1.0 PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan

Penyelesaian masalah adalah merupakan salah satu daripada proses kognitif dan

pembelajaran yang dilakukan oleh organisma atau makhluk hidup. Sebelum kita memahami

sepenuhnya apa yang dimaksudkan dengan konsep penyelesaian masalah dari sudut psikologi

adalah lebih baik bagi kita memahami untuk memahami sedikit sebanyak mengenai kognisi

dan pembelajaran, ini disebabkan penyelesaian masalah sebenarnya mempunyai perkaitan

yang rapat dengan keupayaan kognisi manusia serta pembelajaran yang diperolehi daripada

pengalaman lalu.

Perkataan kognisi (cognition) adalah merupakan istilah yang diambil daripada

perkataan Latin iaitu cognoyang bermaksud “untuk mengetahui”. Kognisi lebih menekankan

kepada perkembangan pengetahuan dan pemahaman (Clarke & Gillet, 1997). Kognisi adalah

merupakan satu proses intelektual di mana proses ini berlaku secara sistematik iaitu

maklumat diperolehi, ditransformasi, disimpan, diambil semula, dan akhirnya digunakan.

Kadang kala konsep mengenai kognisi adalah sukar difahami oleh sesetengah orang, sebagai

jalan penyelesaiannya istilah mudah untuk merujuk kepada kognisi ialah “pemikiran”.

Pembelajaran pula membawa maksud perubahan tingkah laku akibat daripada pengalaman

ataupun daripada faktor-faktor lain seperti operasi mental (Ma’rof Redzuan & Haslinda

Abdullah, 2003).

Dari sudut psikologi, menurut Ma’rof Redzuan dan Haslinda Abdullah

(2003), penyelesaian masalah adalah satu cubaan mencari atau satu cara yang sesuai dan

berkesan dalam mencapai sesuatu matlamat. Azlena Zainal dan Munir Shuib (2004), pula

menerangkan bahawa penyelesaian masalah adalah meliputi usaha-usaha mecari jalan atau

strategi yang dapat menghasilkan matlamat yang belum ditemui.

1

Bagi Stravinsky (1948) (dlm. Cohen & Stemmer, 2007), menjelaskan

bahawa penyelesaian masalah adalah proses yang melibatkan aktiviti kreatif oleh seseorang

individu, beliau menegaskan bahawa semua proses kreativiti adalah merupakan penyelesaian

masalah. Salah satu hujah yang pernah dinyatakan oleh Stravinsky ialah “tidak ada kreativiti

tanpa wujudnya masalah, tidak ada masalah tanpa wujudnya sekatan, dan tidak ada sekatan

tanpa wujudnya persediaan”. Dalam erti kata lainnya jika dilihat daripada sudut pandangan

tersebut apabila sesuatu masalah timbul, seseorang individu akan menggunakan kreativitinya

untuk menyelesaikan masalah tersebut. Maka dalam hal ini penyelesaian masalah adalah

melibatkan proses kreativiti seseorang.

1.2 Refleksi Pengalaman Lalu

Sejak pertama kali melangkah kealam perguruan persepsi saya terhadap pengajaran

nombor bulat amat mudah kerana ia hanya melibatkan empat kemahiran asas dalam

matematik iaitu tambah, tolak, darab dan bahagi. Walaubagimanapun terdapat satu sub –

topik yang sering kali menjadi masalah kepada murid – murid iaitu penyelesian masalah.

Huraian Sukatan Pelajaran Matematik Kuriklum Bersepadu Sekolah Rendah telah

meletakkan penyelesaian masalah dalam matematik sebagai salah satu penekanan dalam

pengajaran dan pembelajarannya. Ia sama seperti Huraian Sukatan Pelajaran Matematik

Kuriklum Standart Sekolah Rendah dimana penyelesaian masalah merupakan salah satu

kemahiran yang perlu di kuasai di bawah fikrah matematik. Penyelesaian masalah merupakan

satu kemahiran yang akan membolehkan murid membina konsep dan pengetahuan

matematik, menaplikasi serta membolehkan mereka untuk mengadaptasi masalah yang

timbul di dalam konteks kehidupan saharian dengan penyelesaian yang bersesuaian.

Pada dua sesi praktikum telah saya lalui di dua buah sekolah iaitu Sekolah

Kebangsaan Jalan Residensi, Georgetown, Pulau Pinang dan Sekolah Kebangsaan Bagan

2

Ajam, Butterworth, Pulau Pinang, saya telah mengajar bidang yang sama iaitu wang. Bidang

ini seakan akan sama dengan nombor bulat kerana ia hanya melibatkan digit 0 hingga

sembilan dan tempat perpuluhan yang mudah. Sewaktu mengajar sub – topik penyelesaian

masalah, saya dapati sebahagian besar murid – murid tidak dapat memahami serta

menghadapi kesukaran dalam menyelesaikan situasi yang saya berikan. Saya melihat murid –

murid tidak mampu mengaitakn nombor – nombor yang diberikan dengan kehenadak soalan

lalu gagal untuk menyelesaikan situasi tersebut.

Adakah saya hanya perlu menfokuskan soalan berbentuk penyelsesaian masalah

dalam topik – topik khusus sahaja dan tidak perlu dicampur? Adakah kaedah yang telah saya

gunakan bagi dua fasa praktikum sebelum ini benar – benar membantu murid – murid

memahami soalan? Apakah yang saya boleh lakukan untuk menarik minat kepada solan

berbentuk penyelesaian masalah serta memahami masalah tersebut? Mampukah saya

merancang serta merangka satu kaedah untuk membantu murid – murid secara bersendirian?

