Upload
baby19
View
224
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
1/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 1
KHO ST HM S
Vn 1: N TPCNG THCI. Tam thc bc hai:
x , 2ax bx c 0
a b 0
c 0
a 0
0
x , 2ax bx c 0
a b 0
c 0
a 0
0
Cho phng trnh : ax2 + bx + c = 0Gi sphng trnh c 2 nghim 1 2x ; x th:
1 2
bS x x ;
a
1 2
cP x .x
a
Pt c 2 nghim phn bit a 00
Pt c nghim kp a 00
Pt v nghima 0
a 0b 0
0c 0
Pt c 2 nghim tri du P 0 Pt c 2 nghim cng du 0
P 0
Pt c 2 nghim phn bit cng dng0
P 0
S 0
Pt c 2 nghim phn bit cng m0
P 0
S 0
II. a thc bc ba: Cho phng trnh : ax3 + bx2 + cx + d = 0Gi sphng trnh c 3 nghim 1 2 3x ; x ; x th:
1 2 3
bS x x x ;
a 1 2 2 3 3 1
cx .x x .x x .x ;
a
1 2 3
dP x .x .x
a
III.o hm:BNG O HM
(kx) ' k (ku)' k.u '
1(x ) ' .x
1(u ) ' .u '.u .
1( x ) '
2 x
u '( u ) '
2 u
'
2
1 1
x x
'
2
1 u '
u u
(sin x) ' cosx (sin u) ' u ' .cosu
(cosx) ' sin x (cosu) ' u' .sin u
2
1(tan x) '
cos x
2
u '(tanu)'
cos u
2
1(cot x)'
sin x
2
u '(cotu)'
sin u
x x
(e ) ' e u u
(e ) ' u ' .e 1
(ln x)'x
u '
(lnu)'u
a1
log x 'xlna
au '
log u 'ulna
x x(a ) ' a .lna u u(a )' u'.a .lna
Quy tc tnh o hm
(u v) = u v (uv) = uv + vu
2
u u v v u
v v
(v 0) x u xy y .u
o hm ca mt s hm thng dng
1.
2
ax b ad bcy y '
cx d cx d
2.
2 2
2
ax bx c adx 2aex be cdy y '
dx e dx e
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
2/55
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
3/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 3
th c mt tim cn ng ld
xc
v mt
tim cn ngang la
yc
. Giao im ca hai tim
cn l tm i xng ca th hm s.
Cc dng th:adbc > 0 adbc < 0
5. Hm s hu t2
ax bx cy
a 'x b '
( a.a ' 0, t khng chia ht cho mu)
Tp xc nh D = b 'R \a '
.
th c mt tim cn ng lb '
xa '
v mt
tim cn xin. Giao im ca hai tim cn l tm
i xng ca th hm s. Cc dng th:
y = 0 c 2 nghim phn bit
a 0 a 0
y = 0 v nghim
a 0 a 0
CC BI TON LIN QUANKHO ST HM S
Vn 1. STIP XC GIA HAI
NG, TIP TUYN CANG CONG
ngha hnh hc ca o hm: o hm cahm s y = f(x) ti im x0 l h s gc ca tiptuyn vi th (C) ca hm s ti im
0 0 0M x ; f (x ) . Khi phng trnh tip tuyn
ca (C) ti im 0 0 0M x ; f (x ) l:
yy0 = f(x0).(xx0) (y0 = f(x0))
Dng 1: Lp phng trnh tip tuyn cang cong (C): y = f(x)
Bi ton 1: Vit phng trnh tip tuyn ca(C): y =f(x) ti im 0 0 0M x ; y
Nu cho x0 th tm y0 = f(x0).
Nu cho y0 th tm x0 l nghim ca phngtrnh f(x) = y0.
Tnh y = f (x). Suy ra y(x0) = f (x0).
Phng trnh tip tuyn l:
yy0 = f (x0).(xx0)
Bi ton 2: Vit phng trnh tip tuyn ca(C): y =f(x), bit c h sgc k cho trc.
Cch 1: Tm to tip im.
Gi M(x0; y0) l tip im. Tnh f (x0).
c h s gc k f (x0) = k (1)
Gii phng trnh (1), tm c x0 v tnh y0= f(x0). T vit phng trnh ca .
Cch 2:Dng iu kin tip xc.
Phng trnh ng thng c dng:
y = kx + m.
tip xc vi (C) khi v ch khi hphngtrnh sau c nghim:
f (x) kx m
f '(x) k
(*)
Gii h(*), tm c m. T vit phngtrnh ca .
0 x
y
0 x
y
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
4/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 4
Ch : H s gc k ca tip tuyn c thc cho gin tip nh sau:
to vi chiu dng trc honh gc thk = tan song song vi ng thng
d: y = ax + b th k = a
vung gc vi ng thngd: y = ax + b (a 0) th k =
1
a
to vi ng thng d: y = ax + b mtgc th
k atan
1 ka
Bi ton 3: Vit phng trnh tip tuyn ca
(C): y = f(x), bit i quaim A AA(x ;y ) .Cch 1: Tm to tip im.
Gi M(x0; y0) l tip im. Khi :y0 = f(x0), y0 = f (x0).
Phng trnh tip tuyn ti M:yy0 = f (x0).(xx0)
i qua A AA(x ;y )nn:
yAy0 = f (x0).(xAx0) (1)
Gii phng trnh (1), tm c x0. Tvit phng trnh ca .Cch 2: Dng iu kin tip xc.Phng trnh ng thng i qua
A AA(x ;y )v c h s gc k: yyA = k(xxA)
tip xc vi (C) khi v ch khi hphngtrnh sau c nghim:
A Af (x) k(x x ) y
f '(x) k
(*)
Gii h(*), tm c x (suy ra k). T vitphng trnh tip tuyn .
Dng 2: Tm iu kin hai ng tip xc
iu kin cn v hai ng (C1): y = f(x)v (C2): y = g(x) tip xc nhau l hphngtrnh sau c nghim:
f(x) g(x)
f '(x) g '(x)
(*)
Nghim ca h (*) l honh ca tip imca hai ng .
Dng 3: Tm nhng im trn ng thng dm t c th vc 1, 2, 3, tip
tuyn vi th (C): y = f(x)
Gi s d: ax + by +c = 0. M(xM; yM) d.Phng trnh ng thng qua M c h s
gc k: y = k(xxM) + yM tip xc vi (C) khi h sau c nghim:
M Mf (x) k(x x ) y (1)
f '(x) k (2)
Th k t(2) vo (1) ta c:f(x) = (xxM).f (x) + yM (3)
S tip tuyn ca (C) v t M = S nghimx ca (3)
Dng 4: Tm nhng im m t c th vc 2 tip tuyn vi th (C): y = f(x)v 2 tip tuyn vung gc vi nhau
Gi M(xM; yM).Phng trnh ng thng qua M c h s
gc k: y = k(xxM) + yM tip xc vi (C) khi h sau c nghim:
M Mf (x) k(x x ) y (1)
f '(x) k (2)
Th k t (2) vo (1) ta c:f(x) = (xxM).f (x) + yM (3)
Qua M vc 2 tip tuyn vi (C) (3)c 2 nghim phn bit x1, x2. Hai tip tuyn vung gc vi nhau
f (x1).f (x2) =1T tm c M.
Ch : Qua M vc 2 tip tuyn vi (C) sao
cho 2 tip im nm v hai pha vi trc honh
th 1 2
(3)co2nghiem phan bietf(x ).f(x ) < 0
Vn 2. STNG GIAO CACC TH
1.Cho hai th (C1): y = f(x) v (C2): y = g(x).tm honh giao im ca (C1) v (C2)
ta gii phng trnh: f(x) = g(x) (*) (gi lphng trnh honh giao im).S nghim ca phng trnh (*) bng s giao
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
5/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 5
im ca hai th.2. th hm s bc ba
3 2y ax bx cx d (a 0) ct trc honh ti 3im phn bit
Phng trnh 3 2ax bx cx d 0 c 3
nghim phn bit. Hm s 3 2y ax bx cx d c cc i, cc
tiu v C CTy .y 0 .
Vn 3. BIN LUN S NGHIMCA PHNG TRNH BNG
THC sca phng php:
Xt phng trnh: f(x) = g(x) (1) S nghim ca phng trnh (1) = S giao
im ca (C1): y = f(x) v (C2): y = g(x) Nghim ca phng trnh (1) l honh
giao im ca (C1): y = f(x) v (C2): y = g(x) bin lun s nghim ca phng trnhF(x, m) = 0 (*) bng th ta bin i (*) v mttrong cc dng sau:Dng 1: F(x, m) = 0 f(x) = m (1)
Khi (1) c thxem l phng trnh honh
giao im ca hai ng: (C): y = f(x) v d: y= md l ng thng cng phng vi Ox Da vo th (C) ta bin lun sgiao im
ca (C) v d. T suy ra s nghim ca (1)
Dng 2: F(x, m) = 0 f(x) = g(m) (2) Thc hin tng t, c tht g(m) = k. Bin lun theo k, sau bin lun theo m.
c bit: Bin lun s nghim ca phngtrnh bc ba bng th
C sca phng php:Xt phng trnh bc ba:
3 2
ax bx cx d 0 (a 0) (1) c th (C) S nghim ca (1) = Sgiao im ca (C)vi trc honh
Bi ton 1: Bin lun s nghim ca phngtrnh bc 3
Trng hp 1: (1) ch c 1 nghim (C) vOx c 1 im chung
C CT
f khong co cc tr (h.1a)f co 2 cc tr
(h.1b)y .y >0
Trng hp 2: (1) c ng 2 nghim (C)tip xc vi Ox
C CT
f co 2 cc tr(h.2)
y .y =0
Trng hp 3: (1) c 3 nghim phn bit (C) ct Ox ti 3 im phn bit
C CT
f co 2 cc tr(h.3)
y .y 0, x > 0
a.f(0) < 0 (hay ad < 0)
Trng hp 2: (1) c 3 nghim c m phn
y
x
m A(C)(d) : y = m
yC
yCTx
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
6/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 6
bit (C) ct Ox ti 3 im phn bit c honh m
C CT
C CT
f co 2 cc try .y < 0
x < 0, x < 0
a.f(0) > 0 (hay ad > 0)
Vn 4. HM S C CHA DUGI TR TUYT I
1. th hm s y = f x (hm s chn)
Gi (C): y f(x) v 1(C ) : y f x ta thc hincc bc sau:
Bc 1. V th (C) v ch gi li phn th nm pha bn phi trc tung.
Bc 2. Ly i xng phn thbc 1
qua trc tung ta c th (C1).
2. th hm s y = f(x)
Gi (C): y f(x) v 2(C ) :y f (x) ta thc hin
cc bc sau:Bc 1. V th (C).Bc 2. Gi li phn th ca (C) nm pha
trn trc honh. Ly i xng phn th nmpha di trc honh ca (C) qua trc honh tac th (C
2).
3. th hm s y = f x
Gi 1(C ) : y f x , 2(C ) : y f (x) v
3(C ) : y f x . D thy v (C3) ta thc hincc bc v (C1) ri (C2) (hoc (C2) ri (C1)).
Vn 5. IM C BIT TRN TH CA HM S
Dng 1: Tm cp im trn th
(C): y = f(x) i xng qua ng thngd: y = ax + b
C sca phng php: A, B i xng nhauqua d d l trung trc ca on AB
Phng trnh ng thng vung gc
vi d: y = ax + b c dng: :1
y x ma
Phng trnh honh giao im ca v
(C): f(x) =1
x m
a
(1)
Tm iu kin ca m ct (C) ti 2im phn bit A, B. Khi xA, xB l ccnghim ca (1).
Tm totrung im I ca AB. Tiu kin: A, B i xng qua d I
d, ta tm c m xA, xB yA, yB A, B.
Ch :A, B i xng nhau qua trc honh
A B
A B
x x
y y
A, B i xng nhau qua trc tung A B
A B
x x
y y
A, B i xng nhau qua ng thng y = b
A B
A B
x x
y y 2b
A, B i xng nhau qua ng thng x = a
A B
A B
x x 2a
y y
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
7/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 7
Dng 2: Tm cp im trn th
(C): y = f(x) i xng qua im I(a; b)
C sca phng php:A, B i xng nhauqua I I l trung im ca AB.
Phng trnh ng thng d qua I(a; b), ch s gc k c dng: y k(x a) b .
Phng trnh honh giao im ca (C)v d: f(x) = k(x a) b (1)
Tm iu kin d ct (C) ti 2 im phnbit
A, B. khi xA, xB l 2 nghim ca (1). Tiu kin: A, B i xng qua I I l
trung im ca AB, ta tm c k xA, xB.Ch :
A, B i xng qua gc to O A B
A B
x x
y y
Dng 3: Khong cch
Kin thc c bn:1. Khong cch gia hai im A, B:
AB = 2 2B A B A(x x ) (y y )
2.
Khong cch tim M(x0; y0) n ngthng : ax + by + c = 0:
d(M, ) = 0 02 2
ax by c
a b
3. Din tch tam gic ABC:S =
22 21 1
AB.AC.sin A AB .AC AB.AC2 2
Nhn xt: Ngoi nhng phng php nu, bi
tp phn ny thng kt hp vi phn hnh hcgii tch, nh l Vi-et nn cn ch xem li cctnh cht hnh hc, cc cng c gii ton tronghnh hc gii tch, p dng thnh tho nh lVi-et trong tam thc bc hai.
