kodeks drogowy

Kancelaria Sejmu s. 1/171

2013-09-30

Dz.U. 1997 Nr 98 poz. 602 USTAWA

z dnia 20 czerwca 1997 r.

Prawo o ruchu drogowym1)

1) Niniejsza ustawa wdraa postanowienia nastpujcych dyrektyw Unii Europejskiej:

1) dyrektywy Rady z dnia 16 grudnia 1991 r. odnoszcej si do obowizkowego stosowania pasw bezpieczestwa i urzdze przytrzymujcych dla dzieci w pojazdach (91/671/EWG) (Dz. Urz. WE L 373 z 31.12.1991, str. 26, z pn. zm; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 7, t. 1, str. 353, z pn. zm.),

2) dyrektywy Rady 92/6/EWG z dnia 10 lutego 1992 r. w sprawie montowania i zastosowania urz-dze ograniczenia prdkoci w niektrych kategoriach pojazdw silnikowych we Wsplnocie (Dz. Urz. WE L 57 z 02.03.1992, str. 27, z pn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 7, t. 1, str. 359, z pn. zm.),

3) dyrektywy Rady 96/53/WE z dnia 25 lipca 1996 r. ustanawiajcej dla niektrych pojazdw dro-gowych poruszajcych si na terytorium Wsplnoty maksymalne dopuszczalne wymiary w ruchu krajowym i midzynarodowym oraz maksymalne dopuszczalne obcienia w ruchu midzynaro-dowym (Dz. Urz. WE L 235 z 17.09.1996, str. 59, z pn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie spe-cjalne rozdz. 7, t. 2, str. 478, z pn. zm.),

4) dyrektywy 97/27/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lipca 1997 r. odnoszcej si do mas i wymiarw niektrych kategorii pojazdw silnikowych i ich przyczep oraz zmieniajcej dy-rektyw 70/156/EWG (Dz. Urz. WE L 233 z 25.08.1997, str. 1, z pn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 13, t.19, str. 200, z pn. zm.),

5) dyrektywy Rady 1999/37/WE z dnia 29 kwietnia 1999 r. w sprawie dokumentw rejestracyjnych pojazdw (Dz. Urz. WE L 138 z 01.06.1999, str. 57, z pn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 7, t. 4, str. 351, z pn. zm.),

6) dyrektywy 2000/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 czerwca 2000 r. w sprawie drogowej kontroli przydatnoci do ruchu pojazdw uytkowych poruszajcych si we Wsplnocie (Dz. Urz. WE L 203 z 10.08.2000, str. 1, z pn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 7, t. 5 str. 80, z pn. zm.),

7) dyrektywy 2002/24/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 marca 2002 r. w sprawie homologacji typu dwu- lub trzykoowych pojazdw mechanicznych i uchylajcej dyrektyw Rady 92/61/EWG (Dz. Urz. WE L 124 z 09.05.2002, str. 1, z pn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 13, t. 29, str. 399, z pn. zm.),

8) dyrektywy 2003/20/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 kwietnia 2003 r. zmieniajcej dyrektyw Rady 91/671/EWG w sprawie zblienia ustawodawstw Pastw Czonkowskich odno-szcych si do obowizkowego stosowania pasw bezpieczestwa w pojazdach poniej 3,5 tony (Dz. Urz. UE L 115 z 09.05.2003, str. 63; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 7, t. 7, str. 277),

9) dyrektywy 2003/37/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r. w sprawie ho-mologacji typu cignikw rolniczych lub lenych, ich przyczep i wymiennych holowanych ma-szyn, cznie z ich ukadami, czciami i oddzielnymi zespoami technicznymi oraz uchylajcej dyrektyw 74/150/EWG (Dz. Urz. UE L 171 z 09.07.2003, str. 1, z pn. zm.; Dz. Urz. UE Pol-skie wydanie specjalne rozdz. 13, t. 31, str. 311, z pn. zm.),

10) dyrektywy 2007/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 wrzenia 2007 r. ustanawia-jcej ramy dla homologacji pojazdw silnikowych i ich przyczep oraz ukadw, czci i oddziel-nych zespow technicznych przeznaczonych do tych pojazdw (dyrektywa ramowa) (Dz. Urz. UE L 263 z 09.10.2007, str. 1, z pn. zm.),

11) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/40/WE z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie ba-da zdatnoci do ruchu drogowego pojazdw silnikowych i ich przyczep (Dz. Urz. UE L 141 z 06.06.2009, str. 12, z pn. zm.).

Dane odnoszce si do aktw prawa Unii Europejskiej, ogoszone przed dniem 1 maja 2004 r., za-mieszczone w niniejszej ustawie, dotycz ogoszenia tych aktw w Dzienniku Urzdowym Unii Eu-ropejskiej Polskie wydanie specjalne.

Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2012 r . poz. 1137, 1448, z 2013 r . poz. 700, 991.


2013-09-30

Dzia I

Przepisy oglne

Art. 1. 1. Ustawa okrela:

1) zasady ruchu na drogach publicznych, w strefach zamieszkania oraz w stre-fach ruchu;

2) zasady i warunki dopuszczenia pojazdw do tego ruchu, a take dziaalno waciwych organw i podmiotw w tym zakresie;

3) wymagania w stosunku do innych uczestnikw ruchu ni kierujcy pojaz-dami;

4) zasady i warunki kontroli ruchu drogowego. 2. Przepisy ustawy stosuje si rwnie do ruchu odbywajcego si poza miejscami

wymienionymi w ust. 1 pkt 1, w zakresie: 1) koniecznym dla uniknicia zagroenia bezpieczestwa osb; 2) wynikajcym ze znakw i sygnaw drogowych.

3. Zadania samorzdu wojewdztwa, o ktrych mowa w art. 75aa75ac, art. 140g ust. 2, art. 140i i art. 140k, stanowi zadania z zakresu administracji rzdowej.

Art. 2.

Uyte w ustawie okrelenia oznaczaj: 1) droga wydzielony pas terenu skadajcy si z jezdni, pobocza, chodnika,

drogi dla pieszych lub drogi dla rowerw, cznie z torowiskiem pojazdw szynowych znajdujcym si w obrbie tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdw, ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pdzenia zwie-rzt;

1a) droga publiczna droga w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115, z pn. zm.2));

1b) droga wewntrzna droga w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych;

2) droga twarda drog z jezdni o nawierzchni bitumicznej, betonowej, kost-kowej, klinkierowej lub brukowcowej oraz z pyt betonowych lub kamien-no-betonowych, jeeli dugo nawierzchni przekracza 20 m; inne drogi s drogami gruntowymi;

3) autostrada drog dwujezdniow, oznaczon odpowiednimi znakami dro-gowymi, na ktrej nie dopuszcza si ruchu poprzecznego, przeznaczon tyl-ko do ruchu pojazdw samochodowych, z wyczeniem czterokoowca, kt-

2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 23, poz.

136 i Nr 192, poz. 1381, z 2008 r. Nr 54, poz. 326, Nr 218, poz. 1391 i Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 19, poz. 100 i 101, Nr 86, poz. 720 i Nr 168, poz. 1323, z 2010 r. Nr 106, poz. 675, Nr 152, poz. 1018 i Nr 225, poz. 1466, z 2011 r. Nr 5, poz. 13, Nr 159, poz. 945 i Nr 222, poz. 1321 oraz z 2012 r. poz. 472 i 965.


2013-09-30

re na rwnej, poziomej jezdni mog rozwin prdko co najmniej 40 km/h, w tym rwnie w razie cignicia przyczep;

4) droga ekspresowa drog dwu- lub jednojezdniow, oznaczon odpowied-nimi znakami drogowymi, na ktrej skrzyowania wystpuj wyjtkowo, przeznaczon tylko do ruchu pojazdw samochodowych, z wyczeniem czterokoowca;

5) droga dla rowerw drog lub jej cz przeznaczon do ruchu rowerw, oznaczon odpowiednimi znakami drogowymi; droga dla rowerw jest od-dzielona od innych drg lub jezdni tej samej drogi konstrukcyjnie lub za pomoc urzdze bezpieczestwa ruchu drogowego;

5a) pas ruchu dla rowerw cz jezdni przeznaczon do ruchu rowerw w jednym kierunku, oznaczon odpowiednimi znakami drogowymi;

5b) luza dla rowerw cz jezdni na wlocie skrzyowania na caej szerokoci jezdni lub wybranego pasa ruchu przeznaczona do zatrzymania rowerw w celu zmiany kierunku jazdy lub ustpienia pierwszestwa, oznaczona od-powiednimi znakami drogowymi;

6) jezdnia cz drogi przeznaczon do ruchu pojazdw; okrelenie to nie do-tyczy torowisk wydzielonych z jezdni;

7) pas ruchu kady z podunych pasw jezdni wystarczajcy do ruchu jed-nego rzdu pojazdw wieloladowych, oznaczony lub nieoznaczony zna-kami drogowymi;

8) pobocze cz drogi przyleg do jezdni, ktra moe by przeznaczona do ruchu pieszych lub niektrych pojazdw, postoju pojazdw, jazdy wierz-chem lub pdzenia zwierzt;

9) chodnik cz drogi przeznaczon do ruchu pieszych; 10) skrzyowanie przecicie si w jednym poziomie drg majcych jezdni,

ich poczenie lub rozwidlenie, cznie z powierzchniami utworzonymi przez takie przecicia, poczenia lub rozwidlenia; okrelenie to nie dotyczy przecicia, poczenia lub rozwidlenia drogi twardej z drog gruntow, z drog stanowic dojazd do obiektu znajdujcego si przy drodze lub z dro-g wewntrzn;

11) przejcie dla pieszych powierzchni jezdni, drogi dla rowerw lub torowi-ska przeznaczon do przechodzenia przez pieszych, oznaczon odpowied-nimi znakami drogowymi;

12) przejazd dla rowerzystw powierzchni jezdni lub torowiska przeznaczon do przejedania przez rowerzystw, oznaczon odpowiednimi znakami drogowymi;

13) przystanek miejsce zatrzymywania si pojazdw transportu publicznego, oznaczone odpowiednimi znakami drogowymi;

14) tunel budowl na drodze, oznaczon odpowiednimi znakami drogowymi; 15) obszar zabudowany obszar oznaczony odpowiednimi znakami drogowy-

mi; 16) strefa zamieszkania obszar obejmujcy drogi publiczne lub inne drogi, na

ktrym obowizuj szczeglne zasady ruchu drogowego, a wjazdy i wyjaz-dy oznaczone s odpowiednimi znakami drogowymi;


2013-09-30

16a) strefa ruchu obszar obejmujcy co najmniej jedn drog wewntrzn, na ktry wjazdy i wyjazdy oznaczone s odpowiednimi znakami drogowymi;

17) uczestnik ruchu pieszego, kierujcego, a take inne osoby przebywajce w pojedzie lub na pojedzie znajdujcym si na drodze;

18) pieszy osob znajdujc si poza pojazdem na drodze i niewykonujc na niej robt lub czynnoci przewidzianych odrbnymi przepisami; za pieszego uwaa si rwnie osob prowadzc, cignc lub pchajc rower, moto-rower, motocykl, wzek dziecicy, podrczny lub inwalidzki, osob poru-szajc si w wzku inwalidzkim, a take osob w wieku do 10 lat kierujc rowerem pod opiek osoby dorosej;

19) kolumna pieszych zorganizowan grup pieszych prowadzon przez kie-rownika lub dowdc;

20) kierujcy osob, ktra kieruje pojazdem lub zespoem pojazdw, a take osob, ktra prowadzi kolumn pieszych, jedzie wierzchem albo pdzi zwierzta pojedynczo lub w stadzie;

21) kierowca osob uprawnion do kierowania pojazdem silnikowym lub mo-torowerem;

22) szczeglna ostrono ostrono polegajc na zwikszeniu uwagi i do-stosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunkw i sytuacji zmieniaj-cych si na drodze, w stopniu umoliwiajcym odpowiednio szybkie rea-gowanie;

23) ustpienie pierwszestwa powstrzymanie si od ruchu, jeeli ruch mgby zmusi innego kierujcego do zmiany kierunku lub pasa ruchu albo istotnej zmiany prdkoci, a pieszego do zatrzymania si, zwolnienia lub przy-spieszenia kroku;

24) ruch kierowany ruch otwierany i zamykany za pomoc sygnalizacji wietlnej albo przez uprawnion osob;

25) niedostateczna widoczno widoczno wystpujc od zmierzchu do wi-tu, a take w warunkach zmniejszonej przejrzystoci powietrza od witu do zmierzchu;

26) wymijanie przejedanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ru-chu poruszajcego si w przeciwnym kierunku;

27) omijanie przejedanie (przechodzenie) obok nieporuszajcego si pojaz-du, uczestnika ruchu lub przeszkody;

28) wyprzedzanie przejedanie (przechodzenie) obok pojazdu lub uczestnika ruchu poruszajcego si w tym samym kierunku;

29) zatrzymanie pojazdu unieruchomienie pojazdu niewynikajce z warunkw lub przepisw ruchu drogowego, trwajce nie duej ni 1 minut, oraz ka-de unieruchomienie pojazdu wynikajce z tych warunkw lub przepisw;

