KURRIKULA PËR SHKOLLAT ME DREJTIM TË ORIENTUAR … Lendore/7Shkolla me Drejtim... · republika e shq ipËrisË ministria e arsimit dhe s portit kurrikula pËr shkollat me drejtim

REPUBLIKA E SHQIPËRISËMINISTRIA E ARSIMIT DHE SPORTIT

KURRIKULA PËR SHKOLLAT ME DREJTIMTË ORIENTUAR ARTISTIK

ARSIMI I MESËM I LARTË

DEGA: ART FIGURATIV

KLASA: X & XII

Tiranë, 2016

2PUNUAN PROGRAMET MËSIMORE:

Koordinatore:

Majlinda HALA IZHA

Drejtues dhe grupi i mësuesve të degës art figurativ, shkolla artistike “Jordan Misja”

Redaktor letrar:

Elfrida Begaj IZHA

3PËRMBAJTJA:

1. Qëllimet e arsimit të mesëm me drejtim të orientuar artistik, dega Art figurativ.

2. Profili artistik i nxënësve në përfundim të arsimit, dega Art figurativ.

2.1 Kriteret e pranimit të nxënësve në arsimin e mesëm me drejtim të orientuar artistik nëdegën Art figurativ.

2.2 Kompetencat e përgjithshme artistike të përftuar nga nxënësit, dega Art figurativ nëpërfundim të arsimit të mesëm me drejtim të orientuar artistik.

2.3 Kompetencat specifike artistike të përftuar nga nxënësit, dega Art figurativ nëpërfundim të mesëm me drejtim të orientuar artistik.

2.4 Mundësitë e arsimimit të mëtejshëm dhe të punësimit në përfundim të mesëm medrejtim të orientuar artistik, dega Art figurativ.

3. Plani mësimor, arsimi i mesëm me drejtim të orientuar artistik, dega Art figurativ

4. Udhëzime për zbatimin e planit mësimor, arsimi i mesëm me drejtim të orientuarartistik, dega Art figurativ

5. Udhëzime për zbatimin e procesit mësimor, dega Art figurativ

6. Udhëzime për vlerësimin e nxënësve dhe zhvillimin e provimeve

7. Të dhëna për diplomën dhe certifikatën që përfitohet në përfundim të arsimit tëmesëm me drejtim të orientuar artistik, dega Art figurativ

8. Programet e përgjithshme të lëndëve: teorike-artistike

9. Programet e lëndëve: teorike-praktike-artistike

10. Programet e lëndës së specialiteti

4

1. QËLLIMET E ARSIMIT TË MESËM ME DREJTIM TË ORIENTUAR ARTISTIK, DEGAART FIGURATIV.

Qëllimi kryesor i arsimimit profesional artistik në degën Art figurativ, është zhvillimi i aftësiveprofesionale artistike për të prezantuar artin në shkollë dhe jashtë saj dhe përgatitja e tyre nëaftësimin e mëtejshëm arsimor.Për të realizuar këtë, dega e artit figurativ, u krijon nxënësve:

mundësi të përshtatshme për të nxënë, pavarësisht nga gjinia, raca, besimi dhe aftësitë; mundësi për të gjithë, për të zhvilluar kompetencat vizuale dhe artistike, të bazuara në

njohuritë, shprehitë, qëndrimet dhe vlerat, të mjaftueshme për të lehtësuar punësimin apovazhdimin drejt arsimit më të plotë artistik të mëtejshëm;

mbështetje për t’u njohur me fushën e artit figurativ dhe sigurimit të mjedisit të studimit dhepunës në përputhje me standardet bashkëkohore;

mbështetje për t’u njohur me teknologjitë e proceset teknologjike tradicionale dhebashkëkohore, që lidhen dhe ndihmojnë zhvillimin artistik profesional përkatës;

mbështetje për të zhvilluar ndjenjën e disiplinës, zhvillimin vizual e artistik, intelektual,aftësitë sipërmarrëse, si dhe vlerat morale;

mbështetje për t’u zhvilluar psikologjikisht dhe fizikisht, për të përballuar vështirësitë që do tëndeshin gjatë veprimtarive të ardhshme artistike;

mbështetje për të zhvilluar frymën e tolerancës dhe të mirëbesimit nëpërmjet përvojës sëpunës në klasë dhe mjedise të tjera artistike.

2. PROFILI I NXËNËSVE NË PËRFUNDIM TË ARSIMIT TË MESËM ME DREJTIM TËORIENTUAR ARTISTIK, DEGA ART FIGURATIV.

2.1 Kërkesat e pranimit të nxënësve në arsimin e mesëm me drejtim të orientuar artistik në degënArt figurativ.Në shkollat e mesme me drejtim të orientuar artistik, që ofrojnë arsimimin dhe përgatitjen e nxënësvenë degën Art figurativ, kanë të drejtë të regjistrohen të gjithë të rinjtë që:

kanë mbaruar arsimin bazë (AMU); janë të aftë fizikisht dhe mendërisht të përballojnë kërkesat e këtij niveli të arsimit artistik.

2.2 Kompetencat e përgjithshme artistike të nxënësit në përfundim të arsimit të mesëm me drejtimtë orientuar artistik në degën Art figurativ.

Në përfundim të arsimit të mesëm me drejtim të orientuar artistik në degën Art figurativ, nxënësit dotë zotërojnë këto kompetenca të përgjithshme artistike kryesore:

komunikojnë në mënyrë korrekte me shkrim e me gojë për të shprehur mendimet e ndjenjat etyre dhe për të argumentuar opinionet për çështje të ndryshme të artit dhe specialitetit qëstudion;

përdorin burime dhe teknika të ndryshme të mbledhjes dhe të shfrytëzimit të informacioneverreth artit, të nevojshme për zhvillimin e tyre personal dhe artistik;

nxisin potencialin e tyre të brendshëm në kërkim të vazhdueshëm të arritjeve personaleartistike për zgjidhje të reja më efektive dhe më eficente në punën e tyre;

angazhohen fizikisht, mendërisht dhe emocionalisht në kryerjen e detyrave artistike tëndryshme;

respektojnë rregullat dhe parimet e një bashkëjetese dhe bashkëpunimi në grup në kontekstine integrimeve lokale, rajonale;

tregojnë vetëkontroll dhe vetëbesim gjatë ushtrimit të veprimtarive të tyre artistike; organizojnë drejt procesin e të nxënit të tyre, duke shfaqur gatishmërinë dhe vullnetin për të

nxënë gjatë gjithë jetës;

5 respektojnë parimet e punës në grup dhe bashkëpunojnë aktivisht në arritjen e objektivave të

pranuara; vlerësojnë dhe vetë-vlerësojnë punët e veta artistike dhe të të tjerëve, nisur nga kritere të

drejta si bazë për të përmirësuar dhe çuar më tej arritjet e tyre.

3. Kompetencat specifike profesional artistike të nxënësit në përfundim të arsimit të mesëm medrejtim të orientuar artistik në degën Art figurativ.

Në përfundim të arsimit të mesëm me drejtim të orientuar artistik në degën Art figurativ, nxënësitdo të jenë të aftë të zotërojnë kompetencat specifike artistike:

përdorin në mënyrë profesionale teknikat të ndryshme për realizimin artistik të punëve, dukeshprehur idetë e tyre;

riprodhojnë dhe interpretojnë artin që studiojnë dhe krijojnë, duke pasqyruar njohuritë egjuhës vizuale në punët e tyre;

krijojnë duke u mbështetur në elemente dhe parimet kompozicionale të artit pamor; zgjedhin me kompetencë profesionale materialet dhe teknikën e duhur në procesin e tyre

krijues në përshtatje me temën dhe idenë; përshkruajnë procesin e krijimit dhe të realizimit të punëve artistike me kompetencë dhe në

mënyrë profesionale; klasifikojnë veprat e artit nëpërmjet: periudhave, përmbajtjeve, temave, stileve, metodave,

teknikave dhe materialeve; analizojnë duke mbajtur një qëndrim individual ndaj veprave të ndryshme arti, sipas

karakteristikave dhe veçorive të tyre; kuptojnë rolin e teknologjisë në krijimin e formave të reja shprehëse në artin pamor; analizojnë, duke interpretuar me kompetencë profesionale veçoritë artistike të realizimit në

punën e tij/saj dhe të shokut/shoqes; vlerësojnë punët e veta dhe të shokut, duke mbajtur një qëndrim profesional.