LNG GIC
Vn 1: N TPI. Gc v cung lng gic:1. Gi trlng gic ca mt sgc:
06
4
3
2
Sin 01
2 2
2
3
2 1
Cos 1 3
2
2
2
1
2 0
Tan 0 3
3
1 3
Cot 3 13
3 0
2. Cung lin kt: (cos i, sin b, ph cho)
x x2
x + x
2
+ x
Sin sinx sinx cosx sinx cosx
Cos cosx cosx sinx
cosxsinx
Tan tanx tanx cotx tanx cotx
Cot cotx cotx tanx cotx tanx
II. Cng thc lng gic:1. Cng thc c bn:
2 2sin a cos a 1 tana.cot a 1
2
2
11 tan a
cos a
2
211 cot a
sin a
2. Cng thc cng:
cos( ) cos .cos sin .sin
cos( ) cos .cos sin .sin
sin( ) sins .cos cos .sin
sin( ) sins .cos cos .sin
tan tantan( )
1 tan . tan
tan tantan( )
1 tan . tan
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
8/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 8
3. Cng thc nhn i, nhn ba:2 2 2 2
cos2 cos sin 2cos 1 1 2sin
(cos sin )(cos sin )
sin2 2sin .cos
3
cos3 4cos 3cos 3sin 3 3sin 4sin 4. Cng thc h bc:
2 21 cos2xcos x 1 sin x2
(1 cosx)(1 cosx)
2 21 cos2xsin x 1 cos x2
(1 cos x)(1 sin x)
5. Cng thc bin i tng thnh tch:x y x y
cos x cos y 2 cos cos2 2
x y x ycos x cos y 2 sin sin
2 2
x y x ysin x sin y 2 sin cos
2 2
x y x ysin x sin y 2 cos sin
2 2
6. Cng thc bin i tch thnh tng:
1cos cos cos( ) cos( )
2
1sin sin cos( ) cos( )
2
1sin cos sin( ) sin( )
2
Mt sch cn thit:4 4 2 2sin x cos x 1 2.sin x.cos x 6 6 2 2sin x cos x 1 3.sin x.cos x 8 8 4 4 2 4 4
2 2 2 4 4
4 2
sin x cos x (sin x cos x) 2sin x.cos x
(1 2sin x.cos x) 2sin x.cos x
1sin 2x sin 2x 1
8
Trong mt sphng trnh lng gic, ikhi ta phi sdng cch t nh sau:
t t tanx
Khi :
2
2 22t 1 tsin 2x ; cos2x1 t 1 t
Vn 2: PHNG TRNH LNGGIC
I. Phng trnh c bn: x k2sinx sin k
x k2
x k2cos x cos k x k2
tan x tan x k k cot x cot x k k
Trng hp c bit:
sin x 0 x k , k sin x 1 x k2 k
2
sin x 1 x k2 k 2
cos x 0 x k k 2
cos x 1 x k2 k II. Phng trnh bc hai hay bc n ca mthm lng gic:
2asin x b sinx c 0 (1) 2acos x bcosx c 0 (2) 2a tan x b tan x c 0 (3) 2a cot x a cot x c 0 (4)
Cch gii:- t t l mt trong cc hm lng gic.
Gii phng trnh theo t v d dng tm cnghim ca phng trnh cho.III.Phng trnh a.sin x b.cos x c Cch gii:
- Nu 2 2 2a b c :phng trnh v nghim- Nu 2 2 2a b c : Ta chia hai v ca
phng trnh cho 2 2a b . Pt tr thnh:
2 2 2 2 2 2
a b csin x cos x
a b a b a b
2 2
ccos .sin x sin .cos x
a b
2 2
csin(x )
a b
Lu :2 2 2 2b asin ;cos
a b a b
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
9/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 9
Bin th:a.sin x b.cosx csin y dcos y
Trong : 2 2 2 2a b c d a.sin x b.cos x csin y (c th c.cosy )
Trong :2 2 2
a b c IV.Phng trnh
2 2a.sin x b.sin x.cos x c.cos x d Cch gii:Cch 1:
- Xt cos x 0 x k2 ,k 2
Pt tr thnh: a = d.(kim tra ng sai v kt lunc nhn nghim cosx 0 hay khng?)
- Xt cos x 0 x k2 ,k 2
Chia hai v ca phng trnh cho 2cos x . Phngtrnh tr thnh:
2 2a.tan x b.tan x c d(1 tan x)
t t tanx ta d dng gii c phng trnh.Cch 2:
Dng cng thc hbc a v phng trnh III.Ch :i vi dng phng trnh thun
nhtbc 3 hay bc 4i vi sin v costa cngc cch gii hon ton tng t.V. Phng trnh
a(sin x cos x) b.sin x.cosx c 0 Cch gii:
t t sinx cosx
iu kin: t 2 Do t 2 sin x4
Ta c: 2 2 2t sin x cos x 2sin x.cosx 2t 1
sin x.cosx2
Pt tr thnh:2t 1
a.t b c 02
Ta d dng gii c.
Ch : i vi dng phng trnha(sin x cosx) b.sin x.cos x c 0
Bng cch t t sin x cos x 2 sin x 4
ta s gii c vi cch gii hon ton tng tnh trn.
VI.Phng trnh A.B 0 Cch gii:
- Dng cc cng thc bin i a vdng A.B 0
A 0
A.B 0 B 0
Vn 3: K THUT NHN BIT
Xut hin 3 ngh n phng trnh III. Xut hin 3 v gc lng gic ln ngh n
dng bin th ca phng trnh III. Xut hin gc ln th dng cng thc tng
thnh tch a v cc gc nh.
Xut hin cc gc c cng thmk ,k ,k
4 2
th c th dng cng thc tng thnh
tch, tch thnh tng hoc cung lin kt, hoc
cng thc cng lm mt cc k ,k ,k 4 2
Xut hin 2 th ngh n phng trnh IIIhoc cng c khnng l cc v cn li nhm
c (sin x cos x) trit 2 v
t sin x cos x 2 sin x4
Khi n gin cc gc, m cha a vcphng trnh quen thuc th ngh ngay nkhnng nhm nh, nhm ca. Lu , khnng tch phng trnh bc hai theo sin (hoccos) v tch hai phng trnh bc nht.
Ch : Gc ln l gc c so ln hn 2x.Ta ch s dng cng thc nhn ba khi a biton v sinx, 2sin x hoc cosx, 2cos x .
Vn 4: GII TAM GICI. Cng thc sin, cos trong tam gic:Do A B C nn:
a. sin(A B) sinC b. cos(A B) cosC
DoA B C
2 2 2 2
nn:
a. A B Csin( ) cos2 2 2
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
10/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 10
b. A B Ccos( ) sin2 2 2
II. nh l hm s sin:a b c
2RSinA SinB SinC
III.nh l hm s cosin:2 2 2a b c 2bccosA
IV.Cng thc ng trung tuyn:2 2 2
2
a
2b 2c am
4
V. Cng thc ng phn gic:
a
A2bc.cos
2lb c
VI.Cc cng thc tnh din tch tam gic:a
1 1 abcS ah bcsin A pr
2 2 4R
p(p a)(p b)(p c)
I S
Vn 1: PHNG TRNH BCHAI
I. Phng trnh bc haiCho phng trnh bc hai 2ax bx c 0
(a 0) c 2b 4ac .
0 : phng trnh v nghim. 0 :phng trnh c nghim kp bx
2a .
0 : (3) c hai nghim phn bit2
1,2
b b b 4acx
2a 2a
II. nh l Viet (thun v o) Cho phng trnh 2ax bx c 0 c hainghim
1 2x , x th
1 2
1 2
bS x x
a
cP x .x
a
Nu bit S x yP x.y
th x, y l nghim ca
phng trnh2
X SX P 0 .III.Bng xt du ca tam thc bc hai
f(x) = ax2 + bx + c (a 0)
0 :
x y Cng du a
0 :
x 0
x
y Cng du a 0 Cng du a0 :
x 1
x 2
x
y Cng 0 tri 0 Cng
IV.Cch xt du mt a thc: Tm nghim ca a thc gm c nghim
t v nghim mu (nu a thc l phn thc) Lp bng xt du
Xt du theo quy tc Thng cng, li, chn khngCh : Khng nhn nhng im m hm s
khng xc nh.
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
11/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 11
Vn 2: PHNG TRNH BCCAO
I. Phng trnh bc 3:3 2ax bx cx d 0(a 0)
Bc 1: nhm 1 nghim x Bc 2: chia 3 2ax bx cx d cho
( x ) (dng s Horner), a (4) vphngtrnh tch 2(x )(ax Bx C) 0 .
Ch : trng hp nghim phng trnh bc lnhn 3 ta cng c th gii tng t. Cch nhm nghim hu t: Nghim l
mt trong cc t s(c ca d vi c ca a)II. Phng trnh bc 4 c bit:
1. Phng trnh trng phng:ax4 + bx2 + c = 0 ( a 0 )
t t = x2, t 0 . (5) at2 + bt + c = 0.2. Phng trnh i xng:
ax4 + bx3 + cx2 bx + a = 0 ( a 0 )Bc 1: Chia 2 v cho x2,
2
2
1 1pt a x b x c 0
x x
.
Bc 2: t1
t xx
, a (8) vphng trnh
bc hai theo t.3. Phng trnh trng phng tnh tin:
(x + a)4 + (x + b)4 = c
ta b
t x2
, a (7) vphng trnh trng
phng theo t4. Phng trnh cn bng h s theo php
cng:(x + a)(x + b)(x + c)(x + d) = e vi a + c = b + d
t t = (x + a)(x + c), a (6) vphngtrnh bc 2 theo t5. Phng trnh cn bng h s theo php
nhn:
2x a x b x c x d mx vi ab=cd=p
tad
t x2
hoc t (x a)(x d)
6. Phng php h s bt nh:Gi sphng trnh bc 4:
x
4
+ ax
3
+ bx
2
+ cx + d = 0v c phn tch thnh
(x2 + a1x + b1) ( x2 + a2x + b2) = 0
Lc ta c:
1 2
1 2 1 2
1 2 2 1
1 2
a a a
a a b b b
a b a b c
b b d
Tip theo tin hnh nhm tm cc h s a1; b1;a2 ; b2 . Bt u t b1b2 = d v ch th vi cc gitr nguyn.
Ch : Phng php h s bt nh ny cnp dng rt nhiu cc dng ton i hi nhmt tha s chung hay phn chia phn s.
III.Phng php tham s, hng s bin thin:Phng php: Coi cc gi tr tham s, hng s lbin. Cn bin c coi lm hng s.
IV.Phng trnh
2 2a f (x) b.f (x).g(x) c g(x) 0
Trong bc f(x) v g(x) 2.
Xt g(x) = 0 tha phng trnh? Xt g(x) 0 chia hai v cho 2g(x) t
f(x)
t g(x) .
Vn 3: PHNG TRNH BTPHNG TRNH V T.
I. Cc cng thc:1. Cc hng ng thc ng nh: 2 A, A 0A A
A, A 0
2 22 2 B 3BA AB B A2 4
3 3 3(A B) A B 3AB A B 22 bax bx c a x
2a 4a
2. Phng trnh bt phng trnh chadu gi tr tuyt i:
2 2A B A B A B B 0A B
A B
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
12/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 12
A B B A B B 0A B
B A B
A B B 0
B 0
A B A B
3. Phng trnh bt phng trnh v t: A 0 B 0A B
A B
2A B B 0 A B A B 0 A B 0 B 0A B
A B
2
A 0 B 0A B
A B
2
B 0B 0A B
A 0 A B
3 3A B A B 2n 12n 1 A B A B 2n 2n A 0 B 0A B
A B
2n2n
B 0A B
A B
II. Cc dng ton thng gp:1. Phng trnh v t:
a. Dng c bn:
f x g x f x g(x) 0 f x g x
2
g x 0
f x g x
f x g x h x . t iu kinbnh phng hai v
Ch : y ta c th khng t iu kin,cbnh phng cc v mt cn, phng trnhmi l phng trnh h qu ca phng trnh cho. Do khi gii tm nghim ta phi th li.
f x g x h x k x Vi
f x h x g x k x
Ta bin i phng trnh v dng
f x h x k x g x
Bnhphng, gii phng trnh h qu. 3 3 3A B C
3 33A B 3 A.B A B C
S dng php th : 3 3A B C Ta c phng trnh:
3A B 3 A.B.C C
Th li nghim.b. t n ph:
Dng 1: t n pha vphng trnh 1 nmi:
2 2ax bx c px qx r trong a b
p q
Cch gii: t 2t px qx r iu kin t 0 Dng 2: Phng trnh dng:
2 2
P x Q x P x Q x
2 P x .Q x 0 0
Cch gii: t t P x Q x
2t P x Q x 2 P x .Q x Dng 3: Phng trnh dng:
P(x) Q(x) P(x).Q(x) 0 0
Cch gii:
* Nu P x 0
P x 0pt
Q x 0
* Nu P x 0 chia hai v cho P x sau t
Q xt
P x vi t 0
Dng 4: Phng trnh i xng vi hai cnthc:
a cx b cx d a cx b cx n
Cch gii: t t a cx b cx
a b t 2 a b
Dng 5: Phng trnh dng:2 2
x a b 2a x b x a b 2a x bcx m
Cch gii: t t x b iu kin: t 0
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
13/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 13
a phng trnh v dng:2
t a t a c(t b) m
Dng 6: Phng php tham s, hng s binthin.