Saya telah berbincang mengenai masalah yang dihadapi dengan guru pembimbing dan

menurut beliau murid – murid gagal untuk mencari kata kunci kehendak soalan. Menurutnya

lagi, jalan pintas bagi murid – murid ialah mengambil nombor – nombor yang ada di dalam

masalah tersebut dan secara rambang memilih salah satu daripada operasi asas yang telag

mereka pelajari. Pada pandangan saya, jika masalah tersebut di ajar ketika murid – murid

sedang berada di dalam sub – topik tertentu, kemungkinan untuk betul tinggi tetapi jika

situasi dicampur, kesemua operasi tidak akan mengikut turutan (tambah, tolak, darab, bahagi)

mereka yang tidak boleh untuk memahami situasi yang diberikan akan gagal untuk

meyelesaikanya. Namun begitu, apakah tindakan yang saya boleh lakukan untuk mengatasi

masalah ini?

3

Saya telah berusaha mempelbagaikan kaedah pengajaran dan pembelajaran namun

masih ramai murid yang gagal untuk memahami masalah dengan baik. Contohnya

menggunakan jadual dan murid – murid diminta mengisi jadual. Ia boleh membantu murid –

murid menstrukturkan konsep serta kefahaman mereka terhadap sesuatu situasi. Saya

berpendapat masalah seumpama ini timbul kerana murid – murid masih lagi tidak dapat

berfikir secara abstrak/mental situasi yang telah diberikan Menurut Jean Piaget, tahap umur

murid – murid tahun 4 berapa di tahap operasi konrit. Kanak-kanak dalam peringkat ini

berkebolehan berfikir secara logik walaupun pemikiran mereka masih terikat dengan situasi

konkrit. Mereka sepatutnya memahami proses tranformasi, keterbalikan dan menaakul.

Menurut Piaget lagi, kanak-kanak pada peringkat ini sudah boleh menguasai konsep

pengekalan. Tetapi mereka belum mencapai tahap formal iaitu boleh melakukan proses

mental ke atas idea-idea dan membuat jangkaan atau andaian berdasarkan fakta. Diman

mereka tidak lagi terikat kepada bahan-bahan konkrit. Mereka sudah boleh memikirkan idea

secara abstrak dan membuat hipotesis walaupun ianya bukan realiti.

Bagi praktikum fasa ke tiga, saya telah ditempatkan di Sekolah Kebangsaan Sungai

Setar, Nibong Tebal, Pulau Pinang. Saya telah diberi tanggungjawab untuk mengajar subjek

Matematik KBSR tahun 4 sebanyak tujuh waktu seminggu. Berdasarkan pengalaman dua

praktikum lalu mengenai masalah murid – murid untuk memahami dan menyelesaikan soalan

penyelesaian masalah. Saya telah berbincang guru kelas tersebut dan melalui hasil

perbincangan yang telah dijalankan, murid – murid kelas beliau sering kali menghadapi

masalah apabila berhadapan dengan soalan berbentuk penyelesaian masalah terutamanya

apabila mereka berhadapan dengan soalan yang mempunyai maksud yang tersirat. Ia telah

dikuatkan lagi dengan satu ujian Diagnostik (sila rujuk Lampiran) yang telah saya jalankan

untuk memastikan yang responden yang telah dipilih menghadapi kesukaran dalam soalan

berbentuk penyelesaian masalah ataupun tidak.

4

5

2.0 FOKUS KAJIAN / ISU KEPERIHATINAN

2.1 Isu Kajian

Kemhiran yang telah saya pilih ialah kemahiran membina gambarajah daripada

sesuatu situasi iaitu merujuk kepada soalan penyelesaian masalah. Terdapat pelbagai sebab

yang menyebabkan murid-murid bermasalah dalam menjawab soalan Matematik terutama

sekali bahagian penyelesaian masalah. Ini kerana kebanyakan dari mereka lemah dalam

memahami maksud ayat yang tersirat. Baretta-Lorton (1997) juga menegaskan bahawa

keadaan ini berlaku kerana penyelesaian masalah bercerita memerlukan tahap pemikiran yang

tinggi. Selain itu juga, ia memerlukan kefahaman teks dan arahan serta proses mengira.

Sekiranya murid-murid dapat mengatasi masalah tersebut, lazimnya kegagalan mereka dalam

menyelesaikan masalah bercerita disebabkan oleh kecuaian atau kesilapan dalam penyusunan

data atau langkah mengira.

Kebanyakkan guru di sekolah rendah telah menggunakan strategi pengajaran

tradisional dengan murid – murid. Bagi pengajaran berbentuk penyelesaian masalah, mereka

hanya membaca masalah, menggaris maklumat penting dan mecari kata kunci kehendak

soalan tersebut. Hal demikian menyebabkan kadang – kala murid akan mengambil jalan

pintas dengan mengambil nombor – nombor yang ada di dalam soalan tersebut dan secara

rambang memilih operasi yang diperlukan. Sekiranya saya tidak melakukan sesuatu pastinya

soalan berbentuk cerita akan menjadi bias kepada murid – murid yang lemah.

Sebagai seorang guru yang prihatin terhadap perkembangan murid –murid, saya telah

mengesan banyak masalah lain yang dihadapi oleh mereka tetapi saya hanya akan

memfokuskan kajian ini kepada masalah murid – murid untuk menyelesaikan soalan

berbentuk penyelesaian masalah. Murid – murid saya merupakan kumpulan yang agak lemah

pencapaian mereka dalam subjek matematik berdasarkan Peperiksaan Akhir Tahun lalu.