4. Mundësitë e punësimit dhe të arsimimit të mëtejshëm në përfundim të të arsimit të mesëm medrejtim të orientuar artistik në degën Art figurativ.

Përfundimi i arsimimit në degën e Artit figurativ, i pajis nxënësit me dëftesën apo diplomën e njëartisti gjysmë të kualifikuar (ndihmës) në këtë drejtim, me të drejtë për vazhdimin e arsimimit nënivelin e mëtejshëm universitar (Akademia e Arteve) në një nga profilet mësimore të drejtimit pikturëdhe skulpturë. Po ky arsimim i jep mundësi nxënësve t’i drejtohen tregut të punës si grafik i mesëm nëtelevizione ose studio grafike, ndihmës kostumograf në teatër ose televizion, butaforist në teatrin ekukullave, ndihmës në studiot e qeramikës, ndihmës në dekorin e qytetit etj.

6

MINISTRI

Nr….… Prot. Tiranë, më .................2016

PLANI MËSIMOR PËR ARSIMIN E MESËM TË ORIENTUAR (ARTISTIKE)1,VITI SHKOLLOR 2016 – 2017

MIRATOHET

MINISTËRLINDITA NIKOLLA

DEGA: ARTI FIGURATIVSPECIALITETI : Grafika, Skenografi, Tekstil

Nr. Fushat e të nxënit/LëndëtShkalla 5 Shkalla 6

Klasa 10(orë/javë)



A. KURRIKULA EPËRGJITHSHME

I. GJUHËT DHE KOMUNIKIMI 5 5 6I. 1 Gjuhë shqipe 2 2 1I.2 Letërsi 1 1 2I.3 Gjuhë e huaj e parë 2 2 3II. MATEMATIKË 2 3 3III. SHKENCAT E NATYRËS 5 0 0III.1 Fizikë 2 0 0III.2 Kimi 2 0 0III.3 Biologji 1 0 0IV. SHOQËRIA DHE MJEDISI 3 5 0IV.1 Shkenca sociale (Qytetari2, Filozofi3) 1 1 0IV.2 Histori 1 2 0IV.3 Gjeografi 1 2 0V. TEKNOLOGJI DHE TIK 1 1 0V.1 TIK4 1 1 0VI. EDUKIMI FIZIK, SPORTE DHE 2 2 2

1 Ky plan mësimor fillon të zbatohet për herë të parë në vitin shkollor 2016-2017, në klasën e dhjetë.2 Qytetaria zhvillohet në klasën e 10-të.3 Filozofia zhvillohet në klasën e 11-të.4 Lënda "specialitet" (5+1) do të zhvillojë edhe 1 orë Informatikë të specializuar në varësi të specialitetit.

7SHËNDETI

VI.1 Edukimi Fizik, sporti dhe shëndeti 2 2 2Shuma (Kurrikula e përgjithshme) 18 16 11B KURRIKULA ARTISTIKE 21 26 29VII LËNDËT TEORIKE ARTISTIKE 2 4 5VII.1 Perspektivë 0 0 1VII.2 Histori arti 0 2 4VII.3 Anatomi artistike 2 2 0VIII LËNDËT PRAKTIKE

ARTISTIKE 15 16 16VIII.1 Vizatim 8 8 8VIII.2 Pikturë/skulpturë 7 8 8IX SPECIALITET 4 6 8IX.1 Grafika, Skenografi, Tekstil 4 5 8IX.2 Informatikë të specializuar 0 1 0C KURRIKULA NË BAZË

SHKOLLE50-2 0-2 0-2

TOTALI A+B +C (Nr. i orëve javore gjithsej) 39/41 42/44 40/42

1Brenda hapësirës së kurrikulës në bazë shkollezhvillohet dhe shërbimi komunitar. Shërbimi komunitar është idetyruar të kryhet në 18 orë, në klasën e 10-të dhe/ose në klasën e 11-të.Orët e tjera të kurrikulës në bazë shkolle nuk janë të detyruara. Ato i mundësojnë shkollës zbatimin e kurrikulëslidhur me projekte ndërkurrikulare/veprimtari të tjera shkollore.

8

MINISTRI

Nr….… Prot. Tiranë, më .................2016

PLANI MËSIMOR PËR ARSIMIN E MESËM TË ORIENTUAR (ARTISTIKE)6,VITI SHKOLLOR 2016 – 2017

MIRATOHETMINISTËR

LINDITA NIKOLLA

DEGA: ARTI FIGURATIVSPECIALITETI :Qeramikë, Gdhendje gur-dru

Nr. Fushat e të nxënit/LëndëtShkalla 5 Shkalla 6




A. KURRIKULA EPËRGJITHSHME

I. GJUHËT DHE KOMUNIKIMI 5 5 6I. 1 Gjuhë shqipe 2 2 1I.2 Letërsi 1 1 2I.3 Gjuhë e huaj e parë 2 2 3II. MATEMATIKË 2 3 3III. SHKENCAT E NATYRËS 5 0 0III.1 Fizikë 2 0 0III.2 Kimi 2 0 0III.3 Biologji 1 0 0IV. SHOQËRIA DHE MJEDISI 3 5 0IV.1 Shkenca sociale (Qytetari7) 1 1 0IV.2 Histori 1 2 0IV.3 Gjeografi 1 2 0V. TEKNOLOGJI DHE TIK 1 1 0V.1 TIK8 1 1 0

6Ky plan mësimor fillon të zbatohet për herë të parë në vitin shkollor 2016-2017, në klasën e dhjetë.7 Qytetaria zhvillohet në klasën e 10- 11-të.8Lënda "specialitet" (5+1) do tëzhvillojëedhe 1 orëInformatikëtëspecializuarnëvarësitëspecialitetit.

9VI. EDUKIMI FIZIK, SPORTE DHE

SHËNDETI2 2 2

VI.1 Edukimi Fizik, sporti dhe shëndeti 2 2 2Shuma (Kurrikula e përgjithshme) 18 16 11B KURRIKULA ARTISTIKE 21 26 29VII LËNDËT TEORIKE ARTISTIKE 2 4 5VII.1 Perspektivë 0 0 1VII.2 Histori arti 0 2 4VII.3 Anatomi artistike 2 2 0VIII LËNDËT PRAKTIKE

ARTISTIKE 15 16 16VIII.1 Vizatim 8 8 8VIII.2 Pikturë/skulpturë 7 8 8IX SPECIALITET 4 6 8IX.1 Qeramikë, Gdhendje gur-dru 4 5 8IX.2 Informatikë të specializuar 0 1 0C KURRIKULA NË BAZË

SHKOLLE90-2 0-2 0-2

TOTALI A+B + C (Nr. i orëve javore gjithsej) 39/41 42/44 40/42

1Brenda hapësirës së kurrikulës në bazë shkollezhvillohet dhe shërbimi komunitar. Shërbimi komunitar është idetyruar të kryhet në 18 orë, në klasën e 10-të dhe/ose në klasën e 11-të.Orët e tjera të kurrikulës në bazë shkolle nuk janë të detyruara për nxënësit, ato i mundësojnë shkollës zbatimine kurrikulës lidhur me projekte ndërkurrikulare/veprimtari të tjera shkollore.

10

4. UDHËZIME PËR ZBATIMIN E PLANIT MËSIMOR

1. Kohëzgjatja e arsimit të mesëm me drejtim të orientuar artistik, dega Art figurativ është: 3- vjet për nxënësit që vijnë nga arsimi i bazë të përgjithshme.