2 2
6x 10x 5 4x 1 6x 6x 5 0 c. Sdng n pha vhi xng, h
na i xng:Dng 1: Phng trnh dng
n nx a b bx a
Cch gii:t ny bx a khi ta c h:n
n
x by a 0
y bx a 0
Dng 2: Phng trnh dng:
2ax b r ux v dx e
trong a,u, r 0 v u ar d, v br e
Cch gii: t uy v ax b khi ta c h:
2
2
uy v r ux v dx e
ax b uy v
Dng 3: Phng trnh dng:
n ma f x b f x c
Cch gii: t n mu a f x , v b f x
Khi ta c h:
n m
u v c
u v a b
d. Nhn lng lin hip:Dng 1: Phng trnh c dng:
f x a f x b Cch gii:Nhn lng lin hp ca vtri khi
ta c h:
f x a f x b
af x a f x
b
Dng 2: Phng trnh dng:
f x g x a f x g x
Ch : Bi ton nhn lin hip thng dng nuta nhm c nghim ca bi ton v nghim l nghim duy nht.
Ta nn bin i nhn cho lng lin hiptng vic chng minh nghim duy nht cd dng.
e. Phng php hm s:Dng 1: Chng minh nghim duy nht
chng minh phng trnh f(x) = g(x) (*)c nghim duy nht, ta thc hin cc bc sau: Chn c nghim x0 ca phng trnh. Xt cc hm s y = f(x) (C1) v y = g(x)
(C2). Ta cn chng minh mt hm sng binv mt hm s nghch bin. Khi (C1) v (C2)giao nhau ti mt im duy nht c honh x0. chnh l nghim duy nht ca phng trnh.
Ch :Nu mt trong hai hm s l hmhng y = C th kt lun trn vn ng.
Dng 2: Bin lun tham s mt n phtheo cc phng php trn.Chuyn m theo n ph mDng cng co hm nh m tha bi
ton.f. Phng php nh gi:Phng php ny ch yu da vo cc bt
ng thc, o hm dnh gi so snh v tri vv phi. Nghim bi ton l khi ta i gii quytdu bng xy ra khi no ca cc ng thc tri v
phi.
2. Bt phng trnh v t:Phng php gii bt phng trnh cng
c chia thnh cc dng ging nh giiphngtrnh.
Ch :Lun t iu kin trc khi bnh phng.Mt s cng thc b sung:a. f (x) 0f(x) 0 g(x) 0g(x)
hoc
f (x) 0
g(x) 0
b. f (x) 0f(x) 0g(x) 0g(x)
hoc
f (x) 0
g(x) 0
c.2
B 0A1
B A B
d. B 0A 1A 0B
hoc
2
B 0
A 0
A B
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
14/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 14
Vn 4: HPHNG TRNHI. Hphng trnh bc nht hai n:
1 1 1
2 2 2
a x b y c
a x b y c
Cch gii:
t 1 1
2 2
a bD
a b , 1 1
x
2 2
c bD
c b , 1 1
y
2 2
a cD
a c
1. D 0 : Hphng trnh c nghim duynht
x
y
x D / D
y D / D
.
2.x
D 0, D 0 hoc yD 0 : Hphng
trnh v nghim.
3. D = Dx = Dy = 0: H c v s nghim thaa1x + b1y = c1 hoc a2x + b2y = c2.II. H cha mt phng trnh bc nht:
1y c ax
ax by c b
1f (x,y) df x, c ax d
b
III.Hi xng loi 1:f (x,y) 0
g(x,y) 0
vi
f(x,y) f(y,x)
g(x, y) g(y, x)
Cch gii: tu x y
v xy
vi 2u 4v
IV.Hi xng loi 2:Dng 1:
f (x,y) 0
g(x,y) 0
vi
f(x,y) g(y, x)
g(x, y) f(y,x)
Cch gii:
f (x;y) g(x;y) 0 (x y)h(x;y) 0
f (x;y) 0 f (x; y) 0
x y 0
f(x;y) 0
h(x;y) 0
f(x;y) 0
Dng 2:f (x,y) 0
g(x,y) 0
trong ch c mt phng
trnh i xng.Cch gii:
Cch 1: a phng trnh i xng v dngtch gii y theo x ri thvo phng trnh cn li.
Cch 2: a phng trnh i xng v dngf (x) f (y) x y vi hm f niu.
V. Hng cp bc 2:2 2
1 1 1 1
2 2
2 2 2 2
a x b xy c y d
a x b xy c y d
Cch gii:
Xt y = 0. Xt y 0 khi t x ty v giiphng trnh bc hai n t
VI.H bc hai mrng:f (x, y) 0 f (x, y) 0
g(x, y) 0 .f (x, y) .g(x, y) 0
f (x,y) 0
(ax by c)(px qy r) 0
Ch : Mt s bi ton cn phi t n ph
chuyn v cc dng ton bit.Ngoi ra phngphp nh gi v phng php hm scng cthc dng gii.
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
15/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 15
M - LOGARIT
Vn 1: CNG THCI. Hm sm y = ax (a > 0)
1. Tp xc nh: D 2. Tp gi tr: G (0; ) 3. Tnh n iu: 0 < a < 1: Hm nghch bin trn a > 1: Hm sng bin trn
4. Mt s cng thc c bn: 0a 1 (a 0) n
n
1a
a
m n m na .a a m n m na : a a nm m.na a m m m(ab) a .b m m
m
a a
b b
m mnna a II. Hm s logarit y = logax (0 a 1)
nh ngha: y = logax x = ay
1. Tp xc nh: D (0; ) 2. Tp gi tr: G 3. Tnh n iu: 0 < a < 1: Hm nghch bin trn D a > 1: Hm sng bin trn D
4. Mt s cng thc c bn: alog xa x lnxe x b blog c log aa c 2na alog x 2n log x
aalog b log b
ab
1log b
log a
cac
log blog blog a
a b alog b.log c log c a a alog (bc) log b log c
a a a
blog log b log c
c
III.Phng trnh v bt phng trnh m cbn:
1. f ( x )a
b 0a b
f(x) log b0 a 1
2. f (x) g(x)a a a 1
x : f (x), g(x)
0 a 1
f(x) g(x)
3. f ( x ) ab 0
f(x) log ba b
0 a 1 b 0
x : f (x)
4. f ( x ) ab 0
f(x) log ba b
a 1 b 0
x : f (x)
5. f (x) g(x)a a f(x) g(x)0 a 1
6. f (x) g(x)a a f(x) g(x)a 1
IV.Phng trnh v bt phng trnh logaritc bn:
1. a blog f(x) b f (x) a0 a 1
2. a alog f (x) log g(x) f (x) 0f(x) g(x)0 a 1
3. a blog f(x) b 0 f (x) a0 a 1
4. a blog f(x) b f (x) aa 1
5. a alog f (x) log g(x)0 a 1
0 < f(x) < g(x)
6. a alog f (x) log g(x)a 1
f(x) > g(x) > 0
V. Cc dng ton thng gp:1. Phng trnh m:a. a vcng c s:
Vi a > 0, a 1: f (x) g(x)a a f (x) g(x)
Ch :Trong trng hp c s c cha n s th:
M N
a a (a 1)(M N) 0 b. Logarit ho: f (x) g(x) aa b f (x) log b .g(x)
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
16/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 16
c. t n ph:Dng 1:
f (x)P(a ) 0 f ( x )t a , t 0
P(t) 0
,
trong P(t) l a thc theo t.Dng 2:2f (x) f (x) 2f (x)a (ab) b 0
Cch gii:
Chia 2 v cho 2f(x)b , ri tf ( x )
at
b
Dng 3:f (x) f (x)a b m , vi ab 1 .
Cch gii: t
f (x) f (x) 1
t a b t d. Sdng tnh n iu ca hm s:
Xt phng trnh: f(x) = g(x) (1)on nhn x0 l mt nghim ca (1). Da vo tnh ng bin, nghch bin ca f(x)
v g(x) kt lun x0 l nghim duy nht. Nu f(x) ng bin (hoc nghch bin) th
f (u) f (v) u v
e. a v phng trnh cc phng trnhc bit:Phng trnh tch: A.B = 0
A 0
B 0
Phng trnh 2 2A 0
A B 0B 0
f. Phng php i lp:Xt phng trnh: f(x) = g(x) (1)
Nu ta chng minh c:f (x) M
g(x) M
th
(1)f (x) M
g(x) M
2. Bt phng trnh m:Cch gii: Tng tnh phng trnh m.
Ch : Trong trng hp c s a c cha ns th: M Na a (a 1)(M N) 0
3. Phng trnh logarit:a. a vcng c sVi a > 0, a 1:
a a
f(x) g(x)log f (x) log g(x)
f(x) 0 (g(x) 0)
b. M haVi a > 0, a 1:
alog f(x) b
alog f (x) b a a c. t n phd. Sdng tnh n iu ca hm se. a vphng trnh c bitf. Phng php i lpCh : Cc phng php lit k khng nu cch
gii c cch gii tng tphng trnh m.Khi gii phng trnh logarit cn ch iu
kin biu thc c ngha. Vi a, b, c > 0 v a, b, c 1 th:
b blog c log aa c 4. Bt phng trnh logarit:
Cch gii: Tng tnh phn phng trnh.Ch : Trong trng hp c s a c cha n
s th:
alog B 0 (a 1)(B 1) 0 ;
a
a
log A0 (A 1)(B 1) 0
log B
5. Hphng trnh m logarit:Cch gii: Kt hp cc cch gii ca phng trnhm logarit trn v phn gii phng trnh vhphng trnh i s.
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
17/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 17
NGUYN HMTCH PHN
BNG NGUYN HM
Ham
so f(x)
Ho nguyen
ham F(x)
Ham so
f(x)
Ho nguyen ham
F(x)+Ca ax + C
x
+1x
+ C +1
(ax b) 1
a
1(ax b)
C1
1
x ln x C
1
ax b 1 ln ax b C
a
xa x
aC
lna
xe xe C ax be ax b1
e C
a
sinx -cosx + Csin(ax+b) 1
cos(ax b) Ca
cosx sinx + Ccos(ax+b) 1
sin(ax b) Ca
2
1
cos x tgx + C 2
1
cos (ax b) 1 tg(ax b) C
a
2
1
sin x
-cotgx + C 21
sin (ax b)
1 cotg(ax b) Ca
'u (x)
u(x) ln u(x) C
2 2
1
x a
1 x aln C
2a x a
tgx ln cosx C 2 21
x a 2 2ln x x a C
cotgx ln sinx C
Vn 1: NGUYN HM
I. nh ngha:Hm s F x gi l nguyn hm ca hm s
f x trn a, b nu F x f x , x a,b .
Ch : Nu F x l nguyn hm ca f x th
mi hm s c dng F x C ( C l hng s) cng
l nguyn hm ca f x v ch nhng hm s c
dng F x C mi l nguyn hm ca f x . Ta
gi F x C l h nguyn hm hay tch phn btnh ca hm s f x v k hiu l f x dx .
Nh vy: f x dx F x C II. Tnh cht:1. kf x dx k f x dx; k 0 2. f x g x dx f x dx g x dx
3. f x dx F x C th f u du F u C
Vn 2: TCH PHNI. nh ngha:
b
b
aa
f x dx F x F b F a
II. Tnh cht:1. b a
a b
f x dx f x dx
2. b ba a
kf x dx k f x dx (k 0)
3. b b ba a a
f x g x dx f x dx g x dx
4. b c ba a c
f x dx f x dx f x dx
5.Nu f x 0, x a;b th ba
f x dx 0
6.Nu f x g x th b ba a
f x dx g x dx ,
x a;b
7.Nu m f x M, x a;b th
b
a
m b a f x dx M b a
Ch :- Mun tnh tch phn bng nh ngha ta phi
bin i hm sdi du tch phn thnh tnghoc hiu ca nhng hm s bit nguyn hm.
- Nu hm sdi du tch phn l hm shu t c bc ca t ln hn hoc bng bc camu ta phi thc hin php chia t cho mu.
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
18/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 18
Vn 3: TCH PHN I BIN SI. Cng thc:
.b
a
f x x dx f t dt
II. Nhng php i bin ph thng:Hm s c cha
n(x) t t (x)
Hm s c mu s t t l mu s
Hm s c cha (x) t t (x) hay
t (x)
Tch phn chadx
x t t ln x
Tch phn cha xe t xt e
Tch phn chadx
x t t x
Tch phn cha2
dx
x t
1t
x
Tch phn cha cos xdx t t sinx
Tch phn cha2
dx
cos x t t tgx
Tch phn cha2
dx
sin x t t cotgx .
Tch phn cha 2 2a x
t x = asint,
t ;2 2
Tch phn cha2 2
1
a x
t x = atant,
t ;2 2
Vn 4: TCH PHN TNG PHNI. Cng thc:
b bb
aa a
uv dx uv vu dx
hay b b
b
aa a
udv uv vdu
Cc bc thc hin:Bc 1:
u u(x) du u (x)dx (aoham)at dv v (x)dx v v(x) (nguyen ham)
Bc 2: Th vo cng thc (1).
Bc 3: Tnh ba
uv v suy ngh tm cch
tnh tipb
a
vdu
II. Nhng cch t thng thng:u dv
xP(x).e dx P(x) xe dx P(x).cosxdx P(x) cosxdx P(x).sinxdx P(x) sinxdx P(x).ln xdx lnx P(x)
Ch :Tch phn hm hu t:
- Nu mu l bc nht th ly t chia mu- Nu mu l bc hai c nghim kp th a vhng ng thc
- Nu mu l bc hai c hai nghim th ngnht thc
- Nu mu l bc hai v nghim th i bin s.Tch phn hm lng gic:
- Nu sinx,cosx c sm chn th h bc2 21 cos2x 1 cos2x
sin x ;cos x
2 2
- Nu sinx,cosx c sm l th tch ra ri t t- Nu c tan2x hoc cot2x th thm bt 1- Nu c tanx,cotx c tha v sinx,cosx rit t
- Nu c sina.cosb,sina.sinb,cosa.cosb th dngcng thc bin i tch thnh tng.
