Klasyfikacja nowotworówKlasyfikacja nowotworównarządów płciowych żeńskichnarządów płciowych żeńskich

dr med. Andrzej J. Kowalskidr med. Andrzej J. Kowalski

I Katedra Ginekologii i PołożnictwaI Katedra Ginekologii i PołożnictwaUniwersytetu Medycznego w ŁodziUniwersytetu Medycznego w Łodzi

Klinika Ginekologii OperacyjnejKlinika Ginekologii Operacyjneji Onkologii Ginekologiczneji Onkologii Ginekologicznej

PODZIAŁ KLINICZNYPODZIAŁ KLINICZNY

NOWOTWORY SZYJKI MACICYNOWOTWORY SZYJKI MACICY NOWOTWORY TRZONU MACICYNOWOTWORY TRZONU MACICY NOWOTWORY JAJNIKANOWOTWORY JAJNIKA NOWOTWORY SROMUNOWOTWORY SROMU NOWOTWORY POCHWYNOWOTWORY POCHWY NOWOTWORY JAJOWODUNOWOTWORY JAJOWODU

RAK SZYJKI MACICYRAK SZYJKI MACICY

KLASYFIKACJA MORFOLOGICZNA:KLASYFIKACJA MORFOLOGICZNA: NIENACIEKAJĄCE: NIENACIEKAJĄCE: CIN 1, 2, 3, CISCIN 1, 2, 3, CIS

NACIEKAJĄCE: NACIEKAJĄCE: CA PLANOEPITHELIALE RECENS (invasio punctata aut CA PLANOEPITHELIALE RECENS (invasio punctata aut

suprficialis)suprficialis) CA PLANOEPITHELIALE INVASIVUM (keratodes, CA PLANOEPITHELIALE INVASIVUM (keratodes,

akeratodes, microcellulare, verrucosum)akeratodes, microcellulare, verrucosum) ADENOCARCINOMAADENOCARCINOMA INNEINNE

RAK SZYJKI MACICYRAK SZYJKI MACICY

STOPNIE ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO STOPNIE ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO wg. FIGOwg. FIGO

0 0 – przedinwazyjny– przedinwazyjnyI I – tylko cz. pochwowa– tylko cz. pochwowaIa1 Ia1 – inwazja punktowa lub powierzchniowa– inwazja punktowa lub powierzchniowaIa2 Ia2 – inwazja do 5x7 mm– inwazja do 5x7 mmIb Ib – inwazja ograniczona do większej cz, szyjki– inwazja ograniczona do większej cz, szyjkiII II – przymacicza i/lub pochwa– przymacicza i/lub pochwaIia Iia – dochodzi do 1/3 dolnej cz. pochwy– dochodzi do 1/3 dolnej cz. pochwyIib Iib – obejmuje przymacicza ale nie dochodzi do kości– obejmuje przymacicza ale nie dochodzi do kościIII III – obejmuje całą miednicę mniejszą– obejmuje całą miednicę mniejsząIV IV – nacieka pęcherz moczowy i/lub odbytnicę oraz występują przerzuty – nacieka pęcherz moczowy i/lub odbytnicę oraz występują przerzuty

odległeodległe

RAK SZYJKI MACICYRAK SZYJKI MACICY

STANY PRZEDNOWOTWOROWE:STANY PRZEDNOWOTWOROWE: Dysplazja szyjki macicyDysplazja szyjki macicy Rogowacenie przerostoweRogowacenie przerostowe Brodawczak płaskonabłonkowyBrodawczak płaskonabłonkowy

RAK SZYJKI MACICYRAK SZYJKI MACICY

INNE NOWOTWORY SZYJKI INNE NOWOTWORY SZYJKI MACICY:MACICY:

Rak gruczołowy szyjki macicyRak gruczołowy szyjki macicy Mięsak groniastyMięsak groniasty Mięśniak szyjki macicyMięśniak szyjki macicy

NOWOTWORY TRZONU NOWOTWORY TRZONU MACICYMACICY

ZŁOŚLIWEZŁOŚLIWE NABŁONKOWE – rak endometriumNABŁONKOWE – rak endometrium MEZENCHYMALNE – mięsak podścieliskowy, mięsak MEZENCHYMALNE – mięsak podścieliskowy, mięsak

gładkokomórkowy, guz mezodermalny mieszany, gładkokomórkowy, guz mezodermalny mieszany, mięsako-rakmięsako-rak