2. Kohëzgjatja e vitit shkollor për sistemin 3-vjeçar është: Në klasën e 10 viti shkollor ka gjithsej 34 javë mësim. Dy javë mësimore janë praktika

mësimore. Në total janë 36 javë mësimore. Në klasën e 11 viti shkollor ka gjithsej 34 javë mësim. Dy javë mësimore janë praktika

mësimore. Në total janë 36 javë mësimore. Në klasën e 12 viti shkollor ka gjithsej 34 javë mësim.

3. Kurrikula e arsimit të mesëm me drejtim të orientuar artistik, dega Art figurativ përbëhetnga:

lëndët e kulturës së përgjithshme; lëndët teorike-artistike; lëndët praktike-artistike dhe lëndët e specialitetit.

5. UDHËZIME PËR ZBATIMIN E PROCESIT MËSIMOR

Mësuesit e lëndëve teorike artistike dhe të specialiteteve duhet të përzgjedhin dhe përdorin forma dhemetoda mësimdhënieje të tilla që të nxisin maksimalisht të nxënit aktiv të nxënësve dhe të krijojnë tekta kompetenca artistike, të plota dhe të qëndrueshme.E rëndësishme është që planifikimi i mësimdhënies të bazohet në një proces fillestar, i cili të marrëparasysh faktorë të tillë të rëndësishëm si:

- niveli i hyrjes së nxënësve;- përmbajtja e lëndëve teorike artistike;- praktike dhe speciale;- shkallën e integrimit të tyre;- rezultatet konkretë që do të arrihen;- mundësitë reale që ka shkolla për realizimin e veprimtarive mësimore, etj.

Për këtë planifikim duhet një bashkëpunim i ngushtë i të gjithë personelit mësimdhënës dhedrejtuesve të shkollave.Hapësira në atelie duhet të zhvillohet me grupe 6-8 nxënës.Elementi kyç për arritjen e suksesit në një proces të nxëni, është edhe motivimi nxënësve. Njohja evazhdueshme e nxënësve me shkallën e përmbushjes së objektivave nga ana e tyre përbën njëmekanizëm të fuqishëm motivimi, i cili duhet të shihet me përparësi nga mësuesit.Një element tjetër që ndihmon suksesin është integrimi i teorisë me praktikën e specialitetit për tëcilën ata mësojnë.Mësuesit duhet të përdorin metoda të tilla të të mësuarit që zhvillojnë jo vetëm aftësitë praktike poredhe njohuritë teorike dhe qëndrimet e tyre ndaj jetës, punës dhe shoqërisë në përgjithësi.

6. UDHËZIME PËR VLERËSIMIN DHE PROVIMET

Vlerësimi i nxënësve në lëndët teorike praktike dhe të specialitetit bëhet nga mësuesit me metoda dheinstrumente vlerësimi të përzgjedhura nga vetë ata. Vlerësimi i nxënësve të bëhet me notat 4-10 sigjatë vitit shkollor ashtu edhe në provimet përfundimtare.Vlerësimi në shkollën e mesme me drejtim të orientuar artistik, dega Art figurativ bazohet në disashtylla kryesore i cili detajohet nga komisionet përkatëse të ngritura nga shkolla duke përcaktuarnivelin e arritjes për çdo nxënës. Këto shtylla që do të udhëheqin vlerësimin e punëve artistike në këtëdegë pavarësisht specialitetit janë:

- realizimi i gjuhës artistike (elementeve dhe parimeve) në punët artistike;

11- kompozimi i punëve artistike;- përdorimi i teknikave artistike në funksion të realizimit të punëve artistike;- individualiteti artistik në punët artistike.

Çdo komision për vlerësimin e punëve të nxënësve detajon më tej këto komponentë në varësi tëspecialitetit, qëllimit të punëve artistike dhe aftësive të nxënësve sipas vitit shkollor.Në përfundim të kësaj shkolle, nxënësi i arsimuar në degën Art figurativ në sistemin 3-vjeçar, inënshtrohet provimeve të mëposhtme:

1. Provimi i formimit artistik2. Provimi i specialitetit artistik3. Provimi i Maturës Shtetërore

Në këto provime ata vlerësohen për shkallën e përvetësimit të kompetencave mbi kulturën epërgjithshme dhe ato artistike.

7. TË DHËNA PËR DIPLOMËN DHE CERTIFIKATËN QË FITOHET NËPËRFUNDIM TË ARSIMIT TË MESËM ME DREJTIM TË ORIENTUARARTISTIK, NË DEGËN ART FIGURATIV.

Në përfundimin e suksesshëm të shkollës së mesme artistike, shkolla e pajis nxënësinme diplomën dhe certifikatën e cila njihet në territorin e Republikës së Shqipërisë. Sipasmodelit të miratuar nga MAS-i, të cilat përmbajnë:

a. të dhënat për nxënësin, shkollën, vitin e përfundimit;b. të dhëna të rezultateve të arritura nga nxënësi;c. rezultatet në lëndët e përgjithshme, lëndët teorike-artistike, lëndët teorike-praktike-

artistike dhe lënda e specialitetit, për çdo vit shkollor si dhe rezultatet e dy provimevesi më sipër.

d. rezultatet e provimeve të Maturës Shtetërore.

128. PROGRAMET E PËRGJITHSHME TË LËNDËVE:TEORIKE-ARTISTIKE

Dega: ART FIGURATIVPikturë dhe Skulpturë

Lënda: Histori e artit shqiptarKlasa: 11-tëKohëzgjatja: 34 javë x 2 orë/javë = 68 orë

1. Rezultatet e pritshme të të nxënitNë përfundim të këtij programi, nxënësi/ja:

njeh zhvillimin e artit shqiptar; identifikon vepra të ndryshme të artit shqiptar; shqyrton dhe mban qëndrim ndaj veprave dhe përfaqësuesve të tyre; shpjegon karakteristikat e artit shqiptar në periudha të ndryshme; analizon karakteristikat e artit dhe të veprave shqiptare, duke gjykuar mbi to; mban qëndrim kritik, duke vlerësuar artin shqiptar në periudha të ndryshme kohore; kultivon shijet artistike, përmes njohjes, krahasimit dhe përzgjedhjes së veprave të artit.

2. Përmbajtja tematike e lëndës “Histori e artit shqiptar”

Tematika Tema mësimore Rezultatet e pritshme Orët

ARTISHQIPTAR

1. Arti i periudhës parahistorike Nxënësi/ja: identifikon veprat e artit

dhe zhvillimet artistikenë lidhje me periudhëndhe kontekstin historiknë Shqipëri;

diskuton rreth historisësë artit duke përdorurnjë fjalor të zgjeruarartistik;

përshkruankarakteristikat dalluesetë veprave të artit nëperiudha historikendryshme;

diskuton kushtet socialeqë ndikuan veprat eartit;

përshkruan, analizon,interpreton dhe vlerësonvepra arti, objekte tëtrashëgimisë kulturoreshqiptare në kontekstinhistorik dhe nëkontekstin social-kulturor;

përshkruan simbolet nëveprat e artit në lidhjeme kontekstin historik;

2 orë2. Arti ilir 4 orë3. Arti i qyteteve antike

bregdetare4 orë

4. Arti paleokristian 2 orë5. Arti i arbërve të hershëm 2 orë6. Arti bizantin 6 orë7. Arti pasbizantin i shek. XVI-

XIX6 orë

8. Arti popullor: qytetet,arkitektura, artizanati)

4 orë

9. Arti i rilindjes kombëtareshqiptare

6 orë

10. Arti i periudhës së pavarësisë 6 orë11. Arti i periudhës pas çlirimit

(pas luftës së dytë botërore)12 orë

12. Shikim i përgjithshëm:konkluzione

2 orë

13. Vizita në muzeun arkeologjikTiranë

6 orë

14. Vizita në muzeun historikkombëtar

6 orë

13 analizon elementët e

gjuhës vizuale, teknikëne përdorur, aspektethistorike në një vepërarti.

