Kur'ani - Grup përkthyesish

8/9/2019 Kur'ani - Grup prkthyesish

1/272

KURAN-iShpjegimi i kuptimeve t KURANIT T LART n gjuhn shqipe

Versioni i prmbledhur i At-Tabariut, Al-Kurtubit dhe Ibn-Kethirit prmbledhur n nj vllimdhe prkthyer nga nj grup prkthyesish pran Darussalam

Bismil-lahir Rrahmanir Rrahim

Falenderojm Allahun q na mundsoi prgatitjen n kt mnyr t ktij prkthimi tKuran-it.I krkojm falje prkthyesit pr mos marrjen leje pr prpunimin e ktill t tekstit. Porqllimi yn ishte q besimtart, si dhe lexuesit tjer, t ken mundsi q Kuran-in ta kenn dispozicion n do koh edhe n formn softverike.

Prgatitur nga nj grup vllezrish pranXhamis s Qylit n Gjakov.

Shkurt / Dhyl-Hixhxhe 1422 v.h. / 2002.ELHAMDU LIL-LAHI RAB-BIL ALEMIN


2/272

El Fatiha Hapja


Pjesa 11. Gjith lavdrimet dhe falnderimet jan pr Allahun, Zotin e Alemin-it (Zoti i t gjithabotve, i gjithsis dhe i gjithkaje q gjindet n t, gjithka q ka krijuar Allahu, Zoti i

njerzve dhe i xhindeve).2. I Gjithmshirshmi, Mshirploti.3. I Vetmi Zotrues (dhe i Vetmi Gjithgjykues-Mbisundues) i Dits s Shprblimit (Dits sRingjalljes).4. Vetm Ty t adhurojm dhe vetm Ty t mbshtetemi e t krkojm ndihm (kudo, n dokoh dhe pr do gj).5. Prforcona (drejtona) n Rrugn e Drejt.6. N Rrugn e atyre t cilve Ti u ke dhuruar Mshirn Tnde,7. Jo n (rrug) t atyre q e merituan Zemrimin Tnd mbi vete dhe as n (rrug) t atyret cilt e humbn veten. (Amin).

El Bekare Lopa


1. Elif, Lam, Mim. (Kto shkronja jan nj nga mrekullit e Kuranit dhe vetm Allahu e dikuptimin e tyre, e askush tjetr).2. Ky sht Libri (Kurani) mbi t cilin nuk ka asnj dyshim, udhheqje pr El-Muttekunt (q

jan njerz t prkushtuar dhe besimtar t drejt t cilt i friksohen shum Allahut; t ciltprmbahen nga t gjitha llojet e gjynaheve dhe veprave t ulta t cilat Ai i ka ndaluar dhet cilt e duan shum Allahun; t cilt veprojn dhe zbatojn t gjitha llojet e punve t miraq Ai i ka urdhruar; t prkushtuarit n Besimin e Pastr Islam n Nj Zot t Vetm).3. T cilt besojn n Ghaib (t fshehtn e t panjohurn), kryejn edhe faljen, dheshpenzojn nga gjithka me t cilat Ne i kemi furnizuar (d.m.th. japin Zekat, shpenzojn prveten e tyre, pr prindrit, pr fmijt, pr grat e tyre, japin edhe sadaka - lmosh pr tvarfrit, japin pr Xhihad - n luftn pr shtjen e Allahut, etj).4. Dhe t cilt besojn n at (Kuran dhe n Sunnet) q t sht zbritur ty (O Muhammed)dhe n far jan zbritur para teje (Librat e Par si Teurati, Inxhili etj), si dhe q besojn mebindje n Botn e Prtejme (Ringjalljen, shprblimin pr veprat e mira e t kqia, Xhennetindhe Xhehenemin etj).5. Ata udhhiqen n Rrug t Vrtet nga Zoti i tyre dhe ata jan m t suksesshmit.6. N t vrtet, pr ata q nuk besojn sht njsoj nse ti (O Muhammed) i kshillon aponuk i kshillon, ata nuk do t besojn.7. Allahu ka vulosur zemrat dhe dgjimin e tyre (kshtu q ata jan t prjashtuar pr tpranuar udhzimin e Allahut) dhe n sy kan perde (e nuk shohin). Pr ta do t ketndshkim t madh.8. Ndrsa ka edhe njerz (hipokrit me dy fytyra) t cilt thon: Ne besojm n Allahun dhen Ditn e Fundit, ndrsa n t vrtet ata nuk besojn.

9. Ata mendojn t mashtrojn Allahun dhe ata q besojn, ndrsa n t vrtet ata vetmse mashtrojn vetveten dhe nuk e marrin vesh.10. N zemrat e tyre ka smundje (dyshimi dhe hipokrizie), ndrkoh q Allahu ua ka shtuaredhe m shum smundjen. Pr ta do t ket ndshkim t dhimbshm pr shkak t asaj qgjithnj gnjenin.11. Dhe kur atyre u thuhet: Mos bni djallzi n tok, ata thon: Ne jemi vetm pajtues.12. N t vrtet jan pikrisht ata t cilt sjellin trazira, por ata nuk e marrin vesh.13. Dhe kur u thuhet ktyre (hipokritve): Besoni si kan besuar edhe njerzit e tjer(pasuesit e Muhammedit a.s.), ata thon: A t besojm si kan besuar mendjelehtt? Nt vrtet, kta vet jan mendjelehtt, por nuk e din.14. Ndrsa kur takohen me ata q besojn, u thon: Ne besojm, por kur jan vetm meShejtant e tyre (shejtant - politeistt, mosbesimtart, pagant, hipokritt), thon: N t

vrtet ne jemi me ju, n t vrtet ne vetm talleshim.15. Allahu i prqesh ata dhe vetm ua shton m shum t kqiat q t sorollaten verbrisht.


3/272

16. Kta jan t cilt shkmbyen udhheqjen me t gabuarn, kshtu q tregtia e tyre qe paprfitim dhe nuk u drejtuan.17. Kjo ngjason si me at q ndezi zjarrin dhe pasi ai ndrioi gjithandej rreth tij, Allahu uamori dritn dhe i la n errsir. (Kshtu q) ata nuk mund t shihnin.18. Ata jan t shurdhr, memec e t verbr, kshtu q ata nuk kthehen (n Rrugn eDrejt).19. Ose si nj shtrngat nga qielli me errsir, vettim e bubullim. Ata i rrasin gishtrinjt

n vesh pr t mos dgjuar ushtimn tmerruese nga frika e vdekjes. Por Allahu gjithnj irrethon mosbesimtart.20. Vettima pothuajse ua merr syt; sa her q u flakron, ata ecin (n ndriimin e saj),ndrsa kur i mbulon errsira, mbesin n vend. Dhe po t donte Allahu, do tua kishte marrdgjimin dhe shikimin. Vrtet q Allahu sht i Zoti pr t br gjithka.21. O njerz! Adhuroni Allahun, Zotin tuaj, i Cili ju krijoi ju dhe ata q ishin para jush, q tmund t bheni t prkushtuar (Et- Muttekun).22. I Cili e ka br tokn vend pushimi pr ju dhe qiellin me kup si mbules duke drguarq andej uj pr t prodhuar fruta si furnizim pr ju. Ather pra, mos i vini shok Allahut(n adhurim) kur ju e dini (se vetm Ai ka t drejt t adhurohet e askush tjetr).23. Dhe nse ju (o njerz) dyshoni pr at (Kuranin) q Ne i kemi zbritur robit ton(Muhammedit a.s.), ather bni edhe ju nj Sure (pjes t Kuranit) t ngjashme si ajo dhe

thirrni dshmitart tuaj (mbrojtsit dhe ndihmsit tuaj, t adhuruarit tuaj) prve Allahut,nse jeni t drejt (dhe shihni nse dyshimet tuaja jan t vrteta).24. Por nse nuk e bni dot at dhe ju kurr nuk mund ta bni at, ather kini frik Zjarrin(Xhehenemin), lnda djegse e t cilit jan njerzit dhe gurt, i prgatitur prmosbesimtart.25. Dhe prgzoi ata q besojn dhe punojn mirsi e drejtsi (sipas ktij besimi), se pr tado t ket Kopshte t Begat (t Xhennetit) nn t cilt rrjedhin lumenj. do her q do tushrbehet me fruta t tij, ata do t thon: Kta jan nga na sht shrbyer m par, eatyre do tu jepen gjra t ngjashme (n form por me shije t ndryshme); atje do t kenbashkshorte t pastra (Ezuaxhun Mutah-haratun - pa t prmuajshme, pa nevoja etj) dheatje do t qndrojn prgjithmon.26. Sigurisht q Allahu nuk ngurron q t sjell shembull qoft edhe pr nj mushkonj, apo

dika edhe m t imt se ajo. Sa pr ata q besojn, ata e din se ajo (do gj q tregonAllahu) sht e Vrteta nga Zoti i tyre, por sa pr ata q nuk besojn, do t thon: fardon t na thot Allahu me kt si shembull? Me kt Ai humb shum, ndrsa shum t tjeri udhheq. Kshtu Allahu i humb vetm ata q jan t pannshtruar ndaj Tij.27. Ata q thyejn besn e dhn Allahut pasi e pranojn marrveshjen me T dhendrpresin far Allahu ka urdhruar pr t br (n lidhje me Besimin e Pastr Islam, tzbatojn ligjet e Tij n tok) dhe kryejn vepra t ulta e poshtrsi n tok. Mu kta jan thumburit.28. Si e mohoni e nuk e besoni Allahun? Duke par se ishit t vdekur dhe Ai ju dha jet,pastaj Ai do tju vdes dhe Ai prsri do tju sjell n jet (n Ditn e Ringjalljes) e atherAtij do ti ktheheni.29. Ai sht i Cili krijoi pr ju gjithka n tok pastaj Ai Isteva ila (u ngrit lart drejt) qiellit,

duke i br ata shtat qiej. Dhe Ai sht i Gjithdituri pr do gj.30. Dhe (kujto) kur Zoti yt u tha melekve: Me t vrtet q Un do t oj n tokzvendsues (njerzimin brez pas brezi). Ata i than: A do t vendossh atje ata t ciltbjn zullume e do t derdhin gjak, - ndrsa ne t madhrojm Ty me lavdrime dhefalnderime dhe t shenjtrojm (t pastrojm nga gjithka q ata t shoqrojn Ty). Ai(Allahu) u tha: Ska dyshim se Un di at q ju nuk e dini.31. Dhe Ai ia msoi Ademit emrat e t gjitha gjrave, pastaj ua paraqiti ato melekve dhe utha: M thoni Mua emrat e tyre nse jeni t drejt.32. Melekt than: Lavdi t qoft Ty! Ne nuk dim asgj m tepr nga na ke msuar Ti.Vrtet q vetm Ti je i Gjithdituri, m i Urti Gjithgjykues.33. Ai tha: O Adem! Tregoju atyre emrat e tyre (e gjrave) dhe kur ai ua tregoi melekveemrtimet e t gjitha gjrave, Ai tha: A nuk ju thash Un juve se, Un di t fshehtn(Ghabin) n qiej dhe n tok dhe se Un di far ju shfaqni dhe far ju keni mbajtur tfshehur?


4/272

34. Dhe (kujto) kur Ne u tham melekve: Bini ju n sexhde para Ademit. Dhe ata ran nsexhde prve Shejtanit (Iblisit) q nuk pranoi dhe ishte kryelart dhe qe nj prejmosbesimtarve (prej t pannshtruarve ndaj Allahut).35. Dhe Ne tham: O Adem! Bano ti dhe bashkshortja yte n Xhennet dhe hani t dy meknaqsi dhe gzim nga gjrat q ka atje ku t doni, por mos iu afroni ksaj peme, seprndryshe do t jeni prej Dhalimunve (prej keqbrsve).36. Pastaj Shejtani i bri ata t rrshqasin q atje (prej Xhennetit) dhe i nxorri ata prej atje

ku ishin. Ne tham: Zbritni posht t gjith ju me armiqsi mes jush! N tok do t jetbanesa dhe jetesa juaj e prkohshme.37. Pastaj Ademi mori Fjal nga Zoti i tij. Dhe Allahu e fali at (duke e pranuar pendimin etij). Sigurisht q Allahu sht Ai i Cili gjithnj pranon pendimin (e robve t Tij), Mshirploti.38. Ne u tham: Zbritni ju t gjith nga ky vend (Xhenneti), pastaj kurdo q tju vijUdhzim nga Un dhe kushdo q ndjek Udhzimin Tim, nuk do t ket aspak frik pr ta dheas nuk do t pikllohen.39. Por ata q nuk besojn dhe prgnjeshtrojn Ajetet Tona (provat, treguesit, dshmit,shenjat, Shpalljet nga Ne), t ktillt jan banort e Zjarrit. Atje ata do t mbeten e do tbanojn prgjithmon.40. O Bijt e Israilit! Prkujtoni Mirsin Time q derdha mbi ju dhe prmbushni (detyrimettuaja n) Marrveshjen Time (me ju), kshtu q pastaj Un t prmbush (Detyrimet e Mia

n) marrveshjen tuaj (me Mua) dhe vetm Mua mu friksoni.41. Dhe besoni n at q kam zbritur (kt Kuran) duke vrtetuar at q sht me ju(Teuratin dhe Inxhilin) dhe mos jini t part q e mohoni at dhe mos bleni (fitoni) meVargjet e Mia (Teuratin dhe Inxhilin) mim t ult (duke fituar fare pak nga shitja e Vargjevet Mia) dhe mu friksoni Mua dhe vetm Mua. (Tefsir At-Tabari).42. Dhe mos e przieni t vrtetn me gnjeshtrn dhe mos e fshihni t vrtetn (seMuhammedi a.s. sht i Drguari i Allahut dhe cilsit e tij jan t shkruara n Librat tuaj, nTeurat dhe n Inxhil e ju e fshihni at) n nj koh kur ju e dini (at).43. Dhe falni namazin, dhe jepni Zekatin, dhe Irka (prkuluni n ruku n falje, aponnshtrojani veten tuaj me bindje Allahut) bashk me Er-Rakiunt (ata q prkulen ksisoj).44. Ju urdhroni El-Birr (prkushtim e drejtsi dhe t gjitha veprat e tjera t nnshtrimit ndajAllahut) pr njerzit dhe harroni ti zbatoni ato vet, ndrsa e lexoni Librin (Teuratin)! A nuk

mendoni pra?45. Dhe krkoni ndihm me durim dhe me falje (t namazit), e sht e vrtet se kjo shttejet e rnd dhe e vshtir prve (pr) Al-Khashiunt (pr besimtart q vrtet besojnAllahun, duke iu nnshtruar Atij plotsisht, q kan shum frik nga Ndshkimi i Tij dhe qbesojn n Premtimin e Tij).46. Ata jan prej atyre t cilt jan t bindur se do t takohen me Zotin e tyre dhe se vetmAtij do ti kthehen.47. O Bijt e Israilit! Prkujtoni Mirsin Time q derdha mbi ju duke ju przgjedhur prmbigjith Alemin (njerzimin dhe xhindet, n koht e para).48. Dhe kini frik nga nj Dit (t Gjykimit) kur askush nuk do ti bj dobi tjetrit, as nuk dot pranohet ndrmjetsim prej ndokujt, as nuk do ti hiqet gj ndokujt nga shprblimi i tij eas nuk do t ndihmohen.

