Korelacija poslovnog okruženja i razvoj

malog bizinisa

UNIVERZITET U ISTOČNOM SARAJEVU

EKONOMSKI FAKULTET PALE

-Diplomski rad-

MENTOR: STUDENT: Doc.dr Ljubiša Vladušić Jovana Bratić

Pale, Septembar 2013. godine

I. DEFINISANJE MALOG BIZNISA

II. POSLOVNO OKRUŽENJE

III. ISTRAŽIVANJE I ANALIZA POSLOVNOG OKRUŽENJA

IV. KORELACIJA POSLOVNOG OKRUŽENJA I RAZVOJ MALOG BIZNISA U REPUBLICI SRPSKOJ

V. POTENCIJALI OKRUŽENJA ZA RAZVOJ MB U RS.

VI. SAVREMENI TRENDOVI U OKRUŽENJU KAO POTENCIJAL RAZVOJA MALOG BIZNISA

VII. PREPREKE U POSLOVNOM OKRUŽENJU ZA RAZVOJ MB U RS I BIH

VIII.MJERE EKONOMSKE POLITIKE ZA RAZVOJ MSP

UVOD

Preduzeće je u kontinuiranoj interakciji sa svojim okruženjem

Prećenje i analiza promjena u okruženju Prilagođavanje preduzeća promjenama u

okruženju

• MSP nisu novina u ekonomiji • Najveću ekspanziju doživljavaju 70- ih

godina 20. veka• Njihov razvoj uveliko zavisi od poslovnog

okruženja

DEFINISANJE MALOG BIZNISA

Faktori mjerenja veličine firme:

Godišnji ukupan prihod od prodaje

Broj zaposlenih

Dionička suma

Ukupna vrijednost firme

oPojam „malog biznisa“ znači snažnu sponu preduzetništva i privatnog vlasništva u vođenju malih i srednjih preduzeća

Definisanje MSP u RS

Prema Zakonu o podsticanju razvoja malih i srednjih preduzeća u Republici Srpskoj, mala preduzeća su pravna lica koja:

Zapošljavaju od 10 do 49 radnika, Ostvaruju ukupan prihod od prodaje do 10

miliona KM ili Imaju zbir bilanske aktive u vrijednosti do 10

miliona KM

POSLOVNO OKRUŽENJE

Svi elementi i njihova dejstva koji su izvan preduzeća i koji mogu da utiču na poslovanje preduzeća i njegov pristup rijetkim resursima.

MAKROOKRUŽENJE

MIKROOKRUŽENJE

INTERNO OKRUŽENJE

Interno okruženje

Organizaciona struktura

Organizaciona kultura i

Resursi organizacije

Sve ono što se nalazi unutar preduzeća:

Mikrookruženje

Interakcija mikrookruženja i preduzeća je najsnažnija.

Kupci Dobavljači

Konkurenti Tržište rada

Makrookruženje

Karakterišu „globalni trendovi“ i oni indirektno, ali snažno utiču na preduzeće i njegove aktivnosti.

Ekonomski faktori

Politički i pravni faktori

Tehničko- tehnološki faktori

Socijalni faktori

Ekološki faktori

KORELACIJA POSLOVNOG OKRUŽENJA I RAZVOJ MB U RS

2002 •Program razvoja male privrede•Zakon o podsticanju malih i srednjih preduzeća

2003 •Pristupanje BiH provođenju Evropske povelje za mala preduzeća

2004 •Resor za mala MSP i proizvodno zanatstvo•Republička agencija za razvoj MSP

2007 •Investiciono razvojna banka RS•Usvojena Strategija razvoja MSP u RS 2006-2010

2009 •Savjet za razvoj MSP i preduzetništva RS

2013 •Završetak sprovođenja Strategije MSP u RS 2011-2013•Otpočeti nacrti Strategije razvoja MSP u RS 2014-2018

POTENCIJALI OKRUŽENJA ZA RAZVOJ MB U RS

Prirodni

Geostrateški

Demografski

TržišniPrivre

dni

Ruralna područja

Ključne privredne djelatnosti

SAVREMENI TRENDOVI U OKRUŽENJU KAO POTENCIJAL RAZVOJA MALOG BIZNISA

Tehnologija

Ekologija

Turizam

Inovacije

Izazovi i šanse koje pružaju nove tehnologije, ekologija i sve dominantnije učešće usluga, naročito turizma, i inovacija mogu predstavljati potencijal za razvoj MSP.

PREPREKE U POSLOVNOM OKRUŽENJU ZA RAZVOJ MB U RS I BIH

Svi potencijali koje pruža BiH, pa i RS mogu ostati i dalje ne iskorišćeni ukoliko se ne uspiju preovladati prepreke poslovnog okruženja za razvoj MSP.

