihbarlarını mağaza sahibi adına kabule salahiyetli sayılırlar şu kadar ki kendilerine yazı ile salahiyet verilmiş olmadıkccedila mağaza dışında ve kasa memurları tayin edilmiş ise mağaza iccedilinde mal parasını isteyip alamazlar Bu kimseler mal parasını almaya salahiyetli bulundukları hallerde faturaları kapatmaya veya makbuz vermeye de salahiyetlidirler

C - SEYYAR TUumlCCAR MEMURLARI

Madde 454 - Bir muumlessese iccedilin merkezinin haricindeki mahallerde muamele icra eden seyyar memurlar muumlessese namına sattıkları malın bedelini almak ve makbuz vermek ve borccedilluya mehil ita etmek salahiyetini dahi haiz sayılırlar

Bu salahiyetin tahdidi huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

D - REKABET YAPMAK MEMNUİYETİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 455 - Bir muumlessesenin buumltuumln işlerini idare eden yahut muumlessese sahibinin hizmetinde bulunan ticari muumlmessiller veya ticari vekiller muumlessese sahibinin izni olmaksızın gerek kendi namlarına gerek uumlccediluumlncuuml şahıs namına muumlessesenin yaptığı nevide dahil bir iş yapamazlar

Buna muhalif harekette bulunursa muumlessese sahibi zarar ve ziyan istemek ve bu suretle yapılan işleri kendi hesabına almak hakkını haizdir

E - MUumlMESSİL VE DİĞER TUumlCCAR VEKİLLERİNİN VEKALETLERİNİN HİTAMI

Madde 456 - Hizmet şirket vekalet mukavelelerinden ve iki taraf arasında mevcut diğer hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit haklara halel gelmemek uumlzere ticari muumlmessiller ve ticari vekiller her zaman azlolunabilir

Muumlessese sahibinin medeni haklarını kullanmak salahiyetini gaip etmesi veya vefatı ile ticari muumlmessilin ve ticari vekilin salahiyeti hitam bulmaz

ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE

A - TARİFİ

Madde 457 - Havale bir akittir ki onunla muhaluumlnaleyh bilvekale kendi namına kabza salahiyettar olan muhaluumlnlehe muhil hesabına nakit veya kıymetli evrak veya sair misli şeyler itasına mezun kılınır

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUHİL İLE MUHALUumlNLEH ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 458 - Havalenin mevzuu muhilin muhaluumlnlehe olan borcunun tediyesi ise bu borccedil ancak muhaluumlnaleyh tarafından vuku bulacak tediye ile sakıt olur

Şu kadar ki havaleyi kabul etmiş olan alacaklı ancak muhaluumlnaleyhe muumlracaat ile havalede tayin olunan muumlddet zarfında matlubunu istifa edemediği takdirde muhilden alacağını mutalebe salahiyetini haiz olur

Muhaluumlnleh olan alacaklı havaleyi kabul etmek istemezse borccedilluyu derhal haberdar etmek lazımdır aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

IIMUHALUumlNALEYHİN BORCU

Madde 459 - Muhaluumlnaleyh ihtirazi kayıt beyan etmeksizin havaleyi kabul ettiğini muhaluumlnlehe bildirirse tediye ile muumlkellef olur ve ona karşı yalnız aralarındaki şahsi muumlnasebetlerden veya havalenin muumlnderecatından muumltehassil defalarda bulunabilir Muhil ile olan muumlnasebetinden muumltevellit defilerde bulunamaz

Muhaluumlnaleyh muhile borccedillu ise kendisi iccedilin bu tediye muhile yapacağı tediyeye nazaran daha kuumllfetli olmadığı surette borcun miktarını muhaluumlnlehe tediyeye mecburdur

Bu halde bile muhil ile aralarında hilafına mukavele olmadıkccedila tediyeden evvel havaleyi kabul ettiğini beyan etmeğe mecbur değildir

IIITEDİYE OLUNMAMAK HALİNDE İHBAR

Madde 460 - Muhaluumlnlehin talebine karşı veya talebinden evvel muhaluumlnaleyh muhaluumlnbini tediye etmiyeceğini beyan ederse muhaluumlnleh derhal muhili haberdar etmeğe mecburdur aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

C - RUumlCU

Madde 461 - Muumlhil her zaman muumlhaluumlnlehe karşı havaleden ruumlcu edebilir Meğerki havale muhaluumlnlehin menfaati ve bilhassa alacağını tediye iccedilin yapılmış olsun

Muhaluumlnaleyh havaleyi kabul ettiğini beyan edinceye kadar muhil ona karşıda havaleden ruumlcu edebilir

Muhilin iflası henuumlz kabul edilmemiş havalenin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnuuml istilzam eder

D - KIYMETLİ EVRAK İŞLERİNDE HAVALE

Madde 462 - Hamile muharrer havaleler bu babın huumlkuumlmlerine tabidir Her hamil muhaluumlnaleyhe karşı muhaluumlnleh sıfatını haizdir Ve muhil ile muhaluumlnleh arasındaki haklar havaleyi temlik eden ile temelluumlk eden arasında sabit olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilekler ile kambiyo senetlerine muumlmasil havaleler hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

ON DOKUZUNCU BAP VEDİA

A - VEDİA

ITARİFİ

Madde 463 - İda bir akittir ki onunla muumlstevdi muumldi tarafından verilen şeyi kabul ve onu emin bir mahalde hıfzetmeği deruhte eder

Uumlcret şartedilmedikccedile veya hal muumlstevdiin uumlcrete intizarını icabetmedikccedile muumlstevdi uumlcret istiyemez

IIMUumlDİİN BORCcedilLARI

Madde 464 - Muumldi muumlstevdie akdin icrasiyle zaruri irtibatı olan buumltuumln masrafları tediye etmekle muumlkelleftir

Mudi ida sebebiyle husule gelen zararın kendi kusuru olmaksızın vukua geldiğini ispat etmedikccedile tazmin ile muumlkelleftir

IIIMUumlSTEVDİİN BORCcedilLARI

1 - VEDİANIN KULLANILMASI MESULİYETİ

Madde 465 - Muumlstevdi muumldiden mezuniyet almadıkccedila vediayı kullanamaz

Buna muhalif hareket ederse muumldia muhik bir tazminat vermeğe mecbur olur ve kazara husule gelen zararlardan dahi mesulduumlr Meğerki kullanmamış olsa dahi bu zararların vukua geleceğini ispat ede

2 - İSTİRDAT

A MUumlDİrsquoİN HAKLARI

Madde 466 - İdada muumlddet tayin edilmiş olsa bile muumldi her vakit ida edilen eşyayı zevaidiyle beraber geri alabilir

Şu kadar ki muumlstevdiin kararlaştırılmış olan muumlddeti nazara alarak yaptığı masrafları tesviye ile muumlkelleftİr

B MUumlSTEVDİİN HAKLARI

Madde 467 - Muumlstevdi tayin edilen muumlddetin inkızasından evvel vediayı iade edemez Şu kadar ki evvelce tayin edilemiyen haller dolayısiyle akdin devamı vedia iccedilin tehlikeyi veya kendisi iccedilin zararı mucip olursa muayyen muumlddetin inkızasından evvel dahi iade edebilir

Muumlddet tayin edilmemiş ise her zaman iade edebilir

C İADE MAHALLİ

Madde 468 - Vedia hıfzedilmesi lazım gelen yerde iade olunur ve iade masrafiyle iade zamanındaki hasar muumldia aittir

3 - MUumlŞTEREKEN VEDİA ALINMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 469 - Birlikte vediayı kabul edenler ondan muumlteselsilen mesul olurlar

4 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS TARAFINDAN İSTİHKAK DAVALARI

Madde 470 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından vedia hakkında istihkak iddiasında bulunulsa bile vedia adli tarik ile haciz yahut muumlstevdie karşı istihkak davası ikame edilmedikccedile muumlstevdi onu muumldia ret ve iade ile muumlkelleftir Haciz veya istihkak davası halinde muumlstevdi derhal muumldii haberdar etmeğe mecburdur

IVYEDİEMİNE TEVDİ

Madde 471 - İki veya daha ziyade kimseler haklarını muhafaza iccedilin hukuki vaziyeti munazaalı veya şuumlpheli olan bir şeyi muumlstevdie veya yediadile tevdi ederlerse muumlstevdi veya yediadil bunları buumltuumln alakadarların muvafakati veya hakimin kararı olmadıkccedila hiccedil birine iade edemez

B - USULSUumlZ TEVDİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 472 - Muumlstevdiin tevdi olunan meblağı aynen iadeye mecbur olmaksızın mesela iade etmesi sarahaten veya zımnen mukarrer ise o meblağın nefi ve hasarı kendisine ait olur

Meblağ muumlhuumlrsuumlz ve accedilık olarak bırakılmış ise bu manada zımni bir mukavele mevcut sayılır İda edilen diğer misli eşya veya kıymetli evrakı muumlstevdi sarahaten mezun kılınmadıkccedila kullanamaz

C - ARDİYE MUKAVELESİ

IKIYMETLİ EVRAK İHRACI SALAHİYETİ

Madde 473 - Hıfzedilmek uumlzere emtia kabul ettiğini alenen bildiren ardiye sahibi ida olunan eşya makamına kaim olmak uumlzere senet ihracına salahiyet verilmesini ait olduğu merciden talep edebilir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

IIARDİYE SAHİBİNİN MUHAFAZA BORCU

Madde 474 - Ardiye sahibi eşyayı bir komuumlsyoncu gibi ihtimam ile muhafaza etmeğe mecburdur Eşyaya tahavvuumll arız olupta başkaca tedbir ittihazını istilzam ederse muumlstevdi muumlmkuumln olduğu takdirde bundan muumldii haberdar eder Ardiye sahibi muumltat iş zamanlarında emtianın halini tetkik veya muayene ve icabeden tahaffuzi tedbirleri her zaman ittihaz edebilmesi iccedilin muumldia muumlsaade etmeğe mecburdur

IIITEVDİ OLUNAN EŞYANIN DİĞERLERİYLE KARIŞTIRILMASI

Madde 475 - Ardiye sahibi sarahaten mezun olmadıkccedila aynı nevi ve vasıftan bulunan misli şeyleri birbirine karıştıramaz Mezuniyete binaen karıştırılan eşya uumlzerinde her muumldi hakkiyle muumltenasip bir hisse talep edebilir Bu takdirde ardiye sahibi diğerlerinin huzuruna hacet kalmaksızın her mudiin hissesini tefrik edebilir

IV ARDİYE SAHİBİNİN HAKLARI

Madde 476 - Ardiye sahibi mukarrer veya mutat olan ardiye uumlcretini ve muhafazanın sebebiyet vermediği buumltuumln masraflarını (nakliye guumlmruumlk kayıt) talep edebilir bu masraflar derhal tediye olunmak lazımdır

Ardiye uumlcreti ise her uumlccedil ayda bir kere ve her halde eşyanın tamamen veya kısmen istirdadında tediye olunur

Eşya yedinde bulunduğu veya eşyayı temsil eden her hangi bir senet vasıtasiyle onda tasarruf etmek kudretini haiz olduğu muumlddetccedile ardiye sahibinin alacakları mukabilinde ve eşya uumlzerinde hapis hakkı vardır

VEMTİANIN İADESİ

Madde 477 - Ardiye sahibi emtiayı adi tevdide olduğu gibi ret ve iade ile muumlkelleftir Şu kadar ki adi tevdide muumlstevdiin evvelce tahmin edemediği sebeplerin tahakkukuna mebni vaktinden evvel iadeye mezun

olduğu halde dahi ardiye sahibi muayyen olan muumlddetin hitamına kadar eşyayı muhafaza mecburiyetindedir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

D - OTELCİYE TEVDİ

IOTELCİLERİN MESULİYETİ

1 - ŞARTLARI VE ŞUumlMULUuml

Madde 478 - Otelciler hancılar nazil olan yolcuların getirdikleri eşyanın duccedilar olduğu telef ve hasar ve sirkatten ve zararın bizzat yolcuya veya onu ziyarete gelen veya refakatinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden neşet ettiğini veya tevdi olunan şeyin mahiyetinden muumltevellit bulunduğunu ispat etmedikccedile mesulduumlr Şu kadar ki otelci veya hancı veya muumlstahdemlerine isnadı kabil bir kusur ispat olunmadıkccedila bu mesuliyet her bir yolcu iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

2 - KIYMETLİ EŞYA

Madde 479 - Kıymetli eşya veya oldukccedila ehemmiyetli miktarda para veya kıymetli evrak otelci veya hancıya emanet edilmemiş ise otelci veya hancı ancak kendisinin veya muumlstahdemlerinin kusuru halinde mesul olur Emaneten kabul etmiş veya kabulden imtina etmiş ise mesuliyeti mahdut değildir Yolcunun kendi nezdinde saklayabilmesi lazımgelen eşya veya nakit ve emsalinde yolcunun sair eşyası hakkındaki mesuliyet kaidesi tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - MESULİYETİN HİTAMI

Madde 480 - Yolcu zararına vakıf olur olmaz otelci veya hancıya bildirmezse hakkı sakıt olur Otelci veya hancı boumlyle bir mesuliyeti deruhte etmediğini veya mesuliyeti bu kanunda nevi tayin olunmıyan bir şarta talik ettiğini yapıştırdığı ilanlarda bildirse bile mesuliyetten kurtulamaz

IIUMUMİ AHIR İDARE EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 481 - Umumi ahırları ve garajları idare edenler iccedilerilerine konulan veya getirilen veya kendileri veya muumlstahdemleri tarafından kabul olunan otomobil hayvanat ve araba ve koşum ve sair teferruatının ziya ve hasarından ve ccedilalışmasından zararın muumldi veya onu ziyaret veya ona refakat eden veya onun hizmetinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden veya tevdi olunan eşyanın mahiyetinden neşet ettiğini ispat etmedikccedile mesul olur Şu kadar ki kabul edilen otomobil ve hayvanlar ve arabalar ve onların teferruatı hakkındaki mesuliyet garaj ve ahır sahibine veya muumlstahdemlerine bir kusur isnat olunamazsa beher muumldi iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

IIIHAPİS HAKKI

Madde 482 - Otelci Hancı ve umumi ahırlar ve garajlar idaresi sahipleri nezdlerine getirilen veya ahırlarına veya garajlarına konulan eşya uumlzerinde otel veya hıfz masraflarından muumltevellit alacaklarını temin iccedilin hapis hakkına maliktirler

Mucirlerin hapis haklarına muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

YİRMİNCİ BAP KEFALET

A - TARİFİ

Madde 483 - Kefalet bir akittir ki onunla bir kimse borccedillunun akdettiği borcun edasını temin etmeği alacaklıya karşı taahhuumlt eder

B - ŞARTLARI

IŞEKLİ

Madde 484 - Kefaletin sıhhati tahriri şekle riayet etmeğe ve kefilin mesul olacağı muayyen bir mikdar iraesine muumltevakkıftır

IIASIL BORCcedil

Madde 485 - Kefalet ancak muteber bir borccedil hakkında cereyan eder Muumlstakbel zamana muzaf yahut şarta muallak bir borccedil huumlkuumlm ifade edeceği zamanın hululuuml ve şartın tahakkuku halinde muteber olmak uumlzere kefalete raptolunabilir Hata yahut ehliyetsizlik sebebiyle borccedillunun mesuliyetini icap etmiyen bir akitten muumltevellit borca kefalet eğer kefil akdin borccedillu yuumlzuumlnden olan bu fesadına taahhuumlt esnasında vakıf ise muteber olur

C - NEVİLERİ

IADİ KEFALET

Madde 486 - Adi kefaletten kefilin borccedil ile mutalip olması ancak kefalet akdinden sonra borccedillunun iflas etmesi veya hakkında takibat icra olunupta alacaklının hatası olmaksızın semeresiz kalması yahut borccedillu aleyhinde Tuumlrkiyede takibat icrasının imkansız hale gelmesi ile meşruttur

Alacaklının alacağı kefaletten evvel yahut aynı zamanda rehin ile temin olunmuş olduğu takdirde adi kefalette kefil borcun evvelemirde merhundan istifa olunmasını talep edebilir Fakat borccedillu muumlflis ise yahut borccedillunun iflası ilan olunmadıkccedila rehenin nakde tahvili kabil olmazsa bu huumlkuumlm cerayan etmez

IIMUumlTESELSİL KEFALET

Madde 487 - Kefil borccedillu ile beraber muumlteselsil kefil ve muumlşterek muumlteselsil borccedillu sıfatı ile veya bu gibi diğer bir sıfatla borcun ifasını deruhde etmiş ise alacaklı asıl borccedilluya muumlracaat ve rehinleri nakde tahvil ettirmeden evvel kefil aleyhinde takibat icra edebilir

Bu babın huumlkuumlmleri bu nevi kefalete de tatbik olunur

IIIBİRLİKTE KEFALET

Madde 488 - Birden ziyade eşhas birlikte muumltecezzi bir borca kefil oldukları takdirde bunlardan her biri kendi hisseleri

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

miktarınca adi kefil gibi ve diğerlerinin hisseleri hakkında kefile kefil sıfatı ile mesul olur Kefiller gerek asıl borccedillu ile beraber gerek kendi beyinlerinde muumlteselsil olmaklığı iltizam etmişler ise her biri borcun tamamından mesul olup ancak diğerlerinin hissesi iccedilin onlara ruumlcu hakkını haizdirler Kefaletin aynı borca diğer kimselerinde kefalet etmesi şartiyle vaki olduğuna alacaklının vukufu bulunduğunu kabule mahal olan hallerde bu şart tahakkuk etmezse kefil mesuliyetten beri olur

IV KEFİLE KEFİL VE RUumlCUA KEFİL

Madde 489 - Kefile kefil alacaklıya karşı kefilin taahhuumlduumlnuuml temin eden kimsedir ve kefil ile birlikte mesuliyeti borccedillunun taahhuumlduumlnuuml temin eden adi kefilin borccedillu ile beraber olan mesuliyeti derecesindedir

Ruumlcua kefil olan kimse borccedilludan alacağını alamayan kefile kefildir

D - KEFİLİN MESULİYETİ

IŞUumlMULUuml

Madde 490 - Kefil borcun aslı ile beraber borccedillunun kusur veya temerruumlduumlnuumln kanuni neticelerinden mesulduumlr

Kefil alacaklının metalibini ifa ederek dava ikamesini bertaraf etmek iccedilin kendisine vakıt ve zamaniyle ihtar vuku bulmuş olmadıkccedila asıl borccedillu aleyhinde ikame olunan dava masrafını edaya mecbur değildir

Faiz verilmesi şart edilmiş ise kefil ancak işlemekte olan faiz ile beraber işlemiş faizden bir seneliğini vermekle muumlkelleftir

IIMUACCELİYET

Madde 491 - Borccedillunun iflası sebebi ile asıl borccedil vadenin hululuumlnden evvel muacceliyet kesbetse bile kefil asıl borcun ifası iccedilin tayin olunan vadeden evvel borcu oumldemeğe icbar olunamaz Asıl borcun muacceliyet kesbetmesi evvelce borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf ise bu ihbar kefile de icra olunmak lazım gelir Kefil hakkında borcun muacceliyet kesbetmesi ihbar guumlnuumlnden başlar

E - KEFALETİN HİTAMI

IASIL BORCUN SUumlKUTU

Madde 492 - Asıl borccedil her hangi bir sebeple sakıt olunca kefil beri olur

IIMAHDUT ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 493 - Bir kimse mahdut bir zaman iccedilin kefil olupta bu zamanın inkızasını takip eden bir ay zarfında alacaklı bu bapta icraya veya mankemeye muumlracaatla hakkını takip etmezse yahut takibatına uzun muumlddet fasıla verirse kefil kefaletten beri olur

IIIMAHDUT OLMAYAN ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 494 - Kefalet gayri mahdut bir zaman iccedilin akdolunmuş ise asıl borccedil muacceliyet kesbettikten sonra kefil alacaklıdan bir ay zarfında icra veya mahkemeye muumlracaatla hakkını takip etmesini ve uzun muumlddet fasıla vermeksizin takibata devam etmesini talep edebilir

Bir borcun muacceliyet kesbetmesi alacaklı tarafından borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf olmadığı takdirde kefil kefaleti tarihinden bir sene sonra alacaklıdan bu ihbarın yapılmasını ve borccedil muacceliyet kesbedince yukarıda zikrolunduğu veccedilhile icraya veya mahkemeye muumlracaatle hakkını takip etmesini talep edebilir Alacaklı kefilin bu talebini nazara almazsa kefil kefaletten beri olur

IVMEMUR VE MUumlSTAHDEM HAKKINDA KEFALET

Madde 495 - Resmi bir memura gayri mahdut muumlddet iccedilin kefil olan kimse her uumlccedil senede bir kere ertesi sene nihayetinde muteber olmak uumlzere kefaleti feshettiğini ihbar edebilir Bir muumlstahdem iccedilin vukubulan kefalet uumlccedil sene devam ettiği takdirde huumlkuumlm yine boumlyledir

F - KEFİLİN HAKLARI

IASIL BORCcedilLUYA KARŞI

1 - ALACAKLININ HAKLARINA HALEFİYET

Madde 496 - Kefil eda ettiği şey nisbetinde alacaklının haklarında ona halef olur Bu halefiyet kaidesinden evvelce feragat

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek caiz değildir Şu kadar ki kefil ile borccedillu beynindeki hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit dava ve defi hakları mahfuzdur

2 - KEFİLİN DEFİLERİ

Madde 497 - Kefil asıl borccedilluya ait buumltuumln defileri alacaklıya karşı dermeyan etmek hakkını haiz ve bununla muumlkelleftir fakat kefilin taahhuumlduumlnuumln mahiyetine nazaran hariccedil kalması lazım gelen defiler muumlstesnadır

Kefil kendi kusuru olmaksızın bu defilere vakıf olduğunu ispat etmediği surette kendisini borcunu edadan vareste edecek bu defileri dermeyan etmemesinden naşi alacaklıya ruumlcu etmek hakkından mahrum olur

3 - KEFİLİN TEDİYEYİ İHBAR BORCU

Madde 498 - Kefil tediyeyi asıl borccedilluya ihbar etmemesinden dolayı asıl borccedillu ikinci defa olarak borcunu eda ederse kezalik kefil ruumlcu hakkını gaip eder Alacaklı aleyhine haksız mal edinmesinden dolayı dava hakkı mahfuzdur

IIALACAKLILARA KARŞI

1 - ESBABI SUBUTİYENİN TESLİMİ

Madde 499 - Alacaklı mekfuluumlnbihi tediye eden kefilin borccedilluya ruumlcu hakkını kullanmağa ve elinde bulunan rehinleri nakde tahvile medar olabilecek senetleri ona teslime mecburdur

Borccedil bir gayrimenkul rehin ile temin olunmuş ise alacaklı rehin hakkının kefile devri iccedilin ifası lazım gelen merasimi icra ile muumlkelleftir

2 - BORCcedilLARINI İFA ETMİYEN ALACAKLININ MESULİYETİ

Madde 500 - Alacaklı kefaletten dolayı tahakkuk eden borcun temini iccedilin kefelatin akdi esnasında tesis yahut sonradan istihsal olunan teminatı kefilin zararına olarak tenkis eder veya elinde bulunan delaili elden ccedilıkarırsa kefile karşı mesul olur

Resmi memurlar ile muumlstahdemlere kefalet vukuunda alacaklı bu borccedillular hakkında ifasiyle muumlkellef olduğu nezareti icrada ihmal eylediği ve borccedil bu ihmalden tevelluumlt ettiği yahut ihmal vukubulmamış olsaydı bu nisbette tezayuumlt etmiyeceği muhtemel bulunduğu takdirde dahi mesulduumlr

3 - TEDİYEYİ KABULE VEYA KEFALETTEN TAHSİLE MUumlTEDAİR HAKLAR

Madde 501 - Borccedil muacceliyet iktisap edince kefil her zaman alacaklıyı borcun ifasını kabule veya kendisini kefaletten tahlise icbar edebilir Alacaklı edayı kabul etmez yahut haiz olduğu teminatı ita ve nakilden imtina eylerse kefil kendiliğinden kurtulur

4 - BORCcedilLUNUN İFLAS MASASINA ALACAKLININ MUumlRACAATI

Madde 502 - Borccedillu iflas eder ise alacaklı alacağını İflas masasına kayıt ettirmeğe mecburdur

Alacaklı borccedillunun iflasına muttali olur olmaz ondan kefili haberdar etmekle muumlkelleftir Boumlyle yapmadığı takdirde bu tekasuumlluumlnden dolayı kefile terettuumlp eden zarar nisbetinde kefile karşı haiz olduğu haklarını gaip eder

IIITEMİNAT İTASINA DAİR KEFİLİN HAKKI

Madde 503 - Aşağıdaki hallerde kefil borccedilludan teminat itasını ve eğer borccedil muaccel ise kendisinin kefaletten kurtulmasını talep edebilir

1 - Borccedillu kefile karşı vukubulan taahhuumltlerine ve bilhassa muayyen bir muumlddet zarfında kendisini kurtaracağına dair olan vadına muhalif hareket ettiği takdirde

2 - Borccedillu muumltemerrit bulunduğu takdirde

3 - Kefil gerek duumlccedilar olduğu zayiat gerek kendi tarafından irtikap olunan bir kusur sebebi ile kefaleti kabul ettiği zamanda kimden ziyade tehlikelere maruz olduğu takdirde

YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS

A - ALACAĞIN DAVA EDİLEMEMESİ

Madde 504 - Kumar ve bahis bir alacak hakkı tevlit etmez Kumar yahut bahis iccedilin bilerek yapılan avanslar ve oumlduumlnccedil verilen akccedileler hakkında ve kumar ve bahis vasfını haiz olduğu takdirde borsaya dahil olan emtia ve kıymetli evrakın fiyat farkı esası

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

uumlzerine yapılan vadeli alış verişlerde dahi huumlkuumlm boumlyledir

B - BORCcedil SENEDİ İTASI VE BİLİHTİYAR TEDİYE

Madde 505 - Kumar oynıyan veya bahseden kimse tarafından imza edilmiş adi borccedil veya kambiyo senedi uumlccediluumlncuuml bir şahsa devir edilmiş olsa bile bunlara muumlsteniden hiccedil hir kimse bir hak talep edemez Kıymetli evrakın huumlsnuuml niyet sahibı uumlccediluumlncuuml şahıslara bahşettiği haklar mahfuzdur

Kumar veya bahsin usuluuml dairesinde cereyanına kazaen veya diğer tarafın fiili neticesi olarak bir mani haylulet etmiş veya bu diğer taraf hile ve desise ika etmiş olmadıkccedila bilihtiyar verilen kumar akccedilesi geri alınmaz

C - PİYANGO

Madde 506 - Huumlkuumlmet tarafından muumlsaade edilmiş olmadıkccedila piyango hiccedil bir alacak hakkı tevlit etmez Muumlsaade edilmemiş olduğu takdirde piyango hakkında da kumara muumltaallik huumlkuumlmler tatbik olunur

Ecnebi memleketlerde muumlsaade ile tesis edilen piyangolar Tuumlrkiyede kanunun himayesinden istifade etmezler Meğer ki salahiyettar olan makam bunlara ait biletlerin satılmasına muumlsaade etmiş olsun

YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

A - KAYDI HAYAT İLE İRAT

IMEVZUU

Madde 507 - Kaydıhayat ile tesis olunan irat ya alacaklının veya borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatı muumlddetince takyit olunabilir

Bu bapta sarih bir şart olmadıkccedila kaydı hayat ile irat alacaklının hayatı muumlddetiyle mukayyet olarak tesis olunmuş sayılır

Hilafına mukavele olmadıkccedila borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatiyle takyit olunarak tesis olunan irat alacaklının mirasccedilılarına intikal eder

IITESİSİN ŞEKLİ

Madde 508 - Kaydıhayat ile irat tesisine dair olan akit tahriri şekilde olmadıkccedila muteber değildir

IIIALACAKLININ HAKLARI

1 - HAKKIN KULLANILMASI

Madde 509 - Hilafına mukavele olmadıkccedila kaydıhayat ile irat her altı ayda bir işlemeden tediye olunur

Hayatiyle mukayyet olarak irat tesis olunan şahıs iradın peşin verilmesi lazımgelen devrenin nihayetinden evvel vefat eder ise borccedillu o devreye ait meblağı tamamen edaya mecburdur

Borccedillu iflas eder ise alacaklı iflasın kuumlşadı esnasında muteber bir irat sandığında muumlflisin muumlkellef bulunduğu irat borcuna muadil bir irat tesisi iccedilin iktiza eden resuumllmale muumlsavi bir resuumllmal talep ederek hakkını istihsal edebilir

2 - TEMLİK VE HACİZ EDİLEBİLMESİ

Madde 510 - Hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı hakkını başkasına temlik edebilir Uumlccediluumlncuuml şahıs lehine meccanen irat tesis eden kimse tesis zamanında o şahsın iflası yahut borcundan dolayı takibat icrası halinda alacaklılarının menfaatına olarak irattan mahrum edilemiyeceğini şart koşabilir

B - OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

ITARİFİ

Madde 511 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi akitlerden birinin diğerine oumlluumlnceye kadar bakmak ve onu goumlruumlp goumlzetmek şartiyle bir mamelek yahut bazı mallar temlikini iltizam etmesinden ibaret olan bir akittir Borccedillu alacaklı tarafından mirasccedilı nasbolunmuş ise bu akit hakkında miras mukavelesi huumlkuumlmleri ceryan eder

IIŞARTLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - ŞEKLİ

Madde 512 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi mirasccedilı nasbını tazammun etmese bile miras mukavelesi şeklinde tanzim olunmak lazımdır Şukadar ki bu mukavele salahiyettar makam canibinden tayin olunmuş olan şartlara tevfikan devletccedile tanınmış bir muumlessese ile aktedilmiş ise gayri resmi bir senet kifayet eder

2 - TEMİNAT

Madde 513 - Diğer tarafa bir gayrimenkul temlik eden alacaklı kendi haklarını temin iccedilin o gayrimenkul uumlzerinde tıpkı bir bayi gibi kanuni ipotek hakkını haiz olur

IIIMEVZUU

Madde 514 - Alacaklı borccedillunun ailesi iccedilinde yaşar Borccedillu aldığı malların kıymetine ve alacaklının evvelce haiz olduğu iccediltimai mevkie goumlre hakkaniyetin iktiza ettiği şeyleri alacaklıya vermeğe mecburdur

Borccedillu bilhassa alacaklıya muumlnasip gıda mesken vermeğe ve hastalığında muktazi ihtimam ile bakmağa ve hekim getirmeğe mecburdur

Kabul ettikleri kimselere oumlluumlnceye kadar bakmak maksadiyle tesis olunan muumlesseseler umum iccedilin mecburi olarak verecekleri şeyleri salahiyettar makam tarafından tasdik olunmuş nizamnameler ile tayin edebilirler

IVİTİRAZ VE TENKİS

Madde 515 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi alacaklının kanunen infaka mecbur olduğu kimselere karşı bu muumlkellefiyetin ifasını temin eden vasıtaların elinden ccedilıkmasını mucip olursa bu kimseler tarafından mezkur mukaveleye itiraz olunabilir Hakim bu mukaveleyi feshedeceği yerde borccedilluyu hak sahiplerine nafaka vermeğe icbar edebilir ve bunlara verilen nafakalar alacaklıya verilmesi lazım gelen şeylerle mahsup edilir Bundan maada mirasccedilıların tenkis talepleri ve alacaklıların fesih davaları hakkı mahfuzdur

VFESİH

1 - İHBAR

Madde 516 - İki tarafın mukavele mucibince verecekleri şeylerin arasında kıymetccedile hissolunacak derecede nisbetsizlik bulunduğu ve fazla alan taraf diğer tarafın kendisine teberruda bulunmak kastı olduğunu ispat edemediği takdirde kaydıhayat ile bakma mukavelesini iki taraftan her biri altı ay evvel haber vermek şartiyle her zaman feshedebilir Bu hususta muteber bir irat sandığının kabul ettiği resuumllmal ile irat beynindeki nisbeti nazara almak lazımdır

Mukavelenin feshi esnasında evvelce verilmiş olan şeyler istirdat olunur

Şu kadar ki bunların resuumllmal ve faiz kıymetleri beyninde takas icra olunur

2 - BİR TARAFLI FESİH

Madde 517 - Tahmil olunan muumlkellefiyete muhalif hareket olunmasından naşi mukavelenin icrasına devam etmek ccedilekilmez bir hale geldiği yahut diğer bazı muhik sebepler mukavelenin devamını imkansız bir hale getirdiği yahut ifrat derecede kuumllfetli kıldığı takdirde iki taraftan her biri yalnız başına onu feshedebilir

Eğer mukavele bu sebepler dolayısiyle fesholunur ise kusurlu olan taraf aldığı şeyi geri verdikten maada kusuru olmayan tarafa hakkaniyete muvafık bir tazminat vermeğe mecburdur

Hakim mukaveleyi feshedecek yerde iki taraftan birinin talebi ile yahut resen artık birlikte yaşamalarına nihayet verip buna mukabil alacaklıya kaydıhayat ile bir irat tahsis edebilir

3 - BORCcedilLUNUN VEFATI HALİNDE FESİH

Madde 518 - Borccedillu vefat edince alacaklı bir sene zarfında mukavelenin feshini talep edebilir Bu takdirde alacaklı borccedillunun iflası halinde masasından talep edebileceği mikdara muumlsavi bir meblağın itasını borccedillunun mirasccedilılarından isteyebilir

VI TEMLİK EDİLEMEMEK VE İFLAS VE HACİZ HALİNDE TALEP

Madde 519 - Alacaklı hakkını başkasına temlik edemez Alacaklı borccedillunun iflası takdirinde muteber bir irat sandığında kendisine verilmesi lazım gelen şeylerin kıymetine muadil kaydıhayat ile irat tesisi iccedilin muktazi resuumllmale muumlsavi bir alacak ile masaya muumlracaat edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Alacaklı bir alacağın temini iccedilin borccedillu aleyhine konulan hacze iştirak edebilir

YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET

A - TARİFİ

Madde 520 - Şirket bir akittir ki onunla iki veya ziyade kimseler saylerini ve mallarını muumlşterek bir gayeye erişmek iccedilin birleştirmeği iltizam ederler

Bir şirket ticaret kanununda tarif edilen şirketlerin muumlmeyyiz vasıflarını haiz değil ise bu bap ahkamına tabi adi şirket sayılır

B - ŞUumlREKANIN YEKDİĞERİYLE MUumlNASEBETİ

ISERMAYE

Madde 521 - Her şerik nakit alacak veya diğer mal veya say olarak bir sermaye koymakla muumlkelleftir Hilafına mukavele olmadıkccedila sermayeler şirketin gayesinin icabettiği ehemmiyet ve mahiyette ve yekdiğerine muumlsavi olmak lazımdır

Sermaye bir şeyin menfaatından ibaret ise adi icar akdinde ve bir şeyin muumllkiyetinden ibaret ise beyi akdinde hasar ve tekeffuumlle dair muayyen olan huumlkuumlmlere tabi olur

IIKAR VE ZARAR

1 - KARIN TAKSİMİ

Madde 522 - Şerikler mahiyeti icabınca şirkete ait olan buumltuumln kazanccedilları aralarında taksim ile muumlkelleftirler

2 - KAR VE ZARARA İŞTİRAK

Madde 523 - Hilafına mukavele olmadıkccedila her şerikin kar ve zarardan hissesi sermayesinin kıymeti ve mahiyeti ne olursa olsun muumlsavidir

Mukavelede şeriklerin yalnız kardan veya yalnız zarardan hisseleri tayin edilmiş ise bu tayin kar ve zararın ikisini de şamil sayılır Şeriklerden biri sermaye olarak yalnız sayını ortaya koymuş ise zarara ortak olmıyarak yalnız kara iştirak ettirilmesi şart edilebilir

IIIŞİRKET KARARLARI

Madde 524 - Şirketin kararları buumltuumln şeriklerin ittifakiyle ittihaz olunur Akitte ekseriyetle karar verilmesi tasrih edilmiş ise ekseriyet şeriklerin adedi itibariyle taayyuumln eder

IVŞİRKET MUAMELESİNİN İDARESİ

Madde 525 - Akit ile veya karar ile muumlnhasıran şerike veya muumlteaddit şeriklere yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsa kati surette tevdi edilmiş olmadıkccedila şirket muamelelerinin idaresi buumltuumln şeriklere aittir Şirket muamelelerinin idaresi şeriklerin cuumlmlesine veyahut birkaccedilına tevdi edilmiş ise bunlardan her biri diğerlerinin iştiraki olmaksızın muamele yapabilir Şukadar ki şirket muamelelerini idareye salahiyettar her bir şerik bu muameleye ikmalinden evvel itiraz edebilir Tehirinde tehlike melhuz değilse şirkete umumi bir vekil nasbı ve alelade şirket muameleleri fevkindeki hukuki tasarrufların yapılması iccedilin buumltuumln şeriklerin ittifakı lazımdır

VŞERİKLERİN BİRBİRLERİNE KARŞI MESULİYETLERİ

1 - REKABET MEMNUİYETİ

Madde 526 - Şeriklerden hiccedil biri kendi hesabına şirketin gayesine muhalif veya muzır işleri yapamaz

2 - MASRAFLAR VE ŞERİKLERİN YAPTIĞI İŞLER

Madde 527 - Şeriklerden birinin şirket işleri iccedilin yaptığı masraflar veya iltizam ettiği borccedillardan dolayı diğer şerikler ona karşı mesul olurlar Bu şerikin idaresi yuumlzuumlnden doğrudan doğruya uğradığı zararları yahut bu idarenin zaruriyatından olan hasarları diğer şerikler zamindirler

Şirkete avans olarak para veren şerik verdiği guumlnden itibaren faiz isteyebilir Şahsi emeği iccedilin ayrıca tazminat isteyemez

3 - İHTİMAMIN DERECESİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 528 - Şeriklerden her biri şirket işlerinde mutat vechile goumlsterdiği ikdam ve ihtimamı sarf etmeğe mecburdur Diğer şeriklere karşı kendi kusuriyle sebebiyet verdiği zararları şirkete diğer işlerde temin ettiği menfaatlar ile mahsup ettirmeğe hakkı olmaksızın tazmin ile muumlkelleftir

Şirket işlerini uumlcretle idare eden şerik tıpkı bir vekil gibi mesul olur

VIİDARE SALAHİYETİNİN NEZİ VE TAHDİDİ

Madde 529 - Şirket mukavelesiyle şeriklerden birine verilen idare salahiyeti muhik bir sebep olmaksızın diğer şerikler tarafından ne nezi ne de tahdit olunabilir Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olsa bile haklı bir sebep bulunduğu takdirde diğer şeriklerden herbiri idare salahiyetini nezi ettirebilir Hususiyle şirketi idare eden şerikin vazifelerini fahiş bir surette ihmal etmesi yahut iyi idare iccedilin lazım olan ehliyeti zayi eylemesi keyfiyetleri haklı sebep olmak uumlzere nazara alınabilir

VIIŞİRKETİ İDARE EDEN VE ETMİYEN ŞERİKLER ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 530 - Kanunun bu babında veya şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olmadıkccedila şirketi idare eden şerik ile diğer şerikler arasındaki muumlnasabetler vekalet huumlkuumlmlerine tabidir Şeriklerden biri idare hakkını haiz olmadığı halde şirket hesabına hareket eder yahut şirketi idare eden şerik salahiyetini tecavuumlz eylerse vekaleti olmadan başkası namına tasarruf edenler hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Şirketi idare edenler en az her yıl bir defa hesap vermeye ve kar paylarını ortaklara oumldemeye mecburdurlar Hesap devresinin uzatılmasına ait şart batıldır İdare edenin ortaklardan olmaması halinde de huumlkuumlm aynıdır

2 - ŞİRKET İŞLERİNİ TETKİK

Madde 531 - İdare salahiyetini haiz olmasa bile her şerikin şirket işlerinin nasıl gittiği hakkında şahsen malumat almağa ve şirketin defterlerini ve evrakını tetkike ve kendine mahsus olmak uumlzere şirketin mali vaziyeti hakkında huumllasa ccedilıkarmağa hakkı vardır hilafına mukavele batıldır

VIIIYENİ ŞERİK KABULUuml VE ŞİRKETE İŞTİRAK

Madde 532 - Şeriklerden hiccedil biri diğerlerinin rızası olmadıkccedila şirkete uumlccediluumlncuuml şahsı alamaz Şeriklerden biri kendi kendine uumlccediluumlncuuml bir şahsı şirketteki hissesine iştirak ettirir veya hissesini ona devrederse bu uumlccediluumlncuuml şahıs şerik sıfatını ihraz etmez ve hususiyle şirket işleri hakkında uumlccediluumlncuuml şahsın malumat istemeğe hakkı olmaz

C - ŞERİKLERİN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MUumlNASEBETİ

ITEMSİL

Madde 533 - Şirket hesabına ve kendi namına bir uumlccediluumlncuuml şahıs ile muameleye girişen şerik bu uumlccediluumlncuuml şahsa karşı yalnız kendisi alacaklı ve borccedillu olur Şirket veya buumltuumln şerikler namına uumlccediluumlncuuml bir şahıs ile şeriklerden biri muameleye giriştiği halde diğer şerikler ancak temsil hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan uumlccediluumlncuuml şahsın alacaklı veya borccedillusu olurlar Kendisine idare vazifesi tahmil edilen şerik şirketi ve buumltuumln şerikleri uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı temsil etmek hakkını haiz sayılır

IITEMSİLİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 534 - Şirketin iktisap ettiği veya şirkete devredilen şeyler alacaklar ve ayni haklar şirket mukavelesi dairesinde muumlştereken şeriklere ait olur Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila bir şerikin alacaklıları haklarını ancak o şerikin tasfiyedeki hissesi uumlzerinde kullanabilirler Hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila şerikler birlikte yahut bir muumlmessil vasıtasiyle uumlccediluumlncuuml şahsa karşı deruhde etmiş oldukları borccedillardan muumlteselsilen mesul olurlar

D - ŞİRKETİN HİTAMI

IHİTAM SEBEPLERİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 535 - Aşağıdaki hallerde şirket nihayet bulur

1 - Şirketin akdinde maksut olar gayenin elde edilmesi yahut elde edilmesinin imkansız hale gelmesiyle

2 - Mirasccedilılar ile şirketin devamına dair evvelce yapılmış bir mukavele olmadığı halde şeriklerden birinin oumllmesiyle

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Şeriklerden birinin tasfiyedeki hissesi hakkında cebri icra vukuu ile yahut bir şerikin muumlflis olması veya hacredilmesi ile

4 - Buumltuumln şeriklerin ittifak etmesiyle

5 - Şirket iccedilin tayin edilen muumlddetin hitam bulmasiyle

6 - Şirket mukavelenamesinde bu hak muhafaza edildiği yahut şirket gayri muayyen bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatları muumlddetince tesis olunduğu hallerde bir şerikin feshi ihbar eylemesiyle

7 - Haklı sebeplerden dolayı fesih iccedilin verilen mahkeme ilamiyle

Haklı sebeplerden dolayı mukavelede muayyen muumlddetin hitamından evvel ve eğer şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin aktedilmiş ise evvelce ihbara hacet olmaksızın şirketinı feshi talep edilebilir

2 - MUAYYEN OLMIYAN MUumlDDET UumlZERİNE ŞİRKET

Madde 536 - Şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatı muumlddetince devam etmek uumlzere teşkil edilmiş ise şeriklerden her biri altı ay evvel ihbar eylemek şartiyle feshi talebedebilir

İhbar huumlsnuuml niyet kaidelerine tevfikan yapılmalı ve muumlnasip olmıyan zamanda icra edilmemelidir Şirket hesabatı seneden seneye yapılmakta ise fesih ancak bir hesap senesi nihayeti iccedilin istenebilir Mukavelede muayyen muumlddetin hitamından sonra zımnen devam etmekte olan şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

IIHİTAMIN ŞİRKET İŞLERİNE TESİRİ

Madde 537 - Şirket ihbardan başka bir suretle fesih edilirse bir şerikin şirket işlerini idare hususundaki selahiyeti feshe muttali olduğu yahut halin icabettiği itinayı sarfettiği halde muttali olması lazımgelen zamana kadar kendi hakkında devam eder Şirket şeriklerinden birinin oumlluumlmuumlyle muumlnfesih olursa oumllen şerikin mirasccedilısı diğer şerikleri derhal bundan haberdar etmekle muumlkelleftirler Mirasccedilı luumlzumlu olan tedbirlerin ittihazına kadar oumllen şerikin evvelce de idare etmekte olduğu işlere huumlsnuumlniyet kaideleri dairesinde devam eder

Diğer şerikler dahi muvakkaten şirket işlerini aynı suretle idarede devam ederler

IIITASFİYE

1 - SERMAYELER HAKKINDA YAPILACAK MUAMELE

Madde 538 - Bir şeyin muumllkiyetini sermaye olarak koyan şerik şirketin feshi uumlzerine yapılacak tasfiye neticesinde o şeyi aynen istirdat edemeyip o kimsenin sermayesi ne miktar kıymet iccedilin kabul edilmiş ise o kıymeti istiyebilir

Eğer bu kıymet tayin edilmemiş ise istirdat o şeyin sermaye olarak konduğu zamandaki kıymeti uumlzerinden yapılır

2 - FAZLANIN TAKSİMİ VE NOKSANLAR

Madde 539 - Şirketin borccedilları oumldendikten ve şeriklerden her birinin şirkete yaptığı avanslarla şirket iccedilin vuku bulan masrafları ve sermayeleri iade olunduktan sonra bir şey kalırsa bu kar şerikler arasında taksim olunur

Şirketin mevcudu borccedilları ve avans ve masrafları tediye olunduktan sonra sermayelerin iadesine kafi gelmezse zarar şerikler arasında taksim olunur

3 - TASFİYENİN NASIL YAPILACAĞI

Madde 540 - Şirketin hitamında tasfiye idareden hariccedil olanlar dahi dahil olduğu halde buumltuumln şeriklerce birlikte yapılmak lazımdır

Şu kadar ki eğer şirket mukavelesi şeriklerden birinin kendi namına ve şirket hesabına muayyen bazı muameleler yapmasına dair ise bu şerik şirketin hitamından sonra dahi o muameleleri yalnız yapmağa ve diğer şeriklere hesap vermeğe mecburdur

IVUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MESULİYET

Madde 541 - Şirketin nihayet bulması uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı taahhuumltleri tadil etmez

KANUNUN MERİYETİ ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 542 - İşbu kanun Kanunu Medeninin mevkii meriyete vazı tarihinden muteberdir

KANUNUN İCRASINA MEMUR MAKAM

Madde 543 - İşbu kanunun huumlkmuumlnuuml icraya Adliye Vekili memurdur

TASHİHAT

Madde 544 - Kanunu Medeninin muumltemmimi olan işbu kanun merbut tashihler ile beraber kabul edilmiştir

Kanun Madde Yanlış Doğru Not

Kanunu Medeni 92 - - zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 111 borcada borccedilda tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 111 uumlccediluumlmcuuml şahsa uumlccediluumlncuuml şahsada

Kanunu Medeni 112 zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 149 şart şarta tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 151 menfaatte menfaatlede tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 153 mirscısı mirasccedilısı tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 167 oumlyle ile tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 alacaklıya alacaklı ne tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 kefilidir kefildir tabı esnasında tashih edilmiştir

Kanunu Medeni 439 - - İkinci fıkra zaid olduğundan silinmiştir

Kanunu Medeni 755 yirmide biridir yirmi misle muumlsavi addolunur

a - Kanuni Medenideki vecibe veya vecibeler ıstılahı yerine borccedil veya borccedillar ıstılahı konulacaktır

b - Borccedillar Kanunun 187 nci maddesinin son fıkrası (muumlşteri tesliminin istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayiibundan haberdar etmesi lazımdır) olacaktır

p - Borccedillar Kanunun 223 uumlncuuml maddesinin son fıkrası (muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır) olacaktır

t - Kanuni Medenide mevcut (hudut) kelimesi yerine sınır kelimesi konulacaktır

s - Kanuni Medenide ve Borccedillar Kanununda mevcut (istimal) kelimeleri yerine (kullanmak) kelimeleri kullanılacaktır

c - Kanuni Medenideki (şahsı salis) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıs) ve (eşhası salise) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıslar) istılahı konulacaktır

ccedil - Kanuni Medenideki (ukud) kelimesi yerine (akidlere) kelimesi konulacaktır

h - Kanuni Medenideki (tarafeyn) ıstılahı yerine (iki taraf) ıstılahı konulacaktır

KANUNA İŞLENEMEYEN HUumlKUumlMLER

04111990 TARİH VE 3678 SAYILI KANUNUN GECcedilİCİ MADDESİ

Geccedilici Madde 1 - Bu Kanunun 29 ve 30 uncu maddesi huumlkuumlmleri yuumlruumlrluumlk tarihinden oumlnceki ilişkilerden doğan ve halen goumlruumllmekte olan yabancı para ve faiz alacaklarına ilişkin davalar hakkında uygulanmaz Ancak alacaklıların bu Kanuna ve Borccedillar Kanununun 105 inci maddesine goumlre munzam zarar talep etme hakları saklıdır

30042004 TARİH VE 25448 SAYILI KANUNUN 29 MADDESİ

MADDE 29 - Entegre devre topoğrafyasından doğan haklara tecavuumlzden kaynaklanan oumlzel hukuka ilişkin taleplerde 818 sayılı Borccedillar Kanununun zamanaşımına ilişkin huumlkuumlmleri uygulanır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

  • BİRİNCİ KISIM UMUMİ HUumlKUumlMLER
    • BİRİNCİ BAP BORCcedilLARIN TEŞEKKUumlLUuml
      • BİRİNCİ FASIL AKİTTEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • İKİNCİ FASIL HAKSIZ MUAMELELERDEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR
        • İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml
          • BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI
          • İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ
          • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ
            • UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU
            • DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ
              • BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR
              • İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR
              • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞARTA -
                • BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ
                  • İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ
                    • ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA
                      • BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER
                      • İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ
                      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ
                      • DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ
                      • BEŞİNCİ FASIL TRAMPA
                        • YEDİNCİ BAP HİBE
                        • SEKİZİNCİ BAP İCAR
                          • BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR
                          • İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI
                            • DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ
                              • BİRİNCİ FASIL ARİYET
                                • ONUNCU BAP HİZMET AKDİ
                                • ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ
                                • ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ
                                • ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET
                                  • BİRİNCİ FASIL VEKALET
                                  • İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ
                                  • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK
                                    • ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF
                                    • ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON
                                    • ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ
                                    • ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER
                                    • ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE
                                    • ON DOKUZUNCU BAP VEDİA
                                    • YİRMİNCİ BAP KEFALET
                                    • YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS
                                    • YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ
                                    • YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET
Page 4: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça

BORCcedilLAR KANUNU

1 - Hata ettiğini iddia eden tarafın bir akit hakkında rizasını beyan ederken başka bir akit kastetmiş olması

2 - Hata ettiğini iddia eden tarafın akitte makudun aleyhi teşkil eden şeyden gayri bir şey kastetmiş yahut uumlzerine borccedil alırken başlıca nazara aldığı şahıs ta yanılmış olması

3 - Hata ettiğini iddia eden tarafın taahhuumlt ettiği ıvazın kasdettiği şeyden ehemmiyetli surette ccedilok ve mukabil ıvazın ehemmiyetli surette az olması

4 - Hata ettiğini iddia eden tarafccedila akdin luumlzumlu vasıflarından olarak nazara alınmasına ticari doğruluğun muumlsait olduğu şeylerde hata edilmiş olması

Akdin yalnız saiklerine taalluk eden hata esaslı değildir

Adi hesap yanlışlığı akdin sıhhatini ihlal etmez Bunlar tashih olunmakla iktifa olunur

3 - HUumlSNUumlNİYET KAİDELERİNE MUHALİF HAREKET DAVASI

Madde 25 - Hataya duumlccedilar olan taraf huumlsnuumlniyet kaidelerine muhalif bir surette ona istinat edemez

Bilhassa yapmağı kastettiği akdi diğer taraf icraya hazır olduğunu beyan ettiği takdirde bu akit onun hakkında luumlzum ifade eder

4 - İHMAL YUumlZUumlNDEN HATA

Madde 26 - Akdin huumlkmuumlnden kurtulmak iccedilin hata ettiğini iddia eden taraf eğer hata kendi kusurundan ileri gelmiş ise mukavelenin bu suretle feshinden muumltevellit zararı tazmine mecburdur Fakat diğer taraf hataya vakıf olmuş veya vakıf olması muktazi bulunmuş olduğu takdirde tazminat lazım gelmez

Eğer hakkaniyet icabederse hakim mutazarrır olan tarafın lehinde daha fazla tazminat huumlkmedebilir

5 - BİR VASITANIN HATASI

Madde 27 - İki taraftan birinin rızası bir muhbir veya tercuumlman gibi diğer bir vasıta tarafından yanlış olarak naklolunduğu takdirde hata hakkındaki huumlkuumlmlere goumlre muamele olunur

IIHİLE

Madde 28 - Diğer tarafın hilesiyle akit icrasına mecbur olan tarafın hatası esaslı olmasa bile o akit ile ilzam olunmaz

Uumlccediluumlncuuml bir şahsın hilsine duumlccedilar olan tarafın yaptığı akit luumlzum ifade eder Şu kadar ki diğer taraf bu hileye vakıf bulunur veya vakıf olması lazımgelirse o akit lazım olmaz

IIIİKRAH

1 - AKDİN İNKİZASI

Madde 29 - Eğer iki taraftan biri diğer tarafın yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın ikrahiyle bir akit yapmış olursa kendi hakkında luumlzum ifade etmez

İkrah uumlccediluumlncuuml bir şahsın fiili olup ta diğer taraf ona vakıf olmamış yahut vakıf olması lazım bulunmamış olduğu takdirde bu ikraha duumlccedilar olan taraf akdi fesh ederse hakkaniyet iktiza ettiği halde diğer tarafa tazminat vermeğe mecburdur

2 - İKRAHIN ŞARTLARI

Madde 30 - İkrah olunan taraf hal ve mevkiine nazaran kendisinin yahut yakın akrabasından birinin hayat veya şahıs veya namus yahut malları ağır ve derhal vukubulacak bir tehlikeye maruz olduğuna kanaat getirdiği takdirde ikrah muteber addolunur

Bir hakkın veya kanuni salahiyetin isteneceği ve kullanılacağı tehdidi ile muumlzayakaya duumlccedilar olan kimsenin yaptığı akit tehdit eden iccedilin fahiş menfaatler temin etmiyorsa bu tehdit ikrahı muteber addolunmaz Fakat fahiş menfaatler istihsali iccedilin tehdit olunan tarafın muumlzayaka halinde bulunmasından istifade olunmuş olursa bu korku nazara alınır

IVAKDE İCAZET İLE RIZANIN FESADI BERTARAF EDİLMESİ

Madde 31 - Hata veya hile ile haleldar olan yahut ikrah ile yapılan akit ile muumllzem olmayan taraf bu akdi ifa etmemek hakkındaki kararını diğer tarafa beyan yahut verdiği şeyi istirdat etmeksizin bir seneyi geccedilirir ise akde icazet verilmiş nazariyle

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

bakılır Bu mehil hata veya hilenin anlaşıldığı veya korkunun zail olduğu tarihten itibaren cereyan eder

Hile ile haleldar olmuş yahut ikrah ile yapılmış olan bir akde icazet zarar ve ziyan talebinden feragati istilzam etmez

G - TEMSİL

ISALAHİYETE MUumlSTENİT TEMSİL

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

A TEMSİLİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 32 - Salahiyettar bir muumlmessil tarafından diğer bir kimse namına yapılan akdin alacak ve borccedilları o kimseye intikal eder

Akdi yapar iken muumlmessil sıfatını bildirmediği takdirde akdin alacak ve borccedilları kendisine ait olur Şukadar ki kendisiyle akdi yapan kimse bir temsil muumlnasebeti mevcut olduğunu halden istidlal eder yahut bunlardan biri veya diğeri ile akit icrası kendisince farksız bulunur ise akdin hakları temsil olunan kimseye ait olur

Sair hallerde alacağın temliki yahut borcun nakli hakkında mevzu usule tevfikan muamele icrası lazımgelir

B SALAHİYETİN DERECESİ

Madde 33 - Başkası namına temsil hukuku ammeden muumlnbais ise muumlmessilin salahiyetinin derecesi bu baptaki kanuni huumlkuumlmler ile taayyuumln eder Temsil hukuki bir tasarruftan tevelluumlt etmiş ise salahiyetin derecesi o tasarruf ile taayyuumln eyler

Şukadarki muumlmessilin salahiyetinin derecesi uumlccediluumlncuuml şahsa beyan ve tebliğ edilmiş ise ancak bu beyana itibar olunur

2 - HUKUKİ MUAMELEDEN NEŞET EDEN SALAHİYET

A SALAHİYETİN TAHDİDİ VE REFİ

Madde 34 - Temsil olunan kimse hukuki bir tasarruftan tevelluumlt eden temsil salahiyetini her zaman tahdit veya ref edebilir Bundan dolayı muumlmessilin bir hizmet veya şirket veya vekalet akdi gibi sebeplere istinat ederek dava ikamesi hakkına halel gelmez

Temsil olunan kimsenin bu hakkından evvelce feragat etmesi huumlkuumlmsuumlzduumlr

Temsil olunan kimse gerek sarahaten gerek delaleten verdiği salahiyeti diğer kimselere bildirdiği halde bu salahiyeti tamamen veya kısmen ref ettiğini bildirmemiş olursa salahiyetin bu suretle refini uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı dermeyan edemez

B OumlLUumlM VE EHLİYETSİZLİĞİN VE SAİRENİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 35 - Hilafı iki tarafccedila kararlaştırılmış yahut maslahatın mahiyetinden istidlal olunmuş olmadıkccedila hukuki bir muameleden muumltevellit temsil salahiyeti muumlmessilin yahut temsil edilenin vefatı veya gaiplik huumlkmuumlnuumln ilanı veya medeni hakların kullanılması salahiyetinin izaası yahut ikisinden birinin yahut her ikisinin iflas ilan etmesiyle nihayet bulur

Bir huumlkmi şahsın mevcudiyeti hitam bulduğu yahut bir şirket fesh olunduğu takdirde de huumlkuumlm yine boumlyledir

İki tarafın birbirine karşı haiz oldukları şahsi haklar mahfuz kalır

C SALAHİYETİ HAVİ OLAN SENEDİN İADESİ

Madde 36 - Salahiyeti natık vesikayı haiz olan muumlmessil vazifesi hitam bulduğu takdirde onu temsil edilene iade yahut mahkemeye tevdi etmeğe mecburdur

Eğer temsil edilen yahut halefleri muumlmessili bu hususa icbar etmekte tekasuumll ederlerse bundan dolayı huumlsnuumlniyet ile hareket eden uumlccediluumlncuuml şahısların duumlccedilar olacakları zararı tazmin etmeğe mecbur olurlar

D SALAHİYETİN HANGİ ZAMANDAN İTİBAREN NİHAYET BULACAĞI

Madde 37 - Muumlmessil kendi salahiyetinin hitam bulduğuna vakıf olmadığı muumlddetccedile temsil edilen yahut halefleri bu salahiyet henuumlz baki imiş gibi onun muamelesi ile alacaklı veya borccedillu olurlar

Uumlccediluumlncuuml şahısların salahiyetin nihayet bulduğuna vakıf oldukları suretler muumlstesnadır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IISALAHİYETİN FIKDANI

1 - İCAZET

Madde 38 - Bir kimse salahiyeti olmadığı halde diğer bir şahıs namına bir akit yaptığı takdirde bu şahıs bu akde icazet vermedikccedile alacaklı veya borccedillu olmaz Diğer tarafın temsil edilenin muumlnasip bir muumlddet iccedilinde o akde icazet verip vermiyeceğini beyan etmesini talebe hakkı vardır Bu muumlddet zarfında icazet verilmediği halde o kimse muumllzem olmaz

2 - İCAZETİN BULUNMAMASI

Madde 39 - Eğer icazetten sarahaten veya zımnen imtina olunursa akdin sahih olmamasından tahadduumls eden zararın tazmini zımnında muumlmessil sıfatını takınan kimse aleyhinde dava ikame olunur Fakat bu kimse diğer tarafın salahiyeti bulunmadığına vakıf olduğu veya vakıf olması lazımgeldiğini ispat ettiği takdirde davaya mahal yoktur Muumlmessilin taksiri vukuunda hakkaniyet iktiza ettiği halde hakim onu daha fazla zarar ve ziyan itasına mahkuumlm eder

Haksız mal iktisabı esasına binaen dava ikamesi hakkı bu hallerin kaffesinde bakidir

IIIMAHFUZ HUumlKUumlMLER

Madde 40 - Şirket muumlmessil ve memurlarının ve tuumlccar vekillerinin salahiyetleri hakkında huumlkuumlmler mahfuzdur

İKİNCİ FASIL HAKSIZ MUAMELELERDEN DOĞAN BORCcedilLAR

A - UMUMİ KAİDELER

IMESULİYET ŞERAİTİ

Madde 41 - Gerek kasten gerek ihmal ve teseyyuumlp yahut tedbirsizlik ile haksız bir surette diğer kimseye bir zarar ika eden şahıs o zararın tazminine mecburdur

Ahlaka mugayir bir fiil ile başka bir kimsenin zarara uğramasına bilerek sebebiyet veren şahıs kezalik o zararı tazmine mecburdur

IIZARARIN TAYİNİ

Madde 42 - Zararı ispat etmek muumlddeiye duumlşer zararın hakiki miktarını ispat etmek muumlmkuumln olmadığı takdirde hakim halin mutat cereyanını ve mutazarrır olan tarafın yaptığı tedbirleri nazara alarak onu adalete tevfikan tayin eder

IIITAZMİNAT MİKTARININ TAYİNİ

Madde 43 - Hakim hal ve mevkiin icabına ve hatanın ağırlığına goumlre tazminatın suretini ve şuumlmuluumlnuumln derecesini tayin eyler

Zarar ve ziyan irad şeklinde tayin olunduğu takdirde borccedilludan icabeden teminat alınır

IVTAZMİNATIN TENKİSİ

Madde 44 - Mutazarrır olan taraf zarara razı olduğu yahut kendisinin fiili zararın ihdasına veya zararın tezayuumlduumlne yardım ettiği ve zararı yapan şahsın hal ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hakim zarar ve ziyan miktarını tenkis yahut zarar ve ziyan huumlkmuumlnden sarfınazar edebilir

Eğer zarar kasden veya ağır bir ihmal veya tedbirsizlikle yapılmamış olduğu ve tazmini de borccedilluyu muumlzayakaya maruz bıraktığı takdirde hakim hakkaniyete tevfikan zarar ve ziyanı tenkis edebilir

VHUSUSİ HALLER

1 - ADAM OumlLMESİ VE CİSMANİZARAR

A- OumlLUumlM TAKDİRİNDE ZARAR VE ZİYAN

Madde 45 - Bir adam oumllduumlğuuml takdirde zarar ve ziyan bilhassa defin masraflarını da ihtiva eder Oumlluumlm derhal vukubulmamış ise zarar ve ziyan tedavi masraflarını ve ccedilalışmağa muktedir olamamaktan muumltevellit zararı ihtiva eder

Oumlluumlm neticesi olarak diğer kimseler muumlteveffanın yardımından mahrum kaldıkları takdirde onların bu zararınıda tazmin etmek lazımgelir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

B- CİSMANİ ZARAR HALİNDE LAZIMGELEN ZARAR VE ZİYAN

Madde 46 - Cismani bir zarara duumlccedilar olan kimse kuumllliyen veya kısmen ccedilalışmağa muktedir olamamasından ve ileride iktisaden maruz kalacağı mahrumiyetten tevelluumlt eden zarar ve ziyanını ve buumltuumln masraflarını isteyebilir

Eğer huumlkmuumln suduru esnasında kafi derecede kanaat ile cismani zararın neticelerini tayin etmek muumlmkuumln değil ise huumlkmuumln tefhimi tarihinden itibaren iki sene zarfında hakimin tetkik salahiyetini muhafaza etmeğe hakkı vardır

C- MANEVİ TAZMİNAT

Madde 47 - Hakim hususi halleri nazara alarak cismani zarara duumlccedilar olan kimseye yahut adam oumllduumlğuuml takdirde oumlluumlnuumln ailesine manevi zarar namiyle adalete muvafık tazminat verilmesine karar verebilir

2 - HAKSIZ REKABET

Madde 48 - Yanlış ilanlar yahut huumlsnuumlniyet kaidelerine mugayir sair hareketler ile muumlşterileri tenakus eden yahut bunları gaip etmek korkusuna maruz olan kimse bu fiillere hitam verilmesi iccedilin faili aleyhinde dava ikame ve failin hatası vukuunda sebebiyet verdiği zararın tazminini talep edebilir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Ticari işlere ait olan haksız rekabet hakkında Ticaret Kanunu huumlkuumlmleri mahfuzdur

3 - ŞAHSİ MENFAATLERİN HALELDAR OLMASI

Madde 49 - (Değişik madde 04051988 - 34448 md)

Şahsiyet hakkı hukuka aykırı bir şekilde tecavuumlze uğrayan kişi uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat namıyla bir miktar para oumldenmesini dava edebilir

Hakim manevi tazminatın miktarını tayin ederken tarafların sıfatını işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumlarını da dikkate alır

Hakim bu tazminatın oumldenmesi yerine diğer bir tazmin sureti ikame veya ilave edebileceği gibi tecavuumlzuuml kınayan bir karar vermekle yetinebilir ve bu kararın basın yolu ile ilanına da huumlkmedebilir

VIMUumlTESELSİL MESULİYET

1 - HAKSIZ FİİL HALİNDE

Madde 50 - Birden ziyade kimseler birlikte bir zarar ika ettikleri takdirde muumlşevvik ile asıl fail ve feran methali olanlar tefrik edilmeksizin muumlteselsilen mesul olurlar Hakim bunların birbiri aleyhinde ruumlcu hakları olup olmadığını takdir ve icabında bu ruumlcuun şumuluumlnuumln derecesini tayin eyler

Yataklık eden kimse vaki olan kardan hisse almadıkccedila yahut iştirakiyle bir zarara sebebiyet vermedikccedile mesul olmaz

2 - MUHTELİF SEBEPLERİN İCcedilTİMAI HALİNDE

Madde 51 - Muumlteaddit kimseler muhtelif sebeplere (haksız muamele akit kanun) binaen mesul oldukları takdirde haklarında birlikte bir zarar vukuuna sebebiyet veren kimseler hakkındaki huumlkuumlmlere goumlre muamele olunur

Kaideten haksız bir fiili ile zarara sebebiyet vermiş olan kimse en evvel tarafından hata vaki olmamış ve uumlzerine borccedil alınmamış olduğu halde kanunen mesul olan kimse en sonra zaman ile muumlkellef olur

VIIMEŞRU MUumlDAFAA IZTIRAR VE KENDİ HAKKINI VİKAYE İCcedilİN KUVVET KULLANILMASI

Madde 52 - Meşru muumldafaa halinde muumltecavizin şahsına veya mallarına yapılan zarardan dolayı tazminat lazım gelmez

Kendisini veya diğerini zarardan yahut derhal vukubulacak bir tehlikeden vikaye iccedilin başkasının mallarına halel iras eden kimsenin borccedillu olduğu tazminat miktarını hakim hakkaniyete tevfikan tayin eder

Kendi hakkını vikaye iccedilin cebri kuvvete muumlracaat eden kimse hal ve mevkia nazaran zamanında huumlkuumlmetin muumldahalesi temin edilemediği yahut hakkının ziyaa uğramasını yahut hakkının kullanılması hususunun pek ccedilok muumlşkuumll olmasını meni iccedilin başka vasıtalar mevcut olmadığı takdirde bir guumlna tazminat itasiyle muumlkellef olmaz

VIIICEZA HUKUKU İLE MEDENİ HUKUK ARASINDA MUumlNASEBET

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 53 - Hakim kusur olup olmadığına yahut haksız fiilin faili temyiz kudretini haiz bulunup bulunmadığına karar vermek iccedilin ceza hukukunun mesuliyete dair ahkamiyle bağlı olmadığı gibi ceza mahkemesinde verilen beraet karariyle de mukayyet değildir Bundan başka ceza mahkemesi kararı kusurun takdiri ve zararın miktarını tayin hususunda dahi hukuk hakimini takyit etmez

B - TEMYİZ KUDRETİNİ HAİZ OLMAYANLARIN MESULİYETİ

Madde 54 - Hakkaniyet iktiza ediyorsa hakim temyiz kudretini haiz olmayan kimseyi ika ettiği zararın tamamen yahut kısmen tazminine mahkum eder

Temyiz kudretini muvakkaten ızaa eden kimse bu halde iken yapmış olduğu zararı tazmine mecburdur Şukadar ki kendi kusuru olmaksızın ika edilmiş olduğunu ispat eder ise mesul olmaz

C - İSTİHDAM EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 55 - Başkalarını istihdam eden kimse maiyetinde istihdam ettiği kimselerin ve amelesinin hizmetlerini ifa ettikleri esnada yaptıkları zarardan mesulduumlr Şukadar ki boumlyle bir zararın vukubulmaması iccedilin hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinada bulunduğunu yahut dikkat ve itinada bulunmuş olsabile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat ederse mesul olmaz

İstihdam eden kimsenin zamin olduğu şey ile zararı ika eden şahsa karşı ruumlcu hakkı vardır

D - HAYVANLAR TARAFINDAN YAPILAN ZARARDAN MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 56 - Bir hayvan tarafından yapılan zararı o hayvan kimin idaresinde ise o kimse hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinayı yaptığını yahut bu dikkat ve itinada bulunmuş olsa bile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat etmedikccedile tazmine mecburdur

Bu surette eğer hayvan diğer bir şahıs yahut diğer bir şahsa ait olan hayvan tarafından uumlrkuumltuumllmuumlş olur ise bu kimse onlara ruumlcu edebilir

IIHAYVAN UumlZERİNDE HAPİS HAKKI

Madde 57 - Bir kimsenin hayvanı diğerinin gayri menkuluuml uumlzerinde bir zarar yaptığı takdirde gayrimenkuluumln zilyedi o hayvanı zabt ve kendisine ita olunabilecek tazminat mukabilinde teminat olmak uumlzere yedinde hapsetmeğe hakkı vardır Eğer hal ve maslahat icabederse gayrimenkul zilyedi o hayvanı oumllduumlrebilir Şukadar ki gayrimenkuluumln zilyedi heman keyfiyetten hayvanların sahibini haberdar etmeğe ve eğer onu bilmiyorsa kendisini bulmak iccedilin lazımgelen tedbirleri ittihaz eylemeğe mecburdur

H - BİNA VE DİĞER ŞEYLERDE MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 58 - Bir bina veya imal olunan herhangi bir şeyin maliki o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur

Bu cihetten dolayı kendisine karşı mesul olan şahıslar aleyhindeki ruumlcu hakkı mahfuzdur

IITEDBİRLER

Madde 59 - Bir binadan yahut diğer bir şahsın imal ettiği şeylerden dolayı zuhura gelecek bir zarara maruz olan kimsenin tehlikeyi bertaraf etmek iccedilin lazımgelen tedbirlere tevessuumll etmesini malikten talep etmeğe hakkı vardır

Şahısların ve malların vikayesine dair olan zabıta nizamları bakidir

V - MUumlRURU ZAMAN

Madde 60 - Zarar ve ziyan yahut manevi zarar namiyle nakdi bir meblağ tediyesine muumlteallik dava mutazarrır olan tarafın zarara ve failine ittılaı tarihinden itibaren bir sene ve her halde zararı muumlstelzim fiilin vukuundan itibaren on sene muumlrurundan sonra istima olunmaz

Şukadar ki zarar ve ziyan davası ceza kanunları mucibince muumlddeti daha uzun muumlruru zamana tabi cezayı muumlstelzim bir fiilden neşet etmiş olursa şahsi davaya da o muumlruru zaman tatbik olunur

Eğer haksız bir fiil mutazarrır olan taraf aleyhinde bir alacak tevlit etmiş olursa mutazarrır kendisinin tazminat talebi muumlruru zaman ile sakıt olsa bile o alacağı vermekten imtina edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR

A - ŞARTLAR

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 61 - Haklı bir sebep olmaksızın aharın zararına mal iktisabeden kimse onu iadeye mecburdur Hususiyle muteber olmayan veya tahakkuk etmemiş bulunan bir sebebe yahut vuumlcudu nihayet bulmuş olan bir sebebe muumlsteniden ahzolunan şeyin iadesi lazımdır

IIBORCcedil OLMAYAN ŞEYİN TEDİYESİ

Madde 62 - Borccedillu olmadığı şeyi ihtiyariyle veren kimse hataen kendisini borccedillu zan ederek verdiğini ispat etmedikccedile onu istirdat edemez Muumlruru zamana uğramış olan bir borcu eda yahut ahlaki bir vazifeyi ifa iccedilin verilen şey geri alınamaz

B - İADENİN ŞUumlMULUuml

IMUumlDDEAALEYHİN BORCU

Madde 63 - Haksız olarak bir şeyi istifa eden kimse onun istirdadı zamanın da elinden ccedilıkmış olduğunu ispat ettiği miktar nisbetinde red ve iade ile muumlkellef değildir

Şukadar ki kabız o şeyi suiniyet ile elden ccedilıkarmış yahut onu elden ccedilıkarır iken bilahare red ve iadeye mecbur olacağına vakif bulunmuş olursa red ve iadeye mecburdur

IIMASRAFTAN MUumlTEVELLİT HAKLAR

Madde 64 - Muumlddeaaleyhin yaptığı zaruri yahut faideli masrafları istirdada salahiyeti vardır Muumlddeaaleyh o şeyi kabzettiği zaman suiniyet ile hareket etmiş ise yaptığı faideli masraflardan iade zamanında halen mevcut olan fazlalık nisbetindeki miktarı kendisine tediye olunur Diğer masraflardan dolayı muumlddeaaleyhin bir guumlna tazminat talebine hakkı yoktur Fakat iadeden evvel kabzolunan şey ile birleştirilmiş olan ziyadeyi o şeye zarar vermeksizin tefrik kabil olduğu ve muumlddeide masrafların bedelini teklif etmediği takdirde ilave olunan ziyadeyi ref edebilir

C - İSTİRDADIN CAİZ OLMAMASI

Madde 65 - Haksız yahut ahlaka (adaba) mugayir bir maksat istihsali iccedilin verilen bir şeyi istirdada mahal yoktur

D - MUumlRURU ZAMAN

Madde 66 - Haksız surette mal iktisabından dolayı ikame olunacak dava mutazarrır olan tarafın verdiğini istirdada hakkı olduğuna ıttılaı tarihinden itibaren bir sene muumlruriyle ve her halde bu hakkın doğduğu tarihten itibaren on senenin muumlruriyle sakıt olur Eğer mal iktisabı mutazarrır olan taraf aleyhinde bir borccedil teşkilinden ibaret ise mutazarrırın hakkı muumlruru zaman ile sakıt olmuş olsa bile bu borcu ifa etmez

İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml

BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI

A - UMUMİ ESASLAR

IBİZZAT BORCcedilLU TARAFINDAN İFA

Madde 67 - Borcun bizzat borccedillu tarafından ifa edilmesinde alacaklının menfaati bulunmadıkccedila borccedillu borcunu şahsen ifaya mecbur değildir

IIİFANIN MEVZUU

1 - KISMEN TEDİYE

Madde 68 - Borcun miktarı muayyen ve tamamı muaccel olduğu takdirde alacaklı kısmen vukubulan tediyeyi reddedebilir Alacaklı kısmen tediyeyi kabul ederse borccedillu borccediltan ikrar eylediği kısmı tediyeden imtina edemez

2 - TAKSİM KABİL OLMIYAN BORCcedil

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 69 - Borccedil taksim edilemediği ve alacaklılar birden ziyade olduğu takdirde bunlardan her biri borcun tamamen ifasını isteyebilir Borccedillu hepsine karşı borcunu vermeye mecburdur Borccedillular birden ziyade ise her biri taksimi kabil olmayan borcun tamamını vermekle muumlkelleftir Halin icabından hilafı anlaşılmadıkccedila veren borccedillu kendisiyle muumlştereken borccedillu olanlara hisseleriyle ruumlcu hakkını haiz ve bu nispette alacaklının haklarına halef olur

3 - MUAYYEN OLMAYAN BİR ŞEYE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 70 - Verilmesi lazım gelen şey yalnız nevile tayin edilmiş ise işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila bu şeyin intihabı borccedilluya aittir Bununla beraber borccedillu mutavassıt vasıftan aşağı vasıfta bir şey veremez

4 - BİRDEN ZİYADE ŞEYLERE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 71 - Borccedil birden ziyade şeylerin yapılmasını veya verilmesini şamil olupta borccedillu bunlardan yalnız biriyle muumlkellef tutulabilirse işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila intihap borccedilluya aittir

5 - FAİZ

Madde 72 - Bir kimse faiz vermesine mecbur olupta miktarı ne mukavale ile ne de kanun veya oumlrf ve adet ile muayyen değil ise bu faiz senevi yuumlzde beş hesabiyle tediye olunur (Mukavele ile faiz meselesinde suiistimalin meni hukuku amme kanunlarına aittir)

B - BORCUN İFA EDİLECEĞİ MAHAL

Madde 73 - Borcun ifa edilmesi lazım gelen yer iki tarafın sarih veya zımni arzusuna goumlre tayin edilir Hilafına bir şart mevcut olmadığı surette aşağıdaki huumlkuumlmler tatbik olunur

1 - Borccedil bir miktar paradan ibaret ise tediye alacaklının verme zamanında mukim bulunduğu yerde vukubulur

2 - Borccedil muayyen bir şeye taalluk ediyorsa bu şey akdin inikadı zamanında bulunduğu yerde teslim olunur

3 - Bunlardan başka her borccedil doğumu zamanında borccedillunun mukim bulunduğu yerde ifa edilir Alacaklının ikametgahında tediye edilmesi lazım gelen bir borcun ifası borcun doğumundan sonra alacaklının ikametgahını değiştirmesi sebebiyle ehemmiyetli bir surette guumlccedilleşmiş ise borccedil alacaklının evvelki ikametgahında ifa olunabilir

C - İFANIN ZAMANI

IMUACCEL BORCcedil

Madde 74 - Ecel meşrut olmadığı veya işin mahiyetinden anlaşılmadığı takdir de borcun hemen ifa ve derhal icrası talep olunabilir

IIMUumlECCEL BORCcedil

1 - AY UumlZERİNE ECEL

Madde 75 - Borcun ifası iccedilin bir ayın iptidası veya nihayeti tayin olunmuş ise ayın birinci ve sonuncu guumlnuuml anlaşılır Bir ayın ortası tayin olunmuş ise bundan ayın on beşi anlaşılır

2 - DİĞER ECELLER

Madde 76 - Bir borccedil veya sair her hangi bir tasarruf akdin inikadından itibaren bir muumlddetin hitamında ifa ve icra edilmek lazım geldiği takdirde vade aşağıdaki veccedilhile tayin olunur

1 - Muumlddet guumln ile tayin edilmiş ise borccedil akdin inikat ettiği guumln sayılmıyarak muumlddetin son guumlnuuml muaccel olur Muumlddet sekiz veya on beş guumln ise bu muumlddet bir veya iki haftayı değil tamam sekiz veya on beş guumlnuuml ifade eder

2 - Muumlddet haftalar ile tayin edilmiş ise borccedil son haftanın akdin muumlnakit olduğu guumlne ismen tevafuk eden guumlnuumlnde muaccel olur

3 - Muumlddet ay ile veya sene yarı sene ve senenin doumlrtte biri gibi birden ziyade ayları ihtiva eden bir zaman ile tayin edildiği surette borccedil akdin muumlnakit olduğu guumln ayın kaccedilıncı guumlnuuml ise son ayın buna tekabuumll eden guumlnuuml muaccel olur Son ayda tekabuumll eden guumln mevcut değil ise borccedil son ayın son guumlnuuml ifa olunur

Yarım ay tabiri on beş guumlnluumlk bir muumlddete muadildir Muumlddet bir veya birden ziyade ay ile yarım ay ise on beş guumln son olarak hesap edilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Bu kaideler muumlddet akdin inikadından başka bir zamandan itibaren cereyan ettiği surettede tatbik olunur Muayyen bir zaman iccedilinde ifa edilmek lazım gelen bir borcu borccedillu muumlddetin hitamından evvel ifa ile muumlkelleftir

3 - CUMA VE TATİL GUumlNLERİ

Madde 77 - Bir cumaya veya kanunen tatil olarak kabul edilen diğer bir guumlne tesaduumlf eden vade kendiliğinden bu guumlnuuml takip edip tatil olmıyan ilk guumlne geccediler Hilafına mukavele muteberdir

IIIİŞLERE TAHSİS OLUNAN SAATLERDE İFA

Madde 78 - Borccedil vade guumlnuumlnde işlere tahsis olunan saatler zarfında ifa ve alacaklı tarafından kabul edilmek lazım gelir

IVECELİN UZATILMASI

Madde 79 - Borcun ifası iccedilin tayin olunan ecel uzatılmış ise yeni mehil aksi şart edilmedikccedile evvelki mehlin hitamını takip eden birinci guumlnden başlar

VVAKTİNDEN EVVEL İFA

Madde 80 - Akdin huumlkmuumlnden veya mahiyetinden veya hal icabından iki tarafın hilafını kast ettikleri anlaşılmadığı takdirde borccedillu borcunu vadesinden evvel ifa edebilir Şu kadarki borccedillunun vadeden evvel tediyede bulunmasından dolayı mukavele ile veya adeten mezun olmadıkccedila bir miktar tenzilat icrasına hakkı yoktur

IMUumlTEKABİL TAAHHUumlDATI İHTİVA EDEN AKİTTE

1 - İFANIN TARZI

Madde 81 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akdin ifasını talep eden kimse akdin şartlarına ve mahiyetine nazaran bir ecelden istifade hakkını haiz olmadıkccedila kendi borcunu ifa etmiş veya ifasını teklif eylemiş olmak lazımdır

2 - BORCUNU OumlDEMEKTEN ACİZ HALİNDE BİR TARAFIN FESİH HAKKI

Madde 82 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akitte akitlerden birinin borcunu edadan aciz olması ve bilhassa iflas veya aleyhindeki haczin neticesiz kalması sebebi ile diğer tarafın hakkı tehlikeye duumlşerse bu taraf lehindeki borcun ifası temin edilinceye kadar kendisine terettuumlp eden borcun ifasından imtina ve talebi uumlzerine bu teminat muumlnasip bir muumlddet iccedilinde verilmediği surette akti feshedebilir

D - TEDİYE

IMEMLEKET PARASİYLE

Madde 83 - Mevzuu para olan borccedil memleket parasiyle oumldenir

Akit tediye mahallinde kanuni rayici olmayan bir para uumlzerine varit olmuş ise akdin harfiyen icrası aynen oumldemek kelimeleri veya buna muadil sair tabirat ile şart edilmiş olmadıkccedila borccedil vadenin huluumlluuml guumlnuumlndeki rayici uumlzerinden memleket parasiyle oumldenebilir

(Ek fıkra 14111990 - 367829 md) Yabancı para borcunun vadesinde oumldenmemesi halinde alacaklı bu borcu vade veya fiili oumldeme guumlnuumlndeki rayice goumlre Tuumlrk parası ile oumldenmesini isteyebilir

IIMAHSUP

1 - KISMEN TEDİYE HALİNDE

Madde 84 - Borccedillu faiz veya masrafları tediyede gecikmiş değil ise kısmen icra eylediği tediyeyi resuumllmale mahsup edebilir

Alacaklı alacağın bir kısmı iccedilin kefalet rehin veya sair teminat almış ise borccedillu kısmen icra eylediği tediyeyi temin edilen veya teminatı daha iyi olan kısma mahsup etmek hakkını haiz değildir

2 - BİRDEN FAZLA BORCcedilLAR OLDUĞU SURETTE

A ALACAKLININ BEYANINA TEVFİKAN

Madde 85 - Birden fazla borccedilları bulunan borccedillu borccedilları oumldemek zamanında bu borccedillardan hangisini tediye etmek istediğini

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

alacaklıya beyan etmek hakkını haizdir

Borccedillu beyanatta bulunmadığı surette vukubulan tediye kendisi tarafından derhal itiraz edilmiş olmadıkccedila alacaklının makbuzda irae ettiği borca mahsup edilmiş olur

B KANUNA TEVFİKAN

Madde 86 - Kanunen muteber bir beyan vaki olmadığı yahut makbuzda bir guumlna mahsup goumlsterilmediği takdirde tediye muaccel olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedillar muaccel ise tediye borccedillu aleyhinde birinci olarak takip edilen borca mahsup edilir Takibat vaki olmamış ise tediye vadesi iptida huluumll etmiş olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedilların vadeleri aynı zamanda huluumll etmiş ise mahsup muumltenasiben vaki olur Hiccedil bir borcun vadesi huluumll etmemiş ise alacaklı iccedilin en az teminatı haiz olan borca mahsup edilir

IIIMAKBUZ VE SENETLERİN İADESİ

1 - BORCcedilLUNUN HAKKI

Madde 87 - Borcu oumldeyen borccedillu bir makbuz veya borcun tamamı tediye edilmiş ise senedin geri verilmesini veya iptalini istemek hakkını haizdir Borcun tamamı oumldenmemiş veya senet alacaklıya başka haklar da vermekte ise borccedillu ancak makbuz itasını ve tediyenin senede dercini isteyebilir

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 88 - Faizden veya icar bedeli gibi muayyen zamanlarda oumldenmesi lazım gelen sair borccedillardan ihtirazi bir kayıt dermeyan etmeksizin bir taksit iccedilin makbuz veren alacaklı ondan evvelki taksitleri de tahsil etmiş sayılır Alacaklı resuumllmal iccedilin makbuz vermiş ise faizlerinide tahsil etmiş sayılır Senet borccedilluya iade edildikte borccedil sakıt olmuş sayılır

3 - SENEDİN İADESİNİN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 89 - Alacaklı senedi zayi ettiğini iddia eder ise tediyede bulunan borccedillu kendisine senedin iptalini ve borcun sukutunu muumlbeyyin resmen tanzim veya usulen tasdik edilmiş bir ilmuumlhaber vermeğe alacaklıyı mecbur edebilir Kıymetli evrakın iptaline muumlteallik huumlkuumlmler mahfuzdur

E - ALACAKLININ TEMERRUumlDUuml

IŞARTLARI

Madde 90 - Yapılacak veya verilecek şey usuluuml dairesinde kendisine arz olunan alacaklı muhik bir sebep olmaksızın onu reddeder veya borccedillunun borcunu ifa edebilmesi iccedilin tekadduumlmen kendi tarafından yapılması lazım gelen muameleleri icradan imtina eder ise muumltemerrit addolunur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - BORCUN MEVZUU BİR AYIN OLDUĞU SURETTE

A TEVDİ HAKKI

Madde 91 - Alacaklı muumltemerrit olduğu takdirde borccedillu hasar ve masrafları alacaklıya ait olmak uumlzere vereceği şeyi tevdi ederek borcundan beraet edebilir Tevdi edilecek yeri tediye yerindeki hakim tayin eder Fakat ticari eşya hakimin kararı olmaksızın dahi bir ardiyeye tevdi edilebilir

B SATMAK HAKKI

Madde 92 - Akdin mevzuu olan şeyin mahiyeti veya işin nevi tevdia mani olur veya verilecek şey bozulmağa maruz veya muhafazası masrafı mucip veya tevdii buumlyuumlk masrafları muumlstelzim olur ise borccedillu evvelen ihtarda bulunduktan sonra hakimin izniyle onu alenen sattırarak bedelini tevdi edebilir Verilecek şey borsada mukayyet veya cari fiatı mevcut veya masraflarına nispetle kıymeti az ise satışın aleni olması lazım olmadığı gibi ihtara luumlzum goumlrmeksizinde hakim satışa muumlsaade edebilir

C TEVDİ EDİLEN ŞEYİN İSDİRDADI

Madde 93 - Alacaklı tevdi edilen şeyi kabul eylediğini beyan etmiş veya tevdi bir rehnin fekkini tevlit eylemiş bulunmadıkccedila borccedillu tevdi edilen şeyi istirdat edebilir Tevdii edilen şeyin istirdadı ile beraber alacak buumltuumln teferruumlatiyle yeniden tevelluumlt eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

2 - BORCUN MEVZUU BİR ŞEY OLMADIĞI SURETTE

Madde 94 - Borcun mevzuu bir aynın teslimini tazammun etmediği surette eğer alacaklı muumltemerrit ise borccedillunun temerruumlrduumlne muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan borccedillu akdi feshedebilir

F - BORCUN İFASINA MANİ OLAN DİĞER SEBEPLER

Madde 95 - Verilecek şey ve yapılacak iş ne alacaklıya nede alacaklıya muumlteallik şahsi diğer bir sebeple muumlmessiline arz edilemez veya borccedillunun kusuru olmaksızın alacaklının şahsında teredduumlt olunursa borccedillu alacaklının temerruumlduuml halinde olduğu gibi tevdi etmek veya akdi fesheylemek hakkını haizdir

İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ

A - BORCUN İFA EDİLMEMESİ

IBORCcedilLUNUN MESULİYETİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 96 - Alacaklı hakkını kısmen veya tamamen istifa edemediği takdirde borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bundan muumltevellit zararı tazmine mecburdur

2 - BİR ŞEYİN YAPILMASI VEYA YAPILMAMASI BORCcedilLARI

Madde 97 - Bir şeyin yapılmasına muumlteallik borccedil borccedillu tarafından ifa edilmediği takdirde alacaklı masrafı borccedilluya ait olmak uumlzere borcun kendisi tarafından ifasına izin verilmesini talep edebilir Her tuumlrluuml zarar ve ziyan davası hakkı mahfuzdur

Bir şeyin yapılmamasına taalluk eyleyen borca muhalif surette hareket eden kimse muumlcerret muhalefet ile zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

Bundan başka alacaklı taahhuumlde muhalif olarak yapılan şeyin refini isteyebilir Alacaklı masrafları borccedilluya ait olmak uumlzere kendisi tarafından refa izin verilmesini de isteyebilir

IIMESULİYETİN VUumlSATİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 98 - Borccedillu umumiyet itibariyle her kusurdan mesuldur Bu mesuliyetin vuumlsati işin hususi mahiyetine goumlre ccedilok veya az olabilir Hususiyle iş borccedillu iccedilin bir faideyi mucip olmadığı surette mesuliyet daha az şiddetle takdir olunur

Haksız fiillerden muumltevellit mesuliyete muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen akde muhalif hareketlerede tatbik olunur

2 - MESULİYETTEN BERAAET ŞARTI

Madde 99 - Hile veya ağır kusur halinde duumlccedilar olacağı mesuliyetten borccedillunun iptidaen beraetini tazammun edecek her şart batıldır

Hafif kusur halinde borccedillu iptidaen mesuliyetten beraeti tazammun eden şartın dermeyanı sırasında alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa haiz olduğu takdir salahiyetine istinat ile hakim bu şartı batıl addedebilir

3 - MUAVİN ŞAHISLARIN MESULİYETİ

Madde 100 - Bir borcun ifasını veya bir borccedildan muumltevellit bir hakkın kullanılmasını kendisi ile beraber yaşayan şahıslara veya maiyetinde ccedilalışanlara velev kanuna muvafık surette tevdi eden kimse bunların işlerini icra esnasında ika ettikleri zarardan dolayı diğer tarafa karşı mesulduumlr

Bunların fiilinden muumltevellit mesuliyeti evvelce iki taraf arasında yapılan bir mukavele tamamen veya kısmen bertaraf edebilir

Alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa borccedillu mukavele ile ancak hafif bir kusurdan muumltevellit mesuliyetten kendisini beri kılabilir

B - BORCcedilLUNUN TEMERRUumlDUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IŞARTLAR

Madde 101 - Muaccel bir borcun borccedillusu alacaklının ihtariyle muumltemerrit olur

Borcun ifa edileceği guumln muumlttefikan tayin edilmiş veya muhafaza edilen bir hakka istinaden iki taraftan birisi bunu usulen bir ihbarda bulunmak suretiyle tesbit etmiş ise muumlcerret buguumlnuumln hitamı ile borccedillu muumltemerrit olur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - KAZA HALİNDE MESULİYET

Madde 102 - Muumltemerrit olan borccedillu borcun teahhuumlrle ifasından dolayı zarar ve ziyan tediyesine mecbur olduğu gibi kazara vukua gelecek zarardan da mesulduumlr

Borccedillu kendisi tarafından bir guumlna kusur olmaksızın teahhuumlrde bulunmuş olduğunu veya borccedil vakit ve zamaniyle ifa edilmiş olsa bile kazanın alacaklının zararına olarak tediye olunacak şeye isabet edeceğini ispat ederek bu mesuliyetten kurtulabilir

2 - GECcedilMİŞ GUumlNLER FAİZİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 103 - Bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu mukavele ile daha az bir faiz tayin edilmiş olsa bile geccedilmiş guumlnler iccedilin senevi yuumlzde beş hesabiyle faiz tediyesine mecburdur

Akitte doğrudan doğruya veya taksite raptedilmiş komuumlsyon şeklinde yuumlzde beşten ziyade bir faiz şart edilmiş ise bu faizde temerruumlt eden borccedilludan istenebilir

(Uumlccediluumlncuuml fıkra muumllga 29061956 - 676341 md)

B FAİZİN MUumlTEDAHİL TAKSİTLERİN HİBE ETTİĞİ MEBALİĞİN TEDİYESİNDE MUumlTEMERRİT OLAN BORCcedilLU

Madde 104 - Faiz veya muumltedahil iratların yahut hibe ettiği bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu bunlar iccedilin geccedilmiş guumlnler faizini ancak icraya veya mahkemeye muumlracaat guumlnuumlnden itibaren tediyeye mecburdur

Bunun aksine olan her şart cezai şart hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan takdir olunur

Geccedilmiş guumlnler faizinin tediyesinde temerruumlt sebebi ile faiz yuumlruumltuumllemez

3 - MUNZAM ZARAR

Madde 105 - Alacaklının duumlccedilar olduğu zarar geccedilmiş guumlnler faizinden fazla olduğu surette borccedillu kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bu zararı dahi tazmin ile muumlkelleftir

Bu munzam zarar derhal takdir olunabilirse hakim esasa dair karar verir iken bu zararın miktarını dahi tayin edebilir

4 - BİR MEHİL TAYİNİ SURETİYLE

A FESİH HAKKI

Madde 106 - Karşılıklı taahhuumltleri havi olan bir akitte iki taraftan biri muumltemerrit olduğu takdirde diğeri borcun ifa edilmesi iccedilin muumlnasip bir mehil tayin veya muumlnasip bir mehilin tayinini hakimden isteyebilir

Bu mehil zarfında borccedil ifa edilmemiş bulunduğu surette alacaklı her zaman onun ifasını talep ve teahhuumlr sebebi ile zarar ve ziyan davası ikame eylemek hakkını haizdir birde aktin icrasından ve teahhuumlruuml sebebiyle zarar ve ziyan talebinden vaz geccediltiğini derhal beyan ederek borcun ifa edilmemesinden muumltevellit zarar ve ziyanı talep veya akdi fesh edebilir

B DERHAL FESİH

Madde 107 - Aşağıdaki hallerde bir mehil tayinine luumlzum yoktur

1 - Borccedillunun hal ve vaziyetinden bu tedbirin tesirsiz olacağı anlaşılırsa

2 - Borccedillunun temerruumlduuml neticesi olarak borcun ifası alacaklı iccedilin faidesiz kalmış ise

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Akdin huumlkuumlmlerine goumlre borccedil tayin ve tesbit edilen bir zamanda veya muayyen bir mehil iccedilinde ifa edilmek lazım geliyorsa

C RUumlCUUN HUumlKUumlMLERİ

Madde 108 - Akitten ruumlcu eden alacaklı vaidolunan şeyi vermekten imtina ve tediye eylediği şeyi istirdat edebilir

Bundan başka borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat edemezse alacaklı akdin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnden muumltevellit zararın tazminini de talep edebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ

A - ALACAKLIYA HALEF OLMAK

Madde 109 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahıs aşağıdaki hallerde tediye eylediği miktar nispetinde alacaklının haklarına kanunen halef olur

1 - Başkasının borcu iccedilin rehnedilen bir şeyi rehinden kurtardığı ve bu şey uumlzerinde muumllkiyet hakkı veya sair diğer bir ayni hakkı haiz bulunduğu takdirde

2 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahsın ona halef olacağı borccedillu tarafından alacaklıya haber verildiği takdirde

B - BAŞKASININ FİİLİNİ TAAHHUumlT

Madde 110 - Bir uumlccediluumlncuuml şahsın fiilini başkasına taahhuumlt eden kimse bu uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından taahhuumlduumln ifa edilmemesi halinde zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

(Ek fıkra 08071981 - 24861 md) Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan taahhuumltlerde muumlddetin bitimine kadar taahhuumlt edene yazılı olarak başvurulmaması halinde taahhuumlduumln huumlkuumlmsuumlz olacağına dair soumlzleşme muteberdir

C - BAŞKASI LEHİNE ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 111 - Kendi namına akit yapan bir kimse uumlccediluumlncuuml şahıs lehine bir borccedil şart etmiş ise o borcun ifasını talebetmek hakkını haizdir

Uumlccediluumlncuuml şahıs veya o borccedilda uumlccediluumlncuuml şahsa da halef olanlar dahi iki tarafın niyetine veya oumlrf ve adete tevafuk ettiği takdirde borcun ifasını şahsan ta lebedebilirler

Bu takdirde uumlccediluumlncuuml şahıs veya onu istihlaf edenler bu hakkı kullanmak istediklerini borccedilluya beyan ettiklerinden itibaren alacaklının borccedilluyu ibraya hakkı kalmaz

IISİGORTA İLE TEMİN EDİLMİŞ HUKUKİ MESULİYETLER

Madde 112 - Başkasını istihdam eden bir kimse ccedilalıştırdığı ameleye karşı hukuki mesuliyetlerini temin iccedilin sigorta yapıpta amele sigorta uumlcretinin en aşağı yarısını tediyeye iştirak etmiş ise sigortadan muumltevellit haklar muumlnhasıran ameleye ait olur

UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU

A - BORCcedilLARIN FERİLERİNİN SUKUTU

Madde 113 - Asıl borccedil tediye ile veya sair bir suretle sakıt olduğu takdirde kefalet ve rehin ve sair feri haklar dahi sakıt olur

Evvelce işleyen faizleri talep hakkının mahfuz bulunduğu beyan edilmiş veya hal icabından neşet eylemiş olmadıkccedila bu faizler talep olunamaz

Gayrimenkul rehine ve kıymetli evraka ve konkordatoya muumlteallik hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

B - TECDİT

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 114 - Borcun tecdidi akitten vazıh surette anlaşılmak lazımdır

Hususiyle mevcut bir borccedil iccedilin kambiyo taahhuumlduumlnde bulunmak veya yeni bir alacak senedi veya yeni bir kefaletname imza

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek tecdidi tazammun etmez

Bununla beraber bu huumlkmuumln aksine dair akdolunan mukaveleler muteberdir

IICARİ HESAP

Madde 115 - Muhtelif kalemlerin bir hesabı cariye muumlcerret kaydedilmesiyle borccedil tecdit edilmiş olmaz

Şu kadarki hesap kesilipte diğer tarafccedilada kabul edilmiş olduğu takdirde borccedil tecdit edilmiş olur

Eğer kalemlerden biri mukabilinde teminat varsa hesap kesilip tasdik edilmiş olsa bile hilafı şart edilmedikccedile bu teminata halel gelmez

C - ALACAKLI VE BORCcedilLU SIFATLARININ BİRLEŞMESİ

Madde 116 - Alacaklılık ve borccedilluluk sıfatlarının bir şahısta iccediltimaiyle borccedil sakıt olur

Bu iccediltimaın zevaliyle borccedil avdet eder

Gayrimenkul rehni ile kıymetli evrak hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

D - İFANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 117 - Borccedilluya isnat olunamıyan haller muumlnasebetiyle borcun ifası muumlmkuumln olmazsa borccedil sakıt olur

Karşılıklı taahhuumltleri havi akitlerde bu suretle beri olan borccedillu haksız iktisaplara muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan almış olduğu şeyleri iadeye mecbur ve kendisine henuumlz tediye edilmemiş bulunan şeyi istemek hakkından mahrum olur Kanun veya akit ile borcun ifasından evvel bile vukua gelen zararın alacaklıya tahmil edilmiş olduğu haller bundan muumlstesnadır

E - TAKAS

IŞARTLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 118 - İki şahıs karşılıklı bir miktar meblağı veya yekdiğerine muumlmasil başka malları birbirine borccedillu oldukları takdirde her iki borccedil muaccel ise iki taraftan her biri borcunu alacağı ile takas edebilir

Alacaklardan biri muumlnazaalı olsa bile takas dermeyan olunabilir

Muumlruru zamana uğramış bir alacak takas dermeyan edebileceği zamanda muumlruru zaman ile sakıt olmuş değil ise onun da takası dermeyan olunabilir

2 - KEFALET HALİNDE

Madde 119 - Asıl borccedillunun takası dermeyan etmeğe hakkı oldukccedila kefili alacaklıya tediyede bulunmaktan imtina edebilir

3 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS LEHİNE TAAHHUumlT HALİNDE

Madde 120 - Bir uumlccediluumlncuuml şahıs lehine taahuumltte bulunan kimse borcunu diğer akidin kendisine borccedillu olduğu şey ile takas edemez

4 - BORCcedilLUNUN İFLASI HALİNDE

Madde 121 - Borccedillunun iflası halinde alacaklılar muaccel olmasa bile alacaklarının muumlflisin kendilerinde olan alacağı ile takas edebilirler

IIHUumlKUumlMLERİ

Madde 122 - Takas ancak borccedillunun takası dermeyan etmek kastini alacaklıya bildirmesiyle vaki olur

Bu takdirde iki borccedil takas edilebilecekleri andan itibaren en az olan borcun miktarı nispetinde sakıt olmuş addolunur

Hesabı cari meselesinde ticarete muumlteallik hususi taamuumlller bakidir

IIITAKASI KABİL OLMIYAN ALACAKLAR

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 123 - Aşağıdaki alacaklar alacaklıların arzusu hilafında takas ile ıskat edilemez

1 - Tevdi edilmiş veya haksız olarak alınmış veya hile ile alıkonulmuş bulunan bir şeyin iadesine veya bedeline taalluumlk eden mutalebeler

2 - Nafaka ve iş uumlcreti gibi borccedillunun ve ailesinin iaşesi iccedilin mutlak surette zaruri olup hususi mahiyeti itibariyle fiilen alacaklının eline verilmesi icap eden alacaklar

3 - Devlet ve vilayet ve koumlyler lehine olarak hukuku ammeden neşet eden alacaklar

IVTAKASTAN FERAGAT

Madde 124 - Borccedillu iptidaen takastan feragat edebilir

F - MUumlRURU ZAMAN

IMUumlDDETLER

1 - ON SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 125 - Bu kanunda başka suretle huumlkuumlm mevcut olmadığı takdirde her dava on senelik muumlruru zamana tabidir

2 - BEŞ SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 126 - Aşağıdaki alacak veya davalar hakkında beş senelik muumlruru zaman cari olur

1 - Aleluumlmum kiralar ile resuumllmal faizleri ve muayyen zamanlarda tediyesi meşrut aidat hakkındaki davalar

2 - Erzak bedeli ve nafaka ve otel ve lokanta masraflarına muumlteallik davalar

3 - (Değişik bent 29061956 - 676341 md) Sanatkarların veya esnafın emeklerinin karşılığı perakendecilerin sattıkları malların parası noterlerin mesleki hizmetleri karşılığı başkalarının maiyetinde ccedilalışan veya muumlstahdemi olan kimselerin hizmetccedililerin yevmiyecilerin ve işccedililerin uumlcretleri hakkındaki davalar

4 - (Ek bent 29061956 - 676341 md) Ticari olsun olmasın bir şirket akdine dayanan ve ortaklar arasında veya şirketle ortaklar arasında accedilılmış bulunan buumltuumln davalar ile bir şirketin muumlduumlrleri temsilcileri murakıplariyle şirket veya ortaklar arasındaki davalar vekalet akdinden komuumlsyon aktinden acentalık mukavelesinden ticari tellallık uumlcreti davası hariccedil tellallık akdinden doğan buumltuumln davalar muumltaahhidin kasıt veya ağır kusuru ile akdi hiccedil veya gereği gibi yerine getirmemiş ve bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı bir iş meydana getirmiş olması sebebiyle accedilılacak davalar hariccedil olmak uumlzere istisna akdinden doğan buumltuumln davalar

3 - MUumlRURU ZAMAN MUumlDDETLERİN KATİYETİ

Madde 127 - Bu uumlccediluumlncuuml bapta tayin olunan muumlruru zaman muumlddetleri mukavele ile tadil olunamaz

4 - MUumlRURU ZAMANIN BAŞLANGICI

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 128 - Muumlruru zaman alacağın muaccel olduğu zamandan başlar alacağın muacceliyeti bir ihbar vukuuna tabi ise muumlruru zaman bu haberin verilebileceği guumlnden itibaren cereyan eder

B MUAYYEN ZAMANLARDA VERİLEN İVAZLARDA

Madde 129 - Kaydi hayat şartiyle irat ve muayyen zamanlarda tediye olunan sair şeylerin tesviyesini talep hususunda muumlruru zaman ilk tediye edilmemiş olarak kalan taksitin muacceliyet kesp ettiği guumlnden başlar

Alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca muumltedahil taksitler hakkında da muumlruru zaman vaki olmuş olur

5 - MUumlDDETLERİN HESABI

Madde 130 - Muumlddetlerin hesabında muumlruru zamanın başladığı guumln nazarı itibare alınmaz ve muumlruru zaman ancak muumlddetin son guumlnuuml kullanılmaksızın geccediltiği surette vaki olmuş olur

Bununla beraber borccedilların ifası meselesinde muumlddetlerin hesabına muumlteallik kaideler burada da tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIFERrsquoİLER HAKKINDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 131 - Asıl alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca faiz ve sair feri alacaklar hakkında da muumlruru zaman vaki olmuşolur

IIIMUumlRURU ZAMANIN CEREYANINA MANİ OLAN VE MUumlRURU ZAMANI TATİL EDEN SEBEPLER

Madde 132 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman cereyan etmez ve cereyana başlamış ise inkıtaa uğrar

1 - Velayet devam ettiği muumlddetccedile ccedilocukların baba ve analarına karşı olan alacakları hakkında

2 - Vesayet devam ettiği muumlddetccedile vesayet altında bulunanların vasi veya Sulh Hakimi ve Mahkemei Asliye Hakimleri zimmetinde olan alacakları hakkında

3 - Nikah devam ettiği muumlddetccedile karı kocadan birinin diğeri zimmetinde olan alacakları hakkında

4 - Hizmet mukavelesinin devam ettiği muumlddetccedile hizmetccedililerin istihdam edenlere karşı olan alacakları hakkında

5 - Borccedillu alacak uumlzerinde intifa hakkını haiz olduğu muumlddetccedile

6 - Alacağı bir Tuumlrk mahkemesi huzurunda iddia etmek imkanı olmadığı muumlddetccedile

Muumlruru zaman tatil eden sebeplerin zail olduğu guumlnuumln hitamından itibaren başlar veya tevakkuftan evvel başlamış olan cereyanına devam eder

IVMUumlRURU ZAMANIN KATrsquoI

1 - KATI SEBEPLERİ

Madde 133 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman katedilmiş olur

1 - Borccedillu borcu ikrar ettiği hususiyle faiz veya mahsuben bir miktar para veya rehin yahut kefil verdiği takdirde

2 - Alacaklı dava veya defi zımnında mahkemeye veya hakeme muumlracaatla veya icrai takibat yahut iflas masasına muumldahale ile hakkını talep eylediği halde

2 - BORCcedilLULARA KARŞI KATrsquoIN NETİCELERİ

Madde 134 - Muumlruru zaman muumlteselsilen borccedillu olanlardan veya taksimi kabil olmıyan bir borcun muumlşterek borccedillularından birine karşı katedilmiş olunca diğerlerine karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman asıl borccedilluya karşı katedilmiş olunca kefile karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman kefile karşı katedilmiş olunca asıl borccedilluya karşı katedilmiş olmaz

3 - YENİ MUumlDDETİN MEBDEİ

A İKRAR VE HUumlKUumlM HALİNDE

Madde 135 - Muumlruru zaman katedilmiş olunca katıdan itibaren yeni bir muumlddet cereyan etmeğe başlar

Borccedil bir senette ikrar edilmiş veya bir huumlkuumlm ile sabit olmuş ise yeni muumlddet daima on senedir

B ALACAKLININ FİİLİ HALİNDE

Madde 136 - Bir dava veya defi ile katedilmiş olan muumlruru zaman dava devam ettiği muumlddetccedile iki tarafın muhakemeye muumlteallik her muamelesinden ve hakimin her emir ve huumlkmuumlnden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı icrai takibattan neşet etmiş ise muumlruru zaman takibe muumlteallik her muameleden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı bir iflasa muumldahaleden neşet etmiş ise muumlruru zaman iflasa muumlteallik huumlkuumlmlere goumlre alacağı yeniden talep etmek muumlmkuumln olduğu zamandan itibaren yeniden cereyana başlar

VDAVANIN REDDİ HALİNDE MUNZAM MUumlDDET

Madde 137 - Dava veya defi vazıyed eden hakimin salahiyeti olmaması veya tamiri kabil ve şekle muumlteallik bir noksan veya

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

vaktinden evvel ikame edilmiş olması sebebi ile reddolunmuş olupta arada muumlruru zaman muumlddeti hitam bulmuş ise alacaklı hakkını talep etmek iccedilin altmış guumlnluumlk munzam bir muumlddeten istifade eder

VIMENKUL REHNİ İLE TEMİN EDİLMİŞ ALACAK HALİNDE

Madde 138 - Alacağın bir menkul rehni ile temin edilmiş bulunması bu alacak hakkında muumlruru zaman cereyanına mani olmaz Fakat alacaklı rehinden hakkını istifa etmek salahiyetini muhafaza eder

VIIMUumlRURU ZAMANDAN FERAGAT

Madde 139 - İptidaen muumlruru zamandan feragat batıldır

Muumlteselsil borccedillulardan biri tarafından vukubulan feragat diğerlerine karşı dermeyan olunamaz

Feragat taksimi kabil olmayan bir borcun muumlşterek borccedillularından biri tarafından sadır olduğu takdirdede huumlkuumlm boumlyledir Asıl borccedillu tarafından vukubulan feragat kezalik kefile karşı dermeyan olunamaz

VIIIMUumlRURU ZAMANIN DERMEYANI LUumlZUMU

Madde 140 - Muumlruru zaman dermeyan edilmediği surette hakim muumlruru zamanı kendiliğinden nazara alamaz

DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ

BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR

A - BORCcedilLULAR ARASINDA TESELSUumlL

IŞARTLARI

Madde 141 - Alacaklıya karşı her biri borcun mecmuundan mesul olmağı iltizam ettiklerini beyan eden muumlteaddit borccedillular arasında teselsuumll vardır

Boumlyle bir beyanın fikdanı halinde teselsuumll ancak kanunun tayın ettiği hallerde olur

IIALACAKLI VE BORCcedilLU ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - HUumlKUumlMLERİ

A MUumlŞTEREK BORCcedilLULARIN MESULİYETİ

Madde 142 - Alacaklı muumlteselsil borccedilluların cuumlmlesinden veya birinden borcun tamamen veya kısmen edasını istemekte muhayyerdir

Borcun tamamen edasına kadar buumltuumln borccedilluların mesuliyeti devam eder

B MUumlŞTEREK BORCcedilLULARA AİT DEFİLER

Madde 143 - Muumlteselsil borccedillulardan biri alacaklıya karşı onunla kendi arasındaki şahsi muumlnasebetlerden veya muumlteselsil borcun sebep veya mevzuundan tevelluumlt etmiş olanlardan maada bir şey dermeyan edemez ve buumltuumln borccedillular arasında muumlşterek olan defileri dermeyan etmediği halde onlara karşı mesul olur

C MUumlŞTEREK BORCcedilLULARDAN BİRİNİN ŞAHSİ FİİLİ

Madde 144 - Hilafına mukavele olmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan biri kendi fiili ile diğer borccedilluların vaziyetlerini ağırlaştıramaz

2 - MUumlTESELSİL BORCUN SUKUTU

Madde 145 - Tediyesi ile veya yaptığı takas ile borcun tamamını veya bir kısmını iskat etmiş olan muumlteselsil borccedillulardan biri sakıt olan borccedil nispetinde diğer borccedilluları halas etmiş olur

Eğer muumlteselsil borccedillulardan biri borccedil tediye olunmamış iken ondan tahalluumls etmiş ise diğer borccedillular ancak halin veya borcun mahiyetinin irae ettiği nispette bu beraetten istifade edebilirler

IIIMUumlŞTEREK BORCcedilLULAR ARASINDAKİ MUumlNASEBETLER

1 - TAKSİM

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 146 - Borcun mahiyetinden hilafı istidlal olunmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan her biri alacaklıya yapılan tediyeden birbirine muumlsavi birer hisseyi uumlzerlerine almağa mecburdur Ve hissesinden fazla tediyede bulunan fazla ile diğerlerine ruumlcu hakkını haizdir

Birinden tahsili muumlmkuumln olmayan miktar diğerleri arasında muumltesaviyen taksim olunur

2 - HALEFİYET

Madde 147 - Ruumlcu hakkından istifade eden muumlteselsil borccedillulardan her biri tediye ettiği miktar nispetinde alacaklının haklarına halef olur

Alacaklı diğerlerinin zararına olarak muumlteselsil borccedillulardan birinin vaziyetini iyileştirdiği takdirde bu fiilinin neticelerini şahsan tahammuumll eder

B - ALACAKLILARIN ARASINDA TESELSUumlL

Madde 148 - Borcun tamamını tediyesini istemek hakkını her birine bahş ettiğini borccedillu beyan ettiği hallerde muumlteaddit alacaklılar arasında teselsuumll mevcut olacağı gibi kanunun tayin ettiği maddelerde dahi bu nevi teselsuumll bulunur

Muumlteselsil alacaklılardan birine vakı tediye ile borccedillu buumltuumln alacaklılara karşı beri olur

Alacaklılardan birinin icraya veya mahkemeye muumlracaatından haberdar edilmedikccedile borccedillu onlardan dilediğine tediyede muhayyerdir

İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR

A - TALİKİ ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 149 - Bir akdin mevzuunu teşkil eden borcun mevcudiyeti meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilmiş ise o akit şarta bağlı akit olur

İki taraf hilafını kast etmedikleri halde şarta bağlı akit ancak şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade eder

IIŞARTIN BAĞLI OLDUĞU SIRADAKİ VAZİYET

Madde 150 - Şart tahakkuk edinceye kadar borccedillu borcun layıkı veccedilhile edasına mani olacak her nevi tasarruftan iccediltinap etmekle muumlkelleftir

Şarta bağlı hakkı tehlikeye duumlccedilar edilen alacaklı alacağı mutlak olan alacaklıların haklarını muhafaza iccedilin yapmağa salahiyettar oldukları tedbirleri ittihaz edebilir

Şartın tahakkukundan evvel yapılan temliki her tasarruf şartın huumlkuumlmlerini ihlal ettiği nispette batıl olur

IIIFASILA ESNASINDA TAHAKKUK EDEN MENFAATLER

Madde 151 - Şartın tahakkukundan evvel taahhuumlt olunan şey kendisine teslim olunan alacaklı şartın tahakkuku halinde fasıla esnasında o şeyden elde ettiği menfaatlerede malik olur

Şart tahakkuk etmezse alacaklı elde ettiği menfaatleri red ile muumlkelleftir

B - İNFİSAHİ ŞARTLAR

Madde 152 - İnfisahı meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilen akit şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade etmez

Kaideten infisah makabline şamil olmaz

C - MUumlŞTEREK HUumlKUumlMLER

IŞARTIN TAHAKKUKU

Madde 153 - Eğer şart iki taraftan birinin bizzat yapması lazım olmayan bir şeyin icrasından ibaret ise o tarafın vefatı halinde mirasccedilısı onun yerine kaim olabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIHİLELİ MUumlMANAAT

Madde 154 - Şartın tahakkukuna iki taraftan biri huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bir hareketle mani olursa o şart tahakkuk etmiş addolunur

IIIMEMNU ŞARTLAR

Madde 155 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir bir fiil veya ihmal şart olarak tayin edilmiş olduğu takdirde bu şarta bağlı olan borccedil huumlkuumlmsuumlz olur

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞART

A - PEY AKCcedilESİ VE ZAMANI RUumlCU

Madde 156 - Bir kimse pey akccedilesi verdiği takdirde bunu zamanı ruumlcu olarak değil belki akdin inikadına delil olmak uumlzere vermiş addolunur

Hilafına mahalli adet veya mukavele olmadıkccedila pey akccedilesini alan matlubuna mahsup etmiyerek onu muhafaza eder

Zamanı ruumlcu şart edildiği halde akitlerden her biri akitten ruumlcu salahiyetini haiz addolunur Pey akccedilesi vermiş olan ruumlcu ederse verdiğini terk eder ve pey akccedilesini almış olan ruumlcu ederse aldığının iki mislini iade eder

B - UumlCRET TEVKİFİ

Madde 157 - Hizmet akdinde mukavele mucibince uumlcretin bir kısmı tevkif edildiği halde hilafına şart veya adet bulunmadıkccedila tevkif olunan uumlcret cezai şart olarak değil belki istihdam eden kimsenin zararına karşılık olmak uumlzere tutulmuş addolunur

Bu tevkif ancak amele uumlcretinin tazminat ile mahsubu caiz olduğu nispette muteber olur

C - CEZAİ ŞART

IALACAKLININ HAKLARI

1 - İCRA İLE EDA ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 158 - Akdin icra edilmemesi veya natamam olarak icrası halinde tediye edilmek uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı ancak ya akdin icrasını veya cezanın tediyesini isteyebilir

Akdin muayyen zamanda veya meşrut mahalde icra edilmemesi halinde tediye olunmak uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise alacaklı hem akdin icrasını hem meşrut cezanın tediyesini talep edebilir Meğer ki alacaklı bu hakkından sarahaten feragat etmiş veya kayıt dermeyan etmeksizin edayı kabul eylemiş olsun

Borccedillunun cezai şartı tediye ile akitten ruumlcu etmek hakkını ispat edebilmek salahiyeti mahfuzdur

2 - CEZA İLE ZARAR ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 159 - Alacaklı zarara duumlccedilar olmasa bile ceza lazım olur

Şart olunan ceza miktarından fazla zarara duumlccedilar olan alacaklı borccedillunun bir kusuru olduğunu ispat etmedikccedile fazlasını isteyemez

3 - FESİH HALİNDE ALACAKLININ KISMEN VUKUBULAN TEDİYEYE MUumlTEALLİK HAKLARI

Madde 160 - Cezai şarta muumlteallik huumlkuumlmler kısmen vakı olan tediyenin fesih halinde alacaklıya kalması şartını mutazammın olan mukaveleyede tatbik olunur

Taksitle satışa dair olan huumlkuumlmler bakidir

IICEZANIN BUTLANI VE TENKİSİ

Madde 161 - Akitler cezanın miktarını tayinde serbesttirler

Ceza kanuna veya ahlaka (adaba) muğayir bir borcu teyit iccedilin şart edilmiş veya hilafına mukavele olmadığı halde borcun ifası borccedillunun mesuliyetini icap etmeyen bir hal sebebiyle gayri muumlmkuumln olmuş ise şart olunan cezanın tediyesi talep edilemez

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hakim fahiş goumlrduumlğuuml cezaları tenkis ile muumlkelleftir

BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ

A - ALACAĞIN TEMLİKİ

IŞARTLARI

1 - RIZAİ TEMLİK

A CEVAZİ

Madde 162 - Kanun veya akit ile veya işin mahiyeti icabı olarak menedilmiş olmadıkccedila borccedillunun rızasını aramaksızın alacaklı alacağını uumlccediluumlncuuml bir şahsa temlik edebilir

Borccedillu alacağın temlik edilmemesi şart edilmiş olduğunu bu şartı ihtiva etmeyen bir ikrarı bilkitabeye istinat ile alacağını temelluumlk eden uumlccediluumlncuuml bir şahsa karşı iddia edemez

B AKDİN ŞEKLİ

Madde 163 - Tahriri şekilde yapılmış olmadıkccedila alacağın temliki muteber olmaz

Bir alacağın temlikini vadetmek hususi şekle tabi değildir

2 - KANUNİ VEYA KAZAİ TEMLİK

Madde 164 - Alacağın temliki kanun veya mahkeme kararı mucibince vukubulduğu halde bir guumlna merasime tabi olmaksızın ve evvelki alacaklı tarafından rıza izhar edilmesine bile ihtiyaccedil bulunmaksızın uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı dermeyan edilebilir

IITEMLİKİN HUumlKUumlMLERİ

1 - BORCcedilLUNUN VAZİYETİ

A HUumlSNUumlNİYETLE YAPILAN TEDİYE

Madde 165 - Temlik veya temelluumlk eden tarafından alacağın temlik olunduğu kendisine bildirilmezden mukaddem evvelki alacaklıya ve muumltevali temlikler vaki olmuş ise alacağı temelluumlk edenlerden tercihi lazım gelen biri var iken diğerine huumlsnuuml niyetle tediyede bulunan borccedillu beri olur

B TEDİYEDEN İMTİNA VE TEVDİ

Madde 166 - Aidiyeti muumlnazaalı bulunan bir alacağın borccedillusu tediyeden imtina edebilir ve alacağı mahkemeye tevdi ile borccediltan beri olur

Borccedillu alacağın muumlnazaalı olduğunu bildiği halde tediyede bulunursa tehlike ve hasarı kendisine ait olur

İki alacaklı arasındaki dava henuumlz goumlruumllmekte ve borccedil muaccel ise her biri borccedilluyu borcu olan meblağı tevdie icbar edebilir

C BORCcedilLUYA AİT DEFİLER

Madde 167 - Borccedillu temlike vakıf olduğu zaman temlik edene karşı haiz olduğu defileri temelluumlk edene karşı dahi dermeyan edebilir

Borccedillunun matlubu temlik eden zimmetinde temlike vakıf olduğu zaman muumleccel bir alacağı var idise bu alacağın temlik edilen matluptan sonra muacceliyet iktisap etmiş olmaması şartiyle borccedil ile takas edilmesini talep edebilir

2 - FERrsquoİ HAKLARIN VE SENETLERİN VE ESBABI SUumlBUTİYENİN DEVRİ

Madde 168 - Alacağın temlikinde temlik eden kimsenin şahsına has olanlardan maada ruumlccedilhan hakları ve diğer muumlteferri haklar dahil olur

Temlik eden kimse temelluumlk edene alacak senedini teslim ve mevcut esbabı suumlbutiyeyi ve haklarının izhar iccedilin luumlzumlu olan maluumlmatı ita ile muumlkelleftir

Gecikmiş faizler asıl alacak ile birlikte temlik edilmiş addolunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - ZAMAN

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 169 - Alacağın temliki ıvaz mukabilinde icra edilmiş ise temlik eden kimse alacağın temlik zamanında mevcudiyetini zamındır

Ayrıca taahhuumlt etmedikccedile borccedillunun aczinden mesul değildir

Temlik meccanen vaki olmuş ise temelluumlk eden kimse alacağın mevcudiyetini dahi zamin olmaz

B TEDİYE MAKAMINA YAPILAN TEMLİK

Madde 170 - Tediye makamına kaim olmak uumlzere bir alacak temlik edilipte ne miktar tenzil edileceği tayin edilmemiş ise temelluumlk eden kimse ancak borccedilludan bilfiil tahsil ettiği yahut lazım olan ikdamı sarf eylediği halde tahsil etmiş olduğu miktarı kendi alacağına mahsup etmekle muumlkelleftir

C ZAMANIN ŞUumlMULUuml

Madde 171 - Temlik eden zaman ile muumlkellef ise temelluumlk edene karşı ancak resuumllmal ve faiz olarak almış olduğu miktar nispetinde mesulduumlr Bundan başka temlikin mucip olduğu ve alacaklının borccedilluya karşı semeresiz takibi dolayısiyle ihtiyar ettiği masraflarıda zamin olur

Temlik kanun icabı vakı olmuş ise evvelki alacaklı ne alacağın mevcudiyetine ne de borccedillunun eda kabiliyetine kefildir

IIIHUSUSİ KAİDELERİN MAHFUZİYETİ

Madde 172 - Bazı hakların temlikine mahsus olarak kanunen muayyen olan huumlkuumlmler bakidir

B - BORCUN NAKLİ

IBORCcedilLU VE BORCUN NAKLİ MUumlTEAHHİDİ

Madde 173 - Bir borccedilluya karşı yapılan borcun nakli taahhuumlduuml muumlteahhidi ya borcu tediye etmek yahut alacaklının rızasını istihsal ederek borcu uumlzerine almak suretiyle borccedillunun beraetini tahsile mecbur eder

Borccedillu borcun nakli muumlteahhidine karşı borcun nakli akdinden muumltevellit borccedillarını ifa etmedikccedile muumlteahhit aleyhine taahhuumlduumlnuuml ifa iccedilin dava ikame edemez

Borccediltan beraet etmemiş olan evvelki borccedillu borcun nakli muumlteahhidinden teminat isteyebilir

IINAKİL MUumlTEAHHİDİ İLE BORCcedilLU ARASINDAKİ AKİT

1 - İCAP VE KABUL

Madde 174 - Evvelki borccedillunun yerine yenisinin kaim olması ve borccediltan beraeti borcun naklı muumlteahhidi ile alacaklı arasında yapılacak akit ile vukubulur

Bu akdin icap edildiği borcun nakli muumlteahhidi veya onun muumlsaadesiyle evvelki borccedillu tarafından borcun nakli mukavelesinin alacaklıya bildirilmesinden istidlal olunabilir

Alacaklının rızası ya sarih olur veya halin icabından anlaşılır Alacaklı ihtirazi kayıt dermeyan etmeksizin borcun nakli muumlteahhidinin tediyesini kabul eder veya bunun borccedillu sıfatı ile yaptığı diğer her hangi bir muameleye razı olursa borcun naklini kabul etmiş addolunur

2 - İPTAL OLUNAN İCAP

Madde 175 - İcap alacaklı tarafından her zaman kabul edilebilir Şu kadarki borcun nakli muumlteahhidi veya borccedillu kabul iccedilin bir mehil tayin edebilir ve bu mehlin inkızasına kadar alacaklı suumlkut ederse icap reddolunmuş addedilir

Borcun nakli hakkında vukubulan icabın kabuluumlnden evvel yeni bir borcun nakli mukavelesi yapılır ve borcun naklinin yeni muumlteahhidi alacaklıya icapta bulunursa birinci icabı yapan beri olur

IIIBORCcedilLUNUN DEĞİŞMESİNİN HUumlKMUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BORCUN FERİLERİ

Madde 176 - Borccedillu değişmiş olsa bile borccedillunun şahsına hasolanlardan maada muumlteferri haklar baki olur

Bununla beraber borcu temin iccedilin bir rehin tesis etmiş olan uumlccediluumlncuuml şahsın ve kefilin mesuliyetleri ancak borcun nakline razı oldukları halde devam eder

2 - İSTİSNALAR

Madde 177 - Nakledilen borca muumlteferri hakları dermeyan etmek hakkı borccedilludan yenisine geccediler

Yeni borccedillu alacaklı ile yapılan akitten hilafı anlaşılmadıkccedila evvelki borccedillunun alacaklıya karşı dermeyan edebileceği şahsi defilerde bulunamaz

Yeni borccedillu borcun naklini tevlit etmiş olan hadiseler dolayısiyle evvelki borccedilluya karşı dermeyan edebileceği defileri alacaklıya karşı kullanamaz

IVAKDİN İPTALİ

Madde 178 - Borcun nakli mukavelesi iptal edildiği halde huumlsnuuml niyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara ait olan haklar baki kalmak uumlzere evvelki borccedil buumltuumln ferileriyle birlikte avdet eder

Bundan başka akdin iptali ve ika olunan zarar kendisine isnat olunamıyacağını nakil muumlteahhidi ispat edemez ise alacaklı evvelce muumlesses teminatı zayi etmesi dolayısiyle veya diğer her hangi bir suretle duumlccedilar olduğu zararı nakil muumlteahhidine tazmin ettirebilir

VBİR MAMELEKİN VEYA BİR İŞLETMENİN DEVRALINMASI

Madde 179 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir mameleki veya bir işletmeyi aktif ve pasifleriyle birlikte devralan kimse bunu alacaklılara ihbar veya gazetelerde ilan ettiği tarihten itibaren onlara karşı mamelekin veya işletmenin borccedillarından mesul olur şu kadar ki iki yıl muumlddetle evvelki borccedillu dahi yenisiyle birlikte muumlteselsilen mesul kalır bu muumlddet muaccel borccedillar iccedilin ihbar veya ilan tarihinden ve daha sonra muaccel olacak borccedillar iccedilin de muacceliyet tarihinden itibaren işlemeye başlar

Borccedilların bu suretle naklinin huumlkuumlmleri tek bir borcun nakli akdinden doğan huumlkuumlmlerin aynıdır

VIBİR İŞLETMENİN DİĞERİYLE BİRLEŞMESİ VE ŞEKLİNİ DEĞİŞTİRMESİ

Madde 180 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir işletme diğer bir işletme ile aktif veya pasiflerin karşılıklı olarak devralınması suretiyle birleştirilse her iki işletmenin alacaklıları bir mamelekin devralınmasından doğan hakları haiz olup buumltuumln alacaklarını yeni

işletmeden alabilirler

Evvelce hakiki veya huumlkmi tek bir şahsa ait olup da kollektif veya komandit şirket haline konulan bir işletmenin borccedilları hakkında da aynı huumlkuumlm tatbik olunur

VIITAKSİM HALİNDE VE GAYRİMENKULUumlN BEYrsquoİ HALİNDE

Madde 181 - Miras taksimindeki ve rehin ile mukayyet gayrimenkullerin beyindeki borcun nakline muumltedair hususi huumlkuumlmler bakidir

İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ

ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA

BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER

A - İKİ TARAFIN HAK VE VAZİFELERİ

Madde 182 - Beyi bir akittirki onunla bayi satılan malı muumlşterinin iltizam ettiği semen mukabilinde muumlşteriye teslim ve muumllkiyeti ona nakleylemek borcunu tahammuumll eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise bayi ile muumlşteri borccedilları aynı zamanda ifa etmekle muumlkelleftirler

Hale goumlre tayini muumlmkuumln olan semen tesmiye edilmiş huumlkmuumlndedir

B - NEFİ VE HASAR

Madde 183 - Halin icabından veya hususi şartlardan muumltevellit istisnaların maadasında satılan şeyin nefi ve hasarı akdin inikadı anından itibaren muumlşteriye intikal eder

Bununla beraber yalnız nevan tayin edilmiş olan mebiin ayırt edilmiş olması da lazımdır ve başka bir yere goumlnderilecek ise bayiın bu maksata mebi uumlzerinden yedini refetmiş bulunmasıda şarttır

Taliki şart ile yapılan akitlerde temlik edilen şeyin nefi ve hasarı ancak şartın tahakkuku anından itibaren iktisap edene geccediler

İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ

A - MEVZUU

Madde 184 - Menkul beyi araziden veya gayrimenkul olmak uumlzere tapu siciline kaydedilen haklardan başka her tuumlrluuml şeyin beyidir

Mahsul veya yıkılması matlup bir binanın enkazı veya taş ocağından ccedilıkarılacak taşlar gibi bir gayrimenkulden ayrıldıktan sonra menkul olarak muumllkiyeti nakledilecek muumltemmim cuumlzlerin satılması da menkul beyidir

B - BAYİİN BORCcedilLARI

ITESLİM

1 - TESLİM MASRAFLARI

Madde 185 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise oumllccedilmek ve tartmak gibi teslim masrafları bayie senet yapmak ve mebii kabzetmek iccedilin yapılan masraflar muumlşteriye aittir

2 - NAKİL MASRAFLARI

Madde 186 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise satılan şeyin teslim mahallinden başka bir yere nakli lazım geldiği zaman nakil masrafları muumlşteriye aittir

Masrafsız teslim şart edilmiş ise bayi nakil masraflarını uumlzerine almış addolunur

Liman ve guumlmruumlk masrafı olmaksızın teslim mukavele edilmiş ise bayi ihracat transit ve ithalat ruumlsumunu uumlzerine almış addolunur fakat eşyanın muumlşteri tarafından kabzedildiği zamanda istifa edilen istihlak ruumlsumunu deruhde etmiş sayılmaz

3 - BAYİİN TEMERRUumlDUuml

A TİCARİ ALIM SATIMLAR

Madde 187 - Ticari muamelelerde teslim iccedilin bir zaman tayin edilmiş olupta bayi temerruumlt ederse muumlşterinin teslim talebinden vaz geccedilerek ademi ifa sebebi ile zarar ve ziyan isteyeceğini kabule cevaz vardır

Muumlşteri teslimini istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayii bundan haberdar etmesi lazımdır

B TAZMİN BORCU VE ZARARIN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 188 - Borcu ifa etmeyen bayi muumlşteriye bu yuumlzden terettuumlp eden zararı zamin olur

Ticari muamelesinde bayi borcunu ifa etmezse muumlşteri mebiin semeni ile kendisine teslim edilmiyen şey yerine bir diğerini almak iccedilin huumlsnuuml niyetle verdiği semen arasındaki farkı bayie tazmin ettirebilir

Mebi borsaya kayıt ve kabul edilmiş olan veya cari fiatı bulunan mallardan ise muumlşteri yerine bir diğerini almağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile teslim iccedilin muayyen olan guumlnuumln fiatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere isteyebilir

IIZAPTA KARŞI TEMİNAT

1 - TEMİNAT BORCU

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 189 - Bayi satılan şeyin bir uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından beyin akdi zamanında mevcut bir hak sebebi ile tamamen veya kısmen zaptedilmesinden muumlşteriye karşı mesul ve zamindır

Muumlşteri zabıt tehlikelerinden beyin inikadı zamanında haberdar idiyse bayi yalnız tahsisan iltizam ettiği kefalet hasebiyle mesul ve zamin olur

Bayi uumlccediluumlncuuml şahsa ait olan hakkı bilerek gizlemiş ise zaman ve mesuliyetini refi veya tahdit yolunda kararlaşmış olan şart batıldır

2 - USULUuml MUHAKEME

A DAVAYI İHBAR

Madde 190 - Mebiin zaptı ile tehdit edilen muumlşteri aleyhine ikame edilen davayı zamanla muumlkellef olan bayie ihbar ettiği zaman bayi halin icabına goumlre ve usuluuml muhakemeye tevfikan ya muumlşteri lehinde davaya muumldahalede yahut muumlşteri makamına kaim olarak uumlccediluumlncuuml şahsa karşı husumet ve muumldafaada bulunmağa mecburdur

İhbar muumldahale ve muumldafaaya muumlsait bir zamanda yapılmış ise muumlşterinin aleyhinde hasıl olan neticei huumlkmiye muumlşterinin hilesi veya ağır bir hatası eseri olduğu ispat edilmedikccedile bayyiede sari olur

Davanın ihbar edilmemesi mesuliyeti bayie isnat edilemiyen hallerde bayi kendisine zamanında haber verilmiş olması farz ve takdirinde ne derece daha muumlsait bir neticei huumlkmiye istihsal edilebileceğini ispat ederse mesuliyetten o derecede beri olur

B MAHKEME KARARI OLMAKSIZIN İADE

Madde 191 - Muumlşteri bayii vaktinde davadan haberdar ve kendi namına muumldafaa ve husumette bulunmasını talep ve ihtar edipte dinletememiş ise uumlccediluumlncuuml şahsın mebi uumlzerindeki hakkını huumlkuumlm beklemeksizin huumlsnuuml niyetle tanımış yahut istihkak muumlddeisiyle sulh akdetmiş olsa bile bayie zaman terettuumlp eder

3 - MUumlŞTERİNİN HAKLARI

A TAMAMEN ZABIT HALİNDE

Madde 192 - Mebiin tamamen zaptolunması halinde beyi muumlnfesih addolunur ve muumlşteri bayiden aşağıdaki taleplerde bulunabilir

1 - Mebiden istihsal ettiği veya istihsalini ihmal ettiği semereler tenzil edilmek uumlzere tediye etmiş olduğu semenin faiziyle birlikte iadesini

2 - Mebii zapteden uumlccediluumlncuuml şahıstan mutalebe edemiyeceği sarfiyatı

3 - Davayı bayie ihbar etmekle iccediltinap edilmesi muumlmkuumln olanlar muumlstesna olmak uumlzere buumltuumln muhakeme masraflariyle muhakeme haricindeki masrafları

4 - Doğrudan doğruya mebiin zaptından muumltevellit diğer zarar ve ziyanları

Bayi hiccedil bir hatanın kendisine isnadı kabil olmadığını ispat etmedikccedile muumlşteriye mebiin zaptı yuumlzuumlnden terettuumlp eden diğer her tuumlrluuml zararı da tazmin etmekle muumlkelleftir

B KISMEN ZABIT HALİNDE

Madde 193 - Satılan şey kısmen zaptedildiği yahut bayiin kefil olduğu ayni bir muumlkellefiyetle takyit edilmiş bulunduğu halde muumlşteri beyin feshini talep edemeyip yalnız bu yuumlzden duumlccedilar olduğu zararın tazminini isteyebilir

Şu kadarki mebiin bu ayıbını bilmiş olsa onu satın almayacağı hal karinesiyle anlaşılıyorsa her halde feshi dava edebilir

Bu takdirde muumlşterinin bayie mebiin zaptedilmeyen kısmını o zamana kadar istihsal etmiş olduğu menfaatlerle birlikte iade etmesi lazım gelir

IIIMEBİİN AYIPTAN SALİM OLMASINI TEKEFFUumlL

1 - MEVZUU

A UMUMİYET İTİBARİYLE

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 194 - Bayi muumlşteriye karşı mebiin zikir ve vadettiği vasıflarını muumltekeffil olduğu gibi maddi veya hukuki bir sebeple kıymetini veya maksut olan menfaatini izale veya ehemmiyetli bir suretle tenkis eden ayıplardan salim bulunmasını da muumltekeffildir

Bayi bu ayıpların mevcudiyetini bilmese bile onlardan mesulduumlr

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 195 - Hayvan alım satımında bayi tahriren kefalet etmedikccedile yahut muumlşteriyi iğfal etmiş olmadıkccedila tekeffuumll etmiş addolunmaz

2 - TEKEFFUumlLE KARŞI

Madde 196 - Bayi mebiin ayıbını muumlşteriden hile ile gizlemiş ise beyide tekeffuumll huumlkmuumlnuuml iskat veya tahdit eden her şart batıldır

3 - MUumlŞTERİNİN BİLDİĞİ AYIPLAR

Madde 197 - Bayi muumlşterinin beyi zamanında malumu olan ayıptan mesul olmadığı gibi mebii kafi derecede muayene etmekle fark etmiş olacağı ayıptan da ancak bunun mevcut olmadığını temin etmiş ise mesul olur

4 - KEŞİF VE MUAYENE VE BAYİE İHBAR

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 198 - Muumlşteri kabz ettiği mebiin halini oumlrf ve adete goumlre imkan hasıl olur olmaz muayene etmek borcu ile muumlkellef olup mebi de bayiin tekeffuumll altında olan bir ayıp goumlrduumlğuuml zaman bunu derhal bayie ihbar etmesi lazım gelir

Bunu ihmal ettiği halde mebii kabul etmiş sayılır Meğerki mebide adi bir muayene ile meydana ccedilıkarılamıyacak bir ayıp bulunsun

Bu kabilden bir ayıp sonradan meydana ccedilıkarsa derhal bayie ihbar edilmelidir Aksi takdirde mebi bu ayıp ile beraber kabul edilmiş addolunur

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 199 - Hayvan alım satımında kefalet muumlddeti tahirren tayin edilmemiş olupta kefalet hayvanın bir vasfına muumlteallik değil ise mebide keşfedilen ayıptan bayiin mesuliyeti teslim vaki olduğu veya muumlşterinin kabızda temerruumlduuml tahakkuk ettiği guumlnden itibaren dokuz guumln iccedilinde bayie ihbar edilmekle beraber hayvanın ehli vukuf marifetiyle muayenesinin icrası yine bu muumlddet zarfında merciinden talep olunmasına muumltevakkıftır

Hakim ehli vukuf raporunu serbestccedile takdir eder

5 - BAYİİN HİLESİNE MUumlTERETTİP HUumlKUumlMLER

Madde 200 - Muumlşteriyi iğfal etmiş olan bayi ayıbın kendisine vaktinde ihbar edilmemiş olduğunu ileri suumlrerek mesuliyetten kurtulamaz

6 - BAŞKA MAHALDEN VAKİ OLAN BEYİ

Madde 201 - Başka bir mahalden goumlnderilen mebiin ayıplı olduğunu iddia eden muumlşteri bulunduğu yerde bayiin muumlmessili yok ise mebiin muhafazası iccedilin lazım gelen tedbirleri muvakkaten ittihaz etmekle muumlkelleftir Muumlşteri ayıplı olduğunu iddia ettiği mebii muhafaza iccedilin icabeden tedbirleri yapmaksızın bayie goumlnderemez

Muumlşteri vakit kaybetmeksizin mebiin halini usulen tasdik ettirmekle muumlkelleftir Aksi halde iddia olunan ayıbın mebi kendisine vasıl olduğunu zaman mevcut bulunduğunu ispat etmeğe mecbur olur

Mebiin az zamanda bozulmak korkusu varsa muumlşterinin onu bulduğu yerde mercii marifetiyle sattırmağa salahiyeti ve hatta bayiin menfaati boumlyle iktiza ediyorsa mecburiyeti vardır Muumlşteri her halde bayii muumlmkuumln olan suumlratle keyfiyetten haberdar etmekle muumlkellef ve etmediği takdirde zarar ve ziyan davasına maruzdur

7 - TEKEFFUumlLE MUumlSTENİT DAVA

A BEYrsquoİN FESHİ YAHUT SEMENİN TENZİLİ

Madde 202 - Bayiin tekeffuumlluuml altındaki mebiin ayıbı anlaşıldığı zaman muumlşteri muhayyerdir Dilerse mebii redde hazır olduğunu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

beyanla beyin fesh edilmesini dilerse mebii alıkoyup kıymetinin noksanı mukabilinde semenin tenzil olunmasını dava eder

Hakim muumlşterinin mebii ret davası uumlzerine hal icabı beyin feshini muhik goumlstermiyorsa semenin tenzili ile iktifa edebilir

Kıymetinin noksanı mebiin semenine muumlsavi ise muumlşteri ancak beyin feshini talep edebilir

B MEBİİN TEBDİLİ

Madde 203 - Mebi miktarı muayyen misli şeylerden ise muumlşteri dilerse fesih veya semenin tenzilinden hiccedil birini talep etmeyip mebiin ayıptan ari mislile değiştirilmesini dava edebilir

Mebi başka bir yerden goumlnderilmiyorsa bayiin de muumlşteriye derhal ayıptan ari mislini teslim ve muumlşterinin duumlccedilar olduğu zararı tamamen tazmin ederek aleyhine ikame edilecek davadan kurtulmağa salahiyeti vardır

C MEBİİN ZIYAI HALİNDE BEYrsquoİN FESHİ

Madde 204 - Mebiin ayıp sebebi ile yahut kazaen telef ve ziyaa veya hasara uğraması ayıptan dolayı feshi davaya mani olmaz Bu takdirde muumlşterinin red ile muumlkellef olduğu şey mebiden elinde kalandır

Mebi muumlşterinin taksiri yuumlzuumlnden telef olmuş yahut muumlşteri onu başkasına temlik veya şeklini tağyir etmiş ise ancak kıymet noksanına mukabil semenin tenzilini dava edebilir

8 - FESHİN HUumlKUumlMLERİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 205 - Beyi fesh edilince muumlşteri bayie mebi ile beraber ondan istihsal ettiği menfaatleri iade etmekle muumlkelleftir

Bayiin muumlşteriye almış olduğu semeni faiziyle beraber iade ettikten başka mebiin tamamen zaptı halinde olduğu gibi muhakeme masrafiyle muumlşterinin mebia vaki olan masrafları oumldemesi lazımdır Bayi bunlardan maada muumlşteriye ayıplı mal teslim etmesinden doğrudan doğruya tevelluumlt etmiş olan zararı da ayrıca tazmin etmeğe mecburdur

Bayi kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile muumlşterinin diğer her tuumlrluuml zararlarını tazmin etmeğe borccedilludur

B BİRDEN ZİYADE MALIN BEYrsquoİ HALİNDE FESİH

Madde 206 - Birden ziyade şey veya parccedila birlikte satılmış olupta bunlardan bazısı ayıplı ccedilıktığı halde fesih ancak ayıplı ccedilıkanlar hakkında dava olunabilir

Şu kadarki ayıplı kısmın diğerinden tefriki muumlşteriye veya bayie ehemmiyetli bir zarar husule gelmeksizin muumlmkuumln olmazsa feshin buumltuumln mebie teşmili zaruri olur

Mebiin aslı hakkında beyin feshi ayrı semen beyan edilerek satılmış olsa bile ferilerinede şamil olur amma feriler hakkındaki fesih mebiin aslına şamil olmaz

9 - MUumlRURU ZAMAN

Madde 207 - Bayi daha uzun muumlddet iccedilin kefalet etmemiş ise mebii ayıba karşı tekeffuumllden muumltevellit her tuumlrluuml dava mebideki ayıp daha sonra meydana ccedilıksa bile muumlşteriye teslim vukuundan itibaren bir sene geccedilmekle sakıt olur

Fakat muumlşterinin bayi tarafından aleyhine ikame edilen davaya karşı mebiin tesliminden itibaren bir sene geccedilmeksizin ihbar ettiği ayıptan dolayı defi hakkı sene geccedilmekle sakıt olmayıp devam eder

Bayi muumlşteriyi iğfal etmiş ise bu bir senelik muumlruru zamandan istifade edemez

C - MUumlŞTERİNİN BORCcedilLARI

ISEMENİN EDASI VE MEBİİN KABZI

Madde 208 - Muumlşteri beyi aktinde mukarrer olan surete tevfikan semeni eda ve kendisine mukarrer olan şartlar dairesinde arzedilen mebii kabz etmekle muumlkelleftir

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise kabzın derhal vukuu lazımdır

IISEMENİN TAYİNİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 209 - Muumlşteri kati sipariş yapmış fakat semeni tayin etmemiş ise beyi siparişin yapıldığı guumln ve mahalde cari fiat uumlzerinden aktedilmiş sayılır

Semen mebiin veznine goumlre hesap ediliyorsa darası tenzil olunur

Ticarette bazı emtianın semenin gayri safi vezin uumlzerinden yahut muayyen bir miktar veya yuumlzde şu kadar tenzil edilerek hesap edilmesi yolundaki hususi taamuller mahfuzdur

IIISEMENE İSTİHKAK VE SEMENİN FAİZİ

Madde 210 - Hilafına mukavele mevcut değil ise mebi muumlşterinin yedine girince bayi semene muumlstehak olur

Adet bu yolda ise yahut muumlşteri mebiden semene veya diğer tuumlrluuml hasılat istifa imkanını elde etmiş ise mebiin semeni muumlcerret vadeye nazaran muumlşteri tarafından vukua gelen temerruumlt uumlzerine muumlterettip huumlkuumlmlerden başka hatta hiccedil bir ihtar dahi yapılmaksızın faize tabidir

IVMUumlŞTERİNİN TEMERRUumlDUuml

1 - BAYİİN FESİH HAKKI

Madde 211 - Mebi ancak semenin tediyesinden sonra veya tediyesi akabinde teslim edilmek lazım gelen hallerde muumlşteri tediyeden temerruumlt ederse bayi hiccedil bir merasime muhtaccedil olmaksızın beyi feshedebilir

Fakat bu hakkını kullanmak istiyorsa keyfiyetten muumlşteriyi derhal haberdar etmekle muumlkelleftir

Mebi muumlşteriye teslim edilmiş ise bayi bu hakkı sarahaten muhafaza etmiş olmadıkccedila beyi feshedilip mebii istirdat edemez

2 - ZARAR VE ZİYAN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 212 - Ticari muamelelerde bayi mebiin semenini tediyeden temerruumlt eden muumlşteriden bu semenle mebii diğerine huumlsnuuml niyetle sattığı semen arasındaki farktan ibaret olan zarar ve ziyanı istiyebilir

Mebi borsada mukayyet olan veya cari fiyatı bulunan emtiadan ise bayi bunu diğerine satmağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile tediye iccedilin muayyen olan vade guumlnuumlnuumln fiyatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere muumlşteriden talebedebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ

A - AKDİN ŞEKLİ

Madde 213 - Gayrimenkul beyi muteber olmak iccedilin resmi senede raptedilmek şarttır Gayrimenkule dair beyi vadi ve beyi bilvefa ve istimlak mukavelesi resmi senede raptedilmedikccedile muteber değildir Mukaveleden muumltevellit şufa hakkı iccedilin tahriri şekil kafidir

B - ŞARTLA BEYİ VE MUumlLKİYETİN MUHAFAZASI

Madde 214 - Bir gayrimenkuluumln şartla beyi halinde şart tahakkuk etmedikccedile beyi tapu siciline kaydedilmez

Muumllkiyetin bayi uhdesinde mahfuziyetine dair olan şart dahi tescil olunmaz

C - TEKEFFUumlL

Madde 215 - Hilafına mukavele mevcut değil ise satılan gayrimenkul beyi senedinde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi noksanını muumlşteriye tazmin etmekle muumlkelleftir Satılan gayrimenkul resmi bir mesahaya muumlsteniden sicilde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi tahsisen taahhuumlt altına girmemiş ise tazmin ile muumlkellef değildir

Bir binanın ayıplı olmasından muumltevellit ve tekeffuumlle muumlstenit davalar muumllkiyetin devrinden beş sene geccedilmekle sakıt olur

D - MENFAAT VE MUHATARA

Madde 216 - Mebiin muumlşteri tarafından kabzedilmesi iccedilin mukavele ile bir muumlddet tayin edildiği halde onun nefi ve hasarının muumlşteriye intikal etmemesi asıldır

E - MENKUL BEYrsquoİ HAKKINDAKİ HUumlKUumlMLERE MUumlRACAAT

Madde 217 - Menkul beyine muumlteallik huumlkuumlmler kıyas tarikiyle gayrimenkul beyine de tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ

A - NUMUNE UumlZERİNE BEYİ

Madde 218 - Numune uumlzerine beyide numune kendisine tevdi edilen taraf yedindeki numunenin kendisine teslim edilen numune olduğunu ispata mecbur olmayıp numunenin şekli değişse bile bu tagayyuumlr muayenenin zaruri icabatından ise soumlz ile tasdik olunur diğer tarafın her halde hilafını ispata hakkı vardır

Numune muumlşterinin velev kusuru olmaksızın yedinde bozulmuş veya zıyaa uğramış ise bayi mebiin numuneye muvafakatini ispat ile muumlkellef tutulmayıp aksini iddia eden muumlşterinin ispat etmesi lazımgelir

B - TECRUumlBE VE MUAYENE ŞARTİYLE BEYİ

IMAHİYETİ

Madde 219 - Tecruumlbe veya muayene şartiyle beyide muumlşteri mebii kabul yahut reddetmekte serbesttir Mebi muumlşterinin yedine geccedilmiş olsa bile kabul edilinceye kadar bayiin muumllkuumlnde kalır

IIBAYİİN NEZDİNDE MUAYENE

Madde 220 - Muayene bayiin nezdinde icra edilmek icabedip te muumlşteri mebi mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde kabul etmediği halde bayi serbest olur

Boumlyle bir muumlddet tayin edilmemiş ise bayi muumlnasip bir muumlddet geccediltikten sonra mebii kabul veya reddetmesini muumlşteriye ihtar edebilir derhal cevap verilmezse serbest olur

IIIMUumlŞTERİ NEZDİNDE MUAYENE

Madde 221 - Mebi muayene edilmeksizin muumlşteriye teslim edildiği takdirde mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde ve boumlyle bir muumlddet tayin etmiş değil ise bayiin ihtarı akabinde muumlşteri beyi kabul etmediğini beyan veya bayie reddetmezse beyi tekemmuumll etmiş addolunur Muumlşterinin semeni ihtirazi kayıt beyan etmeksizin tamamen veya kısmen tesviye veya mebii tecruumlbe iccedilin zaruri olan suretten başka bir surette tasarruf edilmesiyle de beyi tamam olmuş olur

C - TAKSİTLE BEYİ

IBAYİİN MUHAYYERLİĞİ

Madde 222 - Menkul bir mal semeni taksitle tesviye edilmek şartiyle beyi ve teslim edilip te muumlşteri taksitlerden birini tediyeden temerruumlt ettiği halde bayi o taksitin tediyesini talep edebileceği gibi kendisi iccedilin bu hakkı muhafaza etmiş ise mebiin muumllkiyetini iddia veya beyi feshedebilir

IIBAYİİN DİĞER HAKLARI

Madde 223 - Mebiin muumllkiyetini iddia eden bayi hakkında muumllkiyeti muhafaza şartına muumlteallik olan huumlkuumlmler tatbik olunur

Bayi beyi feshettiği halde bayi ve muumlşterinin her biri diğerinden aldığı şeyi iade ile muumlkelleftir Bayi her halde muumlnasip bir icar bedeli talep edebileceği gibi mebi bozulmuş ise tazminat dahi istiyebilir

Muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır

IIIMUACCELİYET ŞARTLARI

Madde 224 - Taksitlerden birinin tediye edilmemesi halinde semenin mecmuunun muacceliyet kesbetmesi şart edilmiş ise bayiin bu şarttan istifade edebilmesi muumlşterinin iki muumltevali taksiti vermekten temerruumlt etmesine ve bu iki taksit mecmuunun semenin en aşağı onda birini teşkil eylemesine muumltevakkıftır

D - MUumlZAYEDE

IBEYrsquoİN İNİKADI

Madde 225 - Cebri muumlzayedelerde beyi muumlzayede memurunun ihalesiyle muumlnakit olur

Herkesin iştirak edebildiği ihtiyari ve aleni muumlzayedelerde beyi bayiin ihalesiyle muumlnakit olur Bayi buna muhalif bir arzu beyan etmemiş ise muumlzayedeyi idare eden kimsenin muumlzayede edilen malı en ccedilok verene ihale etmeğe hakkı vardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIMUumlZAYEDENİN BUTLANI

Madde 226 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir tertibatla muumlzayedeye fesat karıştırılmış ise her alakadar tarafından on guumln zarfında itiraz edilebilir Bu itiraz cebri muumlzayedelerde icra ve iflas muamelelerine nezaret eden makamlara ve diğer hallerde mahkemeye arz olunur

IIIMUumlZAYEDEYE İŞTİRAK EDENİN NE ZAMAN MUumlLZEM OLACAĞI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 227 - Muumlzayedeye iştirak eden kimse beyi iccedilin muayyen olan şartlar dairesinde teklifiyle muumllzem olur Hilafına bir şart mevcut değil ise pey suumlrenin muumllzemiyeti kendisinden fazla veren zuhur etmesiyle yahut teklifinin muumlzayede hitamında mutat olan nidalar akibinde kabul olunmıyarak ihalenin icra edilmemesiyle zail olur

2 - GAYRİMENKUL MUumlZAYEDESİ

Madde 228 - Gayrimenkul muumlzayedesinde ihalenin veya ihalenin reddinin muumlzayede akebinde vukuu lazımdır Pey suumlren kimsenin muumlzayededen sonra muumllzemiyetinin imtidadını mutazammın şart batıldır Şu kadarki bu huumlkuumlm cebri muumlzayedeler ile ihalenin resmi bir merci tarafından tasdika muhtaccedil olduğu hallerde tatbik olunmaz

IVTEDİYENİN PEŞİN OLMASI LUumlZUMU

Madde 229 - Hilafı beyide şart edilmemiş ise ihale bedelinin peşin tediyesi lazımdır İhale bedeli peşin veya beyi şartlarına tevfikan tesviye edilmezse bayi beyi derhal feshedebilir

VTEKEFFUumlL

Madde 230 - Muumlzayede şartnamesinde sarih bir taahuumlduumln bulunması veya muumlzayedeye iştirak edenlere karşı bir hile yapılmış olması halleri muumlstesna olmak uumlzere cebri muumlzayedelerde tekeffuumlle mahal yoktur

Muumlzayede ile mal alan kimse o mala tapu siciline ve beyi şartlarına ve kanuna nazaran muayyen olan hali ve hakları ve muumlkellefiyetleri ile malik olur

İhtiyari ve aleni muumlzayedelerde bayi adi beyide olduğu gibi mebii tekeffuumll ile muumlkelleftir Şu kadarki hilesinden muumltevellit olandan maada tekeffuumlllerde usuluuml dairesinde ilan edilen beyi şartları zımnında tahalluumls edebilir

VIMUumlLKİYETİN İNTİKALİ

Madde 231 - Muumlzayede ile menkul bir mal alan kimse onun muumllkiyetini ihale anında iktisabeder Muumlzayededen alınan gayrimenkuluumln muumllkiyeti ancak tapu siciline kaydedilmekle muumlşteriye intikal eder Muumlzayede memuru ihalesi beyi zabıtnamesinde goumlsterilen gayrimenkuluumln muumlşteri namına tescil edilmesini derhal tapu memuruna tebliğ eder

Cebri muumlzayedelerin cereyanı sırasındaki ihalelere muumlteallik huumlkuumlmler bakidir

BEŞİNCİ FASIL TRAMPA

A - TRAMPA BEYİ HUumlKUumlMLERİNE TABİDİR

Madde 232 - Beyi huumlkuumlmleri trampada da tatbik olunur Şoumlyleki trampa edenlerden her biri itasını taahhuumlt ettiği şeye nazaran bayi ve kendisine verilmesi taahhuumlt olunan şeye goumlre muumlşteri huumlkmuumlnde tutulur

B TEKEFFUumlL

Madde 233 - Trampa suretiyle aldığı şey yedinden zaptolunan yahut onu ayıbından dolayı reddeden taraf muhayyerdir dilerse zarar ve ziyanı diğer tarafa tanzim ettirir dilerse vermiş olduğu şeyi istirdat eder

YEDİNCİ BAP HİBE

A - MEVZUU

Madde 234 - Hibe hayatta olan kimseler arasında bir tasarruftur ki onunla bir kimse mukabilinde bir ıvaz taahhuumlt edilmeksizin malının tamamını veya bir kısmını diğer bir kimseye temlik eder

Henuumlz iktisap edilmemiş olan bir haktan feragat yahut bir mirası reddetmek hibe değildir Ahlaki bir vazifenin ifası da hibe sayılmaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

B - HİBEYE EHLİYET

IVAHİP HAKKINDA

Madde 235 - Karı koca malının idaresi usuluumlnden yahut mirasccedilılık hakından neşet eden tahditler mahfuz kalmak uumlzere medenihaklarını kullanmak salahiyetine sahip olan herkes hibe yapabilir Tasarrufa ehil olmayanın malı ancak kanuni muumlmessillerinin mesuliyetleri kaydiyle ve vesayet hakkındaki huumlkuumlmlere riayetle hibe olunabilir

Bir hibeyi takip eden sene iccedilinde başlayan bir muhakeme neticesinde vahibin israfından dolayı hacrine huumlkuumlm olunursa o hibe Sulh Mahkemesince iptal olunabilir

IIHİBEYİ KABUL EDEN HAKKINDA

Madde 236 - Medeni haklarını kullanmak salahiyetinden mahrum olan kimse temyiz kudretine malik ise hibeyi kabul ve bu sebeple mal iktisap edebilir

Fakat o kimsenin kanuni muumlmessili kendisini hibeyi kabulden meni veya hibe olunan şeyin iadesini emrederse hibe keenlemyekuumln veya merdut olur

C - ŞEKLİ

IELDEN HİBE

Madde 237 - Elden hibe vahibin bir şeyi mevhubuumlnlehe teslim etmesiyle vuumlcut bulur

Gayrimenkuluumln veya gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakların hibesi ancak tapu siciline kaydedilmekle tamam olur

Bu tescil ancak muteber bir hibe taahhuumlduumlne istinaden yapılabilir

IIHİBE VADİ

Madde 238 - Hibe taahuumlduumlnuumln muteber olması tahriri olmasına muumltevakkıftır

Bir gayrimenkuluumln yahut gayrimenkul uumlzerindeki ayni bir hakkın hibesi taahhuumlduuml ancak resmi senetle yapılmış ise muteber olur

Hibe taahhuumlduuml tenfiz edilince elden yapılmış hibe gibi olur

IIIKABULUumlN NETİCELERİ

Madde 239 - Bir kimse diğerine hibe ettiği malı diğer mallardan bilfiil tefrik etmiş olsa bile mevhubuumlnlehin kabuluumlne kadar hibesinden ruumlcu edebilir

D - ŞARTLARI VE MUumlKELLEFİYETLERİ

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 240 - Hibe şartla yahut muumlkellefiyetle takyit olunabilir Tenfizi vahibin oumlluumlmuumlne bağlı hibede vasiyet huumlkmuuml cereyan eder

IIŞARTIN İCRASI

Madde 241 - Vahip mukavele mucibince mevhubuumlnleh tarafından kabul edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talep edebilir

Ammenin menfaati iccedilin mevhubunlehe tahmil edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talebetmek salahiyeti vahibin vefatından sonra ait olduğu mercie intikal eder

Hibe edilen şeyin kıymeti masrafını korumaz ve masraf fazlası kendisine tesviye edilmezse mevhubunlehin muumlkellefiyeti icradan imtina etmeğe hakkı vardır

IIIRUumlCU ŞARTLARI

Madde 242 - Vahip mevhubunlehin kendisinden evvel vefatı halinde hibe edilen şeyin muumllkuumlne ruumlcu etmesini şart edebilir

Hibe edilen gayrimenkule veya bir gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakka taalluk eden ruumlcu şartı tapu siciline şerh verilebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

E - VAHİBİN MESULİYETİ

Madde 243 - Vahip hileden veya ağır dikkatsizlikten maada hallerde hibeden neşet eden zarardan mevhubunlehe karşı mesul olmayıp ancak hibe edilen şeyin veya alacağın tekeffuumlluumlnuuml vadetmiş ise bununla muumlkelleftir

F - İPTAL

IHİBE EDİLEN MALLARIN İSTİRDADI

Madde 244 - Vahip aşağıdaki hallerden biri vukuunda elden yaptığı hibeden veya tenfiz ettiği taahhuumlduumlnden ruumlcu ve mevhubunlehin elinde halen ne kalmış ise onun iadesini dava edebilir

1 - Mevhubunleh vahibe yahut yakınlarından birine karşı ağır bir cuumlrum irtikap ederse

2 - Mevhubunleh vahide veya ailesi iccedilin kanunen muumlkellef olduğu vazifelere karşı ehemmiyetli bir suretle riayetsizlikte bulunmuş ise

3 - Mevhubunleh hibeyi takyit eden muumlkellefiyeti haklı bir sebep olmaksızın icra etmezse

IIHİBE TAAHHUumlDUumlNDEN RUumlCU VE İPTAL

Madde 245 - Hibeyi taahhuumlt eden kimse aşağıdaki hallerde taahhuumlduumlnden ruumlcu ve tenfizinden imtina edebilir

1 - Elden hibe edilen bir malın istirdadını talebe salahiyet veren sebeplerden biri varsa

2 - Hibeyi taahhuumlt ettikten sonra tenfizi muumlteahhit iccedilin fevkalade kuumllfetli olacak derecede mali vaziyeti değişmiş ise

3 - Hibeyi taahhuumltten sonra yeni veya hissolunacak derecede kuumllfetli aile vazifeleri tehadduumls etmiş ise

Hibeyi taahhuumlt eden kimse borcunu edadan aczi tevsik veya iflası ilan olunur ise hibe taahhuumlduuml iptal olunur

IIIMUumlRURU ZAMAN VE DAVA HAKKININ MİRASCcedilILARA İNTİKALİ

Madde 246 - Vahibin ruumlcu sebebine vakıf olduğu guumlnden itibaren bir sene iccedilinde hibeden ruumlcu etmeğe hakkı vardır

Vahip sene geccedilmeden vefat ederse dava hakkı mirasccedilılarına intikal eder ve mirasccedilılar senenin hitamına kadar ruumlcu davası ikame edebilirler

Mevhubunleh haksız olarak tasavvur ve tasmim ile vahibi oumllduumlruumlr veya ruumlcu hakkını kullanmaktan menederse mirasccedilılar hibenin feshini dava edebilirler

IVVAHİBİN VEFATI

Madde 247 - Hilafına huumlkuumlm mevcut değil ise muayyen zamanlarda bir şey verilmesini tazammun eden hibenin huumlkmuuml vahibin vefatiyle nihayet bulur

SEKİZİNCİ BAP İCAR

BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR

A - TARİFİ

Madde 248 - Adi icar bir akittirki mucir onunla muumlstecire uumlcret mukabilinde bir şeyin kullanılmasını terk etmeği iltizam eder

B - MUCİRİN VAZİFELERİ

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANILMAĞA SALİH BİR HALDE

Madde 249 - Mucir mecuru akitten maksut olan kullanmağa salih bir halde muumlstecire teslim etmek ve icar muumlddeti zarfında buhalde bulundurmak ile muumlkelleftir

Mecur akitten maksut olan kullanmak muumlmkuumln olmıyacak yahut intifa ehemmiyetli suretle azalacak bir halde teslim olunursa muumlstecir akdi feshe yahut uumlcretten muumlnasip bir miktarın tenzilini istemeğe salahiyettardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer ayıp muumlstecirin yahut kendisiyle birlikte yaşayan kimselerin yahut işccedililerin sıhhati iccedilin ciddi bir tehlike teşkil etmekte ise mucir bu tehlikeye akdi yaparken vakıf olmuş veya fesih hakkından feragat etmiş olsa bile yine icarı feshedebilir

2 - BİLAHARA AKDE MUHALİF HAL HUDUSUuml

Madde 250 - Mecur icare muumlddeti zarfında muumlstecirin bir kusuru olmaksızın akitten maksut olan kullanılmak muumlmkuumln olmıyacak veya ehemmiyetli surette azalacak bir hale duumlştuumlğuuml takdirde muumlstecir uumlcretten muumltenasip bir miktarın tenzilini talep edebileceği gibi ayıp muumlnasip bir muumlddet zarfında bertaraf edilmezse akdi dahi feshedebilir

Mucir kendisinin bir kusuru olmadığını ispat edemez ise tazminat ile muumlkellef olur

3 - AYIP HALİNDE MUAMELE

Madde 251 - Mecur icare muumlddeti zarfında zaruri tamirata muhtaccedil olduğu takdirde muumlstecir hakkına halel gelmemek şartiyle bu tamiratın icrasına muumlsaade etmeğe mecburdur

İntifa başladığı zaman mevcut yahut intifa esnasında hadis olupta kuumllfeti kendine ait olmayan ve mucire yapılan ihbar uumlzerine muumlnasip bir mehil zarfında bertaraf edilmiyen ufak tefek ayıpları muumlstecir mucir hesabına izale edebilir

4 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 252 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan muumlcbir bir sebebten dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde mucir sarfıyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSIN İDDASINA KARŞI MESULİYET

1 - TEMİNAT

Madde 253 - Uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde muumlstecirin haklariyle telifi kabil olmayacak bir iddiade bulunduğu takdirde mucir muumlstecirin ihbarı uumlzerine muhasamayı deruhte ve muumlstecirin akit mucibince mecurdan intifaına halel gelmiş ise tazminat itasiyle muumlkellef olur

2 - BEYİ İLE İCARIN İNFİSAHI

Madde 254 - İcarın akdinden sonra mecur mucir tarafından ahara temlik yahut icraen takibat veya iflas tariki ile kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şarti ile icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini isteyebilir

Bununla beraber icar edilen şey bir gayrimenkul olduğu takdirde akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila kanunen ihbar caiz olan miada kadar uumlccediluumlncuuml şahıs icara riayet etmekle muumlkellef tutulur ve feshi ihbar etmediği takdirde akdi kabul etmiş addolunur

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

3 - TAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 255 - Bir gayrimenkuluumln icarında akdin tapu siciline şerh verilmesini iki taraf mukavele edebilirler

Bu şerh sonraki maliklere muumlstecirin icar akdi dairesinde gayrimenkulden intifaına muumlsaade etmek mecburiyetini tahmil eder

C - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

Madde 256 - Muumlstecir mecuru kullanırken tam bir ihtimam dairesinde hareket ve apartman icarında bina dahilinde oturanlara karşı icabeden vazifeleri ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir vukubulan ihtara rağmen bu muumlkellefiyete daimi surette muhalefet eder yahut accedilıktan accedilığa fena kullanarak mecura daimi bir zarar iras eylerse mucir tazminat ile birlikte icar akdinin hemen feshini talep edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Mecurda icrası mucire ait tamirata luumlzum hasıl olduğu yahut uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde bir hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Aksi takdirde zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

Madde 257 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile muayyen olan zamanda tediyeye mecburdur

Boumlyle muayyen bir zaman bulunmadığı takdirde icar altı aylık yahut senelik ise her altı ayın muumlrurunda ve daha az bir muumlddet iccedilin ise beher ayın muumlrurundan sonra nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

D - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ VE TAMİRİ TAHAMMUumlL

Madde 258 - Mecurun muumlkellefiyeti ve vergileri mucire aittir

Mecurun alelade kullanılması iccedilin muktazi tathir ve ıslah masrafı muumlstecire ve tamir mucire aittir Bu hususta mahalli adete bakılır

E - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 259 - Muumlstecir mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle mecuru tamamen yahut kısmen ahara icar yahut icarı bir uumlccediluumlncuuml şahsa ferağ edebilir

İkinci muumlstecir birinci muumlstecire muumlsaade edilenden başka bir tarzda kullandığı takdirde birinci muumlstecir bundan dolayı mucire karşı mesul olur

Mucir ikinci muumlsteciri bu hususa riayet ettirmeğe selahiyettardır

F - HİTAM

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 260 - Muumlstecir icar muumlddetinin hitamından evvel muacceliyet kesp eden kiraları tediye etmemiş bulunursa mucir altı ay veya daha fazla muumlddetli icarlarda otuz guumlnluumlk ve daha az muumlddetli icarlarda altı guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden itibaren başlar Bu mehlin tenkisine yahut tediyeden teahhuumlr halinde akdin hemen feshedilebileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

IIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 261 - Muumlstecir iflas eder ve birikmiş ve işliyecek kiralar iccedilin muumlnasip bir muumlddet zarfında teminat da verilmezse mucir icarı feshe salahiyettardır

IIIFESHİN İHBARI

Madde 262 - İcar iccedilin ne sarih ne de zımmi bir muumlddet tayin edilmemiş olursa gerek muumlstecir gerek mucir ihbar suretiyle akdi feshedebilir

Akitte hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri aşağıdaki kaideler dairesinde feshi ihbar edebilir

1 - Mefruş olmayan apartmanlar yazıhane tezgah duumlkkan mağaza mahzen samanlık ahır ve bu gibi mahaller ancak mahalli adetince muayyen en yakın vakit iccedilin ve boumlyle bir adetin fıkdanı halinde altı aylık bir muumlddetin hitamı iccedilin ve her iki halde uumlccedil ay evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

2 - Mefruş apartmanlar yahut muumlstakil odalar yahut suumlknaya mahsus mefruşat ancak bir aylık muumlddetin hitamı iccedilin ve iki hafta evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

3 - Diğer menkul şeyler her istenilen zaman iccedilin ve uumlccedil guumln evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

IVSUumlKUT İLE TECDİT

Madde 263 - İcar muayyen bir muumlddetle akdedilip te bu muumlddetin hitamında mucirin malumatı ile ve muhalefeti olmaksızın mecurun kullanılmasına devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise akit gayri muayyen bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

VFESİH

1 - MUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI

Madde 264 - Muayyen bir muumlddetle aktedilen gayrimenkul icarında mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni mehillere riayet etmek şartiyle ve icar muumlddetinin hitamından evvel feshi ihbar edebilir

İcar bir sene veya daha uzun bir muumlddet iccedilin akdedilmiş ise mucir veya muumlstecire verilecek tazminat altı aylık bedeli icardan az olamaz

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

2 - MUumlSTECİRİN OumlLUumlMUuml

Madde 265 - Muumlstecirin vefatı halinde gerek mirasccedilıları gerek mucir bir sene veya daha uzun muumlddetli icarlarda kanuni mehillere riayet şartiyle en yakın vakit iccedilin tazminat vermeksizin akdin feshini ihbar edebilirler

VIMECURUN İADESİ

Madde 266 - Muumlstecir mecuru ne halde teselluumlm etmiş ise icarın hitamında o halde ve mahalli adete tevfikan geri vermekle muumlkelleftir

Muumlstecir akit mucibince etmiş olduğu intifa sebebiyle husule gelen eskilik yahut değişiklikten mesul değildir

Muumlstecirin mecuru iyi bir halde teselluumlm etmiş olduğu asıldır

G - MUCİRİN HAPİS HAKKI

IŞUumlMULUuml

Madde 267 - Bir gayrimenkuluumln muciri nihayet geccedilmiş bir senelik ve cereyan etmekte olan altı aylık kiranın temini iccedilin mecurun tefrişatına ve tezyinatına ve ondan intifaı temine mahsus olup mecur dahilinde bulunan menkul eşya uumlzerinde hapis hakkını haizdir

Mucirin hapis hakkı ikinci muumlstecirin birinci muumlstecire karşı borcu olan miktar nispetinde ikinci muumlstecir tarafından mecur dahiline getirilen eşyaya da şamildir

Muumlstecirin dayinleri tarafından haczedilmesi caiz olmayan eşya uumlzerinde mucirin hapis hakkı yoktur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA AİT EŞYADA

Madde 268 - Muumlstecire ait olmadığını mucirin bildiği veya bilmesi iktiza ettiği eşya ile ccedilalınmış veya zayi olmuş yahut başka suretle zilyedin elinden zaptolunmuş şeyler uumlzerindeki uumlccediluumlncuuml şahsın hakları mucirin hapis hakkına karşı dahi mahfuzdur

Mucir muumlstecir tarafından getirilen eşyanın ona ait olmadığını icarin devamı esnasında oumlğrenip te en yakın vakit iccedilin akdin feshini ihbar etmez ise bu şeyler uumlzerindeki hapis hakkı sakıt olur

IIINASIL DERMEYAN EDİLECEĞİ

Madde 269 - Muumlstecir mecurdan ccedilıkmak yahut mecur dahilinde bulunan şeyleri alıp goumltuumlrmek teşebbuumlsuumlnde bulunduğu takdirde mucir hapis hakkına istinaden kiraların teminine muktazi miktarda eşyayı Sulh Hakimi marifetiyle hapsedebilir

Bu eşya gizlice yahut cebir ile nakledildikleri surette goumltuumlruumllduumlkleri tarihten itibaren on guumln iccedilinde polis kuvveti ile yeniden mecure iade olunabilirler

İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI

A - TARİFİ

Madde 270 - Hasılat icarı bir akittirki onunla mucir muumlstecire uumlcret mukabilinde hasılat veren bir malın veya hakkın kullanılmasını ve semerelerinin iktitafını terk etmeği iltizam eder

Kira ya nakit yahut devşirilecek semere veya hasılatın bir hissesi olabilir ikinci surete iştirakli icar denir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İştirakli icarda mucirin semereler uumlzerindeki hakkı noktasından mahalli adete riayet olunur

B - DEFTER TESBİTİ

Madde 271 - İcarda alat hayvan yahut zahirede dahil ise iki taraftan her biri diğerine bu eşyanın tamam ve imzalı bir defterini vermek ve bunların kıymetlerini muumlştereken takdir ve tesbit etmekle muumlkelleftir

C - MUCİRİN BORCcedilLARI

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANMAĞA SALİH HALDE TESLİM

Madde 272 - Mucir birlikte icar edilmiş menkul şeyler varsa bunlar dahi dahil olduğu halde mecuru akitten maksut olan kullanmağa ve işletmeğe salih bir halde muumlstecire teslim ile muumlkelleftir

Bu borcun ifa edilmemesi halinde adi icar hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

2 - ESASLI TAMİRAT

Madde 273 - Mucir icar muumlddeti zarfında icrasına zaruret hasıl olan esaslı tamiratı muumlstecir tarafından ihbar edilir edilmez masrafı kendisine ait olmak uumlzere yapmağa mecburdur

3 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 274 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan bir arızadan dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde sarfiyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde her iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARIN İDDİALARINA KARŞI TEMİNAT

Madde 275 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından hak iddiası halinde mucirin muumlkellefiyeti hakkında adi icara muumltedair huumlkuumlmler tatbik olunur

IIIMECURUN BAŞKASINA TEMLİKİ

Madde 276 - Mecur icarın akdinden sonra mucir tarafından başkasına temlik yahut icraen takip veya iflas tarikiyle kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şartiyle icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini istiyebilir

Bununla beraber akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila uumlccediluumlncuuml şahıs feshi ihbar halinde kanunen muktazi altı aylık mehle riayet mecburiyetindedir ihbar etmediği surette akdi kabul etmiş sayılır

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

IVTAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 277 - Bir gayrimenkul hasılat icarı adi icardaki esaslara goumlre aynı huumlkuumlmleri haiz olmak uumlzere tapu siciline şerh verilebilir

D - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

1 - İŞLETME

Madde 278 - Muumlstecir mecuru tahsis olunduğu dairede iyi bir surette işletmeğe bilhassa hasilata kabiliyetli bir halde bulundurmağa mecburdur

Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın icar muumlddetinin hitamından sonra mecur uumlzerinde tesirleri goumlruumllebilecek surette

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

işletmenin tarzını tebdil edemez

2 - İYİ BİR HALDE MUHAFAZA

Madde 279 - Muumlstecir mecurun iyi bir halde muhafazası iccedilin lazım gelen tekayyuumlduuml ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir ufak tefek termimatı zirai mecurlarda bilhassa yol geccedilit hendek set ccedilit ccedilatı su yolları ve sairenin muhafazasını mahalli adete goumlre deruhte etmek ve bundan başka eskilikten yahut kullanmaktan dolayı telef olan ehemmiyetsiz kıymetteki alat ve edavatın yerine başkalarını koymakla muumlkelleftir

3 - İHBAR MUumlKELLEFİYETİ

Madde 280 - Esaslı tamirata zaruret hasıl olduğu yahut bir uumlccediluumlncuuml şahıs mecur uumlzerinde hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Etmezse zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 281 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile taayyuumln eden zamanda tediye ile muumlkelleftir

Boumlyle bir zaman taayyuumln etmemiş ise kira beher senenin muumlrurundan sonra ve nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

Mucir işlemiş ve işleyecek olan bir kira iccedilin adi icarda olduğu gibi hapis hakkına maliktir

2 - FELAKETLİ VAKALARDA TENZİL

Madde 282 - Fevkalade felaket hallerinde yahut tabii hadiselerden dolayı bir zirai gayrimenkuluumln her vakitki hasılatı ehemmiyetli surette azalırsa muumlstecir kiradan muumltenasip bir miktarının indirilmesini isteyebilir

Evvelce bu haktan feragat edilmiş olması ancak kiranın tesbiti sırasında bu gibi vakaların ihtimali nazara alınmış yahut husule gelen zarar bir sigorta ile telafi edilmiş ise muteber olur

E - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ TAHAMMUumlL

Madde 283 - Mecurun muumlkellefiyet ve vergileri mucire aittir

F - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 284 - Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın mecuru başkasına icar edemez

Bununla beraber muumlstecir mecurda dahil olan bazı mahalleri mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle icara verebilir

Boumlyle bir icara ve mucir tarafından muumlsaade edilen ikinci icara alelade ikinci icara muumltedair kaideler kıyasen tatbik olunur

G - HİTAMI

IFESİH HAKKI

Madde 285 - Muumlddet hakkında akit veya mahalli adet ile hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri en aşağı altı aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle akdi feshetmek salahiyetini haizdir

Hilafına bir mukavele yok ise zirai gayrimenkullerde mahalli adetccedile cari ilk veya son bahar mevsimleri iccedilin diğer buumltuumln icarlarda her hangi bir zaman iccedilin feshin ihbarı caizdir

IIMUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI FESİH

Madde 286 - İcar birden ziyade seneler iccedilin akdedilmiş ise mucir akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni muumlddetlere riayet etmek şartiyle akdi hitamından evvel feshedebilir

Bu takdirde mucire veya muumlstecire verilecek tazminat bir senelik kiradan aşağı olamaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

IIISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 287 - İcar muayyen bir muumlddet iccedilin akdolunupta bu muumlddetin hitamında mucirin malumatiyle ve muhalefeti olmaksızın mecurun istimaline devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise bir senelik bir muumlddetin hitamından altı ay evvel ihbar suretiyle fesholununcaya kadar seneden seneye akit tecdit edilmiş sayılır

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 288 - Muumlstecir kirayı vadesi hululuumlnde tediye etmezse mucir altmış guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden başlar

Bu mehlin tenkisine yahut kiranın tediye edilmemesi halinde akdin hemen feshedileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

V MUCİRİN FESİH HAKKI

Madde 289 - Muumlstecir mecurun işletilmesine ve muhafazasına muumlteallik borccedillarına ehemmiyetli bir tarzda muhalefet eder ve mucirin ihtarına rağmen ve tayin ettiği muumlnasip bir mehil zarfında borccedillarını ifa etmezse mucir başka bir muameleye hacet kalmaksızın akdi feshedebilir

VIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 290 - Muumlstecirin iflası halinde icare iflasın accedilılmasiyle beraber nihayet bulur

Şu kadarki işlemekte olan kira ve defterin ihtiva ettiği eşya iccedilin kafi teminat verildiği takdirde mucir icar senesinin hitamına kadar akdi idame ile muumlkelleftir

VIIMUumlSTECİRİN VEFATI

Madde 291 - Muumlstecir vefat ederse gerek mirasccedilıları gerek mucir altı aylık kanuni mehillere riayet şartiyle icarın feshini ihbar edebilirler

H - İCARIN HİTAMINDA MECURUN İADESİ

IİADE BORCU

Madde 292 - İcarın hitamında muumlstecir mecuru defterdeki buumltuumln eşya ile beraber bulundukları hal uumlzere iadeye mecburdur

İyi işletildiği surette ictinabı muumlmkuumln olan kıymet noksanları iccedilin muumlstecir tazminat itası ile muumlkelleftir

Muumlstecir mecur hakkındaki mecburi ihtimamı neticesi olan ıslahat iccedilin hiccedil bir tazminat talep edemez

IIDEFTERDEKİ EŞYANIN KIYMETİNİN TAKDİRİ

Madde 293 - Mecur teslim edilirken defterdeki eşyanın kıymetleri takdir edilmiş ise muumlstecir icarın hitamında bunları aynı nevi ve kıymette olarak iade yahut kıymet noksanlarını tazmin ile muumlkelleftir

Muumlstecir noksan eşyanın mucirin kusuriyle yahut muumlcbir bir kuvvetin tesiriyle telef olduğunu ispat ederse tazmin borcu sakıt olur

Muumlstecir kendi masraflarından ve sayinden husule gelen ziyade kıymet iccedilin tazminat talep edebilir

IIIİCARIN HİTAMINDA SEMERELER VE ZİRAAT MASRAFLARI

Madde 294 - Zirai bir gayrimenkuluumln muumlsteciri akdin feshi zamanında henuumlz devşirilmemiş semereler uumlzerinde bir hak iddia edemez

Şu kadarki muumlstecir ziraat masrafını hakimin tayin ettiği miktarda olarak mucire tazmin ettirebilir ve bu tazminat işlemekte olan kiralara mahsup edilir

IVSAMAN VE GUumlBRE GİBİ ŞEYLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 295 - Mecuru iade ve teslim eden muumlstecir muntazam bir işletmenin icap ettiği nispette son senenin samanlarını hayvan yataklıklarını kuru ot ve guumlbrelerini mecurda bırakmağa mucburdur

Muumlstecir aldığından fazla bırakıyorsa ziyadesi iccedilin tazminat istemeğe hakkı vardır ve aldığından az bırakıyorsa eksikleri tamamlamak yahut kıymet noksanını tazmin etmekle muumlkelleftir

I - HAYVAN İCARI

I AKDİN MEVZUU

Madde 296 - Zirai bir mal icariyle murtabıt olmayan mevaşi icarında hilafına bir akit veya mahalli adet yok ise icar muumlddeti zarfında mecur hayvanların buumltuumln hasılatı muumlstecire ait olur

Muumlstecir mecur hayvanları beslemeğe ve onlara iyi bakmağa mecbur ve mucire nakit veya hasılat hissesi olarak bir bedel tediye etmekle muumlkelleftir

IIMESULİYET

Madde 297 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise muumlstecir mecur hayvanlara arız olan bir zarardan bunun muhafazadaki tekayyuumlt ve ihtimama rağmen husule geldiğini ispat etmedikccedile mesulduumlr

Muumlstecir kendi kusuriyle sebebiyet vermediği fevkalade muhafaza masrafları iccedilin mucirden tazminat talep edebilir

Muumlstecir ehemmiyeti haiz kazaları ve hastalıkları muumlmkuumln olduğu kadar suumlratle mucire bildirmekle muumlkelleftir

IIIFESİH

Madde 298 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise gayri muayyen bir zaman iccedilin yapılan akdin feshini iki taraftan her biri diledikleri vakit ihbar edebilirler

Şu kadarki bu ihbar huumlsnuuml niyetle olmak ve muumlnasebetsiz bir zamanda yapılmamak lazımdır

DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ

BİRİNCİ FASIL ARİYET

A - TARİFİ

Madde 299 - Ariyet bir akittirki onunla ariyet veren bir şeyin bedava kullanılmasını ariyet alana bırakmak ve alan dahi o şeyin kullandıktan sonra geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IARİYET ALANIN BORCcedilLARI

Madde 300 - Ariyet alan ariyet şeyi ancak akitte tayin edilen ve akitte birşey tayin edilmemiş ise o şeyin mahiyetinden veya tahsis olunduğu maksattan anlaşılan şekilde kullanabilir

Ariyet alan ariyeti başkasına kullandıramaz

Bu kaideye muhalif hareket ettiği takdirde zuhura gelen kazadan dahi mesul olur

Meğerki bu kaideye riayet etmiş olsaydı bile yine bu kazanın vukua geleceğini ispat ede

IIMUHAFAZA MASRAFLARI

Madde 301 - Ariyet alan ariyet şeyin adi muhafaza masraflarını ve hususiyle ariyet hayvanın yiyecek masraflarını tahammuumll eder

Ariyet verenin menfaatine yapmağa mecbur olduğu fevkalade masraflar iccedilin ariyet alan ondan tazminat isteyebilir

IIIMUumlTESELSİL MESULİYET

Madde 302 - Birden ziyade kimseler bir şeyi birlikte ariyet alırlarsa muumlteselsilen mesul olurlar

C - HİTAMI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IMUAYYEN BİR KULLANMADA

Madde 303 - Muayyen bir muumlddet mukavele edilmemiş ise ariyet alanın ariyet şeyi akit mucibince kullanmasiyle yahut kullanabilecek kadar bir zaman geccedilmesiyle akit nihayet bulur

Ariyet şey alan tarafından mukavele hilafına kullanıldığı yahut bozulduğu yahut kullanmak iccedilin diğer bir şahsa verildiği yahut evvelden bilinemiyen bir halden dolayı ariyeti veren ona acele muhtaccedil bulunduğu takdirde daha evvel geri istenebilir

IIARİYETİN ZAMANI MUAYYEN OLMAYAN KULLANMADA

Madde 304 - Ariyet veren ariyet şeyi ne muumlddetini ne de niccedilin kullanılacağını tayin etmiyerek vermiş ise dilediği vakit geri istiyebilir

IIIARİYET ALANIN VEFATI

Madde 305 - Ariyet akdi ariyet alanın oumllmesiyle nihayet bulur

İKİNCİ FASIL KARZ

A - TARİFİ

Madde 306 - Karz bir akittir ki onunla oumlduumlnccedil veren bir miktar paranın yahut diğer bir misli şeyin muumllkiyetini oumlduumlnccedil alan kimseye nakil ve bu kimse dahi buna karşı miktar ve vasıfta muumlsavi aynı neviden şeyleri geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IFAİZ

1 - HANGİ MUAMELELERDE FAİZ LAZIM GELECEĞİ

Madde 307 - Karzda faiz şart kılınmamış ise adi muamelelerde faiz lazım gelmez

Ticaret muamelelerinde şart edilmemiş olsa dahi faiz verilmek lazımdır

2 - FAİZE MUumlTEALLİK KAİDELER

Madde 308 - Karzda faiz miktarı tayin edilmemiş ise asıl olan karzın alındığı zaman ve mekanda o nevi karzlarda adet olan faiz miktarıdır

Hilafına mukavele yok ise tayin edilen faiz senelik olarak tediye olunur

Faizin anaya zammedilerek birlikte tekrar faiz yuumlruumltuumllmesi evvelden mukavele edilmiş olsa bile batıldır (Son cuumlmle muumllga 29061956 - 676341 md)

IIKARZIN TESLİM VE TESELLUumlMUuml HAKKINDAKİ İDDİALARDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 309 - Oumlduumlnccedil alan kimsenin verilecek şeyin teslim edilmesine ve oumlduumlnccedil verenin dahi o şeyin teselluumlm edilmesine dair olan iddiaları diğer tarafın bu baptaki temerruumlduumlnden itibaren altı ay geccedilmekle muumlruru zamana uğrar

IIIOumlDUumlNCcedil ALAN KİMSENİN BORCU OumlDEMEKTEN ACZİ

Madde 310 - Oumlduumlnccedil alan kimse karzdan sonra borcunu edadan aciz haline girmiş bulunursa borccedil veren taahhuumlt ettiği şeyin tesliminden imtina edebilir

Oumlduumlnccedil alan kimse akitten evvel borcunu oumldemekten aciz halinde bulunup da oumlduumlnccedil veren akitten sonra bundan haberdar olmuş ise yine bu salahiyeti kullanabilir

C - NAKİT YERİNE VERİLEN ŞEYLER

Madde 311 - Oumlduumlnccedil alan kimseye taahhuumlt edilen nakit yerine kıymetli evrak yahut emtia verildiği takdirde borcun miktarı teslim zamanında ve mekanında bu evrak veya emtianın haiz oldukları borsa rayicinden ve cari fiyattan ibaret olur bunun hilafına mukavele batıldır

