22
Bilge Kağan | Kül Tiğin | Tonyukuk | Yazıtların Yeri ^ Kül Tiğin (Gültekin) Bengü Taşı Tam Metni 732 Yılında dikilen bu Kül Tiğin Bengü Taşı'nın yüksekliği 3.75 metre olup, yazıları ise toplam 70 dizedir. Eski Türkçe damgalar sağdan okunur, böyle ---- şeklinde çizgiler Bengütaşlar'daki yıpranmış yerlerdir. Türkiye Türkçesi bölümüne, kolay anlaşılması için böyle (açıklamalar) ve [eklemeler] yapılmıştır. # Dize # Türkçe Damga Aslı ( unicode) Türkçe Damga Aslı ( öğren) Latin Alfabe'ye Çevrili Aslı (Latin transliteration) Ŋ=ng Açıklamalı Türkiye Türkçesi (Modern Turkish) ( bire bir sözcükleri) 1 KT1G13-1 :ʤ˚ :ʘˑ˂˚ :ʕʨʘˑ˂˚ :ʱˑʜ˚ :˖ʷʳʛʞ :ʸʢˉ :ʕʤʵʘʠ :ʕʯʨʜ :ʛʞ :ʸʷʞ˒ :ʷ˘ˏʳʛ :ʵʤʨʘ˓ :ʘ˚ʯʜ˚ :ʹʘ :ʛʫʳʛ :ʷʹʜʤʭ :ʘʯˑʘʠ :ʷʸʳʢʛ :ʷʸʦʛʞ :ʷ˖ʢʛ :˘ʘ˄ʦ˖ :ʕʭˑʘʠ :ʕʫˏʘʭ :ˑʵʤʠ :ˍˏʫʛʞ :˘ˉˏ˘ :ʪ˘ʛ :ˑʵʤʠ :ˏ˘˘ :irHt :gt :edirHt :ŞMLOB :Xrüt :eglib :NGK :UB :ekdö :MTRLO :NMBS :itküt :lgdis :UYLU :ni :mnügy :MNLGO :ikrib :MŞGO :MNDOB :eyrib :TIPDŞ :rlgb :AYRIy :TKRT :qRYUB :rlgb :ZTO :RTT TeŊRİ: TeG: TeŊRİDE: BOLMuŞ: TÜRÜK: BİLGE: KaGaN: BU: ÖDKE: OLuRTıM: SaBıMıN: TÜKeTİ: eŞİDGiL: ULaYU: İN: YeGÜNüM: OGLaNıM: BİRiKİ: OGuŞuM: BODuNuM: BİRiYE: ŞaDPIT: BeGLeR: YIRıYA: TaRKaT: BUYRUK: BeGLeR: OTuZ: TaTaR: Tanrı dek Tanrıdan olmuş Türk Bilge Kağan bu ödde (zamanda) oturdum. Sözümü tükete[ne dek] işit[in]. ulayu (esasen) kardeş yeğenim, oğlum beriki (güneydeki) oğuşum (soyum) boylarım, beride (güneyde) Şadpıt beğleri, yırıda (kuzeyde) Tarkat buyruk beğleri, Otuz Tatar, 2 KT1G13-2 :ʪʢʛ :ʪʛˍ˘ :ʘʸʦʛʞ :ʘˑʵʤʠ :ʹʷʞ˒ :ʛʞ :ʨʘ˓ :ʘ˚ʜʤʨ :ʕʳ˂ʘ˚ :ʘʦʢ˘ˉ :ʹʜʯ :ʜˑʤʵʘ :ʕˉ˒ʢʛ˘ :ʹʜʯ :ʜˑʤˑʘʠ :ʛˏ˂ʘ˓ʛ˘ˏʛ :ʹʜʯ :ʘˏʢʘˏʛˍ :ʕ˂ʘˋ˓˘ʞ :ʹʜ˚ :ʘˏʢˏʘʭ :ʛˏ˂ʘ˓ʛ˘ˏʛ :ʘʯˑˇʘ :ʕʻ :˄ʛˉ :ʸʦʛʞ :ˑˑʜʯ :ʕ˂ʷ :ʸʦʛʞ :ʕʽʛʞ :ZuqT :ZGO :irlgb :INDOB :OB :nMBS :itügd :dis :IDGTK :ALHIt :ürgli :nük :AKSGOT :ürgrib :nük :URHIsUTRO :IRGIRUq :nük :AHIQsTB :IRGRIy :nüt :URHIsUTRO :AJ :ikrçi :NDOB :POK :aHM :rrök :ACUB :NDOB TOKUZ: OGuZ: BeGLeRİ: BODuNI: BU: SaBıMıN: eDGÜTİ: iŞİD: KaTıGDI: TIŊLA: İLGeRÜ: KÜN: TOGSıKA: BİRiGeRÜ: KÜN: ORTUSIŊaRU: KURIGaRI: KÜN: BaTSIKIŊA: YIRıGaRI: TÜN: ORTUSIŊaRU: aNDA: İÇReKİ: BODuN: KOP: MaŊA: KÖRüR: BUNÇA: BODuN: Dokuz Oğuz beğleri, boyları bu sözümü iyice işit, katıca dinle. ilerde (doğuda) gün doğusuna, beride (güneyde) gün ortasına, geride (batıda) gün batısına, yırıda (kuzeyde) dün (gece) ortasına, onların[da] içindeki boylar hep bana görür (bağlı). Bunca boyları 3 KT1G13-3 :ʷʨ˚ʘ :˄ʛˉ :ʢʿ :ʘ˘ʷ :ʳʛ :ʱˑʜ˚ :ˍʫ :ʹʱ˚ʜ :ʸʢˉ :ˏ˒ˏʳʛ :˖ʘʭ :ˍʫ :˂ʛʞ :ʕ˚ʵʘ :˂ʛʻ˖ :ʜˑʤʵʘ :POK :mdti :LO :ITM :GF :qY :Xrüt :NGK :nXtö :şiy :RSRLO :etli :HUB :qY :ürgli :HUJŞ KOP: İTDiM: OL: aMTI: aNYıG: YOK: TÜRÜK: KaGaN: ÖTÜKeN: YIŞ: OLuRSaR: İLTE: BUŊ: YOK: İLGeRÜ: ŞaNTUŊ: YaZIKA: hep [düzen] etdim. O[nların] Şimdi anyı (sefili) yok. Türk kağanı Ötüken Yış'da (yış, yaş, yeşillik, ormanlık bölge) oturursa ilde bung (sıkıntı) yok. ilerde Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | Tanrı Bize ulaşın (FB) Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/ 1 -> 22 27.03.2013 16:19

Kül Tiğin.pdf

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Kül Tiğin.pdf

Bilge Kağan | Kül Tiğin | Tonyukuk | Yazıtların Yeri ^

Kül Tiğin (Gültekin) Bengü Taşı Tam Metni732 Yılında dikilen bu Kül Tiğin Bengü Taşı'nın yüksekliği 3.75 metre olup, yazıları ise toplam 70dizedir. Eski Türkçe damgalar sağdan okunur, böyle ---- şeklinde çizgiler Bengütaşlar'daki yıpranmışyerlerdir. Türkiye Türkçesi bölümüne, kolay anlaşılması için böyle (açıklamalar) ve [eklemeler]yapılmıştır.

# Dize # TürkçeDamga Aslı(unicode)

Türkçe DamgaAslı (öğren)

Latin Alfabe'yeÇevrili Aslı (Latin

transliteration)Ŋ=ng

Açıklamalı TürkiyeTürkçesi (ModernTurkish) (bire bir

sözcükleri)

1 KT1G13-1 :ఏ :ఃభ:ఀఓఃభ

:జఇ :ుఢఞఆఉ:ణఴ :ఀఏఠఃఋ

:ఀచఓఇ :ఆఉ:ణఢఉఽ :ఢృఞఆ:ఠఏఓఃా :ఃచఇ

:తః :ఆఖఞఆ:ఢతఇఏఘ

:ఃచఃఋ :ఢణఞఆ:ఢణఆఉ :ఢుఆ:ృఃయు :ఀఘఃఋ:ఀఖఃఘ :ఠఏఋ:సఖఆఉ :ృఴృ:కృఆ :ఠఏఋ

:ృృ

:irHt :gt:edirHt :ŞMLOB:Xrüt :eglib:NGK :UB :ekdö

:MTRLO :NMBS:itküt :lgdis:UYLU :ni

:mnügy :MNLGO:ikrib :MŞGO:MNDOB :eyrib:TIPDŞ :rlgb:AYRIy :TKRT:qRYUB :rlgb:ZTO :RTT

TeŊRİ: TeG:TeŊRİDE: BOLMuŞ:TÜRÜK: BİLGE:KaGaN: BU: ÖDKE:OLuRTıM: SaBıMıN:TÜKeTİ: eŞİDGiL:ULaYU: İN:YeGÜNüM:OGLaNıM: BİRiKİ:OGuŞuM:BODuNuM: BİRiYE:ŞaDPIT: BeGLeR:YIRıYA: TaRKaT:BUYRUK: BeGLeR:OTuZ: TaTaR:

Tanrı dek Tanrıdanolmuş Türk Bilge Kağanbu ödde (zamanda)oturdum. Sözümütükete[ne dek] işit[in].ulayu (esasen) kardeşyeğenim, oğlum beriki(güneydeki) oğuşum(soyum) boylarım,beride (güneyde)Şadpıt beğleri, yırıda(kuzeyde) Tarkat buyrukbeğleri, Otuz Tatar,

2 KT1G13-2 :కఆ :కఆసృ:ఃణఆఉ :ఃఠఏఋ

:తఢఉఽ :ఆఉ:ఓఃా :ఃఇఏఓ

:ఀఞభః :ఃృఴ:తఇచ :ఇఏఠః

:ఀఴఽఆృ:తఇచ :ఇఏఃఋ

:ఆభఃాఆృఆ:తఇచ :ఃఃఆస

:ఀభఃశాృఉ:తఇ :ఃఃఘ

:ఆభఃాఆృఆ:ఃచలః :ఀద:యఆఴ :ణఆఉ:ఇచ :ఀభఢ:ణఆఉ :ఀనఆఉ

:ZuqT :ZGO:irlgb :INDOB

:OB :nMBS:itügd :dis:IDGTK :ALHIt:ürgli :nük:AKSGOT:ürgrib :nük

:URHIsUTRO:IRGIRUq :nük:AHIQsTB:IRGRIy :nüt

:URHIsUTRO :AJ:ikrçi :NDOB:POK :aHM

:rrök :ACUB:NDOB

TOKUZ: OGuZ:BeGLeRİ: BODuNI:BU: SaBıMıN:eDGÜTİ: iŞİD:KaTıGDI: TIŊLA:İLGeRÜ: KÜN:TOGSıKA:BİRiGeRÜ: KÜN:ORTUSIŊaRU:KURIGaRI: KÜN:BaTSIKIŊA:YIRıGaRI: TÜN:ORTUSIŊaRU:aNDA: İÇReKİ:BODuN: KOP: MaŊA:KÖRüR: BUNÇA:BODuN:

Dokuz Oğuz beğleri,boyları bu sözümü iyiceişit, katıca dinle. ilerde(doğuda) gündoğusuna, beride(güneyde) gün ortasına,geride (batıda) günbatısına, yırıda(kuzeyde) dün (gece)ortasına, onların[da]içindeki boylar hepbana görür (bağlı).Bunca boyları

3 KT1G13-3 :ఢఓః :యఆఴ:ప :ఃృఢ :ఞఆ

:జఇ :సఖ:తజఇ :ణఴ:ఽఞఆ :ుఃఘ

:సఖ :భఆఉ :ఀఠః:భఆదు :ఇఏఠః

:POK :mdti :LO:ITM :GF :qY

:Xrüt :NGK:nXtö :şiy:RSRLO :etli:HUB :qY

:ürgli :HUJŞ

KOP: İTDiM: OL:aMTI: aNYıG: YOK:TÜRÜK: KaGaN:ÖTÜKeN: YIŞ:OLuRSaR: İLTE:BUŊ: YOK: İLGeRÜ:ŞaNTUŊ: YaZIKA:

hep [düzen] etdim.O[nların] Şimdi anyı(sefili) yok. Türk kağanıÖtüken Yış'da (yış, yaş,yeşillik, ormanlık bölge)oturursa ilde bung(sıkıntı) yok. ilerde

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

1 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 2: Kül Tiğin.pdf

:ఏలఃచ :ఀఴఖఆఞృ:ఢఓఢఏ:ఇఏఃఋ

:ఀచతా :కఆసృ:ఢఓఠఇా :ఃఏ

:ఀచఇయఇ:ఢఓఢఏ :ఏలఃచ:ఇనఘ :ఃఃఆస

:----కఏఇ

:gçik :mdmgt:ürgrib :ZuqT:eknsr :igt:mdlüs

:ektüpüt :gçik:mdmgt:IRGIRUq :üCy:----Zgö

TeGMeDiM:BİRiGeRÜ: TOKUZ:eRSiNKE: TeGİ:SÜLeDiM: TÜPÜTKE:KİÇiG: TeGMeDiM:KURIGaRI: YiNÇÜ:ÖKüZ----:

taluy'a (denize (büyükokyanus)) geçipdeğmedim. beride(güneyde) DokuzErsin'e değin süledim.Tibet'e geçipdeğmedim. geride(batıda) İnci Ögüz----[ü](ırmağını)

4 KT1G13-4 :ఀలచ:ఀఴయఴఢ:ఢఓఠఇా :ఃఏ:ఘ :ఆఃఘ

:ఆసఖఉ:ఃఏ :ఀభఃఃఘ

:ఀనణఆఉ :ఢఓఠఇా:ఃఏ :ఀచఃఘ

:ఢృఆఖ:ఀుఃఘ :తజఇ:సఖ :ఃఓః :ఏఃఘ

:ఠః :ుఢ:ఃఘ :ఴఽృఆృ:ుఃఘ :తజఇ:ఆఉ :ుఢ

:యఞఆ :ఃఓఃఘ:ణఴ :లఉృ

:ఀఠఃఋ

:eçk:AKGPKrmt

:igt :mdlüs:URGRIy :ry:UqRYB :eHiriy:igt :mdlüs

:ACNUB :ekriy:igt :MDTROY

:nXtö :ADŞIy:giy :idi :qY:şmr :li:KSTUT :riy:nXtö :şiy:şmr :UB:idriy :PRLO:ÇGBT :NGK:elrib

KeÇE:TeMiRKaPıGKA:TeGİ: SÜLeDiM:YIRıGaRI: YiR:BaYıRKU: YİRİŊE:TeGİ: SÜLeDiM:BUNÇA: YİRKE:TeGİ: YORuTDıM:ÖTÜKeN: YIŞDA:YİG: İDİ: YOK:eRMiŞ: İL: TUTSıK:YİR: ÖTÜKeN: YIŞ:eRMiŞ: BU: YİRDE:OLuRuP: TaBGaÇ:KaGaN: BİRLE:

geçip Demirkapı'yadeğin süledim. yırıda(kuzeyde) Yir Bayırkuyerine değin süledim.Bunca yer[ler]e değinyürüttüm. ÖtükenYış'dan yeğ (iyi), idi(kutlu) [yer] yok imiş. İltutulacak yer ÖtükenYış imiş. Bu yerdeoturup Tabgaç (Çin)kağanı ile

5 KT1G13-5 :ణఆృఞ :ఢఠకఇ:ఃఏాః :ుఢఇచ:కఽభఆఉ :ఖృఆస:ఇఃఋ :ఀన

:ణఆఉ :లఉృ:ఏఃలఇా :ఃఉఽ

:ఴుఢఃఘ :ఃాః:ఏఃలఇా :ాఢ:ఴుఢఃఘ :ణఉఽ

:ఴః :య :తః:ఀన :ణఉ

:ాఢ :ఃృఆఖ:ఆఖ

:ఀసదఆస:ప :ఀాఃచ:ఀద :ఏఠఃఋ:ాఢ :ఇఘఇ

:mtlZüt :NUTL:şmük :itgsi:YTUq :ZSHUB:aC :rürib

:ÇGBT :NDOB:IBS :giçüs:isiG :KŞMIy:smr :giçüs:NBS :KŞMIy:niG :PR :KRI:GNDB :aC

:rıToGY :smr:URGY :ADqJOq:ersik :GF:glib :AJ:rüyü :smr

TÜZüLTüM: aLTUN:KÜMüŞ: İŞGiTİ:KUTaY: BUŊSuZ:aNÇA: BİRÜR:TaBGaÇ: BODuN:SaBI: SÜÇİG: aGISI:YIMŞaK: eRMiŞ:SÜÇİG: SaBıN:YIMŞaK: aGIN: aRıP:IRaK: BoDuNuG:aNÇA: YaGUTIR:eRMiŞ: YaGuRU:KONDUKDA: KİSRE:aYNıG: BİLiG: aNDA:ÖYÜR: eRMiŞ:

tüzülttüm (anlaştım)Altını, gümüşü, işgiti(işlenmiş) kumaşıbungsuz (sıkıntısız)anca verir. Tabgaç (Çin)boylarının sözü süçi(hoş) ipeği yumuşakimiş. süçi (hoş) sözü,yumuşak ipeği [ile]aldatıp, uzak boylarıanca (öyle) yaklaştırırimiş. Yaklaştırıpkondurduktan kisre(sonra) anyı (kötü)bilgilerini (kötülüklerini)[o] anda öyür (düşünür)imiş.

