Kleszcze – jak bardzo mogą być niebezpieczne te pajęczaki?

Kleszcze należą do podgromady roztoczy. Dzielą się na dwa rodzaje, twarde i miękkie. Twarde

są częściowo pokryte pancerzem, a miękkie są go całkowicie pozbawione. Kleszcze to

niebezpieczne pasożyty, przenoszące wiele groźnych dla ludzi i dla zwierząt chorób. Do tego

czasu nie opracowano odpowiedniej profilaktyki przeciw nim, wielu ludzi nie potrafi nawet

prawidłowo ich usuwać.

Cykl życiowy tego stworzenia obejmuje trzy stadia rozwojowe (larwa, nimfa, postać dorosła) i

trwa od 2 do 3 lat. W każdym ze stadiów kleszcze muszą pić krew przynajmniej od trzech

żywicieli. Jeśli już uda im się znaleźć żywiciela przebywają na nim od dwóch godzin do 7 dni.

Gdy samica jest zdolna do rozmnażania, składa w ziemi do kilku tysięcy jaj. W pierwszym

stadium, czyli larwy, oraz w drugim – nimfy, kleszcze są bardzo małe i często mogą zostać

niezauważone, ich rozmiar może być zbliżony do ziarenka piasku.

Kleszcze po ugryzieniu mogą zarazić ludzi oraz zwierzęta wieloma niebezpiecznymi

chorobami. Jedną z nich jest borelioza zwana inaczej chorobą z Lyme. Jest to zakaźna choroba

wieloukładowa którą wywołują należące do krętków bakterie. Przenoszą je kleszcze z rodzaju

Ixodes. Wśród wszystkich chorób odkleszczowych borelioza występuje najczęściej. Do

zakażenia dochodzi w momencie wprowadzenia do ciała żywiciela śliny lub wymiocin

zarażonego kleszcza. Wczesnym objawem choroby jest charakterystyczny rumień, tak zwany

wędrujący, występujący w miejscu ukąszenia. Jego cechą jest obwodowe szerzenie połączone

z centralnym ustępowaniem. Oznacza to, że rumień wygląda jak pierścień wokół ukąszenia.

Jest to najczęstszy wczesny objaw, jednak nie zawsze się pojawia. Inne wczesne objawy są

grypopodobne, dlatego często źle diagnozowane. A więc wystąpić może gorączka, osłabienie

oraz ból głowy. Wczesne objawy ustępują po trzech miesiącach. Po tym czasie u niektórych

chorych mogą się one przekształcić we wczesną postać rozsianą. Może ona przebiegać pod

postacią neuroboreliozy, zapalenia stawów oraz rzadko zapalenia mięśnia sercowego. Objawy

mogą wystąpić nawet po wielu latach od zakażenia, dochodzi wtedy do zanikowego zapalenia

skóry, różnego rodzaju neurologicznych powikłań, przewlekłego zapalenia stawów. Chorobę

rozpoznaje się na podstawie serologicznych testów o wyniku dodatnim oraz po objawach

typowo występujących podczas rozwoju choroby. W leczeniu używa się antybiotyków z trzech

grup: penicyliny, tetracykliny oraz cefalosporyny.

Borelioza jest chorobą atakującą nie tylko ludzi, może występować również u zwierząt. Objawy

choroby występuję jedynie w 5% przypadków. Jeśli już wystąpią, są to spadek apetytu, wysoka

temperatura, ogólne osłabienie, a po kilku tygodniach tak zwane kulawizny. Wszystkie te

objawy mogą samoistnie ustąpić. W wypadku powikłań borelioza może doprowadzić do

kłębuszkowego zapalenia nerek oraz do ich niewydolności, która może doprowadzić do spadku

masy ciała, obrzęków oraz obrzęku. Jeśli choroba nie zacznie być leczona, może dojść do

objawów nerwowych. U zwierząt takich jak konie zaobserwować można objawy takie jak

zaburzenia wzroku oraz zaburzenia neurologiczne i zapalenia stawów. Choroba jest szczególnie

niebezpieczna dla źrebiąt, ponieważ może doprowadzić do ich śmierci. Chorobę rozpoznaje się

w wyniku badań laboratoryjnych. Więcej o diagnozie i leczeniu chorób odkleszczowch

dowiedzieć się można na stronie internetowej http://brm-med.pl

Kolejną niebezpieczną chorobą którą można się zarazić w wyniku ukąszenia przez kleszcza jest

kleszczowe zapalenie mózgu, które jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego. Choroba ta

ma dwufazowy przebieg. W pierwszej fazie, podobnie jak w przypadku zakażenia boreliozą,

występują grypopodobne objawy takie jak wymioty czy biegunka. Objawy te zwykle utrzymują

się do siedmiu dni i po tym czasie u wielu chorych osób dochodzi do samoistnego wyleczenia.

