18SAYI

ÇOCUKLARDA GENiZ ETi,

GENiZ AKINTISI VE

SiNÜZiT

• Çalışan Annenin Dramı

• Sömestir Tatili İçin Alternatifler

• Kulüp “PİQUE” Açıldı

• Çocuk ve Spor: Çoğu Zarar, Azı Karar

• Güneş Lekelerine Veda Etme Zamanı

• Kemanı Küstürmeyin

• DISCOVERY MUSEUM Açıldı!

0-6 YAŞ GELiŞiM DEĞERLENDiRMESi

www.kidsgourmet.com.tr

AYLIK ÇOCUK VE BESLENME DERGİSİ OCAK 2015 / SAYI 18

Ebeveyn: Fatoş & Ali Akpınar

Çocuk: Ali Kuzey Akpınar

Anne: İpek Sıdıka Kaya.

Çocuk: Kerem Nejat Kaya

Anne: Cennet Çimen Alkan

Çocuk: İrem Alkan

Anne : Nurcan Çakıroğlu

Çocuk: Cemre Çakıroğlu

Anne: Yeşim Demir

Çocuklar: Onur Demir ve Kayra Demir

Anne: Evren Görgel

Çocuk: Su Naz Görgel

Anne : Ahu Koçbaşlı Yeygül

Çocuk: Ceren Yeygül

Anne : Hülya TiminÇocuk: Bartu Timin

Ebeveyn: Çiğdem & Murat Kalkan Çocuk: Mira Kalkan

Anne : Elif Gökmen Tokatlı Çocuk: Emir Tokatlı

Anneler ve Yeni Yıl Dilekleri

Canım oğlum! Erkek annesi olmak içindeki

erkeği keşfetmektir. Onunla bunca yıldır

kadınken ve anne olmaya yeni alışırken

bir de erkek olmak.. ona en iyi dost, en iyi

öğretmen, en delikanlı arkadaş, en sert

koruma olmak, onunla büyümek ve onunla

yüzleşmektir. 2015 yılında yüzündeki

gülümseme hiç eksik olmasın, canım oğlum

sağlık ve mutluluk bu yıl da bizimle olsun.

Biricik oğlum; 2015 yılını en başta sağlıklı

geçirmeni diliyorum. Küçük ya da büyük

tüm hastalıklar, kazalar uzak olsun senden.

Tam gün olarak devam edeceğin okulunda

mutluluğunun ve sevginin devamı diliyorum.

2015 doğum gününü, yılbaşı ile birleştirip

yurtdışında kutlayalım inşallah.

Canım kızım. Sabah doğan güneşim, gecemi

aydınlatan yıldızım, aldığım nefesim, var

olma sebebim nice mutlu yıllara.

Küçük kelebeğim gelecek her yılın her

dakikan sağlık, mutluluk, huzur içinde ve

bizim yanımızda geçsin. Annen ve baban

seni çok seviyor.

Biricik yavrularım; Sayenizde annemin

beni ne kadar çok sevdiğini anladım. 2015

ve gelecek yılların size ve nezdinizde tüm

yavrularımıza sağlık, huzur, mutluluk,

başarı ve hoşgörü getirmesini diliyorum.

Sevgili kızım; Dört mevsimin yaşandığı,12

ayın farkına varıldığı,365 günün mutluluğa

doyamadığı, hüznün kahkaha tufanına

kapılıp hiç olduğu, sevdiklerinin aldığın

nefes kadar yakın olduğu, bedeninin sıhhat

dolduğu yeni bir yıl daha diliyorum Su'yum.

Gözyaşı nedir bilme bu yepyeni yılda

hiç tatmadığın hisler sarmalasın seni ve

hayatına neşe katsın Naz'ım.

Prensesim, birlikte ilk yeni yılımız. Sağlıklı,

mutlu, şanslı bir yıl olur inşallah.

Seni çok seviyorum.

Canım oğlum, seninle yeni bir yıl bir başka güzel. Birlikte sağlıklı mutlu nice yıllara.

Canım kızım; varlığınla huzur bulduk içimizi ısıttı gülüşün. 2014 bize seni getirdi, 2015’in ailemize

mutluluk, sağlık, huzur getirmesini diliyorum. Seni koşulsuz ve çok seven annen ve baban.

Seni kucağıma aldığım an o kadar güzeldi ki, bir masalın içindeymişim gibi hissettim.

Bizim masalımızın o güzel kahramanı sensin oğlum. İyi ki bizimlesin. Seni her şeyden çok seviyoruz. Yeni yılın kutlu olsun

Değerli Kids&Gourmet Okuyucuları, Yeni yılın bu ilk sayısında sizlerle olmaktan mutluluk duyuyorum.

Bu ayki yazımda sizlere, çocuk beslenmesi ile ilgili, Fransa’da yapılmış olan bir araştırmadan bahsetmek istiyorum.

Araştırmanın sonuçları, üç çocuktan birinin herhangi bir ekranın önünde yeme alışkanlığı olduğunu gösteriyor (tablet, akıllı telefon, televizyon) . Ulaşılan bu bilginin rahatsız edici olmasının nedeni ekran önünde yenilen miktarın daha fazla olması ayrıca böyle oyalayıcı objelerin önünde yemek yemenin, dikkat dağılması nedeniyle hiçte güvenli olmaması.

TNS Sofres ile SFAE (Fransız Çocukluk Dönemi Beslenme Birliği)’nin ortak yürüttüğü çalışmada, 3 yaş ve 15 günlük olmak üzere çocuklar ile anneleri incelenmiş. Araştırma sonucunda 15 günlükten 3 aya kadar bebeklerin % 15’nin herhangi bir ekran karşısında beslendiği görülmüş. Bu oranın 3 yaş çocuklarında % 29’a yükseldiği de tespit edilmiş.

Bu durumun etkileri, çocukların hem sosyal aktivitelerinin azalması hem de alınan lokmaların fazlalaşması şeklinde kendini gösteriyor. Ekran karşısında alınan gıdaya daha az dikkat ediliyor ve miktar olarak daha fazla yeniliyor. Bu kötü alışkanlık

SERAP TORUN

editör

aynı zamanda aile üyeleri arasında paylaşımı da ciddi oranda azaltıyor ve kilo alımında etkili oluyor. Aynı çalışmadaki bir başka bulguysa biberonsuz ilk yemek yeme döneminin 8 aydan 10 aya çıkması.

Sevgili anneler bu kısma dikkat! Bu çalışmaya katılan pediatri doktorlarının gözlemlerine göre 10 aydan büyük bu şekilde beslenmiş çocuklarda, yemek çeşitlendirmesi ve karışıkla beslenme kabulü zorlaşıyor. Oysa uzmanlara göre genel olarak çocuklar 9 aydan başlayarak, kendi tabaklarından lokma alabiliyor. Çocuk, 12 aylık olduğunda ise diğer aile üyeleri gibi yemeye başlayabiliyor.

Çalışmadaki bir diğer bulgu ise çocuklar 3 yaşa eriştiklerinde hayatları boyunca sürdürecekleri yemek seçimi, beslenme şekli ve alışkanlığı oluşuyor.

Bu bilgiler doğrultusunda, çocuğunuzda ileride yeme problemleri yaşamak istemiyorsanız, onun beslenme saatlerine bebeklikten itibaren özen göstermeniz gerekiyor.

Sevgilerimle,Serap Torun

YayıncıSerap TORUN - KG Yayıncılık ve İletişim

Genel Yayın YönetmeniSerap TORUNserap.torun@kidsgourmet.com.tr

Sağlık Editörü - Tıp DanışmanıDr. Enver Mahir GÜLCAN Acıbadem Sağlık Grubu,Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları,Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Uzmanı mahirgulcan@cocukgastroenteroloji.netwww.cocukgastroenteroloji.net

Çeviri (İngilizce)Ekrem UZBAY www.ekremuzbay.com

Reklam PazarlamaMobilikewww.mobilike.comTel: +90 212 281 33 55

Sanat YönetmeniGüray ERGÜNwww.gurayergun.com

Katkıda Bulunanlar - Yazarlar• Prof. Dr. Ömer Faruk ÜNAL Kulak Burun Boğaz Hastalıkları, Baş-Boyun Cerrahisi VKV Amerikan Hastanesi

• Dr. Buket PENÇE Dermatoloji (Deri Hastalıkları) VKV Amerikan Hastanesi

• Dr. Enver Mahir GÜLCANÇocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme UzmanıAcıbadem Sağlık Grubu, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

• Dr. Özgür ŞAMİLGİL İstanbul Florence Nightingale Hastanesi, İç Hastalıkları Uzmanı / Sağlıklı Yaşam Merkezi Direktörü

• Deniz ÖZKILIÇ KABULUzman Gelişim PsikoloğuSens Gelişim Akademisi

• Seniha Naşit GÜRÇAĞ Uzman Danışman PsikologÇınar Psikolojik Danışmanlık Merkezi

• Sezi KANDEMİRMüzik Öğretmeni - Sanatç

• Işıl KAYAGÜLEkolojik Yaşam Gönüllüsü

Yönetim yeriAdres : Palladium Ofis ve Residence Binası Barbaros Mah. Halk Cad. No: 8/A Kat: 2-3, 34746, Ataşehir / İstanbul

Telefon : +90 216 663 61 17Faks : +90 216 663 61 00Email : info@kidsgourmet.com.tr

Her Hakkı SaklıdırDergide yayımlanan yazı, makale, fotoğraf, illüstrasyon ve yazıların her hakkı saklıdır. Elektronik ortamlar da dahil olmak üzere çoğaltılma hakları Kids&Gourmet Dergisi ® dergisine aittir. Yazılı ön izin olmaksızın hangi dilde ve hangi ortamda olursa olsun materyalin tamamının ya da bir bölümünün çoğaltılması yasaktır, kaynak gösterilerek dahi alıntı yapılamaz. İlanların sorumluluğu ilan verene aittir. Bu dergi Basın Meslek İlkeleri’ne uymayı taahhüt eder.

Dikkat: Kids&Gourmet dergisinde yayınlanan sağlık konularındaki yazılar, yalnızca tavsiye niteliğinde olup bilgilendirme amaçlıdır. Sağlık sorunlarınızla ilgili olarak lütfen uzman hekimlere danışınız.

İLAN SAYFATOHUM VAKFI (BEYAZIT ÖZTÜRK) 4ONBİRONBİR 6 LÖSEV 16

İÇİNDEKİLEREDİTÖR 1

AJANDA 3/5

UZMAN GÖRÜŞÜ 11-15ÇOCUKLARDA GENİZ ETİ, GENİZ AKINTISI VE SİNÜZİT

ÖZEL HABER 7-10KULÜP “PİQUE” AÇILDI

UZMAN GÖRÜŞÜ 19-24ÇALIŞAN ANNENİN DRAMI

UZMAN GÖRÜŞÜ 71-76GÜNEŞ LEKELERİNE VEDA ETME ZAMANI

UZMAN GÖRÜŞÜ 79-84YENİ YILDA YENİ BİR YAŞAM TARZI

İNCELEME 93-96MATEMATİK VE MATEMATİKÇİ

ANNELERDEN 61-68BALKABAKLI SÜTSÜZ İRMİK TATLISI (7 ay ve sonrası)SÜTSÜZ YUMURTASIZ DOĞUMGÜNÜ PASTASI (2 yaş ve sonrası)YUMURTASIZ MANTI (1 yaş ve sonrası)

RÖPORTAJ 31-38ARILAR, KADINLAR VE ÇOCUKLAR

ÖNERİ 39-40SÖMESTİR TATİLİ İÇİN HAZIRLIKLAR BAŞLIYOR

NOT DEFTERİ 17-18ANNELERE DİŞE DOKUNUR ÖNERİLERÖDÜLLÜ ŞEF “REUBEN RIFFEL” VE COMPASS GRUP İŞBİRLİĞİBÜYÜYÜNCE YAZAR OLACAĞIM!

NOT DEFTERİ 77-78DOĞAL ÜRÜNLERDEN BİLİNÇLİ FAYDALANINCİPS YERİNE NOHUT ÇEREZİ DENEYİNKÉRASTASE, MORPHO-KERATINETM COMPLEX SAÇLARI PÜRÜZSÜZLEŞTİREREK MÜKEMMEL HAREKET SAĞLIYORYAŞLANMANIN İZLERİNİ SİLİN BRAUN’UN EN YENİ GÜZELLİK VE BAKIM ÜRÜNLERİARÇELİK YENİ YILINIZI RENKLENDİRİYOR

KÜLTÜR & SANAT 97-98

ALIŞVERİŞ 91-92

PSİKOLOJİ 27-300-6 YAŞ GELİŞİM DEĞERLENDİRMESİ NEDİR?

YEMEK TARİFLERİ 41-52BEBE ÇORBA (6 ay ve sonrası)KAPYA BİBERLİ SOMONLU PÜRE (9 ay ve sonrası)BALIK ÇORBASI (9 ay ve sonrası)TAVUK VE MANTAR SOSLU ERİŞTE (1 yaş ve sonrası)PİRİNÇLİ ISPANAKLI OMLET (1 yaş ve sonrası)

BLOG YEMEK YAZARI 55-60KARNABAHAR SUFLE (1 yaş ve sonrası) BROKOLİ ÇORBASI (1yaş ve sonrası)

MODA 25-26

TANITIM 69-70DISCOVERY MUSEUM AÇILDI!

SPOR 87-90MÜZİK 85-86

OYUN DÜNYASI 99-100

3

AJANDAOCAK 2015

GÖKKUŞAĞINI KOVALAYAN KEDİ(Okuma Atölyesi – Yaratıcı Drama)

Yaş aralığı: 5-6 yaşTarih:10 Ocak 2015 Saat : 12:00 - 12:45Yer : Yapı Kredi Kültür Merkezi (İstanbul)Fiyat : ÜcretsizRezervasyon: GerekiyorMühür kapkara bir kedidir ve halinden hiç hoşnut değildir. Gökkuşağının altından geçmeyi hayal eder. Bunu başarabilirse, renginin değişeceğini sanır. Bir yağmur sonrası beliren gökkuşağı, sanki onun hayallerini gerçekleştirmek için çıkmıştır ortaya. Mühür sevinçle koşmaya başlar. Koşar koşar koşar... Ve başına neler gelir neler!

Çiğdem Odabaşı yönetimindeki atölyemize 5-6 yaş aralığındaki tüm çocuklar davetlidir.

Etkinliğimiz 5-6 yaş arası 24 çocuk ile sınırlıdır.Lütfen rezervasyon yaptırınız. www.ykykultur.com.tr

SAHNE DENİLEN BÜYÜLÜ KUTU ( Çocuk Oyunu)

Tarih: 25 Ocak 2015 Saat : 15:00Yer : İş Sanat (İstanbul)Fiyat : Tam:22,50 TL Öğrenci: 17,50 TL

Biletler biletix üzerinden de alınabilir.Bu sezon İş Sanat’ta çocuklarla ilk kez buluşacak olan Sahne Denilen Büyülü Kutu, onlara müzikli bir oyunun sahnede her yönüyle nasıl hayat bulduğunu gözlemleyip yaşayacakları bir deneyim sunuyor. Çocuklara sahne büyüsünü yaşatan, yetişkinlere onların gözünden tiyatroyu anlamaya yardımcı olan Sahne Denilen Büyülü Kutu şarkı, dans, oyunculuk ve sürprizlerle karşılaşmak isteyen herkesi bekliyor.

KUKLACI ÇOCUK MÜZİKALİ (2 perde, 1 Saat 30 Dk)

Yaş grubu: 3 -10 yaş arasıTarih : 04.01.2015 PazarSaat : 14:00Yer : Beşiktaş Belediyesi Fulya SanatTarih : 18.01.2015 - 25.01.2015Saat : 12:00 Yer : Kadıköy Süreyya Operası (İstanbul)Bilet : Devlet opera balesi temsil sahnesi ve internet sitesi www.dobgm.gov.tr

BEYAZIT_OZTURK_A4.pdf 1 18.02.2014 14:40

5

AJANDAOCAK 2015

NASREDDİN HOCA ÇOCUK OPERASI 2 perde, 1 Saat 45 Dk.

Yaş grubu: 5 -10 yaş arasıTarih:11.01.2015 - 25.01.2015 PazarSaat :11:00 Leyla Gencer sahnesi (Ankara)Bilet: Devlet opera balesi temsil sahnesi ve internet sitesi www.dobgm.gov.tr

UĞURBÖCEĞİ SEVECEN İLE SALYANGOZ TOMURCUK 1: ARKADAŞLIKOkuma Atölyesi – Yaratıcı Drama)

Yaş aralığı: 4 yaş Tarih: 24 Ocak 2015 Saat : 11:00 - 11:45 Yer : Yapı Kredi Kültür Merkezi (İstanbul)Fiyat : Ücretsiz

Yaratıcı Drama ile Okuma AtölyesiBir gün yere bir kiraz düşer. Kirazı Uğurböceği Sevecen bulur. Derken yanına Salyangoz Tomurcuk gelir. Küçük bir delikanlı olan Tomurcuk, kızımız Sevecen’e kirazı yerden kaldırıp el arabasına koyması için yardım eder. Ama daha sonra, kirazı bir türlü paylaşamazlar aralarında… İşte, sonra birbirinden ayrılmayacak bir ikili olan Uğurböceği Sevecen ile Salyangoz Tomurcuk’un arkadaşlık hikâyesi böyle başar. Çiğdem Odabaşı yönetimindeki atölyemize 4 yaşındaki tüm çocuklar davetlidir. Etkinliğimiz 4 yaşındaki 24 çocuk ile sınırlıdır.Lütfen rezervasyon yaptırınız. www.ykykultur.com.tr

OBEZ KRAL TİYATRO OYUNU Tarih: 3 Ocak 2015 Saat : 14:00Yer: İzmir Sanat Sahnesi Fiyat : Biletler Biletix de

Sürekli sağlıksız gıdalarla beslenen Kral her geçen gün kilo almaktadır. Vezirleri ve soytarıları hatalı beslendiğini ona anlatmaya çalışsalar da Kral onlara inanmaz ve abur cubur yemeye devam eder. Fakat bir gün Kral hastalanır. İşin kötüsü doktorlardan da korkmaktadır. Obezite sorununu ele aldığımız oyunumuzda çocuklarımıza sağlıklı beslenmeyle ilgili mesajlar verirken, doktor kontrollerinin önemini ve doktorlardan korkmamak gerektiğini neşeli bir dille anlatıyoruz.

7

KULÜP “PİQUE” AÇILDI

ÖZEL HABER

Aralık ayında açılan Pique, annelerin 0 - 12 yaş çocukları ile birlikte giderek tüm günü huzurlu ve keyifli geçirebileceği bir kulüp. Ortaköy Lotus World 5.katta yer alan kulüp 1500 m2 alana sahip. Bu alan içerisinde serbest oyun, studiolar, cinema ve party salonu, adventure play, sanat odası, müzik odası, mini spa, sports hall, lounge, restoran bölümleri yer alıyor. Üyelik sistemiyle çalışan kulüp annelere bu konuda çeşitli seçenekler sunuyor.

Kulübün en büyük alanı ve 0-5 yas için en cazip bölümü olan serbest oyun bölümünde değişik isimli köşeler yer alıyor. Çeşitli oyun köşeleri, ebeveynler için bir coffee bar, bebek oyun alanı ve çocuk kütüphanesinin yanı sıra evcilik köşesi, trenler, legolar, kostümler, şato, korsan, dev bir oyuncak bebek evi yine bu alanda.

Televizyon kesinlikle izlenmiyor.Cinema ve party odası, çocuklar için filmlerin gösterileceği bir sinema salonu. Film gösterimi olmadığı zaman, temalı partiler için de kullanılabilecek çok amaçlı bir bölüm. TV’nin kesinlikle izlenmediği bölümde sadece film gösterimi yapılıyor.

Adventure play alanı 4-11 yas için son derece cazip bir bölümAdventure play alanı tamamen fiziksel bir oyun alanı. İçinde, ball cannon, kaydırak, salıncak, trampoline barındıran bu ünite 4-11 yas için son derece cazip bir bölüm.

8

OCAK 2015SAYI 18

PIQUE’de sanat, müzik ve yemek pişirme stüdyoları olmak üzere 3 stüdyo bulunuyor. Buralarda günün her saati, bir görevli eşliğinde faaliyetler yapılıyor. Faaliyetler belirli bir zaman yerine çocukların canı ne zaman isterse o zaman yapılıyor. Bu bölümdeki etkinlikler her yaş grubu için uygun.

Sanat odası her yaş için uygunSanat odasında, resim, seramik, heykel, el becerisi faaliyetleri ve daha büyük yaşta çocuklar için dijital dizayn workshopları veriliyor. Her yaş için uygun sanat faaliyetleri yapılabiliyor.

