kayserđ büyükşehđr beledđyesđ katı atık düzenlđ depolama tesđsđ

Kayseri Büyükşehir Belediyesi

Mustafa Kemal Paşa Bulvarı

No: 15 Kocasinan / KAYSERĐ

Tel: (352) 222 8960 - Faks: (352) 222 4696

KAYSERĐ BÜYÜKŞEHĐR BELEDĐYESĐ

KATI ATIK DÜZENLĐ DEPOLAMA TESĐSĐ

PROJESĐ

ÇED RAPORU

(NĐHAĐ)

DOKAY Mühendislik ve Danışmanlık Ltd. Şti.

Ata Mah. 1042. Cad. No: 140/A 06460 Dikmen-ANKARA

Tel: (312) 475 7131 - Faks: (312) 475 7130

www.dokay.info.tr

Aralık 2010

ANKARA

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

wb370910

Typewritten Text

E2148 v5

Form No: PJ-001/F02-R03

KAYSERĐ BÜYÜKŞEHĐR BELEDĐYESĐ

KATI ATIK DÜZENLĐ DEPOLAMA TESĐSĐ PROJESĐ

ÇED RAPORU (NĐHAĐ)

Proje No.: 130.01

ARALIK 2010

REVĐZYON LOGU REVISION LOG

Revizyon Numarası Revision Number

0 1 2

Tarih Date

15.12.2010

Rapor Adı Report Title

Kayseri Büyükşehir Belediyesi Katı Atık Depolama Tesisi Projesi ÇED Raporu

Hazırlayan(lar) Prepared by

Tufan HÜYÜK

Kontrol Eden Reviewed by

D. Emre KAYA

Kalite Kontrol Quality Control

Yeşim AŞTI

Onaylayan Approved by

Günal ÖZENĐRLER

Kayseri Katı Atık Depolama Tesisi Projesi ÇED Raporu Aralık 2010 Proje No.: 130.01

i/v

ĐÇĐNDEKĐLER

Sayfa

Đçindekiler Listesi i

Eklerin Listesi iii

Tabloların Listesi iv

Şekillerin Listesi iv

Kısaltmalar v

1 YÖNETĐCĐ ÖZETĐ...................................................................................................... 1

2 YASAL ÇERÇEVE.................................................................................................... 4

2.1 Ulusal Mevzuat .................................................................................................. 4

2.2 Uluslararası Kriterler .......................................................................................... 5

3 PROJENĐN TANIMI................................................................................................... 6

3.1 Projenin Amacı .................................................................................................. 6

3.2 Projenin Özellikleri ............................................................................................. 6

3.3 Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi ve Su Kaynaklarının Kullanımı, Kullanılan

Enerji Türü vb.) ............................................................................................................ 19

3.3.1 Arazi Kullanımı............................................................................................. 19

3.3.2 Su Kaynaklarının Kullanımı.......................................................................... 19

3.3.3 Enerji Kullanımı............................................................................................ 19

4 PROJE SAHASI...................................................................................................... 20

4.1 Jeolojik Özellikler ............................................................................................. 22

4.1.1 Genel Jeoloji ................................................................................................ 22

4.1.2 Proje Sahası ve Çevresine Ait Jeolojik Özellikler ......................................... 24

4.1.3 Zemin Etüdü ................................................................................................ 24

4.1.4 Depremsellik ve Tektonik Özellikler ............................................................. 25

4.1.5 Hidrojeolojik Özellikler.................................................................................. 27

4.2 Đklim Özellikleri................................................................................................. 27

4.3 Su Kaynakları .................................................................................................. 27

4.4 Toprak Özellikleri ............................................................................................. 28

4.5 Sosyo-Ekonomik Özellikler .............................................................................. 29

4.5.1 Nüfus Büyüklüğü ve Nüfus Artış Hızı ........................................................... 29

4.5.2 Eğitim........................................................................................................... 31

4.5.3 Sanayi ve Ticaret ......................................................................................... 31

4.6 Ekolojik Özellikler............................................................................................. 31

4.6.1 Flora ............................................................................................................ 31

4.6.2 Fauna .......................................................................................................... 33

4.7 Koruma Alanları ............................................................................................... 37

5 ÇEVRESEL ETKĐLER............................................................................................. 39

5.1 Katı Atıklar ....................................................................................................... 39

5.1.1 Hafriyat Atıkları ............................................................................................ 39

5.1.2 Özel Atıklar .................................................................................................. 40

5.2 Sıvı Atıklar ....................................................................................................... 41


ii/v

5.3 Tehlikeli Atıklar ................................................................................................ 41

5.4 Atık Yağlar ....................................................................................................... 42

5.5 Hava Emisyonları............................................................................................. 42

5.5.1 Gaz Emisyonları .......................................................................................... 42

5.5.2 Toz Emisyonları ........................................................................................... 43

5.5.3 Koku ............................................................................................................ 44

5.6 Gürültü............................................................................................................. 44

5.7 Trafik Güvenliği................................................................................................ 48

6 ALTERNATĐFLERĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ......................................................... 49

6.1 Depo Sahası Alternatifleri ................................................................................ 49

6.1.1 Mevcut Vahşi Depolama Sahası (Alternatif 1) .............................................. 49

6.1.2 Proje Kapsamında Önerilen Saha (Alternatif 2)............................................ 50

6.2 Teknoloji Alternatifleri ...................................................................................... 51

6.2.1 KADDT ........................................................................................................ 51

6.2.2 Kompostlaştırma.......................................................................................... 52

6.2.3 Yakma ......................................................................................................... 53

6.3 Sızıntı Suyu Arıtma Alternatifleri ...................................................................... 53

7 ÇEVRE YÖNETĐM PLANI ....................................................................................... 55

7.1 Amaç ve Kapsam............................................................................................. 55

7.2 Đlgili Taraflar ..................................................................................................... 55

7.2.1 Atık Yönetim Planı ....................................................................................... 56

7.2.2 Kirlilik Önleme Planı..................................................................................... 56

7.3 Etki Azaltıcı Önlemler ...................................................................................... 56

7.3.1 Đnşaat Aşaması ............................................................................................ 56

7.3.2 Đşletme Aşaması .......................................................................................... 57

7.4 Đzleme Planı..................................................................................................... 60

7.4.1 Đnşaat Aşaması ............................................................................................ 60

7.4.2 Đşletme Aşaması .......................................................................................... 60

7.5 Kurumsal Güçlendirme .................................................................................... 66

7.5.1 Ekipman Alımı.............................................................................................. 66

7.5.2 Eğitim........................................................................................................... 66

7.5.3 Danışmanlık Hizmetleri ................................................................................ 67

7.5.4 Halkla Đlişkiler............................................................................................... 67

7.5.5 Özel Çalışmalar ........................................................................................... 68

7.6 Kurumsal Düzenlemeler................................................................................... 68

7.6.1 Đnşaat Aşaması ............................................................................................ 68

7.6.2 Đşletme Aşaması .......................................................................................... 69

7.7 Sivil Toplum Kuruluşlarının ve Projeden Etkilenecek Grupların Bilgilendirilmesi

69

7.7.1 Đnşaat Aşaması ............................................................................................ 69

7.7.2 Đşletme Aşaması .......................................................................................... 70


iii/v

EKLERĐN LĐSTESĐ

Ek-A Çizimler

- Genel Yerleşim Planı

- Sızıntı Suyu Toplama Sistemi

- Sızdırmazlık Sistemi

Ek-B Proje Sahasına ait Fotoğraflar

Ek-C Kayseri Đl Merkezine ait Meteorolojik Bilgiler

Ek-D Halkın Katılımı Toplantısına Đlişkin Bilgiler


iv/v

TABLOLARIN LĐSTESĐ

Sayfa

Tablo 3-1 Projenin Özellikleri (Lot-1) ................................................................................. 6

Tablo 3-2 KADDT Đşletme Aşaması Makine-Ekipman Listesi ............................................ 7

Tablo 3-3 Sızıntı Suyu Miktarı ve Karakterizasyonu .......................................................... 9

Tablo 3-4 Sızıntı Suyu Ön Arıtma Tesisinde Arıtılan Atıksuyun KASKĐ AAT’ye Deşarjına

Đlişkin Standartlar ..................................................................................................... 10

Tablo 3-5 Kompost Tesisinin Tasarımı için Yapılan Kabuller ........................................... 13

Tablo 4-1 KaBB 2009 Yılı Nüfus Bilgileri (ADNKS).......................................................... 29

Tablo 4-2 KaBB 2000-2035 Yılları Nüfus Artış Hızları (BM Yöntemi)............................... 30

Tablo 4-3 KADDT Lot-1’in Hizmet Edeceği Nüfusa ait Projeksiyon Bilgileri ..................... 30

Tablo 4-4 KaBB Sınırları Đçindeki Hane halkı Sayısı........................................................ 30

Tablo 4-5 Bern Sözleşmesi Gereği Koruma Altında Olan Türler ve IUCN Kırmızı

Listesi’nde Verilen Koruma Statüleri......................................................................... 34

Tablo 5-1 Dizel Araçlardan Yayılan Kirleticiler için Emisyon Faktörleri,Kirletici Miktarları ve

Đlgili Sınır Değerler.................................................................................................... 42

Tablo 5-2 Đnşaat Aşamasında Kullanılacak Makine ve Ekipman Sayıları ve Ses Gücü

Düzeyleri .................................................................................................................. 44

Tablo 5-3 Mesafelere Göre Gürültü Dağılımı................................................................... 46

Tablo 5-4 Şantiye Alanı için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri (ÇGDYY Ek-VIII, Tablo 5) 47

Tablo 5-5 Đşletme Aşamasında Kullanılacak Makine ve Ekipman Sayıları ve Ses Gücü

Düzeyleri .................................................................................................................. 47

Tablo 7-1 Proje’nin Muhtemel Çevresel Etkileri ve Etki Azaltıcı Önlemler........................ 58

Tablo 7-2 KADDT’nin Đşletme ve Đşletmeye Kapandıktan Sonraki Dönemlerinde Đzlenecek

Meteorolojik Parametreler ........................................................................................ 62

Tablo 7-3 Đzleme Planı .................................................................................................... 63

Tablo 7-4 Đnşaat Aşaması ÇYP Kapsamında Yapılacaklara Đlişkin Görev Dağılımı.......... 69

ŞEKĐLLERĐN LĐSTESĐ

Sayfa

Şekil 3-1 Sızıntı Suyu Ön Arıtma Tesisine Ait Proses Akım Şeması................................ 13

Şekil 3-2 Kompost Yığınına Ait Kesit Görüntüsü ............................................................. 14

Şekil 4-1 Proje Sahası’na ait Bulduru Haritası ................................................................. 21

Şekil 4-2 Kayseri Đli Deprem Haritası ............................................................................... 26

Şekil 4-3 Proje Sahası’nı Gösteren Diri Fay Haritası ....................................................... 26

Şekil 4-4 Proje Sahası’nın Arazi Varlığı Haritası.............................................................. 28

Şekil 4-5 Hörmetçi Sazlığı ve Proje Sahası ..................................................................... 38

Şekil 5-1 Đş Makinelerinden Kaynaklanan Gürültünün Mesafeye Göre Dağılımı .............. 46


v/v

KISALTMALAR

AAT Atıksu Arıtma Tesisi

ADNKS Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi

AYP Atık Yönetim Planı

BM Birleşmiş Milletler

BM Birleşmiş Milletler

BOĐ 5 günlük Biyokimyasal Oksijen Đhtiyacı

CH4 Metan

CO2 Karbondioksit

ÇGDYY Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği

ÇĐSĐG Çevre, Đşçi Sağlığı ve Đş Güvenliği

ÇOB Çevre ve Orman Bakanlığı

ÇYP Çevre Yönetim Planı

DB Dünya Bankası

dBA A-ağırlıklı desibel

DOKAY DOKAY Mühendislik ve Danışmanlık Ltd. Şti.

H2 Hidrojen

H2S Hidrojen Sülfür

HKT Halkın Katılımı Toplantısı

ĐB Đller Bankası

ĐÇOM Đl Çevre ve Orman Müdürlüğü

KaBB Kayseri Büyükşehir Belediyesi

KASKĐ Kayseri Atıksu ve Kanalizasyon Đdaresi

KAY Katı Atık Yönetimi

KOĐ Kimyasal Oksijen Đhtiyacı

KÖP Kirlilik Önleme Planı

MBR Membran Biyolojik Reaktör

NH3 Amonyak

O2 Oksijen

ODTÜ-SEM Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi

OSB Organize Sanayi Bölgesi

SCADA Merkezi Kontrol ve Bilgi Toplama Sistemi

SKHKKY Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği

STK Sivil Toplum Kuruluşu

TAKY Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği

TN Toplam Azot

TÜĐK Türkiye Đstatistik Kurumu

TÜRKAK Türk Akreditasyon Kurumu

USEPA Amerika Birleşik Devletleri Çevre Koruma Ajansı


1/52

1 YÖNETĐCĐ ÖZETĐ

Kayseri Büyükşehir Belediyesi (KaBB), sınırları içerisinde üretilen (i) evsel nitelikli katı

atık, (ii) sanayi, ticarethane ve kurumlardan kaynaklanan tehlikeli olmayan atıklar, (iii) park

ve bahçe atıkları ile (iv) hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıklarından oluşan belediye

atıklarının ulusal mevzuat ve uluslararası standartlara uygun bir biçimde toplanmasının ve

inşa edilecek katık atık düzenli depolama sahasında (KADDT) bertarafının sağlanması

amacıyla Kayseri Katık Atık Yönetimi (KAY) Projesi’ni hayata geçirmeyi planlamaktadır.

Bahse konu Proje için Avrupa-Birliği ile Türkiye arasında yürütülen finansal işbirliği

kapsamında yer alan “Katılım Öncesi Finansal Yardım”ın bir gereği olarak fizibilite

çalışması yapılmış olup, Şubat 2010’da nihai fizibilite raporu hazırlanmıştır.

Proje katı atıkların depolanacağı iki lottan oluşmaktadır. Projede öncelikli olarak inşası ve

işletilmesi planlanan Lot-1 için gerekli finansman Dünya Bankası (DB) ile Đller Bankası (ĐB)

arasında imzalanan ikraz anlaşması kapsamında yürütülen “Belediye Hizmetleri Projesi –

Ek finansman” kapsamında sağlanacaktır. KaBB Lot-2’nin inşasını, Lot-1’in faaliyetinin

sona ermesinden önce özkaynakları ya da finans kuruluşlarından temin edeceği krediyle

yapmayı planlamaktadır. Lot-2’nin 2032 yılına kadar hizmet vermesi planlamaktadır.

Proje için sağlanacak DB kredisi, (i) KADDT’de Lot-1’in inşası, (ii) işletmede gerekli

ekipmanın temini ve (iii) pilot ölçekte bir kompost tesisinin kurulması için kullanılacaktır.

Proje kapsamında önerilen Kayseri KADDT’de yer alan Lot-1, yaklaşık 12,96 ha’lık bir

alanı kaplayacak olup, 2012-2020 yılları arasında sekiz yıl boyunca işletilecektir. Lot-1’de

depolanması öngörülen toplam katı atık miktarı ise 2.653.121 tondur.

Kayseri KADDT (Lot-1) Projesi (Proje), DB Đşletme Politikaları (“Operational Policies, OP”)

4.01’e göre Lot-1’in yüzey alanının 10 ha’ın üzerinde olması ve günlük atık miktarının 100

tonun üzerinde olması (504.703 ton/yıl / 365 ton/yıl = 1.383 ton) nedeniyle “Kategori A”

kapsamında değerlendirilmektedir. Dolayısıyla, Proje için DB’nin finansal desteğinin

sağlanması amacıyla OP 4.01 esas alınarak bir Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED)

raporunun hazırlanması gerekmektedir.

Proje için Türk Çevre Mevzuatında yer alan ÇED Yönetmeliği uyarınca bir ÇED süreci

yürütülmüş olup, Çevre ve Orman Bakanlığı (ÇOB) tarafından 29.11.2006 tarihinde ÇED

Olumlu Kararı alınmıştır.

Bu ÇED Raporu, DB tarafından sağlanacak finansal desteğin bir gereği olarak yukarıda

bahsedilen Đşletme Politikaları kapsamında belirlenen formata uygun olarak hazırlanmıştır.

Raporda, Proje Sahası’nın bulunduğu yer tanıtılmış olup, saha ve yakın çevresi ile yöreye

ait mevcut çevresel özellikler verilmiştir. Rapor kapsamında Proje’nin inşaat ve işletme

aşamalarında yürütülecek faaliyetlerden kaynaklanması muhtemel çevresel etkiler ve bu

etkilerin ortadan kaldırılması ya da en aza indirilmesi için alınması gerekli önlemler

değerlendirilmiştir. Söz konusu önlemler ile Proje’nin çevresel performansının

değerlendirilmesi için önerilen izleme programı hazırlanarak ÇED Raporu içerisinde yer


2/52

alan Çevre Yönetim Planı’nda sunulmuştur. Önerilen etki azaltıcı önlemler ile izleme planı

aşağıdaki paragraflarda özetlenmiştir.

Proje Sahası’ndan sıyrılan bitkisel toprak inşaat aşmasının sonunda peyzaj

çalışmalarında kullanılmak üzere ayrıca depolanacaktır. Hafriyat toprağının kalan kısmı

ise günlük örtü toprağı olarak kullanılacaktır.

Yapılan saha gözlemleri ve literatür araştırmaları sonucunda Proje Sahası ve yakın

çevresinde uluslararası sözleşmelerle korunan herhangi bir bitki türü tespit edilmemiştir.

Fauna türlerinin korunması amacıyla Proje Sahası’nda bulunan yuvalar yerel üniversitenin

de desteğiyle bir biyolog tarafından sahanın dışına taşınacaktır. Saha hazırlanması ve

mobilizasyon çalışmaları biyolog tarafından denetlenecek olup, fauna türlerinin zarar

görmesi engellenecektir. Bunun yanı sıra, saha çevresine yerleştirilecek tel çitler de

çevredeki fauna türlerinin Proje Sahası’na girmesini engelleyecektir. Proje Sahası ve

yakın çevresinde bulunması olası türlerden IUCN Kırmızı Listesi’nde Hassas (VU) ve

Neredeyse Tehdit Altında (NT) olarak verilen türlerin korunması amacıyla inşaat

ekiplerinin bilincinin arttırılmasına yönelik eğitimler verilecektir.

Đnşaat ve işletme aşamalarında oluşacak toz emisyonu ve gürültü seviyesinin

hesaplanması sonucunda Proje Sahası’nın yakınında (Boğazköprü Köyü) yaşayan halk

üzerinde herhangi bir olumsuz etki oluşturmayacağı belirlenmiştir. Ancak yine de inşaat

sırasında oluşacak toz emisyonlarının azaltılması amacıyla gerekli önlemler alınacaktır.

Bu önlemler hafriyat malzemesinin dikkatli taşınmasını ve rüzgarlı ve kuru havalarda

yolların sulanmasını içerecektir. Ayrıca, kamyonlar için asfaltsız yollarda azami hız sınırı

30 km/saat olarak belirlenecektir. Đnşaat faaliyetlerinin gerçek etkilerinin tespit edilmesi

amacıyla inşaat aşamasında Boğazköprü Köyü’nde aylık toz ve gürültü ölçümleri

yapılacaktır. Buna ek olarak, toz ve kokunun kalitatif değerlendirilmesi amacıyla yöre

halkıyla görüşmeler de yapılacaktır.

Proje’nin inşaat aşamasında yürütülecek faaliyetler sırasında oluşacak evsel katı atık

mevcut katı atık depo sahasına götürülerek bertaraf edilecektir.Đşletme aşamasında

oluşacak evsel katı atıklar ise KADDT’de bertaraf edilecektir. Đnşaat aşamasında

çalışacak personelden kaynaklı evsel atıksu sahada inşa edilecek fosseptik tanklarda

biriktirilerek KADDT’nin yakınında bulunan KASKĐ AAT’de bertaraf edilecektir. Đşletme

aşamasında çalışacak personelden kaynaklı evsel atıksu ise depo alanında oluşacak

sızıntı suyu ile birlikte sızıntı suyu ön arıtma tesisine gönderilecektir. Sızıntı suyu ön

arıtma tesisinde arıtılan atıksu nihai arıtım için KASKĐ AAT’ye gönderilecektir. Proje

faaliyetleri kapsamında oluşabilecek atık yağ, boş boya kutuları ve atık flüoresan lambalar

gibi tehlikeli atıklar sahada gerekli önlemlerin alındığı tehlikeli atık geçici depolama

alanında biriktirilerek lisanslı firmalar tarafından toplanacaktır.

Đşletme aşaması ve işletme sonrasında depo sahasında bazı parametrelerin izlenmesi

gerekmektedir. Bunlar sızıntı suyu, sızıntı suyu toplama sistemi, yeraltı suyu seviyesi ve

kalitesidir. Bu izleme çalışmaları sızıntı suyu sisteminde herhangi bir sorun bulunup


3/52

bulunmadığının ve böyle bir sorundan kaynaklı olarak yeraltı suyuna herhangi bir olumsuz

etki olup olmadığının tespitine yöneliktir. Bu parametrelere ek olarak bir takım meteorolojik

ve topoğrafik parametreler de izlenecek ve bununla ilgili düzenlenecek raporlar ÇOB’a

sunulacaktır.

Çevredeki halkın inşaat sahasına girmesini engellemek amacıyla bariyer ve uyarı işaretleri

kullanılacaktır. Karayolunda seyreden sürücüleri sahaya giren veya sahadan çıkan

kamyonlara karşı uyarmak amacıyla da yol kenarına uyarı işaretleri yerleştirilecektir. Proje

Sahası’nda meydana gelebilecek bir yangın durumuna karşı sahaya yangın hidrantları

yerleştirilecek olup, yangına müdahalede kullanılmak üzere su tankı bulundurulacaktır.

Kültürel mirasın korunması amacıyla, inşaat aşamasında herhangi bir kültürel mirasla

karşılaşılması durumunda inşaat faaliyetleri durdurulacak ve ilgili müze müdürlüğüne

haber verilecektir.


4/52

2 YASAL ÇERÇEVE

Proje’nin tabi olacağı çevresel standartlar ulusal ve uluslararası mevzuat dikkate alınarak

belirlenmiş olup, aşağıda ilgili başlıklar altında verilmiştir.

2.1 Ulusal Mevzuat

Proje’nin inşaat ve işletme aşamalarında oluşması muhtemel çevresel etkilerin azaltılması

ve işçi sağlığı ve iş güvenliğine ilişkin uygulamalara dair yasal gerekliliklerin yer aldığı

başlıca kanun ve yönetmelikler aşağıda listelenmiştir.

• 2872 sayılı Çevre Kanunu,

• 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu,

• 2863 sayılı (5226 Sayılı Kanun ile değişik) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma

Kanunu ve ilgili yönetmelikleri,

• 4857 sayılı Đş Kanunu ve ilgili yönetmelikleri,

• Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği (17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı

Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.)

• Atık Yönetimi Genel Esaslarına Đlişkin Yönetmelik (05.07.2008 tarih ve 26927 sayılı

Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.),

• Çevre Denetimi Yönetmeliği (21.11.2008 tarih ve 27061 sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.),

• Đnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik (17.02.2005 tarih ve 25730 sayılı


• Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de

yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.),

• Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Numune Alma ve Analiz Metotları Tebliği

(10.10.2009 tarih ve 27372 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe

girmiştir.),

• Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi

Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.),

• Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi


• Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi


• Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi


• Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik (26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı


• Hafriyat Toprağı, Đnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (18.03.2004 tarih

ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.),

• Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (24.06.2007 tarih ve 26562 sayılı Resmi


• Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği (31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı



5/52

• Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi


• Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği (25.11.2006 tarih ve 26357

sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.),

• Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (03.07.2009 tarih ve 27277


• Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği (06.06.2008 tarih ve 26898


• Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (07.03.2008 tarih ve

26809 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.),

• Tarım Arazilerinin Korunması ve Kullanılmasına Dair Yönetmelik (25.03.2005 tarih

ve 25766 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.)

• Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (31.05.2005 tarih ve 25831 sayılı Resmi


• Đşçi Sağlığı ve Đş Güvenliği Tüzüğü (11.01.1974 tarih ve 14765 sayılı Resmi

Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.).

2.2 Uluslararası Kriterler

Proje’nin finansmanının bir bölümün DB kredisi ile karşılanacak olması nedeniyle Proje

kapsamında alınacak etki azaltıcı önlemlerle ilgili DB’nin çevresel kriterleri de

değerlendirilebilir1. Ancak, öncelikli olarak Türk Çevre Mevzuatına uygun bir proje

gerçekleştirmek hedeflendiği için Proje için ÇED Yönetmeliği uyarınca ÇOB nezdinde bir

ÇED süreci yürütülmüş ve Proje için 29.11.2006 tarihinde ÇOB tarafından ÇED Olumlu

Kararı verilmiştir. Bunun yanı sıra, gerekli etki azaltıcı önlemlerin ve atık yönetimi

uygulamalarının belirlenmesinde Avrupa Birliği (AB) direktifleri de esas alınmıştır. Đlgili AB

direktifleri aşağıda listelenmiştir.

• Atık Çerçeve Direktifi (“Waste Framework Directive”) (91/271/EEC);

• Atıkların Düzenli Depolanması Direktifi (“Landfill Directive”) (99/31/EC);

• Tehlikeli Atık Direktifi (“Hazardous Waste Directive”) (91/689/EEC);

• Atık Yağların Bertarafı Direktifi (“Directive of Disposal of Waste Oils”) (75/439/EEC);

• Atıkların Taşınmasına Đlişkin Direktif (“Directive for Transfer of Waste”)

(259/93/EEC);

• Atıkların Yakılmasına Đlişkin Direktif (“Directive for Incineration of Waste”)

(2000/76/EC);

• Ambalaj Malzemesi ve Ambalaj Atıkları Direktifi (“Packaging and Packaging Waste

Directive”) (94/62/EC);

• Bazı Tehlikeli Maddeleri Đçeren Pil ve Akümülatörlere Đlişkin Direktif (“Directive about

batteries and accumulators that contains certain dangerous substance”)

(91/157EEC);

• Atık elektrikli ve elektronik cihazlar hakkında direktif (“Directive for waste electrical

and electronical equipment”) (2002/96/EC). 1 DB tarafından 1998 yılında yayınlanan “Kirlilik Önleme ve Azaltma El Kitabı (Pollution Prevention and Abatement

Handbook)” bu bağlamda değerlendirilmiştir. Bu el kitabı, insan sağlığının korunması ve kirletici emisyonların azaltılmasında

maliyet-etkin teknolojilerin kullanılması ve en iyi mühendislik ve çevre yönetimi uygulamaları konusunda bilgiler içermektedir.


6/52

3 PROJENĐN TANIMI

3.1 Projenin Amacı

Kayseri KADDT Projesi, Melikgazi, Kocasinan, Talas, Hacılar ve Đncesu ilçelerini

kapsayan KaBB sınırları içerisinde oluşan katı atıkların toplanmasını ve bertarafını

amaçlamaktadır. Proje kapsamında toplanarak bertaraf edilecek katı atıkları, hanelerden

kaynaklı evsel katı atıklar; ticarethane, sanayi ve kurumlardan kaynaklı tehlikeli olmayan

atıklar, park ve bahçe atıkları ve hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları oluşturmaktadır.

Proje, katı atıkların mevcut vahşi depolama sahasında bertarafından kaynaklı aşağıda

sıralanan çevresel etkilerin ortadan kaldırılmasını ya da en aza indirilmesini

hedeflemektedir.

• Sızıntı suyunun neden olduğu toprak kirliliği,

• Sızıntı suyunun karışmasından kaynaklı yüzey ve yeraltı suyu kirliliği,

• Böcek ve haşere sorunları,

• Çöplerin ve vahşi çöp depolama sahasında oluşan gazların etrafa yayılmasından

kaynaklı tarım arazilerinde verim kaybı,

• Çöp depolama sahasında yangın çıkma riski ve depo gazının patlaması,

• Çöplerin kontrolsüz yanmasına bağlı hava kirliliği,

• Koku sorunları,

• Görsel etkiler,

• Geri dönüşümlü maddelerin bertarafından kaynaklı ekonomik kayıp,

• Stabilite sorunları.

Mevcut vahşi depolama sahasının rehabilitasyonu için bir ihale yapılmıştır. Buna göre,

ihaleyi kazanan firma rehabilitasyon çalışmalarını gerçekleştirecektir.

3.2 Projenin Özellikleri

Önerilen Kayseri KADDT’de yer alan Lot-1, yaklaşık 12,96 ha’lık bir alanı kaplayacak olup,

2012-2020 yılları arasında sekiz yıl boyunca işletilecektir. KADDT’de depolanacak

belediye atıklarının toplamı Projenin işletmeye alınma yılı olan 2012 itibariyle 504.703 ton

olarak öngörülmektedir.

