Upload
others
View
6
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
KALİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ
FATMA SÜMER
2017
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ
FARABİ HASTANESİ
BAŞHEKİMLİĞİ
UYUM REHBERİ
DOK. KOD:KKU.REH.01 YAYIN TARİHİ: 03.11.2015 REVİZYON NUMARASI:01 REVİZYON TARİHİ:22/05/2017 SAYFA NO:82
2
3
İÇİNDEKİLER
1.0 Amaç 4
2.0 Kapsam 4
3.0 Kısaltmalar 4
4.0 Tanımlar 4
5.0 Sorumlular 5
6.0 Faaliyet Akışı 5
6.1 Misyonumuz 6
6.2 Vizyonumuz 6
6.3 Etik Değerlerimiz 6
6.4 Güçlü Yanlarımız 6
6.5 Hedeflerimiz 7
6.6 Yönetim Ve Organizasyon 9
6.7 Tarihçemiz 10
6.8 Kalite Politikamız 10
6.9 Göreve Başlama 10
6.10 Çalışma Saatleri Ve İzinler 11
6.11 Hastaneye Ulaşım 16
6.12 Hastane İletişim Bilgileri 17
6.13 Hastanemiz Genel Bilgileri 17
6.14 Hastane Krokisi ve Bölüm/Birimler 18
6.15 Ödüllendirme 45
6.16 Hizmet İçi Eğitimler 45
6.17 Sağlıkta Kalite Standartları Hastane ( SKS ) 45
6.18 Acil Durum Kodları 62
6.19 Hastanemizdeki Oluşturulan Komite Ve Ekipler 67
6.20 Enfeksiyon Kontrol Komitesi 71
6.21 Atık Yönetimi 75
6.22 Yangından Korunma 77
7.0 Kaynaklar 82
4
1.0 AMAÇ
Kuruma yeni başlayan, naklen tayin olan ya da açıktan atanan tüm personelimizin hastanemize,
işe/görevine ve kuruma uyum sürecini; kolaylaştırmak, çabuklaştırmak, hastanemizin kurum kültürünü,
genel kurallarını ve uygulamalarını aktarmak,
Kurumumuzun hizmet ve süreçlerini tanımalarını sağlayıp, yapacağı iş ile ilgili bilgilerin ana hatları
ile öğretilerek, adaptasyon sürecinin hızlandırılmasına yardımcı olmak,
Yeni personelin idari personelle ve hastanemiz çalışanları ile tanıştırılmasına, fiziki yerleşimin
tanıtılmasına, işyerine ait kuralların açıklanmasına, kurumun tarihçesi, organizasyon yapısı, kurum içi ve
dışı iletişim, çalışma koşulları, mesai saatleri, kurum içi hizmet süreçleri, kalite yönetim sistemi vb. konular
hakkında bilgiler vermek,
Çalışanın işe ve kuruma yabancılaşmasını önlemek, sosyal kaynaşmayı hızlandırmak, iş
ortamındaki belirsizlikleri ortadan kaldırmak, belirsizlik ve bilgisizlikten doğabilecek sorunların ortaya
çıkmasını önlemek, iş akışına uyumunu hızlandırarak iş gücü kaybını önlemek ve iş güvenliğini sağlamaktır.
2.0 KAPSAM
Hastanemizde göreve yeni başlayan personeli ve bu süreçlerde görevli tüm personeli kapsar.
3.0 KISALTMALAR
HBYS : Hastane Bilgi Yönetim Sistemi
SKS : Sağlıkta Kalite Standartları
DÖF : Düzeltici Önleyici Faaliyet
GRS : Güvenlik Raporlama Sistemi
YBÜ :Yoğun Bakım Ünitesi
TÜFAM: Türkiye Farmakovijilans Merkezi
KOAH : Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı
ERCP : Endoskopik Retrograd Kolanjio-Pankreatografi
UKS : Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemini,
UKM : Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Merkezini,
BKM : Bölge Kan Merkezi
TM :Transfüzyon Merkezi
PET : Pozitron Emission Tomography
SPECT : Single Photon Emission Computerized Tomography ( Bilgisayarlı tek foton emisyon tomografisi )
RAİ : Radyoaktif iyot
Tc99m : Teknesyum 99
DMSA : Dimerkaptosüksinik asit ( Statik böbrek ve bazı tümörlerin görüntülenmesi )
DTPA : Dietilen triamin penta asetikasit ( Dinamik – Statik böbrek kiti )
MAG3 : Mertiatide ( Dinamik – Statik böbrek kiti )
4.0 TANIMLAR
Genel uyum eğitimi: Kurumda işe yeni başlayan personelimizin, kuruma ve görevine uyum sürecini
kolaylaştırmak, il ambulans servisi kurum kültürünü, genel kurallarını ve uygulamalarını aktarmak için
düzenlenen eğitimlerdir.
Bölüm uyum eğitimi: Kurumda işe yeni başlayan personelimiz ile görev yeri değişen personelimize
mesleki alanda; çalıştığı biriminin özelliklerini ve birim kurallarını aktarmak için düzenlenen eğitimlerdir.
Daire Başkanlığı: T. C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve
Akreditasyon Daire Başkanlığını,
Vital Bulgu: Vücudun önemli yaşam bulguları demektir. Ateş, Nabız, Solunum ve Tansiyonu kapsar.
Vizit: Hastanede ilgili bölümde çalışmakta olan doktorların ve hemşirelerin toplanıp, klinikte yatan hastaları
tek tek gezip, asistanlardan ya da uzman doktorlardan alınan hasta öyküleri ile her gün yatan hastaların
yeniden değerlendirilmesi işidir.
Farmakovijilans: Günlük klinik uygulamada ilaçların güvenliği ile ilgili klinik verilerin toplanması, ilaç
uygulamasında karşılaşılan sorunların takibi, sorumlu nedenlerin saptanması, tanınması, araştırılması,
kaydedilmesi, duyurulması ve gerekli önlemlerin alınması
5
Advers Etki : Bir beşeri tıbbi ürünün hastalıktan korunma, bir hastalığın teşhis veya tedavisi veya bir
fizyolojik fonksiyonun iyileştirilmesi, düzeltilmesi veya değiştirilmesi amacıyla kabul edilen normal
dozlarda kullanımında ortaya çıkan zararlı ve amaçlanmamış bir etki.
Hemovijilans: Kan bağışçısı veya alıcılarda ortaya çıkan beklenmedik veya şiddetli yan etki ya da olaylar
ile kan bağışçılarının epidemiyolojik takibinin sağlandığı prosedür bütünü.
Hemodiyaliz: Fistül, greft ya da kateter adı verilen bir vasküler giriş yolu kullanılarak hastadan alınan
kanın, bir makine ve pompa yardımıyla diyalizör adı verilen bir sügeçten ( yapay böbrek ) geçirilirken sıvı
vesolüt içeriğini düzenleyerek hastaya geri verilmesidir. Genelde haftada 3 kez 4-6 saat süren seanslar
şeklinde uygulanır.
Akut Renal Yetmezlik: Böbrek fonksiyonlarının saatler ya da birkaç gün içinde bozulmasının yol açtığı
üre, kreatinin gibi nitrojen atık ürünlerinin birikmesi.
Kronik Renal Yetmezlik: Akut Renal Yetmezliğe bağlı veya sistemik hastalıklara bağlı ya da genetik
hastalık varsa böbrek fonksiyonlarının yavaş yavaş azalması ve bu azalmanın geri dönüşümsüz olması.
Katater: Geçici damar giriş yolu.
Fistül: Kalıcı veya geçici damar giriş yolu.
5.0 SORUMLULAR
Başhekim
Hastaneler Başmüdürü
Hastane Müdürü V.
Kalite Koordinatörlüğü
Başhemşire
Anabilim Dalı, Bilim Dalı Başkanları
Tüm hekimler
Anestezi, Röntgen ve Laboratuvar Uzmanları
Tüm Hemşire, Sağlık Memurları ve Ebeler
Anestezi, Acil Tıp, Röntgen, Laboratuvar Teknisyen ve Teknikerleri
Tüm Çalışanlar
6.0 FAALİYET AKIŞI
6.1 Misyonumuz
6.2 Vizyonumuz
6.3 Etik Değerlerimiz
6.4 Güçlü Yanlarımız
6.5 Hedeflerimiz
6.6 Tarihçemiz
6.7 Kalite Politikamız
6.8 Göreve Başlama
6.9 Hastaneye Ulaşım
6.10 Hastane İletişim Bilgileri
6.11 Hizmet Sunulan Bölümler
6.12 Yönetsel Yapı Ve Yöneticiler
6.13 Çalışma Saatleri Ve İzinler
6.14 Ödüllendirme
6.15 Hizmet İçi Eğitimler
6.16 Sağlıkta Kalite Standartları Hastane
6.17 SKS İle İlgili Tanımlar
6.18 SKS Konuları
6.19 Acil Durum Kodları
6.20 SKS Standartlarına Göre Hastanemizde Oluşturulan Komite Ve Ekipler
6.21 Enfeksiyon Kontrol Komitesi
6.22 Atık Yönetimi
6.23 Yangından Korunma
7.0 KAYNAKLAR
6
6.1 MİSYONUMUZ
Uluslararası standartlarda başta hekim olmak üzere sağlık profesyonellerinin, mesleki eğitim görmelerine
ve bilimsel araştırma yapmalarına uygun alt yapı desteğini sağlamak, aynı zamanda hasta odaklı çağdaş
sağlık hizmeti sunumu anlayışı doğrultusunda insanımızın ruh ve beden sağlığını koruyup geliştirmek,
hastalarımıza en üst düzeyde kaliteli sağlık hizmetini en son bilgi ve teknolojiyle vermektir.
6.2 VİZYONUMUZ
Ulusal ve uluslararası düzeyde sağlık sektöründeki gelişmeler ve ihtiyaçlar doğrultusunda hekim, uzman
hekim ve diğer sağlık profesyonellerinin etkin mesleki eğitimlerini gerçekleştirebilmeleri ve Tıp bilimi
alanında uluslararası literatüre katkı sağlayacak, bilimsel proje ve yayınların planlanıp yürütülmesi için
gerekli olan alt yapıyı sağlamaktır. Sağlık hizmetlerinde ileri tıp teknolojisini kullanarak, meslek etiği
ilkeleri ve hasta haklarına uygun, kanıta dayalı tıbbi uygulamalarla, hasta ve çalışan memnuniyetini
sağlayan, bölgesel ve ulusal düzeyde tercih edilen sağlık kurumu olmaktır.
6.3 ETİK DEĞERLERİMİZ
Atatürk ilke ve devrimlerine bağlı olmak
Hizmette mükemmellik
Çalışma özgürlüğü
Kurallara bağlı olmak
Sorumluluk bilinci
Etik değerlere bağlı olmak
İdealist olmak
Hasta haklarına saygılı olmak
Şeffaflık
Yaratıcılık
Yenilikçilik
Çalışkanlık
Liderlik
Liyakat
Güvenirlik
Dürüstlük
İşbirliğine açık olmak
Özverili olmak
Adil olmak
Akılcılık
6.4 GÜÇLÜ YANLARIMIZ
Bölgemizde tam teşekküllü 3. basamak hizmet veren referans merkezi olmamız.
Tıbbın her alanında üstün bilgi beceri ve deneyim sahibi akademik kadromuz.
İhtiyaçlarımıza göre genişleyebilecek yeterli fiziki alan.
Yüksek teknolojik donanımımız.
Nitelikli ve özverili idari-sağlık personeline sahip olmamız.
Bölgemizde nitelik ve nicelik olarak üst düzey yoğun bakım hizmeti sunmamız.
Bölgemizdeki tek yanık merkezine sahip olmamız.
Yeterli bilişim ağ donanımının varlığı.
Genç personel sayısının fazla olması.
Organ ve doku nakli merkezlerimizin kurulmuş olması.
7
Sağlık profesyonellerine dönük ulusal sertifikalı hizmet içi eğitim programlarına dahil olmamız.
Yetiştirdiği hekimlerle bölgesindeki sağlık hizmetlerinin yönlendiricisi olması.
Karadeniz Bölgesinde en gelişmiş laboratuvarlara sahip olması.
İyi bir maliyet muhasebe sistemi kurmuş olmamız.
Bölgemizdeki kamu ve özel kurumlarla iyi iletişim ve işbirliği içinde olmamız.
Bölgemizdeki diğer sağlık kurumlarıyla hizmet satış sözleşmelerimizin olması.
Hastane okuluyla uzun süre yatarak tedavi alan çocuk hastalara eğitimlerine devam olanağı sunmak.
Bölgenin en gelişmiş tüp bebek merkezine sahip olmamız.
Günübirlik cerrahi işlemlerin yapıldığı yüksek donanımlı ameliyathanelere ve günübirlik cerrahi
ünitesine sahip olmamız.
Türkiye’nin en büyük ikinci acil servis ünitesi ve acil bakı ünitesine sahip olmamız
Bölgenin tek Girişimsel Radyoloji Ünitesine(DSA) sahip olmamız.
Bölgenin en gelişmiş merkezi sterilizasyon ünitesine sahip olmamız.
Sağlıkta hizmet kalite standartlarının benimsendiği hizmet anlayışının benimdenmiş olması.
Bölgenin ilk ve tek helikopter alanının bulunması.
6.5 HEDEFLERİMİZ
Öğretimin kalitesini geliştirmek
Araştırma kapasitesini geliştirmek ve teşvik etmek
Kalite süreçlerini benimsemiş bir yönetim anlayışı doğrultusunda insan kaynaklarının geliştirilmesi
Finansal kaynakların geliştirilmesi
Toplumsal hizmetleri geliştirmek
Uluslararası tanınırlığımızı artırmak
Bölgemizin en gelişmiş sağlık kuruluşu olduğunu gururla söylediğimiz KTÜ Sağlık Uygulama ve
Araştırma Merkezi Farabi Hastanesi’nin bölge hastalarına daha kaliteli hizmet sunmak adına kurulduğu
günden itibaren büyük çabalar harcanmıştır. Gelişen tıp teknolojisinin yanı sıra eğitim ve öğretimde de
kaliteden ödün verilmemiştir.
Bölge hastanesi konumuyla Doğu Karadeniz Bölgesi’nin geniş bir halk kitlesine hizmet veren 800
yatak kapasiteli hastanemizde yılda 624.615 ayaktan, 44.282 yatarak teşhis ve tedavi hizmetleri
yürütülmektedir. Yıllar içerisinde başvuran hasta sayısında her geçen yıl anlamlı bir çoğalma yaşanmakta,
buna bağlı olarak hastanenin klinik, poliklinik, teşhis ve tedavi üniteleri, akademik ve idari personel ve de
fiziki mekan bazında hizmet alanı genişletilmeye çalışılmaların çağın gerekliliği doğrultusunda
yürütülmektedir.
Eğitim ve araştırma hizmetlerinin yanında: KTÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi (Farabi
Hastanesi) 3. düzeyde sağlık hizmeti sunan bir sağlık kurumu olması dışında, Hastanemizde
Tedavi hizmetleri,
Tıpta Uzmanlık Eğitimi,
Sağlık Yüksek Okulu,
Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu öğrencilerinin eğitimi staj ve uygulama olanaklarının
sağlanması gibi hizmetlerin de verilmesi ile ülkemiz adına hekim, uzman hekim, hemşire, ebe ve diğer
sağlık profesyonellerinin (Laborant, röntgen teknisyeni, tıbbi sekreter, vb.) eğitimleri için bir Uygulama
Merkezi konumundadır.
6.5.1 Eğitim Öğretim Salonlarımız
Tıp Fakültemiz Amfileri
Afet Solmaz Amfisi 150 Kişilik
Amfi 1 150 Kişilik
Dönem 2 Amfisi 200 Kişilik
Dönem 3 Amfisi 200 Kişilik
8
Tıp Fakültemiz Okuma Salonları ve Kapasiteleri
Okuma Salonu (Baki Komsuoğlu Okuma Salonu) 5-6.Sınıf 63 Kişilik
Okuma Salonu 1 Ve 2. Sınıf 100 Kişilik
Okuma Salonu 3 Ve 4.Sınıf 60 Kişilik
Tıp Fakültemiz Derslikleri
K1 Üroloji Dersliği 30 Kişilik
K2 Göz-KBB Dersliği 38 Kişilik
K3 Enfeksiyon-Plastik Cerrahi Dersliği 35 Kişilik
K4 Psikiyatri-Çocuk Psikiyatri Dersliği 35 Kişilik
K5 FTR-Anestezi Dersliği 46 Kişilik
K6 Dermatoloji Dersliği 36 Kişilik
K7 70 Kişilik
01 Dahiliye-Radyoloji Dersliği 82 Kişilik
02 Genel Cerrahi 71 Kişilik
03 Kadın Doğum Sınıfı 62 Kişilik
04 Kardiyoloji –Göğüs-Göğüs Cerrahi 76 Kişilik
B1 Sınav Salonu Ve Toplantı Salonu 58 Kişilik
B2 Pediatri Sınıfı 96 Kişilik
Tıp Fakültemiz Laboratuvarları ve Kapasiteleri
Anatomi Laboratuvarı 40 Kişilik
Patoloji-Histoloji Multidisiplin Laboratuvarı 40 Kişilik
Bilgisayar Tabanlı Fizyoloji Uygulama Laboratuvarı 50 Kişilik
Solunum Fizyoloji Laboratuvarı Ayakta 50 Kişi, Oturarak 10 Kişi
Mikrobiyoloji Laboratuvarı 60 Kişilik
Biyokimya Laboratuvarı 60 Kişilik
Klinik Eğitim Beceri Laboratuvarı 5 Odacık+ 2 Büyük Derslik+2 Depo
Dokümantasyon Odası
Tıbbi Bilişim Laboratuvarı 42 Kişilik
Tıbbi Biyoloji Ve Genetik Laboratuvarı 50 Kişilik (10 Mikroskop)
Hastanemiz Amfi ve Eğitim Salonları
Aydın İnal Amfisi 250 Kişilik
Acil Eğitim Salonu 1 40 Kişilik
Acil Eğitim Salonu 2 30 Kişilik
9
6.6 YÖNETİM ORGANİZASYON ŞEMASI
10
6.7 TARİHÇEMİZ
Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı ile Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğü arasında 1980
yılında imzalanan protokol ile Trabzon Soğuksu-Çamlık mevkiinde bulunan 225 yataklı binanın 10 yıl süre
ile KTÜ Tıp Fakültesi'ne tahsis edilmesi ile aktif olarak hizmete başlayan Tıp Fakültesi Hastanesi,KTÜ
kampüsünde 38.000 m2 kapalı alanda yapımı tamamlanarak Farabi Hastanesi adını aldığı 600 yatak
kapasiteli yeni ve modern binalarına 1986 yılında taşınmıştır.
Bu tarihten sonra akademik ve idari kadro ile fiziksel imkanlar bakımından hızlı bir gelişme gösteren
Farabi Hastanesi'nin, 1992 yılında ihale edilerek 1993 yılında kampüs içerisinde 25.000 m2 kapalı alanda
inşasına başlanılan 308 yatak kapasiteli ek hastane binasının inşası (B blok) tamamlanarak 2004 yılında
geçici olarak hizmete sokulmuştur. Daha sonra A blokta başlatılan yenileme çalışmaları tamamlanmış ve
2005 Eylül ayı itibariyle her iki ana blokta toplam 749 hasta kapasitesi ile hizmetine devam etmektedir.
Eğitim ve araştırma yanında bölge hastanesi konumuyla Doğu Karadeniz Bölgesinin geniş bir halk
kitlesine hizmet veren 800 yatak kapasiteli KTÜ Farabi Hastanesi'ne başvuran hasta sayısında her geçen yıl
anlamlı bir çoğalma yaşanmakta, buna bağlı olarak hastanenin klinik, poliklinik, teşhis ve tedavi üniteleri,
akademik ve idari personel ve de fiziki mekan bazında hizmet alanı genişletilmeye çalışılmaktadır.
6.8 KALİTE POLİTİKAMIZ
Kalite Misyon
KTÜ Sağlık Uygulama Ve Araştırma Hastanesi Kalite Koordinatörlüğü olarak, kurumsal misyonumuz ve
vizyonumuz doğrultusunda, Sağlıkta Hizmet Kalite Standartlarının gerektirdiği çalışmalarda tüm birim ve
bölümlerle işbirliği yaparak, hasta ve çalışan güvenliğini ön planda tutarak, memnuniyeti en üst seviyeye
çıkarmak. Sağlıkta Kalite Standartları ve Akreditasyon Sistemi kapsamındaki tıbbi ve idari süreçleri,
düzenleyici önleyici faaliyetleri ilgili çalışma komiteleri ve birimlerle birlikte yürütmek.
Kalite Vizyon
Etik değerlerimizden ödün vermeden, hasta ve çalışan odaklı aynı zamanda çağın gerekliliklerini takip
eden, hasta ve çalışan haklarını gözeten, çevreye duyarlı, insan kaynaklarının etkin kullanıldığı, sürekli
değişim ve gelişimi hedefleyen, ulaşılabilir kalite hizmetinden ödün vermeden hizmet standartlarımızı
geliştirmek.
6.9 GÖREVE BAŞLAMA
İlk başvurunuzu Karadeniz Teknik Üniversitesi Kanuni Kampüsünde bulunan Rektörlük ek binası
Personel Daire Başkanlığına yapmanız gerekmektedir. Başvurunuz esnasında yanınızda bulundurmanız
gereken belgeler;
Mezuniyet belgesi
KPSS sonuç belgesi
1 adet fotoğraf
Başvuru Dilekçesi
Almış olduğunuz kursların belgesi
Nüfus cüzdanı
Giriş işlemleriniz için Başhekimlik katında (B Blok Zemin Katta) bulunan Personel Büromuza
başvurunuz. Başvuru için;
a. 2 adet fotoğraf,
b. Kimlik,
c. İlk atama veya nakil yoluyla gelmişseniz ilgili resmi yazıları yanınızda bulundurunuz. Evraklarınızı
teslim ettikten sonra burada sizinle ilgili tüm bilgileri içeren “Personel Bilgi Forumu’nu”
doldurmanız gerekmektedir.
11
Personel Bürosundan kayıt işlemleriniz tamamlandıktan sonra anlaşmalı bankadan almış olduğunuz
hesap numaranız ile birlikte B Blok zemin katta bulunan Maaş Tahakkuk Birimimize başvurarak
tahakkuku kayıt işlemlerinizi yaptırmanız gerekmektedir.
Hastanemiz HBYS kullanmak üzere A Blok 1.Katta bulunan bilgi işlem merkezimize başvurarak
adınıza tanımlanmış olan şifrenizi almanız gerekmektedir.
Personel Büro, tüm personelin özlük bilgilerinin bulunduğu , Rektörlük vb. resmi makamlardan
gelen personel ile ilgili yazıların tebliğ edildiği, terfi, sicil raporları işlemlerinin yapıldığı, nakil, emeklilik,
geçici görev işlemlerinin takip edildiği, disiplin ve ceza ile ilgili idare tarafından açılan soruşturmalarda
gerekli işlem ve yazışmaları yaparak alınan bilgi ve açıklamalar kapsamında ilgi mercii ve kişilere
gerekli cevapların sunulduğu, personelin izinlerinin düzenlenmesi, personelin almış olduğu raporlarla ilgili
işlemlerin ve yazışmaların yapıldığı, izin ve rapor dönüşlerinde bu bilgilerin Hastane Bilgi Yönetim
Sistemine (HBYS) yüklendiği birimimizdir.
Yazı İşleri Büroda bulunan Evrak Kayıt Birimi hastaneye gelen ve giden evrakların takibinin,
başhekimlik makamına sunulmak üzere ilgili başhekim yardımcılarınca sevk edilen dilekçelerin takibinin
yapıldığı, hastane içi genelgelerin düzenlenip otomasyon programı ile bilgisayar ortamında kaydedilip
dağıtımının yapıldığı birimdir.
6.10 ÇALIŞMA SAATLERİ VE İZİNLER
6.10.1 Devlet Memurları Kanunu
Kanun Numarası : 657
Kabul Tarihi : 14/7/1965
Yayımlandığı R.Gazete: Tarih : 23/7/1965 Sayı: 12056, Devlet Memurları Kanununa göre,
Çalışma Saatleri:
Madde 99 – (Değişik: 30/5/1974 - KHK/12; Aynen kabul: 15/5/1975 - 1897/1 md.)
Memurların haftalık çalışma süresi genel olarak 40 saattir.
Bu süre Cumartesi ve Pazar günleri tatil olmak üzere düzenlenir.
Ancak özel kanunlarla yahut bu kanuna veya özel kanunlara dayanılarak çıkarılacak tüzük ve
yönetmeliklerle, kurumların ve hizmetlerin özellikleri dikkate alınmak suretiyle farklı çalışma süreleri tespit
olunabilir.
Günlük Çalışma Saatlerinin Tesbiti:
Madde 100 – Günlük çalışmanın başlama ve bitme saatleri ile öğle dinlenme süresi, bölgelerin ve hizmetin
özelliklerine göre merkezde Başbakanlık Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca,
illerde valiler tarafından tesbit olunur.
(Ek fıkra: 13/2/2011-6111/104 md.) Ancak engelliler için; engel durumu, hizmet gerekleri, iklim ve
ulaşım şartları göz önünde bulundurulmak suretiyle günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile öğle
dinlenme süreleri merkezde üst yönetici, taşrada mülki amirlerce farklı belirlenebilir.
(Ek fıkra: 13/2/2011-6111/104 md.) Memurların yürüttükleri hizmetin özelliklerine göre, bu madde
uyarınca tespit edilen çalışma saat ve süreleri ile görev yerlerine bağlı olmaksızın çalışabilmeleri
mümkündür. Bu hususa ilişkin usul ve esaslar, Devlet Personel Başkanlığının teklifi üzerine Bakanlar
Kurulunca belirlenir
Günün 24 Saatinde Devamlılık Gösteren Hizmetlerde Çalışma Saat Ve Usulünün Tesbiti:
Madde 101 – (Değişik: 132/2011-6111/105 md.)
Günün yirmi dört saatinde devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan Devlet memurlarının çalışma
saat ve şekilleri kurumlarınca düzenlenir.
Ancak, kadın memurlara; tabip raporunda belirtilmesi hâlinde hamileliğin yirmi dördüncü
haftasından önce ve her hâlde hamileliğin yirmi dördüncü haftasından itibaren ve doğumdan sonraki iki yıl
süreyle gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilemez. Engelli memurlara da isteği dışında gece nöbeti ve
gece vardiyası görevi verilemez.
Yıllık İzin:
Madde 102 – (Değişik: 31/7/1970 - 1327/46 md.)
Devlet memurlarının yıllık izin süresi, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi
gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gündür. Zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok
ikişer gün eklenebilir.
12
Yıllık İzinlerin Kullanılışı:
Madde 103 – Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım
kullanılabilir. Birbirini izleyen iki yılın izni bir arada verilebilir.
(Değişik cümle: 6 /7/1995 - KHK - 562/2 md.) Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait
kullanılmayan izin hakları düşer.
Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten bir aylık
sağlık izni verilir.
Mazeret İzni:
Madde 104 – (Değişik: 13/2/2011-6111/106 md.)
A) Kadın memura; doğumdan önce sekiz, doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı
hafta süreyle analık izni verilir. Çoğul gebelik durumunda, doğum öncesi sekiz haftalık analık izni süresine
iki hafta eklenir. Ancak beklenen doğum tarihinden sekiz hafta öncesine kadar sağlık durumunun çalışmaya
uygun olduğunu tabip raporuyla belgeleyen kadın memur, isteği hâlinde doğumdan önceki üç haftaya kadar
kurumunda çalışabilir. Bu durumda, doğum öncesinde bu rapora dayanarak fiilen çalıştığı süreler doğum
sonrası analık izni süresine eklenir. Doğumun erken gerçekleşmesi sebebiyle, doğum öncesi analık izninin
kullanılamayan bölümü de doğum sonrası analık izni süresine ilave edilir.
(Ek cümle: 29/1/2016-6663/6 md.) Doğum öncesi analık izninin başlaması gereken tarihten önce
gerçekleşen doğumlarda ise doğum tarihi ile analık izninin başlaması gereken tarih arasındaki süre doğum
sonrası analık iznine ilave edilir. Doğumda veya doğum sonrasında analık izni kullanılırken annenin ölümü
hâlinde, isteği üzerine memur olan babaya anne için öngörülen süre kadar izin verilir.
(Ek cümleler: 29/1/2016-6663/6 md.) Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya
münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde
memur olan eşlerine, çocuğun teslim edildiği tarihten itibaren sekiz hafta süre ile izin verilir. Bu izin evlatlık
kararı verilmeden önce çocuğun fiilen teslim edildiği durumlarda da uygulanır.
B) Memura, eşinin doğum yapması hâlinde, isteği üzerine on gün babalık izni; kendisinin veya
çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü
hâllerinde isteği üzerine yedi gün izin verilir.
C) (A) ve (B) fıkralarında belirtilen hâller dışında, merkezde atamaya yetkili amir, ilde vali, ilçede
kaymakam ve yurt dışında diplomatik misyon şefi tarafından, birim amirinin muvafakati ile bir yıl içinde
toptan veya bölümler hâlinde, mazeretleri sebebiyle memurlara on gün izin verilebilir. Zaruret hâlinde
öğretmenler hariç olmak üzere, aynı usulle on gün daha mazeret izni verilebilir. Bu takdirde, ikinci kez
verilen bu izin, yıllık izinden düşülür.
D) Kadın memura, çocuğunu emzirmesi için doğum sonrası analık izni süresinin bitim tarihinden
itibaren ilk altı ayda günde üç saat, ikinci altı ayda günde bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin hangi
saatler arasında ve günde kaç kez kullanılacağı hususunda, kadın memurun tercihi esastır.
E) (Ek: 20/2/2014-6525/7 md.) Memurlara; en az yüzde 70 oranında engelli ya da süreğen hastalığı
olan çocuğunun (çocuğun evli olması durumunda eşinin de en az yüzde 70 oranında engelli olması kaydıyla)
hastalanması hâlinde hastalık raporuna dayalı olarak ana veya babadan sadece biri tarafından kullanılması
kaydıyla bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar mazeret izni verilir.
F) (Ek: 29/1/2016-6663/6 md.) Doğum sonrası analık izni süresi sonunda kadın memur, isteği
hâlinde çocuğun hayatta olması kaydıyla analık izni bitiminde başlamak üzere ayrıca süt izni verilmeksizin
birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda ise altı ay süreyle günlük çalışma
süresinin yarısı kadar çalışabilir. Çoğul doğumlarda bu sürelere birer ay ilave edilir. Çocuğun engelli
doğması veya doğumdan sonraki on iki ay içinde çocuğun engellilik durumunun tespiti hâllerinde bu süreler
on iki ay olarak uygulanır. Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat
edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde memur olan eşleri de,
istekleri üzerine (A) fıkrası uyarınca verilen sekiz haftalık iznin bitiminden itibaren bu haktan aynı esaslar
çerçevesinde yararlanır. Memurun çalışacağı süreler ilgili kurum tarafından belirlenir.
G) Yıllık izin ve mazeret izinleri sırasında fiili çalışmaya bağlı her türlü ödemeler hariç malî haklar
ile sosyal yardımlara dokunulmaz.
13
Hastalık İzni:
Madde 105 – (Değişik: 13 /2/2011-6111/107 md.)
Memura, aylık ve özlük hakları korunarak, verilecek raporda gösterilecek lüzum üzerine, kanser,
verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı hâlinde on sekiz aya kadar,
diğer hastalık hâllerinde ise on iki aya kadar izin verilir.
Memurun, hastalığı sebebiyle yataklı tedavi kurumunda yatarak gördüğü tedavi süreleri, hastalık
iznine ait sürenin hesabında dikkate alınır.
Bu maddede yazılı azamî süreler kadar izin verilen memurun, bu iznin sonunda işe başlayabilmesi
için, iyileştiğine dair raporu (yurt dışındaki memurlar için mahallî usûle göre verilecek raporu) ibraz etmesi
zorunludur. İzin süresinin sonunda, hastalığının devam ettiği resmî sağlık kurulu raporu ile tespit edilen
memurun izni, birinci fıkrada belirtilen süreler kadar uzatılır, bu sürenin sonunda da iyileşemeyen memur
hakkında emeklilik hükümleri uygulanır.
Bunlardan gerekli sağlık şartlarını yeniden kazandıkları resmî sağlık kurullarınca tespit edilen ve
emeklilik hakkını elde etmemiş olanlar, yeniden memuriyete dönmek istemeleri hâlinde, niteliklerine uygun
kadrolara öncelikle atanırlar.
Görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir meslek
hastalığına tutulan memur, iyileşinceye kadar izinli sayılır.
Hastalık raporlarının hangi hallerde, hangi hekimler veya sağlık kurulları tarafından verileceği ve
süreleri ile bu konuya ilişkin diğer hususlar, Sağlık, Maliye ve Dışişleri Bakanlıkları ile Sosyal Güvenlik
Kurumunun görüşleri alınarak Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir.
Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye
girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun
süren bir hastalığının bulunması hâllerinde, bu hâllerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla,
aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır.
Aylıksız İzin:
Madde 108 – (Değişik: 13/2/2011-6111/108 md.)
A) Memura, 105 inci maddenin son fıkrası uyarınca verilen iznin bitiminden itibaren, sağlık kurulu
raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, istekleri üzerine on sekiz aya kadar aylıksız izin verilebilir.
B) Doğum yapan memura, 104 üncü madde uyarınca verilen doğum sonrası analık izni süresinin
veya aynı maddenin (F) fıkrası uyarınca verilen izin süresinin bitiminden; eşi doğum yapan memura ise,
doğum tarihinden itibaren istekleri üzerine yirmi dört aya kadar aylıksız izin verilir.
C) (Değişik birinci cümle:29 /1/2016-6663/7 md.) Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte
veya münferit olarak evlat edinen memurlar ile memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi hâlinde
memur olan eşlerine, 104 üncü maddenin (A) fıkrası uyarınca verilen sekiz haftalık iznin veya aynı
maddenin (F) fıkrası uyarınca izin kullanılması hâlinde bu iznin bitiminden itibaren, istekleri üzerine yirmi
dört aya kadar aylıksız izin verilir. Evlat edinen her iki eşin memur olması durumunda bu süre, eşlerin
talebi üzerine yirmi dört aylık süreyi geçmeyecek şekilde, birbirini izleyen iki bölüm hâlinde eşlere
kullandırılabilir.
D) Özel burs sağlayan ve bu burstan istifade etmesi için kendilerine aylıksız izin verilenler de dâhil
olmak üzere burslu olarak ya da bütçe imkânlarıyla yetiştirilmek üzere yurtdışına gönderilen veya sürekli
görevle yurtiçine ya da yurtdışına atanan veya en az altı ay süreyle yurtdışında geçici olarak
görevlendirilen memurlar veya diğer personel kanunlarına tâbi olanlar ile yurtdışına kamu kurumlarınca
gönderilmiş olan öğrencilerin memur olan eşleri ile 77nci maddeye göre izin verilenlerin memur olan
eşlerine görev veya öğrenim süresi içinde aylıksız izin verilebilir.