Najveće prepreke

Ekonomske

Administrativno-pravne

Društveno-politične i kadrovske

Demografsko sociološke

Prepreke karakteristične za regionalni razvoj

Izvještaj o globalnoj konkurentnosti i najveće prepreke u BiH za pokretanje MB

► Najbolja procjena konkurentnosti nacionalnih ekonomija

► U Izvještaju 2013, BiH je zauzela 88. mjesto, što je za 12 mijesta bolji plasman u odnosu na prethodni izvještaj

► Najveći rast zabilježen je u oblasti industrije i inovativnosti, a najveći pad u oblasti makroekonomske stabilnosti

► BiH je nalošije ocijenjena u oblasti razvoja finansijskog tržišta, efikasnosti tržišta roba i oblasti poslovne sofisticiranosti

TABELA 1. Faktori ometanja poslovanja u BiH u procentima ( %), Izvještaj o globalnoj konkurentnosti

Pristip finansijama 17.2

Politička nestabilnost 11.9

Poreske stope 11.7

Vladina nestabilnost 11.5

Inflacija 11.1

Poreska politika 7.2

Neefikasnost državne administracije 6,4

Propisi strane valute 4,9

Korupcija 3,8

Restriktivni radni propisi 3,2

Nedovoljni kapaciteti inovativnosti 2,8

Oskudna radna etika u državnoj radnoj snazi 2,7

Neadekvatno obezbjeđivanje infrastrukture 2,3

Kriminal i krađe 1,7

Neadekvatna educiranost radne snage 0,9

Oskudna zdravstvena zaštita 0,5

Izvještaj o poslovanju 2013. godine

►Izvještaj o poslovanju analizira propise koji utiču na rad preduzeća u jednoj privredi

►Zasnovan je na 10 indikatora i pokriva 185 ekonomija

►U Doing Business 2013, BiH je rangirana na 126 mjesto

►Napredak je postignut u oblasti registacije imovine, poreske politike i riješavanju nesolventnosti.

RangDoing Business

2013

Doing Business

2012

Promjena ranga

Lakoća poslovanja zbirna ocjena 126 127 +1

Početak poslovanja 162 162 0

Dobijanje građevinskih dozvola 163 159 -4

Priključenje električne energije 158 154 -4

Registracija imovine 93 100 +7

Mogućnost kreditiranja 70 67 -3

Zaštita investitora 100 98 -2

Poreska politika 128 137 +9

Trgovina s inostranstvom 103 101 -2

Provođenje ugovora 120 117 -3

Rješavanje nesolventnosti 83 84 +1

TABELA 2. Rang BiH u Doing Business-u 2013 

Strategija razvoja malih i srednjih preduzeća i preduzetništva u RS za period 2011- 2013. godina- četvrti strateški cilj  

Ovim strateškim ciljem obuhvaćene su sljedeće najvažnije intervencije:

1. Uspostavljanje mehanizma regulatorne reforme,

2. Pojednostavljenje i ubrzavanje postupka registracije poslovnih subjekata,

3. Unapređenje poreske politike i prakse,

4. Otklanjanje urbanističkih barijera i unapređenje registracije i transfera imovine,

5. Olakšavanje pristupa finansijskim sredstvima

Ekonomska politika razvoja 2013. godine

Kada je riječ o aktivnostima za 2012. godinu, treba izdvojiti sledeće:

Urađen je Nacrt zakona o razvoju MSP ( Zakon je usvojen u maju 2013. godine);

Izrađen je novi Zakon o zanatsko- preduzetničkoj dijelatnosti;

Realizovana finansijska podrška MSP-u, u poslovnim zonama, inkubatorima i inovatorstvu je iznosila oko 0,5 miliona KM;

Usvojen je Program razvoja ženskog preduzetništva;

Završene su procedure koje se odnose na podsticaje za zapošljavanje;

Završene su aktivnosti podrške uspostavljanju sistema kvaliteta u MSP.

ZAKLJUČAK

Mala preduzeća su kičma evropske privrede. Ona su ključni izvor zapošljavanja i temelj za razvoj poslovnih ideja. Napori Evrope ka uvođenju nove ekonomije biće uspješni samo ukoliko se mala preduzeća stave na vrh prioriteta.

Mala preduzeća su najosjetljivija na promjene u poslovnom okruženju. Ona su prva koja trpe birokratiju, ali su i prva koja će procvjetati ako se ukloni birokratski pristup i nagradi uspješnost.

Bez finansijskih i ljudskih potencijala preduzeća ne bi mogla da postoje. Preduzeća moraju da reaguju na legislativu i druge uslove koje postavlja državna administracija, kao i akcije kupaca i konkurenata. Takođe, organizacije mogu da utiču na svoje poslovno okruženje.

ZAKLJUČAK

Broj MSP se konstantno povećava, ali ne u velikom procentu i ne u skladu sa zahtjevima EU.

Razlozi zašto naša zemlja zaostaje među drugim evropskim zemljama u razvoju MSP su mnogobrojni. Pre svega to su saniranje posljedica ratinih zbivanja na teritoriji cijele BiH, proces tranzicije, smanjen broj stanovništva, loša privredna struktura, politička nestabilnost, ekonomska kriza i sl.

Jedan od tih mnogobrojnih razloga jeste i poslovno okruženje.

ZAKLJUČAK

Potrebno je da Vlada RS uveća napore u: Redefinisanju birokratske strukture Uređenju legislative MSP i njenom prilagođavanju

EU Plasmanu finansijskih sredstava za MSP Smanjenju poreskih i drugih državinih opterećenja Smanjenju broja procedura, dana i troškova za

otpočinjanje poslovanja Smanjenju korupcije i sive ekonomije

Podsticanje poslovnog okruženja jedan je od osnovnih preduslova razvoja malog biznisa.

Hvala na pažnji!