Projenin özelliklerine ilişkin detaylı bilgi Tablo 3-1’de verilmiştir. Proje Sahası’nı gösteren

Genel yerleşim Planı ise Ek-A’da sunulmaktadır.

Tablo 3-1 Projenin Özellikleri (Lot-1)

Parametre Birim Değer

Đşletme Süresi Yıl 2012-2020

Lot Yüzey Alanı m2 129.593

Lot Hacmi m3 3.242.704

Yıllık Oluşan Katı Atık Miktarı (2012) ton/yıl 504.703

Yıllık Oluşan Katı Atık Miktarı (2020) ton/yıl 586.794


7/52


Hizmet Edilen Nüfus (Başlangıç: 2012) kişi 980.100

Hizmet Edilen Nüfus (Bitiş: 2020) kişi 1.102.202

Kompost Tesisi

Kapasite ton/yıl 5.000

Günlük Besleme ton (m3)/gün 14(47)

Kompost Süresi gün 42

Hacimde Azalma % 50

Kaynak: Kayseri Katı Atık Yönetimi Projesi Fizibilite Raporu, 2010.

Önerilen KADDT sahasında inşa edilecek üniteler aşağıda listelenmiştir.

• KADDT Lot-1,

• Atık Kabul Alanı,

• Kantar,

• Đdari Bina,

• Park Alanı,

• Destek Ünite Alanı,

� Lastik Yıkama Ünitesi,

� Atık Ayrıştırma Tesisi – Kuru geri dönüştürülebilir atıkların ayrıştırılması için

kullanılacaktır.

• Atelye ve Depo,

• Sızıntı Suyu Ön Arıtma Tesisi,

Bu ünitelere ek olarak proje faaliyetleri sırasında oluşabilecek tehlikeli atıklar için bir

tehlikeli atık geçici depolama sahası inşa edilecektir (bk. Bölüm 5.3).

KADDT Makine ve Ekipmanı

KADDT’nin işletme aşamasında kullanılacak makine ve ekipmanın listesi Tablo 3-2’de

verilmiştir.

Tablo 3-2 KADDT Đşletme Aşaması Makine-Ekipman Listesi

Makine/Ekipman Kapasite/Özellikler

Kompaktör 40-60 ton

Buldozer > 20 ton

Lastik Tekerlekli Yükleyici 3,5 m3 kapasiteli

Pick-up 4 çekerli

Damperli Kamyon 20 m3

Arazöz 8 ton

Kaynak: Kayseri Katı Atık Yönetimi Projesi Fizibilite Raporu, 2010.


8/52

Depo Gazı Yönetimi

Katı atıkların sahada depolanmaya başlamasından sonra depolanan atık içerisinde

çoğunlukla metan ve karbondioksitten oluşan depo gazı birikecektir. Çöp döküm

alanlarında depo gazının sıkışması sonucunda büyük çöp patlamaları meydana

gelmektedir. Bunun önüne geçebilmek amacıyla Kayseri KADDT’de dikey gaz toplama

sistemi kullanılacaktır. Bu sistem etkin yarıçapları 30 m olan gaz toplama kuyularından

oluşmaktadır. Sistemde perfore (%15), 100-200 mm çaplı yüksek yoğunluklu polietilen

(HDPE) borular kullanılacaktır.

Sistemde toplanan gaz, yakma bacalarına iletilerek yakılacaktır. Patlama riskinin

azaltılması için kurulan gaz toplama ve yakma sistemlerinin yanı sıra Proje kapsamında

ayrıca, 300 kW kurulu gücünde ve yıllık elektrik üretim kapasitesi 62.200 MWh olan gaz

motorunun kurulması planlanmaktadır. Gaz motoru, ilk işletmeye alınması sırasında

günde 8-9 saat çalışacaktır [1].

Depo sahasında oluşacak biyogazın yakılması ya da elektrik üretiminde kullanılması

alternatiflerinin değerlendirilmesi amacıyla bir ekonomik fizibilite çalışması yapılmış olup,

elektrik üretimi alternatifi seçilmiştir. Ancak, elektrik üretimi, depo sahasında üretilen gazın

elektrik üretimini karlı hale getirecek miktara ulaştığında başlayacaktır. Depo sahası

işletmesinin ilk yıllarında jeneratör günde yaklaşık 8-9 saat çalışacak olup, gaz miktarının

arıtışına bağlı olarak çalışma süresi günde 24 saate kadar çıkabilecektir [1].

Günlük Örtü

KADDT’de yangın riskinin azaltılması ve çöplerin ve hastalık yapıcı organizmaların

rüzgarla çevreye yayılmasının ve koku oluşumunun önlenmesi amacıyla tesiste

depolanan çöplerin üstü her günün sonunda “günlük örtü” adı verilen toprak katmanıyla

örtülecektir. Günlük örtüde kullanılacak toprak miktarı depolanan çöp miktarının %10’u

kadardır. Kazı malzemesinin uygun kısmı örtü toprağı olarak kullanılacaktır [1].

Đnşaat faaliyetlerinden artan hafriyat malzemesi mevcut vahşi depo sahasında bertaraf

edilecektir. KaBB sınırları içerisinde oluşacak hafriyat atıklarının uygun bölümü de günlük

örtü toprağı olarak kullanılacaktır.

Tıbbi Atık Sterilizasyon Tesisi

KaBB sınırları içerisinde oluşan tıbbi atıkların toplanması, taşınması ve sterilizasyonu

Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ne uygun bir şekilde yapılacaktır. Tıbbi atıklar, bu

atıkların toplanması konusunda eğitimli dört personel tarafından, Türk Standartları

Enstitüsü’nce özel olarak belgelendirilmiş iki adet kamyon kullanılarak toplanacaktır.

Toplanan tıbbi atıklar özel bir firma tarafından işletilen tıbbi atık sterilizasyon tesisine

götürülecektir [1].


9/52

Tesiste sterilizasyon işlemi için Macaristan menşeli NYIR CLAVE-1000 makinesi

kullanılmaktadır. Sterilizasyon makinesinin kapasitesi 5000 kg/gün olup, kurulumu ve

işletme eğitimleri 1 Ocak 2008’de tamamlanmıştır. Tesis için işletme izni 7 Haziran

2008’de alınmıştır. Bu tarihten bu yana tesis günlük ortalama 3500-4000 kg’lık kapasiteyle

çalışmaktadır. Tesiste, altı kişilik işletme ekibi üç vardiya halinde günde toplam 24 saat

çalışmaktadır [1]. Tesiste sterilizasyon işlemine tabi tutulan atıklar düzenli depo

sahasında bertaraf edilecektir.

Tesiste yapılan sterilizasyon işleminin veriminin, Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ne

uygunluğunun test edilmesi amacıyla tesisten alınan tıbbi atık numunelerinin Erciyes

Üniversitesi’ne ait laboratuvarda analizi yapılmaktadır. Bu işlem her hafta sterilizasyonu

yapılan atıkların bertarafından önce yapılmaktadır. Bunun yanı sıra, Kayseri Đl Çevre ve

Orman Müdürlüğü de altı ayda bir tesisten alınan numuneleri analizinin yapılması için

Refik Saydam Hıfzısıhha Merkezi’ne göndermektedir. Sterilizasyon işleminin verimliliğinin

test edilmesi amacıyla biyolojik indikatör analizi yapılmaktadır.

Sızıntı Suyu Ön Arıtma Tesisi

Tesiste Membran Biyolojik Reaktör (MBR) prosesi uygulanacaktır. Tesisin maksimum giriş

debisi 6.534 m3/gün olarak hesaplanmıştır. Lot-1’de işletmenin başlangıç ve bitiş yılları

olan 2012 ve 2019 yıllarında öngörülen yıllık toplam sızıntı suyu debileri sırasıyla 29,448

m3/yıl ve 35.199 m3/yıldır [1]. Sızıntı suyu ön arıtma tesisinde tesisten kaynaklanabilecek

ve debileri sızıntı suyuna oranla oldukça düşük miktarda olan lastik yıkama ünitesi

atıksuları ile personelden kaynaklı evsel nitelikli atıksu da arıtılacaktır.

Sızıntı suyu toplama sistemi ile sızdırmazlık sisteminin detayları Ek-A’da sunulmaktadır.

Sızıntı suyu miktarı ve sızıntı suyu karakterizasyonu Tablo 3-3’te verilmiştir.

Tablo 3-3 Sızıntı Suyu Miktarı ve Karakterizasyonu


Ortalama Debi m3/day 85

Maksimum Debi m3/day 100

5 günlük Biyokimyasal Oksijen Đhtiyacı (BOĐ5) mg/l <20.000

Kimyasal Oksijen Đhtiyacı (KOĐ) mg/l <30.000

Amonyak (NH3) mg/l <1.500

Toplam Fosfor mg/l <30.000

Kaynak: Kayseri Katı Atık Yönetimi Projesi, 2010.

Sızıntı Suyu Dengeleme Havuzu

Sızıntı suyunun karmaşık kimyasal bileşimi ve miktarının mevsimsel ve kısa vadeli

dalgalanmalar göstermesi nedeniyle herhangi bir arıtma sistemi seçeneğinde dengeleme

havuzunun kullanılması gereklidir. Dengeleme havuzu debideki dalgalanma ile pH ve

sıcaklığı dengelemek amacıyla kullanılacaktır [1].


10/52

Sızıntı suyu dengeleme havuzunun hacmi, 0,3 m’lik hava payı hariç en az 6.600 m3 olarak

seçilmiştir. Havuzun sızdırmazlığı kil ve HDPE membran ile sağlanacaktır. Gerekmesi

halinde sızıntı suyu vidanjör ile çekilerek depo gövdesine püskürtülecektir. Böylelikle depo

gövdesindeki biyolojik aktivitenin ve nemin dengelenmesi sağlanacaktır [1].

Sızıntı Suyu Arıtma Tesisi

Sızıntı suyu ön arıtma tesisinde MBR prosesi uygulanacaktır. Su Kirliliği Kontrolü

Yönetmeliği Tablo 25’te verilen deşarj standartlarını (bk. Tablo 3-4) sağlayacak şekilde ön

arıtmadan geçecek sızıntı suyu ileri arıtma için KASKĐ AAT’ye deşarj edilecektir [1].

Tablo 3-4 Sızıntı Suyu Ön Arıtma Tesisinde Arıtılan Atıksuyun KASKĐ AAT’ye Deşarjına Đlişkin Standartlar

Parametre Birim Kanalizasyon Sistemleri Tam Arıtma

ile Sonuçlanan Atıksu Altyapı Tesislerinde

KOĐ mg/L 4000

Askıda Katı Madde mg/L 500

Yağ ve gres mg/L 250

pH - 6.5-10


MBR prosesi hem biyolojik hem de membran arıtma proseslerini bünyesinde

barındırmaktadır. Sistem aşağıda verilen arıtma ünitelerinden oluşmaktadır [1].

• Tamburlu Elek,

• Denitrifikasyon/Nitrifikasyon Tankı,

• MBR,

• Havalandırma Tankı – Tam Karışımlı Aktif Çamur Reaktörü,

• Geri dönüş ve fazla çamur pompaları,

• Çamur Susuzlaştırma Ünitesi.

Çamur Pompaları

Çamur, pompalar vasıtasıyla tüm tesis boyunca hareket edebilmesi için gerekli enerjiyi

kazanacaktır. Bunun için dalgıç pompalar kullanılacaktır. Pompa istasyonu, Merkezi

Kontrol ve Bilgi Toplama (“Supervisory Control and Data Acquisition” SCADA) sistemi ile

izlenecektir. Sistemde bir adet yedek pompa bulunacaktır. Sistemin başlıca teknik

özellikleri aşağıda verilmiştir [1].

Pompa sayısı : 1+1

Tip : Dalgıç

Kapasite : 5 m3/saat


11/52

Tamburlu Elek

Depo gövdesinden toplanan sızıntı suyunun kaba madde içermediği kabul edilmektedir.

Bu nedenle, membran sisteminin korunması amacıyla tek başına bir tamburlu eleğin

kullanılmasının yeterli olacağı değerlendirilmiştir. Elek boyu aşağıda verilmiştir [1].

Elek boyu : 1 mm (AISI 304 SS)

Nitrifikasyon/Denitrifikasyon Tankı

Sızıntı suyu denitrifikasyon prosesi için öncelikle anoksik alana girer. Nitrifikasyon işlemi

için de bir havalandırmalı tank kullanılmaktadır. Denitrifikasyon tankında katı maddelerin

askıda kalmalarını sağlamak amacıyla bir karıştırıcı kullanılacaktır. Nitrifikasyon için

serbest oksijen bulunması gerekmekte olup, nitrifikasyon tankı havalandırma sistemi ile

donatılacaktır. Havalandırma sisteminde “blower” ve kauçuk difüzörler kullanılacaktır.

Asit/baz dengesinin sağlanması için kimyasal kullanılabilir. Sistemin başlıca teknik

özellikleri aşağıda verilmiştir [1].

Denitrifkasyon tankı sayısı : en az 2

Hacim : en az 340 m3

Nitrifikasyon tankı sayısı : en az 2

Hacim : en az 560 m3

Havalandırma tipi : Blower ve difüzör

MBR Tankı

MBR tankı bir membran ve difüzör bölümlerinden oluşmakta olup, bu bölümlerde

membran kartuşları ve difüzör boruları bulunmaktadır. “Blower” ile basılan hava

membrana bu difüzörler vasıtasıyla dağıtılacaktır. Havalandırma amacıyla kullanılacak

“blower”ler nitrifikasyon tankının yanına yerleştirilecektir. MBR tankının yalıtımı yapılarak

hava koşullarından korunması ve aşırı ısınmasının engellenmesi sağlanacaktır.

“Blower”ler dönüşümlü olarak çalıştırılacak olup, önceden belirlenmiş oksijen seviyesini

koruyacak şekilde SCADA sistemi aracılığıyla tam otomatik olarak işletilecektir. Sistemin

başlıca teknik özellikleri aşağıda verilmiştir [1].

Çamur Yaşı : > 35 gün

MBR Tank Sayısı : en az 2

Hacim : en az 56 m3

Havalandırma Tipi : Blower ve difüzör

Blower Kapasitesi : 158 m3/saat hava


12/52

Geri Dönüş ve Fazla Çamur Pompaları

Çamur geri dönüş hattında ıslak/kuru montajlı dalgıç pompalar kullanılacaktır. Bu

pompalar santrifüj tipi olacak ve pompa kapasitesi ham atıksuya göre seçilecektir.

Sistemin başlıca teknik özellikleri aşağıda verilmiştir [1].

Çamur Geri Dönüş Pompalarının Sayısı : 1+1

Pompa Kapasitesi : 9 m3/saat

Fazla Çamur Pompalarının Sayısı : 1+1

Pompa Kapasitesi : 4.5 m3/saat

Dekantörler

Çamurun susuzlaştırılması amacıyla santrifüj dekantörler kullanılacaktır. Susuzlaştırılan

çamurun nihai bertarafı depo sahasında yapılacaktır. Sistemin başlıca teknik özellikleri

aşağıda verilmiştir [1].

Çamur Yataklarının Sayısı : Tek ünite

Kapasite : 2 m3/saat

Đşletme Süresi : 24 saat

SCADA Sistemi

Arıtma tesisindeki ana ekipmanın kontrolü ve tesisin yüksek verimde işletilmesinin

sağlanması için SCADA sistemi kullanılacaktır. Arıtma tesisinin ana fonksiyonları bu

sistemle kontrol edilecek, düzenlenecek ve izlenecektir. Bu nedenle, tüm makineler ve

donanım bu sisteme bağlanacaktır. Sistem, bilgi depolanmasının ve raporlanmasının

sağlanması için gerekli donanıma sahip olacaktır [1].

Sızıntı suyu ön arıtma tesisine ait proses akım şeması Şekil 3-1’de sunulmaktadır.


13/52

Influent: Giriş Pumping Station: Pompa Đstasyonu Drum Screen: Tamburlu Elek Chemical: Kimyasal Madde

Denitrification Tank: Denitrifikasyon Tankı Nitrification Tank: Nitrifikasyon Tankı MBR Tank: MBR Tankı

Discharge to Municipal WWTP: KASKĐ AAT’ye deşarj Sludge: Çamur Recycle Sludge: Geri döndürülen çamur

Excess sludge: Fazla çamur Sludge Dewatering: Çamur susuzlaştırma


Şekil 3-1 Sızıntı Suyu Ön Arıtma Tesisine Ait Proses Akım Şeması

Pilot Kompost Tesisi

Pilot kompost tesisi yıllık 5000 ton organik atığı işleyecek şekilde tasarlanmıştır. Tesise

günlük atık girişi 14 ton (47 m3) olacaktır [1].

Tesisin tasarımında yapılan kabuller Tablo 3-5’te verilmiştir.

Tablo 3-5 Kompost Tesisinin Tasarımı için Yapılan Kabuller

Kriter Kabul Edilen Değer

Atık Yoğunluğu 300 kg/m3

Kaba Madde Yoğunluğu 150kg/m3

Kompost Yoğunluğu 600 kg/m3

Kompostlaştırma Süresi 42 gün

Bekletme Süresi 1 ay

Hacim Azalma Oranı %50

Atık %10

Yığın Boyutu Taban: 6 m, Üst: 1 m

Yükseklik: 2,5 m Kaynak: Kayseri Katı Atık Yönetimi Projesi, 2010.

Kompost tesisinde yürütülecek farklı işlemler aşağıda açıklanmış olup, bunlar için tesiste

farklı alanlar bulunacaktır [1].


14/52

Atık Kabul Alanı

Atık kabul alanı öğütücüde (“shredder”) oluşabilecek herhangi bir arızanın giderilebilmesi

için yeterli zamanın sağlanması amacıyla dört günlük öğütülmemiş atığın biriktirilmesi için

yeterli alana sahip olacak şekilde tasarlanmıştır. Öğütülmeyi bekleyen atık miktarı en fazla

190 m3 olup, bunun için 150 m2 büyüklüğünde bir alan ayrılmıştır [1].

Öğütücü Alanı

Kompost tesisinde, öğütücünün ve taşıyıcı bantların yerleştirilmesi amacıyla 50 m2’lik bir

alana ihtiyaç duyulmaktadır. Yükleyicinin manevra yapabilmesi için gereken alan da

dikkate alınarak öğütücü için ayrılacak alan en az 100 m2 olacaktır [1].

Yığın Alanı

Yığın alanının büyüklüğü üç aylık kompostlaştırma süresi dikkate alınarak belirlenmiştir.

Kompostlanacak organik atığın toplam hacmi 4200 m3’tür. Yığının taban uzunluğu dikkate

alındığında her metresinde 8,75 m3 atık bulunacaktır. Buna göre, yığınların toplam

uzunluğu 60 m olacaktır. Her bir yığının uzunluğu ise 6 m olup, yığınlar için gerekli alan

2900 m2’dir. Yığınların havalandırılması ve manevra için %30’luk bir pay eklenecek olursa

toplam yığın alanı 3900 m2 olacaktır. Yığına ait kesit görüntüsü Şekil 3-2’de verilmiştir [1].


Şekil 3-2 Kompost Yığınına Ait Kesit Görüntüsü

Bekletme Alanı

Kompostlaştırılmış atığın iki ay süreyle depolanması için bir bekletme alanı kullanılacaktır.

Kompost, yığından bekletme alanına taşınırken hacminde yaklaşık %50’lik bir azalma

meydana gelmektedir. Alanda 2100 m3 kompost depolanabilecektir. Kompost, alanda 3-4

m yüksekliğinde yığınlar halinde de depolanabilecektir. Buna göre, yüzey alanı yaklaşık

500 m2 olacaktır [1].

Elek Alanı

Eleğin yerleştirilmesi için kullanılan alan öğütücüde olduğu gibi yaklaşık 100 m2 olup, bu

alan hesaplanırken taşıyıcı bantlar ve araç manevrası için gerekli alan da dikkate

alınmıştır [1].


15/52

Depo Alanı

Depo alanı bir aylık kompostun depolanması için yeterli alanı sağlayacak şekilde

tasarlanmıştır. Elekten geçen kompostun %10’u atık olacak ve bertaraf edilmek üzere

depo sahasına götürülecektir. Depo kapasitesi en az 1150 m3 olarak belirlenmiş olup,

bunun için yaklaşık 300 m2’lik bir alana ihtiyaç duyulmaktadır. Kompost atığının depo

sahasına taşınması için büyük boy konteynerler kullanılacaktır [1].

Genel Teknik Özellikler

Atık kabul alanı asfaltla kaplanacak ve iki yanında 1,5 m yüksekliğinde beton duvar inşa

edilecektir. Asfalt, ağır trafik dikkate alınarak tasarlanacaktır. Depolanan atıktan gelen

sızıntı suyunun ve yağmur suyunun toplanması için bir drenaj sistemi tasarlanacaktır.

Alanda, yığınların ıslatılmasında kullanılacak bir musluk sistemi de bulunacaktır [1].

Kompost tesisinde oluşturulacak fonksiyonel alanlar için yukarıda verilen miktarlar en az

alan gereksinimleridir. Bu alanlarda yoğun trafik gözlenecek olup, araçlar için garaj ve

ekipman için depoya gerek duyulacaktır. Bu nedenle %25-30’luk ilave alan gereksinimi

doğmakta ve böylece toplam alan gereksinimi 5500 m2 olmaktadır. Đdari bina KADDT’de

bulunan diğer tesislerle ortak kullanılacaktır [1].

Tam Kapasiteli Kompost Tesisi

Proje kapsamında tam kapasiteli kompostlaştırma 2015 yılında başlayacaktır.

Elektromekanik ekipmanın teminine bağlı olarak tesisin inşasının altı ay içerisinde

bitirileceği öngörülmektedir. Tam kapasiteli kompost tesisinin tasarım kapasitesi 150.000

ton/yıldır. Kompostlaştırma ekipmanının durumuna bağlı olarak kompost tesisi, Lot-2’nin

işletmesinin sona ereceği 2032 yılına kadar kullanılabilecektir [1].

Ayırma Tesisi

Kaynakta ayrı toplama 2015 yılında başlayacak olup, toplanan geri dönüşümlü kuru

atıkların ayrıştırılması amacıyla bir ayırma tesisi inşa edilecektir. Tesisin günde iki vardiya

halinde yılda 300 gün çalışması öngörülmektedir. Kuru karışık evsel atığın toplanıp ayırma

tesisine taşınması için polietilen torbalar kullanılacaktır [1].

Tesiste aşağıda sıralanan atık türlerinin ayrıştırılması planlanmaktadır [1].

• Kağıt,

• Karton,

• Plastik,

• Cam,

• Metal.


16/52

Bu gruplar içerisinde bulunan farklı kalitede malzemeler elle ayrılacak ve atığın içerisinde

bulunan değerli maddelerin elde edilmesi sağlanacaktır. Örneğin, plastik şişeler renklerine

veya kullanılan malzemeye göre ayrıştırılacaktır. Benzer şekilde camlar da şişe/kavanoz,

kırılmış/kırılmamış veya beyaz/renkli olarak ayrıştırılacaktır [1].

Atığın mekanik ve elle ayrıştırılması sırasında kullanılan teknikler aşağıda sıralanmıştır

[1].

• Đçerisinde 75-100 mm uzunluğunda bıçakların bulunduğu tamburlu elek,

• Manyetik ayırma,

• Elle ayırmanın yapıldığı taşıyıcı bant,

• Havalı ayırma.

Avantajlar Dezavantajlar

• Ayırma tesisine giren malzemenin kalitesinin artmasına bağlı olarak geri dönüşüm oranı da artmaktadır.

• Ayırma tesisinin işletilmesi ile ön işleme tabi tutulmuş atık maddelerin kalitesi ilk toplanan atığa göre daha yüksek olmakta ve atığın ayırma tesisinden sonra işleneceği tesislerin performansı yükselmektedir.

• Ön işlemden geçirilmiş atık maddelerin satış fiyatları hiçbir işleme tabi tutulmamış maddelere göre daha yüksektir.

• Ayırma tesisinin maliyeti, işletme giderlerindeki azalmadan doğan kazanç ile tam olarak karşılanamayabilir.

• Ayırma işleminin merkezi tesislerde yapılması, kaynakta ayrıştırılmasına göre iş sağlığı ve güvenliği açısından daha çok risk doğurmaktadır. Aerosollere ve toza maruz kalma en önemli risk faktörlerindedir. Đlave yatırımlarla bu riskler en aza indirilebilir.

• Çalışma şartlarından dolayı personel sayısı artmaktadır. Personel için koruyucu giysilere ve havalandırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Teknoloji

Teknolojik Gelişmişlik

Atık akımına etkisi

Emisyonlar

Kuru atık ayırma tesisi

Ayırma tesislerinde uzun yıllardır gelişmiş teknoloji kullanılmaktadır. Dünya genelinde işletmede olan bir çok tesis mevcuttur.

Geri dönüşümlü atıkların ayrıştırılması ve bu atıkların kalitesinin arttırılması sağlanmaktadır.

Toz, atıksu ve gürültü


17/52

Karışık Kuru Atık Ayırma Tesisinin Tasarımı

Ayırma tesisinin faaliyete başlayacağı 2015 yılında tesise yaklaşık 180 ton karışık kuru

atık taşınacaktır. Bu miktar 2032 yılında 350 tona ulaşacaktır. Karışık kuru atığın ayrılması

için kurulacak tesis aşağıda verilen altı bölümden oluşacaktır [1].

• Atık kabul alanı,

• Ön işlem alanı,

• Elle ayrıştırma alanı,

• Mekanik ayırma alanı,

• Balyalama alanı,

• Depo alanı.

Atık Kabul Alanı

Tesise gelen karışık atık bu alana boşaltılacak ve atığın ilk kontrolü bu alanda

yapılacaktır. Atıklar bu alanda kabaca ayrıştırılacak ve sonra gelecek ünitelere

alınmaması gereken büyük maddeler ayrılacaktır. Alana gelen atıkların %5’inin

istenmeyen madde olarak ayrıştırılacağı varsayılmaktadır [1].

Geriye kalan karışık atık ise taşıyıcı bantlara yüklenerek parçalama ve ayırma

tamburlarına iletilecektir. Tesis alanı, atıkların en az üç gün süreyle depolanabilmesi için

yaklaşık 2000 m2 olacaktır [1].

Parçalama ve Ayırma Tamburları

Tesise gelen plastik atık torbalarının parçalanması için iç kısmı bıçaklarla donatılmış

birbirine paralel iki adet tambur kullanılacaktır. Bu tamburlarda ayrıca, taş, organik madde,

kırık cam vb. maddelerin elenmesi için 75-100 mm açıklığa sahip elekler bulunacaktır. Bu

alana gelen atıkların %10’unun işlemden geçmeden depo sahasına gönderilmek üzere

ayrılacağı kabul edilmektedir [1].

Manyetik Ayırıcı

Manyetik ayırıcı, tamburlardan alınan atığı elle ayırma alanına taşıyacak olan bantların

üzerinde yer alacaktır. Manyetik ayırıcının atık içerisindeki metalin %40’ını ayrıştıracağı

öngörülmektedir [1].

Elle Ayırma Alanı

Elle ayırma alanı, temiz karton, cam, metal ve sert plastiği ayrıştırmak üzere

tasarlanmıştır. Bu alanda her vardiyada yaklaşık 350 ton atık ayrıştırılacaktır [1].


18/52

Bu ünitede çalışacak her bir işçinin vardiya başına 1,5-2,0 ton geri dönüşümlü atığı

ayrıştırabileceği düşünülürse alanda toplam 12 işçi çalışabilecektir. Elle ayırma alanı iki

aşamalı olarak inşa edilcektir. Taşıyıcı bant yerden 2,0-2,5 m yükseğe yerleştirilecektir.

Ayrıştırılan atıklar, atığın cinsine uygun konteynerlerde biriktirilecektir. Bu konteynerlerin

depo alanına taşınması için fork lift taşıyıcılar kullanılacaktır [1].

Mekanik (Havalı) Ayrıştırma Alanı

Elle ayrıştırmadan sonra geriye kalan atıklar havalı ayrıştırma ünitesine gönderilerek kağıt

ve alüminyum folyonun ayrıştırılması sağlanacaktır. Atık kabul alanında ve bu alanda

ıskarta olarak ayrılan atıklar 30 m3’lük hacme sahip konteynerler ile depo sahasına

taşınarak bertaraf edilecektir [1].

Depo Alanı

Her kategoriden geri dönüşümlü atık depo alanının ayrı bölümlerinde depolanacaktır [1].

