200,000 BK Ang Yungib ng Tabon sa Pilipinas ay pinanirahan na mga tao sa loob ng 40,000 taon. Ang mga Hagdan-Hagdang Palayan ay ginawa ng sinaunang Pilipino.

900 BK Nagtatag ng mga himpilang pangkalakalan ang mga orang Dampuan o ang mga tao mulasa Champa ng Timog Anman.

960 BK Bunga nang ugnayang pangkalakahan sa pagitan ng Pilipinas at Tsina ay dumagsa ang mga produktong Tsino sa sa Bansa.

100 BK Lumaganap sa mga baybayin ng kapuluan ang mga pamayanang Tsino.1380 BK Tinanggap ng mga katutubo sa Sulu ang relihiyong Islam mula sa inpluwensya ng

pangagaral ng Shelk Karimul Makdum, isang Arabong misyonero.

Panahon ng pananakop ng Espanya

Petsa / Panahon Pangyayari

Marso 17, 1521 Yumapak sa Pilipinas si Ferdinand Magellan, Isang Portuges Maninilbihan sa Hari ng Espanya.

Marso 29, 1521 Isang Sandugan Ang Ginanap sa Pagitan ni [[Ferdinand Magellan|] at ng Magkapatid na Rajah Kulambu ng Limasawa at Rajah Siagu ng Butuan.

Marso 31, 1521 Pinangunahan ni Pari Pedro de Valderama Ang Pagdaraos ng Kauna-Unahang Misang Katoliko sa pulo ng "limasawa". Makaraan nito ay Pinangalan ni

[[Ferdinand Magellan] Ang Pulo ng kapuluan ng San Lazaro at Inangkin Para sa Hari ng Espanya.Abril 27, 1521 Labanan sa Mactan - Nasawi si [[Ferdinand Magellan] sa Mactan Makaarang

Makialam sa Alitan nina Lapu-Lapu at Zula, Mga Pinuno ng Mactan.Pebrero 2, 1543 Dumaong ang Ekspedisyong Ruy Lopez De Villalobos Ang Pulo ng Sarangani sa

Silangang Mindanao. Pinangalanan ni Villalobos Ang mga Pulo ng Samar at Leyte ng Felipinas sa Karagatan ni Prinsipe Felipe II ng Asturias, na naging Haring Felipe II ng Espanya.

Pebrero 13, 1565 Nakarating sa Cebu ang ekspedisyong Miguel Lopez De Legaspi. Nakikipagsanduguan si Legaspi kina Raha Sikatuna at Raha Sigala, Mga Hari ng Bohol.

Enero 1, 1571 Matapos mantuklasan Ang Imahe ng isang Santo Nino, pinangalanan ni Legaspi ng Ciudad Del Santismo Nombre ang kauna-unahng pamayaman ng mga Kastila sa Pilipinas.

Hunyo 3, 1571 Labanan sa Bangkusay - Nagapi ang Labanan ng Bangkusay si Raha Sulayman, Ang Haring Hari ng Maynila tinalo siya ni Martin De Golti.

Hunyo 24, 1571 Itinatag ni Legaspi ang Maynila ang sarili bilang kauna unahang Gobernador-Heneral ang Maynila ang naging kabisera ng bansa.

Mayo 16, 1584 Itinatag ang Royal Audiencia, ang pinakamataas na hukuman sa panahon ng Kastila. dito dinidinig ang mga kaso laban sa Gobernador-Heneral at iba pang opisyal na Kastila.

Disyembre 21, 1614 Dumating sina Ukon "Don Justo" Takayama na isang Kristyanong Daimyo at ang Hapong Samurai na patungo sa Maynila at mga kasama na mga Hapong Daimyo na ituloy ng mga maraming mga Pilipino, mga katutubong Tagalog at mga heswitang Kastila ay nandito po sa Pilipinas.Mula 1615 Namatay si Don Justo Takayama sa Maynila kasama ang mga pamahalaang Kastila at nakalibing sa busog ng oras ng mga militar na bilang na isang Daimyo. Siya ay ang unang Daimyo na upang magiging nalibing si Dom Justo Takayama sa dungisan sa Pilipinas na mula sa Dilao ay ang nakaraang bakas sa mga lumang bayan ng Paco sa Maynila.

Abril 14, 1617 Labanan sa Playa Honda - Naganap ang Labanan sa Playa Honda sa laot ng Zambales. Tinalo ng mga Kastila sa ilalim ni Juan Ronquilo ang barkong Olandes sa ilalim ni Admirante Lamb.

Hunyo 20, 1618 Na parating na isang Hapong shogunate at mga Daimyo na si Hasekura Tsunenaga at kasama ng mga taga Hapong Shogunate at mga taga Daimyo na sumakay sa galleyong Hapon na pangalang San Juan Bautista mula ang patungongsa Acapulco, Mehiko Hanggang tungo kami sa Maynila para sa mararing mamamayang Pilipino at mga katutubong Pilipino at Tagalog na dumadalo at ipagpatuloy sa mga shogunate at mga Daimyong Hapon sa mga sa mga magkakaibigang Pilipino ituloy sa Pilipinas.

Setyembre 22, 1620 Bago umalis sa Pilipinas na si Hasekura Tsunenaga at mga kasama ng mga taga Hapong shogunate at mga Daimyo nakasakay sa mga barkong galleyon ng mga Hapon na San Juan Bautista at kasama na namaalam ng mga maraming Pilipino at mga katutubong Pilipino at mga Tagalog sa Maynila, at bagong siyang bumalik si Hasekura na dumating sa Nagasaki, Hapon.

Oktubre 3, 1646 Natalo ng mga Kastila ang Hukbong-Dagat ng Olandes sa Look ng Maynila. ang araw ay ipinagdiang bilang ang kapistahan ng La Naval De Manila.

Oktubre 6, 1762 Unang Labanan sa Maynila Nasakop ang Maynila ng mga sundalong briton at ang merkenaryong Pranses na pinamunuan nina heneral William Drapper at admirante Samuel Cornish.

Marso 17, 1764 Nabawi ng Espanya ang Maynila nang isuko ito ng Britanya matapos lagdaan ng Inglatera at Pransiya ang tratadong pangkapangyarihan na tumatapos sa Pitong Taong Digmaan.

Oktubre 31, 1829 Himagsikang Dagohoy - Nalupig ang Himagsikang Dagohoy Pagkaran ng 85 taong paglaban sa pamanhala ng mga Kastila. ito ang pinakamatagal na Himagsikan sa Kasaysayan ng Pilipinas.

Nobyembre 4, 1841 Binitay ng mga Kastila si Apolinario Dela Cruz o "Hernimo Pule" binintagang siyang ginamit ang kapatirang itinatag, ang Cofradia De San Jose, Laban sa mga Kastila.

Hunyo 19, 1861 Isinilang Ang Pambansang Bayani ng Pilipinas, si Jose P. Rizal sa Calamba, Laguna

Enero 20, 1872 Idinawit sa sumiklab ngunit nabigong pag-aalsa sa Cavite ang binitay na tatlong rebeldeng mga pari ng GOMBURZA na si Jose Burgos, Mariano Gomez at Jacinto Zamora.

Pebrero 15, 1889 Itinatag ni Graciano Lopez-Jaena ang La Solidaridad sa Barcelona.Setyembre 18, 1891 Natapos ni Jose Rizal ang pangalawa niyang nobela. ang El Filibusterismo sa

tulong ni Valentin Ventura.Hulyo 3, 1892 Itinatag ni Jose Rizal ang La Liga Filipina, isang pansibkong samahan na

itinuturing na huling dulugan ng kilusang Propaganda.Hulyo 7, 1892 Lihim na itinatag ni Andres Bonifacio ang rebolusyonaryong samahang KKK

(Katastaasan, Kagalang-galangang Katipunan ng Anak ng Bayan o Katipunan)Hulyo 7, 1892 Ipinatapon si Rizal sa Dapitan.

Mula 1896 Himagsikang Pilipino - Nagsimula na ang Himagsikang Pilipino ay isang magpasandata ng makipaglaban sa pagitan ng samahan ng mga Katipuan, Republikang Pilipino at ang karapatan ng lupang bagong pinananahanan ng mga Kastila

Agosto 19, 1896 Ipinagkanulo ni Teotoro Patino ang Katipunan kay padre Mariano Gil. naibunga ito ng mga pagdakip ng mga Kastila sa mga pinaghihinalaang Pilipino.

Agosto 23, 1896 Pinunit ni Bonifacio at mga kasamaang kanilang mga Cedula sa Sigaw ng Pugad Lawin.

Agosto 25, 1896 Naganap ang unang maikling labanan sa pagitan ng mga Pilipinong Rebolusyonaryong at mga Kastila.

Agosto 31, 1896 Pinangunahan nina heneral Emilio Aguinaldo at Daniel Tirona ang pag-aalsa sa Kawit, Cavite.