E) Memura, yıllık izinde esas alınan süreler itibarıyla beş hizmet yılını tamamlamış olması ve isteği
hâlinde memuriyeti boyunca ve en fazla iki defada kullanılmak üzere, toplam bir yıla kadar aylıksız izin
verilebilir. Ancak, sıkıyönetim, olağanüstü hâl veya genel hayata müessir afet hâli ilan edilen bölgelere 72
nci madde gereğince belli bir süre görev yapmak üzere zorunlu olarak sürekli görevle atananlar hakkında
bu bölgelerdeki görev süreleri içinde bu fıkra hükmü uygulanmaz.
F) Aylıksız izin süresinin bitiminden önce mazereti gerektiren sebebin ortadan kalkması hâlinde, on
gün içinde göreve dönülmesi zorunludur. Aylıksız izin süresinin bitiminde veya mazeret sebebinin
kalkmasını izleyen on gün içinde görevine dönmeyenler, memuriyetten çekilmiş sayılır.
14
G) Muvazzaf askerliğe ayrılan memurlar askerlik süresince görev yeri saklı kalarak aylıksız izinli
sayılır
6.10.2 Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar
Bakanlar Kurulu Kararının;
Tarihi ve No’su : 6/6/1978-7/15754
Dayandığı Kanun : 28/2/1978-2143
Yayımlandığı Resmi Gazete : 28/6/1978-16330
İzin Süreleri Madde 9- (Değişik: 9/2/1979-7/17150) 160 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde[7]sayılan kurumlarda
(…)Sosyal Güvenlik Kurumlarına prim ödemek suretiyle geçen hizmet süresi, bir yıldan on yıla kadar olan
personele yirmi gün, on yıldan fazla olanlara otuz gün ücretli yıllık izin verilir.
(Değişik: 2/3/2009-2009/14799) Sözleşmeli kadın personele, doğumdan önce sekiz, doğumdan
sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı hafta süre ile ücretli doğum izni verilir. Çoğul gebelik halinde,
doğum öncesi sekiz haftalık izin süresine iki hafta eklenir. Ancak beklenen doğum tarihinden sekiz hafta
öncesinde, sağlık durumunun uygun olduğunu doktor raporu ile belgeleyen sözleşmeli kadın personel,
isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, sözleşmeli kadın personelin
isteği halinde doğum öncesi çalıştığı süreler, doğum sonrası izin süresine eklenir.
(Ek: 2/3/2009-2009/14799) Doğum izni sebebiyle Sosyal Güvenlik Kurumunca ödenen geçici iş
göremezlik ödeneği ilgilinin ücretinden düşülür.”
(Ek: 3/8/2005-2005/9245) Sözleşmeli personele, bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için
günde toplam bir buçuk saat süt izni verilir. Süt izninin kullanımında annenin saat seçimi hakkı vardır.
(Ek: 11/9/1990-90/902)Sözleşmeli personele isteği üzerine; eşinin doğum yapması halinde iki gün,
kendisinin veya çocuğunun evlenmesi, annesinin, babasının, eşinin, çocuğunun veya kardeşinin ölümü
halinde ve her olay için üç gün ücretli mazeret izni verilir.
(Ek: 24/4/2007-2007/12061) Hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan ve doğrudan
radyasyona maruz kalan sözleşmeli personele ilgili mevzuatı uyarınca ücretli sağlık izni verilir.
Çalışma Süreleri:
Madde 13- (Değişik: 9/2/1979-7/17150) Bakanlar Kurulunca Devlet memurları için saptanan çalışma saat
ve süreleri sözleşmeli personel için de uygulanır (Sözleşmeli olarak çalıştırılacak hekimler için 2162 sayılı
Kanunun 6 ve 7 nci maddeleri hükümleri geçerlidir)
Ancak, tam gün çalışmayı gerektirmeyen durumlarda Maliye Bakanlığının olumlu görüsü alınmak
kaydıyla birinci fıkra hükmü dışında düzenlemeler yapılabilir.
(Ek: 22/11/2010-2010/1169) Bu Karar Esaslarına göre çalıştırılacak sözleşmeli personel o gün
bitirilmesi gereken işlerin bitimine kadar çalışmak zorundadır. Normal çalışma sürelerini aşan bu süreler
için ilgili kanunlarında öngörülen hükümler saklı kalmak kaydıyla her sekiz saati için bir gün hesabıyla izin
verilir.
6.10.3 İş Kanunu
Kanun Numarası : 4857
Kabul Tarihi : 22/5/2003
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 10/6/2003 Sayı : 25134
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 42
Yıllık Ücretli İzin Hakkı Ve İzin Süreleri
Madde 53 - İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl
çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir.
Yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.
Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanlara bu Kanunun
yıllık ücretli izinlere ilişkin hükümleri uygulanmaz.
İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi;
a) Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) olanlara on dört günden,
b) Beş yıldan fazla on beş yıldan az olanlara yirmi günden,
c) On beş yıl (dahil) ve daha fazla olanlara yirmi altı günden,
15
Az olamaz. (Ek cümle: 10/9/2014-6552/5 md.) Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin
süreleri dörder gün arttırılarak uygulanır.
Ancak on sekiz ve daha küçük yaştaki işçilerle elli ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık
ücretli izin süresi yirmi günden az olamaz.
Yıllık izin süreleri iş sözleşmeleri ve toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir.
Yıllık ücretli izne hak kazanma ve izni kullanma dönemi
Çalışma Süresi
Madde 63 - Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırk beş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu
süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır.
Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine,
günde on bir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin
haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş
sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir.
Telafi Çalışması
Madde 64 - Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin
tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması
veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren iki ay içinde
çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir.Bu çalışmalar fazla çalışma veya fazla sürelerle
çalışma sayılmaz.
Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla
olamaz. Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz
Gece süresi ve gece çalışmaları
Madde 69 - Çalışma hayatında "gece" en geç saat 20.00'de başlayarak en erken saat 06.00'ya kadar geçen
ve her halde en fazla on bir saat süren dönemdir.
Bazı işlerin niteliğine ve gereğine göre yahut yurdun bazı bölgelerinin özellikleri bakımından,
çalışma hayatına ilişkin "gece" başlangıcının daha geriye alınması veya yaz ve kış saatlerinin ayarlanması,
yahut gün döneminin başlama ve bitme saatlerinin belirtilmesi suretiyle birinci fıkradaki hükmün uygulama
şekillerini tespit etmek yahut bazı gece çalışmalarına herhangi bir oranda fazla ücret ödenmesi usulünü
koymak veyahut gece işletilmelerinde ekonomik bir zorunluluk bulunmayan işyerlerinde işçilerin gece
çalışmalarını yasak etmek üzere yönetmelikler çıkartılabilir.
İşçilerin gece çalışmaları yedi buçuk saati geçemez. (Ek cümle: 4/4/2015-6645/37 md.) Ancak,
turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk
saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir.
Gece ve gündüz işletilen ve nöbetleşe işçi postaları kullanılan işlerde, bir çalışma haftası gece
çalıştırılan işçilerin, ondan sonra gelen ikinci çalışma haftası gündüz çalıştırılmaları suretiyle postalar
sıraya konur. Gece ve gündüz postalarında iki haftalık nöbetleşme esası da uygulanabilir.
Postası değiştirilecek işçi kesintisiz en az on bir saat dinlendirilmeden diğer postada çalıştırılamaz.
Analık Halinde Çalışma Ve Süt İzni
Madde 74 - Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam on altı
haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelik halinde doğumdan önce çalıştırılmayacak sekiz
haftalık süreye iki hafta süre eklenir. Ancak, sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın
işçi isterse doğumdan önceki üç haftaya kadar işyerinde çalışabilir. Bu durumda, kadın işçinin çalıştığı
süreler doğum sonrası sürelere eklenir.
(Ek cümle: 13/2/2011- 6111/76 md.) Kadın işçinin erken doğum yapması halinde ise doğumdan
önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler, doğum sonrası sürelere eklenmek suretiyle kullandırılır.
(Ek cümleler: 29/1/2016-6663/22 md.) Doğumda veya doğum sonrasında annenin ölümü hâlinde,
doğum sonrası kullanılamayan süreler babaya kullandırılır. Üç yaşını doldurmamış
çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinene çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren
sekiz hafta analık hâli izni kullandırılır.
(Ek fıkra: 29/1/2016-6663/22 md.) Birinci fıkra uyarınca kullanılan doğum sonrası analık hâli
izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla
16
kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde birinci
doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık
çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir. Çoğul doğum hâlinde bu sürelere otuzar gün eklenir.
Çocuğun engelli doğması hâlinde bu süre üç yüz altmış gün olarak uygulanır. Bu fıkra hükümlerinden
yararlanılan süre içerisinde süt iznine ilişkin hükümler uygulanmaz.
Yukarıda öngörülen süreler işçinin sağlık durumuna ve işin özelliğine göre doğumdan önce ve sonra
gerekirse artırılabilir. Bu süreler hekim raporu ile belirtilir.
Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir.
Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde
çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz. İsteği halinde kadın işçiye, on altı haftalık
sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde on sekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar
ücretsiz izin verilir.
(Ek cümle: 29/1/2016-6663/22 md.) Bu izin, üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinme hâlinde
eşlerden birine veya evlat edinene verilir. Bu süre, yıllık ücretli izin hakkının hesabında dikkate alınmaz.
Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni
verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre
günlük çalışma süresinden sayılır.
(Ek fıkra: 29/1/2016-6663/22 md.) Bu madde hükümleri iş sözleşmesi ile çalışan ve bu Kanunun
kapsamında olan veya olmayan her türlü işçi için uygulanır.
6.11 HASTANEYE ULAŞIM
Adres: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi (Farabi Hastanesi Başhekimliği)
Ortahisar/TRABZON PK:61080
Ulaşım:
Meydan-Farabi Hastanesi Başhekimliği; Atatürk meydanından kalkan Tıp Fakültesi dolmuşları ile
gelinebilir.
Havaalanı- Farabi Hastanesi Başhekimliği; Havaalanı dolmuşları ile gelirken Forum alışveriş
Merkezi yanında inerek ışıklardan karşıya geçip Tıp Fakültesi-Meydan/Tıp Fakültesi Moloz dolmuşlarına
binerek hastanemize ulaşabilirsiniz.
Otogar- Farabi Hastanesi Başhekimliği; Otogar önünden geçen Tıp Fakültesi-Meydan/Tıp
Fakültesi Moloz dolmuşlarına binerek hastanemize ulaşabilirsiniz
Servis Güzergahları
Sabah Hareket Saati Akşam Hareket Saati
Akçaabat 07:05 17:10
Ayasofya-Fatih (iç hat) 07:25 16:10
Çukurçayır 07:20 17:10
Erdoğdu 07:20 17:10
Bahçecik 07:20 17:10
Yomra 07:25 17:10
Gece Servisi: Hastaneye gelişte ihtiyaca göre saatleri belirlenmektedir. Hastaneden evlere 00:15’de
hareket etmektedir. Sabah hastaneden merkeze 08:30’da hareket etmektedir. Fatihten→ Hastaneye 14:30’da
hareket etmektedir
17
6.12 HASTANE İLETİŞİM BİLGİLERİ
Hastane Santral 0 462 377 50 00
Başhekimlik 0 462 377 54 54
Başhemşire 0 462 377 54 52-5695
Süpervizör 0 462 377 56 44
Personel Büro 0 462 377 54 18-54 11
Nöbetçi Müdürlük 0 462 377 54 22
Belge Geçer(Faks) 0 462 325 05 18
KTÜ Santral 0 462 377 30 00
Güvenlik Ofisi 0 462 377 53 17
Rektörlük Personel Daire Başkanlığı 0 462 377 44 04
Tıp Fakültesi Dekanlığı 0 462 377 54 04-54 05
6.13 HASTANEMİZ GENEL BİLGİLERİ
KTÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi (Farabi Hastanesi) olarak; üniversitemizin kanuni
kampüsü yerleşkesine kurulmuş yeşil alan içerisinde toplam 95.000 metrekare kapalı alana sahip 5 ana blok
olarak hizmet vermektedir. 6. Blok olarak Temel Tıp Bilimleri binası aynı yerleşkede bağımsız bir alanda
konumlandırılmıştır.
1986 yılında hizmete giren ve 11 kattan oluşan A blok binamız bugünkü haliyle Erişkin ve Pediatrik
Dâhili Tıp Bilimleri Klinikleri, Pediatri Cerrahi Kliniği, Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği, Psikiyatri
Kliniği, Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Kliniği, Pediatri Anabilim Dalı bünyesinde bölgemizin en
gelişmiş teknik ve teknolojisine sahip Yeni Doğan Yoğun Bakım Üniteleri, Çocuk Yoğun Kakım Ünitesi,
Plastik ve Rekontrükstif Cerrahi Kliniği ve bu bölümlere ait poliklinikler, teşhis-tedavi üniteleriyle hizmet
vermeye devam etmektedir.
A Blok klinikler iki kişilik hasta odası, Doktor ve Hemşire odaları, merkezi desk, klinik eğitim
alanları ve destek alanları olarak planlamış ve hizmet vermektedir. Bölge düzeyinde hizmet veren erişkin
KİT Ünitesiyle hematoloji hastalarının ayaktan ve yatarak tedavileri ve transplantasyon hizmeti
karşılanmaktadır. Çocuk hematoloji kliniği uzman doktorları ve yetişmiş personeliyle bölgenin tek çocuk
hematoloji bölümü olarak hizmet vermektedir. Çocuk servisleri içerisinde hastanemizde uzun süreli tedavi
görmekte olan çocuklarımız için Farabi Okulu 2005 Yılından itibaren hizmet vermekte çocuklarımızın
eğitim yönü yattığı süre içerisinde desteklenmektedir. Erişkin Psikiyatri Bölümü Klinik Ve Poliklinik,
Çocuk Psikiyatrisi bölümü ise poliklinik olarak hizmet vermektedir.
2004 Yılında hizmete giren 6 katlı B blok binamızda ise Cerrahi Tıp Bilimlerine bağlı kliniklerin, bu
kliniklere ait poliklinikler, idari hizmetler ve başhekimlik, Kardiyoloji Anabilim Dalı bünyesinde klinik,
yoğun bakım, koroner anjiyo ünitesi, B Blok Ameliyathane, Kalp Damar Cerrahisi Anabilim Dalı KVC
Yoğun Bakım Ünitesi, Nöroloji Ve Nöroşirurji Yoğun Bakım Ünitesi, Poliklinik alanlarında hizmet veren
teşhis ve tedavi üniteleri (Odiyometre Laboratuvarı, Ürodinami Laboratuvarı, Taş Kırma ESWL Ünitesi,
hastaneye ait depolar ve destek alanlarından oluşmaktadır. B blok kliniklerimiz 2 ve 4 kişilik odalardan
oluşan, Merkezi hemşire deski, hemşire ve doktor odaları, eğitim salonları ve destek alanlar olarak
yapılandırılmış olarak hizmet vermektedir
2010 Yılında yapılan tadilat, onarım ve ilave destek alanlar olarak hizmete girmiş C Blok Binası iki
ana blok arasında bağlantı olarak destek alanlarla güçlendirilmiştir. C Blokta öğretim üyeleri odaları,
teknolojik açıdan gelişmiş laboratuvarlara, laboratuvar araştırma merkezlerine sahip hastanemizde alanında
uzmanlaşmış akademik personelimizle hizmet vermekte olan Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji
Laboratuvarı, Biyokimya Laboratuvarı, Doku Tipleme Laboratuvarı, Patoloji Laboratuvarının yanı sıra
bölgede ilk ve tek olarak hizmete açılan Tıbbi Genetik Laboratuvarımızla hastalarımızın tüm ihtiyaçlarını
karşılayacak donanıma sahip olunmuştur.
Bölgenin ilk ve halen tek olarak hizmet veren Girişimsel Radyoloji-Anjio Ünitesi DSA (diğital
substraksiyon anjiyografi) ünitesi 2015 yılında yeni yapılanma çalışmaları çerçevesinde PET-CT, Spiral
Tomografi cihazlarıyla çağın gereklilikleri yakalanmış gelişen teknik ve teknoloji kullanılarak halkımıza
nitelikli hizmet vermeye devam etmektedir.
18
Radyasyon onkolojisi ünitesi olarak ayaktan ve yatarak tedavi verilecek tüm imkanların
sağlandığı bölgenin ilk radyasyon onkolojisi kliniği 1996 yılında kurulmuş bugün alanında yetişmiş
öğretim üyeleri, uzman fizikçiler ve deneyimli personeliyle hizmet vermeye devam etmektedir.
2012 yılında hizmete giren 4 katlı D blok binasında ileri teknoloji ile donatılmış 12 yatak
kapasitesiyle yılda 717 hastaya hizmet verdiğimiz Hemodiyaliz Ünitesi, tıbbi donanımlı Göz Polikliniği
Lazer (Retina)Ünitesi, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı bünyesinde Bronkoskopi Laboratuvarı ve Sigara
Bırakma Polikliniği, Nöroloj ve Nöroşirurji Anabilim Dallarına bağlı polikliniklerimiz, EEG, EMG ve
Ayrıca bölgenin tek MS (multipli skleroz) Polikliniği, Fizik Tedavi Ve Rehabilitasyon Ünitesi olarak hizmet
verilmektedir.
Tüm bloklarda her anabilim dalına ait erişkin ve çocuk polikliniklerimiz mevcut olup bunun dışında
ayrıcalıklı olarak Ağrı (Algoloji) Polikliniği, Anestezi Polikliniği, Aşı Polikliniği, Diyet Polikliniği ile
hizmet sınırlarımızı genişlettiğimiz polikliniklerimiz hizmete açılmıştır.
2015 yılı içerisinde hizmete girmiş olan E Blok Acil ve Yoğun Bakımlar Binası olarak Türkiye’nin
en gelişmiş ve donanımlı acil servisi olarak hizmete girmiştir. Acil Anabilim Dalında alanında yetişmiş
akademik ve idari personeliyle aynı zamanda Pediatri Acil Ünitesi olarak da hizmet vermeye devam
etmektedir. Aynı zamanda çağın son teknolojileri ile donatılmış ileri düzey Yoğun Bakım Üniteleri, bölgede
kurulmuş ilk Acil Bakı Ünitesi özelliğini taşıyan bakım alanıyla bölge halkının hizmetine sokulmuştur.
6.14 HASTANE KROKİSİ VE BÖLÜM/BİRİMLER
19
6.14.1 İdari Birimlerimiz
BÖLÜM/BİRİM BLOK/KAT
Ayniyat Saymanı B/ZEMİN
Başhekimlik B/ZEMİN
Başhemşirelik B/ZEMİN
Başmüdür B/ZEMİN
Bilgi İşlem Merkezi A/1
Döner Sermaye Ayniyat A/-1
Döner Sermaye Mutemet A/-1
Fatura Servisi B/ZEMİN
Halkla İlişkiler A/ZEMİN
Hasta Hakları A/-1
İstatistik A/-1
Kalite Koordinatörlüğü B/ZEMİN
Muhasebe ve Tahakkuk Büro B/ZEMİN
Nöbetçi Müdürlük A/ZEMİN
Personel Bürosu B/ZEMİN
Satınalma B/ZEMİN
Sivil Savunma Amirliği A/-1
Süpervizör A/ZEMİN
Yazı İşleri B/ZEMİN
6.14.2 Kliniklerimiz
A BLOK KLİNİKLERİMİZ
KAT
KLİNİK
Oda
Sayısı
Tek
Yatak
2
Yatak
3+
Yatak
11 Hematoloji- Kemik İliği Servisi (KİT) 16 8 8
10 Endokrinoloji Servisi 9 1 8
Nefroloji Servisi 10 2 8
9 Gastroentroji Servisi 9 1 8
Onkoloji Servisi 11 3 8
8 Plastik Cerrahi Servisi 9 1 8
İmmünoloji Servisi 6 1 2 3
7 Göğüs Hastalıkları Servisi 12 1 11
Uyku Ünitesi 7 2 5
6 Göz Servisi 12 1 11
Radyasyon Onkolojisi Servisi 7 2 5
5
Dermatoloji (Cildiye) Servisi 7 1 6 7
Fizik Tedavi Servisi 9 0 9 9
Kalp Damar Servisi 7 1 6
4 Pediatri Cerrahi Servisi 8 2 6 8
Pediatri Onkoloji Servisi 9 1 8 9
20
A BLOK KLİNİKLERİMİZ
KAT
KLİNİK
Oda
Sayısı
Tek
Yatak
2
Yatak
3+
Yatak
3 Pediatri Enfeksiyon Servisi 18 2 16
2
Kadın Doğum Servisi 18 2 16
Yeni Doğan Yoğun Bakım Ünitesi 12
Adölesan Servisi 8 1 7
Süt Çocuğu Servisi 9 1 8
ZEMİN Enfeksiyon Servisi 9 3 6
Psikiyatri Servisi 7 0 3 4
B BLOK KLİNİKLERİMİZ
KAT
KLİNİK
Oda
Sayısı
Tek
Yatak
2
Yatak
3+
Yatak
6 Ortopedi Servisi 16 10 6
5
Göğüs Cerrahisi Servisi 7 0 4 3
Organ Nakli Ünitesi 3 2
4 Beyin Cerrahisi Servisi 17 10 7
3 Ortopedi Servisi
2 Genel Cerrahi Servisi 16 10 6
1
Kardiyoloji Servisi 7 4 3
-1
Üroloji-Pediatri Üroloji Servisi 22 22
6.14.2.1 Bebek Dostu Hastane
KTÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Farabi Hastanesi 2003 yılından itibaren
“Bebek Dostu Hastane” olup, bebek beslenmesi konusundaki temel politikamız
“Anne Sütü İle Beslenme” dir.
Kurum çalışanları, hamileler ve anneler emzirmenin yararları, yöntemleri, sütün salgılanmasının
sürdürülmesi, sütün sağılması ve saklanması hakkında bilgilendirilmektedir.
Bebekler doğumdan sonraki ilk yarım saat içinde emzirtilmekte, annelerin ilk 6 ay sadece anne sütü,
6. Aydan sonra tamamlayıcı besinlerle 2 yaşına kadar emzirmeyi sürdürmeleri önerilmektedir. Anne ile
bebeklerin 24 saat bir arada kalmaları ve bebeğin her istediğinde emzirilmesi teşvik edilmektedir.
Anneler, taburcu olduktan sonra da emzirmeye devam edebilmeleri, karşılaşacakları sorunları
çözebilmeleri ve kontroller için belirli aralıklarla Çocuk Hastalıkları ve Kadın Doğum Polikliniklerine
çağırılmaktadır. Bebeklere yalancı meme veya emzik türünden herhangi bir şey verilmemektedir.
6.14.2.2 Psikiyatri Servisi
Ruh sağlığı ve hastalıkları servislerinde Anabilim Dalı Başkanı, öğretim üyeleri, asistanlar,
hemşireler ve sağlık personelleri bir ekip anlayışıyla tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri vermektedir. Tedavi
21
hizmetleri vardiyalı çalışma sistemi ile aralıksız sürdürülmektedir. Hastalara öğretim üyeleri ve asistanlar
tarafından her gün vizit yapılmakta, asistan doktorlar tarafından hastaların ayrıntılı değerlendirilmesi ve
takibi sağlanmaktadır.
Ruh sağlığı ve hastalıkları kliniğinde 16 yataklı erkek ve bayan kabul edilebilmektedir. Serviste ilaç
hazırlanması için ayrılan bir masa, hasta emanet dolapları, atıklar için ayrı oluşturulmuş bölümler bulunur.
Hastaların takibi vital bulguları hemşire gözlem formuna kaydedilir.
Akut Hasta Kabul Kriterleri,
Akut hasta kabul başvuruları acil servis üzerinden gerçekleşmektedir. Akut hastalar genellikle;
ayaktan tedavisi mümkün olmayan, intihar girişiminde bulunma riski yüksek, ajite ve saldırganlık
potansiyeli olan, sosyal bakımdan desteği olmayan hastalardır.
Hastanın tedaviye karşı iç görüsüz ve uyumsuz olması.
Kendisine veya çevresine zarar verme riskinin yüksek olması.
Hastalığa bağlı olarak günlük yaşam aktivitelerini yerine getiremiyor olması ve bu aktivitelerde
belirgin bozulmaların olması.
Davranışlarında görülen aşırılıklar ve davranışların kontrol edilemez olması.
Yaşadığı ortamın elverişsiz şartları sebebiyle hastalık durumunun arttırması.
Kronik Hasta Kabul Kriterleri,
Genel olarak polikliniğe başvuran bir hastanın muayenesi yapıldıktan sonra uzman hekim tarafından
yatışına karar verilir. Yatış endikasyonu bulunan hasta, daha önce ruh sağlığı ve hastalıkları kliniğinde
tedavi görmüş veya hastalık belirtileri yeni veya yeniden ortaya çıkmış olabilir.
Hastaya daha önceden konmuş Şizofreni veya Majör Duygu Durum Bozukluğu tanısının olması veya
belirtilerini gösteriyor olması.
İlaçların düzenli kullanılmamasından kaynaklanan tekrar eden ataklar.
Toplumsal ve mesleki açıdan işlevselliğinin bozulmuş veya yetersiz olması.
Hastalık belirtilerin uzamış olması, kendisine bakımda yetersizlik, günlük hayattaki, işlevsel
kapasitenin bozulmasına bağlı olarak sıklıkla hastane bakımına ve psikiyatrik tedaviye gereksinimi
olması
6.14.2.3 Ziyaret Saatleri
Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi:10.9.1982, No: 8/5319
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi:13.1.1983, No: 17927 Mük.
Yayımlandığı Düsturun Tertibi:5, Cilt: 22, S. 2889
Hastane Ziyaretleri
Madde 95 – Yataklı Tedavi kurumlarında yatan hastaların yakınları tarafından ziyaret edilmelerine,
bölgesel koşullar ve kurumun durumu göz önüne alınarak, her gün veya haftada birkaç gün olmak üzere
öğleden sonralara baştabibin saptayacağı saatlerde izin verilir.
Ziyaret saatleri dışında hasta ziyareti baştabip veya nöbetçi tabibin izni ile mümkündür.
Baştabiplikçe gerekli görüldüğü takdirde bir veya birkaç uzmanlık dalı için ayrı ayrı ziyaret günleri
düzenlenebilir.
Madde 96 – Yataklarından kalkabilen ve hasta oda ve dairelerinden çıkmalarında sakınca olmayan hastalar
için mümkünse hasta odaları dışında ayrı ziyaret yerleri ayrılır.
Bir hasta için aynı anda ikiden fazla ziyaretçi alınmaz ve hasta ziyaretleri 15 dakikadan fazla
olamaz.
Ziyaretçilerin hasta yataklarında oturmaları ve hasta eşyasını kullanmaları önlenir. On yaşından
aşağı ziyaretçi çocuk kabul edilmez. Zorunlu hallerde baştabip veya nöbetçi tabibin izni ile çocukların
ziyaretine müsaade edilebilir.
Madde 97 – Bulaşıcı ve salgın hastalıklardan birine yakalanmış olanlarla, ziyaretlerinde herhangi bir
sebeple sakınca bulunan hastaların ziyaret edilmesi yasaktır.
Madde 98 – Hastalara dışardan yiyecek ve içecek getirmek yasaktır.
22
Ziyaretçiler tarafından getirilen her türlü gıda maddesi veya eşya kapıda alıkonularak çıkarken
sahibine iade edilir.
Herhangi bir sıhhi ve tıbbi sakınca olmadıkça kurumlara yatan tutuklu ve hükümlüler Cezaevi
Yönetmeliğine uygun olarak haftada bir gün 10 dakika ziyaret edilebilirler. Bu ziyaret saatinde cezaevinden
lüzumuna göre erkek veya kadın bir memur veya gardiyan kuruma gelerek ziyaretçileri görür, üzerlerini
arar ve ziyarete izin verir.
Kurum idaresi, tutuklu ve hükümlüleri ve gelen ziyaretçileri seçme ve araştırma yönünden sorumlu
tutulmaz. Bunun sorumluluğu cezaevi görevlisine aittir.
Banyo ve hamamlarda hastalardan başkası yıkanamaz.
Hastanemiz ziyaretçi politikamız,
6.14.3 Polikliniklerimiz
Hastanemizde poliklinik hizmetleri hafta içi her gün saat: 08.00 -17.00 saatleri arasındadır.
Muayene için aldığınız sıra numarasına göre muayene olacağınız poliklinik odasının önündeki bekleme
alanlarında ‘Muayene Takip Ekranında sıranızı oturarak takip edebilirsiniz.
Sağlık Bakanlığının yayınladığı ilgili genelge uyarınca belirlenmiş öncelikli hastaların muayenede
önceliği bulunmaktadır.
Öncelikli Hastalar;
Acil vakalar (Ani gelişen hastalık, kaza, yaralanma ve benzeri durumlar ile ivedilikle tıbbi müdahale
yapılması gerektiğine hekim tarafından karar verilen vakalar),
Özürlüler (Değişik 2010/80 sayılı Genelge),
Hamileler,
65 yaş üstü yaşlılar,
23
Yedi yaşından küçük çocuklar,
Harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malül ve gaziler,
Poliklinikte hastalar sıra numarasına göre içeri alınır. Hekim tarafından hastanın şikâyeti dinlenir ve
muayenesi yapılır. Hastaya konulan ön tanı, tanı, tetkik işlemleri, yapılan tedavi, reçete, rapor vb. kaydı
Hastane Bilgi Yönetim Sistemine (HBYS) kayıt edilir.
Hekim tarafından yapılan muayene sonucunda; başka poliklinik ya da sağlık kurulu veya hastaneye
sevk kararı, yatış kararı verilebilir veya tedavi amacıyla e-reçete yazılabilir. Yazılan e-reçete numarası
hastaya yazılı olarak verilir. Alınan e-reçete numarasını herhangi bir eczaneye vererek ilaçlarınızı
alabilirsiniz. Muayene sonucunda hekim hastayı başka bir branş hekimine yönlendirmiş ise, o bölüme
muayene olabilmek için yeniden sıra numarası alınması gerekmektedir.
Muayene sonucunda hekim hastaya yatış kararı verir ise; doktor tarafından doldurulan Hasta Yatış
Kâğıdı ile ilgili kliniğin sekreterine yatış işlemleri için başvurulur.
A BLOK POLİKLİNİKLERİMİZ
KAT POLİKLİNİK
-2 Anestezi Polikliniği
Ağrı Polikliniği
-1
Diş Polikliniği
Diyet Polikliniği
Psikiyatri Polikliniği
Endokrinoloji Polikliniği
Zemin Kat
Dahiliye Polikliniği
Enfeksiyon Hastalıkları Polikliniği
Gastroentroloji Polikliniği
Genel Cerrahi Polikliniği
Hematoloji Polikliniği
Kadın Hastalıkları ve Doğum Polikliniği
Nefroloji Polikliniği
Onkoloji Polikliniği
Organ Nakli Polikliniği
Ortopedi Polikliniği
1
Pediatri Göğüs ve Allerji Polikliniği
Gastroentroloji Polikliniği
Pediatri Hematoloji ve Onkoloji Polikliniği
Pediatri Endokrin Polikliniği
Pediatri Nefroloji Polikliniği
Pediatri Yeni Doğan Polikliniği
Pediatri Nöroloji Polikliniği
Pediatri Kardiyoloji Polikliniği
24
B BLOK POLİKLİNİKLERİMİZ
KAT POLİKLİNİK
-1
Kardiyoloji Polikliniği
Üroloji Polikliniği
Kulak Burun Boğaz Polikliniği
C BLOK POLİKLİNİKLERİMİZ
KAT POLİKLİNİK
1
Kalp Damar Cerrahi Polikliniği
Cildiye Polikliniği
2
Göğüs Cerrahi Polikliniği
Pediatri Cerrahi Polikliniği
Pediatri Üroloji Polikliniği
Plastik Cerrahi Polikliniği
El Ve Çene Cerrahi Polikliniği
Adli Tıp Polikliniği
D BLOK POLİKLİNİKLERİMİZ
KAT POLİKLİNİK
Zemin
Nöroloji Polikliniği
Fizik Tedavi Polikliniği
Epilepsi Polikliniği
1
Göğüs Hastalıkları Polikliniği
Astım Ve Bronşit Polikliniği
Uyku Hastalıkları Polikliniği
Sigara Bırakma Polikliniği
2
Göz Hastalıkları Polikliniği
Beyin Cerrahi Polikliniği
25
6.14.4 Yoğun Bakım Ünitelerimiz
YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİ
BLOK VE KAT
YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİ SEVİYE YATAK KAPASİTESİ
A/2 Yeni Doğan YBÜ 3 12
B/-1 Koroner YBÜ 2 10
B/1 KVC YBÜ 3 5
E/1 Yanık Merkezi 3 8
E/2 Nöroloji-Beyin Cerrahi YBÜ 3 10
E/3
Anestezi YBÜ 3 6
Dahiliye-Göğüs YBÜ 3 8
Yeni Doğan YBÜ 2 1 8
Yeni Doğan YBÜ 1 3 12
Pediatri YBÜ 2 6
Yoğun Bakım Ünitesine Hasta Yatırma Kriteri Yoğun bakım, hayatı tehdit eden ciddi hastalığı olan olguların tedavisini ve bakımını içerir. Yoğun
bakım ünitesine hasta yatış kararında “yapılacak tedaviden yarar görme olasılığı bulunan olguların alınması”
önceliği esastır.
Genel olarak tanısı ne olursa olsun;
2 saatten daha sık hemşire bakımı gerektiren hastalar,
Yeni entübe edilmiş, invaziv monitörizasyon gereken hastalar,
Agresif tedavilerin başlanacağı veya kesileceği hastalar,
Kardiyopulmoner Resüstasyon (CPR) uygulanmış ve hayatı tehdit edici komplikasyon olasılığı olan
hastalar, mutlaka yoğun bakım ünitesinde izlenmelidir.
Yoğun Bakım Ünitesine Alınması Uygun Hastalıklar
Ani kalp ve solunum durmaları,
Kafa, beyin travmaları, omirilik travmaları,
Genel beden travmaları,
Felçler,
Her türlü şoktaki hastalar,
Akut solunum yetersizlikleri ( Akciğer travması, Akciğer ödemi vb.),
Kronik solunum yetersizlikleri ( KOAH ),
Ağır metabolik bozukluklar ve Asit- Baz dengesizlikleri,
Sinir sistemi hastalıkları ( Beyin kanaması vb ),
Kas hastalıkları ( Myasteni, ALS, Gullian Barre vb ),
Sıvı elektrolit bozuklukları,
Her türlü zehirlenmeler,
Büyük ve uzun süren özellikli ameliyatların sonrası,
Gebelik zehirlenmeleri (Eklampsi, HELLP Sendromu),
Tetanoz,
Ciddi yanıklar,
Organ nakilleri
26
Giriş-Çıkış Kuralları:
YBÜ çalışanları dışında;
YBÜ sorumlu hemşiresinin ya da sorumlu doktorunun izni olmaksızın YBÜ giriş yapılamaz.
YBÜ çalışanları, hastanın ilgili doktorları, diğer ilgili sağlık personeli, teknik ekip ve hasta yakınları
yoğun bakım ünitesine el dezenfektanı ile ellerini dezenfekte ettikten sonra girebilir.
YBÜ Personeli dışında dışarıdan giren görevli ya da refakatçiler ayrıca dispozbl box gömleği, galoş
giyip, maske ve bone takarak yoğun bakıma girebilir.