49. Kujtoni edhe kohn kur Ne ju liruam ju prej Faraonit i cili po ju sillte juve vuajtje ttmerrshme, duke ju vrar bijt tuaj e duke i ln t gjalla grat dhe vrtet q n t kishte njprov tepr t madhe nga Zoti juaj.50. Kujtoni edhe kohn kur Ne e ndam detin pr ju dhe ju shptuam, ndrsa ithtart eFaraonit i fundosm para syve tuaj (e ju e shihnit se si i mbuloi ata uji i detit).51. Kujtoni edhe kohn kur Ne caktuam pr Musain dyzet net (q ti japim Teuratin), ndrsan mungesn e tij ju pastaj adhuruat viin, duke qen kshtu Dhalimun (politeist,keqbrs).52. Dhe pas ksaj Ne ju falm, ashtu q t falnderoni.53. Kujtoni edhe kohn kur Ne i dham Musait Librin (Teuratin) dhe Kriterin (e prcaktimit ts drejts dhe t gabuars), q kshtu t mund t drejtoheshit n t drejtn.54. Kujtoni edhe kohn kur Musai i tha popullit t vet: O populli im! Me t vrtet q ju ibt padrejtsi vetes suaj duke adhuruar viin. Kthehuni pra, me pendim te Krijuesi i juajdhe vrisni veten tuaj (t drejtit le t vrasin keqbrsit nga mesi juaj). Kjo do t jet m mirpr ju para Krijuesit tuaj. Pastaj Ai e pranoi pendimin tuaj. Sigurisht q Ai sht i Ciligjithnj pranon pendimin (e robve t Tij), Mshirploti.


5/272

55. Kujtoni edhe kohn kur ju that: O Musa! Ne kurr nuk do t t besojm ty, derisa tashohim Allahun qart me syt tan. Por ju u goditt papritur si me shkreptim rrufejendrsa po vshtronit.56. Pastaj Ne ju ngritm ju nga vdekja q t mund t falnderonit.57. Ne ju bm hije me re dhe drguam mbi ju El-Menna (rrshir t mbl) dhe Es-Selva(shkurtzat, duke ju thn): Hani nga gjrat e mira e t lejuara me t cilat Ne ju kemifurnizuar, (por ata kundrshtuan). Dhe ata nuk na bn aspak keq Neve, por ata vetm i

bn keq vetvetes s tyre.58. Kujtoni edhe kohn kur Ne tham: Hyni n kt qytet (Jerusalem) dhe hani sa t doninga bollku q keni atje me knaqsi dhe me gzim kudo q t dshironi dhe hyni te portaduke rn n sexhde (apo t prkuleni me nnshtrim) dhe thoni: Falna ne, ndrsa Ne do tjufalim gjynahet tuaja dhe do ta shtojm shprblimin pr mirpunuesit.59. Por ata q punuan keq e ndryshuan fjaln q iu tha pr nj fjal tjetr, kshtu q Nedrguam prmbi keqbrsit Rixhzen (ndshkim) nga qielli pr shkak t ngritjes krye n vendt nnshtrimit ndaj Allahut. (Tefsir At-Tabari).60. Kujtoni edhe kohn kur Musai krkoi uj pr popullin e tij dhe Ne i tham: Bjeri gurit meshkopin tnd. Pastaj q andej u derdhn me vrull dymbdhjet burime ku secili grup e dintevendin e tij pr uj. Hani dhe pini nga ato q ju ka furnizuar Allahu dhe mos punoni t kqiaduke br ligsi n tok.

61. Kujtoni edhe kohn kur ju that, O Musa! Ne nuk mund t durojm vetm me nj llojushqimi. Lutju pra Zotit tnd pr ne q t na nxjerr neve far rrit toka: bimt e saj tngrnshme, trangujt, Fum-in (grurin apo hudhrat), thjerzat dhe qept e saj. Ai u tha: A dota ndrroni at q sht m e mir pr ju me at q sht m e keqe? Zbritni n fardoqyteti dhe atje do t gjeni ato q dshironi! Dhe kshtu ata u mbuluan me poshtrim dhemjerim dhe trhoqn mbi veten e tyre edhe Zemrimin e Allahut. Kjo ngaq ata vazhduan tmos besojn Ajetet e Allahut (provat, treguesit, shpalljet e Tij) dhe mbytn Pejgambert eAllahut pa asnj t drejt. Kjo ngaq nuk u bindn dhe vazhduan t tejkalojn kufinjt nmosnnshtrim (ndaj Allahut duke br krime e mkate).62. Me t vrtet se ata q besuan qofshin jehudi, t krishter, sabijan (komb q banonten Irak dhe q thoshin La ilahe ilallah dhe q lexonin Zeburin e tyre dhe ata nuk ishin as

jehudi e as t krishter) e kushdo tjetr q besoi n Allahun dhe Ditn e Fundit dhe q punoi

drejtsi e mirsi, do t ken shprblimin q u takon te Zoti i tyre (Allahu) dhe pr ta nuk dot ket as frik e as nuk do t hidhrohen. (Ibn Abasi r.a. n Tefsir At-Tabari thot se kushti iktij vargu sht shfuqizuar nga Verseti 3:85).63. Dhe (O Bijt e Israelit, kujtoni) kohn kur Ne morm besn tuaj dhe Ne e ngritm mbi juTurin (Sinain) duke ju thn: Mbahuni fort pas asaj q Ne jua sollm dhe kujtoni farthuhet n t, q t mund t bheni prej Muttekunve (prej t prkushtuarve n Besimin ePastr Islam).64. Pas ksaj ju u trhoqt dhe po t mos kishte qen Mirsia dhe Mshira e Allahut mbi ju,me t vrtet q ju do t kishit qen prej t humburve.65. Dhe n t vrtet ju i njihnit ata nga mesi i juaj t cilt i tejkaluan kufinjt n shtjen eSabbath-it (t s Shtuns). Ne u tham atyre: Bhuni ju majmun, t prbuzur e t flakur.66. Kshtu pra, Ne e bm kt ndshkim shembull pr vet ata dhe pr brezat pas tyre, si

dhe nj msim pr Muttekunt (t prkushtuarit ndaj Allahut n Besimin e Pastr Islam).67. Kujtoni edhe kohn kur Musai i tha popullit t tij: Vrtet q Allahu ju urdhron t therrninj lop, (ndrsa ata i) than: A dshiron t tallesh me ne? (Por ai u) tha: I mbshtetemAllahut t m mbroj q t mos jem prej Xhahilunve (prej t paditurve apo prej atyre qsmarrin vesh).68. Ata i than: Lutju Zotit tnd pr ne q ta bj mir t qart se sht ajo (q nakrkohet)! Musai u tha: Allahu thot, Ajo sht vrtet nj lop, as shum e vjetr e asshum e re, por t jet mes dy anve, zbatoni pra at q jeni urdhruar pr ta br.69. Ata i than (prsri): Lutju Zotit tnd pr ne t na e bj mir t qart ngjyrn saj. Ai utha atyre: Ai thot, T jet lop n ngjyr t verdh t ndezur q i knaq ata q e shohin.70. (Prsri) ata i than: Lutju Zotit tnd pr ne t na e bj mir t qart se far llojisht, sepse n t vrtet pr ne t gjitha lopt jan njsoj dhe sigurisht, nse don Allahu,ne do t udhzohemi drejt.71. Ai (Musai) tha: Ai thot, T jet lop e paushtruar pr t punuar tokn apo pr t ujiturfushat, e shndosh dhe t jet vetm n ngjyr t verdh t ndezur. Ata i than: Tash na


6/272

e solle t vrtetn. Kshtu q ata e therrn at dhe nuk e kishin ndrmend ta bnin (dheishin fare pran moskryerjes s ktij urdhri).72. Kujtoni edhe kohn kur ju vrat nj njeri dhe u grindt mes jush pr krimin. Dhe Allahusht i Cili e nxori n shesh at q ju e fshihnit.73. Kshtu Ne tham: Prekeni at (t vdekurin) me nj cop (mishi) prej saj (lops).Kshtu Allahu sjell n jet t vdekurit duke ju treguar juve ksisoj Ajetet e Tij (provat,treguesit, shpalljet), me qllim q t mund t merrni vesh.

74. Pas ksaj zemrat tuaja u forcuan e u bn gur apo edhe m keq. Dhe vrtet q kashkmbenj prej t cilve rrjedhin lumenj; dhe vrtet q ka prej tyre q ahen dhe kshtu prejtyre del uj; dhe prej tyre ka q dridhen nga frika e Allahut. Dhe Allahu nuk sht ipavetdijshm pr far ju punoni.75. A lakmoni ju (besimtar) q ata do t besojn n fen tuaj edhe pse nj grup prej tyre(udhheqsit fetar jehudi) gjithnj e dgjuan Fjaln e Allahut (Teuratin), pastaj ata vet endryshuan at vazhdimisht me dije t plot pasiq e kishin kuptuar at?76. Dhe kur ata (jehudit) takohen me ata q besojn (me muslimant) thon: Nebesojm, por kur takohen vetm me njri-tjetrin, thon: A do tu tregoni ju (jehudimuslimanve) at q Allahu ju ka shpallur juve (jehudive, pr prshkrimin dhe cilsit e tDrguarit t Allahut, Muhammedit a.s. q jan t shkruara n Teurat) dhe ksisoj muslimantmund t hahen me ju (jehudi) dhe t sjellin prova para Zotit tuaj? (O ju jehudi) a nuk

kuptoni pra?77. Po a nuk e din ata (jehudit) se Allahu e di at q ata e fshehin dhe at q e shprehinhapur?78. Ndrsa ka nga ata (jehudit) njerz t paditur q nuk e njohin Librin (Teuratin), por ubesojn dshirave t rreme dhe vetm si tu thot hamendja.79. Ather mallkimi qoft mbi ata q e shkruajn Librin (Teuratin) me duart e tyre dhe mpas thon: Ky sht Libr prej Allahut, pr t br tregti me t pr nj mim qesharak!Mallkimi qoft mbi ata pr at far kan shkruar duart e tyre dhe mallkimi qoft mbi ta prfar ata fitojn nga kjo pun e tyre.80. Dhe thon (jehudit): Zjarri (Zjarri i Xhehenemit) nuk do t na prek ne, vese pr pakdit. Thuaju (atyre o Muhammed): A mos vall keni marr ndonj premtim nga Allahu ekshtu Allahu nuk do ta thyej Premtimin e Tij? Apo sht (e vrteta tjetr) se ju flisni pr

Allahun at pr t ciln ju nuk dini asgj?81. Po, sht e vrtet! Kushdo q e fiton t keqen dhe e ka mbrthyer mkati, kta janbanor t Zjarrit; atje do t mbeten prgjithmon.82. Ndrsa ata t cilt besojn (n Njsin e Allahut, n Islam) dhe punojn mirsi e drejtsi,t tillt jan banor t Kopshteve t Begat t Xhennetit; atje ata do t rrin prgjithmon.83. Kujtoni edhe kohn kur Ne morm premtimin nga Bijt e Israilit (duke thn): Mosadhuroni tjetr prve Allahut, edhe jini t dgjueshm e dashamir me prindrit tuaj, me tafrmit tuaj, me jetimt dhe me t varfrit (El-Miskin - Tefsir Et-Tabari), dhe u flisni mirnjerzve, edhe prmbushni faljen e rregullt t namazit, edhe jepni Zekatin. Por pastaj jurrshqitt prsri prve nj pakice prej jush, ndrkoh q ju jeni t rrshqitur (e porrshqitni vazhdimisht nga e drejta n t gabuarn). (Tefsir El-Kurtubi).84. Kujtoni edhe kohn kur Ne morm premtimin tuaj (kur ju tham): Mos derdhni gjakun

tuaj, as mos nxirrni veten tuaj (njri-tjetrin) nga shtpit tuaja? Pastaj ju e pranuat at dhepr t ju jeni dshmitar.85. Pas ksaj, ju jeni ata q vrisni vetveten tuaj (njri-tjetrin) dhe nxirrni vetveten (njri-tjetrin) nga shtpit tuaja, u ndihmoni (armiqve tuaj) kundr vetvetes (njri-tjetrit) n mkatdhe duke kaluar do cak. Edhe n qoft se ata kthehen te ju si robr, ju u krkoni atyre parapr ti liruar, megjithse dbimi i tyre ishte i ndaluar pr ju. A e besoni ju vetm n nj pjest Librit (Teuratit) dhe mohoni pjesn tjetrn? Ather, cili sht shprblimi pr ata nga mesi

juaj q veprojn kshtu, prve turprimit n jetn e ksaj bote, ndrsa n Ditn e Kijametitti dorzohen ndshkimit m t tmerrshm? Dhe Allahu nuk sht i pavetdijshm pr far

ju veproni.86. Kta jan t cilt kan bler jetn e ksaj bote me mimin e Bots s Pastajme. Ktyre asmundimet nuk do tu lehtsohen dhe as nuk do t ndihmohen.87. Dhe vrtet, Ne i dham Musait Librin (Teuratin) dhe pas tij uam nj varg t Drguarish.Edhe Isait, birit t Merjemes Ne i dham shenja t qarta dhe e mbshtetm at edhe meRuhul-Kudus-in (Melekun Xhibril a.s). A mos sht se, sa her q ju vinte juve nj i Drguar


7/272

me ato (Shpallje) t cilat ju aspak nuk i dshironit, juve ju shtohej kryenesia? Disa ju imohuat dhe disa ju i vrat.88. Dhe thon, Zemrat tona jan t mbshtjella (nuk dgjojn as nuk kuptojn Fjaln eAllahut). Jo, prkundrazi, Allahu i ka mallkuar ata pr shkak t mohimit t tyre, kshtu qfare pak sht ajo q ata besojn.89. Dhe kur erdhi tek ata (jehudit) Libr nga Allahu (Kurani) duke prforcuar at (Teuratin)i cili sht me ta, edhe pse nj koh ata e kishin lutur Allahun (pr sjelljen e Muhammedit

a.s.) me qllim q t fitonin prmbi ata q nuk besuan, ather kur tek ata erdhi ajo q ata ekishin dalluar, ata e mohuan at. Le t bjer pra Mallkimi i Allahut prmbi mosbesimtart.90. Sa i keq sht (ai mim) pr t cilin ata kan shitur veten e tyre, q ata t mohojn at(Kuranin) t cilin Allahu e ka shpallur, me paknaqsin se Allahu shpall nga Mshira e Tijmbi k t doj Ai nga robt e Vet. Ksisoj ata kan trhequr mbi vete zemrim pas zemrimi.Dhe pr mohuesit ka ndshkim poshtrues.91. Dhe kur u thuhet atyre (jehudive), Besoni n at q ka drguar Allahu, ata thon: Nebesojm n at q na sht drguar neve. Dhe n kt mnyr ata nuk besojn n farerdhi m pas, ndrsa ajo sht e vrteta q prforcon at q gjindet n duart e tyre. Thuaju(atyre O Muhammed): Prse ather ju i keni vrar Pejgambert e Allahut n koht emparshme, nse me t vrtet keni qen besimtar?92. Pastaj n t vrtet juve ju erdhi Musai me shenja t qarta, megjithat ju adhuruat viin

pasi ai u largua prej jush duke u br kshtu Dhalimun (politeist e keqbrs).93. Dhe kujtoni kohn kur Ne morm besn tuaj dhe Ne ngritm mbi ju Turi Sinan duke juthn: Mbahuni fort pas asaj q Ne jua kemi drguar dhe ia vini mir veshin. Ata than:

Dgjuam dhe kundrshtuam. Dhe kshtu zemrat e tyre glltitn adhurimin e viit pr shkakt mosbesimit t tyre. Thuaju: Sa e keqe vrtet sht ajo q urdhron besimi juaj, nse jenibesimtar.94. Thuaju (atyre): Nse banesa e Bots s Pastajme me Allahun sht vrtet vetm pr judhe jo pr njerzit e tjer, ather dshirojeni vdekjen, nse jeni t vrtet.95. Por ata kurr nuk do ta dshirojn at, pr shkak t atyre veprave q kan drguar atjeduart e tyre para se t shkojn atje vet. Dhe Allahu sht i Gjithditur pr Dhalimunt(politeistt, keqbrsit pr gjithfar ata bjn).96. Dhe n t vrtet ju do t shihni se ata (jehudit) jan m t eturit nga t gjith njerzit

pr kt jet, madje akoma m t etur edhe se ata q adhurojn t tjer n vend t Allahutapo duke i vn Atij shok (si mexhust, pagant, politeistt, mohuesit etj). donjri prejtyre (jehudive) do t donte q t mund ti jepej nj jet mijvjeare, por edhe dhurimi i nj

jete t till nuk do ta shptonte at aspak nga ndshkimi i merituar. Dhe Allahu shtGjithvzhgues pr gjithka q ata veprojn.97. Thuaj (O Muhammed): Kushdo q sht armik i Xhibrilit (le t vdes n zemrimin e tij),sepse n t vrtet ai e ka sjell kt (Kuran) n zemrn tnde me Vullnetin dhe Lejen eAllahut duke prforcuar far ka ardhur m par, q sht n duart e tyre (Teurati dheInxhili) dhe si udhzim e prgzim pr besimtart.98. Kushdo q sht armik i Allahut, i Melekve t Tij, i t Drguarve t Tij, i Xhibrilit dhe iMikailit, ather vrtet q Allahu sht armik pr mosbesimtart.99. Dhe vrtet q Ne t kemi zbritur ty Ajete t qarta (kto Vargje t Kuranit q njoftojn

me imtsi pr ndodhit e jehudive dhe pr qllimet e tyre) dhe askush nuk i mohon atoprvese Fasikunt (ata q ngren krye kundr Urdhrit t Allahut).100. A nuk sht e vrtet se, do her q ata lidhin ndonj marrveshje, njra pal prej tyree hedh at menjher? Por pr m tepr, e vrtet sht se shumica e tyre nuk besojn.101. Dhe kur atyre u erdhi nj i Drguar nga Allahu (Muhammedi a.s.) duke vrtetuar at qata e kishin n dor (n Teurat), nj pal prej atyre q u sht dhn Teurati, e hodhn tejpas shpine Librin e Allahut si t ishte dika q nuk e dinin!102. Ata ndoqn at q shejtant e nxorrn (n mnyr t rreme nga magjia) n kohn esundimit t Sulejmanit. Nuk mohoi Sulejmani por shejtant mohuan (nuk besuan), duke umsuar njerzve magjin dhe gjra t tilla q zbritn n Babiloni prej dy melekve, Harut dheMarut, por n t vrtet asnjri prej tyre nuk i msoi ndokujt gjra t tilla, ve pasi atathan: Ne jemi vetm sprov, kshtu q mos u bni mosbesimtar (duke msuar magjinprej nesh). Dhe nga kta melek njerzit msuan at q shkaktonte ndarjen e burrit ngabashkshortja e tij, por ata nuk mund t dmtonin ndoknd prvese me Vullnetin dhe Lejene Allahut. Dhe ata msuan at gj q i dmtonte dhe nuk u sillte prfitim. E n t vrtet ata


8/272

e dinin se blersit e saj (t magjis) nuk do t kishin aspak pjes nga Bota e Pastajme. Dhevrtet, sa e keqe ishte ajo pr t ciln ata shitn veten e tyre, ve sikur ta dinin!103. Dhe sikur t kishin besuar, ata do t kishin mbrojtur veten e tyre nga e keqja dhe do tkishin plotsuar detyrimet ndaj Allahut, ather akoma m i madh do t ishte shprblimi prejAllahut, ve sikur ta dinin!104. O ju q keni besuar! Mos i thoni (t Drguarit a.s.) Raina, por thoni Undhurna (Bnadhe na mso t kuptojm) dhe dgjoni, sepse pr mosbesimtart do t ket dnim t

dhimbshm.105. As ata q nuk besojn nga ithtart e Librave t Par (jehudi e t krishter), asMushrikt (idhujtart, politeistt, mohuesit e Njsis s Allahut) nuk duan q juve tju zbritetndonj e mir nga Zoti juaj, por Allahu zgjedh pr Mshirn e Tij at q Ai do. E Allahu shtZotruesi e Dhuruesi i Mirsive t Mdha.106. fardo vargu q Ne e shfuqizojm ose e bjm q t harrohet, po Ne, sjellim nj tjetrm t mir se ai apo si ai. A nuk e din se Allahu sht i Zoti pr t br do gj?107. A nuk e din se sht Allahu i Cili zotron mbisundimin e qiejve dhe t toks? E prveAllahut ju nuk keni ndonj Vali (ruajts a mbrojts) e as edhe ndonj ndihmues tjetr.108. Apo mos doni ti bni pyetje t Drguarit tuaj (Muhammedit a.s.), si e pyetn Musainkoh m par (si i than Musait, - na e trego hapur ta shohim Zotin tnd)? Dhe ai q ezvendson Besimin me mosbesimin, vrtet q ai e ka humbur Rrugn e Drejt.

109. Shum nga ithtart e Librave t Par dshirojn q si e si t mund tju trheqin tekjobesimtart pasi t keni besuar, nga zilia q kan n shpirtin e tyre, madje edhe pasi evrteta (se Muhammedi a.s. sht i Drguari i Allahut) u sht br e qart, por falni dhemos ua veni re, derisa Allahu t sjell Urdhrin e Tij. Vrtet q Allahu sht i Zoti pr t brgjithka.110. Dhe vazhdoni t kryeni faljen e namazit (Ekimu-Es-Salat) dhe t jepni Zekatin dhe dovepr t mir (q e don Allahu) t ciln e keni br m par pr veten tuaj, do ta gjeni attek Allahu. Vrtet q Allahu sht Gjithvzhgues pr do gj q ju bni.111. Ndrsa ata thon: Askush nuk do t hyj n Xhennet, prvese kush sht jehudi apo ikrishter. Kto jan vetm dshirat e tyre. Thuaju (O Muhammed): Sillni provn tuaj nse

jeni q flisni t drejtn.112. Sigurisht, kushdo q ia nnshtron fytyrn (veten) e tij Allahut (duke ndjekur fen e Tij,

Islamin) dhe sht Muhsin (mirpunues), ather shprblimi pr ta sht te Zoti i tyre(Allahu) dhe pr ta as nuk do t ket frik dhe as nuk do t pikllohen (n Ditn e Gjykimit).(Tefsir Ibn Kethir).113. Jehudit than se t krishtert nuk ndjekin asgj (e nuk jan n fen e drejt); edhe tkrishtert than se jehudit nuk ndjekin asgj (e nuk jan n fen e drejt); megjithse t dypalt lexojn Shpalljet e Para. Mu si kto fjal than edhe ata (pagant) q sdin asgj.Allahu do t gjykoj mes tyre n Ditn e Gjykimit pr far ata kishin mosmarrveshje.114. Dhe kush sht m i padrejt se ata q ndalojn nga prmendja sa m shum e Emritt Allahut (n falje, dua etj) n xhamit e Allahut, madje edhe luftojn pr shkatrrimin etyre? Nuk shkonte q t till njerz t hynin vet n to vese me frik. Pr ta ka vetm turpn kt bot, ndrsa n Botn e Pastajme, ndshkim t madh.115. T Allahut jan Lindja dhe Perndimi, kshtu q, ngado q t drejtoheni apo t ktheni

fytyrat, atje sht Fytyra e Allahut (dhe Ai sht Lart, lart mbi Arshin e Tij). Allahu sht iGjithmjaftueshm pr t prmbushur nevojat e krijesave t Tij, i Gjithditur.116. Dhe ata (jehudit, t krishtert, pagant) thon: Allahu ka t lindur (bir, bija, madjepasardhs). Lavdi i qoft Atij (I Lartsuar qoft Ai nga far ata i mveshin apo ia ngjisin Atij)!Jo! Prkundrazi Atij i takon gjith sht n qiej dhe n tok dhe gjithka i nnshtrohet Atijme bindje n adhurim ndaj Tij.117. Nismtari Krijues i qiejve dhe i toks. Kur Ai vendos pr nj gj, Ai vetm se i thot:

Bhu!- dhe ajo sht e br.118. Dhe ata q skan asnj dije thon: Pse Allahu nuk na flet neve drejtprdrejt, ose psenuk na vjen neve ndonj shenj treguese prej Tij! Tamam kshtu than ata (popujt) paratyre, tamam si fjalt e ktyre. Zemrat e tyre jan njsoj, (ndrkoh) Ne padyshim q i kemibr t qart treguesit pr njerzit q bindshm besojn.119. Vrtet, Ne t drguam ty (O Muhammed) me t vrtetn (Islamin), prgzues (pr ataq besojn n at q prcjell ti e q do t hyjn n Xhennet) dhe paralajmrues (pr ata qnuk besojn n at q prcjell ti e q do t hyjn n Xhehenem), por ti nuk do t pyetesh prbanort e Zjarrit flakrues.


9/272

120. Kurr, as jehudit dhe as t krishtert nuk do t jen t knaqur me ty (O Muhammed),derisa ti t ndjeksh fen e tyre. Thuaju: Vrtet q Udhzimi i Allahut (Islami, Besimi i tilln Nj Zot t Vetm), ky sht Udhzim i vetm. Dhe nse ti (O Muhammed) do t ndiqjedshirat e tyre pas asaj q ti ke marr nga Dija e Lart (Kurani), ather nuk do t kishendaj Allahut as Vali (ruajts a mbrojts), as ndihmues.121. Ata (t cilt prqafuan Islamin nga Beni Israilt) t cilve Ne u dham Librin (Teuratin),e t cilt e lexojn at (u binden urdhrave t tij dhe e ndjekin at) drejt si sht pr ta

lexuar (e ndjekur), kta jan ata t cilt vrtet besojn n t (n Kuran). Dhe kushdo q emohon at, kta jan t humburit. (Tefsir El-Kurtubi).122. O Bijt e Israilit! Prkujtoni Mirsin Time q derdha mbi ju duke ju przgjedhur prmbigjith Alemin (njerzimin dhe xhindet, n koht e para).123. Dhe kini frik Ditn (e Gjykimit), kur asnj nuk do ti bj dobi tjetrit, as shprblimi nukdo ti pranohet, as ndrmjetsimi nuk do ti vlej dhe as nuk do t ndihmohet.124. Kujtoni edhe kohn kur Zoti i Ibrahimit (Allahu) e provoi at me disa Urdhrime t cilatai i prmbushi. Allahu i tha atij: Vrtet Un po t bj ty prijs (Pejgamber) t njerzimit.Ibrahimi i tha: Edhe nga pasardhsit e mi (sill Udhheqs?). (Allahu) i tha: Premtimi Im(pr t drguar Pejgamber etj) nuk i prfshin Dhalimunt (politeistt, keqbrsit).125. Kujtoni edhe kohn kur Ne e bm Shtpin (Kabn n Mek) vend pr vizit (Haxhin)pr njerzimin dhe vend sigurie; dhe zgjidhni ju (njerz besimtar vizitor) Mekamin e

Ibrahimit (vendi ku sht guri n t cilin ka qndruar Ibrahimi a.s. kur ndrtonte Kabn) sivend falje (pr disa raste si dy Rekatet pas Tavafit, sjelljes rreth Kabs). Dhe Ne urdhruamIbrahimin dhe Ismailin q ata ta pastronin Shtpin Time (Kabn) pr ata q sillen rreth saj(duke br tavaf), (pr ata) q rrin atje e ngujohen (n Itikaf), (pr ata) q prkulen (nruku pr Allahun) e q bien me fytyr n tok (n sexhde atje pr Allahun gjat faljes).126. Kujtoni edhe kohn kur Ibrahimi tha: Zoti im, bje kt qytet (Mekn) vend sigurie dhefurnizoji banort e tij me fruta, ata t cilt besojn n Allahun dhe n Ditn e Fundit. Allahuiu prgjigj: Sa pr at q nuk beson, Un do ta l at n nj knaqsi t prkohshme, pastajdo ta shtrngoj n vuajtjet e Zjarrit, dhe vrtet i keq sht ai vend i prcaktuar!127. Kujtoni edhe kohn kur Ibrahimi dhe (i biri i tij) Ismaili po ngritnin themelet e Shtpis(Kabs n Mek) duke thn: Zoti yn! Pranoje (kt shrbim) prej nesh. Vrtet, Ti jeGjithdgjuesi, i Gjithdituri.

128. Zoti yn! Bna ne t nnshtruar ndaj Teje (bna musliman) edhe pasardhsit tan njpopull musliman (t nnshtruar ndaj Teje); tregona edhe Menasikun (gjith veprimet dhemnyrn e vizits s Shtpis, Kabs n Mek, Haxhin, Umren etj) dhe na e prano pendiminton. Vrtet Ti je Ai i Cili e pranon pendimin (e robve t Tu), Mshirploti.129. Zoti yn! Drgo nga mesi i tyre nj t Drguar (dhe vrtet Allahu iu prgjigj lutjes styre duke drguar Muhammedin a.s.) i cili do tu sjell atyre Fjalt e Tua dhe drejtoji ata meLibr (Allahu e drgoi Kuranin) dhe Hikmeh (dijen e plot mbi Fen e Allahut, ligjet e Islamit,gjykimin e drejt, urtsin, Pejgamberin) dhe pastroji ata. Vrtet q Ti je i Gjithfuqishmi,m i Urti Gjithgjykues.130. Dhe kush i kthen shpinn fes s Ibrahimit (Besimit t Pastr Islam n Nj Zot), prveatij i cili e mashtron dhe e poshtron shpirtin e vet? Vrtet q Ne e zgjodhm at (Ibrahimin)n kt bot dhe po kshtu edhe n Botn e Pastajme ai do t jet n radht e t drejtve.

131. Kur Zoti i tij (Allahu) i tha: Nnshtrohu (ndaj Meje, bhu musliman)! edhe ai iuprgjigj, E kam nnshtruar veten time (si musliman) ndaj Zotit t Gjithsis.132. Dhe kt (fe, nnshtrim ndaj Allahut si musliman n Islam) e porositi Ibrahimi edhepr bijt e tij, edhe Jakubi (duke thn): O bijt e mi! Allahu ka zgjedhur pr ju fen evrtet, kshtu q mos vdisni ndryshe prve se n Besimin Islam, si musliman.133. A ishit ju dshmitar kur Jakubit iu afrua vdekja? Kur ai u tha bijve t tij: far do tadhuroni ju pas meje?, ata i than: Ne do t adhurojm Ilah-un tnd, t Adhuruarin tnd(Allahun Nj), t Adhuruarin e baballarve (paraardhsve t tu), t Ibrahimit, Ismailit,Ishakut, Nj t Adhuruar (Ilah), Nj e t Vetm dhe vetm Atij i nnshtrohemi si muslimann Islam.134. Ai popull tashm ka kaluar. Ata do t marrin shprblimin pr far fituan, dhe ju do tshprbleheni pr far ju do t fitoni dhe ju nuk do t pyeteni pr far ata punuan (d.m.th.nga shtjet themelore t Islamit sht se askush nuk mund t krkoj e t prgjigjet memeritat dhe vlerat e tjetrit, t varet e t shpresoj prej tij, nuk do t jap llogari pr fajet dhegjynahet e tjetrkujt kushdo qoft, por secili pr veten e tij).