NOWOTWORY TROFOBLASTUNOWOTWORY TROFOBLASTU NIEZŁOŚLIWENIEZŁOŚLIWE MEZENCHYMALNE – mięśniaki macicyMEZENCHYMALNE – mięśniaki macicy

RAK ENDOMETRIUMRAK ENDOMETRIUM

STANY STANY PRZEDNOWOTWOROWEPRZEDNOWOTWOROWE

PROSTY ROZROST ENDOMETRIUMPROSTY ROZROST ENDOMETRIUM GRUCZOŁOWY ROZROST GRUCZOŁOWY ROZROST

ENDOMETRIUMENDOMETRIUM TorbielowatyTorbielowaty Gruczolakowaty bez atypiiGruczolakowaty bez atypii AtypowyAtypowy, małego, średniego i dużego stopnia, małego, średniego i dużego stopnia

RAK ENDOMETRIUMRAK ENDOMETRIUMSTOPNIE ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO wg. STOPNIE ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO wg.

FIGOFIGOIa - tylko trzon poniżej ½ grubości ścianyIa - tylko trzon poniżej ½ grubości ścianyIb - tylko trzon powyżej ½ grubości ścianyIb - tylko trzon powyżej ½ grubości ścianyII – nowotwór obejmuje szyjkęII – nowotwór obejmuje szyjkęIII – nowotwór przechodzi granice macicy, ale nie przekracza miednicy mniejszej, III – nowotwór przechodzi granice macicy, ale nie przekracza miednicy mniejszej,

możliwe przerzuty do pochwy i/lub jajnikamożliwe przerzuty do pochwy i/lub jajnikaIVa – nacieka pęcherz, odbytnicę, esicęIVa – nacieka pęcherz, odbytnicę, esicęIVb – przerzuty odległeIVb – przerzuty odległe

STOPNIE ZRÓŻNICOWANIA MORFOLOGICZNEGOSTOPNIE ZRÓŻNICOWANIA MORFOLOGICZNEGOG1 – wysokozróżnicowanyG1 – wysokozróżnicowanyG2 – średniozróżnicowany, obecne ogniska raka litegoG2 – średniozróżnicowany, obecne ogniska raka litegoG3 – przewaga raka litegoG3 – przewaga raka litego

MIĘSAK PODŚCIELISKOWYMIĘSAK PODŚCIELISKOWY

1.1.Nodulus stromatosusNodulus stromatosus

2.2.Stromatosis Stromatosis endolymphaticaendolymphatica

3.3.Sarcoma stromaleSarcoma stromale

(podział jest uzależniony od stosunku nowotworu do (podział jest uzależniony od stosunku nowotworu do otoczenia!)otoczenia!)

MIĘSAK MIĘSAK GŁADKOKOMÓRKOWYGŁADKOKOMÓRKOWY

- Leiomyomatosis intravenosaLeiomyomatosis intravenosa

- Leyomyoma metastaticumLeyomyoma metastaticum

- LeyomyoblastomaLeyomyoblastoma

- Leyomyomatosis peritonealis disseminataLeyomyomatosis peritonealis disseminata(podział histologiczno-kliniczny)(podział histologiczno-kliniczny)

CHOROBY ROZROSTOWE CHOROBY ROZROSTOWE TROFOBLASTUTROFOBLASTU

ZAŚNIAD GRONIASTYZAŚNIAD GRONIASTY CałkowityCałkowity CzęściowyCzęściowy ZAŚNIAD GRONIASTY INWAZYJNYZAŚNIAD GRONIASTY INWAZYJNY Tylko macicyTylko macicy Z przerzutamiZ przerzutami RAK KOSMÓWKIRAK KOSMÓWKI Tylko macicyTylko macicy Z przerzutami (z małym i dużym ryzykiem)Z przerzutami (z małym i dużym ryzykiem) PRZTRWAŁA CHOROBA TROFOBLASTYCZNAPRZTRWAŁA CHOROBA TROFOBLASTYCZNA