- Nhiu bi chng ta phi bin i cc hmlng gic a v cc dng c khnng tnhc.Ch : Tch phn trong cc thi i hc thngra di dng kt nhiu dng tnh tch phn. Vth, ttch phn ban u ta bin i v tng hochiu cc tch phn. Khi , tng tch phn ddng tch c bng cc phng php trn.(thng l mt tch phn i bin v mt tchphn tng phn).
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
19/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 19
Vn 5: TCH PHN C CHADU TR TUYT I
Gi s cn tnh tch phnb
a
I f (x) dx .
Bc 1. Lp bng xt du (BXD) ca hm s f(x)trn on [a; b], gi s f(x) c BXD:
X a x1 x2 b
f(x) + 0 0 +
Bc 2. Tnh1 2
1 2
x xb b
a a x x
I f (x) dx f (x)dx f (x)dx f (x)dx .
Ch : Nu trong khong (a; b) phng trnhf(x) = 0 khng c nghim th:
b b
a a
f(x) dx f(x)dx
Vn 6: NG DNG CA TCHPHN
I. Tnh din tch hnh phng:1. Trng hp 1:
Din tch hnh phng S gii hn bi cc
ng y f (x), y g(x), x a, x b l:b
a
S f (x) g(x) dx
2. Trng hp 2:Din tch hnh phng S gii hn bi cc
ng y f(x), y g(x) l:
S f (x) g(x) dx
Trong , l nghim nh nht v lnnht ca f(x) = g(x).
Ch :
Nu trong khong ; phng trnhf(x) g(x) khng c nghim th:
f (x) g(x) dx f (x) g(x) dx
Nu tch S gii hn bi x = f(y) v x = g(y) thta i vai tr x cho y trong cng thc trn.
II. Tnh th tch khi trn xoay:1. Trng hp 1.
Th tch khi trn xoay V do hnh phng giihn bi cc ng
y f (x) 0 x a; b , y = 0, x = a v x = b
(a < b) quay quanh trc Ox l:b
2
a
V f (x)dx
2. Trng hp 2.Th tch khi trn xoay V do hnh phng gii
hn bi cc ng
x g(y) 0 y c; d , x = 0, y = c v y = d
(c < d) quay quanh trc Oy l:d
2
c
V g (y)dy
3. Trng hp 3. Th tch khi trn xoay Vdo hnh phng gii hn bi cc ngy = f(x), y g(x) , x = a v x = b
a b, f (x) 0, g(x) 0 x a; b quayquanh trc Ox l:
b
2 2
a
V f (x) g (x) dx
4. Trng hp 4. Th tch khi trn xoay Vdo hnh phng gii hn bi cc ng x = f(y),x g(y) , y = c v y = d
c d, f (y) 0, g(y) 0 y c; d quayquanh trc Oy l:
d
2 2
c
V f (y) g (y) dy
Ch : Cch gii tch phn c du gi trtuyt i nu trn.
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
20/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 20
Chuyn : HNH HC KHNG GIAN
I. Kin thc c bn:1. Kin thc hnh hc 910:
1.1H thc lng trong tam gic vung:Cho tam gic ABC vung ti A c ng cao AH, ng trung tuyn AM. Ta c:
2 2 2AB AC BC 2AH BH.CH 2AB = BH.BC 2AC CH.BC
2 2 2
1 1 1
AH AB AC AH.BC AB.AC
b c b csin B , cosB , tan B , cot Ba a c b
M l trung im BC nn MA = MB = MC v M l tm ng trn ngoi tip tam gic ABC
1.2H thc lng trong tam gic thng:Cho tam gic ABC c cc cnh ln lt l a, b, c, ng trung tuyn AM.
nh l hm cos:a2 = b2 + c2 - 2bc.cosA
2 2 2b c a
cosA2bc
nh l hm sin:a b c
2RsinA sinB sinC
nh l ng trung tuyn:2 2 2
2 2
a
2(b c ) am AM
4
1.3Cc cng thc tnh din tch:Tam gic ABC:
ABC
1S BC.AH p.r
2
abc 1.AB.AC.SinA
4R 2.
p(p a)(p b)(p c)
Hnh thang ABCD(AB // CD), ng cao DH:
ABCD
1S (AB CD).DH2
Hnh vung ABCD cnh a:
ABCD
2
S AB.AC
1 AC.BD a2
Hnh chnht ABCD:
ABCDS AB.AD
Din tch hnh thoi ABCD:
ABCD
1S AC.BD
2
Din tch hnh trn:2
(O;R)S .R
Din tch hnh bnh hnh:S = cnh y x chiu cao
Din tch tam gic u:2
ABC
a 3
S 4
Tam gic vung ti A:
1
S AB.AC2
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
21/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 21
1.4Tam gic - Cc trng hp bng nhau - ng dng ca tam gic:a. Trng hp bng nhau v ng dng ca tam gic thng:
Tam gic ABC c cc gc A;B;C cc cnh i din tng ng a;b;c. Chu vi 2p.Din tch S
Tnh cht:
Hai tam gic bng nhau th cc yu ttng ng bng nhau. Hai tam gic ng dng th :
T s gia cc yu t( khng k gc; v din tch) tng ng bng nhau v bng tsng dng.
T s din tch bng bnh phng t sng dng. Hai tam gic ng dng nu c 1 yu t vdi tng ng bng nhau th bng nhau.
b. Trng hp bng nhau v ng dng ca tam gic vung:Do 2 tam gic vung c gc vung tng ng bng nhau nn c sc bit so vi
tam gic thng:
Hai cnh gc vung bng nhau (t l ). Mt gc nhn tng ng bng nhau v 1 cnh gc vung bng nhau (t l). Mt cnh gc vung v cnh huyn bng nhau (t l).1.5nh l Thalet: Nhng ng thng song song nh ra trn 2 ct tuyn nhng on thng t l. Trong tam gic 1 ng thng song song vi cnh y khi v chkhi n nh ra trn 2cnh kia nhng on thng tng ng t l. Trong tam gic ng thng song song vi mt cnh th to vi 2 cnh kia 1 tam gicng dng vi tam gic cho ban u.1.6Cc yu tc bn trong tam gic: Ba ng trung tuyn ng quy ti 1 im: trng tm G cch nh bng 2
3mi ng.
Mi ng trung tuyn chia tam gic thnh hai phn c din tch bng nhau. Ba ng cao ng quy ti mt im: trc tm H. Ba ng trung trc ng quy ti mt im gi l tm ng trn ngoi tip, cn gi ltm ca tam gic. Ba ng phn gic trong ng quy ti mt im gi l tm ng trn ni tip.Mi ng phn gic chia cnh i din thnh hai phn t l vi hai cnh bn tng ng.1.7Cc tnh cht c bit:
Cho tam gic nhn ABC, ni tip ng trn tm O, ng knhAA, M trung im BC, H l trc tm, H i xng vi H qua BC.Ta c:- BHCA l hnh bnh hnh c tm l M nn A l im i xngca H qua M- H nm trn ng trn tm O.- 9 im gm trung im 3 cnh tam gic, trung im AH, BH, CH,v cc chn ng cao nm trn mt ng trn c tm l trung imOH c gi l ng trn Euler.
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
22/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 22
2. Kin thc hnh hc 11:Quan h song song:
Bi 1: NG THNG SONG SONG VI MT PHNG
nh ngha:
Mt ng thng v mt mt phngc gi l song song nu chngkhng c im chung.
a / / (P) a (P)
a
(P)
nh l:
L1:Nu ng thng d khngnm trn mt phng (P) v songsong vi ng thng a nm trn
mt phng (P) th ng thng dsong song vi mt phng (P)
d (P)
d / /a d / /(P)
a (P)
d
a
(P)
L2: Nu mt ng thng songsong vi mt phng th n songsong vi giao tuyn ca mt phng v mt phng bt k cha n.
a / /(P)
a (Q) d / /a
(P) (Q) d
d
a(Q)
(P)
L3: Nu mt ng thng songsong vi 2 mt phng ct nhau thn song song vi giao tuyn ca haimt phng .
(P) (Q) d
(P) / /a d / /a(Q) / /a
a
d
QP
Bi 2: HAI MT PHNG SONG SONG
nh ngha:
Hai mt phng c gi l songsong nu chng khng c imchung.
(P) / /(Q) (P) (Q) Q
P
nh l:
L1:iu kin cn v 2 mtphng song song l trong mtphng ny cha 2 ng thng ctnhau cng song song vi mt
phng kia.
a,b (P)
a b I (P) / /(Q)
a / /(Q),b / /(Q)
Ib
a
Q
P
L2:Nu 2 mt phng song songvi nhau th mi ng thng nmtrong mt phng ny u song songvi mt phng kia.
(P) / /(Q)a / /(Q)
a (P)
a
Q
P
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
23/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 23
L3: Cho 2 mt phng song song.Mt phng no ct mt phng nyth cng ct mt phng kia v 2giao tuyn song song vi nhau.
(P) / /(Q)
(R) (P) a a / /b
(R) (Q) b
b
a
R
Q
P
Quan h vung gc:Bi 1: NG THNG VUNG GC VI MT PHNG
nh ngha:
ng thng vung gc vi mtphng khi v ch khi n vung gcvi mi ng thng nm trongmt phng .
a (P) a c, c (P)
P c
a
nh l:
L1:Nu ng thng d vunggc vi hai ng thng ct nhau av b cng nm trong mp(P) thng thng d vung gc vimp(P).
d a , d b
a ,b (P) d (P)
a b A
d
ab
P
L2: (nh l 3 ng vunggc): Cho ng thng a c hnhchiu trn mt phng (P) l ngthng a. Khi mt ng thng bcha trong (P) vung gc vi a khiv chkhi n vung gc vi a.
a (P), b (P)
b a b a 'a ' a / (P)
a'
a
b
P
Bi 2: HAI MT PHNG VUNG GC
nh ngha:
Hai mt phng c gi l vunggc vi nhau nu gc gia chng
bng 900
.
0(P) (Q) ((P),(Q)) 90
nh l:
L1:Nu mt mt phng cha mtng thng vung gc vi mtmt phng khc th hai mt phng vung gc vi nhau.
a (P)(Q) (P)
a (Q)
Q
P
a
L2:Nu hai mt phng (P) v (Q)vung gc vi nhau th bt c
ng thng a no nm trong (P),vung gc vi giao tuyn ca (P)v (Q) u vung gc vi (Q).
(P) (Q)
(P) (Q) d a (Q)
a (P),a d
d
Q
P
a
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
24/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 24
L3: Nu hai mt phng (P) v (Q)vung gc vi nhau v A l mtim trong (P) th ng thng a iqua im A v vung gc vi (Q)s nm trong (P)
(P) (Q)
A (P)a (P)
A a
a (Q)
A
Q
P
a
L4: Nu hai mt phng ct nhauv cng vung gc vi mt phngth ba th giao tuyn ca chngvung gc vi mt phng th ba.
(P) (Q) a
(P) (R) a (R)
(Q) (R)
a
R
QP
Bi 3: MI LIN H QUAN H SONG SONG V VUNG GC
1. a / /b
b Pa P
2.
a P
a / /bb P
3.
P / / Q
a Qa P
4.
a PP / / Q
a Q
5.
a ba / / P haya P
P b
Bi 4: KHONG CCH
1. Khong cch t1 im ti 1 ng thng, n 1mt phng:Khong cch tim O n ng thng a (hoc nmt phng (P)) l khong cch gia hai im O v H,trong H l hnh chiu ca im O trn ng thng a(hoc trn mt phng (P))
d(O; a) = OH; d(O; (P)) = OH
aH
O
H
O
P
2. Khong cch gia ng thng v mt phngsong song:Khong cch gia ng thng a v mt phng (P)song song vi ng thng a l khong cch tim O
bt k thuc ng thng a n mt phng (P)
a
H
O
P
3. Khong cch gia hai mt phng song song:Khong cch gia hai mt phng song song l khongcch tim thuc mt phng ny n mt phng kia.
H
O
Q
P
4. Khong cch gia hai ng thng cho nhau :Khong cch gia hai ng thng cho nhau l dion vung gc chung ca hai ng thng .
B
A
b
a
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
25/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 25
Phng php: Dng on vung gc chung ca hai ng thng cho nhau a v b.
Cch 1: Gi s a b:
Dng mt phng (P) cha b v vung gc vi a ti
A. Dng AB b ti B
AB l on vung gc chung ca a v b.
a
bA
B
Cch 2: S dng mt phng song song.
Dng mt phng (P) cha b v song song vi a.
Dng hnh chiu vung gc a ca a trn (P).
T giao im B ca a v b, dng ng thng
vung gc vi (P) ri ly giao im A ca ng thngny vi a.
AB l on vung gc chung ca a v b.
b
a'
a
B
A
Cch 3: S dng mt phng vung gc.
Dng mt phng (P) a ti O.
Dng hnh chiu b ca b trn (P).
Dng OH b ti H.
T H, dng ng thng song song vi a, ct b tiB.
T B, dng ng thng song song vi OH, ct ati A.
AB l on vung gc chung ca a v b.Ch : d(a,b) = AB = OH.
a
b'
b
O
H
B
A
Bi 5: GC
1. Gc gia 2 ng thng trong khng gian:Gc gia 2 ng thng trong khng gian l gc hpbi hai ng thng cng phng vi chng, xut phtt cng mt im.