3. KËRKESA PËR ZBATIMIN E PROGRAMIT

Kjo lëndë kërkon që të japë informacion të pasur përmes materialit të shkruar (teksteve apoleksioneve), duke u mbështetur padyshim në mjetet pamore. Programi shtjellohet me rrugë shkencorenë hapësirë dhe në kohë, duke zbuluar jo vetëm lidhjet e artit me shoqërinë dhe vartësinë e tyrereciproke, por dhe ligjet e brendshme të zhvillimit të artit. Në shërbim të procesit mësimor zhvillohenvizita dhe ekskursione në ato vende ku është përqendruar një trashëgimi e pasur historike dhekulturore-artistike. Gjithashtu, materiali bazë për zhvillimin e kësaj lëndë është teksti mësimor inxënësit ose burime të ndryshme letrare të gjetura përmes internetit apo literaturave të ndryshme.

4. VLERËSIMI

Nxënësi/ja është i nivelit SHUMË TË MIRËNxënësi/ja arrin këtë nivel, kur:

njeh shumë saktë zhvillimin e historisë së artit dhe flet rreth tij; dallon saktë vepra të ndryshme të artit shqiptar dhe krijuesit e tyre; shpjegon saktë dhe dukshëm karakteristikat e artit shqiptar në periudha të ndryshme; mban një qëndrim të qartë, duke vlerësuar saktë artin shqiptar në etapa të ndryshme të zhvillimit

të artit figurativ.

Nxënësi/ja është i nivelit të MIRËNxënësi/ja arrin këtë nivel, kur:

njeh dhe flet për zhvillimin e historisë së artit shqiptar; dallon vepra të ndryshme të artit shqiptar; shpjegon karakteristikat e artit shqiptar në periudha të ndryshme; mban një qëndrim të qartë, duke vlerësuar saktë artin shqiptar në etapa të ndryshme të zhvillimit


Nxënësi/ja është i nivelit të MJAFTUESHËMNxënësi/ja arrin këtë nivel, kur:

njeh mjaftueshëm zhvillimin e historisë së artit shqiptar; dallon ndonjë vepër të artit shqiptar; arrin të shpjegojë disa karakteristika të artit shqiptar në periudha të ndryshme; arrin të mbajë një qëndrim të qartë, duke vlerësuar artin shqiptar në etapa të ndryshme të

zhvillimit të artit figurativ.

14Dega: ART FIGURATIV

Pikturë dhe SkulpturëLënda: Histori e artit botërorKlasa: 12-tëKohëzgjatja: 34 javë x 4 orë/javë = 136 orë

1. Rezultatet e pritshme të të nxënitNë përfundim të këtij programi, nxënësi/ja:

njeh zhvillimin e artit botëror dhe përfaqësuesve kryesorë në periudhat e marra në studim; identifikon dhe shqyrton vepra të ndryshme të përfaqësuesve kryesorë të artit botëror; shpjegon karakteristikat të veprave të artit botëror në periudha të ndryshme; mban qëndrim kritik, duke vlerësuar vepra të artit botëror në periudha të ndryshme kohore; kultivon shijet artistike, përmes njohjes, krahasimit dhe vlerësimit së veprave të artit.

2. Përmbajtja tematike e lëndës Histori e artit botëror

Tematika Tema mësimore Rezultatet e pritshme OrëtArti nëparahistori

1. 1.Arti iparahistorisë

Nxënësi/ja: Shpjegonkarakteristikat e

artit në parahistori duke umbështetur në artefaktete kësaj periudhe.

2 orë

Arti në antikitet 2.1.Arti egjiptian2.2.Arti i Mesopotamisë(asiro-babilonas)2.3.Arti kreto-mikenas(egjean)2.4.Arti i Greqisë antike2.5.Arti etrusk2.6.Arti romak

zbulon karakteristikatdalluese të qytetërimevenë antikitet;

identifikon veprat e artitdhe zhvillimet artistike tëqytetërimeve antike nëlidhje me periudhënhistorike dhe vendin;

përshkruan karakteristikatdalluese të veprave të artittë qytetërimeve antike nëperiudha historike dhe nëkontekste kulturore tëndryshme;

përshkruan, analizon,interpreton dhe vlerësonvepra arti, objekte tëtrashëgimisë kulturore tëqytetërimeve antike, nëkontekstin historik dhe nëkontekstin social kulturor;

analizon elementët egjuhës vizuale, teknikën epërdorur, aspektethistorike në një vepër arti.

8 orë4 orë2 orë10 orë2 orë8 orë

15Arti në mesjetë 3.1.Arti bizantin

3.2.Arti romanik(norman)3.3.Arti gotik

zbulon karakteristikat eartit në mesjetë;

identifikon veprat e artitdhe zhvillimet artistike nëmesjetë në lidhje meperiudhën historike dhevendin;

përshkruan karakteristikatdalluese të veprave të artitnë mesjetë në kontekstehistorike dhe kulturore tëndryshme;

përshkruan, analizon,interpreton dhe vlerësonvepra arti, objekte tëtrashëgimisë kulturore, nëkontekstin historik dhe nëkontekstin social kulturor;


4 orë4 orë4 orë

4 orë18 orë

Arti në rilindje 4.1.Arti para rilindjes4.2.Artet e rilindjesevropiane

zbulon karakteristikat eartit në rilindje;

identifikon veprat e artitdhe zhvillimet artistike nërilindje në lidhje meperiudhën historike dhevendin;

përshkruan karakteristikatdalluese të veprave të artitnë rilindje në kontekstehistorike dhe kulturore tëndryshme;



Arti Barok 5.1. Arti barok: Itali, Spanjë,

zbulon dhe identifikonkarakteristikat e zhvillimittë artit barok në vende të

16 Flander, Holandë, Francë.

ndryshme; përshkruan karakteristikat

dalluese të veprave të artitbarok në kontekstehistorike dhe kulturore tëndryshme;



18 orë

Arti neoklasik 6.1.Arti neoklasik zbulon dhe identifikonkarakteristikat e zhvillimittë artit neoklasik;


analizon elementët egjuhës vizuale, teknikën epërdorur, aspektethistorike në një vepër arti;

diskuton ose shkruan rrethhistorisë së artit dukepërdorur një fjalor tëzgjeruar artistik.

2 orë

Arti romantik 7.1. Arti romantik zbulon dhe identifikonkarakteristikat e zhvillimittë artit romanik;



diskuton ose shkruan rreth

4 orë

17historisë së artit dukepërdorur një fjalor tëzgjeruar artistik.

Arti realist dhenë shekullin XIX

8.1.Arti realist (realizmikritik)8.2.Arti evropian dhe ivendeve të tjera në fundtë shek. XIX

identifikon dhepërshkruan karakteristikate zhvillimit të artit realist;

përshkruan karakteristikatdalluese të veprave të artitdhe të artistëve në fund tëshek. XIX në Evropë dhenë vende të tjera.

përshkruan, analizon,interpreton dhe vlerësonvepra arti, në kontekstinhistorik dhe në kontekstinsocial kulturor;



6 orë

10 orë

Arti në shekullinXX

9.1.Arti në gjysmën eparë të shek. XX9.2.Arti në gjysmën edytë të shek. XX

përshkruan karakteristikatdalluese të veprave të artitdhe të artistëve nëgjysmën e parë dhe nëgjysmën e dytë të shek.XX;

përshkruan, analizon,interpreton dhe vlerësonvepra arti, në kontekstinhistorik dhe në kontekstinsocial kulturor;