Müzik bölümünde çocuklar gerçek enstrümanlarla tanışıyor. Odada akustik piyano, gitar, elektrogitar, dijital davul, karaoke ve etnik enstrümanlar mevcut. Bu bölümde çocuklar gerçek enstrümanlarla tanışıyor, her enstrümana dokunabiliyor ve çalmayı deneyebiliyor. Ayrıca bölüm çocukların tek başına veya arkadaşlarıyla müzik üretebileceği kayıt stüdyosuna dönüşebilen bir mekân olmaktadır.

9

ÖZEL HABER

Yemek bölümünde çocuklar her istediği an yemek yapıp yiyebilecek.Yemekler, çocukların kolaylıkla yapabileceği reçetelerden oluşuyor. Bu bölümde çocuklar diledikleri zaman bir kurabiye pişirip yiyebilecekler. Burada bulunan görevli eşliğinde yapılan çalışmalar her yaş grubuna uygun.

Ayrıca kulüp içinde slot-car racing, sports hall, mini spa, launge, restoran & teras bölümleri de son derece keyifle vakit geçirilebilecek bölümler.

Slot-car racing Adı üstünde 4.6m x2.5 m boyutunda 6 arabalık bir slot car yarış pisti var. Babalar, anneler, çocuklar gönüllerince yarışabiliyorlar. Herkese açık ve turnuvalar için uygun.

Sports HallBu bölüm de çok amaçlı bir mekân. İçinde 4,5 m yüksekliğinde bir tırmanma duvarı mevcut. İpli tırmanma yapılabiliyor. Tırmanma uzmanları ve ebeveyn eşliğinde çocuklar bu bölümde tırmanış yapabiliyor. Onun dışında yoga salonu olarak kullanılabiliyor. Klüp üyeleri bu bölümde yapılacak hot yoga, hamile yogası, baby&mom yoga, baby gym gibi seanslara katılabiliyor.

Mini SpaAnneler için bir mini SPA hazırlanmış. Masaj yok ama manikür, pedikür ve ferahlatıcı bakımların yapıldığı bir yer.

Lounge (Sadece Ebeveynler İçin) Sakince içeceğinizi içmek, çalışmak, kitap okumak ya da televizyon seyretmek isterseniz, burası kaçış noktanız olabilir.

Restoran/bar/ terasSabah, öğle, akşam yemeği ve içki servisi verilen bu bölüm hem büyükler hem de çocuklar için menüler sunuyor. Hafta sonu geç kahvaltı yapabiliyor, dilediğiniz zaman yemek yiyebiliyor, bir şeyler içebiliyor ve çocuğunuzu beklerken uzun uzun vakit geçirebiliyorsunuz.

11

Fen Lisesinden mezun olduktan sonra, A.B.D.’de 1 yıl değişim öğrencisi olarak lise son sınıf okudu. Hacettepe Üniversitesi İngilizce Tıp Fakültesini bitirdikten sonra aynı fakültede 1995 yılında Kulak Burun Boğaz uzmanı, 2000 yılında Doçent, 2006 yılında Profesör ünvanlarını aldı. 2003-2004 yıllarında A.B.D.’de Cincinnati Children’s Hospital Pediatric Otolaryngology bölümünde bulundu. 2009-2014 yılları arasında Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı başkanı olarak çalıştı. Esas ilgi alanları doğumsal çocuk kulak burun boğaz hastalıkları (kulak anomalileri, hava yolu anomalileri) ve baş boyun kanser cerrahisidir. Bu konularda 43 uluslararası yayın, 200 üzerinde atıf, çok sayıda ulusal dergi yayını, kitap bölümü vardır.

ÇOCUKLARDA GENİZ ETİ, GENİZ AKINTISI VE SİNÜZİT

Prof. Dr. Ömer Faruk ÜNAL Kulak Burun Boğaz Hastalıkları, Baş- Boyun Cerrahisi

VKV Amerikan Hastanesi

12

OCAK 2015SAYI 18

Çocuğumun burnu tıkalı, horluyor, ağzı açık yatıyor, sürekli geniz ve burun akıntısı var, öksürüyor, sık sık kulağı ağrıyor, televizyonu yüksek sesle izliyor (duymuyor mu acaba?), sürekli doktordayız, hep antibiyotik alıyoruz, iyi olduğu günler son derece az, okula başladığından beri iyi olduğu gün görmedik.. ne zaman düzelecek?

Tanıdık geldi mi bunlar size? Eminim okuyanların çoğu çocuğunda bu sorunların bir ikisini değil tamamını hayatının bir döneminde yaşadı ve yaşamaya devam ediyor. Kısa kısa bunların nedenleri ve çözümlerinden bahsedelim.

Geniz eti nedir? Hangi şikâyetlere yol açar? Tedavisi nedir?Geniz eti her çocukta vardır. Aslında savunma sisteminin bir parçasıdır, yapıca bademciklere benzer, burun boşluğunun arkasında genizde yerleşir; burundan giren mikroorganizmalara karşı antikor üretir ve hayatın 3-6 yaşları arasında büyür. 6 yaş sonrası küçülmeye başlar ve ileri yaşlarda nadiren gözle görülür.

Geniz eti genelde tekrarlayan enfeksiyonların arttığı kreşe başlama yaşında bulgu vermeye başlar; ağız açık uyuma, horlama, sürekli burun akıntısı ve burun tıkanıklığı en sık bulgulardır. Aslında tekrarlayan orta kulak iltihapları, ağız açık uyuma nedeniyle diş yapısında bozulmalar, uyku apneleri gibi sorunlar da geniz eti kaynaklıdır. Ağız açık durmak, salya akmasına, yemek yerken lokmanın uzun süre çiğnenmesi, iştahsızlık gibi etkilere de yol açar.

Enfeksiyon kaynağı olan geniz eti Östaki borusunun disfonksiyonu ve enfeksiyonun orta kulağa yayılmasına (otit); burun salgı boşalmasını engelleyerek de tekrarlayan sinüzitlere yol açar.

Büyümüş geniz eti çocukluk çağının en sık burun tıkanıklığı sebebidir. Yukarıda konuştuğumuz şikayetlerden bir veya birden fazlasına sahip bir çocuğunuz varsa kulak burun boğaz uzmanı tarafından muayene edilmelidir. Muayenede burundan girilen endoskoplarla (uyuşturma çoğu zaman gerekmez) (Görsel 1), veya (çoğu

zaman gerek kalmaz ama) film çekerek (Görsel 2)geniz eti görülür. Geniz eti tedaviye rağmen tıkanıklık yapıyor; çocuk hasta değilken bile ağız açık uyuyor, horluyorsa; tekrarlayan orta kulak enfeksiyonları veya sinüzit oluyorsa cerrahi olarak geniz eti alınmalıdır. Geniz eti olan her çocukta ameliyat gerekmez; ancak yukarıda belirtilen durumlar varsa da beklemek anlamsızdır. Geniz eti küret yöntemiyle, koter aspiratörle, endoskop kontrollü mikrodebrider yöntemleriyle alınabilir; aslında kullanılan malzeme değil çevreye zarar vermeden yapılacak cerrahi önemlidir. Dikkatli yapılan geniz eti ameliyatının beklenmedik etkileri son derece azdır.

Görsel 1Endokopide geniz eti

Görsel 2Yan kafa grafisinde geniz eti

13

14

OCAK 2015SAYI 18

Çocuğum sürekli sinüzit oluyor ve antibiyotik alıyor? Sürekli geniz akıntısı var öksürüyor?Akut sinüzit çocukluk çağının en çok antibiyotik kullanılma nedenidir. Burun pasajının darlığı, geniz eti nedeniyle tıkanıklık, sinüslerin boşalma kanallarının dar olması, çocukluk çağı alerjileri, sık viral enfeksiyonlar, çocuklarda sık görülen gastro özofageal reflü gibi pek çok etken bu enfeksiyonun çocuklarda sık görülmesinin sebebidir. Buna rağmen her burun akıntısı veya geniz akıntısı sinüzit demek değildir.

Antibiyotiğin lüzumsuz yere en çok kullanıldığı durumda yanlış akut sinüzit tanısıdır. Özellikle tedaviye dirençli akut sinüzitlerde mutlaka geniz eti varlığı veya alerji araştırılmalı ( daha nadiren de ülkemizde sıkça görülen kistik fibroziz gibi hastalıklar) etken tedavi edilmelidir. Genelde şeffaf burun akıntısı, hafif ateş, burun tıkanıklığı, gözlerde kızarıklık gibi bulgularla başlayan virüs etkenli üst solunum yolu enfeksiyonları (nezle, grip) sonrası oluşan ödem ve burun tıkanıklığı burun salgılarının birikmesi ve sinüslerin dolmasına yol açar. Sinüslerde biriken mukus ise boşalamayınca bakteriler için çok iyi bir üreme yolu olur ve sinüzite yol açar. Bu nedenle sinüziti engellemenin en kolay yolu

15

üst solunum yolu enfeksiyonları başlangıcında burunu açmak (dekonjestan damlalar veya tuzlu su solusyonları) ve mekanik olarak salgıları temizlemek (okyanus suyu, serum fizyolojik, pH ayarlı tuzlu su solusyonları) gibi basit çözümlerle sağlanabilir.

Engellenemeyip sinüzite döndüğünde ise akıntının koyulaşması ve renginin değişmesi, geniz akıntısına bağlı öksürük, halsizlik, ateş, yüzde hassasiyet ve baş ağrısı gibi şikâyetler olduğunda sinüzit düşünülmeli ve hasta Kulak burun boğaz uzmanına danışılmalıdır. Sinüzit tanısı koymak için röntgen çekmeye gerek yoktur, çocuklarda direkt grafilerle sinüzit tanısı koymak son derece zordur, tomografi ise gereksiz radyasyon yükü verir; bu tetkikler ancak tedaviye dirençli veya savunma sistemi düşük çocuklarda istenmeyen sinüzit komplikasyonları (göz içi abse, menenjit vs..) geliştiğinde kullanılmalıdır. Basit bir kulak burun boğaz muayenesi ve endoskopide sinüs ağzından gelen pürülan akıntı görülerek sinüzit tanısı konup tedavi başlanabilir (Görsel 3). Tedavide antibiyotik yanı sıra, burun açıcı spreyler ve mekanik temizleme için yıkama solusyonları da kullanılır. Akut sinüzitte antibiyotik 2 hafta kullanılmalıdır. Çocuklarda da tedaviye dirençli olgular ve komplikasyon gelişen olgularda cerrahi sinüzit tedavisi gerekebilir. Bu kararı vermeden önce mutlaka yeterli maksimal tedavi uygulanmalı; varsa tıkayan geniz eti alınmalı ve sonrasında uygun radyolojik tetkiki takiben endoskopik sinüs ameliyatları yapılmalıdır.

Görsel 3Endoskopide akut sinüzit akıntısı

17

NOT DEFTERİ

YAPIN- Bebeğinizi ilk dişi çıktıktan sonra (6 ay ile 1 yaş arasında) bir Pedodonti Uzmanına götürün- Bebeğinizin ilk dişi çıkar çıkmaz fırçalamaya başlayın- Çocukların motor becerileri çok çabuk gelişmez bu sebeple çocuk 6 yaşına gelene kadar çocuğunuzun dişlerini siz fırçalayın. Ama fırçalamayı öğrenmesi için de muhakkak ona şans verin. - 0-3 yaş arasında, özel üretilmiş fluorid içermeyen diş macunu kullanın.- Süt dişleri çıktıktan sonra her 4 - 6 ay arasında çocuk diş hekimine (Pedodonti Uzmanı) kontrole götürün.- Çocuğunuzu çürüklere yol açabilecek şekerli yiyeceklerden uzak tutmaya çalışın.- 3 yaş ile birlikte süt dişleri tamamlandığında fissur örtücü ve yüzeysel fluor gibi uygulamalar yaptırın.- Çocuğunuz dişleri ile ilgili bir travmaya maruz kaldığında muhakkak hekiminizi arayarak bilgi verin.- Eğer travma sonucu diş köküyle birlikte çıkarsa, dişi köküne zarar vermeden tutun, akan suda temizleyin, içinde süt olan bir kaba koyun ve yanınıza alarak en geç 2 saat içinde diş hekiminize gidin.

Compass Grubu yemek çeşitlerini geliştirmek ve Orta Asya, Orta Doğu, Afrika ve Türkiye (CAMEAT) bölgesindeki ekipleri için yeni eğitim fırsatları oluşturmak üzere ünlü şef Reuben Riffel ile ortaklık anlaşması imzaladı. Reuben, Compass ile beraber çalışarak yeni tarifler ve mönüler hazırlamanın yanında, Compass çalışanlarına kendi restoranlarında iş deneyimi imkânları da sunacak. Güney Afrika’nın Franschhoek şehrindeki ilk restoranı olan ‘Reuben’s’ ile 2004 Eat Out Restoran Ödüllerinde hem Yılın Şefi hem de Yılın Restoranı Ödüllerini kazanan Reuben, o tarihten bu yana Güney Afrika’da dört restoran daha açmanın yanı sıra üç çok satan yemek kitabı da yayınladı.

Kendisi Fairtrade Güney Afrika’nın marka elçisi ve Peninsula School Feeding Association (PFSA), Hope Through Action, Hospice ve Pinotage Youth Development Academy (PYDA) gibi kuruluşlarda aktif olarak görevdedir. Ayrıca merkezi sinir sistemi kaynaklı engelli çocuklara yönelik bir okul olan Paarl School’un da temsilciliğini yürütmektedir. Çocukları ile birlikte zaman geçirmeyi ve onlarla yemek yapmayı seven Reuben’e ve ailesine, Kids&Gourmet olarak iyi seneler diliyoruz.

ANNELERE DİŞE DOKUNUR ÖNERİLER

ÖDÜLLÜ ŞEF “REUBEN RIFFEL” VE COMPASS GRUP İŞBİRLİĞİ

Neşve KAYABAŞOĞLUPedodonti (Çocuk Diş Hekimliği)DENT GROUP Kids

YAPMAYIN- Çocuğunuzu diş hekimi ile tanıştırmak için dişlerinin ağrımasını beklemeyin.- 1 yaşından sonra bebeğinizi gece yatarken veya uyku sırasında beslemeyin.- Bebeğinizin gün içerisinde içinde şekerli sıvılar bulunan veya süt bulunan biberonla dolaşmasına izin vermeyin. Öğün haricinde biberona sadece su koyulmalıdır.- Çocuğunuza meyve verirken minik parçalar halinde vermektense ısırarak yemesini sağlayın. Meyveleri ısırarak yemek çocuğun hem diş yüzeyini temizler hem de çiğneme fonksiyonlarını geliştirir.- Çocuğunuzu diş hekimine gitmezse dişlerinin çürüyeceği ve iğne yapılarak çekileceği söylemleriyle korkutmayın, zira bu tedavi bir gün gerekli olabilecektir.

18

OCAK 2015SAYI 18

Çocuk kitapları yazarı Özlem Özyurt tarafından gerçekleştirilen “Küçük Yazarlar Kulübü – Çocuklar İçin Yaratıcı Yazarlık Atölyesi” bir karakter, bir macera, sıra dışı ya da oldukça sıradan bir öykü yaratmak için izlenebilecek yolların hep birlikte keşfedildiği bir atölye çalışması…9-12 yaş grubundaki ilköğretim okulu öğrencilerine yönelik okullarda yürütülen atölyeler boyunca genç yazar adayları, kendi hayal güçlerinden beslenen yaratıcı yazarlık çalışmaları gerçekleştiriyorlar. Aynı zamanda farklı okuma etkinliklerine dâhil oluyorlar. Atölye sonunda tamamlanan hikâye ve çizimlerse editöryel süreçten ve tasarım aşamasından geçerek bir araya getirilip “Ortak Hikâye Kitabı” hazırlanıyor.

Atölyeye katılım için ön kayıt ozlemozyurt@ozlemozyurt.com dan gerçekleştirilebilir. 4 hafta boyunca 2’şer saat olarak gerçekleşecek atölye çalışmalarının kişi başı katılım bedeli 300 TL, atölye sonunda hazırlanacak “Ortak Hikâye Kitabı” ücreti ise 150 TL’dir.

BÜYÜYÜNCE YAZAR OLACAĞIM!

Atölye Programı:1. Hafta: Yaratıcı yazarlık nedir, ne değildir? Yazarın yazdığı her şey kitap olur mu? Edebi eser nedir? Uydurmak mı, yaratmak mı?2. Hafta: Karakterim kim? Hikâyem ne? Karakterimi ne kadar tanıyorum? Karakterim bu durumda ne yapardı? Hikâyemi kim anlatmalı? Yan hikâyecikler, yan karakterler ne kadar önemli?3. Hafta: Hikâyemde çatışmaları nasıl yaratmalıyım? Zirveden sonuca nasıl geçerim?4. Hafta: Artık hayalleri olan bir yazar adayıyım, bu da ilk hikâyem!

Etkinlik: Çocuklar İçin Yaratıcı Yazarlık AtölyesiYer: Ajans CREATOLYE – Cihangir/İstanbulKatılımcı Sayısı: 15 kişiTarih: Cumartesi veya Pazar günleri (4’e hafta-2’şer saat) Yaş: 9 – 12 yaş arasıEğitmen: Ekmek Arası Çikolata, Bir Şehir Varmış Bir Şehir Yokmuş, Rengârenk Kasabası gibi kitapların yazarı Özlem Özyurt

Atölye Tarihleri: Ocak 2015:10,17, 24, 31 Ocak / Cumartesi – 13:00-15:0011, 18, 25 Ocak, 1 Şubat / Pazar – 13:00-15:00

Bilgi ve Kayıt için:w: www.ozlemozyurt.com – www.cocukatolyesi.nete: ozlemozyurt@ozlemozyurt.com t: 0530 104 15 99

19

UZMAN GÖRÜŞÜ

Deniz Özkılıç Kabul Uzm.Gelişim Psikoloğu - SENs Gelişim Akademisi

20

OCAK 2015SAYI 18

Bir Psikoloğun Gözünden Anne OlmakÇALIŞAN ANNENİN DRAMI

Bana sorarsanız her çalışan anne yaşar bu dramı. Bir yandan çalışıp bir yandan da bebek sahibi olmak demek; zamanla yarışmak, arkasından kurulmuş oyuncaklar gibi koşturmak, zamanın yarısını süt sağarak geçirmek, akşam bebeğinle saat dokuzda sızıp kalmak, ailene yeteri kadar kendine ise hiç vakit ayıramamak, sürekli bebeğine karşı özlem ve vicdan azabı duymak demektir.

Bir psikolog olarak itiraf etmeliyim ki bu durum, biraz da çalışmayan ve sürekli çocuğunun yanında olan annelere özenmek, onları kıskanmak demektir. Geceki uykusuzluğunu, gündüz bebeğiniz uyuduğunda telafi edecek zamanınız olmadığı için gözlerinizin altı sürekli mor dolaşmak, aynadaki görüntünüzden çoğu zaman hoşnut olamamak demektir.

Bebeği kırkını doldurduktan sonra günde bir iki saat olmak üzere işe dönmüş bir anne olarak bu süreçte kendimi ömrümde

21

UZMAN GÖRÜŞÜ

hiç hissetmediğim kadar stresli, sıkışmış ve arada kalmış hissettim. Bir yandan nefes aldığım her an bebeğimin yanında olmak istiyor, onun hiçbir hareketini, gülüşünü kaçırmak istemiyorum, bir yandan da kariyerimi devam ettirmek istiyor ve mesleğimle ilgili hiçbir gelişmeyi kaçırmak istemiyorum. Evde kaldığım zaman aklım işte, işe gittiğim zaman aklım bebeğimde. Zaten o minik melek hiç çıkmıyor ki aklımdan, nefesimden, yüreğimden, ruhumdan… Zaman zaman da söyleniyorum; annelik en önemli görev; anne olan, bebeği üç yaşına gelene kadar sadece annelik yapmalı diye. Fakat tabii ki kazın ayağı öyle olmuyor.

Uğruna yıllarınızı verdiğiniz mesleğinizi, kariyerinizi çöpe atamıyor, siz evdeyken alıp yürüyen meslektaşlarınıza iç geçiriyor, hep kendi parasını kazanmış bir kadın olarak eşinizden para almayı yadırgıyorsunuz. Bir de bebeğinizin büyüdüğünü ve ileride ona anne ve babasının

"Bir yandan çalışıp bir yandan da bebek sahibi olmak demek; zamanla

yarışmak, arkasından kurulmuş oyuncaklar gibi koşturmak, zamanın

yarısını süt sağarak geçirmek, akşam bebeğinle saat dokuzda sızıp kalmak, ailene yeteri kadar kendine

ise hiç vakit ayıramamak, sürekli bebeğine karşı özlem ve vicdan

azabı duymak demektir."

ne iş yaptığını soracaklarını düşünüyorsunuz. İstiyorsunuz ki sizinle övünsün, sizi, yaptığınız işi övünerek anlatsın. En önemlisi, çocuğunuza harika bir gelecek sunmak istiyorsunuz; öyle ki para kazanma, geçinme kaygısı olmadan sadece istediği mesleği aşkla dilediği gibi yapabilsin.