6

Berdasarkan ujian diagnostik yang telah saya jalankan, prestasi murid – murid terhadap

soalan berbentuk penyelesaian masalah kurang memuaskan. Kesilapan yang sering dilakukan

oleh murid – murid ialah :

2.1.1 Mengambil nombor – nombor yang ada di dalam cerita lalu menyelesaikannya

berdasarkan kata kunci pada akhir ayat cerita tersebut.

2.1.2 Tidak memahami maksud tersirat di dalam sesebuah cerita

2.1.3 Tidak mampu mengaitkan nombor – nombor yang ada dengan kehendak

soalan

Saya akan memfokuskan kepada operasi asas tambah dan tolak sahaja kerana bagi

murid yang lemah, mereka tidak sesuai didedahkan dengan terlalu banyak input baharu. Jika

ia dilakukan, mereka akan mudah keliru dan sukar untuk memahami sesuatu yang mereka

pelajari berbanding dengan murid – murid yang mempunyai pencapaian yang baik. Bagi

operasi – operasi ini ia juga mempuyai soalan berbentuk nyata (rujuk 2.2.1) dan tersirat

(rujuk 2.2.2).

Apabila membantu murid – murid menggunakan kaedah gambarjah, saya yakin ia

dapat membantu murid – murid meningkatkan kemahiran mereka kepada soalan berbentuk

penyelesaian masalah serta menyelesaikannya. Kaedah ini akan dapat memberikan gambaran

kepada murid – murid mengenai masalah yang mereka hadapi.

7

2.2 Contoh

2.2.1 Ahmad mempunyai 12 600 keping setem. Manakala sahabatnya Muthu

mempunyai 34 000 setem dan Ah Seng mempunyai 9 999 keping

setem. Berapakah jumlah setem yang mereka bertiga miliki?

2.2.2 Seramai 1 726 orang dewasa telah melawat Zoo Taiping. Bilangan

kanak – kanak 3 295 melebihi bilangan orang dewasa. Berapakah

jumlah pengunjung di Zoo Taiping pada hari tersebut?

8

Nyata

Tersirat

3.0 OBJEKTIF KAJIAN / SOALAN KAJIAN

Selepas kajian ini selesai dijalankan, pelajar – pelajar diharap akan mencapai objektif

berikut :

3.1 Objektif Umum

Mencapai kelulusan 100% lulus dalam mata pelajaran Matematik dalam ujian dan

peperiksaan dan seterusnya meningkatkan pencapaian gred purata nilai bagi mata pelajaran

Matematik di dalam UPSR kelak.

3.2 Objektif Khusus

3.2.1 Untuk meningkatkan kefahaman murid dalam soalan penyelesaian masalah

dengan menggunakan kaedah gambarajah

3.2.2 Untuk meningkatkan kemahiran murid dalam menyelesaikan soalan

penyelesaian masalah menggunakan kaedah gambarajah

3.3 Soalan Kajian

3.3.1 Adakah kaedah gambarajah dapat meningkatkan kefahaman murid apabila

berhadapan dengan soalan penyelesaian masalah?

3.3.2 Adakah kaedah gambarajah dapat meningkatkan kemahiran murid dalam

menyelesaikan soalan penyelesaian masalah?

9

4.0 KUMPULAN SASARAN

Kajian tindakan ini telah dijalankan di sebuah sekolah yang terletak di daerah

Seberang Perai Selatan, Pulau Pinang. Sekolah ini terdiri daripada pelajar tahap satu dan

tahap dua. Berdasarkan maklumat yang diperoleh daripada pihak sekoah, jumlah keseluruhan

pelajar adalah seramai 380 orang murid.

Kumpulan sasaran yang saya telah pilih bagi menjalani kajian tindakan ini terdiri

daripada pelajar – pelajar di dalam sebuah kelas tahun 4. (rujuk jadual 4.1) Kumpulan ini

telah dipilih kerana ia merupakan kelas yang telah dipertanggungjawabkan kepada saya oleh

pihak sekolah sepanjang tempoh praktikum tiga. Saya telah erujuk kepada guru kelas mereka

dan pencapaian mereka dalam matematik berada pada tahap sedarhana dan lemah.

Kumpulan ini telah dipilih kerana mereka mempunyai ciri – ciri persamaan yang ada

pada mereka dengan murid – murid saya sewaktu praktikum fasa satu dan praktikum fasa dua

iaitu masalah dalam meyelesaikan soalan berbentuk penyelesaian masalah. Ia telah dikuatkan

lagi dengan satu ujian diagnostik yang telah saya jalankan untuk mengenalpasti adakah

masalah yang dihadapi hanyalah andaian saya ataupun kenyataan.

Selain daripada itu, berdasarkan pemerhatian yang telah saya jalankan, terdapat

beberapa aspek persamaan lain yang turut dimiliki oleh kumpulan sasaran. Antaranya ialah

kebanyakkan pelajar menunjukkan penglibatan yang kurang aktif sewaktu sesi pengajaran

dan pembelajaran berlansung. Mereka juga kurang menonjol dalam sesi soal jawab yang

dijalankan sepanjang proses pengajaran serta tidak melibatkan diri dalam aktiviti kumpulan.

10

Terdapat juga beberapa persamaan lain dari aspek umur, latar belakang serta tahap

pencapaian akademik. Kumpulan sasaran terdiri daripada pelajar – pelajar yang berusia 10

tahun. Mereka mepunyai latar belakang yang sama iaitu kebanyakkan terdiri daripada pelajar

luar Bandar dan berasal daripada keluarga yang berpendapatan sederhana. Seterusnya,

mereka juga telah dikenal pasti mempunyai pencapaian akademik yang sederhana dalam

subjek matematik.