6 orë6 orë

Artet e popujvetë tjerë

10.1. Artet e popujvetë tjerë:

Arti Afrika

identifikon veprat e artitdhe zhvillimet artistike nëlidhje me periudhën

10 orë

18 Arti Parakolumbian Arti Islam Arti Indian, Arti i Lindjes së

largët

historike dhe vendin; përshkruan karakteristikat

dalluese të veprave të artitnë periudha historike dhenë kontekste kulturore tëndryshme;

diskuton kushtet socialeqë ndikuan veprat e artit;

përshkruan, analizon,interpreton dhe vlerësonvepra arti, objekte tëtrashëgimisë kulturorenga kultura të ndryshme,në kontekstin historik dhenë kontekstin socialkulturor;


Analizë e veprave 1. Përsëritje 2 orë


Kjo lëndë ka për qëllim të njohë dhe të informojë nxënësit me rrugën që ka ndjekur zhvillimi i artevefigurative gjatë historisë së njerëzimit, që nga zanafilla deri në ditët tona, me ngjarjet, përfaqësuesitdhe krijuesit e tij. Ajo, gjithashtu, synon që të ruajë një raport dialektik midis karakterit informues dheatij analitik të materialit teorik dhe pamor.Kjo lëndë jep informacion të pasur përmes materialit të shkruar (teksteve apo leksioneve), duke umbështetur padyshim në mjetet pamore. Programi shtjellohet me rrugë shkencore në hapësirë dhe nëkohë, duke zbuluar jo vetëm lidhjet e artit me shoqërinë dhe vartësinë e tyre reciproke, por dhe ligjet ebrendshme të zhvillimit të artit. Në shërbim të procesit mësimor zhvillohen vizita dhe ekskursione nëato vende ku është përqendruar një trashëgimi e pasur historike dhe kulturore-artistike. Gjithashtu,materiali bazë për zhvillimin e kësaj lënde është teksti mësimor i nxënësit ose burime të ndryshmeletrare të gjetura përmes internetit apo literaturave të ndryshme.

4.VLERËSIMI


njeh shumë saktë zhvillimin e historisë së artit dhe flet rreth tij; dallon saktë vepra të ndryshme të artit botëror dhe krijuesit e tyre; shpjegon saktë dhe dukshëm karakteristikat e artit botëror në periudha të ndryshme; mban një qëndrim të qartë, duke vlerësuar saktë artin botëror në etapa të ndryshme të zhvillimit


Nxënësi/ja është i nivelit të MIRË

19Nxënësi/ja arrin këtë nivel, kur:

njeh dhe flet për zhvillimin e historisë së artit botëror; dallon vepra të ndryshme të artit botëror; shpjegon karakteristikat e artit botëror në periudha të ndryshme; mban një qëndrim të qartë, duke vlerësuar saktë artin botëror në etapa të ndryshme të zhvillimit



njeh pranueshëm zhvillimin e historisë së artit botëror; dallon ndonjë vepër të artit botëror; arrin të shpjegojë disa karakteristika të artit botëror në periudha të ndryshme; mban një qëndrim të qartë, duke vlerësuar saktë artin botëror në etapa të ndryshme të zhvillimit


20

Dega: ART FIGURATIVPikturë/Skulpturë

Lënda: Anatomi artistikeKlasa : 10-tëKohëzgjatja: 34 javë x 2 orë/javë = 68 orë

Anatomia artistike ёshtё një disiplinë, e cila qëndron ndërmjet mjeksisё dhe artit. Ajo u bёpjesë e artit vetëm gjatë rilindjes evropiane, periudhë nё tё cilёn si mjekët ashtu edhe artistёtpatën tё njëjtat kёrkime dhe preokupime. Qё nga kjo periudhё, çdo person qё ka si qёllim tёvizatojё e tё pikturojё figurën e njeriut, duhet sё pari tё dijё boshtet kryesore tё anatomisё sёnjeriut. Konkretisht pamjen e jashtme dhe strukturën e tij, e cila nё art i kalon shpesh caqet emorfologjisё.Anatomia artistike i pajis nxёnёsit me njohuri mbi historinё e anatomisё artistike,osteologjinë, miologjinë, artikulacionet, me proporcionet ndёrmjet njerёzve nё pёrgjithёsi epjesёve tё trupit nё veçanti, ndryshimet sipas sekseve e racave dhe me problemin egravitacionit. Qёllimi i kёsaj lёnde nuk ёshtё përgatitja e vizatuesve anatomistë, por ajongacmon thellimin e mendimit teorik e praktik mbi çёshtjet e trupit tё njeriut nё art, si dherafinon shikimin e nxёnёsit dhe avancon aftёsitё e tij pёr realizimin e njё forme me kërkesaartistike e profesionale si nё portret, portret me duar e figurë e plotë .

Kjo lëndë synon të aftësojë nxënësit në kuptimin e ndërtimit të trupit të njeriut në aspektinmorfologjik, struktural dhe dinamik. Mësimi i Anatomisë artistike bëhet më konkret kur kandërthurje ndërmjet studimit teorik dhe vizatimit, i cili përqendrohet në ndërtimin ekockave, të muskujve dhe strukturën e trupit të njeriut në veçanti dhe përgjithësi.

1.Rezultatet e pritshme në fund të klasës së 10-të

Në përfundim të këtij programi, nxënësi,-ja: shpjegon ç’ёshtё anatomia artistike, ç’vlerë ka pёr artistin dhe si evoluoi ajo gjatë

shekujve; njeh sistemin skeletik dhe muskulor tё trupit tё njeriut, format e muskujve, llojet e

klasifikimit dhe funksionet e tyre, si dhe e vizaton atë duke u bazuar në formatgjeometrike;

njeh kockat pёrbёrёse tё cranium cerebral e visceral; njeh muskujt e kokës dhe funksionin e tyre; vizaton nga kujtesa kafkën dhe kokёn anatomike nё tri pamje duke u bazuar në format

gjeometrike (ose ti punojnë me plastelinë ato) si elemente tё rёndёsishme nёpёrgatitjen profesionale-artistike;

njeh ndёrtimin e skapulёs dhe tё klavikulёs si dhe i vizaton nga kujtesa, ose i punonme plastelinё ato;

shpjegon muskujt e qafёs dhe i vizaton saktё ato; njeh ndёrtimin kockor dhe muskulor tё trungut; vizaton saktё kolonёn vertebrore, sternumin dhe brinjёt; vizaton nga kujtesa muskujt e pjesёs sё pёrparme e tё prapme tё trungut si elemente tё

rёndёsishme nё pёrgatitjen profesionale-artistike; vlerëson punën e vet dhe të shokut si nё anёn teorike ashtu edhe nё anёn profesionale-

artistike.

21

2.Përmbajtja tematike e lëndës Anatomi artistike

Tematika Temat mësimore Rezultatet e pritshme Orët

Rёndёsia e anatomisënё artet figurative

1.1. Ç’ёshtё anatomia

1.2. Zhvillimi historik ikësaj lënde

Nxënësi/ja: shpjegon rëndësinë dhe

qëllimin e anatomisë përartistin;

shpjegon zhvillimin eanatomisë artistike gjatëhistorisë së artit dhe metodat epërdorimit të saj nga artistët enjohur botëror dhe shqiptarëgjatë veprimtarisë së tyrekrijuese;

punon sipas metodave të punëssë artistëve të njohur klasikë emodernë gjatë studimit tëanatomisë artistike;

stilizon një figurë njeriu paprishur proporcionet e tij.

2 orë

Forma e jashtme etrupit tё njeriut

2.1. Ndarja e trupit nё pjesёe regjione

2.2. Përpjesëtimet dhekanunet

shpjegon ndarjen e trupit tënjeriut sipas regjioneve ;

vizaton formën e secilit regjionduke u bazuar në formatgjeometrike;

shpjegon dhe vizaton pjesët esecilit regjion të trupit pa ularguar nga forma e tij ejashtme;

shpjegon zhvillimin historik tëkanuneve artistike në kultura tëndryshme;

shpjegon dhe vizaton raportete trupit në përgjithësi dhe tëçdo regjioni në veçanti dukemarrë për bazë masën e kokës;

shpjegon dhe vizatonproporcionet e kokës nëpërgjithësi dhe të fytyrës nëveçanti.

