KRK ─ od intencji do realizacji€¦ · nowe podejście prowadzenia przedmiotu oznacza zmianę ról wykładowca prezenter wiadomości, przekaźnik informacji uczenie się studenta

KRK: OD INTENCJI DO REALIZACJI

Anna Malarska

Katedra Statystyki Ekonomicznej i Społecznej UŁ

Łódź, 11 - 12 czerwca 2012r.

XXI Ogólnopolska Konferencja Dydaktyczna

Metody ilościowe

w Krajowych Ramach Kwalifikacji

2

• Źródła informacji i inspiracji

• Istota KRK

• CREDO KRK

• Zmiana to czy przełom w zasadach kształcenia

w szkolnictwie wyższym?

• Ze słownika KRK dla szkolnictwa wyższego

• Ze słownika KRK ─ rozwinięcie wybranych pojęć

• O macierzy efektów kształcenia

• Implementacja macierzy efektów kształcenia dla 1. st. IiE

GŁÓWNE myśli wystąpienia

• PODSUMOWANIE: jakość kształcenia

• ANEKS … praktyczne wskazówki opisu efektów kształcenia przydatne w sylabusie

3

Źródła informacji i inspiracji

● akty prawne dotyczące tematyki Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa

Wyższego, tj.:

─ Ustawa z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2011 r.,

► prof. Marii Ziółek (Uim.AM), ► prof. Ewy Chmieleckiej (SGH), ► prof. Joanny Jabłkowskiej (UŁ)

► i inne

► Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, ► wzorcowych efektów kształcenia, ►

warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia, ► warunków

oceny programowej i oceny instytucjonalnej,

─ Rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z okresu 29.09 –

2.02.2011 r. w sprawie:

● publikacje:

● materiały szkoleniowe:

● Początkowo, ramy (jak to ramy)

są puste!

bo stanowią konstrukcję nośną

programu kształcenia

opisy sformułowane w języku efektów kształcenia

przedstawiające wymagania, jakim powinien sprostać

student po ukończeniu nauki w ramach danego cyklu

kształcenia,

4

Istota K R K

KRK to metoda (narzędzie) opisu i klasyfikacji kwalifikacji według poziomów

osiągnięć charakteryzowanych przyjętymi w danym kraju zestawami kryteriów

o jasnych odniesieniach do ram europejskich. Wyróżniają ją: def

inic

ja

● Wypełnienie ich konkretną treścią należy do uczelni, studentów

i innych interesariuszy

● Kontrola państwa (─> nowa akredytacja PKA) dotyczy rezultatów wyjścia, czyli

uzyskanych efektów uczenia się

opisy umożliwiające porównywanie dyplomów

uzyskiwanych w rożnych uczelniach na terenie całej

Europy (poprzez odniesienia kwalifikacji narodowych

do „Ram Europejskich”). KONSEKWENCJĄ istoty i definicji RAM jest:

5

CREDO KRK:

Przygotowując zajęcia poszukiwana jest odpowiedź na pytanie:

a NIE:

a NIE:

Z powyższego wynika, że:

Nabyte kwalifikacje (potwierdzone dyplomem) oznaczają:

1. czego NAUCZYĆ(wypełniając ramy kwalifikacji)

2. uzyskanie określonych EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

6

3.

nowe podejście prowadzenia przedmiotu oznacza zmianę ról

wykładowca prezenter wiadomości, przekaźnik informacji lider wspomagający

uczenie się studenta

student pasywny odbiorca informacji i wiadomości aktywny uczestnik

procesu kształcenia*

* współodpowiedzialny za jakość tego procesu i świadomy

wiedzy, umiejętności i innych kompetencji, jakie chce w

ramach danego przedmiotu zdobywać

5. NIEWAŻNE CO KTOŚ SKOŃCZYŁ I JAKĄ ŚCIEŻKĘ PRZESZEDŁ

WAŻNE CO WIE, UMIE I JAKIE MA KOMPETENCJE

system kształcenia

zorientowany na nauczyciela zorientowany na studenta 4.

