38
KMNK przypomnienie Autokorelacja skladnika losowego Heteroskedastyczność skladnika losowego Normalność rozkladu skladnika losowego Ekonometria Wlasności skladnika losowego Jakub Mućk Katedra Ekonomii Ilościowej Jakub Mućk Ekonometria Wyklad 3 Wlasności skladnika losowego 1 / 31

Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

  • Upload
    hathuan

  • View
    218

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

EkonometriaWłasności składnika losowego

Jakub Mućk

Katedra Ekonomii Ilościowej

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 1 / 31

Page 2: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Agenda

1 KMNK przypomnienie

2 Autokorelacja składnika losowegoIstota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

3 Heteroskedastyczność składnika losowegoIstota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

4 Normalność rozkładu składnika losowego

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 2 / 31

Page 3: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Agenda

1 KMNK przypomnienie

2 Autokorelacja składnika losowegoIstota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

3 Heteroskedastyczność składnika losowegoIstota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

4 Normalność rozkładu składnika losowego

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 2 / 31

Page 4: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Agenda

1 KMNK przypomnienie

2 Autokorelacja składnika losowegoIstota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

3 Heteroskedastyczność składnika losowegoIstota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

4 Normalność rozkładu składnika losowego

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 2 / 31

Page 5: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Agenda

1 KMNK przypomnienie

2 Autokorelacja składnika losowegoIstota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

3 Heteroskedastyczność składnika losowegoIstota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

4 Normalność rozkładu składnika losowego

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 2 / 31

Page 6: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Outline

1 KMNK przypomnienie

2 Autokorelacja składnika losowegoIstota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

3 Heteroskedastyczność składnika losowegoIstota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

4 Normalność rozkładu składnika losowego

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 3 / 31

Page 7: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Twierdzenie Gaussa-Markowa

Załóżmy:1 rz(X) = k + 1 ≤ n2 Zmienne xi są nielosowe, a zatem są niezależne od składnika losowego3 E(ε) = 04 D2(ε) = E(εεT) = Iσ5 εi ∼ N (0, σ2)

Twierdzenie Gaussa - Markowa

Estymator β uzyskany Klasyczną Metodą Najmniejszych Kwadratów jest estyma-torem BLUE [best linear unbiased estimator], tj. zgodnym, nieobciążonym inajefektywniejszy w klasie liniowych estymatorów wektora β.

nieobciążoność, czyli E(β) = β

najefektywniejszy, czyli posiadający najmniejszą wariancję w swojej klasie

zgodny, czyli limn→∞ P(|βn − β|) < δ

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 4 / 31

Page 8: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Konsekwencje braku sferyczności macierzy kowariancji składnikalosowego

Przypomnijmy estymator macierzy wariancji-kowariancji oszacowań (βOLS):

D2(βOLS) = E[(βOLS − β

) (βOLS − β

)T]

(1)

Korzystając z zapisu macierzowego:

D2(βOLS) = E

[(XTX

)−1 XTε

((XTX

)−1 XTε

)T]

= E[(XTX

)−1 XTεεTX(XTX

)−1]

=(XTX

)−1 XTE[εεT]X(XTX

)−1

Następnie korzystając z założenie o sferyczności macierzy wariancji-kowariancjiskładnika losowego, tj. D2(ε) = E(εεT ) = σ2I , można uprościć wzór na estyma-tor wariancji kowariancji oszacowań do:

D2(βOLS) = σ2(XTX

)−1(2)

Autokorelacja oraz heteroskedastyczność implikują obciążoność macierzywariancji-kowariancji wektora oszacowań, a zatem spadek efektywnośćioszacowań wektora βOLS .