Balyalama Alanı

Depo alanındaki atıklar yükleyici ile bu alanda bulunan balyalama makinesine

taşınacaktır. Balyalama makinesinin kapasitesi 45-50 ton/saat olacaktır [1].

Balya Depo Alanı

Balyalanan atıklar fork lift taşıyıcılarla balya depo alanına taşınarak burada

depolanacaktır.

Rehabilitasyon

Lot-1’de atık depolama işlemi tamamlandıktan sonra atıkların üzeri, ilgili Türk Mevzuatı ve

AB direktifi (99/31/EC) doğrultusunda nihai örtü ile kapatılacaktır. Nihai örtü tabakasının

üzeri bitkisel toprak ile örtülecek ve yeşillendirme çalışmaları yapılacaktır.

Dünyada yapılan benzer katı atık depolama projelerinde incelendiğinde, atık depolamanın

tamamlanmasından sonra yüzeyin rekreasyonel amaçlarla kullanıldığı görülmektedir.

Benzer şekilde Kayseri KADDT de işletmeye kapsanmasının ardından futbol sahası, park,

bahçe vb. amaçlarla kullanılabilecektir.


19/52

3.3 Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi ve Su Kaynaklarının Kullanımı, Kullanılan

Enerji Türü vb.)

Proje kapsamında doğal kaynakların kullanımına ilişkin bilgi aşağıda ilgili başlıklar altında

verilmiştir.

3.3.1 Arazi Kullanımı

Daha önceki bölümlerde de belirtildiği üzere inşa edilecek KADDT’de Lot-1 129.593 m2’lik

bir alanı kaplayacaktır. KADDT arazisinin mülkiyeti Hazine’ye aittir. Hazineye ait

415.346,42 m2 yüzölçümlü taşınmazın 410.366,43 m2’lik kısmının katı atık düzenli

depolama tesisi olarak kullanılmasına karar verilmiş. Lot-2’nin de bu alanda inşa edilmesi

planlanmaktadır. Bahse konu alanın, Maliye Bakanlığı’nın 01.07.2006 tarihli ve 676 sayılı

yazısı oluru ile Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na tahsisi uygun görülmüştür.

Ek-B’de sunulan Proje Sahası’na ait fotoğraflardan da görüleceği üzere arazi mevcut

durumda herhangi bir amaçla (örn. tarım, yerleşim, orman vb.) kullanılmamaktadır.

3.3.2 Su Kaynaklarının Kullanımı

Projenin inşaat aşamasında işçilerin içme ve kullanma suyu ihtiyacının karşılanması ile

inşaat çalışmaları (beton hazırlanması vb.) için su kullanımı söz konusudur.

Đnşaat aşamasında yaklaşık 30 kişi çalışacaktır. Kişi başına su tüketimi 150 L/gün olarak

kabul edildiğinde personelin su tüketimi 30 kişi x 150 L/kişi-gün = 4500 L/gün = 4,5 m3/gün

olacaktır. Đnşaat çalışmaları için su tüketimi ise 10 m3/gün olarak öngörülmektedir. Buna

göre, Proje kapsamında günlük toplam su tüketimi yaklaşık 14,5 m3/gün olacaktır.

Projenin işletme aşamasında gereken su ise, çalışanların içme ve kullanma suyu

ihtiyacını karşılamak, ünitelerin temizlenmesi, lastik yıkama ve yangın suyunu sağlamak

amacıyla kullanılacaktır.

Projenin işletme aşamasında çalışacak 20 kişi için içme ve kullanma suyu miktarı, bir

kişinin ihtiyaç duyacağı su 150 L/kişi-gün olarak kabul edilirse 20 kişi x 150 L/kişi-gün

3000 L/gün = 3 m3/gün olacaktır.

Projenin inşaat ve işletme aşamalarında gerekli içme ve kullanma suyu ihtiyacı mevcut

şehir içme ve kullanma suyu şebekesinden sağlanacaktır. Proje Sahası’na su temini,

KASKĐ AAT’ye ulaşan su şebekesinden sahaya çekilecek bir hat ile sağlanacaktır.

3.3.3 Enerji Kullanımı

Proje’nin inşaat ve işletme aşamalarında ısınma ve aydınlatma için gerekli elektrik enerjisi

mevcut elektrik şebekesinden sağlanacaktır. Elektrik temini için mevcut şebeke ile Proje

Sahası arasında bir hat inşa edilecektir. Bunun yanı sıra, Proje’nin ilerleyen yıllarında

biyogazdan elde edilecek elektrik enerjisi de işletme faaliyetlerinde kullanılacaktır.


20/52

4 PROJE SAHASI

Önerilen Kayseri KADDT, Kocasinan Đlçesi, Boğazköprü Köyü sınırları içerisinde,

Navruzluk mevkiinde bulunmaktadır. Tesis, Kayseri Đl Merkezi’nin kuş uçuşu yaklaşık

15 km kuzeybatısında ve KaBB sınırları içerisinde yer almaktadır. Proje Sahası’nı

gösteren bulduru haritası Şekil 4-1’de verilmiştir.

Bulduru haritasından da görüleceği üzere önerilen KADDT arazisi KASKĐ AAT’nin yaklaşık

1 km kuzeydoğusunda, komşu olduğu Kuzey Çevre Yolu’nun ise kuzeyinde yer

almaktadır. Sahanın yaklaşık 1,3 km güneydoğusundan çevre yolunun da bağlandığı

Kayseri-Ankara Karayolu geçmekte, güneybatısından ise KASKĐ AAT’de arıtılan

atıksuların deşarj edildiği Karasu Çayı akmaktadır. Proje Sahası’na en yakın yerleşim yeri

yaklaşık 2 km güneyinde yer alan Boğazköprü Köyü’dür.

Kayseri KADDT arazisinin mülkiyeti Hazineye ait olup, katı atık düzenli depolama tesisi

olarak kullanımı için Maliye Bakanlığının 01.07.2006 tarihli ve 676 sayılı yazısı oluru ile

Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na tahsisi uygun görülmüştür.


21/52

Şekil 4-1 Proje Sahası’na ait Bulduru Haritası


22/52

4.1 Jeolojik Özellikler

4.1.1 Genel Jeoloji

Proje Sahası ve çevresinde neojen yaşlı kayaçlar yer almaktadır. Sedimantasyon ve

volkanizma aynı zamanda meydana gelmiştir. Kayseri havzasında bulunan volkanik

Erciyes Dağı’na bağlı gelişmiş birçok küçük bacacıklar gözlenmektedir.

Günümüzde sönmüş durumda olan Erciyes Dağı, 5-6 milyon yıl öncesi (Pliosen

devresinde) faaliyete geçmiş ve 1900 sene öncesi tarihsel zamanlara kadar faaliyetini

sürdürmüştür. Bu süre içerisinde 300 m kalınlığında volkanik malzeme (tüf, lav,

piroklastikler) çıkarmış ve bu maddeler Orta Anadolu’da 15.000 km2‘lik bir alana

yayılmıştır.

Erciyes Dağı’ndaki volkanik faaliyet 400 m kalınlıkta tortullara ara ara tabakalı tüfit

iğnimbirit (camsı akıntılı riolitik tüf) serisini oluşturan piroklastiklerin püskürmesiyle

başlamıştır. Bunu bazaltik bir lav akıntısı izlemiş, daha sonra merkez konisiyle onu

çevreleyen ikincil konileri oluşturan uzun süreli asıl andezitik lav çıkışı vukua gelmiştir ve

bunu yüksek alüminalı bazalt akışı izlemiştir.

Yanardağ faaliyetinin son safhasında tekrar riolitik vitfor (camsı asit lavlar) cüruf ve genç

piroklastiklerin püskürmesiyle sona ermiştir (Ayrancı – Weibel, 1973). Ketin (1963)

Tüfitlerin alt ve orta seviyelerinde grimsi tabakalar içerisinde Hipparion gracile Mastedon

pentelice fosillerine rastlamıştır ve birime pliosen yaşını vermiştir.

Đnceleme alanı ve yakın çevresi için Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından

hazırlanmış olan “Kayseri Kentinin Çevre Jeolojisi ve Doğal Kaynakları” adlı raporda

yöredeki formasyonlar adlandırılmış olup, bu formasyonlara ilişkin detaylı bilgi aşağıda

verilmiştir [2].

Yemliha Formasyonu (Tmy)

Formasyon, Orta Miyosen yaşlı proklastik lav ve bunlardan türeme çökel kayalardan

oluşur. Formasyon salt aglomeralardan oluşmuştur.

Proklastik olarak aglomera, tüf, pomzalı tüf ve volkanik breş içeren formasyonun egemen

kaya türü aglomeralardır. Aglomeralar genellikle andezitik ve dasitik, yer yer bazaltiktir.

Katmanlanma göstermezler ve som görünümlüdürler. Bunlar koyu yeşil – koyu kahve

renkli olup, parçaları krem renkli bir tüf hamur içerisinde bulunur. Tüfler krem renkli, kötü

tutturulmuş ve yer yer pomza parçalıdır. Bunlar çoğunlukla andezitiktir. Herhangi bir

katmanlanma göstermezler ve som görünümlüdürler. Seyrek olarak gözlemlenen volkanik

breşler ise som görünümlü ve gri renklidir.

Formasyon içinde lav olarak bazalt, andesit ve dasit bulunur. Bazaltlar koyu, gri – siyah

renkli ve olivin bazalt özelliğindedir. Andezitler ve dasitler gri – pembemsi gri renklidir.

Çoğunlukla formasyonun orta kesimlerinde görülürler.


23/52

Volkanik kayaçlardan türeyen çökel kayalar ise çakıl taşı ve kum taşlarıdır. Bunlar

aglomera, tüf ve lav parçaları içerir. Çakıl taşı – kumtaşları kırmızı – kızıl kahve renkli,

koşut ve çapraz katmanlanmalı, kötü boylanmalı, orta – iyi tutturulmuş olup, içerdikleri

parçalar çoğunlukla köşelidir.

Yemliha Formasyonu, Höbek Formasyonu üzerinde yer alır. Üzerine değişik yerlerde

Eğerci Formasyonu uyumsuz olarak gelir. Birimin yaşı Alt Miyosendir [2].

Pekmezlik Bazaltı (Tpip)

Birim Alt Miyosen yaşlı bazaltlardan oluşur. Bazaltlardan oluşan birim siyah renkli, sert

akma yapılı, sütunsal eklemli ve yer yer gaz boşlukludur. Morfolojik olarak alanda dik

setler oluşturur. Petrografik olarak olivin bazalt niteliğindedir.

Pekmezlik bazaltı ofiyolitleri, Eğerci Formasyonu‘nu uyumsuz olarak örter. Üzerine

pomzalı tüfler gelir. Birimin yaşı Alt Pliyosendir [2].

Đncesu Đgnimbiriti (Plei) Birim gri, koyu gri, siyah ve pembe renklerde gözlenen, masif, sert iyi kaynaklanma

gösteren ignimbirit olarak gözlenmektedir. Birim çalışma alanı içinde Göbü Tüfünün

üzerine uyumlu olarak gelmekte, üzerinde ise Çatakdere Tüfü yer almaktadır. Birimin

kalınlığı değişken olup genel olarak 30 cm ile 10 m arasında değişmektedir. Birimin yaşı

Üst Pliyosendir[2].

Başakpınar Tüfü ( Qpeçb)

Birim sarı, beyaz, gri, pembe, kahverengi renkli, yer içerisinde pomza volkanik materyal

yer yer de pomza seviyesi içeren tüfler olarak gözlenmektedir. Birim çalışma alanı

içerisinde Velibaba ignimbiriti üzerinde uyumlu bulunmakta, üzerine ise uyumlu olarak

Alakuşak ignimbiritleri gelmektedir. Birimin yaşı Erken Pleyistosen’dir[2].

Topakkaya Lav Akıntısı (Qpet)

Birim, gri – siyah renkli, genellikle blok şeklinde ayrışmalı lav akıntıları şeklindedir.

Petrografik olarak bazaltik andezit olarak adlanmışlardır. Topakkaya lavları, Koçdağ

volkanitleri ile Alakuşak Đgnimbiritleri ve Başakpınar Tüfünü örtmektedir[2].

Akarsu Çökelleri (Qal)

Akarsu çökelleri, dere yataklarında ve düzlüklerde akarsu etkinliği ile oluşmuş kum, çakıl

ve çamur birikintilerini kapsar. Bu çökeller tutturulmamış ve sıkılaşmamıştır. Đnceleme

alanı çevresinde ayırtlanmış olan birimlerden de anlaşılacağı üzere, inceleme alanı ve

çevresi tamamen volkanik kökenli birimlerden ibarettir.

Yörede bulunan volkanikler ve neojen çökelleri Alpin orojenezi etkisinde kalarak kıvrımlı,

kırıklı bir yapı kazanmışlardır[2].


24/52

4.1.2 Proje Sahası ve Çevresine Ait Jeolojik Özellikler

Proje Sahası ve yakın çevresi tamamen volkanik kökenli birimlerden oluşmaktadır. Genel

jeoloji bölümünde ayrıntılı olarak açıklaması yapılmış olan Yemliha Formasyonu (Tmy),

birimleri çalışma alanı içerisinde mostra vermektedirler.

Yemliha Formasyonu Erciyes volkanizmasına bağlı oluşmuştur. Tamamen aglomera

birimlerinden ibarettir. Genel olarak bazalt ve andezit çakıl ve bloklarından ibaret birimin

bağlayıcısı tüf ve ignimbirittir. Bazalt blokları mostra vermiş konumdadır. Makroskopik

olarak bakıldığında her yöne gelişmiş çatlak sistemine sahip bazalt ve andezit blokları

gözlenmektedir [2].

4.1.3 Zemin Etüdü

Proje Sahası’na ait zemin etüt raporu Mayıs 2006 tarihinde Atol Mühendislik tarafından yapılmış olup, rapor sonuçları aşağıda belirtilmiştir.

• Proje Sahası Yemliha Formasyonu içinde kalmaktadır. Bu birim, volkanik

kökenli aglomeradır. Birimin üst kısımları iri blok şekilndedir ve içerisinde silt

boyutunda kum ve çakıl boyutuna kadar değişen tane boyunda volkanik

kırıntılı malzemeler ihtiva etmektedir. Alt kısımda ve yer yer mostra vermiş

konumda tüf bağlayıcılı bazalt ve andezit bloklu (aglomera) birimi devamlılık

göstermektedir.

• Jeoteknik etüt kapsamında dört adet temel sondaj kuyusu ve üç adet

araştıma çukuru açılmıştır. Deney sonuçları aşağıdaki gibidir;

Zemin emniyetli taşıma gücü 2,5 kg/cm2 Zemin grubu B Yerel zemin sınıflaması Z-2 Spektrum katsayıları Ta=0,15 Etkin yer ivmesi 0,2 Bina önem katsayısı 1

• Dört adet 125 m derinliğinde yapılan jeofizik ölçümler ile birim devamlılıkları

ve arazide jeolojik yapı çıkarılmıştır.

• Proje alanında tabanda bulunan malzemenin geçirgenlik (permeabilite)

değeri 8,02x10-5 – 9,92x10-5 arasında bulunmuştur. Sahada açılan gözlem

çukurları incelendiğinde, yüzeyde 0,5-2,0 m arasında değişen kalınlıkta

ayrışmış kötü derecelenmiş kumlu siltli çakıllı bir tabakanın bulunduğu ve bu

tabakanın altında çatlak yapıları içeren kaya kütlelerinin yer aldığı

gözlemlenmiştir. Yüzeydeki tabakanın geçirimliliği herhangi bir önlem

alınmaksızın KADDT inşa edilmesine izin vermemektedir. Alttaki kaya

(aglomera) tabakası ise çatlaklı yapısı nedeni ile geçirimlilik açısından uygun

görülmemiştir.

• Yapılan arazi çalışmaları sırasında inceleme alanında aktif bir kütle

hareketine rastlanmamıştır. Arazi eğimi genel olarak %10-20 arasında

olduğu belirlenmiştir.


25/52

• Đnceleme alanında yapılan arazi çalışmaları sırasında 125 m derinliğe kadar

herhangi bir yeraltı suyuna rastlanmamıştır. Ancak yapılan jeofizik

çalışmalarında aglomera biriminin devamlılığı tespit edilmiştir. Akifer özelliği

gösterebilecek birim içerisinden yeraltı suyu alınabileceği düşünülmektedir

[2].

Proje Sahası’nda yürütülen jeoteknik araştırmanın sonuçlarından da görüleceği üzere

zemin geçirimliliği ilgili sınır değerin üzerinde olup, saha katı atık düzenli depo sahası

inşası için gerekli geçirimsizliğe sahip değildir. Ayrıca jeoteknik araştırmalar için açılan

kuyuların derinliği 125 m olup, bu derinliğe kadar yeraltı suyu ile karşılaşılmamıştır. Ancak,

Proje Sahası’nın Karasu Çayı’na yakın olması nedeniyle (bk. Şekil 4-1) alanda 125 m’den

daha derin kısımlarda yeraltı suyu bulunma ihtimali vardır. Bu nedenle, gerekli

geçirimsizliğin sağlanması ve muhtemel yeraltı suyu rezervinin korunması için doğal veya

jeosentetik kil tabakasına ihtiyaç duyulmaktadır.

4.1.4 Depremsellik ve Tektonik Özellikler

Proje Sahası, Afet Đşleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Türkiye Deprem Bölgeleri

haritasına göre 3. derece deprem bölgesinde yer almaktadır. Proje Sahası’nın gösterildiği

Kayseri Đli’ne ait deprem haritası Şekil 4-2’de, Türkiye Diri Fay Haritası ise Şekil 4-3’te

sunulmaktadır. Kayseri Đli Deprem Haritası’ndan da görüleceği üzere yöre, orta derece

deprem kuşağında yer almakta olup, şiddetli deprem görülme ihtimali düşüktür. Kayseri

Đli’nde meydana gelen deprem kayıtları incelendiğinde, en şiddetli depremin 1940 yılında

Richter ölçeğine göre 6,2 şiddetinde, Ecemiş-Develi çukurluğunda meydana geldiği

görülmektedir [3]. Söz konusu bölge Kayseri Đli’nin güneyinden başlayarak Kayseri Đli’nin

güneybatı komşusu olan Niğde Đli’nin sınırları içerisine uzanmaktadır.


26/52

Şekil 4-2 Kayseri Đli Deprem Haritası

Ölçek: 1/2.000.000 – Kaynak: www.mta.gov.tr

Şekil 4-3 Proje Sahası’nı Gösteren Diri Fay Haritası

Kayseri KADDT

Kayseri KADDT


27/52

Proje Sahası’nda yapılacak yapıların projelendirme aşamasında Bayındırlık ve Đskan

Bakanlığının “Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik” hükümlerine

uyulacaktır.

4.1.5 Hidrojeolojik Özellikler

Proje Sahası ve yakın çevresi yeraltı suyu yönünden zengin sayılabilecek akiferlere

sahiptir. Proje Sahası’nın yakın çevresinde açılan özel sondaj kuyuları bulunmamaktadır.

Sahanın güneyine doğru daha düz topografyaya sahip ve daha düşük kotta bulunan

alanlarda yapılan sondaj kuyularından yeraltı suyu alındığı bilinmektedir. Proje Sahası’nda

yapılan jeofizik ölçümlerde aglomera biriminin devamlılığı tespit edilmiştir ve aglomeranın

çatlaklı seviyelerinden yeraltı suyu alınabileceği tahmin edilmektedir [2].

4.2 Đklim Özellikleri

Kayseri Đli’nde kışları soğuk ve kar yağışlıdır. Yazları ise sıcak ve kurak olup, bölgede

karasal iklim egemendir. Ancak il iklimi, yüksekliğe göre yer yer farklılıklar gösterir. Buna

bağlı olarak ilde iklim, çukurda kalan bölgelerde daha yumuşakken, yaylalardan dağlık

kesimlere doğru gidildikçe sertleşir2.

Bölgeye en yakın ve bölgenin özelliklerini en iyi yansıtan meteoroloji istasyonu Meteoroloji

Đşleri Genel Müdürlüğü’ne ait Kayseri Đstasyonu’dur. Dolayısıyla, Proje Sahası ve yakın

çevresine ait iklimsel özellikler belirlenirken bu istasyonda kaydedilen uzun yıllara ait

(1975-2005 yılları arası) verilerden yararlanılmıştır.

Söz konusu meteoroloji verilerine göre ortalama yıllık en yüksek sıcaklık 40,7°C, en düşük

sıcaklık -28,4°C ve yıllık ortalama sıcaklık ise 10,4°C’dir. Yörede en sıcak ay Temmuz

(ortalama 22,4ºC), en soğuk ay ise Ocak’tır (ortalama -1,8ºC).

Yörede yıllık ortalama yağış miktarı 394,7 mm olarak ölçülmüş olup, en yağışlı mevsim

ilkbahardır. Ortalama kar yağışlı gün sayısı ise 34,4’tür.

Uzun yıllar meteoroloji verilerine göre yıllık ortalama rüzgar hızı 1,8 m/s’dir. Yıllık rüzgar

esme sayılarına göre hakim rüzgar yönü güneydir.

Proje Sahası ve yakın çevresine ait detaylı meteoroloji bilgileri Ek-C’de sunulmaktadır.

4.3 Su Kaynakları

Önerilen Kayseri KADDT sahasında yerüstü suyu özelliğinde (sulu dere, göl, gölet, vb)

herhangi bir yüzey suyu bulunmamaktadır. Sahanın yaklaşık 1 km güneyinden Karasu

Çayı geçmektedir.

Karasu Çayı, Boğazköprü Köyü’nde, doğu-batı uzanımlı Ambar suyu (Sarımsaklı suyu) ile

güney-kuzey uzanımlı Vanvanlı suyunun birleşmesiyle güneydoğu-kuzeybatı uzanımlı

olarak devamlılık göstermektedir. Çeşitli evsel nitelikli atıkların boşaltıldığı Ambar suyu

2 Bu bilgi Kayseri Valiliği Resmi Đnternet Sitesinden (www.kayseri.gov.tr) alınmıştır.


28/52

sahanın yaklaşık 1 km güneydousunda bulunan KASKĐ Arıtma Tesisi’nde işlemden

geçirilerek Kızılırmak ile birleşmektedir. Kayseri KADDT’den kaynaklanacak sızıntı suları

ile işletme aşamasında çalışacak personelden kaynaklanacak evsel nitelikli atıksuların

arıtıldıktan sonra Karasu Çayı’na deşarj edilmesi düşünülmektedir.

4.4 Toprak Özellikleri

Önerilen Kayseri KADDT sahası VII. sınıf arazi kullanım kabiliyetine sahiptir. Buna göre,

arazi mera vasfına sahip olup, çok şiddetli erozyon sınıfındadır. Bu nedenlerle sahanın

tarıma elverişli olmadığı düşünülmektedir. Sahanın toprak özelliklerini gösteren arazi

varlığı haritası Şekil 4-12’de verilmiştir.

Kaynak: Kayseri Đli Arazi Varlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü.

Şekil 4-4 Proje Sahası’nın Arazi Varlığı Haritası

Proje Sahası’nda hakim olarak bulunan Kahverengi Topraklar, Toroslar’ın yer şekli ve

iklimsel etkisinin bitip, kurak Đç Anadolu iklimi etkisinin başladığı kesimlerde oluşmuştur.

Alüvyal, kahverengi ve kestane renkli toprak katmanlarıyla yapılanmış kahverengi

topraklar, neojen yaşlı, pekişmemiş, kireçli tortullar üzerinde oluşmuştur. Tepelik alan

görünümündeki kahverengi toprak kesiminde hafif ve orta eğimler yaygındır. Bu kesimde

Kayseri KADDT


29/52

eğimler kısa olup, sırt ve etek düzlükleriyle kesilmiştir. Kahverengi toprak kuşağının doğal

bitki örtüsü çayırdır [2]. Ancak dik eğimler ve dağlık alana geçişteki yükseltiler dışında bu

örtü açılmış ve alan kuru tarıma ayrılmıştır. Önerilen Kayseri KADDT sahasında orman

varlığı bulunmamaktadır.

4.5 Sosyo-Ekonomik Özellikler

4.5.1 Nüfus Büyüklüğü ve Nüfus Artış Hızı

Türkiye’de 1927 yılından bu yana yapılan genel nüfus sayımlarına göre Türkiye’nin nüfusu

beş kat, Kayseri Đli’nin toplam nüfusu ise dört kat artarak 2000 yılı nüfus sayımına göre

1.060.432’ye ulaşmıştır. Türkiye Đstatistik Kurumu (TÜĐK) tarafından 2007 yılından itibaren

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) uygulanmaya başlanmış olup, Kayseri Đli’nin

ADNKS’ye göre 2009 yılı nüfusu 1.205.872’dir.

Önerilen Kayseri KADDT’nin hizmet edeceği KaBB sınırlarında bulunan ilçeler ile Proje

Sahası’nın yakınında bulunan Boğazköprü ve Molu köylerine ait 2009 yılı nüfus bilgileri

Tablo 4-4’te verilmiştir.

Tablo 4-1 KaBB 2009 Yılı Nüfus Bilgileri (ADNKS)

Yerleşim Kentsel Nüfus Kırsal Nüfus Toplam

Kocasinan 352.096 14.580 366.676

Melikgazi 449.001 3.989 452.990

Hacılar 11.652 946 12.598

Đncesu 17.669 4.680 22.349

Talas 81.566 6.259 87.825

Toplam 911.984 30.454 942.438

Nüfus büyüklüğü ve artış hızı Proje kapsamında yer alan KADDT’nin tasarımında

kullanılan ana parametredir. Bu nedenle, Proje için yürütülen fizibilite çalışmalarında Proje

ömrünü kapsayan nüfus projeksiyonu yapılmıştır. Çeşitli yöntemlere göre yapılan nüfus

projeksiyonları karşılaştırılmış olup, KADDT’nin kapasitesinin belirlenmesinde Birleşmiş

Milletler (BM) Nüfus Projeksiyon Yöntemi esas alınmıştır. Bu yönteme göre, 2000-2035

yılları arasındaki dönem için belirlenen nüfus artış hızları Tablo 4-2’de verilmiştir.


30/52

Tablo 4-2 KaBB 2000-2035 Yılları Nüfus Artış Hızları (BM Yöntemi)

Yıl Kentsel Yıllık Artış Kırsal Yıllık Artış

2000-2005 2,13 -0,13

2005-2010 1,95 -0,24

2010-2015 1,73 -0,42

2015-2020 1,51 -0,6

2020-2025 1,31 -0,76

2025-2030 1,11 -0,93

2030-2035 0,95 -1,09

Kaynak: Kayseri KADDT Fizibilite Raporu, 2010.

Proje kapsamında öncelikli olarak inşa edilerek işletmeye açılacak olan Lot-1’in hizmet

edeceği nüfus BM Nüfus Projeksiyon Yöntemi esas alınarak bulunmuş olup, Tablo 4-3’te

verilmiştir.

Tablo 4-3 KADDT Lot-1’in Hizmet Edeceği Nüfusa ait Projeksiyon Bilgileri

Yıl Kentsel Nüfus Kırsal Nüfus Toplam

2012 949.538 30.562 980.100

2013 965.965 30.434 996.399

2014 982.676 30.306 1.012.982

2015 997.514 30.124 1.027.639

2016 1.012.577 29.943 1.042.520

2017 1.027.867 29.764 1.057.630

2018 1.043.387 29.585 1.072.973

2019 1.059.143 29.408 1.088.550

2020 1.073.017 29.184 1.102.202

Kaynak: Kayseri KAY Projesi Fizibilite Raporu, Tempo Mühendislik, 2010.

Ortalama Hane halkı Büyüklüğü 2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre, 2000 yılında ortalama hane halkı

büyüklüğü, merkez ilçeler için 4,43, Büyükşehir Belediyesi için 4,28, belde ve köyler için

5,29’dur.

Tüm ildeki toplam hane halkı sayısı 260.000 olup, bunun 125.000’i Büyükşehir belediyesi

sınırlarında yer almaktadır. Kayseri Đli’ndeki genel ev tipi çok katlı binalardır. Hane halkı

sayısı Tablo 4-4’te verilmiştir.

Tablo 4-4 KaBB Sınırları Đçindeki Hane halkı Sayısı

KaBB KaBB Hane halkı Sayısı

Kocasinan 65.185

Melikgazi 60.312

Hacılar 3929

Talas 8662

Đncesu 2120

19 Birinci Derece Belediye 11.000

Toplam 151.208

Kaynak: 2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı Sonuçları, TÜĐK.


31/52

4.5.2 Eğitim

Kayseri Đli’nde okul öncesi okullaşma oranı %30,63, Đlköğretim okullaşma oranı %98,44,

Ortaöğretim okullaşma oranı %66,52, okur-yazar oranı ise %94,57’dir3.