System stawia w centrum procesu potrzeby studenta i adaptuje

poszczególne elementy przedmiotu do rzeczywistych możliwości

uczącego się. Jedynym sztywnym elementem systemu mają być

efekty kształcenia. Wszystkie pozostałe składowe przedmiotu,

takie jak treści, narzędzia dydaktyczne oraz sposoby oceniania

(metody pomiaru dydaktycznego), powinny elastycznie

dostosowywać się do specyfiki uczącej się grupy studentów.

Ostatecznie oznacza to, że:

CREDO /cd/

─ opis poziomów studiów w terminach deskryptorów (wskaźników, identyfikatorów

opisu wymagań dotyczących efektów kształcenia) generycznych

(standardowych) i innych reguł kształcenia,

─ opis obszarów kształcenia w terminach deskryptorów obszarów i właściwych im

reguł kształcenia.

Ich miejsce zajmują centralnie określane:

Wraz z wdrożeniem KRK:

1. znika sztywny gorset centralnie definiowanego procesu kształcenia (standardy

kształcenia). Proces kształcenia zostaje powierzony podstawowym jednostkom

organizacyjnym uczelni,

2. znika państwowa lista kierunków studiów, która nie jest wystarczająco dobrą

odpowiedzią na potrzeby rynku pracy oraz na aspiracje edukacyjne młodzieży.

7

Lifting to, zmiana czy przełom

w zasadach kształcenia w szkolnictwie wyższym?

nazwa i program studiów

tworzone są przez UCZELNIE

zgodnie z metodologią KRK

AUTONOMIA

Rady Programowej Kierunku (RPK)

AUTORSKI , kierunkowy

Program kształcenia

efekty kształcenia programu kształcenia (kierunku studiów) – określenie tego, co

uczący się wie, rozumie i potrafi wykonać po ukończeniu okresu uczenia się, co

wyrażone jest w trzech kategoriach zasobów: wiedzy, umiejętności i kompetencji

personalnych i społecznych uzyskanych w procesie kształcenia przez osobę

uczącą się. Efekty te dokumentują:

– tabela odniesień efektów kierunkowych do efektów obszarowych – wykaz

określający, do jakiego efektu obszarowego odnosi się dany efekt

kierunkowy,

– tabela pokrycia obszarowych efektów kształcenia przez kierunkowe efekty

kształcenia – wykaz określający, jakie efekty kierunkowe pokrywa dany efekt

obszarowy (wykaz ww. odniesień z odwróconą kolejnością informacji o

obszarowych i kierunkowych efektach kształcenia);

8

Ze słownika KRK dla szkolnictwa wyższego

kategorie efektów kształcenia: ● wiedza – zasób powiązanych ze sobą faktów,

zasad, teorii i doświadczeń przyswojonych przez osobę uczącą się,

● umiejętności – zdolność wykorzystania wiedzy oraz wyćwiczonych

sprawności do wykonywania zadań oraz rozwiązywania problemów,

● kompetencje personalne i społeczne – ● zdolność do autonomicznego i

odpowiedzialnego wykonywania powierzonych zadań, ● gotowość do uczenia

się przez całe życie, ● sprawność komunikowania się, ● umiejętność

współdziałania z innymi w roli zarówno członka jak i lidera zespołu;

wzorcowy opis efektów kształcenia – wypracowany przez zespoły ekspertów

„bank” wzorów opisów efektów kształcenia dostosowany do 8 wyodrębnionych

w KRK obszarów kształcenia dla rożnych kierunków studiów oraz poziomów i

profili kształcenia. Nie jest uniwersalnym wzorcem opisu efektów kształcenia,

ale może stanowić kanwę poszukiwań, rozwijania i tworzenia własnych

koncepcji programowych, a w efekcie pożądanego różnicowania uczelni; 9

Ze słownika KRK dla szkolnictwa wyższego

kwalifikacje (dowolnego stopnia) – formalny wynik procesu oceny i walidacji

(odniesień) przeprowadzonej przez właściwy organ potwierdzający, że osoba

ucząca się uzyskała efekty uczenia się (kompetencje) zgodne z określonymi

standardami (dyplom, świadectwo, certyfikat ..);

obszar kształcenia – zasób wiedzy i umiejętności z zakresu jednego z 8 obszarów

wiedzy określonych w rozporządzeniu MNiSW w sprawie obszarów wiedzy, 22

dziedzin nauki i sztuki oraz 95 dyscyplin naukowych i artystycznych;