Jadual 4.1 : Profil Responden

Kelas Bilangan responden (n) Jantina

4 Gemilang 23

Lelaki

(Orang)

Perempuan

(Orang)

12 11

11

5.0 TINDAKAN YANG DICADANGKAN

5.1 Perancangan Tindakan

Saya akan memberikan bimbingan kepada kumpulan sasaran selama empat minggu

iaitu sewaktu saya di semester 8 kelak. Masa yang diperuntukkan untuk setiap tindakan

adalah berbeza mengikut tahap kepentingan. Tindakan - tindakan yang dirancang ialah :

5.1.1 Tinjauan Masalah

Sebelum langkah – langkah yang seterusnya diambil dalam menjalankan

kajian ini, tinjaun terhadap masalah yang dikenalpasti akan dibuat bertujuan untuk

memahami dengan lebih mendalam masalah tersebut. Tinjaun dilakukan dengan

mengutip data seperti berikut :

5.1.1.1 Ujian diagnostik menjawab soalan berntuk penyelesaian masalah

melibatkan tambah dan tolak untuk menganalisis kelemahan – kelemahan dan

masalah – masalah yang dihadapi oleh murid

5.1.1.2 Temu bual bersama murid – murid bagi mengetahui serta

menganalisis bagaiman mereka berfikir ketika berhadapan dengan soalan

berbentuk penyelesaian masalah.

5.1.2 Tahap pertama kajian : Pengenalan bentuk - bentuk gambarajah

Bagi tahap pertama ia akan bermula pada minggu pertama dan minggu kedua

kajian. Kumpulan sasaran akan didedahkan dengan bentuk – bentuk gambarajah yang

mewakili operasi tambah dan tolak. Langkah ini bertujuan untuk memberikan

pendedahan awal serta membantu murid – murid membentuk visualisasi imej di

dalam mental mereka. Langkah ini akan dijalankan sepanjang minggu tersebut.

12

Dalam sesi pertama, semasa pengajaran dan pembelajaran berlansung saya

akan memperkenalkan kepada murid – murid gambarajah – gambarajah yang

berkaitan dengan operasi tambah. Bagi sesi kedua, murid – murid akan diperkenalkan

dengan gambarajah – gambarajah berkaitan dengan operasi tolak. Saya tidak akan

memperkenalkan gambarajah bagi kedua – dua operasi serentak kerana murid – murid

saya merupakan dari kalangan yang sederhana tahap pemahaman mereka. Jika ia

mereka didedahkan dengan terlalu banyak informasi pada sesuatu masa, ia tidak akan

berkesan kepada mereka dan tidak akan membentuk satu skema baru kepada kognitif

murid – murid.

Dalam sesi ketiga, murid – murid akan diberikan pengukukan dimana mereka

akan menjalani satu kuiz berbentuk subjektif. Mereka dikehendaki menyatakan

operasi yang diwakili oleh setiap gambarajah yang diberikan dalam kuiz tersebut.

5.1.3 Tahap kedua kajian : Pembinaan gambarajah berpandukan soalan

Bagi tahap kedua, ia akan dijalankan dalam minggu ketiga dan minggu

keempat kajian dan memerlukan 4 sesi pengajaran dan pembelajaran. Dalam sesi

pertama (tambah) dan kedua (tolak) murid – murid akan dibimbing untuk membina

gambarajah berpandukan soalan yang diberikan. Murid – murid akan di dedahkan

dengan soalan yang bersifat “direct” dimana kehendak soalan dapat difahami terus

daripada soalan tersebut tanpa maksud tersirat. Kemudian, barulah mereka akan

didedahkan dengan soalan yang mempunyai maksud tersirat. Langkah ini merupakan

kaedah ansur maju dan ia amat sesuai dilaksanakan kepada murid – murid yang lemah

kerana tahap pemahaman mereka yang agak sederhana berbanding murid – murid

yang berpencapaian tinggi.

13

Dalam sesi ketiga murid – murid akan melakukan aktiviti pengkuhan secara

kumpulan dan individu dimana mereka akan membina gambarajah dan mencari

jawapan kepada soalan yang diberikan sendiri. Bagi sesi ini, guru akan bertindak

sebagai penyelia dan memberikan bimbingan sekadar yang diperlukan sahaja.

5.2 Lain – lain tindakan

5.2.1 Jadual Pelaksanaan

Bagi menjamin kelancaran dan kualiti suatu kajian tindakan, saya hendaklah

merancang dan menyediakan jadual perancangan sebelum menjalankan kajian

tindakan. Dalam kajian ini, saya telah menyediakan jadual tindakan sebelum

memulakan kajian untuk memastikan setiap langkah yang diambil perlu dicadangkan

dengan teliti dan terperinci agar tidak menggangu keberkesanan dan mengalami

kesuntukan masa dalam menjalankan setiap aktiviti dalam kajian. Saya telah

menyenaraikan aktiviti –aktiviti dan setiap tugas yang hendak dijalankan mengikut

minggu supaya semua hasil dapatan kajian boleh dikumpulkan dalam waktu yang

telah tetapkan. (sila rujuk 5.4.1)

14

5.2 Perancangan Cara Pengumpulan Data

Dalam usaha untuk mengumpul dan menganalisis data kajian yang dijalankan,

beberapa kaedah telah digunakan. Data – data akan dikumpul secara kuantitatif adalah seperti

berikut :