Đlde ilköğretim ve orta öğretim kurumlarının yan sıra bir çok farklı branşta mesleki eğitimin

verilmesi amacıyla kurulmuş eğitim kurumları da mevcuttur. Eğitim kurumlarının sayısı il

merkezinde yedi, diğer ilçelerde ise toplam sekiz olmak üzere il genelinde toplam 15

adettir. Bu kurslarda kaynakçılık ve kalıpçılık gibi mesleklerin de aralarında bulunduğu

toplam 117 meslek dalında eğitim verilmektedir3. Bunda da Kayseri Đli’nin sanayi

açısından gelişmiş oluşunun da önemli bir etkisinin olduğu düşünülmektedir. Kayseri

Đli’nde bir adet de yüksek öğrenim kurumu (Erciyes Üniversitesi) bulunmaktadır.

4.5.3 Sanayi ve Ticaret

Kayseri Đli’nin yer aldığı Đç Anadolu Bölgesi’ndeki bir çok ilin aksine Kayseri Đli’nde sanayi

ve ticaret gelirlerinin tarımsal gelirlerden fazla olduğu bilinmektedir. Kayseri Đli’nde 1920’li

yıllarda sanayi alanında yapılan çeşitli kamu yatırımları ile sanayinin temelleri atılmıştır.

Bu gelişim, ilde bir enerji santralının devreye alınması ve demiryolu ve karayolu ulaşım

altyapısının kurulması ile desteklenmiştir3.

Bu yatırımlar, ilde 1950’li yıllar ve sonrasında gerek kamu ve gerekse de özel sektör

tarafından yapılan yatırımlara öncülük etmiştir. Bu yıllarda özel sektör yatırımları da artış

göstermiş olup, gıda, makine imalatı ve dokuma alanında yeni tesisler faaliyete geçmiştir3.

Kayseri’de 1990’lı yıllarda Kayseri Organize Sanayi Bölgesi’nin (OSB) kurulması ve

bölgenin kalkınmada öncelikli yöreler arasında değerlendirilerek sanayide devlet teşviğinin

sağlanması ile sanayinin gelişimi daha da hızlanmıştır3.

Günümüzde KaBB sınırları içerisinde bulunan Kayseri OSB’de mobilya, tekstil, gıda ve

makine gibi sektörlerde üretim yapan 728 tesis bulunmaktadır3.

Kayseri Ticaret Odası’na kayıtlı, aralarında yapı malzemeleri, hububat ve gıda maddeleri

ticaretinin bulunduğu toplam 30 farklı alanda faaliyet gösteren 15.300 üye bulunmaktadır3.

4.6 Ekolojik Özellikler

Önerilen Proje için DOKAY tarafından Proje Sahası ve yakın çevresinde mevcut flora ve

fauna yapısının incelenmesi amacıyla vejetasyon dönemi içinde bir çalışma yapılmıştır.

4.6.1 Flora

Önerilen Kayseri KADDT sahası “Đran-Turan (Irano-Turanien) Fitocoğrafik bölgesi içinde

yer almaktadır. Proje Sahası’nın bulunduğu bölgenin büyük kısmı endüstriyel gelişim ve

yerleşim alanı olup, doğal biyotoplara ve habitata zarar verilerek, doğal flora ve faunanın

varlığını devam ettirebilmesi için gereken mevcut alan azaltılmıştır. Bununla birlikte, flora

ve faunanın belirlenmesi amacıyla yürütülen saha çalışmalarında sadece etki alanında

3 Bu bilgi T.C. Kayseri Valiliği Resmi Đnternet Sitesinden (www.kayseri.gov.tr) temin edilmiştir.


32/52

gözlenen türler değil, biyotop karakteristiklerinden dolayı sahada gözlenmesi muhtemel

türler de incelenmiştir. Çalışma boyunca, Türk Çevre Mevzuatı ile koruma altına alınan

endemik türler ve habitatlar ile Bern, Ramsar, Biyolojik Çeşitlilik ve CITES gibi Türkiye’nin

de imzaladığı uluslararası sözleşmeler de dikkate alınmıştır.

Bölgede Karaçam ve Sedir gibi türlerin yanı sıra, münferit olarak Aksöğüt ve Kanada

Kavağı gibi ağaç türleri de bulunmaktadır.

Yapılan çalışmalar sonucunda Proje Sahası ve çevresinde görülen vejetasyon tipleri; yol

kenarı ve ova stepi vejetasyonudur.

Yol Kenarı Vejetasyonu

Yol kenarlarında görülen flora türleri geniş yayılışlı türler olup risk altında değildir. Bu türler

aşağıda verilmektedir.

Karahindiba (Cichorium intybus), Kayışkıran (Ononis spinoza), Boğadikeni (Eryngium

campestre), Artedia squamata, Torilis arvensis, Pisipis otu (Bromus cappadocicus), B.

tectorum, Yoğurt otu (Galium verum), G. caranatum, Tavşanbıyığı (Poa pratense), P.

bulbosa, Yonca (Medicago radiata), Yabani marul (Lactuca serriola), Yumak otu (Festuca

valesiaca), Ayrık otu (Dactylis glomerata), Cirsium vulgare, Agropyron intermedium, Üçgül

(Trifolium pratense), T. campestre, Tekesakalı (Tragopogon latifolius ssp. angustifolius),

Öküzgözü (Anthemis tinctoria), Labada (Rumex crispus), Dar yapraklı sinirliot (Plantago

lanceolata), Beşparmak otu (Potentilla reptans), Sütleğen (Euphorbia macroclada), Kokulu

yonca (Melilotus officinale), Mürdümük (Lathyrus aphaca var. biflorus), Leontodon

hispidus var. hispidus, Lepidium perfoliatum, Sisymbrium altissimum.

Ova Stepi Vejetasyonu

Bu vejetasyon Đç Anadolu Platosu’nda 1.200 m’nin altında görülen oldukça yaygın bir

vejetasyon türüdür. Proje Sahası ve yakın çevresinde görülen bu vejetasyon çoğunlukla

otsu türler ve kısmen kısa boylu çalı türlerinden oluşmakta ve antropojenik (insan etkisi

atında) özellik göstermektedir. Ortalama yüksekliği 45 cm, %70 örtüş derecesine sahip bu

vejetasyonda geniş yayılışlı ve risk altında olmayan türler kaydedilmiştir. Yörede genel

olarak gözlenen türler aşağıda verilmiştir.

Yumak otu (Festuca valesiaca), Alyssum murale, Ferulago pauciradiata, Geven

(Astragalus microcephalus), Öküzgözü (Anthemis tinctoria), A. cretica, Stipa arabica,

Sütleğen (Euphorbia macroclada), Leontodon hispidus var. hispidus, Boğa dikeni

(Eryngium campestre), Emzik otu (Onosma bougaei), Beşparmak otu (Potentilla recta),

Üçgül (Trifolium arvense), T. campestre, Tanacetum armenum, Caucalis platycarpos,

Kavurt otu (Scabiosa argentea), Korunga (Onobrychis armena), Kadıntuzluğu (Berberis

crateagina), Adaçayı (Salvia crypthanta), Peygamber çiçeği (Centaurea virgata),

Binbirdelik (Hypericum hyssopifolium ssp. elongatum), Salkım çiçeği (Silene vulgaris),

Tavşanbıyığı (Poa bulbosa).


33/52

4.6.2 Fauna

Çalışma alanının faunası, arazi çalışmaları, literatür verileri ve yöre halkından alınan

bilgiler ışığında belirlenmiştir. Bunların da büyük kısmı ülkemizde geniş yayılışlı ve tarım

alanları ile yerleşim yerleri yakınlarında bulunan taksonlardır.

Amfibiler

Sucul ve yarı-sucul ortamlarda yaşayan amfibi türlerinden Ova kurbağası (Rana

ridibunda), Gece kurbağası (Bufo viridis), çalışma alanı ve çevresinde uygun habitatlarda

bulunmaktadır. Bu türler Bern Sözleşmesi uyarınca koruma altına alınmış türlerdir.

Sürüngenler Çalışma alanı içinde ve yakın çevresinde bulunan ve/veya bulunma olasılığı yüksek

toplam 10 sürüngenden biri kaplumbağa, dördü kertenkele, beşi de yılan türüdür.

Kuşlar

Proje Sahası ve çevresi ötücü kuş türleri (Passeriformes) için uygun habitatlar

sağlamaktadır. Yapılan gözlemlerde çalışma alanı içinde kaydedilen kuş türleri geniş

yayılışlı ve risk sınıfı düşük türlerdir.

Memeliler

Çalışma sahası içinde kalan alanlar antropojenik baskı altında olduğundan tür çeşitliliği ve

populasyon yoğunlukları düşüktür. Çalışma sahası ve yakın çevresinde bulunması olası

memeli türleri aşağıda verilmiştir:

Kirpi (Erinaceus concolor), Kayalık faresi (Apodemus mystacinus), Ev faresi (Mus

musculus), Tarla sincabı (Citellus xanthaphrymnus), Gelincik (Mustela nivalis), Tavşan

(Lepus europaeus), Tilki (Vulpes vulpes), Kurt (Canis lupus).

Ulusal Mevzuat ve Uluslararası Sözleşmelerle Koruma Altına Alınan Flora ve Fauna Türleri

Genelde, Đç Anadolu Bölgesi endemik bitkiler açısından Türkiye’deki en hassas alanlardan

biridir. Ancak, çalışma sahasında doğal habitatların azlığı ve antropojenik karakterli

vejetasyon tiplerinin baskınlığı nedeniyle arazi çalışmaları sırasında endemik bitki türlerine

rastlanmamıştır. Bunun yanı sıra, alanda CITES ve Bern Sözleşmesi kapsamında koruma

altına alınmış bitki türü de bulunmamaktadır.

Bern Sözleşmesi uyarınca yörede yaşayan amfibi ve sürüngenlerin tamamı koruma

altındadır.

Kuşlardan Larus argentatus (Gümüşi martı), Garrullus glandarius (Alakarga), Pica pica

(Saksağan), Corvus monedula (Küçük karga), Corvus frugilegus (Ekin kargası), Corvus

corone (Leş kargası), Corvus corax (Kuzgun) ve Passer domesticus (Ev serçesi) dışında


34/52

kalan tüm türler Bern Sözleşmesi’ne göre koruma altındadır. Tablo 4-5’te KADDT sahası

sınırları içinde bulunan ve bulunma olasılığı yüksek amfibi, sürüngen, kuş ve memeli

türlerinden Bern Sözleşmesi gereğince koruma altına alınan türlerin listesi ile bu türlerin

IUCN Kırmızı Listesi’ne göre koruma statüleri verilmektedir.

Tablo 4-5 Bern Sözleşmesi Gereği Koruma Altında Olan Türler ve IUCN Kırmızı Listesi’nde Verilen Koruma Statüleri

Tür Türkçe adı IUCN Kırmızı

Liste’sinde Verilen Koruma Statüsü

Đlgili Bern Sözleşmesi Eki

Amphibia Amfibiler

Rana ridibunda Ova kurbağası LC Ek III

Bufo viridis Gece kurbağası LC Ek II

Reptilia Sürüngenler

Testuda graeca Adi tosbağa VU Ek III

Laudakia ruderata Bozkır keleri NE Ek III

Hemidactylus turcicus Geniş parmaklı keler LC Ek III

Ophisops elegans Tarla kertenkelesi NE Ek III

Mabuya aurata Tıknaz kertenkele LC Ek III

Thyplops vernicularis Kör yılan NE Ek III

Coluber najadum Đnce yılan LC Ek II

Coluber ravergieri Kocabaş yılan NE Ek III

Eirenis modestus Uysal yılan LC Ek III

Elaphe quatuorlineata Sarı yılan NT Ek II

Aves Kuşlar

Ciconia ciconia Akleylek LC Ek II

Buteo buteo Şahin LC Ek II

Falco tinnunculus Kerkenez LC Ek II

Falco subbuteo Delice doğan LC Ek II

Columba livia Kaya güvercini LC Ek II

Columba palumbus Tahtalı güvercin LC Ek II

Athena noctua Kukumav kuşu LC Ek II

Apus apus Karasağan, Ebabil LC Ek II

Upupo epops Hüthüt, çavuşkuşu LC Ek II

Galerida cristata Tepeli toygar LC Ek II

Alauda arvensis Tarlakuşu LC Ek II

Melanocorypha calandra Boğmaklı tarlakuşu LC Ek II

Hirundo rustica Đs kırlangıcı LC Ek II

Delichon urbica Ev kırlangıcı LC Ek II

Anthus campsetris Kır incirkuşu LC Ek II

Motacilla alba Akkuyruksallayan LC Ek III

Erithacus rubecula Narbülbülü, kızılgerdan LC Ek II

Phoenicurus phoenicurus Bahçe kızılkuyruğu LC Ek II

Saxicola rubetra Kahvegerdan LC Ek II

Oenanthe oenanthe Kuyrukkakan LC Ek II

Turdus merula Karatavuk LC Ek II

Sylvia communis Akgerdan ötleğen LC Ek II

Sylvia atricapilla Karabaş, ötleğen LC Ek III

Muscicapa striata Gri sinekkapan LC Ek II


35/52

Tür Türkçe adı IUCN Kırmızı

Liste’sinde Verilen Koruma Statüsü

Đlgili Bern Sözleşmesi Eki

Lanius collurio Kızıl sırtlı örümcekkuşu LC Ek II

Lanius minor Karaalın örümcekkuşu LC Ek II

Pica pica Saksağan LC -

Corvus monedula Cüce karga LC -

Corvus frugilegus Ekin kargası LC -

Corvus corone cornix Leş kargası LC -

Corvus corax Kuzgun LC Ek III

Sturnus vulgaris Sığırcık LC -

Passer domesticus Ev serçesi LC -

Fringilla coelebs Đspinoz LC Ek III

Carduelis chloris Florya, yelvekuşu LC -

Carduelis carduelis Saka LC Ek II

Curduelis cannabina Ketenkuşu LC -

Emberiza hortulana Kirazkuşu LC Ek II

Emberiza melanocephala Karabaş kirazkuşu LC Ek II

Emberiza calandra Tarla kirazkuşu NE Ek III

Mammalia Memeliler

Erinaceus concolor Kirpi LC -

Crocidura leucodon Tarla sivrifaresi LC

Lepus europeus Yabani tavşan LC -

Citellus citellus Gelengi NE -

Arvicola terrestris Su sıçanı NE

Rattus rattus Siyah sıçan, Ev sıçanı LC -

Mus musculus Ev faresi LC -

Apodemus mystanicus Kayalık faresi LC

Canis lupus Kurt LC -

Vulpes vulpes Tilki LC -

Mustela nivalis Gelincik LC Ek III

Hassas (VU) Neredeyse Tehdit Altında (NT)

Asgari Endişe (LC) Belirlenmedi (NE)

Kaynak: Kayseri KADDT Projesi ÇED Raporu, 2006.

Proje kapsamında uyulması gereken Bern Sözleşmesi’nin ilgili maddeleri aşağıda

verilmiştir.

Madde 5

Tüm taraf ülkelerin Ek-I’de verilen yabani bitki türlerinin korunması için gerekli yasal ve

idari önlemleri alması gereklidir. Bu bitkilerin kasten toplanması, kesilmesi ya da kökünden

sökülmesi yasaklanmalıdır. Tüm taraf ülkelerin bu bitkilerin elde bulundurulmasını ve

satışını yasaklaması gereklidir.


36/52

Madde 6

Tüm taraf ülkelerin Ek-II’de verilen yabani hayvan türlerinin korunması için gerekli yasal ve

idari önlemleri alması gereklidir. Aşağıda sıralanan hususların özellikle yasaklanması

gerekmektedir.

a. Her türlü kasten yakalama, alıkoyma ve kasten öldürme,

b. Yavrulama ve dinlenme alanlarına kasten zarar verilmesi ya da ortadan

kaldırılması,

c. Yabani faunaya kasten ve özellikle yavrulama, büyüme ve kış uykusu döneminde

bu Sözleşmenin amaçlarına ters düşecek şekilde rahatsızlık verilmesi,

d. Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boş dahi olsa

bu yumurtaları alıkoymak,

e. Bu madde hükümlerinin etkinliğine katkı sağlayacak hallerde, tahnit edilmiş

hayvanlar ve hayvandan elde edilmiş kolayca tanınabilir herhangi bir kısım veya

bunun kullanıldığı malzeme dahil, bu hayvanların canlı veya cansız olarak elde

bulundurulması ve iç ticareti.

Madde 7

1. Tüm taraf ülkeler, Ek-III’te belirtilen yabani faunanın korunmasını güvence altına

alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır.

2. Ek-III’te belirtilen yabani faunanın her türlü işletme şekli, 2. maddenin şartları

gözönünde tutularak, populasyonlarının varlığını tehlikeye düşürmeyecek şekilde

düzenlenmiş olacaktır.

3. Alınacak önlemler;

a. Kapalı av mevsimlerini ve/veya işletmeyi düzenleyen diğer esasları,

b. Yabani faunayı yeterli populasyon düzeylerine ulaştırmak amacıyla, uygun

durumlarda, işletmenin geçici veya bölgesel olarak yasaklanmasını,

c. Yabani hayvanların canlı ve cansız olarak satışının, satmak amacıyla elde

bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satışa çıkarılmasının uygun

şekilde düzenlenmesi hususlarını kapsayacaktır.

Bern Sözleşmesi Ek-II’de verilen ve Proje Sahası ve yakın çevresinde bulunması

muhtemel olan hayvan türleri değerlendirildiğinde, iki yaşamlıların beslenme, üreme ve

dinlenme alanları Karasu Çayı’nın kenarında olup, Proje Sahası’nın uzağındadır. Bunun

yanı sıra sürüngen türleri de akarsuların yakınındaki alanları tercih etmektedir. Bu

nedenle, bu türlerin de Karasu Çayı’nın kenarında bulunmaları muhtemeldir. Zira, bu

türlerin bu alanda suya erişimi Proje Sahası’na göre daha kolaydır. Kuş türleri yuva

yapmak için tarım alanlarını tercih edebilirler (örn. Proje Sahası’na yakın tarım alanları).

Kuşlar tarım alanlarında kolaylıkla bulabildikleri böceklerle beslenmekte olup, Proje

Sahası’nın yakın çevresinde başka tarım alanlarını kolaylıkla bulabileceklerdir. Bu

nedenle, Proje faaliyetlerinden dolayı özel olarak korunan herhangi bir fauna türünün

tehlike altına girmesi beklenmemektedir.


37/52

Alanda bulunması olası türlerden yalnızca Tosbağa “IUCN 2002 Küresel Ölçekte Tehdit

Altında Olan Türler” listesinde “VU (Zarar görebilir)” kategorisinde yer almaktadır.

Koruma altına alınmamış bölgelerde ve belirli kurallar uyarınca avı serbest fauna türleri Av

Mevsimi Merkez Av Komisyonu Kararları ile belirlenmektedir. Bu belirleme, doğa

korumada görevli kamu kuruluşları ile ortaklaşa saptanmakta ve yıldan yıla değişmektedir.

2009-2010 Merkez Av Komisyonu Kararlarına göre Proje Sahası ve yakın çevresinde

2009-2010 av döneminde avlanma yasağı getirilmiş herhangi bir fauna türü

bulunmamaktadır.

Fauna türlerinin korunması için bir önlem olarak, Proje Sahası’nda bulunan kuş yuvaları

bir biyolog tarafından Proje Sahası’nın dışına taşınacaktır. Biyolog ayrıca sahanın inşaat

öncesi hazırlanması (tesviye vb.) ve mobilizasyon çalışmalarını denetleyecek ve fauna

türlerinin zarar görmesi engellenecektir. Ayrıca, sahanın etrafına yerleştirilecek tel örgüler

sahaya hayvanların girişini engelleyecektir. IUCN Kırmızı Listesi’nde “VU” ve “NT” olarak

verilen ve Bern Sözleşmesi’nin eklerinde yer alan türlerin korunması için projede çalışacak

personelin düzenlenecek eğitimlerle bilincinin artırılması da sağlanacaktır.

4.7 Koruma Alanları

Hörmetçi Sazlığı önerilen Proje Sahası’nın yaklaşık 5,5 km güneybatısında bulunmakta

olup, Proje Sahası’na yakın konumda bulunan tek korunan alandır (bk. Şekil 4-5).

Hörmetçi Sazlığı 2004 yılında Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından Uluslararası Öneme

Sahip Sulak Alan ilan edilmiştir.

Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği (17 Mayıs 2005 tarih ve 25818 sayılı Resmi

Gazete) uyarınca katı atık düzenli depo sahalarının “tampon bölge”lerde inşa edilmesi

yasaktır. Bu yönetmeliğe göre bahse konu sulak alanın tampon bölgesi sulak alan

sınırından itibaren 2500 m genişliğinde bir alanı kapsamaktadır. Bu nedenle, Hörmetçi

Sazlığı’nın 5,5 km uzağında bulunan Proje Sahası tampon bölge sınırları dışında

kalmaktadır.


38/52

Kaynak: ÇOB Coğrafi Bilgi Sistemi (gis.cevreorman.gov.tr).

Şekil 4-5 Hörmetçi Sazlığı ve Proje Sahası

Proje Sahası’nda yapılan gözlemler neticesinde yüzeyde herhangi bir kültürel varlığa

rastlanmamıştır. Ayrıca, Kayseri Đl Çevre ve Orman Müdürlüğü tarafından hazırlanan 2008

Yılı Đl Çevre Durum Raporu ile Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın internet sitesinde verilen

bilgilere göre alanda kayıtlı herhangi bir kültürel varlık da bulunmamaktadır.

Kayseri SWL


39/52

5 ÇEVRESEL ETKĐLER

Bu bölümde önerilen Projenin inşaat ve işletme aşamalarında yürütülecek faaliyetlerden

kaynaklanabilecek çevresel etkiler değerlendirilmiştir. Bu çevresel etkilerin başlıca

kaynakları katı ve sıvı atıklar ile gürültü ve toz emisyonları olup, bunların mevcut alıcı

ortamlar (hava, su, toprak vb.) üzerindeki etkilerinin boyutları ilgili başlıklar altında

açıklanmış ve bu etkilerin en aza indirilmesi için alınması gerekli önlemler verilmiştir.

Projeden kaynaklı çevresel etkiler değerlendirilirken DOKAY Mühendislik ve Danışmanlık

Ltd. Şti. tarafından hazırlanarak 2006 yılında ÇOB tarafından ÇED Olumlu Kararı verilen

ÇED raporundan da faydalanılmıştır.

5.1 Katı Atıklar

Projenin inşaat ve işletme aşamalarında meydana gelebilecek katı atıkları çalışacak

personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atıklar, ambalaj atıkları ve inşaattan

kaynaklanacak hafriyat atıkları oluşturmaktadır.

Projenin inşaat ve işletme aşamalarında çalışacak personel sayısı sırasıyla 30 ve 20’dir.

Proje için yürütülen fizibilite çalışmalarında KaBB sınırları içerisinde 2009 yılında kişi

başına katı atık üretimi günlük 1,17 kg/gün olarak belirlenmiştir. Buna göre, Projenin

inşaat ve işletme aşamalarında oluşacak evsel katı atık miktarları yaklaşık olarak sırasıyla

35 kg/gün ve 24 kg/gündür.

Đnşaat aşamasında oluşacak evsel nitelikli katı atıklar mevcut depolama sahasına

götürülerek bertaraf edilecektir. Đşletme aşamasında oluşan atıklar da aynı şekilde

KADDT’de bertaraf edilecektir.

Büyük ekipmandan kaynaklı ambalaj atıkları ile personelden kaynaklanacak ambalaj

atıkları (örn. karton kutular ve işçilerin yiyeceklerinin bulunduğu paketler) ise Ambalaj

Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (24.06.2007 tarih ve 26562 sayılı Resmi Gazete) uyarınca

ÇOB tarafından lisans verilmiş ambalaj atığı geri kazanım tesislerine gönderilecektir.

Kayseri Katık Atık Yönetimi Projesi kapsamında kurulması planlanan Ambalaj Atığı Geri

Kazanım Tesisi’nin 2015 yılı itibariyle işletmeye alınması planlanmaktadır. Projenin

işletme aşamasında oluşacak ambalaj atıkları bu tesisin işletmeye alınmasından sonra

burada işlenecek ve ambalaj atıklarının geri kazanılamayan kısmı KADDT’de bertaraf

edilecektir.

5.1.1 Hafriyat Atıkları

Kazı faaliyetleri öncesi yüzeyden bitkisel toprak sıyrılacaktır. Bu sırada büyük miktarda

bitkisel toprak oluşacağından sıyrılan toprağın peyzaj için en uygun bölümü Proje Sahası

içerisinde eğimin %5’tenn az olduğu uygun bir alanda diğer hafriyat malzemesinden ayrı

olarak depolanacaktır. Bitkisel toprak yığınlarının yüksekliği en fazla 1,5 m olacaktır.


40/52

Depolama süresince bitkisel toprağın yüzeyi yeşillendirilecektir. Bitkisel toprağın kalan

kısmı yeni açılan ulaşım yollarının kenarında ve diğer uygun alanlarda kullanılacaktır.

Projenin inşaat aşamasında arazinin hazırlanması ve katı atıkların depolanacağı alanın

(Lot-1) kazısı sırasında hafriyat toprağı oluşacaktır. Oluşacak hafriyat toprağı sahada

uygun bir alanda biriktirilecek olup, mümkün mertebe günlük örtü toprağı olarak

kullanılması sağlanacaktır.

5.1.2 Özel Atıklar

Bu kısımda, Proje faaliyetleri sırasında oluşabilecek ve yönetim esasları ayrı

yönetmeliklerle belirlenmiş özel katı atık türleri ve bu atıkların kontrolüne ilişkin bilgiler

verilmektedir.

Atık Pil ve Akümülatörler

Projenin inşaat ve işletme faaliyetleri sırasında iş makinesi ve araçlarda kullanılan akülerin

ve çeşitli iletişim cihazları ve elektronik aletlerde kullanılan pillerin değişmesi sonucu

oluşacak atık pil ve akümülatörler Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği

(31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazete) uyarınca Proje Sahası’nda biriktirilerek

bu tür atıkların geri dönüşümü ve bertarafı konusunda yetkili kuruluşlara gönderilecektir.

Bu bağlamda, atık pillerin toplanması konusunda yetkili kuruluş Taşınabilir Pil Üreticileri ve

Đthalatçıları Derneği (TAP)’dir. TAP’tan, atık pillerin toplanması için özel olarak üretilen

kutulardan yeterli sayıda temin edilerek sahada uygun noktalara yerleştirilecektir. Dolan

kutular TAP’a ücretsiz olarak gönderilecektir.

Tıbbi Atıklar

Đşyerlerinde iş kazalarına karşı alınacak tedbirler ile ilgili olan Đşçi Sağlığı ve Đş Güvenliği

Tüzüğü (11.01.1974 tarih ve 14765 sayılı Resmi Gazete) 91. Maddesi uyarınca sürekli

olarak en az 50 işçi çalıştırılan işyerlerinde hekim ve revir bulundurma zorunluluğu

bulunmaktadır.

Projenin inşaat ve işletme aşamalarında çalışacak işçi sayıları 50’den az olup, Proje

Sahası’nda revir kurulması zorunluluğu bulunmamaktadır. Proje kapsamında yürütülecek

faaliyetlerden kaynaklanabilecek kaza ve yaralanma durumlarında Kayseri il merkezinde

bulunan sağlık kuruluşlarından yaralanılacaktır. Dolayısıyla, Proje kapsamında tıbbi atık

oluşumu söz konusu değildir.

Ömrünü Tamamlamış Lastik

Proje’nin inşaat ve işletme aşamalarında, araç ve iş makinelerinin lastiklerinin Proje

Sahası’nda değiştirilmesinin gerekmesi halinde değişen lastikler, Ömrünü Tamamlamış

Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği (25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazete)

hükümleri uyarınca ÇOB tarafından lisans verilmiş taşıyıcılara teslim edilecektir.


41/52

5.2 Sıvı Atıklar

Bölüm 3.3.2’de de belirtildiği üzere, Projenin inşaat ve işletme aşamalarında çalışacak

personelin su ihtiyacı yaklaşık olarak sırasıyla 4,5 m3/gün ve 3 m3/gün olacaktır. Kullanılan

suyun tamamının atıksuya dönüşeceği varsayımıyla oluşacak atıksu miktarları da

kullanılan su miktarlarına eşit olacağı düşünülmektedir. Projenin inşaat aşamasında

oluşacak evsel nitelikli atıksular Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (31.12.2004 tarih ve

25687 sayılı Resmi Gazete) uyarınca sahada inşa edilecek sızdırmasız fosseptikte

toplanacaktır. Fosseptik dolduğunda atıksu vidanjörle çekilerek KASKĐ AAT’nin girişine

deşarj edilecektir.