metody kształcenia – sposoby prowadzenia zajęć, tzn. pracy i współpracy

nauczycieli akademickich ze studentami klasyfikowane na: metody podające

(słowne, asymilacji wiedzy), poszukujące (samodzielnego uczenia się)

i eksponujące;

formy zajęć – forma prowadzenia zajęć akademickich (modułów/przedmiotów) –

tradycyjne: wykład, ćwiczenia audytoryjne, laboratoryjne, seminarium, ale także

bardziej praktyczne, takie jak uczenie się ukierunkowane na rozwiązywanie

problemu lub realizację projektu;

program kształcenia – opis (zgodnych z KRK i spójnych): ● efektów kształcenia

oraz ● procesu kształcenia prowadzącego do osiągnięcia tych efektów (wraz z

przypisanymi do poszczególnych modułów tego procesu punktami ECTS).

Program kształcenia określa sposób realizacji studiów na danym kierunku;

W ujęciu funkcjonalnym relacje między

kluczowymi pojęciami opisu studiów ilustruje:

program studiów – opis procesu kształcenia prowadzącego do uzyskania

zakładanych efektów kształcenia przez określenie m.in.:

─ modułów kształcenia (zajęć lub grupy zajęć) wraz z przypisaniem do każdego

modułu zakładanych efektów kształcenia oraz liczby punktów ECTS,

─ planu studiów prowadzonych w formie stacjonarnej lub niestacjonarnej,

─ sposobów weryfikacji zakładanych efektów kształcenia osiąganych przez

studenta;

10

Ze słownika KRK ─ rozwinięcie wybranych pojęć

Różnica: ekspozycja efektów kształcenia

w programie kształcenia jako podstawowej

składowej opisującej każdy moduł

kształcenia występujący w planie studiów.

*opis procesu kształcenia prowadzącego do uzyskania zakładanych efektów kształcenia

W ujęciu strukturalnym program kształcenia to:

11

Odzwierciedlają pewną wizję PROGRAMU

KSZTAŁCENIA. Są nadrzędne wobec

PROGRAMU STUDIÓW w tym sensie, że

program studiów ma doprowadzić do ich

osiągnięcia, a te mogłyby być określone

niezależnie od programu studiów.

Definiują, jaką wiedzę, umiejętności

i kompetencje personalne i społeczne

studenci będą w stanie zademonstrować

po ukończeniu kursu. Każdy nauczyciel

powinien mieć świadomość, jak efekty

kształcenia zdefiniowane przez niego dla

jego przedmiotu wpasowują się w matrycę

kompetencji całego programu.


sylabusy

kierunkowe EFEKTY KSZTAŁCENIA

(PROGRAM KSZTAŁCENIA)

przedmiotowe EFEKTY KSZTAŁCENIA(PROGRAM NAUCZANIA)

12

W praktyce, efekty kształcenia i program

studiów wzajemnie na siebie

„oddziałują”, co m. in. sprawia, że

proces projektowania PROGRAMU

KSZTACENIA (a w tym studiów) ma

charakter wieloetapowy i powtarzalny.

Procesy projektowania i doskonalenia programów na obu poziomach ich definiowania

ilustruje cykl koła Deminga (PDCA: Plan–Do–Check–Act):

kierunkowe EFEKTY KSZTAŁCENIA

(PROGRAM KSZTAŁCENIA)

przedmiotowe EFEKTY KSZTAŁCENIA(PROGRAM NAUCZANIA)

Na ogół, pierwotne zdefiniowanie efek-

tów kształcenia nie jest optymalne. Po

zarysowaniu strategii prowadzenia

przedmiotu lista efektów podlega

weryfikacji. Oznacza to proces ciągłego

doskonalenia realizowany przed każdym

nowym cyklem kształcenia.


cele vs efekty kształcenia

Poprawne definiowanie efektów kształcenia jest wciąż przedmiotem dyskusji. Jest

jednak kilka wskazówek, co do których większość badaczy ma to samo zdanie:

Na poziomie przedmiotowego curriculum (sylabusa) efekty kształcenia opisują, jaką

wiedzę, umiejętności i kompetencje personalne i społeczne studenci będą w stanie

zademonstrować po ukończeniu kursu.

Nie określają tego, co wykładowca ma do przekazania studentom.