5.2.1 Ujian Diagnostik

Ujian diagnostik akan dijalankan ke atas responden yang telah dipilih bagi

membantu saya memastikan bahawa tanggapan dan analisis awal yang telah dibuat

benar – benar wujud. Data yang diperoleh juga akan membantu saya untuk

mengetahui dengan lebih baik masalah yang di hadapi oleh murid – murid. (rujuk

lampiran 1)

5.2.2 Ujian Rintis

Ujian rintis akan dijalankan ke atas murid yang mempunyai tahap kognitif

yang hampir sama dengan kumpulan sasaran. Tujuan ujian ini dijalankan adalah untuk

menguji tahap kesesuaian soalan ujian pra dan ujian pasca yang yang akan disediakan

dari aspek bentuk soalan, cara menyoal dan bahasa yang digunakan. Pada masa yang

sama, ia akan membantu saya untuk menganggar masa yang diperlukan bagi

mentadbir ujian pra da ujian pasca. Ujian ini juga akan meningkatkan lagi nilai

kesahan dan nilai kebolehpercayaan sesebuah ujian yang ingin dilaksanakan. Hal ini

dapat membantu saya untuk mengumpul keputusan pencapaian di kalangan pelajar

dengan lebih tepat dan memperolehi dapatan yang lebih jitu. (rujuk lampiran 2)

15

5.2.3 Ujian Pencapaian

Ujian pencapaian akan dijalankan untuk menilai keberkesanan kaedah

gambarajah dalam meningkatkan kemahiran murid dalam menjawab soalan berbentuk

penyelesaian masalah. Kesemua soalan ujian pra dan ujian pasca masing – masing

terdiri daripada 10 soalan subjektif berkaitan operasi tambah dan tolak di dalam topik

nombor bulat yang telah dipilih daripada item – item yang diterima daripada ujian

rintis yang dijalankan. Urutan soalan – soalan kedua – dua ujian akan berbeza dengan

tujuan untuk menilai keberkesanan kaedah gambarajah sebelum dan selepas intervensi

dijalankan. Ujian pra akan dijalankan ke atas murid – murid sebelum intervensi

kaedah gambarajah dijalankan manakala ujian pasca pula akan dijalankan selepas

intervensi kaedah gambarajah ke atas murid – murid yang sama.

5.2.4 Item Kaji Selidik

Item soal selidik digunakan adalah untuk mengetahui bagaimana murid –

murid berfikir ketika menjawab soalan – soalan penyelesaian masalah. Sebagai guru

saya hanya boleh membuat analisis dan anggapan berdasarkan pengalaman dan

pembacaan tetapi hakikat sebenar hanya boleh diketahui daripada murid – murid

tersebut sendiri. Ia akan dijalankan akan dijalankan sebelum dan selepas intervensi

kaedah gambarajah dijalankan. Soal selidik ini mengandungi sebanyak 10 item dan

mempunyai skala jawapan (1=sangat tidak setuju, 2=tidak setuju, 3=setuju, dan

4=sangat setuju) yang telah disediakan untuk memilih jawapan mereka. (rujuk

lampiran 3)

16

5.2.5 Temu bual

Saya akan menemubual beberapa orang murid untuk mengetahui cara mereka

berfikir kertika berhadapan dengan soalan berbentuk penyelesaian masalah. Temu

bual saya akan berpandukan Newman Error Analysis kerana saya berpendapat ianya

amat bertepatan dengan kajian saya khususnya objektif temu bual yang ingin saya

laksanakan ke atas murid – murid saya. (rujuk lampiran 4)

17

5.3 Perancangan Cara Mengalisis Data

Analisis data dijalankan untuk mengintrepetasikan hasil dapatan data kuantitatif dan

kualitatif daripada data – data yang telah dikumpulkan sepanjang tempoh pelaksanaan

kajian. Analisis data membolehkan saya mendapatkan keputusan yang lebih jelas dan

terperinci mengenai keberkesanan kaedah gambarajah yang diperkenalkan. Dalam usaha saya

untuk meningkatkan tahap pengusaan murid – muird terhadap soalan penyelesaian masalah.

5.3.1 Analisis Ujian Diagnostik

Tujuan ujian ini ialah untuk mengenalpasti tahap kemampuan dan masalah

yang dihadapi oleh murid – murid. Ia akan turut membantu menjelaskan lagi fokus

kajia saya terhadap mereka kerana ia dapat mengesahkan bahawa mereka mempunyai

masalah yang sama dengan murid – murid di sekolah – sekolah yang pernah saya

datang berpraktikum.

5.3.2 Analisis Keputusan Ujian Rintis

Melalui ujian rintis, saya akan dapat mengetahui tahap kesesuaian item – item

yang ingin diuji kepada murid –murid. Berdasarkan keputusan ujian tersebut, indeks

kesukaran dan indeks diskriminasi akan diperolehi dan soalan –soalan yang baik akan

dipilih untuk digunakan di dalam ujian pra dan pasca. Dengan ini, saya boleh

menyediakan item yang mempunyai nilai kesahan dan kebolehpercayaan yang tinggi

agar dapat memperoleh keputusan yang lebih mantap serta berkualiti.

5.3.3 Analisis Ujian Pra dan Ujian Pasca

Pada peringkat awal, Ujian Pra akan dijalankan bagi menentukan tahap

penguasaan murid – murid terhadap solan penyelesaian masalah. Keputusan akan

direkodkan dan kaedah gambarajah akan di perkenalkan kepada murid – murid.

18

Kemudian, Ujian Pasca akan dijalankan untuk menguji keberkesanan sejauh mana

kaedah yang telah diperkenalkan dapat membantu murid – murid dalam

meningkatkan kefahaman serta prestasi mereka terutamanya bagi soalan berbentuk

penyelesaian masalah.