10/272

135. Dhe thon: Bhuni jehudi ose t krishter q t udhhiqeni drejt. Thuaju (atyre oMuhammed), Prkundrazi, Feja e Ibrahimit (q ne ndjekim) sht El-Hanif (Besimi i PastrIslam n Nj Zot t Vetm) dhe ai nuk ishte prej Mushrikve (q t adhuronte t tjer nvend t Allahut apo prkrah Tij).136. Ju (musliman) thuani: Ne besojm Allahun dhe at q na sht drguar neve dhe nat q i sht zbritur Ibrahimit, edhe Ismailit, edhe Ishakut, edhe Jakubit edhe El-Esbat(dymbdhjet bijve t tij), edhe n at q i sht dhn Musait, edhe Isait, edhe n far u

sht dhn t gjith Pejgamberve nga Zoti i tyre. Ne nuk bjm asnj dallim mes tyre dheVetm Atij (Zotit q ata adhuronin) ne i jemi nnshtruar si musliman n Islam.137. Kshtu pra, nse ata besojn ksisoj, ashtu si besoni ju, ather ata jan t udhzuar(n Rrug t Drejt), por nse ata shmangen, ather ata jan n kundrshtim me tvrtetn e t shmangur prej saj. Kshtu q juve ju mjafton vetm Allahu pr kundr tyre(dhe Ai sht mbshtetja m e sigurt). Dhe Ai sht Gjithdgjuesi, i Gjithdituri.138. (Feja e Besimi yn, Sibgati yn) sht Sibgati i Allahut (Feja e Tij, Islami) dhe cila fe(besim, Sibgah) mund t jet m e mir se e Allahut? Dhe ne jemi vetm lutsit, tnnshtruarit, adhuruesit, robt e Tij. (Tefsir Ibn Kethir).139. Thuaju (jehudive dhe t krishterve, O Muhammed): A na kundrshtoni pr Allahun,ndkoh q Ai sht Zoti yn dhe Zoti juaj? Ndrsa ne jemi prgjegjs dhe do tshprblehemi pr veprat tona dhe ju pr veprat tuaja. Dhe ne jemi t iltr ndaj Tij n

adhurim dhe nnshtrim.140. Apo si thoni ju se Ibrahimi, Ismaili, Ishaku, Jakubi dhe El-Esbat (dymbdhjet bijt etij) ishin jehudi apo t krishter? Thuaju: A ju e dini m mir apo Allahu? Ather kushsht m i padrejt se ai q fsheh dshmin (pr t besuar Pejgamberin Muhammed a.s. kurt vij, t shkruar n Librat e tyre) q ai ka nga Allahu? Dhe Allahu nuk sht ipavetdijshm pr far ju veproni.141. Ai sht nj popull q tashm ka kaluar. Ata do t marrin shprblimin pr far atafituan dhe ju do t shprbleheni pr far ju do t fitoni. Dhe ju nuk do t pyeteni pr farata punuan.Pjesa 2142. T marrt (pagant, hipokritt dhe jehudit) nga njerzit do t thon, far i ktheu ata(muslimant) nga Kiblah (drejtimi i par i faljes drejt Jerusalemit, sepse Kabah n Mek ishte

e mbuluar me idhuj) drejt s cils ata faleshin? Thuaju (O Muhammed): T Allahut janedhe lindja edhe perndimi. Ai udhzon k t doj n Rrug t Drejt.143. Kshtu pra, Ne ju kemi br ju (muslimanve, besimtarve t vrtet n Islam dhendjeksve t Pejgamberit Muhammed a.s.) komb t drejt (dhe m t mirin) q ju tdshmoni prmbi njerzimin dhe i Drguari (Muhammedi a.s.) t jet dshmues pr ju. DheNe e bm Kiblen (drejtimin e faljes drejt Jeruzalemit) drejt s cils ju faleshi, vetm sa prt provuar ndjeksit e t Drguarit (Muhammed a.s.) nga ata t cilt menjher e braktisnrrugn (duke mos iu bindur t Drguarit). Vrtet kjo ishte gj e madhe (dhe e rnd)prvese pr ata t cilt i drejtoi Allahu. Dhe Allahu kurr nuk do tua humbas besimin.Vrtet q Allahu sht Dhurues i Mirsive, Mshirplot ndaj njerzimit.144. Vrtet q Ne tashm e kemi par kthimin e fytyrs tnde (O Muhammed) drejt qiellit.Sigurisht q Ne do t t drejtojm ty drejt nj Kibleh (drejtim faljeje) q do t t knaq ty;

kshtu pra ktheje fytyrn tnde n drejtim t Mesxhidil-Haramit (Xhamis s Shenjt nMek). Dhe kudo q t jeni ju, o njerz, ktheni fytyrat tuaja n falje n kt drejtim.Padyshim, atyre q u jan dhn Librat e Par (jehudit e t krishtert) e din mir kt gj,se (kthimi juaj drejt Kabs n Mek gjat faljeve) sht e vrteta nga Zoti i tyre. Dhe Allahunuk sht i pavetdijshm pr far ata veprojn.145. Edhe sikur tu sillni ithtarve t Librave t Par (jehudive dhe t krishterve) gjithAjetet (provat, treguesit, Shpalljet) ata nuk do t ndiqnin Kiblen tuaj, as ju nuk do t ndiqniKiblen (drejtimin) e tyre. Ata nuk do t ndjekin as edhe Kiblen e njri-tjetrit. Vrtet sikur tndiqje dshirat e tyre pas asaj dije q ke marr (nga Allahu), ather padyshim q do t isheprej Dhalimunve (politeistve, keqbrsve, t gabuarve).146. Ata t cilve Ne u dham Librat e Par (jehudit dhe t krishtert) e njohin mjaft mirat (Muhammedin a.s.), ashtu si i njohin bijt e tyre. Por n t vrtet nj grup prej tyre e

fshehin t vrtetn duke e ditur at (d.m.th. cilsit e Muhammedit a.s. t shkruara m parn Teurat dhe Inxhil).147. Kjo sht e vrteta nga Zoti yt. Kshtu pra, mos ji prej atyre q dyshojn.


11/272

148. Pr do komb ka nj drejtim t caktuar drejt t cilit ata kthehen. Ksisoj vraponi pra,drejt gjithkaje q sht mirsi. Kudo q t jeni, Allahu do tju grumbulloj t gjithve (Ditne Ringjalljes). Vrtet q Allahu sht i Zoti pr t br gjithka.149. Dhe prej ngado q t nisni faljen, ktheni fytyrn nga Xhamija e Shenjt (MesxhidiHaram, Kabah n Mek). Dhe padyshim, kjo sht e vrteta nga Zoti yt. Dhe Allahu nuksht i pavetdijshm pr far ju veproni.150. Dhe prej ngado q t nisni (faljen), ktheni fytyrn nga Xhamia e Shenjt (Mesxhidi

Haram, Kabah n Mek) dhe kudo q t ndodheni, ktheni fytyrn drejt saj, kshtu q njerzitt mos ken asnj t dhn kundr jush prve atyre t cilt jan keqbrs, kshtu q mosiu friksoni atyre, por mu friksoni vetm Mua! - me qllim q Un t mund t plotsojMirsit e Mia mbi ju dhe q ju t mund t drejtoheni.151. Po kshtu (pr t plotsuar Mirsit e Mia mbi ju) Ne ju kemi sjell n mesin tuaj nj tDrguar (Muhammedin a.s.) nga vet ju duke ju shpallur Vargjet Tona (Kuranin), duke jupastruar ju, duke ju msuar ju Librin (Kuranin) dhe Hikmetin (Sunnetin, rrugn ePejgamberit, Ligjin dhe Drejtsin Islame), duke ju msuar juve at q nuk e dinit.152. Kshtu pra, m kujtoni Mua (me falje, lavdrime etj), (q) Un tju kujtoj ju dhe jinifalnderues ndaj Meje (pr Mirsit e Mia t panumrta mbi ju) dhe kurr mos u bnimosmirnjohs ndaj Meje e mohues.153. O ju q keni besuar! Krkoni ndihm me durim dhe Es-Salat (falje t namazit).

Padyshim q Allahu sht me Es-Sabirin (t duruarit).154. Dhe mos thoni pr ata q jan vrar n Rrugn e Allahut: Ata kan vdekur.Prkundrazi, ata jan t gjall, por ju nuk e ndjeni.155. Dhe sigurisht q Ne do tju provojm ju me gjra t tilla si frik, uri, humbje t pasuris,t jets, t frutave, por prgzimet jan pr t duruarit,156. T cilt thon kur u bie fatkeqsi, Vrtet t Allahut jemi dhe padyshim q tek Ai do tkthehemi.157. Ata jan mbi t cilt derdhen Salavatet (bekimet, faljet) nga Zoti i tyre dhe kta janata mbi t cilt derdhet Mshira e Tij, (dhe) mu kta jan t drejtuarit.158. Padyshim q Es-Safa dhe El-Merva (dy male pran Kabs n Mek) jan nga shenjat eAllahut. Kshtu nuk sht gjynah pr at i cili kryen Haxhin apo Umren (viziton Shtpin eShenjt, Kaben n Mek), t kryej edhe Sajin (ecjen n kmb mes ktyre dy maleve). Dhe

kushdo q bn mir me vullnetin e tij, ather padyshim q Allahu sht Vlersues prgjithka, i Gjithditur.159. Sigurisht se ata q fshehin provat e qarta, dshmit dhe udhzimet t cilat Ne i kemidrguar, pasi Ne i kemi br t qarta n Libr pr gjith njerzit, sigurisht t tillt jan tmallkuar nga Allahu dhe t mallkuar nga mallkuesit.160. Prve atyre q pendohen dhe punojn mirsi e drejtsi dhe e shpallin hapur t vrtetnq e mbanin fshehur. Ktyre Un do tua pranoj pendimin dhe Un padyshim jam Ai i Cili epranon pendimin (e robve t Mi), Mshirploti.161. Sigurisht se ata q nuk besojn dhe vdesin duke qen mosbesimtar, mbi kta shtMallkimi i Allahut dhe i melekve dhe i njerzve bashk.162. Ata do t banojn atje (n Xhehenem), as nuk do tu lehtsohet dnimi, as nuk do tushtyhet (dnimi).

163. Dhe Ilahu (Zoti, i Adhuruari) juaj sht Nj i Adhuruar i Vetm (Ilahun Vahidun - NjZot - Allahu), La ilahe il-la Huve (nuk ka t adhuruar tjetr t merituar ve Atij), iGjithmshirshmi, Mshirploti.164. Padyshim se n krijimin e qiejve dhe t toks, n kmbimin me radh t dits dhe tnats, n anijet q lundrojn prmes detit me far sht e vlefshme pr njerzimin, n ujinq Allahu derdh nga qielli duke e br tokn pas tij t gjall, pas vdekjes s saj, n lvizjen et gjitha krijesave t cilat Ai i ka shprndar gjithandej, n ndryshimin e drejtimit t erravedhe t reve q mbahen mes qiellit dhe toks: t gjitha kto jan me t vrtet Ajete (prova,dshmi, tregues) pr popullin q ka mend.165. Dhe ka prej njerzve t cilt zgjedhin (pr adhurim) t tjer prve Allahut, si shok et barabart (me Allahun). Ata i duan kta t adhuruar t tjer si Allahun, por ata qbesojn, e duan Allahun m shum (se gjithka tjetr). Ve sikur t mund t shihnin ata tcilt veprojn t keqen, kur ta shohin dnimin, se gjith fuqia i takon vetm Allahut dhe seAllahu sht i Rrept n ndshkim.


12/272

166. Kur (ata) t cilt u ndoqn (n adhurim nga njerzit), do ti mohojn (e ta shpallin vetent pafajshm nga) ata t cilt i adhuruan dhe ata t shohin dnimin, ather t gjitha lidhjete tyre do tu shkputen atyre.167. Ndrsa ata q i ndoqn do t thon: Ah, sikur t kishim nj rast t ktheheshim (ndynja), do ti mohonim ata t adhuruarit tan, si na mohuan ata ne dhe e shpalln veten tpafajshm ndaj nesh. Kshtu Allahu do tua tregoj atyre veprat e tyre si dshprim pr ta.Dhe ata nuk do t dalin kurr prej Zjarrit.

168. O njerz! Hani nga far sht e ligjshme dhe e mir n tok dhe mos ndiqni gjurmt eshejtanit. Padyshim q ai sht pr ju armik i hapur.169. Shejtani ju urdhron ju vetm t keqen dhe Fahsha (sht gjynah dhe e dnueshme),(si) dhe q ju t thoni kundr Allahut far ju nuk dini.170. Kur u thuhet atyre: Ndiqni at q ka zbritur Allahu, ata thon: Jo! M mir ne do tndjekim far gjetm nga baballart tan. Edhe pse baballart e tyre nuk kuptonin gj dhenuk ishin t drejtuar?171. Dhe shembulli i atyre q nuk besojn sht si puna e atij (bariut) q u thrret atyre(tufs s deleve) q nuk dgjojn gj, por ai thrret e brtet. (Ata jan) t shurdhr,memec, t verbr, kshtu q ata nuk kuptojn. (Tefsir Al-Kurtubi).172. O ju q keni besuar (Allahun Nj n Besimin e Pastr Islam)! Hani nga gjrat e lejuarame t cilat Ne ju kemi furnizuar dhe bhuni falnderues e mirnjohs ndaj Allahut, nse me

t vrtet sht Ai t Cilin ju e adhuroni.173. Ai ju ka ndaluar juve vetm kafsht e ngordhura, gjakun, mishin e derrit dhe mishin ekafshve t bra kurban pr t tjer e jo pr Allahun. Por nse dikush shtrngohet nganevoja pa mosbindje t paramenduar (q me qllim t veproj kundr Urdhrit t Allahut) dhepa i kaluar kufijt e caktuar, ather nuk prbn gjynah pr t. Vrtet q Allahu shtgjithnj Fals i Madh, Mshirplot.174. Sigurisht se ata t cilt fshehin at q Allahu ka zbritur nga Libri dhe fitojn nj vler tvogl nga kjo tregti e tyre (nga gjrat e ksaj bote), ata nuk mbushin barkun e tyre me gjtjetr ve Zjarrit. Allahu nuk do tu flas atyre Ditn e Ringjalljes, as nuk do ti pastroj atadhe pr ta do t jet ndshkim i dhimbshm.175. Ata jan t cilt kan bler t gabuarn me mimin e Udhzimit dhe ndshkimin memimin e Faljes. E pra, sa t guximshm jan ata (pr ti br veprat e poshtra t cilat do ti