Yazar olsun mesela; evde, kafelerde, yurt dışında insanları, hayatları gözlemlesin, hayal kursun ve yazsın, üretsin. Kaygı duymadan sadece güzel şeyler üretsin. Bunun olabilmesi için de anne babanın çok ama çok çalışması gerekiyor. Açıkçası en büyük isteğim, ileride kızımın şunu söyleyebilmesi: “Benim öyle güçlü bir annem var ki hep benim arkamda bana destek.” Kızımın kendisini böyle güvende hissetmesini istiyorum. Bunun olabilmesi için anne olarak hayatımızda muhteşem bir denge kurmam, deyim yerindeyse altın oranı bulmam lazım. Kariyerimi ilerletirken kızımı, evimi, eşimi, kısacası ailemi asla ihmal etmemeliyim. Kızım

22

OCAK 2015SAYI 18

23

UZMAN GÖRÜŞÜ

her zaman okuldan geldiğinde annesini evde bulmalı, güzel kekler, börekler kokuları almalı, anne babasının her zaman birbirine aşkla baktığını görmeli, bakımlı olma konusunda beni örnek almalı, en önemlisi bilmeli ki her zor anında, ihtiyacı olduğunda annesi anında yanında olacak. Bunların olabilmesi için benim ne olmam lazım?: süper kadın! Peki, işin doğrusu ne, ne yapmalıyız diye soracak olursanız; anne en az altı ay bebeğinin yanında olmalı. Sen niye kırkını doldurur doldurmaz günde iki saat de olsa meleğini evde bırakıp işe gitmeye başladın diye sorarsanız cevabım çok basit: bana ihtiyacı olan, sorumlu olduğum başka küçük melekler de var. Kendi meleğimi ihmal etmeden, o uykusunu uyurken benim gidip diğer meleklerin büyümesine yardım etmem lazım. En kutsal, en önemli görevim annelik. Bebeğimden daha önemli hiçbir şey yok. Bebeğimin en çok bana ihtiyacı var, başka hiçbir şeye değil. Ama hayatta başka görevlerimiz de var. Mutlu bir insan olabilmek için bunları da unutmamamız gerekir.

“Mutlu anne, mutlu çocuk” sloganını unutmayın ve sizi ne mutlu ediyorsa onu yapın; çalışmaksa çalışmak evde bulunmaksa evde bulunmak. Sonuç olarak kariyer de yaparsınız çocuk da ama süper kadın olmayı göze alabiliyorsanız. Son bir tavsiye: bebeğinizi emzirirken dünyayı durdurun. Onun elini tutarak, gözlerinin içine bakarak tamamıyla sadece onun olarak emzirin, aklınızda bebeğinizden başka hiçbir şey olmasın.

Meleklerinizle çok huzurlu ve mutlu olmanız dileğiyle, bu aylık benden bu kadar.

Sevgiyle kalın

24

“Mutlu anne, mutlu çocuk” sloganını

unutmayın ve sizi ne mutlu ediyorsa onu

yapın; çalışmaksa çalışmak evde

bulunmaksa evde bulunmak.

OCAK 2015SAYI 18

25

MODA

26

OCAK 2015SAYI 18

27

Uzm.Psk.Seniha Naşit Gürçağ Kimdir?2007 yılında Girne Amerikan Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nden mezun olmuş ve aynı üniversitede Danışmanlık Psikolojisi yüksek lisans programını tamamlamıştır (2013). Yüksek lisans tezini okul öncesi çocukların kaygı düzeyleri ile anne baba tutumları arasındaki ilişki üzerine yapmıştır. Yüksek lisans stajını Davranış Bilimleri Enstitüsü çocuk bölümünde yapmıştır. 2008 yılında Nişantaşı V.K.V Amerikan Hastanesi Çocuk Kliniği’nde gelişimsel değerlendirme, çocuk ve aile problemleri üzerine gönüllü staj yapmıştır. Aynı yıl Davranış Bilimleri Enstitüsü çocuk ve gençlik psikolojisi staj programını tamamlamıştır.

Girne Amerikan Okullar Grubu İlkokulu’nda okul psikoloğu olarak çalışmıştır (2008-2009). Girne Amerikan Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nde gelişim psikolojisi, okul öncesi eğitim bölümünde çocuk psikopatolojisi ve etkili iletişim derslerinin okutmanlığını yapmıştır (2009-2010). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde çeşitli okul öncesi eğitim kurumlarında okul ve aile danışmanı olarak çalışmıştır.

Türk Psikologlar Derneği‘nde çocuk değerlendirme paketi, Denver II Gelişimsel Değerlendirme Testi, WISC-R Çocuklar için Zeka Testi eğitimlerini tamamlamıştır. Psikoloji İstanbul’un “Bryon & Carol Norton Deneyimsel Oyun Terapisi” eğitimine katılmıştır. İlişki Psikoterapileri Enstitüsü’nden EFTA onaylı “Çift ve Aile Terapisi” eğitimini ve Filial Terapist Filiz Çetin’den “Family Enhancement” onaylı “Yönlendirilmemiş Oyun Terapisi ve Filial Terapi” eğitimini tamamlamıştır.Sistemik psikoterapi yönelimiyle; çocuk & aile danışmanlığı ve çift danışmanlığı üzerine çalışmaktadır.

Türk Psikologlar Derneği ve KKTC’deki Bağımsız Psikologlar İnisiyatifi üyesi olan Seniha Naşit Gürçağ, aynı zamanda “Çift ve Aile Terapileri Derneği-ÇATED” Çocuk platformu komite üyesidir.

Uzman Danışman Psikolog Seniha Naşit GÜRÇAĞÇINAR PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK MERKEZİwww.cinarpsikoterapi.com

PSİKOLOJİ

0-6 YAŞ GELİŞİM DEĞERLENDİRMESİ

NEDİR?

28

OCAK 2015SAYI 18

0-6 Yaş aralığında çocuğun gelişimsel olarak değerlendirilmesi; çocuğun fiziksel muayenesi, aşıların zamanında yaptırılması kadar önemlidir. Gelişimsel değerlendirme, bebeklik ve ilk çocukluk döneminde (0-6 yaş) olası gelişimsel, sosyal, ve/veya öz bakım problemlerinin tanımlanması için uygulanan bir yöntemdir. Bu yöntem bazen teşhis edilmesi gecikebilen bazı gelişimsel psikopatolojilerin (ör: Otizm, Asperger, gelişim geriliği, vb.) erken dönemde teşhis ve müdahalesine olanak sağlar. Aynı zamanda çocuğu normal gelişen ailelere çocuğun içinde

bulunduğu gelişimsel döneme uygun şekilde katkı sağlayabilmeleri için ışık tutar.

Gelişimsel değerlendirmede çocuklar; dil-bilişsel, ince-kaba motor, sosyal ve kişisel (öz bakım) gelişimleri açısından değerlendirilip, yaşları ile uyumlu gelişim gösterip göstermedikleri değerlendirilir.

Dil-Bilişsel Gelişim: Çocuk bu bölümde anlama, işitme ve dili kullanma açısından değerlendirilir.

29

PSİKOLOJİ

30

OCAK 2015SAYI 18

Kişisel (öz bakım) ve Sosyal Gelişim: Çocuğun kendi ihtiyaçlarını karşılayabilme becerisi (tuvalet, yemek yeme, giyinme vb.) ve diğer insanlarla iletişim kurma becerisi değerlendirilir.

İnce Motor: Çocuğun el ve parmak kasları gelişiminin ve kullanımının değerlendirildiği alandır.

Kaba Motor: Oturma, yürüme, zıplama gibi çocuğun kol ve bacak kaslarının gelişiminin incelenmesini içerir.

Gelişimsel değerlendirme sonucunda; olası herhangi bir gelişimsel riskin saptanması durumunda, aileye çocuğun daha ileri düzeyde değerlendirilmesi ve riskli alanlara müdahale edilebilmesi için rehberlik edilir.

Bazen çocuğun gelişim yaşı açısından risk oluşturacak düzeyde olmamasına rağmen, belli bir alanda diğer alanlara kıyasla daha çok desteklenmesi gerektiği de saptanabilir. Böyle durumlarda da aile, bu ilgili alanda çocuğunun yaşına uygun şekilde daha iyi katkı sağlayabilmesi için bilgilendirilir, uygun yöntemler önerilir ve aile belli bir süre bu uygulamaları yaptıktan sonra çocuktaki gelişimsel ilerleme tekrar değerlendirilir.

Olası bir ihmali önlemek ve/veya gelişimsel problemi erken dönemde fark edip müdahalede geç kalmamak için 0-6 yaş aralığındaki çocukların belli periyodlarda gelişimsel olarak değerlendirilmesi oldukça önemlidir.

Gelişimsel Çocuk Nörolojisi Derneği, sağlıklı gelişim gösteren 0-6 yaş çocukların, 0-6 ay, 12-18 ay, 2-3 yaş ve 5-6 yaş arasında gelişimsel olarak değerlendirilmesini önermektedir.

Gelişimsel değerlendirme ile ilgili çocuk doktorunuza danışmakta, bu konuda uzman bir psikoloğa başvurmakta geç kalmayınız.Sağlıklı ve mutlu bir çocukluk dileğimizle,

31

RÖPORTAJ

32

OCAK 2015SAYI 18

Debra Roberts, Amerika Ashevillage Arıcılık Enstitüsü'nde tasarımcı ve koordinatör, Bee City USA yönetim kurulu üyesi, The Honeybee Project Kurucusu, arı danışmanı, arıcılık eğitmeni ve yazardır. Türkiye'nin de çeşitli bölgelerinde eğitimler düzenleyen Debra ile doğal arıcılık, arıların yaşamımızdaki önemi, Türkiye'deki bal çeşitleri üzerine konuştuk.

Çocuklarımız için arılar niye bu kadar önemli? Arılar ölürse gerçekten insanlığın sonu gelir mi? Arılar ile kadınlar arasında nasıl bir bağ var? Yanıtlar Debra ile yaptığım röportajda.

Işıl KAYAGÜL

ARILAR, KADINLAR VE ÇOCUKLAR

Arıcılığa ticari olarak bakmıyorsun ve dünyanın çeşitli yerlerinde doğal arıcılık üzerine eğitimler düzenliyorsun. Doğal arıcılık nedir? Diğer arıcılık yöntemlerinden farkı ne?Doğal arıcılıktan kastettiğim, kimyasal kullanılmayan, arılara kendi işleyişleri dışında başka işlem yapılmayan arıcılık. Arıların sağlığını, özellikle 1980’lerden sonra, Asya'dan gelip dünyanın pek çok bölgesine yayılan ve milyonlarca arının ölümüne sebep olan bir böcek türü- Varoa biti-, tehdit etti. Türkiye’nin ve Amerika'nın da aralarında olduğu pek çok bölgede ciddi hasara neden oldu. Bazı bölgeler çözüm yolu olarak kovanın içinde kimyasal kullanmayı tercih etti. 2006’dan beri diğer hastalıklar da arıları etkilemeye başladı.

Kolonileri etkileyen büyük hastalıklar ortaya çıktı. Bütün dünyada milyonlarca arı endişe verici bir hızla ölmeye başladı ama bu sefer nedeni bilinmiyordu. Arılar toplu halde kovanları terk ediyorlar ve bütün kovanlar kısa zamanda boşalıyordu.

Koloni hastalıklarının ilerlemesiyle, başka olumsuzluklar da başladı. Yoğun bir şekilde kullanılan böcek ilaçları, bitki öldürücü ilaçlar, mantar öldürücü ilaçlar, arıların yaşadıkları, yiyeceklerini sakladıkları, yavrularını büyüttükleri alanlara ve çevredeki bitki topluluğuna büyük bir zarar verdi. Kimyasalların tarımsal alanlarda yaygın hale gelmesi arılar ve arıların bağışıklık sistemi için tehlike yarattı. Gereğinden fazla bal hasadı yapmak, arıları beslenmek için ihtiyaçları olan baldan yoksun bırakmak ve sadece acil

33

RÖPORTAJ

durumlarda besinsiz kaldıklarında tüketecekleri şekerli su ile beslenmelerini beklemek oldukça yaygın bir uygulama oldu. Dünyamız şimdi her zaman olduğundan daha büyük bir tehlike ile karşı karşıya. Örneğin Amerika'da yıllık %30 ile %50 civarı kovan kaybı görülmekte.

Bir doğal arıcı olarak, olanları seyretmekle kimyasalları kullanmamakla yetinmiyorum. Arıların yaşamını tehlikeye sokan durumları önlemek için yapılabilecekleri öğrettiğim pek çok doğal mücadele yöntemim var. Benim kendime daha yakın bulduğum, kimyasal kullanmayan arıcılar; arılara kendi nüfuslarını arttırmak için zaman tanıyan arıcılardır. Bizim arıcılık pratiğimiz 'ticari zaman' dan çok 'arı zamanına' dayanıyor ve sabır gösterildiği takdirde uzun vadede başarıya

ulaşıyor. Bir de doğal arıcılık hareketinin işindeki insanların çoğu ticari amaçla bu işi yapmıyor ve artık arıcılık işine giren kadınların sayısı her gün artıyor.

Einstein: Eğer arılar ölürse insanlığın ömrü dört yıl kalır' demişti. Einstein haklı, değil mi? Arıların yaşadığımız dünyaya ne gibi faydaları var?Arılar bizim yiyeceğimizin en az 1/3 ünden sorumlu ve ben hep insanlara hatırlatıyorum ki, bunların bazıları bizim yemeyi en çok sevdiğimiz yiyeceklerden. Einstein 'ın bu sözünden alıntı yapan bir belgeselde (galiba 'Kaybolan Arılar' belgeseliydi) görürüz ki, arıların yok olması durumunda sadece 4 yılımız kalmasa bile

34

OCAK 2015SAYI 18

Arıların yok olması durumunda sadece 4 yılımız kalmasa bile yiyeceklerimizi kısmamız gerekecek ki bu çok sıkıcı ve birçok insan bu kadar kısıtlı bir diyete katlanamaz.

Dünyanın gelişiminde polen taşıyıcıları ve polenler arasında milyonlarca yıldır güçlü bir ilişki var, bunun sonucunda biz meyveleri sebzeleri ve çiçekleri doğal karşılıyoruz. Bitkilerin elleri ve ayakları yok, polenleri çiçeklerden kendilerine getiren polen taşıyıcılarına bağlılar, taşıyıcılar onlara nektar getiriyor ve böylece üreyebiliyorlar (meyve, sebze ve diğer türlerin geleceği).

Bal arıları diğer polen taşıyıcılardan daha büyük bir koloniye sahip ve ayrıca on iki ay bu koloniyi sürdürüyorlar (diğer koloniler soğuk havada ölüyorlar, sadece kraliçeleri kalıyor). Böylece bal arıları, doğal olarak diğer türlerden daha fazla miktarda taşıyıcılığa sahipler. Ve bu miktar tam da insanlığın ihtiyacı olan yiyeceklerdeki çeşitliliği sağlayan miktar.

yiyeceklerimizi kısmamız gerekecek ki bu çok sıkıcı ve birçok insan bu kadar kısıtlı bir diyete katlanamaz.

Dünyanın gelişiminde polen taşıyıcıları ve polenler arasında milyonlarca yıldır güçlü bir ilişki var, bunun sonucunda biz meyveleri sebzeleri ve çiçekleri doğal karşılıyoruz. Bitkilerin elleri ve ayakları yok, polenleri çiçeklerden kendilerine getiren polen taşıyıcılarına bağlılar, taşıyıcılar onlara nektar getiriyor ve böylece üreyebiliyorlar (meyve, sebze ve diğer türlerin geleceği).

Bal arıları diğer polen taşıyıcılardan daha büyük bir koloniye sahip ve ayrıca on iki ay bu koloniyi sürdürüyorlar (diğer koloniler soğuk havada ölüyorlar, sadece kraliçeleri kalıyor). Böylece bal arıları, doğal olarak diğer türlerden daha fazla miktarda taşıyıcılığa sahipler. Ve bu miktar tam da insanlığın ihtiyacı olan yiyeceklerdeki çeşitliliği sağlayan miktar.

Bir bal arısının ömrü boyunca bir çay kaşığı kadar bal üretebildiğini duymuştum ve o günden sonra arılara minnettarlığım arttı. Kovanda işler nasıl yürüyor, kısaca bahsedebilir misin?Evet, bu bir işçi arının hayatı boyunca yaptığı çok değerli bir şey, bir tatlı kaşığının on ikide biri. Bal çok değerli ve üretimi de muazzam bir iş gerektiriyor. İşçi arıların iki midesi var, birisi kendi beslenmesi için diğeri de tarladan su ve nektar taşımak için. Bir arı kovana geri dönmeden önce herhangi bir yerde 100 ile 1500 çiçeğe gidip midesini nektar ile doldurabilir. Ayrıca ihtiyaç duydukları takdirde kovandan 5-8 km uzaklaşabilirler. Ve bir kilo bal için bir grup arı 5.7 milyon çiçeği ziyaret edebilir. Bal arıları gerçekten küçük uçan mucizeler.

Kovanda binlerce arının arasında bir kraliçe arı bulunur (doğurgan, dişi), yüzlerce erkek (bunlar tembellik eder genelde), ve kovanın içinde ve dışında bütün işi yapan binlerce işçi (kısır, dişi). Çoğu zaman, insanlar kraliçe arıya

35

RÖPORTAJ

kovanın içindeki lider der, ayrıca kovan içindeki bir hiyerarşiden bahsedildiğini de duyabilirsiniz. Ama gerçekte, benim algıladığım kovan, kolektif, herkesin ne yapacağını bildiği ve birlikte güzel bir şekilde yaptığı yer. Kraliçe daha fazla arı yapmak için yumurtlar. Erkeklerin esas işi başka bir kovandaki kraliçe ile çiftleşmek ve böylece kraliçenin gelecekteki yumurtalarının üretken olmasını sağlamaktır. Ve işçi arılar kovanın içinde ve dışında bütün işleri gerçekleştirir. Arı kolonilerinin müthiş bir işleyiş sistemi vardır ve koloniler bu iş bölümü gerçekleşmezse var olamazlar. Kovan kraliçe tarafından yönetiliyor ama kraliçe de diğerlerine kendilerini koruması için bağlı. Yani diyebilirim ki kovandaki arılar arasında mükemmel bir işbirliği var.

Son yıllarda arıcılığa ilgi gösteren kadınların sayısında bir artış gözleniyor. 'Arılar ve kadınlar arasında güçlü bir bağ var' diyebilir miyiz?Dikkat ettim ki, 2006 yılında arı kolonilerini vuran rahatsızlık baş gösterdiğinde ve pek çok arı öldüğünde o zamana kadar karşılaşılmamış sayıda kadın arıcılıkta kendini gösterdi. Benim inancıma göre kadının tepkisi yardım etmek ve arıları beslemekti. Ticari değildi ama yaşanan

krize bir cevaptı ve yardım etme isteğiydi. Bu sırada erkek arıcılar da gördüm. Benim bildiğim bir kaç ticari arıcı var. Genellikle bizim önceliğimiz arıların iyi olması. Çoğu kadın arıcı kimyasal kullanmıyor. Arılardan hasat yapabiliyorlar ama daha çok dikkatli bir paylaşımda bulunuyorlar ve bizim arılara sahip olma isteğimiz daha çok yardım etme ve bu değerli türü koruma isteğinden geliyor.

Ve pek çoğumuz, uzun vadede arıların, dünyanın, gelecek nesillerin refahıyla ilgili.

Sevgili China Galland'dan bir alıntı:'Bir süre kadınların hikâyesiyle ve yaşadığı çevre ile yaşarsınız, barışı, ruhsallığı, topluluğu birbirinden ayıramayacağınızı fark edersiniz. Kadın olarak toplulukta lider olmayı öğrenmeliyiz, sadece kendimiz için değil bütün insanlık için. Gelecek nesiller için benzerliğimizi desteklemeli ve korumalıyız.'

Görüyorum ki daha çok kadın arıcılık yapmak için harekete geçiyor, arılar hakkında öğretiyor, konuşuyor, arıların savunmasını yapıyor ve bu arılar için ve gezegen için güzel bir şey. Benim kendi hayatım bunları önermekle geçiyor, ben buna benim Tanrı-Arı yolum diyorum.