D - İADE ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 312 - Geriye verilmesi iccedilin ne bir muayyen vade ne ihbar muumlddeti ne de istenildiği zaman muacceliyet kesbedeceği mukavele edilmemiş olan bir borccedil ilk talepten itibaren altı hafta iccedilinde geri verilmek lazımdır

ONUNCU BAP HİZMET AKDİ

A - TARİFİ

Madde 313 - Hizmet akdi bir mukaveledir ki onunla işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zamanda hizmet goumlrmeği ve iş sahibi dahi ona bir uumlcret vermeği taahhuumlt eder

Uumlcret zaman itibariyle olmayıp yapılan işe goumlre verildiği takdirde dahi işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zaman iccedilin alınmış veya ccedilalışmış oldukccedila hizmet akdi yine mevcuttur buna parccedila uumlzerine hizmet veya goumltuumlruuml hizmet denir

Hizmet akdi hakkındaki huumlkuumlmler kıyasen ccedilıraklık akdine tatbik olunur

B - TEŞEKKUumlLUuml

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 314 - Hilafına bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila hizmet akdi hususi bir şekle tabi değildir

Ezcuumlmle hizmet muayyen bir zaman iccedilin kabul edilmiş olur ve işin iktizasına goumlre o hizmet ancak uumlcret mukabilinde yapılabilirse hizmet akdi inikad etmiş sayılır

IIMESAİ KAİDELERİ

Madde 315 - Sınai veya ticari bir teşebbuumlste iş sahibi tarafından mesai veya dahili bir intizam iccedilin muttarit bir kaide ittihaz edilmiş ise bunlar evvelce yazılmış ve işccediliye dahi bildirilmiş olmadıkccedila işccediliye bir borccedil tahmil etmez

IIIUMUMİ MUKAVELE

1 - NASIL YAPILACAĞI

Madde 316 - İş sahibi kimselerin veya cemiyetlerinin işccedililerle veya cemiyetleriyle yaptıkları mukavelede hizmete muumltaallik huumlkuumlmler vazolunabilir

Bu umumi mukavele tahriri olmadıkccedila muteber değildir

Alakadarlar bu mukavelenin muumlddetinde ittifak edemezlerse bir sene muumlrurundan sonra altı aylık muumlddet iccedilin yapılacak bir ihbarile her zaman mukaveleyi feshedebilirler

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 317 - Umumi bir mukavele ile bağlı bulunan iş sahipleriyle işccedililer arasında yapılacak hususi hizmet akitlerinin umumi mukaveleye muhalif huumlkuumlmleri batıldır

Bu batıl huumlkuumlmlerin yerine umumi mukavele huumlkuumlmleri kaim olur

VICcedilIRAKLIK MUKAVELESİ

Madde 318 - Kuumlccediluumlkler veya mahcurlar ile yapılan ccedilıraklık mukaveleleri tahriri yapılmış ve usta ve velayeti haiz kimse yahut sulh hakiminin muvafakatiyle vasi tarafından imza edilmiş olmadıkccedila muteber değildir

Mukavele yapılacak işin ve ccedilıraklığın nevi ve muumlddetine ve guumlnde ccedilalışılacak saatlere ve iaşe yahut diğer yapılacak ve verilecek şeylere ve kezalik tecruumlbe zamanına dair muktazi şartları ihtiva etmek lazımdır

Bu şartlara riayet olunup olunmadığı salahiyettar daire tarafından murakabe edilir

C - HUumlKMUuml

IŞARTLARI

Madde 319 - Hizmet mukavelesinin şartları kanuna ahlaka (adaba) mugayir olmamak uumlzere istenildiği gibi tayin olunabilir

IIİŞCcedilİNİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BİZZAT İFA

Madde 320 - Hilafı mukaveleden veya hal icabından anlaşılmadıkccedila işccedili taahhuumlt ettiği şeyi kendisi yapmağa mecbur olup başkasına devredemez

İş sahibinin dahi hakkını başkasına devredebilmesi aynı kayıtlara tabidir

2 - İHTİMAM MECBURİYETİ

Madde 321 - İşccedili taahhuumlt ettiği şeyi ihtimam ile ifaya mecburdur

Kasıt veya ihmal ve dikkatsizlik ile iş sahibine iras ettiği zarardan mesulduumlr İşccediliye terettuumlp eden ihtimamın derecesi akde goumlre tayin olunur ve işccedilinin o iş iccedilin muktazi olup iş sahibinin maluumlmu olan veya olması icabeden maluumlmatı derecesi ve mesleki vukufu kezalik istidat ve evsafı goumlzetebilir

3 - PARCcedilA VEYA GOumlTUumlRUuml İŞTE MESULİYET

Madde 322 - İşccedili parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml ccedilalışıp da iş sahibinin nezareti altında bulunmaz ise işlenen madde ve işin akit mucibince icrası noktasından mesuliyeti hakkında istisna akdine dair huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

IIIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRET

A MİKTARI

Madde 323 - (Değişik fıkra 17042008-5754 SK82mad) İş sahibi mukavele edilen yahut adet olan yahut kendisinin bağlı bulunduğu umumi mukavelede tespit olunan uumlcreti tediye ile muumlkelleftir Ccedilalıştırılan işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaktan o ay iccedilinde oumldenenlerin oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesi hususunda tabi olduğu vergi muumlkellefiyeti tuumlruuml işletme buumlyuumlkluumlğuuml ccedilalıştırdığı işccedili sayısı işyerinin bulunduğu il ve benzeri gibi unsurları dikkate alarak iş sahiplerini zorunlu tutmaya banka hesabına yatırılacak uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakın bruumlt ya da kanuni kesintiler duumlşuumllduumlkten sonra kalan net miktar uumlzerinden olup olmayacağını belirlemeye Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı Maliye Bakanlığı ve Hazine Muumlsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı muumlştereken yetkilidir Ccedilalıştırdığı işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları vasıtasıyla oumldeme zorunluluğuna tabi tutulan iş sahipleri işccedililerinin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları dışında oumldeyemezler

(Ek fıkra 17042008-5754 SK82mad) İşccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaklarının oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesine ilişkin diğer usucircl ve esaslar anılan bakanlıklarca muumlştereken ccedilıkarılacak youmlnetmelikle duumlzenlenir

Uumlcretle birlikte kardan bir hisse verilmesi mukavele edilmiş ise iş sahibi işccediliye yahut onun yerine iki tarafın veya hakimin tayin ettiği bigaraz kimseye kar ve zarar hakkında muktazi malumatı vermeğe ve luumlzumu olan hesap defterlerinin muayenesine muumlsaade etmeğe mecburdur

B İŞ VERİLMESİNİ İSTEMEK HAKKI

Madde 324 - İş iccedilin muayyen olan zamanda parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml olarak muumlnhasıran bir iş sahibine ccedilalışmakta olan işccedili akit muumlddetinde her guumln iccedilin kendisine kafi miktarda iş verilmesini istemek hakkını haizdir

Bu takdirde parccedila yahut goumltuumlruuml iş bulunmazsa iş saat hesabiyle veya guumlndelikle verilebilir bu da bulunmazsa iş sahibi bu bapta kendisine bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile vukua gelen zararı tazmine mecbur olur

C İŞ SAHİBİNİN TEMERRUumlDUuml

Madde 325 - İş sahibi işi kabulde temerruumlt ederse işccedili taahhuumlt ettiği işi yapmağa mecbur olmaksızın mukaveledeki uumlcreti istiyebilir

Şu kadar ki işi yapmadığından dolayı tasarruf ettiği yahut diğer bir iş ile kazandığı ve kazanmaktan kasten feragat eylediği şeyi mahsup ettirmeğe mecburdur

D TEDİYE GUumlNUuml

Madde 326 - Mukavele yahut adet ile daha kısa mehiller tayin edilmemiş ise uumlcret aşağıdaki dairede verilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - Amele ve iş sahibi ile birlikte yaşamıyan hizmetccedililere haftada bir

2 - İdarehane memurlarına ve muumlstahdemlerine ve iş sahibi ile birlikte yaşıyan hizmetccedililere her ay

Hizmet akdinin hitamiyle uumlcret herhalde muacceliyet kesbeder

H AVANS

Madde 327 - İş sahibi işccedilinin zarureti dolayisiyle ihtiyacı bulunan ve tediyesi kendisi iccedilin zarar ve muumlzayakayı mucip olmıyan avansları yapılan iş nispetinde işccediliye vermekle muumlkelleftir

V İŞ İFA EDİLEMEDİĞİ HALDE UumlCRET

Madde 328 - Uzun muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdinde işccedili hastalıktan ve askerlikten veya bu gibi sebeplerden dolayı kusuru olmaksızın nispeten kısa bir muumlddet iccedilin işi ifa edemediği takdirde o muumlddet iccedilin uumlcret istemeğe hakkı vardır

Z FAZLA İŞ İCcedilİN UumlCRET

Madde 329 - Akit ile tayin edilen yahut adet mucibince icabeden iş miktarından ziyade bir işin ifasına zaruret hasıl olupta işccedili bunu yapmağa muktedir olur ve imtinaıda huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bulunursa cebrolunur

İşccedili bu ziyade iş iccedilin fazla bir uumlcrete muumlstahak olur ve bu mukavele edilen uumlcretle muumltenasip bir suretle hususi haller nazara alınmak şartiyle takdir edilir

2 - CcedilIRAĞIN TALİMİ

Madde 330 - Ccedilıraklık mukavelesinde usta ccedilırağa sanatı olanca dikkat ve itinasiyle oumlğretmeğe mecburdur

Usta ccedilırağın mecburi derslere devamına nezaret ve meslekine ait mekteplere ve kurslara gitmesi ve ccedilıraklık imtihanlarına iştirak eylemesi iccedilin luumlzumu olan zamanlarda muumlsaade etmekle muumlkelleftir

Ccedilırağa kaideten ne geceleri nede cuma guumlnleri iş verilmez

3 - ALAT VE MALZEME

Madde 331 - Hilafına mukavele veya adet yoksa iş sahibi ccedilalışması iccedilin işccediliye muktazi alat ve malzemeyi vermekle muumlkelleftir

İşccedili muumlkellef olmadığı halde bu işleri iş sahibinin rızasiyle tamamen veya kısmen tedarik ederse iş sahibi bunun iccedilin bir tazminat vermeye mecbur olur

4 - TEDBİRLER VE MESAİ MAHALLERİ

Madde 332 - İş sahibi akdin hususi halleri ve işin mahiyeti noktasından hakkaniyet dairesinde kendisinden istenilebileceği derecede ccedilalışmak dolayısıyle maruz kaldığı tehlikelere karşı icabeden tedbirleri ittihaza ve muumlnasip ve sıhhi ccedilalışma mahalleri ile işccedili birlikte ikamet etmekte ise sıhhi yatacak bir yer tedarikine mecburdur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) İş sahibinin yukarıki fıkra huumlkmuumlne aykırı hareketi neticesinde işccedilinin oumllmesi halinde onun yardımından mahrum kalanların bu yuumlzden uğradıkları zararlara karşı istiyebilecekleri tazminat dahi akde aykırı hareketten doğan tazminat davaları hakkındaki huumlkuumlmlere tabi olur

5 - MAHSUP

Madde 333 - İşccedili uumlcretinin tediyesi işccedilinin ve ailesinin nafakası iccedilin zaruri bulunduğu takdirde işccedilinin muvafakatı olmaksızın iş sahibi uumlcreti kendi alacağı ile mahsup edemez

Şu kadarki kasten iras edilen zararların tazmini iccedilin mahsup icrası daima caizdir

6 - İSTİRAHAT ZAMANLARI

Madde 334 - İş sahibi işccedilinin istirahati iccedilin mutat olan saat ve guumlnlerde muumlsaade vermekle muumlkelleftir

İş sahibi mukavelenin feshi ihbar olunduktan sonra başka bir iş araması iccedilin işccediliye muumlnasip bir zaman vermek mecburiyetindedir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Her halde muumlmkuumln olduğu kadar iş sahibinin menfaati goumlzetilmek lazımdır

7 - ŞAHADETNAME

Madde 335 - İşccedili yalnız hizmetinin nevini ve muumlddetini havi bir şahadetname vermesini iş sahibinden isteyebilir

İşccedili sarahaten talep ettiği takdirde şahadetname hal ve hareketini ve sayinin keyfiyetini de ihtiva etmek lazımdır

8 - İŞCcedilİNİN İHTİRAI

Madde 336 - İşccedili hizmetini yaparken bir şey ihtira ettikte iş sahibi boumlyle bir ihtiraın kendisine ait olacağını akitte şart koymuş yahut bu ihtira işccedilinin taahhuumlt eylediği hizmetin levazımından bulunmuş ise ihtira olunan şey iş sahibinin olur

Birinci surette ihtira muumlhim bir iktisadi kıymeti haiz ise işccedilinin hakkaniyet dairesinde tayin edilecek bir bedel istemeğe hakkı vardır

Bu bedel ihtiraın meydana gelmesinde iş sahibinin iştiraki ve tesissatından edilen istifade nazara alınarak tesbit olunur

IVBİRLİKTE YAŞAMA

Madde 337 - Hilafına mukavele ve adet yok ise iş sahibi ile birlikte ikamet eden işccedilinin iaşe ve suumlknası uumlcretten bir kısım teşkil eder

İş sahibi bu halde kendi kusuru olmaksızın nispeten kısa bir zaman iccedilin hizmetini ifaya muktedir olamayan işccediliyi goumlruumlp goumlzetmek ve muktazi tedaviyi ifa ettirmek uumlzere iaşesiyle de muumlkelleftir

D - HİTAMI

IMUumlDDETİN MUumlRURU

Madde 338 - Hizmet akdi muayyen bir muumlddet iccedilin yapılmış yahut boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden anlaşılmakta bulunmuş ise hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila feshi ihbara hacet olmaksızın bu muumlddetin muumlruriyle akit nihayet bulur

IISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 339 - Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdi bu muumlddetin muumlrurundan sonra her iki tarafın suumlkutu ile temdit edildiği takdirde akit aynı muumlddet ve fakat nihayet bir sene iccedilin tecdit edilmiş sayılır

Akdin feshi ihbar vukuuna muumltevakkıf iken iki taraftan hiccedil biri ihbar etmemiş ise akit tecdit edilmiş sayılır

IIIFESHİN İHBARI VE KANUNİ MUumlDDETLER

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 340 - Hizmet akdinde bir muumlddet tayin edilmez ve boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden de anlaşılmazsa her iki tarafccedila feshi ihbar olunabilir

Boumlyle ne akit nede kanun ile diğer bir muumlddet tesbit edilmemiş olduğu takdirde amele hakkında ihbardan sonra girecek hafta nihayeti iccedilin idarehane memur ve muumlstahdemleri hakkında ihbardan sonra girecek ikinci hafta ve diğer hizmet akitlerinde ihbardan sonra girecek keza ikinci hafta nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

İş sahipleri ve işccedililer iccedilin muhtelif ihbar muumlddetleri mukavele edilmesi caiz değildir

2 - BİR SENEDEN FAZLA DEVAM EDEN İŞLERDE

Madde 341 - Bir hizmet akdi bir seneden fazla devam ettiği takdirde bu akit iş sahibi ve işccedili tarafından ihbar edildikten sonra girecek ikinci haftanın nihayeti iccedilin fesholunabilir

Bu muumlddetin bir haftadan eksik olmamak uumlzere mukavele ile tebdili caizdir

3 - TECRUumlBE MUumlDDETİ

Madde 342 - Uzun muumlddet ile yapılan akitte bir tecruumlbe zamanı şart edilmiş olduğu takdirde hilafına mukavele edilmemiş ise ilk iki ay zarfında ihbardan sonra girecek haftanın nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilırak ve hizmetccedili akitlerinde hilafına bir mukavele yok ise hizmete duhulden itibaren ilk iki hafta tecruumlbe muumlddeti sayılır ve bu muumlddet zarfında iki taraftan her biri bir guumln evvel ihbar etmek şartiyle akdi fesihte serbesttir

4 - HAYAT MUumlDDETİNCE YAHUT ON SENEDEN FAZLA İCcedilİN YAPILAN AKİT

Madde 343 - Bir hizmet akdi bir tarafın yaşadığı muumlddetccedile yahut on seneden fazla iccedilin yapılmış ise işccedili bunu on sene geccediltikten sonra her zaman ve bir aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle tazminat dahi vermeksizin fehedebilir

IVFESİH

1 - MUHİK SEBEPLERDEN DOLAYI

A SALAHİYET

Madde 344 - Muhik sebeplerden dolayı gerek işccedili gerek iş sahibi bir ihbara luumlzum olmaksızın her vakit akdi feshedebilir Ezcuumlmle ahlaka muumlteallik sebeplerden dolayı yahut huumlsnuuml niyet kaideleri noktasından iki taraftan birini artık akdi icra etmemekte haklı goumlsteren her hal muhik bir sebep teşkil eder

Bu gibi hallerin mevcudiyetini hakim takdir eder Fakat işccedilinin kendi kusuru olmaksızın duumlccedilar olduğu nispeten kısa bir hastalığı yahut kısa muumlddetli bir askeri muumlkellefiyeti ifa etmesi muhik sebep olarak kabul edilemez

B TAZMİNAT

Madde 345 - Muhik sebepler bir tarafın akte riayet etmemesinden ibaret olduğu takdirde bu taraf diğer tarafa onun akit ile muumlstahak iken mahrum kaldığı feri menfaatlerde nazara alınmak uumlzere tam bir tazminat itasiyle muumlkellef olur

Bundan başka hakim vaktinden evvel feshin mali neticelerini hali ve mahalli adeti goumlz oumlnuumlnde tutarak takdir eder

2 - UumlCRETİN TEHLİKEDE BULUNMASINDAN DOLAYI

Madde 346 - İş sahibi borcu oumldemekten aciz olduğu takdirde işccedili talebi uumlzerine muumlnasip bir muumlddet zarfında uumlcreti iccedilin teminat verilmezse akitten ruumlcua salahiyettar olur

VOumlLUumlM

Madde 347 - Hizmet Akdi işccedilinin oumlluumlmuuml ile hitam bulunur İş sahibi oumllduumlğuuml takdirde akit başlıca onun şahsı nazara alınarak yapılmış ise nihayet bulur

Bu ikinci halde işccedili akdin vaktinden evvel nihayet bulması hasebiyle duumlccedilar olduğu zarar iccedilin hakkaniyet dairesinde bir tazminat isteyebilir

E - REKABET MEMNUİYETİ

ICEVAZI

Madde 348 - İş sahibinin muumlşterilerini tanımak veya işlerinin esrarına nuumlfuz etmek hususlarında işccediliye muumlsait olan bir hizmetakdinde her iki taraf akdin hitamından sonra işccedilinin kendi namına iş sahibi ile rekabet edecek bir iş yapamamasını ve rakip bir muumlessesede ccedilalışamamasını ve boumlyle bir muumlessesede şerik veya sair sıfatla alakadar olamamasını şart edebilirler

Rekabet memnuiyetine dair olan şart ancak işccedilinin muumlşterileri tanımasından ve esrara nuumlfuzundan istifade ederek iş sahibine hissolunacak derecede bir zarar husuluumlne sebebiyet verebilecek ise caizdir

İşccedili akdin yapıldığı zamanda reşit değil ise rekabet memnuiyetine dair olan şart batıldır

IIHUDUDU

Madde 349 - Rekabet memnuiyeti ancak işccedilinin iktisadi istikbalinin hakkaniyete muhalif olarak tehlikeye girmesini menedecek surette zaman mahal ve işin nevi noktasından hal icabına goumlre muumlnasip bir hudut dahilinde şart edilmiş ise muteberdir

IIIŞEKLİ

Madde 350 - Rekabet memnuiyeti sahih olmak iccedilin tahriri mukaveleye merbut olmak lazımdır

IVMUHALEFETİN HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 351 - Rekabet memnuiyetine muhalif harekette bulunan işccedili bu muhalefet sebebi ile eski iş sahibinin duumlccedilar olduğu zararları tazmin ile muumlkelleftir

Memnuiyete muhalif hareket hakkında cezai şart konulmuş ise işccedili kaideten meşrut ceza miktarını tediye ile memnuiyetten kurtulabilir Fakat zarar bu miktarı muumltecaviz ise fazlasını da tazmin ile muumlkellef olur

İşccedilinin hareketi tarzı ve ihlal veya tehdit edilen menfaatlerin ehemmiyeti haklı goumlsteriyorsa ve tahriri bir mukavele ile sarahaten bu hak muhafaza edilmiş ise iş sahibi muumlstesna olarak meşrut olan cezanın tediyesinden ve onu muumltecaviz olan zararın tazmininden başka muhalefetin menini de talep edebilir

V MEMNUİYETİN NİHAYETİ

Madde 352 - Rekabet memnuiyetinin bakasında iş sahibinin hakiki menfaati bulunmadığı sabit olursa bu memnuiyet nihayet bulur

İş sahibi işccedilinin feshi muhik goumlsterecek bir kusuru yok iken akdi feshetmiş yahut iş sahibinin feshi haklı goumlsteren bir kusuru dolayısiyle akit işccedili tarafından feshedilmiş ise işccedili aleyhine memnuiyete muhalefetinden dolayı dava ikame edilemez

F - SERBEST HİZMETLERDE TATBİK EDİLECEK HUumlKUumlMLER

Madde 353 - Bu babın huumlkuumlmleri hizmet akdinin teşekkuumll unsurlarını havi olmakla beraber ilmi veya bedii maluumlmatı mahsusayı haiz olanlar tarafından uumlcretle yapıla gelen mesai hakkındaki akitlere de tatbik olunur

G - HUSUSİ KANUNLARIN HUumlKUumlMLERİNİN MAHFUZİYETİ

Madde 354 - Resmi memurlar ve muumlstahdemler hakkındaki hususi kanunların huumlkuumlmleri mahfuzdur

ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ

A - TARİFİ

Madde 355 - İstisna bir akittirki onunla bir taraf (muumlteahhit) diğer tarafın (iş sahibi) vermeği taahhuumlt eylediği semen mukabilinde bir şey imalini iltizam eder

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUumlTEAHHİDİN BORCcedilLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 356 - Muumltaahhidin mesuliyeti umumi surette işccedilinin hizmet akdindeki mesuliyetine dair olan huumlkuumlmlere tabidir

Muumltaahhit imal olunacak şeyi bizzat yapmağa veya kendi idaresi altında yaptırmağa mecburdur Fakat işin mahiyetine nazaran şahsi maharetinin ehemmiyeti yok ise taahhuumlt ettiği şeyi başkasına dahi imal ettirebilir

Hilafına adet veya mukavele olmadıkccedila muumltaahhit imal olunacak şeyin icrası iccedilin lazım olan vasıtaları ve alat ve edevatı kendi masrafiyle tedarik etmeğe mecburdur

2 - MALZEME İTİBARİYLE

Madde 357 - Muumltaahhit imal ettiği şeyde kullandığı malzemenin iyi cinsten olmamasından dolayı iş sahibine karşı mesul ve bu hususta bayi gibi muumltekeffildir

Malzeme iş sahibi tarafından verilmiş ise muumlteahhit onları layik olan buumltuumln ihtimam ile kullanmak ve bundan dolayı hesap vermek ve artanı iade etmekle muumlkelleftir

İş devam ettiği sırada iş sahibinin verdiği malzemenin veya goumlsterdiği arsanın kusurlu olduğu anlaşılır yahut imalatın noktası noktasına muntazaman icrasını tehlikeye koyacak diğer bir hal hadis olursa muumltaahhit iş sahibini bundan derhal haberdar etmeğe mecbur aksi takdirde bunların neticelerini tahammuumll etmekle muumlkelleftir

3 - AKİT DAİRESİNDE İŞE BAŞLAMA VE İCRA

Madde 358 - Muumltaahhit işe zamanında başlamaz veya mukavele şartlarına muhalif olarak işi tehir eder yahut iş sahibinin kusuru olmaksızın vakı olan teehhuumlr buumltuumln tahminlere nazaran muumltaahhidin işi muayyen zamanda bitirmesine imkan vermiyecek derecede olursa iş sahibi teslim iccedilin tayin edilen zamanı beklemeğe mecbur olmaksızın akdi feshedebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İmal sırasında işin muumlteahhidin kusuru sebebi ile ayıplı veya mukaveleye muhalif bir surette yapılacağını katiyetle tahmin etmek muumlmkuumln olursa iş sahibi bunlara mani olmak iccedilin muumlteahhide muumlnasip bir muumlhlet tayin ederek veya ettirerek bu muumlhlet iccedilinde icabını icra etmediği halde hasar ve masraflar muumlteahhide ait olmak uumlzere tamiratın veya imalata devamın uumlccediluumlncuuml bir şahsa tevdi olunacağını ihtar edebilir

4 - İŞİN KUSURUNA MUumlTEDAİR TEMİNAT

A KUSURUN TESBİTİ

Madde 359 - İmal olunan şeyin tesliminden sonra iş sahibi işlerin mutat cereyanına goumlre imkanını bulur bulmaz o şeyi muayeneye ve kusurları varsa bunları muumlteahhide bildirmeğe mecburdur

İki taraftan her birinin imal olunan şeyi masrafı kendisinden olmak uumlzere ehli hibreye muayene ettirilmesini ve muayene neticesinin bir raporla tesbitini istemeğe hakkı vardır

B KUSUR HALİNDE İŞ SAHİBİNİN HAKKI

Madde 360 - Yapılan şey iş sahibinin kullanamıyacağı ve nısfet kaidesine goumlre kabule icbar edilemiyeceği derecede kusurlu veya mukavele şartlarına muhalif olursa iş sahibi o şeyi kabulden imtina edebilir bu hususta muumltaahhidin taksiri bulunursa zarar ve ziyan da isteyebilir

İşin kusurlu olması veya mukaveleye muhalif bulunması yukarıki derecede ehemmiyeti haiz değil ise iş sahibi işin kıymetinin noksanı nispetinde fiatı tenzil ve eğer o işin ıslahı buumlyuumlk bir masrafı mucip değil ise muumltaahhidi tamire mecbur edebilir Bu hususta muumltaahhidin taksiri varsa iş sahibi zarar ve ziyan da istiyebilir

Yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerine yapılmış olup da mahiyeti itibariyle refi ve kalı fazla bir zararı mucip ise iş sahibi ancak ikinci fıkra mucibince muamele yapar

C İŞ SAHİBİNİN MESULİYETİ

Madde 361 - Yapılan şeyin kusurlu olması muumlteahhidin sarahaten beyan eylediği muumltalaaya mugayir olarak iş sahibinin verdiği emirlerden neşet etmiş bulunur veya her hangi bir sebeple iş sahibine isnadı kabil olursa iş sahibi o şeyin kusurlu olmasından muumltevellit hakları dermeyan edemez

D İŞİN KABULUuml

Madde 362 - Yapılan şeyin sarahaten veya zımnen kabuluumlnuuml muumlteakıp muumltaahhit her tuumlrluuml mesuliyetten beri olur Ancak muumltaahhidin kasten sakladığı usuluuml veccedilhile muayenesinde muumlşahade edilemiyecek olan kusurlar hakkında mesuliyeti bakidir

Eğer iş sahibi kanunen tayin olunan muayene ve ihbarı ihmal ederse zımnen kabul etmiş sayılır

Yapılan şeydeki kusur sonradan meydana ccedilıkarsa iş sahibi vakıf olur olmaz keyfiyeti muumltaahhide haber vermeğe mecburdur Aksi takdirde iş sahibi kabul etmiş sayılır

H MUumlRURUZAMAN

Madde 363 - Yapılan şeyin kusurlu olmasından dolayı iş sahibinin haiz olduğu haklar muumlşterinin haklarının tabi olduğu muumlruru zaman huumlkmuumlne tabidir

Fakat gayrimenkul inşaata muumlteallik kusurlardan dolayı iş sahibinin muumltaahhide ve inşaata iştirak eyliyen mimar ve muumlhendise karşı muumltalebesi teselluumlm zamanından itibaren beş senelik muumlruru zamana tabidir

IIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRETİN MUACCELİYETİ

Madde 364 - İşin parası teslim zamanında oumldenir

Yapılan şey parccedila parccedila teslim edildikccedile bedeli ifa olunmak uumlzere mukavele edilmiş ise her kısmın bedeli o kısmın teslimi zamanında oumldenmek lazımdır

2 - UumlCRETİN MİKTARI

A GOumlTUumlRUuml TAAHHUumlT

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 365 - Goumltuumlruuml pazarlık edilmiş ise muumltaahhit yapılacak şeyi kararlaştırılan fiata yapmağa mecburdur Yapılacak şey tahmin edilen miktardan fazla say ve masrafı mucip olsa bile muumlteahhit bedelin arttırılmasını isteyemez

Fakat evvelce tahmin olunamıyan veya tahmin olunup ta iki tarafccedila nazara alınmıyan haller işin yapılmasına mani olur veya yapılmasını son derece işkal ederse hakim haiz olduğu takdir hakkı dolayısiyle ya tekarruumlr eden bedeli tezyit veya mukaveleyi fesheyler

Yapılacak şey evvelce tahmin edilen miktardan daha az bir say ile vuumlcuda gelmiş ise iş sahibi bedeli tamamen vermeğe mecburdur

B İŞİN KIYMETİNE GOumlRE BEDELİN TAYİNİ

Madde 366 - Evvelce kararlaştırılmamış veya takribi bir surette kararlaştırılmış olan bedel yapılan şeyin kıymetine ve muumltaahhidin masrafına goumlre tayin edilir

C - AKDİN HİTAMI

IKEŞİF BEDELİNİN TECAVUumlZUuml HALİNDE FESİH

Madde 367 - Yapılan şeyin masrafı evvelce muumltaahhit ile takribi bir surette tesbit edilen keşfi iş sahibihin sunu olmaksızın ccedilok fazla tecavuumlz ederse gerek o şeyin imali esnasında gerek imalinden sonra iş sahibi mukaveleyi feshedebilir

Bu suretle yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerinde inşa ediliyorsa iş sahibi bedelden muumlnasip bir miktarın tenzilini isteyebileceği gibi inşaat henuumlz bitmemiş ise muumlteahhidi devamdan meni ve yapılan kısmı hakkaniyet dairesinde tazmin ederek mukaveleyi feshedebilir

IIYAPILAN ŞEYİN TELEFİ

Madde 368 - Yapılan şey teslimden evvel kazara telef olmuş ise iş sahibi onu teselluumlmden temerruumlt etmiş bulunmadıkccedila muumlteahhit ne yaptığı işin uumlcretini ne de masraflarının tediyesini isteyemez

Bu takdirde telef olan malzeme kime ait ise hasarı da ona aittir

Eğer yapılan şey iş sahibi tarafından verilen malzemenin veya goumlsterilen arsanın kusurundan yahut iş sahibi tarafından imal ve inşa tarzı hakkında verilen emirden dolayı telef olmuş ise muumlteahhit bu tehlikeleri zamanında ihbar eylemiş bulunduğu takdirde yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafın tesviyesini talep edebilir İş sahibinin taksiri olduğu takdirde muumltaahhidin fazla olarak zarar ve ziyan istemeğe hakkı vardır

IIIZARARI BALİĞAN MABELAĞ TAZMİN EDEREK FESİH

Madde 369 - Yapılan şey bitmezden evvel iş sahibi yapılmış olan kısmın bedelini vermek ve muumltaahhidin zarar ve ziyanını baliğan mabelağ tazmin etmek şartiyle mukaveleyi feshedebilir

IVİŞ SAHİBİNİN YUumlZUumlNDEN HİZMETİN İFASI MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 370 - Taahhuumlt olunan şeyin yapılması iş sahibi nezdinde zuhur eden bir kaza yuumlzuumlnden muumlmkuumln olamıyorsa muumlteahhit yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafını alır

Bu hususta iş sahibinin taksiri varsa muumlteahhidin başkaca zarar ve ziyan istemeğe hakkı olur

VMUumlTAAHHİDİN VEFATI YAHUT ACZİ

Madde 371 - Muumltaahhit oumllduumlğuuml yahut sunu taksiri olmaksızın işi bitirmekten aciz kaldığı takdirde mukavele muumlteahhidin şahsı nazara alınarak yapılmış ise istisna akdi muumlnfesih olur

Bu takdirde yapılan miktarın kullanılması kabil ise iş sahibi onu kabule ve bedelini vermeğe mecburdur

ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ

A - TARİFİ

Madde 372 - Neşir mukavelesi bir akittir ki onunla edebi ve sınai bir eserin muumlellifi veya halefi o eseri bir naşire terk etmeği taahhuumlt ve naşir de o eseri az ccedilok teksir ile halk arasında neşir etmeği iltizam eder

B - HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

ITELİF HAKKININ NAKLİ VE TEMİNATI

Madde 373 - Neşir mukavelesi muumlellifin haklarını mukavelenin ifasının icap ettirdiği miktar ve zaman iccedilin naşire nakleyler

Neşredilecek eseri terk eyleyen kimse akit zamanında o eserde tasarruf etmek hakkını kullanmağa muktedir olmalıdır Bu cihetten dolayı naşire karşı muumltekeffildir ve eğer telif hakkı varsa bu tekeffuumll onunda şamildir

Eserin tamamı veya bir kısmı başka bir naşire terk yahut terk edenin malumatı dahilinde neşredilmiş bulunursa terkeden neşir mukavelesinin akdinden evvel diğer tarafı bundan haberdar etmek lazımdır

IIMUumlELLİFİN TASARRUFU

Madde 374 - Naşirin yapmağa hakkı olduğu tabılar bitmedikccedile muumlellif veya halefi eserin tamamında veya bir kısmında naşirin zararına bir tasarrufta bulunamaz

Gazete makaleleri ve mevkut bir risalede neşredilmiş kısa makaleler muumlellif veya halefleri tarafından daima başka bir yerde neşredilebilir

Muumlşterek bir eserin kısımlarından olan yazılar ve mevkut bir risalenin uzun olan makaleleri muumlellif veya halefleri tarafından neşrin hitamından uumlccedil ay geccedilmezden evvel tekrar neşredilemez

IIIBASILACAK NUumlSHALARIN TAYİNİ

Madde 375 - Eğer mukavelede tabı adedi tasrih edilmemiş ise naşirin hakkı ancak bir taba maksurdur

Hilafı şart edilmemiş ise naşir her tabı iccedilin basacağı nuumlsha adedini tesbitte serbesttir Fakat diğer taraf talep eyler ise eserin mahiyeti ile muumltenasip derecede bir intişarı temin eyleyecek miktarda nuumlsha tabetmeğe mecburdur Birinci tabı bittikten sonra naşir tekrar tabedemez

Eğer makale naşire muayyen ve birden fazla taba veya eserin her tabına salahiyet vermiş olupta naşirde eserin nuumlshaları tuumlkenmiş iken yeniden tabı ihmal ediyorsa muumlellif veya halefleri yeni bir tabı iccedilin naşire hakim tarafından bir muumlhlet tayin ettirtebilirler Naşir bu muumlhlet zarfında borcunu ifa eylemezse hakkı sakıt olur

IVTEKSİR VE SATIŞ İCcedilİN MESAİ

Madde 376 - Naşir eserde hiccedil bir suretle ihtisar ilave ve tadil yapmaksızın muumlnasip bir şekilde teksir etmekle muumlkelleftir Naşir aynı zamanda lazım olan ilanları yapmağa ve satışın muvaffakiyetini temin iccedilin mutat tedbirleri ittihaza mecburdur

Satışın fiatını eserin satılmasına mani olacak tarzda tezyide salahiyettar olmaksızın naşir tayin eder

VTASHİH VE ISLAH

Madde 377 - Naşirin menfaatlerine muzır ve onun mesuliyetini artıracak mahiyette olmamak şartiyle muumlellif iccedilin eserinde tashih ve ıslah yapmak hakkı mahfuzdur Muumlellif tashihiyle naşire melhuz olmayan masraflar ihtiyar ettirirse onu tazmin eder

Naşir muumlellife eserini ıslah edebilmek imkanı bahş etmeksizin tekrar neşrine veya yeniden tabına muumlbaşeret edemez

VIBİR ARADA VE AYRI AYRI NEŞİR

Madde 378 - Bir muumlellifin birden fazla eserlerini ayrı ayrı neşretmek hakkı eserlerin bir arada tabı salahiyetini bahşetmez

Bir muumlellifin kuumllliyatını veya muumlellifin eserlerinden bir nevini neşreylemek hakkı naşire kuumllliyatın muhtevi olduğu eserleri ayrı ayrı tabetmek hakkını veremez

VIITERCUumlME HAKKI

Madde 379 - Hilafı şart edilmedikccedile tercuumlme hakkı muumlellifte veya halefinde mahfuz kalır

VIIIESER SAHİBİNİN BEDELE İSTİHKAKI

1 - BEDELİN MİKTARI

Madde 380 - Eser sahibinin bedelden feragat eylediği hal icabından anlaşılmadıkccedila bedelle istihkakı asıldır

Bedelin miktarı ehlihibrenin reyi alındıktan sonra hakim tarafından takdir olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer naşirin muumlteaddit taba hakkı varsa birinci tabı iccedilin tayin edilen bedel ve diğer şartlar muumlteakıp tabılarda da muteber olmak asıldır

2 - BEDELİN ZAMANI TEDİYESİ SATIŞ HESAPLARI VE BEDAVA NUumlSHA

Madde 381 - Bir eser tamam olarak neşredilecek ise tamamının ve (cilt cuumlzuuml forma gibi) kısım kısım neşredilecek ise her kısmının tabını ve satışa hazır bulundurulmasını muumlteakip bedelin tediyesi lazım gelir

Akitler bedelin kısmen veya tamamen tediyesini satışın neticesine bırakmışlar ise naşir satış hesaplarını tanzime ve teamuumll dairesinde ispat edici vesikalarını ihzara mecburdur

Hilafı şart edilmedikccedile muumlellif veya halefinin eserden oumlrfuumln tayin eylediği miktarda bedava nuumlsha almağa hakları vardır

C - AKDİN HİTAMI

1 - ESERİN ZIYAI

Madde 382 - Eser naşire tevdi edildikten sonra kazaen zayi olsa bile naşir bedeli tediyeye mecburdur

Eğer muumlellifte zayi olan eserin diğer nuumlshası var ise o nuumlshayı naşirin emrine amade kılması lazımdır Eğer muumlellifte eserin diğer nuumlshası olmaz ve eserin yeniden vuumlcuda getirilmesi nisbeten kolay bulunursa muumlellif eserini yeniden yazmağa mecburdur

Muumlellif her iki surettede muumlnasip bir tazminat isteyebilir

IITABOLUNAN ESERİN ZİYAI

Madde 383 - Tabolunan eser satışa ccedilıkarılmazdan evvel tamamen veya kısmen kazara zayi olduğu takdirde naşir muumlellif veya halefine ayrıca bir bedel vermeğe mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshayı kendi masrafiyle tekrar tabedebilir

Eğer naşir fahiş masraf ihtiyarına mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshaların yerine yenilerini ikame edebilecek ise buna mecburdur

IIIMUumlELLİFİN VE NAŞİRİN ŞAHSINDA HADİS OLAN HİTAM

Madde 384 - Eseri itmam etmezden evvel muumlellif oumlluumlr veya ikmal kabiliyetini zayi eder yahut taksiri olmaksızın eseri ikmal etmek imkansızlığında bulunursa neşir mukavelesi muumlnfesih olur

Şu kadar ki mukavele tamamen veya kısmen muumlmkuumln ve muhik bulunursa hakim mukavelenin muhafaza edilmesine muumlsaade ve bunun iccedilin icabeden tedbirlerin ittihazını emredebilir

Naşirin iflası takdirinde muumlellif veya halefi eseri başkasına tevdi edebilir Fakat muumlellif veya halefi iflas zamanında henuumlz vadesi huluumll etmeyen borcun ifa edileceğine dair teminat alırsa eseri başka bir naşire tevdi edemez

D - NAŞİRİN PLANI DAİRESİNDE ESER TELİFİ

Madde 385 - Bir veya muumlteaddit muumlellif naşirin tayin eylediği plan dairesinde bir eser telif eylemeği taahhuumlt ederlerse ancak mukavele edilen bedele muumlstahak olurlar

Bu takdirde telif hakkı naşire ait olur

ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET

BİRİNCİ FASIL VEKALET

A - TARİFİ

Madde 386 - Vekalet bir akittirki onunla vekil mukavele dairesinde kendisine tahmil olunan işin idaresini veya takabbuumll eylediği hizmetin ifasını iltizam eyler

Diğer akitler hakkındaki kanuni huumlkuumlmlere tabi olmayan işlerde dahi vekalet huumlkuumlmleri cari olur

Mukavele veya teamuumll varsa vekil uumlcrete muumlstahak olur

B - TEŞEKKUumlLUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 387 - Vekilin tevdi edilen işi idare hususunda resmi bir sıfatı varsa veya işin icrası mesleğinin icabından ise yahut bu gibi işleri kabul edeceğini ilan etmiş ise vekalet vekil tarafından derhal reddedilmedikccedile kabul edilmiş sayılır

C - HUumlKUumlMLERİ

IVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 388 - Vekalet akdinin şuumlmuluuml mukavele ile sarahaten tesbit edilmemiş ise taalluk eylediği işin mahiyetine goumlre tayin edilir

Vekalet vekilin takabbuumll eylediği işin yapılması iccedilin icabeden hukuki tasarrufları ifa salahiyetini şamildir

Hususi bir salahiyeti haiz olmadıkccedila vekil dava ikame edemez sulh olamaz tahkim edemez kambiyo taahhuumlduumlnde bulunamazhibe edemez bir gayrimenkuluuml temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIVEKİLİN BORCcedilLARI

1 - TALİMAT DAİRESİNDE VEKALETİ İFA

Madde 389 - Vekil muumlvekkılinin sarih olan talimatına muhalefet edemez

Ancak hal icabına goumlre muumlvekkilden mezuniyet istihsaline imkan olmamakla beraber şayet imkan olupta istizan olunsa idi muumlvekkilin muvafakat edeceği derkar bulunan hususlarda inhiraf edebilir Bundan maada hallerde vekil aldığı talimata muumlvekkilinin aleyhine olarak muhalefet ederse bundan muumltevellit zararı deruhte etmedikccedile muumlvekkiluumlnbih ifa edilmiş olmaz

2 - HUumlSUuml SURETLE İFA MUumlKELLEFİYETİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 390 - Vekilin mesuliyeti umumi surette işccedilinin mesuliyetine ait huumlkuumlmlere tabidir

Vekil muumlvekkile karşı vekaleti iyi bir suretle ifa ile muumlkelleftir

Vekil başkasını tevkile mezun veya hal icabına goumlre mecbur olmadıkccedila veya adet başkasını kendi yerine ikameye muumlsait bulunmadıkccedila muumlvekkiluumlnbihi kendisi yapmağa mecburdur

B İŞİ BİR UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSA YAPTIRMAK HALİNDE

Madde 391 - Vekil salahiyeti haricinde başkasını tevkil ettikte onun fiilinden kendi yapmış gibi mesulduumlr

Vekil başkasını tevkile salahiyettar olduğu takdirde yalnız salahiyetini kullanırken ve talimat verirken tekayyuumlt ve ihtimam goumlstermekle muumlkelleftir

Her iki surette vekilin kendi yerine ikame ettiği şahsa karşı haiz olduğu buumltuumln hakları muumlvekkil doğrudan doğruya o şahsa karşı dermeyan edebilir

3 - HESAP VERME

Madde 392 - Vekil muumlvekkilin talebi uumlzerine yapmış olduğu işin hesabını vermeğe ve bu cihetten dolayı her ne nam ile olursa olsun almış olduğu şeyi muumlvekkile tediyeye mecburdur

Vekil zimmetinde kalan paranın faizini de vermeğe mecburdur

4 - VEKİLİN İKTİSABETTİĞİ HAKLARIN MUumlVEKKİLİNE İNTİKALİ

Madde 393 - Muumlvekkil vekiline karşı olan muhtelif borccedillarını ifa edince vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına uumlccediluumlncuuml şahıstaki alacağı muumlvekkilin olur

Vekilin iflası halinde muumlvekkil bu hakkını masaya karşıda iddia edebilir

Vekilin iflası muumlvekkil vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına iktisap eylemiş olduğu menkul eşya hakkında dahi istihkak iddiasında bulunabilir Vekilin haiz olduğu hapis hakkını masa dahi haizdir

IIIMUumlVEKKİLİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 394 - Vekilin usuluuml dairesinde muumlvekkiluumlnbihi ifa iccedilin yaptığı masrafı ve verdiği avansları muumlvekkilin faiziyle beraber vermesi ve vekilin deruhte eylediği borccedillardan onu kurtarması lazımdır

Vekil vekaleti ifa dolayısiyle uğramış olduğu zarar ve ziyanın tazminini muumlvekkilinden isteyebilir Meğerki muumlvekkil bu hususta kendisinin sunu taksiri olmadığını ispat eyleye

IVBİRDEN ZİYADE MUumlVEKKİLLERİN MESULİYETLERİ

Madde 395 - Bir kimseyi birlikte tevkil eden muumlteaddit kimseler vekile karşı muumlteselsilen mesul olurlar

Muumlteaddit kimseler vekaleti birlikte kabul etmişler ise muumlvekkiluumlnbihi yapmakla muumlteselsilen mesulduumlrler ve kendi sıfatlarını başkasına devre salahiyettar olmadıkccedila muumlvekkili yalnız birlikte yaptıkları tasarrufla ilzam edebilirler

D - VEKALETİN HİTAMI ISEBEPLERİ

1 - İSTİFA AZİL

Madde 396 - Vekaletten azil ve ondan istifa her zaman caizdir Şu kadarki muumlnasip olmayan bir zamanda vekaletten azil veya ondan istifa eden kimse diğerinin zararını zamin olur

2 - OumlLUumlM EHLİYETSİZLİK İFLAS

Madde 397 - Hilafı mukaveleden veya işin mahiyetinden anlaşılmadıkccedila vekalet gerek vekilin gerek muumlvekkilin oumlluumlmuumlyle ve ehliyetinin zavali veya iflası ile nihayet bulur

Şu kadarki vekaletin nihayet bulması muumlvekkilin menfaatlerini tehlikeye koyuyorsa muumlvekkil veya mirasccedilısı veya muumlmessili bizzat işlerini goumlrebilecek hale gelinceye kadar vekil veya mirasccedilısı veya muumlmessili vekaleti ifaya devam ile muumlkelleftirler

IIHİTAMIN HUumlKUumlMLERİ

Madde 398 - Vekilin vekaletinin nihayet bulduğuna ıttıla peyda eylemeden evvel yaptığı işlerden muumlvekkil veya mirasccedilıları vekalet baki imiş gibi mesulduumlr

İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ

A - İTİBAR MEKTUBU

Madde 399 - İtibar mektubu vekalet ve havale huumlkuumlmlerine tabi olup onunla muumlrseluumlnileyhe azami bir had tayinine hacet olmaksızın talep edeceği miktarda nakit ve emsali bir şeyin muayyen bir kimseye teslimi emrolunur

Verilecek şeyin azami haddi tayin edilmediği takdirde itibar verilen kimse aşikar surette akitlerin vaziyetleri ile muumltenasip olmayacak derecede fazla bir miktar talebinde bulunursa muumlrseluumlnileyh mektup sahibine haber vermeğe ve cevap alıncaya kadar tediyeyi tehir etmeğe mecburdur

İtibar mektubunun tazammun ettiği vekalet ile muumlrseluumlnileyhin muumllzem olması muayyen bir meblağ iccedilin kabul etmiş olmasına muumltevakkıftır

B - İTİBAR EMRİ

ITARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 400 - Bir kimse kendi nam ve hesabına ve amirin mesuliyeti altında bir uumlccediluumlncuuml şahsa itibar vermek veya itibari tecdit etmek iccedilin emir almış ve kabul etmiş ise memur vekaletini tecavuumlz etmedikccedile amir itibar edilen borccediltan dolayı kefil gibi mesul olur

Şu kadar ki tahriri emir olmadıkccedila amir mesul olmaz

IIİTİBAR VERİLEN KİMSENİN EHLİYETSİZLİĞİ

Madde 401 - Amir itibar verilen kimsenin borccedil iltizamına ehliyetsizliğini dermeyan ile memura karşı mesuliyetten kurtulamaz

IIIMEMURUN KENDİ KENDİNE MUumlHLET VERMESİ

Madde 402 - Memur itibar verilen kimseye kendi kendine muumlhlet verir veya amirin talimatına muhalefet ederse amir mesuliyetten beri olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IV İKİ TARAFIN HAKLARI VE BORCcedilLARI

Madde 403 - Amirin ve kendisine itibar verilen kimsenin hak ve borccedillarında kefile ve asıl borccedilluya muumlteallik huumlkuumlmler caridir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK

A - TARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 404 - Tellallık bir akittirki onunla tellal uumlcret mukabilinde bir akdin yapılması imkanını hazırlamağa veya akdin icrasına tavassut etmeğe memur edilir

Tellallık hakkında umumi surette vekalet huumlkuumlmleri ceridir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md ) Gayrimenkul tellallığı akdi yazılı şekilde yapılmadıkccedila muteber olmaz

B - TELLAL UumlCRETİ

IİSTİHKAK ZAMANI

Madde 405 - Yaptığı hazırlık veya icra eylediği tavassut akdin icrasına muumlncer olunca tellal uumlcrete muumlstahak olur

Akit taliki bir şart ile yapılmış ise uumlcret şartın tahakkukunda lazım olur

Yapacağı masrafın tellala verileceği mukavele edilmiş ise iş bir neticeye muumlncer olmasa bile tellal masrafını alır

IIUumlCRETİN TESBİTİ

Madde 406 - Uumlcret tayin edilmediği takdirde tarife varsa ona goumlre uumlcret verilmek lazım gelirTarife yoksa muumlteamil olan uumlcret mukavele edilmiş sayılır

IIITELLALIN HAKLARINI ZAYİ ETMESİ

Madde 407 - Tellal borccedillarına muhalefetle diğer tarafın menfaatine hareket eder veya huumlsnuuml niyet kaideleri hilafına diğer akitten uumlcret vadi alırsa uumlcrete ve yaptığı masrafa ait olan haklarını zayi eyler

IVEVLENME TELLALLIĞI

Madde 408 - Evlenme tellallığı uumlcrete hak bahşetmez

VUumlCRETTEN TENZİL

Madde 409 - Hizmet mukavelesi ve gayrimenkul satışı imkanını hazırlamak veya bunlardan birinin icrasına tavassut etmek iccedilin fahiş bir uumlcret şart edilmiş ise borccedillunun talebi uumlzerine bu uumlcret hakim tarafından adilane bir surette tenkis edilebilir

ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF

A - İŞ YAPAN KİMSENİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞİN İCRASI

Madde 410 - Vekaleti olmaksızın başkasının hesabına tasarrufta bulunan kimse o işi sahibinin menfatine ve tahmin olunan maksadına goumlre yapmağa mecburdur

IIMESULİYET

Madde 411 - Başkası namına tasarrufta bulunan kimse her tuumlrluuml ihmal ve ihtiyatsızlıktan mesulduumlr

Şu kadarki o kimse iş sahibinin maruz bulunduğu zararı bertaraf etmek iccedilin yapmış ise mesuliyeti tahfif olunur

İş sahibinin sarahaten veya delaleten meni var iken o kimse bu işi yapmış ve sahibinin menide kanuna ve adaba muhalif bulunmamış ise kazadan dahi mesul olur Meğerki o kimse muumldahalesi olmasa bile kazanın vukua geleceğini ispat etsin

III İŞİ YAPAN KİMSENİN EHLİYETİ OLMAMASI

Madde 412 - Başkası hesabına tasarrufta bulunan kimse akit ile iltizama ehil değil ise yaptığı tasarruftan ancak iktisabettiği ve sui niyetle elinden ccedilıkardığı miktarda mesul olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Haksız fiillerden muumltevellit daha şuumlmuumllluuml mesuliyet mahfuzdur

B - İŞ SAHİBİNİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞ SAHİBİNİN MENFAATİNE YAPILDIĞI HALDE

Madde 413 - İş sahibinin menfaati iccedilin yapılmış olan bir işte yapan kimsenin hal icabına goumlre zaruri veya faideli bulunan bilumum masraflarını faizi ile edaya ve bu kabil taahhuumltlerini ifaya ve hakimin takdir edeceği zararı tazmine iş sahibi mecburdur

Maksadı hasıl olmasa bile işi yaparken icabeden İhtimamda bulunan kimse hakkında dahi bu huumlkuumlm tatbik olunur

İşi yapan kimse yaptığı masrafı istifa edemediği takdirde haksız bir fiil ile mal iktisabı faslındaki huumlkuumlmlere goumlre yaptığı şeyi ref ettirebilir

IIİŞ YAPAN KİMSENİN KENDİ MENFAATİ İCcedilİN YAPILDIĞI HALDE

Madde 414 - Kendi menfaati iccedilin yapılmamış olsa bile iş sahibi yapılan işten hasıl olan faydaları temelluumlk etmek hakkını haizdir Temelluumlk ettiği faydalara goumlre işi yapan kimsenin masrafını tazmin ve yapmış olduğu taahhuumltlerden onu tahlis eder

IIIİCAZET

Madde 415 - İş sahibi yapılan işe icazet verirse vekalet huumlkuumlmleri cari olur

ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON

A - ALIM VE SATIM KOMUumlSYONCUSU

ITARİFİ

Madde 416 - Alım ve satım işlerinde komuumlsyoncu uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkil hesabına kıymetli evrak ve menkul eşya alım ve satımını deruhte eden kimsedir

Atide beyan olunacak huumlkuumlmler muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyon mukavelelerinde vekalet huumlkuumlmleri tatbik olunur

IIKOMUumlSYONCUNUN BORCcedilLARI

1 - MECBURİ İHBAR VE SİGORTA

Madde 417 - Komuumlsyoncu yaptığı muamelenin cereyanından muumlvekkilini haberdar etmeğe ve hususiyle emrinin icra edildiğini kendisine derhal bildirmeğe mecburdur

Muumlvekkilin emri olmadıkccedila komuumlsyoncu mukavelenin mevzuunu teşkil eden şeyleri sigorta ettirmeğe mecbur değildir

2 - EŞYAYA İHTİMAM

Madde 418 - Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın bozukluğu goumlze ccedilarpıyorsa komuumlsyoncu nakliyeciye ruumlcu hakkını muhafazaya ve hasarı tesbit ettirmeğe ve muktedir olduğu kadar eşyayı hıfza ve derhal muumlvekkiline haber vermeğe mecburdur

Aksi takdirde ihmalin sebebiyet verdiği ziyandan mesul olur

Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın hemen bozulacağından korkuluyorsa komuumlsyoncu muumlvekkiline derhal maluumlmat vermek şartiyle o eşyayı satmağa mecburdur

3 - MUumlVEKKİL TARAFINDAN TAYİN OLUNAN FİAT

Madde 419 - Muumlvekkil tarafından tayin olunan asgari bedelden noksanına mal satan komuumlsyoncu malı satmasaydı muumlvekkilinin daha ziyade mutazarrır olacağını ve bu hal icabının yeniden emir almağa muumlsait bulunmadığını ispat etmedikccedile bedelin noksanını tazmine mecbur olur

Bu takdirde komuumlsyoncunun kusuru varsa şarta muhalefetinden dolayı başkaca tazminat vermeğe mecburdur

Muumlvekkilin tayin ettiği bedelden noksanına mal alan veya fazlasına satan komuumlsyoncu bu muameleden istifade edemeyip aradaki farkı muumlvekkiline vermeğe mecburdur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

4 - VERESİYE MAL SATMA MAL TESELLUumlM ETMEDEN TEDİYE

Madde 420 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin izni olmaksızın veresiye mal satar veya malı teselluumlm etmeden para verirse zararı kendine ait olur

Şu kadarki muumlvekkil hilafını emretmedikccedile satış mahallindeki oumlrfe goumlre veresiye satabilir

5 - KOMUumlSYONCUNUN KEFALETİ

Madde 421 - Salahiyeti hilafına veresiye mal satması muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyoncu muamelede bulunduğu kimselerin tediyelerinden ve diğer borccedillarını ifadan mesul olmaz Şu kadarki komuumlsyoncu sarahaten kefil veya mesuliyeti muumltearif olunca mesul olur

Kefil olan komuumlsyoncunun bunun iccedilin ayrıca uumlcret almağa hakkı vardır

IIIKOMUumlSYONCUNUN HAKLARI

1 - VERDİĞİ PARALAR VE MASRAFLAR

Madde 422 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin menfaati iccedilin yaptığı bilcuumlmle masrafları ve verdiği paraları faiziyle beraber isteyebilir

Komuumlsyoncu ardiye ve nakliye uumlcretlerini muumlvekkilinin hesabına geccedilirirse de kendi memurlarının uumlcretlerini hesaba dahil edemez

2 - KOMUumlSYON UumlCRETİ

A İSTEMEK HAKKI

Madde 423 - Komuumlsyoncu kendisine tevdi olunan işi yaptıkta uumlcretini alacağı gibi komuumlsyoncunun o işi yapamamasına muumlvekkil sebebiyet vermiş ise yine uumlcrete muumlstahak olur

Diğer bir sebeple yapılamayan işlerden dolayı komuumlsyoncu ancak emeği mukabilinde mahalli adete goumlre lazım gelen tazminatı isteyebilir

B UumlCRET HAKKININ SUumlKUTU VE MUumlVEKKİLİN ARADAN CcedilIKMASI

Madde 424 - Komuumlsyoncu muumlvekkiline karşı sui niyet ile hareket eder ve hususiyle muumlvekkilin hesabına iştira ettiğinden fazla ve sattığından noksan bir fiat geccedilirirse uumlcreti almak hakkı tamamiyle sakıt olur

Son iki halde muumlvekkil komuumlsyoncuyu doğrudan doğruya muumlşteri veya bayi addederek aradan ccedilıkabilir

3 - HAPİS HAKKI

Madde 425 - Komuumlsyoncu sattığı malın bedeli ve aldığı malın kendisi uumlzerinde hapis hakkına maliktir

4 - EMTİANIN MUumlZAYEDE İLE SATILMASI

Madde 426 - Emtia satılamayıp veya muumlvekkilin verdiği satış emrinden ruumlcu edipte muumlvekkil emtiayı geri almakta veya onda diğer suretle tasarruf etmekte hadden fazla teahhuumlr ederse komuumlsyoncu emtiayı bulunduğu mahal mahkemesi vasıtasiyle bilmuumlzayede sattırabilir

Eşyanın bulunduğu mahalde ne muumlvekkil nede muumlmessili hazır bulunmazsa diğer taraf istima edilmeksizin dahi satış kararı verilebilir

Şu kadarki emtia suumlratle kıymeti tenezzuumll edecek emtiadan değil ise evvel emirde kendisine resmen ihbar edilmek lazımdır

5 - KOMUumlSYONCUNUN BİZZAT ALICI VEYA SATICI OLMASI

A UumlCRETİ VE MASRAFLARI

Madde 427 - Borsada mukayyet veya piyasada cari fiatı bulunan kambiyo senedatı veya diğer kıymetli evrakı veya emtiayı satmağa veya satın almağa memur edilen komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından hilafına talimat verilmemiş ise satın alacağı şey yerine kendi şeylerini beyi yahut satacağı şeyi kendisi iccedilin iştira edebilir

Bu hallerde komuumlsyoncu vekaletin icrası zamanında borsa veya piyasa fiyatını nazara almağa mecburdur Komuumlsyoncu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

komisyon işlerinde mutat olan uumlcret ve masraflarını alabilir

Sair huumlkuumlmleri beyi gibidir

B KOMUumlSYONCUNUN ZIMNİ KABULUuml

Madde 428 - Komisyoncu bizzat alıcı veya satıcı olabildiği hallerde bir akit goumlstermiyerek vekaletin icra edildiğini muumlvekkiline bildirirse akide ait olabilecek borccedilları bizzat deruhte etmiş sayılır

C HAKKININ SUKUTU

Madde 429 - Komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından verilen emir istirdat edilmiş ve istirdat haberi de vekaleti icra ettiği haberini muumlvekkile goumlndermeden vasıl olmuş ise artık bizzat bayi ve muumlşteri olamaz

B - DİĞER KOMİSYON İŞLERİ

Madde 430 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Malzemesi iş sahibi tarafından verilmek suretiyle imal edilecek menkul eşya hakkındaki komuumlsyon işleri eşya misli şeylerden olmasa da alım ve satım komuumlsyonu huumlkmuumlndedir

Alım ve satım komuumlsyonu sayılmıyan işleri uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkili hesabına deruhde eden alım ve satım komuumlsyoncusu ile komuumlsyon işlerini kendisine sanat edinmeyip de arızi olarak uumlzerine alan tacir hakkında dahi bu babın huumlkuumlmleri tatbik olunur

Taşıma işleri komuumlsyonculuğu hakkındaki hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ

Madde 431 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 432 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 433 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 434 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 435 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 436 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 437 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 438 - ( Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 439 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 440 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 441 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 442 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 443 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 444 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 445 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 446 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 447 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 448 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

A - TİCARİ MUumlMESSİL

ITARİFİ SALAHİYET İTASI

Madde 449 - Ticari muumlmessil bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından işlerini idare ve muumlessesenin imzasını kullanarak bilvekale imza vazetmek uumlzere sarih veya zımni kendisine mezuniyet verilen kimsedir

Muumlessese sahibi vekaletnameyi ticaret siciline kaydetdirmeğe mecburdur

Ancak kayıttan evvel dahi muumlmessilinin muameleleri ile muumllzemdir

Diğer nevi muumlesseselerde ve işlerde ticaret siciline kayıttan başka suretle ticari muumlmessil tayin olunamaz

IIVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 450 - Ticari muumlmessil huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muumlessese sahibi hesabına kambiyo taahhuumltlerinde bulunmak ve onun namına muumlessesenin gayesine dahil olan biluumlmum tasarrufları yapmak salahiyetini haiz sayılır

Ticari muumlmessil sarih salahiyet almadıkccedila gayrimenkulleri temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIITAHDİDİ

Madde 451 - Temsil salahiyeti bir şubenin işlerine hasrolunabilir

Tayin olunan şartlar dahilinde diğerleri iştirak etmedikccedile yalnız birinin imzası muumlesseseyi ilzam etmemek uumlzere birden ziyade kimselerede verilebilir ve buna birlikte temsil denir

Temsil salahiyetinde bundan başka tahditler huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

IVİSTİRDADI

Madde 452 - Muumlmessil tayin edilirken tescil edilmemiş olsa bile temsil salahiyetinin istirdat edildiği zaman keyfiyetin ticaret siciline kaydedilmesi mecburidir

Temsil salahiyetinin istirdadı ticaret siciline kayıt ve ilan edilmedikccedile bu salahiyet huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslar hakkında bakidir

B - DİĞER TİCARET VEKİLLERİ

Madde 453 - Ticari vekil ticari muumlmessil sıfatını haiz olmaksızın bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından muumlessesenin buumltuumln işleri veya muayyen bazı muameleleri iccedilin temsile memur edilen kimsedir

Bu salahiyet muumlessesenin mutad olan muamelelerinin cuumlmlesine şamildir Şu kadar ki ticari vekil kendisine sarih mezuniyet verilmedikccedile istikraz edemez ve kambiyo taahhuumltlerinde ve muhakeme ve murafaada bulunamaz

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Mağaza iccedilinde muumlşterilerin kolaylıkla goumlrebilecekleri bir yerde ve kolayca okuyabilecekleri bir şekilde aksi ilan edilmiş olmadıkccedila toptan yarı toptan veya perakende satış mağazalarının memur veya muumlstahdemleri o mağazanın muumltat satış muamelelerinin hepsini yapmaya salahiyetli oldukları muameleler hakkındaki faturaları imzalamaya bu mutat muamelelerden doğan borccedilların yerine getirilmesine veya bunların hiccedil veyahut gereği gibi yerine getirilmemiş olmasına ilişkin ihtar veya diğer beyanları işletme sahibi adına yapmaya bu mahiyetteki ihtar ve diğer beyanları ve hususiyle mutat muamele dolayısiyle teslim edilmiş olan mallara ilişkin ayıp ihbarlarını mağaza sahibi adına kabule salahiyetli sayılırlar şu kadar ki kendilerine yazı ile salahiyet verilmiş olmadıkccedila mağaza dışında ve kasa memurları tayin edilmiş ise mağaza iccedilinde mal parasını isteyip alamazlar Bu kimseler mal parasını almaya salahiyetli bulundukları hallerde faturaları kapatmaya veya makbuz vermeye de salahiyetlidirler

C - SEYYAR TUumlCCAR MEMURLARI

Madde 454 - Bir muumlessese iccedilin merkezinin haricindeki mahallerde muamele icra eden seyyar memurlar muumlessese namına sattıkları malın bedelini almak ve makbuz vermek ve borccedilluya mehil ita etmek salahiyetini dahi haiz sayılırlar

Bu salahiyetin tahdidi huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

D - REKABET YAPMAK MEMNUİYETİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 455 - Bir muumlessesenin buumltuumln işlerini idare eden yahut muumlessese sahibinin hizmetinde bulunan ticari muumlmessiller veya ticari vekiller muumlessese sahibinin izni olmaksızın gerek kendi namlarına gerek uumlccediluumlncuuml şahıs namına muumlessesenin yaptığı nevide dahil bir iş yapamazlar

Buna muhalif harekette bulunursa muumlessese sahibi zarar ve ziyan istemek ve bu suretle yapılan işleri kendi hesabına almak hakkını haizdir

E - MUumlMESSİL VE DİĞER TUumlCCAR VEKİLLERİNİN VEKALETLERİNİN HİTAMI

Madde 456 - Hizmet şirket vekalet mukavelelerinden ve iki taraf arasında mevcut diğer hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit haklara halel gelmemek uumlzere ticari muumlmessiller ve ticari vekiller her zaman azlolunabilir

Muumlessese sahibinin medeni haklarını kullanmak salahiyetini gaip etmesi veya vefatı ile ticari muumlmessilin ve ticari vekilin salahiyeti hitam bulmaz

ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE

A - TARİFİ

Madde 457 - Havale bir akittir ki onunla muhaluumlnaleyh bilvekale kendi namına kabza salahiyettar olan muhaluumlnlehe muhil hesabına nakit veya kıymetli evrak veya sair misli şeyler itasına mezun kılınır

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUHİL İLE MUHALUumlNLEH ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 458 - Havalenin mevzuu muhilin muhaluumlnlehe olan borcunun tediyesi ise bu borccedil ancak muhaluumlnaleyh tarafından vuku bulacak tediye ile sakıt olur

Şu kadar ki havaleyi kabul etmiş olan alacaklı ancak muhaluumlnaleyhe muumlracaat ile havalede tayin olunan muumlddet zarfında matlubunu istifa edemediği takdirde muhilden alacağını mutalebe salahiyetini haiz olur

Muhaluumlnleh olan alacaklı havaleyi kabul etmek istemezse borccedilluyu derhal haberdar etmek lazımdır aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

IIMUHALUumlNALEYHİN BORCU

Madde 459 - Muhaluumlnaleyh ihtirazi kayıt beyan etmeksizin havaleyi kabul ettiğini muhaluumlnlehe bildirirse tediye ile muumlkellef olur ve ona karşı yalnız aralarındaki şahsi muumlnasebetlerden veya havalenin muumlnderecatından muumltehassil defalarda bulunabilir Muhil ile olan muumlnasebetinden muumltevellit defilerde bulunamaz

Muhaluumlnaleyh muhile borccedillu ise kendisi iccedilin bu tediye muhile yapacağı tediyeye nazaran daha kuumllfetli olmadığı surette borcun miktarını muhaluumlnlehe tediyeye mecburdur

Bu halde bile muhil ile aralarında hilafına mukavele olmadıkccedila tediyeden evvel havaleyi kabul ettiğini beyan etmeğe mecbur değildir

IIITEDİYE OLUNMAMAK HALİNDE İHBAR

Madde 460 - Muhaluumlnlehin talebine karşı veya talebinden evvel muhaluumlnaleyh muhaluumlnbini tediye etmiyeceğini beyan ederse muhaluumlnleh derhal muhili haberdar etmeğe mecburdur aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

C - RUumlCU

Madde 461 - Muumlhil her zaman muumlhaluumlnlehe karşı havaleden ruumlcu edebilir Meğerki havale muhaluumlnlehin menfaati ve bilhassa alacağını tediye iccedilin yapılmış olsun

Muhaluumlnaleyh havaleyi kabul ettiğini beyan edinceye kadar muhil ona karşıda havaleden ruumlcu edebilir

Muhilin iflası henuumlz kabul edilmemiş havalenin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnuuml istilzam eder

D - KIYMETLİ EVRAK İŞLERİNDE HAVALE

Madde 462 - Hamile muharrer havaleler bu babın huumlkuumlmlerine tabidir Her hamil muhaluumlnaleyhe karşı muhaluumlnleh sıfatını haizdir Ve muhil ile muhaluumlnleh arasındaki haklar havaleyi temlik eden ile temelluumlk eden arasında sabit olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilekler ile kambiyo senetlerine muumlmasil havaleler hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

ON DOKUZUNCU BAP VEDİA

A - VEDİA

ITARİFİ

Madde 463 - İda bir akittir ki onunla muumlstevdi muumldi tarafından verilen şeyi kabul ve onu emin bir mahalde hıfzetmeği deruhte eder

Uumlcret şartedilmedikccedile veya hal muumlstevdiin uumlcrete intizarını icabetmedikccedile muumlstevdi uumlcret istiyemez

IIMUumlDİİN BORCcedilLARI

Madde 464 - Muumldi muumlstevdie akdin icrasiyle zaruri irtibatı olan buumltuumln masrafları tediye etmekle muumlkelleftir

Mudi ida sebebiyle husule gelen zararın kendi kusuru olmaksızın vukua geldiğini ispat etmedikccedile tazmin ile muumlkelleftir

IIIMUumlSTEVDİİN BORCcedilLARI

1 - VEDİANIN KULLANILMASI MESULİYETİ

Madde 465 - Muumlstevdi muumldiden mezuniyet almadıkccedila vediayı kullanamaz

Buna muhalif hareket ederse muumldia muhik bir tazminat vermeğe mecbur olur ve kazara husule gelen zararlardan dahi mesulduumlr Meğerki kullanmamış olsa dahi bu zararların vukua geleceğini ispat ede

2 - İSTİRDAT

A MUumlDİrsquoİN HAKLARI

Madde 466 - İdada muumlddet tayin edilmiş olsa bile muumldi her vakit ida edilen eşyayı zevaidiyle beraber geri alabilir

Şu kadar ki muumlstevdiin kararlaştırılmış olan muumlddeti nazara alarak yaptığı masrafları tesviye ile muumlkelleftİr

B MUumlSTEVDİİN HAKLARI

Madde 467 - Muumlstevdi tayin edilen muumlddetin inkızasından evvel vediayı iade edemez Şu kadar ki evvelce tayin edilemiyen haller dolayısiyle akdin devamı vedia iccedilin tehlikeyi veya kendisi iccedilin zararı mucip olursa muayyen muumlddetin inkızasından evvel dahi iade edebilir

Muumlddet tayin edilmemiş ise her zaman iade edebilir

C İADE MAHALLİ

Madde 468 - Vedia hıfzedilmesi lazım gelen yerde iade olunur ve iade masrafiyle iade zamanındaki hasar muumldia aittir

3 - MUumlŞTEREKEN VEDİA ALINMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 469 - Birlikte vediayı kabul edenler ondan muumlteselsilen mesul olurlar

4 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS TARAFINDAN İSTİHKAK DAVALARI

Madde 470 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından vedia hakkında istihkak iddiasında bulunulsa bile vedia adli tarik ile haciz yahut muumlstevdie karşı istihkak davası ikame edilmedikccedile muumlstevdi onu muumldia ret ve iade ile muumlkelleftir Haciz veya istihkak davası halinde muumlstevdi derhal muumldii haberdar etmeğe mecburdur

IVYEDİEMİNE TEVDİ

Madde 471 - İki veya daha ziyade kimseler haklarını muhafaza iccedilin hukuki vaziyeti munazaalı veya şuumlpheli olan bir şeyi muumlstevdie veya yediadile tevdi ederlerse muumlstevdi veya yediadil bunları buumltuumln alakadarların muvafakati veya hakimin kararı olmadıkccedila hiccedil birine iade edemez

B - USULSUumlZ TEVDİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 472 - Muumlstevdiin tevdi olunan meblağı aynen iadeye mecbur olmaksızın mesela iade etmesi sarahaten veya zımnen mukarrer ise o meblağın nefi ve hasarı kendisine ait olur

Meblağ muumlhuumlrsuumlz ve accedilık olarak bırakılmış ise bu manada zımni bir mukavele mevcut sayılır İda edilen diğer misli eşya veya kıymetli evrakı muumlstevdi sarahaten mezun kılınmadıkccedila kullanamaz

C - ARDİYE MUKAVELESİ

IKIYMETLİ EVRAK İHRACI SALAHİYETİ

Madde 473 - Hıfzedilmek uumlzere emtia kabul ettiğini alenen bildiren ardiye sahibi ida olunan eşya makamına kaim olmak uumlzere senet ihracına salahiyet verilmesini ait olduğu merciden talep edebilir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

IIARDİYE SAHİBİNİN MUHAFAZA BORCU

Madde 474 - Ardiye sahibi eşyayı bir komuumlsyoncu gibi ihtimam ile muhafaza etmeğe mecburdur Eşyaya tahavvuumll arız olupta başkaca tedbir ittihazını istilzam ederse muumlstevdi muumlmkuumln olduğu takdirde bundan muumldii haberdar eder Ardiye sahibi muumltat iş zamanlarında emtianın halini tetkik veya muayene ve icabeden tahaffuzi tedbirleri her zaman ittihaz edebilmesi iccedilin muumldia muumlsaade etmeğe mecburdur

IIITEVDİ OLUNAN EŞYANIN DİĞERLERİYLE KARIŞTIRILMASI

Madde 475 - Ardiye sahibi sarahaten mezun olmadıkccedila aynı nevi ve vasıftan bulunan misli şeyleri birbirine karıştıramaz Mezuniyete binaen karıştırılan eşya uumlzerinde her muumldi hakkiyle muumltenasip bir hisse talep edebilir Bu takdirde ardiye sahibi diğerlerinin huzuruna hacet kalmaksızın her mudiin hissesini tefrik edebilir

IV ARDİYE SAHİBİNİN HAKLARI

Madde 476 - Ardiye sahibi mukarrer veya mutat olan ardiye uumlcretini ve muhafazanın sebebiyet vermediği buumltuumln masraflarını (nakliye guumlmruumlk kayıt) talep edebilir bu masraflar derhal tediye olunmak lazımdır

Ardiye uumlcreti ise her uumlccedil ayda bir kere ve her halde eşyanın tamamen veya kısmen istirdadında tediye olunur

Eşya yedinde bulunduğu veya eşyayı temsil eden her hangi bir senet vasıtasiyle onda tasarruf etmek kudretini haiz olduğu muumlddetccedile ardiye sahibinin alacakları mukabilinde ve eşya uumlzerinde hapis hakkı vardır

VEMTİANIN İADESİ

Madde 477 - Ardiye sahibi emtiayı adi tevdide olduğu gibi ret ve iade ile muumlkelleftir Şu kadar ki adi tevdide muumlstevdiin evvelce tahmin edemediği sebeplerin tahakkukuna mebni vaktinden evvel iadeye mezun

olduğu halde dahi ardiye sahibi muayyen olan muumlddetin hitamına kadar eşyayı muhafaza mecburiyetindedir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

D - OTELCİYE TEVDİ

IOTELCİLERİN MESULİYETİ

1 - ŞARTLARI VE ŞUumlMULUuml

Madde 478 - Otelciler hancılar nazil olan yolcuların getirdikleri eşyanın duccedilar olduğu telef ve hasar ve sirkatten ve zararın bizzat yolcuya veya onu ziyarete gelen veya refakatinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden neşet ettiğini veya tevdi olunan şeyin mahiyetinden muumltevellit bulunduğunu ispat etmedikccedile mesulduumlr Şu kadar ki otelci veya hancı veya muumlstahdemlerine isnadı kabil bir kusur ispat olunmadıkccedila bu mesuliyet her bir yolcu iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

2 - KIYMETLİ EŞYA

Madde 479 - Kıymetli eşya veya oldukccedila ehemmiyetli miktarda para veya kıymetli evrak otelci veya hancıya emanet edilmemiş ise otelci veya hancı ancak kendisinin veya muumlstahdemlerinin kusuru halinde mesul olur Emaneten kabul etmiş veya kabulden imtina etmiş ise mesuliyeti mahdut değildir Yolcunun kendi nezdinde saklayabilmesi lazımgelen eşya veya nakit ve emsalinde yolcunun sair eşyası hakkındaki mesuliyet kaidesi tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - MESULİYETİN HİTAMI

Madde 480 - Yolcu zararına vakıf olur olmaz otelci veya hancıya bildirmezse hakkı sakıt olur Otelci veya hancı boumlyle bir mesuliyeti deruhte etmediğini veya mesuliyeti bu kanunda nevi tayin olunmıyan bir şarta talik ettiğini yapıştırdığı ilanlarda bildirse bile mesuliyetten kurtulamaz

IIUMUMİ AHIR İDARE EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 481 - Umumi ahırları ve garajları idare edenler iccedilerilerine konulan veya getirilen veya kendileri veya muumlstahdemleri tarafından kabul olunan otomobil hayvanat ve araba ve koşum ve sair teferruatının ziya ve hasarından ve ccedilalışmasından zararın muumldi veya onu ziyaret veya ona refakat eden veya onun hizmetinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden veya tevdi olunan eşyanın mahiyetinden neşet ettiğini ispat etmedikccedile mesul olur Şu kadar ki kabul edilen otomobil ve hayvanlar ve arabalar ve onların teferruatı hakkındaki mesuliyet garaj ve ahır sahibine veya muumlstahdemlerine bir kusur isnat olunamazsa beher muumldi iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

IIIHAPİS HAKKI

Madde 482 - Otelci Hancı ve umumi ahırlar ve garajlar idaresi sahipleri nezdlerine getirilen veya ahırlarına veya garajlarına konulan eşya uumlzerinde otel veya hıfz masraflarından muumltevellit alacaklarını temin iccedilin hapis hakkına maliktirler

Mucirlerin hapis haklarına muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

YİRMİNCİ BAP KEFALET

A - TARİFİ

Madde 483 - Kefalet bir akittir ki onunla bir kimse borccedillunun akdettiği borcun edasını temin etmeği alacaklıya karşı taahhuumlt eder

B - ŞARTLARI

IŞEKLİ

Madde 484 - Kefaletin sıhhati tahriri şekle riayet etmeğe ve kefilin mesul olacağı muayyen bir mikdar iraesine muumltevakkıftır

IIASIL BORCcedil

Madde 485 - Kefalet ancak muteber bir borccedil hakkında cereyan eder Muumlstakbel zamana muzaf yahut şarta muallak bir borccedil huumlkuumlm ifade edeceği zamanın hululuuml ve şartın tahakkuku halinde muteber olmak uumlzere kefalete raptolunabilir Hata yahut ehliyetsizlik sebebiyle borccedillunun mesuliyetini icap etmiyen bir akitten muumltevellit borca kefalet eğer kefil akdin borccedillu yuumlzuumlnden olan bu fesadına taahhuumlt esnasında vakıf ise muteber olur

C - NEVİLERİ

IADİ KEFALET

Madde 486 - Adi kefaletten kefilin borccedil ile mutalip olması ancak kefalet akdinden sonra borccedillunun iflas etmesi veya hakkında takibat icra olunupta alacaklının hatası olmaksızın semeresiz kalması yahut borccedillu aleyhinde Tuumlrkiyede takibat icrasının imkansız hale gelmesi ile meşruttur

Alacaklının alacağı kefaletten evvel yahut aynı zamanda rehin ile temin olunmuş olduğu takdirde adi kefalette kefil borcun evvelemirde merhundan istifa olunmasını talep edebilir Fakat borccedillu muumlflis ise yahut borccedillunun iflası ilan olunmadıkccedila rehenin nakde tahvili kabil olmazsa bu huumlkuumlm cerayan etmez

IIMUumlTESELSİL KEFALET

Madde 487 - Kefil borccedillu ile beraber muumlteselsil kefil ve muumlşterek muumlteselsil borccedillu sıfatı ile veya bu gibi diğer bir sıfatla borcun ifasını deruhde etmiş ise alacaklı asıl borccedilluya muumlracaat ve rehinleri nakde tahvil ettirmeden evvel kefil aleyhinde takibat icra edebilir

Bu babın huumlkuumlmleri bu nevi kefalete de tatbik olunur

IIIBİRLİKTE KEFALET

Madde 488 - Birden ziyade eşhas birlikte muumltecezzi bir borca kefil oldukları takdirde bunlardan her biri kendi hisseleri

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

miktarınca adi kefil gibi ve diğerlerinin hisseleri hakkında kefile kefil sıfatı ile mesul olur Kefiller gerek asıl borccedillu ile beraber gerek kendi beyinlerinde muumlteselsil olmaklığı iltizam etmişler ise her biri borcun tamamından mesul olup ancak diğerlerinin hissesi iccedilin onlara ruumlcu hakkını haizdirler Kefaletin aynı borca diğer kimselerinde kefalet etmesi şartiyle vaki olduğuna alacaklının vukufu bulunduğunu kabule mahal olan hallerde bu şart tahakkuk etmezse kefil mesuliyetten beri olur

IV KEFİLE KEFİL VE RUumlCUA KEFİL

Madde 489 - Kefile kefil alacaklıya karşı kefilin taahhuumlduumlnuuml temin eden kimsedir ve kefil ile birlikte mesuliyeti borccedillunun taahhuumlduumlnuuml temin eden adi kefilin borccedillu ile beraber olan mesuliyeti derecesindedir

Ruumlcua kefil olan kimse borccedilludan alacağını alamayan kefile kefildir

D - KEFİLİN MESULİYETİ

IŞUumlMULUuml

Madde 490 - Kefil borcun aslı ile beraber borccedillunun kusur veya temerruumlduumlnuumln kanuni neticelerinden mesulduumlr

Kefil alacaklının metalibini ifa ederek dava ikamesini bertaraf etmek iccedilin kendisine vakıt ve zamaniyle ihtar vuku bulmuş olmadıkccedila asıl borccedillu aleyhinde ikame olunan dava masrafını edaya mecbur değildir

Faiz verilmesi şart edilmiş ise kefil ancak işlemekte olan faiz ile beraber işlemiş faizden bir seneliğini vermekle muumlkelleftir

IIMUACCELİYET

Madde 491 - Borccedillunun iflası sebebi ile asıl borccedil vadenin hululuumlnden evvel muacceliyet kesbetse bile kefil asıl borcun ifası iccedilin tayin olunan vadeden evvel borcu oumldemeğe icbar olunamaz Asıl borcun muacceliyet kesbetmesi evvelce borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf ise bu ihbar kefile de icra olunmak lazım gelir Kefil hakkında borcun muacceliyet kesbetmesi ihbar guumlnuumlnden başlar

E - KEFALETİN HİTAMI

IASIL BORCUN SUumlKUTU

Madde 492 - Asıl borccedil her hangi bir sebeple sakıt olunca kefil beri olur

IIMAHDUT ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 493 - Bir kimse mahdut bir zaman iccedilin kefil olupta bu zamanın inkızasını takip eden bir ay zarfında alacaklı bu bapta icraya veya mankemeye muumlracaatla hakkını takip etmezse yahut takibatına uzun muumlddet fasıla verirse kefil kefaletten beri olur

IIIMAHDUT OLMAYAN ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 494 - Kefalet gayri mahdut bir zaman iccedilin akdolunmuş ise asıl borccedil muacceliyet kesbettikten sonra kefil alacaklıdan bir ay zarfında icra veya mahkemeye muumlracaatla hakkını takip etmesini ve uzun muumlddet fasıla vermeksizin takibata devam etmesini talep edebilir

Bir borcun muacceliyet kesbetmesi alacaklı tarafından borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf olmadığı takdirde kefil kefaleti tarihinden bir sene sonra alacaklıdan bu ihbarın yapılmasını ve borccedil muacceliyet kesbedince yukarıda zikrolunduğu veccedilhile icraya veya mahkemeye muumlracaatle hakkını takip etmesini talep edebilir Alacaklı kefilin bu talebini nazara almazsa kefil kefaletten beri olur

IVMEMUR VE MUumlSTAHDEM HAKKINDA KEFALET

Madde 495 - Resmi bir memura gayri mahdut muumlddet iccedilin kefil olan kimse her uumlccedil senede bir kere ertesi sene nihayetinde muteber olmak uumlzere kefaleti feshettiğini ihbar edebilir Bir muumlstahdem iccedilin vukubulan kefalet uumlccedil sene devam ettiği takdirde huumlkuumlm yine boumlyledir

F - KEFİLİN HAKLARI

IASIL BORCcedilLUYA KARŞI

1 - ALACAKLININ HAKLARINA HALEFİYET

Madde 496 - Kefil eda ettiği şey nisbetinde alacaklının haklarında ona halef olur Bu halefiyet kaidesinden evvelce feragat

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek caiz değildir Şu kadar ki kefil ile borccedillu beynindeki hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit dava ve defi hakları mahfuzdur

2 - KEFİLİN DEFİLERİ

Madde 497 - Kefil asıl borccedilluya ait buumltuumln defileri alacaklıya karşı dermeyan etmek hakkını haiz ve bununla muumlkelleftir fakat kefilin taahhuumlduumlnuumln mahiyetine nazaran hariccedil kalması lazım gelen defiler muumlstesnadır

Kefil kendi kusuru olmaksızın bu defilere vakıf olduğunu ispat etmediği surette kendisini borcunu edadan vareste edecek bu defileri dermeyan etmemesinden naşi alacaklıya ruumlcu etmek hakkından mahrum olur

3 - KEFİLİN TEDİYEYİ İHBAR BORCU

Madde 498 - Kefil tediyeyi asıl borccedilluya ihbar etmemesinden dolayı asıl borccedillu ikinci defa olarak borcunu eda ederse kezalik kefil ruumlcu hakkını gaip eder Alacaklı aleyhine haksız mal edinmesinden dolayı dava hakkı mahfuzdur

IIALACAKLILARA KARŞI

1 - ESBABI SUBUTİYENİN TESLİMİ

Madde 499 - Alacaklı mekfuluumlnbihi tediye eden kefilin borccedilluya ruumlcu hakkını kullanmağa ve elinde bulunan rehinleri nakde tahvile medar olabilecek senetleri ona teslime mecburdur

Borccedil bir gayrimenkul rehin ile temin olunmuş ise alacaklı rehin hakkının kefile devri iccedilin ifası lazım gelen merasimi icra ile muumlkelleftir

2 - BORCcedilLARINI İFA ETMİYEN ALACAKLININ MESULİYETİ

Madde 500 - Alacaklı kefaletten dolayı tahakkuk eden borcun temini iccedilin kefelatin akdi esnasında tesis yahut sonradan istihsal olunan teminatı kefilin zararına olarak tenkis eder veya elinde bulunan delaili elden ccedilıkarırsa kefile karşı mesul olur

Resmi memurlar ile muumlstahdemlere kefalet vukuunda alacaklı bu borccedillular hakkında ifasiyle muumlkellef olduğu nezareti icrada ihmal eylediği ve borccedil bu ihmalden tevelluumlt ettiği yahut ihmal vukubulmamış olsaydı bu nisbette tezayuumlt etmiyeceği muhtemel bulunduğu takdirde dahi mesulduumlr

3 - TEDİYEYİ KABULE VEYA KEFALETTEN TAHSİLE MUumlTEDAİR HAKLAR

Madde 501 - Borccedil muacceliyet iktisap edince kefil her zaman alacaklıyı borcun ifasını kabule veya kendisini kefaletten tahlise icbar edebilir Alacaklı edayı kabul etmez yahut haiz olduğu teminatı ita ve nakilden imtina eylerse kefil kendiliğinden kurtulur

4 - BORCcedilLUNUN İFLAS MASASINA ALACAKLININ MUumlRACAATI

Madde 502 - Borccedillu iflas eder ise alacaklı alacağını İflas masasına kayıt ettirmeğe mecburdur

Alacaklı borccedillunun iflasına muttali olur olmaz ondan kefili haberdar etmekle muumlkelleftir Boumlyle yapmadığı takdirde bu tekasuumlluumlnden dolayı kefile terettuumlp eden zarar nisbetinde kefile karşı haiz olduğu haklarını gaip eder

IIITEMİNAT İTASINA DAİR KEFİLİN HAKKI

Madde 503 - Aşağıdaki hallerde kefil borccedilludan teminat itasını ve eğer borccedil muaccel ise kendisinin kefaletten kurtulmasını talep edebilir

1 - Borccedillu kefile karşı vukubulan taahhuumltlerine ve bilhassa muayyen bir muumlddet zarfında kendisini kurtaracağına dair olan vadına muhalif hareket ettiği takdirde

2 - Borccedillu muumltemerrit bulunduğu takdirde

3 - Kefil gerek duumlccedilar olduğu zayiat gerek kendi tarafından irtikap olunan bir kusur sebebi ile kefaleti kabul ettiği zamanda kimden ziyade tehlikelere maruz olduğu takdirde

YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS

A - ALACAĞIN DAVA EDİLEMEMESİ

Madde 504 - Kumar ve bahis bir alacak hakkı tevlit etmez Kumar yahut bahis iccedilin bilerek yapılan avanslar ve oumlduumlnccedil verilen akccedileler hakkında ve kumar ve bahis vasfını haiz olduğu takdirde borsaya dahil olan emtia ve kıymetli evrakın fiyat farkı esası

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

uumlzerine yapılan vadeli alış verişlerde dahi huumlkuumlm boumlyledir

B - BORCcedil SENEDİ İTASI VE BİLİHTİYAR TEDİYE

Madde 505 - Kumar oynıyan veya bahseden kimse tarafından imza edilmiş adi borccedil veya kambiyo senedi uumlccediluumlncuuml bir şahsa devir edilmiş olsa bile bunlara muumlsteniden hiccedil hir kimse bir hak talep edemez Kıymetli evrakın huumlsnuuml niyet sahibı uumlccediluumlncuuml şahıslara bahşettiği haklar mahfuzdur

Kumar veya bahsin usuluuml dairesinde cereyanına kazaen veya diğer tarafın fiili neticesi olarak bir mani haylulet etmiş veya bu diğer taraf hile ve desise ika etmiş olmadıkccedila bilihtiyar verilen kumar akccedilesi geri alınmaz

C - PİYANGO

Madde 506 - Huumlkuumlmet tarafından muumlsaade edilmiş olmadıkccedila piyango hiccedil bir alacak hakkı tevlit etmez Muumlsaade edilmemiş olduğu takdirde piyango hakkında da kumara muumltaallik huumlkuumlmler tatbik olunur

Ecnebi memleketlerde muumlsaade ile tesis edilen piyangolar Tuumlrkiyede kanunun himayesinden istifade etmezler Meğer ki salahiyettar olan makam bunlara ait biletlerin satılmasına muumlsaade etmiş olsun

YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

A - KAYDI HAYAT İLE İRAT

IMEVZUU

Madde 507 - Kaydıhayat ile tesis olunan irat ya alacaklının veya borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatı muumlddetince takyit olunabilir

Bu bapta sarih bir şart olmadıkccedila kaydı hayat ile irat alacaklının hayatı muumlddetiyle mukayyet olarak tesis olunmuş sayılır

Hilafına mukavele olmadıkccedila borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatiyle takyit olunarak tesis olunan irat alacaklının mirasccedilılarına intikal eder

IITESİSİN ŞEKLİ

Madde 508 - Kaydıhayat ile irat tesisine dair olan akit tahriri şekilde olmadıkccedila muteber değildir

IIIALACAKLININ HAKLARI

1 - HAKKIN KULLANILMASI

Madde 509 - Hilafına mukavele olmadıkccedila kaydıhayat ile irat her altı ayda bir işlemeden tediye olunur

Hayatiyle mukayyet olarak irat tesis olunan şahıs iradın peşin verilmesi lazımgelen devrenin nihayetinden evvel vefat eder ise borccedillu o devreye ait meblağı tamamen edaya mecburdur

Borccedillu iflas eder ise alacaklı iflasın kuumlşadı esnasında muteber bir irat sandığında muumlflisin muumlkellef bulunduğu irat borcuna muadil bir irat tesisi iccedilin iktiza eden resuumllmale muumlsavi bir resuumllmal talep ederek hakkını istihsal edebilir

2 - TEMLİK VE HACİZ EDİLEBİLMESİ

Madde 510 - Hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı hakkını başkasına temlik edebilir Uumlccediluumlncuuml şahıs lehine meccanen irat tesis eden kimse tesis zamanında o şahsın iflası yahut borcundan dolayı takibat icrası halinda alacaklılarının menfaatına olarak irattan mahrum edilemiyeceğini şart koşabilir

B - OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

ITARİFİ

Madde 511 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi akitlerden birinin diğerine oumlluumlnceye kadar bakmak ve onu goumlruumlp goumlzetmek şartiyle bir mamelek yahut bazı mallar temlikini iltizam etmesinden ibaret olan bir akittir Borccedillu alacaklı tarafından mirasccedilı nasbolunmuş ise bu akit hakkında miras mukavelesi huumlkuumlmleri ceryan eder

IIŞARTLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - ŞEKLİ

Madde 512 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi mirasccedilı nasbını tazammun etmese bile miras mukavelesi şeklinde tanzim olunmak lazımdır Şukadar ki bu mukavele salahiyettar makam canibinden tayin olunmuş olan şartlara tevfikan devletccedile tanınmış bir muumlessese ile aktedilmiş ise gayri resmi bir senet kifayet eder

2 - TEMİNAT

Madde 513 - Diğer tarafa bir gayrimenkul temlik eden alacaklı kendi haklarını temin iccedilin o gayrimenkul uumlzerinde tıpkı bir bayi gibi kanuni ipotek hakkını haiz olur

IIIMEVZUU

Madde 514 - Alacaklı borccedillunun ailesi iccedilinde yaşar Borccedillu aldığı malların kıymetine ve alacaklının evvelce haiz olduğu iccediltimai mevkie goumlre hakkaniyetin iktiza ettiği şeyleri alacaklıya vermeğe mecburdur

Borccedillu bilhassa alacaklıya muumlnasip gıda mesken vermeğe ve hastalığında muktazi ihtimam ile bakmağa ve hekim getirmeğe mecburdur

Kabul ettikleri kimselere oumlluumlnceye kadar bakmak maksadiyle tesis olunan muumlesseseler umum iccedilin mecburi olarak verecekleri şeyleri salahiyettar makam tarafından tasdik olunmuş nizamnameler ile tayin edebilirler

IVİTİRAZ VE TENKİS

Madde 515 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi alacaklının kanunen infaka mecbur olduğu kimselere karşı bu muumlkellefiyetin ifasını temin eden vasıtaların elinden ccedilıkmasını mucip olursa bu kimseler tarafından mezkur mukaveleye itiraz olunabilir Hakim bu mukaveleyi feshedeceği yerde borccedilluyu hak sahiplerine nafaka vermeğe icbar edebilir ve bunlara verilen nafakalar alacaklıya verilmesi lazım gelen şeylerle mahsup edilir Bundan maada mirasccedilıların tenkis talepleri ve alacaklıların fesih davaları hakkı mahfuzdur

VFESİH

1 - İHBAR

Madde 516 - İki tarafın mukavele mucibince verecekleri şeylerin arasında kıymetccedile hissolunacak derecede nisbetsizlik bulunduğu ve fazla alan taraf diğer tarafın kendisine teberruda bulunmak kastı olduğunu ispat edemediği takdirde kaydıhayat ile bakma mukavelesini iki taraftan her biri altı ay evvel haber vermek şartiyle her zaman feshedebilir Bu hususta muteber bir irat sandığının kabul ettiği resuumllmal ile irat beynindeki nisbeti nazara almak lazımdır

Mukavelenin feshi esnasında evvelce verilmiş olan şeyler istirdat olunur

Şu kadar ki bunların resuumllmal ve faiz kıymetleri beyninde takas icra olunur

2 - BİR TARAFLI FESİH

Madde 517 - Tahmil olunan muumlkellefiyete muhalif hareket olunmasından naşi mukavelenin icrasına devam etmek ccedilekilmez bir hale geldiği yahut diğer bazı muhik sebepler mukavelenin devamını imkansız bir hale getirdiği yahut ifrat derecede kuumllfetli kıldığı takdirde iki taraftan her biri yalnız başına onu feshedebilir

Eğer mukavele bu sebepler dolayısiyle fesholunur ise kusurlu olan taraf aldığı şeyi geri verdikten maada kusuru olmayan tarafa hakkaniyete muvafık bir tazminat vermeğe mecburdur

Hakim mukaveleyi feshedecek yerde iki taraftan birinin talebi ile yahut resen artık birlikte yaşamalarına nihayet verip buna mukabil alacaklıya kaydıhayat ile bir irat tahsis edebilir

3 - BORCcedilLUNUN VEFATI HALİNDE FESİH

Madde 518 - Borccedillu vefat edince alacaklı bir sene zarfında mukavelenin feshini talep edebilir Bu takdirde alacaklı borccedillunun iflası halinde masasından talep edebileceği mikdara muumlsavi bir meblağın itasını borccedillunun mirasccedilılarından isteyebilir

VI TEMLİK EDİLEMEMEK VE İFLAS VE HACİZ HALİNDE TALEP

Madde 519 - Alacaklı hakkını başkasına temlik edemez Alacaklı borccedillunun iflası takdirinde muteber bir irat sandığında kendisine verilmesi lazım gelen şeylerin kıymetine muadil kaydıhayat ile irat tesisi iccedilin muktazi resuumllmale muumlsavi bir alacak ile masaya muumlracaat edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Alacaklı bir alacağın temini iccedilin borccedillu aleyhine konulan hacze iştirak edebilir

YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET

A - TARİFİ

Madde 520 - Şirket bir akittir ki onunla iki veya ziyade kimseler saylerini ve mallarını muumlşterek bir gayeye erişmek iccedilin birleştirmeği iltizam ederler

Bir şirket ticaret kanununda tarif edilen şirketlerin muumlmeyyiz vasıflarını haiz değil ise bu bap ahkamına tabi adi şirket sayılır

B - ŞUumlREKANIN YEKDİĞERİYLE MUumlNASEBETİ

ISERMAYE

Madde 521 - Her şerik nakit alacak veya diğer mal veya say olarak bir sermaye koymakla muumlkelleftir Hilafına mukavele olmadıkccedila sermayeler şirketin gayesinin icabettiği ehemmiyet ve mahiyette ve yekdiğerine muumlsavi olmak lazımdır

Sermaye bir şeyin menfaatından ibaret ise adi icar akdinde ve bir şeyin muumllkiyetinden ibaret ise beyi akdinde hasar ve tekeffuumlle dair muayyen olan huumlkuumlmlere tabi olur

IIKAR VE ZARAR

1 - KARIN TAKSİMİ

Madde 522 - Şerikler mahiyeti icabınca şirkete ait olan buumltuumln kazanccedilları aralarında taksim ile muumlkelleftirler

2 - KAR VE ZARARA İŞTİRAK

Madde 523 - Hilafına mukavele olmadıkccedila her şerikin kar ve zarardan hissesi sermayesinin kıymeti ve mahiyeti ne olursa olsun muumlsavidir

Mukavelede şeriklerin yalnız kardan veya yalnız zarardan hisseleri tayin edilmiş ise bu tayin kar ve zararın ikisini de şamil sayılır Şeriklerden biri sermaye olarak yalnız sayını ortaya koymuş ise zarara ortak olmıyarak yalnız kara iştirak ettirilmesi şart edilebilir

IIIŞİRKET KARARLARI

Madde 524 - Şirketin kararları buumltuumln şeriklerin ittifakiyle ittihaz olunur Akitte ekseriyetle karar verilmesi tasrih edilmiş ise ekseriyet şeriklerin adedi itibariyle taayyuumln eder

IVŞİRKET MUAMELESİNİN İDARESİ

Madde 525 - Akit ile veya karar ile muumlnhasıran şerike veya muumlteaddit şeriklere yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsa kati surette tevdi edilmiş olmadıkccedila şirket muamelelerinin idaresi buumltuumln şeriklere aittir Şirket muamelelerinin idaresi şeriklerin cuumlmlesine veyahut birkaccedilına tevdi edilmiş ise bunlardan her biri diğerlerinin iştiraki olmaksızın muamele yapabilir Şukadar ki şirket muamelelerini idareye salahiyettar her bir şerik bu muameleye ikmalinden evvel itiraz edebilir Tehirinde tehlike melhuz değilse şirkete umumi bir vekil nasbı ve alelade şirket muameleleri fevkindeki hukuki tasarrufların yapılması iccedilin buumltuumln şeriklerin ittifakı lazımdır

VŞERİKLERİN BİRBİRLERİNE KARŞI MESULİYETLERİ

1 - REKABET MEMNUİYETİ

Madde 526 - Şeriklerden hiccedil biri kendi hesabına şirketin gayesine muhalif veya muzır işleri yapamaz

2 - MASRAFLAR VE ŞERİKLERİN YAPTIĞI İŞLER

Madde 527 - Şeriklerden birinin şirket işleri iccedilin yaptığı masraflar veya iltizam ettiği borccedillardan dolayı diğer şerikler ona karşı mesul olurlar Bu şerikin idaresi yuumlzuumlnden doğrudan doğruya uğradığı zararları yahut bu idarenin zaruriyatından olan hasarları diğer şerikler zamindirler

Şirkete avans olarak para veren şerik verdiği guumlnden itibaren faiz isteyebilir Şahsi emeği iccedilin ayrıca tazminat isteyemez

3 - İHTİMAMIN DERECESİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 528 - Şeriklerden her biri şirket işlerinde mutat vechile goumlsterdiği ikdam ve ihtimamı sarf etmeğe mecburdur Diğer şeriklere karşı kendi kusuriyle sebebiyet verdiği zararları şirkete diğer işlerde temin ettiği menfaatlar ile mahsup ettirmeğe hakkı olmaksızın tazmin ile muumlkelleftir

Şirket işlerini uumlcretle idare eden şerik tıpkı bir vekil gibi mesul olur

VIİDARE SALAHİYETİNİN NEZİ VE TAHDİDİ

Madde 529 - Şirket mukavelesiyle şeriklerden birine verilen idare salahiyeti muhik bir sebep olmaksızın diğer şerikler tarafından ne nezi ne de tahdit olunabilir Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olsa bile haklı bir sebep bulunduğu takdirde diğer şeriklerden herbiri idare salahiyetini nezi ettirebilir Hususiyle şirketi idare eden şerikin vazifelerini fahiş bir surette ihmal etmesi yahut iyi idare iccedilin lazım olan ehliyeti zayi eylemesi keyfiyetleri haklı sebep olmak uumlzere nazara alınabilir

VIIŞİRKETİ İDARE EDEN VE ETMİYEN ŞERİKLER ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 530 - Kanunun bu babında veya şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olmadıkccedila şirketi idare eden şerik ile diğer şerikler arasındaki muumlnasabetler vekalet huumlkuumlmlerine tabidir Şeriklerden biri idare hakkını haiz olmadığı halde şirket hesabına hareket eder yahut şirketi idare eden şerik salahiyetini tecavuumlz eylerse vekaleti olmadan başkası namına tasarruf edenler hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Şirketi idare edenler en az her yıl bir defa hesap vermeye ve kar paylarını ortaklara oumldemeye mecburdurlar Hesap devresinin uzatılmasına ait şart batıldır İdare edenin ortaklardan olmaması halinde de huumlkuumlm aynıdır

2 - ŞİRKET İŞLERİNİ TETKİK

Madde 531 - İdare salahiyetini haiz olmasa bile her şerikin şirket işlerinin nasıl gittiği hakkında şahsen malumat almağa ve şirketin defterlerini ve evrakını tetkike ve kendine mahsus olmak uumlzere şirketin mali vaziyeti hakkında huumllasa ccedilıkarmağa hakkı vardır hilafına mukavele batıldır

VIIIYENİ ŞERİK KABULUuml VE ŞİRKETE İŞTİRAK

Madde 532 - Şeriklerden hiccedil biri diğerlerinin rızası olmadıkccedila şirkete uumlccediluumlncuuml şahsı alamaz Şeriklerden biri kendi kendine uumlccediluumlncuuml bir şahsı şirketteki hissesine iştirak ettirir veya hissesini ona devrederse bu uumlccediluumlncuuml şahıs şerik sıfatını ihraz etmez ve hususiyle şirket işleri hakkında uumlccediluumlncuuml şahsın malumat istemeğe hakkı olmaz

C - ŞERİKLERİN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MUumlNASEBETİ

ITEMSİL

Madde 533 - Şirket hesabına ve kendi namına bir uumlccediluumlncuuml şahıs ile muameleye girişen şerik bu uumlccediluumlncuuml şahsa karşı yalnız kendisi alacaklı ve borccedillu olur Şirket veya buumltuumln şerikler namına uumlccediluumlncuuml bir şahıs ile şeriklerden biri muameleye giriştiği halde diğer şerikler ancak temsil hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan uumlccediluumlncuuml şahsın alacaklı veya borccedillusu olurlar Kendisine idare vazifesi tahmil edilen şerik şirketi ve buumltuumln şerikleri uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı temsil etmek hakkını haiz sayılır

IITEMSİLİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 534 - Şirketin iktisap ettiği veya şirkete devredilen şeyler alacaklar ve ayni haklar şirket mukavelesi dairesinde muumlştereken şeriklere ait olur Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila bir şerikin alacaklıları haklarını ancak o şerikin tasfiyedeki hissesi uumlzerinde kullanabilirler Hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila şerikler birlikte yahut bir muumlmessil vasıtasiyle uumlccediluumlncuuml şahsa karşı deruhde etmiş oldukları borccedillardan muumlteselsilen mesul olurlar

D - ŞİRKETİN HİTAMI

IHİTAM SEBEPLERİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 535 - Aşağıdaki hallerde şirket nihayet bulur

1 - Şirketin akdinde maksut olar gayenin elde edilmesi yahut elde edilmesinin imkansız hale gelmesiyle

2 - Mirasccedilılar ile şirketin devamına dair evvelce yapılmış bir mukavele olmadığı halde şeriklerden birinin oumllmesiyle

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Şeriklerden birinin tasfiyedeki hissesi hakkında cebri icra vukuu ile yahut bir şerikin muumlflis olması veya hacredilmesi ile

4 - Buumltuumln şeriklerin ittifak etmesiyle

5 - Şirket iccedilin tayin edilen muumlddetin hitam bulmasiyle

6 - Şirket mukavelenamesinde bu hak muhafaza edildiği yahut şirket gayri muayyen bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatları muumlddetince tesis olunduğu hallerde bir şerikin feshi ihbar eylemesiyle

7 - Haklı sebeplerden dolayı fesih iccedilin verilen mahkeme ilamiyle

Haklı sebeplerden dolayı mukavelede muayyen muumlddetin hitamından evvel ve eğer şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin aktedilmiş ise evvelce ihbara hacet olmaksızın şirketinı feshi talep edilebilir

2 - MUAYYEN OLMIYAN MUumlDDET UumlZERİNE ŞİRKET

Madde 536 - Şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatı muumlddetince devam etmek uumlzere teşkil edilmiş ise şeriklerden her biri altı ay evvel ihbar eylemek şartiyle feshi talebedebilir

İhbar huumlsnuuml niyet kaidelerine tevfikan yapılmalı ve muumlnasip olmıyan zamanda icra edilmemelidir Şirket hesabatı seneden seneye yapılmakta ise fesih ancak bir hesap senesi nihayeti iccedilin istenebilir Mukavelede muayyen muumlddetin hitamından sonra zımnen devam etmekte olan şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

IIHİTAMIN ŞİRKET İŞLERİNE TESİRİ

Madde 537 - Şirket ihbardan başka bir suretle fesih edilirse bir şerikin şirket işlerini idare hususundaki selahiyeti feshe muttali olduğu yahut halin icabettiği itinayı sarfettiği halde muttali olması lazımgelen zamana kadar kendi hakkında devam eder Şirket şeriklerinden birinin oumlluumlmuumlyle muumlnfesih olursa oumllen şerikin mirasccedilısı diğer şerikleri derhal bundan haberdar etmekle muumlkelleftirler Mirasccedilı luumlzumlu olan tedbirlerin ittihazına kadar oumllen şerikin evvelce de idare etmekte olduğu işlere huumlsnuumlniyet kaideleri dairesinde devam eder

Diğer şerikler dahi muvakkaten şirket işlerini aynı suretle idarede devam ederler

IIITASFİYE

1 - SERMAYELER HAKKINDA YAPILACAK MUAMELE

Madde 538 - Bir şeyin muumllkiyetini sermaye olarak koyan şerik şirketin feshi uumlzerine yapılacak tasfiye neticesinde o şeyi aynen istirdat edemeyip o kimsenin sermayesi ne miktar kıymet iccedilin kabul edilmiş ise o kıymeti istiyebilir

Eğer bu kıymet tayin edilmemiş ise istirdat o şeyin sermaye olarak konduğu zamandaki kıymeti uumlzerinden yapılır

2 - FAZLANIN TAKSİMİ VE NOKSANLAR

Madde 539 - Şirketin borccedilları oumldendikten ve şeriklerden her birinin şirkete yaptığı avanslarla şirket iccedilin vuku bulan masrafları ve sermayeleri iade olunduktan sonra bir şey kalırsa bu kar şerikler arasında taksim olunur

Şirketin mevcudu borccedilları ve avans ve masrafları tediye olunduktan sonra sermayelerin iadesine kafi gelmezse zarar şerikler arasında taksim olunur

3 - TASFİYENİN NASIL YAPILACAĞI

Madde 540 - Şirketin hitamında tasfiye idareden hariccedil olanlar dahi dahil olduğu halde buumltuumln şeriklerce birlikte yapılmak lazımdır

Şu kadar ki eğer şirket mukavelesi şeriklerden birinin kendi namına ve şirket hesabına muayyen bazı muameleler yapmasına dair ise bu şerik şirketin hitamından sonra dahi o muameleleri yalnız yapmağa ve diğer şeriklere hesap vermeğe mecburdur

IVUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MESULİYET

Madde 541 - Şirketin nihayet bulması uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı taahhuumltleri tadil etmez

KANUNUN MERİYETİ ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 542 - İşbu kanun Kanunu Medeninin mevkii meriyete vazı tarihinden muteberdir

KANUNUN İCRASINA MEMUR MAKAM

Madde 543 - İşbu kanunun huumlkmuumlnuuml icraya Adliye Vekili memurdur

TASHİHAT

Madde 544 - Kanunu Medeninin muumltemmimi olan işbu kanun merbut tashihler ile beraber kabul edilmiştir

Kanun Madde Yanlış Doğru Not

Kanunu Medeni 92 - - zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 111 borcada borccedilda tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 111 uumlccediluumlmcuuml şahsa uumlccediluumlncuuml şahsada

Kanunu Medeni 112 zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 149 şart şarta tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 151 menfaatte menfaatlede tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 153 mirscısı mirasccedilısı tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 167 oumlyle ile tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 alacaklıya alacaklı ne tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 kefilidir kefildir tabı esnasında tashih edilmiştir

Kanunu Medeni 439 - - İkinci fıkra zaid olduğundan silinmiştir

Kanunu Medeni 755 yirmide biridir yirmi misle muumlsavi addolunur

a - Kanuni Medenideki vecibe veya vecibeler ıstılahı yerine borccedil veya borccedillar ıstılahı konulacaktır

b - Borccedillar Kanunun 187 nci maddesinin son fıkrası (muumlşteri tesliminin istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayiibundan haberdar etmesi lazımdır) olacaktır

p - Borccedillar Kanunun 223 uumlncuuml maddesinin son fıkrası (muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır) olacaktır

t - Kanuni Medenide mevcut (hudut) kelimesi yerine sınır kelimesi konulacaktır

s - Kanuni Medenide ve Borccedillar Kanununda mevcut (istimal) kelimeleri yerine (kullanmak) kelimeleri kullanılacaktır

c - Kanuni Medenideki (şahsı salis) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıs) ve (eşhası salise) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıslar) istılahı konulacaktır

ccedil - Kanuni Medenideki (ukud) kelimesi yerine (akidlere) kelimesi konulacaktır

h - Kanuni Medenideki (tarafeyn) ıstılahı yerine (iki taraf) ıstılahı konulacaktır

KANUNA İŞLENEMEYEN HUumlKUumlMLER

04111990 TARİH VE 3678 SAYILI KANUNUN GECcedilİCİ MADDESİ

Geccedilici Madde 1 - Bu Kanunun 29 ve 30 uncu maddesi huumlkuumlmleri yuumlruumlrluumlk tarihinden oumlnceki ilişkilerden doğan ve halen goumlruumllmekte olan yabancı para ve faiz alacaklarına ilişkin davalar hakkında uygulanmaz Ancak alacaklıların bu Kanuna ve Borccedillar Kanununun 105 inci maddesine goumlre munzam zarar talep etme hakları saklıdır

30042004 TARİH VE 25448 SAYILI KANUNUN 29 MADDESİ

MADDE 29 - Entegre devre topoğrafyasından doğan haklara tecavuumlzden kaynaklanan oumlzel hukuka ilişkin taleplerde 818 sayılı Borccedillar Kanununun zamanaşımına ilişkin huumlkuumlmleri uygulanır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

  • BİRİNCİ KISIM UMUMİ HUumlKUumlMLER
    • BİRİNCİ BAP BORCcedilLARIN TEŞEKKUumlLUuml
      • BİRİNCİ FASIL AKİTTEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • İKİNCİ FASIL HAKSIZ MUAMELELERDEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR
        • İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml
          • BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI
          • İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ
          • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ
            • UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU
            • DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ
              • BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR
              • İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR
              • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞARTA -
                • BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ
                  • İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ
                    • ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA
                      • BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER
                      • İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ
                      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ
                      • DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ
                      • BEŞİNCİ FASIL TRAMPA
                        • YEDİNCİ BAP HİBE
                        • SEKİZİNCİ BAP İCAR
                          • BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR
                          • İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI
                            • DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ
                              • BİRİNCİ FASIL ARİYET
                                • ONUNCU BAP HİZMET AKDİ
                                • ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ
                                • ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ
                                • ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET
                                  • BİRİNCİ FASIL VEKALET
                                  • İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ
                                  • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK
                                    • ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF
                                    • ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON
                                    • ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ
                                    • ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER
                                    • ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE
                                    • ON DOKUZUNCU BAP VEDİA
                                    • YİRMİNCİ BAP KEFALET
                                    • YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS
                                    • YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ
                                    • YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET
Page 5: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça

BORCcedilLAR KANUNU

bakılır Bu mehil hata veya hilenin anlaşıldığı veya korkunun zail olduğu tarihten itibaren cereyan eder

Hile ile haleldar olmuş yahut ikrah ile yapılmış olan bir akde icazet zarar ve ziyan talebinden feragati istilzam etmez

G - TEMSİL

ISALAHİYETE MUumlSTENİT TEMSİL

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

A TEMSİLİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 32 - Salahiyettar bir muumlmessil tarafından diğer bir kimse namına yapılan akdin alacak ve borccedilları o kimseye intikal eder

Akdi yapar iken muumlmessil sıfatını bildirmediği takdirde akdin alacak ve borccedilları kendisine ait olur Şukadar ki kendisiyle akdi yapan kimse bir temsil muumlnasebeti mevcut olduğunu halden istidlal eder yahut bunlardan biri veya diğeri ile akit icrası kendisince farksız bulunur ise akdin hakları temsil olunan kimseye ait olur

Sair hallerde alacağın temliki yahut borcun nakli hakkında mevzu usule tevfikan muamele icrası lazımgelir

B SALAHİYETİN DERECESİ

Madde 33 - Başkası namına temsil hukuku ammeden muumlnbais ise muumlmessilin salahiyetinin derecesi bu baptaki kanuni huumlkuumlmler ile taayyuumln eder Temsil hukuki bir tasarruftan tevelluumlt etmiş ise salahiyetin derecesi o tasarruf ile taayyuumln eyler

Şukadarki muumlmessilin salahiyetinin derecesi uumlccediluumlncuuml şahsa beyan ve tebliğ edilmiş ise ancak bu beyana itibar olunur

2 - HUKUKİ MUAMELEDEN NEŞET EDEN SALAHİYET

A SALAHİYETİN TAHDİDİ VE REFİ

Madde 34 - Temsil olunan kimse hukuki bir tasarruftan tevelluumlt eden temsil salahiyetini her zaman tahdit veya ref edebilir Bundan dolayı muumlmessilin bir hizmet veya şirket veya vekalet akdi gibi sebeplere istinat ederek dava ikamesi hakkına halel gelmez

Temsil olunan kimsenin bu hakkından evvelce feragat etmesi huumlkuumlmsuumlzduumlr

Temsil olunan kimse gerek sarahaten gerek delaleten verdiği salahiyeti diğer kimselere bildirdiği halde bu salahiyeti tamamen veya kısmen ref ettiğini bildirmemiş olursa salahiyetin bu suretle refini uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı dermeyan edemez

B OumlLUumlM VE EHLİYETSİZLİĞİN VE SAİRENİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 35 - Hilafı iki tarafccedila kararlaştırılmış yahut maslahatın mahiyetinden istidlal olunmuş olmadıkccedila hukuki bir muameleden muumltevellit temsil salahiyeti muumlmessilin yahut temsil edilenin vefatı veya gaiplik huumlkmuumlnuumln ilanı veya medeni hakların kullanılması salahiyetinin izaası yahut ikisinden birinin yahut her ikisinin iflas ilan etmesiyle nihayet bulur

Bir huumlkmi şahsın mevcudiyeti hitam bulduğu yahut bir şirket fesh olunduğu takdirde de huumlkuumlm yine boumlyledir

İki tarafın birbirine karşı haiz oldukları şahsi haklar mahfuz kalır

C SALAHİYETİ HAVİ OLAN SENEDİN İADESİ

Madde 36 - Salahiyeti natık vesikayı haiz olan muumlmessil vazifesi hitam bulduğu takdirde onu temsil edilene iade yahut mahkemeye tevdi etmeğe mecburdur

Eğer temsil edilen yahut halefleri muumlmessili bu hususa icbar etmekte tekasuumll ederlerse bundan dolayı huumlsnuumlniyet ile hareket eden uumlccediluumlncuuml şahısların duumlccedilar olacakları zararı tazmin etmeğe mecbur olurlar

D SALAHİYETİN HANGİ ZAMANDAN İTİBAREN NİHAYET BULACAĞI

Madde 37 - Muumlmessil kendi salahiyetinin hitam bulduğuna vakıf olmadığı muumlddetccedile temsil edilen yahut halefleri bu salahiyet henuumlz baki imiş gibi onun muamelesi ile alacaklı veya borccedillu olurlar

Uumlccediluumlncuuml şahısların salahiyetin nihayet bulduğuna vakıf oldukları suretler muumlstesnadır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IISALAHİYETİN FIKDANI

1 - İCAZET

Madde 38 - Bir kimse salahiyeti olmadığı halde diğer bir şahıs namına bir akit yaptığı takdirde bu şahıs bu akde icazet vermedikccedile alacaklı veya borccedillu olmaz Diğer tarafın temsil edilenin muumlnasip bir muumlddet iccedilinde o akde icazet verip vermiyeceğini beyan etmesini talebe hakkı vardır Bu muumlddet zarfında icazet verilmediği halde o kimse muumllzem olmaz

2 - İCAZETİN BULUNMAMASI

Madde 39 - Eğer icazetten sarahaten veya zımnen imtina olunursa akdin sahih olmamasından tahadduumls eden zararın tazmini zımnında muumlmessil sıfatını takınan kimse aleyhinde dava ikame olunur Fakat bu kimse diğer tarafın salahiyeti bulunmadığına vakıf olduğu veya vakıf olması lazımgeldiğini ispat ettiği takdirde davaya mahal yoktur Muumlmessilin taksiri vukuunda hakkaniyet iktiza ettiği halde hakim onu daha fazla zarar ve ziyan itasına mahkuumlm eder

Haksız mal iktisabı esasına binaen dava ikamesi hakkı bu hallerin kaffesinde bakidir

IIIMAHFUZ HUumlKUumlMLER

Madde 40 - Şirket muumlmessil ve memurlarının ve tuumlccar vekillerinin salahiyetleri hakkında huumlkuumlmler mahfuzdur

İKİNCİ FASIL HAKSIZ MUAMELELERDEN DOĞAN BORCcedilLAR

A - UMUMİ KAİDELER

IMESULİYET ŞERAİTİ

Madde 41 - Gerek kasten gerek ihmal ve teseyyuumlp yahut tedbirsizlik ile haksız bir surette diğer kimseye bir zarar ika eden şahıs o zararın tazminine mecburdur

Ahlaka mugayir bir fiil ile başka bir kimsenin zarara uğramasına bilerek sebebiyet veren şahıs kezalik o zararı tazmine mecburdur

IIZARARIN TAYİNİ

Madde 42 - Zararı ispat etmek muumlddeiye duumlşer zararın hakiki miktarını ispat etmek muumlmkuumln olmadığı takdirde hakim halin mutat cereyanını ve mutazarrır olan tarafın yaptığı tedbirleri nazara alarak onu adalete tevfikan tayin eder

IIITAZMİNAT MİKTARININ TAYİNİ

Madde 43 - Hakim hal ve mevkiin icabına ve hatanın ağırlığına goumlre tazminatın suretini ve şuumlmuluumlnuumln derecesini tayin eyler

Zarar ve ziyan irad şeklinde tayin olunduğu takdirde borccedilludan icabeden teminat alınır

IVTAZMİNATIN TENKİSİ

Madde 44 - Mutazarrır olan taraf zarara razı olduğu yahut kendisinin fiili zararın ihdasına veya zararın tezayuumlduumlne yardım ettiği ve zararı yapan şahsın hal ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hakim zarar ve ziyan miktarını tenkis yahut zarar ve ziyan huumlkmuumlnden sarfınazar edebilir

Eğer zarar kasden veya ağır bir ihmal veya tedbirsizlikle yapılmamış olduğu ve tazmini de borccedilluyu muumlzayakaya maruz bıraktığı takdirde hakim hakkaniyete tevfikan zarar ve ziyanı tenkis edebilir

VHUSUSİ HALLER

1 - ADAM OumlLMESİ VE CİSMANİZARAR

A- OumlLUumlM TAKDİRİNDE ZARAR VE ZİYAN

Madde 45 - Bir adam oumllduumlğuuml takdirde zarar ve ziyan bilhassa defin masraflarını da ihtiva eder Oumlluumlm derhal vukubulmamış ise zarar ve ziyan tedavi masraflarını ve ccedilalışmağa muktedir olamamaktan muumltevellit zararı ihtiva eder

Oumlluumlm neticesi olarak diğer kimseler muumlteveffanın yardımından mahrum kaldıkları takdirde onların bu zararınıda tazmin etmek lazımgelir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

B- CİSMANİ ZARAR HALİNDE LAZIMGELEN ZARAR VE ZİYAN

Madde 46 - Cismani bir zarara duumlccedilar olan kimse kuumllliyen veya kısmen ccedilalışmağa muktedir olamamasından ve ileride iktisaden maruz kalacağı mahrumiyetten tevelluumlt eden zarar ve ziyanını ve buumltuumln masraflarını isteyebilir

Eğer huumlkmuumln suduru esnasında kafi derecede kanaat ile cismani zararın neticelerini tayin etmek muumlmkuumln değil ise huumlkmuumln tefhimi tarihinden itibaren iki sene zarfında hakimin tetkik salahiyetini muhafaza etmeğe hakkı vardır

C- MANEVİ TAZMİNAT

Madde 47 - Hakim hususi halleri nazara alarak cismani zarara duumlccedilar olan kimseye yahut adam oumllduumlğuuml takdirde oumlluumlnuumln ailesine manevi zarar namiyle adalete muvafık tazminat verilmesine karar verebilir

2 - HAKSIZ REKABET

Madde 48 - Yanlış ilanlar yahut huumlsnuumlniyet kaidelerine mugayir sair hareketler ile muumlşterileri tenakus eden yahut bunları gaip etmek korkusuna maruz olan kimse bu fiillere hitam verilmesi iccedilin faili aleyhinde dava ikame ve failin hatası vukuunda sebebiyet verdiği zararın tazminini talep edebilir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Ticari işlere ait olan haksız rekabet hakkında Ticaret Kanunu huumlkuumlmleri mahfuzdur

3 - ŞAHSİ MENFAATLERİN HALELDAR OLMASI

Madde 49 - (Değişik madde 04051988 - 34448 md)

Şahsiyet hakkı hukuka aykırı bir şekilde tecavuumlze uğrayan kişi uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat namıyla bir miktar para oumldenmesini dava edebilir

Hakim manevi tazminatın miktarını tayin ederken tarafların sıfatını işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumlarını da dikkate alır

Hakim bu tazminatın oumldenmesi yerine diğer bir tazmin sureti ikame veya ilave edebileceği gibi tecavuumlzuuml kınayan bir karar vermekle yetinebilir ve bu kararın basın yolu ile ilanına da huumlkmedebilir

VIMUumlTESELSİL MESULİYET

1 - HAKSIZ FİİL HALİNDE

Madde 50 - Birden ziyade kimseler birlikte bir zarar ika ettikleri takdirde muumlşevvik ile asıl fail ve feran methali olanlar tefrik edilmeksizin muumlteselsilen mesul olurlar Hakim bunların birbiri aleyhinde ruumlcu hakları olup olmadığını takdir ve icabında bu ruumlcuun şumuluumlnuumln derecesini tayin eyler

Yataklık eden kimse vaki olan kardan hisse almadıkccedila yahut iştirakiyle bir zarara sebebiyet vermedikccedile mesul olmaz

2 - MUHTELİF SEBEPLERİN İCcedilTİMAI HALİNDE

Madde 51 - Muumlteaddit kimseler muhtelif sebeplere (haksız muamele akit kanun) binaen mesul oldukları takdirde haklarında birlikte bir zarar vukuuna sebebiyet veren kimseler hakkındaki huumlkuumlmlere goumlre muamele olunur

Kaideten haksız bir fiili ile zarara sebebiyet vermiş olan kimse en evvel tarafından hata vaki olmamış ve uumlzerine borccedil alınmamış olduğu halde kanunen mesul olan kimse en sonra zaman ile muumlkellef olur

VIIMEŞRU MUumlDAFAA IZTIRAR VE KENDİ HAKKINI VİKAYE İCcedilİN KUVVET KULLANILMASI

Madde 52 - Meşru muumldafaa halinde muumltecavizin şahsına veya mallarına yapılan zarardan dolayı tazminat lazım gelmez

Kendisini veya diğerini zarardan yahut derhal vukubulacak bir tehlikeden vikaye iccedilin başkasının mallarına halel iras eden kimsenin borccedillu olduğu tazminat miktarını hakim hakkaniyete tevfikan tayin eder

Kendi hakkını vikaye iccedilin cebri kuvvete muumlracaat eden kimse hal ve mevkia nazaran zamanında huumlkuumlmetin muumldahalesi temin edilemediği yahut hakkının ziyaa uğramasını yahut hakkının kullanılması hususunun pek ccedilok muumlşkuumll olmasını meni iccedilin başka vasıtalar mevcut olmadığı takdirde bir guumlna tazminat itasiyle muumlkellef olmaz

VIIICEZA HUKUKU İLE MEDENİ HUKUK ARASINDA MUumlNASEBET

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 53 - Hakim kusur olup olmadığına yahut haksız fiilin faili temyiz kudretini haiz bulunup bulunmadığına karar vermek iccedilin ceza hukukunun mesuliyete dair ahkamiyle bağlı olmadığı gibi ceza mahkemesinde verilen beraet karariyle de mukayyet değildir Bundan başka ceza mahkemesi kararı kusurun takdiri ve zararın miktarını tayin hususunda dahi hukuk hakimini takyit etmez

B - TEMYİZ KUDRETİNİ HAİZ OLMAYANLARIN MESULİYETİ

Madde 54 - Hakkaniyet iktiza ediyorsa hakim temyiz kudretini haiz olmayan kimseyi ika ettiği zararın tamamen yahut kısmen tazminine mahkum eder

Temyiz kudretini muvakkaten ızaa eden kimse bu halde iken yapmış olduğu zararı tazmine mecburdur Şukadar ki kendi kusuru olmaksızın ika edilmiş olduğunu ispat eder ise mesul olmaz

C - İSTİHDAM EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 55 - Başkalarını istihdam eden kimse maiyetinde istihdam ettiği kimselerin ve amelesinin hizmetlerini ifa ettikleri esnada yaptıkları zarardan mesulduumlr Şukadar ki boumlyle bir zararın vukubulmaması iccedilin hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinada bulunduğunu yahut dikkat ve itinada bulunmuş olsabile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat ederse mesul olmaz

İstihdam eden kimsenin zamin olduğu şey ile zararı ika eden şahsa karşı ruumlcu hakkı vardır

D - HAYVANLAR TARAFINDAN YAPILAN ZARARDAN MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 56 - Bir hayvan tarafından yapılan zararı o hayvan kimin idaresinde ise o kimse hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinayı yaptığını yahut bu dikkat ve itinada bulunmuş olsa bile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat etmedikccedile tazmine mecburdur

Bu surette eğer hayvan diğer bir şahıs yahut diğer bir şahsa ait olan hayvan tarafından uumlrkuumltuumllmuumlş olur ise bu kimse onlara ruumlcu edebilir

IIHAYVAN UumlZERİNDE HAPİS HAKKI

Madde 57 - Bir kimsenin hayvanı diğerinin gayri menkuluuml uumlzerinde bir zarar yaptığı takdirde gayrimenkuluumln zilyedi o hayvanı zabt ve kendisine ita olunabilecek tazminat mukabilinde teminat olmak uumlzere yedinde hapsetmeğe hakkı vardır Eğer hal ve maslahat icabederse gayrimenkul zilyedi o hayvanı oumllduumlrebilir Şukadar ki gayrimenkuluumln zilyedi heman keyfiyetten hayvanların sahibini haberdar etmeğe ve eğer onu bilmiyorsa kendisini bulmak iccedilin lazımgelen tedbirleri ittihaz eylemeğe mecburdur

H - BİNA VE DİĞER ŞEYLERDE MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 58 - Bir bina veya imal olunan herhangi bir şeyin maliki o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur

Bu cihetten dolayı kendisine karşı mesul olan şahıslar aleyhindeki ruumlcu hakkı mahfuzdur

IITEDBİRLER

Madde 59 - Bir binadan yahut diğer bir şahsın imal ettiği şeylerden dolayı zuhura gelecek bir zarara maruz olan kimsenin tehlikeyi bertaraf etmek iccedilin lazımgelen tedbirlere tevessuumll etmesini malikten talep etmeğe hakkı vardır

Şahısların ve malların vikayesine dair olan zabıta nizamları bakidir

V - MUumlRURU ZAMAN

Madde 60 - Zarar ve ziyan yahut manevi zarar namiyle nakdi bir meblağ tediyesine muumlteallik dava mutazarrır olan tarafın zarara ve failine ittılaı tarihinden itibaren bir sene ve her halde zararı muumlstelzim fiilin vukuundan itibaren on sene muumlrurundan sonra istima olunmaz

Şukadar ki zarar ve ziyan davası ceza kanunları mucibince muumlddeti daha uzun muumlruru zamana tabi cezayı muumlstelzim bir fiilden neşet etmiş olursa şahsi davaya da o muumlruru zaman tatbik olunur

Eğer haksız bir fiil mutazarrır olan taraf aleyhinde bir alacak tevlit etmiş olursa mutazarrır kendisinin tazminat talebi muumlruru zaman ile sakıt olsa bile o alacağı vermekten imtina edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR

A - ŞARTLAR

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 61 - Haklı bir sebep olmaksızın aharın zararına mal iktisabeden kimse onu iadeye mecburdur Hususiyle muteber olmayan veya tahakkuk etmemiş bulunan bir sebebe yahut vuumlcudu nihayet bulmuş olan bir sebebe muumlsteniden ahzolunan şeyin iadesi lazımdır

IIBORCcedil OLMAYAN ŞEYİN TEDİYESİ

Madde 62 - Borccedillu olmadığı şeyi ihtiyariyle veren kimse hataen kendisini borccedillu zan ederek verdiğini ispat etmedikccedile onu istirdat edemez Muumlruru zamana uğramış olan bir borcu eda yahut ahlaki bir vazifeyi ifa iccedilin verilen şey geri alınamaz

B - İADENİN ŞUumlMULUuml

IMUumlDDEAALEYHİN BORCU

Madde 63 - Haksız olarak bir şeyi istifa eden kimse onun istirdadı zamanın da elinden ccedilıkmış olduğunu ispat ettiği miktar nisbetinde red ve iade ile muumlkellef değildir

Şukadar ki kabız o şeyi suiniyet ile elden ccedilıkarmış yahut onu elden ccedilıkarır iken bilahare red ve iadeye mecbur olacağına vakif bulunmuş olursa red ve iadeye mecburdur

IIMASRAFTAN MUumlTEVELLİT HAKLAR

Madde 64 - Muumlddeaaleyhin yaptığı zaruri yahut faideli masrafları istirdada salahiyeti vardır Muumlddeaaleyh o şeyi kabzettiği zaman suiniyet ile hareket etmiş ise yaptığı faideli masraflardan iade zamanında halen mevcut olan fazlalık nisbetindeki miktarı kendisine tediye olunur Diğer masraflardan dolayı muumlddeaaleyhin bir guumlna tazminat talebine hakkı yoktur Fakat iadeden evvel kabzolunan şey ile birleştirilmiş olan ziyadeyi o şeye zarar vermeksizin tefrik kabil olduğu ve muumlddeide masrafların bedelini teklif etmediği takdirde ilave olunan ziyadeyi ref edebilir

C - İSTİRDADIN CAİZ OLMAMASI

Madde 65 - Haksız yahut ahlaka (adaba) mugayir bir maksat istihsali iccedilin verilen bir şeyi istirdada mahal yoktur

D - MUumlRURU ZAMAN

Madde 66 - Haksız surette mal iktisabından dolayı ikame olunacak dava mutazarrır olan tarafın verdiğini istirdada hakkı olduğuna ıttılaı tarihinden itibaren bir sene muumlruriyle ve her halde bu hakkın doğduğu tarihten itibaren on senenin muumlruriyle sakıt olur Eğer mal iktisabı mutazarrır olan taraf aleyhinde bir borccedil teşkilinden ibaret ise mutazarrırın hakkı muumlruru zaman ile sakıt olmuş olsa bile bu borcu ifa etmez

İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml

BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI

A - UMUMİ ESASLAR

IBİZZAT BORCcedilLU TARAFINDAN İFA

Madde 67 - Borcun bizzat borccedillu tarafından ifa edilmesinde alacaklının menfaati bulunmadıkccedila borccedillu borcunu şahsen ifaya mecbur değildir

IIİFANIN MEVZUU

1 - KISMEN TEDİYE

Madde 68 - Borcun miktarı muayyen ve tamamı muaccel olduğu takdirde alacaklı kısmen vukubulan tediyeyi reddedebilir Alacaklı kısmen tediyeyi kabul ederse borccedillu borccediltan ikrar eylediği kısmı tediyeden imtina edemez

2 - TAKSİM KABİL OLMIYAN BORCcedil

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 69 - Borccedil taksim edilemediği ve alacaklılar birden ziyade olduğu takdirde bunlardan her biri borcun tamamen ifasını isteyebilir Borccedillu hepsine karşı borcunu vermeye mecburdur Borccedillular birden ziyade ise her biri taksimi kabil olmayan borcun tamamını vermekle muumlkelleftir Halin icabından hilafı anlaşılmadıkccedila veren borccedillu kendisiyle muumlştereken borccedillu olanlara hisseleriyle ruumlcu hakkını haiz ve bu nispette alacaklının haklarına halef olur

3 - MUAYYEN OLMAYAN BİR ŞEYE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 70 - Verilmesi lazım gelen şey yalnız nevile tayin edilmiş ise işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila bu şeyin intihabı borccedilluya aittir Bununla beraber borccedillu mutavassıt vasıftan aşağı vasıfta bir şey veremez

4 - BİRDEN ZİYADE ŞEYLERE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 71 - Borccedil birden ziyade şeylerin yapılmasını veya verilmesini şamil olupta borccedillu bunlardan yalnız biriyle muumlkellef tutulabilirse işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila intihap borccedilluya aittir

5 - FAİZ

Madde 72 - Bir kimse faiz vermesine mecbur olupta miktarı ne mukavale ile ne de kanun veya oumlrf ve adet ile muayyen değil ise bu faiz senevi yuumlzde beş hesabiyle tediye olunur (Mukavele ile faiz meselesinde suiistimalin meni hukuku amme kanunlarına aittir)

B - BORCUN İFA EDİLECEĞİ MAHAL

Madde 73 - Borcun ifa edilmesi lazım gelen yer iki tarafın sarih veya zımni arzusuna goumlre tayin edilir Hilafına bir şart mevcut olmadığı surette aşağıdaki huumlkuumlmler tatbik olunur

1 - Borccedil bir miktar paradan ibaret ise tediye alacaklının verme zamanında mukim bulunduğu yerde vukubulur

2 - Borccedil muayyen bir şeye taalluk ediyorsa bu şey akdin inikadı zamanında bulunduğu yerde teslim olunur

3 - Bunlardan başka her borccedil doğumu zamanında borccedillunun mukim bulunduğu yerde ifa edilir Alacaklının ikametgahında tediye edilmesi lazım gelen bir borcun ifası borcun doğumundan sonra alacaklının ikametgahını değiştirmesi sebebiyle ehemmiyetli bir surette guumlccedilleşmiş ise borccedil alacaklının evvelki ikametgahında ifa olunabilir

C - İFANIN ZAMANI

IMUACCEL BORCcedil

Madde 74 - Ecel meşrut olmadığı veya işin mahiyetinden anlaşılmadığı takdir de borcun hemen ifa ve derhal icrası talep olunabilir

IIMUumlECCEL BORCcedil

1 - AY UumlZERİNE ECEL

Madde 75 - Borcun ifası iccedilin bir ayın iptidası veya nihayeti tayin olunmuş ise ayın birinci ve sonuncu guumlnuuml anlaşılır Bir ayın ortası tayin olunmuş ise bundan ayın on beşi anlaşılır

2 - DİĞER ECELLER

Madde 76 - Bir borccedil veya sair her hangi bir tasarruf akdin inikadından itibaren bir muumlddetin hitamında ifa ve icra edilmek lazım geldiği takdirde vade aşağıdaki veccedilhile tayin olunur

1 - Muumlddet guumln ile tayin edilmiş ise borccedil akdin inikat ettiği guumln sayılmıyarak muumlddetin son guumlnuuml muaccel olur Muumlddet sekiz veya on beş guumln ise bu muumlddet bir veya iki haftayı değil tamam sekiz veya on beş guumlnuuml ifade eder

2 - Muumlddet haftalar ile tayin edilmiş ise borccedil son haftanın akdin muumlnakit olduğu guumlne ismen tevafuk eden guumlnuumlnde muaccel olur

3 - Muumlddet ay ile veya sene yarı sene ve senenin doumlrtte biri gibi birden ziyade ayları ihtiva eden bir zaman ile tayin edildiği surette borccedil akdin muumlnakit olduğu guumln ayın kaccedilıncı guumlnuuml ise son ayın buna tekabuumll eden guumlnuuml muaccel olur Son ayda tekabuumll eden guumln mevcut değil ise borccedil son ayın son guumlnuuml ifa olunur

Yarım ay tabiri on beş guumlnluumlk bir muumlddete muadildir Muumlddet bir veya birden ziyade ay ile yarım ay ise on beş guumln son olarak hesap edilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Bu kaideler muumlddet akdin inikadından başka bir zamandan itibaren cereyan ettiği surettede tatbik olunur Muayyen bir zaman iccedilinde ifa edilmek lazım gelen bir borcu borccedillu muumlddetin hitamından evvel ifa ile muumlkelleftir

3 - CUMA VE TATİL GUumlNLERİ

Madde 77 - Bir cumaya veya kanunen tatil olarak kabul edilen diğer bir guumlne tesaduumlf eden vade kendiliğinden bu guumlnuuml takip edip tatil olmıyan ilk guumlne geccediler Hilafına mukavele muteberdir

IIIİŞLERE TAHSİS OLUNAN SAATLERDE İFA

Madde 78 - Borccedil vade guumlnuumlnde işlere tahsis olunan saatler zarfında ifa ve alacaklı tarafından kabul edilmek lazım gelir

IVECELİN UZATILMASI

Madde 79 - Borcun ifası iccedilin tayin olunan ecel uzatılmış ise yeni mehil aksi şart edilmedikccedile evvelki mehlin hitamını takip eden birinci guumlnden başlar

VVAKTİNDEN EVVEL İFA

Madde 80 - Akdin huumlkmuumlnden veya mahiyetinden veya hal icabından iki tarafın hilafını kast ettikleri anlaşılmadığı takdirde borccedillu borcunu vadesinden evvel ifa edebilir Şu kadarki borccedillunun vadeden evvel tediyede bulunmasından dolayı mukavele ile veya adeten mezun olmadıkccedila bir miktar tenzilat icrasına hakkı yoktur

IMUumlTEKABİL TAAHHUumlDATI İHTİVA EDEN AKİTTE

1 - İFANIN TARZI

Madde 81 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akdin ifasını talep eden kimse akdin şartlarına ve mahiyetine nazaran bir ecelden istifade hakkını haiz olmadıkccedila kendi borcunu ifa etmiş veya ifasını teklif eylemiş olmak lazımdır

2 - BORCUNU OumlDEMEKTEN ACİZ HALİNDE BİR TARAFIN FESİH HAKKI

Madde 82 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akitte akitlerden birinin borcunu edadan aciz olması ve bilhassa iflas veya aleyhindeki haczin neticesiz kalması sebebi ile diğer tarafın hakkı tehlikeye duumlşerse bu taraf lehindeki borcun ifası temin edilinceye kadar kendisine terettuumlp eden borcun ifasından imtina ve talebi uumlzerine bu teminat muumlnasip bir muumlddet iccedilinde verilmediği surette akti feshedebilir

D - TEDİYE

IMEMLEKET PARASİYLE

Madde 83 - Mevzuu para olan borccedil memleket parasiyle oumldenir

Akit tediye mahallinde kanuni rayici olmayan bir para uumlzerine varit olmuş ise akdin harfiyen icrası aynen oumldemek kelimeleri veya buna muadil sair tabirat ile şart edilmiş olmadıkccedila borccedil vadenin huluumlluuml guumlnuumlndeki rayici uumlzerinden memleket parasiyle oumldenebilir

(Ek fıkra 14111990 - 367829 md) Yabancı para borcunun vadesinde oumldenmemesi halinde alacaklı bu borcu vade veya fiili oumldeme guumlnuumlndeki rayice goumlre Tuumlrk parası ile oumldenmesini isteyebilir

IIMAHSUP

1 - KISMEN TEDİYE HALİNDE

Madde 84 - Borccedillu faiz veya masrafları tediyede gecikmiş değil ise kısmen icra eylediği tediyeyi resuumllmale mahsup edebilir

Alacaklı alacağın bir kısmı iccedilin kefalet rehin veya sair teminat almış ise borccedillu kısmen icra eylediği tediyeyi temin edilen veya teminatı daha iyi olan kısma mahsup etmek hakkını haiz değildir

2 - BİRDEN FAZLA BORCcedilLAR OLDUĞU SURETTE

A ALACAKLININ BEYANINA TEVFİKAN

Madde 85 - Birden fazla borccedilları bulunan borccedillu borccedilları oumldemek zamanında bu borccedillardan hangisini tediye etmek istediğini

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

alacaklıya beyan etmek hakkını haizdir

Borccedillu beyanatta bulunmadığı surette vukubulan tediye kendisi tarafından derhal itiraz edilmiş olmadıkccedila alacaklının makbuzda irae ettiği borca mahsup edilmiş olur

B KANUNA TEVFİKAN

Madde 86 - Kanunen muteber bir beyan vaki olmadığı yahut makbuzda bir guumlna mahsup goumlsterilmediği takdirde tediye muaccel olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedillar muaccel ise tediye borccedillu aleyhinde birinci olarak takip edilen borca mahsup edilir Takibat vaki olmamış ise tediye vadesi iptida huluumll etmiş olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedilların vadeleri aynı zamanda huluumll etmiş ise mahsup muumltenasiben vaki olur Hiccedil bir borcun vadesi huluumll etmemiş ise alacaklı iccedilin en az teminatı haiz olan borca mahsup edilir

IIIMAKBUZ VE SENETLERİN İADESİ

1 - BORCcedilLUNUN HAKKI

Madde 87 - Borcu oumldeyen borccedillu bir makbuz veya borcun tamamı tediye edilmiş ise senedin geri verilmesini veya iptalini istemek hakkını haizdir Borcun tamamı oumldenmemiş veya senet alacaklıya başka haklar da vermekte ise borccedillu ancak makbuz itasını ve tediyenin senede dercini isteyebilir

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 88 - Faizden veya icar bedeli gibi muayyen zamanlarda oumldenmesi lazım gelen sair borccedillardan ihtirazi bir kayıt dermeyan etmeksizin bir taksit iccedilin makbuz veren alacaklı ondan evvelki taksitleri de tahsil etmiş sayılır Alacaklı resuumllmal iccedilin makbuz vermiş ise faizlerinide tahsil etmiş sayılır Senet borccedilluya iade edildikte borccedil sakıt olmuş sayılır

3 - SENEDİN İADESİNİN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 89 - Alacaklı senedi zayi ettiğini iddia eder ise tediyede bulunan borccedillu kendisine senedin iptalini ve borcun sukutunu muumlbeyyin resmen tanzim veya usulen tasdik edilmiş bir ilmuumlhaber vermeğe alacaklıyı mecbur edebilir Kıymetli evrakın iptaline muumlteallik huumlkuumlmler mahfuzdur

E - ALACAKLININ TEMERRUumlDUuml

IŞARTLARI

Madde 90 - Yapılacak veya verilecek şey usuluuml dairesinde kendisine arz olunan alacaklı muhik bir sebep olmaksızın onu reddeder veya borccedillunun borcunu ifa edebilmesi iccedilin tekadduumlmen kendi tarafından yapılması lazım gelen muameleleri icradan imtina eder ise muumltemerrit addolunur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - BORCUN MEVZUU BİR AYIN OLDUĞU SURETTE

A TEVDİ HAKKI

Madde 91 - Alacaklı muumltemerrit olduğu takdirde borccedillu hasar ve masrafları alacaklıya ait olmak uumlzere vereceği şeyi tevdi ederek borcundan beraet edebilir Tevdi edilecek yeri tediye yerindeki hakim tayin eder Fakat ticari eşya hakimin kararı olmaksızın dahi bir ardiyeye tevdi edilebilir

B SATMAK HAKKI

Madde 92 - Akdin mevzuu olan şeyin mahiyeti veya işin nevi tevdia mani olur veya verilecek şey bozulmağa maruz veya muhafazası masrafı mucip veya tevdii buumlyuumlk masrafları muumlstelzim olur ise borccedillu evvelen ihtarda bulunduktan sonra hakimin izniyle onu alenen sattırarak bedelini tevdi edebilir Verilecek şey borsada mukayyet veya cari fiatı mevcut veya masraflarına nispetle kıymeti az ise satışın aleni olması lazım olmadığı gibi ihtara luumlzum goumlrmeksizinde hakim satışa muumlsaade edebilir

C TEVDİ EDİLEN ŞEYİN İSDİRDADI

Madde 93 - Alacaklı tevdi edilen şeyi kabul eylediğini beyan etmiş veya tevdi bir rehnin fekkini tevlit eylemiş bulunmadıkccedila borccedillu tevdi edilen şeyi istirdat edebilir Tevdii edilen şeyin istirdadı ile beraber alacak buumltuumln teferruumlatiyle yeniden tevelluumlt eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

2 - BORCUN MEVZUU BİR ŞEY OLMADIĞI SURETTE

Madde 94 - Borcun mevzuu bir aynın teslimini tazammun etmediği surette eğer alacaklı muumltemerrit ise borccedillunun temerruumlrduumlne muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan borccedillu akdi feshedebilir

F - BORCUN İFASINA MANİ OLAN DİĞER SEBEPLER

Madde 95 - Verilecek şey ve yapılacak iş ne alacaklıya nede alacaklıya muumlteallik şahsi diğer bir sebeple muumlmessiline arz edilemez veya borccedillunun kusuru olmaksızın alacaklının şahsında teredduumlt olunursa borccedillu alacaklının temerruumlduuml halinde olduğu gibi tevdi etmek veya akdi fesheylemek hakkını haizdir

İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ

A - BORCUN İFA EDİLMEMESİ

IBORCcedilLUNUN MESULİYETİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 96 - Alacaklı hakkını kısmen veya tamamen istifa edemediği takdirde borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bundan muumltevellit zararı tazmine mecburdur

2 - BİR ŞEYİN YAPILMASI VEYA YAPILMAMASI BORCcedilLARI

Madde 97 - Bir şeyin yapılmasına muumlteallik borccedil borccedillu tarafından ifa edilmediği takdirde alacaklı masrafı borccedilluya ait olmak uumlzere borcun kendisi tarafından ifasına izin verilmesini talep edebilir Her tuumlrluuml zarar ve ziyan davası hakkı mahfuzdur

Bir şeyin yapılmamasına taalluk eyleyen borca muhalif surette hareket eden kimse muumlcerret muhalefet ile zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

Bundan başka alacaklı taahhuumlde muhalif olarak yapılan şeyin refini isteyebilir Alacaklı masrafları borccedilluya ait olmak uumlzere kendisi tarafından refa izin verilmesini de isteyebilir

IIMESULİYETİN VUumlSATİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 98 - Borccedillu umumiyet itibariyle her kusurdan mesuldur Bu mesuliyetin vuumlsati işin hususi mahiyetine goumlre ccedilok veya az olabilir Hususiyle iş borccedillu iccedilin bir faideyi mucip olmadığı surette mesuliyet daha az şiddetle takdir olunur

Haksız fiillerden muumltevellit mesuliyete muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen akde muhalif hareketlerede tatbik olunur

2 - MESULİYETTEN BERAAET ŞARTI

Madde 99 - Hile veya ağır kusur halinde duumlccedilar olacağı mesuliyetten borccedillunun iptidaen beraetini tazammun edecek her şart batıldır

Hafif kusur halinde borccedillu iptidaen mesuliyetten beraeti tazammun eden şartın dermeyanı sırasında alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa haiz olduğu takdir salahiyetine istinat ile hakim bu şartı batıl addedebilir

3 - MUAVİN ŞAHISLARIN MESULİYETİ

Madde 100 - Bir borcun ifasını veya bir borccedildan muumltevellit bir hakkın kullanılmasını kendisi ile beraber yaşayan şahıslara veya maiyetinde ccedilalışanlara velev kanuna muvafık surette tevdi eden kimse bunların işlerini icra esnasında ika ettikleri zarardan dolayı diğer tarafa karşı mesulduumlr

Bunların fiilinden muumltevellit mesuliyeti evvelce iki taraf arasında yapılan bir mukavele tamamen veya kısmen bertaraf edebilir

Alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa borccedillu mukavele ile ancak hafif bir kusurdan muumltevellit mesuliyetten kendisini beri kılabilir

B - BORCcedilLUNUN TEMERRUumlDUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IŞARTLAR

Madde 101 - Muaccel bir borcun borccedillusu alacaklının ihtariyle muumltemerrit olur

Borcun ifa edileceği guumln muumlttefikan tayin edilmiş veya muhafaza edilen bir hakka istinaden iki taraftan birisi bunu usulen bir ihbarda bulunmak suretiyle tesbit etmiş ise muumlcerret buguumlnuumln hitamı ile borccedillu muumltemerrit olur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - KAZA HALİNDE MESULİYET

Madde 102 - Muumltemerrit olan borccedillu borcun teahhuumlrle ifasından dolayı zarar ve ziyan tediyesine mecbur olduğu gibi kazara vukua gelecek zarardan da mesulduumlr

Borccedillu kendisi tarafından bir guumlna kusur olmaksızın teahhuumlrde bulunmuş olduğunu veya borccedil vakit ve zamaniyle ifa edilmiş olsa bile kazanın alacaklının zararına olarak tediye olunacak şeye isabet edeceğini ispat ederek bu mesuliyetten kurtulabilir

2 - GECcedilMİŞ GUumlNLER FAİZİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 103 - Bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu mukavele ile daha az bir faiz tayin edilmiş olsa bile geccedilmiş guumlnler iccedilin senevi yuumlzde beş hesabiyle faiz tediyesine mecburdur

Akitte doğrudan doğruya veya taksite raptedilmiş komuumlsyon şeklinde yuumlzde beşten ziyade bir faiz şart edilmiş ise bu faizde temerruumlt eden borccedilludan istenebilir

(Uumlccediluumlncuuml fıkra muumllga 29061956 - 676341 md)

B FAİZİN MUumlTEDAHİL TAKSİTLERİN HİBE ETTİĞİ MEBALİĞİN TEDİYESİNDE MUumlTEMERRİT OLAN BORCcedilLU

Madde 104 - Faiz veya muumltedahil iratların yahut hibe ettiği bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu bunlar iccedilin geccedilmiş guumlnler faizini ancak icraya veya mahkemeye muumlracaat guumlnuumlnden itibaren tediyeye mecburdur

Bunun aksine olan her şart cezai şart hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan takdir olunur

Geccedilmiş guumlnler faizinin tediyesinde temerruumlt sebebi ile faiz yuumlruumltuumllemez

3 - MUNZAM ZARAR

Madde 105 - Alacaklının duumlccedilar olduğu zarar geccedilmiş guumlnler faizinden fazla olduğu surette borccedillu kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bu zararı dahi tazmin ile muumlkelleftir

Bu munzam zarar derhal takdir olunabilirse hakim esasa dair karar verir iken bu zararın miktarını dahi tayin edebilir

4 - BİR MEHİL TAYİNİ SURETİYLE

A FESİH HAKKI

Madde 106 - Karşılıklı taahhuumltleri havi olan bir akitte iki taraftan biri muumltemerrit olduğu takdirde diğeri borcun ifa edilmesi iccedilin muumlnasip bir mehil tayin veya muumlnasip bir mehilin tayinini hakimden isteyebilir

Bu mehil zarfında borccedil ifa edilmemiş bulunduğu surette alacaklı her zaman onun ifasını talep ve teahhuumlr sebebi ile zarar ve ziyan davası ikame eylemek hakkını haizdir birde aktin icrasından ve teahhuumlruuml sebebiyle zarar ve ziyan talebinden vaz geccediltiğini derhal beyan ederek borcun ifa edilmemesinden muumltevellit zarar ve ziyanı talep veya akdi fesh edebilir

B DERHAL FESİH

Madde 107 - Aşağıdaki hallerde bir mehil tayinine luumlzum yoktur

1 - Borccedillunun hal ve vaziyetinden bu tedbirin tesirsiz olacağı anlaşılırsa

2 - Borccedillunun temerruumlduuml neticesi olarak borcun ifası alacaklı iccedilin faidesiz kalmış ise

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Akdin huumlkuumlmlerine goumlre borccedil tayin ve tesbit edilen bir zamanda veya muayyen bir mehil iccedilinde ifa edilmek lazım geliyorsa

C RUumlCUUN HUumlKUumlMLERİ

Madde 108 - Akitten ruumlcu eden alacaklı vaidolunan şeyi vermekten imtina ve tediye eylediği şeyi istirdat edebilir

Bundan başka borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat edemezse alacaklı akdin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnden muumltevellit zararın tazminini de talep edebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ

A - ALACAKLIYA HALEF OLMAK

Madde 109 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahıs aşağıdaki hallerde tediye eylediği miktar nispetinde alacaklının haklarına kanunen halef olur

1 - Başkasının borcu iccedilin rehnedilen bir şeyi rehinden kurtardığı ve bu şey uumlzerinde muumllkiyet hakkı veya sair diğer bir ayni hakkı haiz bulunduğu takdirde

2 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahsın ona halef olacağı borccedillu tarafından alacaklıya haber verildiği takdirde

B - BAŞKASININ FİİLİNİ TAAHHUumlT

Madde 110 - Bir uumlccediluumlncuuml şahsın fiilini başkasına taahhuumlt eden kimse bu uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından taahhuumlduumln ifa edilmemesi halinde zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

(Ek fıkra 08071981 - 24861 md) Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan taahhuumltlerde muumlddetin bitimine kadar taahhuumlt edene yazılı olarak başvurulmaması halinde taahhuumlduumln huumlkuumlmsuumlz olacağına dair soumlzleşme muteberdir

C - BAŞKASI LEHİNE ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 111 - Kendi namına akit yapan bir kimse uumlccediluumlncuuml şahıs lehine bir borccedil şart etmiş ise o borcun ifasını talebetmek hakkını haizdir

Uumlccediluumlncuuml şahıs veya o borccedilda uumlccediluumlncuuml şahsa da halef olanlar dahi iki tarafın niyetine veya oumlrf ve adete tevafuk ettiği takdirde borcun ifasını şahsan ta lebedebilirler

Bu takdirde uumlccediluumlncuuml şahıs veya onu istihlaf edenler bu hakkı kullanmak istediklerini borccedilluya beyan ettiklerinden itibaren alacaklının borccedilluyu ibraya hakkı kalmaz

IISİGORTA İLE TEMİN EDİLMİŞ HUKUKİ MESULİYETLER

Madde 112 - Başkasını istihdam eden bir kimse ccedilalıştırdığı ameleye karşı hukuki mesuliyetlerini temin iccedilin sigorta yapıpta amele sigorta uumlcretinin en aşağı yarısını tediyeye iştirak etmiş ise sigortadan muumltevellit haklar muumlnhasıran ameleye ait olur

UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU

A - BORCcedilLARIN FERİLERİNİN SUKUTU

Madde 113 - Asıl borccedil tediye ile veya sair bir suretle sakıt olduğu takdirde kefalet ve rehin ve sair feri haklar dahi sakıt olur

Evvelce işleyen faizleri talep hakkının mahfuz bulunduğu beyan edilmiş veya hal icabından neşet eylemiş olmadıkccedila bu faizler talep olunamaz

Gayrimenkul rehine ve kıymetli evraka ve konkordatoya muumlteallik hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

B - TECDİT

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 114 - Borcun tecdidi akitten vazıh surette anlaşılmak lazımdır

Hususiyle mevcut bir borccedil iccedilin kambiyo taahhuumlduumlnde bulunmak veya yeni bir alacak senedi veya yeni bir kefaletname imza

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek tecdidi tazammun etmez

Bununla beraber bu huumlkmuumln aksine dair akdolunan mukaveleler muteberdir

IICARİ HESAP

Madde 115 - Muhtelif kalemlerin bir hesabı cariye muumlcerret kaydedilmesiyle borccedil tecdit edilmiş olmaz

Şu kadarki hesap kesilipte diğer tarafccedilada kabul edilmiş olduğu takdirde borccedil tecdit edilmiş olur

Eğer kalemlerden biri mukabilinde teminat varsa hesap kesilip tasdik edilmiş olsa bile hilafı şart edilmedikccedile bu teminata halel gelmez

C - ALACAKLI VE BORCcedilLU SIFATLARININ BİRLEŞMESİ

Madde 116 - Alacaklılık ve borccedilluluk sıfatlarının bir şahısta iccediltimaiyle borccedil sakıt olur

Bu iccediltimaın zevaliyle borccedil avdet eder

Gayrimenkul rehni ile kıymetli evrak hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

D - İFANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 117 - Borccedilluya isnat olunamıyan haller muumlnasebetiyle borcun ifası muumlmkuumln olmazsa borccedil sakıt olur

Karşılıklı taahhuumltleri havi akitlerde bu suretle beri olan borccedillu haksız iktisaplara muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan almış olduğu şeyleri iadeye mecbur ve kendisine henuumlz tediye edilmemiş bulunan şeyi istemek hakkından mahrum olur Kanun veya akit ile borcun ifasından evvel bile vukua gelen zararın alacaklıya tahmil edilmiş olduğu haller bundan muumlstesnadır

E - TAKAS

IŞARTLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 118 - İki şahıs karşılıklı bir miktar meblağı veya yekdiğerine muumlmasil başka malları birbirine borccedillu oldukları takdirde her iki borccedil muaccel ise iki taraftan her biri borcunu alacağı ile takas edebilir

Alacaklardan biri muumlnazaalı olsa bile takas dermeyan olunabilir

Muumlruru zamana uğramış bir alacak takas dermeyan edebileceği zamanda muumlruru zaman ile sakıt olmuş değil ise onun da takası dermeyan olunabilir

2 - KEFALET HALİNDE

Madde 119 - Asıl borccedillunun takası dermeyan etmeğe hakkı oldukccedila kefili alacaklıya tediyede bulunmaktan imtina edebilir

3 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS LEHİNE TAAHHUumlT HALİNDE

Madde 120 - Bir uumlccediluumlncuuml şahıs lehine taahuumltte bulunan kimse borcunu diğer akidin kendisine borccedillu olduğu şey ile takas edemez

4 - BORCcedilLUNUN İFLASI HALİNDE

Madde 121 - Borccedillunun iflası halinde alacaklılar muaccel olmasa bile alacaklarının muumlflisin kendilerinde olan alacağı ile takas edebilirler

IIHUumlKUumlMLERİ

Madde 122 - Takas ancak borccedillunun takası dermeyan etmek kastini alacaklıya bildirmesiyle vaki olur

Bu takdirde iki borccedil takas edilebilecekleri andan itibaren en az olan borcun miktarı nispetinde sakıt olmuş addolunur

Hesabı cari meselesinde ticarete muumlteallik hususi taamuumlller bakidir

IIITAKASI KABİL OLMIYAN ALACAKLAR

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 123 - Aşağıdaki alacaklar alacaklıların arzusu hilafında takas ile ıskat edilemez

1 - Tevdi edilmiş veya haksız olarak alınmış veya hile ile alıkonulmuş bulunan bir şeyin iadesine veya bedeline taalluumlk eden mutalebeler

2 - Nafaka ve iş uumlcreti gibi borccedillunun ve ailesinin iaşesi iccedilin mutlak surette zaruri olup hususi mahiyeti itibariyle fiilen alacaklının eline verilmesi icap eden alacaklar

3 - Devlet ve vilayet ve koumlyler lehine olarak hukuku ammeden neşet eden alacaklar

IVTAKASTAN FERAGAT

Madde 124 - Borccedillu iptidaen takastan feragat edebilir

F - MUumlRURU ZAMAN

IMUumlDDETLER

1 - ON SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 125 - Bu kanunda başka suretle huumlkuumlm mevcut olmadığı takdirde her dava on senelik muumlruru zamana tabidir

2 - BEŞ SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 126 - Aşağıdaki alacak veya davalar hakkında beş senelik muumlruru zaman cari olur

1 - Aleluumlmum kiralar ile resuumllmal faizleri ve muayyen zamanlarda tediyesi meşrut aidat hakkındaki davalar

2 - Erzak bedeli ve nafaka ve otel ve lokanta masraflarına muumlteallik davalar

3 - (Değişik bent 29061956 - 676341 md) Sanatkarların veya esnafın emeklerinin karşılığı perakendecilerin sattıkları malların parası noterlerin mesleki hizmetleri karşılığı başkalarının maiyetinde ccedilalışan veya muumlstahdemi olan kimselerin hizmetccedililerin yevmiyecilerin ve işccedililerin uumlcretleri hakkındaki davalar

4 - (Ek bent 29061956 - 676341 md) Ticari olsun olmasın bir şirket akdine dayanan ve ortaklar arasında veya şirketle ortaklar arasında accedilılmış bulunan buumltuumln davalar ile bir şirketin muumlduumlrleri temsilcileri murakıplariyle şirket veya ortaklar arasındaki davalar vekalet akdinden komuumlsyon aktinden acentalık mukavelesinden ticari tellallık uumlcreti davası hariccedil tellallık akdinden doğan buumltuumln davalar muumltaahhidin kasıt veya ağır kusuru ile akdi hiccedil veya gereği gibi yerine getirmemiş ve bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı bir iş meydana getirmiş olması sebebiyle accedilılacak davalar hariccedil olmak uumlzere istisna akdinden doğan buumltuumln davalar

3 - MUumlRURU ZAMAN MUumlDDETLERİN KATİYETİ

Madde 127 - Bu uumlccediluumlncuuml bapta tayin olunan muumlruru zaman muumlddetleri mukavele ile tadil olunamaz

4 - MUumlRURU ZAMANIN BAŞLANGICI

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 128 - Muumlruru zaman alacağın muaccel olduğu zamandan başlar alacağın muacceliyeti bir ihbar vukuuna tabi ise muumlruru zaman bu haberin verilebileceği guumlnden itibaren cereyan eder

B MUAYYEN ZAMANLARDA VERİLEN İVAZLARDA

Madde 129 - Kaydi hayat şartiyle irat ve muayyen zamanlarda tediye olunan sair şeylerin tesviyesini talep hususunda muumlruru zaman ilk tediye edilmemiş olarak kalan taksitin muacceliyet kesp ettiği guumlnden başlar

Alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca muumltedahil taksitler hakkında da muumlruru zaman vaki olmuş olur

5 - MUumlDDETLERİN HESABI

Madde 130 - Muumlddetlerin hesabında muumlruru zamanın başladığı guumln nazarı itibare alınmaz ve muumlruru zaman ancak muumlddetin son guumlnuuml kullanılmaksızın geccediltiği surette vaki olmuş olur

Bununla beraber borccedilların ifası meselesinde muumlddetlerin hesabına muumlteallik kaideler burada da tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIFERrsquoİLER HAKKINDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 131 - Asıl alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca faiz ve sair feri alacaklar hakkında da muumlruru zaman vaki olmuşolur

IIIMUumlRURU ZAMANIN CEREYANINA MANİ OLAN VE MUumlRURU ZAMANI TATİL EDEN SEBEPLER

Madde 132 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman cereyan etmez ve cereyana başlamış ise inkıtaa uğrar

1 - Velayet devam ettiği muumlddetccedile ccedilocukların baba ve analarına karşı olan alacakları hakkında

2 - Vesayet devam ettiği muumlddetccedile vesayet altında bulunanların vasi veya Sulh Hakimi ve Mahkemei Asliye Hakimleri zimmetinde olan alacakları hakkında

3 - Nikah devam ettiği muumlddetccedile karı kocadan birinin diğeri zimmetinde olan alacakları hakkında

4 - Hizmet mukavelesinin devam ettiği muumlddetccedile hizmetccedililerin istihdam edenlere karşı olan alacakları hakkında

5 - Borccedillu alacak uumlzerinde intifa hakkını haiz olduğu muumlddetccedile

6 - Alacağı bir Tuumlrk mahkemesi huzurunda iddia etmek imkanı olmadığı muumlddetccedile

Muumlruru zaman tatil eden sebeplerin zail olduğu guumlnuumln hitamından itibaren başlar veya tevakkuftan evvel başlamış olan cereyanına devam eder

IVMUumlRURU ZAMANIN KATrsquoI

1 - KATI SEBEPLERİ

Madde 133 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman katedilmiş olur

1 - Borccedillu borcu ikrar ettiği hususiyle faiz veya mahsuben bir miktar para veya rehin yahut kefil verdiği takdirde

2 - Alacaklı dava veya defi zımnında mahkemeye veya hakeme muumlracaatla veya icrai takibat yahut iflas masasına muumldahale ile hakkını talep eylediği halde

2 - BORCcedilLULARA KARŞI KATrsquoIN NETİCELERİ

Madde 134 - Muumlruru zaman muumlteselsilen borccedillu olanlardan veya taksimi kabil olmıyan bir borcun muumlşterek borccedillularından birine karşı katedilmiş olunca diğerlerine karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman asıl borccedilluya karşı katedilmiş olunca kefile karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman kefile karşı katedilmiş olunca asıl borccedilluya karşı katedilmiş olmaz

3 - YENİ MUumlDDETİN MEBDEİ

A İKRAR VE HUumlKUumlM HALİNDE

Madde 135 - Muumlruru zaman katedilmiş olunca katıdan itibaren yeni bir muumlddet cereyan etmeğe başlar

Borccedil bir senette ikrar edilmiş veya bir huumlkuumlm ile sabit olmuş ise yeni muumlddet daima on senedir

B ALACAKLININ FİİLİ HALİNDE

Madde 136 - Bir dava veya defi ile katedilmiş olan muumlruru zaman dava devam ettiği muumlddetccedile iki tarafın muhakemeye muumlteallik her muamelesinden ve hakimin her emir ve huumlkmuumlnden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı icrai takibattan neşet etmiş ise muumlruru zaman takibe muumlteallik her muameleden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı bir iflasa muumldahaleden neşet etmiş ise muumlruru zaman iflasa muumlteallik huumlkuumlmlere goumlre alacağı yeniden talep etmek muumlmkuumln olduğu zamandan itibaren yeniden cereyana başlar

VDAVANIN REDDİ HALİNDE MUNZAM MUumlDDET

Madde 137 - Dava veya defi vazıyed eden hakimin salahiyeti olmaması veya tamiri kabil ve şekle muumlteallik bir noksan veya

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

vaktinden evvel ikame edilmiş olması sebebi ile reddolunmuş olupta arada muumlruru zaman muumlddeti hitam bulmuş ise alacaklı hakkını talep etmek iccedilin altmış guumlnluumlk munzam bir muumlddeten istifade eder

VIMENKUL REHNİ İLE TEMİN EDİLMİŞ ALACAK HALİNDE

Madde 138 - Alacağın bir menkul rehni ile temin edilmiş bulunması bu alacak hakkında muumlruru zaman cereyanına mani olmaz Fakat alacaklı rehinden hakkını istifa etmek salahiyetini muhafaza eder

VIIMUumlRURU ZAMANDAN FERAGAT

Madde 139 - İptidaen muumlruru zamandan feragat batıldır

Muumlteselsil borccedillulardan biri tarafından vukubulan feragat diğerlerine karşı dermeyan olunamaz

Feragat taksimi kabil olmayan bir borcun muumlşterek borccedillularından biri tarafından sadır olduğu takdirdede huumlkuumlm boumlyledir Asıl borccedillu tarafından vukubulan feragat kezalik kefile karşı dermeyan olunamaz

VIIIMUumlRURU ZAMANIN DERMEYANI LUumlZUMU

Madde 140 - Muumlruru zaman dermeyan edilmediği surette hakim muumlruru zamanı kendiliğinden nazara alamaz

DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ

BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR

A - BORCcedilLULAR ARASINDA TESELSUumlL

IŞARTLARI

Madde 141 - Alacaklıya karşı her biri borcun mecmuundan mesul olmağı iltizam ettiklerini beyan eden muumlteaddit borccedillular arasında teselsuumll vardır

Boumlyle bir beyanın fikdanı halinde teselsuumll ancak kanunun tayın ettiği hallerde olur

IIALACAKLI VE BORCcedilLU ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - HUumlKUumlMLERİ

A MUumlŞTEREK BORCcedilLULARIN MESULİYETİ

Madde 142 - Alacaklı muumlteselsil borccedilluların cuumlmlesinden veya birinden borcun tamamen veya kısmen edasını istemekte muhayyerdir

Borcun tamamen edasına kadar buumltuumln borccedilluların mesuliyeti devam eder

B MUumlŞTEREK BORCcedilLULARA AİT DEFİLER

Madde 143 - Muumlteselsil borccedillulardan biri alacaklıya karşı onunla kendi arasındaki şahsi muumlnasebetlerden veya muumlteselsil borcun sebep veya mevzuundan tevelluumlt etmiş olanlardan maada bir şey dermeyan edemez ve buumltuumln borccedillular arasında muumlşterek olan defileri dermeyan etmediği halde onlara karşı mesul olur

C MUumlŞTEREK BORCcedilLULARDAN BİRİNİN ŞAHSİ FİİLİ

Madde 144 - Hilafına mukavele olmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan biri kendi fiili ile diğer borccedilluların vaziyetlerini ağırlaştıramaz

2 - MUumlTESELSİL BORCUN SUKUTU

Madde 145 - Tediyesi ile veya yaptığı takas ile borcun tamamını veya bir kısmını iskat etmiş olan muumlteselsil borccedillulardan biri sakıt olan borccedil nispetinde diğer borccedilluları halas etmiş olur

Eğer muumlteselsil borccedillulardan biri borccedil tediye olunmamış iken ondan tahalluumls etmiş ise diğer borccedillular ancak halin veya borcun mahiyetinin irae ettiği nispette bu beraetten istifade edebilirler

IIIMUumlŞTEREK BORCcedilLULAR ARASINDAKİ MUumlNASEBETLER

1 - TAKSİM

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 146 - Borcun mahiyetinden hilafı istidlal olunmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan her biri alacaklıya yapılan tediyeden birbirine muumlsavi birer hisseyi uumlzerlerine almağa mecburdur Ve hissesinden fazla tediyede bulunan fazla ile diğerlerine ruumlcu hakkını haizdir

Birinden tahsili muumlmkuumln olmayan miktar diğerleri arasında muumltesaviyen taksim olunur

2 - HALEFİYET

Madde 147 - Ruumlcu hakkından istifade eden muumlteselsil borccedillulardan her biri tediye ettiği miktar nispetinde alacaklının haklarına halef olur

Alacaklı diğerlerinin zararına olarak muumlteselsil borccedillulardan birinin vaziyetini iyileştirdiği takdirde bu fiilinin neticelerini şahsan tahammuumll eder

B - ALACAKLILARIN ARASINDA TESELSUumlL

Madde 148 - Borcun tamamını tediyesini istemek hakkını her birine bahş ettiğini borccedillu beyan ettiği hallerde muumlteaddit alacaklılar arasında teselsuumll mevcut olacağı gibi kanunun tayin ettiği maddelerde dahi bu nevi teselsuumll bulunur

Muumlteselsil alacaklılardan birine vakı tediye ile borccedillu buumltuumln alacaklılara karşı beri olur

Alacaklılardan birinin icraya veya mahkemeye muumlracaatından haberdar edilmedikccedile borccedillu onlardan dilediğine tediyede muhayyerdir

İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR

A - TALİKİ ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 149 - Bir akdin mevzuunu teşkil eden borcun mevcudiyeti meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilmiş ise o akit şarta bağlı akit olur

İki taraf hilafını kast etmedikleri halde şarta bağlı akit ancak şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade eder

IIŞARTIN BAĞLI OLDUĞU SIRADAKİ VAZİYET

Madde 150 - Şart tahakkuk edinceye kadar borccedillu borcun layıkı veccedilhile edasına mani olacak her nevi tasarruftan iccediltinap etmekle muumlkelleftir

Şarta bağlı hakkı tehlikeye duumlccedilar edilen alacaklı alacağı mutlak olan alacaklıların haklarını muhafaza iccedilin yapmağa salahiyettar oldukları tedbirleri ittihaz edebilir

Şartın tahakkukundan evvel yapılan temliki her tasarruf şartın huumlkuumlmlerini ihlal ettiği nispette batıl olur

IIIFASILA ESNASINDA TAHAKKUK EDEN MENFAATLER

Madde 151 - Şartın tahakkukundan evvel taahhuumlt olunan şey kendisine teslim olunan alacaklı şartın tahakkuku halinde fasıla esnasında o şeyden elde ettiği menfaatlerede malik olur

Şart tahakkuk etmezse alacaklı elde ettiği menfaatleri red ile muumlkelleftir

B - İNFİSAHİ ŞARTLAR

Madde 152 - İnfisahı meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilen akit şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade etmez

Kaideten infisah makabline şamil olmaz

C - MUumlŞTEREK HUumlKUumlMLER

IŞARTIN TAHAKKUKU

Madde 153 - Eğer şart iki taraftan birinin bizzat yapması lazım olmayan bir şeyin icrasından ibaret ise o tarafın vefatı halinde mirasccedilısı onun yerine kaim olabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIHİLELİ MUumlMANAAT

Madde 154 - Şartın tahakkukuna iki taraftan biri huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bir hareketle mani olursa o şart tahakkuk etmiş addolunur

IIIMEMNU ŞARTLAR

Madde 155 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir bir fiil veya ihmal şart olarak tayin edilmiş olduğu takdirde bu şarta bağlı olan borccedil huumlkuumlmsuumlz olur

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞART

A - PEY AKCcedilESİ VE ZAMANI RUumlCU

Madde 156 - Bir kimse pey akccedilesi verdiği takdirde bunu zamanı ruumlcu olarak değil belki akdin inikadına delil olmak uumlzere vermiş addolunur

Hilafına mahalli adet veya mukavele olmadıkccedila pey akccedilesini alan matlubuna mahsup etmiyerek onu muhafaza eder

Zamanı ruumlcu şart edildiği halde akitlerden her biri akitten ruumlcu salahiyetini haiz addolunur Pey akccedilesi vermiş olan ruumlcu ederse verdiğini terk eder ve pey akccedilesini almış olan ruumlcu ederse aldığının iki mislini iade eder

B - UumlCRET TEVKİFİ

Madde 157 - Hizmet akdinde mukavele mucibince uumlcretin bir kısmı tevkif edildiği halde hilafına şart veya adet bulunmadıkccedila tevkif olunan uumlcret cezai şart olarak değil belki istihdam eden kimsenin zararına karşılık olmak uumlzere tutulmuş addolunur

Bu tevkif ancak amele uumlcretinin tazminat ile mahsubu caiz olduğu nispette muteber olur

C - CEZAİ ŞART

IALACAKLININ HAKLARI

1 - İCRA İLE EDA ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 158 - Akdin icra edilmemesi veya natamam olarak icrası halinde tediye edilmek uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı ancak ya akdin icrasını veya cezanın tediyesini isteyebilir

Akdin muayyen zamanda veya meşrut mahalde icra edilmemesi halinde tediye olunmak uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise alacaklı hem akdin icrasını hem meşrut cezanın tediyesini talep edebilir Meğer ki alacaklı bu hakkından sarahaten feragat etmiş veya kayıt dermeyan etmeksizin edayı kabul eylemiş olsun

Borccedillunun cezai şartı tediye ile akitten ruumlcu etmek hakkını ispat edebilmek salahiyeti mahfuzdur

2 - CEZA İLE ZARAR ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 159 - Alacaklı zarara duumlccedilar olmasa bile ceza lazım olur

Şart olunan ceza miktarından fazla zarara duumlccedilar olan alacaklı borccedillunun bir kusuru olduğunu ispat etmedikccedile fazlasını isteyemez

3 - FESİH HALİNDE ALACAKLININ KISMEN VUKUBULAN TEDİYEYE MUumlTEALLİK HAKLARI

Madde 160 - Cezai şarta muumlteallik huumlkuumlmler kısmen vakı olan tediyenin fesih halinde alacaklıya kalması şartını mutazammın olan mukaveleyede tatbik olunur

Taksitle satışa dair olan huumlkuumlmler bakidir

IICEZANIN BUTLANI VE TENKİSİ

Madde 161 - Akitler cezanın miktarını tayinde serbesttirler

Ceza kanuna veya ahlaka (adaba) muğayir bir borcu teyit iccedilin şart edilmiş veya hilafına mukavele olmadığı halde borcun ifası borccedillunun mesuliyetini icap etmeyen bir hal sebebiyle gayri muumlmkuumln olmuş ise şart olunan cezanın tediyesi talep edilemez

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hakim fahiş goumlrduumlğuuml cezaları tenkis ile muumlkelleftir

BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ

A - ALACAĞIN TEMLİKİ

IŞARTLARI

1 - RIZAİ TEMLİK

A CEVAZİ

Madde 162 - Kanun veya akit ile veya işin mahiyeti icabı olarak menedilmiş olmadıkccedila borccedillunun rızasını aramaksızın alacaklı alacağını uumlccediluumlncuuml bir şahsa temlik edebilir

Borccedillu alacağın temlik edilmemesi şart edilmiş olduğunu bu şartı ihtiva etmeyen bir ikrarı bilkitabeye istinat ile alacağını temelluumlk eden uumlccediluumlncuuml bir şahsa karşı iddia edemez

B AKDİN ŞEKLİ

Madde 163 - Tahriri şekilde yapılmış olmadıkccedila alacağın temliki muteber olmaz

Bir alacağın temlikini vadetmek hususi şekle tabi değildir

2 - KANUNİ VEYA KAZAİ TEMLİK

Madde 164 - Alacağın temliki kanun veya mahkeme kararı mucibince vukubulduğu halde bir guumlna merasime tabi olmaksızın ve evvelki alacaklı tarafından rıza izhar edilmesine bile ihtiyaccedil bulunmaksızın uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı dermeyan edilebilir

IITEMLİKİN HUumlKUumlMLERİ

1 - BORCcedilLUNUN VAZİYETİ

A HUumlSNUumlNİYETLE YAPILAN TEDİYE

Madde 165 - Temlik veya temelluumlk eden tarafından alacağın temlik olunduğu kendisine bildirilmezden mukaddem evvelki alacaklıya ve muumltevali temlikler vaki olmuş ise alacağı temelluumlk edenlerden tercihi lazım gelen biri var iken diğerine huumlsnuuml niyetle tediyede bulunan borccedillu beri olur

B TEDİYEDEN İMTİNA VE TEVDİ

Madde 166 - Aidiyeti muumlnazaalı bulunan bir alacağın borccedillusu tediyeden imtina edebilir ve alacağı mahkemeye tevdi ile borccediltan beri olur

Borccedillu alacağın muumlnazaalı olduğunu bildiği halde tediyede bulunursa tehlike ve hasarı kendisine ait olur

İki alacaklı arasındaki dava henuumlz goumlruumllmekte ve borccedil muaccel ise her biri borccedilluyu borcu olan meblağı tevdie icbar edebilir

C BORCcedilLUYA AİT DEFİLER

Madde 167 - Borccedillu temlike vakıf olduğu zaman temlik edene karşı haiz olduğu defileri temelluumlk edene karşı dahi dermeyan edebilir

Borccedillunun matlubu temlik eden zimmetinde temlike vakıf olduğu zaman muumleccel bir alacağı var idise bu alacağın temlik edilen matluptan sonra muacceliyet iktisap etmiş olmaması şartiyle borccedil ile takas edilmesini talep edebilir

2 - FERrsquoİ HAKLARIN VE SENETLERİN VE ESBABI SUumlBUTİYENİN DEVRİ

Madde 168 - Alacağın temlikinde temlik eden kimsenin şahsına has olanlardan maada ruumlccedilhan hakları ve diğer muumlteferri haklar dahil olur

Temlik eden kimse temelluumlk edene alacak senedini teslim ve mevcut esbabı suumlbutiyeyi ve haklarının izhar iccedilin luumlzumlu olan maluumlmatı ita ile muumlkelleftir

Gecikmiş faizler asıl alacak ile birlikte temlik edilmiş addolunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - ZAMAN

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 169 - Alacağın temliki ıvaz mukabilinde icra edilmiş ise temlik eden kimse alacağın temlik zamanında mevcudiyetini zamındır

Ayrıca taahhuumlt etmedikccedile borccedillunun aczinden mesul değildir

Temlik meccanen vaki olmuş ise temelluumlk eden kimse alacağın mevcudiyetini dahi zamin olmaz

B TEDİYE MAKAMINA YAPILAN TEMLİK

Madde 170 - Tediye makamına kaim olmak uumlzere bir alacak temlik edilipte ne miktar tenzil edileceği tayin edilmemiş ise temelluumlk eden kimse ancak borccedilludan bilfiil tahsil ettiği yahut lazım olan ikdamı sarf eylediği halde tahsil etmiş olduğu miktarı kendi alacağına mahsup etmekle muumlkelleftir

C ZAMANIN ŞUumlMULUuml

Madde 171 - Temlik eden zaman ile muumlkellef ise temelluumlk edene karşı ancak resuumllmal ve faiz olarak almış olduğu miktar nispetinde mesulduumlr Bundan başka temlikin mucip olduğu ve alacaklının borccedilluya karşı semeresiz takibi dolayısiyle ihtiyar ettiği masraflarıda zamin olur

Temlik kanun icabı vakı olmuş ise evvelki alacaklı ne alacağın mevcudiyetine ne de borccedillunun eda kabiliyetine kefildir

IIIHUSUSİ KAİDELERİN MAHFUZİYETİ

Madde 172 - Bazı hakların temlikine mahsus olarak kanunen muayyen olan huumlkuumlmler bakidir

B - BORCUN NAKLİ

IBORCcedilLU VE BORCUN NAKLİ MUumlTEAHHİDİ

Madde 173 - Bir borccedilluya karşı yapılan borcun nakli taahhuumlduuml muumlteahhidi ya borcu tediye etmek yahut alacaklının rızasını istihsal ederek borcu uumlzerine almak suretiyle borccedillunun beraetini tahsile mecbur eder

Borccedillu borcun nakli muumlteahhidine karşı borcun nakli akdinden muumltevellit borccedillarını ifa etmedikccedile muumlteahhit aleyhine taahhuumlduumlnuuml ifa iccedilin dava ikame edemez

Borccediltan beraet etmemiş olan evvelki borccedillu borcun nakli muumlteahhidinden teminat isteyebilir

IINAKİL MUumlTEAHHİDİ İLE BORCcedilLU ARASINDAKİ AKİT

1 - İCAP VE KABUL

Madde 174 - Evvelki borccedillunun yerine yenisinin kaim olması ve borccediltan beraeti borcun naklı muumlteahhidi ile alacaklı arasında yapılacak akit ile vukubulur

Bu akdin icap edildiği borcun nakli muumlteahhidi veya onun muumlsaadesiyle evvelki borccedillu tarafından borcun nakli mukavelesinin alacaklıya bildirilmesinden istidlal olunabilir

Alacaklının rızası ya sarih olur veya halin icabından anlaşılır Alacaklı ihtirazi kayıt dermeyan etmeksizin borcun nakli muumlteahhidinin tediyesini kabul eder veya bunun borccedillu sıfatı ile yaptığı diğer her hangi bir muameleye razı olursa borcun naklini kabul etmiş addolunur

2 - İPTAL OLUNAN İCAP

Madde 175 - İcap alacaklı tarafından her zaman kabul edilebilir Şu kadarki borcun nakli muumlteahhidi veya borccedillu kabul iccedilin bir mehil tayin edebilir ve bu mehlin inkızasına kadar alacaklı suumlkut ederse icap reddolunmuş addedilir

Borcun nakli hakkında vukubulan icabın kabuluumlnden evvel yeni bir borcun nakli mukavelesi yapılır ve borcun naklinin yeni muumlteahhidi alacaklıya icapta bulunursa birinci icabı yapan beri olur

IIIBORCcedilLUNUN DEĞİŞMESİNİN HUumlKMUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BORCUN FERİLERİ

Madde 176 - Borccedillu değişmiş olsa bile borccedillunun şahsına hasolanlardan maada muumlteferri haklar baki olur

Bununla beraber borcu temin iccedilin bir rehin tesis etmiş olan uumlccediluumlncuuml şahsın ve kefilin mesuliyetleri ancak borcun nakline razı oldukları halde devam eder

2 - İSTİSNALAR

Madde 177 - Nakledilen borca muumlteferri hakları dermeyan etmek hakkı borccedilludan yenisine geccediler

Yeni borccedillu alacaklı ile yapılan akitten hilafı anlaşılmadıkccedila evvelki borccedillunun alacaklıya karşı dermeyan edebileceği şahsi defilerde bulunamaz

Yeni borccedillu borcun naklini tevlit etmiş olan hadiseler dolayısiyle evvelki borccedilluya karşı dermeyan edebileceği defileri alacaklıya karşı kullanamaz

IVAKDİN İPTALİ

Madde 178 - Borcun nakli mukavelesi iptal edildiği halde huumlsnuuml niyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara ait olan haklar baki kalmak uumlzere evvelki borccedil buumltuumln ferileriyle birlikte avdet eder

Bundan başka akdin iptali ve ika olunan zarar kendisine isnat olunamıyacağını nakil muumlteahhidi ispat edemez ise alacaklı evvelce muumlesses teminatı zayi etmesi dolayısiyle veya diğer her hangi bir suretle duumlccedilar olduğu zararı nakil muumlteahhidine tazmin ettirebilir

VBİR MAMELEKİN VEYA BİR İŞLETMENİN DEVRALINMASI

Madde 179 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir mameleki veya bir işletmeyi aktif ve pasifleriyle birlikte devralan kimse bunu alacaklılara ihbar veya gazetelerde ilan ettiği tarihten itibaren onlara karşı mamelekin veya işletmenin borccedillarından mesul olur şu kadar ki iki yıl muumlddetle evvelki borccedillu dahi yenisiyle birlikte muumlteselsilen mesul kalır bu muumlddet muaccel borccedillar iccedilin ihbar veya ilan tarihinden ve daha sonra muaccel olacak borccedillar iccedilin de muacceliyet tarihinden itibaren işlemeye başlar

Borccedilların bu suretle naklinin huumlkuumlmleri tek bir borcun nakli akdinden doğan huumlkuumlmlerin aynıdır

VIBİR İŞLETMENİN DİĞERİYLE BİRLEŞMESİ VE ŞEKLİNİ DEĞİŞTİRMESİ

Madde 180 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir işletme diğer bir işletme ile aktif veya pasiflerin karşılıklı olarak devralınması suretiyle birleştirilse her iki işletmenin alacaklıları bir mamelekin devralınmasından doğan hakları haiz olup buumltuumln alacaklarını yeni

işletmeden alabilirler

Evvelce hakiki veya huumlkmi tek bir şahsa ait olup da kollektif veya komandit şirket haline konulan bir işletmenin borccedilları hakkında da aynı huumlkuumlm tatbik olunur

VIITAKSİM HALİNDE VE GAYRİMENKULUumlN BEYrsquoİ HALİNDE

Madde 181 - Miras taksimindeki ve rehin ile mukayyet gayrimenkullerin beyindeki borcun nakline muumltedair hususi huumlkuumlmler bakidir

İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ

ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA

BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER

A - İKİ TARAFIN HAK VE VAZİFELERİ

Madde 182 - Beyi bir akittirki onunla bayi satılan malı muumlşterinin iltizam ettiği semen mukabilinde muumlşteriye teslim ve muumllkiyeti ona nakleylemek borcunu tahammuumll eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise bayi ile muumlşteri borccedilları aynı zamanda ifa etmekle muumlkelleftirler

Hale goumlre tayini muumlmkuumln olan semen tesmiye edilmiş huumlkmuumlndedir

B - NEFİ VE HASAR

Madde 183 - Halin icabından veya hususi şartlardan muumltevellit istisnaların maadasında satılan şeyin nefi ve hasarı akdin inikadı anından itibaren muumlşteriye intikal eder

Bununla beraber yalnız nevan tayin edilmiş olan mebiin ayırt edilmiş olması da lazımdır ve başka bir yere goumlnderilecek ise bayiın bu maksata mebi uumlzerinden yedini refetmiş bulunmasıda şarttır