Jeśli jednak do niego nie dojdzie, choroba przechodzi w drugą fazę, czyli fazę neuroinfekcji,

która może występować pod postacią zapalenia mózgu, zapalenia opon mózgowo-

rdzeniowych, zapalenia móżdżku lub rdzenia kręgowego. W większości przypadków ich

objawy ustępują po około dwóch, trzech tygodniach. Jeśli doszło do zapalenia rdzenia

kręgowego lub mózgu u chorego, przez kilka miesięcy utrzymać się mogą objawy takie jak

niedowłady, zaburzenie czucia oraz upośledzenie pamięci. Leczenie przeprowadza się

wyłącznie objawowo, ponieważ nie ma leczenia przyczynowego.

Inne choroby odkleszczowe to między innym anaplazmoza ludzka granulocytarna, której

objawami są dreszcze, bóle mięśni, biegunka oraz kaszel. Jest bardzo trudna to zdiagnozowania

oraz wymaga leczenia antybiotykami. Kolejna choroba to babeszjoza, której objawy są

podobne, ponieważ występuje dreszcze, bóle mięśni oraz stawów, gorączka, ogóle wyczerpanie

oraz niekiedy ciężka anemia. Chorobę leczy się środkami przeciw malarii. Od kleszcza zarazić

można się również bertonellozą.

Na dzień dzisiejszy nauka dysponuje szczepionką jedynie na kleszczowe zapalenie mózgu.

Szczepienie takie składa się z trzech dawek podawanych w odstępach czasowych, dlatego

należy wykonać je odpowiednio wcześnie, aby było skuteczne. Można je zastosować już od

pierwszego roku życia. Szczepieniu powinny poddać się osoby pracujące w lesie, jest ono

płatne, ale w przypadku konieczności zaszczepienia koszt powinien pokryć pracodawca. W

przypadku szczepienia na kleszczowe zapalenie mózgu konieczne jest wykonywanie

szczepienia przypominającego, pierwszą dawkę przypominającą przyjmuje się po trzech latach

od szczepienia. Szczepienia nie mogą przyjąć osoby, które są uczulone na białko jaja kurzego.

Aby zabezpieczyć nasze zwierzęta powinniśmy po konsultacji z weterynarzem skorzystać z

jednego z dostępnych na rynku preparatów na kleszcze. Pomogą nam one ochronić naszego

pupila przed groźnymi chorobami, jednak nie zapewnią pełnej ochrony, dlatego ważne jest, aby

każdym wyjściu zwierzęcia na dwór dokładnie sprawdzić stan jego skóry, a w razie

odnalezienia kleszcza, natychmiast wyjąć go.

Aby zminimalizować ryzyko ukąszenia przez tego niebezpiecznego pasożyta powinniśmy

odpowiednio przygotować się do każdego wyjścia do lasu, na łąkę, a nawet do ogrodu, czy do

parku. Ponieważ błędne jest przeświadczenie, że kleszcze czają się na swoich żywicieli jedynie

w lasach na drzewach. Kleszcze najczęściej spotkać można na wysokich trawach, gdzie czekają

na ofiarę. Spotkać je można najczęściej w pobliżu ścieżek oraz na obrzeżach pól i łąk. Dlatego

wybierając się na piknik na łąkę, powinniśmy wybrać miejsce położone centralnie na niej.

Wybierając się na wycieczkę, powinniśmy zdecydować się na ubrania w jasnych barwach, aby

łatwiej było dojrzeć na nich pasożyta. Nie powinniśmy jednak decydować się na kolor biały,

ponieważ istnieje przekonanie, że kolor ten przyciąga kleszcze. Warto wybrać wysokie obuwie

oraz ubrać czapkę na głowę. Spodnie, mimo wysokich temperatur powinny być długie, a ich

nogawki najlepiej wpuścić do butów. Po powrocie do domu należy zdjąć całą odzież i dokładnie

sprawdzić całe ciało, szczególnie miejsca takie jak zgięcia kolan i łokci, pachwiny oraz miejsca

za uszami i linię włosów. Są to miejsca, gdzie kleszcze najczęściej się wkłuwają. Jeśli

odkryjemy intruza należy od razu się go pozbyć. Jeśli nie potrafimy tego odpowiednio zrobić

lepiej udać się do najbliższego lekarza, ponieważ nieumiejętne usuwanie kleszcze może

spowodować, że pasożyt zacznie wymiotować lub może doprowadzić do pozostania części

kleszcza w ranie. Pamiętajmy, że pasożyta nie wolno niczym smarować, przypalać oraz

zgniatać, ponieważ działania takie mogą zmusić kleszcza do wymiotów, a więc zwiększymy

prawdopodobieństwo zachorowania na jedną z chorób odkleszczowych. Po usunięciu pasożyta

ranę należy zdezynfekować oraz obserwować przez jakiś czas, czy nie dzieje się coś

niepokojącego. W walce z pasożytami mogą pomóc nam specjalne preparaty odstraszające

kleszcze.

Jak więc widzimy kleszcze są bardzo niebezpiecznymi stworzeniami. Przenoszą wiele

groźnych dla ludzi oraz zwierząt chorób, które mogą prowadzić do poważnych powikłań.

Pierwsze objawy tych chorób są często bagatelizowane, ponieważ osoba zarażona mogła nawet

nie wiedzieć, że została ugryziona. Niektóre objawy występują nawet kilka lat po spotkaniu z

kleszczem, dlatego często trudno jest je skojarzyć z tym pasożytem.