shtyjn ata) n Zjarr.176. Kjo sht kshtu, sepse Allahu ka zbritur Librin (Kuranin) me t vrtetn. Dhe sigurishtse ata q kundrshtuan n lidhje me Librin, jan n kundrshti tepr t largt.177. Nuk sht El-Bir (prkushtim, drejtsi dhe do lloj veprimi tjetr n bindje ndaj Allahut)se ju e ktheni fytyrn tuaj drejt lindjes dhe (apo) perndimit (n falje), por El-Bir sht (cilsie atij) i cili beson n Allahun, n Ditn e Fundit, n Melekt, n Librin, n Pejgambrt dhe u

jep pasurin e tij, pavarsisht nga dashuria pr t, t afrmve, jetimve, t varfrve,endacakut dhe kujtdo q krkon, (e jep edhe) pr t liruar robt, kryen faljen e namazit dhe

jep Zekatin, t cilt prmbushin premtimin kur e japin at, t cilt jan t duruar n varfrit thell, n smundje, si edhe n kohn e luftimit (n fushn e betejs). Kta jan njerzit es vrtets dhe kta jan El-Muttekunt (t prkushtuarit n Besimin e Pastr Islam).178. O ju q keni besuar! Ju sht detyruar Kisasi (Ligji i Barazis n ndshkim) n rast

vrasje: t lirin pr t lirin, robin pr robin dhe femrn pr femrn. Por nse vrassi falet ngavllai (ose t afrmit e tij) i viktims kundrejt pagess (si shlyerje) s gjakut, ather duke iuprmbajtur ksaj me ndershmri, edhe pagesa e shlyerjes s gjakut trashguesit t viktimsduhet t bhet me ndershmri. Ky sht nj lehtsim dhe mshir nga Zoti juaj. Ksisoj,kushdo q i kalon kufinjt ktej e tutje (d.m.th. vret vrassin pasi ka marr prej tij pagesn egjakut), do t ket dnim t dhimbshm (prej Allahut).179. Dhe pr ju ka (shptim) jet n Kisas, o njerz me mend, q t mund t bheni El-Muttekun (t prkushtuar n Besimin e Pastr Islam).180. Ju sht urdhruar juve, nse ndonjrit prej jush i afrohet vdekja dhe nse ai l paspasuri, q ai t bj testamentin e trashgimis prindrve dhe t afrmve sipas rregullave tarsyeshme. (Kjo sht) detyr ndaj El-Muttekunve (t prkushtuarve n Besimin e PastrIslam).181. Pas ksaj, kushdo q ndryshon testamentin e trashgimit pasi e dgjon at, gjynahi dot jet mbi ata q e bjn ndryshimin. Padyshim q Allahu sht Gjithdgjues, i Gjithditur.


13/272

182. Por ai q ka frik nga trashgimlnsi pr ndonj veprim t padrejt ose t gabuar dheai vendos marrveshje mes palve t prfshira n t, ather pr t nuk ka gjynah. Vrtet qAllahu sht gjithnj Fals i Madh, Mshirplot.183. O ju q keni besuar! Ju sht urdhruar juve edhe Es-Seum (agjrimi) si u qeurdhruar edhe atyre prpara jush me qllim q t mund t bheni El-Muttekun (tprkushtuar).184. (Pr tu agjruar jan) nj numr i prcaktuar ditsh, por nse ndonjri prej jush sht i

smur ose n udhtim, ather (po aq dit) duhet t plotsohen nga ditt e mvonshme.Ndrsa, sa u prket atyre t cilt e kan t vshtir agjrimin (p.sh. t smurt, t moshuaritetj), ata kan t drejt zgjedhje: ose t agjrojn, ose t ushqejn nj t varfr pr do dit,por kushdo q i bn mir vetes s vet me vullnetin e tij (jep m tepr), sht akoma m mirpr t. Pra, nse agjroni, kjo sht akoma m mir pr ju, ve sikur ta dinit.185. Muaji i Ramazanit n t cilin u zbrit Kurani: udhzim pr njerzimin, prov e qart prudhheqje dhe kriter (dallues i qart pr t drejtn dhe t gabuarn). Kshtu pra, kushdoprej jush q dallon (hnn e re t nats s par) t muajit (t Ramazanit), ai duhet taagjroj kt muaj; ndrsa kushdo q sht i smur ose n udhtim, i njjti numr (i ditvet cilat ai nuk i agjroi n kohn e tyre, duhet t plotsohen) nga ditt e tjera (t pastajme).Allahu ju dshiron juve t lehtn dhe Ai nuk don q ti vshtirsoj gjrat pr ju. (Ai don q

ju) duhet t plotsoni t njjtin numr (ditsh) dhe q ju duhet t lartsoni Allahun pr at

q Ai ju ka udhzuar juve drejt, me qllim q ju t jeni shum mirnjohs e falnderues ndajTij.186. Dhe kur robt e Mi t pyesin ty (O Muhammed) pr Mua, ather (prgjigju atyre):

Vrtet Un jam pran (tyre me Dijen Time), Un i prgjigjem duave (lutjeve) t lutsit kur aim drejtohet Mua me lutje (pa ndrmjetsues apo ndrlidhs). Kshtu pra, ata le t mbinden Mua dhe le t m besojn Mua, q n kt mnyr t mund t udhhiqen drejt.187. Ju sht br e ligjshme q ju t keni marrdhnie me grat tuaja natn e agjrimit(gjat Ramazanit nga koha e prishjes s agjrimit n mbrmje deri n fillimin e agjrimit prditn pasardhse n agim). Ato jan Libas (mbshtellje, mbshtetje, vend prehje - Sakan -d.m.th., ju ndjeni knaqsi t jetoni bashk, ndjeni qetsim e knaqsi n bashkjetesntuaj.- Tefsir At-Tabari) pr ju, ashtu si jeni edhe ju Libas pr ato. Allahu e di mir se jugnjenit vetveten, kshtu q Ai u kthye drejt jush (e pranoi pendimin tuaj) dhe ju fali. Tash

pra, afrojuni atyre dhe krkoni at q Allahu ka prcaktuar pr ju (fmijt, pasardhsit) dhehani e pini derisa t dallohet peri i (drita e) bardh n agim qart nga peri i zi (errsira enats), pastaj plotsoni agjrimin tuaj deri n rnien e nats (pasardhse). Dhe mos iu afroniatyre, kur ju jeni n Itikaf (qndrimi n dhjet ditt e fundit t Ramazanit n Xhami n lutjee prkushtim n adhurim ndaj Allahut n krkim pr t takuar Natn e Madhe t Kadrit) nXhami. Kta jan kufinjt e prcaktuar nga Allahu, kshtu q mos iu afroni atyre. KsisojAllahu i bn t qarta Ajetet (provat, treguesit, shpalljet, ligjet, lejimet dhe ndalimet, kufinjte prcaktuar, urdhrimet) e tij pr njerzit. me qllim q ata t mund t bhen prej El-Muttekunve (t prkushtuarve n Besimin e Pastr Islam).188. Dhe mos hani nga pasuria e njri-tjetrit padrejtsisht (n fardo rrug t paligjshme,me vjedhje, grabitje, mashtrime etj), as mos u jepni ryshfet drejtuesve, me qllim q mevetdije t gllabroni pjes nga pasuria e t tjerve duke br kshtu gjynah t madh.

189. T pyesin ty (O Muhammed) pr daljen e hns s re. Thuaj: Kto jan shenja pr ttreguar koh t prcaktuara pr njerzimin dhe pr Haxhin. Nuk sht El-Birr (prkushtim,drejtsi e tjer n fe) ajo q t hyni n shtpit tuaja nga prapa, por El-Birr (prkushtim)sht q ti friksohesh Allahut. Kshtu pra, hyni n shtpit tuaja nga dyert e tyre dhe kinifrik Allahun q t mund t jeni t fituar.190. Dhe luftoni n rrugn e Allahut ata q ju luftojn ju, por mos i kaloni kufijt. VrtetAllahu nuk i do ata q i kalojn kufijt.191. I vrisni kudo q ti gjeni dhe i nxirrni jasht nga far ata ju kan przn ju. Dhe El-Fitneh (mohimi i Allahut dhe adhurimi i t tjerve prkrah Tij) sht m e keqe se vrasja. Pokshtu mos luftoni me ta n Xhamin e Shenjt (El-Mesxhidi-el-Haram n Mek), derisa atatju luftojn ju atje t part, por nse ju sulmojn, ather i vrisni ata. Ky sht shprblimipr jobesimtart.192. Por nse ata ndalen, ather Allahu sht gjithnj Fals i Madh, Mshirplot.193. Dhe i luftoni ata derisa t mos ket m Fitneh (mohim dhe adhurim t t tjerveprkrah Allahut) pasi adhurimi sht vetm pr Allahun. Por nse ata ndalen, le t mos ketpra tejkalim prvese kundr Dhalimunve (politeistve, keqbrsve).


14/272

194. Muaji i shenjt sht pr muajin e shenjt, ndrsa pr veprat e ndaluara sht Ligji iBarazis (Kisasi). Ather kushdo q i kalon kufinjt ndaj jush, po kshtu edhe ju i tejkaloniata ndaj tij. Kini pra frik Allahun dhe dijeni se Allahu sht me El-Muttekunt (tprkushtuarit n Besimin e Pastr Islam).195. Dhe shpenzoni n shtjen e Allahut (n t gjitha llojet e Xhihadit e n do gj tjetrpr hir t Allahut) dhe mos e shkatrroni vetveten (duke mos e shpenzuar pasurin nshtjen e Allahut) dhe bni mirsi. Vrtet Allahu i do shum El-Muhsinunt (q kryejn

vepra t mira vetm pr hir t Allahut).196. Dhe i kryeni me prpikmri (t gjitha veprimet sipas mnyrs s PejgamberitMuhammed a.s.) Haxhin dhe Umren (vizitn n Mek) pr Allahun. Por nse keni pengesa prti plotsuar ato, ather preni kurban sa t mund t prballoni dhe mos i rruani kokat tuajaderisa kurbani t mbrrij n vendin e caktuar pr tu therr. Ndrsa kushdo q sht ismur ose ka plag n kok (e cila duhet t rruhet), ather ai duhet t paguaj shprbles(Fidjeh), ose me agjrim (tri dit), ose duke dhn Sadaka (lmosh, t ushqej gjasht tvarfr), ose duke prer kurban (nj dele). Ndrsa n qoft se jeni shndosh, pr kdo qkryen Umren n muajt e Haxhit para Haxhit (Haxhi-Tamattu apo Kiran) gjithsecili duhet tbj kurban aq sa t ket mundsi, por n qoft se nuk ka, ather duhet t agjroj tri ditgjat Haxhit dhe shtat dit pas kthimit n shtpi, duke i br kshtu ato gjithsejt dhjetdit. Kjo mnyr sht pr at t cilit nuk i ndodhet familjen brenda kufinjve t Xhamis s

Shenjt (i cili nuk sht banor i Meks). Dhe kijeni shum frik Allahun dhe dijeni se Allahusht i ashpr n ndshkim.197. Haxhi sht n muajt e mirnjohur (sipas muajve hnor: i dhjeti, i njmbdhjeti dhedhjet ditt e para t muajit t dymbdhjet t kalendarit Islam). N kt mnyr, kushdo qdon t kryej Haxhin (duke kaluar n gjendje t Ihramit), nuk duhet t kryej marrdhnieme gruan, nuk duhet t bj vepra t cilat ojn n gjynahe dhe as t mos sillet mepadrejtsi gjat kryerjes s Haxhit. Dhe fardo vepre t mir q t bni, Allahu ka dijeni prt. Dhe paraprgatituni pr udhtim, por prgatitja m e mir sht Takvaja (prkushtimi,drejtsia etj). Kshtu pra, mu friksoni Mua, o ju (njerz) q keni mend e kuptoni!198. Nuk ka asnj gjynah pr ju nse krkoni nga Mirsit e Zotit tuaj (gjat Haxhit, simarrja me tregti etj). Pastaj, kur t zbritni nga Arafati, kujtojeni Allahun (duke i lavdruar eduke i madhruar Lavdit e Tij me falje, me prkujtim, me dua etj) tek Mashar-il-Haram

(Muzdelife). Dhe kujtojeni At (duke iu lutur Allahut pr gjith mirsit etj) ashtu si ju kaudhzuar Ai. E padyshim, edhe ju m par ishit (prej atyre) n rrug t gabuar.199. Pastaj largohuni nga ky vend, kur largohen gjith njerzit dhe krkoni nga Allahu Faljene Tij. Vrtet Allahu sht gjithnj Fals i Madh, Mshirplot.200. Ksisoj, kur t keni prfunduar Manasikun, kujtoni Allahun si kujtoni prindrit tuaj apoedhe m tepr. Por nga njerzit ka disa q thon: Zoti yn! Na jep nga Begatit e Tua nkt bot! E pr t ktillt nuk ka m hise n Botn e Pastajme.201. Por prej tyre ka edhe q thon: Zoti yn! Na jep n kt bot far sht e mir dhe nBotn Tjetr far sht e mir dhe na ruaj nga ndshkimi i Zjarrit!202. Pr kta do t prcaktohet nj pjes pr far ata kan fituar. Dhe Allahu sht m iShpejti n llogari.203. Dhe kujtoni Allahun gjat ditve t prcaktuara, por kushdo q nxiton t largohet pr dy

dit, ather kjo nuk prbn gjynah pr t dhe kushdo q qndron (edhe pr nj dit), pokshtu nuk sht gjynah pr t, n qoft se ai ka pr qllim mirsin dhe ti bindet Allahut(ta ket frik At); dhe dijeni se padyshim nj Dit ju do t mblidheni tek Ai.204. Dhe nga njerzit sht edhe ai, fjala e t cilit mund t t knaq ty (O Muhammed) n

jetn e ksaj bote dhe i cili e lut Allahun t dshmoj pr far ai ka n zemr, megjithat aisht m grindaveci nga kundrshtart.205. Ndrsa kur largohet prej teje (O Muhammed), prpjekja e tij n tok sht t bj Fesad(dme, shkatrrime, djallzi) n t dhe t shkatrroj prodhimet dhe bagtit; e Allahu nuk edo Fesadin (shkatrrimin).206. Dhe kur i thuhet atij: Kije frik Allahun, ai udhhiqet nga arroganca (krenaria,mosprfillja) n krime t mtejshme. Kshtu, pr t sht i mjaftueshm Xhehenemi dhevrtet ai sht vendi m i keq pr t ndenjur!207. Dhe nga njerzit sht edhe ai i cili e shet veten e vet (e mohon vetveten) duke krkuarKnaqsin e Allahut. Dhe Allahu sht plot mirsi ndaj robve (t Tij).