Taliki şart ile yapılan akitlerde temlik edilen şeyin nefi ve hasarı ancak şartın tahakkuku anından itibaren iktisap edene geccediler

İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ

A - MEVZUU

Madde 184 - Menkul beyi araziden veya gayrimenkul olmak uumlzere tapu siciline kaydedilen haklardan başka her tuumlrluuml şeyin beyidir

Mahsul veya yıkılması matlup bir binanın enkazı veya taş ocağından ccedilıkarılacak taşlar gibi bir gayrimenkulden ayrıldıktan sonra menkul olarak muumllkiyeti nakledilecek muumltemmim cuumlzlerin satılması da menkul beyidir

B - BAYİİN BORCcedilLARI

ITESLİM

1 - TESLİM MASRAFLARI

Madde 185 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise oumllccedilmek ve tartmak gibi teslim masrafları bayie senet yapmak ve mebii kabzetmek iccedilin yapılan masraflar muumlşteriye aittir

2 - NAKİL MASRAFLARI

Madde 186 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise satılan şeyin teslim mahallinden başka bir yere nakli lazım geldiği zaman nakil masrafları muumlşteriye aittir

Masrafsız teslim şart edilmiş ise bayi nakil masraflarını uumlzerine almış addolunur

Liman ve guumlmruumlk masrafı olmaksızın teslim mukavele edilmiş ise bayi ihracat transit ve ithalat ruumlsumunu uumlzerine almış addolunur fakat eşyanın muumlşteri tarafından kabzedildiği zamanda istifa edilen istihlak ruumlsumunu deruhde etmiş sayılmaz

3 - BAYİİN TEMERRUumlDUuml

A TİCARİ ALIM SATIMLAR

Madde 187 - Ticari muamelelerde teslim iccedilin bir zaman tayin edilmiş olupta bayi temerruumlt ederse muumlşterinin teslim talebinden vaz geccedilerek ademi ifa sebebi ile zarar ve ziyan isteyeceğini kabule cevaz vardır

Muumlşteri teslimini istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayii bundan haberdar etmesi lazımdır

B TAZMİN BORCU VE ZARARIN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 188 - Borcu ifa etmeyen bayi muumlşteriye bu yuumlzden terettuumlp eden zararı zamin olur

Ticari muamelesinde bayi borcunu ifa etmezse muumlşteri mebiin semeni ile kendisine teslim edilmiyen şey yerine bir diğerini almak iccedilin huumlsnuuml niyetle verdiği semen arasındaki farkı bayie tazmin ettirebilir

Mebi borsaya kayıt ve kabul edilmiş olan veya cari fiatı bulunan mallardan ise muumlşteri yerine bir diğerini almağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile teslim iccedilin muayyen olan guumlnuumln fiatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere isteyebilir

IIZAPTA KARŞI TEMİNAT

1 - TEMİNAT BORCU

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 189 - Bayi satılan şeyin bir uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından beyin akdi zamanında mevcut bir hak sebebi ile tamamen veya kısmen zaptedilmesinden muumlşteriye karşı mesul ve zamindır

Muumlşteri zabıt tehlikelerinden beyin inikadı zamanında haberdar idiyse bayi yalnız tahsisan iltizam ettiği kefalet hasebiyle mesul ve zamin olur

Bayi uumlccediluumlncuuml şahsa ait olan hakkı bilerek gizlemiş ise zaman ve mesuliyetini refi veya tahdit yolunda kararlaşmış olan şart batıldır

2 - USULUuml MUHAKEME

A DAVAYI İHBAR

Madde 190 - Mebiin zaptı ile tehdit edilen muumlşteri aleyhine ikame edilen davayı zamanla muumlkellef olan bayie ihbar ettiği zaman bayi halin icabına goumlre ve usuluuml muhakemeye tevfikan ya muumlşteri lehinde davaya muumldahalede yahut muumlşteri makamına kaim olarak uumlccediluumlncuuml şahsa karşı husumet ve muumldafaada bulunmağa mecburdur

İhbar muumldahale ve muumldafaaya muumlsait bir zamanda yapılmış ise muumlşterinin aleyhinde hasıl olan neticei huumlkmiye muumlşterinin hilesi veya ağır bir hatası eseri olduğu ispat edilmedikccedile bayyiede sari olur

Davanın ihbar edilmemesi mesuliyeti bayie isnat edilemiyen hallerde bayi kendisine zamanında haber verilmiş olması farz ve takdirinde ne derece daha muumlsait bir neticei huumlkmiye istihsal edilebileceğini ispat ederse mesuliyetten o derecede beri olur

B MAHKEME KARARI OLMAKSIZIN İADE

Madde 191 - Muumlşteri bayii vaktinde davadan haberdar ve kendi namına muumldafaa ve husumette bulunmasını talep ve ihtar edipte dinletememiş ise uumlccediluumlncuuml şahsın mebi uumlzerindeki hakkını huumlkuumlm beklemeksizin huumlsnuuml niyetle tanımış yahut istihkak muumlddeisiyle sulh akdetmiş olsa bile bayie zaman terettuumlp eder

3 - MUumlŞTERİNİN HAKLARI

A TAMAMEN ZABIT HALİNDE

Madde 192 - Mebiin tamamen zaptolunması halinde beyi muumlnfesih addolunur ve muumlşteri bayiden aşağıdaki taleplerde bulunabilir

1 - Mebiden istihsal ettiği veya istihsalini ihmal ettiği semereler tenzil edilmek uumlzere tediye etmiş olduğu semenin faiziyle birlikte iadesini

2 - Mebii zapteden uumlccediluumlncuuml şahıstan mutalebe edemiyeceği sarfiyatı

3 - Davayı bayie ihbar etmekle iccediltinap edilmesi muumlmkuumln olanlar muumlstesna olmak uumlzere buumltuumln muhakeme masraflariyle muhakeme haricindeki masrafları

4 - Doğrudan doğruya mebiin zaptından muumltevellit diğer zarar ve ziyanları

Bayi hiccedil bir hatanın kendisine isnadı kabil olmadığını ispat etmedikccedile muumlşteriye mebiin zaptı yuumlzuumlnden terettuumlp eden diğer her tuumlrluuml zararı da tazmin etmekle muumlkelleftir

B KISMEN ZABIT HALİNDE

Madde 193 - Satılan şey kısmen zaptedildiği yahut bayiin kefil olduğu ayni bir muumlkellefiyetle takyit edilmiş bulunduğu halde muumlşteri beyin feshini talep edemeyip yalnız bu yuumlzden duumlccedilar olduğu zararın tazminini isteyebilir

Şu kadarki mebiin bu ayıbını bilmiş olsa onu satın almayacağı hal karinesiyle anlaşılıyorsa her halde feshi dava edebilir

Bu takdirde muumlşterinin bayie mebiin zaptedilmeyen kısmını o zamana kadar istihsal etmiş olduğu menfaatlerle birlikte iade etmesi lazım gelir

IIIMEBİİN AYIPTAN SALİM OLMASINI TEKEFFUumlL

1 - MEVZUU

A UMUMİYET İTİBARİYLE

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 194 - Bayi muumlşteriye karşı mebiin zikir ve vadettiği vasıflarını muumltekeffil olduğu gibi maddi veya hukuki bir sebeple kıymetini veya maksut olan menfaatini izale veya ehemmiyetli bir suretle tenkis eden ayıplardan salim bulunmasını da muumltekeffildir

Bayi bu ayıpların mevcudiyetini bilmese bile onlardan mesulduumlr

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 195 - Hayvan alım satımında bayi tahriren kefalet etmedikccedile yahut muumlşteriyi iğfal etmiş olmadıkccedila tekeffuumll etmiş addolunmaz

2 - TEKEFFUumlLE KARŞI

Madde 196 - Bayi mebiin ayıbını muumlşteriden hile ile gizlemiş ise beyide tekeffuumll huumlkmuumlnuuml iskat veya tahdit eden her şart batıldır

3 - MUumlŞTERİNİN BİLDİĞİ AYIPLAR

Madde 197 - Bayi muumlşterinin beyi zamanında malumu olan ayıptan mesul olmadığı gibi mebii kafi derecede muayene etmekle fark etmiş olacağı ayıptan da ancak bunun mevcut olmadığını temin etmiş ise mesul olur

4 - KEŞİF VE MUAYENE VE BAYİE İHBAR

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 198 - Muumlşteri kabz ettiği mebiin halini oumlrf ve adete goumlre imkan hasıl olur olmaz muayene etmek borcu ile muumlkellef olup mebi de bayiin tekeffuumll altında olan bir ayıp goumlrduumlğuuml zaman bunu derhal bayie ihbar etmesi lazım gelir

Bunu ihmal ettiği halde mebii kabul etmiş sayılır Meğerki mebide adi bir muayene ile meydana ccedilıkarılamıyacak bir ayıp bulunsun

Bu kabilden bir ayıp sonradan meydana ccedilıkarsa derhal bayie ihbar edilmelidir Aksi takdirde mebi bu ayıp ile beraber kabul edilmiş addolunur

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 199 - Hayvan alım satımında kefalet muumlddeti tahirren tayin edilmemiş olupta kefalet hayvanın bir vasfına muumlteallik değil ise mebide keşfedilen ayıptan bayiin mesuliyeti teslim vaki olduğu veya muumlşterinin kabızda temerruumlduuml tahakkuk ettiği guumlnden itibaren dokuz guumln iccedilinde bayie ihbar edilmekle beraber hayvanın ehli vukuf marifetiyle muayenesinin icrası yine bu muumlddet zarfında merciinden talep olunmasına muumltevakkıftır

Hakim ehli vukuf raporunu serbestccedile takdir eder

5 - BAYİİN HİLESİNE MUumlTERETTİP HUumlKUumlMLER

Madde 200 - Muumlşteriyi iğfal etmiş olan bayi ayıbın kendisine vaktinde ihbar edilmemiş olduğunu ileri suumlrerek mesuliyetten kurtulamaz

6 - BAŞKA MAHALDEN VAKİ OLAN BEYİ

Madde 201 - Başka bir mahalden goumlnderilen mebiin ayıplı olduğunu iddia eden muumlşteri bulunduğu yerde bayiin muumlmessili yok ise mebiin muhafazası iccedilin lazım gelen tedbirleri muvakkaten ittihaz etmekle muumlkelleftir Muumlşteri ayıplı olduğunu iddia ettiği mebii muhafaza iccedilin icabeden tedbirleri yapmaksızın bayie goumlnderemez

Muumlşteri vakit kaybetmeksizin mebiin halini usulen tasdik ettirmekle muumlkelleftir Aksi halde iddia olunan ayıbın mebi kendisine vasıl olduğunu zaman mevcut bulunduğunu ispat etmeğe mecbur olur

Mebiin az zamanda bozulmak korkusu varsa muumlşterinin onu bulduğu yerde mercii marifetiyle sattırmağa salahiyeti ve hatta bayiin menfaati boumlyle iktiza ediyorsa mecburiyeti vardır Muumlşteri her halde bayii muumlmkuumln olan suumlratle keyfiyetten haberdar etmekle muumlkellef ve etmediği takdirde zarar ve ziyan davasına maruzdur

7 - TEKEFFUumlLE MUumlSTENİT DAVA

A BEYrsquoİN FESHİ YAHUT SEMENİN TENZİLİ

Madde 202 - Bayiin tekeffuumlluuml altındaki mebiin ayıbı anlaşıldığı zaman muumlşteri muhayyerdir Dilerse mebii redde hazır olduğunu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

beyanla beyin fesh edilmesini dilerse mebii alıkoyup kıymetinin noksanı mukabilinde semenin tenzil olunmasını dava eder

Hakim muumlşterinin mebii ret davası uumlzerine hal icabı beyin feshini muhik goumlstermiyorsa semenin tenzili ile iktifa edebilir

Kıymetinin noksanı mebiin semenine muumlsavi ise muumlşteri ancak beyin feshini talep edebilir

B MEBİİN TEBDİLİ

Madde 203 - Mebi miktarı muayyen misli şeylerden ise muumlşteri dilerse fesih veya semenin tenzilinden hiccedil birini talep etmeyip mebiin ayıptan ari mislile değiştirilmesini dava edebilir

Mebi başka bir yerden goumlnderilmiyorsa bayiin de muumlşteriye derhal ayıptan ari mislini teslim ve muumlşterinin duumlccedilar olduğu zararı tamamen tazmin ederek aleyhine ikame edilecek davadan kurtulmağa salahiyeti vardır

C MEBİİN ZIYAI HALİNDE BEYrsquoİN FESHİ

Madde 204 - Mebiin ayıp sebebi ile yahut kazaen telef ve ziyaa veya hasara uğraması ayıptan dolayı feshi davaya mani olmaz Bu takdirde muumlşterinin red ile muumlkellef olduğu şey mebiden elinde kalandır

Mebi muumlşterinin taksiri yuumlzuumlnden telef olmuş yahut muumlşteri onu başkasına temlik veya şeklini tağyir etmiş ise ancak kıymet noksanına mukabil semenin tenzilini dava edebilir

8 - FESHİN HUumlKUumlMLERİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 205 - Beyi fesh edilince muumlşteri bayie mebi ile beraber ondan istihsal ettiği menfaatleri iade etmekle muumlkelleftir

Bayiin muumlşteriye almış olduğu semeni faiziyle beraber iade ettikten başka mebiin tamamen zaptı halinde olduğu gibi muhakeme masrafiyle muumlşterinin mebia vaki olan masrafları oumldemesi lazımdır Bayi bunlardan maada muumlşteriye ayıplı mal teslim etmesinden doğrudan doğruya tevelluumlt etmiş olan zararı da ayrıca tazmin etmeğe mecburdur

Bayi kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile muumlşterinin diğer her tuumlrluuml zararlarını tazmin etmeğe borccedilludur

B BİRDEN ZİYADE MALIN BEYrsquoİ HALİNDE FESİH

Madde 206 - Birden ziyade şey veya parccedila birlikte satılmış olupta bunlardan bazısı ayıplı ccedilıktığı halde fesih ancak ayıplı ccedilıkanlar hakkında dava olunabilir

Şu kadarki ayıplı kısmın diğerinden tefriki muumlşteriye veya bayie ehemmiyetli bir zarar husule gelmeksizin muumlmkuumln olmazsa feshin buumltuumln mebie teşmili zaruri olur

Mebiin aslı hakkında beyin feshi ayrı semen beyan edilerek satılmış olsa bile ferilerinede şamil olur amma feriler hakkındaki fesih mebiin aslına şamil olmaz

9 - MUumlRURU ZAMAN

Madde 207 - Bayi daha uzun muumlddet iccedilin kefalet etmemiş ise mebii ayıba karşı tekeffuumllden muumltevellit her tuumlrluuml dava mebideki ayıp daha sonra meydana ccedilıksa bile muumlşteriye teslim vukuundan itibaren bir sene geccedilmekle sakıt olur

Fakat muumlşterinin bayi tarafından aleyhine ikame edilen davaya karşı mebiin tesliminden itibaren bir sene geccedilmeksizin ihbar ettiği ayıptan dolayı defi hakkı sene geccedilmekle sakıt olmayıp devam eder

Bayi muumlşteriyi iğfal etmiş ise bu bir senelik muumlruru zamandan istifade edemez

C - MUumlŞTERİNİN BORCcedilLARI

ISEMENİN EDASI VE MEBİİN KABZI

Madde 208 - Muumlşteri beyi aktinde mukarrer olan surete tevfikan semeni eda ve kendisine mukarrer olan şartlar dairesinde arzedilen mebii kabz etmekle muumlkelleftir

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise kabzın derhal vukuu lazımdır

IISEMENİN TAYİNİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 209 - Muumlşteri kati sipariş yapmış fakat semeni tayin etmemiş ise beyi siparişin yapıldığı guumln ve mahalde cari fiat uumlzerinden aktedilmiş sayılır

Semen mebiin veznine goumlre hesap ediliyorsa darası tenzil olunur

Ticarette bazı emtianın semenin gayri safi vezin uumlzerinden yahut muayyen bir miktar veya yuumlzde şu kadar tenzil edilerek hesap edilmesi yolundaki hususi taamuller mahfuzdur

IIISEMENE İSTİHKAK VE SEMENİN FAİZİ

Madde 210 - Hilafına mukavele mevcut değil ise mebi muumlşterinin yedine girince bayi semene muumlstehak olur

Adet bu yolda ise yahut muumlşteri mebiden semene veya diğer tuumlrluuml hasılat istifa imkanını elde etmiş ise mebiin semeni muumlcerret vadeye nazaran muumlşteri tarafından vukua gelen temerruumlt uumlzerine muumlterettip huumlkuumlmlerden başka hatta hiccedil bir ihtar dahi yapılmaksızın faize tabidir

IVMUumlŞTERİNİN TEMERRUumlDUuml

1 - BAYİİN FESİH HAKKI

Madde 211 - Mebi ancak semenin tediyesinden sonra veya tediyesi akabinde teslim edilmek lazım gelen hallerde muumlşteri tediyeden temerruumlt ederse bayi hiccedil bir merasime muhtaccedil olmaksızın beyi feshedebilir

Fakat bu hakkını kullanmak istiyorsa keyfiyetten muumlşteriyi derhal haberdar etmekle muumlkelleftir

Mebi muumlşteriye teslim edilmiş ise bayi bu hakkı sarahaten muhafaza etmiş olmadıkccedila beyi feshedilip mebii istirdat edemez

2 - ZARAR VE ZİYAN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 212 - Ticari muamelelerde bayi mebiin semenini tediyeden temerruumlt eden muumlşteriden bu semenle mebii diğerine huumlsnuuml niyetle sattığı semen arasındaki farktan ibaret olan zarar ve ziyanı istiyebilir

Mebi borsada mukayyet olan veya cari fiyatı bulunan emtiadan ise bayi bunu diğerine satmağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile tediye iccedilin muayyen olan vade guumlnuumlnuumln fiyatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere muumlşteriden talebedebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ

A - AKDİN ŞEKLİ

Madde 213 - Gayrimenkul beyi muteber olmak iccedilin resmi senede raptedilmek şarttır Gayrimenkule dair beyi vadi ve beyi bilvefa ve istimlak mukavelesi resmi senede raptedilmedikccedile muteber değildir Mukaveleden muumltevellit şufa hakkı iccedilin tahriri şekil kafidir

B - ŞARTLA BEYİ VE MUumlLKİYETİN MUHAFAZASI

Madde 214 - Bir gayrimenkuluumln şartla beyi halinde şart tahakkuk etmedikccedile beyi tapu siciline kaydedilmez

Muumllkiyetin bayi uhdesinde mahfuziyetine dair olan şart dahi tescil olunmaz

C - TEKEFFUumlL

Madde 215 - Hilafına mukavele mevcut değil ise satılan gayrimenkul beyi senedinde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi noksanını muumlşteriye tazmin etmekle muumlkelleftir Satılan gayrimenkul resmi bir mesahaya muumlsteniden sicilde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi tahsisen taahhuumlt altına girmemiş ise tazmin ile muumlkellef değildir

Bir binanın ayıplı olmasından muumltevellit ve tekeffuumlle muumlstenit davalar muumllkiyetin devrinden beş sene geccedilmekle sakıt olur

D - MENFAAT VE MUHATARA

Madde 216 - Mebiin muumlşteri tarafından kabzedilmesi iccedilin mukavele ile bir muumlddet tayin edildiği halde onun nefi ve hasarının muumlşteriye intikal etmemesi asıldır

E - MENKUL BEYrsquoİ HAKKINDAKİ HUumlKUumlMLERE MUumlRACAAT

Madde 217 - Menkul beyine muumlteallik huumlkuumlmler kıyas tarikiyle gayrimenkul beyine de tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ

A - NUMUNE UumlZERİNE BEYİ

Madde 218 - Numune uumlzerine beyide numune kendisine tevdi edilen taraf yedindeki numunenin kendisine teslim edilen numune olduğunu ispata mecbur olmayıp numunenin şekli değişse bile bu tagayyuumlr muayenenin zaruri icabatından ise soumlz ile tasdik olunur diğer tarafın her halde hilafını ispata hakkı vardır

Numune muumlşterinin velev kusuru olmaksızın yedinde bozulmuş veya zıyaa uğramış ise bayi mebiin numuneye muvafakatini ispat ile muumlkellef tutulmayıp aksini iddia eden muumlşterinin ispat etmesi lazımgelir

B - TECRUumlBE VE MUAYENE ŞARTİYLE BEYİ

IMAHİYETİ

Madde 219 - Tecruumlbe veya muayene şartiyle beyide muumlşteri mebii kabul yahut reddetmekte serbesttir Mebi muumlşterinin yedine geccedilmiş olsa bile kabul edilinceye kadar bayiin muumllkuumlnde kalır

IIBAYİİN NEZDİNDE MUAYENE

Madde 220 - Muayene bayiin nezdinde icra edilmek icabedip te muumlşteri mebi mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde kabul etmediği halde bayi serbest olur

Boumlyle bir muumlddet tayin edilmemiş ise bayi muumlnasip bir muumlddet geccediltikten sonra mebii kabul veya reddetmesini muumlşteriye ihtar edebilir derhal cevap verilmezse serbest olur

IIIMUumlŞTERİ NEZDİNDE MUAYENE

Madde 221 - Mebi muayene edilmeksizin muumlşteriye teslim edildiği takdirde mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde ve boumlyle bir muumlddet tayin etmiş değil ise bayiin ihtarı akabinde muumlşteri beyi kabul etmediğini beyan veya bayie reddetmezse beyi tekemmuumll etmiş addolunur Muumlşterinin semeni ihtirazi kayıt beyan etmeksizin tamamen veya kısmen tesviye veya mebii tecruumlbe iccedilin zaruri olan suretten başka bir surette tasarruf edilmesiyle de beyi tamam olmuş olur

C - TAKSİTLE BEYİ

IBAYİİN MUHAYYERLİĞİ

Madde 222 - Menkul bir mal semeni taksitle tesviye edilmek şartiyle beyi ve teslim edilip te muumlşteri taksitlerden birini tediyeden temerruumlt ettiği halde bayi o taksitin tediyesini talep edebileceği gibi kendisi iccedilin bu hakkı muhafaza etmiş ise mebiin muumllkiyetini iddia veya beyi feshedebilir

IIBAYİİN DİĞER HAKLARI

Madde 223 - Mebiin muumllkiyetini iddia eden bayi hakkında muumllkiyeti muhafaza şartına muumlteallik olan huumlkuumlmler tatbik olunur

Bayi beyi feshettiği halde bayi ve muumlşterinin her biri diğerinden aldığı şeyi iade ile muumlkelleftir Bayi her halde muumlnasip bir icar bedeli talep edebileceği gibi mebi bozulmuş ise tazminat dahi istiyebilir

Muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır

IIIMUACCELİYET ŞARTLARI

Madde 224 - Taksitlerden birinin tediye edilmemesi halinde semenin mecmuunun muacceliyet kesbetmesi şart edilmiş ise bayiin bu şarttan istifade edebilmesi muumlşterinin iki muumltevali taksiti vermekten temerruumlt etmesine ve bu iki taksit mecmuunun semenin en aşağı onda birini teşkil eylemesine muumltevakkıftır

D - MUumlZAYEDE

IBEYrsquoİN İNİKADI

Madde 225 - Cebri muumlzayedelerde beyi muumlzayede memurunun ihalesiyle muumlnakit olur

Herkesin iştirak edebildiği ihtiyari ve aleni muumlzayedelerde beyi bayiin ihalesiyle muumlnakit olur Bayi buna muhalif bir arzu beyan etmemiş ise muumlzayedeyi idare eden kimsenin muumlzayede edilen malı en ccedilok verene ihale etmeğe hakkı vardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIMUumlZAYEDENİN BUTLANI

Madde 226 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir tertibatla muumlzayedeye fesat karıştırılmış ise her alakadar tarafından on guumln zarfında itiraz edilebilir Bu itiraz cebri muumlzayedelerde icra ve iflas muamelelerine nezaret eden makamlara ve diğer hallerde mahkemeye arz olunur

IIIMUumlZAYEDEYE İŞTİRAK EDENİN NE ZAMAN MUumlLZEM OLACAĞI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 227 - Muumlzayedeye iştirak eden kimse beyi iccedilin muayyen olan şartlar dairesinde teklifiyle muumllzem olur Hilafına bir şart mevcut değil ise pey suumlrenin muumllzemiyeti kendisinden fazla veren zuhur etmesiyle yahut teklifinin muumlzayede hitamında mutat olan nidalar akibinde kabul olunmıyarak ihalenin icra edilmemesiyle zail olur

2 - GAYRİMENKUL MUumlZAYEDESİ

Madde 228 - Gayrimenkul muumlzayedesinde ihalenin veya ihalenin reddinin muumlzayede akebinde vukuu lazımdır Pey suumlren kimsenin muumlzayededen sonra muumllzemiyetinin imtidadını mutazammın şart batıldır Şu kadarki bu huumlkuumlm cebri muumlzayedeler ile ihalenin resmi bir merci tarafından tasdika muhtaccedil olduğu hallerde tatbik olunmaz

IVTEDİYENİN PEŞİN OLMASI LUumlZUMU

Madde 229 - Hilafı beyide şart edilmemiş ise ihale bedelinin peşin tediyesi lazımdır İhale bedeli peşin veya beyi şartlarına tevfikan tesviye edilmezse bayi beyi derhal feshedebilir

VTEKEFFUumlL

Madde 230 - Muumlzayede şartnamesinde sarih bir taahuumlduumln bulunması veya muumlzayedeye iştirak edenlere karşı bir hile yapılmış olması halleri muumlstesna olmak uumlzere cebri muumlzayedelerde tekeffuumlle mahal yoktur

Muumlzayede ile mal alan kimse o mala tapu siciline ve beyi şartlarına ve kanuna nazaran muayyen olan hali ve hakları ve muumlkellefiyetleri ile malik olur

İhtiyari ve aleni muumlzayedelerde bayi adi beyide olduğu gibi mebii tekeffuumll ile muumlkelleftir Şu kadarki hilesinden muumltevellit olandan maada tekeffuumlllerde usuluuml dairesinde ilan edilen beyi şartları zımnında tahalluumls edebilir

VIMUumlLKİYETİN İNTİKALİ

Madde 231 - Muumlzayede ile menkul bir mal alan kimse onun muumllkiyetini ihale anında iktisabeder Muumlzayededen alınan gayrimenkuluumln muumllkiyeti ancak tapu siciline kaydedilmekle muumlşteriye intikal eder Muumlzayede memuru ihalesi beyi zabıtnamesinde goumlsterilen gayrimenkuluumln muumlşteri namına tescil edilmesini derhal tapu memuruna tebliğ eder

Cebri muumlzayedelerin cereyanı sırasındaki ihalelere muumlteallik huumlkuumlmler bakidir

BEŞİNCİ FASIL TRAMPA

A - TRAMPA BEYİ HUumlKUumlMLERİNE TABİDİR

Madde 232 - Beyi huumlkuumlmleri trampada da tatbik olunur Şoumlyleki trampa edenlerden her biri itasını taahhuumlt ettiği şeye nazaran bayi ve kendisine verilmesi taahhuumlt olunan şeye goumlre muumlşteri huumlkmuumlnde tutulur

B TEKEFFUumlL

Madde 233 - Trampa suretiyle aldığı şey yedinden zaptolunan yahut onu ayıbından dolayı reddeden taraf muhayyerdir dilerse zarar ve ziyanı diğer tarafa tanzim ettirir dilerse vermiş olduğu şeyi istirdat eder

YEDİNCİ BAP HİBE

A - MEVZUU

Madde 234 - Hibe hayatta olan kimseler arasında bir tasarruftur ki onunla bir kimse mukabilinde bir ıvaz taahhuumlt edilmeksizin malının tamamını veya bir kısmını diğer bir kimseye temlik eder

Henuumlz iktisap edilmemiş olan bir haktan feragat yahut bir mirası reddetmek hibe değildir Ahlaki bir vazifenin ifası da hibe sayılmaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

B - HİBEYE EHLİYET

IVAHİP HAKKINDA

Madde 235 - Karı koca malının idaresi usuluumlnden yahut mirasccedilılık hakından neşet eden tahditler mahfuz kalmak uumlzere medenihaklarını kullanmak salahiyetine sahip olan herkes hibe yapabilir Tasarrufa ehil olmayanın malı ancak kanuni muumlmessillerinin mesuliyetleri kaydiyle ve vesayet hakkındaki huumlkuumlmlere riayetle hibe olunabilir

Bir hibeyi takip eden sene iccedilinde başlayan bir muhakeme neticesinde vahibin israfından dolayı hacrine huumlkuumlm olunursa o hibe Sulh Mahkemesince iptal olunabilir

IIHİBEYİ KABUL EDEN HAKKINDA

Madde 236 - Medeni haklarını kullanmak salahiyetinden mahrum olan kimse temyiz kudretine malik ise hibeyi kabul ve bu sebeple mal iktisap edebilir

Fakat o kimsenin kanuni muumlmessili kendisini hibeyi kabulden meni veya hibe olunan şeyin iadesini emrederse hibe keenlemyekuumln veya merdut olur

C - ŞEKLİ

IELDEN HİBE

Madde 237 - Elden hibe vahibin bir şeyi mevhubuumlnlehe teslim etmesiyle vuumlcut bulur

Gayrimenkuluumln veya gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakların hibesi ancak tapu siciline kaydedilmekle tamam olur

Bu tescil ancak muteber bir hibe taahhuumlduumlne istinaden yapılabilir

IIHİBE VADİ

Madde 238 - Hibe taahuumlduumlnuumln muteber olması tahriri olmasına muumltevakkıftır

Bir gayrimenkuluumln yahut gayrimenkul uumlzerindeki ayni bir hakkın hibesi taahhuumlduuml ancak resmi senetle yapılmış ise muteber olur

Hibe taahhuumlduuml tenfiz edilince elden yapılmış hibe gibi olur

IIIKABULUumlN NETİCELERİ

Madde 239 - Bir kimse diğerine hibe ettiği malı diğer mallardan bilfiil tefrik etmiş olsa bile mevhubuumlnlehin kabuluumlne kadar hibesinden ruumlcu edebilir

D - ŞARTLARI VE MUumlKELLEFİYETLERİ

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 240 - Hibe şartla yahut muumlkellefiyetle takyit olunabilir Tenfizi vahibin oumlluumlmuumlne bağlı hibede vasiyet huumlkmuuml cereyan eder

IIŞARTIN İCRASI

Madde 241 - Vahip mukavele mucibince mevhubuumlnleh tarafından kabul edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talep edebilir

Ammenin menfaati iccedilin mevhubunlehe tahmil edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talebetmek salahiyeti vahibin vefatından sonra ait olduğu mercie intikal eder

Hibe edilen şeyin kıymeti masrafını korumaz ve masraf fazlası kendisine tesviye edilmezse mevhubunlehin muumlkellefiyeti icradan imtina etmeğe hakkı vardır

IIIRUumlCU ŞARTLARI

Madde 242 - Vahip mevhubunlehin kendisinden evvel vefatı halinde hibe edilen şeyin muumllkuumlne ruumlcu etmesini şart edebilir

Hibe edilen gayrimenkule veya bir gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakka taalluk eden ruumlcu şartı tapu siciline şerh verilebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

E - VAHİBİN MESULİYETİ

Madde 243 - Vahip hileden veya ağır dikkatsizlikten maada hallerde hibeden neşet eden zarardan mevhubunlehe karşı mesul olmayıp ancak hibe edilen şeyin veya alacağın tekeffuumlluumlnuuml vadetmiş ise bununla muumlkelleftir

F - İPTAL

IHİBE EDİLEN MALLARIN İSTİRDADI

Madde 244 - Vahip aşağıdaki hallerden biri vukuunda elden yaptığı hibeden veya tenfiz ettiği taahhuumlduumlnden ruumlcu ve mevhubunlehin elinde halen ne kalmış ise onun iadesini dava edebilir

1 - Mevhubunleh vahibe yahut yakınlarından birine karşı ağır bir cuumlrum irtikap ederse

2 - Mevhubunleh vahide veya ailesi iccedilin kanunen muumlkellef olduğu vazifelere karşı ehemmiyetli bir suretle riayetsizlikte bulunmuş ise

3 - Mevhubunleh hibeyi takyit eden muumlkellefiyeti haklı bir sebep olmaksızın icra etmezse

IIHİBE TAAHHUumlDUumlNDEN RUumlCU VE İPTAL

Madde 245 - Hibeyi taahhuumlt eden kimse aşağıdaki hallerde taahhuumlduumlnden ruumlcu ve tenfizinden imtina edebilir

1 - Elden hibe edilen bir malın istirdadını talebe salahiyet veren sebeplerden biri varsa

2 - Hibeyi taahhuumlt ettikten sonra tenfizi muumlteahhit iccedilin fevkalade kuumllfetli olacak derecede mali vaziyeti değişmiş ise

3 - Hibeyi taahhuumltten sonra yeni veya hissolunacak derecede kuumllfetli aile vazifeleri tehadduumls etmiş ise

Hibeyi taahhuumlt eden kimse borcunu edadan aczi tevsik veya iflası ilan olunur ise hibe taahhuumlduuml iptal olunur

IIIMUumlRURU ZAMAN VE DAVA HAKKININ MİRASCcedilILARA İNTİKALİ

Madde 246 - Vahibin ruumlcu sebebine vakıf olduğu guumlnden itibaren bir sene iccedilinde hibeden ruumlcu etmeğe hakkı vardır

Vahip sene geccedilmeden vefat ederse dava hakkı mirasccedilılarına intikal eder ve mirasccedilılar senenin hitamına kadar ruumlcu davası ikame edebilirler

Mevhubunleh haksız olarak tasavvur ve tasmim ile vahibi oumllduumlruumlr veya ruumlcu hakkını kullanmaktan menederse mirasccedilılar hibenin feshini dava edebilirler

IVVAHİBİN VEFATI

Madde 247 - Hilafına huumlkuumlm mevcut değil ise muayyen zamanlarda bir şey verilmesini tazammun eden hibenin huumlkmuuml vahibin vefatiyle nihayet bulur

SEKİZİNCİ BAP İCAR

BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR

A - TARİFİ

Madde 248 - Adi icar bir akittirki mucir onunla muumlstecire uumlcret mukabilinde bir şeyin kullanılmasını terk etmeği iltizam eder

B - MUCİRİN VAZİFELERİ

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANILMAĞA SALİH BİR HALDE

Madde 249 - Mucir mecuru akitten maksut olan kullanmağa salih bir halde muumlstecire teslim etmek ve icar muumlddeti zarfında buhalde bulundurmak ile muumlkelleftir

Mecur akitten maksut olan kullanmak muumlmkuumln olmıyacak yahut intifa ehemmiyetli suretle azalacak bir halde teslim olunursa muumlstecir akdi feshe yahut uumlcretten muumlnasip bir miktarın tenzilini istemeğe salahiyettardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer ayıp muumlstecirin yahut kendisiyle birlikte yaşayan kimselerin yahut işccedililerin sıhhati iccedilin ciddi bir tehlike teşkil etmekte ise mucir bu tehlikeye akdi yaparken vakıf olmuş veya fesih hakkından feragat etmiş olsa bile yine icarı feshedebilir

2 - BİLAHARA AKDE MUHALİF HAL HUDUSUuml

Madde 250 - Mecur icare muumlddeti zarfında muumlstecirin bir kusuru olmaksızın akitten maksut olan kullanılmak muumlmkuumln olmıyacak veya ehemmiyetli surette azalacak bir hale duumlştuumlğuuml takdirde muumlstecir uumlcretten muumltenasip bir miktarın tenzilini talep edebileceği gibi ayıp muumlnasip bir muumlddet zarfında bertaraf edilmezse akdi dahi feshedebilir

Mucir kendisinin bir kusuru olmadığını ispat edemez ise tazminat ile muumlkellef olur

3 - AYIP HALİNDE MUAMELE

Madde 251 - Mecur icare muumlddeti zarfında zaruri tamirata muhtaccedil olduğu takdirde muumlstecir hakkına halel gelmemek şartiyle bu tamiratın icrasına muumlsaade etmeğe mecburdur

İntifa başladığı zaman mevcut yahut intifa esnasında hadis olupta kuumllfeti kendine ait olmayan ve mucire yapılan ihbar uumlzerine muumlnasip bir mehil zarfında bertaraf edilmiyen ufak tefek ayıpları muumlstecir mucir hesabına izale edebilir

4 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 252 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan muumlcbir bir sebebten dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde mucir sarfıyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSIN İDDASINA KARŞI MESULİYET

1 - TEMİNAT

Madde 253 - Uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde muumlstecirin haklariyle telifi kabil olmayacak bir iddiade bulunduğu takdirde mucir muumlstecirin ihbarı uumlzerine muhasamayı deruhte ve muumlstecirin akit mucibince mecurdan intifaına halel gelmiş ise tazminat itasiyle muumlkellef olur

2 - BEYİ İLE İCARIN İNFİSAHI

Madde 254 - İcarın akdinden sonra mecur mucir tarafından ahara temlik yahut icraen takibat veya iflas tariki ile kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şarti ile icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini isteyebilir

Bununla beraber icar edilen şey bir gayrimenkul olduğu takdirde akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila kanunen ihbar caiz olan miada kadar uumlccediluumlncuuml şahıs icara riayet etmekle muumlkellef tutulur ve feshi ihbar etmediği takdirde akdi kabul etmiş addolunur

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

3 - TAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 255 - Bir gayrimenkuluumln icarında akdin tapu siciline şerh verilmesini iki taraf mukavele edebilirler

Bu şerh sonraki maliklere muumlstecirin icar akdi dairesinde gayrimenkulden intifaına muumlsaade etmek mecburiyetini tahmil eder

C - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

Madde 256 - Muumlstecir mecuru kullanırken tam bir ihtimam dairesinde hareket ve apartman icarında bina dahilinde oturanlara karşı icabeden vazifeleri ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir vukubulan ihtara rağmen bu muumlkellefiyete daimi surette muhalefet eder yahut accedilıktan accedilığa fena kullanarak mecura daimi bir zarar iras eylerse mucir tazminat ile birlikte icar akdinin hemen feshini talep edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Mecurda icrası mucire ait tamirata luumlzum hasıl olduğu yahut uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde bir hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Aksi takdirde zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

Madde 257 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile muayyen olan zamanda tediyeye mecburdur

Boumlyle muayyen bir zaman bulunmadığı takdirde icar altı aylık yahut senelik ise her altı ayın muumlrurunda ve daha az bir muumlddet iccedilin ise beher ayın muumlrurundan sonra nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

D - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ VE TAMİRİ TAHAMMUumlL

Madde 258 - Mecurun muumlkellefiyeti ve vergileri mucire aittir

Mecurun alelade kullanılması iccedilin muktazi tathir ve ıslah masrafı muumlstecire ve tamir mucire aittir Bu hususta mahalli adete bakılır

E - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 259 - Muumlstecir mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle mecuru tamamen yahut kısmen ahara icar yahut icarı bir uumlccediluumlncuuml şahsa ferağ edebilir

İkinci muumlstecir birinci muumlstecire muumlsaade edilenden başka bir tarzda kullandığı takdirde birinci muumlstecir bundan dolayı mucire karşı mesul olur

Mucir ikinci muumlsteciri bu hususa riayet ettirmeğe selahiyettardır

F - HİTAM

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 260 - Muumlstecir icar muumlddetinin hitamından evvel muacceliyet kesp eden kiraları tediye etmemiş bulunursa mucir altı ay veya daha fazla muumlddetli icarlarda otuz guumlnluumlk ve daha az muumlddetli icarlarda altı guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden itibaren başlar Bu mehlin tenkisine yahut tediyeden teahhuumlr halinde akdin hemen feshedilebileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

IIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 261 - Muumlstecir iflas eder ve birikmiş ve işliyecek kiralar iccedilin muumlnasip bir muumlddet zarfında teminat da verilmezse mucir icarı feshe salahiyettardır

IIIFESHİN İHBARI

Madde 262 - İcar iccedilin ne sarih ne de zımmi bir muumlddet tayin edilmemiş olursa gerek muumlstecir gerek mucir ihbar suretiyle akdi feshedebilir

Akitte hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri aşağıdaki kaideler dairesinde feshi ihbar edebilir

1 - Mefruş olmayan apartmanlar yazıhane tezgah duumlkkan mağaza mahzen samanlık ahır ve bu gibi mahaller ancak mahalli adetince muayyen en yakın vakit iccedilin ve boumlyle bir adetin fıkdanı halinde altı aylık bir muumlddetin hitamı iccedilin ve her iki halde uumlccedil ay evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

2 - Mefruş apartmanlar yahut muumlstakil odalar yahut suumlknaya mahsus mefruşat ancak bir aylık muumlddetin hitamı iccedilin ve iki hafta evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

3 - Diğer menkul şeyler her istenilen zaman iccedilin ve uumlccedil guumln evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

IVSUumlKUT İLE TECDİT

Madde 263 - İcar muayyen bir muumlddetle akdedilip te bu muumlddetin hitamında mucirin malumatı ile ve muhalefeti olmaksızın mecurun kullanılmasına devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise akit gayri muayyen bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

VFESİH

1 - MUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI

Madde 264 - Muayyen bir muumlddetle aktedilen gayrimenkul icarında mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni mehillere riayet etmek şartiyle ve icar muumlddetinin hitamından evvel feshi ihbar edebilir

İcar bir sene veya daha uzun bir muumlddet iccedilin akdedilmiş ise mucir veya muumlstecire verilecek tazminat altı aylık bedeli icardan az olamaz

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

2 - MUumlSTECİRİN OumlLUumlMUuml

Madde 265 - Muumlstecirin vefatı halinde gerek mirasccedilıları gerek mucir bir sene veya daha uzun muumlddetli icarlarda kanuni mehillere riayet şartiyle en yakın vakit iccedilin tazminat vermeksizin akdin feshini ihbar edebilirler

VIMECURUN İADESİ

Madde 266 - Muumlstecir mecuru ne halde teselluumlm etmiş ise icarın hitamında o halde ve mahalli adete tevfikan geri vermekle muumlkelleftir

Muumlstecir akit mucibince etmiş olduğu intifa sebebiyle husule gelen eskilik yahut değişiklikten mesul değildir

Muumlstecirin mecuru iyi bir halde teselluumlm etmiş olduğu asıldır

G - MUCİRİN HAPİS HAKKI

IŞUumlMULUuml

Madde 267 - Bir gayrimenkuluumln muciri nihayet geccedilmiş bir senelik ve cereyan etmekte olan altı aylık kiranın temini iccedilin mecurun tefrişatına ve tezyinatına ve ondan intifaı temine mahsus olup mecur dahilinde bulunan menkul eşya uumlzerinde hapis hakkını haizdir

Mucirin hapis hakkı ikinci muumlstecirin birinci muumlstecire karşı borcu olan miktar nispetinde ikinci muumlstecir tarafından mecur dahiline getirilen eşyaya da şamildir

Muumlstecirin dayinleri tarafından haczedilmesi caiz olmayan eşya uumlzerinde mucirin hapis hakkı yoktur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA AİT EŞYADA

Madde 268 - Muumlstecire ait olmadığını mucirin bildiği veya bilmesi iktiza ettiği eşya ile ccedilalınmış veya zayi olmuş yahut başka suretle zilyedin elinden zaptolunmuş şeyler uumlzerindeki uumlccediluumlncuuml şahsın hakları mucirin hapis hakkına karşı dahi mahfuzdur

Mucir muumlstecir tarafından getirilen eşyanın ona ait olmadığını icarin devamı esnasında oumlğrenip te en yakın vakit iccedilin akdin feshini ihbar etmez ise bu şeyler uumlzerindeki hapis hakkı sakıt olur

IIINASIL DERMEYAN EDİLECEĞİ

Madde 269 - Muumlstecir mecurdan ccedilıkmak yahut mecur dahilinde bulunan şeyleri alıp goumltuumlrmek teşebbuumlsuumlnde bulunduğu takdirde mucir hapis hakkına istinaden kiraların teminine muktazi miktarda eşyayı Sulh Hakimi marifetiyle hapsedebilir

Bu eşya gizlice yahut cebir ile nakledildikleri surette goumltuumlruumllduumlkleri tarihten itibaren on guumln iccedilinde polis kuvveti ile yeniden mecure iade olunabilirler

İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI

A - TARİFİ

Madde 270 - Hasılat icarı bir akittirki onunla mucir muumlstecire uumlcret mukabilinde hasılat veren bir malın veya hakkın kullanılmasını ve semerelerinin iktitafını terk etmeği iltizam eder

Kira ya nakit yahut devşirilecek semere veya hasılatın bir hissesi olabilir ikinci surete iştirakli icar denir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İştirakli icarda mucirin semereler uumlzerindeki hakkı noktasından mahalli adete riayet olunur

B - DEFTER TESBİTİ

Madde 271 - İcarda alat hayvan yahut zahirede dahil ise iki taraftan her biri diğerine bu eşyanın tamam ve imzalı bir defterini vermek ve bunların kıymetlerini muumlştereken takdir ve tesbit etmekle muumlkelleftir

C - MUCİRİN BORCcedilLARI

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANMAĞA SALİH HALDE TESLİM

Madde 272 - Mucir birlikte icar edilmiş menkul şeyler varsa bunlar dahi dahil olduğu halde mecuru akitten maksut olan kullanmağa ve işletmeğe salih bir halde muumlstecire teslim ile muumlkelleftir

Bu borcun ifa edilmemesi halinde adi icar hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

2 - ESASLI TAMİRAT

Madde 273 - Mucir icar muumlddeti zarfında icrasına zaruret hasıl olan esaslı tamiratı muumlstecir tarafından ihbar edilir edilmez masrafı kendisine ait olmak uumlzere yapmağa mecburdur

3 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 274 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan bir arızadan dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde sarfiyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde her iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARIN İDDİALARINA KARŞI TEMİNAT

Madde 275 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından hak iddiası halinde mucirin muumlkellefiyeti hakkında adi icara muumltedair huumlkuumlmler tatbik olunur

IIIMECURUN BAŞKASINA TEMLİKİ

Madde 276 - Mecur icarın akdinden sonra mucir tarafından başkasına temlik yahut icraen takip veya iflas tarikiyle kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şartiyle icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini istiyebilir

Bununla beraber akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila uumlccediluumlncuuml şahıs feshi ihbar halinde kanunen muktazi altı aylık mehle riayet mecburiyetindedir ihbar etmediği surette akdi kabul etmiş sayılır

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

IVTAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 277 - Bir gayrimenkul hasılat icarı adi icardaki esaslara goumlre aynı huumlkuumlmleri haiz olmak uumlzere tapu siciline şerh verilebilir

D - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

1 - İŞLETME

Madde 278 - Muumlstecir mecuru tahsis olunduğu dairede iyi bir surette işletmeğe bilhassa hasilata kabiliyetli bir halde bulundurmağa mecburdur

Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın icar muumlddetinin hitamından sonra mecur uumlzerinde tesirleri goumlruumllebilecek surette

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

işletmenin tarzını tebdil edemez

2 - İYİ BİR HALDE MUHAFAZA

Madde 279 - Muumlstecir mecurun iyi bir halde muhafazası iccedilin lazım gelen tekayyuumlduuml ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir ufak tefek termimatı zirai mecurlarda bilhassa yol geccedilit hendek set ccedilit ccedilatı su yolları ve sairenin muhafazasını mahalli adete goumlre deruhte etmek ve bundan başka eskilikten yahut kullanmaktan dolayı telef olan ehemmiyetsiz kıymetteki alat ve edavatın yerine başkalarını koymakla muumlkelleftir

3 - İHBAR MUumlKELLEFİYETİ

Madde 280 - Esaslı tamirata zaruret hasıl olduğu yahut bir uumlccediluumlncuuml şahıs mecur uumlzerinde hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Etmezse zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 281 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile taayyuumln eden zamanda tediye ile muumlkelleftir

Boumlyle bir zaman taayyuumln etmemiş ise kira beher senenin muumlrurundan sonra ve nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

Mucir işlemiş ve işleyecek olan bir kira iccedilin adi icarda olduğu gibi hapis hakkına maliktir

2 - FELAKETLİ VAKALARDA TENZİL

Madde 282 - Fevkalade felaket hallerinde yahut tabii hadiselerden dolayı bir zirai gayrimenkuluumln her vakitki hasılatı ehemmiyetli surette azalırsa muumlstecir kiradan muumltenasip bir miktarının indirilmesini isteyebilir

Evvelce bu haktan feragat edilmiş olması ancak kiranın tesbiti sırasında bu gibi vakaların ihtimali nazara alınmış yahut husule gelen zarar bir sigorta ile telafi edilmiş ise muteber olur

E - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ TAHAMMUumlL

Madde 283 - Mecurun muumlkellefiyet ve vergileri mucire aittir

F - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 284 - Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın mecuru başkasına icar edemez

Bununla beraber muumlstecir mecurda dahil olan bazı mahalleri mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle icara verebilir

Boumlyle bir icara ve mucir tarafından muumlsaade edilen ikinci icara alelade ikinci icara muumltedair kaideler kıyasen tatbik olunur

G - HİTAMI

IFESİH HAKKI

Madde 285 - Muumlddet hakkında akit veya mahalli adet ile hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri en aşağı altı aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle akdi feshetmek salahiyetini haizdir

Hilafına bir mukavele yok ise zirai gayrimenkullerde mahalli adetccedile cari ilk veya son bahar mevsimleri iccedilin diğer buumltuumln icarlarda her hangi bir zaman iccedilin feshin ihbarı caizdir

IIMUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI FESİH

Madde 286 - İcar birden ziyade seneler iccedilin akdedilmiş ise mucir akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni muumlddetlere riayet etmek şartiyle akdi hitamından evvel feshedebilir

Bu takdirde mucire veya muumlstecire verilecek tazminat bir senelik kiradan aşağı olamaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

IIISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 287 - İcar muayyen bir muumlddet iccedilin akdolunupta bu muumlddetin hitamında mucirin malumatiyle ve muhalefeti olmaksızın mecurun istimaline devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise bir senelik bir muumlddetin hitamından altı ay evvel ihbar suretiyle fesholununcaya kadar seneden seneye akit tecdit edilmiş sayılır

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 288 - Muumlstecir kirayı vadesi hululuumlnde tediye etmezse mucir altmış guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden başlar

Bu mehlin tenkisine yahut kiranın tediye edilmemesi halinde akdin hemen feshedileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

V MUCİRİN FESİH HAKKI

Madde 289 - Muumlstecir mecurun işletilmesine ve muhafazasına muumlteallik borccedillarına ehemmiyetli bir tarzda muhalefet eder ve mucirin ihtarına rağmen ve tayin ettiği muumlnasip bir mehil zarfında borccedillarını ifa etmezse mucir başka bir muameleye hacet kalmaksızın akdi feshedebilir

VIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 290 - Muumlstecirin iflası halinde icare iflasın accedilılmasiyle beraber nihayet bulur

Şu kadarki işlemekte olan kira ve defterin ihtiva ettiği eşya iccedilin kafi teminat verildiği takdirde mucir icar senesinin hitamına kadar akdi idame ile muumlkelleftir

VIIMUumlSTECİRİN VEFATI

Madde 291 - Muumlstecir vefat ederse gerek mirasccedilıları gerek mucir altı aylık kanuni mehillere riayet şartiyle icarın feshini ihbar edebilirler

H - İCARIN HİTAMINDA MECURUN İADESİ

IİADE BORCU

Madde 292 - İcarın hitamında muumlstecir mecuru defterdeki buumltuumln eşya ile beraber bulundukları hal uumlzere iadeye mecburdur

İyi işletildiği surette ictinabı muumlmkuumln olan kıymet noksanları iccedilin muumlstecir tazminat itası ile muumlkelleftir

Muumlstecir mecur hakkındaki mecburi ihtimamı neticesi olan ıslahat iccedilin hiccedil bir tazminat talep edemez

IIDEFTERDEKİ EŞYANIN KIYMETİNİN TAKDİRİ

Madde 293 - Mecur teslim edilirken defterdeki eşyanın kıymetleri takdir edilmiş ise muumlstecir icarın hitamında bunları aynı nevi ve kıymette olarak iade yahut kıymet noksanlarını tazmin ile muumlkelleftir

Muumlstecir noksan eşyanın mucirin kusuriyle yahut muumlcbir bir kuvvetin tesiriyle telef olduğunu ispat ederse tazmin borcu sakıt olur

Muumlstecir kendi masraflarından ve sayinden husule gelen ziyade kıymet iccedilin tazminat talep edebilir

IIIİCARIN HİTAMINDA SEMERELER VE ZİRAAT MASRAFLARI

Madde 294 - Zirai bir gayrimenkuluumln muumlsteciri akdin feshi zamanında henuumlz devşirilmemiş semereler uumlzerinde bir hak iddia edemez

Şu kadarki muumlstecir ziraat masrafını hakimin tayin ettiği miktarda olarak mucire tazmin ettirebilir ve bu tazminat işlemekte olan kiralara mahsup edilir

IVSAMAN VE GUumlBRE GİBİ ŞEYLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 295 - Mecuru iade ve teslim eden muumlstecir muntazam bir işletmenin icap ettiği nispette son senenin samanlarını hayvan yataklıklarını kuru ot ve guumlbrelerini mecurda bırakmağa mucburdur

Muumlstecir aldığından fazla bırakıyorsa ziyadesi iccedilin tazminat istemeğe hakkı vardır ve aldığından az bırakıyorsa eksikleri tamamlamak yahut kıymet noksanını tazmin etmekle muumlkelleftir

I - HAYVAN İCARI

I AKDİN MEVZUU

Madde 296 - Zirai bir mal icariyle murtabıt olmayan mevaşi icarında hilafına bir akit veya mahalli adet yok ise icar muumlddeti zarfında mecur hayvanların buumltuumln hasılatı muumlstecire ait olur

Muumlstecir mecur hayvanları beslemeğe ve onlara iyi bakmağa mecbur ve mucire nakit veya hasılat hissesi olarak bir bedel tediye etmekle muumlkelleftir

IIMESULİYET

Madde 297 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise muumlstecir mecur hayvanlara arız olan bir zarardan bunun muhafazadaki tekayyuumlt ve ihtimama rağmen husule geldiğini ispat etmedikccedile mesulduumlr

Muumlstecir kendi kusuriyle sebebiyet vermediği fevkalade muhafaza masrafları iccedilin mucirden tazminat talep edebilir

Muumlstecir ehemmiyeti haiz kazaları ve hastalıkları muumlmkuumln olduğu kadar suumlratle mucire bildirmekle muumlkelleftir

IIIFESİH

Madde 298 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise gayri muayyen bir zaman iccedilin yapılan akdin feshini iki taraftan her biri diledikleri vakit ihbar edebilirler

Şu kadarki bu ihbar huumlsnuuml niyetle olmak ve muumlnasebetsiz bir zamanda yapılmamak lazımdır

DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ

BİRİNCİ FASIL ARİYET

A - TARİFİ

Madde 299 - Ariyet bir akittirki onunla ariyet veren bir şeyin bedava kullanılmasını ariyet alana bırakmak ve alan dahi o şeyin kullandıktan sonra geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IARİYET ALANIN BORCcedilLARI

Madde 300 - Ariyet alan ariyet şeyi ancak akitte tayin edilen ve akitte birşey tayin edilmemiş ise o şeyin mahiyetinden veya tahsis olunduğu maksattan anlaşılan şekilde kullanabilir

Ariyet alan ariyeti başkasına kullandıramaz

Bu kaideye muhalif hareket ettiği takdirde zuhura gelen kazadan dahi mesul olur

Meğerki bu kaideye riayet etmiş olsaydı bile yine bu kazanın vukua geleceğini ispat ede

IIMUHAFAZA MASRAFLARI

Madde 301 - Ariyet alan ariyet şeyin adi muhafaza masraflarını ve hususiyle ariyet hayvanın yiyecek masraflarını tahammuumll eder

Ariyet verenin menfaatine yapmağa mecbur olduğu fevkalade masraflar iccedilin ariyet alan ondan tazminat isteyebilir

IIIMUumlTESELSİL MESULİYET

Madde 302 - Birden ziyade kimseler bir şeyi birlikte ariyet alırlarsa muumlteselsilen mesul olurlar

C - HİTAMI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IMUAYYEN BİR KULLANMADA

Madde 303 - Muayyen bir muumlddet mukavele edilmemiş ise ariyet alanın ariyet şeyi akit mucibince kullanmasiyle yahut kullanabilecek kadar bir zaman geccedilmesiyle akit nihayet bulur

Ariyet şey alan tarafından mukavele hilafına kullanıldığı yahut bozulduğu yahut kullanmak iccedilin diğer bir şahsa verildiği yahut evvelden bilinemiyen bir halden dolayı ariyeti veren ona acele muhtaccedil bulunduğu takdirde daha evvel geri istenebilir

IIARİYETİN ZAMANI MUAYYEN OLMAYAN KULLANMADA

Madde 304 - Ariyet veren ariyet şeyi ne muumlddetini ne de niccedilin kullanılacağını tayin etmiyerek vermiş ise dilediği vakit geri istiyebilir

IIIARİYET ALANIN VEFATI

Madde 305 - Ariyet akdi ariyet alanın oumllmesiyle nihayet bulur

İKİNCİ FASIL KARZ

A - TARİFİ

Madde 306 - Karz bir akittir ki onunla oumlduumlnccedil veren bir miktar paranın yahut diğer bir misli şeyin muumllkiyetini oumlduumlnccedil alan kimseye nakil ve bu kimse dahi buna karşı miktar ve vasıfta muumlsavi aynı neviden şeyleri geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IFAİZ

1 - HANGİ MUAMELELERDE FAİZ LAZIM GELECEĞİ

Madde 307 - Karzda faiz şart kılınmamış ise adi muamelelerde faiz lazım gelmez

Ticaret muamelelerinde şart edilmemiş olsa dahi faiz verilmek lazımdır

2 - FAİZE MUumlTEALLİK KAİDELER

Madde 308 - Karzda faiz miktarı tayin edilmemiş ise asıl olan karzın alındığı zaman ve mekanda o nevi karzlarda adet olan faiz miktarıdır

Hilafına mukavele yok ise tayin edilen faiz senelik olarak tediye olunur

Faizin anaya zammedilerek birlikte tekrar faiz yuumlruumltuumllmesi evvelden mukavele edilmiş olsa bile batıldır (Son cuumlmle muumllga 29061956 - 676341 md)

IIKARZIN TESLİM VE TESELLUumlMUuml HAKKINDAKİ İDDİALARDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 309 - Oumlduumlnccedil alan kimsenin verilecek şeyin teslim edilmesine ve oumlduumlnccedil verenin dahi o şeyin teselluumlm edilmesine dair olan iddiaları diğer tarafın bu baptaki temerruumlduumlnden itibaren altı ay geccedilmekle muumlruru zamana uğrar

IIIOumlDUumlNCcedil ALAN KİMSENİN BORCU OumlDEMEKTEN ACZİ

Madde 310 - Oumlduumlnccedil alan kimse karzdan sonra borcunu edadan aciz haline girmiş bulunursa borccedil veren taahhuumlt ettiği şeyin tesliminden imtina edebilir

Oumlduumlnccedil alan kimse akitten evvel borcunu oumldemekten aciz halinde bulunup da oumlduumlnccedil veren akitten sonra bundan haberdar olmuş ise yine bu salahiyeti kullanabilir

C - NAKİT YERİNE VERİLEN ŞEYLER

Madde 311 - Oumlduumlnccedil alan kimseye taahhuumlt edilen nakit yerine kıymetli evrak yahut emtia verildiği takdirde borcun miktarı teslim zamanında ve mekanında bu evrak veya emtianın haiz oldukları borsa rayicinden ve cari fiyattan ibaret olur bunun hilafına mukavele batıldır

D - İADE ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 312 - Geriye verilmesi iccedilin ne bir muayyen vade ne ihbar muumlddeti ne de istenildiği zaman muacceliyet kesbedeceği mukavele edilmemiş olan bir borccedil ilk talepten itibaren altı hafta iccedilinde geri verilmek lazımdır

ONUNCU BAP HİZMET AKDİ

A - TARİFİ

Madde 313 - Hizmet akdi bir mukaveledir ki onunla işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zamanda hizmet goumlrmeği ve iş sahibi dahi ona bir uumlcret vermeği taahhuumlt eder

Uumlcret zaman itibariyle olmayıp yapılan işe goumlre verildiği takdirde dahi işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zaman iccedilin alınmış veya ccedilalışmış oldukccedila hizmet akdi yine mevcuttur buna parccedila uumlzerine hizmet veya goumltuumlruuml hizmet denir

Hizmet akdi hakkındaki huumlkuumlmler kıyasen ccedilıraklık akdine tatbik olunur

B - TEŞEKKUumlLUuml

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 314 - Hilafına bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila hizmet akdi hususi bir şekle tabi değildir

Ezcuumlmle hizmet muayyen bir zaman iccedilin kabul edilmiş olur ve işin iktizasına goumlre o hizmet ancak uumlcret mukabilinde yapılabilirse hizmet akdi inikad etmiş sayılır

IIMESAİ KAİDELERİ

Madde 315 - Sınai veya ticari bir teşebbuumlste iş sahibi tarafından mesai veya dahili bir intizam iccedilin muttarit bir kaide ittihaz edilmiş ise bunlar evvelce yazılmış ve işccediliye dahi bildirilmiş olmadıkccedila işccediliye bir borccedil tahmil etmez

IIIUMUMİ MUKAVELE

1 - NASIL YAPILACAĞI

Madde 316 - İş sahibi kimselerin veya cemiyetlerinin işccedililerle veya cemiyetleriyle yaptıkları mukavelede hizmete muumltaallik huumlkuumlmler vazolunabilir

Bu umumi mukavele tahriri olmadıkccedila muteber değildir

Alakadarlar bu mukavelenin muumlddetinde ittifak edemezlerse bir sene muumlrurundan sonra altı aylık muumlddet iccedilin yapılacak bir ihbarile her zaman mukaveleyi feshedebilirler

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 317 - Umumi bir mukavele ile bağlı bulunan iş sahipleriyle işccedililer arasında yapılacak hususi hizmet akitlerinin umumi mukaveleye muhalif huumlkuumlmleri batıldır

Bu batıl huumlkuumlmlerin yerine umumi mukavele huumlkuumlmleri kaim olur

VICcedilIRAKLIK MUKAVELESİ

Madde 318 - Kuumlccediluumlkler veya mahcurlar ile yapılan ccedilıraklık mukaveleleri tahriri yapılmış ve usta ve velayeti haiz kimse yahut sulh hakiminin muvafakatiyle vasi tarafından imza edilmiş olmadıkccedila muteber değildir

Mukavele yapılacak işin ve ccedilıraklığın nevi ve muumlddetine ve guumlnde ccedilalışılacak saatlere ve iaşe yahut diğer yapılacak ve verilecek şeylere ve kezalik tecruumlbe zamanına dair muktazi şartları ihtiva etmek lazımdır

Bu şartlara riayet olunup olunmadığı salahiyettar daire tarafından murakabe edilir

C - HUumlKMUuml

IŞARTLARI

Madde 319 - Hizmet mukavelesinin şartları kanuna ahlaka (adaba) mugayir olmamak uumlzere istenildiği gibi tayin olunabilir

IIİŞCcedilİNİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BİZZAT İFA

Madde 320 - Hilafı mukaveleden veya hal icabından anlaşılmadıkccedila işccedili taahhuumlt ettiği şeyi kendisi yapmağa mecbur olup başkasına devredemez

İş sahibinin dahi hakkını başkasına devredebilmesi aynı kayıtlara tabidir

2 - İHTİMAM MECBURİYETİ

Madde 321 - İşccedili taahhuumlt ettiği şeyi ihtimam ile ifaya mecburdur

Kasıt veya ihmal ve dikkatsizlik ile iş sahibine iras ettiği zarardan mesulduumlr İşccediliye terettuumlp eden ihtimamın derecesi akde goumlre tayin olunur ve işccedilinin o iş iccedilin muktazi olup iş sahibinin maluumlmu olan veya olması icabeden maluumlmatı derecesi ve mesleki vukufu kezalik istidat ve evsafı goumlzetebilir

3 - PARCcedilA VEYA GOumlTUumlRUuml İŞTE MESULİYET

Madde 322 - İşccedili parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml ccedilalışıp da iş sahibinin nezareti altında bulunmaz ise işlenen madde ve işin akit mucibince icrası noktasından mesuliyeti hakkında istisna akdine dair huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

IIIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRET

A MİKTARI

Madde 323 - (Değişik fıkra 17042008-5754 SK82mad) İş sahibi mukavele edilen yahut adet olan yahut kendisinin bağlı bulunduğu umumi mukavelede tespit olunan uumlcreti tediye ile muumlkelleftir Ccedilalıştırılan işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaktan o ay iccedilinde oumldenenlerin oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesi hususunda tabi olduğu vergi muumlkellefiyeti tuumlruuml işletme buumlyuumlkluumlğuuml ccedilalıştırdığı işccedili sayısı işyerinin bulunduğu il ve benzeri gibi unsurları dikkate alarak iş sahiplerini zorunlu tutmaya banka hesabına yatırılacak uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakın bruumlt ya da kanuni kesintiler duumlşuumllduumlkten sonra kalan net miktar uumlzerinden olup olmayacağını belirlemeye Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı Maliye Bakanlığı ve Hazine Muumlsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı muumlştereken yetkilidir Ccedilalıştırdığı işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları vasıtasıyla oumldeme zorunluluğuna tabi tutulan iş sahipleri işccedililerinin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları dışında oumldeyemezler

(Ek fıkra 17042008-5754 SK82mad) İşccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaklarının oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesine ilişkin diğer usucircl ve esaslar anılan bakanlıklarca muumlştereken ccedilıkarılacak youmlnetmelikle duumlzenlenir

Uumlcretle birlikte kardan bir hisse verilmesi mukavele edilmiş ise iş sahibi işccediliye yahut onun yerine iki tarafın veya hakimin tayin ettiği bigaraz kimseye kar ve zarar hakkında muktazi malumatı vermeğe ve luumlzumu olan hesap defterlerinin muayenesine muumlsaade etmeğe mecburdur

B İŞ VERİLMESİNİ İSTEMEK HAKKI

Madde 324 - İş iccedilin muayyen olan zamanda parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml olarak muumlnhasıran bir iş sahibine ccedilalışmakta olan işccedili akit muumlddetinde her guumln iccedilin kendisine kafi miktarda iş verilmesini istemek hakkını haizdir

Bu takdirde parccedila yahut goumltuumlruuml iş bulunmazsa iş saat hesabiyle veya guumlndelikle verilebilir bu da bulunmazsa iş sahibi bu bapta kendisine bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile vukua gelen zararı tazmine mecbur olur

C İŞ SAHİBİNİN TEMERRUumlDUuml

Madde 325 - İş sahibi işi kabulde temerruumlt ederse işccedili taahhuumlt ettiği işi yapmağa mecbur olmaksızın mukaveledeki uumlcreti istiyebilir

Şu kadar ki işi yapmadığından dolayı tasarruf ettiği yahut diğer bir iş ile kazandığı ve kazanmaktan kasten feragat eylediği şeyi mahsup ettirmeğe mecburdur

D TEDİYE GUumlNUuml

Madde 326 - Mukavele yahut adet ile daha kısa mehiller tayin edilmemiş ise uumlcret aşağıdaki dairede verilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - Amele ve iş sahibi ile birlikte yaşamıyan hizmetccedililere haftada bir

2 - İdarehane memurlarına ve muumlstahdemlerine ve iş sahibi ile birlikte yaşıyan hizmetccedililere her ay

Hizmet akdinin hitamiyle uumlcret herhalde muacceliyet kesbeder

H AVANS

Madde 327 - İş sahibi işccedilinin zarureti dolayisiyle ihtiyacı bulunan ve tediyesi kendisi iccedilin zarar ve muumlzayakayı mucip olmıyan avansları yapılan iş nispetinde işccediliye vermekle muumlkelleftir

V İŞ İFA EDİLEMEDİĞİ HALDE UumlCRET

Madde 328 - Uzun muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdinde işccedili hastalıktan ve askerlikten veya bu gibi sebeplerden dolayı kusuru olmaksızın nispeten kısa bir muumlddet iccedilin işi ifa edemediği takdirde o muumlddet iccedilin uumlcret istemeğe hakkı vardır

Z FAZLA İŞ İCcedilİN UumlCRET

Madde 329 - Akit ile tayin edilen yahut adet mucibince icabeden iş miktarından ziyade bir işin ifasına zaruret hasıl olupta işccedili bunu yapmağa muktedir olur ve imtinaıda huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bulunursa cebrolunur

İşccedili bu ziyade iş iccedilin fazla bir uumlcrete muumlstahak olur ve bu mukavele edilen uumlcretle muumltenasip bir suretle hususi haller nazara alınmak şartiyle takdir edilir

2 - CcedilIRAĞIN TALİMİ

Madde 330 - Ccedilıraklık mukavelesinde usta ccedilırağa sanatı olanca dikkat ve itinasiyle oumlğretmeğe mecburdur

Usta ccedilırağın mecburi derslere devamına nezaret ve meslekine ait mekteplere ve kurslara gitmesi ve ccedilıraklık imtihanlarına iştirak eylemesi iccedilin luumlzumu olan zamanlarda muumlsaade etmekle muumlkelleftir

Ccedilırağa kaideten ne geceleri nede cuma guumlnleri iş verilmez

3 - ALAT VE MALZEME

Madde 331 - Hilafına mukavele veya adet yoksa iş sahibi ccedilalışması iccedilin işccediliye muktazi alat ve malzemeyi vermekle muumlkelleftir

İşccedili muumlkellef olmadığı halde bu işleri iş sahibinin rızasiyle tamamen veya kısmen tedarik ederse iş sahibi bunun iccedilin bir tazminat vermeye mecbur olur

4 - TEDBİRLER VE MESAİ MAHALLERİ

Madde 332 - İş sahibi akdin hususi halleri ve işin mahiyeti noktasından hakkaniyet dairesinde kendisinden istenilebileceği derecede ccedilalışmak dolayısıyle maruz kaldığı tehlikelere karşı icabeden tedbirleri ittihaza ve muumlnasip ve sıhhi ccedilalışma mahalleri ile işccedili birlikte ikamet etmekte ise sıhhi yatacak bir yer tedarikine mecburdur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) İş sahibinin yukarıki fıkra huumlkmuumlne aykırı hareketi neticesinde işccedilinin oumllmesi halinde onun yardımından mahrum kalanların bu yuumlzden uğradıkları zararlara karşı istiyebilecekleri tazminat dahi akde aykırı hareketten doğan tazminat davaları hakkındaki huumlkuumlmlere tabi olur

5 - MAHSUP

Madde 333 - İşccedili uumlcretinin tediyesi işccedilinin ve ailesinin nafakası iccedilin zaruri bulunduğu takdirde işccedilinin muvafakatı olmaksızın iş sahibi uumlcreti kendi alacağı ile mahsup edemez

Şu kadarki kasten iras edilen zararların tazmini iccedilin mahsup icrası daima caizdir

6 - İSTİRAHAT ZAMANLARI

Madde 334 - İş sahibi işccedilinin istirahati iccedilin mutat olan saat ve guumlnlerde muumlsaade vermekle muumlkelleftir

İş sahibi mukavelenin feshi ihbar olunduktan sonra başka bir iş araması iccedilin işccediliye muumlnasip bir zaman vermek mecburiyetindedir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Her halde muumlmkuumln olduğu kadar iş sahibinin menfaati goumlzetilmek lazımdır

7 - ŞAHADETNAME

Madde 335 - İşccedili yalnız hizmetinin nevini ve muumlddetini havi bir şahadetname vermesini iş sahibinden isteyebilir

İşccedili sarahaten talep ettiği takdirde şahadetname hal ve hareketini ve sayinin keyfiyetini de ihtiva etmek lazımdır

8 - İŞCcedilİNİN İHTİRAI

Madde 336 - İşccedili hizmetini yaparken bir şey ihtira ettikte iş sahibi boumlyle bir ihtiraın kendisine ait olacağını akitte şart koymuş yahut bu ihtira işccedilinin taahhuumlt eylediği hizmetin levazımından bulunmuş ise ihtira olunan şey iş sahibinin olur

Birinci surette ihtira muumlhim bir iktisadi kıymeti haiz ise işccedilinin hakkaniyet dairesinde tayin edilecek bir bedel istemeğe hakkı vardır

Bu bedel ihtiraın meydana gelmesinde iş sahibinin iştiraki ve tesissatından edilen istifade nazara alınarak tesbit olunur

IVBİRLİKTE YAŞAMA

Madde 337 - Hilafına mukavele ve adet yok ise iş sahibi ile birlikte ikamet eden işccedilinin iaşe ve suumlknası uumlcretten bir kısım teşkil eder

İş sahibi bu halde kendi kusuru olmaksızın nispeten kısa bir zaman iccedilin hizmetini ifaya muktedir olamayan işccediliyi goumlruumlp goumlzetmek ve muktazi tedaviyi ifa ettirmek uumlzere iaşesiyle de muumlkelleftir

D - HİTAMI

IMUumlDDETİN MUumlRURU

Madde 338 - Hizmet akdi muayyen bir muumlddet iccedilin yapılmış yahut boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden anlaşılmakta bulunmuş ise hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila feshi ihbara hacet olmaksızın bu muumlddetin muumlruriyle akit nihayet bulur

IISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 339 - Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdi bu muumlddetin muumlrurundan sonra her iki tarafın suumlkutu ile temdit edildiği takdirde akit aynı muumlddet ve fakat nihayet bir sene iccedilin tecdit edilmiş sayılır

Akdin feshi ihbar vukuuna muumltevakkıf iken iki taraftan hiccedil biri ihbar etmemiş ise akit tecdit edilmiş sayılır

IIIFESHİN İHBARI VE KANUNİ MUumlDDETLER

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 340 - Hizmet akdinde bir muumlddet tayin edilmez ve boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden de anlaşılmazsa her iki tarafccedila feshi ihbar olunabilir

Boumlyle ne akit nede kanun ile diğer bir muumlddet tesbit edilmemiş olduğu takdirde amele hakkında ihbardan sonra girecek hafta nihayeti iccedilin idarehane memur ve muumlstahdemleri hakkında ihbardan sonra girecek ikinci hafta ve diğer hizmet akitlerinde ihbardan sonra girecek keza ikinci hafta nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

İş sahipleri ve işccedililer iccedilin muhtelif ihbar muumlddetleri mukavele edilmesi caiz değildir

2 - BİR SENEDEN FAZLA DEVAM EDEN İŞLERDE

Madde 341 - Bir hizmet akdi bir seneden fazla devam ettiği takdirde bu akit iş sahibi ve işccedili tarafından ihbar edildikten sonra girecek ikinci haftanın nihayeti iccedilin fesholunabilir

Bu muumlddetin bir haftadan eksik olmamak uumlzere mukavele ile tebdili caizdir

3 - TECRUumlBE MUumlDDETİ

Madde 342 - Uzun muumlddet ile yapılan akitte bir tecruumlbe zamanı şart edilmiş olduğu takdirde hilafına mukavele edilmemiş ise ilk iki ay zarfında ihbardan sonra girecek haftanın nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilırak ve hizmetccedili akitlerinde hilafına bir mukavele yok ise hizmete duhulden itibaren ilk iki hafta tecruumlbe muumlddeti sayılır ve bu muumlddet zarfında iki taraftan her biri bir guumln evvel ihbar etmek şartiyle akdi fesihte serbesttir

4 - HAYAT MUumlDDETİNCE YAHUT ON SENEDEN FAZLA İCcedilİN YAPILAN AKİT

Madde 343 - Bir hizmet akdi bir tarafın yaşadığı muumlddetccedile yahut on seneden fazla iccedilin yapılmış ise işccedili bunu on sene geccediltikten sonra her zaman ve bir aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle tazminat dahi vermeksizin fehedebilir

IVFESİH

1 - MUHİK SEBEPLERDEN DOLAYI

A SALAHİYET

Madde 344 - Muhik sebeplerden dolayı gerek işccedili gerek iş sahibi bir ihbara luumlzum olmaksızın her vakit akdi feshedebilir Ezcuumlmle ahlaka muumlteallik sebeplerden dolayı yahut huumlsnuuml niyet kaideleri noktasından iki taraftan birini artık akdi icra etmemekte haklı goumlsteren her hal muhik bir sebep teşkil eder

Bu gibi hallerin mevcudiyetini hakim takdir eder Fakat işccedilinin kendi kusuru olmaksızın duumlccedilar olduğu nispeten kısa bir hastalığı yahut kısa muumlddetli bir askeri muumlkellefiyeti ifa etmesi muhik sebep olarak kabul edilemez

B TAZMİNAT

Madde 345 - Muhik sebepler bir tarafın akte riayet etmemesinden ibaret olduğu takdirde bu taraf diğer tarafa onun akit ile muumlstahak iken mahrum kaldığı feri menfaatlerde nazara alınmak uumlzere tam bir tazminat itasiyle muumlkellef olur

Bundan başka hakim vaktinden evvel feshin mali neticelerini hali ve mahalli adeti goumlz oumlnuumlnde tutarak takdir eder

2 - UumlCRETİN TEHLİKEDE BULUNMASINDAN DOLAYI

Madde 346 - İş sahibi borcu oumldemekten aciz olduğu takdirde işccedili talebi uumlzerine muumlnasip bir muumlddet zarfında uumlcreti iccedilin teminat verilmezse akitten ruumlcua salahiyettar olur

VOumlLUumlM

Madde 347 - Hizmet Akdi işccedilinin oumlluumlmuuml ile hitam bulunur İş sahibi oumllduumlğuuml takdirde akit başlıca onun şahsı nazara alınarak yapılmış ise nihayet bulur

Bu ikinci halde işccedili akdin vaktinden evvel nihayet bulması hasebiyle duumlccedilar olduğu zarar iccedilin hakkaniyet dairesinde bir tazminat isteyebilir

E - REKABET MEMNUİYETİ

ICEVAZI

Madde 348 - İş sahibinin muumlşterilerini tanımak veya işlerinin esrarına nuumlfuz etmek hususlarında işccediliye muumlsait olan bir hizmetakdinde her iki taraf akdin hitamından sonra işccedilinin kendi namına iş sahibi ile rekabet edecek bir iş yapamamasını ve rakip bir muumlessesede ccedilalışamamasını ve boumlyle bir muumlessesede şerik veya sair sıfatla alakadar olamamasını şart edebilirler

Rekabet memnuiyetine dair olan şart ancak işccedilinin muumlşterileri tanımasından ve esrara nuumlfuzundan istifade ederek iş sahibine hissolunacak derecede bir zarar husuluumlne sebebiyet verebilecek ise caizdir

İşccedili akdin yapıldığı zamanda reşit değil ise rekabet memnuiyetine dair olan şart batıldır

IIHUDUDU

Madde 349 - Rekabet memnuiyeti ancak işccedilinin iktisadi istikbalinin hakkaniyete muhalif olarak tehlikeye girmesini menedecek surette zaman mahal ve işin nevi noktasından hal icabına goumlre muumlnasip bir hudut dahilinde şart edilmiş ise muteberdir

IIIŞEKLİ

Madde 350 - Rekabet memnuiyeti sahih olmak iccedilin tahriri mukaveleye merbut olmak lazımdır

IVMUHALEFETİN HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 351 - Rekabet memnuiyetine muhalif harekette bulunan işccedili bu muhalefet sebebi ile eski iş sahibinin duumlccedilar olduğu zararları tazmin ile muumlkelleftir

Memnuiyete muhalif hareket hakkında cezai şart konulmuş ise işccedili kaideten meşrut ceza miktarını tediye ile memnuiyetten kurtulabilir Fakat zarar bu miktarı muumltecaviz ise fazlasını da tazmin ile muumlkellef olur

İşccedilinin hareketi tarzı ve ihlal veya tehdit edilen menfaatlerin ehemmiyeti haklı goumlsteriyorsa ve tahriri bir mukavele ile sarahaten bu hak muhafaza edilmiş ise iş sahibi muumlstesna olarak meşrut olan cezanın tediyesinden ve onu muumltecaviz olan zararın tazmininden başka muhalefetin menini de talep edebilir

V MEMNUİYETİN NİHAYETİ

Madde 352 - Rekabet memnuiyetinin bakasında iş sahibinin hakiki menfaati bulunmadığı sabit olursa bu memnuiyet nihayet bulur

İş sahibi işccedilinin feshi muhik goumlsterecek bir kusuru yok iken akdi feshetmiş yahut iş sahibinin feshi haklı goumlsteren bir kusuru dolayısiyle akit işccedili tarafından feshedilmiş ise işccedili aleyhine memnuiyete muhalefetinden dolayı dava ikame edilemez

F - SERBEST HİZMETLERDE TATBİK EDİLECEK HUumlKUumlMLER

Madde 353 - Bu babın huumlkuumlmleri hizmet akdinin teşekkuumll unsurlarını havi olmakla beraber ilmi veya bedii maluumlmatı mahsusayı haiz olanlar tarafından uumlcretle yapıla gelen mesai hakkındaki akitlere de tatbik olunur

G - HUSUSİ KANUNLARIN HUumlKUumlMLERİNİN MAHFUZİYETİ

Madde 354 - Resmi memurlar ve muumlstahdemler hakkındaki hususi kanunların huumlkuumlmleri mahfuzdur

ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ

A - TARİFİ

Madde 355 - İstisna bir akittirki onunla bir taraf (muumlteahhit) diğer tarafın (iş sahibi) vermeği taahhuumlt eylediği semen mukabilinde bir şey imalini iltizam eder

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUumlTEAHHİDİN BORCcedilLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 356 - Muumltaahhidin mesuliyeti umumi surette işccedilinin hizmet akdindeki mesuliyetine dair olan huumlkuumlmlere tabidir

Muumltaahhit imal olunacak şeyi bizzat yapmağa veya kendi idaresi altında yaptırmağa mecburdur Fakat işin mahiyetine nazaran şahsi maharetinin ehemmiyeti yok ise taahhuumlt ettiği şeyi başkasına dahi imal ettirebilir

Hilafına adet veya mukavele olmadıkccedila muumltaahhit imal olunacak şeyin icrası iccedilin lazım olan vasıtaları ve alat ve edevatı kendi masrafiyle tedarik etmeğe mecburdur

2 - MALZEME İTİBARİYLE

Madde 357 - Muumltaahhit imal ettiği şeyde kullandığı malzemenin iyi cinsten olmamasından dolayı iş sahibine karşı mesul ve bu hususta bayi gibi muumltekeffildir

Malzeme iş sahibi tarafından verilmiş ise muumlteahhit onları layik olan buumltuumln ihtimam ile kullanmak ve bundan dolayı hesap vermek ve artanı iade etmekle muumlkelleftir

İş devam ettiği sırada iş sahibinin verdiği malzemenin veya goumlsterdiği arsanın kusurlu olduğu anlaşılır yahut imalatın noktası noktasına muntazaman icrasını tehlikeye koyacak diğer bir hal hadis olursa muumltaahhit iş sahibini bundan derhal haberdar etmeğe mecbur aksi takdirde bunların neticelerini tahammuumll etmekle muumlkelleftir

3 - AKİT DAİRESİNDE İŞE BAŞLAMA VE İCRA

Madde 358 - Muumltaahhit işe zamanında başlamaz veya mukavele şartlarına muhalif olarak işi tehir eder yahut iş sahibinin kusuru olmaksızın vakı olan teehhuumlr buumltuumln tahminlere nazaran muumltaahhidin işi muayyen zamanda bitirmesine imkan vermiyecek derecede olursa iş sahibi teslim iccedilin tayin edilen zamanı beklemeğe mecbur olmaksızın akdi feshedebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İmal sırasında işin muumlteahhidin kusuru sebebi ile ayıplı veya mukaveleye muhalif bir surette yapılacağını katiyetle tahmin etmek muumlmkuumln olursa iş sahibi bunlara mani olmak iccedilin muumlteahhide muumlnasip bir muumlhlet tayin ederek veya ettirerek bu muumlhlet iccedilinde icabını icra etmediği halde hasar ve masraflar muumlteahhide ait olmak uumlzere tamiratın veya imalata devamın uumlccediluumlncuuml bir şahsa tevdi olunacağını ihtar edebilir

4 - İŞİN KUSURUNA MUumlTEDAİR TEMİNAT

A KUSURUN TESBİTİ

Madde 359 - İmal olunan şeyin tesliminden sonra iş sahibi işlerin mutat cereyanına goumlre imkanını bulur bulmaz o şeyi muayeneye ve kusurları varsa bunları muumlteahhide bildirmeğe mecburdur

İki taraftan her birinin imal olunan şeyi masrafı kendisinden olmak uumlzere ehli hibreye muayene ettirilmesini ve muayene neticesinin bir raporla tesbitini istemeğe hakkı vardır

B KUSUR HALİNDE İŞ SAHİBİNİN HAKKI

Madde 360 - Yapılan şey iş sahibinin kullanamıyacağı ve nısfet kaidesine goumlre kabule icbar edilemiyeceği derecede kusurlu veya mukavele şartlarına muhalif olursa iş sahibi o şeyi kabulden imtina edebilir bu hususta muumltaahhidin taksiri bulunursa zarar ve ziyan da isteyebilir

İşin kusurlu olması veya mukaveleye muhalif bulunması yukarıki derecede ehemmiyeti haiz değil ise iş sahibi işin kıymetinin noksanı nispetinde fiatı tenzil ve eğer o işin ıslahı buumlyuumlk bir masrafı mucip değil ise muumltaahhidi tamire mecbur edebilir Bu hususta muumltaahhidin taksiri varsa iş sahibi zarar ve ziyan da istiyebilir

Yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerine yapılmış olup da mahiyeti itibariyle refi ve kalı fazla bir zararı mucip ise iş sahibi ancak ikinci fıkra mucibince muamele yapar

C İŞ SAHİBİNİN MESULİYETİ

Madde 361 - Yapılan şeyin kusurlu olması muumlteahhidin sarahaten beyan eylediği muumltalaaya mugayir olarak iş sahibinin verdiği emirlerden neşet etmiş bulunur veya her hangi bir sebeple iş sahibine isnadı kabil olursa iş sahibi o şeyin kusurlu olmasından muumltevellit hakları dermeyan edemez

D İŞİN KABULUuml

Madde 362 - Yapılan şeyin sarahaten veya zımnen kabuluumlnuuml muumlteakıp muumltaahhit her tuumlrluuml mesuliyetten beri olur Ancak muumltaahhidin kasten sakladığı usuluuml veccedilhile muayenesinde muumlşahade edilemiyecek olan kusurlar hakkında mesuliyeti bakidir

Eğer iş sahibi kanunen tayin olunan muayene ve ihbarı ihmal ederse zımnen kabul etmiş sayılır

Yapılan şeydeki kusur sonradan meydana ccedilıkarsa iş sahibi vakıf olur olmaz keyfiyeti muumltaahhide haber vermeğe mecburdur Aksi takdirde iş sahibi kabul etmiş sayılır

H MUumlRURUZAMAN

Madde 363 - Yapılan şeyin kusurlu olmasından dolayı iş sahibinin haiz olduğu haklar muumlşterinin haklarının tabi olduğu muumlruru zaman huumlkmuumlne tabidir

Fakat gayrimenkul inşaata muumlteallik kusurlardan dolayı iş sahibinin muumltaahhide ve inşaata iştirak eyliyen mimar ve muumlhendise karşı muumltalebesi teselluumlm zamanından itibaren beş senelik muumlruru zamana tabidir

IIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRETİN MUACCELİYETİ

Madde 364 - İşin parası teslim zamanında oumldenir

Yapılan şey parccedila parccedila teslim edildikccedile bedeli ifa olunmak uumlzere mukavele edilmiş ise her kısmın bedeli o kısmın teslimi zamanında oumldenmek lazımdır

2 - UumlCRETİN MİKTARI

A GOumlTUumlRUuml TAAHHUumlT

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 365 - Goumltuumlruuml pazarlık edilmiş ise muumltaahhit yapılacak şeyi kararlaştırılan fiata yapmağa mecburdur Yapılacak şey tahmin edilen miktardan fazla say ve masrafı mucip olsa bile muumlteahhit bedelin arttırılmasını isteyemez

Fakat evvelce tahmin olunamıyan veya tahmin olunup ta iki tarafccedila nazara alınmıyan haller işin yapılmasına mani olur veya yapılmasını son derece işkal ederse hakim haiz olduğu takdir hakkı dolayısiyle ya tekarruumlr eden bedeli tezyit veya mukaveleyi fesheyler

Yapılacak şey evvelce tahmin edilen miktardan daha az bir say ile vuumlcuda gelmiş ise iş sahibi bedeli tamamen vermeğe mecburdur

B İŞİN KIYMETİNE GOumlRE BEDELİN TAYİNİ

Madde 366 - Evvelce kararlaştırılmamış veya takribi bir surette kararlaştırılmış olan bedel yapılan şeyin kıymetine ve muumltaahhidin masrafına goumlre tayin edilir

C - AKDİN HİTAMI

IKEŞİF BEDELİNİN TECAVUumlZUuml HALİNDE FESİH

Madde 367 - Yapılan şeyin masrafı evvelce muumltaahhit ile takribi bir surette tesbit edilen keşfi iş sahibihin sunu olmaksızın ccedilok fazla tecavuumlz ederse gerek o şeyin imali esnasında gerek imalinden sonra iş sahibi mukaveleyi feshedebilir

Bu suretle yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerinde inşa ediliyorsa iş sahibi bedelden muumlnasip bir miktarın tenzilini isteyebileceği gibi inşaat henuumlz bitmemiş ise muumlteahhidi devamdan meni ve yapılan kısmı hakkaniyet dairesinde tazmin ederek mukaveleyi feshedebilir

IIYAPILAN ŞEYİN TELEFİ

Madde 368 - Yapılan şey teslimden evvel kazara telef olmuş ise iş sahibi onu teselluumlmden temerruumlt etmiş bulunmadıkccedila muumlteahhit ne yaptığı işin uumlcretini ne de masraflarının tediyesini isteyemez

Bu takdirde telef olan malzeme kime ait ise hasarı da ona aittir

Eğer yapılan şey iş sahibi tarafından verilen malzemenin veya goumlsterilen arsanın kusurundan yahut iş sahibi tarafından imal ve inşa tarzı hakkında verilen emirden dolayı telef olmuş ise muumlteahhit bu tehlikeleri zamanında ihbar eylemiş bulunduğu takdirde yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafın tesviyesini talep edebilir İş sahibinin taksiri olduğu takdirde muumltaahhidin fazla olarak zarar ve ziyan istemeğe hakkı vardır

IIIZARARI BALİĞAN MABELAĞ TAZMİN EDEREK FESİH

Madde 369 - Yapılan şey bitmezden evvel iş sahibi yapılmış olan kısmın bedelini vermek ve muumltaahhidin zarar ve ziyanını baliğan mabelağ tazmin etmek şartiyle mukaveleyi feshedebilir

IVİŞ SAHİBİNİN YUumlZUumlNDEN HİZMETİN İFASI MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 370 - Taahhuumlt olunan şeyin yapılması iş sahibi nezdinde zuhur eden bir kaza yuumlzuumlnden muumlmkuumln olamıyorsa muumlteahhit yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafını alır

Bu hususta iş sahibinin taksiri varsa muumlteahhidin başkaca zarar ve ziyan istemeğe hakkı olur

VMUumlTAAHHİDİN VEFATI YAHUT ACZİ

Madde 371 - Muumltaahhit oumllduumlğuuml yahut sunu taksiri olmaksızın işi bitirmekten aciz kaldığı takdirde mukavele muumlteahhidin şahsı nazara alınarak yapılmış ise istisna akdi muumlnfesih olur

Bu takdirde yapılan miktarın kullanılması kabil ise iş sahibi onu kabule ve bedelini vermeğe mecburdur

ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ

A - TARİFİ

Madde 372 - Neşir mukavelesi bir akittir ki onunla edebi ve sınai bir eserin muumlellifi veya halefi o eseri bir naşire terk etmeği taahhuumlt ve naşir de o eseri az ccedilok teksir ile halk arasında neşir etmeği iltizam eder

B - HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

ITELİF HAKKININ NAKLİ VE TEMİNATI

Madde 373 - Neşir mukavelesi muumlellifin haklarını mukavelenin ifasının icap ettirdiği miktar ve zaman iccedilin naşire nakleyler

Neşredilecek eseri terk eyleyen kimse akit zamanında o eserde tasarruf etmek hakkını kullanmağa muktedir olmalıdır Bu cihetten dolayı naşire karşı muumltekeffildir ve eğer telif hakkı varsa bu tekeffuumll onunda şamildir

Eserin tamamı veya bir kısmı başka bir naşire terk yahut terk edenin malumatı dahilinde neşredilmiş bulunursa terkeden neşir mukavelesinin akdinden evvel diğer tarafı bundan haberdar etmek lazımdır

IIMUumlELLİFİN TASARRUFU

Madde 374 - Naşirin yapmağa hakkı olduğu tabılar bitmedikccedile muumlellif veya halefi eserin tamamında veya bir kısmında naşirin zararına bir tasarrufta bulunamaz

Gazete makaleleri ve mevkut bir risalede neşredilmiş kısa makaleler muumlellif veya halefleri tarafından daima başka bir yerde neşredilebilir

Muumlşterek bir eserin kısımlarından olan yazılar ve mevkut bir risalenin uzun olan makaleleri muumlellif veya halefleri tarafından neşrin hitamından uumlccedil ay geccedilmezden evvel tekrar neşredilemez

IIIBASILACAK NUumlSHALARIN TAYİNİ

Madde 375 - Eğer mukavelede tabı adedi tasrih edilmemiş ise naşirin hakkı ancak bir taba maksurdur

Hilafı şart edilmemiş ise naşir her tabı iccedilin basacağı nuumlsha adedini tesbitte serbesttir Fakat diğer taraf talep eyler ise eserin mahiyeti ile muumltenasip derecede bir intişarı temin eyleyecek miktarda nuumlsha tabetmeğe mecburdur Birinci tabı bittikten sonra naşir tekrar tabedemez

Eğer makale naşire muayyen ve birden fazla taba veya eserin her tabına salahiyet vermiş olupta naşirde eserin nuumlshaları tuumlkenmiş iken yeniden tabı ihmal ediyorsa muumlellif veya halefleri yeni bir tabı iccedilin naşire hakim tarafından bir muumlhlet tayin ettirtebilirler Naşir bu muumlhlet zarfında borcunu ifa eylemezse hakkı sakıt olur

IVTEKSİR VE SATIŞ İCcedilİN MESAİ

Madde 376 - Naşir eserde hiccedil bir suretle ihtisar ilave ve tadil yapmaksızın muumlnasip bir şekilde teksir etmekle muumlkelleftir Naşir aynı zamanda lazım olan ilanları yapmağa ve satışın muvaffakiyetini temin iccedilin mutat tedbirleri ittihaza mecburdur

Satışın fiatını eserin satılmasına mani olacak tarzda tezyide salahiyettar olmaksızın naşir tayin eder

VTASHİH VE ISLAH

Madde 377 - Naşirin menfaatlerine muzır ve onun mesuliyetini artıracak mahiyette olmamak şartiyle muumlellif iccedilin eserinde tashih ve ıslah yapmak hakkı mahfuzdur Muumlellif tashihiyle naşire melhuz olmayan masraflar ihtiyar ettirirse onu tazmin eder

Naşir muumlellife eserini ıslah edebilmek imkanı bahş etmeksizin tekrar neşrine veya yeniden tabına muumlbaşeret edemez

VIBİR ARADA VE AYRI AYRI NEŞİR

Madde 378 - Bir muumlellifin birden fazla eserlerini ayrı ayrı neşretmek hakkı eserlerin bir arada tabı salahiyetini bahşetmez

Bir muumlellifin kuumllliyatını veya muumlellifin eserlerinden bir nevini neşreylemek hakkı naşire kuumllliyatın muhtevi olduğu eserleri ayrı ayrı tabetmek hakkını veremez

VIITERCUumlME HAKKI

Madde 379 - Hilafı şart edilmedikccedile tercuumlme hakkı muumlellifte veya halefinde mahfuz kalır

VIIIESER SAHİBİNİN BEDELE İSTİHKAKI

1 - BEDELİN MİKTARI

Madde 380 - Eser sahibinin bedelden feragat eylediği hal icabından anlaşılmadıkccedila bedelle istihkakı asıldır

Bedelin miktarı ehlihibrenin reyi alındıktan sonra hakim tarafından takdir olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer naşirin muumlteaddit taba hakkı varsa birinci tabı iccedilin tayin edilen bedel ve diğer şartlar muumlteakıp tabılarda da muteber olmak asıldır

2 - BEDELİN ZAMANI TEDİYESİ SATIŞ HESAPLARI VE BEDAVA NUumlSHA

Madde 381 - Bir eser tamam olarak neşredilecek ise tamamının ve (cilt cuumlzuuml forma gibi) kısım kısım neşredilecek ise her kısmının tabını ve satışa hazır bulundurulmasını muumlteakip bedelin tediyesi lazım gelir

Akitler bedelin kısmen veya tamamen tediyesini satışın neticesine bırakmışlar ise naşir satış hesaplarını tanzime ve teamuumll dairesinde ispat edici vesikalarını ihzara mecburdur

Hilafı şart edilmedikccedile muumlellif veya halefinin eserden oumlrfuumln tayin eylediği miktarda bedava nuumlsha almağa hakları vardır

C - AKDİN HİTAMI

1 - ESERİN ZIYAI

Madde 382 - Eser naşire tevdi edildikten sonra kazaen zayi olsa bile naşir bedeli tediyeye mecburdur

Eğer muumlellifte zayi olan eserin diğer nuumlshası var ise o nuumlshayı naşirin emrine amade kılması lazımdır Eğer muumlellifte eserin diğer nuumlshası olmaz ve eserin yeniden vuumlcuda getirilmesi nisbeten kolay bulunursa muumlellif eserini yeniden yazmağa mecburdur

Muumlellif her iki surettede muumlnasip bir tazminat isteyebilir

IITABOLUNAN ESERİN ZİYAI

Madde 383 - Tabolunan eser satışa ccedilıkarılmazdan evvel tamamen veya kısmen kazara zayi olduğu takdirde naşir muumlellif veya halefine ayrıca bir bedel vermeğe mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshayı kendi masrafiyle tekrar tabedebilir

Eğer naşir fahiş masraf ihtiyarına mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshaların yerine yenilerini ikame edebilecek ise buna mecburdur

IIIMUumlELLİFİN VE NAŞİRİN ŞAHSINDA HADİS OLAN HİTAM

Madde 384 - Eseri itmam etmezden evvel muumlellif oumlluumlr veya ikmal kabiliyetini zayi eder yahut taksiri olmaksızın eseri ikmal etmek imkansızlığında bulunursa neşir mukavelesi muumlnfesih olur

Şu kadar ki mukavele tamamen veya kısmen muumlmkuumln ve muhik bulunursa hakim mukavelenin muhafaza edilmesine muumlsaade ve bunun iccedilin icabeden tedbirlerin ittihazını emredebilir

Naşirin iflası takdirinde muumlellif veya halefi eseri başkasına tevdi edebilir Fakat muumlellif veya halefi iflas zamanında henuumlz vadesi huluumll etmeyen borcun ifa edileceğine dair teminat alırsa eseri başka bir naşire tevdi edemez

D - NAŞİRİN PLANI DAİRESİNDE ESER TELİFİ

Madde 385 - Bir veya muumlteaddit muumlellif naşirin tayin eylediği plan dairesinde bir eser telif eylemeği taahhuumlt ederlerse ancak mukavele edilen bedele muumlstahak olurlar

Bu takdirde telif hakkı naşire ait olur

ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET

BİRİNCİ FASIL VEKALET

A - TARİFİ

Madde 386 - Vekalet bir akittirki onunla vekil mukavele dairesinde kendisine tahmil olunan işin idaresini veya takabbuumll eylediği hizmetin ifasını iltizam eyler

Diğer akitler hakkındaki kanuni huumlkuumlmlere tabi olmayan işlerde dahi vekalet huumlkuumlmleri cari olur

Mukavele veya teamuumll varsa vekil uumlcrete muumlstahak olur

B - TEŞEKKUumlLUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 387 - Vekilin tevdi edilen işi idare hususunda resmi bir sıfatı varsa veya işin icrası mesleğinin icabından ise yahut bu gibi işleri kabul edeceğini ilan etmiş ise vekalet vekil tarafından derhal reddedilmedikccedile kabul edilmiş sayılır

C - HUumlKUumlMLERİ

IVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 388 - Vekalet akdinin şuumlmuluuml mukavele ile sarahaten tesbit edilmemiş ise taalluk eylediği işin mahiyetine goumlre tayin edilir

Vekalet vekilin takabbuumll eylediği işin yapılması iccedilin icabeden hukuki tasarrufları ifa salahiyetini şamildir

Hususi bir salahiyeti haiz olmadıkccedila vekil dava ikame edemez sulh olamaz tahkim edemez kambiyo taahhuumlduumlnde bulunamazhibe edemez bir gayrimenkuluuml temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIVEKİLİN BORCcedilLARI

1 - TALİMAT DAİRESİNDE VEKALETİ İFA

Madde 389 - Vekil muumlvekkılinin sarih olan talimatına muhalefet edemez

Ancak hal icabına goumlre muumlvekkilden mezuniyet istihsaline imkan olmamakla beraber şayet imkan olupta istizan olunsa idi muumlvekkilin muvafakat edeceği derkar bulunan hususlarda inhiraf edebilir Bundan maada hallerde vekil aldığı talimata muumlvekkilinin aleyhine olarak muhalefet ederse bundan muumltevellit zararı deruhte etmedikccedile muumlvekkiluumlnbih ifa edilmiş olmaz

2 - HUumlSUuml SURETLE İFA MUumlKELLEFİYETİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 390 - Vekilin mesuliyeti umumi surette işccedilinin mesuliyetine ait huumlkuumlmlere tabidir

Vekil muumlvekkile karşı vekaleti iyi bir suretle ifa ile muumlkelleftir

Vekil başkasını tevkile mezun veya hal icabına goumlre mecbur olmadıkccedila veya adet başkasını kendi yerine ikameye muumlsait bulunmadıkccedila muumlvekkiluumlnbihi kendisi yapmağa mecburdur

B İŞİ BİR UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSA YAPTIRMAK HALİNDE

Madde 391 - Vekil salahiyeti haricinde başkasını tevkil ettikte onun fiilinden kendi yapmış gibi mesulduumlr

Vekil başkasını tevkile salahiyettar olduğu takdirde yalnız salahiyetini kullanırken ve talimat verirken tekayyuumlt ve ihtimam goumlstermekle muumlkelleftir

Her iki surette vekilin kendi yerine ikame ettiği şahsa karşı haiz olduğu buumltuumln hakları muumlvekkil doğrudan doğruya o şahsa karşı dermeyan edebilir

3 - HESAP VERME

Madde 392 - Vekil muumlvekkilin talebi uumlzerine yapmış olduğu işin hesabını vermeğe ve bu cihetten dolayı her ne nam ile olursa olsun almış olduğu şeyi muumlvekkile tediyeye mecburdur

Vekil zimmetinde kalan paranın faizini de vermeğe mecburdur

4 - VEKİLİN İKTİSABETTİĞİ HAKLARIN MUumlVEKKİLİNE İNTİKALİ

Madde 393 - Muumlvekkil vekiline karşı olan muhtelif borccedillarını ifa edince vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına uumlccediluumlncuuml şahıstaki alacağı muumlvekkilin olur

Vekilin iflası halinde muumlvekkil bu hakkını masaya karşıda iddia edebilir

Vekilin iflası muumlvekkil vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına iktisap eylemiş olduğu menkul eşya hakkında dahi istihkak iddiasında bulunabilir Vekilin haiz olduğu hapis hakkını masa dahi haizdir

IIIMUumlVEKKİLİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 394 - Vekilin usuluuml dairesinde muumlvekkiluumlnbihi ifa iccedilin yaptığı masrafı ve verdiği avansları muumlvekkilin faiziyle beraber vermesi ve vekilin deruhte eylediği borccedillardan onu kurtarması lazımdır

Vekil vekaleti ifa dolayısiyle uğramış olduğu zarar ve ziyanın tazminini muumlvekkilinden isteyebilir Meğerki muumlvekkil bu hususta kendisinin sunu taksiri olmadığını ispat eyleye

IVBİRDEN ZİYADE MUumlVEKKİLLERİN MESULİYETLERİ

Madde 395 - Bir kimseyi birlikte tevkil eden muumlteaddit kimseler vekile karşı muumlteselsilen mesul olurlar

Muumlteaddit kimseler vekaleti birlikte kabul etmişler ise muumlvekkiluumlnbihi yapmakla muumlteselsilen mesulduumlrler ve kendi sıfatlarını başkasına devre salahiyettar olmadıkccedila muumlvekkili yalnız birlikte yaptıkları tasarrufla ilzam edebilirler

D - VEKALETİN HİTAMI ISEBEPLERİ

1 - İSTİFA AZİL

Madde 396 - Vekaletten azil ve ondan istifa her zaman caizdir Şu kadarki muumlnasip olmayan bir zamanda vekaletten azil veya ondan istifa eden kimse diğerinin zararını zamin olur

2 - OumlLUumlM EHLİYETSİZLİK İFLAS

Madde 397 - Hilafı mukaveleden veya işin mahiyetinden anlaşılmadıkccedila vekalet gerek vekilin gerek muumlvekkilin oumlluumlmuumlyle ve ehliyetinin zavali veya iflası ile nihayet bulur

Şu kadarki vekaletin nihayet bulması muumlvekkilin menfaatlerini tehlikeye koyuyorsa muumlvekkil veya mirasccedilısı veya muumlmessili bizzat işlerini goumlrebilecek hale gelinceye kadar vekil veya mirasccedilısı veya muumlmessili vekaleti ifaya devam ile muumlkelleftirler

IIHİTAMIN HUumlKUumlMLERİ

Madde 398 - Vekilin vekaletinin nihayet bulduğuna ıttıla peyda eylemeden evvel yaptığı işlerden muumlvekkil veya mirasccedilıları vekalet baki imiş gibi mesulduumlr

İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ

A - İTİBAR MEKTUBU

Madde 399 - İtibar mektubu vekalet ve havale huumlkuumlmlerine tabi olup onunla muumlrseluumlnileyhe azami bir had tayinine hacet olmaksızın talep edeceği miktarda nakit ve emsali bir şeyin muayyen bir kimseye teslimi emrolunur

Verilecek şeyin azami haddi tayin edilmediği takdirde itibar verilen kimse aşikar surette akitlerin vaziyetleri ile muumltenasip olmayacak derecede fazla bir miktar talebinde bulunursa muumlrseluumlnileyh mektup sahibine haber vermeğe ve cevap alıncaya kadar tediyeyi tehir etmeğe mecburdur

İtibar mektubunun tazammun ettiği vekalet ile muumlrseluumlnileyhin muumllzem olması muayyen bir meblağ iccedilin kabul etmiş olmasına muumltevakkıftır

B - İTİBAR EMRİ

ITARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 400 - Bir kimse kendi nam ve hesabına ve amirin mesuliyeti altında bir uumlccediluumlncuuml şahsa itibar vermek veya itibari tecdit etmek iccedilin emir almış ve kabul etmiş ise memur vekaletini tecavuumlz etmedikccedile amir itibar edilen borccediltan dolayı kefil gibi mesul olur

Şu kadar ki tahriri emir olmadıkccedila amir mesul olmaz

IIİTİBAR VERİLEN KİMSENİN EHLİYETSİZLİĞİ

Madde 401 - Amir itibar verilen kimsenin borccedil iltizamına ehliyetsizliğini dermeyan ile memura karşı mesuliyetten kurtulamaz

IIIMEMURUN KENDİ KENDİNE MUumlHLET VERMESİ

Madde 402 - Memur itibar verilen kimseye kendi kendine muumlhlet verir veya amirin talimatına muhalefet ederse amir mesuliyetten beri olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IV İKİ TARAFIN HAKLARI VE BORCcedilLARI

Madde 403 - Amirin ve kendisine itibar verilen kimsenin hak ve borccedillarında kefile ve asıl borccedilluya muumlteallik huumlkuumlmler caridir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK

A - TARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 404 - Tellallık bir akittirki onunla tellal uumlcret mukabilinde bir akdin yapılması imkanını hazırlamağa veya akdin icrasına tavassut etmeğe memur edilir

Tellallık hakkında umumi surette vekalet huumlkuumlmleri ceridir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md ) Gayrimenkul tellallığı akdi yazılı şekilde yapılmadıkccedila muteber olmaz

B - TELLAL UumlCRETİ

IİSTİHKAK ZAMANI

Madde 405 - Yaptığı hazırlık veya icra eylediği tavassut akdin icrasına muumlncer olunca tellal uumlcrete muumlstahak olur

Akit taliki bir şart ile yapılmış ise uumlcret şartın tahakkukunda lazım olur

Yapacağı masrafın tellala verileceği mukavele edilmiş ise iş bir neticeye muumlncer olmasa bile tellal masrafını alır

IIUumlCRETİN TESBİTİ

Madde 406 - Uumlcret tayin edilmediği takdirde tarife varsa ona goumlre uumlcret verilmek lazım gelirTarife yoksa muumlteamil olan uumlcret mukavele edilmiş sayılır

IIITELLALIN HAKLARINI ZAYİ ETMESİ

Madde 407 - Tellal borccedillarına muhalefetle diğer tarafın menfaatine hareket eder veya huumlsnuuml niyet kaideleri hilafına diğer akitten uumlcret vadi alırsa uumlcrete ve yaptığı masrafa ait olan haklarını zayi eyler

IVEVLENME TELLALLIĞI

Madde 408 - Evlenme tellallığı uumlcrete hak bahşetmez

VUumlCRETTEN TENZİL

Madde 409 - Hizmet mukavelesi ve gayrimenkul satışı imkanını hazırlamak veya bunlardan birinin icrasına tavassut etmek iccedilin fahiş bir uumlcret şart edilmiş ise borccedillunun talebi uumlzerine bu uumlcret hakim tarafından adilane bir surette tenkis edilebilir

ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF

A - İŞ YAPAN KİMSENİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞİN İCRASI

Madde 410 - Vekaleti olmaksızın başkasının hesabına tasarrufta bulunan kimse o işi sahibinin menfatine ve tahmin olunan maksadına goumlre yapmağa mecburdur

IIMESULİYET

Madde 411 - Başkası namına tasarrufta bulunan kimse her tuumlrluuml ihmal ve ihtiyatsızlıktan mesulduumlr

Şu kadarki o kimse iş sahibinin maruz bulunduğu zararı bertaraf etmek iccedilin yapmış ise mesuliyeti tahfif olunur

İş sahibinin sarahaten veya delaleten meni var iken o kimse bu işi yapmış ve sahibinin menide kanuna ve adaba muhalif bulunmamış ise kazadan dahi mesul olur Meğerki o kimse muumldahalesi olmasa bile kazanın vukua geleceğini ispat etsin

III İŞİ YAPAN KİMSENİN EHLİYETİ OLMAMASI

Madde 412 - Başkası hesabına tasarrufta bulunan kimse akit ile iltizama ehil değil ise yaptığı tasarruftan ancak iktisabettiği ve sui niyetle elinden ccedilıkardığı miktarda mesul olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Haksız fiillerden muumltevellit daha şuumlmuumllluuml mesuliyet mahfuzdur

B - İŞ SAHİBİNİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞ SAHİBİNİN MENFAATİNE YAPILDIĞI HALDE

Madde 413 - İş sahibinin menfaati iccedilin yapılmış olan bir işte yapan kimsenin hal icabına goumlre zaruri veya faideli bulunan bilumum masraflarını faizi ile edaya ve bu kabil taahhuumltlerini ifaya ve hakimin takdir edeceği zararı tazmine iş sahibi mecburdur

Maksadı hasıl olmasa bile işi yaparken icabeden İhtimamda bulunan kimse hakkında dahi bu huumlkuumlm tatbik olunur

İşi yapan kimse yaptığı masrafı istifa edemediği takdirde haksız bir fiil ile mal iktisabı faslındaki huumlkuumlmlere goumlre yaptığı şeyi ref ettirebilir

IIİŞ YAPAN KİMSENİN KENDİ MENFAATİ İCcedilİN YAPILDIĞI HALDE

Madde 414 - Kendi menfaati iccedilin yapılmamış olsa bile iş sahibi yapılan işten hasıl olan faydaları temelluumlk etmek hakkını haizdir Temelluumlk ettiği faydalara goumlre işi yapan kimsenin masrafını tazmin ve yapmış olduğu taahhuumltlerden onu tahlis eder

IIIİCAZET

Madde 415 - İş sahibi yapılan işe icazet verirse vekalet huumlkuumlmleri cari olur

ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON

A - ALIM VE SATIM KOMUumlSYONCUSU

ITARİFİ

Madde 416 - Alım ve satım işlerinde komuumlsyoncu uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkil hesabına kıymetli evrak ve menkul eşya alım ve satımını deruhte eden kimsedir

Atide beyan olunacak huumlkuumlmler muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyon mukavelelerinde vekalet huumlkuumlmleri tatbik olunur

IIKOMUumlSYONCUNUN BORCcedilLARI

1 - MECBURİ İHBAR VE SİGORTA

Madde 417 - Komuumlsyoncu yaptığı muamelenin cereyanından muumlvekkilini haberdar etmeğe ve hususiyle emrinin icra edildiğini kendisine derhal bildirmeğe mecburdur

Muumlvekkilin emri olmadıkccedila komuumlsyoncu mukavelenin mevzuunu teşkil eden şeyleri sigorta ettirmeğe mecbur değildir

2 - EŞYAYA İHTİMAM

Madde 418 - Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın bozukluğu goumlze ccedilarpıyorsa komuumlsyoncu nakliyeciye ruumlcu hakkını muhafazaya ve hasarı tesbit ettirmeğe ve muktedir olduğu kadar eşyayı hıfza ve derhal muumlvekkiline haber vermeğe mecburdur

Aksi takdirde ihmalin sebebiyet verdiği ziyandan mesul olur

Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın hemen bozulacağından korkuluyorsa komuumlsyoncu muumlvekkiline derhal maluumlmat vermek şartiyle o eşyayı satmağa mecburdur

3 - MUumlVEKKİL TARAFINDAN TAYİN OLUNAN FİAT

Madde 419 - Muumlvekkil tarafından tayin olunan asgari bedelden noksanına mal satan komuumlsyoncu malı satmasaydı muumlvekkilinin daha ziyade mutazarrır olacağını ve bu hal icabının yeniden emir almağa muumlsait bulunmadığını ispat etmedikccedile bedelin noksanını tazmine mecbur olur

Bu takdirde komuumlsyoncunun kusuru varsa şarta muhalefetinden dolayı başkaca tazminat vermeğe mecburdur

Muumlvekkilin tayin ettiği bedelden noksanına mal alan veya fazlasına satan komuumlsyoncu bu muameleden istifade edemeyip aradaki farkı muumlvekkiline vermeğe mecburdur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

4 - VERESİYE MAL SATMA MAL TESELLUumlM ETMEDEN TEDİYE

Madde 420 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin izni olmaksızın veresiye mal satar veya malı teselluumlm etmeden para verirse zararı kendine ait olur

Şu kadarki muumlvekkil hilafını emretmedikccedile satış mahallindeki oumlrfe goumlre veresiye satabilir

5 - KOMUumlSYONCUNUN KEFALETİ

Madde 421 - Salahiyeti hilafına veresiye mal satması muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyoncu muamelede bulunduğu kimselerin tediyelerinden ve diğer borccedillarını ifadan mesul olmaz Şu kadarki komuumlsyoncu sarahaten kefil veya mesuliyeti muumltearif olunca mesul olur

Kefil olan komuumlsyoncunun bunun iccedilin ayrıca uumlcret almağa hakkı vardır

IIIKOMUumlSYONCUNUN HAKLARI

1 - VERDİĞİ PARALAR VE MASRAFLAR

Madde 422 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin menfaati iccedilin yaptığı bilcuumlmle masrafları ve verdiği paraları faiziyle beraber isteyebilir

Komuumlsyoncu ardiye ve nakliye uumlcretlerini muumlvekkilinin hesabına geccedilirirse de kendi memurlarının uumlcretlerini hesaba dahil edemez

2 - KOMUumlSYON UumlCRETİ

A İSTEMEK HAKKI

Madde 423 - Komuumlsyoncu kendisine tevdi olunan işi yaptıkta uumlcretini alacağı gibi komuumlsyoncunun o işi yapamamasına muumlvekkil sebebiyet vermiş ise yine uumlcrete muumlstahak olur

Diğer bir sebeple yapılamayan işlerden dolayı komuumlsyoncu ancak emeği mukabilinde mahalli adete goumlre lazım gelen tazminatı isteyebilir

B UumlCRET HAKKININ SUumlKUTU VE MUumlVEKKİLİN ARADAN CcedilIKMASI

Madde 424 - Komuumlsyoncu muumlvekkiline karşı sui niyet ile hareket eder ve hususiyle muumlvekkilin hesabına iştira ettiğinden fazla ve sattığından noksan bir fiat geccedilirirse uumlcreti almak hakkı tamamiyle sakıt olur

Son iki halde muumlvekkil komuumlsyoncuyu doğrudan doğruya muumlşteri veya bayi addederek aradan ccedilıkabilir

3 - HAPİS HAKKI

Madde 425 - Komuumlsyoncu sattığı malın bedeli ve aldığı malın kendisi uumlzerinde hapis hakkına maliktir

4 - EMTİANIN MUumlZAYEDE İLE SATILMASI

Madde 426 - Emtia satılamayıp veya muumlvekkilin verdiği satış emrinden ruumlcu edipte muumlvekkil emtiayı geri almakta veya onda diğer suretle tasarruf etmekte hadden fazla teahhuumlr ederse komuumlsyoncu emtiayı bulunduğu mahal mahkemesi vasıtasiyle bilmuumlzayede sattırabilir

Eşyanın bulunduğu mahalde ne muumlvekkil nede muumlmessili hazır bulunmazsa diğer taraf istima edilmeksizin dahi satış kararı verilebilir

Şu kadarki emtia suumlratle kıymeti tenezzuumll edecek emtiadan değil ise evvel emirde kendisine resmen ihbar edilmek lazımdır

5 - KOMUumlSYONCUNUN BİZZAT ALICI VEYA SATICI OLMASI

A UumlCRETİ VE MASRAFLARI

Madde 427 - Borsada mukayyet veya piyasada cari fiatı bulunan kambiyo senedatı veya diğer kıymetli evrakı veya emtiayı satmağa veya satın almağa memur edilen komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından hilafına talimat verilmemiş ise satın alacağı şey yerine kendi şeylerini beyi yahut satacağı şeyi kendisi iccedilin iştira edebilir

Bu hallerde komuumlsyoncu vekaletin icrası zamanında borsa veya piyasa fiyatını nazara almağa mecburdur Komuumlsyoncu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

komisyon işlerinde mutat olan uumlcret ve masraflarını alabilir

Sair huumlkuumlmleri beyi gibidir

B KOMUumlSYONCUNUN ZIMNİ KABULUuml

Madde 428 - Komisyoncu bizzat alıcı veya satıcı olabildiği hallerde bir akit goumlstermiyerek vekaletin icra edildiğini muumlvekkiline bildirirse akide ait olabilecek borccedilları bizzat deruhte etmiş sayılır

C HAKKININ SUKUTU

Madde 429 - Komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından verilen emir istirdat edilmiş ve istirdat haberi de vekaleti icra ettiği haberini muumlvekkile goumlndermeden vasıl olmuş ise artık bizzat bayi ve muumlşteri olamaz

B - DİĞER KOMİSYON İŞLERİ

Madde 430 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Malzemesi iş sahibi tarafından verilmek suretiyle imal edilecek menkul eşya hakkındaki komuumlsyon işleri eşya misli şeylerden olmasa da alım ve satım komuumlsyonu huumlkmuumlndedir

Alım ve satım komuumlsyonu sayılmıyan işleri uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkili hesabına deruhde eden alım ve satım komuumlsyoncusu ile komuumlsyon işlerini kendisine sanat edinmeyip de arızi olarak uumlzerine alan tacir hakkında dahi bu babın huumlkuumlmleri tatbik olunur

Taşıma işleri komuumlsyonculuğu hakkındaki hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ

Madde 431 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 432 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 433 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 434 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 435 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 436 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 437 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 438 - ( Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 439 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 440 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 441 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 442 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 443 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 444 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 445 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 446 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 447 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 448 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

A - TİCARİ MUumlMESSİL

ITARİFİ SALAHİYET İTASI

Madde 449 - Ticari muumlmessil bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından işlerini idare ve muumlessesenin imzasını kullanarak bilvekale imza vazetmek uumlzere sarih veya zımni kendisine mezuniyet verilen kimsedir

Muumlessese sahibi vekaletnameyi ticaret siciline kaydetdirmeğe mecburdur

Ancak kayıttan evvel dahi muumlmessilinin muameleleri ile muumllzemdir

Diğer nevi muumlesseselerde ve işlerde ticaret siciline kayıttan başka suretle ticari muumlmessil tayin olunamaz

IIVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 450 - Ticari muumlmessil huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muumlessese sahibi hesabına kambiyo taahhuumltlerinde bulunmak ve onun namına muumlessesenin gayesine dahil olan biluumlmum tasarrufları yapmak salahiyetini haiz sayılır

Ticari muumlmessil sarih salahiyet almadıkccedila gayrimenkulleri temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIITAHDİDİ

Madde 451 - Temsil salahiyeti bir şubenin işlerine hasrolunabilir

Tayin olunan şartlar dahilinde diğerleri iştirak etmedikccedile yalnız birinin imzası muumlesseseyi ilzam etmemek uumlzere birden ziyade kimselerede verilebilir ve buna birlikte temsil denir

Temsil salahiyetinde bundan başka tahditler huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

IVİSTİRDADI

Madde 452 - Muumlmessil tayin edilirken tescil edilmemiş olsa bile temsil salahiyetinin istirdat edildiği zaman keyfiyetin ticaret siciline kaydedilmesi mecburidir

Temsil salahiyetinin istirdadı ticaret siciline kayıt ve ilan edilmedikccedile bu salahiyet huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslar hakkında bakidir

B - DİĞER TİCARET VEKİLLERİ

Madde 453 - Ticari vekil ticari muumlmessil sıfatını haiz olmaksızın bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından muumlessesenin buumltuumln işleri veya muayyen bazı muameleleri iccedilin temsile memur edilen kimsedir

Bu salahiyet muumlessesenin mutad olan muamelelerinin cuumlmlesine şamildir Şu kadar ki ticari vekil kendisine sarih mezuniyet verilmedikccedile istikraz edemez ve kambiyo taahhuumltlerinde ve muhakeme ve murafaada bulunamaz

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Mağaza iccedilinde muumlşterilerin kolaylıkla goumlrebilecekleri bir yerde ve kolayca okuyabilecekleri bir şekilde aksi ilan edilmiş olmadıkccedila toptan yarı toptan veya perakende satış mağazalarının memur veya muumlstahdemleri o mağazanın muumltat satış muamelelerinin hepsini yapmaya salahiyetli oldukları muameleler hakkındaki faturaları imzalamaya bu mutat muamelelerden doğan borccedilların yerine getirilmesine veya bunların hiccedil veyahut gereği gibi yerine getirilmemiş olmasına ilişkin ihtar veya diğer beyanları işletme sahibi adına yapmaya bu mahiyetteki ihtar ve diğer beyanları ve hususiyle mutat muamele dolayısiyle teslim edilmiş olan mallara ilişkin ayıp ihbarlarını mağaza sahibi adına kabule salahiyetli sayılırlar şu kadar ki kendilerine yazı ile salahiyet verilmiş olmadıkccedila mağaza dışında ve kasa memurları tayin edilmiş ise mağaza iccedilinde mal parasını isteyip alamazlar Bu kimseler mal parasını almaya salahiyetli bulundukları hallerde faturaları kapatmaya veya makbuz vermeye de salahiyetlidirler

C - SEYYAR TUumlCCAR MEMURLARI

Madde 454 - Bir muumlessese iccedilin merkezinin haricindeki mahallerde muamele icra eden seyyar memurlar muumlessese namına sattıkları malın bedelini almak ve makbuz vermek ve borccedilluya mehil ita etmek salahiyetini dahi haiz sayılırlar

Bu salahiyetin tahdidi huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

D - REKABET YAPMAK MEMNUİYETİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 455 - Bir muumlessesenin buumltuumln işlerini idare eden yahut muumlessese sahibinin hizmetinde bulunan ticari muumlmessiller veya ticari vekiller muumlessese sahibinin izni olmaksızın gerek kendi namlarına gerek uumlccediluumlncuuml şahıs namına muumlessesenin yaptığı nevide dahil bir iş yapamazlar

Buna muhalif harekette bulunursa muumlessese sahibi zarar ve ziyan istemek ve bu suretle yapılan işleri kendi hesabına almak hakkını haizdir

E - MUumlMESSİL VE DİĞER TUumlCCAR VEKİLLERİNİN VEKALETLERİNİN HİTAMI

Madde 456 - Hizmet şirket vekalet mukavelelerinden ve iki taraf arasında mevcut diğer hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit haklara halel gelmemek uumlzere ticari muumlmessiller ve ticari vekiller her zaman azlolunabilir

Muumlessese sahibinin medeni haklarını kullanmak salahiyetini gaip etmesi veya vefatı ile ticari muumlmessilin ve ticari vekilin salahiyeti hitam bulmaz

ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE

A - TARİFİ

Madde 457 - Havale bir akittir ki onunla muhaluumlnaleyh bilvekale kendi namına kabza salahiyettar olan muhaluumlnlehe muhil hesabına nakit veya kıymetli evrak veya sair misli şeyler itasına mezun kılınır

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUHİL İLE MUHALUumlNLEH ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 458 - Havalenin mevzuu muhilin muhaluumlnlehe olan borcunun tediyesi ise bu borccedil ancak muhaluumlnaleyh tarafından vuku bulacak tediye ile sakıt olur

Şu kadar ki havaleyi kabul etmiş olan alacaklı ancak muhaluumlnaleyhe muumlracaat ile havalede tayin olunan muumlddet zarfında matlubunu istifa edemediği takdirde muhilden alacağını mutalebe salahiyetini haiz olur

Muhaluumlnleh olan alacaklı havaleyi kabul etmek istemezse borccedilluyu derhal haberdar etmek lazımdır aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

IIMUHALUumlNALEYHİN BORCU

Madde 459 - Muhaluumlnaleyh ihtirazi kayıt beyan etmeksizin havaleyi kabul ettiğini muhaluumlnlehe bildirirse tediye ile muumlkellef olur ve ona karşı yalnız aralarındaki şahsi muumlnasebetlerden veya havalenin muumlnderecatından muumltehassil defalarda bulunabilir Muhil ile olan muumlnasebetinden muumltevellit defilerde bulunamaz

Muhaluumlnaleyh muhile borccedillu ise kendisi iccedilin bu tediye muhile yapacağı tediyeye nazaran daha kuumllfetli olmadığı surette borcun miktarını muhaluumlnlehe tediyeye mecburdur

Bu halde bile muhil ile aralarında hilafına mukavele olmadıkccedila tediyeden evvel havaleyi kabul ettiğini beyan etmeğe mecbur değildir

IIITEDİYE OLUNMAMAK HALİNDE İHBAR

Madde 460 - Muhaluumlnlehin talebine karşı veya talebinden evvel muhaluumlnaleyh muhaluumlnbini tediye etmiyeceğini beyan ederse muhaluumlnleh derhal muhili haberdar etmeğe mecburdur aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

C - RUumlCU

Madde 461 - Muumlhil her zaman muumlhaluumlnlehe karşı havaleden ruumlcu edebilir Meğerki havale muhaluumlnlehin menfaati ve bilhassa alacağını tediye iccedilin yapılmış olsun

Muhaluumlnaleyh havaleyi kabul ettiğini beyan edinceye kadar muhil ona karşıda havaleden ruumlcu edebilir

Muhilin iflası henuumlz kabul edilmemiş havalenin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnuuml istilzam eder

D - KIYMETLİ EVRAK İŞLERİNDE HAVALE

Madde 462 - Hamile muharrer havaleler bu babın huumlkuumlmlerine tabidir Her hamil muhaluumlnaleyhe karşı muhaluumlnleh sıfatını haizdir Ve muhil ile muhaluumlnleh arasındaki haklar havaleyi temlik eden ile temelluumlk eden arasında sabit olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilekler ile kambiyo senetlerine muumlmasil havaleler hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

ON DOKUZUNCU BAP VEDİA

A - VEDİA

ITARİFİ

Madde 463 - İda bir akittir ki onunla muumlstevdi muumldi tarafından verilen şeyi kabul ve onu emin bir mahalde hıfzetmeği deruhte eder

Uumlcret şartedilmedikccedile veya hal muumlstevdiin uumlcrete intizarını icabetmedikccedile muumlstevdi uumlcret istiyemez

IIMUumlDİİN BORCcedilLARI

Madde 464 - Muumldi muumlstevdie akdin icrasiyle zaruri irtibatı olan buumltuumln masrafları tediye etmekle muumlkelleftir

Mudi ida sebebiyle husule gelen zararın kendi kusuru olmaksızın vukua geldiğini ispat etmedikccedile tazmin ile muumlkelleftir

IIIMUumlSTEVDİİN BORCcedilLARI

1 - VEDİANIN KULLANILMASI MESULİYETİ

Madde 465 - Muumlstevdi muumldiden mezuniyet almadıkccedila vediayı kullanamaz

Buna muhalif hareket ederse muumldia muhik bir tazminat vermeğe mecbur olur ve kazara husule gelen zararlardan dahi mesulduumlr Meğerki kullanmamış olsa dahi bu zararların vukua geleceğini ispat ede

2 - İSTİRDAT

A MUumlDİrsquoİN HAKLARI

Madde 466 - İdada muumlddet tayin edilmiş olsa bile muumldi her vakit ida edilen eşyayı zevaidiyle beraber geri alabilir

Şu kadar ki muumlstevdiin kararlaştırılmış olan muumlddeti nazara alarak yaptığı masrafları tesviye ile muumlkelleftİr

B MUumlSTEVDİİN HAKLARI

Madde 467 - Muumlstevdi tayin edilen muumlddetin inkızasından evvel vediayı iade edemez Şu kadar ki evvelce tayin edilemiyen haller dolayısiyle akdin devamı vedia iccedilin tehlikeyi veya kendisi iccedilin zararı mucip olursa muayyen muumlddetin inkızasından evvel dahi iade edebilir

Muumlddet tayin edilmemiş ise her zaman iade edebilir

C İADE MAHALLİ

Madde 468 - Vedia hıfzedilmesi lazım gelen yerde iade olunur ve iade masrafiyle iade zamanındaki hasar muumldia aittir

3 - MUumlŞTEREKEN VEDİA ALINMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 469 - Birlikte vediayı kabul edenler ondan muumlteselsilen mesul olurlar

4 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS TARAFINDAN İSTİHKAK DAVALARI

Madde 470 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından vedia hakkında istihkak iddiasında bulunulsa bile vedia adli tarik ile haciz yahut muumlstevdie karşı istihkak davası ikame edilmedikccedile muumlstevdi onu muumldia ret ve iade ile muumlkelleftir Haciz veya istihkak davası halinde muumlstevdi derhal muumldii haberdar etmeğe mecburdur

IVYEDİEMİNE TEVDİ

Madde 471 - İki veya daha ziyade kimseler haklarını muhafaza iccedilin hukuki vaziyeti munazaalı veya şuumlpheli olan bir şeyi muumlstevdie veya yediadile tevdi ederlerse muumlstevdi veya yediadil bunları buumltuumln alakadarların muvafakati veya hakimin kararı olmadıkccedila hiccedil birine iade edemez

B - USULSUumlZ TEVDİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 472 - Muumlstevdiin tevdi olunan meblağı aynen iadeye mecbur olmaksızın mesela iade etmesi sarahaten veya zımnen mukarrer ise o meblağın nefi ve hasarı kendisine ait olur

Meblağ muumlhuumlrsuumlz ve accedilık olarak bırakılmış ise bu manada zımni bir mukavele mevcut sayılır İda edilen diğer misli eşya veya kıymetli evrakı muumlstevdi sarahaten mezun kılınmadıkccedila kullanamaz

C - ARDİYE MUKAVELESİ

IKIYMETLİ EVRAK İHRACI SALAHİYETİ

Madde 473 - Hıfzedilmek uumlzere emtia kabul ettiğini alenen bildiren ardiye sahibi ida olunan eşya makamına kaim olmak uumlzere senet ihracına salahiyet verilmesini ait olduğu merciden talep edebilir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

IIARDİYE SAHİBİNİN MUHAFAZA BORCU

Madde 474 - Ardiye sahibi eşyayı bir komuumlsyoncu gibi ihtimam ile muhafaza etmeğe mecburdur Eşyaya tahavvuumll arız olupta başkaca tedbir ittihazını istilzam ederse muumlstevdi muumlmkuumln olduğu takdirde bundan muumldii haberdar eder Ardiye sahibi muumltat iş zamanlarında emtianın halini tetkik veya muayene ve icabeden tahaffuzi tedbirleri her zaman ittihaz edebilmesi iccedilin muumldia muumlsaade etmeğe mecburdur

IIITEVDİ OLUNAN EŞYANIN DİĞERLERİYLE KARIŞTIRILMASI

Madde 475 - Ardiye sahibi sarahaten mezun olmadıkccedila aynı nevi ve vasıftan bulunan misli şeyleri birbirine karıştıramaz Mezuniyete binaen karıştırılan eşya uumlzerinde her muumldi hakkiyle muumltenasip bir hisse talep edebilir Bu takdirde ardiye sahibi diğerlerinin huzuruna hacet kalmaksızın her mudiin hissesini tefrik edebilir

IV ARDİYE SAHİBİNİN HAKLARI

Madde 476 - Ardiye sahibi mukarrer veya mutat olan ardiye uumlcretini ve muhafazanın sebebiyet vermediği buumltuumln masraflarını (nakliye guumlmruumlk kayıt) talep edebilir bu masraflar derhal tediye olunmak lazımdır

Ardiye uumlcreti ise her uumlccedil ayda bir kere ve her halde eşyanın tamamen veya kısmen istirdadında tediye olunur

Eşya yedinde bulunduğu veya eşyayı temsil eden her hangi bir senet vasıtasiyle onda tasarruf etmek kudretini haiz olduğu muumlddetccedile ardiye sahibinin alacakları mukabilinde ve eşya uumlzerinde hapis hakkı vardır

VEMTİANIN İADESİ

Madde 477 - Ardiye sahibi emtiayı adi tevdide olduğu gibi ret ve iade ile muumlkelleftir Şu kadar ki adi tevdide muumlstevdiin evvelce tahmin edemediği sebeplerin tahakkukuna mebni vaktinden evvel iadeye mezun

olduğu halde dahi ardiye sahibi muayyen olan muumlddetin hitamına kadar eşyayı muhafaza mecburiyetindedir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

D - OTELCİYE TEVDİ

IOTELCİLERİN MESULİYETİ

1 - ŞARTLARI VE ŞUumlMULUuml

Madde 478 - Otelciler hancılar nazil olan yolcuların getirdikleri eşyanın duccedilar olduğu telef ve hasar ve sirkatten ve zararın bizzat yolcuya veya onu ziyarete gelen veya refakatinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden neşet ettiğini veya tevdi olunan şeyin mahiyetinden muumltevellit bulunduğunu ispat etmedikccedile mesulduumlr Şu kadar ki otelci veya hancı veya muumlstahdemlerine isnadı kabil bir kusur ispat olunmadıkccedila bu mesuliyet her bir yolcu iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

2 - KIYMETLİ EŞYA

Madde 479 - Kıymetli eşya veya oldukccedila ehemmiyetli miktarda para veya kıymetli evrak otelci veya hancıya emanet edilmemiş ise otelci veya hancı ancak kendisinin veya muumlstahdemlerinin kusuru halinde mesul olur Emaneten kabul etmiş veya kabulden imtina etmiş ise mesuliyeti mahdut değildir Yolcunun kendi nezdinde saklayabilmesi lazımgelen eşya veya nakit ve emsalinde yolcunun sair eşyası hakkındaki mesuliyet kaidesi tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - MESULİYETİN HİTAMI

Madde 480 - Yolcu zararına vakıf olur olmaz otelci veya hancıya bildirmezse hakkı sakıt olur Otelci veya hancı boumlyle bir mesuliyeti deruhte etmediğini veya mesuliyeti bu kanunda nevi tayin olunmıyan bir şarta talik ettiğini yapıştırdığı ilanlarda bildirse bile mesuliyetten kurtulamaz

IIUMUMİ AHIR İDARE EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 481 - Umumi ahırları ve garajları idare edenler iccedilerilerine konulan veya getirilen veya kendileri veya muumlstahdemleri tarafından kabul olunan otomobil hayvanat ve araba ve koşum ve sair teferruatının ziya ve hasarından ve ccedilalışmasından zararın muumldi veya onu ziyaret veya ona refakat eden veya onun hizmetinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden veya tevdi olunan eşyanın mahiyetinden neşet ettiğini ispat etmedikccedile mesul olur Şu kadar ki kabul edilen otomobil ve hayvanlar ve arabalar ve onların teferruatı hakkındaki mesuliyet garaj ve ahır sahibine veya muumlstahdemlerine bir kusur isnat olunamazsa beher muumldi iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

IIIHAPİS HAKKI

Madde 482 - Otelci Hancı ve umumi ahırlar ve garajlar idaresi sahipleri nezdlerine getirilen veya ahırlarına veya garajlarına konulan eşya uumlzerinde otel veya hıfz masraflarından muumltevellit alacaklarını temin iccedilin hapis hakkına maliktirler

Mucirlerin hapis haklarına muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

YİRMİNCİ BAP KEFALET

A - TARİFİ

Madde 483 - Kefalet bir akittir ki onunla bir kimse borccedillunun akdettiği borcun edasını temin etmeği alacaklıya karşı taahhuumlt eder

B - ŞARTLARI

IŞEKLİ

Madde 484 - Kefaletin sıhhati tahriri şekle riayet etmeğe ve kefilin mesul olacağı muayyen bir mikdar iraesine muumltevakkıftır

IIASIL BORCcedil

Madde 485 - Kefalet ancak muteber bir borccedil hakkında cereyan eder Muumlstakbel zamana muzaf yahut şarta muallak bir borccedil huumlkuumlm ifade edeceği zamanın hululuuml ve şartın tahakkuku halinde muteber olmak uumlzere kefalete raptolunabilir Hata yahut ehliyetsizlik sebebiyle borccedillunun mesuliyetini icap etmiyen bir akitten muumltevellit borca kefalet eğer kefil akdin borccedillu yuumlzuumlnden olan bu fesadına taahhuumlt esnasında vakıf ise muteber olur

C - NEVİLERİ

IADİ KEFALET

Madde 486 - Adi kefaletten kefilin borccedil ile mutalip olması ancak kefalet akdinden sonra borccedillunun iflas etmesi veya hakkında takibat icra olunupta alacaklının hatası olmaksızın semeresiz kalması yahut borccedillu aleyhinde Tuumlrkiyede takibat icrasının imkansız hale gelmesi ile meşruttur

Alacaklının alacağı kefaletten evvel yahut aynı zamanda rehin ile temin olunmuş olduğu takdirde adi kefalette kefil borcun evvelemirde merhundan istifa olunmasını talep edebilir Fakat borccedillu muumlflis ise yahut borccedillunun iflası ilan olunmadıkccedila rehenin nakde tahvili kabil olmazsa bu huumlkuumlm cerayan etmez

IIMUumlTESELSİL KEFALET

Madde 487 - Kefil borccedillu ile beraber muumlteselsil kefil ve muumlşterek muumlteselsil borccedillu sıfatı ile veya bu gibi diğer bir sıfatla borcun ifasını deruhde etmiş ise alacaklı asıl borccedilluya muumlracaat ve rehinleri nakde tahvil ettirmeden evvel kefil aleyhinde takibat icra edebilir

Bu babın huumlkuumlmleri bu nevi kefalete de tatbik olunur

IIIBİRLİKTE KEFALET

Madde 488 - Birden ziyade eşhas birlikte muumltecezzi bir borca kefil oldukları takdirde bunlardan her biri kendi hisseleri

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

miktarınca adi kefil gibi ve diğerlerinin hisseleri hakkında kefile kefil sıfatı ile mesul olur Kefiller gerek asıl borccedillu ile beraber gerek kendi beyinlerinde muumlteselsil olmaklığı iltizam etmişler ise her biri borcun tamamından mesul olup ancak diğerlerinin hissesi iccedilin onlara ruumlcu hakkını haizdirler Kefaletin aynı borca diğer kimselerinde kefalet etmesi şartiyle vaki olduğuna alacaklının vukufu bulunduğunu kabule mahal olan hallerde bu şart tahakkuk etmezse kefil mesuliyetten beri olur

IV KEFİLE KEFİL VE RUumlCUA KEFİL

Madde 489 - Kefile kefil alacaklıya karşı kefilin taahhuumlduumlnuuml temin eden kimsedir ve kefil ile birlikte mesuliyeti borccedillunun taahhuumlduumlnuuml temin eden adi kefilin borccedillu ile beraber olan mesuliyeti derecesindedir

Ruumlcua kefil olan kimse borccedilludan alacağını alamayan kefile kefildir

D - KEFİLİN MESULİYETİ

IŞUumlMULUuml

Madde 490 - Kefil borcun aslı ile beraber borccedillunun kusur veya temerruumlduumlnuumln kanuni neticelerinden mesulduumlr

Kefil alacaklının metalibini ifa ederek dava ikamesini bertaraf etmek iccedilin kendisine vakıt ve zamaniyle ihtar vuku bulmuş olmadıkccedila asıl borccedillu aleyhinde ikame olunan dava masrafını edaya mecbur değildir

Faiz verilmesi şart edilmiş ise kefil ancak işlemekte olan faiz ile beraber işlemiş faizden bir seneliğini vermekle muumlkelleftir

IIMUACCELİYET

Madde 491 - Borccedillunun iflası sebebi ile asıl borccedil vadenin hululuumlnden evvel muacceliyet kesbetse bile kefil asıl borcun ifası iccedilin tayin olunan vadeden evvel borcu oumldemeğe icbar olunamaz Asıl borcun muacceliyet kesbetmesi evvelce borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf ise bu ihbar kefile de icra olunmak lazım gelir Kefil hakkında borcun muacceliyet kesbetmesi ihbar guumlnuumlnden başlar

E - KEFALETİN HİTAMI

IASIL BORCUN SUumlKUTU

Madde 492 - Asıl borccedil her hangi bir sebeple sakıt olunca kefil beri olur

IIMAHDUT ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 493 - Bir kimse mahdut bir zaman iccedilin kefil olupta bu zamanın inkızasını takip eden bir ay zarfında alacaklı bu bapta icraya veya mankemeye muumlracaatla hakkını takip etmezse yahut takibatına uzun muumlddet fasıla verirse kefil kefaletten beri olur

IIIMAHDUT OLMAYAN ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 494 - Kefalet gayri mahdut bir zaman iccedilin akdolunmuş ise asıl borccedil muacceliyet kesbettikten sonra kefil alacaklıdan bir ay zarfında icra veya mahkemeye muumlracaatla hakkını takip etmesini ve uzun muumlddet fasıla vermeksizin takibata devam etmesini talep edebilir

Bir borcun muacceliyet kesbetmesi alacaklı tarafından borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf olmadığı takdirde kefil kefaleti tarihinden bir sene sonra alacaklıdan bu ihbarın yapılmasını ve borccedil muacceliyet kesbedince yukarıda zikrolunduğu veccedilhile icraya veya mahkemeye muumlracaatle hakkını takip etmesini talep edebilir Alacaklı kefilin bu talebini nazara almazsa kefil kefaletten beri olur

IVMEMUR VE MUumlSTAHDEM HAKKINDA KEFALET

Madde 495 - Resmi bir memura gayri mahdut muumlddet iccedilin kefil olan kimse her uumlccedil senede bir kere ertesi sene nihayetinde muteber olmak uumlzere kefaleti feshettiğini ihbar edebilir Bir muumlstahdem iccedilin vukubulan kefalet uumlccedil sene devam ettiği takdirde huumlkuumlm yine boumlyledir

F - KEFİLİN HAKLARI

IASIL BORCcedilLUYA KARŞI

1 - ALACAKLININ HAKLARINA HALEFİYET

Madde 496 - Kefil eda ettiği şey nisbetinde alacaklının haklarında ona halef olur Bu halefiyet kaidesinden evvelce feragat

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek caiz değildir Şu kadar ki kefil ile borccedillu beynindeki hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit dava ve defi hakları mahfuzdur

2 - KEFİLİN DEFİLERİ

Madde 497 - Kefil asıl borccedilluya ait buumltuumln defileri alacaklıya karşı dermeyan etmek hakkını haiz ve bununla muumlkelleftir fakat kefilin taahhuumlduumlnuumln mahiyetine nazaran hariccedil kalması lazım gelen defiler muumlstesnadır

Kefil kendi kusuru olmaksızın bu defilere vakıf olduğunu ispat etmediği surette kendisini borcunu edadan vareste edecek bu defileri dermeyan etmemesinden naşi alacaklıya ruumlcu etmek hakkından mahrum olur

3 - KEFİLİN TEDİYEYİ İHBAR BORCU

Madde 498 - Kefil tediyeyi asıl borccedilluya ihbar etmemesinden dolayı asıl borccedillu ikinci defa olarak borcunu eda ederse kezalik kefil ruumlcu hakkını gaip eder Alacaklı aleyhine haksız mal edinmesinden dolayı dava hakkı mahfuzdur

IIALACAKLILARA KARŞI

1 - ESBABI SUBUTİYENİN TESLİMİ

Madde 499 - Alacaklı mekfuluumlnbihi tediye eden kefilin borccedilluya ruumlcu hakkını kullanmağa ve elinde bulunan rehinleri nakde tahvile medar olabilecek senetleri ona teslime mecburdur

Borccedil bir gayrimenkul rehin ile temin olunmuş ise alacaklı rehin hakkının kefile devri iccedilin ifası lazım gelen merasimi icra ile muumlkelleftir

2 - BORCcedilLARINI İFA ETMİYEN ALACAKLININ MESULİYETİ

Madde 500 - Alacaklı kefaletten dolayı tahakkuk eden borcun temini iccedilin kefelatin akdi esnasında tesis yahut sonradan istihsal olunan teminatı kefilin zararına olarak tenkis eder veya elinde bulunan delaili elden ccedilıkarırsa kefile karşı mesul olur

Resmi memurlar ile muumlstahdemlere kefalet vukuunda alacaklı bu borccedillular hakkında ifasiyle muumlkellef olduğu nezareti icrada ihmal eylediği ve borccedil bu ihmalden tevelluumlt ettiği yahut ihmal vukubulmamış olsaydı bu nisbette tezayuumlt etmiyeceği muhtemel bulunduğu takdirde dahi mesulduumlr

3 - TEDİYEYİ KABULE VEYA KEFALETTEN TAHSİLE MUumlTEDAİR HAKLAR

Madde 501 - Borccedil muacceliyet iktisap edince kefil her zaman alacaklıyı borcun ifasını kabule veya kendisini kefaletten tahlise icbar edebilir Alacaklı edayı kabul etmez yahut haiz olduğu teminatı ita ve nakilden imtina eylerse kefil kendiliğinden kurtulur

4 - BORCcedilLUNUN İFLAS MASASINA ALACAKLININ MUumlRACAATI

Madde 502 - Borccedillu iflas eder ise alacaklı alacağını İflas masasına kayıt ettirmeğe mecburdur

Alacaklı borccedillunun iflasına muttali olur olmaz ondan kefili haberdar etmekle muumlkelleftir Boumlyle yapmadığı takdirde bu tekasuumlluumlnden dolayı kefile terettuumlp eden zarar nisbetinde kefile karşı haiz olduğu haklarını gaip eder

IIITEMİNAT İTASINA DAİR KEFİLİN HAKKI

Madde 503 - Aşağıdaki hallerde kefil borccedilludan teminat itasını ve eğer borccedil muaccel ise kendisinin kefaletten kurtulmasını talep edebilir

1 - Borccedillu kefile karşı vukubulan taahhuumltlerine ve bilhassa muayyen bir muumlddet zarfında kendisini kurtaracağına dair olan vadına muhalif hareket ettiği takdirde

2 - Borccedillu muumltemerrit bulunduğu takdirde

3 - Kefil gerek duumlccedilar olduğu zayiat gerek kendi tarafından irtikap olunan bir kusur sebebi ile kefaleti kabul ettiği zamanda kimden ziyade tehlikelere maruz olduğu takdirde

YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS

A - ALACAĞIN DAVA EDİLEMEMESİ

Madde 504 - Kumar ve bahis bir alacak hakkı tevlit etmez Kumar yahut bahis iccedilin bilerek yapılan avanslar ve oumlduumlnccedil verilen akccedileler hakkında ve kumar ve bahis vasfını haiz olduğu takdirde borsaya dahil olan emtia ve kıymetli evrakın fiyat farkı esası

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

uumlzerine yapılan vadeli alış verişlerde dahi huumlkuumlm boumlyledir

B - BORCcedil SENEDİ İTASI VE BİLİHTİYAR TEDİYE

Madde 505 - Kumar oynıyan veya bahseden kimse tarafından imza edilmiş adi borccedil veya kambiyo senedi uumlccediluumlncuuml bir şahsa devir edilmiş olsa bile bunlara muumlsteniden hiccedil hir kimse bir hak talep edemez Kıymetli evrakın huumlsnuuml niyet sahibı uumlccediluumlncuuml şahıslara bahşettiği haklar mahfuzdur

Kumar veya bahsin usuluuml dairesinde cereyanına kazaen veya diğer tarafın fiili neticesi olarak bir mani haylulet etmiş veya bu diğer taraf hile ve desise ika etmiş olmadıkccedila bilihtiyar verilen kumar akccedilesi geri alınmaz

C - PİYANGO

Madde 506 - Huumlkuumlmet tarafından muumlsaade edilmiş olmadıkccedila piyango hiccedil bir alacak hakkı tevlit etmez Muumlsaade edilmemiş olduğu takdirde piyango hakkında da kumara muumltaallik huumlkuumlmler tatbik olunur

Ecnebi memleketlerde muumlsaade ile tesis edilen piyangolar Tuumlrkiyede kanunun himayesinden istifade etmezler Meğer ki salahiyettar olan makam bunlara ait biletlerin satılmasına muumlsaade etmiş olsun

YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

A - KAYDI HAYAT İLE İRAT

IMEVZUU

Madde 507 - Kaydıhayat ile tesis olunan irat ya alacaklının veya borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatı muumlddetince takyit olunabilir

Bu bapta sarih bir şart olmadıkccedila kaydı hayat ile irat alacaklının hayatı muumlddetiyle mukayyet olarak tesis olunmuş sayılır

Hilafına mukavele olmadıkccedila borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatiyle takyit olunarak tesis olunan irat alacaklının mirasccedilılarına intikal eder

IITESİSİN ŞEKLİ

Madde 508 - Kaydıhayat ile irat tesisine dair olan akit tahriri şekilde olmadıkccedila muteber değildir

IIIALACAKLININ HAKLARI

1 - HAKKIN KULLANILMASI

Madde 509 - Hilafına mukavele olmadıkccedila kaydıhayat ile irat her altı ayda bir işlemeden tediye olunur

Hayatiyle mukayyet olarak irat tesis olunan şahıs iradın peşin verilmesi lazımgelen devrenin nihayetinden evvel vefat eder ise borccedillu o devreye ait meblağı tamamen edaya mecburdur

Borccedillu iflas eder ise alacaklı iflasın kuumlşadı esnasında muteber bir irat sandığında muumlflisin muumlkellef bulunduğu irat borcuna muadil bir irat tesisi iccedilin iktiza eden resuumllmale muumlsavi bir resuumllmal talep ederek hakkını istihsal edebilir

2 - TEMLİK VE HACİZ EDİLEBİLMESİ

Madde 510 - Hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı hakkını başkasına temlik edebilir Uumlccediluumlncuuml şahıs lehine meccanen irat tesis eden kimse tesis zamanında o şahsın iflası yahut borcundan dolayı takibat icrası halinda alacaklılarının menfaatına olarak irattan mahrum edilemiyeceğini şart koşabilir

B - OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

ITARİFİ

Madde 511 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi akitlerden birinin diğerine oumlluumlnceye kadar bakmak ve onu goumlruumlp goumlzetmek şartiyle bir mamelek yahut bazı mallar temlikini iltizam etmesinden ibaret olan bir akittir Borccedillu alacaklı tarafından mirasccedilı nasbolunmuş ise bu akit hakkında miras mukavelesi huumlkuumlmleri ceryan eder

IIŞARTLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - ŞEKLİ

Madde 512 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi mirasccedilı nasbını tazammun etmese bile miras mukavelesi şeklinde tanzim olunmak lazımdır Şukadar ki bu mukavele salahiyettar makam canibinden tayin olunmuş olan şartlara tevfikan devletccedile tanınmış bir muumlessese ile aktedilmiş ise gayri resmi bir senet kifayet eder

2 - TEMİNAT

Madde 513 - Diğer tarafa bir gayrimenkul temlik eden alacaklı kendi haklarını temin iccedilin o gayrimenkul uumlzerinde tıpkı bir bayi gibi kanuni ipotek hakkını haiz olur

IIIMEVZUU

Madde 514 - Alacaklı borccedillunun ailesi iccedilinde yaşar Borccedillu aldığı malların kıymetine ve alacaklının evvelce haiz olduğu iccediltimai mevkie goumlre hakkaniyetin iktiza ettiği şeyleri alacaklıya vermeğe mecburdur

Borccedillu bilhassa alacaklıya muumlnasip gıda mesken vermeğe ve hastalığında muktazi ihtimam ile bakmağa ve hekim getirmeğe mecburdur

Kabul ettikleri kimselere oumlluumlnceye kadar bakmak maksadiyle tesis olunan muumlesseseler umum iccedilin mecburi olarak verecekleri şeyleri salahiyettar makam tarafından tasdik olunmuş nizamnameler ile tayin edebilirler

IVİTİRAZ VE TENKİS

Madde 515 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi alacaklının kanunen infaka mecbur olduğu kimselere karşı bu muumlkellefiyetin ifasını temin eden vasıtaların elinden ccedilıkmasını mucip olursa bu kimseler tarafından mezkur mukaveleye itiraz olunabilir Hakim bu mukaveleyi feshedeceği yerde borccedilluyu hak sahiplerine nafaka vermeğe icbar edebilir ve bunlara verilen nafakalar alacaklıya verilmesi lazım gelen şeylerle mahsup edilir Bundan maada mirasccedilıların tenkis talepleri ve alacaklıların fesih davaları hakkı mahfuzdur

VFESİH

1 - İHBAR

Madde 516 - İki tarafın mukavele mucibince verecekleri şeylerin arasında kıymetccedile hissolunacak derecede nisbetsizlik bulunduğu ve fazla alan taraf diğer tarafın kendisine teberruda bulunmak kastı olduğunu ispat edemediği takdirde kaydıhayat ile bakma mukavelesini iki taraftan her biri altı ay evvel haber vermek şartiyle her zaman feshedebilir Bu hususta muteber bir irat sandığının kabul ettiği resuumllmal ile irat beynindeki nisbeti nazara almak lazımdır

Mukavelenin feshi esnasında evvelce verilmiş olan şeyler istirdat olunur

Şu kadar ki bunların resuumllmal ve faiz kıymetleri beyninde takas icra olunur

2 - BİR TARAFLI FESİH

Madde 517 - Tahmil olunan muumlkellefiyete muhalif hareket olunmasından naşi mukavelenin icrasına devam etmek ccedilekilmez bir hale geldiği yahut diğer bazı muhik sebepler mukavelenin devamını imkansız bir hale getirdiği yahut ifrat derecede kuumllfetli kıldığı takdirde iki taraftan her biri yalnız başına onu feshedebilir

Eğer mukavele bu sebepler dolayısiyle fesholunur ise kusurlu olan taraf aldığı şeyi geri verdikten maada kusuru olmayan tarafa hakkaniyete muvafık bir tazminat vermeğe mecburdur

Hakim mukaveleyi feshedecek yerde iki taraftan birinin talebi ile yahut resen artık birlikte yaşamalarına nihayet verip buna mukabil alacaklıya kaydıhayat ile bir irat tahsis edebilir

3 - BORCcedilLUNUN VEFATI HALİNDE FESİH

Madde 518 - Borccedillu vefat edince alacaklı bir sene zarfında mukavelenin feshini talep edebilir Bu takdirde alacaklı borccedillunun iflası halinde masasından talep edebileceği mikdara muumlsavi bir meblağın itasını borccedillunun mirasccedilılarından isteyebilir

VI TEMLİK EDİLEMEMEK VE İFLAS VE HACİZ HALİNDE TALEP

Madde 519 - Alacaklı hakkını başkasına temlik edemez Alacaklı borccedillunun iflası takdirinde muteber bir irat sandığında kendisine verilmesi lazım gelen şeylerin kıymetine muadil kaydıhayat ile irat tesisi iccedilin muktazi resuumllmale muumlsavi bir alacak ile masaya muumlracaat edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Alacaklı bir alacağın temini iccedilin borccedillu aleyhine konulan hacze iştirak edebilir

YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET

A - TARİFİ

Madde 520 - Şirket bir akittir ki onunla iki veya ziyade kimseler saylerini ve mallarını muumlşterek bir gayeye erişmek iccedilin birleştirmeği iltizam ederler

Bir şirket ticaret kanununda tarif edilen şirketlerin muumlmeyyiz vasıflarını haiz değil ise bu bap ahkamına tabi adi şirket sayılır

B - ŞUumlREKANIN YEKDİĞERİYLE MUumlNASEBETİ

ISERMAYE

Madde 521 - Her şerik nakit alacak veya diğer mal veya say olarak bir sermaye koymakla muumlkelleftir Hilafına mukavele olmadıkccedila sermayeler şirketin gayesinin icabettiği ehemmiyet ve mahiyette ve yekdiğerine muumlsavi olmak lazımdır

Sermaye bir şeyin menfaatından ibaret ise adi icar akdinde ve bir şeyin muumllkiyetinden ibaret ise beyi akdinde hasar ve tekeffuumlle dair muayyen olan huumlkuumlmlere tabi olur

IIKAR VE ZARAR

1 - KARIN TAKSİMİ

Madde 522 - Şerikler mahiyeti icabınca şirkete ait olan buumltuumln kazanccedilları aralarında taksim ile muumlkelleftirler

2 - KAR VE ZARARA İŞTİRAK

Madde 523 - Hilafına mukavele olmadıkccedila her şerikin kar ve zarardan hissesi sermayesinin kıymeti ve mahiyeti ne olursa olsun muumlsavidir

Mukavelede şeriklerin yalnız kardan veya yalnız zarardan hisseleri tayin edilmiş ise bu tayin kar ve zararın ikisini de şamil sayılır Şeriklerden biri sermaye olarak yalnız sayını ortaya koymuş ise zarara ortak olmıyarak yalnız kara iştirak ettirilmesi şart edilebilir

IIIŞİRKET KARARLARI

Madde 524 - Şirketin kararları buumltuumln şeriklerin ittifakiyle ittihaz olunur Akitte ekseriyetle karar verilmesi tasrih edilmiş ise ekseriyet şeriklerin adedi itibariyle taayyuumln eder

IVŞİRKET MUAMELESİNİN İDARESİ

Madde 525 - Akit ile veya karar ile muumlnhasıran şerike veya muumlteaddit şeriklere yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsa kati surette tevdi edilmiş olmadıkccedila şirket muamelelerinin idaresi buumltuumln şeriklere aittir Şirket muamelelerinin idaresi şeriklerin cuumlmlesine veyahut birkaccedilına tevdi edilmiş ise bunlardan her biri diğerlerinin iştiraki olmaksızın muamele yapabilir Şukadar ki şirket muamelelerini idareye salahiyettar her bir şerik bu muameleye ikmalinden evvel itiraz edebilir Tehirinde tehlike melhuz değilse şirkete umumi bir vekil nasbı ve alelade şirket muameleleri fevkindeki hukuki tasarrufların yapılması iccedilin buumltuumln şeriklerin ittifakı lazımdır

VŞERİKLERİN BİRBİRLERİNE KARŞI MESULİYETLERİ

1 - REKABET MEMNUİYETİ

Madde 526 - Şeriklerden hiccedil biri kendi hesabına şirketin gayesine muhalif veya muzır işleri yapamaz

2 - MASRAFLAR VE ŞERİKLERİN YAPTIĞI İŞLER

Madde 527 - Şeriklerden birinin şirket işleri iccedilin yaptığı masraflar veya iltizam ettiği borccedillardan dolayı diğer şerikler ona karşı mesul olurlar Bu şerikin idaresi yuumlzuumlnden doğrudan doğruya uğradığı zararları yahut bu idarenin zaruriyatından olan hasarları diğer şerikler zamindirler

Şirkete avans olarak para veren şerik verdiği guumlnden itibaren faiz isteyebilir Şahsi emeği iccedilin ayrıca tazminat isteyemez

3 - İHTİMAMIN DERECESİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 528 - Şeriklerden her biri şirket işlerinde mutat vechile goumlsterdiği ikdam ve ihtimamı sarf etmeğe mecburdur Diğer şeriklere karşı kendi kusuriyle sebebiyet verdiği zararları şirkete diğer işlerde temin ettiği menfaatlar ile mahsup ettirmeğe hakkı olmaksızın tazmin ile muumlkelleftir

Şirket işlerini uumlcretle idare eden şerik tıpkı bir vekil gibi mesul olur

VIİDARE SALAHİYETİNİN NEZİ VE TAHDİDİ

Madde 529 - Şirket mukavelesiyle şeriklerden birine verilen idare salahiyeti muhik bir sebep olmaksızın diğer şerikler tarafından ne nezi ne de tahdit olunabilir Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olsa bile haklı bir sebep bulunduğu takdirde diğer şeriklerden herbiri idare salahiyetini nezi ettirebilir Hususiyle şirketi idare eden şerikin vazifelerini fahiş bir surette ihmal etmesi yahut iyi idare iccedilin lazım olan ehliyeti zayi eylemesi keyfiyetleri haklı sebep olmak uumlzere nazara alınabilir

VIIŞİRKETİ İDARE EDEN VE ETMİYEN ŞERİKLER ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 530 - Kanunun bu babında veya şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olmadıkccedila şirketi idare eden şerik ile diğer şerikler arasındaki muumlnasabetler vekalet huumlkuumlmlerine tabidir Şeriklerden biri idare hakkını haiz olmadığı halde şirket hesabına hareket eder yahut şirketi idare eden şerik salahiyetini tecavuumlz eylerse vekaleti olmadan başkası namına tasarruf edenler hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Şirketi idare edenler en az her yıl bir defa hesap vermeye ve kar paylarını ortaklara oumldemeye mecburdurlar Hesap devresinin uzatılmasına ait şart batıldır İdare edenin ortaklardan olmaması halinde de huumlkuumlm aynıdır

2 - ŞİRKET İŞLERİNİ TETKİK

Madde 531 - İdare salahiyetini haiz olmasa bile her şerikin şirket işlerinin nasıl gittiği hakkında şahsen malumat almağa ve şirketin defterlerini ve evrakını tetkike ve kendine mahsus olmak uumlzere şirketin mali vaziyeti hakkında huumllasa ccedilıkarmağa hakkı vardır hilafına mukavele batıldır

VIIIYENİ ŞERİK KABULUuml VE ŞİRKETE İŞTİRAK

Madde 532 - Şeriklerden hiccedil biri diğerlerinin rızası olmadıkccedila şirkete uumlccediluumlncuuml şahsı alamaz Şeriklerden biri kendi kendine uumlccediluumlncuuml bir şahsı şirketteki hissesine iştirak ettirir veya hissesini ona devrederse bu uumlccediluumlncuuml şahıs şerik sıfatını ihraz etmez ve hususiyle şirket işleri hakkında uumlccediluumlncuuml şahsın malumat istemeğe hakkı olmaz

C - ŞERİKLERİN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MUumlNASEBETİ

ITEMSİL

Madde 533 - Şirket hesabına ve kendi namına bir uumlccediluumlncuuml şahıs ile muameleye girişen şerik bu uumlccediluumlncuuml şahsa karşı yalnız kendisi alacaklı ve borccedillu olur Şirket veya buumltuumln şerikler namına uumlccediluumlncuuml bir şahıs ile şeriklerden biri muameleye giriştiği halde diğer şerikler ancak temsil hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan uumlccediluumlncuuml şahsın alacaklı veya borccedillusu olurlar Kendisine idare vazifesi tahmil edilen şerik şirketi ve buumltuumln şerikleri uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı temsil etmek hakkını haiz sayılır

IITEMSİLİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 534 - Şirketin iktisap ettiği veya şirkete devredilen şeyler alacaklar ve ayni haklar şirket mukavelesi dairesinde muumlştereken şeriklere ait olur Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila bir şerikin alacaklıları haklarını ancak o şerikin tasfiyedeki hissesi uumlzerinde kullanabilirler Hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila şerikler birlikte yahut bir muumlmessil vasıtasiyle uumlccediluumlncuuml şahsa karşı deruhde etmiş oldukları borccedillardan muumlteselsilen mesul olurlar

D - ŞİRKETİN HİTAMI

IHİTAM SEBEPLERİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 535 - Aşağıdaki hallerde şirket nihayet bulur

1 - Şirketin akdinde maksut olar gayenin elde edilmesi yahut elde edilmesinin imkansız hale gelmesiyle

2 - Mirasccedilılar ile şirketin devamına dair evvelce yapılmış bir mukavele olmadığı halde şeriklerden birinin oumllmesiyle

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Şeriklerden birinin tasfiyedeki hissesi hakkında cebri icra vukuu ile yahut bir şerikin muumlflis olması veya hacredilmesi ile

4 - Buumltuumln şeriklerin ittifak etmesiyle

5 - Şirket iccedilin tayin edilen muumlddetin hitam bulmasiyle

6 - Şirket mukavelenamesinde bu hak muhafaza edildiği yahut şirket gayri muayyen bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatları muumlddetince tesis olunduğu hallerde bir şerikin feshi ihbar eylemesiyle

7 - Haklı sebeplerden dolayı fesih iccedilin verilen mahkeme ilamiyle

Haklı sebeplerden dolayı mukavelede muayyen muumlddetin hitamından evvel ve eğer şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin aktedilmiş ise evvelce ihbara hacet olmaksızın şirketinı feshi talep edilebilir

2 - MUAYYEN OLMIYAN MUumlDDET UumlZERİNE ŞİRKET

Madde 536 - Şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatı muumlddetince devam etmek uumlzere teşkil edilmiş ise şeriklerden her biri altı ay evvel ihbar eylemek şartiyle feshi talebedebilir

İhbar huumlsnuuml niyet kaidelerine tevfikan yapılmalı ve muumlnasip olmıyan zamanda icra edilmemelidir Şirket hesabatı seneden seneye yapılmakta ise fesih ancak bir hesap senesi nihayeti iccedilin istenebilir Mukavelede muayyen muumlddetin hitamından sonra zımnen devam etmekte olan şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

IIHİTAMIN ŞİRKET İŞLERİNE TESİRİ

Madde 537 - Şirket ihbardan başka bir suretle fesih edilirse bir şerikin şirket işlerini idare hususundaki selahiyeti feshe muttali olduğu yahut halin icabettiği itinayı sarfettiği halde muttali olması lazımgelen zamana kadar kendi hakkında devam eder Şirket şeriklerinden birinin oumlluumlmuumlyle muumlnfesih olursa oumllen şerikin mirasccedilısı diğer şerikleri derhal bundan haberdar etmekle muumlkelleftirler Mirasccedilı luumlzumlu olan tedbirlerin ittihazına kadar oumllen şerikin evvelce de idare etmekte olduğu işlere huumlsnuumlniyet kaideleri dairesinde devam eder

Diğer şerikler dahi muvakkaten şirket işlerini aynı suretle idarede devam ederler

IIITASFİYE

1 - SERMAYELER HAKKINDA YAPILACAK MUAMELE

Madde 538 - Bir şeyin muumllkiyetini sermaye olarak koyan şerik şirketin feshi uumlzerine yapılacak tasfiye neticesinde o şeyi aynen istirdat edemeyip o kimsenin sermayesi ne miktar kıymet iccedilin kabul edilmiş ise o kıymeti istiyebilir

Eğer bu kıymet tayin edilmemiş ise istirdat o şeyin sermaye olarak konduğu zamandaki kıymeti uumlzerinden yapılır

2 - FAZLANIN TAKSİMİ VE NOKSANLAR

Madde 539 - Şirketin borccedilları oumldendikten ve şeriklerden her birinin şirkete yaptığı avanslarla şirket iccedilin vuku bulan masrafları ve sermayeleri iade olunduktan sonra bir şey kalırsa bu kar şerikler arasında taksim olunur

Şirketin mevcudu borccedilları ve avans ve masrafları tediye olunduktan sonra sermayelerin iadesine kafi gelmezse zarar şerikler arasında taksim olunur

3 - TASFİYENİN NASIL YAPILACAĞI

Madde 540 - Şirketin hitamında tasfiye idareden hariccedil olanlar dahi dahil olduğu halde buumltuumln şeriklerce birlikte yapılmak lazımdır

Şu kadar ki eğer şirket mukavelesi şeriklerden birinin kendi namına ve şirket hesabına muayyen bazı muameleler yapmasına dair ise bu şerik şirketin hitamından sonra dahi o muameleleri yalnız yapmağa ve diğer şeriklere hesap vermeğe mecburdur

IVUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MESULİYET

Madde 541 - Şirketin nihayet bulması uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı taahhuumltleri tadil etmez

KANUNUN MERİYETİ ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 542 - İşbu kanun Kanunu Medeninin mevkii meriyete vazı tarihinden muteberdir

KANUNUN İCRASINA MEMUR MAKAM

Madde 543 - İşbu kanunun huumlkmuumlnuuml icraya Adliye Vekili memurdur

TASHİHAT

Madde 544 - Kanunu Medeninin muumltemmimi olan işbu kanun merbut tashihler ile beraber kabul edilmiştir

Kanun Madde Yanlış Doğru Not

Kanunu Medeni 92 - - zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 111 borcada borccedilda tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 111 uumlccediluumlmcuuml şahsa uumlccediluumlncuuml şahsada

Kanunu Medeni 112 zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 149 şart şarta tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 151 menfaatte menfaatlede tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 153 mirscısı mirasccedilısı tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 167 oumlyle ile tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 alacaklıya alacaklı ne tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 kefilidir kefildir tabı esnasında tashih edilmiştir

Kanunu Medeni 439 - - İkinci fıkra zaid olduğundan silinmiştir

Kanunu Medeni 755 yirmide biridir yirmi misle muumlsavi addolunur

a - Kanuni Medenideki vecibe veya vecibeler ıstılahı yerine borccedil veya borccedillar ıstılahı konulacaktır

b - Borccedillar Kanunun 187 nci maddesinin son fıkrası (muumlşteri tesliminin istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayiibundan haberdar etmesi lazımdır) olacaktır

p - Borccedillar Kanunun 223 uumlncuuml maddesinin son fıkrası (muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır) olacaktır

t - Kanuni Medenide mevcut (hudut) kelimesi yerine sınır kelimesi konulacaktır

s - Kanuni Medenide ve Borccedillar Kanununda mevcut (istimal) kelimeleri yerine (kullanmak) kelimeleri kullanılacaktır

c - Kanuni Medenideki (şahsı salis) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıs) ve (eşhası salise) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıslar) istılahı konulacaktır

ccedil - Kanuni Medenideki (ukud) kelimesi yerine (akidlere) kelimesi konulacaktır

h - Kanuni Medenideki (tarafeyn) ıstılahı yerine (iki taraf) ıstılahı konulacaktır

KANUNA İŞLENEMEYEN HUumlKUumlMLER

04111990 TARİH VE 3678 SAYILI KANUNUN GECcedilİCİ MADDESİ

Geccedilici Madde 1 - Bu Kanunun 29 ve 30 uncu maddesi huumlkuumlmleri yuumlruumlrluumlk tarihinden oumlnceki ilişkilerden doğan ve halen goumlruumllmekte olan yabancı para ve faiz alacaklarına ilişkin davalar hakkında uygulanmaz Ancak alacaklıların bu Kanuna ve Borccedillar Kanununun 105 inci maddesine goumlre munzam zarar talep etme hakları saklıdır

30042004 TARİH VE 25448 SAYILI KANUNUN 29 MADDESİ

MADDE 29 - Entegre devre topoğrafyasından doğan haklara tecavuumlzden kaynaklanan oumlzel hukuka ilişkin taleplerde 818 sayılı Borccedillar Kanununun zamanaşımına ilişkin huumlkuumlmleri uygulanır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

  • BİRİNCİ KISIM UMUMİ HUumlKUumlMLER
    • BİRİNCİ BAP BORCcedilLARIN TEŞEKKUumlLUuml
      • BİRİNCİ FASIL AKİTTEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • İKİNCİ FASIL HAKSIZ MUAMELELERDEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR
        • İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml
          • BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI
          • İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ
          • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ
            • UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU
            • DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ
              • BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR
              • İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR
              • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞARTA -
                • BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ
                  • İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ
                    • ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA
                      • BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER
                      • İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ
                      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ
                      • DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ
                      • BEŞİNCİ FASIL TRAMPA
                        • YEDİNCİ BAP HİBE
                        • SEKİZİNCİ BAP İCAR
                          • BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR
                          • İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI
                            • DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ
                              • BİRİNCİ FASIL ARİYET
                                • ONUNCU BAP HİZMET AKDİ
                                • ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ
                                • ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ
                                • ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET
                                  • BİRİNCİ FASIL VEKALET
                                  • İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ
                                  • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK
                                    • ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF
                                    • ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON
                                    • ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ
                                    • ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER
                                    • ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE
                                    • ON DOKUZUNCU BAP VEDİA
                                    • YİRMİNCİ BAP KEFALET
                                    • YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS
                                    • YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ
                                    • YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET
Page 6: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça

BORCcedilLAR KANUNU

IISALAHİYETİN FIKDANI

1 - İCAZET

Madde 38 - Bir kimse salahiyeti olmadığı halde diğer bir şahıs namına bir akit yaptığı takdirde bu şahıs bu akde icazet vermedikccedile alacaklı veya borccedillu olmaz Diğer tarafın temsil edilenin muumlnasip bir muumlddet iccedilinde o akde icazet verip vermiyeceğini beyan etmesini talebe hakkı vardır Bu muumlddet zarfında icazet verilmediği halde o kimse muumllzem olmaz

2 - İCAZETİN BULUNMAMASI

Madde 39 - Eğer icazetten sarahaten veya zımnen imtina olunursa akdin sahih olmamasından tahadduumls eden zararın tazmini zımnında muumlmessil sıfatını takınan kimse aleyhinde dava ikame olunur Fakat bu kimse diğer tarafın salahiyeti bulunmadığına vakıf olduğu veya vakıf olması lazımgeldiğini ispat ettiği takdirde davaya mahal yoktur Muumlmessilin taksiri vukuunda hakkaniyet iktiza ettiği halde hakim onu daha fazla zarar ve ziyan itasına mahkuumlm eder

Haksız mal iktisabı esasına binaen dava ikamesi hakkı bu hallerin kaffesinde bakidir

IIIMAHFUZ HUumlKUumlMLER

Madde 40 - Şirket muumlmessil ve memurlarının ve tuumlccar vekillerinin salahiyetleri hakkında huumlkuumlmler mahfuzdur

İKİNCİ FASIL HAKSIZ MUAMELELERDEN DOĞAN BORCcedilLAR

A - UMUMİ KAİDELER

IMESULİYET ŞERAİTİ

Madde 41 - Gerek kasten gerek ihmal ve teseyyuumlp yahut tedbirsizlik ile haksız bir surette diğer kimseye bir zarar ika eden şahıs o zararın tazminine mecburdur

Ahlaka mugayir bir fiil ile başka bir kimsenin zarara uğramasına bilerek sebebiyet veren şahıs kezalik o zararı tazmine mecburdur

IIZARARIN TAYİNİ

Madde 42 - Zararı ispat etmek muumlddeiye duumlşer zararın hakiki miktarını ispat etmek muumlmkuumln olmadığı takdirde hakim halin mutat cereyanını ve mutazarrır olan tarafın yaptığı tedbirleri nazara alarak onu adalete tevfikan tayin eder

IIITAZMİNAT MİKTARININ TAYİNİ

Madde 43 - Hakim hal ve mevkiin icabına ve hatanın ağırlığına goumlre tazminatın suretini ve şuumlmuluumlnuumln derecesini tayin eyler

Zarar ve ziyan irad şeklinde tayin olunduğu takdirde borccedilludan icabeden teminat alınır

IVTAZMİNATIN TENKİSİ

Madde 44 - Mutazarrır olan taraf zarara razı olduğu yahut kendisinin fiili zararın ihdasına veya zararın tezayuumlduumlne yardım ettiği ve zararı yapan şahsın hal ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hakim zarar ve ziyan miktarını tenkis yahut zarar ve ziyan huumlkmuumlnden sarfınazar edebilir

Eğer zarar kasden veya ağır bir ihmal veya tedbirsizlikle yapılmamış olduğu ve tazmini de borccedilluyu muumlzayakaya maruz bıraktığı takdirde hakim hakkaniyete tevfikan zarar ve ziyanı tenkis edebilir

VHUSUSİ HALLER

1 - ADAM OumlLMESİ VE CİSMANİZARAR

A- OumlLUumlM TAKDİRİNDE ZARAR VE ZİYAN

Madde 45 - Bir adam oumllduumlğuuml takdirde zarar ve ziyan bilhassa defin masraflarını da ihtiva eder Oumlluumlm derhal vukubulmamış ise zarar ve ziyan tedavi masraflarını ve ccedilalışmağa muktedir olamamaktan muumltevellit zararı ihtiva eder

Oumlluumlm neticesi olarak diğer kimseler muumlteveffanın yardımından mahrum kaldıkları takdirde onların bu zararınıda tazmin etmek lazımgelir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

B- CİSMANİ ZARAR HALİNDE LAZIMGELEN ZARAR VE ZİYAN

Madde 46 - Cismani bir zarara duumlccedilar olan kimse kuumllliyen veya kısmen ccedilalışmağa muktedir olamamasından ve ileride iktisaden maruz kalacağı mahrumiyetten tevelluumlt eden zarar ve ziyanını ve buumltuumln masraflarını isteyebilir

Eğer huumlkmuumln suduru esnasında kafi derecede kanaat ile cismani zararın neticelerini tayin etmek muumlmkuumln değil ise huumlkmuumln tefhimi tarihinden itibaren iki sene zarfında hakimin tetkik salahiyetini muhafaza etmeğe hakkı vardır

C- MANEVİ TAZMİNAT

Madde 47 - Hakim hususi halleri nazara alarak cismani zarara duumlccedilar olan kimseye yahut adam oumllduumlğuuml takdirde oumlluumlnuumln ailesine manevi zarar namiyle adalete muvafık tazminat verilmesine karar verebilir

2 - HAKSIZ REKABET

Madde 48 - Yanlış ilanlar yahut huumlsnuumlniyet kaidelerine mugayir sair hareketler ile muumlşterileri tenakus eden yahut bunları gaip etmek korkusuna maruz olan kimse bu fiillere hitam verilmesi iccedilin faili aleyhinde dava ikame ve failin hatası vukuunda sebebiyet verdiği zararın tazminini talep edebilir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Ticari işlere ait olan haksız rekabet hakkında Ticaret Kanunu huumlkuumlmleri mahfuzdur

3 - ŞAHSİ MENFAATLERİN HALELDAR OLMASI

Madde 49 - (Değişik madde 04051988 - 34448 md)

Şahsiyet hakkı hukuka aykırı bir şekilde tecavuumlze uğrayan kişi uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat namıyla bir miktar para oumldenmesini dava edebilir

Hakim manevi tazminatın miktarını tayin ederken tarafların sıfatını işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumlarını da dikkate alır

Hakim bu tazminatın oumldenmesi yerine diğer bir tazmin sureti ikame veya ilave edebileceği gibi tecavuumlzuuml kınayan bir karar vermekle yetinebilir ve bu kararın basın yolu ile ilanına da huumlkmedebilir

VIMUumlTESELSİL MESULİYET

1 - HAKSIZ FİİL HALİNDE

Madde 50 - Birden ziyade kimseler birlikte bir zarar ika ettikleri takdirde muumlşevvik ile asıl fail ve feran methali olanlar tefrik edilmeksizin muumlteselsilen mesul olurlar Hakim bunların birbiri aleyhinde ruumlcu hakları olup olmadığını takdir ve icabında bu ruumlcuun şumuluumlnuumln derecesini tayin eyler

Yataklık eden kimse vaki olan kardan hisse almadıkccedila yahut iştirakiyle bir zarara sebebiyet vermedikccedile mesul olmaz

2 - MUHTELİF SEBEPLERİN İCcedilTİMAI HALİNDE

Madde 51 - Muumlteaddit kimseler muhtelif sebeplere (haksız muamele akit kanun) binaen mesul oldukları takdirde haklarında birlikte bir zarar vukuuna sebebiyet veren kimseler hakkındaki huumlkuumlmlere goumlre muamele olunur

Kaideten haksız bir fiili ile zarara sebebiyet vermiş olan kimse en evvel tarafından hata vaki olmamış ve uumlzerine borccedil alınmamış olduğu halde kanunen mesul olan kimse en sonra zaman ile muumlkellef olur

VIIMEŞRU MUumlDAFAA IZTIRAR VE KENDİ HAKKINI VİKAYE İCcedilİN KUVVET KULLANILMASI

Madde 52 - Meşru muumldafaa halinde muumltecavizin şahsına veya mallarına yapılan zarardan dolayı tazminat lazım gelmez

Kendisini veya diğerini zarardan yahut derhal vukubulacak bir tehlikeden vikaye iccedilin başkasının mallarına halel iras eden kimsenin borccedillu olduğu tazminat miktarını hakim hakkaniyete tevfikan tayin eder

Kendi hakkını vikaye iccedilin cebri kuvvete muumlracaat eden kimse hal ve mevkia nazaran zamanında huumlkuumlmetin muumldahalesi temin edilemediği yahut hakkının ziyaa uğramasını yahut hakkının kullanılması hususunun pek ccedilok muumlşkuumll olmasını meni iccedilin başka vasıtalar mevcut olmadığı takdirde bir guumlna tazminat itasiyle muumlkellef olmaz

VIIICEZA HUKUKU İLE MEDENİ HUKUK ARASINDA MUumlNASEBET

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 53 - Hakim kusur olup olmadığına yahut haksız fiilin faili temyiz kudretini haiz bulunup bulunmadığına karar vermek iccedilin ceza hukukunun mesuliyete dair ahkamiyle bağlı olmadığı gibi ceza mahkemesinde verilen beraet karariyle de mukayyet değildir Bundan başka ceza mahkemesi kararı kusurun takdiri ve zararın miktarını tayin hususunda dahi hukuk hakimini takyit etmez

B - TEMYİZ KUDRETİNİ HAİZ OLMAYANLARIN MESULİYETİ

Madde 54 - Hakkaniyet iktiza ediyorsa hakim temyiz kudretini haiz olmayan kimseyi ika ettiği zararın tamamen yahut kısmen tazminine mahkum eder

Temyiz kudretini muvakkaten ızaa eden kimse bu halde iken yapmış olduğu zararı tazmine mecburdur Şukadar ki kendi kusuru olmaksızın ika edilmiş olduğunu ispat eder ise mesul olmaz

C - İSTİHDAM EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 55 - Başkalarını istihdam eden kimse maiyetinde istihdam ettiği kimselerin ve amelesinin hizmetlerini ifa ettikleri esnada yaptıkları zarardan mesulduumlr Şukadar ki boumlyle bir zararın vukubulmaması iccedilin hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinada bulunduğunu yahut dikkat ve itinada bulunmuş olsabile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat ederse mesul olmaz

İstihdam eden kimsenin zamin olduğu şey ile zararı ika eden şahsa karşı ruumlcu hakkı vardır

D - HAYVANLAR TARAFINDAN YAPILAN ZARARDAN MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 56 - Bir hayvan tarafından yapılan zararı o hayvan kimin idaresinde ise o kimse hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinayı yaptığını yahut bu dikkat ve itinada bulunmuş olsa bile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat etmedikccedile tazmine mecburdur

Bu surette eğer hayvan diğer bir şahıs yahut diğer bir şahsa ait olan hayvan tarafından uumlrkuumltuumllmuumlş olur ise bu kimse onlara ruumlcu edebilir

IIHAYVAN UumlZERİNDE HAPİS HAKKI

Madde 57 - Bir kimsenin hayvanı diğerinin gayri menkuluuml uumlzerinde bir zarar yaptığı takdirde gayrimenkuluumln zilyedi o hayvanı zabt ve kendisine ita olunabilecek tazminat mukabilinde teminat olmak uumlzere yedinde hapsetmeğe hakkı vardır Eğer hal ve maslahat icabederse gayrimenkul zilyedi o hayvanı oumllduumlrebilir Şukadar ki gayrimenkuluumln zilyedi heman keyfiyetten hayvanların sahibini haberdar etmeğe ve eğer onu bilmiyorsa kendisini bulmak iccedilin lazımgelen tedbirleri ittihaz eylemeğe mecburdur

H - BİNA VE DİĞER ŞEYLERDE MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 58 - Bir bina veya imal olunan herhangi bir şeyin maliki o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur

Bu cihetten dolayı kendisine karşı mesul olan şahıslar aleyhindeki ruumlcu hakkı mahfuzdur

IITEDBİRLER

Madde 59 - Bir binadan yahut diğer bir şahsın imal ettiği şeylerden dolayı zuhura gelecek bir zarara maruz olan kimsenin tehlikeyi bertaraf etmek iccedilin lazımgelen tedbirlere tevessuumll etmesini malikten talep etmeğe hakkı vardır

Şahısların ve malların vikayesine dair olan zabıta nizamları bakidir

V - MUumlRURU ZAMAN

Madde 60 - Zarar ve ziyan yahut manevi zarar namiyle nakdi bir meblağ tediyesine muumlteallik dava mutazarrır olan tarafın zarara ve failine ittılaı tarihinden itibaren bir sene ve her halde zararı muumlstelzim fiilin vukuundan itibaren on sene muumlrurundan sonra istima olunmaz

Şukadar ki zarar ve ziyan davası ceza kanunları mucibince muumlddeti daha uzun muumlruru zamana tabi cezayı muumlstelzim bir fiilden neşet etmiş olursa şahsi davaya da o muumlruru zaman tatbik olunur

Eğer haksız bir fiil mutazarrır olan taraf aleyhinde bir alacak tevlit etmiş olursa mutazarrır kendisinin tazminat talebi muumlruru zaman ile sakıt olsa bile o alacağı vermekten imtina edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR

A - ŞARTLAR

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 61 - Haklı bir sebep olmaksızın aharın zararına mal iktisabeden kimse onu iadeye mecburdur Hususiyle muteber olmayan veya tahakkuk etmemiş bulunan bir sebebe yahut vuumlcudu nihayet bulmuş olan bir sebebe muumlsteniden ahzolunan şeyin iadesi lazımdır

IIBORCcedil OLMAYAN ŞEYİN TEDİYESİ

Madde 62 - Borccedillu olmadığı şeyi ihtiyariyle veren kimse hataen kendisini borccedillu zan ederek verdiğini ispat etmedikccedile onu istirdat edemez Muumlruru zamana uğramış olan bir borcu eda yahut ahlaki bir vazifeyi ifa iccedilin verilen şey geri alınamaz

B - İADENİN ŞUumlMULUuml

IMUumlDDEAALEYHİN BORCU

Madde 63 - Haksız olarak bir şeyi istifa eden kimse onun istirdadı zamanın da elinden ccedilıkmış olduğunu ispat ettiği miktar nisbetinde red ve iade ile muumlkellef değildir

Şukadar ki kabız o şeyi suiniyet ile elden ccedilıkarmış yahut onu elden ccedilıkarır iken bilahare red ve iadeye mecbur olacağına vakif bulunmuş olursa red ve iadeye mecburdur

IIMASRAFTAN MUumlTEVELLİT HAKLAR

Madde 64 - Muumlddeaaleyhin yaptığı zaruri yahut faideli masrafları istirdada salahiyeti vardır Muumlddeaaleyh o şeyi kabzettiği zaman suiniyet ile hareket etmiş ise yaptığı faideli masraflardan iade zamanında halen mevcut olan fazlalık nisbetindeki miktarı kendisine tediye olunur Diğer masraflardan dolayı muumlddeaaleyhin bir guumlna tazminat talebine hakkı yoktur Fakat iadeden evvel kabzolunan şey ile birleştirilmiş olan ziyadeyi o şeye zarar vermeksizin tefrik kabil olduğu ve muumlddeide masrafların bedelini teklif etmediği takdirde ilave olunan ziyadeyi ref edebilir

C - İSTİRDADIN CAİZ OLMAMASI

Madde 65 - Haksız yahut ahlaka (adaba) mugayir bir maksat istihsali iccedilin verilen bir şeyi istirdada mahal yoktur

D - MUumlRURU ZAMAN

Madde 66 - Haksız surette mal iktisabından dolayı ikame olunacak dava mutazarrır olan tarafın verdiğini istirdada hakkı olduğuna ıttılaı tarihinden itibaren bir sene muumlruriyle ve her halde bu hakkın doğduğu tarihten itibaren on senenin muumlruriyle sakıt olur Eğer mal iktisabı mutazarrır olan taraf aleyhinde bir borccedil teşkilinden ibaret ise mutazarrırın hakkı muumlruru zaman ile sakıt olmuş olsa bile bu borcu ifa etmez

İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml

BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI

A - UMUMİ ESASLAR

IBİZZAT BORCcedilLU TARAFINDAN İFA

Madde 67 - Borcun bizzat borccedillu tarafından ifa edilmesinde alacaklının menfaati bulunmadıkccedila borccedillu borcunu şahsen ifaya mecbur değildir

IIİFANIN MEVZUU

1 - KISMEN TEDİYE

Madde 68 - Borcun miktarı muayyen ve tamamı muaccel olduğu takdirde alacaklı kısmen vukubulan tediyeyi reddedebilir Alacaklı kısmen tediyeyi kabul ederse borccedillu borccediltan ikrar eylediği kısmı tediyeden imtina edemez

2 - TAKSİM KABİL OLMIYAN BORCcedil

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 69 - Borccedil taksim edilemediği ve alacaklılar birden ziyade olduğu takdirde bunlardan her biri borcun tamamen ifasını isteyebilir Borccedillu hepsine karşı borcunu vermeye mecburdur Borccedillular birden ziyade ise her biri taksimi kabil olmayan borcun tamamını vermekle muumlkelleftir Halin icabından hilafı anlaşılmadıkccedila veren borccedillu kendisiyle muumlştereken borccedillu olanlara hisseleriyle ruumlcu hakkını haiz ve bu nispette alacaklının haklarına halef olur