Disyembre 30, 1896 Binaril si Dr.Jose Rizal sa Bagumbayan na kilala ngayon sa Parke ng Rizal (RizalPark)

Marso 22, 1897 Napagkasunduan sa Kumbensiyong Tejeros na palitan ang Katipunan ng isang rebolusyonaryong pamahalaan. pawalang-bisa ni Bonifacio ang resulta ng halaannang usisain ni Daniel Tirona ang kanyang pagkakahahal bilang direktor ng panloob.

Mayo 10, 1897 Binaril ang Magkakapatid na Andres at Procopio Bonifacio ni medyor Lazaro Macapagal sa Maragondon, Cavite sa utos ni heneral Mariano Nobiel makaraang mapatunayang nagkasala ng pagtataksil at sedisyon.

Hulyo 7, 1897 Itinatag ni Emilio Aguinaldo ang isang Rebolusyonaryong Pamahalaan sa Biak na Bato, San Miguel, Bulacan.

Mula 1898 Himagsikang Pilipino - Ipagpatuloy ng pagtatapos ng Himagsikang Pilipino samantala'y ang alin ng kasarinlan ng Pilipinas na pinagparisan mula sa Espanya at, mamaya, mula sa Estados Unidos ay naghahanda ng Digmaang Kastila-Amerikano.

Enero 20, 1898 Tumakas patungong Hong Kong si Aguinaldo.Abril 25, 1898 Nagdeklara ng giyera ang Kongreso ng Amerika laban sa Espanya.Mayo 1, 1898 Ang unang labanan sa Digmaang Kastila-Amerikano: si admirante George

Dewey ay pagwasak ng hukbong dagat ng mga Kastila sa Labanan sa Look ng Maynila.

Mayo 19, 1898 Si Emilio Aguinaldo ay bumalik sa Pilipinas galing sa pagkataon sa Hong Kong ay nasaan na siya ng mayroon ng pinag yamang ang kakulangan ng mga panghihimagsik ng Katipunan noong 1892 hanggang 1896.

Hunyo 12, 1898 Ipinroklama ni heneral Aguinaldo ang Kasarinlan ng Pilipinas sa Balkonahe ng Kanyang Tandahan sa Kawit, Cavite.

Unang Kasaysayan

Mapa ng Timog-Silangang Asya.

Mag-asawang Tagalog na mga maharlika.Mga Negrito, Indones at Malay ang mga prinsipal na mamamayan ng Pilipinas. Naganap pa ang iba pang migrasyon sa pamamagitan ng pagbiyahe sa tubig at nangyari sa loob ng ilang libong taon.

Naging laganap ang sosyal at pulitikal na organisasyon ng populasyon sa mga pulo. Ang mga magsasaka lamang ng Hilagang Luzon ang nagkaroon ng konsepto ng teritoryalismo. Ang simpleng yunit ng pamahalaan ay ang barangay, na isang grupong pinamunuan ng isang datu. Sa isang barangay, ang mga sosyal na dibisyon ay ang mga maharlika, kung saan kasama ang datu; ang mga timawa; at ang mga alipin. Maraming kategorya ang mga alipin: ang mga magsasakang walang lupa; ang mga timawang nawalan ng kalayaan dahil sa pagkakautang o parusa sa krimen at ang mga bihag ng digmaan.

Dinala ang Islam ng mga mangangalakal at mga misyonaryo mula sa Indonesia.[2] Noong ika-16 dantaon, matatag na ang Islam sa Sulu at lumaganap ito mula sa Mindanao; nakarating ito sa Maynila noong 1565.[1] Kahit kumalat ang Islam sa Luzon, ang pagsamba pa rin sa mga anito ang relihiyon ng karamihan sa mga pulo ng Pilipinas. Dinala ng mga Muslim ang pulitikal na konsepto ng mga estadongpinamunuan ng mga raha at sultan. Ngunit ang mga konsepto ng mga Muslim at ng mga magsasaka ng Hilagang Luzon ng teritoryalismo ay hindi lumaganap sa ibang lugar.[1] Nang makarating ang mga Kastila noong ika-16 dantaon, karamihan sa humigit-kumulang na 500,000 katao ay nanirahan sa mga panirahang barangay.[1]

Pamumuno ng Espanya (1521-1898)Pangunahing lathalain: Kasaysayan ng Pilipinas sa Panahon ng Pamumuno ng Espanya

Mga unang expedisyon ng Espanya Ferdinand Magellan na nakarating sa Pilipinas noong 1521.

Estatwa ni Lapu-Lapu na nakatayo sa lugar kung saan napatay daw si Magallanes noong 1521.

Unang nakarating ang mga Europeo sa Pilipinas sa pagdating ng ekspedisyon ng mga Espaol na pinamunuan ng Portuges na si Ferdinand Magellan noong Marso 16, 1521. Pumalaot si Magallanes sa pulo ng Cebu, inangkin ito para sa Espanya, at binigyan ito ng pangalan na Islas de San Lazaro.Magiliw siyang nakipag-ugnayan sa ilang mga lokal na datu. Nagdaos pa sila ng tradisyonal na sandugo kung saan pinalalabas ang dugo sa braso, inihahalo sa tubig o alak at iniinom nilang magkasama. Sa ganitong paraan, ang dugo ng kasama niya ay nasa kanyang mga ugat na ginagawa silang "magkapatid sa dugo", isang sagrado at hindi pwedeng ipawalang-bisa na kasunduan. Nakumbinsi pa ni Magellan na maging Kristiyano.Nagawa niya itong gawin kay Humabon ng Cebu

dahil sa Kristiyanismo, ginagalang ng mga bata ang mga matatanda. Ito ang nag-enganyo sa konbersyon dahil noong panahong iyon ay hindi iginagalang ng mga bata ang matatanda dahil wala na silang magagawang mabuti sa tribu. Ang mga kabataan ang nag-uutos sa mga matanda. Nagpakita ito ng isang mahalagang pangyayari sa kasaysayan ng Pilipinas. Nagwagi si Magallanes laban kay Humabon sa pamamagitan ng pagdadala ng bagong kultura na nagpapahalaga sa dignidad ng tao.

Ngunit, napatay si Ferdinand Magellan ng pangkat ni Lapu-Lapu, na tumutol sa pamamahala ng Espanya. Hinamon ni Magellan si Lapu-Lapu sa isang labanan, upang ipakita kung paano lumaban ang mga Europeo. May tatlong dahilan kung bakit natalo si Magellan laban kay Lapu-Lapu. 1) Hindi siya nagpadala ng tauhan upang suriin ang lugar, 2) binalaan niya ang kalaban na siya aatake at 3) pumayag siyang mas maraming tribo ang lumaban sa kanyang mga tauhan.

Sa mga sumunod na dekada, iba pang mga ekspedisyon ang ipinadala ng Espanya sa Pilipinas. Noong 1543, pinamunuan ni Roy Lpez de Villalobos ang isang ekspedisyon patungo sa mga pulo at pinagalang Las Islas Felipinas (mula sa pangalan ni Felipe II ng Espanya) ang mga pulo ng Samar at Leyte. Hindi nagtagal, ibinigay ang pangalang ito sa buong arkipelago.

Kolonya ng EspanyaAng permanenteng paninirahan ay naitatag lamang noong 1565 nang makarating ang ekspedisyon na pinamunuan ni Miguel Lopez de Legazpi sa Cebu mula sa Mexico. Ang pamumuno ng mga Espanyol ay naitatag sa mga maliliit na malayang pamayanan na walang alam sa pamahalaang sentralisado. Matapos ang anim na taon, nang matalo ang isang Muslim na datu, itinatag ni Legazpi ang isang kabisera sa Maynila, na nagbigay ng pangunahing daungan sa Look ng Maynila, isang malaking populasyon at malapit sa mga kapatagan ng Gitnang Luzon. Naging sentro ng pamahalaang kolonyal ang Maynila, pati na rin ang aktibidad na pang-militar, pang-relihiyon at pang-komersyal. Naglayag ang mga bantog na galyon sa pagitan ng Maynila at Acapulco, Mexico. Dinala nila ang pilak at ilang mahahalagang metal mula sa Bagong Mundo sa Maynila upang bumili ng mga pampalasa mula sa Moluccas at ang porselana, ivory, lacquerware at seda mula sa Tsina at Timog-silangang Asya. Bagama't ginamit ang mga ito sa Mexico, karamihan sa mga kalakal ang dinala sa Espanya, upang ipagbili sa Europa.