15/272

208. O ju besimtar! Hyni n mnyr t prkryer n Islam (duke iu nnshtruar t gjithaligjeve dhe rregullave t fes Islame) dhe mos ndini gjurmt e shejtanit. Padyshim q aisht pr ju armik i hapur.209. Por n qoft se rrshqisni prapa pasi ju kan ardhur treguesit e qart (PejgamberiMuhammed a.s., Kurani dhe Islami), ather dijeni mir se Allahu sht i Gjithfuqishmi, mi Urti Gjithgjykues.210. A mos presin ather pr ndonj gj tjetr vese tu vij Allahu n hijen e reve dhe

melekt? (Ather) shtja do t ishte q m par e prfunduar. Dhe Allahut i kthehen tgjitha shtjet (pr gjykim).211. Pyetni Bijt e Israilit sa shum Ajete (prova, tregues, shpallje) t qarta u kemi dhn Neatyre. Dhe kushdo q e ndryshon Mirsin e Allahut pasi ajo i ka ardhur atij (d.m.th., mohone braktis Fen e Allahut q sht vetm Islami dhe pranon Kufrin - mohimin), atherpadyshim q Allahu sht i Ashpr n ndshkim.212. Vrtet e zbukuruar sht jeta e ksaj bote pr ata q nuk besojn dhe q tallen me ataq besojn. Por ata t cilt u binden Urdhrave t Allahut dhe prmbahen nga ato gjra q Ai ika ndaluar, do t jen tepr lart atyre n Ditn e Ringjalljes. Dhe Allahu derdh (nga Mirsia,Bekimet, Dashamirsia, Nderimet e Tij n Ditn e Ringjalljes) pa kufi mbi kdo q Ai do.213. Njerzimi ishte nj bashksi dhe Allahu drgoi Pejgamber prgzues dhe kshillues dhebashk me ta Ai zbriti Shkrime (Librin) me t vrtetn pr t gjykuar mes njerzve n

shtjet e tyre pr t cilat ata kishin mendime t ndryshme. Dhe vetm ata t cilve uerdhn Shkrimet ndryshuan mes tyre pr t, me urrejtje mes njri-tjetrit, pasi u kishinardhur provat e qarta. Pastaj Allahu me Vullnetin dhe Autoritetin e Tij i udhheqi ata t ciltbesuan n t vrtetn pr t ciln ata kishin ndryshuar. Dhe Allahu udhzon at t cilin Ai don Rrugn e Drejt.214. Apo mendoni se do t hyni n Xhennet pa sprovime t atilla t cilat u erdhn edhe atyret cilt kan kaluar para jush? Ata u goditn me varfri t thell e me mjerime dhe utronditn aq shum, saq edhe i Drguari mes tyre dhe ata q besonin me t than: Kur dot vij Ndihma e Allahut?! Po! Padyshim Ndihma e Allahut sht afr!215. T pyesin ty (O Muhammed) far duhet t shpenzojn. Thuaju: fardo q tshpenzoni nga mirsit duhet t jet pr prindrit, pr farefisin, pr jetimt, pr t varfrit dhepr endacakun; dhe fardo q t bni nga mirsit , ska dyshim se Allahu sht i

Gjithditur pr t.216. Xhihadi (Lufta e Shenjt pr shtjen e Allahut) sht br detyrim pr ju(muslimant), megjithse ju nuk e plqeni at. E, ndodh q ju mund t mos e plqeni nj gjq sht n t vrtet e mir pr ju dhe t plqeni nj gj tjetr q sht e keqe pr ju.Allahu e di, por ju nuk e dini.217. T pyesin ty (O Muhammed) pr luftn n muajt e shenjt (muaji i 1-r, i 7-t, i 11-tdhe i 12-t i kalendarit Islam). Thuaj: Lufta n kta muaj sht nj tejkalim i madh i kufijve,por tejkalim akoma m i madh i kufijve pr Allahun sht t pengosh njerzimin t ndjekRrugn e Allahut, sht t mohosh At, sht t pengosh hyrjen n Mesxhid El-Haram (nMek) dhe t dbojn prej andej banort e saj dhe El-Fitnah sht m keq se vrasja. Dhe atakurr nuk do t pushojn s luftuari juve, derisa tju kthejn juve prapa nga feja e juaj(Besimi Islam), nse kan mundsi. Dhe kushdo qoft prej jush q kthehet prapa nga feja e

tij (Islami) dhe vdes si jobesimtar, ather veprat e tij do ti humbasin n kt bot dhe nBotn e Pastajme dhe do t jet prej banorve t Zjarrit. Aty do t banojn prgjithmon.218. Vrtet, ata q kan besuar dhe ata q jan shprngulur (pr Fen e Allahut) dhe janprpjekur e kan luftuar shum n Rrugn e Allahut, t gjith kta shpresojn pr Mshirn eAllahut. Dhe Allahu sht gjithnj Fals i Madh, Mshirplot.219. T pyesin ty (O Muhammed) pr pijet alkoolike dhe pr bixhozin. Thuaj: N to kagjynah t madh dhe pak prfitim pr njerzit, por gjynahi sht shum m i madh seprfitimi. T pyesin edhe se far duhet t shpenzojn. Thuaj: At q sht mbi nevojattuaja. Kshtu Allahu jua bn t qart juve Ligjet e Tij me qllim q t mendoni dhe tvlersoni,220. Pr jetn e dynjas dhe pr Botn Tjetr. T pyesin edhe pr jetimt. Thuaj: Gjja me mir sht t punoni me ndershmri me pasurin e tyre, ndrsa n qoft se ju i bashkonipunt tuaja me punt e tyre, ather ata jan vllezrit tuaj. Dhe Allahu e njeh at q kaqllim djallzin nga ai q ka qllim mirsin. Dhe, po t kishte dashur Allahu, Ai mund tjukishte vn n vshtirsi. Vrtet Allahu sht i Gjithfuqishm, m i Urti Gjithgjykues.


16/272

221. Dhe mos u martoni me mushriket (femra idhujtare, mohuese), deri sa ato t besojn (tadhurojn vetm Allahun). Dhe nuk ka dyshim se nj robresh besimtare sht m e mirse nj mushrike (idhujtare e lir), edhe pse ajo mund tju mahnis ju. Dhe mos ua jepni (bijattuaja) pr martes mushrikve (idhujtarve), deri sa ata t besojn (e t adhurojn vetmAllahun). E nuk ka dyshim se nj rob besimtar sht m i mir se nj mushrik (idhujtari ilir), edhe pse ai mund tju mahnis ju. Ata (mushrikt) ju ftojn ju n Zjarr, e Allahu ju ftonn Xhennet dhe Falje me Vullnetin e Vet dhe i bn t qarta Ajetet (provat, treguesit,

shpalljet) e Tij pr njerzimin, q ata t mund t prkujtojn.222. T pyesin pr t prmuajshmet (zakonet e grave). Thuaj: Kjo gjendje sht Adha (gj edmshme pr burrin t bj marrdhnie me to n kt gjendje), kshtu q u qndroni largbashkshorteve (pr marrdhnie, por mund t shijoni trupin e saj) gjat periudhave t tyredhe mos u afroni (t bni marrdhnie) me to derisa t pastrohen (t pastrohen prej tprmuajshmeve dhe t bjn Gusel - larje t t gjith trupit). Dhe kur t jen pastruar,ather shkoni pran tyre si ka urdhruar Allahu pr ju (t kryeni marrdhnie n fardomnyre prderisa marrdhnia t kryhet vetm n vendin ku lind fmija). Vrtet Allahu i donshum ata t cilt i kthehen Atij me pendim; dhe Ai i don ata t cilt e pastrojn vetveten(duke u lar e duke i pastruar pjest e trupit dhe gjith trupin pr t qen t pastruar pr tkryer faljet etj).223. Grat tuaja jan burim i vazhdimsis suaj, kshtu q afrojuni ktij burimi kur dhe si t

doni dhe drgoni (vepra t mira, lutjuni Allahut tju dhuroj juve pasardhs t prkushtuar)para jush pr veten tuaj. Dhe kini frik Allahun dhe dijeni se do ta takoni At (n Botn ePrtejme). Dhe prgzoi besimtart.224. Dhe mos e bni Emrin e Allahut shfajsim n betimet tuaja, n vend q t bni vepra tmira, t silleni me prkushtim dhe t vini paq mes njerzve. Dhe Allahu shtGjithdgjues, i Gjithditur. (Mos u betoni shum dhe nse jeni betuar pr t mos kryerndonj pun q n t vrtet sht e mir, ather jepni shpagim (sadaka) pr betimin dhebni mirsi).225. Allahu nuk do tju marr n llogari pr at q sht e paqllimshme (pa paramendim) nbetimet tuaja, por Ai do tju krkoj llogari pr far kan fituar zemrat tuaja (pr qllimet nzemrat tuaja). Dhe Allahu sht gjithnj Fals i Madh, m i Duruari.226. Ata q betohen se nuk do tu afrohen grave t tyre pr marrdhnie, duhet t presin

katr muaj, pastaj nse ndrrojn mendje, padyshim Allahu sht gjithnj Fals i Madh,Mshirplot.227. Dhe nse vendosin pr ndarje prfundimtare (divorc), ather Allahu shtGjithdgjues, i Gjithditur.228. Ndrsa grat e ndara duhet t presin (pr tu rimartuar) pr tri periudha t tyre (tmenstruacioneve) dhe nuk sht e ligjshme pr to q t fshehin far ka krijuar Allahu nbrendsi t tyre, n mitrat e tyre, nse ato besojn n Allahun dhe n Ditn e Fundit. Dheburrat e tyre kan t drejtn e par pr ti rimarr ato gjat ksaj kohe, nse dshirojnpajtim. Dhe ato kan t drejta (mbi burrat e tyre pr shpenzimet, pr jetesn, pr pasurinetj) t barabarta (me t drejtat e burrave) mbi ta (edhe pr bindje, respekt etj) n atshkall q sht e arsyeshme, por burrat kan nj shkall m tepr (prgjegjsie) mbi to.Dhe Allahu sht i Gjithfuqishm, m i Urti Gjithgjykues.

229. Divorci sht pr dy her. Pas ksaj, ose ju mbajeni at me marrdhnie t arsyeshme,ose lirojeni at me dashamirsi dhe nuk sht e ligjshme pr ju burra tu merrni atyre ndonjgj nga Mahri (t holla, shprblim i martess q burri i jep nuses kur martohet) q jua kenidhn atyre, prvese kur t dy palt kan frik se nuk do t jen n gjndje tu ruhenkufijve t urdhruar nga Allahu. Prandaj, n qoft se keni frik se ato nuk do t jen ngjendje tu ruhen kufijve t urdhruar nga Allahu, ather nuk sht gjynah pr asnjrnpal nse ajo e kthen prap (Mahrin, ose nj pjes t tij) pr Khulin (ndarjen e gruas ngaburri duke i dhn atij nj shprblim t caktuar) e saj. Kta jan kufijt e urdhruar ngaAllahu, kshtu q mos i kaloni ata. Dhe kushdo q i kalon kufijt e urdhruar nga Allahu,ather kta jan Dhalimun (keqbrs).230. Dhe nse ai e ka ndar at (pr her t tret), ather q ktej e mbrapa ajo nuk shtm e ligjshme pr t derisa ajo t martohet me burr tjetr. Pastaj, nse burri tjetr e ndanat, nuk sht gjynah pr asnjrin prej t dyve q t ribashkohen, me kusht q tuprmbahen kufijve t prcaktuar nga Allahu. Kta jan kufijt e Allahut t cilt Ai i bn tqart pr njerzit q kan dije e msojn.


17/272

231. Dhe kur ti keni ndar grat dhe ato t ken mbushur periudhn e tyre t prcaktuar,ose i rimerrni ato mbi baza t arsyeshme, ose i leni t lira po mbi baza t arsyeshme, pormos i merrni (prap) pr ti lnduar. Dhe kushdo q e bn kt gj, ai i ka br dmvetvetes. Dhe mos i merrni Vargjet (Ligjet) e Allahut si shaka, por prkujtoni Mirsit eAllahut mbi ju dhe far Ai ju ka zbritur juve nga Libri (Kurani) dhe El-Hikmeh (Sunneti i tDrguarit t Tij, zbatimi n jet, ligjet, drejtsia Islame etj) nprmjet t cilave Ai ju udhzon

ju. Dhe kini frik Allahun dhe msojeni se Allahu sht i Gjithdituri pr do gj.

232. Dhe kur ti keni ndar grat dhe ato ta ken mbushur kohn e prcaktuar, mos i ndaloniq t martohen me burrat e mparshm, n qoft se ata, n mnyr t ndrsjell, t dy paltpajtohen mbi baza t arsyeshme. Ky (udhzim) sht kshillim pr donjrin prej jush i cilibeson Allahun dhe Ditn e Fundit. Kjo sht m e ndershme dhe m e pastr pr ju. DheAllahu di e ju nuk dini.233. Nnat do tu japin gji foshnjave t tyre pr dy vjet t plota. (Kjo sht) pr ata prindrq dshirojn ta plotsojn kohn e gjidhnies, por babai i fmijs do t mbaj prsiprushqimin dhe veshjen e nns s fmijs mbi baza t arsyeshme. Askush nuk do t ket mbivete barr m tepr sesa mundet t mbaj. Asnj nn nuk do t trajtohet padrejtsisht prshkak t fmijs s saj, as edhe babai pr shkak t fmijs s tij; dhe mbi trashgimtarinsht e detyrueshme njsoj (si edhe far ishte e detyrueshme mbi babain). Nse t dyprindrit vendosin pr fmijn (pr ushqimin me gji), me plqim t ndrsjell dhe pasi t

kshillohen edhe midis tyre, ktu nuk ka gjynah pr ta. Dhe po t vendosni pr birzim tfmijve tuaj pr tu dhn qumsht nj nn tjetr, nuk sht gjynah pr ju, me kusht q juti paguani nns (qumshtdhnses) far ju vendost bashkarisht (ti jepni asaj) n baza tarsyeshme. Dhe kini frik Allahun dhe dijeni se Allahu vrtet sht Gjithvzhguesi prgjithka q ju veproni.234. Dhe ata prej jush t cilt vdesin dhe ln bashkshorte pas, ato duhet t presin (prmartes tjetr) katr muaj e dhjet dit. Pastaj, kur t ken mbushur periudhn eprcaktuar, nuk prbn gjynah pr to nse ato e dorzojn veten n mnyr t drejt dhe tndershme (dhe ksisoj pra, ato mund t martohen). Dhe Allahu sht i Mirnjohur prgjithka q ju veproni.235. Dhe nuk sht gjynah pr ju, nse mundoheni trthorazi pr ndonj rast pr fejes osense e fshihni n vetvete. Allahu e di se ju do ti kujtoni ato, por mos bni premtim pr lidhje

me to n fshehtsi, vetm nse u flisni ndonj fjal t ndershme sipas drejtsis Islame. Dhemos e prfundoni martesn (e t kryeni marrdhnie me to) derisa t plotsohet koha eduhur. Dhe dijeni se Allahu e di se far keni n mendje, kshtu q kijeni frik At dhe dijenise Allahu sht gjithnj Fals i Madh, tepr Durimtar.236. Nuk ka gjynah mbi ju, n qoft se i ndani grat kur akoma nuk i keni prekur ato (pr tbr marrdhnie me to) dhe nuk u keni prcaktuar Mahrin, por u jepni atyre (nj dhurat tprshtatshme); i pasuri sipas pasuris s tij dhe i varfri sipas pasuris s tij, e nj dhuratme nj vler t arsyeshme sht detyr pr ata q bjn vepra t mira.237. Dhe n qoft se i ndani ato para se ti keni prekur (pr t br marrdhnie me to) dheua keni prcaktuar Mahrin, ather u jepni gjysmn e shums nse ato (grat) nuk e falinat; ose nse ai, n dor t t cilit sht lidhja e martess, dshiron (q tia fal gjysmntjetr t tij, le) tia jap asaj plotsisht shumn e paraprcaktuar. Dhe t falni e ti dhuroni

(asaj vlern e plot t Mahrit) sht m afr Takvas (prkushtimit, drejtsis e mirsis).Dhe mos e harroni bujarin mes jush. Vrtet Allahu sht Gjithvzhgues pr gjithka q jubni.238. Ndiqni rreptsisht faljen (pes koht e detyruara) e sidomos faljen e mesit (faljen m tmir q sht falja e pasdits, Asri). Dhe qndroni para Allahut me bindje e prkushtim.239. Dhe nse keni frik (armikun), faluni n kmb ose n mjetet e udhtimit. Ndrsa, kurt jeni t sigurt, falni namazin dhe prkujtoni Allahun, ashtu si ju ka msuar Ai, gj t ciln

ju nuk e dinit.240. Dhe ata q prej jush vdesin dhe ln pas gra, duhet t ln trashgim pr grat e tyremjete jetese dhe banes pr nj vit duke mos i nxjerr ato jasht, por n qoft se atolargohen, pr ju nuk ka asnj gjynah pr far ato bjn vet me kusht q largimi t jet indershm (p.sh. martes e ligjshme etj). Dhe Allahu sht i Gjithfuqishmi, m i UrtiGjithgjykues.241. Dhe pr grat e ndara, mbajtja me mjete jetese (duhet t sigurohet e) t jet n njshkall t arsyeshme. Kjo sht detyr pr El-Muttekunt (t prkushtuarit n Besimin ePastr Islam).