Cele są intencjami nauczyciela

wskazującymi, co, po zakończeniu danego

kursu, zmieni się w sytuacji studentów.

Przedstawiają, jaką wiedzę posiądą odbiorcy,

czego nowego się nauczą, jak poprawią się

ich umiejętności, jak zmieni się ich sytuacja

życiowa, jakie pojawią się możliwości.

Efekt kształcenia to bezpośredni oraz

natychmiastowy (mierzony po zakończeniu

realizacji przedmiotu lub jego części) rezultat

wynikający z dostarczenia produktu w postaci

wykładów, laboratoriów, ćwiczeń, projektów i

innych.

13


● liczba efektów dla modułu/przedmiotu nie może być zbyt duża – optymalnie 5-9,

● każdy efekt kształcenia powinien być zdefiniowany na poziomie osiągalnym dla

najmniej zdolnego studenta, a nie na najwyższym możliwym poziomie,

● zdefiniowane dla modułu/przedmiotu efekty kształcenia muszą odpowiadać

efektom zdefiniowanym w matrycy kompetencji dla całego programu.

!

to sugerowanym narzędziem analiz i oceny programu kształcenia jest macierz

(matryca) efektów kształcenia (odnoszących się do wiedzy, umiejętności

i kompetencji społecznych) według różnych poziomów szczegółowości składników

strukturalnych programu studiów (przedmiotów/modułów). 14

macierz (matryca) efektów kształcenia – tabelaryczne zestawienie (porównanie)

efektów kształcenia związanych z programem studiów (dyplomem),

z założonymi efektami kształcenia zdefiniowanymi dla przedmiotów/modułów

programowych (kierunkowych efektów kształcenia wg przedmiotów)

narzędzie weryfikacji i korekty wstępnego projektu programu studiów;

macierz (matryca) kompetencji – tabelaryczne zestawienie (porównanie)

kompetencji kształtowanych przez zajęcia określonego typu z typem zajęć

(i właściwymi dla poszczególnych typów zajęć metodami nauczania i rodzajami

przejawianej aktywności studentów) narzędzie kontrolne uzyskiwania

sformułowanych efektów kształcenia (kompetencji);

W testowaniu i ocenie programu kształcenia przydatne są oba typy matryc. Jeśli

jednak kryterium oceny jest uzyskanie odpowiedzi na pytania o to:

1. czy realizacja programu zapewnia osiąganie zakładanych efektów kształcenia?

2. czy odpowiada rozpoznanym w stadium koncepcyjnym oczekiwaniom

społecznym i wymaganiom rynku pracy?


Wnętrze macierzy efektów kształcenia zawiera oceny stopnia osiągalności

określnego efektu kształcenia w danym module/przedmiocie. Wyrażona w skali

czterostopniowej ocena intensywności powiązania danego efektu kształcenia (z

wiersza matrycy) z konkretnym modułem/przedmiotem (z kolumny matrycy)

zobrazowana jest jednym z symboli: „ , +, ++, +++” i wskazuje czy i ewentualnie

w jakim stopniu efekt kształcenia określonego efektu kierunkowego odpowiada

danemu modułowi/przedmiotowi.

„Odpowiedniość” ta nie musi oznaczać identyczności sformułowania pomiędzy

przedmiotami. Efekty kształcenia bowiem, dla programu i dla poszczególnych

modułów/przedmiotów, najczęściej definiowane są przez rożne osoby. Stąd też

identyfikacja tej odpowiedniości, a zwłaszcza stopnia jej „intensywności”, nie jest

trywialnym zadaniem.

Jeśli efekty kształcenia

zdefiniowane są przy

użyciu czasowników

opisujących działanie

(ang. action verbs) to

jedną z postaci matrycy

efektów kształcenia jest:

15

O macierzy efektów kształcenia

W procesie akredytacji taka forma macierzy efektów kształcenia ułatwia weryfikację

efektów kształcenia i służy:

─ luki w programie spowodowane istnieniem pustego wiersza bądź kolumny,

─ nadmiarowości w programie spowodowane mocno wypełnionym wierszem bądź

kolumną matrycy,

─ mała przydatność modułów z punktu widzenia osiągania założonych dla

programu efektów kształcenia spowodowana słabo wypełnioną kolumną

matrycy.