6 KT1G13-6 :ఀఏఠఃఋ :ఇఏఓ:ఇఏఓ :ఏఃాఃచ:ఏఃాఃచ :యఞ

:ాఢ :కఢృఆఖ:ఃాఃచ :ఃఋ

:ఃుఆ :ఽఞఖ:ఃణఆఉ

:ఃఏ :ఀభఃజాఃఋ:ాఢ :కఢఃశ

:ügd :eglib:gisik :ügd :PL:gisik :ZMTROY:smr :rib :isik

:RSLGY :IŞGO:INDOB :eHiXsib:igt :ZMDIQ:smr :giçüs

:AHIBS :KŞMy

ÜDGE: BİLGE:KİŞİG: eDGÜ: aLP:KİŞİG: YORITMAZ:eRMiŞ: BİR: KİŞİ:YaŊıLSaR: OGuŞI:BODUNI: BİŞÜKİŊE:TeGİ: KIDMaZ:eRMiŞ: SÜÇİG:SaBıŊA: YıMŞaK:aGISIŊA: aRTURuP:

İyi bilge kişiyi, iyi alpkişiyi yürütmez imiş. Birkişi yanılsa oğuşuna(soyuna) boylarına,beşiğine (bebeklerine)değin kıdmaz(barındırmaz) imiş. süçisözüne, yumuşakağısına arturup(aldanıp) öküş (çok)

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

2 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 3: Kül Tiğin.pdf

:ాఇజ :యఆృ:ణఆఉ :జఇ:జఇ :ఏఠఇ:భచాఠఇ :ణఆఉ:ఖఆల :ఀఘఋ:తఠఏఇ :ుఃఘ

:NDOB :gtlö:Xrüt :NDOB:Hkslö :eyrb:YGOÇ :şiy

:ntlgüt

TÜRÜK: BODuN:ÖLSiKiŊ: BeRiYE:ÇOGaY: YIŞ:TÖGüLTüN:

(güneyde) Çoğay Yış'aTögültün

7 KT1G13-7 :తఃఖణఆస :ఃకఖ:జఇ :ాః:ఏచాఠఇ :ణఆఉ:ఃాఃచ :ప :ఀద

:ఆఆుఆఉ :ఀన:ఴః :ాఢ:ఴఞఉఖ :ా:ఇఃఋ :ః:ా :సఖ:ః :ఇఏఓ

:యః :ఇఃఋ:ఆఆుఆఉ :ఀన

:ఏఠఃఋ :ాఢ:ఃాఃచ :కఢఠఃఋ:యఞ :ఉఽ :ఞఆ:యఉ :ఆఖ:ఃుఃచ :ుచఇ

:ఏఠఇ

:IZY :niYNOq:rsit :Xrüt:NDOB :gkslö:AJ :GF :isik:aC :RURUGŞOB:smr :KRI :rsr:KLBY :IG

:rürib :qGY:rsr :ügd :IG

:rürib :pit:eC :RURUGŞOB:smr :glib

:Zmlib :isik:LO :GBS :PL

:URGY :PRB:şkö :işik:gtlö

YaZI: KONaYIN:TİSeR: TÜRÜK:BODuN: ÖLSiKiG:aNDA: aNYıG: KİŞİ:aNÇA: BOŞGURUR:eRMiŞ: IRaK: eRSeR:YaBLaK: aGI: BİRÜR:YaGuK: eRSeR:eDGÜ: aGI: BİRÜR:TİP: aNÇA:BOŞGURUR: eRMiŞ:BİLiG: BİLMeZ: KİŞİ:OL: SaBıG: aLıP:YaGuRU: BaRıP:ÖKüŞ: KİŞİ: ÖLTüG:

yazına (ovasına)konayım desen, Türkboyları ölecek[sin].anda (ondan) anyı(kötü) kişi anca (şöyle)boşgurur (öğretir) imiş:Irak (uzak) isen yablak(işe yaramaz) ağı (ipek)verir, yakın isen iyi ağıverir. deyip, ancaboşgurur imiş. Bilgibilmez kişi o sözü alıp(söze inanıp) yakınavarıp öküş (çokca) kişiöldü.

8 KT1G13-8 :ఇఏఘ :ఞఆ:జఇ :ఽఉ:ఃలఠఇ :ణఆఉ

:తచఇఇ :తా:యఞఆ :ఃఘ

:ుచః :ుఴ:భత :ఽః:సఖ :భఆఉ

:ుఃఘ :తజఇ:ఇఏభఋ :ఽఞఆ

:ఀృఆృ :ఠః:తా :ఃలృఞఆ:ణఆఉ :జఇ:తా :ఴఴసృ:ఴఽఆృ :ఴాలఀ

:ఃఋ :తా :కఢఇ:ఴాలఀ :ఽఆృ

:తా :కఢఇ:ణభద

:LO :ürgry:RSRB :Xrüt:NDOB :içtlö:ns :nkütö:riy :PRLO:ŞKR :şkrit:RSI :Hn :GHUB:qY :nXtö:Şıy :RSRLO:ügHb :li:ATUT :IÇTRLO:ns :Xrüt

:NDOB :KKRqT:ns :KsÇA

:KSOT :Zmö:ns :rib

:RSDOT :KsÇA:Zmö :ns:NHGJ

OL: YiRGeRÜ:BaRSaR: TÜRÜK:BODuN: ÖLTeÇİ:SeN: ÖTÜKeN: YİR:OLuRuP: aRKıŞ:TİRKiŞ: ISaR: NeŊ:BUŊuG: YoK:ÖTÜKeN: YIŞ:OLuRSaR: BeŊGÜ:İL: TUTA: OLuRTaÇI:SeN: TÜRÜK:BODuN: TOKuRKaK:SeN: AÇSıK: TOSıK:ÖMeZ: SeN: BİR:TODSaR: AÇSıK:ÖMeZ: SeN:aNTaGıŊıN:

O yerlere varırsan, Türkboyları ölecek[sin] sen.Ötüken yerinde oturuparkış (haberci) tirgiş(kervan) [gönderir] isen,ne (hiç) bungun(sıkıntın) yok. ÖtükenYış'da otursan bengü(ebedi) il tutupoturacak[sın]. sen Türkboyları, toksan senaçlığı, tokluğuömez[sin](umursamazsın) sen Birdoysan açlığı ömez[sin](umursamazsın) senantağının (o dekolduğun)

9 KT1G13-9 :ుఢఓఏః :తఇలఇ:తఃఉఽ :ణభణఴ:ఃఘ :తఃృఢఞ:ఉ :ఆఖఽ

:ఀద :యఆఴ:ృఞ :దఴఞ:ఃుఢఞఴ :ఀద

:యఆస :ఆఖఽ :ఃఘ:ఇఠఇ :ఆఆృ

:ఏ :ఆఖఆఖ

:nüçü :şmdgi:NHNGK :niBS:niTML :riy:UYS :GDRB:POK :AJ

:GJKL :GTLR:AJ :ışmLK:riy :UYS :Poq:UROT :ülü

:ROYROY :gtr

ÜÇÜN: İGiDMiŞ:KaGaNıŊıN: SaBIN:aLMaTIN: YİR: SaYU:BaRDıG: KOP:aNDA: aLKıNTıG:aRıLTıG: aNDA:KaLMıŞI: YİR: SaYU:KOP: TORU: ÖLÜ:YORıYUR: eRTiG:TeŊRİ:YaRLıKaDUKIN:ÜÇÜN: ÖZüM:

için yedirmiş (senidoyurmuş) kağanınınsözünü almadan(dinlemeden) yere her(heryere) vardın. (gittin)Hep anda (ondan)alkındın (yittin) arıldın(yokoldun) [o] andakalmışı (sağ kalanı)yere her (heryere) heptorup (zayıflayıp) ölüpyürüyor idi[ler]. Tanrı

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

3 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 4: Kül Tiğin.pdf

:ఢకఇ :తఇలఇ:ఉ :ఢృఆస

:ణఴ :తఇలఇ:ణఴ :ఢృఞఆ

:యఞఆ

:nüçü :mZö:MTUq :RB:nüçü :NGK:MTRLO :NGK:PRLO

KaGaN: OLuRuP: [olduğu] için kağanoturdum. Kağan oturup

10 KT1G13-10 :పఃల :సఖ:యఆస :ణఆఉ

:ఢృఉఆస:ణఆఉ :పఃల:క :ఢడఃఴ :ఖఉ:ుఇజ :ణఆఉ

:ఆఉ :ఆక :ఢడఃఴ:ఓఏః :ఀఢఉఽ

:జఇ :ఆ :ఉ:ణఆఉ :ఠఏఋ:భఓఃా :ఃణఆఉ

:ణఆఉ :జఇ:ఠః :యః:ణభఴఽృఆృ

:ఢృఆ :ఀదఆఉ:తభచాఠఇ :యఞభఖ

:ఀఢఘ

:qY :FGIÇ:GNDOB :Poq

:MDTRBUq:FGIÇ :GNDOB:YB :MVIK :Z

:GNDOB :şüX:MVIK :UZ :UB:ADMBS :dgi

:RB :UG :Xrüt:rlgb :NDOB:INUB :Hdis:Xrüt :NDOB:prit :li

:NHKSTUT:AJUB :MTRU:PLHY :nHkslö:emy

YOK: ÇIGaYN:BODuNuG: KOP:KUBRaTDıM:ÇIGaYN: BODuNuG:BaY: KILDıM: aZ:BODuNuG: ÖKÜŞ:KILDıM: aZU: BU:SaBıMDA: İGiD: BaR:GU: TÜRÜK:BeGLeR: BODuN:BUNI: eŞİDiŊ:TÜRÜK: BODuN:TİRiP: İL:TUTSıKıŊıN: BUNDA:URTuM: YaŊıLıP:ÖLSiKiŊiN: YiME:

yok çığany (yoksul)boyları hep kubrattım(toparladım) çığany(yoksul) boyları bay(zengin) kıldım. Azboyları öküş (çokca)kıldım. azu (acaba) busözümde igid (yalan)var mı? Türk beğleri,boyları, bunu işitin. Türkboylarının dirilip(toplanıp) il tutacağınıburada [taşa] vurdumYanılıp öleceğini yine

11 KT1G13-11 :ఢృఆ :ఀదఆఉ:ఢఉఽ :భత :భత:ఇఏభఋ :ా

:ఢృఆ :ఀఴుృ:ఇఇచ :భ

:జఇ :భఠఃఋ:ణఆఉ :ఃృఢ

:ఀచఓఇఋ :ఠఏఋ:ఀఢఏఇచ

:ఇఏ :ఠఏఋ:కఃా :ఃలడభఖ

:ుృ :ఇఏభఋ :తఢ:----ఢృఃశఆృ:ఀదఴ :లఉృ

:ఃలకఓఋ:ఢఇఠచ

:భతఢ :ఢకఓఋ:ఃఢఃా :ణఢఉఽ

:AJUB :MTRU:Hn :Hn :MBS:rsr :ügHb:AKŞT :MTRU:RH :ürök

:Hlib :Xrüt:ITM :NDOB

:rlgb :ekdöb:emgrük :rlgb

:üg :IÇVHY:Zis :nm

:ügHb :ŞT:----MDTIQOT

:ÇGBT :AJGK:içZdb:mtrülk:mtZdb :Hnm:NMBS :IDMIs

BUNDA: URTuM:NeŊ: NeŊ: SaBıM:eRSeR: BeŊGÜ:TaŞKA: URTuM:aŊaR: KÖRÜ: BİLiŊ:TÜRÜK: aMTI:BODuN: BeGLeR:BÖDKE: KÖRüGME:BeGLeR: GÜ:YaŊıLTaÇI: SİZ: MeN:BeŊGÜ: TaŞ:TOKıTDıM----:TaBGaÇ: KaGaNDA:BeDiZÇİ: KeLÜRTüM:BeDiZeTiM: MeNiŊ:SaBıMıN: SIMaDI:

burada vurdum. Ne[ce]ne[ce] sözüm [var] iseBengü taşa vurdum.Onu görüp bilin.Türk[ün] şimdi[ki]boyları, beğleri, böylegörüğümdeki(emrimdeki) beğler[olarak] mıyanılacak[sınız] siz?Ben Bengü taşdokuttum. ---- Tabgaç(Çin) kağanındanbezeci getirdim.bezettim Benim sözümüsımadı (kırmadı)

12 KT1G13-12 :భణఴ :లఉృ:ఃచలః

:ఃృః :ఏఃలకఓఋ:ఃన :భ

:ఴఉ:ఢృఆృఖ

:తఃుృ :తఃలః:కఓఋ :ఃన

:ుృ :ఢృఆృఆ:ఢృఃఴఆృ:ఃచఠభఇచ

:ణఢఉఽ:ఢృఆృఆ

:ÇGBT :HNGK:ikrçi

:giçZdb :ITI:RH :GICD :KRB

:MTRUTRY:niçi :niŞT:GıCD :Zdb

:MTRUTRU :ŞT:MDTIKUT:iktlHük :NMBS:MTRUTRU

:----LO :NO :HO:AHILGO :AHITT

TaBGaÇ: KaGaNıŊ:İÇReKİ: BeDiZÇİG:ITI: aŊaR: aDıNÇIG:BaRK:YaRaTURTuM: İÇİN:TaŞIN: aDıNÇIG:BeDiZ: URTURTuM:TaŞ: TOKITDıM:KÖŊüLTeKİ:SaBıMıN:URTURTuM: OL----:ON: OŊ: OGLIŊA:TaTIŊA: TeGİ: BUNI:KÖRÜ: BİLiŊ:BeŊGÜ: TaŞ:

Tabgaç (Çin) kağanı,içindeki (kendinden)bezeci itdi (gönderdi).Ona adınçı (eşsiz [bir])bark (anıt mezar)yarattırdım (yaptırdım).İçine dışına adınçı(eşsiz) beze (süs)vurdurdum. Taşdokuttum Gönüldekisözümü vurdurdum.Ol---- On Ong oğluna,tatına (yabancılaşmışuzak akrabalara) değinbunu görüp bilin.

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

4 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 5: Kül Tiğin.pdf

:ఃఏ :ఀభఃృృ:ఇఇచ :ఃణఆఉ:ఇఏభఋ :భఠఃఋ

:ుృ

:ügHb :ŞT

13 KT1G13-13 :ఢృఃసృ:ా :ఠః----ఆఉ

:ఢ---- :ఀన:ఏః :ఃఴృ

:ాః :ఀఘ:ఀఘ :ఏ :ఀన

:ుృ :ఇఏభఋ:ఢృఃసృ

:ఃణ :ఢఓఃఃఋ:ఀన :యఇచ

:ుృ :ఞఆ :భఠఃఋ:ఆఉ :ఢ----

:ఀఢఏఃఋ :ఏఃఋ:ఃాఃృ

:తఏఃఞఆఖ

:MDTIqT:li----UB :rsr

:aC :M---- :IKT:gir :etry:rsri :aC :gr:etry :ügHb:ŞT :MDTIqT

:mditib :IN:prök :aC:Hlib :LO :ŞT:MD---- :UB:gtib :emgtib:isiT :ngitGLOY

TOKITDıM: BU----İL:eRSeR: aNÇA: ----M:TaKI: eRİG: YiRTE:İRSeR: aNÇA: eRiG:YiRTE: BeŊGÜ: TaŞ:TOKITDıM: BİTiDDiM:aNI: KÖRüP: aNÇA:BİLiŊ: OL: TaŞ:----DıM: BU: BİTiG:BİTiGME: aTISI:YOLUGTİGiN:

dokuttum. Bu---- il iseanca ----m. da[ha]kierişilir yerde ise ancaerişilir yerde Bengü taşdokuttum, bitittim(yazdırdım) Onu görüpanca bilin. O taş----dım. Bu bitiyi (yazıyı)bitiyen (yazan) atısı(yeğeni) Yoluğ Tigin.

14 KT2D40-1 :చఇచ :ఀకఇ:ఀఽ :ఃభ:ఘ :కఖ

:తఃచ :ఀసదఞఃఴ:ఃాఃచ :ఀ

:ాఢణఞఃఴ :ఃఞఆ:ఀదఃఞఆ :ఃాఃచ

:ఢఃల :ఀకఇ:ణఢఆఉ :ఢఀయ:ఃఢాః :ణఴ:ుఢఞఆ :ణఴ:జఇ :ణయఞఆ:తఃఠః :భణఆఉ

:తఃాఇఇ:ాఢఃఋ :ఀృఆృ:ాఢఃఋ :ఃః

:eZü :kök:irHt :ARS:ZGY :ry

:ADqJLIK :nik:AR :isik :ILGO

:sMNLIK :isik:AJILGO :EZü:miç :MAP:NMUB :NGK:imtsi :NGK:şmRLO :NPRLO:Xrüt :HNDUB:nili :nisürüt:ATUT :smrib:iti :smrib

ÜZE: KÖK: TeŊRİ:aSRA: YaGıZ: YeR:KILıNDUKDA: iKİN:aRA: KİŞİ: OGLI:KILıNMıŞ: KİŞİ:OGLıNDA: ÜZE:eÇİM: aPAM: BUMıN:KaGaN: İSTeMİ:KaGaN: OLuRMıŞ:OLuRıPaN: TÜRÜK:BODuNıŊ: İLİN:TÖRÜSİN: TUTA:BİRMiŞ: İTİ: BİRMiŞ:

Üstte gök Tanrı alttayağız yer kılındığındaikisi arasında kişi oğlukılınmış. Kişi oğlununda üzerine eçüm(amcam) apam (babam)Bumın Kağan, İstemiKağan oturmuş.Oturupda Türkboylarının ilini, töresinitutu vermiş, [düzen] edivermiş.