Langkah seterusnya ialah membandingkan kedua – dua keputusan ujian ini. Ia

dapat membantu saya untuk menganalisis keberkesanan penggunaan kaedah

gambarajah dalam soalan berbentuk penyelesaian masalah. Analisis data akan

dijalankan mengikut peratusan dan statistik deskriptif.

5.3.4 Analisis Item Kaji Selidik

Borang soal selidik yang mengandungi 10 item berbentuk 4 skala likert bagi

setiap responden untuk menjawab sebelum dan selepas intervensi kaedah gambarajah

di laksanakan dalam kajian ini. Tujuan saya menjalankan soal selidik ialah untuk

mendapat maklum balas daripada responden dalam kajian ini. Setelah keputusan

maklum balas dikumpulkan daripada kedua – dua pra soal selidik dan pasca soal

selidik, saya akan menganalisiskan data tersebut dengan membuat perbandingan

terhadap pilihan mengikut bilangan responden dalam peratusan nilai dan nilai min

bagi setiap item yang disoalkan. Hasil analisis keputusan ujian ini dapat membantu

saya untuk memerhati keberkesanan penggunaan kaedah gambarajah dalam

menyelesaikan soalan berbentuk penyelesaian masalah. (sila rujuk Lampiran)

19

5.4 Perancangan Pelaksanaan Tindakan

5.4.1 Jadual Pelaksanaan

Aktiviti

Jadual pelaksanaan

Jan - Feb Mac AprINTENSHIP

M1 M2 M3 M4 M5

Mengenalpasti masalah

dan data awal

Menulis kertas cadangan

kajian

Merancangan kajian

Ujian Diagnostik

Ujian Rintis

Ujian Pra

Melaksanakan tindakan

aktivti 1

Membincang masalah

yang timbul dalam

tindakan 1

Melaksanakan tindakan

aktivti 2

Membincang masalah

yang timbul dalam

tindakan 2

Ujian Pasca

Refleksi intervensi

Menulis laporan kajian

Membentang laporan

kajian

20

5.4.2 Kos Kajian

Anggaran kos kajian tindakan yang bakal dilaksanakan telah saya senaraikan

dengan terperinci di dalam jadual di bawah :

Jenis Bahan KegunaanBilangan

(unit)

Kos seunit

(RM)

Jumlah

(RM)

Kertas A4

1. Soalan kaji selidik

2. Ujian diagnostik, rintis,

pra, pasca dan laporan

kajian

2 set RM 13.00 RM 26.00

Percetakan

1. Soalan kaji selidik

2. Ujian diagnostik, rintis,

pra, pasca dan laporan

kajian

- RM 20.00 RM 20.00

Marker penKegunaan sei pengajaran

dan pembelajaran4 batang RM 2.00 RM 8.00

Dakwat printer

(Hitam)

1. Penyediaan item

pengumpulan maklumat

2. Penyediaan kertas

cadangan kajian

3. Penyediaan kertas

laporan kajian

1 unit RM 36.00 RM 36.00

Lain - lain 1. Kos luar jangkaan - - RM 30.00

Jumlah RM 120.00

21

6.0 TINJAUAN LITERATUR

Kemahiran penyelesaian masalah adalah antara komponen penting yang diberikan

tumpuan dalam matapelajaran matematik sekolah rendah seperti yang tertulis di dalam

Sukatan Pelajaran Matematik (KPM 2000, 2002). Begitu juga, dalam Principles and

Standards for School Mathematics, National Council of Teachers of Mathematics (NCTM

2000), telah menyarankan supaya kemahiran penyelesaian masalah diberi fokus utama dalam

mendidik pelajar. Melalui latihan formal menyelesaikan masalah matematik, pelajar akan

memperoleh pengalaman tentang kemahiran asas yang diperlukan dalam penyelesaian

masalah harian yang lebih umum. Pengalaman yang diberikan secara formal, dapat

membantu membangunkan modal insan yang berkualiti dan berkemahiran tinggi selari

dengan wawasan negara.

Kebolehan menyelesaikan masalah matematik merujuk kepada kemampuan murid

menyelesaikan masalah matematik yang merangkumi masalah rutin dan masalah bukan

rutin. Menurut Aziz (2002), sekiranya penyelesaian masalah hanya mengaplikasikan

algoritma yang telah dipelajari, maka ia disebut sebagai masalah rutin. Manakala sekiranya

seseorang murid perlu berfikir ecara mendalam untuk mengaplikasikan konsep asas

matematik untuk menyelesaikan masalah yang diberikan, ia dinamakan masalah bukan rutin.

Masalah yang berkait dengan kurikulum sekolah rendah lazimnya merupakan masalah rutin

yang berbentuk masalah bersimbol dan masalah berayat (Ong & Yoong, 2003).

Menurut Lim (2007), dalam penyelesaian masalah matematik, satu atau lebih strategi

dapat digunakan untuk memperolehi penyelesaianya. Strategi-strategi yang biasa digunakan

di sekolah dan juga strategi yang diajar di Institut dalam komponen kursus latihan perguruan

adalah teka dan uji, melakonkan masalah, menyiasat semua kemungkinan, mencari pola,

22

kerja secara songsang, memudahkan masalah, membina model, mengenalpasti ’subgoal’,

membuat analogi, membina jadual dan melukis gambar rajah.