30) postj pojazdu unieruchomienie pojazdu niewynikajce z warunkw lub przepisw ruchu drogowego, trwajce duej ni 1 minut;

31) pojazd rodek transportu przeznaczony do poruszania si po drodze oraz maszyn lub urzdzenie do tego przystosowane;


2013-09-30

32) pojazd silnikowy pojazd wyposaony w silnik, z wyjtkiem motoroweru i pojazdu szynowego;

33) pojazd samochodowy pojazd silnikowy, ktrego konstrukcja umoliwia jazd z prdkoci przekraczajc 25 km/h; okrelenie to nie obejmuje ci-gnika rolniczego;

34) pojazd wolnobieny pojazd silnikowy, ktrego konstrukcja ogranicza prdko jazdy do 25 km/h, z wyczeniem cignika rolniczego;

35) pojazd czonowy zesp pojazdw skadajcy si z pojazdu silnikowego zczonego z naczep;

35a) pojazd nienormatywny pojazd lub zesp pojazdw, ktrego naciski osi wraz z adunkiem lub bez adunku s wiksze od dopuszczalnych, przewi-dzianych dla danej drogi w przepisach o drogach publicznych, lub ktrego wymiary lub rzeczywista masa cakowita wraz z adunkiem lub bez niego s wiksze od dopuszczalnych, przewidzianych w przepisach niniejszej usta-wy;

35b) adunek niepodzielny adunek, ktry bez niewspmiernie wysokich kosztw lub ryzyka powstania szkody nie moe by podzielony na dwa lub wicej mniejszych adunkw;

35c) pilot osob odpowiedzialn za zapewnienie bezpieczestwa ruchu dro-gowego oraz minimalizacj utrudnie w ruchu drogowym w czasie przejaz-du pojazdu;

36) pojazd specjalny pojazd samochodowy lub przyczep przeznaczone do wykonywania specjalnej funkcji, ktra powoduje konieczno dostosowania nadwozia lub posiadania specjalnego wyposaenia; w pojedzie tym mog by przewoone osoby i rzeczy zwizane z wykonywaniem tej funkcji;

37) pojazd uywany do celw specjalnych pojazd samochodowy przystosowa-ny w sposb szczeglny do przewozu osb lub adunkw, uywany przez Siy Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, Policj, Agencj Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencj Wywiadu, Sub Kontrwywiadu Wojskowego, Sub Wywiadu Wojskowego, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Biuro Ochrony Rzdu, Stra Graniczn, kontrol skarbow, Sub Celn, jed-nostki ochrony przeciwpoarowej, Inspekcj Transportu Drogowego i Su-b Wizienn;

38) pojazd uprzywilejowany pojazd wysyajcy sygnay wietlne w postaci niebieskich wiate byskowych i jednoczenie sygnay dwikowe o zmiennym tonie, jadcy z wczonymi wiatami mijania lub drogowymi; okrelenie to obejmuje rwnie pojazdy jadce w kolumnie, na ktrej po-cztku i na kocu znajduj si pojazdy uprzywilejowane wysyajce dodat-kowo sygnay wietlne w postaci czerwonego wiata byskowego;

39)) pojazd zabytkowy pojazd, ktry na podstawie odrbnych przepisw zosta wpisany do rejestru zabytkw lub znajduje si w wojewdzkiej ewidencji zabytkw, a take pojazd wpisany do inwentarza muzealiw, zgodnie z od-rbnymi przepisami;

40) samochd osobowy pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu nie wicej ni 9 osb cznie z kierowc oraz ich bagau;


2013-09-30

41) autobus pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu wicej ni 9 osb cznie z kierowc;

41a) autobus szkolny autobus przeznaczony do przewozu dzieci do szkoy, barwy pomaraczowej, oznaczony z przodu i z tyu prostoktnymi tablicami barwy biaej, z napisem barwy czarnej autobus szkolny;

42) samochd ciarowy pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu adunkw; okrelenie to obejmuje rwnie samochd ciaro-wo-osobowy przeznaczony konstrukcyjnie do przewozu adunkw i osb w liczbie od 4 do 9 cznie z kierowc;

42a) cignik samochodowy pojazd samochodowy przeznaczony konstrukcyj-nie wycznie do cignicia przyczepy; okrelenie to obejmuje cignik sio-dowy i cignik balastowy;

42b) czterokoowiec pojazd samochodowy przeznaczony do przewozu osb lub adunkw, z wyczeniem samochodu osobowego, ciarowego i moto-cykla, ktrego masa wasna nie przekracza:

a) w przypadku przewozu rzeczy 550 kg, b) w przypadku przewozu osb 400 kg;

42c) czterokoowiec lekki czterokoowiec, ktrego masa wasna nie przekra-cza 350 kg i konstrukcja ogranicza prdko jazdy do 45 km/h;

43) takswka pojazd samochodowy, odpowiednio wyposaony i oznaczony, przeznaczony do przewozu osb w liczbie nie wikszej ni 9 cznie z kie-rowc oraz ich bagau podrcznego za ustalon na podstawie taksometru opat;

44) cignik rolniczy pojazd silnikowy, ktrego konstrukcja umoliwia rozwi-janie prdkoci nie mniejszej ni 6 km/h, skonstruowany do uywania cz-nie ze sprztem do prac rolnych, lenych lub ogrodniczych; cignik taki moe by rwnie przystosowany do cignicia przyczep oraz do prac ziemnych;

45) motocykl pojazd samochodowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojem-noci skokowej przekraczajcej 50 cm3, dwukoowy lub z bocznym wz-kiem wieloladowy; okrelenie to obejmuje rwnie pojazd trjkoowy o symetrycznym rozmieszczeniu k;

46) motorower pojazd dwu- lub trjkoowy zaopatrzony w silnik spalinowy o pojemnoci skokowej nieprzekraczajcej 50 cm3 lub w silnik elektryczny o mocy nie wikszej ni 4 kW, ktrego konstrukcja ogranicza prdko jazdy do 45 km/h;

47) rower pojazd o szerokoci nieprzekraczajcej 0,9 m poruszany si mini osoby jadcej tym pojazdem; rower moe by wyposaony w uruchamiany naciskiem na peday pomocniczy napd elektryczny zasilany prdem o na-piciu nie wyszym ni 48 V o znamionowej mocy cigej nie wikszej ni 250 W, ktrego moc wyjciowa zmniejsza si stopniowo i spada do zera po przekroczeniu prdkoci 25 km/h;

47a) wzek rowerowy pojazd o szerokoci powyej 0,9 m przeznaczony do przewozu osb lub rzeczy poruszany si mini osoby jadcej tym pojaz-dem; wzek rowerowy moe by wyposaony w uruchamiany naciskiem na


2013-09-30

peday pomocniczy napd elektryczny zasilany prdem o napiciu nie wy-szym ni 48 V o znamionowej mocy cigej nie wikszej ni 250 W, ktre-go moc wyjciowa zmniejsza si stopniowo i spada do zera po przekrocze-niu prdkoci 25 km/h;

48) wzek inwalidzki pojazd konstrukcyjnie przeznaczony do poruszania si osoby niepenosprawnej, napdzany si mini lub za pomoc silnika, kt-rego konstrukcja ogranicza prdko jazdy do prdkoci pieszego;

49) zesp pojazdw pojazdy zczone ze sob w celu poruszania si po dro-dze jako cao; nie dotyczy to pojazdw zczonych w celu holowania;

49a) kolejka turystyczna zesp pojazdw skadajcy si z cignika rolnicze-go, ktrego konstrukcja ogranicza prdko jazdy do 25 km/h, albo pojazdu wolnobienego oraz przyczepy (przyczep) dostosowanej do przewozu osb, wykorzystywanych w ramach prowadzonej dziaalnoci w zakresie wiad-czenia usug turystycznych;

50) przyczepa pojazd bez silnika, przystosowany do czenia go z innym po-jazdem;

51) przyczepa lekka przyczep, ktrej dopuszczalna masa cakowita nie prze-kracza 750 kg;

52) naczepa przyczep, ktrej cz spoczywa na pojedzie silnikowym i ob-cia ten pojazd;

53) masa wasna mas pojazdu z jego normalnym wyposaeniem, paliwem, olejami, smarami i cieczami w ilociach nominalnych, bez kierujcego;

54) dopuszczalna masa cakowita najwiksz okrelon waciwymi warun-kami technicznymi mas pojazdu obcionego osobami i adunkiem, do-puszczonego do poruszania si po drodze;

55) rzeczywista masa cakowita mas pojazdu cznie z mas znajdujcych si na nim rzeczy i osb;

56) dopuszczalna adowno najwiksz mas adunku i osb, jak moe prze-wozi pojazd, ktra stanowi rnic dopuszczalnej masy cakowitej i masy wasnej pojazdu;

57) nacisk osi sum naciskw, jak na drog wywieraj koa znajdujce si na jednej osi;

58) VIN numer identyfikacyjny pojazdu nadany i umieszczony przez produ-centa;

59) urzdzenie rejestrujce stacjonarne, przenone albo zainstalowane w po-jedzie albo na statku powietrznym urzdzenie ujawniajce i zapisujce za pomoc technik utrwalania obrazw naruszenia przepisw ruchu drogowego przez kierujcych pojazdami;

60) kategoria pojazdu klasyfikacj pojazdu wedug wymaga homologacyj-nych;

61) maksymalna masa cakowita najwiksz mas pojazdu obcionego oso-bami i adunkiem, okrelon przez producenta pojazdu;

62) nowy pojazd pojazd fabrycznie nowy, ktry nie by zarejestrowany; 63) pastwo czonkowskie pastwo czonkowskie Unii Europejskiej, Konfede-

racj Szwajcarsk lub pastwo czonkowskie Europejskiego Porozumienia o


2013-09-30

Wolnym Handlu (EFTA) stron umowy o Europejskim Obszarze Gospo-darczym;

64) pojazd kompletny pojazd, ktry w celu spenienia wymaga technicznych oraz uzyskania zaoonych cech uytkowych nie wymaga kompletacji;

65) pojazd marki SAM pojazd zbudowany przy wykorzystaniu nadwozia, podwozia lub ramy, konstrukcji wasnej;

66) pojazd produkowany w maych seriach pojazd produkowany w limitowa-nej liczbie, okrelonej w przepisach wydanych na podstawie art. 70zm ust. 1 pkt 3;

67) pojazd niekompletny pojazd, ktry w celu spenienia wymaga technicz-nych oraz uzyskania zaoonych cech uytkowych powinien przej co naj-mniej jeden etap kompletacji;

68) pojazd skompletowany pojazd, ktry w celu spenienia wymaga tech-nicznych oraz uzyskania zaoonych cech uytkowych powsta w wyniku co najmniej jednego etapu kompletacji;

69) pojazd z kocowej partii produkcji pojazd bdcy czci zapasw produ-centa, ktry nie spenia wymaga technicznych z powodu zmiany warun-kw stanowicych podstaw do wydania wiadectwa homologacji typu WE pojazdu albo wiadectwa homologacji typu pojazdu, a wiadectwo to utraci-o wano;

70) przedmiot wyposaenia lub cz rozumie si przez to ukad, oddzielny zesp techniczny lub cz, podlegajce wymaganiom technicznym okre-lonym w dziale III, rozdziale 1a i 1b, przepisach Unii Europejskiej doty-czcych bada homologacyjnych lub regulaminach EKG ONZ, przeznaczo-ne do zastosowania w pojedzie;

71) wiadectwo homologacji typu wiadectwo homologacji typu EKG ONZ, wiadectwo homologacji typu pojazdu, wiadectwo homologacji typu WE;

72) wiadectwo homologacji typu EKG ONZ dokument wydany przez wa-ciwy organ pastwa strony Porozumienia dotyczcego przyjcia jednoli-tych wymaga technicznych dla pojazdw koowych, wyposaenia i czci, ktre mog by stosowane w tych pojazdach, oraz wzajemnego uznawania homologacji udzielonych na podstawie tych wymaga, sporzdzonego w Genewie dnia 20 marca 1958 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 104, poz. 1135 i 1136), zwanego dalej Porozumieniem, stwierdzajcy, e typ przedmiotu wyposa-enia lub czci spenia wymagania procedury homologacji typu EKG ONZ okrelone w regulaminach Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodw Zjednoczonych (EKG ONZ) stanowicych zaczniki do tego Po-rozumienia;

73) wiadectwo homologacji typu pojazdu dokument wydany przez waciwy organ Rzeczypospolitej Polskiej stwierdzajcy, e typ pojazdu spenia wy-magania procedury homologacji typu pojazdu;

74) wiadectwo homologacji typu WE dokument wydany przez waciwy or-gan pastwa czonkowskiego Unii Europejskiej stwierdzajcy, e typ pojaz-du, typ przedmiotu jego wyposaenia lub czci, spenia wymagania proce-dury homologacji typu WE;

75) typ przedmiotu wyposaenia lub czci oznaczenie przedmiotw wyposa-enia lub czci, speniajcych t sam funkcj w pojedzie, ktre nie rni si od siebie pod wzgldem istotnych cech majcych wpyw na bezpiecze-stwo ruchu drogowego lub ochron rodowiska, jeeli wymagania okrelone


2013-09-30

w przepisach UE dotyczcych bada homologacyjnych lub regulaminy EKG ONZ nie stanowi inaczej;

76) wiadectwo dopuszczenia indywidualnego WE pojazdu dokument wydany przez waciwy organ pastwa czonkowskiego Unii Europejskiej stwier-dzajcy, e pojazd spenia odpowiednie warunki lub wymagania techniczne procedury dopuszczenia indywidualnego WE pojazdu;

77) wiadectwo homologacji sposobu montau instalacji przystosowujcej dany typ pojazdu do zasilania gazem dokument wydany przez waciwy organ Rzeczypospolitej Polskiej stwierdzajcy, e sposb montau instalacji przy-stosowujcej dany typ pojazdu do zasilania gazem oraz elementy tej instala-cji speniaj wymagania procedury homologacji sposobu montau instalacji przystosowujcej dany typ pojazdu do zasilania gazem;

78) typ pojazdu oznaczenie pojazdw jednej kategorii pojazdu, ktre nie r-ni si od siebie pod wzgldem istotnych cech, okrelonych w przepisach wydanych na podstawie art. 70zm ust. 1 pkt 5;

79) wprowadzenie do obrotu odpatne albo nieodpatne przekazanie pojazdu, przedmiotu wyposaenia lub czci po raz pierwszy na terytorium Rzeczy-pospolitej Polskiej uytkownikowi;

80) wariant pojazdu oznaczenie pojazdw jednego typu, ktre nie rni si od siebie co najmniej pod wzgldem istotnych cech, okrelonych w przepisach wydanych na podstawie art. 70zm ust. 1 pkt 5;

81) wersja pojazdu oznaczenie pojazdw jednego wariantu, o kompletacji okrelonej w opisie technicznym typu pojazdu w wiadectwie homologacji typu pojazdu albo wiadectwie homologacji typu WE pojazdu;

82) tramwaj pojazd przeznaczony do przewozu osb lub rzeczy zasilany ener-gi elektryczn, poruszajcy si po szynach na drogach publicznych;

83) trolejbus autobus przystosowany do zasilania energi elektryczn z sieci trakcyjnej.