Lu : 0 00 a,b 90 b'
b
a'a
2. Gc gia ng thng v mt phng:ng thng khng vung gc vi mt phng: L
gc gia ng thng v hnh chiu ca n lnmt phng.
ng thng vung gc vi mt phng: gc giachng bng 900 P
a'
a
Phng php: Xc nh gc gia ng thng a v mt phng (P).
Tm giao im O ca a vi (P). Chn im A a v dng AH (P). Khi AOH (a,(P))
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
26/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 26
3. Gc gia hai mt phng:Gc gia 2 mt phng l gc to bi 2 ng thng
ln lt vung gc vi 2 mt phngHoc l gc gia 2 ng thng nm trong 2 mt
phng cng vung gc vi giao tuyn ti 1 imba
QPP Q
ab
Phng php: Mun tm gc gia hai mt phng (P) v (Q) ta c th s dng mt trong cccch sau:
Tm hai ng thng a, b: a (P), b (Q). Khi : (P), (Q) a,b .Gi s (P) (Q) = c. T I c, dng a (P), a c
b (Q), b c
(P), (Q) a,b
[Tm mt phng (R) vung gc vi giao tuyn c = (P) (Q)(R) (P) = a; (R) (Q) = b (P), (Q) a,b ]
4. Din tch hnh chiu:Gi S l din tch ca a gic (H) trong mt phng (P)v S l din tch hnh chiu (H) ca (H) trn (P).
Khi ta c: S' S.cos P,P ' CB
A
S
Lu : Ngoi nhng vn nu thm phng php gii, hc sinh nn ch cc nh l c innghing cng chnh l phng php thng c s dng gii quyt cc vn .
MT SHNH THNG GP Hnh lng tr:l hnh a din c 2 y song song v cc cnh khng thuc hai y th song
song v bng nhau v gi l cc cnh bn. Hnh hp:l hnh lng trc y l hnh bnh hnh Hnh lng trng: l hnh lng tr c cnh bn vung gc vi y. Hnh lng tru:l lng trng v c y l a gic u. Hnh hp ng: l hnh hp c cnh bn vung gc vi y. Hnh hp chnht: l hnh hp ng c y l hnh ch nht . Ba di ca ba cnh xut
pht t mt nh gi l ba kch thc ca hnh hp ch nht. Hnh lp phng: l hnh hp ch nht c ba kch thc bng nhau. Hnh chp:l hnh a din c mt mt l mt a gic cn cc mt khc u l cc tam gic c
chung nh. Hnh tdin: l hnh chp c y l hnh tam gic. Hnh chp u: l hnh chp c y l a gic u v cc cnh bn u bng nhau. ng
thng ni tnh n tm a gic u gi l trc ca hnh chp. Trc ca hnh chp vung gc vi mtphng y. Hnh chp ct:l hnh a din to ra thnh chp c hai y l hai a gic ng dng nm
trong hai mt phng song song, cc mt bn l cc hnh thang.
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
27/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 27
3. Kin thc hnh hc 12:Din tchth tch khi a din: Din tch xung quanh: bng tng din tch cc mt bn. Din tch ton phn: bng tng din tch xung quanh v din tch y.
1. TH TCH KHI LNG TR:
V = B.hvi B: l din tch y hnh lng tr
h: l ng cao hnh lng tr
TH TCH KHI HP CHNHT:
V = a.b.cVi a, b c l chiu di, chiu rng,chiu cao ca hnh hp ch nht.
TH TCH HNH LPPHNG:
V = a3Vi al di cnh hnh lp
phng
2. TH TCH KHI CHP:
V = 13
B.h
vi B: l din tch yh: l ng cao
3. T S TH TCH TDIN:Cho khi t din SABC v A, B,
C l cc im ty ln lt thucSA, SB, SC ta c:
SABC
SA'B'C'
V SA SB SC
V SA' SB' SC'
4. TH TCH KHI CHP CT:
h
V B B' BB'3
vi B, B: l din tch yh: l ng cao
BA
C
A'B'
C'
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
28/55
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
29/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 29
IV.Mt cu ngoi tipni tip khi a din:Mt cu ngoi tip Mt cu ni tip
Hnh a din Tt c cc nh ca hnh a din unm trn mt cu
Tt c cc mt ca hnh a din u tipxc vi mt cu
Hnh tr Hai ng trn y ca hnh tr nmtrn mt cu Mt cu tip xc vi cc mt y v ming sinh ca hnh tr
Hnh nn Mt cu i qua nh vng trn yca hnh nn
Mt cu tip xc vi mt y v ming sinh ca hnh nn
V. Xc nh tm mt cu ngoi tip khi a din: Mt cu i qua mi nh ca hnh a din gi l mt cu ngoi tip hnh a din. Tm l
im cch u cc nh ca hnh a din, bn knh l khong cch t tm n mt trong ccnh .
Cch xc nh tm mt cu: Cch 1: Nu (n 2) nh ca a din nhn hai nh cn li di mt gc vung th tm camt cu l trung im ca on thng ni hai nh .
Cch 2: xc nh tm ca mt cu ngoi tip hnh chp.
o Xc nh trc ca y (l ng thng vung gc vi y ti tm ng trn ngoitip a gic y).
o Xc nh mt phng trung trc (P) ca mt cnh bn. o Giao im ca (P) v l tm ca mt cu ngoi tip hnh chp.
VI.Xc nh tm mt cu ni tip hnh chp:
Mt cu ni tip hnh chp l mt cu trong hnh chp v tip xc vi tt c mt bn vmt y ca hnh chp . Tm l im cch u tt c cc mt bn v y, bn knh lkhong cch ttm n mt trong cc mt y.
T din lun c mt cu ni tip, cc hnh chp khc c th khng c mt cu ni tip. Cch xc nh tm mt cu: Tm mt cu ni tip (nu c) l giao im cc mt phn gic
ca cc nh din hp bi cc mt bn v y.
Bn knh: 3tp
Vr
S
DIN TCHTH TCH
Cu Tr Nn
Din tch 2S 4 R xqS 2 Rh
tp xqS S 2S ay
xqS Rl
tp xqS S S ay
Th tch 34
V R3
2V R h 21
V R h3
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
30/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 30
HNH HC TA OXY
Vn 1: TA PHNGI. nh l:Cho A A B BA(x , y ), B(x , y ) , 1 2a (a , a )
1. B A B AAB (x x ; y y ) 2. 2 2
B A B AAB AB (x x ) (y y )
.
3. 2 21 2
a a a
II. Tnh cht vect:Cho 1 2a (a , a )
, 1 2b (b ,b )
1. 1 12 2
a ba ba b
2. 1 2ka (ka ,ka ) 3.
1 1 2 2a b (a b ;a b )
4.1 1 2 2ma nb (ma nb ;ma nb )
5. 1 1 2 2a.b a b a b 6. a cng phng
1 2 2 1
a k.bb
a b a b 0
7.1 1 2 2a b a.b 0 a b a b 0
8. 1 1 2 22 2 2 2
1 2 1 2
a b a ba.bcos(a;b)
a b a a b b
9.1 2
AB (a ,a )
,1 2
AC (b ,b )
ABC 1 2 2 1
1S a b a b
2
III.Dng ton thng gp:1. A, B, C thng hng AB cng phng AC. 2. A, B, C lp thnh tam gic AB khngcng phng AC.
3. A,B,C,D l hnh bnh hnh AD BC. 4. M trung im AB: A B A Bx x y yM ;
2 2
5. M chia AB theo t s k 1:A B A B
x k.x y k.yM ;
1 k 1 k
6. Trng tmA B C
G
A B CG
x x xx
3G :
y y yy
3
7. Trc tm H: Gii h: AH.BC 0BH.AC 0
8. E chn phn gic trong: EB ABACEC
F chn phn gic ngoi:FB AB
ACFC
9. Tm ng trn ngoi tip ABCGii h:
2 2
2 2
IA IB
IA IC
Vn 2: NG THNGI. Phng trnh ng thng:1. Phng trnh tng qut :
0 0qua M(x ;y )
VTPT: n = (A;B)
: 0 0A(x-x )+B(y-y )=0
: Ax+By+C=0
2. Phng trnh tham s:2
0 0
1
qua M(x ;y )
VTCP : a = (a ;a )
:
0 1
0 2
x = x + a t(t R)
y = y + a t
3. Phng trnh chnh tc :2
0 0
1
qua M(x ;y )
VTCP : a = (a ;a )
: 0 0
1 2
x -x y -y=
a a
II. Vi tr tng i ca hai ng thng:1. ) 1 11 2
2 2
A B( ) (
A B
2. 1 1 11 2
2 2 2
A B C( ) / / ( )
A B C
3. 1 1 11 2
2 2 2
A B C( ) ( )
A B C
III.Vtr tng i ca hai im i vi mtng thng:
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
31/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 31
Cho hai im1 1 1 2 2 2M (x ; y ), M (x ; y ) v
ng thng (d): Ax + By + C = 0, ta c:
1M hoc 2M nm trn (d)1 1 2 2(Ax By C)(Ax By C) 0 .
1 2M , M nm khc pha so vi(d)1 1 2 2(Ax By C)(Ax By C) 0 .
1 2
M , M nm cng pha so vi (d)
1 1 2 2(Ax By C)(Ax By C) 0 .
IV.Gc ca hai ng thng:1 2 1 2
2 2 2 2
1 1 2 2
A A B Bcos
A B A B
V. Khong cch tmt im n mt ngthng:
Cho () : Ax By C 0 v 0 0M(x ;y )
0 0
2 2
Ax By Cd (M, )
A B
VI.Ch : Trc Ox c pttq : y 0 Trc Oy c pttq : x 0 ng thng song song hoc trng vi Oy :
ax c 0 b 0
ng thng song song hoc trng vi Ox :by c 0 a 0
ng thng i qua gc ta :ax by 0 c 0
ng thng ct Ox ti A a;0 v Oyti B 0;b
x y1
a b a, b 0
ng thng qua im 0 0M x ;y v c h sgc k l : 0 0y y k x x
ng thng d qua im 0 0M x ;y v songsong vi ng thng : ax by c 0 c
phng trnh tng qut l: 0 0a x x b y y 0
ng thng d qua im 0 0M x ;y v vunggc vi ng thng : ax by c 0 c phng
trnh tng qut l : 0 0b x x a y y 0
Cho () : Ax By C 0 1. (d)/ / () (d) : Ax By m 0
2. (d) () (d) : Bx Ay m 0
VII.Dng ton thng gp:Dng 1 : Tm hnh chiu ca mt im M trnmt ng thng d :Cch 1:
Bc 1: Gi H l hnh chiu ca M trn d suyra ta ca H theo t
Bc 2: Tm ta vect MH theo t , tmVTCP u
ca d
Bc 3: Gii phng trnh MH . u = 0 c tsuy ra ta HCch 2:
Bc 1: Vit phng trnh ng thng quad qua M v vung gc vi d
Bc 2: Gii h : dd '
c ta im H
Dng 2 : Tm im i xng ca mt im Mqua mt ng thng d Bc 1: Tm hnh chiu H ca M trn d Bc 2: gi M l hnh im i xng ca Mqua d th H l trung im ca on MM , da
vo cng thc ta trung im suy ra ta M
Vn 3: NG TRNI. Phng trnh ng trn:1. Phng trnh chnh tc ng trn (C) tmI(a;b) , bn knh R:
(C): 2 2 2(x a) (y b) R
2. Phng trnh tng qut ng trn (C) tmI(a;b) , bn knh R:
(C): x2 + y2 2ax 2by + c = 0
(K:a2 + b2c > 0) v R = 2 2a b c
II. Phng trnh tip tuyn ca ng trn:1. Phng trnh tip tuyn TI 0 0M(x ;y ) :
0 0
0 0
quaM(x ;y ):
VTPT IM (x a;y b)
: 0 0 0 0(x a)(x x ) (y b)(y y ) 0
: 0 0 0 0x.x y.y a(x x ) b(y y ) c 0
2. iu kin tip xc: d(I, ) R
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
32/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 32
III.Phng trnh ng thng i qua 2 tipim:
ChoM M
M(x ;y ) nm ngoi ng trn tm
I(a;b) bn knh R. T M dng 2 tip tuyn tipxc ng trn ti 2 im A, B. Phng trnh
ng thng AB c dng: 2M Mx a x a y b y b R
IV.Phng trnh tip tuyn chung ca haing trn:
Bc 1: Xt tip tuyn vung gc vi 0x :x a R v x a R . Kim tra tip tuyn thamn iu kin u bi?
Bc 2: Xt tip tuyn khng vung gc vi 0xc dng: y kx m . tm k v m: Ta gii h
lp c tiu kin tip xc. Nu (C1) v (C2) ngoi nhau: c 4 tip tuynchung.
Nu (C1) v (C2) tip xc ngoi: c 3 tiptuyn chung. Nu (C1) v (C2) ct nhau: c 2 tip tuynchung. Nu (C1) v (C2) tip xc trong: c 1 tiptuyn chung. Nu (C1) v (C2) lng nhau: khng c tiptuyn chung.
Vn 4: ELPI. nh ngha:
Cho 1 2 1 2F ,F co nh va FF = 2c (c > 0)
1 2M (E) MF MF 2a (a c 0)
II. Phng trnh chnh tc:2 2
2 2
x y(E) 1 (a,b 0)
a b
III.Cc tnh cht:1. Tiu im : 1 2F ( c;o), F (c;o) .2. Tiu c : 1 2FF 2c .3. nh trc ln: 1 2A ( a;0), A (a;0) .4. nh trc b : 1 2B (0; b), B (0;b) .5. di trc ln: 1 2A A 2a .6. di trc b : 1 2B B 2b .7. Tm sai : ce 1
a .
8. Bn knh qua tiu im : 1 M2 M
MF a e.x
MF a e.x
9. Phng trnh cnh hnh ch nht c s:x a
y b
10.Phng trnh ng chun 2axc
IV.Phng trnh tip tuyn ca Elip:1. Phng trnh tip tuyn TI
0 0M(x ;y ) :
0 0
2 2
x.x y.y: 1 (a,b 0)
a b
2. iu kin tip xc:Cho:
2 2
2 2
x y(E) 1 (a,b 0)a b v ng
thng () : Ax By C 0
() tip xc (E) 2 2 2 2 2A a B b C
Vn 5: Cc dng ton tam gicTrong mt phng Oxy cho tam gic ABC bit
im C(a;b) v hai ng thng ct nhau1 2d , d
khng i qua C ln lt c phng trnh tham s :
1 1 1
1
1 1 1
x x a td :y y b t
v 2 2 222 2 2
x x a td :y y b t
Hy tm ta cc nh A, B trong cc trnghp :Dng 1:
1 2d , d l hai ng cao.
Gi s d1l ng cao AM , d2l ng cao BN Vit phng trnh BC: (BC c VTCP l
VTPT ca d1i qua C)
Gii h 2
BC
d
ta im B
Tng t : Vit phng trnh AC (AC c VTCP l
VTPT ca d2v i qua C)
Gii h1
AC
d
c ta im A
Dng 2:1 2
d , d l hai ng trung tuyn.
Gi s d1: l trung tuyn AM ; d2 l trung tuyn
BN Md1 suy ra ta M theo t1 M l trung im CB suy ra ta B theo t1
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
33/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 33
B d2 nn c h theo t1 v t2 . Gii h c t1suy ra ta im B
Tng t : Nd2 suy ra ta N theo t2 N l trung im CA suy ra ta A theo t2 A d1 nn c h theo t1 v t2 . Gii h c t2
suy ra ta im ACh : C th gii theo cch khc : Tm ta trng tm G ca tam gic ; Tm im i xng D ca C qua G Vit phng trnh ng thng qua d1 qua D
song song vi d2 Vit phng trnh ng thng qua d2 qua D
song song vi d1
Gii h 11
d 'd
ta A ;
Gii h 22
d '
d
ta B
Dng 3:1 2d , d l hai ng phn gic trong
ca gc A v gc B. Tm ta im C1l im i xng ca C
qua d1; 1C AB
Tm ta im C2l im i xng ca Cqua d2; 2C AB
Vit phng trnh tham s C1C2l phngtrnh ca AB
Ta ca A l nghim ca h : 1 21
C C
d
Ta ca B l nghim ca h : 1 22
C C
d
Dng 4:1
d l ng cao,2
d l trung tuyn.
Gi s d1: ng cao AM; d2: trung tuyn BN Vit phng trnh cnh CB (nh trn) Gii h
2
CB
d
tm ta im B
Dng tnh cht trung im N thuc BN ,N latrung im AC v A thuc AM suy ra ta im A
Dng 5: 1d l ng cao , 2d l phn gic
trong.Gi s d1: ng cao AM; d2: phn gic trong BN Vit phng trnh cnh CB
Gii h2
CB
d
ta im B
Tm ta im C2l im i xng ca Cqua d2 ( C2 thuc AB)
Vit phng trnh BC2 (BA) Gii h
1
BA
d
ta im A .
Dng 6:1
d l trung tuyn ,2
d l phn gic
trongGi s d1: ng trung tuyn AM; d2: phn gictrong BN
21
M d
MA MC
A d
ta im B.
Tm C2l im i xng ca C qua d2 Vit phng trnh tham s BC2 (BA) Gii h
1
BA
d
ta im A
Nhn xt: Hc sinh ch cn nm k cc dng 1, 2, 3 th
cc dng khc n gin hn.
Nu bi ton c lin quan n ng cao cnch n im hnh chiu ca nh bittrn ng cao hoc VTPT ca ng caohoc tm VTCP ca cnh v vit phng trnhtham s ca cnh tam gic
Nu bi ton c lin quan n trung tuyn cnlu n tnh cht trung im .
Nu bi ton c yu tng phn gic trongcn lu n im i xng ca nh bitqua ng phn gic trong .Ch : thi i hc thng s dng cc
tnh cht i xng tm (im), i xng trc(ng)lin quan n Php bin hnh 11. Ngoira s kt hp gia cc tnh cht ca ng trn vtam gic cng l dng ton rt thng gp.
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
34/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 34
HNH HC TA OXYZ
Vn 1: TA IM VVECT
I. Ta ca vct:Trong khng gian vi h ta Oyz
1.1 2 3 1 2 3a (a ;a ;a ) a a i a j a k
2. i (1,0,0) ; j (0,1,0) ; k (0,0,1) 3. Cho 1 2 3a (a ; a ; a ) v 1 2 3b (b ;b ;b ) ta c :
1 12 2
3 3
a b
a b a b
a b
1 1 2 2 3 3a b (a b ;a b ;a b ) 1 2 3k.a (ka ;ka ;ka ) 2 2 21 2 3a a a a 1 1 2 2 3 3a.b a . b cos(a;b) a b a b a b
II.Ta im :Trong khng gian vi h ta Oxyz
1.
M M M M M MM x ; y ; z OM x i y j z k
2. Cho A A AA x ; y ; z v B B BB x ; y ; z ta c:
B A B A B AAB x x ;y y ;z z 2 2 2B A B A B AAB (x x ) (y y ) (z z )
3. Nu M chia on AB theo t s k MA kMB
th ta c :
A B A B A B
M M M
x kx y ky z kzx ; y ; z
1 k 1 k 1 k
(Vi k 1) c bit khi M l trung im AB (k =1 ) thta c:
A B A B A BM M M
x x y y z zx ; y ;z
2 2 2
III. Tch c hng ca hai vect v ngdng:
1. Nu 1 2 3a (a ; a ; a ) v 1 2 3b (b ;b ;b ) th:2 3 3 1 1 2
2 3 3 1 1 2
a a a a a aa,b ; ;
b b b b b b
2. Vect tch c hng c a,b
vung gc vi
hai vect a
v b
.
3. a,b a b sin(a,b)
.
4. ABC 1S [AB,AC]2
.
5. VHpABCDABCD= [AB,AD].AA' .6. VTdin ABCD = 1 [AB,AC].AD
6
.
IV.iu kin khc:1. a v b cng phng:
1 1
2 2
3 3
a kb
a,b 0 k R : a kb a kba kb
2. a v b vung gc:1 1 2 2 3 3a.b 0 a .b a .b a .b 0
3. Ba vect a, b, c ng phng a,b .c 0 4. A,B,C,D l bn nh ca t din AB, AC, AD
khng ng phng.5. G l trng tm ca tam gic ABC:
A B CG
A B CG
A B CG
x x xx3
y y yy
3
z z zz
3
6. G l trng tm t din ABCDGA GB GC GD 0
A B C D
G
A B C DG
A B C DG
x x x X
x 4
y y y yy
4
z z z zz
4
7. G l trng tm ca t din ABCD:GA GB GC GD 0
.
8. Chieu cao AH ke t nh A cua t dienABCD:
AH = ABCD
BCD
3V
S
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
35/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 35
Vn 2: MT PHNGI. Phng trnh mt phng:1. Trong khng gian Oxyz phng trnh dng
Ax + By + Cz + D = 0 vi A2 + B2 + C2 0
l phng trnh tng qut ca mt phng, trong n (A;B;C) l mt vect php tuyn ca n.
2. Mt phng (P) i qua im M0(x0;y0;z0) vnhn vect n (A;B;C)
lm vect php tuyn c
dng :A(xx0) + B(yy0) + C(zz0) = 0
3. Mt phng (P) i qua M0(x0;y0;z0) v nhn1 2 3a (a ; a ; a )
v 1 2 3b (b ;b ;b )
lm cp vect
chphng th mt phng (P) c vect phptuyn:
2 3 3 1 1 2
2 3 3 1 1 2
a a a a a an a,b ; ;
b b b b b b
.
II. Vtr tng i ca hai mt phng:1. Cho hai mt phng (P): Ax + By + Cz + D = 0v (Q):Ax + By + Cz + D = 0 (P) ct (Q) A : B : C A: B: C (P) // (Q) A : A = B : B = C : C D :D
(P) (Q) A : B : C : D = A: B: C: D2. Cho hai mt phng ct nhau :
P : Ax By Cz D 0
Q :Ax By Cz D 0
.
Phng trnh chm mt phng xc nh bi(P) v (Q) l:m(Ax + By + Cz + D) + n(Ax + By + Cz + D)
= 0 (vi m2 + n2 0)III.Khong cch tmt im n mt phng:
Khong cch t M0(x0;y0;z0) n mt phng(): Ax + By + Cz + D = 0.
0 0 0
02 2 2
Ax By Cz Dd(M , )
A B C
IV.Gc ga hai mt phng:Gi l gc gia hai mt phng :
P : Ax By Cz D 0
Q :Ax By Cz D 0
. Ta c:
P QP Q
P Q
n .ncos cos(n ,n )
n . n
0 02 2 2 2 2 2
A.A' B.B' C.C'0 90
A B C . A ' B' C'
0
P Q90 n n
hai mt phng vung gc
nhau.
V. Cc dng bi tp:Dng 1: Vit phng trnh mt phng: Tm VTPT n A;B;C v im i
qua 0 0 0 0M x ; y ; z
Dng: 0 0 0A x x B y y C z z 0 Dng 2: Vit phng trnh mt phng qua baim A, B, C:
Tnh AB,AC Mp (ABC) c VTPT l n AB,AC
vqua A
Kt lun.Dng 3: Vit phng trnh mt phng i
qua im A v vung gc BC
Mt phng BC nn c VTPT l BC qua A
Ch :
Trc Ox cha i 1;0;0 Trc Oy cha j 0;1;0 Trc Oz cha k 0;0;1 Dng 4: Vit phng tnh mp l mt
phng trung trc ca AB.
Mt phng AB. Nn c VTPT l AB iqua I l trung im ca AB
Kt lun.Dng 5: Vit phng tnh mt phng i
qua im 0 0 0 0M x ;y ; z v song song vi mt
phng : Ax By Cz D 0
/ / . Nn phng trnh c dng:Ax + By + Cz + D= 0
0M D' Kt lun.Dng 6: Vit phng trnh mp (P) i qua haiim A, B v vung gc vi mp (Q)
Mt phng (P) c cp VTCP l: AB v VTPTca (Q) l Qn
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
36/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 36
Mt phng (P) c VTPT lQ
n AB, n
v
qua A Kt lun.Dng 7: Vit phng trnh mp i qua cc
im l hnh chiu ca im 0 0 0M x ;y ;z trn cc trc to. Gi M1, M2, M3 ln lt l hnh chiu ca
im M trn Ox, Oy, Oz. Th M1(x0;0;0),M2(0;y0;0), M3(0;0;x0)
Phng trnh mt phng l:
0 0
x y z1
x y z
Dng 8: Vit phng trnh mp i qua
im M0 v vung gc vi hai mt phng (P)v (Q). (P) c VTPT l
Pn
(Q) c VTPT l Qn Mp c VTPT l P Qn ,n v qua Mo Kt lun.Dng 9: Ta im Mi xng ca M quamt phng
Gi M (x; y; z) l im i xng ca Mqua
Gi d l ng thng i qua M v d .Nn d c VTCP l n
Vit phng trnh tham s ca d Gi H d Ta im H l nghim ca hphng trnh
d :
:
Ta im H
V H l trung im ca MM Ta imM
Dng 10: Vit phng trnh mt phng tipdin ca mt cu (S) ti tip im A. Xc nh tm I ca mt cu (S) Mt phng : Mp tip din c VTPT : IA Vit phng trnh tng qut.
Vn 3: NG THNGI. Phng trnh ng thng:1. Phng trnh tham s ca ng thng:
Cho im0 0 0 0M (x ;y ;z ) l im thuc ng
thng v 1 2 3a (a ; a ; a )
l VTCP ca ngthng . Phng trnh tham s ca ng thng :
0 1
0 2
0 3
x x a t
y y a t (t R)
z z a t
2. Phng trnh chnh tc ca ung thng:Cho im
0 0 0 0M (x ;y ;z ) l im thuc ng
thng v1 2 3
a (a ; a ; a )
l VTCP ca ngthng . Phng trnh chnh tc ca ng thng :
0 0 0
1 2 3
x x y y z z
a a a
II. V tr tng i ca cc ng thng vcc mt phng:1. Vtr tng i ca hai ng thng:
Cho hai ng thng () i qua M c VTCPa
v () i qua M c VTCP a '
.
() cho () a,a ' .MM' 0 () ct () a,a ' .MM' 0 vi a,a ' 0
() // () [a,a']=0M '
hoc
'a;a = 0
a;MM' = 0
() ()
[a,a ']=0
M '
hoc
'a; a = 0
a;MM' = 0
2. V tr tng i ca ng thng v mtphng:
Cho ng thng () i qua
0 0 0 0M (x ;y ;z ) c VTCP 1 2 3a (a ; a ; a )
v mtphng ():
Ax By Cz D 0 c VTPT n (A;B;C)
.