YBÜ personeli çalışma kıyafetleri ile YBÜ dışına çıkamaz.
6.14.4.1 Yanık Merkezi
Karadeniz Teknik Üniversitesin Sağlık Uygulama Araştırma Farabi Hastanesi Yanık Merkezi Doğu
Karadeniz Bölgesinin en büyük merkezi olup bünyesinde 4 yataklı yoğun bakım, 8 yataklı servis, 2 odalı
ameliyathane, servis içinde pansuman odası ve ayaktan hasta takibi için poliklinik bulundurmaktadır.
23/02/2011 tarih ve 8601 sayılı “Yataklı Sağlık Tesislerinde Yanık Tedavi Birimlerinin Kurulması
ve İşleyişi Hakkında Yönerge ile ameliyathane, yoğun bakım, pansuman odası tam steril alan içerisinde olup
bu alanlara giriş çıkışlar ‘‘Steril Alanlara Giriş Çıkış Kurallarına’’ uygun şekilde gerçekleşmektedir.
Yanıklı hastalara ilk klinik müdahale acil serviste görevli Acil Servis Hekimi veya konsültasyon
isteği ile Genel Cerrahi Hekimi veya Plastik Cerrahi Hekimi ve sağlık personeli tarafından yapılır.
Yatış Endikasyonu Gerektiren Yanıklar
Erişkinlerde %15–25 arası 2. derece yanıklar,
Çocukta %10–20 arası 2. derece yanıklar,
Erişkin veya çocukta %2–10 arası 3. derece yanıklar.
Erişkinlerde %25 den fazla 2. derece yanıklar,
Çocukta %20’den fazla 2. derece yanıklar,
Erişkinde veya çocukta %10’dan fazla 3. derece yanıklar,
İnhalasyon yanıkları,
Elektrik yanıkları,
Başka bir travmanın eşlik ettiği yanıklar (kafa travması, karın içi yaralanma, kırıklar, vs.)
Gebelikte yanık yaralanması,
Yanığa ilave risk getiren boyutta yandaş hastalığın varlığı (DM, steroid kullanımı, immün
baskılanma, vb).
Göz, kulak, yüz, el, ayak, büyük eklem ve genital bölge yanıkları.
6.14.5 Özellikli Birimlerimiz
BLOK VE KAT BİRİM ADI
A/-2 Transfüzyon Merkezi
A/-1
Nükleer Tıp
Radyasyon Onkolojisi
Röntgen
Hemovijilans
A/ZEMİN
Tüp Bebek Ünitesi
Cerrahi Endoskopi
A/1 Endoskopi Ünitesi
B/-1 Koroner Anjiyo
27
BLOK VE KAT BİRİM ADI
C/-1
Bilgisayarlı Tomografi
E.R.C.P
Mamografi
MR
Ultrasonografi
D/ZEMİN Kemik Dansitometresi
D/1 Hemodiyaliz Ünitesi
D/2 Retina Lazer
E/-1 Girişimsel Radyoloji
PET CT
6.14.5.1 Transfüzyon Merkezi
A Blok -2. Katta hizmet vermekte olan transfüzyon merkezinin işleyişi,
Kan Ve Kan Ürünleri Yönetmeliği
Resmi Gazete: 4.12.2008-27074
MADDE 10 - (1) Transfüzyon Merkezi; Acil durumlar dışında kan
bağışçısından kan alma yetkisi olmayan, kan ve bileşenlerini bağlı
bulunduğu BKM'den temin eden, transfüzyon için çapraz
karşılaştırma ve gerek duyulan diğer testleri yaparak hastalarda
kullanımı için hazırlayan birimdir.
(2) Tüm yataklı tedavi kurumları ile acil müdahale
şartlarını taşıyan ve Bakanlığın transfüzyon uygulaması için
gerekli gördüğü sağlık kuruluşları TM açar. TM;
a) İdarî açıdan kendi kurumuna bağlıdır.
b) Gerekli olan her tür kan ve kan bileşenini bağlı olduğu
BKM' den aralarında imzalanan protokole uygun olarak sağlar.
c) Bağlı olduğu BKM'ne bu Yönetmeliğin ilgili maddeleri
uyarınca Bakanlıkça düzenlenmiş ruhsatı protokol sırasında ibraz
eder.
ç) BKM' nin yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunu yazılı
olarak Bakanlığa bildirir.
(3) Transfüzyon kararı, uygulanması, takibi, istenmeyen etki/olayların bildirimi, doğrulanması ve
tedavisi ile hemovigilans açısından rehberde tanımlanmış ilgili form ve verilerin düzenlenmesinden
hastanın hekimi sorumludur. Hastanelerde yapılan transfüzyon uygulamalarından hastanın hekimi ile
beraber hastane transfüzyon komiteleri de sorumludur. Transfüzyon merkezi transfüzyonun takibi ile ilgili
verilerin toplanmasından, değerlendirilmesinden ve Bakanlığa ve bağlı olduğu BKM'ne iletilmesinden
sorumludur.
(4) Acil transfüzyon gerektiren durumlarda müdavi hekim tarafından bildirilen transfüzyon ihtiyacı
transfüzyon merkezi stoklarından karşılanır. TM bu talebi karşılayamadığı durumlarda BKM'den acil
talepte bulunur. BKM' nin TM' ne uygun kan veya kan bileşenini karşılayamaması halinde BKM' den acil
durum onayı en hızlı iletişim vasıtası ile alınır. Bu durumda kan TM'nde alınır. Gerekli testler acil
şartlarda çalışılır. Yapılan testlerle ilgili sorumluluk TM ye aittir. TM bu uygulama ile ilgili bilgileri BKM'
ne iletmekle yükümlüdür.
28
6.14.5.2 Nükleer Tıp
Nükleer Tıp, radyoaktif elementlerle işaretli kimyasal moleküller ve biyolojik materyaller yardımıyla,
hastalıklarının tanı ve tedavisi ile uğraşan bir tıp dalıdır. Radyolojik tetkiklerin aksine nükleer tıpta
organların yapısından çok işlevi ve çalışma bozuklukları incelenir. Sintigrafi Nedir?
Organizmaya verilen radyonüklidlerin incelenecek organ veya dokudaki dağılımını görüntü şeklinde
saptama yöntemine Radyonüklid (Radyoizotop) Görüntüleme (RG) adı verilir. Radyonüklidler vücuda
yalnız başına veya incelenecek organa ve lezyona uygun bir farmasötiğe bağlanarak verilebilir.
Radyonüklidin organizmadaki dağılımının görüntülenmesi ile anatomik bilgiler, bu dağılımın zamana göre
değişikliklerinin saptanması ile de fizyolojik bilgiler elde edilir. Radyonüklidin organizmadaki dağılımı,
radyasyonun parlamalar halinde ışığa çevrildiği (sintilasyon) dedektörlerle saptanır. Bu nedenle yönteme
sintigrafi adı verilmektedir. Sintigrafiler incelenecek her organ için farklı bir radyoaktif ilaç verilerek, o
ilacın incelenen organda tutuluşu, dağılımı, atılışı gibi özellikleri inceleyen bir tanı yöntemidir. Hastanemiz Nükleer Tıp Ünitesinde Yapılan tetkikler;
1. Akciğer Perfüzyon Sintigrafisi Planar
2. Akciğer Perfüzyon Sintigrafisi SPECT
3. Miyokard Perfüzyon SPECT
4. Miyokard Perfüzyon SPECT,reenjeksiyon
5. Miyokard Perfüzyon SPECT,GATED (Tc-99m kompleksleri)
6. Miyokard Perfüzyon SPECT (Tc-99m kompleksleri)
7. Farmakolojik STRES
8. Kemik Sintigrafisi, Üç Fazlı
9. Kemik Sintigrafisi, Tüm Vücut
10. Kemik sintigrafisi, SPECT
11. Kemik PET
12. Paratroid Sintigrafisi, Dual Faz
13. Paratroid Sintigrafisi, SPECT
14. Troid Sintigrafisi
15. Troid Uptake Çalışması (Tc-99m Perteknetat )
16. Troid Uptake Çalışması (I-131 )
17. Gastroözefajiyal Reflü Çalışması
18. Mekkel Divertükülü Araştırması
19. Mide Boşalma Çalışması
20. Böbrek Sintigrafisi Dinamik (Tc-99m DTPA )
21. Böbrek Sintigrafisi Dinamik (Tc-99m MAG-3 )
22. Böbrek Parankim Sintigrafisi, SPECT (Tc-99m DMSA )
23. GFR Ölçümü, Kamera Metodu (Tc-99m kompleksleri )
24. Böbrek Sintigrafisi ACE İnhibitörlü (Tc-99m MAG-3 )
25. Böbrek Sintigrafisi ACE İnhibitörlü (Tc-99m DTPA )
26. Lenfosintigrafi
27. Tümör görüntüleme, tüm vücut (Tc-99m V-DMSA)
28. Tümör görüntüleme, SPECT (Tc-99m V-DMSA)
29. İyot 131 tüm vücut tarama, tanısal
30. İyot 131 tüm vücut tarama, tedavi sonrası
31. Tümör görüntüleme, tüm vücut (In-111 Oktreotid )
32. Tümör görüntüleme, SPECT (In-111 Oktreotid )
33. İntraoperatif Gama Prop Uygulaması
34. Tümör Görüntüleme, Tüm Vücut (I-123 MIBG )
35. Tümör Görüntüleme, SPECT (I-123 MIBG )
36. Sentinel Lenf Nodu Çalışması
37. Radyonüklid Sinovektomi
38. Radyonüklid Tedavi Re-186
29
39. Radyonüklid Tedavi Sm-153
40. Radyonüklid Tedavi Planlama, Dozimetri
41. Daktiosintigrafi
Ayrıca özel radyoaktif ilaçların hedef organda tutulma özelliğinden yararlanarak yüksek doz
radyoaktif ilaçlar tedavi amacıyla da kullanılırlar. Bir çok hastalıkta hasta için son derece kolay ve rahat
tedavi olanağı da sunmaktadır.
6.14.5.3 Radyasyon Onkolojisi
Karadeniz Teknik Üniversitesi Farabi Hastanesi Radyasyon Onkoloji Anabilim Dalı Mayıs 1995
yılında açılmış olup halen radyoloji gereksinimi olan hastalarımıza hizmet vermekte olup, kullanılan
radyoaktif maddeler ve radyasyon üreten cihazlar, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) lisansı ile
çalışmaktadır.
Radyoterapi, bening veya maling hastalıkların herhangi bir aşamasında hastaları iyileştirmek
(küratif) veya yakınmalarını gidermek (palyatif) ve yaşam kalitesini artırmak amacıyla uygulanmaktadır.
Radyoterapi genellikle dışardan ve içerden olmak üzere iki şekilde uygulanmaktadır.
Dışarıdan ( Eksternal ) Radyasyon ( Radyoterapi )
Radyasyon genellikle eksternal yani dışarıdan verilir. Bu tedavilerin birkaç günden fazla veya
birkaç hafta alabileceği anlamına gelir. Bazen tanıya göre 1 gün ile 8 hafta arasında değişen tedavi şemaları
uygulanabilmektedir.
Radyoterapi cihazı, planlama aşamasında belirlenen Radyasyon dozunu vermek için kullanılr.
Cihazla tedavi edilmek istenen alana bir veya daha fazla demetle radyasyon ışını yöneltilir, bu nedenle
değişik yapıda cihazlar kullanılabilir ve bunların her biri farklı şekilde çalışır.
İçerden ( İnternal ) Radyasyon ( Brakiterapi )
İnternal radyasyon, intrakaviter ( vücut boşluklarına ), interstisyel ( doğrudan tümör yatağına ),
intralüminal ( lümeni olan akciğer gibi organlara ), intraoperatif ( operasyon sırasında tümör yatağına ),
yüzeysel ( cilt yüzeyine ), intravasküler ( tek bir kaynağın arter içine yerleştirilmesi ) gibi birkaç farklı
şekilde yapılabilir. Vücuda yerleştirilmiş radyoaktif iğneler veya kaynaklar kullanılır.
6.14.5.4 Hemovijilans
Amaç, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezinde, kan ve kan
bileşenlerinin toplanmasından alıcıların takibine kadar tüm transfüzyon zincirini kapsayan, kan ve kan
bileşenlerinin toplanmasından ve klinik kullanımından kaynaklanan beklenmeyen veya istenmeyen
durumlar hakkında bilgi toplamak, değerlendirmek ve bunların oluşumunu veya tekrarlanmasını önlemek
ve izlemektir.
Transfüzyon İle İlişkili İstenmeyen Reaksiyonların Ciddiyet Derecelendirmesi
Ciddiyet Derecesi Açıklama
Derece 1
Ciddi Olmayan Reaksiyonlar
Hastaya tıbbi müdahale yapılmasını gerektirebilen ancak müdahale
yapılmasa da vücut fonksiyonlarında bozulmaya veya kalıcı bir
hasara yol açmayan şiddette reaksiyonlardır.
Derece 2
Ciddi Reaksiyonlar
Hastanın;
Kalıcı veya belirgin sakatlık veya iş görmezliğe yol açan Vücut
fonksiyonlarında bozulma veya kalıcı hasarı önlemek için tıbbi
veya cerrahi müdahale gereksinimine neden olan şiddette
reaksiyonlardır.
Derece 3
Yaşamı Tehdit Eden Reaksiyonlar
Transfüzyonu takiben ölümü önlemek için ciddi müdahale
gereksinimi (vazopressörler, entübasyon, yoğun bakım) doğuracak
şiddette reaksiyonlardır.
Derece 4 Ölüm Hastanın ölümüne neden olan transfüzyon reaksiyonlarıdır
Detaylı bilgi için Hemovijilans İşleyiş Prosedürüne bakabilirsiniz.
30
6.14.5.5 Tüp Bebek Ünitesi Karadeniz Teknik Üniversitesi Farabi Tüp Bebek Merkezi 2010 yılı temmuz ayında yaklaşık 800
m2 alana kurulmuş olup, modern yapısı ile çocuk sahibi olmak isteyen çiftlere hizmet vermektedir.
Merkez kamu hastanesi bünyesinde açılmış olması dolayısı ile de ticari kaygılardan yoksun olarak
hizmet kalitesini temel amaç edinmiş olup devlet güvenceli tüp bebek tedavisi uygulamaktadır. Ülkemizde
“akademik anlamda tüp bebek” sunan az sayıda merkezlerden biridir.
Ünitemizde güncel teknolojilere uygun olarak klinik ve laboratuvar kapsamında tüm yeni işlemler
( mikro chip, embriyo mikromaniplasyonu, IMSI granüloze hücre kültürü, endometrial hasarlama, lazer
ICSI, ERA, PGS, NGS, L/S, H/S ) yapılmaktadır.
Standart infertil çift kapsamında klinik gebelik başarımız dünya standartlarındadır. Merkezde
devletin talep ettiği ücretin dışında herhangi bir ücret talep edilmemektedir.
6.14.5.6 Girişimsel Radyoloji
Girişimsel Radyoloji, cerrahi kesisi oluşturmadan, iğne deliği küçüklüğündeki yollarla vücuda
girilerek gerçekleştirilen tanı ve tedavi yöntemlerini içerir. İşlemler yapılırken vücuda giriş bölgesine lokal
anestezi uygulanmakta ve damardan hastayı rahatlatacak ilaçlar verilmektedir. Bu sayede hastalar herhangi
bir acı hissetmeden konforlu bir şekilde tedavi olabilmektedir. Uygulanan işlemlerde, çoğunlukla yüksek
teknoloji içeren cihazlar kullanılarak, bu malzemeler her işlem ve amaç için özel olarak tasarlanıp
üretilmektedir. Ağrısız ve riskleri oldukça az olan bu yöntemlerle hastaların yaşam kalitesi artarak,
hastanede kalış süresi kısalmakta ve hastalar işlem günü ya da genellikle bir gün sonra taburcu
edilmektedir.
Girişimsel radyolojide; karaciğer, meme, lenf bezleri, prostat, gibi birçok organdan biyopsiler
alınabilir, kistler ve apseler tedavi edilebilir, tıkanmış olan safra ve idrar yolları açılabilir, diyaliz kateterleri
takılabilir, özellikle karaciğer tümörleri özel iğne ve ilaçlarla yakılarak tedavi edilebilir. Beyin kanamasına
neden olan baloncuklar veya inmeye yol açan damar hastalıkları da kafatası açılmadan girişimsel olarak
tedavi edilmektedir.
6.14.5.7 Hemodiyaliz Ünitesi
Hemodiyaliz ünitesi, tedavi gören Akut ve kronik böbrek yetmezliği olan hastaların yaşamlarını
devam ettirebilmeleri için, hemodiyaliz tedavisinin belirlenen standartlar ölçüsünde yapılması ve bu amaçla
hastalara randevu verilerek gerekli kayıtlarının tutulması, tedavilerinin sürdürülmesini amaçlar,
Hastanın Diyaliz Ünitesine Kabulü,
Aylık rutin evden gelen hastalara aylık sevk açılarak bir ay boyunca bu sevk üzerinden işlem
yapılır.
Yatan hastalar yattıkları bölüm üzerinden hemodiyaliz alt vizite olarak işlem yapılır.
İşlem yapılan hastalar protokol defterine kaydedilir.
Ayaktan Gelen Poliklinik Hastaları,
Ayaktan ve poliklinikten gelen hastalara Hemodiyaliz Ünitesi Hasta Tedavi Formu açılır.
Hemodiyaliz Ünitesi Hasta Takip Formu ay boyunca diyaliz işlemleri bu form üzerinden işlenir.
Hastanın kimlik doğrulaması kendisine sözlü olarak isim sorularak yapılır. Hasta cevap
veremeyecek konumda ise yakınlarından veya kimlik bilgilerinden doğrulama yapılır.
Hasta Fistüllü ise; diyaliz öncesi fistülün çalışıp çalışmadığı iğne giriş yerinden enfeksiyon
açısından kontrolü hasta kateterli ise kateterin çalışıp çalışmadığı, kateter yerinin enfeksiyon
açısından kontrolü yapılır.
Hasta 4-6 saat süreyle diyalize alınır.
Ayaktan gelen her hasta için ayrı dosya tutulur.
Her hasta için ayrı gözlem ve takip formu doldurulur.
Hastaların ayda bir kez hemodiyaliz sorumlu öğretim üyesi tarafından tıbbi muayeneleri yapılır.
31
Diyalize Giren Yatak Başı Hastaları
Tüm yoğun bakımlarda, reanimasyonda ve KİT Ünitesinde ve diğer servislerde yatan hastalar
yatağında Nefroloji uzmanı tarafından görülüp diyaliz orderi verilen hastaya, yatağı başında (mobil su
sistemi ve hemodiyaliz cihazı ile) yatak başı hemodiyaliz hizmeti verilir.
6.14.6 Laboratuvarlarımız
BLOK VE KAT LABORATUVAR LARIMIZ
A/-1 Biyokimya Laboratuvarı
Mikrobiyoloji (Bakteriyoloji) Laboratuvarı
A/1 Pediatri EEG Laboratuvarı
C/ ZEMİN
Mikrobiyoloji (Seroloji) Laboratuvarı
Patoloji Laboratuvarı
Doku Tipleme Laboratuvarı
Hematoloji Laboratuvarı
Tıbbi Genetik Laboratuvarı
6.14.6.1 Biyokimya Laboratuvarı, A Blok -1. Katta 24 saat kesintisiz hizmet vermekte olup sonuç alma
süreleri,
TESTLER RUTİN ACİL
Hemogram 2 saat 30 dakika
Eritrosit Sedimentasyon Hızı 3 saat 1 saat
Biyokimya 4 saat 1 saat
Hormon 5 saat
*Bazı testler Cuma günleri
2 saat
(TSH, fT4, fT3,HCG,E2)
Tümör Belirteçleri 4 saat -
Kan Gazı - 15 dakika
Kardiyak Belirteçler - 45 dakika
Koagülasyon Testleri
PT, APTT, Fibrinojen, D-Dimer
Protein C, Protein S, At III
2 saat
2 hafta
45 dakika
-
Spesifik Proteinler 5 saat
*Bazı testler Cuma günleri -
Hb A1C 3 saat -
D Vitamini 2 hafta -
A-E Vitamini 3 hafta -
Homosistein 2 hafta -
Protein Elektroforezi 2 hafta -
İkili-Üçlü Tarama Testi Çarşamba ve Cuma günleri -
Tam İdrar Tahlili (Tit) 2 saat 30 dakika
İdrar Katekolaminleri, Vma, Hva, 5-Hıaa 2 hafta -
Oksalat, Sitrat a. hafta -
32
6.14.6.2 Doku Tipleme Laboratuvarı, C blok zemin katta hizmet vermekte olup sonuç alma süreleri,
TESTİN ADI ORTALAMA ÇALIŞMA SÜRESİ
HLA-A,B,DR 2 Hafta
HLA-B*27 1 Hafta
HLA-B*5/51 1 Hafta
HLA-DQ Lokus 1 Hafta
HLA-DR Lokus 1 Hafta
CDC-Cross Match 2 Gün
FlowCross Match 2 Gün
PRA SpesifikAg Tarama 2 Hafta
PRA/DSA ClassI SpesifikAg Tanımlama 2 Hafta
PRA/DSA ClassII SpesifikAg Tanımlama 2 Hafta
6.14.6.3 Mikrobiyoloji Laboratuvarı, A Blok -1 ve C Blok zemin katta hizmet vermekte olup sonuç alma
süreleri,
TESTLER ÇALIŞMA SÜRELERİ
Aerop Kültür 2-4 Gün
Alerji Testleri 4 Gün
Anaerop Kültür 2-5 Gün
Boriella Antikorları 7 Gün
Boyalı Mikroskopşk İnceleme 1 Gün
Burucella Ve Salmonella Antikorları 1 Gün
Clostridium Difficile Toxin A/B 1 Gün
Dış Tetkikler 15 Gün
Dışkıda Calprotectin Aranması 2 Saat
Doku Biyopsileri (Mantar Kültürü ) 7-42 Gün
Helikobakter Tanısı 3 Saat
Hepatit-HIV 6 Saat
Hemojenize ARB 3 Gün
Kan Kültür Vasatında Aerop Kültür 2-7 Gün
Mantar Kültürü 7-21 Gün
Moleküler Testler 4 Gün
Otoantikorlar 7 Gün
Parazitoloji Testleri 2 Saat
Solunum Sistemei 1 Gün
Thoma İnceleme 3 Saat
Toksikoloji Paneli 3 Saat
Tüberküloz Tanısı 42 Gün
Vücut Sıvılarında ( Boyalı Mikroskobik İnceleme ) a.saat
33
6.14.6.4 Patoloji Laboratuvarı, C blok zemin katta hizmet vermekte olup sonuç alma süreleri,
TESTİN ADI ORTALAMA ÇALIŞMA SÜRESİ
Sitoloji materyal ve biyopsi için 5 iş günü
Organ rezeksiyonu ve radikal biyopsi için 7 iş günü
Özel tetkik gerektiren materyaller için bu sürelere 2 iş günü eklenerek
6.14.7 Acil Servis
Bölümümüz mevcut durumda 4 öğretim üyesi, 22 araştırma görevlisi ile ilimize ve bölgeye hizmet
vermektedir. Erişkin acil ve çocuk travma acillerine yönelik hizmet verilmekte olup, hizmet verdiğimiz
alanda
İlk muayene ve triaj odası,
5 yataklı monitörlü gözlem odası,
2 adet 3 yataklı acil gözlem odaları,
Obstetrik ve jinekoloji odası,
3 yataklı ortopedi ve alçı odası,
Kbb ve psikiyatri hastalarının değerlendirildiği
2 yataklı oda,
3 adet travma hastasına aynı anda müdahale
imkanı sağlayan travma bölümü,
4 adet yoğun bakım hastasının takip edilebildiği
yoğun bakım bölümü,
Travma ve resusitasyon için kullanılan 2 hasta
kapasiteli resusitasyon odası,
Cerrahi hastalarının takip edildiği 5 yataklı cerrahi bölümü mevcuttur.
Resusitasyon odasında acil hastalara bakabileceğimiz ultrasonografi cihazı, dakikalar içerisinde
litrelerce uygun sıcaklıkta sıvı replasman tedavisi yapılabilen travma kiti, yakın takip için monitörler ve
defibrilatörler, gerektiğinde kullanılabilen mekanik ventilatörler, hasta ısıtma soğutma setleri, infüzyon
pompa setleri bulunmaktadır.
Bölümümüze başvuran hastalar; acil teknisyenleri tarafından hızlıca değerlendirilip aciliyet
durumuna göre uygun odaya ve ilgili araştırma görevlisine bildirilip muayenesi yapılarak ilgili öğretim
üyesiyle birlikte değerlendirilir. Gerekli tanı konulup acil tedavisi yapıldıktan sonra ya taburcu edilir veya
yatış endikasyonu bulunuyorsa ilgili bölümlere yatış açısından konsülte edilirler. İlgili bölümde yer
olmaması durumunda hastalarımız gözlem odalarımızda kısa süreli takip sonrası diğer hastanelere sevk
edilmektedir.
Bölümümüze yıllık ortalama 70 bin hasta başvurusu olmaktadır. Bölümümüz bölgedeki en önemli
travma, zehirlenme ve acil merkezidir.
7-24saat uzman personelin çalıştığı, tüm radyolojik görüntüleme hizmetinin içerisinde verildiği,
kadın doğum da dahil acil triaj uygulandığı acil servisimiz bölgenin en büyük acil servis olma özelliğini
taşımaktadır.
E BLOK /ZEMİN KAT HASTA MUAYENE SEDYESİ
Erişkin Acil 37
Çocuk Acil
10
34
6.14.8 Ameliyathanelerimiz
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi:10.9.1982, No: 8/5319
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi:13.1.1983, No: 17927 Mük.
Yayımlandığı Düsturun Tertibi:5, Cilt: 22, S. 2889
YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI İŞLETME YÖNETMELİĞİ
Ameliyathane
Madde 16 – I) Ameliyathane Hizmetleri: Ameliyathanelerin yönetimi, hizmete devamlı hazır bulundurulması, alet ve malzemenin sağlanması,
bakım, onarım ihtiyaçlarının saptanarak yaptırılmak üzere ilgililere bildirilmesi ve burada çalışan
personelin yönetimi ve eğitimlerinin yapılması ile genel cerrahi uzmanı görevli olup, bu hususlarda
baştabipliğe karşı doğrudan sorumludur.
Çeşitli cerrahi dalların ya da birçok cerrahın bulunduğu kurumlarda, ilgili uzmanların görüşü
alınarak baştabip tarafından seçilecek cerrahi dal uzmanı ameliyathane sorumlusu olarak görevlendirilir.
Bu sorumlu, anesteziyoloji uzmanının bulunmadığı kurumlarda, uyandırma odası hizmetlerinin
yürütülmesi ve narkoz personeli ile uyandırma odası personelinin yönetim ve eğitimi ile de görevlidir.
Bütün bu hizmetlerin yürütülmesi için ameliyat salonu adedine ve iş hacmine göre sorumlu uzmanın
emrinde çalışmak üzere eczacı, ameliyathane başhemşiresi, ameliyathane narkoz teknisyeni, hemşire,
ameliyathane teknisyeni ve hastane hizmetlisi gibi gerekli görülen personel görevlendirilir.
Ameliyathanelerimiz;
A Blok -2. katta bulunan
ameliyathanemiz,12 masalı olup, Kadın Doğum,
Pediatrik Cerrahi, Göz, Plastik Cerrahi, Günübirlik
Cerrahi odasında (Ortopedi, Genel Cerrahi, Kulak
Burun Boğaz, Diş, Fizik Tedavi) operasyonları
yapılmaktadır.
B Blok 1.katta bulunan ameliyathanemiz,13
masalı olup, Genel Cerrahi, Kalp Damar Cerrahi,
Göğüs Cerrahi, Ortopedi ve Travmatolojik Cerrahi,
Beyin Cerrahi, Kulak Burun Boğaz (KBB) ve
Üroloji operasyonları yapılmaktadır.
Farabi Hastanesi Ameliyathanelerinde bulunan alanlar; Steril Alan, Yarı Steril Alan ve Steril
Olmayan alanlar şeklinde ayrılmış olup;
Steril Alan
Yarı steril alanın bitiminden başlayan, ameliyathane koridoru, anestezi cepleri, ameliyat odaları ve
otomasyonu içeren alanlardır.
Bu alanda bulunmak için personel ameliyathane formasını giyer, maske ve bone takar. Ameliyat
sırasında steril boks gömlekleri bu formanın üstüne giyilir.
Hasta için steril alan ile personel için steril alan kabul edilen yerlerle aynı bölümlerdir. Hasta bu
bölümlerde sedye ya da tekerlekli sandalye üzerinde ve ameliyat önlüğü ve bonesi takılı vaziyette
bulunabilir.
Diğer alanlardan bu alanlara geçişte El Hijyeni Prosedürüne uygun olarak el yıkama yapılarak geçiş
sağlanır.
Yarı Steri Alan
Bu bölgeye ameliyathane kıyafetleri dışında giysilerle girilmez.
Bone ve maskelerin takıldığı alan, kafeteryalar, ofisler, çocuk anestezi odası, ameliyathane arka
koridorlar ve alet yıkama alanlarıdır.
35
Steril Olmayan Alan:
Bu bölgeye izinsiz ve yetkisiz personel girişine izin verilmez.
Çocuk hastaların birinci derece bir yakını dışında hasta yakını kabul edilmez.
Personel giriş kapısı, koridor, dış sekreterlik, soyunma odaları, anestezi muayene odası, anestezi
departmanı, atık koridoru.
Ameliyathanelerimizde, 12.517 tanesi A ve B grubu olmak üzere yılda toplam 75.461 ameliyat
gerçekleştirilmiştir.
6.14.9 Sterilizasyon Ünitemiz
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi:10.9.1982, No: 8/5319
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi:13.1.1983, No: 17927 Mük.
Yayımlandığı Düsturun Tertibi:5, Cilt: 22, S. 2889
YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI İŞLETME YÖNETMELİĞİ
Merkezi Sterilizasyon Hizmetleri:
Merkezi sterilizasyonda ameliyathane, tüm hasta
servisleri, poliklinikler, laboratuvarlar, endoskopi, müdahale ve
doğum odaları, yoğun bakım gibi hizmet bölümlerinde
kullanılacak alet ve malzemeler hizmete uygun olarak kağıt veya
özel bohçalar içerisinde, setler halinde topluca sterilize edilerek
kullanılmaya hazır vaziyette buradan dağıtılır. Sterilizasyon
sorumlusu, kullanan bölüm tarafından yıkanarak sterilizasyona
hazır hale getirilen setleri teslim alarak, aldığı miktar kadarını
steril halde verir. Merkezi sterilizasyon hizmetleri ve burada
çalışanlar ameliyathane sorumlusuna bağlıdır
Sterilizasyon Ünitemiz,
A Blok -2. katta bulunan Merkezi Sterilizasyon Ünitemiz A ve B-Blok Ameliyathaneleri arasında
tüm hastanenin Klinik-Poliklinik, birimlerine 4 Buhar Otoklav, 2 Etilen Oksit, 1 Hidrojen Peroksit
otoklavı ve gerekli birçok diğer altyapı donanımı ile beslenerek hizmet vermektedir.
Kontamine Aletlerin Merkezi Sterilizasyon Ünitesine Teslimi
Kullanılmış aletlerin MSÜ’ye transferinde kirli asansörü veya kapalı transfer arabası kullanılır.
Kullanıma yeni giren tıbbi aletler önce üzerindeki marka etiketlerinden, koruyucu maddelerden
arındırılır, yıkandıktan sonra sterilizasyon işlemine alınır.
Açılmış her set ve malzeme açıldıktan sonra kullanılmamış olsa bile, kontamine sayılır.
Cerrahi aletler bekletilmeden ve herhangi bir işleme tabi tutulmadan hemen MSÜ’ye teslim edilir.
Her set içerisinde, mevcut olan aletlerin kayıtlı olduğu ve sayımlarının kaydedildiği bir liste
bulundurulur.Liste sayımı yapan kişi tarafından doldurulur.
Kullanılmış aletler MSÜ’ye ulaştıktan sonra uygun bir çözücüdezenfektan ile dekontaminasyonu
yapılmalı ve sonra sayılmalıdır.
MSÜ’ye set malzeme teslimi için teslim edilen malzemenin ne olduğu, sayısı, hangi servisten
geldiği, ne zaman geldiği, kimin teslim ettiği, kimin teslim aldığı, ne zaman teslim edeceği
bilgilerinin kaydedeceği MSÜ teslim formu kullanılmalıdır.
Hastanemizde kullanılan Sterilizasyon Yöntemleri
Kuru sıcaklık sterilizasyon yöntemi
Basınçlı buhar sterilizasyon yöntemi
Düşük sıcaklıkta sterilizasyon yöntemleri
Etilen oksit ile sterilizasyon
Formaldehit ile sterilizasyon
36
Gaz plazma sterilizasyonu
Perasetik asit sterilizasyonu
Gamma radyasyonu ile sterilizasyon
6.14.10 Diğer Birimlerimiz
Blok ve Kat (K) Diğer Birimlerimiz
A/-1.K Eczane
A/-1.K Yemekhane
A/-1.K Organ Nakli Koordinatörlüğü
A/-1.K Hasta Hakları Birimi
A/-1. K Sağlık Kurulu
A/-1. K Matbaa
A/2.K Bilgi işlem
B/-2.K Arşiv
A/-2. K Teknik Bakım
C/ Z K Mutfak
C/ Z K Çamaşırhane
C/ Z K Temizlik Malzeme Deposu
C/ Z K Sarf Malzeme Deposu
A/ Zemin Santral
B/Zemin Güvenlik Ofisi
6.14.10.1 Eczane
A Blok -1. Katta hizmet vermekte olup, yataklı tedavi
hizmetleri yönetmeliği gereğince hizmet vermektedir.
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi:10.9.1982, No: 8/5319
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi:13.1.1983, No: 17927 Mük.
Yayımlandığı Düsturun Tertibi:5, Cilt: 22, S. 2889
YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI İŞLETME YÖNETMELİĞİ
Madde 17 – Kurum eczaneleri yatan hastalarla, kanun,
tüzük, yönetmelik ve emirler gereğince yatırılmadan ilaç
verilmesine lüzum görülen hastalara ilaç ve sıhhi malzeme
sağlanan yerlerdir.
Eczane hizmetleri: Yataklı tedavi kurumunun yıllık ilaç ihtiyaçlarının ve bunların muhammen
bedellerinin tesbitini ve idareye bildirilmesini,
İlaç ve tıbbi malzemenin evsafına uygun olarak kuruma kabulünü,
Bunların uygun şekilde ve Ayniyat Yönetmeliği hükümlerine göre depo edilmesini,
Günlük ihtiyaçların karşılanması için özel dağıtım yerinde hazır bulundurulmasını,
Yıl içinde miktarı azalan ilaç ve tıbbi malzemenin zamanında alınması için ihtiyaçların idareye
iletilmesini,
Hastaların verilecek ilaçların usulüne uygun olarak hazırlanıp ilgililere teslimini,
Uzmanlarla görüşerek aynı maksat için kullanılacak veya aynı tertipte olan ilaçların daha az kaleme
indirilmesini,
İmkan ölçüsünde majistral ilaçlarla ekonomik ve standart tedavi uygulanmasına yardımcı
olunmasını,
Az kullanılan eşdeğer ilaçların sarfını sağlamak için eczane mevcutlarını sık sık servislere
duyurarak, bu ilaçların kullanılmalarının teminini,
37
Miadının dolması yaklaşan ilaçların tüketimini, imkan olmadığı takdirde başka kurumlara devrini,
sağlamak gibi hizmetleri kapsar.