15 KT2D40-2 :భఞఆఉ :ఇ:ఃఖ :యఆఴ:ఇా :ాఢ

:ఇ :తయఠఇా:ఃఴభఞఆఉ

:యఆఴ :ణఆఉ:కఉ :యఆఴ :ాఢఞ:ఞుఉ :ాఢఞఃఴ

:ాఢదజఘ:ఏఏఠకః:ాఢఇచఇా:ఇఏఠః

:ఀఴుఃఘ :ణఴఴ:ఇఃచ :ఃఏ:ఀఴయఴఢ

:ాఢదఆస :ఃఏ:----ఀ :తఃచ

:tröt :HLOB:POK :IGY :smr:üs :nplüs

:tröt :IKDHLOB:GNDOB :POK:smL :POK :ZB

:smLıK :GGLŞB:smrJXy:gglZit:smrüküs:ürgli :NKRDK:AKŞIy :igt:ürik

:AKGPKRMt:igt :smRJOq:nik :----AR

TÖRT: BOLıŊ: KOP:YaGI: eRMiŞ: SÜ:SÜLiPeN: TÖRT:BOLuŊDaKI:BODuNıG: POK:aLMıŞ: KOP: BaZ:KILMıŞ: BaŞLıGıG:YÜKüNDüRMiŞ:TİZLiGiG:SÖKÜRMiŞ: İLGeRÜ:KaDıRKaN: YİŞKA:TeGİ: KİRÜ:TeMiRKaPıGKA:TeGİ: KONDuRMıŞ:iKİN: aRA----:

Dört bolung (yan) hepyağı imiş. sü (er/ordu)süleyip (sürüp) dörtbolungdakı (yandaki)boyları hep almış, hepbaz kılmış. BaşlıyıYükündürmüş (başeğdirmiş), dizliyisökürmüş (dizçöktürmüş). ilerde(doğuda) Kadırkan Yış'adeğin, geride (batıda)Demirkapı'ya değinkondurmuş. İkisiarasına----

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

5 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 6: Kül Tiğin.pdf

:ఆఞఆ :ఀన:ఀఏఠఃఋ :ాఢ

:యఞ :ాఢ :ణఴ:ాఢ :ణఴ

:ఀఢఘ :ఃసఖఆఉ:ాఢ :ఀఏఠఃఋ:ాఢ :యఞ :న:ఃఠఏఋ :న:ఃణఆఉ :ఀఢఘ:కఇ :ఀఢఘ:ఃణ :ాఢ

:ఏఠః :తఇలఇ:ాఢృఆృ :ఀన

:ఏఠః :న:ఏఇఇ :యృఆృ:ఀన :ఃకఇ :ాఢః

:AC :RURLO:smr :eglib:NGK :smr :PL:NGK :smr

:ıqRYUB :amy:eglib :smr

:Cr :PL :smr:Cr :irlgb

:emy :INDUB:emy :Züt:smr :IN :nüçü:gli :AC

:smTUT :Cr:gli :PTUT

:gürüt :smti:iZö :AC

OLuRUR: eRMiŞ:BİLGE: KaGaN:eRMiŞ: aLP: KaGaN:eRMiŞ: BUYRUKI:YiME: BİLGE: eRMiŞ:eRiNÇ: aLP: eRMiŞ:eRiNÇ: BeGLeRİ:YiME: BODuNI:YiME: TÜZ: eRMiŞ:aNI: ÜÇÜN: İLiG:aNÇA: TUTMıŞ:eRiNÇ: İLiG: TUTıP:TÖRÜG: İTMiŞ: ÖZİ:aNÇA:

anca oturur imiş. Bilgekağan imiş. Alp kağanimiş. Buyruğu yine (bile)bilge imiş erinç (gerçek)alp imiş erinç (gerçek)Beğleri yine (bile)boyları yine düz imiş.Onun için ili ancatutmuş erinç (gerçek) İlitutup töre [düzen]etmiş. Kendisi anca

17 KT2D40-4 :ాఢఞఆఉ :చఏచ:ఃలఆఖ

:ఃభఇ :ఃలృఃా:తఇజ

:ఃఴఽఆృ:ఠఏఠఇల :ఃలచఇఋ:ఇయఇ :లఉృ

:ఢఆయ :య:కఴఃశ

:ణఴఃఆసలఇ:ృృకృఆ

:ఃఉృృ :పృఃశ:ణఆఉ :ఀనఆఉ

:తయఠచ:ాఢఀృఃఽ

:ద :ాఢఀఞఆఖ:ణఴ :ఏఠఇచ:ఀద :ాఢ

:ఃాఃతః :ఀాఃచ:ణఴ

:kgrk :smLOB:IÇGUY :IÇTGIs:irHü :nüX

:IDKSGUT:içküb :lglüç:ÇGBT :tüpüt:RP :MRUP

:ZKRIQ:NKIRUqçü:RTTZTU :FTIQ

:IBTT :ACUB:NDOB :nplk

:smaTGIS:smaLGUY :GJ:glük :NGK:smr :AJ

:ersik :isini:NGK

KeRGeK: BOLMıŞ:YOGÇI: SIGıTÇI:ÖŊRE: KÜN:TOGSıKDA: BÖKLİ:ÇÖLüGiL: TaBGaÇ:TÜPÜT: aPaR:PURuM: KIRKıZ:ÜÇKURIKaN:OTuZTaTaR: KITaYN:TaTaBI: BUNÇA:BUDoN: KeLİPeN:SIGTAMıŞ:YOGLAMıŞ: aNTaG:KÜLüG: KAGaN:eRMiŞ: aNDA:KİSRE: İNİSİ:KaGaN:

kergek (kuş) olmuş(ölmüş). yoğcı (yascı)sığıtçı (ağıtçı) önde(doğuda) gündoğusunda Böklü Çül'lüİl, Tabgaç (Çin) Tibet,Apar, Rum, Kırgız, ÜçKurıkan, Otuz Tatar,Kıtay (Moğol), Tatabı,bunca boylar gelipSığtamış (ağlamış),Yoğlamış (yaslanmış).antag (o dek/öyle) külü(ünlü) kağan imiş. [o]andan kisre (sonra) inisi(küçük kardeşi) kağan

18 KT2D40-5 :న :ాఢఞఆఉ:ణఴ :ఃృఃఞఆ

:న :ాఢఞఆఉ:ఀాఃచ :ఀద

:తఃాఃల :ఃాఃతః:సఢణఞఃఴ :ఏ

:ఃఞఆ :న:ఏ :తఃభఴ

:న :సఢణఞఃఴ:ణఴ :కఃాఏఠఃఋ

:న :ాఢఞఆ:ణఴ :ఴఞఉఖ:న :ాఢఞఆ

:ఀఢఘ :ఃసఴఖఆఉ:న :కాఏఠఃఋ:ాఢ :ఴఞఉఖ

:న

:smLOB :Cr:ITILGO :NGK:smLoB :Cr :AJ:ersik :isini:nisiç :gt

:qDmNLIK :Cr:ILGO :niHK:gt :qDmNLIK:Cr :Zisglib:NGK :smRLO :Cr:KLBY :NGK:smRLO :Cr

:IqKYUB :emy:Zsglib :Cr:KLBY :smr :Cr

BOLMıŞ: eRiNÇ:OGLITI: KaGaN:BOLMıŞ: eRiNÇ:aNDA: KİSRE: İNİSİ:eÇİSİN: TeG:KILıNMaDUK: eRiNÇ:OGLI: KaŊIN: TeG:KILıNMaDUK: eRiNÇ:BİLiGSİZ: KaGaN:OLuRMıŞ: eRiNÇ:YaBLaK: KaGaN:OLuRMıŞ: eRiNÇ:BUYRUKI: YiME:BİLiGSiZ: eRiNÇ:YaBLaK: eRMiŞ:eRiNÇ:

olmuş erinç (gerçek)Oğulları kağan olmuşerinç (gerçek) [o] andankisre (sonra) inisi (küçükkardeşi) eçisi (ağabeyi)dek kılınmadığı erinç(gerçek) oğlu kangı(babası) dek kılınmadığıerinç (gerçek) bilgisizkağan oturmuş erinç(gerçek) yablak (işeyaramaz) kağanoturmuş erinç (gerçek)Buyruğu yine bilgisizerinç (gerçek) yablakimiş erinç (gerçek)

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

6 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 7: Kül Tiğin.pdf

:ణఆఉ :లఉృ:తఃఏఠఋ

:తఇలఇ :ఏఠఇచ:తఃాఃలఴఢ

:ఃఠతః :తఇలఇ:ఃఠఃల

:తఃజఇాభఃచ:ఃఠఏఋ :తఇలఇ

:ఃఞణఆఉ:తఃసృఆుభఆఖ:జఇ :తఇలఇ:జఓఠఠః :ణఆఉ:ఆణలః :తఃఠః

:ాఢః

:ÇGBT :NDOB:niglbt:glrük :nüçü

:nisiçKmR:nüçü :ilni:iliç

:niXtrüsHik:nüçü :ilgb

:GILNDOB:niqTRUŞHOY

:nÜÇÜ :Xrüt:NDOB :Xdlli:nili :UNGÇI:smDı

TaBGaÇ: BODuN:TeBLiGİN: KÜRLüG:ÜÇÜN: aRMaKÇISIN:ÜÇÜN: İNiLİ: eÇİLİ:KİŊŞÜRTÜKİN:ÜÇÜN: BeGLİ:BODuNLIG:YOŊŞURTUKIN:ÜÇÜN: TÜRÜK:BODuN: İLLeDÜK:İLİN: IÇGıNU: IDMıŞ:

Tabgaç (Çin) boylarıtebli (kötülük yapan)gürlü (gür, çok)[olduğu] için, armakçı(hileci) [olduğu] için,iniyi ([küçük] kardeşi)eçiyi ([büyük] kardeşe)kinleştirdiği için, beğleboyları yongşurduğu(karıştırdığı) için, Türkboyları, illediği iliniiçgün (kayıp) etmiş

20 KT2D40-7 :సఞణఴ:ఇఃఘ :ణఃణఴ:లఉృ :ాఢః

:చఠఏఋ :ఀఴణఆఉ:తఃఞఆ :ఃఆ:ఃడఆఉ :ఞఆఴ:కఃశ :చఠఃా:భఇచ :తఞఆ

:జఇ :ఃడఆఉ:జఇ :ఠఏఋ:ఃృః :తఃృఀ

:ఃలఉృ:లఉృ :ఠఏఋ:ణయృఆృ :తఃృఀ:ఀఴణఴ :లఉృ

:qDLNGK :NINGK:ürtiy :sMDI:ÇGBT :AKNDOB:klgb :IRU:niLGU :LUK:IVUB :klis:ZıQ :nLGu:Hök :IVUB

:Xrüt :rlgb:Xrüt :nıTa:ITI :IGÇGBT

:rlgb :ÇGBT:nıTa :NPTUT:ÇGBT :AKNGK

KaGaNLaDUK:KaGaNIN: YİTüRÜ:IDMıŞ: TaBGaÇ:BODuNKA: BeGLiK:URI: OGLIN: KUL:BOLDI: iŞİLiK: KIZ:OGLıN: KÜŊ: BOLDI:TÜRÜK: BeGLeR:TÜRÜK: ATIN: ITI:TaBGaÇGI: BeGLeR:TaBGaÇ: ATIN:TUTuPaN: TaBGaÇ:KaGaNKA:

kağanladığı kağanınıyitiri etmiş (yitirivermiş).Tabgaç (Çin) boylarınabeğlik urı (erkek) oğlanı(evladı) kul oldu, işilik(hanımlık) kız oğlanı(evladı) küng (cariye)oldu. Türk beğleri Türkadını attı. Tabgaç (Çin)beğleri [gibi] Tabgaç(Çin) adını tutup,Tabgaç (Çin) kağanına

21 KT2D40-8 :ఏఠ :ాఢఇచ:ఏాః :ఞఃఘ

:ాఢఃఋ :ఏలఇచ:తఇజ :ఇఏఠః

:ఀఴఽఆృ:ఀఴణఴ :ఃఠచఇఋ

:ఇఘఠఇా :ఃఏ:ాఢఃఋ

:ఆఆస:ఀఴయఴఢ:ఇఘఠఇా :ఃఏ

:లఉృ :ాఢఃఋ:తఃఠః :ఀఴణఴ:ఃఞ :తఃాఇఇ:జఇ :ాఢఃఋ

:ఢఴ :ఀఴ

:sMrük :gl:Lıy :gsi :gçük

:smrib :ürgli:nüX :ADKSGOT

:ilküb :AKNGK:igt :üylüs

:smrib:URGRUq

:AKGPKrmt:igt :üylüs

:smrib :ÇGBT:AKNGK :nili

:nisürüt :IL:smrib :Xrüt:ARK :GMK

KÖRMiŞ: eLiG: YIL:İŞiG: KÜÇiG:BİRMiŞ: İLGeRÜ:KÜN: TOGSuKDA:BÖKLİ: KaGaNKA:TeGİ: SÜLeYÜ:BİRMiŞ: KURıGaRU:TeMiRKaPıGKA:TeGİ: SÜLeYÜ:BİRMiŞ: TaBGaÇ:KaGaNKA: İLİN:TÖRÜSİN: aLI:BİRMiŞ: TÜRÜK:KaRA: KaMaG:

görmüş (bağlanmış).Elli yıl işi gücü [Çin'e]vermiş. ilerde (doğuda)gün doğusunda Böklikağana değin süleyivermiş. geride (batıda)Demirkapı'ya değinsüleyi vermiş. Tabgaç(Çin) kağanına ilini,töresini alı vermiş. Türkkara kamu (bütün halk)

22 KT2D40-9 :ఀన :ణఆఉ:ఏఠఠః :ాఢః:ఢ :ణఆఉ:ఃృఢ :ఢఠః:ఀచఢచ :ఃణఴ

:ఏఠః:తఢఆణకఴ:ాఢ :ః

:NDOB :aC :smit:glli :NDOB:mtr :mli:ITM :INK:ekmk :gli

:nmRUNGZK:rit :smr

:GLNGK :NDOB

BODuN: aNÇA:TİMiŞ: İLLiG:BODuN: eRTiM: İLiM:ıMTI: KaNI: KiMKE:İLiG:KaZGaNURMeN:TİR: eRMiŞ:KaGaNLıG: BODuN:eRTiM: KaGaNıM:

boyları anca (şöyle)demiş: İlli boylar idim.İlim şimdi hani? Kime ilikazanırım ben der imiş.Kağanlı boylar idim.Kağanım hani? Ne(hangi) kağana işi gücüverir[im] ben. der imiş.Anca (öyle) deyip

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

7 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 8: Kül Tiğin.pdf

:ఀత :ఃణఴ:ఏాః :ఀఴణఴ

:ఏలఇచ:తఢఇఃఋ

:ఀన :ాఢ :ః:లఉృ :యః

:ఃఖ :ఀఴణఴ:ాఢఞఆఉ

:AKNGK :gsi:gçük

:nmrürib :rit:smr :AC :pit:ÇGBT :AKNGK:IGY :sMLOB

BERÜRMeN: TİR:eRMiŞ: aNÇA: TİP:TaBGaÇ: KaGaNKA:YaGI: BOLMıŞ:

23 KT2D40-10 :యఞఆఉ :ఃఖ:ఆణఆృఖ :ఇతః

:ణఖ :సఢఆ:ఀనఆఉ :ాఢచలః:ఏలఇచ :ఏాః:ఇఏజఃఋ

:జఇ :ఃృఢణఴఽ:ణఆఉ

:తఃఘఇఠఇ:తఃఖృఽఆ:ాఢ :ః

:ఃఉ :ఆఴఆఖ:ఀకఇ :ాఢ

:ఃాఃభ :జఇ:సః :జఇ

:ఃఃఘ

:IGY :PLUB:ünti :UNUTRY:qDMU :NY:smkçi :aCuB:gsi :gçük

:ürgXtrib:ITMNKS :Xrüt:NDOB :niyrülü

:niYTRSGRO:rit :smr

:UDKUY :RIRB:smr :eZü

:Xrüt :ısırHt:XRÜt :qDı:iriy

YaGI: BOLuP: İTiNÜ:YaRaTUNU:UMaDUK: YaNA:İÇiKMiŞ: BUNÇA:İŞiG: KÜÇüG:BİRTÜKGeRÜ:SaKıNMaTI: TÜRÜK:BODuN: ÖLÜReYİN:URuGSıRaTaYIN:TİR: eRMiŞ:YUKaDU: BaRIR:eRMiŞ: ÜZE:TÜRÜK: TeŊRİSİ:TÜRÜK: IDUK: YİRİ:

Yağı olup, itine(düzenlenip) yaratına~(derlene) ~madığ[ından]yana (nedenle) içikmiş(esirmiş). [Çin ise]Bunca işi gücü verdiğiniSakınmadan(düşünmeden) Türkboylarını öldüreyim,urugsıratayım(çocuksuz bırakıpkökünü kazıyayım) derimiş. [Türk] Yok olmayavarır imiş. Üstte TürkTanrısı, Türk[ün] Iduk(kutlu) yeri[ni],