● sprawdzeniu czy typy zajęć przewidziane do realizacji w danym programie

kształcenia/przedmiocie/module gwarantują uzyskanie zdefiniowanych efektów

kształcenia (kompetencji),

● sprawdzeniu czy przewidziane do realizacji typy zajęć sprzyjają zachowaniu

równowagi w kształtowaniu rożnych rodzajów kompetencji poprzez

uświadomienie konieczności wprowadzania rożnych typów zajęć i

charakterystycznych dla nich metod nauczania i uczenia się,

● diagnostyce „białych plam”, czyli rozpoznaniu takich kompetencji, które nie są

rozwijane wcale lub w niedostatecznym stopniu z powodu niewłaściwego doboru

typów zajęć.

W tym celu syntetyzuje się informacje z wnętrza macierzy bilansując po jej obu

brzegach liczbę wystąpień wszystkich ocen. Analiza rozkładów brzegowych tych

wystąpień umożliwia identyfikację rożnego typu negatywnych sytuacji, jakimi są:

16

O macierzy efektów kształcenia /c.d./

!

06IE-1A_W[/U/K]0i ─ kierunkowy (IE) efekt kształcenia na Wydziale Ek-Soc UŁ (06) dla

studiów pierwszego stopnia (1) o profilu ogólnoakademickim (A) w zakresie …

𝒍𝒆𝒑∙𝒋 ─ łączną liczbę ocen osiągalności efektu kształcenia w j-tym przedmiocie (rbk)

Kierunki analiz ocen matrycy efektów kształcenia:

Identyfikacja:

bez względu na stopień osiągalności efektów kształcenia rozkłady brzegowe matrycy opisują:

17

Implementacja macierzy efektów kształcenia dla 1. st. IiE

𝒍𝒆𝒌𝒊∙ ─ łączną liczbę ocen osiągalności i-tego efektu kształcenia (rbw)

Użyta symbolika:

S1A_ ─ efekt kształcenia z obszaru nauk społecznych (S) dla studiów pierwszego stopnia (1)

o profilu ogólnoakademickim (A)

X1A_ ─ efekt kształcenia z obszaru nauk ścisłych (X) dla studiów pierwszego stopnia (1) o

profilu ogólnoakademickim (A)

OZNACZENIA: wnętrze matrycy efektów kształcenia wypełniają:

𝒐𝒆𝒊𝒋 ─ ocena osiągalności i-tego efektu kształcenia w j-tym przedmiocie (rw),

luk małej przydatności nadmiarowości przedmiotu

𝒍𝒆𝒌𝒊∙

𝒍𝒆𝒑∙𝒋

𝒐𝒆𝒊𝒋

𝒍𝒆𝒑∙𝒋

𝒐𝒆𝒊𝒋

𝒍𝒆𝒑∙𝒋

𝒍𝒆𝒌𝒊∙

𝒐𝒆𝒊𝒋

Wynikiem prac Rady Programowej Kierunku IiE jest macierz efektów kształcenie, której wymiary (36x38) uniemożliwiają jej prezentację w jakimkolwiek opracowaniu.

stopnie osiągalności wybranych efektów

kształcenia wiodących przedmiotów i 4

specjalności IiE

18

Wybrane elementy macierzy efektów

kształcenia dla IiE

●ale …, zob. _U01: niski stopień

osiągalności tego efektu wynika z jego

zaadresowania do Konwersatorium w języku

angielskim oraz Przedmiotów do wyboru w

j. angielskim

●stopień nasycenia wiedzą ma silne wsparcie

nasyceniem umiejętnościami i kompetencja-

mi absolwentów

SiWij < SiUij + SiKij zalecenie KRK:

Pełną jej wersję zawiera plik:

IE macierz 1 i 2 KD.xlsx

Implementacja macierzy efektów kształcenia dla 1. st. IiE

19

Tablica 1. Wybrane, szczegółowe i globalne, charakterystyki matrycy efektów

kształcenia dla pierwszego stopnia IiE ─ rozkłady brzegowe kolumn [𝒍𝒆𝒑∙𝒋]

20

Wizualizacja rozkładu brzegowego kolumn matrycy ef. kształcenia ─

Wykres 1. Liczba efektów kształcenia według przedmiotów (rbk)*

[𝒍𝒆𝒑∙𝒋]