Madde 18 – (Değişik: 1/4/2005-2005/8720 K.)
Yataklı tedavi kurumları eczanesindeki ilaçlar aşağıdaki şekilde kullanılır:
a) Yatan hastaların tabelalarına yazılan ilaçlar, eczacı veya hemşire tarafından, hazırlanmak üzere
eczaneye verilir. Eczanede hazırlanan ilaçlar, ilgili hemşireye teslim edilir.
b) Ücret karşılığı verilen ilaçlar; kurumun bulunduğu yerde başka bir eczane bulunmadığı veya
bulunup da önemli ve acil bir vaka için kullanılacağı tabip raporu ile kanıtlanmış ilaçlar, serbest
eczanelerden herhangi biri tarafından piyasada bulunmadığının belirtilmesi halinde perakende satış
fiyatı üzerinden ücreti alınmak suretiyle verilir. Alınan ücret ilaçların giriş şekline göre döner
sermaye veya Maliye veznesine yatırılır.
6.14.10.2 Yemekhane
Yemekhanemiz, KTÜ Uygulama ve Araştırma Merkezi Hastanesinde tedavi gören hastalar,
refakatçiler ile Hastanede görevli kişiler ve hizmet satın alımı kapsamında çalışan firma personelinin resmi
ve idari tatiller dahil, 365 gün ve haftanın yedi günü beslenme gereksinimlerinin karşılanmasına dönük
olarak, idarenin öngördüğü ilkeler doğrultusunda kahvaltı, yemek (R1, R2, R3), diyet yemeği, günübirlik
öğün, ara öğün ve çocuk menülerinin (malzeme ve personel giderleri dahil) hazırlanması, pişirilmesi,
dağıtılması, bulaşıklarının yıkanması ve kullanılan alanların temizlenmesi ile bu işle ilgili diğer bütün
hizmetleri yürütmektedir.
Yemekhanemiz personel ve akademik personel yemekhanesi olarak yataklı tedavi hizmetleri
yönetmeliği gereğince hizmet vermekte olup, Yemekhaneye girişler personel kartıyla yapılmaktadır
Personel yemekhanesi A blok zemin katta olup yemekhane,
Mesai içinde,
Öğle Yemekleri 12.00 - 13.30 arasında hizmet
vermektedir.
Mesai dışı ise,
Kahvaltı Saati 06.30-07.30,
Öğle Yemekleri 12.00 -13.30
Akşam Yemekleri 18.00-19.00 arasındadır.
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi:10.9.1982, No: 8/5319
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi:13.1.1983, No: 17927 Mük.
Yayımlandığı Düsturun Tertibi:5, Cilt: 22, S. 2889
YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI İŞLETME YÖNETMELİĞİ
Mutfak Ve Beslenme Hizmetleri
Beslenme Türleri:
Madde89- Kurumlarda;kadrolarında bulunan tüm personel ile yönetmelikler gereği hastanede staj yapan
öğrencilere ve hizmet içi eğitime gelen sağlık ve yardımcı sağlık personeline öğle yemeği, bunlardan
kurumda yatanlarla bu yönetmeliğin ilgili maddelerindeki hükümlere göre sürekli olarak kurumda kalanlar
ve nöbetçilere üç öğün yemek ve vardiya uygulanan kurumlarda vardiyaya kalan personele çalışma
sürelerine isabet eden öğünlerde yemek verilir.
Madde 90 –Hastaların beslenmeleri normal ve rejim yemeği olmak üzere ikiye ayrılır.
a) Normal Yemek:
Normal yemek verilmesi gereken hastalara her gün sabah kahvaltısı öğle ve akşam yemekleri verilir.
Bu yemeklerin grupları, tarifleri ve günlük azami miktarları ek tablolarda gösterilmiştir.
Normal iaşe edilen bütün hastalardan, tedavi eden tabib tarafından lüzumlu görülenlere ayrıca
ikindi Kahvaltısı veya gece sütü gibi ilave öğünler verilebilir. 89. madde gereğince iaşesi gerekenlerin
hepsine normal yemek, gece nöbeti tutanlara da gerek görülürse gece kahvaltısı verilir. Kahvaltılarda
ekmek, çay veya süt dışında en fazla 3 çeşit kahvaltılık verilir. Peynirle yumurta beraber verilmez.
Normal yemekler her öğünde üç kaptır. Düzenlenmesinde et, sebze nişastalı gıda maddeleri meyve
veya tatlı bulunmasına dikkat edilir. Aynı öğünde iki etli, iki nişastalı veya 2 sebzeli, aynı günde iki öğün
tatlı ve nişastalı yemek verildiği zaman hamur tatlısı verilmez.
38
Öğle yemeği ile akşam yemeği aynı olabileceği gibi, aynı erzakı kullanmak kaydı ile ve üç kabı
geçmemek şartıyla akşam yemeğinin bir veya iki türü değiştirilebilir.
b) Rejim Yemeği :
Hastalara tıbbi zorunluluk veya tedavi gereği olarak verilecek her türlü yemek ve besin maddeleri
rejim yemeğine girer. Tedavi ve beslenmeleri özellik gösteren hastalara, tedavi eden tabibin lüzum
göstereceği her çeşit yiyecek, tabelalara cins ve miktarları yazılmak şartı ile verilir. Rejim yapması gereken
tabib ve kurum personeli rapor almak suretiyle raporlarında belirtilen süre kadar rejim hastaları gibi iaşe
edilirler.
Madde 91 –Her gün hasta tabelalarına yazılan normal ve rejim yemekleri, servis sorumlu hemşiresi
tarafından, hasta mevcudu, çıkacak yemeklerin tür ve miktarlarını gösterip şekilde değerlendirilmesi kolay
bir cetvel halinde toplanarak imza edilmek suretiyle idareye verilir.
Yardımcı sağlık hizmetleri personelinin izin ve vardiya durumları göz önüne alınarak yemek adedi
başhemşire tarafından, diğer personel için hastane müdürü tarafından aynı esaslara göre birer cetvel
tanzim edilir.
Bunlar bir araya getirilerek hesaplanan, normal ve rejim rasyonu ile yiyeceklerin miktarları
saptanarak günlük tüketim maddeleri tabelası düzenlenir (Ek 40 Form 91)ve ertesi günün erzakı saat 15.00
de buna göre çıkarılır.
Madde 92 –İstihkak karşılığı ambardan çıkarılacak veya dışardan satın alınacak erzak, ertesi günün
yemeğine kullanılacağından sabah pişirilmeye hazır hale getirilecektir.
Hastane müdürü bu hususları sağlayacak şekilde işleri ayarlamak ve ambarın açılma ve günlük gıda
maddelerinin teslim alınma şeklini düzenlemekle yükümlüdür. Her gün artan ekmekler, gelir kaydedilerek
ertesi gün bu miktar eksik verilir.
6.14.10.3 Organ Nakli ve Bağışı Koordinatörlüğü
Hastanemiz Organ Nakli Ve Bağışı Koordinatörlüğü, Organ Ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliği
gereğince hizmet vermekte olup,
Ventilatörlü Yoğun bakım yatağı olan hastanelerde Organ ve Doku Nakli Koordinatörlüğü Birimi ve
en az bir Organ ve Doku Nakli Koordinatörü bulunmalıdır. Organ ve doku nakli koordinatörleri 7 gün 24
saat icap sistemine göre çalışırlar.
Organ nakli koordinatörleri KTÜ Farabi Hastanesi gibi Organ Nakli yapılabilen bir 3. Basamak
sağlık kuruşlarında
Organ nakline ihtiyacı olan organ yetmezliğindeki hastaların bekleme listelerine alınmasını ve
listedeki verilerin takibinin yapılmasından sorumludur. İlgili hastalara organ çıkması durumunda
hastayı bilgilendirmek ve nakil olabilmesi için gerekli organizasyonu yapmak,
Yoğun bakımlarda potansiyel donör adaylarını tespit etmek (beyin ölümü gerçekleşmiş olma ihtimali
olan hastalar), beyin ölümü tanısını konulduktan sonra (donör adayı), aile ile organ bağışı konusunda
görüşmek ve organ bağışının kabulü durumunda Ulusal Koordinasyon Merkezine (UKM) bilgi
verilmesi, güncel verilerin ilgili sisteme (TDİS) girilmesi,
organın çıkarımının ve alıcı organ nakli merkezlerine
gönderimi konusunda ilgili organizasyonu yapmak,
Hangi sağlık kuruluşunda olursa olsun organ bağışı
konusunda görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Organ
bağışı konusunda insanlara bilgi vermek, bağış yapmak
isteyen kişilerin organ bağışı işlemlerini almak ve organ
bağışı kartlarını vermek ile yükümlüdürler. Ayrıca toplumun
organ bağışı konusundaki bilgi ve duyarlılığını artırmaya
yönelik eğitimler yapmak ve çeşitli faaliyetler düzenlemek
ile görevlidir.
A Blok -1. Katta bulunan Organ Nakli ve Bağışı Koordinatörlüğünden
Organ Bağışı hakkında bilgi alabilirsiniz.
39
Resmi Gazete Tarihi: 01.02.2012 Resmi Gazete Sayısı: 28191
ORGAN VE DOKU NAKLİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ
Organ Ve Doku Dağıtımı Esasları
MADDE 15 – (1) Organ dağıtımı elektronik ortamda yapılır. Nakil merkezleri kendilerinde sıra bekleyen
hastalara ait listeleri güncelleştirmek zorundadır. Organ ve doku dağıtımı, Bakanlıkça belirlenen esaslara
göre yapılır.
(2) Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşmesi bulunmayan organ ve doku nakli merkezlerine Ulusal
Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemi dâhilinde kadavradan organ ve doku dağıtımı yapılmaz. Sosyal
Güvenlik Kurumu ile sözleşmesi olan organ ve doku nakli merkezleri ise Sosyal Güvenlik Kurumunca ilgili
mevzuatına göre belirlenen geri ödeme ücretleri haricinde ücret talep edemez ve hastalardan ilave ücret
alamaz. Aksine davranan organ ve doku nakli merkezleri, ilgili Bilimsel Danışma Komisyonunun önerisi de
dikkate alınarak, altı aydan az, iki yıldan fazla olmamak üzere, Ulusal Koordinasyon Sistemi dâhilindeki
kadavradan organ ve doku dağıtımının dışında tutulur. Aynı fiilin tekrarlanması halinde ise merkezin
faaliyeti süresiz olarak durdurulur.
(3) Sosyal Güvenlik Kurumu ile sözleşmesi bulunmayan organ ve doku nakli merkezleri ile bu
maddeye göre müeyyide uygulanan merkezler, kendi yoğun bakım servislerinde beyin ölümü gerçekleşip de
organ ve doku bağışı yapılan kadavra vericilerin organ ve dokularını Ulusal Koordinasyon Sistemi içinde
kullandırmak zorundadır.
(4) Bakanlık, tercihli bağış ve aile puanı sistemi ile ilgili dağıtıma yönelik düzenlemeler yapar.
Canlıdan Organ Bağışı Ve Nakli
MADDE 16 – (1) Canlıdan organ nakli; alıcının en az iki yıldan beri fiilen birlikte yaşadığı eşi ile dördüncü
dereceye kadar (dördüncü derece dâhil) kan ve kayın hısımlarından yapılabilir. Alıcı, verici ve nakil
sonuçlarının TODS’a kaydı yapılır.
(2) Akraba dışı canlıdan organ nakli, naklin yapılacağı ilde oluşturulacak Etik Komisyonun verici ile
alıcı arasında, bu Yönetmeliğe ve diğer ilgili mevzuata aykırı herhangi bir hususun bulunmadığını ve etik
açıdan organ bağışının uygunluğunu onaylaması ile gerçekleştirilecek akraba dışı kişilerden yapılır. Akraba
dışı canlıdan organ nakli için;
a) Alıcının TODS’a kaydı yapılır.
b) Nakil için alıcı ve verici, il sağlık müdürlüğü aracılığıyla aşağıda yer alan belgelerle birlikte Etik
Komisyona başvurur.
1) Alıcı ve vericinin T.C. Kimlik Numarası,
2) Vericinin mümeyyiz olduğuna dair rapor,
3) Vericiden alınmış, en az iki tanıklı hekim onaylı muvafakat belgesi,
4) Verici ve alıcının hekim onaylı bilgilendirme formu,
5) Verici ve alıcının nâkile uygunluğunu bildiren sağlık raporu,
6) Alıcı ile vericinin yakınlığının nereden kaynaklandığını gösteren dilekçe ve mevcut ise ilgili
belgeleri,
7) Alıcının ve vericinin gelir düzeyini gösteren beyanı,
8) Vericinin borcunun olup olmadığına dair beyanı,
9) Alıcının ve vericinin adres beyanı,
10) Komisyonun gerekli görmesi halinde ilgili diğer belgeler.
28.05.2008 tarihli ve 19735 sayılı
ULUSAL ORGAN VE DOKU NAKLİ KOORDİNASYON SİSTEMİ YÖNERGESİ
Kadavra Vericiden Organ ve Doku Dağıtım İlkeleri
Genel ilkeler
Madde 5- (1) Organ ve doku dağıtımı Kanun ve Yönetmelik çerçevesinde, bilimsel kurallara, tıbbî-etik
anlayışa uygun ve adaletli bir şekilde gerçekleştirilir.
(2)Organ ve doku dağıtımında acil organ talepleri öncelikle değerlendirilir ve acil talepler için Acil
Bekleme Listesi oluşturulur.
40
(3)Organ ve dokular 6 ncı, 7 nci ve 8 inci maddelerde belirtilen usul ve esaslara göre kullanılır. Yeni
açılan veya ruhsatı iptal edilen nakil merkezi olması halinde Bakanlıkça Ulusal Sistemden Organ Ve Doku
Alım ve Çıkarım Sırasındaki (Ek 3) listede ekleme ya da çıkarma yapılır.
(4)Bakanlık tarafından her organ için Ulusal Organ Nakli Bekleme Listesi oluşturulduğunda, nakil
merkezleri kendi organ nakli bekleme listelerindeki hasta bilgilerini Ulusal Organ Nakli Bekleme Listesine
kaydetmekle yükümlüdür.
(5)Organ bekleyen hastalarını Ulusal Bekleme Listesine kaydetmeyen merkezlere kadavra organ
dağıtımı yapılmaz. Ancak, bu merkezler kendilerinde çıkacak kadavra vericileri UKS’ne sunmak zorundadır.
(6)Organın şehir içi taşınmasında veya havaalanına ulaştırılmasında refakat etmekle görevli
personeli BKM veya UKM belirler.
(7)Kornea dağıtımı, Göz Bankası ve Kornea Nakli Merkezleri Yönergesine göre yapılır.
6.14.10.4 Hasta Hakları Birimi
Hastanemizde,
Hasta Hakları Birimine gelen bildirimler,
Dilek-şikayet kutularından,
Web sayfası üzerinden
Halkla ilişkiler birimine gelen
Hasta hakları birimine doğrudan gelen dilekçeler.
Şikayet konusuna, durumuna ve kişisine göre
değerlendirilip ilgili bölüm/birimlere yazılı olarak gönderilir.
HBBS üzerinden gelen bildirimler
Hasta başvuru bilgi sistemi (HBBS ) üzerinden gelen
(SABİM, BİMER hariç ) ve HBBS’ ye çıkarılan dilekçeler,
Şikayetçi olan kişilerden bilgi istemi yapılır ( 7 gün
içinde )
Olaya şahitlik eden kişilerden bilgi istemi yapılır ( 7
gün içinde )
Hastaya ait bilgiler toparlanır ve il sağlık müdürlüğüne
bağlı HBBS sayfasına atılır ( 15 gün içinde )
Ardından kurul tarih belirler ve dosya görüşülmek üzere kurula çıkarılır.
Mail üzerinden gelen bildirimler
Mail üzerinden gelen dilekçelerde şikayet içerikli olanlar ilgili bölüm/birimlere ve kişilere yazılı
olarak iletilir.
Bilgi alma içerikli olan dilekçelere mail üzerinden cevap verilir.
Sağlık Tesislerinde Hasta Hakları Uygulamalarına İlişkin Yönerge gereği,
Hastane Hasta Hakları Biriminin İşleyişi
Madde 12- Hasta hakları ihlallerinin önlenmesine yönelik yürütülecek çalışmalar sırasında yapılacak tüm iş
ve işlemlere ilişkin esaslar ve süreçler bu Yönergede belirlendiği biçimde uygulanacaktır. Hiçbir aşamada
birimlerin ya da kişilerin inisiyatif kullanmasına veya istismarına fırsat verilmeyecektir.
Hastane Hasta Hakları Birimleri Hasta Hakları Şikayet ve Zaman Süreci olarak adlandırılan ve
Yönerge ekinde yer alan (EK:2 ) usullere göre hareket edeceklerdir.
Hasta hakları ihlallerine ilişkin şikayet süreci ve zaman şöyle işleyecektir:
a) Hastanın görüş veya şikayeti aynı gün alınır. Şikayet formu doldurtulur.
b) Çok acil bir durum varsa çözülmesi yolunda hastane idaresi aynı gün bilgilendirilir.
c) Şikayete maruz kalan hastane çalışanından 1 gün içinde bilgi istenir. Hastane çalışanı bu bilgiyi en
geç 2 gün içinde cevaplandırmak zorundadır.
d) Taraflar dışında bilgi alınması gereken kişiler varsa onlardan da bilgi istenir. (2 gün içinde)
e) Alınan tüm bilgiler ve belgeler hastane hasta hakları kuruluna dosya oluşturularak 3. günün
sonunda dağıtılır.
41
f) Kurul haftada bir toplanarak (kurulun kendisinin belirleyeceği gün ve saat) dosyaları değerlendirir
oy çokluğu ile karar verir. (en geç 11 gün içinde)
g) Karar hasta hakları birimine bildirilir. Hasta hakları birimi raporları arşivler.
h) Şikayetten sonra en geç 15 gün içinde, Sonuçtan taraflar haberdar edilir.
Hastaya;
Karar hakkında bilgi verilir.
Bu aşamadan sonra yapması gerekenler konusunda bilgi verilir.
Hastanın sonraki süreci takip etmesini kolaylaştırıcı olmak üzere irtibat veya kayıt numarası verilir.
Kararın sonucu idari ve adli takip açısından hastane idaresine ve hasta hakları merkezine bildirilir.
Tüm bunlar şifahi bilgi verilmesinin yanında muhakkak resmi evrakla hasta sahibine bilgi verilir.
Personele;
Kurulun kararı ilgili personele bildirilir.
Kurul, ilgili personeli kusurlu bulmuş ise dosya gerekli idari ve adli takibat için başhekimliğe üst
yazı ile iletilir.
İdare, 657 sayılı kanuna göre gerekli idari ve adli takibi yapar.
Sağlık kurumlarında oluşturulacak olan Hasta Hakları Şikayet Birimlerine ulaşan tüm hasta hakları
şikayetleri iki ayda bir Hasta Hakları Merkez Birimine elektronik ortamda ve yazılı formlarla
ulaştırılacaktır.
6.14.10.5 Sağlık Kurulu
Mesai saatleri içerisinde Başhekimliğe dilekçe verilerek rapor isteğinde bulunulur. Başhekimliğin
onayladığı dilekçe örneği ile birlikte sağlık kuruluna müracaat edilir. Hastanemiz sağlık kurulu kapsamında
verdiği hizmetler,
Rapor isteme gerekçesi (ücretsiz )
Eğitim (Öğrenci Belgesi İbraz Edilecektir )
Yurt Kayıtı (Öğrenci Belgesi İbraz Edilecektir )
Aylık Bağlanması ( Gazi Veya Şehit Yakınına
Olduğu Belgelenecektir )
İşe Giriş ( Gazi Veya Şehit Yakınına Olduğu
Belgelenecektir )
Şehidin Silahının Teslimi
Bakım ve Bakıcı Maaşı Almak
65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve
Kimsesizler (2022 Sayılı Kanun )
Gebelik Sonlandırma
Özel Amaçlı ( Ücrete Tabi ) Raporlar;
Ötv İndiriminden Yararlanmak (Özürlü Araç Almak )
Vergi İndiriminden Yararlanmak
Askerlik Şubesine Vermek
Durum Bildirir ( 3 İmzalı )
Vasi Tayini Raporu (Kurumca Karşılanmayan )
Sigorta İşlerinde Kullanılmak Amaçlı
Engelli B Sınıfı Ehliyeti
Tüp Bebek
Sağlık Kurulu Raporları;
Ehliyet,
Silah Ruhsatı,
Naklen Tayin,
İşe Giriş,
Evlilik ( Nikah )
42
6.14.10.6 Teknik Bakım
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi:10.9.1982, No: 8/5319
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi:13.1.1983, No: 17927 Mük.
Yayımlandığı Düsturun Tertibi:5, Cilt: 22, S. 2889
YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI İŞLETME YÖNETMELİĞİ
Yönetmelik gereği,
TEKNİK HİZMETLER
Çalışma - Bakım ve Onarım Hizmetleri :
Madde 106 – Yataklı tedavi kurumlarında teknik
hizmetleri; bina ve eklentilerinin elektrik, sıhhi tesisat,
santral, çamaşır makinaları, tıbbi cihazlar ve klima
tesisleri ile motorlu araçların çalıştırılma, bakım ve
onarım işlerini kapsar.
Madde 106/A - (Ek: 1/4/2005- 2005/8720 K.)
Sağlık kurumları; envanterinde görünen tüm tıbbi cihaz, araç-gereç ve ekipmanların periyodik bakımlarını,
amaca uygun olarak kullanılıp kullanılmadıklarını, garanti sürelerinin takibini, envanterin
güncelleştirilmesini, tıbbi cihazların ulusal ve uluslararası düzeyde belirlenmiş referans değerlere uygun
olarak çalışıp çalışmadığının takibini, gerekiyorsa kalibrasyonlarının yapılmasını ve sonucun takibi
hizmetlerini yürütmek üzere, bünyesinde biyomedikal hizmetler ve kalibrasyon birimi kurar. Sağlık
kurumları, bu hizmetleri kendi kurduğu birim aracılığıyla yürütebileceği gibi dışarıdan hizmet alımı yoluyla
da gördürebilir.
Madde 107 – Tesis ve cihazların randımanlı çalışması ve ömürlerinin uzatılması için iyi kullanma, koruyucu
bakım,(boya badana, temizleme, yağlama) tamir ve parça değiştirme gibi tedbirlerin zamanında alınması
gerekir ve bu işlerde çalışan personel olanaklar ölçüsünde eğitilir.
Her tesis ve cihaz için uygulanan büyük tamir ve parça değiştirmeler kendileri için tutulan
dosyalarına düzenli olarak işlenir. Ayrıca yapılan tamir ve parça değiştirme bir tutanakla belirtilir.
Gereken Cihaz ve araçların üzerlerinde çalıştırma talimatları ile bakım ve kontrol formları asılı
bulundurulur.
Teknik Bakım, tüm Hastane bünyesine hizmet vermekte olup, yapılması istenilen tadilatlar,
giderilmesi gereken arızalar ilgili birim sorumluları tarafından Hastane Bilgi Yönetim Sistemi(HBYS)
üzerinden “Arıza Bildirimi ” doldurularak teknik servisteki ilgili branşlara iletilmektedir ve arıza bildirimi
iletilen teknik servis bölümü, bildirimi değerlendirerek ilgili birim ile iletişime geçip arızayı gidermektedir
6.14.10.7 Bilgi İşlem
K.T.Ü Farabi Hastanesi Bilgi işlem merkezi, hastanemize hizmet almak için başvuran hastalara ve
tüm kurum çalışanlarına, ait bilgilerin doğru olarak toplanmasını, iletilmesini, depolanmasını ve
kullanılmasını sağlayarak hasta ve çalışanlara ait bilgileri, güvenliği sağlanmış bilgisayar sisteminde ve
arşivlerde uygun koşullarda muhafaza ederek bilgi güvenliğini sağlamayı amaç edinmiştir.
Bilgi İşlem Merkezinin Yapısı,
Yazılım, Yazılım Destek ve Donanım Destek olmak
üzere üç gruptan oluşur
Tüm Bilgi İşlem Merkezi personelinin santral ve
nöbetçi müdürlükte güncel iletişim bilgileri bulunur.
Böylece mesai saatleri dışında da sistemdeki arızalara
müdahale edilir.
Hastane için gerekli HBYS donanımının tespiti ve
satın alma aşamasına kadar olan aşamalar Bilgi İşlem
Merkezi tarafından yürütülür.
43
Yapılan güncellemelerle kullanılmakta olan tüm programların yasa ve yönetmeliklere uygunluğu
Bilgi İşlem Merkezi tarafından kontrol edilir ve sağlanır.
Başhekiminin onayıyla hastane işleyişinde ihtiyaç duyulan alanlarda yeni projeler üretip uygulamaya
koyulur. Bu kapsamda yeni yazılımların hazırlanması, yasal prosedürlere uygunluğu ve sisteme dahil
edilip kullanıcı eğitiminin verilmesi BİM tarafından hastane yönetimi kontrolünde sağlanır.
Bilgi güvenliğinden hastane yönetimi, BİM çalışanları ve tüm HBYS kullanıcıları sorumludur
Hastane Bilgi Yönetim Sisteminin ( HBYS ) Yapısı
HBYS’nde kullanılan tüm modüller Bilgi İşlem Merkezinde bulunan tek bir veri tabanından
yönetilir.
HSBY’de bulunan Poliklinik ve Servis Sekreter Modülleri, Poliklinik ve Servis Doktor Modülleri,
Öğretim Üyesi ve Servis Hemşire Modülleri, Eczane, Satın Alma, Ayniyat, Vezne, Fatura ve
Personel Modülleri Bilgi İşlem Merkezi tarafından geliştirilmiş olup gerekli işleyiş veya yasal
mevzuat değişikliği durumlarında güncelleme yine Bilgi İşlem Merkezi tarafından yapılır.
Bölümlerin malzeme ve demirbaş istekleri otomasyon üzerinden yapılır, onaylanır, satın alınır. Tüm
ihale işlemleri ve satın alınan malzeme veya demirbaşın ana depoya alımı ile birim depolarına
dağıtımı da HBYS üzerinden yapılır. Ayrıca tüm kayıtlı malzeme, ilaç ve demirbaşın hastaneye
girişinden itibaren tüm hareketi HBYS üzerinden gerçekleşir.
Hastanede çalışan tüm personelin (hizmet alımı dahil) işyeri bilgileri, fotoğraf, kan gurubu iletişim
bilgileri, izin-rapor takibi, eğitim bilgileri v.b. HBYS’nde takip edilir.
Tedavi amacıyla hastanemize başvuran hastaların kabulünden taburcu olup hastaneden ayrılışına ve
faturasının hazırlanmasına kadarki tüm süreçleri HBYS üzerinden yürütülür.
6.14.10.8 Arşiv
Arşiv hizmetleri, KTÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Hastanesi olarak ayaktan ve yatarak
tedavi gören, acil ve adli vakalara ait kayıtların, düzenlenen ve kullanılan dokümanların toplanması ve bu
dokümanların hastaların bir sonraki başvurularında veya araştırmacılar veya adli makamlarca her
istenildiğinde hazır bulundurulması için arşiv sistemi içinde tasnif ve muhafaza edilmesini sağlamayı amaç
edinmiştir.
Hasta Dosyaları,
Hasta Dosyası olarak, Yataklı Tedavi Kurumları
Tıbbi Kayıt ve Arşiv Hizmetleri Yönergesinde
belirtilen A4 kâğıdı boyutlarında, nümerik sisteme
göre renkli şeritler bulunan, kartondan imal edilmiş
ve iki kapaktan oluşan telli saklama aracı
kullanılır.
Tıbbi kayıt kalitesi yönünden her hasta için tek
dosya kullanılır.
HBYS’de bulundurulmayan form ve dokümanların
belirlenerek, Hasta Dosyası içeriğinin
belirlenmesinden Başhekimlik sorumludur.
Hasta Dosyalarının içeriklerinin tam ve eksiksiz
olarak doldurulmasından servis sekreteri ve servis sorumlu hemşiresi sorumludur.
Arşiv görevlisine teslim edilecek dosyanın muhtevasına göre herhangi bir evrakın eksik olup
olmadığını kontrol etmek, dosya üzerinde gerekli Adli Vaka ve Ex işaretlemelerini yapmak teslim
edenin sorumluluğundadır.
Dosyaların Arşiv içerisinde muhafaza edilmesi ve Hastane içerisinde tedavi amaçlı dolaşımının
sağlanmasından Arşiv Dosyalama Memuru ve teslim alan tıbbi sekreter sorumludur.
Hasta Dosyasına takılmadan, dosya arasına konularak veya elden gönderilen belgeler Arşivde teslim
alınmaz.
44
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi:10.9.1982, No: 8/5319
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi:13.1.1983, No: 17927 Mük.
Yayımlandığı Düsturun Tertibi:5, Cilt: 22, S. 2889
YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI İŞLETME YÖNETMELİĞİ
Merkezi Tıbbi Arşiv :
Madde 32 – Her yataklı tedavi kurumunda bir merkezi tıbbi arşiv kurulur. Bütün servislerin ve olanakları
ölçüsünde polikliniklerin işi biten dosyaları, bilimsel çalışmalar, istatistik değerlendirmeler hastaların diğer
müracaatlarında kullanılmak üzere bir sıra ve düzen içerisinde muhafaza edilir.(Ek 21 Form 72)
Dosyanın çabuk ve kolay bulunması için; isme, hastalığa ve protokol numarasına göre lüzumlu
görülen çeşitli bulma kolaylıkları sağlayacak kartoteks sistemleri uygulanır.
(Değişik son fıkra: 1/4/2005-2005/8720 K.) Merkezî tıbbî arşivin çalışma şekli ile hastanede tutulan
tüm kayıtların bilgisayar ortamında tutulabilmesine ilişkin usul ve esaslar Yönerge ile belirlenir
Hastanemizde elektronik ortamda ve hasta dosyasında bulundurulması gereken dokümanlar
tanımlanmış olup, hasta dosyaları toplanarak hastanemiz Arşiv Bölümünde muhafaza edilmektedir. Her
dosyada bulunan bilgilerin farklı saklanma süreleri bulunmaktadır ve bu yasal süreler doğrultusunda hasta
dosyaları saklanır.
6.14.10.9 Çamaşırhane
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi:10.9.1982, No: 8/5319
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi:13.1.1983, No: 17927 Mük.
Yayımlandığı Düsturun Tertibi:5, Cilt: 22, S. 2889
YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI İŞLETME YÖNETMELİĞİ
Çamaşır ve Çamaşır Yıkama - Ütü İşleri:
Madde 93 – Çamaşır işleri; kirli çamaşırların servislerden
çamaşırhaneye gelişi, yıkanış ve kurutuluşu, ütüleme işleri,
tasnif ile servislere dağıtılması ve depolama hizmetlerinden
ibarettir.
Kurumca sağlanan veya kurum terzihanesinde
dikilen her türlü çamaşır çamaşırhane yetkilisine, depo
memuru tarafından zimmetle teslim edilir. Bu teslim edilen
eşyalardan çamaşırhane yetkilisi kurum deposuna karşı
sorumludur. Çamaşırhane yetkilisi servislere ihtiyacı miktarınca vereceği çamaşır vesaireyi takip etmekle
görevlidir. Servis sorumlu hemşireleri kendilerine zimmet mukabili teslim edilen bu gibi eşyadan
çamaşırhane yetkilisine karşı sorumlu olup, bu hizmet akışından başhemşirede baştabibe karşı sorumludur.
Hastane müdürü ise bu konuda başhemşireye yardım etmekle yükümlüdür.
Servisler, kirli çamaşırlarını çamaşırhaneye götürür ve götürdüğü kadar temiz çamaşır alır.
Çamaşırhane kendisine gelen kirlilerden, yıpranmış fakat tamiri kabil olanları onarılmak üzere zimmet veya
makbuzla terzihaneye verir. Kullanılmaz duruma gelenlerini ayrı bir yerde toplar. Zaman zaman
başhemşire, hastane müdürü ve çamaşırhane yetkilisi tarafından bunların tür ve miktarları tutanakla
belirlenerek temizlik işlerinde kullanılmak üzere başhemşireye teslim edilir. İmha edilenler bir tutanakla
çamaşırhane zimmetinden düşülür. Yerine verilecek yeni çamaşırlar da zimmete geçirilir. Yeni açılacak
servisler hizmeti çevirmeye yarayacak ilk çamaşırları gerekli belgeleri düzenleyerek çamaşırhaneden
alırlar.
Çamaşırhaneye yıkanmak üzere gönderilen çamaşırlardan enfekte olanlar Kan, cerehat vesair
ifrazatla bulaşık bulunanlar ve normal çamaşırlar renkleri birbirinden farklı ve üzerinde servis işareti
bulunan ayrı torbalar içerisinde çamaşırhaneye teslim edilir. Enfekte olanlar dezenfeksiyon işlemine tabi
tutulduktan sonra kan, cerahat vesair organik madde ve ifrazatla bulaşık olanlar temizleyici bir solusyonda
bırakılarak lekeleri eritilip, yıkanır. Çamaşırhanede çalışan personelin el ve ayakları için koruma tedbiri
alınır.
Madde 94 – Personelin gömlekleri ve lüzum görülen diğer çamaşırları ayrı olarak yıkanır ve kolalanır.
Bütün hasta çamaşırları ütülenir ve muntazam katlanarak, varsa genel çamaşır deposuna yoksa, servis
dolaplarına yerleştirilir.
45
6.15 ÖDÜLLENDİRME
Karadeniz Teknik Üniversitesi akademik, idari personeli, öğrencileri ile üniversite dışındaki kişi,
kurum ve kuruluşların, çalışmalarında göstermiş oldukları üstün başarıların ve hizmetlerin değerlendirilmesi,
performanslarının artırılması ve çalışmalarının desteklenmesi amacıyla ödüllendirilmeleri esaslarını
düzenlenmesi için hazırlanmış olan Karadeniz Teknik Üniversitesi Ödül Yönergesine göre yapılır. Bu
yönergeye göre idari personele verilecek ödüller,
Hizmet Ödülleri
MADDE 5- (1) Ödül verilecek tarih itibari ile Karadeniz Teknik Üniversitesinde 25 ve 40 yıl hizmet vermiş
idari personele hizmet belgesi, plaket ve benzerleri verilir. 25 yıl ödülleri personelin bağlı olduğu idari birim
tarafından, 40 yıl ödülleri ise Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğü tarafından verilir.
Başarı Ödülleri
MADDE 6- (1) Verilen görevi başarı ile yürütenlere görevli oldukları birimlerde olağanüstü gayret ve
çalışmaları ile emsallerine göre başarılı görev yapmak suretiyle; kamu kaynağında önemli ölçüde tasarruf
sağlanmasında, kamu zararının oluşmasının önlenmesinde ve önlenemez kamu zararlarının önemli ölçüde
azaltılmasında, kamusal fayda ve gelirlerin beklenenin üzerinde artırılmasında ve sunulan hizmetlerin
etkinlik ve kalitesinin yükseltilmesinde somut olaylara ve verilere dayalı olarak katkı sağladıkları tespit
edilen idari personeller dekanlar, enstitü müdürleri, konservatuar müdürü, yüksekokul müdürleri, meslek
yüksekokulu müdürleri, uygulama ve araştırma merkezi müdürleri, genel sekreter ve hastane
başhekimleri tarafından başarı ödülü için önerilebilirler.