24 KT2D40-11 :ాఢ :ఀన :ఃఉఆఽ:ణఆఉ :జఇ

:ణఆకఢఞఆఉ :సఆఖ:ణఆఉ :తఘః

:తఘః :ణఆలఞఆఉ:ాఠః :ఢభఴ:ఢఏఇ :ణఴ

:ఀఏఠఃఋఠః:ఃభ :ణఆృఴ

:ఀదఃాయఇ:ఇఏఇఘ :యృఆృ:న :ాఢఇఇచ

:ణఴ :ఢభఴ:ఃఢఏఘఃఃఘ:ాఢచుృ :త

:ఀుృ

:IBUS :AC :smt:Xrüt :NDOB:qoY :NUZMLUB:nyit :NDUB

:NUÇLUB :nyit:MHK :srtli:GNGK :mgü

:eglibli:GNUTK :irHt

:eJispöt :PTUT:ürgüy

:smrütük :Cr:MHK :NGK

:imrgyitiy:nr :smkşT

:ARŞT

SUBI: aNÇA: iTMiŞ:TÜRÜK: BODuN:YOK: BOLMaZUN:TİYiN: BODuN:BOLÇUN: TİYiN:KaŊıM: İLTeRiŞ:KaGaNıG: ÖGüM:İLBİLGE: KaTUNıG:TeŊRİ: TÖPüSİNDE:TUTuP: YÜGeRÜ:KÖTÜRMiŞ: eRiNÇ:KaŊıM: KaGaN:YİTİYiGiRMİ: eRiN:TaŞıKMıŞ: TaŞRA:

suyu[nu] anca [düzen]etmiş. Türk boyları yokolmasın diye, boylarolsun diye kangım(babam) İlteriş Kağan'ı,öğüm (anam) İlbilgeHatun'u Tanrı (göğ[ün])tepesinde tutup yukarıgötürmüş erinç (gercek)kangım (babam) kağanyediyirmi (onyedi) erletaşıkmış (yola çıkmış)Dışarı

25 KT2D40-12 :తఘః :ఆఖఆఖ:యఓా :ఇచ:ఃఴశఞఉ

:ఃఴృ :ాఢశృ:యఠః :ాఢతః

: :ాఢఘ:ఃభ :ాఢఞఆఉ:జఃఋ :లఇజ:ఢభఴ :తలఇ:ఃాఇా :ణఴ:ఏ :ఃఇఋ

:ఃాఃఖ :ాఢ:ాఢ :ఏ :పఆస

:RUYRUY :nyit:ük :pds

:IKDQLB :smQGT:IKDGT :smni:plrit :smty

:r :smLoB:irHt :çüX

:Xtrib :nçü:MHK :NGK :isüs:iröb :gt:smr :ısıGY:Foq :gt :smr

:ürgli

YORuYOR: TİYiN:KÜ: eŞiDiP:BaLIKDaKI:TaGIKMıŞ: TaGDakI:İNMiŞ: TİRiLiP:YeTMiŞ: eR:BOLMıŞ: TeŊRİ:KÜÇ: BİRTÜK: ÜÇiN:KaŊıM: KaGaN:SÜSİ: BÖRİ: TeG:eRMiŞ: YaGISI:KOYN: TeG: eRMiŞ:İLGeRÜ: KURıGaRU:SÜLeP: TİRMiŞ:KUBRaTMıŞ:

yürüyor diye kü (haber)işitip balıkdakı (kentteki)takınmış, dağdakı inmiş.Dirilip (toplanıp) yetmişer olmuş. Tanrı güçverdiği için kangım(babam) kağanın süsi(ordusu) börü (kurt) dekimiş, yağısı (düşmanı)koyun dek imiş. ileri(doğuyu) geri (batıyı)süleyip derlemiştoparlamış. kamu(tümü)

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

8 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 9: Kül Tiğin.pdf

:ుఢః:ుఢృఉఆఴ

:ఃఢఴ

:ŞMTRBOK:IGMK

26 KT2D40-13 : :కఘఃఘ:కఘఃఘ :ాఢఞఆఉ

:యఞఆఉ ::ాఢాఠ

:ాఢఽణచ:ణఆఉ:ాఢఓభఇచ:ాఢఞఆస

:జఇ :ణఆఉ:తఇాఇఇ:ాఢణలః

:ఢఇల :ణఆఉ:ఢఀయ

:ఀనఃాఇఇ:ాఢృఖ

:ాఢఆుఆఉ:ుఆృ :ాఃఠఇ

:ఀద :ణఆఉ:ాఢ

:Zyity :r:smLoB :Zyity

:r :PLOB :smrsl:smRSNGk :GNDOB:smdHük:sMDLOq :GNDOB:Xrüt

:nüsürüt:smNGçı :GNDOB:müç :mep

:eCisürüt:smTRY

:smRUGŞUB:silüt :ŞUDRT:GNDOB :AJ:smt

YeTİYüZ: eR:BOLMıŞ: YeTİYüZ:eR: BOLıP:iLSiReMiŞ:KaGaNSıRaMıŞ:BODuNıG:KÜŊeDMiŞ:KULaDMıŞ:BODuNıG: TÜRÜK:TÖRÜSÜN:IÇGıNMıŞ:BODuNıG: eÇÜM:aPAM: TÖRÜSİNÇE:YaRaTMıŞ:BOŞGURMıŞ:TÖLİS: TaRDUŞ:BODuNıG: aNDA:iTMiŞ:

yedi yüz er olmuş. Yediyüz er olup Ilsiremiş (ilözlemi çeken),kağansıramış boyları,küng ed[il]miş (cariyeedilmiş) kul ed[il]miş)boyları, Türk Töresi'niıçgınmış (terketmiş)boyları eçüm (amcam)apam (babam)töresince yaratmış,boşgurmuş (öğretmiş)Tölis Tarduş boylarını[o] anda, [düzen] etmiş.

27 KT2D40-14 :ు :ఆఉఖ:ాఢఋ :ఀద

:లఉృ :ఀఘఋ:ఃఖ :ణఆఉ:ఀఖఃఘ :ాఢ

:ణఴ :కఉ:కఆకఆసృ

:ఃఖ :ణఆఆఉ:కఴఃశ :ాఢ

:ణఴఃఆస:ృృకృఆ

:ఃఉృృ :పృఃశ:ాఢ :ఃఖ :యఆస

:ణఴ :ఢభఴ:----ఀనఆఉ

:GUGBY :GDŞ:AJ :smrb

:eyrb :ÇGBT:NDOB :IGY :smr

:AYRIy :ZB:NGK :ZGUZUqT

:NUDUB :IGY:smr :ZKRIQ

:NKIRUq:RTTZTU :FTIQ

:IBTT :Puq:IGY :smr :MHK:NGK :----ACUB

YaBGUG: ŞaDıG:aNDA: BiRMiŞ:BiRiyE: TaBGaÇ:BODuN: YaGI:eRMiŞ: YIRıYA: BaZ:KaGaN:TOKUZOGuZ:BODUN: YaGI:eRMiŞ: KIRKıZ:KURIKaN:OTuZTaTaR: KITaYN:TaTaBI: KOP: YaGI:eRMiŞ: KaŊıM:KaGaN: BUNÇA----:

Yabguyu, (yüksekünvanı) şadı [o] andavermiş. beride(güneyde) Tabgaç (Çin)boyları yağı imiş. yırıda(kuzeyde) Baz Kağan,Dokuz Oğuz boylarıyağı imiş. Kırgız,Kurıkan, Otuz Tatar,Kıtay (Moğol), Tatabıhep yağı imiş. kangım(babam) kağanbunca----

28 KT2D40-15 :ఃసృ :ఴఃశ:ఃఞఆఖ :ఃఘ

:ఃఢఏఘ :ాఢఠఇా:ాఢాభఇా :ాభఇా

:సఴఞఖ :ఃభ:ఏఏఠఠః :ఢఇలఇ

:ాఢాఠ:ఞణఴ

:ాఢృఽణఴ:కఉ :ఃఖ

:ాఢఠఃచ:ఏఏఠకః:ాఢఇచఇా:ఞుఉ

:ాఢఇదచఇఘ:ఀన :ణఴ :ఢభఴ

:KRIQ :IqTR:ity :ILOY

:smlüs :imrgy:sHüs :smsHüs:irHt :qDKLRY:müçü :gglli:smtrsl:GGLNGK

:smTRSNGK:GIGY :ZB:smlık

:gglZit:smrüküs:GGLŞB

:smrüJküy:MHK :NGK :AC

KIRK: aRTUKI: YeTİ:YOLI: SÜLeMiŞ:YiGiRMİ: SÜŊüŞ:SÜŊüŞMiŞ: TeŊRİ:YaRLıKaDUK: ÜÇÜN:İLLiGiG: iLSiReTMiŞ:KaGaNLıGıG:KaGaNSıRaTMıŞ:YaGIG: BaZ: KİLMiŞ:TİZLiGiG:SÖKÜRMiŞ:BaŞLıGıG:YÜKüNDÜRMiŞ:KaŊıM: KaGaN:aNÇA: İLiG:

Kırk artı yedi (kırkyedi)yolu (defa) sülemiş,yirmi süngüşsüngüşmüş. Tanrıyarlıkadığı (buyurduğu)için illiyi ilsiretmiş (ilsizbırkmış) kağanlıyıkağansıratmış(kağansız bırakmış)yağıyı baz kılmış. Dizliyisökürmüş (dizçoktürmüş) başlıyıyükündürmüş (başeğdirmiş) kangım(babam) kağan anca ili

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

9 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 10: Kül Tiğin.pdf

29 KT2D40-16 :ఏఇఇ:ఀలఆ :యణకఴ:ఢభఴ :ాఢఉ

:ఆఖఞుఉ :ఀఴణఴ:ణఴ :కఉ

:ాఢచః :ఞఉఞఉ:ఀఓఇఇ :ఞఆ:ఢఃల :ఀకఇ

:ఃృఞఆ :ణఴ:ణఴ :ఢఃల

:జఇ :ణయఞఆ:ఀలఃఘ :ణఆఉ:ఃఏః :ఃఓః:ఖఉ :పఃల:ఃక :ఃడశ:ఃడశ :ుఇజ

:gürüt :PNGZK:AÇU :smRB:MHK :AKNGK

:UYLŞB :ZB:GNGK :LBLB:smkit :LO

:edürüt :eZü:miç :NGK:ITRLO :miç:NGK :NPRLO

:Xrüt :GNDOB:eçiy :idti:itgi :GFGIÇ:YB :IVQ :GIZ

:ŞÜX :IVQ

TÖRÜG: KaZGaNıP:UÇA: BaRMıŞ:KaŊıM: KaGaNKA:BaŞLaYU: BaZ:KaGaNıG: BaLBaL:TİKMiŞ: OL:TÖRÜDE: ÜZE:eÇİM: KaGaN:OLuRTI: eÇİM:KaGaN: OLuRıPaN:TÜRÜK: BODuNıG:YİÇE: İTDİ: İGiTİ:ÇIGaNYıG: BaY:KILDI: aZIG: ÖKÜŞ:KILDI:

töreyi kazanıp uçavarmış (ölüvermiş).kangım (babam)kağanın başına Bazkağanı balbal(mezartaşı) dikmiş. OTöre üzerine eçüm(amcam) kağan oturdu.eçüm (amcam) kağanoturupda Türk boylarınıyine [düzen] etdi,yedirdi çığanyı(yoksulu) bay (zengin)kıldı. Azı öküş (çok)kıldı.

30 KT2D40-17 :ణఴ :ఢఃల:ఀసృఞఆ

:ుఆృ :ఢకఇ:ఀకఇ :ణఆఉ

:ఢఃల :ఢ :ు:ఀఠఃఋ :ణఴ:ఞుఖ :ఇఏఠః:భఆదు :కఏఇ:ఃఏ :ఀఴఃకఖ

:కఢఓఠఇా:ఢ :ఆఆస:ఃఏ :ఀఴయఴ

:కఢఓఠఇా:ఀు :తఢఏఇచ

:కఴఃశ:ఃఏ :ఀభఃఃఘ

:కఢఓఠఇా

:miç :NGK:ADqTRLO :MZü:ŞUDRT :NDOB:eZü :DŞ :mtr:miç :NGK

:elrib :ürgli:LŞY :Zgü

:HUJŞ :AKIZY:igt :Zmdlüs

:URGRUq :rmt:AKGPK :igt

:Zmdlüs:nmgük :aş:ZKRIQ:eHiriy :igt:Zmdlüs

eÇİM: KaGaN:OLuRTUKDA: ÖZüM:TaRDUŞ: BODuN:ÜZE: ŞaD: eRTiM:eÇİM: KaGaN:BİRLE: İLGeRÜ:YaŞıL: ÖGüZ:ŞaNTUŊ: YaZIKA:TeGİ: SÜLeDiMiZ:KURıGaRU: TeMiR:KaPıGKA: TeGİ:SÜLeDiMiZ:KöGMeN: aŞA:KIRKıZ: YİRİŊE:TeGİ: SÜLeDiMiZ:

eçüm (amcam) kağanoturduğunda Özüm(ben) Tarduş boylarıüzerine şad idim. eçüm(amcam) kağan ileilerde (doğuda) YeşilÖgüz[e] (ırmağa)Şantung yazığa(ovasına) değin süledik.geride (batıda) DemirKapı'ya değin süledik.Kögmeni aşıp Kırgızyerine değin süledik.

31 KT2D40-18 :ఃఢఴ:కృఆుఃఋ:కఢఓఠఇా

:ఃఢఏఘలఇ:కఢఓుభఇా

:ఏఏఠఠః:కఢఓాఠః:ఞణఴ

:కఢృఽణఴ:ఏఏఠకః:కఢచఇా:ఞుఉ

:కఢదఇజఘ:ణఴ :ాఏఇ

:కఢజఇ:ః :కఢఃణఆఉ

:తచఇఓఢఠఃఋ

:IGMK :ZTUşib:Zmdlüs:imrgyçü:ZmdşHüs:gglli

:Zmdtrsli:GGLNGK

:ZmDTRSNGK:gglZit:Zmtrküs:GGLŞB

:ZmtrJüXy:sgrüt :NGK

:ZmXrüt:ZMINDOB :itr

:nküdmlib

KaMaGI: BİŞOTuZ:SÜLeDiMiZ:ÜÇYiGiRMİ:SÜŊüŞDüMiZ:İLLiGiG:İLSiReTDiMiZ:KaGaNLıGıG:KaGaNSıRaTDıMıZ:TİZLiGiG:SÖKüRTüMiZ:BaŞLıGıG:YÜKÜNDüRTüMiZ:TÜRGiŞ: KAGaN:TÜRÜKüMiZ:BUDuNIMıZ: eRTİ:BİLMeDÜKiN:

kamuğu (toplamı)Beşotuz (yirmibeş)[yol/defa] süledik.Üçyirmi (onüç)[yol/defa] süngüşdük.İlliyi ilsirettik (ilsiz kıldık)Kağanlıyı kağansırattıkDizliyi sökürttük Başlıyıyükündürdük Türgişkağanı Türk'ümüz,boylarımız idi.Bilemediği

32 KT2D40-19 :ఀభకఃఋ :తఇలఇ:తఃసఞభఖ

:ఃణఴ :తఇలఇ:ఃసఖఆఉ :ఃఠఇ

:nüçü :eHZib:nIqDLHY:nüçü :INGK:itlö :IqRYUB

ÜÇÜN: BİZiŊE:YaŊıLDUKIN: ÜÇÜN:KaGaNI: ÖLTİ:BUYRUKI: BeGLeRİ:

için, bize [karşı]yanıldığı için kağanıöldü. Buyruğu, beğleriyine öldü. On Ok

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

10 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 11: Kül Tiğin.pdf

:చఏఢ :ణఆఉ:కఢఇల :ఃఇచ:ాఢృఆృ :కఢఀయ

:ఉఆఽ :ఃఘ:కాఓః

:ణఆకఢఞఆఉ:క :తఘః

:యః :ణఆఉ:---- :యృఖ

:NDOB :kgm:itrök :Zmüç:ZMAP :smTUT:riy :BUS:Zsdi :NUZMLOB:nyit :Z:GNDOB :pti:PTRY :----

KÖRTİ: eÇÜMiZ:aPAMıZ: TUTMıŞ:YİR: SUB: İDiSiZ:BOLMaZUN: TİYiN:aZ: BODuNıG: İTiP:YaRaTıP: ----:

apamızın (babamızın)tutmuş [olduğu] yer[ler],su[lar] ıssız olmasındiye Az boylarını[düzen] edip, yaratıp ----

33 KT2D40-20 :ః :ఏఋ :ఽఉ:ఀదఆఉ :ృ :ణఴ:కఢఃఋ :కఃఋ

:ఢఠభఃా:ఆఖనఆస

:ఃకఇ :కఢఃఋ:ఃణఴ :ఃడభఖ:ఃణఆఉ :ఃఠఇ

:ఞఆస :భఇచ:తఢఏఇచ :ఃడఆఉ

:ఉఆఽ :ఃఘ:ణఆకఢఞఴ :కాఓః

:క :తఘః:కఴఃఴ

:యృఖ :ణఆఉ:కఢఠచ

:---- :కఢఓుభఇా:తఃఠః

:SRB :gb :itr:NGK :T :AJOB:Zib :Zmtrib:mlHis :GUYCoq

:Zmtrib :iZö:IVHY :INGK:itlö :INDOB:Hük :Luq:IVOB :nmgük:riy :BUS:Zsdi :NUZMLK:nyit :Z:ZKRIK :GNDOB:PTRY :Zmtlk

:ZmdşHüs :----:nili

BaRS: BeG: eRTİ:KaGaN: aT: BUNDA:BİZ: BİRTiMiZ:SİŊiLiM:KONÇuYUG:BİRTiMiZ: ÖZİ:YaŊıLDI: KaGaNI:ÖLTİ: BODuNI: KÜŊ:KUL: BOLDI:KÖGMeN: YİR: SUB:İDiSiZ: KaLMaZUN:TİYiN: aZ: KIRKıZ:BODuNıG: YaRaTıP:KeLTiMiZ:SÜŊüŞDüMüZ: ----:İLİN:

Bars Beğ idi. Kağanad[ını] bundan bizverdik. singilim (küçükkızkardeşim) Konçuyuverdik. Özü (kendisi)yanıldı. Kağanı öldü.boyları küng (cariye) kuloldu. Kögmen yeri,suyu ıssız kalmasındiye Az, Kırgız boylarınıyaratıp geldik.Süngüşdük. ---- ilinitd>

34 KT2D40-21 :కఢఃఋ :ఀణఖ:ణఴఴ :ఇఏఠ

:ఀు :ుఘ:ఀన :ణఆఉ:కఢృఆదఆస:కఢఓః :ఀన

:ఇభచ :ఆఆస:ఃఏ :ఀఴణఢృ:ణఆఉ :జఇ:కఢృదఆస :ఀన:ఞఆ :కఢఓ :ఀన

:ఞఆస :ఀచఓఇ:ాఢఞఆఉ :ఞఞఆస

:భఇచ :ః:ాఢఞఆఉ :ఠభఇచ

:ఃాఃతః :ః:కఢఠఃఋ :తఃాఃల

:ఃఞఆ :ః:కఢఠఃఋ :తఃభఴ

:ః

:ANY :Zmtrib:ürgl :NKRDK:Gşy :AŞ:GNDOB :AC

:ZMTRUJUq:AC :Zmdti

:URGRUq :üHk:AKNMRT :igt:Xrüt :GNDOB

:AC :ZMTRJOq:AC :Zmdt :Lo

:ekdö :Luq:GLLUq :smLuB:itr :Hük

:GlHük :smLuB:itr :isini

:nisiç :Zmlib:itr :ILGO:niHK :Zmlib:itr

YaNA: BİRTiMiZ:iLGeRÜ: KaDıRKaN:YıŞıG: aŞA:BODuNıG: aNÇA:KONDURTuMıZ:aNÇA: İTDiMiZ:KURıGaRU: KeŊÜ:TaRMaNKA: TeGİ:TÜRÜK: BODuNıG:aNÇA:KONDuRTuMıZ:aNÇA: iTDiMiZ: OL:ÖDKE: KUL:KULLuG: BOLMıŞ:eRTİ: KÜŊ: KÜŊLiG:BOLMıŞ: eRTİ: İNİSİ:eÇİSİN: BİLMeZ:eRTİ: OGLI: KaŊIN:BİLMeZ: eRTİ:

yana (geri) verdik. ilerde(doğuda) Kadırkan Yış'ıaşıp boyları ancakondurduk, anca[düzen] etdik. geride(batıda) KengüTarman'a değin Türkboylarını ancakondurduk, anca[düzen] ettik. O ödde(zamanda) kul kulluolmuş idi, küng künglüolmuş idi. İnisi (küçükkardeşi) eçisini(agabeyini) bilmez idi.Oğlu kangını (babasını)bilmez idi.

35 KT2D40-22 :ాఢణకఴ :ఀన:కఢఠ :ాఢః

:ః :కఢఇఇ:కఆ :జఇ

:ణఆఉ :ఃఠఏఋ:ఀకఇ :భఓా

:AC :smNGZK:smti :Zml

:Zmürüt :itr:Xrüt :ZGO:irlgb :NDOB

:Hds :eZü

aNÇA: KaZGaNMıŞ:İTMiŞ: İLiMiZ:TÖRÜMiZ: eRTİ:TÜRÜK: OGuZ:BeGLeRİ: BODuN:eŞiDiŊ: ÜZE: TeŊRİ:BaSMaSaR: aSRA:

Anca kazanılmış,[düzen] edilmiş ilimiz,Töremiz [var] idi. TürkOğuz beğleri, boyları,işitin: Üstte Tanrı (gök)basmasa, altta yerdelinmese Türk boyları,

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

11 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 12: Kül Tiğin.pdf

:జఇ :ాఢతఠ:తభఠ :ణఆఉ

:ఢచ :తభఇఇ:ఃలఀఆ :ఃృృ:జఇ :ః:త :ణఆఉ

:rsmnlt :Xrüt:NDOB :nHl

:nHürüt :mk:ITTR :IÇADU:itr :Xrüt:NDOB :ntr

iLiŊiN: TÖRÜŊiN:KiM: aRTaTI: UDAÇI:eRTİ: TÜRÜK:BODuN: eRTiN:

(yenecek) idi? Türkboyları, idin

36 KT2D40-23 :తఇచఇ:తభఇఏఇచ

:ాఢఓఏః :తఇలఇ:ఀభణఴ :ఀఏఠఃఋ

:ాఢఉ :ాఢ:ఀభఠ :ఇఏఓ

:డభఖ :ఇదచ:ఴఞఉఖ

:ఏఇఏఃచ:ణదఴ :ఞఴఖ

:ఀపఖ :యఠచ:ఏఠఏభఇా :ఃఓఠ

:తయఠచ :ణదఴ:ఃఓఠ :ఀఇా:తజఇ :సః:ణఆఉ :ుఃఖ

:ఇఏఠః :ఉ:ఀఢఃఉ

:nükü:nHügrük

:nüçü :smdgi:eglib :AHNGK:smr :smRB:ügd :eHl:üJk :GVHY:KLBY :gtrügik:GLKRY :NJK:plk :AFY:idtl :glgHÜs:NJK :nplk:erüs :idtl:qDI :nXtü:ŞIY :NDOB:GDRB :ürgli

:AMGIRB

ÖKÜN: KÜReGÜŊiN:ÜÇÜN: İGiDMiŞ:BİLGE: KaGaNıŊA:eRMiŞ: BaRMıŞ:eDGÜ: iLiŊE:KeNTÜ: YaŊıLDıG:YaBLaK: KİGÜRTüG:YaRaKLıG: KaNDıN:KeLiP: YaNYA: iLTDİ:SÜŊüGLüG:KaNDıN: KeLiPeN:SÜRE: iLTDİ: IDUK:ÖTÜKeN: YIŞ:BODuN: BaRDıG:İLGeRÜ: BaRIGMA:

ökün (özüne dön)gürlüğün (gür/çok/güçlü-lüğün) için. [seni]yedirmiş [olan] bilgilikağanına, ermiş varmış(bağımsız), iyi ilinekendin yanıldın. yablak(kötü) Kiğürtü (?) yaraklı(kılıçlı) nereden gelip[seni] yayıp (dağıtıp) itdi(kovdu) Süngülünereden gelip [seni]sürüp itdi (kovdu) KutluÖtüken Yış'ın boylarıvardı (gitti). ileri(doğuya) varan[ın]

37 KT2D40-24 :ఉ:ఆఃఴఆస:ఀఢఃఉ

:సఉ :ఉ:ఏఇఏఓ :ఀఓఃఘ:ణఴ :న :ఞఆ

:ఀలఉఆఽ:ఃఏఇఘ

:ఀలృ :భఇజభఇా:చఠఏఋ :ఃృఖ:భఞఆ :ఃఆ:ఃడఆఉ :ఞఆస:కఃఴ :చఠా:భఇచ :భఞఆ

:జఓఢఠఃఋ :ఃడఆఉ:తఇలఇ

:ణభఃఴఞఉఖ:ఢఃల :తఇలఇ:ఀలఆ :ణఴ

:ఃఉ

:GDRB :URGIKUq:AMGIRB :GDRB:qDRB :edriy:gügd :LO :Cr:GNK :AÇBUS

:itrgüy:HüXHüs :AÇGT:IDTY :klgb:IRU :HLGO:Luq :IVOB :kls:ZIK :HLGO:Hük :IVOB

:Xdmlib:nüçü :NHIKLBY:nüçü :miç:NGK :AÇU:IDRB

BaRDıG: KURIGaRU:BaRIGMA: BaRDıG:BaRDUK: YİRDE:eDGÜG: OL: eRiNÇ:KaNıN: SUBÇA:YÜGüRTİ:SÜŊÜKÜŊ: TaGÇA:YaTDI: BeGLiK: URI:OGLuŊ: KUL:BOLDI: iŞiLiK: KIZ:OGLuŊ: KÜŊ:BODLI: BİLMeDÜK:ÜÇÜN: YaBLaKIŊıN:ÜÇÜN: eÇİM:KaGaN: UÇA: BaRDI:

vardı. geri (batıya)varanın vardı. Vardığ[ın]yerde iyi[ce] o erinç(gerçek[ki]) Kanın suca(su gibi) yüğürdü (aktı)süngün (kemiğin)dağca yattı (yığıldı).Beğlik urı (erkek) oğlun(evladın) kul oldu. işilik(hanımlık) kız oğlun(evladın) küng (cariye)oldu. Bilmediğin için,yablaklığın için eçüm(amcam) kağan Uçavardı. (uçuverdi/öldü)

38 KT2D40-25 :కఴఃశ :ఆఖఞుఉ:ఞఉఞఉ :ణఴ

:జఇ :ఢఓచః:ఃృ :ణఆఉ:సఖ :ఃాఇచ:తఆకఢఞఆఉ

:ఢభఴ :తఘః:ఢఏఇ :ణఴ

:ణఆృఴ

:UYLŞB :ZKRIQ:GNGK :LBLB:mdkit :Xrüt:GNDOB :IT:isük :qY

:nUZMLOB:nyit :MHK:GNGK :mgö:GNUTK

BaŞLayU: KIRKıZ:KaGaNıG: BaLBaL:TİKDiM: TÜRÜK:BODuNuG: aTI:KÜSİ: YOK:BOLMaZUN: TİYiN:KaŊıM: KaGaNıG:ÖGüM: KaTUNuG:KÖTüRMüŞ: TeŊRİ:İL: BİRiGME: TeŊRİ:

[mezarı] başına Kırgızkağanını balbal(mezartaşı) diktim. Türkboylarının adı küsi(şanı) yok olmasın diyekangım (babam)kağanı, öğüm (anam)hatunu/kadını götürmüş[olan] (yücelten) Tanrı, ilveren Tanrı, Türk

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

12 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 13: Kül Tiğin.pdf

:జఇ :ఃభ:ఃృ :ణఆఉ:సఖ :ఃాఇచ:తఆకఢఞఆఉ

:తఢకఇ :తఘః:ఃభ :ఞఆ

:irHt :Xrüt:NDOB :IT :isük:qY :nUZMLOB

:nyit :nMZü:LO :irHt

BOLMaZUN: TİYiN:ÖZüMüN: OL: TeŊRİ:

özümü (beni) o Tanrı

39 KT2D40-26 :ఃృఞఆ :ణఴ:ాఞఃఘ :భత :న

:ఀఴణఆఉ:ఢఢఞఆ

:కఽు :ఀలః:కఽణఆృ :ఀుృ

:ఴఞఉఖ :కఉఖ:ఀకఇ :ఀదఆఉ:ఢతః :ఢృఞఆ

:తఏఃఠఇచ:ఀఠఃఋ

:కఢఓుఠకఇా:కఢల :కఢభఴ

:ణఆఉ :ాఢణకఴ:సఖ :ఃాఇచ :ఃృ

:తఆకఢఞఆఉ

:NGK :IDTRLO:Cr :Hn :GsLİy

:AKNDOB:MDMRLO :erçi:ZSŞ :ARŞT

:ZSNOT :ZBY:KLBY :AJDOB:EZÜ :MTRLO:mni :ngitlök

:elrib:ZmdşlZüs

:ZMHK :Zmç:smNGZK :NDOB

:IT :isük :qY:nUZMLOB

KaGaN: OLuRTDI:eRiNÇ: NeŊ: YILSıG:BODuNKA:OLuRMaDıM: İÇRE:aŞSıZ: TaŞRA:TONSuZ: YaBıZ:YaBLaK: BODuNDA:ÜZE: OLuRTuM:İNiM: KÖLTİGiN:BİRLE:SÖZLeŞDiMiZ:KaŊıMıZ: eÇiMiZ:KaZGaNMıŞ:BODuN: aTI: KÜSİ:YOK: BOLMaZUN:

kağan oturttu erinç(gerçek) ne[ce] yılsı(varlıklı) boyların[üzerine] oturmadım. İçiaşsız (aç), dışı donsuz(çıplak), yabız (düşkün)yablak (kötü) boylarınüzerine oturdum. inim(küçük kardeşim) KülTiğin ile sözleştik.kangımızın (babamızın)eçümüzün (amcamızın)kazanmış [olduğu]boyların adı küsi yokolmasın

40 KT2D40-27 :జఇ :తఘః:తఇలఇ :ణఆఉ:ఢఢఆ :తఇ

:కతఇచ:ఢతః :ఢఢఞఆ

:తఏఃఠఇచ:ఃచ :ఀఠఃఋ:ఀఠఃఋ :ు:ఇఃఘ :ఇఠఇ:ఀన :ఢదకఴ

:ఃచఃఋ :యణకఴ:ృఆ :ణఆఉ

:ఢఢఞఃఴ :ఉఆఽ:ణఴ :ఢకఇ :తఢ:ఃఘ :ఀఢసృఞఆ

:ఆఖఽ

:nyit :Xrüt:NDOB :nüçü:nüt :MDMDU

:Ztnük:MDMRLO :mni:ngitlök:elrib :ik :DŞ:elrib :ülö:ütiy :MJGZK:AC :PNGZK

:ikrib :GNDOB:TO :BUS

:MDMLIK :nm:mZö :NGK

:AMqTRLO :riy:UYS

TİYiN: TÜRÜK:BODuN: ÜÇÜN:TÜN: UDuMaDıM:KÜNTüZ:OLuRMaDıM: İNiM:KÖLTİGiN: BİRLE:iKİ: ŞaD: BİRLE:ÖLÜ: YİTÜ:KaZGaNDıM: aNÇA:KaZGaNıP: BİRiKİ:BODuNuG: OT: SUB:KILMaDıM: MeN:ÖZüM: KaGaN:OLuRTUKuMA: YİR:SaYU:

diye Türk boyları içindün (gece) uyumadım,gündüz oturmadım.inim Kül Tiğin ile, iki şadile öle yite kazandım.Anca kazanıp bütünboyları ateş su [gibi](birbirine düşman)kılmadım. Ben özümkağan oturduğumdayere her (heryere)

41 KT2D40-28 :ణఆఉ :ుఢఉ:ఇఃఘ :ఇఠఇ:ణభఞఖ :ణఖ:ఃఠచ :ఀణఖ

:ణఆఉ:తఘః :తఃఘఓఏః:కఆ :ఆఃఘ

:ఀయృ :ణఆఉ:పృఃశ :ఇఏఠః:ణఆఉ :ఃఉృృ

:ఇఏఃఋ :ఀయృ:ఀయృ :లఉృ:ఃచ :ఇా :ఞఆ

:ఢఓఠఇా :ఃఢఏఘ:ఀద :ఢఓాభఇా

:ŞMRB :NDOB:ülö :ütiy:NGDY :NHLY:ANY :itlk

:GNDOB :niydgi:nyit :URGRIy:ZGO :NDOB:APT :ürgli:FTIQ :IBTT:NDOB :APT

:ürgrib :ÇGBT:APT :GLU :üs:ik :imrgy

:mdlüs :mdsHüs:AJ

BaRMıŞ: BODuN:ÖLÜ: YİTÜ:YaDaGıN: YaLıŊıN:YaNA: KeLTİ:BODuNıG: İGiDeYİN:TİYiN: YIRıGaRU:OGuZ: BODuN:TaPA: İLGeRÜ:KITaYN: TaTaBI:BODuN: TaPA:BİRiGeRÜ: TaBGaÇ:TaPA: ULuG: SÜ: iKİ:YiGiRMİ: SÜLeDiM:SÜŊüŞDüM: aNDA:

varmış (gitmiş) [olan]boylar öle yite, yayayalın yana (dönüp)geldi. boyları yedireyimdiye yırıda (kuzeyde)Oğuz boyları[ndan]tapa (yönüne) ilerde(doğuda) Kıtay (Moğol),Tatabı boylar[ından]tapa (yönüne) beride(güneyde) Tabgaç (Çin)tapa (yönüne) ułu(büyük) sü[yü] (orduyu)iki ikirmi (oniki) [kez]süledim. Süngüşdüm.[o] anda

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

13 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 14: Kül Tiğin.pdf

:ఉ :ఢృఆస:ఢఏఇఠఇ :తలఇ

:తఇలఇ :ఉ:ణఆఉ :ఃలఠఇ

:ఇఏః:భఞఖ :ఢఏః

:ఞణఆృ :ణఆఉ:ణఆఉ :పఃల:క :ఢడఃఴ :ఖఉ:ుచఇ :ణఆఉ:ః :ఢృఞఃఴ:ః :ఀఓఏఠఠ

:ఏఃఘ :ఀఞణఴ:ఇ :ఢడఃఴ

:ఃఴభఞఆఉ

:RB :nçü:mgülü :RB:nüçü :içtlö:GNDOB :ürgrit:mtgi :HLY:GNDOB :GLNOT:FGIÇ :GNDOB:YB :MVIK :Z

:GNDOB :şkö:MTLIK :RGI:edgll :RGI:ADGLNGK :giy:MVIK :tröt

:IKDHLOB

BaR: ÜÇüN:ÜLÜGüM: BaR:ÜÇÜN: ÖLTeÇİ:BODuNuG:TİRGüRÜ: İGiTiM:YaLıŊ: BODuNuG:TONLıG: ÇIGaYN:BODuNuG: BaY:KILDıM: aZ:BODuNuG: ÖKüŞ:KILTıM: IGaR:iLLiGDE: IGaR:KaGaNLıGDA: YİG:KILDıM: TÖRT:BULuŊDaKI:

kutum var [olduğu] için,bölüğüm (gücüm) var[olduğu] için ölecekboyları diriltip yedirdim.Yalın (çıplak) boylarıdonlu, (giyimli) çığany(yoksul) boyları bay(varlıklı) kıldım. Azboyları öküş kıldım.değerli illiden, değerlikağanlıdan yeğ kıldım.Dört bolungdakı(yandaki)