Projenin işletme aşamasında oluşacak atıksu ise çalışacak personelden kaynaklı

atıksuların yanı sıra KADDT’de depolanacak çöplerden kaynaklı sızıntı suyu ve lastik

yıkama sularından meydana gelecektir. KADDT’de oluşacak sızıntı suyu miktarı yaklaşık

85 m3/gün olarak öngörülmektedir.

Đşletme aşamasında oluşacak atıksular, sızıntı suyunun ön arıtımı için kurulacak arıtma

tesisinde arıtıldıktan sonra KASKĐ AAT’de nihai arıtıma tabi tutularak alıcı ortam olan

Karadere Çayı’na bertaraf edilecektir.

5.3 Tehlikeli Atıklar

Projenin inşaat ve işletme aşamasında oluşacak başlıca tehlikeli atık türleri inşaat ve

işletmede kullanılacak iş makinelerinin (buldozer, kompaktör vb.) değişen yağ ve hava

filtreleri ile ekipman bakım ve onarımında kullanılacak üstübü ve atık yağ ve boya

kutularıdır. Bunların yanı sıra tesisteki binalarda kullanılacak floresan lambalar ve

kartuşlardan kaynaklı tehlikeli atık oluşumu söz konusudur.

Projenin her iki aşamasında yürütülecek çalışmalar sırasında oluşacak tehlikeli atıklar,

Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete)

uyarınca sahada yağıştan korunaklı, etrafı telle çevrilmiş ve zemini beton kaplı tehlikeli

atık geçici depolama alanında biriktirilecektir. Proje için hazırlanacak atık yönetim planı

kapsamında (bk. Bölüm 7.2.1), işçiler tehlikeli atıkları geçici depolama alanına

götürecektir. Tehlikeli atıklar söz konusu alanda 180 günden daha uzun süreli

bekletilmeyecektir. Biriktirilen tehlikeli atıklar, ÇOB tarafından tehlikeli atıkların toplanması

konusunda lisans verilmiş firmalara verilecektir. Toplanan tehlikeli atıklar lisanslı tehlikeli

atık ara depolama tesislerine buradan da nihai bertaraf için tehlikeli atık düzenli depolama

sahalarına veya yakma tesislerine gönderilecektir.

Sızıntı suyu ön arıtma tesisinde oluşacak arıtma çamurunun TAKY Ek-11/A’da verilen

“Atıkların Düzenli Depo Tesislerinde Depolanabilme Kriterlerine” göre analizi

yaptırılacaktır. Buna göre arıtma çamurunun tehlikesiz olduğunun belirlenmesi durumunda

çamur ilave susuzlaştırma işlemleri için KASKI AAT’ye gönderilecek ve ardından

KADDT’de bertaraf edilecek, tehlikeli olması durumunda ise lisanslı tehlikeli atık toplayıcı

firmalara verilecektir.


42/52

5.4 Atık Yağlar

Projedeki atık yağ kaynakları inşaat ve işletme faaliyetleri sırasında kullanılacak iş

makineleri ve kamyon ve binek otomobil gibi araçlardır. Proje kapsamında kullanılacak

araçların bakım ve onarımları yetkili servislerde yapılacaktır. Kullanılacak iş makinelerinin

yağ değişimleri ise sahada yetkili servis elemanlarınca yapılacaktır.

Araç ve iş makinelerinin bakımlarından kaynaklanacak atık yağlar yetkili servis kuruluşları

tarafından Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi

Gazete) uyarınca ÇOB tarafından atık yağların toplanması için lisans verilmiş firmalara

verilecektir. Lisanslı firmalarca toplanan atık yağlar ise nihai bertaraf amacıyla lisanslı atık

yağ geri kazanım tesislerine gönderilecektir.

5.5 Hava Emisyonları

5.5.1 Gaz Emisyonları

Proje’nin inşaat ve işletme aşamalarında idari binanın ısıtılması için ısıl gücü 1 MW’tan

küçük bir kömür yakıtlı kazan kullanılacağı öngörülmektedir. Kazan, Isınmadan

Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (13.01.2005 tarih ve 25699 sayılı

Resmi Gazete) uyarınca işletilerek gaz emisyonlarının izlenmesi için düzenli aralıklarla

ölçüm çalışması yapılacaktır.

Isınmanın yanı sıra inşaat ve işletme aşamasında kullanılacak iş makineleri ve araçlardan

kaynaklı egzoz emisyonları olacaktır. Proje kapsamında kullanılacak araçların ve iş

makinelerinin saatlik toplam yakıt tüketimi yaklaşık 50 L olarak belirlenmiş olup, kütlesel

debi hesaplamaları yapılmıştır. Bu hesaplamalarda motorinin yoğunluğu ortalama 0,8654

kg/L olarak alınmıştır4.

Dizel araçlardan yayılan kirleticiler için kullanılan emisyon faktörleri, emisyon miktarları ve

ilgili sınır değerler Tablo 5-1’de yer almaktadır.

Tablo 5-1 Dizel Araçlardan Yayılan Kirleticiler için Emisyon Faktörleri,Kirletici Miktarları ve Đlgili Sınır Değerler

Kirletici Emisyon Faktörü*

(kg/ton) Emisyon Miktarı

(kg/saat) Limit Değer**

(kg/saat)

Karbonmonoksit 9,7 0,420 50,000

Azot Oksitler 36 1,558 4,000

Kükürt Oksitler 6,5 0,281 6,000

Toz 18 0,779 1,500

* Kaynak: Müezzinoğlu, A., ‘Hava Kirliliğinin ve Kontrolünün Esasları’, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları, 1987

** Kaynak: 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava

Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (SKHKKY), Ek-2, Tablo 2.1

Tablo 5-1’den de görüleceği gibi, Projenin inşaat döneminde çalışacak iş makinelerinden

kaynaklı hava emisyonları, SKHKKY Ek-2 Tablo 2.1’de belirtilmiş olan sınır değerlerin

altındadır. Bundan dolayı, araçlardan kaynaklanan emisyonların mevcut hava kalitesine

olumsuz bir etkisinin olması beklenmemektedir. Đş makinesi ve araçlardan kaynaklı egzoz

gazı emisyonları düzenli bakım yaptırılarak kontrol edilecektir. Bu konuda “Motorlu Taşıt 4 TMMOB Kimya Mühendisleri Odası Yayınları, 1991


43/52

Egzoz Gazları Hakkındaki Genelge” (30.12.2004 tarih ve 2004/13 sayılı Resmi Gazete)

hükümlerine uyulacaktır.

5.5.2 Toz Emisyonları

Projenin inşaat aşamasında toz emisyonuna yol açabilecek faaliyetler aşağıda verilmiştir.

• Toprak yollarda araç hareketi,

• Lot-1 ile yol ve bina temellerinde yapılacak kazı çalışmaları,

• Đnşaat malzemesinin taşınması, sahada depolanması ve kullanımı,

• Kazıdan çıkacak hafriyat malzemesinin taşınması.

Đnşaat faaliyetlerinden oluşabilecek toz emisyonları hesaplanırken, yarı kurak alanlar için

tahmin edilen 9,9 gr/m2/gün’lük toz emisyon faktörü alınmıştır. Bu faktör, Amerika Birleşik

Devletleri Çevre Koruma Ajansı (USEPA) tarafından verilen ve çeşitli inşaat alanlarını göz

önüne alan formüle göre hesaplanmıştır. Aşağıdaki formül, inşaat sahalarında toz

emisyonu oranını hesaplamak için kullanılmaktadır;

Toz Emisyonu = 9,9

ay

günxsüresikazı

mAlanx

saat

günx

m

g

1

30

)(

8

2

2

Proje ünitelerinin inşasından kaynaklı toz emisyonunun belirlenmesinde en kötü durum

senaryosunun değerlendirilmesi amacıyla tüm toz emisyonlarının aynı noktadan

kaynaklanacağı kabul edilmiştir. Proje ünitelerinin inşası sırasında oluşması beklenen toz

emisyonları hesaplanarak aşağıda verilmiştir.

Proje kapsamında Lot-1’in inşasında yaklaşık 13 ha’lık bir alanda kazı ve inşaat

çalışmalarının yürütüleceği öngörülmektedir. Đnşaat aşamasının yaklaşık 12 ay süreceği

öngörülerek yapılan toz emisyonu hesaplaması aşağıda verilmiştir.

Toz Emisyonu = 9,9

ay

günxay

mx

saat

günx

m

g

1

306

)130000

8

2

2= 893,75 g/saat = 0,89 kg/saat.

Buna göre, inşaat sırasında oluşacak toz emisyonu miktarı toplam 0,89 kg/saat olarak

bulunmaktadır. Bu miktar, SKHKKY (03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete) EK-

2'de verilen ve model gereksinimini belirleyen toz emisyon sınır değeri olan 1,0 kg/saat

değerinin altındadır. Bu nedenle, havada asılı ve çöken toz konsantrasyonlarının

hesaplanması için toz modellemesi çalışması yürütülmemiş olup, Proje Sahası’na en

yakın alıcı ortam olan Boğazköprü Köyü’nün inşaat nedeniyle oluşacak toz emisyonundan

olumsuz yönde etkilenmesi beklenmemektedir.


44/52

Đnşaatta yapılacak kazılardan kaynaklanacak hafriyat malzemesi de işletme aşamasında

günlük örtü malzemesi olarak kullanılmak üzere saha içerisinde uygun bir alanda

depolanacak olup, saha dışına taşınmayacaktır. Bu nedenle hafriyat malzemesinin

taşınmasından kaynaklı toz emisyonu ihmal edilebilir düzeyde olacaktır.

Kazı çalışmaları sırasında oluşacak toz emisyonundan kaynaklı saha ve yakın

çevresindeki biyolojik ve fiziksel çevre ve işçiler üzerinde gözlenmesi muhtemel etkiler

aşağıda sıralanmıştır.

• Fotosentezin engellenmesi sonucu flora türleri üzerinde meydana gelebilecek

etkiler,

• Karasal fauna elemanları üzerinde meydana gelebilecek rahatsızlık,

• Solunum rahatsızlıkları,

• Yüzey sularında bulanıklık artışı.

Toz emisyonlarından kaynaklı Proje Sahası’nın yakın çevresindeki alıcı ortamlarda

oluşabilecek olumsuz etkilerin en aza indirilmesi için alınması gereken önlemler aşağıda

sıralanmıştır.

• Müteahhit tarafından yüksek toz emisyonu üretmeyecek ekipmanlar kullanılmalıdır,

• Toz emisyonu oluşması muhtemel kuru havalarda hafriyat yığınlarının üzeri

ıslatılacaktır,

• Toprak yollarda araçların hızları 30 km/saat olarak sınırlandırılmalıdır,

• Saha içi ulaşım yolları aralıklarla arazöz ile sulanacaktır.

• Kamyonların üzeri örtülecektir.

5.5.3 Koku

Katı atıkların depo sahasına bertarafı sırasında koku oluşması muhtemeldir. Bölgede

hakim rüzgar yönü güney olup, Proje Sahası’na en yakın yerleşim olan Boğazköprü Köyü

oluşacak kokudan etkilenebilir. Proje kapsamında depoda sıkıştırılan atıkların üzeri günlük

örtü toprağıyla kapatılacaktır. Bu şekilde çöpten kaynaklı olarak söz konusu yerleşimde

kötü koku oluşumu engellenecektir.

5.6 Gürültü

Önerilen Projenin inşaat aşamasında kullanılacak makinelerin listesi ve ses gücü

düzeyleri Tablo 5-2’de verilmiştir.

Tablo 5-2 Đnşaat Aşamasında Kullanılacak Makine ve Ekipman Sayıları ve Ses Gücü Düzeyleri

Makineler Araç Sayısı Ses Gücü Düzeyi (Lw), dBA

Kamyon 5 85

Kepçe 2 110

Silindir 1 110

Ekskavatör 1 105

Buldozer 1 120


45/52

Yapılan hesaplamalar, tüm makine/ekipmanın aynı anda çalışacağı en kötü durum

senaryosu göz önünde bulundurularak gerçekleştirilmiş olup, oluşacak gürültü seviyesinin

hesaplamalarla belirlenen değerden çok daha düşük olacağı tahmin edilmektedir. Đnşaat

makine/ekipmanının konumu hakkında kesin bir bilgi vermek bu aşamada mümkün

değildir.

Tüm gürültü kaynaklarının oluşturdukları toplam eşdeğer gürültü seviyesi aşağıda verilen

(1) numaralı formül yardımıyla hesaplanabilir (ODTÜ-SEM, 2007). Bu formülde tüm

gürültü kaynaklarının aynı düzlemde olduğu kabul edilmektedir.

∑=

×=n

i

L

eq

i

L1

1010log10 ………………………………… (1)

Bu formülde;

n = Gürültü kaynaklarının sayısı

Li = Her bir kaynağa ait ses gücü düzeyi (dBA)

eqL = Toplam eşdeğer gürültü seviyesi

++++×= 10

12010

10510

11010

11010

85

101101101102105log10 xxxxxLeq

= 121,3 dBA

Đnşaat aşamasındaki gürültü seviyesi (Leq) orijinde 121,3 dBA olarak hesaplanmıştır.

Makine/ekipmandan kaynaklanan ve belirli bir mesafeye ulaşan ses gücü seviyesi (Lp),

aşağıdaki verilen (2) numaralı formül yardımıyla hesaplanabilir ;

×+=

2..4log10

r

QLL eqP

π…………………………………....(2)

Lp : Ses gücü (gürültü) seviyesi (dBA)

Q : Arazinin düz veya engebeli olmasına göre seçilen indirgeme faktörü

arazinin engebeli orta düzlük olmasından ötürü 2 olarak alınmıştır.

R : Mesafe (m)

Açık ortamda çalışılmasından dolayı, havanın atmosferik yutuştan kaynaklanan ses

basınç düzeyindeki azalma da göz önünde bulundurulabilir. Ancak en kötümser

yaklaşımın değerlendirilebilmesi açısından, hesaplamalarda, atmosferik yutuş nedeniyle

ses basınç düzeyinde herhangi bir azalma meydana gelmeyeceği ve tüm makinelerin aynı

noktada çalışacakları varsayılmıştır.

Değişik mesafelerdeki gürültü seviyeleri bu formüller vasıtasıyla hesaplanmış olup,

eşdeğer gürültü seviyesinin mesafeye göre değişimi Tablo 5-3 ve Şekil 5-1’de

sunulmuştur.


46/52

Tablo 5-3 Mesafelere Göre Gürültü Dağılımı

r (m) LW (dB)

0 121,30

10 93,32

50 79,34

100 73,32

200 67,30

300 63,78

400 61,28

500 59,34

600 57,76

700 56,42

800 55,26

900 54,23

1000 53,32

1500 49,80

2000 47,30

2500 45,36

3000 43,78

3500 42,44

Not: Đnşaat makinelerinin çalışma frekans aralığı 500-4000 Hz aralığında olduğundan her bir noktanın ses basıncı düzeyi

yaklaşık gürültü düzeyine eşdeğerdir.

0

20

40

60

80

100

120

140

0 500 1000 1500 2000 2500

Mesafe (m)

Se

s Ş

idd

eti

Se

viy

es

i (d

BA

)

Şekil 5-1 Đş Makinelerinden Kaynaklanan Gürültünün Mesafeye Göre Dağılımı

Şantiye alanları için çevresel gürültü kriterleri Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve

Yönetimi Yönetmeliği (07.03.2008 tarih ve 26809 sayılı Resmi Gazete) (ÇGDYY) Madde

23’te verilmiş olup, şantiye alanından çevreye yayılan gürültü seviyesi için sınır değerler

Tablo 5-4’te sunulmuştur.


47/52

Tablo 5-4 Şantiye Alanı için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri (ÇGDYY Ek-VIII, Tablo 5)

Faaliyet Türü (Yapım, Yıkım ve Onarım) Lgündüz (dBA)

Bina 70

Yol 75

Diğer Kaynaklar 70

ÇGDYY Madde 23 kapsamında yapılan değerlendirmeye göre Proje Sahası çevresinde,

okul, hastane ve ev gibi hassas alıcı noktalarda 70 dBA’lık (ÇGDYY Tablo 5) sınır değerin

altında kalınması gerekmektedir. Đnşaat alanına en yakın hassas alıcı ortam olan

Boğazköprü Köyü’nde (yaklaşık 2000 m) hissedilmesi beklenen gürültü seviyesi

47,3 dBA seviyesinde olacaktır. (bk. Tablo 5-3). Bu nedenle, söz konusu yerleşimin Proje

Sahası’nda oluşacak gürültüden olumsuz şekilde etkilenmesi beklenmemektedir.

Đnşaat aşamasında kullanılacak makine ve ekipmandan kaynaklanacak gürültü

düzeylerinin bulunması için yapılan gürültü hesaplamalarında Proje Sahası’nda bulunan

tüm makine ve ekipmanın aynı anda ve aynı noktada çalışacağı varsayılmış olup,

atmosferik yutuş hesaplamalara katılmamıştır. Gerçekte oluşacak gürültü seviyesinin bu

değerin (47,3 dBA) çok daha altında olması beklenmektedir. Kullanılacak makine ve

ekipmanlardan kaynaklı gürültünün en düşük düzeyde tutulması amacıyla makine ve

ekipman bakımları düzenli olarak yaptırılacaktır.

Projenin işletme aşamasında kullanılacak makine ve ekipman sayıları ile gürültü

düzeylerine ilişkin bilgi ise Tablo 5-5’te verilmiştir.

Tablo 5-5 Đşletme Aşamasında Kullanılacak Makine ve Ekipman Sayıları ve Ses Gücü Düzeyleri

Makine/Ekipman Araç Sayısı Ses Gücü Düzeyi (Lw), dBA

Kompaktör 1 115

Buldozer 1 120

Lastik Tekerlekli Yükleyici 1 115

Pick-up 1 85

Damperli Kamyon 1 85

Arazöz 1 85

Yukarıda verilen Formül (1) kullanılarak eşdeğer ses gücü düzeyi 122,1 dBA olarak

hesaplanmıştır. Gürültünün mesafeye göre değişiminin hesaplanmasında kullanılan

Formül (2) yardımıyla da işletme aşamasında kullanılacak makine ve ekipmandan

kaynaklı olarak en yakın hassas alıcı ortam olan Boğazköprü Köyü’nde (2.000 m)

oluşması muhtemel gürültü seviyesi 48,1 dBA olarak tahmin edilmektedir.

Önerilen Projenin işletme aşaması için uygulanabilecek sınır değerler ÇGDYY Ek-VIII,

Tablo-4’te verilmiştir. Söz konusu tabloda gürültüye hassas kullanım alanlarından

konutların yakınında gerçekleştirilen faaliyetler için gündüz, akşam ve gece gürültü sınır

değerleri verilmiştir. Yukarıda hesaplanan gürültü seviyesi, bu sınır değerler arasında en

sıkı olan 50 dBA’nın (gece için gürültü sınır değeri, Lgece) altındadır. Dolayısıyla, Projenin

işletme aşamasında yürütülecek faaliyetlerden kaynaklı Boğazköprü Köyü’nde oluşması


48/52

muhtemel gürültü seviyesinin bu yerleşimde herhangi bir olumsuz etki yaratması

beklenmemektedir.

Proje faaliyetlerinde kullanılacak makine ve ekipmandan kaynaklı gürültü seviyesinin

kontrolü amacıyla makine ve ekipmanın bakımları periyodik olarak yaptırılacaktır.

Gürültü oluşturan faaliyetler için ayrıca, ÇGDYY’de verilen etki azaltıcı önlemlerin alınması

gerekmektedir. Bu önlemler aşağıda verilmiştir.

- Đnşaat faaliyetleri gündüz zaman diliminde (07:00-19:00) gerçekleştirilecektir Đnşaat

faaliyetlerine akşam ve gece zaman dilimlerinde devam edilmesi gerekmesi

halinde ilgili sınır değerler olan sırasıyla 65 ve 60 dBA sağlanacaktır.

- Đnşaatın başlangıç ve bitiş tarihleri halka duyurulacaktır.

- Yüksek miktarda gürültü oluşumuna yol açan faaliyetlerden önce halk

bilgilendirilecektir.

5.7 Trafik Güvenliği

Đnşaat malzemelerinin ve hafriyatın taşınması için kullanılacak kamyonlar Proje Sahası’na

ulaşım için Kuzey Çevre Yolu’nu kullanacaktır. Bu nedenle, trafik kazası riskini en aza

indirmek için yol kenarına uyarı işaretleri yerleştirilecektir. Bu uyarı işaretleri işletme

aşamasında da kullanılacak olup, karayolunda seyreden sürücülerin sahaya giren ve

sahadan çıkan çöp kamyonlarına karşı uyarılması sağlanacaktır.

Günlük örtünün her günkü çalışmanın sonunda çöplerin üzerine serilecek olmasına

rağmen Proje’nin işletme aşamasında sahada kuşların toplanması söz konusu olabilir. Bu

durum trafik güvenliği üzerinde olumsuz etki yaratabilecektir. Bunun önüne geçmek

amacıyla yol kenarına uzun ağaçlar dikilecektir.


49/52

6 ALTERNATĐFLERĐN DEĞERLENDĐRĐLMESĐ

6.1 Depo Sahası Alternatifleri

6.1.1 Mevcut Vahşi Depolama Sahası (Alternatif 1)

Mevcut vahşi depolama sahası Kayseri şehir merkezinin 15 km kuzeybatısında yer

almaktadır. Molu Köyü’ne 4 km mesafede bulunan Çatalarkaç Tepe ile Karakaya Tepesi

arasındaki bir bölgede bulunmaktadır. Depolama sahasına giden yol asfaltlı ve iyi

durumdadır.

Bölgeye taşınan atık, depolama sahasına dökülmekte ve yayılmaktadır. Daha sonra

buldozer ile yüzey üzerinde sıkıştırılmaktadır. Đnşaat döküntüleri, evsel atıklar ile birlikte

depolama sahasına atılmaktadır. Atıkların üzerine toprak ve kil ile kaplama

uygulanmamaktadır.

Mevcut depolama sahası KaBB tarafından on yılı aşkın bir zamandır kullanılmaktadır.

Proje kapsamında ilk olarak bu alanda bir KADDT inşa edilmesi seçeneği

değerlendirilmiştir. Yapılan incelemeler sırasında sahanın belirli olumlu özellikler

sergilediği görülmüştür. Bunlar;

• Yer olarak saha, katı atık depolama için uygundur,

• Sahaya giden yol geçişleri uygundur,

• Yeraltı su kaynaklarını kirletici bir risk taşımamaktadır,

• Saha, yerleşim yerlerine kanunda belirtilen uzaklıklara uymaktadır,

• Hakim rüzgar yönü uygundur,

• Gelecekte genişleme için yeterli alan mevcuttur.

Mevcut depolama sahasında gözlemlenen olumsuzluklar aşağıda belirtilmiştir;

• Sızıntı sularını toplayacak bir sistem mevcut değildir,

• Depolama sahasındaki gazların toplanması ile ilgili bir sistem mevcut değildir,

• Atıkların üzerleri sızdırmaz malzemeler ile örtülmemektedir,

• Kazı atıkları, döküntüler ve kabul görmeyen malzemeler, evsel atıklar ile birlikte

dökülmektedir,

• Uygun yangın söndürme önlemleri alınmamıştır,

• Gelen atık yükünü tartacak bir tartı köprüsü bulunmamaktadır,

• Đzni olmayan kişilerin sahaya girişlerini engelleyecek güvenlik mevcut değildir,

• Hastalık taşıyıcı canlılar (fare, sinek vb.) için herhangi bir önlem

geliştirilmemiştir,

• Sahanın etrafına girişi engellemek için kurulan tel örgüler yeterli

görülmemektedir,

• Sahada çalışanları koruyacak malzemeler bulunmamaktadır,

• Sahada yeterli elektrik ve su ihtiyacı karşılanmamaktadır.


50/52

Yukarıda belirtilen mevkisel ve jeolojik avantajları göz önünde bulunduran KaBB, mevcut

depolama alanının bulunduğu sahayı (sahanın toplam büyüklüğü 48 hektar olup, sadece 9

hektarlık alan depolama sahası olarak kullanılmaktadır) Avrupa Birliği Çerçeve projesi

kapsamında önermiştir.

Ancak, KaBB sahanın mülkiyetine ilişkin bir belge ortaya sunamamıştır. Bölgede kadastro

çalışmaları devam etmektedir. Sahanın kime ait olduğu henüz belirlenememiştir. Bu

nedenle de saha Proje kapsamından çıkarılmıştır.

6.1.2 Proje Kapsamında Önerilen Saha (Alternatif 2)

KaBB mevcut vahşi depolama sahasının mülkiyet sorunu nedeniyle alternatif saha arama

çalışmaları yürütmüştür. Önerilen atık depolama tesisinin kurulacağı sahanın

belirlenmesinde aşağıda sıralanan teknik, lojistik ve çevresel faktörler göz önüne

alınmıştır:

• Jeolojik durum

• Sahanın yerleşim yerlerine uzaklığı

• Yeraltı ve yüzey sularının kirlenme olasılığı

• Arazinin kullanım değeri

• Şehir trafiğine etkileri ve yolların kirlenme olasılığı

• Tabiatı koruma, sosyal faaliyet ve arkeolojik alanlar

• Mevcut alt yapı ve diğer yapılarla ilgili hususlar ve sınırlamalar

Yukarıda belirtilen tüm bu faktörler ışığında alternatif bir saha bulunmuş ve proje

kapsamına alınmıştır.

Proje kapsamına alınan saha Hazine’ye ait olup, KaBB’ye tahsis edilmiştir. Sahanın

taşıdığı özellikler aşağıda belirtilmektedir;

• Toplam alan 415.000 m2’dir,

• Atıksu Arıtma Tesisi’ne yakın bir yerde bulunmaktadır,

• Yeni inşa edilen Kuzey Çevre Yolu’nun yakınında bulunmaktadır,

• Yeraltı su kaynakları üzerinde düşük miktarda kirletici risk taşımaktadır,

• Saha, yerleşim yerlerine kanunda belirtilen uzaklıklara uymaktadır,

• Hakim rüzgar yönü uygundur,

• Gelecekte genişleme için yeterli alan mevcuttur.

Katı atıklardan oluşacak sızıntı suları ve diğer atıksular ön arıtmadan geçirildikten KASKĐ

AAT’ye yönlendirilecek olması, Proje Sahası’nın KASKĐ AAT’ye yakın olmasının getirdiği

önemli bir avantajdır.

KAKY’de evsel ve evsel nitelikli endüstriyel katı atıkları ve arıtma çamurlarını düzenli

olarak depolamak amacıyla inşa edilen depo tesisleri, içme suyu temin edilen ve edilecek

olan yüzeysel su kaynaklarının korunması ile ilgili olarak, yönetmeliklerde, çöp

dökülemeyeceği ve depolanamayacağı belirtilen koruma alanlarında kurulamayacağı


51/52

belirtilmiştir. Bunun yanı sıra, depo tesisleri, en yakın yerleşim bölgesine uzaklığı 1000

m’den az olan yerlerde inşa edilemez. Ancak, depo tesislerinin çevresinde tepe, yığın ve

ağaçlandırma gibi tabiî engeller varsa mahallî çevre kurullarının kararı ve gerektiğinde

T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı’nın uygun görüşü ile, bu mesafeden daha az olan

yerlerde de ilgili belediye ve mahallin en büyük mülkî amirliğince depo kurulmasına

müsaade edilebilir. Taşkın riskinin yüksek olduğu yerlerde, heyelan, çığ ve erozyon

bölgelerinde, içme, kullanma ve sulama suyu temin edilen yeraltı suları koruma

bölgelerine katı atık depo tesislerinin yapılmasına müsaade edilmemektedir.

Önerilen katı atık düzenli depolama tesisinin kurulacağı sahanın belirlenmesinde aşağıda

sıralanan teknik, lojistik ve çevresel faktörler göz önüne alınmıştır:

• Sahanın yerleşim yerlerine uzaklığı

• Yeraltı ve yüzey sularının kirlenme olasılığı

• Arazinin kullanım değeri

• Şehir trafiğine etkileri ve yolların kirlenme olasılığı

• Tabiatı koruma alanları, sosyal faaliyet ve arkeolojik alanlar

• Turistik alanlar

• Jeolojik durum

• Mevcut alt yapı ve diğer yapılarla ilgili hususlar ve sınırlamalar

Önerilen Proje Sahası’nın orman değeri bulunmaktadır. Ayrıca, sahada korunması

gereken herhangi bir kültürel varlık da tespit edilmemiştir. Proje’nin daha önce AB

desteğiyle yapılması planlanmış olup, BELEDĐYE, kamulaştırma yapmak yerine Hazine’ye

ait olan bir alanı kullanmak zorunda kalmıştır. Bunun yanı sıra, mevcut vahşi depo

sahasının, KADDT işletmeye alınmadan önce ilgili ulusal ve AB mevzuatı uyarınca

rehabilitasyonu yapılmalıdır. Bu nedenle, saha alternatifleri arasından Alternatif 2

seçilmiştir.