3 - MUAYYEN OLMAYAN BİR ŞEYE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 70 - Verilmesi lazım gelen şey yalnız nevile tayin edilmiş ise işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila bu şeyin intihabı borccedilluya aittir Bununla beraber borccedillu mutavassıt vasıftan aşağı vasıfta bir şey veremez

4 - BİRDEN ZİYADE ŞEYLERE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 71 - Borccedil birden ziyade şeylerin yapılmasını veya verilmesini şamil olupta borccedillu bunlardan yalnız biriyle muumlkellef tutulabilirse işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila intihap borccedilluya aittir

5 - FAİZ

Madde 72 - Bir kimse faiz vermesine mecbur olupta miktarı ne mukavale ile ne de kanun veya oumlrf ve adet ile muayyen değil ise bu faiz senevi yuumlzde beş hesabiyle tediye olunur (Mukavele ile faiz meselesinde suiistimalin meni hukuku amme kanunlarına aittir)

B - BORCUN İFA EDİLECEĞİ MAHAL

Madde 73 - Borcun ifa edilmesi lazım gelen yer iki tarafın sarih veya zımni arzusuna goumlre tayin edilir Hilafına bir şart mevcut olmadığı surette aşağıdaki huumlkuumlmler tatbik olunur

1 - Borccedil bir miktar paradan ibaret ise tediye alacaklının verme zamanında mukim bulunduğu yerde vukubulur

2 - Borccedil muayyen bir şeye taalluk ediyorsa bu şey akdin inikadı zamanında bulunduğu yerde teslim olunur

3 - Bunlardan başka her borccedil doğumu zamanında borccedillunun mukim bulunduğu yerde ifa edilir Alacaklının ikametgahında tediye edilmesi lazım gelen bir borcun ifası borcun doğumundan sonra alacaklının ikametgahını değiştirmesi sebebiyle ehemmiyetli bir surette guumlccedilleşmiş ise borccedil alacaklının evvelki ikametgahında ifa olunabilir

C - İFANIN ZAMANI

IMUACCEL BORCcedil

Madde 74 - Ecel meşrut olmadığı veya işin mahiyetinden anlaşılmadığı takdir de borcun hemen ifa ve derhal icrası talep olunabilir

IIMUumlECCEL BORCcedil

1 - AY UumlZERİNE ECEL

Madde 75 - Borcun ifası iccedilin bir ayın iptidası veya nihayeti tayin olunmuş ise ayın birinci ve sonuncu guumlnuuml anlaşılır Bir ayın ortası tayin olunmuş ise bundan ayın on beşi anlaşılır

2 - DİĞER ECELLER

Madde 76 - Bir borccedil veya sair her hangi bir tasarruf akdin inikadından itibaren bir muumlddetin hitamında ifa ve icra edilmek lazım geldiği takdirde vade aşağıdaki veccedilhile tayin olunur

1 - Muumlddet guumln ile tayin edilmiş ise borccedil akdin inikat ettiği guumln sayılmıyarak muumlddetin son guumlnuuml muaccel olur Muumlddet sekiz veya on beş guumln ise bu muumlddet bir veya iki haftayı değil tamam sekiz veya on beş guumlnuuml ifade eder

2 - Muumlddet haftalar ile tayin edilmiş ise borccedil son haftanın akdin muumlnakit olduğu guumlne ismen tevafuk eden guumlnuumlnde muaccel olur

3 - Muumlddet ay ile veya sene yarı sene ve senenin doumlrtte biri gibi birden ziyade ayları ihtiva eden bir zaman ile tayin edildiği surette borccedil akdin muumlnakit olduğu guumln ayın kaccedilıncı guumlnuuml ise son ayın buna tekabuumll eden guumlnuuml muaccel olur Son ayda tekabuumll eden guumln mevcut değil ise borccedil son ayın son guumlnuuml ifa olunur

Yarım ay tabiri on beş guumlnluumlk bir muumlddete muadildir Muumlddet bir veya birden ziyade ay ile yarım ay ise on beş guumln son olarak hesap edilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Bu kaideler muumlddet akdin inikadından başka bir zamandan itibaren cereyan ettiği surettede tatbik olunur Muayyen bir zaman iccedilinde ifa edilmek lazım gelen bir borcu borccedillu muumlddetin hitamından evvel ifa ile muumlkelleftir

3 - CUMA VE TATİL GUumlNLERİ

Madde 77 - Bir cumaya veya kanunen tatil olarak kabul edilen diğer bir guumlne tesaduumlf eden vade kendiliğinden bu guumlnuuml takip edip tatil olmıyan ilk guumlne geccediler Hilafına mukavele muteberdir

IIIİŞLERE TAHSİS OLUNAN SAATLERDE İFA

Madde 78 - Borccedil vade guumlnuumlnde işlere tahsis olunan saatler zarfında ifa ve alacaklı tarafından kabul edilmek lazım gelir

IVECELİN UZATILMASI

Madde 79 - Borcun ifası iccedilin tayin olunan ecel uzatılmış ise yeni mehil aksi şart edilmedikccedile evvelki mehlin hitamını takip eden birinci guumlnden başlar

VVAKTİNDEN EVVEL İFA

Madde 80 - Akdin huumlkmuumlnden veya mahiyetinden veya hal icabından iki tarafın hilafını kast ettikleri anlaşılmadığı takdirde borccedillu borcunu vadesinden evvel ifa edebilir Şu kadarki borccedillunun vadeden evvel tediyede bulunmasından dolayı mukavele ile veya adeten mezun olmadıkccedila bir miktar tenzilat icrasına hakkı yoktur

IMUumlTEKABİL TAAHHUumlDATI İHTİVA EDEN AKİTTE

1 - İFANIN TARZI

Madde 81 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akdin ifasını talep eden kimse akdin şartlarına ve mahiyetine nazaran bir ecelden istifade hakkını haiz olmadıkccedila kendi borcunu ifa etmiş veya ifasını teklif eylemiş olmak lazımdır

2 - BORCUNU OumlDEMEKTEN ACİZ HALİNDE BİR TARAFIN FESİH HAKKI

Madde 82 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akitte akitlerden birinin borcunu edadan aciz olması ve bilhassa iflas veya aleyhindeki haczin neticesiz kalması sebebi ile diğer tarafın hakkı tehlikeye duumlşerse bu taraf lehindeki borcun ifası temin edilinceye kadar kendisine terettuumlp eden borcun ifasından imtina ve talebi uumlzerine bu teminat muumlnasip bir muumlddet iccedilinde verilmediği surette akti feshedebilir

D - TEDİYE

IMEMLEKET PARASİYLE

Madde 83 - Mevzuu para olan borccedil memleket parasiyle oumldenir

Akit tediye mahallinde kanuni rayici olmayan bir para uumlzerine varit olmuş ise akdin harfiyen icrası aynen oumldemek kelimeleri veya buna muadil sair tabirat ile şart edilmiş olmadıkccedila borccedil vadenin huluumlluuml guumlnuumlndeki rayici uumlzerinden memleket parasiyle oumldenebilir

(Ek fıkra 14111990 - 367829 md) Yabancı para borcunun vadesinde oumldenmemesi halinde alacaklı bu borcu vade veya fiili oumldeme guumlnuumlndeki rayice goumlre Tuumlrk parası ile oumldenmesini isteyebilir

IIMAHSUP

1 - KISMEN TEDİYE HALİNDE

Madde 84 - Borccedillu faiz veya masrafları tediyede gecikmiş değil ise kısmen icra eylediği tediyeyi resuumllmale mahsup edebilir

Alacaklı alacağın bir kısmı iccedilin kefalet rehin veya sair teminat almış ise borccedillu kısmen icra eylediği tediyeyi temin edilen veya teminatı daha iyi olan kısma mahsup etmek hakkını haiz değildir

2 - BİRDEN FAZLA BORCcedilLAR OLDUĞU SURETTE

A ALACAKLININ BEYANINA TEVFİKAN

Madde 85 - Birden fazla borccedilları bulunan borccedillu borccedilları oumldemek zamanında bu borccedillardan hangisini tediye etmek istediğini

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

alacaklıya beyan etmek hakkını haizdir

Borccedillu beyanatta bulunmadığı surette vukubulan tediye kendisi tarafından derhal itiraz edilmiş olmadıkccedila alacaklının makbuzda irae ettiği borca mahsup edilmiş olur

B KANUNA TEVFİKAN

Madde 86 - Kanunen muteber bir beyan vaki olmadığı yahut makbuzda bir guumlna mahsup goumlsterilmediği takdirde tediye muaccel olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedillar muaccel ise tediye borccedillu aleyhinde birinci olarak takip edilen borca mahsup edilir Takibat vaki olmamış ise tediye vadesi iptida huluumll etmiş olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedilların vadeleri aynı zamanda huluumll etmiş ise mahsup muumltenasiben vaki olur Hiccedil bir borcun vadesi huluumll etmemiş ise alacaklı iccedilin en az teminatı haiz olan borca mahsup edilir

IIIMAKBUZ VE SENETLERİN İADESİ

1 - BORCcedilLUNUN HAKKI

Madde 87 - Borcu oumldeyen borccedillu bir makbuz veya borcun tamamı tediye edilmiş ise senedin geri verilmesini veya iptalini istemek hakkını haizdir Borcun tamamı oumldenmemiş veya senet alacaklıya başka haklar da vermekte ise borccedillu ancak makbuz itasını ve tediyenin senede dercini isteyebilir

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 88 - Faizden veya icar bedeli gibi muayyen zamanlarda oumldenmesi lazım gelen sair borccedillardan ihtirazi bir kayıt dermeyan etmeksizin bir taksit iccedilin makbuz veren alacaklı ondan evvelki taksitleri de tahsil etmiş sayılır Alacaklı resuumllmal iccedilin makbuz vermiş ise faizlerinide tahsil etmiş sayılır Senet borccedilluya iade edildikte borccedil sakıt olmuş sayılır

3 - SENEDİN İADESİNİN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 89 - Alacaklı senedi zayi ettiğini iddia eder ise tediyede bulunan borccedillu kendisine senedin iptalini ve borcun sukutunu muumlbeyyin resmen tanzim veya usulen tasdik edilmiş bir ilmuumlhaber vermeğe alacaklıyı mecbur edebilir Kıymetli evrakın iptaline muumlteallik huumlkuumlmler mahfuzdur

E - ALACAKLININ TEMERRUumlDUuml

IŞARTLARI

Madde 90 - Yapılacak veya verilecek şey usuluuml dairesinde kendisine arz olunan alacaklı muhik bir sebep olmaksızın onu reddeder veya borccedillunun borcunu ifa edebilmesi iccedilin tekadduumlmen kendi tarafından yapılması lazım gelen muameleleri icradan imtina eder ise muumltemerrit addolunur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - BORCUN MEVZUU BİR AYIN OLDUĞU SURETTE

A TEVDİ HAKKI

Madde 91 - Alacaklı muumltemerrit olduğu takdirde borccedillu hasar ve masrafları alacaklıya ait olmak uumlzere vereceği şeyi tevdi ederek borcundan beraet edebilir Tevdi edilecek yeri tediye yerindeki hakim tayin eder Fakat ticari eşya hakimin kararı olmaksızın dahi bir ardiyeye tevdi edilebilir

B SATMAK HAKKI

Madde 92 - Akdin mevzuu olan şeyin mahiyeti veya işin nevi tevdia mani olur veya verilecek şey bozulmağa maruz veya muhafazası masrafı mucip veya tevdii buumlyuumlk masrafları muumlstelzim olur ise borccedillu evvelen ihtarda bulunduktan sonra hakimin izniyle onu alenen sattırarak bedelini tevdi edebilir Verilecek şey borsada mukayyet veya cari fiatı mevcut veya masraflarına nispetle kıymeti az ise satışın aleni olması lazım olmadığı gibi ihtara luumlzum goumlrmeksizinde hakim satışa muumlsaade edebilir

C TEVDİ EDİLEN ŞEYİN İSDİRDADI

Madde 93 - Alacaklı tevdi edilen şeyi kabul eylediğini beyan etmiş veya tevdi bir rehnin fekkini tevlit eylemiş bulunmadıkccedila borccedillu tevdi edilen şeyi istirdat edebilir Tevdii edilen şeyin istirdadı ile beraber alacak buumltuumln teferruumlatiyle yeniden tevelluumlt eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

2 - BORCUN MEVZUU BİR ŞEY OLMADIĞI SURETTE

Madde 94 - Borcun mevzuu bir aynın teslimini tazammun etmediği surette eğer alacaklı muumltemerrit ise borccedillunun temerruumlrduumlne muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan borccedillu akdi feshedebilir

F - BORCUN İFASINA MANİ OLAN DİĞER SEBEPLER

Madde 95 - Verilecek şey ve yapılacak iş ne alacaklıya nede alacaklıya muumlteallik şahsi diğer bir sebeple muumlmessiline arz edilemez veya borccedillunun kusuru olmaksızın alacaklının şahsında teredduumlt olunursa borccedillu alacaklının temerruumlduuml halinde olduğu gibi tevdi etmek veya akdi fesheylemek hakkını haizdir

İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ

A - BORCUN İFA EDİLMEMESİ

IBORCcedilLUNUN MESULİYETİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 96 - Alacaklı hakkını kısmen veya tamamen istifa edemediği takdirde borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bundan muumltevellit zararı tazmine mecburdur

2 - BİR ŞEYİN YAPILMASI VEYA YAPILMAMASI BORCcedilLARI

Madde 97 - Bir şeyin yapılmasına muumlteallik borccedil borccedillu tarafından ifa edilmediği takdirde alacaklı masrafı borccedilluya ait olmak uumlzere borcun kendisi tarafından ifasına izin verilmesini talep edebilir Her tuumlrluuml zarar ve ziyan davası hakkı mahfuzdur

Bir şeyin yapılmamasına taalluk eyleyen borca muhalif surette hareket eden kimse muumlcerret muhalefet ile zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

Bundan başka alacaklı taahhuumlde muhalif olarak yapılan şeyin refini isteyebilir Alacaklı masrafları borccedilluya ait olmak uumlzere kendisi tarafından refa izin verilmesini de isteyebilir

IIMESULİYETİN VUumlSATİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 98 - Borccedillu umumiyet itibariyle her kusurdan mesuldur Bu mesuliyetin vuumlsati işin hususi mahiyetine goumlre ccedilok veya az olabilir Hususiyle iş borccedillu iccedilin bir faideyi mucip olmadığı surette mesuliyet daha az şiddetle takdir olunur

Haksız fiillerden muumltevellit mesuliyete muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen akde muhalif hareketlerede tatbik olunur

2 - MESULİYETTEN BERAAET ŞARTI

Madde 99 - Hile veya ağır kusur halinde duumlccedilar olacağı mesuliyetten borccedillunun iptidaen beraetini tazammun edecek her şart batıldır

Hafif kusur halinde borccedillu iptidaen mesuliyetten beraeti tazammun eden şartın dermeyanı sırasında alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa haiz olduğu takdir salahiyetine istinat ile hakim bu şartı batıl addedebilir

3 - MUAVİN ŞAHISLARIN MESULİYETİ

Madde 100 - Bir borcun ifasını veya bir borccedildan muumltevellit bir hakkın kullanılmasını kendisi ile beraber yaşayan şahıslara veya maiyetinde ccedilalışanlara velev kanuna muvafık surette tevdi eden kimse bunların işlerini icra esnasında ika ettikleri zarardan dolayı diğer tarafa karşı mesulduumlr

Bunların fiilinden muumltevellit mesuliyeti evvelce iki taraf arasında yapılan bir mukavele tamamen veya kısmen bertaraf edebilir

Alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa borccedillu mukavele ile ancak hafif bir kusurdan muumltevellit mesuliyetten kendisini beri kılabilir

B - BORCcedilLUNUN TEMERRUumlDUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IŞARTLAR

Madde 101 - Muaccel bir borcun borccedillusu alacaklının ihtariyle muumltemerrit olur

Borcun ifa edileceği guumln muumlttefikan tayin edilmiş veya muhafaza edilen bir hakka istinaden iki taraftan birisi bunu usulen bir ihbarda bulunmak suretiyle tesbit etmiş ise muumlcerret buguumlnuumln hitamı ile borccedillu muumltemerrit olur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - KAZA HALİNDE MESULİYET

Madde 102 - Muumltemerrit olan borccedillu borcun teahhuumlrle ifasından dolayı zarar ve ziyan tediyesine mecbur olduğu gibi kazara vukua gelecek zarardan da mesulduumlr

Borccedillu kendisi tarafından bir guumlna kusur olmaksızın teahhuumlrde bulunmuş olduğunu veya borccedil vakit ve zamaniyle ifa edilmiş olsa bile kazanın alacaklının zararına olarak tediye olunacak şeye isabet edeceğini ispat ederek bu mesuliyetten kurtulabilir

2 - GECcedilMİŞ GUumlNLER FAİZİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 103 - Bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu mukavele ile daha az bir faiz tayin edilmiş olsa bile geccedilmiş guumlnler iccedilin senevi yuumlzde beş hesabiyle faiz tediyesine mecburdur

Akitte doğrudan doğruya veya taksite raptedilmiş komuumlsyon şeklinde yuumlzde beşten ziyade bir faiz şart edilmiş ise bu faizde temerruumlt eden borccedilludan istenebilir

(Uumlccediluumlncuuml fıkra muumllga 29061956 - 676341 md)

B FAİZİN MUumlTEDAHİL TAKSİTLERİN HİBE ETTİĞİ MEBALİĞİN TEDİYESİNDE MUumlTEMERRİT OLAN BORCcedilLU

Madde 104 - Faiz veya muumltedahil iratların yahut hibe ettiği bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu bunlar iccedilin geccedilmiş guumlnler faizini ancak icraya veya mahkemeye muumlracaat guumlnuumlnden itibaren tediyeye mecburdur

Bunun aksine olan her şart cezai şart hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan takdir olunur

Geccedilmiş guumlnler faizinin tediyesinde temerruumlt sebebi ile faiz yuumlruumltuumllemez

3 - MUNZAM ZARAR

Madde 105 - Alacaklının duumlccedilar olduğu zarar geccedilmiş guumlnler faizinden fazla olduğu surette borccedillu kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bu zararı dahi tazmin ile muumlkelleftir

Bu munzam zarar derhal takdir olunabilirse hakim esasa dair karar verir iken bu zararın miktarını dahi tayin edebilir

4 - BİR MEHİL TAYİNİ SURETİYLE

A FESİH HAKKI

Madde 106 - Karşılıklı taahhuumltleri havi olan bir akitte iki taraftan biri muumltemerrit olduğu takdirde diğeri borcun ifa edilmesi iccedilin muumlnasip bir mehil tayin veya muumlnasip bir mehilin tayinini hakimden isteyebilir

Bu mehil zarfında borccedil ifa edilmemiş bulunduğu surette alacaklı her zaman onun ifasını talep ve teahhuumlr sebebi ile zarar ve ziyan davası ikame eylemek hakkını haizdir birde aktin icrasından ve teahhuumlruuml sebebiyle zarar ve ziyan talebinden vaz geccediltiğini derhal beyan ederek borcun ifa edilmemesinden muumltevellit zarar ve ziyanı talep veya akdi fesh edebilir

B DERHAL FESİH

Madde 107 - Aşağıdaki hallerde bir mehil tayinine luumlzum yoktur

1 - Borccedillunun hal ve vaziyetinden bu tedbirin tesirsiz olacağı anlaşılırsa

2 - Borccedillunun temerruumlduuml neticesi olarak borcun ifası alacaklı iccedilin faidesiz kalmış ise

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Akdin huumlkuumlmlerine goumlre borccedil tayin ve tesbit edilen bir zamanda veya muayyen bir mehil iccedilinde ifa edilmek lazım geliyorsa

C RUumlCUUN HUumlKUumlMLERİ

Madde 108 - Akitten ruumlcu eden alacaklı vaidolunan şeyi vermekten imtina ve tediye eylediği şeyi istirdat edebilir

Bundan başka borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat edemezse alacaklı akdin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnden muumltevellit zararın tazminini de talep edebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ

A - ALACAKLIYA HALEF OLMAK

Madde 109 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahıs aşağıdaki hallerde tediye eylediği miktar nispetinde alacaklının haklarına kanunen halef olur

1 - Başkasının borcu iccedilin rehnedilen bir şeyi rehinden kurtardığı ve bu şey uumlzerinde muumllkiyet hakkı veya sair diğer bir ayni hakkı haiz bulunduğu takdirde

2 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahsın ona halef olacağı borccedillu tarafından alacaklıya haber verildiği takdirde

B - BAŞKASININ FİİLİNİ TAAHHUumlT

Madde 110 - Bir uumlccediluumlncuuml şahsın fiilini başkasına taahhuumlt eden kimse bu uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından taahhuumlduumln ifa edilmemesi halinde zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

(Ek fıkra 08071981 - 24861 md) Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan taahhuumltlerde muumlddetin bitimine kadar taahhuumlt edene yazılı olarak başvurulmaması halinde taahhuumlduumln huumlkuumlmsuumlz olacağına dair soumlzleşme muteberdir

C - BAŞKASI LEHİNE ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 111 - Kendi namına akit yapan bir kimse uumlccediluumlncuuml şahıs lehine bir borccedil şart etmiş ise o borcun ifasını talebetmek hakkını haizdir

Uumlccediluumlncuuml şahıs veya o borccedilda uumlccediluumlncuuml şahsa da halef olanlar dahi iki tarafın niyetine veya oumlrf ve adete tevafuk ettiği takdirde borcun ifasını şahsan ta lebedebilirler

Bu takdirde uumlccediluumlncuuml şahıs veya onu istihlaf edenler bu hakkı kullanmak istediklerini borccedilluya beyan ettiklerinden itibaren alacaklının borccedilluyu ibraya hakkı kalmaz

IISİGORTA İLE TEMİN EDİLMİŞ HUKUKİ MESULİYETLER

Madde 112 - Başkasını istihdam eden bir kimse ccedilalıştırdığı ameleye karşı hukuki mesuliyetlerini temin iccedilin sigorta yapıpta amele sigorta uumlcretinin en aşağı yarısını tediyeye iştirak etmiş ise sigortadan muumltevellit haklar muumlnhasıran ameleye ait olur

UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU

A - BORCcedilLARIN FERİLERİNİN SUKUTU

Madde 113 - Asıl borccedil tediye ile veya sair bir suretle sakıt olduğu takdirde kefalet ve rehin ve sair feri haklar dahi sakıt olur

Evvelce işleyen faizleri talep hakkının mahfuz bulunduğu beyan edilmiş veya hal icabından neşet eylemiş olmadıkccedila bu faizler talep olunamaz

Gayrimenkul rehine ve kıymetli evraka ve konkordatoya muumlteallik hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

B - TECDİT

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 114 - Borcun tecdidi akitten vazıh surette anlaşılmak lazımdır

Hususiyle mevcut bir borccedil iccedilin kambiyo taahhuumlduumlnde bulunmak veya yeni bir alacak senedi veya yeni bir kefaletname imza

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek tecdidi tazammun etmez

Bununla beraber bu huumlkmuumln aksine dair akdolunan mukaveleler muteberdir

IICARİ HESAP

Madde 115 - Muhtelif kalemlerin bir hesabı cariye muumlcerret kaydedilmesiyle borccedil tecdit edilmiş olmaz

Şu kadarki hesap kesilipte diğer tarafccedilada kabul edilmiş olduğu takdirde borccedil tecdit edilmiş olur

Eğer kalemlerden biri mukabilinde teminat varsa hesap kesilip tasdik edilmiş olsa bile hilafı şart edilmedikccedile bu teminata halel gelmez

C - ALACAKLI VE BORCcedilLU SIFATLARININ BİRLEŞMESİ

Madde 116 - Alacaklılık ve borccedilluluk sıfatlarının bir şahısta iccediltimaiyle borccedil sakıt olur

Bu iccediltimaın zevaliyle borccedil avdet eder

Gayrimenkul rehni ile kıymetli evrak hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

D - İFANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 117 - Borccedilluya isnat olunamıyan haller muumlnasebetiyle borcun ifası muumlmkuumln olmazsa borccedil sakıt olur

Karşılıklı taahhuumltleri havi akitlerde bu suretle beri olan borccedillu haksız iktisaplara muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan almış olduğu şeyleri iadeye mecbur ve kendisine henuumlz tediye edilmemiş bulunan şeyi istemek hakkından mahrum olur Kanun veya akit ile borcun ifasından evvel bile vukua gelen zararın alacaklıya tahmil edilmiş olduğu haller bundan muumlstesnadır

E - TAKAS

IŞARTLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 118 - İki şahıs karşılıklı bir miktar meblağı veya yekdiğerine muumlmasil başka malları birbirine borccedillu oldukları takdirde her iki borccedil muaccel ise iki taraftan her biri borcunu alacağı ile takas edebilir

Alacaklardan biri muumlnazaalı olsa bile takas dermeyan olunabilir

Muumlruru zamana uğramış bir alacak takas dermeyan edebileceği zamanda muumlruru zaman ile sakıt olmuş değil ise onun da takası dermeyan olunabilir

2 - KEFALET HALİNDE

Madde 119 - Asıl borccedillunun takası dermeyan etmeğe hakkı oldukccedila kefili alacaklıya tediyede bulunmaktan imtina edebilir

3 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS LEHİNE TAAHHUumlT HALİNDE

Madde 120 - Bir uumlccediluumlncuuml şahıs lehine taahuumltte bulunan kimse borcunu diğer akidin kendisine borccedillu olduğu şey ile takas edemez

4 - BORCcedilLUNUN İFLASI HALİNDE

Madde 121 - Borccedillunun iflası halinde alacaklılar muaccel olmasa bile alacaklarının muumlflisin kendilerinde olan alacağı ile takas edebilirler

IIHUumlKUumlMLERİ

Madde 122 - Takas ancak borccedillunun takası dermeyan etmek kastini alacaklıya bildirmesiyle vaki olur

Bu takdirde iki borccedil takas edilebilecekleri andan itibaren en az olan borcun miktarı nispetinde sakıt olmuş addolunur

Hesabı cari meselesinde ticarete muumlteallik hususi taamuumlller bakidir

IIITAKASI KABİL OLMIYAN ALACAKLAR

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 123 - Aşağıdaki alacaklar alacaklıların arzusu hilafında takas ile ıskat edilemez

1 - Tevdi edilmiş veya haksız olarak alınmış veya hile ile alıkonulmuş bulunan bir şeyin iadesine veya bedeline taalluumlk eden mutalebeler

2 - Nafaka ve iş uumlcreti gibi borccedillunun ve ailesinin iaşesi iccedilin mutlak surette zaruri olup hususi mahiyeti itibariyle fiilen alacaklının eline verilmesi icap eden alacaklar

3 - Devlet ve vilayet ve koumlyler lehine olarak hukuku ammeden neşet eden alacaklar

IVTAKASTAN FERAGAT

Madde 124 - Borccedillu iptidaen takastan feragat edebilir

F - MUumlRURU ZAMAN

IMUumlDDETLER

1 - ON SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 125 - Bu kanunda başka suretle huumlkuumlm mevcut olmadığı takdirde her dava on senelik muumlruru zamana tabidir

2 - BEŞ SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 126 - Aşağıdaki alacak veya davalar hakkında beş senelik muumlruru zaman cari olur

1 - Aleluumlmum kiralar ile resuumllmal faizleri ve muayyen zamanlarda tediyesi meşrut aidat hakkındaki davalar

2 - Erzak bedeli ve nafaka ve otel ve lokanta masraflarına muumlteallik davalar

3 - (Değişik bent 29061956 - 676341 md) Sanatkarların veya esnafın emeklerinin karşılığı perakendecilerin sattıkları malların parası noterlerin mesleki hizmetleri karşılığı başkalarının maiyetinde ccedilalışan veya muumlstahdemi olan kimselerin hizmetccedililerin yevmiyecilerin ve işccedililerin uumlcretleri hakkındaki davalar

4 - (Ek bent 29061956 - 676341 md) Ticari olsun olmasın bir şirket akdine dayanan ve ortaklar arasında veya şirketle ortaklar arasında accedilılmış bulunan buumltuumln davalar ile bir şirketin muumlduumlrleri temsilcileri murakıplariyle şirket veya ortaklar arasındaki davalar vekalet akdinden komuumlsyon aktinden acentalık mukavelesinden ticari tellallık uumlcreti davası hariccedil tellallık akdinden doğan buumltuumln davalar muumltaahhidin kasıt veya ağır kusuru ile akdi hiccedil veya gereği gibi yerine getirmemiş ve bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı bir iş meydana getirmiş olması sebebiyle accedilılacak davalar hariccedil olmak uumlzere istisna akdinden doğan buumltuumln davalar

3 - MUumlRURU ZAMAN MUumlDDETLERİN KATİYETİ

Madde 127 - Bu uumlccediluumlncuuml bapta tayin olunan muumlruru zaman muumlddetleri mukavele ile tadil olunamaz

4 - MUumlRURU ZAMANIN BAŞLANGICI

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 128 - Muumlruru zaman alacağın muaccel olduğu zamandan başlar alacağın muacceliyeti bir ihbar vukuuna tabi ise muumlruru zaman bu haberin verilebileceği guumlnden itibaren cereyan eder

B MUAYYEN ZAMANLARDA VERİLEN İVAZLARDA

Madde 129 - Kaydi hayat şartiyle irat ve muayyen zamanlarda tediye olunan sair şeylerin tesviyesini talep hususunda muumlruru zaman ilk tediye edilmemiş olarak kalan taksitin muacceliyet kesp ettiği guumlnden başlar

Alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca muumltedahil taksitler hakkında da muumlruru zaman vaki olmuş olur

5 - MUumlDDETLERİN HESABI

Madde 130 - Muumlddetlerin hesabında muumlruru zamanın başladığı guumln nazarı itibare alınmaz ve muumlruru zaman ancak muumlddetin son guumlnuuml kullanılmaksızın geccediltiği surette vaki olmuş olur

Bununla beraber borccedilların ifası meselesinde muumlddetlerin hesabına muumlteallik kaideler burada da tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIFERrsquoİLER HAKKINDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 131 - Asıl alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca faiz ve sair feri alacaklar hakkında da muumlruru zaman vaki olmuşolur

IIIMUumlRURU ZAMANIN CEREYANINA MANİ OLAN VE MUumlRURU ZAMANI TATİL EDEN SEBEPLER

Madde 132 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman cereyan etmez ve cereyana başlamış ise inkıtaa uğrar

1 - Velayet devam ettiği muumlddetccedile ccedilocukların baba ve analarına karşı olan alacakları hakkında

2 - Vesayet devam ettiği muumlddetccedile vesayet altında bulunanların vasi veya Sulh Hakimi ve Mahkemei Asliye Hakimleri zimmetinde olan alacakları hakkında

3 - Nikah devam ettiği muumlddetccedile karı kocadan birinin diğeri zimmetinde olan alacakları hakkında

4 - Hizmet mukavelesinin devam ettiği muumlddetccedile hizmetccedililerin istihdam edenlere karşı olan alacakları hakkında

5 - Borccedillu alacak uumlzerinde intifa hakkını haiz olduğu muumlddetccedile

6 - Alacağı bir Tuumlrk mahkemesi huzurunda iddia etmek imkanı olmadığı muumlddetccedile

Muumlruru zaman tatil eden sebeplerin zail olduğu guumlnuumln hitamından itibaren başlar veya tevakkuftan evvel başlamış olan cereyanına devam eder

IVMUumlRURU ZAMANIN KATrsquoI

1 - KATI SEBEPLERİ

Madde 133 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman katedilmiş olur

1 - Borccedillu borcu ikrar ettiği hususiyle faiz veya mahsuben bir miktar para veya rehin yahut kefil verdiği takdirde

2 - Alacaklı dava veya defi zımnında mahkemeye veya hakeme muumlracaatla veya icrai takibat yahut iflas masasına muumldahale ile hakkını talep eylediği halde

2 - BORCcedilLULARA KARŞI KATrsquoIN NETİCELERİ

Madde 134 - Muumlruru zaman muumlteselsilen borccedillu olanlardan veya taksimi kabil olmıyan bir borcun muumlşterek borccedillularından birine karşı katedilmiş olunca diğerlerine karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman asıl borccedilluya karşı katedilmiş olunca kefile karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman kefile karşı katedilmiş olunca asıl borccedilluya karşı katedilmiş olmaz

3 - YENİ MUumlDDETİN MEBDEİ

A İKRAR VE HUumlKUumlM HALİNDE

Madde 135 - Muumlruru zaman katedilmiş olunca katıdan itibaren yeni bir muumlddet cereyan etmeğe başlar

Borccedil bir senette ikrar edilmiş veya bir huumlkuumlm ile sabit olmuş ise yeni muumlddet daima on senedir

B ALACAKLININ FİİLİ HALİNDE

Madde 136 - Bir dava veya defi ile katedilmiş olan muumlruru zaman dava devam ettiği muumlddetccedile iki tarafın muhakemeye muumlteallik her muamelesinden ve hakimin her emir ve huumlkmuumlnden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı icrai takibattan neşet etmiş ise muumlruru zaman takibe muumlteallik her muameleden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı bir iflasa muumldahaleden neşet etmiş ise muumlruru zaman iflasa muumlteallik huumlkuumlmlere goumlre alacağı yeniden talep etmek muumlmkuumln olduğu zamandan itibaren yeniden cereyana başlar

VDAVANIN REDDİ HALİNDE MUNZAM MUumlDDET

Madde 137 - Dava veya defi vazıyed eden hakimin salahiyeti olmaması veya tamiri kabil ve şekle muumlteallik bir noksan veya

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

vaktinden evvel ikame edilmiş olması sebebi ile reddolunmuş olupta arada muumlruru zaman muumlddeti hitam bulmuş ise alacaklı hakkını talep etmek iccedilin altmış guumlnluumlk munzam bir muumlddeten istifade eder

VIMENKUL REHNİ İLE TEMİN EDİLMİŞ ALACAK HALİNDE

Madde 138 - Alacağın bir menkul rehni ile temin edilmiş bulunması bu alacak hakkında muumlruru zaman cereyanına mani olmaz Fakat alacaklı rehinden hakkını istifa etmek salahiyetini muhafaza eder

VIIMUumlRURU ZAMANDAN FERAGAT

Madde 139 - İptidaen muumlruru zamandan feragat batıldır

Muumlteselsil borccedillulardan biri tarafından vukubulan feragat diğerlerine karşı dermeyan olunamaz

Feragat taksimi kabil olmayan bir borcun muumlşterek borccedillularından biri tarafından sadır olduğu takdirdede huumlkuumlm boumlyledir Asıl borccedillu tarafından vukubulan feragat kezalik kefile karşı dermeyan olunamaz

VIIIMUumlRURU ZAMANIN DERMEYANI LUumlZUMU

Madde 140 - Muumlruru zaman dermeyan edilmediği surette hakim muumlruru zamanı kendiliğinden nazara alamaz

DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ

BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR

A - BORCcedilLULAR ARASINDA TESELSUumlL

IŞARTLARI

Madde 141 - Alacaklıya karşı her biri borcun mecmuundan mesul olmağı iltizam ettiklerini beyan eden muumlteaddit borccedillular arasında teselsuumll vardır

Boumlyle bir beyanın fikdanı halinde teselsuumll ancak kanunun tayın ettiği hallerde olur

IIALACAKLI VE BORCcedilLU ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - HUumlKUumlMLERİ

A MUumlŞTEREK BORCcedilLULARIN MESULİYETİ

Madde 142 - Alacaklı muumlteselsil borccedilluların cuumlmlesinden veya birinden borcun tamamen veya kısmen edasını istemekte muhayyerdir

Borcun tamamen edasına kadar buumltuumln borccedilluların mesuliyeti devam eder

B MUumlŞTEREK BORCcedilLULARA AİT DEFİLER

Madde 143 - Muumlteselsil borccedillulardan biri alacaklıya karşı onunla kendi arasındaki şahsi muumlnasebetlerden veya muumlteselsil borcun sebep veya mevzuundan tevelluumlt etmiş olanlardan maada bir şey dermeyan edemez ve buumltuumln borccedillular arasında muumlşterek olan defileri dermeyan etmediği halde onlara karşı mesul olur

C MUumlŞTEREK BORCcedilLULARDAN BİRİNİN ŞAHSİ FİİLİ

Madde 144 - Hilafına mukavele olmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan biri kendi fiili ile diğer borccedilluların vaziyetlerini ağırlaştıramaz

2 - MUumlTESELSİL BORCUN SUKUTU

Madde 145 - Tediyesi ile veya yaptığı takas ile borcun tamamını veya bir kısmını iskat etmiş olan muumlteselsil borccedillulardan biri sakıt olan borccedil nispetinde diğer borccedilluları halas etmiş olur

Eğer muumlteselsil borccedillulardan biri borccedil tediye olunmamış iken ondan tahalluumls etmiş ise diğer borccedillular ancak halin veya borcun mahiyetinin irae ettiği nispette bu beraetten istifade edebilirler

IIIMUumlŞTEREK BORCcedilLULAR ARASINDAKİ MUumlNASEBETLER

1 - TAKSİM

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 146 - Borcun mahiyetinden hilafı istidlal olunmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan her biri alacaklıya yapılan tediyeden birbirine muumlsavi birer hisseyi uumlzerlerine almağa mecburdur Ve hissesinden fazla tediyede bulunan fazla ile diğerlerine ruumlcu hakkını haizdir

Birinden tahsili muumlmkuumln olmayan miktar diğerleri arasında muumltesaviyen taksim olunur

2 - HALEFİYET

Madde 147 - Ruumlcu hakkından istifade eden muumlteselsil borccedillulardan her biri tediye ettiği miktar nispetinde alacaklının haklarına halef olur

Alacaklı diğerlerinin zararına olarak muumlteselsil borccedillulardan birinin vaziyetini iyileştirdiği takdirde bu fiilinin neticelerini şahsan tahammuumll eder

B - ALACAKLILARIN ARASINDA TESELSUumlL

Madde 148 - Borcun tamamını tediyesini istemek hakkını her birine bahş ettiğini borccedillu beyan ettiği hallerde muumlteaddit alacaklılar arasında teselsuumll mevcut olacağı gibi kanunun tayin ettiği maddelerde dahi bu nevi teselsuumll bulunur

Muumlteselsil alacaklılardan birine vakı tediye ile borccedillu buumltuumln alacaklılara karşı beri olur

Alacaklılardan birinin icraya veya mahkemeye muumlracaatından haberdar edilmedikccedile borccedillu onlardan dilediğine tediyede muhayyerdir

İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR

A - TALİKİ ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 149 - Bir akdin mevzuunu teşkil eden borcun mevcudiyeti meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilmiş ise o akit şarta bağlı akit olur

İki taraf hilafını kast etmedikleri halde şarta bağlı akit ancak şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade eder

IIŞARTIN BAĞLI OLDUĞU SIRADAKİ VAZİYET

Madde 150 - Şart tahakkuk edinceye kadar borccedillu borcun layıkı veccedilhile edasına mani olacak her nevi tasarruftan iccediltinap etmekle muumlkelleftir

Şarta bağlı hakkı tehlikeye duumlccedilar edilen alacaklı alacağı mutlak olan alacaklıların haklarını muhafaza iccedilin yapmağa salahiyettar oldukları tedbirleri ittihaz edebilir

Şartın tahakkukundan evvel yapılan temliki her tasarruf şartın huumlkuumlmlerini ihlal ettiği nispette batıl olur

IIIFASILA ESNASINDA TAHAKKUK EDEN MENFAATLER

Madde 151 - Şartın tahakkukundan evvel taahhuumlt olunan şey kendisine teslim olunan alacaklı şartın tahakkuku halinde fasıla esnasında o şeyden elde ettiği menfaatlerede malik olur

Şart tahakkuk etmezse alacaklı elde ettiği menfaatleri red ile muumlkelleftir

B - İNFİSAHİ ŞARTLAR

Madde 152 - İnfisahı meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilen akit şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade etmez

Kaideten infisah makabline şamil olmaz

C - MUumlŞTEREK HUumlKUumlMLER

IŞARTIN TAHAKKUKU

Madde 153 - Eğer şart iki taraftan birinin bizzat yapması lazım olmayan bir şeyin icrasından ibaret ise o tarafın vefatı halinde mirasccedilısı onun yerine kaim olabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIHİLELİ MUumlMANAAT

Madde 154 - Şartın tahakkukuna iki taraftan biri huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bir hareketle mani olursa o şart tahakkuk etmiş addolunur

IIIMEMNU ŞARTLAR

Madde 155 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir bir fiil veya ihmal şart olarak tayin edilmiş olduğu takdirde bu şarta bağlı olan borccedil huumlkuumlmsuumlz olur

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞART

A - PEY AKCcedilESİ VE ZAMANI RUumlCU

Madde 156 - Bir kimse pey akccedilesi verdiği takdirde bunu zamanı ruumlcu olarak değil belki akdin inikadına delil olmak uumlzere vermiş addolunur

Hilafına mahalli adet veya mukavele olmadıkccedila pey akccedilesini alan matlubuna mahsup etmiyerek onu muhafaza eder

Zamanı ruumlcu şart edildiği halde akitlerden her biri akitten ruumlcu salahiyetini haiz addolunur Pey akccedilesi vermiş olan ruumlcu ederse verdiğini terk eder ve pey akccedilesini almış olan ruumlcu ederse aldığının iki mislini iade eder

B - UumlCRET TEVKİFİ

Madde 157 - Hizmet akdinde mukavele mucibince uumlcretin bir kısmı tevkif edildiği halde hilafına şart veya adet bulunmadıkccedila tevkif olunan uumlcret cezai şart olarak değil belki istihdam eden kimsenin zararına karşılık olmak uumlzere tutulmuş addolunur

Bu tevkif ancak amele uumlcretinin tazminat ile mahsubu caiz olduğu nispette muteber olur

C - CEZAİ ŞART

IALACAKLININ HAKLARI

1 - İCRA İLE EDA ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 158 - Akdin icra edilmemesi veya natamam olarak icrası halinde tediye edilmek uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı ancak ya akdin icrasını veya cezanın tediyesini isteyebilir

Akdin muayyen zamanda veya meşrut mahalde icra edilmemesi halinde tediye olunmak uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise alacaklı hem akdin icrasını hem meşrut cezanın tediyesini talep edebilir Meğer ki alacaklı bu hakkından sarahaten feragat etmiş veya kayıt dermeyan etmeksizin edayı kabul eylemiş olsun

Borccedillunun cezai şartı tediye ile akitten ruumlcu etmek hakkını ispat edebilmek salahiyeti mahfuzdur

2 - CEZA İLE ZARAR ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 159 - Alacaklı zarara duumlccedilar olmasa bile ceza lazım olur

Şart olunan ceza miktarından fazla zarara duumlccedilar olan alacaklı borccedillunun bir kusuru olduğunu ispat etmedikccedile fazlasını isteyemez

3 - FESİH HALİNDE ALACAKLININ KISMEN VUKUBULAN TEDİYEYE MUumlTEALLİK HAKLARI

Madde 160 - Cezai şarta muumlteallik huumlkuumlmler kısmen vakı olan tediyenin fesih halinde alacaklıya kalması şartını mutazammın olan mukaveleyede tatbik olunur

Taksitle satışa dair olan huumlkuumlmler bakidir

IICEZANIN BUTLANI VE TENKİSİ

Madde 161 - Akitler cezanın miktarını tayinde serbesttirler

Ceza kanuna veya ahlaka (adaba) muğayir bir borcu teyit iccedilin şart edilmiş veya hilafına mukavele olmadığı halde borcun ifası borccedillunun mesuliyetini icap etmeyen bir hal sebebiyle gayri muumlmkuumln olmuş ise şart olunan cezanın tediyesi talep edilemez

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hakim fahiş goumlrduumlğuuml cezaları tenkis ile muumlkelleftir

BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ

A - ALACAĞIN TEMLİKİ

IŞARTLARI

1 - RIZAİ TEMLİK

A CEVAZİ

Madde 162 - Kanun veya akit ile veya işin mahiyeti icabı olarak menedilmiş olmadıkccedila borccedillunun rızasını aramaksızın alacaklı alacağını uumlccediluumlncuuml bir şahsa temlik edebilir

Borccedillu alacağın temlik edilmemesi şart edilmiş olduğunu bu şartı ihtiva etmeyen bir ikrarı bilkitabeye istinat ile alacağını temelluumlk eden uumlccediluumlncuuml bir şahsa karşı iddia edemez

B AKDİN ŞEKLİ

Madde 163 - Tahriri şekilde yapılmış olmadıkccedila alacağın temliki muteber olmaz

Bir alacağın temlikini vadetmek hususi şekle tabi değildir

2 - KANUNİ VEYA KAZAİ TEMLİK

Madde 164 - Alacağın temliki kanun veya mahkeme kararı mucibince vukubulduğu halde bir guumlna merasime tabi olmaksızın ve evvelki alacaklı tarafından rıza izhar edilmesine bile ihtiyaccedil bulunmaksızın uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı dermeyan edilebilir

IITEMLİKİN HUumlKUumlMLERİ

1 - BORCcedilLUNUN VAZİYETİ

A HUumlSNUumlNİYETLE YAPILAN TEDİYE

Madde 165 - Temlik veya temelluumlk eden tarafından alacağın temlik olunduğu kendisine bildirilmezden mukaddem evvelki alacaklıya ve muumltevali temlikler vaki olmuş ise alacağı temelluumlk edenlerden tercihi lazım gelen biri var iken diğerine huumlsnuuml niyetle tediyede bulunan borccedillu beri olur

B TEDİYEDEN İMTİNA VE TEVDİ

Madde 166 - Aidiyeti muumlnazaalı bulunan bir alacağın borccedillusu tediyeden imtina edebilir ve alacağı mahkemeye tevdi ile borccediltan beri olur

Borccedillu alacağın muumlnazaalı olduğunu bildiği halde tediyede bulunursa tehlike ve hasarı kendisine ait olur

İki alacaklı arasındaki dava henuumlz goumlruumllmekte ve borccedil muaccel ise her biri borccedilluyu borcu olan meblağı tevdie icbar edebilir

C BORCcedilLUYA AİT DEFİLER

Madde 167 - Borccedillu temlike vakıf olduğu zaman temlik edene karşı haiz olduğu defileri temelluumlk edene karşı dahi dermeyan edebilir

Borccedillunun matlubu temlik eden zimmetinde temlike vakıf olduğu zaman muumleccel bir alacağı var idise bu alacağın temlik edilen matluptan sonra muacceliyet iktisap etmiş olmaması şartiyle borccedil ile takas edilmesini talep edebilir

2 - FERrsquoİ HAKLARIN VE SENETLERİN VE ESBABI SUumlBUTİYENİN DEVRİ

Madde 168 - Alacağın temlikinde temlik eden kimsenin şahsına has olanlardan maada ruumlccedilhan hakları ve diğer muumlteferri haklar dahil olur

Temlik eden kimse temelluumlk edene alacak senedini teslim ve mevcut esbabı suumlbutiyeyi ve haklarının izhar iccedilin luumlzumlu olan maluumlmatı ita ile muumlkelleftir

Gecikmiş faizler asıl alacak ile birlikte temlik edilmiş addolunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - ZAMAN

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 169 - Alacağın temliki ıvaz mukabilinde icra edilmiş ise temlik eden kimse alacağın temlik zamanında mevcudiyetini zamındır

Ayrıca taahhuumlt etmedikccedile borccedillunun aczinden mesul değildir

Temlik meccanen vaki olmuş ise temelluumlk eden kimse alacağın mevcudiyetini dahi zamin olmaz

B TEDİYE MAKAMINA YAPILAN TEMLİK

Madde 170 - Tediye makamına kaim olmak uumlzere bir alacak temlik edilipte ne miktar tenzil edileceği tayin edilmemiş ise temelluumlk eden kimse ancak borccedilludan bilfiil tahsil ettiği yahut lazım olan ikdamı sarf eylediği halde tahsil etmiş olduğu miktarı kendi alacağına mahsup etmekle muumlkelleftir

C ZAMANIN ŞUumlMULUuml

Madde 171 - Temlik eden zaman ile muumlkellef ise temelluumlk edene karşı ancak resuumllmal ve faiz olarak almış olduğu miktar nispetinde mesulduumlr Bundan başka temlikin mucip olduğu ve alacaklının borccedilluya karşı semeresiz takibi dolayısiyle ihtiyar ettiği masraflarıda zamin olur

Temlik kanun icabı vakı olmuş ise evvelki alacaklı ne alacağın mevcudiyetine ne de borccedillunun eda kabiliyetine kefildir

IIIHUSUSİ KAİDELERİN MAHFUZİYETİ

Madde 172 - Bazı hakların temlikine mahsus olarak kanunen muayyen olan huumlkuumlmler bakidir

B - BORCUN NAKLİ

IBORCcedilLU VE BORCUN NAKLİ MUumlTEAHHİDİ

Madde 173 - Bir borccedilluya karşı yapılan borcun nakli taahhuumlduuml muumlteahhidi ya borcu tediye etmek yahut alacaklının rızasını istihsal ederek borcu uumlzerine almak suretiyle borccedillunun beraetini tahsile mecbur eder

Borccedillu borcun nakli muumlteahhidine karşı borcun nakli akdinden muumltevellit borccedillarını ifa etmedikccedile muumlteahhit aleyhine taahhuumlduumlnuuml ifa iccedilin dava ikame edemez

Borccediltan beraet etmemiş olan evvelki borccedillu borcun nakli muumlteahhidinden teminat isteyebilir

IINAKİL MUumlTEAHHİDİ İLE BORCcedilLU ARASINDAKİ AKİT

1 - İCAP VE KABUL

Madde 174 - Evvelki borccedillunun yerine yenisinin kaim olması ve borccediltan beraeti borcun naklı muumlteahhidi ile alacaklı arasında yapılacak akit ile vukubulur

Bu akdin icap edildiği borcun nakli muumlteahhidi veya onun muumlsaadesiyle evvelki borccedillu tarafından borcun nakli mukavelesinin alacaklıya bildirilmesinden istidlal olunabilir

Alacaklının rızası ya sarih olur veya halin icabından anlaşılır Alacaklı ihtirazi kayıt dermeyan etmeksizin borcun nakli muumlteahhidinin tediyesini kabul eder veya bunun borccedillu sıfatı ile yaptığı diğer her hangi bir muameleye razı olursa borcun naklini kabul etmiş addolunur

2 - İPTAL OLUNAN İCAP

Madde 175 - İcap alacaklı tarafından her zaman kabul edilebilir Şu kadarki borcun nakli muumlteahhidi veya borccedillu kabul iccedilin bir mehil tayin edebilir ve bu mehlin inkızasına kadar alacaklı suumlkut ederse icap reddolunmuş addedilir

Borcun nakli hakkında vukubulan icabın kabuluumlnden evvel yeni bir borcun nakli mukavelesi yapılır ve borcun naklinin yeni muumlteahhidi alacaklıya icapta bulunursa birinci icabı yapan beri olur

IIIBORCcedilLUNUN DEĞİŞMESİNİN HUumlKMUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BORCUN FERİLERİ

Madde 176 - Borccedillu değişmiş olsa bile borccedillunun şahsına hasolanlardan maada muumlteferri haklar baki olur

Bununla beraber borcu temin iccedilin bir rehin tesis etmiş olan uumlccediluumlncuuml şahsın ve kefilin mesuliyetleri ancak borcun nakline razı oldukları halde devam eder

2 - İSTİSNALAR

Madde 177 - Nakledilen borca muumlteferri hakları dermeyan etmek hakkı borccedilludan yenisine geccediler

Yeni borccedillu alacaklı ile yapılan akitten hilafı anlaşılmadıkccedila evvelki borccedillunun alacaklıya karşı dermeyan edebileceği şahsi defilerde bulunamaz

Yeni borccedillu borcun naklini tevlit etmiş olan hadiseler dolayısiyle evvelki borccedilluya karşı dermeyan edebileceği defileri alacaklıya karşı kullanamaz

IVAKDİN İPTALİ

Madde 178 - Borcun nakli mukavelesi iptal edildiği halde huumlsnuuml niyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara ait olan haklar baki kalmak uumlzere evvelki borccedil buumltuumln ferileriyle birlikte avdet eder

Bundan başka akdin iptali ve ika olunan zarar kendisine isnat olunamıyacağını nakil muumlteahhidi ispat edemez ise alacaklı evvelce muumlesses teminatı zayi etmesi dolayısiyle veya diğer her hangi bir suretle duumlccedilar olduğu zararı nakil muumlteahhidine tazmin ettirebilir

VBİR MAMELEKİN VEYA BİR İŞLETMENİN DEVRALINMASI

Madde 179 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir mameleki veya bir işletmeyi aktif ve pasifleriyle birlikte devralan kimse bunu alacaklılara ihbar veya gazetelerde ilan ettiği tarihten itibaren onlara karşı mamelekin veya işletmenin borccedillarından mesul olur şu kadar ki iki yıl muumlddetle evvelki borccedillu dahi yenisiyle birlikte muumlteselsilen mesul kalır bu muumlddet muaccel borccedillar iccedilin ihbar veya ilan tarihinden ve daha sonra muaccel olacak borccedillar iccedilin de muacceliyet tarihinden itibaren işlemeye başlar

Borccedilların bu suretle naklinin huumlkuumlmleri tek bir borcun nakli akdinden doğan huumlkuumlmlerin aynıdır

VIBİR İŞLETMENİN DİĞERİYLE BİRLEŞMESİ VE ŞEKLİNİ DEĞİŞTİRMESİ

Madde 180 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir işletme diğer bir işletme ile aktif veya pasiflerin karşılıklı olarak devralınması suretiyle birleştirilse her iki işletmenin alacaklıları bir mamelekin devralınmasından doğan hakları haiz olup buumltuumln alacaklarını yeni

işletmeden alabilirler

Evvelce hakiki veya huumlkmi tek bir şahsa ait olup da kollektif veya komandit şirket haline konulan bir işletmenin borccedilları hakkında da aynı huumlkuumlm tatbik olunur

VIITAKSİM HALİNDE VE GAYRİMENKULUumlN BEYrsquoİ HALİNDE

Madde 181 - Miras taksimindeki ve rehin ile mukayyet gayrimenkullerin beyindeki borcun nakline muumltedair hususi huumlkuumlmler bakidir

İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ

ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA

BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER

A - İKİ TARAFIN HAK VE VAZİFELERİ

Madde 182 - Beyi bir akittirki onunla bayi satılan malı muumlşterinin iltizam ettiği semen mukabilinde muumlşteriye teslim ve muumllkiyeti ona nakleylemek borcunu tahammuumll eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise bayi ile muumlşteri borccedilları aynı zamanda ifa etmekle muumlkelleftirler

Hale goumlre tayini muumlmkuumln olan semen tesmiye edilmiş huumlkmuumlndedir

B - NEFİ VE HASAR

Madde 183 - Halin icabından veya hususi şartlardan muumltevellit istisnaların maadasında satılan şeyin nefi ve hasarı akdin inikadı anından itibaren muumlşteriye intikal eder

Bununla beraber yalnız nevan tayin edilmiş olan mebiin ayırt edilmiş olması da lazımdır ve başka bir yere goumlnderilecek ise bayiın bu maksata mebi uumlzerinden yedini refetmiş bulunmasıda şarttır

Taliki şart ile yapılan akitlerde temlik edilen şeyin nefi ve hasarı ancak şartın tahakkuku anından itibaren iktisap edene geccediler

İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ

A - MEVZUU

Madde 184 - Menkul beyi araziden veya gayrimenkul olmak uumlzere tapu siciline kaydedilen haklardan başka her tuumlrluuml şeyin beyidir

Mahsul veya yıkılması matlup bir binanın enkazı veya taş ocağından ccedilıkarılacak taşlar gibi bir gayrimenkulden ayrıldıktan sonra menkul olarak muumllkiyeti nakledilecek muumltemmim cuumlzlerin satılması da menkul beyidir

B - BAYİİN BORCcedilLARI

ITESLİM

1 - TESLİM MASRAFLARI

Madde 185 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise oumllccedilmek ve tartmak gibi teslim masrafları bayie senet yapmak ve mebii kabzetmek iccedilin yapılan masraflar muumlşteriye aittir

2 - NAKİL MASRAFLARI

Madde 186 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise satılan şeyin teslim mahallinden başka bir yere nakli lazım geldiği zaman nakil masrafları muumlşteriye aittir

Masrafsız teslim şart edilmiş ise bayi nakil masraflarını uumlzerine almış addolunur

Liman ve guumlmruumlk masrafı olmaksızın teslim mukavele edilmiş ise bayi ihracat transit ve ithalat ruumlsumunu uumlzerine almış addolunur fakat eşyanın muumlşteri tarafından kabzedildiği zamanda istifa edilen istihlak ruumlsumunu deruhde etmiş sayılmaz

3 - BAYİİN TEMERRUumlDUuml

A TİCARİ ALIM SATIMLAR

Madde 187 - Ticari muamelelerde teslim iccedilin bir zaman tayin edilmiş olupta bayi temerruumlt ederse muumlşterinin teslim talebinden vaz geccedilerek ademi ifa sebebi ile zarar ve ziyan isteyeceğini kabule cevaz vardır

Muumlşteri teslimini istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayii bundan haberdar etmesi lazımdır

B TAZMİN BORCU VE ZARARIN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 188 - Borcu ifa etmeyen bayi muumlşteriye bu yuumlzden terettuumlp eden zararı zamin olur

Ticari muamelesinde bayi borcunu ifa etmezse muumlşteri mebiin semeni ile kendisine teslim edilmiyen şey yerine bir diğerini almak iccedilin huumlsnuuml niyetle verdiği semen arasındaki farkı bayie tazmin ettirebilir

Mebi borsaya kayıt ve kabul edilmiş olan veya cari fiatı bulunan mallardan ise muumlşteri yerine bir diğerini almağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile teslim iccedilin muayyen olan guumlnuumln fiatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere isteyebilir

IIZAPTA KARŞI TEMİNAT

1 - TEMİNAT BORCU

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 189 - Bayi satılan şeyin bir uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından beyin akdi zamanında mevcut bir hak sebebi ile tamamen veya kısmen zaptedilmesinden muumlşteriye karşı mesul ve zamindır

Muumlşteri zabıt tehlikelerinden beyin inikadı zamanında haberdar idiyse bayi yalnız tahsisan iltizam ettiği kefalet hasebiyle mesul ve zamin olur

Bayi uumlccediluumlncuuml şahsa ait olan hakkı bilerek gizlemiş ise zaman ve mesuliyetini refi veya tahdit yolunda kararlaşmış olan şart batıldır

2 - USULUuml MUHAKEME

A DAVAYI İHBAR

Madde 190 - Mebiin zaptı ile tehdit edilen muumlşteri aleyhine ikame edilen davayı zamanla muumlkellef olan bayie ihbar ettiği zaman bayi halin icabına goumlre ve usuluuml muhakemeye tevfikan ya muumlşteri lehinde davaya muumldahalede yahut muumlşteri makamına kaim olarak uumlccediluumlncuuml şahsa karşı husumet ve muumldafaada bulunmağa mecburdur

İhbar muumldahale ve muumldafaaya muumlsait bir zamanda yapılmış ise muumlşterinin aleyhinde hasıl olan neticei huumlkmiye muumlşterinin hilesi veya ağır bir hatası eseri olduğu ispat edilmedikccedile bayyiede sari olur

Davanın ihbar edilmemesi mesuliyeti bayie isnat edilemiyen hallerde bayi kendisine zamanında haber verilmiş olması farz ve takdirinde ne derece daha muumlsait bir neticei huumlkmiye istihsal edilebileceğini ispat ederse mesuliyetten o derecede beri olur

B MAHKEME KARARI OLMAKSIZIN İADE

Madde 191 - Muumlşteri bayii vaktinde davadan haberdar ve kendi namına muumldafaa ve husumette bulunmasını talep ve ihtar edipte dinletememiş ise uumlccediluumlncuuml şahsın mebi uumlzerindeki hakkını huumlkuumlm beklemeksizin huumlsnuuml niyetle tanımış yahut istihkak muumlddeisiyle sulh akdetmiş olsa bile bayie zaman terettuumlp eder

3 - MUumlŞTERİNİN HAKLARI

A TAMAMEN ZABIT HALİNDE

Madde 192 - Mebiin tamamen zaptolunması halinde beyi muumlnfesih addolunur ve muumlşteri bayiden aşağıdaki taleplerde bulunabilir

1 - Mebiden istihsal ettiği veya istihsalini ihmal ettiği semereler tenzil edilmek uumlzere tediye etmiş olduğu semenin faiziyle birlikte iadesini

2 - Mebii zapteden uumlccediluumlncuuml şahıstan mutalebe edemiyeceği sarfiyatı

3 - Davayı bayie ihbar etmekle iccediltinap edilmesi muumlmkuumln olanlar muumlstesna olmak uumlzere buumltuumln muhakeme masraflariyle muhakeme haricindeki masrafları

4 - Doğrudan doğruya mebiin zaptından muumltevellit diğer zarar ve ziyanları

Bayi hiccedil bir hatanın kendisine isnadı kabil olmadığını ispat etmedikccedile muumlşteriye mebiin zaptı yuumlzuumlnden terettuumlp eden diğer her tuumlrluuml zararı da tazmin etmekle muumlkelleftir

B KISMEN ZABIT HALİNDE

Madde 193 - Satılan şey kısmen zaptedildiği yahut bayiin kefil olduğu ayni bir muumlkellefiyetle takyit edilmiş bulunduğu halde muumlşteri beyin feshini talep edemeyip yalnız bu yuumlzden duumlccedilar olduğu zararın tazminini isteyebilir

Şu kadarki mebiin bu ayıbını bilmiş olsa onu satın almayacağı hal karinesiyle anlaşılıyorsa her halde feshi dava edebilir

Bu takdirde muumlşterinin bayie mebiin zaptedilmeyen kısmını o zamana kadar istihsal etmiş olduğu menfaatlerle birlikte iade etmesi lazım gelir

IIIMEBİİN AYIPTAN SALİM OLMASINI TEKEFFUumlL

1 - MEVZUU

A UMUMİYET İTİBARİYLE

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 194 - Bayi muumlşteriye karşı mebiin zikir ve vadettiği vasıflarını muumltekeffil olduğu gibi maddi veya hukuki bir sebeple kıymetini veya maksut olan menfaatini izale veya ehemmiyetli bir suretle tenkis eden ayıplardan salim bulunmasını da muumltekeffildir

Bayi bu ayıpların mevcudiyetini bilmese bile onlardan mesulduumlr

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 195 - Hayvan alım satımında bayi tahriren kefalet etmedikccedile yahut muumlşteriyi iğfal etmiş olmadıkccedila tekeffuumll etmiş addolunmaz

2 - TEKEFFUumlLE KARŞI

Madde 196 - Bayi mebiin ayıbını muumlşteriden hile ile gizlemiş ise beyide tekeffuumll huumlkmuumlnuuml iskat veya tahdit eden her şart batıldır

3 - MUumlŞTERİNİN BİLDİĞİ AYIPLAR

Madde 197 - Bayi muumlşterinin beyi zamanında malumu olan ayıptan mesul olmadığı gibi mebii kafi derecede muayene etmekle fark etmiş olacağı ayıptan da ancak bunun mevcut olmadığını temin etmiş ise mesul olur

4 - KEŞİF VE MUAYENE VE BAYİE İHBAR

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 198 - Muumlşteri kabz ettiği mebiin halini oumlrf ve adete goumlre imkan hasıl olur olmaz muayene etmek borcu ile muumlkellef olup mebi de bayiin tekeffuumll altında olan bir ayıp goumlrduumlğuuml zaman bunu derhal bayie ihbar etmesi lazım gelir

Bunu ihmal ettiği halde mebii kabul etmiş sayılır Meğerki mebide adi bir muayene ile meydana ccedilıkarılamıyacak bir ayıp bulunsun

Bu kabilden bir ayıp sonradan meydana ccedilıkarsa derhal bayie ihbar edilmelidir Aksi takdirde mebi bu ayıp ile beraber kabul edilmiş addolunur

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 199 - Hayvan alım satımında kefalet muumlddeti tahirren tayin edilmemiş olupta kefalet hayvanın bir vasfına muumlteallik değil ise mebide keşfedilen ayıptan bayiin mesuliyeti teslim vaki olduğu veya muumlşterinin kabızda temerruumlduuml tahakkuk ettiği guumlnden itibaren dokuz guumln iccedilinde bayie ihbar edilmekle beraber hayvanın ehli vukuf marifetiyle muayenesinin icrası yine bu muumlddet zarfında merciinden talep olunmasına muumltevakkıftır

Hakim ehli vukuf raporunu serbestccedile takdir eder

5 - BAYİİN HİLESİNE MUumlTERETTİP HUumlKUumlMLER

Madde 200 - Muumlşteriyi iğfal etmiş olan bayi ayıbın kendisine vaktinde ihbar edilmemiş olduğunu ileri suumlrerek mesuliyetten kurtulamaz

6 - BAŞKA MAHALDEN VAKİ OLAN BEYİ

Madde 201 - Başka bir mahalden goumlnderilen mebiin ayıplı olduğunu iddia eden muumlşteri bulunduğu yerde bayiin muumlmessili yok ise mebiin muhafazası iccedilin lazım gelen tedbirleri muvakkaten ittihaz etmekle muumlkelleftir Muumlşteri ayıplı olduğunu iddia ettiği mebii muhafaza iccedilin icabeden tedbirleri yapmaksızın bayie goumlnderemez

Muumlşteri vakit kaybetmeksizin mebiin halini usulen tasdik ettirmekle muumlkelleftir Aksi halde iddia olunan ayıbın mebi kendisine vasıl olduğunu zaman mevcut bulunduğunu ispat etmeğe mecbur olur

Mebiin az zamanda bozulmak korkusu varsa muumlşterinin onu bulduğu yerde mercii marifetiyle sattırmağa salahiyeti ve hatta bayiin menfaati boumlyle iktiza ediyorsa mecburiyeti vardır Muumlşteri her halde bayii muumlmkuumln olan suumlratle keyfiyetten haberdar etmekle muumlkellef ve etmediği takdirde zarar ve ziyan davasına maruzdur

7 - TEKEFFUumlLE MUumlSTENİT DAVA

A BEYrsquoİN FESHİ YAHUT SEMENİN TENZİLİ

Madde 202 - Bayiin tekeffuumlluuml altındaki mebiin ayıbı anlaşıldığı zaman muumlşteri muhayyerdir Dilerse mebii redde hazır olduğunu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

beyanla beyin fesh edilmesini dilerse mebii alıkoyup kıymetinin noksanı mukabilinde semenin tenzil olunmasını dava eder

Hakim muumlşterinin mebii ret davası uumlzerine hal icabı beyin feshini muhik goumlstermiyorsa semenin tenzili ile iktifa edebilir

Kıymetinin noksanı mebiin semenine muumlsavi ise muumlşteri ancak beyin feshini talep edebilir

B MEBİİN TEBDİLİ

Madde 203 - Mebi miktarı muayyen misli şeylerden ise muumlşteri dilerse fesih veya semenin tenzilinden hiccedil birini talep etmeyip mebiin ayıptan ari mislile değiştirilmesini dava edebilir

Mebi başka bir yerden goumlnderilmiyorsa bayiin de muumlşteriye derhal ayıptan ari mislini teslim ve muumlşterinin duumlccedilar olduğu zararı tamamen tazmin ederek aleyhine ikame edilecek davadan kurtulmağa salahiyeti vardır

C MEBİİN ZIYAI HALİNDE BEYrsquoİN FESHİ

Madde 204 - Mebiin ayıp sebebi ile yahut kazaen telef ve ziyaa veya hasara uğraması ayıptan dolayı feshi davaya mani olmaz Bu takdirde muumlşterinin red ile muumlkellef olduğu şey mebiden elinde kalandır

Mebi muumlşterinin taksiri yuumlzuumlnden telef olmuş yahut muumlşteri onu başkasına temlik veya şeklini tağyir etmiş ise ancak kıymet noksanına mukabil semenin tenzilini dava edebilir

8 - FESHİN HUumlKUumlMLERİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 205 - Beyi fesh edilince muumlşteri bayie mebi ile beraber ondan istihsal ettiği menfaatleri iade etmekle muumlkelleftir

Bayiin muumlşteriye almış olduğu semeni faiziyle beraber iade ettikten başka mebiin tamamen zaptı halinde olduğu gibi muhakeme masrafiyle muumlşterinin mebia vaki olan masrafları oumldemesi lazımdır Bayi bunlardan maada muumlşteriye ayıplı mal teslim etmesinden doğrudan doğruya tevelluumlt etmiş olan zararı da ayrıca tazmin etmeğe mecburdur

Bayi kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile muumlşterinin diğer her tuumlrluuml zararlarını tazmin etmeğe borccedilludur

B BİRDEN ZİYADE MALIN BEYrsquoİ HALİNDE FESİH

Madde 206 - Birden ziyade şey veya parccedila birlikte satılmış olupta bunlardan bazısı ayıplı ccedilıktığı halde fesih ancak ayıplı ccedilıkanlar hakkında dava olunabilir

Şu kadarki ayıplı kısmın diğerinden tefriki muumlşteriye veya bayie ehemmiyetli bir zarar husule gelmeksizin muumlmkuumln olmazsa feshin buumltuumln mebie teşmili zaruri olur

Mebiin aslı hakkında beyin feshi ayrı semen beyan edilerek satılmış olsa bile ferilerinede şamil olur amma feriler hakkındaki fesih mebiin aslına şamil olmaz

9 - MUumlRURU ZAMAN

Madde 207 - Bayi daha uzun muumlddet iccedilin kefalet etmemiş ise mebii ayıba karşı tekeffuumllden muumltevellit her tuumlrluuml dava mebideki ayıp daha sonra meydana ccedilıksa bile muumlşteriye teslim vukuundan itibaren bir sene geccedilmekle sakıt olur

Fakat muumlşterinin bayi tarafından aleyhine ikame edilen davaya karşı mebiin tesliminden itibaren bir sene geccedilmeksizin ihbar ettiği ayıptan dolayı defi hakkı sene geccedilmekle sakıt olmayıp devam eder

Bayi muumlşteriyi iğfal etmiş ise bu bir senelik muumlruru zamandan istifade edemez

C - MUumlŞTERİNİN BORCcedilLARI

ISEMENİN EDASI VE MEBİİN KABZI

Madde 208 - Muumlşteri beyi aktinde mukarrer olan surete tevfikan semeni eda ve kendisine mukarrer olan şartlar dairesinde arzedilen mebii kabz etmekle muumlkelleftir

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise kabzın derhal vukuu lazımdır

IISEMENİN TAYİNİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 209 - Muumlşteri kati sipariş yapmış fakat semeni tayin etmemiş ise beyi siparişin yapıldığı guumln ve mahalde cari fiat uumlzerinden aktedilmiş sayılır

Semen mebiin veznine goumlre hesap ediliyorsa darası tenzil olunur

Ticarette bazı emtianın semenin gayri safi vezin uumlzerinden yahut muayyen bir miktar veya yuumlzde şu kadar tenzil edilerek hesap edilmesi yolundaki hususi taamuller mahfuzdur

IIISEMENE İSTİHKAK VE SEMENİN FAİZİ

Madde 210 - Hilafına mukavele mevcut değil ise mebi muumlşterinin yedine girince bayi semene muumlstehak olur

Adet bu yolda ise yahut muumlşteri mebiden semene veya diğer tuumlrluuml hasılat istifa imkanını elde etmiş ise mebiin semeni muumlcerret vadeye nazaran muumlşteri tarafından vukua gelen temerruumlt uumlzerine muumlterettip huumlkuumlmlerden başka hatta hiccedil bir ihtar dahi yapılmaksızın faize tabidir

IVMUumlŞTERİNİN TEMERRUumlDUuml

1 - BAYİİN FESİH HAKKI

Madde 211 - Mebi ancak semenin tediyesinden sonra veya tediyesi akabinde teslim edilmek lazım gelen hallerde muumlşteri tediyeden temerruumlt ederse bayi hiccedil bir merasime muhtaccedil olmaksızın beyi feshedebilir

Fakat bu hakkını kullanmak istiyorsa keyfiyetten muumlşteriyi derhal haberdar etmekle muumlkelleftir

Mebi muumlşteriye teslim edilmiş ise bayi bu hakkı sarahaten muhafaza etmiş olmadıkccedila beyi feshedilip mebii istirdat edemez

2 - ZARAR VE ZİYAN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 212 - Ticari muamelelerde bayi mebiin semenini tediyeden temerruumlt eden muumlşteriden bu semenle mebii diğerine huumlsnuuml niyetle sattığı semen arasındaki farktan ibaret olan zarar ve ziyanı istiyebilir

Mebi borsada mukayyet olan veya cari fiyatı bulunan emtiadan ise bayi bunu diğerine satmağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile tediye iccedilin muayyen olan vade guumlnuumlnuumln fiyatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere muumlşteriden talebedebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ

A - AKDİN ŞEKLİ

Madde 213 - Gayrimenkul beyi muteber olmak iccedilin resmi senede raptedilmek şarttır Gayrimenkule dair beyi vadi ve beyi bilvefa ve istimlak mukavelesi resmi senede raptedilmedikccedile muteber değildir Mukaveleden muumltevellit şufa hakkı iccedilin tahriri şekil kafidir

B - ŞARTLA BEYİ VE MUumlLKİYETİN MUHAFAZASI

Madde 214 - Bir gayrimenkuluumln şartla beyi halinde şart tahakkuk etmedikccedile beyi tapu siciline kaydedilmez

Muumllkiyetin bayi uhdesinde mahfuziyetine dair olan şart dahi tescil olunmaz

C - TEKEFFUumlL

Madde 215 - Hilafına mukavele mevcut değil ise satılan gayrimenkul beyi senedinde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi noksanını muumlşteriye tazmin etmekle muumlkelleftir Satılan gayrimenkul resmi bir mesahaya muumlsteniden sicilde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi tahsisen taahhuumlt altına girmemiş ise tazmin ile muumlkellef değildir

Bir binanın ayıplı olmasından muumltevellit ve tekeffuumlle muumlstenit davalar muumllkiyetin devrinden beş sene geccedilmekle sakıt olur

D - MENFAAT VE MUHATARA

Madde 216 - Mebiin muumlşteri tarafından kabzedilmesi iccedilin mukavele ile bir muumlddet tayin edildiği halde onun nefi ve hasarının muumlşteriye intikal etmemesi asıldır

E - MENKUL BEYrsquoİ HAKKINDAKİ HUumlKUumlMLERE MUumlRACAAT

Madde 217 - Menkul beyine muumlteallik huumlkuumlmler kıyas tarikiyle gayrimenkul beyine de tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ

A - NUMUNE UumlZERİNE BEYİ

Madde 218 - Numune uumlzerine beyide numune kendisine tevdi edilen taraf yedindeki numunenin kendisine teslim edilen numune olduğunu ispata mecbur olmayıp numunenin şekli değişse bile bu tagayyuumlr muayenenin zaruri icabatından ise soumlz ile tasdik olunur diğer tarafın her halde hilafını ispata hakkı vardır

Numune muumlşterinin velev kusuru olmaksızın yedinde bozulmuş veya zıyaa uğramış ise bayi mebiin numuneye muvafakatini ispat ile muumlkellef tutulmayıp aksini iddia eden muumlşterinin ispat etmesi lazımgelir

B - TECRUumlBE VE MUAYENE ŞARTİYLE BEYİ

IMAHİYETİ

Madde 219 - Tecruumlbe veya muayene şartiyle beyide muumlşteri mebii kabul yahut reddetmekte serbesttir Mebi muumlşterinin yedine geccedilmiş olsa bile kabul edilinceye kadar bayiin muumllkuumlnde kalır

IIBAYİİN NEZDİNDE MUAYENE

Madde 220 - Muayene bayiin nezdinde icra edilmek icabedip te muumlşteri mebi mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde kabul etmediği halde bayi serbest olur

Boumlyle bir muumlddet tayin edilmemiş ise bayi muumlnasip bir muumlddet geccediltikten sonra mebii kabul veya reddetmesini muumlşteriye ihtar edebilir derhal cevap verilmezse serbest olur

IIIMUumlŞTERİ NEZDİNDE MUAYENE

Madde 221 - Mebi muayene edilmeksizin muumlşteriye teslim edildiği takdirde mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde ve boumlyle bir muumlddet tayin etmiş değil ise bayiin ihtarı akabinde muumlşteri beyi kabul etmediğini beyan veya bayie reddetmezse beyi tekemmuumll etmiş addolunur Muumlşterinin semeni ihtirazi kayıt beyan etmeksizin tamamen veya kısmen tesviye veya mebii tecruumlbe iccedilin zaruri olan suretten başka bir surette tasarruf edilmesiyle de beyi tamam olmuş olur

C - TAKSİTLE BEYİ

IBAYİİN MUHAYYERLİĞİ

Madde 222 - Menkul bir mal semeni taksitle tesviye edilmek şartiyle beyi ve teslim edilip te muumlşteri taksitlerden birini tediyeden temerruumlt ettiği halde bayi o taksitin tediyesini talep edebileceği gibi kendisi iccedilin bu hakkı muhafaza etmiş ise mebiin muumllkiyetini iddia veya beyi feshedebilir

IIBAYİİN DİĞER HAKLARI

Madde 223 - Mebiin muumllkiyetini iddia eden bayi hakkında muumllkiyeti muhafaza şartına muumlteallik olan huumlkuumlmler tatbik olunur

Bayi beyi feshettiği halde bayi ve muumlşterinin her biri diğerinden aldığı şeyi iade ile muumlkelleftir Bayi her halde muumlnasip bir icar bedeli talep edebileceği gibi mebi bozulmuş ise tazminat dahi istiyebilir

Muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır

IIIMUACCELİYET ŞARTLARI

Madde 224 - Taksitlerden birinin tediye edilmemesi halinde semenin mecmuunun muacceliyet kesbetmesi şart edilmiş ise bayiin bu şarttan istifade edebilmesi muumlşterinin iki muumltevali taksiti vermekten temerruumlt etmesine ve bu iki taksit mecmuunun semenin en aşağı onda birini teşkil eylemesine muumltevakkıftır

D - MUumlZAYEDE

IBEYrsquoİN İNİKADI

Madde 225 - Cebri muumlzayedelerde beyi muumlzayede memurunun ihalesiyle muumlnakit olur

Herkesin iştirak edebildiği ihtiyari ve aleni muumlzayedelerde beyi bayiin ihalesiyle muumlnakit olur Bayi buna muhalif bir arzu beyan etmemiş ise muumlzayedeyi idare eden kimsenin muumlzayede edilen malı en ccedilok verene ihale etmeğe hakkı vardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIMUumlZAYEDENİN BUTLANI

Madde 226 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir tertibatla muumlzayedeye fesat karıştırılmış ise her alakadar tarafından on guumln zarfında itiraz edilebilir Bu itiraz cebri muumlzayedelerde icra ve iflas muamelelerine nezaret eden makamlara ve diğer hallerde mahkemeye arz olunur

IIIMUumlZAYEDEYE İŞTİRAK EDENİN NE ZAMAN MUumlLZEM OLACAĞI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 227 - Muumlzayedeye iştirak eden kimse beyi iccedilin muayyen olan şartlar dairesinde teklifiyle muumllzem olur Hilafına bir şart mevcut değil ise pey suumlrenin muumllzemiyeti kendisinden fazla veren zuhur etmesiyle yahut teklifinin muumlzayede hitamında mutat olan nidalar akibinde kabul olunmıyarak ihalenin icra edilmemesiyle zail olur

2 - GAYRİMENKUL MUumlZAYEDESİ

Madde 228 - Gayrimenkul muumlzayedesinde ihalenin veya ihalenin reddinin muumlzayede akebinde vukuu lazımdır Pey suumlren kimsenin muumlzayededen sonra muumllzemiyetinin imtidadını mutazammın şart batıldır Şu kadarki bu huumlkuumlm cebri muumlzayedeler ile ihalenin resmi bir merci tarafından tasdika muhtaccedil olduğu hallerde tatbik olunmaz

IVTEDİYENİN PEŞİN OLMASI LUumlZUMU

Madde 229 - Hilafı beyide şart edilmemiş ise ihale bedelinin peşin tediyesi lazımdır İhale bedeli peşin veya beyi şartlarına tevfikan tesviye edilmezse bayi beyi derhal feshedebilir

VTEKEFFUumlL

Madde 230 - Muumlzayede şartnamesinde sarih bir taahuumlduumln bulunması veya muumlzayedeye iştirak edenlere karşı bir hile yapılmış olması halleri muumlstesna olmak uumlzere cebri muumlzayedelerde tekeffuumlle mahal yoktur

Muumlzayede ile mal alan kimse o mala tapu siciline ve beyi şartlarına ve kanuna nazaran muayyen olan hali ve hakları ve muumlkellefiyetleri ile malik olur

İhtiyari ve aleni muumlzayedelerde bayi adi beyide olduğu gibi mebii tekeffuumll ile muumlkelleftir Şu kadarki hilesinden muumltevellit olandan maada tekeffuumlllerde usuluuml dairesinde ilan edilen beyi şartları zımnında tahalluumls edebilir

VIMUumlLKİYETİN İNTİKALİ

Madde 231 - Muumlzayede ile menkul bir mal alan kimse onun muumllkiyetini ihale anında iktisabeder Muumlzayededen alınan gayrimenkuluumln muumllkiyeti ancak tapu siciline kaydedilmekle muumlşteriye intikal eder Muumlzayede memuru ihalesi beyi zabıtnamesinde goumlsterilen gayrimenkuluumln muumlşteri namına tescil edilmesini derhal tapu memuruna tebliğ eder

Cebri muumlzayedelerin cereyanı sırasındaki ihalelere muumlteallik huumlkuumlmler bakidir

BEŞİNCİ FASIL TRAMPA

A - TRAMPA BEYİ HUumlKUumlMLERİNE TABİDİR

Madde 232 - Beyi huumlkuumlmleri trampada da tatbik olunur Şoumlyleki trampa edenlerden her biri itasını taahhuumlt ettiği şeye nazaran bayi ve kendisine verilmesi taahhuumlt olunan şeye goumlre muumlşteri huumlkmuumlnde tutulur

B TEKEFFUumlL

Madde 233 - Trampa suretiyle aldığı şey yedinden zaptolunan yahut onu ayıbından dolayı reddeden taraf muhayyerdir dilerse zarar ve ziyanı diğer tarafa tanzim ettirir dilerse vermiş olduğu şeyi istirdat eder

YEDİNCİ BAP HİBE

A - MEVZUU

Madde 234 - Hibe hayatta olan kimseler arasında bir tasarruftur ki onunla bir kimse mukabilinde bir ıvaz taahhuumlt edilmeksizin malının tamamını veya bir kısmını diğer bir kimseye temlik eder

Henuumlz iktisap edilmemiş olan bir haktan feragat yahut bir mirası reddetmek hibe değildir Ahlaki bir vazifenin ifası da hibe sayılmaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

B - HİBEYE EHLİYET

IVAHİP HAKKINDA

Madde 235 - Karı koca malının idaresi usuluumlnden yahut mirasccedilılık hakından neşet eden tahditler mahfuz kalmak uumlzere medenihaklarını kullanmak salahiyetine sahip olan herkes hibe yapabilir Tasarrufa ehil olmayanın malı ancak kanuni muumlmessillerinin mesuliyetleri kaydiyle ve vesayet hakkındaki huumlkuumlmlere riayetle hibe olunabilir

Bir hibeyi takip eden sene iccedilinde başlayan bir muhakeme neticesinde vahibin israfından dolayı hacrine huumlkuumlm olunursa o hibe Sulh Mahkemesince iptal olunabilir

IIHİBEYİ KABUL EDEN HAKKINDA

Madde 236 - Medeni haklarını kullanmak salahiyetinden mahrum olan kimse temyiz kudretine malik ise hibeyi kabul ve bu sebeple mal iktisap edebilir

Fakat o kimsenin kanuni muumlmessili kendisini hibeyi kabulden meni veya hibe olunan şeyin iadesini emrederse hibe keenlemyekuumln veya merdut olur

C - ŞEKLİ

IELDEN HİBE

Madde 237 - Elden hibe vahibin bir şeyi mevhubuumlnlehe teslim etmesiyle vuumlcut bulur

Gayrimenkuluumln veya gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakların hibesi ancak tapu siciline kaydedilmekle tamam olur

Bu tescil ancak muteber bir hibe taahhuumlduumlne istinaden yapılabilir

IIHİBE VADİ

Madde 238 - Hibe taahuumlduumlnuumln muteber olması tahriri olmasına muumltevakkıftır

Bir gayrimenkuluumln yahut gayrimenkul uumlzerindeki ayni bir hakkın hibesi taahhuumlduuml ancak resmi senetle yapılmış ise muteber olur

Hibe taahhuumlduuml tenfiz edilince elden yapılmış hibe gibi olur

IIIKABULUumlN NETİCELERİ

Madde 239 - Bir kimse diğerine hibe ettiği malı diğer mallardan bilfiil tefrik etmiş olsa bile mevhubuumlnlehin kabuluumlne kadar hibesinden ruumlcu edebilir

D - ŞARTLARI VE MUumlKELLEFİYETLERİ

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 240 - Hibe şartla yahut muumlkellefiyetle takyit olunabilir Tenfizi vahibin oumlluumlmuumlne bağlı hibede vasiyet huumlkmuuml cereyan eder

IIŞARTIN İCRASI

Madde 241 - Vahip mukavele mucibince mevhubuumlnleh tarafından kabul edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talep edebilir

Ammenin menfaati iccedilin mevhubunlehe tahmil edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talebetmek salahiyeti vahibin vefatından sonra ait olduğu mercie intikal eder

Hibe edilen şeyin kıymeti masrafını korumaz ve masraf fazlası kendisine tesviye edilmezse mevhubunlehin muumlkellefiyeti icradan imtina etmeğe hakkı vardır

IIIRUumlCU ŞARTLARI

Madde 242 - Vahip mevhubunlehin kendisinden evvel vefatı halinde hibe edilen şeyin muumllkuumlne ruumlcu etmesini şart edebilir

Hibe edilen gayrimenkule veya bir gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakka taalluk eden ruumlcu şartı tapu siciline şerh verilebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

E - VAHİBİN MESULİYETİ

Madde 243 - Vahip hileden veya ağır dikkatsizlikten maada hallerde hibeden neşet eden zarardan mevhubunlehe karşı mesul olmayıp ancak hibe edilen şeyin veya alacağın tekeffuumlluumlnuuml vadetmiş ise bununla muumlkelleftir

F - İPTAL

IHİBE EDİLEN MALLARIN İSTİRDADI

Madde 244 - Vahip aşağıdaki hallerden biri vukuunda elden yaptığı hibeden veya tenfiz ettiği taahhuumlduumlnden ruumlcu ve mevhubunlehin elinde halen ne kalmış ise onun iadesini dava edebilir

1 - Mevhubunleh vahibe yahut yakınlarından birine karşı ağır bir cuumlrum irtikap ederse

2 - Mevhubunleh vahide veya ailesi iccedilin kanunen muumlkellef olduğu vazifelere karşı ehemmiyetli bir suretle riayetsizlikte bulunmuş ise

3 - Mevhubunleh hibeyi takyit eden muumlkellefiyeti haklı bir sebep olmaksızın icra etmezse

IIHİBE TAAHHUumlDUumlNDEN RUumlCU VE İPTAL

Madde 245 - Hibeyi taahhuumlt eden kimse aşağıdaki hallerde taahhuumlduumlnden ruumlcu ve tenfizinden imtina edebilir

1 - Elden hibe edilen bir malın istirdadını talebe salahiyet veren sebeplerden biri varsa

2 - Hibeyi taahhuumlt ettikten sonra tenfizi muumlteahhit iccedilin fevkalade kuumllfetli olacak derecede mali vaziyeti değişmiş ise

3 - Hibeyi taahhuumltten sonra yeni veya hissolunacak derecede kuumllfetli aile vazifeleri tehadduumls etmiş ise

Hibeyi taahhuumlt eden kimse borcunu edadan aczi tevsik veya iflası ilan olunur ise hibe taahhuumlduuml iptal olunur

IIIMUumlRURU ZAMAN VE DAVA HAKKININ MİRASCcedilILARA İNTİKALİ

Madde 246 - Vahibin ruumlcu sebebine vakıf olduğu guumlnden itibaren bir sene iccedilinde hibeden ruumlcu etmeğe hakkı vardır

Vahip sene geccedilmeden vefat ederse dava hakkı mirasccedilılarına intikal eder ve mirasccedilılar senenin hitamına kadar ruumlcu davası ikame edebilirler

Mevhubunleh haksız olarak tasavvur ve tasmim ile vahibi oumllduumlruumlr veya ruumlcu hakkını kullanmaktan menederse mirasccedilılar hibenin feshini dava edebilirler

IVVAHİBİN VEFATI

Madde 247 - Hilafına huumlkuumlm mevcut değil ise muayyen zamanlarda bir şey verilmesini tazammun eden hibenin huumlkmuuml vahibin vefatiyle nihayet bulur

SEKİZİNCİ BAP İCAR

BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR

A - TARİFİ

Madde 248 - Adi icar bir akittirki mucir onunla muumlstecire uumlcret mukabilinde bir şeyin kullanılmasını terk etmeği iltizam eder

B - MUCİRİN VAZİFELERİ

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANILMAĞA SALİH BİR HALDE

Madde 249 - Mucir mecuru akitten maksut olan kullanmağa salih bir halde muumlstecire teslim etmek ve icar muumlddeti zarfında buhalde bulundurmak ile muumlkelleftir

Mecur akitten maksut olan kullanmak muumlmkuumln olmıyacak yahut intifa ehemmiyetli suretle azalacak bir halde teslim olunursa muumlstecir akdi feshe yahut uumlcretten muumlnasip bir miktarın tenzilini istemeğe salahiyettardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer ayıp muumlstecirin yahut kendisiyle birlikte yaşayan kimselerin yahut işccedililerin sıhhati iccedilin ciddi bir tehlike teşkil etmekte ise mucir bu tehlikeye akdi yaparken vakıf olmuş veya fesih hakkından feragat etmiş olsa bile yine icarı feshedebilir

2 - BİLAHARA AKDE MUHALİF HAL HUDUSUuml

Madde 250 - Mecur icare muumlddeti zarfında muumlstecirin bir kusuru olmaksızın akitten maksut olan kullanılmak muumlmkuumln olmıyacak veya ehemmiyetli surette azalacak bir hale duumlştuumlğuuml takdirde muumlstecir uumlcretten muumltenasip bir miktarın tenzilini talep edebileceği gibi ayıp muumlnasip bir muumlddet zarfında bertaraf edilmezse akdi dahi feshedebilir

Mucir kendisinin bir kusuru olmadığını ispat edemez ise tazminat ile muumlkellef olur

3 - AYIP HALİNDE MUAMELE

Madde 251 - Mecur icare muumlddeti zarfında zaruri tamirata muhtaccedil olduğu takdirde muumlstecir hakkına halel gelmemek şartiyle bu tamiratın icrasına muumlsaade etmeğe mecburdur

İntifa başladığı zaman mevcut yahut intifa esnasında hadis olupta kuumllfeti kendine ait olmayan ve mucire yapılan ihbar uumlzerine muumlnasip bir mehil zarfında bertaraf edilmiyen ufak tefek ayıpları muumlstecir mucir hesabına izale edebilir

4 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 252 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan muumlcbir bir sebebten dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde mucir sarfıyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSIN İDDASINA KARŞI MESULİYET

1 - TEMİNAT

Madde 253 - Uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde muumlstecirin haklariyle telifi kabil olmayacak bir iddiade bulunduğu takdirde mucir muumlstecirin ihbarı uumlzerine muhasamayı deruhte ve muumlstecirin akit mucibince mecurdan intifaına halel gelmiş ise tazminat itasiyle muumlkellef olur

2 - BEYİ İLE İCARIN İNFİSAHI

Madde 254 - İcarın akdinden sonra mecur mucir tarafından ahara temlik yahut icraen takibat veya iflas tariki ile kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şarti ile icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini isteyebilir

Bununla beraber icar edilen şey bir gayrimenkul olduğu takdirde akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila kanunen ihbar caiz olan miada kadar uumlccediluumlncuuml şahıs icara riayet etmekle muumlkellef tutulur ve feshi ihbar etmediği takdirde akdi kabul etmiş addolunur

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

3 - TAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 255 - Bir gayrimenkuluumln icarında akdin tapu siciline şerh verilmesini iki taraf mukavele edebilirler

Bu şerh sonraki maliklere muumlstecirin icar akdi dairesinde gayrimenkulden intifaına muumlsaade etmek mecburiyetini tahmil eder

C - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

Madde 256 - Muumlstecir mecuru kullanırken tam bir ihtimam dairesinde hareket ve apartman icarında bina dahilinde oturanlara karşı icabeden vazifeleri ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir vukubulan ihtara rağmen bu muumlkellefiyete daimi surette muhalefet eder yahut accedilıktan accedilığa fena kullanarak mecura daimi bir zarar iras eylerse mucir tazminat ile birlikte icar akdinin hemen feshini talep edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Mecurda icrası mucire ait tamirata luumlzum hasıl olduğu yahut uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde bir hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Aksi takdirde zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

Madde 257 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile muayyen olan zamanda tediyeye mecburdur

Boumlyle muayyen bir zaman bulunmadığı takdirde icar altı aylık yahut senelik ise her altı ayın muumlrurunda ve daha az bir muumlddet iccedilin ise beher ayın muumlrurundan sonra nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

D - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ VE TAMİRİ TAHAMMUumlL

Madde 258 - Mecurun muumlkellefiyeti ve vergileri mucire aittir

Mecurun alelade kullanılması iccedilin muktazi tathir ve ıslah masrafı muumlstecire ve tamir mucire aittir Bu hususta mahalli adete bakılır

E - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 259 - Muumlstecir mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle mecuru tamamen yahut kısmen ahara icar yahut icarı bir uumlccediluumlncuuml şahsa ferağ edebilir

İkinci muumlstecir birinci muumlstecire muumlsaade edilenden başka bir tarzda kullandığı takdirde birinci muumlstecir bundan dolayı mucire karşı mesul olur

Mucir ikinci muumlsteciri bu hususa riayet ettirmeğe selahiyettardır

F - HİTAM

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 260 - Muumlstecir icar muumlddetinin hitamından evvel muacceliyet kesp eden kiraları tediye etmemiş bulunursa mucir altı ay veya daha fazla muumlddetli icarlarda otuz guumlnluumlk ve daha az muumlddetli icarlarda altı guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden itibaren başlar Bu mehlin tenkisine yahut tediyeden teahhuumlr halinde akdin hemen feshedilebileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

IIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 261 - Muumlstecir iflas eder ve birikmiş ve işliyecek kiralar iccedilin muumlnasip bir muumlddet zarfında teminat da verilmezse mucir icarı feshe salahiyettardır

IIIFESHİN İHBARI

Madde 262 - İcar iccedilin ne sarih ne de zımmi bir muumlddet tayin edilmemiş olursa gerek muumlstecir gerek mucir ihbar suretiyle akdi feshedebilir

Akitte hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri aşağıdaki kaideler dairesinde feshi ihbar edebilir

1 - Mefruş olmayan apartmanlar yazıhane tezgah duumlkkan mağaza mahzen samanlık ahır ve bu gibi mahaller ancak mahalli adetince muayyen en yakın vakit iccedilin ve boumlyle bir adetin fıkdanı halinde altı aylık bir muumlddetin hitamı iccedilin ve her iki halde uumlccedil ay evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

2 - Mefruş apartmanlar yahut muumlstakil odalar yahut suumlknaya mahsus mefruşat ancak bir aylık muumlddetin hitamı iccedilin ve iki hafta evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

3 - Diğer menkul şeyler her istenilen zaman iccedilin ve uumlccedil guumln evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

IVSUumlKUT İLE TECDİT

Madde 263 - İcar muayyen bir muumlddetle akdedilip te bu muumlddetin hitamında mucirin malumatı ile ve muhalefeti olmaksızın mecurun kullanılmasına devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise akit gayri muayyen bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

VFESİH

1 - MUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI

Madde 264 - Muayyen bir muumlddetle aktedilen gayrimenkul icarında mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni mehillere riayet etmek şartiyle ve icar muumlddetinin hitamından evvel feshi ihbar edebilir

İcar bir sene veya daha uzun bir muumlddet iccedilin akdedilmiş ise mucir veya muumlstecire verilecek tazminat altı aylık bedeli icardan az olamaz

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

2 - MUumlSTECİRİN OumlLUumlMUuml

Madde 265 - Muumlstecirin vefatı halinde gerek mirasccedilıları gerek mucir bir sene veya daha uzun muumlddetli icarlarda kanuni mehillere riayet şartiyle en yakın vakit iccedilin tazminat vermeksizin akdin feshini ihbar edebilirler

VIMECURUN İADESİ

Madde 266 - Muumlstecir mecuru ne halde teselluumlm etmiş ise icarın hitamında o halde ve mahalli adete tevfikan geri vermekle muumlkelleftir

Muumlstecir akit mucibince etmiş olduğu intifa sebebiyle husule gelen eskilik yahut değişiklikten mesul değildir

Muumlstecirin mecuru iyi bir halde teselluumlm etmiş olduğu asıldır

G - MUCİRİN HAPİS HAKKI

IŞUumlMULUuml

Madde 267 - Bir gayrimenkuluumln muciri nihayet geccedilmiş bir senelik ve cereyan etmekte olan altı aylık kiranın temini iccedilin mecurun tefrişatına ve tezyinatına ve ondan intifaı temine mahsus olup mecur dahilinde bulunan menkul eşya uumlzerinde hapis hakkını haizdir

Mucirin hapis hakkı ikinci muumlstecirin birinci muumlstecire karşı borcu olan miktar nispetinde ikinci muumlstecir tarafından mecur dahiline getirilen eşyaya da şamildir

Muumlstecirin dayinleri tarafından haczedilmesi caiz olmayan eşya uumlzerinde mucirin hapis hakkı yoktur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA AİT EŞYADA

Madde 268 - Muumlstecire ait olmadığını mucirin bildiği veya bilmesi iktiza ettiği eşya ile ccedilalınmış veya zayi olmuş yahut başka suretle zilyedin elinden zaptolunmuş şeyler uumlzerindeki uumlccediluumlncuuml şahsın hakları mucirin hapis hakkına karşı dahi mahfuzdur

Mucir muumlstecir tarafından getirilen eşyanın ona ait olmadığını icarin devamı esnasında oumlğrenip te en yakın vakit iccedilin akdin feshini ihbar etmez ise bu şeyler uumlzerindeki hapis hakkı sakıt olur

IIINASIL DERMEYAN EDİLECEĞİ

Madde 269 - Muumlstecir mecurdan ccedilıkmak yahut mecur dahilinde bulunan şeyleri alıp goumltuumlrmek teşebbuumlsuumlnde bulunduğu takdirde mucir hapis hakkına istinaden kiraların teminine muktazi miktarda eşyayı Sulh Hakimi marifetiyle hapsedebilir

Bu eşya gizlice yahut cebir ile nakledildikleri surette goumltuumlruumllduumlkleri tarihten itibaren on guumln iccedilinde polis kuvveti ile yeniden mecure iade olunabilirler

İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI

A - TARİFİ

Madde 270 - Hasılat icarı bir akittirki onunla mucir muumlstecire uumlcret mukabilinde hasılat veren bir malın veya hakkın kullanılmasını ve semerelerinin iktitafını terk etmeği iltizam eder

Kira ya nakit yahut devşirilecek semere veya hasılatın bir hissesi olabilir ikinci surete iştirakli icar denir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İştirakli icarda mucirin semereler uumlzerindeki hakkı noktasından mahalli adete riayet olunur

B - DEFTER TESBİTİ

Madde 271 - İcarda alat hayvan yahut zahirede dahil ise iki taraftan her biri diğerine bu eşyanın tamam ve imzalı bir defterini vermek ve bunların kıymetlerini muumlştereken takdir ve tesbit etmekle muumlkelleftir

C - MUCİRİN BORCcedilLARI

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANMAĞA SALİH HALDE TESLİM

Madde 272 - Mucir birlikte icar edilmiş menkul şeyler varsa bunlar dahi dahil olduğu halde mecuru akitten maksut olan kullanmağa ve işletmeğe salih bir halde muumlstecire teslim ile muumlkelleftir

Bu borcun ifa edilmemesi halinde adi icar hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

2 - ESASLI TAMİRAT

Madde 273 - Mucir icar muumlddeti zarfında icrasına zaruret hasıl olan esaslı tamiratı muumlstecir tarafından ihbar edilir edilmez masrafı kendisine ait olmak uumlzere yapmağa mecburdur

3 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 274 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan bir arızadan dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde sarfiyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde her iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARIN İDDİALARINA KARŞI TEMİNAT

Madde 275 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından hak iddiası halinde mucirin muumlkellefiyeti hakkında adi icara muumltedair huumlkuumlmler tatbik olunur

IIIMECURUN BAŞKASINA TEMLİKİ

Madde 276 - Mecur icarın akdinden sonra mucir tarafından başkasına temlik yahut icraen takip veya iflas tarikiyle kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şartiyle icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini istiyebilir

Bununla beraber akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila uumlccediluumlncuuml şahıs feshi ihbar halinde kanunen muktazi altı aylık mehle riayet mecburiyetindedir ihbar etmediği surette akdi kabul etmiş sayılır

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

IVTAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 277 - Bir gayrimenkul hasılat icarı adi icardaki esaslara goumlre aynı huumlkuumlmleri haiz olmak uumlzere tapu siciline şerh verilebilir

D - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

1 - İŞLETME

Madde 278 - Muumlstecir mecuru tahsis olunduğu dairede iyi bir surette işletmeğe bilhassa hasilata kabiliyetli bir halde bulundurmağa mecburdur

Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın icar muumlddetinin hitamından sonra mecur uumlzerinde tesirleri goumlruumllebilecek surette

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

işletmenin tarzını tebdil edemez

2 - İYİ BİR HALDE MUHAFAZA

Madde 279 - Muumlstecir mecurun iyi bir halde muhafazası iccedilin lazım gelen tekayyuumlduuml ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir ufak tefek termimatı zirai mecurlarda bilhassa yol geccedilit hendek set ccedilit ccedilatı su yolları ve sairenin muhafazasını mahalli adete goumlre deruhte etmek ve bundan başka eskilikten yahut kullanmaktan dolayı telef olan ehemmiyetsiz kıymetteki alat ve edavatın yerine başkalarını koymakla muumlkelleftir

3 - İHBAR MUumlKELLEFİYETİ

Madde 280 - Esaslı tamirata zaruret hasıl olduğu yahut bir uumlccediluumlncuuml şahıs mecur uumlzerinde hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Etmezse zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 281 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile taayyuumln eden zamanda tediye ile muumlkelleftir

Boumlyle bir zaman taayyuumln etmemiş ise kira beher senenin muumlrurundan sonra ve nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

Mucir işlemiş ve işleyecek olan bir kira iccedilin adi icarda olduğu gibi hapis hakkına maliktir

2 - FELAKETLİ VAKALARDA TENZİL

Madde 282 - Fevkalade felaket hallerinde yahut tabii hadiselerden dolayı bir zirai gayrimenkuluumln her vakitki hasılatı ehemmiyetli surette azalırsa muumlstecir kiradan muumltenasip bir miktarının indirilmesini isteyebilir

Evvelce bu haktan feragat edilmiş olması ancak kiranın tesbiti sırasında bu gibi vakaların ihtimali nazara alınmış yahut husule gelen zarar bir sigorta ile telafi edilmiş ise muteber olur

E - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ TAHAMMUumlL

Madde 283 - Mecurun muumlkellefiyet ve vergileri mucire aittir

F - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 284 - Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın mecuru başkasına icar edemez

Bununla beraber muumlstecir mecurda dahil olan bazı mahalleri mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle icara verebilir

Boumlyle bir icara ve mucir tarafından muumlsaade edilen ikinci icara alelade ikinci icara muumltedair kaideler kıyasen tatbik olunur

G - HİTAMI

IFESİH HAKKI

Madde 285 - Muumlddet hakkında akit veya mahalli adet ile hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri en aşağı altı aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle akdi feshetmek salahiyetini haizdir

Hilafına bir mukavele yok ise zirai gayrimenkullerde mahalli adetccedile cari ilk veya son bahar mevsimleri iccedilin diğer buumltuumln icarlarda her hangi bir zaman iccedilin feshin ihbarı caizdir

IIMUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI FESİH

Madde 286 - İcar birden ziyade seneler iccedilin akdedilmiş ise mucir akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni muumlddetlere riayet etmek şartiyle akdi hitamından evvel feshedebilir

Bu takdirde mucire veya muumlstecire verilecek tazminat bir senelik kiradan aşağı olamaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

IIISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 287 - İcar muayyen bir muumlddet iccedilin akdolunupta bu muumlddetin hitamında mucirin malumatiyle ve muhalefeti olmaksızın mecurun istimaline devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise bir senelik bir muumlddetin hitamından altı ay evvel ihbar suretiyle fesholununcaya kadar seneden seneye akit tecdit edilmiş sayılır

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 288 - Muumlstecir kirayı vadesi hululuumlnde tediye etmezse mucir altmış guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden başlar

Bu mehlin tenkisine yahut kiranın tediye edilmemesi halinde akdin hemen feshedileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

V MUCİRİN FESİH HAKKI

Madde 289 - Muumlstecir mecurun işletilmesine ve muhafazasına muumlteallik borccedillarına ehemmiyetli bir tarzda muhalefet eder ve mucirin ihtarına rağmen ve tayin ettiği muumlnasip bir mehil zarfında borccedillarını ifa etmezse mucir başka bir muameleye hacet kalmaksızın akdi feshedebilir

VIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 290 - Muumlstecirin iflası halinde icare iflasın accedilılmasiyle beraber nihayet bulur

Şu kadarki işlemekte olan kira ve defterin ihtiva ettiği eşya iccedilin kafi teminat verildiği takdirde mucir icar senesinin hitamına kadar akdi idame ile muumlkelleftir

VIIMUumlSTECİRİN VEFATI

Madde 291 - Muumlstecir vefat ederse gerek mirasccedilıları gerek mucir altı aylık kanuni mehillere riayet şartiyle icarın feshini ihbar edebilirler

H - İCARIN HİTAMINDA MECURUN İADESİ

IİADE BORCU

Madde 292 - İcarın hitamında muumlstecir mecuru defterdeki buumltuumln eşya ile beraber bulundukları hal uumlzere iadeye mecburdur

İyi işletildiği surette ictinabı muumlmkuumln olan kıymet noksanları iccedilin muumlstecir tazminat itası ile muumlkelleftir

Muumlstecir mecur hakkındaki mecburi ihtimamı neticesi olan ıslahat iccedilin hiccedil bir tazminat talep edemez

IIDEFTERDEKİ EŞYANIN KIYMETİNİN TAKDİRİ

Madde 293 - Mecur teslim edilirken defterdeki eşyanın kıymetleri takdir edilmiş ise muumlstecir icarın hitamında bunları aynı nevi ve kıymette olarak iade yahut kıymet noksanlarını tazmin ile muumlkelleftir

Muumlstecir noksan eşyanın mucirin kusuriyle yahut muumlcbir bir kuvvetin tesiriyle telef olduğunu ispat ederse tazmin borcu sakıt olur

Muumlstecir kendi masraflarından ve sayinden husule gelen ziyade kıymet iccedilin tazminat talep edebilir

IIIİCARIN HİTAMINDA SEMERELER VE ZİRAAT MASRAFLARI

Madde 294 - Zirai bir gayrimenkuluumln muumlsteciri akdin feshi zamanında henuumlz devşirilmemiş semereler uumlzerinde bir hak iddia edemez

Şu kadarki muumlstecir ziraat masrafını hakimin tayin ettiği miktarda olarak mucire tazmin ettirebilir ve bu tazminat işlemekte olan kiralara mahsup edilir

IVSAMAN VE GUumlBRE GİBİ ŞEYLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 295 - Mecuru iade ve teslim eden muumlstecir muntazam bir işletmenin icap ettiği nispette son senenin samanlarını hayvan yataklıklarını kuru ot ve guumlbrelerini mecurda bırakmağa mucburdur

Muumlstecir aldığından fazla bırakıyorsa ziyadesi iccedilin tazminat istemeğe hakkı vardır ve aldığından az bırakıyorsa eksikleri tamamlamak yahut kıymet noksanını tazmin etmekle muumlkelleftir

I - HAYVAN İCARI

I AKDİN MEVZUU

Madde 296 - Zirai bir mal icariyle murtabıt olmayan mevaşi icarında hilafına bir akit veya mahalli adet yok ise icar muumlddeti zarfında mecur hayvanların buumltuumln hasılatı muumlstecire ait olur

Muumlstecir mecur hayvanları beslemeğe ve onlara iyi bakmağa mecbur ve mucire nakit veya hasılat hissesi olarak bir bedel tediye etmekle muumlkelleftir

IIMESULİYET

Madde 297 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise muumlstecir mecur hayvanlara arız olan bir zarardan bunun muhafazadaki tekayyuumlt ve ihtimama rağmen husule geldiğini ispat etmedikccedile mesulduumlr

Muumlstecir kendi kusuriyle sebebiyet vermediği fevkalade muhafaza masrafları iccedilin mucirden tazminat talep edebilir

Muumlstecir ehemmiyeti haiz kazaları ve hastalıkları muumlmkuumln olduğu kadar suumlratle mucire bildirmekle muumlkelleftir

IIIFESİH

Madde 298 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise gayri muayyen bir zaman iccedilin yapılan akdin feshini iki taraftan her biri diledikleri vakit ihbar edebilirler

Şu kadarki bu ihbar huumlsnuuml niyetle olmak ve muumlnasebetsiz bir zamanda yapılmamak lazımdır

DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ

BİRİNCİ FASIL ARİYET

A - TARİFİ

Madde 299 - Ariyet bir akittirki onunla ariyet veren bir şeyin bedava kullanılmasını ariyet alana bırakmak ve alan dahi o şeyin kullandıktan sonra geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IARİYET ALANIN BORCcedilLARI

Madde 300 - Ariyet alan ariyet şeyi ancak akitte tayin edilen ve akitte birşey tayin edilmemiş ise o şeyin mahiyetinden veya tahsis olunduğu maksattan anlaşılan şekilde kullanabilir

Ariyet alan ariyeti başkasına kullandıramaz

Bu kaideye muhalif hareket ettiği takdirde zuhura gelen kazadan dahi mesul olur

Meğerki bu kaideye riayet etmiş olsaydı bile yine bu kazanın vukua geleceğini ispat ede

IIMUHAFAZA MASRAFLARI

Madde 301 - Ariyet alan ariyet şeyin adi muhafaza masraflarını ve hususiyle ariyet hayvanın yiyecek masraflarını tahammuumll eder

Ariyet verenin menfaatine yapmağa mecbur olduğu fevkalade masraflar iccedilin ariyet alan ondan tazminat isteyebilir

IIIMUumlTESELSİL MESULİYET

Madde 302 - Birden ziyade kimseler bir şeyi birlikte ariyet alırlarsa muumlteselsilen mesul olurlar

C - HİTAMI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IMUAYYEN BİR KULLANMADA

Madde 303 - Muayyen bir muumlddet mukavele edilmemiş ise ariyet alanın ariyet şeyi akit mucibince kullanmasiyle yahut kullanabilecek kadar bir zaman geccedilmesiyle akit nihayet bulur

Ariyet şey alan tarafından mukavele hilafına kullanıldığı yahut bozulduğu yahut kullanmak iccedilin diğer bir şahsa verildiği yahut evvelden bilinemiyen bir halden dolayı ariyeti veren ona acele muhtaccedil bulunduğu takdirde daha evvel geri istenebilir

IIARİYETİN ZAMANI MUAYYEN OLMAYAN KULLANMADA

Madde 304 - Ariyet veren ariyet şeyi ne muumlddetini ne de niccedilin kullanılacağını tayin etmiyerek vermiş ise dilediği vakit geri istiyebilir

IIIARİYET ALANIN VEFATI

Madde 305 - Ariyet akdi ariyet alanın oumllmesiyle nihayet bulur

İKİNCİ FASIL KARZ

A - TARİFİ

Madde 306 - Karz bir akittir ki onunla oumlduumlnccedil veren bir miktar paranın yahut diğer bir misli şeyin muumllkiyetini oumlduumlnccedil alan kimseye nakil ve bu kimse dahi buna karşı miktar ve vasıfta muumlsavi aynı neviden şeyleri geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IFAİZ

1 - HANGİ MUAMELELERDE FAİZ LAZIM GELECEĞİ

Madde 307 - Karzda faiz şart kılınmamış ise adi muamelelerde faiz lazım gelmez

Ticaret muamelelerinde şart edilmemiş olsa dahi faiz verilmek lazımdır

2 - FAİZE MUumlTEALLİK KAİDELER

Madde 308 - Karzda faiz miktarı tayin edilmemiş ise asıl olan karzın alındığı zaman ve mekanda o nevi karzlarda adet olan faiz miktarıdır

Hilafına mukavele yok ise tayin edilen faiz senelik olarak tediye olunur

Faizin anaya zammedilerek birlikte tekrar faiz yuumlruumltuumllmesi evvelden mukavele edilmiş olsa bile batıldır (Son cuumlmle muumllga 29061956 - 676341 md)

IIKARZIN TESLİM VE TESELLUumlMUuml HAKKINDAKİ İDDİALARDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 309 - Oumlduumlnccedil alan kimsenin verilecek şeyin teslim edilmesine ve oumlduumlnccedil verenin dahi o şeyin teselluumlm edilmesine dair olan iddiaları diğer tarafın bu baptaki temerruumlduumlnden itibaren altı ay geccedilmekle muumlruru zamana uğrar

IIIOumlDUumlNCcedil ALAN KİMSENİN BORCU OumlDEMEKTEN ACZİ

Madde 310 - Oumlduumlnccedil alan kimse karzdan sonra borcunu edadan aciz haline girmiş bulunursa borccedil veren taahhuumlt ettiği şeyin tesliminden imtina edebilir

Oumlduumlnccedil alan kimse akitten evvel borcunu oumldemekten aciz halinde bulunup da oumlduumlnccedil veren akitten sonra bundan haberdar olmuş ise yine bu salahiyeti kullanabilir

C - NAKİT YERİNE VERİLEN ŞEYLER

Madde 311 - Oumlduumlnccedil alan kimseye taahhuumlt edilen nakit yerine kıymetli evrak yahut emtia verildiği takdirde borcun miktarı teslim zamanında ve mekanında bu evrak veya emtianın haiz oldukları borsa rayicinden ve cari fiyattan ibaret olur bunun hilafına mukavele batıldır

D - İADE ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 312 - Geriye verilmesi iccedilin ne bir muayyen vade ne ihbar muumlddeti ne de istenildiği zaman muacceliyet kesbedeceği mukavele edilmemiş olan bir borccedil ilk talepten itibaren altı hafta iccedilinde geri verilmek lazımdır

ONUNCU BAP HİZMET AKDİ

A - TARİFİ

Madde 313 - Hizmet akdi bir mukaveledir ki onunla işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zamanda hizmet goumlrmeği ve iş sahibi dahi ona bir uumlcret vermeği taahhuumlt eder

Uumlcret zaman itibariyle olmayıp yapılan işe goumlre verildiği takdirde dahi işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zaman iccedilin alınmış veya ccedilalışmış oldukccedila hizmet akdi yine mevcuttur buna parccedila uumlzerine hizmet veya goumltuumlruuml hizmet denir

Hizmet akdi hakkındaki huumlkuumlmler kıyasen ccedilıraklık akdine tatbik olunur

B - TEŞEKKUumlLUuml

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 314 - Hilafına bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila hizmet akdi hususi bir şekle tabi değildir

Ezcuumlmle hizmet muayyen bir zaman iccedilin kabul edilmiş olur ve işin iktizasına goumlre o hizmet ancak uumlcret mukabilinde yapılabilirse hizmet akdi inikad etmiş sayılır

IIMESAİ KAİDELERİ

Madde 315 - Sınai veya ticari bir teşebbuumlste iş sahibi tarafından mesai veya dahili bir intizam iccedilin muttarit bir kaide ittihaz edilmiş ise bunlar evvelce yazılmış ve işccediliye dahi bildirilmiş olmadıkccedila işccediliye bir borccedil tahmil etmez

IIIUMUMİ MUKAVELE

1 - NASIL YAPILACAĞI

Madde 316 - İş sahibi kimselerin veya cemiyetlerinin işccedililerle veya cemiyetleriyle yaptıkları mukavelede hizmete muumltaallik huumlkuumlmler vazolunabilir

Bu umumi mukavele tahriri olmadıkccedila muteber değildir

Alakadarlar bu mukavelenin muumlddetinde ittifak edemezlerse bir sene muumlrurundan sonra altı aylık muumlddet iccedilin yapılacak bir ihbarile her zaman mukaveleyi feshedebilirler

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 317 - Umumi bir mukavele ile bağlı bulunan iş sahipleriyle işccedililer arasında yapılacak hususi hizmet akitlerinin umumi mukaveleye muhalif huumlkuumlmleri batıldır

Bu batıl huumlkuumlmlerin yerine umumi mukavele huumlkuumlmleri kaim olur

VICcedilIRAKLIK MUKAVELESİ

Madde 318 - Kuumlccediluumlkler veya mahcurlar ile yapılan ccedilıraklık mukaveleleri tahriri yapılmış ve usta ve velayeti haiz kimse yahut sulh hakiminin muvafakatiyle vasi tarafından imza edilmiş olmadıkccedila muteber değildir

Mukavele yapılacak işin ve ccedilıraklığın nevi ve muumlddetine ve guumlnde ccedilalışılacak saatlere ve iaşe yahut diğer yapılacak ve verilecek şeylere ve kezalik tecruumlbe zamanına dair muktazi şartları ihtiva etmek lazımdır

Bu şartlara riayet olunup olunmadığı salahiyettar daire tarafından murakabe edilir

C - HUumlKMUuml

IŞARTLARI

Madde 319 - Hizmet mukavelesinin şartları kanuna ahlaka (adaba) mugayir olmamak uumlzere istenildiği gibi tayin olunabilir

IIİŞCcedilİNİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BİZZAT İFA

Madde 320 - Hilafı mukaveleden veya hal icabından anlaşılmadıkccedila işccedili taahhuumlt ettiği şeyi kendisi yapmağa mecbur olup başkasına devredemez

İş sahibinin dahi hakkını başkasına devredebilmesi aynı kayıtlara tabidir

2 - İHTİMAM MECBURİYETİ

Madde 321 - İşccedili taahhuumlt ettiği şeyi ihtimam ile ifaya mecburdur

Kasıt veya ihmal ve dikkatsizlik ile iş sahibine iras ettiği zarardan mesulduumlr İşccediliye terettuumlp eden ihtimamın derecesi akde goumlre tayin olunur ve işccedilinin o iş iccedilin muktazi olup iş sahibinin maluumlmu olan veya olması icabeden maluumlmatı derecesi ve mesleki vukufu kezalik istidat ve evsafı goumlzetebilir

3 - PARCcedilA VEYA GOumlTUumlRUuml İŞTE MESULİYET

Madde 322 - İşccedili parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml ccedilalışıp da iş sahibinin nezareti altında bulunmaz ise işlenen madde ve işin akit mucibince icrası noktasından mesuliyeti hakkında istisna akdine dair huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

IIIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRET

A MİKTARI

Madde 323 - (Değişik fıkra 17042008-5754 SK82mad) İş sahibi mukavele edilen yahut adet olan yahut kendisinin bağlı bulunduğu umumi mukavelede tespit olunan uumlcreti tediye ile muumlkelleftir Ccedilalıştırılan işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaktan o ay iccedilinde oumldenenlerin oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesi hususunda tabi olduğu vergi muumlkellefiyeti tuumlruuml işletme buumlyuumlkluumlğuuml ccedilalıştırdığı işccedili sayısı işyerinin bulunduğu il ve benzeri gibi unsurları dikkate alarak iş sahiplerini zorunlu tutmaya banka hesabına yatırılacak uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakın bruumlt ya da kanuni kesintiler duumlşuumllduumlkten sonra kalan net miktar uumlzerinden olup olmayacağını belirlemeye Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı Maliye Bakanlığı ve Hazine Muumlsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı muumlştereken yetkilidir Ccedilalıştırdığı işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları vasıtasıyla oumldeme zorunluluğuna tabi tutulan iş sahipleri işccedililerinin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları dışında oumldeyemezler

(Ek fıkra 17042008-5754 SK82mad) İşccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaklarının oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesine ilişkin diğer usucircl ve esaslar anılan bakanlıklarca muumlştereken ccedilıkarılacak youmlnetmelikle duumlzenlenir

Uumlcretle birlikte kardan bir hisse verilmesi mukavele edilmiş ise iş sahibi işccediliye yahut onun yerine iki tarafın veya hakimin tayin ettiği bigaraz kimseye kar ve zarar hakkında muktazi malumatı vermeğe ve luumlzumu olan hesap defterlerinin muayenesine muumlsaade etmeğe mecburdur

B İŞ VERİLMESİNİ İSTEMEK HAKKI

Madde 324 - İş iccedilin muayyen olan zamanda parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml olarak muumlnhasıran bir iş sahibine ccedilalışmakta olan işccedili akit muumlddetinde her guumln iccedilin kendisine kafi miktarda iş verilmesini istemek hakkını haizdir

Bu takdirde parccedila yahut goumltuumlruuml iş bulunmazsa iş saat hesabiyle veya guumlndelikle verilebilir bu da bulunmazsa iş sahibi bu bapta kendisine bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile vukua gelen zararı tazmine mecbur olur

C İŞ SAHİBİNİN TEMERRUumlDUuml

Madde 325 - İş sahibi işi kabulde temerruumlt ederse işccedili taahhuumlt ettiği işi yapmağa mecbur olmaksızın mukaveledeki uumlcreti istiyebilir

Şu kadar ki işi yapmadığından dolayı tasarruf ettiği yahut diğer bir iş ile kazandığı ve kazanmaktan kasten feragat eylediği şeyi mahsup ettirmeğe mecburdur

D TEDİYE GUumlNUuml

Madde 326 - Mukavele yahut adet ile daha kısa mehiller tayin edilmemiş ise uumlcret aşağıdaki dairede verilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - Amele ve iş sahibi ile birlikte yaşamıyan hizmetccedililere haftada bir

2 - İdarehane memurlarına ve muumlstahdemlerine ve iş sahibi ile birlikte yaşıyan hizmetccedililere her ay

Hizmet akdinin hitamiyle uumlcret herhalde muacceliyet kesbeder

H AVANS

Madde 327 - İş sahibi işccedilinin zarureti dolayisiyle ihtiyacı bulunan ve tediyesi kendisi iccedilin zarar ve muumlzayakayı mucip olmıyan avansları yapılan iş nispetinde işccediliye vermekle muumlkelleftir

V İŞ İFA EDİLEMEDİĞİ HALDE UumlCRET

Madde 328 - Uzun muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdinde işccedili hastalıktan ve askerlikten veya bu gibi sebeplerden dolayı kusuru olmaksızın nispeten kısa bir muumlddet iccedilin işi ifa edemediği takdirde o muumlddet iccedilin uumlcret istemeğe hakkı vardır

Z FAZLA İŞ İCcedilİN UumlCRET

Madde 329 - Akit ile tayin edilen yahut adet mucibince icabeden iş miktarından ziyade bir işin ifasına zaruret hasıl olupta işccedili bunu yapmağa muktedir olur ve imtinaıda huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bulunursa cebrolunur

İşccedili bu ziyade iş iccedilin fazla bir uumlcrete muumlstahak olur ve bu mukavele edilen uumlcretle muumltenasip bir suretle hususi haller nazara alınmak şartiyle takdir edilir

2 - CcedilIRAĞIN TALİMİ

Madde 330 - Ccedilıraklık mukavelesinde usta ccedilırağa sanatı olanca dikkat ve itinasiyle oumlğretmeğe mecburdur

Usta ccedilırağın mecburi derslere devamına nezaret ve meslekine ait mekteplere ve kurslara gitmesi ve ccedilıraklık imtihanlarına iştirak eylemesi iccedilin luumlzumu olan zamanlarda muumlsaade etmekle muumlkelleftir

Ccedilırağa kaideten ne geceleri nede cuma guumlnleri iş verilmez

3 - ALAT VE MALZEME

Madde 331 - Hilafına mukavele veya adet yoksa iş sahibi ccedilalışması iccedilin işccediliye muktazi alat ve malzemeyi vermekle muumlkelleftir

İşccedili muumlkellef olmadığı halde bu işleri iş sahibinin rızasiyle tamamen veya kısmen tedarik ederse iş sahibi bunun iccedilin bir tazminat vermeye mecbur olur

4 - TEDBİRLER VE MESAİ MAHALLERİ

Madde 332 - İş sahibi akdin hususi halleri ve işin mahiyeti noktasından hakkaniyet dairesinde kendisinden istenilebileceği derecede ccedilalışmak dolayısıyle maruz kaldığı tehlikelere karşı icabeden tedbirleri ittihaza ve muumlnasip ve sıhhi ccedilalışma mahalleri ile işccedili birlikte ikamet etmekte ise sıhhi yatacak bir yer tedarikine mecburdur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) İş sahibinin yukarıki fıkra huumlkmuumlne aykırı hareketi neticesinde işccedilinin oumllmesi halinde onun yardımından mahrum kalanların bu yuumlzden uğradıkları zararlara karşı istiyebilecekleri tazminat dahi akde aykırı hareketten doğan tazminat davaları hakkındaki huumlkuumlmlere tabi olur

5 - MAHSUP

Madde 333 - İşccedili uumlcretinin tediyesi işccedilinin ve ailesinin nafakası iccedilin zaruri bulunduğu takdirde işccedilinin muvafakatı olmaksızın iş sahibi uumlcreti kendi alacağı ile mahsup edemez

Şu kadarki kasten iras edilen zararların tazmini iccedilin mahsup icrası daima caizdir

6 - İSTİRAHAT ZAMANLARI

Madde 334 - İş sahibi işccedilinin istirahati iccedilin mutat olan saat ve guumlnlerde muumlsaade vermekle muumlkelleftir

İş sahibi mukavelenin feshi ihbar olunduktan sonra başka bir iş araması iccedilin işccediliye muumlnasip bir zaman vermek mecburiyetindedir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Her halde muumlmkuumln olduğu kadar iş sahibinin menfaati goumlzetilmek lazımdır

7 - ŞAHADETNAME

Madde 335 - İşccedili yalnız hizmetinin nevini ve muumlddetini havi bir şahadetname vermesini iş sahibinden isteyebilir

İşccedili sarahaten talep ettiği takdirde şahadetname hal ve hareketini ve sayinin keyfiyetini de ihtiva etmek lazımdır

8 - İŞCcedilİNİN İHTİRAI

Madde 336 - İşccedili hizmetini yaparken bir şey ihtira ettikte iş sahibi boumlyle bir ihtiraın kendisine ait olacağını akitte şart koymuş yahut bu ihtira işccedilinin taahhuumlt eylediği hizmetin levazımından bulunmuş ise ihtira olunan şey iş sahibinin olur

Birinci surette ihtira muumlhim bir iktisadi kıymeti haiz ise işccedilinin hakkaniyet dairesinde tayin edilecek bir bedel istemeğe hakkı vardır

Bu bedel ihtiraın meydana gelmesinde iş sahibinin iştiraki ve tesissatından edilen istifade nazara alınarak tesbit olunur

IVBİRLİKTE YAŞAMA

Madde 337 - Hilafına mukavele ve adet yok ise iş sahibi ile birlikte ikamet eden işccedilinin iaşe ve suumlknası uumlcretten bir kısım teşkil eder

İş sahibi bu halde kendi kusuru olmaksızın nispeten kısa bir zaman iccedilin hizmetini ifaya muktedir olamayan işccediliyi goumlruumlp goumlzetmek ve muktazi tedaviyi ifa ettirmek uumlzere iaşesiyle de muumlkelleftir

D - HİTAMI

IMUumlDDETİN MUumlRURU

Madde 338 - Hizmet akdi muayyen bir muumlddet iccedilin yapılmış yahut boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden anlaşılmakta bulunmuş ise hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila feshi ihbara hacet olmaksızın bu muumlddetin muumlruriyle akit nihayet bulur

IISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 339 - Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdi bu muumlddetin muumlrurundan sonra her iki tarafın suumlkutu ile temdit edildiği takdirde akit aynı muumlddet ve fakat nihayet bir sene iccedilin tecdit edilmiş sayılır

Akdin feshi ihbar vukuuna muumltevakkıf iken iki taraftan hiccedil biri ihbar etmemiş ise akit tecdit edilmiş sayılır

IIIFESHİN İHBARI VE KANUNİ MUumlDDETLER

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 340 - Hizmet akdinde bir muumlddet tayin edilmez ve boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden de anlaşılmazsa her iki tarafccedila feshi ihbar olunabilir

Boumlyle ne akit nede kanun ile diğer bir muumlddet tesbit edilmemiş olduğu takdirde amele hakkında ihbardan sonra girecek hafta nihayeti iccedilin idarehane memur ve muumlstahdemleri hakkında ihbardan sonra girecek ikinci hafta ve diğer hizmet akitlerinde ihbardan sonra girecek keza ikinci hafta nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

İş sahipleri ve işccedililer iccedilin muhtelif ihbar muumlddetleri mukavele edilmesi caiz değildir

2 - BİR SENEDEN FAZLA DEVAM EDEN İŞLERDE

Madde 341 - Bir hizmet akdi bir seneden fazla devam ettiği takdirde bu akit iş sahibi ve işccedili tarafından ihbar edildikten sonra girecek ikinci haftanın nihayeti iccedilin fesholunabilir

Bu muumlddetin bir haftadan eksik olmamak uumlzere mukavele ile tebdili caizdir

3 - TECRUumlBE MUumlDDETİ

Madde 342 - Uzun muumlddet ile yapılan akitte bir tecruumlbe zamanı şart edilmiş olduğu takdirde hilafına mukavele edilmemiş ise ilk iki ay zarfında ihbardan sonra girecek haftanın nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilırak ve hizmetccedili akitlerinde hilafına bir mukavele yok ise hizmete duhulden itibaren ilk iki hafta tecruumlbe muumlddeti sayılır ve bu muumlddet zarfında iki taraftan her biri bir guumln evvel ihbar etmek şartiyle akdi fesihte serbesttir

4 - HAYAT MUumlDDETİNCE YAHUT ON SENEDEN FAZLA İCcedilİN YAPILAN AKİT

Madde 343 - Bir hizmet akdi bir tarafın yaşadığı muumlddetccedile yahut on seneden fazla iccedilin yapılmış ise işccedili bunu on sene geccediltikten sonra her zaman ve bir aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle tazminat dahi vermeksizin fehedebilir

IVFESİH

1 - MUHİK SEBEPLERDEN DOLAYI

A SALAHİYET

Madde 344 - Muhik sebeplerden dolayı gerek işccedili gerek iş sahibi bir ihbara luumlzum olmaksızın her vakit akdi feshedebilir Ezcuumlmle ahlaka muumlteallik sebeplerden dolayı yahut huumlsnuuml niyet kaideleri noktasından iki taraftan birini artık akdi icra etmemekte haklı goumlsteren her hal muhik bir sebep teşkil eder

Bu gibi hallerin mevcudiyetini hakim takdir eder Fakat işccedilinin kendi kusuru olmaksızın duumlccedilar olduğu nispeten kısa bir hastalığı yahut kısa muumlddetli bir askeri muumlkellefiyeti ifa etmesi muhik sebep olarak kabul edilemez

B TAZMİNAT

Madde 345 - Muhik sebepler bir tarafın akte riayet etmemesinden ibaret olduğu takdirde bu taraf diğer tarafa onun akit ile muumlstahak iken mahrum kaldığı feri menfaatlerde nazara alınmak uumlzere tam bir tazminat itasiyle muumlkellef olur

Bundan başka hakim vaktinden evvel feshin mali neticelerini hali ve mahalli adeti goumlz oumlnuumlnde tutarak takdir eder

2 - UumlCRETİN TEHLİKEDE BULUNMASINDAN DOLAYI

Madde 346 - İş sahibi borcu oumldemekten aciz olduğu takdirde işccedili talebi uumlzerine muumlnasip bir muumlddet zarfında uumlcreti iccedilin teminat verilmezse akitten ruumlcua salahiyettar olur

VOumlLUumlM

Madde 347 - Hizmet Akdi işccedilinin oumlluumlmuuml ile hitam bulunur İş sahibi oumllduumlğuuml takdirde akit başlıca onun şahsı nazara alınarak yapılmış ise nihayet bulur

Bu ikinci halde işccedili akdin vaktinden evvel nihayet bulması hasebiyle duumlccedilar olduğu zarar iccedilin hakkaniyet dairesinde bir tazminat isteyebilir

E - REKABET MEMNUİYETİ

ICEVAZI

Madde 348 - İş sahibinin muumlşterilerini tanımak veya işlerinin esrarına nuumlfuz etmek hususlarında işccediliye muumlsait olan bir hizmetakdinde her iki taraf akdin hitamından sonra işccedilinin kendi namına iş sahibi ile rekabet edecek bir iş yapamamasını ve rakip bir muumlessesede ccedilalışamamasını ve boumlyle bir muumlessesede şerik veya sair sıfatla alakadar olamamasını şart edebilirler

Rekabet memnuiyetine dair olan şart ancak işccedilinin muumlşterileri tanımasından ve esrara nuumlfuzundan istifade ederek iş sahibine hissolunacak derecede bir zarar husuluumlne sebebiyet verebilecek ise caizdir

İşccedili akdin yapıldığı zamanda reşit değil ise rekabet memnuiyetine dair olan şart batıldır

IIHUDUDU

Madde 349 - Rekabet memnuiyeti ancak işccedilinin iktisadi istikbalinin hakkaniyete muhalif olarak tehlikeye girmesini menedecek surette zaman mahal ve işin nevi noktasından hal icabına goumlre muumlnasip bir hudut dahilinde şart edilmiş ise muteberdir

IIIŞEKLİ

Madde 350 - Rekabet memnuiyeti sahih olmak iccedilin tahriri mukaveleye merbut olmak lazımdır

IVMUHALEFETİN HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 351 - Rekabet memnuiyetine muhalif harekette bulunan işccedili bu muhalefet sebebi ile eski iş sahibinin duumlccedilar olduğu zararları tazmin ile muumlkelleftir

Memnuiyete muhalif hareket hakkında cezai şart konulmuş ise işccedili kaideten meşrut ceza miktarını tediye ile memnuiyetten kurtulabilir Fakat zarar bu miktarı muumltecaviz ise fazlasını da tazmin ile muumlkellef olur

İşccedilinin hareketi tarzı ve ihlal veya tehdit edilen menfaatlerin ehemmiyeti haklı goumlsteriyorsa ve tahriri bir mukavele ile sarahaten bu hak muhafaza edilmiş ise iş sahibi muumlstesna olarak meşrut olan cezanın tediyesinden ve onu muumltecaviz olan zararın tazmininden başka muhalefetin menini de talep edebilir

V MEMNUİYETİN NİHAYETİ

Madde 352 - Rekabet memnuiyetinin bakasında iş sahibinin hakiki menfaati bulunmadığı sabit olursa bu memnuiyet nihayet bulur

İş sahibi işccedilinin feshi muhik goumlsterecek bir kusuru yok iken akdi feshetmiş yahut iş sahibinin feshi haklı goumlsteren bir kusuru dolayısiyle akit işccedili tarafından feshedilmiş ise işccedili aleyhine memnuiyete muhalefetinden dolayı dava ikame edilemez

F - SERBEST HİZMETLERDE TATBİK EDİLECEK HUumlKUumlMLER

Madde 353 - Bu babın huumlkuumlmleri hizmet akdinin teşekkuumll unsurlarını havi olmakla beraber ilmi veya bedii maluumlmatı mahsusayı haiz olanlar tarafından uumlcretle yapıla gelen mesai hakkındaki akitlere de tatbik olunur

G - HUSUSİ KANUNLARIN HUumlKUumlMLERİNİN MAHFUZİYETİ

Madde 354 - Resmi memurlar ve muumlstahdemler hakkındaki hususi kanunların huumlkuumlmleri mahfuzdur

ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ

A - TARİFİ

Madde 355 - İstisna bir akittirki onunla bir taraf (muumlteahhit) diğer tarafın (iş sahibi) vermeği taahhuumlt eylediği semen mukabilinde bir şey imalini iltizam eder

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUumlTEAHHİDİN BORCcedilLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 356 - Muumltaahhidin mesuliyeti umumi surette işccedilinin hizmet akdindeki mesuliyetine dair olan huumlkuumlmlere tabidir

Muumltaahhit imal olunacak şeyi bizzat yapmağa veya kendi idaresi altında yaptırmağa mecburdur Fakat işin mahiyetine nazaran şahsi maharetinin ehemmiyeti yok ise taahhuumlt ettiği şeyi başkasına dahi imal ettirebilir

Hilafına adet veya mukavele olmadıkccedila muumltaahhit imal olunacak şeyin icrası iccedilin lazım olan vasıtaları ve alat ve edevatı kendi masrafiyle tedarik etmeğe mecburdur

2 - MALZEME İTİBARİYLE

Madde 357 - Muumltaahhit imal ettiği şeyde kullandığı malzemenin iyi cinsten olmamasından dolayı iş sahibine karşı mesul ve bu hususta bayi gibi muumltekeffildir

Malzeme iş sahibi tarafından verilmiş ise muumlteahhit onları layik olan buumltuumln ihtimam ile kullanmak ve bundan dolayı hesap vermek ve artanı iade etmekle muumlkelleftir

İş devam ettiği sırada iş sahibinin verdiği malzemenin veya goumlsterdiği arsanın kusurlu olduğu anlaşılır yahut imalatın noktası noktasına muntazaman icrasını tehlikeye koyacak diğer bir hal hadis olursa muumltaahhit iş sahibini bundan derhal haberdar etmeğe mecbur aksi takdirde bunların neticelerini tahammuumll etmekle muumlkelleftir

3 - AKİT DAİRESİNDE İŞE BAŞLAMA VE İCRA

Madde 358 - Muumltaahhit işe zamanında başlamaz veya mukavele şartlarına muhalif olarak işi tehir eder yahut iş sahibinin kusuru olmaksızın vakı olan teehhuumlr buumltuumln tahminlere nazaran muumltaahhidin işi muayyen zamanda bitirmesine imkan vermiyecek derecede olursa iş sahibi teslim iccedilin tayin edilen zamanı beklemeğe mecbur olmaksızın akdi feshedebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İmal sırasında işin muumlteahhidin kusuru sebebi ile ayıplı veya mukaveleye muhalif bir surette yapılacağını katiyetle tahmin etmek muumlmkuumln olursa iş sahibi bunlara mani olmak iccedilin muumlteahhide muumlnasip bir muumlhlet tayin ederek veya ettirerek bu muumlhlet iccedilinde icabını icra etmediği halde hasar ve masraflar muumlteahhide ait olmak uumlzere tamiratın veya imalata devamın uumlccediluumlncuuml bir şahsa tevdi olunacağını ihtar edebilir

4 - İŞİN KUSURUNA MUumlTEDAİR TEMİNAT

A KUSURUN TESBİTİ

Madde 359 - İmal olunan şeyin tesliminden sonra iş sahibi işlerin mutat cereyanına goumlre imkanını bulur bulmaz o şeyi muayeneye ve kusurları varsa bunları muumlteahhide bildirmeğe mecburdur

İki taraftan her birinin imal olunan şeyi masrafı kendisinden olmak uumlzere ehli hibreye muayene ettirilmesini ve muayene neticesinin bir raporla tesbitini istemeğe hakkı vardır

B KUSUR HALİNDE İŞ SAHİBİNİN HAKKI

Madde 360 - Yapılan şey iş sahibinin kullanamıyacağı ve nısfet kaidesine goumlre kabule icbar edilemiyeceği derecede kusurlu veya mukavele şartlarına muhalif olursa iş sahibi o şeyi kabulden imtina edebilir bu hususta muumltaahhidin taksiri bulunursa zarar ve ziyan da isteyebilir

İşin kusurlu olması veya mukaveleye muhalif bulunması yukarıki derecede ehemmiyeti haiz değil ise iş sahibi işin kıymetinin noksanı nispetinde fiatı tenzil ve eğer o işin ıslahı buumlyuumlk bir masrafı mucip değil ise muumltaahhidi tamire mecbur edebilir Bu hususta muumltaahhidin taksiri varsa iş sahibi zarar ve ziyan da istiyebilir

Yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerine yapılmış olup da mahiyeti itibariyle refi ve kalı fazla bir zararı mucip ise iş sahibi ancak ikinci fıkra mucibince muamele yapar

C İŞ SAHİBİNİN MESULİYETİ

Madde 361 - Yapılan şeyin kusurlu olması muumlteahhidin sarahaten beyan eylediği muumltalaaya mugayir olarak iş sahibinin verdiği emirlerden neşet etmiş bulunur veya her hangi bir sebeple iş sahibine isnadı kabil olursa iş sahibi o şeyin kusurlu olmasından muumltevellit hakları dermeyan edemez

D İŞİN KABULUuml

Madde 362 - Yapılan şeyin sarahaten veya zımnen kabuluumlnuuml muumlteakıp muumltaahhit her tuumlrluuml mesuliyetten beri olur Ancak muumltaahhidin kasten sakladığı usuluuml veccedilhile muayenesinde muumlşahade edilemiyecek olan kusurlar hakkında mesuliyeti bakidir

Eğer iş sahibi kanunen tayin olunan muayene ve ihbarı ihmal ederse zımnen kabul etmiş sayılır

Yapılan şeydeki kusur sonradan meydana ccedilıkarsa iş sahibi vakıf olur olmaz keyfiyeti muumltaahhide haber vermeğe mecburdur Aksi takdirde iş sahibi kabul etmiş sayılır

H MUumlRURUZAMAN

Madde 363 - Yapılan şeyin kusurlu olmasından dolayı iş sahibinin haiz olduğu haklar muumlşterinin haklarının tabi olduğu muumlruru zaman huumlkmuumlne tabidir

Fakat gayrimenkul inşaata muumlteallik kusurlardan dolayı iş sahibinin muumltaahhide ve inşaata iştirak eyliyen mimar ve muumlhendise karşı muumltalebesi teselluumlm zamanından itibaren beş senelik muumlruru zamana tabidir

IIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRETİN MUACCELİYETİ

Madde 364 - İşin parası teslim zamanında oumldenir

Yapılan şey parccedila parccedila teslim edildikccedile bedeli ifa olunmak uumlzere mukavele edilmiş ise her kısmın bedeli o kısmın teslimi zamanında oumldenmek lazımdır

2 - UumlCRETİN MİKTARI

A GOumlTUumlRUuml TAAHHUumlT

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 365 - Goumltuumlruuml pazarlık edilmiş ise muumltaahhit yapılacak şeyi kararlaştırılan fiata yapmağa mecburdur Yapılacak şey tahmin edilen miktardan fazla say ve masrafı mucip olsa bile muumlteahhit bedelin arttırılmasını isteyemez

Fakat evvelce tahmin olunamıyan veya tahmin olunup ta iki tarafccedila nazara alınmıyan haller işin yapılmasına mani olur veya yapılmasını son derece işkal ederse hakim haiz olduğu takdir hakkı dolayısiyle ya tekarruumlr eden bedeli tezyit veya mukaveleyi fesheyler

Yapılacak şey evvelce tahmin edilen miktardan daha az bir say ile vuumlcuda gelmiş ise iş sahibi bedeli tamamen vermeğe mecburdur

B İŞİN KIYMETİNE GOumlRE BEDELİN TAYİNİ

Madde 366 - Evvelce kararlaştırılmamış veya takribi bir surette kararlaştırılmış olan bedel yapılan şeyin kıymetine ve muumltaahhidin masrafına goumlre tayin edilir

C - AKDİN HİTAMI

IKEŞİF BEDELİNİN TECAVUumlZUuml HALİNDE FESİH

Madde 367 - Yapılan şeyin masrafı evvelce muumltaahhit ile takribi bir surette tesbit edilen keşfi iş sahibihin sunu olmaksızın ccedilok fazla tecavuumlz ederse gerek o şeyin imali esnasında gerek imalinden sonra iş sahibi mukaveleyi feshedebilir

Bu suretle yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerinde inşa ediliyorsa iş sahibi bedelden muumlnasip bir miktarın tenzilini isteyebileceği gibi inşaat henuumlz bitmemiş ise muumlteahhidi devamdan meni ve yapılan kısmı hakkaniyet dairesinde tazmin ederek mukaveleyi feshedebilir

IIYAPILAN ŞEYİN TELEFİ

Madde 368 - Yapılan şey teslimden evvel kazara telef olmuş ise iş sahibi onu teselluumlmden temerruumlt etmiş bulunmadıkccedila muumlteahhit ne yaptığı işin uumlcretini ne de masraflarının tediyesini isteyemez

Bu takdirde telef olan malzeme kime ait ise hasarı da ona aittir

Eğer yapılan şey iş sahibi tarafından verilen malzemenin veya goumlsterilen arsanın kusurundan yahut iş sahibi tarafından imal ve inşa tarzı hakkında verilen emirden dolayı telef olmuş ise muumlteahhit bu tehlikeleri zamanında ihbar eylemiş bulunduğu takdirde yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafın tesviyesini talep edebilir İş sahibinin taksiri olduğu takdirde muumltaahhidin fazla olarak zarar ve ziyan istemeğe hakkı vardır

IIIZARARI BALİĞAN MABELAĞ TAZMİN EDEREK FESİH

Madde 369 - Yapılan şey bitmezden evvel iş sahibi yapılmış olan kısmın bedelini vermek ve muumltaahhidin zarar ve ziyanını baliğan mabelağ tazmin etmek şartiyle mukaveleyi feshedebilir

IVİŞ SAHİBİNİN YUumlZUumlNDEN HİZMETİN İFASI MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 370 - Taahhuumlt olunan şeyin yapılması iş sahibi nezdinde zuhur eden bir kaza yuumlzuumlnden muumlmkuumln olamıyorsa muumlteahhit yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafını alır

Bu hususta iş sahibinin taksiri varsa muumlteahhidin başkaca zarar ve ziyan istemeğe hakkı olur

VMUumlTAAHHİDİN VEFATI YAHUT ACZİ

Madde 371 - Muumltaahhit oumllduumlğuuml yahut sunu taksiri olmaksızın işi bitirmekten aciz kaldığı takdirde mukavele muumlteahhidin şahsı nazara alınarak yapılmış ise istisna akdi muumlnfesih olur

Bu takdirde yapılan miktarın kullanılması kabil ise iş sahibi onu kabule ve bedelini vermeğe mecburdur

ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ

A - TARİFİ

Madde 372 - Neşir mukavelesi bir akittir ki onunla edebi ve sınai bir eserin muumlellifi veya halefi o eseri bir naşire terk etmeği taahhuumlt ve naşir de o eseri az ccedilok teksir ile halk arasında neşir etmeği iltizam eder

B - HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

ITELİF HAKKININ NAKLİ VE TEMİNATI

Madde 373 - Neşir mukavelesi muumlellifin haklarını mukavelenin ifasının icap ettirdiği miktar ve zaman iccedilin naşire nakleyler

Neşredilecek eseri terk eyleyen kimse akit zamanında o eserde tasarruf etmek hakkını kullanmağa muktedir olmalıdır Bu cihetten dolayı naşire karşı muumltekeffildir ve eğer telif hakkı varsa bu tekeffuumll onunda şamildir

Eserin tamamı veya bir kısmı başka bir naşire terk yahut terk edenin malumatı dahilinde neşredilmiş bulunursa terkeden neşir mukavelesinin akdinden evvel diğer tarafı bundan haberdar etmek lazımdır

IIMUumlELLİFİN TASARRUFU

Madde 374 - Naşirin yapmağa hakkı olduğu tabılar bitmedikccedile muumlellif veya halefi eserin tamamında veya bir kısmında naşirin zararına bir tasarrufta bulunamaz

Gazete makaleleri ve mevkut bir risalede neşredilmiş kısa makaleler muumlellif veya halefleri tarafından daima başka bir yerde neşredilebilir

Muumlşterek bir eserin kısımlarından olan yazılar ve mevkut bir risalenin uzun olan makaleleri muumlellif veya halefleri tarafından neşrin hitamından uumlccedil ay geccedilmezden evvel tekrar neşredilemez

IIIBASILACAK NUumlSHALARIN TAYİNİ

Madde 375 - Eğer mukavelede tabı adedi tasrih edilmemiş ise naşirin hakkı ancak bir taba maksurdur

Hilafı şart edilmemiş ise naşir her tabı iccedilin basacağı nuumlsha adedini tesbitte serbesttir Fakat diğer taraf talep eyler ise eserin mahiyeti ile muumltenasip derecede bir intişarı temin eyleyecek miktarda nuumlsha tabetmeğe mecburdur Birinci tabı bittikten sonra naşir tekrar tabedemez

Eğer makale naşire muayyen ve birden fazla taba veya eserin her tabına salahiyet vermiş olupta naşirde eserin nuumlshaları tuumlkenmiş iken yeniden tabı ihmal ediyorsa muumlellif veya halefleri yeni bir tabı iccedilin naşire hakim tarafından bir muumlhlet tayin ettirtebilirler Naşir bu muumlhlet zarfında borcunu ifa eylemezse hakkı sakıt olur

IVTEKSİR VE SATIŞ İCcedilİN MESAİ

Madde 376 - Naşir eserde hiccedil bir suretle ihtisar ilave ve tadil yapmaksızın muumlnasip bir şekilde teksir etmekle muumlkelleftir Naşir aynı zamanda lazım olan ilanları yapmağa ve satışın muvaffakiyetini temin iccedilin mutat tedbirleri ittihaza mecburdur

Satışın fiatını eserin satılmasına mani olacak tarzda tezyide salahiyettar olmaksızın naşir tayin eder

VTASHİH VE ISLAH

Madde 377 - Naşirin menfaatlerine muzır ve onun mesuliyetini artıracak mahiyette olmamak şartiyle muumlellif iccedilin eserinde tashih ve ıslah yapmak hakkı mahfuzdur Muumlellif tashihiyle naşire melhuz olmayan masraflar ihtiyar ettirirse onu tazmin eder

Naşir muumlellife eserini ıslah edebilmek imkanı bahş etmeksizin tekrar neşrine veya yeniden tabına muumlbaşeret edemez

VIBİR ARADA VE AYRI AYRI NEŞİR

Madde 378 - Bir muumlellifin birden fazla eserlerini ayrı ayrı neşretmek hakkı eserlerin bir arada tabı salahiyetini bahşetmez

Bir muumlellifin kuumllliyatını veya muumlellifin eserlerinden bir nevini neşreylemek hakkı naşire kuumllliyatın muhtevi olduğu eserleri ayrı ayrı tabetmek hakkını veremez

VIITERCUumlME HAKKI

Madde 379 - Hilafı şart edilmedikccedile tercuumlme hakkı muumlellifte veya halefinde mahfuz kalır

VIIIESER SAHİBİNİN BEDELE İSTİHKAKI

1 - BEDELİN MİKTARI

Madde 380 - Eser sahibinin bedelden feragat eylediği hal icabından anlaşılmadıkccedila bedelle istihkakı asıldır

Bedelin miktarı ehlihibrenin reyi alındıktan sonra hakim tarafından takdir olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer naşirin muumlteaddit taba hakkı varsa birinci tabı iccedilin tayin edilen bedel ve diğer şartlar muumlteakıp tabılarda da muteber olmak asıldır

2 - BEDELİN ZAMANI TEDİYESİ SATIŞ HESAPLARI VE BEDAVA NUumlSHA

Madde 381 - Bir eser tamam olarak neşredilecek ise tamamının ve (cilt cuumlzuuml forma gibi) kısım kısım neşredilecek ise her kısmının tabını ve satışa hazır bulundurulmasını muumlteakip bedelin tediyesi lazım gelir

Akitler bedelin kısmen veya tamamen tediyesini satışın neticesine bırakmışlar ise naşir satış hesaplarını tanzime ve teamuumll dairesinde ispat edici vesikalarını ihzara mecburdur

Hilafı şart edilmedikccedile muumlellif veya halefinin eserden oumlrfuumln tayin eylediği miktarda bedava nuumlsha almağa hakları vardır

C - AKDİN HİTAMI

1 - ESERİN ZIYAI

Madde 382 - Eser naşire tevdi edildikten sonra kazaen zayi olsa bile naşir bedeli tediyeye mecburdur

Eğer muumlellifte zayi olan eserin diğer nuumlshası var ise o nuumlshayı naşirin emrine amade kılması lazımdır Eğer muumlellifte eserin diğer nuumlshası olmaz ve eserin yeniden vuumlcuda getirilmesi nisbeten kolay bulunursa muumlellif eserini yeniden yazmağa mecburdur

Muumlellif her iki surettede muumlnasip bir tazminat isteyebilir

IITABOLUNAN ESERİN ZİYAI

Madde 383 - Tabolunan eser satışa ccedilıkarılmazdan evvel tamamen veya kısmen kazara zayi olduğu takdirde naşir muumlellif veya halefine ayrıca bir bedel vermeğe mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshayı kendi masrafiyle tekrar tabedebilir

Eğer naşir fahiş masraf ihtiyarına mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshaların yerine yenilerini ikame edebilecek ise buna mecburdur

IIIMUumlELLİFİN VE NAŞİRİN ŞAHSINDA HADİS OLAN HİTAM

Madde 384 - Eseri itmam etmezden evvel muumlellif oumlluumlr veya ikmal kabiliyetini zayi eder yahut taksiri olmaksızın eseri ikmal etmek imkansızlığında bulunursa neşir mukavelesi muumlnfesih olur

Şu kadar ki mukavele tamamen veya kısmen muumlmkuumln ve muhik bulunursa hakim mukavelenin muhafaza edilmesine muumlsaade ve bunun iccedilin icabeden tedbirlerin ittihazını emredebilir

Naşirin iflası takdirinde muumlellif veya halefi eseri başkasına tevdi edebilir Fakat muumlellif veya halefi iflas zamanında henuumlz vadesi huluumll etmeyen borcun ifa edileceğine dair teminat alırsa eseri başka bir naşire tevdi edemez

D - NAŞİRİN PLANI DAİRESİNDE ESER TELİFİ

Madde 385 - Bir veya muumlteaddit muumlellif naşirin tayin eylediği plan dairesinde bir eser telif eylemeği taahhuumlt ederlerse ancak mukavele edilen bedele muumlstahak olurlar

Bu takdirde telif hakkı naşire ait olur

ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET

BİRİNCİ FASIL VEKALET

A - TARİFİ

Madde 386 - Vekalet bir akittirki onunla vekil mukavele dairesinde kendisine tahmil olunan işin idaresini veya takabbuumll eylediği hizmetin ifasını iltizam eyler

Diğer akitler hakkındaki kanuni huumlkuumlmlere tabi olmayan işlerde dahi vekalet huumlkuumlmleri cari olur

Mukavele veya teamuumll varsa vekil uumlcrete muumlstahak olur

B - TEŞEKKUumlLUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 387 - Vekilin tevdi edilen işi idare hususunda resmi bir sıfatı varsa veya işin icrası mesleğinin icabından ise yahut bu gibi işleri kabul edeceğini ilan etmiş ise vekalet vekil tarafından derhal reddedilmedikccedile kabul edilmiş sayılır

C - HUumlKUumlMLERİ

IVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 388 - Vekalet akdinin şuumlmuluuml mukavele ile sarahaten tesbit edilmemiş ise taalluk eylediği işin mahiyetine goumlre tayin edilir

Vekalet vekilin takabbuumll eylediği işin yapılması iccedilin icabeden hukuki tasarrufları ifa salahiyetini şamildir

Hususi bir salahiyeti haiz olmadıkccedila vekil dava ikame edemez sulh olamaz tahkim edemez kambiyo taahhuumlduumlnde bulunamazhibe edemez bir gayrimenkuluuml temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIVEKİLİN BORCcedilLARI

1 - TALİMAT DAİRESİNDE VEKALETİ İFA

Madde 389 - Vekil muumlvekkılinin sarih olan talimatına muhalefet edemez

Ancak hal icabına goumlre muumlvekkilden mezuniyet istihsaline imkan olmamakla beraber şayet imkan olupta istizan olunsa idi muumlvekkilin muvafakat edeceği derkar bulunan hususlarda inhiraf edebilir Bundan maada hallerde vekil aldığı talimata muumlvekkilinin aleyhine olarak muhalefet ederse bundan muumltevellit zararı deruhte etmedikccedile muumlvekkiluumlnbih ifa edilmiş olmaz

2 - HUumlSUuml SURETLE İFA MUumlKELLEFİYETİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 390 - Vekilin mesuliyeti umumi surette işccedilinin mesuliyetine ait huumlkuumlmlere tabidir

Vekil muumlvekkile karşı vekaleti iyi bir suretle ifa ile muumlkelleftir

Vekil başkasını tevkile mezun veya hal icabına goumlre mecbur olmadıkccedila veya adet başkasını kendi yerine ikameye muumlsait bulunmadıkccedila muumlvekkiluumlnbihi kendisi yapmağa mecburdur

B İŞİ BİR UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSA YAPTIRMAK HALİNDE

Madde 391 - Vekil salahiyeti haricinde başkasını tevkil ettikte onun fiilinden kendi yapmış gibi mesulduumlr

Vekil başkasını tevkile salahiyettar olduğu takdirde yalnız salahiyetini kullanırken ve talimat verirken tekayyuumlt ve ihtimam goumlstermekle muumlkelleftir

Her iki surette vekilin kendi yerine ikame ettiği şahsa karşı haiz olduğu buumltuumln hakları muumlvekkil doğrudan doğruya o şahsa karşı dermeyan edebilir

3 - HESAP VERME

Madde 392 - Vekil muumlvekkilin talebi uumlzerine yapmış olduğu işin hesabını vermeğe ve bu cihetten dolayı her ne nam ile olursa olsun almış olduğu şeyi muumlvekkile tediyeye mecburdur

Vekil zimmetinde kalan paranın faizini de vermeğe mecburdur

4 - VEKİLİN İKTİSABETTİĞİ HAKLARIN MUumlVEKKİLİNE İNTİKALİ

Madde 393 - Muumlvekkil vekiline karşı olan muhtelif borccedillarını ifa edince vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına uumlccediluumlncuuml şahıstaki alacağı muumlvekkilin olur

Vekilin iflası halinde muumlvekkil bu hakkını masaya karşıda iddia edebilir

Vekilin iflası muumlvekkil vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına iktisap eylemiş olduğu menkul eşya hakkında dahi istihkak iddiasında bulunabilir Vekilin haiz olduğu hapis hakkını masa dahi haizdir

IIIMUumlVEKKİLİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 394 - Vekilin usuluuml dairesinde muumlvekkiluumlnbihi ifa iccedilin yaptığı masrafı ve verdiği avansları muumlvekkilin faiziyle beraber vermesi ve vekilin deruhte eylediği borccedillardan onu kurtarması lazımdır

Vekil vekaleti ifa dolayısiyle uğramış olduğu zarar ve ziyanın tazminini muumlvekkilinden isteyebilir Meğerki muumlvekkil bu hususta kendisinin sunu taksiri olmadığını ispat eyleye

IVBİRDEN ZİYADE MUumlVEKKİLLERİN MESULİYETLERİ

Madde 395 - Bir kimseyi birlikte tevkil eden muumlteaddit kimseler vekile karşı muumlteselsilen mesul olurlar

Muumlteaddit kimseler vekaleti birlikte kabul etmişler ise muumlvekkiluumlnbihi yapmakla muumlteselsilen mesulduumlrler ve kendi sıfatlarını başkasına devre salahiyettar olmadıkccedila muumlvekkili yalnız birlikte yaptıkları tasarrufla ilzam edebilirler

D - VEKALETİN HİTAMI ISEBEPLERİ

1 - İSTİFA AZİL

Madde 396 - Vekaletten azil ve ondan istifa her zaman caizdir Şu kadarki muumlnasip olmayan bir zamanda vekaletten azil veya ondan istifa eden kimse diğerinin zararını zamin olur

2 - OumlLUumlM EHLİYETSİZLİK İFLAS

Madde 397 - Hilafı mukaveleden veya işin mahiyetinden anlaşılmadıkccedila vekalet gerek vekilin gerek muumlvekkilin oumlluumlmuumlyle ve ehliyetinin zavali veya iflası ile nihayet bulur

Şu kadarki vekaletin nihayet bulması muumlvekkilin menfaatlerini tehlikeye koyuyorsa muumlvekkil veya mirasccedilısı veya muumlmessili bizzat işlerini goumlrebilecek hale gelinceye kadar vekil veya mirasccedilısı veya muumlmessili vekaleti ifaya devam ile muumlkelleftirler

IIHİTAMIN HUumlKUumlMLERİ

Madde 398 - Vekilin vekaletinin nihayet bulduğuna ıttıla peyda eylemeden evvel yaptığı işlerden muumlvekkil veya mirasccedilıları vekalet baki imiş gibi mesulduumlr

İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ

A - İTİBAR MEKTUBU

Madde 399 - İtibar mektubu vekalet ve havale huumlkuumlmlerine tabi olup onunla muumlrseluumlnileyhe azami bir had tayinine hacet olmaksızın talep edeceği miktarda nakit ve emsali bir şeyin muayyen bir kimseye teslimi emrolunur

Verilecek şeyin azami haddi tayin edilmediği takdirde itibar verilen kimse aşikar surette akitlerin vaziyetleri ile muumltenasip olmayacak derecede fazla bir miktar talebinde bulunursa muumlrseluumlnileyh mektup sahibine haber vermeğe ve cevap alıncaya kadar tediyeyi tehir etmeğe mecburdur

İtibar mektubunun tazammun ettiği vekalet ile muumlrseluumlnileyhin muumllzem olması muayyen bir meblağ iccedilin kabul etmiş olmasına muumltevakkıftır

B - İTİBAR EMRİ

ITARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 400 - Bir kimse kendi nam ve hesabına ve amirin mesuliyeti altında bir uumlccediluumlncuuml şahsa itibar vermek veya itibari tecdit etmek iccedilin emir almış ve kabul etmiş ise memur vekaletini tecavuumlz etmedikccedile amir itibar edilen borccediltan dolayı kefil gibi mesul olur

Şu kadar ki tahriri emir olmadıkccedila amir mesul olmaz

IIİTİBAR VERİLEN KİMSENİN EHLİYETSİZLİĞİ

Madde 401 - Amir itibar verilen kimsenin borccedil iltizamına ehliyetsizliğini dermeyan ile memura karşı mesuliyetten kurtulamaz

IIIMEMURUN KENDİ KENDİNE MUumlHLET VERMESİ

Madde 402 - Memur itibar verilen kimseye kendi kendine muumlhlet verir veya amirin talimatına muhalefet ederse amir mesuliyetten beri olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IV İKİ TARAFIN HAKLARI VE BORCcedilLARI

Madde 403 - Amirin ve kendisine itibar verilen kimsenin hak ve borccedillarında kefile ve asıl borccedilluya muumlteallik huumlkuumlmler caridir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK

A - TARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 404 - Tellallık bir akittirki onunla tellal uumlcret mukabilinde bir akdin yapılması imkanını hazırlamağa veya akdin icrasına tavassut etmeğe memur edilir

Tellallık hakkında umumi surette vekalet huumlkuumlmleri ceridir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md ) Gayrimenkul tellallığı akdi yazılı şekilde yapılmadıkccedila muteber olmaz

B - TELLAL UumlCRETİ

IİSTİHKAK ZAMANI

Madde 405 - Yaptığı hazırlık veya icra eylediği tavassut akdin icrasına muumlncer olunca tellal uumlcrete muumlstahak olur

Akit taliki bir şart ile yapılmış ise uumlcret şartın tahakkukunda lazım olur

Yapacağı masrafın tellala verileceği mukavele edilmiş ise iş bir neticeye muumlncer olmasa bile tellal masrafını alır

IIUumlCRETİN TESBİTİ

Madde 406 - Uumlcret tayin edilmediği takdirde tarife varsa ona goumlre uumlcret verilmek lazım gelirTarife yoksa muumlteamil olan uumlcret mukavele edilmiş sayılır

IIITELLALIN HAKLARINI ZAYİ ETMESİ

Madde 407 - Tellal borccedillarına muhalefetle diğer tarafın menfaatine hareket eder veya huumlsnuuml niyet kaideleri hilafına diğer akitten uumlcret vadi alırsa uumlcrete ve yaptığı masrafa ait olan haklarını zayi eyler

IVEVLENME TELLALLIĞI

Madde 408 - Evlenme tellallığı uumlcrete hak bahşetmez

VUumlCRETTEN TENZİL

Madde 409 - Hizmet mukavelesi ve gayrimenkul satışı imkanını hazırlamak veya bunlardan birinin icrasına tavassut etmek iccedilin fahiş bir uumlcret şart edilmiş ise borccedillunun talebi uumlzerine bu uumlcret hakim tarafından adilane bir surette tenkis edilebilir

ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF

A - İŞ YAPAN KİMSENİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞİN İCRASI

Madde 410 - Vekaleti olmaksızın başkasının hesabına tasarrufta bulunan kimse o işi sahibinin menfatine ve tahmin olunan maksadına goumlre yapmağa mecburdur

IIMESULİYET

Madde 411 - Başkası namına tasarrufta bulunan kimse her tuumlrluuml ihmal ve ihtiyatsızlıktan mesulduumlr

Şu kadarki o kimse iş sahibinin maruz bulunduğu zararı bertaraf etmek iccedilin yapmış ise mesuliyeti tahfif olunur

İş sahibinin sarahaten veya delaleten meni var iken o kimse bu işi yapmış ve sahibinin menide kanuna ve adaba muhalif bulunmamış ise kazadan dahi mesul olur Meğerki o kimse muumldahalesi olmasa bile kazanın vukua geleceğini ispat etsin

III İŞİ YAPAN KİMSENİN EHLİYETİ OLMAMASI

Madde 412 - Başkası hesabına tasarrufta bulunan kimse akit ile iltizama ehil değil ise yaptığı tasarruftan ancak iktisabettiği ve sui niyetle elinden ccedilıkardığı miktarda mesul olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Haksız fiillerden muumltevellit daha şuumlmuumllluuml mesuliyet mahfuzdur

B - İŞ SAHİBİNİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞ SAHİBİNİN MENFAATİNE YAPILDIĞI HALDE

Madde 413 - İş sahibinin menfaati iccedilin yapılmış olan bir işte yapan kimsenin hal icabına goumlre zaruri veya faideli bulunan bilumum masraflarını faizi ile edaya ve bu kabil taahhuumltlerini ifaya ve hakimin takdir edeceği zararı tazmine iş sahibi mecburdur

Maksadı hasıl olmasa bile işi yaparken icabeden İhtimamda bulunan kimse hakkında dahi bu huumlkuumlm tatbik olunur

İşi yapan kimse yaptığı masrafı istifa edemediği takdirde haksız bir fiil ile mal iktisabı faslındaki huumlkuumlmlere goumlre yaptığı şeyi ref ettirebilir

IIİŞ YAPAN KİMSENİN KENDİ MENFAATİ İCcedilİN YAPILDIĞI HALDE

Madde 414 - Kendi menfaati iccedilin yapılmamış olsa bile iş sahibi yapılan işten hasıl olan faydaları temelluumlk etmek hakkını haizdir Temelluumlk ettiği faydalara goumlre işi yapan kimsenin masrafını tazmin ve yapmış olduğu taahhuumltlerden onu tahlis eder

IIIİCAZET

Madde 415 - İş sahibi yapılan işe icazet verirse vekalet huumlkuumlmleri cari olur

ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON

A - ALIM VE SATIM KOMUumlSYONCUSU

ITARİFİ

Madde 416 - Alım ve satım işlerinde komuumlsyoncu uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkil hesabına kıymetli evrak ve menkul eşya alım ve satımını deruhte eden kimsedir

Atide beyan olunacak huumlkuumlmler muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyon mukavelelerinde vekalet huumlkuumlmleri tatbik olunur

IIKOMUumlSYONCUNUN BORCcedilLARI

1 - MECBURİ İHBAR VE SİGORTA

Madde 417 - Komuumlsyoncu yaptığı muamelenin cereyanından muumlvekkilini haberdar etmeğe ve hususiyle emrinin icra edildiğini kendisine derhal bildirmeğe mecburdur

Muumlvekkilin emri olmadıkccedila komuumlsyoncu mukavelenin mevzuunu teşkil eden şeyleri sigorta ettirmeğe mecbur değildir

2 - EŞYAYA İHTİMAM

Madde 418 - Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın bozukluğu goumlze ccedilarpıyorsa komuumlsyoncu nakliyeciye ruumlcu hakkını muhafazaya ve hasarı tesbit ettirmeğe ve muktedir olduğu kadar eşyayı hıfza ve derhal muumlvekkiline haber vermeğe mecburdur

Aksi takdirde ihmalin sebebiyet verdiği ziyandan mesul olur

Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın hemen bozulacağından korkuluyorsa komuumlsyoncu muumlvekkiline derhal maluumlmat vermek şartiyle o eşyayı satmağa mecburdur

3 - MUumlVEKKİL TARAFINDAN TAYİN OLUNAN FİAT

Madde 419 - Muumlvekkil tarafından tayin olunan asgari bedelden noksanına mal satan komuumlsyoncu malı satmasaydı muumlvekkilinin daha ziyade mutazarrır olacağını ve bu hal icabının yeniden emir almağa muumlsait bulunmadığını ispat etmedikccedile bedelin noksanını tazmine mecbur olur

Bu takdirde komuumlsyoncunun kusuru varsa şarta muhalefetinden dolayı başkaca tazminat vermeğe mecburdur

Muumlvekkilin tayin ettiği bedelden noksanına mal alan veya fazlasına satan komuumlsyoncu bu muameleden istifade edemeyip aradaki farkı muumlvekkiline vermeğe mecburdur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

4 - VERESİYE MAL SATMA MAL TESELLUumlM ETMEDEN TEDİYE

Madde 420 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin izni olmaksızın veresiye mal satar veya malı teselluumlm etmeden para verirse zararı kendine ait olur

Şu kadarki muumlvekkil hilafını emretmedikccedile satış mahallindeki oumlrfe goumlre veresiye satabilir

5 - KOMUumlSYONCUNUN KEFALETİ

Madde 421 - Salahiyeti hilafına veresiye mal satması muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyoncu muamelede bulunduğu kimselerin tediyelerinden ve diğer borccedillarını ifadan mesul olmaz Şu kadarki komuumlsyoncu sarahaten kefil veya mesuliyeti muumltearif olunca mesul olur

Kefil olan komuumlsyoncunun bunun iccedilin ayrıca uumlcret almağa hakkı vardır

IIIKOMUumlSYONCUNUN HAKLARI

1 - VERDİĞİ PARALAR VE MASRAFLAR

Madde 422 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin menfaati iccedilin yaptığı bilcuumlmle masrafları ve verdiği paraları faiziyle beraber isteyebilir

Komuumlsyoncu ardiye ve nakliye uumlcretlerini muumlvekkilinin hesabına geccedilirirse de kendi memurlarının uumlcretlerini hesaba dahil edemez

2 - KOMUumlSYON UumlCRETİ

A İSTEMEK HAKKI

Madde 423 - Komuumlsyoncu kendisine tevdi olunan işi yaptıkta uumlcretini alacağı gibi komuumlsyoncunun o işi yapamamasına muumlvekkil sebebiyet vermiş ise yine uumlcrete muumlstahak olur

Diğer bir sebeple yapılamayan işlerden dolayı komuumlsyoncu ancak emeği mukabilinde mahalli adete goumlre lazım gelen tazminatı isteyebilir

B UumlCRET HAKKININ SUumlKUTU VE MUumlVEKKİLİN ARADAN CcedilIKMASI

Madde 424 - Komuumlsyoncu muumlvekkiline karşı sui niyet ile hareket eder ve hususiyle muumlvekkilin hesabına iştira ettiğinden fazla ve sattığından noksan bir fiat geccedilirirse uumlcreti almak hakkı tamamiyle sakıt olur

Son iki halde muumlvekkil komuumlsyoncuyu doğrudan doğruya muumlşteri veya bayi addederek aradan ccedilıkabilir

3 - HAPİS HAKKI

Madde 425 - Komuumlsyoncu sattığı malın bedeli ve aldığı malın kendisi uumlzerinde hapis hakkına maliktir

4 - EMTİANIN MUumlZAYEDE İLE SATILMASI

Madde 426 - Emtia satılamayıp veya muumlvekkilin verdiği satış emrinden ruumlcu edipte muumlvekkil emtiayı geri almakta veya onda diğer suretle tasarruf etmekte hadden fazla teahhuumlr ederse komuumlsyoncu emtiayı bulunduğu mahal mahkemesi vasıtasiyle bilmuumlzayede sattırabilir

Eşyanın bulunduğu mahalde ne muumlvekkil nede muumlmessili hazır bulunmazsa diğer taraf istima edilmeksizin dahi satış kararı verilebilir

Şu kadarki emtia suumlratle kıymeti tenezzuumll edecek emtiadan değil ise evvel emirde kendisine resmen ihbar edilmek lazımdır

5 - KOMUumlSYONCUNUN BİZZAT ALICI VEYA SATICI OLMASI

A UumlCRETİ VE MASRAFLARI

Madde 427 - Borsada mukayyet veya piyasada cari fiatı bulunan kambiyo senedatı veya diğer kıymetli evrakı veya emtiayı satmağa veya satın almağa memur edilen komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından hilafına talimat verilmemiş ise satın alacağı şey yerine kendi şeylerini beyi yahut satacağı şeyi kendisi iccedilin iştira edebilir

Bu hallerde komuumlsyoncu vekaletin icrası zamanında borsa veya piyasa fiyatını nazara almağa mecburdur Komuumlsyoncu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

komisyon işlerinde mutat olan uumlcret ve masraflarını alabilir

Sair huumlkuumlmleri beyi gibidir

B KOMUumlSYONCUNUN ZIMNİ KABULUuml

Madde 428 - Komisyoncu bizzat alıcı veya satıcı olabildiği hallerde bir akit goumlstermiyerek vekaletin icra edildiğini muumlvekkiline bildirirse akide ait olabilecek borccedilları bizzat deruhte etmiş sayılır

C HAKKININ SUKUTU

Madde 429 - Komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından verilen emir istirdat edilmiş ve istirdat haberi de vekaleti icra ettiği haberini muumlvekkile goumlndermeden vasıl olmuş ise artık bizzat bayi ve muumlşteri olamaz

B - DİĞER KOMİSYON İŞLERİ

Madde 430 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Malzemesi iş sahibi tarafından verilmek suretiyle imal edilecek menkul eşya hakkındaki komuumlsyon işleri eşya misli şeylerden olmasa da alım ve satım komuumlsyonu huumlkmuumlndedir

Alım ve satım komuumlsyonu sayılmıyan işleri uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkili hesabına deruhde eden alım ve satım komuumlsyoncusu ile komuumlsyon işlerini kendisine sanat edinmeyip de arızi olarak uumlzerine alan tacir hakkında dahi bu babın huumlkuumlmleri tatbik olunur

Taşıma işleri komuumlsyonculuğu hakkındaki hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ

Madde 431 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 432 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 433 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 434 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 435 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 436 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 437 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 438 - ( Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 439 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 440 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 441 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 442 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 443 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 444 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 445 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 446 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 447 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 448 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

A - TİCARİ MUumlMESSİL

ITARİFİ SALAHİYET İTASI

Madde 449 - Ticari muumlmessil bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından işlerini idare ve muumlessesenin imzasını kullanarak bilvekale imza vazetmek uumlzere sarih veya zımni kendisine mezuniyet verilen kimsedir

Muumlessese sahibi vekaletnameyi ticaret siciline kaydetdirmeğe mecburdur

Ancak kayıttan evvel dahi muumlmessilinin muameleleri ile muumllzemdir

Diğer nevi muumlesseselerde ve işlerde ticaret siciline kayıttan başka suretle ticari muumlmessil tayin olunamaz

IIVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 450 - Ticari muumlmessil huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muumlessese sahibi hesabına kambiyo taahhuumltlerinde bulunmak ve onun namına muumlessesenin gayesine dahil olan biluumlmum tasarrufları yapmak salahiyetini haiz sayılır

Ticari muumlmessil sarih salahiyet almadıkccedila gayrimenkulleri temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIITAHDİDİ

Madde 451 - Temsil salahiyeti bir şubenin işlerine hasrolunabilir

Tayin olunan şartlar dahilinde diğerleri iştirak etmedikccedile yalnız birinin imzası muumlesseseyi ilzam etmemek uumlzere birden ziyade kimselerede verilebilir ve buna birlikte temsil denir

Temsil salahiyetinde bundan başka tahditler huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

IVİSTİRDADI

Madde 452 - Muumlmessil tayin edilirken tescil edilmemiş olsa bile temsil salahiyetinin istirdat edildiği zaman keyfiyetin ticaret siciline kaydedilmesi mecburidir

Temsil salahiyetinin istirdadı ticaret siciline kayıt ve ilan edilmedikccedile bu salahiyet huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslar hakkında bakidir

B - DİĞER TİCARET VEKİLLERİ

Madde 453 - Ticari vekil ticari muumlmessil sıfatını haiz olmaksızın bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından muumlessesenin buumltuumln işleri veya muayyen bazı muameleleri iccedilin temsile memur edilen kimsedir

Bu salahiyet muumlessesenin mutad olan muamelelerinin cuumlmlesine şamildir Şu kadar ki ticari vekil kendisine sarih mezuniyet verilmedikccedile istikraz edemez ve kambiyo taahhuumltlerinde ve muhakeme ve murafaada bulunamaz

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Mağaza iccedilinde muumlşterilerin kolaylıkla goumlrebilecekleri bir yerde ve kolayca okuyabilecekleri bir şekilde aksi ilan edilmiş olmadıkccedila toptan yarı toptan veya perakende satış mağazalarının memur veya muumlstahdemleri o mağazanın muumltat satış muamelelerinin hepsini yapmaya salahiyetli oldukları muameleler hakkındaki faturaları imzalamaya bu mutat muamelelerden doğan borccedilların yerine getirilmesine veya bunların hiccedil veyahut gereği gibi yerine getirilmemiş olmasına ilişkin ihtar veya diğer beyanları işletme sahibi adına yapmaya bu mahiyetteki ihtar ve diğer beyanları ve hususiyle mutat muamele dolayısiyle teslim edilmiş olan mallara ilişkin ayıp ihbarlarını mağaza sahibi adına kabule salahiyetli sayılırlar şu kadar ki kendilerine yazı ile salahiyet verilmiş olmadıkccedila mağaza dışında ve kasa memurları tayin edilmiş ise mağaza iccedilinde mal parasını isteyip alamazlar Bu kimseler mal parasını almaya salahiyetli bulundukları hallerde faturaları kapatmaya veya makbuz vermeye de salahiyetlidirler

C - SEYYAR TUumlCCAR MEMURLARI

Madde 454 - Bir muumlessese iccedilin merkezinin haricindeki mahallerde muamele icra eden seyyar memurlar muumlessese namına sattıkları malın bedelini almak ve makbuz vermek ve borccedilluya mehil ita etmek salahiyetini dahi haiz sayılırlar

Bu salahiyetin tahdidi huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

D - REKABET YAPMAK MEMNUİYETİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 455 - Bir muumlessesenin buumltuumln işlerini idare eden yahut muumlessese sahibinin hizmetinde bulunan ticari muumlmessiller veya ticari vekiller muumlessese sahibinin izni olmaksızın gerek kendi namlarına gerek uumlccediluumlncuuml şahıs namına muumlessesenin yaptığı nevide dahil bir iş yapamazlar

Buna muhalif harekette bulunursa muumlessese sahibi zarar ve ziyan istemek ve bu suretle yapılan işleri kendi hesabına almak hakkını haizdir

E - MUumlMESSİL VE DİĞER TUumlCCAR VEKİLLERİNİN VEKALETLERİNİN HİTAMI

Madde 456 - Hizmet şirket vekalet mukavelelerinden ve iki taraf arasında mevcut diğer hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit haklara halel gelmemek uumlzere ticari muumlmessiller ve ticari vekiller her zaman azlolunabilir

Muumlessese sahibinin medeni haklarını kullanmak salahiyetini gaip etmesi veya vefatı ile ticari muumlmessilin ve ticari vekilin salahiyeti hitam bulmaz

ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE

A - TARİFİ

Madde 457 - Havale bir akittir ki onunla muhaluumlnaleyh bilvekale kendi namına kabza salahiyettar olan muhaluumlnlehe muhil hesabına nakit veya kıymetli evrak veya sair misli şeyler itasına mezun kılınır

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUHİL İLE MUHALUumlNLEH ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 458 - Havalenin mevzuu muhilin muhaluumlnlehe olan borcunun tediyesi ise bu borccedil ancak muhaluumlnaleyh tarafından vuku bulacak tediye ile sakıt olur

Şu kadar ki havaleyi kabul etmiş olan alacaklı ancak muhaluumlnaleyhe muumlracaat ile havalede tayin olunan muumlddet zarfında matlubunu istifa edemediği takdirde muhilden alacağını mutalebe salahiyetini haiz olur

Muhaluumlnleh olan alacaklı havaleyi kabul etmek istemezse borccedilluyu derhal haberdar etmek lazımdır aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

IIMUHALUumlNALEYHİN BORCU

Madde 459 - Muhaluumlnaleyh ihtirazi kayıt beyan etmeksizin havaleyi kabul ettiğini muhaluumlnlehe bildirirse tediye ile muumlkellef olur ve ona karşı yalnız aralarındaki şahsi muumlnasebetlerden veya havalenin muumlnderecatından muumltehassil defalarda bulunabilir Muhil ile olan muumlnasebetinden muumltevellit defilerde bulunamaz

Muhaluumlnaleyh muhile borccedillu ise kendisi iccedilin bu tediye muhile yapacağı tediyeye nazaran daha kuumllfetli olmadığı surette borcun miktarını muhaluumlnlehe tediyeye mecburdur

Bu halde bile muhil ile aralarında hilafına mukavele olmadıkccedila tediyeden evvel havaleyi kabul ettiğini beyan etmeğe mecbur değildir

IIITEDİYE OLUNMAMAK HALİNDE İHBAR

Madde 460 - Muhaluumlnlehin talebine karşı veya talebinden evvel muhaluumlnaleyh muhaluumlnbini tediye etmiyeceğini beyan ederse muhaluumlnleh derhal muhili haberdar etmeğe mecburdur aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

C - RUumlCU

Madde 461 - Muumlhil her zaman muumlhaluumlnlehe karşı havaleden ruumlcu edebilir Meğerki havale muhaluumlnlehin menfaati ve bilhassa alacağını tediye iccedilin yapılmış olsun

Muhaluumlnaleyh havaleyi kabul ettiğini beyan edinceye kadar muhil ona karşıda havaleden ruumlcu edebilir

Muhilin iflası henuumlz kabul edilmemiş havalenin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnuuml istilzam eder

D - KIYMETLİ EVRAK İŞLERİNDE HAVALE

Madde 462 - Hamile muharrer havaleler bu babın huumlkuumlmlerine tabidir Her hamil muhaluumlnaleyhe karşı muhaluumlnleh sıfatını haizdir Ve muhil ile muhaluumlnleh arasındaki haklar havaleyi temlik eden ile temelluumlk eden arasında sabit olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilekler ile kambiyo senetlerine muumlmasil havaleler hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

ON DOKUZUNCU BAP VEDİA

A - VEDİA

ITARİFİ

Madde 463 - İda bir akittir ki onunla muumlstevdi muumldi tarafından verilen şeyi kabul ve onu emin bir mahalde hıfzetmeği deruhte eder

Uumlcret şartedilmedikccedile veya hal muumlstevdiin uumlcrete intizarını icabetmedikccedile muumlstevdi uumlcret istiyemez

IIMUumlDİİN BORCcedilLARI

Madde 464 - Muumldi muumlstevdie akdin icrasiyle zaruri irtibatı olan buumltuumln masrafları tediye etmekle muumlkelleftir

Mudi ida sebebiyle husule gelen zararın kendi kusuru olmaksızın vukua geldiğini ispat etmedikccedile tazmin ile muumlkelleftir

IIIMUumlSTEVDİİN BORCcedilLARI

1 - VEDİANIN KULLANILMASI MESULİYETİ

Madde 465 - Muumlstevdi muumldiden mezuniyet almadıkccedila vediayı kullanamaz

Buna muhalif hareket ederse muumldia muhik bir tazminat vermeğe mecbur olur ve kazara husule gelen zararlardan dahi mesulduumlr Meğerki kullanmamış olsa dahi bu zararların vukua geleceğini ispat ede

2 - İSTİRDAT

A MUumlDİrsquoİN HAKLARI

Madde 466 - İdada muumlddet tayin edilmiş olsa bile muumldi her vakit ida edilen eşyayı zevaidiyle beraber geri alabilir

Şu kadar ki muumlstevdiin kararlaştırılmış olan muumlddeti nazara alarak yaptığı masrafları tesviye ile muumlkelleftİr

B MUumlSTEVDİİN HAKLARI

Madde 467 - Muumlstevdi tayin edilen muumlddetin inkızasından evvel vediayı iade edemez Şu kadar ki evvelce tayin edilemiyen haller dolayısiyle akdin devamı vedia iccedilin tehlikeyi veya kendisi iccedilin zararı mucip olursa muayyen muumlddetin inkızasından evvel dahi iade edebilir

Muumlddet tayin edilmemiş ise her zaman iade edebilir

C İADE MAHALLİ

Madde 468 - Vedia hıfzedilmesi lazım gelen yerde iade olunur ve iade masrafiyle iade zamanındaki hasar muumldia aittir

3 - MUumlŞTEREKEN VEDİA ALINMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 469 - Birlikte vediayı kabul edenler ondan muumlteselsilen mesul olurlar

4 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS TARAFINDAN İSTİHKAK DAVALARI

Madde 470 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından vedia hakkında istihkak iddiasında bulunulsa bile vedia adli tarik ile haciz yahut muumlstevdie karşı istihkak davası ikame edilmedikccedile muumlstevdi onu muumldia ret ve iade ile muumlkelleftir Haciz veya istihkak davası halinde muumlstevdi derhal muumldii haberdar etmeğe mecburdur

IVYEDİEMİNE TEVDİ

Madde 471 - İki veya daha ziyade kimseler haklarını muhafaza iccedilin hukuki vaziyeti munazaalı veya şuumlpheli olan bir şeyi muumlstevdie veya yediadile tevdi ederlerse muumlstevdi veya yediadil bunları buumltuumln alakadarların muvafakati veya hakimin kararı olmadıkccedila hiccedil birine iade edemez

B - USULSUumlZ TEVDİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 472 - Muumlstevdiin tevdi olunan meblağı aynen iadeye mecbur olmaksızın mesela iade etmesi sarahaten veya zımnen mukarrer ise o meblağın nefi ve hasarı kendisine ait olur

Meblağ muumlhuumlrsuumlz ve accedilık olarak bırakılmış ise bu manada zımni bir mukavele mevcut sayılır İda edilen diğer misli eşya veya kıymetli evrakı muumlstevdi sarahaten mezun kılınmadıkccedila kullanamaz

C - ARDİYE MUKAVELESİ

IKIYMETLİ EVRAK İHRACI SALAHİYETİ

Madde 473 - Hıfzedilmek uumlzere emtia kabul ettiğini alenen bildiren ardiye sahibi ida olunan eşya makamına kaim olmak uumlzere senet ihracına salahiyet verilmesini ait olduğu merciden talep edebilir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

IIARDİYE SAHİBİNİN MUHAFAZA BORCU

Madde 474 - Ardiye sahibi eşyayı bir komuumlsyoncu gibi ihtimam ile muhafaza etmeğe mecburdur Eşyaya tahavvuumll arız olupta başkaca tedbir ittihazını istilzam ederse muumlstevdi muumlmkuumln olduğu takdirde bundan muumldii haberdar eder Ardiye sahibi muumltat iş zamanlarında emtianın halini tetkik veya muayene ve icabeden tahaffuzi tedbirleri her zaman ittihaz edebilmesi iccedilin muumldia muumlsaade etmeğe mecburdur

IIITEVDİ OLUNAN EŞYANIN DİĞERLERİYLE KARIŞTIRILMASI

Madde 475 - Ardiye sahibi sarahaten mezun olmadıkccedila aynı nevi ve vasıftan bulunan misli şeyleri birbirine karıştıramaz Mezuniyete binaen karıştırılan eşya uumlzerinde her muumldi hakkiyle muumltenasip bir hisse talep edebilir Bu takdirde ardiye sahibi diğerlerinin huzuruna hacet kalmaksızın her mudiin hissesini tefrik edebilir

IV ARDİYE SAHİBİNİN HAKLARI

Madde 476 - Ardiye sahibi mukarrer veya mutat olan ardiye uumlcretini ve muhafazanın sebebiyet vermediği buumltuumln masraflarını (nakliye guumlmruumlk kayıt) talep edebilir bu masraflar derhal tediye olunmak lazımdır

Ardiye uumlcreti ise her uumlccedil ayda bir kere ve her halde eşyanın tamamen veya kısmen istirdadında tediye olunur

Eşya yedinde bulunduğu veya eşyayı temsil eden her hangi bir senet vasıtasiyle onda tasarruf etmek kudretini haiz olduğu muumlddetccedile ardiye sahibinin alacakları mukabilinde ve eşya uumlzerinde hapis hakkı vardır

VEMTİANIN İADESİ

Madde 477 - Ardiye sahibi emtiayı adi tevdide olduğu gibi ret ve iade ile muumlkelleftir Şu kadar ki adi tevdide muumlstevdiin evvelce tahmin edemediği sebeplerin tahakkukuna mebni vaktinden evvel iadeye mezun

olduğu halde dahi ardiye sahibi muayyen olan muumlddetin hitamına kadar eşyayı muhafaza mecburiyetindedir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

D - OTELCİYE TEVDİ

IOTELCİLERİN MESULİYETİ

1 - ŞARTLARI VE ŞUumlMULUuml

Madde 478 - Otelciler hancılar nazil olan yolcuların getirdikleri eşyanın duccedilar olduğu telef ve hasar ve sirkatten ve zararın bizzat yolcuya veya onu ziyarete gelen veya refakatinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden neşet ettiğini veya tevdi olunan şeyin mahiyetinden muumltevellit bulunduğunu ispat etmedikccedile mesulduumlr Şu kadar ki otelci veya hancı veya muumlstahdemlerine isnadı kabil bir kusur ispat olunmadıkccedila bu mesuliyet her bir yolcu iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

2 - KIYMETLİ EŞYA

Madde 479 - Kıymetli eşya veya oldukccedila ehemmiyetli miktarda para veya kıymetli evrak otelci veya hancıya emanet edilmemiş ise otelci veya hancı ancak kendisinin veya muumlstahdemlerinin kusuru halinde mesul olur Emaneten kabul etmiş veya kabulden imtina etmiş ise mesuliyeti mahdut değildir Yolcunun kendi nezdinde saklayabilmesi lazımgelen eşya veya nakit ve emsalinde yolcunun sair eşyası hakkındaki mesuliyet kaidesi tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - MESULİYETİN HİTAMI

Madde 480 - Yolcu zararına vakıf olur olmaz otelci veya hancıya bildirmezse hakkı sakıt olur Otelci veya hancı boumlyle bir mesuliyeti deruhte etmediğini veya mesuliyeti bu kanunda nevi tayin olunmıyan bir şarta talik ettiğini yapıştırdığı ilanlarda bildirse bile mesuliyetten kurtulamaz

IIUMUMİ AHIR İDARE EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 481 - Umumi ahırları ve garajları idare edenler iccedilerilerine konulan veya getirilen veya kendileri veya muumlstahdemleri tarafından kabul olunan otomobil hayvanat ve araba ve koşum ve sair teferruatının ziya ve hasarından ve ccedilalışmasından zararın muumldi veya onu ziyaret veya ona refakat eden veya onun hizmetinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden veya tevdi olunan eşyanın mahiyetinden neşet ettiğini ispat etmedikccedile mesul olur Şu kadar ki kabul edilen otomobil ve hayvanlar ve arabalar ve onların teferruatı hakkındaki mesuliyet garaj ve ahır sahibine veya muumlstahdemlerine bir kusur isnat olunamazsa beher muumldi iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

IIIHAPİS HAKKI

Madde 482 - Otelci Hancı ve umumi ahırlar ve garajlar idaresi sahipleri nezdlerine getirilen veya ahırlarına veya garajlarına konulan eşya uumlzerinde otel veya hıfz masraflarından muumltevellit alacaklarını temin iccedilin hapis hakkına maliktirler

Mucirlerin hapis haklarına muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

YİRMİNCİ BAP KEFALET

A - TARİFİ

Madde 483 - Kefalet bir akittir ki onunla bir kimse borccedillunun akdettiği borcun edasını temin etmeği alacaklıya karşı taahhuumlt eder

B - ŞARTLARI

IŞEKLİ

Madde 484 - Kefaletin sıhhati tahriri şekle riayet etmeğe ve kefilin mesul olacağı muayyen bir mikdar iraesine muumltevakkıftır

IIASIL BORCcedil

Madde 485 - Kefalet ancak muteber bir borccedil hakkında cereyan eder Muumlstakbel zamana muzaf yahut şarta muallak bir borccedil huumlkuumlm ifade edeceği zamanın hululuuml ve şartın tahakkuku halinde muteber olmak uumlzere kefalete raptolunabilir Hata yahut ehliyetsizlik sebebiyle borccedillunun mesuliyetini icap etmiyen bir akitten muumltevellit borca kefalet eğer kefil akdin borccedillu yuumlzuumlnden olan bu fesadına taahhuumlt esnasında vakıf ise muteber olur

C - NEVİLERİ

IADİ KEFALET

Madde 486 - Adi kefaletten kefilin borccedil ile mutalip olması ancak kefalet akdinden sonra borccedillunun iflas etmesi veya hakkında takibat icra olunupta alacaklının hatası olmaksızın semeresiz kalması yahut borccedillu aleyhinde Tuumlrkiyede takibat icrasının imkansız hale gelmesi ile meşruttur

Alacaklının alacağı kefaletten evvel yahut aynı zamanda rehin ile temin olunmuş olduğu takdirde adi kefalette kefil borcun evvelemirde merhundan istifa olunmasını talep edebilir Fakat borccedillu muumlflis ise yahut borccedillunun iflası ilan olunmadıkccedila rehenin nakde tahvili kabil olmazsa bu huumlkuumlm cerayan etmez

IIMUumlTESELSİL KEFALET

Madde 487 - Kefil borccedillu ile beraber muumlteselsil kefil ve muumlşterek muumlteselsil borccedillu sıfatı ile veya bu gibi diğer bir sıfatla borcun ifasını deruhde etmiş ise alacaklı asıl borccedilluya muumlracaat ve rehinleri nakde tahvil ettirmeden evvel kefil aleyhinde takibat icra edebilir

Bu babın huumlkuumlmleri bu nevi kefalete de tatbik olunur

IIIBİRLİKTE KEFALET

Madde 488 - Birden ziyade eşhas birlikte muumltecezzi bir borca kefil oldukları takdirde bunlardan her biri kendi hisseleri

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

miktarınca adi kefil gibi ve diğerlerinin hisseleri hakkında kefile kefil sıfatı ile mesul olur Kefiller gerek asıl borccedillu ile beraber gerek kendi beyinlerinde muumlteselsil olmaklığı iltizam etmişler ise her biri borcun tamamından mesul olup ancak diğerlerinin hissesi iccedilin onlara ruumlcu hakkını haizdirler Kefaletin aynı borca diğer kimselerinde kefalet etmesi şartiyle vaki olduğuna alacaklının vukufu bulunduğunu kabule mahal olan hallerde bu şart tahakkuk etmezse kefil mesuliyetten beri olur

IV KEFİLE KEFİL VE RUumlCUA KEFİL

Madde 489 - Kefile kefil alacaklıya karşı kefilin taahhuumlduumlnuuml temin eden kimsedir ve kefil ile birlikte mesuliyeti borccedillunun taahhuumlduumlnuuml temin eden adi kefilin borccedillu ile beraber olan mesuliyeti derecesindedir

Ruumlcua kefil olan kimse borccedilludan alacağını alamayan kefile kefildir

D - KEFİLİN MESULİYETİ

IŞUumlMULUuml

Madde 490 - Kefil borcun aslı ile beraber borccedillunun kusur veya temerruumlduumlnuumln kanuni neticelerinden mesulduumlr

Kefil alacaklının metalibini ifa ederek dava ikamesini bertaraf etmek iccedilin kendisine vakıt ve zamaniyle ihtar vuku bulmuş olmadıkccedila asıl borccedillu aleyhinde ikame olunan dava masrafını edaya mecbur değildir

Faiz verilmesi şart edilmiş ise kefil ancak işlemekte olan faiz ile beraber işlemiş faizden bir seneliğini vermekle muumlkelleftir

IIMUACCELİYET

Madde 491 - Borccedillunun iflası sebebi ile asıl borccedil vadenin hululuumlnden evvel muacceliyet kesbetse bile kefil asıl borcun ifası iccedilin tayin olunan vadeden evvel borcu oumldemeğe icbar olunamaz Asıl borcun muacceliyet kesbetmesi evvelce borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf ise bu ihbar kefile de icra olunmak lazım gelir Kefil hakkında borcun muacceliyet kesbetmesi ihbar guumlnuumlnden başlar

E - KEFALETİN HİTAMI

IASIL BORCUN SUumlKUTU

Madde 492 - Asıl borccedil her hangi bir sebeple sakıt olunca kefil beri olur

IIMAHDUT ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 493 - Bir kimse mahdut bir zaman iccedilin kefil olupta bu zamanın inkızasını takip eden bir ay zarfında alacaklı bu bapta icraya veya mankemeye muumlracaatla hakkını takip etmezse yahut takibatına uzun muumlddet fasıla verirse kefil kefaletten beri olur

IIIMAHDUT OLMAYAN ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 494 - Kefalet gayri mahdut bir zaman iccedilin akdolunmuş ise asıl borccedil muacceliyet kesbettikten sonra kefil alacaklıdan bir ay zarfında icra veya mahkemeye muumlracaatla hakkını takip etmesini ve uzun muumlddet fasıla vermeksizin takibata devam etmesini talep edebilir

Bir borcun muacceliyet kesbetmesi alacaklı tarafından borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf olmadığı takdirde kefil kefaleti tarihinden bir sene sonra alacaklıdan bu ihbarın yapılmasını ve borccedil muacceliyet kesbedince yukarıda zikrolunduğu veccedilhile icraya veya mahkemeye muumlracaatle hakkını takip etmesini talep edebilir Alacaklı kefilin bu talebini nazara almazsa kefil kefaletten beri olur

IVMEMUR VE MUumlSTAHDEM HAKKINDA KEFALET

Madde 495 - Resmi bir memura gayri mahdut muumlddet iccedilin kefil olan kimse her uumlccedil senede bir kere ertesi sene nihayetinde muteber olmak uumlzere kefaleti feshettiğini ihbar edebilir Bir muumlstahdem iccedilin vukubulan kefalet uumlccedil sene devam ettiği takdirde huumlkuumlm yine boumlyledir

F - KEFİLİN HAKLARI

IASIL BORCcedilLUYA KARŞI

1 - ALACAKLININ HAKLARINA HALEFİYET

Madde 496 - Kefil eda ettiği şey nisbetinde alacaklının haklarında ona halef olur Bu halefiyet kaidesinden evvelce feragat

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek caiz değildir Şu kadar ki kefil ile borccedillu beynindeki hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit dava ve defi hakları mahfuzdur

2 - KEFİLİN DEFİLERİ

Madde 497 - Kefil asıl borccedilluya ait buumltuumln defileri alacaklıya karşı dermeyan etmek hakkını haiz ve bununla muumlkelleftir fakat kefilin taahhuumlduumlnuumln mahiyetine nazaran hariccedil kalması lazım gelen defiler muumlstesnadır

Kefil kendi kusuru olmaksızın bu defilere vakıf olduğunu ispat etmediği surette kendisini borcunu edadan vareste edecek bu defileri dermeyan etmemesinden naşi alacaklıya ruumlcu etmek hakkından mahrum olur

3 - KEFİLİN TEDİYEYİ İHBAR BORCU

Madde 498 - Kefil tediyeyi asıl borccedilluya ihbar etmemesinden dolayı asıl borccedillu ikinci defa olarak borcunu eda ederse kezalik kefil ruumlcu hakkını gaip eder Alacaklı aleyhine haksız mal edinmesinden dolayı dava hakkı mahfuzdur

IIALACAKLILARA KARŞI

1 - ESBABI SUBUTİYENİN TESLİMİ

Madde 499 - Alacaklı mekfuluumlnbihi tediye eden kefilin borccedilluya ruumlcu hakkını kullanmağa ve elinde bulunan rehinleri nakde tahvile medar olabilecek senetleri ona teslime mecburdur

Borccedil bir gayrimenkul rehin ile temin olunmuş ise alacaklı rehin hakkının kefile devri iccedilin ifası lazım gelen merasimi icra ile muumlkelleftir

2 - BORCcedilLARINI İFA ETMİYEN ALACAKLININ MESULİYETİ

Madde 500 - Alacaklı kefaletten dolayı tahakkuk eden borcun temini iccedilin kefelatin akdi esnasında tesis yahut sonradan istihsal olunan teminatı kefilin zararına olarak tenkis eder veya elinde bulunan delaili elden ccedilıkarırsa kefile karşı mesul olur

Resmi memurlar ile muumlstahdemlere kefalet vukuunda alacaklı bu borccedillular hakkında ifasiyle muumlkellef olduğu nezareti icrada ihmal eylediği ve borccedil bu ihmalden tevelluumlt ettiği yahut ihmal vukubulmamış olsaydı bu nisbette tezayuumlt etmiyeceği muhtemel bulunduğu takdirde dahi mesulduumlr

3 - TEDİYEYİ KABULE VEYA KEFALETTEN TAHSİLE MUumlTEDAİR HAKLAR

Madde 501 - Borccedil muacceliyet iktisap edince kefil her zaman alacaklıyı borcun ifasını kabule veya kendisini kefaletten tahlise icbar edebilir Alacaklı edayı kabul etmez yahut haiz olduğu teminatı ita ve nakilden imtina eylerse kefil kendiliğinden kurtulur

4 - BORCcedilLUNUN İFLAS MASASINA ALACAKLININ MUumlRACAATI

Madde 502 - Borccedillu iflas eder ise alacaklı alacağını İflas masasına kayıt ettirmeğe mecburdur

Alacaklı borccedillunun iflasına muttali olur olmaz ondan kefili haberdar etmekle muumlkelleftir Boumlyle yapmadığı takdirde bu tekasuumlluumlnden dolayı kefile terettuumlp eden zarar nisbetinde kefile karşı haiz olduğu haklarını gaip eder

IIITEMİNAT İTASINA DAİR KEFİLİN HAKKI

Madde 503 - Aşağıdaki hallerde kefil borccedilludan teminat itasını ve eğer borccedil muaccel ise kendisinin kefaletten kurtulmasını talep edebilir

1 - Borccedillu kefile karşı vukubulan taahhuumltlerine ve bilhassa muayyen bir muumlddet zarfında kendisini kurtaracağına dair olan vadına muhalif hareket ettiği takdirde

2 - Borccedillu muumltemerrit bulunduğu takdirde

3 - Kefil gerek duumlccedilar olduğu zayiat gerek kendi tarafından irtikap olunan bir kusur sebebi ile kefaleti kabul ettiği zamanda kimden ziyade tehlikelere maruz olduğu takdirde

YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS

A - ALACAĞIN DAVA EDİLEMEMESİ

Madde 504 - Kumar ve bahis bir alacak hakkı tevlit etmez Kumar yahut bahis iccedilin bilerek yapılan avanslar ve oumlduumlnccedil verilen akccedileler hakkında ve kumar ve bahis vasfını haiz olduğu takdirde borsaya dahil olan emtia ve kıymetli evrakın fiyat farkı esası

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

uumlzerine yapılan vadeli alış verişlerde dahi huumlkuumlm boumlyledir

B - BORCcedil SENEDİ İTASI VE BİLİHTİYAR TEDİYE

Madde 505 - Kumar oynıyan veya bahseden kimse tarafından imza edilmiş adi borccedil veya kambiyo senedi uumlccediluumlncuuml bir şahsa devir edilmiş olsa bile bunlara muumlsteniden hiccedil hir kimse bir hak talep edemez Kıymetli evrakın huumlsnuuml niyet sahibı uumlccediluumlncuuml şahıslara bahşettiği haklar mahfuzdur

Kumar veya bahsin usuluuml dairesinde cereyanına kazaen veya diğer tarafın fiili neticesi olarak bir mani haylulet etmiş veya bu diğer taraf hile ve desise ika etmiş olmadıkccedila bilihtiyar verilen kumar akccedilesi geri alınmaz

C - PİYANGO

Madde 506 - Huumlkuumlmet tarafından muumlsaade edilmiş olmadıkccedila piyango hiccedil bir alacak hakkı tevlit etmez Muumlsaade edilmemiş olduğu takdirde piyango hakkında da kumara muumltaallik huumlkuumlmler tatbik olunur

Ecnebi memleketlerde muumlsaade ile tesis edilen piyangolar Tuumlrkiyede kanunun himayesinden istifade etmezler Meğer ki salahiyettar olan makam bunlara ait biletlerin satılmasına muumlsaade etmiş olsun

YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

A - KAYDI HAYAT İLE İRAT

IMEVZUU

Madde 507 - Kaydıhayat ile tesis olunan irat ya alacaklının veya borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatı muumlddetince takyit olunabilir

Bu bapta sarih bir şart olmadıkccedila kaydı hayat ile irat alacaklının hayatı muumlddetiyle mukayyet olarak tesis olunmuş sayılır

Hilafına mukavele olmadıkccedila borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatiyle takyit olunarak tesis olunan irat alacaklının mirasccedilılarına intikal eder

IITESİSİN ŞEKLİ

Madde 508 - Kaydıhayat ile irat tesisine dair olan akit tahriri şekilde olmadıkccedila muteber değildir

IIIALACAKLININ HAKLARI

1 - HAKKIN KULLANILMASI

Madde 509 - Hilafına mukavele olmadıkccedila kaydıhayat ile irat her altı ayda bir işlemeden tediye olunur

Hayatiyle mukayyet olarak irat tesis olunan şahıs iradın peşin verilmesi lazımgelen devrenin nihayetinden evvel vefat eder ise borccedillu o devreye ait meblağı tamamen edaya mecburdur

Borccedillu iflas eder ise alacaklı iflasın kuumlşadı esnasında muteber bir irat sandığında muumlflisin muumlkellef bulunduğu irat borcuna muadil bir irat tesisi iccedilin iktiza eden resuumllmale muumlsavi bir resuumllmal talep ederek hakkını istihsal edebilir

2 - TEMLİK VE HACİZ EDİLEBİLMESİ

Madde 510 - Hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı hakkını başkasına temlik edebilir Uumlccediluumlncuuml şahıs lehine meccanen irat tesis eden kimse tesis zamanında o şahsın iflası yahut borcundan dolayı takibat icrası halinda alacaklılarının menfaatına olarak irattan mahrum edilemiyeceğini şart koşabilir

B - OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

ITARİFİ

Madde 511 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi akitlerden birinin diğerine oumlluumlnceye kadar bakmak ve onu goumlruumlp goumlzetmek şartiyle bir mamelek yahut bazı mallar temlikini iltizam etmesinden ibaret olan bir akittir Borccedillu alacaklı tarafından mirasccedilı nasbolunmuş ise bu akit hakkında miras mukavelesi huumlkuumlmleri ceryan eder

IIŞARTLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - ŞEKLİ

Madde 512 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi mirasccedilı nasbını tazammun etmese bile miras mukavelesi şeklinde tanzim olunmak lazımdır Şukadar ki bu mukavele salahiyettar makam canibinden tayin olunmuş olan şartlara tevfikan devletccedile tanınmış bir muumlessese ile aktedilmiş ise gayri resmi bir senet kifayet eder

2 - TEMİNAT

Madde 513 - Diğer tarafa bir gayrimenkul temlik eden alacaklı kendi haklarını temin iccedilin o gayrimenkul uumlzerinde tıpkı bir bayi gibi kanuni ipotek hakkını haiz olur

IIIMEVZUU

Madde 514 - Alacaklı borccedillunun ailesi iccedilinde yaşar Borccedillu aldığı malların kıymetine ve alacaklının evvelce haiz olduğu iccediltimai mevkie goumlre hakkaniyetin iktiza ettiği şeyleri alacaklıya vermeğe mecburdur

Borccedillu bilhassa alacaklıya muumlnasip gıda mesken vermeğe ve hastalığında muktazi ihtimam ile bakmağa ve hekim getirmeğe mecburdur

Kabul ettikleri kimselere oumlluumlnceye kadar bakmak maksadiyle tesis olunan muumlesseseler umum iccedilin mecburi olarak verecekleri şeyleri salahiyettar makam tarafından tasdik olunmuş nizamnameler ile tayin edebilirler

IVİTİRAZ VE TENKİS

Madde 515 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi alacaklının kanunen infaka mecbur olduğu kimselere karşı bu muumlkellefiyetin ifasını temin eden vasıtaların elinden ccedilıkmasını mucip olursa bu kimseler tarafından mezkur mukaveleye itiraz olunabilir Hakim bu mukaveleyi feshedeceği yerde borccedilluyu hak sahiplerine nafaka vermeğe icbar edebilir ve bunlara verilen nafakalar alacaklıya verilmesi lazım gelen şeylerle mahsup edilir Bundan maada mirasccedilıların tenkis talepleri ve alacaklıların fesih davaları hakkı mahfuzdur

VFESİH

1 - İHBAR

Madde 516 - İki tarafın mukavele mucibince verecekleri şeylerin arasında kıymetccedile hissolunacak derecede nisbetsizlik bulunduğu ve fazla alan taraf diğer tarafın kendisine teberruda bulunmak kastı olduğunu ispat edemediği takdirde kaydıhayat ile bakma mukavelesini iki taraftan her biri altı ay evvel haber vermek şartiyle her zaman feshedebilir Bu hususta muteber bir irat sandığının kabul ettiği resuumllmal ile irat beynindeki nisbeti nazara almak lazımdır

Mukavelenin feshi esnasında evvelce verilmiş olan şeyler istirdat olunur

Şu kadar ki bunların resuumllmal ve faiz kıymetleri beyninde takas icra olunur

2 - BİR TARAFLI FESİH

Madde 517 - Tahmil olunan muumlkellefiyete muhalif hareket olunmasından naşi mukavelenin icrasına devam etmek ccedilekilmez bir hale geldiği yahut diğer bazı muhik sebepler mukavelenin devamını imkansız bir hale getirdiği yahut ifrat derecede kuumllfetli kıldığı takdirde iki taraftan her biri yalnız başına onu feshedebilir

Eğer mukavele bu sebepler dolayısiyle fesholunur ise kusurlu olan taraf aldığı şeyi geri verdikten maada kusuru olmayan tarafa hakkaniyete muvafık bir tazminat vermeğe mecburdur

Hakim mukaveleyi feshedecek yerde iki taraftan birinin talebi ile yahut resen artık birlikte yaşamalarına nihayet verip buna mukabil alacaklıya kaydıhayat ile bir irat tahsis edebilir

3 - BORCcedilLUNUN VEFATI HALİNDE FESİH

Madde 518 - Borccedillu vefat edince alacaklı bir sene zarfında mukavelenin feshini talep edebilir Bu takdirde alacaklı borccedillunun iflası halinde masasından talep edebileceği mikdara muumlsavi bir meblağın itasını borccedillunun mirasccedilılarından isteyebilir

VI TEMLİK EDİLEMEMEK VE İFLAS VE HACİZ HALİNDE TALEP

Madde 519 - Alacaklı hakkını başkasına temlik edemez Alacaklı borccedillunun iflası takdirinde muteber bir irat sandığında kendisine verilmesi lazım gelen şeylerin kıymetine muadil kaydıhayat ile irat tesisi iccedilin muktazi resuumllmale muumlsavi bir alacak ile masaya muumlracaat edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Alacaklı bir alacağın temini iccedilin borccedillu aleyhine konulan hacze iştirak edebilir

YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET

A - TARİFİ

Madde 520 - Şirket bir akittir ki onunla iki veya ziyade kimseler saylerini ve mallarını muumlşterek bir gayeye erişmek iccedilin birleştirmeği iltizam ederler

Bir şirket ticaret kanununda tarif edilen şirketlerin muumlmeyyiz vasıflarını haiz değil ise bu bap ahkamına tabi adi şirket sayılır

B - ŞUumlREKANIN YEKDİĞERİYLE MUumlNASEBETİ

ISERMAYE

Madde 521 - Her şerik nakit alacak veya diğer mal veya say olarak bir sermaye koymakla muumlkelleftir Hilafına mukavele olmadıkccedila sermayeler şirketin gayesinin icabettiği ehemmiyet ve mahiyette ve yekdiğerine muumlsavi olmak lazımdır

Sermaye bir şeyin menfaatından ibaret ise adi icar akdinde ve bir şeyin muumllkiyetinden ibaret ise beyi akdinde hasar ve tekeffuumlle dair muayyen olan huumlkuumlmlere tabi olur

IIKAR VE ZARAR

1 - KARIN TAKSİMİ

Madde 522 - Şerikler mahiyeti icabınca şirkete ait olan buumltuumln kazanccedilları aralarında taksim ile muumlkelleftirler

2 - KAR VE ZARARA İŞTİRAK

Madde 523 - Hilafına mukavele olmadıkccedila her şerikin kar ve zarardan hissesi sermayesinin kıymeti ve mahiyeti ne olursa olsun muumlsavidir

Mukavelede şeriklerin yalnız kardan veya yalnız zarardan hisseleri tayin edilmiş ise bu tayin kar ve zararın ikisini de şamil sayılır Şeriklerden biri sermaye olarak yalnız sayını ortaya koymuş ise zarara ortak olmıyarak yalnız kara iştirak ettirilmesi şart edilebilir

IIIŞİRKET KARARLARI

Madde 524 - Şirketin kararları buumltuumln şeriklerin ittifakiyle ittihaz olunur Akitte ekseriyetle karar verilmesi tasrih edilmiş ise ekseriyet şeriklerin adedi itibariyle taayyuumln eder

IVŞİRKET MUAMELESİNİN İDARESİ

Madde 525 - Akit ile veya karar ile muumlnhasıran şerike veya muumlteaddit şeriklere yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsa kati surette tevdi edilmiş olmadıkccedila şirket muamelelerinin idaresi buumltuumln şeriklere aittir Şirket muamelelerinin idaresi şeriklerin cuumlmlesine veyahut birkaccedilına tevdi edilmiş ise bunlardan her biri diğerlerinin iştiraki olmaksızın muamele yapabilir Şukadar ki şirket muamelelerini idareye salahiyettar her bir şerik bu muameleye ikmalinden evvel itiraz edebilir Tehirinde tehlike melhuz değilse şirkete umumi bir vekil nasbı ve alelade şirket muameleleri fevkindeki hukuki tasarrufların yapılması iccedilin buumltuumln şeriklerin ittifakı lazımdır

VŞERİKLERİN BİRBİRLERİNE KARŞI MESULİYETLERİ

1 - REKABET MEMNUİYETİ

Madde 526 - Şeriklerden hiccedil biri kendi hesabına şirketin gayesine muhalif veya muzır işleri yapamaz

2 - MASRAFLAR VE ŞERİKLERİN YAPTIĞI İŞLER

Madde 527 - Şeriklerden birinin şirket işleri iccedilin yaptığı masraflar veya iltizam ettiği borccedillardan dolayı diğer şerikler ona karşı mesul olurlar Bu şerikin idaresi yuumlzuumlnden doğrudan doğruya uğradığı zararları yahut bu idarenin zaruriyatından olan hasarları diğer şerikler zamindirler

Şirkete avans olarak para veren şerik verdiği guumlnden itibaren faiz isteyebilir Şahsi emeği iccedilin ayrıca tazminat isteyemez

3 - İHTİMAMIN DERECESİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 528 - Şeriklerden her biri şirket işlerinde mutat vechile goumlsterdiği ikdam ve ihtimamı sarf etmeğe mecburdur Diğer şeriklere karşı kendi kusuriyle sebebiyet verdiği zararları şirkete diğer işlerde temin ettiği menfaatlar ile mahsup ettirmeğe hakkı olmaksızın tazmin ile muumlkelleftir

Şirket işlerini uumlcretle idare eden şerik tıpkı bir vekil gibi mesul olur

VIİDARE SALAHİYETİNİN NEZİ VE TAHDİDİ

Madde 529 - Şirket mukavelesiyle şeriklerden birine verilen idare salahiyeti muhik bir sebep olmaksızın diğer şerikler tarafından ne nezi ne de tahdit olunabilir Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olsa bile haklı bir sebep bulunduğu takdirde diğer şeriklerden herbiri idare salahiyetini nezi ettirebilir Hususiyle şirketi idare eden şerikin vazifelerini fahiş bir surette ihmal etmesi yahut iyi idare iccedilin lazım olan ehliyeti zayi eylemesi keyfiyetleri haklı sebep olmak uumlzere nazara alınabilir

VIIŞİRKETİ İDARE EDEN VE ETMİYEN ŞERİKLER ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 530 - Kanunun bu babında veya şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olmadıkccedila şirketi idare eden şerik ile diğer şerikler arasındaki muumlnasabetler vekalet huumlkuumlmlerine tabidir Şeriklerden biri idare hakkını haiz olmadığı halde şirket hesabına hareket eder yahut şirketi idare eden şerik salahiyetini tecavuumlz eylerse vekaleti olmadan başkası namına tasarruf edenler hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Şirketi idare edenler en az her yıl bir defa hesap vermeye ve kar paylarını ortaklara oumldemeye mecburdurlar Hesap devresinin uzatılmasına ait şart batıldır İdare edenin ortaklardan olmaması halinde de huumlkuumlm aynıdır

2 - ŞİRKET İŞLERİNİ TETKİK

Madde 531 - İdare salahiyetini haiz olmasa bile her şerikin şirket işlerinin nasıl gittiği hakkında şahsen malumat almağa ve şirketin defterlerini ve evrakını tetkike ve kendine mahsus olmak uumlzere şirketin mali vaziyeti hakkında huumllasa ccedilıkarmağa hakkı vardır hilafına mukavele batıldır

VIIIYENİ ŞERİK KABULUuml VE ŞİRKETE İŞTİRAK

Madde 532 - Şeriklerden hiccedil biri diğerlerinin rızası olmadıkccedila şirkete uumlccediluumlncuuml şahsı alamaz Şeriklerden biri kendi kendine uumlccediluumlncuuml bir şahsı şirketteki hissesine iştirak ettirir veya hissesini ona devrederse bu uumlccediluumlncuuml şahıs şerik sıfatını ihraz etmez ve hususiyle şirket işleri hakkında uumlccediluumlncuuml şahsın malumat istemeğe hakkı olmaz

C - ŞERİKLERİN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MUumlNASEBETİ

ITEMSİL

Madde 533 - Şirket hesabına ve kendi namına bir uumlccediluumlncuuml şahıs ile muameleye girişen şerik bu uumlccediluumlncuuml şahsa karşı yalnız kendisi alacaklı ve borccedillu olur Şirket veya buumltuumln şerikler namına uumlccediluumlncuuml bir şahıs ile şeriklerden biri muameleye giriştiği halde diğer şerikler ancak temsil hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan uumlccediluumlncuuml şahsın alacaklı veya borccedillusu olurlar Kendisine idare vazifesi tahmil edilen şerik şirketi ve buumltuumln şerikleri uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı temsil etmek hakkını haiz sayılır

IITEMSİLİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 534 - Şirketin iktisap ettiği veya şirkete devredilen şeyler alacaklar ve ayni haklar şirket mukavelesi dairesinde muumlştereken şeriklere ait olur Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila bir şerikin alacaklıları haklarını ancak o şerikin tasfiyedeki hissesi uumlzerinde kullanabilirler Hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila şerikler birlikte yahut bir muumlmessil vasıtasiyle uumlccediluumlncuuml şahsa karşı deruhde etmiş oldukları borccedillardan muumlteselsilen mesul olurlar

D - ŞİRKETİN HİTAMI

IHİTAM SEBEPLERİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 535 - Aşağıdaki hallerde şirket nihayet bulur

1 - Şirketin akdinde maksut olar gayenin elde edilmesi yahut elde edilmesinin imkansız hale gelmesiyle

2 - Mirasccedilılar ile şirketin devamına dair evvelce yapılmış bir mukavele olmadığı halde şeriklerden birinin oumllmesiyle

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Şeriklerden birinin tasfiyedeki hissesi hakkında cebri icra vukuu ile yahut bir şerikin muumlflis olması veya hacredilmesi ile

4 - Buumltuumln şeriklerin ittifak etmesiyle

5 - Şirket iccedilin tayin edilen muumlddetin hitam bulmasiyle

6 - Şirket mukavelenamesinde bu hak muhafaza edildiği yahut şirket gayri muayyen bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatları muumlddetince tesis olunduğu hallerde bir şerikin feshi ihbar eylemesiyle

7 - Haklı sebeplerden dolayı fesih iccedilin verilen mahkeme ilamiyle

Haklı sebeplerden dolayı mukavelede muayyen muumlddetin hitamından evvel ve eğer şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin aktedilmiş ise evvelce ihbara hacet olmaksızın şirketinı feshi talep edilebilir

2 - MUAYYEN OLMIYAN MUumlDDET UumlZERİNE ŞİRKET

Madde 536 - Şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatı muumlddetince devam etmek uumlzere teşkil edilmiş ise şeriklerden her biri altı ay evvel ihbar eylemek şartiyle feshi talebedebilir

İhbar huumlsnuuml niyet kaidelerine tevfikan yapılmalı ve muumlnasip olmıyan zamanda icra edilmemelidir Şirket hesabatı seneden seneye yapılmakta ise fesih ancak bir hesap senesi nihayeti iccedilin istenebilir Mukavelede muayyen muumlddetin hitamından sonra zımnen devam etmekte olan şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

IIHİTAMIN ŞİRKET İŞLERİNE TESİRİ

Madde 537 - Şirket ihbardan başka bir suretle fesih edilirse bir şerikin şirket işlerini idare hususundaki selahiyeti feshe muttali olduğu yahut halin icabettiği itinayı sarfettiği halde muttali olması lazımgelen zamana kadar kendi hakkında devam eder Şirket şeriklerinden birinin oumlluumlmuumlyle muumlnfesih olursa oumllen şerikin mirasccedilısı diğer şerikleri derhal bundan haberdar etmekle muumlkelleftirler Mirasccedilı luumlzumlu olan tedbirlerin ittihazına kadar oumllen şerikin evvelce de idare etmekte olduğu işlere huumlsnuumlniyet kaideleri dairesinde devam eder

Diğer şerikler dahi muvakkaten şirket işlerini aynı suretle idarede devam ederler

IIITASFİYE

1 - SERMAYELER HAKKINDA YAPILACAK MUAMELE

Madde 538 - Bir şeyin muumllkiyetini sermaye olarak koyan şerik şirketin feshi uumlzerine yapılacak tasfiye neticesinde o şeyi aynen istirdat edemeyip o kimsenin sermayesi ne miktar kıymet iccedilin kabul edilmiş ise o kıymeti istiyebilir

Eğer bu kıymet tayin edilmemiş ise istirdat o şeyin sermaye olarak konduğu zamandaki kıymeti uumlzerinden yapılır

2 - FAZLANIN TAKSİMİ VE NOKSANLAR

Madde 539 - Şirketin borccedilları oumldendikten ve şeriklerden her birinin şirkete yaptığı avanslarla şirket iccedilin vuku bulan masrafları ve sermayeleri iade olunduktan sonra bir şey kalırsa bu kar şerikler arasında taksim olunur

Şirketin mevcudu borccedilları ve avans ve masrafları tediye olunduktan sonra sermayelerin iadesine kafi gelmezse zarar şerikler arasında taksim olunur

3 - TASFİYENİN NASIL YAPILACAĞI

Madde 540 - Şirketin hitamında tasfiye idareden hariccedil olanlar dahi dahil olduğu halde buumltuumln şeriklerce birlikte yapılmak lazımdır

Şu kadar ki eğer şirket mukavelesi şeriklerden birinin kendi namına ve şirket hesabına muayyen bazı muameleler yapmasına dair ise bu şerik şirketin hitamından sonra dahi o muameleleri yalnız yapmağa ve diğer şeriklere hesap vermeğe mecburdur

IVUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MESULİYET

Madde 541 - Şirketin nihayet bulması uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı taahhuumltleri tadil etmez

KANUNUN MERİYETİ ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 542 - İşbu kanun Kanunu Medeninin mevkii meriyete vazı tarihinden muteberdir

KANUNUN İCRASINA MEMUR MAKAM

Madde 543 - İşbu kanunun huumlkmuumlnuuml icraya Adliye Vekili memurdur

TASHİHAT

Madde 544 - Kanunu Medeninin muumltemmimi olan işbu kanun merbut tashihler ile beraber kabul edilmiştir

Kanun Madde Yanlış Doğru Not

Kanunu Medeni 92 - - zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 111 borcada borccedilda tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 111 uumlccediluumlmcuuml şahsa uumlccediluumlncuuml şahsada

Kanunu Medeni 112 zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 149 şart şarta tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 151 menfaatte menfaatlede tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 153 mirscısı mirasccedilısı tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 167 oumlyle ile tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 alacaklıya alacaklı ne tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 kefilidir kefildir tabı esnasında tashih edilmiştir

Kanunu Medeni 439 - - İkinci fıkra zaid olduğundan silinmiştir

Kanunu Medeni 755 yirmide biridir yirmi misle muumlsavi addolunur

a - Kanuni Medenideki vecibe veya vecibeler ıstılahı yerine borccedil veya borccedillar ıstılahı konulacaktır

b - Borccedillar Kanunun 187 nci maddesinin son fıkrası (muumlşteri tesliminin istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayiibundan haberdar etmesi lazımdır) olacaktır

p - Borccedillar Kanunun 223 uumlncuuml maddesinin son fıkrası (muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır) olacaktır

t - Kanuni Medenide mevcut (hudut) kelimesi yerine sınır kelimesi konulacaktır

s - Kanuni Medenide ve Borccedillar Kanununda mevcut (istimal) kelimeleri yerine (kullanmak) kelimeleri kullanılacaktır

c - Kanuni Medenideki (şahsı salis) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıs) ve (eşhası salise) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıslar) istılahı konulacaktır

ccedil - Kanuni Medenideki (ukud) kelimesi yerine (akidlere) kelimesi konulacaktır

h - Kanuni Medenideki (tarafeyn) ıstılahı yerine (iki taraf) ıstılahı konulacaktır

KANUNA İŞLENEMEYEN HUumlKUumlMLER

04111990 TARİH VE 3678 SAYILI KANUNUN GECcedilİCİ MADDESİ

Geccedilici Madde 1 - Bu Kanunun 29 ve 30 uncu maddesi huumlkuumlmleri yuumlruumlrluumlk tarihinden oumlnceki ilişkilerden doğan ve halen goumlruumllmekte olan yabancı para ve faiz alacaklarına ilişkin davalar hakkında uygulanmaz Ancak alacaklıların bu Kanuna ve Borccedillar Kanununun 105 inci maddesine goumlre munzam zarar talep etme hakları saklıdır

30042004 TARİH VE 25448 SAYILI KANUNUN 29 MADDESİ

MADDE 29 - Entegre devre topoğrafyasından doğan haklara tecavuumlzden kaynaklanan oumlzel hukuka ilişkin taleplerde 818 sayılı Borccedillar Kanununun zamanaşımına ilişkin huumlkuumlmleri uygulanır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

  • BİRİNCİ KISIM UMUMİ HUumlKUumlMLER
    • BİRİNCİ BAP BORCcedilLARIN TEŞEKKUumlLUuml
      • BİRİNCİ FASIL AKİTTEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • İKİNCİ FASIL HAKSIZ MUAMELELERDEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR
        • İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml
          • BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI
          • İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ
          • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ
            • UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU
            • DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ
              • BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR
              • İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR
              • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞARTA -
                • BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ
                  • İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ
                    • ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA
                      • BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER
                      • İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ
                      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ
                      • DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ
                      • BEŞİNCİ FASIL TRAMPA
                        • YEDİNCİ BAP HİBE
                        • SEKİZİNCİ BAP İCAR
                          • BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR
                          • İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI
                            • DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ
                              • BİRİNCİ FASIL ARİYET
                                • ONUNCU BAP HİZMET AKDİ
                                • ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ
                                • ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ
                                • ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET
                                  • BİRİNCİ FASIL VEKALET
                                  • İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ
                                  • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK
                                    • ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF
                                    • ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON
                                    • ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ
                                    • ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER
                                    • ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE
                                    • ON DOKUZUNCU BAP VEDİA
                                    • YİRMİNCİ BAP KEFALET
                                    • YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS
                                    • YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ
                                    • YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET
Page 7: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça

BORCcedilLAR KANUNU

B- CİSMANİ ZARAR HALİNDE LAZIMGELEN ZARAR VE ZİYAN

Madde 46 - Cismani bir zarara duumlccedilar olan kimse kuumllliyen veya kısmen ccedilalışmağa muktedir olamamasından ve ileride iktisaden maruz kalacağı mahrumiyetten tevelluumlt eden zarar ve ziyanını ve buumltuumln masraflarını isteyebilir

Eğer huumlkmuumln suduru esnasında kafi derecede kanaat ile cismani zararın neticelerini tayin etmek muumlmkuumln değil ise huumlkmuumln tefhimi tarihinden itibaren iki sene zarfında hakimin tetkik salahiyetini muhafaza etmeğe hakkı vardır

C- MANEVİ TAZMİNAT

Madde 47 - Hakim hususi halleri nazara alarak cismani zarara duumlccedilar olan kimseye yahut adam oumllduumlğuuml takdirde oumlluumlnuumln ailesine manevi zarar namiyle adalete muvafık tazminat verilmesine karar verebilir

2 - HAKSIZ REKABET

Madde 48 - Yanlış ilanlar yahut huumlsnuumlniyet kaidelerine mugayir sair hareketler ile muumlşterileri tenakus eden yahut bunları gaip etmek korkusuna maruz olan kimse bu fiillere hitam verilmesi iccedilin faili aleyhinde dava ikame ve failin hatası vukuunda sebebiyet verdiği zararın tazminini talep edebilir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Ticari işlere ait olan haksız rekabet hakkında Ticaret Kanunu huumlkuumlmleri mahfuzdur

3 - ŞAHSİ MENFAATLERİN HALELDAR OLMASI

Madde 49 - (Değişik madde 04051988 - 34448 md)

Şahsiyet hakkı hukuka aykırı bir şekilde tecavuumlze uğrayan kişi uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat namıyla bir miktar para oumldenmesini dava edebilir

Hakim manevi tazminatın miktarını tayin ederken tarafların sıfatını işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumlarını da dikkate alır

Hakim bu tazminatın oumldenmesi yerine diğer bir tazmin sureti ikame veya ilave edebileceği gibi tecavuumlzuuml kınayan bir karar vermekle yetinebilir ve bu kararın basın yolu ile ilanına da huumlkmedebilir

VIMUumlTESELSİL MESULİYET

1 - HAKSIZ FİİL HALİNDE

Madde 50 - Birden ziyade kimseler birlikte bir zarar ika ettikleri takdirde muumlşevvik ile asıl fail ve feran methali olanlar tefrik edilmeksizin muumlteselsilen mesul olurlar Hakim bunların birbiri aleyhinde ruumlcu hakları olup olmadığını takdir ve icabında bu ruumlcuun şumuluumlnuumln derecesini tayin eyler

Yataklık eden kimse vaki olan kardan hisse almadıkccedila yahut iştirakiyle bir zarara sebebiyet vermedikccedile mesul olmaz

2 - MUHTELİF SEBEPLERİN İCcedilTİMAI HALİNDE

Madde 51 - Muumlteaddit kimseler muhtelif sebeplere (haksız muamele akit kanun) binaen mesul oldukları takdirde haklarında birlikte bir zarar vukuuna sebebiyet veren kimseler hakkındaki huumlkuumlmlere goumlre muamele olunur

Kaideten haksız bir fiili ile zarara sebebiyet vermiş olan kimse en evvel tarafından hata vaki olmamış ve uumlzerine borccedil alınmamış olduğu halde kanunen mesul olan kimse en sonra zaman ile muumlkellef olur

VIIMEŞRU MUumlDAFAA IZTIRAR VE KENDİ HAKKINI VİKAYE İCcedilİN KUVVET KULLANILMASI

Madde 52 - Meşru muumldafaa halinde muumltecavizin şahsına veya mallarına yapılan zarardan dolayı tazminat lazım gelmez

Kendisini veya diğerini zarardan yahut derhal vukubulacak bir tehlikeden vikaye iccedilin başkasının mallarına halel iras eden kimsenin borccedillu olduğu tazminat miktarını hakim hakkaniyete tevfikan tayin eder

Kendi hakkını vikaye iccedilin cebri kuvvete muumlracaat eden kimse hal ve mevkia nazaran zamanında huumlkuumlmetin muumldahalesi temin edilemediği yahut hakkının ziyaa uğramasını yahut hakkının kullanılması hususunun pek ccedilok muumlşkuumll olmasını meni iccedilin başka vasıtalar mevcut olmadığı takdirde bir guumlna tazminat itasiyle muumlkellef olmaz

VIIICEZA HUKUKU İLE MEDENİ HUKUK ARASINDA MUumlNASEBET

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 53 - Hakim kusur olup olmadığına yahut haksız fiilin faili temyiz kudretini haiz bulunup bulunmadığına karar vermek iccedilin ceza hukukunun mesuliyete dair ahkamiyle bağlı olmadığı gibi ceza mahkemesinde verilen beraet karariyle de mukayyet değildir Bundan başka ceza mahkemesi kararı kusurun takdiri ve zararın miktarını tayin hususunda dahi hukuk hakimini takyit etmez

B - TEMYİZ KUDRETİNİ HAİZ OLMAYANLARIN MESULİYETİ

Madde 54 - Hakkaniyet iktiza ediyorsa hakim temyiz kudretini haiz olmayan kimseyi ika ettiği zararın tamamen yahut kısmen tazminine mahkum eder

Temyiz kudretini muvakkaten ızaa eden kimse bu halde iken yapmış olduğu zararı tazmine mecburdur Şukadar ki kendi kusuru olmaksızın ika edilmiş olduğunu ispat eder ise mesul olmaz

C - İSTİHDAM EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 55 - Başkalarını istihdam eden kimse maiyetinde istihdam ettiği kimselerin ve amelesinin hizmetlerini ifa ettikleri esnada yaptıkları zarardan mesulduumlr Şukadar ki boumlyle bir zararın vukubulmaması iccedilin hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinada bulunduğunu yahut dikkat ve itinada bulunmuş olsabile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat ederse mesul olmaz

İstihdam eden kimsenin zamin olduğu şey ile zararı ika eden şahsa karşı ruumlcu hakkı vardır

D - HAYVANLAR TARAFINDAN YAPILAN ZARARDAN MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 56 - Bir hayvan tarafından yapılan zararı o hayvan kimin idaresinde ise o kimse hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinayı yaptığını yahut bu dikkat ve itinada bulunmuş olsa bile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat etmedikccedile tazmine mecburdur

Bu surette eğer hayvan diğer bir şahıs yahut diğer bir şahsa ait olan hayvan tarafından uumlrkuumltuumllmuumlş olur ise bu kimse onlara ruumlcu edebilir

IIHAYVAN UumlZERİNDE HAPİS HAKKI

Madde 57 - Bir kimsenin hayvanı diğerinin gayri menkuluuml uumlzerinde bir zarar yaptığı takdirde gayrimenkuluumln zilyedi o hayvanı zabt ve kendisine ita olunabilecek tazminat mukabilinde teminat olmak uumlzere yedinde hapsetmeğe hakkı vardır Eğer hal ve maslahat icabederse gayrimenkul zilyedi o hayvanı oumllduumlrebilir Şukadar ki gayrimenkuluumln zilyedi heman keyfiyetten hayvanların sahibini haberdar etmeğe ve eğer onu bilmiyorsa kendisini bulmak iccedilin lazımgelen tedbirleri ittihaz eylemeğe mecburdur

H - BİNA VE DİĞER ŞEYLERDE MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 58 - Bir bina veya imal olunan herhangi bir şeyin maliki o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur

Bu cihetten dolayı kendisine karşı mesul olan şahıslar aleyhindeki ruumlcu hakkı mahfuzdur

IITEDBİRLER

Madde 59 - Bir binadan yahut diğer bir şahsın imal ettiği şeylerden dolayı zuhura gelecek bir zarara maruz olan kimsenin tehlikeyi bertaraf etmek iccedilin lazımgelen tedbirlere tevessuumll etmesini malikten talep etmeğe hakkı vardır

Şahısların ve malların vikayesine dair olan zabıta nizamları bakidir

V - MUumlRURU ZAMAN

Madde 60 - Zarar ve ziyan yahut manevi zarar namiyle nakdi bir meblağ tediyesine muumlteallik dava mutazarrır olan tarafın zarara ve failine ittılaı tarihinden itibaren bir sene ve her halde zararı muumlstelzim fiilin vukuundan itibaren on sene muumlrurundan sonra istima olunmaz

Şukadar ki zarar ve ziyan davası ceza kanunları mucibince muumlddeti daha uzun muumlruru zamana tabi cezayı muumlstelzim bir fiilden neşet etmiş olursa şahsi davaya da o muumlruru zaman tatbik olunur

Eğer haksız bir fiil mutazarrır olan taraf aleyhinde bir alacak tevlit etmiş olursa mutazarrır kendisinin tazminat talebi muumlruru zaman ile sakıt olsa bile o alacağı vermekten imtina edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR

A - ŞARTLAR

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 61 - Haklı bir sebep olmaksızın aharın zararına mal iktisabeden kimse onu iadeye mecburdur Hususiyle muteber olmayan veya tahakkuk etmemiş bulunan bir sebebe yahut vuumlcudu nihayet bulmuş olan bir sebebe muumlsteniden ahzolunan şeyin iadesi lazımdır

IIBORCcedil OLMAYAN ŞEYİN TEDİYESİ

Madde 62 - Borccedillu olmadığı şeyi ihtiyariyle veren kimse hataen kendisini borccedillu zan ederek verdiğini ispat etmedikccedile onu istirdat edemez Muumlruru zamana uğramış olan bir borcu eda yahut ahlaki bir vazifeyi ifa iccedilin verilen şey geri alınamaz

B - İADENİN ŞUumlMULUuml

IMUumlDDEAALEYHİN BORCU

Madde 63 - Haksız olarak bir şeyi istifa eden kimse onun istirdadı zamanın da elinden ccedilıkmış olduğunu ispat ettiği miktar nisbetinde red ve iade ile muumlkellef değildir

Şukadar ki kabız o şeyi suiniyet ile elden ccedilıkarmış yahut onu elden ccedilıkarır iken bilahare red ve iadeye mecbur olacağına vakif bulunmuş olursa red ve iadeye mecburdur

IIMASRAFTAN MUumlTEVELLİT HAKLAR

Madde 64 - Muumlddeaaleyhin yaptığı zaruri yahut faideli masrafları istirdada salahiyeti vardır Muumlddeaaleyh o şeyi kabzettiği zaman suiniyet ile hareket etmiş ise yaptığı faideli masraflardan iade zamanında halen mevcut olan fazlalık nisbetindeki miktarı kendisine tediye olunur Diğer masraflardan dolayı muumlddeaaleyhin bir guumlna tazminat talebine hakkı yoktur Fakat iadeden evvel kabzolunan şey ile birleştirilmiş olan ziyadeyi o şeye zarar vermeksizin tefrik kabil olduğu ve muumlddeide masrafların bedelini teklif etmediği takdirde ilave olunan ziyadeyi ref edebilir

C - İSTİRDADIN CAİZ OLMAMASI

Madde 65 - Haksız yahut ahlaka (adaba) mugayir bir maksat istihsali iccedilin verilen bir şeyi istirdada mahal yoktur

D - MUumlRURU ZAMAN

Madde 66 - Haksız surette mal iktisabından dolayı ikame olunacak dava mutazarrır olan tarafın verdiğini istirdada hakkı olduğuna ıttılaı tarihinden itibaren bir sene muumlruriyle ve her halde bu hakkın doğduğu tarihten itibaren on senenin muumlruriyle sakıt olur Eğer mal iktisabı mutazarrır olan taraf aleyhinde bir borccedil teşkilinden ibaret ise mutazarrırın hakkı muumlruru zaman ile sakıt olmuş olsa bile bu borcu ifa etmez

İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml

BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI

A - UMUMİ ESASLAR

IBİZZAT BORCcedilLU TARAFINDAN İFA

Madde 67 - Borcun bizzat borccedillu tarafından ifa edilmesinde alacaklının menfaati bulunmadıkccedila borccedillu borcunu şahsen ifaya mecbur değildir

IIİFANIN MEVZUU

1 - KISMEN TEDİYE

Madde 68 - Borcun miktarı muayyen ve tamamı muaccel olduğu takdirde alacaklı kısmen vukubulan tediyeyi reddedebilir Alacaklı kısmen tediyeyi kabul ederse borccedillu borccediltan ikrar eylediği kısmı tediyeden imtina edemez

2 - TAKSİM KABİL OLMIYAN BORCcedil

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 69 - Borccedil taksim edilemediği ve alacaklılar birden ziyade olduğu takdirde bunlardan her biri borcun tamamen ifasını isteyebilir Borccedillu hepsine karşı borcunu vermeye mecburdur Borccedillular birden ziyade ise her biri taksimi kabil olmayan borcun tamamını vermekle muumlkelleftir Halin icabından hilafı anlaşılmadıkccedila veren borccedillu kendisiyle muumlştereken borccedillu olanlara hisseleriyle ruumlcu hakkını haiz ve bu nispette alacaklının haklarına halef olur

3 - MUAYYEN OLMAYAN BİR ŞEYE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 70 - Verilmesi lazım gelen şey yalnız nevile tayin edilmiş ise işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila bu şeyin intihabı borccedilluya aittir Bununla beraber borccedillu mutavassıt vasıftan aşağı vasıfta bir şey veremez

4 - BİRDEN ZİYADE ŞEYLERE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 71 - Borccedil birden ziyade şeylerin yapılmasını veya verilmesini şamil olupta borccedillu bunlardan yalnız biriyle muumlkellef tutulabilirse işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila intihap borccedilluya aittir

5 - FAİZ

Madde 72 - Bir kimse faiz vermesine mecbur olupta miktarı ne mukavale ile ne de kanun veya oumlrf ve adet ile muayyen değil ise bu faiz senevi yuumlzde beş hesabiyle tediye olunur (Mukavele ile faiz meselesinde suiistimalin meni hukuku amme kanunlarına aittir)

B - BORCUN İFA EDİLECEĞİ MAHAL

Madde 73 - Borcun ifa edilmesi lazım gelen yer iki tarafın sarih veya zımni arzusuna goumlre tayin edilir Hilafına bir şart mevcut olmadığı surette aşağıdaki huumlkuumlmler tatbik olunur

1 - Borccedil bir miktar paradan ibaret ise tediye alacaklının verme zamanında mukim bulunduğu yerde vukubulur

2 - Borccedil muayyen bir şeye taalluk ediyorsa bu şey akdin inikadı zamanında bulunduğu yerde teslim olunur

3 - Bunlardan başka her borccedil doğumu zamanında borccedillunun mukim bulunduğu yerde ifa edilir Alacaklının ikametgahında tediye edilmesi lazım gelen bir borcun ifası borcun doğumundan sonra alacaklının ikametgahını değiştirmesi sebebiyle ehemmiyetli bir surette guumlccedilleşmiş ise borccedil alacaklının evvelki ikametgahında ifa olunabilir

C - İFANIN ZAMANI

IMUACCEL BORCcedil

Madde 74 - Ecel meşrut olmadığı veya işin mahiyetinden anlaşılmadığı takdir de borcun hemen ifa ve derhal icrası talep olunabilir

IIMUumlECCEL BORCcedil

1 - AY UumlZERİNE ECEL

Madde 75 - Borcun ifası iccedilin bir ayın iptidası veya nihayeti tayin olunmuş ise ayın birinci ve sonuncu guumlnuuml anlaşılır Bir ayın ortası tayin olunmuş ise bundan ayın on beşi anlaşılır

2 - DİĞER ECELLER

Madde 76 - Bir borccedil veya sair her hangi bir tasarruf akdin inikadından itibaren bir muumlddetin hitamında ifa ve icra edilmek lazım geldiği takdirde vade aşağıdaki veccedilhile tayin olunur

1 - Muumlddet guumln ile tayin edilmiş ise borccedil akdin inikat ettiği guumln sayılmıyarak muumlddetin son guumlnuuml muaccel olur Muumlddet sekiz veya on beş guumln ise bu muumlddet bir veya iki haftayı değil tamam sekiz veya on beş guumlnuuml ifade eder

2 - Muumlddet haftalar ile tayin edilmiş ise borccedil son haftanın akdin muumlnakit olduğu guumlne ismen tevafuk eden guumlnuumlnde muaccel olur

3 - Muumlddet ay ile veya sene yarı sene ve senenin doumlrtte biri gibi birden ziyade ayları ihtiva eden bir zaman ile tayin edildiği surette borccedil akdin muumlnakit olduğu guumln ayın kaccedilıncı guumlnuuml ise son ayın buna tekabuumll eden guumlnuuml muaccel olur Son ayda tekabuumll eden guumln mevcut değil ise borccedil son ayın son guumlnuuml ifa olunur

Yarım ay tabiri on beş guumlnluumlk bir muumlddete muadildir Muumlddet bir veya birden ziyade ay ile yarım ay ise on beş guumln son olarak hesap edilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Bu kaideler muumlddet akdin inikadından başka bir zamandan itibaren cereyan ettiği surettede tatbik olunur Muayyen bir zaman iccedilinde ifa edilmek lazım gelen bir borcu borccedillu muumlddetin hitamından evvel ifa ile muumlkelleftir

3 - CUMA VE TATİL GUumlNLERİ

Madde 77 - Bir cumaya veya kanunen tatil olarak kabul edilen diğer bir guumlne tesaduumlf eden vade kendiliğinden bu guumlnuuml takip edip tatil olmıyan ilk guumlne geccediler Hilafına mukavele muteberdir

IIIİŞLERE TAHSİS OLUNAN SAATLERDE İFA

Madde 78 - Borccedil vade guumlnuumlnde işlere tahsis olunan saatler zarfında ifa ve alacaklı tarafından kabul edilmek lazım gelir

IVECELİN UZATILMASI

Madde 79 - Borcun ifası iccedilin tayin olunan ecel uzatılmış ise yeni mehil aksi şart edilmedikccedile evvelki mehlin hitamını takip eden birinci guumlnden başlar

VVAKTİNDEN EVVEL İFA

Madde 80 - Akdin huumlkmuumlnden veya mahiyetinden veya hal icabından iki tarafın hilafını kast ettikleri anlaşılmadığı takdirde borccedillu borcunu vadesinden evvel ifa edebilir Şu kadarki borccedillunun vadeden evvel tediyede bulunmasından dolayı mukavele ile veya adeten mezun olmadıkccedila bir miktar tenzilat icrasına hakkı yoktur

IMUumlTEKABİL TAAHHUumlDATI İHTİVA EDEN AKİTTE

1 - İFANIN TARZI

Madde 81 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akdin ifasını talep eden kimse akdin şartlarına ve mahiyetine nazaran bir ecelden istifade hakkını haiz olmadıkccedila kendi borcunu ifa etmiş veya ifasını teklif eylemiş olmak lazımdır

2 - BORCUNU OumlDEMEKTEN ACİZ HALİNDE BİR TARAFIN FESİH HAKKI

Madde 82 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akitte akitlerden birinin borcunu edadan aciz olması ve bilhassa iflas veya aleyhindeki haczin neticesiz kalması sebebi ile diğer tarafın hakkı tehlikeye duumlşerse bu taraf lehindeki borcun ifası temin edilinceye kadar kendisine terettuumlp eden borcun ifasından imtina ve talebi uumlzerine bu teminat muumlnasip bir muumlddet iccedilinde verilmediği surette akti feshedebilir

D - TEDİYE

IMEMLEKET PARASİYLE

Madde 83 - Mevzuu para olan borccedil memleket parasiyle oumldenir

Akit tediye mahallinde kanuni rayici olmayan bir para uumlzerine varit olmuş ise akdin harfiyen icrası aynen oumldemek kelimeleri veya buna muadil sair tabirat ile şart edilmiş olmadıkccedila borccedil vadenin huluumlluuml guumlnuumlndeki rayici uumlzerinden memleket parasiyle oumldenebilir

(Ek fıkra 14111990 - 367829 md) Yabancı para borcunun vadesinde oumldenmemesi halinde alacaklı bu borcu vade veya fiili oumldeme guumlnuumlndeki rayice goumlre Tuumlrk parası ile oumldenmesini isteyebilir

IIMAHSUP

1 - KISMEN TEDİYE HALİNDE

Madde 84 - Borccedillu faiz veya masrafları tediyede gecikmiş değil ise kısmen icra eylediği tediyeyi resuumllmale mahsup edebilir

Alacaklı alacağın bir kısmı iccedilin kefalet rehin veya sair teminat almış ise borccedillu kısmen icra eylediği tediyeyi temin edilen veya teminatı daha iyi olan kısma mahsup etmek hakkını haiz değildir

2 - BİRDEN FAZLA BORCcedilLAR OLDUĞU SURETTE

A ALACAKLININ BEYANINA TEVFİKAN

Madde 85 - Birden fazla borccedilları bulunan borccedillu borccedilları oumldemek zamanında bu borccedillardan hangisini tediye etmek istediğini

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

alacaklıya beyan etmek hakkını haizdir

Borccedillu beyanatta bulunmadığı surette vukubulan tediye kendisi tarafından derhal itiraz edilmiş olmadıkccedila alacaklının makbuzda irae ettiği borca mahsup edilmiş olur

B KANUNA TEVFİKAN

Madde 86 - Kanunen muteber bir beyan vaki olmadığı yahut makbuzda bir guumlna mahsup goumlsterilmediği takdirde tediye muaccel olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedillar muaccel ise tediye borccedillu aleyhinde birinci olarak takip edilen borca mahsup edilir Takibat vaki olmamış ise tediye vadesi iptida huluumll etmiş olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedilların vadeleri aynı zamanda huluumll etmiş ise mahsup muumltenasiben vaki olur Hiccedil bir borcun vadesi huluumll etmemiş ise alacaklı iccedilin en az teminatı haiz olan borca mahsup edilir

IIIMAKBUZ VE SENETLERİN İADESİ

1 - BORCcedilLUNUN HAKKI

Madde 87 - Borcu oumldeyen borccedillu bir makbuz veya borcun tamamı tediye edilmiş ise senedin geri verilmesini veya iptalini istemek hakkını haizdir Borcun tamamı oumldenmemiş veya senet alacaklıya başka haklar da vermekte ise borccedillu ancak makbuz itasını ve tediyenin senede dercini isteyebilir

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 88 - Faizden veya icar bedeli gibi muayyen zamanlarda oumldenmesi lazım gelen sair borccedillardan ihtirazi bir kayıt dermeyan etmeksizin bir taksit iccedilin makbuz veren alacaklı ondan evvelki taksitleri de tahsil etmiş sayılır Alacaklı resuumllmal iccedilin makbuz vermiş ise faizlerinide tahsil etmiş sayılır Senet borccedilluya iade edildikte borccedil sakıt olmuş sayılır

3 - SENEDİN İADESİNİN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 89 - Alacaklı senedi zayi ettiğini iddia eder ise tediyede bulunan borccedillu kendisine senedin iptalini ve borcun sukutunu muumlbeyyin resmen tanzim veya usulen tasdik edilmiş bir ilmuumlhaber vermeğe alacaklıyı mecbur edebilir Kıymetli evrakın iptaline muumlteallik huumlkuumlmler mahfuzdur

E - ALACAKLININ TEMERRUumlDUuml

IŞARTLARI

Madde 90 - Yapılacak veya verilecek şey usuluuml dairesinde kendisine arz olunan alacaklı muhik bir sebep olmaksızın onu reddeder veya borccedillunun borcunu ifa edebilmesi iccedilin tekadduumlmen kendi tarafından yapılması lazım gelen muameleleri icradan imtina eder ise muumltemerrit addolunur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - BORCUN MEVZUU BİR AYIN OLDUĞU SURETTE

A TEVDİ HAKKI

Madde 91 - Alacaklı muumltemerrit olduğu takdirde borccedillu hasar ve masrafları alacaklıya ait olmak uumlzere vereceği şeyi tevdi ederek borcundan beraet edebilir Tevdi edilecek yeri tediye yerindeki hakim tayin eder Fakat ticari eşya hakimin kararı olmaksızın dahi bir ardiyeye tevdi edilebilir

B SATMAK HAKKI

Madde 92 - Akdin mevzuu olan şeyin mahiyeti veya işin nevi tevdia mani olur veya verilecek şey bozulmağa maruz veya muhafazası masrafı mucip veya tevdii buumlyuumlk masrafları muumlstelzim olur ise borccedillu evvelen ihtarda bulunduktan sonra hakimin izniyle onu alenen sattırarak bedelini tevdi edebilir Verilecek şey borsada mukayyet veya cari fiatı mevcut veya masraflarına nispetle kıymeti az ise satışın aleni olması lazım olmadığı gibi ihtara luumlzum goumlrmeksizinde hakim satışa muumlsaade edebilir

C TEVDİ EDİLEN ŞEYİN İSDİRDADI

Madde 93 - Alacaklı tevdi edilen şeyi kabul eylediğini beyan etmiş veya tevdi bir rehnin fekkini tevlit eylemiş bulunmadıkccedila borccedillu tevdi edilen şeyi istirdat edebilir Tevdii edilen şeyin istirdadı ile beraber alacak buumltuumln teferruumlatiyle yeniden tevelluumlt eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

2 - BORCUN MEVZUU BİR ŞEY OLMADIĞI SURETTE

Madde 94 - Borcun mevzuu bir aynın teslimini tazammun etmediği surette eğer alacaklı muumltemerrit ise borccedillunun temerruumlrduumlne muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan borccedillu akdi feshedebilir

F - BORCUN İFASINA MANİ OLAN DİĞER SEBEPLER

Madde 95 - Verilecek şey ve yapılacak iş ne alacaklıya nede alacaklıya muumlteallik şahsi diğer bir sebeple muumlmessiline arz edilemez veya borccedillunun kusuru olmaksızın alacaklının şahsında teredduumlt olunursa borccedillu alacaklının temerruumlduuml halinde olduğu gibi tevdi etmek veya akdi fesheylemek hakkını haizdir

İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ

A - BORCUN İFA EDİLMEMESİ

IBORCcedilLUNUN MESULİYETİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 96 - Alacaklı hakkını kısmen veya tamamen istifa edemediği takdirde borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bundan muumltevellit zararı tazmine mecburdur

2 - BİR ŞEYİN YAPILMASI VEYA YAPILMAMASI BORCcedilLARI

Madde 97 - Bir şeyin yapılmasına muumlteallik borccedil borccedillu tarafından ifa edilmediği takdirde alacaklı masrafı borccedilluya ait olmak uumlzere borcun kendisi tarafından ifasına izin verilmesini talep edebilir Her tuumlrluuml zarar ve ziyan davası hakkı mahfuzdur

Bir şeyin yapılmamasına taalluk eyleyen borca muhalif surette hareket eden kimse muumlcerret muhalefet ile zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

Bundan başka alacaklı taahhuumlde muhalif olarak yapılan şeyin refini isteyebilir Alacaklı masrafları borccedilluya ait olmak uumlzere kendisi tarafından refa izin verilmesini de isteyebilir

IIMESULİYETİN VUumlSATİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 98 - Borccedillu umumiyet itibariyle her kusurdan mesuldur Bu mesuliyetin vuumlsati işin hususi mahiyetine goumlre ccedilok veya az olabilir Hususiyle iş borccedillu iccedilin bir faideyi mucip olmadığı surette mesuliyet daha az şiddetle takdir olunur

Haksız fiillerden muumltevellit mesuliyete muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen akde muhalif hareketlerede tatbik olunur

2 - MESULİYETTEN BERAAET ŞARTI

Madde 99 - Hile veya ağır kusur halinde duumlccedilar olacağı mesuliyetten borccedillunun iptidaen beraetini tazammun edecek her şart batıldır

Hafif kusur halinde borccedillu iptidaen mesuliyetten beraeti tazammun eden şartın dermeyanı sırasında alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa haiz olduğu takdir salahiyetine istinat ile hakim bu şartı batıl addedebilir

3 - MUAVİN ŞAHISLARIN MESULİYETİ

Madde 100 - Bir borcun ifasını veya bir borccedildan muumltevellit bir hakkın kullanılmasını kendisi ile beraber yaşayan şahıslara veya maiyetinde ccedilalışanlara velev kanuna muvafık surette tevdi eden kimse bunların işlerini icra esnasında ika ettikleri zarardan dolayı diğer tarafa karşı mesulduumlr

Bunların fiilinden muumltevellit mesuliyeti evvelce iki taraf arasında yapılan bir mukavele tamamen veya kısmen bertaraf edebilir

Alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa borccedillu mukavele ile ancak hafif bir kusurdan muumltevellit mesuliyetten kendisini beri kılabilir

B - BORCcedilLUNUN TEMERRUumlDUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IŞARTLAR

Madde 101 - Muaccel bir borcun borccedillusu alacaklının ihtariyle muumltemerrit olur

Borcun ifa edileceği guumln muumlttefikan tayin edilmiş veya muhafaza edilen bir hakka istinaden iki taraftan birisi bunu usulen bir ihbarda bulunmak suretiyle tesbit etmiş ise muumlcerret buguumlnuumln hitamı ile borccedillu muumltemerrit olur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - KAZA HALİNDE MESULİYET

Madde 102 - Muumltemerrit olan borccedillu borcun teahhuumlrle ifasından dolayı zarar ve ziyan tediyesine mecbur olduğu gibi kazara vukua gelecek zarardan da mesulduumlr

Borccedillu kendisi tarafından bir guumlna kusur olmaksızın teahhuumlrde bulunmuş olduğunu veya borccedil vakit ve zamaniyle ifa edilmiş olsa bile kazanın alacaklının zararına olarak tediye olunacak şeye isabet edeceğini ispat ederek bu mesuliyetten kurtulabilir

2 - GECcedilMİŞ GUumlNLER FAİZİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 103 - Bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu mukavele ile daha az bir faiz tayin edilmiş olsa bile geccedilmiş guumlnler iccedilin senevi yuumlzde beş hesabiyle faiz tediyesine mecburdur

Akitte doğrudan doğruya veya taksite raptedilmiş komuumlsyon şeklinde yuumlzde beşten ziyade bir faiz şart edilmiş ise bu faizde temerruumlt eden borccedilludan istenebilir

(Uumlccediluumlncuuml fıkra muumllga 29061956 - 676341 md)

B FAİZİN MUumlTEDAHİL TAKSİTLERİN HİBE ETTİĞİ MEBALİĞİN TEDİYESİNDE MUumlTEMERRİT OLAN BORCcedilLU

Madde 104 - Faiz veya muumltedahil iratların yahut hibe ettiği bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu bunlar iccedilin geccedilmiş guumlnler faizini ancak icraya veya mahkemeye muumlracaat guumlnuumlnden itibaren tediyeye mecburdur

Bunun aksine olan her şart cezai şart hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan takdir olunur

Geccedilmiş guumlnler faizinin tediyesinde temerruumlt sebebi ile faiz yuumlruumltuumllemez

3 - MUNZAM ZARAR

Madde 105 - Alacaklının duumlccedilar olduğu zarar geccedilmiş guumlnler faizinden fazla olduğu surette borccedillu kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bu zararı dahi tazmin ile muumlkelleftir

Bu munzam zarar derhal takdir olunabilirse hakim esasa dair karar verir iken bu zararın miktarını dahi tayin edebilir

4 - BİR MEHİL TAYİNİ SURETİYLE

A FESİH HAKKI

Madde 106 - Karşılıklı taahhuumltleri havi olan bir akitte iki taraftan biri muumltemerrit olduğu takdirde diğeri borcun ifa edilmesi iccedilin muumlnasip bir mehil tayin veya muumlnasip bir mehilin tayinini hakimden isteyebilir

Bu mehil zarfında borccedil ifa edilmemiş bulunduğu surette alacaklı her zaman onun ifasını talep ve teahhuumlr sebebi ile zarar ve ziyan davası ikame eylemek hakkını haizdir birde aktin icrasından ve teahhuumlruuml sebebiyle zarar ve ziyan talebinden vaz geccediltiğini derhal beyan ederek borcun ifa edilmemesinden muumltevellit zarar ve ziyanı talep veya akdi fesh edebilir

B DERHAL FESİH

Madde 107 - Aşağıdaki hallerde bir mehil tayinine luumlzum yoktur

1 - Borccedillunun hal ve vaziyetinden bu tedbirin tesirsiz olacağı anlaşılırsa

2 - Borccedillunun temerruumlduuml neticesi olarak borcun ifası alacaklı iccedilin faidesiz kalmış ise

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Akdin huumlkuumlmlerine goumlre borccedil tayin ve tesbit edilen bir zamanda veya muayyen bir mehil iccedilinde ifa edilmek lazım geliyorsa

C RUumlCUUN HUumlKUumlMLERİ

Madde 108 - Akitten ruumlcu eden alacaklı vaidolunan şeyi vermekten imtina ve tediye eylediği şeyi istirdat edebilir

Bundan başka borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat edemezse alacaklı akdin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnden muumltevellit zararın tazminini de talep edebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ

A - ALACAKLIYA HALEF OLMAK

Madde 109 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahıs aşağıdaki hallerde tediye eylediği miktar nispetinde alacaklının haklarına kanunen halef olur

1 - Başkasının borcu iccedilin rehnedilen bir şeyi rehinden kurtardığı ve bu şey uumlzerinde muumllkiyet hakkı veya sair diğer bir ayni hakkı haiz bulunduğu takdirde

2 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahsın ona halef olacağı borccedillu tarafından alacaklıya haber verildiği takdirde

B - BAŞKASININ FİİLİNİ TAAHHUumlT

Madde 110 - Bir uumlccediluumlncuuml şahsın fiilini başkasına taahhuumlt eden kimse bu uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından taahhuumlduumln ifa edilmemesi halinde zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

(Ek fıkra 08071981 - 24861 md) Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan taahhuumltlerde muumlddetin bitimine kadar taahhuumlt edene yazılı olarak başvurulmaması halinde taahhuumlduumln huumlkuumlmsuumlz olacağına dair soumlzleşme muteberdir

C - BAŞKASI LEHİNE ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 111 - Kendi namına akit yapan bir kimse uumlccediluumlncuuml şahıs lehine bir borccedil şart etmiş ise o borcun ifasını talebetmek hakkını haizdir

Uumlccediluumlncuuml şahıs veya o borccedilda uumlccediluumlncuuml şahsa da halef olanlar dahi iki tarafın niyetine veya oumlrf ve adete tevafuk ettiği takdirde borcun ifasını şahsan ta lebedebilirler

Bu takdirde uumlccediluumlncuuml şahıs veya onu istihlaf edenler bu hakkı kullanmak istediklerini borccedilluya beyan ettiklerinden itibaren alacaklının borccedilluyu ibraya hakkı kalmaz

IISİGORTA İLE TEMİN EDİLMİŞ HUKUKİ MESULİYETLER

Madde 112 - Başkasını istihdam eden bir kimse ccedilalıştırdığı ameleye karşı hukuki mesuliyetlerini temin iccedilin sigorta yapıpta amele sigorta uumlcretinin en aşağı yarısını tediyeye iştirak etmiş ise sigortadan muumltevellit haklar muumlnhasıran ameleye ait olur

UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU

A - BORCcedilLARIN FERİLERİNİN SUKUTU

Madde 113 - Asıl borccedil tediye ile veya sair bir suretle sakıt olduğu takdirde kefalet ve rehin ve sair feri haklar dahi sakıt olur

Evvelce işleyen faizleri talep hakkının mahfuz bulunduğu beyan edilmiş veya hal icabından neşet eylemiş olmadıkccedila bu faizler talep olunamaz

Gayrimenkul rehine ve kıymetli evraka ve konkordatoya muumlteallik hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

B - TECDİT

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 114 - Borcun tecdidi akitten vazıh surette anlaşılmak lazımdır

Hususiyle mevcut bir borccedil iccedilin kambiyo taahhuumlduumlnde bulunmak veya yeni bir alacak senedi veya yeni bir kefaletname imza

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek tecdidi tazammun etmez

Bununla beraber bu huumlkmuumln aksine dair akdolunan mukaveleler muteberdir

IICARİ HESAP

Madde 115 - Muhtelif kalemlerin bir hesabı cariye muumlcerret kaydedilmesiyle borccedil tecdit edilmiş olmaz

Şu kadarki hesap kesilipte diğer tarafccedilada kabul edilmiş olduğu takdirde borccedil tecdit edilmiş olur

Eğer kalemlerden biri mukabilinde teminat varsa hesap kesilip tasdik edilmiş olsa bile hilafı şart edilmedikccedile bu teminata halel gelmez

C - ALACAKLI VE BORCcedilLU SIFATLARININ BİRLEŞMESİ

Madde 116 - Alacaklılık ve borccedilluluk sıfatlarının bir şahısta iccediltimaiyle borccedil sakıt olur

Bu iccediltimaın zevaliyle borccedil avdet eder

Gayrimenkul rehni ile kıymetli evrak hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

D - İFANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 117 - Borccedilluya isnat olunamıyan haller muumlnasebetiyle borcun ifası muumlmkuumln olmazsa borccedil sakıt olur

Karşılıklı taahhuumltleri havi akitlerde bu suretle beri olan borccedillu haksız iktisaplara muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan almış olduğu şeyleri iadeye mecbur ve kendisine henuumlz tediye edilmemiş bulunan şeyi istemek hakkından mahrum olur Kanun veya akit ile borcun ifasından evvel bile vukua gelen zararın alacaklıya tahmil edilmiş olduğu haller bundan muumlstesnadır

E - TAKAS

IŞARTLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 118 - İki şahıs karşılıklı bir miktar meblağı veya yekdiğerine muumlmasil başka malları birbirine borccedillu oldukları takdirde her iki borccedil muaccel ise iki taraftan her biri borcunu alacağı ile takas edebilir

Alacaklardan biri muumlnazaalı olsa bile takas dermeyan olunabilir

Muumlruru zamana uğramış bir alacak takas dermeyan edebileceği zamanda muumlruru zaman ile sakıt olmuş değil ise onun da takası dermeyan olunabilir

2 - KEFALET HALİNDE

Madde 119 - Asıl borccedillunun takası dermeyan etmeğe hakkı oldukccedila kefili alacaklıya tediyede bulunmaktan imtina edebilir

3 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS LEHİNE TAAHHUumlT HALİNDE

Madde 120 - Bir uumlccediluumlncuuml şahıs lehine taahuumltte bulunan kimse borcunu diğer akidin kendisine borccedillu olduğu şey ile takas edemez

4 - BORCcedilLUNUN İFLASI HALİNDE

Madde 121 - Borccedillunun iflası halinde alacaklılar muaccel olmasa bile alacaklarının muumlflisin kendilerinde olan alacağı ile takas edebilirler

IIHUumlKUumlMLERİ

Madde 122 - Takas ancak borccedillunun takası dermeyan etmek kastini alacaklıya bildirmesiyle vaki olur

Bu takdirde iki borccedil takas edilebilecekleri andan itibaren en az olan borcun miktarı nispetinde sakıt olmuş addolunur

Hesabı cari meselesinde ticarete muumlteallik hususi taamuumlller bakidir

IIITAKASI KABİL OLMIYAN ALACAKLAR

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 123 - Aşağıdaki alacaklar alacaklıların arzusu hilafında takas ile ıskat edilemez

1 - Tevdi edilmiş veya haksız olarak alınmış veya hile ile alıkonulmuş bulunan bir şeyin iadesine veya bedeline taalluumlk eden mutalebeler

2 - Nafaka ve iş uumlcreti gibi borccedillunun ve ailesinin iaşesi iccedilin mutlak surette zaruri olup hususi mahiyeti itibariyle fiilen alacaklının eline verilmesi icap eden alacaklar

3 - Devlet ve vilayet ve koumlyler lehine olarak hukuku ammeden neşet eden alacaklar

IVTAKASTAN FERAGAT

Madde 124 - Borccedillu iptidaen takastan feragat edebilir

F - MUumlRURU ZAMAN

IMUumlDDETLER

1 - ON SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 125 - Bu kanunda başka suretle huumlkuumlm mevcut olmadığı takdirde her dava on senelik muumlruru zamana tabidir

2 - BEŞ SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 126 - Aşağıdaki alacak veya davalar hakkında beş senelik muumlruru zaman cari olur

1 - Aleluumlmum kiralar ile resuumllmal faizleri ve muayyen zamanlarda tediyesi meşrut aidat hakkındaki davalar

2 - Erzak bedeli ve nafaka ve otel ve lokanta masraflarına muumlteallik davalar

3 - (Değişik bent 29061956 - 676341 md) Sanatkarların veya esnafın emeklerinin karşılığı perakendecilerin sattıkları malların parası noterlerin mesleki hizmetleri karşılığı başkalarının maiyetinde ccedilalışan veya muumlstahdemi olan kimselerin hizmetccedililerin yevmiyecilerin ve işccedililerin uumlcretleri hakkındaki davalar

4 - (Ek bent 29061956 - 676341 md) Ticari olsun olmasın bir şirket akdine dayanan ve ortaklar arasında veya şirketle ortaklar arasında accedilılmış bulunan buumltuumln davalar ile bir şirketin muumlduumlrleri temsilcileri murakıplariyle şirket veya ortaklar arasındaki davalar vekalet akdinden komuumlsyon aktinden acentalık mukavelesinden ticari tellallık uumlcreti davası hariccedil tellallık akdinden doğan buumltuumln davalar muumltaahhidin kasıt veya ağır kusuru ile akdi hiccedil veya gereği gibi yerine getirmemiş ve bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı bir iş meydana getirmiş olması sebebiyle accedilılacak davalar hariccedil olmak uumlzere istisna akdinden doğan buumltuumln davalar

3 - MUumlRURU ZAMAN MUumlDDETLERİN KATİYETİ

Madde 127 - Bu uumlccediluumlncuuml bapta tayin olunan muumlruru zaman muumlddetleri mukavele ile tadil olunamaz

4 - MUumlRURU ZAMANIN BAŞLANGICI

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 128 - Muumlruru zaman alacağın muaccel olduğu zamandan başlar alacağın muacceliyeti bir ihbar vukuuna tabi ise muumlruru zaman bu haberin verilebileceği guumlnden itibaren cereyan eder

B MUAYYEN ZAMANLARDA VERİLEN İVAZLARDA

Madde 129 - Kaydi hayat şartiyle irat ve muayyen zamanlarda tediye olunan sair şeylerin tesviyesini talep hususunda muumlruru zaman ilk tediye edilmemiş olarak kalan taksitin muacceliyet kesp ettiği guumlnden başlar

Alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca muumltedahil taksitler hakkında da muumlruru zaman vaki olmuş olur

5 - MUumlDDETLERİN HESABI

Madde 130 - Muumlddetlerin hesabında muumlruru zamanın başladığı guumln nazarı itibare alınmaz ve muumlruru zaman ancak muumlddetin son guumlnuuml kullanılmaksızın geccediltiği surette vaki olmuş olur

Bununla beraber borccedilların ifası meselesinde muumlddetlerin hesabına muumlteallik kaideler burada da tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIFERrsquoİLER HAKKINDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 131 - Asıl alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca faiz ve sair feri alacaklar hakkında da muumlruru zaman vaki olmuşolur

IIIMUumlRURU ZAMANIN CEREYANINA MANİ OLAN VE MUumlRURU ZAMANI TATİL EDEN SEBEPLER

Madde 132 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman cereyan etmez ve cereyana başlamış ise inkıtaa uğrar

1 - Velayet devam ettiği muumlddetccedile ccedilocukların baba ve analarına karşı olan alacakları hakkında

2 - Vesayet devam ettiği muumlddetccedile vesayet altında bulunanların vasi veya Sulh Hakimi ve Mahkemei Asliye Hakimleri zimmetinde olan alacakları hakkında

3 - Nikah devam ettiği muumlddetccedile karı kocadan birinin diğeri zimmetinde olan alacakları hakkında

4 - Hizmet mukavelesinin devam ettiği muumlddetccedile hizmetccedililerin istihdam edenlere karşı olan alacakları hakkında

5 - Borccedillu alacak uumlzerinde intifa hakkını haiz olduğu muumlddetccedile

6 - Alacağı bir Tuumlrk mahkemesi huzurunda iddia etmek imkanı olmadığı muumlddetccedile

Muumlruru zaman tatil eden sebeplerin zail olduğu guumlnuumln hitamından itibaren başlar veya tevakkuftan evvel başlamış olan cereyanına devam eder

IVMUumlRURU ZAMANIN KATrsquoI

1 - KATI SEBEPLERİ

Madde 133 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman katedilmiş olur

1 - Borccedillu borcu ikrar ettiği hususiyle faiz veya mahsuben bir miktar para veya rehin yahut kefil verdiği takdirde

2 - Alacaklı dava veya defi zımnında mahkemeye veya hakeme muumlracaatla veya icrai takibat yahut iflas masasına muumldahale ile hakkını talep eylediği halde

2 - BORCcedilLULARA KARŞI KATrsquoIN NETİCELERİ

Madde 134 - Muumlruru zaman muumlteselsilen borccedillu olanlardan veya taksimi kabil olmıyan bir borcun muumlşterek borccedillularından birine karşı katedilmiş olunca diğerlerine karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman asıl borccedilluya karşı katedilmiş olunca kefile karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman kefile karşı katedilmiş olunca asıl borccedilluya karşı katedilmiş olmaz

3 - YENİ MUumlDDETİN MEBDEİ

A İKRAR VE HUumlKUumlM HALİNDE

Madde 135 - Muumlruru zaman katedilmiş olunca katıdan itibaren yeni bir muumlddet cereyan etmeğe başlar

Borccedil bir senette ikrar edilmiş veya bir huumlkuumlm ile sabit olmuş ise yeni muumlddet daima on senedir

B ALACAKLININ FİİLİ HALİNDE

Madde 136 - Bir dava veya defi ile katedilmiş olan muumlruru zaman dava devam ettiği muumlddetccedile iki tarafın muhakemeye muumlteallik her muamelesinden ve hakimin her emir ve huumlkmuumlnden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı icrai takibattan neşet etmiş ise muumlruru zaman takibe muumlteallik her muameleden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı bir iflasa muumldahaleden neşet etmiş ise muumlruru zaman iflasa muumlteallik huumlkuumlmlere goumlre alacağı yeniden talep etmek muumlmkuumln olduğu zamandan itibaren yeniden cereyana başlar

VDAVANIN REDDİ HALİNDE MUNZAM MUumlDDET

Madde 137 - Dava veya defi vazıyed eden hakimin salahiyeti olmaması veya tamiri kabil ve şekle muumlteallik bir noksan veya

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

vaktinden evvel ikame edilmiş olması sebebi ile reddolunmuş olupta arada muumlruru zaman muumlddeti hitam bulmuş ise alacaklı hakkını talep etmek iccedilin altmış guumlnluumlk munzam bir muumlddeten istifade eder

VIMENKUL REHNİ İLE TEMİN EDİLMİŞ ALACAK HALİNDE

Madde 138 - Alacağın bir menkul rehni ile temin edilmiş bulunması bu alacak hakkında muumlruru zaman cereyanına mani olmaz Fakat alacaklı rehinden hakkını istifa etmek salahiyetini muhafaza eder

VIIMUumlRURU ZAMANDAN FERAGAT

Madde 139 - İptidaen muumlruru zamandan feragat batıldır

Muumlteselsil borccedillulardan biri tarafından vukubulan feragat diğerlerine karşı dermeyan olunamaz

Feragat taksimi kabil olmayan bir borcun muumlşterek borccedillularından biri tarafından sadır olduğu takdirdede huumlkuumlm boumlyledir Asıl borccedillu tarafından vukubulan feragat kezalik kefile karşı dermeyan olunamaz

VIIIMUumlRURU ZAMANIN DERMEYANI LUumlZUMU

Madde 140 - Muumlruru zaman dermeyan edilmediği surette hakim muumlruru zamanı kendiliğinden nazara alamaz

DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ

BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR

A - BORCcedilLULAR ARASINDA TESELSUumlL

IŞARTLARI

Madde 141 - Alacaklıya karşı her biri borcun mecmuundan mesul olmağı iltizam ettiklerini beyan eden muumlteaddit borccedillular arasında teselsuumll vardır

Boumlyle bir beyanın fikdanı halinde teselsuumll ancak kanunun tayın ettiği hallerde olur

IIALACAKLI VE BORCcedilLU ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - HUumlKUumlMLERİ

A MUumlŞTEREK BORCcedilLULARIN MESULİYETİ

Madde 142 - Alacaklı muumlteselsil borccedilluların cuumlmlesinden veya birinden borcun tamamen veya kısmen edasını istemekte muhayyerdir

Borcun tamamen edasına kadar buumltuumln borccedilluların mesuliyeti devam eder

B MUumlŞTEREK BORCcedilLULARA AİT DEFİLER

Madde 143 - Muumlteselsil borccedillulardan biri alacaklıya karşı onunla kendi arasındaki şahsi muumlnasebetlerden veya muumlteselsil borcun sebep veya mevzuundan tevelluumlt etmiş olanlardan maada bir şey dermeyan edemez ve buumltuumln borccedillular arasında muumlşterek olan defileri dermeyan etmediği halde onlara karşı mesul olur

C MUumlŞTEREK BORCcedilLULARDAN BİRİNİN ŞAHSİ FİİLİ

Madde 144 - Hilafına mukavele olmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan biri kendi fiili ile diğer borccedilluların vaziyetlerini ağırlaştıramaz

2 - MUumlTESELSİL BORCUN SUKUTU

Madde 145 - Tediyesi ile veya yaptığı takas ile borcun tamamını veya bir kısmını iskat etmiş olan muumlteselsil borccedillulardan biri sakıt olan borccedil nispetinde diğer borccedilluları halas etmiş olur

Eğer muumlteselsil borccedillulardan biri borccedil tediye olunmamış iken ondan tahalluumls etmiş ise diğer borccedillular ancak halin veya borcun mahiyetinin irae ettiği nispette bu beraetten istifade edebilirler

IIIMUumlŞTEREK BORCcedilLULAR ARASINDAKİ MUumlNASEBETLER

1 - TAKSİM

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 146 - Borcun mahiyetinden hilafı istidlal olunmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan her biri alacaklıya yapılan tediyeden birbirine muumlsavi birer hisseyi uumlzerlerine almağa mecburdur Ve hissesinden fazla tediyede bulunan fazla ile diğerlerine ruumlcu hakkını haizdir

Birinden tahsili muumlmkuumln olmayan miktar diğerleri arasında muumltesaviyen taksim olunur

2 - HALEFİYET

Madde 147 - Ruumlcu hakkından istifade eden muumlteselsil borccedillulardan her biri tediye ettiği miktar nispetinde alacaklının haklarına halef olur

Alacaklı diğerlerinin zararına olarak muumlteselsil borccedillulardan birinin vaziyetini iyileştirdiği takdirde bu fiilinin neticelerini şahsan tahammuumll eder

B - ALACAKLILARIN ARASINDA TESELSUumlL

Madde 148 - Borcun tamamını tediyesini istemek hakkını her birine bahş ettiğini borccedillu beyan ettiği hallerde muumlteaddit alacaklılar arasında teselsuumll mevcut olacağı gibi kanunun tayin ettiği maddelerde dahi bu nevi teselsuumll bulunur

Muumlteselsil alacaklılardan birine vakı tediye ile borccedillu buumltuumln alacaklılara karşı beri olur

Alacaklılardan birinin icraya veya mahkemeye muumlracaatından haberdar edilmedikccedile borccedillu onlardan dilediğine tediyede muhayyerdir

İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR

A - TALİKİ ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 149 - Bir akdin mevzuunu teşkil eden borcun mevcudiyeti meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilmiş ise o akit şarta bağlı akit olur

İki taraf hilafını kast etmedikleri halde şarta bağlı akit ancak şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade eder

IIŞARTIN BAĞLI OLDUĞU SIRADAKİ VAZİYET

Madde 150 - Şart tahakkuk edinceye kadar borccedillu borcun layıkı veccedilhile edasına mani olacak her nevi tasarruftan iccediltinap etmekle muumlkelleftir

Şarta bağlı hakkı tehlikeye duumlccedilar edilen alacaklı alacağı mutlak olan alacaklıların haklarını muhafaza iccedilin yapmağa salahiyettar oldukları tedbirleri ittihaz edebilir

Şartın tahakkukundan evvel yapılan temliki her tasarruf şartın huumlkuumlmlerini ihlal ettiği nispette batıl olur

IIIFASILA ESNASINDA TAHAKKUK EDEN MENFAATLER

Madde 151 - Şartın tahakkukundan evvel taahhuumlt olunan şey kendisine teslim olunan alacaklı şartın tahakkuku halinde fasıla esnasında o şeyden elde ettiği menfaatlerede malik olur

Şart tahakkuk etmezse alacaklı elde ettiği menfaatleri red ile muumlkelleftir

B - İNFİSAHİ ŞARTLAR

Madde 152 - İnfisahı meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilen akit şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade etmez

Kaideten infisah makabline şamil olmaz

C - MUumlŞTEREK HUumlKUumlMLER

IŞARTIN TAHAKKUKU

Madde 153 - Eğer şart iki taraftan birinin bizzat yapması lazım olmayan bir şeyin icrasından ibaret ise o tarafın vefatı halinde mirasccedilısı onun yerine kaim olabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIHİLELİ MUumlMANAAT

Madde 154 - Şartın tahakkukuna iki taraftan biri huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bir hareketle mani olursa o şart tahakkuk etmiş addolunur

IIIMEMNU ŞARTLAR

Madde 155 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir bir fiil veya ihmal şart olarak tayin edilmiş olduğu takdirde bu şarta bağlı olan borccedil huumlkuumlmsuumlz olur

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞART

A - PEY AKCcedilESİ VE ZAMANI RUumlCU

Madde 156 - Bir kimse pey akccedilesi verdiği takdirde bunu zamanı ruumlcu olarak değil belki akdin inikadına delil olmak uumlzere vermiş addolunur

Hilafına mahalli adet veya mukavele olmadıkccedila pey akccedilesini alan matlubuna mahsup etmiyerek onu muhafaza eder

Zamanı ruumlcu şart edildiği halde akitlerden her biri akitten ruumlcu salahiyetini haiz addolunur Pey akccedilesi vermiş olan ruumlcu ederse verdiğini terk eder ve pey akccedilesini almış olan ruumlcu ederse aldığının iki mislini iade eder

B - UumlCRET TEVKİFİ

Madde 157 - Hizmet akdinde mukavele mucibince uumlcretin bir kısmı tevkif edildiği halde hilafına şart veya adet bulunmadıkccedila tevkif olunan uumlcret cezai şart olarak değil belki istihdam eden kimsenin zararına karşılık olmak uumlzere tutulmuş addolunur

Bu tevkif ancak amele uumlcretinin tazminat ile mahsubu caiz olduğu nispette muteber olur

C - CEZAİ ŞART

IALACAKLININ HAKLARI

1 - İCRA İLE EDA ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 158 - Akdin icra edilmemesi veya natamam olarak icrası halinde tediye edilmek uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı ancak ya akdin icrasını veya cezanın tediyesini isteyebilir

Akdin muayyen zamanda veya meşrut mahalde icra edilmemesi halinde tediye olunmak uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise alacaklı hem akdin icrasını hem meşrut cezanın tediyesini talep edebilir Meğer ki alacaklı bu hakkından sarahaten feragat etmiş veya kayıt dermeyan etmeksizin edayı kabul eylemiş olsun

Borccedillunun cezai şartı tediye ile akitten ruumlcu etmek hakkını ispat edebilmek salahiyeti mahfuzdur

2 - CEZA İLE ZARAR ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 159 - Alacaklı zarara duumlccedilar olmasa bile ceza lazım olur

Şart olunan ceza miktarından fazla zarara duumlccedilar olan alacaklı borccedillunun bir kusuru olduğunu ispat etmedikccedile fazlasını isteyemez

3 - FESİH HALİNDE ALACAKLININ KISMEN VUKUBULAN TEDİYEYE MUumlTEALLİK HAKLARI

Madde 160 - Cezai şarta muumlteallik huumlkuumlmler kısmen vakı olan tediyenin fesih halinde alacaklıya kalması şartını mutazammın olan mukaveleyede tatbik olunur

Taksitle satışa dair olan huumlkuumlmler bakidir

IICEZANIN BUTLANI VE TENKİSİ

Madde 161 - Akitler cezanın miktarını tayinde serbesttirler

Ceza kanuna veya ahlaka (adaba) muğayir bir borcu teyit iccedilin şart edilmiş veya hilafına mukavele olmadığı halde borcun ifası borccedillunun mesuliyetini icap etmeyen bir hal sebebiyle gayri muumlmkuumln olmuş ise şart olunan cezanın tediyesi talep edilemez

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hakim fahiş goumlrduumlğuuml cezaları tenkis ile muumlkelleftir

BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ

A - ALACAĞIN TEMLİKİ

IŞARTLARI

1 - RIZAİ TEMLİK

A CEVAZİ

Madde 162 - Kanun veya akit ile veya işin mahiyeti icabı olarak menedilmiş olmadıkccedila borccedillunun rızasını aramaksızın alacaklı alacağını uumlccediluumlncuuml bir şahsa temlik edebilir

Borccedillu alacağın temlik edilmemesi şart edilmiş olduğunu bu şartı ihtiva etmeyen bir ikrarı bilkitabeye istinat ile alacağını temelluumlk eden uumlccediluumlncuuml bir şahsa karşı iddia edemez

B AKDİN ŞEKLİ

Madde 163 - Tahriri şekilde yapılmış olmadıkccedila alacağın temliki muteber olmaz

Bir alacağın temlikini vadetmek hususi şekle tabi değildir

2 - KANUNİ VEYA KAZAİ TEMLİK

Madde 164 - Alacağın temliki kanun veya mahkeme kararı mucibince vukubulduğu halde bir guumlna merasime tabi olmaksızın ve evvelki alacaklı tarafından rıza izhar edilmesine bile ihtiyaccedil bulunmaksızın uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı dermeyan edilebilir

IITEMLİKİN HUumlKUumlMLERİ

1 - BORCcedilLUNUN VAZİYETİ

A HUumlSNUumlNİYETLE YAPILAN TEDİYE

Madde 165 - Temlik veya temelluumlk eden tarafından alacağın temlik olunduğu kendisine bildirilmezden mukaddem evvelki alacaklıya ve muumltevali temlikler vaki olmuş ise alacağı temelluumlk edenlerden tercihi lazım gelen biri var iken diğerine huumlsnuuml niyetle tediyede bulunan borccedillu beri olur

B TEDİYEDEN İMTİNA VE TEVDİ

Madde 166 - Aidiyeti muumlnazaalı bulunan bir alacağın borccedillusu tediyeden imtina edebilir ve alacağı mahkemeye tevdi ile borccediltan beri olur

Borccedillu alacağın muumlnazaalı olduğunu bildiği halde tediyede bulunursa tehlike ve hasarı kendisine ait olur

İki alacaklı arasındaki dava henuumlz goumlruumllmekte ve borccedil muaccel ise her biri borccedilluyu borcu olan meblağı tevdie icbar edebilir

C BORCcedilLUYA AİT DEFİLER

Madde 167 - Borccedillu temlike vakıf olduğu zaman temlik edene karşı haiz olduğu defileri temelluumlk edene karşı dahi dermeyan edebilir

Borccedillunun matlubu temlik eden zimmetinde temlike vakıf olduğu zaman muumleccel bir alacağı var idise bu alacağın temlik edilen matluptan sonra muacceliyet iktisap etmiş olmaması şartiyle borccedil ile takas edilmesini talep edebilir

2 - FERrsquoİ HAKLARIN VE SENETLERİN VE ESBABI SUumlBUTİYENİN DEVRİ

Madde 168 - Alacağın temlikinde temlik eden kimsenin şahsına has olanlardan maada ruumlccedilhan hakları ve diğer muumlteferri haklar dahil olur

Temlik eden kimse temelluumlk edene alacak senedini teslim ve mevcut esbabı suumlbutiyeyi ve haklarının izhar iccedilin luumlzumlu olan maluumlmatı ita ile muumlkelleftir

Gecikmiş faizler asıl alacak ile birlikte temlik edilmiş addolunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - ZAMAN

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 169 - Alacağın temliki ıvaz mukabilinde icra edilmiş ise temlik eden kimse alacağın temlik zamanında mevcudiyetini zamındır

Ayrıca taahhuumlt etmedikccedile borccedillunun aczinden mesul değildir

Temlik meccanen vaki olmuş ise temelluumlk eden kimse alacağın mevcudiyetini dahi zamin olmaz

B TEDİYE MAKAMINA YAPILAN TEMLİK

Madde 170 - Tediye makamına kaim olmak uumlzere bir alacak temlik edilipte ne miktar tenzil edileceği tayin edilmemiş ise temelluumlk eden kimse ancak borccedilludan bilfiil tahsil ettiği yahut lazım olan ikdamı sarf eylediği halde tahsil etmiş olduğu miktarı kendi alacağına mahsup etmekle muumlkelleftir

C ZAMANIN ŞUumlMULUuml

Madde 171 - Temlik eden zaman ile muumlkellef ise temelluumlk edene karşı ancak resuumllmal ve faiz olarak almış olduğu miktar nispetinde mesulduumlr Bundan başka temlikin mucip olduğu ve alacaklının borccedilluya karşı semeresiz takibi dolayısiyle ihtiyar ettiği masraflarıda zamin olur

Temlik kanun icabı vakı olmuş ise evvelki alacaklı ne alacağın mevcudiyetine ne de borccedillunun eda kabiliyetine kefildir

IIIHUSUSİ KAİDELERİN MAHFUZİYETİ

Madde 172 - Bazı hakların temlikine mahsus olarak kanunen muayyen olan huumlkuumlmler bakidir

B - BORCUN NAKLİ

IBORCcedilLU VE BORCUN NAKLİ MUumlTEAHHİDİ

Madde 173 - Bir borccedilluya karşı yapılan borcun nakli taahhuumlduuml muumlteahhidi ya borcu tediye etmek yahut alacaklının rızasını istihsal ederek borcu uumlzerine almak suretiyle borccedillunun beraetini tahsile mecbur eder

Borccedillu borcun nakli muumlteahhidine karşı borcun nakli akdinden muumltevellit borccedillarını ifa etmedikccedile muumlteahhit aleyhine taahhuumlduumlnuuml ifa iccedilin dava ikame edemez

Borccediltan beraet etmemiş olan evvelki borccedillu borcun nakli muumlteahhidinden teminat isteyebilir

IINAKİL MUumlTEAHHİDİ İLE BORCcedilLU ARASINDAKİ AKİT

1 - İCAP VE KABUL

Madde 174 - Evvelki borccedillunun yerine yenisinin kaim olması ve borccediltan beraeti borcun naklı muumlteahhidi ile alacaklı arasında yapılacak akit ile vukubulur

Bu akdin icap edildiği borcun nakli muumlteahhidi veya onun muumlsaadesiyle evvelki borccedillu tarafından borcun nakli mukavelesinin alacaklıya bildirilmesinden istidlal olunabilir

Alacaklının rızası ya sarih olur veya halin icabından anlaşılır Alacaklı ihtirazi kayıt dermeyan etmeksizin borcun nakli muumlteahhidinin tediyesini kabul eder veya bunun borccedillu sıfatı ile yaptığı diğer her hangi bir muameleye razı olursa borcun naklini kabul etmiş addolunur

2 - İPTAL OLUNAN İCAP

Madde 175 - İcap alacaklı tarafından her zaman kabul edilebilir Şu kadarki borcun nakli muumlteahhidi veya borccedillu kabul iccedilin bir mehil tayin edebilir ve bu mehlin inkızasına kadar alacaklı suumlkut ederse icap reddolunmuş addedilir

Borcun nakli hakkında vukubulan icabın kabuluumlnden evvel yeni bir borcun nakli mukavelesi yapılır ve borcun naklinin yeni muumlteahhidi alacaklıya icapta bulunursa birinci icabı yapan beri olur

IIIBORCcedilLUNUN DEĞİŞMESİNİN HUumlKMUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BORCUN FERİLERİ

Madde 176 - Borccedillu değişmiş olsa bile borccedillunun şahsına hasolanlardan maada muumlteferri haklar baki olur

Bununla beraber borcu temin iccedilin bir rehin tesis etmiş olan uumlccediluumlncuuml şahsın ve kefilin mesuliyetleri ancak borcun nakline razı oldukları halde devam eder

2 - İSTİSNALAR

Madde 177 - Nakledilen borca muumlteferri hakları dermeyan etmek hakkı borccedilludan yenisine geccediler

Yeni borccedillu alacaklı ile yapılan akitten hilafı anlaşılmadıkccedila evvelki borccedillunun alacaklıya karşı dermeyan edebileceği şahsi defilerde bulunamaz

Yeni borccedillu borcun naklini tevlit etmiş olan hadiseler dolayısiyle evvelki borccedilluya karşı dermeyan edebileceği defileri alacaklıya karşı kullanamaz

IVAKDİN İPTALİ

Madde 178 - Borcun nakli mukavelesi iptal edildiği halde huumlsnuuml niyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara ait olan haklar baki kalmak uumlzere evvelki borccedil buumltuumln ferileriyle birlikte avdet eder

Bundan başka akdin iptali ve ika olunan zarar kendisine isnat olunamıyacağını nakil muumlteahhidi ispat edemez ise alacaklı evvelce muumlesses teminatı zayi etmesi dolayısiyle veya diğer her hangi bir suretle duumlccedilar olduğu zararı nakil muumlteahhidine tazmin ettirebilir

VBİR MAMELEKİN VEYA BİR İŞLETMENİN DEVRALINMASI

Madde 179 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir mameleki veya bir işletmeyi aktif ve pasifleriyle birlikte devralan kimse bunu alacaklılara ihbar veya gazetelerde ilan ettiği tarihten itibaren onlara karşı mamelekin veya işletmenin borccedillarından mesul olur şu kadar ki iki yıl muumlddetle evvelki borccedillu dahi yenisiyle birlikte muumlteselsilen mesul kalır bu muumlddet muaccel borccedillar iccedilin ihbar veya ilan tarihinden ve daha sonra muaccel olacak borccedillar iccedilin de muacceliyet tarihinden itibaren işlemeye başlar

Borccedilların bu suretle naklinin huumlkuumlmleri tek bir borcun nakli akdinden doğan huumlkuumlmlerin aynıdır

VIBİR İŞLETMENİN DİĞERİYLE BİRLEŞMESİ VE ŞEKLİNİ DEĞİŞTİRMESİ

Madde 180 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir işletme diğer bir işletme ile aktif veya pasiflerin karşılıklı olarak devralınması suretiyle birleştirilse her iki işletmenin alacaklıları bir mamelekin devralınmasından doğan hakları haiz olup buumltuumln alacaklarını yeni

işletmeden alabilirler

Evvelce hakiki veya huumlkmi tek bir şahsa ait olup da kollektif veya komandit şirket haline konulan bir işletmenin borccedilları hakkında da aynı huumlkuumlm tatbik olunur

VIITAKSİM HALİNDE VE GAYRİMENKULUumlN BEYrsquoİ HALİNDE

Madde 181 - Miras taksimindeki ve rehin ile mukayyet gayrimenkullerin beyindeki borcun nakline muumltedair hususi huumlkuumlmler bakidir

İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ

ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA

BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER

A - İKİ TARAFIN HAK VE VAZİFELERİ

Madde 182 - Beyi bir akittirki onunla bayi satılan malı muumlşterinin iltizam ettiği semen mukabilinde muumlşteriye teslim ve muumllkiyeti ona nakleylemek borcunu tahammuumll eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise bayi ile muumlşteri borccedilları aynı zamanda ifa etmekle muumlkelleftirler

Hale goumlre tayini muumlmkuumln olan semen tesmiye edilmiş huumlkmuumlndedir

B - NEFİ VE HASAR

Madde 183 - Halin icabından veya hususi şartlardan muumltevellit istisnaların maadasında satılan şeyin nefi ve hasarı akdin inikadı anından itibaren muumlşteriye intikal eder

Bununla beraber yalnız nevan tayin edilmiş olan mebiin ayırt edilmiş olması da lazımdır ve başka bir yere goumlnderilecek ise bayiın bu maksata mebi uumlzerinden yedini refetmiş bulunmasıda şarttır

Taliki şart ile yapılan akitlerde temlik edilen şeyin nefi ve hasarı ancak şartın tahakkuku anından itibaren iktisap edene geccediler

İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ

A - MEVZUU

Madde 184 - Menkul beyi araziden veya gayrimenkul olmak uumlzere tapu siciline kaydedilen haklardan başka her tuumlrluuml şeyin beyidir

Mahsul veya yıkılması matlup bir binanın enkazı veya taş ocağından ccedilıkarılacak taşlar gibi bir gayrimenkulden ayrıldıktan sonra menkul olarak muumllkiyeti nakledilecek muumltemmim cuumlzlerin satılması da menkul beyidir

B - BAYİİN BORCcedilLARI

ITESLİM

1 - TESLİM MASRAFLARI

Madde 185 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise oumllccedilmek ve tartmak gibi teslim masrafları bayie senet yapmak ve mebii kabzetmek iccedilin yapılan masraflar muumlşteriye aittir

2 - NAKİL MASRAFLARI

Madde 186 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise satılan şeyin teslim mahallinden başka bir yere nakli lazım geldiği zaman nakil masrafları muumlşteriye aittir

Masrafsız teslim şart edilmiş ise bayi nakil masraflarını uumlzerine almış addolunur

Liman ve guumlmruumlk masrafı olmaksızın teslim mukavele edilmiş ise bayi ihracat transit ve ithalat ruumlsumunu uumlzerine almış addolunur fakat eşyanın muumlşteri tarafından kabzedildiği zamanda istifa edilen istihlak ruumlsumunu deruhde etmiş sayılmaz

3 - BAYİİN TEMERRUumlDUuml

A TİCARİ ALIM SATIMLAR

Madde 187 - Ticari muamelelerde teslim iccedilin bir zaman tayin edilmiş olupta bayi temerruumlt ederse muumlşterinin teslim talebinden vaz geccedilerek ademi ifa sebebi ile zarar ve ziyan isteyeceğini kabule cevaz vardır

Muumlşteri teslimini istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayii bundan haberdar etmesi lazımdır

B TAZMİN BORCU VE ZARARIN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 188 - Borcu ifa etmeyen bayi muumlşteriye bu yuumlzden terettuumlp eden zararı zamin olur

Ticari muamelesinde bayi borcunu ifa etmezse muumlşteri mebiin semeni ile kendisine teslim edilmiyen şey yerine bir diğerini almak iccedilin huumlsnuuml niyetle verdiği semen arasındaki farkı bayie tazmin ettirebilir

Mebi borsaya kayıt ve kabul edilmiş olan veya cari fiatı bulunan mallardan ise muumlşteri yerine bir diğerini almağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile teslim iccedilin muayyen olan guumlnuumln fiatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere isteyebilir

IIZAPTA KARŞI TEMİNAT

1 - TEMİNAT BORCU

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 189 - Bayi satılan şeyin bir uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından beyin akdi zamanında mevcut bir hak sebebi ile tamamen veya kısmen zaptedilmesinden muumlşteriye karşı mesul ve zamindır

Muumlşteri zabıt tehlikelerinden beyin inikadı zamanında haberdar idiyse bayi yalnız tahsisan iltizam ettiği kefalet hasebiyle mesul ve zamin olur

Bayi uumlccediluumlncuuml şahsa ait olan hakkı bilerek gizlemiş ise zaman ve mesuliyetini refi veya tahdit yolunda kararlaşmış olan şart batıldır

2 - USULUuml MUHAKEME

A DAVAYI İHBAR

Madde 190 - Mebiin zaptı ile tehdit edilen muumlşteri aleyhine ikame edilen davayı zamanla muumlkellef olan bayie ihbar ettiği zaman bayi halin icabına goumlre ve usuluuml muhakemeye tevfikan ya muumlşteri lehinde davaya muumldahalede yahut muumlşteri makamına kaim olarak uumlccediluumlncuuml şahsa karşı husumet ve muumldafaada bulunmağa mecburdur

İhbar muumldahale ve muumldafaaya muumlsait bir zamanda yapılmış ise muumlşterinin aleyhinde hasıl olan neticei huumlkmiye muumlşterinin hilesi veya ağır bir hatası eseri olduğu ispat edilmedikccedile bayyiede sari olur

Davanın ihbar edilmemesi mesuliyeti bayie isnat edilemiyen hallerde bayi kendisine zamanında haber verilmiş olması farz ve takdirinde ne derece daha muumlsait bir neticei huumlkmiye istihsal edilebileceğini ispat ederse mesuliyetten o derecede beri olur

B MAHKEME KARARI OLMAKSIZIN İADE

Madde 191 - Muumlşteri bayii vaktinde davadan haberdar ve kendi namına muumldafaa ve husumette bulunmasını talep ve ihtar edipte dinletememiş ise uumlccediluumlncuuml şahsın mebi uumlzerindeki hakkını huumlkuumlm beklemeksizin huumlsnuuml niyetle tanımış yahut istihkak muumlddeisiyle sulh akdetmiş olsa bile bayie zaman terettuumlp eder

3 - MUumlŞTERİNİN HAKLARI

A TAMAMEN ZABIT HALİNDE

Madde 192 - Mebiin tamamen zaptolunması halinde beyi muumlnfesih addolunur ve muumlşteri bayiden aşağıdaki taleplerde bulunabilir

1 - Mebiden istihsal ettiği veya istihsalini ihmal ettiği semereler tenzil edilmek uumlzere tediye etmiş olduğu semenin faiziyle birlikte iadesini

2 - Mebii zapteden uumlccediluumlncuuml şahıstan mutalebe edemiyeceği sarfiyatı

3 - Davayı bayie ihbar etmekle iccediltinap edilmesi muumlmkuumln olanlar muumlstesna olmak uumlzere buumltuumln muhakeme masraflariyle muhakeme haricindeki masrafları

4 - Doğrudan doğruya mebiin zaptından muumltevellit diğer zarar ve ziyanları

Bayi hiccedil bir hatanın kendisine isnadı kabil olmadığını ispat etmedikccedile muumlşteriye mebiin zaptı yuumlzuumlnden terettuumlp eden diğer her tuumlrluuml zararı da tazmin etmekle muumlkelleftir

B KISMEN ZABIT HALİNDE

Madde 193 - Satılan şey kısmen zaptedildiği yahut bayiin kefil olduğu ayni bir muumlkellefiyetle takyit edilmiş bulunduğu halde muumlşteri beyin feshini talep edemeyip yalnız bu yuumlzden duumlccedilar olduğu zararın tazminini isteyebilir

Şu kadarki mebiin bu ayıbını bilmiş olsa onu satın almayacağı hal karinesiyle anlaşılıyorsa her halde feshi dava edebilir

Bu takdirde muumlşterinin bayie mebiin zaptedilmeyen kısmını o zamana kadar istihsal etmiş olduğu menfaatlerle birlikte iade etmesi lazım gelir

IIIMEBİİN AYIPTAN SALİM OLMASINI TEKEFFUumlL

1 - MEVZUU

A UMUMİYET İTİBARİYLE

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 194 - Bayi muumlşteriye karşı mebiin zikir ve vadettiği vasıflarını muumltekeffil olduğu gibi maddi veya hukuki bir sebeple kıymetini veya maksut olan menfaatini izale veya ehemmiyetli bir suretle tenkis eden ayıplardan salim bulunmasını da muumltekeffildir

Bayi bu ayıpların mevcudiyetini bilmese bile onlardan mesulduumlr

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 195 - Hayvan alım satımında bayi tahriren kefalet etmedikccedile yahut muumlşteriyi iğfal etmiş olmadıkccedila tekeffuumll etmiş addolunmaz

2 - TEKEFFUumlLE KARŞI

Madde 196 - Bayi mebiin ayıbını muumlşteriden hile ile gizlemiş ise beyide tekeffuumll huumlkmuumlnuuml iskat veya tahdit eden her şart batıldır

3 - MUumlŞTERİNİN BİLDİĞİ AYIPLAR

Madde 197 - Bayi muumlşterinin beyi zamanında malumu olan ayıptan mesul olmadığı gibi mebii kafi derecede muayene etmekle fark etmiş olacağı ayıptan da ancak bunun mevcut olmadığını temin etmiş ise mesul olur

4 - KEŞİF VE MUAYENE VE BAYİE İHBAR

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 198 - Muumlşteri kabz ettiği mebiin halini oumlrf ve adete goumlre imkan hasıl olur olmaz muayene etmek borcu ile muumlkellef olup mebi de bayiin tekeffuumll altında olan bir ayıp goumlrduumlğuuml zaman bunu derhal bayie ihbar etmesi lazım gelir

Bunu ihmal ettiği halde mebii kabul etmiş sayılır Meğerki mebide adi bir muayene ile meydana ccedilıkarılamıyacak bir ayıp bulunsun

Bu kabilden bir ayıp sonradan meydana ccedilıkarsa derhal bayie ihbar edilmelidir Aksi takdirde mebi bu ayıp ile beraber kabul edilmiş addolunur

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 199 - Hayvan alım satımında kefalet muumlddeti tahirren tayin edilmemiş olupta kefalet hayvanın bir vasfına muumlteallik değil ise mebide keşfedilen ayıptan bayiin mesuliyeti teslim vaki olduğu veya muumlşterinin kabızda temerruumlduuml tahakkuk ettiği guumlnden itibaren dokuz guumln iccedilinde bayie ihbar edilmekle beraber hayvanın ehli vukuf marifetiyle muayenesinin icrası yine bu muumlddet zarfında merciinden talep olunmasına muumltevakkıftır

Hakim ehli vukuf raporunu serbestccedile takdir eder

5 - BAYİİN HİLESİNE MUumlTERETTİP HUumlKUumlMLER

Madde 200 - Muumlşteriyi iğfal etmiş olan bayi ayıbın kendisine vaktinde ihbar edilmemiş olduğunu ileri suumlrerek mesuliyetten kurtulamaz

6 - BAŞKA MAHALDEN VAKİ OLAN BEYİ

Madde 201 - Başka bir mahalden goumlnderilen mebiin ayıplı olduğunu iddia eden muumlşteri bulunduğu yerde bayiin muumlmessili yok ise mebiin muhafazası iccedilin lazım gelen tedbirleri muvakkaten ittihaz etmekle muumlkelleftir Muumlşteri ayıplı olduğunu iddia ettiği mebii muhafaza iccedilin icabeden tedbirleri yapmaksızın bayie goumlnderemez

Muumlşteri vakit kaybetmeksizin mebiin halini usulen tasdik ettirmekle muumlkelleftir Aksi halde iddia olunan ayıbın mebi kendisine vasıl olduğunu zaman mevcut bulunduğunu ispat etmeğe mecbur olur

Mebiin az zamanda bozulmak korkusu varsa muumlşterinin onu bulduğu yerde mercii marifetiyle sattırmağa salahiyeti ve hatta bayiin menfaati boumlyle iktiza ediyorsa mecburiyeti vardır Muumlşteri her halde bayii muumlmkuumln olan suumlratle keyfiyetten haberdar etmekle muumlkellef ve etmediği takdirde zarar ve ziyan davasına maruzdur

7 - TEKEFFUumlLE MUumlSTENİT DAVA

A BEYrsquoİN FESHİ YAHUT SEMENİN TENZİLİ

Madde 202 - Bayiin tekeffuumlluuml altındaki mebiin ayıbı anlaşıldığı zaman muumlşteri muhayyerdir Dilerse mebii redde hazır olduğunu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

beyanla beyin fesh edilmesini dilerse mebii alıkoyup kıymetinin noksanı mukabilinde semenin tenzil olunmasını dava eder

Hakim muumlşterinin mebii ret davası uumlzerine hal icabı beyin feshini muhik goumlstermiyorsa semenin tenzili ile iktifa edebilir

Kıymetinin noksanı mebiin semenine muumlsavi ise muumlşteri ancak beyin feshini talep edebilir

B MEBİİN TEBDİLİ

Madde 203 - Mebi miktarı muayyen misli şeylerden ise muumlşteri dilerse fesih veya semenin tenzilinden hiccedil birini talep etmeyip mebiin ayıptan ari mislile değiştirilmesini dava edebilir

Mebi başka bir yerden goumlnderilmiyorsa bayiin de muumlşteriye derhal ayıptan ari mislini teslim ve muumlşterinin duumlccedilar olduğu zararı tamamen tazmin ederek aleyhine ikame edilecek davadan kurtulmağa salahiyeti vardır

C MEBİİN ZIYAI HALİNDE BEYrsquoİN FESHİ

Madde 204 - Mebiin ayıp sebebi ile yahut kazaen telef ve ziyaa veya hasara uğraması ayıptan dolayı feshi davaya mani olmaz Bu takdirde muumlşterinin red ile muumlkellef olduğu şey mebiden elinde kalandır

Mebi muumlşterinin taksiri yuumlzuumlnden telef olmuş yahut muumlşteri onu başkasına temlik veya şeklini tağyir etmiş ise ancak kıymet noksanına mukabil semenin tenzilini dava edebilir

8 - FESHİN HUumlKUumlMLERİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 205 - Beyi fesh edilince muumlşteri bayie mebi ile beraber ondan istihsal ettiği menfaatleri iade etmekle muumlkelleftir

Bayiin muumlşteriye almış olduğu semeni faiziyle beraber iade ettikten başka mebiin tamamen zaptı halinde olduğu gibi muhakeme masrafiyle muumlşterinin mebia vaki olan masrafları oumldemesi lazımdır Bayi bunlardan maada muumlşteriye ayıplı mal teslim etmesinden doğrudan doğruya tevelluumlt etmiş olan zararı da ayrıca tazmin etmeğe mecburdur

Bayi kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile muumlşterinin diğer her tuumlrluuml zararlarını tazmin etmeğe borccedilludur

B BİRDEN ZİYADE MALIN BEYrsquoİ HALİNDE FESİH

Madde 206 - Birden ziyade şey veya parccedila birlikte satılmış olupta bunlardan bazısı ayıplı ccedilıktığı halde fesih ancak ayıplı ccedilıkanlar hakkında dava olunabilir

Şu kadarki ayıplı kısmın diğerinden tefriki muumlşteriye veya bayie ehemmiyetli bir zarar husule gelmeksizin muumlmkuumln olmazsa feshin buumltuumln mebie teşmili zaruri olur

Mebiin aslı hakkında beyin feshi ayrı semen beyan edilerek satılmış olsa bile ferilerinede şamil olur amma feriler hakkındaki fesih mebiin aslına şamil olmaz

9 - MUumlRURU ZAMAN

Madde 207 - Bayi daha uzun muumlddet iccedilin kefalet etmemiş ise mebii ayıba karşı tekeffuumllden muumltevellit her tuumlrluuml dava mebideki ayıp daha sonra meydana ccedilıksa bile muumlşteriye teslim vukuundan itibaren bir sene geccedilmekle sakıt olur

Fakat muumlşterinin bayi tarafından aleyhine ikame edilen davaya karşı mebiin tesliminden itibaren bir sene geccedilmeksizin ihbar ettiği ayıptan dolayı defi hakkı sene geccedilmekle sakıt olmayıp devam eder

Bayi muumlşteriyi iğfal etmiş ise bu bir senelik muumlruru zamandan istifade edemez

C - MUumlŞTERİNİN BORCcedilLARI

ISEMENİN EDASI VE MEBİİN KABZI

Madde 208 - Muumlşteri beyi aktinde mukarrer olan surete tevfikan semeni eda ve kendisine mukarrer olan şartlar dairesinde arzedilen mebii kabz etmekle muumlkelleftir

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise kabzın derhal vukuu lazımdır

IISEMENİN TAYİNİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 209 - Muumlşteri kati sipariş yapmış fakat semeni tayin etmemiş ise beyi siparişin yapıldığı guumln ve mahalde cari fiat uumlzerinden aktedilmiş sayılır

Semen mebiin veznine goumlre hesap ediliyorsa darası tenzil olunur

Ticarette bazı emtianın semenin gayri safi vezin uumlzerinden yahut muayyen bir miktar veya yuumlzde şu kadar tenzil edilerek hesap edilmesi yolundaki hususi taamuller mahfuzdur

IIISEMENE İSTİHKAK VE SEMENİN FAİZİ

Madde 210 - Hilafına mukavele mevcut değil ise mebi muumlşterinin yedine girince bayi semene muumlstehak olur

Adet bu yolda ise yahut muumlşteri mebiden semene veya diğer tuumlrluuml hasılat istifa imkanını elde etmiş ise mebiin semeni muumlcerret vadeye nazaran muumlşteri tarafından vukua gelen temerruumlt uumlzerine muumlterettip huumlkuumlmlerden başka hatta hiccedil bir ihtar dahi yapılmaksızın faize tabidir

IVMUumlŞTERİNİN TEMERRUumlDUuml

1 - BAYİİN FESİH HAKKI

Madde 211 - Mebi ancak semenin tediyesinden sonra veya tediyesi akabinde teslim edilmek lazım gelen hallerde muumlşteri tediyeden temerruumlt ederse bayi hiccedil bir merasime muhtaccedil olmaksızın beyi feshedebilir

Fakat bu hakkını kullanmak istiyorsa keyfiyetten muumlşteriyi derhal haberdar etmekle muumlkelleftir

Mebi muumlşteriye teslim edilmiş ise bayi bu hakkı sarahaten muhafaza etmiş olmadıkccedila beyi feshedilip mebii istirdat edemez

2 - ZARAR VE ZİYAN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 212 - Ticari muamelelerde bayi mebiin semenini tediyeden temerruumlt eden muumlşteriden bu semenle mebii diğerine huumlsnuuml niyetle sattığı semen arasındaki farktan ibaret olan zarar ve ziyanı istiyebilir

Mebi borsada mukayyet olan veya cari fiyatı bulunan emtiadan ise bayi bunu diğerine satmağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile tediye iccedilin muayyen olan vade guumlnuumlnuumln fiyatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere muumlşteriden talebedebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ

A - AKDİN ŞEKLİ

Madde 213 - Gayrimenkul beyi muteber olmak iccedilin resmi senede raptedilmek şarttır Gayrimenkule dair beyi vadi ve beyi bilvefa ve istimlak mukavelesi resmi senede raptedilmedikccedile muteber değildir Mukaveleden muumltevellit şufa hakkı iccedilin tahriri şekil kafidir

B - ŞARTLA BEYİ VE MUumlLKİYETİN MUHAFAZASI

Madde 214 - Bir gayrimenkuluumln şartla beyi halinde şart tahakkuk etmedikccedile beyi tapu siciline kaydedilmez

Muumllkiyetin bayi uhdesinde mahfuziyetine dair olan şart dahi tescil olunmaz

C - TEKEFFUumlL

Madde 215 - Hilafına mukavele mevcut değil ise satılan gayrimenkul beyi senedinde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi noksanını muumlşteriye tazmin etmekle muumlkelleftir Satılan gayrimenkul resmi bir mesahaya muumlsteniden sicilde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi tahsisen taahhuumlt altına girmemiş ise tazmin ile muumlkellef değildir

Bir binanın ayıplı olmasından muumltevellit ve tekeffuumlle muumlstenit davalar muumllkiyetin devrinden beş sene geccedilmekle sakıt olur

D - MENFAAT VE MUHATARA

Madde 216 - Mebiin muumlşteri tarafından kabzedilmesi iccedilin mukavele ile bir muumlddet tayin edildiği halde onun nefi ve hasarının muumlşteriye intikal etmemesi asıldır

E - MENKUL BEYrsquoİ HAKKINDAKİ HUumlKUumlMLERE MUumlRACAAT

Madde 217 - Menkul beyine muumlteallik huumlkuumlmler kıyas tarikiyle gayrimenkul beyine de tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ

A - NUMUNE UumlZERİNE BEYİ

Madde 218 - Numune uumlzerine beyide numune kendisine tevdi edilen taraf yedindeki numunenin kendisine teslim edilen numune olduğunu ispata mecbur olmayıp numunenin şekli değişse bile bu tagayyuumlr muayenenin zaruri icabatından ise soumlz ile tasdik olunur diğer tarafın her halde hilafını ispata hakkı vardır

Numune muumlşterinin velev kusuru olmaksızın yedinde bozulmuş veya zıyaa uğramış ise bayi mebiin numuneye muvafakatini ispat ile muumlkellef tutulmayıp aksini iddia eden muumlşterinin ispat etmesi lazımgelir

B - TECRUumlBE VE MUAYENE ŞARTİYLE BEYİ

IMAHİYETİ

Madde 219 - Tecruumlbe veya muayene şartiyle beyide muumlşteri mebii kabul yahut reddetmekte serbesttir Mebi muumlşterinin yedine geccedilmiş olsa bile kabul edilinceye kadar bayiin muumllkuumlnde kalır

IIBAYİİN NEZDİNDE MUAYENE

Madde 220 - Muayene bayiin nezdinde icra edilmek icabedip te muumlşteri mebi mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde kabul etmediği halde bayi serbest olur

Boumlyle bir muumlddet tayin edilmemiş ise bayi muumlnasip bir muumlddet geccediltikten sonra mebii kabul veya reddetmesini muumlşteriye ihtar edebilir derhal cevap verilmezse serbest olur

IIIMUumlŞTERİ NEZDİNDE MUAYENE

Madde 221 - Mebi muayene edilmeksizin muumlşteriye teslim edildiği takdirde mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde ve boumlyle bir muumlddet tayin etmiş değil ise bayiin ihtarı akabinde muumlşteri beyi kabul etmediğini beyan veya bayie reddetmezse beyi tekemmuumll etmiş addolunur Muumlşterinin semeni ihtirazi kayıt beyan etmeksizin tamamen veya kısmen tesviye veya mebii tecruumlbe iccedilin zaruri olan suretten başka bir surette tasarruf edilmesiyle de beyi tamam olmuş olur

C - TAKSİTLE BEYİ

IBAYİİN MUHAYYERLİĞİ

Madde 222 - Menkul bir mal semeni taksitle tesviye edilmek şartiyle beyi ve teslim edilip te muumlşteri taksitlerden birini tediyeden temerruumlt ettiği halde bayi o taksitin tediyesini talep edebileceği gibi kendisi iccedilin bu hakkı muhafaza etmiş ise mebiin muumllkiyetini iddia veya beyi feshedebilir

IIBAYİİN DİĞER HAKLARI

Madde 223 - Mebiin muumllkiyetini iddia eden bayi hakkında muumllkiyeti muhafaza şartına muumlteallik olan huumlkuumlmler tatbik olunur

Bayi beyi feshettiği halde bayi ve muumlşterinin her biri diğerinden aldığı şeyi iade ile muumlkelleftir Bayi her halde muumlnasip bir icar bedeli talep edebileceği gibi mebi bozulmuş ise tazminat dahi istiyebilir

Muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır

IIIMUACCELİYET ŞARTLARI

Madde 224 - Taksitlerden birinin tediye edilmemesi halinde semenin mecmuunun muacceliyet kesbetmesi şart edilmiş ise bayiin bu şarttan istifade edebilmesi muumlşterinin iki muumltevali taksiti vermekten temerruumlt etmesine ve bu iki taksit mecmuunun semenin en aşağı onda birini teşkil eylemesine muumltevakkıftır

D - MUumlZAYEDE

IBEYrsquoİN İNİKADI

Madde 225 - Cebri muumlzayedelerde beyi muumlzayede memurunun ihalesiyle muumlnakit olur

Herkesin iştirak edebildiği ihtiyari ve aleni muumlzayedelerde beyi bayiin ihalesiyle muumlnakit olur Bayi buna muhalif bir arzu beyan etmemiş ise muumlzayedeyi idare eden kimsenin muumlzayede edilen malı en ccedilok verene ihale etmeğe hakkı vardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIMUumlZAYEDENİN BUTLANI

Madde 226 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir tertibatla muumlzayedeye fesat karıştırılmış ise her alakadar tarafından on guumln zarfında itiraz edilebilir Bu itiraz cebri muumlzayedelerde icra ve iflas muamelelerine nezaret eden makamlara ve diğer hallerde mahkemeye arz olunur

IIIMUumlZAYEDEYE İŞTİRAK EDENİN NE ZAMAN MUumlLZEM OLACAĞI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 227 - Muumlzayedeye iştirak eden kimse beyi iccedilin muayyen olan şartlar dairesinde teklifiyle muumllzem olur Hilafına bir şart mevcut değil ise pey suumlrenin muumllzemiyeti kendisinden fazla veren zuhur etmesiyle yahut teklifinin muumlzayede hitamında mutat olan nidalar akibinde kabul olunmıyarak ihalenin icra edilmemesiyle zail olur

2 - GAYRİMENKUL MUumlZAYEDESİ

Madde 228 - Gayrimenkul muumlzayedesinde ihalenin veya ihalenin reddinin muumlzayede akebinde vukuu lazımdır Pey suumlren kimsenin muumlzayededen sonra muumllzemiyetinin imtidadını mutazammın şart batıldır Şu kadarki bu huumlkuumlm cebri muumlzayedeler ile ihalenin resmi bir merci tarafından tasdika muhtaccedil olduğu hallerde tatbik olunmaz

IVTEDİYENİN PEŞİN OLMASI LUumlZUMU

Madde 229 - Hilafı beyide şart edilmemiş ise ihale bedelinin peşin tediyesi lazımdır İhale bedeli peşin veya beyi şartlarına tevfikan tesviye edilmezse bayi beyi derhal feshedebilir

VTEKEFFUumlL

Madde 230 - Muumlzayede şartnamesinde sarih bir taahuumlduumln bulunması veya muumlzayedeye iştirak edenlere karşı bir hile yapılmış olması halleri muumlstesna olmak uumlzere cebri muumlzayedelerde tekeffuumlle mahal yoktur

Muumlzayede ile mal alan kimse o mala tapu siciline ve beyi şartlarına ve kanuna nazaran muayyen olan hali ve hakları ve muumlkellefiyetleri ile malik olur

İhtiyari ve aleni muumlzayedelerde bayi adi beyide olduğu gibi mebii tekeffuumll ile muumlkelleftir Şu kadarki hilesinden muumltevellit olandan maada tekeffuumlllerde usuluuml dairesinde ilan edilen beyi şartları zımnında tahalluumls edebilir

VIMUumlLKİYETİN İNTİKALİ

Madde 231 - Muumlzayede ile menkul bir mal alan kimse onun muumllkiyetini ihale anında iktisabeder Muumlzayededen alınan gayrimenkuluumln muumllkiyeti ancak tapu siciline kaydedilmekle muumlşteriye intikal eder Muumlzayede memuru ihalesi beyi zabıtnamesinde goumlsterilen gayrimenkuluumln muumlşteri namına tescil edilmesini derhal tapu memuruna tebliğ eder

Cebri muumlzayedelerin cereyanı sırasındaki ihalelere muumlteallik huumlkuumlmler bakidir

BEŞİNCİ FASIL TRAMPA

A - TRAMPA BEYİ HUumlKUumlMLERİNE TABİDİR

Madde 232 - Beyi huumlkuumlmleri trampada da tatbik olunur Şoumlyleki trampa edenlerden her biri itasını taahhuumlt ettiği şeye nazaran bayi ve kendisine verilmesi taahhuumlt olunan şeye goumlre muumlşteri huumlkmuumlnde tutulur

B TEKEFFUumlL

Madde 233 - Trampa suretiyle aldığı şey yedinden zaptolunan yahut onu ayıbından dolayı reddeden taraf muhayyerdir dilerse zarar ve ziyanı diğer tarafa tanzim ettirir dilerse vermiş olduğu şeyi istirdat eder

YEDİNCİ BAP HİBE

A - MEVZUU

Madde 234 - Hibe hayatta olan kimseler arasında bir tasarruftur ki onunla bir kimse mukabilinde bir ıvaz taahhuumlt edilmeksizin malının tamamını veya bir kısmını diğer bir kimseye temlik eder

Henuumlz iktisap edilmemiş olan bir haktan feragat yahut bir mirası reddetmek hibe değildir Ahlaki bir vazifenin ifası da hibe sayılmaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

B - HİBEYE EHLİYET

IVAHİP HAKKINDA

Madde 235 - Karı koca malının idaresi usuluumlnden yahut mirasccedilılık hakından neşet eden tahditler mahfuz kalmak uumlzere medenihaklarını kullanmak salahiyetine sahip olan herkes hibe yapabilir Tasarrufa ehil olmayanın malı ancak kanuni muumlmessillerinin mesuliyetleri kaydiyle ve vesayet hakkındaki huumlkuumlmlere riayetle hibe olunabilir

Bir hibeyi takip eden sene iccedilinde başlayan bir muhakeme neticesinde vahibin israfından dolayı hacrine huumlkuumlm olunursa o hibe Sulh Mahkemesince iptal olunabilir

IIHİBEYİ KABUL EDEN HAKKINDA

Madde 236 - Medeni haklarını kullanmak salahiyetinden mahrum olan kimse temyiz kudretine malik ise hibeyi kabul ve bu sebeple mal iktisap edebilir

Fakat o kimsenin kanuni muumlmessili kendisini hibeyi kabulden meni veya hibe olunan şeyin iadesini emrederse hibe keenlemyekuumln veya merdut olur

C - ŞEKLİ

IELDEN HİBE

Madde 237 - Elden hibe vahibin bir şeyi mevhubuumlnlehe teslim etmesiyle vuumlcut bulur

Gayrimenkuluumln veya gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakların hibesi ancak tapu siciline kaydedilmekle tamam olur

Bu tescil ancak muteber bir hibe taahhuumlduumlne istinaden yapılabilir

IIHİBE VADİ

Madde 238 - Hibe taahuumlduumlnuumln muteber olması tahriri olmasına muumltevakkıftır

Bir gayrimenkuluumln yahut gayrimenkul uumlzerindeki ayni bir hakkın hibesi taahhuumlduuml ancak resmi senetle yapılmış ise muteber olur

Hibe taahhuumlduuml tenfiz edilince elden yapılmış hibe gibi olur

IIIKABULUumlN NETİCELERİ

Madde 239 - Bir kimse diğerine hibe ettiği malı diğer mallardan bilfiil tefrik etmiş olsa bile mevhubuumlnlehin kabuluumlne kadar hibesinden ruumlcu edebilir

D - ŞARTLARI VE MUumlKELLEFİYETLERİ

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 240 - Hibe şartla yahut muumlkellefiyetle takyit olunabilir Tenfizi vahibin oumlluumlmuumlne bağlı hibede vasiyet huumlkmuuml cereyan eder

IIŞARTIN İCRASI

Madde 241 - Vahip mukavele mucibince mevhubuumlnleh tarafından kabul edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talep edebilir

Ammenin menfaati iccedilin mevhubunlehe tahmil edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talebetmek salahiyeti vahibin vefatından sonra ait olduğu mercie intikal eder

Hibe edilen şeyin kıymeti masrafını korumaz ve masraf fazlası kendisine tesviye edilmezse mevhubunlehin muumlkellefiyeti icradan imtina etmeğe hakkı vardır

IIIRUumlCU ŞARTLARI

Madde 242 - Vahip mevhubunlehin kendisinden evvel vefatı halinde hibe edilen şeyin muumllkuumlne ruumlcu etmesini şart edebilir

Hibe edilen gayrimenkule veya bir gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakka taalluk eden ruumlcu şartı tapu siciline şerh verilebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

E - VAHİBİN MESULİYETİ

Madde 243 - Vahip hileden veya ağır dikkatsizlikten maada hallerde hibeden neşet eden zarardan mevhubunlehe karşı mesul olmayıp ancak hibe edilen şeyin veya alacağın tekeffuumlluumlnuuml vadetmiş ise bununla muumlkelleftir

F - İPTAL

IHİBE EDİLEN MALLARIN İSTİRDADI

Madde 244 - Vahip aşağıdaki hallerden biri vukuunda elden yaptığı hibeden veya tenfiz ettiği taahhuumlduumlnden ruumlcu ve mevhubunlehin elinde halen ne kalmış ise onun iadesini dava edebilir

1 - Mevhubunleh vahibe yahut yakınlarından birine karşı ağır bir cuumlrum irtikap ederse

2 - Mevhubunleh vahide veya ailesi iccedilin kanunen muumlkellef olduğu vazifelere karşı ehemmiyetli bir suretle riayetsizlikte bulunmuş ise

3 - Mevhubunleh hibeyi takyit eden muumlkellefiyeti haklı bir sebep olmaksızın icra etmezse

IIHİBE TAAHHUumlDUumlNDEN RUumlCU VE İPTAL

Madde 245 - Hibeyi taahhuumlt eden kimse aşağıdaki hallerde taahhuumlduumlnden ruumlcu ve tenfizinden imtina edebilir

1 - Elden hibe edilen bir malın istirdadını talebe salahiyet veren sebeplerden biri varsa

2 - Hibeyi taahhuumlt ettikten sonra tenfizi muumlteahhit iccedilin fevkalade kuumllfetli olacak derecede mali vaziyeti değişmiş ise

3 - Hibeyi taahhuumltten sonra yeni veya hissolunacak derecede kuumllfetli aile vazifeleri tehadduumls etmiş ise

Hibeyi taahhuumlt eden kimse borcunu edadan aczi tevsik veya iflası ilan olunur ise hibe taahhuumlduuml iptal olunur

IIIMUumlRURU ZAMAN VE DAVA HAKKININ MİRASCcedilILARA İNTİKALİ

Madde 246 - Vahibin ruumlcu sebebine vakıf olduğu guumlnden itibaren bir sene iccedilinde hibeden ruumlcu etmeğe hakkı vardır

Vahip sene geccedilmeden vefat ederse dava hakkı mirasccedilılarına intikal eder ve mirasccedilılar senenin hitamına kadar ruumlcu davası ikame edebilirler

Mevhubunleh haksız olarak tasavvur ve tasmim ile vahibi oumllduumlruumlr veya ruumlcu hakkını kullanmaktan menederse mirasccedilılar hibenin feshini dava edebilirler

IVVAHİBİN VEFATI

Madde 247 - Hilafına huumlkuumlm mevcut değil ise muayyen zamanlarda bir şey verilmesini tazammun eden hibenin huumlkmuuml vahibin vefatiyle nihayet bulur

SEKİZİNCİ BAP İCAR

BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR

A - TARİFİ

Madde 248 - Adi icar bir akittirki mucir onunla muumlstecire uumlcret mukabilinde bir şeyin kullanılmasını terk etmeği iltizam eder

B - MUCİRİN VAZİFELERİ

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANILMAĞA SALİH BİR HALDE

Madde 249 - Mucir mecuru akitten maksut olan kullanmağa salih bir halde muumlstecire teslim etmek ve icar muumlddeti zarfında buhalde bulundurmak ile muumlkelleftir

Mecur akitten maksut olan kullanmak muumlmkuumln olmıyacak yahut intifa ehemmiyetli suretle azalacak bir halde teslim olunursa muumlstecir akdi feshe yahut uumlcretten muumlnasip bir miktarın tenzilini istemeğe salahiyettardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer ayıp muumlstecirin yahut kendisiyle birlikte yaşayan kimselerin yahut işccedililerin sıhhati iccedilin ciddi bir tehlike teşkil etmekte ise mucir bu tehlikeye akdi yaparken vakıf olmuş veya fesih hakkından feragat etmiş olsa bile yine icarı feshedebilir

2 - BİLAHARA AKDE MUHALİF HAL HUDUSUuml

Madde 250 - Mecur icare muumlddeti zarfında muumlstecirin bir kusuru olmaksızın akitten maksut olan kullanılmak muumlmkuumln olmıyacak veya ehemmiyetli surette azalacak bir hale duumlştuumlğuuml takdirde muumlstecir uumlcretten muumltenasip bir miktarın tenzilini talep edebileceği gibi ayıp muumlnasip bir muumlddet zarfında bertaraf edilmezse akdi dahi feshedebilir

Mucir kendisinin bir kusuru olmadığını ispat edemez ise tazminat ile muumlkellef olur

3 - AYIP HALİNDE MUAMELE

Madde 251 - Mecur icare muumlddeti zarfında zaruri tamirata muhtaccedil olduğu takdirde muumlstecir hakkına halel gelmemek şartiyle bu tamiratın icrasına muumlsaade etmeğe mecburdur

İntifa başladığı zaman mevcut yahut intifa esnasında hadis olupta kuumllfeti kendine ait olmayan ve mucire yapılan ihbar uumlzerine muumlnasip bir mehil zarfında bertaraf edilmiyen ufak tefek ayıpları muumlstecir mucir hesabına izale edebilir

4 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 252 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan muumlcbir bir sebebten dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde mucir sarfıyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSIN İDDASINA KARŞI MESULİYET

1 - TEMİNAT

Madde 253 - Uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde muumlstecirin haklariyle telifi kabil olmayacak bir iddiade bulunduğu takdirde mucir muumlstecirin ihbarı uumlzerine muhasamayı deruhte ve muumlstecirin akit mucibince mecurdan intifaına halel gelmiş ise tazminat itasiyle muumlkellef olur

2 - BEYİ İLE İCARIN İNFİSAHI

Madde 254 - İcarın akdinden sonra mecur mucir tarafından ahara temlik yahut icraen takibat veya iflas tariki ile kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şarti ile icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini isteyebilir

Bununla beraber icar edilen şey bir gayrimenkul olduğu takdirde akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila kanunen ihbar caiz olan miada kadar uumlccediluumlncuuml şahıs icara riayet etmekle muumlkellef tutulur ve feshi ihbar etmediği takdirde akdi kabul etmiş addolunur

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

3 - TAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 255 - Bir gayrimenkuluumln icarında akdin tapu siciline şerh verilmesini iki taraf mukavele edebilirler

Bu şerh sonraki maliklere muumlstecirin icar akdi dairesinde gayrimenkulden intifaına muumlsaade etmek mecburiyetini tahmil eder

C - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

Madde 256 - Muumlstecir mecuru kullanırken tam bir ihtimam dairesinde hareket ve apartman icarında bina dahilinde oturanlara karşı icabeden vazifeleri ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir vukubulan ihtara rağmen bu muumlkellefiyete daimi surette muhalefet eder yahut accedilıktan accedilığa fena kullanarak mecura daimi bir zarar iras eylerse mucir tazminat ile birlikte icar akdinin hemen feshini talep edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Mecurda icrası mucire ait tamirata luumlzum hasıl olduğu yahut uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde bir hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Aksi takdirde zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

Madde 257 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile muayyen olan zamanda tediyeye mecburdur

Boumlyle muayyen bir zaman bulunmadığı takdirde icar altı aylık yahut senelik ise her altı ayın muumlrurunda ve daha az bir muumlddet iccedilin ise beher ayın muumlrurundan sonra nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

D - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ VE TAMİRİ TAHAMMUumlL

Madde 258 - Mecurun muumlkellefiyeti ve vergileri mucire aittir

Mecurun alelade kullanılması iccedilin muktazi tathir ve ıslah masrafı muumlstecire ve tamir mucire aittir Bu hususta mahalli adete bakılır

E - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 259 - Muumlstecir mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle mecuru tamamen yahut kısmen ahara icar yahut icarı bir uumlccediluumlncuuml şahsa ferağ edebilir

İkinci muumlstecir birinci muumlstecire muumlsaade edilenden başka bir tarzda kullandığı takdirde birinci muumlstecir bundan dolayı mucire karşı mesul olur

Mucir ikinci muumlsteciri bu hususa riayet ettirmeğe selahiyettardır

F - HİTAM

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 260 - Muumlstecir icar muumlddetinin hitamından evvel muacceliyet kesp eden kiraları tediye etmemiş bulunursa mucir altı ay veya daha fazla muumlddetli icarlarda otuz guumlnluumlk ve daha az muumlddetli icarlarda altı guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden itibaren başlar Bu mehlin tenkisine yahut tediyeden teahhuumlr halinde akdin hemen feshedilebileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

IIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 261 - Muumlstecir iflas eder ve birikmiş ve işliyecek kiralar iccedilin muumlnasip bir muumlddet zarfında teminat da verilmezse mucir icarı feshe salahiyettardır

IIIFESHİN İHBARI

Madde 262 - İcar iccedilin ne sarih ne de zımmi bir muumlddet tayin edilmemiş olursa gerek muumlstecir gerek mucir ihbar suretiyle akdi feshedebilir

Akitte hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri aşağıdaki kaideler dairesinde feshi ihbar edebilir

1 - Mefruş olmayan apartmanlar yazıhane tezgah duumlkkan mağaza mahzen samanlık ahır ve bu gibi mahaller ancak mahalli adetince muayyen en yakın vakit iccedilin ve boumlyle bir adetin fıkdanı halinde altı aylık bir muumlddetin hitamı iccedilin ve her iki halde uumlccedil ay evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

2 - Mefruş apartmanlar yahut muumlstakil odalar yahut suumlknaya mahsus mefruşat ancak bir aylık muumlddetin hitamı iccedilin ve iki hafta evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

3 - Diğer menkul şeyler her istenilen zaman iccedilin ve uumlccedil guumln evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

IVSUumlKUT İLE TECDİT

Madde 263 - İcar muayyen bir muumlddetle akdedilip te bu muumlddetin hitamında mucirin malumatı ile ve muhalefeti olmaksızın mecurun kullanılmasına devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise akit gayri muayyen bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

VFESİH

1 - MUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI

Madde 264 - Muayyen bir muumlddetle aktedilen gayrimenkul icarında mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni mehillere riayet etmek şartiyle ve icar muumlddetinin hitamından evvel feshi ihbar edebilir

İcar bir sene veya daha uzun bir muumlddet iccedilin akdedilmiş ise mucir veya muumlstecire verilecek tazminat altı aylık bedeli icardan az olamaz

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

2 - MUumlSTECİRİN OumlLUumlMUuml

Madde 265 - Muumlstecirin vefatı halinde gerek mirasccedilıları gerek mucir bir sene veya daha uzun muumlddetli icarlarda kanuni mehillere riayet şartiyle en yakın vakit iccedilin tazminat vermeksizin akdin feshini ihbar edebilirler

VIMECURUN İADESİ

Madde 266 - Muumlstecir mecuru ne halde teselluumlm etmiş ise icarın hitamında o halde ve mahalli adete tevfikan geri vermekle muumlkelleftir

Muumlstecir akit mucibince etmiş olduğu intifa sebebiyle husule gelen eskilik yahut değişiklikten mesul değildir

Muumlstecirin mecuru iyi bir halde teselluumlm etmiş olduğu asıldır

G - MUCİRİN HAPİS HAKKI

IŞUumlMULUuml

Madde 267 - Bir gayrimenkuluumln muciri nihayet geccedilmiş bir senelik ve cereyan etmekte olan altı aylık kiranın temini iccedilin mecurun tefrişatına ve tezyinatına ve ondan intifaı temine mahsus olup mecur dahilinde bulunan menkul eşya uumlzerinde hapis hakkını haizdir

Mucirin hapis hakkı ikinci muumlstecirin birinci muumlstecire karşı borcu olan miktar nispetinde ikinci muumlstecir tarafından mecur dahiline getirilen eşyaya da şamildir

Muumlstecirin dayinleri tarafından haczedilmesi caiz olmayan eşya uumlzerinde mucirin hapis hakkı yoktur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA AİT EŞYADA

Madde 268 - Muumlstecire ait olmadığını mucirin bildiği veya bilmesi iktiza ettiği eşya ile ccedilalınmış veya zayi olmuş yahut başka suretle zilyedin elinden zaptolunmuş şeyler uumlzerindeki uumlccediluumlncuuml şahsın hakları mucirin hapis hakkına karşı dahi mahfuzdur

Mucir muumlstecir tarafından getirilen eşyanın ona ait olmadığını icarin devamı esnasında oumlğrenip te en yakın vakit iccedilin akdin feshini ihbar etmez ise bu şeyler uumlzerindeki hapis hakkı sakıt olur

IIINASIL DERMEYAN EDİLECEĞİ

Madde 269 - Muumlstecir mecurdan ccedilıkmak yahut mecur dahilinde bulunan şeyleri alıp goumltuumlrmek teşebbuumlsuumlnde bulunduğu takdirde mucir hapis hakkına istinaden kiraların teminine muktazi miktarda eşyayı Sulh Hakimi marifetiyle hapsedebilir

Bu eşya gizlice yahut cebir ile nakledildikleri surette goumltuumlruumllduumlkleri tarihten itibaren on guumln iccedilinde polis kuvveti ile yeniden mecure iade olunabilirler

İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI

A - TARİFİ

Madde 270 - Hasılat icarı bir akittirki onunla mucir muumlstecire uumlcret mukabilinde hasılat veren bir malın veya hakkın kullanılmasını ve semerelerinin iktitafını terk etmeği iltizam eder

Kira ya nakit yahut devşirilecek semere veya hasılatın bir hissesi olabilir ikinci surete iştirakli icar denir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İştirakli icarda mucirin semereler uumlzerindeki hakkı noktasından mahalli adete riayet olunur

B - DEFTER TESBİTİ

Madde 271 - İcarda alat hayvan yahut zahirede dahil ise iki taraftan her biri diğerine bu eşyanın tamam ve imzalı bir defterini vermek ve bunların kıymetlerini muumlştereken takdir ve tesbit etmekle muumlkelleftir

C - MUCİRİN BORCcedilLARI

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANMAĞA SALİH HALDE TESLİM

Madde 272 - Mucir birlikte icar edilmiş menkul şeyler varsa bunlar dahi dahil olduğu halde mecuru akitten maksut olan kullanmağa ve işletmeğe salih bir halde muumlstecire teslim ile muumlkelleftir

Bu borcun ifa edilmemesi halinde adi icar hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

2 - ESASLI TAMİRAT

Madde 273 - Mucir icar muumlddeti zarfında icrasına zaruret hasıl olan esaslı tamiratı muumlstecir tarafından ihbar edilir edilmez masrafı kendisine ait olmak uumlzere yapmağa mecburdur

3 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 274 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan bir arızadan dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde sarfiyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde her iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARIN İDDİALARINA KARŞI TEMİNAT

Madde 275 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından hak iddiası halinde mucirin muumlkellefiyeti hakkında adi icara muumltedair huumlkuumlmler tatbik olunur

IIIMECURUN BAŞKASINA TEMLİKİ

Madde 276 - Mecur icarın akdinden sonra mucir tarafından başkasına temlik yahut icraen takip veya iflas tarikiyle kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şartiyle icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini istiyebilir

Bununla beraber akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila uumlccediluumlncuuml şahıs feshi ihbar halinde kanunen muktazi altı aylık mehle riayet mecburiyetindedir ihbar etmediği surette akdi kabul etmiş sayılır

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

IVTAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 277 - Bir gayrimenkul hasılat icarı adi icardaki esaslara goumlre aynı huumlkuumlmleri haiz olmak uumlzere tapu siciline şerh verilebilir

D - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

1 - İŞLETME

Madde 278 - Muumlstecir mecuru tahsis olunduğu dairede iyi bir surette işletmeğe bilhassa hasilata kabiliyetli bir halde bulundurmağa mecburdur

Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın icar muumlddetinin hitamından sonra mecur uumlzerinde tesirleri goumlruumllebilecek surette

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

işletmenin tarzını tebdil edemez

2 - İYİ BİR HALDE MUHAFAZA

Madde 279 - Muumlstecir mecurun iyi bir halde muhafazası iccedilin lazım gelen tekayyuumlduuml ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir ufak tefek termimatı zirai mecurlarda bilhassa yol geccedilit hendek set ccedilit ccedilatı su yolları ve sairenin muhafazasını mahalli adete goumlre deruhte etmek ve bundan başka eskilikten yahut kullanmaktan dolayı telef olan ehemmiyetsiz kıymetteki alat ve edavatın yerine başkalarını koymakla muumlkelleftir

3 - İHBAR MUumlKELLEFİYETİ

Madde 280 - Esaslı tamirata zaruret hasıl olduğu yahut bir uumlccediluumlncuuml şahıs mecur uumlzerinde hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Etmezse zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 281 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile taayyuumln eden zamanda tediye ile muumlkelleftir

Boumlyle bir zaman taayyuumln etmemiş ise kira beher senenin muumlrurundan sonra ve nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

Mucir işlemiş ve işleyecek olan bir kira iccedilin adi icarda olduğu gibi hapis hakkına maliktir

2 - FELAKETLİ VAKALARDA TENZİL

Madde 282 - Fevkalade felaket hallerinde yahut tabii hadiselerden dolayı bir zirai gayrimenkuluumln her vakitki hasılatı ehemmiyetli surette azalırsa muumlstecir kiradan muumltenasip bir miktarının indirilmesini isteyebilir

Evvelce bu haktan feragat edilmiş olması ancak kiranın tesbiti sırasında bu gibi vakaların ihtimali nazara alınmış yahut husule gelen zarar bir sigorta ile telafi edilmiş ise muteber olur

E - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ TAHAMMUumlL

Madde 283 - Mecurun muumlkellefiyet ve vergileri mucire aittir

F - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 284 - Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın mecuru başkasına icar edemez

Bununla beraber muumlstecir mecurda dahil olan bazı mahalleri mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle icara verebilir

Boumlyle bir icara ve mucir tarafından muumlsaade edilen ikinci icara alelade ikinci icara muumltedair kaideler kıyasen tatbik olunur

G - HİTAMI

IFESİH HAKKI

Madde 285 - Muumlddet hakkında akit veya mahalli adet ile hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri en aşağı altı aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle akdi feshetmek salahiyetini haizdir

Hilafına bir mukavele yok ise zirai gayrimenkullerde mahalli adetccedile cari ilk veya son bahar mevsimleri iccedilin diğer buumltuumln icarlarda her hangi bir zaman iccedilin feshin ihbarı caizdir

IIMUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI FESİH

Madde 286 - İcar birden ziyade seneler iccedilin akdedilmiş ise mucir akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni muumlddetlere riayet etmek şartiyle akdi hitamından evvel feshedebilir

Bu takdirde mucire veya muumlstecire verilecek tazminat bir senelik kiradan aşağı olamaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

IIISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 287 - İcar muayyen bir muumlddet iccedilin akdolunupta bu muumlddetin hitamında mucirin malumatiyle ve muhalefeti olmaksızın mecurun istimaline devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise bir senelik bir muumlddetin hitamından altı ay evvel ihbar suretiyle fesholununcaya kadar seneden seneye akit tecdit edilmiş sayılır

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 288 - Muumlstecir kirayı vadesi hululuumlnde tediye etmezse mucir altmış guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden başlar

Bu mehlin tenkisine yahut kiranın tediye edilmemesi halinde akdin hemen feshedileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

V MUCİRİN FESİH HAKKI

Madde 289 - Muumlstecir mecurun işletilmesine ve muhafazasına muumlteallik borccedillarına ehemmiyetli bir tarzda muhalefet eder ve mucirin ihtarına rağmen ve tayin ettiği muumlnasip bir mehil zarfında borccedillarını ifa etmezse mucir başka bir muameleye hacet kalmaksızın akdi feshedebilir

VIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 290 - Muumlstecirin iflası halinde icare iflasın accedilılmasiyle beraber nihayet bulur

Şu kadarki işlemekte olan kira ve defterin ihtiva ettiği eşya iccedilin kafi teminat verildiği takdirde mucir icar senesinin hitamına kadar akdi idame ile muumlkelleftir

VIIMUumlSTECİRİN VEFATI

Madde 291 - Muumlstecir vefat ederse gerek mirasccedilıları gerek mucir altı aylık kanuni mehillere riayet şartiyle icarın feshini ihbar edebilirler

H - İCARIN HİTAMINDA MECURUN İADESİ

IİADE BORCU

Madde 292 - İcarın hitamında muumlstecir mecuru defterdeki buumltuumln eşya ile beraber bulundukları hal uumlzere iadeye mecburdur

İyi işletildiği surette ictinabı muumlmkuumln olan kıymet noksanları iccedilin muumlstecir tazminat itası ile muumlkelleftir

Muumlstecir mecur hakkındaki mecburi ihtimamı neticesi olan ıslahat iccedilin hiccedil bir tazminat talep edemez

IIDEFTERDEKİ EŞYANIN KIYMETİNİN TAKDİRİ

Madde 293 - Mecur teslim edilirken defterdeki eşyanın kıymetleri takdir edilmiş ise muumlstecir icarın hitamında bunları aynı nevi ve kıymette olarak iade yahut kıymet noksanlarını tazmin ile muumlkelleftir

Muumlstecir noksan eşyanın mucirin kusuriyle yahut muumlcbir bir kuvvetin tesiriyle telef olduğunu ispat ederse tazmin borcu sakıt olur

Muumlstecir kendi masraflarından ve sayinden husule gelen ziyade kıymet iccedilin tazminat talep edebilir

IIIİCARIN HİTAMINDA SEMERELER VE ZİRAAT MASRAFLARI

Madde 294 - Zirai bir gayrimenkuluumln muumlsteciri akdin feshi zamanında henuumlz devşirilmemiş semereler uumlzerinde bir hak iddia edemez

Şu kadarki muumlstecir ziraat masrafını hakimin tayin ettiği miktarda olarak mucire tazmin ettirebilir ve bu tazminat işlemekte olan kiralara mahsup edilir

IVSAMAN VE GUumlBRE GİBİ ŞEYLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 295 - Mecuru iade ve teslim eden muumlstecir muntazam bir işletmenin icap ettiği nispette son senenin samanlarını hayvan yataklıklarını kuru ot ve guumlbrelerini mecurda bırakmağa mucburdur

Muumlstecir aldığından fazla bırakıyorsa ziyadesi iccedilin tazminat istemeğe hakkı vardır ve aldığından az bırakıyorsa eksikleri tamamlamak yahut kıymet noksanını tazmin etmekle muumlkelleftir

I - HAYVAN İCARI

I AKDİN MEVZUU

Madde 296 - Zirai bir mal icariyle murtabıt olmayan mevaşi icarında hilafına bir akit veya mahalli adet yok ise icar muumlddeti zarfında mecur hayvanların buumltuumln hasılatı muumlstecire ait olur

Muumlstecir mecur hayvanları beslemeğe ve onlara iyi bakmağa mecbur ve mucire nakit veya hasılat hissesi olarak bir bedel tediye etmekle muumlkelleftir

IIMESULİYET

Madde 297 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise muumlstecir mecur hayvanlara arız olan bir zarardan bunun muhafazadaki tekayyuumlt ve ihtimama rağmen husule geldiğini ispat etmedikccedile mesulduumlr

Muumlstecir kendi kusuriyle sebebiyet vermediği fevkalade muhafaza masrafları iccedilin mucirden tazminat talep edebilir

Muumlstecir ehemmiyeti haiz kazaları ve hastalıkları muumlmkuumln olduğu kadar suumlratle mucire bildirmekle muumlkelleftir

IIIFESİH

Madde 298 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise gayri muayyen bir zaman iccedilin yapılan akdin feshini iki taraftan her biri diledikleri vakit ihbar edebilirler

Şu kadarki bu ihbar huumlsnuuml niyetle olmak ve muumlnasebetsiz bir zamanda yapılmamak lazımdır

DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ

BİRİNCİ FASIL ARİYET

A - TARİFİ

Madde 299 - Ariyet bir akittirki onunla ariyet veren bir şeyin bedava kullanılmasını ariyet alana bırakmak ve alan dahi o şeyin kullandıktan sonra geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IARİYET ALANIN BORCcedilLARI

Madde 300 - Ariyet alan ariyet şeyi ancak akitte tayin edilen ve akitte birşey tayin edilmemiş ise o şeyin mahiyetinden veya tahsis olunduğu maksattan anlaşılan şekilde kullanabilir

Ariyet alan ariyeti başkasına kullandıramaz

Bu kaideye muhalif hareket ettiği takdirde zuhura gelen kazadan dahi mesul olur

Meğerki bu kaideye riayet etmiş olsaydı bile yine bu kazanın vukua geleceğini ispat ede

IIMUHAFAZA MASRAFLARI

Madde 301 - Ariyet alan ariyet şeyin adi muhafaza masraflarını ve hususiyle ariyet hayvanın yiyecek masraflarını tahammuumll eder

Ariyet verenin menfaatine yapmağa mecbur olduğu fevkalade masraflar iccedilin ariyet alan ondan tazminat isteyebilir

IIIMUumlTESELSİL MESULİYET

Madde 302 - Birden ziyade kimseler bir şeyi birlikte ariyet alırlarsa muumlteselsilen mesul olurlar

C - HİTAMI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IMUAYYEN BİR KULLANMADA

Madde 303 - Muayyen bir muumlddet mukavele edilmemiş ise ariyet alanın ariyet şeyi akit mucibince kullanmasiyle yahut kullanabilecek kadar bir zaman geccedilmesiyle akit nihayet bulur

Ariyet şey alan tarafından mukavele hilafına kullanıldığı yahut bozulduğu yahut kullanmak iccedilin diğer bir şahsa verildiği yahut evvelden bilinemiyen bir halden dolayı ariyeti veren ona acele muhtaccedil bulunduğu takdirde daha evvel geri istenebilir

IIARİYETİN ZAMANI MUAYYEN OLMAYAN KULLANMADA

Madde 304 - Ariyet veren ariyet şeyi ne muumlddetini ne de niccedilin kullanılacağını tayin etmiyerek vermiş ise dilediği vakit geri istiyebilir

IIIARİYET ALANIN VEFATI

Madde 305 - Ariyet akdi ariyet alanın oumllmesiyle nihayet bulur

İKİNCİ FASIL KARZ

A - TARİFİ

Madde 306 - Karz bir akittir ki onunla oumlduumlnccedil veren bir miktar paranın yahut diğer bir misli şeyin muumllkiyetini oumlduumlnccedil alan kimseye nakil ve bu kimse dahi buna karşı miktar ve vasıfta muumlsavi aynı neviden şeyleri geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IFAİZ

1 - HANGİ MUAMELELERDE FAİZ LAZIM GELECEĞİ

Madde 307 - Karzda faiz şart kılınmamış ise adi muamelelerde faiz lazım gelmez

Ticaret muamelelerinde şart edilmemiş olsa dahi faiz verilmek lazımdır

2 - FAİZE MUumlTEALLİK KAİDELER

Madde 308 - Karzda faiz miktarı tayin edilmemiş ise asıl olan karzın alındığı zaman ve mekanda o nevi karzlarda adet olan faiz miktarıdır

Hilafına mukavele yok ise tayin edilen faiz senelik olarak tediye olunur

Faizin anaya zammedilerek birlikte tekrar faiz yuumlruumltuumllmesi evvelden mukavele edilmiş olsa bile batıldır (Son cuumlmle muumllga 29061956 - 676341 md)

IIKARZIN TESLİM VE TESELLUumlMUuml HAKKINDAKİ İDDİALARDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 309 - Oumlduumlnccedil alan kimsenin verilecek şeyin teslim edilmesine ve oumlduumlnccedil verenin dahi o şeyin teselluumlm edilmesine dair olan iddiaları diğer tarafın bu baptaki temerruumlduumlnden itibaren altı ay geccedilmekle muumlruru zamana uğrar

IIIOumlDUumlNCcedil ALAN KİMSENİN BORCU OumlDEMEKTEN ACZİ

Madde 310 - Oumlduumlnccedil alan kimse karzdan sonra borcunu edadan aciz haline girmiş bulunursa borccedil veren taahhuumlt ettiği şeyin tesliminden imtina edebilir

Oumlduumlnccedil alan kimse akitten evvel borcunu oumldemekten aciz halinde bulunup da oumlduumlnccedil veren akitten sonra bundan haberdar olmuş ise yine bu salahiyeti kullanabilir

C - NAKİT YERİNE VERİLEN ŞEYLER

Madde 311 - Oumlduumlnccedil alan kimseye taahhuumlt edilen nakit yerine kıymetli evrak yahut emtia verildiği takdirde borcun miktarı teslim zamanında ve mekanında bu evrak veya emtianın haiz oldukları borsa rayicinden ve cari fiyattan ibaret olur bunun hilafına mukavele batıldır

D - İADE ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 312 - Geriye verilmesi iccedilin ne bir muayyen vade ne ihbar muumlddeti ne de istenildiği zaman muacceliyet kesbedeceği mukavele edilmemiş olan bir borccedil ilk talepten itibaren altı hafta iccedilinde geri verilmek lazımdır

ONUNCU BAP HİZMET AKDİ

A - TARİFİ

Madde 313 - Hizmet akdi bir mukaveledir ki onunla işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zamanda hizmet goumlrmeği ve iş sahibi dahi ona bir uumlcret vermeği taahhuumlt eder

Uumlcret zaman itibariyle olmayıp yapılan işe goumlre verildiği takdirde dahi işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zaman iccedilin alınmış veya ccedilalışmış oldukccedila hizmet akdi yine mevcuttur buna parccedila uumlzerine hizmet veya goumltuumlruuml hizmet denir

Hizmet akdi hakkındaki huumlkuumlmler kıyasen ccedilıraklık akdine tatbik olunur

B - TEŞEKKUumlLUuml

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 314 - Hilafına bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila hizmet akdi hususi bir şekle tabi değildir

Ezcuumlmle hizmet muayyen bir zaman iccedilin kabul edilmiş olur ve işin iktizasına goumlre o hizmet ancak uumlcret mukabilinde yapılabilirse hizmet akdi inikad etmiş sayılır

IIMESAİ KAİDELERİ

Madde 315 - Sınai veya ticari bir teşebbuumlste iş sahibi tarafından mesai veya dahili bir intizam iccedilin muttarit bir kaide ittihaz edilmiş ise bunlar evvelce yazılmış ve işccediliye dahi bildirilmiş olmadıkccedila işccediliye bir borccedil tahmil etmez

IIIUMUMİ MUKAVELE

1 - NASIL YAPILACAĞI

Madde 316 - İş sahibi kimselerin veya cemiyetlerinin işccedililerle veya cemiyetleriyle yaptıkları mukavelede hizmete muumltaallik huumlkuumlmler vazolunabilir

Bu umumi mukavele tahriri olmadıkccedila muteber değildir

Alakadarlar bu mukavelenin muumlddetinde ittifak edemezlerse bir sene muumlrurundan sonra altı aylık muumlddet iccedilin yapılacak bir ihbarile her zaman mukaveleyi feshedebilirler

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 317 - Umumi bir mukavele ile bağlı bulunan iş sahipleriyle işccedililer arasında yapılacak hususi hizmet akitlerinin umumi mukaveleye muhalif huumlkuumlmleri batıldır

Bu batıl huumlkuumlmlerin yerine umumi mukavele huumlkuumlmleri kaim olur

VICcedilIRAKLIK MUKAVELESİ

Madde 318 - Kuumlccediluumlkler veya mahcurlar ile yapılan ccedilıraklık mukaveleleri tahriri yapılmış ve usta ve velayeti haiz kimse yahut sulh hakiminin muvafakatiyle vasi tarafından imza edilmiş olmadıkccedila muteber değildir

Mukavele yapılacak işin ve ccedilıraklığın nevi ve muumlddetine ve guumlnde ccedilalışılacak saatlere ve iaşe yahut diğer yapılacak ve verilecek şeylere ve kezalik tecruumlbe zamanına dair muktazi şartları ihtiva etmek lazımdır

Bu şartlara riayet olunup olunmadığı salahiyettar daire tarafından murakabe edilir

C - HUumlKMUuml

IŞARTLARI

Madde 319 - Hizmet mukavelesinin şartları kanuna ahlaka (adaba) mugayir olmamak uumlzere istenildiği gibi tayin olunabilir

IIİŞCcedilİNİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BİZZAT İFA

Madde 320 - Hilafı mukaveleden veya hal icabından anlaşılmadıkccedila işccedili taahhuumlt ettiği şeyi kendisi yapmağa mecbur olup başkasına devredemez

İş sahibinin dahi hakkını başkasına devredebilmesi aynı kayıtlara tabidir

2 - İHTİMAM MECBURİYETİ

Madde 321 - İşccedili taahhuumlt ettiği şeyi ihtimam ile ifaya mecburdur

Kasıt veya ihmal ve dikkatsizlik ile iş sahibine iras ettiği zarardan mesulduumlr İşccediliye terettuumlp eden ihtimamın derecesi akde goumlre tayin olunur ve işccedilinin o iş iccedilin muktazi olup iş sahibinin maluumlmu olan veya olması icabeden maluumlmatı derecesi ve mesleki vukufu kezalik istidat ve evsafı goumlzetebilir

3 - PARCcedilA VEYA GOumlTUumlRUuml İŞTE MESULİYET

Madde 322 - İşccedili parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml ccedilalışıp da iş sahibinin nezareti altında bulunmaz ise işlenen madde ve işin akit mucibince icrası noktasından mesuliyeti hakkında istisna akdine dair huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

IIIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRET

A MİKTARI

Madde 323 - (Değişik fıkra 17042008-5754 SK82mad) İş sahibi mukavele edilen yahut adet olan yahut kendisinin bağlı bulunduğu umumi mukavelede tespit olunan uumlcreti tediye ile muumlkelleftir Ccedilalıştırılan işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaktan o ay iccedilinde oumldenenlerin oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesi hususunda tabi olduğu vergi muumlkellefiyeti tuumlruuml işletme buumlyuumlkluumlğuuml ccedilalıştırdığı işccedili sayısı işyerinin bulunduğu il ve benzeri gibi unsurları dikkate alarak iş sahiplerini zorunlu tutmaya banka hesabına yatırılacak uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakın bruumlt ya da kanuni kesintiler duumlşuumllduumlkten sonra kalan net miktar uumlzerinden olup olmayacağını belirlemeye Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı Maliye Bakanlığı ve Hazine Muumlsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı muumlştereken yetkilidir Ccedilalıştırdığı işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları vasıtasıyla oumldeme zorunluluğuna tabi tutulan iş sahipleri işccedililerinin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları dışında oumldeyemezler

(Ek fıkra 17042008-5754 SK82mad) İşccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaklarının oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesine ilişkin diğer usucircl ve esaslar anılan bakanlıklarca muumlştereken ccedilıkarılacak youmlnetmelikle duumlzenlenir

Uumlcretle birlikte kardan bir hisse verilmesi mukavele edilmiş ise iş sahibi işccediliye yahut onun yerine iki tarafın veya hakimin tayin ettiği bigaraz kimseye kar ve zarar hakkında muktazi malumatı vermeğe ve luumlzumu olan hesap defterlerinin muayenesine muumlsaade etmeğe mecburdur

B İŞ VERİLMESİNİ İSTEMEK HAKKI

Madde 324 - İş iccedilin muayyen olan zamanda parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml olarak muumlnhasıran bir iş sahibine ccedilalışmakta olan işccedili akit muumlddetinde her guumln iccedilin kendisine kafi miktarda iş verilmesini istemek hakkını haizdir

Bu takdirde parccedila yahut goumltuumlruuml iş bulunmazsa iş saat hesabiyle veya guumlndelikle verilebilir bu da bulunmazsa iş sahibi bu bapta kendisine bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile vukua gelen zararı tazmine mecbur olur

C İŞ SAHİBİNİN TEMERRUumlDUuml

Madde 325 - İş sahibi işi kabulde temerruumlt ederse işccedili taahhuumlt ettiği işi yapmağa mecbur olmaksızın mukaveledeki uumlcreti istiyebilir

Şu kadar ki işi yapmadığından dolayı tasarruf ettiği yahut diğer bir iş ile kazandığı ve kazanmaktan kasten feragat eylediği şeyi mahsup ettirmeğe mecburdur

D TEDİYE GUumlNUuml

Madde 326 - Mukavele yahut adet ile daha kısa mehiller tayin edilmemiş ise uumlcret aşağıdaki dairede verilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - Amele ve iş sahibi ile birlikte yaşamıyan hizmetccedililere haftada bir

2 - İdarehane memurlarına ve muumlstahdemlerine ve iş sahibi ile birlikte yaşıyan hizmetccedililere her ay

Hizmet akdinin hitamiyle uumlcret herhalde muacceliyet kesbeder

H AVANS

Madde 327 - İş sahibi işccedilinin zarureti dolayisiyle ihtiyacı bulunan ve tediyesi kendisi iccedilin zarar ve muumlzayakayı mucip olmıyan avansları yapılan iş nispetinde işccediliye vermekle muumlkelleftir

V İŞ İFA EDİLEMEDİĞİ HALDE UumlCRET

Madde 328 - Uzun muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdinde işccedili hastalıktan ve askerlikten veya bu gibi sebeplerden dolayı kusuru olmaksızın nispeten kısa bir muumlddet iccedilin işi ifa edemediği takdirde o muumlddet iccedilin uumlcret istemeğe hakkı vardır

Z FAZLA İŞ İCcedilİN UumlCRET

Madde 329 - Akit ile tayin edilen yahut adet mucibince icabeden iş miktarından ziyade bir işin ifasına zaruret hasıl olupta işccedili bunu yapmağa muktedir olur ve imtinaıda huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bulunursa cebrolunur

İşccedili bu ziyade iş iccedilin fazla bir uumlcrete muumlstahak olur ve bu mukavele edilen uumlcretle muumltenasip bir suretle hususi haller nazara alınmak şartiyle takdir edilir

2 - CcedilIRAĞIN TALİMİ

Madde 330 - Ccedilıraklık mukavelesinde usta ccedilırağa sanatı olanca dikkat ve itinasiyle oumlğretmeğe mecburdur

Usta ccedilırağın mecburi derslere devamına nezaret ve meslekine ait mekteplere ve kurslara gitmesi ve ccedilıraklık imtihanlarına iştirak eylemesi iccedilin luumlzumu olan zamanlarda muumlsaade etmekle muumlkelleftir

Ccedilırağa kaideten ne geceleri nede cuma guumlnleri iş verilmez

3 - ALAT VE MALZEME

Madde 331 - Hilafına mukavele veya adet yoksa iş sahibi ccedilalışması iccedilin işccediliye muktazi alat ve malzemeyi vermekle muumlkelleftir

İşccedili muumlkellef olmadığı halde bu işleri iş sahibinin rızasiyle tamamen veya kısmen tedarik ederse iş sahibi bunun iccedilin bir tazminat vermeye mecbur olur

4 - TEDBİRLER VE MESAİ MAHALLERİ

Madde 332 - İş sahibi akdin hususi halleri ve işin mahiyeti noktasından hakkaniyet dairesinde kendisinden istenilebileceği derecede ccedilalışmak dolayısıyle maruz kaldığı tehlikelere karşı icabeden tedbirleri ittihaza ve muumlnasip ve sıhhi ccedilalışma mahalleri ile işccedili birlikte ikamet etmekte ise sıhhi yatacak bir yer tedarikine mecburdur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) İş sahibinin yukarıki fıkra huumlkmuumlne aykırı hareketi neticesinde işccedilinin oumllmesi halinde onun yardımından mahrum kalanların bu yuumlzden uğradıkları zararlara karşı istiyebilecekleri tazminat dahi akde aykırı hareketten doğan tazminat davaları hakkındaki huumlkuumlmlere tabi olur

5 - MAHSUP

Madde 333 - İşccedili uumlcretinin tediyesi işccedilinin ve ailesinin nafakası iccedilin zaruri bulunduğu takdirde işccedilinin muvafakatı olmaksızın iş sahibi uumlcreti kendi alacağı ile mahsup edemez

Şu kadarki kasten iras edilen zararların tazmini iccedilin mahsup icrası daima caizdir

6 - İSTİRAHAT ZAMANLARI

Madde 334 - İş sahibi işccedilinin istirahati iccedilin mutat olan saat ve guumlnlerde muumlsaade vermekle muumlkelleftir

İş sahibi mukavelenin feshi ihbar olunduktan sonra başka bir iş araması iccedilin işccediliye muumlnasip bir zaman vermek mecburiyetindedir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Her halde muumlmkuumln olduğu kadar iş sahibinin menfaati goumlzetilmek lazımdır

7 - ŞAHADETNAME

Madde 335 - İşccedili yalnız hizmetinin nevini ve muumlddetini havi bir şahadetname vermesini iş sahibinden isteyebilir

İşccedili sarahaten talep ettiği takdirde şahadetname hal ve hareketini ve sayinin keyfiyetini de ihtiva etmek lazımdır

8 - İŞCcedilİNİN İHTİRAI

Madde 336 - İşccedili hizmetini yaparken bir şey ihtira ettikte iş sahibi boumlyle bir ihtiraın kendisine ait olacağını akitte şart koymuş yahut bu ihtira işccedilinin taahhuumlt eylediği hizmetin levazımından bulunmuş ise ihtira olunan şey iş sahibinin olur

Birinci surette ihtira muumlhim bir iktisadi kıymeti haiz ise işccedilinin hakkaniyet dairesinde tayin edilecek bir bedel istemeğe hakkı vardır

Bu bedel ihtiraın meydana gelmesinde iş sahibinin iştiraki ve tesissatından edilen istifade nazara alınarak tesbit olunur

IVBİRLİKTE YAŞAMA

Madde 337 - Hilafına mukavele ve adet yok ise iş sahibi ile birlikte ikamet eden işccedilinin iaşe ve suumlknası uumlcretten bir kısım teşkil eder

İş sahibi bu halde kendi kusuru olmaksızın nispeten kısa bir zaman iccedilin hizmetini ifaya muktedir olamayan işccediliyi goumlruumlp goumlzetmek ve muktazi tedaviyi ifa ettirmek uumlzere iaşesiyle de muumlkelleftir

D - HİTAMI

IMUumlDDETİN MUumlRURU

Madde 338 - Hizmet akdi muayyen bir muumlddet iccedilin yapılmış yahut boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden anlaşılmakta bulunmuş ise hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila feshi ihbara hacet olmaksızın bu muumlddetin muumlruriyle akit nihayet bulur

IISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 339 - Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdi bu muumlddetin muumlrurundan sonra her iki tarafın suumlkutu ile temdit edildiği takdirde akit aynı muumlddet ve fakat nihayet bir sene iccedilin tecdit edilmiş sayılır

Akdin feshi ihbar vukuuna muumltevakkıf iken iki taraftan hiccedil biri ihbar etmemiş ise akit tecdit edilmiş sayılır

IIIFESHİN İHBARI VE KANUNİ MUumlDDETLER

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 340 - Hizmet akdinde bir muumlddet tayin edilmez ve boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden de anlaşılmazsa her iki tarafccedila feshi ihbar olunabilir

Boumlyle ne akit nede kanun ile diğer bir muumlddet tesbit edilmemiş olduğu takdirde amele hakkında ihbardan sonra girecek hafta nihayeti iccedilin idarehane memur ve muumlstahdemleri hakkında ihbardan sonra girecek ikinci hafta ve diğer hizmet akitlerinde ihbardan sonra girecek keza ikinci hafta nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

İş sahipleri ve işccedililer iccedilin muhtelif ihbar muumlddetleri mukavele edilmesi caiz değildir

2 - BİR SENEDEN FAZLA DEVAM EDEN İŞLERDE

Madde 341 - Bir hizmet akdi bir seneden fazla devam ettiği takdirde bu akit iş sahibi ve işccedili tarafından ihbar edildikten sonra girecek ikinci haftanın nihayeti iccedilin fesholunabilir

Bu muumlddetin bir haftadan eksik olmamak uumlzere mukavele ile tebdili caizdir

3 - TECRUumlBE MUumlDDETİ

Madde 342 - Uzun muumlddet ile yapılan akitte bir tecruumlbe zamanı şart edilmiş olduğu takdirde hilafına mukavele edilmemiş ise ilk iki ay zarfında ihbardan sonra girecek haftanın nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilırak ve hizmetccedili akitlerinde hilafına bir mukavele yok ise hizmete duhulden itibaren ilk iki hafta tecruumlbe muumlddeti sayılır ve bu muumlddet zarfında iki taraftan her biri bir guumln evvel ihbar etmek şartiyle akdi fesihte serbesttir

4 - HAYAT MUumlDDETİNCE YAHUT ON SENEDEN FAZLA İCcedilİN YAPILAN AKİT

Madde 343 - Bir hizmet akdi bir tarafın yaşadığı muumlddetccedile yahut on seneden fazla iccedilin yapılmış ise işccedili bunu on sene geccediltikten sonra her zaman ve bir aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle tazminat dahi vermeksizin fehedebilir

IVFESİH

1 - MUHİK SEBEPLERDEN DOLAYI

A SALAHİYET

Madde 344 - Muhik sebeplerden dolayı gerek işccedili gerek iş sahibi bir ihbara luumlzum olmaksızın her vakit akdi feshedebilir Ezcuumlmle ahlaka muumlteallik sebeplerden dolayı yahut huumlsnuuml niyet kaideleri noktasından iki taraftan birini artık akdi icra etmemekte haklı goumlsteren her hal muhik bir sebep teşkil eder

Bu gibi hallerin mevcudiyetini hakim takdir eder Fakat işccedilinin kendi kusuru olmaksızın duumlccedilar olduğu nispeten kısa bir hastalığı yahut kısa muumlddetli bir askeri muumlkellefiyeti ifa etmesi muhik sebep olarak kabul edilemez

B TAZMİNAT

Madde 345 - Muhik sebepler bir tarafın akte riayet etmemesinden ibaret olduğu takdirde bu taraf diğer tarafa onun akit ile muumlstahak iken mahrum kaldığı feri menfaatlerde nazara alınmak uumlzere tam bir tazminat itasiyle muumlkellef olur

Bundan başka hakim vaktinden evvel feshin mali neticelerini hali ve mahalli adeti goumlz oumlnuumlnde tutarak takdir eder

2 - UumlCRETİN TEHLİKEDE BULUNMASINDAN DOLAYI

Madde 346 - İş sahibi borcu oumldemekten aciz olduğu takdirde işccedili talebi uumlzerine muumlnasip bir muumlddet zarfında uumlcreti iccedilin teminat verilmezse akitten ruumlcua salahiyettar olur

VOumlLUumlM

Madde 347 - Hizmet Akdi işccedilinin oumlluumlmuuml ile hitam bulunur İş sahibi oumllduumlğuuml takdirde akit başlıca onun şahsı nazara alınarak yapılmış ise nihayet bulur

Bu ikinci halde işccedili akdin vaktinden evvel nihayet bulması hasebiyle duumlccedilar olduğu zarar iccedilin hakkaniyet dairesinde bir tazminat isteyebilir

E - REKABET MEMNUİYETİ

ICEVAZI

Madde 348 - İş sahibinin muumlşterilerini tanımak veya işlerinin esrarına nuumlfuz etmek hususlarında işccediliye muumlsait olan bir hizmetakdinde her iki taraf akdin hitamından sonra işccedilinin kendi namına iş sahibi ile rekabet edecek bir iş yapamamasını ve rakip bir muumlessesede ccedilalışamamasını ve boumlyle bir muumlessesede şerik veya sair sıfatla alakadar olamamasını şart edebilirler

Rekabet memnuiyetine dair olan şart ancak işccedilinin muumlşterileri tanımasından ve esrara nuumlfuzundan istifade ederek iş sahibine hissolunacak derecede bir zarar husuluumlne sebebiyet verebilecek ise caizdir

İşccedili akdin yapıldığı zamanda reşit değil ise rekabet memnuiyetine dair olan şart batıldır

IIHUDUDU

Madde 349 - Rekabet memnuiyeti ancak işccedilinin iktisadi istikbalinin hakkaniyete muhalif olarak tehlikeye girmesini menedecek surette zaman mahal ve işin nevi noktasından hal icabına goumlre muumlnasip bir hudut dahilinde şart edilmiş ise muteberdir

IIIŞEKLİ

Madde 350 - Rekabet memnuiyeti sahih olmak iccedilin tahriri mukaveleye merbut olmak lazımdır

IVMUHALEFETİN HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 351 - Rekabet memnuiyetine muhalif harekette bulunan işccedili bu muhalefet sebebi ile eski iş sahibinin duumlccedilar olduğu zararları tazmin ile muumlkelleftir

Memnuiyete muhalif hareket hakkında cezai şart konulmuş ise işccedili kaideten meşrut ceza miktarını tediye ile memnuiyetten kurtulabilir Fakat zarar bu miktarı muumltecaviz ise fazlasını da tazmin ile muumlkellef olur

İşccedilinin hareketi tarzı ve ihlal veya tehdit edilen menfaatlerin ehemmiyeti haklı goumlsteriyorsa ve tahriri bir mukavele ile sarahaten bu hak muhafaza edilmiş ise iş sahibi muumlstesna olarak meşrut olan cezanın tediyesinden ve onu muumltecaviz olan zararın tazmininden başka muhalefetin menini de talep edebilir

V MEMNUİYETİN NİHAYETİ

Madde 352 - Rekabet memnuiyetinin bakasında iş sahibinin hakiki menfaati bulunmadığı sabit olursa bu memnuiyet nihayet bulur

İş sahibi işccedilinin feshi muhik goumlsterecek bir kusuru yok iken akdi feshetmiş yahut iş sahibinin feshi haklı goumlsteren bir kusuru dolayısiyle akit işccedili tarafından feshedilmiş ise işccedili aleyhine memnuiyete muhalefetinden dolayı dava ikame edilemez

F - SERBEST HİZMETLERDE TATBİK EDİLECEK HUumlKUumlMLER

Madde 353 - Bu babın huumlkuumlmleri hizmet akdinin teşekkuumll unsurlarını havi olmakla beraber ilmi veya bedii maluumlmatı mahsusayı haiz olanlar tarafından uumlcretle yapıla gelen mesai hakkındaki akitlere de tatbik olunur

G - HUSUSİ KANUNLARIN HUumlKUumlMLERİNİN MAHFUZİYETİ

Madde 354 - Resmi memurlar ve muumlstahdemler hakkındaki hususi kanunların huumlkuumlmleri mahfuzdur

ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ

A - TARİFİ

Madde 355 - İstisna bir akittirki onunla bir taraf (muumlteahhit) diğer tarafın (iş sahibi) vermeği taahhuumlt eylediği semen mukabilinde bir şey imalini iltizam eder

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUumlTEAHHİDİN BORCcedilLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 356 - Muumltaahhidin mesuliyeti umumi surette işccedilinin hizmet akdindeki mesuliyetine dair olan huumlkuumlmlere tabidir

Muumltaahhit imal olunacak şeyi bizzat yapmağa veya kendi idaresi altında yaptırmağa mecburdur Fakat işin mahiyetine nazaran şahsi maharetinin ehemmiyeti yok ise taahhuumlt ettiği şeyi başkasına dahi imal ettirebilir

Hilafına adet veya mukavele olmadıkccedila muumltaahhit imal olunacak şeyin icrası iccedilin lazım olan vasıtaları ve alat ve edevatı kendi masrafiyle tedarik etmeğe mecburdur

2 - MALZEME İTİBARİYLE

Madde 357 - Muumltaahhit imal ettiği şeyde kullandığı malzemenin iyi cinsten olmamasından dolayı iş sahibine karşı mesul ve bu hususta bayi gibi muumltekeffildir

Malzeme iş sahibi tarafından verilmiş ise muumlteahhit onları layik olan buumltuumln ihtimam ile kullanmak ve bundan dolayı hesap vermek ve artanı iade etmekle muumlkelleftir

İş devam ettiği sırada iş sahibinin verdiği malzemenin veya goumlsterdiği arsanın kusurlu olduğu anlaşılır yahut imalatın noktası noktasına muntazaman icrasını tehlikeye koyacak diğer bir hal hadis olursa muumltaahhit iş sahibini bundan derhal haberdar etmeğe mecbur aksi takdirde bunların neticelerini tahammuumll etmekle muumlkelleftir

3 - AKİT DAİRESİNDE İŞE BAŞLAMA VE İCRA

Madde 358 - Muumltaahhit işe zamanında başlamaz veya mukavele şartlarına muhalif olarak işi tehir eder yahut iş sahibinin kusuru olmaksızın vakı olan teehhuumlr buumltuumln tahminlere nazaran muumltaahhidin işi muayyen zamanda bitirmesine imkan vermiyecek derecede olursa iş sahibi teslim iccedilin tayin edilen zamanı beklemeğe mecbur olmaksızın akdi feshedebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İmal sırasında işin muumlteahhidin kusuru sebebi ile ayıplı veya mukaveleye muhalif bir surette yapılacağını katiyetle tahmin etmek muumlmkuumln olursa iş sahibi bunlara mani olmak iccedilin muumlteahhide muumlnasip bir muumlhlet tayin ederek veya ettirerek bu muumlhlet iccedilinde icabını icra etmediği halde hasar ve masraflar muumlteahhide ait olmak uumlzere tamiratın veya imalata devamın uumlccediluumlncuuml bir şahsa tevdi olunacağını ihtar edebilir

4 - İŞİN KUSURUNA MUumlTEDAİR TEMİNAT

A KUSURUN TESBİTİ

Madde 359 - İmal olunan şeyin tesliminden sonra iş sahibi işlerin mutat cereyanına goumlre imkanını bulur bulmaz o şeyi muayeneye ve kusurları varsa bunları muumlteahhide bildirmeğe mecburdur