43 KT2D40-30 :యఆఴ :ఀఞణఴ:ఢడఃఴ :కఉ

:ఢడఃఴ :కఃాఖ:ఀభఢ :యఆస

:ఏాః :ఃఇచ:ఇఃఋ :ఏలఇచ:ఏఇఇ :ఀనఆఉ:ఢతః :యణకఴ

:ఃకఇ :తఏఃఠఇచ:చఏచ :ఀన

:ఢభఴ :ఃడఆఉ:ఀసలఆ :ణఴ:తఏఃఠఇచ :ఢతః

:ఀుఖ :ఃఃఘ:---- :ఃృఞఴ

:ADGLNGK :POK:ZB :MVIK

:ZısGY :MVIK:Poq :AHM

:itrök :gsi:gçük :rürib:ACUB :gürüt

:PNGZK :mni:ngitlök :iZü

:eC :kgrk:IVOB :MHK:NGK :ADqDÇU:mni :ngitlök:itiy :ADŞY:ITLK :----

BODuNuG: KOP:BaZ: KILDıM:YaGıSIZ: KILDıM:KOP: MaŊA: KÖRTİ:İŞiG: KÜÇüG:BİRÜR: BUNÇA:TÖRÜG: KaZGaNıP:İNiM: KÖLTİGiN: ÖZİ:aNÇA: KeRGeK:BOLDI: KaŊıM:KaGaN: UÇDUKDA:İNiM: KÖLTİGiN: YİTİ:YaŞDA: KaLTI: ----:

boyları hep baz(emrimde) kıldım,[Türk'ü] yağısız kıldım.Hep bana gördü (bağlı).İşi gücü verir [oldular].Bunca töreyi kazanıpinim Kül Tiğin'in özüanca kergek (kuş) oldu(öldü). kangım (babam)kağan uçtuğunda(öldüğünde) inim KülTiğin yedi yaşında kaldı(idi). ----

44 KT2D40-31 :ఢఏఇ :ఏ :ఖఢఆ:ఀభృఆస :ణఆృఴ

:తఏఃఠఇచ :ఢతః:ఃడఞఆఉ :ృ ::ఃఢఏఘ :ఃృఞ:ఢఃల :ఀభఃుఖ:తఃఠః :ణఴ

:ఀన :తఃాఇఇ:ఃృఞ :ఃదకఴ:ఴఆఽ :ఉఆల:కఢఓఠఇా :ఀయృ

:కఢకఆఉ:భఆ :లఉృ:ాఃఋ :సృఆృ:ఇా :తఢఇ

:ఃఠచ:కఢఓుభఇా

:YMU :gt :mgö:NUTK :AHTUq:mni :ngitlök:r :T :IVLOB

:ITL :imrgy:AHIŞY :miç:NGK :nili

:nisürüt :AC:IJGZK :ITL

:BUÇ :KDGUS:APT :Zmdlüs

:ZMDZOB :ÇGBT:Ho :qTuT :sib

:nmüt :üs:itlk

:ZmdşHüs

UMaY: TeG: ÖGüM:KaTUN: KUTıŊA:İNiM: KÖLTİGiN: eR:aT: BOLDI: aLTI:YiGiRMİ: YaŞIŊA:eÇİM: KaGaN: İLİN:TÖRÜSİN: aNÇA:KaZGaNDI: aLTI:ÇUB: SUGDaK:TaPA: SÜLeDiMiZ:BOZDuMuZ:TaBGaÇ: OŊ:TUTUK: BİŞ: TÜMeN:SÜ: KeLTİ:SÜŊüŞDüMüZ:

Umay gibi öğüm hatunKutunda inim Kül Tiğiner adı Oldu. (adını aldı)altı yirmi (onaltı)yaşında eçüm (amcam)kağanın ilini, töresinianca kazandı: Altı ÇubSoğdak[dan] tapa(yönüne) süledik,bozduk. Tabgaç (Çin)Ong Tutuk (paşası) beştümen (ellibin) sü (er)[ile] geldi. Süngüşdük.

45 KT2D40-32 :తఏఃఠఇచ:ఆఖఞయఆ :ణఖ

:భఆ :ఃఓఏ:తఃలఆఖ :సృఆృ:తఏఠ :ఞఴఖ

:ఃృఆృ

:ngitlök:NGDY :UYLPO:idgt :HO:qTUT :niçRUY:GLKRY :ngl:IDTUT

KÖLTİGiN: YaDaGıN:OPLaYU: TeGDİ: OŊ:TUTuK: YURÇİN:YaRaKLıG: eLiGiN:TUTDI: YaRaKLıGDI:KaGaNKA:aNÇULaDI: OL: SÜG:

Kül Tiğin yayan oplayıp(saldırıp) [yağıya] değdi.Ong Tutuk (paşasının)yurçinin (rehberinin)kılıçlı elini tuttu. kılıcıkağana ançuladı (soktu)O sü[yü] (orduyu) [o]

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

14 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 15: Kül Tiğin.pdf

:ఀద :ఏఇా :ఞఆ:కఢుఃఴ :సఖ

:కృఆ :ఃఋ:ఀలల :ఀభఃుఖ

:ఀచతఇభా:భ :కఢఓుభఇా:ణఴృ :ఃచఠ:కఆఉ :భఆల:యతఃఋ :ృ

:ృ :ఞ :ఃఓఏ:ఀద

:LO :güs :AJ:qY :ZMDŞIK:rib :ZTO

:AHIŞY :AÇÇ:eknüHs

:ZmdşHüs :H:ikl :NKDT:HRUÇ :ZUB:GT :pnib

:idgt :L :T:AJ

OTuZ: YaŞIŊA:ÇaÇA: SeŊÜNKE:SÜŊüŞDiMiZ: eŊ:iLKİ: TaDıKıN:ÇORuŊ: BOZ: aTıG:BİNiP: TeGDİ: oL: aT:aNDA:

yaşında Çaça sengü(paşa) [ile] süngüşdük.en İlki Tadık'ın, Çorun(adlı) boz atına binip[yağıya] değdi. O at [o]anda

46 KT2D40-33 :ఃతఃచ :ఃఠఇ:ృఢఖ :ఀఉుః

:ృ :కఆఉ:ఃఓఏ :యతఃఋ:ఀద :ృ :ఞఆ:నలఇ :ఃఠఇ:ఏఠఃా :తఏఘ

:ఏఠఢఓచ :భఏఋ:ృ :ఆృ

:ఃఓఏ :యతఃఋ:ఀద :ృ :ఞఆ

:ఀదఃఴఖ :ఃఠఇ:కఇఘ :ఀదఃఽఢఞఖ

:ణఆస :సృ:ఀభకఃఘ :ఃృఆ:ఃఋ :ఀభఃుఉ

:ఃఓఢఏ

:itlö :itnik:ARBŞI :RTMY:ZUB :GT:pnib :idgt:LO :T :AJ

:itlö :Cçü:ngy :glis:Hgb :glmdk:GROT :T :pnib:idgt :LO :T:AJ :itlö

:AJIKRY:AJISMLY :Züy

:qTR :Nuq:ITRU :eHZiy:AHIŞB :rib

:idmrgt

ÖLTİ: iKİNTİ: IŞBaRA:YaMTaR: BOZ: aTıG:BİNiP: TeGDİ: OL: aT:aNDA: ÖLTİ: ÜÇünÇ:YeGeN: SİLiG:BeGiŊ: KiDiMLiG:TORuG: aT: BİNiP:TeGDİ: OL: aT: aNDA:ÖLTİ: YaRıKINDA:YaLMaSINDA: YÜZ:aRTUK: OKUN:URTI: YİZiŊE:BaŞIŊA: BİR:TeGiRMedİ:

öldü. İkincisi, IşbaraYamtar [adlı] boz atabinip [yağıya] değdi. Oat [o] anda öldü.Üçüncüsünde YeğenSilig Beğ'in giyimli doruatına binip [yağıya]değdi. O at [o] andaöldü. Kalkanına,yalmasına (giysisine)yüz artı ok vurdu.Yüzüne, başına bir[ini]değirmedi.

47 KT2D40-34 :తఃజఓఏ:ఠఏఋ :జఇ

:యఆఴ:ఞఆ :కఃాఃఠఃఋ:సఖ :ఀద :ఏఇా:ఀద :కఢుఴ:ఘ :ఀాఃచ

:ఞఆ :ఆసఖఉ:ఃఖ :తచః

:యపఖ :ఃణ :ఃడఆఉ:ణఆఖ :ఃఏఇ

:ఀఠఇచ:ఞఆ :కఢకఆఉ:ఀపశక :తచః

:యక :త:ఃఉ

:ఃృఞ :తఏఃఠఇచ:కృఆ

:niXdgt :Xrüt:rlgb :POK

:Zisrilib :LO:güs :AJ :qY

:ZMDŞK :AJ:ersik :ry:UqRYB :GLU:nkri :IGY:IVOB :IN :PFY

:igrüt :NUGRY:etlök

:ZMDZOB :GLU:nkri :AFQZ:nr :pZt:IDRB :ngitlök:ITL :ZTO

TeKDÜKİN: TÜRÜK:BeGLeR: KOP:BİLİRSİZ: OL: SÜG:aNDA: YOK:KıŞDıMıZ: aNDA:KİSRE: YeR:BaYıRKU: ULuG:İRKiN: YaGI: BOLDI:aNI: YaYNıP: TÜRGİ:YaRGUN: KÖLTE:BOZDuMuZ: ULuG:İRKiN: aZKIYNA:eRiN: TeZiP: BaRDI:KÖLTİGiN: aLTI:OTuZ:

[Bu] değdik[lerimizi](çarpışmalarımızı) Türkbeğleri, hep bilirsiniz. Osüyü (orduyu) [o] andayok kışdık (ettik) [o]andan kisre (sonra) YerBayırku'lu Ulu İrkin yağıoldu. Onu yayınıp TürgiYargün gölündebozduk. Ulu İrkin azıcıkerle tezip (kaçıp) vardı(gitti). Kül Tiğin altı otuz(yirmialtı)

48 KT2D40-35 :కఴఃశ :ఀభఃుఖ:కఢఓఠఇా :ఀయృ:ఃఢృఉ :ఏఇభఇా:తయచఇా :ఴ

:ుఃఘ :తఢఏఇచ:యఃఆఖ :ఀఆృ

:కఴఃశ

:AHIŞY :ZKRIQ:APT :Zmdlüs

:güHüs :IMTB:GRK :npküs

:nmgük :GŞIy:AGOT :PIROY

:ZKRIQ :GNDOB

YaŞIŊA: KIRKıZ:TaPA: SÜLeDiMiZ:SÜŊÜG: BaTıMI:KaRıG: SÖKiPeN:KÖGMeN: YIŞıG:TOGA: YORIP:KIRKıZ: BODuNuG:UDA: BaSDıMıZ:

yaşında [iken] Kırgıztapa (yönüne) süledik.Süngü batımı[derinlikte] karı söküp(geçip), Kögmen Yış'ıdoğa (yaş, kurakolmayan) yörüyüpKırgız boylarını uykuda

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

15 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 16: Kül Tiğin.pdf

:ఀఠఃఋ :తఃణఴ:ఀుఃఘ :ఀభఆఽ

:కఢఓుభఇా:తఏఃఠఇచ

:ఴ :భణఆసఖఉ:ః

:AHOS :ADŞIy:ZmdşHüs:ngitlök:HNUqRYB :K:GRIGD

SÜŊüŞDüMüZ:KÖLTİGiN:BaYıRKUNuŊ: aK:aDGIRIG:

süngüşdük. Kül Tiğin,Bayırku'nun ak aygırına

49 KT2D40-36 :ఆఖఞయఆ :యతఃఋ:ఃఋ :ఃఓఏ

:ఃృఆ :ణస :ఏ:ఏ :ఃచ

:ఃఓనఽ :ఆుఆ:ఀఓజఓఏ :ఞఆ:ఴ :భతఆసఖఉ

::ఆఖఃా :తఃఴఞఆ:కఴఃశ :ఃృఆ

:తఃణఴ:కఢఠఇ

:కఢృఞ :తఃఠః:ఀఴఞఃఘ :ఞఆ

:ఀయృ :ాఏఇ:ుఃఘ :ణఆృఞ

:pnib :UYLPO:idgt :rib:gr :Nq :ITRU:ik :gr :URŞDO

:IdCS :LO:edXdgt:HnuqRYB :K

:GRGD :niKLDO:UYIs :ITRO

:ZKRIQ :niNGK:Zmtrlü

:nili :ZMTL:LO :AKLiy

:sgrüt :APT:NUTL :GŞIy

BİNiP: OPLaYU:TeGDİ: BİR: eRiG:OKuN: URTI: iKİ:eRiG: UDaŞıRU:SaNÇDI: OL:TeGDÜKDE:BaYıRKUNuŊ: aK:aDGıRıG: UDLuKIN:SIYU: URTI: KIRKıZ:KaGaNıN:ÖLüRTüMüZ: İLİN:aLTıMıZ: OL: YILKA:TÜRGiŞ: TaPA:aLTUN: YIŞıG:

binip oplayıp (saldırıp)[yağıya] değdi. Bir eriOku [ile] vurdu. İki erikovalayıp sançtı.(kılıçladı) O değdiğindeBayırku'nun ak aygırıuyluğunu (kemerini) kırıverdi. Kırgız kağanınıöldürdük. İlini aldık. Oyılda Türgiş tapa(yönüne) Altun Yış'ı

50 KT2D40-37 :ా :ఀఆృ:ఀలచ :ఏకఏఇ:కఢఃఆఖ

:ణఆఉ :ాఏఇ:కఢఽఉ :ఀఆ:ణఴ :ాఏఇ

:ఀఆలఞఆఉ :ఃాఇా:ఀలఆఉ :ఀలృఆ

:ఃఠచ:కఢఓుభఇా:తఏఃఠఇచ

:ృ :కఆఉ :ఆుఉ:ఃఓఏ :యతఃఋ:కఆఉ :ఆుఉ

:----చ

:AGOT :str:gZgü :eçk

:ZMDIROY:sgrüt :GNDOB:ADU :ZMDSB

:sgrüt :NGK:isüs :ADUÇLOB:AÇTO :AÇROB:ıtlk

:ZmdşHüs:ngitlök

:UGŞB :ZOB :T:pnib :idgt:UGŞB :ZOB:----k

TOGA: iRTiŞ:ÖGüZüG: KeÇE:YORIDıMıZ: TÜRGiŞ:BODuNuG: UDA:BaSDıMıZ: TÜRGiŞ:KaGaN: SÜSİ:BOLÇUDA: OTÇA:BORÇA: KeLTİ:SÜŊüŞDüMüZ:KÖLTİGiN: BaŞGU:BOZ: aT: BİNiP:TeGDİ: BaŞGU: BOZ:Ke----:

doğa, İrtiş Özüğü(ırmağı) geçip yürüdük.Türgiş boylarını uykudabastık. Türgiş kağanınınsüsi Bolçu'da ateşce(ates gibi) boraca(fırtına gibi) geldi.Süngüşdük. Kül Tiğinbaşı boz ata binip[yağıya] değdi. Başı bozke----

51 KT2D40-38 :ఃృకృఆృ :----:ఃకఇ :తఃాఃచ:ఀద :ఃకడ:యఃచ :ఀణఖ

:ణఴ :ాఏఇ:క :ఃసఖఆఉ

:తఏఠ :ఆసృఆృ:తఃణఴ :ఃృఆృ:కఢఠఇ :ఀద:కఢృఞ :తఃఠః:ాఏఇ :ఀఴ:యఆస :ణఆఉ:ఞఆ :ఃఓచలః

:ణఆఉ:ఀఉృ

:కఢృృణఆఴ

:---- :ITZTUT:nisik :iZö:IDZV :AJ:ANY :prik

:sgrüt :NGK:IqRYUB :Z:GuqTuT :ngl:IDTUT :niNGK:AJ :Zmtrlü

:nili :ZMTL:ARK :sgrüt:NDOB :POq

:idkçi :LO:GNDUB :ADRBT

:ZMTRTNOK

----: TUTuZTI: iKİSİN:ÖZİ: aLDıZDI: aNDA:YaNA: KİRiP:TÜRGiŞ: KaGaN:BUYRUKI: aZ:TUTUKUG: eLGiN:TUTDI: KaGaNIN:aNDA: ÖLüRTüMüZ:İLİN: aLTıMıZ: KaRA:TÜRGiŞ: BODuN:KOP: İÇiKDİ: OL:BODuNuG:TaBaRDA:KONTuRTuMuZ:

---- tutturttu. İkisini özü(kendi) aldırttı (yakalattı)[o] anda yana (dönüp)girip Türgiş kağanınbuyruğundaki Aztutuğunu (savaşçısını)eliyle tuttu. Kağanını [o]anda öldürdük. İlinialdık. Kara Türgişboyları hep içikti ([bize]bağlandı). O boylarıTabar'da kondurduk.