36

OCAK 2015SAYI 18

Seminerlerinde bir arıcının arılarla çalışırken sakin olması gerektiğinden bahsetmiştin. Senin sakinliğinin bozulduğu, panik durumuna girdiğin bir an oldu mu? Bu durumu nasıl çözdün?Evet, söylediğim gibi, arıcılık alçakgönüllülük ister. Bundan yıllar önce arıcılıktaki ilk yılımda, ilk dokuz arı sokmasını hatırladım. Diğer iğneli böceklerden farklı olarak, arılar soktukları zaman ölüyor. Arıların etrafında bulunarak çok dikkat etsem de böyle üzücü bir sona sebep olmak beni üzdü. Soktukları zaman iğneleri deride kalıyor ve bu etkiyle vücutlarının arka kısmı ayrılıyor. Diğer böcekler ise soktukları zaman hala canlı kalabiliyor. Bu yüzden diğer böceklerden korkulur, bal arıları ise suçlanır. Serinkanlı olamadığım için ya da çok hızlı hareket ettiğim için arıların ölmesi beni çok üzdü. Hâlbuki arılar sadece gerçekten tehdit edildiklerini hissettiklerinde sokarlar ve insanlar arının üstünde bulunduğu çiçeğe basmazlarsa sokulmazlar. Bu tür sokma genelde yüzeye yakın olan yaban arıları tarafından yapılır. Arıcılar bal arıları tarafından daha çok sokulurlar.Arıcılar arasında el bölgesinden sokulmak oldukça yaygındır, arılar hoşnutsuzluklarını bu şekilde insanlara anlatırlar. Arıcılar sokuldukları için eklem iltihabı onlarda az görülür. Ayrıca benim bir arkadaşım kansere karşı arılarla iğne terapisi yapıyor. Ben de arılar tarafından sokuldum. Kendime hep hatırlatıyorum, arıların olduğu alanda bulunduğumda sakin, pozitif ve saygılı olmalıyım. Onlara her zaman minnettarım, onlar benim en iyi öğretmenim.

Bu kez de tüketiciler tarafından sormak istiyorum. Bir tüketici satın aldığı balın doğal olup olmadığını nasıl anlayabilir? Bunun için belirli ipuçları nelerdir? Bu soruya tüm dünyada satılmaya başlanan ve “funny honey” (eğlenceli bal) denen sahte bal hakkında konuşarak cevap vermek istiyorum. Birleşmiş Milletler tarafından yayınlanan 2012 yılının FAO (Yemek ve Tarım) raporunu okudum, Çin'in tüm dünyada birinci üretici olduğu yazıyor.

Çin hakkında bildiğim, büyük bir ülke ve eminim iyi ve saygın bal üreticileri vardır. Aynı zamanda bu ülke bizim 'eğlenceli bal' dediğimiz sahte balıyla meşhur. Birçok eğlenceli bal Çin'den çıkıyor ve dünya pazarına gidiyor. Bu ürün, katkı maddeleri, genellikle yüksek fruktozlu mısır şurubu ve bazen de renklendiricinin çok az miktar bal ile karıştırılması ile yapılıyor.

İnsanlar bana 'bir balın iyi kalitede olduğunu nasıl anlayacağız diye sordukları zaman onlara arıcınızı mutlaka tanıyın ve mümkün olduğu ölçüde yerel balları alın, en azından güvenilir bir kaynağın tavsiye ettiği balı alın' diyorum. Yerel arıcıdan ve yerel marketlerden bal temin etmek benim tercihimdir. Ama bu durum her zaman mümkün olamıyor. Etiketteki bal üreticisinin adına, telefon numarasına ve internet sitesine bakmanızı tavsiye ederim. Onları aramaktan ve balları hakkında soru sormaktan çekinmeyin. Çoğu arıcı bundan mutlu olur, gurur duyar hatta çok konuşarak başınızı şişirebilir. Ayrıca Türkiye'de arıcıların ballarını etiketlemeden önce test eden çok sayıda arıcı birliği ve federasyonu var.Balın üzerinde bir yerde “paketlendiğini” bildiren bir ifade varsa, bu beni endişelendiriyor. Bu çeşit balları almadan önce bir araştırma yapmak gerekir çünkü bu bal Amerika’da paketlenmiş olup Çin’den geliyor olabilir. Dolayısıyla arı üreticinizi sorgulayın, en azından araştırma yapın ve soru sorun.

Ve son olarak, balı araştırdığım zamanlarda ve arıcılarla balları hakkında konuşmalarımda, balın ısıtılıp ısıtılmadığına, pastörize olup olmadığına, bir şeyin eklenip çıkarılmadığına ve arıların kimyasal muamele ile karşılaşıp karşılaşmadığına bakıyorum. Bal filtrelenmiş olabilir ama ısıtılmasına karşıyım. Bir çok ticari bal ısıtılmıştır, bunun bir sebebi balın likit halde uzun süre kalmasını sağlamaktır. Bütün ballar kristalize olur, ama bazıları daha hızlı kristalize olur. Bu balın bozulduğu anlamına gelmez, balın kalitesi hala iyidir. Şekeri zamanla kristalleşmesi doğaldır. Likit bala ulaşmayı tüketiciler daha fazla isterler ama bu balın kalitesinin iyi olduğu anlamına gelmez. Birçok ticari bal, insan vücudundaki kanın sıcaklığı kadar olan “bal

37

RÖPORTAJ

38

OCAK 2015SAYI 18

kovanı sıcaklığı” nın üzerinde derecede ısıtılır. Bu durum içindeki enzimlerin, balın güçlü ve sağlık verici olmasını sağlayan elementlerin ölmesine yol açar.

Bir de bal çeşitleriyle ilgili bir soru sormak istiyorum. Dergimiz okuyucularına çocukların gelişim dönemlerinde özellikle tüketmelerini önerdiğin bir çeşit var mı?Amerika’da ve Türkiye’de yetişen ballar birbirinden farklı olduğu için bu soruyu yerel arıcılara sormanız daha iyi olabilir. Ama şunu söyleyebilirim ki çam balı ve kestane balı, Türkiye’de oldukça özel ve şifalı. Kestane balı vitaminler, mineral ve demir içeriyor. 2013 yılında Karadeniz’de bir profesör bu bal hakkındaki çalışmalarını bizimle paylaşmıştı. Araştırmalar gösteriyor ki, bu bal anti bakteriyel, virüsleri ve tümörleri önleyici, yanmayı azaltıcı, antioksidan ve kanser tedavisinde kullanılıyor. Çam balı da oldukça şifalı ve şaşırtıcı. Umut ediyorum ki, Türkiye’de herkes bu ballara sahip olsun ve balların sağlık verici özelliğinden yararlansın.

Farklı kültürler hasta çocuklara bal verilip verilmemesi konusunda farklı görüşlere sahipler. Bazı insanlar bir yaşından küçük çocukların bal tüketmemesini öneriyor, özellikle Amerika’da bu tavsiye ediliyor. Ancak bu durum ülkeden ülkeye farklılık gösteriyor. Ben çocuklara bal verirken balın filtre edilmemiş, işlemden geçirilmemiş, doğal olmasına dikkat ederim. İyi diyet, iyi aile ve arkadaşlıklar, iyi ilişkiler, temiz su ve hava yanında iyi bal da sağlığı destekliyor.

Peki çam balının Türkiye için önemi nedir?Dünya çam balının %90’ı Türkiye‘de üretiliyor, daha çok Ege bölgesinde. %10’luk kısmı da Yunanistan’da üretiliyor. Diğer ballar bitkilerin nektar kısmından üretilirken, çam balı farklılık gösteriyor. Çam balında arılar bitkilerin nektarını değil, yapraklarında bulunan özsuyunu topluyor. Bu özsu aslında nektara benzeyen bir madde ama bir yaprak bitinin salgısından elde ediliyor.

Yaprak biti ağacın kabuğunu deliyor, içindeki özlü kısmı yiyor ve şeker salgılıyor. Bu şeker yaprak bitlerinin vücudundan nektara benzeyen sıvı damlalar ya da çiğ taneleri gibi çıkıyor ve bunlara özsuyu (honeydew) deniyor. Arılar bu özsuyunu çiçeklerin nektarını yedikleri gibi yiyorlar ve bunu bala dönüştürüyorlar.

Arkadaşım Alper Kuyucu, diğer balların yanı sıra çam balı da üretiyor. Bana bahsettiği bir bilimsel araştırmada, çam balının kemikleri güçlendirdiği kanıtlanmış ki bu kadınlar için iyi haber. Bütün doğal ballar gibi çam balının da şifa verici özelliği var (Mineral, vitamin deposu olması, anti bakteriyel ve antibiyotik olması). Amerika’da böyle bir bala rastlamamıştım.

Son olarak eklemek istediğin bir şey var mı? Dünyada iyi arıcıların olması önemlidir ama iyi arıcılar kadar önemli olan başka bir şey de arının kıymetini bilenlerin olmasıdır. Bal arılarını desteklemek için bitkiler ekebiliriz, bahçelerimizi ilaçlamayabiliriz, çevre dostu seçenekleri tercih edebiliriz, yerel balları alabiliriz, zararlı kimyasalların kullanımını yasaklayan kanunların destekçisi olabiliriz ve arıya dünyada yaptıkları için teşekkür edebiliriz. Ayrıca çocukları bilgisayarları ve cep telefonlarını bırakıp doğada daha fazla zaman geçirmeleri için teşvik edebiliriz. Böylece doğaya olan ilginin nesilden nesle geçmesini sağlayabiliriz.

Ekim ayının sonunda Toplum Gönüllüleri Vakfı, Yonca Tokbaş ve Türkiye'de arıcılık yapan arkadaşım Alper Kuyucu ile birlikte Şirince'de 'Bee Love, Be The Love' (Arı Sevgisi, Sevgi Ol) projesini gerçekleştirdik. Burada amacımız üniversite öğrencilerine arıcılığı öğretmek değil, arıların kıymetini bilmeyi öğretmek ve ilham almalarını sağlamaktı. Bu kampanyaya arı sevgisi, sevgi ol kampanyası adını verdik, sonunda asıl ilgilendiğim de buydu. Başka birine uzanan bir sevgi ki bu iki ayaklı dört ayaklı, kanatlı olabilir, bu dünyanın nimetleridir. Modern zamanlarda dünyanın nimetlerini bazen unutuyoruz. Arılar her zaman bizim içimizdeki en iyi tarafımızı ortaya çıkarıyorlar ve bize gerçekte kim olduğumuzu hatırlatıyorlar. Ben bu işi yaptığım için her gün çok şanslı olduğumu hissediyorum ve bal arılarına şükrediyorum.

Bilgi için: www.holybeepress.com

Türkiyedeki proje :www.facebook.com/beelove4ever?fref=ts

39

ÖNERİ

SÖMESTİR TATİLİ İÇİN HAZIRLIKLAR BAŞLIYOR

PALANDÖKEN XANADU SNOW WHITE OTEL SNOWPLUS KIŞ SPORLARI MERKEZIÖzel karlandırma sistemi sayesinde Aralık başından Mart sonuna kadar kayak keyfinin yaşandığı Snowplus Kış Sporları Merkezi’nde, kayak ve snowboardun yanı sıra karda raftingden, buza tırmanışa, kızak yarışlarından mini curlinge kadar tüm kış aktiviteleri yapılabiliyor.

Merkezde küçük kayakçılar da unutulmadı. Kayak sporuna küçük yaşlarda başlanması, bu sporun daha rahat algılanması ve kolayca yapılabilmesini sağlıyor. Avusturyalı Milli Kayakçı Hannes Brenner’in koordinatörlüğünde Türkiye Kayak Federasyonu’nun lisanslı eğitmenleri, çocuklara başlangıç, ileri ve

orta seviyede kayak dersleri veriyor. Kayak eğitmenleri, yıldız sporcular yetiştirmek için bilinçli, genç ve dinamik eğitmenleri ile çocuklara yönelik özel bir program sunuyor. Tek kişilik özel ders fiyatı saatlik 195 TL. Grupla birlikte yapılan dersler için ise 4 saat için toplam 280 TL alınıyor.

Kids Snowpark’ta kayak keyfi ve eğlence, gün boyu devam ediyor. Minik kar tutkunları, onlara özel karlar üzerine kurulu 800 m2’lik kar eğlence parkında kar tatiline doyuyor. Özel bir lift olan sihirli halı, çeşitli kayak oyuncuları, çocuk pankuru ve kar karuseli çocuk kayakçıları bekliyor. Çocukların otel içinde de diledikleri gibi oyun oynayıp çeşitli aktiviteler yapabileceği 300 m2’lik Snowplus Çocuk Kulübü, 4-12 yaş arası misafirlerine eğlenceli saatler yaşatıyor.

40

OCAK 2015SAYI 18

NG SAPANCA’DAN ÇOCUKLARA VE AİLELERİNE ÖZEL SÖMESTİR PROGRAMIYemyeşil bir doğanın içinde konumlanan NG Sapanca Wellness& Convention, sömestir tatilinde ailece dinlenmek ve eğlenmek isteyenlere unutamayacakları bir tatil vaat ediyor. NG Sapanca’da, okulların tatile girmesiyle dinlenmek ve yeni öğrenim yılına enerjik bir şekilde hazırlanmak isteyen çocuklar için birbirinden eğlenceli ve öğretici aktiviteler düzenlenecek.

NG Sapanca’da çocukların beraber doyasıya eğleneceği sömestir tatiline özel etkinlikler arasında şunlar var:• Hobi bahçesinde çiçek dikimi• Doğa yürüyüşü• Sağlıklı beslenme• Sebze ve meyvelerin faydalarının anlatımı•Serbest resim çalışması•Yüz ve kol boyama etkinliği•Kum boyama etkinliği•Maske yapımı•Yapboz yarışması•Grup oyunları•Jenga turnuvası•Yaprak baskısı yapımı•Mikado oyunu•Hikaye okuma saati•Körebe oyunu•Masa oyunları•Maske yapımı•Kız kukla yapımı•Fil yapımı/ Köpek yapımı/ Uğur böceği yapımı/ Arı yapımı/ Kurbağa yapımı/ Kedi yapımı•Pizza yapımı•Kurabiye yapımı•Mandallardan oyuncaklar•Parmak boyama•Çizgi sinema seyri Sömestir tatilini fırsat bilip çocuklarıyla tatil keyfi yaşayan aileler de, yemyeşil orman içinde konumlanan NG Sapanca’nın tertemiz havası ve yürüyüş parkurlarıyla şehrin gürültüsünden uzakta stres atacak.

PARİS - DİSNEYLAND Avrupa'da çocukların en sevdiği eğlence merkezi. Pek çok tur şirketinin sömestir tatili için PARİS - DİSNEYLAND turları mevcut. Çocuklar gün boyunca en sevdikleri oyunlar ve oyuncaklarla oynarken, büyükler de çocukluklarına geri dönecekler. Paris – Disneyland yurt dışı için iyi bir alternatif.

Mutlaka Görün Disneyland Parkı, Walt Disney Stüdyoları Parkı, Eiffel Kulesi, Louvre Müzesi, Champ Elysees Bulvarı, Versailles Sarayı, Monmartre Tepesi, Notre Dame Katedrali.

ALMANYA LEGOLANDLegoland 0-14 yaş grubu çocuklar için muhteşem bir yer. Parkta, lego teması altında pek çok oyun Legolardan yapılmış izlenimi verilerek hazırlanmış. Sömestir tatilinde çocuklar için muhteşem bir eğlence. Legoland Eğlence Parkı Münih ile Stutgart arasında yer alan Günzburg kasabasında yer alıyor. Tur şirketlerinin sömestir için LAGOLAND’I kapsayan turları mevcut.

OCAK2014YEMEK TARİFLERİ

Meyve & Sebze Takvimi

CAN ERİK

ÇAĞLA

ÇİLEK

ELMA

İNCİR

KARPUZ

KAVUN

KAYISI

KESTANE

KİRAZ

MANDALİNA

MUZ

MÜRDÜM ERİĞİ

NAR

PORTAKAL

ŞEFTALİ

ÜZÜM

VİŞNE

ARALIK

OCAK

ŞUBAT

MART

NİSAN

MAYIS

HAZİRAN

TEMMUZ

AĞUSTOS

EYLÜL

EKİM

KASIM

BAKLA

BALKABAĞI

BAMYA

BEZELYE

BÖRÜLCE

BROKOLİ

DOLMA BİBER

DOMATES

ENGİNAR

HAVUÇ

ISPANAK

KABAK

KARNABAHAR

KEREVİZ

KIRMIZI BİBER

LAHANA

MARUL

PANCAR

PATLICAN

PAZI

PIRASA

SALATALIK

SEMİZOTU

T. BARBUNYA

TURP

YEŞİL BİBER

ARALIK

OCAK

ŞUBAT

MART

NİSAN

MAYIS

HAZİRAN

TEMMUZ

AĞUSTOS

EYLÜL

EKİM

KASIM

45

BEBE ÇORBA (6 ay ve sonrası)

YEMEK TARİFLERİ

46

Dr. Mahir Gülcan’ın notu:Hazır yoğurtlarda probiyotik, yani sağlığımız için gerekli iyi mikroplar çok az bulunmaktadır bu sebeple yoğurdu evde yapmanızı öneririm. Bu yoğurdu ilk yapışınızda da mümkünse doğal bir yoğurtla mayalayın ki, sonraki yoğurtlarınız hep doğal olsun. 6 aylık bebeklerde her zaman taze, yeni yapılmış yemekleri öneriyoruz.

Annenin vakti olmadığı durumlarda bazı yemekler ikinci gün de verilebiliyor ama bu çorbada brokoli olduğu için aynı gün tüketilmesi ertesi güne kullanılmaması gerekir. Çocuk yemeyi ısrarla istemezse az miktarda anne sütü veya formül mama ilave edilerek yedirmek denenebilir. Alışkın olduğu lezzet ona daha yakın gelebilir. Böylelikle değişik lezzetlere yavaş bir geçiş sağlanır. Zeytinyağını çorbaya piştikten sonra ilave etmek önemlidir. Zeytinyağı yemeğe son olarak eklendiğinde, pişirme işlemine maruz kalmadığı için besin değeri azalmayacaktır.

Dikkat: Formül mama ve anne sütü yemek piştikten sonra ilave edilmeli. Anne sütü ve formül mama ilave edilen yemekler bekletilmemeli, buzdolabında dahi olsa saklanmamalı ve tek öğünde tüketilmelidir.

Malzemeler½ su bardağı yoğurt1 çorba kaşığı pirinç1 avuç içi kadar brokoli2 su bardağı su¼ kereviz veya patates½ küçük boy havuç1 tatlı kaşığı sızma zeytinyağı

HazırlanışıPirinç yıkanır ve 1 su bardağı su ile yumuşayana kadar haşlanır. Yoğurt, 2 su bardağı su ile ayran yapılarak bir tencereye boşaltılır. İçine brokoli, küçük küp küp doğranmış kereviz, haşlanmış pirinç ve ince doğranmış havuç koyularak orta ateşte kaynayana kadar karıştırılarak pişirilir. Sebzeler yumuşayınca çatal yardımıyla ezilir veya çok kısa süre blanderdan geçirilir. Ocak kapatıldıktan sonra içine sızma zeytinyağı ilave edilerek tekrar karıştırılır. Ilıyınca servis edilir.

OCAK 2015SAYI 18

47

KAPYA BİBERLİ SOMONLU PÜRE (9 ay ve sonrası)

YEMEK TARİFLERİ

48

Dr. Mahir Gülcan’ın notu:Tarifte yer alan kapya biber ve patates C vitamini yönünden oldukça zengindir ama pişirme işlemi ile C vitamini büyük ölçüde kaybolur. Pürenin içine pişirme işlemi bittikten sonra, az miktar çok ince doğranmış maydanoz ilavesi yapılabilir. Böylelikle C vitamini bakımından da desteklenmiş olur. Somon balığı genellikle çocukların çok sevdiği bir balık cinsidir. Balık demek, özellikle somon gibi soğuk deniz balıkları, omega-3 demek; yani sağlık demek, sağlıklı nesiller demek. Bol balık, bol sağlık! Genellikle çocuklar balığı sade olarak yemeyi reddedebilir. Bu nedenle püre kıvamında vermek hem çocuğun balığı kolay yemesini sağlar hem de balığın tadına alıştırarak sonraki zamanlarda balığı normal kıvamında yemesine geçiş yapmayı sağlar.

Malzemeler½ kapya biberi50 gr. Somon fileto1 küçük patates1 tatlı kaşığı sızma zeytinyağı

HazırlanışıKapya biber yıkanır, içinde çekirdeği varsa ayıklanır. Biber buharda veya çok az su ile yumuşayana kadar pişirilir. Somon fileto az su ile iyice pişirilir. Patates haşlanır. Kapya biberin yarısı doğranır, patates, balık, sızma zeytinyağı ve bir tutam tuz ilave edilerek karıştırılır. Püre kıvamına getirilerek servis edilir.