(2) Aday gösterme süreci, ödüllerin verileceği tarih, değerlendirme komisyonları ve komisyonların
çalışma prensipleri ile ödüllerin neler olduğu, Karadeniz Teknik Üniversitesi Yönetim Kurulu tarafından
belirlenerek ilan edilir. Değerlendirme komisyonları, yeterli kriterlerin sağlanmadığı gerekçesi ile ödül
verilmemesi kararını alma hakkına sahiptir. Değerlendirme komisyonları kararları, Karadeniz Teknik
Üniversitesi Rektörlük Makamına sunulur. Kararların Rektörlük Makamınca onaylanmasını takiben ödüller
verilir.
6.16 HİZMET İÇİ EĞİTİMLER
Sağlık hizmetleri sürekli değişim ve gelişim halindedir. Hastalıkların tanı, tedavi ve hastalara verilen
sağlık hizmetlerine yönelik yeni yaklaşımlar ortaya çıkmaktadır. Bu yenilikler kullanılan teknolojiyi
değiştirdiği gibi sahip olunan bilgilerinde değişimi söz konusu olmakta ve tüm yenilikler yeni bilgi, beceri
ve davranışların kazanılmasını gündeme getirmektedir.
Hizmet içi eğitimlerde amaç;
Personelimizi, değişen ve gelişen sağlık hizmetleri konusunda bilgilendirmek ve verimli olabilmeleri
için gerekli bilgi, beceri ve davranışları kazandırmak,
Çalışanların kurumsal kimlik çatısı altında bütünleştirmektir.
İş verimini artırmak amacıyla; Rektörlüğümüz, KTÜ Tıp Fakültesi Dekanlığı, Anabilim Dalı/Bilim
Dalı Başkanlıkları ve hastanemiz Eğitim Komitesi tarafından yıl içinde hizmet içi eğitimler
düzenlemektedir. Önceden duyurusu yapılan, planlı hizmet içi eğitimlerimize katılım zorunludur.
Hastanemiz eğitimlerini planlı ve sistematik olarak sürdürmektedir. Konu ile detaylı bilgi almak amacı ile
Kalite Koordinatörlüğü ile görüşmenizi önemle rica ediyoruz.
6.17 SAĞLIKTA KALİTE STANDARTLARI HASTANE (SKS-Hastane )
Amaç ve Kapsam
SKS-Hastane, Sağlıkta Dönüşüm Programı çerçevesinde Dünya Sağlık Örgütü hedefleri, uluslararası
gelişmeler, ülke ihtiyaç ve öncelikleri dikkate alınarak Türkiye’de sağlık alanında hizmet sunan tüm
hastanelerde öncelikli olarak standartları karşılamaya yönelik başarı hedefleri oluşturmak ve akabinde
optimum kalite düzeyini sağlamak amacıyla geliştirilmiştir.
SKS-Hastane Türkiye’de tüm kamu, özel ve üniversite statüsünde sağlık hizmeti veren hastanelere
yönelik olarak hazırlanmıştır.
46
Hedefler
SKS-Hastane, DSÖ Hasta Güvenliği hedefleri ile ülkemiz ihtiyaç ve öncelikleri dikkate alınarak
hastanelerde kalitenin güvence altına alınması amacıyla,
Etkililik: Planlanan hedeflere ulaşmanın ölçüsüdür.
Etkinlik: İşleri doğru yapabilme kabiliyetidir.
Verimlilik: Üretilen hizmet miktarı ile bu hizmetlerin üretilmesinde kullanılan girdiler arasındaki
ilişkiyi ifade etmektedir. Hedeflere en az kaynak kullanımı ile ulaşılmasıdır.
Sağlıklı Çalışma Yaşamı: Sağlık çalışanları için ideal ve güvenli bir çalışma ortamı ve altyapısının
sağlanmasıdır.
Hasta Güvenliği: Hizmet alan tüm paydaşların zarar görmelerine yol açabilecek ve önceden
öngörülebilen tüm tehlikeleri, kabul edilebilir bir düzeyde risk seviyesinde tutmak için alınabilecek
tedbir ve iyileştir-me faaliyetleridir.
Hakkaniyet: Hizmet alanların başka hiçbir fark gözetilmeksizin sadece tedavi ve bakım ihtiyaçlarına
göre eşit haklardan yararlanmasının kurumun tüm hizmet birimlerinde güvence altına alınmasıdır.
Hasta Odaklılık: Sunulan tüm hizmetlerde, istek, ihtiyaç, beklenti ve değerleri dikkate alınarak
hastanın teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerin-de aktif katılımının sağlanmasıdır.
Uygunluk: Yapılmasına karar verilen tıbbi işlem ve süreçlerde kişinin sağlığına zarardan çok fayda
sağlanmasıdır.
Zamanlılık: Teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin hastanın ihtiyaçları-na göre en uygun ve kabul
edilebilir bir zaman aralığı içerisinde sunulmasıdır.
Süreklilik: Tıbbi hizmetlerin kronolojik, disiplinler arası ve tedavinin tamamlanması sonrası
devamlılığının sağlanmasıdır.
kalite hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik olarak oluşturulmuştur.
SKS-Hastane Puanlandırma Metodolojisi
Sağlıkta Kalite Standartlarının puanlandırma metodolojisi 3 başlıkta ele alınmaktadır:
Standartların Puanlandırılması
Standartların Karşılanma Düzeyinin Belirlenmesi
Kalite Puanının Belirlenmesi
SKS-Hastane içerisinde yer alan her bir standardın bir puan değeri bulun-maktadır. Hastanenin
standarttan alacağı puanı tespit etmek için, standardın karşılanma düzeyinin belirlenmesi gerekmektedir.
Değerlendirilen standartların puanlarından yola çıkarak kurumun elde edeceği Kalite Puanına
ulaşılmaktadır.
Standartların Puanlandırılması;
Puanlamada 10'luk puanlama sistemi kullanılmıştır. Standartlar puanlandırmaya esas 5 kategoriden
oluşmaktadır:
Kategori - 1
(Çekirdek Standartlar)
Sağlık hizmet sunum süreçleri ile hasta ve çalışan güvenliği açısından kritik
öneme sahip, Bakanlık politikaları açısından öncelikli olan 50 puan değerin-
deki standartlardır. Bu standartların karşılanmaması durumunda Hastane
Kalite Puanı doğrudan etkilenir
Kategori - 2 İlgili bölüme özgü süreçleri direkt olarak etkileyen, 30 puan değerinde olan
standartlardır.
Kategori - 3
Sağlık hizmet sunum süreçleri ile hasta ve çalışan güvenliğinin ölçülmesini ve
değerlendirilmesini esas alan her biri 20 puan değerinde olan bölüm bazlı ve
klinik göstergeleri içeren standartlardır.
Kategori - 4 İlgili bölüme özgü süreçleri dolaylı olarak etkileyen,10 puan değerinde olan
standartlardır
Kategori - 5
(Opsiyonel
Standartlar)
Uygulanması zorunlu olmayan standartlardır. Bu standartların karşılanması
durumunda Hastane Kalite Puanı pozitif yönde etkilenir.
47
Standartların Karşılanma Düzeyinin Belirlenmesi
Standartların karşılanma düzeyi belirlenirken amaçsal yorumlama yapılarak standart ve
değerlendirme ölçütleri birlikte bir bütün olarak ele alınmalıdır.
Standartların karşılanma düzeyleri üç kategoride ele alınır:
Karşılanıyor (K)
Kısmen Karşılanıyor (KK)
Karşılanmıyor (KM)
Standardın karşılanma düzeyine göre aşağıdaki şekilde puanlama yapılır:
Karşılanıyorsa; Standart için belirlenen tam puan
Kısmen Karşılanıyorsa; Standart için belirlenen puanın yarısı
Karşılanmıyorsa; O (Sıfır) puan
Standardın karşılanma düzeyi belirlenirken “Değerlendirme Sistematiği Rehberi” esas alınır
Hastane Kalite Puanının Belirlenmesi
Kalite Puanı; yerinde yapılan Sağlıkta Kalite Değerlendirmesi neticesinde SKS’nin uygulanma
düzeyini gösteren, sıfır (0) ile yüz (100) arasında tespit edilen değerdir. Elde edilen Kalite Puanı ile
hastanelerin değerlendirme dö-nemlerine göre gelişimleri ortaya konulabilmekte, diğer hastaneler ile
karşılaştırmalar yapılabilmekte, Bakanlık politikalarına uyum izlenebilmektedir.
Ayrıca, puan dağılımı kullanılarak hastaneler derecelendirilebilmektedir.
Kalite Puanını Etkileyen Unsurlar
Karşılanmayan her bir Çekirdek Standart için Hastane Kalite Puanı 5 puan düşürülür.
Karşılanmayan Çekirdek Standart sayısının 6 ve üzerinde olması durumunda, Hastane Kalite Puanı
30 puan düşürülür.
Hastane Kalite Puanı 80 ve üzerinde olmak koşulu ile;
Hastane Kalite Puanına, karşılanan her bir opsiyonel standart için 0,5 puan, her bir opsiyonel
gösterge için ise 0,25 puan eklenir.
Opsiyonel standartlardan alınacak toplam puanın 5’i geçmesi durumunda 5 puan, opsiyonel
göstergelerden alınacak toplam puanın 2’yi geçmesi durumunda ise 2 puan Hastane Kalite Puanına
eklenir. Hastane Kalite Puanına toplamda en fazla 7 puan eklenebilir.
Hastane Kalite Puanı bu kurallar dâhilinde 100’ü geçiyorsa Kalite Puanı 100 kabul edilir.
6.17.1 SKS Konuları
6.17.1.1 Öz Değerlendirme
a. Öz değerlendirme, hastanenin büyüklüğü, yapısı gibi faktörler göz önünde bulundurularak, bir yıllık
zaman dilimi içinde en az bir kez olacak şekilde, hastane tarafından belirlenecek sıklıkta ve düzenli
aralıklarla yapılır.
b. Öz değerlendirme öncesi süreçler planlanır. Bu süreçler,
Öz değerlendirme ile ilgili ekip/ekipler belirlenir,
Öz değerlendirme takvimi hazırlanır,
Öz değerlendirme takvimi hakkında bölümler/birimler önceden bilgilendirilir,
Öz değerlendirme tüm SKS bölümlerini kapsayacak şekilde yapılır.
c. Üst yönetim öz değerlendirme sonucunda tespit edilen uygunsuzluklara yönelik bilgilendirilmeli ve
gerekli iyileştirme çalışmaları yapılır.
d. Değerlendirme toplantılarında kurumsal amaç ve hedefler, öz değerlendirmelere ilişkin sonuçlar gibi
kalite çalışmaları değerlendirilir.
48
6.17.1.2 Doküman Yönetimi
KTÜ Farabi Hastanesi olarak kurumumuzun büyüklüğü ve hizmet sunum alanlarının fazlalığı,
multidisipliner çalışma sistemi, çalışanların bilgi, beceri, tecrübe ve eğitimlerinin fazla olması hazırlanacak
dokümanların sayısını ve içeriğini önemli derecede etkilemektedir. Bu sürecin düzgün yönetilebilmesi için;
Kalite Koordinatörlüğü ile birim kalite temsilcileri ve ilgili komite üyeleri bir araya gelerek Sağlık Kalite
Standartları Rehberini birimler bazında tüm standartlarını inceleyerek hangi standartlar için hangi
dokümanın hazırlanması gerektiğine karar verilir.
Doküman hazırlamada temel hedef, gerçekten gerekli ve faydalı olacağı düşünülen KTÜ Sağlık
Uygulama ve Araştırma Merkezi Farabi Hastanesi olarak aynı işin tüm bölümlerde aynı şekilde yapılmasını
sağlamak ve standardize etmek için en az sayıda dokümanın hazırlanmasıdır. Amaç, çok miktarda kimsenin
okumadığı veya bilmediği aynı zamanda yönetilmesi oldukça zorlaşan hantal bir doküman yönetim
sisteminin önüne geçmektir.
KTÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Farabi Hastanesinde, doküman hazırlanması gerekli
olduğu durumlarda “Doküman Yönetimi Prosedürü” esas alınır.
Mevcut dokümanlarınızın güncellenmesi veya yeni doküman talepleriniz için Kalite
Koordinatörlüğü çalışanları ile iletişim kurabilirsiniz. (Örnek: Doküman Kod: YÖN. PR.001 AML. TL.
003)
SKS gereği dokümanlar belli bir formata sahip olmalıdır. Tüm dokümanlarda asgari:
Dokümanın,
Adı
Kodu
Yayın Tarihi
Revizyon Tarihi
Revizyon Numarası
Sayfa No/Sayfa Sayısı
Kurumun Logosu
Hazırlayan-Kontrol Eden-Onaylayan bilgileri bulunmalıdır.
Dokümanlarda Hazırlayan, Kontrol Eden ve Onaylayan bilgileri; kişi ya da kişilerini, unvan ve
imzaları yer alır. Hazırlayan-Kontrol Eden-Onaylayan bilgilerinin dokümanın tüm sayfaları üzerinde
bulunmasına gerek yoktur. Bu bilgiler orijinal doküman için hazırlanan kapak sayfasında yer alabileceği gibi
dokümanın arka yüzünde de bulunabilir. Özellikle hasta ve hekimin de imzalayacağı alanları bulunan rıza
belgesi gibi dokümanlarda bu bilgilerin kullanım alanlarındaki formlarda yer almasına gerek yoktur. Orijinal
form üzerinde (ön, arka veya kapak sayfası) bulunması yeterlidir.
KTÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Farabi Hastanesi olarak yukarıda bahsedilen tüm
bilgiler doküman üzerine bulundurulacak şekilde standart format belirlenmiştir
Dış Kaynaklı Dokümanların Kontrolü, KTÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Farabi
Hastanesi; Dış kaynaklı dokümanların takibinden ve kuruluş içinde kopyaların kontrollü olarak
dağıtımından ve değiştirilmesinden başhekimlik sorumludur. Hastane ile ilgili dış kaynaklı dokümanları,
standartları, gerekli yasal mevzuatları ve benzeri dokümanları kapsamaktadır. Standart, Yasa, Yönetmelik,
Tebliğ, Şartname vb. dış kaynaklı dokümanların güncelliklerinin takibi resmi gazetenin/internet ortamında
ilgili sitelerin izlenmesi yolu ile yapılır. Kalite koordinatörlüğü modülü üzerinden ilgili linke ulaşılabilecek
ve güncel halinin takip edilebileceği şekilde sistem hazırlanılmıştır.
Başhekimlik ve yazı işleri müdürlüğünden geçen dış kaynaklı dokümanları Kalite Koordinatörlüğü
“Dış Kaynaklı Doküman Listesine" kaydeder, ilgili link bağlantısını yapar. Dış kaynaklı dokümanlar ilgili
oldukları bölümlerin sorumlularına Kontrollü Doküman olarak dağıtılırlar Kalite Koordinatörü gerek
gördüğü durumda bu dokümanların orijinal nüshasını saklar. HBYS’ de dış kaynaklı doküman listesinde
yayınlanır.
49
Dokümanların Asılması: Kalite Koordinatörlüğü tarafından asılacak dokümanlar TC Sağlık
Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ‘Dokümanların Asılması Genelgesi’ne uygun olarak,
hastane içerisinde belirlenmiş alanlarda bulunan panolara asılır.
Bilgilendirme panosuna asılacak evrak türleri şunlardır: Hasta bilgilendirme broşürleri, hastanenin
düzenine ait uyarı yazıları, hastalara yönelik eğitim vb. duyurular,
Personel panosuna asılacak evrak türleri şunlardır: Her türlü kongre, seminer, panel ve eğitim
duyuruları, idari duyurular, gerekli görülen dış kaynaklı dokümanlar. Asılması istenen dokümanlar
başhekimliğe onay için gönderilir. Burada asılması uygun görülenler “ASILMASI UYGUNDUR” kaşesi ile
onaylanır. Kaşenin üzerinde dokümanın asılma ve indirilme tarihleri ve hangi panoya asılacağı yazılmalıdır.
Dış kaynaklı kongre, sempozyum, panel gibi mesleki eğitim ve bilgilendirme organizasyonlarının duyurusu,
toplantı / eğitim salonu, yemekhane gibi personelin ortak kullanım alanındaki panolara başhekimin onayıyla
asılabilir. Panolar tesis güvenliği komitesi tarafından ayda bir gözden geçirilir. Görülen uygunsuzluklar
başhekimliğe ve kalite birimine bildirilir.
6.17.1.3 Düzeltici Önleyici Faaliyetler (DÖF) Düzeltici Önleyici Faaliyetin Amacı, mevcut ve potansiyel uygunsuzlukların temeldeki nedenlerini
(kök neden) tespit etmek, bu uygunsuzlukları ortadan kaldırmak için çözüm önerileri geliştirmek, düşünülen
çözüm önerilerinin gerçekleştirilmesini sağlamak, suçlarını takip etmek için yapılır. Hizmete yönelik
süreçlerde aksadığı ve yanlış yapıldığı saptanan olaylarında HBYS üzerinde dokümante edilmesi ve toplu
olarak sorunların belirlenmesinde yıllık kayıtların yapılması sağlanır. Böylelikle her DÖF iyileştirme
çalışmalarında veri kaynağı olacak kayıtları oluşturur.
Hastanemizde verilen hizmetlerde; öz değerlendirmeler, dış değerlendirmeler, denetimler, bina
turları, gözlemler, hasta ve çalışan şikâyet, görüş ve önerileri, , komite ve ekiplerin olağan toplantılar gibi
faaliyetler sonucunda tespit edilen uygunsuzluklar veya hasta ve çalışan anketleri, kalite indikatörleri, olay
bildirimleri, hedeflerdeki sapmalar, SKS uygulamaları, hastane istatistikleri, güvenlik raporlama sisteminden
elde edilen veriler DÖF tespit kaynaklarıdır. Tespit edilecek faaliyetin kalite iyileştirme ve geliştirmeye
katkısı dikkate alınarak DÖF belirlenir.
Hastanemizde uygulanmakta olan iyileştirme faaliyetlerinden bir tanesi olan DÖF Kalite
Koordinatörlüğünün koordinasyonunda yürütülmektedir.
Bölüm/ Biriminizde yaşanan uygunsuzluklar için Düzeltici ve Önleyici Faaliyet (DÖF)
Prosedürüne göre hareket etmeniz gerekmektedir.
Konu ile ilgili detaylı bilgi almak için Kalite Koordinatörlüğü çalışanları ile iletişim kurmanız
gerekmektedir.
6.17.1.4 Ameliyat Öncesi Yapılması Gereken Hazırlıkların Kontrolüne İlişkin Yapılan Düzenlemeler
“Güvenli Cerrahi Hayat Kurtarır.” sloganına göre SHKS gereği hazırlanması istenen ve dört
aşamadan oluşan Güvenli Cerrahi Kontrol Listesi;
Klinikten ayrılmadan önceki birinci aşamadı hemşire ve hekimler tarafından,
Anestezi vermeden önceki ikinci aşaması anestezi teknisyeni tarafından,
Ameliyat kesisinden önceki üçüncü aşaması hekim tarafından,
Ameliyattan çıkmadan önceki dördüncü aşaması hemşire tarafından,
6.17.1.5 Hasta Kimliğinin Doğrulanmasına Yönelik Yapılan Düzenlemeler;
Hasta kimlik tanımlayıcı barkotlu olarak servis sekreteri tarafından hazırlanarak, hemşireler
tarafından kimlik doğrulaması yapılarak hasta bileğine takılır.
Hasta kimlik tanımlayıcısında; protokol numarası, hasta adı-soyadı, doğum tarihi (gün/ay/yıl) yer
alır. Tanı ve tedavi için yapılacak tüm işlemlerde hasta kimliği doğrulanmalıdır.
Her yatan hastaya beyaz renkli hasta kimlik tanımlayıcı takılmalıdır. Alerjisi olan hastalara ise
kırmızı renkli hasta kimlik tanımlayıcı takılmalıdır.
Psikiyatri klinik hastaları için kullanılacak kimlik tanımlayıcısı ilgili anabilim dalı başkanlığı
tarafından belirlenir. Hastanemizde psikiyatri hastalarının kimlik tanımlayıcısı olarak gözlem
dosyalarının arkasına eklenen kimlik fotokopileridir.
50
Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği’nde ise kız bebeklere pembe, erkek bebeklere mavi renkli
hasta kimlik tanımlayıcı kullanılır. Aynı seri numaralı anne-bebek kimlik tanımlayıcısı
kullanılmalıdır. Annedeki beyaz kimlik tanımlayıcı bebeğin cinsiyetine göre belirlenen kimlik
tanımlayıcı ile değiştirilir. Bebeğin kimlik tanımlayıcısında; annenin adı-soyadı, bebeğin doğum
tarihi (gün/ay/yıl) bilgileri ve anne veya bebeğin protokol numarası bulunmalıdır.
6.17.1.6 Hastanın Beraberinde Getirdiği İlaçların Yönetimine İlişkin Yapılan Düzenlemeler,
Yatan Hastanın Yanında Getirdiği İlaçların Yönetimi Talimatına göre yapılır. Bu talimata göre;
a. Servis Hemşiresi tarafından “Hemşirelik Hizmetleri Hasta Değerlendirme Formu” doldurulurken
hastanın kullanmakta olduğu ilaç öğrenilir ve kaydedilir.
b. Hastanın yanında getirdiği ilaç varsa hemşire tarafından kontrol edilir. Bunlardan,
Miadı geçmiş olanlar,
Kuru farmasötik şekillerden neme maruz kalanlar,
Şurup, damla, merhem v.b. ilaçlardan ağızları açık olanlar,
Jelatinle kaplı standart blister bütünlüğü bozuk olanlar,
Orijinal ambalajı içinde getirilmeyenler, varsa kabul edilmez.
c. Hasta güvenliği açısından risk oluşturacağından “Atık Yönetimi Prosedürüne” uygun olarak elimine
edilmesi için tutanakla eczaneye gönderilir ve bu konuda hasta bilgilendirilir.
d. Diğerleri ise hemşire tarafından “Hastanın Dışarıdan Getirdiği İlaçları Teslim Alma ve İade
Formuna kayıt edilir.
e. Hastadan teslim alınan ilaçlar hekimi tarafından kontrol edilir.
f. Hastaya ilaçlarının, gerektiğinde hekimin istemi doğrultusunda uygulanacağı, kullanılmayan ilaçların
taburculuk işlemi sırasında kendisine iade edileceği bilgisi verilir.
g. Hastaya ilaç tedavisi hemşire gözetiminde uygulanır. Hiçbir hastanın hastanede yatarken kendi
kendine ilaç almasına ve yanında bulundurmasına izin verilmez.
h. Hastadan alınan ilaçlar, ilaç hazırlama odasında, saklama koşullarına uygun kapaklı ilaç dolabında
(gerekli ise; buzdolabında) hastaya ait bölümde ve hemşire gözetiminde üzerine “hastanın Adı
Soyadı ve Dosya Numarası yazan etiket” yapıştırılarak muhafaza edilir.
i. Hastadan teslim formu ile alınan ilaçlardan kullanılmayanlar, hasta taburcu olurken hastaya geri iade
edilmek üzere; hemşire tarafından sayılarak, miadı ve isim etiketi kontrol edilerek “Hastanın
Dışarıdan Getirdiği İlaçları Teslim alma ve İade Formuna” yazılıp hemşire ve hasta/hasta yakını
tarafından imzalanarak, teslim edilir ve işlem tamamlanır. Form serviste dosyalanır.
6.17.1.7 İlaçların Güvenli Uygulanmasına Yönelik Yapılan Düzenlemeler;
a. Hastanemizde ilaçların kapalı kaplarda ve kişiye özel hazırlanması için hazırlık çalışmaları devam
etmektedir. Ancak bazı servislerimizde personelimizin kişisel çabaları ile bu düzenlemelere
geçilmiştir; kaplarda hastaların kimlik tanımlayıcı bilgileri bulunmaktadır. Tedavi planı hekim
tarafından yazılarak HBYS’den order edilmektedir.
b. HBYS şifresi kişiye özel olduğu için yapılan orderlar kaşelenmiş ve imzalanmış olarak kabul
edilmektedir. Bu nedenle yapılan orderların sorumluluğu şifre sahibine aittir.
c. Tedavi planı; ilacın tam adını, uygulama zamanını ve dozunu, uygulama şeklini ve veriliş süresini
içerecek şekilde hekim tarafından order edilir.
d. Hekimin tedavi planı HBYS’de bulunan “Hemşire Gözlem Formuna” elektronik olarak düşer.
Buradan alınan çıktılarla hasta başında hastaların tedavileri belirlenir.
e. Tedavi sürecinde uygulanan ilaçlar hemşire tarafından uygulanır. Stajyerlerin ilaç uygulamaları
hemşire gözetiminde yapılır.
51
6.17.1.8 İlaçların Karışmasını Engellemeye Yönelik Yapılan Düzenlemeler;
Kullanılabilecek kısaltmalar ve oluşabilecek hatalar tabloda belirtilmiştir. Bu nedenle ilaç
orderlarından ilaçların isimleri kısaltılarak yazılamaz.
KULLANILMAMASI
GEREKEN
KISALTMALAR
ANLAMLARI OLUŞABİLECEK HATALAR DOĞRU KULLANIM
ASA Asetil salisilik asit Anestezi değerlendirme testi ile
karışabilir İlacın ismi tam olarak yazılmalıdır
KCL Potasyum Klorür
ampul HCL ile karışabilir İlacın ismi tam olarak yazılmalıdır
MS, MSO4 Morfin sülfat Magnezyum Sülfat ile
karıştırılabilir İlacın ismi tam olarak yazılmalıdır
MgSO4 Magnezyum sülfat Morfin sülfat ile karıştırılabilir İlacın ismi tam olarak yazılmalıdır
s.g Suda glikoz Konsantrasyon karışıklığına neden
olabilir İlacın ismi tam olarak yazılmalıdır
s.s Serum Sale Yüksek risk gurubundaki ilaçtır İlacın ismi tam olarak yazılmalıdır
IU Uluslararası ünite IV (intravenöz) yada ‘10’ ile
karıştırılabilir Uluslararası ünite yazılmalıdır
U Unite “0” veya “4” rakamları ile
karıştırılabilir Unite kullanılmalıdır
µg Mikrogram mg ile karıştırılabilir mcg kullanılmalıdır
D5 %5 Dekstroz Konsantrasyon karışıklığına neden
olabilir İlacın ismi tam olarak yazılmalıdır
1.0 mg 1 mg 10 mg olarak algılanabilir Doz miktarı tam olarak yazılmalıdır
.5 mg 0.5 mg Nokta görülmediğinde 5 mg
olarak anlaşılabilir Doz miktarı tam olarak yazılmalıdır
cc cubic centimeter Sıfır rakamı ile karışma riski
bulunuyor ml kullanılmalıdır.
SC Subkütan Yazım sırasında SL ile karışma
riski bulunuyor. subkütan ya da cilt altı yazılmalıdır.
Yazılışı, okunuşu, ambalajı birbirine benzeyen ilaçların listeleri hazırlanmış ve listeler kullanım
alanında bulunmaktadır.
Yazılışı, okunuşu, ambalajı birbirine benzeyen ilaçların dolaplardaki yerleşimi ayrı raflarda yapılır.
Riskli ilaçların ayrı dolaplardaki yerleşimi ayrı raflarda yapılır.
Pediatrik dozlarda kullanılan ilaçlar ve bu ilaçların doz listeleri kullanım alanlarında
bulundurulmaktadır.
6.17.1.9 Yeşil Ve Kırmızı Reçeteye Tabi İlaçlara Yönelik Yapılan Düzenlemeler;
Yeşil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçlar kilitli alanlarda bulundurulmaktadır.
Yeşil ve kırmızı reçeteye tabi ilaçların devir teslimleri nöbet tesliminde yapılmaktadır.
Devir teslimde, ilacın hangi hastaya kaç adet kullanıldığı, kullanıldığı tarih, kimin uyguladığı, kime
kaç adet ilaç teslim edildiği ve teslim eden ve teslim alanların imzaları devir teslim defterinde
bulunmalıdır.
52
6.17.1.10 Advers Etki Bildirimine Yönelik Yapılan Düzenlemeler;
15 Nisan 2014 tarih ve 28937 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan İlaçların Güvenliği Hakkındaki
Yönetmeliğin;
Madde 6 – (1) Hastalarda ilaç kullanımına bağlı olarak ortaya çıkan advers reaksiyonların TÜFAM’a
spontan bildirimi, advers reaksiyonları gözlemleyen sağlık mesleği mensubunun mesleki sorumluluğunda
olup bu bildirimler, 21 inci maddede öngörülen şekilde gerçekleştirilir.
Madde 21 – (1) Sağlık mesleği mensupları, ilaç kullanımı ile ortaya çıkan ve ilaca bağlı olabileceği
düşünülen advers reaksiyonları, doğrudan veya görev yaptıkları sağlık kuruluşlarındaki farmakovijilans
irtibat noktası aracılığı ile on beş gün içinde TÜFAM’a bildirirler denilmektedir.
İlaçların uygulanması esnasında ortaya çıkan ciddi ve beklenmeyen advers (yan etki) etkiler “advers
etki bildirim formu” doldurularak Farmakovijilans Sorumlusuna ve GRS İlaç Güvenliği seçilerek ilgili olay
açık ve net olarak Kalite Koordinatörlüğüne bildirilmelidir.
6.17.1.11 Sözel İstem Uygulamasına Yönelik Yapılan Düzenlemeler;
Hastanemiz tüm birimlerinde acil durumlarda ve steril işlemlerde yazılı istem vermek için zaman
yoksa; istem yazılı hale getirilinceye kadar ki süreçte hasta ve çalışan güvenliği açısından gereken
tedavilerin aksatılmadan yürütülmesini sağlamak amacıyla sözel istem uygulanır.
KYÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi hastanesi olarak, Sadece acil durumlarda ve steril
işlemlerde sözlü ya da telefonla sözel istem alınır.
Sözel istem alınırken:
Hasta kimliğinin doğrulanması
İstemin doğru işitilmesi
Alınan istemin tekrar okunarak hekime doğrulatılması
İstem, istemi alan kişi tarafından kayıt altına alınması (sözel istem formu) gerekmektedir.
İstem, istemi alan kişi tarafından yazılır, yazan kişi tarafından yazılı istem geri okunur,
gerektiğinde Sözel istem en geç 24 saat içerisinde hekim tarafından tedavi planına
yazılmalıdır.
Yüksek riskli ilaçlar (kemoterapi vb ilaçlar) sözel order olarak verilemez.
6.17.1.12 Transfüzyon Sürecinin Güvenliğini Sağlamaya Yönelik Yapılan Düzenlemeler;
a. Kan Bileşenleri Transferi ve Transfüzyon İzlem Formu tam olarak doldurulur.
b. Transfüzyon uygulaması sırasında hasta güvenliği sağlanmalıdır. Bunun için,
Transfüzyon öncesi hastaya ait kan ve kan ürününe ait bilgiler iki sağlık çalışanı tarafından kontrol
edilmelidir.
Rehberlik :"Transfüzyon öncesi kontrol süreci, aşağıdaki bilgilerin gözden geçirilmesini içermektedir:
Hastanın kan grubu
Bölüme gelen kanın kan grubu
Mikrobiyoloji testlerinin çalışılmış ve sonuçlarının negatif olduğunu gösterir etiketin varlığı
Alınma ve son kullanma tarihleri
Tedavi planına yazılan ürün ile servise gelen ürünün aynı olup olmadığı
Torbadan sızma olup olmadığı
Ürün renginde değişiklik, içerisinde pıhtı/partikül varlığı
Çapraz karşılaştırma testinin yapılıp yapılmadığı
Ürünün ISPD numarası
Depolama sıcaklığı"
"Transfüzyona başlamadan önce hastanın kimlik doğrulaması yapılmalıdır."
Transfüzyonun ilk 15 dakikası yavaş yapılmalı ve transfüzyon süresince hastanın vital bulguları
izlenmelidir. Transfüzyona dair kayıtlar tutulmalıdır.
6.17.1.13 Yatan Hastaların Düşmelerinin Önlenmesine Yönelik Yapılan Düzenlemeler;
a. Yatan hasta bölüme kabulünde düşme riski yönünden değerlendirilir.
b. Hastanemizde düşme riski değerlendirme ölçeği olarak 16 yaş ve altı hastalar için Harizmi Düşme
Riski Ölçeği 16 yaşından büyük olan hastalarda ise İtaki Düşme Riski Ölçeği kullanılarak
yapılmaktadır.
53
c. Yapılacak risk değerlendirmesi hastanın bölümler arası transferinde, post operatif dönemde, hastanın
durumunda meydana gelecek bir değişiklik olması halinde ve bir düşme olayı gerçekleştiğinde
tekrarlanmalıdır.
d. Düşme riski olan hastalar için hastanın risk düzeyine yönelik önlemler alınır.
Düşme riski olan hastalar dört yapraklı yonca figürü ile tanımlanır. Bu tanımlayıcı hasta tek kişilik
odada yatıyorsa odanın kapısına, hasta birden fazla kişi ile aynı odada yatıyorsa düşme riski olan
hastanın yatak başına asılır.
Hasta yatak kenarlıkları kalkık pozisyonda tutulur.
Refakatçisi alınacak önlemler konusunda bilgilendirilir.
Mümkünse hasta destken görülebilir bir alanda yatırılır.
Yatan hastalarda düşme olayı gerçekleştiğinde GRS’den Düşen Hasta Bildirim Formu doldurularak.
Kalite Koordinatörlüğüne bildirimi yapılır.
6.17.1.14 Yatan Hastalarda Hareket Kısıtlamasına Yönelik Yapılan Düzenlemeler;
"Gerektiğinde, fiziksel hareket kısıtlaması uygulaması aşağıdaki kurallar çerçevesinde
gerçekleştirilmelidir.
Hareket kısıtlama kararı hekim tarafından verilmelidir.
Hareket kısıtlama kararı tedavi planında yer almalıdır.
Tedavi planında;
Uygulamanın başladığı tarih ve saat,
Uygulamanın hangi aralıklarla kontrol edileceği,
Uygulamanın sonlandırıldığı tarih ve saat belirtilmelidir.
Kısıtlılığın devamı ile ilgili karar en geç 24 saatte bir gözden geçirilmelidir."
6.17.1.15 Yatan Hastalara, Tedavi Sürecinde Verilmesi Gereken Eğitimler; a. "Hasta/hasta yakınlarına tedavi ve taburculuk süreçlerine yönelik gerekli eğitimler verilmektedir. Bu
eğitimler,
Kullanılacak ilaçlar
Bakıma ilişkin dikkat edilecek hususlar
Varsa bakım ekipmanları ve tıbbi cihazların kullanımı
El hijyeni, beslenme ve varsa diyet, egzersizler
Kontrol için hangi branş doktoruna ne zaman ve nasıl başvurulacağı gibi"
b. Hastalara verilen eğitimlere ilişkin kayıtlar hasta dosyasında bulunmalıdır.
c. Eğitimlere ilişkin kayıtlar hasta dosyasında hemşire gözlem formuna kayıt edilir.