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

16 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 17: Kül Tiğin.pdf

:ఏకఇచఇ :ఇనఃఘ:ఀలచ

:ఀఴయఴఢ:కఢఓఠఇా :ఃఏ

:ఀాఃచ :ఀద:ాఏఇ :ఀఴ:ఃఖ :ణఆఉ

:ాభచ :ుఢఞఆఉ:ఃఉ :ఀయృ

:ఃృ :ఇా :భకఃఋ:ఃఴఆక :సఴఆృ

:ః :సఆఖ :ఃాఃఴ :ఴఞఉఖ

:üCiy :gZükü:eçk

:AKGPKrmt:igt :Zmdlüs:AJ :ersik:ARK :sgrüt:NDOB :IGY

:ŞMLOB :srHk:APT :IDRB

:HZib :üs :IT:qKuT :IKUZ:qoY :itr:KLBY :İsİK:----r

YİNÇÜ: ÖGÜZüG:KeÇE:TeMiRKaPıGKA:TeGİ: SÜLeDiMiZ:aNDA: KİSRE: KaRA:TÜRGiŞ: BODuN:YaGI: BOLMuŞ:KeŊeRiS: TaPA:BaRDI: BİZiŊ: SÜ:aTI: TORUK: aZUKI:YOK: eRTİ: YaBLaK:KİŞİ: eR----:

Özüğü (ıramğı) geçipDemirkapı'ya değinsüledik. [o] andan kisre(sonra) kara Türgişboyları yağı olmuş.Kengeris tapa (yönüne)vardı[lar]. Bizim sü[nün](ordunun) atı toruk(zayıf), azığı (yiyeceği)yok idi. yablak (kötü)kişi er----

53 KT2D40-40 :ఀభకఃఋ : :యఞ:ః :ుఢఏ:ఀచఓఇ :ద

:యతచఇ:క :ఏతఏఃఠఇచ:ఇఇః :త:ఞఆ :కఢృః

:ుఢుభఇా :ుభఇా:ఴ :ఃలఞు :యఞ:యతఃఋ :తఃృ:ఀఴ :ుఢఏ

:ణఆఉ :ాఏఇ:ుఢఠఇ :ఀద:ఀణఖ :ుఢఞ

:యఆఖ

:PL :r :eHZib:şmgt :itr:GJ :ekdö

:pnkö:gngitlök :Z

:nr :ürütri:ZmTI :GLU:şHüs :şmşHüs:PL :IÇLŞ :K

:niT :pnib:şmgt :ARK:sgrüt :GNDOB:AJ :şmrlö:ŞML :ANY:PROY

aLP: eR: BİZiŊE:TeGMiŞ: eRTİ:aNTaG: ÖDKE:ÖKüNüP:KÖLTİGiNiG: aZ:eRiN: İRTÜRÜ:ITıMıZ: ULuG:SÜŊüŞ: SÜŊüŞMüŞ:aLP: ŞaLÇI: aK:aTIN: BİNiP: TeGMiŞ:KaRA: TÜRGiŞ:BODuNuG: aNDA:ÖLüRMüŞ: aLMıŞ:YaNA: YORıP:

alp er bize değmiş(saldırmış) idi. antag (odek/öyle) ödde(zamanda) ökünüp(kendime gelip) KülTiğin'i az erle üzerineitdik (gönderdik) Ulu(büyük) süngüşsüngüşmüş. Alp Şalçıak atına binip [yağıya]değmiş. Kara Türgişboylarını [o] andaöldürmüş, almış. yana(dönüp) yörüyüp

54 KT3K13-1 :ఀఠఃఋ :----:సృఆృ :ఆుఆస

:ఀఠఃఋ:తః :ుఢుభఇా:ాఢఇఠఇ :ఴఆయ:తఃఢఉ :తఃఋ:యఆస :కాఃఞఴ

:ఃఇఠచ:తఏఃఠఇచ:కృఆఃఃఘ

:సఞఴ :ఀభఃుఖ:ఇ :ణఆఉ:ఃఠచ :ఆఉ:ఃడఆఉ :ఃఖ:సః :ఢృ

:ఀుఉ:కఢఓాభఇా

:---- :elrib:UŞUq :qTUT:elrib:şmşHüs :nir

:KOP :smrülü:nib :nimRB:ZsILK :puq

:itrülk:ngitlük:ZTUitiy:AHIŞY :qLRK:NDOB :rür:RURB :ilkr:IGY :IVOB:GMT :qDI:ADŞB :ZmdsHüs

----: BİRLE: KOŞU:TUTuK: BİRLE:SÜŊüŞMüŞ: eRİN:KOP: ÖLÜRMüŞ:eBİN: BaRıMıN:KaLISıZ: KOP:KeLÜRTİ: KÖLTİGiN:YİTİOTuZ: YaŞIŊA:KaRLUK: BODuN:eRÜR: BaRUR:eKRLİ: YaGI: BOLDI:TaMaG: IDUK:BaŞDA:SÜŊüŞDüMüZ:

---- ile Koşu tutuk(savaşçıları) ilesüngüşmüş. Er[ler]inihep öldürmüş. Evini,varını kalısız (birşeybırakmadan) hepgetirdi. Kül Tiğinyediotuz (yirmiyediyaşında [iken] Karlukboyları erir (ergin/hür)varır (iken) erkli (güçlü)yağı oldu. Tamag IdukBaş'ta süngüşdük.

55 KT3K13-2 :ఞఆ :తఏఃఠఇచ:కృఆ :ఀఓుఇభఇా:ః :ఆఖుఀఖ:తఃృ :ఃలఞు :యఞ:ఆఖఞయఆ :యతఃఋ:ఏ :ఃచ :ఃఓఏ:ఃనఽ :ఆుఆ

:ngitlük :LO:edşüHüs :ZTO:RUYŞAY :itr

:PL :IÇLŞ :niT:pnib :uYLpo:idgt :ik :gr:URŞDU :IDCS

KÖLTİGiN: OL:SÜŊÜŞDE: OTuZ:YAŞaYUR: eRTİ:aLP: ŞaLÇI: aTIN:BİNiP: OPLaYU:TeGDİ: iKİ: eRiG:UDaŞuRU: SaNÇDI:KaRLUKUG:

Kül Tiğin o süngüşteotuz [yaşını] yaşıyor idi.Alp Şalçı'nın atına binipoplayp (saldırıp)[yağıya] değdi. İki eriaşırıp (kovalayıp) sançtı.Karluk'u öldürdük,aldık. Az boyları yağı

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

17 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 18: Kül Tiğin.pdf

:క :కఢృఞ:ఃఖ :ణఆఉ:ఀఴ :ఃడఆఉ

:ఀఠఇచ:కఢఓుభఇా:తఏఃఠఇచ:ఴఃఴఃఋ

:ః :ఆఖుఀఖ:తఃఴ :ఃలఞు :యఞ

:ZMTL :Z :NDOB:IGY :IVOB:ARK :etlök

:ZmdşHüs:ngitlük:KRIKrib:RUYŞAY :itr

:PL :IÇLŞ :niK

YaGI: BOLDI: KaRA:KÖLTE:SÜŊüŞDüMüZ:KÖLTİGiN: BİRKIRK:YAŞaYUR: eRTİ:aLP: ŞaLÇI: aKIN:

birkırk (otuzbir) yaşıyor(yaşında) idi. AlpŞalçı'nın Akın'a (Akatına)

56 KT3K13-3 :ఆఖఞయఆ :యతఃఋ:క :ఃఓఏ:ఏఋఠ

:క :ఃృఆృ:సఖ :ఀద :ణఆఉ

:ఢఃల :ఃడఆఉ:ఃఠః :ణఴ

:ుఢఴ:ఀదఃసృఞఆఉ:ఏఠః :ణఆఉ:ఠఏకః :ఃఏచః

:ఀఠఃఋ :ణఆఉ:కఢఓుభఇా

:యఞ :తఏఃఠఇచ:తఃఴ :ఃలఞు

:యతఃఋ

:pnib :UYLPO:idgt :Z

:grbtl :IDTUT:Z :NDOB :AJ:qY :IVOB:miç :NGK :ili:GŞMK

:AJIqTLOB:NDOB :gli:igki :lgZi:NDOB :elrib

:ZmdşHüs:ngitlük :PL

:IÇLŞ :niK:pnib

BİNiP: OPLaYU:TeGDİ: aZ:iLTeBeRiG: TUTDI:aZ: BODuN: aNDA:YOK: BOLDI: eÇİM:KaGaN: İLİ:KaMŞaG:BOLTUKINDA:BODuN: İLiG: İKiGİ:İZGiL: BODuN:BİRLE:SÜŊüŞDüMüZ:KÖLTİGiN: aLP:ŞaLÇI: aKIN: BİNiP:

binip oplayıp (saldırıp)[yağıya] değdi. Azilteberi (paşasını) tuttu.Az boyları [o] anda yokoldu. eçüm (amcam)kağanın ili kamşak(titrek/istikrarsız)olduğunda boyların iliikiye [bölündüğünde]İzgil boyları ilesüngüşdük. Kül TiğinAlp Şalçı'nın Aka (akata) binip

57 KT3K13-4 :ఃఓఏ :ఆఖఞయఆ:ఀద :ృ :ఞఆ

:ఠఏకః :ఃఓాఇ:ఃఠఇ :ణఆఉ:కఆ :కఆసృ:ఃతచ :ణఆఉ:ః :ఢణఆఉ:ఃఘ :ఃభ:తఃఴఞఆఉ

:ఃఖ :తఇలఇ:ఃఋ :ఃడఆఉ:ుఃఋ :ఀఴఞఃఘ

:ఃఞఆఖ:భ :కఢఓుభఇా:ఆఆృ :చఠః

:ఀశఞఉ:కఢఓుభఇా

:uYLpo :idgt:LO :T :AJ

:idsüt :lgZi:NDOB :itlö:ZuqT :ZGO:NDOB :itnk:MNDOB :itr:irHt :riy

:niKGLOB:nüçü :IGY:IVOB :rib:AKLİy :şib:ILOY :ZmdşHüs:H :kli :UGOT

:ADQLB:ZmdşHüs

OPLaYU: TeGDİ: OL:aT: aNDA: TÜŞDİ:İZGİL: BODuN: ÖLTİ:TOKUZ: OGuZ:BODuN: iKiNTİ:BONuNuM: eRTİ:TeŊRİ: YİR:BULGaKIN: ÜÇÜN:YaGI: BOLDI: BİR:YILKA: BİŞ: YOLI:SÜŊüŞDüMüZ: eŊ:İLK: TOGU:BaLIKDA:SÜŊüŞDüMüZ:

oplayıp (saldırıp)[yağıya] değdi. O at [o]anda düştü. (öldü) İzgilboyları öldü. DokuzOğuz boyları ikinciboylarım idi. Tanrı (gök),yer bulandığı için [bize]yağı oldu. Bir yılda beşyol süngüşdük. En ilkiTogu Balık'dasüngüşdük.

58 KT3K13-5 :తఏఃఠఇచ:యతఃఋ :ఴణఢక:ఃఓఏ :ఆఖఞయఆ

:ఏ :ఃృఞ:ఇా :ఃనఽ:ఀదఃాఃఏ:ఏ :నఃఘ:ఃఞలఞఃశ

:ఃతచ:ఀఴఞుఆఴ:ఀఠఃఋ :కఓ

:ngitlük:GKNMZ :pnib:uYLpo :idgt:ITL :gr :IDCS:üs :EJisigt

:Ctiy :gr:IDLÇLIQ :itnk

:ADKGLŞUK :Zd:elrib

:ZmdşHüs:ngitlük :Z

KÖLTİGiN:aZMaNKaG: BİNiP:OPLaYU: TeGDİ:aLTI: eRiG: SaNÇDI:SÜ: TeGİŞİNDE:YİTiNÇ: eRiG:KILıÇLaDI: iKiNTİ:KUŞaLGuKDA: eDiZ:BİRLE:SÜŊüŞDüMüZ:KÖLTİGiN: aZ:YaGıZIN: BİNiP:OPLaYU: TeGiP: BİR:

Kül Tiğin Azman [ata]'abinip oplayıp (saldırıp)[yağıya] değdi. altı Erisançtı. (kılıçladı) sü(er/ordu) [birbirine]değişinde yedinci erikılıçladı. İkinci[si]Kuşalguk'da Ediz ilesüngüşdük. Kül TiğinAz Yağız [at]'ına binip,oplayıp (saldırıp)[yağıya] değip bir erisançtı.

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

18 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 19: Kül Tiğin.pdf

:యతఃఋ :తఃకఖ:యఏ :ఆఖఞయఆ

:ఏ :ఃఋ:ఃనఽ

:rib :gr :IDCS

59 KT3K13-6 :ఀఏ :ఏ :కసృ:కఓ :ఃఃసృ:ఀద :ణఆఉ:నలఇ :ఃఠఇ

:కఆ :ఀఆలఞఆఉ:ఀఠఃఋ

:కఢఓుభఇా:తఏఃఠఇచ

:యతఃఋ :ఴణఢక:ఃనఽ :ఃఓఏ

:కఢనఽ :తఃాఇా:కఢృఞ :తఃఠః:ుఆల :నఇ

:ఀదఃుఉ:కఢఓుభఇా

:జఇ

:ZqT :gr :erg:IDIqT :Zd:NDOB :AJ:itlö :Cçü

:ADUÇLOB :ZGO:elrib

:ZmdşHüs:ngitlük:GKNMZ :pnib:idgt :IDCS:nisüs :ZMDCS:nili :ZMTL:Ctrüt :ŞUÇ:AJIŞB

:ZmdşHüs:Xrüt

TOKuZ: eRiG:eGiRE: TOKIDI: eDiZ:BODuN: aNDA: ÖLTİ:ÜÇüNÇ: BOLÇUDA:OGuZ: BİRLE:SÜŊüŞDüMüZ:KÖLTİGiN:aZMaNKaG: BİNiP:TeGDİ: SaNÇDI:SÜSİN: SaNÇDıMıZ:İLİN: aLTıMıZ:TÖRTüNÇ: ÇUŞ:BaŞINDA:SÜŊüŞDüMüZ:TÜRÜK:

Dokuz eri eğirip [çevirip]dokundu (vurdu) Edizboyları [o] anda öldü.Üçüncü[sü] Bolçu'daOğuz ile süngüşdük.Kül Tiğin Azman [at]'abinip [yağıya] değdi,sançtı. süsini sançtık.İlini aldık. DördüncüsüÇuş Başı'ndasüngüşdük. Türk

60 KT3K13-7 :ఴ :ణఆఉ:ఴఞఉఖ :ఃృుఢఴ:ఃఀ :ఃలఀడఆఉ

:ాఢఠచ :ఀకఆ:తఃాఇా

:యృ :తఏఃఠఇచ:ఃఋ :ఀభఆృ:ఆయఞ :ుఆ

:ఏ :ణఆ:తఏఃఀభఆృ

:యఏ :ఀదఃఆఖ:నాఃఋ :కఢఠఇ

:ఃతఏక:కఆ :ఀఓకఴ

:ఀఠఃఋ:కఢఓుభఇా:తఏఃఠఇచ

:NDOB :KD:IDTŞMK :KLBY:IÇAVOB :itrE:AZO :smlk:nisüs

:ngitlök :PTG:ARHOT :rib:ŞGO :UGPL :NO:gr :ngitAHOT

:AJIGUY :prg:Zmtrlü :Csib:itngZ:edZDK :ZGO:elrib

:ZmdşHüs:ngitlük

BODuN: aDaK:KaMŞaTDI: YaBLaK:BOLDAÇI: ERTİ:OZA: KeLMiŞ:SÜSİN: KÖLTİGiN:aGTıP: TOŊRA: BİR:OGuŞ: aLPagU: ON:eRiG: TOŊATİGiN:YOGINDA: eGiRiP:ÖLüRTüMüZ:BiŞiNÇ: eZGiNTİ:KaDıZDA: OGuZ:BİRLE:SÜŊüŞDüMüZ:KÖLTİGiN:

boyları ayak kamşatti(titretdi). Kötü olacak idi.Üze[rimize] gelmişsüsini Kül Tiğinpüskürtüp Tongra'danbir oğuşu (soyu) alp oneri, Tonga Tigin'inyoğında (yas töreninde)çevirip öldürdük.Beşincisi EzgintiKadız'da Oğuz ilesüngüşdük. Kül Tiğin

61 KT3K13-8 :తఃకఖ :క:ఃఓఏ :యతఃఋ

:ఃనఽ :ఏ :ఃచ:ఃఢఉ :ఀశఃఞఉ

:ఀద :ఇా :ఞఆ:ఀఢ :ఃఠఇ

:యఞుఃఴ :ణఆఴ:ఀభఃకఖ

:ఇా :ఆకఆ:కఢఴుృ

:ఏఋ :తఏఃఠఇచ:కఢృఃఴ :ఆఖఞుఉ

:ఃఖ :కఆ:ఃఽఉ :ఆఆ

:తఏఃఠఇచ

:Z :niZGY:pnib :idgt:ik :gr :IDCS

:AQILB :IDMRB:LO :üs :AJ

:itlö :AGM:NGROK :PLŞIK:AHIZY:URGZGO :üs:ZMDKŞT:ngitlük :gb:UYLŞB :ZMTIK:ZGO :IGY

:GUDRO :IDSB:ngitlük

aZ: YaGıZIN: BİNiP:TeGDİ: iKİ: eRiG:SaNÇDI: BaLIKA:BaRMaDI: OL: SÜ:aNDA: ÖLTİ: aMGA:KORGaN: KIŞLaP:YaZIŊA:OGuZGaRU: SÜ:TaŞıKDıMıZ:KÖLTİGiN: BeG:BaŞLaYU: KITıMıZ:OGuZ: YaGI:ORDUG: BaSDI:KÖLTİGiN:

Az Yağızına binip[yağıya] değdi. İki erisançtı. balıka (kente)varmadı. O sü (ordu) [o]anda öldü. AmgaKurgan'da (kalede)kışlayıp yazın[d]aOğuz'a doğru sü (ordu)taşıktık (çıkardık) KülTiğin Beğ [kurgan]başına [bırakıp] gittikOğuz yağı ordu[su][kurganı] bastı. KülTiğin

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

19 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 20: Kül Tiğin.pdf

:ఃనఽ :త:ఆఆ

:ఢఏఇ :ఃఓఢఃఋ:ఆఖఞఆ :ణఆృఴ

:ఢఠచ :ఢఠఏఇ:ఢతఇభఠచ:ఢఞఖనఆస

:ఀఢఘ :ఀనఆఉ:భఇచ :ఃఏః:ః :ఃలడఆఉ

:ఀృఆఖ :ఃఏఠఇ:ఆృఖ :ఀృఞఆఖ:కఏ :ఃలడఴ

:nr :IDCS:GUDRU

:idmrib :mgö:NUTK :UYLU

:mrlgö :mrlk:mnüHlk:MRLYCOq :aCUB

:emy :igrit:Hük :IÇVOB:itr :iglü

:ADTROY :ATLOY:UTY :IÇVK

:Zgtr

SaNÇDI: ORDUG:BİRMeDİ: ÖGüM:KATuN: ULaYU:ÖGLeRiM:eKeLeRiM:KeLiŊÜNüM:KONÇuYLaRıM:BUNÇA: YiME:TİRiGİ: KÜNG:BOLDaÇI: eRTİ:ÖLüGİ: YURTDA:YOLTA: YaTU:KaLDaÇI: eRTiGiZ:

orduyu vermedi. Anamhatun, ulayu (esasen)öglerim (analarım)ekelerim (ablalarım)gelinlerim, konçuylarım(kağan kızlarım) buncayine diri (hayatta)[olanlar] küng (cariye)olacak idi. Ölü[leriniz]yurtta, yolda yatıpkalacak idiniz.