Ang Pilipinas ay naging lalawigan ng Nueva Espanya hanggang 1821, nang makamit ng Mexico ang kalayaan. Ang pananakop sa kapuluaan ay nagtagumpay na walang pakikipaglaban (maliban sa mga Muslim). Naging problema ng mga Kastila ang pakikipaglaban ng mga Muslim sa Mindanao at Sulu. Bilang sagot sa pag-atake ng mga Espanyol sa mga Muslim at kanilang mga kakampi, sinalakay nila ang mga lugar sa Luzon at Bisayas na nasa ilalim ng pamamahala ng Espanyol. Naglunsad ang mga Kastila ng mga kampanya laban sa mga Muslim, ngunit wala itong naging tiyak na resulta hanggang sa gitna ng ika-19 siglo. Magkaugnay ang Simbahan at Estado noong panahon ng Kastila. Naging responsibilidad ng estado ang mga establishimentong pang-relihiyon. Isa sa mga naging layunin ng Espanya sa kolonyalisasyon ng Pilipinas ay ang pagbibinyag ng mga tribu sa Kristiyanismo. Ang pagpapalit ng relihiyon ay naganap dahil sa kawalan ng ibang maayos na relihiyon, maliban sa Islam, na laganap sa Timog. Ang mga seremonya ng simbahan ay naging bantog, na naging dahilan upang mapasama ang iba't ibang pista sa tradisyong Pilipino. Naging sanhi nito ang pagdami ng mga Katoliko sa bansa, na tinutulan ng mga Muslim sa Mindanao at mga tribu sa Hilagang Luzon (tulad ng mga Ifugao ng Kordilyera at ang mga Mangyan ng Mindoro. Ang mga Kastila ay nagtayo ng tradisyonal na organisasyon ng barangay sa pamamagitan ng mga pinunong lokal sa mababang antas ngpamamahala. Ang istilong ito na di-direktang pamamahala ang nagdulot ng pagbubuo ng mataas na antas ng mga Pilipino na tinatawag na principalia, na naging mayaman, mataas ang respeto at iba pang mga prihibelyo. Ito ay nagpakita ng isang sistemang oligarkiya sa lokal na pamamahala. Ilan sa mga

pagbabago sa ilalim ng pamamahala ng Espanya ang pagpapalit ng ideya ng pagmamay-ari ng lupa sa konsepto ng pribadong pagmamay-ari at ang pagbibigay ng titulo sa mga kasapi ng principalia.Hindi kumita ang Espanya sa Pilipinas bilang isang kolonya, at malapit nang maubos ang salapi ng pamahalaan dahil sa digmaan laban sa mga Dutch at sa pakikipag-laban sa mga Muslim.Ang kita ng pamahalaang kolonyal ay nanggaling sa kalakalang galyon.[5]

Pagbagsak ng pamumuno ng EspanyaAng pamamahala ng Espanya sa Pilipinas ay sandaling naputol noong 1792 nang salakayin ng mga Ingles ang Maynila na naging sanhi ng pagpasok ng Espanya sa Digmaan ng Pitong Taon. Ang Kasunduan sa Paris ng 1763 ang nagbalik sa pamamahala ng mga Kastila at nilisan ng mga Ingles ang bansa noong 1764. Ang sandaling pananakop ng mga Ingles ang nagpahina sa kapangyarihan ng Espanya at nagdulot ng mga rebelyon at mga demanda para sa kalayaan.

Noong 1871, itinatag ni Gobernador-Heneral Jose Basco y Vargas ang Economic Society of Friends of the Country. Noong panahong iyon, ang Pilipinas ay direktang pinamamahalaan ng Espanya. Ang mga kaganapan sa loob at labas ng bansa ay nakatulong sa pagdadala ng mga bagong kaisipan sa Pilipinas. Ang pagbubukas ng Kanal Suez noong 1869 ay nagpaikli ng panahon ng paglalayag patungong Espanya. Naging sanhi ito ng pagdami ng mga ilustrado na naging kasama ng mga creoles, isang mataas na antas ng mga Pilipino, sapagkat maraming mga kabataang Pilipino ang nakapag-aral sa Europa. Itinatag ng mga illustrado ang Kilusang Propaganda noong 1882.Naging layunin ng Kilusang Propaganda ang pagbabalik ng representasyon ng Pilipinas sa Kongreso ng Espanya (Spanish Cortes), ilang reporma at hindi nagtagal, ang kalayaan ng bansa. Si Jos Rizal, ang pinakamatalino at pinakaradikal na illustrado noong panahong iyon, ang nagsulat ng mga nobelangNoli Me Tangere at ang El Filibusterismo, na naging inspirasyon upang matamo ang kalayaan. Noong 1892, itinatag ni Andrs Bonifacio ang Kataastaasang, Kagalanggalangang Katipunan ng mga Anak ng Bayan (KKK) na naging layunin ang pagkakamit ng kalayaan sa pamamagitan ng pakikipaglaban samga Kastila. Si Bonifacio ang naging supremo (pinuno) nito.

Unang watawat ng mga rebolusyonaryong Pilipino.

Emilio Aguinaldo, Pangulong ng Pilipinas mula 1899 hanggang 1901.

Nagsimula ang rebolusyon noong 1896. Napagkamalan si Rizal na siya ang nagpasimula ng rebolusyonna naging sanhi ng kanyang pagkamatay noong Disyembre 30, 1896. Ang Katipunan sa Cavite ay nahati sa dalawa, ang Magdiwang na pinamunuan ni Mariano Alvarez (kamag-anak ni Bonifacio sa pamamagitan ng kasal, at ang Magdalo, na pinamunuan ni Emilio Aguinaldo. Ang alitan sa pagitan ni Bonifacio at Aguinaldo ang nagdulot sa pagpatay kay Bonifacio ng mga sundalo ni Aguinaldo noong Mayo 10, 1897. Sumang-ayon si Aguinaldo sa mga kondisyon ng Kasunduan sa Biak-na-Bato at siya atang kanyang mga kasamang rebolusonaryo ay ipinatapon sa Hong Kong. Sesyon ng kongreso ng Unang Republika ng Pilipinas.

Nagsimula ang Digmaang Espanyol-Amerikano noong 1898 nang pasabugin ang USS Maine at lumubog sa daungan ng Havana, na ipinadala sa Cuba upang mabuo ng isang mapayapang resolusyon sa pagitan ng mga ambisyon ng Cuba na maging malaya at ang kolonyalismo ng Espanya. Matapos matalo ni Commodore George Dewey ang mga Espanyol sa Maynila, inimbitahan niya na bumalik si Aguinaldo sa Pilipinas, na ginawa niya noong Mayo 19, 1898. Nang nakarating ang mga sundalong Amerikano sa Pilipinas, nakuha na ng mga Pilipino ang kontrol sa buong Luzon, maliban sa Intramuros. Noong Hunyo 12, 1898, ipinahayag ni Aguinaldo ang kasarinlan ng Pilipinas sa Kawit, Cavite, na nagtatag ng Unang Republika ng Pilipinas sa ilalim ng unang demokratikong konstitusyon ng Asya. Kasabay nito, dumating ang mga sundalong German at idineklarang kung hindi kukunin ng Estados Unidos ang Pilipinas bilang isang kolonya, kukunin ito ng Germany. Nakuha ng mga Amerikano ang lungsod mula sa mga Espanyol sa Labanan ng Maynila. Ang labanang ito ang nagtapossa pakikipag-usapan ng mga Pilipino at Amerikano, dahil sa pagpigil sa mga sundalong Pilipino sa pagpasok sa lungsod ng Maynila, isang kilos na tinutulan ng mga Pilipino.Nagpadala ng mga komisyoner ang Espanya at Estados Unidos upang pag-usapan ang mga kondisyon ng Kasunduan sa Paris na nagtapos sa Digmaang Espanyol-Amerikano. Si Felipe Agoncillo, ang representatibo ng Pilipinas ay tinanggal sa mga sesyon dahil ang pamahalaang rebolusyonaryo ay hindi kinilala ng ibang mga bansa. Kahit mayroong mga pagtututol, nagdesisyon ang Estados Unidos na hindi isasauli ang Pilipinas sa Espanya, at hindi rin pumayag na kunin ng Germany ang Pilipinas. Maliban sa Guam at Puerto Rico, napilitan din ang Espanya na ibigay ang Pilipinas sa Estados Unidos bilang kapalit sa US$20,000,000.00, na sinasabi ng Estados Unidos na "regalo" nila sa Espanya. Nagrebelde ang Unang Republika ng Pilipinas laban sa okupasyon ng Estados Unidos, na nagdulot ng pagsiklab ng Digmaang Pilipino-Amerikano (1899-1913).

Panahong kolonyal ng Amerikano (1898-1946)Isang karikaturang pulitikal noong 1898 na ipinapakita si McKinley, pangulo ng Estados Unidos kasama ang isang "mabangis" na bata. Ikinukumpara dito ang pagbalik ng Pilipinas sa Espanya sa paghagis ng bata sa bangin.