*niezależnie od stopnia osiągalności efektu

ZOB. IE macierz 1 i 2 KD.xlsx

/A:Tab_rbk/

Rozkład brzegowy wierszy matrycy efektów kształcenia ─

21

Tablica 2. Liczba efektów kształcenia według kategorii i stopnia osiągalności (rbw)

[𝒍𝒆𝒌𝒊∙]

22 *niezależnie od stopnia osiągalności efektu

Wykres 2.A. Liczba wszystkich

przedmiotów objętych kierunkowym

efektem kształcenia (rbw)*

Wykres 2.B. Liczba przedmiotów (bez

specjalności) objętych kierunkowym

efektem kształcenia (rbw)*

Wizualizacja rozkładu brzegowego wierszy matrycy ef. kształcenia ─ [𝒍𝒆𝒌𝒊∙]

─ ewaluację (diagnozę) obecnego stanu,

─ plan poprawy jakości, czyli plan naprawczy (np. wg cyklu koła Deminga)

„wymuszający” na społeczności akademickiej zachowania i działania

projakościowe.

Prawidłowa budowa programów kształcenia z uwzględnieniem efektów kształcenia

i właściwa realizacja procesu kształcenia powinny prowadzić do wysokiej jakości

kształcenia.

Aby osiągnąć wysoką jakość kształcenia niezbędna jest KULTURA JAKOŚCI

rozumiana jako zbiorowa odpowiedzialność za kształcenie (uczenie się), za wzorce

zachowań i działań związanych z dbałością o jakość.

Wdrażanie KULTURY JAKOŚCI dokonywane jest m. in. poprzez:

23

PODSUMOWANIE: jakość kształcenia

KRK: OD INTENCJI DO REALIZACJI

Anna Malarska




Metody ilościowe

w Krajowych Ramach Kwalifikacji

ANEKS

Potwierdzanie osiągnięcia efektów kształcenia: metody i kryteria oceny

O efektach kształcenia /c.d./

Uzyskanie danej kwalifikacji poświadcza osiągnięcie określonych efektów

kształcenia. Ich istota sprowadza się do stwierdzenia, że efekty kształcenia

określają, co uczący się powinien wiedzieć, rozumieć i być zdolny zrobić po

zakończeniu pewnego okresu (procesu) kształcenia.

Terminy „efekty kształcenia” i „efekty uczenia się” są często traktowane jako

synonimy; w zbliżonym znaczeniu bywa też używany termin „kompetencje”. Warto

jednak zauważyć, że istotą i nadrzędnym celem nowocześnie pojmowanego

procesu kształcenia jest spowodowanie, aby – w wyniku zastosowania właściwych

metod dydaktycznych – student „nauczył się”, a nie żeby „został nauczony”. W tym

sensie sformułowanie termin „efekty uczenia się” oddaje istotę sprawy nieco lepiej,

niż bardziej powszechnie używany i przyjęty termin „efekty kształcenia”.

Efekty kształcenia mogą być związane z pełnym programem studiów i

odpowiadającym mu dyplomem, z modułem dydaktycznym (blokiem

programowym), z pojedynczym przedmiotem, a nawet z pojedynczym wykładem,

czy pojedynczą sesją ćwiczeń audytoryjnych bądź zajęć laboratoryjnych. W

każdym przypadku efekty kształcenia powinny być mierzalne, by mogły być

sprawdzone przez instytucję prowadzącą kształcenie. Coraz częściej podkreśla się

przy tym związek między efektami kształcenia a punktami ECTS – przyznanie

punktów ECTS powinno być uwarunkowane osiągnięciem konkretnych efektów

kształcenia. 25

O efektach kształcenia /c.d./ ! !

Wymienione kategorie efektów uczenia się winny być

jednak traktowane łącznie. Efekty określane jako „wiedza”

obejmują bowiem pewien komponent „umiejętności”,

efekty określane jako „umiejętności” obejmują pewne

elementy „wiedzy”, a „wiedza” i „umiejętności” stanowią

istotny składnik „kompetencji personalnych i społecznych”.