NOWOTWORY NOWOTWORY TROFOBLASTUTROFOBLASTU

KLASYFIKACJA WG. FIGOKLASYFIKACJA WG. FIGO

I – ograniczony do trzonu macicyI – ograniczony do trzonu macicy

II – ograniczony do narządów II – ograniczony do narządów płciowychpłciowych

III – dodatkowo przerzuty do płucIII – dodatkowo przerzuty do płuc

IV – przerzuty do innych narządówIV – przerzuty do innych narządów

MIĘŚNIAKI MACICYMIĘŚNIAKI MACICY

Podział:Podział:

podśluzówkowepodśluzówkowe

śródścienneśródścienne

podsurowicówkowepodsurowicówkowe

NOWOTWORY JAJNIKANOWOTWORY JAJNIKAPODZIAŁ HISTOGENETYCZNY WHOPODZIAŁ HISTOGENETYCZNY WHO PIERWOTNE NOWOTWORY NABŁONKOWEPIERWOTNE NOWOTWORY NABŁONKOWE Nowotwory nabłonkowe niezłośliwe (torbielakogruczolak - torbiel, gruczolakowłókniak - lity)Nowotwory nabłonkowe niezłośliwe (torbielakogruczolak - torbiel, gruczolakowłókniak - lity) Nowotwory nabłonkowe graniczneNowotwory nabłonkowe graniczne Nowotwory nabłonkowe złośliwe: RAKI (surowicze 50%, niezróżnicowane 20%, śluzowe Nowotwory nabłonkowe złośliwe: RAKI (surowicze 50%, niezróżnicowane 20%, śluzowe

13%, endometrialne, mezonefroidalne, guz Brennera, mieszane)13%, endometrialne, mezonefroidalne, guz Brennera, mieszane) NOWOTWORY GONADALNE (ziarniszczak, otoczkowiak, włókniak, androblastoma, NOWOTWORY GONADALNE (ziarniszczak, otoczkowiak, włókniak, androblastoma,

gynandroblastoma)gynandroblastoma) NOWOTWORY Z KOMÓREK LIPIDOWYCHNOWOTWORY Z KOMÓREK LIPIDOWYCH NOWOTWORY GERMINALNE rozrodczak, nowotwór pęcherzyka żółtkowego, potworniak NOWOTWORY GERMINALNE rozrodczak, nowotwór pęcherzyka żółtkowego, potworniak

niedojrzały, potworniak dojrzały)niedojrzały, potworniak dojrzały) GONADOBLASTOMAGONADOBLASTOMA NOWOTWORY Z TKANKI ŁĄCZNEJ NIESWOISTEJ DLA GONADNOWOTWORY Z TKANKI ŁĄCZNEJ NIESWOISTEJ DLA GONAD NOWOTWORY NIE SKLASYFIKOWANENOWOTWORY NIE SKLASYFIKOWANE NOWOTWORY PRZERZUTOWE (rak endometrium, guz Krukenberga)NOWOTWORY PRZERZUTOWE (rak endometrium, guz Krukenberga) ZMIANY NOWOTWOROPODOBNEZMIANY NOWOTWOROPODOBNE

NOWOTWORY JAJNIKANOWOTWORY JAJNIKA

KLASYFIKACJA KLINICZNA WG. FIGOKLASYFIKACJA KLINICZNA WG. FIGOIa – jeden jajnik, torebka nieprzerwanaIa – jeden jajnik, torebka nieprzerwanaIb – dwa jajniki, torebki nieprzerwaneIb – dwa jajniki, torebki nieprzerwaneIc – pęknięta torebka guzaIc – pęknięta torebka guzaIIa – nacieczenie albo przerzuty do macicy i/lub jajowodówIIa – nacieczenie albo przerzuty do macicy i/lub jajowodówIIb – zajęcie innych tkanek miednicy mniejszejIIb – zajęcie innych tkanek miednicy mniejszejIIc – jw. + pęknięta torebka, lub wodobrzusze, lub dodatni rozmaz z otrzewnejIIc – jw. + pęknięta torebka, lub wodobrzusze, lub dodatni rozmaz z otrzewnejIIIa – jw. + mikrowszczepy na powierzchni otrzewnej, węzły chłonne wolneIIIa – jw. + mikrowszczepy na powierzchni otrzewnej, węzły chłonne wolneIIIb – jw. + wszczepy < 2 cm, węzły chłonne wolneIIIb – jw. + wszczepy < 2 cm, węzły chłonne wolneIIIc – jw. + wszczepy > 2 cm, przerzuty do węzłów chłonnych IIIc – jw. + wszczepy > 2 cm, przerzuty do węzłów chłonnych

pozaotrzewnowych i/lub pachwinowychpozaotrzewnowych i/lub pachwinowychIV – jw. + przerzuty odległeIV – jw. + przerzuty odległe