Pangunahing lathalain: Pananakop ng Amerika sa Pilipinas

Nagsimula ang relasyon ng Pilipinas sa Estados Unidos nang magsama ang dalawang bansa upang labanan ang mga Kastila. Bilang mga magka-alyado, binigyan ng mga sundalong Pilipino ang mga Amerikano ng mga mahahalagang impormasyon at suporta mula sa militar. Ngunit, dumistansya ang Estados Unidos sa mga hangarin ng mga Pilipino. Hindi natuwa si Aguinaldo nang tumutol ang mga Amerikano na suportahan ang kalayaan ng Pilipinas. Nagwakas ang relasyon ng dalawang bansa at tumaas ang tensyon nang naging malinaw ang pakay ng mga Amerikanong manatili sa mga pulo.

Digmaang Pilipino-AmerikanoPangunahing artikulo: Digmaang Pilipino-Amerikano

Sumiklab ang Digmaang Pilipino-Amerikano noong Pebrero, 1899, matapos patayin ng dalawang Amerikanong sundalo ang tatlong Pilipinong sundalo sa San Juan. Naging mas magastos at mas marami ang namatay sa digmaang ito kaysa sa Digmaang Espanyol-Amerikano.Humigit-kumulang 126,000 Amerikanong sundalo ang lumaban sa digmaan; 4,234 Amerikano ang namatay, pati na rin ang16,000 Pilipinong sundalo na naging kasali sa isang pambansang gerilyang kampanya na walang tiyak na bilang ng mga kasapi. Sa pagitan ng 250,000 at 1,000,000 sibilyan ang namatay dahil sa kagutuman at sakit. Pinahirapan nila ang isa't isa.

Ang kakulangan ng mga sandata ang naging sanhi ng pagkatalo ng mga Pilipinong sundalo laban sa mga Amerikano sa mga pangunahing labanan ngunit ang mga Pilipino ay nagwagi sa mga labanang gerilya. Ang Malolos, na kabisera ng pamahalaang rebolusyonaryo, ay nakuha ng mga Amerikano noong Marso 31, 1899 ngunit nakatakas si Aguinaldo at ang kanyang pamahalaan at nilipat ang kabisera sa San Isidro, Nueva Ecija. Si Antonio Luna, ang pinakamagaling na kumander ni Aguinaldo, ay pinatay noong Hunyo. Dahil sa pagkamatay ni Luna at ang tuloy-tuloy na pagkatalo ng kanyang mga sundalo sa mga labanan sa Hilagang Luzon, pinalitan ng di-sentralisadong mga hukbong gerilya sabawat sonang militar ang regular na hukbo noong Nobyembre 1899. Ang mga sibilyan, na naiipit sa pagitan ng mga Amerikano at mga rebelde, ay naghirap.[12]

Nadakip si Aguinaldo sa Palanan, Isabela noong Marso 23, 1901 at dinala sa Maynila. Nanumpa siya ng katapatan sa Estados Unidos at nag-utos na sumuko ang kanyang mga kasama, na naging hudyat ng katapusan ng digmaan.[12] Ngunit nagpatuloy pa rin ang mga labanan sa ilang mga bahagi ng Pilipinas, lalo na sa Mindanao, hanggang noong 1913.

Kolonya ng Estados UnidosTinuring ng Estados Unidos ang kanilang misyon sa Pilipinas bilang paghahanda ng mga Pilipino sa malayang pamamahala.Itinatag ang pamahalaang sibil noong 1901, na pinamahalaan ni William Howard Taft, ang unang Amerikanong gobernador-heneral ng Pilipinas, na humalili kay Arthur MacArthur, Jr. Ang gobernador-heneral ang naging pinuno ng Komisyon ng Pilipinas, isang kapisanan na itinatag ng Estados Unidos na may kapangyarihang tagapagbatas at may limitadong kapangyarihangtagapamahala. Nagpatupad ang komisyon ng batas na nagtayo ng iba't ibang mga sangay ng pamahalaan, kasama na rin ang istilong hudisyal, serbisyong sibil at pamahalaang lokal. Itinatag ang Pambansang Pulisya (Philippine Constabulary) upang pamahalaan ang mga natitirang kilusang lumalaban sa mga Amerikano at nang hindi naglaon ay ginampanan rin nito ang mga responsibilidad ng Sandatahang Lakas ng Estados Unidos. Pinasinayaan ang halal na Asamblea ng Pilipinas noong 1907 bilang ang mababang kapulungan, samantalang ang Komisyon ng Pilipinas ang mataas na kapulungan.

Ang mga panukala ng Estados Unidos sa Pilipinas ay napalitan kasabay ng pagpapalit ng mga administrasyon. Sa mga unang taon ng kolonyang pamamahala, ayaw ng mga Amerikano na ibigay angkarapatang pamamahala sa mga Pilipino. Ngunit, nang naging pangulo ng Estados Unidos si Woodrow Wilson noong 1913, isang bagong panukala ang ipinagtibay na naging daan sa kalayaan ng Pilipinas. Ang Batas Jones, na ipinasa ng Kongreso ng Estados Unidos noong 1916, ay naging batayan ng pagtatag ng isang pamahalaan, nagpangako ng kalayaan at pagtatatag ng inihalal na Senado ng Pilipinas.

Naganap noong dekada 1920 ang pakikipagtulungan at mga komprontasyon ng mga Pilipino sa mga gobernador-heneral ng Estados Unidos, depende kung kaya ng gobernador-heneral na pamahalaan ang kolonya kasama ang tagapagbatas ng bansa. Ang mga kasapi ng kongreso ay naghangad na makamit kaagad ang kalayaan mula sa Estados Unidos. Ipinadala sa Washington D.C. ang ilang mga misyong pang-kalayaan. Itinatag ang serbisyong sibil na pinamahalaan ng mga Pilipino noong 1918.

Ang pulitika ng Pilipinas noong panahon ng kolonyalismo nito sa Estados Unidos ay pinamahalaan ng Partido Nacionalista, na itinatag noong 1907. Kahit naghangad ito ng madaliang paggawad ng kasarinlan, naging mataas ang suporta nito sa Estados Unidos sa mga panukala nito.Pinamunuan ito ni Manuel L. Quezon, na naging pangulo ng Senado mula noong 1916 hanggang 1935.

Panahon ng KomonweltPangunahing artikulo: Komonwelt ng Pilipinas

Manuel L. Quezon, pangulo ng Komonwelt kasama si Franklin D. Roosevelt, pangulo ng Estados Unidos sa Washington, D.C..Noong 1933, ipinasa ng Kongreso ng Estados Unidos ang Batas Hare-Hawes-Cutting bilang ang Batas ng Kalayaan ng Pilipinas kahit ito ay tinutulan ni Pangulong Herbert Hoover.Kahit ang batas na ito ay binuo sa tulong ng isang komisyon mula sa Pilipinas, tinutulan ito ng Pangulo ng Senado, si Manuel L. Quezon, dahil sa probisyon nitong manatili ang kontrol ng Estados Unidos sa mga base militar sa bansa. Sa ilalim ng kanyang impluwensya, tinutulan ito ng lehislatura ng Pilipinas. Noong sumunod na taon, isang bagong batas na tinawag na Batas Tydings-McDuffie ay ipinasa ng lehislatura. Isinaad sa batas na ito ang pagtatatag ng Komonwelt ng Pilipinas na may 10-taong mapayapang transisyon patungo sa kasarinlan. Magkakaroon ang komonwelt ng sariling saligang-batas at magiging responsibilidad ang pamamahala sa bansa, ngunit ang ugnayang panlabas ay responsibilidad ng EstadosUnidos, at ilang mga batas ay kailangan aprubahan ng pangulo ng Estados Unidos.

Manuel Quezon, Pangulong ng Pilipinas mula 1935 hanggang 1944.

Isang konstitusyon ang binuo noong 1934 na pinagtibay sa isang plebisito noong sumunod na taon. Noong Mayo 14, 1935, isang halalan ang ginanap upang punan ang bagong tatag na posisyon ng Pangulo ng Komonwelt na napanalunan ni Manuel L. Quezon ng Partido Nacionalista, at itinatag ang isang Pilipinong pamahalaan na ibinase sa mga prinsipyo ng Konstitusyon ng Estados Unidos. Ang komonwelt ay itinatag noong 1935, na mayroong malakas na sangay na tagapagpaganap, iisang sangay ng kapulungan, ang National Assembly at ang Kataas-taasang Hukuman ng Pilipinas na binubuo ng mga Pilipino sa unang pagkakataon mula noong 1901. Noong panahon ng Komonwelt, nagpadala ang Pilipinas ng isang halal na Resident Commissioner sa Mababang Kapulungan ng Estados Unidos (tulad ng ginagawa ng Puerto Rico ngayon).

Naging adhikain ng bagong pamahalaan ang pagtatatag ng batayan ng tanggulang pambansa, mas malakas na kontrol sa ekonomiya, mga reporma sa edukasyon, pagpapabuti sa transportasyon, ang kolonisasyon ng pulo ng Mindanao at ang promosyon ng lokal na kabisera at industriyalisasyon. Ngunit hinarap ng komonwelt ang problema sa agrikultura, ang di-tiyak na sitwasyong diplomatiko at militar sa Timog-Silangan Asya, at hindi maliwanag na lebel ng komitment ng Estados Unidos sa panghinaharap na Republika ng Pilipinas. Binago ang konstitusyon noong 1939-1940 upang ibalik ang kongresong may dalawang kapulungan at ang pagpapahintulot ng pagtakbo muli ni Pangulong Quezon,na nagkaroon lamang ng isang anim na taong termino.

