Konkurencyjność i budowanie Konkurencyjność i budowanie gospodarki opartej na wiedzy w gospodarki opartej na wiedzy w

PolscePolsce

Dr Dr Krzysztof PiechKrzysztof Piech

Szkoła Główna Handlowa w WarszawieSzkoła Główna Handlowa w Warszawie– Katedra Polityki Gospodarczej– Katedra Polityki Gospodarczej

University College London University College London – – Centre for the Study of Economic and Social Change in Centre for the Study of Economic and Social Change in

Europe Europe

www.piech.prv.plwww.piech.prv.pl kpiech@sgh.waw.plkpiech@sgh.waw.pl

Konkurencyjność polskiej Konkurencyjność polskiej gospodarki: wyniki badań gospodarki: wyniki badań

Instytutu Rozwoju ZarządzaniaInstytutu Rozwoju Zarządzania

15

20

25

30

35

40

45

50

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003

Polska

Węgry

Słowenia

Czechy

Słowacja

Estonia

Konkurencyjność polskiej Konkurencyjność polskiej gospodarki: wyniki badań gospodarki: wyniki badań

Światowego Forum Światowego Forum GospodarczegoGospodarczego

20

25

30

35

40

45

50

55

602000 ranking 2001 ranking 2002 ranking 2003 ranking 2004 ranking

Polska

Wegry

Słowenia

Czechy

Słowacja

Estonia

Czym jest gospodarka oparta na Czym jest gospodarka oparta na wiedzy?wiedzy?

(na podstawie Instytutu Banku Światowego)(na podstawie Instytutu Banku Światowego)

Cztery filary oparte na fundamentach:Cztery filary oparte na fundamentach: systemy innowacji (innowacyjne systemy innowacji (innowacyjne

przedsiębiorstwa, komercyjne badania przedsiębiorstwa, komercyjne badania naukowe, wsparcie instytucji państwa)naukowe, wsparcie instytucji państwa)

technologie teleinformatyczne (telefonia, technologie teleinformatyczne (telefonia, informatyzacja, internet)informatyzacja, internet)

edukacja (w tym kształcenie ustawiczne)edukacja (w tym kształcenie ustawiczne) otoczenie instytucjonalno-prawne biznesuotoczenie instytucjonalno-prawne biznesu fundamenty makroekonomicznefundamenty makroekonomiczne

Stan rozwoju gospodarki opartej Stan rozwoju gospodarki opartej na wiedzy w Polsce: wyniki na wiedzy w Polsce: wyniki

badań badań Instytutu Banku Światowego,Instytutu Banku Światowego,

2004 r.2004 r.

7,75 7,286,31

6,536,76,76,796,888,67

0

2

4

6

8

10

Strategia Lizbońska: wybrane Strategia Lizbońska: wybrane opinieopinie

Cel Strategii Lizbońskiej – budowa gospodarki opartej Cel Strategii Lizbońskiej – budowa gospodarki opartej na wiedzy, ale: na wiedzy, ale:

problemy z realizacją Strategii (niska motywacja problemy z realizacją Strategii (niska motywacja krajów członkowskich UE)krajów członkowskich UE)

zbyt duże nastawienie SL na cele społeczne (i zbyt duże nastawienie SL na cele społeczne (i ekologiczne) kosztem konkurencyjności i wzrostu ekologiczne) kosztem konkurencyjności i wzrostu gospodarczegogospodarczego

zmienione to zostało w marcu br. w Brukselizmienione to zostało w marcu br. w Brukseli od krajów członkowskich wymagane są „narodowe” od krajów członkowskich wymagane są „narodowe”

strategie wskazujące kierunki wykorzystania strategie wskazujące kierunki wykorzystania funduszy unijnych, np. Narodowy Plan Rozwoju funduszy unijnych, np. Narodowy Plan Rozwoju 2007-13 (Polska)2007-13 (Polska)

obecnie wdrażanie SL w UE „zamarło”: brak jest obecnie wdrażanie SL w UE „zamarło”: brak jest dokładniejszych celów ilościowych do osiągnięcia w dokładniejszych celów ilościowych do osiągnięcia w perspektywie np. do roku 2010perspektywie np. do roku 2010

Wybrane opinie nt. budowania GOW w Wybrane opinie nt. budowania GOW w Polsce – Strategia Lizbońska i NPR Polsce – Strategia Lizbońska i NPR

2007-132007-13 Dr Grzegorz Grosse (Instytut Spraw Publicznych): Planowi brakuje Dr Grzegorz Grosse (Instytut Spraw Publicznych): Planowi brakuje

spójnej wizji rozwoju Polski; jest zbiorem różnorodnych, często spójnej wizji rozwoju Polski; jest zbiorem różnorodnych, często powtarzających się działań sektorowych.powtarzających się działań sektorowych.