NOT: Yağ hariç tüm malzeme küçük bir düdüklü tencerede, az miktarda su ile 10 dakika pişirilip püre yapılabilir. Böylelikle besin değeri kaybı daha da azaltılmış olur.

OCAK 2015SAYI 18

49

BALIK ÇORBASI (9 ay ve sonrası)

YEMEK TARİFLERİ

50

Dr. Mahir Gülcan’ın notu:Balık ve balık yağı Omega3 içermesi nedeniyle çocukların beyin gelişimine olumlu katkı sağlayan bir besindir. Çocuğun konsantrasyonu ve zekâ gelişiminde, olumlu etkileri saptanmıştır. Ayrıca Omega 3 kolesterolü düşürür, kalp sağlığını korur, alerjiyi önler, göz sağlığını korur ve kanseri önleyici etkisi vardır. Çocuğun balık proteinine karşı besin alerjisi yoksa balık, 9 aydan sonra menüye eklenebilir. Tabi burada çocuğunuzun gelişimini takip eden hekimin önerisi önemlidir. Genel olarak dip balıkları yerine yüzeye yakın yaşayan balıkları tavsiye ederiz. Çünkü bir balık ne kadar dipte yaşarsa ve ne kadar büyük ve uzun ömürlüyse vücudunda o kadar fazla civa ve ağır metaller biriktirir. Bu maddeler insan vücudu için zararlı maddelerdir.

Tarifte yer alan kırmızı mercimek ise yüksek lif oranı ve düşük glisemik endeksi ile çocuk beslenmesi için uygun bir protein kaynağıdır.

Malzemeler100 gr. Somon (mevsimine göre başka bir balık kullanılabilir)1 çay bardağı kırmızı mercimek ½ adet küçük boy kuru soğan1 adet küçük boy patates½ adet küçük boy havuç4 su bardağı su1 tatlı kaşığı sızma zeytinyağı

HazırlanışıTencereye 4 su bardağı suyu koyularak kaynatılır. Kaynamaya başlayınca içine balık eklenir. Yaklaşık olarak 10 dakika kaynatılır. Ardından tencereden çıkarıp bir kenara alınır. Diğer yanda başka bir tencereye sızma zeytinyağı koyulur ve içerisine ince doğranmış kuru soğan ilave edilerek soğan şeffaflaşana dek sotelenir. Uzun süre kavurmayın ve yakmayın. Orta ateşte 1-2 dakika sotelemek yeterli olacaktır. Daha sonra küçük küpler halinde kesilen patatesler, havuçlar eklenir. 1 dakika kadar bu sebzeler karıştırılarak pişirilmeye devam edilir. Balıkların haşlandığı sudan 2 su bardağı kadar su sebzelerin tenceresine ilave edilir. İçine yıkanmış mercimek de eklenir ve ocak kısık ateşe alınır. Sebzelerin yumuşamasına yakın tencereye balık ilave edilir. 5 dakika daha kaynatılan çorba ocaktan alınır ve blenderdan geçirilir. Ilıyınca servis edilir.

OCAK 2015SAYI 18

51

TAVUK VE MANTAR SOSLU ERİŞTE (1 yaş ve sonrası)

YEMEK TARİFLERİ

52

Dr. Mahir Gülcan’ın notu:Mantar iyi bir antioksidandır. D vitamini içeren az sayıdaki bitki kaynaklı besinler arasında yer alır. Bakır, çinko, selenyum, potasyum ve fosfor içeren mantar kesinlikle güvenilir markalardan, marketlerden satın alınmalıdır. Doğada yetişen mantarlar asla toplanıp kullanılmamalıdır zira pek çok birbirine benzeyen çeşit mevcut olup bunların bazıları oldukça zehirlidir. Tüm bu uyarılara rağmen her yıl pek çok kişi mantar zehirlenmesi ile karşı karşıya gelmektedir. Kaynağını bilmediğiniz mantarları kesinlikle kullanmayınız. Mantar aynı zamanda iyi bir lif kaynağıdır. Kabız çocuklarınızın beslenmesinde önemli bir yer tutmalıdır. Tavuk etinin mümkünse organik, doğal olanı tercih edilmelidir. Tavuk normalde çok iyi, lezzetli bir besin kaynağıdır çocuklar için. Ancak bir kısmı şehir efsanesi olmakla birlikte yemlerinde kimyasalların kullanılma ihtimalinden dolayı, doğalı en iyisidir.

Malzemeler2 su bardağı erişte100 gr. Tavuk eti (tercihen tavuk göğüs eti)100 gr. Kültür mantarı3 kaşık Labne peynir1 çorba kaşığı sızma zeytinyağı (tereyağı da kullanılabilir)

HazırlanışıBir tavaya sızma zeytinyağı koyulur ve önceden iyice yıkanıp soyulmuş mantarlar ince ve küçük doğranır. Kısık ateşte 10 dakika ara sıra karıştırılarak pişirilir. Tavuk eti haşlanmak üzere su ile birlikte bir tencereye koyulur. Erişte haşlanır ve süzülür. Diğer tarafta haşlanmış tavuk eti didiklenir (çok küçük küp küp doğranabilir) ve mantarın bulunduğu tavaya ilave edilir. Karıştırarak 5 dakika daha pişirilir. Suyunu çekmişse tavuğun haşlandığı sudan ilave yapılabilir.

Ocak söndürüldüğünde tavaya 3 kaşık labne peynir ilave edilerek iyice karıştırılır. Tavuk ve mantar, haşlanmış eriştenin üzerine dökülerek tekrar karıştırılır ve servis edilir.

Not: 4 yaş üzeri büyük çocuklar için tavuk göğüs veya but ayrı olarak pişirilerek üzerine mantarlı sos dökülebilir, yanında erişte veya makarna ile servis edilebilir.

OCAK 2015SAYI 18

53

PİRİNÇLİ ISPANAKLI OMLET (1 yaş ve sonrası)

YEMEK TARİFLERİ

54

Dr. Mahir Gülcan’ın notu:Ispanak, betakaroten, C vitamini, CoQ10, alfa lipoik asit ve glutation gibi antioksidan içeriği ile çocuğumuzun vücudunu birçok hastalıktan (başta kanser olmak üzere) korur. Folik asit, K vitamini ve demir içermesi de yine yadsınamaz faydalarındandır. Çocuğunuzu Temel Reis'e dönüştürmese de sonuçta sağlıklı bireyler için menüde bulunması gereken sebzelerden olan ıspanağı yemek istemeyen çocuğunuza, bu tarifte olduğu gibi omletine katarak yedirmeyi deneyebilirsiniz. İçine pirinç veya mısır unu koyularak çölyak hastalığı gibi glütensiz beslenmesi gereken çocukların ayrıca ekmek yeme ihtiyacını ortadan kaldırır. Yine aynı şekilde yumurta seven ama peynir yemeyen çocuklar için de iyi bir alternatiftir.

Malzemeler2 çorba kaşığı pirinç, haşlanmış mısır veya mısır unu3 yumurta1 kâse dolusu ıspanak100 gr. keçi peyniri1 çorba kaşığı sızma zeytinyağı veya tereyağı

HazırlanışıFırın 180°C ayarlanır. Pirinç az su ile yumuşayıncaya kadar haşlanır. Bir kâseye yumurtalar kırılır ve çırpılır. Yıkanmış, ayıklanmış ve ince doğranmış ıspanak, haşlanmış pirinç, keçi peyniri yumurtaların çırpıldığı kâseye alınarak iyice karıştırılır. Yağlanmış olan fırın kabına boşaltıldıktan sonra önceden ısıtılmış fırında 10 - 15 dakika kadar pişirilir. Üzeri yanmadan hafif kızarınca fırından çıkarılır ve sıcak servis edilir. Pişirme işlemi tavada da yapılabilir.

Not: Pirinç yerine mısır veya 2 - 3 çorba kaşığı mısır unu da kullanılabilir. Mısır unu kullanılırsa yumurta çırpıldıktan sonra ilave etmek yeterli olacaktır. Mısır kullanılacaksa mevsiminde haşlanarak kullanılabilir. Haşlanmış mısır çırpılmış yumurtaya ilave edilir.

OCAK 2015SAYI 18

55

BLOG YEMEK YAZARI TUĞBA ESENTEPE

Tuğba

56

Sevgili okuyucular merhaba;

İki kız çocuğu olan, sosyal mi sosyal, detaycı mı detaycı olan bir yemek yapma aşığıyım. Hazır gıda düşmanı, özellikle yemek tariflerini okumayı, araştırmayı, yeni tarifler yaratmayı çok seven ve her yeni öğrendiği tarifi ev halkına yapıp yediren genç bir anneyim.

Bu misyonumun yanında; eski bir yemek dergisi yazarı, yeni bir gastronomi sayfası yazarı, yemek workshoplarının aşığı, yani kısacası yemek ile ilgili olan her şeyin içerisinde olan bir anneyim. Sizlere bu sayfada her ay hafif, pratik, çalışan anneleri de düşünerek hazırlanabilecek leziz mi leziz, sağlık dolu tarifleri deneyecek ve paylaşacağım.

OCAK 2015SAYI 18

Esentepe

bayantugba@gmail.com

57

BLOG YEMEK YAZARI TUĞBA ESENTEPE

KARNABAHAR SUFLE (1 yaş ve sonrası)

58

OCAK 2015SAYI 18

Malzemeler4-5 çiçek karnabahar1 adet yumurta1 çay bardağı süt2 tatlı kaşığı tam buğday unuEriyebilen herhangi bir peynir türü2-3 dilim çemensiz pastırma

HazırlanışıKarnabahar buharda haşlanır. Ilıkken ezilip, püre haline getirilir. Tavaya un koyularak karıştırılır, üzerine süt yavaş yavaş ilave edilir beşamel kıvamına gelince karnabahar ile karıştırılır.

İçerisine kaşar peynir, eski kaşar veya tulum peyniri de eklenip, 1 -2 dilim ince halde kesilmiş pastırma da ilave edilir. Yumurta kabarana kadar çırpılıp karışıma alttan üste havalandırılarak yedirilir. Fırına dayanıklı kap veya kaplara paylaştırılıp 180 C de üzeri kızarıp, sufleler kabarana kadar yaklaşık 25 dk pişirilir ve kabarıklığı sönmeden yenmesi tavsiye edilir.

Not: Çok küçük 1-2 yaş grubu çocuklar pastırmayı yiyemeyebilir onlar için tarifi pastırmasız olarak deneyebilirsiniz.

Dr. Mahir Gülcan’ın notu:Pastırma, güvenilir markalardan alındığı, çemensiz ve az tuzlu olduğu sürece yenmesinde bir sakınca yoktur. Yine de unutmamak gerekir ki hazır paketlerde aldığınız pastırma koruyucu maddeler kullanılarak hazırlanır. Açık olarak almanız ise daha büyük tehlikelere neden olabilir çünkü açık satılan ürünlerden bulaşabilecek birçok mikrop, çocuğunuzun sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir. Bu sebeple yine paket ürünler tercih edilmeli ama miktar olarak iyi ayarlanmalıdır. Çok sık (mesela her gün) yenmemeli ve tüketim miktarı az tutulmalıdır. Alırken fazla yağlı olmayan kısmı tercih edilmelidir. İçinde et, süt, yumurta, tam buğday unu, sebze bulunan bu tarif oldukça lezzetli ve sağlıklı bir tarif. Her besin grubundan içeriğe sahip olan bu yemek başlı başına bir öğün değerinde.

59

BLOG YEMEK YAZARI TUĞBA ESENTEPE

BROKOLİ ÇORBASI (1yaş ve sonrası)

60

OCAK 2015SAYI 18

Malzemeler4-5 çiçek brokoli½ adet küçük kuru soğan, 1 diş sarımsak1 su bardağı sütFile badem

HazırlanışıBrokoliler buharda renkleri yeşil kalacak şekilde haşlanır. Soğan tencerede sarımsak ve zeytinyağında sote edilir. Brokoli ve haşlama suyu da ilave edilerek bir taşım kaynatılır.Tuz ve bir tutam karabiber ilave edilir. Blenderda püre haline getirilir fakat biraz taneli kalması tercih edilmelidir. Süt ilavesi ile 5 dk daha kaynatılır. Büyük çocuklar ve yetişkinlere tavada kavrulmuş file badem ile süsleyerek servis edilir.

Dr. Mahir Gülcan’ın notu:Brokoli içerisinde izotiyosiyonat isimli fitokimyasallar bulunmaktadır. İzotiyosiyonatlar kansere karşı çok etkili bileşiklerdir. Bol miktarda lif, potasyum, kalsiyum, C vitamini, ayrıca folat, magnezyum, fosfor, beta karotin, A vitamini, lutein içerir. Çocuklara salata olarak yedirebilmek genellikle güç olsa da salata seven çocuklara buharda pişmiş, zeytinyağlı ve limonlu salatası yedirilebilir. Salata olarak yemeyen çocuklara da çorba olarak sunmak iyi bir yöntemdir. Bademin omega 3 ve omega 9 yağ asitleri içerdiği, lipit profilini düzenleyerek kalp sağlığı ile ilgili riskleri azalttığı belirlenmiştir. Lif ve yağ içeriği nedeniyle kabızlığa karşı koruyucu bir yemiş türüdür. Vejetaryen kişiler için protein kaynağı olarak tercih edilebilir. E vitamini yönünden zengin olması sebebiyle güçlü bir antioksidandır. Küçük çocuklar için file badem yerine 1-2 bademi çorba içerisine ince rendeleyerek yedirmek size kolaylık sağlayabilir.

61

ANNELERDEN - NURGÜL DEMİR GÜZEL

Nurgül Demir GüzelAnne ve Blogger / www.bebegimalerji.wordpress.com

OCAK 2015SAYI 18

63

ANNELERDEN - NURGÜL DEMİR GÜZEL

BALKABAKLI SÜTSÜZ İRMİK TATLISI (7 ay ve sonrası)

OCAK 2015SAYI 18

Malzemeler

1 su bardağı suÇeyrek su bardağı irmik1 iri küp haşlanmış ve çatalla ezilmiş balkabağıÜzüm pekmezi¼ çay kaşığı vanilyaSızma zeytinyağı

Hazırlanışı

Balkabağı buharda veya az miktarda su ile yumuşayana kadar ocakta pişirilir. Su ve irmik ayrı bir tencereye koyulur ve orta ateşte kaynayıncaya kadar karıştırılır. Kaynadığında ocak kısığa alınır. İçerisine balkabağı eklenir ve muhallebi kıvamına gelene kadar karıştırmaya devam edilir. Muhallebi kıvamına geldiğinde ocaktan alınır ve vanilya eklenir. Ilındığında pekmez ve zeytinyağı ilave edilir. Ilık olarak kâselere koyulur. Üzerini süslemek için meyve dilimlerinden yararlanabilirsiniz.

Not: Sızma zeytinyağı için asitlik derecesi 0.3 olan sızma zeytinyağını tercih ediyorum. Böylelikle sızma zeytinyağının kokusu olmuyor ve ayrıca bebeklerin midelerinin asitlik durumuna göre hafif bir yağ kullanmış oluyorum. Zeytinyağı, muhallebiye parlaklık verirken besleyiciliğini arttırıyor.

Dr. Enver Mahir Gülcan’ın notu:

Balkabağı şifa deposudur. İçinde neler yok ki? Protein, karbonhidrat, yağ gibi ana besin kaynaklarımızı barındıran bu mucizevi meyve, aynı zamanda içerdiği çinko, magnezyum, beta karoten, A, B1, B2, B3 ve C vitaminleri ile de dikkat çekmekte. Çocuklarımızın bu kış günlerinde hastalıklara yakalanmasını önleyen bağışıklığı artırıcı etkisi ve sağlıklı erişkinler yetiştirmek için ise kolesterolü düşürme, bol lif kaynağı ile sağlıklı bağırsaklar ve sindirim sistemi için de birebir. İrmik, yüksek protein içeriği ve beraberinde barındırdığı karbonhidrat, B ve E vitaminleri ile bebek ve çocuk beslenmesinde hem besleyici, hem de sağlıklı bir enerji kaynağıdır. Sindiriminin kolay olması sayesinde de özellikle bebek beslenmesinde bir avantaj sağlayabilir. Sütsüz hazırlanabilmesi ile süt alerjili çocuklar için önemli bir besin kaynağı olabilecek bu tatlı, içeriği ile de “tatlı sağlıksızdır” imajını yerle bir etmeye aday.

65

ANNELERDEN - NURGÜL DEMİR GÜZEL

SÜTSÜZ YUMURTASIZ DOĞUMGÜNÜ PASTASI (2 yaş ve sonrası)

OCAK 2015SAYI 18

MalzemelerKek için:1+ 1/2 su bardağı un1 bardak toz şeker1 tepeleme çay kaşığı karbonat¼ çay kaşığı tuz 1 su bardağı soğuk su¼ su bardağı sıvı yağ1 yemek kaşığı sirke1 tatlı kaşığı toz vanilyaKeki ıslatmak için alerjinize uygun meyve suyu (taze sıkılmış)Kekin arasına koymak için muz (alerjinize uygun başka bir meyve de olabilir)

Krema2 su bardağı su veya alerjinize uygun meyve suyu2 tepeleme tatlı kaşığı pirinç unu2 tatlı kaşığı şeker ( tercihen)Şeker hamuru2 ölçü buğday nişastası1 ölçü pudra şekeri2 ölçü meyve suyu ( yeşil renk elde etmek için ıspanak veya pazı suyu, kırmızı renk elde etmek için çilek püresi, turuncu renk için havuç suyu, pembe için şekerpancarı suyu ve elde etmek istediğiniz diğer renklere göre ilgili sebze veya meyvenin suyunu meyve sıkacağında sıkıp hazırlayabilirsiniz)

Not: Buradaki ölçü, renkli hamur ile ne yapılacağına bağlı olarak değişebileceğinden sabit bir ölçü verilmemiştir.

HazırlanışıÖncelikle kek hazırlanır. Un, şeker, karbonat, tuz ve vanilya genişçe bir kabın içinde karıştırılır. Karışımın ortası açılarak soğuk su, sıvı yağ ve sirke koyulur büyük tahta kaşıkla veya tel çırpma aleti ile iyice karıştırılır. Kek kalıbına dökülür ve önceden ısıtılmış 175C dereceli fırında pişirilir. Yaklaşık 25 dakika sonra ortasına batırılan kürdan temiz çıktıysa kekiniz pişmiş demektir. Kek soğuduktan sonra pastanın şekline göre şekli kesilerek ana hatları belirlenir. Sayı teması olan bir pasta yapacaksanız kek sayı şeklinde kesilir. Pastanın üzerine sütsüz ve yumurtasız krema yapımı için su, pirinç unu ve şeker bir tencerede iyice karıştırılır ve pişirilir. Ilımaya bırakılır.

Diğer tarafta kek ortadan ikiye misina ipi ile bölünür ve alt kısmı taze sıkılmış meyve suyu ile ıslatılır. Kekin arasına muz dilimleri eklenir. Pirinç unundan hazırlanan kremanın yarısı muzların üzerine sürülür. Kekin üst kısmı ile kek kapatılır. Üzerine geri kalan krema sürülür. Pastanın üzerini süslemek için; Pasta hamuru turuncu olsun isteniyorsa havuç suyu, pudra şekeri ve nişasta tarifte belirtilen oranlarda karıştırılır ve tavada pişirilir. Karışımın bir taşım kaynaması yeterli olacaktır. Kullanılmak istenen hamurun miktarına göre ölçüler değiştirebilir. Pastanın hamuru hazırlanıp, strechfilme sarılarak bir gün önceden buzdolabında bekletilebilir. Hazırladığınız pasta hamurları ile pastanızı dilediğiniz gibi süsleyebilirsiniz.

Dr. Enver Mahir Gülcan’ın notuMuz çok değerli bir potasyum kaynağıdır. İçerisinde yer alan vitamin ve mineraller muzu oldukça sağlıklı besleyici kılar. Fazlası kabızlığa yol açabilir bu nedenle burada da azı karar, çoğu zarar demeden geçmeyeyim. Ayrıca her zaman belirttiğimiz gibi pasta, kek, börek, çörek tipi gıdalar biz hekimler tarafından asla önerilmez ama çocuğun doğum gününde bir pasta kesilmesi de çocuğu mutlu eder. Burada çocuğun mutluluğu daha öne çıkar. Hele birde pasta ev yapımı ve anne elinden çıkmışsa daha da lezzet kazanır. Bu durumda gıda boyası, koruyucu, jelatin, bol şeker, bol kakao gibi malzemelerin kullanılmadı bu pasta çocukların yiyebileceği en sağlıklı pasta tarifi olabilir. 1 yaş üzeri çocuklara miktarı fazla olmamak koşuluyla yedirmekte bir sakınca yoktur. Bu özel doğum günü durumu haricinde 2 yaşına kadar çocukların yemeklerine ilave şeker katılmaması gerektiğini hatırlatmak isterim.

