Embed Size (px)
DESCRIPTION
De Nederlandse gemeenten ontkomen er de komende jaren niet aan om samen te werken. Het kabinet zal gemeenten daartoe linksom of rechtsom dwingen Het is daarom goed dat de gemeenten zelf het initiatief nemen Een zorgvuldig proces is essentieel over (1) de wens om samen te werken, (2) het besluit om samen te gaan werken, (3) de uitwerking leidend tot de beslissing over de samenwerkings-vorm en de realisatie ervan. Uit de praktijk blijkt dat een zorgvuldige voorbereiding zichzelf terugverdient in een snelle(re) realisatie
Citation preview
Keuzen voor samenwerking
1
DR. JO HORNDRS. HERO ZUIDEMA
MAART 2013
Keuzen voor Gemeentelijke Samenwerking
Keuzen voor samenwerking
2
Samenwerking voor Gemeenten noodzaak
De Nederlandse gemeenten ontkomen er de komende jaren niet aan om samen te werken.
Het kabinet zal gemeenten daartoe linksom of rechtsom dwingen
Het is daarom goed dat de gemeenten zelf het initiatief nemen
Een zorgvuldig proces is essentieel over (1) de wens om samen te werken, (2) het besluit om samen te gaan werken, (3) de uitwerking leidend tot de beslissing over de samenwerkings-vorm en de realisatie ervan.
Uit de praktijk blijkt dat een zorgvuldige voorbereiding zichzelf terugverdient in een snelle(re) realisatie
Keuzen voor samenwerking
3
Motieven om samen te werken
a. Betere kwaliteit van de gemeentelijke voorzieningen, de uitvoering van gemeentelijke taken en het niveau van dienstverlening aan burgers, bedrijven en instellingen;
b. Continuïteit van de organisatiec. Druk op de kostenToegenomen complexiteit van (overgedragen
rijks)taken
Keuzen voor samenwerking
4
Samenwerkingsvormen
Verplichte samenwerking
Met meerdere partijenBlijvende
samenwerkingPublieke
samenwerkingGedeelde
verantwoordelijkheid
Vrijwillige samenwerking
Bilaterale samenwerking
Tijdelijke samenwerking
Privaatrechtelijke samenw
Opdrachtgever-opdrachtnemerrelatie
Keuzen voor samenwerking
5
Wat moet samenwerking opleveren
Beter schaalniveau om bedrijfsvoering te organiseren
Beter schaalniveau voor beleidsontwikkelingBeter schaalniveau voor aantrekken nodige
disciplines in complexere uitvoeringBeter schaalniveau voor netwerken met externe
partners op arbeidsmarkt, woningmarkt, economische ontwikkeling
Beter schaalniveau als gesprekspartner provincie en andere netwerken
Keuzen voor samenwerking
6
Ontwikkelingen schaalgrootte
Wettelijke eisen aan uitvoering nemen toe en vereisen meer deskundigheid
Ontwikkeling rond samenhang in frontoffice-ontwikkeling en IT ondersteuning, compliceren sterk
Veel beleidsontwikkeling steeds meer in samenhang, op groter schaalniveau
Decentralisatie brengt complexe vraagstukkenVeel meer programma’s vragen projectmatige
inbreng van marktpartijen en derden. Aansturing en regie worden complexer
Druk op de uitvoeringskosten
Keuzen voor samenwerking
7
Conclusie Schaalgrootte
De toegenomen complexiteit vergt een ander schaalniveau dan nu
Taken zullen niet meer op een niveau, maar op verschillende georganiseerd worden; taken moeten georganiseerd worden op het optimale schaalniveau voor kwaliteit en efficiency
Kleine gemeente zullen in toenemende mate onder druk komen te staan om ervaring in specialisme vragende projecten en vraagstukken zelf op te pakken
Een zeer groot deel van het lokale takenpakket zal in 2020 op het niveau van 70.000 inwoners liggen waar dat begin deze eeuw nog op 40.000 lag
Keuzen voor samenwerking
82000 2020
10.000
40.000
70.000
100.000+
Burgerzaken, sociale wetgeving, onderhoud, “welzijn”, VHT, piofra-taken. ‘volgend in beleid’
1elijnloket, onderhoud, “welzijn”, deel piofah
Grote lijnen het hele beleidspakketMeeste enkelvoudige projectenVeel uitbesteding grote plannen,
control
Frontoffice-ontwikkeling, beleid is volgend innovatie wordt uitbesteed, deel back-office VHT, uitvoering soc wetgeving, kleine projecten, piofa
zonder i
Centrumgemeente regionale ontwikkelings- beleid en
bedrijventerreinen. Meer disciplines rond zorg, WMO, stedelijke
problematiekVHT in huis of in samenwerking
Eisen in samenhang soc-ec en zorg/wmo, awbz compliceren
zodanig dat meer inhuur nodig is om beleid en programma’s. VHT geregionaliseerd,
informatiebeleid (architectuur, gegevens, veiligheid)
Grote stedenbeleid, Centrumgemeenten in regio-ontw.