Dzia II

Ruch drogowy

Rozdzia 1 Zasady oglne

Art. 3.

1. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdujca si na drodze s obowizani zachowa ostrono albo gdy ustawa tego wymaga szczegln ostrono, unika wszelkiego dziaania, ktre mogoby spowodowa zagroenie bezpieczestwa lub porzdku ruchu drogowego, ruch ten utrudni albo w zwizku z ruchem za-kci spokj lub porzdek publiczny oraz narazi kogokolwiek na szkod. Przez dziaanie rozumie si rwnie zaniechanie.

2. Przepis ust. 1 stosuje si odpowiednio do osoby znajdujcej si w pobliu drogi, jeeli jej zachowanie mogoby pocign za sob skutki, o ktrych mowa w tym przepisie.

3. Jeeli uczestnik ruchu lub inna osoba spowodowaa jednak zagroenie bezpie-czestwa ruchu drogowego, jest obowizana przedsiwzi niezbdne rodki w


2013-09-30

celu niezwocznego usunicia zagroenia, a gdyby nie moga tego uczyni, po-winna o zagroeniu uprzedzi innych uczestnikw ruchu.

Art. 4.

Uczestnik ruchu i inna osoba znajdujca si na drodze maj prawo liczy, e inni uczestnicy tego ruchu przestrzegaj przepisw ruchu drogowego, chyba e okolicz-noci wskazuj na moliwo odmiennego ich zachowania.

Art. 5. 1. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdujca si na drodze s obowizani stosowa

si do polece i sygnaw dawanych przez osoby kierujce ruchem lub upraw-nione do jego kontroli, sygnaw wietlnych oraz znakw drogowych, nawet wwczas, gdy z przepisw ustawy wynika inny sposb zachowania ni nakaza-ny przez te osoby, sygnay wietlne lub znaki drogowe.

2. Polecenia i sygnay dawane przez osoby kierujce ruchem lub uprawnione do je-go kontroli maj pierwszestwo przed sygnaami wietlnymi i znakami drogo-wymi.

3. Sygnay wietlne maj pierwszestwo przed znakami drogowymi regulujcymi pierwszestwo przejazdu.

Art. 6.

1. Polecenia lub sygnay moe dawa uczestnikowi ruchu lub innej osobie znajdu-jcej si na drodze:

1) policjant; 2) onierz andarmerii Wojskowej lub wojskowego organu porzdkowego,

zabezpieczajcy przemarsz lub przejazd kolumny wojskowej albo w razie akcji zwizanej z ratowaniem ycia lub mienia;

3) funkcjonariusz Stray Granicznej; 3a) inspektor Inspekcji Transportu Drogowego; 3b) umundurowany inspektor kontroli skarbowej lub funkcjonariusz celny; 3c) stranik gminny (miejski); 4) pracownik kolejowy na przejedzie kolejowym; 5) osoba dziaajca w imieniu zarzdcy drogi lub osoba wykonujca roboty na

drodze na zlecenie lub za zgod zarzdcy drogi; 6) osoba nadzorujca bezpieczne przejcie dzieci przez jezdni, w wyznaczo-

nym miejscu; 7) kierujcy autobusem szkolnym w miejscach postoju zwizanych z wsiada-

niem lub wysiadaniem dzieci;


2013-09-30

7a) ratownik grski podczas wykonywania czynnoci zwizanych z prowadze-niem akcji ratowniczej;

8) stranik leny lub funkcjonariusz Stray Parku na terenie odpowiednio la-su lub parku narodowego;

9) straak Pastwowej Stray Poarnej podczas wykonywania czynnoci zwi-zanych z prowadzeniem akcji ratowniczej;

10) czonek ochotniczej stray poarnej podczas wykonywania czynnoci zwi-zanych z prowadzeniem akcji ratowniczej;

11) funkcjonariusz Biura Ochrony Rzdu podczas wykonywania czynnoci zwizanych z zapewnieniem bezpieczestwa ochranianych osb, obiektw i urzdze;

12) pilot podczas wykonywania czynnoci zwizanych z pilotowaniem przejaz-du pojazdu nienormatywnego.

2. Osoby, o ktrych mowa w ust. 1 i ust. 4 pkt 2, powinny by atwo rozpoznawal-ne i widoczne z dostatecznej odlegoci, zarwno w dzie, jak i w nocy.

3. Przepis ust. 2 w zakresie atwej rozpoznawalnoci: 1) dotyczy osoby wymienionej w ust. 1 pkt 1 tylko poza obszarem zabudowa-

nym; 2) nie dotyczy kierujcego autobusem szkolnym, jeeli sygna do zatrzymania

innych pojazdw dawany jest przez t osob bez wychodzenia z odpowied-nio oznaczonego pojazdu.

3a. Osoby, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 48 i 12 oraz ust. 4 pkt 2, mog dawa po-lecenia lub sygnay uczestnikowi ruchu lub innej osobie znajdujcej si na dro-dze pod warunkiem ukoczenia szkolenia organizowanego przez wojewdzki orodek ruchu drogowego. Pilot zabezpieczajcy przejazd pojazdu nienorma-tywnego bdcy osob, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 13c i 9, nie podlega szkole-niu.

3b. Szkolenie, o ktrym mowa w ust. 3a, moe by przeprowadzone odpatnie. Opat ponosi podmiot kierujcy na szkolenie, a w pozostaych przypadkach osoba odbywajca szkolenie. Wysoko maksymalnej opaty za szkolenie jednej osoby nie moe przekracza 30% minimalnego wynagrodzenia za prac ustalo-nego na podstawie przepisw o minimalnym wynagrodzeniu za prac.

4. Minister waciwy do spraw wewntrznych w porozumieniu z ministrem wa-ciwym do spraw transportu, uwzgldniajc potrzeb zapewnienia bezpiecze-stwa i porzdku w trakcie kierowania ruchem drogowym oraz sprawnego wyko-nywania czynnoci w tym zakresie, w drodze rozporzdzenia:

1) okreli organizacj i sposb wykonywania czynnoci, o ktrych mowa w ust. 1, program i tryb prowadzenia szkolenia w tym zakresie, wzr zawiad-czenia o ukoczeniu szkolenia, wysoko stawek za szkolenie oraz tryb ich pobierania i zwrotu, biorc pod uwag w szczeglnoci rednie realne kosz-ty organizacji i przeprowadzania szkolenia;

2) moe upowani inne osoby do wykonywania czynnoci, o ktrych mowa w ust. 1, oraz okreli okolicznoci, szczegowe warunki, sposb wykonywa-nia czynnoci w tym zakresie, jak rwnie warunki, ktre te osoby musz spenia;


2013-09-30

3) okreli wzr ubioru osb, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 46.

Art. 7. 1. Znaki i sygnay drogowe wyraaj ostrzeenia, zakazy, nakazy lub informacje. 2. Minister waciwy do spraw transportu i minister waciwy do spraw wewntrz-

nych, w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, uwzgldniajc w szcze-glnoci konieczno dostosowania sygnaw drogowych do postanowie umw midzynarodowych, okreli, w drodze rozporzdzenia, znaki i sygnay obowi-zujce w ruchu drogowym, ich znaczenie i zakres obowizywania.

3. Minister waciwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw wewntrznych, uwzgldniajc konieczno zapewnienia czytelnoci i zrozumiaoci znakw i sygnaw drogowych dla uczestnikw ruchu drogowe-go, okreli, w drodze rozporzdzenia, szczegowe warunki techniczne dla zna-kw i sygnaw drogowych oraz urzdze bezpieczestwa ruchu drogowego, a take warunki ich umieszczania na drogach.

Art. 8.

1. Osoba niepenosprawna o obnionej sprawnoci ruchowej, kierujca pojazdem samochodowym oznaczonym kart parkingow moe nie stosowa si do nie-ktrych znakw drogowych dotyczcych zakazu ruchu lub postoju, w zakresie okrelonym przepisami, o ktrych mowa w art. 7 ust. 2.

2. Przepis ust. 1 stosuje si rwnie do: 1) kierujcego pojazdem przewocego osob o obnionej sprawnoci rucho-

wej; 2) pracownikw placwek zajmujcych si opiek, rehabilitacj lub edukacj

osb niepenosprawnych pozostajcych pod opiek tych placwek. 3. Karta parkingowa powinna by umieszczona za przedni szyb pojazdu samo-

chodowego w sposb umoliwiajcy jej odczytanie. 4. Kart parkingow, za opat, wydaje starosta. 5. Kart parkingow osobie, o ktrej mowa w ust. 1, wydaje si na podstawie wy-

danego przez zesp do spraw orzekania o niepenosprawnoci: 1) orzeczenia o niepenosprawnoci, 2) orzeczenia o stopniu niepenosprawnoci, 3) orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnie wraz ze wskazaniem, o ktrym mowa w art. 6b ust. 3 pkt 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spoecznej oraz zatrudnianiu osb niepenosprawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 127, poz. 721, z pn. zm.3)).

5a. (uchylony). 5b. (uchylony).

3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2011 r. Nr 171, poz.

1016, Nr 209, poz. 1243 i 1244 i Nr 291, poz. 1707 oraz z 2012 r. poz. 986.


2013-09-30

6. Przepis ust. 1 stosuje si odpowiednio w stosunku do kierujcych pojazdami za-opatrzonymi w kart parkingow wydan za granic.

7. Minister waciwy do spraw transportu okreli, w drodze rozporzdzenia: 1) wzr karty parkingowej, uwzgldniajc w szczeglnoci konieczno ujed-

nolicenia wzoru karty parkingowej z rozwizaniami przyjtymi w krajach europejskich, w celu umoliwienia korzystania osobom niepenosprawnym z ulg i przywilejw w ruchu drogowym, okrelonych w przepisach prawa krajowego;

1a) wzr oraz tryb wydania karty parkingowej dla placwek, o ktrych mowa w ust. 2 pkt 2;

2) wysoko opat za wydanie karty parkingowej, uwzgldniajc koszty zwi-zane z jej wydaniem i dystrybucj.

8. Minister waciwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw zabezpieczenia spoecznego i ministrem waciwym do spraw zdrowia okreli, w drodze rozporzdzenia, rodzaj placwek zajmujcych si opiek, re-habilitacj lub edukacj osb niepenosprawnych uprawnionych do uzyskania karty parkingowej oraz tryb wydawania tym placwkom karty parkingowej, ma-jc na wzgldzie zapewnienie wydawania karty waciwym placwkom.

Art. 8a. (uchylony).

Art. 9.

Uczestnik ruchu i inna osoba znajdujca si na drodze s obowizani uatwi prze-jazd pojazdu uprzywilejowanego, w szczeglnoci przez niezwoczne usunicie si z jego drogi, a w razie potrzeby zatrzymanie si.

Art. 10. 1. Minister waciwy do spraw transportu sprawuje nadzr nad zarzdzaniem ru-

chem na drogach krajowych. 2. Wojewoda sprawuje nadzr nad zarzdzaniem ruchem na drogach:

1) wojewdzkich; 2) powiatowych; 3) gminnych; 4) publicznych pooonych w miastach na prawach powiatu i w miecie sto-

ecznym Warszawie; 5) wewntrznych pooonych w strefach ruchu lub strefach zamieszkania.