67

ANNELERDEN - NURGÜL DEMİR GÜZEL

OCAK 2015SAYI 18

Malzemeler3 su bardağı un1 yemek kaşığı elma sirkesi1 fiske tuzAlabildiği kadar un ( intoleransı yoksa önerimiz tam buğday unu)

Patatesli iç harcı için malzemeler Haşlanmış patatesİnce doğranmış kuru soğan

Hazırlanışıİç harcı kıyma ve soğan ile hazırlayabileceğiniz gibi patates yerine sotelenmiş pırasa, pazı ıspanak gibi sebzeler ile de hazırlamak lezzetli birer alternatif olur. Un, elma sirkesi, tuz derin bir kap içerisinde karıştırılır. Ardından az miktarlarda karışıma su ilave ederek yoğurulur. Ne kadar çok yoğurulursa hamur o kadar elastik bir yapıda olur. Hamur ele yapışmayacak kıvama geldiğinde üzeri streç film ile örtülüp buzdolabında 20 dakika dinlendirilir. Dinlendirilen hamur küçük bezelere ayırılıp merdane yardımı ile ince bir şekilde açılır. Ardından açılan hamur 2X2 cm civarı büyüklükte kesilip içine iç harcı eklenerek kapatılır. Küçük çay bardağının ağzı ile de hamur kesilerek yuvarlak şekil verilebilir. Önceden kaynamış suya mantılar koyulur. Yaklaşık 20 dakika pişirildikten sonra servis edilir.

Dr. Enver Mahir Gülcan’ın notuİçindeki malzemeler 1 yaş üzeri çocuklara uygundur. Yazar arkadaşlarım beni “hamuru sert oluyor” şeklinde uyardı. Siz çocuğunuzun çiğneme, yutma durumuna göre 2 veya 3 yaş üzeri olarak düşünebilirsiniz. İçine patates yerine sebze veya kıyma koyulması yemeği zenginleştirir. Hem hamur hem de patates kullanılması gereksizdir. Kullanacağınız kıyma ve sebze mantının besin değerini yükseltir. Üzerine sos olarak çocuğun alerjisi yoksa domates sos koyulması yemeği vitamin, mineral açısından da destekler. Burada domatesi mevsiminde kullanmak önemlidir. Bilmeyen varsa domates yaz sebzesidir. Eğer kışın mantı yapmak istiyorsanız başka bir kış sebzesi ile bu sosu yapmanız daha uygun olacaktır. İçinde kıyma, üzerinde sebze (domates veya başka sebze) olan bu tarif, karbonhidrat da içerdiğinden komple bir öğün değerindedir. Mantının iç malzemesi yeşil yapraklı sebzelerle hazırlanırsa (ıspanak, pazı vbg.), mantı aynı gün tüketilmeli ertesi gün çocuğa verilmemelidir.

69

TANITIM

DISCOVERY MUSEUM AÇILDI!

Türkiye’de herhangi bir paltformda bulunmayan aktivite alanları ve etkinlikleri ile çocukları eğlendirirken, eğiten Discovery Museum 14 Aralık’ta Bahçeşehir Prestij Mall AVM’de açıldı. İlk gün yüzlerce kişinin ziyaret ettiği Discovery Museum’da çocuklar dilediğince vakit geçirdi ve eğlendi. Yüzlerce çocuğun saatlerce vakit geçirdiği Discovery Museum’da en çok Dinazor Kazı

Alanı, Kargo Gemisi, Başa Bela Balonlar ve Restoran bölümleri ilgi çekti. Çocukların yaratıcılığını ve merakını besleyerek kişisel gelişimlerine katkıda bulunan Discovery Museum, ailelerin çocuklarıyla kaliteli zaman geçirmelerine destek olmak istiyor.

Discovery Museum’u farklı kılan en önemli özellik ise, çocukların burada özgürce hareket etmesi, her şeyle temas içinde olabilmesi.

70

OCAK 2015SAYI 18

Burada çocuklara ‘dokunma’ gibi olumsuz komutlar verilip kurallar çerçevesinde oynamaları istenmiyor, Discovery Museum’da çocuklar, her şeye dilediklerince dokunabilir, gönüllerince oynayabilirler.

Yaklaşık 1200 metrekarelik alanda kurulan Discovery Museum, birçok oyun alanı, parti odaları, kafe ve mağazadan oluşuyor. Dinozor Keşif ve Kazı Alanı, Kargo Gemisi, Oto Servis/Tamirhane, İnşaat Ev, Manav, Başa Bela Balonlar, Karanlık Oda, Tiyatro ve restoran

gibi, çocukların dilediğince istediği şeyle oynayabilecekleri eşsiz bir mekân.

Discovery Museum, her yaştan çocuğun, keşif ve öğrenme duyularını geliştirecek, işbirliği yapacağı arkadaşlarıyla sosyalleşme yetisini güçlendirecek; öğrenerek eğlenme deneyimini birarada sunacak bir platform. Çocukların saatlerce vakit geçirip hiç sıkılmadığı, ailelerce en çok tercih edilen yerlerden biri olan Discovery Museum, yakın tarihte Türkiye’de yeni şubeler de açmayı planlıyor.

71

1982’de Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden mezun oldu. Dermatoloji ihtisasını 1990’da Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde tamamladı. 1997 yılında City Hospital of Birmingham’da Estetik Laser, Georgetown University’de versa pulse laser kurslarına katıldı. 1990 - 96 yılları arasında Ankara Lepra Eğitim Araştırma Merkezi’nde, 1996 yılında Alman Hastanesi’nde, 1997 - 2007 yılları arasında International Hospital’da çalıştı. Dr. Buket Pençe, Haziran 2007’den bu yana Amerikan Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nde görev yapmaktadır.

GÜNEŞ LEKELERİNE VEDA ETME ZAMANI

Uzm. Dr. Buket PENÇE Dermatoloji (Deri Hastalıkları)

VKV Amerikan Hastanesi

72

OCAK 2015SAYI 18

Güneşlenmek, bronzlaşmak güzel ama ya sonrası? Son yıllarda güneşin zararlı etkilerine fazlaca tanık oluyoruz. Bunlardan biri de ‘Güneş lekeleri’. Bu lekeler özellikle yüz bölgesinde olduğunda son derece rahatsız eden bir görüntü oluşturuyor. Güneş lekesi olanlar bu soruna çare olur düşüncesiyle her ürünü deniyorlar. Lekelerinden kurtulmak isteyenler içinse kış mevsimi bu işlemin tam zaman. Biz de konuyu uzmanına VKV Amerikan Hastanesi Dermatoloji Bölümünden Uzm. Dr. Buket Pençe’ye sorduk.

Güneşin cilt üzerindeki etkileri nelerdir?Güneşin bizi rahatlatıcı, mikropları öldürücü, kemikleri güçlendirici yararlarının yanında, derimize zararları da bulunmaktadır. Deriyi kırıştırması, lekelendirmesi ve deri kanserlerine neden olması güneşten çok ciddi korunmamızı gerektirmektedir.

Ayrıca dünyamızı etkileyen iklimsel değişiklikler, güneş ışınlarının güçlenmesi, atmosferdeki ozonun azalması, delinmesi de güneşten korunmanın önemini artırmaktadır.

Güneş lekeleri neden ve nasıl oluşuyor?Güneş ışınlarının deride leke yapan grubu, ultraviyole(mor ötesi) ışınlarıdır. Ultraviyole A(UVA), bu grubun en uzun dalga boylu ve en çok bronzlaştıranıdır(pigmentojen). Yaz ve kış aylarında tüm gün UVA’ya maruz kaldığımız için, güneşle derimize renk veren melanin maddesinde değişiklik, bu maddeyi yapan melanosit dediğimiz renk hücrelerimizde artış ve buna paralel olarak melanin yapımında da artış olmaktadır. Böylece derimizin rengi koyulaşmaktadır(hiperpigmentasyon). Renk

73

koyulaşması sırasında deri kalınlaşarak ışıktan korunmaya çalışmakta, bu da deri altındaki yağın akamaması nedeniyle akne(sivilce) artışına ve terin akmaması nedeniyle ise isilik(miliaria) oluşumuna yol açmaktadır.

Güneşin neden olduğu leke çeşitleri neler?1. Çiller: Özellikle yüzde görülmekle birlikte güneş gören tüm vücut bölgelerinde oluşan küçük, kahverengi lekelerdir. Genellikle açık tenli ve açık göz rengi olan kişilerde görülür. Sıklıkla ilk 3 yaşta ortaya çıkarlar. Genetik yapımız, yani aile büyüklerinde böyle lekeler olması bizde de çil görülme olasılığını artırmaktadır. Kış aylarında renkleri açılmakta, sayıları azalmaktadır. Açık ten rengi, kızıl saçla birlikte çillerin bulunması da bir kişide deri kanseri riskini artırmaktadır.

2. Lentigolar: Yine güneş veya ışık gören yerlerde oluşan ancak çillerden daha büyük lekelerdir. Kışın sayıları azalmamaktadır. Yani çiller gibi güneşten uzak kalmakla kaybolmamaktadırlar. Kenarları düzensiz, renkleri homojendir. Zamanla koyulaşabilirler. Karaciğer lekeleri, yaşlılık lekeleri de denmektedir. Fakat lekelerin karaciğerle hiçbir ilişkisi bulunmamaktadır.

Açık renk derililerde, sarışınlarda, orta yaş üstünde daha çok görülmektedir. Çok sayıda lentigosu olan kişilerde melanom riski 3-4 kat artmaktadır.

3. Açık renkli lekeler(Hipomelanoz): Kol ve bacakların alt kısımlarında yuvarlak, birkaç milimetre çapında, beyazımsı lekelerdir.

4. Melazma(Kloazma): Gebelik maskesi de denen, yüzde görülen, yaygın, değişik şekiller gösteren koyu renkli lekelerdir. Daha çok ergenlik sonrası ve kadınlarda görülür. Koyu renkli kişilerde daha sıktır. Güneşe maruz kalınca renkleri koyulaşır, güneşten uzaklaşınca açılırlar. Çok sık görülen ve önemli bir kozmetik sorun olan melazmada kişinin derisini ışığa karşı duyarlı hale getiren iç veya dış çeşitli nedenler bulunmaktadır. Bu nedenlere foto duyarlandırıcılar denmektedir. Gebelikteki hormonal değişiklikler, menapozda östrojen kullanımı, yumurtalık ve tiroid hastalıkları, kozmetikler, yiyecekler, bazı ilaçlar deriyi ışığa duyarlı hale getirirler(fotosensitivite). Işık duyarlılığı yapan ilaçlar şu gruplarda bulunmaktadır:

Doğum kontrol hapları, sakinleştiriciler, anti kanser ilaçlar, idrar söktürücüler, mantar ilaçları, antibiyotikler, kalp ilaçları, şeker ilaçları, sivilce ilaçları, sıtma ilaçları, vitaminler(B6) ve ağrı kesicilerdir.

Işık duyarlık yapan besinler ise; havuç, kereviz, dereotu, limon, bergamut, baklagillerdir.

74

OCAK 2015SAYI 18

75

5.Dıştan bazı maddelerin temasıyla oluşan lekeler: Bazı kozmetikler, parfümler, güneş koruyucular (PABA, Parsol, cinnamat, benzofenon), sinek kovucular, antiseptikler (klorhexidin), mantar kremleri(buclosamide), ağrı kesici kremler, anti bakteriyel ve anti viral(asiklovir) kremler, kolonya, katran ve bazı bitkiler (incir, limon, maydanoz, çimen) deriye temas ettikten sonra bu bölgeler güneş görürse temas bölgesine uyacak şekilde önce kızarma, bazen sulanma ve sonra koyu renk lekelenme olmaktadır.

Güneş lekelerinden korunmak için neler yapılabilir?Korunmak için yapılabilecek en önemli şey, gün boyunca en az SPF=30 koruma faktörlü güneş koruyucu krem kullanılmasıdır. SPF nin ultraviyole B ye karşı koruyuculuğu gösterdiği ve ultraviyole A ya karşı da koruyuculuğu olan ürünlerin kullanılmasının

gerektiği unutulmamalıdır. Foto sensitif kişilerde en etkili güneş kremleri çinko oksit ve titanyum dioksit içeren fiziksel koruyucu kremlerdir. Güneş koruyucu kremleri 3 – 4 saat aralarla ve terledikten, havuz ya da deniz sonrası tekrarlamak çok önemlidir. Ayrıca şapka kullanmak, güneş koruyucu giysiler giymek, güneşe çıkmamak da korunma yöntemlerindendir. Bu önlemler çocukluk yaşlarında başlamalı ve ömür boyu sürdürülmelidir.

Leke tedavisinde hangi yöntemler kullanılıyor?Tedavide ise kremler, soyma (peeling) ve lazer kullanılmaktadır.

İlaçlar, besinler, kozmetikler ve gebelik gibi nedenlerle oluşan lekelerin tedavisinde glikolik asit, retinoik asit, askorbik asit, hidrokinon, azelaik asit, kojik asit gibi maddeler içeren

76

OCAK 2015SAYI 18

kremlerden yararlanılmaktadır. Kremlerin deriyi tahriş etmemesine (kızartmaması, soymamasına) dikkat etmek gerekmektedir. Çünkü tahriş olmuş deri güneşe karşı duyarlı hale gelerek yeniden leke oluşmasına müsait hale gelmektedir. Kemlerin soyarak değil, lekeyi soldurarak tedaviyi sağlamaları tercih edilmelidir. Bu lekelerin tedavisinde peeling veya lazer kullanılması bazen lekenin koyulaşmasına yol açabilmektedir. Tüm çabalara rağmen foto duyarlanma sorununun nedeni bulunup bu sorun ortadan kaldırılmadıkça lekelerin tekrarlama riski bulunmaktadır.

Çil ve lentigo tedavisinde ise asitlerle (triklor asetik asit, fenol gibi) soyma, lazer ve kriyoterapi(dondurma yöntemi) kullanılmaktadır. Ancak tedavi sonrası güneşten korunulamazsa çiller ve lentigolar tekrar oluşabilmektedir. Lazerlerden Erbium YAG ve karbondioksit lazer lekeleri soyarak gidermektedir. KTP, Nd:YAG,

Alexandrite gibi kalite anahtarlı (Q switched) lazerler ise deriye zarar vermeden pigmenti patlatıp, küçük parçalara ayırarak lekeleri tedavi etmektedir. Bu lazerlerin diğerlerinden üstünlüğü çok kısa (nano saniye) atış sürelerine sahip olmaları, lekenin derinliğine ve rengine göre dalga boyunun değiştirilebilmesidir. Intensive Pulse Light (IPL) cihazları da tedavide kullanılmaktadır.

Güneş lekelerinin tedavisinden önce ve sonra en az 1er ay güneşten uzak kalmak sonucun daha iyi olmasını sağlamaktadır. Lekelere lazer tedavisi uygulandığı anda hastanın lekesi koyulaşmakta, ince bir kabuk oluşabilmekte, ortalama 15 gün sonra açılma başlamakta ve sonuç 6 - 8 hafta sonra ortaya çıkmaktadır. Lazer tedavilerinin seans sayısı lekenin koyuluğu arttıkça artmaktadır. Yani açık renk lekeler 1 seansta kaybolabilmekte ancak koyu renk lekeler için 4- 6 kez lazer uygulanması gerekebilmektedir.

77

NOT DEFTERİ

İstanbul Florence Nightingale Hastanesi Fitoterapi Uzmanı Ece Günay Akkuş stres, uykusuzluk ve depresyona bitkisel çözümler sunuyor.

Strese papatya çayı: Günlük stresinizden kurtulmak için akşam yemekten sonra 1 fincan papatya çayı içebilirsiniz. Kendinizi daha rahat hissedip, gece uykuya dalmakta zorlanmazsınız. Pancar, lahana, kereviz, ıspanak, brokoli ile yorgunluğa son: Nitrat içerirler. Nitrat, kan akışını hızlandırır, sinirliliği yatıştırır, yorgunluğu giderir, bağırsakları düzenler. Haftada 1 -2 defa kendinize yorgunluğu giderici, enerji verici çorba yapabilirsiniz. Beyaz lahana, kırmızı pancar ve sapı, kereviz, ıspanak, sarımsak, soğan… Sebzeler küp küp doğranır, az yağ ve az suda pişirilir, doyurucu ve besleyici olması açısından yoğurtla beraber yenir. Sabah kalktığınızda kendinizi yorgun hissediyorsanız bu çay tam size göre;

Tıbbi nane yaprağı: İçeriğindeki uçucu yağ asitleri; mideyi rahatlatır, spazm giderir ve ağrı kesici özelliği vardır.)Biberiye: Uykusuzluk ve yorgunluğa bağlı sindirim sorunlarını rahatlatmak için kullanılır. Sakinleştirici özelliği vardır.

Kuşburnu meyvesi: C vitamini içerir.Taze rendelenmiş zencefil kökü: Enerji verir, immün sistemi destekler ve bağışıklığın artmasına yardımcı olur.)Portakal kabuğu: İçeriğinde bulunan esensiyal yağ asitleri sayesinde hoş koku verir, bu da kişinin daha pozitif, iyi ve rahat hissetmesine yardımcı olur. Özellikle aroma terapi de portakal kabuğu yağı sıklıkla kullanılır. * Kaynar suda 10-15 dk demlenip içilir.

DOĞAL ÜRÜNLERDEN BİLİNÇLİ FAYDALANIN

CİPS YERİNE NOHUT ÇEREZİ DENEYİNUzman Diyetisyen Gamze Şanlı Ak, “Arkadaş grubuyla beraber yemek yendiğinde besin tüketim miktarları da ciddi oranda artıyor. Yani sosyal çevreniz ve iştahlı arkadaşlarınız kilo almada oldukça önemli rol oynuyor. Yapılan araştırma sonuçlarına göre kalabalık bir masada yemek yediğimizde, yalnız yiyeceğimize oranla yüzde 44 daha fazla yemek tüketiyoruz. Eğer iki kişiysek tek başımıza olduğumuzdan yüzde 33 daha fazla yemek yiyoruz. Eğer 3 kişiysek bu oran yüzde 47’ye çıkıyor. Öyle ki eğer 7 kişiden fazlaysak tek başımıza yiyeceğimize oranla yüzde 96 daha fazla yiyoruz.” diyor.

Uzman Diyetisyen Gamze Şanlı Ak, evde arkadaşlarınıza ikram edebileceğiniz, benzerlerine nazaran daha az kalori içeren 2 özel tarif sunuyor;

Patates Kızartması (410 kalori) yerine Fırında Tatlı Patates (250 kalori)

Fırında Tatlı Patates Malzemeler:1 adet tatlı patates1 çay kaşığı tuz1 yemek kaşığı zeytinyağı1 tatlı kaşığı kekik 1 çay kaşığı kimyon1 yemek kaşığı parmesan peyniri1 çay kaşığı pul biber

Yapılışı;Taze patates kabuklarını sadece fırçalayın ve çubuk çubuk dilimleyin. Fırın kabına patatesleri koyup üzerine zeytinyağı gezdirin ve üzerine baharatları serpin. 30 dakika boyunca 200° C’de pişirdikten sonra parmesan peynirini patateslerin üzerine ekleyip, 10 dakika patatesler hafifçe kızarana kadar, tekrar pişirin. Cips (400 kalori) yerine Nohut Çerezi (225 kalori)

Nohut Çerezi Malzemeler:1 çay bardağı haşlanmış nohut1 tatlı kaşığı zeytinyağı1 tatlı kaşığı pul biber ve kekikYapılışı; Yağlı kâğıt üzerine nohut, yağ ve baharatları ekleyip harmanlayın. 180 C de 20 dk fırınlayın.

78

OCAK 2015SAYI 18

KÉRASTASE, MORPHO-KERATINETM COMPLEX SAÇLARI PÜRÜZSÜZLEŞTİREREK MÜKEMMEL HAREKET SAĞLIYORYeni Discipline Serisi’nin olağanüstü formülü, Morpho-KeratineTM ile sıra dışı bio-mimetic Ceramid R birleşiminden oluşuyor. Morpho-KeratineTM Complex içerdiği yüksek konsantrasyonlu Keratin, Buğday Proteinleri ve Ceramide R sayesinde saçları disiplin altına alarak onarır, her bir saç telini pürüzsüzleştirerek hareket ve akıcılık sağlar. Discipline Serisi, aynı zamanda ihtişamlı ev bakım ürünleriyle birlikte kadınlara eşsiz bir deneyim sunuyor. Kullanım kolaylığı sağlayan ürünleriyle fön ve şekillendirme süresini azaltırken, neme ve elektriklenmeye karşı 72 saat koruma sağlıyor.