18/272

242. Kshtu Allahu jua bn t qarta Ajetet (Ligjet) e Tij me qllim q ju t mund t kuptoni.243. A nuk ke menduar ti (O Muhammed) pr ata mijra q lan shtpit e tyre, duke pasurfrik vdekjen? Allahu u tha atyre: Vdisni, dhe pastaj Ai i ktheu ata prsri n jet. VrtetAllahu sht Dhuruesi i Madh i shum mirsive pr njerzit, por shumica e tyre nukfalnderojn.244. Dhe luftoni n Rrugn e Allahut dhe dijeni se Allahu sht Gjithdgjues, i Gjithditur.245. Kush sht ai q dshiron t lr tek Allahu nj hua t mir, ashtu q Ai t mund tia

shumfishoj at atij disa her? Dhe sht Allahu Ai i Cili shton apo pakson (Rizkun -furnizimin e mirsive tuaja) dhe tek Ai sht kthimi juaj.246. A nuk keni menduar pr at grup nga Bijt e Israilit pas kohs s Musait? Kur ata ithan njrit prej Pejgamberve t tyre: Na zgjidh neve nj mbret dhe ne t luftojm nRrugn e Allahut. Ai u tha: A do t trhiqeshit nga lufta, nse ajo do tju detyrohej juve?Ata than: Pse t mos luftonim n Rrugn e Allahut, n kohn kur ne jemi przn ngashtpit tona dhe fmijt (familjet na jan marr robr)? Por kur atyre iu urdhrua lufta, atau shmangn t gjith prve nj grupi t vogl. Dhe Allahu sht i Gjithditur pr Dhalimunt(jobesimtart, pr keqbrsit).247. Dhe kur Pejgamberi i tyre (Samueli a.s.) u tha: Vrtet Allahu ka zgjedhur pr ju Talutinsi mbret. Ata than: Si mund t jet ai mbret mbi ne kur ne jemi m t prshtatshm se aipr mbretri dhe se atij nuk i sht dhn mjaft pasuri. Ai tha: Me t vrtet, Allahu e ka

zgjedhur at mbi ju dhe ia ka shtuar atij shum dijen dhe ia ka rritur shtatin; dhe Allahu iadhuron Mbretrin atij q Ai do. Dhe Allahu sht i Gjithmjaftueshm pr t prmbushurnevojat e krijesave t Tij, i Gjithditur.248. Dhe Pejgamberi i tyre (Samueli a.s.) u tha: Vrtet! Shenja e Mbretris s Tij sht sedo t vij te ju Et-Tabut (ark druri) n t ciln ndodhet Sakinah (paq dhe siguri) nga Zoti

juaj dhe dika e mbetur nga ato gjra q lan pas tyre Musai dhe Haruni, e mbajtur ngamelekt. Padyshim, n kt ka tregues pr ju, nse vrtet jeni besimtar.249. Pastaj, kur Taluti u nis me ushtrin e tij, ai u tha: Vrtet Allahu do tju provoj ju menj lum. Kshtu pra, kushdo q pi prej tij ai nuk sht me mua, ndrsa kush nuk e shijon, aisht me mua, prve atij q pi vetm nj grusht. Por megjithat ata t gjith pin (prejtij), prve nj pakice prej tyre. Kshtu kur ai e kishte kaluar at, ai dhe ata q besuanbashk me t, ata (t tjert) q kishin pir than: Ne nuk kemi fare fuqi sot kundr Xhalutit

dhe hordhive t tij. Por ata q e dinin se me siguri ata do t takoheshin me Allahun, than:Sa shpesh nj grup i vogl ka mundur nj hordhi t fuqishme me Vullnetin dhe Lejen eAllahut? Dhe Allahu sht me durimtart.250. Dhe kur ata marshuan pr tu takuar me Xhalutin dhe forcat e tij, ata than (iu lutnAllahut): Zoti yn! Derdh mbi ne durim dhe na nxirr fitimtar mbi popullin jobesimtar.251. Kshtu ata i shpartalluan ata (mosbesimtart) me Vullnetin dhe Lejen e Allahut dheDaudi e vrau Xhalutin. Dhe Allahu i dha atij mbretrin (pas vdekjes s Talutit dhe Samuelita.s.) dhe Hikmetin (gradn e Pejgamberis) dhe i msoi atij nga far Ai deshi. Dhe nseAllahu nuk do ti provonte nj grup njerzish me an t nj grupi tjetr, toka sigurisht q dot ishte e mbushur plot djallzi e pabesi. Por Allahu sht Dhuruesi i Madh i shum mirsivepr gjith Alemin (pr njerzit, xhindet dhe gjith sht).252. Kto jan Vargjet e Allahut dhe Ne ti lexojm ato ty (O Muhammed) me vrtetsi. Dhe

sigurisht q ti je nga t Drguarit (e Allahut).Pjesa 3253. Ata t Drguar! Ne paraplqyem disa mbi disa t tjer; disave Allahu u foli drejtprdrejt;t tjer Ai i ngriti n shkall t larta nderi; dhe Isait, birit t Merjemes Ne i dham prova dhedshmi t qarta dhe e mbshtetm at n Ruhul-Kudusin (Xhibrilin a.s.). Po t kishte dashurAllahu, breza t tr njri pas tjetrit nuk do t kishin luftuar me njri-tjetrin pas ardhjes sVargjeve t qarta t Allahut tek ata, por ata ndryshuan - disa prej tyre besuan dhe t tjertnuk besuan. Po t kishte dashur Allahu, ata nuk do t kishin luftuar kundr njri-tjetrit, porAllahu bn far Ai dshiron.254. O ju q keni besuar! Shpenzoni nga ajo me t ciln Ne ju kemi furnizuar, para se t vijnj Dit kur nuk do t ket as marrveshje, as shoqri dhe as ndrhyrje. E janmosbesimtart ata q jan Dhalimun (keqbrs, mohues).

255. Allah! La ilahe il-la Huve (askush nuk ka t drejt, nuk meriton dhe nuk duhet tadhurohet prve Atij), El-Haj-ju El-Kaj-jum (i Prjetshmi, i Pafillim dhe i Pambarim, Mbajtsidhe Mbrojtsi i gjithkaje q ekziston). At nuk e kap as kotje e as gjum. Atij i prkasingjith sht n qiej e gjith sht n tok. E kush sht ai q mund t ndrhyj tek Ai


19/272

prve se me Lejen e Tij? Ai di se far u ndodh krijesave t Tij n kt bot, dhe far do tundodh atyre n Botn Tjetr, dhe ata kurr nuk do t marrin me mend ndonj gj nga Dija eTij, prve asaj q Ai do (nga Vullneti i Tij). El-Kursija e Tij (dija, sundimi, mbikqyrja) shtrihetmbi qiej dhe tok dhe Ai nuk ndjen aspak lodhje n ruajtjen dhe mbrojtjen e tyre. Dhe Aisht m i Larti, m Madhshtori (ky ajet njihet edhe me emrin Ajeti Kursije).256. Nuk ka asnj detyrim n fe. Vrtet, Rruga e Drejt sht br e qart nga rruga egabuar. Kushdo q mohon Taghutin (do gj tjetr q adhurohet prve ose krahas Allahut)

dhe beson n Allahun, ather ai sht kapur pr mbajtsin m t sigurt q nuk thyhetkurr. Dhe Allahu sht Gjithdgjuesi, i Gjithdituri.257. Allahu sht Valiu (Mbrojtsi, Ruajtsi) i atyre q e besojn At. Ai i nxjerr ata ngaerrsira n drit, por sa pr ata q nuk besojn, Eulija (mbshtets, ndihmues) t tyre janTaghutt: kta i nxjerrin nga drita dhe i zhysin n errsir. Kta jan banort e Zjarrit dheatje do t banojn prgjithmon.258. A nuk e ke par at q kundrshtoi Ibrahimin pr Zotin e tij (Allahun), sepse Allahu ikishte dhn atij mbretrin? Kur Ibrahimi i tha atij: Zoti im (Allahu) sht Ai q jep jetdhe sjell vdekje. Ai tha: (Edhe) un ngjall dhe vdes. Ibrahimi i tha: Allahu e sjell diellinnga lindja; ather sille ti at nga perndimi. N kt mnyr mosbesimtari u mundplotsisht. Dhe Allahu nuk e drejton at popull q sht Dhalimun (keqbrs, jobesimtar).259. Apo si puna e atij q kaloi pran nj qyteti i cili ishte i tri i rrnuar n themel e ati. Ai

tha: Oh! Si do t mund Allahu ta sjell kt ndonjher n jet pas shkatrrimit t tij?Kshtu Allahu e bri at (Uzejrin) t vdes pr njqind vjet, pastaj e zgjoi prsri. (Allahu) itha: Sa koh ke qndruar (si i vdekur)? Ai iu prgjigj: Ndoshta kam qndruar nj dit osenj pjes t saj. (Allahu i) tha: Aspak! Ke mbetur aty (i vdekur) pr njqind vjet; shiko tekushqimet dhe pijet; ato nuk tregojn asnj ndryshim; shiko edhe gomarin tnd (si iu kanshkaprderdhur eshtrat)! Dhe kshtu Ne t bm ty nj tregues pr njerzit. Shiko te eshtratse si Ne i mbledhim bashk dhe i veshim ato me mish. Kur kjo iu shfaq qart atij, ai tha:

Tash un e di se Allahu sht i Zoti t bj gjithka.260. Kujto edhe Ibrahimin kur ai tha: Zoti im! M shfaq mua se si Ti i ngjall t vdekurit.Allahu iu prgjigj: A nuk beson? Ibrahimi i tha: Po, besoj, por dua t m qetsohet zemra(e t kem besim t fort). Allahu i tha: Zgjidh katr zogj, pastaj ndilli drejt teje (pastajtherri ata) dhe vendosi copa-copa n do kodr, e pastaj thirri ata dhe (ata) do t lshohen

me shpejtsi drejt teje. Dhe dije se Allahu sht i Gjithfuqishm, m i Urti Gjithgjykues.261. Shembulli i atyre t cilt e shpenzojn pasurin e tyre n Rrug t Allahut sht singjashmria e kokrrs s grurit; ajo rrit shtat kallinj dhe do kalli ka njqind kokrra. Allahuia shton shumfish kujtdo q Ai dshiron. Dhe Allahu sht i Gjithmjaftueshm pr tprmbushur nevojat e krijesave t Tij, i Gjithditur.262. Ata t cilt shpenzojn pasurin e tyre n shtjen e Allahut dhe nuk i ndjekin nga pasdhuratat e tyre me njoftime pr t treguar bujarin apo me lndim, shprblimi i tyre sht teZoti i tyre. Pr ta nuk do t ket as frik dhe as nuk do t pikllohen.263. Fjalt e dashura dhe falja e gabimeve jan m e mir se sa Sadakaja (lmosha) endjekur me lndim. Dhe Allahu sht m i Pasuri (i Lir nga do nevoj), tepr Durimtar.264. O ju q keni besuar! Mos e jepni Sadakan (lmoshn) duke e ndjekur me njoftime prt treguar bujarin apo me lndime, si ai q e shpenzon pasurin e tij pr tu par nga

njerzit; dhe ai nuk beson n Allahun, as edhe n Ditn e Fundit. Shembulli i tij sht si njgur i lmuar mbi t cilin ka fare pak pluhur; mbi t bie nj shi i rrmbyer q e lan at dhenuk mbetet gjurm pluhuri n t. Ata (formalistt) nuk jan n gjendje t bjn asgj me atq ata kan fituar. Dhe Allahu nuk e drejton popullin jobesimtar.265. Dhe ngjashmria e atyre t cilt e shpenzojn pasurin e tyre pr t krkuar Knaqsine Allahut, ndrsa thell n veten e tyre jan t sigurt dhe t bindur se Allahu do ti shprblejata (pr shpenzimin n shtjen e Tij), sht si i nj kopshti t begatshm: bie nj shi i mirdhe ai e dyfishon prodhimin. Edhe nse nuk i bie ndonj shi i mir, nj shi i leht i mjafton.Dhe Allahu sht Gjithvzhgues pr gjithka q ju veproni.266. A do t dshironte ndonj nga ju t kishte nj kopsht me hurma dhe rrush, me lumenjq rrjedhin posht tij dhe me gjith llojet e frutave pr t, ndrsa at e kap mosha e thyerndrsa ka fmij t dobt (jo n gjendje t kujdesen pr vete), pastaj kopshti goditet me njstuhi t zjarrt dhe kshtu ai digjet? Kshtu Allahu jua bn t qarta Ajetet (provat, treguesit,vargjet), me qllim q ju t mendoni.267. O ju q keni besuar! Shpenzoni nga gjrat e mira q ju i keni fituar (n mnyr tdrejt) dhe nga ajo q Ne e kemi prodhuar nga toka pr ju dhe mos e keni mendjen tek ajo


20/272

q sht e keqe pr ta shpenzuar, megjithse ju nuk do ta pranonit at, vetm nse do timbyllnit syt dhe do t tregoheshi dorlshuar. Dhe dijeni se Allahu sht m i Pasuri (i Lirnga do nevoj) dhe Zotruesi i t gjitha lavdrimeve.268. Shejtani ju frikson ju me varfri dhe ju urdhron ju pr t vepruar Fahsha (vepra tulta, marrdhnie t paligjshme e gjynahe t tjera), ndrsa Allahu ju premton juve Falje ngaVet Ai dhe Mirsi t pafund; dhe Allahu sht i Gjithmjaftueshm pr t prmbushurnevojat e krijesave t Tij, i Gjithditur.