6.17.1.16 Sağlık Hizmeti Sunum Alanlarında Acil Müdahale Setine Yönelik Yapılan Düzenlemeler;
a. "Bölümler acil müdahale setinde bulunması gereken ilaç, malzeme ve cihazları belirlemiştir. Acil
müdahale setinde asgari;
Laringoskop seti ve yedek pilleri (çocuk ve erişkin için),
Balon-valf-maske sistemi,
Değişik boylarda maske,
Oksijen hortumu ve maskeleri,
Entübasyon tüpü (çocuk ve erişkin boyları),
Yardımcı hava yolu araçları (laringeal maske, airway ya da kombi tüp),
Kişisel koruyucu ekipman bulunmaktadır.
b. Acil müdahale setinde bulunması gereken ilaçlar, bölümün ihtiyacı ve hasta portföyüne göre
belirlenmiştir.
c. Hangi bölümlerde, acil müdahale seti kapsamında defibrilatör bulundurulacağı, hastane tarafından
belirlenmiştir.."
d. Tüm sağlık hizmeti sunum alanlarında acil müdahale seti bulunmaktadır.
Acil müdahale seti içinde bulunan ilaç ve malzemelerin stok seviyeleri belirlenmiş ve takip
edilmektedir.
İlaç ve malzemelerin miat takibi yapılmaktadır.."
e. Riskli girişimsel işlem yapılan görüntüleme alanlarında acil müdahale seti bulunmaktadır.
54
6.17.1.17 Güvenlik Raporlama Sistemine (GRS) Yönelik Yapılan Düzenlemeler;
a. Güvenlik raporlama sistemine HBYS üzerinde bulunan Kalite Modülünden ulaşılmaktadır.
b. Bildirimler Kalite Modülü üzerinde bulunan güvenlik raporlama segmesinden yapılmaktadır
bildirimi yapılacak olaylar asgari;
Kan ve vücut sıvıları ile temas,
Kesici delici alet yaralanmaları,
Düşen hasta,
İlaç hataları sınıflandırma,
Cerrahi hata sınıflandırma,
Hasta hata sınıflandırma,
Dilek ve şikayet bildirimi,
Kan ve kan bileşenleri reaksiyonları bildirimi,
GRS, hastaya veya çalışana zarar veren ve/veya zarar oluşmadan önce fark edilen olayların
benzerlerinin oluşmasını engellemeye yönelik sistemde iyileştirme çalışmalarının yapılmasına ve bu
süreçten bir eğitim materyali oluşturularak benzer olayların oluşmasını engellemeye odaklı bir bildirim
sistemidir. GRS, kurumsal güvenlik kültürünün oluşmasını ve kurum içinde kurumsal bir öğrenme sürecinin
oluşmasını sağlamaya odaklanmış bir sistemdir.
Bu özelliklerinden dolayı GRS hasta ve çalışan güvenliğini sağlamaya yönelik kurumun iyileştirme
süreci olarak ele alınmaktadır. GRS süreci de sağlıkta kalite sistemleri çerçevesinde kurumumuz içerisindeki
bildirim yapılan olaylar üzerinden verileri analiz ederek sürecin yönetimini sağlamaktadır. Bu süreç,
Anonim olması: GRS, kişiler üzerinden işlemeyen bir sistem olma özelliği taşıdığından bildirim
yapan kişinin kişisel bilgilerinin bildirim sisteminde yer almasını özellikle istemez. Bildirim yapan
55
kişinin veya bildirimi yapılan olay ile ilgili tanımlayıcıların yapılmadığı bir bildirim formuna
sahiptir. Bu özelliğinden dolayı da GRS anonim olma özelliği gösterir.
Gönüllülük: GRS de bildirim yapılması mevcut durum doğrultusunda gönüllülük esasına
dayanmaktadır. Ancak yöneticilerin sağlık çalışanlarını GRS’ de bildirim yapmaları konusunda
teşvik etmesi gerekmektedir.
Sistem bazlı olması: GRS, hastaya zarar verebilecek veya zarar vermesi olası olayların kimden
kaynaklı olduğuna değil sürecin hangi noktasındaki eksiklikten kaynaklandığına odaklıdır. Bu
nedenle olayların analizinde sistemde değişiklik ve düzenleme yapmaya yönelir.
Gizlilik: GRS, gizlilik esasına dayanır. İyi organize edilerek kurulan sistemlerde, yöneticilerin
bildirim yapan veya olaya karışan kişinin ortaya çıkarılması yönünde bir girişim içinde bulunmaması
gerekir. Hastanemizde kurulan güvenlik raporlama sisteminde gizlilik esas alınmaktadır.
Cezalandırma mekanizmasının olmaması: Gizlilik ve sistem bazlı özellikleri kurgulanarak
oluşturulan GRS de dahi bir şekilde olaya neden olan ve/veya bildirimi yapan kişi deşifre olur ise
yönetim bu kişi ya da kişilere cezalandırıcı bir yaptırım yoluna gidilmez. GRS, bildirim yapılması
istenen konuları önceliklendirmektedir. GRS ilaç güvenliği, cerrahi güvenlik ve transfüzyon
güvenliği konularında bildirim yapılmasına öncelik vermiştir. Bu konu başlıkları tüm dünyada ve
ülkemizde hasta güvenliğini tehdit eden olayların en çok görüldüğü konulardır. Kurumlar hasta
güvenliği ile ilgili olması kaydıyla belirleyeceği konu başlıklarına bu sistemde ayrıca yer
verebilecektir.
6.17.1.18 Hasta Mahremiyetini Sağlamaya Yönelik Yapılan Düzenlemeler;
Resmi Gazete Tarihi: 01.08.1998
Resmi Gazete Sayısı: 23420
HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ
Mahremiyete Saygı Gösterilmesi
Madde 21- Hastanın, mahremiyetine saygı gösterilmesi esastır. Hasta mahremiyetinin korunmasını açıkça
talep de edebilir. Her türlü tıbbi müdahale, hastanın mahremiyetine saygı gösterilmek suretiyle icra edilir.
Mahremiyete saygı gösterilmesi ve bunu istemek hakkı;
a) Hastanın, sağlık durumu ile ilgili tıbbi değerlendirmelerin gizlilik içerisinde yürütülmesini,
b) Muayenenin, teşhisin, tedavinin ve hasta ile doğrudan teması gerektiren diğer işlemlerin makul bir
gizlilik ortamında gerçekleştirilmesini,
c) Tıbben sakınca olmayan hallerde yanında bir yakınının bulunmasına izin verilmesini,
d) Tedavisi ile doğrudan ilgili olmayan kimselerin, tıbbi müdahale sırasında bulunmamasını,
e) Hastalığın mahiyeti gerektirmedikçe hastanın şahsi ve ailevi hayatına müdahale edilmemesini,
f) Sağlık harcamalarının kaynağının gizli tutulmasını, kapsar.
Ölüm olayı, mahremiyetin bozulması hakkını vermez.
Eğitim verilen sağlık kurum ve kuruluşlarında, hastanın tedavisi ile doğrudan ilgili olmayanların
tıbbi müdahale sırasında bulunması gerekli ise; önceden veya tedavi sırasında bunun için hastanın ayrıca
rızası alınır.
Rıza Olmaksızın Tıbbi Ameliyeye Tabi Tutulmama
Madde 22- Kanunda gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, kimse, rızası olmaksızın ve verdiği rızaya
uygun olmayan bir şekilde tıbbi ameliyeye tabi tutulamaz.
Bir suç işlediği veya buna iştirak ettiği şüphesi altında bulunan kişinin işlediği suçun muhtemel
delillerinin, kendisinin veya mağdurun vücudunda olduğu düşünülen hallerde; bu delillerin ortaya
çıkarılması için sanığın veya mağdurun tıbbi ameliyeye tabi tutulması, hakimin kararına bağlıdır.
Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde bu ameliye, cumhuriyet savcısının talebi üzerine yapılabilir.
Bilgilerin Gizli Tutulması
Madde 23- Sağlık hizmetinin verilmesi sebebiyle edinilen bilgiler, kanun ile müsaade edilen haller dışında,
hiçbir şekilde açıklanamaz.
56
Kişinin rızasına dayansa bile, kişilik haklarından bütünüyle vazgeçilmesi, bu hakların başkalarına
devri veya aşırı şekilde sınırlanması neticesini doğuran hallerde bilginin açıklanması, bunları açıklayanın
hukuki sorumluluğunu kaldırmaz.
Hukuki ve ahlaki yönden geçerli ve haklı bir sebebe dayanmaksızın hastaya zarar verme ihtimali
bulunan bilginin ifşa edilmesi, personelin ve diğer kimselerin hukuki ve cezai sorumluluğunu da gerektirir.
Araştırma ve eğitim amacı ile yapılan faaliyetlerde de hastanın kimlik bilgileri, rızası olmaksızın
açıklanamaz.
6.17.1.19 Çalışanlar Tarafından Kişisel Koruyucu Ekipman Kullanımına Yönelik Yapılan
Düzenlemeler;
Çalışanlar tarafından kişisel koruyucu ekipman kullanılmalıdır.
a. Bölüm/ Birim bazında kullanılması gereken kişisel koruyucu ekipman belirlenmiştir.
b. Kişisel koruyucu ekipman çalışma alanlarında ulaşılabilir ve ekipmanın kullanılmasını sağlamaya
yönelik tedbirler alınmıştır.
c. Kişisel koruyucu ekipman kullanımı konusunda çalışanlara eğitimler verilmektedir.
d. Bölümün niteliğine göre farklı özellikte kişisel koruyucu ekipman listeleri Enfeksiyon Kontrol
Komitesince hazırlanmış ve birimlerimizde ulaşılabilir yerlerde bulundurulmaktadır. Bu malzemeler:
Önlük
Eldiven
Ağız-burun maskesi
Yüz maskesi
Nem bariyerli önlük
Endüstriyel tip toz maskesi
Polietilen laminasyonlu ne destekli PVA eldivenler
N95 solunum maskesi
Dirseklere kadar uzanan kalın steril eldivenler
El antiseptik losyonları
Sabun
Kağıt havlu vb.
Koruyucu Ekipman Kullanımı
Maske, yüz-göz koruyucu: İşlemler sırasında vücut sıvıları, salgılar, çıkartılar ve kan sıçrama olasılığı
olduğunda göz, burun ve ağız mukozasını koruma amaçlı kullanılmalıdır
Giyme sırası
1. Önlük
2. Maske
3. Gözlük-yüz koruyucu
4. Eldiven
1. Önlük Giyerken
Önlük malzemesi uygulanacak işleme göre seçilmelidir.
Malzeme uygun tip ve boyutta olmalıdır.
Arkadan bağlanmalıdır.
Eğer çok küçük ise biri önden, diğeri arkadan olmak üzere önlük giyilmelidir
57
2. Maske Takarken
Maske burnu, ağzı ve çeneyi tamamen içine almalıdır.
Yüze uygunluk tam olmalıdır.
N95-FFP3 gibi özel tip maskeler için yüze uyum testi yapılmalıdır.
Maske takıldıktan sonra, tükürük veya sekresyonlarla ıslandığı zaman değiştirilmelidir.
Maske tekrar kullanılmamalıdır.
Dış yüzüne çıplak elle dokunulmamalıdır.
Cerrahi maske N95,99,100 maskeleri
Yüze Uygunluk Tam Olmalı!!!!
3. Gözlük-Yüz Koruyucusu Giyerken
Gözleri ve yüzü tam olarak kapatmalıdır.
Yüze uygunluk tam olmalı, yüze oturmalı ancak sıkmamalıdır.
4. Eldiven Giyerken
Eldivenler en son giyilmeli. Doğru tip ve boyutta eldiven seçilmelidir.
Eldiven giymeden önce eller yıkanmalı veya el dezenfektanı ile ovalanmalıdır.
Önlüğün kol manşetleri üzerine çekilmelidir.
Çıkarma Sırası
1. Eldiven
2. Gözlük-yüz koruyucu
3. Önlük
4. Maske
1. Eldiven Çıkarılırken
Elin üzerinden sıyrılarak içi dışına çevrilir
Diğer eldivenli el ile tutulur
Eldivensiz parmakla bilekten diğer eldiven sıyrılır
İçi dışına çevrilerek her iki eldivenden oluşan küçük bir torba şeklinde atılır
58
2. Gözlük-Yüz Koruyucusu Çıkarılırken
Eldivensiz ellerle çıkarılır.
3. Önlük Çıkarılırken
Omuz kısımlarından tutulur
Kontamine dış yüz içe doğru çevrilir
Yuvarlayarak katlanır
Çıkarıldığında sadece temiz taraf görünmelidir.
4. Maske Çıkarılırken
Maske bağları (önce alttaki) çözülür
Maskenin ön yüzü kontamine olduğu için elle temas etmemelidir
Bağlardan tutularak atılır.
İşlemler sırasında vücut sıvıları, salgılar, çıkartılar ve kan sıçrama olasılığı olduğunda göz, burun ve
ağız mukozasını koruma amaçlı kullanılmalıdır
6.17.1.20 Riskli Girişimsel İşlemler ve her türlü tıbbi müdahale Öncesinde Hasta Bilgilendirme Ve
Rızası Alınmasına Yönelik Yapılan Düzenlemeler;
Resmi Gazete Tarihi: 01.08.1998
Resmi Gazete Sayısı: 23420
HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ
Hastanın Rızası ve İzin
Madde 24- (Değişik:RG-8/5/2014-28994) Tıbbi müdahalelerde hastanın rızası gerekir. Hasta küçük veya mahcur ise velisinden veya
vasisinden izin alınır. Hastanın, velisinin veya vasisinin olmadığı veya hazır bulunamadığı veya hastanın
ifade gücünün olmadığı hallerde, bu şart aranmaz.
59
Kanuni temsilcinin rızasının yeterli olduğu hallerde dahi, anlatılanları anlayabilecekleri ölçüde,
küçük veya kısıtlı olan hastanın dinlenmesi suretiyle mümkün olduğu kadar bilgilendirme
sürecine ve tedavisi ile ilgili alınacak kararlara katılımı sağlanır.
Sağlık kurum ve kuruluşları tarafından engellilerin durumuna uygun bilgilendirme yapılmasına ve
rıza alınmasına yönelik gerekli tedbirler alınır.
Kanuni temsilci tarafından rıza verilmeyen hallerde, müdahalede bulunmak tıbben gerekli ise,
velayet ve vesayet altındaki hastaya tıbbi müdahalede bulunulabilmesi; Türk Medeni Kanununun 346 ncı ve
487 inci maddeleri uyarınca mahkeme kararına bağlıdır.
Tıbbi müdahale sırasında isteğini açıklayabilecek durumda bulunmayan bir hastanın, tıbbî müdahale
ile ilgili olarak önceden açıklamış olduğu istekleri göz önüne alınır.
Yeterliğin zaman zaman kaybedildiği tekrarlayıcı hastalıklarda, hastadan yeterliği olduğu dönemde
onu kaybettiği dönemlere ilişkin yapılacak tıbbi müdahale için rıza vermesi istenebilir.
Hastanın rızasının alınamadığı hayati tehlikesinin bulunduğu ve bilincinin kapalı olduğu acil
durumlar ile hastanın bir organının kaybına veya fonksiyonunu ifa edemez hale gelmesine yol açacak
durumun varlığı halinde, hastaya tıbbi müdahalede bulunmak rızaya bağlı değildir. Bu durumda hastaya
gerekli tıbbi müdahale yapılarak durum kayıt altına alınır. Ancak bu durumda, mümkünse hastanın orada
bulunan yakını veya kanuni temsilcisi; mümkün olmadığı takdirde de tıbbi müdahale sonrasında hastanın
yakını veya kanuni temsilcisi bilgilendirilir. Ancak hastanın bilinci açıldıktan sonraki tıbbi müdahaleler için
hastanın yeterliği ve ifade edebilme gücüne bağlı olarak rıza işlemlerine başvurulur.
Sağlık kurum ve kuruluşlarında yatarak tedavisi tamamlanan hastaya, genel sağlık durumu, ilaçları,
kontrol tarihleri diyet ve sonrasında neler yapması gerektiği gibi bilgileri içeren taburcu sonrası tedavi
planı sağlık meslek mensubu tarafından sözel olarak anlatılır. Daha sonra bu tedavi planının yer aldığı
epikrizin bir nüshası hastaya verilir.
Tedaviyi Reddetme ve Durdurma Madde 25- Kanunen zorunlu olan haller dışında ve doğabilecek olumsuz sonuçların sorumluluğu hastaya
ait olmak üzere; hasta kendisine uygulanması planlanan veya uygulanmakta olan tedaviyi reddetmek veya
durdurulmasını istemek hakkına sahiptir. Bu halde, tedavinin uygulanmamasından doğacak sonuçların
hastaya veya kanuni temsilcilerine veyahut yakınlarına anlatılması ve bunu gösteren yazılı belge alınması
gerekir.
Bu hakkın kullanılması, hastanın sağlık kuruluşuna tekrar müracaatında hasta aleyhine
kullanılamaz.
Rıza Formu Madde 26- (Başlığı ile birlikte değişik:RG-8/5/2014-28994)
Mevzuatta öngörülen durumlar ile uyuşmazlığa mahal vermesi tıbben muhtemel görülen tıbbi
müdahaleler için sağlık kurum ve kuruluşunca 15 inci maddedeki bilgileri içeren rıza formu hazırlanır. Rıza
formunda yer alan bilgiler; sözlü olarak hastaya aktarılarak rıza formu hastaya veya kanuni temsilcisine
imzalatılır. Rıza formu iki nüsha olarak imza altına alınır ve bir nüshası hastanın dosyasına konulur, diğeri
ise hastaya veya kanuni temsilcisine verilir. Acil durumlarda tıbbi müdahalenin hasta tarafından kabul
edilmemesi durumunda, bu beyan imzalı olarak alınır, imzadan imtina etmesi halinde durum tutanak altına
alınır. Rıza formu bilgilendirmeyi yapan ve tıbbi müdahaleyi gerçekleştirecek sağlık meslek mensubu
tarafından imzalanır. Verilen bilgilerin doğruluğundan ilgili sağlık meslek mensubu sorumludur. Rıza
formları arşiv mevzuatına uygun olarak muhafaza edilir.
Alışılmış Olmayan Tedavi Usullerinin Uygulanması Madde 27- Klinik veya laboratuvar muayeneleri sonucunda bilinen klasik tedavi metodlarının hastaya fayda
vermeyeceğinin sabit olması ve daha evvel deney hayvanları üzerinde kafi derecede tecrübe edilmek
suretiyle faydalı tesirlerinin anlaşılması ve hastanın rızasının bulunması şartları birlikte mevcut olduğunda,
bilinen klasik tedavi metodları yerine başka bir tedavi usulü uygulanabilir. Ayrıca, bilinen klasik tedavi
metodu dışındaki bir metodun uygulanabilmesi için, hastaya faydalı olacağının ve bu tedavinin bilinen
klasik tedavi usullerinden daha elverişsiz sonuç vermeyeceğinin muhtemel olması da şarttır.
Evvelce tecrübe edilmemiş bir tıbbi tedavi ve müdahale usulü, ancak zarar vermeyeceğinin ve
hastayı kurtaracağının mutlak olarak öngörülmesi halinde yapılabilir.
Altıncı Bölümde yer alan hükümler saklıdır.
60
Rızanın Şekli ve Geçerliliği Madde 28- Mevzuatın öngördüğü istisnalar dışında, rıza herhangi bir şekle bağlı değildir.
Hukuka ve ahlaka aykırı olarak alınan rıza hükümsüzdür ve bu şekilde alınan rızaya dayanılarak
müdahalede bulunulamaz.
Organ ve Doku Alınmasında Rıza Madde 29- 18 yaşından küçük ve mümeyyiz olmayanlardan organ ve doku alınamaz. Bu şartları tamam
olanlardan teşhis, tedavi ve bilimsel amaçlar ile organ veya doku alınması, 2238 sayılı Organ ve Doku
Alınması, Saklanması ve Nakli Hakkında Kanun'un 6 ncı maddesinde öngörülen yazılı şekil şartına tabidir.
Ölüden organ ve doku alınma şartı ve cesetlerin bilimsel araştırma için muhafazası hususunda 2238 sayılı
Kanun'un 14 üncü maddesi hükümleri saklıdır.
Aile Planlanması Hizmetleri ve Gebeliğin Sona Erdirilmesi Madde 30- İlgilinin rızası mevcut olsun veya olmasın, Bakanlık tarafından tespit edilmiş olanlar dışındaki
ilaç ve araçlar aile planlaması hizmetlerinde kullanılamaz.
Gebeliğin sona erdirilmesi, 2827 sayılı Nüfus Planlaması Hakkında Kanun ile öngörülen şartlara tabidir.
Sterilizasyon ve gebeliğin sona erdirilmesi hallerinde, hastanın rızası ile evli ise eşinin de rızası gereklidir.
Rızanın Kapsamı ve Aranmayacağı Haller Madde 31- (Başlığı ile birlikte değişik:RG-8/5/2014-28994)
Rıza alınırken hastanın veya kanuni temsilcisinin tıbbi müdahalenin konusu ve sonuçları hakkında
bilgilendirilip aydınlatılması esastır.
Hastanın verdiği rıza, tıbbi müdahalenin gerektirdiği sürecin devamı olan ve zorunlu sayılabilecek
rutin işlemleri de kapsar.
Tıbbi müdahale, hasta tarafından verilen rızanın sınırları içerisinde olması gerekir.
Hastaya tıbbi müdahalede bulunulurken yapılan işlemin genişletilmesi gereği doğduğunda müdahale
genişletilmediği takdirde hastanın bir organının kaybına veya fonksiyonunu ifa edemez hale gelmesine yol
açabilecek tıbbi zaruret hâlinde rıza aranmaksızın tıbbi müdahale genişletilebilir.
6.17.1.21 Hastanın/Hasta Yakınının Bölüme Uyumu Sağlanmasına Yönelik Yapılan Düzenlemeler;
Yatan hastanın/hasta yakınının bölüme uyumu sağlanmaktadır. Hasta/hasta yakını, hastanın bölüme
kabulünde, bölüme ilişkin hususlar açısından bilgilendirilmekte olup,
Hasta/hasta yakınının bilgilendirilmesi asgari aşağıdaki hususları içermektedir.
Kahvaltı ve yemek saatleri
Hasta ve yakınının uyması gereken kuralları
Hastanın hakları
Ziyaret saatleri ve kuralları
Telefon kullanımı
Hasta yatağı kullanımı
Hemşire çağrı sistemi kullanımı
Tuvalet-banyo kullanımı
Hekim vizitleri
Acil durum planı"
6.17.1.22 Hasta/Hasta Yakınları Hastanın Genel Durumu Ve Tedavi Süreci Hakkında Hekim
Tarafından Bilgilendirilmesine Yönelik Yapılan Düzenlemeler;
Resmi Gazete Tarihi: 01.08.1998
Resmi Gazete Sayısı: 23420
HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ
Sağlık Durumu İle İlgili Bilgi Alma Hakkı
Bilgilendirmenin Kapsamı
Madde 15- (Başlığı ile birlikte değişik: RG-8/5/2014-28994)
Hastaya;
a) Hastalığın muhtemel sebepleri ve nasıl seyredeceği,
b) Tıbbi müdahalenin kim tarafından nerede, ne şekilde ve nasıl yapılacağı ile tahmini süresi,
61
c) Diğer tanı ve tedavi seçenekleri ve bu seçeneklerin getireceği fayda ve riskler ile hastanın sağlığı
üzerindeki muhtemel etkileri,
ç) Muhtemel komplikasyonları,
d) Reddetme durumunda ortaya çıkabilecek muhtemel fayda ve riskleri,
e) Kullanılacak ilaçların önemli özellikleri,
f) Sağlığı için kritik olan yaşam tarzı önerileri,
g) Gerektiğinde aynı konuda tıbbî yardıma nasıl ulaşabileceği, hususlarında bilgi verilir.
Kayıtları İnceleme
Madde 16- Hasta, sağlık durumu ile ilgili bilgiler bulunan dosyayı ve kayıtları, doğrudan veya vekili veya
kanuni temsilcisi vasıtası ile inceleyebilir ve bir suretini alabilir. Bu kayıtlar, sadece hastanın tedavisi ile
doğrudan ilgili olanlar tarafından görülebilir.
Kayıtların Düzeltilmesini İsteme
Madde 17- Hasta; sağlık kurum ve kuruluşları nezdinde bulunan kayıtlarında eksik, belirsiz ve hatalı tıbbi
ve şahsi bilgilerin tamamlanmasını, açıklanmasını, düzeltilmesini ve nihai sağlık durumu ve şahsi durumuna
uygun hale getirilmesini isteyebilir.
Bu hak, hastanın sağlık durumu ile ilgili raporlara itiraz ve aynı veya başka kurum ve kuruluşlarda
sağlık durumu hakkında yeni rapor düzenlenmesini isteme haklarını da kapsar.
Bilgi Vermenin Usulü
Madde 18- (Değişik:RG-8/5/2014-28994)
Bilgi, mümkün olduğunca sade şekilde, tereddüt ve şüpheye yer verilmeden, hastanın sosyal ve
kültürel düzeyine uygun olarak anlayabileceği şekilde verilir.
Hasta, tıbbi müdahaleyi gerçekleştirecek sağlık meslek mensubu tarafından tıbbi müdahale
konusunda sözlü olarak bilgilendirilir. Bilgilendirme ve tıbbi müdahaleyi yapacak sağlık meslek
mensubunun farklı olmasını zorunlu kılan durumlarda, bu duruma ilişkin hastaya açıklama yapılmak
suretiyle bilgilendirme yeterliliğine sahip başka bir sağlık meslek mensubu tarafından bilgilendirme
yapılabilir.
Hastanın kendisinin bilgilendirilmesi esastır. Hastanın kendisi yerine bir başkasının
bilgilendirilmesini talep etmesi halinde, bu talep kişinin imzası ile yazılı olarak kayıt altına alınmak kaydıyla
sadece bilgilendirilmesi istenilen kişilere bilgi verilir.
Hasta, aynı şikayeti ile ilgili olarak bir başka hekimden de sağlık durumu hakkında ikinci bir görüş
almayı talep edebilir.
Acil durumlar dışında, bilgilendirme hastaya makul süre tanınarak yapılır.
Bilgilendirme uygun ortamda ve hastanın mahremiyeti korunarak yapılır.
Hastanın talebi halinde yapılacak işlemin bedeline ilişkin bilgiler sağlık hizmet sunucusunun ilgili
birimleri tarafından verilir.
Bilgi Verilmesi Caiz Olmayan ve Tedbir Alınması Gereken haller
Madde 19- Hastanın manevi yapısı üzerinde fena tesir yapmak suretiyle hastalığın artması ihtimalinin
bulunması ve hastalığın seyrinin ve sonucunun vahim görülmesi hallerinde, teşhisin saklanması caizdir.
Hastaya veya yakınlarına, hastanın sağlık durumu hakkında bilgi verilip verilmemesi, yukarıdaki
fıkrada belirtilen şartlar çerçevesinde tabibinin takdirine bağlıdır.
Tedavisi olmayan bir teşhis, ancak bir tabip tarafından ve tam bir ihtiyat içinde hastaya
hissettirilebilir veya bildirilebilir. Hastanın aksi yönde bir talebinin bulunmaması veya açıklanacağı şahsın
önceden belirlenmemesi halinde, böyle bir teşhis ailesine bildirilir.
Bilgi Verilmesini Yasaklama
Madde 20- (Değişik:RG-8/5/2014-28994)
İlgili mevzuat hükümleri ve/veya yetkili mercilerce alınacak tedbirlerin gerektirdiği haller dışında;
kişi, sağlık durumu hakkında kendisinin, yakınlarının ya da hiç kimsenin bilgilendirilmemesini talep
edebilir. Bu durumda kişinin kararı yazılı olarak alınır. Hasta, bilgi verilmemesi talebini istediği zaman
değiştirebilir ve bilgi verilmesini talep edebilir.
62
6.17.1.23 Tanıtım Kartı Kullanımı
Sağlık kurumlarında 6 Ağustos 2013 tarih ve 28730 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Sağlık
Hizmet Kalitesi Geliştirilmesi ve Değerlendirilmesine Dair Yönetmelik gereği uygulanması zorunlu olan
SKS göre sağlık çalışanları,
Kalite Yönetimi K KY 13 00 Çalışanlar tanıtım kartı kullanmalıdır.
Kalite Yönetimi K KY 13 01
Tanıtım kartları; standart bir tasarımda ve fotoğraflı olmalı, çalışanın adı, soyadı
ve unvan bilgilerini içermelidir.
REHBERLİK: Tanıtım kartları hizmet verilen hasta profili göz önünde
bulundurularak farklı dillerde alternatifli olarak hazırlanabilir.
Kalite Yönetimi K KY 13 02 Tanıtım kartları çalışma süresince takılmalıdır.
Personel kimlik kartları;
Hastane tarafından size teslim edilen personel kimlik kartını mesai giriş ve çıkışlarında kart
okuyuculardan okutmalısınız, mesai saatleri içerisinde görünür bir şekilde takılmalıdır.
Personel kimlik kartı sizin kimlik bilgilerinizi barındırdığından hastaların ve diğer sağlık
çalışanlarının sizi tanımasına yardımcı olacaktır.
Personel yemekhanesine giriş için personel kimlik kartı kullanılmaktadır.
6.17.1.24 Sağlık Tarama Programı
Sağlıkta kalite standartları gereği sağlıklı çalışma yaşamı kapsamında,
Sağlıklı Çalışma
Yaşamı Çekirdek H SÇ 07 00 Çalışanların sağlık taramaları yapılmalıdır.
Sağlıklı Çalışma
Yaşamı H SÇ 07 01
Çalışanların sağlık taramalarına ilişkin program hazırlanmalı ve
uygulanmalıdır.
Program asgari aşağıdaki konuları içermelidir:
o Bölüm bazında yapılacak sağlık taramalarının, kapsamı, zamanı ve
tekrarlanma sıklığı
o Nasıl ve nerede uygulanacağı
o Sonuçların kim tarafından değerlendirileceği
o Olumsuz sonuçlar elde edildiğinde nasıl bir yol izleneceği
o Program, bölüm bazında belirlenen riskler ve ilgili kişilerin (uzman
hekim, hemşire, iş sağlığı ve güvenliği uzmanı gibi) görüşleri
doğrultusunda hazırlanmalıdır.
Sağlıklı Çalışma
Yaşamı H SÇ 07 02 Sağlık tarama sonuçları ilgili uzmanlar tarafından değerlendirilmelidir.
Sağlıklı Çalışma
Yaşamı H SÇ 07 03
Çalışanlar tarama sonuçları hakkında bilgilendirilmelidir.
o Sağlık taraması sonuçlarına ilişkin bilgi güvenliği sağlanmalıdır.
Sağlıklı Çalışma
Yaşamı H SÇ 07 04
Sağlık tarama sonuçlarında olumsuz bir durum tespit edilen çalışanlar
sağlık durumlarına ilişkin izlenmeli, gerekli tedavi ve bakım olanakları
sağlanmalıdır.
Hastanemizde Kalite Koordinatörlüğü ve Radyasyon Güvenliği Komitesi tarafından takip edilen bir
tarama programı çalışması yapılmaktadır.
Sağlık çalışanları çalıştıkları bölümün potansiyel riskleri de göz önüne alınarak tarama programına
dahil edilirler.
6.18 ACİL DURUM KODLARI
İnsan yaşamının devam ettiği tüm alanlarda olduğu gibi sağlık hizmeti sunulan alanlarda da çeşitli
riskler mevcuttur. Bu risklerin önceden tespit edilmesi, gerçekleşmesi durumunda neler yapılması ve risk
yönetiminin nasıl sağlanması gerektiğinin belirlenmesi önem arz etmektedir. Bu çerçevede, acil durumları
yönetmek için çeşitli araçlara ihtiyaç duyulmuş ve bunlara yönelik bir takım uyarıcı sistemler geliştirilmiştir.
Tüm dünyada bu amaçla en yaygın kullanıma sahip olan araçlardan birisi de renkli kodlardır. Renkli kodlar,
belirlenmiş olan acil duruma göre;
Hastane çalışanlarını haberdar etmekte,
Risk durumunda iletişime olanak tanımakta,
Kısa ve net mesaj vermekte,
63
Doğru müdahale için zaman kazandırmakta,
Panik oluşmasına engel olmakta,
Acil durumlara hazırlıklı olmayı mümkün kılmakta,
Hasta ve çalışan güvenliğini sağlamaktadır.
Renkli kodların çalışanlar tarafından kabul görmesi ve uygulanmasını sağlamak için belirlenen renk
kodlarıyla ilgili eğitimler verilmeli, hastaneyle ilgisi bulunan herkesin haberdar olması sağlanmalı ve ortak
bir dil oluşturulmalıdır.
Ülkemizde Hizmet Kalite Standartları kapsamında 2008 yılında Mavi Kod, 2009 yılında Pembe Kod,
2011 yılı Temmuz ayında ise Beyaz Kodun da hayata geçmesi ile 3 farklı renkli kod uygulaması
başlatılmıştır.
1Nisan 2012 yılında ülkemizde tüm sağlık kurumlarında uygulanması zorunlu hale gelmiştir.
6.18.1 Beyaz Kod Uygulaması (1111)
Beyaz Kod; hastanede görevli personele yönelik şiddet riski/girişimi varlığında ya da şiddet
uygulanması halinde, olaya en kısa sürede müdahalenin yapılması amacıyla oluşturulan acil uyarı kodudur.
SKS kapsamında hastanemizde,
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 10 00
Beyaz kod yönetimine yönelik düzenleme yapılmalıdır.
REHBERLİK: Beyaz kod; hastanede görevli personele yönelik şiddet
riski/girişimi varlığında ya da şiddet uygulanması halinde, olaya en kısa sürede
müdahalenin yapılması amacıyla oluşturulan acil uyarı kodudur.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 10 01
Beyaz kod yönetimi ile ilgili uyarı sistemi oluşturulmalıdır.
o Uyarı sistemi amacıyla telefon üzerinden uygulama yapan hastanelerde, beyaz
kod için 1111 olarak belirlenen numara kullanılmalıdır.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 10 02
Beyaz kod yönetimi ile ilgili sorumlular belirlenmelidir.
o Sorumlular, hastanenin büyüklüğü ve hizmetlerin çeşitliliği
dikkate alınarak, beyaz kod uygulamalarının etkililiğini, sürekliliğini ve
sistematikliğini sağlayacak şekilde tanımlanmalı, hastane yönetiminden en az bir
kişi sorumlular arasında
yer almalıdır.
o Sorumluluk alanı, beyaz kod ile ilgili tatbikat ve eğitimlerin organizasyonu ve
gerektiğinde düzeltici önleyici faaliyetlerin başlatılmasını kapsamalıdır.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 10 03
Yapılan beyaz kod müdahalesi ile ilgili kayıtlar tutulmalıdır.
o Tutulan kayıtlarda aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:
• Olayın olduğu tarih ve saat
• Olayın olduğu yer
• Olay anında yapılan iş
• Olayın başlama nedeni
• Olayın oluş şekli
• Olayda varsa kullanılan nesne
• Olayda çevrede oluşan olumsuzluklar
• Olaya karışanların yaş, cinsiyetleri, varsa kişisel bilgileri
• Olayı görenlerin kişisel ve iletişim bilgileri
o Kayıtlar Kalite Yönetim Birimi'ne gönderilmelidir.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 10 04 Beyaz kod uygulamasına yönelik olarak her dönem tatbikat yapılmalıdır.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 10 07 Çalışanlara beyaz kod ile ilgili eğitim verilmelidir.