Ayrıca, Proje kapsamında planlanan KADDT işletme ömrünü tamamladıktan sonra

mevcut depo sahasının alanı da KADDT inşası için kullanılabilir.

6.2 Teknoloji Alternatifleri

6.2.1 KADDT

Bu yöntemde, toplanan çöpleri uzaklaştırmak için seçilen saha dikkatli bir şekilde bu amaç

için hazırlanmakta ve işletilmektedir. Düzenli depolama için seçilen alanın önce

geçirimsizliği sağlanmaktadır. Bunun için kil ve gerekirse özel şekilde hazırlanmış

membranlar kullanılabilir. Depolama sahasının geçirimsizliği sağlanırken çöplerden

kaynaklanacak süzüntü sularını toplayacak drenaj sistemi de yapılmaktadır. Bu hazırlıklar

tamamlandıktan sonra çöplerin bu sahaya dökülmesine başlanmaktadır. Dökülen çöpler

her gün iyice sıkıştırıldıktan sonra günlük örtü toprağıyla örtülmektedir. Arazi doldukça,

çürüme neticesinde oluşacak gazları uzaklaştırmak için gerekli boru tertibatı da

yerleştirilmektedir. Arazi tamamen dolduktan sonra son örtü toprağıyla örtülmektedir.


52/52

Bu yöntemde, depolama sahasına dökülen çöplerin içinde bulunan organik maddeler

anaerobik bozuşma neticesinde CO2, CH4, NH3 ve H2S gazları ile suya dönüşmektedir.

Bunlardan metan (CH4) kalorifik değeri yüksek yanıcı bir gazdır. Bu nedenle söz konusu

gazın toplanıp enerji üretimi için kullanılması önerilmektedir. Organik maddelerin

haricindeki maddelerden de bir kısmı değişik yöntemlerle imha olmakta veya

parçalanmakta ve yalnız naylon torbalar gibi inert bazı maddeler bozuşmadan veya

parçalanmadan kalmaktadır. Bozuşma neticesinde bu sahalarda zamanla çökmeler ve

oturmalar görülmektedir. Bu nedenle terkedilmiş, dolmuş düzenli depolama sahalarının

üstünde bina yapmaktan kaçınılmalıdır. Bunun yerine söz konusu sahalar çimlendirilip golf

ve futbol sahalarına dönüştürülebileceği gibi rekreasyon alanına da dönüştürülebilir. Bu

uygulamanın en iyi örneğini Amerika Birleşik Devletlerinde San Francisco yakınlarındaki

Montain View’deki Shoreline Düzenli Depolama Sahası oluşturur. Burası, takriben

10 milyon ton çöp atıldıktan sonra golf sahasına, yelkencilik için kullanılan suni bir göle,

kontrollü bir vahşi hayvan parkına ve otlak sahasına dönüştürülmüştür.

Ayrıca, uygun arazilerin bulunması şartıyla bu yöntem en ekonomik ve en kolay imha

seçeneğidir.

KADDT’nin avantajları aşağıda verilmiştir.

• Uygun arazi bulunduğu takdirde ekonomik yöntemdir.

• Ön yatırımı nispeten en az olan yöntemdir.

• Nihai imha metodudur. Her türlü çöp için uygulanabilir.

• Esnek bir metottur. Katı atık miktarına göre kapasite kolaylıkla arttırılabilir.

• Kullanılıp kapatılan araziden rekreasyon amacıyla istifade edilebilir.

KADDT’nin dezavantajları ise şu şekildedir.

• Kalabalık yörelerde, ekonomik taşıma mesafesi içinde uygun yer bulmak

güçtür.

• Yerleşim yerlerine yakın deponi alanları için, halkın muhalefeti ile

karşılaşılabilir.

• Tamamlanmış deponi alanlarında göçük ve yerel çökmeler olabileceğinden

devamlı bakımı gereklidir.

• Sıvı ve gaz sızıntıları kontrol edilmezse, sakıncalı durumlar ortaya çıkabilir.

6.2.2 Kompostlaştırma

Kompostlaştırma işlemi; genel olarak katı atığın içindeki organik atıkların bozunması

işlemidir. Kompostlaştırma işlemi daha bilimsel bir şekilde aerobik biokimyasal bir

reaksiyon olarak tarif edilebilir. Katı ve sıvı atıklar içindeki organik maddeler çeşitli

mikroorganizmalar ile, daha basit bileşiklere, özellikle CO2 ve H2O’ya dönüştürülürler.

Kompostlaştırmanın aşamaları aşağıda sıralanmaktadır.


53/52

• Organik maddeleri ayıklama,

• Ebat küçültme,

• Homojenize etme ve gerekirse su ekleme,

• Aerobik şartlarda stabilize etme ve

• Kullanıma hazırlama işlemlerinden oluşur.

Aerobik stabilizasyon sırasında doğal reaksiyon neticesinde sıcaklık 60oC’ye

yükselmektedir. Bu reaksiyon çöplerin içinde bulunan patojenik mikroorganizmaları

öldürür. Stabilizasyon prosesi, iklim şartlarını ve havalandırma yöntemine bağlı olarak

30-45 gün arasında bir süreyle devam eder. Bu sürenin sonunda kümenin sıcaklığı

düşmektedir.

Kompostlama prosesi sonucunda elde edilen kitleye kompost denilmektedir. Kompost

birçok kişinin ileri sürdüğünün aksine “gübre” değildir. Kompost organik madde muhtevası

yüksek bir “toprak düzenleyici”dir.

Kompostlama işleminde, ele geçen kompostun miktarı, işleme tabi tutulan katı atıkların

yaklaşık %30’udur. Geri kalan kısmı % 15’i buharlaşma ve meydana gelen gazlar ile

atmosfere verilmektedir. Diğer kısımların ise geri kazanılabilecek maddeler alındıktan

sonra, başka bir bertaraf yöntemiyle (örn. düzenli depolama) uzaklaştırılması

gerekmektedir.

6.2.3 Yakma

Yakma çöpleri stabil bir hale getiren ve hacimlerini %70-80 azaltan bir yöntemdir. Bu

yöntem neticesinde çevreye zarar vermemek için hava kirlenmesine karşı özel tedbirler

almaktan başka, meydana gelen küller uzaklaştırılırken içlerinde bulunması, muhtemel

olan toksik maddelerin olumsuz etkileri için de önlem alınmalıdır.

Yakma seçeneğinin, genelde çöplerin kalorifik değeri kendi kendilerini yakmaya müsait

olduğu takdirde kullanılması önerilmektedir. Aksi takdirde ek yakıt gerekeceğinden bu

yöntemle çöpleri bertaraf etmek çok pahalıya mal olmaktadır.

Yakma genellikle aşağıda sayılan durumlar için uygulama alanı bulmaktadır;

• Hacim ve ağırlık küçültme oranının yüksek olması nedeniyle depolama yeri

sıkıntısının çekildiği metropollerde,

• Hastane çöplerinde olduğu gibi nihai ürünün stabilize edilmesinin gerekli

olduğu durumda

• Isıl değeri yüksek katı atıklarda enerji üretiminin söz konusu olması halinde.

6.3 Sızıntı Suyu Arıtma Alternatifleri

Proje için yapılan fizibilte çalışmalarında KADDT sahasının KASKĐ AAT’ye çok yakın

olması nedeniyle sızıntı suyunun alıcı ortam olan Karasu Deresi’ne deşarjından önce ön


54/52

arıtma işleminden geçirilerek KASKĐ AAT’ye deşarj edilmesi ileri arıtma seçeneğine göre

daha uygun bulunmuştur.

Sızıntı suyu ön arıtımı için (i) fakültatif ve olgunlaştırma havuzu, (ii) MBR, (iii) birleşik

anaerobik ve aerobik arıtma ve (iv) birleşik kimyasal ve aerobik arıtma seçenekleri

değerlendirilmiştir.

Deşarj kalite standartları ile mevcut teknoloji ve ekonomik koşullar dikkate alınarak yapılan

değerlendirme sonucunda önerilen sızıntı suyu arıtma sistemi alternatiflerinden ikisi öne

çıkmaktadır. Bu alternatifler Alternatif II ve III olup, proses güvenilirliği, işletme ve bakım

avantajları bakımından değerlendirilmiş olup, teknik ve ekonomik bakımdan en uygun

alternatif belirlenmiştir.

Bu değerlendirme sonucunda Alternatif II’nin Alternatif III’e göre daha çok teknik avantaja

sahip olduğu görülmüş olup, bu avantajlar arasında çabuk devreye alma, işletme kolaylığı,

düşük arazi gereksinimi ve toksisiteye karşı direnç bulunmaktadır.

Alternatif II, yatırım ve işletme maliyetleri bakımından da daha avantajlı olması nedeniyle

sızıntı suyunun arıtımı için en uygun alternatif olarak seçilmiştir.

KaBB sınırları içerisinde oluşacak katı atığın bertarafı için bu üç farklı teknoloji alternatifi

değerlendirilmiş olup, kompostlaştırma tesisine sahip KADDT en uygun bertaraf

yöntemi olarak seçilmiştir.


55/52

7 ÇEVRE YÖNETĐM PLANI

7.1 Amaç ve Kapsam

Bu bölümde önerilen Projenin inşaat ve işletme aşamalarında yürütülecek faaliyetlerden

kaynaklanması muhtemel çevresel etkilerin ortadan kaldırılması ya da en aza indirilmesi

için alınması gereken önlemler açıklanmış ve Projenin çevresel performansının izlenmesi

için önerilen izleme planı sunulmuştur. Alınması gereken etki azaltıcı önlemlerin listesi ve

izleme programı gerek DB standartları ve gerekse de ulusal mevzuat dikkate alınarak

hazırlanmıştır.

Proje için hazırlanan Çevre Yönetim Planı (ÇYP)’nın amaçları aşağıda sunulmaktadır:

• Proje’nin inşaat ve işletme faaliyetlerinden kaynaklanabilecek çevresel

sorunların belirlenmesi,

• Ulusal mevzuat ve DB kriterleri dikkate alınarak ilgili etki azaltıcı önlemlerin

ortaya konması,

• Çevresel izleme programının önerilmesi,

• Đnşaat ve işletme aşamalarında çevre ile ilgili hususların takip edilmesi için

gerekli kurumsal yapının oluşturulması,

• Yerel halk, kamu kurumları ve sivil toplum kuruluşlarının (STK) Proje

hakkında bilgilendirilmesi.

7.2 Đlgili Taraflar

Proje’nin ana faydalanıcısı KaBB’dir. Daha önceki bölümlerde de ifade edildiği gibi Proje

için gerekli finansman DB ile ĐB arasında imzalanan ikraz anlaşması kapsamında

yürütülen “Belediye Hizmetleri Projesi – Ek finansman” kapsamında sağlanacaktır.

Proje’nin başlıca ilgili tarafları ve bunların sorumluluklarına ilişkin açıklamalar aşağıda

verilmiştir.

• DB: Finansmanını sağladığı Proje kapsamında yürütülecek tüm faaliyetleri

gözden geçirerek itirazlarda ve önerilerde bulunur.

• ĐB: Finansman teminin bir gereği olarak ÇYP’nin DB gereksinimlerine uygun

olarak hazırlanması konusunda kalite güvence işlevini yerine getirmektedir.

ĐB, ÇYP’nin istenen formata uygun ve içeriğe sahip olup olmadığını

değerlendirerek DB’yi bilgilendirir.

• DOKAY: ĐB tarafından verilen formata uygun olarak ÇYP’nin

hazırlanmasından sorumludur.

• KaBB: Projenin ana faydalanıcısı olarak, Projenin yapımı için gerekli izinlerin

ve inşaat ve işletme dönemleri için ÇYP’de belirtilen önlemlerin alınması

konusunda ÇOB ve ĐB’ye karşı sorumludur.


56/52

• Yüklenici: Proje’nin inşaatı sırasında meydana gelebilecek çevresel etkilere

karşı ÇYP’de verilen önlemleri almak ve ÇYP’de önerilen halkın katılımı

toplantılarını düzenlemekle görevlidir. Yüklenici KaBB’ye karşı sorumludur.

DB tarafından verilen uluslararası kredilerin bir gereği olarak hazırlanan ÇED Raporu

içerisinde sunulan bu ÇYP, DB’nin finanse ettiği benzer altyapı projelerinde olduğu gibi bir

dizi alt planla desteklenecektir. Bu bağlamda, Atık Yönetim Planı (AYP) ve Kirlilik Önleme

Planı (KÖP) da hazırlanarak nihai ÇYP ile birlikte Yüklenici tarafından uygulanacaktır.

Đnşaat ve işletme aşamaları için hazırlanarak AYP’ler sırasıyla Yüklenici ve KaBB

tarafından uygulanacaktır. AYP ve KÖP’e ilişkin genel bilgiler aşağıda sunulmuştur.

7.2.1 Atık Yönetim Planı

AYP, Proje’nin inşaat ve işletme faaliyetlerinden kaynaklanacak atıkların türlerini ve bu

atıkların yönetimi kapsamında yürütülecek i) toplama, ii) depolama ve iii) arıtma ve/veya

bertaraf yöntemlerine ilişkin bilgileri içerecektir.

AYP’nin hazırlanması sırasında DB tarafından 1998 yılında yayınlanan “Kirliliğin

Önlenmesi ve Azaltılması El Kitabı (Pollution Prevention and Abatement Handbook)”,

Uluslararası Finans Şirketi (“International Finance Corporation”) tarafından yayınlanan 30

Nisan 2007 tarihli Genel Çevre, Sağlık ve Güvenlik Rehberi (“General Environmental

Health and Safety Guidelines”) ile ÇOB tarafından hazırlanan atıklara ilişkin mevzuattan

(bk. Bölüm 2) yararlanılacaktır.

7.2.2 Kirlilik Önleme Planı

KÖP, Proje faaliyetlerinden kaynaklanabilecek kirliliğin önlenmesi veya en aza indirilmesi

için gerekli önlemlere dair detayları ve ani kirlenme durumlarında yapılacak işlemlere

ilişkin bilgileri içerecektir.

KÖP kapsamında değerlendirilecek hususlar aşağıda verilmektedir.

• Yüzey ve yeraltı sularının korunması,

• Toz ve diğer hava emisyonlarının kontrolü,

• Gürültü kontrolü,

• Koku kontrolü.

7.3 Etki Azaltıcı Önlemler

7.3.1 Đnşaat Aşaması

Đnşaat aşamasında oluşması muhtemel çevresel etkileri değerlendiren ve alınması

gereken önlemleri içeren bu ÇYP, ihale dokümanları ile birlikte inşaat ihalesine katılacak

firmalara verilecektir. Đhaleyi kazanacak Yüklenici’nin ana sorumlulukları aşağıda

verilmiştir.

• Proje’nin çevresel performansına katkıda bulunmak amacıyla inşaatta

çalışacak personele çevresel bilinci arttıracak eğitimler verilmesi ve bir


57/52

personelin Çevre, Đşçi Sağlığı ve Đş Güvenliği (ÇĐSĐG)’nden sorumlu olarak

görevlendirilmesi,

• Gerekli etki azaltıcı önlemler alınarak açıklanan Türk Çevre Mevzuatı’na

(Bölüm 2) uyum sağlanması,

• Mevcut ve inşaat sırasında yayınlanabilecek veya yürürlüğe konabilecek

ulusal ya da DB çevre mevzuatı gerekliliklerinin de yerine getirilmesi. Đnşaat

faaliyetleri sırasında Müteahhit’e yerine getirmesi için fazladan mali yük

getirecek bir mevzuatın yürürlüğe girmesi durumunda KaBB ve Müteahhit

arasında zeyilnameler yapılabilecektir.

Müteahhit ihale dokümanlarında verilen şartları sağlayacağına dair KaBB’ye bir

taahhütname sunacaktır. KaBB, ÇYP’nin uygulanmasından sorumlu bir ÇĐSĐG mühendisi

atayacak ve bu mühendis tarafından yapılacak denetimlerle ÇYP’ye uyulup uyulmadığı

kontrol edilecektir.

7.3.2 Đşletme Aşaması

KaBB, Yüklenici tarafından inşa edilen tesislerde ÇYP’nin gereklerinin yerine

getirilmesinden sorumlu olacaktır. Yüklenici ihale dokümanlarında verilen kabul şartlarını

sağlayacağını taahhüt edecektir.

KaBB’nin işletme aşamasındaki sorumlulukları aşağıda verilmiştir.

• ÇYP’nin uygulanmasından sorumlu bir ÇĐSĐG mühendisini atamak ve iç

denetimlerle ÇYP’ye uygunluğu denetletmek,

• Projenin çevresel performansına katkılarını sağlamak amacıyla işletme ve

bakım personeline çevresel bilinçlerini arttıracak eğitimler verilmesi,

• Gerekli etki azaltıcı önlemler alınarak Türk Çevre Mevzuatına (bk. Bölüm 2)

uyum sağlanması,

• Mevcut ve inşaat sırasında yayınlanabilecek veya yürürlüğe konabilecek

Türk ve Avrupa Birliği Çevre Mevzuatı gerekliliklerinin de yerine getirilmesi.

Projenin inşaat ve işletme aşamalarında yürütülecek faaliyetlerden kaynaklı alıcı

ortamlarda (hava, su ve toprak) oluşması muhtemel etkiler ve alınması gerekli önlemler

Tablo 7-1’de verilmiştir.


58/52

Tablo 7-1 Proje’nin Muhtemel Çevresel Etkileri ve Etki Azaltıcı Önlemler

Aşama Çevresel Etki

Kaynağı Etki Azaltıcı Önlem

Alınacak Önlemin Maliyeti

Sorumlu Taraf

Đnşaat Hafriyat atığı ve inşaat atıkları

Hafriyat atığı toprak daha sonra günlük örtü toprağı olarak kullanılmak üzere inşaat alanının uygun bir bölümünde

depolanacaktır.

Đhale bedeline dahil

Yüklenici

Đnşaat Bitkisel üst toprağın

sıyrılması

Büyük miktarda bitkisel toprak kazı çalışmalarından önce sıyrılarak inşaat

alanının uygun bir yerinde depolanacaktır. Bitkisel toprak

yığınlarının yüksekliği en fazla 1,5 m, depo alanının eğimi ise en fazla %5

olacaktır. Bitkisel toprak hafriyat atığından ayrı depolanacak ve depolanma süresince yüzeyi

yeşillendirilecektir. Bitkisel toprak peyzaj çalışmalarında kullanılacaktır.

Bitkisel toprağın peyzajda kullanılmayacak kısmı ise arazi hazırlığı sırasında açılacak yol kenarlarında ve diğer uygun alanlarda kullanılacaktır.


Yüklenici

Đnşaat Flora ve fauna kaybı

Đnşaat çalışmaları tamamlandıktan sonra yapılacak peyzaj çalışmalarında

orijinal flora yapısı tekrar oluşturulacaktır. Đnşaat çalışmaları Bern

Sözleşmesi’nde verilen gerekliliklere uygun olarak yapılacak olup, Tablo 4-5’te “VU” ve “NT” olarak verilen fauna

türlerinin korunması hususunda işçilere eğitim verilecektir.Ayrıca Proje

Sahası’nda bulunan kuş yuvaları, bir biyolog tarafından yerel üniversitenin

desteğiyle sahanın dışına taşınacaktır.


Yüklenici

Đnşaat Gürültü ve titreşim (kazı çalışmaları)

Yerel halk, çevrede geçici rahatsızlık yaratacak çalışmaların öncesinde

uyarılacak ve iş makinelerinin bakımları düzenli olarak yapılacaktır.

Đnşaat çalışmalarının, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve

Yönetimi Yönetmeliği’ne göre 07:00-19:00 (gündüz çalışma saatleri) saatleri

dışında da devam ettirilmesi halinde akşam ve gece zaman dilimleri için

sırasıyla 65 ve 60 dBA olarak verilen sınır değerlere uyulacaktır.

Ek maliyet yok Yüklenici

Đnşaat Toz

Çalışma alanları sıcak, kuru ve rüzgarlı havalarda sulanacak, hafriyat toprağı

savurma yapılmadan doldurulup boşaltılacaktır. Asfalt kaplama olmayan

yollarda hız sınırı 30 km/saat olarak düzenlenecektir.


Yüklenici

Đnşaat Evsel katı atık Mevcut depo sahasında bertaraf

edilecektir. Đhale bedeline

dahil Yüklenici

Đnşaat

Tehlikeli atıklar (örn. Asbest, boya

kalıntıları, floresan lamba, izolasyon malzemeleri, atık

yağ ve piller)

Tehlikeli atıklar, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Atık Yağların

Kontrolü Yönetmeliği, Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü

Yönetmeliği’ne uygun olarak ÇOB’dan lisans almış firmalarca toplanarak

bertaraf edilecektir. Tehlikeli atıklar, taban geçirimsizliği

sağlanmış, etrafı tel örgüyle çevrilmiş ve yağmurdan korunaklı geçici

depolama alanında biriktirilecektir. Tehlikeli atıklar bu alanlarda 180

günden fazla tutulmayacaktır.


Yüklenici

Đnşaat Evsel atıksu Şantiye alanlarında fosseptik tanklarda

biriktirilecek ve vidanjör ile çekilerek arıtım için KASKĐ AAT’ye götürülecektir.


Yüklenici


59/52




Sorumlu Taraf

Đnşaat Halk sağlığı ve

güvenliği

Đnşaatta kullanılan kamyonların sürücüleri 30 km/saat’lik hız limitine

uymalıdır. Yerel halkın inşaat alanına girmesini engelleyecek bariyerler

yapılmalıdır. Kazılan alanların çevresi halkın güvenliği açısından kapatılmalı ya da uyarı işaretleriyle donatılmalıdır.


Yüklenici

Đnşaat Trafik Güvenliği

Karayolunda seyreden sürücüleri KADDT sahasına giren veya sahadan çıkan kamyonlara karşı uyarmak için

yol kenarına uyarı işaretleri yerleştirilecektir.


Yüklenici

Đnşaat Đşçi Sağlığı ve Đş

Güvenliği

Derin kazı alanlarında toprak göçmesinin önlenmesi için gerekli

teknik önlemler alınmalıdır. Đşçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili ulusal mevzuata

uyulmalıdır. Ayrıca, bu konuda ulusal ve uluslararası düzeyde kabul gören

prosedürlere uygun hareket edilmelidir (örn. Baret, kulaklık vb. kişisel koruyucu

ekipmanların kullanımı Đşçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili hususlar işçilere verilecek eğitim

kapsamında da ele alınacaktır (bk. Kısım 7.2).


Yüklenici

Đnşaat Kültürel Miras

Đnşaat sırasında herhangi bir kültürel mirasla karşılaşılması durumunda

inşaat çalışmaları durdurulacak ve ilgili müze müdürlüğüne haber verilecektir.

Müze müdürlüğü ile yapılacak yazışmalar sonunda

belirlenecektir.

KaBB

Đşletme

Tehlikeli atıklar (örn. Asbest, boya

kalıntıları, flüoresan lamba, izolasyon malzemeleri, atık

yağ ve piller)

Tehlikeli atıklar, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Atık Yağların

Kontrolü Yönetmeliği, Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü

Yönetmeliği’ne uygun olarak ÇOB’dan lisans almış firmalarca toplanarak

bertaraf edilecektir. Tehlikeli atıklar, taban geçirimsizliği sağlanmış, etrafı tel

örgüyle çevrilmiş ve yağmurdan korunaklı geçici depolama alanında biriktirilecektir. Tehlikeli atıklar bu

alanlarda 180 günden fazla tutulmayacaktır.

Đşletme giderlerine dahil

KaBB

Đşletme Katı Atık

Bakım ve arıza giderimi sonrasında büyük bir bölümü ambalaj atığından

meydana gelecek katı atık oluşacaktır. Ambalaj atığı dışındaki katı atıklar

KADDT’de bertaraf edilecek, ambalaj atıkları ise lisanslı geri kazanım

tesislerine gönderilecektir.


KaBB

Đşletme Koku Depolanan çöpün üzerine günlük örtü

toprağı serilecektir. Đşletme

giderlerine dahil KaBB

Đşletme Gürültü ve Titreşim Đşletmede kullanılacak iş makinelerinin

bakımarı periyodik olarak yaptırılacaktır. Đşletme

giderlerine dahil KaBB

Đşletme Atıksu

Evsel atıksu, lastik yıkamadan kaynaklanacak atıksular ve sızıntı suyu,

sızıntı suyu ön arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra nihai arıtma için

KASKĐ AAT’ye iletilecektir.


KaBB

Đşletme Arıtma Çamuru

Sızıntı suyu ön arıtma tesisinde oluşacak arıtma çamurunun TAKY Ek-11/A’ya göre analizi yaptırılarak tehlikeli olup olmadığı tespit edilecektir. Arıtma çamurunun tehlikesiz atık olduğunun

tespit edilmesi durumunda ilave susuzlaştırma işlemi için KASKĐ AAT’ye gönderildikten sonra KADDT’de bertaraf

edilecektir. Tehlikeli atık olduğunun tespit edilmesi halinde ise çamur lisanslı toplayıcılara verilecektir.


KaBB


60/52




Sorumlu Taraf

Đşletme Đşçi Sağlığı ve Đş

Güvenliği

Đşçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili ulusal mevzuat ile uluslararası prosedürlere uygun hareket edilmelidir. Ayrıca, bu

konuda ulusal ve uluslararası düzeyde kabul gören prosedürlere uygun hareket

edilmelidir (örn. Baret, kulaklık vb. kişisel koruyucu ekipmanların

kullanımı). Yüklenici tarafından, işletme çalışmaları başlamadan önce KADDT’nin işletme aşamasında yaşanabilecek kazalara

karşı Acil Durum Müdahale Planı hazırlanmalı ve bu plan KaBB

tarafından onaylanmalıdır.


KaBB

Đşletme Trafik Güvenliği

Yangın riskine karşı 60 dakika süreyle 1900 L/dak debide su sağlayabilen

yangın hidrantları kullanılacaktır. Bunun için 200 m3 kapasiteli bir tank

kullanılacaktır.

Yangına müdahalede kullanılacak

suyun maliyeti işletme

giderlerine dahildir.

KaBB

7.4 Đzleme Planı

Đnşaat ve işletme aşamalarında yürütülecek olan farklı faaliyetlerden farklı çevresel etkiler

kaynaklanacağı için bu etkilerin tespitine yönelik çevresel izleme çalışmalarının ayrı

yapılması gerekmektedir. Çevresel izleme çalışmaları sırasında toplanan bilgiler ulusal

mevzuata (bk. Bölüm 2) göre değerlendirilmelidir.


Çevresel parametrelerin tamamının devamlı olarak izlenmesi uygulanabilir ve gerekli

değildir. Çevresel izlemede mevcut çevre koşulları dikkate alınarak inşaat aşamasında

oluşan olumsuzluklar tespit edilmektedir. Bu bağlamda, çevresel izleme planı Projenin

doğal kaynaklar üzerinde hiçbir kalıcı olumsuz etkisinin olmayacağı garanti edilecek

şekilde tasarlanmaktadır.

Đnşaat aşamasında su ve hava kalitesi, atık yönetimi uygulamaları ve gürültü seviyeleri

izlenerek analiz ve ölçüm sonuçları ilgili mevzuat ile karşılaştırılacaktır. Yüklenici aşağıda

verilen programa göre izleme raporu hazırlayacak ve KaBB’ye sunacaktır.

• Günlük çevresel uygunsuzluk raporu (uygunsuzluk olması durumunda),

• Haftalık çevresel rapor (Haftalık meydana gelen çevresel sorunları ve

bunlara karşı alınan önlemleri içermelidir.),

• Proje’nin çevresel performansının ÇYP gerekliliklerine göre değerlendirildiği

aylık çevresel izleme raporları.


Proje’nin işletme aşamasında izlenecek başlıca parametreler ile yapılacak izleme

çalışmaları ve sıklıklarına ilişkin bilgi aşağıda verilmiştir.


61/52

Sızıntı Suyu

Đşletme aşamasında sızıntı suyu hacmi aylık olarak, sızıntı suyunun kompozisyonu

ise üç aylık aralıklarla (mevsimsel olarak) izlenecektir. Đşletme sonrası dönemde ise

lisansın sona erdiği tarihe kadar bu parametreler altı ayda bir izlenecektir. Sızıntı suyu

numuneleri, sızıntı suyu ön arıtma tesisinin giriş ve çıkışından alınarak analizi yapılacaktır.