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 5 / 31

Page 9: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

Outline

1 KMNK przypomnienie

2 Autokorelacja składnika losowegoIstota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

3 Heteroskedastyczność składnika losowegoIstota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

4 Normalność rozkładu składnika losowego

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 6 / 31

Page 10: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

Autokorelacja składnika losowego

Autokorelacja składnika losowego jest problemem najczęściej występującym wprzypadku szeregów czasowych i polega na zależności(skorelowaniu) bieżącychwartości składnika losowego od wartości przeszłych.Indeks t będzie oznaczać czas obserwacji.Zgodnie z założenia MNK:

D2(ε) =

σ2 0 . . . . . . 0

0. . .

. . .. . .

......

. . . σ2. . .

......

. . .. . .

. . . 00 . . . . . . 0 σ2

co jest równoznaczne:

∀t 6=scov(εt , εs) = 0

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 7 / 31

Page 11: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

Autokorelacja pierwszego rzędu

Autokorelacja pierwszego rzęduεt = ρεt−1 + ηt

gdzie ηt ∼ N (0, σ2η), E(η) = 0 oraz D2(η) = Iσ2

η.W przypadku autokorelacji składnika losowego macierz wariancji-kowariancjiskładnika losowego nie jest diagonalna:

D2(ε) =

1 ρ ρ2 . . . ρn−1

ρ 1 ρ . . . ρn−2

ρ2 ρ 1 . . . ρn−3

......

.... . .

...ρn−1 ρn−2 ρn−3 . . . 1

Przykład idiosynkratycznego zaburzenia losowego(L) oraz AR(1) (P)

0 50 100 150 200

−2−1

01

2

0 50 100 150 200

−4−2

02

46

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 8 / 31

Page 12: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

Konsekwencje autokorelacji składnika losowego:Spadek efektywności estymatora parametrów βOLS . Obciążenie macierzy wariancji-kowariancji wektora βOLS , a więc obciążenie błędów szacunku. Ponadto, obciążonesą wyniki testów statystycznych opartych na błędach szacunku, jak np. test istot-notności zmiennych t-studenta.Problem autokorelacji może sygnalizować bardzo poważne problem, jak np. problempominiętych zmiennych (omitted variables bias).Przyczyny autokorelacji składnika losowego:Problem pominięcia ważnej zmiennej.Niepoprawna postać funkcyjna; wadliwa struktura dynamiczna, brak uwzględnienieczynników cyklicznych/sezonowych.Wysoka inercja zjawisk gospodarczych; psychologia podejmowanych zjawisk.Przekształcenia statystyczne.Rozwiązania problemu autokorelacji składnika losowego:Zmiana postaci funkcyjnej/ dynamicznej modelu ekonometrycznego.Uwzględnienie brakujących zmiennych objaśniających.UMNK - ugólniona metoda najmniejszych kwadratów (GLS -Generalized Least Squ-ares oraz FGLS Feasible GLS). Metody Cohrane’a-Orcutta oraz Praisa-Wintensa.Odporne błędu standardowe; w przypadku szeregów czasowych stosuje się proceduręNeweya-Westa (1987).

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 9 / 31

Page 13: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

Test Durbina-Watsona umożliwia sprawdzenie jedynie autokorelacji pierwszego rzędu.Statystyka testu DW opiera się na oszacowaniu współczynnika korelacji pomiędzy et aet−1:

d =

n∑t=2

(et − et−1)2

n∑t=1

e2t−1

(3)

Łatwo zauważyć, że d ≈ 2(1− ρ). Hipotezą zerową jest brak autokorelacji, tj.:H0 : ρ = 0 (4)

Natomiast hipoteza alternatywna testu DW zależy od wartości statystyki testo-wej:, tj.

H1 : ρ > 0 gdy d ∈ (0, 2) (5)H1 : ρ < 0 gdy d ∈ (2, 4) (6)

Wartości krytyczne dU i dL są stablicowane.