Gerçekleşen olaylara ilişkin kayıtlar kalite koordinatörlüğüne teslim edilmekte ve gerekli DÖF’ler
yapılmaktadır. Beyaz kod bildirimi için 1111 numarası çevirmeniz yeterlidir.
Beyaz kod ile ilgili detaylı bilgi için Beyaz Kod Talimatını okuyarak yeterli bilgiye ulaşabilirsiniz.
64
6.18.2 Mavi Kod Uygulaması (2222)
Mavi Kod; hastanede karşılaşılacak solunum veya kardiyak arrest durumlarında, müdahalenin en
hızlı ve etkin şekilde yapılmasına yönelik oluşturulan acil uyarı kodudur.
SKS kapsamında hastanemizde,
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 08 00
Mavi kod yönetimine yönelik düzenleme yapılmalıdır.
REHBERLİK:Mavi kod; hastanede karşılaşılacak solunum veya kardiyak
arrest durumlarında, müdahalenin en hızlı ve etkin şekilde yapılmasına yönelik
oluşturulan acil uyarı kodudur.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 08 01
Mavi kod yönetimi ile ilgili uyarı sistemi oluşturulmalıdır.
o Uyarı sistemi amacıyla telefon üzerinden uygulama yapan hastanelerde, mavi
kod için 2222 olarak belirlenen numara kullanılmalıdır.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 08 02
Mavi kod yönetimi ile ilgili sorumlular belirlenmelidir.
o Sorumlular, hastanenin büyüklüğü ve hizmetlerin çeşitliliği dikkate alınarak,
mavi kod uygulamalarının etkililiğini, sürekliliğini ve sistematikliğini
sağlayacak şekilde tanımlanmalı, hastane yönetiminden en az bir kişi sorumlular
arasında yer almalıdır.
o Sorumluluk alanı, mavi kod ile ilgili tatbikat ve eğitimlerin organizasyonu ve
gerektiğinde düzeltici önleyici faaliyetlerin başlatılmasını kapsamalıdır.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 08 04
Mavi kod uygulamalarını yapmak üzere her ekipte; en az bir hekim ve bir
sağlık çalışanı bulunmalıdır.
o Hekim ve sağlık çalışanı KPR eğitimi almış olmalıdır.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 08 07
Mavi kod ekibinin olay yerine ulaşmasına ilişkin hedef tanımlanmalı,
gerçekleşen süreler takip edilmelidir
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 08 08
Mavi kod uygulamasına yönelik olarak her dönem tatbikat yapılmalıdır.
o Tatbikatta ne kadar süre içinde olay yerine ulaşıldığına dair kayıt tutulmalıdır.
Acil Durum ve
Afet Yönetim
K AD 08 09 Çalışanlara mavi kod ile ilgili eğitim verilmelidir.
Tüm dünyada aynı acil durum için aynı rengin kullanıldığı tek renkli koddur. Servis ve Yoğun
Bakım Ünitelerimiz haricinde alanlarımızda ve yakın hastane bahçesinde acil tıbbi müdahaleye (kalp ve
solunum durması halinde yapılan yeniden canlandırma işlemi) ihtiyaç duyan hastalar, hasta yakınları ve tüm
hastane personeline en kısa sürede müdahale edilmesini sağlayan acil durum yönetim aracıdır.
Böyle durumlara müdahale için hastanemizde müdahale etmek için Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim
Dalı Başkanlında görevli akademik, acil serviste idari ve hizmet alımı kapsamında görev yapan
personellerimizin oluşturduğu mavi kod ekibi kurulmuştur.
Mavi kod çağrısı atabilmek için iç hat telefonlarımızdan 2222 numarasını çevirmeniz yeterlidir.
Konu ile ilgili detaylı bilgi almak amacı ile Mavi Kod Talimatını okuyabilirsiniz.
65
6.18.3 Pembe Kod Uygulaması (3333)
Pembe Kod; hastanede bebek ya da çocuk kaçırma riski ve/veya eyleminin söz konusu olduğu
durumlarda zamanında müdahale edilmesi amacıyla oluşturulan acil uyarı kodudur.
SKS kapsamında hastanemizde,
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 09 00
Pembe kod yönetimine yönelik düzenleme yapılmalıdır.
REHBERLİK: Pembe kod; hastanede bebek ya da çocuk kaçırma riski ve/veya
eyleminin söz konusu olduğu durumlarda zamanında müdahale edilmesi
amacıyla oluşturulan acil uyarı kodudur.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 09 01
Pembe kod yönetimi ile ilgili uyarı sistemi oluşturulmalıdır. o Uyarı sistemi amacıyla telefon üzerinden uygulama yapan hastanelerde, pembe
kod için 3333 olarak belirlenen numara kullanılmalıdır.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 09 02
Pembe kod yönetimi ile ilgili sorumlular belirlenmelidir.
o Sorumlular, hastanenin büyüklüğü ve hizmetlerin çeşitliliği dikkate alınarak,
pembe kod uygulamalarının etkililiğini, sürekliliğini ve sistematikliğini
sağlayacak şekilde tanımlanmalı, hastane yönetiminden en az bir kişi sorumlular
arasında yer almalıdır.
o Sorumluluk alanı, pembe kod ile ilgili tatbikat ve eğitimlerin organizasyonu ve
gerektiğinde düzeltici önleyici faaliyetlerin başlatılmasını kapsamalıdır.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 09 03
Pembe kod uygulamaları ile ilgili kayıtlar tutulmalıdır.
REHBERLİK :
o Tutulan kayıtlarda aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:
• Olaya maruz kalan kişiye ait bilgiler
• Olayın gerçekleştiği bölüm
• Olayın başlangıç-bitiş zamanı
• Olayın sonucu ile ilgili bilgiler
o Kayıtlar Kalite Yönetim Birimi'ne gönderilmelidir.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi
K AD 09 04 Pembe kod uygulamasına yönelik olarak her dönem tatbikat yapılmalıdır.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi
K AD 09 05 Çalışanlara pembe kod ile ilgili eğitim verilmelidir.
Hastanede servislerde tedavi için bulunan bebek veya çocuk hastayı kaçırma girişiminin veya
kaçırma durumunun tespit edilmesi halinde uygulanan acil durum yönetim aracıdır.
Hastanemizde bu konuda her hangi bir vaka olduğunda yapılacak işlemler Pembe Kod Talimatında
anlatılmaktadır.
Bir pembe kod vakası ile karşı karşıya kaldığınızda derhal 3333 numarasını arayarak uygulamayı
başlatabilirsiniz
6.18.4 Kırmızı Kod (5110)
Kırmızı Kod; hastanede çıkabilecek herhangi bir yangın tehlikesi halinde, yangına en hızlı şekilde
müdahale edilerek oluşabilecek tehlikeleri ve zararları en aza indirmek ve/veya önlemek amacıyla
oluşturulan acil uyarı kodudur.
66
SKS kapsamında hastanemizde,
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 11 00
Kırmızı kod yönetimine yönelik düzenleme yapılmalıdır.
REHBERLİK: Kırmızı kod; hastanede çıkabilecek herhangi bir yangın tehlikesi
halinde, yangına en hızlı şekilde müdahale edilerek oluşabilecek tehlikeleri ve
zararları en aza indirmek ve/veya önlemek amacıyla oluşturulan acil uyarı kodudur.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 11 01
Hastanede, yangına zamanında müdahale yapılmasına yönelik kırmızı kod ile
tanımlanan acil uyarı sistemi oluşturulmalıdır. o Hastanenin tüm alanlarını kapsayıcı ve adreslenebilir bir yangın algılama sistemi
bulunmalı, sistemin bakım ve kontrolleri düzenli aralıklarla yapılmalıdır.
o Acil uyarı sistemi, gerektiğinde ilgili kişileri uyarmaya yönelik görsel ve işitsel
fonksiyona sahip olmalıdır.
o Acil uyarı sistemi, kesintisiz güç kaynağına bağlı olarak çalışmalı, itfaiye gibi ilgili
birimlerle koordinasyon sağlayacak şekilde oluşturulmalıdır.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 11 02
Kırmızı kod yönetimi ile ilgili sorumlular belirlenmelidir.
o Sorumlular, hastanenin büyüklüğü ve hizmetlerin çeşitliliği dikkate alınarak,
kırmızı kod uygulamalarının etkililiğini, sürekliliğini ve sistematikliğini sağlayacak
şekilde tanımlanmalı, hastane yönetiminden en az bir kişi sorumlular arasında yer
almalıdır.
o Sorumluluk alanı, kırmızı kod ile ilgili tatbikat ve eğitimlerin organizasyonu ve
gerektiğinde düzeltici önleyici faaliyetlerin başlatılmasını kapsamalıdır.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 11 03
Yapılan kırmızı kod müdahalesi ile ilgili kayıtlar tutulmalıdır.
o Tutulan kayıtlarda asgari aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:
• Yangının çıktığı tarih ve saat
• Yangının çıktığı yer
• Yangının başlama nedeni
• Çevrede oluşan olumsuzluklar
• Yangına müdahale edenlerin kişisel ve iletişim bilgileri
o Kayıtlar Kalite Yönetim Birimi'ne gönderilmelidir.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi K AD 11 04
Çalışanların katılımı ile yılda en az bir kez kırmızı kod tatbikatı yapılmalıdır.
o Tatbikatların görüntü kayıtları bulunmalıdır.
o Tatbikat raporu hazırlanmalıdır.
Acil Durum ve
Afet Yönetimi
K AD 11 06 Çalışanlara kırmızı kod ile ilgili eğitim verilmelidir.
Beyaz Kod 1111
Mavi Kod
2222
Pembe Kod
3333
Kırmızı Kod
5110
67
6.19 HASTANEMİZDE OLUŞTURULAN KOMİTE VE EKİPLER
Komiteler, hastanemizde SKS kapsamında çerçevesi çizilen çalışma alanlarıyla ilgili görevleri yerine
getirmek üzere Kalite Koordinatörünün teklifi, Başhekimin ve Hastane Yürütme Kurulu (HYK) onayıyla
kurulurlar. Komiteler ve ekipler faaliyetlerini Kalite Koordinatörünün koordinasyonunda yürütmekle birlikte
bağımsız birer organ gibi çalışırlar. Görev alanlarıyla ilgili faaliyetler Kalite Koordinatörlüğü tarafından
komiteye iletildikten sonra komiteler, görev alanına giren faaliyetlerle ilgili bir plan hazırlar ve plan
doğrultusunda faaliyetlerini yürütürler. Faaliyetlerin gözden geçirilmesi amacıyla belirli aralıklarla
toplantılar düzenleyerek gerektiğinde düzeltici önleyici faaliyetleri başlatabilirler, olay bildirimine ilişkin
analiz sonuçlarını ve yapılan faaliyetlerle ilgili belgeleri Kalite Koordinatörlüğüne gönderirler.
Herhangi bir komitede görevlendirildiğinizde Kalite Koordinatörlüğü ile iletişime geçerek iletişim
bilgilerinizi güncellemenizi öneririz.
Hastanemizde Sağlık Kalite Standartları gereği aşağıdaki komite ve ekipler mevcuttur.
6.19.1 Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Komitesi
"Hastane yönetimince oluşturulan komite, hastanenin büyüklüğü ve hizmetlerin çeşitliliği dikkate
alınarak hastanede yürütülen çalışmaların etkililiğini, sürekliliğini ve sistematikliğini sağlayacak şekilde
tanımlanmış olup, komitede hastane yönetiminden en az bir kişi bulunmaktadır."
Komitenin görev alanı aşağıdaki konuları içermektedir.
Çalışanların zarar görme risklerinin azaltılması
Riskli alanlarda çalışanlara yönelik gerekli önlemlerin alınması
Fiziksel şiddete maruz kalınma risklerinin azaltılması
Kesici delici alet yaralanmasına yönelik risklerin azaltılması
Kan ve vücut sıvılarıyla bulaşma risklerinin azaltılması
Sağlık tarama programının hazırlanması, takibi gibi"
Komite, düzenli aralıklarla, yılda en az dört kez ve gerektiğinde toplanmaktadır. Komite tarafından
görev alanına ilişkin gerekli iyileştirme çalışmaları yapılmakta ve komite, görev alanı ile ilgili gerekli
eğitim faaliyetlerini belirlemektedir.
Kesici Delici Alet Yaralanma Risklerinin Azaltılması
Kesici Delici Aletlerle Yaralanma Nedenleri
Yanlış kullanım,
Güvenli aletlerin uygunsuz kullanımı ve yanlış seçimi,
Uygun olmayan tekniklerin kullanılması,
Alet ya da enjektörün uygunsuz yerleştirilmesi (hastanın aniden hareket etmesi vb)
Çalışan birisiyle çarpışma,
Temizlik esnasında oluşan sıçramalar vb gibi nedenlere bağlı olabilir.
Ne Önlem Almalıyız?
Güvenli aletlerin kullanımı yaygınlaştırılmalı,
İğneler hiçbir zaman yeniden kılıfına geçirilmemeli, ucu bükülmemelidir.
Kesici -delici aletler özel kesici-delici alet kutularına atılmalıdır.
Her hasta enfekte gibi kabul edilip gerekli önlemler alınarak yaklaşılmalı
Kanla, her tür vücut sıvısı ve ter dışında her tür vücut salgısı ile, mukoza ile bütünlüğü bozulmuş
ciltle temas sırasında eldiven giyilmeli,
Eldiven çıkarıldıktan sonra eller yıkanmalıdır.
Kan ve Vücut Sıvılarıyla Bulaş Risklerinin Azaltılması
Hastanın sekresyonlarının etrafa sıçrama ihtimalinin yüksek olduğu durumlarda ek bariyer önlemleri
kullanılmalı:
Maske
Önlük
Gözlük
Hepatit veya HIV marker sonuçları bilinen veya bilinmeyen tüm hastalarda bu önlemlere
uyulmalıdır.
68
Herhangi bir yaralanma sonrasında ilgili bildirimler (Kalite Modülü üzerinden Kesici delici alet ile
yaralanma bildirimi ve kan ve vücut sıvıları ile temas bildirimi) yapılarak enfeksiyon birimine kişi takibi ve
tedavisi için müracaat edilir.
6.19.2 Hasta Güvenliği Komitesi
"Hastane yönetimince oluşturulan komite, hastanenin büyüklüğü ve hizmetlerin çeşitliliği dikkate
alınarak hastanede yürütülen çalışmaların etkililiğini, sürekliliğini ve sistematikliğini sağlayacak şekilde
tanımlanmış olup, komitede hastane yönetiminden en az bir kişi bulunmaktadır."
Komitenin görev alanı aşağıdaki konuları içermelidir:
Hastaların doğru kimliklendirilmesi
Çalışanlar arasında etkili iletişim ortamının sağlanması
İlaç güvenliğinin sağlanması
Transfüzyon güvenliğinin sağlanması
Radyasyon güvenliğinin sağlanması
Düşmelerden kaynaklanan risklerin azaltılması
Güvenli cerrahi uygulamalarının sağlanması
Tıbbi cihaz güvenliğinin sağlanması
Hasta mahremiyetinin sağlanması
Hastaların güvenli transferi
Hasta bilgileri ve kayıtlarının sağlık çalışanları arasında güvenli bir şekilde devredilmesi
Bilgi güvenliğinin sağlanması
Enfeksiyonların Önlenmesi
Laboratuvarda hasta güvenliğinin sağlanması gibi"
Komite, düzenli aralıklarla, yılda en az dört kez ve gerektiğinde toplanmaktadır. Komite tarafından
görev alanına ilişkin gerekli iyileştirme çalışmaları yapılmakta ve komite, görev alanı ile ilgili gerekli eğitim
faaliyetlerini belirlemektedir.
6.19.3 Tesis Güvenliği Komitesi
"Hastane yönetimince oluşturulan komite, hastanenin büyüklüğü ve hizmetlerin çeşitliliği dikkate
alınarak hastanede yürütülen çalışmaların etkililiğini, sürekliliğini ve sistematikliğini sağlayacak şekilde
tanımlanmalıdır.
Komitede hastane yönetiminden en az bir kişi bulunmalıdır.
Komitenin görev alanı aşağıdaki konuları içermelidir:
Bina turlarından elde edilen verilerin değerlendirilmesi
Hastane alt yapı güvenliğinin sağlanması
Kurumda can ve mal güvenliğinin sağlanması
Acil durum ve afet yönetimi çalışmaları
Atık yönetimi çalışmaları
Tıbbi cihazların bakım, ayar ve kalibrasyon planlarını ve kalibrasyonlarının yapılması
Tehlikeli maddelerin yönetimi"
Komite, düzenli aralıklarla, yılda en az dört kez ve gerektiğinde toplanmalıdır. Komite tarafından
görev alanına ilişkin gerekli iyileştirme çalışmaları yapılmalıdır. Komite, görev alanı ile ilgili gerekli eğitim
faaliyetlerini belirlemelidir.
6.19.4 Eğitim Komitesi
"Hastane yönetimince oluşturulan komite, hastanenin büyüklüğü ve hizmetlerin çeşitliliği dikkate
alınarak hastanede yürütülen çalışmaların etkililiğini, sürekliliğini ve sistematikliğini sağlayacak şekilde
tanımlanmalıdır.
Komitede hastane yönetiminden en az bir kişi bulunmalıdır.
Komite, eğitim faaliyetlerini planlanmalı ve eğitimlerin gerçekleştirilmesini sağlamalıdır.
Komite görev alanı aşağıdaki konuları içermelidir:
Sağlıkta Kalite Standartları eğitimleri
Hizmet içi eğitimler
69
Uyum eğitimleri
Hastalara yönelik eğitimler
Komite, düzenli aralıklarla, yılda en az dört kez ve gerektiğinde toplanmalıdır. Komite tarafından
görev alanına ilişkin gerekli iyileştirme çalışmaları yapılmalıdır. Komite, görev alanı ile ilgili gerekli eğitim
faaliyetlerini belirlemelidir.
6.19.5 Bilgi Güvenliği Ekibi
Bilgi güvenliği ekibi asgari, Kaliteden Sorumlu Başhekim Yardımcısı, Hastane Üst Yönetiminden bir
kişi, Kalite Koordinatörlüğünden bir kişi, bilgi İşlem sorumlusundan oluşturulan ekiptir.
Bilgi Güvenliği Ekibinin Görev ve Sorumlukları
Bilgi güvenliği ile ilgili mevcut durumu tespit eder,
Bilgi güvenliği için olası riskleri belirler,
Tanımlı kullanıcılar için yapılan yetki değişikliklerini izler,
Tüm bilgisayarlarda merkezi sunucu tarafından kontrol edilebilen anti virüs yazılımı bulunmasını
sağlar,
Görüşler değerlendirilir.
Bilgi güvenliği konusunda çalışanlara eğitim komitesi ile işbirliği yaparak gerekli eğitimlerin
verilmesini planlar ve bu eğitimler için gereken şartları sağlar.
Görev alanı ile ilgili sorunların çözümü için yapılacak önlemleri kararlaştırır ve takibini yapar.
Gerektiğinde düzeltici önleyici faaliyet başlatır.
6.19.6 Bina Tur Ekibi
Hastane yönetimince oluşturulan ekip, hastanenin büyüklüğü ve hizmetlerin çeşitliliği dikkate
alınarak hastanede yürütülen çalışmaların etkililiğini, sürekliliğini ve sistematikliğini sağlayacak şekilde
tanımlanmış olup, Ekipte hastane yönetiminden en az bir kişi bulunmaktadır.
Bina turları,
En az üç ayda bir yapılmakta,
Hastanedeki fiziksel durum ve işleyiş ile ilgili aksaklıklar tespit edilip gerekli iyileştirmeler
yapılmaktadır.
6.19.7 Tıbbi Cihaz ve Kalibrasyon Ekibi
Tesis güvenliği komitesince oluşturulan ekip, hastanenin büyüklüğü ve hizmetlerin çeşitliliği dikkate
alınarak hastanede yürütülen çalışmaların etkililiğini, sürekliliğini ve sistematikliğini sağlayacak şekilde
tanımlanmış olup, Ekipte hastane yönetiminden en az bir kişi bulunmaktadır.
Tıbbi Cihaz ve Kalibrasyon Ekibinin Görev ve Sorumlukları;
Tıbbi cihaz yönetiminden sorumludur.
Ekip üç ayda bir toplanır,
Tıbbi Cihazların bölümlere göre envanterini tutar,
Bakım, onarım, ölçme, ayar, ve kalibrasyonlarına yönelik plan yapar ve plan dahilinde cihazların
ölçme, ayar ve kalibrasyonlarını yapar.
Kalibre edilen cihazların etiketlendirilmesini sağlar.
Tıbbi cihazların ve hasta başı test cihazlarının kullanım sorumlularını belirler.
Yeni cihazların garanti belgelerinin düzenlenmesini sağlar.
Arızalı cihazların garanti sürelerine göre bakımlarının yapılmasını gerekirse değişimlerini sağlar.
HEK ayrılacak tıbbi ve hasta başı test cihazlarını tespit eder.
6.19.8 Akılcı İlaç Kullanım Ekibi
Asgari, tıbbi, idari ve hemşire hizmetleri yöneticilerinden birer temsilci, farklı dallardan üç hekim ve
eczacının katılımı ile hasta güvenliği komitesince oluşturulur.
Akılcı İlaç Kullanım Ekibinin Görev ve Sorumlukları,
Ekip 6 (altı) ayda bir toplanır.
Akılcı ilaç kullanımına yönelik hastane politikasını belirler, faaliyetler planlar ve uygular.
70
Akılcı ilaç kullanımı ile ilgili hastalarda ve çalışanlarda farkındalık oluşturulmasına yönelik
düzenlemeler yapar.
Hasta ve çalışanlara yönelik bilgilendirmeler yapılmasını planlar.
Akılcı ilaç kullanımına, güvenli ilaç uygulamalarına ve ilaç yönetimine yönelik Eğitim Komitesi ile
işbirliği yaparak eğitimler ve eğitim dokümanları hazırlar.
Güvenli ilaç uygulamasının yapılmasını kontrol eder, gerekli düzenlemelerin yapılmasını sağlar.
İlaç yönetimine yönelik düzenlemelerin uygulanmasını sağlar ve takibini yapar.
6.19.9 Hasta Görüş ve Önerilerini Değerlendirme Ekibi
Asgari, Başhekim, Başhekim Yardımcıları. Hastane müdürü, Kalite Koordinatörlüğü, Hasta Hakları
Birim çalışanından oluşan ekip, hastanenin büyüklüğü ve hizmetlerin çeşitliliği dikkate alınarak hastanede
yürütülen çalışmaların etkililiğini, sürekliliğini ve sistematikliğini sağlayacak şekilde tanımlanmıştır.
Hasta Görüş ve Önerilerini Değerlendirme Ekibi görev ve sorumlulukları
Ekip altı ayda bir toplanır.
Hastane içi dilek şikayet kutularından, e-mail üzerinden, hasta hakları birimi, halkla ilişkiler, hastane
bilgi sistemine gelen dilek şikayet ve önerileri değerlendirmek
İstatistikleri üst yönetimle paylaşmak
Gerekli görülen düzeltici önleyici faaliyetleri başlatır.
6.19.10 Çalışan Görüş ve Önerilerini Değerlendirme Ekibi
Asgari,Başhekim, Başhekim Yardımcıları. Hastane müdürü, Kalite Koordinatörlüğü, Hasta Hakları
Birim çalışanından oluşan ekip, hastanenin büyüklüğü ve hizmetlerin çeşitliliği dikkate alınarak hastanede
yürütülen çalışmaların etkililiğini, sürekliliğini ve sistematikliğini sağlayacak şekilde tanımlanmıştır
Çalışan Görüş ve Önerilerini Değerlendirme Ekibi görev ve sorumlulukları
Ekip altı ayda bir toplanır.
HBYS üzerinde bulunan kalite modülü, hastane yönetimine gelen çalışan görüş önerilerini ve
şikayetlerini değerlendirir.
İstatistikleri üst yönetimle paylaşır.
Gerekli görülen düzeltici önleyici faaliyetleri başlatır.
6.19.11 Nütrisyon Destek Ekibi
Nütrisyon Destek Ekipleri” birden fazla uzmanlık alanından kişilerin birlikte görev aldığı ve farklı
uzmanlık alanlarının birlikte çalışmasına önemli bir model teşkil eden ekiplerdir.
Hastanenin büyüklüğü ve hizmetlerin çeşitliliği dikkate alınarak hastanede yürütülen çalışmaların
etkililiğini, sürekliliğini ve sistematikliğini sağlayacak şekilde tanımlanmış olup ekipte mutlaka çeşitli
branşlarda uzman doktor, diyetisyen, nütrisyon hemşiresi ve eczacı bulunmaktadır.
Ekibin görev yetki ve sorumlulukları,
Hastaların nütrisyonel destek ihtiyacına yönelik düzenleme yapmak.
Hastaların nütrisyonel destek ihtiyacının belirlenmesi, karşılanması ve izlemine yönelik süreçler ve
bu süreçlere yönelik kuralları tanımlamak.
"Hastaların, nütrisyonel risk düzeyinin belirlenmesine yönelik risk değerlendirmesi yapmak.
o Nütrisyonel risk değerlendirmesi yatan hastaların tamamında, ayaktan hastalarda ise hastanenin
belirleyeceği branşlar ya da hasta gruplarında yapılmalıdır."
Malnütrisyonda veya nütrisyon riskinde olduğu saptanan hastalar için nütrisyon desteği sağlamak.
Taburculuk sonrası nütrisyonel desteğe devam edilmesi gereken hastalara/yakınlarına eğitim
verilmesini sağlamak.
Hastaların nütrisyonel destek ihtiyacının belirlenmesi, karşılanması ve izlemine yönelik süreçler
hakkında sağlık çalışanlarına eğitim verilmesini sağlamak.
71
6.20 ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ
Resmi Gazete: 11 Ağustos 2005 - 25903
YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI ENFEKSİYON KONTROL YÖNETMELİĞİ
Enfeksiyon kontrol komitesinin teşkili
Madde 5 — Enfeksiyon kontrol komitesi aşağıdaki üyelerden oluşur:
a) Yöneticinin görevlendireceği bir başhekim yardımcısı veya dekan yardımcısı,
b) Enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji kliniği veya anabilim dalı temsilcisi, çocuk
hastanelerinde çocuk enfeksiyon hastalıkları yan dal uzmanı, çocuk enfeksiyon hastalıkları yan dal
uzmanı yoksa çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlık dalından, üniversite hastanelerinde anabilim
dalı veya bilim dalı başkanı ya da yerine görevlendireceği bir uzman, eğitim hastanelerinde klinik
şefi veya koordinatör şef ya da yerine görevlendireceği bir uzman, diğer yataklı tedavi kurumlarında
ise, yönetici tarafından görevlendirilecek bir uzman,
c) Dahili tıp bilim dallarından tercihen iç hastalıkları uzmanı; üniversite hastanelerinde anabilim dalı
başkanı ya da yerine görevlendireceği bir uzman, eğitim hastanelerinde klinik şefi veya koordinatör
şef ya da yerine görevlendireceği bir uzman, diğer yataklı tedavi kurumlarında ise, yönetici
tarafından görevlendirilecek bir uzman,
d) Cerrahi tıp bilim dallarından tercihen genel cerrahi uzmanı; üniversite hastanelerinde anabilim dalı
başkanı ya da yerine görevlendireceği bir uzman, eğitim hastanelerinde klinik şefi veya koordinatör
şef ya da yerine görevlendireceği bir uzman, diğer yataklı tedavi kurumlarında ise, yönetici
tarafından görevlendirilecek bir uzman,
e) Mikrobiyoloji ve klinik mikrobiyoloji laboratuvarı temsilcisi,
f) Başhemşire veya hemşirelik hizmetleri müdürü,
g) Enfeksiyon kontrol hekimi,
h) Enfeksiyon kontrol hemşiresi,
i) Eczane sorumlusu,
j) Hastane müdürü,
(b) ve (g) bentlerinde belirtilen görevler aynı kişi tarafından yürütülebilir. Yataklı tedavi kurumunun
şartlarına ve karşılaştığı problemlere göre, enfeksiyon kontrol komitesinin önerileri doğrultusunda, yönetim
tarafından, diğer klinik şefleri veya anabilim dalı başkanları, ünite sorumluları ve idari birim temsilcileri de
enfeksiyon kontrol komitesinde görevlendirilebilir. Bu üyeler, ilgili bölümlerin görüşü de alınmak suretiyle,
tercihen hastane enfeksiyonları konusunda eğitim almış olan personel arasından seçilir.
Bütün yataklı tedavi kurumlarında ENFEKSİYON KONTROL KOMİTESİ oluşturulması
zorunludur.
Enfeksiyon kontrol komitesinin fiziki mekan, bilgisayar, teknik donanım, araç-gereç, sarf
malzemeleri ve personel gibi ihtiyaçları, yataklı tedavi kurumunun imkanları ölçüsünde, Yönetim tarafından
karşılanır.
Çalışma Şekli
Madde 6 — Enfeksiyon kontrol komitesi, enfeksiyon kontrolünde en üst karar organı olarak çalışır ve
düzenli olarak yılda en az üç defa toplanır.
Enfeksiyon kontrol komitesinin üyeleri üç yıl süre ile görevlendirilir. Enfeksiyon kontrol komitesi
başkanlığını, enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji kliniği veya anabilim dalı temsilcisi yürütür.
Enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji kliniği veya anabilim dalı temsilcisinin katılamadığı
toplantılarda başkanlık görevini komitede görevli başhekim yardımcısı veya dekan yardımcısı yürütür.
Enfeksiyon kontrol komitesinin üyeleri, enfeksiyon kontrol ekibi tarafından hazırlanan ve
kendilerine önceden sunulan gündemi görüşmek üzere toplanır. Toplantı daveti; toplantı yeri, tarihi, saati ve
gündemi ile birlikte, toplantıdan en az iki gün önce üyelere bildirilir. Olağanüstü durumlarda enfeksiyon
kontrol komitesi, başkanın davetiyle veya üyelerden birinin başkanlığa yapacağı başvuru ve başkanın uygun
görmesiyle toplanabilir. Herhangi bir sebeple, olağan ya da olağanüstü toplantılara katılamayacak olan
üyeler, başkana yazılı mazeret bildirmekle yükümlüdür.
Enfeksiyon kontrol komitesi, üye tam sayısının salt çoğunluğuyla toplanır ve katılanların oy çokluğu
ile karar alır. Oylarda eşitlik olması halinde, başkanın taraf olduğu görüş kararlaştırılmış sayılır. Komite
72
kararları, karar defterine yazılır ve toplantıya katılan üyelerce imzalanır. Karara karşı olanlar, karşı görüş
gerekçesini yazılı olarak belirtmek suretiyle karara imza atarlar.
Enfeksiyon kontrol komitesinin yıllık çalışma raporu, enfeksiyon kontrol ekibi tarafından hazırlanır
ve Komitede görüşüldükten sonra Yönetim’e sunulur.
Enfeksiyon Kontrol Komitesinin Görev, Yetki Ve Sorumlulukları
Madde 7 — Enfeksiyon kontrol komitesinin görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır:
a) Bilimsel esaslar çerçevesinde, yataklı tedavi kurumunun özelliklerine ve şartlarına uygun bir
enfeksiyon kontrol programı belirleyerek uygulamak, Yönetime ve ilgili bölümlere bu konuda
öneriler sunmak,
b) Güncel ulusal ve uluslararası kılavuzları dikkate alarak yataklı tedavi kurumunda uygulanması
gereken enfeksiyon kontrol standartlarını yazılı hale getirmek, bunları gerektikçe güncellemek,
c) Yataklı tedavi kurumunda çalışan personele, bu standartları uygulayabilmeleri için devamlı hizmet
içi eğitim verilmesini sağlamak ve uygulamaları denetlemek,
d) Yataklı tedavi kurumunun ihtiyaçlarına ve şartlarına uygun bir sürveyans programı geliştirmek ve
çalışmalarının sürekliliğini sağlamak,
e) Hastane enfeksiyonu yönünden, öncelik taşıyan bölümleri saptayarak ve bulgulara göre
harekete geçerek, hastane enfeksiyon kontrol programı için hedefler koymak, her yılın sonunda
hedeflere ne ölçüde ulaşıldığını değerlendirmek ve yıllık çalışma raporunda bu değerlendirmelere
yer vermek,
f) Antibiyotik, dezenfeksiyon, antisepsi, sterilizasyon araç ve gereçlerin, enfeksiyon kontrolü ile ilgili
diğer demirbaş ve sarf malzeme alımlarında, ilgili komisyonlara görüş bildirmek; görev alanı ile
ilgili hususlarda, yataklı tedavi kurumunun inşaat ve tadilat kararları ile ilgili olarak gerektiğinde
Yönetime görüş bildirmek,
g) Hastalar veya yataklı tedavi kurumu personeli için tehdit oluşturan bir enfeksiyon riskinin
belirlenmesi durumunda, gerekli incelemeleri yapmak, izolasyon tedbirlerini belirlemek, izlemek ve
böyle bir riskin varlığının saptanması durumunda, ilgili bölüme hasta alımının kısıtlanması veya
gerektiğinde durdurulması hususunda karar almak,
h) Sürveyans verilerini ve eczaneden alınan antibiyotik tüketim verilerini dikkate alarak, antibiyotik
kullanım politikalarını belirlemek, uygulanmasını izlemek ve yönlendirmek,
i) Sterilizasyon, antisepsi ve dezenfeksiyon işlemlerinin ilkelerini ve dezenfektanların seçimi ile ilgili
standartları belirlemek, standartlara uygun kullanımını denetlemek,
j) Üç ayda bir olmak üzere, hastane enfeksiyonu hızları, etkenleri ve
direnç paternlerini içeren sürveyans raporunu hazırlamak ve ilgili bölümlere iletilmek üzere
Yönetime bildirmek,
k) Enfeksiyon kontrol ekibi tarafından hazırlanan yıllık faaliyet değerlendirme sonuçlarını Yönetime
sunmak,
l) Enfeksiyon kontrol ekibi tarafından iletilen sorunlar ve çözüm önerileri konusunda karar almak ve
Yönetime iletmek
Enfeksiyon kontrol komitesi, görev alanı ile ilgili olarak, gerekli gördüğü durumlarda çalışma
grupları oluşturabilir.
Faaliyet Alanları
Madde 8 — Enfeksiyon kontrol komitesinin faaliyet alanları şunlardır:
a) Sürveyans ve kayıt,
b) Antibiyotik kullanımının kontrolü,
c) Dezenfeksiyon, antisepsi, sterilizasyon,
d) Sağlık çalışanlarının meslek enfeksiyonları,
e) Hastane temizliği, çamaşırhane, mutfak, atık yönetimi gibi destek hizmetlerinin hastane
enfeksiyonları yönünden kontrolü.
6.20.1 Standart İzolasyon Yöntemleri Standart izolasyon yöntemleri ve bulaşma yoluna yönelik önlemler “İzolasyon Önlemleri
Talimatına” göre yapılır.