Yeraltı Suyu Kalitesi

Katık Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, deponun etrafında gözetleme kuyuları açılmasını ve

olası sızıntı suyu ve depo gazı kaçaklarına karşı depo tesisini işletmekten sorumlu kişi ve

kuruluşlar tarafından belirli periyotlarla ölçümler ve kontroller yapılmasını ve bunların depo

kapatıldıktan sonra 10 yıl sürdürülmesini öngörmektedir. Bu doğrultuda yeraltı suyu

akışına göre KADDT’nin membasında bir noktada ve mansabında iki noktada açılacak

gözlem kuyularından alınacak numunelerde pH, iletkenlik, bulanıklık, kimyasal oksijen

ihtiyacı (KOĐ), toplam azot (TN), toplam fosfor ve nitrat analizleri yapılacaktır. Gelecekte

alınacak numunelere referans değerler oluşturulması amacıyla KADDT işletmeye

alınmadan önce tüm kuyulardan numune alınarak belirtilen parametrelerin analizi

yapılacaktır. KADDT için ÇOB tarafından verilecek Çevre Lisansı’nda belirtilen sürenin 10

yıldan uzun olması halinde bu süre dikkate alınarak izleme çalışmaları devam edecektir.

Su kalitesi ölçümlerinin yanı sıra gözlem kuyularında altı ayda bir yeraltı suyu seviyesi

ölçülecektir. Yeraltı suyu analiz ve seviye ölçüm sonuçları DSĐ XII. Bölge Müdürlüğü’ne

iletilecektir.

Depo Gazı

Depo gazının iki önemli bileşeni, kokusuz ve renksiz olan metan ve karbondioksittir. Depo

gazı, birikimine izin verildiğinde patlama ve yangın riski oluşturmaktadır. Depo gazında

CH4, CO2, H2S, O2 ve H2 parametrelerinin ölçümleri aylık olarak yapılacaktır. Tesis

işletmeye kapandıktan sonra ise her altı ayda bir izleme çalışmaları sürdürülecektir.

Đzleme, gaz toplama ekipmanının veriminin belirlenebilmesi ve uygun iyileştirme

faaliyetlerinin başlatılmasını gerektiren gaz yoğunluklarının tespiti için sahada yapılmalıdır.

Hava Kalitesi (koku, toz)

Hava kalitesinin izlenmesinde kullanılan parametrelerin kantitatif şekilde düzenli olarak

izlenmesi zor ve yüksek maliyetlidir. Bu nedenle koku ve tozun, çevredeki halkla

görüşülerek kalitatif olarak belirlenmesi önerilmektedir.

Gürültü

Yerleşimlere olan mesafe nedeniyle gürültü emisyonlarının düzenli bir şekilde izlenmesine

gerek olmadığı görülmektedir. Çevre yerleşimlerden şikayetler olduğu takdirde gürültü


62/52

seviyeleri belirlenmelidir. Bu ölçümler yerleşimlere bir etkinin söz konusu olduğunu

gösterirse, bu konudaki izleme şekli irdelenmelidir.

Topoğrafya ve Depo Gövdesi

KADDT’nin işletme aşamasında ve işletmeye kapandıktan sonraki dönemde depo alanı

topoğrafyası ve depo gövdesine ilişkin yıllık durum tespiti yapılarak ÇOB’a iletilir. Durum

tespitinde; atıkların depolandığı yüzey alanı, hacim ve atıkların kompozisyonu, depolama

metotları ve depolama süresi, kalan kapasite gibi işletme aşamasında toplanıp

saklanması gereken tüm bilgiler kullanılır. Kapatma sonrasında depo gövdesindeki

oturmalar belirlenir.

Meteorolojik Veriler

KADDT’nin işletme aşamasında ve işletmeye kapandıktan sonraki dönemde yağış başta

olmak üzere sıcaklık, rüzgar yönü, buharlaşma ve bağıl nem, depo alanında oluşacak

sızıntı suyu ve depo gazı miktarını etkileyebilecek meteorolojik parametrelerdir. Đşletme ve

işletme sonrası dönemde izlenecek meteorolojik parametreler Tablo 7-2’de verilmiştir.

Tablo 7-2 KADDT’nin Đşletme ve Đşletmeye Kapandıktan Sonraki Dönemlerinde Đzlenecek Meteorolojik Parametreler

Parametre Đşletme Aşaması Đzleme

Sıklığı Kapatma Sonrası Aşama Đzleme

Sıklığı

Yağış hacmi (mm/gün, mm/ay) Günlük Aylık ortalama

Sıcaklık, en düşük, en yüksek ve yerel saatle 14:00’te (°C)

Günlük Aylık ortalama

Rüzgârın yönü ve hızı (m/s) Günlük -

Buharlaşma (mm/gün, mm/ay) Günlük Aylık ortalama

Bağıl nem Günlük -

Kaynak: Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik

KaBB çevresel izleme çalışmalarını en az altı ayda bir kez olmak üzere ĐB’ye

raporlayacaktır.

Proje’ye ait izleme planı Tablo 7-3’te verilmektedir.

Kays

eri K

atı A

tık

Depola

ma T

esi

si P

roje

si Ç

ED

Raporu

Ara

lık 2

010

Pro

je N

o.: 1

30.0

1

63/5

2

Tab

lo 7

-3 Đ

zlem

e P

lanı

Aş

ama

Ne

iz

lenece

k?

Ner

ede

izle

nece

k?

Nas

ıl

izle

nece

k/ h

angi e

kipm

an

kulla

nıla

cak?

Ne

zam

an

izle

nece

k? Đ

zle

me s

ıklığ

ı nedir?

Đzle

me

Mal

iyet

i Đz

lem

e S

oru

mlu

su

Đnşa

at

Bitk

isel t

opra

k depola

ma

(en f

azl

a 1

,5 m

’lik

depola

ma

yüks

ekl

iği,

depola

manın

%5’te

n daha

az

eğim

li al

anda y

apılm

ası

ve y

ığın

ları

n ü

zerinin

ka

patılm

ası)

Kazı

ve h

afr

iyat

depola

ma

ala

nla

rı

Saha g

özl

emle

ri

Günlü

k, in

şaat

pers

oneli

tara

fından

Maliy

et

yok

Yükl

enic

i

Đnşa

at

Flo

ra k

ayb

ı K

azı

yerleri

Saha g

özl

emle

ri

Đnşa

at aşa

ması

nın

başı

nda v

e

sonunda

Đhale

bedelin

e d

ahil

Yükl

enic

i

Đnşa

at

Gürü

ltü v

e titr

eşi

m

(kazı

işle

ri)

En y

akı

n h

assa

s alıc

ı ort

am

(örn

. B

oğazk

öprü

K

öyü

’nde e

n y

akı

n

evi

n b

ahçe

sinde)

Kalib

rasy

onu y

apılm

ış g

ürü

ltü v

e

titre

şim

ölç

üm c

ihazl

arı

ku

llanıla

rak

gürü

ltü ö

lçüm

ça

lışm

ası ya

pılm

ası

ve Ç

GD

YY

’de

verile

n d

eğerlerle k

arş

ılaşt

ırılm

ası

Ayl

ık v

e ö

zelli

kle y

ükse

k se

viye

de g

ürü

ltü v

e titr

eşim

olu

ştura

n faaliy

etle

r sı

rası

nda

(Çevr

edeki

halk

ın ş

ikaye

tlerine

bağlı

ola

rak

ölç

ümle

r daha s

ık

yapılm

alıd

ır.)

Đn

şaat s

ırası

nda y

üks

ek

sevi

yede g

ürü

ltü v

e titr

eşim

olu

ştura

cak

yeni b

ir iş

lem

uyg

ula

naca

ğı za

man v

eya

gece

za

man d

ilim

inde

faaliy

etle

r yü

rütü

lüyo

r is

e ö

lçüm

ler

tekr

arlanm

alıd

ır.

Đhale

bedelin

e d

ahil

Yükl

enic

i

Đnşa

at

Toz

En y

akı

n h

assa

s alıc

ı ort

am

Saha g

özl

emle

ri v

e h

ava

da a

sılı

part

ikül m

adde (

PM

10)

ölç

üm

cihazı

ile ö

lçüm

lerin

yapılm

ası

Đnşa

at fa

aliy

etle

rinin

başl

amas

ından s

onra

ayl

ık

ölç

ümle

r ve

toz

olu

şum

unu

art

tıra

n iş

lem

ler

sıra

sında

(Çevr

edeki

halk

ın ş

ikaye

tlerine

bağlı

ola

rak

ölç

ümle

r daha s

ık

yapılm

alıd

ır.)

Đhale

bedelin

e d

ahil

Yükl

enic

i

Đnşa

at

Hava

em

isyo

nla

rı

Isıtm

a si

stem

inde

kulla

nıla

n k

aza

nın

baca

sında

Baca

gazı

ölç

üm c

ihazı

(ö

lçüm

sonuç

ları

Isı

nm

adan

Kayn

akl

anan H

ava

Kirlil

iğin

in

Kontr

olü

Yönetm

eliğ

i’nde v

erile

n

sınır

değerlerle k

arş

ılaşt

ırıla

cakt

ır.)

Đzin

alın

ması

ve y

enile

nmes

i aşa

mala

rında

Đhale

bedelin

e d

ahil

Yükl

enic

i

Đnşa

at

Evs

el k

atı atıkl

arı

n

bert

ara

f şe

kli

Şantiy

e v

e faaliy

et

ala

nla

rı

Saha g

özl

emle

ri v

e ç

evr

ese

l iz

lem

e ça

lışm

ala

rı

Günlü

k, in

şaat

pers

oneli

tara

fından

Đhale

bedelin

e d

ahil

Yükl

enic

i

Đnşa

at

Evs

el a

tıks

u b

ert

ara

f şe

kli

Foss

eptik

tank

Foss

eptik

tankl

ard

aki a

tıks

u se

viye

lerinin

tak

ip e

dilm

esi

Haft

alık

, in

şaat

pers

oneli

tara

fından

Maliy

et

yok

Yükl

enic

i

Kays

eri K

atı A

tık

Depola

ma T

esi

si P

roje

si Ç

ED

Raporu

Ara

lık 2

010

Pro

je N

o.: 1

30.0

1

64/5

2

Aş

ama

Ne

iz

lenece

k?

Ner

ede

izle

nece

k?

Nas

ıl

izle

nece

k/ h

angi e

kipm

an

kulla

nıla

cak?

Ne

zam

an

izle

nece

k? Đ

zle

me s

ıklığ

ı nedir?

Đzle

me

Mal

iyet

i Đz

lem

e S

oru

mlu

su

Đnşa

at

Tehlik

eli

atık

bert

ara

f şe

kli

Şantiy

e v

e in

şaat

ala

nla

rı

Saha g

özl

emle

ri v

e tehlik

eli

atıkl

arı

n Ç

OB

tara

fından li

sans

verilm

iş k

uru

luşl

arc

a alın

ıp

bert

ara

f edild

iğin

e d

air

belg

ele

rin

ince

lenm

esi

Günlü

k, in

şaat

pers

oneli

tara

fından

Đhale

bedelin

e d

ahil

Yükl

enic

i

Đnşa

at

Halk

sağlığ

ı ve

güve

nliğ

i ile

tra

fik g

üve

nliğ

ine il

işki

n

önle

mle

r

Şantiy

e v

e in

şaat

ala

nla

rı

Saha g

özl

emle

ri

Günlü

k, in

şaat

pers

oneli

tara

fından

Đhale

bedelin

e d

ahil

Yükl

enic

i

Đnşa

at

Đşçi

sağlığ

ı ve

güve

nliğ

ine

ilişk

in ö

nlem

ler

Đn

şaat ala

nla

rı

Đşçi

Sağlığ

ı ve

Đş

Güve

nliğ

i Tüzü

ğü

hükü

mle

rine u

ygun ç

alış

ılıp

çalış

ılmadığ

ının

kontr

olü

için

Ç

ĐSĐG

iç d

enetim

leri

Günlü

k, in

şaat

pers

oneli

tara

fından

Đhale

bedelin

e d

ahil

Yükl

enic

i

Đşle

tme

Katı a

tık

bert

ara

f şe

kli

Đşle

tme

ve b

akı

m

ala

nla

rında

Saha g

özl

emle

ri, ç

evr

ese

l denetim

ler

Günlü

k ka

yıtla

r ve

ayl

ık k

atı a

tık

üre

timin

in d

eğerlendirilm

esi

. A

YP

kapsa

mın

da y

ıllık

denetim

ler.

Đşle

tme

gid

erlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Sız

ıntı s

uyu

S

ızın

tı S

uyu

Ön

Arı

tma T

esis

i Giriş

i ve

Çık

ışı

Sız

ıntı s

uyu

analiz

i K

ompozi

syon: M

evs

imse

l H

aci

m: A

ylık

Đş

letm

e gid

erlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Sız

ıntı s

uyu

topla

ma

sist

emi

Sız

ıntı s

uyu

boru

ları

600 m

’lik

bir

uzu

nlu

ğu t

emiz

lem

ek

ve k

ontr

ol e

tmek

için

uyg

un

kam

era

lı te

çhiz

at va

sıta

sıyl

a

Yıld

a b

ir k

ez

Đşle

tme

gid

erlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Yera

ltı s

uyu

sevi

yesi

G

özl

em

kuyu

ları

S

evi

ye ö

lçüm

ü

Altı

ayd

a b

ir k

ez

Đşle

tme

gid

erlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Yera

ltı s

uyu

kalit

esi

G

özl

em

kuyu

ları

pH

, ile

tkenlik

, bula

nık

lık, K

OĐ, T

N,

topla

m fosf

or

ve n

itrat

analiz

leri

yapıla

rak

Mevs

imse

l Đş

letm

e gid

erlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Arı

tma ç

amuru

S

ızın

tı s

uyu

ön a

rıtm

a

tesi

si

Sız

ıntı s

uyu

ön a

rıtm

a t

esis

i iş

letm

e k

ayı

tları

G

ünlü

k, a

rıtm

a tesi

si iş

letm

e

pers

oneli

tara

fından

Đşle

tme

gid

erlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Depo g

azı

G

az

topla

ma s

iste

mi

CH

4,

CO

2,

H2S

, O

2 v

e H

2 ö

lçüm

ü*

Ayl

ık

Đşle

tme

gid

erlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

G

ürü

ltü

En y

akı

n h

assa

s alıc

ı ort

am

Kalib

rasy

onu y

apılm

ış g

ürü

ltü v

e

titre

şim

ölç

üm c

ihazl

arı

ku

llanıla

rak

gürü

ltü ö

lçüm

ça

lışm

ası ya

pılm

ası

ve Ç

GD

YY

’de

verile

n d

eğerlerle k

arş

ılaşt

ırılm

ası

Yakı

n y

erleşi

mle

rden g

ele

n

şika

yetle

re g

öre

gere

klili

ği v

e

sıkl

ığı belir

lenece

ktir.

Đşle

tme

gid

erlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Toz

ve k

oku

Yakı

n y

erleşi

mle

r H

alk

la g

örü

şüle

rek

kalit

atif

değerlendirm

e

- M

aliy

et

yok

KaB

B

Đşle

tme

Mete

oro

lojik

Para

metr

ele

r K

AD

DT

bk.

Tablo

7-2

bk.

Tablo

7-2

Đş

letm

e gid

erlerine

dahil

KaB

B

Kays

eri K

atı A

tık

Depola

ma T

esi

si P

roje

si Ç

ED

Raporu

Ara

lık 2

010

Pro

je N

o.: 1

30.0

1

65/5

2

Aş

ama

Ne

iz

lenece

k?

Ner

ede

izle

nece

k?

Nas

ıl

izle

nece

k/ h

angi e

kipm

an

kulla

nıla

cak?

Ne

zam

an

izle

nece

k? Đ

zle

me s

ıklığ

ı nedir?

Đzle

me

Mal

iyet

i Đz

lem

e S

oru

mlu

su

Đşle

tme

Topoğra

fya v

e d

epo

gövd

esi

K

AD

DT

Saha t

opoğra

fyası

ve d

epo

için

duru

m tes

piti

, atıkl

arı

n d

epola

ndığ

ı yü

zey

ala

nı, h

aci

m v

e a

tıkl

arı

n

kom

pozi

syonu, depola

ma

met

otla

rı v

e d

epola

ma

süre

si il

e

kala

n k

apasi

tenin

belir

lenm

esi

Yıll

ık

Đşle

tme

gid

erlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Đşçi

sağlığ

ı ve

iş g

üve

nliğ

i önle

mle

ri

KA

DD

T

Đşçi

Sağlığ

ı ve

Đş

Güve

nliğ

i Tüzü

ğü

hükü

mle

rine u

ygun ç

alış

ılıp

çalış

ılmadığ

ının

kontr

olü

için

Ç

ĐSĐG

iç d

enetim

leri

Günlü

k, iş

letm

e p

ers

oneli

tara

fından

Đşle

tme

gid

erlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Sonra

sı

Sız

ıntı s

uyu

S

ızın

tı S

uyu

Ön

Arı

tma T

esis

i Giriş

i ve

Çık

ışı

Sız

ıntı s

uyu

analiz

i A

ltı a

ylık

kom

pozi

syon v

e

haci

m ö

lçüm

ü

Đşle

tme

sonra

sı

pro

je g

iderlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Sonra

sı

Sız

ıntı s

uyu

topla

ma

sist

emi

Sız

ıntı s

uyu

boru

ları

600 m

’lik

bir

uzu

nlu

ğu t

emiz

lem

ek

ve k

ontr

ol e

tmek

için

uyg

un

kam

era

lı te

çhiz

at va

sıta

sıyl

a

Yıld

a b

ir k

ez

Đşle

tme

sonra

sı

pro

je g

iderlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Sonra

sı

Yera

ltı s

uyu

sevi

yesi

G

özl

em

kuyu

ları

S

evi

ye ö

lçüm

ü

Altı

ayl

ık

Đşle

tme

sonra

sı

pro

je g

iderlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Sonra

sı

Yera

ltı s

uyu

kalit

esi

G

özl

em

kuyu

ları

pH

, ile

tkenlik

, bula

nık

lık, K

OĐ, T

N,

topla

m fosf

or

ve n

itrat

analiz

leri

yapıla

rak

Mevs

imse

l Đş

letm

e so

nra

sı

pro

je g

iderlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Sonra

sı

Arı

tma ç

amuru

S

ızın

tı s

uyu

ön a

rıtm

a

tesi

si

Sız

ıntı s

uyu

ön a

rıtm

a t

esis

i iş

letm

e k

ayı

tları

G

ünlü

k, a

rıtm

a tesi

si iş

letm

e

pers

oneli

tara

fından

Đşle

tme

sonra

sı

pro

je g

iderlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Sonra

sı

Depo g

azı

G

az

topla

ma s

iste

mi

CH

4,

CO

2,

H2S

, O

2 v

e H

2 ö

lçüm

ü

Altı

ayl

ık

Đşle

tme

sonra

sı

pro

je g

iderlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Sonra

sı

Mete

oro

lojik

Para

metr

ele

r K

AD

DT

bk.

Tablo

7-2

bk.

Tablo

7-2

Đş

letm

e so

nra

sı

pro

je g

iderlerine

dahil

KaB

B

Đşle

tme

Sonra

sı

Topoğra

fya v

e d

epo

gövd

esi

K

AD

DT

Saha t

opoğra

fyası

ve d

epo

için

duru

m tes

piti

, atıkl

arı

n d

epola

ndığ

ı yü

zey

ala

nı, h

aci

m v

e a

tıkl

arı

n

kom

pozi

syonu, depola

ma

met

otla

rı v

e d

epola

ma

süre

si il

e

kala

n k

apasi

tenin

belir

lenm

esi

Yıll

ık

Đşle

tme

gid

erlerine

dahil

KaB

B

* C

H4: M

eta

n,

CO

2: K

arb

ondio

ksit,

H2S

: H

idro

jen S

ülfü

r, O

2: O

ksije

n, H

2:

Hid

roje

n


66/73

7.5 Kurumsal Güçlendirme

ÇYP’nin bu bölümünde çevresel açıdan sürdürülebilir bir projenin uygulanması için

yapılacak kurumsal güçlendirme çalışmalarına ilişkin önerilere yer verilmiştir.

Raporun bu bölümünde genel olarak inşaat döneminde yapılacak çevresel izleme

çalışmalarına dair öneriler yer almaktadır. Đşletme aşaması için gerekli kurumsal

güçlendirme çalışmalarına dair öneriler işletme aşamasındaki organizasyon yapısı son

halini aldıktan sonra geliştirilecektir.

Bu bağlamda, Proje’nin inşaat aşamasında KaBB, gerekli görmesi halinde ÇYP’nin

gerekliliklerinin yerine getirilip getirilmediğini izlemek ve bu gerekliliklerinin yerine

getirilmesi için bir çevre danışmanı ile anlaşacaktır. Söz konusu çevre danışmanı, Çevre

Denetimi Yönetmeliği (bk. Bölüm 2) uyarınca ÇOB tarafından görevlendirilmiş kurum veya

kuruluş olmalıdır. Çevre danışmanı esas olarak inşaat döneminde yürütülecek izleme

çalışmalarından sorumlu olan Yüklenici ile KaBB arasındaki koordinasyonu sağlayacaktır.

Kurumsal güçlendirme amacıyla yapılacak çalışmalarla ilgili detaylı bilgiler alt başlıklar

halinde aşağıda vermektedir.

7.5.1 Ekipman Alımı

Gerek inşaat ve gerekse işletme aşamalarında, çevresel ölçüm ve analizler ÇOB

tarafından yetkilendirilmiş ve TÜRKAK tarafından akredite edilmiş bir laboratuvar

tarafından yapılacağı için Proje’de yürütülecek çevresel izleme çalışmalarında bu kuruluş

kendi ekipmanını kullanacaktır. Dolayısıyla, çevresel izleme çalışmaları için KaBB

tarafından ekipman alınmasına gerek bulunmamaktadır.

7.5.2 Eğitim

Çevre danışmanı, önerilen çevresel izleme çalışmalarının denetlenmesi için bir çevre

mühendisini5 görevlendirecektir. Çevresel izleme çalışmalarının öncesinde inşaatta

çalışan personelin çevre bilincinin geliştirilmesi ve ÇYP gerekliliklerinin uygulanması

amacıyla çevre mühendisi tarafından eğitim düzenlenecektir.

Bu eğitim genel anlamda ÇYP, mevcut ulusal mevzuat ve DB gerekliliklerini

kapsayacaktır. Eğitim kapsamında aşağıdaki hususlar yer alacaktır.

• Proje’nin çevresel gereksinimlerinin inşaat personeli tarafından anlaşılması

ve sahada uygulanması (muhtemel çevresel etkiler ve alınacak etki azaltıcı

önlemler, bu önlemlerin nerede ve nasıl uygulanacağı),

• Uygunsuzluk durumlarında uygulanacak prosedürlerin anlaşılması,

• Raporlama ilke ve kurallarının anlaşılması,

• Proje’nin çevre boyutları ve bunlarla ilgili resmi kurumların bilgilendirilmesi,

• Proje Sahası’nı ziyaret eden halk ve medyaya davranış biçimi,

5 Çevre mühendisi, Çevre Denetimi Yönetmeliği uyarınca “çevre görevlisi” olarak yetkilendirilmiş personeldir.


67/73

• Beklenmeyen çevresel kaza durumlarında yapılması gerekenlerin

anlaşılması.

Yüklenici inşaat personeline verilen çevre eğitimlerine ilişkin kayıtları tutmakla sorumludur.

Bu eğitimlerin etkinliği ve yeterliliği yapılacak ÇĐSĐG iç denetimleriyle izlenecektir.

7.5.3 Danışmanlık Hizmetleri

Çevre mühendisi Proje’de yürütülecek faaliyetlerin çevre mevzuatına uygun bir şekilde

yürütülmesi ve DB ve yetkili kamu kurumları (örn. Kayseri Đl Çevre ve Orman Müdürlüğü)

tarafından yapılabilecek denetimler sırasında belirlenecek eksikliklerin giderilmesi

konularında danışmanlık hizmeti sağlayacaktır.

Çevre mühendisi, Bölüm 7.4’te belirtilen izleme çalışmalarını yürüten Yüklenici ile

toplantılar yaparak işin ilerleyişi ve karşılaşılan çevresel sorunlarla ilgili bilgi alacaktır.

7.5.4 Halkla Đlişkiler

Medya ile Đlişkiler

Kamu yatırımlarındaki genel uygulamalara bakıldığında Proje’de medya ile ilişkilerin

yürütülmesinde sorumlu taraf KaBB’dir. Bu nedenle, Yüklenici KaBB’nin izni olmadan

medya ile doğrudan toplantı düzenleyemez. KaBB’nin medya ile ilişkilerde Yüklenici’yi

yetkilendirmesi durumunda Yüklenici tarafından medya ile yürütülecek ilişkilere dair bir

prosedür hazırlanacaktır.

Şikayetlerle Đlgilenme

Proje’nin inşaat aşamasında gelecek şikayetlerin KaBB’ye iletilmesi için Yüklenici

tarafından bir prosedür hazırlanacaktır. KaBB, şikayetlerin alınması için telefon

numaraları, mektup ve e-posta adreslerini yerel paydaş kişi ve kuruluşlara (örn. halk ve

STK’lar) iletmekle sorumludur. Dolayısıyla, STK’ları ve ildeki kamu kurumlarından gelecek

şikayetlerin değerlendirilebilmesi için bir halka ilişkiler mekanizması kurulmalıdır.

Gelen şikayetler KaBB bünyesinde yer alan Beyaz Masa birimi tarafından kabul

edilecektir. Beyaz Masa, KaBB tarafından sağlanan hizmetlerle ilgili halktan gelebilecek

şikayetleri almak üzere kurulmuş bir birimdir. Beyaz Masa’ya ulaşan şikayetler

kaydedilerek Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanlığı’na iletilecektir. Şikayetler

değerlendirildikten sonra bahse konu Daire Başkanlığı Müteahhit’in gerekli düzeltici

faaliyetleri yapmasını sağlayacaktır. Gerekli düzeltici faaliyetler gerçekleştirildikten sonra

yapılan çalışmalara ve ilgili çevresel sorunun giderildiğine dair şikayet eden kişiye bilgi

verilecektir. Tüm şikayetler ve bu şikayetlere karşılık yapılan düzeltici faaliyetler Beyaz

Masa birimince kayıt altına alınacaktır.


68/73

Ayrıca, anılan Daire Başkanlığından yetkililer ya da KaBB tarafından görevlendirilen çevre

mühendisi, Proje Sahası’nın yakınındaki yerleşimleri ziyaret ederek halkın herhangi bir

şikayetinin olup olmadığını kontrol edecek ve herhangi bir olumsuz çevresel etkinin oluşup

oluşmadığını gözlemleyecektir.

Proje’nin işletme aşamasında da inşaat aşamasında olduğu gibi bir halkla ilişkiler

mekanizması KaBB tarafından kurulacak ve halktan gelecek şikayet ve önerilerin

değerlendirilmesi için halkla ilişkiler süreci izlenecektir.

7.5.5 Özel Çalışmalar

Proje kapsamında izleme planında belirtilen çalışmalar dışında herhangi bir çalışma

yapılmasına bu aşamada gerek duyulmamaktadır.

7.6 Kurumsal Düzenlemeler

Bu bölümde çevresel izleme verilerinin kimin tarafından ve nasıl kullanılacağına ilişkin bilgi

verilmektedir.


KaBB, Proje’den kaynaklı çevresel etkilerin ortadan kaldırılması ya da en aza

indirilmesinden sorumlu taraftır. Bu nedenle, Proje’de yeterli çevre performansının

sağlanması için Yüklenici’nin inşaat aşamasındaki sorumluluklarının farkında olması

gerekmektedir.

Yüklenici, Proje’nin çevresel performansının devamlılığı için aşağıdaki faaliyetleri

yürütecektir:

• ÇYP’nin uygulanması için kendi ÇĐSĐG personelini görevlendirmek,

• Đnşaat personelinin çevre bilincinin arttırılması ve ÇYP gereksinimleri

konusunda bilgilendirilmesi için verilecek eğitimlerde KaBB’nin

görevlendireceği çevre mühendisi ile eşgüdümlü olarak çalışmak,

• ÇYP gereğince inşaat makine ve ekipmanından kaynaklanacak emisyon ve

gürültünün en aza indirilmesi ve su kaynaklarının korunması.