Ikalawang Digmaang Pandaigdig at ang pagsakop ng mga HaponPangunang Artikulo: Pananakop ng mga Hapones sa Pilipinas (1941-1945) Humigit-kumulang 10,000 katao ang namatay sa Martsa ng Kamatayan sa Bataan.Naglunsad ang bansang Hapon ng isang sorpresang pag-atake sa Clark Air Base sa Pampanga noong Disyembre 8, 1941, halos sampung oras lamang matapos ang Pag-atake sa Pearl Harbor. Ang pagbobomba sa pamamagitan ng paggamit ng mga eroplano ay sinundan ng pagdating ng mga sundalong Hapones sa Luzon. Ang hukbo ng mga Pilipino at Amerikanong sundalo ay pinamunuan ni Heneral Douglas MacArthur. Dahil sa pagdami ng mga kalabang dumarating sa bansa, lumikas ang mga hukbong Pilipino at Amerikano sa Bataan at sa pulo ng Corregidor. Ang Maynila, na idineklarang

bukas na lungsod/Open City upang maiwasan ang pagkawasak nito, ngunit naging pasaway ang mga hapones at sinalakay pa rin ito. ito ay pinasok ng mga Hapones noong Enero 2, 1942 [19]. Nagpatuloy ang pagtatanggol ng mga Pilipino hanggang sa pagsuko ng mga sundalong Pilipino at Amerikano sa Bataan noong Abril 9, 1942 at ang Corregidor noong Mayo 6. Karamihan sa 80,000 na mga preso ng digmaan na nahuli ng mga Hapones sa Bataan ay sapilitang pinagmartsa patungo sa isang kulungang may layo ng 105 kilometro sa Hilaga (Pampangga) . Tinatayang 10,000 mga Pilipino, 300 mga Pilipinong Intsik at 1,200 mga Amerikano ang namatay bago makarating sa destinasyon.

Sumama sina Quezon at Osmea sa mga sundalong patungong Corregidor at hindi nagtagal ay umalis sila patungong Estados Unidos, at doon pinamahalaan ang Komonwelt. Inutusan si MacArthur na pumunta sa Australia, kung saan sinimulan niya ang planong pagbabalik sa Pilipinas.

Jose P. Laurel, Pangulong ng Pilipinas mula 1943 hanggang 1945.Agad na nag-organisa ang mga awtoridad ng militar ng Hapon ng bagong estruktura ng pamahalaan sa Pilipinas at itinatag ang KALIBAPI (Kapisanan sa Paglilingkod sa Bagong Pilipinas). Isinaayos nila ang Konseho ng Estado na nagpatupad ng mga pang-sibil na batas hanggang Oktubre 1943, nang ideklara nila ang Pilipinas bilang isang malayang bansa. Ang republikang nasa ilalim ng mga Hapones na pinamunuan ni Jose P. Laurel ay hindi naging popular.

Ang pagsakop ng mga Hapon sa Pilipinas ay tinutulan nang maraming aktibidad ng mga gerilya. Lumaban ang pangkat ng militar ng Hukbong Katihan ng Komonwelt ng Pilipinas sa mga Hapones sa isang digmaang gerilya at kinilalang isa itong pangkat ng Hukbong Katihan ng Estados Unidos. Ang tagumpay ng pakikipaglabang ito ay ipinakita sa katapusan ng digmaan, kung saan kontrolado lamang ng mga Hapones ang labindalawa sa apatnapu't walong lalawigan sa bansa. Ang pangunahing elementong paghihimagsik sa Gitnang Luzon ay ginampanan ng Hukbalahap (Hukbong Bayan Laban sa Hapon), na mayroong 30,000 kasapi at ipinaabot ang kontrol sa karamihang lugar sa Luzon. Noong Mayo 8, 1942 hanggang Setyembre 2, 1945, nagsimula ang kampanya ng Labanan ng Pilipinong Nadakpin-Muli sa Pilipinas sa ilalim ng pagsakop ng mga Hapon. Mahigit daan-libong mga Pilipino at mga Pilipinong Intsik na kalakihan ay sumali bilang sundalo ay isang dating militar ng Hukbong Katihan ng Komonwelt ng Pilipinas sa ilalim ng pangkat ng militar ng Estados Unidos (1935-1946) at ang sumali bilang gerilya ng kumilalang pangkat ng gerilya sa buong pagbabaka at labanang ito sa Pilipinas katulad ng Luzon, Visayas at Mindanao at lumaban sila sa mga Hapon, at bago po pagbabalik ng mga Amerikanong sundalo sa Pilipinas noong 1944.

Dumating si Heneral Douglas MacArthur at si Pangulong Sergio Osmena kasama ang maraming mga Pilipino at Amerikanong sundalo sa Leyte noong Oktubre 20, 1944. Maraming pang mga sundalo ang dumating, at pinasok ng mga Magkakaalyadong sundalong Pilipino at Amerikano ang Maynila. Nagtagal ang labanan hanggang sa pormal na pagsuko ng Hapon noong Setyembre 2, 1945. Nagdanas ang Pilipinas ng pagkawala ng maraming buhay at malawakang pagkasira nang matapos ang digmaan. Tinatayang isang milyong Pilipino ang namatay, at nawasak ang Maynila dahil hindi idineklara ng mgaHapones ang Maynila bilang isang bukas na lungsod katulad ng ginawa ng mga Amerikano noong 1942.

Sergio Osmena, Pangulong ng Pilipinas mula 1944 hanggang 1946.Kasama ni Pangulong Manuel L. Quezon sa Estados Unidos si Sergio Osmena. Namatay si Quezon sa sakit na tuberkulosis noong Agosto 1, 1944 at si Osmea ang humalili sa kanya. Kasama siya ng mga puwersang Amerikanong lumunsad sa Leyte. Samantala maraming ang magkakasanib ng mga sundalong Pilipino at Amerikano kasama ng mga kumilalang gerilya ay ipagtatanggol ng sagupaan ng pakipaglaban sa mga Hapones ay simula ng kampanya ng labanan ng pagpapalaya sa Pilipinas.

Nagsilbi siya bilang pangulo ng bansa hanggang sa magkaroon ng halalan noong Abril 23, 1946. Paghahanda ito sa pagbibigay ng kalayaan ng Estados Unidos. Kumandidato siya bilang pangulo, ngunit natalo kay Manuel Roxas.

Malayang Pilipinas at ang Ikatlong Republika (1946-1972)Pangunahing artikulo: Kasaysayan ng Pilipinas (19461972)

Pamamamahala ni Manuel Roxas (1946-1948)Nagkaroon ng halalan noong 1946, na nagluklok kay Manuel Roxas bilang unang pangulo ng malayang Pilipinas. Ibinalik ng Estados Unidos ang soberanya ng Pilipinas noong Hulyo 4, 1946.[4] Ngunit ang ekonomiya ng Pilipinas ay nanatiling umaasa sa ekonomiya ng Estados Unidos, ayon kay Paul McNutt, isang mataas na komisyoner ng Estados Unidos.[23] Ang Philippine Trade Act, na ipinagtibay bilang isang kondisyon upang makatanggap ng perang gagamitin sa rehabilitasyon mula sa digmaan ang Pilipinas mula sa Estados Unidos,[24] ay lalong nagpalala sa relasyon ng dalawang bansa sa probisyon itong itali ang ekonomiya ng dalawang bansa. Isang kasunduan na militar ang nilagdaan noong 1947 na nagtakda sa Estados Unidos ng 99-taong pag-uupa sa mga piling base militar sa bansa (binawasan ito ng 25 taon noong 1967).

Pamamamahala ni Elpidio Quirino (1948-1953)Elpidio Quirino, Pangulong ng Pilipinas mula 1948 hanggang 1953.Pinatawad ng administrasyon ni Roxas ang mga taong nakipagtulungan sa mga Hapones noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, maliban sa mga taong gumawa ng mga marahas na krimen. Namataysi Roxas dahil sa atake sa puso at tubercolosis noong Abril 1948, at humalili ang pangalawang pangulo,si Elpidio Quirino, sa posisyon ng presidente. Tumakbo siya sa pagkapangulo noong 1949. Natalo ni Quirino si Jose P. Laurel at nakamit niya ang apat na taong termino. Iniwan ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig ang Pilipinas na sira-sira at nawalan ng moral. Ang muling pagbangon ng bansa ay naguluhan dahil sa mga aktibidad ng mga gerilyang Hukbalahap ("Huks") na naging kalaban ng bagong pamahalaan ng Pilipinas. Ang mga panukala ng pamahalaan sa mga Huk ay parehong naging pang-negosasyon at pang-supresyon. Ang Kalihim ng Tanggulang Pambansa, si Ramon Magsaysay ay nagsimula ng kampanya upang matalo ang mga rebelde sa pamamagitan ng militar at para makuha na rin ang suporta ng pamahalaan mula sa mga mamamayan. Unti-unting kumunti ang kampanya ng mga Huk noong dekada 1950's, at tuluyang nagwakas ito sa walang kundisyon na pagsuko ni Luis Taruc, pinuno ng mga Huk noong Mayo 1954.