4 orë

Osteologia dhemiologia

3.1. Osteologia- ndёrtimi i pёrgjithshёm

i skeletit tё trupit tёnjeriut;

- funksioni,karakteristikatkryesore tё kockave;

- vizatimi i skeletit duke

shpjegon çfarë ështëosteologia;

shpjegon formimin e skeletit tënjeriut;

shpjegon funksionet e skeletittë njeriut;

vizaton skeletin e njeriut në tripozicione duke u bazuar nëformat e thjeshta gjeometrike;

4 orë

22u bazuar në formatgjeometrike

3.2. Miologia- muskujt, forma, llojet e

klasifikimit dhefunksionimit tё tyre

3.3. Vizatimi i aparatitmuskulor duke u bazuar nëformat gjeometrike

3.4. Studimi i lidhjeve tёeshtrave

shpjegon çfarë është miologia; shpjegon formimin e aparatit

muskulor të njeriut; shpjegon funksionet e

muskujve të njeriut; vizaton trupin anatomik të

njeriut duke u bazuar nëformat e thjeshta gjeometrike;

shpjegon çfarë janëartikulacionet e për çfarëshërbejnë ato.

Kafka (Cranium)4.1. Njohja e kockave tëkafkës sipas anësfunksionale (craniumcerebrale)4.2. Njohja e kockave tëkafkës sipas anёsfunksionale (craniumcerebrale)4.3. Njohja e kockave tëkafkës sipas anёsfunksionale ( craniumfaciale)4.4. Njohja e kockave tëkafkës sipas anёsfunksionale ( craniumfaciale)4.5. Vizatimi nё tёrёsi iformёs së kafkёs pёrballё4.6. Vizatimi nё tёrёsi iformёs së kafkёs pёrballё4.7. Vizatimi nё tёrёsi iformёs së kafkёs treçerek(gjysëmprofil), bardh e ziose me ngjyra4.8. Vizatimi nё tёrёsi iformёs së kafkёs treçerek(gjysëmprofil), bardh e ziose me ngjyra4.9. Vizatimi nё tёrёsi iformёs së kafkёs profil,bardhe e zi ose me ngjyra4.10. Artikulacionitemporomandibular dhevizatimi i tij

shpjegon dhe vizatonpozicionin anatomik të çdokocke, që i duhet artistit nëskeletin e kokës;

shpjegon dhe vizaton pjesët esecilës kockë;

shpjegon rëndësinë e secilëskockë si bazë dhe pikë kyçe nëndërtimin e kafkës e tëportretit;

vizaton bardh e zi dhe mengjyra kafkën në tri pozicioneduke u bazuar në formatgjeometrike.

10 orë

5.1. Ndryshimi i muskujvenga pikëpamja funksionale:-muskuj tё përtypjes;-vizatimi i tyre5.2. Muskuj tё mimikёs:

shpjegon dhe vizatonpozicionin anatomik të çdomuskuli të mësuar në kokënanatomike;

shpjegon rëndësinë e çdo 8 orë

23Muskujt e kokёs dhetё fytyrёs

musculus frontalis dhemuskujt përreth syrit;-vizatimi i tyre5.3. Muskuj tёmimikёs:muskujt përrethhundës dhe vizatimi i tyre5.4. Muskuj tё mimikёs:-muskujt përreth gojës dhevizatimi i tyre5.5.Vizatimi i muskujve tëmimikës në tërësi5.6. Vizatimi i kokësanatomike përballë5.7. Vizatimi i kokësanatomike treçerek(gjysëmprofil)5.8. Vizatimi i kokësanatomike treçerek(gjysëmprofil)5.9.Vizatimi i kokësanatomike profil

muskuli për artistin; shpjegon dhe vizaton formën e

muskulit; shpjegon dhe vizaton origjinën

e muskulit; shpjegon dhe vizaton kapjen e

muskulit; shpjegon lëvizjen e muskulit; vizaton muskujt veç e veç dhe

në grup sipas shtresave; vizaton me forma të thjeshta

gjeometrike kokën anatomikepërballë, treçerek(gjysëmprofil) dhe profil.

Forma e kokёs

6.1. Studimi dhe vizatimi isyrit6.2. Studimi dhe vizatimi iprofileve të hundës dhe tëbuzëve.6.3. Forma e veshëve dheplastika e tyre. Ndryshimete formёs sё flokёve sipasracave, moshave dhe seksit.6.4. Vizatimi i formës sëkokës përballë, dukepërcaktuar muskujt edukshëm nën lëkurë6.5.Vizatimi i formës sëkokës treçerek(gjysëmprofil), dukepërcaktuar muskujt edukshëm nën lëkurë6.6. Vizatimi i formës sëkokës profil, dukepërcaktuar muskujt edukshëm nën lëkurë

shpjegon dhe vizaton ndërtimine syrit, veshit të jashtëm,profilet e hundës dhe buzën nëpozicione të ndryshme dukenxjerrë ne pah formën ,vëllimin dhe pa prishurndërtimin e tyre;

vizaton portretin duke ubazuar në format gjeometrike;

vizaton portretet sipas racave,moshave dhe seksit;

vizaton me dritë hije portretinduke përcaktuar muskujt edukshëm nën lëkurë.

6 orë

Skeleti i trungut

7.1. Ndёrtimi ipёrgjithshёm i columnavertebralis . Karakteristikate vertebrave.7.2. Ndërtimi i vertebraecervicales, ndryshimetndërmjet tyre dhe vizatimi .7.3.Pars thoracalis dhe parslumbalis dhe vizatimi i tyre7.4. Sacrum dhe coccygis7.5.Vizatimi i sacrum dhecoccygis

shpjegon dhe vizatonpozicionin anatomik të çdokocke, që i duhet artistit, nëskeletin e trungut ;

shpjegon dhe vizaton formën ecolumna vertebralis ;

shpjegon rëndësinë e saj përartistin dhe regjionet evertebrat që formojnë atë;

vizaton columna vertebralis në

8 orë

247.6. Pamje e përgjithshme ecolumna vertebralis dhevizatimi i saj në tri pamje:përballë7.7. Vizatimi i columnavertebralis profil dhe prapa7.8. Artikulacionet ecolumna vertebralis

përgjithësi dhe regjionet e sajnë veçanti;

shpjegon rëndësinë e secilëskockë si bazë dhe pika kyçe nëndërtimin e regjionit të trunguttë trupit të njeriut.

Toraksi (Thorax)

8.1.Forma e përgjithshme etoraksit. Ndërtimi ibrinjëve, ndryshimetndërmjet tyre8.2. Vizatimi i brinjve8.3. Sternum dhe vizatimi itij8.4. Artikulacionet ebrinjve dhe vizatimi i tyre8.5. Thorax si i tërë, formadhe ndërtimi8.6. Vizatimi i thorax-it

shpjegon dhe vizaton ndërtimine brinjëve, ndryshimet mestyre ;

shpjegon dhe vizaton nërtimine sternum-it;

shpjegon ndërtimin epërgjithshëm të thorax dhe tëartikulacioneve të tij;

vizaton bardh e zi dhe mengjyra thorax në tri pozicioneduke u bazuar në formatgjeometrike.

5 orë

Scapula dhe clavikula9.1. Scapula , forma dhendërtimi9.2. Vizatimi i scapula-s9.3. Clavicula, forma dhendërtimi9.4. Vizatimi i Clavicula-s

shpjegon dhe vizatonndërtimin e scapula-s;

shpjegon dhe vizaton ndërtimine clavicula-s .