İki taraftan her birinin imal olunan şeyi masrafı kendisinden olmak uumlzere ehli hibreye muayene ettirilmesini ve muayene neticesinin bir raporla tesbitini istemeğe hakkı vardır

B KUSUR HALİNDE İŞ SAHİBİNİN HAKKI

Madde 360 - Yapılan şey iş sahibinin kullanamıyacağı ve nısfet kaidesine goumlre kabule icbar edilemiyeceği derecede kusurlu veya mukavele şartlarına muhalif olursa iş sahibi o şeyi kabulden imtina edebilir bu hususta muumltaahhidin taksiri bulunursa zarar ve ziyan da isteyebilir

İşin kusurlu olması veya mukaveleye muhalif bulunması yukarıki derecede ehemmiyeti haiz değil ise iş sahibi işin kıymetinin noksanı nispetinde fiatı tenzil ve eğer o işin ıslahı buumlyuumlk bir masrafı mucip değil ise muumltaahhidi tamire mecbur edebilir Bu hususta muumltaahhidin taksiri varsa iş sahibi zarar ve ziyan da istiyebilir

Yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerine yapılmış olup da mahiyeti itibariyle refi ve kalı fazla bir zararı mucip ise iş sahibi ancak ikinci fıkra mucibince muamele yapar

C İŞ SAHİBİNİN MESULİYETİ

Madde 361 - Yapılan şeyin kusurlu olması muumlteahhidin sarahaten beyan eylediği muumltalaaya mugayir olarak iş sahibinin verdiği emirlerden neşet etmiş bulunur veya her hangi bir sebeple iş sahibine isnadı kabil olursa iş sahibi o şeyin kusurlu olmasından muumltevellit hakları dermeyan edemez

D İŞİN KABULUuml

Madde 362 - Yapılan şeyin sarahaten veya zımnen kabuluumlnuuml muumlteakıp muumltaahhit her tuumlrluuml mesuliyetten beri olur Ancak muumltaahhidin kasten sakladığı usuluuml veccedilhile muayenesinde muumlşahade edilemiyecek olan kusurlar hakkında mesuliyeti bakidir

Eğer iş sahibi kanunen tayin olunan muayene ve ihbarı ihmal ederse zımnen kabul etmiş sayılır

Yapılan şeydeki kusur sonradan meydana ccedilıkarsa iş sahibi vakıf olur olmaz keyfiyeti muumltaahhide haber vermeğe mecburdur Aksi takdirde iş sahibi kabul etmiş sayılır

H MUumlRURUZAMAN

Madde 363 - Yapılan şeyin kusurlu olmasından dolayı iş sahibinin haiz olduğu haklar muumlşterinin haklarının tabi olduğu muumlruru zaman huumlkmuumlne tabidir

Fakat gayrimenkul inşaata muumlteallik kusurlardan dolayı iş sahibinin muumltaahhide ve inşaata iştirak eyliyen mimar ve muumlhendise karşı muumltalebesi teselluumlm zamanından itibaren beş senelik muumlruru zamana tabidir

IIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRETİN MUACCELİYETİ

Madde 364 - İşin parası teslim zamanında oumldenir

Yapılan şey parccedila parccedila teslim edildikccedile bedeli ifa olunmak uumlzere mukavele edilmiş ise her kısmın bedeli o kısmın teslimi zamanında oumldenmek lazımdır

2 - UumlCRETİN MİKTARI

A GOumlTUumlRUuml TAAHHUumlT

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 365 - Goumltuumlruuml pazarlık edilmiş ise muumltaahhit yapılacak şeyi kararlaştırılan fiata yapmağa mecburdur Yapılacak şey tahmin edilen miktardan fazla say ve masrafı mucip olsa bile muumlteahhit bedelin arttırılmasını isteyemez

Fakat evvelce tahmin olunamıyan veya tahmin olunup ta iki tarafccedila nazara alınmıyan haller işin yapılmasına mani olur veya yapılmasını son derece işkal ederse hakim haiz olduğu takdir hakkı dolayısiyle ya tekarruumlr eden bedeli tezyit veya mukaveleyi fesheyler

Yapılacak şey evvelce tahmin edilen miktardan daha az bir say ile vuumlcuda gelmiş ise iş sahibi bedeli tamamen vermeğe mecburdur

B İŞİN KIYMETİNE GOumlRE BEDELİN TAYİNİ

Madde 366 - Evvelce kararlaştırılmamış veya takribi bir surette kararlaştırılmış olan bedel yapılan şeyin kıymetine ve muumltaahhidin masrafına goumlre tayin edilir

C - AKDİN HİTAMI

IKEŞİF BEDELİNİN TECAVUumlZUuml HALİNDE FESİH

Madde 367 - Yapılan şeyin masrafı evvelce muumltaahhit ile takribi bir surette tesbit edilen keşfi iş sahibihin sunu olmaksızın ccedilok fazla tecavuumlz ederse gerek o şeyin imali esnasında gerek imalinden sonra iş sahibi mukaveleyi feshedebilir

Bu suretle yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerinde inşa ediliyorsa iş sahibi bedelden muumlnasip bir miktarın tenzilini isteyebileceği gibi inşaat henuumlz bitmemiş ise muumlteahhidi devamdan meni ve yapılan kısmı hakkaniyet dairesinde tazmin ederek mukaveleyi feshedebilir

IIYAPILAN ŞEYİN TELEFİ

Madde 368 - Yapılan şey teslimden evvel kazara telef olmuş ise iş sahibi onu teselluumlmden temerruumlt etmiş bulunmadıkccedila muumlteahhit ne yaptığı işin uumlcretini ne de masraflarının tediyesini isteyemez

Bu takdirde telef olan malzeme kime ait ise hasarı da ona aittir

Eğer yapılan şey iş sahibi tarafından verilen malzemenin veya goumlsterilen arsanın kusurundan yahut iş sahibi tarafından imal ve inşa tarzı hakkında verilen emirden dolayı telef olmuş ise muumlteahhit bu tehlikeleri zamanında ihbar eylemiş bulunduğu takdirde yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafın tesviyesini talep edebilir İş sahibinin taksiri olduğu takdirde muumltaahhidin fazla olarak zarar ve ziyan istemeğe hakkı vardır

IIIZARARI BALİĞAN MABELAĞ TAZMİN EDEREK FESİH

Madde 369 - Yapılan şey bitmezden evvel iş sahibi yapılmış olan kısmın bedelini vermek ve muumltaahhidin zarar ve ziyanını baliğan mabelağ tazmin etmek şartiyle mukaveleyi feshedebilir

IVİŞ SAHİBİNİN YUumlZUumlNDEN HİZMETİN İFASI MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 370 - Taahhuumlt olunan şeyin yapılması iş sahibi nezdinde zuhur eden bir kaza yuumlzuumlnden muumlmkuumln olamıyorsa muumlteahhit yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafını alır

Bu hususta iş sahibinin taksiri varsa muumlteahhidin başkaca zarar ve ziyan istemeğe hakkı olur

VMUumlTAAHHİDİN VEFATI YAHUT ACZİ

Madde 371 - Muumltaahhit oumllduumlğuuml yahut sunu taksiri olmaksızın işi bitirmekten aciz kaldığı takdirde mukavele muumlteahhidin şahsı nazara alınarak yapılmış ise istisna akdi muumlnfesih olur

Bu takdirde yapılan miktarın kullanılması kabil ise iş sahibi onu kabule ve bedelini vermeğe mecburdur

ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ

A - TARİFİ

Madde 372 - Neşir mukavelesi bir akittir ki onunla edebi ve sınai bir eserin muumlellifi veya halefi o eseri bir naşire terk etmeği taahhuumlt ve naşir de o eseri az ccedilok teksir ile halk arasında neşir etmeği iltizam eder

B - HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

ITELİF HAKKININ NAKLİ VE TEMİNATI

Madde 373 - Neşir mukavelesi muumlellifin haklarını mukavelenin ifasının icap ettirdiği miktar ve zaman iccedilin naşire nakleyler

Neşredilecek eseri terk eyleyen kimse akit zamanında o eserde tasarruf etmek hakkını kullanmağa muktedir olmalıdır Bu cihetten dolayı naşire karşı muumltekeffildir ve eğer telif hakkı varsa bu tekeffuumll onunda şamildir

Eserin tamamı veya bir kısmı başka bir naşire terk yahut terk edenin malumatı dahilinde neşredilmiş bulunursa terkeden neşir mukavelesinin akdinden evvel diğer tarafı bundan haberdar etmek lazımdır

IIMUumlELLİFİN TASARRUFU

Madde 374 - Naşirin yapmağa hakkı olduğu tabılar bitmedikccedile muumlellif veya halefi eserin tamamında veya bir kısmında naşirin zararına bir tasarrufta bulunamaz

Gazete makaleleri ve mevkut bir risalede neşredilmiş kısa makaleler muumlellif veya halefleri tarafından daima başka bir yerde neşredilebilir

Muumlşterek bir eserin kısımlarından olan yazılar ve mevkut bir risalenin uzun olan makaleleri muumlellif veya halefleri tarafından neşrin hitamından uumlccedil ay geccedilmezden evvel tekrar neşredilemez

IIIBASILACAK NUumlSHALARIN TAYİNİ

Madde 375 - Eğer mukavelede tabı adedi tasrih edilmemiş ise naşirin hakkı ancak bir taba maksurdur

Hilafı şart edilmemiş ise naşir her tabı iccedilin basacağı nuumlsha adedini tesbitte serbesttir Fakat diğer taraf talep eyler ise eserin mahiyeti ile muumltenasip derecede bir intişarı temin eyleyecek miktarda nuumlsha tabetmeğe mecburdur Birinci tabı bittikten sonra naşir tekrar tabedemez

Eğer makale naşire muayyen ve birden fazla taba veya eserin her tabına salahiyet vermiş olupta naşirde eserin nuumlshaları tuumlkenmiş iken yeniden tabı ihmal ediyorsa muumlellif veya halefleri yeni bir tabı iccedilin naşire hakim tarafından bir muumlhlet tayin ettirtebilirler Naşir bu muumlhlet zarfında borcunu ifa eylemezse hakkı sakıt olur

IVTEKSİR VE SATIŞ İCcedilİN MESAİ

Madde 376 - Naşir eserde hiccedil bir suretle ihtisar ilave ve tadil yapmaksızın muumlnasip bir şekilde teksir etmekle muumlkelleftir Naşir aynı zamanda lazım olan ilanları yapmağa ve satışın muvaffakiyetini temin iccedilin mutat tedbirleri ittihaza mecburdur

Satışın fiatını eserin satılmasına mani olacak tarzda tezyide salahiyettar olmaksızın naşir tayin eder

VTASHİH VE ISLAH

Madde 377 - Naşirin menfaatlerine muzır ve onun mesuliyetini artıracak mahiyette olmamak şartiyle muumlellif iccedilin eserinde tashih ve ıslah yapmak hakkı mahfuzdur Muumlellif tashihiyle naşire melhuz olmayan masraflar ihtiyar ettirirse onu tazmin eder

Naşir muumlellife eserini ıslah edebilmek imkanı bahş etmeksizin tekrar neşrine veya yeniden tabına muumlbaşeret edemez

VIBİR ARADA VE AYRI AYRI NEŞİR

Madde 378 - Bir muumlellifin birden fazla eserlerini ayrı ayrı neşretmek hakkı eserlerin bir arada tabı salahiyetini bahşetmez

Bir muumlellifin kuumllliyatını veya muumlellifin eserlerinden bir nevini neşreylemek hakkı naşire kuumllliyatın muhtevi olduğu eserleri ayrı ayrı tabetmek hakkını veremez

VIITERCUumlME HAKKI

Madde 379 - Hilafı şart edilmedikccedile tercuumlme hakkı muumlellifte veya halefinde mahfuz kalır

VIIIESER SAHİBİNİN BEDELE İSTİHKAKI

1 - BEDELİN MİKTARI

Madde 380 - Eser sahibinin bedelden feragat eylediği hal icabından anlaşılmadıkccedila bedelle istihkakı asıldır

Bedelin miktarı ehlihibrenin reyi alındıktan sonra hakim tarafından takdir olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer naşirin muumlteaddit taba hakkı varsa birinci tabı iccedilin tayin edilen bedel ve diğer şartlar muumlteakıp tabılarda da muteber olmak asıldır

2 - BEDELİN ZAMANI TEDİYESİ SATIŞ HESAPLARI VE BEDAVA NUumlSHA

Madde 381 - Bir eser tamam olarak neşredilecek ise tamamının ve (cilt cuumlzuuml forma gibi) kısım kısım neşredilecek ise her kısmının tabını ve satışa hazır bulundurulmasını muumlteakip bedelin tediyesi lazım gelir

Akitler bedelin kısmen veya tamamen tediyesini satışın neticesine bırakmışlar ise naşir satış hesaplarını tanzime ve teamuumll dairesinde ispat edici vesikalarını ihzara mecburdur

Hilafı şart edilmedikccedile muumlellif veya halefinin eserden oumlrfuumln tayin eylediği miktarda bedava nuumlsha almağa hakları vardır

C - AKDİN HİTAMI

1 - ESERİN ZIYAI

Madde 382 - Eser naşire tevdi edildikten sonra kazaen zayi olsa bile naşir bedeli tediyeye mecburdur

Eğer muumlellifte zayi olan eserin diğer nuumlshası var ise o nuumlshayı naşirin emrine amade kılması lazımdır Eğer muumlellifte eserin diğer nuumlshası olmaz ve eserin yeniden vuumlcuda getirilmesi nisbeten kolay bulunursa muumlellif eserini yeniden yazmağa mecburdur

Muumlellif her iki surettede muumlnasip bir tazminat isteyebilir

IITABOLUNAN ESERİN ZİYAI

Madde 383 - Tabolunan eser satışa ccedilıkarılmazdan evvel tamamen veya kısmen kazara zayi olduğu takdirde naşir muumlellif veya halefine ayrıca bir bedel vermeğe mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshayı kendi masrafiyle tekrar tabedebilir

Eğer naşir fahiş masraf ihtiyarına mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshaların yerine yenilerini ikame edebilecek ise buna mecburdur

IIIMUumlELLİFİN VE NAŞİRİN ŞAHSINDA HADİS OLAN HİTAM

Madde 384 - Eseri itmam etmezden evvel muumlellif oumlluumlr veya ikmal kabiliyetini zayi eder yahut taksiri olmaksızın eseri ikmal etmek imkansızlığında bulunursa neşir mukavelesi muumlnfesih olur

Şu kadar ki mukavele tamamen veya kısmen muumlmkuumln ve muhik bulunursa hakim mukavelenin muhafaza edilmesine muumlsaade ve bunun iccedilin icabeden tedbirlerin ittihazını emredebilir

Naşirin iflası takdirinde muumlellif veya halefi eseri başkasına tevdi edebilir Fakat muumlellif veya halefi iflas zamanında henuumlz vadesi huluumll etmeyen borcun ifa edileceğine dair teminat alırsa eseri başka bir naşire tevdi edemez

D - NAŞİRİN PLANI DAİRESİNDE ESER TELİFİ

Madde 385 - Bir veya muumlteaddit muumlellif naşirin tayin eylediği plan dairesinde bir eser telif eylemeği taahhuumlt ederlerse ancak mukavele edilen bedele muumlstahak olurlar

Bu takdirde telif hakkı naşire ait olur

ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET

BİRİNCİ FASIL VEKALET

A - TARİFİ

Madde 386 - Vekalet bir akittirki onunla vekil mukavele dairesinde kendisine tahmil olunan işin idaresini veya takabbuumll eylediği hizmetin ifasını iltizam eyler

Diğer akitler hakkındaki kanuni huumlkuumlmlere tabi olmayan işlerde dahi vekalet huumlkuumlmleri cari olur

Mukavele veya teamuumll varsa vekil uumlcrete muumlstahak olur

B - TEŞEKKUumlLUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 387 - Vekilin tevdi edilen işi idare hususunda resmi bir sıfatı varsa veya işin icrası mesleğinin icabından ise yahut bu gibi işleri kabul edeceğini ilan etmiş ise vekalet vekil tarafından derhal reddedilmedikccedile kabul edilmiş sayılır

C - HUumlKUumlMLERİ

IVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 388 - Vekalet akdinin şuumlmuluuml mukavele ile sarahaten tesbit edilmemiş ise taalluk eylediği işin mahiyetine goumlre tayin edilir

Vekalet vekilin takabbuumll eylediği işin yapılması iccedilin icabeden hukuki tasarrufları ifa salahiyetini şamildir

Hususi bir salahiyeti haiz olmadıkccedila vekil dava ikame edemez sulh olamaz tahkim edemez kambiyo taahhuumlduumlnde bulunamazhibe edemez bir gayrimenkuluuml temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIVEKİLİN BORCcedilLARI

1 - TALİMAT DAİRESİNDE VEKALETİ İFA

Madde 389 - Vekil muumlvekkılinin sarih olan talimatına muhalefet edemez

Ancak hal icabına goumlre muumlvekkilden mezuniyet istihsaline imkan olmamakla beraber şayet imkan olupta istizan olunsa idi muumlvekkilin muvafakat edeceği derkar bulunan hususlarda inhiraf edebilir Bundan maada hallerde vekil aldığı talimata muumlvekkilinin aleyhine olarak muhalefet ederse bundan muumltevellit zararı deruhte etmedikccedile muumlvekkiluumlnbih ifa edilmiş olmaz

2 - HUumlSUuml SURETLE İFA MUumlKELLEFİYETİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 390 - Vekilin mesuliyeti umumi surette işccedilinin mesuliyetine ait huumlkuumlmlere tabidir

Vekil muumlvekkile karşı vekaleti iyi bir suretle ifa ile muumlkelleftir

Vekil başkasını tevkile mezun veya hal icabına goumlre mecbur olmadıkccedila veya adet başkasını kendi yerine ikameye muumlsait bulunmadıkccedila muumlvekkiluumlnbihi kendisi yapmağa mecburdur

B İŞİ BİR UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSA YAPTIRMAK HALİNDE

Madde 391 - Vekil salahiyeti haricinde başkasını tevkil ettikte onun fiilinden kendi yapmış gibi mesulduumlr

Vekil başkasını tevkile salahiyettar olduğu takdirde yalnız salahiyetini kullanırken ve talimat verirken tekayyuumlt ve ihtimam goumlstermekle muumlkelleftir

Her iki surette vekilin kendi yerine ikame ettiği şahsa karşı haiz olduğu buumltuumln hakları muumlvekkil doğrudan doğruya o şahsa karşı dermeyan edebilir

3 - HESAP VERME

Madde 392 - Vekil muumlvekkilin talebi uumlzerine yapmış olduğu işin hesabını vermeğe ve bu cihetten dolayı her ne nam ile olursa olsun almış olduğu şeyi muumlvekkile tediyeye mecburdur

Vekil zimmetinde kalan paranın faizini de vermeğe mecburdur

4 - VEKİLİN İKTİSABETTİĞİ HAKLARIN MUumlVEKKİLİNE İNTİKALİ

Madde 393 - Muumlvekkil vekiline karşı olan muhtelif borccedillarını ifa edince vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına uumlccediluumlncuuml şahıstaki alacağı muumlvekkilin olur

Vekilin iflası halinde muumlvekkil bu hakkını masaya karşıda iddia edebilir

Vekilin iflası muumlvekkil vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına iktisap eylemiş olduğu menkul eşya hakkında dahi istihkak iddiasında bulunabilir Vekilin haiz olduğu hapis hakkını masa dahi haizdir

IIIMUumlVEKKİLİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 394 - Vekilin usuluuml dairesinde muumlvekkiluumlnbihi ifa iccedilin yaptığı masrafı ve verdiği avansları muumlvekkilin faiziyle beraber vermesi ve vekilin deruhte eylediği borccedillardan onu kurtarması lazımdır

Vekil vekaleti ifa dolayısiyle uğramış olduğu zarar ve ziyanın tazminini muumlvekkilinden isteyebilir Meğerki muumlvekkil bu hususta kendisinin sunu taksiri olmadığını ispat eyleye

IVBİRDEN ZİYADE MUumlVEKKİLLERİN MESULİYETLERİ

Madde 395 - Bir kimseyi birlikte tevkil eden muumlteaddit kimseler vekile karşı muumlteselsilen mesul olurlar

Muumlteaddit kimseler vekaleti birlikte kabul etmişler ise muumlvekkiluumlnbihi yapmakla muumlteselsilen mesulduumlrler ve kendi sıfatlarını başkasına devre salahiyettar olmadıkccedila muumlvekkili yalnız birlikte yaptıkları tasarrufla ilzam edebilirler

D - VEKALETİN HİTAMI ISEBEPLERİ

1 - İSTİFA AZİL

Madde 396 - Vekaletten azil ve ondan istifa her zaman caizdir Şu kadarki muumlnasip olmayan bir zamanda vekaletten azil veya ondan istifa eden kimse diğerinin zararını zamin olur

2 - OumlLUumlM EHLİYETSİZLİK İFLAS

Madde 397 - Hilafı mukaveleden veya işin mahiyetinden anlaşılmadıkccedila vekalet gerek vekilin gerek muumlvekkilin oumlluumlmuumlyle ve ehliyetinin zavali veya iflası ile nihayet bulur

Şu kadarki vekaletin nihayet bulması muumlvekkilin menfaatlerini tehlikeye koyuyorsa muumlvekkil veya mirasccedilısı veya muumlmessili bizzat işlerini goumlrebilecek hale gelinceye kadar vekil veya mirasccedilısı veya muumlmessili vekaleti ifaya devam ile muumlkelleftirler

IIHİTAMIN HUumlKUumlMLERİ

Madde 398 - Vekilin vekaletinin nihayet bulduğuna ıttıla peyda eylemeden evvel yaptığı işlerden muumlvekkil veya mirasccedilıları vekalet baki imiş gibi mesulduumlr

İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ

A - İTİBAR MEKTUBU

Madde 399 - İtibar mektubu vekalet ve havale huumlkuumlmlerine tabi olup onunla muumlrseluumlnileyhe azami bir had tayinine hacet olmaksızın talep edeceği miktarda nakit ve emsali bir şeyin muayyen bir kimseye teslimi emrolunur

Verilecek şeyin azami haddi tayin edilmediği takdirde itibar verilen kimse aşikar surette akitlerin vaziyetleri ile muumltenasip olmayacak derecede fazla bir miktar talebinde bulunursa muumlrseluumlnileyh mektup sahibine haber vermeğe ve cevap alıncaya kadar tediyeyi tehir etmeğe mecburdur

İtibar mektubunun tazammun ettiği vekalet ile muumlrseluumlnileyhin muumllzem olması muayyen bir meblağ iccedilin kabul etmiş olmasına muumltevakkıftır

B - İTİBAR EMRİ

ITARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 400 - Bir kimse kendi nam ve hesabına ve amirin mesuliyeti altında bir uumlccediluumlncuuml şahsa itibar vermek veya itibari tecdit etmek iccedilin emir almış ve kabul etmiş ise memur vekaletini tecavuumlz etmedikccedile amir itibar edilen borccediltan dolayı kefil gibi mesul olur

Şu kadar ki tahriri emir olmadıkccedila amir mesul olmaz

IIİTİBAR VERİLEN KİMSENİN EHLİYETSİZLİĞİ

Madde 401 - Amir itibar verilen kimsenin borccedil iltizamına ehliyetsizliğini dermeyan ile memura karşı mesuliyetten kurtulamaz

IIIMEMURUN KENDİ KENDİNE MUumlHLET VERMESİ

Madde 402 - Memur itibar verilen kimseye kendi kendine muumlhlet verir veya amirin talimatına muhalefet ederse amir mesuliyetten beri olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IV İKİ TARAFIN HAKLARI VE BORCcedilLARI

Madde 403 - Amirin ve kendisine itibar verilen kimsenin hak ve borccedillarında kefile ve asıl borccedilluya muumlteallik huumlkuumlmler caridir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK

A - TARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 404 - Tellallık bir akittirki onunla tellal uumlcret mukabilinde bir akdin yapılması imkanını hazırlamağa veya akdin icrasına tavassut etmeğe memur edilir

Tellallık hakkında umumi surette vekalet huumlkuumlmleri ceridir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md ) Gayrimenkul tellallığı akdi yazılı şekilde yapılmadıkccedila muteber olmaz

B - TELLAL UumlCRETİ

IİSTİHKAK ZAMANI

Madde 405 - Yaptığı hazırlık veya icra eylediği tavassut akdin icrasına muumlncer olunca tellal uumlcrete muumlstahak olur

Akit taliki bir şart ile yapılmış ise uumlcret şartın tahakkukunda lazım olur

Yapacağı masrafın tellala verileceği mukavele edilmiş ise iş bir neticeye muumlncer olmasa bile tellal masrafını alır

IIUumlCRETİN TESBİTİ

Madde 406 - Uumlcret tayin edilmediği takdirde tarife varsa ona goumlre uumlcret verilmek lazım gelirTarife yoksa muumlteamil olan uumlcret mukavele edilmiş sayılır

IIITELLALIN HAKLARINI ZAYİ ETMESİ

Madde 407 - Tellal borccedillarına muhalefetle diğer tarafın menfaatine hareket eder veya huumlsnuuml niyet kaideleri hilafına diğer akitten uumlcret vadi alırsa uumlcrete ve yaptığı masrafa ait olan haklarını zayi eyler

IVEVLENME TELLALLIĞI

Madde 408 - Evlenme tellallığı uumlcrete hak bahşetmez

VUumlCRETTEN TENZİL

Madde 409 - Hizmet mukavelesi ve gayrimenkul satışı imkanını hazırlamak veya bunlardan birinin icrasına tavassut etmek iccedilin fahiş bir uumlcret şart edilmiş ise borccedillunun talebi uumlzerine bu uumlcret hakim tarafından adilane bir surette tenkis edilebilir

ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF

A - İŞ YAPAN KİMSENİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞİN İCRASI

Madde 410 - Vekaleti olmaksızın başkasının hesabına tasarrufta bulunan kimse o işi sahibinin menfatine ve tahmin olunan maksadına goumlre yapmağa mecburdur

IIMESULİYET

Madde 411 - Başkası namına tasarrufta bulunan kimse her tuumlrluuml ihmal ve ihtiyatsızlıktan mesulduumlr

Şu kadarki o kimse iş sahibinin maruz bulunduğu zararı bertaraf etmek iccedilin yapmış ise mesuliyeti tahfif olunur

İş sahibinin sarahaten veya delaleten meni var iken o kimse bu işi yapmış ve sahibinin menide kanuna ve adaba muhalif bulunmamış ise kazadan dahi mesul olur Meğerki o kimse muumldahalesi olmasa bile kazanın vukua geleceğini ispat etsin

III İŞİ YAPAN KİMSENİN EHLİYETİ OLMAMASI

Madde 412 - Başkası hesabına tasarrufta bulunan kimse akit ile iltizama ehil değil ise yaptığı tasarruftan ancak iktisabettiği ve sui niyetle elinden ccedilıkardığı miktarda mesul olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Haksız fiillerden muumltevellit daha şuumlmuumllluuml mesuliyet mahfuzdur

B - İŞ SAHİBİNİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞ SAHİBİNİN MENFAATİNE YAPILDIĞI HALDE

Madde 413 - İş sahibinin menfaati iccedilin yapılmış olan bir işte yapan kimsenin hal icabına goumlre zaruri veya faideli bulunan bilumum masraflarını faizi ile edaya ve bu kabil taahhuumltlerini ifaya ve hakimin takdir edeceği zararı tazmine iş sahibi mecburdur

Maksadı hasıl olmasa bile işi yaparken icabeden İhtimamda bulunan kimse hakkında dahi bu huumlkuumlm tatbik olunur

İşi yapan kimse yaptığı masrafı istifa edemediği takdirde haksız bir fiil ile mal iktisabı faslındaki huumlkuumlmlere goumlre yaptığı şeyi ref ettirebilir

IIİŞ YAPAN KİMSENİN KENDİ MENFAATİ İCcedilİN YAPILDIĞI HALDE

Madde 414 - Kendi menfaati iccedilin yapılmamış olsa bile iş sahibi yapılan işten hasıl olan faydaları temelluumlk etmek hakkını haizdir Temelluumlk ettiği faydalara goumlre işi yapan kimsenin masrafını tazmin ve yapmış olduğu taahhuumltlerden onu tahlis eder

IIIİCAZET

Madde 415 - İş sahibi yapılan işe icazet verirse vekalet huumlkuumlmleri cari olur

ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON

A - ALIM VE SATIM KOMUumlSYONCUSU

ITARİFİ

Madde 416 - Alım ve satım işlerinde komuumlsyoncu uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkil hesabına kıymetli evrak ve menkul eşya alım ve satımını deruhte eden kimsedir

Atide beyan olunacak huumlkuumlmler muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyon mukavelelerinde vekalet huumlkuumlmleri tatbik olunur

IIKOMUumlSYONCUNUN BORCcedilLARI

1 - MECBURİ İHBAR VE SİGORTA

Madde 417 - Komuumlsyoncu yaptığı muamelenin cereyanından muumlvekkilini haberdar etmeğe ve hususiyle emrinin icra edildiğini kendisine derhal bildirmeğe mecburdur

Muumlvekkilin emri olmadıkccedila komuumlsyoncu mukavelenin mevzuunu teşkil eden şeyleri sigorta ettirmeğe mecbur değildir

2 - EŞYAYA İHTİMAM

Madde 418 - Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın bozukluğu goumlze ccedilarpıyorsa komuumlsyoncu nakliyeciye ruumlcu hakkını muhafazaya ve hasarı tesbit ettirmeğe ve muktedir olduğu kadar eşyayı hıfza ve derhal muumlvekkiline haber vermeğe mecburdur

Aksi takdirde ihmalin sebebiyet verdiği ziyandan mesul olur

Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın hemen bozulacağından korkuluyorsa komuumlsyoncu muumlvekkiline derhal maluumlmat vermek şartiyle o eşyayı satmağa mecburdur

3 - MUumlVEKKİL TARAFINDAN TAYİN OLUNAN FİAT

Madde 419 - Muumlvekkil tarafından tayin olunan asgari bedelden noksanına mal satan komuumlsyoncu malı satmasaydı muumlvekkilinin daha ziyade mutazarrır olacağını ve bu hal icabının yeniden emir almağa muumlsait bulunmadığını ispat etmedikccedile bedelin noksanını tazmine mecbur olur

Bu takdirde komuumlsyoncunun kusuru varsa şarta muhalefetinden dolayı başkaca tazminat vermeğe mecburdur

Muumlvekkilin tayin ettiği bedelden noksanına mal alan veya fazlasına satan komuumlsyoncu bu muameleden istifade edemeyip aradaki farkı muumlvekkiline vermeğe mecburdur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

4 - VERESİYE MAL SATMA MAL TESELLUumlM ETMEDEN TEDİYE

Madde 420 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin izni olmaksızın veresiye mal satar veya malı teselluumlm etmeden para verirse zararı kendine ait olur

Şu kadarki muumlvekkil hilafını emretmedikccedile satış mahallindeki oumlrfe goumlre veresiye satabilir

5 - KOMUumlSYONCUNUN KEFALETİ

Madde 421 - Salahiyeti hilafına veresiye mal satması muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyoncu muamelede bulunduğu kimselerin tediyelerinden ve diğer borccedillarını ifadan mesul olmaz Şu kadarki komuumlsyoncu sarahaten kefil veya mesuliyeti muumltearif olunca mesul olur

Kefil olan komuumlsyoncunun bunun iccedilin ayrıca uumlcret almağa hakkı vardır

IIIKOMUumlSYONCUNUN HAKLARI

1 - VERDİĞİ PARALAR VE MASRAFLAR

Madde 422 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin menfaati iccedilin yaptığı bilcuumlmle masrafları ve verdiği paraları faiziyle beraber isteyebilir

Komuumlsyoncu ardiye ve nakliye uumlcretlerini muumlvekkilinin hesabına geccedilirirse de kendi memurlarının uumlcretlerini hesaba dahil edemez

2 - KOMUumlSYON UumlCRETİ

A İSTEMEK HAKKI

Madde 423 - Komuumlsyoncu kendisine tevdi olunan işi yaptıkta uumlcretini alacağı gibi komuumlsyoncunun o işi yapamamasına muumlvekkil sebebiyet vermiş ise yine uumlcrete muumlstahak olur

Diğer bir sebeple yapılamayan işlerden dolayı komuumlsyoncu ancak emeği mukabilinde mahalli adete goumlre lazım gelen tazminatı isteyebilir

B UumlCRET HAKKININ SUumlKUTU VE MUumlVEKKİLİN ARADAN CcedilIKMASI

Madde 424 - Komuumlsyoncu muumlvekkiline karşı sui niyet ile hareket eder ve hususiyle muumlvekkilin hesabına iştira ettiğinden fazla ve sattığından noksan bir fiat geccedilirirse uumlcreti almak hakkı tamamiyle sakıt olur

Son iki halde muumlvekkil komuumlsyoncuyu doğrudan doğruya muumlşteri veya bayi addederek aradan ccedilıkabilir

3 - HAPİS HAKKI

Madde 425 - Komuumlsyoncu sattığı malın bedeli ve aldığı malın kendisi uumlzerinde hapis hakkına maliktir

4 - EMTİANIN MUumlZAYEDE İLE SATILMASI

Madde 426 - Emtia satılamayıp veya muumlvekkilin verdiği satış emrinden ruumlcu edipte muumlvekkil emtiayı geri almakta veya onda diğer suretle tasarruf etmekte hadden fazla teahhuumlr ederse komuumlsyoncu emtiayı bulunduğu mahal mahkemesi vasıtasiyle bilmuumlzayede sattırabilir

Eşyanın bulunduğu mahalde ne muumlvekkil nede muumlmessili hazır bulunmazsa diğer taraf istima edilmeksizin dahi satış kararı verilebilir

Şu kadarki emtia suumlratle kıymeti tenezzuumll edecek emtiadan değil ise evvel emirde kendisine resmen ihbar edilmek lazımdır

5 - KOMUumlSYONCUNUN BİZZAT ALICI VEYA SATICI OLMASI

A UumlCRETİ VE MASRAFLARI

Madde 427 - Borsada mukayyet veya piyasada cari fiatı bulunan kambiyo senedatı veya diğer kıymetli evrakı veya emtiayı satmağa veya satın almağa memur edilen komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından hilafına talimat verilmemiş ise satın alacağı şey yerine kendi şeylerini beyi yahut satacağı şeyi kendisi iccedilin iştira edebilir

Bu hallerde komuumlsyoncu vekaletin icrası zamanında borsa veya piyasa fiyatını nazara almağa mecburdur Komuumlsyoncu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

komisyon işlerinde mutat olan uumlcret ve masraflarını alabilir

Sair huumlkuumlmleri beyi gibidir

B KOMUumlSYONCUNUN ZIMNİ KABULUuml

Madde 428 - Komisyoncu bizzat alıcı veya satıcı olabildiği hallerde bir akit goumlstermiyerek vekaletin icra edildiğini muumlvekkiline bildirirse akide ait olabilecek borccedilları bizzat deruhte etmiş sayılır

C HAKKININ SUKUTU

Madde 429 - Komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından verilen emir istirdat edilmiş ve istirdat haberi de vekaleti icra ettiği haberini muumlvekkile goumlndermeden vasıl olmuş ise artık bizzat bayi ve muumlşteri olamaz

B - DİĞER KOMİSYON İŞLERİ

Madde 430 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Malzemesi iş sahibi tarafından verilmek suretiyle imal edilecek menkul eşya hakkındaki komuumlsyon işleri eşya misli şeylerden olmasa da alım ve satım komuumlsyonu huumlkmuumlndedir

Alım ve satım komuumlsyonu sayılmıyan işleri uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkili hesabına deruhde eden alım ve satım komuumlsyoncusu ile komuumlsyon işlerini kendisine sanat edinmeyip de arızi olarak uumlzerine alan tacir hakkında dahi bu babın huumlkuumlmleri tatbik olunur

Taşıma işleri komuumlsyonculuğu hakkındaki hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ

Madde 431 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 432 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 433 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 434 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 435 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 436 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 437 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 438 - ( Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 439 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 440 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 441 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 442 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 443 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 444 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 445 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 446 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 447 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 448 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

A - TİCARİ MUumlMESSİL

ITARİFİ SALAHİYET İTASI

Madde 449 - Ticari muumlmessil bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından işlerini idare ve muumlessesenin imzasını kullanarak bilvekale imza vazetmek uumlzere sarih veya zımni kendisine mezuniyet verilen kimsedir

Muumlessese sahibi vekaletnameyi ticaret siciline kaydetdirmeğe mecburdur

Ancak kayıttan evvel dahi muumlmessilinin muameleleri ile muumllzemdir

Diğer nevi muumlesseselerde ve işlerde ticaret siciline kayıttan başka suretle ticari muumlmessil tayin olunamaz

IIVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 450 - Ticari muumlmessil huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muumlessese sahibi hesabına kambiyo taahhuumltlerinde bulunmak ve onun namına muumlessesenin gayesine dahil olan biluumlmum tasarrufları yapmak salahiyetini haiz sayılır

Ticari muumlmessil sarih salahiyet almadıkccedila gayrimenkulleri temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIITAHDİDİ

Madde 451 - Temsil salahiyeti bir şubenin işlerine hasrolunabilir

Tayin olunan şartlar dahilinde diğerleri iştirak etmedikccedile yalnız birinin imzası muumlesseseyi ilzam etmemek uumlzere birden ziyade kimselerede verilebilir ve buna birlikte temsil denir

Temsil salahiyetinde bundan başka tahditler huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

IVİSTİRDADI

Madde 452 - Muumlmessil tayin edilirken tescil edilmemiş olsa bile temsil salahiyetinin istirdat edildiği zaman keyfiyetin ticaret siciline kaydedilmesi mecburidir

Temsil salahiyetinin istirdadı ticaret siciline kayıt ve ilan edilmedikccedile bu salahiyet huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslar hakkında bakidir

B - DİĞER TİCARET VEKİLLERİ

Madde 453 - Ticari vekil ticari muumlmessil sıfatını haiz olmaksızın bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından muumlessesenin buumltuumln işleri veya muayyen bazı muameleleri iccedilin temsile memur edilen kimsedir

Bu salahiyet muumlessesenin mutad olan muamelelerinin cuumlmlesine şamildir Şu kadar ki ticari vekil kendisine sarih mezuniyet verilmedikccedile istikraz edemez ve kambiyo taahhuumltlerinde ve muhakeme ve murafaada bulunamaz

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Mağaza iccedilinde muumlşterilerin kolaylıkla goumlrebilecekleri bir yerde ve kolayca okuyabilecekleri bir şekilde aksi ilan edilmiş olmadıkccedila toptan yarı toptan veya perakende satış mağazalarının memur veya muumlstahdemleri o mağazanın muumltat satış muamelelerinin hepsini yapmaya salahiyetli oldukları muameleler hakkındaki faturaları imzalamaya bu mutat muamelelerden doğan borccedilların yerine getirilmesine veya bunların hiccedil veyahut gereği gibi yerine getirilmemiş olmasına ilişkin ihtar veya diğer beyanları işletme sahibi adına yapmaya bu mahiyetteki ihtar ve diğer beyanları ve hususiyle mutat muamele dolayısiyle teslim edilmiş olan mallara ilişkin ayıp ihbarlarını mağaza sahibi adına kabule salahiyetli sayılırlar şu kadar ki kendilerine yazı ile salahiyet verilmiş olmadıkccedila mağaza dışında ve kasa memurları tayin edilmiş ise mağaza iccedilinde mal parasını isteyip alamazlar Bu kimseler mal parasını almaya salahiyetli bulundukları hallerde faturaları kapatmaya veya makbuz vermeye de salahiyetlidirler

C - SEYYAR TUumlCCAR MEMURLARI

Madde 454 - Bir muumlessese iccedilin merkezinin haricindeki mahallerde muamele icra eden seyyar memurlar muumlessese namına sattıkları malın bedelini almak ve makbuz vermek ve borccedilluya mehil ita etmek salahiyetini dahi haiz sayılırlar

Bu salahiyetin tahdidi huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

D - REKABET YAPMAK MEMNUİYETİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 455 - Bir muumlessesenin buumltuumln işlerini idare eden yahut muumlessese sahibinin hizmetinde bulunan ticari muumlmessiller veya ticari vekiller muumlessese sahibinin izni olmaksızın gerek kendi namlarına gerek uumlccediluumlncuuml şahıs namına muumlessesenin yaptığı nevide dahil bir iş yapamazlar

Buna muhalif harekette bulunursa muumlessese sahibi zarar ve ziyan istemek ve bu suretle yapılan işleri kendi hesabına almak hakkını haizdir

E - MUumlMESSİL VE DİĞER TUumlCCAR VEKİLLERİNİN VEKALETLERİNİN HİTAMI

Madde 456 - Hizmet şirket vekalet mukavelelerinden ve iki taraf arasında mevcut diğer hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit haklara halel gelmemek uumlzere ticari muumlmessiller ve ticari vekiller her zaman azlolunabilir

Muumlessese sahibinin medeni haklarını kullanmak salahiyetini gaip etmesi veya vefatı ile ticari muumlmessilin ve ticari vekilin salahiyeti hitam bulmaz

ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE

A - TARİFİ

Madde 457 - Havale bir akittir ki onunla muhaluumlnaleyh bilvekale kendi namına kabza salahiyettar olan muhaluumlnlehe muhil hesabına nakit veya kıymetli evrak veya sair misli şeyler itasına mezun kılınır

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUHİL İLE MUHALUumlNLEH ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 458 - Havalenin mevzuu muhilin muhaluumlnlehe olan borcunun tediyesi ise bu borccedil ancak muhaluumlnaleyh tarafından vuku bulacak tediye ile sakıt olur

Şu kadar ki havaleyi kabul etmiş olan alacaklı ancak muhaluumlnaleyhe muumlracaat ile havalede tayin olunan muumlddet zarfında matlubunu istifa edemediği takdirde muhilden alacağını mutalebe salahiyetini haiz olur

Muhaluumlnleh olan alacaklı havaleyi kabul etmek istemezse borccedilluyu derhal haberdar etmek lazımdır aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

IIMUHALUumlNALEYHİN BORCU

Madde 459 - Muhaluumlnaleyh ihtirazi kayıt beyan etmeksizin havaleyi kabul ettiğini muhaluumlnlehe bildirirse tediye ile muumlkellef olur ve ona karşı yalnız aralarındaki şahsi muumlnasebetlerden veya havalenin muumlnderecatından muumltehassil defalarda bulunabilir Muhil ile olan muumlnasebetinden muumltevellit defilerde bulunamaz

Muhaluumlnaleyh muhile borccedillu ise kendisi iccedilin bu tediye muhile yapacağı tediyeye nazaran daha kuumllfetli olmadığı surette borcun miktarını muhaluumlnlehe tediyeye mecburdur

Bu halde bile muhil ile aralarında hilafına mukavele olmadıkccedila tediyeden evvel havaleyi kabul ettiğini beyan etmeğe mecbur değildir

IIITEDİYE OLUNMAMAK HALİNDE İHBAR

Madde 460 - Muhaluumlnlehin talebine karşı veya talebinden evvel muhaluumlnaleyh muhaluumlnbini tediye etmiyeceğini beyan ederse muhaluumlnleh derhal muhili haberdar etmeğe mecburdur aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

C - RUumlCU

Madde 461 - Muumlhil her zaman muumlhaluumlnlehe karşı havaleden ruumlcu edebilir Meğerki havale muhaluumlnlehin menfaati ve bilhassa alacağını tediye iccedilin yapılmış olsun

Muhaluumlnaleyh havaleyi kabul ettiğini beyan edinceye kadar muhil ona karşıda havaleden ruumlcu edebilir

Muhilin iflası henuumlz kabul edilmemiş havalenin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnuuml istilzam eder

D - KIYMETLİ EVRAK İŞLERİNDE HAVALE

Madde 462 - Hamile muharrer havaleler bu babın huumlkuumlmlerine tabidir Her hamil muhaluumlnaleyhe karşı muhaluumlnleh sıfatını haizdir Ve muhil ile muhaluumlnleh arasındaki haklar havaleyi temlik eden ile temelluumlk eden arasında sabit olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilekler ile kambiyo senetlerine muumlmasil havaleler hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

ON DOKUZUNCU BAP VEDİA

A - VEDİA

ITARİFİ

Madde 463 - İda bir akittir ki onunla muumlstevdi muumldi tarafından verilen şeyi kabul ve onu emin bir mahalde hıfzetmeği deruhte eder

Uumlcret şartedilmedikccedile veya hal muumlstevdiin uumlcrete intizarını icabetmedikccedile muumlstevdi uumlcret istiyemez

IIMUumlDİİN BORCcedilLARI

Madde 464 - Muumldi muumlstevdie akdin icrasiyle zaruri irtibatı olan buumltuumln masrafları tediye etmekle muumlkelleftir

Mudi ida sebebiyle husule gelen zararın kendi kusuru olmaksızın vukua geldiğini ispat etmedikccedile tazmin ile muumlkelleftir

IIIMUumlSTEVDİİN BORCcedilLARI

1 - VEDİANIN KULLANILMASI MESULİYETİ

Madde 465 - Muumlstevdi muumldiden mezuniyet almadıkccedila vediayı kullanamaz

Buna muhalif hareket ederse muumldia muhik bir tazminat vermeğe mecbur olur ve kazara husule gelen zararlardan dahi mesulduumlr Meğerki kullanmamış olsa dahi bu zararların vukua geleceğini ispat ede

2 - İSTİRDAT

A MUumlDİrsquoİN HAKLARI

Madde 466 - İdada muumlddet tayin edilmiş olsa bile muumldi her vakit ida edilen eşyayı zevaidiyle beraber geri alabilir

Şu kadar ki muumlstevdiin kararlaştırılmış olan muumlddeti nazara alarak yaptığı masrafları tesviye ile muumlkelleftİr

B MUumlSTEVDİİN HAKLARI

Madde 467 - Muumlstevdi tayin edilen muumlddetin inkızasından evvel vediayı iade edemez Şu kadar ki evvelce tayin edilemiyen haller dolayısiyle akdin devamı vedia iccedilin tehlikeyi veya kendisi iccedilin zararı mucip olursa muayyen muumlddetin inkızasından evvel dahi iade edebilir

Muumlddet tayin edilmemiş ise her zaman iade edebilir

C İADE MAHALLİ

Madde 468 - Vedia hıfzedilmesi lazım gelen yerde iade olunur ve iade masrafiyle iade zamanındaki hasar muumldia aittir

3 - MUumlŞTEREKEN VEDİA ALINMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 469 - Birlikte vediayı kabul edenler ondan muumlteselsilen mesul olurlar

4 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS TARAFINDAN İSTİHKAK DAVALARI

Madde 470 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından vedia hakkında istihkak iddiasında bulunulsa bile vedia adli tarik ile haciz yahut muumlstevdie karşı istihkak davası ikame edilmedikccedile muumlstevdi onu muumldia ret ve iade ile muumlkelleftir Haciz veya istihkak davası halinde muumlstevdi derhal muumldii haberdar etmeğe mecburdur

IVYEDİEMİNE TEVDİ

Madde 471 - İki veya daha ziyade kimseler haklarını muhafaza iccedilin hukuki vaziyeti munazaalı veya şuumlpheli olan bir şeyi muumlstevdie veya yediadile tevdi ederlerse muumlstevdi veya yediadil bunları buumltuumln alakadarların muvafakati veya hakimin kararı olmadıkccedila hiccedil birine iade edemez

B - USULSUumlZ TEVDİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 472 - Muumlstevdiin tevdi olunan meblağı aynen iadeye mecbur olmaksızın mesela iade etmesi sarahaten veya zımnen mukarrer ise o meblağın nefi ve hasarı kendisine ait olur

Meblağ muumlhuumlrsuumlz ve accedilık olarak bırakılmış ise bu manada zımni bir mukavele mevcut sayılır İda edilen diğer misli eşya veya kıymetli evrakı muumlstevdi sarahaten mezun kılınmadıkccedila kullanamaz

C - ARDİYE MUKAVELESİ

IKIYMETLİ EVRAK İHRACI SALAHİYETİ

Madde 473 - Hıfzedilmek uumlzere emtia kabul ettiğini alenen bildiren ardiye sahibi ida olunan eşya makamına kaim olmak uumlzere senet ihracına salahiyet verilmesini ait olduğu merciden talep edebilir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

IIARDİYE SAHİBİNİN MUHAFAZA BORCU

Madde 474 - Ardiye sahibi eşyayı bir komuumlsyoncu gibi ihtimam ile muhafaza etmeğe mecburdur Eşyaya tahavvuumll arız olupta başkaca tedbir ittihazını istilzam ederse muumlstevdi muumlmkuumln olduğu takdirde bundan muumldii haberdar eder Ardiye sahibi muumltat iş zamanlarında emtianın halini tetkik veya muayene ve icabeden tahaffuzi tedbirleri her zaman ittihaz edebilmesi iccedilin muumldia muumlsaade etmeğe mecburdur

IIITEVDİ OLUNAN EŞYANIN DİĞERLERİYLE KARIŞTIRILMASI

Madde 475 - Ardiye sahibi sarahaten mezun olmadıkccedila aynı nevi ve vasıftan bulunan misli şeyleri birbirine karıştıramaz Mezuniyete binaen karıştırılan eşya uumlzerinde her muumldi hakkiyle muumltenasip bir hisse talep edebilir Bu takdirde ardiye sahibi diğerlerinin huzuruna hacet kalmaksızın her mudiin hissesini tefrik edebilir

IV ARDİYE SAHİBİNİN HAKLARI

Madde 476 - Ardiye sahibi mukarrer veya mutat olan ardiye uumlcretini ve muhafazanın sebebiyet vermediği buumltuumln masraflarını (nakliye guumlmruumlk kayıt) talep edebilir bu masraflar derhal tediye olunmak lazımdır

Ardiye uumlcreti ise her uumlccedil ayda bir kere ve her halde eşyanın tamamen veya kısmen istirdadında tediye olunur

Eşya yedinde bulunduğu veya eşyayı temsil eden her hangi bir senet vasıtasiyle onda tasarruf etmek kudretini haiz olduğu muumlddetccedile ardiye sahibinin alacakları mukabilinde ve eşya uumlzerinde hapis hakkı vardır

VEMTİANIN İADESİ

Madde 477 - Ardiye sahibi emtiayı adi tevdide olduğu gibi ret ve iade ile muumlkelleftir Şu kadar ki adi tevdide muumlstevdiin evvelce tahmin edemediği sebeplerin tahakkukuna mebni vaktinden evvel iadeye mezun

olduğu halde dahi ardiye sahibi muayyen olan muumlddetin hitamına kadar eşyayı muhafaza mecburiyetindedir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

D - OTELCİYE TEVDİ

IOTELCİLERİN MESULİYETİ

1 - ŞARTLARI VE ŞUumlMULUuml

Madde 478 - Otelciler hancılar nazil olan yolcuların getirdikleri eşyanın duccedilar olduğu telef ve hasar ve sirkatten ve zararın bizzat yolcuya veya onu ziyarete gelen veya refakatinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden neşet ettiğini veya tevdi olunan şeyin mahiyetinden muumltevellit bulunduğunu ispat etmedikccedile mesulduumlr Şu kadar ki otelci veya hancı veya muumlstahdemlerine isnadı kabil bir kusur ispat olunmadıkccedila bu mesuliyet her bir yolcu iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

2 - KIYMETLİ EŞYA

Madde 479 - Kıymetli eşya veya oldukccedila ehemmiyetli miktarda para veya kıymetli evrak otelci veya hancıya emanet edilmemiş ise otelci veya hancı ancak kendisinin veya muumlstahdemlerinin kusuru halinde mesul olur Emaneten kabul etmiş veya kabulden imtina etmiş ise mesuliyeti mahdut değildir Yolcunun kendi nezdinde saklayabilmesi lazımgelen eşya veya nakit ve emsalinde yolcunun sair eşyası hakkındaki mesuliyet kaidesi tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - MESULİYETİN HİTAMI

Madde 480 - Yolcu zararına vakıf olur olmaz otelci veya hancıya bildirmezse hakkı sakıt olur Otelci veya hancı boumlyle bir mesuliyeti deruhte etmediğini veya mesuliyeti bu kanunda nevi tayin olunmıyan bir şarta talik ettiğini yapıştırdığı ilanlarda bildirse bile mesuliyetten kurtulamaz

IIUMUMİ AHIR İDARE EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 481 - Umumi ahırları ve garajları idare edenler iccedilerilerine konulan veya getirilen veya kendileri veya muumlstahdemleri tarafından kabul olunan otomobil hayvanat ve araba ve koşum ve sair teferruatının ziya ve hasarından ve ccedilalışmasından zararın muumldi veya onu ziyaret veya ona refakat eden veya onun hizmetinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden veya tevdi olunan eşyanın mahiyetinden neşet ettiğini ispat etmedikccedile mesul olur Şu kadar ki kabul edilen otomobil ve hayvanlar ve arabalar ve onların teferruatı hakkındaki mesuliyet garaj ve ahır sahibine veya muumlstahdemlerine bir kusur isnat olunamazsa beher muumldi iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

IIIHAPİS HAKKI

Madde 482 - Otelci Hancı ve umumi ahırlar ve garajlar idaresi sahipleri nezdlerine getirilen veya ahırlarına veya garajlarına konulan eşya uumlzerinde otel veya hıfz masraflarından muumltevellit alacaklarını temin iccedilin hapis hakkına maliktirler

Mucirlerin hapis haklarına muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

YİRMİNCİ BAP KEFALET

A - TARİFİ

Madde 483 - Kefalet bir akittir ki onunla bir kimse borccedillunun akdettiği borcun edasını temin etmeği alacaklıya karşı taahhuumlt eder

B - ŞARTLARI

IŞEKLİ

Madde 484 - Kefaletin sıhhati tahriri şekle riayet etmeğe ve kefilin mesul olacağı muayyen bir mikdar iraesine muumltevakkıftır

IIASIL BORCcedil

Madde 485 - Kefalet ancak muteber bir borccedil hakkında cereyan eder Muumlstakbel zamana muzaf yahut şarta muallak bir borccedil huumlkuumlm ifade edeceği zamanın hululuuml ve şartın tahakkuku halinde muteber olmak uumlzere kefalete raptolunabilir Hata yahut ehliyetsizlik sebebiyle borccedillunun mesuliyetini icap etmiyen bir akitten muumltevellit borca kefalet eğer kefil akdin borccedillu yuumlzuumlnden olan bu fesadına taahhuumlt esnasında vakıf ise muteber olur

C - NEVİLERİ

IADİ KEFALET

Madde 486 - Adi kefaletten kefilin borccedil ile mutalip olması ancak kefalet akdinden sonra borccedillunun iflas etmesi veya hakkında takibat icra olunupta alacaklının hatası olmaksızın semeresiz kalması yahut borccedillu aleyhinde Tuumlrkiyede takibat icrasının imkansız hale gelmesi ile meşruttur

Alacaklının alacağı kefaletten evvel yahut aynı zamanda rehin ile temin olunmuş olduğu takdirde adi kefalette kefil borcun evvelemirde merhundan istifa olunmasını talep edebilir Fakat borccedillu muumlflis ise yahut borccedillunun iflası ilan olunmadıkccedila rehenin nakde tahvili kabil olmazsa bu huumlkuumlm cerayan etmez

IIMUumlTESELSİL KEFALET

Madde 487 - Kefil borccedillu ile beraber muumlteselsil kefil ve muumlşterek muumlteselsil borccedillu sıfatı ile veya bu gibi diğer bir sıfatla borcun ifasını deruhde etmiş ise alacaklı asıl borccedilluya muumlracaat ve rehinleri nakde tahvil ettirmeden evvel kefil aleyhinde takibat icra edebilir

Bu babın huumlkuumlmleri bu nevi kefalete de tatbik olunur

IIIBİRLİKTE KEFALET

Madde 488 - Birden ziyade eşhas birlikte muumltecezzi bir borca kefil oldukları takdirde bunlardan her biri kendi hisseleri

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

miktarınca adi kefil gibi ve diğerlerinin hisseleri hakkında kefile kefil sıfatı ile mesul olur Kefiller gerek asıl borccedillu ile beraber gerek kendi beyinlerinde muumlteselsil olmaklığı iltizam etmişler ise her biri borcun tamamından mesul olup ancak diğerlerinin hissesi iccedilin onlara ruumlcu hakkını haizdirler Kefaletin aynı borca diğer kimselerinde kefalet etmesi şartiyle vaki olduğuna alacaklının vukufu bulunduğunu kabule mahal olan hallerde bu şart tahakkuk etmezse kefil mesuliyetten beri olur

IV KEFİLE KEFİL VE RUumlCUA KEFİL

Madde 489 - Kefile kefil alacaklıya karşı kefilin taahhuumlduumlnuuml temin eden kimsedir ve kefil ile birlikte mesuliyeti borccedillunun taahhuumlduumlnuuml temin eden adi kefilin borccedillu ile beraber olan mesuliyeti derecesindedir

Ruumlcua kefil olan kimse borccedilludan alacağını alamayan kefile kefildir

D - KEFİLİN MESULİYETİ

IŞUumlMULUuml

Madde 490 - Kefil borcun aslı ile beraber borccedillunun kusur veya temerruumlduumlnuumln kanuni neticelerinden mesulduumlr

Kefil alacaklının metalibini ifa ederek dava ikamesini bertaraf etmek iccedilin kendisine vakıt ve zamaniyle ihtar vuku bulmuş olmadıkccedila asıl borccedillu aleyhinde ikame olunan dava masrafını edaya mecbur değildir

Faiz verilmesi şart edilmiş ise kefil ancak işlemekte olan faiz ile beraber işlemiş faizden bir seneliğini vermekle muumlkelleftir

IIMUACCELİYET

Madde 491 - Borccedillunun iflası sebebi ile asıl borccedil vadenin hululuumlnden evvel muacceliyet kesbetse bile kefil asıl borcun ifası iccedilin tayin olunan vadeden evvel borcu oumldemeğe icbar olunamaz Asıl borcun muacceliyet kesbetmesi evvelce borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf ise bu ihbar kefile de icra olunmak lazım gelir Kefil hakkında borcun muacceliyet kesbetmesi ihbar guumlnuumlnden başlar

E - KEFALETİN HİTAMI

IASIL BORCUN SUumlKUTU

Madde 492 - Asıl borccedil her hangi bir sebeple sakıt olunca kefil beri olur

IIMAHDUT ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 493 - Bir kimse mahdut bir zaman iccedilin kefil olupta bu zamanın inkızasını takip eden bir ay zarfında alacaklı bu bapta icraya veya mankemeye muumlracaatla hakkını takip etmezse yahut takibatına uzun muumlddet fasıla verirse kefil kefaletten beri olur

IIIMAHDUT OLMAYAN ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 494 - Kefalet gayri mahdut bir zaman iccedilin akdolunmuş ise asıl borccedil muacceliyet kesbettikten sonra kefil alacaklıdan bir ay zarfında icra veya mahkemeye muumlracaatla hakkını takip etmesini ve uzun muumlddet fasıla vermeksizin takibata devam etmesini talep edebilir

Bir borcun muacceliyet kesbetmesi alacaklı tarafından borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf olmadığı takdirde kefil kefaleti tarihinden bir sene sonra alacaklıdan bu ihbarın yapılmasını ve borccedil muacceliyet kesbedince yukarıda zikrolunduğu veccedilhile icraya veya mahkemeye muumlracaatle hakkını takip etmesini talep edebilir Alacaklı kefilin bu talebini nazara almazsa kefil kefaletten beri olur

IVMEMUR VE MUumlSTAHDEM HAKKINDA KEFALET

Madde 495 - Resmi bir memura gayri mahdut muumlddet iccedilin kefil olan kimse her uumlccedil senede bir kere ertesi sene nihayetinde muteber olmak uumlzere kefaleti feshettiğini ihbar edebilir Bir muumlstahdem iccedilin vukubulan kefalet uumlccedil sene devam ettiği takdirde huumlkuumlm yine boumlyledir

F - KEFİLİN HAKLARI

IASIL BORCcedilLUYA KARŞI

1 - ALACAKLININ HAKLARINA HALEFİYET

Madde 496 - Kefil eda ettiği şey nisbetinde alacaklının haklarında ona halef olur Bu halefiyet kaidesinden evvelce feragat

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek caiz değildir Şu kadar ki kefil ile borccedillu beynindeki hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit dava ve defi hakları mahfuzdur

2 - KEFİLİN DEFİLERİ

Madde 497 - Kefil asıl borccedilluya ait buumltuumln defileri alacaklıya karşı dermeyan etmek hakkını haiz ve bununla muumlkelleftir fakat kefilin taahhuumlduumlnuumln mahiyetine nazaran hariccedil kalması lazım gelen defiler muumlstesnadır

Kefil kendi kusuru olmaksızın bu defilere vakıf olduğunu ispat etmediği surette kendisini borcunu edadan vareste edecek bu defileri dermeyan etmemesinden naşi alacaklıya ruumlcu etmek hakkından mahrum olur

3 - KEFİLİN TEDİYEYİ İHBAR BORCU

Madde 498 - Kefil tediyeyi asıl borccedilluya ihbar etmemesinden dolayı asıl borccedillu ikinci defa olarak borcunu eda ederse kezalik kefil ruumlcu hakkını gaip eder Alacaklı aleyhine haksız mal edinmesinden dolayı dava hakkı mahfuzdur

IIALACAKLILARA KARŞI

1 - ESBABI SUBUTİYENİN TESLİMİ

Madde 499 - Alacaklı mekfuluumlnbihi tediye eden kefilin borccedilluya ruumlcu hakkını kullanmağa ve elinde bulunan rehinleri nakde tahvile medar olabilecek senetleri ona teslime mecburdur

Borccedil bir gayrimenkul rehin ile temin olunmuş ise alacaklı rehin hakkının kefile devri iccedilin ifası lazım gelen merasimi icra ile muumlkelleftir

2 - BORCcedilLARINI İFA ETMİYEN ALACAKLININ MESULİYETİ

Madde 500 - Alacaklı kefaletten dolayı tahakkuk eden borcun temini iccedilin kefelatin akdi esnasında tesis yahut sonradan istihsal olunan teminatı kefilin zararına olarak tenkis eder veya elinde bulunan delaili elden ccedilıkarırsa kefile karşı mesul olur

Resmi memurlar ile muumlstahdemlere kefalet vukuunda alacaklı bu borccedillular hakkında ifasiyle muumlkellef olduğu nezareti icrada ihmal eylediği ve borccedil bu ihmalden tevelluumlt ettiği yahut ihmal vukubulmamış olsaydı bu nisbette tezayuumlt etmiyeceği muhtemel bulunduğu takdirde dahi mesulduumlr

3 - TEDİYEYİ KABULE VEYA KEFALETTEN TAHSİLE MUumlTEDAİR HAKLAR

Madde 501 - Borccedil muacceliyet iktisap edince kefil her zaman alacaklıyı borcun ifasını kabule veya kendisini kefaletten tahlise icbar edebilir Alacaklı edayı kabul etmez yahut haiz olduğu teminatı ita ve nakilden imtina eylerse kefil kendiliğinden kurtulur

4 - BORCcedilLUNUN İFLAS MASASINA ALACAKLININ MUumlRACAATI

Madde 502 - Borccedillu iflas eder ise alacaklı alacağını İflas masasına kayıt ettirmeğe mecburdur

Alacaklı borccedillunun iflasına muttali olur olmaz ondan kefili haberdar etmekle muumlkelleftir Boumlyle yapmadığı takdirde bu tekasuumlluumlnden dolayı kefile terettuumlp eden zarar nisbetinde kefile karşı haiz olduğu haklarını gaip eder

IIITEMİNAT İTASINA DAİR KEFİLİN HAKKI

Madde 503 - Aşağıdaki hallerde kefil borccedilludan teminat itasını ve eğer borccedil muaccel ise kendisinin kefaletten kurtulmasını talep edebilir

1 - Borccedillu kefile karşı vukubulan taahhuumltlerine ve bilhassa muayyen bir muumlddet zarfında kendisini kurtaracağına dair olan vadına muhalif hareket ettiği takdirde

2 - Borccedillu muumltemerrit bulunduğu takdirde

3 - Kefil gerek duumlccedilar olduğu zayiat gerek kendi tarafından irtikap olunan bir kusur sebebi ile kefaleti kabul ettiği zamanda kimden ziyade tehlikelere maruz olduğu takdirde

YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS

A - ALACAĞIN DAVA EDİLEMEMESİ

Madde 504 - Kumar ve bahis bir alacak hakkı tevlit etmez Kumar yahut bahis iccedilin bilerek yapılan avanslar ve oumlduumlnccedil verilen akccedileler hakkında ve kumar ve bahis vasfını haiz olduğu takdirde borsaya dahil olan emtia ve kıymetli evrakın fiyat farkı esası

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

uumlzerine yapılan vadeli alış verişlerde dahi huumlkuumlm boumlyledir

B - BORCcedil SENEDİ İTASI VE BİLİHTİYAR TEDİYE

Madde 505 - Kumar oynıyan veya bahseden kimse tarafından imza edilmiş adi borccedil veya kambiyo senedi uumlccediluumlncuuml bir şahsa devir edilmiş olsa bile bunlara muumlsteniden hiccedil hir kimse bir hak talep edemez Kıymetli evrakın huumlsnuuml niyet sahibı uumlccediluumlncuuml şahıslara bahşettiği haklar mahfuzdur

Kumar veya bahsin usuluuml dairesinde cereyanına kazaen veya diğer tarafın fiili neticesi olarak bir mani haylulet etmiş veya bu diğer taraf hile ve desise ika etmiş olmadıkccedila bilihtiyar verilen kumar akccedilesi geri alınmaz

C - PİYANGO

Madde 506 - Huumlkuumlmet tarafından muumlsaade edilmiş olmadıkccedila piyango hiccedil bir alacak hakkı tevlit etmez Muumlsaade edilmemiş olduğu takdirde piyango hakkında da kumara muumltaallik huumlkuumlmler tatbik olunur

Ecnebi memleketlerde muumlsaade ile tesis edilen piyangolar Tuumlrkiyede kanunun himayesinden istifade etmezler Meğer ki salahiyettar olan makam bunlara ait biletlerin satılmasına muumlsaade etmiş olsun

YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

A - KAYDI HAYAT İLE İRAT

IMEVZUU

Madde 507 - Kaydıhayat ile tesis olunan irat ya alacaklının veya borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatı muumlddetince takyit olunabilir

Bu bapta sarih bir şart olmadıkccedila kaydı hayat ile irat alacaklının hayatı muumlddetiyle mukayyet olarak tesis olunmuş sayılır

Hilafına mukavele olmadıkccedila borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatiyle takyit olunarak tesis olunan irat alacaklının mirasccedilılarına intikal eder

IITESİSİN ŞEKLİ

Madde 508 - Kaydıhayat ile irat tesisine dair olan akit tahriri şekilde olmadıkccedila muteber değildir

IIIALACAKLININ HAKLARI

1 - HAKKIN KULLANILMASI

Madde 509 - Hilafına mukavele olmadıkccedila kaydıhayat ile irat her altı ayda bir işlemeden tediye olunur

Hayatiyle mukayyet olarak irat tesis olunan şahıs iradın peşin verilmesi lazımgelen devrenin nihayetinden evvel vefat eder ise borccedillu o devreye ait meblağı tamamen edaya mecburdur

Borccedillu iflas eder ise alacaklı iflasın kuumlşadı esnasında muteber bir irat sandığında muumlflisin muumlkellef bulunduğu irat borcuna muadil bir irat tesisi iccedilin iktiza eden resuumllmale muumlsavi bir resuumllmal talep ederek hakkını istihsal edebilir

2 - TEMLİK VE HACİZ EDİLEBİLMESİ

Madde 510 - Hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı hakkını başkasına temlik edebilir Uumlccediluumlncuuml şahıs lehine meccanen irat tesis eden kimse tesis zamanında o şahsın iflası yahut borcundan dolayı takibat icrası halinda alacaklılarının menfaatına olarak irattan mahrum edilemiyeceğini şart koşabilir

B - OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

ITARİFİ

Madde 511 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi akitlerden birinin diğerine oumlluumlnceye kadar bakmak ve onu goumlruumlp goumlzetmek şartiyle bir mamelek yahut bazı mallar temlikini iltizam etmesinden ibaret olan bir akittir Borccedillu alacaklı tarafından mirasccedilı nasbolunmuş ise bu akit hakkında miras mukavelesi huumlkuumlmleri ceryan eder

IIŞARTLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - ŞEKLİ

Madde 512 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi mirasccedilı nasbını tazammun etmese bile miras mukavelesi şeklinde tanzim olunmak lazımdır Şukadar ki bu mukavele salahiyettar makam canibinden tayin olunmuş olan şartlara tevfikan devletccedile tanınmış bir muumlessese ile aktedilmiş ise gayri resmi bir senet kifayet eder

2 - TEMİNAT

Madde 513 - Diğer tarafa bir gayrimenkul temlik eden alacaklı kendi haklarını temin iccedilin o gayrimenkul uumlzerinde tıpkı bir bayi gibi kanuni ipotek hakkını haiz olur

IIIMEVZUU

Madde 514 - Alacaklı borccedillunun ailesi iccedilinde yaşar Borccedillu aldığı malların kıymetine ve alacaklının evvelce haiz olduğu iccediltimai mevkie goumlre hakkaniyetin iktiza ettiği şeyleri alacaklıya vermeğe mecburdur

Borccedillu bilhassa alacaklıya muumlnasip gıda mesken vermeğe ve hastalığında muktazi ihtimam ile bakmağa ve hekim getirmeğe mecburdur

Kabul ettikleri kimselere oumlluumlnceye kadar bakmak maksadiyle tesis olunan muumlesseseler umum iccedilin mecburi olarak verecekleri şeyleri salahiyettar makam tarafından tasdik olunmuş nizamnameler ile tayin edebilirler

IVİTİRAZ VE TENKİS

Madde 515 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi alacaklının kanunen infaka mecbur olduğu kimselere karşı bu muumlkellefiyetin ifasını temin eden vasıtaların elinden ccedilıkmasını mucip olursa bu kimseler tarafından mezkur mukaveleye itiraz olunabilir Hakim bu mukaveleyi feshedeceği yerde borccedilluyu hak sahiplerine nafaka vermeğe icbar edebilir ve bunlara verilen nafakalar alacaklıya verilmesi lazım gelen şeylerle mahsup edilir Bundan maada mirasccedilıların tenkis talepleri ve alacaklıların fesih davaları hakkı mahfuzdur

VFESİH

1 - İHBAR

Madde 516 - İki tarafın mukavele mucibince verecekleri şeylerin arasında kıymetccedile hissolunacak derecede nisbetsizlik bulunduğu ve fazla alan taraf diğer tarafın kendisine teberruda bulunmak kastı olduğunu ispat edemediği takdirde kaydıhayat ile bakma mukavelesini iki taraftan her biri altı ay evvel haber vermek şartiyle her zaman feshedebilir Bu hususta muteber bir irat sandığının kabul ettiği resuumllmal ile irat beynindeki nisbeti nazara almak lazımdır

Mukavelenin feshi esnasında evvelce verilmiş olan şeyler istirdat olunur

Şu kadar ki bunların resuumllmal ve faiz kıymetleri beyninde takas icra olunur

2 - BİR TARAFLI FESİH

Madde 517 - Tahmil olunan muumlkellefiyete muhalif hareket olunmasından naşi mukavelenin icrasına devam etmek ccedilekilmez bir hale geldiği yahut diğer bazı muhik sebepler mukavelenin devamını imkansız bir hale getirdiği yahut ifrat derecede kuumllfetli kıldığı takdirde iki taraftan her biri yalnız başına onu feshedebilir

Eğer mukavele bu sebepler dolayısiyle fesholunur ise kusurlu olan taraf aldığı şeyi geri verdikten maada kusuru olmayan tarafa hakkaniyete muvafık bir tazminat vermeğe mecburdur

Hakim mukaveleyi feshedecek yerde iki taraftan birinin talebi ile yahut resen artık birlikte yaşamalarına nihayet verip buna mukabil alacaklıya kaydıhayat ile bir irat tahsis edebilir

3 - BORCcedilLUNUN VEFATI HALİNDE FESİH

Madde 518 - Borccedillu vefat edince alacaklı bir sene zarfında mukavelenin feshini talep edebilir Bu takdirde alacaklı borccedillunun iflası halinde masasından talep edebileceği mikdara muumlsavi bir meblağın itasını borccedillunun mirasccedilılarından isteyebilir

VI TEMLİK EDİLEMEMEK VE İFLAS VE HACİZ HALİNDE TALEP

Madde 519 - Alacaklı hakkını başkasına temlik edemez Alacaklı borccedillunun iflası takdirinde muteber bir irat sandığında kendisine verilmesi lazım gelen şeylerin kıymetine muadil kaydıhayat ile irat tesisi iccedilin muktazi resuumllmale muumlsavi bir alacak ile masaya muumlracaat edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Alacaklı bir alacağın temini iccedilin borccedillu aleyhine konulan hacze iştirak edebilir

YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET

A - TARİFİ

Madde 520 - Şirket bir akittir ki onunla iki veya ziyade kimseler saylerini ve mallarını muumlşterek bir gayeye erişmek iccedilin birleştirmeği iltizam ederler

Bir şirket ticaret kanununda tarif edilen şirketlerin muumlmeyyiz vasıflarını haiz değil ise bu bap ahkamına tabi adi şirket sayılır

B - ŞUumlREKANIN YEKDİĞERİYLE MUumlNASEBETİ

ISERMAYE

Madde 521 - Her şerik nakit alacak veya diğer mal veya say olarak bir sermaye koymakla muumlkelleftir Hilafına mukavele olmadıkccedila sermayeler şirketin gayesinin icabettiği ehemmiyet ve mahiyette ve yekdiğerine muumlsavi olmak lazımdır

Sermaye bir şeyin menfaatından ibaret ise adi icar akdinde ve bir şeyin muumllkiyetinden ibaret ise beyi akdinde hasar ve tekeffuumlle dair muayyen olan huumlkuumlmlere tabi olur

IIKAR VE ZARAR

1 - KARIN TAKSİMİ

Madde 522 - Şerikler mahiyeti icabınca şirkete ait olan buumltuumln kazanccedilları aralarında taksim ile muumlkelleftirler

2 - KAR VE ZARARA İŞTİRAK

Madde 523 - Hilafına mukavele olmadıkccedila her şerikin kar ve zarardan hissesi sermayesinin kıymeti ve mahiyeti ne olursa olsun muumlsavidir

Mukavelede şeriklerin yalnız kardan veya yalnız zarardan hisseleri tayin edilmiş ise bu tayin kar ve zararın ikisini de şamil sayılır Şeriklerden biri sermaye olarak yalnız sayını ortaya koymuş ise zarara ortak olmıyarak yalnız kara iştirak ettirilmesi şart edilebilir

IIIŞİRKET KARARLARI

Madde 524 - Şirketin kararları buumltuumln şeriklerin ittifakiyle ittihaz olunur Akitte ekseriyetle karar verilmesi tasrih edilmiş ise ekseriyet şeriklerin adedi itibariyle taayyuumln eder

IVŞİRKET MUAMELESİNİN İDARESİ

Madde 525 - Akit ile veya karar ile muumlnhasıran şerike veya muumlteaddit şeriklere yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsa kati surette tevdi edilmiş olmadıkccedila şirket muamelelerinin idaresi buumltuumln şeriklere aittir Şirket muamelelerinin idaresi şeriklerin cuumlmlesine veyahut birkaccedilına tevdi edilmiş ise bunlardan her biri diğerlerinin iştiraki olmaksızın muamele yapabilir Şukadar ki şirket muamelelerini idareye salahiyettar her bir şerik bu muameleye ikmalinden evvel itiraz edebilir Tehirinde tehlike melhuz değilse şirkete umumi bir vekil nasbı ve alelade şirket muameleleri fevkindeki hukuki tasarrufların yapılması iccedilin buumltuumln şeriklerin ittifakı lazımdır

VŞERİKLERİN BİRBİRLERİNE KARŞI MESULİYETLERİ

1 - REKABET MEMNUİYETİ

Madde 526 - Şeriklerden hiccedil biri kendi hesabına şirketin gayesine muhalif veya muzır işleri yapamaz

2 - MASRAFLAR VE ŞERİKLERİN YAPTIĞI İŞLER

Madde 527 - Şeriklerden birinin şirket işleri iccedilin yaptığı masraflar veya iltizam ettiği borccedillardan dolayı diğer şerikler ona karşı mesul olurlar Bu şerikin idaresi yuumlzuumlnden doğrudan doğruya uğradığı zararları yahut bu idarenin zaruriyatından olan hasarları diğer şerikler zamindirler

Şirkete avans olarak para veren şerik verdiği guumlnden itibaren faiz isteyebilir Şahsi emeği iccedilin ayrıca tazminat isteyemez

3 - İHTİMAMIN DERECESİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 528 - Şeriklerden her biri şirket işlerinde mutat vechile goumlsterdiği ikdam ve ihtimamı sarf etmeğe mecburdur Diğer şeriklere karşı kendi kusuriyle sebebiyet verdiği zararları şirkete diğer işlerde temin ettiği menfaatlar ile mahsup ettirmeğe hakkı olmaksızın tazmin ile muumlkelleftir

Şirket işlerini uumlcretle idare eden şerik tıpkı bir vekil gibi mesul olur

VIİDARE SALAHİYETİNİN NEZİ VE TAHDİDİ

Madde 529 - Şirket mukavelesiyle şeriklerden birine verilen idare salahiyeti muhik bir sebep olmaksızın diğer şerikler tarafından ne nezi ne de tahdit olunabilir Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olsa bile haklı bir sebep bulunduğu takdirde diğer şeriklerden herbiri idare salahiyetini nezi ettirebilir Hususiyle şirketi idare eden şerikin vazifelerini fahiş bir surette ihmal etmesi yahut iyi idare iccedilin lazım olan ehliyeti zayi eylemesi keyfiyetleri haklı sebep olmak uumlzere nazara alınabilir

VIIŞİRKETİ İDARE EDEN VE ETMİYEN ŞERİKLER ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 530 - Kanunun bu babında veya şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olmadıkccedila şirketi idare eden şerik ile diğer şerikler arasındaki muumlnasabetler vekalet huumlkuumlmlerine tabidir Şeriklerden biri idare hakkını haiz olmadığı halde şirket hesabına hareket eder yahut şirketi idare eden şerik salahiyetini tecavuumlz eylerse vekaleti olmadan başkası namına tasarruf edenler hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Şirketi idare edenler en az her yıl bir defa hesap vermeye ve kar paylarını ortaklara oumldemeye mecburdurlar Hesap devresinin uzatılmasına ait şart batıldır İdare edenin ortaklardan olmaması halinde de huumlkuumlm aynıdır

2 - ŞİRKET İŞLERİNİ TETKİK

Madde 531 - İdare salahiyetini haiz olmasa bile her şerikin şirket işlerinin nasıl gittiği hakkında şahsen malumat almağa ve şirketin defterlerini ve evrakını tetkike ve kendine mahsus olmak uumlzere şirketin mali vaziyeti hakkında huumllasa ccedilıkarmağa hakkı vardır hilafına mukavele batıldır

VIIIYENİ ŞERİK KABULUuml VE ŞİRKETE İŞTİRAK

Madde 532 - Şeriklerden hiccedil biri diğerlerinin rızası olmadıkccedila şirkete uumlccediluumlncuuml şahsı alamaz Şeriklerden biri kendi kendine uumlccediluumlncuuml bir şahsı şirketteki hissesine iştirak ettirir veya hissesini ona devrederse bu uumlccediluumlncuuml şahıs şerik sıfatını ihraz etmez ve hususiyle şirket işleri hakkında uumlccediluumlncuuml şahsın malumat istemeğe hakkı olmaz

C - ŞERİKLERİN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MUumlNASEBETİ

ITEMSİL

Madde 533 - Şirket hesabına ve kendi namına bir uumlccediluumlncuuml şahıs ile muameleye girişen şerik bu uumlccediluumlncuuml şahsa karşı yalnız kendisi alacaklı ve borccedillu olur Şirket veya buumltuumln şerikler namına uumlccediluumlncuuml bir şahıs ile şeriklerden biri muameleye giriştiği halde diğer şerikler ancak temsil hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan uumlccediluumlncuuml şahsın alacaklı veya borccedillusu olurlar Kendisine idare vazifesi tahmil edilen şerik şirketi ve buumltuumln şerikleri uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı temsil etmek hakkını haiz sayılır

IITEMSİLİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 534 - Şirketin iktisap ettiği veya şirkete devredilen şeyler alacaklar ve ayni haklar şirket mukavelesi dairesinde muumlştereken şeriklere ait olur Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila bir şerikin alacaklıları haklarını ancak o şerikin tasfiyedeki hissesi uumlzerinde kullanabilirler Hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila şerikler birlikte yahut bir muumlmessil vasıtasiyle uumlccediluumlncuuml şahsa karşı deruhde etmiş oldukları borccedillardan muumlteselsilen mesul olurlar

D - ŞİRKETİN HİTAMI

IHİTAM SEBEPLERİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 535 - Aşağıdaki hallerde şirket nihayet bulur

1 - Şirketin akdinde maksut olar gayenin elde edilmesi yahut elde edilmesinin imkansız hale gelmesiyle

2 - Mirasccedilılar ile şirketin devamına dair evvelce yapılmış bir mukavele olmadığı halde şeriklerden birinin oumllmesiyle

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Şeriklerden birinin tasfiyedeki hissesi hakkında cebri icra vukuu ile yahut bir şerikin muumlflis olması veya hacredilmesi ile

4 - Buumltuumln şeriklerin ittifak etmesiyle

5 - Şirket iccedilin tayin edilen muumlddetin hitam bulmasiyle

6 - Şirket mukavelenamesinde bu hak muhafaza edildiği yahut şirket gayri muayyen bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatları muumlddetince tesis olunduğu hallerde bir şerikin feshi ihbar eylemesiyle

7 - Haklı sebeplerden dolayı fesih iccedilin verilen mahkeme ilamiyle

Haklı sebeplerden dolayı mukavelede muayyen muumlddetin hitamından evvel ve eğer şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin aktedilmiş ise evvelce ihbara hacet olmaksızın şirketinı feshi talep edilebilir

2 - MUAYYEN OLMIYAN MUumlDDET UumlZERİNE ŞİRKET

Madde 536 - Şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatı muumlddetince devam etmek uumlzere teşkil edilmiş ise şeriklerden her biri altı ay evvel ihbar eylemek şartiyle feshi talebedebilir

İhbar huumlsnuuml niyet kaidelerine tevfikan yapılmalı ve muumlnasip olmıyan zamanda icra edilmemelidir Şirket hesabatı seneden seneye yapılmakta ise fesih ancak bir hesap senesi nihayeti iccedilin istenebilir Mukavelede muayyen muumlddetin hitamından sonra zımnen devam etmekte olan şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

IIHİTAMIN ŞİRKET İŞLERİNE TESİRİ

Madde 537 - Şirket ihbardan başka bir suretle fesih edilirse bir şerikin şirket işlerini idare hususundaki selahiyeti feshe muttali olduğu yahut halin icabettiği itinayı sarfettiği halde muttali olması lazımgelen zamana kadar kendi hakkında devam eder Şirket şeriklerinden birinin oumlluumlmuumlyle muumlnfesih olursa oumllen şerikin mirasccedilısı diğer şerikleri derhal bundan haberdar etmekle muumlkelleftirler Mirasccedilı luumlzumlu olan tedbirlerin ittihazına kadar oumllen şerikin evvelce de idare etmekte olduğu işlere huumlsnuumlniyet kaideleri dairesinde devam eder

Diğer şerikler dahi muvakkaten şirket işlerini aynı suretle idarede devam ederler

IIITASFİYE

1 - SERMAYELER HAKKINDA YAPILACAK MUAMELE

Madde 538 - Bir şeyin muumllkiyetini sermaye olarak koyan şerik şirketin feshi uumlzerine yapılacak tasfiye neticesinde o şeyi aynen istirdat edemeyip o kimsenin sermayesi ne miktar kıymet iccedilin kabul edilmiş ise o kıymeti istiyebilir

Eğer bu kıymet tayin edilmemiş ise istirdat o şeyin sermaye olarak konduğu zamandaki kıymeti uumlzerinden yapılır

2 - FAZLANIN TAKSİMİ VE NOKSANLAR

Madde 539 - Şirketin borccedilları oumldendikten ve şeriklerden her birinin şirkete yaptığı avanslarla şirket iccedilin vuku bulan masrafları ve sermayeleri iade olunduktan sonra bir şey kalırsa bu kar şerikler arasında taksim olunur

Şirketin mevcudu borccedilları ve avans ve masrafları tediye olunduktan sonra sermayelerin iadesine kafi gelmezse zarar şerikler arasında taksim olunur

3 - TASFİYENİN NASIL YAPILACAĞI

Madde 540 - Şirketin hitamında tasfiye idareden hariccedil olanlar dahi dahil olduğu halde buumltuumln şeriklerce birlikte yapılmak lazımdır

Şu kadar ki eğer şirket mukavelesi şeriklerden birinin kendi namına ve şirket hesabına muayyen bazı muameleler yapmasına dair ise bu şerik şirketin hitamından sonra dahi o muameleleri yalnız yapmağa ve diğer şeriklere hesap vermeğe mecburdur

IVUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MESULİYET

Madde 541 - Şirketin nihayet bulması uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı taahhuumltleri tadil etmez

KANUNUN MERİYETİ ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 542 - İşbu kanun Kanunu Medeninin mevkii meriyete vazı tarihinden muteberdir

KANUNUN İCRASINA MEMUR MAKAM

Madde 543 - İşbu kanunun huumlkmuumlnuuml icraya Adliye Vekili memurdur

TASHİHAT

Madde 544 - Kanunu Medeninin muumltemmimi olan işbu kanun merbut tashihler ile beraber kabul edilmiştir

Kanun Madde Yanlış Doğru Not

Kanunu Medeni 92 - - zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 111 borcada borccedilda tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 111 uumlccediluumlmcuuml şahsa uumlccediluumlncuuml şahsada

Kanunu Medeni 112 zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 149 şart şarta tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 151 menfaatte menfaatlede tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 153 mirscısı mirasccedilısı tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 167 oumlyle ile tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 alacaklıya alacaklı ne tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 kefilidir kefildir tabı esnasında tashih edilmiştir

Kanunu Medeni 439 - - İkinci fıkra zaid olduğundan silinmiştir

Kanunu Medeni 755 yirmide biridir yirmi misle muumlsavi addolunur

a - Kanuni Medenideki vecibe veya vecibeler ıstılahı yerine borccedil veya borccedillar ıstılahı konulacaktır

b - Borccedillar Kanunun 187 nci maddesinin son fıkrası (muumlşteri tesliminin istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayiibundan haberdar etmesi lazımdır) olacaktır

p - Borccedillar Kanunun 223 uumlncuuml maddesinin son fıkrası (muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır) olacaktır

t - Kanuni Medenide mevcut (hudut) kelimesi yerine sınır kelimesi konulacaktır

s - Kanuni Medenide ve Borccedillar Kanununda mevcut (istimal) kelimeleri yerine (kullanmak) kelimeleri kullanılacaktır

c - Kanuni Medenideki (şahsı salis) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıs) ve (eşhası salise) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıslar) istılahı konulacaktır

ccedil - Kanuni Medenideki (ukud) kelimesi yerine (akidlere) kelimesi konulacaktır

h - Kanuni Medenideki (tarafeyn) ıstılahı yerine (iki taraf) ıstılahı konulacaktır

KANUNA İŞLENEMEYEN HUumlKUumlMLER

04111990 TARİH VE 3678 SAYILI KANUNUN GECcedilİCİ MADDESİ

Geccedilici Madde 1 - Bu Kanunun 29 ve 30 uncu maddesi huumlkuumlmleri yuumlruumlrluumlk tarihinden oumlnceki ilişkilerden doğan ve halen goumlruumllmekte olan yabancı para ve faiz alacaklarına ilişkin davalar hakkında uygulanmaz Ancak alacaklıların bu Kanuna ve Borccedillar Kanununun 105 inci maddesine goumlre munzam zarar talep etme hakları saklıdır

30042004 TARİH VE 25448 SAYILI KANUNUN 29 MADDESİ

MADDE 29 - Entegre devre topoğrafyasından doğan haklara tecavuumlzden kaynaklanan oumlzel hukuka ilişkin taleplerde 818 sayılı Borccedillar Kanununun zamanaşımına ilişkin huumlkuumlmleri uygulanır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

  • BİRİNCİ KISIM UMUMİ HUumlKUumlMLER
    • BİRİNCİ BAP BORCcedilLARIN TEŞEKKUumlLUuml
      • BİRİNCİ FASIL AKİTTEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • İKİNCİ FASIL HAKSIZ MUAMELELERDEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR
        • İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml
          • BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI
          • İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ
          • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ
            • UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU
            • DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ
              • BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR
              • İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR
              • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞARTA -
                • BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ
                  • İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ
                    • ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA
                      • BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER
                      • İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ
                      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ
                      • DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ
                      • BEŞİNCİ FASIL TRAMPA
                        • YEDİNCİ BAP HİBE
                        • SEKİZİNCİ BAP İCAR
                          • BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR
                          • İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI
                            • DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ
                              • BİRİNCİ FASIL ARİYET
                                • ONUNCU BAP HİZMET AKDİ
                                • ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ
                                • ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ
                                • ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET
                                  • BİRİNCİ FASIL VEKALET
                                  • İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ
                                  • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK
                                    • ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF
                                    • ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON
                                    • ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ
                                    • ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER
                                    • ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE
                                    • ON DOKUZUNCU BAP VEDİA
                                    • YİRMİNCİ BAP KEFALET
                                    • YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS
                                    • YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ
                                    • YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET
Page 8: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 53 - Hakim kusur olup olmadığına yahut haksız fiilin faili temyiz kudretini haiz bulunup bulunmadığına karar vermek iccedilin ceza hukukunun mesuliyete dair ahkamiyle bağlı olmadığı gibi ceza mahkemesinde verilen beraet karariyle de mukayyet değildir Bundan başka ceza mahkemesi kararı kusurun takdiri ve zararın miktarını tayin hususunda dahi hukuk hakimini takyit etmez

B - TEMYİZ KUDRETİNİ HAİZ OLMAYANLARIN MESULİYETİ

Madde 54 - Hakkaniyet iktiza ediyorsa hakim temyiz kudretini haiz olmayan kimseyi ika ettiği zararın tamamen yahut kısmen tazminine mahkum eder

Temyiz kudretini muvakkaten ızaa eden kimse bu halde iken yapmış olduğu zararı tazmine mecburdur Şukadar ki kendi kusuru olmaksızın ika edilmiş olduğunu ispat eder ise mesul olmaz

C - İSTİHDAM EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 55 - Başkalarını istihdam eden kimse maiyetinde istihdam ettiği kimselerin ve amelesinin hizmetlerini ifa ettikleri esnada yaptıkları zarardan mesulduumlr Şukadar ki boumlyle bir zararın vukubulmaması iccedilin hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinada bulunduğunu yahut dikkat ve itinada bulunmuş olsabile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat ederse mesul olmaz

İstihdam eden kimsenin zamin olduğu şey ile zararı ika eden şahsa karşı ruumlcu hakkı vardır

D - HAYVANLAR TARAFINDAN YAPILAN ZARARDAN MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 56 - Bir hayvan tarafından yapılan zararı o hayvan kimin idaresinde ise o kimse hal ve maslahatın icabettiği buumltuumln dikkat ve itinayı yaptığını yahut bu dikkat ve itinada bulunmuş olsa bile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat etmedikccedile tazmine mecburdur

Bu surette eğer hayvan diğer bir şahıs yahut diğer bir şahsa ait olan hayvan tarafından uumlrkuumltuumllmuumlş olur ise bu kimse onlara ruumlcu edebilir

IIHAYVAN UumlZERİNDE HAPİS HAKKI

Madde 57 - Bir kimsenin hayvanı diğerinin gayri menkuluuml uumlzerinde bir zarar yaptığı takdirde gayrimenkuluumln zilyedi o hayvanı zabt ve kendisine ita olunabilecek tazminat mukabilinde teminat olmak uumlzere yedinde hapsetmeğe hakkı vardır Eğer hal ve maslahat icabederse gayrimenkul zilyedi o hayvanı oumllduumlrebilir Şukadar ki gayrimenkuluumln zilyedi heman keyfiyetten hayvanların sahibini haberdar etmeğe ve eğer onu bilmiyorsa kendisini bulmak iccedilin lazımgelen tedbirleri ittihaz eylemeğe mecburdur

H - BİNA VE DİĞER ŞEYLERDE MESULİYET

IZARAR VE ZİYAN

Madde 58 - Bir bina veya imal olunan herhangi bir şeyin maliki o şeyin fena yapılmasından yahut muhafazadaki kusurundan dolayı mesul olur

Bu cihetten dolayı kendisine karşı mesul olan şahıslar aleyhindeki ruumlcu hakkı mahfuzdur

IITEDBİRLER

Madde 59 - Bir binadan yahut diğer bir şahsın imal ettiği şeylerden dolayı zuhura gelecek bir zarara maruz olan kimsenin tehlikeyi bertaraf etmek iccedilin lazımgelen tedbirlere tevessuumll etmesini malikten talep etmeğe hakkı vardır

Şahısların ve malların vikayesine dair olan zabıta nizamları bakidir

V - MUumlRURU ZAMAN

Madde 60 - Zarar ve ziyan yahut manevi zarar namiyle nakdi bir meblağ tediyesine muumlteallik dava mutazarrır olan tarafın zarara ve failine ittılaı tarihinden itibaren bir sene ve her halde zararı muumlstelzim fiilin vukuundan itibaren on sene muumlrurundan sonra istima olunmaz

Şukadar ki zarar ve ziyan davası ceza kanunları mucibince muumlddeti daha uzun muumlruru zamana tabi cezayı muumlstelzim bir fiilden neşet etmiş olursa şahsi davaya da o muumlruru zaman tatbik olunur

Eğer haksız bir fiil mutazarrır olan taraf aleyhinde bir alacak tevlit etmiş olursa mutazarrır kendisinin tazminat talebi muumlruru zaman ile sakıt olsa bile o alacağı vermekten imtina edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR

A - ŞARTLAR

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 61 - Haklı bir sebep olmaksızın aharın zararına mal iktisabeden kimse onu iadeye mecburdur Hususiyle muteber olmayan veya tahakkuk etmemiş bulunan bir sebebe yahut vuumlcudu nihayet bulmuş olan bir sebebe muumlsteniden ahzolunan şeyin iadesi lazımdır

IIBORCcedil OLMAYAN ŞEYİN TEDİYESİ

Madde 62 - Borccedillu olmadığı şeyi ihtiyariyle veren kimse hataen kendisini borccedillu zan ederek verdiğini ispat etmedikccedile onu istirdat edemez Muumlruru zamana uğramış olan bir borcu eda yahut ahlaki bir vazifeyi ifa iccedilin verilen şey geri alınamaz

B - İADENİN ŞUumlMULUuml

IMUumlDDEAALEYHİN BORCU

Madde 63 - Haksız olarak bir şeyi istifa eden kimse onun istirdadı zamanın da elinden ccedilıkmış olduğunu ispat ettiği miktar nisbetinde red ve iade ile muumlkellef değildir

Şukadar ki kabız o şeyi suiniyet ile elden ccedilıkarmış yahut onu elden ccedilıkarır iken bilahare red ve iadeye mecbur olacağına vakif bulunmuş olursa red ve iadeye mecburdur

IIMASRAFTAN MUumlTEVELLİT HAKLAR

Madde 64 - Muumlddeaaleyhin yaptığı zaruri yahut faideli masrafları istirdada salahiyeti vardır Muumlddeaaleyh o şeyi kabzettiği zaman suiniyet ile hareket etmiş ise yaptığı faideli masraflardan iade zamanında halen mevcut olan fazlalık nisbetindeki miktarı kendisine tediye olunur Diğer masraflardan dolayı muumlddeaaleyhin bir guumlna tazminat talebine hakkı yoktur Fakat iadeden evvel kabzolunan şey ile birleştirilmiş olan ziyadeyi o şeye zarar vermeksizin tefrik kabil olduğu ve muumlddeide masrafların bedelini teklif etmediği takdirde ilave olunan ziyadeyi ref edebilir

C - İSTİRDADIN CAİZ OLMAMASI

Madde 65 - Haksız yahut ahlaka (adaba) mugayir bir maksat istihsali iccedilin verilen bir şeyi istirdada mahal yoktur

D - MUumlRURU ZAMAN

Madde 66 - Haksız surette mal iktisabından dolayı ikame olunacak dava mutazarrır olan tarafın verdiğini istirdada hakkı olduğuna ıttılaı tarihinden itibaren bir sene muumlruriyle ve her halde bu hakkın doğduğu tarihten itibaren on senenin muumlruriyle sakıt olur Eğer mal iktisabı mutazarrır olan taraf aleyhinde bir borccedil teşkilinden ibaret ise mutazarrırın hakkı muumlruru zaman ile sakıt olmuş olsa bile bu borcu ifa etmez

İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml

BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI

A - UMUMİ ESASLAR

IBİZZAT BORCcedilLU TARAFINDAN İFA

Madde 67 - Borcun bizzat borccedillu tarafından ifa edilmesinde alacaklının menfaati bulunmadıkccedila borccedillu borcunu şahsen ifaya mecbur değildir

IIİFANIN MEVZUU

1 - KISMEN TEDİYE

Madde 68 - Borcun miktarı muayyen ve tamamı muaccel olduğu takdirde alacaklı kısmen vukubulan tediyeyi reddedebilir Alacaklı kısmen tediyeyi kabul ederse borccedillu borccediltan ikrar eylediği kısmı tediyeden imtina edemez

2 - TAKSİM KABİL OLMIYAN BORCcedil

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 69 - Borccedil taksim edilemediği ve alacaklılar birden ziyade olduğu takdirde bunlardan her biri borcun tamamen ifasını isteyebilir Borccedillu hepsine karşı borcunu vermeye mecburdur Borccedillular birden ziyade ise her biri taksimi kabil olmayan borcun tamamını vermekle muumlkelleftir Halin icabından hilafı anlaşılmadıkccedila veren borccedillu kendisiyle muumlştereken borccedillu olanlara hisseleriyle ruumlcu hakkını haiz ve bu nispette alacaklının haklarına halef olur

3 - MUAYYEN OLMAYAN BİR ŞEYE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 70 - Verilmesi lazım gelen şey yalnız nevile tayin edilmiş ise işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila bu şeyin intihabı borccedilluya aittir Bununla beraber borccedillu mutavassıt vasıftan aşağı vasıfta bir şey veremez

4 - BİRDEN ZİYADE ŞEYLERE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 71 - Borccedil birden ziyade şeylerin yapılmasını veya verilmesini şamil olupta borccedillu bunlardan yalnız biriyle muumlkellef tutulabilirse işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila intihap borccedilluya aittir

5 - FAİZ

Madde 72 - Bir kimse faiz vermesine mecbur olupta miktarı ne mukavale ile ne de kanun veya oumlrf ve adet ile muayyen değil ise bu faiz senevi yuumlzde beş hesabiyle tediye olunur (Mukavele ile faiz meselesinde suiistimalin meni hukuku amme kanunlarına aittir)

B - BORCUN İFA EDİLECEĞİ MAHAL

Madde 73 - Borcun ifa edilmesi lazım gelen yer iki tarafın sarih veya zımni arzusuna goumlre tayin edilir Hilafına bir şart mevcut olmadığı surette aşağıdaki huumlkuumlmler tatbik olunur

1 - Borccedil bir miktar paradan ibaret ise tediye alacaklının verme zamanında mukim bulunduğu yerde vukubulur

2 - Borccedil muayyen bir şeye taalluk ediyorsa bu şey akdin inikadı zamanında bulunduğu yerde teslim olunur

3 - Bunlardan başka her borccedil doğumu zamanında borccedillunun mukim bulunduğu yerde ifa edilir Alacaklının ikametgahında tediye edilmesi lazım gelen bir borcun ifası borcun doğumundan sonra alacaklının ikametgahını değiştirmesi sebebiyle ehemmiyetli bir surette guumlccedilleşmiş ise borccedil alacaklının evvelki ikametgahında ifa olunabilir

C - İFANIN ZAMANI

IMUACCEL BORCcedil

Madde 74 - Ecel meşrut olmadığı veya işin mahiyetinden anlaşılmadığı takdir de borcun hemen ifa ve derhal icrası talep olunabilir

IIMUumlECCEL BORCcedil

1 - AY UumlZERİNE ECEL

Madde 75 - Borcun ifası iccedilin bir ayın iptidası veya nihayeti tayin olunmuş ise ayın birinci ve sonuncu guumlnuuml anlaşılır Bir ayın ortası tayin olunmuş ise bundan ayın on beşi anlaşılır

2 - DİĞER ECELLER

Madde 76 - Bir borccedil veya sair her hangi bir tasarruf akdin inikadından itibaren bir muumlddetin hitamında ifa ve icra edilmek lazım geldiği takdirde vade aşağıdaki veccedilhile tayin olunur

1 - Muumlddet guumln ile tayin edilmiş ise borccedil akdin inikat ettiği guumln sayılmıyarak muumlddetin son guumlnuuml muaccel olur Muumlddet sekiz veya on beş guumln ise bu muumlddet bir veya iki haftayı değil tamam sekiz veya on beş guumlnuuml ifade eder

2 - Muumlddet haftalar ile tayin edilmiş ise borccedil son haftanın akdin muumlnakit olduğu guumlne ismen tevafuk eden guumlnuumlnde muaccel olur

3 - Muumlddet ay ile veya sene yarı sene ve senenin doumlrtte biri gibi birden ziyade ayları ihtiva eden bir zaman ile tayin edildiği surette borccedil akdin muumlnakit olduğu guumln ayın kaccedilıncı guumlnuuml ise son ayın buna tekabuumll eden guumlnuuml muaccel olur Son ayda tekabuumll eden guumln mevcut değil ise borccedil son ayın son guumlnuuml ifa olunur

Yarım ay tabiri on beş guumlnluumlk bir muumlddete muadildir Muumlddet bir veya birden ziyade ay ile yarım ay ise on beş guumln son olarak hesap edilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Bu kaideler muumlddet akdin inikadından başka bir zamandan itibaren cereyan ettiği surettede tatbik olunur Muayyen bir zaman iccedilinde ifa edilmek lazım gelen bir borcu borccedillu muumlddetin hitamından evvel ifa ile muumlkelleftir

3 - CUMA VE TATİL GUumlNLERİ

Madde 77 - Bir cumaya veya kanunen tatil olarak kabul edilen diğer bir guumlne tesaduumlf eden vade kendiliğinden bu guumlnuuml takip edip tatil olmıyan ilk guumlne geccediler Hilafına mukavele muteberdir

IIIİŞLERE TAHSİS OLUNAN SAATLERDE İFA

Madde 78 - Borccedil vade guumlnuumlnde işlere tahsis olunan saatler zarfında ifa ve alacaklı tarafından kabul edilmek lazım gelir

IVECELİN UZATILMASI

Madde 79 - Borcun ifası iccedilin tayin olunan ecel uzatılmış ise yeni mehil aksi şart edilmedikccedile evvelki mehlin hitamını takip eden birinci guumlnden başlar

VVAKTİNDEN EVVEL İFA

Madde 80 - Akdin huumlkmuumlnden veya mahiyetinden veya hal icabından iki tarafın hilafını kast ettikleri anlaşılmadığı takdirde borccedillu borcunu vadesinden evvel ifa edebilir Şu kadarki borccedillunun vadeden evvel tediyede bulunmasından dolayı mukavele ile veya adeten mezun olmadıkccedila bir miktar tenzilat icrasına hakkı yoktur

IMUumlTEKABİL TAAHHUumlDATI İHTİVA EDEN AKİTTE

1 - İFANIN TARZI

Madde 81 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akdin ifasını talep eden kimse akdin şartlarına ve mahiyetine nazaran bir ecelden istifade hakkını haiz olmadıkccedila kendi borcunu ifa etmiş veya ifasını teklif eylemiş olmak lazımdır

2 - BORCUNU OumlDEMEKTEN ACİZ HALİNDE BİR TARAFIN FESİH HAKKI

Madde 82 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akitte akitlerden birinin borcunu edadan aciz olması ve bilhassa iflas veya aleyhindeki haczin neticesiz kalması sebebi ile diğer tarafın hakkı tehlikeye duumlşerse bu taraf lehindeki borcun ifası temin edilinceye kadar kendisine terettuumlp eden borcun ifasından imtina ve talebi uumlzerine bu teminat muumlnasip bir muumlddet iccedilinde verilmediği surette akti feshedebilir

D - TEDİYE

IMEMLEKET PARASİYLE

Madde 83 - Mevzuu para olan borccedil memleket parasiyle oumldenir

Akit tediye mahallinde kanuni rayici olmayan bir para uumlzerine varit olmuş ise akdin harfiyen icrası aynen oumldemek kelimeleri veya buna muadil sair tabirat ile şart edilmiş olmadıkccedila borccedil vadenin huluumlluuml guumlnuumlndeki rayici uumlzerinden memleket parasiyle oumldenebilir

(Ek fıkra 14111990 - 367829 md) Yabancı para borcunun vadesinde oumldenmemesi halinde alacaklı bu borcu vade veya fiili oumldeme guumlnuumlndeki rayice goumlre Tuumlrk parası ile oumldenmesini isteyebilir

IIMAHSUP

1 - KISMEN TEDİYE HALİNDE

Madde 84 - Borccedillu faiz veya masrafları tediyede gecikmiş değil ise kısmen icra eylediği tediyeyi resuumllmale mahsup edebilir

Alacaklı alacağın bir kısmı iccedilin kefalet rehin veya sair teminat almış ise borccedillu kısmen icra eylediği tediyeyi temin edilen veya teminatı daha iyi olan kısma mahsup etmek hakkını haiz değildir

2 - BİRDEN FAZLA BORCcedilLAR OLDUĞU SURETTE

A ALACAKLININ BEYANINA TEVFİKAN

Madde 85 - Birden fazla borccedilları bulunan borccedillu borccedilları oumldemek zamanında bu borccedillardan hangisini tediye etmek istediğini

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

alacaklıya beyan etmek hakkını haizdir

Borccedillu beyanatta bulunmadığı surette vukubulan tediye kendisi tarafından derhal itiraz edilmiş olmadıkccedila alacaklının makbuzda irae ettiği borca mahsup edilmiş olur

B KANUNA TEVFİKAN

Madde 86 - Kanunen muteber bir beyan vaki olmadığı yahut makbuzda bir guumlna mahsup goumlsterilmediği takdirde tediye muaccel olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedillar muaccel ise tediye borccedillu aleyhinde birinci olarak takip edilen borca mahsup edilir Takibat vaki olmamış ise tediye vadesi iptida huluumll etmiş olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedilların vadeleri aynı zamanda huluumll etmiş ise mahsup muumltenasiben vaki olur Hiccedil bir borcun vadesi huluumll etmemiş ise alacaklı iccedilin en az teminatı haiz olan borca mahsup edilir

IIIMAKBUZ VE SENETLERİN İADESİ

1 - BORCcedilLUNUN HAKKI

Madde 87 - Borcu oumldeyen borccedillu bir makbuz veya borcun tamamı tediye edilmiş ise senedin geri verilmesini veya iptalini istemek hakkını haizdir Borcun tamamı oumldenmemiş veya senet alacaklıya başka haklar da vermekte ise borccedillu ancak makbuz itasını ve tediyenin senede dercini isteyebilir

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 88 - Faizden veya icar bedeli gibi muayyen zamanlarda oumldenmesi lazım gelen sair borccedillardan ihtirazi bir kayıt dermeyan etmeksizin bir taksit iccedilin makbuz veren alacaklı ondan evvelki taksitleri de tahsil etmiş sayılır Alacaklı resuumllmal iccedilin makbuz vermiş ise faizlerinide tahsil etmiş sayılır Senet borccedilluya iade edildikte borccedil sakıt olmuş sayılır

3 - SENEDİN İADESİNİN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 89 - Alacaklı senedi zayi ettiğini iddia eder ise tediyede bulunan borccedillu kendisine senedin iptalini ve borcun sukutunu muumlbeyyin resmen tanzim veya usulen tasdik edilmiş bir ilmuumlhaber vermeğe alacaklıyı mecbur edebilir Kıymetli evrakın iptaline muumlteallik huumlkuumlmler mahfuzdur

E - ALACAKLININ TEMERRUumlDUuml

IŞARTLARI

Madde 90 - Yapılacak veya verilecek şey usuluuml dairesinde kendisine arz olunan alacaklı muhik bir sebep olmaksızın onu reddeder veya borccedillunun borcunu ifa edebilmesi iccedilin tekadduumlmen kendi tarafından yapılması lazım gelen muameleleri icradan imtina eder ise muumltemerrit addolunur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - BORCUN MEVZUU BİR AYIN OLDUĞU SURETTE

A TEVDİ HAKKI

Madde 91 - Alacaklı muumltemerrit olduğu takdirde borccedillu hasar ve masrafları alacaklıya ait olmak uumlzere vereceği şeyi tevdi ederek borcundan beraet edebilir Tevdi edilecek yeri tediye yerindeki hakim tayin eder Fakat ticari eşya hakimin kararı olmaksızın dahi bir ardiyeye tevdi edilebilir

B SATMAK HAKKI

Madde 92 - Akdin mevzuu olan şeyin mahiyeti veya işin nevi tevdia mani olur veya verilecek şey bozulmağa maruz veya muhafazası masrafı mucip veya tevdii buumlyuumlk masrafları muumlstelzim olur ise borccedillu evvelen ihtarda bulunduktan sonra hakimin izniyle onu alenen sattırarak bedelini tevdi edebilir Verilecek şey borsada mukayyet veya cari fiatı mevcut veya masraflarına nispetle kıymeti az ise satışın aleni olması lazım olmadığı gibi ihtara luumlzum goumlrmeksizinde hakim satışa muumlsaade edebilir

C TEVDİ EDİLEN ŞEYİN İSDİRDADI

Madde 93 - Alacaklı tevdi edilen şeyi kabul eylediğini beyan etmiş veya tevdi bir rehnin fekkini tevlit eylemiş bulunmadıkccedila borccedillu tevdi edilen şeyi istirdat edebilir Tevdii edilen şeyin istirdadı ile beraber alacak buumltuumln teferruumlatiyle yeniden tevelluumlt eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

2 - BORCUN MEVZUU BİR ŞEY OLMADIĞI SURETTE

Madde 94 - Borcun mevzuu bir aynın teslimini tazammun etmediği surette eğer alacaklı muumltemerrit ise borccedillunun temerruumlrduumlne muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan borccedillu akdi feshedebilir

F - BORCUN İFASINA MANİ OLAN DİĞER SEBEPLER

Madde 95 - Verilecek şey ve yapılacak iş ne alacaklıya nede alacaklıya muumlteallik şahsi diğer bir sebeple muumlmessiline arz edilemez veya borccedillunun kusuru olmaksızın alacaklının şahsında teredduumlt olunursa borccedillu alacaklının temerruumlduuml halinde olduğu gibi tevdi etmek veya akdi fesheylemek hakkını haizdir

İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ

A - BORCUN İFA EDİLMEMESİ

IBORCcedilLUNUN MESULİYETİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 96 - Alacaklı hakkını kısmen veya tamamen istifa edemediği takdirde borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bundan muumltevellit zararı tazmine mecburdur

2 - BİR ŞEYİN YAPILMASI VEYA YAPILMAMASI BORCcedilLARI

Madde 97 - Bir şeyin yapılmasına muumlteallik borccedil borccedillu tarafından ifa edilmediği takdirde alacaklı masrafı borccedilluya ait olmak uumlzere borcun kendisi tarafından ifasına izin verilmesini talep edebilir Her tuumlrluuml zarar ve ziyan davası hakkı mahfuzdur

Bir şeyin yapılmamasına taalluk eyleyen borca muhalif surette hareket eden kimse muumlcerret muhalefet ile zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

Bundan başka alacaklı taahhuumlde muhalif olarak yapılan şeyin refini isteyebilir Alacaklı masrafları borccedilluya ait olmak uumlzere kendisi tarafından refa izin verilmesini de isteyebilir

IIMESULİYETİN VUumlSATİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 98 - Borccedillu umumiyet itibariyle her kusurdan mesuldur Bu mesuliyetin vuumlsati işin hususi mahiyetine goumlre ccedilok veya az olabilir Hususiyle iş borccedillu iccedilin bir faideyi mucip olmadığı surette mesuliyet daha az şiddetle takdir olunur

Haksız fiillerden muumltevellit mesuliyete muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen akde muhalif hareketlerede tatbik olunur

2 - MESULİYETTEN BERAAET ŞARTI

Madde 99 - Hile veya ağır kusur halinde duumlccedilar olacağı mesuliyetten borccedillunun iptidaen beraetini tazammun edecek her şart batıldır

Hafif kusur halinde borccedillu iptidaen mesuliyetten beraeti tazammun eden şartın dermeyanı sırasında alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa haiz olduğu takdir salahiyetine istinat ile hakim bu şartı batıl addedebilir

3 - MUAVİN ŞAHISLARIN MESULİYETİ

Madde 100 - Bir borcun ifasını veya bir borccedildan muumltevellit bir hakkın kullanılmasını kendisi ile beraber yaşayan şahıslara veya maiyetinde ccedilalışanlara velev kanuna muvafık surette tevdi eden kimse bunların işlerini icra esnasında ika ettikleri zarardan dolayı diğer tarafa karşı mesulduumlr

Bunların fiilinden muumltevellit mesuliyeti evvelce iki taraf arasında yapılan bir mukavele tamamen veya kısmen bertaraf edebilir

Alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa borccedillu mukavele ile ancak hafif bir kusurdan muumltevellit mesuliyetten kendisini beri kılabilir

B - BORCcedilLUNUN TEMERRUumlDUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IŞARTLAR

Madde 101 - Muaccel bir borcun borccedillusu alacaklının ihtariyle muumltemerrit olur

Borcun ifa edileceği guumln muumlttefikan tayin edilmiş veya muhafaza edilen bir hakka istinaden iki taraftan birisi bunu usulen bir ihbarda bulunmak suretiyle tesbit etmiş ise muumlcerret buguumlnuumln hitamı ile borccedillu muumltemerrit olur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - KAZA HALİNDE MESULİYET

Madde 102 - Muumltemerrit olan borccedillu borcun teahhuumlrle ifasından dolayı zarar ve ziyan tediyesine mecbur olduğu gibi kazara vukua gelecek zarardan da mesulduumlr

Borccedillu kendisi tarafından bir guumlna kusur olmaksızın teahhuumlrde bulunmuş olduğunu veya borccedil vakit ve zamaniyle ifa edilmiş olsa bile kazanın alacaklının zararına olarak tediye olunacak şeye isabet edeceğini ispat ederek bu mesuliyetten kurtulabilir

2 - GECcedilMİŞ GUumlNLER FAİZİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 103 - Bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu mukavele ile daha az bir faiz tayin edilmiş olsa bile geccedilmiş guumlnler iccedilin senevi yuumlzde beş hesabiyle faiz tediyesine mecburdur

Akitte doğrudan doğruya veya taksite raptedilmiş komuumlsyon şeklinde yuumlzde beşten ziyade bir faiz şart edilmiş ise bu faizde temerruumlt eden borccedilludan istenebilir

(Uumlccediluumlncuuml fıkra muumllga 29061956 - 676341 md)

B FAİZİN MUumlTEDAHİL TAKSİTLERİN HİBE ETTİĞİ MEBALİĞİN TEDİYESİNDE MUumlTEMERRİT OLAN BORCcedilLU

Madde 104 - Faiz veya muumltedahil iratların yahut hibe ettiği bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu bunlar iccedilin geccedilmiş guumlnler faizini ancak icraya veya mahkemeye muumlracaat guumlnuumlnden itibaren tediyeye mecburdur

Bunun aksine olan her şart cezai şart hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan takdir olunur

Geccedilmiş guumlnler faizinin tediyesinde temerruumlt sebebi ile faiz yuumlruumltuumllemez

3 - MUNZAM ZARAR

Madde 105 - Alacaklının duumlccedilar olduğu zarar geccedilmiş guumlnler faizinden fazla olduğu surette borccedillu kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bu zararı dahi tazmin ile muumlkelleftir

Bu munzam zarar derhal takdir olunabilirse hakim esasa dair karar verir iken bu zararın miktarını dahi tayin edebilir

4 - BİR MEHİL TAYİNİ SURETİYLE

A FESİH HAKKI

Madde 106 - Karşılıklı taahhuumltleri havi olan bir akitte iki taraftan biri muumltemerrit olduğu takdirde diğeri borcun ifa edilmesi iccedilin muumlnasip bir mehil tayin veya muumlnasip bir mehilin tayinini hakimden isteyebilir

Bu mehil zarfında borccedil ifa edilmemiş bulunduğu surette alacaklı her zaman onun ifasını talep ve teahhuumlr sebebi ile zarar ve ziyan davası ikame eylemek hakkını haizdir birde aktin icrasından ve teahhuumlruuml sebebiyle zarar ve ziyan talebinden vaz geccediltiğini derhal beyan ederek borcun ifa edilmemesinden muumltevellit zarar ve ziyanı talep veya akdi fesh edebilir

B DERHAL FESİH

Madde 107 - Aşağıdaki hallerde bir mehil tayinine luumlzum yoktur

1 - Borccedillunun hal ve vaziyetinden bu tedbirin tesirsiz olacağı anlaşılırsa

2 - Borccedillunun temerruumlduuml neticesi olarak borcun ifası alacaklı iccedilin faidesiz kalmış ise

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Akdin huumlkuumlmlerine goumlre borccedil tayin ve tesbit edilen bir zamanda veya muayyen bir mehil iccedilinde ifa edilmek lazım geliyorsa

C RUumlCUUN HUumlKUumlMLERİ

Madde 108 - Akitten ruumlcu eden alacaklı vaidolunan şeyi vermekten imtina ve tediye eylediği şeyi istirdat edebilir

Bundan başka borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat edemezse alacaklı akdin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnden muumltevellit zararın tazminini de talep edebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ

A - ALACAKLIYA HALEF OLMAK

Madde 109 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahıs aşağıdaki hallerde tediye eylediği miktar nispetinde alacaklının haklarına kanunen halef olur

1 - Başkasının borcu iccedilin rehnedilen bir şeyi rehinden kurtardığı ve bu şey uumlzerinde muumllkiyet hakkı veya sair diğer bir ayni hakkı haiz bulunduğu takdirde

2 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahsın ona halef olacağı borccedillu tarafından alacaklıya haber verildiği takdirde

B - BAŞKASININ FİİLİNİ TAAHHUumlT

Madde 110 - Bir uumlccediluumlncuuml şahsın fiilini başkasına taahhuumlt eden kimse bu uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından taahhuumlduumln ifa edilmemesi halinde zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

(Ek fıkra 08071981 - 24861 md) Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan taahhuumltlerde muumlddetin bitimine kadar taahhuumlt edene yazılı olarak başvurulmaması halinde taahhuumlduumln huumlkuumlmsuumlz olacağına dair soumlzleşme muteberdir

C - BAŞKASI LEHİNE ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 111 - Kendi namına akit yapan bir kimse uumlccediluumlncuuml şahıs lehine bir borccedil şart etmiş ise o borcun ifasını talebetmek hakkını haizdir

Uumlccediluumlncuuml şahıs veya o borccedilda uumlccediluumlncuuml şahsa da halef olanlar dahi iki tarafın niyetine veya oumlrf ve adete tevafuk ettiği takdirde borcun ifasını şahsan ta lebedebilirler

Bu takdirde uumlccediluumlncuuml şahıs veya onu istihlaf edenler bu hakkı kullanmak istediklerini borccedilluya beyan ettiklerinden itibaren alacaklının borccedilluyu ibraya hakkı kalmaz

IISİGORTA İLE TEMİN EDİLMİŞ HUKUKİ MESULİYETLER

Madde 112 - Başkasını istihdam eden bir kimse ccedilalıştırdığı ameleye karşı hukuki mesuliyetlerini temin iccedilin sigorta yapıpta amele sigorta uumlcretinin en aşağı yarısını tediyeye iştirak etmiş ise sigortadan muumltevellit haklar muumlnhasıran ameleye ait olur

UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU

A - BORCcedilLARIN FERİLERİNİN SUKUTU

Madde 113 - Asıl borccedil tediye ile veya sair bir suretle sakıt olduğu takdirde kefalet ve rehin ve sair feri haklar dahi sakıt olur

Evvelce işleyen faizleri talep hakkının mahfuz bulunduğu beyan edilmiş veya hal icabından neşet eylemiş olmadıkccedila bu faizler talep olunamaz

Gayrimenkul rehine ve kıymetli evraka ve konkordatoya muumlteallik hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

B - TECDİT

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 114 - Borcun tecdidi akitten vazıh surette anlaşılmak lazımdır

Hususiyle mevcut bir borccedil iccedilin kambiyo taahhuumlduumlnde bulunmak veya yeni bir alacak senedi veya yeni bir kefaletname imza

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek tecdidi tazammun etmez

Bununla beraber bu huumlkmuumln aksine dair akdolunan mukaveleler muteberdir

IICARİ HESAP

Madde 115 - Muhtelif kalemlerin bir hesabı cariye muumlcerret kaydedilmesiyle borccedil tecdit edilmiş olmaz

Şu kadarki hesap kesilipte diğer tarafccedilada kabul edilmiş olduğu takdirde borccedil tecdit edilmiş olur

Eğer kalemlerden biri mukabilinde teminat varsa hesap kesilip tasdik edilmiş olsa bile hilafı şart edilmedikccedile bu teminata halel gelmez

C - ALACAKLI VE BORCcedilLU SIFATLARININ BİRLEŞMESİ

Madde 116 - Alacaklılık ve borccedilluluk sıfatlarının bir şahısta iccediltimaiyle borccedil sakıt olur

Bu iccediltimaın zevaliyle borccedil avdet eder

Gayrimenkul rehni ile kıymetli evrak hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

D - İFANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 117 - Borccedilluya isnat olunamıyan haller muumlnasebetiyle borcun ifası muumlmkuumln olmazsa borccedil sakıt olur

Karşılıklı taahhuumltleri havi akitlerde bu suretle beri olan borccedillu haksız iktisaplara muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan almış olduğu şeyleri iadeye mecbur ve kendisine henuumlz tediye edilmemiş bulunan şeyi istemek hakkından mahrum olur Kanun veya akit ile borcun ifasından evvel bile vukua gelen zararın alacaklıya tahmil edilmiş olduğu haller bundan muumlstesnadır

E - TAKAS

IŞARTLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 118 - İki şahıs karşılıklı bir miktar meblağı veya yekdiğerine muumlmasil başka malları birbirine borccedillu oldukları takdirde her iki borccedil muaccel ise iki taraftan her biri borcunu alacağı ile takas edebilir

Alacaklardan biri muumlnazaalı olsa bile takas dermeyan olunabilir

Muumlruru zamana uğramış bir alacak takas dermeyan edebileceği zamanda muumlruru zaman ile sakıt olmuş değil ise onun da takası dermeyan olunabilir

2 - KEFALET HALİNDE

Madde 119 - Asıl borccedillunun takası dermeyan etmeğe hakkı oldukccedila kefili alacaklıya tediyede bulunmaktan imtina edebilir

3 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS LEHİNE TAAHHUumlT HALİNDE

Madde 120 - Bir uumlccediluumlncuuml şahıs lehine taahuumltte bulunan kimse borcunu diğer akidin kendisine borccedillu olduğu şey ile takas edemez

4 - BORCcedilLUNUN İFLASI HALİNDE

Madde 121 - Borccedillunun iflası halinde alacaklılar muaccel olmasa bile alacaklarının muumlflisin kendilerinde olan alacağı ile takas edebilirler

IIHUumlKUumlMLERİ

Madde 122 - Takas ancak borccedillunun takası dermeyan etmek kastini alacaklıya bildirmesiyle vaki olur

Bu takdirde iki borccedil takas edilebilecekleri andan itibaren en az olan borcun miktarı nispetinde sakıt olmuş addolunur

Hesabı cari meselesinde ticarete muumlteallik hususi taamuumlller bakidir

IIITAKASI KABİL OLMIYAN ALACAKLAR

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 123 - Aşağıdaki alacaklar alacaklıların arzusu hilafında takas ile ıskat edilemez

1 - Tevdi edilmiş veya haksız olarak alınmış veya hile ile alıkonulmuş bulunan bir şeyin iadesine veya bedeline taalluumlk eden mutalebeler

2 - Nafaka ve iş uumlcreti gibi borccedillunun ve ailesinin iaşesi iccedilin mutlak surette zaruri olup hususi mahiyeti itibariyle fiilen alacaklının eline verilmesi icap eden alacaklar

3 - Devlet ve vilayet ve koumlyler lehine olarak hukuku ammeden neşet eden alacaklar

IVTAKASTAN FERAGAT

Madde 124 - Borccedillu iptidaen takastan feragat edebilir

F - MUumlRURU ZAMAN

IMUumlDDETLER

1 - ON SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 125 - Bu kanunda başka suretle huumlkuumlm mevcut olmadığı takdirde her dava on senelik muumlruru zamana tabidir

2 - BEŞ SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 126 - Aşağıdaki alacak veya davalar hakkında beş senelik muumlruru zaman cari olur

1 - Aleluumlmum kiralar ile resuumllmal faizleri ve muayyen zamanlarda tediyesi meşrut aidat hakkındaki davalar

2 - Erzak bedeli ve nafaka ve otel ve lokanta masraflarına muumlteallik davalar

3 - (Değişik bent 29061956 - 676341 md) Sanatkarların veya esnafın emeklerinin karşılığı perakendecilerin sattıkları malların parası noterlerin mesleki hizmetleri karşılığı başkalarının maiyetinde ccedilalışan veya muumlstahdemi olan kimselerin hizmetccedililerin yevmiyecilerin ve işccedililerin uumlcretleri hakkındaki davalar

4 - (Ek bent 29061956 - 676341 md) Ticari olsun olmasın bir şirket akdine dayanan ve ortaklar arasında veya şirketle ortaklar arasında accedilılmış bulunan buumltuumln davalar ile bir şirketin muumlduumlrleri temsilcileri murakıplariyle şirket veya ortaklar arasındaki davalar vekalet akdinden komuumlsyon aktinden acentalık mukavelesinden ticari tellallık uumlcreti davası hariccedil tellallık akdinden doğan buumltuumln davalar muumltaahhidin kasıt veya ağır kusuru ile akdi hiccedil veya gereği gibi yerine getirmemiş ve bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı bir iş meydana getirmiş olması sebebiyle accedilılacak davalar hariccedil olmak uumlzere istisna akdinden doğan buumltuumln davalar

3 - MUumlRURU ZAMAN MUumlDDETLERİN KATİYETİ

Madde 127 - Bu uumlccediluumlncuuml bapta tayin olunan muumlruru zaman muumlddetleri mukavele ile tadil olunamaz

4 - MUumlRURU ZAMANIN BAŞLANGICI

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 128 - Muumlruru zaman alacağın muaccel olduğu zamandan başlar alacağın muacceliyeti bir ihbar vukuuna tabi ise muumlruru zaman bu haberin verilebileceği guumlnden itibaren cereyan eder

B MUAYYEN ZAMANLARDA VERİLEN İVAZLARDA

Madde 129 - Kaydi hayat şartiyle irat ve muayyen zamanlarda tediye olunan sair şeylerin tesviyesini talep hususunda muumlruru zaman ilk tediye edilmemiş olarak kalan taksitin muacceliyet kesp ettiği guumlnden başlar

Alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca muumltedahil taksitler hakkında da muumlruru zaman vaki olmuş olur

5 - MUumlDDETLERİN HESABI

Madde 130 - Muumlddetlerin hesabında muumlruru zamanın başladığı guumln nazarı itibare alınmaz ve muumlruru zaman ancak muumlddetin son guumlnuuml kullanılmaksızın geccediltiği surette vaki olmuş olur

Bununla beraber borccedilların ifası meselesinde muumlddetlerin hesabına muumlteallik kaideler burada da tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIFERrsquoİLER HAKKINDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 131 - Asıl alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca faiz ve sair feri alacaklar hakkında da muumlruru zaman vaki olmuşolur

IIIMUumlRURU ZAMANIN CEREYANINA MANİ OLAN VE MUumlRURU ZAMANI TATİL EDEN SEBEPLER

Madde 132 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman cereyan etmez ve cereyana başlamış ise inkıtaa uğrar

1 - Velayet devam ettiği muumlddetccedile ccedilocukların baba ve analarına karşı olan alacakları hakkında

2 - Vesayet devam ettiği muumlddetccedile vesayet altında bulunanların vasi veya Sulh Hakimi ve Mahkemei Asliye Hakimleri zimmetinde olan alacakları hakkında

3 - Nikah devam ettiği muumlddetccedile karı kocadan birinin diğeri zimmetinde olan alacakları hakkında

4 - Hizmet mukavelesinin devam ettiği muumlddetccedile hizmetccedililerin istihdam edenlere karşı olan alacakları hakkında

5 - Borccedillu alacak uumlzerinde intifa hakkını haiz olduğu muumlddetccedile

6 - Alacağı bir Tuumlrk mahkemesi huzurunda iddia etmek imkanı olmadığı muumlddetccedile

Muumlruru zaman tatil eden sebeplerin zail olduğu guumlnuumln hitamından itibaren başlar veya tevakkuftan evvel başlamış olan cereyanına devam eder

IVMUumlRURU ZAMANIN KATrsquoI

1 - KATI SEBEPLERİ

Madde 133 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman katedilmiş olur

1 - Borccedillu borcu ikrar ettiği hususiyle faiz veya mahsuben bir miktar para veya rehin yahut kefil verdiği takdirde

2 - Alacaklı dava veya defi zımnında mahkemeye veya hakeme muumlracaatla veya icrai takibat yahut iflas masasına muumldahale ile hakkını talep eylediği halde

2 - BORCcedilLULARA KARŞI KATrsquoIN NETİCELERİ

Madde 134 - Muumlruru zaman muumlteselsilen borccedillu olanlardan veya taksimi kabil olmıyan bir borcun muumlşterek borccedillularından birine karşı katedilmiş olunca diğerlerine karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman asıl borccedilluya karşı katedilmiş olunca kefile karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman kefile karşı katedilmiş olunca asıl borccedilluya karşı katedilmiş olmaz

3 - YENİ MUumlDDETİN MEBDEİ

A İKRAR VE HUumlKUumlM HALİNDE

Madde 135 - Muumlruru zaman katedilmiş olunca katıdan itibaren yeni bir muumlddet cereyan etmeğe başlar

Borccedil bir senette ikrar edilmiş veya bir huumlkuumlm ile sabit olmuş ise yeni muumlddet daima on senedir

B ALACAKLININ FİİLİ HALİNDE

Madde 136 - Bir dava veya defi ile katedilmiş olan muumlruru zaman dava devam ettiği muumlddetccedile iki tarafın muhakemeye muumlteallik her muamelesinden ve hakimin her emir ve huumlkmuumlnden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı icrai takibattan neşet etmiş ise muumlruru zaman takibe muumlteallik her muameleden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı bir iflasa muumldahaleden neşet etmiş ise muumlruru zaman iflasa muumlteallik huumlkuumlmlere goumlre alacağı yeniden talep etmek muumlmkuumln olduğu zamandan itibaren yeniden cereyana başlar

VDAVANIN REDDİ HALİNDE MUNZAM MUumlDDET

Madde 137 - Dava veya defi vazıyed eden hakimin salahiyeti olmaması veya tamiri kabil ve şekle muumlteallik bir noksan veya

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

vaktinden evvel ikame edilmiş olması sebebi ile reddolunmuş olupta arada muumlruru zaman muumlddeti hitam bulmuş ise alacaklı hakkını talep etmek iccedilin altmış guumlnluumlk munzam bir muumlddeten istifade eder

VIMENKUL REHNİ İLE TEMİN EDİLMİŞ ALACAK HALİNDE

Madde 138 - Alacağın bir menkul rehni ile temin edilmiş bulunması bu alacak hakkında muumlruru zaman cereyanına mani olmaz Fakat alacaklı rehinden hakkını istifa etmek salahiyetini muhafaza eder

VIIMUumlRURU ZAMANDAN FERAGAT

Madde 139 - İptidaen muumlruru zamandan feragat batıldır

Muumlteselsil borccedillulardan biri tarafından vukubulan feragat diğerlerine karşı dermeyan olunamaz

Feragat taksimi kabil olmayan bir borcun muumlşterek borccedillularından biri tarafından sadır olduğu takdirdede huumlkuumlm boumlyledir Asıl borccedillu tarafından vukubulan feragat kezalik kefile karşı dermeyan olunamaz

VIIIMUumlRURU ZAMANIN DERMEYANI LUumlZUMU

Madde 140 - Muumlruru zaman dermeyan edilmediği surette hakim muumlruru zamanı kendiliğinden nazara alamaz

DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ

BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR

A - BORCcedilLULAR ARASINDA TESELSUumlL

IŞARTLARI

Madde 141 - Alacaklıya karşı her biri borcun mecmuundan mesul olmağı iltizam ettiklerini beyan eden muumlteaddit borccedillular arasında teselsuumll vardır

Boumlyle bir beyanın fikdanı halinde teselsuumll ancak kanunun tayın ettiği hallerde olur

IIALACAKLI VE BORCcedilLU ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - HUumlKUumlMLERİ

A MUumlŞTEREK BORCcedilLULARIN MESULİYETİ

Madde 142 - Alacaklı muumlteselsil borccedilluların cuumlmlesinden veya birinden borcun tamamen veya kısmen edasını istemekte muhayyerdir

Borcun tamamen edasına kadar buumltuumln borccedilluların mesuliyeti devam eder

B MUumlŞTEREK BORCcedilLULARA AİT DEFİLER

Madde 143 - Muumlteselsil borccedillulardan biri alacaklıya karşı onunla kendi arasındaki şahsi muumlnasebetlerden veya muumlteselsil borcun sebep veya mevzuundan tevelluumlt etmiş olanlardan maada bir şey dermeyan edemez ve buumltuumln borccedillular arasında muumlşterek olan defileri dermeyan etmediği halde onlara karşı mesul olur

C MUumlŞTEREK BORCcedilLULARDAN BİRİNİN ŞAHSİ FİİLİ

Madde 144 - Hilafına mukavele olmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan biri kendi fiili ile diğer borccedilluların vaziyetlerini ağırlaştıramaz

2 - MUumlTESELSİL BORCUN SUKUTU

Madde 145 - Tediyesi ile veya yaptığı takas ile borcun tamamını veya bir kısmını iskat etmiş olan muumlteselsil borccedillulardan biri sakıt olan borccedil nispetinde diğer borccedilluları halas etmiş olur

Eğer muumlteselsil borccedillulardan biri borccedil tediye olunmamış iken ondan tahalluumls etmiş ise diğer borccedillular ancak halin veya borcun mahiyetinin irae ettiği nispette bu beraetten istifade edebilirler

IIIMUumlŞTEREK BORCcedilLULAR ARASINDAKİ MUumlNASEBETLER

1 - TAKSİM

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 146 - Borcun mahiyetinden hilafı istidlal olunmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan her biri alacaklıya yapılan tediyeden birbirine muumlsavi birer hisseyi uumlzerlerine almağa mecburdur Ve hissesinden fazla tediyede bulunan fazla ile diğerlerine ruumlcu hakkını haizdir

Birinden tahsili muumlmkuumln olmayan miktar diğerleri arasında muumltesaviyen taksim olunur

2 - HALEFİYET

Madde 147 - Ruumlcu hakkından istifade eden muumlteselsil borccedillulardan her biri tediye ettiği miktar nispetinde alacaklının haklarına halef olur

Alacaklı diğerlerinin zararına olarak muumlteselsil borccedillulardan birinin vaziyetini iyileştirdiği takdirde bu fiilinin neticelerini şahsan tahammuumll eder

B - ALACAKLILARIN ARASINDA TESELSUumlL

Madde 148 - Borcun tamamını tediyesini istemek hakkını her birine bahş ettiğini borccedillu beyan ettiği hallerde muumlteaddit alacaklılar arasında teselsuumll mevcut olacağı gibi kanunun tayin ettiği maddelerde dahi bu nevi teselsuumll bulunur

Muumlteselsil alacaklılardan birine vakı tediye ile borccedillu buumltuumln alacaklılara karşı beri olur

Alacaklılardan birinin icraya veya mahkemeye muumlracaatından haberdar edilmedikccedile borccedillu onlardan dilediğine tediyede muhayyerdir

İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR

A - TALİKİ ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 149 - Bir akdin mevzuunu teşkil eden borcun mevcudiyeti meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilmiş ise o akit şarta bağlı akit olur

İki taraf hilafını kast etmedikleri halde şarta bağlı akit ancak şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade eder

IIŞARTIN BAĞLI OLDUĞU SIRADAKİ VAZİYET

Madde 150 - Şart tahakkuk edinceye kadar borccedillu borcun layıkı veccedilhile edasına mani olacak her nevi tasarruftan iccediltinap etmekle muumlkelleftir

Şarta bağlı hakkı tehlikeye duumlccedilar edilen alacaklı alacağı mutlak olan alacaklıların haklarını muhafaza iccedilin yapmağa salahiyettar oldukları tedbirleri ittihaz edebilir

Şartın tahakkukundan evvel yapılan temliki her tasarruf şartın huumlkuumlmlerini ihlal ettiği nispette batıl olur

IIIFASILA ESNASINDA TAHAKKUK EDEN MENFAATLER

Madde 151 - Şartın tahakkukundan evvel taahhuumlt olunan şey kendisine teslim olunan alacaklı şartın tahakkuku halinde fasıla esnasında o şeyden elde ettiği menfaatlerede malik olur

Şart tahakkuk etmezse alacaklı elde ettiği menfaatleri red ile muumlkelleftir

B - İNFİSAHİ ŞARTLAR

Madde 152 - İnfisahı meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilen akit şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade etmez

Kaideten infisah makabline şamil olmaz

C - MUumlŞTEREK HUumlKUumlMLER

IŞARTIN TAHAKKUKU

Madde 153 - Eğer şart iki taraftan birinin bizzat yapması lazım olmayan bir şeyin icrasından ibaret ise o tarafın vefatı halinde mirasccedilısı onun yerine kaim olabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIHİLELİ MUumlMANAAT

Madde 154 - Şartın tahakkukuna iki taraftan biri huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bir hareketle mani olursa o şart tahakkuk etmiş addolunur

IIIMEMNU ŞARTLAR

Madde 155 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir bir fiil veya ihmal şart olarak tayin edilmiş olduğu takdirde bu şarta bağlı olan borccedil huumlkuumlmsuumlz olur

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞART

A - PEY AKCcedilESİ VE ZAMANI RUumlCU

Madde 156 - Bir kimse pey akccedilesi verdiği takdirde bunu zamanı ruumlcu olarak değil belki akdin inikadına delil olmak uumlzere vermiş addolunur

Hilafına mahalli adet veya mukavele olmadıkccedila pey akccedilesini alan matlubuna mahsup etmiyerek onu muhafaza eder

Zamanı ruumlcu şart edildiği halde akitlerden her biri akitten ruumlcu salahiyetini haiz addolunur Pey akccedilesi vermiş olan ruumlcu ederse verdiğini terk eder ve pey akccedilesini almış olan ruumlcu ederse aldığının iki mislini iade eder

B - UumlCRET TEVKİFİ

Madde 157 - Hizmet akdinde mukavele mucibince uumlcretin bir kısmı tevkif edildiği halde hilafına şart veya adet bulunmadıkccedila tevkif olunan uumlcret cezai şart olarak değil belki istihdam eden kimsenin zararına karşılık olmak uumlzere tutulmuş addolunur

Bu tevkif ancak amele uumlcretinin tazminat ile mahsubu caiz olduğu nispette muteber olur

C - CEZAİ ŞART

IALACAKLININ HAKLARI

1 - İCRA İLE EDA ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 158 - Akdin icra edilmemesi veya natamam olarak icrası halinde tediye edilmek uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı ancak ya akdin icrasını veya cezanın tediyesini isteyebilir

Akdin muayyen zamanda veya meşrut mahalde icra edilmemesi halinde tediye olunmak uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise alacaklı hem akdin icrasını hem meşrut cezanın tediyesini talep edebilir Meğer ki alacaklı bu hakkından sarahaten feragat etmiş veya kayıt dermeyan etmeksizin edayı kabul eylemiş olsun

Borccedillunun cezai şartı tediye ile akitten ruumlcu etmek hakkını ispat edebilmek salahiyeti mahfuzdur

2 - CEZA İLE ZARAR ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 159 - Alacaklı zarara duumlccedilar olmasa bile ceza lazım olur

Şart olunan ceza miktarından fazla zarara duumlccedilar olan alacaklı borccedillunun bir kusuru olduğunu ispat etmedikccedile fazlasını isteyemez

3 - FESİH HALİNDE ALACAKLININ KISMEN VUKUBULAN TEDİYEYE MUumlTEALLİK HAKLARI

Madde 160 - Cezai şarta muumlteallik huumlkuumlmler kısmen vakı olan tediyenin fesih halinde alacaklıya kalması şartını mutazammın olan mukaveleyede tatbik olunur

Taksitle satışa dair olan huumlkuumlmler bakidir

IICEZANIN BUTLANI VE TENKİSİ

Madde 161 - Akitler cezanın miktarını tayinde serbesttirler

Ceza kanuna veya ahlaka (adaba) muğayir bir borcu teyit iccedilin şart edilmiş veya hilafına mukavele olmadığı halde borcun ifası borccedillunun mesuliyetini icap etmeyen bir hal sebebiyle gayri muumlmkuumln olmuş ise şart olunan cezanın tediyesi talep edilemez

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hakim fahiş goumlrduumlğuuml cezaları tenkis ile muumlkelleftir

BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ

A - ALACAĞIN TEMLİKİ

IŞARTLARI

1 - RIZAİ TEMLİK

A CEVAZİ

Madde 162 - Kanun veya akit ile veya işin mahiyeti icabı olarak menedilmiş olmadıkccedila borccedillunun rızasını aramaksızın alacaklı alacağını uumlccediluumlncuuml bir şahsa temlik edebilir

Borccedillu alacağın temlik edilmemesi şart edilmiş olduğunu bu şartı ihtiva etmeyen bir ikrarı bilkitabeye istinat ile alacağını temelluumlk eden uumlccediluumlncuuml bir şahsa karşı iddia edemez

B AKDİN ŞEKLİ

Madde 163 - Tahriri şekilde yapılmış olmadıkccedila alacağın temliki muteber olmaz

Bir alacağın temlikini vadetmek hususi şekle tabi değildir

2 - KANUNİ VEYA KAZAİ TEMLİK

Madde 164 - Alacağın temliki kanun veya mahkeme kararı mucibince vukubulduğu halde bir guumlna merasime tabi olmaksızın ve evvelki alacaklı tarafından rıza izhar edilmesine bile ihtiyaccedil bulunmaksızın uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı dermeyan edilebilir

IITEMLİKİN HUumlKUumlMLERİ

1 - BORCcedilLUNUN VAZİYETİ

A HUumlSNUumlNİYETLE YAPILAN TEDİYE

Madde 165 - Temlik veya temelluumlk eden tarafından alacağın temlik olunduğu kendisine bildirilmezden mukaddem evvelki alacaklıya ve muumltevali temlikler vaki olmuş ise alacağı temelluumlk edenlerden tercihi lazım gelen biri var iken diğerine huumlsnuuml niyetle tediyede bulunan borccedillu beri olur

B TEDİYEDEN İMTİNA VE TEVDİ

Madde 166 - Aidiyeti muumlnazaalı bulunan bir alacağın borccedillusu tediyeden imtina edebilir ve alacağı mahkemeye tevdi ile borccediltan beri olur

Borccedillu alacağın muumlnazaalı olduğunu bildiği halde tediyede bulunursa tehlike ve hasarı kendisine ait olur

İki alacaklı arasındaki dava henuumlz goumlruumllmekte ve borccedil muaccel ise her biri borccedilluyu borcu olan meblağı tevdie icbar edebilir

C BORCcedilLUYA AİT DEFİLER

Madde 167 - Borccedillu temlike vakıf olduğu zaman temlik edene karşı haiz olduğu defileri temelluumlk edene karşı dahi dermeyan edebilir

Borccedillunun matlubu temlik eden zimmetinde temlike vakıf olduğu zaman muumleccel bir alacağı var idise bu alacağın temlik edilen matluptan sonra muacceliyet iktisap etmiş olmaması şartiyle borccedil ile takas edilmesini talep edebilir

2 - FERrsquoİ HAKLARIN VE SENETLERİN VE ESBABI SUumlBUTİYENİN DEVRİ

Madde 168 - Alacağın temlikinde temlik eden kimsenin şahsına has olanlardan maada ruumlccedilhan hakları ve diğer muumlteferri haklar dahil olur

Temlik eden kimse temelluumlk edene alacak senedini teslim ve mevcut esbabı suumlbutiyeyi ve haklarının izhar iccedilin luumlzumlu olan maluumlmatı ita ile muumlkelleftir

Gecikmiş faizler asıl alacak ile birlikte temlik edilmiş addolunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - ZAMAN

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 169 - Alacağın temliki ıvaz mukabilinde icra edilmiş ise temlik eden kimse alacağın temlik zamanında mevcudiyetini zamındır

Ayrıca taahhuumlt etmedikccedile borccedillunun aczinden mesul değildir

Temlik meccanen vaki olmuş ise temelluumlk eden kimse alacağın mevcudiyetini dahi zamin olmaz

B TEDİYE MAKAMINA YAPILAN TEMLİK

Madde 170 - Tediye makamına kaim olmak uumlzere bir alacak temlik edilipte ne miktar tenzil edileceği tayin edilmemiş ise temelluumlk eden kimse ancak borccedilludan bilfiil tahsil ettiği yahut lazım olan ikdamı sarf eylediği halde tahsil etmiş olduğu miktarı kendi alacağına mahsup etmekle muumlkelleftir

C ZAMANIN ŞUumlMULUuml

Madde 171 - Temlik eden zaman ile muumlkellef ise temelluumlk edene karşı ancak resuumllmal ve faiz olarak almış olduğu miktar nispetinde mesulduumlr Bundan başka temlikin mucip olduğu ve alacaklının borccedilluya karşı semeresiz takibi dolayısiyle ihtiyar ettiği masraflarıda zamin olur

Temlik kanun icabı vakı olmuş ise evvelki alacaklı ne alacağın mevcudiyetine ne de borccedillunun eda kabiliyetine kefildir

IIIHUSUSİ KAİDELERİN MAHFUZİYETİ

Madde 172 - Bazı hakların temlikine mahsus olarak kanunen muayyen olan huumlkuumlmler bakidir

B - BORCUN NAKLİ

IBORCcedilLU VE BORCUN NAKLİ MUumlTEAHHİDİ

Madde 173 - Bir borccedilluya karşı yapılan borcun nakli taahhuumlduuml muumlteahhidi ya borcu tediye etmek yahut alacaklının rızasını istihsal ederek borcu uumlzerine almak suretiyle borccedillunun beraetini tahsile mecbur eder

Borccedillu borcun nakli muumlteahhidine karşı borcun nakli akdinden muumltevellit borccedillarını ifa etmedikccedile muumlteahhit aleyhine taahhuumlduumlnuuml ifa iccedilin dava ikame edemez

Borccediltan beraet etmemiş olan evvelki borccedillu borcun nakli muumlteahhidinden teminat isteyebilir

IINAKİL MUumlTEAHHİDİ İLE BORCcedilLU ARASINDAKİ AKİT

1 - İCAP VE KABUL

Madde 174 - Evvelki borccedillunun yerine yenisinin kaim olması ve borccediltan beraeti borcun naklı muumlteahhidi ile alacaklı arasında yapılacak akit ile vukubulur

Bu akdin icap edildiği borcun nakli muumlteahhidi veya onun muumlsaadesiyle evvelki borccedillu tarafından borcun nakli mukavelesinin alacaklıya bildirilmesinden istidlal olunabilir

Alacaklının rızası ya sarih olur veya halin icabından anlaşılır Alacaklı ihtirazi kayıt dermeyan etmeksizin borcun nakli muumlteahhidinin tediyesini kabul eder veya bunun borccedillu sıfatı ile yaptığı diğer her hangi bir muameleye razı olursa borcun naklini kabul etmiş addolunur

2 - İPTAL OLUNAN İCAP

Madde 175 - İcap alacaklı tarafından her zaman kabul edilebilir Şu kadarki borcun nakli muumlteahhidi veya borccedillu kabul iccedilin bir mehil tayin edebilir ve bu mehlin inkızasına kadar alacaklı suumlkut ederse icap reddolunmuş addedilir

Borcun nakli hakkında vukubulan icabın kabuluumlnden evvel yeni bir borcun nakli mukavelesi yapılır ve borcun naklinin yeni muumlteahhidi alacaklıya icapta bulunursa birinci icabı yapan beri olur

IIIBORCcedilLUNUN DEĞİŞMESİNİN HUumlKMUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BORCUN FERİLERİ

Madde 176 - Borccedillu değişmiş olsa bile borccedillunun şahsına hasolanlardan maada muumlteferri haklar baki olur

Bununla beraber borcu temin iccedilin bir rehin tesis etmiş olan uumlccediluumlncuuml şahsın ve kefilin mesuliyetleri ancak borcun nakline razı oldukları halde devam eder

2 - İSTİSNALAR

Madde 177 - Nakledilen borca muumlteferri hakları dermeyan etmek hakkı borccedilludan yenisine geccediler

Yeni borccedillu alacaklı ile yapılan akitten hilafı anlaşılmadıkccedila evvelki borccedillunun alacaklıya karşı dermeyan edebileceği şahsi defilerde bulunamaz

Yeni borccedillu borcun naklini tevlit etmiş olan hadiseler dolayısiyle evvelki borccedilluya karşı dermeyan edebileceği defileri alacaklıya karşı kullanamaz

IVAKDİN İPTALİ

Madde 178 - Borcun nakli mukavelesi iptal edildiği halde huumlsnuuml niyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara ait olan haklar baki kalmak uumlzere evvelki borccedil buumltuumln ferileriyle birlikte avdet eder

Bundan başka akdin iptali ve ika olunan zarar kendisine isnat olunamıyacağını nakil muumlteahhidi ispat edemez ise alacaklı evvelce muumlesses teminatı zayi etmesi dolayısiyle veya diğer her hangi bir suretle duumlccedilar olduğu zararı nakil muumlteahhidine tazmin ettirebilir

VBİR MAMELEKİN VEYA BİR İŞLETMENİN DEVRALINMASI

Madde 179 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir mameleki veya bir işletmeyi aktif ve pasifleriyle birlikte devralan kimse bunu alacaklılara ihbar veya gazetelerde ilan ettiği tarihten itibaren onlara karşı mamelekin veya işletmenin borccedillarından mesul olur şu kadar ki iki yıl muumlddetle evvelki borccedillu dahi yenisiyle birlikte muumlteselsilen mesul kalır bu muumlddet muaccel borccedillar iccedilin ihbar veya ilan tarihinden ve daha sonra muaccel olacak borccedillar iccedilin de muacceliyet tarihinden itibaren işlemeye başlar

Borccedilların bu suretle naklinin huumlkuumlmleri tek bir borcun nakli akdinden doğan huumlkuumlmlerin aynıdır

VIBİR İŞLETMENİN DİĞERİYLE BİRLEŞMESİ VE ŞEKLİNİ DEĞİŞTİRMESİ

Madde 180 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir işletme diğer bir işletme ile aktif veya pasiflerin karşılıklı olarak devralınması suretiyle birleştirilse her iki işletmenin alacaklıları bir mamelekin devralınmasından doğan hakları haiz olup buumltuumln alacaklarını yeni

işletmeden alabilirler

Evvelce hakiki veya huumlkmi tek bir şahsa ait olup da kollektif veya komandit şirket haline konulan bir işletmenin borccedilları hakkında da aynı huumlkuumlm tatbik olunur

VIITAKSİM HALİNDE VE GAYRİMENKULUumlN BEYrsquoİ HALİNDE

Madde 181 - Miras taksimindeki ve rehin ile mukayyet gayrimenkullerin beyindeki borcun nakline muumltedair hususi huumlkuumlmler bakidir

İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ

ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA

BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER

A - İKİ TARAFIN HAK VE VAZİFELERİ

Madde 182 - Beyi bir akittirki onunla bayi satılan malı muumlşterinin iltizam ettiği semen mukabilinde muumlşteriye teslim ve muumllkiyeti ona nakleylemek borcunu tahammuumll eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise bayi ile muumlşteri borccedilları aynı zamanda ifa etmekle muumlkelleftirler

Hale goumlre tayini muumlmkuumln olan semen tesmiye edilmiş huumlkmuumlndedir

B - NEFİ VE HASAR

Madde 183 - Halin icabından veya hususi şartlardan muumltevellit istisnaların maadasında satılan şeyin nefi ve hasarı akdin inikadı anından itibaren muumlşteriye intikal eder

Bununla beraber yalnız nevan tayin edilmiş olan mebiin ayırt edilmiş olması da lazımdır ve başka bir yere goumlnderilecek ise bayiın bu maksata mebi uumlzerinden yedini refetmiş bulunmasıda şarttır

Taliki şart ile yapılan akitlerde temlik edilen şeyin nefi ve hasarı ancak şartın tahakkuku anından itibaren iktisap edene geccediler

İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ

A - MEVZUU

Madde 184 - Menkul beyi araziden veya gayrimenkul olmak uumlzere tapu siciline kaydedilen haklardan başka her tuumlrluuml şeyin beyidir

Mahsul veya yıkılması matlup bir binanın enkazı veya taş ocağından ccedilıkarılacak taşlar gibi bir gayrimenkulden ayrıldıktan sonra menkul olarak muumllkiyeti nakledilecek muumltemmim cuumlzlerin satılması da menkul beyidir

B - BAYİİN BORCcedilLARI

ITESLİM

1 - TESLİM MASRAFLARI

Madde 185 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise oumllccedilmek ve tartmak gibi teslim masrafları bayie senet yapmak ve mebii kabzetmek iccedilin yapılan masraflar muumlşteriye aittir

2 - NAKİL MASRAFLARI

Madde 186 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise satılan şeyin teslim mahallinden başka bir yere nakli lazım geldiği zaman nakil masrafları muumlşteriye aittir

Masrafsız teslim şart edilmiş ise bayi nakil masraflarını uumlzerine almış addolunur

Liman ve guumlmruumlk masrafı olmaksızın teslim mukavele edilmiş ise bayi ihracat transit ve ithalat ruumlsumunu uumlzerine almış addolunur fakat eşyanın muumlşteri tarafından kabzedildiği zamanda istifa edilen istihlak ruumlsumunu deruhde etmiş sayılmaz

3 - BAYİİN TEMERRUumlDUuml

A TİCARİ ALIM SATIMLAR

Madde 187 - Ticari muamelelerde teslim iccedilin bir zaman tayin edilmiş olupta bayi temerruumlt ederse muumlşterinin teslim talebinden vaz geccedilerek ademi ifa sebebi ile zarar ve ziyan isteyeceğini kabule cevaz vardır

Muumlşteri teslimini istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayii bundan haberdar etmesi lazımdır

B TAZMİN BORCU VE ZARARIN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 188 - Borcu ifa etmeyen bayi muumlşteriye bu yuumlzden terettuumlp eden zararı zamin olur

Ticari muamelesinde bayi borcunu ifa etmezse muumlşteri mebiin semeni ile kendisine teslim edilmiyen şey yerine bir diğerini almak iccedilin huumlsnuuml niyetle verdiği semen arasındaki farkı bayie tazmin ettirebilir

Mebi borsaya kayıt ve kabul edilmiş olan veya cari fiatı bulunan mallardan ise muumlşteri yerine bir diğerini almağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile teslim iccedilin muayyen olan guumlnuumln fiatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere isteyebilir

IIZAPTA KARŞI TEMİNAT

1 - TEMİNAT BORCU

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 189 - Bayi satılan şeyin bir uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından beyin akdi zamanında mevcut bir hak sebebi ile tamamen veya kısmen zaptedilmesinden muumlşteriye karşı mesul ve zamindır

Muumlşteri zabıt tehlikelerinden beyin inikadı zamanında haberdar idiyse bayi yalnız tahsisan iltizam ettiği kefalet hasebiyle mesul ve zamin olur

Bayi uumlccediluumlncuuml şahsa ait olan hakkı bilerek gizlemiş ise zaman ve mesuliyetini refi veya tahdit yolunda kararlaşmış olan şart batıldır

2 - USULUuml MUHAKEME

A DAVAYI İHBAR

Madde 190 - Mebiin zaptı ile tehdit edilen muumlşteri aleyhine ikame edilen davayı zamanla muumlkellef olan bayie ihbar ettiği zaman bayi halin icabına goumlre ve usuluuml muhakemeye tevfikan ya muumlşteri lehinde davaya muumldahalede yahut muumlşteri makamına kaim olarak uumlccediluumlncuuml şahsa karşı husumet ve muumldafaada bulunmağa mecburdur

İhbar muumldahale ve muumldafaaya muumlsait bir zamanda yapılmış ise muumlşterinin aleyhinde hasıl olan neticei huumlkmiye muumlşterinin hilesi veya ağır bir hatası eseri olduğu ispat edilmedikccedile bayyiede sari olur

Davanın ihbar edilmemesi mesuliyeti bayie isnat edilemiyen hallerde bayi kendisine zamanında haber verilmiş olması farz ve takdirinde ne derece daha muumlsait bir neticei huumlkmiye istihsal edilebileceğini ispat ederse mesuliyetten o derecede beri olur

B MAHKEME KARARI OLMAKSIZIN İADE

Madde 191 - Muumlşteri bayii vaktinde davadan haberdar ve kendi namına muumldafaa ve husumette bulunmasını talep ve ihtar edipte dinletememiş ise uumlccediluumlncuuml şahsın mebi uumlzerindeki hakkını huumlkuumlm beklemeksizin huumlsnuuml niyetle tanımış yahut istihkak muumlddeisiyle sulh akdetmiş olsa bile bayie zaman terettuumlp eder

3 - MUumlŞTERİNİN HAKLARI

A TAMAMEN ZABIT HALİNDE

Madde 192 - Mebiin tamamen zaptolunması halinde beyi muumlnfesih addolunur ve muumlşteri bayiden aşağıdaki taleplerde bulunabilir

1 - Mebiden istihsal ettiği veya istihsalini ihmal ettiği semereler tenzil edilmek uumlzere tediye etmiş olduğu semenin faiziyle birlikte iadesini

2 - Mebii zapteden uumlccediluumlncuuml şahıstan mutalebe edemiyeceği sarfiyatı

3 - Davayı bayie ihbar etmekle iccediltinap edilmesi muumlmkuumln olanlar muumlstesna olmak uumlzere buumltuumln muhakeme masraflariyle muhakeme haricindeki masrafları

4 - Doğrudan doğruya mebiin zaptından muumltevellit diğer zarar ve ziyanları

Bayi hiccedil bir hatanın kendisine isnadı kabil olmadığını ispat etmedikccedile muumlşteriye mebiin zaptı yuumlzuumlnden terettuumlp eden diğer her tuumlrluuml zararı da tazmin etmekle muumlkelleftir

B KISMEN ZABIT HALİNDE

Madde 193 - Satılan şey kısmen zaptedildiği yahut bayiin kefil olduğu ayni bir muumlkellefiyetle takyit edilmiş bulunduğu halde muumlşteri beyin feshini talep edemeyip yalnız bu yuumlzden duumlccedilar olduğu zararın tazminini isteyebilir

Şu kadarki mebiin bu ayıbını bilmiş olsa onu satın almayacağı hal karinesiyle anlaşılıyorsa her halde feshi dava edebilir

Bu takdirde muumlşterinin bayie mebiin zaptedilmeyen kısmını o zamana kadar istihsal etmiş olduğu menfaatlerle birlikte iade etmesi lazım gelir

IIIMEBİİN AYIPTAN SALİM OLMASINI TEKEFFUumlL

1 - MEVZUU

A UMUMİYET İTİBARİYLE

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 194 - Bayi muumlşteriye karşı mebiin zikir ve vadettiği vasıflarını muumltekeffil olduğu gibi maddi veya hukuki bir sebeple kıymetini veya maksut olan menfaatini izale veya ehemmiyetli bir suretle tenkis eden ayıplardan salim bulunmasını da muumltekeffildir

Bayi bu ayıpların mevcudiyetini bilmese bile onlardan mesulduumlr

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 195 - Hayvan alım satımında bayi tahriren kefalet etmedikccedile yahut muumlşteriyi iğfal etmiş olmadıkccedila tekeffuumll etmiş addolunmaz

2 - TEKEFFUumlLE KARŞI

Madde 196 - Bayi mebiin ayıbını muumlşteriden hile ile gizlemiş ise beyide tekeffuumll huumlkmuumlnuuml iskat veya tahdit eden her şart batıldır

3 - MUumlŞTERİNİN BİLDİĞİ AYIPLAR

Madde 197 - Bayi muumlşterinin beyi zamanında malumu olan ayıptan mesul olmadığı gibi mebii kafi derecede muayene etmekle fark etmiş olacağı ayıptan da ancak bunun mevcut olmadığını temin etmiş ise mesul olur

4 - KEŞİF VE MUAYENE VE BAYİE İHBAR

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 198 - Muumlşteri kabz ettiği mebiin halini oumlrf ve adete goumlre imkan hasıl olur olmaz muayene etmek borcu ile muumlkellef olup mebi de bayiin tekeffuumll altında olan bir ayıp goumlrduumlğuuml zaman bunu derhal bayie ihbar etmesi lazım gelir

Bunu ihmal ettiği halde mebii kabul etmiş sayılır Meğerki mebide adi bir muayene ile meydana ccedilıkarılamıyacak bir ayıp bulunsun

Bu kabilden bir ayıp sonradan meydana ccedilıkarsa derhal bayie ihbar edilmelidir Aksi takdirde mebi bu ayıp ile beraber kabul edilmiş addolunur

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 199 - Hayvan alım satımında kefalet muumlddeti tahirren tayin edilmemiş olupta kefalet hayvanın bir vasfına muumlteallik değil ise mebide keşfedilen ayıptan bayiin mesuliyeti teslim vaki olduğu veya muumlşterinin kabızda temerruumlduuml tahakkuk ettiği guumlnden itibaren dokuz guumln iccedilinde bayie ihbar edilmekle beraber hayvanın ehli vukuf marifetiyle muayenesinin icrası yine bu muumlddet zarfında merciinden talep olunmasına muumltevakkıftır

Hakim ehli vukuf raporunu serbestccedile takdir eder

5 - BAYİİN HİLESİNE MUumlTERETTİP HUumlKUumlMLER

Madde 200 - Muumlşteriyi iğfal etmiş olan bayi ayıbın kendisine vaktinde ihbar edilmemiş olduğunu ileri suumlrerek mesuliyetten kurtulamaz

6 - BAŞKA MAHALDEN VAKİ OLAN BEYİ

Madde 201 - Başka bir mahalden goumlnderilen mebiin ayıplı olduğunu iddia eden muumlşteri bulunduğu yerde bayiin muumlmessili yok ise mebiin muhafazası iccedilin lazım gelen tedbirleri muvakkaten ittihaz etmekle muumlkelleftir Muumlşteri ayıplı olduğunu iddia ettiği mebii muhafaza iccedilin icabeden tedbirleri yapmaksızın bayie goumlnderemez

Muumlşteri vakit kaybetmeksizin mebiin halini usulen tasdik ettirmekle muumlkelleftir Aksi halde iddia olunan ayıbın mebi kendisine vasıl olduğunu zaman mevcut bulunduğunu ispat etmeğe mecbur olur

Mebiin az zamanda bozulmak korkusu varsa muumlşterinin onu bulduğu yerde mercii marifetiyle sattırmağa salahiyeti ve hatta bayiin menfaati boumlyle iktiza ediyorsa mecburiyeti vardır Muumlşteri her halde bayii muumlmkuumln olan suumlratle keyfiyetten haberdar etmekle muumlkellef ve etmediği takdirde zarar ve ziyan davasına maruzdur

7 - TEKEFFUumlLE MUumlSTENİT DAVA

A BEYrsquoİN FESHİ YAHUT SEMENİN TENZİLİ

Madde 202 - Bayiin tekeffuumlluuml altındaki mebiin ayıbı anlaşıldığı zaman muumlşteri muhayyerdir Dilerse mebii redde hazır olduğunu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

beyanla beyin fesh edilmesini dilerse mebii alıkoyup kıymetinin noksanı mukabilinde semenin tenzil olunmasını dava eder

Hakim muumlşterinin mebii ret davası uumlzerine hal icabı beyin feshini muhik goumlstermiyorsa semenin tenzili ile iktifa edebilir

Kıymetinin noksanı mebiin semenine muumlsavi ise muumlşteri ancak beyin feshini talep edebilir

B MEBİİN TEBDİLİ

Madde 203 - Mebi miktarı muayyen misli şeylerden ise muumlşteri dilerse fesih veya semenin tenzilinden hiccedil birini talep etmeyip mebiin ayıptan ari mislile değiştirilmesini dava edebilir

Mebi başka bir yerden goumlnderilmiyorsa bayiin de muumlşteriye derhal ayıptan ari mislini teslim ve muumlşterinin duumlccedilar olduğu zararı tamamen tazmin ederek aleyhine ikame edilecek davadan kurtulmağa salahiyeti vardır

C MEBİİN ZIYAI HALİNDE BEYrsquoİN FESHİ

Madde 204 - Mebiin ayıp sebebi ile yahut kazaen telef ve ziyaa veya hasara uğraması ayıptan dolayı feshi davaya mani olmaz Bu takdirde muumlşterinin red ile muumlkellef olduğu şey mebiden elinde kalandır

Mebi muumlşterinin taksiri yuumlzuumlnden telef olmuş yahut muumlşteri onu başkasına temlik veya şeklini tağyir etmiş ise ancak kıymet noksanına mukabil semenin tenzilini dava edebilir

8 - FESHİN HUumlKUumlMLERİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 205 - Beyi fesh edilince muumlşteri bayie mebi ile beraber ondan istihsal ettiği menfaatleri iade etmekle muumlkelleftir

Bayiin muumlşteriye almış olduğu semeni faiziyle beraber iade ettikten başka mebiin tamamen zaptı halinde olduğu gibi muhakeme masrafiyle muumlşterinin mebia vaki olan masrafları oumldemesi lazımdır Bayi bunlardan maada muumlşteriye ayıplı mal teslim etmesinden doğrudan doğruya tevelluumlt etmiş olan zararı da ayrıca tazmin etmeğe mecburdur

Bayi kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile muumlşterinin diğer her tuumlrluuml zararlarını tazmin etmeğe borccedilludur

B BİRDEN ZİYADE MALIN BEYrsquoİ HALİNDE FESİH

Madde 206 - Birden ziyade şey veya parccedila birlikte satılmış olupta bunlardan bazısı ayıplı ccedilıktığı halde fesih ancak ayıplı ccedilıkanlar hakkında dava olunabilir

Şu kadarki ayıplı kısmın diğerinden tefriki muumlşteriye veya bayie ehemmiyetli bir zarar husule gelmeksizin muumlmkuumln olmazsa feshin buumltuumln mebie teşmili zaruri olur

Mebiin aslı hakkında beyin feshi ayrı semen beyan edilerek satılmış olsa bile ferilerinede şamil olur amma feriler hakkındaki fesih mebiin aslına şamil olmaz

9 - MUumlRURU ZAMAN

Madde 207 - Bayi daha uzun muumlddet iccedilin kefalet etmemiş ise mebii ayıba karşı tekeffuumllden muumltevellit her tuumlrluuml dava mebideki ayıp daha sonra meydana ccedilıksa bile muumlşteriye teslim vukuundan itibaren bir sene geccedilmekle sakıt olur

Fakat muumlşterinin bayi tarafından aleyhine ikame edilen davaya karşı mebiin tesliminden itibaren bir sene geccedilmeksizin ihbar ettiği ayıptan dolayı defi hakkı sene geccedilmekle sakıt olmayıp devam eder

Bayi muumlşteriyi iğfal etmiş ise bu bir senelik muumlruru zamandan istifade edemez

C - MUumlŞTERİNİN BORCcedilLARI

ISEMENİN EDASI VE MEBİİN KABZI

Madde 208 - Muumlşteri beyi aktinde mukarrer olan surete tevfikan semeni eda ve kendisine mukarrer olan şartlar dairesinde arzedilen mebii kabz etmekle muumlkelleftir

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise kabzın derhal vukuu lazımdır

IISEMENİN TAYİNİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 209 - Muumlşteri kati sipariş yapmış fakat semeni tayin etmemiş ise beyi siparişin yapıldığı guumln ve mahalde cari fiat uumlzerinden aktedilmiş sayılır

Semen mebiin veznine goumlre hesap ediliyorsa darası tenzil olunur

Ticarette bazı emtianın semenin gayri safi vezin uumlzerinden yahut muayyen bir miktar veya yuumlzde şu kadar tenzil edilerek hesap edilmesi yolundaki hususi taamuller mahfuzdur

IIISEMENE İSTİHKAK VE SEMENİN FAİZİ

Madde 210 - Hilafına mukavele mevcut değil ise mebi muumlşterinin yedine girince bayi semene muumlstehak olur

Adet bu yolda ise yahut muumlşteri mebiden semene veya diğer tuumlrluuml hasılat istifa imkanını elde etmiş ise mebiin semeni muumlcerret vadeye nazaran muumlşteri tarafından vukua gelen temerruumlt uumlzerine muumlterettip huumlkuumlmlerden başka hatta hiccedil bir ihtar dahi yapılmaksızın faize tabidir

IVMUumlŞTERİNİN TEMERRUumlDUuml

1 - BAYİİN FESİH HAKKI

Madde 211 - Mebi ancak semenin tediyesinden sonra veya tediyesi akabinde teslim edilmek lazım gelen hallerde muumlşteri tediyeden temerruumlt ederse bayi hiccedil bir merasime muhtaccedil olmaksızın beyi feshedebilir

Fakat bu hakkını kullanmak istiyorsa keyfiyetten muumlşteriyi derhal haberdar etmekle muumlkelleftir

Mebi muumlşteriye teslim edilmiş ise bayi bu hakkı sarahaten muhafaza etmiş olmadıkccedila beyi feshedilip mebii istirdat edemez

2 - ZARAR VE ZİYAN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 212 - Ticari muamelelerde bayi mebiin semenini tediyeden temerruumlt eden muumlşteriden bu semenle mebii diğerine huumlsnuuml niyetle sattığı semen arasındaki farktan ibaret olan zarar ve ziyanı istiyebilir

Mebi borsada mukayyet olan veya cari fiyatı bulunan emtiadan ise bayi bunu diğerine satmağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile tediye iccedilin muayyen olan vade guumlnuumlnuumln fiyatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere muumlşteriden talebedebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ

A - AKDİN ŞEKLİ

Madde 213 - Gayrimenkul beyi muteber olmak iccedilin resmi senede raptedilmek şarttır Gayrimenkule dair beyi vadi ve beyi bilvefa ve istimlak mukavelesi resmi senede raptedilmedikccedile muteber değildir Mukaveleden muumltevellit şufa hakkı iccedilin tahriri şekil kafidir

B - ŞARTLA BEYİ VE MUumlLKİYETİN MUHAFAZASI

Madde 214 - Bir gayrimenkuluumln şartla beyi halinde şart tahakkuk etmedikccedile beyi tapu siciline kaydedilmez

Muumllkiyetin bayi uhdesinde mahfuziyetine dair olan şart dahi tescil olunmaz

C - TEKEFFUumlL

Madde 215 - Hilafına mukavele mevcut değil ise satılan gayrimenkul beyi senedinde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi noksanını muumlşteriye tazmin etmekle muumlkelleftir Satılan gayrimenkul resmi bir mesahaya muumlsteniden sicilde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi tahsisen taahhuumlt altına girmemiş ise tazmin ile muumlkellef değildir

Bir binanın ayıplı olmasından muumltevellit ve tekeffuumlle muumlstenit davalar muumllkiyetin devrinden beş sene geccedilmekle sakıt olur

D - MENFAAT VE MUHATARA

Madde 216 - Mebiin muumlşteri tarafından kabzedilmesi iccedilin mukavele ile bir muumlddet tayin edildiği halde onun nefi ve hasarının muumlşteriye intikal etmemesi asıldır

E - MENKUL BEYrsquoİ HAKKINDAKİ HUumlKUumlMLERE MUumlRACAAT

Madde 217 - Menkul beyine muumlteallik huumlkuumlmler kıyas tarikiyle gayrimenkul beyine de tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ

A - NUMUNE UumlZERİNE BEYİ

Madde 218 - Numune uumlzerine beyide numune kendisine tevdi edilen taraf yedindeki numunenin kendisine teslim edilen numune olduğunu ispata mecbur olmayıp numunenin şekli değişse bile bu tagayyuumlr muayenenin zaruri icabatından ise soumlz ile tasdik olunur diğer tarafın her halde hilafını ispata hakkı vardır

Numune muumlşterinin velev kusuru olmaksızın yedinde bozulmuş veya zıyaa uğramış ise bayi mebiin numuneye muvafakatini ispat ile muumlkellef tutulmayıp aksini iddia eden muumlşterinin ispat etmesi lazımgelir

B - TECRUumlBE VE MUAYENE ŞARTİYLE BEYİ

IMAHİYETİ

Madde 219 - Tecruumlbe veya muayene şartiyle beyide muumlşteri mebii kabul yahut reddetmekte serbesttir Mebi muumlşterinin yedine geccedilmiş olsa bile kabul edilinceye kadar bayiin muumllkuumlnde kalır

IIBAYİİN NEZDİNDE MUAYENE

Madde 220 - Muayene bayiin nezdinde icra edilmek icabedip te muumlşteri mebi mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde kabul etmediği halde bayi serbest olur

Boumlyle bir muumlddet tayin edilmemiş ise bayi muumlnasip bir muumlddet geccediltikten sonra mebii kabul veya reddetmesini muumlşteriye ihtar edebilir derhal cevap verilmezse serbest olur

IIIMUumlŞTERİ NEZDİNDE MUAYENE

Madde 221 - Mebi muayene edilmeksizin muumlşteriye teslim edildiği takdirde mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde ve boumlyle bir muumlddet tayin etmiş değil ise bayiin ihtarı akabinde muumlşteri beyi kabul etmediğini beyan veya bayie reddetmezse beyi tekemmuumll etmiş addolunur Muumlşterinin semeni ihtirazi kayıt beyan etmeksizin tamamen veya kısmen tesviye veya mebii tecruumlbe iccedilin zaruri olan suretten başka bir surette tasarruf edilmesiyle de beyi tamam olmuş olur

C - TAKSİTLE BEYİ

IBAYİİN MUHAYYERLİĞİ

Madde 222 - Menkul bir mal semeni taksitle tesviye edilmek şartiyle beyi ve teslim edilip te muumlşteri taksitlerden birini tediyeden temerruumlt ettiği halde bayi o taksitin tediyesini talep edebileceği gibi kendisi iccedilin bu hakkı muhafaza etmiş ise mebiin muumllkiyetini iddia veya beyi feshedebilir

IIBAYİİN DİĞER HAKLARI

Madde 223 - Mebiin muumllkiyetini iddia eden bayi hakkında muumllkiyeti muhafaza şartına muumlteallik olan huumlkuumlmler tatbik olunur

Bayi beyi feshettiği halde bayi ve muumlşterinin her biri diğerinden aldığı şeyi iade ile muumlkelleftir Bayi her halde muumlnasip bir icar bedeli talep edebileceği gibi mebi bozulmuş ise tazminat dahi istiyebilir

Muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır

IIIMUACCELİYET ŞARTLARI

Madde 224 - Taksitlerden birinin tediye edilmemesi halinde semenin mecmuunun muacceliyet kesbetmesi şart edilmiş ise bayiin bu şarttan istifade edebilmesi muumlşterinin iki muumltevali taksiti vermekten temerruumlt etmesine ve bu iki taksit mecmuunun semenin en aşağı onda birini teşkil eylemesine muumltevakkıftır

D - MUumlZAYEDE

IBEYrsquoİN İNİKADI

Madde 225 - Cebri muumlzayedelerde beyi muumlzayede memurunun ihalesiyle muumlnakit olur

Herkesin iştirak edebildiği ihtiyari ve aleni muumlzayedelerde beyi bayiin ihalesiyle muumlnakit olur Bayi buna muhalif bir arzu beyan etmemiş ise muumlzayedeyi idare eden kimsenin muumlzayede edilen malı en ccedilok verene ihale etmeğe hakkı vardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIMUumlZAYEDENİN BUTLANI

Madde 226 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir tertibatla muumlzayedeye fesat karıştırılmış ise her alakadar tarafından on guumln zarfında itiraz edilebilir Bu itiraz cebri muumlzayedelerde icra ve iflas muamelelerine nezaret eden makamlara ve diğer hallerde mahkemeye arz olunur

IIIMUumlZAYEDEYE İŞTİRAK EDENİN NE ZAMAN MUumlLZEM OLACAĞI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 227 - Muumlzayedeye iştirak eden kimse beyi iccedilin muayyen olan şartlar dairesinde teklifiyle muumllzem olur Hilafına bir şart mevcut değil ise pey suumlrenin muumllzemiyeti kendisinden fazla veren zuhur etmesiyle yahut teklifinin muumlzayede hitamında mutat olan nidalar akibinde kabul olunmıyarak ihalenin icra edilmemesiyle zail olur

2 - GAYRİMENKUL MUumlZAYEDESİ

Madde 228 - Gayrimenkul muumlzayedesinde ihalenin veya ihalenin reddinin muumlzayede akebinde vukuu lazımdır Pey suumlren kimsenin muumlzayededen sonra muumllzemiyetinin imtidadını mutazammın şart batıldır Şu kadarki bu huumlkuumlm cebri muumlzayedeler ile ihalenin resmi bir merci tarafından tasdika muhtaccedil olduğu hallerde tatbik olunmaz

IVTEDİYENİN PEŞİN OLMASI LUumlZUMU

Madde 229 - Hilafı beyide şart edilmemiş ise ihale bedelinin peşin tediyesi lazımdır İhale bedeli peşin veya beyi şartlarına tevfikan tesviye edilmezse bayi beyi derhal feshedebilir

VTEKEFFUumlL

Madde 230 - Muumlzayede şartnamesinde sarih bir taahuumlduumln bulunması veya muumlzayedeye iştirak edenlere karşı bir hile yapılmış olması halleri muumlstesna olmak uumlzere cebri muumlzayedelerde tekeffuumlle mahal yoktur

Muumlzayede ile mal alan kimse o mala tapu siciline ve beyi şartlarına ve kanuna nazaran muayyen olan hali ve hakları ve muumlkellefiyetleri ile malik olur

İhtiyari ve aleni muumlzayedelerde bayi adi beyide olduğu gibi mebii tekeffuumll ile muumlkelleftir Şu kadarki hilesinden muumltevellit olandan maada tekeffuumlllerde usuluuml dairesinde ilan edilen beyi şartları zımnında tahalluumls edebilir

VIMUumlLKİYETİN İNTİKALİ

Madde 231 - Muumlzayede ile menkul bir mal alan kimse onun muumllkiyetini ihale anında iktisabeder Muumlzayededen alınan gayrimenkuluumln muumllkiyeti ancak tapu siciline kaydedilmekle muumlşteriye intikal eder Muumlzayede memuru ihalesi beyi zabıtnamesinde goumlsterilen gayrimenkuluumln muumlşteri namına tescil edilmesini derhal tapu memuruna tebliğ eder

Cebri muumlzayedelerin cereyanı sırasındaki ihalelere muumlteallik huumlkuumlmler bakidir

BEŞİNCİ FASIL TRAMPA

A - TRAMPA BEYİ HUumlKUumlMLERİNE TABİDİR

Madde 232 - Beyi huumlkuumlmleri trampada da tatbik olunur Şoumlyleki trampa edenlerden her biri itasını taahhuumlt ettiği şeye nazaran bayi ve kendisine verilmesi taahhuumlt olunan şeye goumlre muumlşteri huumlkmuumlnde tutulur

B TEKEFFUumlL

Madde 233 - Trampa suretiyle aldığı şey yedinden zaptolunan yahut onu ayıbından dolayı reddeden taraf muhayyerdir dilerse zarar ve ziyanı diğer tarafa tanzim ettirir dilerse vermiş olduğu şeyi istirdat eder

YEDİNCİ BAP HİBE

A - MEVZUU

Madde 234 - Hibe hayatta olan kimseler arasında bir tasarruftur ki onunla bir kimse mukabilinde bir ıvaz taahhuumlt edilmeksizin malının tamamını veya bir kısmını diğer bir kimseye temlik eder

Henuumlz iktisap edilmemiş olan bir haktan feragat yahut bir mirası reddetmek hibe değildir Ahlaki bir vazifenin ifası da hibe sayılmaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

B - HİBEYE EHLİYET

IVAHİP HAKKINDA

Madde 235 - Karı koca malının idaresi usuluumlnden yahut mirasccedilılık hakından neşet eden tahditler mahfuz kalmak uumlzere medenihaklarını kullanmak salahiyetine sahip olan herkes hibe yapabilir Tasarrufa ehil olmayanın malı ancak kanuni muumlmessillerinin mesuliyetleri kaydiyle ve vesayet hakkındaki huumlkuumlmlere riayetle hibe olunabilir

Bir hibeyi takip eden sene iccedilinde başlayan bir muhakeme neticesinde vahibin israfından dolayı hacrine huumlkuumlm olunursa o hibe Sulh Mahkemesince iptal olunabilir

IIHİBEYİ KABUL EDEN HAKKINDA

Madde 236 - Medeni haklarını kullanmak salahiyetinden mahrum olan kimse temyiz kudretine malik ise hibeyi kabul ve bu sebeple mal iktisap edebilir

Fakat o kimsenin kanuni muumlmessili kendisini hibeyi kabulden meni veya hibe olunan şeyin iadesini emrederse hibe keenlemyekuumln veya merdut olur

C - ŞEKLİ

IELDEN HİBE

Madde 237 - Elden hibe vahibin bir şeyi mevhubuumlnlehe teslim etmesiyle vuumlcut bulur

Gayrimenkuluumln veya gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakların hibesi ancak tapu siciline kaydedilmekle tamam olur

Bu tescil ancak muteber bir hibe taahhuumlduumlne istinaden yapılabilir

IIHİBE VADİ

Madde 238 - Hibe taahuumlduumlnuumln muteber olması tahriri olmasına muumltevakkıftır

Bir gayrimenkuluumln yahut gayrimenkul uumlzerindeki ayni bir hakkın hibesi taahhuumlduuml ancak resmi senetle yapılmış ise muteber olur

Hibe taahhuumlduuml tenfiz edilince elden yapılmış hibe gibi olur

IIIKABULUumlN NETİCELERİ

Madde 239 - Bir kimse diğerine hibe ettiği malı diğer mallardan bilfiil tefrik etmiş olsa bile mevhubuumlnlehin kabuluumlne kadar hibesinden ruumlcu edebilir

D - ŞARTLARI VE MUumlKELLEFİYETLERİ

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 240 - Hibe şartla yahut muumlkellefiyetle takyit olunabilir Tenfizi vahibin oumlluumlmuumlne bağlı hibede vasiyet huumlkmuuml cereyan eder

IIŞARTIN İCRASI

Madde 241 - Vahip mukavele mucibince mevhubuumlnleh tarafından kabul edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talep edebilir

Ammenin menfaati iccedilin mevhubunlehe tahmil edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talebetmek salahiyeti vahibin vefatından sonra ait olduğu mercie intikal eder

Hibe edilen şeyin kıymeti masrafını korumaz ve masraf fazlası kendisine tesviye edilmezse mevhubunlehin muumlkellefiyeti icradan imtina etmeğe hakkı vardır

IIIRUumlCU ŞARTLARI

Madde 242 - Vahip mevhubunlehin kendisinden evvel vefatı halinde hibe edilen şeyin muumllkuumlne ruumlcu etmesini şart edebilir

Hibe edilen gayrimenkule veya bir gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakka taalluk eden ruumlcu şartı tapu siciline şerh verilebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

E - VAHİBİN MESULİYETİ

Madde 243 - Vahip hileden veya ağır dikkatsizlikten maada hallerde hibeden neşet eden zarardan mevhubunlehe karşı mesul olmayıp ancak hibe edilen şeyin veya alacağın tekeffuumlluumlnuuml vadetmiş ise bununla muumlkelleftir

F - İPTAL

IHİBE EDİLEN MALLARIN İSTİRDADI

Madde 244 - Vahip aşağıdaki hallerden biri vukuunda elden yaptığı hibeden veya tenfiz ettiği taahhuumlduumlnden ruumlcu ve mevhubunlehin elinde halen ne kalmış ise onun iadesini dava edebilir

1 - Mevhubunleh vahibe yahut yakınlarından birine karşı ağır bir cuumlrum irtikap ederse

2 - Mevhubunleh vahide veya ailesi iccedilin kanunen muumlkellef olduğu vazifelere karşı ehemmiyetli bir suretle riayetsizlikte bulunmuş ise

3 - Mevhubunleh hibeyi takyit eden muumlkellefiyeti haklı bir sebep olmaksızın icra etmezse

IIHİBE TAAHHUumlDUumlNDEN RUumlCU VE İPTAL

Madde 245 - Hibeyi taahhuumlt eden kimse aşağıdaki hallerde taahhuumlduumlnden ruumlcu ve tenfizinden imtina edebilir

1 - Elden hibe edilen bir malın istirdadını talebe salahiyet veren sebeplerden biri varsa

2 - Hibeyi taahhuumlt ettikten sonra tenfizi muumlteahhit iccedilin fevkalade kuumllfetli olacak derecede mali vaziyeti değişmiş ise

3 - Hibeyi taahhuumltten sonra yeni veya hissolunacak derecede kuumllfetli aile vazifeleri tehadduumls etmiş ise

Hibeyi taahhuumlt eden kimse borcunu edadan aczi tevsik veya iflası ilan olunur ise hibe taahhuumlduuml iptal olunur

IIIMUumlRURU ZAMAN VE DAVA HAKKININ MİRASCcedilILARA İNTİKALİ

Madde 246 - Vahibin ruumlcu sebebine vakıf olduğu guumlnden itibaren bir sene iccedilinde hibeden ruumlcu etmeğe hakkı vardır

Vahip sene geccedilmeden vefat ederse dava hakkı mirasccedilılarına intikal eder ve mirasccedilılar senenin hitamına kadar ruumlcu davası ikame edebilirler

Mevhubunleh haksız olarak tasavvur ve tasmim ile vahibi oumllduumlruumlr veya ruumlcu hakkını kullanmaktan menederse mirasccedilılar hibenin feshini dava edebilirler

IVVAHİBİN VEFATI

Madde 247 - Hilafına huumlkuumlm mevcut değil ise muayyen zamanlarda bir şey verilmesini tazammun eden hibenin huumlkmuuml vahibin vefatiyle nihayet bulur

SEKİZİNCİ BAP İCAR

BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR

A - TARİFİ

Madde 248 - Adi icar bir akittirki mucir onunla muumlstecire uumlcret mukabilinde bir şeyin kullanılmasını terk etmeği iltizam eder

B - MUCİRİN VAZİFELERİ

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANILMAĞA SALİH BİR HALDE

Madde 249 - Mucir mecuru akitten maksut olan kullanmağa salih bir halde muumlstecire teslim etmek ve icar muumlddeti zarfında buhalde bulundurmak ile muumlkelleftir

Mecur akitten maksut olan kullanmak muumlmkuumln olmıyacak yahut intifa ehemmiyetli suretle azalacak bir halde teslim olunursa muumlstecir akdi feshe yahut uumlcretten muumlnasip bir miktarın tenzilini istemeğe salahiyettardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer ayıp muumlstecirin yahut kendisiyle birlikte yaşayan kimselerin yahut işccedililerin sıhhati iccedilin ciddi bir tehlike teşkil etmekte ise mucir bu tehlikeye akdi yaparken vakıf olmuş veya fesih hakkından feragat etmiş olsa bile yine icarı feshedebilir

2 - BİLAHARA AKDE MUHALİF HAL HUDUSUuml

Madde 250 - Mecur icare muumlddeti zarfında muumlstecirin bir kusuru olmaksızın akitten maksut olan kullanılmak muumlmkuumln olmıyacak veya ehemmiyetli surette azalacak bir hale duumlştuumlğuuml takdirde muumlstecir uumlcretten muumltenasip bir miktarın tenzilini talep edebileceği gibi ayıp muumlnasip bir muumlddet zarfında bertaraf edilmezse akdi dahi feshedebilir

Mucir kendisinin bir kusuru olmadığını ispat edemez ise tazminat ile muumlkellef olur

3 - AYIP HALİNDE MUAMELE

Madde 251 - Mecur icare muumlddeti zarfında zaruri tamirata muhtaccedil olduğu takdirde muumlstecir hakkına halel gelmemek şartiyle bu tamiratın icrasına muumlsaade etmeğe mecburdur

İntifa başladığı zaman mevcut yahut intifa esnasında hadis olupta kuumllfeti kendine ait olmayan ve mucire yapılan ihbar uumlzerine muumlnasip bir mehil zarfında bertaraf edilmiyen ufak tefek ayıpları muumlstecir mucir hesabına izale edebilir

4 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 252 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan muumlcbir bir sebebten dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde mucir sarfıyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSIN İDDASINA KARŞI MESULİYET

1 - TEMİNAT

Madde 253 - Uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde muumlstecirin haklariyle telifi kabil olmayacak bir iddiade bulunduğu takdirde mucir muumlstecirin ihbarı uumlzerine muhasamayı deruhte ve muumlstecirin akit mucibince mecurdan intifaına halel gelmiş ise tazminat itasiyle muumlkellef olur

2 - BEYİ İLE İCARIN İNFİSAHI

Madde 254 - İcarın akdinden sonra mecur mucir tarafından ahara temlik yahut icraen takibat veya iflas tariki ile kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şarti ile icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini isteyebilir

Bununla beraber icar edilen şey bir gayrimenkul olduğu takdirde akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila kanunen ihbar caiz olan miada kadar uumlccediluumlncuuml şahıs icara riayet etmekle muumlkellef tutulur ve feshi ihbar etmediği takdirde akdi kabul etmiş addolunur

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

3 - TAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 255 - Bir gayrimenkuluumln icarında akdin tapu siciline şerh verilmesini iki taraf mukavele edebilirler

Bu şerh sonraki maliklere muumlstecirin icar akdi dairesinde gayrimenkulden intifaına muumlsaade etmek mecburiyetini tahmil eder

C - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

Madde 256 - Muumlstecir mecuru kullanırken tam bir ihtimam dairesinde hareket ve apartman icarında bina dahilinde oturanlara karşı icabeden vazifeleri ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir vukubulan ihtara rağmen bu muumlkellefiyete daimi surette muhalefet eder yahut accedilıktan accedilığa fena kullanarak mecura daimi bir zarar iras eylerse mucir tazminat ile birlikte icar akdinin hemen feshini talep edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Mecurda icrası mucire ait tamirata luumlzum hasıl olduğu yahut uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde bir hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Aksi takdirde zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

Madde 257 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile muayyen olan zamanda tediyeye mecburdur

Boumlyle muayyen bir zaman bulunmadığı takdirde icar altı aylık yahut senelik ise her altı ayın muumlrurunda ve daha az bir muumlddet iccedilin ise beher ayın muumlrurundan sonra nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

D - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ VE TAMİRİ TAHAMMUumlL

Madde 258 - Mecurun muumlkellefiyeti ve vergileri mucire aittir

Mecurun alelade kullanılması iccedilin muktazi tathir ve ıslah masrafı muumlstecire ve tamir mucire aittir Bu hususta mahalli adete bakılır

E - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 259 - Muumlstecir mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle mecuru tamamen yahut kısmen ahara icar yahut icarı bir uumlccediluumlncuuml şahsa ferağ edebilir

İkinci muumlstecir birinci muumlstecire muumlsaade edilenden başka bir tarzda kullandığı takdirde birinci muumlstecir bundan dolayı mucire karşı mesul olur

Mucir ikinci muumlsteciri bu hususa riayet ettirmeğe selahiyettardır

F - HİTAM

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 260 - Muumlstecir icar muumlddetinin hitamından evvel muacceliyet kesp eden kiraları tediye etmemiş bulunursa mucir altı ay veya daha fazla muumlddetli icarlarda otuz guumlnluumlk ve daha az muumlddetli icarlarda altı guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden itibaren başlar Bu mehlin tenkisine yahut tediyeden teahhuumlr halinde akdin hemen feshedilebileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

IIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 261 - Muumlstecir iflas eder ve birikmiş ve işliyecek kiralar iccedilin muumlnasip bir muumlddet zarfında teminat da verilmezse mucir icarı feshe salahiyettardır

IIIFESHİN İHBARI

Madde 262 - İcar iccedilin ne sarih ne de zımmi bir muumlddet tayin edilmemiş olursa gerek muumlstecir gerek mucir ihbar suretiyle akdi feshedebilir

Akitte hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri aşağıdaki kaideler dairesinde feshi ihbar edebilir

1 - Mefruş olmayan apartmanlar yazıhane tezgah duumlkkan mağaza mahzen samanlık ahır ve bu gibi mahaller ancak mahalli adetince muayyen en yakın vakit iccedilin ve boumlyle bir adetin fıkdanı halinde altı aylık bir muumlddetin hitamı iccedilin ve her iki halde uumlccedil ay evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

2 - Mefruş apartmanlar yahut muumlstakil odalar yahut suumlknaya mahsus mefruşat ancak bir aylık muumlddetin hitamı iccedilin ve iki hafta evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

3 - Diğer menkul şeyler her istenilen zaman iccedilin ve uumlccedil guumln evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

IVSUumlKUT İLE TECDİT

Madde 263 - İcar muayyen bir muumlddetle akdedilip te bu muumlddetin hitamında mucirin malumatı ile ve muhalefeti olmaksızın mecurun kullanılmasına devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise akit gayri muayyen bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

VFESİH

1 - MUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI

Madde 264 - Muayyen bir muumlddetle aktedilen gayrimenkul icarında mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni mehillere riayet etmek şartiyle ve icar muumlddetinin hitamından evvel feshi ihbar edebilir

İcar bir sene veya daha uzun bir muumlddet iccedilin akdedilmiş ise mucir veya muumlstecire verilecek tazminat altı aylık bedeli icardan az olamaz

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

2 - MUumlSTECİRİN OumlLUumlMUuml

Madde 265 - Muumlstecirin vefatı halinde gerek mirasccedilıları gerek mucir bir sene veya daha uzun muumlddetli icarlarda kanuni mehillere riayet şartiyle en yakın vakit iccedilin tazminat vermeksizin akdin feshini ihbar edebilirler

VIMECURUN İADESİ

Madde 266 - Muumlstecir mecuru ne halde teselluumlm etmiş ise icarın hitamında o halde ve mahalli adete tevfikan geri vermekle muumlkelleftir

Muumlstecir akit mucibince etmiş olduğu intifa sebebiyle husule gelen eskilik yahut değişiklikten mesul değildir

Muumlstecirin mecuru iyi bir halde teselluumlm etmiş olduğu asıldır

G - MUCİRİN HAPİS HAKKI

IŞUumlMULUuml

Madde 267 - Bir gayrimenkuluumln muciri nihayet geccedilmiş bir senelik ve cereyan etmekte olan altı aylık kiranın temini iccedilin mecurun tefrişatına ve tezyinatına ve ondan intifaı temine mahsus olup mecur dahilinde bulunan menkul eşya uumlzerinde hapis hakkını haizdir

Mucirin hapis hakkı ikinci muumlstecirin birinci muumlstecire karşı borcu olan miktar nispetinde ikinci muumlstecir tarafından mecur dahiline getirilen eşyaya da şamildir

Muumlstecirin dayinleri tarafından haczedilmesi caiz olmayan eşya uumlzerinde mucirin hapis hakkı yoktur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA AİT EŞYADA

Madde 268 - Muumlstecire ait olmadığını mucirin bildiği veya bilmesi iktiza ettiği eşya ile ccedilalınmış veya zayi olmuş yahut başka suretle zilyedin elinden zaptolunmuş şeyler uumlzerindeki uumlccediluumlncuuml şahsın hakları mucirin hapis hakkına karşı dahi mahfuzdur

Mucir muumlstecir tarafından getirilen eşyanın ona ait olmadığını icarin devamı esnasında oumlğrenip te en yakın vakit iccedilin akdin feshini ihbar etmez ise bu şeyler uumlzerindeki hapis hakkı sakıt olur

IIINASIL DERMEYAN EDİLECEĞİ

Madde 269 - Muumlstecir mecurdan ccedilıkmak yahut mecur dahilinde bulunan şeyleri alıp goumltuumlrmek teşebbuumlsuumlnde bulunduğu takdirde mucir hapis hakkına istinaden kiraların teminine muktazi miktarda eşyayı Sulh Hakimi marifetiyle hapsedebilir

Bu eşya gizlice yahut cebir ile nakledildikleri surette goumltuumlruumllduumlkleri tarihten itibaren on guumln iccedilinde polis kuvveti ile yeniden mecure iade olunabilirler

İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI

A - TARİFİ

Madde 270 - Hasılat icarı bir akittirki onunla mucir muumlstecire uumlcret mukabilinde hasılat veren bir malın veya hakkın kullanılmasını ve semerelerinin iktitafını terk etmeği iltizam eder

Kira ya nakit yahut devşirilecek semere veya hasılatın bir hissesi olabilir ikinci surete iştirakli icar denir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İştirakli icarda mucirin semereler uumlzerindeki hakkı noktasından mahalli adete riayet olunur

B - DEFTER TESBİTİ

Madde 271 - İcarda alat hayvan yahut zahirede dahil ise iki taraftan her biri diğerine bu eşyanın tamam ve imzalı bir defterini vermek ve bunların kıymetlerini muumlştereken takdir ve tesbit etmekle muumlkelleftir

C - MUCİRİN BORCcedilLARI

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANMAĞA SALİH HALDE TESLİM

Madde 272 - Mucir birlikte icar edilmiş menkul şeyler varsa bunlar dahi dahil olduğu halde mecuru akitten maksut olan kullanmağa ve işletmeğe salih bir halde muumlstecire teslim ile muumlkelleftir

Bu borcun ifa edilmemesi halinde adi icar hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

2 - ESASLI TAMİRAT

Madde 273 - Mucir icar muumlddeti zarfında icrasına zaruret hasıl olan esaslı tamiratı muumlstecir tarafından ihbar edilir edilmez masrafı kendisine ait olmak uumlzere yapmağa mecburdur

3 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 274 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan bir arızadan dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde sarfiyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde her iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARIN İDDİALARINA KARŞI TEMİNAT

Madde 275 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından hak iddiası halinde mucirin muumlkellefiyeti hakkında adi icara muumltedair huumlkuumlmler tatbik olunur

IIIMECURUN BAŞKASINA TEMLİKİ

Madde 276 - Mecur icarın akdinden sonra mucir tarafından başkasına temlik yahut icraen takip veya iflas tarikiyle kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şartiyle icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini istiyebilir

Bununla beraber akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila uumlccediluumlncuuml şahıs feshi ihbar halinde kanunen muktazi altı aylık mehle riayet mecburiyetindedir ihbar etmediği surette akdi kabul etmiş sayılır

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

IVTAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 277 - Bir gayrimenkul hasılat icarı adi icardaki esaslara goumlre aynı huumlkuumlmleri haiz olmak uumlzere tapu siciline şerh verilebilir

D - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

1 - İŞLETME

Madde 278 - Muumlstecir mecuru tahsis olunduğu dairede iyi bir surette işletmeğe bilhassa hasilata kabiliyetli bir halde bulundurmağa mecburdur

Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın icar muumlddetinin hitamından sonra mecur uumlzerinde tesirleri goumlruumllebilecek surette

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

işletmenin tarzını tebdil edemez

2 - İYİ BİR HALDE MUHAFAZA

Madde 279 - Muumlstecir mecurun iyi bir halde muhafazası iccedilin lazım gelen tekayyuumlduuml ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir ufak tefek termimatı zirai mecurlarda bilhassa yol geccedilit hendek set ccedilit ccedilatı su yolları ve sairenin muhafazasını mahalli adete goumlre deruhte etmek ve bundan başka eskilikten yahut kullanmaktan dolayı telef olan ehemmiyetsiz kıymetteki alat ve edavatın yerine başkalarını koymakla muumlkelleftir

3 - İHBAR MUumlKELLEFİYETİ

Madde 280 - Esaslı tamirata zaruret hasıl olduğu yahut bir uumlccediluumlncuuml şahıs mecur uumlzerinde hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Etmezse zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 281 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile taayyuumln eden zamanda tediye ile muumlkelleftir

Boumlyle bir zaman taayyuumln etmemiş ise kira beher senenin muumlrurundan sonra ve nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

Mucir işlemiş ve işleyecek olan bir kira iccedilin adi icarda olduğu gibi hapis hakkına maliktir

2 - FELAKETLİ VAKALARDA TENZİL

Madde 282 - Fevkalade felaket hallerinde yahut tabii hadiselerden dolayı bir zirai gayrimenkuluumln her vakitki hasılatı ehemmiyetli surette azalırsa muumlstecir kiradan muumltenasip bir miktarının indirilmesini isteyebilir

Evvelce bu haktan feragat edilmiş olması ancak kiranın tesbiti sırasında bu gibi vakaların ihtimali nazara alınmış yahut husule gelen zarar bir sigorta ile telafi edilmiş ise muteber olur

E - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ TAHAMMUumlL

Madde 283 - Mecurun muumlkellefiyet ve vergileri mucire aittir

F - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 284 - Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın mecuru başkasına icar edemez

Bununla beraber muumlstecir mecurda dahil olan bazı mahalleri mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle icara verebilir

Boumlyle bir icara ve mucir tarafından muumlsaade edilen ikinci icara alelade ikinci icara muumltedair kaideler kıyasen tatbik olunur

G - HİTAMI

IFESİH HAKKI

Madde 285 - Muumlddet hakkında akit veya mahalli adet ile hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri en aşağı altı aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle akdi feshetmek salahiyetini haizdir

Hilafına bir mukavele yok ise zirai gayrimenkullerde mahalli adetccedile cari ilk veya son bahar mevsimleri iccedilin diğer buumltuumln icarlarda her hangi bir zaman iccedilin feshin ihbarı caizdir

IIMUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI FESİH

Madde 286 - İcar birden ziyade seneler iccedilin akdedilmiş ise mucir akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni muumlddetlere riayet etmek şartiyle akdi hitamından evvel feshedebilir

Bu takdirde mucire veya muumlstecire verilecek tazminat bir senelik kiradan aşağı olamaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

IIISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 287 - İcar muayyen bir muumlddet iccedilin akdolunupta bu muumlddetin hitamında mucirin malumatiyle ve muhalefeti olmaksızın mecurun istimaline devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise bir senelik bir muumlddetin hitamından altı ay evvel ihbar suretiyle fesholununcaya kadar seneden seneye akit tecdit edilmiş sayılır

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 288 - Muumlstecir kirayı vadesi hululuumlnde tediye etmezse mucir altmış guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden başlar

Bu mehlin tenkisine yahut kiranın tediye edilmemesi halinde akdin hemen feshedileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

V MUCİRİN FESİH HAKKI

Madde 289 - Muumlstecir mecurun işletilmesine ve muhafazasına muumlteallik borccedillarına ehemmiyetli bir tarzda muhalefet eder ve mucirin ihtarına rağmen ve tayin ettiği muumlnasip bir mehil zarfında borccedillarını ifa etmezse mucir başka bir muameleye hacet kalmaksızın akdi feshedebilir

VIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 290 - Muumlstecirin iflası halinde icare iflasın accedilılmasiyle beraber nihayet bulur

Şu kadarki işlemekte olan kira ve defterin ihtiva ettiği eşya iccedilin kafi teminat verildiği takdirde mucir icar senesinin hitamına kadar akdi idame ile muumlkelleftir

VIIMUumlSTECİRİN VEFATI

Madde 291 - Muumlstecir vefat ederse gerek mirasccedilıları gerek mucir altı aylık kanuni mehillere riayet şartiyle icarın feshini ihbar edebilirler

H - İCARIN HİTAMINDA MECURUN İADESİ

IİADE BORCU

Madde 292 - İcarın hitamında muumlstecir mecuru defterdeki buumltuumln eşya ile beraber bulundukları hal uumlzere iadeye mecburdur

İyi işletildiği surette ictinabı muumlmkuumln olan kıymet noksanları iccedilin muumlstecir tazminat itası ile muumlkelleftir

Muumlstecir mecur hakkındaki mecburi ihtimamı neticesi olan ıslahat iccedilin hiccedil bir tazminat talep edemez

IIDEFTERDEKİ EŞYANIN KIYMETİNİN TAKDİRİ

Madde 293 - Mecur teslim edilirken defterdeki eşyanın kıymetleri takdir edilmiş ise muumlstecir icarın hitamında bunları aynı nevi ve kıymette olarak iade yahut kıymet noksanlarını tazmin ile muumlkelleftir

Muumlstecir noksan eşyanın mucirin kusuriyle yahut muumlcbir bir kuvvetin tesiriyle telef olduğunu ispat ederse tazmin borcu sakıt olur

Muumlstecir kendi masraflarından ve sayinden husule gelen ziyade kıymet iccedilin tazminat talep edebilir

IIIİCARIN HİTAMINDA SEMERELER VE ZİRAAT MASRAFLARI

Madde 294 - Zirai bir gayrimenkuluumln muumlsteciri akdin feshi zamanında henuumlz devşirilmemiş semereler uumlzerinde bir hak iddia edemez

Şu kadarki muumlstecir ziraat masrafını hakimin tayin ettiği miktarda olarak mucire tazmin ettirebilir ve bu tazminat işlemekte olan kiralara mahsup edilir

IVSAMAN VE GUumlBRE GİBİ ŞEYLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 295 - Mecuru iade ve teslim eden muumlstecir muntazam bir işletmenin icap ettiği nispette son senenin samanlarını hayvan yataklıklarını kuru ot ve guumlbrelerini mecurda bırakmağa mucburdur

Muumlstecir aldığından fazla bırakıyorsa ziyadesi iccedilin tazminat istemeğe hakkı vardır ve aldığından az bırakıyorsa eksikleri tamamlamak yahut kıymet noksanını tazmin etmekle muumlkelleftir

I - HAYVAN İCARI

I AKDİN MEVZUU

Madde 296 - Zirai bir mal icariyle murtabıt olmayan mevaşi icarında hilafına bir akit veya mahalli adet yok ise icar muumlddeti zarfında mecur hayvanların buumltuumln hasılatı muumlstecire ait olur

Muumlstecir mecur hayvanları beslemeğe ve onlara iyi bakmağa mecbur ve mucire nakit veya hasılat hissesi olarak bir bedel tediye etmekle muumlkelleftir

IIMESULİYET

Madde 297 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise muumlstecir mecur hayvanlara arız olan bir zarardan bunun muhafazadaki tekayyuumlt ve ihtimama rağmen husule geldiğini ispat etmedikccedile mesulduumlr

Muumlstecir kendi kusuriyle sebebiyet vermediği fevkalade muhafaza masrafları iccedilin mucirden tazminat talep edebilir

Muumlstecir ehemmiyeti haiz kazaları ve hastalıkları muumlmkuumln olduğu kadar suumlratle mucire bildirmekle muumlkelleftir

IIIFESİH

Madde 298 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise gayri muayyen bir zaman iccedilin yapılan akdin feshini iki taraftan her biri diledikleri vakit ihbar edebilirler

Şu kadarki bu ihbar huumlsnuuml niyetle olmak ve muumlnasebetsiz bir zamanda yapılmamak lazımdır

DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ

BİRİNCİ FASIL ARİYET

A - TARİFİ

Madde 299 - Ariyet bir akittirki onunla ariyet veren bir şeyin bedava kullanılmasını ariyet alana bırakmak ve alan dahi o şeyin kullandıktan sonra geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IARİYET ALANIN BORCcedilLARI

Madde 300 - Ariyet alan ariyet şeyi ancak akitte tayin edilen ve akitte birşey tayin edilmemiş ise o şeyin mahiyetinden veya tahsis olunduğu maksattan anlaşılan şekilde kullanabilir

Ariyet alan ariyeti başkasına kullandıramaz

Bu kaideye muhalif hareket ettiği takdirde zuhura gelen kazadan dahi mesul olur

Meğerki bu kaideye riayet etmiş olsaydı bile yine bu kazanın vukua geleceğini ispat ede

IIMUHAFAZA MASRAFLARI

Madde 301 - Ariyet alan ariyet şeyin adi muhafaza masraflarını ve hususiyle ariyet hayvanın yiyecek masraflarını tahammuumll eder

Ariyet verenin menfaatine yapmağa mecbur olduğu fevkalade masraflar iccedilin ariyet alan ondan tazminat isteyebilir

IIIMUumlTESELSİL MESULİYET

Madde 302 - Birden ziyade kimseler bir şeyi birlikte ariyet alırlarsa muumlteselsilen mesul olurlar

C - HİTAMI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IMUAYYEN BİR KULLANMADA

Madde 303 - Muayyen bir muumlddet mukavele edilmemiş ise ariyet alanın ariyet şeyi akit mucibince kullanmasiyle yahut kullanabilecek kadar bir zaman geccedilmesiyle akit nihayet bulur

Ariyet şey alan tarafından mukavele hilafına kullanıldığı yahut bozulduğu yahut kullanmak iccedilin diğer bir şahsa verildiği yahut evvelden bilinemiyen bir halden dolayı ariyeti veren ona acele muhtaccedil bulunduğu takdirde daha evvel geri istenebilir

IIARİYETİN ZAMANI MUAYYEN OLMAYAN KULLANMADA

Madde 304 - Ariyet veren ariyet şeyi ne muumlddetini ne de niccedilin kullanılacağını tayin etmiyerek vermiş ise dilediği vakit geri istiyebilir

IIIARİYET ALANIN VEFATI

Madde 305 - Ariyet akdi ariyet alanın oumllmesiyle nihayet bulur

İKİNCİ FASIL KARZ

A - TARİFİ

Madde 306 - Karz bir akittir ki onunla oumlduumlnccedil veren bir miktar paranın yahut diğer bir misli şeyin muumllkiyetini oumlduumlnccedil alan kimseye nakil ve bu kimse dahi buna karşı miktar ve vasıfta muumlsavi aynı neviden şeyleri geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IFAİZ

1 - HANGİ MUAMELELERDE FAİZ LAZIM GELECEĞİ

Madde 307 - Karzda faiz şart kılınmamış ise adi muamelelerde faiz lazım gelmez

Ticaret muamelelerinde şart edilmemiş olsa dahi faiz verilmek lazımdır

2 - FAİZE MUumlTEALLİK KAİDELER

Madde 308 - Karzda faiz miktarı tayin edilmemiş ise asıl olan karzın alındığı zaman ve mekanda o nevi karzlarda adet olan faiz miktarıdır

Hilafına mukavele yok ise tayin edilen faiz senelik olarak tediye olunur

Faizin anaya zammedilerek birlikte tekrar faiz yuumlruumltuumllmesi evvelden mukavele edilmiş olsa bile batıldır (Son cuumlmle muumllga 29061956 - 676341 md)

IIKARZIN TESLİM VE TESELLUumlMUuml HAKKINDAKİ İDDİALARDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 309 - Oumlduumlnccedil alan kimsenin verilecek şeyin teslim edilmesine ve oumlduumlnccedil verenin dahi o şeyin teselluumlm edilmesine dair olan iddiaları diğer tarafın bu baptaki temerruumlduumlnden itibaren altı ay geccedilmekle muumlruru zamana uğrar

IIIOumlDUumlNCcedil ALAN KİMSENİN BORCU OumlDEMEKTEN ACZİ

Madde 310 - Oumlduumlnccedil alan kimse karzdan sonra borcunu edadan aciz haline girmiş bulunursa borccedil veren taahhuumlt ettiği şeyin tesliminden imtina edebilir

Oumlduumlnccedil alan kimse akitten evvel borcunu oumldemekten aciz halinde bulunup da oumlduumlnccedil veren akitten sonra bundan haberdar olmuş ise yine bu salahiyeti kullanabilir

C - NAKİT YERİNE VERİLEN ŞEYLER

Madde 311 - Oumlduumlnccedil alan kimseye taahhuumlt edilen nakit yerine kıymetli evrak yahut emtia verildiği takdirde borcun miktarı teslim zamanında ve mekanında bu evrak veya emtianın haiz oldukları borsa rayicinden ve cari fiyattan ibaret olur bunun hilafına mukavele batıldır

D - İADE ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 312 - Geriye verilmesi iccedilin ne bir muayyen vade ne ihbar muumlddeti ne de istenildiği zaman muacceliyet kesbedeceği mukavele edilmemiş olan bir borccedil ilk talepten itibaren altı hafta iccedilinde geri verilmek lazımdır

ONUNCU BAP HİZMET AKDİ

A - TARİFİ

Madde 313 - Hizmet akdi bir mukaveledir ki onunla işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zamanda hizmet goumlrmeği ve iş sahibi dahi ona bir uumlcret vermeği taahhuumlt eder

Uumlcret zaman itibariyle olmayıp yapılan işe goumlre verildiği takdirde dahi işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zaman iccedilin alınmış veya ccedilalışmış oldukccedila hizmet akdi yine mevcuttur buna parccedila uumlzerine hizmet veya goumltuumlruuml hizmet denir

Hizmet akdi hakkındaki huumlkuumlmler kıyasen ccedilıraklık akdine tatbik olunur

B - TEŞEKKUumlLUuml

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 314 - Hilafına bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila hizmet akdi hususi bir şekle tabi değildir

Ezcuumlmle hizmet muayyen bir zaman iccedilin kabul edilmiş olur ve işin iktizasına goumlre o hizmet ancak uumlcret mukabilinde yapılabilirse hizmet akdi inikad etmiş sayılır

IIMESAİ KAİDELERİ

Madde 315 - Sınai veya ticari bir teşebbuumlste iş sahibi tarafından mesai veya dahili bir intizam iccedilin muttarit bir kaide ittihaz edilmiş ise bunlar evvelce yazılmış ve işccediliye dahi bildirilmiş olmadıkccedila işccediliye bir borccedil tahmil etmez

IIIUMUMİ MUKAVELE

1 - NASIL YAPILACAĞI

Madde 316 - İş sahibi kimselerin veya cemiyetlerinin işccedililerle veya cemiyetleriyle yaptıkları mukavelede hizmete muumltaallik huumlkuumlmler vazolunabilir

Bu umumi mukavele tahriri olmadıkccedila muteber değildir

Alakadarlar bu mukavelenin muumlddetinde ittifak edemezlerse bir sene muumlrurundan sonra altı aylık muumlddet iccedilin yapılacak bir ihbarile her zaman mukaveleyi feshedebilirler

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 317 - Umumi bir mukavele ile bağlı bulunan iş sahipleriyle işccedililer arasında yapılacak hususi hizmet akitlerinin umumi mukaveleye muhalif huumlkuumlmleri batıldır

Bu batıl huumlkuumlmlerin yerine umumi mukavele huumlkuumlmleri kaim olur

VICcedilIRAKLIK MUKAVELESİ

Madde 318 - Kuumlccediluumlkler veya mahcurlar ile yapılan ccedilıraklık mukaveleleri tahriri yapılmış ve usta ve velayeti haiz kimse yahut sulh hakiminin muvafakatiyle vasi tarafından imza edilmiş olmadıkccedila muteber değildir

Mukavele yapılacak işin ve ccedilıraklığın nevi ve muumlddetine ve guumlnde ccedilalışılacak saatlere ve iaşe yahut diğer yapılacak ve verilecek şeylere ve kezalik tecruumlbe zamanına dair muktazi şartları ihtiva etmek lazımdır

Bu şartlara riayet olunup olunmadığı salahiyettar daire tarafından murakabe edilir

C - HUumlKMUuml

IŞARTLARI

Madde 319 - Hizmet mukavelesinin şartları kanuna ahlaka (adaba) mugayir olmamak uumlzere istenildiği gibi tayin olunabilir

IIİŞCcedilİNİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BİZZAT İFA

Madde 320 - Hilafı mukaveleden veya hal icabından anlaşılmadıkccedila işccedili taahhuumlt ettiği şeyi kendisi yapmağa mecbur olup başkasına devredemez

İş sahibinin dahi hakkını başkasına devredebilmesi aynı kayıtlara tabidir

2 - İHTİMAM MECBURİYETİ

Madde 321 - İşccedili taahhuumlt ettiği şeyi ihtimam ile ifaya mecburdur

Kasıt veya ihmal ve dikkatsizlik ile iş sahibine iras ettiği zarardan mesulduumlr İşccediliye terettuumlp eden ihtimamın derecesi akde goumlre tayin olunur ve işccedilinin o iş iccedilin muktazi olup iş sahibinin maluumlmu olan veya olması icabeden maluumlmatı derecesi ve mesleki vukufu kezalik istidat ve evsafı goumlzetebilir

3 - PARCcedilA VEYA GOumlTUumlRUuml İŞTE MESULİYET

Madde 322 - İşccedili parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml ccedilalışıp da iş sahibinin nezareti altında bulunmaz ise işlenen madde ve işin akit mucibince icrası noktasından mesuliyeti hakkında istisna akdine dair huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

IIIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRET

A MİKTARI

Madde 323 - (Değişik fıkra 17042008-5754 SK82mad) İş sahibi mukavele edilen yahut adet olan yahut kendisinin bağlı bulunduğu umumi mukavelede tespit olunan uumlcreti tediye ile muumlkelleftir Ccedilalıştırılan işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaktan o ay iccedilinde oumldenenlerin oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesi hususunda tabi olduğu vergi muumlkellefiyeti tuumlruuml işletme buumlyuumlkluumlğuuml ccedilalıştırdığı işccedili sayısı işyerinin bulunduğu il ve benzeri gibi unsurları dikkate alarak iş sahiplerini zorunlu tutmaya banka hesabına yatırılacak uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakın bruumlt ya da kanuni kesintiler duumlşuumllduumlkten sonra kalan net miktar uumlzerinden olup olmayacağını belirlemeye Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı Maliye Bakanlığı ve Hazine Muumlsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı muumlştereken yetkilidir Ccedilalıştırdığı işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları vasıtasıyla oumldeme zorunluluğuna tabi tutulan iş sahipleri işccedililerinin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları dışında oumldeyemezler

(Ek fıkra 17042008-5754 SK82mad) İşccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaklarının oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesine ilişkin diğer usucircl ve esaslar anılan bakanlıklarca muumlştereken ccedilıkarılacak youmlnetmelikle duumlzenlenir

Uumlcretle birlikte kardan bir hisse verilmesi mukavele edilmiş ise iş sahibi işccediliye yahut onun yerine iki tarafın veya hakimin tayin ettiği bigaraz kimseye kar ve zarar hakkında muktazi malumatı vermeğe ve luumlzumu olan hesap defterlerinin muayenesine muumlsaade etmeğe mecburdur

B İŞ VERİLMESİNİ İSTEMEK HAKKI

Madde 324 - İş iccedilin muayyen olan zamanda parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml olarak muumlnhasıran bir iş sahibine ccedilalışmakta olan işccedili akit muumlddetinde her guumln iccedilin kendisine kafi miktarda iş verilmesini istemek hakkını haizdir

Bu takdirde parccedila yahut goumltuumlruuml iş bulunmazsa iş saat hesabiyle veya guumlndelikle verilebilir bu da bulunmazsa iş sahibi bu bapta kendisine bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile vukua gelen zararı tazmine mecbur olur

C İŞ SAHİBİNİN TEMERRUumlDUuml

Madde 325 - İş sahibi işi kabulde temerruumlt ederse işccedili taahhuumlt ettiği işi yapmağa mecbur olmaksızın mukaveledeki uumlcreti istiyebilir

Şu kadar ki işi yapmadığından dolayı tasarruf ettiği yahut diğer bir iş ile kazandığı ve kazanmaktan kasten feragat eylediği şeyi mahsup ettirmeğe mecburdur

D TEDİYE GUumlNUuml

Madde 326 - Mukavele yahut adet ile daha kısa mehiller tayin edilmemiş ise uumlcret aşağıdaki dairede verilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - Amele ve iş sahibi ile birlikte yaşamıyan hizmetccedililere haftada bir

2 - İdarehane memurlarına ve muumlstahdemlerine ve iş sahibi ile birlikte yaşıyan hizmetccedililere her ay

Hizmet akdinin hitamiyle uumlcret herhalde muacceliyet kesbeder

H AVANS

Madde 327 - İş sahibi işccedilinin zarureti dolayisiyle ihtiyacı bulunan ve tediyesi kendisi iccedilin zarar ve muumlzayakayı mucip olmıyan avansları yapılan iş nispetinde işccediliye vermekle muumlkelleftir

V İŞ İFA EDİLEMEDİĞİ HALDE UumlCRET

Madde 328 - Uzun muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdinde işccedili hastalıktan ve askerlikten veya bu gibi sebeplerden dolayı kusuru olmaksızın nispeten kısa bir muumlddet iccedilin işi ifa edemediği takdirde o muumlddet iccedilin uumlcret istemeğe hakkı vardır

Z FAZLA İŞ İCcedilİN UumlCRET

Madde 329 - Akit ile tayin edilen yahut adet mucibince icabeden iş miktarından ziyade bir işin ifasına zaruret hasıl olupta işccedili bunu yapmağa muktedir olur ve imtinaıda huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bulunursa cebrolunur

İşccedili bu ziyade iş iccedilin fazla bir uumlcrete muumlstahak olur ve bu mukavele edilen uumlcretle muumltenasip bir suretle hususi haller nazara alınmak şartiyle takdir edilir

2 - CcedilIRAĞIN TALİMİ

Madde 330 - Ccedilıraklık mukavelesinde usta ccedilırağa sanatı olanca dikkat ve itinasiyle oumlğretmeğe mecburdur

Usta ccedilırağın mecburi derslere devamına nezaret ve meslekine ait mekteplere ve kurslara gitmesi ve ccedilıraklık imtihanlarına iştirak eylemesi iccedilin luumlzumu olan zamanlarda muumlsaade etmekle muumlkelleftir

Ccedilırağa kaideten ne geceleri nede cuma guumlnleri iş verilmez

3 - ALAT VE MALZEME

Madde 331 - Hilafına mukavele veya adet yoksa iş sahibi ccedilalışması iccedilin işccediliye muktazi alat ve malzemeyi vermekle muumlkelleftir

İşccedili muumlkellef olmadığı halde bu işleri iş sahibinin rızasiyle tamamen veya kısmen tedarik ederse iş sahibi bunun iccedilin bir tazminat vermeye mecbur olur

4 - TEDBİRLER VE MESAİ MAHALLERİ

Madde 332 - İş sahibi akdin hususi halleri ve işin mahiyeti noktasından hakkaniyet dairesinde kendisinden istenilebileceği derecede ccedilalışmak dolayısıyle maruz kaldığı tehlikelere karşı icabeden tedbirleri ittihaza ve muumlnasip ve sıhhi ccedilalışma mahalleri ile işccedili birlikte ikamet etmekte ise sıhhi yatacak bir yer tedarikine mecburdur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) İş sahibinin yukarıki fıkra huumlkmuumlne aykırı hareketi neticesinde işccedilinin oumllmesi halinde onun yardımından mahrum kalanların bu yuumlzden uğradıkları zararlara karşı istiyebilecekleri tazminat dahi akde aykırı hareketten doğan tazminat davaları hakkındaki huumlkuumlmlere tabi olur

5 - MAHSUP

Madde 333 - İşccedili uumlcretinin tediyesi işccedilinin ve ailesinin nafakası iccedilin zaruri bulunduğu takdirde işccedilinin muvafakatı olmaksızın iş sahibi uumlcreti kendi alacağı ile mahsup edemez

Şu kadarki kasten iras edilen zararların tazmini iccedilin mahsup icrası daima caizdir

6 - İSTİRAHAT ZAMANLARI

Madde 334 - İş sahibi işccedilinin istirahati iccedilin mutat olan saat ve guumlnlerde muumlsaade vermekle muumlkelleftir

İş sahibi mukavelenin feshi ihbar olunduktan sonra başka bir iş araması iccedilin işccediliye muumlnasip bir zaman vermek mecburiyetindedir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Her halde muumlmkuumln olduğu kadar iş sahibinin menfaati goumlzetilmek lazımdır

7 - ŞAHADETNAME

Madde 335 - İşccedili yalnız hizmetinin nevini ve muumlddetini havi bir şahadetname vermesini iş sahibinden isteyebilir

İşccedili sarahaten talep ettiği takdirde şahadetname hal ve hareketini ve sayinin keyfiyetini de ihtiva etmek lazımdır

8 - İŞCcedilİNİN İHTİRAI

Madde 336 - İşccedili hizmetini yaparken bir şey ihtira ettikte iş sahibi boumlyle bir ihtiraın kendisine ait olacağını akitte şart koymuş yahut bu ihtira işccedilinin taahhuumlt eylediği hizmetin levazımından bulunmuş ise ihtira olunan şey iş sahibinin olur

Birinci surette ihtira muumlhim bir iktisadi kıymeti haiz ise işccedilinin hakkaniyet dairesinde tayin edilecek bir bedel istemeğe hakkı vardır

Bu bedel ihtiraın meydana gelmesinde iş sahibinin iştiraki ve tesissatından edilen istifade nazara alınarak tesbit olunur

IVBİRLİKTE YAŞAMA

Madde 337 - Hilafına mukavele ve adet yok ise iş sahibi ile birlikte ikamet eden işccedilinin iaşe ve suumlknası uumlcretten bir kısım teşkil eder

İş sahibi bu halde kendi kusuru olmaksızın nispeten kısa bir zaman iccedilin hizmetini ifaya muktedir olamayan işccediliyi goumlruumlp goumlzetmek ve muktazi tedaviyi ifa ettirmek uumlzere iaşesiyle de muumlkelleftir

D - HİTAMI

IMUumlDDETİN MUumlRURU

Madde 338 - Hizmet akdi muayyen bir muumlddet iccedilin yapılmış yahut boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden anlaşılmakta bulunmuş ise hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila feshi ihbara hacet olmaksızın bu muumlddetin muumlruriyle akit nihayet bulur

IISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 339 - Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdi bu muumlddetin muumlrurundan sonra her iki tarafın suumlkutu ile temdit edildiği takdirde akit aynı muumlddet ve fakat nihayet bir sene iccedilin tecdit edilmiş sayılır

Akdin feshi ihbar vukuuna muumltevakkıf iken iki taraftan hiccedil biri ihbar etmemiş ise akit tecdit edilmiş sayılır

IIIFESHİN İHBARI VE KANUNİ MUumlDDETLER

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 340 - Hizmet akdinde bir muumlddet tayin edilmez ve boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden de anlaşılmazsa her iki tarafccedila feshi ihbar olunabilir

Boumlyle ne akit nede kanun ile diğer bir muumlddet tesbit edilmemiş olduğu takdirde amele hakkında ihbardan sonra girecek hafta nihayeti iccedilin idarehane memur ve muumlstahdemleri hakkında ihbardan sonra girecek ikinci hafta ve diğer hizmet akitlerinde ihbardan sonra girecek keza ikinci hafta nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

İş sahipleri ve işccedililer iccedilin muhtelif ihbar muumlddetleri mukavele edilmesi caiz değildir

2 - BİR SENEDEN FAZLA DEVAM EDEN İŞLERDE

Madde 341 - Bir hizmet akdi bir seneden fazla devam ettiği takdirde bu akit iş sahibi ve işccedili tarafından ihbar edildikten sonra girecek ikinci haftanın nihayeti iccedilin fesholunabilir

Bu muumlddetin bir haftadan eksik olmamak uumlzere mukavele ile tebdili caizdir

3 - TECRUumlBE MUumlDDETİ

Madde 342 - Uzun muumlddet ile yapılan akitte bir tecruumlbe zamanı şart edilmiş olduğu takdirde hilafına mukavele edilmemiş ise ilk iki ay zarfında ihbardan sonra girecek haftanın nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilırak ve hizmetccedili akitlerinde hilafına bir mukavele yok ise hizmete duhulden itibaren ilk iki hafta tecruumlbe muumlddeti sayılır ve bu muumlddet zarfında iki taraftan her biri bir guumln evvel ihbar etmek şartiyle akdi fesihte serbesttir

4 - HAYAT MUumlDDETİNCE YAHUT ON SENEDEN FAZLA İCcedilİN YAPILAN AKİT

Madde 343 - Bir hizmet akdi bir tarafın yaşadığı muumlddetccedile yahut on seneden fazla iccedilin yapılmış ise işccedili bunu on sene geccediltikten sonra her zaman ve bir aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle tazminat dahi vermeksizin fehedebilir

IVFESİH

1 - MUHİK SEBEPLERDEN DOLAYI

A SALAHİYET

Madde 344 - Muhik sebeplerden dolayı gerek işccedili gerek iş sahibi bir ihbara luumlzum olmaksızın her vakit akdi feshedebilir Ezcuumlmle ahlaka muumlteallik sebeplerden dolayı yahut huumlsnuuml niyet kaideleri noktasından iki taraftan birini artık akdi icra etmemekte haklı goumlsteren her hal muhik bir sebep teşkil eder

Bu gibi hallerin mevcudiyetini hakim takdir eder Fakat işccedilinin kendi kusuru olmaksızın duumlccedilar olduğu nispeten kısa bir hastalığı yahut kısa muumlddetli bir askeri muumlkellefiyeti ifa etmesi muhik sebep olarak kabul edilemez

B TAZMİNAT

Madde 345 - Muhik sebepler bir tarafın akte riayet etmemesinden ibaret olduğu takdirde bu taraf diğer tarafa onun akit ile muumlstahak iken mahrum kaldığı feri menfaatlerde nazara alınmak uumlzere tam bir tazminat itasiyle muumlkellef olur

Bundan başka hakim vaktinden evvel feshin mali neticelerini hali ve mahalli adeti goumlz oumlnuumlnde tutarak takdir eder

2 - UumlCRETİN TEHLİKEDE BULUNMASINDAN DOLAYI

Madde 346 - İş sahibi borcu oumldemekten aciz olduğu takdirde işccedili talebi uumlzerine muumlnasip bir muumlddet zarfında uumlcreti iccedilin teminat verilmezse akitten ruumlcua salahiyettar olur

VOumlLUumlM

Madde 347 - Hizmet Akdi işccedilinin oumlluumlmuuml ile hitam bulunur İş sahibi oumllduumlğuuml takdirde akit başlıca onun şahsı nazara alınarak yapılmış ise nihayet bulur

Bu ikinci halde işccedili akdin vaktinden evvel nihayet bulması hasebiyle duumlccedilar olduğu zarar iccedilin hakkaniyet dairesinde bir tazminat isteyebilir

E - REKABET MEMNUİYETİ

ICEVAZI

Madde 348 - İş sahibinin muumlşterilerini tanımak veya işlerinin esrarına nuumlfuz etmek hususlarında işccediliye muumlsait olan bir hizmetakdinde her iki taraf akdin hitamından sonra işccedilinin kendi namına iş sahibi ile rekabet edecek bir iş yapamamasını ve rakip bir muumlessesede ccedilalışamamasını ve boumlyle bir muumlessesede şerik veya sair sıfatla alakadar olamamasını şart edebilirler

Rekabet memnuiyetine dair olan şart ancak işccedilinin muumlşterileri tanımasından ve esrara nuumlfuzundan istifade ederek iş sahibine hissolunacak derecede bir zarar husuluumlne sebebiyet verebilecek ise caizdir

İşccedili akdin yapıldığı zamanda reşit değil ise rekabet memnuiyetine dair olan şart batıldır

IIHUDUDU

Madde 349 - Rekabet memnuiyeti ancak işccedilinin iktisadi istikbalinin hakkaniyete muhalif olarak tehlikeye girmesini menedecek surette zaman mahal ve işin nevi noktasından hal icabına goumlre muumlnasip bir hudut dahilinde şart edilmiş ise muteberdir

IIIŞEKLİ

Madde 350 - Rekabet memnuiyeti sahih olmak iccedilin tahriri mukaveleye merbut olmak lazımdır

IVMUHALEFETİN HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 351 - Rekabet memnuiyetine muhalif harekette bulunan işccedili bu muhalefet sebebi ile eski iş sahibinin duumlccedilar olduğu zararları tazmin ile muumlkelleftir

Memnuiyete muhalif hareket hakkında cezai şart konulmuş ise işccedili kaideten meşrut ceza miktarını tediye ile memnuiyetten kurtulabilir Fakat zarar bu miktarı muumltecaviz ise fazlasını da tazmin ile muumlkellef olur

İşccedilinin hareketi tarzı ve ihlal veya tehdit edilen menfaatlerin ehemmiyeti haklı goumlsteriyorsa ve tahriri bir mukavele ile sarahaten bu hak muhafaza edilmiş ise iş sahibi muumlstesna olarak meşrut olan cezanın tediyesinden ve onu muumltecaviz olan zararın tazmininden başka muhalefetin menini de talep edebilir

V MEMNUİYETİN NİHAYETİ

Madde 352 - Rekabet memnuiyetinin bakasında iş sahibinin hakiki menfaati bulunmadığı sabit olursa bu memnuiyet nihayet bulur

İş sahibi işccedilinin feshi muhik goumlsterecek bir kusuru yok iken akdi feshetmiş yahut iş sahibinin feshi haklı goumlsteren bir kusuru dolayısiyle akit işccedili tarafından feshedilmiş ise işccedili aleyhine memnuiyete muhalefetinden dolayı dava ikame edilemez

F - SERBEST HİZMETLERDE TATBİK EDİLECEK HUumlKUumlMLER

Madde 353 - Bu babın huumlkuumlmleri hizmet akdinin teşekkuumll unsurlarını havi olmakla beraber ilmi veya bedii maluumlmatı mahsusayı haiz olanlar tarafından uumlcretle yapıla gelen mesai hakkındaki akitlere de tatbik olunur

G - HUSUSİ KANUNLARIN HUumlKUumlMLERİNİN MAHFUZİYETİ

Madde 354 - Resmi memurlar ve muumlstahdemler hakkındaki hususi kanunların huumlkuumlmleri mahfuzdur

ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ

A - TARİFİ

Madde 355 - İstisna bir akittirki onunla bir taraf (muumlteahhit) diğer tarafın (iş sahibi) vermeği taahhuumlt eylediği semen mukabilinde bir şey imalini iltizam eder

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUumlTEAHHİDİN BORCcedilLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 356 - Muumltaahhidin mesuliyeti umumi surette işccedilinin hizmet akdindeki mesuliyetine dair olan huumlkuumlmlere tabidir

Muumltaahhit imal olunacak şeyi bizzat yapmağa veya kendi idaresi altında yaptırmağa mecburdur Fakat işin mahiyetine nazaran şahsi maharetinin ehemmiyeti yok ise taahhuumlt ettiği şeyi başkasına dahi imal ettirebilir

Hilafına adet veya mukavele olmadıkccedila muumltaahhit imal olunacak şeyin icrası iccedilin lazım olan vasıtaları ve alat ve edevatı kendi masrafiyle tedarik etmeğe mecburdur

2 - MALZEME İTİBARİYLE

Madde 357 - Muumltaahhit imal ettiği şeyde kullandığı malzemenin iyi cinsten olmamasından dolayı iş sahibine karşı mesul ve bu hususta bayi gibi muumltekeffildir

Malzeme iş sahibi tarafından verilmiş ise muumlteahhit onları layik olan buumltuumln ihtimam ile kullanmak ve bundan dolayı hesap vermek ve artanı iade etmekle muumlkelleftir

İş devam ettiği sırada iş sahibinin verdiği malzemenin veya goumlsterdiği arsanın kusurlu olduğu anlaşılır yahut imalatın noktası noktasına muntazaman icrasını tehlikeye koyacak diğer bir hal hadis olursa muumltaahhit iş sahibini bundan derhal haberdar etmeğe mecbur aksi takdirde bunların neticelerini tahammuumll etmekle muumlkelleftir

3 - AKİT DAİRESİNDE İŞE BAŞLAMA VE İCRA

Madde 358 - Muumltaahhit işe zamanında başlamaz veya mukavele şartlarına muhalif olarak işi tehir eder yahut iş sahibinin kusuru olmaksızın vakı olan teehhuumlr buumltuumln tahminlere nazaran muumltaahhidin işi muayyen zamanda bitirmesine imkan vermiyecek derecede olursa iş sahibi teslim iccedilin tayin edilen zamanı beklemeğe mecbur olmaksızın akdi feshedebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İmal sırasında işin muumlteahhidin kusuru sebebi ile ayıplı veya mukaveleye muhalif bir surette yapılacağını katiyetle tahmin etmek muumlmkuumln olursa iş sahibi bunlara mani olmak iccedilin muumlteahhide muumlnasip bir muumlhlet tayin ederek veya ettirerek bu muumlhlet iccedilinde icabını icra etmediği halde hasar ve masraflar muumlteahhide ait olmak uumlzere tamiratın veya imalata devamın uumlccediluumlncuuml bir şahsa tevdi olunacağını ihtar edebilir

4 - İŞİN KUSURUNA MUumlTEDAİR TEMİNAT

A KUSURUN TESBİTİ

Madde 359 - İmal olunan şeyin tesliminden sonra iş sahibi işlerin mutat cereyanına goumlre imkanını bulur bulmaz o şeyi muayeneye ve kusurları varsa bunları muumlteahhide bildirmeğe mecburdur

İki taraftan her birinin imal olunan şeyi masrafı kendisinden olmak uumlzere ehli hibreye muayene ettirilmesini ve muayene neticesinin bir raporla tesbitini istemeğe hakkı vardır

B KUSUR HALİNDE İŞ SAHİBİNİN HAKKI

Madde 360 - Yapılan şey iş sahibinin kullanamıyacağı ve nısfet kaidesine goumlre kabule icbar edilemiyeceği derecede kusurlu veya mukavele şartlarına muhalif olursa iş sahibi o şeyi kabulden imtina edebilir bu hususta muumltaahhidin taksiri bulunursa zarar ve ziyan da isteyebilir

İşin kusurlu olması veya mukaveleye muhalif bulunması yukarıki derecede ehemmiyeti haiz değil ise iş sahibi işin kıymetinin noksanı nispetinde fiatı tenzil ve eğer o işin ıslahı buumlyuumlk bir masrafı mucip değil ise muumltaahhidi tamire mecbur edebilir Bu hususta muumltaahhidin taksiri varsa iş sahibi zarar ve ziyan da istiyebilir

Yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerine yapılmış olup da mahiyeti itibariyle refi ve kalı fazla bir zararı mucip ise iş sahibi ancak ikinci fıkra mucibince muamele yapar

C İŞ SAHİBİNİN MESULİYETİ

Madde 361 - Yapılan şeyin kusurlu olması muumlteahhidin sarahaten beyan eylediği muumltalaaya mugayir olarak iş sahibinin verdiği emirlerden neşet etmiş bulunur veya her hangi bir sebeple iş sahibine isnadı kabil olursa iş sahibi o şeyin kusurlu olmasından muumltevellit hakları dermeyan edemez

D İŞİN KABULUuml

Madde 362 - Yapılan şeyin sarahaten veya zımnen kabuluumlnuuml muumlteakıp muumltaahhit her tuumlrluuml mesuliyetten beri olur Ancak muumltaahhidin kasten sakladığı usuluuml veccedilhile muayenesinde muumlşahade edilemiyecek olan kusurlar hakkında mesuliyeti bakidir

Eğer iş sahibi kanunen tayin olunan muayene ve ihbarı ihmal ederse zımnen kabul etmiş sayılır

Yapılan şeydeki kusur sonradan meydana ccedilıkarsa iş sahibi vakıf olur olmaz keyfiyeti muumltaahhide haber vermeğe mecburdur Aksi takdirde iş sahibi kabul etmiş sayılır

H MUumlRURUZAMAN

Madde 363 - Yapılan şeyin kusurlu olmasından dolayı iş sahibinin haiz olduğu haklar muumlşterinin haklarının tabi olduğu muumlruru zaman huumlkmuumlne tabidir

Fakat gayrimenkul inşaata muumlteallik kusurlardan dolayı iş sahibinin muumltaahhide ve inşaata iştirak eyliyen mimar ve muumlhendise karşı muumltalebesi teselluumlm zamanından itibaren beş senelik muumlruru zamana tabidir

IIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRETİN MUACCELİYETİ

Madde 364 - İşin parası teslim zamanında oumldenir

Yapılan şey parccedila parccedila teslim edildikccedile bedeli ifa olunmak uumlzere mukavele edilmiş ise her kısmın bedeli o kısmın teslimi zamanında oumldenmek lazımdır

2 - UumlCRETİN MİKTARI

A GOumlTUumlRUuml TAAHHUumlT

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 365 - Goumltuumlruuml pazarlık edilmiş ise muumltaahhit yapılacak şeyi kararlaştırılan fiata yapmağa mecburdur Yapılacak şey tahmin edilen miktardan fazla say ve masrafı mucip olsa bile muumlteahhit bedelin arttırılmasını isteyemez

Fakat evvelce tahmin olunamıyan veya tahmin olunup ta iki tarafccedila nazara alınmıyan haller işin yapılmasına mani olur veya yapılmasını son derece işkal ederse hakim haiz olduğu takdir hakkı dolayısiyle ya tekarruumlr eden bedeli tezyit veya mukaveleyi fesheyler

Yapılacak şey evvelce tahmin edilen miktardan daha az bir say ile vuumlcuda gelmiş ise iş sahibi bedeli tamamen vermeğe mecburdur

B İŞİN KIYMETİNE GOumlRE BEDELİN TAYİNİ

Madde 366 - Evvelce kararlaştırılmamış veya takribi bir surette kararlaştırılmış olan bedel yapılan şeyin kıymetine ve muumltaahhidin masrafına goumlre tayin edilir

C - AKDİN HİTAMI

IKEŞİF BEDELİNİN TECAVUumlZUuml HALİNDE FESİH

Madde 367 - Yapılan şeyin masrafı evvelce muumltaahhit ile takribi bir surette tesbit edilen keşfi iş sahibihin sunu olmaksızın ccedilok fazla tecavuumlz ederse gerek o şeyin imali esnasında gerek imalinden sonra iş sahibi mukaveleyi feshedebilir

Bu suretle yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerinde inşa ediliyorsa iş sahibi bedelden muumlnasip bir miktarın tenzilini isteyebileceği gibi inşaat henuumlz bitmemiş ise muumlteahhidi devamdan meni ve yapılan kısmı hakkaniyet dairesinde tazmin ederek mukaveleyi feshedebilir

IIYAPILAN ŞEYİN TELEFİ

Madde 368 - Yapılan şey teslimden evvel kazara telef olmuş ise iş sahibi onu teselluumlmden temerruumlt etmiş bulunmadıkccedila muumlteahhit ne yaptığı işin uumlcretini ne de masraflarının tediyesini isteyemez

Bu takdirde telef olan malzeme kime ait ise hasarı da ona aittir

Eğer yapılan şey iş sahibi tarafından verilen malzemenin veya goumlsterilen arsanın kusurundan yahut iş sahibi tarafından imal ve inşa tarzı hakkında verilen emirden dolayı telef olmuş ise muumlteahhit bu tehlikeleri zamanında ihbar eylemiş bulunduğu takdirde yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafın tesviyesini talep edebilir İş sahibinin taksiri olduğu takdirde muumltaahhidin fazla olarak zarar ve ziyan istemeğe hakkı vardır

IIIZARARI BALİĞAN MABELAĞ TAZMİN EDEREK FESİH

Madde 369 - Yapılan şey bitmezden evvel iş sahibi yapılmış olan kısmın bedelini vermek ve muumltaahhidin zarar ve ziyanını baliğan mabelağ tazmin etmek şartiyle mukaveleyi feshedebilir

IVİŞ SAHİBİNİN YUumlZUumlNDEN HİZMETİN İFASI MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 370 - Taahhuumlt olunan şeyin yapılması iş sahibi nezdinde zuhur eden bir kaza yuumlzuumlnden muumlmkuumln olamıyorsa muumlteahhit yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafını alır

Bu hususta iş sahibinin taksiri varsa muumlteahhidin başkaca zarar ve ziyan istemeğe hakkı olur

VMUumlTAAHHİDİN VEFATI YAHUT ACZİ

Madde 371 - Muumltaahhit oumllduumlğuuml yahut sunu taksiri olmaksızın işi bitirmekten aciz kaldığı takdirde mukavele muumlteahhidin şahsı nazara alınarak yapılmış ise istisna akdi muumlnfesih olur

Bu takdirde yapılan miktarın kullanılması kabil ise iş sahibi onu kabule ve bedelini vermeğe mecburdur

ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ

A - TARİFİ

Madde 372 - Neşir mukavelesi bir akittir ki onunla edebi ve sınai bir eserin muumlellifi veya halefi o eseri bir naşire terk etmeği taahhuumlt ve naşir de o eseri az ccedilok teksir ile halk arasında neşir etmeği iltizam eder

B - HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

ITELİF HAKKININ NAKLİ VE TEMİNATI

Madde 373 - Neşir mukavelesi muumlellifin haklarını mukavelenin ifasının icap ettirdiği miktar ve zaman iccedilin naşire nakleyler

Neşredilecek eseri terk eyleyen kimse akit zamanında o eserde tasarruf etmek hakkını kullanmağa muktedir olmalıdır Bu cihetten dolayı naşire karşı muumltekeffildir ve eğer telif hakkı varsa bu tekeffuumll onunda şamildir

Eserin tamamı veya bir kısmı başka bir naşire terk yahut terk edenin malumatı dahilinde neşredilmiş bulunursa terkeden neşir mukavelesinin akdinden evvel diğer tarafı bundan haberdar etmek lazımdır

IIMUumlELLİFİN TASARRUFU

Madde 374 - Naşirin yapmağa hakkı olduğu tabılar bitmedikccedile muumlellif veya halefi eserin tamamında veya bir kısmında naşirin zararına bir tasarrufta bulunamaz

Gazete makaleleri ve mevkut bir risalede neşredilmiş kısa makaleler muumlellif veya halefleri tarafından daima başka bir yerde neşredilebilir

Muumlşterek bir eserin kısımlarından olan yazılar ve mevkut bir risalenin uzun olan makaleleri muumlellif veya halefleri tarafından neşrin hitamından uumlccedil ay geccedilmezden evvel tekrar neşredilemez

IIIBASILACAK NUumlSHALARIN TAYİNİ

Madde 375 - Eğer mukavelede tabı adedi tasrih edilmemiş ise naşirin hakkı ancak bir taba maksurdur

Hilafı şart edilmemiş ise naşir her tabı iccedilin basacağı nuumlsha adedini tesbitte serbesttir Fakat diğer taraf talep eyler ise eserin mahiyeti ile muumltenasip derecede bir intişarı temin eyleyecek miktarda nuumlsha tabetmeğe mecburdur Birinci tabı bittikten sonra naşir tekrar tabedemez

Eğer makale naşire muayyen ve birden fazla taba veya eserin her tabına salahiyet vermiş olupta naşirde eserin nuumlshaları tuumlkenmiş iken yeniden tabı ihmal ediyorsa muumlellif veya halefleri yeni bir tabı iccedilin naşire hakim tarafından bir muumlhlet tayin ettirtebilirler Naşir bu muumlhlet zarfında borcunu ifa eylemezse hakkı sakıt olur

IVTEKSİR VE SATIŞ İCcedilİN MESAİ

Madde 376 - Naşir eserde hiccedil bir suretle ihtisar ilave ve tadil yapmaksızın muumlnasip bir şekilde teksir etmekle muumlkelleftir Naşir aynı zamanda lazım olan ilanları yapmağa ve satışın muvaffakiyetini temin iccedilin mutat tedbirleri ittihaza mecburdur

Satışın fiatını eserin satılmasına mani olacak tarzda tezyide salahiyettar olmaksızın naşir tayin eder

VTASHİH VE ISLAH

Madde 377 - Naşirin menfaatlerine muzır ve onun mesuliyetini artıracak mahiyette olmamak şartiyle muumlellif iccedilin eserinde tashih ve ıslah yapmak hakkı mahfuzdur Muumlellif tashihiyle naşire melhuz olmayan masraflar ihtiyar ettirirse onu tazmin eder

Naşir muumlellife eserini ıslah edebilmek imkanı bahş etmeksizin tekrar neşrine veya yeniden tabına muumlbaşeret edemez

VIBİR ARADA VE AYRI AYRI NEŞİR

Madde 378 - Bir muumlellifin birden fazla eserlerini ayrı ayrı neşretmek hakkı eserlerin bir arada tabı salahiyetini bahşetmez

Bir muumlellifin kuumllliyatını veya muumlellifin eserlerinden bir nevini neşreylemek hakkı naşire kuumllliyatın muhtevi olduğu eserleri ayrı ayrı tabetmek hakkını veremez

VIITERCUumlME HAKKI

Madde 379 - Hilafı şart edilmedikccedile tercuumlme hakkı muumlellifte veya halefinde mahfuz kalır

VIIIESER SAHİBİNİN BEDELE İSTİHKAKI

1 - BEDELİN MİKTARI

Madde 380 - Eser sahibinin bedelden feragat eylediği hal icabından anlaşılmadıkccedila bedelle istihkakı asıldır

Bedelin miktarı ehlihibrenin reyi alındıktan sonra hakim tarafından takdir olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer naşirin muumlteaddit taba hakkı varsa birinci tabı iccedilin tayin edilen bedel ve diğer şartlar muumlteakıp tabılarda da muteber olmak asıldır

2 - BEDELİN ZAMANI TEDİYESİ SATIŞ HESAPLARI VE BEDAVA NUumlSHA

Madde 381 - Bir eser tamam olarak neşredilecek ise tamamının ve (cilt cuumlzuuml forma gibi) kısım kısım neşredilecek ise her kısmının tabını ve satışa hazır bulundurulmasını muumlteakip bedelin tediyesi lazım gelir

Akitler bedelin kısmen veya tamamen tediyesini satışın neticesine bırakmışlar ise naşir satış hesaplarını tanzime ve teamuumll dairesinde ispat edici vesikalarını ihzara mecburdur

Hilafı şart edilmedikccedile muumlellif veya halefinin eserden oumlrfuumln tayin eylediği miktarda bedava nuumlsha almağa hakları vardır

C - AKDİN HİTAMI

1 - ESERİN ZIYAI

Madde 382 - Eser naşire tevdi edildikten sonra kazaen zayi olsa bile naşir bedeli tediyeye mecburdur

Eğer muumlellifte zayi olan eserin diğer nuumlshası var ise o nuumlshayı naşirin emrine amade kılması lazımdır Eğer muumlellifte eserin diğer nuumlshası olmaz ve eserin yeniden vuumlcuda getirilmesi nisbeten kolay bulunursa muumlellif eserini yeniden yazmağa mecburdur

Muumlellif her iki surettede muumlnasip bir tazminat isteyebilir

IITABOLUNAN ESERİN ZİYAI

Madde 383 - Tabolunan eser satışa ccedilıkarılmazdan evvel tamamen veya kısmen kazara zayi olduğu takdirde naşir muumlellif veya halefine ayrıca bir bedel vermeğe mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshayı kendi masrafiyle tekrar tabedebilir

Eğer naşir fahiş masraf ihtiyarına mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshaların yerine yenilerini ikame edebilecek ise buna mecburdur

IIIMUumlELLİFİN VE NAŞİRİN ŞAHSINDA HADİS OLAN HİTAM

Madde 384 - Eseri itmam etmezden evvel muumlellif oumlluumlr veya ikmal kabiliyetini zayi eder yahut taksiri olmaksızın eseri ikmal etmek imkansızlığında bulunursa neşir mukavelesi muumlnfesih olur

Şu kadar ki mukavele tamamen veya kısmen muumlmkuumln ve muhik bulunursa hakim mukavelenin muhafaza edilmesine muumlsaade ve bunun iccedilin icabeden tedbirlerin ittihazını emredebilir

Naşirin iflası takdirinde muumlellif veya halefi eseri başkasına tevdi edebilir Fakat muumlellif veya halefi iflas zamanında henuumlz vadesi huluumll etmeyen borcun ifa edileceğine dair teminat alırsa eseri başka bir naşire tevdi edemez

D - NAŞİRİN PLANI DAİRESİNDE ESER TELİFİ

Madde 385 - Bir veya muumlteaddit muumlellif naşirin tayin eylediği plan dairesinde bir eser telif eylemeği taahhuumlt ederlerse ancak mukavele edilen bedele muumlstahak olurlar

Bu takdirde telif hakkı naşire ait olur

ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET

BİRİNCİ FASIL VEKALET

A - TARİFİ

Madde 386 - Vekalet bir akittirki onunla vekil mukavele dairesinde kendisine tahmil olunan işin idaresini veya takabbuumll eylediği hizmetin ifasını iltizam eyler

Diğer akitler hakkındaki kanuni huumlkuumlmlere tabi olmayan işlerde dahi vekalet huumlkuumlmleri cari olur

Mukavele veya teamuumll varsa vekil uumlcrete muumlstahak olur

B - TEŞEKKUumlLUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 387 - Vekilin tevdi edilen işi idare hususunda resmi bir sıfatı varsa veya işin icrası mesleğinin icabından ise yahut bu gibi işleri kabul edeceğini ilan etmiş ise vekalet vekil tarafından derhal reddedilmedikccedile kabul edilmiş sayılır

C - HUumlKUumlMLERİ

IVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 388 - Vekalet akdinin şuumlmuluuml mukavele ile sarahaten tesbit edilmemiş ise taalluk eylediği işin mahiyetine goumlre tayin edilir

Vekalet vekilin takabbuumll eylediği işin yapılması iccedilin icabeden hukuki tasarrufları ifa salahiyetini şamildir

Hususi bir salahiyeti haiz olmadıkccedila vekil dava ikame edemez sulh olamaz tahkim edemez kambiyo taahhuumlduumlnde bulunamazhibe edemez bir gayrimenkuluuml temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIVEKİLİN BORCcedilLARI

1 - TALİMAT DAİRESİNDE VEKALETİ İFA

Madde 389 - Vekil muumlvekkılinin sarih olan talimatına muhalefet edemez

Ancak hal icabına goumlre muumlvekkilden mezuniyet istihsaline imkan olmamakla beraber şayet imkan olupta istizan olunsa idi muumlvekkilin muvafakat edeceği derkar bulunan hususlarda inhiraf edebilir Bundan maada hallerde vekil aldığı talimata muumlvekkilinin aleyhine olarak muhalefet ederse bundan muumltevellit zararı deruhte etmedikccedile muumlvekkiluumlnbih ifa edilmiş olmaz

2 - HUumlSUuml SURETLE İFA MUumlKELLEFİYETİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 390 - Vekilin mesuliyeti umumi surette işccedilinin mesuliyetine ait huumlkuumlmlere tabidir

Vekil muumlvekkile karşı vekaleti iyi bir suretle ifa ile muumlkelleftir

Vekil başkasını tevkile mezun veya hal icabına goumlre mecbur olmadıkccedila veya adet başkasını kendi yerine ikameye muumlsait bulunmadıkccedila muumlvekkiluumlnbihi kendisi yapmağa mecburdur

B İŞİ BİR UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSA YAPTIRMAK HALİNDE

Madde 391 - Vekil salahiyeti haricinde başkasını tevkil ettikte onun fiilinden kendi yapmış gibi mesulduumlr

Vekil başkasını tevkile salahiyettar olduğu takdirde yalnız salahiyetini kullanırken ve talimat verirken tekayyuumlt ve ihtimam goumlstermekle muumlkelleftir

Her iki surette vekilin kendi yerine ikame ettiği şahsa karşı haiz olduğu buumltuumln hakları muumlvekkil doğrudan doğruya o şahsa karşı dermeyan edebilir

3 - HESAP VERME

Madde 392 - Vekil muumlvekkilin talebi uumlzerine yapmış olduğu işin hesabını vermeğe ve bu cihetten dolayı her ne nam ile olursa olsun almış olduğu şeyi muumlvekkile tediyeye mecburdur

Vekil zimmetinde kalan paranın faizini de vermeğe mecburdur

4 - VEKİLİN İKTİSABETTİĞİ HAKLARIN MUumlVEKKİLİNE İNTİKALİ

Madde 393 - Muumlvekkil vekiline karşı olan muhtelif borccedillarını ifa edince vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına uumlccediluumlncuuml şahıstaki alacağı muumlvekkilin olur

Vekilin iflası halinde muumlvekkil bu hakkını masaya karşıda iddia edebilir

Vekilin iflası muumlvekkil vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına iktisap eylemiş olduğu menkul eşya hakkında dahi istihkak iddiasında bulunabilir Vekilin haiz olduğu hapis hakkını masa dahi haizdir

IIIMUumlVEKKİLİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 394 - Vekilin usuluuml dairesinde muumlvekkiluumlnbihi ifa iccedilin yaptığı masrafı ve verdiği avansları muumlvekkilin faiziyle beraber vermesi ve vekilin deruhte eylediği borccedillardan onu kurtarması lazımdır

Vekil vekaleti ifa dolayısiyle uğramış olduğu zarar ve ziyanın tazminini muumlvekkilinden isteyebilir Meğerki muumlvekkil bu hususta kendisinin sunu taksiri olmadığını ispat eyleye

IVBİRDEN ZİYADE MUumlVEKKİLLERİN MESULİYETLERİ

Madde 395 - Bir kimseyi birlikte tevkil eden muumlteaddit kimseler vekile karşı muumlteselsilen mesul olurlar

Muumlteaddit kimseler vekaleti birlikte kabul etmişler ise muumlvekkiluumlnbihi yapmakla muumlteselsilen mesulduumlrler ve kendi sıfatlarını başkasına devre salahiyettar olmadıkccedila muumlvekkili yalnız birlikte yaptıkları tasarrufla ilzam edebilirler

D - VEKALETİN HİTAMI ISEBEPLERİ

1 - İSTİFA AZİL

Madde 396 - Vekaletten azil ve ondan istifa her zaman caizdir Şu kadarki muumlnasip olmayan bir zamanda vekaletten azil veya ondan istifa eden kimse diğerinin zararını zamin olur

2 - OumlLUumlM EHLİYETSİZLİK İFLAS

Madde 397 - Hilafı mukaveleden veya işin mahiyetinden anlaşılmadıkccedila vekalet gerek vekilin gerek muumlvekkilin oumlluumlmuumlyle ve ehliyetinin zavali veya iflası ile nihayet bulur

Şu kadarki vekaletin nihayet bulması muumlvekkilin menfaatlerini tehlikeye koyuyorsa muumlvekkil veya mirasccedilısı veya muumlmessili bizzat işlerini goumlrebilecek hale gelinceye kadar vekil veya mirasccedilısı veya muumlmessili vekaleti ifaya devam ile muumlkelleftirler

IIHİTAMIN HUumlKUumlMLERİ

Madde 398 - Vekilin vekaletinin nihayet bulduğuna ıttıla peyda eylemeden evvel yaptığı işlerden muumlvekkil veya mirasccedilıları vekalet baki imiş gibi mesulduumlr

İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ

A - İTİBAR MEKTUBU

Madde 399 - İtibar mektubu vekalet ve havale huumlkuumlmlerine tabi olup onunla muumlrseluumlnileyhe azami bir had tayinine hacet olmaksızın talep edeceği miktarda nakit ve emsali bir şeyin muayyen bir kimseye teslimi emrolunur

Verilecek şeyin azami haddi tayin edilmediği takdirde itibar verilen kimse aşikar surette akitlerin vaziyetleri ile muumltenasip olmayacak derecede fazla bir miktar talebinde bulunursa muumlrseluumlnileyh mektup sahibine haber vermeğe ve cevap alıncaya kadar tediyeyi tehir etmeğe mecburdur

İtibar mektubunun tazammun ettiği vekalet ile muumlrseluumlnileyhin muumllzem olması muayyen bir meblağ iccedilin kabul etmiş olmasına muumltevakkıftır

B - İTİBAR EMRİ

ITARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 400 - Bir kimse kendi nam ve hesabına ve amirin mesuliyeti altında bir uumlccediluumlncuuml şahsa itibar vermek veya itibari tecdit etmek iccedilin emir almış ve kabul etmiş ise memur vekaletini tecavuumlz etmedikccedile amir itibar edilen borccediltan dolayı kefil gibi mesul olur

Şu kadar ki tahriri emir olmadıkccedila amir mesul olmaz

IIİTİBAR VERİLEN KİMSENİN EHLİYETSİZLİĞİ

Madde 401 - Amir itibar verilen kimsenin borccedil iltizamına ehliyetsizliğini dermeyan ile memura karşı mesuliyetten kurtulamaz

IIIMEMURUN KENDİ KENDİNE MUumlHLET VERMESİ

Madde 402 - Memur itibar verilen kimseye kendi kendine muumlhlet verir veya amirin talimatına muhalefet ederse amir mesuliyetten beri olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IV İKİ TARAFIN HAKLARI VE BORCcedilLARI

Madde 403 - Amirin ve kendisine itibar verilen kimsenin hak ve borccedillarında kefile ve asıl borccedilluya muumlteallik huumlkuumlmler caridir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK

A - TARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 404 - Tellallık bir akittirki onunla tellal uumlcret mukabilinde bir akdin yapılması imkanını hazırlamağa veya akdin icrasına tavassut etmeğe memur edilir

Tellallık hakkında umumi surette vekalet huumlkuumlmleri ceridir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md ) Gayrimenkul tellallığı akdi yazılı şekilde yapılmadıkccedila muteber olmaz

B - TELLAL UumlCRETİ

IİSTİHKAK ZAMANI

Madde 405 - Yaptığı hazırlık veya icra eylediği tavassut akdin icrasına muumlncer olunca tellal uumlcrete muumlstahak olur

Akit taliki bir şart ile yapılmış ise uumlcret şartın tahakkukunda lazım olur

Yapacağı masrafın tellala verileceği mukavele edilmiş ise iş bir neticeye muumlncer olmasa bile tellal masrafını alır

IIUumlCRETİN TESBİTİ

Madde 406 - Uumlcret tayin edilmediği takdirde tarife varsa ona goumlre uumlcret verilmek lazım gelirTarife yoksa muumlteamil olan uumlcret mukavele edilmiş sayılır

IIITELLALIN HAKLARINI ZAYİ ETMESİ

Madde 407 - Tellal borccedillarına muhalefetle diğer tarafın menfaatine hareket eder veya huumlsnuuml niyet kaideleri hilafına diğer akitten uumlcret vadi alırsa uumlcrete ve yaptığı masrafa ait olan haklarını zayi eyler

IVEVLENME TELLALLIĞI

Madde 408 - Evlenme tellallığı uumlcrete hak bahşetmez

VUumlCRETTEN TENZİL

Madde 409 - Hizmet mukavelesi ve gayrimenkul satışı imkanını hazırlamak veya bunlardan birinin icrasına tavassut etmek iccedilin fahiş bir uumlcret şart edilmiş ise borccedillunun talebi uumlzerine bu uumlcret hakim tarafından adilane bir surette tenkis edilebilir

ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF

A - İŞ YAPAN KİMSENİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞİN İCRASI

Madde 410 - Vekaleti olmaksızın başkasının hesabına tasarrufta bulunan kimse o işi sahibinin menfatine ve tahmin olunan maksadına goumlre yapmağa mecburdur

IIMESULİYET

Madde 411 - Başkası namına tasarrufta bulunan kimse her tuumlrluuml ihmal ve ihtiyatsızlıktan mesulduumlr

Şu kadarki o kimse iş sahibinin maruz bulunduğu zararı bertaraf etmek iccedilin yapmış ise mesuliyeti tahfif olunur

İş sahibinin sarahaten veya delaleten meni var iken o kimse bu işi yapmış ve sahibinin menide kanuna ve adaba muhalif bulunmamış ise kazadan dahi mesul olur Meğerki o kimse muumldahalesi olmasa bile kazanın vukua geleceğini ispat etsin

III İŞİ YAPAN KİMSENİN EHLİYETİ OLMAMASI

Madde 412 - Başkası hesabına tasarrufta bulunan kimse akit ile iltizama ehil değil ise yaptığı tasarruftan ancak iktisabettiği ve sui niyetle elinden ccedilıkardığı miktarda mesul olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Haksız fiillerden muumltevellit daha şuumlmuumllluuml mesuliyet mahfuzdur

B - İŞ SAHİBİNİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞ SAHİBİNİN MENFAATİNE YAPILDIĞI HALDE

Madde 413 - İş sahibinin menfaati iccedilin yapılmış olan bir işte yapan kimsenin hal icabına goumlre zaruri veya faideli bulunan bilumum masraflarını faizi ile edaya ve bu kabil taahhuumltlerini ifaya ve hakimin takdir edeceği zararı tazmine iş sahibi mecburdur

Maksadı hasıl olmasa bile işi yaparken icabeden İhtimamda bulunan kimse hakkında dahi bu huumlkuumlm tatbik olunur

İşi yapan kimse yaptığı masrafı istifa edemediği takdirde haksız bir fiil ile mal iktisabı faslındaki huumlkuumlmlere goumlre yaptığı şeyi ref ettirebilir

IIİŞ YAPAN KİMSENİN KENDİ MENFAATİ İCcedilİN YAPILDIĞI HALDE

Madde 414 - Kendi menfaati iccedilin yapılmamış olsa bile iş sahibi yapılan işten hasıl olan faydaları temelluumlk etmek hakkını haizdir Temelluumlk ettiği faydalara goumlre işi yapan kimsenin masrafını tazmin ve yapmış olduğu taahhuumltlerden onu tahlis eder

IIIİCAZET

Madde 415 - İş sahibi yapılan işe icazet verirse vekalet huumlkuumlmleri cari olur

ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON

A - ALIM VE SATIM KOMUumlSYONCUSU

ITARİFİ

Madde 416 - Alım ve satım işlerinde komuumlsyoncu uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkil hesabına kıymetli evrak ve menkul eşya alım ve satımını deruhte eden kimsedir

Atide beyan olunacak huumlkuumlmler muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyon mukavelelerinde vekalet huumlkuumlmleri tatbik olunur

IIKOMUumlSYONCUNUN BORCcedilLARI

1 - MECBURİ İHBAR VE SİGORTA

Madde 417 - Komuumlsyoncu yaptığı muamelenin cereyanından muumlvekkilini haberdar etmeğe ve hususiyle emrinin icra edildiğini kendisine derhal bildirmeğe mecburdur

Muumlvekkilin emri olmadıkccedila komuumlsyoncu mukavelenin mevzuunu teşkil eden şeyleri sigorta ettirmeğe mecbur değildir

2 - EŞYAYA İHTİMAM

Madde 418 - Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın bozukluğu goumlze ccedilarpıyorsa komuumlsyoncu nakliyeciye ruumlcu hakkını muhafazaya ve hasarı tesbit ettirmeğe ve muktedir olduğu kadar eşyayı hıfza ve derhal muumlvekkiline haber vermeğe mecburdur

Aksi takdirde ihmalin sebebiyet verdiği ziyandan mesul olur

Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın hemen bozulacağından korkuluyorsa komuumlsyoncu muumlvekkiline derhal maluumlmat vermek şartiyle o eşyayı satmağa mecburdur

3 - MUumlVEKKİL TARAFINDAN TAYİN OLUNAN FİAT

Madde 419 - Muumlvekkil tarafından tayin olunan asgari bedelden noksanına mal satan komuumlsyoncu malı satmasaydı muumlvekkilinin daha ziyade mutazarrır olacağını ve bu hal icabının yeniden emir almağa muumlsait bulunmadığını ispat etmedikccedile bedelin noksanını tazmine mecbur olur

Bu takdirde komuumlsyoncunun kusuru varsa şarta muhalefetinden dolayı başkaca tazminat vermeğe mecburdur

Muumlvekkilin tayin ettiği bedelden noksanına mal alan veya fazlasına satan komuumlsyoncu bu muameleden istifade edemeyip aradaki farkı muumlvekkiline vermeğe mecburdur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

4 - VERESİYE MAL SATMA MAL TESELLUumlM ETMEDEN TEDİYE

Madde 420 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin izni olmaksızın veresiye mal satar veya malı teselluumlm etmeden para verirse zararı kendine ait olur

Şu kadarki muumlvekkil hilafını emretmedikccedile satış mahallindeki oumlrfe goumlre veresiye satabilir

5 - KOMUumlSYONCUNUN KEFALETİ

Madde 421 - Salahiyeti hilafına veresiye mal satması muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyoncu muamelede bulunduğu kimselerin tediyelerinden ve diğer borccedillarını ifadan mesul olmaz Şu kadarki komuumlsyoncu sarahaten kefil veya mesuliyeti muumltearif olunca mesul olur

Kefil olan komuumlsyoncunun bunun iccedilin ayrıca uumlcret almağa hakkı vardır

IIIKOMUumlSYONCUNUN HAKLARI

1 - VERDİĞİ PARALAR VE MASRAFLAR

Madde 422 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin menfaati iccedilin yaptığı bilcuumlmle masrafları ve verdiği paraları faiziyle beraber isteyebilir

Komuumlsyoncu ardiye ve nakliye uumlcretlerini muumlvekkilinin hesabına geccedilirirse de kendi memurlarının uumlcretlerini hesaba dahil edemez

2 - KOMUumlSYON UumlCRETİ

A İSTEMEK HAKKI

Madde 423 - Komuumlsyoncu kendisine tevdi olunan işi yaptıkta uumlcretini alacağı gibi komuumlsyoncunun o işi yapamamasına muumlvekkil sebebiyet vermiş ise yine uumlcrete muumlstahak olur

Diğer bir sebeple yapılamayan işlerden dolayı komuumlsyoncu ancak emeği mukabilinde mahalli adete goumlre lazım gelen tazminatı isteyebilir

B UumlCRET HAKKININ SUumlKUTU VE MUumlVEKKİLİN ARADAN CcedilIKMASI

Madde 424 - Komuumlsyoncu muumlvekkiline karşı sui niyet ile hareket eder ve hususiyle muumlvekkilin hesabına iştira ettiğinden fazla ve sattığından noksan bir fiat geccedilirirse uumlcreti almak hakkı tamamiyle sakıt olur

Son iki halde muumlvekkil komuumlsyoncuyu doğrudan doğruya muumlşteri veya bayi addederek aradan ccedilıkabilir

3 - HAPİS HAKKI

Madde 425 - Komuumlsyoncu sattığı malın bedeli ve aldığı malın kendisi uumlzerinde hapis hakkına maliktir

4 - EMTİANIN MUumlZAYEDE İLE SATILMASI

Madde 426 - Emtia satılamayıp veya muumlvekkilin verdiği satış emrinden ruumlcu edipte muumlvekkil emtiayı geri almakta veya onda diğer suretle tasarruf etmekte hadden fazla teahhuumlr ederse komuumlsyoncu emtiayı bulunduğu mahal mahkemesi vasıtasiyle bilmuumlzayede sattırabilir

Eşyanın bulunduğu mahalde ne muumlvekkil nede muumlmessili hazır bulunmazsa diğer taraf istima edilmeksizin dahi satış kararı verilebilir

Şu kadarki emtia suumlratle kıymeti tenezzuumll edecek emtiadan değil ise evvel emirde kendisine resmen ihbar edilmek lazımdır

5 - KOMUumlSYONCUNUN BİZZAT ALICI VEYA SATICI OLMASI

A UumlCRETİ VE MASRAFLARI

Madde 427 - Borsada mukayyet veya piyasada cari fiatı bulunan kambiyo senedatı veya diğer kıymetli evrakı veya emtiayı satmağa veya satın almağa memur edilen komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından hilafına talimat verilmemiş ise satın alacağı şey yerine kendi şeylerini beyi yahut satacağı şeyi kendisi iccedilin iştira edebilir

Bu hallerde komuumlsyoncu vekaletin icrası zamanında borsa veya piyasa fiyatını nazara almağa mecburdur Komuumlsyoncu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

komisyon işlerinde mutat olan uumlcret ve masraflarını alabilir

Sair huumlkuumlmleri beyi gibidir

B KOMUumlSYONCUNUN ZIMNİ KABULUuml

Madde 428 - Komisyoncu bizzat alıcı veya satıcı olabildiği hallerde bir akit goumlstermiyerek vekaletin icra edildiğini muumlvekkiline bildirirse akide ait olabilecek borccedilları bizzat deruhte etmiş sayılır

C HAKKININ SUKUTU

Madde 429 - Komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından verilen emir istirdat edilmiş ve istirdat haberi de vekaleti icra ettiği haberini muumlvekkile goumlndermeden vasıl olmuş ise artık bizzat bayi ve muumlşteri olamaz

B - DİĞER KOMİSYON İŞLERİ

Madde 430 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Malzemesi iş sahibi tarafından verilmek suretiyle imal edilecek menkul eşya hakkındaki komuumlsyon işleri eşya misli şeylerden olmasa da alım ve satım komuumlsyonu huumlkmuumlndedir

Alım ve satım komuumlsyonu sayılmıyan işleri uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkili hesabına deruhde eden alım ve satım komuumlsyoncusu ile komuumlsyon işlerini kendisine sanat edinmeyip de arızi olarak uumlzerine alan tacir hakkında dahi bu babın huumlkuumlmleri tatbik olunur

Taşıma işleri komuumlsyonculuğu hakkındaki hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ

Madde 431 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 432 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 433 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 434 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 435 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 436 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 437 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 438 - ( Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 439 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 440 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 441 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 442 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 443 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 444 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 445 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 446 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 447 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 448 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

A - TİCARİ MUumlMESSİL

ITARİFİ SALAHİYET İTASI

Madde 449 - Ticari muumlmessil bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından işlerini idare ve muumlessesenin imzasını kullanarak bilvekale imza vazetmek uumlzere sarih veya zımni kendisine mezuniyet verilen kimsedir

Muumlessese sahibi vekaletnameyi ticaret siciline kaydetdirmeğe mecburdur

Ancak kayıttan evvel dahi muumlmessilinin muameleleri ile muumllzemdir

Diğer nevi muumlesseselerde ve işlerde ticaret siciline kayıttan başka suretle ticari muumlmessil tayin olunamaz

IIVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 450 - Ticari muumlmessil huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muumlessese sahibi hesabına kambiyo taahhuumltlerinde bulunmak ve onun namına muumlessesenin gayesine dahil olan biluumlmum tasarrufları yapmak salahiyetini haiz sayılır

Ticari muumlmessil sarih salahiyet almadıkccedila gayrimenkulleri temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIITAHDİDİ

Madde 451 - Temsil salahiyeti bir şubenin işlerine hasrolunabilir

Tayin olunan şartlar dahilinde diğerleri iştirak etmedikccedile yalnız birinin imzası muumlesseseyi ilzam etmemek uumlzere birden ziyade kimselerede verilebilir ve buna birlikte temsil denir

Temsil salahiyetinde bundan başka tahditler huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

IVİSTİRDADI

Madde 452 - Muumlmessil tayin edilirken tescil edilmemiş olsa bile temsil salahiyetinin istirdat edildiği zaman keyfiyetin ticaret siciline kaydedilmesi mecburidir

Temsil salahiyetinin istirdadı ticaret siciline kayıt ve ilan edilmedikccedile bu salahiyet huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslar hakkında bakidir

B - DİĞER TİCARET VEKİLLERİ

Madde 453 - Ticari vekil ticari muumlmessil sıfatını haiz olmaksızın bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından muumlessesenin buumltuumln işleri veya muayyen bazı muameleleri iccedilin temsile memur edilen kimsedir

Bu salahiyet muumlessesenin mutad olan muamelelerinin cuumlmlesine şamildir Şu kadar ki ticari vekil kendisine sarih mezuniyet verilmedikccedile istikraz edemez ve kambiyo taahhuumltlerinde ve muhakeme ve murafaada bulunamaz

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Mağaza iccedilinde muumlşterilerin kolaylıkla goumlrebilecekleri bir yerde ve kolayca okuyabilecekleri bir şekilde aksi ilan edilmiş olmadıkccedila toptan yarı toptan veya perakende satış mağazalarının memur veya muumlstahdemleri o mağazanın muumltat satış muamelelerinin hepsini yapmaya salahiyetli oldukları muameleler hakkındaki faturaları imzalamaya bu mutat muamelelerden doğan borccedilların yerine getirilmesine veya bunların hiccedil veyahut gereği gibi yerine getirilmemiş olmasına ilişkin ihtar veya diğer beyanları işletme sahibi adına yapmaya bu mahiyetteki ihtar ve diğer beyanları ve hususiyle mutat muamele dolayısiyle teslim edilmiş olan mallara ilişkin ayıp ihbarlarını mağaza sahibi adına kabule salahiyetli sayılırlar şu kadar ki kendilerine yazı ile salahiyet verilmiş olmadıkccedila mağaza dışında ve kasa memurları tayin edilmiş ise mağaza iccedilinde mal parasını isteyip alamazlar Bu kimseler mal parasını almaya salahiyetli bulundukları hallerde faturaları kapatmaya veya makbuz vermeye de salahiyetlidirler

C - SEYYAR TUumlCCAR MEMURLARI

Madde 454 - Bir muumlessese iccedilin merkezinin haricindeki mahallerde muamele icra eden seyyar memurlar muumlessese namına sattıkları malın bedelini almak ve makbuz vermek ve borccedilluya mehil ita etmek salahiyetini dahi haiz sayılırlar

Bu salahiyetin tahdidi huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

D - REKABET YAPMAK MEMNUİYETİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 455 - Bir muumlessesenin buumltuumln işlerini idare eden yahut muumlessese sahibinin hizmetinde bulunan ticari muumlmessiller veya ticari vekiller muumlessese sahibinin izni olmaksızın gerek kendi namlarına gerek uumlccediluumlncuuml şahıs namına muumlessesenin yaptığı nevide dahil bir iş yapamazlar

Buna muhalif harekette bulunursa muumlessese sahibi zarar ve ziyan istemek ve bu suretle yapılan işleri kendi hesabına almak hakkını haizdir

E - MUumlMESSİL VE DİĞER TUumlCCAR VEKİLLERİNİN VEKALETLERİNİN HİTAMI

Madde 456 - Hizmet şirket vekalet mukavelelerinden ve iki taraf arasında mevcut diğer hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit haklara halel gelmemek uumlzere ticari muumlmessiller ve ticari vekiller her zaman azlolunabilir

Muumlessese sahibinin medeni haklarını kullanmak salahiyetini gaip etmesi veya vefatı ile ticari muumlmessilin ve ticari vekilin salahiyeti hitam bulmaz

ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE

A - TARİFİ

Madde 457 - Havale bir akittir ki onunla muhaluumlnaleyh bilvekale kendi namına kabza salahiyettar olan muhaluumlnlehe muhil hesabına nakit veya kıymetli evrak veya sair misli şeyler itasına mezun kılınır

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUHİL İLE MUHALUumlNLEH ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 458 - Havalenin mevzuu muhilin muhaluumlnlehe olan borcunun tediyesi ise bu borccedil ancak muhaluumlnaleyh tarafından vuku bulacak tediye ile sakıt olur

Şu kadar ki havaleyi kabul etmiş olan alacaklı ancak muhaluumlnaleyhe muumlracaat ile havalede tayin olunan muumlddet zarfında matlubunu istifa edemediği takdirde muhilden alacağını mutalebe salahiyetini haiz olur

Muhaluumlnleh olan alacaklı havaleyi kabul etmek istemezse borccedilluyu derhal haberdar etmek lazımdır aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

IIMUHALUumlNALEYHİN BORCU

Madde 459 - Muhaluumlnaleyh ihtirazi kayıt beyan etmeksizin havaleyi kabul ettiğini muhaluumlnlehe bildirirse tediye ile muumlkellef olur ve ona karşı yalnız aralarındaki şahsi muumlnasebetlerden veya havalenin muumlnderecatından muumltehassil defalarda bulunabilir Muhil ile olan muumlnasebetinden muumltevellit defilerde bulunamaz

Muhaluumlnaleyh muhile borccedillu ise kendisi iccedilin bu tediye muhile yapacağı tediyeye nazaran daha kuumllfetli olmadığı surette borcun miktarını muhaluumlnlehe tediyeye mecburdur

Bu halde bile muhil ile aralarında hilafına mukavele olmadıkccedila tediyeden evvel havaleyi kabul ettiğini beyan etmeğe mecbur değildir

IIITEDİYE OLUNMAMAK HALİNDE İHBAR

Madde 460 - Muhaluumlnlehin talebine karşı veya talebinden evvel muhaluumlnaleyh muhaluumlnbini tediye etmiyeceğini beyan ederse muhaluumlnleh derhal muhili haberdar etmeğe mecburdur aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

C - RUumlCU

Madde 461 - Muumlhil her zaman muumlhaluumlnlehe karşı havaleden ruumlcu edebilir Meğerki havale muhaluumlnlehin menfaati ve bilhassa alacağını tediye iccedilin yapılmış olsun

Muhaluumlnaleyh havaleyi kabul ettiğini beyan edinceye kadar muhil ona karşıda havaleden ruumlcu edebilir

Muhilin iflası henuumlz kabul edilmemiş havalenin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnuuml istilzam eder

D - KIYMETLİ EVRAK İŞLERİNDE HAVALE

Madde 462 - Hamile muharrer havaleler bu babın huumlkuumlmlerine tabidir Her hamil muhaluumlnaleyhe karşı muhaluumlnleh sıfatını haizdir Ve muhil ile muhaluumlnleh arasındaki haklar havaleyi temlik eden ile temelluumlk eden arasında sabit olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilekler ile kambiyo senetlerine muumlmasil havaleler hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

ON DOKUZUNCU BAP VEDİA

A - VEDİA

ITARİFİ

Madde 463 - İda bir akittir ki onunla muumlstevdi muumldi tarafından verilen şeyi kabul ve onu emin bir mahalde hıfzetmeği deruhte eder

Uumlcret şartedilmedikccedile veya hal muumlstevdiin uumlcrete intizarını icabetmedikccedile muumlstevdi uumlcret istiyemez

IIMUumlDİİN BORCcedilLARI

Madde 464 - Muumldi muumlstevdie akdin icrasiyle zaruri irtibatı olan buumltuumln masrafları tediye etmekle muumlkelleftir

Mudi ida sebebiyle husule gelen zararın kendi kusuru olmaksızın vukua geldiğini ispat etmedikccedile tazmin ile muumlkelleftir

IIIMUumlSTEVDİİN BORCcedilLARI

1 - VEDİANIN KULLANILMASI MESULİYETİ

Madde 465 - Muumlstevdi muumldiden mezuniyet almadıkccedila vediayı kullanamaz

Buna muhalif hareket ederse muumldia muhik bir tazminat vermeğe mecbur olur ve kazara husule gelen zararlardan dahi mesulduumlr Meğerki kullanmamış olsa dahi bu zararların vukua geleceğini ispat ede

2 - İSTİRDAT

A MUumlDİrsquoİN HAKLARI

Madde 466 - İdada muumlddet tayin edilmiş olsa bile muumldi her vakit ida edilen eşyayı zevaidiyle beraber geri alabilir

Şu kadar ki muumlstevdiin kararlaştırılmış olan muumlddeti nazara alarak yaptığı masrafları tesviye ile muumlkelleftİr

B MUumlSTEVDİİN HAKLARI

Madde 467 - Muumlstevdi tayin edilen muumlddetin inkızasından evvel vediayı iade edemez Şu kadar ki evvelce tayin edilemiyen haller dolayısiyle akdin devamı vedia iccedilin tehlikeyi veya kendisi iccedilin zararı mucip olursa muayyen muumlddetin inkızasından evvel dahi iade edebilir

Muumlddet tayin edilmemiş ise her zaman iade edebilir

C İADE MAHALLİ

Madde 468 - Vedia hıfzedilmesi lazım gelen yerde iade olunur ve iade masrafiyle iade zamanındaki hasar muumldia aittir

3 - MUumlŞTEREKEN VEDİA ALINMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 469 - Birlikte vediayı kabul edenler ondan muumlteselsilen mesul olurlar

4 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS TARAFINDAN İSTİHKAK DAVALARI

Madde 470 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından vedia hakkında istihkak iddiasında bulunulsa bile vedia adli tarik ile haciz yahut muumlstevdie karşı istihkak davası ikame edilmedikccedile muumlstevdi onu muumldia ret ve iade ile muumlkelleftir Haciz veya istihkak davası halinde muumlstevdi derhal muumldii haberdar etmeğe mecburdur

IVYEDİEMİNE TEVDİ

Madde 471 - İki veya daha ziyade kimseler haklarını muhafaza iccedilin hukuki vaziyeti munazaalı veya şuumlpheli olan bir şeyi muumlstevdie veya yediadile tevdi ederlerse muumlstevdi veya yediadil bunları buumltuumln alakadarların muvafakati veya hakimin kararı olmadıkccedila hiccedil birine iade edemez

B - USULSUumlZ TEVDİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 472 - Muumlstevdiin tevdi olunan meblağı aynen iadeye mecbur olmaksızın mesela iade etmesi sarahaten veya zımnen mukarrer ise o meblağın nefi ve hasarı kendisine ait olur

Meblağ muumlhuumlrsuumlz ve accedilık olarak bırakılmış ise bu manada zımni bir mukavele mevcut sayılır İda edilen diğer misli eşya veya kıymetli evrakı muumlstevdi sarahaten mezun kılınmadıkccedila kullanamaz

C - ARDİYE MUKAVELESİ

IKIYMETLİ EVRAK İHRACI SALAHİYETİ

Madde 473 - Hıfzedilmek uumlzere emtia kabul ettiğini alenen bildiren ardiye sahibi ida olunan eşya makamına kaim olmak uumlzere senet ihracına salahiyet verilmesini ait olduğu merciden talep edebilir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

IIARDİYE SAHİBİNİN MUHAFAZA BORCU

Madde 474 - Ardiye sahibi eşyayı bir komuumlsyoncu gibi ihtimam ile muhafaza etmeğe mecburdur Eşyaya tahavvuumll arız olupta başkaca tedbir ittihazını istilzam ederse muumlstevdi muumlmkuumln olduğu takdirde bundan muumldii haberdar eder Ardiye sahibi muumltat iş zamanlarında emtianın halini tetkik veya muayene ve icabeden tahaffuzi tedbirleri her zaman ittihaz edebilmesi iccedilin muumldia muumlsaade etmeğe mecburdur

IIITEVDİ OLUNAN EŞYANIN DİĞERLERİYLE KARIŞTIRILMASI

Madde 475 - Ardiye sahibi sarahaten mezun olmadıkccedila aynı nevi ve vasıftan bulunan misli şeyleri birbirine karıştıramaz Mezuniyete binaen karıştırılan eşya uumlzerinde her muumldi hakkiyle muumltenasip bir hisse talep edebilir Bu takdirde ardiye sahibi diğerlerinin huzuruna hacet kalmaksızın her mudiin hissesini tefrik edebilir

IV ARDİYE SAHİBİNİN HAKLARI

Madde 476 - Ardiye sahibi mukarrer veya mutat olan ardiye uumlcretini ve muhafazanın sebebiyet vermediği buumltuumln masraflarını (nakliye guumlmruumlk kayıt) talep edebilir bu masraflar derhal tediye olunmak lazımdır

Ardiye uumlcreti ise her uumlccedil ayda bir kere ve her halde eşyanın tamamen veya kısmen istirdadında tediye olunur

Eşya yedinde bulunduğu veya eşyayı temsil eden her hangi bir senet vasıtasiyle onda tasarruf etmek kudretini haiz olduğu muumlddetccedile ardiye sahibinin alacakları mukabilinde ve eşya uumlzerinde hapis hakkı vardır

VEMTİANIN İADESİ

Madde 477 - Ardiye sahibi emtiayı adi tevdide olduğu gibi ret ve iade ile muumlkelleftir Şu kadar ki adi tevdide muumlstevdiin evvelce tahmin edemediği sebeplerin tahakkukuna mebni vaktinden evvel iadeye mezun

olduğu halde dahi ardiye sahibi muayyen olan muumlddetin hitamına kadar eşyayı muhafaza mecburiyetindedir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

D - OTELCİYE TEVDİ

IOTELCİLERİN MESULİYETİ

1 - ŞARTLARI VE ŞUumlMULUuml

Madde 478 - Otelciler hancılar nazil olan yolcuların getirdikleri eşyanın duccedilar olduğu telef ve hasar ve sirkatten ve zararın bizzat yolcuya veya onu ziyarete gelen veya refakatinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden neşet ettiğini veya tevdi olunan şeyin mahiyetinden muumltevellit bulunduğunu ispat etmedikccedile mesulduumlr Şu kadar ki otelci veya hancı veya muumlstahdemlerine isnadı kabil bir kusur ispat olunmadıkccedila bu mesuliyet her bir yolcu iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

2 - KIYMETLİ EŞYA

Madde 479 - Kıymetli eşya veya oldukccedila ehemmiyetli miktarda para veya kıymetli evrak otelci veya hancıya emanet edilmemiş ise otelci veya hancı ancak kendisinin veya muumlstahdemlerinin kusuru halinde mesul olur Emaneten kabul etmiş veya kabulden imtina etmiş ise mesuliyeti mahdut değildir Yolcunun kendi nezdinde saklayabilmesi lazımgelen eşya veya nakit ve emsalinde yolcunun sair eşyası hakkındaki mesuliyet kaidesi tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - MESULİYETİN HİTAMI

Madde 480 - Yolcu zararına vakıf olur olmaz otelci veya hancıya bildirmezse hakkı sakıt olur Otelci veya hancı boumlyle bir mesuliyeti deruhte etmediğini veya mesuliyeti bu kanunda nevi tayin olunmıyan bir şarta talik ettiğini yapıştırdığı ilanlarda bildirse bile mesuliyetten kurtulamaz

IIUMUMİ AHIR İDARE EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 481 - Umumi ahırları ve garajları idare edenler iccedilerilerine konulan veya getirilen veya kendileri veya muumlstahdemleri tarafından kabul olunan otomobil hayvanat ve araba ve koşum ve sair teferruatının ziya ve hasarından ve ccedilalışmasından zararın muumldi veya onu ziyaret veya ona refakat eden veya onun hizmetinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden veya tevdi olunan eşyanın mahiyetinden neşet ettiğini ispat etmedikccedile mesul olur Şu kadar ki kabul edilen otomobil ve hayvanlar ve arabalar ve onların teferruatı hakkındaki mesuliyet garaj ve ahır sahibine veya muumlstahdemlerine bir kusur isnat olunamazsa beher muumldi iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

IIIHAPİS HAKKI

Madde 482 - Otelci Hancı ve umumi ahırlar ve garajlar idaresi sahipleri nezdlerine getirilen veya ahırlarına veya garajlarına konulan eşya uumlzerinde otel veya hıfz masraflarından muumltevellit alacaklarını temin iccedilin hapis hakkına maliktirler

Mucirlerin hapis haklarına muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

YİRMİNCİ BAP KEFALET

A - TARİFİ

Madde 483 - Kefalet bir akittir ki onunla bir kimse borccedillunun akdettiği borcun edasını temin etmeği alacaklıya karşı taahhuumlt eder

B - ŞARTLARI

IŞEKLİ

Madde 484 - Kefaletin sıhhati tahriri şekle riayet etmeğe ve kefilin mesul olacağı muayyen bir mikdar iraesine muumltevakkıftır

IIASIL BORCcedil

Madde 485 - Kefalet ancak muteber bir borccedil hakkında cereyan eder Muumlstakbel zamana muzaf yahut şarta muallak bir borccedil huumlkuumlm ifade edeceği zamanın hululuuml ve şartın tahakkuku halinde muteber olmak uumlzere kefalete raptolunabilir Hata yahut ehliyetsizlik sebebiyle borccedillunun mesuliyetini icap etmiyen bir akitten muumltevellit borca kefalet eğer kefil akdin borccedillu yuumlzuumlnden olan bu fesadına taahhuumlt esnasında vakıf ise muteber olur

C - NEVİLERİ

IADİ KEFALET

Madde 486 - Adi kefaletten kefilin borccedil ile mutalip olması ancak kefalet akdinden sonra borccedillunun iflas etmesi veya hakkında takibat icra olunupta alacaklının hatası olmaksızın semeresiz kalması yahut borccedillu aleyhinde Tuumlrkiyede takibat icrasının imkansız hale gelmesi ile meşruttur

Alacaklının alacağı kefaletten evvel yahut aynı zamanda rehin ile temin olunmuş olduğu takdirde adi kefalette kefil borcun evvelemirde merhundan istifa olunmasını talep edebilir Fakat borccedillu muumlflis ise yahut borccedillunun iflası ilan olunmadıkccedila rehenin nakde tahvili kabil olmazsa bu huumlkuumlm cerayan etmez

IIMUumlTESELSİL KEFALET

Madde 487 - Kefil borccedillu ile beraber muumlteselsil kefil ve muumlşterek muumlteselsil borccedillu sıfatı ile veya bu gibi diğer bir sıfatla borcun ifasını deruhde etmiş ise alacaklı asıl borccedilluya muumlracaat ve rehinleri nakde tahvil ettirmeden evvel kefil aleyhinde takibat icra edebilir

Bu babın huumlkuumlmleri bu nevi kefalete de tatbik olunur

IIIBİRLİKTE KEFALET

Madde 488 - Birden ziyade eşhas birlikte muumltecezzi bir borca kefil oldukları takdirde bunlardan her biri kendi hisseleri

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

miktarınca adi kefil gibi ve diğerlerinin hisseleri hakkında kefile kefil sıfatı ile mesul olur Kefiller gerek asıl borccedillu ile beraber gerek kendi beyinlerinde muumlteselsil olmaklığı iltizam etmişler ise her biri borcun tamamından mesul olup ancak diğerlerinin hissesi iccedilin onlara ruumlcu hakkını haizdirler Kefaletin aynı borca diğer kimselerinde kefalet etmesi şartiyle vaki olduğuna alacaklının vukufu bulunduğunu kabule mahal olan hallerde bu şart tahakkuk etmezse kefil mesuliyetten beri olur

IV KEFİLE KEFİL VE RUumlCUA KEFİL

Madde 489 - Kefile kefil alacaklıya karşı kefilin taahhuumlduumlnuuml temin eden kimsedir ve kefil ile birlikte mesuliyeti borccedillunun taahhuumlduumlnuuml temin eden adi kefilin borccedillu ile beraber olan mesuliyeti derecesindedir

Ruumlcua kefil olan kimse borccedilludan alacağını alamayan kefile kefildir

D - KEFİLİN MESULİYETİ

IŞUumlMULUuml

Madde 490 - Kefil borcun aslı ile beraber borccedillunun kusur veya temerruumlduumlnuumln kanuni neticelerinden mesulduumlr

Kefil alacaklının metalibini ifa ederek dava ikamesini bertaraf etmek iccedilin kendisine vakıt ve zamaniyle ihtar vuku bulmuş olmadıkccedila asıl borccedillu aleyhinde ikame olunan dava masrafını edaya mecbur değildir

Faiz verilmesi şart edilmiş ise kefil ancak işlemekte olan faiz ile beraber işlemiş faizden bir seneliğini vermekle muumlkelleftir

IIMUACCELİYET

Madde 491 - Borccedillunun iflası sebebi ile asıl borccedil vadenin hululuumlnden evvel muacceliyet kesbetse bile kefil asıl borcun ifası iccedilin tayin olunan vadeden evvel borcu oumldemeğe icbar olunamaz Asıl borcun muacceliyet kesbetmesi evvelce borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf ise bu ihbar kefile de icra olunmak lazım gelir Kefil hakkında borcun muacceliyet kesbetmesi ihbar guumlnuumlnden başlar

E - KEFALETİN HİTAMI

IASIL BORCUN SUumlKUTU

Madde 492 - Asıl borccedil her hangi bir sebeple sakıt olunca kefil beri olur

IIMAHDUT ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 493 - Bir kimse mahdut bir zaman iccedilin kefil olupta bu zamanın inkızasını takip eden bir ay zarfında alacaklı bu bapta icraya veya mankemeye muumlracaatla hakkını takip etmezse yahut takibatına uzun muumlddet fasıla verirse kefil kefaletten beri olur

IIIMAHDUT OLMAYAN ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 494 - Kefalet gayri mahdut bir zaman iccedilin akdolunmuş ise asıl borccedil muacceliyet kesbettikten sonra kefil alacaklıdan bir ay zarfında icra veya mahkemeye muumlracaatla hakkını takip etmesini ve uzun muumlddet fasıla vermeksizin takibata devam etmesini talep edebilir

Bir borcun muacceliyet kesbetmesi alacaklı tarafından borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf olmadığı takdirde kefil kefaleti tarihinden bir sene sonra alacaklıdan bu ihbarın yapılmasını ve borccedil muacceliyet kesbedince yukarıda zikrolunduğu veccedilhile icraya veya mahkemeye muumlracaatle hakkını takip etmesini talep edebilir Alacaklı kefilin bu talebini nazara almazsa kefil kefaletten beri olur

IVMEMUR VE MUumlSTAHDEM HAKKINDA KEFALET

Madde 495 - Resmi bir memura gayri mahdut muumlddet iccedilin kefil olan kimse her uumlccedil senede bir kere ertesi sene nihayetinde muteber olmak uumlzere kefaleti feshettiğini ihbar edebilir Bir muumlstahdem iccedilin vukubulan kefalet uumlccedil sene devam ettiği takdirde huumlkuumlm yine boumlyledir

F - KEFİLİN HAKLARI

IASIL BORCcedilLUYA KARŞI

1 - ALACAKLININ HAKLARINA HALEFİYET

Madde 496 - Kefil eda ettiği şey nisbetinde alacaklının haklarında ona halef olur Bu halefiyet kaidesinden evvelce feragat

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek caiz değildir Şu kadar ki kefil ile borccedillu beynindeki hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit dava ve defi hakları mahfuzdur

2 - KEFİLİN DEFİLERİ

Madde 497 - Kefil asıl borccedilluya ait buumltuumln defileri alacaklıya karşı dermeyan etmek hakkını haiz ve bununla muumlkelleftir fakat kefilin taahhuumlduumlnuumln mahiyetine nazaran hariccedil kalması lazım gelen defiler muumlstesnadır

Kefil kendi kusuru olmaksızın bu defilere vakıf olduğunu ispat etmediği surette kendisini borcunu edadan vareste edecek bu defileri dermeyan etmemesinden naşi alacaklıya ruumlcu etmek hakkından mahrum olur

3 - KEFİLİN TEDİYEYİ İHBAR BORCU

Madde 498 - Kefil tediyeyi asıl borccedilluya ihbar etmemesinden dolayı asıl borccedillu ikinci defa olarak borcunu eda ederse kezalik kefil ruumlcu hakkını gaip eder Alacaklı aleyhine haksız mal edinmesinden dolayı dava hakkı mahfuzdur

IIALACAKLILARA KARŞI

1 - ESBABI SUBUTİYENİN TESLİMİ

Madde 499 - Alacaklı mekfuluumlnbihi tediye eden kefilin borccedilluya ruumlcu hakkını kullanmağa ve elinde bulunan rehinleri nakde tahvile medar olabilecek senetleri ona teslime mecburdur

Borccedil bir gayrimenkul rehin ile temin olunmuş ise alacaklı rehin hakkının kefile devri iccedilin ifası lazım gelen merasimi icra ile muumlkelleftir

2 - BORCcedilLARINI İFA ETMİYEN ALACAKLININ MESULİYETİ

Madde 500 - Alacaklı kefaletten dolayı tahakkuk eden borcun temini iccedilin kefelatin akdi esnasında tesis yahut sonradan istihsal olunan teminatı kefilin zararına olarak tenkis eder veya elinde bulunan delaili elden ccedilıkarırsa kefile karşı mesul olur

Resmi memurlar ile muumlstahdemlere kefalet vukuunda alacaklı bu borccedillular hakkında ifasiyle muumlkellef olduğu nezareti icrada ihmal eylediği ve borccedil bu ihmalden tevelluumlt ettiği yahut ihmal vukubulmamış olsaydı bu nisbette tezayuumlt etmiyeceği muhtemel bulunduğu takdirde dahi mesulduumlr

3 - TEDİYEYİ KABULE VEYA KEFALETTEN TAHSİLE MUumlTEDAİR HAKLAR

Madde 501 - Borccedil muacceliyet iktisap edince kefil her zaman alacaklıyı borcun ifasını kabule veya kendisini kefaletten tahlise icbar edebilir Alacaklı edayı kabul etmez yahut haiz olduğu teminatı ita ve nakilden imtina eylerse kefil kendiliğinden kurtulur

4 - BORCcedilLUNUN İFLAS MASASINA ALACAKLININ MUumlRACAATI

Madde 502 - Borccedillu iflas eder ise alacaklı alacağını İflas masasına kayıt ettirmeğe mecburdur

Alacaklı borccedillunun iflasına muttali olur olmaz ondan kefili haberdar etmekle muumlkelleftir Boumlyle yapmadığı takdirde bu tekasuumlluumlnden dolayı kefile terettuumlp eden zarar nisbetinde kefile karşı haiz olduğu haklarını gaip eder

IIITEMİNAT İTASINA DAİR KEFİLİN HAKKI

Madde 503 - Aşağıdaki hallerde kefil borccedilludan teminat itasını ve eğer borccedil muaccel ise kendisinin kefaletten kurtulmasını talep edebilir

1 - Borccedillu kefile karşı vukubulan taahhuumltlerine ve bilhassa muayyen bir muumlddet zarfında kendisini kurtaracağına dair olan vadına muhalif hareket ettiği takdirde

2 - Borccedillu muumltemerrit bulunduğu takdirde

3 - Kefil gerek duumlccedilar olduğu zayiat gerek kendi tarafından irtikap olunan bir kusur sebebi ile kefaleti kabul ettiği zamanda kimden ziyade tehlikelere maruz olduğu takdirde

YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS

A - ALACAĞIN DAVA EDİLEMEMESİ

Madde 504 - Kumar ve bahis bir alacak hakkı tevlit etmez Kumar yahut bahis iccedilin bilerek yapılan avanslar ve oumlduumlnccedil verilen akccedileler hakkında ve kumar ve bahis vasfını haiz olduğu takdirde borsaya dahil olan emtia ve kıymetli evrakın fiyat farkı esası

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

uumlzerine yapılan vadeli alış verişlerde dahi huumlkuumlm boumlyledir

B - BORCcedil SENEDİ İTASI VE BİLİHTİYAR TEDİYE

Madde 505 - Kumar oynıyan veya bahseden kimse tarafından imza edilmiş adi borccedil veya kambiyo senedi uumlccediluumlncuuml bir şahsa devir edilmiş olsa bile bunlara muumlsteniden hiccedil hir kimse bir hak talep edemez Kıymetli evrakın huumlsnuuml niyet sahibı uumlccediluumlncuuml şahıslara bahşettiği haklar mahfuzdur

Kumar veya bahsin usuluuml dairesinde cereyanına kazaen veya diğer tarafın fiili neticesi olarak bir mani haylulet etmiş veya bu diğer taraf hile ve desise ika etmiş olmadıkccedila bilihtiyar verilen kumar akccedilesi geri alınmaz

C - PİYANGO

Madde 506 - Huumlkuumlmet tarafından muumlsaade edilmiş olmadıkccedila piyango hiccedil bir alacak hakkı tevlit etmez Muumlsaade edilmemiş olduğu takdirde piyango hakkında da kumara muumltaallik huumlkuumlmler tatbik olunur

Ecnebi memleketlerde muumlsaade ile tesis edilen piyangolar Tuumlrkiyede kanunun himayesinden istifade etmezler Meğer ki salahiyettar olan makam bunlara ait biletlerin satılmasına muumlsaade etmiş olsun

YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

A - KAYDI HAYAT İLE İRAT

IMEVZUU

Madde 507 - Kaydıhayat ile tesis olunan irat ya alacaklının veya borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatı muumlddetince takyit olunabilir

Bu bapta sarih bir şart olmadıkccedila kaydı hayat ile irat alacaklının hayatı muumlddetiyle mukayyet olarak tesis olunmuş sayılır

Hilafına mukavele olmadıkccedila borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatiyle takyit olunarak tesis olunan irat alacaklının mirasccedilılarına intikal eder

IITESİSİN ŞEKLİ

Madde 508 - Kaydıhayat ile irat tesisine dair olan akit tahriri şekilde olmadıkccedila muteber değildir

IIIALACAKLININ HAKLARI

1 - HAKKIN KULLANILMASI

Madde 509 - Hilafına mukavele olmadıkccedila kaydıhayat ile irat her altı ayda bir işlemeden tediye olunur

Hayatiyle mukayyet olarak irat tesis olunan şahıs iradın peşin verilmesi lazımgelen devrenin nihayetinden evvel vefat eder ise borccedillu o devreye ait meblağı tamamen edaya mecburdur

Borccedillu iflas eder ise alacaklı iflasın kuumlşadı esnasında muteber bir irat sandığında muumlflisin muumlkellef bulunduğu irat borcuna muadil bir irat tesisi iccedilin iktiza eden resuumllmale muumlsavi bir resuumllmal talep ederek hakkını istihsal edebilir

2 - TEMLİK VE HACİZ EDİLEBİLMESİ

Madde 510 - Hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı hakkını başkasına temlik edebilir Uumlccediluumlncuuml şahıs lehine meccanen irat tesis eden kimse tesis zamanında o şahsın iflası yahut borcundan dolayı takibat icrası halinda alacaklılarının menfaatına olarak irattan mahrum edilemiyeceğini şart koşabilir

B - OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

ITARİFİ

Madde 511 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi akitlerden birinin diğerine oumlluumlnceye kadar bakmak ve onu goumlruumlp goumlzetmek şartiyle bir mamelek yahut bazı mallar temlikini iltizam etmesinden ibaret olan bir akittir Borccedillu alacaklı tarafından mirasccedilı nasbolunmuş ise bu akit hakkında miras mukavelesi huumlkuumlmleri ceryan eder

IIŞARTLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - ŞEKLİ

Madde 512 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi mirasccedilı nasbını tazammun etmese bile miras mukavelesi şeklinde tanzim olunmak lazımdır Şukadar ki bu mukavele salahiyettar makam canibinden tayin olunmuş olan şartlara tevfikan devletccedile tanınmış bir muumlessese ile aktedilmiş ise gayri resmi bir senet kifayet eder

2 - TEMİNAT

Madde 513 - Diğer tarafa bir gayrimenkul temlik eden alacaklı kendi haklarını temin iccedilin o gayrimenkul uumlzerinde tıpkı bir bayi gibi kanuni ipotek hakkını haiz olur

IIIMEVZUU

Madde 514 - Alacaklı borccedillunun ailesi iccedilinde yaşar Borccedillu aldığı malların kıymetine ve alacaklının evvelce haiz olduğu iccediltimai mevkie goumlre hakkaniyetin iktiza ettiği şeyleri alacaklıya vermeğe mecburdur

Borccedillu bilhassa alacaklıya muumlnasip gıda mesken vermeğe ve hastalığında muktazi ihtimam ile bakmağa ve hekim getirmeğe mecburdur

Kabul ettikleri kimselere oumlluumlnceye kadar bakmak maksadiyle tesis olunan muumlesseseler umum iccedilin mecburi olarak verecekleri şeyleri salahiyettar makam tarafından tasdik olunmuş nizamnameler ile tayin edebilirler

IVİTİRAZ VE TENKİS

Madde 515 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi alacaklının kanunen infaka mecbur olduğu kimselere karşı bu muumlkellefiyetin ifasını temin eden vasıtaların elinden ccedilıkmasını mucip olursa bu kimseler tarafından mezkur mukaveleye itiraz olunabilir Hakim bu mukaveleyi feshedeceği yerde borccedilluyu hak sahiplerine nafaka vermeğe icbar edebilir ve bunlara verilen nafakalar alacaklıya verilmesi lazım gelen şeylerle mahsup edilir Bundan maada mirasccedilıların tenkis talepleri ve alacaklıların fesih davaları hakkı mahfuzdur

VFESİH

1 - İHBAR

Madde 516 - İki tarafın mukavele mucibince verecekleri şeylerin arasında kıymetccedile hissolunacak derecede nisbetsizlik bulunduğu ve fazla alan taraf diğer tarafın kendisine teberruda bulunmak kastı olduğunu ispat edemediği takdirde kaydıhayat ile bakma mukavelesini iki taraftan her biri altı ay evvel haber vermek şartiyle her zaman feshedebilir Bu hususta muteber bir irat sandığının kabul ettiği resuumllmal ile irat beynindeki nisbeti nazara almak lazımdır

Mukavelenin feshi esnasında evvelce verilmiş olan şeyler istirdat olunur

Şu kadar ki bunların resuumllmal ve faiz kıymetleri beyninde takas icra olunur

2 - BİR TARAFLI FESİH

Madde 517 - Tahmil olunan muumlkellefiyete muhalif hareket olunmasından naşi mukavelenin icrasına devam etmek ccedilekilmez bir hale geldiği yahut diğer bazı muhik sebepler mukavelenin devamını imkansız bir hale getirdiği yahut ifrat derecede kuumllfetli kıldığı takdirde iki taraftan her biri yalnız başına onu feshedebilir

Eğer mukavele bu sebepler dolayısiyle fesholunur ise kusurlu olan taraf aldığı şeyi geri verdikten maada kusuru olmayan tarafa hakkaniyete muvafık bir tazminat vermeğe mecburdur

Hakim mukaveleyi feshedecek yerde iki taraftan birinin talebi ile yahut resen artık birlikte yaşamalarına nihayet verip buna mukabil alacaklıya kaydıhayat ile bir irat tahsis edebilir

3 - BORCcedilLUNUN VEFATI HALİNDE FESİH

Madde 518 - Borccedillu vefat edince alacaklı bir sene zarfında mukavelenin feshini talep edebilir Bu takdirde alacaklı borccedillunun iflası halinde masasından talep edebileceği mikdara muumlsavi bir meblağın itasını borccedillunun mirasccedilılarından isteyebilir

VI TEMLİK EDİLEMEMEK VE İFLAS VE HACİZ HALİNDE TALEP

Madde 519 - Alacaklı hakkını başkasına temlik edemez Alacaklı borccedillunun iflası takdirinde muteber bir irat sandığında kendisine verilmesi lazım gelen şeylerin kıymetine muadil kaydıhayat ile irat tesisi iccedilin muktazi resuumllmale muumlsavi bir alacak ile masaya muumlracaat edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Alacaklı bir alacağın temini iccedilin borccedillu aleyhine konulan hacze iştirak edebilir

YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET

A - TARİFİ

Madde 520 - Şirket bir akittir ki onunla iki veya ziyade kimseler saylerini ve mallarını muumlşterek bir gayeye erişmek iccedilin birleştirmeği iltizam ederler

Bir şirket ticaret kanununda tarif edilen şirketlerin muumlmeyyiz vasıflarını haiz değil ise bu bap ahkamına tabi adi şirket sayılır

B - ŞUumlREKANIN YEKDİĞERİYLE MUumlNASEBETİ

ISERMAYE

Madde 521 - Her şerik nakit alacak veya diğer mal veya say olarak bir sermaye koymakla muumlkelleftir Hilafına mukavele olmadıkccedila sermayeler şirketin gayesinin icabettiği ehemmiyet ve mahiyette ve yekdiğerine muumlsavi olmak lazımdır

Sermaye bir şeyin menfaatından ibaret ise adi icar akdinde ve bir şeyin muumllkiyetinden ibaret ise beyi akdinde hasar ve tekeffuumlle dair muayyen olan huumlkuumlmlere tabi olur

IIKAR VE ZARAR

1 - KARIN TAKSİMİ

Madde 522 - Şerikler mahiyeti icabınca şirkete ait olan buumltuumln kazanccedilları aralarında taksim ile muumlkelleftirler

2 - KAR VE ZARARA İŞTİRAK

Madde 523 - Hilafına mukavele olmadıkccedila her şerikin kar ve zarardan hissesi sermayesinin kıymeti ve mahiyeti ne olursa olsun muumlsavidir

Mukavelede şeriklerin yalnız kardan veya yalnız zarardan hisseleri tayin edilmiş ise bu tayin kar ve zararın ikisini de şamil sayılır Şeriklerden biri sermaye olarak yalnız sayını ortaya koymuş ise zarara ortak olmıyarak yalnız kara iştirak ettirilmesi şart edilebilir

IIIŞİRKET KARARLARI

Madde 524 - Şirketin kararları buumltuumln şeriklerin ittifakiyle ittihaz olunur Akitte ekseriyetle karar verilmesi tasrih edilmiş ise ekseriyet şeriklerin adedi itibariyle taayyuumln eder

IVŞİRKET MUAMELESİNİN İDARESİ

Madde 525 - Akit ile veya karar ile muumlnhasıran şerike veya muumlteaddit şeriklere yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsa kati surette tevdi edilmiş olmadıkccedila şirket muamelelerinin idaresi buumltuumln şeriklere aittir Şirket muamelelerinin idaresi şeriklerin cuumlmlesine veyahut birkaccedilına tevdi edilmiş ise bunlardan her biri diğerlerinin iştiraki olmaksızın muamele yapabilir Şukadar ki şirket muamelelerini idareye salahiyettar her bir şerik bu muameleye ikmalinden evvel itiraz edebilir Tehirinde tehlike melhuz değilse şirkete umumi bir vekil nasbı ve alelade şirket muameleleri fevkindeki hukuki tasarrufların yapılması iccedilin buumltuumln şeriklerin ittifakı lazımdır

VŞERİKLERİN BİRBİRLERİNE KARŞI MESULİYETLERİ

1 - REKABET MEMNUİYETİ

Madde 526 - Şeriklerden hiccedil biri kendi hesabına şirketin gayesine muhalif veya muzır işleri yapamaz

2 - MASRAFLAR VE ŞERİKLERİN YAPTIĞI İŞLER

Madde 527 - Şeriklerden birinin şirket işleri iccedilin yaptığı masraflar veya iltizam ettiği borccedillardan dolayı diğer şerikler ona karşı mesul olurlar Bu şerikin idaresi yuumlzuumlnden doğrudan doğruya uğradığı zararları yahut bu idarenin zaruriyatından olan hasarları diğer şerikler zamindirler

Şirkete avans olarak para veren şerik verdiği guumlnden itibaren faiz isteyebilir Şahsi emeği iccedilin ayrıca tazminat isteyemez

3 - İHTİMAMIN DERECESİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 528 - Şeriklerden her biri şirket işlerinde mutat vechile goumlsterdiği ikdam ve ihtimamı sarf etmeğe mecburdur Diğer şeriklere karşı kendi kusuriyle sebebiyet verdiği zararları şirkete diğer işlerde temin ettiği menfaatlar ile mahsup ettirmeğe hakkı olmaksızın tazmin ile muumlkelleftir

Şirket işlerini uumlcretle idare eden şerik tıpkı bir vekil gibi mesul olur

VIİDARE SALAHİYETİNİN NEZİ VE TAHDİDİ

Madde 529 - Şirket mukavelesiyle şeriklerden birine verilen idare salahiyeti muhik bir sebep olmaksızın diğer şerikler tarafından ne nezi ne de tahdit olunabilir Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olsa bile haklı bir sebep bulunduğu takdirde diğer şeriklerden herbiri idare salahiyetini nezi ettirebilir Hususiyle şirketi idare eden şerikin vazifelerini fahiş bir surette ihmal etmesi yahut iyi idare iccedilin lazım olan ehliyeti zayi eylemesi keyfiyetleri haklı sebep olmak uumlzere nazara alınabilir

VIIŞİRKETİ İDARE EDEN VE ETMİYEN ŞERİKLER ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 530 - Kanunun bu babında veya şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olmadıkccedila şirketi idare eden şerik ile diğer şerikler arasındaki muumlnasabetler vekalet huumlkuumlmlerine tabidir Şeriklerden biri idare hakkını haiz olmadığı halde şirket hesabına hareket eder yahut şirketi idare eden şerik salahiyetini tecavuumlz eylerse vekaleti olmadan başkası namına tasarruf edenler hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Şirketi idare edenler en az her yıl bir defa hesap vermeye ve kar paylarını ortaklara oumldemeye mecburdurlar Hesap devresinin uzatılmasına ait şart batıldır İdare edenin ortaklardan olmaması halinde de huumlkuumlm aynıdır

2 - ŞİRKET İŞLERİNİ TETKİK

Madde 531 - İdare salahiyetini haiz olmasa bile her şerikin şirket işlerinin nasıl gittiği hakkında şahsen malumat almağa ve şirketin defterlerini ve evrakını tetkike ve kendine mahsus olmak uumlzere şirketin mali vaziyeti hakkında huumllasa ccedilıkarmağa hakkı vardır hilafına mukavele batıldır

VIIIYENİ ŞERİK KABULUuml VE ŞİRKETE İŞTİRAK

Madde 532 - Şeriklerden hiccedil biri diğerlerinin rızası olmadıkccedila şirkete uumlccediluumlncuuml şahsı alamaz Şeriklerden biri kendi kendine uumlccediluumlncuuml bir şahsı şirketteki hissesine iştirak ettirir veya hissesini ona devrederse bu uumlccediluumlncuuml şahıs şerik sıfatını ihraz etmez ve hususiyle şirket işleri hakkında uumlccediluumlncuuml şahsın malumat istemeğe hakkı olmaz

C - ŞERİKLERİN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MUumlNASEBETİ

ITEMSİL

Madde 533 - Şirket hesabına ve kendi namına bir uumlccediluumlncuuml şahıs ile muameleye girişen şerik bu uumlccediluumlncuuml şahsa karşı yalnız kendisi alacaklı ve borccedillu olur Şirket veya buumltuumln şerikler namına uumlccediluumlncuuml bir şahıs ile şeriklerden biri muameleye giriştiği halde diğer şerikler ancak temsil hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan uumlccediluumlncuuml şahsın alacaklı veya borccedillusu olurlar Kendisine idare vazifesi tahmil edilen şerik şirketi ve buumltuumln şerikleri uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı temsil etmek hakkını haiz sayılır

IITEMSİLİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 534 - Şirketin iktisap ettiği veya şirkete devredilen şeyler alacaklar ve ayni haklar şirket mukavelesi dairesinde muumlştereken şeriklere ait olur Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila bir şerikin alacaklıları haklarını ancak o şerikin tasfiyedeki hissesi uumlzerinde kullanabilirler Hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila şerikler birlikte yahut bir muumlmessil vasıtasiyle uumlccediluumlncuuml şahsa karşı deruhde etmiş oldukları borccedillardan muumlteselsilen mesul olurlar

D - ŞİRKETİN HİTAMI

IHİTAM SEBEPLERİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 535 - Aşağıdaki hallerde şirket nihayet bulur

1 - Şirketin akdinde maksut olar gayenin elde edilmesi yahut elde edilmesinin imkansız hale gelmesiyle

2 - Mirasccedilılar ile şirketin devamına dair evvelce yapılmış bir mukavele olmadığı halde şeriklerden birinin oumllmesiyle

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Şeriklerden birinin tasfiyedeki hissesi hakkında cebri icra vukuu ile yahut bir şerikin muumlflis olması veya hacredilmesi ile

4 - Buumltuumln şeriklerin ittifak etmesiyle

5 - Şirket iccedilin tayin edilen muumlddetin hitam bulmasiyle

6 - Şirket mukavelenamesinde bu hak muhafaza edildiği yahut şirket gayri muayyen bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatları muumlddetince tesis olunduğu hallerde bir şerikin feshi ihbar eylemesiyle

7 - Haklı sebeplerden dolayı fesih iccedilin verilen mahkeme ilamiyle

Haklı sebeplerden dolayı mukavelede muayyen muumlddetin hitamından evvel ve eğer şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin aktedilmiş ise evvelce ihbara hacet olmaksızın şirketinı feshi talep edilebilir

2 - MUAYYEN OLMIYAN MUumlDDET UumlZERİNE ŞİRKET

Madde 536 - Şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatı muumlddetince devam etmek uumlzere teşkil edilmiş ise şeriklerden her biri altı ay evvel ihbar eylemek şartiyle feshi talebedebilir

İhbar huumlsnuuml niyet kaidelerine tevfikan yapılmalı ve muumlnasip olmıyan zamanda icra edilmemelidir Şirket hesabatı seneden seneye yapılmakta ise fesih ancak bir hesap senesi nihayeti iccedilin istenebilir Mukavelede muayyen muumlddetin hitamından sonra zımnen devam etmekte olan şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

IIHİTAMIN ŞİRKET İŞLERİNE TESİRİ

Madde 537 - Şirket ihbardan başka bir suretle fesih edilirse bir şerikin şirket işlerini idare hususundaki selahiyeti feshe muttali olduğu yahut halin icabettiği itinayı sarfettiği halde muttali olması lazımgelen zamana kadar kendi hakkında devam eder Şirket şeriklerinden birinin oumlluumlmuumlyle muumlnfesih olursa oumllen şerikin mirasccedilısı diğer şerikleri derhal bundan haberdar etmekle muumlkelleftirler Mirasccedilı luumlzumlu olan tedbirlerin ittihazına kadar oumllen şerikin evvelce de idare etmekte olduğu işlere huumlsnuumlniyet kaideleri dairesinde devam eder

Diğer şerikler dahi muvakkaten şirket işlerini aynı suretle idarede devam ederler

IIITASFİYE

1 - SERMAYELER HAKKINDA YAPILACAK MUAMELE

Madde 538 - Bir şeyin muumllkiyetini sermaye olarak koyan şerik şirketin feshi uumlzerine yapılacak tasfiye neticesinde o şeyi aynen istirdat edemeyip o kimsenin sermayesi ne miktar kıymet iccedilin kabul edilmiş ise o kıymeti istiyebilir

Eğer bu kıymet tayin edilmemiş ise istirdat o şeyin sermaye olarak konduğu zamandaki kıymeti uumlzerinden yapılır

2 - FAZLANIN TAKSİMİ VE NOKSANLAR

Madde 539 - Şirketin borccedilları oumldendikten ve şeriklerden her birinin şirkete yaptığı avanslarla şirket iccedilin vuku bulan masrafları ve sermayeleri iade olunduktan sonra bir şey kalırsa bu kar şerikler arasında taksim olunur

Şirketin mevcudu borccedilları ve avans ve masrafları tediye olunduktan sonra sermayelerin iadesine kafi gelmezse zarar şerikler arasında taksim olunur

3 - TASFİYENİN NASIL YAPILACAĞI

Madde 540 - Şirketin hitamında tasfiye idareden hariccedil olanlar dahi dahil olduğu halde buumltuumln şeriklerce birlikte yapılmak lazımdır

Şu kadar ki eğer şirket mukavelesi şeriklerden birinin kendi namına ve şirket hesabına muayyen bazı muameleler yapmasına dair ise bu şerik şirketin hitamından sonra dahi o muameleleri yalnız yapmağa ve diğer şeriklere hesap vermeğe mecburdur

IVUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MESULİYET

Madde 541 - Şirketin nihayet bulması uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı taahhuumltleri tadil etmez

KANUNUN MERİYETİ ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 542 - İşbu kanun Kanunu Medeninin mevkii meriyete vazı tarihinden muteberdir

KANUNUN İCRASINA MEMUR MAKAM

Madde 543 - İşbu kanunun huumlkmuumlnuuml icraya Adliye Vekili memurdur

TASHİHAT

Madde 544 - Kanunu Medeninin muumltemmimi olan işbu kanun merbut tashihler ile beraber kabul edilmiştir

Kanun Madde Yanlış Doğru Not

Kanunu Medeni 92 - - zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 111 borcada borccedilda tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 111 uumlccediluumlmcuuml şahsa uumlccediluumlncuuml şahsada

Kanunu Medeni 112 zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 149 şart şarta tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 151 menfaatte menfaatlede tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 153 mirscısı mirasccedilısı tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 167 oumlyle ile tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 alacaklıya alacaklı ne tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 kefilidir kefildir tabı esnasında tashih edilmiştir

Kanunu Medeni 439 - - İkinci fıkra zaid olduğundan silinmiştir

Kanunu Medeni 755 yirmide biridir yirmi misle muumlsavi addolunur

a - Kanuni Medenideki vecibe veya vecibeler ıstılahı yerine borccedil veya borccedillar ıstılahı konulacaktır

b - Borccedillar Kanunun 187 nci maddesinin son fıkrası (muumlşteri tesliminin istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayiibundan haberdar etmesi lazımdır) olacaktır

p - Borccedillar Kanunun 223 uumlncuuml maddesinin son fıkrası (muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır) olacaktır

t - Kanuni Medenide mevcut (hudut) kelimesi yerine sınır kelimesi konulacaktır

s - Kanuni Medenide ve Borccedillar Kanununda mevcut (istimal) kelimeleri yerine (kullanmak) kelimeleri kullanılacaktır

c - Kanuni Medenideki (şahsı salis) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıs) ve (eşhası salise) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıslar) istılahı konulacaktır

ccedil - Kanuni Medenideki (ukud) kelimesi yerine (akidlere) kelimesi konulacaktır

h - Kanuni Medenideki (tarafeyn) ıstılahı yerine (iki taraf) ıstılahı konulacaktır

KANUNA İŞLENEMEYEN HUumlKUumlMLER

04111990 TARİH VE 3678 SAYILI KANUNUN GECcedilİCİ MADDESİ

Geccedilici Madde 1 - Bu Kanunun 29 ve 30 uncu maddesi huumlkuumlmleri yuumlruumlrluumlk tarihinden oumlnceki ilişkilerden doğan ve halen goumlruumllmekte olan yabancı para ve faiz alacaklarına ilişkin davalar hakkında uygulanmaz Ancak alacaklıların bu Kanuna ve Borccedillar Kanununun 105 inci maddesine goumlre munzam zarar talep etme hakları saklıdır

30042004 TARİH VE 25448 SAYILI KANUNUN 29 MADDESİ

MADDE 29 - Entegre devre topoğrafyasından doğan haklara tecavuumlzden kaynaklanan oumlzel hukuka ilişkin taleplerde 818 sayılı Borccedillar Kanununun zamanaşımına ilişkin huumlkuumlmleri uygulanır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

  • BİRİNCİ KISIM UMUMİ HUumlKUumlMLER
    • BİRİNCİ BAP BORCcedilLARIN TEŞEKKUumlLUuml
      • BİRİNCİ FASIL AKİTTEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • İKİNCİ FASIL HAKSIZ MUAMELELERDEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR
        • İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml
          • BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI
          • İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ
          • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ
            • UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU
            • DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ
              • BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR
              • İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR
              • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞARTA -
                • BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ
                  • İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ
                    • ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA
                      • BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER
                      • İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ
                      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ
                      • DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ
                      • BEŞİNCİ FASIL TRAMPA
                        • YEDİNCİ BAP HİBE
                        • SEKİZİNCİ BAP İCAR
                          • BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR
                          • İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI
                            • DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ
                              • BİRİNCİ FASIL ARİYET
                                • ONUNCU BAP HİZMET AKDİ
                                • ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ
                                • ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ
                                • ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET
                                  • BİRİNCİ FASIL VEKALET
                                  • İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ
                                  • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK
                                    • ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF
                                    • ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON
                                    • ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ
                                    • ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER
                                    • ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE
                                    • ON DOKUZUNCU BAP VEDİA
                                    • YİRMİNCİ BAP KEFALET
                                    • YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS
                                    • YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ
                                    • YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET
Page 9: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça

BORCcedilLAR KANUNU

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR

A - ŞARTLAR

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 61 - Haklı bir sebep olmaksızın aharın zararına mal iktisabeden kimse onu iadeye mecburdur Hususiyle muteber olmayan veya tahakkuk etmemiş bulunan bir sebebe yahut vuumlcudu nihayet bulmuş olan bir sebebe muumlsteniden ahzolunan şeyin iadesi lazımdır

IIBORCcedil OLMAYAN ŞEYİN TEDİYESİ

Madde 62 - Borccedillu olmadığı şeyi ihtiyariyle veren kimse hataen kendisini borccedillu zan ederek verdiğini ispat etmedikccedile onu istirdat edemez Muumlruru zamana uğramış olan bir borcu eda yahut ahlaki bir vazifeyi ifa iccedilin verilen şey geri alınamaz

B - İADENİN ŞUumlMULUuml

IMUumlDDEAALEYHİN BORCU

Madde 63 - Haksız olarak bir şeyi istifa eden kimse onun istirdadı zamanın da elinden ccedilıkmış olduğunu ispat ettiği miktar nisbetinde red ve iade ile muumlkellef değildir

Şukadar ki kabız o şeyi suiniyet ile elden ccedilıkarmış yahut onu elden ccedilıkarır iken bilahare red ve iadeye mecbur olacağına vakif bulunmuş olursa red ve iadeye mecburdur

IIMASRAFTAN MUumlTEVELLİT HAKLAR

Madde 64 - Muumlddeaaleyhin yaptığı zaruri yahut faideli masrafları istirdada salahiyeti vardır Muumlddeaaleyh o şeyi kabzettiği zaman suiniyet ile hareket etmiş ise yaptığı faideli masraflardan iade zamanında halen mevcut olan fazlalık nisbetindeki miktarı kendisine tediye olunur Diğer masraflardan dolayı muumlddeaaleyhin bir guumlna tazminat talebine hakkı yoktur Fakat iadeden evvel kabzolunan şey ile birleştirilmiş olan ziyadeyi o şeye zarar vermeksizin tefrik kabil olduğu ve muumlddeide masrafların bedelini teklif etmediği takdirde ilave olunan ziyadeyi ref edebilir

C - İSTİRDADIN CAİZ OLMAMASI

Madde 65 - Haksız yahut ahlaka (adaba) mugayir bir maksat istihsali iccedilin verilen bir şeyi istirdada mahal yoktur

D - MUumlRURU ZAMAN

Madde 66 - Haksız surette mal iktisabından dolayı ikame olunacak dava mutazarrır olan tarafın verdiğini istirdada hakkı olduğuna ıttılaı tarihinden itibaren bir sene muumlruriyle ve her halde bu hakkın doğduğu tarihten itibaren on senenin muumlruriyle sakıt olur Eğer mal iktisabı mutazarrır olan taraf aleyhinde bir borccedil teşkilinden ibaret ise mutazarrırın hakkı muumlruru zaman ile sakıt olmuş olsa bile bu borcu ifa etmez

İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml

BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI

A - UMUMİ ESASLAR

IBİZZAT BORCcedilLU TARAFINDAN İFA

Madde 67 - Borcun bizzat borccedillu tarafından ifa edilmesinde alacaklının menfaati bulunmadıkccedila borccedillu borcunu şahsen ifaya mecbur değildir

IIİFANIN MEVZUU

1 - KISMEN TEDİYE

Madde 68 - Borcun miktarı muayyen ve tamamı muaccel olduğu takdirde alacaklı kısmen vukubulan tediyeyi reddedebilir Alacaklı kısmen tediyeyi kabul ederse borccedillu borccediltan ikrar eylediği kısmı tediyeden imtina edemez

2 - TAKSİM KABİL OLMIYAN BORCcedil

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 69 - Borccedil taksim edilemediği ve alacaklılar birden ziyade olduğu takdirde bunlardan her biri borcun tamamen ifasını isteyebilir Borccedillu hepsine karşı borcunu vermeye mecburdur Borccedillular birden ziyade ise her biri taksimi kabil olmayan borcun tamamını vermekle muumlkelleftir Halin icabından hilafı anlaşılmadıkccedila veren borccedillu kendisiyle muumlştereken borccedillu olanlara hisseleriyle ruumlcu hakkını haiz ve bu nispette alacaklının haklarına halef olur

3 - MUAYYEN OLMAYAN BİR ŞEYE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 70 - Verilmesi lazım gelen şey yalnız nevile tayin edilmiş ise işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila bu şeyin intihabı borccedilluya aittir Bununla beraber borccedillu mutavassıt vasıftan aşağı vasıfta bir şey veremez

4 - BİRDEN ZİYADE ŞEYLERE TAALLUK EDEN BORCcedil

Madde 71 - Borccedil birden ziyade şeylerin yapılmasını veya verilmesini şamil olupta borccedillu bunlardan yalnız biriyle muumlkellef tutulabilirse işin mahiyetinden hilafı anlaşılmadıkccedila intihap borccedilluya aittir

5 - FAİZ

Madde 72 - Bir kimse faiz vermesine mecbur olupta miktarı ne mukavale ile ne de kanun veya oumlrf ve adet ile muayyen değil ise bu faiz senevi yuumlzde beş hesabiyle tediye olunur (Mukavele ile faiz meselesinde suiistimalin meni hukuku amme kanunlarına aittir)

B - BORCUN İFA EDİLECEĞİ MAHAL

Madde 73 - Borcun ifa edilmesi lazım gelen yer iki tarafın sarih veya zımni arzusuna goumlre tayin edilir Hilafına bir şart mevcut olmadığı surette aşağıdaki huumlkuumlmler tatbik olunur

1 - Borccedil bir miktar paradan ibaret ise tediye alacaklının verme zamanında mukim bulunduğu yerde vukubulur

2 - Borccedil muayyen bir şeye taalluk ediyorsa bu şey akdin inikadı zamanında bulunduğu yerde teslim olunur

3 - Bunlardan başka her borccedil doğumu zamanında borccedillunun mukim bulunduğu yerde ifa edilir Alacaklının ikametgahında tediye edilmesi lazım gelen bir borcun ifası borcun doğumundan sonra alacaklının ikametgahını değiştirmesi sebebiyle ehemmiyetli bir surette guumlccedilleşmiş ise borccedil alacaklının evvelki ikametgahında ifa olunabilir

C - İFANIN ZAMANI

IMUACCEL BORCcedil

Madde 74 - Ecel meşrut olmadığı veya işin mahiyetinden anlaşılmadığı takdir de borcun hemen ifa ve derhal icrası talep olunabilir

IIMUumlECCEL BORCcedil

1 - AY UumlZERİNE ECEL

Madde 75 - Borcun ifası iccedilin bir ayın iptidası veya nihayeti tayin olunmuş ise ayın birinci ve sonuncu guumlnuuml anlaşılır Bir ayın ortası tayin olunmuş ise bundan ayın on beşi anlaşılır

2 - DİĞER ECELLER

Madde 76 - Bir borccedil veya sair her hangi bir tasarruf akdin inikadından itibaren bir muumlddetin hitamında ifa ve icra edilmek lazım geldiği takdirde vade aşağıdaki veccedilhile tayin olunur

1 - Muumlddet guumln ile tayin edilmiş ise borccedil akdin inikat ettiği guumln sayılmıyarak muumlddetin son guumlnuuml muaccel olur Muumlddet sekiz veya on beş guumln ise bu muumlddet bir veya iki haftayı değil tamam sekiz veya on beş guumlnuuml ifade eder

2 - Muumlddet haftalar ile tayin edilmiş ise borccedil son haftanın akdin muumlnakit olduğu guumlne ismen tevafuk eden guumlnuumlnde muaccel olur

3 - Muumlddet ay ile veya sene yarı sene ve senenin doumlrtte biri gibi birden ziyade ayları ihtiva eden bir zaman ile tayin edildiği surette borccedil akdin muumlnakit olduğu guumln ayın kaccedilıncı guumlnuuml ise son ayın buna tekabuumll eden guumlnuuml muaccel olur Son ayda tekabuumll eden guumln mevcut değil ise borccedil son ayın son guumlnuuml ifa olunur

Yarım ay tabiri on beş guumlnluumlk bir muumlddete muadildir Muumlddet bir veya birden ziyade ay ile yarım ay ise on beş guumln son olarak hesap edilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Bu kaideler muumlddet akdin inikadından başka bir zamandan itibaren cereyan ettiği surettede tatbik olunur Muayyen bir zaman iccedilinde ifa edilmek lazım gelen bir borcu borccedillu muumlddetin hitamından evvel ifa ile muumlkelleftir

3 - CUMA VE TATİL GUumlNLERİ

Madde 77 - Bir cumaya veya kanunen tatil olarak kabul edilen diğer bir guumlne tesaduumlf eden vade kendiliğinden bu guumlnuuml takip edip tatil olmıyan ilk guumlne geccediler Hilafına mukavele muteberdir

IIIİŞLERE TAHSİS OLUNAN SAATLERDE İFA

Madde 78 - Borccedil vade guumlnuumlnde işlere tahsis olunan saatler zarfında ifa ve alacaklı tarafından kabul edilmek lazım gelir

IVECELİN UZATILMASI

Madde 79 - Borcun ifası iccedilin tayin olunan ecel uzatılmış ise yeni mehil aksi şart edilmedikccedile evvelki mehlin hitamını takip eden birinci guumlnden başlar

VVAKTİNDEN EVVEL İFA

Madde 80 - Akdin huumlkmuumlnden veya mahiyetinden veya hal icabından iki tarafın hilafını kast ettikleri anlaşılmadığı takdirde borccedillu borcunu vadesinden evvel ifa edebilir Şu kadarki borccedillunun vadeden evvel tediyede bulunmasından dolayı mukavele ile veya adeten mezun olmadıkccedila bir miktar tenzilat icrasına hakkı yoktur

IMUumlTEKABİL TAAHHUumlDATI İHTİVA EDEN AKİTTE

1 - İFANIN TARZI

Madde 81 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akdin ifasını talep eden kimse akdin şartlarına ve mahiyetine nazaran bir ecelden istifade hakkını haiz olmadıkccedila kendi borcunu ifa etmiş veya ifasını teklif eylemiş olmak lazımdır

2 - BORCUNU OumlDEMEKTEN ACİZ HALİNDE BİR TARAFIN FESİH HAKKI

Madde 82 - Muumltekabil taahhuumltleri muhtevi olan bir akitte akitlerden birinin borcunu edadan aciz olması ve bilhassa iflas veya aleyhindeki haczin neticesiz kalması sebebi ile diğer tarafın hakkı tehlikeye duumlşerse bu taraf lehindeki borcun ifası temin edilinceye kadar kendisine terettuumlp eden borcun ifasından imtina ve talebi uumlzerine bu teminat muumlnasip bir muumlddet iccedilinde verilmediği surette akti feshedebilir

D - TEDİYE

IMEMLEKET PARASİYLE

Madde 83 - Mevzuu para olan borccedil memleket parasiyle oumldenir

Akit tediye mahallinde kanuni rayici olmayan bir para uumlzerine varit olmuş ise akdin harfiyen icrası aynen oumldemek kelimeleri veya buna muadil sair tabirat ile şart edilmiş olmadıkccedila borccedil vadenin huluumlluuml guumlnuumlndeki rayici uumlzerinden memleket parasiyle oumldenebilir

(Ek fıkra 14111990 - 367829 md) Yabancı para borcunun vadesinde oumldenmemesi halinde alacaklı bu borcu vade veya fiili oumldeme guumlnuumlndeki rayice goumlre Tuumlrk parası ile oumldenmesini isteyebilir

IIMAHSUP

1 - KISMEN TEDİYE HALİNDE

Madde 84 - Borccedillu faiz veya masrafları tediyede gecikmiş değil ise kısmen icra eylediği tediyeyi resuumllmale mahsup edebilir

Alacaklı alacağın bir kısmı iccedilin kefalet rehin veya sair teminat almış ise borccedillu kısmen icra eylediği tediyeyi temin edilen veya teminatı daha iyi olan kısma mahsup etmek hakkını haiz değildir

2 - BİRDEN FAZLA BORCcedilLAR OLDUĞU SURETTE

A ALACAKLININ BEYANINA TEVFİKAN

Madde 85 - Birden fazla borccedilları bulunan borccedillu borccedilları oumldemek zamanında bu borccedillardan hangisini tediye etmek istediğini

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

alacaklıya beyan etmek hakkını haizdir

Borccedillu beyanatta bulunmadığı surette vukubulan tediye kendisi tarafından derhal itiraz edilmiş olmadıkccedila alacaklının makbuzda irae ettiği borca mahsup edilmiş olur

B KANUNA TEVFİKAN

Madde 86 - Kanunen muteber bir beyan vaki olmadığı yahut makbuzda bir guumlna mahsup goumlsterilmediği takdirde tediye muaccel olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedillar muaccel ise tediye borccedillu aleyhinde birinci olarak takip edilen borca mahsup edilir Takibat vaki olmamış ise tediye vadesi iptida huluumll etmiş olan borca mahsup edilir

Muumlteaddit borccedilların vadeleri aynı zamanda huluumll etmiş ise mahsup muumltenasiben vaki olur Hiccedil bir borcun vadesi huluumll etmemiş ise alacaklı iccedilin en az teminatı haiz olan borca mahsup edilir

IIIMAKBUZ VE SENETLERİN İADESİ

1 - BORCcedilLUNUN HAKKI

Madde 87 - Borcu oumldeyen borccedillu bir makbuz veya borcun tamamı tediye edilmiş ise senedin geri verilmesini veya iptalini istemek hakkını haizdir Borcun tamamı oumldenmemiş veya senet alacaklıya başka haklar da vermekte ise borccedillu ancak makbuz itasını ve tediyenin senede dercini isteyebilir

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 88 - Faizden veya icar bedeli gibi muayyen zamanlarda oumldenmesi lazım gelen sair borccedillardan ihtirazi bir kayıt dermeyan etmeksizin bir taksit iccedilin makbuz veren alacaklı ondan evvelki taksitleri de tahsil etmiş sayılır Alacaklı resuumllmal iccedilin makbuz vermiş ise faizlerinide tahsil etmiş sayılır Senet borccedilluya iade edildikte borccedil sakıt olmuş sayılır

3 - SENEDİN İADESİNİN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 89 - Alacaklı senedi zayi ettiğini iddia eder ise tediyede bulunan borccedillu kendisine senedin iptalini ve borcun sukutunu muumlbeyyin resmen tanzim veya usulen tasdik edilmiş bir ilmuumlhaber vermeğe alacaklıyı mecbur edebilir Kıymetli evrakın iptaline muumlteallik huumlkuumlmler mahfuzdur

E - ALACAKLININ TEMERRUumlDUuml

IŞARTLARI

Madde 90 - Yapılacak veya verilecek şey usuluuml dairesinde kendisine arz olunan alacaklı muhik bir sebep olmaksızın onu reddeder veya borccedillunun borcunu ifa edebilmesi iccedilin tekadduumlmen kendi tarafından yapılması lazım gelen muameleleri icradan imtina eder ise muumltemerrit addolunur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - BORCUN MEVZUU BİR AYIN OLDUĞU SURETTE

A TEVDİ HAKKI

Madde 91 - Alacaklı muumltemerrit olduğu takdirde borccedillu hasar ve masrafları alacaklıya ait olmak uumlzere vereceği şeyi tevdi ederek borcundan beraet edebilir Tevdi edilecek yeri tediye yerindeki hakim tayin eder Fakat ticari eşya hakimin kararı olmaksızın dahi bir ardiyeye tevdi edilebilir

B SATMAK HAKKI

Madde 92 - Akdin mevzuu olan şeyin mahiyeti veya işin nevi tevdia mani olur veya verilecek şey bozulmağa maruz veya muhafazası masrafı mucip veya tevdii buumlyuumlk masrafları muumlstelzim olur ise borccedillu evvelen ihtarda bulunduktan sonra hakimin izniyle onu alenen sattırarak bedelini tevdi edebilir Verilecek şey borsada mukayyet veya cari fiatı mevcut veya masraflarına nispetle kıymeti az ise satışın aleni olması lazım olmadığı gibi ihtara luumlzum goumlrmeksizinde hakim satışa muumlsaade edebilir

C TEVDİ EDİLEN ŞEYİN İSDİRDADI

Madde 93 - Alacaklı tevdi edilen şeyi kabul eylediğini beyan etmiş veya tevdi bir rehnin fekkini tevlit eylemiş bulunmadıkccedila borccedillu tevdi edilen şeyi istirdat edebilir Tevdii edilen şeyin istirdadı ile beraber alacak buumltuumln teferruumlatiyle yeniden tevelluumlt eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

2 - BORCUN MEVZUU BİR ŞEY OLMADIĞI SURETTE

Madde 94 - Borcun mevzuu bir aynın teslimini tazammun etmediği surette eğer alacaklı muumltemerrit ise borccedillunun temerruumlrduumlne muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan borccedillu akdi feshedebilir

F - BORCUN İFASINA MANİ OLAN DİĞER SEBEPLER

Madde 95 - Verilecek şey ve yapılacak iş ne alacaklıya nede alacaklıya muumlteallik şahsi diğer bir sebeple muumlmessiline arz edilemez veya borccedillunun kusuru olmaksızın alacaklının şahsında teredduumlt olunursa borccedillu alacaklının temerruumlduuml halinde olduğu gibi tevdi etmek veya akdi fesheylemek hakkını haizdir

İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ

A - BORCUN İFA EDİLMEMESİ

IBORCcedilLUNUN MESULİYETİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 96 - Alacaklı hakkını kısmen veya tamamen istifa edemediği takdirde borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bundan muumltevellit zararı tazmine mecburdur

2 - BİR ŞEYİN YAPILMASI VEYA YAPILMAMASI BORCcedilLARI

Madde 97 - Bir şeyin yapılmasına muumlteallik borccedil borccedillu tarafından ifa edilmediği takdirde alacaklı masrafı borccedilluya ait olmak uumlzere borcun kendisi tarafından ifasına izin verilmesini talep edebilir Her tuumlrluuml zarar ve ziyan davası hakkı mahfuzdur

Bir şeyin yapılmamasına taalluk eyleyen borca muhalif surette hareket eden kimse muumlcerret muhalefet ile zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

Bundan başka alacaklı taahhuumlde muhalif olarak yapılan şeyin refini isteyebilir Alacaklı masrafları borccedilluya ait olmak uumlzere kendisi tarafından refa izin verilmesini de isteyebilir

IIMESULİYETİN VUumlSATİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 98 - Borccedillu umumiyet itibariyle her kusurdan mesuldur Bu mesuliyetin vuumlsati işin hususi mahiyetine goumlre ccedilok veya az olabilir Hususiyle iş borccedillu iccedilin bir faideyi mucip olmadığı surette mesuliyet daha az şiddetle takdir olunur

Haksız fiillerden muumltevellit mesuliyete muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen akde muhalif hareketlerede tatbik olunur

2 - MESULİYETTEN BERAAET ŞARTI

Madde 99 - Hile veya ağır kusur halinde duumlccedilar olacağı mesuliyetten borccedillunun iptidaen beraetini tazammun edecek her şart batıldır

Hafif kusur halinde borccedillu iptidaen mesuliyetten beraeti tazammun eden şartın dermeyanı sırasında alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa haiz olduğu takdir salahiyetine istinat ile hakim bu şartı batıl addedebilir

3 - MUAVİN ŞAHISLARIN MESULİYETİ

Madde 100 - Bir borcun ifasını veya bir borccedildan muumltevellit bir hakkın kullanılmasını kendisi ile beraber yaşayan şahıslara veya maiyetinde ccedilalışanlara velev kanuna muvafık surette tevdi eden kimse bunların işlerini icra esnasında ika ettikleri zarardan dolayı diğer tarafa karşı mesulduumlr

Bunların fiilinden muumltevellit mesuliyeti evvelce iki taraf arasında yapılan bir mukavele tamamen veya kısmen bertaraf edebilir

Alacaklı borccedillunun hizmetinde ise veya mesuliyet huumlkuumlmet tarafından imtiyaz suretiyle verilen bir sanatin icrasından tevelluumlt ediyorsa borccedillu mukavele ile ancak hafif bir kusurdan muumltevellit mesuliyetten kendisini beri kılabilir

B - BORCcedilLUNUN TEMERRUumlDUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IŞARTLAR

Madde 101 - Muaccel bir borcun borccedillusu alacaklının ihtariyle muumltemerrit olur

Borcun ifa edileceği guumln muumlttefikan tayin edilmiş veya muhafaza edilen bir hakka istinaden iki taraftan birisi bunu usulen bir ihbarda bulunmak suretiyle tesbit etmiş ise muumlcerret buguumlnuumln hitamı ile borccedillu muumltemerrit olur

IIHUumlKUumlMLERİ

1 - KAZA HALİNDE MESULİYET

Madde 102 - Muumltemerrit olan borccedillu borcun teahhuumlrle ifasından dolayı zarar ve ziyan tediyesine mecbur olduğu gibi kazara vukua gelecek zarardan da mesulduumlr

Borccedillu kendisi tarafından bir guumlna kusur olmaksızın teahhuumlrde bulunmuş olduğunu veya borccedil vakit ve zamaniyle ifa edilmiş olsa bile kazanın alacaklının zararına olarak tediye olunacak şeye isabet edeceğini ispat ederek bu mesuliyetten kurtulabilir

2 - GECcedilMİŞ GUumlNLER FAİZİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 103 - Bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu mukavele ile daha az bir faiz tayin edilmiş olsa bile geccedilmiş guumlnler iccedilin senevi yuumlzde beş hesabiyle faiz tediyesine mecburdur

Akitte doğrudan doğruya veya taksite raptedilmiş komuumlsyon şeklinde yuumlzde beşten ziyade bir faiz şart edilmiş ise bu faizde temerruumlt eden borccedilludan istenebilir

(Uumlccediluumlncuuml fıkra muumllga 29061956 - 676341 md)

B FAİZİN MUumlTEDAHİL TAKSİTLERİN HİBE ETTİĞİ MEBALİĞİN TEDİYESİNDE MUumlTEMERRİT OLAN BORCcedilLU

Madde 104 - Faiz veya muumltedahil iratların yahut hibe ettiği bir miktar paranın tediyesinden temerruumlt eden borccedillu bunlar iccedilin geccedilmiş guumlnler faizini ancak icraya veya mahkemeye muumlracaat guumlnuumlnden itibaren tediyeye mecburdur

Bunun aksine olan her şart cezai şart hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan takdir olunur

Geccedilmiş guumlnler faizinin tediyesinde temerruumlt sebebi ile faiz yuumlruumltuumllemez

3 - MUNZAM ZARAR

Madde 105 - Alacaklının duumlccedilar olduğu zarar geccedilmiş guumlnler faizinden fazla olduğu surette borccedillu kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile bu zararı dahi tazmin ile muumlkelleftir

Bu munzam zarar derhal takdir olunabilirse hakim esasa dair karar verir iken bu zararın miktarını dahi tayin edebilir

4 - BİR MEHİL TAYİNİ SURETİYLE

A FESİH HAKKI

Madde 106 - Karşılıklı taahhuumltleri havi olan bir akitte iki taraftan biri muumltemerrit olduğu takdirde diğeri borcun ifa edilmesi iccedilin muumlnasip bir mehil tayin veya muumlnasip bir mehilin tayinini hakimden isteyebilir

Bu mehil zarfında borccedil ifa edilmemiş bulunduğu surette alacaklı her zaman onun ifasını talep ve teahhuumlr sebebi ile zarar ve ziyan davası ikame eylemek hakkını haizdir birde aktin icrasından ve teahhuumlruuml sebebiyle zarar ve ziyan talebinden vaz geccediltiğini derhal beyan ederek borcun ifa edilmemesinden muumltevellit zarar ve ziyanı talep veya akdi fesh edebilir

B DERHAL FESİH

Madde 107 - Aşağıdaki hallerde bir mehil tayinine luumlzum yoktur

1 - Borccedillunun hal ve vaziyetinden bu tedbirin tesirsiz olacağı anlaşılırsa

2 - Borccedillunun temerruumlduuml neticesi olarak borcun ifası alacaklı iccedilin faidesiz kalmış ise

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Akdin huumlkuumlmlerine goumlre borccedil tayin ve tesbit edilen bir zamanda veya muayyen bir mehil iccedilinde ifa edilmek lazım geliyorsa

C RUumlCUUN HUumlKUumlMLERİ

Madde 108 - Akitten ruumlcu eden alacaklı vaidolunan şeyi vermekten imtina ve tediye eylediği şeyi istirdat edebilir

Bundan başka borccedillu kendisine hiccedil bir kusurun isnat edilemiyeceğini ispat edemezse alacaklı akdin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnden muumltevellit zararın tazminini de talep edebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ

A - ALACAKLIYA HALEF OLMAK

Madde 109 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahıs aşağıdaki hallerde tediye eylediği miktar nispetinde alacaklının haklarına kanunen halef olur

1 - Başkasının borcu iccedilin rehnedilen bir şeyi rehinden kurtardığı ve bu şey uumlzerinde muumllkiyet hakkı veya sair diğer bir ayni hakkı haiz bulunduğu takdirde

2 - Alacaklıya tediyede bulunan uumlccediluumlncuuml şahsın ona halef olacağı borccedillu tarafından alacaklıya haber verildiği takdirde

B - BAŞKASININ FİİLİNİ TAAHHUumlT

Madde 110 - Bir uumlccediluumlncuuml şahsın fiilini başkasına taahhuumlt eden kimse bu uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından taahhuumlduumln ifa edilmemesi halinde zarar ve ziyan tediyesine mecburdur

(Ek fıkra 08071981 - 24861 md) Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan taahhuumltlerde muumlddetin bitimine kadar taahhuumlt edene yazılı olarak başvurulmaması halinde taahhuumlduumln huumlkuumlmsuumlz olacağına dair soumlzleşme muteberdir

C - BAŞKASI LEHİNE ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 111 - Kendi namına akit yapan bir kimse uumlccediluumlncuuml şahıs lehine bir borccedil şart etmiş ise o borcun ifasını talebetmek hakkını haizdir

Uumlccediluumlncuuml şahıs veya o borccedilda uumlccediluumlncuuml şahsa da halef olanlar dahi iki tarafın niyetine veya oumlrf ve adete tevafuk ettiği takdirde borcun ifasını şahsan ta lebedebilirler

Bu takdirde uumlccediluumlncuuml şahıs veya onu istihlaf edenler bu hakkı kullanmak istediklerini borccedilluya beyan ettiklerinden itibaren alacaklının borccedilluyu ibraya hakkı kalmaz

IISİGORTA İLE TEMİN EDİLMİŞ HUKUKİ MESULİYETLER

Madde 112 - Başkasını istihdam eden bir kimse ccedilalıştırdığı ameleye karşı hukuki mesuliyetlerini temin iccedilin sigorta yapıpta amele sigorta uumlcretinin en aşağı yarısını tediyeye iştirak etmiş ise sigortadan muumltevellit haklar muumlnhasıran ameleye ait olur

UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU

A - BORCcedilLARIN FERİLERİNİN SUKUTU

Madde 113 - Asıl borccedil tediye ile veya sair bir suretle sakıt olduğu takdirde kefalet ve rehin ve sair feri haklar dahi sakıt olur

Evvelce işleyen faizleri talep hakkının mahfuz bulunduğu beyan edilmiş veya hal icabından neşet eylemiş olmadıkccedila bu faizler talep olunamaz

Gayrimenkul rehine ve kıymetli evraka ve konkordatoya muumlteallik hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

B - TECDİT

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 114 - Borcun tecdidi akitten vazıh surette anlaşılmak lazımdır

Hususiyle mevcut bir borccedil iccedilin kambiyo taahhuumlduumlnde bulunmak veya yeni bir alacak senedi veya yeni bir kefaletname imza

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek tecdidi tazammun etmez

Bununla beraber bu huumlkmuumln aksine dair akdolunan mukaveleler muteberdir

IICARİ HESAP

Madde 115 - Muhtelif kalemlerin bir hesabı cariye muumlcerret kaydedilmesiyle borccedil tecdit edilmiş olmaz

Şu kadarki hesap kesilipte diğer tarafccedilada kabul edilmiş olduğu takdirde borccedil tecdit edilmiş olur

Eğer kalemlerden biri mukabilinde teminat varsa hesap kesilip tasdik edilmiş olsa bile hilafı şart edilmedikccedile bu teminata halel gelmez

C - ALACAKLI VE BORCcedilLU SIFATLARININ BİRLEŞMESİ

Madde 116 - Alacaklılık ve borccedilluluk sıfatlarının bir şahısta iccediltimaiyle borccedil sakıt olur

Bu iccediltimaın zevaliyle borccedil avdet eder

Gayrimenkul rehni ile kıymetli evrak hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

D - İFANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 117 - Borccedilluya isnat olunamıyan haller muumlnasebetiyle borcun ifası muumlmkuumln olmazsa borccedil sakıt olur

Karşılıklı taahhuumltleri havi akitlerde bu suretle beri olan borccedillu haksız iktisaplara muumlteallik huumlkuumlmlere tevfikan almış olduğu şeyleri iadeye mecbur ve kendisine henuumlz tediye edilmemiş bulunan şeyi istemek hakkından mahrum olur Kanun veya akit ile borcun ifasından evvel bile vukua gelen zararın alacaklıya tahmil edilmiş olduğu haller bundan muumlstesnadır

E - TAKAS

IŞARTLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 118 - İki şahıs karşılıklı bir miktar meblağı veya yekdiğerine muumlmasil başka malları birbirine borccedillu oldukları takdirde her iki borccedil muaccel ise iki taraftan her biri borcunu alacağı ile takas edebilir

Alacaklardan biri muumlnazaalı olsa bile takas dermeyan olunabilir

Muumlruru zamana uğramış bir alacak takas dermeyan edebileceği zamanda muumlruru zaman ile sakıt olmuş değil ise onun da takası dermeyan olunabilir

2 - KEFALET HALİNDE

Madde 119 - Asıl borccedillunun takası dermeyan etmeğe hakkı oldukccedila kefili alacaklıya tediyede bulunmaktan imtina edebilir

3 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS LEHİNE TAAHHUumlT HALİNDE

Madde 120 - Bir uumlccediluumlncuuml şahıs lehine taahuumltte bulunan kimse borcunu diğer akidin kendisine borccedillu olduğu şey ile takas edemez

4 - BORCcedilLUNUN İFLASI HALİNDE

Madde 121 - Borccedillunun iflası halinde alacaklılar muaccel olmasa bile alacaklarının muumlflisin kendilerinde olan alacağı ile takas edebilirler

IIHUumlKUumlMLERİ

Madde 122 - Takas ancak borccedillunun takası dermeyan etmek kastini alacaklıya bildirmesiyle vaki olur

Bu takdirde iki borccedil takas edilebilecekleri andan itibaren en az olan borcun miktarı nispetinde sakıt olmuş addolunur

Hesabı cari meselesinde ticarete muumlteallik hususi taamuumlller bakidir

IIITAKASI KABİL OLMIYAN ALACAKLAR

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 123 - Aşağıdaki alacaklar alacaklıların arzusu hilafında takas ile ıskat edilemez

1 - Tevdi edilmiş veya haksız olarak alınmış veya hile ile alıkonulmuş bulunan bir şeyin iadesine veya bedeline taalluumlk eden mutalebeler

2 - Nafaka ve iş uumlcreti gibi borccedillunun ve ailesinin iaşesi iccedilin mutlak surette zaruri olup hususi mahiyeti itibariyle fiilen alacaklının eline verilmesi icap eden alacaklar

3 - Devlet ve vilayet ve koumlyler lehine olarak hukuku ammeden neşet eden alacaklar

IVTAKASTAN FERAGAT

Madde 124 - Borccedillu iptidaen takastan feragat edebilir

F - MUumlRURU ZAMAN

IMUumlDDETLER

1 - ON SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 125 - Bu kanunda başka suretle huumlkuumlm mevcut olmadığı takdirde her dava on senelik muumlruru zamana tabidir

2 - BEŞ SENELİK MUumlRURU ZAMAN

Madde 126 - Aşağıdaki alacak veya davalar hakkında beş senelik muumlruru zaman cari olur

1 - Aleluumlmum kiralar ile resuumllmal faizleri ve muayyen zamanlarda tediyesi meşrut aidat hakkındaki davalar

2 - Erzak bedeli ve nafaka ve otel ve lokanta masraflarına muumlteallik davalar

3 - (Değişik bent 29061956 - 676341 md) Sanatkarların veya esnafın emeklerinin karşılığı perakendecilerin sattıkları malların parası noterlerin mesleki hizmetleri karşılığı başkalarının maiyetinde ccedilalışan veya muumlstahdemi olan kimselerin hizmetccedililerin yevmiyecilerin ve işccedililerin uumlcretleri hakkındaki davalar

4 - (Ek bent 29061956 - 676341 md) Ticari olsun olmasın bir şirket akdine dayanan ve ortaklar arasında veya şirketle ortaklar arasında accedilılmış bulunan buumltuumln davalar ile bir şirketin muumlduumlrleri temsilcileri murakıplariyle şirket veya ortaklar arasındaki davalar vekalet akdinden komuumlsyon aktinden acentalık mukavelesinden ticari tellallık uumlcreti davası hariccedil tellallık akdinden doğan buumltuumln davalar muumltaahhidin kasıt veya ağır kusuru ile akdi hiccedil veya gereği gibi yerine getirmemiş ve bilhassa ayıplı malzeme kullanmış veya ayıplı bir iş meydana getirmiş olması sebebiyle accedilılacak davalar hariccedil olmak uumlzere istisna akdinden doğan buumltuumln davalar

3 - MUumlRURU ZAMAN MUumlDDETLERİN KATİYETİ

Madde 127 - Bu uumlccediluumlncuuml bapta tayin olunan muumlruru zaman muumlddetleri mukavele ile tadil olunamaz

4 - MUumlRURU ZAMANIN BAŞLANGICI

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 128 - Muumlruru zaman alacağın muaccel olduğu zamandan başlar alacağın muacceliyeti bir ihbar vukuuna tabi ise muumlruru zaman bu haberin verilebileceği guumlnden itibaren cereyan eder

B MUAYYEN ZAMANLARDA VERİLEN İVAZLARDA

Madde 129 - Kaydi hayat şartiyle irat ve muayyen zamanlarda tediye olunan sair şeylerin tesviyesini talep hususunda muumlruru zaman ilk tediye edilmemiş olarak kalan taksitin muacceliyet kesp ettiği guumlnden başlar

Alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca muumltedahil taksitler hakkında da muumlruru zaman vaki olmuş olur

5 - MUumlDDETLERİN HESABI

Madde 130 - Muumlddetlerin hesabında muumlruru zamanın başladığı guumln nazarı itibare alınmaz ve muumlruru zaman ancak muumlddetin son guumlnuuml kullanılmaksızın geccediltiği surette vaki olmuş olur

Bununla beraber borccedilların ifası meselesinde muumlddetlerin hesabına muumlteallik kaideler burada da tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIFERrsquoİLER HAKKINDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 131 - Asıl alacak hakkında muumlruru zaman vaki olunca faiz ve sair feri alacaklar hakkında da muumlruru zaman vaki olmuşolur

IIIMUumlRURU ZAMANIN CEREYANINA MANİ OLAN VE MUumlRURU ZAMANI TATİL EDEN SEBEPLER

Madde 132 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman cereyan etmez ve cereyana başlamış ise inkıtaa uğrar

1 - Velayet devam ettiği muumlddetccedile ccedilocukların baba ve analarına karşı olan alacakları hakkında

2 - Vesayet devam ettiği muumlddetccedile vesayet altında bulunanların vasi veya Sulh Hakimi ve Mahkemei Asliye Hakimleri zimmetinde olan alacakları hakkında

3 - Nikah devam ettiği muumlddetccedile karı kocadan birinin diğeri zimmetinde olan alacakları hakkında

4 - Hizmet mukavelesinin devam ettiği muumlddetccedile hizmetccedililerin istihdam edenlere karşı olan alacakları hakkında

5 - Borccedillu alacak uumlzerinde intifa hakkını haiz olduğu muumlddetccedile

6 - Alacağı bir Tuumlrk mahkemesi huzurunda iddia etmek imkanı olmadığı muumlddetccedile

Muumlruru zaman tatil eden sebeplerin zail olduğu guumlnuumln hitamından itibaren başlar veya tevakkuftan evvel başlamış olan cereyanına devam eder

IVMUumlRURU ZAMANIN KATrsquoI

1 - KATI SEBEPLERİ

Madde 133 - Aşağıdaki hallerde muumlruru zaman katedilmiş olur

1 - Borccedillu borcu ikrar ettiği hususiyle faiz veya mahsuben bir miktar para veya rehin yahut kefil verdiği takdirde

2 - Alacaklı dava veya defi zımnında mahkemeye veya hakeme muumlracaatla veya icrai takibat yahut iflas masasına muumldahale ile hakkını talep eylediği halde

2 - BORCcedilLULARA KARŞI KATrsquoIN NETİCELERİ

Madde 134 - Muumlruru zaman muumlteselsilen borccedillu olanlardan veya taksimi kabil olmıyan bir borcun muumlşterek borccedillularından birine karşı katedilmiş olunca diğerlerine karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman asıl borccedilluya karşı katedilmiş olunca kefile karşıda katedilmiş olur

Muumlruru zaman kefile karşı katedilmiş olunca asıl borccedilluya karşı katedilmiş olmaz

3 - YENİ MUumlDDETİN MEBDEİ

A İKRAR VE HUumlKUumlM HALİNDE

Madde 135 - Muumlruru zaman katedilmiş olunca katıdan itibaren yeni bir muumlddet cereyan etmeğe başlar

Borccedil bir senette ikrar edilmiş veya bir huumlkuumlm ile sabit olmuş ise yeni muumlddet daima on senedir

B ALACAKLININ FİİLİ HALİNDE

Madde 136 - Bir dava veya defi ile katedilmiş olan muumlruru zaman dava devam ettiği muumlddetccedile iki tarafın muhakemeye muumlteallik her muamelesinden ve hakimin her emir ve huumlkmuumlnden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı icrai takibattan neşet etmiş ise muumlruru zaman takibe muumlteallik her muameleden itibaren yeniden cereyana başlar

Katı bir iflasa muumldahaleden neşet etmiş ise muumlruru zaman iflasa muumlteallik huumlkuumlmlere goumlre alacağı yeniden talep etmek muumlmkuumln olduğu zamandan itibaren yeniden cereyana başlar

VDAVANIN REDDİ HALİNDE MUNZAM MUumlDDET

Madde 137 - Dava veya defi vazıyed eden hakimin salahiyeti olmaması veya tamiri kabil ve şekle muumlteallik bir noksan veya

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

vaktinden evvel ikame edilmiş olması sebebi ile reddolunmuş olupta arada muumlruru zaman muumlddeti hitam bulmuş ise alacaklı hakkını talep etmek iccedilin altmış guumlnluumlk munzam bir muumlddeten istifade eder

VIMENKUL REHNİ İLE TEMİN EDİLMİŞ ALACAK HALİNDE

Madde 138 - Alacağın bir menkul rehni ile temin edilmiş bulunması bu alacak hakkında muumlruru zaman cereyanına mani olmaz Fakat alacaklı rehinden hakkını istifa etmek salahiyetini muhafaza eder

VIIMUumlRURU ZAMANDAN FERAGAT

Madde 139 - İptidaen muumlruru zamandan feragat batıldır

Muumlteselsil borccedillulardan biri tarafından vukubulan feragat diğerlerine karşı dermeyan olunamaz

Feragat taksimi kabil olmayan bir borcun muumlşterek borccedillularından biri tarafından sadır olduğu takdirdede huumlkuumlm boumlyledir Asıl borccedillu tarafından vukubulan feragat kezalik kefile karşı dermeyan olunamaz

VIIIMUumlRURU ZAMANIN DERMEYANI LUumlZUMU

Madde 140 - Muumlruru zaman dermeyan edilmediği surette hakim muumlruru zamanı kendiliğinden nazara alamaz

DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ

BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR

A - BORCcedilLULAR ARASINDA TESELSUumlL

IŞARTLARI

Madde 141 - Alacaklıya karşı her biri borcun mecmuundan mesul olmağı iltizam ettiklerini beyan eden muumlteaddit borccedillular arasında teselsuumll vardır

Boumlyle bir beyanın fikdanı halinde teselsuumll ancak kanunun tayın ettiği hallerde olur

IIALACAKLI VE BORCcedilLU ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - HUumlKUumlMLERİ

A MUumlŞTEREK BORCcedilLULARIN MESULİYETİ

Madde 142 - Alacaklı muumlteselsil borccedilluların cuumlmlesinden veya birinden borcun tamamen veya kısmen edasını istemekte muhayyerdir

Borcun tamamen edasına kadar buumltuumln borccedilluların mesuliyeti devam eder

B MUumlŞTEREK BORCcedilLULARA AİT DEFİLER

Madde 143 - Muumlteselsil borccedillulardan biri alacaklıya karşı onunla kendi arasındaki şahsi muumlnasebetlerden veya muumlteselsil borcun sebep veya mevzuundan tevelluumlt etmiş olanlardan maada bir şey dermeyan edemez ve buumltuumln borccedillular arasında muumlşterek olan defileri dermeyan etmediği halde onlara karşı mesul olur

C MUumlŞTEREK BORCcedilLULARDAN BİRİNİN ŞAHSİ FİİLİ

Madde 144 - Hilafına mukavele olmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan biri kendi fiili ile diğer borccedilluların vaziyetlerini ağırlaştıramaz

2 - MUumlTESELSİL BORCUN SUKUTU

Madde 145 - Tediyesi ile veya yaptığı takas ile borcun tamamını veya bir kısmını iskat etmiş olan muumlteselsil borccedillulardan biri sakıt olan borccedil nispetinde diğer borccedilluları halas etmiş olur

Eğer muumlteselsil borccedillulardan biri borccedil tediye olunmamış iken ondan tahalluumls etmiş ise diğer borccedillular ancak halin veya borcun mahiyetinin irae ettiği nispette bu beraetten istifade edebilirler

IIIMUumlŞTEREK BORCcedilLULAR ARASINDAKİ MUumlNASEBETLER

1 - TAKSİM

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 146 - Borcun mahiyetinden hilafı istidlal olunmadıkccedila muumlteselsil borccedillulardan her biri alacaklıya yapılan tediyeden birbirine muumlsavi birer hisseyi uumlzerlerine almağa mecburdur Ve hissesinden fazla tediyede bulunan fazla ile diğerlerine ruumlcu hakkını haizdir

Birinden tahsili muumlmkuumln olmayan miktar diğerleri arasında muumltesaviyen taksim olunur

2 - HALEFİYET

Madde 147 - Ruumlcu hakkından istifade eden muumlteselsil borccedillulardan her biri tediye ettiği miktar nispetinde alacaklının haklarına halef olur

Alacaklı diğerlerinin zararına olarak muumlteselsil borccedillulardan birinin vaziyetini iyileştirdiği takdirde bu fiilinin neticelerini şahsan tahammuumll eder

B - ALACAKLILARIN ARASINDA TESELSUumlL

Madde 148 - Borcun tamamını tediyesini istemek hakkını her birine bahş ettiğini borccedillu beyan ettiği hallerde muumlteaddit alacaklılar arasında teselsuumll mevcut olacağı gibi kanunun tayin ettiği maddelerde dahi bu nevi teselsuumll bulunur

Muumlteselsil alacaklılardan birine vakı tediye ile borccedillu buumltuumln alacaklılara karşı beri olur

Alacaklılardan birinin icraya veya mahkemeye muumlracaatından haberdar edilmedikccedile borccedillu onlardan dilediğine tediyede muhayyerdir

İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR

A - TALİKİ ŞART

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 149 - Bir akdin mevzuunu teşkil eden borcun mevcudiyeti meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilmiş ise o akit şarta bağlı akit olur

İki taraf hilafını kast etmedikleri halde şarta bağlı akit ancak şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade eder

IIŞARTIN BAĞLI OLDUĞU SIRADAKİ VAZİYET

Madde 150 - Şart tahakkuk edinceye kadar borccedillu borcun layıkı veccedilhile edasına mani olacak her nevi tasarruftan iccediltinap etmekle muumlkelleftir

Şarta bağlı hakkı tehlikeye duumlccedilar edilen alacaklı alacağı mutlak olan alacaklıların haklarını muhafaza iccedilin yapmağa salahiyettar oldukları tedbirleri ittihaz edebilir

Şartın tahakkukundan evvel yapılan temliki her tasarruf şartın huumlkuumlmlerini ihlal ettiği nispette batıl olur

IIIFASILA ESNASINDA TAHAKKUK EDEN MENFAATLER

Madde 151 - Şartın tahakkukundan evvel taahhuumlt olunan şey kendisine teslim olunan alacaklı şartın tahakkuku halinde fasıla esnasında o şeyden elde ettiği menfaatlerede malik olur

Şart tahakkuk etmezse alacaklı elde ettiği menfaatleri red ile muumlkelleftir

B - İNFİSAHİ ŞARTLAR

Madde 152 - İnfisahı meşkuk bir hadisenin tahakkukuna talik edilen akit şartın tahakkuku anından itibaren huumlkuumlm ifade etmez

Kaideten infisah makabline şamil olmaz

C - MUumlŞTEREK HUumlKUumlMLER

IŞARTIN TAHAKKUKU

Madde 153 - Eğer şart iki taraftan birinin bizzat yapması lazım olmayan bir şeyin icrasından ibaret ise o tarafın vefatı halinde mirasccedilısı onun yerine kaim olabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIHİLELİ MUumlMANAAT

Madde 154 - Şartın tahakkukuna iki taraftan biri huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bir hareketle mani olursa o şart tahakkuk etmiş addolunur

IIIMEMNU ŞARTLAR

Madde 155 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir bir fiil veya ihmal şart olarak tayin edilmiş olduğu takdirde bu şarta bağlı olan borccedil huumlkuumlmsuumlz olur

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞART

A - PEY AKCcedilESİ VE ZAMANI RUumlCU

Madde 156 - Bir kimse pey akccedilesi verdiği takdirde bunu zamanı ruumlcu olarak değil belki akdin inikadına delil olmak uumlzere vermiş addolunur

Hilafına mahalli adet veya mukavele olmadıkccedila pey akccedilesini alan matlubuna mahsup etmiyerek onu muhafaza eder

Zamanı ruumlcu şart edildiği halde akitlerden her biri akitten ruumlcu salahiyetini haiz addolunur Pey akccedilesi vermiş olan ruumlcu ederse verdiğini terk eder ve pey akccedilesini almış olan ruumlcu ederse aldığının iki mislini iade eder

B - UumlCRET TEVKİFİ

Madde 157 - Hizmet akdinde mukavele mucibince uumlcretin bir kısmı tevkif edildiği halde hilafına şart veya adet bulunmadıkccedila tevkif olunan uumlcret cezai şart olarak değil belki istihdam eden kimsenin zararına karşılık olmak uumlzere tutulmuş addolunur

Bu tevkif ancak amele uumlcretinin tazminat ile mahsubu caiz olduğu nispette muteber olur

C - CEZAİ ŞART

IALACAKLININ HAKLARI

1 - İCRA İLE EDA ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 158 - Akdin icra edilmemesi veya natamam olarak icrası halinde tediye edilmek uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı ancak ya akdin icrasını veya cezanın tediyesini isteyebilir

Akdin muayyen zamanda veya meşrut mahalde icra edilmemesi halinde tediye olunmak uumlzere cezai şart kabul edilmiş ise alacaklı hem akdin icrasını hem meşrut cezanın tediyesini talep edebilir Meğer ki alacaklı bu hakkından sarahaten feragat etmiş veya kayıt dermeyan etmeksizin edayı kabul eylemiş olsun

Borccedillunun cezai şartı tediye ile akitten ruumlcu etmek hakkını ispat edebilmek salahiyeti mahfuzdur

2 - CEZA İLE ZARAR ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 159 - Alacaklı zarara duumlccedilar olmasa bile ceza lazım olur

Şart olunan ceza miktarından fazla zarara duumlccedilar olan alacaklı borccedillunun bir kusuru olduğunu ispat etmedikccedile fazlasını isteyemez

3 - FESİH HALİNDE ALACAKLININ KISMEN VUKUBULAN TEDİYEYE MUumlTEALLİK HAKLARI

Madde 160 - Cezai şarta muumlteallik huumlkuumlmler kısmen vakı olan tediyenin fesih halinde alacaklıya kalması şartını mutazammın olan mukaveleyede tatbik olunur

Taksitle satışa dair olan huumlkuumlmler bakidir

IICEZANIN BUTLANI VE TENKİSİ

Madde 161 - Akitler cezanın miktarını tayinde serbesttirler

Ceza kanuna veya ahlaka (adaba) muğayir bir borcu teyit iccedilin şart edilmiş veya hilafına mukavele olmadığı halde borcun ifası borccedillunun mesuliyetini icap etmeyen bir hal sebebiyle gayri muumlmkuumln olmuş ise şart olunan cezanın tediyesi talep edilemez

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hakim fahiş goumlrduumlğuuml cezaları tenkis ile muumlkelleftir

BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ

A - ALACAĞIN TEMLİKİ

IŞARTLARI

1 - RIZAİ TEMLİK

A CEVAZİ

Madde 162 - Kanun veya akit ile veya işin mahiyeti icabı olarak menedilmiş olmadıkccedila borccedillunun rızasını aramaksızın alacaklı alacağını uumlccediluumlncuuml bir şahsa temlik edebilir

Borccedillu alacağın temlik edilmemesi şart edilmiş olduğunu bu şartı ihtiva etmeyen bir ikrarı bilkitabeye istinat ile alacağını temelluumlk eden uumlccediluumlncuuml bir şahsa karşı iddia edemez

B AKDİN ŞEKLİ

Madde 163 - Tahriri şekilde yapılmış olmadıkccedila alacağın temliki muteber olmaz

Bir alacağın temlikini vadetmek hususi şekle tabi değildir

2 - KANUNİ VEYA KAZAİ TEMLİK

Madde 164 - Alacağın temliki kanun veya mahkeme kararı mucibince vukubulduğu halde bir guumlna merasime tabi olmaksızın ve evvelki alacaklı tarafından rıza izhar edilmesine bile ihtiyaccedil bulunmaksızın uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı dermeyan edilebilir

IITEMLİKİN HUumlKUumlMLERİ

1 - BORCcedilLUNUN VAZİYETİ

A HUumlSNUumlNİYETLE YAPILAN TEDİYE

Madde 165 - Temlik veya temelluumlk eden tarafından alacağın temlik olunduğu kendisine bildirilmezden mukaddem evvelki alacaklıya ve muumltevali temlikler vaki olmuş ise alacağı temelluumlk edenlerden tercihi lazım gelen biri var iken diğerine huumlsnuuml niyetle tediyede bulunan borccedillu beri olur

B TEDİYEDEN İMTİNA VE TEVDİ

Madde 166 - Aidiyeti muumlnazaalı bulunan bir alacağın borccedillusu tediyeden imtina edebilir ve alacağı mahkemeye tevdi ile borccediltan beri olur

Borccedillu alacağın muumlnazaalı olduğunu bildiği halde tediyede bulunursa tehlike ve hasarı kendisine ait olur

İki alacaklı arasındaki dava henuumlz goumlruumllmekte ve borccedil muaccel ise her biri borccedilluyu borcu olan meblağı tevdie icbar edebilir

C BORCcedilLUYA AİT DEFİLER

Madde 167 - Borccedillu temlike vakıf olduğu zaman temlik edene karşı haiz olduğu defileri temelluumlk edene karşı dahi dermeyan edebilir

Borccedillunun matlubu temlik eden zimmetinde temlike vakıf olduğu zaman muumleccel bir alacağı var idise bu alacağın temlik edilen matluptan sonra muacceliyet iktisap etmiş olmaması şartiyle borccedil ile takas edilmesini talep edebilir

2 - FERrsquoİ HAKLARIN VE SENETLERİN VE ESBABI SUumlBUTİYENİN DEVRİ

Madde 168 - Alacağın temlikinde temlik eden kimsenin şahsına has olanlardan maada ruumlccedilhan hakları ve diğer muumlteferri haklar dahil olur

Temlik eden kimse temelluumlk edene alacak senedini teslim ve mevcut esbabı suumlbutiyeyi ve haklarının izhar iccedilin luumlzumlu olan maluumlmatı ita ile muumlkelleftir

Gecikmiş faizler asıl alacak ile birlikte temlik edilmiş addolunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - ZAMAN

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 169 - Alacağın temliki ıvaz mukabilinde icra edilmiş ise temlik eden kimse alacağın temlik zamanında mevcudiyetini zamındır

Ayrıca taahhuumlt etmedikccedile borccedillunun aczinden mesul değildir

Temlik meccanen vaki olmuş ise temelluumlk eden kimse alacağın mevcudiyetini dahi zamin olmaz

B TEDİYE MAKAMINA YAPILAN TEMLİK

Madde 170 - Tediye makamına kaim olmak uumlzere bir alacak temlik edilipte ne miktar tenzil edileceği tayin edilmemiş ise temelluumlk eden kimse ancak borccedilludan bilfiil tahsil ettiği yahut lazım olan ikdamı sarf eylediği halde tahsil etmiş olduğu miktarı kendi alacağına mahsup etmekle muumlkelleftir

C ZAMANIN ŞUumlMULUuml

Madde 171 - Temlik eden zaman ile muumlkellef ise temelluumlk edene karşı ancak resuumllmal ve faiz olarak almış olduğu miktar nispetinde mesulduumlr Bundan başka temlikin mucip olduğu ve alacaklının borccedilluya karşı semeresiz takibi dolayısiyle ihtiyar ettiği masraflarıda zamin olur

Temlik kanun icabı vakı olmuş ise evvelki alacaklı ne alacağın mevcudiyetine ne de borccedillunun eda kabiliyetine kefildir

IIIHUSUSİ KAİDELERİN MAHFUZİYETİ

Madde 172 - Bazı hakların temlikine mahsus olarak kanunen muayyen olan huumlkuumlmler bakidir

B - BORCUN NAKLİ

IBORCcedilLU VE BORCUN NAKLİ MUumlTEAHHİDİ

Madde 173 - Bir borccedilluya karşı yapılan borcun nakli taahhuumlduuml muumlteahhidi ya borcu tediye etmek yahut alacaklının rızasını istihsal ederek borcu uumlzerine almak suretiyle borccedillunun beraetini tahsile mecbur eder