H1 : ρ > 0 H1 : ρ < 0Statystyka d Decyzja Statystyka d Decyzja(0, dL) są podstawy do odrzucenia

H0 na rzecz H1 o dodatniejautokorelacji

(4− dL, 4) są podstawy do odrzuceniaH0 na rzecz H1 o ujemnejautokorelacji

(dL, dU ) brak decyzji (4− dL, 4− dU ) brak decyzji(dU , 2) nie ma podstaw do odrzu-

cenia H0

(4− dU , 2) nie ma podstaw do odrzu-cenia H0

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 10 / 31

Page 14: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

Ograniczenia testu Durbina-Watsona

Test DW posiada obszary niekonkluzywności.Test Durbina-Watsona umożliwia weryfikację autokorelacji jedynie pierw-szego rzędu.W specyfikacji modelu ekonometrycznego nie może zostać uwzględniona częśćautoregresyjna zmiennej objaśnianej, tj. opóźnione wartości zmiennej obja-śnianej.Test Durbina-Watsona można stostować w przypadku modeli z wyrazem wol-nym.

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 11 / 31

Page 15: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

Test mnożnika Lagrange’a (LM) zaproponowany przez Breuscha i Godfreya pozwalana testowanie autokorelacji zarówno pierwszego jak i wyższych rzędów.W pierwszym kroku szacowane są parametry modelu:

yt = β0 + β1x1,t + . . .+ βkxk,t + εt (7)

W drugim kroku szacowane są parametry modelu, w którym wyjąśniany jest skład-nik resztowy z modelu (7). Dodatkowo, uwzględniane są opóźnienia do rzędu Qwłącznie:

et = β0 + β1x1,t + β2x2,t + . . .+ βkxk,t︸ ︷︷ ︸zmienne objaśniające z modelu (7)

+βk+1et−1 + . . .+ βk+Q,tet−Q︸ ︷︷ ︸opóżnione reszty z modelu (7)

+ηt (8)

Hipoteza zerowa testu LM jest równoznaczna braku autokorelacji do rzędu Q włącz-nie:

H0 : βk+1 = ... = βk+Q = 0 (9)H1 : ∃l∈(1,..,Q)βk+l 6= 0 (10)

Statystyka testowa:LM = nR2 (11)

posiada rozkład χ2 z Q stopniami swobody (rząd weryfikowanej autokorelacji skład-nika losowego). Są podstawy do odrzucenia H0, jeżeli LM jest większa od wartościkrytycznej χ2.

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 12 / 31

Page 16: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

Przykład

[Hill, Griffiths i Lim]: krzywa Phillipsa dla Australii.Dane: szeregi czasowe od 1987Q1 do 2009Q3.

inft - inflacja w okresie t.∆ut - zmiana stopy bezrobocia w okresie t.

Model:inft = inf E

t − γ∆ut + εt (12)

Zakładając, że oczekiwania inflacyjne są stałe w czasie:

inft = β0 + β1∆ut + εt (13)

gdzie β1 = −γ.

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 13 / 31

Page 17: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

Przykład c.d.

Rozważany model:inft = β0 + β1∆ut + εt (14)

Oszacowanie Błąd stand. t-Studenta wartość p

β0 0.777621 0.0658249 11.8135 0.0000β1 −0.527864 0.229405 −2.3010 0.0238

Czy oszacowanie parametru β1 jest statystycznie istotne?

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 14 / 31

Page 18: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

Przykład – wykres reszt modelu względem czasu-2

-10

12

1985q1 1990q1 1995q1 2000q1 2005q1 2010q1time

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 15 / 31

Page 19: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

Przykład – zależność między resztami a ich pierwszym opóźnieniem-2

-10

12

e_{t

}

-2 -1 0 1 2e_{t-1}

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 16 / 31

Page 20: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

Przykład – zależność między resztami a ich pierwszym opóźnieniem-2

-10

12

e_{t

}

-2 -1 0 1 2e_{t-1}

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 17 / 31

Page 21: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

Przykład – testowanie autokorelacji składnika losowego

Test Durbina-Watsona:Statystyka testowa: 0.887Wartości krytyczne (N = 90 i k = 1) przy 5% poziomie istotności:dL : 1.6345dU : 1.6794