Menurut Lim lagi, pemilihan strategi penyelesaian masalah adalah banyak bergantung

kepada jenis masalah yang ingin di selesaikan. Strategi-strategi yang kerap digunakan dalam

menyelesaikan masalah matematik di sekolah rendah adalah seperti mengenalpasti ’subgoal’,

membina jadual, melukis gambar rajah dan memudahkan masalah. Berasaskan pengalaman

dalam pendidikan matematik di Institut Perguruan, strategi melukis gambar rajah merupakan

satu strategi yang amat berguna dan dapat membantu pelajar membuat perwakilan/model

matematik secara separa konkrit (semi-concrete) dan seterusnya membantunya

menyelesaikan masalah.

Teori perkembangan kognitif Piaget (1952) menyatakan bahawa perkembangan

kognitif kanak-kanak adalah berbeza dan berubah melalui empat peringkat mengikut umur

iaitu sensori-motor (sehingga umur 2 tahun), pra operasi (2 – 7 tahun), operasi konkrit (7 – 11

tahun) dan operasi formal (12 tahun hingga dewasa). Jadi, berdasarkan teori kognitif Piaget,

murid sekolah rendah berada pada peringkat operasi konkrit. Murid pada peringkat operasi

konkrit berupaya untuk berfikir secara logik tetapi masih terbatas kepada sesuatu yang

bersifat nyata. Sehubungan itu, mereka berada di dalam lingkungan penggunaan bahan

konkrit sebagai perwakilan /model sesuai untuk membantu pelajar menterjemahkan masalah

dalam bentuk matematik. Walaubagaiman pun, ia tidak dapat dilaksanakan apabila pelajar

menyelesaikan masalah dalam situasi tanpa bahan konkrit yang sesuai atau tidak boleh

menggunakan bahan konkrit (misalnya menyelesaikan masalah matematik dalam

peperiksaan). Oleh itu, pembinaan model dengan menggunakan gambar rajah sesuai

digunakan untuk membantu pelajar mewakilkan bahan-bahan konkrit yang mereka gunakan

semasa menyelesaikan masalah pada peringkat konkrit. Perwakilan menggunakan gambar

23

rajah dapat membantu pelajar memindahkan kefahaman pada peringkat konkrit ke peringkat

abstrak.

Gambarajah merupakan satu teknik berguna dalam menyelesaikan masalah

Matematik. Penyelidik seperti Nemirovsky & Noble (1997) dan Campell et al. (1995)

menyokong pandangan bahawa gambarajah berguna dalam proses penyelesaian masalah

matematik. Pandangan ini nampaknya dikukuhkan lagi dengan pendapat Moses (1982) yang

menyatakan bahawa gambarajah berguna pada setiap peringkat penyelesaian masalah

matematik.

Menurut Moses, pada peringkat memahami masalah, murid boleh memahami masalah

dengan lebih baik apabila mereka dapat menghasilkan imej visual yang mewakili situasi

dalam masalah matematik. Gambarajah boleh membantu murid dalam menyatakan semula

maksud soalan dengan menggunakan perkataan mereka sendiri. Gambarajah juga membantu

murid mewakili dan membina model konkrit bagi situasi yang dinyatakan dalam soalan

penyelesaian masalah. Apabila teknik gambarajah digunakan, dimana ia akan mewakili

maklumat yang diberi dalam masalah matematik, ia memudah tugas seseorang individu

merancang strategi penyelesaian.

Kaedah gambarajah menyediakan murid dengan pelbagai teknik penyelesaian melalui

penambahan imej visual kepada masalah matematik (Elliott & Hudson, 1999; Nemirovsky &

Noble, 1997; Moses, 1982). Teknik penyelesaian secara gambarajah membabitkan seseorang

individu menggambarkan secara mental proses atau situasi dalam soalan. Hasil yang terbina

daripada visualisasi mungkin terdiri daripada sebarang imej visual daripada situasi yang

digambarkan oleh seseorang murid tersebut. Gambaran imej visual yang wujud dalam bentuk

gambar rajah boleh membantu individu dalam usaha memahami masalah matematik yang

bakal diselesaikan. Nik (1996) dan Wheatley (1991) berpendapat bahawa strategi melukis

24

gambar rajah yang sesuai dan membuat penaakulan yang betul merupakan dua kemahiran

penting dalam proses penyelesaian masalah matematik.

25

Rujukan

Aziz Naim. (2002). Pendekatan bahasa murid dalam pengajaran dan pembelajaran

matematik. Berita Matematik, 51, 2–8.

Azlena Zainal & Munir Shuib. (2004). Meningkatkan Potensi Minda. Bentong: PTS

Publications & Distributors.

Clarke, V., & Gillet, S. (1997). Psychology for VCE. (2nd ed). Melbourne: Nelson ITP.

Cohen, H., & Stemmer, B. (2007). Consciousness and Cognition: Fragments of Mind and

Brain. United States: Elsevier.

Piaget, J. (1952). The Origins of Intelligence in Children. New York: International

universities Press.

Lim Kim Yeong (2007). Bengkel Inovasi Pedagogi : Penyelesaian Masalah Matematik

Sekolah Rendah dengan Menggunakan Strategi Melukis Gambar Rajah, 3. Sarawak :

Institut Perguruan Batu Lintang.

Moses, B. (1982). Visualization: A Different Approach to Problem Solving. School Science

and Mathematics, 82, 141-147.

Nik Azis Nik Pa (1996). Penghayatan Matematik, Perkembangan Profesional, KBSR dan

KBSM. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Nemirovsky, R. & Noble, T. (1997). On Mathematical Visualization and The Place Where

We Live. Educational Studies in Mathematics, 33, 99-131.