3. Generalny Dyrektor Drg Krajowych i Autostrad zarzdza ruchem na drogach krajowych, z zastrzeeniem ust. 6.

4. Marszaek wojewdztwa zarzdza ruchem na drogach wojewdzkich, z zastrze-eniem ust. 6.

5. Starosta zarzdza ruchem na drogach powiatowych i gminnych, z zastrzeeniem ust. 6.


2013-09-30

6. Prezydent miasta zarzdza ruchem na drogach publicznych pooonych w mia-stach na prawach powiatu, z wyjtkiem autostrad i drg ekspresowych.

7. Zarzdzanie ruchem na drogach wewntrznych, w tym w strefie ruchu i strefie zamieszkania, naley do podmiotu zarzdzajcego tymi drogami.

8. Generalny Dyrektor Drg Krajowych i Autostrad moe powierzy zadania w za-kresie zarzdzania ruchem na drogach krajowych marszakowi wojewdztwa.

9. Drogami krajowymi, wojewdzkimi, powiatowymi i gminnymi s drogi pu-bliczne okrelone zgodnie z przepisami o drogach publicznych.

10. Organy sprawujce nadzr nad zarzdzaniem ruchem na drogach mog nakaza zmian organizacji ruchu ze wzgldu na wany interes oglnospoeczny lub ko-nieczno zapewnienia ruchu tranzytowego.

10a. Podmioty zarzdzajce drogami, o ktrych mowa w ust. 7, ustalajc organiza-cj ruchu na tych drogach stosuj znaki i sygnay drogowe oraz zasady ich umieszczania wynikajce z ustawy i jej przepisw wykonawczych. Koszt ozna-kowania drogi wewntrznej ponosi podmiot zarzdzajcy drog.

11. Minister waciwy do spraw transportu, majc na uwadze konieczno ochrony drg przed zniszczeniem oraz zapewnienie bezpieczestwa ruchu w okresie zwikszonego natenia ruchu pojazdw osobowych, moe wprowadzi, w dro-dze rozporzdzenia, okresowe ograniczenia ruchu pojazdw na drogach lub za-kaz ruchu niektrych rodzajw pojazdw.

12. Minister waciwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw wewntrznych i Ministrem Obrony Narodowej, uwzgldniajc w szczeglnoci:

1) konieczno zapewnienia bezpieczestwa wszystkim uczestnikom ruchu drogowego,

2) potrzeb efektywnego wykorzystania drg publicznych, 3) potrzeby spoecznoci lokalnej, okreli, w drodze rozporzdzenia, szczegowe warunki zarzdzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarzdzaniem.

Rozdzia 2

Ruch pieszych

Art. 11. 1. Pieszy jest obowizany korzysta z chodnika lub drogi dla pieszych, a w razie

ich braku z pobocza. Jeeli nie ma pobocza lub czasowo nie mona z niego ko-rzysta, pieszy moe korzysta z jezdni, pod warunkiem zajmowania miejsca jak najbliej jej krawdzi i ustpowania miejsca nadjedajcemu pojazdowi.

2. Pieszy idcy po poboczu lub jezdni jest obowizany i lew stron drogi. 3. Piesi idcy jezdni s obowizani i jeden za drugim. Na drodze o maym ru-

chu, w warunkach dobrej widocznoci, dwch pieszych moe i obok siebie. 4. Korzystanie przez pieszego z drogi dla rowerw jest dozwolone tylko w razie

braku chodnika lub pobocza albo niemonoci korzystania z nich. Pieszy, z wy-


2013-09-30

jtkiem osoby niepenosprawnej, korzystajc z tej drogi, jest obowizany ustpi miejsca rowerowi.

[5. Przepisw ust. 14 nie stosuje si w strefie zamieszkania. W strefie tej pieszy korzysta z caej szerokoci drogi i ma pierwszestwo przed pojazdem.]

Art. 12.

1. Kolumna pieszych, z wyjtkiem pieszych w wieku do 10 lat, moe si porusza tylko praw stron jezdni.

2. Do kolumny pieszych w wieku do 10 lat stosuje si odpowiednio przepisy art. 11 ust. 1 i 2.

3. Liczba pieszych idcych jezdni w kolumnie obok siebie nie moe przekracza 4, a w kolumnie wojskowej 6, pod warunkiem e kolumna nie zajmuje wicej ni poowy szerokoci jezdni.

4. Piesi w wieku do 10 lat mog i w kolumnie tylko dwjkami pod nadzorem co najmniej jednej osoby penoletniej.

5. Dugo kolumny pieszych nie moe przekracza 50 m. Odlego midzy ko-lumnami nie moe by mniejsza ni 100 m.

6. Jeeli przemarsz kolumny pieszych odbywa si w warunkach niedostatecznej widocznoci:

1) pierwszy i ostatni z idcych z lewej strony s obowizani nie latarki: a) pierwszy ze wiatem biaym, skierowanym do przodu, b) ostatni ze wiatem czerwonym, skierowanym do tyu;

2) w kolumnie o dugoci przekraczajcej 20 m idcy po lewej stronie z przodu i z tyu s obowizani uywa elementw odblaskowych odpowiadajcych waciwym warunkom technicznym, a ponadto idcy po lewej stronie s obowizani nie dodatkowe latarki ze wiatem biaym, rozmieszczone w taki sposb, aby odlego midzy nimi nie przekraczaa 10 m;

3) wiato latarek powinno by widoczne z odlegoci co najmniej 150 m. 7. Zabrania si:

1) ruchu po jezdni kolumny pieszych w czasie mgy; zakaz ten nie dotyczy ko-lumny wojskowej lub policyjnej;

2) ruchu po jezdni kolumny pieszych w wieku do 10 lat w warunkach niedosta-tecznej widocznoci;

3) prowadzenia po jezdni kolumny pieszych przez osob w wieku poniej 18 lat.

Dodany ust. 4a oraz nowe brzmienie ust. 5 w ar t. 11 wchodz w ycie z dn. 31.08.2014 r . (Dz. U. z 2013 r . poz. 991).


2013-09-30

Art. 13.

1. Pieszy, przechodzc przez jezdni lub torowisko, jest obowizany zachowa szczegln ostrono oraz, z zastrzeeniem ust. 2 i 3, korzysta z przejcia dla pieszych. Pieszy znajdujcy si na tym przejciu ma pierwszestwo przed po-jazdem.

2. Przechodzenie przez jezdni poza przejciem dla pieszych jest dozwolone, gdy odlego od przejcia przekracza 100 m. Jeeli jednak skrzyowanie znajduje si w odlegoci mniejszej ni 100 m od wyznaczonego przejcia, przechodzenie jest dozwolone rwnie na tym skrzyowaniu.

3. Przechodzenie przez jezdni poza przejciem dla pieszych, o ktrym mowa w ust. 2, jest dozwolone tylko pod warunkiem, e nie spowoduje zagroenia bez-pieczestwa ruchu lub utrudnienia ruchu pojazdw. Pieszy jest obowizany ustpi pierwszestwa pojazdom i do przeciwlegej krawdzi jezdni i drog najkrtsz, prostopadle do osi jezdni.

4. Jeeli na drodze znajduje si przejcie nadziemne lub podziemne dla pieszych, pieszy jest obowizany korzysta z niego, z zastrzeeniem ust. 2 i 3.

5. Na obszarze zabudowanym, na drodze dwujezdniowej lub po ktrej kursuj tramwaje po torowisku wyodrbnionym z jezdni, pieszy przechodzc przez jezdni lub torowisko jest obowizany korzysta tylko z przejcia dla pieszych.

6. Przechodzenie przez torowisko wyodrbnione z jezdni jest dozwolone tylko w miejscu do tego przeznaczonym.

7. Jeeli wysepka dla pasaerw na przystanku komunikacji publicznej czy si z przejciem dla pieszych, przechodzenie do i z przystanku jest dozwolone tylko po tym przejciu.

8. Jeeli przejcie dla pieszych wyznaczone jest na drodze dwujezdniowej, przej-cie na kadej jezdni uwaa si za przejcie odrbne. Przepis ten stosuje si od-powiednio do przejcia dla pieszych w miejscu, w ktrym ruch pojazdw jest rozdzielony wysepk lub za pomoc innych urzdze na jezdni.

Art. 14.

Zabrania si: 1) wchodzenia na jezdni:

a) bezporednio przed jadcy pojazd, w tym rwnie na przejciu dla pie-szych,

b) spoza pojazdu lub innej przeszkody ograniczajcej widoczno drogi; 2) przechodzenia przez jezdni w miejscu o ograniczonej widocznoci drogi; 3) zwalniania kroku lub zatrzymywania si bez uzasadnionej potrzeby podczas

przechodzenia przez jezdni lub torowisko; 4) przebiegania przez jezdni; 5) chodzenia po torowisku; 6) wchodzenia na torowisko, gdy zapory lub pzapory s opuszczone lub

opuszczanie ich rozpoczto;


2013-09-30

7) przechodzenia przez jezdni w miejscu, w ktrym urzdzenie zabezpiecza-jce lub przeszkoda oddzielaj drog dla pieszych albo chodnik od jezdni, bez wzgldu na to, po ktrej stronie jezdni one si znajduj.

Art. 15.

Przepisw art. 1114 nie stosuje si w razie zamknicia ruchu pojazdw na drodze.

Rozdzia 3 Ruch pojazdw

Oddzia 1

Zasady oglne

Art. 16. 1. Kierujcego pojazdem obowizuje ruch prawostronny. 2. Kierujcy pojazdem, korzystajc z drogi dwujezdniowej, jest obowizany jecha

po prawej jezdni; do jezdni tych nie wlicza si jezdni przeznaczonej do dojazdu do nieruchomoci pooonej przy drodze.

3. Kierujcy pojazdem, korzystajc z jezdni dwukierunkowej co najmniej o czte-rech pasach ruchu, jest obowizany zajmowa pas ruchu znajdujcy si na pra-wej poowie jezdni.

4. Kierujcy pojazdem jest obowizany jecha moliwie blisko prawej krawdzi jezdni. Jeeli pasy ruchu na jezdni s wyznaczone, nie moe zajmowa wicej ni jednego pasa.

5. Kierujcy pojazdem zaprzgowym, rowerem, wzkiem rowerowym, motorowe-rem, wzkiem rcznym oraz osoba prowadzca pojazd napdzany silnikiem s obowizani porusza si po poboczu, chyba e nie nadaje si ono do jazdy lub ruch pojazdu utrudniaby ruch pieszych.

6. Kierujcy pojazdem znajdujcym si na czci jezdni, po ktrej jed pojazdy szynowe, jest obowizany ustpi miejsca nadjedajcemu pojazdowi szyno-wemu.

7. Na skrzyowaniu i bezporednio przed nim kierujcy rowerem, motorowerem lub motocyklem moe porusza si rodkiem pasa ruchu, jeli pas ten umoliwia opuszczenie skrzyowania w wicej ni jednym kierunku, z zastrzeeniem art. 33 ust. 1.

Oddzia 2

Wczanie si do ruchu

Art. 17. 1. Wczanie si do ruchu nastpuje przy rozpoczynaniu jazdy po postoju lub za-

trzymaniu si niewynikajcym z warunkw lub przepisw ruchu drogowego oraz przy wjedaniu:


2013-09-30

1) na drog z nieruchomoci, z obiektu przydronego lub dojazdu do takiego obiektu, z drogi niebdcej drog publiczn oraz ze strefy zamieszkania;

2) na drog z pola lub na drog tward z drogi gruntowej; 3) na jezdni z pobocza, z chodnika lub z pasa ruchu dla pojazdw powolnych;

3a) na jezdni lub pobocze z drogi dla rowerw, z wyjtkiem wjazdu na prze-jazd dla rowerzystw lub pas ruchu dla rowerw;

4) pojazdem szynowym na drog z zajezdni lub na jezdni z ptli. 2. Kierujcy pojazdem, wczajc si do ruchu, jest obowizany zachowa szcze-

gln ostrono oraz ustpi pierwszestwa innemu pojazdowi lub uczestniko-wi ruchu.

Art. 18.

1. Kierujcy pojazdem, zbliajc si do oznaczonego przystanku autobusowego (trolejbusowego) na obszarze zabudowanym, jest obowizany zmniejszy prd-ko, a w razie potrzeby zatrzyma si, aby umoliwi kierujcemu autobusem (trolejbusem) wczenie si do ruchu, jeeli kierujcy takim pojazdem sygnali-zuje kierunkowskazem zamiar zmiany pasa ruchu lub wjechania z zatoki na jezdni.

2. Kierujcy autobusem (trolejbusem), o ktrym mowa w ust. 1, moe wjecha na ssiedni pas ruchu lub na jezdni dopiero po upewnieniu si, e nie spowoduje to zagroenia bezpieczestwa ruchu drogowego.

Art. 18a.

1. Kierujcy pojazdem, zbliajc si do miejsca postoju autobusu szkolnego, jest obowizany:

1) zatrzyma si, o ile kierujcy tym autobusem poda sygna zatrzymania; 2) zmniejszy prdko, a w razie potrzeby zatrzyma si, aby umoliwi kie-

rujcemu tym autobusem wjazd na jezdni lub ssiedni pas ruchu, o ile sy-gnalizuje on zamiar wykonania takiego manewru.