73
İzolasyon önlemlerine yönelik yapılan düzenlemeler;
a. Enfekte veya kolinize hastalara yönelik izolasyon önlemleri alınır.
b. İzolasyon odasının giriş kapısında uygulanan izolasyon yöntemini gösteren bir tanımlayıcı bulunur
Solunum İzolasyonunda Sarı Yaprak
Damlacık İzolasyonunda Mavi Çiçek
Temas İzolasyonunda Kırmızı Yıldız
Sıkı Temas İzolasyonu Ünlem
6.20.2 El Hijyeni
Hasta güvenliğini tehdit eden sorunların başında hastane enfeksiyonları gelmektedir. Dünyada
yapılan yüzlerce çalışmada gösterilmiştir ki; el hijyeni, sağlık hizmeti ilişkili enfeksiyonların kontrolü ve
önlenmesinde en önemli araçtır. Bugün tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de el hijyeni konusunda
duyarlılık gittikçe artmakta ve konunun önemini vurgulayan pek çok çalışma ve faaliyet
gerçekleştirilmektedir. (http://www.kalite.saglik.gov.tr/index.php?lang=tr&page=192)
Hastanemizde de sağlık çalışanlarında bu farkındalığı artırmaya yönelik olarak gerçekleştirilen somut
çalışmalar Enfeksiyon Kontrol Komitesince yürütülmekte ve takip edilmektedir. Hastanemizde, sağlık
hizmetiyle ilişkili enfeksiyonların ve önlenmesi amacıyla sağlık personeli, için uygun el temizliği
yöntemlerini belirlemek için El Hijyeni Prosedürü, el hijyeni ile ilgili afiş ve broşürler HBYS ekranından
sağlık çalışanlarına el hijyeninin önemini anlatmak için yayınlanmaktadır.
Eldiven kullanımı asla el hijyeninin yerini alacak bir uygulama değildir.
El Antisepsisi, alkol bazlı antiseptikle eller ovulur. Eldeki geçici florayı tamamen ortadan kaldırmak
amacıyla yapılır, kalıcı flora kısmen etkilenir
Cerrahi El Yıkama, operasyon öncesi geçici florayı ortadan kaldırmak ve kalıcı florayı azaltmak
amacıyla yapılır.
a. El yıkama endikasyonları:
Eller hastane ortamında sıvı sabun ve su ile aşağıda belirtilen durumlarda yıkanmalıdır:
Gözle görülür kir varlığında,
Proteinasöz materyalle kontamine ise,
Kan veya diğer vücut sıvıları ile kirlendi ise,
Spor yapan bakterilerle ispatlı veya düşünülen enfeksiyon varlığında, Hasta ile her temas öncesinde
ve sonrasında,
Hasta bakımında kullanılan aletlere temas öncesinde ve sonrasında,
İnvaziv işlemler öncesinde ve sonrasında,
Eldiven giyme öncesinde ve sonrasında,
Hasta çevresi ile temas öncesinde ve sonrasında,
Vücut sıvı ve sekresyonları ile bütünlüğü bozulmuş cilt ile veya mukoz membranlarla temas
sonrasında,
Hasta ile temasta önce kontamine bir alana temas edilmesi gerekti ise, bundan sonra temiz alana
yapılacak temas öncesinde,
74
El antiseptiği ile her beş ovalama işlemi sonrasında bir kez eller yıkanmalıdır veya el antiseptiği
içerisindeki yumuşatıcı maddenin ellerde birikme hissine sebep olduğu aşamada,
Tuvalete sonrası ellerin su ve sabunla yıkanır,
b. El yıkama işlemi aşağıdaki aşamalar izlenerek gerçekleştirilir.
Hastane ortamında musluklar kollu, dirsekten açılabilir özellikte veya sensörlü olmalıdır. Eller önce
su ile ıslatılmalıdır
3-5 ml sıvı sabun, sabun dağıtıcısından alındıktan sonra, avuç içleri, her iki elin yüzeyi, parmak
araları ve başparmak sabun ve suyla iyice ovulmalı, takiben her iki elin parmak uçları, diğer avucun
içerisinde ovularak kaba kirlerinden arındırılmalıdır. Bu işlem 30-60 saniye süre ile yapılmalıdır.
Akan su altında eller iyice durulanmalıdır
Temiz ellerle musluk ellenmemelidir
Tek kullanımlık kağıt havlu ile eller kurulanmalıdır, kullanılan kağıt havlu kurulama sonrası
musluğu kapatmak için kullanılmalıdır.
Sıvı sabun dağıtıcılarında sabun azaldığında, dağıtıcıda kalan az miktarda sabun boşaltılmalı, kap
iyice yıkanmalı ve tam olarak kuruması beklendikten sonra tekrar sıvı sabun ile doldurulmalıdır
c. El antisepsisi endikasyonları
Hasta ile her temas öncesinde ve sonrasında
Hasta bakımında kullanılan aletlere temas öncesinde ve sonrasında
İnvaziv işlemler öncesinde ve sonrasında
Eldiven giyme öncesinde ve sonrasında
Hasta çevresi ile temas öncesinde ve sonrasında
Hasta ile temasta önce hastanın kirli alanına temas edilmesi gerekti ise, bundan sonra temiz alana
yapılacak temas öncesinde.
d. El antisepsisi aşağıdaki aşamalar izlenerek gerçekleştirilmelidir
Alkol bazlı el antiseptikleri bu amaçla kullanımı en rahat olan solüsyonlardır
Uygun dağıtıcı sistemi olan üründen avuç içerisine 3-5 ml antiseptik solüsyon alındıktan sonra avuç
içleri, her iki elin yüzeyi, parmak araları ve başparmak solüsyon ile iyice ovulmalı, takiben her iki
elin parmak uçları, diğer avucun içerisinde en az 15-20 saniye süre ile ovularak alkol bazlı
solüsyonun kendiliğinden kuruması beklenmelidir
Bu işlem sonrasında kurulama amaçlı kağıt havlu kullanılmamalıdır
El antiseptikleri ile sağlanan el hijyeninden sonra su ve sıvı sabunla el yıkanması gerekli değildir.
e. Cerrahi El Hijyeni
Cerrahi işlemler öncesinde el hijyeni antimikrobiyal özellikli sabun kullanılarak yapılabileceği gibi,
alkol bazlı el antiseptikleri kullanılarak da yapılabilir.
Cerrahi el hijyeni ameliyathanede ameliyat olacak vaka odasına steril olarak girecek herkes
tarafından yapılması gereken işlemdir.
Bütün takılar (yüzük, saat vs) çıkartılmalıdır
Eller ve ön kol antimikrobiyal etkili sabun kullanılarak 3-5 dakika süresince ovalanarak sabunlanır
Günün ilk ameliyatı öncesinde tırnak diplerinin yumuşak bir fırça ile ovulması gereklidir, ellerin ve
kolların fırçalanmasına gerek yoktur
Eller ve ön kol durulandıktan sonra dirseğin üzerinde tutularak steril havlu ile kurulanır
Günün ilk ameliyatı sonrasında -ellerde gözle görülür kirlenmenin olmadığı durumlarda- cerrahi el
hijyeni amacı ile alkol bazlı el antiseptikleri kullanılabilir
Alkol bazlı el antiseptiklerinin kullanıldığı durumlarda ellerin ve dirseklere kadar ön kolun, alkol
bazlı solüsyon ile iyice ovulması ve tam olarak kuruması beklenmelidir
f. Önemli noktalar
El hijyeni amacı ile kullanılacak ürünlerin seçiminde ciltte irritasyon etkisi en az olan ürünlerin
seçimine dikkat edilmelidir
Alkol bazlı el antiseptikleri, yumuşatıcı maddeler içermelidir Tırnaklar, tırnak yatağını geçmeyecek
uzunlukta olmalıdır (0.5 cm) Hastane ortamında suni tırnak, oje kullanılmamalıdır
75
Eldiven kullanımı el hijyeninin yerini alamaz. Eldiven kullanımı sonrası da el hijyeni sağlanmalıdır.
6.21 ATIK YÖNETİMİ Yaşanabilir bir dünya için atık yönetiminin önemine inanıyor, her türlü atığın oluşumunu vermiş
olduğumuz sağlık hizmet kalitesini düşürmeden mümkünse tekrar kullanılabilir malzemeler ve ekipmanlar
kullanarak ya da atık oluşumunu en aza indirerek çevre kirliliğine engel olmayı hedefliyoruz. Atıkları
kaynağında ayrıştırarak geri kazanılabilecek atıkların ülke ekonomimiz katkı sağlaması ve çevreye zarar
vermemesi için ambalaj atıkları olarak toplayarak, geri kazanımının sağlanmasına yardımcı oluyoruz. Geri
kazanılamayacak atıkları ise ilgili yasal düzenlemelere uygun olarak ayrı ayrı toplayarak canlı ve cansız
varlıkların zarar görmemesi için lisanslı bertaraf şirketlerine bertarafı için teslim ediyoruz.
11.08.1983 tarih ve 18132 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çevre Kanunu ve bu kanuna bağlı
olarak çıkarılan 05.07.2008 tarih ve 26927 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Atık Yönetimi Genel
Esaslarına İlişkin Yönetmelik, 22.06.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tıbbi Atıkların
Kontrolü Yönetmeliği, 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tehlikeli Atıkların
Kontrolü Yönetmeliği, 9.03.2013 tarih ve 28582 sayılı Resmi Gazetede yayınlana Radyoaktif Atıkların
Kontrolü Yönetmeliği vb. atıklarla ilgili benzer yönetmelikler ile SHKS,gereği Atık Yönetimi Prosedürü
oluşturulmuştur. Atık Yönetimi Prosedürümüze göre hastanemizde oluşan atıklar;
6.21.1 Evsel Nitelikli Atıklar
a. Genel Atıklar: Sağlıklı insanların bulunduğu kısımlar, hasta olmayanların muayene edildiği
bölümler,ilk yardım alanları, idari birimler, temizlik hizmetleri, mutfaklar, ambar ve atölyelerden
gelen atıklar: B, C, D, E, F ve G gruplarında anılanlar hariç, tıbbi merkezlerden kaynaklanan tüm
atıklar.
b. Ambalaj Atıkları: Tüm idari birimler, mutfak, ambar, atölye v.s den kaynaklanan tekrar
kullanılabilir, geri kazanılabilir atıklar:
Kağıt
Karton
Mukavva
Plastik
Cam
Metal vb. atıkları hastanemizin tüm birimlerinde bulunan, üzerinde ambalaj atık ibaresi, içerisinde
mavi renkli poşet bulunan Ambalaj Atık Toplama kaplarına atmanızı rica ederiz.
6.21.2 Tıbbi Atıklar Tıbbi atıklar üç gruba ayrılmaktadır. Bunlar;
a. Enfeksiyöz Atıklar:
Enfeksiyon yapıcı etkenleri taşıdığı bilinen veya taşıması muhtemel başta kan ve kan ürünleri olmak
üzere her türlü vücut sıvıları ile insan dokuları, organları, anatomik parçalar, otopsi materyali, plasenta, fetus
ve diğer patolojik materyali; bu tür materyal ile bulaşmış eldiven, örtü, çarşaf, bandaj, flaster, tamponlar,
eküvyon ve benzeri atıkları; hemodiyaliz ünitesi ve karantina altındaki hastaların vücut çıkartılarını; bakteri
ve virüs tutucu hava filtrelerini; enfeksiyöz ajanların laboratuvar kültürlerini ve kültür stoklarını; araştırma
amacı ile kullanılan enfekte deney hayvanlarının leşleri ile enfekte hayvanlara ve çıkartılarına temas etmiş
her türlü malzemeyi, veterinerlik hizmetlerinden kaynaklanan atıklarıdır.
C, D ve E grupları altında yer alan tıbbi atıklar, başta doktor, hemşire, ebe, veteriner, diş hekimi,
laboratuvar teknik elemanı olmak üzere ilgili sağlık personeli tarafından oluşumları sırasında kaynağında
diğer atıklar ile karıştırılmadan ayrı olarak biriktirilir. Toplama ekipmanı, atığın niteliğine uygun ve atığın
oluştuğu kaynağa en yakın noktada bulunur. Tıbbi atıklar hiçbir suretle evsel atıklar, ambalaj atıkları ve
tehlikeli atıklar ile karıştırılmaz.
Tıbbi atıkların toplanmasında; üzerinde görülebilecek büyüklükte ve her iki yüzünde “Uluslararası
Biyotehlike” amblemi ile “DİKKAT TIBBİ ATIK” ibaresini taşıyan kırmızı renkli plastik torbalar kullanılır.
Torbalar en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları sıkıca bağlanır ve gerekli görüldüğü hallerde her bir torba
yine aynı özelliklere sahip diğer bir torbaya konularak kesin sızdırmazlık sağlanır. Bu torbalar hiçbir şekilde
geri kazanılmaz ve tekrar kullanılmaz. Tıbbi atık torbalarının içeriği hiçbir suretle sıkıştırılmaz, torbasından
çıkarılmaz, boşaltılmaz ve başka bir kaba aktarılmaz.
76
Sıvı tıbbi atıklar da uygun emici maddeler ile yoğunlaştırılarak yukarıda belirtilen torbalara konulur.
Tıbbi atık torbaları ve kesici-delici atık kapları ¾ oranında dolduklarında derhal yenileri ile değiştirilirler.
Yeni torba ve kapların kullanıma hazır olarak atığın kaynağında veya en yakınında bulundurulması sağlanır.
Başlıca kaynakları;
1. Mikrobiyolojik Laboratuvar Atıkları
Kültür ve stoklar
İnfeksiyöz vücut sıvıları
Serolojik atıklar
Diğer kontamine laboratuvar atıkları (lam-lamel, pipet, petri v.b) II. Kan kan ürünleri ve bunlarla
kontamine olmuş nesneler
2. Kullanılmış ameliyat giysileri (kumaş, önlük ve eldiven v.b)
3. Diyaliz atıkları (atık su ve ekipmanlar)
4. Karantina atıkları
5. Bakteri ve virüs içeren hava filtreleri,
6. Enfekte deney hayvanı leşleri, organ parçaları, kanı ve bunlarla temas eden tüm nesneler
b. Patolojik Atıklar;
Cerrahi girişim, otopsi veya anatomi çalışması sonucu ortaya çıkan dokuları, organları, vücut
parçalarını, insan fetusunu ve hayvan cesetlerini,
Anatomik atık dokular, organ ve vücut parçaları ile ameliyat, otopsi v.b. tıbbi müdahale esnasında
ortaya çıkan vücut sıvıları:
Ameliyathaneler, morg, otopsi, adli tıp gibi yerlerden kaynaklanan vücut parçaları, organik
parçalar,plasenta, kesik uzuvlar v.b (insani patolojik atıklar)
Biyolojik deneylerde kullanılan kobay leşleri
c. Kesici Delici Atıklar
Batma, delme sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıklar:
Enjektör iğnesi,
İğne içeren diğer kesiciler
Bistüri
Lam-lamel
Cam pastör pipeti
Kırılmış diğer cam v.b atıklardır.
Kesici ve delici özelliği olan atıklar diğer tıbbi atıklardan ayrı olarak delinmeye, yırtılmaya,
kırılmaya ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez ve sızdırmaz, açılması ve karıştırılması mümkün olmayan,
üzerinde “Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile “DİKKAT! KESİCİ ve DELİCİ TIBBİ ATIK” ibaresi
taşıyan plastik veya aynı özelliklere sahip lamine kartondan yapılmış kutu veya konteynerler içinde toplanır.
Bu biriktirme kapları, en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları kapatılır ve kırmızı plastik torbalara konur.
Kesici-delici atık kapları dolduktan sonra kesinlikle sıkıştırılmaz, açılmaz, boşaltılmaz ve geri kazanılmaz.
‘’Lütfen kesici delici atıkları personelimizin zarar görmemesi ve ilgili yönetmeliklere uygun davranmak
açısından kesici delici atık toplama kaplarına atınız!’’
d. Tehlikeli Atıklar;
Fiziksel veya kimyasal özelliklerinden dolayı ya da yasal nedenler dolayısı ile özel işleme tabi olacak
atıklar
Tehlikeli kimyasallar,
Sitotoksik ve sitostatik ilaçlar,
Amalgam atıkları,
Genotoksik ve sitotoksik atıklar,
Farmasötik atıklar,
Ağır metal içeren atıklar,
Basınçlı kaplar
Bu atıkların bertarafı Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre yapılır.
77
Bu grupta yer alan kimyasal atıklar, toksik, korozif (pH<2 ve pH>12), yanıcı ve reaktif (su ile
reaksiyon verebilen, şoklara hassas) özelliklerden en az birine sahip olmaları durumunda tehlikeli
atık olarak kabul edilirler. Bu özelliklerden hiçbirine sahip olmayan tehlikesiz kimyasal atıklardan
katı olanlar evsel atıklar ile birlikte toplanırlar, sıvı olanlar ise kanalizasyon sistemi ile
uzaklaştırılırlar.
Ünitelerde oluşan röntgen banyo suları, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri
doğrultusunda geri kazanılır veya bertaraf edilir.
Tehlikeli atıklar kesinlikle kanalizasyon sistemine boşaltılmaz, doğrudan havaya verilmez, düşük
sıcaklıklarda yakılmaz, evsel atıklarla karıştırılmaz ve depolanarak bertaraf edilmez.
Tehlikeli atıklar fiziksel, biyolojik ve kimyasal ön işlemler haricinde kesinlikle doğrudan başka bir
madde veya atıkla karıştırılamaz ve seyreltilemez.
e. Radyoaktif Atıklar;
Erbestleştirme sınırlarının üzerinde aktivite konsantrasyonu içeren ve bir daha kullanılması
düşünülmeyen nükleer ve radyoaktif maddeler ile radyoaktif madde bulaşmış ya da radyoaktif olmuş
yapı, sistem, bileşen ve malzemeleridir. 09.03.2013 tarih ve 28582 Resmi Gazetede yayımlanan Radyoaktif
Atık Yönetim Yönetmeliğine hükümlerine göre toplanıp uzaklaştırılır.
6.21.3 Atıkların Toplanması
Temizlik personeli tarafından tıbbi ve evsel atıklar toplanırken, atıkların hangi birimden toplanmış
olduğu, tıbbi ve evsel atık poşetinin üzerine doğrudan ya da bir flasterle yazılmalıdır.
Tıbbi atık poşetinin ağırlık ve dolum olarak standartlara uygunluğu kontrol edilerek, servis sorumlu
hemşiresinin kontrolünde tıbbi atık taşıyıcı personele ‘Atık Takip Formu’ ile teslim edilir. ‘Atık
Takip Formu’ servis hemşiresi tarafından imzalanır.
Doldurulmuş olan formlar ay sonu tıbbi atık personeli tarafından toplanarak Çevre Görevlisine teslim
edilir.
Tıbbi atıkları taşımakla görevlendirilen temizlik personeli çalışma sırasında koruyucu başlık, özel
eldiven, koruyucu gözlük, maske kullanır. Taşıma işleminde kullanılan özel giysi ve ekipmanlar ayrı
bir yerde muhafaza edilmelidir.
Tıbbi atıklar ile evsel nitelikli atıklar aynı araca yüklenmez ve aynı araçla taşınmaz.
Atık torbaları asla elde taşınmaz. Ağızları sıkıca bağlanmış olarak ve sıkıştırılmadan (3/4’ünden
fazlası doldurulmaz) atık taşıma araçlarına yüklenir, toplama ve taşıma işlemi sırasında el veya vücut
ile temastan kaçınılır.
Atık taşıma aracı, hastaların tedavi olduğu yerler ile diğer temiz alanlardan, ziyaretçi, hastane
personeli ve hasta trafiğinin yoğun olduğu bölgelerden mümkün olduğunca uzak güzergahı izleyerek
geçici depo alanına ulaştırılır.
Atık taşıma araçları her gün düzenli olarak temizlenmeli ve 10.000 ppm’lik klor tabletli su ile
dezenfekte edilmelidir.
Taşıma sırasında poşetlerden delinen, yırtılan olursa veya dökülürse derhal atıklar güvenli bir şekilde
toplanmalı, yer ve araç 10.000 ppm’lik klor tabletli su ile dezenfekte edilmelidir. Toplanması ve
taşınması için kullanılan araçlar kesinlikle başka işlerde kullanılmaz.
Evsel atıklar, tek bir renk ve üzerinde ‘EVSEL ATIK’ yazan taşıma araçları ile evsel atık deposuna
taşınmalıdır. Gün sonunda su ve deterjan ile yıkanmalıdır.
Tıbbi atık toplayan ve taşıyan personelinin periyodik olarak eğitimi ve sağlık kontrolü yapılır.
6.22 YANGINDAN KORUNMA
Resmi Gazete 19 Aralık 2007 Çarşamba Sayı : 26735
Resmi Gazete 9 Eylül 2009 Çarşamba Sayı : 27344
BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
Sağlık Yapıları
MADDE 49- (1) Sağlık yapıları kapsamında olan, hastanelerde, yaşlılar için dinlenme ve bakım evleri ve
bedensel ve zihinsel engelliler için olan bakım evlerinde aşağıda belirtilen şartlara uyulur:
a) Kullanıcı yükü 15 kişiyi aşan herhangi bir hasta yatak odası veya süit oda için birbirinden uzakta
konuşlandırılmış 2 kapı bulunması gerekir.
78
b) (Değişik: 09/09/2009 27344 R.G. / 19 md.) Hastanelerin ve bakımevlerinin 300 m2den büyük olan
yatılan katlarının her biri, en az yarısı büyüklüğünde iki veya daha fazla yangın kompartımanına
ayrılır veya korunumlu yatay tahliye alanları teşkil edilir. Yatay tahliye alanlarının hesaplanmasında
kullanıcı yükü 2.8 m/kişi olarak dikkate alınır.
(2) Hastanelerde koridor genişlikleri 2 m den az olamaz.
Yangın Güvenliği Sorumluluğu
MADDE 124- (1) Yapı, bina, tesis ve işletmelerde yangın güvenliğinden; kamu ve özel kurum ve
kuruluşlarda en büyük amir, diğer bina, tesis ve işletmelerde ise sahip veya yöneticiler sorumludur.
Yangın Güvenliği Sorumlusunun Belirlenmesi MADDE 125- (1) Çalışma saatleri içinde görevli sayısına ve binadaki en büyük amirin takdirine göre,
binanın her katı, bölümü veya tamamı için görevliler arasından yangın güvenliği sorumlusu seçilir.
Sorumlu, çalışma saatinin başlangıcından bitimine kadar sorumlu olduğu bölümde, yangına karşı korunma
önlemlerini kontrol etmek ve aldırmakla yükümlüdür. Kat mülkiyetine tabi olan binalarda bu sorumluluğu
bina yöneticisi üstlenir.
(2) Kamu binalarında bir gece bekçisi veya güvenlik görevlisi bulunması asıldır. Gece bekçisi temin
edilemeyen yerlerde,
a) Hizmetli sayısı 2''den fazla değilse, durum en yakın polis veya jandarma karakoluna bir yazıyla
bildirilir ve binanın devriyeler tarafından sık sık kontrol edilmesi sağlanır.
b) Hizmetli sayısı 2''den fazla ise ve asıl görev aksatılmadan yürütülebilecekse, hizmetliler sırayla gece
nöbeti tutarlar ve ertesi gün istirahat ederler. Nöbet izni sebebiyle asıl görevin aksaması söz konusu
ise ve hizmetli sayısı 5''i geçmiyor ise, (a) bendine göre hareket edilir.
c) Kamu binalarında resmi tatil ve bayram günlerinde de hizmetlilerce sırayla nöbet tutulur. Nöbetçi
personele, fazla mesai ücreti ödenemediği takdirde nöbet tuttuğu saat kadar mesai günlerinde izin
verilir.
Buna göre tüm birimlerimizde birim sorumluları, bulunmadıkları saatlerde ise yetkilerini
devrettikleri idari personelimiz yangın güvenliği sorumlusu olarak görevlendirilmiştir.
Ekiplerin Kuruluşu, Görevleri ve Çalışma Esasları
Ekiplerin kuruluşu MADDE 126- (1) Yapı yüksekliği 30.50 m. den fazla olan konut binaları ile içinde 50 kişiden fazla insan
bulunan konut dışı her türlü yapıda, binada, tesiste, işletmede ve içinde 200 den fazla kişinin barındığı
sitelerde aşağıdaki acil durum ekipleri oluşturulur.
a) Söndürme ekibi,
b) Kurtarma ekibi,
c) Koruma ekibi,
d) İlk yardım ekibi.
(2) Birinci fıkrada belirtilenler dışındaki yapı, bina, tesis ve işletmelerde ise; bina sahibinin,
yöneticisinin veya amirinin uygun göreceği tedbirler alınır.
(3) Ekipler, 136 ncı madde uyarınca çıkarılan iç düzenlemeleri yürütmekle görevlendirilen amirin
belirleyeceği ihtiyaca göre, en büyük amirin onayıyla kurulur. Söndürme ve kurtarma ekipleri en az 3''er
kişiden; koruma ve ilk yardım ekipleri ise, en az 2''şer kişiden oluşur. Kurumda sivil savunma servisleri
kurulmuş ise, söz konusu ekiplerin görevleri bu servislerce yürütülür.
(4) Her ekipte bir ekip başı bulunur. Ekip başı, aynı zamanda iç düzenlemeleri uygulamakla görevli
amirin yardımcısıdır.
(5) Acil durum ekiplerinin görevleri ile isim ve adres listeleri bina içinde kolayca görülebilecek
yerlerde asılı olarak bulundurulur.
Ekiplerin Görevleri MADDE 127- (1) Ekiplerin görevleri aşağıda belirtilmiştir.
a) Söndürme ekibi; binada çıkacak yangına derhal müdahale ederek yangının genişlemesine mani
olmak ve söndürmek,
b) Kurtarma ekibi; yangın ve diğer acil durumlarda can ve mal kurtarma işlerini yapmak,
c) Koruma ekibi; kurtarma ekibince kurtarılan eşya ve evrakı korumak, yangın nedeniyle ortaya
çıkması muhtemel panik ve kargaşayı önlemek,
79
d) İlk Yardım ekibi; yangın sebebiyle yaralanan veya hastalanan kişilere ilk yardım yapmak.
Buna göre; Görevlendirilen personele görev tanımları birimlerde bulunan Yangın Talimatı ile birim
sorumlusu tarafından tebliği edilir. Ayrıca hastanemizde Daire ve Müesseler İçin Sivil Savunma Kılavuzuna
göre hazırlanmış Sivil Savunma Planı ve SKS gereği hazırlanmış olan afet planında hastane söndürme,
kurtarma, koruma ve ilk yardım ekipleri görevlendirilmiştir.
Ekiplerin Çalışma Esasları MADDE 128- (1) Acil durum ekiplerinin birbirleriyle işbirliği yapmaları ve karşılıklı yardımlaşmada
bulunmaları esastır.
(2) Ekiplerin yangın anında sevk ve idaresi, itfaiye gelinceye kadar iç düzenlemeyi
uygulamakla görevli amir veya yardımcılarına aittir. Bu süre içinde ekipler amirlerinden emir alırlar.
İtfaiye gelince, bu ekipler derhal itfaiye amirinin emrine girerler.
(3) Bina sahibi ve yöneticileri ile bina amirleri; ekiplerin, yapılarda meydana gelecek yangınlara
müdahale etmeleri ve kurtarma işlemlerini yürütmelerinde kullanmaları için gereken malzemeleri
bulundurmak zorundadırlar. Yapının büyüklüğüne, kullanım amacına, mevcut koruma sistemlerine ve
oluşturulan ekip özelliklerine göre, mahalli itfaiye teşkilatı ve sivil savunma müdürlüğünün görüşü alınarak,
gerekli ise gaz maskesi, teneffüs cihazı, yedek hortum, lans, hidrant anahtarı ve benzeri malzemeler
bulundurulur. Bulundurulacak malzemeler, itfaiye teşkilatında kullanılan malzemelere uygun olmak
zorundadır. Araç-gereç ve malzemenin bakımı ve korunması, iç düzenlemeyi uygulamakla görevli amirin
sorumluluğu altında görevliler tarafından yapılır.
(4) Yangın haberini alan acil durum ekipleri, kendilerine ait araç-gereç ve malzemelerini alarak
derhal olay yerine hareket ederler. Olay yerinde;
a) Söndürme ekibi, yangın yerinin altındaki, üstündeki ve yanlarındaki odalarda gereken tertibatı alır,
yangının genişlemesini önlemeye ve söndürmeye çalışırlar.
80
b) Kurtarma ekibi, önce canlıları kurtarır. Daha sonra yangında ilk kurtarılacak evrak, dosya ve diğer
eşyayı, olay yerinde bulunanların da yardımı ile ve büro şeflerinin nezareti altında mümkünse
çuvallara ve torbalara koyarak boşaltılmaya hazır hale getirir. Çuval ve torbalar, bina yetkililerinin
gerek görmesi halinde binanın henüz yanma tehlikesi olmayan kısımlarına taşınır. Yanan binanın
genel olarak boşaltılmasına olay yerine gelen itfaiye amirinin veya en büyük mülki amirin emriyle
başlanır.
c) Koruma ekibi, boşaltılan eşya ve evrakı, güvenlik güçleri veya bina yetkililerinin göstereceği bir
yerde muhafaza altına alır ve yangın söndürüldükten sonra o binanın ilgililerine teslim eder.
d) İlk yardım ekibi, yangında yaralanan veya hastalananlar için ilk yardım hizmeti verir.
(5) Yangından haberdar olan bina sahibi, yöneticisi, amiri ile acil durum ekipleri en seri şekilde görev
başına gelip, söndürme, kurtarma, koruma ve ilk yardım işlerini yürütmek zorundadır.
Eğitim
Genel eğitim MADDE 129- (1) Acil durum ekiplerinin personeli; bina sahibi, yöneticisi veya amirinin sorumluluğunda
yangından korunma, yangının söndürülmesi, can ve mal kurtarma, ilk yardım faaliyetleri, itfaiye ile işbirliği
ve organizasyon sağlanması konularında, mahalli itfaiye ve sivil savunma teşkilatlarından yararlanılarak
eğitilir ve yapılan tatbikatlar ile bilgi ve becerileri artırılır. Ekip personeli ile binadaki diğer görevliler,
yangın söndürme alet ve malzemelerinin nasıl kullanılacağı ve en kısa zamanda itfaiyeye nasıl ulaşılacağı
konularında tatbik eğitimden geçirilir. Binada senede en az 1 kez söndürme ve tahliye tatbikatı yapılır.
Buna göre hastanede görev yapan tüm idari personel görevli bulunduğu ekip için planlanan
eğitimlere ve tatbikatlara katılmak zorundadır. Tahliye tatbikatına ise tüm personelin katılımı zorunludur.
Göreve Yeni Başlayan Personelin Eğitimi
Yanma; Yanma olayının meydana gelebilmesi için üç unsura ihtiyaç vardır. Yanıcı maddenin ısı
yardımıyla oksijenle birleşmesi sonucu oluşan kimyasal bir olaydır.
Yangın tüpünün kullanımı; tüm birimlerimizde olası yangınlara karşı hazır bulundurulan yangın
tüpleri ve ulaşılabilir yerlerde yangın dolapları mevcuttur. Yangın tüpünün kullanım esnasında
uymanız gereken kurallar şekilde açıklanmış ve gösterilmektedir. Periyodik olarak sizlere ayrıca
Sivil Savunma Amirliği tarafından yangın tüpü kullanım ve yangı dolabı kullanım eğitimleri
verilecekti
81
Ateşi Söndürmenin 4 Temel Yöntemi;
Yanıcı maddelerin cinsine göre, yangınları başlangıç anında söndürmek üzere imal edilmiş cihazlara
yangın söndürme cihazları denir. Hastanemizde bulunan yangın söndürme cihazlarını iki grupta
tanıyabiliriz.
Kuru Kimyevi Tozlu Yangın Tüpleri (Hastanemizde çıkabilecek her çeşit yangınlarda kullanımı
uygundur.
Karbondioksitli Yangın Tüpleri (Elektrikli ve elektronik ekipmanlarda oluşabilecek yangınlarda
kullanmanızı önermekteyiz)
Yangın Anında Yapmanız Gerekenler
Telaşlanmayın,
5110 numaralı telefonu arayıp olay yerini ve durumu kısaca özetleyerek kırmızı kod bildirimi
yapınız, (5110)
Yangının yayılmasını önlemek için kapı ve pencereleri kapatınız
Tehlikeli maddeleri çevreden (yanıcı, patlayıcı, parlayıcı) uzaklaştırınız,
Ünite sorumlusunun talimatı ile gaz vanalarını kapatınız,
Yangını söndürmek için elinizdeki mevcut imkanlardan yararlanınız, (Yangın dolaplarındaki
malzemeleri kullanınız.)
Hastaları tahliye etmeye hazırlayınız, Hastane Afet Planı Başkanı (Hap Başkanı (Başhekim))
tarafından tahliye kararı alındığında Tahliye Planı’nı uygulayınız,
Tahliye esnasında paniği engelleyiniz. Hasta ve hasta yakınlarını en yakın güvenli çıkışa
yönlendirilmesine yardımcı olunuz.
Kaçmak gerektiğinde kaçış levhalarını takip ederek güvenli sahaya geçiniz,
Asansörleri kesinlikle kullanmayınız ve kullandırtmayınız.
Bunları yaparken kendinizi ve başkalarını tehlikeye atmayınız.
Tahliye;
Tahliye esnasında hastalar dosyaları ile tahliye edilecektir. Hastaların başka hastanelere transferi söz
konusu olduğunda veya tahliye yapıldığı diğer serviste hangi tedavilere ihtiyacı olduğu, nasıl tedavi
edileceği, hangi dozda ilaç verileceği, müdahalesinin gecikmemesi açısından önem arz etmektedir.
Acil ilaç arabaları da hastaların tahliye edildiği alana getirilecektir.
Servislerde acil durumlarda kimlerin ne iş yapacağı Yangın Talimatında belirlenmiş ve görev
tanımları talimatta belirtilmiştir.
Toplanma alanında Başhemşire ve/veya görevlendirmiş olduğu personele birimlerinizde
bulunan/kurtarılması gereken personel/hasta/hasta yakını sayısını bildiriniz.
Görevli ekiplerin çalışmalarını aksamaması için geçiş yollarının açık bulunmasına yardımcı olunuz
a. Toplanma Alanları
A Blok Personel Otoparkı
A Blok Öğretim Üyesi Otoparkı
82
B Blok Doğu ve Kuzey Cephesi Yeşil Alan
Acil Servis önündeki boş alan
C Blok Dekanlık Otoparkı
7.0 Kaynaklar
7.1 SKS Hastane
7.2 Karadeniz Teknik Üniversitesi Sağlık Uygulama Ve Araştırma Merkezi Farabi Hastanesi Dokümanları
7.3 Devlet Memurları Kanunu
7.4 Sözleşmeli Personel Çalıştırılmasına İlişkin Esaslar
7.5 İş Kanunu
7.6 Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği
7.7 Kan Ve Kan Ürünleri Yönetmeliği
7.8 Organ Ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliği
7.9 Ulusal Organ Ve Doku Nakli Koordinasyon Sistemi Yönergesi
7.10 Sağlık Tesislerinde Hasta Hakları Uygulamalarına İlişkin Yönerge
7.11 İlaçların Güvenliği Hakkındaki Yönetmeliğin
7.12 Hasta Hakları Yönetmeliği
7.13 Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliği
7.14 Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik