Kimya EKimya Eğğitimiitimi

Ders Sorumlusu

Prof. Dr. Đnci MORGĐL

Konu:Metallerin Reaksiyonları

Süre: 4 ders saati

Metallerin Su Metallerin Su ĐĐle Reaksiyonlarle Reaksiyonlarıı

Hedef : Metallerin su ile verdikleri reaksiyonları kavratabilmek.

Davranışlar:

� Metallerin su ile verdikleri reaksiyonların açıklanması

� Metallerin su ile verdikleri reaksiyonlara örnek verilmesi

Metallerin Asitler Đle Verdikleri Reaksiyonlar

Hedef: Metallerin asitler ile verdikleri reaksiyonları kavratabilmek

Davranışlar:� Metallerin asitler ile verdikleri reaksiyonları

açıklanması� Metallerin asitler ile verdikleri

reaksiyonlara örnek verilmesi

Metallerin Halojen Asitleri Đle Verdikleri Reaksiyonlar

Hedef: Metallerin halojen asitleri ile verdikleri reaksiyonları kavratabilmek.

Davranışlar:

�Halojen asitlerin açıklanması

�Metallerin halojen asitleri ile verdikleri reaksiyonları açıklanması

�Metallerin halojen asitleri ile verdikleri reaksiyonlara örnek verilmesi.

Metallerin Oksijen Đçeren Asitler Đle Verdikleri Reaksiyonlar

Hedef: Metallerin oksijen içeren asitler ile verdikleri reaksiyonları kavratabilme.

Davranışlar:� Oksijen içeren asitlerin açıklanması� Metallerin oksijen içeren asitler ile

verdikleri reaksiyonların açıklanması� Metallerin oksijen içeren asitler ile

verdikleri reaksiyonlara örnek verilmesi.

Altın ve Platinin Kral Suyu Đle Verdikleri Reaksiyonlar

Hedef: Kral suyu ve metallerin kral suyu ile verdikleri reaksiyonları kavratabilme.Davranışlar:�Kral suyunun tanıtılması�Altın ve platinin kral suyu ile verdikleri reaksiyonların açıklanması�Kral suyu ve metallerin kral suyu ile verdikleri reaksiyonlara örnek verilmesi.

Metallerin Bazlar Đle Verdikleri Reaksiyonlar

Hedef: Amfoter metaller ve bu metallerin bazlar ile verdikleri reaksiyonlarıkavratabilmek.

Davranışlar:

� Amfoter metallerle ilgili bilgi verebilme

� Amfoter metallerin bazlar ile verdikleri reaksiyonları açıklayabilme

� Amfoter metallerin bazlar ile verdikleri reaksiyonlara örnek verilmesi

METALLERMETALLERMetal, (Latince: metallum, Yunanca: metallon). Yüksek

elektrik ve ısı iletkenliği, kendine özgü parlaklığı olan, şekillendirmeye yatkın, katyon oluşturma eğilimi yüksek, oksijenlebirleşerek çoğunlukla bazik oksitler veren elementler.

Metaller, kendi aralarında: soy metaller (altın, gümüş,platin gibi) ve soy olmayan metaller (demir, çinko, alüminyum gibi) şeklinde sınıflandırılabilir. Yarı metaller, iyi metal özelliği göstermez. Bu elementler hem metal, hem de ametal özelliği gösterir. Silisyum, bor, antimon, arsenik gibi elementler yarımetaldir.

Doğada ametaller daha çok bulunsa da periyodik tablodakielementlerin çoğu metaldir.

Özellikleri

� Metaller normal koşullarda katı halde bulunur. Yalnız cıva sıvıdır.

� Bütün metaller parlaktır (Metalik parlaklık). Işığıyansıtırlar.

� Metaller sert ve yumuşak olabilir. Sert olan metal yumuşak olanı çizer.

� Metaller, tel, levha ve toz haline gelebilir.� Metaller esnektir; eğilip bükülebilir. � Elektrik ve ısıyı iletir. � Soy metaller (altın, platin gibi) dışında diğer metaller

havada paslanır. � Metaller birbirleriyle bileşik yapmaz. Ancak birbiri içinde

ergitilerek karıştırılabilirler ve alaşım oluştururlar.

� Đki veya daha çok metal birbiriyle molekül oluşturmaz.

� Moleküllerin öz kütleleri büyük, ergime noktalarıyüksektir. Örneğin, demir 1535°C'de ergir. Yoğunluğu 7,8 g/cm³'tür.

� Metaller, daima elektron vererek (+) yüklü iyon (katyon) olmak ister.

� Metallerin çoğuna (Na, Mg, Fe, Zn gibi) asitler etki eder. Bunun sonucunda tuz oluşur ve hidrojen gazı açığa çıkar.

Metallerin SMetallerin Sıınnııflandflandıırrıılmaslmasıı

�Soy metaller (altın, gümüş, platin gibi),

�Soy olmayan metaller (demir, çinko, aluminyum gibi).

�Yarı metaller, iyi metal özelliği göstermez. Bu elementler hem metal, hem de ametal özelliği gösterir. Silisyum, bor, antimon, arsenik gibi elementler yarı metallere örnektir.

Metalleri sınıflandırmak için, periyodik çizelgeyi

kullanmak yararlı olacaktır. Buna göre metaller; geçiş

öncesi metalleri, geçiş metalleri, B metalleri ve lantanit ve

aktinitler olmak üzere dört ana sınıfa ayrılabilir.

Geçiş Öncesi Metalleri

Grup IA ile grup IIA elementleriyle grup IIIA

elementlerinden alüminyum, skandiyum ve itriyum bu sınıfa

girer. Bu metaller en dış yörüngelerindeki s elektronlarıyla

da belirlenir. Bu nedenle onlara s bloğu elementleri de

denir. Bu metaller en dış elektronlarını kolaylıkla vererek

soygaz elektron dizilişinde olan iyonlarını oluşturur.

Geçiş Metalleri

Grup IIA ile grup IIIA arasında yer alan elementlerden

oluşur. Ancak skandiyum, Yitriyum ve Lantanyumda geçiş

metali özelliği tam olarak belirgin olmadığı gibi grup IB

elementlerinde B metali özelliği de görülür. Bu metaller

birçok yönleriyle aktinitlere benzerler. Bunlarda d

yörüngeçleri bileşik yapmada önemli rol oynar. Bu nedenle

bunlara genellikle d bloğu elementleri de denir.

B Metalleri

Bu sınıf grup IB elementlerinden ametallere kadar olan

elementleri kapsar. Bu metaller ametallerle metaller

arasında bir geçiş yaparlar. Bunların çoğu metallere özgü

sık istiflenmiş örgü yapısı göstermez. Koordinasyon sayılan

2,4 ve en çok 6 olur.

galyum

demir

galyumlityum

Metallerin Su Đle Reaksiyonları

Metaller H2O ile reaksiyona

girdiklerinde ; metal hidroksit olan

kuvvetli bazları oluştururlar.

1A Grubu Metallerin Reaksiyonları:

2M + 2H2O