2. Kierujcy autobusem szkolnym w sytuacji, o ktrej mowa w ust. 1, moe wje-cha na ssiedni pas ruchu lub jezdni dopiero po upewnieniu si, e nie spowo-duje to zagroenia bezpieczestwa ruchu drogowego.

Oddzia 3

Prdko i hamowanie

Art. 19. 1. Kierujcy pojazdem jest obowizany jecha z prdkoci zapewniajc panowa-

nie nad pojazdem, z uwzgldnieniem warunkw, w jakich ruch si odbywa, a w szczeglnoci: rzeby terenu, stanu i widocznoci drogi, stanu i adunku pojaz-du, warunkw atmosferycznych i natenia ruchu.

2. Kierujcy pojazdem jest obowizany: 1) jecha z prdkoci nieutrudniajc jazdy innym kierujcym;


2013-09-30

2) hamowa w sposb niepowodujcy zagroenia bezpieczestwa ruchu lub jego utrudnienia;

3) utrzymywa odstp niezbdny do uniknicia zderzenia w razie hamowania lub zatrzymania si poprzedzajcego pojazdu.

3. Poza obszarem zabudowanym, na jezdniach dwukierunkowych o dwch pasach ruchu, kierujcy pojazdem objtym indywidualnym ograniczeniem prdkoci al-bo pojazdem lub zespoem pojazdw o dugoci przekraczajcej 7 m jest obo-wizany utrzymywa taki odstp od pojazdu silnikowego znajdujcego si przed nim, aby inne wyprzedzajce pojazdy mogy bezpiecznie wjecha w luk utrzy-mywan midzy tymi pojazdami. Przepisu tego nie stosuje si, jeeli kierujcy pojazdem przystpuje do wyprzedzania lub gdy wyprzedzanie jest zabronione.

4. Poza obszarem zabudowanym w tunelach o dugoci przekraczajcej 500 m, kie-rujcy pojazdem jest obowizany utrzymywa odstp od poprzedzajcego po-jazdu nie mniejszy ni:

1) 50 m jeeli kieruje pojazdem o dopuszczalnej masie cakowitej nieprze-kraczajcej 3,5 t lub autobusem;

2) 80 m jeeli kieruje zespoem pojazdw lub pojazdem niewymienionym w pkt 1.

5. Organ zarzdzajcy ruchem na drogach moe zmniejszy lub zwikszy za po-moc znakw drogowych dopuszczalny odstp, o ktrym mowa w ust. 4, w za-lenoci od obowizujcej w tunelu dopuszczalnej prdkoci.

Art. 20.

1. Prdko dopuszczalna pojazdu lub zespou pojazdw na obszarze zabudowa-nym w godzinach 5002300 wynosi 50 km/h, z zastrzeeniem ust. 2.

1a. Prdko dopuszczalna pojazdu lub zespou pojazdw na obszarze zabudowa-nym w godzinach 2300500 wynosi 60 km/h, z zastrzeeniem ust. 2.

2. Prdko dopuszczalna pojazdu lub zespou pojazdw w strefie zamieszkania wynosi 20 km/h.

3. Prdko dopuszczalna poza obszarem zabudowanym, z zastrzeeniem ust. 4 i 5, wynosi w przypadku:

1) samochodu osobowego, motocykla lub samochodu ciarowego o dopusz-czalnej masie cakowitej nieprzekraczajcej 3,5 t:

a) na autostradzie 140 km/h, b) na drodze ekspresowej dwujezdniowej 120 km/h, c) na drodze ekspresowej jednojezdniowej oraz na drodze dwujezdniowej

co najmniej o dwch pasach przeznaczonych dla kadego kierunku ru-chu 100 km/h,

d) na pozostaych drogach 90 km/h; 2) zespou pojazdw lub pojazdu niewymienionego w pkt 1:

a) na autostradzie, drodze ekspresowej lub drodze dwujezdniowej co naj-mniej o dwch pasach przeznaczonych dla kadego kierunku ruchu 80 km/h,


2013-09-30

b) na pozostaych drogach 70 km/h. 4. Dopuszczalna prdko autobusu speniajcego dodatkowe warunki techniczne

okrelone w przepisach, o ktrych mowa w art. 66 ust. 5, na autostradzie i dro-dze ekspresowej wynosi 100 km/h.

5. (uchylony). 5a. Rada Ministrw na wniosek ministra waciwego do spraw gospodarki moe, w

drodze rozporzdzenia, w przypadkach, o ktrych mowa w art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o zapasach ropy naftowej, produktw naftowych i gazu ziemnego oraz zasadach postpowania w sytuacjach zagroenia bezpieczestwa paliwowego pastwa i zakce na rynku naftowym (Dz. U. Nr 52, poz. 343, z pn. zm.4)), wprowadzi ograniczenia w dopuszczalnej prdkoci pojazdw samochodowych.

6. Prdko dopuszczalna niektrych pojazdw, z zastrzeeniem ust. 2, wynosi: 1) cignika rolniczego (rwnie z przyczep) 30 km/h; 2) pojazdu z urzdzeniem wystajcym do przodu wicej ni 1,5 m od siedzenia

dla kierujcego 30 km/h na obszarze zabudowanym i 60 km/h poza obsza-rem zabudowanym;

3) motocykla (rwnie z przyczep), czterokoowca i motoroweru, ktrymi przewozi si dziecko w wieku do 7 lat 40 km/h.

Art. 21.

1. Organ zarzdzajcy ruchem na drogach moe zmniejszy lub zwikszy, za po-moc znakw drogowych, prdko dopuszczaln pojazdw obowizujc na obszarze zabudowanym.

2. Prdko dopuszczalna, o ktrej mowa w ust. 1, moe by: 1) zmniejszona jeeli warunki bezpieczestwa ruchu na drodze lub jej odcin-

ku za tym przemawiaj; 2) zwikszona jeeli warunki ruchu na drodze lub jej odcinku zapewniaj za-

chowanie bezpieczestwa ruchu. 3. Organ zarzdzajcy ruchem na drogach moe zmniejszy, za pomoc znakw

drogowych, prdko dopuszczaln pojazdw obowizujc poza obszarem za-budowanym, jeeli warunki bezpieczestwa ruchu na drodze lub jej odcinku za tym przemawiaj.

4. Organ rejestrujcy pojazd moe ustali dla indywidualnego pojazdu dopuszczal-n prdko nisz ni okrelona w art. 20, jeeli jest to uzasadnione konstrukcj lub stanem technicznym pojazdu. Ograniczenie prdkoci naley uwidoczni na znaku umieszczonym z tyu pojazdu.

4) Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 157, poz. 976, z 2009 r. Nr 3,

poz. 11, z 2010 r. Nr 81, poz. 532, Nr 182, poz. 1228 i Nr 229, poz. 1496 oraz z 2011 r. Nr 171, poz. 1016, Nr 205, poz. 1208 i Nr 234, poz. 1392.


2013-09-30

Oddzia 4

Zmiana kierunku jazdy lub pasa ruchu

Art. 22. 1. Kierujcy pojazdem moe zmieni kierunek jazdy lub zajmowany pas ruchu tyl-

ko z zachowaniem szczeglnej ostronoci. 2. Kierujcy pojazdem jest obowizany zbliy si:

1) do prawej krawdzi jezdni jeeli zamierza skrci w prawo; 2) do rodka jezdni lub na jezdni o ruchu jednokierunkowym do lewej jej kra-

wdzi jeeli zamierza skrci w lewo. 3. Przepisu ust. 2 nie stosuje si, jeeli wymiary pojazdu uniemoliwiaj skrcenie

zgodnie z zasad okrelon w tym przepisie lub dopuszczalna jest jazda wycz-nie w jednym kierunku.

4. Kierujcy pojazdem, zmieniajc zajmowany pas ruchu, jest obowizany ustpi pierwszestwa pojazdowi jadcemu po pasie ruchu, na ktry zamierza wjecha, oraz pojazdowi wjedajcemu na ten pas z prawej strony.

5. Kierujcy pojazdem jest obowizany zawczasu i wyranie sygnalizowa zamiar zmiany kierunku jazdy lub pasa ruchu oraz zaprzesta sygnalizowania nie-zwocznie po wykonaniu manewru.

6. Zabrania si zawracania: 1) w tunelu, na mocie, wiadukcie lub drodze jednokierunkowej; 2) na autostradzie; 3) na drodze ekspresowej, z wyjtkiem skrzyowania lub miejsca do tego prze-

znaczonego; 4) w warunkach, w ktrych mogoby to zagrozi bezpieczestwu ruchu na dro-

dze lub ruch ten utrudni.

Oddzia 5 Wymijanie, omijanie i cofanie

Art. 23.

1. Kierujcy pojazdem jest obowizany: 1) przy wymijaniu zachowa bezpieczny odstp od wymijanego pojazdu lub

uczestnika ruchu, a w razie potrzeby zjecha na prawo i zmniejszy prd-ko lub zatrzyma si;

2) przy omijaniu zachowa bezpieczny odstp od omijanego pojazdu, uczestni-ka ruchu lub przeszkody, a w razie potrzeby zmniejszy prdko; omijanie pojazdu sygnalizujcego zamiar skrcenia w lewo moe odbywa si tylko z jego prawej strony;

3) przy cofaniu ustpi pierwszestwa innemu pojazdowi lub uczestnikowi ru-chu i zachowa szczegln ostrono, a w szczeglnoci:


2013-09-30

a) sprawdzi, czy wykonywany manewr nie spowoduje zagroenia bezpie-czestwa ruchu lub jego utrudnienia,

b) upewni si, czy za pojazdem nie znajduje si przeszkoda; w razie trud-noci w osobistym upewnieniu si kierujcy jest obowizany zapewni sobie pomoc innej osoby.

2. Zabrania si cofania pojazdem w tunelu, na mocie, wiadukcie, autostradzie lub drodze ekspresowej.

Oddzia 6

Wyprzedzanie

Art. 24. 1. Kierujcy pojazdem jest obowizany przed wyprzedzaniem upewni si w

szczeglnoci, czy: 1) ma odpowiedni widoczno i dostateczne miejsce do wyprzedzania bez

utrudnienia komukolwiek ruchu; 2) kierujcy, jadcy za nim, nie rozpocz wyprzedzania; 3) kierujcy, jadcy przed nim na tym samym pasie ruchu, nie zasygnalizowa

zamiaru wyprzedzania innego pojazdu, zmiany kierunku jazdy lub zmiany pasa ruchu.

2. Kierujcy pojazdem jest obowizany przy wyprzedzaniu zachowa szczegln ostrono, a zwaszcza bezpieczny odstp od wyprzedzanego pojazdu lub uczestnika ruchu. W razie wyprzedzania roweru, wzka rowerowego, motoro-weru, motocykla lub kolumny pieszych odstp ten nie moe by mniejszy ni 1 m.

3. Kierujcy pojazdem jest obowizany przy wyprzedzaniu przejeda z lewej strony wyprzedzanego pojazdu, z zastrzeeniem ust. 4, 5, 10 i 12.

4. Pojazd szynowy moe by wyprzedzany tylko z prawej strony, chyba e pooe-nie torw uniemoliwia takie wyprzedzanie lub wyprzedzanie odbywa si na jezdni jednokierunkowej.

5. Wyprzedzanie pojazdu lub uczestnika ruchu, ktry sygnalizuje zamiar skrcenia w lewo, moe odbywa si tylko z jego prawej strony.

6. Kierujcemu pojazdem wyprzedzanym zabrania si w czasie wyprzedzania i bezporednio po nim zwikszania prdkoci. Kierujcy pojazdem wolnobie-nym, cignikiem rolniczym lub pojazdem bez silnika jest obowizany zjecha jak najbardziej na prawo w celu uatwienia wyprzedzania. Przepisu nie stosuje si w przypadku, o ktrym mowa w ust. 12.

7. Zabrania si wyprzedzania pojazdu silnikowego jadcego po jezdni: 1) przy dojedaniu do wierzchoka wzniesienia; 2) na zakrcie oznaczonym znakami ostrzegawczymi; 3) na skrzyowaniu, z wyjtkiem skrzyowania o ruchu okrnym lub na kt-

rym ruch jest kierowany.


2013-09-30

8. Dopuszcza si wyprzedzanie w miejscach, o ktrych mowa w ust. 7 pkt 1 i 2, na jezdni:

1) jednokierunkowej; 2) dwukierunkowej na odcinku z wyznaczonymi pasami ruchu, pod warunkiem

e kierujcy nie wjeda na cz jezdni przeznaczon do ruchu w kierunku przeciwnym w miejscu, gdzie jest to zabronione znakami na jezdni.

9. Dopuszcza si wyprzedzanie w miejscu, o ktrym mowa w ust. 7 pkt 3, pojazdu sygnalizujcego zamiar skrcenia, pod warunkiem e kierujcy nie wjeda na cz jezdni przeznaczon do ruchu w kierunku przeciwnym.

10. Dopuszcza si wyprzedzanie z prawej strony na odcinku drogi z wyznaczonymi pasami ruchu, przy zachowaniu warunkw okrelonych w ust. 1 i 7:

1) na jezdni jednokierunkowej; 2) na jezdni dwukierunkowej, jeeli co najmniej dwa pasy ruchu na obszarze

zabudowanym lub trzy pasy ruchu poza obszarem zabudowanym przezna-czone s do jazdy w tym samym kierunku.