Ong, S. L., dan Yoong, S. (2003). Membanding dimensionaliti ujian masalah berayat

matematik. Second International Conference on Measurement and Evaluation in

Education (ICMEE), 341–353. Pulau Pinang: Universiti Sains Malaysia.

Wheatley, G. H. (1991). Enhancing Mathematics Learning through Imagery. Arithmetic

Teacher, 39(1), 34-36.

26

Lampiran 1 (UJian Diagnostik)

Bahagian 1

1. Sebuah bekas berisi 4 600 manik biru dan 300 biji manik kuning. Berapakah jumlah manik di dalam bekas itu?

2. Pada bulan September sebuah kilang boleh menghasilkan 2 300 buah beg sekolah. Pada bulah Disember, kilang tersebut berjaya menghasilkan 200 buah beg sekolah lebih daripada bulan September. Berapakah bilangan beg sekolah yang Berjaya dihasilkan pada bulan Disember?

Bahagian 2

3. Azrin mendapat 89 mata dalam satu permainan komputer. Zurin mendapat 34 mata kurang daripada Azrin. Berapakah mata yang diperoleh oleh Zurin?

4. Buku A mempunyai 4 000 patah perkataan. Buku B mempunyai 2012 patah perkataan. Berpakah beza perkataan antara kedua-dua buah buku itu?

27

Bahagian 3

5. Dalam sehari, sebuah kilang dapat memasang 179 buah kereta. Berapakah jumlah kereta yang dapat dipasang oleh kilang itu dalam 2 hari?

6. Sebiji botol berisi 94 biji vitamin. Berapakah jumlah pil vitamin di dalam 5 biji botol yang sama?

Bahagian 4

7. Cikgu Siti membahagikan 24biji guli sama banyak kepada murid kelas 4C dan 4G. Berapakah bilangan yang akan diperolehi oleh setiap kelas?

8. Nazri mempunyai 276 keping setem. Dia membahagikan setem-setem tersebut kepada 3 orang rakannya secara sama rata. Berapakah setiap seorang mereka akan dapat?

28

Lampiran 2 (Ujian Rintis)

1. Ahmad mempunyai 12 600 keping setem. Manakala sahabatnya Muthu mempunyai

34 000 setem dan Ah Seng mempunyai 9 999 keping setem. Berapakah jumlah setem

yang mereka bertiga miliki?

2. Ahmad mempunyai 400 keping kertas. Kelvin pula mempunyai 100 keping kertas.

Berapa keeping kertas yang dimilki oleh mereka?

3. Seramai 1 726 orang dewasa telah melawat Zoo Taiping. Bilangan kanak – kanak 3

295 melebihi bilangan orang dewasa. Berapakah jumlah pengunjung di Zoo Taiping

pada hari tersebut?

4. Seorang penjual buku menjual 6 200 buku pada bulan April. Pada bulan Mei dia

berjaya menjual 2 420 buah buku lebih daripada bulan April. Pada bulan Jun dia

menjual 3 000 buah buku lebih daripada bulan Mei. Berapakah bilangan buku yang

Berjaya dijual dalam bulan Jun?

5. Ahmad mempunyai 43 000 keping setem. Manakala sahabatnya Muthu mempunyai

12 000 setem. Berapakah beza diantara setem yang mereka berdua miliki?

29

6. Sebuah kilang kasut meghasilkan 74 927 pasang kasut. 457 pasang telah rosak dan

dibuang. Berapa baki kasut yang masih boleh digunakan?

7. Pada Deepavali yang lepas Puan Samy telah membuat 35 700 biskut. Dia telah

menjual 28 950 biskut. Rakannya telah membantu dia menjual 5 250 biskut lagi.

Berpakah baki biskut yang tinggal pada Puan Samy?

8. Encik Davian mempunyai 5 2000 utas jam. Dia berjaya menjual 11 000 utas jam

tangan bagi bulan Februari dan 1 200 utas jam tangan lebih daripada bulan Februari

untuk bulan Mac. Berapakah baki jam yang tinggal?

30

Lampiran 3 (Soal selidik)

BORANG SOAL SELIDIK

Arahan : Tandakan ( / ) pada ruang yang berkenaan

Skala Likert : 4 – sangat setuju

3 –setuju

2 – tidak setuju

1 – sangat tidak setuju

No

.Soalan 1 2 3 4

1 Anda sangat menyukai soalan penyelesaian masalah

2 Soalan penyelesaian masalah sangat mudah bagi anda

3Anda faham situasi apabila anda membaca soalan

penyelesaian masalah

4Anda tahu apa yang diberikan apabila membaca soalan

penyelesaian masalah

5Anda tahu apa yang perlu dicari berdasarkan cerita yang

dibaca

6 Anda tahu operasi yang terlibat

7Anda tahu menyelesaikan masalah yang diberikan kepada

anda

8Anda hanya mencari dan menggaris kata kunci untuk

menyelesaikan masalah yang diberikan

9 Anda tahu menyemak jawapan setelah selesai mengira

10 Anda suka melukis

31

32

Lampiran 4 (Temu Bual)

1. Tolong bacakan soalan kepada cikgu. Tinggalkan yang kamu tidak tahu

___________________________________________________________________________

2. Beritahu cikgu, apa yang soalan itu mahu awak lakukan.

___________________________________________________________________________

3. Apa kaedah yang awak gunakan untuk mendapatkan jawapan

___________________________________________________________________________

4. Tunjukkan kepada cikgu bagaimana awak mendapat jawapan itu, dan “bercakap kuat”

semasa membuatnya suapaya cikgu faham bagaimana awak berfikir.

5. Sekarang tulis jawapan awak yang sebenar.

___________________________________________________________________________

33