Borccedillu borcun nakli muumlteahhidine karşı borcun nakli akdinden muumltevellit borccedillarını ifa etmedikccedile muumlteahhit aleyhine taahhuumlduumlnuuml ifa iccedilin dava ikame edemez

Borccediltan beraet etmemiş olan evvelki borccedillu borcun nakli muumlteahhidinden teminat isteyebilir

IINAKİL MUumlTEAHHİDİ İLE BORCcedilLU ARASINDAKİ AKİT

1 - İCAP VE KABUL

Madde 174 - Evvelki borccedillunun yerine yenisinin kaim olması ve borccediltan beraeti borcun naklı muumlteahhidi ile alacaklı arasında yapılacak akit ile vukubulur

Bu akdin icap edildiği borcun nakli muumlteahhidi veya onun muumlsaadesiyle evvelki borccedillu tarafından borcun nakli mukavelesinin alacaklıya bildirilmesinden istidlal olunabilir

Alacaklının rızası ya sarih olur veya halin icabından anlaşılır Alacaklı ihtirazi kayıt dermeyan etmeksizin borcun nakli muumlteahhidinin tediyesini kabul eder veya bunun borccedillu sıfatı ile yaptığı diğer her hangi bir muameleye razı olursa borcun naklini kabul etmiş addolunur

2 - İPTAL OLUNAN İCAP

Madde 175 - İcap alacaklı tarafından her zaman kabul edilebilir Şu kadarki borcun nakli muumlteahhidi veya borccedillu kabul iccedilin bir mehil tayin edebilir ve bu mehlin inkızasına kadar alacaklı suumlkut ederse icap reddolunmuş addedilir

Borcun nakli hakkında vukubulan icabın kabuluumlnden evvel yeni bir borcun nakli mukavelesi yapılır ve borcun naklinin yeni muumlteahhidi alacaklıya icapta bulunursa birinci icabı yapan beri olur

IIIBORCcedilLUNUN DEĞİŞMESİNİN HUumlKMUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BORCUN FERİLERİ

Madde 176 - Borccedillu değişmiş olsa bile borccedillunun şahsına hasolanlardan maada muumlteferri haklar baki olur

Bununla beraber borcu temin iccedilin bir rehin tesis etmiş olan uumlccediluumlncuuml şahsın ve kefilin mesuliyetleri ancak borcun nakline razı oldukları halde devam eder

2 - İSTİSNALAR

Madde 177 - Nakledilen borca muumlteferri hakları dermeyan etmek hakkı borccedilludan yenisine geccediler

Yeni borccedillu alacaklı ile yapılan akitten hilafı anlaşılmadıkccedila evvelki borccedillunun alacaklıya karşı dermeyan edebileceği şahsi defilerde bulunamaz

Yeni borccedillu borcun naklini tevlit etmiş olan hadiseler dolayısiyle evvelki borccedilluya karşı dermeyan edebileceği defileri alacaklıya karşı kullanamaz

IVAKDİN İPTALİ

Madde 178 - Borcun nakli mukavelesi iptal edildiği halde huumlsnuuml niyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara ait olan haklar baki kalmak uumlzere evvelki borccedil buumltuumln ferileriyle birlikte avdet eder

Bundan başka akdin iptali ve ika olunan zarar kendisine isnat olunamıyacağını nakil muumlteahhidi ispat edemez ise alacaklı evvelce muumlesses teminatı zayi etmesi dolayısiyle veya diğer her hangi bir suretle duumlccedilar olduğu zararı nakil muumlteahhidine tazmin ettirebilir

VBİR MAMELEKİN VEYA BİR İŞLETMENİN DEVRALINMASI

Madde 179 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir mameleki veya bir işletmeyi aktif ve pasifleriyle birlikte devralan kimse bunu alacaklılara ihbar veya gazetelerde ilan ettiği tarihten itibaren onlara karşı mamelekin veya işletmenin borccedillarından mesul olur şu kadar ki iki yıl muumlddetle evvelki borccedillu dahi yenisiyle birlikte muumlteselsilen mesul kalır bu muumlddet muaccel borccedillar iccedilin ihbar veya ilan tarihinden ve daha sonra muaccel olacak borccedillar iccedilin de muacceliyet tarihinden itibaren işlemeye başlar

Borccedilların bu suretle naklinin huumlkuumlmleri tek bir borcun nakli akdinden doğan huumlkuumlmlerin aynıdır

VIBİR İŞLETMENİN DİĞERİYLE BİRLEŞMESİ VE ŞEKLİNİ DEĞİŞTİRMESİ

Madde 180 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Bir işletme diğer bir işletme ile aktif veya pasiflerin karşılıklı olarak devralınması suretiyle birleştirilse her iki işletmenin alacaklıları bir mamelekin devralınmasından doğan hakları haiz olup buumltuumln alacaklarını yeni

işletmeden alabilirler

Evvelce hakiki veya huumlkmi tek bir şahsa ait olup da kollektif veya komandit şirket haline konulan bir işletmenin borccedilları hakkında da aynı huumlkuumlm tatbik olunur

VIITAKSİM HALİNDE VE GAYRİMENKULUumlN BEYrsquoİ HALİNDE

Madde 181 - Miras taksimindeki ve rehin ile mukayyet gayrimenkullerin beyindeki borcun nakline muumltedair hususi huumlkuumlmler bakidir

İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ

ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA

BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER

A - İKİ TARAFIN HAK VE VAZİFELERİ

Madde 182 - Beyi bir akittirki onunla bayi satılan malı muumlşterinin iltizam ettiği semen mukabilinde muumlşteriye teslim ve muumllkiyeti ona nakleylemek borcunu tahammuumll eder

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise bayi ile muumlşteri borccedilları aynı zamanda ifa etmekle muumlkelleftirler

Hale goumlre tayini muumlmkuumln olan semen tesmiye edilmiş huumlkmuumlndedir

B - NEFİ VE HASAR

Madde 183 - Halin icabından veya hususi şartlardan muumltevellit istisnaların maadasında satılan şeyin nefi ve hasarı akdin inikadı anından itibaren muumlşteriye intikal eder

Bununla beraber yalnız nevan tayin edilmiş olan mebiin ayırt edilmiş olması da lazımdır ve başka bir yere goumlnderilecek ise bayiın bu maksata mebi uumlzerinden yedini refetmiş bulunmasıda şarttır

Taliki şart ile yapılan akitlerde temlik edilen şeyin nefi ve hasarı ancak şartın tahakkuku anından itibaren iktisap edene geccediler

İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ

A - MEVZUU

Madde 184 - Menkul beyi araziden veya gayrimenkul olmak uumlzere tapu siciline kaydedilen haklardan başka her tuumlrluuml şeyin beyidir

Mahsul veya yıkılması matlup bir binanın enkazı veya taş ocağından ccedilıkarılacak taşlar gibi bir gayrimenkulden ayrıldıktan sonra menkul olarak muumllkiyeti nakledilecek muumltemmim cuumlzlerin satılması da menkul beyidir

B - BAYİİN BORCcedilLARI

ITESLİM

1 - TESLİM MASRAFLARI

Madde 185 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise oumllccedilmek ve tartmak gibi teslim masrafları bayie senet yapmak ve mebii kabzetmek iccedilin yapılan masraflar muumlşteriye aittir

2 - NAKİL MASRAFLARI

Madde 186 - Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise satılan şeyin teslim mahallinden başka bir yere nakli lazım geldiği zaman nakil masrafları muumlşteriye aittir

Masrafsız teslim şart edilmiş ise bayi nakil masraflarını uumlzerine almış addolunur

Liman ve guumlmruumlk masrafı olmaksızın teslim mukavele edilmiş ise bayi ihracat transit ve ithalat ruumlsumunu uumlzerine almış addolunur fakat eşyanın muumlşteri tarafından kabzedildiği zamanda istifa edilen istihlak ruumlsumunu deruhde etmiş sayılmaz

3 - BAYİİN TEMERRUumlDUuml

A TİCARİ ALIM SATIMLAR

Madde 187 - Ticari muamelelerde teslim iccedilin bir zaman tayin edilmiş olupta bayi temerruumlt ederse muumlşterinin teslim talebinden vaz geccedilerek ademi ifa sebebi ile zarar ve ziyan isteyeceğini kabule cevaz vardır

Muumlşteri teslimini istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayii bundan haberdar etmesi lazımdır

B TAZMİN BORCU VE ZARARIN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 188 - Borcu ifa etmeyen bayi muumlşteriye bu yuumlzden terettuumlp eden zararı zamin olur

Ticari muamelesinde bayi borcunu ifa etmezse muumlşteri mebiin semeni ile kendisine teslim edilmiyen şey yerine bir diğerini almak iccedilin huumlsnuuml niyetle verdiği semen arasındaki farkı bayie tazmin ettirebilir

Mebi borsaya kayıt ve kabul edilmiş olan veya cari fiatı bulunan mallardan ise muumlşteri yerine bir diğerini almağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile teslim iccedilin muayyen olan guumlnuumln fiatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere isteyebilir

IIZAPTA KARŞI TEMİNAT

1 - TEMİNAT BORCU

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 189 - Bayi satılan şeyin bir uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından beyin akdi zamanında mevcut bir hak sebebi ile tamamen veya kısmen zaptedilmesinden muumlşteriye karşı mesul ve zamindır

Muumlşteri zabıt tehlikelerinden beyin inikadı zamanında haberdar idiyse bayi yalnız tahsisan iltizam ettiği kefalet hasebiyle mesul ve zamin olur

Bayi uumlccediluumlncuuml şahsa ait olan hakkı bilerek gizlemiş ise zaman ve mesuliyetini refi veya tahdit yolunda kararlaşmış olan şart batıldır

2 - USULUuml MUHAKEME

A DAVAYI İHBAR

Madde 190 - Mebiin zaptı ile tehdit edilen muumlşteri aleyhine ikame edilen davayı zamanla muumlkellef olan bayie ihbar ettiği zaman bayi halin icabına goumlre ve usuluuml muhakemeye tevfikan ya muumlşteri lehinde davaya muumldahalede yahut muumlşteri makamına kaim olarak uumlccediluumlncuuml şahsa karşı husumet ve muumldafaada bulunmağa mecburdur

İhbar muumldahale ve muumldafaaya muumlsait bir zamanda yapılmış ise muumlşterinin aleyhinde hasıl olan neticei huumlkmiye muumlşterinin hilesi veya ağır bir hatası eseri olduğu ispat edilmedikccedile bayyiede sari olur

Davanın ihbar edilmemesi mesuliyeti bayie isnat edilemiyen hallerde bayi kendisine zamanında haber verilmiş olması farz ve takdirinde ne derece daha muumlsait bir neticei huumlkmiye istihsal edilebileceğini ispat ederse mesuliyetten o derecede beri olur

B MAHKEME KARARI OLMAKSIZIN İADE

Madde 191 - Muumlşteri bayii vaktinde davadan haberdar ve kendi namına muumldafaa ve husumette bulunmasını talep ve ihtar edipte dinletememiş ise uumlccediluumlncuuml şahsın mebi uumlzerindeki hakkını huumlkuumlm beklemeksizin huumlsnuuml niyetle tanımış yahut istihkak muumlddeisiyle sulh akdetmiş olsa bile bayie zaman terettuumlp eder

3 - MUumlŞTERİNİN HAKLARI

A TAMAMEN ZABIT HALİNDE

Madde 192 - Mebiin tamamen zaptolunması halinde beyi muumlnfesih addolunur ve muumlşteri bayiden aşağıdaki taleplerde bulunabilir

1 - Mebiden istihsal ettiği veya istihsalini ihmal ettiği semereler tenzil edilmek uumlzere tediye etmiş olduğu semenin faiziyle birlikte iadesini

2 - Mebii zapteden uumlccediluumlncuuml şahıstan mutalebe edemiyeceği sarfiyatı

3 - Davayı bayie ihbar etmekle iccediltinap edilmesi muumlmkuumln olanlar muumlstesna olmak uumlzere buumltuumln muhakeme masraflariyle muhakeme haricindeki masrafları

4 - Doğrudan doğruya mebiin zaptından muumltevellit diğer zarar ve ziyanları

Bayi hiccedil bir hatanın kendisine isnadı kabil olmadığını ispat etmedikccedile muumlşteriye mebiin zaptı yuumlzuumlnden terettuumlp eden diğer her tuumlrluuml zararı da tazmin etmekle muumlkelleftir

B KISMEN ZABIT HALİNDE

Madde 193 - Satılan şey kısmen zaptedildiği yahut bayiin kefil olduğu ayni bir muumlkellefiyetle takyit edilmiş bulunduğu halde muumlşteri beyin feshini talep edemeyip yalnız bu yuumlzden duumlccedilar olduğu zararın tazminini isteyebilir

Şu kadarki mebiin bu ayıbını bilmiş olsa onu satın almayacağı hal karinesiyle anlaşılıyorsa her halde feshi dava edebilir

Bu takdirde muumlşterinin bayie mebiin zaptedilmeyen kısmını o zamana kadar istihsal etmiş olduğu menfaatlerle birlikte iade etmesi lazım gelir

IIIMEBİİN AYIPTAN SALİM OLMASINI TEKEFFUumlL

1 - MEVZUU

A UMUMİYET İTİBARİYLE

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 194 - Bayi muumlşteriye karşı mebiin zikir ve vadettiği vasıflarını muumltekeffil olduğu gibi maddi veya hukuki bir sebeple kıymetini veya maksut olan menfaatini izale veya ehemmiyetli bir suretle tenkis eden ayıplardan salim bulunmasını da muumltekeffildir

Bayi bu ayıpların mevcudiyetini bilmese bile onlardan mesulduumlr

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 195 - Hayvan alım satımında bayi tahriren kefalet etmedikccedile yahut muumlşteriyi iğfal etmiş olmadıkccedila tekeffuumll etmiş addolunmaz

2 - TEKEFFUumlLE KARŞI

Madde 196 - Bayi mebiin ayıbını muumlşteriden hile ile gizlemiş ise beyide tekeffuumll huumlkmuumlnuuml iskat veya tahdit eden her şart batıldır

3 - MUumlŞTERİNİN BİLDİĞİ AYIPLAR

Madde 197 - Bayi muumlşterinin beyi zamanında malumu olan ayıptan mesul olmadığı gibi mebii kafi derecede muayene etmekle fark etmiş olacağı ayıptan da ancak bunun mevcut olmadığını temin etmiş ise mesul olur

4 - KEŞİF VE MUAYENE VE BAYİE İHBAR

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 198 - Muumlşteri kabz ettiği mebiin halini oumlrf ve adete goumlre imkan hasıl olur olmaz muayene etmek borcu ile muumlkellef olup mebi de bayiin tekeffuumll altında olan bir ayıp goumlrduumlğuuml zaman bunu derhal bayie ihbar etmesi lazım gelir

Bunu ihmal ettiği halde mebii kabul etmiş sayılır Meğerki mebide adi bir muayene ile meydana ccedilıkarılamıyacak bir ayıp bulunsun

Bu kabilden bir ayıp sonradan meydana ccedilıkarsa derhal bayie ihbar edilmelidir Aksi takdirde mebi bu ayıp ile beraber kabul edilmiş addolunur

B HAYVAN ALIM SATIMINDA

Madde 199 - Hayvan alım satımında kefalet muumlddeti tahirren tayin edilmemiş olupta kefalet hayvanın bir vasfına muumlteallik değil ise mebide keşfedilen ayıptan bayiin mesuliyeti teslim vaki olduğu veya muumlşterinin kabızda temerruumlduuml tahakkuk ettiği guumlnden itibaren dokuz guumln iccedilinde bayie ihbar edilmekle beraber hayvanın ehli vukuf marifetiyle muayenesinin icrası yine bu muumlddet zarfında merciinden talep olunmasına muumltevakkıftır

Hakim ehli vukuf raporunu serbestccedile takdir eder

5 - BAYİİN HİLESİNE MUumlTERETTİP HUumlKUumlMLER

Madde 200 - Muumlşteriyi iğfal etmiş olan bayi ayıbın kendisine vaktinde ihbar edilmemiş olduğunu ileri suumlrerek mesuliyetten kurtulamaz

6 - BAŞKA MAHALDEN VAKİ OLAN BEYİ

Madde 201 - Başka bir mahalden goumlnderilen mebiin ayıplı olduğunu iddia eden muumlşteri bulunduğu yerde bayiin muumlmessili yok ise mebiin muhafazası iccedilin lazım gelen tedbirleri muvakkaten ittihaz etmekle muumlkelleftir Muumlşteri ayıplı olduğunu iddia ettiği mebii muhafaza iccedilin icabeden tedbirleri yapmaksızın bayie goumlnderemez

Muumlşteri vakit kaybetmeksizin mebiin halini usulen tasdik ettirmekle muumlkelleftir Aksi halde iddia olunan ayıbın mebi kendisine vasıl olduğunu zaman mevcut bulunduğunu ispat etmeğe mecbur olur

Mebiin az zamanda bozulmak korkusu varsa muumlşterinin onu bulduğu yerde mercii marifetiyle sattırmağa salahiyeti ve hatta bayiin menfaati boumlyle iktiza ediyorsa mecburiyeti vardır Muumlşteri her halde bayii muumlmkuumln olan suumlratle keyfiyetten haberdar etmekle muumlkellef ve etmediği takdirde zarar ve ziyan davasına maruzdur

7 - TEKEFFUumlLE MUumlSTENİT DAVA

A BEYrsquoİN FESHİ YAHUT SEMENİN TENZİLİ

Madde 202 - Bayiin tekeffuumlluuml altındaki mebiin ayıbı anlaşıldığı zaman muumlşteri muhayyerdir Dilerse mebii redde hazır olduğunu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

beyanla beyin fesh edilmesini dilerse mebii alıkoyup kıymetinin noksanı mukabilinde semenin tenzil olunmasını dava eder

Hakim muumlşterinin mebii ret davası uumlzerine hal icabı beyin feshini muhik goumlstermiyorsa semenin tenzili ile iktifa edebilir

Kıymetinin noksanı mebiin semenine muumlsavi ise muumlşteri ancak beyin feshini talep edebilir

B MEBİİN TEBDİLİ

Madde 203 - Mebi miktarı muayyen misli şeylerden ise muumlşteri dilerse fesih veya semenin tenzilinden hiccedil birini talep etmeyip mebiin ayıptan ari mislile değiştirilmesini dava edebilir

Mebi başka bir yerden goumlnderilmiyorsa bayiin de muumlşteriye derhal ayıptan ari mislini teslim ve muumlşterinin duumlccedilar olduğu zararı tamamen tazmin ederek aleyhine ikame edilecek davadan kurtulmağa salahiyeti vardır

C MEBİİN ZIYAI HALİNDE BEYrsquoİN FESHİ

Madde 204 - Mebiin ayıp sebebi ile yahut kazaen telef ve ziyaa veya hasara uğraması ayıptan dolayı feshi davaya mani olmaz Bu takdirde muumlşterinin red ile muumlkellef olduğu şey mebiden elinde kalandır

Mebi muumlşterinin taksiri yuumlzuumlnden telef olmuş yahut muumlşteri onu başkasına temlik veya şeklini tağyir etmiş ise ancak kıymet noksanına mukabil semenin tenzilini dava edebilir

8 - FESHİN HUumlKUumlMLERİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 205 - Beyi fesh edilince muumlşteri bayie mebi ile beraber ondan istihsal ettiği menfaatleri iade etmekle muumlkelleftir

Bayiin muumlşteriye almış olduğu semeni faiziyle beraber iade ettikten başka mebiin tamamen zaptı halinde olduğu gibi muhakeme masrafiyle muumlşterinin mebia vaki olan masrafları oumldemesi lazımdır Bayi bunlardan maada muumlşteriye ayıplı mal teslim etmesinden doğrudan doğruya tevelluumlt etmiş olan zararı da ayrıca tazmin etmeğe mecburdur

Bayi kendisine hiccedil bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile muumlşterinin diğer her tuumlrluuml zararlarını tazmin etmeğe borccedilludur

B BİRDEN ZİYADE MALIN BEYrsquoİ HALİNDE FESİH

Madde 206 - Birden ziyade şey veya parccedila birlikte satılmış olupta bunlardan bazısı ayıplı ccedilıktığı halde fesih ancak ayıplı ccedilıkanlar hakkında dava olunabilir

Şu kadarki ayıplı kısmın diğerinden tefriki muumlşteriye veya bayie ehemmiyetli bir zarar husule gelmeksizin muumlmkuumln olmazsa feshin buumltuumln mebie teşmili zaruri olur

Mebiin aslı hakkında beyin feshi ayrı semen beyan edilerek satılmış olsa bile ferilerinede şamil olur amma feriler hakkındaki fesih mebiin aslına şamil olmaz

9 - MUumlRURU ZAMAN

Madde 207 - Bayi daha uzun muumlddet iccedilin kefalet etmemiş ise mebii ayıba karşı tekeffuumllden muumltevellit her tuumlrluuml dava mebideki ayıp daha sonra meydana ccedilıksa bile muumlşteriye teslim vukuundan itibaren bir sene geccedilmekle sakıt olur

Fakat muumlşterinin bayi tarafından aleyhine ikame edilen davaya karşı mebiin tesliminden itibaren bir sene geccedilmeksizin ihbar ettiği ayıptan dolayı defi hakkı sene geccedilmekle sakıt olmayıp devam eder

Bayi muumlşteriyi iğfal etmiş ise bu bir senelik muumlruru zamandan istifade edemez

C - MUumlŞTERİNİN BORCcedilLARI

ISEMENİN EDASI VE MEBİİN KABZI

Madde 208 - Muumlşteri beyi aktinde mukarrer olan surete tevfikan semeni eda ve kendisine mukarrer olan şartlar dairesinde arzedilen mebii kabz etmekle muumlkelleftir

Hilafına adet veya mukavele mevcut değil ise kabzın derhal vukuu lazımdır

IISEMENİN TAYİNİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 209 - Muumlşteri kati sipariş yapmış fakat semeni tayin etmemiş ise beyi siparişin yapıldığı guumln ve mahalde cari fiat uumlzerinden aktedilmiş sayılır

Semen mebiin veznine goumlre hesap ediliyorsa darası tenzil olunur

Ticarette bazı emtianın semenin gayri safi vezin uumlzerinden yahut muayyen bir miktar veya yuumlzde şu kadar tenzil edilerek hesap edilmesi yolundaki hususi taamuller mahfuzdur

IIISEMENE İSTİHKAK VE SEMENİN FAİZİ

Madde 210 - Hilafına mukavele mevcut değil ise mebi muumlşterinin yedine girince bayi semene muumlstehak olur

Adet bu yolda ise yahut muumlşteri mebiden semene veya diğer tuumlrluuml hasılat istifa imkanını elde etmiş ise mebiin semeni muumlcerret vadeye nazaran muumlşteri tarafından vukua gelen temerruumlt uumlzerine muumlterettip huumlkuumlmlerden başka hatta hiccedil bir ihtar dahi yapılmaksızın faize tabidir

IVMUumlŞTERİNİN TEMERRUumlDUuml

1 - BAYİİN FESİH HAKKI

Madde 211 - Mebi ancak semenin tediyesinden sonra veya tediyesi akabinde teslim edilmek lazım gelen hallerde muumlşteri tediyeden temerruumlt ederse bayi hiccedil bir merasime muhtaccedil olmaksızın beyi feshedebilir

Fakat bu hakkını kullanmak istiyorsa keyfiyetten muumlşteriyi derhal haberdar etmekle muumlkelleftir

Mebi muumlşteriye teslim edilmiş ise bayi bu hakkı sarahaten muhafaza etmiş olmadıkccedila beyi feshedilip mebii istirdat edemez

2 - ZARAR VE ZİYAN NASIL HESAP EDİLECEĞİ

Madde 212 - Ticari muamelelerde bayi mebiin semenini tediyeden temerruumlt eden muumlşteriden bu semenle mebii diğerine huumlsnuuml niyetle sattığı semen arasındaki farktan ibaret olan zarar ve ziyanı istiyebilir

Mebi borsada mukayyet olan veya cari fiyatı bulunan emtiadan ise bayi bunu diğerine satmağa muhtaccedil olmaksızın mebiin semeni ile tediye iccedilin muayyen olan vade guumlnuumlnuumln fiyatı arasındaki farkı zarar ve ziyan olmak uumlzere muumlşteriden talebedebilir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ

A - AKDİN ŞEKLİ

Madde 213 - Gayrimenkul beyi muteber olmak iccedilin resmi senede raptedilmek şarttır Gayrimenkule dair beyi vadi ve beyi bilvefa ve istimlak mukavelesi resmi senede raptedilmedikccedile muteber değildir Mukaveleden muumltevellit şufa hakkı iccedilin tahriri şekil kafidir

B - ŞARTLA BEYİ VE MUumlLKİYETİN MUHAFAZASI

Madde 214 - Bir gayrimenkuluumln şartla beyi halinde şart tahakkuk etmedikccedile beyi tapu siciline kaydedilmez

Muumllkiyetin bayi uhdesinde mahfuziyetine dair olan şart dahi tescil olunmaz

C - TEKEFFUumlL

Madde 215 - Hilafına mukavele mevcut değil ise satılan gayrimenkul beyi senedinde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi noksanını muumlşteriye tazmin etmekle muumlkelleftir Satılan gayrimenkul resmi bir mesahaya muumlsteniden sicilde yazılı olan oumllccediluuml miktarını ihtiva etmediği takdirde bayi tahsisen taahhuumlt altına girmemiş ise tazmin ile muumlkellef değildir

Bir binanın ayıplı olmasından muumltevellit ve tekeffuumlle muumlstenit davalar muumllkiyetin devrinden beş sene geccedilmekle sakıt olur

D - MENFAAT VE MUHATARA

Madde 216 - Mebiin muumlşteri tarafından kabzedilmesi iccedilin mukavele ile bir muumlddet tayin edildiği halde onun nefi ve hasarının muumlşteriye intikal etmemesi asıldır

E - MENKUL BEYrsquoİ HAKKINDAKİ HUumlKUumlMLERE MUumlRACAAT

Madde 217 - Menkul beyine muumlteallik huumlkuumlmler kıyas tarikiyle gayrimenkul beyine de tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ

A - NUMUNE UumlZERİNE BEYİ

Madde 218 - Numune uumlzerine beyide numune kendisine tevdi edilen taraf yedindeki numunenin kendisine teslim edilen numune olduğunu ispata mecbur olmayıp numunenin şekli değişse bile bu tagayyuumlr muayenenin zaruri icabatından ise soumlz ile tasdik olunur diğer tarafın her halde hilafını ispata hakkı vardır

Numune muumlşterinin velev kusuru olmaksızın yedinde bozulmuş veya zıyaa uğramış ise bayi mebiin numuneye muvafakatini ispat ile muumlkellef tutulmayıp aksini iddia eden muumlşterinin ispat etmesi lazımgelir

B - TECRUumlBE VE MUAYENE ŞARTİYLE BEYİ

IMAHİYETİ

Madde 219 - Tecruumlbe veya muayene şartiyle beyide muumlşteri mebii kabul yahut reddetmekte serbesttir Mebi muumlşterinin yedine geccedilmiş olsa bile kabul edilinceye kadar bayiin muumllkuumlnde kalır

IIBAYİİN NEZDİNDE MUAYENE

Madde 220 - Muayene bayiin nezdinde icra edilmek icabedip te muumlşteri mebi mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde kabul etmediği halde bayi serbest olur

Boumlyle bir muumlddet tayin edilmemiş ise bayi muumlnasip bir muumlddet geccediltikten sonra mebii kabul veya reddetmesini muumlşteriye ihtar edebilir derhal cevap verilmezse serbest olur

IIIMUumlŞTERİ NEZDİNDE MUAYENE

Madde 221 - Mebi muayene edilmeksizin muumlşteriye teslim edildiği takdirde mukavelenin veya adetin tayin ettiği muumlddet iccedilinde ve boumlyle bir muumlddet tayin etmiş değil ise bayiin ihtarı akabinde muumlşteri beyi kabul etmediğini beyan veya bayie reddetmezse beyi tekemmuumll etmiş addolunur Muumlşterinin semeni ihtirazi kayıt beyan etmeksizin tamamen veya kısmen tesviye veya mebii tecruumlbe iccedilin zaruri olan suretten başka bir surette tasarruf edilmesiyle de beyi tamam olmuş olur

C - TAKSİTLE BEYİ

IBAYİİN MUHAYYERLİĞİ

Madde 222 - Menkul bir mal semeni taksitle tesviye edilmek şartiyle beyi ve teslim edilip te muumlşteri taksitlerden birini tediyeden temerruumlt ettiği halde bayi o taksitin tediyesini talep edebileceği gibi kendisi iccedilin bu hakkı muhafaza etmiş ise mebiin muumllkiyetini iddia veya beyi feshedebilir

IIBAYİİN DİĞER HAKLARI

Madde 223 - Mebiin muumllkiyetini iddia eden bayi hakkında muumllkiyeti muhafaza şartına muumlteallik olan huumlkuumlmler tatbik olunur

Bayi beyi feshettiği halde bayi ve muumlşterinin her biri diğerinden aldığı şeyi iade ile muumlkelleftir Bayi her halde muumlnasip bir icar bedeli talep edebileceği gibi mebi bozulmuş ise tazminat dahi istiyebilir

Muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır

IIIMUACCELİYET ŞARTLARI

Madde 224 - Taksitlerden birinin tediye edilmemesi halinde semenin mecmuunun muacceliyet kesbetmesi şart edilmiş ise bayiin bu şarttan istifade edebilmesi muumlşterinin iki muumltevali taksiti vermekten temerruumlt etmesine ve bu iki taksit mecmuunun semenin en aşağı onda birini teşkil eylemesine muumltevakkıftır

D - MUumlZAYEDE

IBEYrsquoİN İNİKADI

Madde 225 - Cebri muumlzayedelerde beyi muumlzayede memurunun ihalesiyle muumlnakit olur

Herkesin iştirak edebildiği ihtiyari ve aleni muumlzayedelerde beyi bayiin ihalesiyle muumlnakit olur Bayi buna muhalif bir arzu beyan etmemiş ise muumlzayedeyi idare eden kimsenin muumlzayede edilen malı en ccedilok verene ihale etmeğe hakkı vardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IIMUumlZAYEDENİN BUTLANI

Madde 226 - Kanuna veya ahlaka (adaba) mugayir tertibatla muumlzayedeye fesat karıştırılmış ise her alakadar tarafından on guumln zarfında itiraz edilebilir Bu itiraz cebri muumlzayedelerde icra ve iflas muamelelerine nezaret eden makamlara ve diğer hallerde mahkemeye arz olunur

IIIMUumlZAYEDEYE İŞTİRAK EDENİN NE ZAMAN MUumlLZEM OLACAĞI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 227 - Muumlzayedeye iştirak eden kimse beyi iccedilin muayyen olan şartlar dairesinde teklifiyle muumllzem olur Hilafına bir şart mevcut değil ise pey suumlrenin muumllzemiyeti kendisinden fazla veren zuhur etmesiyle yahut teklifinin muumlzayede hitamında mutat olan nidalar akibinde kabul olunmıyarak ihalenin icra edilmemesiyle zail olur

2 - GAYRİMENKUL MUumlZAYEDESİ

Madde 228 - Gayrimenkul muumlzayedesinde ihalenin veya ihalenin reddinin muumlzayede akebinde vukuu lazımdır Pey suumlren kimsenin muumlzayededen sonra muumllzemiyetinin imtidadını mutazammın şart batıldır Şu kadarki bu huumlkuumlm cebri muumlzayedeler ile ihalenin resmi bir merci tarafından tasdika muhtaccedil olduğu hallerde tatbik olunmaz

IVTEDİYENİN PEŞİN OLMASI LUumlZUMU

Madde 229 - Hilafı beyide şart edilmemiş ise ihale bedelinin peşin tediyesi lazımdır İhale bedeli peşin veya beyi şartlarına tevfikan tesviye edilmezse bayi beyi derhal feshedebilir

VTEKEFFUumlL

Madde 230 - Muumlzayede şartnamesinde sarih bir taahuumlduumln bulunması veya muumlzayedeye iştirak edenlere karşı bir hile yapılmış olması halleri muumlstesna olmak uumlzere cebri muumlzayedelerde tekeffuumlle mahal yoktur

Muumlzayede ile mal alan kimse o mala tapu siciline ve beyi şartlarına ve kanuna nazaran muayyen olan hali ve hakları ve muumlkellefiyetleri ile malik olur

İhtiyari ve aleni muumlzayedelerde bayi adi beyide olduğu gibi mebii tekeffuumll ile muumlkelleftir Şu kadarki hilesinden muumltevellit olandan maada tekeffuumlllerde usuluuml dairesinde ilan edilen beyi şartları zımnında tahalluumls edebilir

VIMUumlLKİYETİN İNTİKALİ

Madde 231 - Muumlzayede ile menkul bir mal alan kimse onun muumllkiyetini ihale anında iktisabeder Muumlzayededen alınan gayrimenkuluumln muumllkiyeti ancak tapu siciline kaydedilmekle muumlşteriye intikal eder Muumlzayede memuru ihalesi beyi zabıtnamesinde goumlsterilen gayrimenkuluumln muumlşteri namına tescil edilmesini derhal tapu memuruna tebliğ eder

Cebri muumlzayedelerin cereyanı sırasındaki ihalelere muumlteallik huumlkuumlmler bakidir

BEŞİNCİ FASIL TRAMPA

A - TRAMPA BEYİ HUumlKUumlMLERİNE TABİDİR

Madde 232 - Beyi huumlkuumlmleri trampada da tatbik olunur Şoumlyleki trampa edenlerden her biri itasını taahhuumlt ettiği şeye nazaran bayi ve kendisine verilmesi taahhuumlt olunan şeye goumlre muumlşteri huumlkmuumlnde tutulur

B TEKEFFUumlL

Madde 233 - Trampa suretiyle aldığı şey yedinden zaptolunan yahut onu ayıbından dolayı reddeden taraf muhayyerdir dilerse zarar ve ziyanı diğer tarafa tanzim ettirir dilerse vermiş olduğu şeyi istirdat eder

YEDİNCİ BAP HİBE

A - MEVZUU

Madde 234 - Hibe hayatta olan kimseler arasında bir tasarruftur ki onunla bir kimse mukabilinde bir ıvaz taahhuumlt edilmeksizin malının tamamını veya bir kısmını diğer bir kimseye temlik eder

Henuumlz iktisap edilmemiş olan bir haktan feragat yahut bir mirası reddetmek hibe değildir Ahlaki bir vazifenin ifası da hibe sayılmaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

B - HİBEYE EHLİYET

IVAHİP HAKKINDA

Madde 235 - Karı koca malının idaresi usuluumlnden yahut mirasccedilılık hakından neşet eden tahditler mahfuz kalmak uumlzere medenihaklarını kullanmak salahiyetine sahip olan herkes hibe yapabilir Tasarrufa ehil olmayanın malı ancak kanuni muumlmessillerinin mesuliyetleri kaydiyle ve vesayet hakkındaki huumlkuumlmlere riayetle hibe olunabilir

Bir hibeyi takip eden sene iccedilinde başlayan bir muhakeme neticesinde vahibin israfından dolayı hacrine huumlkuumlm olunursa o hibe Sulh Mahkemesince iptal olunabilir

IIHİBEYİ KABUL EDEN HAKKINDA

Madde 236 - Medeni haklarını kullanmak salahiyetinden mahrum olan kimse temyiz kudretine malik ise hibeyi kabul ve bu sebeple mal iktisap edebilir

Fakat o kimsenin kanuni muumlmessili kendisini hibeyi kabulden meni veya hibe olunan şeyin iadesini emrederse hibe keenlemyekuumln veya merdut olur

C - ŞEKLİ

IELDEN HİBE

Madde 237 - Elden hibe vahibin bir şeyi mevhubuumlnlehe teslim etmesiyle vuumlcut bulur

Gayrimenkuluumln veya gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakların hibesi ancak tapu siciline kaydedilmekle tamam olur

Bu tescil ancak muteber bir hibe taahhuumlduumlne istinaden yapılabilir

IIHİBE VADİ

Madde 238 - Hibe taahuumlduumlnuumln muteber olması tahriri olmasına muumltevakkıftır

Bir gayrimenkuluumln yahut gayrimenkul uumlzerindeki ayni bir hakkın hibesi taahhuumlduuml ancak resmi senetle yapılmış ise muteber olur

Hibe taahhuumlduuml tenfiz edilince elden yapılmış hibe gibi olur

IIIKABULUumlN NETİCELERİ

Madde 239 - Bir kimse diğerine hibe ettiği malı diğer mallardan bilfiil tefrik etmiş olsa bile mevhubuumlnlehin kabuluumlne kadar hibesinden ruumlcu edebilir

D - ŞARTLARI VE MUumlKELLEFİYETLERİ

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 240 - Hibe şartla yahut muumlkellefiyetle takyit olunabilir Tenfizi vahibin oumlluumlmuumlne bağlı hibede vasiyet huumlkmuuml cereyan eder

IIŞARTIN İCRASI

Madde 241 - Vahip mukavele mucibince mevhubuumlnleh tarafından kabul edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talep edebilir

Ammenin menfaati iccedilin mevhubunlehe tahmil edilmiş olan muumlkellefiyetin icrasını talebetmek salahiyeti vahibin vefatından sonra ait olduğu mercie intikal eder

Hibe edilen şeyin kıymeti masrafını korumaz ve masraf fazlası kendisine tesviye edilmezse mevhubunlehin muumlkellefiyeti icradan imtina etmeğe hakkı vardır

IIIRUumlCU ŞARTLARI

Madde 242 - Vahip mevhubunlehin kendisinden evvel vefatı halinde hibe edilen şeyin muumllkuumlne ruumlcu etmesini şart edebilir

Hibe edilen gayrimenkule veya bir gayrimenkul uumlzerindeki ayni hakka taalluk eden ruumlcu şartı tapu siciline şerh verilebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

E - VAHİBİN MESULİYETİ

Madde 243 - Vahip hileden veya ağır dikkatsizlikten maada hallerde hibeden neşet eden zarardan mevhubunlehe karşı mesul olmayıp ancak hibe edilen şeyin veya alacağın tekeffuumlluumlnuuml vadetmiş ise bununla muumlkelleftir

F - İPTAL

IHİBE EDİLEN MALLARIN İSTİRDADI

Madde 244 - Vahip aşağıdaki hallerden biri vukuunda elden yaptığı hibeden veya tenfiz ettiği taahhuumlduumlnden ruumlcu ve mevhubunlehin elinde halen ne kalmış ise onun iadesini dava edebilir

1 - Mevhubunleh vahibe yahut yakınlarından birine karşı ağır bir cuumlrum irtikap ederse

2 - Mevhubunleh vahide veya ailesi iccedilin kanunen muumlkellef olduğu vazifelere karşı ehemmiyetli bir suretle riayetsizlikte bulunmuş ise

3 - Mevhubunleh hibeyi takyit eden muumlkellefiyeti haklı bir sebep olmaksızın icra etmezse

IIHİBE TAAHHUumlDUumlNDEN RUumlCU VE İPTAL

Madde 245 - Hibeyi taahhuumlt eden kimse aşağıdaki hallerde taahhuumlduumlnden ruumlcu ve tenfizinden imtina edebilir

1 - Elden hibe edilen bir malın istirdadını talebe salahiyet veren sebeplerden biri varsa

2 - Hibeyi taahhuumlt ettikten sonra tenfizi muumlteahhit iccedilin fevkalade kuumllfetli olacak derecede mali vaziyeti değişmiş ise

3 - Hibeyi taahhuumltten sonra yeni veya hissolunacak derecede kuumllfetli aile vazifeleri tehadduumls etmiş ise

Hibeyi taahhuumlt eden kimse borcunu edadan aczi tevsik veya iflası ilan olunur ise hibe taahhuumlduuml iptal olunur

IIIMUumlRURU ZAMAN VE DAVA HAKKININ MİRASCcedilILARA İNTİKALİ

Madde 246 - Vahibin ruumlcu sebebine vakıf olduğu guumlnden itibaren bir sene iccedilinde hibeden ruumlcu etmeğe hakkı vardır

Vahip sene geccedilmeden vefat ederse dava hakkı mirasccedilılarına intikal eder ve mirasccedilılar senenin hitamına kadar ruumlcu davası ikame edebilirler

Mevhubunleh haksız olarak tasavvur ve tasmim ile vahibi oumllduumlruumlr veya ruumlcu hakkını kullanmaktan menederse mirasccedilılar hibenin feshini dava edebilirler

IVVAHİBİN VEFATI

Madde 247 - Hilafına huumlkuumlm mevcut değil ise muayyen zamanlarda bir şey verilmesini tazammun eden hibenin huumlkmuuml vahibin vefatiyle nihayet bulur

SEKİZİNCİ BAP İCAR

BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR

A - TARİFİ

Madde 248 - Adi icar bir akittirki mucir onunla muumlstecire uumlcret mukabilinde bir şeyin kullanılmasını terk etmeği iltizam eder

B - MUCİRİN VAZİFELERİ

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANILMAĞA SALİH BİR HALDE

Madde 249 - Mucir mecuru akitten maksut olan kullanmağa salih bir halde muumlstecire teslim etmek ve icar muumlddeti zarfında buhalde bulundurmak ile muumlkelleftir

Mecur akitten maksut olan kullanmak muumlmkuumln olmıyacak yahut intifa ehemmiyetli suretle azalacak bir halde teslim olunursa muumlstecir akdi feshe yahut uumlcretten muumlnasip bir miktarın tenzilini istemeğe salahiyettardır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer ayıp muumlstecirin yahut kendisiyle birlikte yaşayan kimselerin yahut işccedililerin sıhhati iccedilin ciddi bir tehlike teşkil etmekte ise mucir bu tehlikeye akdi yaparken vakıf olmuş veya fesih hakkından feragat etmiş olsa bile yine icarı feshedebilir

2 - BİLAHARA AKDE MUHALİF HAL HUDUSUuml

Madde 250 - Mecur icare muumlddeti zarfında muumlstecirin bir kusuru olmaksızın akitten maksut olan kullanılmak muumlmkuumln olmıyacak veya ehemmiyetli surette azalacak bir hale duumlştuumlğuuml takdirde muumlstecir uumlcretten muumltenasip bir miktarın tenzilini talep edebileceği gibi ayıp muumlnasip bir muumlddet zarfında bertaraf edilmezse akdi dahi feshedebilir

Mucir kendisinin bir kusuru olmadığını ispat edemez ise tazminat ile muumlkellef olur

3 - AYIP HALİNDE MUAMELE

Madde 251 - Mecur icare muumlddeti zarfında zaruri tamirata muhtaccedil olduğu takdirde muumlstecir hakkına halel gelmemek şartiyle bu tamiratın icrasına muumlsaade etmeğe mecburdur

İntifa başladığı zaman mevcut yahut intifa esnasında hadis olupta kuumllfeti kendine ait olmayan ve mucire yapılan ihbar uumlzerine muumlnasip bir mehil zarfında bertaraf edilmiyen ufak tefek ayıpları muumlstecir mucir hesabına izale edebilir

4 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLAMAMASI

Madde 252 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan muumlcbir bir sebebten dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde mucir sarfıyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSIN İDDASINA KARŞI MESULİYET

1 - TEMİNAT

Madde 253 - Uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde muumlstecirin haklariyle telifi kabil olmayacak bir iddiade bulunduğu takdirde mucir muumlstecirin ihbarı uumlzerine muhasamayı deruhte ve muumlstecirin akit mucibince mecurdan intifaına halel gelmiş ise tazminat itasiyle muumlkellef olur

2 - BEYİ İLE İCARIN İNFİSAHI

Madde 254 - İcarın akdinden sonra mecur mucir tarafından ahara temlik yahut icraen takibat veya iflas tariki ile kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şarti ile icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini isteyebilir

Bununla beraber icar edilen şey bir gayrimenkul olduğu takdirde akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila kanunen ihbar caiz olan miada kadar uumlccediluumlncuuml şahıs icara riayet etmekle muumlkellef tutulur ve feshi ihbar etmediği takdirde akdi kabul etmiş addolunur

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

3 - TAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 255 - Bir gayrimenkuluumln icarında akdin tapu siciline şerh verilmesini iki taraf mukavele edebilirler

Bu şerh sonraki maliklere muumlstecirin icar akdi dairesinde gayrimenkulden intifaına muumlsaade etmek mecburiyetini tahmil eder

C - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

Madde 256 - Muumlstecir mecuru kullanırken tam bir ihtimam dairesinde hareket ve apartman icarında bina dahilinde oturanlara karşı icabeden vazifeleri ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir vukubulan ihtara rağmen bu muumlkellefiyete daimi surette muhalefet eder yahut accedilıktan accedilığa fena kullanarak mecura daimi bir zarar iras eylerse mucir tazminat ile birlikte icar akdinin hemen feshini talep edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Mecurda icrası mucire ait tamirata luumlzum hasıl olduğu yahut uumlccediluumlncuuml bir şahıs mecur uumlzerinde bir hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Aksi takdirde zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

Madde 257 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile muayyen olan zamanda tediyeye mecburdur

Boumlyle muayyen bir zaman bulunmadığı takdirde icar altı aylık yahut senelik ise her altı ayın muumlrurunda ve daha az bir muumlddet iccedilin ise beher ayın muumlrurundan sonra nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

D - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ VE TAMİRİ TAHAMMUumlL

Madde 258 - Mecurun muumlkellefiyeti ve vergileri mucire aittir

Mecurun alelade kullanılması iccedilin muktazi tathir ve ıslah masrafı muumlstecire ve tamir mucire aittir Bu hususta mahalli adete bakılır

E - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 259 - Muumlstecir mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle mecuru tamamen yahut kısmen ahara icar yahut icarı bir uumlccediluumlncuuml şahsa ferağ edebilir

İkinci muumlstecir birinci muumlstecire muumlsaade edilenden başka bir tarzda kullandığı takdirde birinci muumlstecir bundan dolayı mucire karşı mesul olur

Mucir ikinci muumlsteciri bu hususa riayet ettirmeğe selahiyettardır

F - HİTAM

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 260 - Muumlstecir icar muumlddetinin hitamından evvel muacceliyet kesp eden kiraları tediye etmemiş bulunursa mucir altı ay veya daha fazla muumlddetli icarlarda otuz guumlnluumlk ve daha az muumlddetli icarlarda altı guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden itibaren başlar Bu mehlin tenkisine yahut tediyeden teahhuumlr halinde akdin hemen feshedilebileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

IIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 261 - Muumlstecir iflas eder ve birikmiş ve işliyecek kiralar iccedilin muumlnasip bir muumlddet zarfında teminat da verilmezse mucir icarı feshe salahiyettardır

IIIFESHİN İHBARI

Madde 262 - İcar iccedilin ne sarih ne de zımmi bir muumlddet tayin edilmemiş olursa gerek muumlstecir gerek mucir ihbar suretiyle akdi feshedebilir

Akitte hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri aşağıdaki kaideler dairesinde feshi ihbar edebilir

1 - Mefruş olmayan apartmanlar yazıhane tezgah duumlkkan mağaza mahzen samanlık ahır ve bu gibi mahaller ancak mahalli adetince muayyen en yakın vakit iccedilin ve boumlyle bir adetin fıkdanı halinde altı aylık bir muumlddetin hitamı iccedilin ve her iki halde uumlccedil ay evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

2 - Mefruş apartmanlar yahut muumlstakil odalar yahut suumlknaya mahsus mefruşat ancak bir aylık muumlddetin hitamı iccedilin ve iki hafta evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

3 - Diğer menkul şeyler her istenilen zaman iccedilin ve uumlccedil guumln evvel yapılması lazım gelen bir ihbar ile

IVSUumlKUT İLE TECDİT

Madde 263 - İcar muayyen bir muumlddetle akdedilip te bu muumlddetin hitamında mucirin malumatı ile ve muhalefeti olmaksızın mecurun kullanılmasına devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise akit gayri muayyen bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

VFESİH

1 - MUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI

Madde 264 - Muayyen bir muumlddetle aktedilen gayrimenkul icarında mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni mehillere riayet etmek şartiyle ve icar muumlddetinin hitamından evvel feshi ihbar edebilir

İcar bir sene veya daha uzun bir muumlddet iccedilin akdedilmiş ise mucir veya muumlstecire verilecek tazminat altı aylık bedeli icardan az olamaz

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

2 - MUumlSTECİRİN OumlLUumlMUuml

Madde 265 - Muumlstecirin vefatı halinde gerek mirasccedilıları gerek mucir bir sene veya daha uzun muumlddetli icarlarda kanuni mehillere riayet şartiyle en yakın vakit iccedilin tazminat vermeksizin akdin feshini ihbar edebilirler

VIMECURUN İADESİ

Madde 266 - Muumlstecir mecuru ne halde teselluumlm etmiş ise icarın hitamında o halde ve mahalli adete tevfikan geri vermekle muumlkelleftir

Muumlstecir akit mucibince etmiş olduğu intifa sebebiyle husule gelen eskilik yahut değişiklikten mesul değildir

Muumlstecirin mecuru iyi bir halde teselluumlm etmiş olduğu asıldır

G - MUCİRİN HAPİS HAKKI

IŞUumlMULUuml

Madde 267 - Bir gayrimenkuluumln muciri nihayet geccedilmiş bir senelik ve cereyan etmekte olan altı aylık kiranın temini iccedilin mecurun tefrişatına ve tezyinatına ve ondan intifaı temine mahsus olup mecur dahilinde bulunan menkul eşya uumlzerinde hapis hakkını haizdir

Mucirin hapis hakkı ikinci muumlstecirin birinci muumlstecire karşı borcu olan miktar nispetinde ikinci muumlstecir tarafından mecur dahiline getirilen eşyaya da şamildir

Muumlstecirin dayinleri tarafından haczedilmesi caiz olmayan eşya uumlzerinde mucirin hapis hakkı yoktur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA AİT EŞYADA

Madde 268 - Muumlstecire ait olmadığını mucirin bildiği veya bilmesi iktiza ettiği eşya ile ccedilalınmış veya zayi olmuş yahut başka suretle zilyedin elinden zaptolunmuş şeyler uumlzerindeki uumlccediluumlncuuml şahsın hakları mucirin hapis hakkına karşı dahi mahfuzdur

Mucir muumlstecir tarafından getirilen eşyanın ona ait olmadığını icarin devamı esnasında oumlğrenip te en yakın vakit iccedilin akdin feshini ihbar etmez ise bu şeyler uumlzerindeki hapis hakkı sakıt olur

IIINASIL DERMEYAN EDİLECEĞİ

Madde 269 - Muumlstecir mecurdan ccedilıkmak yahut mecur dahilinde bulunan şeyleri alıp goumltuumlrmek teşebbuumlsuumlnde bulunduğu takdirde mucir hapis hakkına istinaden kiraların teminine muktazi miktarda eşyayı Sulh Hakimi marifetiyle hapsedebilir

Bu eşya gizlice yahut cebir ile nakledildikleri surette goumltuumlruumllduumlkleri tarihten itibaren on guumln iccedilinde polis kuvveti ile yeniden mecure iade olunabilirler

İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI

A - TARİFİ

Madde 270 - Hasılat icarı bir akittirki onunla mucir muumlstecire uumlcret mukabilinde hasılat veren bir malın veya hakkın kullanılmasını ve semerelerinin iktitafını terk etmeği iltizam eder

Kira ya nakit yahut devşirilecek semere veya hasılatın bir hissesi olabilir ikinci surete iştirakli icar denir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İştirakli icarda mucirin semereler uumlzerindeki hakkı noktasından mahalli adete riayet olunur

B - DEFTER TESBİTİ

Madde 271 - İcarda alat hayvan yahut zahirede dahil ise iki taraftan her biri diğerine bu eşyanın tamam ve imzalı bir defterini vermek ve bunların kıymetlerini muumlştereken takdir ve tesbit etmekle muumlkelleftir

C - MUCİRİN BORCcedilLARI

IMECURUN TESLİMİ

1 - KULLANMAĞA SALİH HALDE TESLİM

Madde 272 - Mucir birlikte icar edilmiş menkul şeyler varsa bunlar dahi dahil olduğu halde mecuru akitten maksut olan kullanmağa ve işletmeğe salih bir halde muumlstecire teslim ile muumlkelleftir

Bu borcun ifa edilmemesi halinde adi icar hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

2 - ESASLI TAMİRAT

Madde 273 - Mucir icar muumlddeti zarfında icrasına zaruret hasıl olan esaslı tamiratı muumlstecir tarafından ihbar edilir edilmez masrafı kendisine ait olmak uumlzere yapmağa mecburdur

3 - KULLANMANIN MUumlMKUumlN OLMAMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 274 - Muumlstecir kendi kusurundan yahut şahsında hadis olan bir arızadan dolayı mecuru kullanamadığı yahut mahdut surette kullandığı takdirde mucir mecuru akit dairesinde kullanmağa hazır bulundurmuş oldukccedila muumlstecir kiranın tamamını vermekle muumlkellef olur

Bu takdirde sarfiyattan tasarruf eylediği miktarı ve mecurun diğer suretle kullanılmasından elde ettiği menfaatleri kiraya mahsup etmeğe mecburdur

Mucip akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde her iki tarafın akdi feshetmek hakları mahfuzdur

IIUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARIN İDDİALARINA KARŞI TEMİNAT

Madde 275 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından hak iddiası halinde mucirin muumlkellefiyeti hakkında adi icara muumltedair huumlkuumlmler tatbik olunur

IIIMECURUN BAŞKASINA TEMLİKİ

Madde 276 - Mecur icarın akdinden sonra mucir tarafından başkasına temlik yahut icraen takip veya iflas tarikiyle kendisinden nezedildiği takdirde muumlstecir mecurun ahiren maliki olan uumlccediluumlncuuml şahıstan ancak kabuluuml şartiyle icarenin devamını ve mucirden akdi icra yahut tazminat ita etmesini istiyebilir

Bununla beraber akit daha evvel feshe muumlsait olmadıkccedila uumlccediluumlncuuml şahıs feshi ihbar halinde kanunen muktazi altı aylık mehle riayet mecburiyetindedir ihbar etmediği surette akdi kabul etmiş sayılır

Ammenin menfaati iccedilin istimlake dair olan hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

IVTAPU SİCİLİNE ŞERH

Madde 277 - Bir gayrimenkul hasılat icarı adi icardaki esaslara goumlre aynı huumlkuumlmleri haiz olmak uumlzere tapu siciline şerh verilebilir

D - MUumlSTECİRİN BORCcedilLARI

IBORCA MUVAFIK SURETTE TEKAYYUumlT

1 - İŞLETME

Madde 278 - Muumlstecir mecuru tahsis olunduğu dairede iyi bir surette işletmeğe bilhassa hasilata kabiliyetli bir halde bulundurmağa mecburdur

Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın icar muumlddetinin hitamından sonra mecur uumlzerinde tesirleri goumlruumllebilecek surette

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

işletmenin tarzını tebdil edemez

2 - İYİ BİR HALDE MUHAFAZA

Madde 279 - Muumlstecir mecurun iyi bir halde muhafazası iccedilin lazım gelen tekayyuumlduuml ifa ile muumlkelleftir

Muumlstecir ufak tefek termimatı zirai mecurlarda bilhassa yol geccedilit hendek set ccedilit ccedilatı su yolları ve sairenin muhafazasını mahalli adete goumlre deruhte etmek ve bundan başka eskilikten yahut kullanmaktan dolayı telef olan ehemmiyetsiz kıymetteki alat ve edavatın yerine başkalarını koymakla muumlkelleftir

3 - İHBAR MUumlKELLEFİYETİ

Madde 280 - Esaslı tamirata zaruret hasıl olduğu yahut bir uumlccediluumlncuuml şahıs mecur uumlzerinde hak iddia ettiği takdirde muumlstecir keyfiyeti hemen mucire ihbar etmekle muumlkelleftir Etmezse zarardan mesul olur

IIKİRANIN TEDİYESİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 281 - Muumlstecir kirayı akit ile yahut mahalli adet ile taayyuumln eden zamanda tediye ile muumlkelleftir

Boumlyle bir zaman taayyuumln etmemiş ise kira beher senenin muumlrurundan sonra ve nihayet icar muumlddetinin hitamında verilmek lazımdır

Mucir işlemiş ve işleyecek olan bir kira iccedilin adi icarda olduğu gibi hapis hakkına maliktir

2 - FELAKETLİ VAKALARDA TENZİL

Madde 282 - Fevkalade felaket hallerinde yahut tabii hadiselerden dolayı bir zirai gayrimenkuluumln her vakitki hasılatı ehemmiyetli surette azalırsa muumlstecir kiradan muumltenasip bir miktarının indirilmesini isteyebilir

Evvelce bu haktan feragat edilmiş olması ancak kiranın tesbiti sırasında bu gibi vakaların ihtimali nazara alınmış yahut husule gelen zarar bir sigorta ile telafi edilmiş ise muteber olur

E - MUumlKELLEFİYET VE VERGİLERİ TAHAMMUumlL

Madde 283 - Mecurun muumlkellefiyet ve vergileri mucire aittir

F - MUumlSTECİRİN MUumlSTECİRİ

Madde 284 - Muumlstecir mucirin muvafakati olmaksızın mecuru başkasına icar edemez

Bununla beraber muumlstecir mecurda dahil olan bazı mahalleri mucire zarar verecek bir tebedduumlluuml mucip olmamak şartiyle icara verebilir

Boumlyle bir icara ve mucir tarafından muumlsaade edilen ikinci icara alelade ikinci icara muumltedair kaideler kıyasen tatbik olunur

G - HİTAMI

IFESİH HAKKI

Madde 285 - Muumlddet hakkında akit veya mahalli adet ile hilafına bir huumlkuumlm tayin edilmemiş ise iki taraftan her biri en aşağı altı aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle akdi feshetmek salahiyetini haizdir

Hilafına bir mukavele yok ise zirai gayrimenkullerde mahalli adetccedile cari ilk veya son bahar mevsimleri iccedilin diğer buumltuumln icarlarda her hangi bir zaman iccedilin feshin ihbarı caizdir

IIMUumlHİM SEBEPLERDEN DOLAYI FESİH

Madde 286 - İcar birden ziyade seneler iccedilin akdedilmiş ise mucir akdin icrasını tahammuumll edilmez bir hale getiren sebepler hudusuumlnde iki taraftan her biri diğerine tam bir tazminat vermek ve kanuni muumlddetlere riayet etmek şartiyle akdi hitamından evvel feshedebilir

Bu takdirde mucire veya muumlstecire verilecek tazminat bir senelik kiradan aşağı olamaz

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Muumlstecir kendisine tazminat verilmedikccedile mecuru terke icbar olunamaz

IIISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 287 - İcar muayyen bir muumlddet iccedilin akdolunupta bu muumlddetin hitamında mucirin malumatiyle ve muhalefeti olmaksızın mecurun istimaline devam olunduğu yahut mukavelede fesih hakkında goumlsterilen ihbarı iki taraftan hiccedil biri yapmadığı takdirde hilafına mukavele yok ise bir senelik bir muumlddetin hitamından altı ay evvel ihbar suretiyle fesholununcaya kadar seneden seneye akit tecdit edilmiş sayılır

IMUumlSTECİRİN TEMERRUumlDUuml

Madde 288 - Muumlstecir kirayı vadesi hululuumlnde tediye etmezse mucir altmış guumlnluumlk bir mehil tayin ederek birikmiş olan kira bu muumlddet zarfında verilmediği takdirde mehlin hitamında akdi feshedeceğini muumlstecire ihtar edebilir

Bu mehil ihtarın muumlstecire tebliğ edildiği guumlnden başlar

Bu mehlin tenkisine yahut kiranın tediye edilmemesi halinde akdin hemen feshedileceğine dair yapılan mukaveleler batıldır

V MUCİRİN FESİH HAKKI

Madde 289 - Muumlstecir mecurun işletilmesine ve muhafazasına muumlteallik borccedillarına ehemmiyetli bir tarzda muhalefet eder ve mucirin ihtarına rağmen ve tayin ettiği muumlnasip bir mehil zarfında borccedillarını ifa etmezse mucir başka bir muameleye hacet kalmaksızın akdi feshedebilir

VIMUumlSTECİRİN İFLASI

Madde 290 - Muumlstecirin iflası halinde icare iflasın accedilılmasiyle beraber nihayet bulur

Şu kadarki işlemekte olan kira ve defterin ihtiva ettiği eşya iccedilin kafi teminat verildiği takdirde mucir icar senesinin hitamına kadar akdi idame ile muumlkelleftir

VIIMUumlSTECİRİN VEFATI

Madde 291 - Muumlstecir vefat ederse gerek mirasccedilıları gerek mucir altı aylık kanuni mehillere riayet şartiyle icarın feshini ihbar edebilirler

H - İCARIN HİTAMINDA MECURUN İADESİ

IİADE BORCU

Madde 292 - İcarın hitamında muumlstecir mecuru defterdeki buumltuumln eşya ile beraber bulundukları hal uumlzere iadeye mecburdur

İyi işletildiği surette ictinabı muumlmkuumln olan kıymet noksanları iccedilin muumlstecir tazminat itası ile muumlkelleftir

Muumlstecir mecur hakkındaki mecburi ihtimamı neticesi olan ıslahat iccedilin hiccedil bir tazminat talep edemez

IIDEFTERDEKİ EŞYANIN KIYMETİNİN TAKDİRİ

Madde 293 - Mecur teslim edilirken defterdeki eşyanın kıymetleri takdir edilmiş ise muumlstecir icarın hitamında bunları aynı nevi ve kıymette olarak iade yahut kıymet noksanlarını tazmin ile muumlkelleftir

Muumlstecir noksan eşyanın mucirin kusuriyle yahut muumlcbir bir kuvvetin tesiriyle telef olduğunu ispat ederse tazmin borcu sakıt olur

Muumlstecir kendi masraflarından ve sayinden husule gelen ziyade kıymet iccedilin tazminat talep edebilir

IIIİCARIN HİTAMINDA SEMERELER VE ZİRAAT MASRAFLARI

Madde 294 - Zirai bir gayrimenkuluumln muumlsteciri akdin feshi zamanında henuumlz devşirilmemiş semereler uumlzerinde bir hak iddia edemez

Şu kadarki muumlstecir ziraat masrafını hakimin tayin ettiği miktarda olarak mucire tazmin ettirebilir ve bu tazminat işlemekte olan kiralara mahsup edilir

IVSAMAN VE GUumlBRE GİBİ ŞEYLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 295 - Mecuru iade ve teslim eden muumlstecir muntazam bir işletmenin icap ettiği nispette son senenin samanlarını hayvan yataklıklarını kuru ot ve guumlbrelerini mecurda bırakmağa mucburdur

Muumlstecir aldığından fazla bırakıyorsa ziyadesi iccedilin tazminat istemeğe hakkı vardır ve aldığından az bırakıyorsa eksikleri tamamlamak yahut kıymet noksanını tazmin etmekle muumlkelleftir

I - HAYVAN İCARI

I AKDİN MEVZUU

Madde 296 - Zirai bir mal icariyle murtabıt olmayan mevaşi icarında hilafına bir akit veya mahalli adet yok ise icar muumlddeti zarfında mecur hayvanların buumltuumln hasılatı muumlstecire ait olur

Muumlstecir mecur hayvanları beslemeğe ve onlara iyi bakmağa mecbur ve mucire nakit veya hasılat hissesi olarak bir bedel tediye etmekle muumlkelleftir

IIMESULİYET

Madde 297 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise muumlstecir mecur hayvanlara arız olan bir zarardan bunun muhafazadaki tekayyuumlt ve ihtimama rağmen husule geldiğini ispat etmedikccedile mesulduumlr

Muumlstecir kendi kusuriyle sebebiyet vermediği fevkalade muhafaza masrafları iccedilin mucirden tazminat talep edebilir

Muumlstecir ehemmiyeti haiz kazaları ve hastalıkları muumlmkuumln olduğu kadar suumlratle mucire bildirmekle muumlkelleftir

IIIFESİH

Madde 298 - Hilafına mukavele veya mahalli adet yok ise gayri muayyen bir zaman iccedilin yapılan akdin feshini iki taraftan her biri diledikleri vakit ihbar edebilirler

Şu kadarki bu ihbar huumlsnuuml niyetle olmak ve muumlnasebetsiz bir zamanda yapılmamak lazımdır

DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ

BİRİNCİ FASIL ARİYET

A - TARİFİ

Madde 299 - Ariyet bir akittirki onunla ariyet veren bir şeyin bedava kullanılmasını ariyet alana bırakmak ve alan dahi o şeyin kullandıktan sonra geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IARİYET ALANIN BORCcedilLARI

Madde 300 - Ariyet alan ariyet şeyi ancak akitte tayin edilen ve akitte birşey tayin edilmemiş ise o şeyin mahiyetinden veya tahsis olunduğu maksattan anlaşılan şekilde kullanabilir

Ariyet alan ariyeti başkasına kullandıramaz

Bu kaideye muhalif hareket ettiği takdirde zuhura gelen kazadan dahi mesul olur

Meğerki bu kaideye riayet etmiş olsaydı bile yine bu kazanın vukua geleceğini ispat ede

IIMUHAFAZA MASRAFLARI

Madde 301 - Ariyet alan ariyet şeyin adi muhafaza masraflarını ve hususiyle ariyet hayvanın yiyecek masraflarını tahammuumll eder

Ariyet verenin menfaatine yapmağa mecbur olduğu fevkalade masraflar iccedilin ariyet alan ondan tazminat isteyebilir

IIIMUumlTESELSİL MESULİYET

Madde 302 - Birden ziyade kimseler bir şeyi birlikte ariyet alırlarsa muumlteselsilen mesul olurlar

C - HİTAMI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IMUAYYEN BİR KULLANMADA

Madde 303 - Muayyen bir muumlddet mukavele edilmemiş ise ariyet alanın ariyet şeyi akit mucibince kullanmasiyle yahut kullanabilecek kadar bir zaman geccedilmesiyle akit nihayet bulur

Ariyet şey alan tarafından mukavele hilafına kullanıldığı yahut bozulduğu yahut kullanmak iccedilin diğer bir şahsa verildiği yahut evvelden bilinemiyen bir halden dolayı ariyeti veren ona acele muhtaccedil bulunduğu takdirde daha evvel geri istenebilir

IIARİYETİN ZAMANI MUAYYEN OLMAYAN KULLANMADA

Madde 304 - Ariyet veren ariyet şeyi ne muumlddetini ne de niccedilin kullanılacağını tayin etmiyerek vermiş ise dilediği vakit geri istiyebilir

IIIARİYET ALANIN VEFATI

Madde 305 - Ariyet akdi ariyet alanın oumllmesiyle nihayet bulur

İKİNCİ FASIL KARZ

A - TARİFİ

Madde 306 - Karz bir akittir ki onunla oumlduumlnccedil veren bir miktar paranın yahut diğer bir misli şeyin muumllkiyetini oumlduumlnccedil alan kimseye nakil ve bu kimse dahi buna karşı miktar ve vasıfta muumlsavi aynı neviden şeyleri geri vermekle muumlkellef olur

B - HUumlKUumlMLERİ

IFAİZ

1 - HANGİ MUAMELELERDE FAİZ LAZIM GELECEĞİ

Madde 307 - Karzda faiz şart kılınmamış ise adi muamelelerde faiz lazım gelmez

Ticaret muamelelerinde şart edilmemiş olsa dahi faiz verilmek lazımdır

2 - FAİZE MUumlTEALLİK KAİDELER

Madde 308 - Karzda faiz miktarı tayin edilmemiş ise asıl olan karzın alındığı zaman ve mekanda o nevi karzlarda adet olan faiz miktarıdır

Hilafına mukavele yok ise tayin edilen faiz senelik olarak tediye olunur

Faizin anaya zammedilerek birlikte tekrar faiz yuumlruumltuumllmesi evvelden mukavele edilmiş olsa bile batıldır (Son cuumlmle muumllga 29061956 - 676341 md)

IIKARZIN TESLİM VE TESELLUumlMUuml HAKKINDAKİ İDDİALARDA MUumlRURU ZAMAN

Madde 309 - Oumlduumlnccedil alan kimsenin verilecek şeyin teslim edilmesine ve oumlduumlnccedil verenin dahi o şeyin teselluumlm edilmesine dair olan iddiaları diğer tarafın bu baptaki temerruumlduumlnden itibaren altı ay geccedilmekle muumlruru zamana uğrar

IIIOumlDUumlNCcedil ALAN KİMSENİN BORCU OumlDEMEKTEN ACZİ

Madde 310 - Oumlduumlnccedil alan kimse karzdan sonra borcunu edadan aciz haline girmiş bulunursa borccedil veren taahhuumlt ettiği şeyin tesliminden imtina edebilir

Oumlduumlnccedil alan kimse akitten evvel borcunu oumldemekten aciz halinde bulunup da oumlduumlnccedil veren akitten sonra bundan haberdar olmuş ise yine bu salahiyeti kullanabilir

C - NAKİT YERİNE VERİLEN ŞEYLER

Madde 311 - Oumlduumlnccedil alan kimseye taahhuumlt edilen nakit yerine kıymetli evrak yahut emtia verildiği takdirde borcun miktarı teslim zamanında ve mekanında bu evrak veya emtianın haiz oldukları borsa rayicinden ve cari fiyattan ibaret olur bunun hilafına mukavele batıldır

D - İADE ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 312 - Geriye verilmesi iccedilin ne bir muayyen vade ne ihbar muumlddeti ne de istenildiği zaman muacceliyet kesbedeceği mukavele edilmemiş olan bir borccedil ilk talepten itibaren altı hafta iccedilinde geri verilmek lazımdır

ONUNCU BAP HİZMET AKDİ

A - TARİFİ

Madde 313 - Hizmet akdi bir mukaveledir ki onunla işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zamanda hizmet goumlrmeği ve iş sahibi dahi ona bir uumlcret vermeği taahhuumlt eder

Uumlcret zaman itibariyle olmayıp yapılan işe goumlre verildiği takdirde dahi işccedili muayyen veya gayri muayyen bir zaman iccedilin alınmış veya ccedilalışmış oldukccedila hizmet akdi yine mevcuttur buna parccedila uumlzerine hizmet veya goumltuumlruuml hizmet denir

Hizmet akdi hakkındaki huumlkuumlmler kıyasen ccedilıraklık akdine tatbik olunur

B - TEŞEKKUumlLUuml

IUMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 314 - Hilafına bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila hizmet akdi hususi bir şekle tabi değildir

Ezcuumlmle hizmet muayyen bir zaman iccedilin kabul edilmiş olur ve işin iktizasına goumlre o hizmet ancak uumlcret mukabilinde yapılabilirse hizmet akdi inikad etmiş sayılır

IIMESAİ KAİDELERİ

Madde 315 - Sınai veya ticari bir teşebbuumlste iş sahibi tarafından mesai veya dahili bir intizam iccedilin muttarit bir kaide ittihaz edilmiş ise bunlar evvelce yazılmış ve işccediliye dahi bildirilmiş olmadıkccedila işccediliye bir borccedil tahmil etmez

IIIUMUMİ MUKAVELE

1 - NASIL YAPILACAĞI

Madde 316 - İş sahibi kimselerin veya cemiyetlerinin işccedililerle veya cemiyetleriyle yaptıkları mukavelede hizmete muumltaallik huumlkuumlmler vazolunabilir

Bu umumi mukavele tahriri olmadıkccedila muteber değildir

Alakadarlar bu mukavelenin muumlddetinde ittifak edemezlerse bir sene muumlrurundan sonra altı aylık muumlddet iccedilin yapılacak bir ihbarile her zaman mukaveleyi feshedebilirler

2 - HUumlKUumlMLERİ

Madde 317 - Umumi bir mukavele ile bağlı bulunan iş sahipleriyle işccedililer arasında yapılacak hususi hizmet akitlerinin umumi mukaveleye muhalif huumlkuumlmleri batıldır

Bu batıl huumlkuumlmlerin yerine umumi mukavele huumlkuumlmleri kaim olur

VICcedilIRAKLIK MUKAVELESİ

Madde 318 - Kuumlccediluumlkler veya mahcurlar ile yapılan ccedilıraklık mukaveleleri tahriri yapılmış ve usta ve velayeti haiz kimse yahut sulh hakiminin muvafakatiyle vasi tarafından imza edilmiş olmadıkccedila muteber değildir

Mukavele yapılacak işin ve ccedilıraklığın nevi ve muumlddetine ve guumlnde ccedilalışılacak saatlere ve iaşe yahut diğer yapılacak ve verilecek şeylere ve kezalik tecruumlbe zamanına dair muktazi şartları ihtiva etmek lazımdır

Bu şartlara riayet olunup olunmadığı salahiyettar daire tarafından murakabe edilir

C - HUumlKMUuml

IŞARTLARI

Madde 319 - Hizmet mukavelesinin şartları kanuna ahlaka (adaba) mugayir olmamak uumlzere istenildiği gibi tayin olunabilir

IIİŞCcedilİNİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - BİZZAT İFA

Madde 320 - Hilafı mukaveleden veya hal icabından anlaşılmadıkccedila işccedili taahhuumlt ettiği şeyi kendisi yapmağa mecbur olup başkasına devredemez

İş sahibinin dahi hakkını başkasına devredebilmesi aynı kayıtlara tabidir

2 - İHTİMAM MECBURİYETİ

Madde 321 - İşccedili taahhuumlt ettiği şeyi ihtimam ile ifaya mecburdur

Kasıt veya ihmal ve dikkatsizlik ile iş sahibine iras ettiği zarardan mesulduumlr İşccediliye terettuumlp eden ihtimamın derecesi akde goumlre tayin olunur ve işccedilinin o iş iccedilin muktazi olup iş sahibinin maluumlmu olan veya olması icabeden maluumlmatı derecesi ve mesleki vukufu kezalik istidat ve evsafı goumlzetebilir

3 - PARCcedilA VEYA GOumlTUumlRUuml İŞTE MESULİYET

Madde 322 - İşccedili parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml ccedilalışıp da iş sahibinin nezareti altında bulunmaz ise işlenen madde ve işin akit mucibince icrası noktasından mesuliyeti hakkında istisna akdine dair huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

IIIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRET

A MİKTARI

Madde 323 - (Değişik fıkra 17042008-5754 SK82mad) İş sahibi mukavele edilen yahut adet olan yahut kendisinin bağlı bulunduğu umumi mukavelede tespit olunan uumlcreti tediye ile muumlkelleftir Ccedilalıştırılan işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaktan o ay iccedilinde oumldenenlerin oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesi hususunda tabi olduğu vergi muumlkellefiyeti tuumlruuml işletme buumlyuumlkluumlğuuml ccedilalıştırdığı işccedili sayısı işyerinin bulunduğu il ve benzeri gibi unsurları dikkate alarak iş sahiplerini zorunlu tutmaya banka hesabına yatırılacak uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakın bruumlt ya da kanuni kesintiler duumlşuumllduumlkten sonra kalan net miktar uumlzerinden olup olmayacağını belirlemeye Ccedilalışma ve Sosyal Guumlvenlik Bakanlığı Maliye Bakanlığı ve Hazine Muumlsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığı muumlştereken yetkilidir Ccedilalıştırdığı işccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları vasıtasıyla oumldeme zorunluluğuna tabi tutulan iş sahipleri işccedililerinin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkakını oumlzel olarak accedilılan banka hesapları dışında oumldeyemezler

(Ek fıkra 17042008-5754 SK82mad) İşccedililerin uumlcret prim ikramiye ve bu nitelikteki her ccedileşit istihkaklarının oumlzel olarak accedilılan banka hesabına yatırılmak suretiyle oumldenmesine ilişkin diğer usucircl ve esaslar anılan bakanlıklarca muumlştereken ccedilıkarılacak youmlnetmelikle duumlzenlenir

Uumlcretle birlikte kardan bir hisse verilmesi mukavele edilmiş ise iş sahibi işccediliye yahut onun yerine iki tarafın veya hakimin tayin ettiği bigaraz kimseye kar ve zarar hakkında muktazi malumatı vermeğe ve luumlzumu olan hesap defterlerinin muayenesine muumlsaade etmeğe mecburdur

B İŞ VERİLMESİNİ İSTEMEK HAKKI

Madde 324 - İş iccedilin muayyen olan zamanda parccedila uumlzerine yahut goumltuumlruuml olarak muumlnhasıran bir iş sahibine ccedilalışmakta olan işccedili akit muumlddetinde her guumln iccedilin kendisine kafi miktarda iş verilmesini istemek hakkını haizdir

Bu takdirde parccedila yahut goumltuumlruuml iş bulunmazsa iş saat hesabiyle veya guumlndelikle verilebilir bu da bulunmazsa iş sahibi bu bapta kendisine bir kusur isnat edilemiyeceğini ispat etmedikccedile vukua gelen zararı tazmine mecbur olur

C İŞ SAHİBİNİN TEMERRUumlDUuml

Madde 325 - İş sahibi işi kabulde temerruumlt ederse işccedili taahhuumlt ettiği işi yapmağa mecbur olmaksızın mukaveledeki uumlcreti istiyebilir

Şu kadar ki işi yapmadığından dolayı tasarruf ettiği yahut diğer bir iş ile kazandığı ve kazanmaktan kasten feragat eylediği şeyi mahsup ettirmeğe mecburdur

D TEDİYE GUumlNUuml

Madde 326 - Mukavele yahut adet ile daha kısa mehiller tayin edilmemiş ise uumlcret aşağıdaki dairede verilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - Amele ve iş sahibi ile birlikte yaşamıyan hizmetccedililere haftada bir

2 - İdarehane memurlarına ve muumlstahdemlerine ve iş sahibi ile birlikte yaşıyan hizmetccedililere her ay

Hizmet akdinin hitamiyle uumlcret herhalde muacceliyet kesbeder

H AVANS

Madde 327 - İş sahibi işccedilinin zarureti dolayisiyle ihtiyacı bulunan ve tediyesi kendisi iccedilin zarar ve muumlzayakayı mucip olmıyan avansları yapılan iş nispetinde işccediliye vermekle muumlkelleftir

V İŞ İFA EDİLEMEDİĞİ HALDE UumlCRET

Madde 328 - Uzun muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdinde işccedili hastalıktan ve askerlikten veya bu gibi sebeplerden dolayı kusuru olmaksızın nispeten kısa bir muumlddet iccedilin işi ifa edemediği takdirde o muumlddet iccedilin uumlcret istemeğe hakkı vardır

Z FAZLA İŞ İCcedilİN UumlCRET

Madde 329 - Akit ile tayin edilen yahut adet mucibince icabeden iş miktarından ziyade bir işin ifasına zaruret hasıl olupta işccedili bunu yapmağa muktedir olur ve imtinaıda huumlsnuuml niyet kaidelerine muhalif bulunursa cebrolunur

İşccedili bu ziyade iş iccedilin fazla bir uumlcrete muumlstahak olur ve bu mukavele edilen uumlcretle muumltenasip bir suretle hususi haller nazara alınmak şartiyle takdir edilir

2 - CcedilIRAĞIN TALİMİ

Madde 330 - Ccedilıraklık mukavelesinde usta ccedilırağa sanatı olanca dikkat ve itinasiyle oumlğretmeğe mecburdur

Usta ccedilırağın mecburi derslere devamına nezaret ve meslekine ait mekteplere ve kurslara gitmesi ve ccedilıraklık imtihanlarına iştirak eylemesi iccedilin luumlzumu olan zamanlarda muumlsaade etmekle muumlkelleftir

Ccedilırağa kaideten ne geceleri nede cuma guumlnleri iş verilmez

3 - ALAT VE MALZEME

Madde 331 - Hilafına mukavele veya adet yoksa iş sahibi ccedilalışması iccedilin işccediliye muktazi alat ve malzemeyi vermekle muumlkelleftir

İşccedili muumlkellef olmadığı halde bu işleri iş sahibinin rızasiyle tamamen veya kısmen tedarik ederse iş sahibi bunun iccedilin bir tazminat vermeye mecbur olur

4 - TEDBİRLER VE MESAİ MAHALLERİ

Madde 332 - İş sahibi akdin hususi halleri ve işin mahiyeti noktasından hakkaniyet dairesinde kendisinden istenilebileceği derecede ccedilalışmak dolayısıyle maruz kaldığı tehlikelere karşı icabeden tedbirleri ittihaza ve muumlnasip ve sıhhi ccedilalışma mahalleri ile işccedili birlikte ikamet etmekte ise sıhhi yatacak bir yer tedarikine mecburdur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) İş sahibinin yukarıki fıkra huumlkmuumlne aykırı hareketi neticesinde işccedilinin oumllmesi halinde onun yardımından mahrum kalanların bu yuumlzden uğradıkları zararlara karşı istiyebilecekleri tazminat dahi akde aykırı hareketten doğan tazminat davaları hakkındaki huumlkuumlmlere tabi olur

5 - MAHSUP

Madde 333 - İşccedili uumlcretinin tediyesi işccedilinin ve ailesinin nafakası iccedilin zaruri bulunduğu takdirde işccedilinin muvafakatı olmaksızın iş sahibi uumlcreti kendi alacağı ile mahsup edemez

Şu kadarki kasten iras edilen zararların tazmini iccedilin mahsup icrası daima caizdir

6 - İSTİRAHAT ZAMANLARI

Madde 334 - İş sahibi işccedilinin istirahati iccedilin mutat olan saat ve guumlnlerde muumlsaade vermekle muumlkelleftir

İş sahibi mukavelenin feshi ihbar olunduktan sonra başka bir iş araması iccedilin işccediliye muumlnasip bir zaman vermek mecburiyetindedir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Her halde muumlmkuumln olduğu kadar iş sahibinin menfaati goumlzetilmek lazımdır

7 - ŞAHADETNAME

Madde 335 - İşccedili yalnız hizmetinin nevini ve muumlddetini havi bir şahadetname vermesini iş sahibinden isteyebilir

İşccedili sarahaten talep ettiği takdirde şahadetname hal ve hareketini ve sayinin keyfiyetini de ihtiva etmek lazımdır

8 - İŞCcedilİNİN İHTİRAI

Madde 336 - İşccedili hizmetini yaparken bir şey ihtira ettikte iş sahibi boumlyle bir ihtiraın kendisine ait olacağını akitte şart koymuş yahut bu ihtira işccedilinin taahhuumlt eylediği hizmetin levazımından bulunmuş ise ihtira olunan şey iş sahibinin olur

Birinci surette ihtira muumlhim bir iktisadi kıymeti haiz ise işccedilinin hakkaniyet dairesinde tayin edilecek bir bedel istemeğe hakkı vardır

Bu bedel ihtiraın meydana gelmesinde iş sahibinin iştiraki ve tesissatından edilen istifade nazara alınarak tesbit olunur

IVBİRLİKTE YAŞAMA

Madde 337 - Hilafına mukavele ve adet yok ise iş sahibi ile birlikte ikamet eden işccedilinin iaşe ve suumlknası uumlcretten bir kısım teşkil eder

İş sahibi bu halde kendi kusuru olmaksızın nispeten kısa bir zaman iccedilin hizmetini ifaya muktedir olamayan işccediliyi goumlruumlp goumlzetmek ve muktazi tedaviyi ifa ettirmek uumlzere iaşesiyle de muumlkelleftir

D - HİTAMI

IMUumlDDETİN MUumlRURU

Madde 338 - Hizmet akdi muayyen bir muumlddet iccedilin yapılmış yahut boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden anlaşılmakta bulunmuş ise hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila feshi ihbara hacet olmaksızın bu muumlddetin muumlruriyle akit nihayet bulur

IISUumlKUT İLE TECDİT

Madde 339 - Muayyen bir muumlddet iccedilin yapılan hizmet akdi bu muumlddetin muumlrurundan sonra her iki tarafın suumlkutu ile temdit edildiği takdirde akit aynı muumlddet ve fakat nihayet bir sene iccedilin tecdit edilmiş sayılır

Akdin feshi ihbar vukuuna muumltevakkıf iken iki taraftan hiccedil biri ihbar etmemiş ise akit tecdit edilmiş sayılır

IIIFESHİN İHBARI VE KANUNİ MUumlDDETLER

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 340 - Hizmet akdinde bir muumlddet tayin edilmez ve boumlyle bir muumlddet işin maksut olan gayesinden de anlaşılmazsa her iki tarafccedila feshi ihbar olunabilir

Boumlyle ne akit nede kanun ile diğer bir muumlddet tesbit edilmemiş olduğu takdirde amele hakkında ihbardan sonra girecek hafta nihayeti iccedilin idarehane memur ve muumlstahdemleri hakkında ihbardan sonra girecek ikinci hafta ve diğer hizmet akitlerinde ihbardan sonra girecek keza ikinci hafta nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

İş sahipleri ve işccedililer iccedilin muhtelif ihbar muumlddetleri mukavele edilmesi caiz değildir

2 - BİR SENEDEN FAZLA DEVAM EDEN İŞLERDE

Madde 341 - Bir hizmet akdi bir seneden fazla devam ettiği takdirde bu akit iş sahibi ve işccedili tarafından ihbar edildikten sonra girecek ikinci haftanın nihayeti iccedilin fesholunabilir

Bu muumlddetin bir haftadan eksik olmamak uumlzere mukavele ile tebdili caizdir

3 - TECRUumlBE MUumlDDETİ

Madde 342 - Uzun muumlddet ile yapılan akitte bir tecruumlbe zamanı şart edilmiş olduğu takdirde hilafına mukavele edilmemiş ise ilk iki ay zarfında ihbardan sonra girecek haftanın nihayeti iccedilin akit fesholunabilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilırak ve hizmetccedili akitlerinde hilafına bir mukavele yok ise hizmete duhulden itibaren ilk iki hafta tecruumlbe muumlddeti sayılır ve bu muumlddet zarfında iki taraftan her biri bir guumln evvel ihbar etmek şartiyle akdi fesihte serbesttir

4 - HAYAT MUumlDDETİNCE YAHUT ON SENEDEN FAZLA İCcedilİN YAPILAN AKİT

Madde 343 - Bir hizmet akdi bir tarafın yaşadığı muumlddetccedile yahut on seneden fazla iccedilin yapılmış ise işccedili bunu on sene geccediltikten sonra her zaman ve bir aylık bir ihbar muumlddetine riayet şartiyle tazminat dahi vermeksizin fehedebilir

IVFESİH

1 - MUHİK SEBEPLERDEN DOLAYI

A SALAHİYET

Madde 344 - Muhik sebeplerden dolayı gerek işccedili gerek iş sahibi bir ihbara luumlzum olmaksızın her vakit akdi feshedebilir Ezcuumlmle ahlaka muumlteallik sebeplerden dolayı yahut huumlsnuuml niyet kaideleri noktasından iki taraftan birini artık akdi icra etmemekte haklı goumlsteren her hal muhik bir sebep teşkil eder

Bu gibi hallerin mevcudiyetini hakim takdir eder Fakat işccedilinin kendi kusuru olmaksızın duumlccedilar olduğu nispeten kısa bir hastalığı yahut kısa muumlddetli bir askeri muumlkellefiyeti ifa etmesi muhik sebep olarak kabul edilemez

B TAZMİNAT

Madde 345 - Muhik sebepler bir tarafın akte riayet etmemesinden ibaret olduğu takdirde bu taraf diğer tarafa onun akit ile muumlstahak iken mahrum kaldığı feri menfaatlerde nazara alınmak uumlzere tam bir tazminat itasiyle muumlkellef olur

Bundan başka hakim vaktinden evvel feshin mali neticelerini hali ve mahalli adeti goumlz oumlnuumlnde tutarak takdir eder

2 - UumlCRETİN TEHLİKEDE BULUNMASINDAN DOLAYI

Madde 346 - İş sahibi borcu oumldemekten aciz olduğu takdirde işccedili talebi uumlzerine muumlnasip bir muumlddet zarfında uumlcreti iccedilin teminat verilmezse akitten ruumlcua salahiyettar olur

VOumlLUumlM

Madde 347 - Hizmet Akdi işccedilinin oumlluumlmuuml ile hitam bulunur İş sahibi oumllduumlğuuml takdirde akit başlıca onun şahsı nazara alınarak yapılmış ise nihayet bulur

Bu ikinci halde işccedili akdin vaktinden evvel nihayet bulması hasebiyle duumlccedilar olduğu zarar iccedilin hakkaniyet dairesinde bir tazminat isteyebilir

E - REKABET MEMNUİYETİ

ICEVAZI

Madde 348 - İş sahibinin muumlşterilerini tanımak veya işlerinin esrarına nuumlfuz etmek hususlarında işccediliye muumlsait olan bir hizmetakdinde her iki taraf akdin hitamından sonra işccedilinin kendi namına iş sahibi ile rekabet edecek bir iş yapamamasını ve rakip bir muumlessesede ccedilalışamamasını ve boumlyle bir muumlessesede şerik veya sair sıfatla alakadar olamamasını şart edebilirler

Rekabet memnuiyetine dair olan şart ancak işccedilinin muumlşterileri tanımasından ve esrara nuumlfuzundan istifade ederek iş sahibine hissolunacak derecede bir zarar husuluumlne sebebiyet verebilecek ise caizdir

İşccedili akdin yapıldığı zamanda reşit değil ise rekabet memnuiyetine dair olan şart batıldır

IIHUDUDU

Madde 349 - Rekabet memnuiyeti ancak işccedilinin iktisadi istikbalinin hakkaniyete muhalif olarak tehlikeye girmesini menedecek surette zaman mahal ve işin nevi noktasından hal icabına goumlre muumlnasip bir hudut dahilinde şart edilmiş ise muteberdir

IIIŞEKLİ

Madde 350 - Rekabet memnuiyeti sahih olmak iccedilin tahriri mukaveleye merbut olmak lazımdır

IVMUHALEFETİN HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 351 - Rekabet memnuiyetine muhalif harekette bulunan işccedili bu muhalefet sebebi ile eski iş sahibinin duumlccedilar olduğu zararları tazmin ile muumlkelleftir

Memnuiyete muhalif hareket hakkında cezai şart konulmuş ise işccedili kaideten meşrut ceza miktarını tediye ile memnuiyetten kurtulabilir Fakat zarar bu miktarı muumltecaviz ise fazlasını da tazmin ile muumlkellef olur

İşccedilinin hareketi tarzı ve ihlal veya tehdit edilen menfaatlerin ehemmiyeti haklı goumlsteriyorsa ve tahriri bir mukavele ile sarahaten bu hak muhafaza edilmiş ise iş sahibi muumlstesna olarak meşrut olan cezanın tediyesinden ve onu muumltecaviz olan zararın tazmininden başka muhalefetin menini de talep edebilir

V MEMNUİYETİN NİHAYETİ

Madde 352 - Rekabet memnuiyetinin bakasında iş sahibinin hakiki menfaati bulunmadığı sabit olursa bu memnuiyet nihayet bulur

İş sahibi işccedilinin feshi muhik goumlsterecek bir kusuru yok iken akdi feshetmiş yahut iş sahibinin feshi haklı goumlsteren bir kusuru dolayısiyle akit işccedili tarafından feshedilmiş ise işccedili aleyhine memnuiyete muhalefetinden dolayı dava ikame edilemez

F - SERBEST HİZMETLERDE TATBİK EDİLECEK HUumlKUumlMLER

Madde 353 - Bu babın huumlkuumlmleri hizmet akdinin teşekkuumll unsurlarını havi olmakla beraber ilmi veya bedii maluumlmatı mahsusayı haiz olanlar tarafından uumlcretle yapıla gelen mesai hakkındaki akitlere de tatbik olunur

G - HUSUSİ KANUNLARIN HUumlKUumlMLERİNİN MAHFUZİYETİ

Madde 354 - Resmi memurlar ve muumlstahdemler hakkındaki hususi kanunların huumlkuumlmleri mahfuzdur

ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ

A - TARİFİ

Madde 355 - İstisna bir akittirki onunla bir taraf (muumlteahhit) diğer tarafın (iş sahibi) vermeği taahhuumlt eylediği semen mukabilinde bir şey imalini iltizam eder

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUumlTEAHHİDİN BORCcedilLARI

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 356 - Muumltaahhidin mesuliyeti umumi surette işccedilinin hizmet akdindeki mesuliyetine dair olan huumlkuumlmlere tabidir

Muumltaahhit imal olunacak şeyi bizzat yapmağa veya kendi idaresi altında yaptırmağa mecburdur Fakat işin mahiyetine nazaran şahsi maharetinin ehemmiyeti yok ise taahhuumlt ettiği şeyi başkasına dahi imal ettirebilir

Hilafına adet veya mukavele olmadıkccedila muumltaahhit imal olunacak şeyin icrası iccedilin lazım olan vasıtaları ve alat ve edevatı kendi masrafiyle tedarik etmeğe mecburdur

2 - MALZEME İTİBARİYLE

Madde 357 - Muumltaahhit imal ettiği şeyde kullandığı malzemenin iyi cinsten olmamasından dolayı iş sahibine karşı mesul ve bu hususta bayi gibi muumltekeffildir

Malzeme iş sahibi tarafından verilmiş ise muumlteahhit onları layik olan buumltuumln ihtimam ile kullanmak ve bundan dolayı hesap vermek ve artanı iade etmekle muumlkelleftir

İş devam ettiği sırada iş sahibinin verdiği malzemenin veya goumlsterdiği arsanın kusurlu olduğu anlaşılır yahut imalatın noktası noktasına muntazaman icrasını tehlikeye koyacak diğer bir hal hadis olursa muumltaahhit iş sahibini bundan derhal haberdar etmeğe mecbur aksi takdirde bunların neticelerini tahammuumll etmekle muumlkelleftir

3 - AKİT DAİRESİNDE İŞE BAŞLAMA VE İCRA

Madde 358 - Muumltaahhit işe zamanında başlamaz veya mukavele şartlarına muhalif olarak işi tehir eder yahut iş sahibinin kusuru olmaksızın vakı olan teehhuumlr buumltuumln tahminlere nazaran muumltaahhidin işi muayyen zamanda bitirmesine imkan vermiyecek derecede olursa iş sahibi teslim iccedilin tayin edilen zamanı beklemeğe mecbur olmaksızın akdi feshedebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

İmal sırasında işin muumlteahhidin kusuru sebebi ile ayıplı veya mukaveleye muhalif bir surette yapılacağını katiyetle tahmin etmek muumlmkuumln olursa iş sahibi bunlara mani olmak iccedilin muumlteahhide muumlnasip bir muumlhlet tayin ederek veya ettirerek bu muumlhlet iccedilinde icabını icra etmediği halde hasar ve masraflar muumlteahhide ait olmak uumlzere tamiratın veya imalata devamın uumlccediluumlncuuml bir şahsa tevdi olunacağını ihtar edebilir

4 - İŞİN KUSURUNA MUumlTEDAİR TEMİNAT

A KUSURUN TESBİTİ

Madde 359 - İmal olunan şeyin tesliminden sonra iş sahibi işlerin mutat cereyanına goumlre imkanını bulur bulmaz o şeyi muayeneye ve kusurları varsa bunları muumlteahhide bildirmeğe mecburdur

İki taraftan her birinin imal olunan şeyi masrafı kendisinden olmak uumlzere ehli hibreye muayene ettirilmesini ve muayene neticesinin bir raporla tesbitini istemeğe hakkı vardır

B KUSUR HALİNDE İŞ SAHİBİNİN HAKKI

Madde 360 - Yapılan şey iş sahibinin kullanamıyacağı ve nısfet kaidesine goumlre kabule icbar edilemiyeceği derecede kusurlu veya mukavele şartlarına muhalif olursa iş sahibi o şeyi kabulden imtina edebilir bu hususta muumltaahhidin taksiri bulunursa zarar ve ziyan da isteyebilir

İşin kusurlu olması veya mukaveleye muhalif bulunması yukarıki derecede ehemmiyeti haiz değil ise iş sahibi işin kıymetinin noksanı nispetinde fiatı tenzil ve eğer o işin ıslahı buumlyuumlk bir masrafı mucip değil ise muumltaahhidi tamire mecbur edebilir Bu hususta muumltaahhidin taksiri varsa iş sahibi zarar ve ziyan da istiyebilir

Yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerine yapılmış olup da mahiyeti itibariyle refi ve kalı fazla bir zararı mucip ise iş sahibi ancak ikinci fıkra mucibince muamele yapar

C İŞ SAHİBİNİN MESULİYETİ

Madde 361 - Yapılan şeyin kusurlu olması muumlteahhidin sarahaten beyan eylediği muumltalaaya mugayir olarak iş sahibinin verdiği emirlerden neşet etmiş bulunur veya her hangi bir sebeple iş sahibine isnadı kabil olursa iş sahibi o şeyin kusurlu olmasından muumltevellit hakları dermeyan edemez

D İŞİN KABULUuml

Madde 362 - Yapılan şeyin sarahaten veya zımnen kabuluumlnuuml muumlteakıp muumltaahhit her tuumlrluuml mesuliyetten beri olur Ancak muumltaahhidin kasten sakladığı usuluuml veccedilhile muayenesinde muumlşahade edilemiyecek olan kusurlar hakkında mesuliyeti bakidir

Eğer iş sahibi kanunen tayin olunan muayene ve ihbarı ihmal ederse zımnen kabul etmiş sayılır

Yapılan şeydeki kusur sonradan meydana ccedilıkarsa iş sahibi vakıf olur olmaz keyfiyeti muumltaahhide haber vermeğe mecburdur Aksi takdirde iş sahibi kabul etmiş sayılır

H MUumlRURUZAMAN

Madde 363 - Yapılan şeyin kusurlu olmasından dolayı iş sahibinin haiz olduğu haklar muumlşterinin haklarının tabi olduğu muumlruru zaman huumlkmuumlne tabidir

Fakat gayrimenkul inşaata muumlteallik kusurlardan dolayı iş sahibinin muumltaahhide ve inşaata iştirak eyliyen mimar ve muumlhendise karşı muumltalebesi teselluumlm zamanından itibaren beş senelik muumlruru zamana tabidir

IIİŞ SAHİBİNİN BORCcedilLARI

1 - UumlCRETİN MUACCELİYETİ

Madde 364 - İşin parası teslim zamanında oumldenir

Yapılan şey parccedila parccedila teslim edildikccedile bedeli ifa olunmak uumlzere mukavele edilmiş ise her kısmın bedeli o kısmın teslimi zamanında oumldenmek lazımdır

2 - UumlCRETİN MİKTARI

A GOumlTUumlRUuml TAAHHUumlT

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 365 - Goumltuumlruuml pazarlık edilmiş ise muumltaahhit yapılacak şeyi kararlaştırılan fiata yapmağa mecburdur Yapılacak şey tahmin edilen miktardan fazla say ve masrafı mucip olsa bile muumlteahhit bedelin arttırılmasını isteyemez

Fakat evvelce tahmin olunamıyan veya tahmin olunup ta iki tarafccedila nazara alınmıyan haller işin yapılmasına mani olur veya yapılmasını son derece işkal ederse hakim haiz olduğu takdir hakkı dolayısiyle ya tekarruumlr eden bedeli tezyit veya mukaveleyi fesheyler

Yapılacak şey evvelce tahmin edilen miktardan daha az bir say ile vuumlcuda gelmiş ise iş sahibi bedeli tamamen vermeğe mecburdur

B İŞİN KIYMETİNE GOumlRE BEDELİN TAYİNİ

Madde 366 - Evvelce kararlaştırılmamış veya takribi bir surette kararlaştırılmış olan bedel yapılan şeyin kıymetine ve muumltaahhidin masrafına goumlre tayin edilir

C - AKDİN HİTAMI

IKEŞİF BEDELİNİN TECAVUumlZUuml HALİNDE FESİH

Madde 367 - Yapılan şeyin masrafı evvelce muumltaahhit ile takribi bir surette tesbit edilen keşfi iş sahibihin sunu olmaksızın ccedilok fazla tecavuumlz ederse gerek o şeyin imali esnasında gerek imalinden sonra iş sahibi mukaveleyi feshedebilir

Bu suretle yapılan şey iş sahibinin arsası uumlzerinde inşa ediliyorsa iş sahibi bedelden muumlnasip bir miktarın tenzilini isteyebileceği gibi inşaat henuumlz bitmemiş ise muumlteahhidi devamdan meni ve yapılan kısmı hakkaniyet dairesinde tazmin ederek mukaveleyi feshedebilir

IIYAPILAN ŞEYİN TELEFİ

Madde 368 - Yapılan şey teslimden evvel kazara telef olmuş ise iş sahibi onu teselluumlmden temerruumlt etmiş bulunmadıkccedila muumlteahhit ne yaptığı işin uumlcretini ne de masraflarının tediyesini isteyemez

Bu takdirde telef olan malzeme kime ait ise hasarı da ona aittir

Eğer yapılan şey iş sahibi tarafından verilen malzemenin veya goumlsterilen arsanın kusurundan yahut iş sahibi tarafından imal ve inşa tarzı hakkında verilen emirden dolayı telef olmuş ise muumlteahhit bu tehlikeleri zamanında ihbar eylemiş bulunduğu takdirde yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafın tesviyesini talep edebilir İş sahibinin taksiri olduğu takdirde muumltaahhidin fazla olarak zarar ve ziyan istemeğe hakkı vardır

IIIZARARI BALİĞAN MABELAĞ TAZMİN EDEREK FESİH

Madde 369 - Yapılan şey bitmezden evvel iş sahibi yapılmış olan kısmın bedelini vermek ve muumltaahhidin zarar ve ziyanını baliğan mabelağ tazmin etmek şartiyle mukaveleyi feshedebilir

IVİŞ SAHİBİNİN YUumlZUumlNDEN HİZMETİN İFASI MUumlMKUumlN OLMAMASI

Madde 370 - Taahhuumlt olunan şeyin yapılması iş sahibi nezdinde zuhur eden bir kaza yuumlzuumlnden muumlmkuumln olamıyorsa muumlteahhit yaptığı işin kıymetini ve bu kıymette dahil olmıyan masrafını alır

Bu hususta iş sahibinin taksiri varsa muumlteahhidin başkaca zarar ve ziyan istemeğe hakkı olur

VMUumlTAAHHİDİN VEFATI YAHUT ACZİ

Madde 371 - Muumltaahhit oumllduumlğuuml yahut sunu taksiri olmaksızın işi bitirmekten aciz kaldığı takdirde mukavele muumlteahhidin şahsı nazara alınarak yapılmış ise istisna akdi muumlnfesih olur

Bu takdirde yapılan miktarın kullanılması kabil ise iş sahibi onu kabule ve bedelini vermeğe mecburdur

ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ

A - TARİFİ

Madde 372 - Neşir mukavelesi bir akittir ki onunla edebi ve sınai bir eserin muumlellifi veya halefi o eseri bir naşire terk etmeği taahhuumlt ve naşir de o eseri az ccedilok teksir ile halk arasında neşir etmeği iltizam eder

B - HUumlKUumlMLERİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

ITELİF HAKKININ NAKLİ VE TEMİNATI

Madde 373 - Neşir mukavelesi muumlellifin haklarını mukavelenin ifasının icap ettirdiği miktar ve zaman iccedilin naşire nakleyler

Neşredilecek eseri terk eyleyen kimse akit zamanında o eserde tasarruf etmek hakkını kullanmağa muktedir olmalıdır Bu cihetten dolayı naşire karşı muumltekeffildir ve eğer telif hakkı varsa bu tekeffuumll onunda şamildir

Eserin tamamı veya bir kısmı başka bir naşire terk yahut terk edenin malumatı dahilinde neşredilmiş bulunursa terkeden neşir mukavelesinin akdinden evvel diğer tarafı bundan haberdar etmek lazımdır

IIMUumlELLİFİN TASARRUFU

Madde 374 - Naşirin yapmağa hakkı olduğu tabılar bitmedikccedile muumlellif veya halefi eserin tamamında veya bir kısmında naşirin zararına bir tasarrufta bulunamaz

Gazete makaleleri ve mevkut bir risalede neşredilmiş kısa makaleler muumlellif veya halefleri tarafından daima başka bir yerde neşredilebilir

Muumlşterek bir eserin kısımlarından olan yazılar ve mevkut bir risalenin uzun olan makaleleri muumlellif veya halefleri tarafından neşrin hitamından uumlccedil ay geccedilmezden evvel tekrar neşredilemez

IIIBASILACAK NUumlSHALARIN TAYİNİ

Madde 375 - Eğer mukavelede tabı adedi tasrih edilmemiş ise naşirin hakkı ancak bir taba maksurdur

Hilafı şart edilmemiş ise naşir her tabı iccedilin basacağı nuumlsha adedini tesbitte serbesttir Fakat diğer taraf talep eyler ise eserin mahiyeti ile muumltenasip derecede bir intişarı temin eyleyecek miktarda nuumlsha tabetmeğe mecburdur Birinci tabı bittikten sonra naşir tekrar tabedemez

Eğer makale naşire muayyen ve birden fazla taba veya eserin her tabına salahiyet vermiş olupta naşirde eserin nuumlshaları tuumlkenmiş iken yeniden tabı ihmal ediyorsa muumlellif veya halefleri yeni bir tabı iccedilin naşire hakim tarafından bir muumlhlet tayin ettirtebilirler Naşir bu muumlhlet zarfında borcunu ifa eylemezse hakkı sakıt olur

IVTEKSİR VE SATIŞ İCcedilİN MESAİ

Madde 376 - Naşir eserde hiccedil bir suretle ihtisar ilave ve tadil yapmaksızın muumlnasip bir şekilde teksir etmekle muumlkelleftir Naşir aynı zamanda lazım olan ilanları yapmağa ve satışın muvaffakiyetini temin iccedilin mutat tedbirleri ittihaza mecburdur

Satışın fiatını eserin satılmasına mani olacak tarzda tezyide salahiyettar olmaksızın naşir tayin eder

VTASHİH VE ISLAH

Madde 377 - Naşirin menfaatlerine muzır ve onun mesuliyetini artıracak mahiyette olmamak şartiyle muumlellif iccedilin eserinde tashih ve ıslah yapmak hakkı mahfuzdur Muumlellif tashihiyle naşire melhuz olmayan masraflar ihtiyar ettirirse onu tazmin eder

Naşir muumlellife eserini ıslah edebilmek imkanı bahş etmeksizin tekrar neşrine veya yeniden tabına muumlbaşeret edemez

VIBİR ARADA VE AYRI AYRI NEŞİR

Madde 378 - Bir muumlellifin birden fazla eserlerini ayrı ayrı neşretmek hakkı eserlerin bir arada tabı salahiyetini bahşetmez

Bir muumlellifin kuumllliyatını veya muumlellifin eserlerinden bir nevini neşreylemek hakkı naşire kuumllliyatın muhtevi olduğu eserleri ayrı ayrı tabetmek hakkını veremez

VIITERCUumlME HAKKI

Madde 379 - Hilafı şart edilmedikccedile tercuumlme hakkı muumlellifte veya halefinde mahfuz kalır

VIIIESER SAHİBİNİN BEDELE İSTİHKAKI

1 - BEDELİN MİKTARI

Madde 380 - Eser sahibinin bedelden feragat eylediği hal icabından anlaşılmadıkccedila bedelle istihkakı asıldır

Bedelin miktarı ehlihibrenin reyi alındıktan sonra hakim tarafından takdir olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Eğer naşirin muumlteaddit taba hakkı varsa birinci tabı iccedilin tayin edilen bedel ve diğer şartlar muumlteakıp tabılarda da muteber olmak asıldır

2 - BEDELİN ZAMANI TEDİYESİ SATIŞ HESAPLARI VE BEDAVA NUumlSHA

Madde 381 - Bir eser tamam olarak neşredilecek ise tamamının ve (cilt cuumlzuuml forma gibi) kısım kısım neşredilecek ise her kısmının tabını ve satışa hazır bulundurulmasını muumlteakip bedelin tediyesi lazım gelir

Akitler bedelin kısmen veya tamamen tediyesini satışın neticesine bırakmışlar ise naşir satış hesaplarını tanzime ve teamuumll dairesinde ispat edici vesikalarını ihzara mecburdur

Hilafı şart edilmedikccedile muumlellif veya halefinin eserden oumlrfuumln tayin eylediği miktarda bedava nuumlsha almağa hakları vardır

C - AKDİN HİTAMI

1 - ESERİN ZIYAI

Madde 382 - Eser naşire tevdi edildikten sonra kazaen zayi olsa bile naşir bedeli tediyeye mecburdur

Eğer muumlellifte zayi olan eserin diğer nuumlshası var ise o nuumlshayı naşirin emrine amade kılması lazımdır Eğer muumlellifte eserin diğer nuumlshası olmaz ve eserin yeniden vuumlcuda getirilmesi nisbeten kolay bulunursa muumlellif eserini yeniden yazmağa mecburdur

Muumlellif her iki surettede muumlnasip bir tazminat isteyebilir

IITABOLUNAN ESERİN ZİYAI

Madde 383 - Tabolunan eser satışa ccedilıkarılmazdan evvel tamamen veya kısmen kazara zayi olduğu takdirde naşir muumlellif veya halefine ayrıca bir bedel vermeğe mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshayı kendi masrafiyle tekrar tabedebilir

Eğer naşir fahiş masraf ihtiyarına mecbur olmaksızın zayi olan nuumlshaların yerine yenilerini ikame edebilecek ise buna mecburdur

IIIMUumlELLİFİN VE NAŞİRİN ŞAHSINDA HADİS OLAN HİTAM

Madde 384 - Eseri itmam etmezden evvel muumlellif oumlluumlr veya ikmal kabiliyetini zayi eder yahut taksiri olmaksızın eseri ikmal etmek imkansızlığında bulunursa neşir mukavelesi muumlnfesih olur

Şu kadar ki mukavele tamamen veya kısmen muumlmkuumln ve muhik bulunursa hakim mukavelenin muhafaza edilmesine muumlsaade ve bunun iccedilin icabeden tedbirlerin ittihazını emredebilir

Naşirin iflası takdirinde muumlellif veya halefi eseri başkasına tevdi edebilir Fakat muumlellif veya halefi iflas zamanında henuumlz vadesi huluumll etmeyen borcun ifa edileceğine dair teminat alırsa eseri başka bir naşire tevdi edemez

D - NAŞİRİN PLANI DAİRESİNDE ESER TELİFİ

Madde 385 - Bir veya muumlteaddit muumlellif naşirin tayin eylediği plan dairesinde bir eser telif eylemeği taahhuumlt ederlerse ancak mukavele edilen bedele muumlstahak olurlar

Bu takdirde telif hakkı naşire ait olur

ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET

BİRİNCİ FASIL VEKALET

A - TARİFİ

Madde 386 - Vekalet bir akittirki onunla vekil mukavele dairesinde kendisine tahmil olunan işin idaresini veya takabbuumll eylediği hizmetin ifasını iltizam eyler

Diğer akitler hakkındaki kanuni huumlkuumlmlere tabi olmayan işlerde dahi vekalet huumlkuumlmleri cari olur

Mukavele veya teamuumll varsa vekil uumlcrete muumlstahak olur

B - TEŞEKKUumlLUuml

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 387 - Vekilin tevdi edilen işi idare hususunda resmi bir sıfatı varsa veya işin icrası mesleğinin icabından ise yahut bu gibi işleri kabul edeceğini ilan etmiş ise vekalet vekil tarafından derhal reddedilmedikccedile kabul edilmiş sayılır

C - HUumlKUumlMLERİ

IVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 388 - Vekalet akdinin şuumlmuluuml mukavele ile sarahaten tesbit edilmemiş ise taalluk eylediği işin mahiyetine goumlre tayin edilir

Vekalet vekilin takabbuumll eylediği işin yapılması iccedilin icabeden hukuki tasarrufları ifa salahiyetini şamildir

Hususi bir salahiyeti haiz olmadıkccedila vekil dava ikame edemez sulh olamaz tahkim edemez kambiyo taahhuumlduumlnde bulunamazhibe edemez bir gayrimenkuluuml temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIVEKİLİN BORCcedilLARI

1 - TALİMAT DAİRESİNDE VEKALETİ İFA

Madde 389 - Vekil muumlvekkılinin sarih olan talimatına muhalefet edemez

Ancak hal icabına goumlre muumlvekkilden mezuniyet istihsaline imkan olmamakla beraber şayet imkan olupta istizan olunsa idi muumlvekkilin muvafakat edeceği derkar bulunan hususlarda inhiraf edebilir Bundan maada hallerde vekil aldığı talimata muumlvekkilinin aleyhine olarak muhalefet ederse bundan muumltevellit zararı deruhte etmedikccedile muumlvekkiluumlnbih ifa edilmiş olmaz

2 - HUumlSUuml SURETLE İFA MUumlKELLEFİYETİ

A UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 390 - Vekilin mesuliyeti umumi surette işccedilinin mesuliyetine ait huumlkuumlmlere tabidir

Vekil muumlvekkile karşı vekaleti iyi bir suretle ifa ile muumlkelleftir

Vekil başkasını tevkile mezun veya hal icabına goumlre mecbur olmadıkccedila veya adet başkasını kendi yerine ikameye muumlsait bulunmadıkccedila muumlvekkiluumlnbihi kendisi yapmağa mecburdur

B İŞİ BİR UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHSA YAPTIRMAK HALİNDE

Madde 391 - Vekil salahiyeti haricinde başkasını tevkil ettikte onun fiilinden kendi yapmış gibi mesulduumlr

Vekil başkasını tevkile salahiyettar olduğu takdirde yalnız salahiyetini kullanırken ve talimat verirken tekayyuumlt ve ihtimam goumlstermekle muumlkelleftir

Her iki surette vekilin kendi yerine ikame ettiği şahsa karşı haiz olduğu buumltuumln hakları muumlvekkil doğrudan doğruya o şahsa karşı dermeyan edebilir

3 - HESAP VERME

Madde 392 - Vekil muumlvekkilin talebi uumlzerine yapmış olduğu işin hesabını vermeğe ve bu cihetten dolayı her ne nam ile olursa olsun almış olduğu şeyi muumlvekkile tediyeye mecburdur

Vekil zimmetinde kalan paranın faizini de vermeğe mecburdur

4 - VEKİLİN İKTİSABETTİĞİ HAKLARIN MUumlVEKKİLİNE İNTİKALİ

Madde 393 - Muumlvekkil vekiline karşı olan muhtelif borccedillarını ifa edince vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına uumlccediluumlncuuml şahıstaki alacağı muumlvekkilin olur

Vekilin iflası halinde muumlvekkil bu hakkını masaya karşıda iddia edebilir

Vekilin iflası muumlvekkil vekilin kendi namına ve muumlvekkili hesabına iktisap eylemiş olduğu menkul eşya hakkında dahi istihkak iddiasında bulunabilir Vekilin haiz olduğu hapis hakkını masa dahi haizdir

IIIMUumlVEKKİLİN BORCcedilLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 394 - Vekilin usuluuml dairesinde muumlvekkiluumlnbihi ifa iccedilin yaptığı masrafı ve verdiği avansları muumlvekkilin faiziyle beraber vermesi ve vekilin deruhte eylediği borccedillardan onu kurtarması lazımdır

Vekil vekaleti ifa dolayısiyle uğramış olduğu zarar ve ziyanın tazminini muumlvekkilinden isteyebilir Meğerki muumlvekkil bu hususta kendisinin sunu taksiri olmadığını ispat eyleye

IVBİRDEN ZİYADE MUumlVEKKİLLERİN MESULİYETLERİ

Madde 395 - Bir kimseyi birlikte tevkil eden muumlteaddit kimseler vekile karşı muumlteselsilen mesul olurlar

Muumlteaddit kimseler vekaleti birlikte kabul etmişler ise muumlvekkiluumlnbihi yapmakla muumlteselsilen mesulduumlrler ve kendi sıfatlarını başkasına devre salahiyettar olmadıkccedila muumlvekkili yalnız birlikte yaptıkları tasarrufla ilzam edebilirler

D - VEKALETİN HİTAMI ISEBEPLERİ

1 - İSTİFA AZİL

Madde 396 - Vekaletten azil ve ondan istifa her zaman caizdir Şu kadarki muumlnasip olmayan bir zamanda vekaletten azil veya ondan istifa eden kimse diğerinin zararını zamin olur

2 - OumlLUumlM EHLİYETSİZLİK İFLAS

Madde 397 - Hilafı mukaveleden veya işin mahiyetinden anlaşılmadıkccedila vekalet gerek vekilin gerek muumlvekkilin oumlluumlmuumlyle ve ehliyetinin zavali veya iflası ile nihayet bulur

Şu kadarki vekaletin nihayet bulması muumlvekkilin menfaatlerini tehlikeye koyuyorsa muumlvekkil veya mirasccedilısı veya muumlmessili bizzat işlerini goumlrebilecek hale gelinceye kadar vekil veya mirasccedilısı veya muumlmessili vekaleti ifaya devam ile muumlkelleftirler

IIHİTAMIN HUumlKUumlMLERİ

Madde 398 - Vekilin vekaletinin nihayet bulduğuna ıttıla peyda eylemeden evvel yaptığı işlerden muumlvekkil veya mirasccedilıları vekalet baki imiş gibi mesulduumlr

İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ

A - İTİBAR MEKTUBU

Madde 399 - İtibar mektubu vekalet ve havale huumlkuumlmlerine tabi olup onunla muumlrseluumlnileyhe azami bir had tayinine hacet olmaksızın talep edeceği miktarda nakit ve emsali bir şeyin muayyen bir kimseye teslimi emrolunur

Verilecek şeyin azami haddi tayin edilmediği takdirde itibar verilen kimse aşikar surette akitlerin vaziyetleri ile muumltenasip olmayacak derecede fazla bir miktar talebinde bulunursa muumlrseluumlnileyh mektup sahibine haber vermeğe ve cevap alıncaya kadar tediyeyi tehir etmeğe mecburdur

İtibar mektubunun tazammun ettiği vekalet ile muumlrseluumlnileyhin muumllzem olması muayyen bir meblağ iccedilin kabul etmiş olmasına muumltevakkıftır

B - İTİBAR EMRİ

ITARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 400 - Bir kimse kendi nam ve hesabına ve amirin mesuliyeti altında bir uumlccediluumlncuuml şahsa itibar vermek veya itibari tecdit etmek iccedilin emir almış ve kabul etmiş ise memur vekaletini tecavuumlz etmedikccedile amir itibar edilen borccediltan dolayı kefil gibi mesul olur

Şu kadar ki tahriri emir olmadıkccedila amir mesul olmaz

IIİTİBAR VERİLEN KİMSENİN EHLİYETSİZLİĞİ

Madde 401 - Amir itibar verilen kimsenin borccedil iltizamına ehliyetsizliğini dermeyan ile memura karşı mesuliyetten kurtulamaz

IIIMEMURUN KENDİ KENDİNE MUumlHLET VERMESİ

Madde 402 - Memur itibar verilen kimseye kendi kendine muumlhlet verir veya amirin talimatına muhalefet ederse amir mesuliyetten beri olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

IV İKİ TARAFIN HAKLARI VE BORCcedilLARI

Madde 403 - Amirin ve kendisine itibar verilen kimsenin hak ve borccedillarında kefile ve asıl borccedilluya muumlteallik huumlkuumlmler caridir

UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK

A - TARİFİ VE ŞEKLİ

Madde 404 - Tellallık bir akittirki onunla tellal uumlcret mukabilinde bir akdin yapılması imkanını hazırlamağa veya akdin icrasına tavassut etmeğe memur edilir

Tellallık hakkında umumi surette vekalet huumlkuumlmleri ceridir

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md ) Gayrimenkul tellallığı akdi yazılı şekilde yapılmadıkccedila muteber olmaz

B - TELLAL UumlCRETİ

IİSTİHKAK ZAMANI

Madde 405 - Yaptığı hazırlık veya icra eylediği tavassut akdin icrasına muumlncer olunca tellal uumlcrete muumlstahak olur

Akit taliki bir şart ile yapılmış ise uumlcret şartın tahakkukunda lazım olur

Yapacağı masrafın tellala verileceği mukavele edilmiş ise iş bir neticeye muumlncer olmasa bile tellal masrafını alır

IIUumlCRETİN TESBİTİ

Madde 406 - Uumlcret tayin edilmediği takdirde tarife varsa ona goumlre uumlcret verilmek lazım gelirTarife yoksa muumlteamil olan uumlcret mukavele edilmiş sayılır

IIITELLALIN HAKLARINI ZAYİ ETMESİ

Madde 407 - Tellal borccedillarına muhalefetle diğer tarafın menfaatine hareket eder veya huumlsnuuml niyet kaideleri hilafına diğer akitten uumlcret vadi alırsa uumlcrete ve yaptığı masrafa ait olan haklarını zayi eyler

IVEVLENME TELLALLIĞI

Madde 408 - Evlenme tellallığı uumlcrete hak bahşetmez

VUumlCRETTEN TENZİL

Madde 409 - Hizmet mukavelesi ve gayrimenkul satışı imkanını hazırlamak veya bunlardan birinin icrasına tavassut etmek iccedilin fahiş bir uumlcret şart edilmiş ise borccedillunun talebi uumlzerine bu uumlcret hakim tarafından adilane bir surette tenkis edilebilir

ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF

A - İŞ YAPAN KİMSENİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞİN İCRASI

Madde 410 - Vekaleti olmaksızın başkasının hesabına tasarrufta bulunan kimse o işi sahibinin menfatine ve tahmin olunan maksadına goumlre yapmağa mecburdur

IIMESULİYET

Madde 411 - Başkası namına tasarrufta bulunan kimse her tuumlrluuml ihmal ve ihtiyatsızlıktan mesulduumlr

Şu kadarki o kimse iş sahibinin maruz bulunduğu zararı bertaraf etmek iccedilin yapmış ise mesuliyeti tahfif olunur

İş sahibinin sarahaten veya delaleten meni var iken o kimse bu işi yapmış ve sahibinin menide kanuna ve adaba muhalif bulunmamış ise kazadan dahi mesul olur Meğerki o kimse muumldahalesi olmasa bile kazanın vukua geleceğini ispat etsin

III İŞİ YAPAN KİMSENİN EHLİYETİ OLMAMASI

Madde 412 - Başkası hesabına tasarrufta bulunan kimse akit ile iltizama ehil değil ise yaptığı tasarruftan ancak iktisabettiği ve sui niyetle elinden ccedilıkardığı miktarda mesul olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Haksız fiillerden muumltevellit daha şuumlmuumllluuml mesuliyet mahfuzdur

B - İŞ SAHİBİNİN HAKLARI VE BORCcedilLARI

IİŞ SAHİBİNİN MENFAATİNE YAPILDIĞI HALDE

Madde 413 - İş sahibinin menfaati iccedilin yapılmış olan bir işte yapan kimsenin hal icabına goumlre zaruri veya faideli bulunan bilumum masraflarını faizi ile edaya ve bu kabil taahhuumltlerini ifaya ve hakimin takdir edeceği zararı tazmine iş sahibi mecburdur

Maksadı hasıl olmasa bile işi yaparken icabeden İhtimamda bulunan kimse hakkında dahi bu huumlkuumlm tatbik olunur

İşi yapan kimse yaptığı masrafı istifa edemediği takdirde haksız bir fiil ile mal iktisabı faslındaki huumlkuumlmlere goumlre yaptığı şeyi ref ettirebilir

IIİŞ YAPAN KİMSENİN KENDİ MENFAATİ İCcedilİN YAPILDIĞI HALDE

Madde 414 - Kendi menfaati iccedilin yapılmamış olsa bile iş sahibi yapılan işten hasıl olan faydaları temelluumlk etmek hakkını haizdir Temelluumlk ettiği faydalara goumlre işi yapan kimsenin masrafını tazmin ve yapmış olduğu taahhuumltlerden onu tahlis eder

IIIİCAZET

Madde 415 - İş sahibi yapılan işe icazet verirse vekalet huumlkuumlmleri cari olur

ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON

A - ALIM VE SATIM KOMUumlSYONCUSU

ITARİFİ

Madde 416 - Alım ve satım işlerinde komuumlsyoncu uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkil hesabına kıymetli evrak ve menkul eşya alım ve satımını deruhte eden kimsedir

Atide beyan olunacak huumlkuumlmler muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyon mukavelelerinde vekalet huumlkuumlmleri tatbik olunur

IIKOMUumlSYONCUNUN BORCcedilLARI

1 - MECBURİ İHBAR VE SİGORTA

Madde 417 - Komuumlsyoncu yaptığı muamelenin cereyanından muumlvekkilini haberdar etmeğe ve hususiyle emrinin icra edildiğini kendisine derhal bildirmeğe mecburdur

Muumlvekkilin emri olmadıkccedila komuumlsyoncu mukavelenin mevzuunu teşkil eden şeyleri sigorta ettirmeğe mecbur değildir

2 - EŞYAYA İHTİMAM

Madde 418 - Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın bozukluğu goumlze ccedilarpıyorsa komuumlsyoncu nakliyeciye ruumlcu hakkını muhafazaya ve hasarı tesbit ettirmeğe ve muktedir olduğu kadar eşyayı hıfza ve derhal muumlvekkiline haber vermeğe mecburdur

Aksi takdirde ihmalin sebebiyet verdiği ziyandan mesul olur

Satılmak uumlzere komuumlsyoncuya goumlnderilen eşyanın hemen bozulacağından korkuluyorsa komuumlsyoncu muumlvekkiline derhal maluumlmat vermek şartiyle o eşyayı satmağa mecburdur

3 - MUumlVEKKİL TARAFINDAN TAYİN OLUNAN FİAT

Madde 419 - Muumlvekkil tarafından tayin olunan asgari bedelden noksanına mal satan komuumlsyoncu malı satmasaydı muumlvekkilinin daha ziyade mutazarrır olacağını ve bu hal icabının yeniden emir almağa muumlsait bulunmadığını ispat etmedikccedile bedelin noksanını tazmine mecbur olur

Bu takdirde komuumlsyoncunun kusuru varsa şarta muhalefetinden dolayı başkaca tazminat vermeğe mecburdur

Muumlvekkilin tayin ettiği bedelden noksanına mal alan veya fazlasına satan komuumlsyoncu bu muameleden istifade edemeyip aradaki farkı muumlvekkiline vermeğe mecburdur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

4 - VERESİYE MAL SATMA MAL TESELLUumlM ETMEDEN TEDİYE

Madde 420 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin izni olmaksızın veresiye mal satar veya malı teselluumlm etmeden para verirse zararı kendine ait olur

Şu kadarki muumlvekkil hilafını emretmedikccedile satış mahallindeki oumlrfe goumlre veresiye satabilir

5 - KOMUumlSYONCUNUN KEFALETİ

Madde 421 - Salahiyeti hilafına veresiye mal satması muumlstesna olmak uumlzere komuumlsyoncu muamelede bulunduğu kimselerin tediyelerinden ve diğer borccedillarını ifadan mesul olmaz Şu kadarki komuumlsyoncu sarahaten kefil veya mesuliyeti muumltearif olunca mesul olur

Kefil olan komuumlsyoncunun bunun iccedilin ayrıca uumlcret almağa hakkı vardır

IIIKOMUumlSYONCUNUN HAKLARI

1 - VERDİĞİ PARALAR VE MASRAFLAR

Madde 422 - Komuumlsyoncu muumlvekkilin menfaati iccedilin yaptığı bilcuumlmle masrafları ve verdiği paraları faiziyle beraber isteyebilir

Komuumlsyoncu ardiye ve nakliye uumlcretlerini muumlvekkilinin hesabına geccedilirirse de kendi memurlarının uumlcretlerini hesaba dahil edemez

2 - KOMUumlSYON UumlCRETİ

A İSTEMEK HAKKI

Madde 423 - Komuumlsyoncu kendisine tevdi olunan işi yaptıkta uumlcretini alacağı gibi komuumlsyoncunun o işi yapamamasına muumlvekkil sebebiyet vermiş ise yine uumlcrete muumlstahak olur

Diğer bir sebeple yapılamayan işlerden dolayı komuumlsyoncu ancak emeği mukabilinde mahalli adete goumlre lazım gelen tazminatı isteyebilir

B UumlCRET HAKKININ SUumlKUTU VE MUumlVEKKİLİN ARADAN CcedilIKMASI

Madde 424 - Komuumlsyoncu muumlvekkiline karşı sui niyet ile hareket eder ve hususiyle muumlvekkilin hesabına iştira ettiğinden fazla ve sattığından noksan bir fiat geccedilirirse uumlcreti almak hakkı tamamiyle sakıt olur

Son iki halde muumlvekkil komuumlsyoncuyu doğrudan doğruya muumlşteri veya bayi addederek aradan ccedilıkabilir

3 - HAPİS HAKKI

Madde 425 - Komuumlsyoncu sattığı malın bedeli ve aldığı malın kendisi uumlzerinde hapis hakkına maliktir

4 - EMTİANIN MUumlZAYEDE İLE SATILMASI

Madde 426 - Emtia satılamayıp veya muumlvekkilin verdiği satış emrinden ruumlcu edipte muumlvekkil emtiayı geri almakta veya onda diğer suretle tasarruf etmekte hadden fazla teahhuumlr ederse komuumlsyoncu emtiayı bulunduğu mahal mahkemesi vasıtasiyle bilmuumlzayede sattırabilir

Eşyanın bulunduğu mahalde ne muumlvekkil nede muumlmessili hazır bulunmazsa diğer taraf istima edilmeksizin dahi satış kararı verilebilir

Şu kadarki emtia suumlratle kıymeti tenezzuumll edecek emtiadan değil ise evvel emirde kendisine resmen ihbar edilmek lazımdır

5 - KOMUumlSYONCUNUN BİZZAT ALICI VEYA SATICI OLMASI

A UumlCRETİ VE MASRAFLARI

Madde 427 - Borsada mukayyet veya piyasada cari fiatı bulunan kambiyo senedatı veya diğer kıymetli evrakı veya emtiayı satmağa veya satın almağa memur edilen komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından hilafına talimat verilmemiş ise satın alacağı şey yerine kendi şeylerini beyi yahut satacağı şeyi kendisi iccedilin iştira edebilir

Bu hallerde komuumlsyoncu vekaletin icrası zamanında borsa veya piyasa fiyatını nazara almağa mecburdur Komuumlsyoncu

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

komisyon işlerinde mutat olan uumlcret ve masraflarını alabilir

Sair huumlkuumlmleri beyi gibidir

B KOMUumlSYONCUNUN ZIMNİ KABULUuml

Madde 428 - Komisyoncu bizzat alıcı veya satıcı olabildiği hallerde bir akit goumlstermiyerek vekaletin icra edildiğini muumlvekkiline bildirirse akide ait olabilecek borccedilları bizzat deruhte etmiş sayılır

C HAKKININ SUKUTU

Madde 429 - Komuumlsyoncu muumlvekkil tarafından verilen emir istirdat edilmiş ve istirdat haberi de vekaleti icra ettiği haberini muumlvekkile goumlndermeden vasıl olmuş ise artık bizzat bayi ve muumlşteri olamaz

B - DİĞER KOMİSYON İŞLERİ

Madde 430 - (Değişik madde 29061956 - 676341 md)

Malzemesi iş sahibi tarafından verilmek suretiyle imal edilecek menkul eşya hakkındaki komuumlsyon işleri eşya misli şeylerden olmasa da alım ve satım komuumlsyonu huumlkmuumlndedir

Alım ve satım komuumlsyonu sayılmıyan işleri uumlcret mukabilinde kendi namına ve muumlvekkili hesabına deruhde eden alım ve satım komuumlsyoncusu ile komuumlsyon işlerini kendisine sanat edinmeyip de arızi olarak uumlzerine alan tacir hakkında dahi bu babın huumlkuumlmleri tatbik olunur

Taşıma işleri komuumlsyonculuğu hakkındaki hususi huumlkuumlmler mahfuzdur

ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ

Madde 431 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 432 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 433 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 434 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 435 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 436 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 437 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 438 - ( Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 439 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 440 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 441 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 442 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 443 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 444 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 445 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 446 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 447 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

Madde 448 - (Muumllga madde 29061956 - 676341 md)

ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

A - TİCARİ MUumlMESSİL

ITARİFİ SALAHİYET İTASI

Madde 449 - Ticari muumlmessil bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından işlerini idare ve muumlessesenin imzasını kullanarak bilvekale imza vazetmek uumlzere sarih veya zımni kendisine mezuniyet verilen kimsedir

Muumlessese sahibi vekaletnameyi ticaret siciline kaydetdirmeğe mecburdur

Ancak kayıttan evvel dahi muumlmessilinin muameleleri ile muumllzemdir

Diğer nevi muumlesseselerde ve işlerde ticaret siciline kayıttan başka suretle ticari muumlmessil tayin olunamaz

IIVEKALETİN ŞUumlMULUuml

Madde 450 - Ticari muumlmessil huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muumlessese sahibi hesabına kambiyo taahhuumltlerinde bulunmak ve onun namına muumlessesenin gayesine dahil olan biluumlmum tasarrufları yapmak salahiyetini haiz sayılır

Ticari muumlmessil sarih salahiyet almadıkccedila gayrimenkulleri temlik veya bir hak ile takyit edemez

IIITAHDİDİ

Madde 451 - Temsil salahiyeti bir şubenin işlerine hasrolunabilir

Tayin olunan şartlar dahilinde diğerleri iştirak etmedikccedile yalnız birinin imzası muumlesseseyi ilzam etmemek uumlzere birden ziyade kimselerede verilebilir ve buna birlikte temsil denir

Temsil salahiyetinde bundan başka tahditler huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

IVİSTİRDADI

Madde 452 - Muumlmessil tayin edilirken tescil edilmemiş olsa bile temsil salahiyetinin istirdat edildiği zaman keyfiyetin ticaret siciline kaydedilmesi mecburidir

Temsil salahiyetinin istirdadı ticaret siciline kayıt ve ilan edilmedikccedile bu salahiyet huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslar hakkında bakidir

B - DİĞER TİCARET VEKİLLERİ

Madde 453 - Ticari vekil ticari muumlmessil sıfatını haiz olmaksızın bir ticarethane veya fabrika veya ticari şekilde işletilen diğer bir muumlessese sahibi tarafından muumlessesenin buumltuumln işleri veya muayyen bazı muameleleri iccedilin temsile memur edilen kimsedir

Bu salahiyet muumlessesenin mutad olan muamelelerinin cuumlmlesine şamildir Şu kadar ki ticari vekil kendisine sarih mezuniyet verilmedikccedile istikraz edemez ve kambiyo taahhuumltlerinde ve muhakeme ve murafaada bulunamaz

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Mağaza iccedilinde muumlşterilerin kolaylıkla goumlrebilecekleri bir yerde ve kolayca okuyabilecekleri bir şekilde aksi ilan edilmiş olmadıkccedila toptan yarı toptan veya perakende satış mağazalarının memur veya muumlstahdemleri o mağazanın muumltat satış muamelelerinin hepsini yapmaya salahiyetli oldukları muameleler hakkındaki faturaları imzalamaya bu mutat muamelelerden doğan borccedilların yerine getirilmesine veya bunların hiccedil veyahut gereği gibi yerine getirilmemiş olmasına ilişkin ihtar veya diğer beyanları işletme sahibi adına yapmaya bu mahiyetteki ihtar ve diğer beyanları ve hususiyle mutat muamele dolayısiyle teslim edilmiş olan mallara ilişkin ayıp ihbarlarını mağaza sahibi adına kabule salahiyetli sayılırlar şu kadar ki kendilerine yazı ile salahiyet verilmiş olmadıkccedila mağaza dışında ve kasa memurları tayin edilmiş ise mağaza iccedilinde mal parasını isteyip alamazlar Bu kimseler mal parasını almaya salahiyetli bulundukları hallerde faturaları kapatmaya veya makbuz vermeye de salahiyetlidirler

C - SEYYAR TUumlCCAR MEMURLARI

Madde 454 - Bir muumlessese iccedilin merkezinin haricindeki mahallerde muamele icra eden seyyar memurlar muumlessese namına sattıkları malın bedelini almak ve makbuz vermek ve borccedilluya mehil ita etmek salahiyetini dahi haiz sayılırlar

Bu salahiyetin tahdidi huumlsnuumlniyet sahibi uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı muteber değildir

D - REKABET YAPMAK MEMNUİYETİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 455 - Bir muumlessesenin buumltuumln işlerini idare eden yahut muumlessese sahibinin hizmetinde bulunan ticari muumlmessiller veya ticari vekiller muumlessese sahibinin izni olmaksızın gerek kendi namlarına gerek uumlccediluumlncuuml şahıs namına muumlessesenin yaptığı nevide dahil bir iş yapamazlar

Buna muhalif harekette bulunursa muumlessese sahibi zarar ve ziyan istemek ve bu suretle yapılan işleri kendi hesabına almak hakkını haizdir

E - MUumlMESSİL VE DİĞER TUumlCCAR VEKİLLERİNİN VEKALETLERİNİN HİTAMI

Madde 456 - Hizmet şirket vekalet mukavelelerinden ve iki taraf arasında mevcut diğer hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit haklara halel gelmemek uumlzere ticari muumlmessiller ve ticari vekiller her zaman azlolunabilir

Muumlessese sahibinin medeni haklarını kullanmak salahiyetini gaip etmesi veya vefatı ile ticari muumlmessilin ve ticari vekilin salahiyeti hitam bulmaz

ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE

A - TARİFİ

Madde 457 - Havale bir akittir ki onunla muhaluumlnaleyh bilvekale kendi namına kabza salahiyettar olan muhaluumlnlehe muhil hesabına nakit veya kıymetli evrak veya sair misli şeyler itasına mezun kılınır

B - AKDİN HUumlKUumlMLERİ

IMUHİL İLE MUHALUumlNLEH ARASINDAKİ MUumlNASEBET

Madde 458 - Havalenin mevzuu muhilin muhaluumlnlehe olan borcunun tediyesi ise bu borccedil ancak muhaluumlnaleyh tarafından vuku bulacak tediye ile sakıt olur

Şu kadar ki havaleyi kabul etmiş olan alacaklı ancak muhaluumlnaleyhe muumlracaat ile havalede tayin olunan muumlddet zarfında matlubunu istifa edemediği takdirde muhilden alacağını mutalebe salahiyetini haiz olur

Muhaluumlnleh olan alacaklı havaleyi kabul etmek istemezse borccedilluyu derhal haberdar etmek lazımdır aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

IIMUHALUumlNALEYHİN BORCU

Madde 459 - Muhaluumlnaleyh ihtirazi kayıt beyan etmeksizin havaleyi kabul ettiğini muhaluumlnlehe bildirirse tediye ile muumlkellef olur ve ona karşı yalnız aralarındaki şahsi muumlnasebetlerden veya havalenin muumlnderecatından muumltehassil defalarda bulunabilir Muhil ile olan muumlnasebetinden muumltevellit defilerde bulunamaz

Muhaluumlnaleyh muhile borccedillu ise kendisi iccedilin bu tediye muhile yapacağı tediyeye nazaran daha kuumllfetli olmadığı surette borcun miktarını muhaluumlnlehe tediyeye mecburdur

Bu halde bile muhil ile aralarında hilafına mukavele olmadıkccedila tediyeden evvel havaleyi kabul ettiğini beyan etmeğe mecbur değildir

IIITEDİYE OLUNMAMAK HALİNDE İHBAR

Madde 460 - Muhaluumlnlehin talebine karşı veya talebinden evvel muhaluumlnaleyh muhaluumlnbini tediye etmiyeceğini beyan ederse muhaluumlnleh derhal muhili haberdar etmeğe mecburdur aksi halde zarar ve ziyan ile mesul olur

C - RUumlCU

Madde 461 - Muumlhil her zaman muumlhaluumlnlehe karşı havaleden ruumlcu edebilir Meğerki havale muhaluumlnlehin menfaati ve bilhassa alacağını tediye iccedilin yapılmış olsun

Muhaluumlnaleyh havaleyi kabul ettiğini beyan edinceye kadar muhil ona karşıda havaleden ruumlcu edebilir

Muhilin iflası henuumlz kabul edilmemiş havalenin huumlkuumlmsuumlzluumlğuumlnuuml istilzam eder

D - KIYMETLİ EVRAK İŞLERİNDE HAVALE

Madde 462 - Hamile muharrer havaleler bu babın huumlkuumlmlerine tabidir Her hamil muhaluumlnaleyhe karşı muhaluumlnleh sıfatını haizdir Ve muhil ile muhaluumlnleh arasındaki haklar havaleyi temlik eden ile temelluumlk eden arasında sabit olur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Ccedilekler ile kambiyo senetlerine muumlmasil havaleler hakkındaki hususi huumlkuumlmler bakidir

ON DOKUZUNCU BAP VEDİA

A - VEDİA

ITARİFİ

Madde 463 - İda bir akittir ki onunla muumlstevdi muumldi tarafından verilen şeyi kabul ve onu emin bir mahalde hıfzetmeği deruhte eder

Uumlcret şartedilmedikccedile veya hal muumlstevdiin uumlcrete intizarını icabetmedikccedile muumlstevdi uumlcret istiyemez

IIMUumlDİİN BORCcedilLARI

Madde 464 - Muumldi muumlstevdie akdin icrasiyle zaruri irtibatı olan buumltuumln masrafları tediye etmekle muumlkelleftir

Mudi ida sebebiyle husule gelen zararın kendi kusuru olmaksızın vukua geldiğini ispat etmedikccedile tazmin ile muumlkelleftir

IIIMUumlSTEVDİİN BORCcedilLARI

1 - VEDİANIN KULLANILMASI MESULİYETİ

Madde 465 - Muumlstevdi muumldiden mezuniyet almadıkccedila vediayı kullanamaz

Buna muhalif hareket ederse muumldia muhik bir tazminat vermeğe mecbur olur ve kazara husule gelen zararlardan dahi mesulduumlr Meğerki kullanmamış olsa dahi bu zararların vukua geleceğini ispat ede

2 - İSTİRDAT

A MUumlDİrsquoİN HAKLARI

Madde 466 - İdada muumlddet tayin edilmiş olsa bile muumldi her vakit ida edilen eşyayı zevaidiyle beraber geri alabilir

Şu kadar ki muumlstevdiin kararlaştırılmış olan muumlddeti nazara alarak yaptığı masrafları tesviye ile muumlkelleftİr

B MUumlSTEVDİİN HAKLARI

Madde 467 - Muumlstevdi tayin edilen muumlddetin inkızasından evvel vediayı iade edemez Şu kadar ki evvelce tayin edilemiyen haller dolayısiyle akdin devamı vedia iccedilin tehlikeyi veya kendisi iccedilin zararı mucip olursa muayyen muumlddetin inkızasından evvel dahi iade edebilir

Muumlddet tayin edilmemiş ise her zaman iade edebilir

C İADE MAHALLİ

Madde 468 - Vedia hıfzedilmesi lazım gelen yerde iade olunur ve iade masrafiyle iade zamanındaki hasar muumldia aittir

3 - MUumlŞTEREKEN VEDİA ALINMASI HALİNDE MESULİYET

Madde 469 - Birlikte vediayı kabul edenler ondan muumlteselsilen mesul olurlar

4 - UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS TARAFINDAN İSTİHKAK DAVALARI

Madde 470 - Uumlccediluumlncuuml şahıs tarafından vedia hakkında istihkak iddiasında bulunulsa bile vedia adli tarik ile haciz yahut muumlstevdie karşı istihkak davası ikame edilmedikccedile muumlstevdi onu muumldia ret ve iade ile muumlkelleftir Haciz veya istihkak davası halinde muumlstevdi derhal muumldii haberdar etmeğe mecburdur

IVYEDİEMİNE TEVDİ

Madde 471 - İki veya daha ziyade kimseler haklarını muhafaza iccedilin hukuki vaziyeti munazaalı veya şuumlpheli olan bir şeyi muumlstevdie veya yediadile tevdi ederlerse muumlstevdi veya yediadil bunları buumltuumln alakadarların muvafakati veya hakimin kararı olmadıkccedila hiccedil birine iade edemez

B - USULSUumlZ TEVDİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 472 - Muumlstevdiin tevdi olunan meblağı aynen iadeye mecbur olmaksızın mesela iade etmesi sarahaten veya zımnen mukarrer ise o meblağın nefi ve hasarı kendisine ait olur

Meblağ muumlhuumlrsuumlz ve accedilık olarak bırakılmış ise bu manada zımni bir mukavele mevcut sayılır İda edilen diğer misli eşya veya kıymetli evrakı muumlstevdi sarahaten mezun kılınmadıkccedila kullanamaz

C - ARDİYE MUKAVELESİ

IKIYMETLİ EVRAK İHRACI SALAHİYETİ

Madde 473 - Hıfzedilmek uumlzere emtia kabul ettiğini alenen bildiren ardiye sahibi ida olunan eşya makamına kaim olmak uumlzere senet ihracına salahiyet verilmesini ait olduğu merciden talep edebilir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

IIARDİYE SAHİBİNİN MUHAFAZA BORCU

Madde 474 - Ardiye sahibi eşyayı bir komuumlsyoncu gibi ihtimam ile muhafaza etmeğe mecburdur Eşyaya tahavvuumll arız olupta başkaca tedbir ittihazını istilzam ederse muumlstevdi muumlmkuumln olduğu takdirde bundan muumldii haberdar eder Ardiye sahibi muumltat iş zamanlarında emtianın halini tetkik veya muayene ve icabeden tahaffuzi tedbirleri her zaman ittihaz edebilmesi iccedilin muumldia muumlsaade etmeğe mecburdur

IIITEVDİ OLUNAN EŞYANIN DİĞERLERİYLE KARIŞTIRILMASI

Madde 475 - Ardiye sahibi sarahaten mezun olmadıkccedila aynı nevi ve vasıftan bulunan misli şeyleri birbirine karıştıramaz Mezuniyete binaen karıştırılan eşya uumlzerinde her muumldi hakkiyle muumltenasip bir hisse talep edebilir Bu takdirde ardiye sahibi diğerlerinin huzuruna hacet kalmaksızın her mudiin hissesini tefrik edebilir

IV ARDİYE SAHİBİNİN HAKLARI

Madde 476 - Ardiye sahibi mukarrer veya mutat olan ardiye uumlcretini ve muhafazanın sebebiyet vermediği buumltuumln masraflarını (nakliye guumlmruumlk kayıt) talep edebilir bu masraflar derhal tediye olunmak lazımdır

Ardiye uumlcreti ise her uumlccedil ayda bir kere ve her halde eşyanın tamamen veya kısmen istirdadında tediye olunur

Eşya yedinde bulunduğu veya eşyayı temsil eden her hangi bir senet vasıtasiyle onda tasarruf etmek kudretini haiz olduğu muumlddetccedile ardiye sahibinin alacakları mukabilinde ve eşya uumlzerinde hapis hakkı vardır

VEMTİANIN İADESİ

Madde 477 - Ardiye sahibi emtiayı adi tevdide olduğu gibi ret ve iade ile muumlkelleftir Şu kadar ki adi tevdide muumlstevdiin evvelce tahmin edemediği sebeplerin tahakkukuna mebni vaktinden evvel iadeye mezun

olduğu halde dahi ardiye sahibi muayyen olan muumlddetin hitamına kadar eşyayı muhafaza mecburiyetindedir

(İkinci fıkra Muumllga 29061956 - 676341 md)

D - OTELCİYE TEVDİ

IOTELCİLERİN MESULİYETİ

1 - ŞARTLARI VE ŞUumlMULUuml

Madde 478 - Otelciler hancılar nazil olan yolcuların getirdikleri eşyanın duccedilar olduğu telef ve hasar ve sirkatten ve zararın bizzat yolcuya veya onu ziyarete gelen veya refakatinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden neşet ettiğini veya tevdi olunan şeyin mahiyetinden muumltevellit bulunduğunu ispat etmedikccedile mesulduumlr Şu kadar ki otelci veya hancı veya muumlstahdemlerine isnadı kabil bir kusur ispat olunmadıkccedila bu mesuliyet her bir yolcu iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

2 - KIYMETLİ EŞYA

Madde 479 - Kıymetli eşya veya oldukccedila ehemmiyetli miktarda para veya kıymetli evrak otelci veya hancıya emanet edilmemiş ise otelci veya hancı ancak kendisinin veya muumlstahdemlerinin kusuru halinde mesul olur Emaneten kabul etmiş veya kabulden imtina etmiş ise mesuliyeti mahdut değildir Yolcunun kendi nezdinde saklayabilmesi lazımgelen eşya veya nakit ve emsalinde yolcunun sair eşyası hakkındaki mesuliyet kaidesi tatbik olunur

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - MESULİYETİN HİTAMI

Madde 480 - Yolcu zararına vakıf olur olmaz otelci veya hancıya bildirmezse hakkı sakıt olur Otelci veya hancı boumlyle bir mesuliyeti deruhte etmediğini veya mesuliyeti bu kanunda nevi tayin olunmıyan bir şarta talik ettiğini yapıştırdığı ilanlarda bildirse bile mesuliyetten kurtulamaz

IIUMUMİ AHIR İDARE EDENLERİN MESULİYETİ

Madde 481 - Umumi ahırları ve garajları idare edenler iccedilerilerine konulan veya getirilen veya kendileri veya muumlstahdemleri tarafından kabul olunan otomobil hayvanat ve araba ve koşum ve sair teferruatının ziya ve hasarından ve ccedilalışmasından zararın muumldi veya onu ziyaret veya ona refakat eden veya onun hizmetinde bulunan kimseye isnadı kabil olduğunu veya muumlcbir sebeplerden veya tevdi olunan eşyanın mahiyetinden neşet ettiğini ispat etmedikccedile mesul olur Şu kadar ki kabul edilen otomobil ve hayvanlar ve arabalar ve onların teferruatı hakkındaki mesuliyet garaj ve ahır sahibine veya muumlstahdemlerine bir kusur isnat olunamazsa beher muumldi iccedilin yuumlz lirayı tecavuumlz edemez

IIIHAPİS HAKKI

Madde 482 - Otelci Hancı ve umumi ahırlar ve garajlar idaresi sahipleri nezdlerine getirilen veya ahırlarına veya garajlarına konulan eşya uumlzerinde otel veya hıfz masraflarından muumltevellit alacaklarını temin iccedilin hapis hakkına maliktirler

Mucirlerin hapis haklarına muumlteallik huumlkuumlmler kıyasen tatbik olunur

YİRMİNCİ BAP KEFALET

A - TARİFİ

Madde 483 - Kefalet bir akittir ki onunla bir kimse borccedillunun akdettiği borcun edasını temin etmeği alacaklıya karşı taahhuumlt eder

B - ŞARTLARI

IŞEKLİ

Madde 484 - Kefaletin sıhhati tahriri şekle riayet etmeğe ve kefilin mesul olacağı muayyen bir mikdar iraesine muumltevakkıftır

IIASIL BORCcedil

Madde 485 - Kefalet ancak muteber bir borccedil hakkında cereyan eder Muumlstakbel zamana muzaf yahut şarta muallak bir borccedil huumlkuumlm ifade edeceği zamanın hululuuml ve şartın tahakkuku halinde muteber olmak uumlzere kefalete raptolunabilir Hata yahut ehliyetsizlik sebebiyle borccedillunun mesuliyetini icap etmiyen bir akitten muumltevellit borca kefalet eğer kefil akdin borccedillu yuumlzuumlnden olan bu fesadına taahhuumlt esnasında vakıf ise muteber olur

C - NEVİLERİ

IADİ KEFALET

Madde 486 - Adi kefaletten kefilin borccedil ile mutalip olması ancak kefalet akdinden sonra borccedillunun iflas etmesi veya hakkında takibat icra olunupta alacaklının hatası olmaksızın semeresiz kalması yahut borccedillu aleyhinde Tuumlrkiyede takibat icrasının imkansız hale gelmesi ile meşruttur

Alacaklının alacağı kefaletten evvel yahut aynı zamanda rehin ile temin olunmuş olduğu takdirde adi kefalette kefil borcun evvelemirde merhundan istifa olunmasını talep edebilir Fakat borccedillu muumlflis ise yahut borccedillunun iflası ilan olunmadıkccedila rehenin nakde tahvili kabil olmazsa bu huumlkuumlm cerayan etmez

IIMUumlTESELSİL KEFALET

Madde 487 - Kefil borccedillu ile beraber muumlteselsil kefil ve muumlşterek muumlteselsil borccedillu sıfatı ile veya bu gibi diğer bir sıfatla borcun ifasını deruhde etmiş ise alacaklı asıl borccedilluya muumlracaat ve rehinleri nakde tahvil ettirmeden evvel kefil aleyhinde takibat icra edebilir

Bu babın huumlkuumlmleri bu nevi kefalete de tatbik olunur

IIIBİRLİKTE KEFALET

Madde 488 - Birden ziyade eşhas birlikte muumltecezzi bir borca kefil oldukları takdirde bunlardan her biri kendi hisseleri

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

miktarınca adi kefil gibi ve diğerlerinin hisseleri hakkında kefile kefil sıfatı ile mesul olur Kefiller gerek asıl borccedillu ile beraber gerek kendi beyinlerinde muumlteselsil olmaklığı iltizam etmişler ise her biri borcun tamamından mesul olup ancak diğerlerinin hissesi iccedilin onlara ruumlcu hakkını haizdirler Kefaletin aynı borca diğer kimselerinde kefalet etmesi şartiyle vaki olduğuna alacaklının vukufu bulunduğunu kabule mahal olan hallerde bu şart tahakkuk etmezse kefil mesuliyetten beri olur

IV KEFİLE KEFİL VE RUumlCUA KEFİL

Madde 489 - Kefile kefil alacaklıya karşı kefilin taahhuumlduumlnuuml temin eden kimsedir ve kefil ile birlikte mesuliyeti borccedillunun taahhuumlduumlnuuml temin eden adi kefilin borccedillu ile beraber olan mesuliyeti derecesindedir

Ruumlcua kefil olan kimse borccedilludan alacağını alamayan kefile kefildir

D - KEFİLİN MESULİYETİ

IŞUumlMULUuml

Madde 490 - Kefil borcun aslı ile beraber borccedillunun kusur veya temerruumlduumlnuumln kanuni neticelerinden mesulduumlr

Kefil alacaklının metalibini ifa ederek dava ikamesini bertaraf etmek iccedilin kendisine vakıt ve zamaniyle ihtar vuku bulmuş olmadıkccedila asıl borccedillu aleyhinde ikame olunan dava masrafını edaya mecbur değildir

Faiz verilmesi şart edilmiş ise kefil ancak işlemekte olan faiz ile beraber işlemiş faizden bir seneliğini vermekle muumlkelleftir

IIMUACCELİYET

Madde 491 - Borccedillunun iflası sebebi ile asıl borccedil vadenin hululuumlnden evvel muacceliyet kesbetse bile kefil asıl borcun ifası iccedilin tayin olunan vadeden evvel borcu oumldemeğe icbar olunamaz Asıl borcun muacceliyet kesbetmesi evvelce borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf ise bu ihbar kefile de icra olunmak lazım gelir Kefil hakkında borcun muacceliyet kesbetmesi ihbar guumlnuumlnden başlar

E - KEFALETİN HİTAMI

IASIL BORCUN SUumlKUTU

Madde 492 - Asıl borccedil her hangi bir sebeple sakıt olunca kefil beri olur

IIMAHDUT ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 493 - Bir kimse mahdut bir zaman iccedilin kefil olupta bu zamanın inkızasını takip eden bir ay zarfında alacaklı bu bapta icraya veya mankemeye muumlracaatla hakkını takip etmezse yahut takibatına uzun muumlddet fasıla verirse kefil kefaletten beri olur

IIIMAHDUT OLMAYAN ZAMAN İCcedilİN KEFALET

Madde 494 - Kefalet gayri mahdut bir zaman iccedilin akdolunmuş ise asıl borccedil muacceliyet kesbettikten sonra kefil alacaklıdan bir ay zarfında icra veya mahkemeye muumlracaatla hakkını takip etmesini ve uzun muumlddet fasıla vermeksizin takibata devam etmesini talep edebilir

Bir borcun muacceliyet kesbetmesi alacaklı tarafından borccedilluya ihbar vukuuna muumltevakkıf olmadığı takdirde kefil kefaleti tarihinden bir sene sonra alacaklıdan bu ihbarın yapılmasını ve borccedil muacceliyet kesbedince yukarıda zikrolunduğu veccedilhile icraya veya mahkemeye muumlracaatle hakkını takip etmesini talep edebilir Alacaklı kefilin bu talebini nazara almazsa kefil kefaletten beri olur

IVMEMUR VE MUumlSTAHDEM HAKKINDA KEFALET

Madde 495 - Resmi bir memura gayri mahdut muumlddet iccedilin kefil olan kimse her uumlccedil senede bir kere ertesi sene nihayetinde muteber olmak uumlzere kefaleti feshettiğini ihbar edebilir Bir muumlstahdem iccedilin vukubulan kefalet uumlccedil sene devam ettiği takdirde huumlkuumlm yine boumlyledir

F - KEFİLİN HAKLARI

IASIL BORCcedilLUYA KARŞI

1 - ALACAKLININ HAKLARINA HALEFİYET

Madde 496 - Kefil eda ettiği şey nisbetinde alacaklının haklarında ona halef olur Bu halefiyet kaidesinden evvelce feragat

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

etmek caiz değildir Şu kadar ki kefil ile borccedillu beynindeki hukuki muumlnasebetlerden muumltevellit dava ve defi hakları mahfuzdur

2 - KEFİLİN DEFİLERİ

Madde 497 - Kefil asıl borccedilluya ait buumltuumln defileri alacaklıya karşı dermeyan etmek hakkını haiz ve bununla muumlkelleftir fakat kefilin taahhuumlduumlnuumln mahiyetine nazaran hariccedil kalması lazım gelen defiler muumlstesnadır

Kefil kendi kusuru olmaksızın bu defilere vakıf olduğunu ispat etmediği surette kendisini borcunu edadan vareste edecek bu defileri dermeyan etmemesinden naşi alacaklıya ruumlcu etmek hakkından mahrum olur

3 - KEFİLİN TEDİYEYİ İHBAR BORCU

Madde 498 - Kefil tediyeyi asıl borccedilluya ihbar etmemesinden dolayı asıl borccedillu ikinci defa olarak borcunu eda ederse kezalik kefil ruumlcu hakkını gaip eder Alacaklı aleyhine haksız mal edinmesinden dolayı dava hakkı mahfuzdur

IIALACAKLILARA KARŞI

1 - ESBABI SUBUTİYENİN TESLİMİ

Madde 499 - Alacaklı mekfuluumlnbihi tediye eden kefilin borccedilluya ruumlcu hakkını kullanmağa ve elinde bulunan rehinleri nakde tahvile medar olabilecek senetleri ona teslime mecburdur

Borccedil bir gayrimenkul rehin ile temin olunmuş ise alacaklı rehin hakkının kefile devri iccedilin ifası lazım gelen merasimi icra ile muumlkelleftir

2 - BORCcedilLARINI İFA ETMİYEN ALACAKLININ MESULİYETİ

Madde 500 - Alacaklı kefaletten dolayı tahakkuk eden borcun temini iccedilin kefelatin akdi esnasında tesis yahut sonradan istihsal olunan teminatı kefilin zararına olarak tenkis eder veya elinde bulunan delaili elden ccedilıkarırsa kefile karşı mesul olur

Resmi memurlar ile muumlstahdemlere kefalet vukuunda alacaklı bu borccedillular hakkında ifasiyle muumlkellef olduğu nezareti icrada ihmal eylediği ve borccedil bu ihmalden tevelluumlt ettiği yahut ihmal vukubulmamış olsaydı bu nisbette tezayuumlt etmiyeceği muhtemel bulunduğu takdirde dahi mesulduumlr

3 - TEDİYEYİ KABULE VEYA KEFALETTEN TAHSİLE MUumlTEDAİR HAKLAR

Madde 501 - Borccedil muacceliyet iktisap edince kefil her zaman alacaklıyı borcun ifasını kabule veya kendisini kefaletten tahlise icbar edebilir Alacaklı edayı kabul etmez yahut haiz olduğu teminatı ita ve nakilden imtina eylerse kefil kendiliğinden kurtulur

4 - BORCcedilLUNUN İFLAS MASASINA ALACAKLININ MUumlRACAATI

Madde 502 - Borccedillu iflas eder ise alacaklı alacağını İflas masasına kayıt ettirmeğe mecburdur

Alacaklı borccedillunun iflasına muttali olur olmaz ondan kefili haberdar etmekle muumlkelleftir Boumlyle yapmadığı takdirde bu tekasuumlluumlnden dolayı kefile terettuumlp eden zarar nisbetinde kefile karşı haiz olduğu haklarını gaip eder

IIITEMİNAT İTASINA DAİR KEFİLİN HAKKI

Madde 503 - Aşağıdaki hallerde kefil borccedilludan teminat itasını ve eğer borccedil muaccel ise kendisinin kefaletten kurtulmasını talep edebilir

1 - Borccedillu kefile karşı vukubulan taahhuumltlerine ve bilhassa muayyen bir muumlddet zarfında kendisini kurtaracağına dair olan vadına muhalif hareket ettiği takdirde

2 - Borccedillu muumltemerrit bulunduğu takdirde

3 - Kefil gerek duumlccedilar olduğu zayiat gerek kendi tarafından irtikap olunan bir kusur sebebi ile kefaleti kabul ettiği zamanda kimden ziyade tehlikelere maruz olduğu takdirde

YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS

A - ALACAĞIN DAVA EDİLEMEMESİ

Madde 504 - Kumar ve bahis bir alacak hakkı tevlit etmez Kumar yahut bahis iccedilin bilerek yapılan avanslar ve oumlduumlnccedil verilen akccedileler hakkında ve kumar ve bahis vasfını haiz olduğu takdirde borsaya dahil olan emtia ve kıymetli evrakın fiyat farkı esası

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

uumlzerine yapılan vadeli alış verişlerde dahi huumlkuumlm boumlyledir

B - BORCcedil SENEDİ İTASI VE BİLİHTİYAR TEDİYE

Madde 505 - Kumar oynıyan veya bahseden kimse tarafından imza edilmiş adi borccedil veya kambiyo senedi uumlccediluumlncuuml bir şahsa devir edilmiş olsa bile bunlara muumlsteniden hiccedil hir kimse bir hak talep edemez Kıymetli evrakın huumlsnuuml niyet sahibı uumlccediluumlncuuml şahıslara bahşettiği haklar mahfuzdur

Kumar veya bahsin usuluuml dairesinde cereyanına kazaen veya diğer tarafın fiili neticesi olarak bir mani haylulet etmiş veya bu diğer taraf hile ve desise ika etmiş olmadıkccedila bilihtiyar verilen kumar akccedilesi geri alınmaz

C - PİYANGO

Madde 506 - Huumlkuumlmet tarafından muumlsaade edilmiş olmadıkccedila piyango hiccedil bir alacak hakkı tevlit etmez Muumlsaade edilmemiş olduğu takdirde piyango hakkında da kumara muumltaallik huumlkuumlmler tatbik olunur

Ecnebi memleketlerde muumlsaade ile tesis edilen piyangolar Tuumlrkiyede kanunun himayesinden istifade etmezler Meğer ki salahiyettar olan makam bunlara ait biletlerin satılmasına muumlsaade etmiş olsun

YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

A - KAYDI HAYAT İLE İRAT

IMEVZUU

Madde 507 - Kaydıhayat ile tesis olunan irat ya alacaklının veya borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatı muumlddetince takyit olunabilir

Bu bapta sarih bir şart olmadıkccedila kaydı hayat ile irat alacaklının hayatı muumlddetiyle mukayyet olarak tesis olunmuş sayılır

Hilafına mukavele olmadıkccedila borccedillunun yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsın hayatiyle takyit olunarak tesis olunan irat alacaklının mirasccedilılarına intikal eder

IITESİSİN ŞEKLİ

Madde 508 - Kaydıhayat ile irat tesisine dair olan akit tahriri şekilde olmadıkccedila muteber değildir

IIIALACAKLININ HAKLARI

1 - HAKKIN KULLANILMASI

Madde 509 - Hilafına mukavele olmadıkccedila kaydıhayat ile irat her altı ayda bir işlemeden tediye olunur

Hayatiyle mukayyet olarak irat tesis olunan şahıs iradın peşin verilmesi lazımgelen devrenin nihayetinden evvel vefat eder ise borccedillu o devreye ait meblağı tamamen edaya mecburdur

Borccedillu iflas eder ise alacaklı iflasın kuumlşadı esnasında muteber bir irat sandığında muumlflisin muumlkellef bulunduğu irat borcuna muadil bir irat tesisi iccedilin iktiza eden resuumllmale muumlsavi bir resuumllmal talep ederek hakkını istihsal edebilir

2 - TEMLİK VE HACİZ EDİLEBİLMESİ

Madde 510 - Hilafına mukavele olmadıkccedila alacaklı hakkını başkasına temlik edebilir Uumlccediluumlncuuml şahıs lehine meccanen irat tesis eden kimse tesis zamanında o şahsın iflası yahut borcundan dolayı takibat icrası halinda alacaklılarının menfaatına olarak irattan mahrum edilemiyeceğini şart koşabilir

B - OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ

ITARİFİ

Madde 511 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi akitlerden birinin diğerine oumlluumlnceye kadar bakmak ve onu goumlruumlp goumlzetmek şartiyle bir mamelek yahut bazı mallar temlikini iltizam etmesinden ibaret olan bir akittir Borccedillu alacaklı tarafından mirasccedilı nasbolunmuş ise bu akit hakkında miras mukavelesi huumlkuumlmleri ceryan eder

IIŞARTLARI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

1 - ŞEKLİ

Madde 512 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi mirasccedilı nasbını tazammun etmese bile miras mukavelesi şeklinde tanzim olunmak lazımdır Şukadar ki bu mukavele salahiyettar makam canibinden tayin olunmuş olan şartlara tevfikan devletccedile tanınmış bir muumlessese ile aktedilmiş ise gayri resmi bir senet kifayet eder

2 - TEMİNAT

Madde 513 - Diğer tarafa bir gayrimenkul temlik eden alacaklı kendi haklarını temin iccedilin o gayrimenkul uumlzerinde tıpkı bir bayi gibi kanuni ipotek hakkını haiz olur

IIIMEVZUU

Madde 514 - Alacaklı borccedillunun ailesi iccedilinde yaşar Borccedillu aldığı malların kıymetine ve alacaklının evvelce haiz olduğu iccediltimai mevkie goumlre hakkaniyetin iktiza ettiği şeyleri alacaklıya vermeğe mecburdur

Borccedillu bilhassa alacaklıya muumlnasip gıda mesken vermeğe ve hastalığında muktazi ihtimam ile bakmağa ve hekim getirmeğe mecburdur

Kabul ettikleri kimselere oumlluumlnceye kadar bakmak maksadiyle tesis olunan muumlesseseler umum iccedilin mecburi olarak verecekleri şeyleri salahiyettar makam tarafından tasdik olunmuş nizamnameler ile tayin edebilirler

IVİTİRAZ VE TENKİS

Madde 515 - Kaydıhayat ile bakma mukavelesi alacaklının kanunen infaka mecbur olduğu kimselere karşı bu muumlkellefiyetin ifasını temin eden vasıtaların elinden ccedilıkmasını mucip olursa bu kimseler tarafından mezkur mukaveleye itiraz olunabilir Hakim bu mukaveleyi feshedeceği yerde borccedilluyu hak sahiplerine nafaka vermeğe icbar edebilir ve bunlara verilen nafakalar alacaklıya verilmesi lazım gelen şeylerle mahsup edilir Bundan maada mirasccedilıların tenkis talepleri ve alacaklıların fesih davaları hakkı mahfuzdur

VFESİH

1 - İHBAR

Madde 516 - İki tarafın mukavele mucibince verecekleri şeylerin arasında kıymetccedile hissolunacak derecede nisbetsizlik bulunduğu ve fazla alan taraf diğer tarafın kendisine teberruda bulunmak kastı olduğunu ispat edemediği takdirde kaydıhayat ile bakma mukavelesini iki taraftan her biri altı ay evvel haber vermek şartiyle her zaman feshedebilir Bu hususta muteber bir irat sandığının kabul ettiği resuumllmal ile irat beynindeki nisbeti nazara almak lazımdır

Mukavelenin feshi esnasında evvelce verilmiş olan şeyler istirdat olunur

Şu kadar ki bunların resuumllmal ve faiz kıymetleri beyninde takas icra olunur

2 - BİR TARAFLI FESİH

Madde 517 - Tahmil olunan muumlkellefiyete muhalif hareket olunmasından naşi mukavelenin icrasına devam etmek ccedilekilmez bir hale geldiği yahut diğer bazı muhik sebepler mukavelenin devamını imkansız bir hale getirdiği yahut ifrat derecede kuumllfetli kıldığı takdirde iki taraftan her biri yalnız başına onu feshedebilir

Eğer mukavele bu sebepler dolayısiyle fesholunur ise kusurlu olan taraf aldığı şeyi geri verdikten maada kusuru olmayan tarafa hakkaniyete muvafık bir tazminat vermeğe mecburdur

Hakim mukaveleyi feshedecek yerde iki taraftan birinin talebi ile yahut resen artık birlikte yaşamalarına nihayet verip buna mukabil alacaklıya kaydıhayat ile bir irat tahsis edebilir

3 - BORCcedilLUNUN VEFATI HALİNDE FESİH

Madde 518 - Borccedillu vefat edince alacaklı bir sene zarfında mukavelenin feshini talep edebilir Bu takdirde alacaklı borccedillunun iflası halinde masasından talep edebileceği mikdara muumlsavi bir meblağın itasını borccedillunun mirasccedilılarından isteyebilir

VI TEMLİK EDİLEMEMEK VE İFLAS VE HACİZ HALİNDE TALEP

Madde 519 - Alacaklı hakkını başkasına temlik edemez Alacaklı borccedillunun iflası takdirinde muteber bir irat sandığında kendisine verilmesi lazım gelen şeylerin kıymetine muadil kaydıhayat ile irat tesisi iccedilin muktazi resuumllmale muumlsavi bir alacak ile masaya muumlracaat edebilir

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Alacaklı bir alacağın temini iccedilin borccedillu aleyhine konulan hacze iştirak edebilir

YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET

A - TARİFİ

Madde 520 - Şirket bir akittir ki onunla iki veya ziyade kimseler saylerini ve mallarını muumlşterek bir gayeye erişmek iccedilin birleştirmeği iltizam ederler

Bir şirket ticaret kanununda tarif edilen şirketlerin muumlmeyyiz vasıflarını haiz değil ise bu bap ahkamına tabi adi şirket sayılır

B - ŞUumlREKANIN YEKDİĞERİYLE MUumlNASEBETİ

ISERMAYE

Madde 521 - Her şerik nakit alacak veya diğer mal veya say olarak bir sermaye koymakla muumlkelleftir Hilafına mukavele olmadıkccedila sermayeler şirketin gayesinin icabettiği ehemmiyet ve mahiyette ve yekdiğerine muumlsavi olmak lazımdır

Sermaye bir şeyin menfaatından ibaret ise adi icar akdinde ve bir şeyin muumllkiyetinden ibaret ise beyi akdinde hasar ve tekeffuumlle dair muayyen olan huumlkuumlmlere tabi olur

IIKAR VE ZARAR

1 - KARIN TAKSİMİ

Madde 522 - Şerikler mahiyeti icabınca şirkete ait olan buumltuumln kazanccedilları aralarında taksim ile muumlkelleftirler

2 - KAR VE ZARARA İŞTİRAK

Madde 523 - Hilafına mukavele olmadıkccedila her şerikin kar ve zarardan hissesi sermayesinin kıymeti ve mahiyeti ne olursa olsun muumlsavidir

Mukavelede şeriklerin yalnız kardan veya yalnız zarardan hisseleri tayin edilmiş ise bu tayin kar ve zararın ikisini de şamil sayılır Şeriklerden biri sermaye olarak yalnız sayını ortaya koymuş ise zarara ortak olmıyarak yalnız kara iştirak ettirilmesi şart edilebilir

IIIŞİRKET KARARLARI

Madde 524 - Şirketin kararları buumltuumln şeriklerin ittifakiyle ittihaz olunur Akitte ekseriyetle karar verilmesi tasrih edilmiş ise ekseriyet şeriklerin adedi itibariyle taayyuumln eder

IVŞİRKET MUAMELESİNİN İDARESİ

Madde 525 - Akit ile veya karar ile muumlnhasıran şerike veya muumlteaddit şeriklere yahut uumlccediluumlncuuml bir şahsa kati surette tevdi edilmiş olmadıkccedila şirket muamelelerinin idaresi buumltuumln şeriklere aittir Şirket muamelelerinin idaresi şeriklerin cuumlmlesine veyahut birkaccedilına tevdi edilmiş ise bunlardan her biri diğerlerinin iştiraki olmaksızın muamele yapabilir Şukadar ki şirket muamelelerini idareye salahiyettar her bir şerik bu muameleye ikmalinden evvel itiraz edebilir Tehirinde tehlike melhuz değilse şirkete umumi bir vekil nasbı ve alelade şirket muameleleri fevkindeki hukuki tasarrufların yapılması iccedilin buumltuumln şeriklerin ittifakı lazımdır

VŞERİKLERİN BİRBİRLERİNE KARŞI MESULİYETLERİ

1 - REKABET MEMNUİYETİ

Madde 526 - Şeriklerden hiccedil biri kendi hesabına şirketin gayesine muhalif veya muzır işleri yapamaz

2 - MASRAFLAR VE ŞERİKLERİN YAPTIĞI İŞLER

Madde 527 - Şeriklerden birinin şirket işleri iccedilin yaptığı masraflar veya iltizam ettiği borccedillardan dolayı diğer şerikler ona karşı mesul olurlar Bu şerikin idaresi yuumlzuumlnden doğrudan doğruya uğradığı zararları yahut bu idarenin zaruriyatından olan hasarları diğer şerikler zamindirler

Şirkete avans olarak para veren şerik verdiği guumlnden itibaren faiz isteyebilir Şahsi emeği iccedilin ayrıca tazminat isteyemez

3 - İHTİMAMIN DERECESİ

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 528 - Şeriklerden her biri şirket işlerinde mutat vechile goumlsterdiği ikdam ve ihtimamı sarf etmeğe mecburdur Diğer şeriklere karşı kendi kusuriyle sebebiyet verdiği zararları şirkete diğer işlerde temin ettiği menfaatlar ile mahsup ettirmeğe hakkı olmaksızın tazmin ile muumlkelleftir

Şirket işlerini uumlcretle idare eden şerik tıpkı bir vekil gibi mesul olur

VIİDARE SALAHİYETİNİN NEZİ VE TAHDİDİ

Madde 529 - Şirket mukavelesiyle şeriklerden birine verilen idare salahiyeti muhik bir sebep olmaksızın diğer şerikler tarafından ne nezi ne de tahdit olunabilir Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olsa bile haklı bir sebep bulunduğu takdirde diğer şeriklerden herbiri idare salahiyetini nezi ettirebilir Hususiyle şirketi idare eden şerikin vazifelerini fahiş bir surette ihmal etmesi yahut iyi idare iccedilin lazım olan ehliyeti zayi eylemesi keyfiyetleri haklı sebep olmak uumlzere nazara alınabilir

VIIŞİRKETİ İDARE EDEN VE ETMİYEN ŞERİKLER ARASINDAKİ MUumlNASEBET

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 530 - Kanunun bu babında veya şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm mevcut olmadıkccedila şirketi idare eden şerik ile diğer şerikler arasındaki muumlnasabetler vekalet huumlkuumlmlerine tabidir Şeriklerden biri idare hakkını haiz olmadığı halde şirket hesabına hareket eder yahut şirketi idare eden şerik salahiyetini tecavuumlz eylerse vekaleti olmadan başkası namına tasarruf edenler hakkındaki huumlkuumlmler tatbik olunur

(Ek fıkra 29061956 - 676341 md) Şirketi idare edenler en az her yıl bir defa hesap vermeye ve kar paylarını ortaklara oumldemeye mecburdurlar Hesap devresinin uzatılmasına ait şart batıldır İdare edenin ortaklardan olmaması halinde de huumlkuumlm aynıdır

2 - ŞİRKET İŞLERİNİ TETKİK

Madde 531 - İdare salahiyetini haiz olmasa bile her şerikin şirket işlerinin nasıl gittiği hakkında şahsen malumat almağa ve şirketin defterlerini ve evrakını tetkike ve kendine mahsus olmak uumlzere şirketin mali vaziyeti hakkında huumllasa ccedilıkarmağa hakkı vardır hilafına mukavele batıldır

VIIIYENİ ŞERİK KABULUuml VE ŞİRKETE İŞTİRAK

Madde 532 - Şeriklerden hiccedil biri diğerlerinin rızası olmadıkccedila şirkete uumlccediluumlncuuml şahsı alamaz Şeriklerden biri kendi kendine uumlccediluumlncuuml bir şahsı şirketteki hissesine iştirak ettirir veya hissesini ona devrederse bu uumlccediluumlncuuml şahıs şerik sıfatını ihraz etmez ve hususiyle şirket işleri hakkında uumlccediluumlncuuml şahsın malumat istemeğe hakkı olmaz

C - ŞERİKLERİN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MUumlNASEBETİ

ITEMSİL

Madde 533 - Şirket hesabına ve kendi namına bir uumlccediluumlncuuml şahıs ile muameleye girişen şerik bu uumlccediluumlncuuml şahsa karşı yalnız kendisi alacaklı ve borccedillu olur Şirket veya buumltuumln şerikler namına uumlccediluumlncuuml bir şahıs ile şeriklerden biri muameleye giriştiği halde diğer şerikler ancak temsil hakkındaki huumlkuumlmlere tevfikan uumlccediluumlncuuml şahsın alacaklı veya borccedillusu olurlar Kendisine idare vazifesi tahmil edilen şerik şirketi ve buumltuumln şerikleri uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı temsil etmek hakkını haiz sayılır

IITEMSİLİN HUumlKUumlMLERİ

Madde 534 - Şirketin iktisap ettiği veya şirkete devredilen şeyler alacaklar ve ayni haklar şirket mukavelesi dairesinde muumlştereken şeriklere ait olur Şirket mukavelesinde diğer bir huumlkuumlm bulunmadıkccedila bir şerikin alacaklıları haklarını ancak o şerikin tasfiyedeki hissesi uumlzerinde kullanabilirler Hilafı mukavele edilmiş olmadıkccedila şerikler birlikte yahut bir muumlmessil vasıtasiyle uumlccediluumlncuuml şahsa karşı deruhde etmiş oldukları borccedillardan muumlteselsilen mesul olurlar

D - ŞİRKETİN HİTAMI

IHİTAM SEBEPLERİ

1 - UMUMİYET İTİBARİYLE

Madde 535 - Aşağıdaki hallerde şirket nihayet bulur

1 - Şirketin akdinde maksut olar gayenin elde edilmesi yahut elde edilmesinin imkansız hale gelmesiyle

2 - Mirasccedilılar ile şirketin devamına dair evvelce yapılmış bir mukavele olmadığı halde şeriklerden birinin oumllmesiyle

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

3 - Şeriklerden birinin tasfiyedeki hissesi hakkında cebri icra vukuu ile yahut bir şerikin muumlflis olması veya hacredilmesi ile

4 - Buumltuumln şeriklerin ittifak etmesiyle

5 - Şirket iccedilin tayin edilen muumlddetin hitam bulmasiyle

6 - Şirket mukavelenamesinde bu hak muhafaza edildiği yahut şirket gayri muayyen bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatları muumlddetince tesis olunduğu hallerde bir şerikin feshi ihbar eylemesiyle

7 - Haklı sebeplerden dolayı fesih iccedilin verilen mahkeme ilamiyle

Haklı sebeplerden dolayı mukavelede muayyen muumlddetin hitamından evvel ve eğer şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin aktedilmiş ise evvelce ihbara hacet olmaksızın şirketinı feshi talep edilebilir

2 - MUAYYEN OLMIYAN MUumlDDET UumlZERİNE ŞİRKET

Madde 536 - Şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin veya şeriklerden birinin hayatı muumlddetince devam etmek uumlzere teşkil edilmiş ise şeriklerden her biri altı ay evvel ihbar eylemek şartiyle feshi talebedebilir

İhbar huumlsnuuml niyet kaidelerine tevfikan yapılmalı ve muumlnasip olmıyan zamanda icra edilmemelidir Şirket hesabatı seneden seneye yapılmakta ise fesih ancak bir hesap senesi nihayeti iccedilin istenebilir Mukavelede muayyen muumlddetin hitamından sonra zımnen devam etmekte olan şirket muayyen olmıyan bir muumlddet iccedilin tecdit edilmiş sayılır

IIHİTAMIN ŞİRKET İŞLERİNE TESİRİ

Madde 537 - Şirket ihbardan başka bir suretle fesih edilirse bir şerikin şirket işlerini idare hususundaki selahiyeti feshe muttali olduğu yahut halin icabettiği itinayı sarfettiği halde muttali olması lazımgelen zamana kadar kendi hakkında devam eder Şirket şeriklerinden birinin oumlluumlmuumlyle muumlnfesih olursa oumllen şerikin mirasccedilısı diğer şerikleri derhal bundan haberdar etmekle muumlkelleftirler Mirasccedilı luumlzumlu olan tedbirlerin ittihazına kadar oumllen şerikin evvelce de idare etmekte olduğu işlere huumlsnuumlniyet kaideleri dairesinde devam eder

Diğer şerikler dahi muvakkaten şirket işlerini aynı suretle idarede devam ederler

IIITASFİYE

1 - SERMAYELER HAKKINDA YAPILACAK MUAMELE

Madde 538 - Bir şeyin muumllkiyetini sermaye olarak koyan şerik şirketin feshi uumlzerine yapılacak tasfiye neticesinde o şeyi aynen istirdat edemeyip o kimsenin sermayesi ne miktar kıymet iccedilin kabul edilmiş ise o kıymeti istiyebilir

Eğer bu kıymet tayin edilmemiş ise istirdat o şeyin sermaye olarak konduğu zamandaki kıymeti uumlzerinden yapılır

2 - FAZLANIN TAKSİMİ VE NOKSANLAR

Madde 539 - Şirketin borccedilları oumldendikten ve şeriklerden her birinin şirkete yaptığı avanslarla şirket iccedilin vuku bulan masrafları ve sermayeleri iade olunduktan sonra bir şey kalırsa bu kar şerikler arasında taksim olunur

Şirketin mevcudu borccedilları ve avans ve masrafları tediye olunduktan sonra sermayelerin iadesine kafi gelmezse zarar şerikler arasında taksim olunur

3 - TASFİYENİN NASIL YAPILACAĞI

Madde 540 - Şirketin hitamında tasfiye idareden hariccedil olanlar dahi dahil olduğu halde buumltuumln şeriklerce birlikte yapılmak lazımdır

Şu kadar ki eğer şirket mukavelesi şeriklerden birinin kendi namına ve şirket hesabına muayyen bazı muameleler yapmasına dair ise bu şerik şirketin hitamından sonra dahi o muameleleri yalnız yapmağa ve diğer şeriklere hesap vermeğe mecburdur

IVUumlCcedilUumlNCUuml ŞAHISLARA KARŞI MESULİYET

Madde 541 - Şirketin nihayet bulması uumlccediluumlncuuml şahıslara karşı taahhuumltleri tadil etmez

KANUNUN MERİYETİ ZAMANI

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

BORCcedilLAR KANUNU

Madde 542 - İşbu kanun Kanunu Medeninin mevkii meriyete vazı tarihinden muteberdir

KANUNUN İCRASINA MEMUR MAKAM

Madde 543 - İşbu kanunun huumlkmuumlnuuml icraya Adliye Vekili memurdur

TASHİHAT

Madde 544 - Kanunu Medeninin muumltemmimi olan işbu kanun merbut tashihler ile beraber kabul edilmiştir

Kanun Madde Yanlış Doğru Not

Kanunu Medeni 92 - - zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 111 borcada borccedilda tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 111 uumlccediluumlmcuuml şahsa uumlccediluumlncuuml şahsada

Kanunu Medeni 112 zaid olduğundan silinmiştir

Borccedillar Kanunu 149 şart şarta tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 151 menfaatte menfaatlede tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 153 mirscısı mirasccedilısı tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 167 oumlyle ile tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 alacaklıya alacaklı ne tabı esnasında tashih edilmiştir

Borccedillar Kanunu 171 kefilidir kefildir tabı esnasında tashih edilmiştir

Kanunu Medeni 439 - - İkinci fıkra zaid olduğundan silinmiştir

Kanunu Medeni 755 yirmide biridir yirmi misle muumlsavi addolunur

a - Kanuni Medenideki vecibe veya vecibeler ıstılahı yerine borccedil veya borccedillar ıstılahı konulacaktır

b - Borccedillar Kanunun 187 nci maddesinin son fıkrası (muumlşteri tesliminin istemek niyetinde ise muayyen muumlddetin inkızasında bayiibundan haberdar etmesi lazımdır) olacaktır

p - Borccedillar Kanunun 223 uumlncuuml maddesinin son fıkrası (muumlşteriye bundan ziyade borccedil tahmil eden mukaveleler batıldır) olacaktır

t - Kanuni Medenide mevcut (hudut) kelimesi yerine sınır kelimesi konulacaktır

s - Kanuni Medenide ve Borccedillar Kanununda mevcut (istimal) kelimeleri yerine (kullanmak) kelimeleri kullanılacaktır

c - Kanuni Medenideki (şahsı salis) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıs) ve (eşhası salise) yerine (uumlccediluumlncuuml şahıslar) istılahı konulacaktır

ccedil - Kanuni Medenideki (ukud) kelimesi yerine (akidlere) kelimesi konulacaktır

h - Kanuni Medenideki (tarafeyn) ıstılahı yerine (iki taraf) ıstılahı konulacaktır

KANUNA İŞLENEMEYEN HUumlKUumlMLER

04111990 TARİH VE 3678 SAYILI KANUNUN GECcedilİCİ MADDESİ

Geccedilici Madde 1 - Bu Kanunun 29 ve 30 uncu maddesi huumlkuumlmleri yuumlruumlrluumlk tarihinden oumlnceki ilişkilerden doğan ve halen goumlruumllmekte olan yabancı para ve faiz alacaklarına ilişkin davalar hakkında uygulanmaz Ancak alacaklıların bu Kanuna ve Borccedillar Kanununun 105 inci maddesine goumlre munzam zarar talep etme hakları saklıdır

30042004 TARİH VE 25448 SAYILI KANUNUN 29 MADDESİ

MADDE 29 - Entegre devre topoğrafyasından doğan haklara tecavuumlzden kaynaklanan oumlzel hukuka ilişkin taleplerde 818 sayılı Borccedillar Kanununun zamanaşımına ilişkin huumlkuumlmleri uygulanır

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml407html[26102011 122251]

  • BİRİNCİ KISIM UMUMİ HUumlKUumlMLER
    • BİRİNCİ BAP BORCcedilLARIN TEŞEKKUumlLUuml
      • BİRİNCİ FASIL AKİTTEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • İKİNCİ FASIL HAKSIZ MUAMELELERDEN DOĞAN BORCcedilLAR
      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL HAKSIZ BİR FİİL İLE MAL İKTİSABINDAN DOĞAN BORCcedilLAR
        • İKİNCİ BAP BORCcedilLARIN HUumlKMUuml
          • BİRİNCİ FASIL BORCcedilLARIN İFASI
          • İKİNCİ FASIL BORCcedilLARIN OumlDENMEMESİNİN NETİCELERİ
          • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL BORCcedilLARIN UumlCcedilUumlNCUuml ŞAHIS HAKKINDAKİ TESİRİ
            • UumlCcedilUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN SUKUTU
            • DOumlRDUumlNCUuml BAP BORCcedilLARIN NEVİLERİ
              • BİRİNCİ FASIL MUumlTESELSİL BORCcedilLAR
              • İKİNCİ FASIL ŞARTA BAĞLI BORCcedilLAR
              • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL PEY AKCcedilESİ ZAMANI RUumlCU UumlCRET TEVKİFİ VE CEZAİ ŞARTA -
                • BEŞİNCİ BAP ALACAĞIN TEMLİKİ VE BORCUN NAKLİ
                  • İKİNCİ KISIM AKTİN MUHTELİF NEVİLERİ
                    • ALTINCI BAP BEYİ VE TRAMPA
                      • BİRİNCİ FASIL UMUMİ HUumlKUumlMLER
                      • İKİNCİ FASIL MENKUL BEYrsquoİ
                      • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL GAYRİMENKUL BEYrsquoİ
                      • DOumlRDUumlNCUuml FASIL BEYrsquoİN BAZI NEVİLERİ
                      • BEŞİNCİ FASIL TRAMPA
                        • YEDİNCİ BAP HİBE
                        • SEKİZİNCİ BAP İCAR
                          • BİRİNCİ FASIL ADİ İCAR
                          • İKİNCİ FASIL HASILAT İCARI
                            • DOKUZUNCU BAP ARİYET VE KARZ
                              • BİRİNCİ FASIL ARİYET
                                • ONUNCU BAP HİZMET AKDİ
                                • ON BİRİNCİ BAP İSTİSNA AKDİ
                                • ON İKİNCİ BAP NEŞİR MUKAVELESİ
                                • ON UumlCcedilUumlNCUuml BAP ALELITLAK VEKALET
                                  • BİRİNCİ FASIL VEKALET
                                  • İKİNCİ FASIL İTİBAR MEKTUBU VE İTİBAR EMRİ
                                  • UumlCcedilUumlNCUuml FASIL TELLALLIK SİMSARLIK
                                    • ON DOumlRDUumlNCUuml BAP VEKALETİ OLMADAN BAŞKASI HESABINA TASARRUF
                                    • ON BEŞİNCİ BAP KOMİSYON
                                    • ON ALTINCI BAP NAKLİYE MUKAVELELERİ
                                    • ON YEDİNCİ BAP TİCARİ MUumlMESSİLLER VE DİĞER TİCARİ VEKİLLER
                                    • ON SEKİZİNCİ BAP HAVALE
                                    • ON DOKUZUNCU BAP VEDİA
                                    • YİRMİNCİ BAP KEFALET
                                    • YİRMİ BİRİNCİ BAP KUMAR VE BAHİS
                                    • YİRMİ İKİNCİ BAP KAYDI HAYAT İLE İRAT VE OumlLUumlNCEYE KADAR BAKMA AKDİ
                                    • YİRMİ UumlCcedilUumlNCUuml BAP ADİ ŞİRKET
Page 10: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 11: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 12: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 13: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 14: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 15: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 16: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 17: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 18: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 19: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 20: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 21: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 22: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 23: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 24: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 25: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 26: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 27: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 28: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 29: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 30: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 31: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 32: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 33: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 34: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 35: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 36: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 37: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 38: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 39: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 40: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 41: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 42: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 43: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 44: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 45: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 46: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 47: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 48: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 49: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 50: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 51: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 52: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 53: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 54: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 55: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 56: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 57: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 58: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 59: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 60: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 61: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 62: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 63: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 64: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 65: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 66: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 67: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 68: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 69: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça
Page 70: Kanun Numarası: 818 - WIPO · 2011. 10. 26. · Madde 13 -Tahriri olması icabeden akitlerde, borç deruhte edenlerin imzaları bulunmak lazımdır. Hilafı kanunda yazılı olmadıkça