11. Zabrania si wyprzedzania pojazdu uprzywilejowanego na obszarze zabudowa-nym.

12. Kierujcy rowerem moe wyprzedza inne ni rower powoli jadce pojazdy z ich prawej strony.

Oddzia 7

Przecinanie si kierunkw ruchu

Art. 25. 1. Kierujcy pojazdem, zbliajc si do skrzyowania, jest obowizany zachowa

szczegln ostrono i ustpi pierwszestwa pojazdowi nadjedajcemu z prawej strony, a jeeli skrca w lewo take jadcemu z kierunku przeciwnego na wprost lub skrcajcemu w prawo.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si do pojazdu szynowego, ktry ma pierwszestwo w stosunku do innych pojazdw, bez wzgldu na to, z ktrej strony nadjeda.

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje si rwnie w razie przecinania si kierunkw ruchu poza skrzyowaniem.

4. Kierujcemu pojazdem zabrania si: 1) wjedania na skrzyowanie, jeeli na skrzyowaniu lub za nim nie ma

miejsca do kontynuowania jazdy; 2) rozdzielania kolumny pieszych.

Art. 26.

1. Kierujcy pojazdem, zbliajc si do przejcia dla pieszych, jest obowizany za-chowa szczegln ostrono i ustpi pierwszestwa pieszemu znajdujcemu si na przejciu.


2013-09-30

2. Kierujcy pojazdem, ktry skrca w drog poprzeczn, jest obowizany ustpi pierwszestwa pieszemu przechodzcemu na skrzyowaniu przez jezdni drogi, na ktr wjeda.

3. Kierujcemu pojazdem zabrania si: 1) wyprzedzania pojazdu na przejciu dla pieszych i bezporednio przed nim, z

wyjtkiem przejcia, na ktrym ruch jest kierowany; 2) omijania pojazdu, ktry jecha w tym samym kierunku, lecz zatrzyma si w

celu ustpienia pierwszestwa pieszemu; 3) jazdy wzdu po chodniku lub przejciu dla pieszych.

4. Kierujcy pojazdem, przejedajc przez chodnik lub drog dla pieszych, jest obowizany jecha powoli i ustpi pierwszestwa pieszemu.

5. Przepis ust. 4 stosuje si odpowiednio podczas jazdy po placu, na ktrym ze wzgldu na brak wyodrbnienia jezdni i chodnikw ruch pieszych i pojazdw odbywa si po tej samej powierzchni.

6. Kierujcy pojazdem jest obowizany zachowa szczegln ostrono przy prze-jedaniu obok oznaczonego przystanku tramwajowego nieznajdujcego si przy chodniku. Jeeli przystanek nie jest wyposaony w wysepk dla pasaerw, a na przystanek wjeda tramwaj lub stoi na nim, kierujcy jest obowizany za-trzyma pojazd w takim miejscu i na taki czas, aby zapewni pieszemu swobod-ne dojcie do tramwaju lub na chodnik. Przepisy te stosuje si odpowiednio przy ruchu innych pojazdw komunikacji publicznej.

7. W razie przechodzenia przez jezdni osoby niepenosprawnej, uywajcej spe-cjalnego znaku, lub osoby o widocznej ograniczonej sprawnoci ruchowej, kie-rujcy jest obowizany zatrzyma pojazd w celu umoliwienia jej przejcia.

Art. 27.

1. Kierujcy pojazdem, zbliajc si do przejazdu dla rowerzystw, jest obowiza-ny zachowa szczegln ostrono i ustpi pierwszestwa rowerowi znajduj-cemu si na przejedzie.

1a. Kierujcy pojazdem, ktry skrca w drog poprzeczn, jest obowizany zacho-wa szczegln ostrono i ustpi pierwszestwa rowerzycie jadcemu na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerw, drodze dla rowerw lub innej czci drogi, ktr zamierza opuci.

2. (uchylony). 3. Kierujcy pojazdem, przejedajc przez drog dla rowerw poza jezdni, jest

obowizany ustpi pierwszestwa rowerowi. 4. Kierujcemu pojazdem zabrania si wyprzedzania pojazdu na przejedzie dla

rowerzystw i bezporednio przed nim, z wyjtkiem przejazdu, na ktrym ruch jest kierowany.

Art. 28.

1. Kierujcy pojazdem, zbliajc si do przejazdu kolejowego oraz przejedajc przez przejazd, jest obowizany zachowa szczegln ostrono. Przed wje-chaniem na tory jest on obowizany upewni si, czy nie zblia si pojazd szy-


2013-09-30

nowy, oraz przedsiwzi odpowiednie rodki ostronoci, zwaszcza jeeli wskutek mgy lub z innych powodw przejrzysto powietrza jest zmniejszona.

2. Kierujcy jest obowizany prowadzi pojazd z tak prdkoci, aby mg go za-trzyma w bezpiecznym miejscu, gdy nadjeda pojazd szynowy lub gdy urz-dzenie zabezpieczajce albo dawany sygna zabrania wjazdu na przejazd.

3. Kierujcemu pojazdem zabrania si: 1) objedania opuszczonych zapr lub pzapr oraz wjedania na przejazd,

jeeli opuszczanie ich zostao rozpoczte lub podnoszenie nie zostao za-koczone;

2) wjedania na przejazd, jeeli po drugiej stronie przejazdu nie ma miejsca do kontynuowania jazdy;

3) wyprzedzania pojazdu na przejedzie kolejowym i bezporednio przed nim; 4) omijania pojazdu oczekujcego na otwarcie ruchu przez przejazd, jeeli

wymagaoby to wjechania na cz jezdni przeznaczon dla przeciwnego kierunku ruchu.

4. W razie unieruchomienia pojazdu na przejedzie kolejowym, kierujcy jest ob-owizany niezwocznie usun go z przejazdu, a jeeli nie jest to moliwe, ostrzec kierujcego pojazdem szynowym o niebezpieczestwie.

5. Kierujcy pojazdem lub zespoem pojazdw o dugoci przekraczajcej 10 m, ktry nie moe rozwin prdkoci wikszej ni 6 km/h, przed wjazdem na prze-jazd kolejowy jest obowizany upewni si, czy w czasie potrzebnym na przeje-chanie przez ten przejazd nie nadjedzie pojazd szynowy, lub uzgodni czas tego przejazdu z drnikiem kolejowym.

6. Przepisy ust. 14 stosuje si odpowiednio przy przejedaniu przez tory tramwa-jowe; przepis ust. 3 pkt 3 nie dotyczy skrzyowania lub przejazdu tramwajowe-go, na ktrym ruch jest kierowany.

Oddzia 8

Ostrzeganie oraz jazda w warunkach zmniejszonej przejrzystoci powietrza

Art. 29. 1. Kierujcy pojazdem moe uywa sygnau dwikowego lub wietlnego, w razie

gdy zachodzi konieczno ostrzeenia o niebezpieczestwie. 2. Zabrania si:

1) naduywania sygnau dwikowego lub wietlnego; 2) uywania sygnau dwikowego na obszarze zabudowanym, chyba e jest to

konieczne w zwizku z bezporednim niebezpieczestwem; 3) ostrzegania wiatami drogowymi w warunkach, w ktrych moe to spowo-

dowa olepienie innych kierujcych.


2013-09-30

Art. 30.

1. Kierujcy pojazdem jest obowizany zachowa szczegln ostrono w czasie jazdy w warunkach zmniejszonej przejrzystoci powietrza, spowodowanej mg, opadami atmosferycznymi lub innymi przyczynami, a ponadto:

1) kierujcy pojazdem silnikowym jest obowizany: a) wczy wiata mijania lub przeciwmgowe przednie albo oba te wia-

ta jednoczenie, b) poza obszarem zabudowanym podczas mgy dawa krtkotrwae sygna-

y dwikowe w czasie wyprzedzania lub omijania; 2) kierujcy innym pojazdem ni pojazd, o ktrym mowa w pkt 1, jest obowi-

zany: a) wczy wiata, w ktre pojazd jest wyposaony, b) korzysta z pobocza drogi, a jeeli nie jest to moliwe, jecha jak naj-

bliej krawdzi jezdni i nie wyprzedza innego pojazdu. 2. Obowizek uywania wiate, o ktrym mowa w ust. 1, dotyczy kierujcego po-

jazdem take podczas zatrzymania wynikajcego z warunkw lub przepisw ru-chu drogowego.

3. Kierujcy pojazdem moe uywa tylnych wiate przeciwmgowych, jeeli zmniejszona przejrzysto powietrza ogranicza widoczno na odlego mniej-sz ni 50 m. W razie poprawy widocznoci kierujcy pojazdem jest obowiza-ny niezwocznie wyczy te wiata.

Oddzia 9 Holowanie

Art. 31.

1. Kierujcy moe holowa pojazd silnikowy tylko pod warunkiem, e: 1) prdko pojazdu holujcego nie przekracza 30 km/h na obszarze zabudo-

wanym i 60 km/h poza tym obszarem; 2) pojazd holujcy ma wczone wiata mijania rwnie w okresie dostatecz-

nej widocznoci; 3) w pojedzie holowanym znajduje si kierujcy majcy uprawnienie do kie-

rowania tym pojazdem, chyba e pojazd jest holowany w sposb wyklucza-jcy potrzeb kierowania nim;

4) pojazd holowany jest poczony z pojazdem holujcym w sposb wyklucza-jcy odczepienie si w czasie jazdy; nie dotyczy to holowania motocykla, ktry powinien by poczony z pojazdem holujcym poczeniem gitkim w sposb umoliwiajcy atwe odczepienie;

5) pojazd holowany, z wyjtkiem motocykla, jest oznaczony z tyu po lewej stronie ostrzegawczym trjktem odblaskowym, a w okresie niedostatecznej widocznoci ma ponadto wczone wiata pozycyjne; zamiast oznaczenia


2013-09-30

trjktem odblaskowym pojazd holowany moe wysya te sygnay by-skowe w sposb widoczny dla innych uczestnikw ruchu;

6) w pojedzie holowanym na poczeniu sztywnym jest sprawny co najmniej jeden ukad hamulcw, a w pojedzie holowanym na poczeniu gitkim dwa ukady;

7) odlego midzy pojazdami wynosi nie wicej ni 3 m przy poczeniu sztywnym, a od 4 m do 6 m przy poczeniu gitkim, przy czym poczenie jest oznakowane na przemian pasami biaymi i czerwonymi albo zaopatrzo-ne w chorgiewk barwy tej lub czerwonej; przepisu tego nie stosuje si w razie holowania pojazdw Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Zabrania si holowania: 1) pojazdu o niesprawnym ukadzie kierowniczym lub o niesprawnych hamul-

cach, chyba e sposb holowania wyklucza potrzeb ich uycia; 2) pojazdu za pomoc poczenia gitkiego, jeeli w pojedzie tym dziaanie

ukadu hamulcowego uzalenione jest od pracy silnika, a silnik jest unieru-chomiony;

3) wicej ni jednego pojazdu, z wyjtkiem pojazdu czonowego; 4) pojazdem z przyczep (naczep); 5) na autostradzie, z wyjtkiem holowania przez pojazdy przeznaczone do ho-

lowania do najbliszego wyjazdu lub miejsca obsugi podrnych. 3. W razie holowania pojazdu w sposb wykluczajcy potrzeb kierowania nim lub

uycia hamulcw, rzeczywista masa cakowita pojazdu holowanego nie moe przekracza rzeczywistej masy cakowitej pojazdu holujcego.

Oddzia 10

Ruch pojazdw w kolumnie

Art. 32. 1. Liczba pojazdw jadcych w zorganizowanej kolumnie nie moe przekracza:

1) samochodw osobowych, motorowerw lub motocykli 10; 2) rowerw lub wzkw rowerowych 15; 3) pozostaych pojazdw 5.

2. Odlego midzy jadcymi kolumnami nie moe by mniejsza ni 500 m dla kolumn pojazdw samochodowych oraz 200 m dla kolumn pozostaych pojaz-dw.

3. (uchylony). 4. Jazda w kolumnie nie zwalnia kierujcego pojazdem od przestrzegania obowi-

zujcych przepisw ruchu drogowego. 5. Przepisw ust. 1 i 2 nie stosuje si do pojazdw uprzywilejowanych oraz pojaz-

dw Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. 6. Zabrania si wjedania midzy jadce w kolumnie rowery lub wzki rowerowe

oraz pojazdy, o ktrych mowa w ust. 5.


2013-09-30

6a. Przejazd kolumny pojazdw Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, w skad ktrej wchodzi wicej ni 5 pojazdw, jest dozwolony pod warunkiem uzyska-nia zezwolenia wojskowego na przejazd drogowy, wydawanego przez waciwy organ wojskowy.

7. (uchylony).

Oddzia 11 Przepisy dodatkowe o ruchu rowerw, motorowerw

oraz pojazdw zaprzgowych

Art. 33. 1. Kierujcy rowerem jest obowizany korzysta z drogi dla rowerw lub pasa ru-

chu dla rowerw, jeli s one wyznaczone dla kierunku, w ktrym si porusza lub zamierza skrci. Kierujcy rowerem, korzystajc z drogi dla rowerw i pie-szych, jest obowizany zachowa szczegln ostrono i ustpowa miejsca pieszym.