4 orë

Muskujt e qafёs

10.1.Muskujt e regjionitanësor dhe të përparmë tëqafës10.2. Vizatimi i muskujvetë qafës duke përdorurlapsa me ngjyra10.3. . Forma e jashtme eqafës10.4. Vizatimi i qafës,duke përcaktuar muskujt edukshëm nën lëkurë

shpjegon dhe vizatonpozicionin anatomik të çdomuskuli të mësuar në regjionine qafës;

shpjegon rëndësinë e muskujvetë qafës për artistin;

shpjegon dhe vizaton formën emuskujve më të rëndësishëmpër artistin;

shpjegon dhe vizaton origjinëne muskulit;

shpjegon dhe vizaton kapjen emuskulit;

shpjegon lëvizjen e muskulit; vizaton muskujt veç e veç dhe

në grup sipas shtresave; vizaton me dritë hije regjionin

e qafës te nudo dukepërcaktuar muskujt e dukshëmnën lëkurë.

4 orë

11.1. Muskujt e shtresёssipёrfaqësore tё shpinёs.11.2.Vizatimi i muskujve tështresës sipërfaqësore tëshpinës11.3. Muskujt e regjionit të

shpjegon dhe vizatonpozicionin anatomik të çdomuskuli të mësuar në regjionine shpinës;

shpjegon rëndësinë e çdo

5 orë

25

Muskujt e shpinës

zverkut11.4. Vizatimi i muskujveregjionit të zverkut11.5. Shtresa e thellë emuskujve të shpinës dhevizatimi i tyre11.6. Vizatimi i shpinës tenudo, duke përcaktuarmuskujt e mësuar

muskuli për artistin; shpjegon dhe vizaton formën e

muskulit; shpjegon dhe vizaton origjinën

e muskulit; shpjegon dhe vizaton kapjen e

muskulit; shpjegon lëvizjen e muskulit; vizaton muskujt veç e veç dhe

në grup sipas shtresave (ethellë apo sipërfaqësore);

vizaton me dritë -hije regjionine shpinës te nudo dukepërcaktuar muskujt e dukshëmnën lëkurë.

Muskujt e kraharorit

12.1.Muskujt e regjionit tëpërparmë të kraharorit12.2.Vizatimi i muskujve tëregjionit të përparmë tëkraharorit12.3. Muskujt e regjionitanësor të kraharorit12.4. Vizatimi i muskujvetë regjionit anësor tëkraharorit12.5. Vizatimi i kraharoritte nudo (përballë dheanash), duke përcaktuarmuskujt e mësuar

shpjegon dhe vizatonpozicionin anatomik të çdomuskuli të mësuar në regjionine kraharorit;

shpjegon rëndësinë e çdomuskuli për artistin;

shpjegon dhe vizaton formën emuskulit;





vizaton me dritë hije regjionine kraharorit te nudo dukepërcaktuar muskujt e dukshëmnën lëkurë.

4 orë

Muskujt e barkut

13.1.Muskujt e murit tëpërparmë dhe anësorë tëbarkut13.2. Muskujt e murit tëpërparmë dhe anësorë tëbarkut13.3.Muskujt e murit tëpërparmë dhe anësorë tëbarkut13.4. Vizatimi i muskujvetë murit të përparmë dheanësorë të barkut13.5. Vizatimi i muskujvetë murit të përparmë dheanësorë të barkut13.6. Vizatimi i barkut tenudo, duke përcaktuarmuskujt e dukshëm nën

shpjegon dhe vizatonpozicionin anatomik të çdomuskuli të mësuar në regjionine barkut;







4 orë

26lëkurë vizaton me dritë hije regjionin

e barkut te nudo dukepërcaktuar muskujt e dukshëmnën lëkurë.

27Dega: ART FIGURATIVSpecialiteti: Pikturë/SkulpturëLënda: Anatomi artistikeKlasa : 11-tëKohëzgjatja: 34 javë x 2 orë/javë = 68 orë

1.Rezultatet e pritshme në fund të klasës së 11-të

Në përfundim të këtij programi, nxënësi/ja:• njeh kockat qё pёrbёjnё rrethin e anёsisё sё sipёrme dhe skeletin e pjesёs sё lirё;• vizaton nё tri pozicione kockat e gjymtyrёs sё sipёrme ose t’i punojё me plastelinё ato;• njeh muskujt e gjymtyrёs sё sipёrme, format, lidhjet dhe funksionin e tyre;• vizaton ose punon me plastelinё muskujt e gjymtyrёs sё sipërme;• diskuton mbi ndёrtimin kockor dhe muskulor tё gjymtyrës sё sipërme;• njeh kockat e rrethit tё gjymtyrёve tё poshtme dhe skeletit tё pjesёs sё lirё;• vizaton saktё kockat e gjymtyrёs sё poshtme, si dhe i punon ato me plastelinё;• njeh muskujt e gjymtyrёs sё poshtme, format, lidhjet dhe funksionin e tyre;• vizaton nё tri pozicione gjymtyrёn e poshtme, ose e punon atë me plastelinё;• shpjegon dhe vizaton ndёrtimin e trupit nё tri pozicione, ose e punon atё me plastelinё;• diskuton rreth ndryshimeve proporcionale tё njerёzve sipas moshave, si dhe i vizaton ato;• vlerëson punën e vet dhe të shokut/shoqes si nё anёn teorike, ashtu edhe nё anёnprofesionale - artistike.

2. Përmbajtja tematike e lëndës Anatomi artistike


Gjymtyrёt esipёrme “kockat egjymtyrёve tёsipёrme”

1.1. Brezi i shpatullës:scapula dhe vizatimi i saj1.2.Clavicula dhe vizatimii saj1.3.Skeleti i pjesës së lirë;skeleti i krahut (humerus)1.4. Vizatimi i humerus-it1.5.Skeleti i parakrahut:ulna, vizatimi i saj1.6. Radius, vizatimi i tij1.7. Skeleti i dorës1.8. Vizatimi i skeletit tëdorës1.9.Vizatimi i skeletit tëgjymtyrës së sipërme

Nxënësi/ja: shpjegon dhe vizaton

pozicionin anatomik të çdokocke në gjymtyrën e sipërme;


vizaton bardh e zi dhe mengjyra kockat e gjymtyrës sësipërme.

8 orë

Artikulacionet egjymtyrës sësipërme

2.1. Artikulacionet egjymtyrёs sё sipёrme dheboshtet e lёvizshmёrisё sёtyre2.2.Artikulacionet egjymtyrёs sё sipёrme dhe

shpjegon dhe vizatonpozicionin anatomik të çdoartikulacioni të gjymtyrës sësipërme;

shpjegon dhe vizaton boshtet e

2 orë

28boshtet e lёvizshmёrisё sёtyre

lëvizshmërisë së tyre; vizaton ato bardh e zi dhe me

ngjyra artikulacionet egjymtyrës së sipërme.

Muskujt egjymtyrёve tёsipёrme

3.1.Muskujt e shpatullёs :m. Deltoideus3.2. MusculusSupraspinatus, musculusInfraspinatus3.3. M. Teres major etminor , musculussubscapularis.3.4. Vizatimi i muskujve tëshpatullës3.5. Muskujt e krahut:muskujt fleksorё: m.bicepsbrachii,m.coracobrachialis.Vizatimi ityre3.6. Musculus brachialis,vizatimi i tij3.7. Muskujt ekstensorё:m.Triceps brachii, vizatimi itij3.8.Vizatimi i krahut tenudo, duke përcaktuarmuskujt e mësuar3.9.Muskujt eparakrahut :-Muskujt e pёrparmё :m.pronator teres,m. flexorcarpiradialis, m.palmarislongus3.10.Vizatimi i musculusflexor carpiulnaris,m.flexor digitorumsuperficialis3.11.B-Muskujt e grupitanёsorë :m.brachioradial,m.extensor carpi radialislongus3.12.Vizatimi i musculusextensor carpi radialisbrevis, m. supinator3.13. C-Muskujt e pasёm –m extensor digitorumcomunis, m. Extensordigiti minimi3.14.Vizatimi i musculusextensor carpi ulnaris,m.abductor pollicis longus,m.externus pollicis longus3.15. Vizatimi i parakrahut

shpjegon dhe vizatonpozicionin anatomik të çdomuskuli të mësuar në gjymtyrëne sipërme;






në grup sipas shtresave (e thellëapo sipërfaqësore);

vizaton me dritë hije gjymtyrëne sipërme te nudo dukepërcaktuar muskujt e dukshëmnën lëkurë.