NOWOTWORY SROMUNOWOTWORY SROMUZMIANY PRZEDNOWOTWOROWE SROMUZMIANY PRZEDNOWOTWOROWE SROMU POTENCJALNEPOTENCJALNE Liszaj twardzinowy Liszaj twardzinowy (świąd, skóra papierowata > wycinek > HP > maść z testosteronem)(świąd, skóra papierowata > wycinek > HP > maść z testosteronem) Dystrofia hyperplastyczna Dystrofia hyperplastyczna (świąd, białe, zlewające się ogniska hyperkeratozy > (świąd, białe, zlewające się ogniska hyperkeratozy >

wycinek > HP > maść z betametazonemwycinek > HP > maść z betametazonem Dystrofia mieszanaDystrofia mieszana Kłykciny kończyste Kłykciny kończyste (podłoże wirusowe HPV, HSV-2, blade brodawki > wycinek > HP > (podłoże wirusowe HPV, HSV-2, blade brodawki > wycinek > HP >

elektrochirurgia / kriochirurgia / destrukcja chemiczna (Condyline)elektrochirurgia / kriochirurgia / destrukcja chemiczna (Condyline)

RZECZYWISTERZECZYWISTE Dysplazja małego stopnia – Dysplazja małego stopnia – VIN IVIN I Dysplazja średniego stopnia – Dysplazja średniego stopnia – VIN IIVIN II Dysplazja dużego stopnia – Dysplazja dużego stopnia – VIN IIIVIN III Rak śródnabłonkowy sromu - Rak śródnabłonkowy sromu - TISTIS

RAK SROMURAK SROMU

Rak płaskonabłonkowy Rak płaskonabłonkowy nierogowaciejącynierogowaciejący

Rak płaskonabłonkowy rogowaciejącyRak płaskonabłonkowy rogowaciejący Rak płaskonabłonkowy Rak płaskonabłonkowy

paraepidermoidalnyparaepidermoidalny Rak brodawkowatyRak brodawkowaty Rak podstawnokomórkowyRak podstawnokomórkowy

RAK SROMURAK SROMU

KLASYFIKACJA WG. FIGOKLASYFIKACJA WG. FIGO St. 0 – TIS, rak przedinwazyjnySt. 0 – TIS, rak przedinwazyjny St. 1 – guz dot. tylko sromu, wielkość poniżej 2 cm, węzły St. 1 – guz dot. tylko sromu, wielkość poniżej 2 cm, węzły

chłonne wolnechłonne wolne St. 2 – guz dot. tylko sromu, wielkość powyżej 2 cm, węzły St. 2 – guz dot. tylko sromu, wielkość powyżej 2 cm, węzły

chłonne wolnechłonne wolne St. 3 - guz przechodzi na dolną cewkę i/lub pochwę, krocze, St. 3 - guz przechodzi na dolną cewkę i/lub pochwę, krocze,

odbyt, węzły pachwinowe powiększone, ale ruchomeodbyt, węzły pachwinowe powiększone, ale ruchome St. 4 – guz nacieka pęcherz moczowy, cewkę, odbytnicę, St. 4 – guz nacieka pęcherz moczowy, cewkę, odbytnicę,

ufiksowany do kości, przerzuty odległe, węzły owrzodziałe ufiksowany do kości, przerzuty odległe, węzły owrzodziałe nieruchomenieruchome

RAK POCHWYRAK POCHWY

STOPNIE ZAAWANSOWANIA STOPNIE ZAAWANSOWANIA KLINICZNEGO wg. FIGOKLINICZNEGO wg. FIGO

0 0 - przedinwazyjny- przedinwazyjnyI I - tylko ściany pochwy- tylko ściany pochwyII II - tkanki okołopochwowe, ale nie dochodzi do ścian miednicy- tkanki okołopochwowe, ale nie dochodzi do ścian miednicyIII III - dochodzi do ścian miednicy- dochodzi do ścian miednicyIVa - nacieka pęcherz moczowy i/lub odbytnicęIVa - nacieka pęcherz moczowy i/lub odbytnicęIVb - występują przerzuty odległeIVb - występują przerzuty odległe

RAK JAJOWODURAK JAJOWODU

KLASYFIKACJAKLASYFIKACJAtaka sama jak w raku jajnikataka sama jak w raku jajnika