Pamamamahala ni Ramon Magsaysay (1953-1957)Ramon Magsaysay, Pangulong ng Pilipinas mula 1953 hanggang 1957.Suportado ng Estados Unidos, nahalal si Magsaysay sa pagkapangulo noong 1953 dahil sa popularidad niya sa mga tao. Ipinangako niya ang reporma sa ekonomiya, at napaunlad niya ang reporma sa lupa sa pamamagitan ng pagtaguyod sa paglipat ng tirahan ng mga mahihirap na tao sa Katolikong hilaga patungo sa mga tradisyonal na mga lugar ng mga Muslim. Kahit nakatulong ito sa pagbabawas ng populasyon sa Hilaga, tumaas ang tensyong pang-relihiyon. Ngunit naging popular pa rin siya sa mga mamamayan, at ang kanyang pagkamatay sa pagbagsak ng kanyang eroplano noong Marso 1957 ay nagdulot ng kalungkutan sa maraming mga Pilipino.

Pamamamahala ni Carlos Garcia (1957-1961)Carlos Garcia, Pangulong ng Pilipinas mula 1957 hanggang 1961.Humalili si Carlos P. Garcia sa posisyon ng pangulo matapos ang pagkamatay ni Magsaysay, at nahalal rin siya sa apat na taong termino noong Nobyembre ng taon ding iyon. Ipinatupad niya ang patakarang "Pilipino Muna", na nagbibigay ng pagkakataon sa mga Pilipino na malinang ang ekonomiya ng bansa.Nakipag-ugnayan si Garcia sa Estados Unidos ukol sa pagsasauli ang mga Amerikanong base militar saPilipinas. Ngunit nawala ang popularidad ng kanyang administrasyon dahil sa mga isyu ng kurapsyon sa mga sumunod na taon.

Pamamamahala ni Diosdado Macapagal (1961-1965) Diosdado Macapagal, Pangulong ng Pilipinas mula 1961 hanggang 1965.Nahalal si Diosdado Macapagal sa pagkapangulo noong halalan ng 1961. Ang panukalang banyaga ni Macapagal ay humingi ng mas malapit na relasyon sa mga kalapit na mga bansa, partikular na ang Malaya (ngayo'y Malaysia) at Indonesia. Ang pakikipag-negosasyon niya sa Estados Unidos ukol sa mga karapatan sa mga base militar ay nagdulot ng negatibong damdamin sa mga Amerikano. Binago niya ang Araw ng Kalayaan mula sa Hulyo 4 na pinalitan ng Hunyo 12, upang gunitain ang araw na idineklara ni Emilio Aguinaldo ang kalayaan ng bansa mula sa Espanya noong 1898.

Sa panahon ng panunungkulan ni Pangulong Diosdado Macapagal nagpatuloy sa pagtaas ang halaga ngbilihin, ngunit naisagawa niyang kahit paano'y mapanatili ang mababang halaga ng bigas at mais. Gayunpama'y ang pagpupuslit ng mga kalakal na ipinagbabayad sa adwana'y laganap pa rin tulad ng dati. Si Macapagal sa kanyang sarili'y isang taong matapat, ngunit ipinapalagy ng mga taong siya'y mahina at hindi nababagay sa kanyang tungkulin, o kaya'y kinukunsinti niya ang katiwalian at kasamaang ginagawa ng mga taong malapit sa kanya o may lakas sa kanyang tanggapan.

Tangi sa pampalagiang suliranin na pangkabuhayan at pampamahalaan ang lumigalig sa kanyang pangasiwaan.

Pamumuno ni Ferdinand Marcos(1965-1986)Ferdinand Marcos, pangulo ng Pilipinas mula 1965 hanggang 1986.Ang isa pang subyang sa panig ni Macapagal ay ang Pangulo ng Senado na si Ferdinand Marcos, isang kapwa Liberal. Sinasabing upang matamo ang pagtulong ni Marcos sa halalan noong 1961, lihim na nakipagkasundo si Macapagal kay Marcos na hindi siya tatakbong muli para sa reeleksiyon sa halalan ng taong 1965. Ngunit habang lumalapit ang halalan ng taong 1965, napatunayang masugit si Macapagal sa pagkandidato.

Sa pagkabigo ng pag-asa ni Marcos sa pagiging kandidato ng Partido Liberal sa pagkapangulo, at sa dahilang naanyayahang sumama sa Partido Nacionalista at samantalahin ang pagkakataon sa Kumbensiyon ng mga Nacionalista'y iniwan niya ang Partido Liberal at sumapi sa Nacionalista. Nagwagi si Marcos sa Kumbensyon at naging opisyal na kandidato sa pagka-Pangulo.

Sa una niyang termino, naglunsad si Marcos ng iba't ibang mga proyekto at nagtaas ng koleksyon ng buwis na nakatulong sa pag-unlad ng bansa noong dekada '70. Dahil rin sa pag-utang niya at sa tulong pang-ekonomiya na nanggaling sa Estados Unidos, mas maraming mga daan ang naitayo ng kanyang administrasyon kaysa sa lahat ng daan na naitayo ng mga nakalipas na pangulo at mas maraming mga paaralan kaysa sa nakalipas na administrasyon. Nahalal muli si Marcos bilang pangulo noong 1969, na

naging unang pangulo ng malayang Pilipinas na natamo ang ikalawang termino.

Hinarangan ng mga kalaban ni Marcos ang kinailangang lehislasyon para maisakatuparan ang kanyang mga plano. Dahil dito, nawala ang positibong damdamin sa kanyang ikalawang termino at bumagal angpag-unlad ng kabuhayan. Dumami ang krimen at pagsuway ng mga sibilyan sa batas. Binuo ng Partido Komunista ng Pilipinas ang Bagong Hukbong Bayan. Nagpatuloy ang pakikipaglaban ng Moro IslamicLiberation Front para sa kalayaan ng Mindanao. Ang isang pagsabog sa pagtitipon ng Partido Liberal kung saan idineklara ang kanilang kandidato para sa Senado noong Agosto 21, 1971 ang nagdulot ng pagsuspinde ni Marcos sa writ of habeas corpus, na ibinalik niya noong Enero 11, 1972 matapos ang mga protesta ng publiko.

Batas MilitarTingnan din: Estratehiya ng tensyon.

Setyembre 23, 1972 - Ipinahahayag ni Pangulong Ferdinand Marcos ang Batas Militar sa isang pagbabalita sa himpapawid.Dahil sa kawalan ng respeto sa batas at ang banta ng rebelyon ng mga Komunista, idineklara ni Marcosang batas militar noong Setyembre 21, 1972 sa bisa ng Proklamasyon Blg. 1081. Tinanggal ni Marcos ang kalayaan ng pamamahayag at iba pang karapatan ng mga mamamayan, ipinasara ang Kongreso at ang mga kompanya ng pamamahayag, at iniutos ang pag-aresto sa mga pinuno ng oposisyon at mga aktibidad ng mga militante, kasama na ang kanyang pinakamalaking mga kritiko, si Senador Benigno Aquino, Jr., Senador Jovito Salonga at Senador Jose Diokno. Ang deklarasyon ng batas militar ay tinanggap ng karamihan, dahil sa problemang panlipunang dinaranas ng Pilipinas. Malaki ang binaba ng bilang ng krimen matapos isakatuparan ang curfew. Maraming mga kalaban sa pulitika ang napilitang umalis ng bansa.

Isang konstitusyonal na kumbensyon, na itinatag noong 1970 upang palitan ang Saligang-Batas ng 1935, ay nagpatuloy sa pagbuo ng bagong saligang-batas matapos ang deklarasyon ng batas militar. Nagkaroon ng bisa ang bagong konstitusyon noong 1973, na binago ang istilo ng pamahalaan mula sa pampanguluhan na naging parlamentaryo at nagpahintulot kay Marcos na manatili siya sa kapangyarihan matapos ang 1973. Ayon kay Marcos, ang batas militar ang simula nang pagbubuo ng Bagong Lipunan na ibinase sa mga kahalagahang panlipunan at pampulitika. Lumakas ang ekonomiya noong dekada 1970s, na nagkaroon ng sobrang salapi para sa budyet at pangangalakal. Tumaas ang Kabuuang Pambansang Produkto mula sa 55 bilyong piso noong 1972 na naging 193 bilyong piso noong 1980. Lumaki ang kita ng pamahalaan sa turismo. Ngunit nakilahok si Marcos, ang kanyang mga kroni at ang kanyang maybahay, si Imelda Romualdez-Marcos sa paggawa ng kurapsyon. Sa pamumuno ni Nailah Ingco at Joanna Bayabao.