269. Ai i dhuron Hikmah (urtsin, Pejgamberin) atij q Ai dshiron, dhe atij t cilit i shtdhn Hikmeti, vrtet q i sht dhuruar mirsi e madhe. Por askush nuk prkujton prvenjerzve t brumosur me mendje t shndosh.270. Dhe fardo q t jepni pr shpenzimet (p.sh., pr Sadaka - lmosh pr shtjen eAllahut etj), apo pr fardo q t betoheni, t jeni t bindur se vrtet Allahu e di plotsisht.Dhe pr Dhalimunt (keqbrsit, mosbesimtart) nuk ka asnj ndihmues.271. N qoft se ju i jepni hapur Sadakat (lmoshat), kjo sht mir, por nse i fshehni atodhe ua jepni t varfrve, kjo sht akoma m mir pr ju; Allahu do tju fal juve (shum)nga gjynahet tuaja. Dhe Allahu sht i Mirnjohur pr gjithka q ju punoni.272. Nuk sht i yti (O Muhammed) drejtimi i tyre, por Allahu i udhzon ata q Ai do. Dhefardo q ju t shpenzoni n mirsi, ajo sht pr veten tuaj, kur ju e shpenzoni jo prqllim tjetr, por vetm pr Fytyr t Allahut. Dhe fardo q ju e shpenzoni n mirsi, ajo do

tju rikthehet juve plotsisht dhe nuk do tju bhet asnj padrejtsi.273. Sadakaja (lmosha) sht pr Fukarat (t varfrit) t cilt nga Urdhri i Allahut jan tkufizuar dhe nuk mund t ecin lart e posht (pr pun e pr tregti). Ai q nuk i njeh ata,mendon se ata jan t pasur pr shkak t modestis s tyre. Ju mund ti njihni kta ngashenja dalluese e tyre: ata nuk lypin aspak prej njerzve. Dhe fardo q t shpenzoni nmirsi, padyshim q Allahu e di mir at.274. Ata q e shpenzojn pasurin e tyre n shtjen e Allahut natn e ditn, fshehurazi ehapur, kta do ta ken shprblimin te Zoti i tyre dhe pr ta nuk do t ket as frik dhe asnuk do t pikllohen.275. Ata q han Riba (kamat, fajde) nuk do t vijn ndryshe (n Ditn e Ringjalljes), vesesi nj i rrahur nga shejtani q e trheq at drejt marrzive. Kjo ngaq ata than: Tregtiasht krejt si kamata, ndrsa Allahu ka lejuar tregtin dhe ka ndaluar kamatn. Prandaj

kushdo q merr nj thirrje (udhzim) nga Zoti i tij dhe ndalon marrjen e kamats, nuk do tdnohet pr t shkuarn dhe rasti i tij sht n gjykim t Allahut, por kushdo q i kthehetasaj, t tillt jan banor t Zjarrit - ata atje do t banojn.276. Allahu do t shkatrroj Riban (kamatn) dhe do t shtoj Sadakan (veprat bmirse,lmoshn). Dhe Allahu nuk i do aspak mosbesimtart, ata q veprojn gjynahe.277. Vrtet, ata q besojn dhe bjn vepra t drejta, falen rregullisht, japin Zekatin, t tilltdo ta ken shprblimin te Zoti i tyre dhe pr ta nuk do t ket as frik, as edhe nuk do tpikllohen.278. O ju q keni besuar! Kini frik Allahun dhe ndrprisni far ju ka mbetur nga kamata(ktej e tutje), n qoft se jeni me t vrtet besimtar.279. Dhe n qoft se nuk e bni kt, ather merrni njoftimin pr luft nga Allahu dhe iDrguarin i Tij, por nse pendoheni, ather ju do t keni vlern tuaj. Mos bni padrejtsi

(duke krkuar m tepr se vlera juaj) q edhe juve t mos ju bhet padrejtsi (q t mosmerrni m pak nga vlera juaj).280. Dhe n qoft se borxhliu sht n vshtirsi, ather i lini koh atij derisa ti lehtsohetmundsia pr ti kthyer detyrimet, por nse ju ia falni n shenj mirsie, kjo sht shum mmir pr ju, vetm sikur ta dinit.281. Dhe kini frik Ditn kur t ktheheni prsri tek Allahu. Ather dokush do t paguhetpr far ka fituar dhe askujt nuk do ti bhet padrejtsi.282. O ju q keni besuar! Kur t lidheni pr nj borxh pr n koh t caktuar, shkruajeni at.Le t jet nj shkrues q t shkruaj me drejtsi mes jush. Le t mos kundrshtoj shkruesit shkruaj ashtu si e ka msuar Allahu. Kshtu le t shkruaj pra dhe le t diktoj ai(borxhliu) i cili merr mbi vete prgjegjsin pr t diktuar dhe ai duhet t ket frik Allahun,Zotin e tij, e t mos paksoj asgj nga detyrimi i tij. Por nse borxhliu sht i paaftmentalisht, apo i mitur, apo nuk sht n gjendje t diktoj (flas) vet, ather le t diktojkujdestari i tij me drejtsi. Dhe merrni dy dshmitar nga njerzit tuaj dhe nse nuk gjindendy burra, ather merrni nj burr e dy gra, t atilla q ju ti pranoni si dshmitar, kshtuq nse njra harron, tjetra ia kujton. Dhe dshmitart nuk duhet t refuzojn kur thirren pr


21/272

t dshmuar. Nuk duhet t lodheni, as t mrziteni duke shkruar (marrveshjen tuaj) nsesht e gjat apo e shkurtr pr kohn e ardhshme t afatit t saj. Kjo sht m e drejt tekAllahu, m e qndrueshme si dshmi dhe m bindse pr t parandaluar dyshimet mes jush.Por kur keni t bni me tregti t astit q ju e zhvilloni ndrmjet jush, nuk prbn gjynah pr

ju n qoft se nuk e shkruani, por merrni dshmitar sa her q t bni ndonj marrveshjetregtie. Dhe t mos vuaj as shkruesi dhe as dshmitari asnj pasoj, dhe nse u shkaktoniatyre (pasoja), kjo do t ishte poshtrsi nga ana juaj. Dhe ia kini frikn Allahut; dhe Allahu ju

mson ju. Dhe Allahu sht i Gjithdituri pr do gj.283. Dhe nse jeni n udhtim dhe nuk mundeni t gjeni dot shkrues, ather merrni oseleni peng dika. M pas, n qoft se njri i beson tjetrit, ather ai t cilit i sht dhnbesimi, ta shkarkoj besimin e dhn me besnikri dhe le t ket frik Allahun, Zotin e tij.Dhe mos e fshihni dshmin, sepse ai q e fsheh at, sigurisht q zemra e tij shtgjynahqare. Dhe Allahu sht i Gjithditur pr far veproni ju.284. T Allahut jan gjith ka n qiej dhe gjith ka n tok. Edhe nse e shprehni farkeni n veten tuaj, edhe nse e fshihni, Allahu do tju marr n llogari pr t. Pastaj Ai fal atq Ai do dhe ndshkon at q Ai do. Dhe Allahu sht i Zoti t bj do gj.285. I Drguari (Muhammedi a.s.) beson n far i sht zbritur atij nga Zoti i tij dhe pokshtu edhe besimtart (besojn bashk me t). Gjithsecili prej tyre beson n Allahun, nMelekt e Tij, n Librat e Tij, n t Drguarit e Tij. (Ata than): Ne nuk bjm asnj dallim

mes njri-tjetrit prej t Drguarve t Tij - dhe po kshtu than: Ne dgjuam dhe u bindm.(Ne krkojm) Faljen Tnde, Zoti yn dhe tek Ti sht kthimi i fundit.286. Allahu nuk e rndon asknd mbi mundsit q ai ka. Secili merr shprblim pr at (tmir) q ka fituar dhe (po kshtu) secili merr dnim pr at (t keqe) q ka fituar. Zoti yn!Mos na ndshko n qoft se harrojm, apo biem n gabime; - Zoti yn! Mos na ngarko mebarrn e atyre t cilt i detyrove para nesh (jehudit dhe t krishtert); Zoti yn! Mos nangarko me barr m t rnd se sa kemi mundsi pr t (q ta mbajm). Na fal ne, dhe naliro nga gjynahet dhe kij Mshir pr ne. Ti je Maula (Zoti, Mbrojtsi, Ruajtsi) yn; pra, nandihmo dhe na jep fitore prmbi popullin Kafir (mohues, mosbesimtar).

Al Imran - Familja Imran


1. Elif, Lam, Mim.2. All-llah! La ilahe il-la Huve (askush nuk ka t drejt, nuk meriton e nuk duhet t adhurohetprve Atij), El-Haj-ju El-Kaj-jum (I Prjetshmi, i Pafillim dhe i Pambarim, Mbajtsi dheMbrojtsi i gjithkaje q ekziston).3. sht Ai i Cili t ka zbritur ty (O Muhammed) Librin (Kuranin) me t vrtetn, dukevrtetuar far ka zbritur para tij. Dhe Ai ka zbritur edhe Teuratin dhe Inxhilin,4. Koh m par, si udhheqje pr njerzimin. Dhe Ai zbriti edhe Kriterin (e gjykimit mes tmirs dhe t keqes Kuranin). Vrtet, ata q mohojn Ajetet e Allahut, pr ta ka ndshkimt ashpr. Dhe Allahu sht i Gjithfuqishm, Gjithzotrues pr shpagim.5. Vrtet asgj nuk i fshihet Allahut, as n tok dhe as n qiej.6. Ai sht i Cili ju formson n mitra ashtu si Ai dshiron. La ilahe il-la Huve (nuk ka tadhuruar tjetr t merituar prve Atij), i Gjithfuqishmi, m i Urti Gjithgjykues.7. sht Ai i Cili t ka zbritur ty (O Muhammed) Librin (Kuranin). N t ka Vargje plotsishtt qarta t cilat jan themelet e Librit (kto jan Vargjet e Ahkamit - urdhrat etj; t Faraidit- detyrat e detyrimet: Hududet - ligjet pr ndshkimet e vjedhsve, imoralve etj); dhe ttjera jo krejt t qarta (pr tu kuptuar nga njerzit). Kshtu, sa pr ata, n zemrat e t cilveka largim nga e vrteta, ata ndjekin at q nuk sht plotsisht e qart, n kt mnyrduke krkuar Fitneh (mosbesim, sprovime, trazira, fatkeqsi etj) dhe duke krkuar prkuptimet e fshehta, por askush nuk i di kuptimet e fshehta prve Allahut. Dhe ata q janplotsisht t vendosur n dije, thon: Ne besojm n t, i tri (Ajete t qarta e t paqarta)sht nga Zoti yn. Dhe nuk marrin msim, vese ata q jan t brumosur me mendje tshndosh. (Tefsir At-Tabari).8. (Ata than): Zoti yn! Mos na i lr zemrat tona q t shmangen nga e vrteta pasi Ti nake udhzuar, dhe na dhuro mshir nga Mshira Jote. Vrtet, Ti je Dhuruesi i Madh.

9. Zoti yn! Vrtet Ti je Ai i Cili do t grumbulloj t gjith njerzit bashk, n Ditn pr tciln nuk ka pik dyshimi. Vrtet Allahu kurr nuk e then Premtimin e Tij.


22/272

10. Vrtet, atyre q nuk besojn, as pasuria e tyre, as fmijt e tyre nuk do tu vlejn asgjndaj Allahut dhe t tillt do t jen lnda djegse e Zjarrit (t Xhehenemit).11. Si sjellja e popullit t Faraonit dhe e atyre para tyre; ata i mohuan Ajetet Tona (provat,treguesit, shpalljet) kshtu q Allahu i mbrtheu (me shkatrrim) pr mkatet e tyre. DheAllahu sht i Ashpr n ndshkim.12. Thuaju (O Muhammed) atyre q mohojn: Ju do t shkatrroheni dhe do tgrumbulloheni bashk n Xhehenem dhe vrtet, sa i keq sht ai vend pr pushim!

13. Tashm sapo kaloi nj shenj pr ju (jehudi) n t dy ushtrit q u takuan (n betejmes tyre, bhet fjal pr Luftn e Bedrit): Njra luftonte pr shtjen e Allahut, ndrsa tjetraishin mohues. Ata (besimtart) i pan ata (jobesimtart) me syt e tyre sa dyfishi i tyre(megjithse, jobesimtart ishin sa trefishi i besimtarve). Dhe Allahu mbshtet me Fitoren eTij at q Ai dshiron. Dhe ktu ka nj msim pr ata q jan t brumosur me shikim tthell. (Tefsir At-Tabari).14. Vrtet e zbukuruar sht pr njerzit dashuria pr gjrat q ata i lakmojn: grat,fmijt, sa m shum ar e argjend (pasuri), kuaj t mir e t fort, bagti dhe toka pjellore.Kjo sht knaqsia e jets s ksaj bote, por Allahu ka me Vete kthim t shklqyer(Xhennetin).15. Thuaj (O Muhammed): A tju tregoj juve pr gjra shum m t mira se kto? PrMuttekint (t prkushtuarit n Besimin e Pastr Islam) ka Kopshte t Begat t Xhennetit

nn t cilin rrjedhin lumenj me Zotin e tyre atje. Atje do t rrin prjetsisht, atje do t kenedhe Ezvaxhun Muttaharatun - bashkshorte t dlira (pa t prmuajshme, pa papastrti ttjera si n kt bot, etj), edhe Knaqsin prej Allahut. Dhe Allahu sht Gjithvzhgues irobve t Tij.16. Ata q thon: Zoti yn! Ne vrtet kemi besuar, kshtu pra, falna neve gjynahet tona dhena shpto ne nga ndshkimi i Zjarrit.17. (Kta jan) ata t cilt jan t durueshm, ata t cilt jan t vrtet (n besim, n fjale n vepra) dhe t bindur me prkushtim t iltr n adhurimin ndaj Allahut, ata qshpenzojn (japin Zekat dhe Sadaka n Rrug t Allahut) dhe ata q luten dhe krkojnFaljen e Allahut n ort e fundit t nats.18. Allahu dshmon se La Ilahe il-la Huve (nuk ka t adhuruar tjetr me t drejt prveAtij); (dshmojn) edhe melekt, edhe ata q kan mend e q din; Ai e mban Krijimin e Tij

n Drejtsi t plot. La Ilahe il-la Huve (askush nuk ka t drejt, nuk meriton e nuk duhet tadhurohet prve Atij), i Gjithfuqishmi, m i Urti Gjithgjykues.19. Padyshim se feja (e vrtet dhe e pranuar) tek Allahu sht Islami. Edhe atyre q u jandhn Librat (jehudit dhe t krishtert) nuk ndryshuan, vese pasi atyre u erdhi dija ngaAllahu, nga xhelozia mes njri-tjetrit. Dhe kushdo q mohon Ajetet e Allahut, athersigurisht q Allahu sht m i Shpejti n marrjen n llogari.20. Kshtu, n qoft se ata t kundrshtojn ty (O Muhammed), thuaju: Un ia kamnnshtruar veten plotsisht Allahut (n Islam), dhe po kshtu edhe ata q m ndjekin mua.Dhe thuaju atyre t cilve u jan dhn Librat m par (jehudive dhe t krishterve) dheatyre q jan analfabet (paganve arab): A e nnshtroni edhe ju veten (ndaj Allahut nIslam)? N qoft se ata e bjn kt, ather, ata jan t drejtuar nga e mbara, por nseata i largohen, detyra jote sht vetm q ta bsh t njohur Mesazhin. Dhe Allahu sht

Gjithvzh

Documents

Kur'ani - Grup përkthyesish