Statystyka testu LM:p Wartość statystyki p-value1 27.592 0.0004 36.672 0.000

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 18 / 31

Page 22: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

Przykład – testowanie autokorelacji składnika losowego

Test Durbina-Watsona:Statystyka testowa: 0.887Wartości krytyczne (N = 90 i k = 1) przy 5% poziomie istotności:dL : 1.6345dU : 1.6794

Statystyka testu LM:p Wartość statystyki p-value1 27.592 0.0004 36.672 0.000

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 18 / 31

Page 23: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

Przykład – estymator macierzy wariancji-kowariancji odporny na autokorelację

Rozważany model:inft = β0 + β1∆ut + εt (15)

Podstawowe oszacowania oszacowaniaOszacowanie Błąd stand. t-Studenta wartość p

β0 0.777621 0.0658249 11.8135 0.0000β1 −0.527864 0.229405 −2.3010 0.0238

Odporne błędy standardoweOszacowanie Błąd stand. t-Studenta wartość p

β0 0.777621 0.101848 7.6351 0.0000β1 −0.527864 0.309225 −1.7071 0.0913

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 19 / 31

Page 24: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

Outline

1 KMNK przypomnienie

2 Autokorelacja składnika losowegoIstota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

3 Heteroskedastyczność składnika losowegoIstota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

4 Normalność rozkładu składnika losowego

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 20 / 31

Page 25: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

Heteroskedastyczność składnika losowegojest drugą formą niespełnienia zało-żenia o sferyczności macierzy wariancji-kowariancji składnika losowego. Zja-wisko heteroskedastyczności składnika losowego charakteryzuje przede wszyst-kim modele oparte o dane przekrojowe.Ogólny zapis hetereoskedastyczności składnika losowego:

D2(ε) =

σ2

1 0 . . . 0

0 σ22

. . ....

.... . .

. . ....

0 . . . 0 σ2n

gdzie

σ21 6= σ2

2 6= . . . σ2k

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 21 / 31

Page 26: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

Konsekwencje heteroskedastyczności składnika losowego:Spadek efektywności estymatora parametrów βOLS . Obciążenie macierzy wariancji-kowariancji wektora βOLS , a więc obciążenie błędów szacunku. Ponadto, obciążonesą wyniki testów statystycznych opartych na błędach szacunku, jak np. test istot-notności zmiennych t-studenta.Problem hetereoskedastyczności może sygnalizować poważne problem, jak np. pro-blem pominiętych zmiennych (omitted variables bias).Przyczyny heteroskedsatyczności składnika losowego:Znaczne różnice heterogeniczności jednostek w próbie.Rozwiązania problemu heteroskedastyczności składnika losowego:Ważona MNK.Transformacja zmiennych do postaci logarytmicznej.Odporne błędy standardowe; dla danych przekrojowych – procedura zaproponowanaprzez White’a.Identyfikacja:Wykresy.Test White’a.

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 22 / 31

Page 27: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

Test White’a jest bardzo zbliżony do testu mnożnika LM zaproponowanego przezBreuscha Godfreya. W pierwszym kroku szacowane są parametry modelu:

yi = β0 + β1x1,i + . . .+ βkxk,i + εi (16)

W drugim kroku, zmienną objaśnianą są kwadraty reszt z oszacowanego modelu(16). Ponadto uwzględniane są kwadraty oraz interacje zmiennych objaśniającychz modelu (16), tj.:

e2i = β0 + β1x1,i + . . .+ βkxk,i + βk+1x2

1,i + . . .+ βk+kx2k,i +

+βk+k+1x1,ix2,i + . . .+ βk+k+Sxk−1,ixk,i + ηi

Hipotezą zerową jest homoskedastyczność składnika losowego:

H0 : σ2i = σ2 H1 : σ2

i 6= σ2 (17)

Statystyka testowa:LM = nR2 (18)

posiada rozkład χ2 z M stopniami swobody (liczba wszystkich wszystkich zmien-nych objaśniających w regresji testowej, tj. M = 2k+s). Są podstawy do odrzuceniaH0, jeżeli LM jest większa od wartości krytycznej χ2.