Ikaapat na RepublikaUpang palubagin ang Simbahang Katolika bago ang pagbisita ng Santo Papa, si Papa Juan Pablo II,[35]opisyal na ipinatigil ni Marcos ang batas militar noong Enero 17, 1981. Ngunit, pinanatili niya ang kapangyarihan ng pamahalaan sa paghuli at pagkulong. Ang kurapsyon at ang kaguluhan sa lipunan ang naging sanhi ng pagbagal ng pag-unlad ng ekonomiya sa ilalim ni Marcos, na humina ang kalusugan dahil sa lupus.

Binoykot ng oposisyon ng halalan noong 1981, kung saan lumaban si Marcos at ang retiradong heneral na si Alejo Santos.[30] Nanalo si Marcos ng 16 milyong boto, na pinahintulutan siyang manungkulan ng anim na taon. Nahalal ang Kalihim ng Pananalapi, si Cesar Virata bilang Punong Ministro ng Batasang Pambansa.

Noong 1983, napatay ang pinuno ng oposisyon, si Benigno Aquino, Jr. sa Pandaigdigang Paliparan ng Maynila sa kanyang pagbalik sa Pilipinas matapos ang mahabang panahon ng pananatili sa ibang bansa. Nagdulot ito ng pagtutol sa pamumuno ni Marcos at ang serye ng mga pangyayari, kasama ang pag-aalala ng Estados Unidos, na nagsanhi ng halalan noong Pebrero 1986.[36] Nagkaisa ang oposisyon sa biyuda ni Aquino, si Corazon Aquino.

Idineklara ng Komisyon ng Eleksyon (Comelec), ang opisyal na tagabilang ng resulta ng halalan, ang pagkapanalo ni Marcos. Ngunit malaki ang pagkakaiba nito sa bilang ng Namfrel, isang pinagkakatiwalaang tagabantay ng halalan. Tinutulan ni Corazon Aquino at ng kanyang mga tagasuporta ang maling resulta ng halalan. Hindi rin kinilala ng mga dayuhang tagamasid, kasama ang delegasyon ng Estados Unidos, ang opisyal na resulta. Binawi ni Hen. Fidel Ramos at Kalihim ng Tanggulang Pambansa, si Juan Ponce Enrile, ang suporta nila kay Marcos. Napatalsik si Marcos sa isang mapayapang demonstrasyon, tinatawag na Rebolusyon sa EDSA ng 1986 at ang paghalili ni Corazon Aquino bilang pangulo noong Pebrero 25, 1986.

Ikalimang Republika (1986-kasalukuyan)

Pamamamahala ni Corazon Aquino (1986-1992)Corazon Cojuangco-Aquino, Pangulong ng Pilipinas mula 1986 hanggang 1992.Bumuo kaagad si Corazon Aquino ng isang rebolusyonaryong pamahalaan para maging normal ang sitwasyon, na naging batayan ang transisyonal na Freedom Constitution. Isang bagong saligang-batas ang ipinagtibay noong Pebrero 1987.[38] Ipinagbawal ng konstitusyong ito ang pagdedeklara ng batas military, pagtatatag ng mga nagsasariling rehiyon sa Cordillera at sa Timog Mindanao at ang pagbabalik ng istilong pampanguluhan ng pamahalaan at ang Kongresong may dalawang kapulungan. Umunlad ang bansa sa pamamagitan ng pagtatatag muli ng mga demokratikong institusyon at respeto sa mga mamamayan, ngunit naging mahina ang pagbangon ng bansa sa administrasyong Aquino dahil sa mga kudeta ng mga di-apektadong mga kasapi ng militar. Ang paglakas ng ekonomiya ay hinadlangan ng serye ng mga kalamidad, kasama na ang pagsabog ng Bulkang Pinatubo noong 1991 nanagdulot ng pagkamatay ng 700 katao at ang pagkawala ng mga tirahan ng 200,000 na katao.

Noong 1991, ibinasura ng Senado ang kasunduang nagpapahintulot sa pananatili ng mga base militar ng Estados Unidos sa loob ng sampung taon. Isinauli ng mga Amerikano sa pamahalaan ang Clark Air Base sa Pampanga noong Nobyembre ng taong iyon, at ang Subic Bay Naval Base sa Zambales noong Disyembre 1992, na nagtapos sa halos isang siglo ng pamamalagi ng militar ng Estados Unidos sa Pilipinas.

Namatay si Corazon Aquino noong Agosto 1, 2009 sa Makati medical center sa lungsod ng makati sa kadahilanang Colon Cancer.

Pamamamahala ni Fidel V. Ramos (1992-1998) Fidel Ramos, Pangulong ng Pilipinas mula 1992 hanggang 1998.Noong 1992, nagwagi sa halalan ang Kalihim ng Tanggulang Pambansa, si Fidel Ramos, na inendorso ni Pangulong Aquino, na may 23.6% lamang ng kabuuang boto sa pagitan ng pitong kandidato. Sa mgaunang taon ng kanyang termino, idineklara niya na mataas niyang prayoridad ang nasyonal na rekonsilyasyon at gumawa siya ng koalisyon upang makabangon sa mga hidwaan ng administrasyong Aquino.Ginawa niyang legal ang Partidong Komunista at nakipag-negosasyon sa mga ito, sa mga rebeldeng Muslim at mga rebeldeng militar upang kumbinsihin sila na itigil ang kanilang mga kampanya laban sa pamahalaan. Noong Hunyo 1994, nilagdaan niya ang amnestiyang nagpapatawad sa

mga rebeldeng pangkat, at mga Pilipinong militar at mga pulis na kinasuhan ng krimen habang nakikipaglaban sa mga rebelde. Noong Oktubre 1995, nilagdaan ng pamahalaan ang kasunduang nagtatapos sa kaguluhang rebelde. Isang kasunduang pang-kapayapaan ang nilagdaan ng pamahalaan atng Moro National Liberation Front (MNLF), isang pangkat ng mga rebeldeng naghahangad na maging malayang bansa ang Mindanao, noong 1996, na nagtapos sa pakikipaglaban na nagtagal ng 24 taon. Ngunit ipinagpatuloy ng humiwalay na pangkat ng MNLF, ang Moro Islamic Liberation Front ang pakikipaglaban. Maraming mga malalaking protesta ang kumontra sa pagsisikap ng mga taong sumuporta kay Ramos na susugan ang batas upang magkaroon siya ng pagkakataong tumakbo muli para sa ikalawang termino, na naging sanhi ng hindi pagtakbo muli ni Ramos sa halalan.

Pamamamahala ni Joseph Estrada (1998-2001)Joseph Estrada, Pangulong ng Pilipinas mula 1998 hanggang 2001.

Nanalo si Joseph Estrada, isang dating aktor at naging bise pangulong ni Ramos, sa halalan ng pagka-Pangulo noong 1998. Ipinangako niya sa kanyang kampanya ang pagtulong sa mga mahihirap at paunlarin ang sektor ng agrikultura sa bansa. Naging popular siya sa mga mahihirap. Noong panahon ng krisis na pinansyal sa Asya na nagsimula noong 1997, ang pamamahala ni Estrada ay nagdulot ng mas malalang kahirapan sa ekonomiya. Maraming Pilipino ang nawalan ng trabaho, lumaki ang kakulangan sa badyet at bumaba ang halaga ng piso. Ngunit nakabangon ang kabuhayan ng bansa ngunit mas mabagal ito kumpara sa mga kalapit-bansa nito.

Sa loob ng isang taon ng kanyang eleksyon, nawala ang popularidad ni Estrada dahil sa mga akusasyonng kronyismo at kurapsyon, at ang pagkabigo na masolusyonan ang mga suliranin sa kahirapan. NoongOktubre 2000, inakusahan si Estrada na tumatanggap siya ng pera mula sa sugal. Siya ay isinakdal ng Mababang Kapulungan, ngunit ang kanyang paglilitis sa Senado ay hindi natuloy nang iboto ng senado na huwag eksaminahin ang tala sa bangko ng pangulo. Bilang sagot, nagkaroon ng mga demonstrasyonna naghingi sa pag-alis ni Estrada. Dahil sa mga rally, ang resignasyon ng mga kalihim at ang pagkawala ng suporta ng sandatahang lakas, umalis si Estrada sa opisina noong Enero 20, 2001.

Pamamamahala ni Gloria Macapagal-Arroyo (2001-2010)Gloria Macapagal-Arroyo, Pangulo ng Pilipinas mula 2001 hanggang 2010.