1a. Kierujcy rowerem moe zatrzyma si w luzie rowerowej obok innych rowe-rzystw. Jest obowizany opuci j, kiedy zaistnieje moliwo kontynuowania jazdy w zamierzonym kierunku i zaj miejsce na jezdni zgodnie z odpowiednio art. 33 ust. 1 lub art. 16 ust. 4 i 5.

2. Dziecko w wieku do 7 lat moe by przewoone na rowerze, pod warunkiem e jest ono umieszczone na dodatkowym siodeku zapewniajcym bezpieczn jaz-d.

3. Kierujcemu rowerem lub motorowerem zabrania si: 1) jazdy po jezdni obok innego uczestnika ruchu, z zastrzeeniem ust. 3a; 2) jazdy bez trzymania co najmniej jednej rki na kierownicy oraz ng na pe-

daach lub podnkach; 3) czepiania si pojazdw.

3a. Dopuszcza si wyjtkowo jazd po jezdni kierujcego rowerem obok innego ro-weru lub motoroweru, jeeli nie utrudnia to poruszania si innym uczestnikom ruchu albo w inny sposb nie zagraa bezpieczestwu ruchu drogowego.

4. (uchylony). 5. Korzystanie z chodnika lub drogi dla pieszych przez kierujcego rowerem jest

dozwolone wyjtkowo, gdy: 1) opiekuje si on osob w wieku do lat 10 kierujc rowerem; 2) szeroko chodnika wzdu drogi, po ktrej ruch pojazdw jest dozwolony z

prdkoci wiksz ni 50 km/h, wynosi co najmniej 2 m i brakuje wydzie-lonej drogi dla rowerw oraz pasa ruchu dla rowerw;

3) warunki pogodowe zagraaj bezpieczestwu rowerzysty na jezdni (nieg, silny wiatr, ulewa, gooled, gsta mga), z zastrzeeniem ust. 6.

6. Kierujcy rowerem, korzystajc z chodnika lub drogi dla pieszych, jest obowi-zany jecha powoli, zachowa szczegln ostrono i ustpowa miejsca pie-szym.


2013-09-30

7. Kierujcy rowerem moe jecha lew stron jezdni na zasadach okrelonych dla ruchu pieszych w przepisach art. 11 ust. 13, jeeli opiekuje si on osob kieru-jc rowerem w wieku do lat 10.

Art. 34.

1. Do zaprzgu moe by uywane tylko zwierz niepochliwe, odpowiednio sprawne fizycznie i dajce sob kierowa.

2. Kierujcy pojazdem zaprzgowym jest obowizany utrzymywa pojazd i za-przg w takim stanie, aby mg nad nimi panowa.

3. Bezporednio jeden za drugim moe jecha nie wicej ni 5 pojazdw zaprz-gowych. Odlego midzy pitym pojazdem a nastpnym nie moe by mniej-sza ni 200 m.

4. Kierujcy pojazdem zaprzgowym przy wjedaniu na drog tward w miejscu, gdzie nie ma dostatecznej widocznoci drogi, jest obowizany prowadzi zwie-rz za uzd.

5. Kierujcemu pojazdem zaprzgowym zabrania si: 1) przeciania zwierzcia; 2) jazdy obok innego uczestnika ruchu na jezdni; 3) pozostawiania pojazdu niezabezpieczonego przed ruszeniem; 4) jazdy pojazdem na pozach bez dzwonkw lub grzechotek.

Rozdzia 4

Ruch zwierzt

Art. 35. 1. Jazda wierzchem i pdzenie zwierzt powinny si odbywa po drodze przezna-

czonej do pdzenia zwierzt. W razie braku takiej drogi jazda wierzchem i p-dzenie zwierzt mog odbywa si po poboczu, a jeeli brak jest pobocza po jezdni.

2. Do jazdy wierzchem i pdzenia zwierzt stosuje si odpowiednio przepisy art. 34 ust. 1 i 2 oraz przepisy o ruchu pojazdw.

Art. 36.

1. Zabrania si jazdy wierzchem: 1) bez uzdy; 2) obok innego uczestnika ruchu na jezdni; 3) po drodze oznaczonej znakami z numerem drogi midzynarodowej oraz po

drodze, na ktrej obowizuje zakaz ruchu pojazdw zaprzgowych; 4) po drodze twardej w okresie niedostatecznej widocznoci; 5) po drodze twardej osobie w wieku poniej 17 lat.

2. Jedziec moe prowadzi luzem tylko jedno zwierz po swojej prawej stronie.


2013-09-30

Art. 37.

1. Zwierzta w stadzie mog by pdzone po drodze tylko pod odpowiednim nad-zorem. Zwierz pojedyncze moe by prowadzone tylko na uwizi.

2. Poganiacz zwierzt jest obowizany: 1) i po lewej stronie pdzonych zwierzt; 2) w okresie niedostatecznej widocznoci nie latark z widocznym z odlego-

ci co najmniej 150 m wiatem biaym. 3. Zwierzta mog by prowadzone luzem przy pojedzie zaprzgowym z jego

prawej strony, w liczbie nie wikszej ni 2 sztuki. 4. Zabrania si:

1) pdzenia zwierzt po drodze oznaczonej znakami z numerem drogi midzy-narodowej, a po innej drodze twardej w okresie od zmierzchu do witu;

2) pdzenia zwierzt po drodze twardej osobie w wieku poniej 13 lat; 3) pdzenia zwierzt w poprzek drogi w miejscu niewidocznym na dostateczn

odlego; 4) zatrzymywania zwierzt na jezdni; 5) zajmowania przez zwierzta wicej ni prawej poowy jezdni albo drogi dla

pieszych lub rowerw. 5. Rada powiatu moe wprowadzi zakaz pdzenia zwierzt na okrelonych dro-

gach lub obszarach oraz w okrelonym czasie.

Rozdzia 5 Porzdek i bezpieczestwo ruchu na drogach

Oddzia 1

Przepisy porzdkowe

Art. 38. Kierujcy pojazdem jest obowizany mie przy sobie i okazywa na danie upraw-nionego organu wymagane dla danego rodzaju pojazdu lub kierujcego:

1) dokument stwierdzajcy uprawnienie do kierowania pojazdem; 2) dokument stwierdzajcy dopuszczenie pojazdu do ruchu; 3) dokument potwierdzajcy zawarcie umowy obowizkowego ubezpieczenia

odpowiedzialnoci cywilnej posiadacza pojazdu lub dowd opacenia skad-ki za to ubezpieczenie;

4) zezwolenie, o ktrym mowa w art. 106 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujcych pojazdami (Dz. U. Nr 30, poz. 151, z pn. zm.5));

5) inne dokumenty, jeeli obowizek taki wynika z odrbnej ustawy.

5) Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2011 r. Nr 92, poz. 530, Nr 106, poz.

622, Nr 205, poz. 1210, Nr 227, poz. 1367 i Nr 244, poz. 1454 oraz z 2012 r. poz. 113.


2013-09-30

Art. 39.

1. Kierujcy pojazdem samochodowym oraz osoba przewoona takim pojazdem wyposaonym w pasy bezpieczestwa s obowizani korzysta z tych pasw podczas jazdy, z zastrzeeniem ust. 3.

2. Obowizek korzystania z pasw bezpieczestwa nie dotyczy: 1) osoby majcej orzeczenie lekarskie o przeciwwskazaniu do uywania pa-

sw; 2) kobiety o widocznej ciy; 3) kierujcego takswk podczas przewoenia pasaera; 4) instruktora lub egzaminatora podczas szkolenia lub egzaminowania; 5) policjanta, funkcjonariusza Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agen-

cji Wywiadu, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Suby Wywiadu Woj-skowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Stray Granicznej, Inspek-tora Kontroli Skarbowej, funkcjonariusza celnego i Suby Wiziennej, o-nierza Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej podczas przewoenia oso-by (osb) zatrzymanej;

6) funkcjonariusza Biura Ochrony Rzdu podczas wykonywania czynnoci subowych;

7) zespou medycznego w czasie udzielania pomocy medycznej; 8) konwojenta podczas przewoenia wartoci pieninych; 9) osoby chorej lub niepenosprawnej przewoonej na noszach lub w wzku

inwalidzkim. 3. W pojedzie samochodowym wyposaonym w pasy bezpieczestwa dziecko w

wieku do 12 lat, nieprzekraczajce 150 cm wzrostu, przewozi si w foteliku ochronnym lub innym urzdzeniu do przewoenia dzieci, odpowiadajcym wa-dze i wzrostowi dziecka oraz waciwym warunkom technicznym.

4. Przepis ust. 3 nie dotyczy przewozu dziecka takswk, autobusem, specjalistycz-nym rodkiem transportu sanitarnego, o ktrym mowa w art. 36 ust. 2 ustawy z dnia 8 wrzenia 2006 r. o Pastwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr 191, poz. 1410, z pn. zm.6)), pojazdem Policji, Stray Granicznej lub Stray Gminnej (Miejskiej).

Art. 40.

1. Kierujcy motocyklem, czterokoowcem lub motorowerem oraz osoba przewo-ona takimi pojazdami s obowizani uywa w czasie jazdy kaskw ochron-nych odpowiadajcych waciwym warunkom technicznym.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si do motocykli fabrycznie wyposaonych w pasy bezpieczestwa.

6) Zmiany wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 89, poz. 590 i Nr 166, poz.

1172, z 2008 r. Nr 17, poz. 101 i Nr 237, poz. 1653, z 2009 r. Nr 11, poz. 59 i Nr 122, poz. 1007, z 2010 r. Nr 107, poz. 679 i Nr 219, poz. 1443, z 2011 r. Nr 30, poz. 151, Nr 112, poz. 654 i Nr 208, poz. 1240 i 1241 oraz z 2012 r. poz. 742.


2013-09-30

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje si do czterokoowcw fabrycznie wyposaonych w nadwozie zamknite i pasy bezpieczestwa.

Art. 41.

Osoba wykonujca roboty lub inne czynnoci na drodze jest obowizana uywa w sposb widoczny dla innych uczestnikw ruchu elementw odblaskowych odpowia-dajcych waciwym warunkom technicznym.

Art. 42.

Niewidomy podczas samodzielnego poruszania si po drodze jest obowizany nie bia lask w sposb widoczny dla innych uczestnikw ruchu.

Art. 43.

1. Dziecko w wieku do 7 lat moe korzysta z drogi tylko pod opiek osoby, ktra osigna wiek co najmniej 10 lat. Nie dotyczy to strefy zamieszkania.

[2. Dziecko w wieku do 15 lat, poruszajce si po drodze po zmierzchu poza ob-szarem zabudowanym, jest obowizane uywa elementw odblaskowych w spo-sb widoczny dla innych uczestnikw ruchu.]

[3. Przepisy ust. 1 i 2 nie dotycz drogi przeznaczonej wycznie dla pieszych.]

Art. 44.

1. Kierujcy pojazdem w razie uczestniczenia w wypadku drogowym jest obowi-zany:

1) zatrzyma pojazd, nie powodujc przy tym zagroenia bezpieczestwa ru-chu drogowego;

2) przedsiwzi odpowiednie rodki w celu zapewnienia bezpieczestwa ru-chu w miejscu wypadku;

3) niezwocznie usun pojazd z miejsca wypadku, aby nie powodowa zagro-enia lub tamowania ruchu, jeeli nie ma zabitego lub rannego;

4) poda swoje dane personalne, dane personalne waciciela lub posiadacza pojazdu oraz dane dotyczce zakadu ubezpiecze, z ktrym zawarta jest umowa obowizkowego ubezpieczenia odpowiedzialnoci cywilnej, na -danie osoby uczestniczcej w wypadku.

2. Jeeli w wypadku jest zabity lub ranny, kierujcy pojazdem jest obowizany po-nadto:

1) udzieli niezbdnej pomocy ofiarom wypadku oraz wezwa zesp ratow-nictwa medycznego i Policj;

2) nie podejmowa czynnoci, ktre mogyby utrudni ustalenie przebiegu wy-padku;

3) pozosta na miejscu wypadku, a jeeli wezwanie zespou ratownictwa me-dycznego lub Policji wymaga oddalenia si niezwocznie powrci na to miejsce.

Przepis uchylajcy ust. 2 oraz nowe brzmienie ust. 3 w ar t. 43 wchodz w ycie z dn. 31.08.2014 r . (Dz. U. z 2013 r . poz. 991).


2013-09-30

3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje si odpowiednio do innych osb uczestniczcych w wypadku.

Art. 45.