Prof. Urszula Płowiec (Przewodnicząca KNE PAN): NPR powinien Prof. Urszula Płowiec (Przewodnicząca KNE PAN): NPR powinien zainicjować myślenie nad innymi czynnikami wzrostu gospodarczego. zainicjować myślenie nad innymi czynnikami wzrostu gospodarczego.

Prof. Zdzisław Sadowski (Prezes PTE): konieczność przygotowania Prof. Zdzisław Sadowski (Prezes PTE): konieczność przygotowania operacyjnej koncepcji programowej budowania GOW w Polsce (operacyjnej koncepcji programowej budowania GOW w Polsce (Action Action PlanPlan), wzorowanej np. na fińskiej. ), wzorowanej np. na fińskiej.

Prof. Ewa Okoń-Horodyńska (PTE, UJ): rozwój gospodarczy UE (w tym Prof. Ewa Okoń-Horodyńska (PTE, UJ): rozwój gospodarczy UE (w tym Polski) powinien zostać oparty na koncepcji nowego paradygmatu – Polski) powinien zostać oparty na koncepcji nowego paradygmatu – rozwoju napędzanego przez wiedzę. rozwoju napędzanego przez wiedzę.

J. M. Barosso i G. Verheugen (Komisja Europejska): „J. M. Barosso i G. Verheugen (Komisja Europejska): „wiedza i wiedza i innowacje będą bijącym sercem europejskiego wzrostu innowacje będą bijącym sercem europejskiego wzrostu gospodarczegogospodarczego”. ”.

Liderzy trzech czołowych opozycyjnych partii: PO, PiS, LPR: NPR to Liderzy trzech czołowych opozycyjnych partii: PO, PiS, LPR: NPR to tylko kawałek papieru, nie jest potrzebny (nie będą popierali „planu tylko kawałek papieru, nie jest potrzebny (nie będą popierali „planu prezydenta Kwaśniewskiego”).prezydenta Kwaśniewskiego”).

Prof. Marian Paszyński (IKiCHZ): idea GOW powinna być Prof. Marian Paszyński (IKiCHZ): idea GOW powinna być zaakceptowana w NPR przez strategów gospodarczych niezależnie od zaakceptowana w NPR przez strategów gospodarczych niezależnie od opcji politycznej. opcji politycznej.

WNIOSKIWNIOSKI słaba, międzynarodowa konkurencyjność Polski słaba, międzynarodowa konkurencyjność Polski można ją wzmocnić poprzez budowanie gospodarki opartej na wiedzymożna ją wzmocnić poprzez budowanie gospodarki opartej na wiedzy w UE jest korzystny klimat dla budowania GOWw UE jest korzystny klimat dla budowania GOW w Polsce: duże poparcie idei GOW wśród naukowców, ale nie w Polsce: duże poparcie idei GOW wśród naukowców, ale nie

przełożyło się to na zrozumienia dla tej tematyki wśród polityków przełożyło się to na zrozumienia dla tej tematyki wśród polityków (gospodarczych)(gospodarczych)

wdrażaniem Strategii Lizbońskiej w Polsce, przygotowywaniem NPR i wdrażaniem Strategii Lizbońskiej w Polsce, przygotowywaniem NPR i jego monitorowaniem, czy też ogólnie kwestiami przygotowywania i jego monitorowaniem, czy też ogólnie kwestiami przygotowywania i nadzoru nad wdrażaniem strategii rozwoju społeczno-gospodarczego nadzoru nad wdrażaniem strategii rozwoju społeczno-gospodarczego w Polsce (opartej w dużej mierze na paradygmacie rozwoju w Polsce (opartej w dużej mierze na paradygmacie rozwoju napędzanego wiedzą) powinna zająć się apolityczna jednostka napędzanego wiedzą) powinna zająć się apolityczna jednostka zajmująca się kwestiami strategicznymizajmująca się kwestiami strategicznymi

jaka przyszłość Polski?jaka przyszłość Polski? – obecny rozwój gospodarczy oparty o „podstawowe” czynniki (np. eksport obecny rozwój gospodarczy oparty o „podstawowe” czynniki (np. eksport

produktów rolnych, mebli) zapewnić może rozwój maksymalnie w produktów rolnych, mebli) zapewnić może rozwój maksymalnie w przedziale 4-6% rocznie; przedziale 4-6% rocznie;

– dla przyspieszenia do dla przyspieszenia do 8-10%8-10% (co jest potrzebne Polsce dla „dogonienia” (co jest potrzebne Polsce dla „dogonienia” UE w realnej perspektywie czasowej) niezbędne są zdecydowane działania UE w realnej perspektywie czasowej) niezbędne są zdecydowane działania na rzecz budowy GOW, ujęte w średniookresowej (niezależnej od cyklu na rzecz budowy GOW, ujęte w średniookresowej (niezależnej od cyklu wyborczego) strategii rozwojuwyborczego) strategii rozwoju