W Europejskich Ramach Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie efekty

uczenia się zdefiniowane są w trzech kategoriach:

● wiedza, która w kontekście ERK może być teoretyczna lub faktograficzna i która oznacza efekt przyswajania informacji przez uczenie się; jest ona zbiorem opisu faktów, zasad, teorii i praktyk powiązanych z określoną dziedziną pracy lub nauki;

● umiejętności, które w kontekście ERK mogą być umysłowe/kognitywne (myślenie logiczne, intuicyjne i kreatywne) oraz praktyczne (związane ze sprawnością manualną i korzystaniem z metod, materiałów, narzędzi i instrumentów); oznaczają one zdolność do stosowania wiedzy i korzystania z know-how w celu wykonywania zadań i rozwiązywania problemów;

● kompetencje personalne i społeczne, które w kontekście ERK określa się w kategoriach odpowiedzialności i autonomii; oznaczają one potwierdzoną zdolność stosowania wiedzy, umiejętności oraz kompetencji personalnych, społecznych lub metodologicznych okazywaną w pracy lub w nauce oraz w karierze zawodowej i rozwoju osobowym.

O efektach kształcenia /c.d./ ! !

26

Z drugiej strony przygotowanie takiego problematycznego zadania,

sprawdzającego pożądane poziomy wiedzy, umiejętności i innych kompetencji, jest

również bardziej pracochłonne dla nauczyciela. Nie ulega jednak wątpliwości fakt,

że efektywność zajęć będzie miała miejsce jedynie wtedy, jeżeli znajdą się

odpowiednie narzędzia które ją zweryfikują i potwierdzą.

Wdrożenie koncepcji prowadzenia przedmiotu w oparciu o efekty kształcenia niesie

za sobą potrzebę wprowadzania nowych form i kryteriów ewaluacji. Prowadzący

musi odpowiedzieć sobie na dwa podstawowe pytania:

● Jak student zademonstruje osiągnięcie określonych efektów (metody oceny)?

● Jak ocenić czy student osiągnął założone efekty kształcenia i w jakim stopniu

(kryteria oceny)?

Każdy nauczyciel zapytany o sposoby oceniania studentów jest w stanie udzielić

szeregu odpowiedzi ukazujących wachlarz dostępnych narzędzi ewaluacyjnych.

Doświadczenie pokazuje jednak, że jedynie niewielka część tych narzędzi ma

zastosowanie do efektów kształcenia. Znakomitą większość stanowią narzędzia

weryfikujące zaznajomienie się z treściami programowymi. Formy oceny efektów

kształcenia mogą być, i zazwyczaj są, trudniejsze zarówno dla studenta jak i dla

nauczyciela.

27

Potwierdzanie osiągnięcia efektów kształcenia: metody i kryteria oceny ! !

Każda forma oceny powinna jasno

definiować jaki efekt kształcenia sprawdza:

Istotnym, ale często przez wykładowców pomijanym, aspektem jest jasne

określenie kryteriów oceny w odniesieniu do poszczególnych efektów kształcenia.

Każdy student już na początku zajęć musi mieć pełną świadomość tego, jakich

efektów prowadzący od niego oczekuje oraz jak są przez nauczyciela zdefiniowane

poszczególne poziomy osiągnięcia tych efektów. Służyć temu może odpowiednia

tabela oddana do dyspozycji studentom:

28

Potwierdzanie osiągnięcia efektów kształcenia

! !

Czasownikowe formy opisu działania (ang. action verbs), czyli użycie czasowników

wskazujących, w jaki sposób student powinien zademonstrować osiągnięcie danego

efektu kształcenia (np. w zakresie wiedzy faktograficznej (jedynie zapamiętanej), wiedzy

wymagającej zrozumienia oraz w zakresie kompetencji/postaw społecznych

i personalnych): C

zaso

wn

iki w

op

isie

efe

któ

w

kszta

łcen

ia

29

!

Anna Malarska

30

Był to:

ZA UWAGĘ DZIĘKUJE

referat nt.:


KRK: OD INTENCJI DO REALIZACJ



Metody ilościowe w Krajowych Ramach Kwalifikacji

Documents

KRK ─ od intencji do realizacji€¦ · nowe podejście prowadzenia przedmiotu oznacza zmianę ról wykładowca prezenter wiadomości, przekaźnik informacji uczenie się studenta