() ct () a.n 0 () // () a.n 0
M ( )
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
37/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 37
() nm trn () a.n 0M ( )
III.Khong cch:1. Khong cch tM n ung thng () iqua M0 c VTCP a
.0[M M,a]
d(M, )a
2. Khong cch gia hai ng cho nhau :0 0 0 0
qua M (x ;y ; z ):
VTCPa
;0 0 0 0
qua M' (x' ; y' ;z' )' :
VTCPa'
[a,a '].MM'd( , ')
[a,a']
Ch :* Nu () v () ct nhau hoc trng nhau th:
d((),()) = 0* Nu () v () song song th:
d((),()) = d(M , ()) = d(N , ())( trong M () v N ())
IV.Gc:1.
Gc gia hai ng thng:
0 0 0 0qua M (x ;y ; z )
:VTCPa
;
0 0 0 0qua M' (x' ; y' ;z' )
' :VTCPa'
1 1 2 2 3 3
2 2 2 2 2 21 2 3 1 2 3
a.a 'cos cos(a,a ')
a . a '
a .a ' a .a ' a .a '
a a a . a ' a ' a '
2. Gc gia ng thng v mt phng:() i qua M0 c VTCP 1 2 3a (a ; a ; a ) , mp() c
VTPT n (A;B;C)
.Gi l gc hp bi () vmp() , ta c:
1 2 3
2 2 2 2 2 21 2 3
Aa +Ba +Casin cos(a,n)
A B C . a a a
V. Dng ton thng gp:Dng 1: Vit phng trnh ng thng :
Cn bit VTCP 1 2 3a a ;a ;a vim 0 0 0 0M x ; y ; z
Vit phng trnh tham s theo cng thc.
Vit phng trnh chnh tc theo cng thc.Dng 2: Vit phng trnh ng thng khi:
: 1 1 1 1
2 2 2 2
A x B y C z D 0
A x B y C z D 0
c VTCP l : 1 1 1 1 1 12 2 2 2 1 2
B C C A A Ba ; ;B C C A A B
Cho z = 0 tm c im M0. Vit phng trnh ng thng.Dng 3: Vit phng trnhng thng iqua im 0 0 0 0M x ;y ; z v vung gc vi mt
phng : Ax By Cz D 0
Mp c VTPT l n A;B;C ng thng i qua im M0 v c VTCP
l n
Vit phng trnh ng thng.Dng 4: Vit phng trnh hnh chiu ca dtrn mt phng
Gi d l hnh chiu ca d trn mp Gi l mt phng cha d v Nn c cp VTCP l VTCP ca d l du
v n
l VTPT ca mt phng Mp c VTPT dn u ,n i qua im
M0d
Vit phng trnh tng qut ca Mp Phng trnh ng thng d:
:
:
Chuyn vphng trnh chnh tc (tham s).Dng 5: Vit phng trnh ng thng d quaim 0 0 0 0M x ; y ; z v vung gc vi hai
ng 1 v 2
1 c VTCP 1u 2 c VTCP 2u d vung gc vi 1 v 2 . Nn d c VTCP l
d 1 2u u ,u
Dng 6: Vit phng trnh ng thng d iqua im A v ct chai ng
1 v 2 .
Thay toA vo phng trnh 1 v 2 1 2A ,A
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
38/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 38
Gi (P) l mt phng i qua im A v cha1
Gi (Q) l mt phng i qua im A v cha2
Phng trnhng thng d:
PQ
Chuyn vphng trnh chnh tc (tham s)Dng 7: Vit phng trnh ng thng d
P ct chai ng 1 v 2 .
Gi 1A P Gi 2B P ng thng chnh l ng thng ABDng 8: Vit phng trnh ng thng d // d1v ct chai ng 1 v 2 .
Gi (P) l mt phng cha 1 v(P) // d1 Gi (Q) l mt phng cha
2 v(Q) // d1
d P Q Phng trnh ng thng d
P :
Q :
Dng 9: Vit phng trnh ng vung gcchung ca hai ng thng cho nhau 1 v
2 .
Cch 1:
Gi1
u
v2
u
ln lt l VTCP ca1
v 2
Gi 1 2v u ,u Gi (P) l mt phng cha
1 v c mt
VTCP l v
. Nn c VTPT l P 1n u , v
phng trnh mt phng (P)
Gi (Q) l mt phng cha 2 v c mtVTCP l v
. Nn c VTPT l Q 2n u , v
phng trnh mt phng (Q)
Phng trnh ng vung gc chung ca 1 v 2 :
P
Q
Cch 2:
Chuyn phng trnh ng thng1
v2
v dng tham s.
Gi1M v 2N (M, N di dng tham
s). Tnh MN
.
Gii h: 12
MN.u 0
MN.u 0
. Tm c tham s
tm c ta im M, N vit phngtrnh MN.
Dng 10: Vit phng trnh ng thng dvung gc (P) v ct hai ng thng
1 v 2
Gi l mt phng cha 1 v c mtVTCP l
Pn
( VTPT ca (P) )
Gi l mt phng cha 2 v c mtVTCP l Pn
( VTPT ca (P) )
ng thng d Dng 11: Vit phng trnh ng thng d iqua im M0 vung gc vi ng thng 1 v
ct ng thng 2
Gi l mt phng i qua M0 v vunggc
1
Gi l mt phng i qua im M0 vcha 2
ng thng d Dng 12: Vit phng trnh ng thng d iqua giao im ca ng thng v mtphng v d ,d
Gi A Gi l mt phng i qua A v vung gc
vi . Nn c VTPT l VTCP ca
ng thng d
Dng 13: Tm ta im M' i xng ca M0qua ng thng d Gi M (x ; y ; z ) Gi (P) l mt phng i qua im M0 v
P d . Nn (P) nhn VTCP ca d lmVTPT
Gi H d P Ml im i xng ca M0qua ng thng
d. Nn H l trung im ca on M0M
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
39/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 39
Ta c:
0H
0H
0H
x x 'x
2
y y 'y
2
z z '
z 2
M
Dng 14: Khong cch gia hai ng thngcho nhau v ' Gi u v u ' ln lt l VTCP ca v ' i qua im M0 , 0M' '
0 0
u,u ' .M M'd , '
u ,u '
Vn 3: MT CUI. Phng trnh mt cu:1. Phng trnh mt cu tm I(a;b;c) bnknh R
2 2 2 2x a x b x c R .
2. Phng trnh mt cu tm I(a;b;c) , bnknh 2 2 2R a b c d :
2 2 2x y z 2ax 2by 2cz d 0
vi a2 + b2 + c2d > 0II. Vtr tng i ca mt cu v mt phng:Cho mt cu
(S): 2 2 2 2
x a x b x c R
tm I(a;b;c)bn knh R v mt phng (P):
Ax + By + Cz + D = 0.
Nu d(I,(P)) > R th mt phng (P) v mt cu(S) khng c im chung. Nu d(I,(P)) = R th mt phng (P) v mt cu(S) tip xc nhau. Khi (P) gi l tip din camt cu (S) v im chung gi l tip im Nu d(I,(P)) < R th mt phng (P) v mt cu(S) ct nhau theo giao tuyn l ng trn c
phng trnh:
2 2 2 2x a y b z c R
Ax By Cz D 0
Trong bn knh ng trn2 2
r R d(I, (P)) v tm H ca ng trn lhnh chiu ca tm I mt cu (S) ln mt phng(P).
III.V tr tng i gia ng thng v mtcu:
Cho mt cu (S):(xa)2 +(yb)2+(zc)2 =
R2v ng thng (d) :0 1
0 2
0 3
x x a t
y y a t
z z a t
Mun tm giao im gia (d) v (S) , ta thay x,y, z trong phng trnh (d) vo phng trnh (S)ta c mt phng trnh bc hai theo t . Nu phng trnh theo t v nghim th (d) v(S) khng c im chung Nu phng trnh theo t c mt nghim t th(d) tip xc vi (S) . Khi (d) gi l tip tuynca mt cu (S) v im chung gi l tip im .Nu phng trnh theo t c hai nghim phn bitt1; t2 th (d) ct (S) ti hai im phn bit.IV.Dng ton thng gp:Dng 1: Vit phng trnh mt cu Xc nh tm I(a ; b ; c) ca mt cu Bn knh R Vit phng trnh mt cu
2 2 2 2
x a x b x c R
Dng 2: Vit phng trnh mt cu ngknh AB Gi I l trung im ca AB. Tnh to I
I l tm mt cu
Bn knh 1R AB2
Vit phng trnh mt cuDng 3: Vit phng trnh mt cu (S) c tmI (a; b; c) v tip xc vi :
Ax + By + Cz + D = 0
Mt cu (S) c tm I v tip xc vi . Nnc bn knh
R d I, I I I2 2 2
Ax By Cz D
A B C
Vit phng trnh mt cuDng 4: Vit phng trnh mt cu (S) ngoitip tdin ABCD Phng trnh mt cu (S) c dng
x2 + y2 + z2 + 2Ax + 2By +2Cz + D = 0
A, B, C, D thuc (S). Ta c hphng trnh Gii hphng trnh tm A, B, C, D Kt lun
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
40/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 40
Dng 5: Lp phng trnh mt cu i qua baim A, B, C c tm nm trn mt phng Oxy
Gi I(xI ; yI ; 0) l tm ca mt cu, I Oxy Ta c AI2 = BI2 = CI2 Ta c hphng trnh
2 2
2 2AI BIAI CI
Gii hphng trnh tm I IA = R Kt lun
Vn 5: Cc dng ton tam gicTrong khng gian Oxyz cho tam gic ABC
bit im C(a;b;c) v hai ng thng ct nhau
1 2d , d khng i qua C ln lt c phng trnh
tham s :
1 1 1
1 1 1 1
1 1 1
x x a t
d : y y b t
z z c t
v2 2 2
2 2 2 2
2 2 2
x x a t
d : y y b t
z z c t
Hy tm ta cc nh A, B trong cc trnghp :
1 2d , d l hai ng cao ca tam gic .
1 2
d , d l hai ng trung tuyn ca tam gic.
1 2d , d l hai ng phn gic trong gc A , B 1d l ng cao, 2d l trung tuyn ca tamgic
1
d l ng cao,2d l phn gic trong ca
tam gic
1
d l trung tuyn, 2d l phn gic trong ca
tam gic Phng php: Tng tnh trong hnh
hc phng.
Ch : Hnh hc gii tch khng gian thii hc thng tp trung vo cc dng tonthng gp ca phng trnh ng thng, ccdng ton khong cch, im i xng nn hcsinh cn nm k(v hnh hc gii tch trong Oxythi khai thc yu t tam gic)
Vn 6: ng dng hnh hc gii tchgii cc bi hnh hc thun.
C sl lun:Nh ta bit trong vi cng c gii tch
ta c thtnh c din tch mt a gic, th tchmt khi a din, khong cch gia hai mt
phng, gia hai ng thng, gc gia hai mtphng, gia ng thng v mt phng, gia haing thng
V vy gii bi ton thun ty hnh hc ctha v mt bi ton hnh hc gii tch nu ta
xy dng mt h trc Oxyz hp l.Nhn xt:- u: Gii bi ton chn thun l tnh ton,khng suy ngh nhiu.- Khuyt: Khng thy c ci hay ca hnh hcthun ty, tnh ton phi ht sc cn thn.Mt s cch chn h trc Oxyz thng dng:
1. Vi hnh lp phng hoc hnh hp chnht ABCD.A'B'C'D'
2. Vi hnh hp y l hnh thoiABCD.A'B'C'D' 3. Vi hnh chp tgic u S.ABCD
4. Vi hnh chp tam gic u S.ABC5. Vi hnh chp S.ABCD c ABCD l hnh
ch nht v SA (ABCD)6. Vi hnh chp S.ABC c ABCD l hnh
thoi v SA (ABCD)7. Vi hnh chp S.ABC c SA (ABC) v
ABC vung ti A.8. Vi hnh chp S.ABC c SA (ABC) v
ABC vung ti B.9. Vi hnh chp S.ABC c (SAB) (ABC), SAB cn ti S v ABC vung ti C
10.Vi hnh chp S.ABC c (SAB) (ABC), SAB cn ti S v ABC vung ti A
11.Vi hnh chp S.ABC c (SAB) (ABC), SAB cn ti S v ABC vung cn ti C
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
41/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 41
Mt cch tng qut: Chn trc h trc Oxynm trong mt phng y da trn cc tnh chtvung gc (O nm gc vung). Sau dng tiaOz vung gc vi Oxy ti O.
S PHC
Vn 1: CC NH NGHA TNHCHT.
I. Khi nim s phc Tp hp s phc: C S phc (dng i s) : z a bi
(a, b R , a l phn thc, b l phn o, i l n vo, i2 =1)
z l s thc phn o ca z bng 0(b = 0)
z l thun o phn thc ca z bng 0(a = 0)
S 0 va l s thc va l so. Hai s phc bng
nhau:a a '
a bi a ' b 'i (a,b,a ', b ' R)b b '
2. Biu din hnh hc: S phc z = a + bi (a,b R) c biu din bi im M(a; b) hay biu (a; b)
trong mp(Oxy) (mp phc)
3. Cng v trs phc:
a bi a ' b 'i a a' b b' i a bi a ' b'i a a' b b' i Si ca z = a + bi lz =abi u biu din z, u ' biu din z' th
u u '
biu din z + z v u u '
biu dinzz.