YAŞLANMANIN İZLERİNİ SİLİN PREMIUM FLUID DAY & NIGHT: FİYATI: 385 TLPremium Fluid, içeriğinde antioksidan özelliği bulunan siyah çiçekler-siyah orkide, siyah gül, siyah gelincik, papirüs ve karabiber sayesinde derin kırışıklıkları doldurarak yaşlanmanın izlerini siler.

PREMIUM CREAM DAY & NIGHT:FİYATI: 385 TLDaha genç görünen bir cilt için gerçek bir kırışıklık bakımı sağlayan Premium Cream Day&Night, içeriğindeki antioksidan siyah çiçekler sayesinde cildinizi derinlemesine besler. Ayrıca, yaşlanma nedeniyle ciltte oluşan sarkma ve nem kaybı problemlerini gidermede büyük rol oynar.

BRAUN'UN EN YENİ GÜZELLİK VE BAKIM ÜRÜNLERİSıradan saç kurutucularının rakip olamadığı Braun SensoDryer, ısıyı dakikada 600 kez ölçen akıllı sensörü sayesinde tutarlı bir optimal ısı kontrolü sağlayarak saçların sağlıklı görünümünü koruyor, evinizin konforunda sizlere profesyonel performans sunuyor. Çantaya sığabilen kompakt boyuttaki Braun Style & Go, mini saç kurutma makinesi ve mini düzleştiriciden oluşuyor. Seyahatler için kurtarıcı olan bu iki mucizevi ürünle, saçlar istenilen her yerde kolayca şekillendirilebiliyor

ARÇELİK YENİ YILINIZI RENKLENDİRİYORTürkiye’nin en sevilen markası Arçelik yeni yılda da evlerinizi renklendiriyor. Sunduğu birbirinden özel seçenekler sayesinde ne alacağınıza karar vermek çok kolay.

K 8235 HB - Arçelik In Love El Blender Seti doğrama, parçalama ve çırpma özelliği yanında 6 kademeli hız ayarı, yıldız bıçak sistemi ile her gıda grubuna uygun derecede çalışabilme özelliğine ve

yüksek performanslı parçalama imkânına sahip. FİYATI: 184 TL

K 3190 P Lal – Arçelik Türk Kahve Makinesi, CookSense teknolojisi ile bol köpüklü, geleneksel damak zevkine uygun Türk kahvesi yaparken Antispill teknolojisi ile taşma riskini de önlüyor. FİYATI: 419 TL

79

YENİ YILDA YENİ BİR YAŞAM TARZI

Uzm. Dr. Özgür Şamilgil İstanbul Florence Nightingale Hastanesi, İç HastalıklarıUzmanı, Sağlıklı Yaşam Merkezi Direktörü

80

OCAK 2015SAYI 18

81

İstanbul Florence Nightingale Hastanesi, Sağlıklı Yaşam Merkezi Direktörü Uzm. Dr. Özgür Şamilgil, yeni yılda sağlığımız adına alınması gereken karaları anlattı. Bir heves başlayıp yarım bırakmamak dileğiyle.

Organik taze sebze meyve ağırlıklı besleneceğim. Uzun ve sağlıklı yaşayan insanlar Dünya'nın çok farklı yelerinde, oralara özgü, çok farklı bitki, meyve ve hayvanlarla besleniyor. Ortak yanlarıysa, hareketli bir yaşam ve mevsiminde yetişen organik ürünlerle beslenmeleri...Çevre kirliliğinden uzak yerlerde, böcek ilacı ve yabani bitki öldürücü ilaçların mümkün olduğunca az ya da hiç kullanılmadığı, geleneksel tarım ürünlerinin tüketiminin kanser ve kronik hastalıklardan korunmada çok büyük rolü olduğu düşünülüyor. Gelişmekte olan vücudların hassasiyeti nedeniyle gebelerde ve çocuklarda organik beslenmenin çok daha önemli olduğu biliniyor.

Kilo vereceğim insülin direncini yeneceğim. Diyabet, erken ölüm, kalp-damar hastalıkları, inme, böbrek hastalığı ve körlüğün önde gelen nedenlerindendir. Tip 2 diyabet hastalarının çoğu fazla kiloludur. Fazla kilolu veya obez olmak kolon, göğüs, rahim ve safra kesesi kanserleri için riskimizi yükseltir.) Kemiklerde eklemlerde yıpranma ve kireçlenme, uyku apnesi, obezite solunum yetersizliği sendromu, kısırlık sorunları ve safra taşları ile ilgili hastalıklara zemin hazırlar.

Bilgisayar ve cep telefonu kullanmadan yüz yüze sosyalleşeceğim.Bağışıklık sistemi dâhil vücuttaki birçok sistem kişinin Ruhi durumuyla yakından irtibatlı çalışıyor. İyimser kanser hastalarının kandaki bağışıklık hücrelerinin kemoterapiye daha iyi yanıt verdiğini gösteren birçok araştırma var. Sindirim sistemi hastalıkları, Kalp damar hastalıkları hipertansiyon romatizmal hastalıklar ve cilt hastalıkların hatta böbrek taşının dahi stres ile tetiklenebildiği biliniyor.

82

OCAK 2015SAYI 18

Hobisi fazla olan, yüz yüze görüşerek sosyalleşen, çevresi geniş olanların daha sağlıklı ve hastalıklarla baş etmede başarılı olduğu, stres hormonları düzeylerinin daha düşük olduğu bildiriliyor.

Sigaradan uzak duracağım. Sigara damarları daraltıyor, iç tabakasını tahrip edip kolesterol yapışmasını tetikliyor, kanın pıhtılaşmasını kolaylaştırıyor. Kalp krizine, inmeye, çeşitli organların damarlarında tıkanmalara yol açıyor. Kanseri tetikliyor. Sevdiklerimle kaliteli bir hayat sürdürmek için dumansız hava sahası istiyorum.

Daha çok hareket edeceğim, egzersizi hayat tarzı haline getireceğim. Egzersiz yapılmadan yapılan diyetlerin metabolizmayı yavaşlatıcı etkisi nedeniyle az yense de kiloların geri alınmasına neden olduğu biliniyor. Kilolu kişilerin kilo veremese de egzersize devam ettiklerinde kalp krizi, felç ve kansere yakalanma oranlarının düştüğü biliniyor. Yapılan 1 saatlik egzersizin ömrü 2 saat uzattığı da bir gerçek.

Egzersiz ayrıca beynin yaşlanmasını geciktiriyor mikrobik ve romatizmal hastalıklara yakalanma olasılığını azaltıyor. Bunun için hiçbir şey yapamasam da işe giderken vasıtaya 1 durak geç binip dönerken de 1 durak erken ineceğim, asansör yerine merdiven kullanacağım, saatte bir masa başından kalkıp 2 dk da olsa adım atacağım.

Yeni şeyler öğrenmeye çalışacağım, akıllı telefonumun beni akılsızlaştırmasına izin vermeyeceğim. Yeni bir şeyler öğrenmeye çalışan, çeşitli kurslara katılan, çok farklı konularda bulmaca çözen, orta ve üstü yaştaki bireylerin bunama, alzheimer gibi beyin hastalıklarına yakalanma oranlarının daha düşük olduğu biliniyor.

Fazla alkol tüketiminden uzak duracağım. Uzun süre fazla tüketilen alkolün depresyon hafıza zayıflaması veya sara nöbeti riskini, karaciğer sirozu, kalp hastalıkları, hipertansiyon, inme ve hatta ağız içi, gırtlak, karaciğer, pankreas, meme kanseri riskini artırabileceği biliniyor.

83

Yeterli ve kaliteli uykuya özen göstereceğim. 6-8 saatlik iyi bir gece uykusunun sağlık için önemi çok büyük. Bölünmüş, kalitesiz, eksik ya da fazla uyku şunlara yol açabiliyor:Bağışıklık sistemini ciddi derecede bozuyor. Hafızayı önemli ölçüde zayıflatıyor, dikkat dağınıklığı yaratıyor. Zihinsel ve fiziksel performansı düşürüp problem çözme yetisini azaltıyor. Şeker hastalığına yatkınlığa, tokken bile sık acıkmaya (gece nöbeti tutanlarda) kilo artışına neden oluyor. Hayvan deneylerinde tümör gelişimini 2-3 kat arttırıyor. Biyolojik iç saate bağlı (uyku hormonu ve antioksidan olan) Melatonin gibi hormonların dengesini bozup kansere neden olan oksidasyon yapıcı maddelere karşı dayanıksızlığa yol açıyor. Stresle ilişkili, kalp, tansiyon, mide, barsak, psişik hastalıkları arttırabiliyor. Uykuda (ve spor yaparken) salgılanan yaşlanmayı geciktirici, hastalıklara karşı dayanıklılık sağlayan gençlik hormonu denen büyüme hormonunun azalmasına neden oluyor. Kronik uykusuzluk herhangi bir nedenden ölüm riskini 3 kat arttırıyor. 5 saatten az veya 9 saatten fazla uyumak kalp krizi, inme riskini %50 kadar arttırıyor.

84

OCAK 2015SAYI 18

AKDENİZ diyetine uyacağım. Her yıl uzun yaşayan ülkeler sıralamasında Akdeniz ülkeleri ve Japonya çoğunlukla başı çekiyor, bunda en çok zeytinyağı, balık, mevsiminde tüketilen taze sebze, meyve, az miktarda alkol (şarap), fermente ürünler (peynir, turşu, soya sosu vb), sarımsak, soğan, az yağlı kırmızı et tüketiminin önemli olduğu düşünülüyor. Çiğ veya buğulama, haşlama pişirme yönetiminin tercihi de önemli görülüyor. Girit'te bunların dışında bol miktarda keçi peyniri tüketiliyor. Uzun yaşayan Kafkas ırkının av eti ve kımız, yoğurt gibi fermente gıda tüketimi yüksek. Eskimolar ise bol miktarda yağlı av hayvanı ve soğuk su balığı tüketiyor.

Çevremdekileri, ailemi, dostlarımı da bu konularda teşvik edeceğim. YALNIZ başına uygulanan bu kararlara uyum, ilk haftalar yüzde 75 iken 6 ay sonra yüzde 40 civarına düşüyor. Üstelik dostlarımı çok seviyorum.

Haydi, sağlıklı yeni bir yıla merhaba diyelim…

85

MÜZİK

Kemanı KüstürmeyinEnstrüman eğitiminin çocuklar üzerindeki olumlu gelişmeler ve çeşitli deneylerle kanıtlanmıştır. Enstrüman eğitimi, el göz koordinasyonunun gelişmesi ve ince motor faaliyetlerinde belirgin artış, çocukların sosyalleşmesi ve özgüvenlerinin artması, okul başarısını olumlu yönde etkilemekle birlikte zekâ gelişiminde belirgin artış gözlenmiştir.

Enstrüman, çocuğun fiziksel yapısı ve yeteneği doğrultusunda bir bilirkişi tarafından belirlenmelidir.Çocuklar en az hangi yaşta hangi müzik aletini çalmaya başlamalı diye birçok soru gelmektedir. Piyano eğitimi için en az 5 yaş, keman eğitimi için 5 yaş, klasik gitar eğitimi için 6 yaş, elektro, bas ve akustik gitar dersleri için 12 yaş, diğer birçok enstrüman (flüt, bateri vs.) için en az 13 yaşında olmalıdır. Enstrüman seçimi, çocuğun fiziksel yapısı ve yeteneği doğrultusunda bir bilirkişi tarafından belirlenmelidir. Burada çocuğun o enstrümana ilgi duyuyor olması, yeteneğinin olması ve fiziki yapısının müsait olması önemli noktalardır. Anne babaların, çocuğun ilgi duymadığı bir enstrümana yönlendirmeleri yanlış bir tutumdur. Kemanın, hiçbir çalgıda olmayan ses rengi, çok zengin bir anlatım gücü vardır . Kendi branşım olan ve en popüler enstrümanlardan biri olan keman,

violin ailesinin en yüksek tondan çalan, en küçük üyesidir. Dört teli vardır. Akort sesleri pesten tize sol, re, la ve mi'dir. Keman yayına arşe denir. Arşede yapay ya da gerçek at kılının yanı sıra ham misina olarak adlandırılan bir madde de kullanılabilir. Ayrıca yayını düzgünleştirmek ve sesi güzelleştirmek amacıyla arşeye reçine adı verilen madde sürülür. Solo bir çalgı olan kemanın, hiçbir çalgıda olmayan ses rengi, çok zengin bir anlatım gücü vardır. Kemanı çalmayı öğrenmek emek ister. Uzun bir süre yay tutuşu ve yay çekmeyi öğrendikten sonra başlangıç seviyesinden itibaren şarkılar çalınmaya başlanır.

Keman alırken dikkat edilmesi gereken hususlarDoğru kalıp seçimi: Kemana başlayacak kişinin yaşı, kol, parmak uzunlukları, vücut yapısı göz önünde bulundurarak keman seçilmelidir. Küçükten büyüğe “ÇEYREK (1/4)”, “YARIM (2/4)”, “3 ÇEYREK (3/4)”, “TAM (4/4)” şeklinde 4 farklı kalıp keman vardır. Keman derslerine başlayan çocukların bedensel gelişimlerine paralel olarak daha büyük kalıpta kemana geçiş yapmaları gerekir.

Keman, eğitmenin denetim ve onayı altında satın alınmalıdır Süratli bir şekilde üretilen “seri imalat” kemanlar ucuz

86

OCAK 2015SAYI 18

Sezi KANDEMİRMüzik Öğretmeni, Sanatçısezikandemir@okyanuskoleji.k12.trszkandemir@gmail.com

9 Eylül Üniversitesi Devlet Konservatuvarından mezun olduktan sonra da konservatuvar eğitiminin 1. Kuralı olan doğru eğitmen bulmak için serüvenine Akdeniz Üniversitesi Devlet konservatuvarına devam etmiştir. Lise Mimar Sinan Güzel Sanatlar Fakültesi Devlet Konservatuvarı mezunu olan Sezi Kandemir bu dönem içerisinde yurtiçi, yurtdışı sayısız konser ve resital vermiştir. Türkiye de Mehpare Karamenderes, Tuncay Yılmaz ve Saim Akçıl ile çalışan Kandemir, elde ettiği başarısı sonrasında dünyanın en iyi keman eğitmenlerinden Minctho Mintchev’ tarafından, New Bulgarian Üniversitesine sınavsız girme ve eğitim hakkı tanınmıştır. Eğitim vermeye lise çağlarında başlayan Kandemir verdiği eğitimleriyle de kendisinden söz ettirmektedir. Halen Okyanus kolejleri Halkalı şubesin de müzik ve yetenek kulüp (keman, piyano) öğretmeni olarak kariyerine devam etmekle birlikte sahne performansları da devam etmektedir.

olması nedeniyle rağbet görmektedir. Bu kemanlar daha çok Çin ve Çek Cumhuriyeti gibi ülkelerde üretilmektedir. Seri imalat kemanlar eğitime başlamak için uygundur. Yine de keman, eğitmenin denetim ve onayı altında satın alınmalıdır. Kemanın gövdesinde çatlak olmamasına dikkat edilmelidir. Çatlaklar ve açıklar göz görmeyecek kadar ufak olabilir. Bunu anlamak için, hafifçe 'kapı çalar gibi' her yerine vurulmalı, cızır cızır sesler geliyorsa kesinlikle alınmamalıdır. Tuşesinde çizik veya aşınma olmaması gerekir. Arşe (yay) için de arşeyi göz hizanızda karşıya doğru düz tutun ve eğik olup olmadığını kontrol edin eğer eğikse o arşe hiçbir işinize yaramayacaktır.

Kemanlar çalınmadığı zaman, sesleri ve tınısı sahibine küserLutiye (enstrüman ustası) keman seçimi yaparken sesin karakteristik özellikleri (rezonans süresi, tınısı ve volümü) dikkate alınmalıdır. Estetik, statik ve ses özellikleri bir arada değerlendirilmelidir. Satın almadan önce farklı ustaların kemanları ücret ve diğer şartlar açısından kıyaslanmalıdır. El yapımı yeni ve eski kemanlar genelde çalınmayan kemanlardır. Kemanlar çalınmadığı zaman, sesleri ve tınısı sahibine küser. O kemanı almak istiyorsanız, onunla vakit geçirip çalmanız gerekmektedir. Ses renginin ne kadar açılabileceği ona ne kadar bağlanacağınız ve onun sizi ne kadar seveceği çok önemlidir.

Enstrümanımızın bizi sevmesi için ne sıklıkta çalmak gerekir? Keman da tüm enstrümanlar gibi nankördür. İlk başlangıçta verilen egzersizleri her gün yarım saat çalışmaya gayret etmemiz gerekmektedir. İlerleme gösterdikçe daha fazla çalışmak gerekir. Kemanın küsmemesi için çalışmak çok önemlidir. Doğru teknik ve doğru öğretmen keman eğitiminde çok büyük rol oynar, çünkü keman vücut yapısına oldukça ters bir enstrümandır. Vücudumuzu sıkmamamız ve mümkün oldukça ekstradan vücudumuzun şeklini değiştirmememiz gerekmektedir. Kemanda yanlış teknik vücudumuzda ciddi kas, eklem gibi rahatsızlıklara neden olabilir. Bu sebepten öğretmeni doğru seçmek çok önemlidir. Merak ettiğiniz diğer konular için bana istediğiniz zaman ulaşabilirsiniz. Tüm KIDS&GOURMET ailesinin ve okurlarımızın yeni yılını en içten dileklerimle kutluyorum. Sağlıklı, huzurlu ve tüm dileklerinizin gerçekleşeceği yıl geçirmeniz dileğiyle…

Müziğin sizi bırakmasına izin vermeyin. Hayatınızda müzik varsa zenginsinizdir…

87

SPOR

ÇOCUK VE SPOR: ÇOĞU ZARAR, AZI KARAR

Erkan ÇANKAYA - Beden Eğitimi Öğretmeni, Antrenörerkancankaya@okyanuskoleji.k12.tr

88

OCAK 2015SAYI 18

Çocuklara fazla mı yükleniyoruz?Julie, beş yaşından beri iddialı biçimde yüzüyordu. Bir sürü kupası vardı. Yedi yaşına kadar antrenörü onu takımda daha üst bir seviyeye getirmişti. Kulağa ne hoş geliyor, değil mi? Hiç de öyle değil. Haftada dört gün antrenmana katılması ve çoğu hafta sonları da yüzme toplantılarına girmesi bekleniyordu kendisinden.

Öykümüzü birkaç yıl ileriye, beşinci sınıfa kadar getirelim: Şu anda Julie, on bir yaşında, çok arkadaşı olan bir çocuktur. Bir şeyden şikâyeti yoktur. Pek yoktur desek daha doğru. Yüzme takımına devam etmektedir. Kendisinden, artık haftada altı gün antrenman yapması beklenmektedir. Bazen her ay cumartesi ve pazar günleri yapılan toplantılar için ailesiyle birlikte saatlerce yol kat etmesi gerekmektedir. Bunun nesi kötü diyebilirsiniz. Altı yıl süreyle, haftanın altı günü aralıksız yapılan bu antrenmanlar, Julie’nin omuzlarını o kadar hassaslaştırdı ki bazı günler omuzlarını oynatamaz oldu. Ortopedist olan amcası, kaslarını dinlendirmek için Julie’nin birkaç ay izin alması gerektiğini ya da en azından haftada iki gün yüzmesi gerektiğini söyleyince Julie ile anne babası bu tavsiyeye kulak asmadı. Birkaç aylığına olsa da, çok sevdiği sporu nasıl bırakacaktı ya da nasıl azaltacaktı? Yeteneğini kaybedebilirdi.

Julie’nin öyküsüne çok sık rastlıyoruz. Anne babaların, öğretmenlerin ve antrenörlerin söylediğine göre, ergen yaştaki çocuklar ve hatta daha küçük

olanlar, muhtemelen yaşam boyu süren tehlikeli sakatlıklar geçiriyorlar. Mesela Florida’da bir kolejde birinci sınıfa giden öğrenciyi ele alalım. Lisenin tenis takımında oynayan başarılı bir sporcuydu. Rotator kaf (omuz kaslarında oluşan bir rahatsızlık) denilen rahatsızlığını iyileştirmek için iki ameliyat geçirince takımın antrenmanlarına katılmayı reddetmiş. Başka bir örnek de, okulunun yüzme takımında olan Ivy Leaguer. Şöyle diyor: “Arkadaşlarımın çoğu, daha ortaokul çağına bile gelmeden haftada altı ya da yedi gün yüzerlerdi. Annemle babam, benim haftada üç günden fazla yüzmemi istemedi. İyi ki öyle yapmışlar. Liseye gelene kadar yok olup giden birçok yüzücü biliyorum. Bir daha yüzemediler.”