63 KT3K13-10 :సఖ :తఏఃఠఇచ:యఆస :ా

:కఏ :ఃలఠఇ:తఏఃఠఇచ :ఢతః

:ఃడఆఉ :చఏచ:ఢదఴఽ :ఢకఇ

:ఢకఇచ :ఇఇచ:ఏ :కఢఇచ

:ఢఏఠఃఋ :ఠఃఋ:ఏ :కఢఠఃఋ:ఢకఇ :ఃడఆఉ:ఓఇ :ఢదఴఽ:ఽఖ :ఃభ:ఃఞఆ :ఃాఃచ:ఃఠఏఠఇ :యఆస

:ాఢఇఇ

:ngitlük :qY:rsr :poq

:içtlö :Zgtr:mni :ngitlük:kgrk :IVOB:MZÖ :MJKS

:rürük :MZük:Zmrük :gt:rlib :mglib

:Zmlib :gt:IVOB :MZÖ:MJKS :dö:irHt :RSY:isik :ILGO :poq

:ilglü:smürüt

KÖLTİGiN: YOK:eRSeR: KOP:ÖLTeÇİ: eRTiGiZ:İNiM: KÖLTİGiN:KeRGeK: BOLDI:ÖZüM: SaKıNDıM:KÖRÜR: KÖZüM:KÖRMeZ: TeG:BİLiR: BİLiGiM:BİLMeZ: TeG: BOLDI:ÖZüM: SaKıNDıM:ÖD: TeŊRİ: YaŞaR:KİŞİ: OGLI: KOP:ÖLGeLİ: TÖRÜMiŞ:

Kül Tiğin yok ise hepölecek idiniz. inim KülTiğin kergek (kuş) oldu(öldü). Özüm sakındım(düşündüm) Görürgözüm görmez dek(oldu), bildiğim bilgimbilinmez dek olduÖzüm sakındım(düşündüm) öd([sonsuz] zaman[ı])Tanrı yaşar. Kişi oğluhep ölümlü türemiş.

64 KT3K13-11 :ఢదఴఽ :ఀన:ుఖ :ఀఓకఇచ:ఀః :ాఠచ

:ృఃా :ఀఠభఇచ:ఆదఖ :ాఠచ

:ఃఓృఴ :ఢదఴఽ:ు :ఃచ :ఢదఴఽ

:ఃతః :ఆఖఞఆ:ఢతఇఏఘ:ఢణఞఆ:ఢఠఏఋ

:ఃకఇచ :ఢణఆఉ:ఴఞఉఖ :ఃుఴ:యః :ఃలడఆఉ

:ఃలఆఖ :ఢదఴఽ:పృఃశ :ఃలృఃా:ణఆఉ :ఃఉృృ

:ఆఖఞుఉ

:aC :MJKS:edZük :ŞY:rslk :ADIt

:etlHük :TGIs:rslk :URJY:MJKS :idGTK:MJKS :ik :DŞ:UYLU :ini

:mnügy :MNLGO:mrlgb :MNDOB:İZÜk :IŞK:KLBY :IÇVOB:pit :MJKS

:IçGOY :IÇTGIs:FTIQ :IBTT:NDOB :UYLŞB

aNÇA: SaKıNDıM:KÖZDE: YaŞ:KeLSeR: TIDA:KÖŊüLTE: SIGıT:KeLSeR: YaNDuRU:SaKıNDıM: KaTıGDI:SaKıNDıM: iKİ: ŞaD:ULaYU: İNİ:YeGÜNüM:OGLaNıM:BeGLeRiM:BODuNuM: KÖZİ:KaŞI: YaBLaK:BOLDaÇI: TİP:SaKıNDıM: YOGÇI:SIGıTÇI: KITaYN:TaTaBI: BODuN:BaŞLaYU:

Onca (öyle) sakındım(düşündüm) Gözdenyaş gelse tıdıp (bastırıp)gönülden ağıt(ağlamak) gelse yandurup (engelleyip)sakındım. Katıcasakındım. İki şad ulayu(esasen) kardeşyeğenimin, oğlumun,beğlerimin, boylarımıngözü kaşı yablak (fena)olacak deyip sakındım.yoğçı (yasçı) sığıtçı(ağıtçı) Kıtay (Moğol),Tatabı boyları[ndan]başta

65 KT3K13-12 :తఇభా :ఆ:లఉృ :ఃఠచ:ఃఘాః :ఀదఴ:ఃృఞఴ :భచఃఠ:తఢఇ :ఃఋ:ణఆృఞ :ః

:RDO :nüHs:itlk :ÇGBT:AJGK :iysi:Hkil :İTLK:rib :nmüt:IG :NUTL

UDaR: SeŊÜN:KeLTİ: TaBGaÇ:KaGaNDA: İSiyİ:LİKeŊ: KeLTİ: BİR:TÜMeN: aGI: aLTUN:KÜMüŞ: KeRGeSİZ:KeLÜRTİ: TÜPÜT:

Udar Sengün (paşa)geldi. Tabgaç (Çin)kağanından İsiyiLi-Keng geldi. Birtümeni ağı (ipek) altun,gümüş, gereksiz (negerekse) getirdi. Tibet

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

20 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 21: Kül Tiğin.pdf

:ఀదఴ :ఇయఇ:ఃఠచ :తఠఇఋ:తఇచ :ఀఖఆఴ

:ఃఴఴఽృఉ:చలఋ :ఆఽ

:ఴఴఆఉ ::ఀదఆఉ :ాఞఆ

:ఞఆ :తఇభా :భత:ఃఠచ :ణఴృ

:AJGK :nlöb:itlk :AYRUK:nük :IKDKSTB:DGOS :kçrb :r

:KRKUB :sLo:AJDOB :Hn:nüHs :LGO:NKRT :itlk

BaTSıKDaKI: SOGD:BeRÇiK: eR:BUKaRaK: ULuŞ:BODuNDA: NeŊ:SeŊÜN: OGuL:TaRKaN: KeLTİ:

(batıda) gün batısındakiSoğd Berçik Er, BuharaUlusu boylarındanNeng Sengün (Paşa)[ile] Oğul Tarkan geldi.

66 KT3K13-13 :ఢఞఆ :సణఆ:ఀదఴ :ాఏఇ:ఃలఢృ :లచఢ:ఀఏఠఃఋ :కఆ:ఃఠచ :ఃలఢృ:ఀదఴ :కఴఃశ:ఆనణః :ుఆృ

:ఃఠచ :ఆల:ఃలఇఏః :ఴఉ:ఀఢృఖ :కఓఋ

:ుృ :ఏఃఋ:లఉృ :ఃలఇఏః

:ఃణఴఃల :ణఴ:తఇభా :భల

:ఃఠచ

:qNo :MLGO:sgrüt :AJGK:çrkm :IÇGMT:ZGO :eglib

:IÇGMT :itlk:ZKRIQ :AJGK:ŞUDRT :UCNI:ROÇ :itlk:KRB :içügti:Zdb :AMGTRY:gtib :ŞT

:içügti :ÇGBT:NGK :INKIÇ:Hç :nüHs

:itlk

ON OK: OGLuM:TÜRGiŞ: KaGaNDA:MaKaRaÇ: TaMGaÇI:OGuZ: BİLGE:TaMGaÇI: KeLTİ:KIRKıZ: KaGaNDA:TaMGaÇI: INaNÇU:ÇOR: KeLTİ: BaRK:İTGÜÇİ: BeDiZ:YaRaTıGMA: BİTiK:TaŞ: İTGÜÇİ:TaBGaÇ: KaGaN:ÇIKaNI: ÇaŊ:SeŊÜN: KeLTİ:

On Ok oğlum Türgişkağanından MakaraçDamgacı, Oğuz BilgeDamgacı geldi. Kırgızkağanından damgacıInançu Çor geldi. Barkedici (yapıcı), beze(süs) yaratıcısı, biti(yazılı) taş edici, Tabgaç(Çin) kağanının yeğeniÇang Sengün (paşa)geldi.

67 KT4KD1-1 :పఆస :తఏఃఠఇచ:ఃఃఘ :ఀఴఞఃఘ

:ఃలఆ :ఀచఢఏఘ:ఖ :నకఴఆృ

:ఀఴకృఆ :ఃఘ:ఆఖ

:కఢఇ:తఃఴఉ

:ఏఃఋ :తఃకఓఋ:ణ :తఃుృ

:ఀఴఞఃఘ :తఃలఃఋ:ఃఃఘ :ఖ :నఃఘ:యఆఴ :ఀఴకృఆ

:కఢఴఞ:ఃకఇ :తఏఃఠఇచ

:ఃసృ :ఴఃశ:ుఖ :ఃఃఘ

:----ుృ :ృఃఞఆఉ:ఏఃలకఓఋ :ఀనఆఉ:ఋఠ :ణఖఆృ

:ఃఇఠచ

:ngitlük :Foq:AKLIy :itiy

:ekmrgy :IDÇU:CZKoT :Y :ity:AKZTO :GOY

:Zmtrütr:niKRB :niZdb:gtib :niŞT :N:niçib :AKLIy:Ctiy :Y :itiy

:AKZTO :POK:ZMDKL

:ngitlük :İZü:KRIQ :IqTR:itiy :GŞY:TILOB :----ŞT:ACUB :giçZdb:NGYOT :rbtl

:itrülk

KÖLTİGiN: KOYN:YILKA: YİTİ:YiGiRMiKE: UÇDI:TOKuZuNÇ: aY: YiTİ:OTuZKA: YOG:eRTÜRTüMüZ:BaRKIN: BeDiZİN:BİTiG: TaŞIN: aN:BİÇİN: YILKA:YİTiNÇ: aY: YİTİ:OTuZKA: POK:aLKDıMıZ: KÖLTİGiN:ÖZİ: KIRK: aRTUKI:YİTİ: YaŞıG: BOLIT:TaŞ----: BuNÇA:BeDiZÇİG: TOYGuN:iLTeBeR: KeLÜRTİ:

Kül Tiğin Koyun yılının[Birinci ayının] yediyirmi[sinde](onyedisinde) uçtu(öldü). Dokuzuncuay[ın] yedi otuzda(yirmiyedisinde) yoğ(tören) erdirdik(düzenledik). barkını(anıtını) bezesini biti(yazılı) taşını [o] anBiçin (Maymun) yılınınYedinci ay[ının] yediotuzda (yirmiyedisinde)hep alkdık (yapıpbitirdik). Kül Tiğin'in özü(kendisi) kırk artı yedi(kırkyedi) yaşında bulut[oldu] (öldü) Taş----Bunca bezeciyi Toygunilteber (paşası) getirdi.

68 KT5GD1-1 :ఏఃఋ :ఀనఆఉ:ఀఢఏఃఋ:తఏఃఠఇచ

:ఃాఃృ:తఏఃఞఆఖ

:ఢఓఃఃఋ:తఇచ :ఃఢఏఃఘ

:ఆఉ :యఞఆ

:ACOB :gtib:emgtib:ngitlük :IsIT:ngitGLOY:mditib:imrgiy :nük:PRLO :UB:AKŞT :UB

BUNÇA: BİTiG:BİTiGME: KÖLTİGiN:aTISI: YOLuGTİGiN:BİTİDiM: YİGiRMİ:KÜN: OLuRuP: BU:TaŞKA: BU: TaMKA:KOP: YOLuGTİGiN:BİTİDiM: IGaR:OGLaNıŊuZDA:

Bunca biti (yazı)bitimeyi (yazmayı) KülTiğin'in atısı (yeğeni)Yoluğ Tigin [ben] bitidim(yazdım). Yirmi günoturup bu taşa, budamga[yı] (harfleri) hepYolluğ Tigin yazdım.Değerli oğullarınızdan

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

21 -> 22 27.03.2013 16:19

Page 22: Kül Tiğin.pdf

:తఏఃఞఆఖ:ః :ఢఓఃఃఋ

:ఀకభణఞఆ:ఀకభణఆఖృ

:ఇఓఏః :ఀఓఏఘ:ఀలఆ :కఏ

:ఃఏ :కఉ---- :ఀలఃఓఏః

:mditib :RGI:ADZHNLGO

:ADZHNUGYT:Edgy :rüdgi:Zgtr :AÇU:ZGDRB :irgt

:eçidgrit ----

eRTiGiZ: UÇA:BaRDıGıZ: TeŊRi:TİRiGDİÇE: ----

(torunlarınınızdan) yeğiyidir idiniz Uça vardınız(uçuverdiniz/ölüverdiniz)Tanrı[daki] (gökdeki)dirildiğinizde(yaşamınızda) ----

69 KT6GB1-1 :భతఏఃఠఇచ:ణఃణఆృఞ:తఃుఢఇచ

:ణఃఢఉ :ణఃుః:పఃల :జఇ

:ఀఢఖ :ణఃణఴ:ఆఉృ :ఖఆృ

:తఏః :ఢఏఋ----:ఃభ :ఇచఇఘ

:ఢఓఃఋ :ుృ----:తఏః :ఞఞఆఖ

:Hngitlök:NINUTL

:nişmük:NIŞIG :NIMRB:Xrüt :FGIÇ:NINRK :AMGY:GYOT :UBT

:mgb---- :ngit:ürküy :irHt:ŞT---- :mdtib:GLLOY :ngit

KÖLTİGiNiŊ:aLTUNIN: KÜMiŞİN:aGIŞIN: BaRıMIN:TÜRÜK: aÇIGıYN:KaRNIN: YaGMA:TOYuG: TaBU:----BeGiM: TİGiN:YÜKeRÜ: TeŊRİ:----TaŞ: BİTiDiM:YOLLuG: TİGiN:

Kül Tiğin'in altınını,gümüşünü, ağışını(servetini) varını, Türkaçıgınyını (kağanınhediyesini), Karanını(?), yağma[larını](ganimetini) toyu(şöleni) tapu(tapılacak/kutlu)----beğim tigin,yukarıdaki Tanrı ----taşbitidim (yazdım) YolluğTigin.

70 KT7B1-1 ----ణఆస:తఏఃఠఇజ :ఢతః:ఏాః :----ఃఠఇ:జఃఋ :ఏలఇజ:జఇ :తలఇ:ణఴ :ఀఏఠఃఋ:ఢతః :ఀఴఃసఖ:ఏతఏఃఠఇజ

:ఇఓకఇజ:----ృఞఆ:ఀయ :ఆనతః

:ణఴృ :ణఖ:ఢఓఃఋ :ృఀ:ఢఓఏఇ :ఃణ

:mni----GNDRUq:ngitlöX:----itlö :gsi:gçüX :Xtrib:nçü :Xrüt

:eglib :NGK:AKIqY :mni

:gngitlöX:üdZüX:----TRLO :UCni

:AP :NGRY:NKRT :GTA

:mdrib :IN:mdtrtgü

KORuDuNuG----İNiM:KÖLTİGiN: ÖLTİ----:İŞiG: KÜÇüG:BİRTÜK: ÜÇüN:TÜRÜK: BİLGE:KaGaN: aYUKIKA:İNiM: KÖLTİGiNiG:KÖZeDÜ: OLuRT----:INaNÇU: aPA:YaRGaN: TaRKaN:ATıG: BİRDiM: aNI:ÖGTüRTDiM:

Koruduğundan ---- inim(kardeşim) Kül Tiğin----öldü işi gücü verdiğiiçin Türk Bilge Kağan'ınayuğu (buyruğu) [geçeroldu] Kardeşim KülTiğin'i gözeterekoturt---- [ona] InançuApa Yargan Tarkanadını verdim. Onuöğdürttüm.

Türklerin Orhun Irmağındaki Yazıtları | Yazıyüzü

Orhun Yazıtları | Türk 'Damga' Alfabesi | Eski Türkçe Sözlükler | Türk Adları | TanrıBize ulaşın (FB)

Kül Tiğin http://gokturkanitlari.appspot.com/

22 -> 22 27.03.2013 16:19