Projecten rond grote voorzieningen
Grote stedenbeleid, partner in innovatie van provincie en Rijk.Pilots decentralisatie, Economie
Centrumgemeente regionale ontwikkelings- beleid en
bedrijventerreinen
Ontwikkeling rond schaalgrootte
Keuzen voor samenwerking
9
Samenwerkingsmodellen
Type Model Kenmerk
Netwerkmodel Lichte vorm van samenwerking waarbijambtenaren in eigen organisatie blijven. Delenvan kennis is belangrijk over beleidsthema ofvraagstuk
Matrixmodel Samenwerkende gemeenten nemen elk een ofmeer taakvelden of beleidsterreinen voor hunrekening en voeren die voor alle deelnemendegemeenten uit. Overgang van personeel naarbetreffende gemeente of detachering
Integratiemodel Samenvoeging grootste deel ambtelijk apparaatin een nieuwe organisatie-eenheid die opcontractbasis diensten verleent aandeelnemende gemeenten. Medewerkers gaanover al dan niet op contractbasis.
Centrummodel Een grotere gemeente vervult de rol van centrumgemeente voor andere gemeenten
Herindeling Nieuw gevormde gemeente vormt nieuweorganisatie waarin taken en personeelopgeheven gemeenten opgaan
Keuzen voor samenwerking
10
Juridische constructie samenwerking
Privaatrechtelijk
Overeenkomst
RechtspersoonBV
StichtingCV
Publiekrechtelijk
Openbaar lichaam
Openbaar Orgaan
Zware of lichte
GR
Outsourcing
Uitbesteding
Keuzen voor samenwerking
11
Aspecten bij afweging
Eigen kwetsbaarheid Aantoonbare meerwaardeExclusiviteit of meerdere samenwerkings-partnersInhoud en ambitie leidend.SchaalgrootteSamenwerking op een of meerdere deelterreinenEen positieve business caseSociaal planRisico inventarisatieRisico analyseDue diligence samenwerkingspartnersGovernance
Keuzen voor samenwerking
12
Samenwerking op verschillend niveau
Gemeente X
Regio-naal
Wisse-lend
Sub-regio-naal
Boven-regio-naal
Met buurgemeen-te(n)
Uitbesteding aan de markt
Keuzen voor samenwerking
13
Iedere taak heef een optimale schaal
Gemeente zelf
Burgercontact en
leefbaarheid
Kleinschalige plannenKunst in buitenruimteBalies burgers en bedrijvenKlachtenLeefbaarheid kernenWelzijnSportOnderwijs-accommodaties
Buurgemeente
Bedrijfsvoering, uitvoering,
opera-tioneel beleid
Operationeel beleid rond economie en ruimteIngenieursbureauSociale dienst/WMOFinanciënHRMFacilitair
Subregionaal
Beleid, complexe uitvoering,
kaders bedrijfsvoering
Arbeidsmarktbe-leidIdem woningmarktTransitie AWBZTransitie WWnVNetwerken ondernemersSSC ICT en processenInkoopJuridische controlExterne relaties
Regionaal
Complexiteit, positionering,
lobby
Ruimtelijk/ economischVervoer/verkeerVeiligheidJeugdzorgOntwikkeling agroRUDAfvalBelastingenInkoopWaterbeheersingLobby-netwerken
Keuzen voor samenwerking
14
Organiseren naar boven en naar beneden
Provinciaal niveau
Boven regionaal
Regionaal niveau
Subregio-naal
niveau
Lokaal niveau
Kernen/wijken
Keuzen voor samenwerking
15
Randvoorwaarden
Gelijkwaardigheid in bestuur en aansturing,Perspectief gezamenlijk open op verdere ontwikkelingenBij alleen ambtelijk: zorgen voor tegenwicht,
opdrachtgeving, control over SLA, etc. tegen uitvoerende partner
Zorgen voor evenwichtige spreiding van activiteiten en mensen over locaties
Goede spelregels als werkgeverGoede procesgang zodat medewerkers ook werken aan
“hun nieuwe omgeving” vanuit bestuurlijke regieProcesgang waarbij externe stakeholders op juiste
momenten worden betrokken
Keuzen voor samenwerking
16
Jo Horn en Hero Zuidema hebben samen meer dan 60 jaar ervaring in het openbaar bestuur.
Onder meer als gemeentesecretaris en Directeur in gemeenten van 12.000 – 100.000 plus
Als Directeur en Afdelingshoofd bij provincie en Rijksoverheid, als gemeenteraadslid in Amsterdam, als tweede kamerlid, als senior-adviseur bij KPMG en Deloitte.
Wij vinden het ondanks onze leeftijd leuk om het openbaar bestuur te ondersteunen bij complexe vraagstukken.
Wij werken samen met enkele gerenommeerde adviesbureaus
Over ons