Öykülerin hepsi de böyle kötü değil. Greg Butler örneğine bakalım. Kendisi, New York Knicks basketbol takımının oyuncusuydu. Şimdi ise, iki çocuk babası ve kendi adını taşıyan Westchester, New York, Fairfield ve Connecticut basketbol kamplarının da sponsoru. Şöyle diyor: “Basketbol oynamaya küçük yaşta başladım. Ancak şimdi spor yapanlar kadar küçük değildim. Beşinci ya da altıncı sınıfa kadar basketbol oynamadık. Bugünkü gençler gibi, tüm yıl boyunca da oynamadık. Çocuk sporları iyice çığırından çıktı.”

Gerçekten de öyle. Amerikan Pediatri Akademisi’ne göre, çocukların, ergenlikten önce tek bir spora yönelmemesi gerekir. Büyüyen ve gelişen tendon ve bağ dokularını, çok tekrar gerektiren bir sporda aşırı kullanmamaları gerekir.

Çocuğunuza, Pediatri Akademisi’nin, spor zamanının kısaltılması gerektiğini önerdiğini anlatmaya çalışın. Gerçi, bu konuda çocuğunuzdan olumsuz bir cevap alabilirsiniz. Julie’yi hatırladınız mı? Ortopedist olan amcasının tavsiyesine uymamış ve antrenman gün sayısını azaltmamıştı. “Antrenmanlarda herkes beni geçiyor. Bu da benim spor hayatımın sonu demek. Takımdaki arkadaşlarım her gün havuzdayken ben haftada iki gün bile yüzemiyorum.” diyor.

89

SPOR

Öyleyse Julie gibi bir çocuğu olan ebeveynler ne yapmalı?Sınırlama getirin.Bu sorunu yaratan, sadece çocuklar ya da gençler değildir. Anne babalar, küçük yaşlarda çocuklarının spor yapmasını ve bunda da mükemmel olmalarını isterlerse, ne pahasına olursa olsun kazanmak isteyen antrenörler gibi çocukları bu çılgınlığa itmiş olurlar. Dr Alicia Rieger’e göre, anne babalar, her gün antrenman yapan ya da spor kamplarına giden komşu çocuklarını görünce, kendi çocuklarının geri kaldığından endişe duyuyorlar. “Hiç kimse futbolda ya da yedi yaşına kadar tenis servisinde mükemmel olmak zorunda değildir. Çocuklar dışarıda oynamak ve egzersiz yapmak dışında başka bir şey yapmamalıdır.”

Son söz: Çocuğunuz küçükse, okul takımı ve burs gibi hayalleri aklınızdan çıkarın. Çocuğunuz eninde sonunda gıpta edilen bir spor bursu kazanabilir ya da okul takımına girebilir. Esas olan, küçük ve hareketli çocukların sağlıklı bir vücuda sahip olmasıdır. Çocuklarınıza, dengeli ve kararında davranmayı öğretin. Spor harika bir şeydir ama arkadaşlık kurmak, bir müzik aleti çalmak ya da fotoğrafçılık gibi, bahçe işleri gibi hobilerle uğraşmak da önemlidir.

Çocuklar, ipuçlarını anne babalarından alırlar. Eğer bir şeye bir sınır koyuyorsanız, bunda ciddi olduğunuzu onlara söyleyin. Örneğin, çocuğunuzun dirseğinde bir sorun varsa, hareketleri kısıtlıysa, bu sorun ağrı yapıyorsa elbette onu doktora götürün. Ona, bir süre dinlenmesi gerektiğini ve top atma antrenmanlarını azaltması gerektiğini anlatın. Sakatlığı iyileşecek ve arkadaşlarının ve antrenörlerinin söylediğinin aksine, hayatta başka şeylerin de olduğunu görecektir.

Ve ileride size bunun için muhtemelen teşekkür edecektir.

Stephanie Newman, Ph.D www.psychologytoday.com’da yayınlanmış yazısından çevrilmiştir.

90

OCAK 2015SAYI 18

Soru: Çocuğum için spor programını nasıl seçmeliyim?Çocuğunuzu bir spora yazdırmak, onun hareketli kalmasını, yeni insanlarla tanışmasını ve yeni beceriler öğrenmesini sağlar. Belki de ona yaşam boyu yapacağı bir uğraş armağan etmiş olursunuz. Araştırma yaparken bu faktörleri göz önünde bulundurun.

Cevap:Çocuğunuz nasıl bir çocuk? Çocuğunuz belli bir sporu mu yapmak istiyor? Yeni şeyleri denemeyi seven tarzda bir çocuk mu? Ya da aşina olduğu bir şeyi yaparken mi daha mutlu oluyor?

Yaşı uygun mu? Bazı sporlar ve faaliyetler, küçük çocukların yapamayacağı kadar zordur. Bir spor programı seçerken şunları unutmayın:- Okul öncesi çocukların dikkat süreleri kısadır ve kuralları olan oyunlar ya da takım sporlarına hazır değildirler. Takla atmak ya da yüzmek gibi bireysel aktiviteleri deneyin. - 5-7 yaş arası çocuklar, kuralları olan oyunları öğrenmeye başlayabilirler. Ancak, sportmenliği ve eğlenceyi, kazanmanın üstünde tutan bir program seçilmelidir. Bu yaşta, çocukların, çeviklik, kuvvet ve el-göz koordinasyonu üzerine çalışmaları gerekir. Paten, futbol, yüzme ve jimnastik gibi, temasa dayalı olmayan sporlar seçilebilir. - 8-10 yaş grubu çocuklar, rekabete dayalı sporlara hazırdırlar. Güçlü beceriler geliştirecek, kuralları anlayacak ve bir takımın parçası olacak yaştadırlar. - 8-12 yaş grubu ve gençler, belli önlemlerle, temas gerektiren sporları yapabilirler.

Her şey uygun mu? Antrenman/oyun programını uygulayabilecek misiniz? Arabayla onları götürebilecek misiniz? Çocuğunuz, ev ödevi, aile yemekleri, dini eğitim gibi şeylere yetişebilecek mi?

Bütçeniz uygun mu? Unutmayın ki kayıt ücretleri daha işin başlangıcıdır. Malzeme almak ve ulaşım masrafları gibi masrafları da karşılamak zorundasınız.

Personel, antrenörler ve gönüllüler yeterli eğitim almışlar mı? Çocuklarla çalışmayı biliyorlar mı? Sabıkaları var mı? İlk yardım ve diğer güvenlik önlemleri konusunda sertifikaları var mı?

91

Barbie Renk Değiştiren Çanta

26,90

ALIŞVERİŞ

Furby Boom

Optimus Prime Pist Seti

Wikipad Oyun Tablet

Gap Çizgili Triko Elbise (Kız Bebek)

Skechers Kız Çocuk Bot

Play Go Kelebek Çıngırak

adidas Originals Star Wars Çocuk

shopthedesign.com Şapka

Zara Kız Bebek Elbise

84,90

699,00

55,00

129,95

199,00

187,00

229,90

55,95

79,90

92

OCAK 2015SAYI 18

Etat Libre D'Orange Like This 100 ML

2.150,00

118,00

500,00

Kısmet By Milka

Divarese Çanta

399,00

Vepa Kadın Bot

Patyka Absolis Huile Absolue Face & Body

Serum Escape Watches

Kadın Modeli

İnci Deri Dolgu Topuk Kadın Ayakkabı

Shiseido Lacquer Gloss

Decathlon Kayak Gözlüğü

599,00

214,00

79,00

119,95

249,00

93

MATEMATİK VE MATEMATİKÇİ

İNCELEME

Ali Erdoğan kimdir ?Ali ERDOĞAN, 1975 İstanbul doğumludur. Lisans Öğrenimini İstanbul Teknik Üniversitesi Matematik Mühendisliği Bölümü’nde, Yüksek Lisans Öğrenimini Galatasaray Üniversitesi SBE İşletme Bölümü’nde, Doktora Öğrenimini İstanbul Üniversitesi SBE Ekonometri Bölümü’nde tamamlamıştır.

2009 yılında yazdığı Matematik başlıklı üniversite ders kitabı ve 2011 yılında yazdığı Ortogonal Polinomlar ve Uygulama Alanları & Gamma Fonksiyonu ve Cebirsel Denklemler başlıklı kitabı, literatürde ve kitabevlerinde yerini almıştır. 2012 yılında, Matematik kitabını (Genişletilmiş 2. Basım) ve Gelişmekte Olan Ülkelerde Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımları ve Türkiye Örneği başlıklı kitabını yazmıştır. İngilizce ve Fransızca dillerini bilmektedir. Ekonomi, Eğitim ve Bankacılık konuları ile ilgili, hakemli dergilerde makaleleri bulunmaktadır. Halen Haliç Üniversitesi’nde öğretim üyeliğine devam etmekte, ayrıca aynı üniversitede Sosyal Programlar Başkanlığı ve tez danışmanlıkları yapmaktadır.

Yrd. Doç. Dr. / Matematik Müh. Ali ERDOĞANHaliç Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Sosyal Programlar Başkanıve İşletme Fakültesi Öğretim Üyesialierdogan@halic.edu.tr

94

Okul çağına gelen çocuklara genellikle ilk olarak “Büyüyünce ne olacaksın?” sorusu sorulur. İlkokul 1. sınıf öğrencisine neden bu soru sorulur bilinmez! Önünde, onu nereye götüreceği pek de kestirilemeyen yaklaşık 16 yıllık bir eğitim-öğretim süreci vardır. Çocuğunuzun bu süreç sonunda seçebileceği meslekler hakkında bilgiler vermeyi amaçladığımız köşemizde ilk tanıtacağımız dal, pek çok öğrencinin, önemini anlamadan öğrenmeye çabaladığı, korkulu rüyaları olan “matematik”.

Matematik bilimi nedir? Matematikçi kime denir? Matematik öğreten kişi hangi özellikleri taşımalıdır? Bu soruların cevaplarını, Yrd. Doç. Dr. Matematik Müh. Ali ERDOĞAN’ın yazısında bulabilirsiniz.

OCAK 2015SAYI 18

95

İNCELEME

Matematik biliminin genellikle ezbere dayalı bir yöntemle öğretilmeye çalışılması, insanların matematikten korkmasına/uzaklaşmasına neden oluyor. Oysa matematik, bilimin dili ve hayatın kendisidir. Matematiği ve onun mantığını insanlara kavratabilmek, onlara, hayatta karşılarına çıkan sorunlar dâhil pek çok problem karşısında ve karar alma sürecinde, akılcı davranabilme yeteneğini kazandıracaktır.Bu bağlamda, matematik öğretenlerin altyapısının, teorik bilgisinin, teoriyi uygulama ve öğretme yeteneğine sahip olmasının, matematik mantık yetisinin de gelişmiş olmasının önemi ortaya çıkıyor.

Her matematik öğretici, matematikçi değildir.Matematikçi, matematik bilimini hücrelerine özümsetebilmiş, kendisi dâhil herkesi ve her şeyi objektif biçimde sorgulayabilen bireydir. Her matematik öğretici, matematikçi değildir.Matematikçi, matematik bilimine "soyut" tanımlaması yaparak onu basitleştirmez, hayatın her alanında ve fizik-kimyadan ekonomiye kadar, tıptan astronomiye kadar her konuda somut yansımaları olduğunu bilir ve gösterir. Örneğin, bir matematikçi, diferansiyel denklemleri sadece ders olarak görmez ve öğretmez. Onların, doğa olaylarının sürekli ve yavaş geçişli olduğunu ortaya koyan bir bilim dalı olduğunu bilir ve bu şekliyle öğretir.

Dolayısıyla matematik öğretmek, “x-y-z”lerden ve bunları bularak denklem çözmekten ibaret değildir. “X-y-z”lerin yerine hayata dair nelerin konulabileceği ve konulanların arasındaki ilişkiyi analiz edip karşısındakilere seçim yapmaları ile ilgili modeller sunmaktır.

Matematikçi, hayatında da matematik mantığı kavramını harmanlamış kişidir. Öğretirken tümevarım (induction) ve tümdengelim (deduction) yöntemlerini kullanır. Öğrencilerine karar alma, problem çözme aşamasında akılcı olmayı ve tutarlı davranmayı öğretir. Çünkü tutarsızlık, insanoğlunun en büyük ve uzun süredir bir çözüm getirilememiş problemlerinden biridir.

Katı ezberci eğitim sistemi, insanın doğasında var olan ‘merak’ duygusunu köreltiyor.Matematikçi, zannedilmesini istemez, bilinmesini bekler. İspat edilmesini ister, çünkü ispat eder. İspat yöntemi, sorgulamaya dayalı eğitim sisteminin en önemli savlarından biridir. Matematikçi, öğrencilerine sorgulamayı, araştırmayı öğreterek onların derse aktif katılımını sağlayan kişidir. Matematikçi için, ispatlanmamış herhangi bir şeyin kozmik açıdan hiçbir anlamı yoktur. Ezberden ve basmakalıp sözlerden uzaktır. Katı ezberci eğitim sisteminin, insanın doğasında var olan ‘merak’ duygusunu nasıl körelttiğinin, ‘robot insanlar’ ortaya çıkardığının farkındadır.

96

OCAK 2015SAYI 18

Uygarlıkların ilerleme ve gelişmesinde, hayal gücü daima itici güç olmuştur.Hayal gücünün varlığı ve genişliği, bilimin ışığında hızlı yol almak demektir. Uygarlıkların ilerleme ve gelişmesinde, hayal gücü daima itici güç olmuştur. Matematikçinin hayal gücü de, inandığı sonsuzlukla paraleldir, çünkü sonsuz sayıda olası istisna ve olasılıkla uğraşır.

Matematikçi, her insanın matematik ile ilgili her şeyi anlamasını beklemez belki ama matematiğe alışmasını ister. Matematiğe alışmak, matematiğin ‘vazgeçilmez ve gerekli’ olduğunun farkına varabilmek demektir.

Matematik, öğrencilere sadece geçilmesi gereken zorunlu bir ders olarak algılatılmamalı.Kaliteli eğitim almış ve donanımlı birey yetiştirebilme, günümüzün en önemli amaçlarından biridir ve bu amaç doğrultusunda matematik, öğrencilere sadece geçilmesi gereken zorunlu bir ders olarak algılatılmamalı, hayatın her aşamasında, doğada ve tüm evrende uygulaması ve işaretleri olan bir bilim dalı olarak aşılanmalıdır. Bunu gerçekleştirecek kişiler ise “matematikçiler” olacaktır.

97

KÜLTÜR & SANAT

PENA’DAN PRENSESLERE VE UYKUCULARA MASALLAR

EVVEL ZAMAN İÇİNDETEK KİŞİLİK MÜZİKLİ ÇOCUK OYUNU

ÇO

CU

K K

İTA

BI

ÇO

CU

K T

İYAT

RO

SU

Eser Adı : Uyku MasallarıOrijinal Adı : Bedtime StoriesTürü : Resimli Çocuk RomanıSayfa Sayısı : 48Etiket Fiyatı : 16,50 TL

Yaş : 3 yaş ve üzeriÜcret: 25 TL.’dir.(Müze giriş ücreti dâhil.)Saat : 13:30 Yer : İstanbul Oyuncak MüzesiÖmer Paşa Cad. Dr. Zeki Zeren Sok.No:15 Göztepe/İST Telefon: 0216 359 45 50-51Hazırlayan- Oynayan: Mehmet Erbil

Hayalbaz Oyun Atölyesi’nin hazırlayıp sunduğu “Evvel Zaman İçinde” adlı oyunda çocukluğumuzdan beri dinlediğimiz masallar, sürpriz dostlarla birlikte canlanmaya başlayacak. Katılım için müzeyi arayarak rezervasyon yaptırmanız gerekmektedir.

Eser Adı : Prenses MasallarıOrijinal Adı : Princess StoriesTürü : Resimli Çocuk RomanıSayfa Sayısı : 48Etiket Fiyatı : 16,50 TL

Pena Yayınları iki yeni kitabı “Uyku Masalları” ve “Prenses Masalları” ile çocuklara şimdiye kadar hiç duymadıkları yepyeni masalları sunuyor. Her iki kitapta da birbirinden eğlenceli ve renkli 7 masal var.

98

KARS KÜLTÜR TURU İLE SONSUZLUKTAN İKİ GÜN ÇALIN

"PANORAMİK BAKIŞ NURİ BİLGE CEYLAN" FOTOĞRAF SERGİSİ

PLACİDO DOMİNGO

KÜ

LTÜ

R T

UR

USE

RG

İK

ON

SE

ROCAK 2015SAYI 18

Eser Adı : Uyku MasallarıOrijinal Adı : Bedtime StoriesTürü : Resimli Çocuk RomanıSayfa Sayısı : 48Etiket Fiyatı : 16,50 TL

Siz de kış vakti sonsuz bir uzamın içinde, geçmiş yüzyıllara tanıklık etmek, yöreye özgü lezzetler olan kaz ve Kars mutfağı ile tanışmak ve yörenin Kafkas dansını görmek isterseniz bu geziyi kaçırmayın!

Fest Travel KARS KÜLTÜR GEZİSİ / 13 – 15 Şubat 2015 / 1.200 TL

Bilgi İçin: Fest TravelTel: 0212 216 10 36 / 37

Pazartesi günü hariç her gün 10:00 - 18:00 saatleri arasında gezilebilirAçılış Tarihi : 26.12.2014 / CumaKapanış Tarihi : 26.03.2015 / PerşembeMekân : Cer ModernAdres : Altınsoy Cad. No: 3 Sıhhiye ÇankayaŞehir : Ankara / TürkiyeTelefon : 312-310 00 00

Tarih : 19 Ocak 2015 Saat : 21:00Yer : Ülker Sports Arena, İstanbulOperanın yaşayan en büyük efsanesi Plácido Domingo İstanbul'a geliyor!Elli yılı aşkın kariyerinde gerçekleştirdiği 3600’ü aşkın performansla yüzyılın en büyük tenorlarından biri olarak klasik müzik tarihine geçen Plácido Domingo, 19 Ocak’ta İstanbul’da konser vermeye hazırlanıyor.

99

OYUN & AKTİVİTE

EV YAPIMI OYUN HAMURU

EV YAPIMI MOON SAND

Malzemeler2 su bardağı un2 çorba kaşığı tuz1 su bardağı su2 çorba kaşığı sıvı yağ

Hamuru renklendirmek için gıda boyası yerine sebzelerden yararlanabilirsiniz. Pancar pembe, ıspanak suyu yeşil, havuç turuncu renk sağlar.

Malzemeler1 Su bardağı traş köpüğü1 Su bardağı mısır nişastası

Hazırlanışı:Gıda boyası haricindeki tüm malzemeleri karıştırılır. Hamur küçük parçalara ayırılır. Her parçaya farklı renkte gıda boyası ekleyerek hamurlar tekrar yoğurulur.

Hazırlanışı:Nişasta ve traş köpüğü karıştırılır ve yoğurulur. Malzeme, kıvama göre azaltılıp çoğaltılabilir. İçine istenilen renkte gıda boyası ilave edilir.

Çocuğun bu karışımı yemeyecek yüz ve gözüne sürmeyecek yaşta olması gerekir. Açık alanda oynanması (bahçe gibi) tavsiye edilir.

100

DÜĞMELERLE RESİM

KARDAN ADAM

Malzemeler1 tuval veya kartonÇeşitli renklerde düğmeBoya kalemleri

Malzemeler1 beyaz çorap1 parça siyah kumaş1 parça portakal rengi kumaş1 paket pamukYapıştırıcıİp

OCAK 2015SAYI 18

Hazırlanışı:Örneğin, bir ağaç resmi çizilir, üzeri rengârenk düğmelerle süslenir. Çocuğun düğmeleri yutma tehlikesine karşı çocuk 6 yaş üzeri olmalı veya düğmeler yutamayacağı büyüklükte olmalıdır. Düğmeler büyük de olsa küçük çocuklarla ebeveyn kontrolünde yapılmalıdır.

Hazırlanışı:Çorabın içine pamuk doldurulur, kardan adam şekli verecek şekilde 3 boğum oluşturularak iple bağlanır. Siyah kumaştan kol, el, düğme, göz yapılarak çorabın üzerine yapıştırılır.

MOBİL UYGULAMA İNDİRİN

Kids&Gourmet e-dergiyi IPhone, IPad için Apple Store’dan Kids&Gourmet uygulamasını ve diğer tüm mobil cihazlardan okumak için Turkcell Dergilik, Dijimecmua ve dMags uygulamalarını indiriniz.

WEB’DEN OKUYUNe-dergiyiwww.kidsgourmet.com.tr, www.dijimecmua.com, ve www.issuu.com’dan okumak için adreslere tıklayınız.

www.kidsgourmet.com.tr

AYLIK ÇOCUK VE BESLENME DERGİSİ OCAK 2015 / SAYI 18