Humalili si Bise Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo (ang anak ni Pangulong Diosdado Macapagal) saposisyon ng Pangulo sa araw ng kanyang paglisan. Tinatayang hindi lehitimo ang pag-upo ni Ginang Arroyo sa pwesto dahil hindi pa tapos ang paghahatol sa kaso ng nakaraang pangulong Estrada. Nagingmas lehitimo ang kanyang pag-upo sa halalan pagkalipas ng apat na buwan, kung saan nanalo ang kanyang koalisyon sa karamihan ng mga posisyon. Ang unang termino ni Arroyo ay nagkaroon ng hating pulitika ng mga koalisyon at isang kudeta sa Maynila noong Hulyo 2003 na naging sanhi ng pag-deklara niya ng isang buwang pambansang state of rebellion.Sinabi ni Arroyo noong Disyembre 2002 na hindi siya tatakbo sa halalan noong 2004 ngunit binago niya ang kanyang desisyon noong Oktubre 2003 at nagdesisyong sumali sa halalan. Siya ay muling nahalal at isinalin sa puwesto para sa kanyang anim na taong termino noong Hunyo 30, 2004. Noong 2005, isang tape na naglalaman ng isang usapan ay lumabas na naglalaman ng usapan ni Arroyo at isang opisyal ng halalan kung saan inutusan ni Arroyo ang opisyal na itaas ang bilang ng kanyang mga boto upang manatili siya sa puwesto. Nagdulot ito ng mga protesta na humihingi sa pagbaba ni Arroyo sa puwesto. Inamin niya na kinausap niya ang isang opisyal ng halalan, ngunit tinatwa niya ang mga alegayon ng pandaraya at hindi siya bumaba sa puwesto.Hindi nagtagumpay ang mga planong pagpapatalsik sa pangulo noong taong iyon.

5 barko na ginamit ni Ferdinand MagelanSantiago, San Antonio, Concepcion, Trinidad at Victoria (ang nakapunta sa pilipinas ay ang Victoria)

Unang Republika* Emilio Aguinaldo: 1899-1901

Komonwelt ng Pilipinas* Manuel L. Quezon: 1935-1941, 1941-1944 (namatay)

* Sergio Osmea: 1944-1946 (nanungkulan sa pagkamatay ni Quezon)

* Manuel Roxas: 1946-1948 (naging pangulo ng Ikatlong Republika)

Ikalawang Republika* Jose P. Laurel: 1943-1945

Ikatlong Republika* Manuel Roxas: 1946-1948 (namatay)

* Elpidio Quirino: 1948-1949 (nanungkulan sa pagkamatay ni Roxas); 1949-1953

* Ramon Magsaysay: 1953-1957 (namatay)

* Carlos P. Garcia: 1957 (nanungkulan sa pagkamatay ni Magsaysay); 1957-1961

* Diosdado Macapagal: 1961-1965

* Ferdinand E. Marcos: 1965-1969, 1969-1972 (iprinoklama ang batas militar)

Panahon ng Batas Militar / Bagong Republika* Ferdinand E. Marcos: 1972-1981 (namahala bilang isang diktator sa ilalim ng batas ng pangulo)

Ikaapat na Republika* Ferdinand E. Marcos: 1981-1986 (inalis sa pwesto)

* Corazon C. Aquino: 1986

Ikalimang Republika* Corazon C. Aquino: 1986-1992

* Fidel V. Ramos: 1992-1998

* Joseph E. Estrada: 1998-2001 (pinaalis sa pwesto)

* Gloria Macapagal-Arroyo: 2001-2010

* Benigno Simeon Cojuangco Aquino III: 2010 hanggang sa kasalukuyan

Dr. Jose Rizal - Si Dr. Jose Protacio Rizal ay ang Pambansang Bayani ng Pilipinas. Siya ay isinilang sa Calamba, Laguna noong Hunyo 19, 1861. Ang kanyang mga magulang ay sina G. Francisco Mercado at Gng. Teodora Alonzo.

Andres Bonifacio - Ama ng Himagsikang Pilipino, Ang Dakilang Maralita

General Gregorio del Pilar Bayani ng digmaan sa Pasong Tirad

General Emilio Aguinaldo - President of the First Philippine Republic.

Apolinario Mabini - Sublime Paralytic and Brains of the Revolution.

Doa Teodora Alonzo y Realonda - Mother and first teacher of Jose Rizal.

Father Mariano Gomez - One of the Priest of GOMBURZA.

Emilio Jacinto y Dizon - Brains of the Katipunan.

Cayetano Arellano - First Chief Justice of the Supreme Court

Father Jacinto Zamora - One of the three martyr priests, the GOMBURZA.

GOMBURZA - Martyred Priests of 1872.

Trece Martirez - 13 Martyrs from Cavite.

General Antonio Luna - Cofounder of La Independencia.

Melchora Aquino (Tandang Sora) - Mother of Balintawak.

Graciano Lopez-Jaena - Greatest Filipino Orator of the Propaganda Movement.

Panday Pira - First Filipino Cannon-maker.

Mariano Ponce - Propagandist, Historian, Diplomat And Managing Editor of La Solidaridad.

Gregoria de Jesus - Lakambini of Katipunan and Wife of Andres Bonifacio.

General Vicente Lim - Brigadier General who was executed by the Japanese Imperial Army.

Fernando Ma. Guerrero - Poet of the Revolution.

Jose Abad Santos y Basco - 5th Chief Justice of the Supreme Court of the Philippines.

Felipe Agoncillo - Outstanding Diplomat of the First Philippine Republic.

Francisco Baltazar Balagtas y Dela Cruz - Prince of Tagalog Poets.

Rafael Palma - Cofounder of La Independencia and First UP president .

Juan Luna - Greatest and Famous Filipino Painter.

Marcelo H. Del Pilar - Greatest Journalist and Moving Spirit of the Propaganda Movement.

Leona Florentino - First Filipino Poetess(from Ilocos Sur).

Pedro Paterno - Peacemaker of the Revolution.

Father Jose Apolonio Burgos - youngest priest of the GOMBURZA martyrs

Isabelo delos Reyes - Founder of Philippine Socialism.

Artemio Ricarte - Revolutionary General, known as Viborra.

Miguel Malvar y Carpio - Last Filipino general who surrendered to the Americans.

Jose Palma - Wrote the Spanish Lyrics of the Philippine National Anthem.

Felipe Calderon - Drafted the Malolos Constitution.

Lakandula - Chief of Tondo, Friendly to the Spaniards.

Rajah Soliman - The Last Rajah of Manila.

Leonor Rivera - Cousin and Fiancee of Jose Rizal.

Tomas Pinpin - Prince of Filipino Printers.

Marcela Mario Agoncillo - Maker of the First Filipino Flag.

Galicano Apacible - One of the Founders of Katipunan.

Jose Ma. Panganiban - Bicolandia's Greatest Contribution to the Historic Campaign for Reforms.

Diego Baltazar Silang - Leader of the Ilocano Revolt.

Maria Josefa Gabriela Silang - First Filipino woman to lead a revolt against Spanish colonization.

Lapu-Lapu - Chieftain of Mactan Who Killed Magellan. First Filipino Hero.

Francisco Dagohoy - Leader of the Longest Revolt in Bohol.

Epifanio delos Santos - A Man of Many Talents; the Former Highway 54 is Now Named After him (EDSA).

Teresa Magbanua - First Woman Fighter in Panay. Visayan Joan of Arc.

Trinidad Tecson - Mother of Biak-na-Bato.

Agueda Esteban - Wife of Artemio Ricarte Who Carried Secret Messages About Spanish Troops.

Marina Dizon - Daughter of One of the Trece Martirez.

General Francisco Makabulos - Leader of the Revolt in Tarlac.

Julian Felipe - Composer of the Philippine National Anthem.

Unang KasaysayanPamumuno ng Espanya (1521-1898)Mga unang expedisyon ng EspanyaKolonya ng EspanyaPagbagsak ng pamumuno ng Espanya

Panahong kolonyal ng Amerikano (1898-1946)Digmaang Pilipino-AmerikanoKolonya ng Estados UnidosPanahon ng KomonweltIkalawang Digmaang Pandaigdig at ang pagsakop ng mga Hapon

Malayang Pilipinas at ang Ikatlong Republika (1946-1972)Pamamamahala ni Manuel Roxas (1946-1948)Pamamamahala ni Elpidio Quirino (1948-1953)Pamamamahala ni Ramon Magsaysay (1953-1957)Pamamamahala ni Carlos Garcia (1957-1961)Pamamamahala ni Diosdado Macapagal (1961-1965)

Pamumuno ni Ferdinand Marcos(1965-1986)Batas MilitarIkaapat na Republika

Ikalimang Republika (1986-kasalukuyan)Pamamamahala ni Corazon Aquino (1986-1992)Pamamamahala ni Fidel V. Ramos (1992-1998)Pamamamahala ni Joseph Estrada (1998-2001)Pamamamahala ni Gloria Macapagal-Arroyo (2001-2010)