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 23 / 31

Page 28: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

Przykład

[Wooldridge:] zwroty z edukacji.Dane: dane przekrojowe (N = 526).

wagei - przeciętne godzinowe zarobki dla i-tej jednostki (w USD).educi - liczba lat edukacji i -tej ejdnostki.

Model:wagei = β0 + β1educi + εi (19)

Parametr β1 będzie mierzył tzw. zwrot z edukacji.

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 24 / 31

Page 29: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

Model:wagei = β0 + β1educi + εi (20)

Podstawowe oszacowania oszacowaniaOszacowanie Błąd stand. t-Studenta wartość p

β0 −0.9048516 0.6849678 −1.32 0.187β1 0.5413593 0.053248 10.17 0.000

Jaki jest przeciętny zwrot z edukacji?

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 25 / 31

Page 30: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

Przykład – wykres kwadratów reszt modelu względem zmiennej educ0

100

200

300

e^2_

{i}

0 5 10 15 20educ_{i}

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 26 / 31

Page 31: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

Przykład – wykres kwadratów reszt modelu względem zmiennej educ0

100

200

300

e^2_

{i}

0 5 10 15 20educ_{i}

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 27 / 31

Page 32: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

Przykład – test White’a

Oszacowania regresji pomocnicznej (błędy standardowe w nawiasach):

u2i = −11.59283

(5.933339)+ 1.827862

(0.461246)educi , (21)

gdzie u2i to kwadrat składnika resztowego z podstawowego modelu.

W regresji pomocniczej, wartość statystyki t dla zmiennej educ wynosi 3.96.O czym to świadczy?R2 regresji pomocnicznej wynosi 0.0291Liczba obserwacji: 526.Statystyka testu White’a wynosi 15.31. Empiryczny poziom isoto-ności: 0.0001.

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 28 / 31

Page 33: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

Przykład – test White’a

Oszacowania regresji pomocnicznej (błędy standardowe w nawiasach):

u2i = −11.59283

(5.933339)+ 1.827862

(0.461246)educi , (21)

gdzie u2i to kwadrat składnika resztowego z podstawowego modelu.

W regresji pomocniczej, wartość statystyki t dla zmiennej educ wynosi 3.96.O czym to świadczy?R2 regresji pomocnicznej wynosi 0.0291Liczba obserwacji: 526.Statystyka testu White’a wynosi 15.31. Empiryczny poziom isoto-ności: 0.0001.

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 28 / 31

Page 34: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

Przykład – transformacja logarytmiczna

Podstawowy model:wagei = β0 + β1educi + εi . (22)

Zastosowanie transformacji logarytmicznej dla zmiennej objaśnianej:

lnwagei = γ0 + γ1educi + ηi . (23)

Oszacowanie Błąd stand. t-Studenta wartość p

Podstawowe oszacowania oszacowaniaβ0 −0.9048516 0.6849678 −1.32 0.187β1 0.5413593 0.053248 10.17 0.000Przekształcenie logarytmiczne zmiennej objaśnianejγ0 0.5837726 0.0973358 6.00 0.000γ1 0.0827444 0.0075667 10.94 0.000

Statystyka testu White’a (dla modelu z transformacją logarytmiczną): 0.74(p-value:0.389).Dlaczego oszacowania γ1 i β1 się różnią? Jaka jest różnica w ich interpretacji?