1. Zabrania si: 1) kierowania pojazdem, prowadzenia kolumny pieszych, jazdy wierzchem lub

pdzenia zwierzt osobie w stanie nietrzewoci, w stanie po uyciu alkoho-lu lub rodka dziaajcego podobnie do alkoholu;

2) holowania pojazdu kierowanego przez osob, o ktrej mowa w pkt 1; 3) otwierania drzwi pojazdu, pozostawiania otwartych drzwi lub wysiadania

bez upewnienia si, e nie spowoduje to zagroenia bezpieczestwa ruchu lub jego utrudnienia;

4) wykorzystywania drogi lub poszczeglnych jej czci w sposb niezgodny z przeznaczeniem, chyba e przepisy szczegowe stanowi inaczej;

5) wjedania na pas midzy jezdniami; 6) pozostawiania na drodze przedmiotw, ktre mogyby zagrozi bezpiecze-

stwu ruchu; jeeli jednak usunicie ich nie jest moliwe, naley je oznaczy w sposb widoczny w dzie i w nocy;

7) umieszczania na drodze lub w jej pobliu urzdze wysyajcych lub odbija-jcych wiato w sposb powodujcy olepienie albo wprowadzajcych w bd uczestnikw ruchu;

8) samowolnego umieszczania lub wczania albo usuwania lub wyczania znakw i sygnaw drogowych oraz urzdze ostrzegawczo-zabezpieczaj-cych lub kontrolnych na drodze, jak rwnie zmiany ich pooenia lub ich zasaniania;

9) zamiecania lub zanieczyszczania drogi; 10) samowolnego umieszczania na drodze jakichkolwiek znakw, napisw lub

symboli. 2. Kierujcemu pojazdem zabrania si:

1) korzystania podczas jazdy z telefonu wymagajcego trzymania suchawki lub mikrofonu w rku;

2) przewoenia osoby, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 1, na rowerze lub motorowe-rze albo motocyklu, chyba e jest przewoona w bocznym wzku;

3) przewoenia pasaera w sposb niezgodny z art. 39, 40 lub 63 ust. 1; 4) przewoenia w foteliku ochronnym dziecka siedzcego tyem do kierunku

jazdy na przednim siedzeniu pojazdu samochodowego wyposaonego w poduszk powietrzn dla pasaera;

5) przewoenia, poza specjalnym fotelikiem ochronnym, dziecka w wieku do 12 lat na przednim siedzeniu pojazdu samochodowego.


2013-09-30

Oddzia 2 Zatrzymanie i postj

Art. 46.

1. Zatrzymanie i postj pojazdu s dozwolone tylko w miejscu i w warunkach, w ktrych jest on z dostatecznej odlegoci widoczny dla innych kierujcych i nie powoduje zagroenia bezpieczestwa ruchu drogowego lub jego utrudnienia.

2. Kierujcy pojazdem, zatrzymujc pojazd na jezdni, jest obowizany ustawi go jak najbliej jej krawdzi oraz rwnolegle do niej.

3. W czasie postoju na drodze poza obszarem zabudowanym pojazd powinien znajdowa si, jeeli to tylko moliwe, poza jezdni.

4. Kierujcy pojazdem jest obowizany stosowa sposb zatrzymania lub postoju wskazany znakami drogowymi.

5. Kierujcy pojazdem jest obowizany w czasie postoju zabezpieczy pojazd przed moliwoci jego uruchomienia przez osob niepowoan oraz zachowa inne rodki ostronoci niezbdne do uniknicia wypadku.

Art. 47.

1. Dopuszcza si zatrzymanie lub postj na chodniku koami jednego boku lub przedniej osi pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie cakowitej nie-przekraczajcej 2,5 t, pod warunkiem e:

1) na danym odcinku jezdni nie obowizuje zakaz zatrzymania lub postoju; 2) szeroko chodnika pozostawionego dla pieszych jest taka, e nie utrudni im

ruchu i jest nie mniejsza ni 1,5 m; 3) pojazd umieszczony przedni osi na chodniku nie tamuje ruchu pojazdw

na jezdni. 2. Dopuszcza si, przy zachowaniu warunkw okrelonych w ust. 1 pkt 2, zatrzy-

manie lub postj na chodniku przy krawdzi jezdni caego samochodu osobowe-go, motocykla, motoroweru, roweru lub wzka rowerowego. Inny pojazd o do-puszczalnej masie cakowitej nieprzekraczajcej 2,5 t moe by w caoci umieszczony na chodniku tylko w miejscu wyznaczonym odpowiednimi znaka-mi drogowymi.

Art. 47a.

Kierujcy pojazdem w tunelu, podczas zatrzymania wynikajcego z warunkw lub przepisw ruchu drogowego, jest obowizany zachowa odstp od poprzedzajcego pojazdu nie mniejszy ni 5 m.

Art. 48. (uchylony).

Art. 49.

1. Zabrania si zatrzymania pojazdu:


2013-09-30

1) na przejedzie kolejowym, na przejedzie tramwajowym, na skrzyowaniu oraz w odlegoci mniejszej ni 10 m od przejazdu lub skrzyowania;

2) na przejciu dla pieszych, na przejedzie dla rowerzystw oraz w odlegoci mniejszej ni 10 m przed tym przejciem lub przejazdem; na drodze dwu-kierunkowej o dwch pasach ruchu zakaz ten obowizuje take za tym przejciem lub przejazdem;

3) w tunelu, na mocie lub na wiadukcie; 4) na jezdni wzdu linii cigej oraz w pobliu jej punktw kracowych, jeeli

zmusioby to innych kierujcych pojazdami wieloladowymi do najedania na t lini;

5) na jezdni obok linii przerywanej wyznaczajcej krawd jezdni oraz na jezdni i na poboczu obok linii cigej wyznaczajcej krawd jezdni;

6) w odlegoci mniejszej ni 10 m od przedniej strony znaku lub sygnau dro-gowego, jeeli zostayby one zasonite przez pojazd;

7) na jezdni przy jej lewej krawdzi, z wyjtkiem zatrzymania lub postoju po-jazdu na obszarze zabudowanym na drodze jednokierunkowej lub na jezdni dwukierunkowej o maym ruchu;

8) na pasie midzy jezdniami; 9) w odlegoci mniejszej ni 15 m od supka lub tablicy oznaczajcej przysta-

nek, a na przystanku z zatok na caej jej dugoci; 10) w odlegoci mniejszej ni 15 m od punktw kracowych wysepki, jeeli

jezdnia z prawej jej strony ma tylko jeden pas ruchu; 11) na drodze dla rowerw, pasie ruchu dla rowerw oraz w luzie rowerowej, z

wyjtkiem roweru. 2. Zabrania si postoju:

1) w miejscu utrudniajcym wjazd lub wyjazd, w szczeglnoci do i z bramy, garau, parkingu lub wnki postojowej;

2) w miejscu utrudniajcym dostp do innego prawidowo zaparkowanego po-jazdu lub wyjazd tego pojazdu;

3) przed i za przejazdem kolejowym, po obu stronach drogi, na odcinku od przejazdu kolejowego do supka wskanikowego z jedn kresk;

4) w strefie zamieszkania w innym miejscu ni wyznaczone w tym celu; 5) na obszarze zabudowanym, pojazdu lub zespou pojazdw o dopuszczalnej

masie cakowitej przekraczajcej 16 t lub o dugoci przekraczajcej 12 m, poza wyznaczonymi w tym celu parkingami.

3. Zabrania si zatrzymania lub postoju pojazdu na autostradzie lub drodze ekspre-sowej w innym miejscu ni wyznaczone w tym celu. Jeeli unieruchomienie po-jazdu nastpio z przyczyn technicznych, kierujcy pojazdem jest obowizany usun pojazd z jezdni oraz ostrzec innych uczestnikw ruchu.

4. Zakaz zatrzymania lub postoju pojazdu nie dotyczy unieruchomienia pojazdu wynikajcego z warunkw lub przepisw ruchu drogowego.


2013-09-30

Art. 50.

1. Kierujcy pojazdem jest obowizany sygnalizowa postj pojazdu silnikowego lub przyczepy z powodu uszkodzenia lub wypadku:

1) na autostradzie lub drodze ekspresowej w kadym przypadku; 2) na pozostaych drogach twardych:

a) poza obszarem zabudowanym w razie postoju na jezdni w miejscu, w ktrym jest to zabronione, a na poboczu, jeeli pojazd nie jest widoczny z dostatecznej odlegoci,

b) na obszarze zabudowanym w razie postoju na jezdni w miejscu, w ktrym zatrzymanie jest zabronione.

2. Postj pojazdu, o ktrym mowa w ust. 1, naley sygnalizowa w sposb nast-pujcy:

1) na autostradzie lub drodze ekspresowej przez: a) wczenie wiate awaryjnych pojazdu, a jeeli pojazd nie jest w nie

wyposaony, naley wczy wiata pozycyjne, b) umieszczenie ostrzegawczego trjkta odblaskowego w odlegoci

100 m za pojazdem; trjkt ten umieszcza si na jezdni lub poboczu, odpowiednio do miejsca unieruchomienia pojazdu;

2) na pozostaych drogach: a) poza obszarem zabudowanym przez umieszczenie w odlegoci 30

50 m za pojazdem ostrzegawczego trjkta odblaskowego i wczenie wiate awaryjnych; w razie gdy pojazd nie jest wyposaony w wiata awaryjne, naley wczy wiata pozycyjne,

b) na obszarze zabudowanym przez wczenie wiate awaryjnych, a je-eli pojazd nie jest w nie wyposaony, naley wczy wiata pozycyj-ne i umieci ostrzegawczy trjkt odblaskowy za pojazdem lub na nim, na wysokoci nie wikszej ni 1 m.

3. Sygnalizowanie, o ktrym mowa w ust. 1 i 2, obowizuje przez cay czas postoju pojazdu.

Art. 50a.

1. Pojazd pozostawiony bez tablic rejestracyjnych lub pojazd, ktrego stan wskazu-je na to, e nie jest uywany, moe zosta usunity z drogi przez stra gminn lub Policj na koszt waciciela lub posiadacza.

2. Pojazd usunity w trybie okrelonym w ust. 1, nieodebrany na wezwanie gminy przez uprawnion osob w terminie 6 miesicy od dnia usunicia, uznaje si za porzucony z zamiarem wyzbycia si. Pojazd ten przechodzi na wasno gminy z mocy ustawy.

3. Przepisu ust. 2 nie stosuje si, gdy nieodebranie pojazdu nastpio z przyczyn niezalenych od osoby zobowizanej.

4. Przepis ust. 2 stosuje si odpowiednio, gdy w terminie 6 miesicy od dnia usu-nicia pojazdu nie zostaa ustalona osoba uprawniona do jego odbioru.


2013-09-30

5. Minister waciwy do spraw wewntrznych, kierujc si zasad poszanowania prawa wasnoci oraz potrzeb zapewnienia porzdku na drogach publicznych, okreli, w drodze rozporzdzenia:

1) szczegowy tryb oraz jednostki i warunki ich wspdziaania w zakresie usuwania pojazdw bez tablic rejestracyjnych lub ktrych stan wskazuje na to, e nie s uywane;

2) tryb postpowania w zakresie przejcia pojazdu na wasno gminy.

Oddzia 3 Uywanie wiate zewntrznych

Art. 51.

1. Kierujcy pojazdem jest obowizany uywa wiate mijania podczas jazdy w warunkach normalnej przejrzystoci powietrza.

2. W czasie od witu do zmierzchu w warunkach normalnej przejrzystoci powie-trza, zamiast wiate mijania, kierujcy pojazdem moe uywa wiate do jazdy dziennej.

3. W czasie od zmierzchu do witu, na nieowietlonych drogach, zamiast wiate mijania lub cznie z nimi, kierujcy pojazdem moe uywa wiate drogo-wych, o ile nie olepi innych kierujcych albo pieszych poruszajcych si w ko-lumnie. Kierujcy pojazdem, uywajc wiate drogowych, jest obowizany przeczy je na wiata mijania w razie zbliania si:

1) pojazdu nadjedajcego z przeciwka, przy czym jeeli jeden z kierujcych wyczy wiata drogowe drugi jest obowizany uczyni to samo;

2) do pojazdu poprzedzajcego, jeeli kierujcy moe by olepiony; 3) pojazdu szynowego lub komunikacji wodnej, jeeli poruszaj si w takiej

odlegoci, e istnieje moliwo olepienia kierujcych tymi pojazdami. 4. (uchylony). 5. Na drodze krtej, oznaczonej odpowiednimi znakami drogowymi, kierujcy po-

jazdem moe uywa przednich wiate przeciwmgowych od zmierzchu do wi-tu, rwnie w warunkach normalnej przejrzystoci powietrza.

6. Przepisw ust. 13 nie stosuje si do kierujcego pojazdem, ktry nie jest wypo-saony w wiata mijania, drogowe lub wiata do jazdy dziennej. Kierujcy ta-kim pojazdem w czasie od zmierzchu do witu lub w tunelu jest obowizany uywa wiate stanowicych obowizkowe wyposaenie pojazdu.

7. Przepisy ust. 15 stosuje si odpowiednio podczas zatrzymania pojazdu, wyni-kajcego z warunkw lub przepisw ruchu drogowego. Jeeli zatrzymanie trwa ponad 1 minut, dopuszcza si wyczenie wiate zewntrznych pojazdu, o ile na tym samym pasie ruchu, przed tym pojazdem i za nim, stoj inne pojazdy.

Art. 52.

1. Kierujcy pojazdem silnikowym lub szynowym, w warunkach niedostatecznej widocznoci, podczas zatrzymania niewynikajcego z warunkw ruchu lub przepisw ruchu drogowego oraz podczas postoju, jest obowizany uywa


2013-09-30

wiate pozycyjnych przednich i tylnych lub wiate postojowych. W pojedzie niezczonym z przyczep oraz w zespole pojazdw o dugoci nieprzekraczaj-cej 6 m dopuszcza si wczenie wiate postojowych jedynie od strony rodka jezdni.

2

Documents

kodeks drogowy