4. Nhn hai s phc:
a bi a ' b'i aa ' bb' ab' ba ' i k(a bi) ka kbi (k R)
5. S phc lin hp ca s phc z = a + bi lz a bi
z z ; z z ' z z ' ;
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
42/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 42
1 12 2
z zz.z ' z.z ';
z z
2 2z.z a b z l s thc z z ;
z l so z z 6. Mun ca s phc: z = a + bi
2 2z a b zz OM z 0, z C , z 0 z 0 z.z' z . z ' z z
z ' z '
z z ' z z ' z z ' 7. Chia hai s phc:
12
1z zz
(z 0)
12
z ' z '.z z '.zz 'z
z z.zz
z ' w z ' wzz
8. Cn bc hai ca s phc:
z x yi l cn bc hai ca s phcw a bi
2
z w
2 2x y a
2xy b
w = 0 c ng 1 cn bc hai l z = 0 w 0 c ng hai cn bc hai i nhau Hai cn bc hai ca a > 0 l a Hai cn bc hai ca a < 0 l a.i
9. Phng trnh bc hai Az2 + Bz + C = 0 (*)(A, B, C l cc s phc cho trc, A 0 ).
2B 4AC 0 : (*) c hai nghim phn bit
1,2
Bz
2A , ( l 1 cn bc hai ca )
0 : (*) c 1 nghim kp:1 2
Bz z
2A
Ch : Nu z0 C l mt nghim ca (*)th
0z cng l mt nghim ca (*).
10. Dng lng gic ca s phc:
z r(cos i sin ) (r > 0) l dng lng
gic ca z = a + bi (z 0)
2 2r a b
acos
r
bsin
r
l mt acgumen ca z, (Ox,OM) z 1 z cos isin ( R)
11. Nhn, chia s phc di dng lng gic:z r(cos i sin ) , z ' r '(cos ' i sin ')
z.z ' rr '. cos( ') i sin( ') z r cos( ') i sin( ')
z ' r '
12. Cng thc Moavr:
n nr(cos i sin ) r (cosn i sinn ) ,( *n N )
ncos isin cos n isin n 13. Cn bc hai ca s phc di dng lng
gic: S phc z r(cos isin ) (r > 0) c hai
cn bc hai l:
r cos i sin2 2
hoc r cos i sin
2 2
r cos isin2 2
Mrng: S phc z r(cos isin ) (r > 0) c n cn bc n l:
n k2 k2r cos isin , k 0,1,...,n 1n n
Vn 2: CC DNG TONI. Thc hin cc php ton cng tr, nhnchia s phc.
p dng cc quy tc cng, tr, nhn, chiahai s phc, cn bc hai ca s phc.
Ch cc tnh cht giao hon, kt hp ivi cc php ton cng v nhn.II. Gii phng trnh - hphng trnh sphc:
- Gi s z = x + yi. Gii cc phng trnhn z l tm x, y thomn phng trnh.
- Gii phng trnh bc hai trong tp sphc, kt hp vi nh l Vi-et.
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
43/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 43
- Ch : l ln ca mt s phc chkhng phi l tr tuyt i. (tr tuyt i l trnghp ring ca ln c nh ngha trn trc sthc).III.Tp hp im.
- Gi s s phc z = x + yi c biu dinim M(x; y). Tm tp hp cc im M l tm hthc gia x v y.
- Ch : Cc dng phng trnh ngthng, ng trn, conic.IV.Dng lng gic.
- p dng nh cc cng thc nu.Ch : Vic kt hp khai trin nh thc Newtontrong tp s phc chng minh cc ng thccng hay c s dng.
I S T HPXC SUT
Vn 1: HON VCHNH HPT HP
V. Quy tc m, cng v nhn:1. Quy tc m:
a. Quy tc:Vi iu kin l khong cch gia cc s bngnhau (cch u), ta c:
1
so ln nhat so nho nha
so cac sokhoang cach gia 2 so lien ke
t
.
b. Cc du hiu chia ht:Chia ht cho 2: s c ch s tn cng l 0, 2, 4,6, 8.
Chia ht cho 3: s c tng cc ch s chia htcho 3.
Chia ht cho 4: s c 2 ch s tn cng lpthnh s chia ht cho 4.
Chia ht cho 5: s c ch s tn cng l 0, 5.Chia ht cho 6: s chia ht cho 2 v 3.Chia ht cho 8: s c 3 ch s tn cng lpthnh s chia ht cho 8.
Chia ht cho 9: s c tng cc ch s chia htcho 9.
Chia ht cho 10: s c ch s tn cng l 0.Chia ht cho 11: s c hiu ca tng cc ch shng l v tng cc ch shng chn chia htcho 11 (VD: 1345729 v (1+4+7+9)(3+5+2) =11).
Chia ht cho 25: s c 2 ch s tn cng l 00,25, 50, 75.
2. Quy tc cng:1) Nu mt qu trnh (bi ton) c th thc hinc mt trong hai cch (trng hp) loi tr lnnhau: cch th nht cho m kt qu v cch th haicho n kt qu. Khi vic thc hin qu trnhtrn cho m + n kt qu.2) Nu mt qu trnh (bi ton) c th thc hinc k cch (trng hp) loi tr ln nhau: cchth nht cho m1 kt qu, cch th hai cho m2 ktqu, , cch th k cho mk kt qu. Khi vic
thc hin qu trnh trn cho m1 + m2+ + mkkt qu.
3. Quy tc nhn:
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
44/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 44
1) Nu mt qu trnh (bi ton) c thc hintheo hai giai on (bc) lin tip nhau sao choc m cch thc hin giai on th nht, ng thing vi mi cch c n cch thc hin giaion thhai. Khi c mn cch thc hin qutrnh trn.
2) Nu mt qu trnh (bi ton) c thc hintheo k giai on (bc) lin tip nhau sao cho cm1 cch thc hin giai on th nht, vi micch c m2 cch thc hin giai on thhai, , c mk cch thc hin giai on th k. Khi, ton b qu trnh c m1.m2mk cch thchin.
VI.Hon vChnh hpT hp:1. Hon v:
nh ngha. Cho tp hp X gm n phn t phnbit n 0 . Mi cch sp xp n phn t ca Xtheo mt th tno c gi l mt hon vca n phn t. S cc hon v ca n phn tck hiu l Pn.
Pn= n! = 1.2n
2. Chnh hp:nh ngha. Cho tp hp X gm n phn t phnbit n 0 . Mi cch chn ra k 0 k n phn
t ca X v sp xp theo mt th tno cgi l mt chnh hp chp k ca n phn t. S ccchnh hp chp k ca n phn tc k hiu l
k
nA .
k
n
n!A
(n k)!
3. T hp:nh ngha. Cho tp hp X gm n phn t phnbit n 0 . Mi cch chn ra k 0 k n phn
t ca X c gi l mt t hp chp k ca nphn t. S cc t hp chp k ca n phn tck hiu l knC .
k
n
n!C
k!(n k)!
Nhn xt:1)iu kin xy ra hon v, chnh hp v thp l n phn t phi phn bit.
2) Chnh hp v t hp khc nhau ch l saukhi chn ra k trong n phn t th chnh hp c spth t cn t hp th khng.
VII. Phng php gii ton m:1. Phng php 1.
Bc 1.c k cc yu cu v s liu ca bi.Phn bi ton ra cc trng hp, trong mi trnghp li phn thnh cc giai on.
Bc 2. Ty tng giai on c th v gi thit biton s dng quy tc cng, nhn, hon v,chnh hp hay t hp.Bc 3. p n l tng kt qu ca cc trnghp trn.
2. Phng php 2.i vi nhiu bi ton, phng php 1 rt di. Do ta s dng phng php loi tr (phn b)
theo php ton A A X A X \ A .
Bc 1: Chia yu cu ca thnh 2 phn l yucu chung X (tng qut) gi l loi 1 v yu curing A. Xt A l phnh ca A, ngha l khngtha yu cu ring gi l loi 2.Bc 2: Tnh s cch chn loi 1 v loi 2.Bc 3:p n l s cch chn loi 1 tr s cchchn loi 2.
Ch :1) Cch phn loi 1 v loi 2 c tnh tng i,ph thuc vo ch quan ca ngi gii.
2) Gii bng phng php phn b c u im lngn tuy nhin nhc im l thng sai st khitnh slng tng loi.3*)Thng th ta xl cc iu kin trc, hocn gin cc iu kin ri gii quyt bi ton.
VIII. Phng php phng trnh, btphng trnh, hi s t hp:Bc 1: t iu kin cho bi ton.
-xP c iu kin l x
-k
nA ,k
nC c iu kin l k,n v 0 k n Bc 2: p dng cng thc tnh a bi tonvcc phng trnh, hphng trnh quen thuc.Bc 3: Gii phng trnh, bt phng trnh, h
phng trnh ri so iu kin chn nghim.Ch : Do tnh c bic ca nghim l s t
nhin nn i khi mt s bi ta phi nhmnghim, cn i vi nhng bi bt phng trnhi khi ta cng cn lit k cc nghim.
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
45/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 45
Vn 2: NH THC NEWTON
I. nh ngha:Nh thc Newton l khai trin tng ly tha cdng:
n 0 n 1 n 1 2 n 2 2n n nn
k n k k n n k n k k
n n n
k 0
a b C a C a b C a b ...
C a b ... C b C a b
S hng th k+1 l k n k k k 1 nT C a b thng c gi l s hng tng qut.
Cc h s knC c tnh theo cng thc t
hp chp hoc da vo tam gic Pascal sau:
Tnh cht
1) k n kn nC C (0 k n)
2) k k 1 k n n n 1C C C (1 k n)
.
II. Phng php gii ton:1. Dng khai trin: Du hiu nhn bit: Cc h s ng
trc t hp v ly tha l 1 hoc 1 v1 xen knhau.
Khai trin na b hoc na b . Cng hoc tr hai v ca 2 khai trin trn.2. Dng o hm:
a. o hm cp 1: Du hiu nhn bit: Cc h s ng
trc t hp v ly tha tng dn t1 n n (hocgim dn tn n 1).
Xt khai trin (1):
n 0 1 2 2 k k n n
n n n n n1 x C C x C x ... C x ... C x
o hm 2 v ca (1). Thay s thch hp vo (1) sau khi o hm.
b. o hm cp 2: Du hiu nhn bit: Cc h s ng
trc t hp v ly tha tng (gim) dnt1.2 n (n1).n hoc tng (gim) dn t12n n2.
Xt khai trin (1):
n 0 1 2 2 n 1 n 1 n n
n n n n n1 x C C x C x ... C x C x
o hm 2 v ca (1) ta c (2):
n 11 2 3 2 n n 1
n n n nC 2C x 3C x ... nC x n 1 x
Tip tc o hm 2 v ca (2) ta c (3):2 3 4 2 n n 2
n n n n1.2C 2.3C x 3.4C x ... (n 1)nC x
n 2n(n 1)(1 x) .
Nhn x vo 2 v ca (2) ta c (4): n 11 2 2 3 3 n nn n n nC x 2C x 3C x ... nC x nx 1 x .
o hm 2 v ca (4) ta c (5):2 1 2 2 2 3 2 2 n n 1
n n n n
n 2
1 C 2 C x 3 C x ... n C x
n(1 nx)(1 x)
3. Dng tch phn: Du hiu nhn bit: Cc h sng
trc t hp (v ly tha) l phn s gim
dn t1 n1
n 1
hoc tng dn t1
n 1
n 1.
Xt khai trin (1):
n 0 1 2 2 n 1 n 1 n n
n n n n n1 x C C x C x ... C x C x
Ly tch phn 2 v ca (1) t a n b tac:
b b b b
n 0 1 n n
n n n
a a a a
1 x dx C dx C xdx ... C x dx
b b bn 1 b
2 n 10 1 n
n n n
a a aa
1 x x x xC C ... Cn 1 1 2 n 1
2 2 n 1 n 10 1 n
n n n
b a b a b aC C ... C
1 2 n 1
n 1 n 1
(1 b) (1 a)
n 1
.
Ch : Trong thc hnh, ta d dng nhn bitgi tr ca n. nhn bit 2 cn a v b ta nhn vo
s hng
n 1 n 1n
n
b aCn 1
.
4. Tm s hng trong khai trin nh thcNewtn:
a. Dng tm s hng thk: S hng th k trong khai trin n(a b) lk 1 n ( k 1) k 1
nC a b .
b. Dng tm s hng cha xm: S hng tng qut trong khai trin n(a b)
l k n k k f (k)nC a b M(k).x (a, b cha x).
8/8/2019 Kien Thuc Tong Hop
46/55
L THUYT TON LTH Cao Hong Nam
Trang 46
Gii phng trnh0
f (k) m k , s hng
cn tm l 0 0 0k n k k n
C a b v h s ca s hng cha
xm l M(k0).
Ch : S hng khng cha x th m = 0
c.
Dng tm s hng hu t: S hng tng qut trong khai trin n(a b) l
m r
k n k k k p q
n nC a b C . .
( , l hu t).
Gii h0
m
p(k ,0 k n) k
r
q
.
S hng cn tm l 0 0 0k n k k nC a b .d. Dng tm h s ln nht trong khai
trin Newton:
Xt khai trin n(a bx) c s hng tngqut l k n k k k nC a b x
.
t k n k k k nu C a b , 0 k n ta c dy hs l ku .
tm s hng ln nht ca dy ta gii hbt phng trnh
k k 1
0
k k 1
u u
ku u
.
H s ln nht l 0 0 0k n k k nC a b .
Vn 3: XC XUTI. Php thngu nhin v khng gian mu
1. Php thngu nhin:a. Khi nim: Php th ngu nhin (php
th ) l mt th nghim hay hnh ng m:
- Kt qu ca n khng on trc c .- C thxc nh c tp hp cc kt qu c thsy ra ca php th.
b. K hiu:Php th ngu nhin hay k hiu l : T
2. Khng gian mu ca php th:a. Khi nim : Tp hp tt c cc kt qu c
th xy ra ca php php th gi l khn