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 29 / 31

Page 35: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

Przykład – transformacja logarytmiczna

Podstawowy model:wagei = β0 + β1educi + εi . (22)

Zastosowanie transformacji logarytmicznej dla zmiennej objaśnianej:

lnwagei = γ0 + γ1educi + ηi . (23)

Oszacowanie Błąd stand. t-Studenta wartość p

Podstawowe oszacowania oszacowaniaβ0 −0.9048516 0.6849678 −1.32 0.187β1 0.5413593 0.053248 10.17 0.000Przekształcenie logarytmiczne zmiennej objaśnianejγ0 0.5837726 0.0973358 6.00 0.000γ1 0.0827444 0.0075667 10.94 0.000

Statystyka testu White’a (dla modelu z transformacją logarytmiczną): 0.74(p-value:0.389).Dlaczego oszacowania γ1 i β1 się różnią? Jaka jest różnica w ich interpretacji?

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 29 / 31

Page 36: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Istota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

Przykład – transformacja logarytmiczna

Podstawowy model:wagei = β0 + β1educi + εi . (22)

Zastosowanie transformacji logarytmicznej dla zmiennej objaśnianej:

lnwagei = γ0 + γ1educi + ηi . (23)

Oszacowanie Błąd stand. t-Studenta wartość p

Podstawowe oszacowania oszacowaniaβ0 −0.9048516 0.6849678 −1.32 0.187β1 0.5413593 0.053248 10.17 0.000Przekształcenie logarytmiczne zmiennej objaśnianejγ0 0.5837726 0.0973358 6.00 0.000γ1 0.0827444 0.0075667 10.94 0.000

Statystyka testu White’a (dla modelu z transformacją logarytmiczną): 0.74(p-value:0.389).Dlaczego oszacowania γ1 i β1 się różnią? Jaka jest różnica w ich interpretacji?

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 29 / 31

Page 37: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Outline

1 KMNK przypomnienie

2 Autokorelacja składnika losowegoIstota autokorelacji składnika losowegoTest Durbina-WatsonaTest LM

3 Heteroskedastyczność składnika losowegoIstota heteroskedastyczności składnika losowegoTest White’a

4 Normalność rozkładu składnika losowego

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 30 / 31

Page 38: Katedra Ekonomii Ilościowej - web.sgh.waw.pljmuck/Ekonometria/EkonometriaPrezentacja2018Z_3.pdf · KMNK przypomnienie Autokorelacja składnika losowego Heteroskedastyczność składnika

KMNK przypomnienieAutokorelacja składnika losowego

Heteroskedastyczność składnika losowegoNormalność rozkładu składnika losowego

Normalność rozkładu składnika losowego nie jest wymaganą właśnością skład-nika losowego, ale umożliwia korzystanie z testów statystycznych weryfikującychpozostałe własności składnika losowego.Test Jarque’a-Berry jest najpopularniejszą metodą w weryfikacji normalnościskładnika losowego. Statystyka teo testu opiera się na kurtozie i skośności reszt:

JB =n6

(S2 +14

(K − 3)2) (24)

gdzie S i K to odpowiednio estymatory skośności oraz kurtozy składnika losowego:

S =

1n

n∑i=1

(ei − e)3

(1n

n∑i=1

(ei − e)2)32

oraz K =

1n

n∑i=1

(ei − e)4

(1n

n∑i=1

(ei − e)2

)2− 3 (25)

Hipotezą zerową jest normalność składnika losowego:H0 : ε ∼ N (0, σ)

Wartość statystyki testowej ma rozkład χ2 z dwoma stopniami swobody. Jeżeliwartość JB jest większa od wartości krytycznej z rozkładu χ2 to są podstawy doodrzucenia H0.Odrzucenie hipotezy zerowej uniemożliwia korzystanie z testów statystycznych. Alew przypadku dużej próby, własności asymptotyczne testów nadal są pożadane.

Jakub Mućk Ekonometria Wykład 3 Własności składnika losowego 31 / 31