ÇYP’de belirtilen hususlara uygun olarak KaBB’nin ve çevre mühendisinin kontrolünde

çevresel izleme çalışmalarını yürütecek olan Yüklenici, izleme sonuçlarını çevresel izleme

raporları halinde KaBB’ye sunacaktır.

KaBB, Yüklenici tarafından sunulan çevresel izleme raporlarını değerlendirir. Đzleme

raporlarının bir kopyası KaBB bir kopyası da ĐÇOM tarafından yapılacak denetimlerde

gösterilmek üzere Yüklenici tarafından saklanacaktır.

ĐÇOM tarafından çevresel açıdan herhangi bir uygunsuzluk tespit edilmesi durumunda

Yüklenici bu uygunsuzluğu giderecek ve bunu KaBB’ye bildirecektir.


69/73

ÇYP kapsamında inşaat faaliyetleri sırasında yürütülecek faaliyetlere ilişkin görev dağılımı

Tablo 7-3’te verilmiştir.

Tablo 7-4 Đnşaat Aşaması ÇYP Kapsamında Yapılacaklara Đlişkin Görev Dağılımı

(S: Sorumlu, D: Denetçi, Y: Yardımcı)

Görev Yüklenici KaBB

Çevresel Đzleme S1 D

Anahtar Personelin Eğitimi2 S D

Personelin Eğitimi S D

Düzeltici Faaliyetler S D

Đç Denetim S D

Raporlama S D

Medya ile Đlişkiler Y D3

Şikayetlerle Đlgilenme S D 1 Ölçüm ve analizler ilgili mevzuata göre ÇOB’dan yeterlik almış kuruluşlarca yapılmalıdır. 2 Eğitim faaliyetleri çevre mühendisi ile eşgüdümlü olarak yürütülecektir. 3 Kamu yatırımlarının genel uygulama kurallarının bir gereği olarak medya ile ilişkiler KaBB’nin sorumluluğundadır. Bu

nedenle, Yüklenici medya ile doğrudan toplantılar düzenleyemez.


Proje’nin işletme aşaması için önerilen çevresel izleme çalışmalarının kapsamı oldukça

dar ve işletme personelini içeren organizasyon henüz kesinleşmediği için işletme

aşamasında yürütülecek çevresel izleme çalışmaları için yapılacak kurumsal

düzenlemelere ilişkin şu aşamada detaylı bilgi verilememektedir. Ancak, işletme aşaması

için oluşturulacak organizasyon yapısında KaBB tarafından görevlendirilecek çevre

danışmanı ile koordinasyonu sağlamak üzere KaBB bünyesinde bir ÇĐSĐG yetkilisi

bulunacaktır.

7.7 Sivil Toplum Kuruluşlarının ve Projeden Etkilenecek Grupların

Bilgilendirilmesi

Yerel halk, STK’lar ve yerel idareler Proje’nin ilerleyişi ile ilgili bilgilendirilecektir. Böylelikle,

bilgi eksikliği nedeniyle halktan gelecek şikayetlerin önüne geçilerek yerel halk, KaBB ve

Yüklenici arasında iyi ilişkilerin kurulması ve sürdürülmesi sağlanacaktır.


Đnşaat aşamasında Kayseri il merkezinde ve Proje Sahası’na yakın yerleşimlerde (örn.

Boğazköprü Köyü, Molu Köyü vb.) belirli zaman aralıklarında halkın katılımı toplantıları

(HKT) yapılacaktır. Bu toplantılarda Proje’nin paydaşları (yerel halk, STK’lar ve yerel

yönetim temsilcileri) Proje’nin ilerleyişine dair bilgilendirilecektir.

KaBB tarafından görevlendirilecek çevre danışmanı tarafından hazırlanacak çevresel

izleme raporlarında halkla ilişkiler faaliyetleri için ayrı bir bölüm bulunacaktır.

HKT’ler sırasında katılımcılar tarafından imzalanan katılımcı listeleri ile toplantı tutanakları

tutulacaktır. Toplantı tutanakları ve katılımcı listeleri ile bu toplantılarda yapılan sunumların

ve toplantılara dair broşürlerin birer kopyaları izleme raporlarına eklenecektir.


70/73

Proje’nin inşaatı öncesi ilk HKT 20.04.2010 tarihinde saat 14.00’te KASKĐ AAT Toplantı

Salonu’nda yapılmıştır. HKT tarihi, saati ve yeri yerel yayımlanan Anadolu Haber

Gazetesi’nde 17 Nisan 2010 tarihinde yayınlanmıştır. Toplantıya, özellikle Proje Sahası’na

yakın yerleşimler olan Boğazköprü Köyü ile Molu Köyü’nden geniş katılım sağlanmıştır.

HKT’ye ilişkin detaylı bilgi Ek-D’de verilmiştir.


Proje’nin işletme aşamasında da inşaat aşamasında olduğu gibi düzenli HKT’ler

yapılmalıdır. Yapılacak toplantıların tutanakları ve katılımcı listeleri KaBB tarafından

saklanmalıdır.


71/73

KAYNAKÇA

[1] Kayseri Büyükşehir Belediyesi Katı Atık Yönetim Projesi Fizibilite Raporu, Şubat

2010.

[2] Kayseri Büyükşehir Belediyesi Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi Projesi ÇED

Raporu, DOKAY Mühendislik, 2006.

[3] Kayseri Đl Çevre Durum Raporu, Kayseri Valiliği, 2008.

Kayseri Katı Atık Depolama Tesisi Projesi ÇED Raporu Aralık 2010

Proje No.: 130.01

Ekler


Ek-A 1/4

Ek-A

Çizimler - Genel Yerleşim Planı

- Sızıntı Suyu Toplama Sistemi

- Sızdırmazlık Sistemi

K

ays

eri K

atı A

tık

Depola

ma T

esi

si P

roje

si Ç

ED

Raporu

Ara

lık 2

010

Pro

je N

o.: 1

30.0

1

Ek-

A

2/4

K

ayn

ak:

Kays

eri K

atı A

tık

Yönetim

i Pro

jesi

Fiz

ibili

te R

aporu

, 2010.

Şek

il A

-1 G

enel Y

erleşi

m P

lanı

K

ays

eri K

atı A

tık

Depola

ma T

esi

si P

roje

si Ç

ED

Raporu

Ara

lık 2

010

Pro

je N

o.: 1

30.0

1

Ek-

A

3/4

K

ayn

ak:

Kays

eri K

atı A

tık

Yönetim

i Pro

jesi

Fiz

ibili

te R

aporu

, 2010.

Şek

il A

-2 S

ızın

tı S

uyu

Topla

ma S

iste

mi

K

ays

eri K

atı A

tık

Depola

ma T

esi

si P

roje

si Ç

ED

Raporu

Ara

lık 2

010

Pro

je N

o.: 1

30.0

1

Ek-

A

4/4

K

ayn

ak:

Kays

eri K

atı A

tık

Yönetim

i Pro

jesi

Fiz

ibili

te R

aporu

, 2010.

Şek

il A

-3 S

ızdır

mazl

ık S

iste

mi


Proje No.: 130.01

Ek-B

1/2

Ek-B

Proje Sahasına Ait Fotoğraflar

K

ays

eri K

atı A

tık

Depola

ma T

esi

si P

roje

si Ç

ED

Raporu

Ara

lık 2

010

Pro

je N

o.: 1

30.0

1

Ek-

B

2/2

K

ayn

ak:

Kays

eri K

atı A

tık

Yönetim

i Pro

jesi

Fiz

ibili

te R

aporu

, 2010.

Şek

il B

-1 K

AD

DT

Ala

nı (G

üneyb

atı y

önünden g

örü

nüm

)

K

ayn

ak:

Kays

eri K

atı A

tık

Yönetim

i Pro

jesi

Fiz

ibili

te R

aporu

, 2010.

Şek

il B

-2 K

AD

DT

Ala

nı ve

Kays

eri A

AT

Ka

yseri

KA

DD

T

KA

SK

I A

AT

K

ays

eri

SW

L


Proje No.: 130.01

Ek-C

1/16

Ek-C

Kayseri Đl Merkezine ait Meteorolojik

Bilgiler


Proje No.: 130.01

Ek-C

2/16

Meteoroloji Đstasyonunun Tanıtımı ve Genel Đklimsel Özellikler

Bölgeye en yakın ve bölgenin özelliklerini en uygun biçimde yansıtan meteoroloji

istasyonu Meteoroloji Đşleri Genel Müdürlüğü Kayseri Đstasyonu’dur.

Büyük klima tipindeki Kayseri Meteoroloji Đstasyonu (Enlem: 38º44', Boylam: 35º29'), Proje

Sahası’nın mevcut meteoroloji istasyonlarına olan uzaklıkları göz önüne alınarak, etki

alanının meteorolojik ve iklimsel özelliklerinin en iyi şekilde ortaya konulabilmesi amacıyla

seçilmiştir. Bu bağlamda, Kayseri Meteoroloji Đstasyonu’ndan sağlanan uzun yıllar (1975-

2005) verileri değerlendirilmiştir.

Kayseri Đli’nde kışları soğuk ve kar yağışlıdır. Yazları ise sıcak ve kurak olup bölgede

karasal iklim egemendir. Ancak il iklimi, yüksekliğe göre yer yer farklılıklar gösterir. Buna

bağlı olarak ilde iklim, çukurda kalan bölgelerde daha yumuşakken, yaylalardan dağlık

kesimlere doğru gidildikçe sertleşir.

Sıcaklık

Kayseri Meteoroloji Đstasyonu’ndan elde edilen sıcaklık değerleri Tablo C-1’de, aylık en

yüksek, ortalama ve en düşük sıcaklık değerlerinin aylık değişimleri ise Şekil C-1’de

sunulmaktadır.

Tablo C-1 Kayseri Đli Sıcaklık Değerleri

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XI YILLIK

En Yüksek Sıcaklık (ºC)

17,0 19,6 26,6 30,2 33,4 35,7 40,7 40,0 36,0 32,6 24,8 21,0 40,7

En Düşük Sıcaklık (ºC)

-28,1

-28,4 -28,1 -11,6 -5,5 -0,4 3,7 2,1 -2,5 -8,3 -16,2 -25,5 -28,4

Ortalama Sıcaklık (ºC)

-1,8 -0,2 4,6 10,7 14,8 18,8 22,4 21,7 17,1 11,3 4,7 0,1 10,4

Ort. Düşük Sıcaklık (ºC)C

-6,8 -5,3 -1,8 3,5 6,7 9,5 12,0 11,2 7,3 3,5 -1,2 -4,7 2,8

Ort. Yüksek Sıcaklık (ºC)

3,9 5,8 11,4 17,6 22,1 26,4 30,5 30,4 26,6 20,1 12,2 5,8 17,7

Kaynak : Devlet Meteoroloji Đşleri Gn. Md., Kayseri Meteoroloji Đstasyonu (1975-2005)


Proje No.: 130.01

Ek-C

3/16

-40

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

50

Ocak

Şubat

Mar

t

Nisan

May

ıs

Hazira

n

Temm

uz

Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

Aylar

Sıc

aklı

k (º

C)

En Yüksek Ortalama En Düşük

Kaynak: Devlet Meteoroloji Đşleri Gn. Md., Kayseri Meteoroloji Đstasyonu (1975-2005) Şekil C-1 Kayseri (Kayseri) Meteoroloji Đstasyonu Aylık Sıcaklık Değerleri (1975-2005)

Şekil C-1’den de görülebileceği üzere, il bazında yıllık ortalama sıcaklık -1,8 ile 22,4ºC

arasında değişmektedir. En sıcak ay, Temmuz (ortalama 22,4ºC), en soğuk ay ise Ocak’tır

(ortalama -1,8ºC). Đlde görülen en yüksek sıcaklık değeri 40,7ºC (30.07.2000), en düşük

sıcaklık ise -28,4ºC (12.02.1975) olmuştur.

Yağış

Kayseri Meteoroloji Đstasyonu tarafından 1975-2005 yılları arasında kaydedilen yağış

verileri ışığında belirlenen aylık ortalama yağış değerleri, Tablo C-2’de ve Şekil C-2’de

sunulmaktadır. Tablo C-2 Kayseri Đli Yağış Değerleri

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YILLIK

Ort. Toplam Yağış (mm) 32,0 32,3 39,8 56,3 59,1 35,8 12,3 5,8 10,3 32,5 37,9 40,6 394,7

Günlük En Çok Yağış (mm)

36,7 19,2 25,2 29,6 51,8 51,2 39,6 18,1 19,4 38,3 30,8 26,0 51,8



Proje No.: 130.01

Ek-C

4/16

0

10

20

30

40

50

60

70

Oca

kM

art

Nisan

Hazira

n

Temm

uzEkim

Aylar

Yağ

ış M

ikta

rı (

mm

)

Ortalama Toplam Yağış Miktarı Günlük En Çok Yağış Miktarı

Şekil C-2 Kayseri (Kayseri) Meteoroloji Đstasyonu Aylık Yağışlar (1975-2005)

Bölgede yıllık ortalama toplam yağış miktarı 394,7 mm’dir. Yağışın en çok olduğu mevsim,

ilkbahar mevsimidir. 1975-2005 dönemindeki aylık yağış ortalamaları göz önüne

alındığında, en çok yağışın Mayıs ayında (59,1 mm) ve en az yağışın ise Ağustos ayında

(5,8 mm) olduğu görülmektedir. Yıllık ortalama kar yağışlı gün sayısı ise 34,4’dür.

Bölgenin Bağıl Nem Dağılımı

Yıllık ortalama buhar basıncı 8,3 hPa olan ildeki ortalama ve en düşük bağıl nem

değerlerinin yıl içindeki değişimi Tablo C-3 ve Şekil C-3’te gösterilmektedir.

Tablo C-3 Kayseri Đli Bağıl Nem Değerleri I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YILLIK

Ort. Bağıl Nem (%) 76 73 68 63 62 56 51 51 55 64 71 77 63

En Düşük Bağıl Nem (%)

17 9 9 8 10 10 8 4 4 5 18 21 4



Proje No.: 130.01

Ek-C

5/16

0102030405060708090

100

Oca

k

Şubat

Mar

t

Nisan

May

ıs

Hazira

n

Temm

uz

Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

Aylar

Bağ

ıl N

em (

%)

Ortalama En Düşük


Şekil C-3 Kayseri (Kayseri) Meteoroloji Đstasyonu Aylık Bağıl Nem (1975-2005)

Bölgenin Sayılı Günler Dağılımı

Kayseri Meteoroloji Đstasyonu tarafından 1975-2005 yılları arasında kaydedilen veriler

ışığında belirlenen sayılı günlerin yıllık ortalama değerleri Tablo C-4’te verilmektedir.

Tablo C-4 Bölgedeki Sayılı Günler ve Yıllık Ortalama Değerleri

Sayılı Günler Rasat Süresi (Yıl) Yıllık Ortalama Değer

Ortalama kar yağışlı günler sayısı

34,4

Ortalama kar örtülü günler sayısı 53,9

Ortalama sisli günler sayısı 20,7

Ortalama dolulu günler sayısı 2,1

Ortalama kırağılı günler sayısı 59,9

Ortalama orajlı günler sayısı

31

21,2


Bölgesel Buharlaşma Durumu

Kayseri Meteoroloji Đstasyonu tarafından 1975-2005 yılları arasında kaydedilen

buharlaşma verileri ışığında belirlenen aylık ortalama ve en çok buharlaşma değerleri,

Tablo C-5’te sunulmaktadır.

Tablo C-5 Kayseri Đli Buharlaşma Değerleri I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YILLIK

Ortalama Buharlaşma (mm)

21,6 78,0 122,2 166,4 214,8 196,6 138,1 67,6 15,0

Günlük En Çok Buharlaşma (mm)

0,0 0,0 3,8 16,2 10,9 13,6 13,2 11,0 14,5 13,3 4,6 0,0 16,0



Proje No.: 130.01

Ek-C

6/16

Bölgenin Rüzgar Hızı Dağılımı (yıllık, mevsimlik, aylık grafik ve yazılı anlatım)

Bölgedeki hakim rüzgâr hız ve yönünün belirlenmesi amacıyla, Kayseri Meteoroloji

Đstasyonu tarafından 1975-2005 yılları arasında toplanan rasat bilgileri değerlendirilmiştir.

Uzun yıllar ölçümlerine göre bölgede birinci derecede hâkim rüzgâr yönü güneydir.

Kayseri Meteoroloji Đstasyonu tarafından yapılan ölçümler sonucunda uzun yıllar yıllık

ortalama rüzgâr hızı 1,8 m/s’dir. 30 yıllık ölçümler sonucunda en hızlı esen rüzgârın

yönünün SE (güneydoğu), hızının ise 41,5 m/s olduğu belirlenmiştir. Söz konusu ölçüm

dönemi içinde ortalama 21,6 gün fırtınalı (rüzgâr hızı ≥ 17,2 m/s), 53 gün ise kuvvetli

rüzgârlı (rüzgâr hızı 10,8-17,1 m/s) geçmiştir.

Söz konusu döneme ait aylık ve yılık rüzgar esme sayıları Tablo C-6’da verilmektedir.

Yıllık esme sayısına göre rüzgar gülü ise Şekil C-4’te verilmektedir. Mevsimlere göre

rüzgar esme sayıları Tablo C-7, 8, 9, 10, rüzgar gülleri ise Şekil C-5, 6, 7 ve 8’de

verilmektedir.

Tablo C-6 Rüzgarın Esme Sayıları (Aylık ve Yıllık)

AYLAR YÖNLER

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Yıllık

N 97 94 99 93 103 159 185 168 137 127 111 98 1471

NNE 145 121 82 82 110 130 172 159 105 97 93 107 1403

NE 115 121 109 72 109 114 158 132 89 89 69 110 1287

ENE 114 130 109 82 85 92 126 89 56 95 90 110 1178

E 140 92 78 58 80 86 99 73 63 59 69 86 983

ESE 100 102 106 96 112 99 109 89 97 102 122 137 1271

SE 186 145 145 176 170 148 134 142 177 206 183 202 2014

SSE 235 212 237 291 264 211 158 205 242 304 281 307 2947

S 339 277 309 304 284 247 227 238 300 320 312 348 3505

SSW 233 220 259 218 215 170 142 166 199 225 267 244 2558

SW 181 164 215 162 127 119 133 108 111 154 153 174 1801

WSW 233 253 278 248 206 173 161 139 148 189 211 229 2468

W 165 194 215 191 185 192 163 144 131 177 160 149 2066

WNW 140 162 174 221 234 227 239 207 182 196 161 141 2284

NW 96 82 119 144 116 177 177 196 162 129 126 105 1629

NNW 116 80 114 99 153 175 234 216 167 140 123 92 1709


Proje No.: 130.01

Ek-C

7/16

Yıllık

0

1000

2000

3000

4000N

NNE

NE

ENE

E

ESE

SE

SSE

S

SSW

SW

WSW

W

WNW

NW

NNW

Şekil C-4 Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Gülü

Tablo C-7 Kış Mevsimine Ait Rüzgarın Esme Sayısı

Yönler Ocak Şubat Aralık TOPLAM

N 97 94 98 289

NNE 145 121 107 373

NE 115 121 110 346

ENE 114 130 110 354

E 140 92 86 318

ESE 100 102 137 339

SE 186 145 202 533

SSE 235 212 307 754

S 339 277 348 964

SSW 233 220 244 697

SW 181 164 174 519

WSW 233 253 229 715

W 165 194 149 508

WNW 140 162 141 443

NW 96 82 105 283

NNW 116 80 92 288


Proje No.: 130.01

Ek-C

8/16

Kış

0

200

400

600

800

1000N

NNE

NE

ENE

E

ESE

SE

SSE

S

SSW

SW

WSW

W

WNW

NW

NNW

Şekil C-5 Kış Mevsimine Ait Esme Sayısına Göre Rüzgar Gülü

Tablo C-8 Đlkbahar Mevsimine Ait Rüzgarın Esme Sayısı

Yönler Mart Nisan Mayıs TOPLAM

N 99 93 103 295

NNE 82 82 110 274

NE 109 72 109 290

ENE 109 82 85 276

E 78 58 80 216

ESE 106 96 112 314

SE 145 176 170 491

SSE 237 291 264 792

S 309 304 284 897

SSW 259 218 215 692

SW 215 162 127 504

WSW 278 248 206 732

W 215 191 185 591

WNW 174 221 234 629

NW 119 144 116 379

NNW 114 99 153 366


Proje No.: 130.01

Ek-C

9/16

Đlkbahar

0

200

400

600

800

1000N

NNE

NE

ENE

E

ESE

SE

SSE

S

SSW

SW

WSW

W

WNW

NW

NNW

Şekil C-6 Đlkbahar Mevsimine Ait Esme Sayısına Göre Rüzgar Gülü

Tablo C-9 Yaz Mevsimine Ait Rüzgarın Esme Sayısı

Haziran Temmuz Ağustos Yıllık

N 159 185 168 512

NNE 130 172 159 461

NE 114 158 132 404

ENE 92 126 89 307

E 86 99 73 258

ESE 99 109 89 297

SE 148 134 142 424

SSE 211 158 205 574

S 247 227 238 712

SSW 170 142 166 478

SW 119 133 108 360

WSW 173 161 139 473

W 192 163 144 499

WNW 227 239 207 673

NW 177 177 196 550

NNW 175 234 216 625


Proje No.: 130.01

Ek-C

10/16

Yaz

0

250

500

750

1000

1250N

NNE

NE

ENE

E

ESE

SE

SSE

S

SSW

SW

WSW

W

WNW

NW

NNW

Şekil C-7 Yaz Mevsimine Ait Esme Sayısına Göre Rüzgar Gülü

Tablo C-10 Sonbahar Mevsimine Ait Rüzgarın Esme Sayısı

Yönler Eylül Ekim Kasım Yıllık

N 137 127 111 375

NNE 105 97 93 295

NE 89 89 69 247

ENE 56 95 90 241

E 63 59 69 191

ESE 97 102 122 321

SE 177 206 183 566

SSE 242 304 281 827

S 300 320 312 932

SSW 199 225 267 691

SW 111 154 153 418

WSW 148 189 211 548

W 131 177 160 468

WNW 182 196 161 539

NW 162 129 126 417

NNW 167 140 123 430


Proje No.: 130.01

Ek-C

11/16

Sonbahar

0

200

400

600

800

1000N

NNE

NE

ENE

E

ESE

SE

SSE

S

SSW

SW

WSW

W

WNW

NW

NNW

Şekil C-8 Sonbahar Mevsimine Ait Esme Sayısına Göre Rüzgar Gülü

Kayseri Meteoroloji Đstasyonu verilerine göre ortalama rüzgar hızı dağılımı Tablo C-11’de,

ortalama rüzgar hızına göre çizilen rüzgar gülü ise Şekil C-9’da verilmiştir.

Tablo C-11 Kayseri (Kayseri) Meteoroloji Đstasyonu Yönlere Göre Ortalama Rüzgâr Hızı Dağılımı (1975-2005)

AYLAR

I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YILLIK

N 1,3 1,6 1,6 1,8 1,9 1,8 1,8 2,2 2 1,8 1,2 1,6 1,8

NNE 1,5 1,8 2 2,2 1,9 1,9 2 2,2 2 1,8 1,5 1,4 1,9

NE 1,5 1,7 2,4 2,1 1,9 2,1 2,2 2,1 1,9 1,9 1,3 1,6 1,9

ENE 1,7 2 2,2 2,1 1,9 1,9 2 1,9 1,9 1,6 1,6 1,7 1,9

E 1,8 1,9 2 1,5 1,7 1,5 1,5 1,6 1,8 1,3 1,4 1,3 1,6

ESE 3,4 2,5 2,7 3 2,1 1,5 1,7 1,5 1,5 1,6 2,1 2,7 2,2

SE 2,4 2,8 2,6 2,9 2,1 1,6 1,5 1,3 1,5 1,5 2,1 2 2

SSE 2,3 2,3 3,1 3,4 2,2 1,7 1,6 1,4 1,4 1,5 1,8 2 2,1

S 1,6 1,8 1,9 2,3 1,9 1,6 1,5 1,4 1,4 1,3 1,3 1,5 1,6

SSW 1,6 1,6 2 2,6 2 1,8 1,7 1,5 1,5 1,4 1,4 1,5 1,7

SW 1,7 1,7 2,1 2,6 2,1 1,9 1,9 1,6 1,7 1,7 1,8 1,7 1,9

WSW 1,9 2,4 2,8 2,9 2,3 2,6 2,3 2,2 2,4 2,1 1,8 1,9 2,3

W 1,8 2,3 2,6 2,8 2,7 2,4 2,4 2,4 2,6 2,4 1,8 1,7 2,3

WNW 1,9 2,3 2,7 3,1 2,9 2,5 2,5 2,5 2,7 2,2 1,9 1,8 2,5

NW 1,5 2,2 2,2 2,2 2,3 2,2 2,2 2,3 2,3 1,7 1,8 1,6 2,1

YÖ

NL

ER

NNW 1,4 1,7 2,3 2,4 2,1 2,2 2,1 2,3 2,3 1,7 1,4 1,4 2

Kaynak:DMĐ,2006


Proje No.: 130.01

Ek-C

12/16

00,5

11,5

2

2,5N

NNE

NE

ENE

E

ESE

SE

SSES

SSW

SW

WSW

W

WNW

NW

NNW

Şekil C-9 Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Gülü

Kayseri Meteoroloji Đstasyonu Uzun Yıllar Meteoroloji Verileri Şekil C-10’da verilmiştir.


Proje No.: 130.01

Ek-C

13/16

Şekil C-10 Kayseri Meteoroloji Đstasyonu Uzun Yıllar Meteoroloji Verileri


Proje No.: 130.01

Ek-C

14/16

Şekil C-10 (Devamı) Kayseri Meteoroloji Đstasyonu Uzun Yıllar Meteoroloji Verileri


Proje No.: 130.01

Ek-C

15/16



Proje No.: 130.01

Ek-C

16/16



Proje No.: 130.01

Ek-D

1/5

Ek-D

Halkın Katılımı Toplantısına Đlişkin

Bilgiler


Proje No.: 130.01

Ek-D

2/5

HALKIN KATILIMI TOPLANTISI

Kayseri KADDT Projesi için yapılan Halkın Katılımı Toplantısına BELEDĐYE ve yerel

halkın katılımıyla Kayseri AAT Toplantı Salonu’nda 20.04.2010 tarihinde saat 14.00’te

yapılmıştır. Toplantının amacı halkı Proje ve Projeden kaynaklanabilecek çevresel etkiler

hakkında bilgilendirmek ve katılımcıların Projeye ilişkin görüş ve önerilerini almaktır.

Toplantı yeri, tarihi ve saati Kayseri Đli’nde yerel yayın yapan Anadolu Haber Gazetesi’nde

duyurulmuştur (bk. Şekil D-1).

Şekil D-1 Kayseri Anadolu Haber Gazetesinde Yayınlanan HKT Đlanı

HKT’ye özellikle Proje Sahası’nın yakınında bulunan Boğazköprü Mahallesi ile Molu

Köyü’nden katılım sağlanmıştır. Toplantıda DOKAY tarafından katılımcılara Proje

hakkında bilgi verilmiştir. Burada mevcut vahşi depolama sahasının neden olduğu

çevresel sorunlara değinilerek, Proje kapsamında planlanan katı atık düzenli depolama

sahasının işletmeye alınmasıyla mevcut vahşi depolama sahasından kaynaklı çevresel

etkilerin ortadan kalkacağına dikkat çekilmiştir.

Toplantıda Boğazköprü Mahallesi sakinleri Kayseri AAT’den kaynaklanan kokudan ötürü

şikayetlerini dile getirmişlerdir. Bu şikayet Projeden kaynaklanabilecek bir durumla ilişkili

olmayıp, DOKAY ve BELEDĐYE yetkilileri, AAT’den kaynaklı kokunun önlenmesi için

kurutma tesisinin kurulacağını belirtmişlerdir.

HKT sırasında çöp kamyonlarının güzergahı ile ilgili yerel halktan herhangi bir şikayet

gelmemiştir.


Proje No.: 130.01

Ek-D

3/5

HKT sırasında çekilen fotoğraflar Şekil D-2 ve D-3’te, HKT kalımcı listesi ise

Şekil D-4’te verilmiştir.

Şekil D-2 Halkın Katılımı Toplantısından Fotoğraf-1

Şekil D-3 Halkın Katılımı Toplantısından Fotoğraf-2


Proje No.: 130.01

Ek-D

4/5

Şekil D-4 Halkın Katılımı Toplantısı Katılımcı Listesi


Proje No.: 130.01

Ek-D

5/5

Şekil D-4 (Devamı) Halkın Katılımı Toplantısı Katılımcı Listesi

Documents

kayserđ büyükşehđr beledđyesđ katı atık düzenlđ depolama tesđsđ