20 orë

29te nudo, duke përcaktuarmuskujt e dukshëm nënlëkurë3.16. Vizatimi i parakrahutte nudo, duke përcaktuarmuskujt e dukshëm nënlëkurë3.17. Muskujt e dorës.Muskujt e regjionit tenardhe vizatimi i tyre3.18. Muskujt e regjionithipotenar dhe vizatimi ityre3.19. Vizatimi i gjymtyrëssë sipërme te nudo, dukepërcaktuar muskujt edukshëm nën lëkurë3.20. Vizatimi i gjymtyrëssë sipërme te nudo, dukepërcaktuar muskujt edukshëm nën lëkurë

Gjymtyrёt eposhtmeSkeleti i gjymtyrёvetё poshtme

4.1.Brezi pelvik. Os coxae4.2. Pelvisi nё tёrёsi dhevizatimi i tij4.3.Skeleti i pjesёs sё lirёA-Skeleti i kofshёs (femur)4.4. Skeleti i kofshёs(femur). Kupa e gjurit(patella). Vizatimi i femur-it dhe i patella-s4.5.B-Skeleti i kёrcirit(ossa cruris: tibia dhefibula.)4.6. Vizatimi i skeletit tëkёrcirit4.7.Kockat e kёmbёs(ossa pedis)4.8. Vizatimi i ossa pedis

shpjegon dhe vizatonpozicionin anatomik të çdokocke të gjymtyrës së poshtme;


vizaton bardh e zi dhe mengjyra kockat e gjymtyrës sëposhtme.

7 orë

Artikulacioni igjymtyrёve tёposhtme

5.1. Artikulacioni igjymtyrëve tё poshtme5.2. Pamje e pёrgjithshmedhe boshtet e artikulacionittë gjymtyrës së poshtme

shpjegon dhe vizatonpozicionin anatomik të çdoartikulacioni të gjymtyrës sëposhtme;

shpjegon dhe vizaton boshtet elëvizshmërisë së tyre;

vizaton ato bardh e zi dhe mengjyra artikulacionet egjymtyrës së poshtme.

2 orë

6.1.A- Muskujt e pelvisit,forma ,lidhjet , funksioni ityre: m.gluteus maximus, :m.gluteus medius :m.gluteus minimus

shpjegon dhe vizatonpozicionin anatomik të çdomuskuli të mësuar në gjymtyrëne poshtme; 20 orë

30

Muskujt egjymtyrёs sёposhtme

6.2. Vizatimi i : m.gluteusmaximus, : m.gluteusmedius, : m.gluteusminimus6.3. Vizatimi i musculuspiriformis, m.obturatoriusinternus, m.gemelli,m.quadratus femoris6.4.Vizatimi i bacinit ,duke përcaktuar muskujt edukshëm nën lëkurë6.5.B- Muskujt e kofshёs.Muskujt e pёrparmё eanësorë,m.temsor fasciaelatea, m.sartorius,6.6. Musculus quadricepsfemoris6.7.Muskujt e pasëm tëkofshës,m.biceps femoris,m.semitendinosus6.8. Musculussemimembranosus6.9.Muskujt e grupitmedial , lidhjet, funksioni ityre6.10. Vizatimi i muskujvetë kofshës6.11. Vizatimi i muskujvetë kofshës6.12.C- Muskujt ekёrcirit. Forma, lidhjetdhe funksioni ityre.Muskujt e grupit tёpёrparmёdhe vizatimi ityre6.13. Muskujt e grupitlateral dhe vizatimi i tyre6.14. Muskujt e grupit tёpasёm dhe vizatimi i tyre6.15. Vizatimi i muskujvetë kërcirit6.16. Muskujt e shputёssё kёmbёs. Forma, lidhjetdhe funksioni i tyre6.17. Vizatimi i muskujvetë shputës së këmbës6.18.Vizatimi i gjymtyrëssë poshtme te nudo, dukepërcaktuar muskujt edukshëm nën lëkurë6.19. Vizatimi i gjymtyrëssë poshtme te nudo, dukepërcaktuar muskujt edukshëm nën lëkurë6.20. Vizatimi i gjymtyrës






në grup sipas shtresave (e thellëapo sipërfaqësore);

vizaton me dritë hije gjymtyrëne poshtme te nudo dukepërcaktuar muskujt e dukshëmnën lëkurë.

31së poshtme te nudo, dukepërcaktuar muskujt edukshëm nën lëkurë

Ndёrtimi ipёrgjithshёm itrupit tё njeriut.detyrё praktike:

vizatim, plastikё

7.1. Perceptimi ipёrgjithshёm iproporcioneve dhe iplastikës së trupit tënjeriut, pozicioni përballë7.2. Perceptimi ipёrgjithshёm iproporcioneve dhe iplastikës së trupit tënjeriut, pozicioni përballë7.3. Perceptimi ipёrgjithshёm iproporcioneve dhe iplastikёs së trupit tënjeriut, pozicioni profil7.4. Perceptimi ipёrgjithshёm iproporcioneve dhe iplastikёs së trupit tënjeriut, pozicioni profil7.5. Perceptimi ipёrgjithshёm iproporcioneve dhe iplastikёs së trupit tënjeriut, pozicioni prapa7.6. Perceptimi ipёrgjithshёm iproporcioneve dhe iplastikёs së trupit tënjeriut, pozicioni prapa7.7.Vizatimi i trupit nudoduke përcaktuar muskujt edukshëm nën lëkurë tëmësuar gjatë dy viteve7.8. Vizatimi i trupit nudoduke përcaktuar muskujt edukshëm nën lëkurë tëmësuar gjatë dy viteve

vizaton trupin e njeriut nudo nëtri pozicione duke pas nëqendër të vëmendjesproporcionet, format vëllimet,duke u bazuar në format ethjeshta gjeometrike;

vizaton trupin e njeriut nëlëvizje dinamike duke u bazuarnë format e thjeshtagjeometrike;

përcakton muskujt e dukshëmnën lëkurë.

7

Tё dhёna tёpёrgjithshme

8.1. Tё dhёna tёpёrgjithshme tё trupit tёnjeriut qё lidhen mendryshimin sipas moshave,sekseve dhe racave8.2. Ndryshimetproporcionale tё njerёzvetё shkurtёr, mesatarё dhetё gjatё. Studimi ishtresave dhjamore8.3. Njohuri pёr problemine gravitacionit

vizaton ndryshimin e trupit tënjeriut sipas etapave të moshës;

vizaton sipas dallimeveproporcionale , trupat enjerëzve të shkurtër , mesatarë etë gjatë;

shpjegon dhe vizaton ekuilibrine trupit të njeriut në pozicionetë ndryshme : ulur, në këmbë,në vrapim.

2

32

3. UDHËZIME PËR ZBATIMIN E PROGRAMIT

Qёllimi i parё i mёsuesit ёshtё krijimi i interesit tё nxёnёsit ndaj lёndёs, i cili arrihetnёpёrmjet thjeshtёzimit dhe familjarizimit tё nxёnёsve me tё, si dhe eksperimentimi mestrukturёn themelore anatomike duke pёrdorur terminologjinë e saj. E gjithё kjo arrihetnёpёrmjet shpjegimit të mësimit të shoqëruar me vizatim, pёrdorimit tё projektorit mekompjuter ose tё tabelave (nё mungesё tё tij) dhe vizatimeve të nxënësit si në klasë ashtuedhe në shtёpi.

Mёsuesi duhet tё japё bazat e Anatomisё artistike tradicionale si dhe ta ndёrthurё teorinёme vizatimin e modelimin plastik. Lёnda mbulon pamjen e pёrgjithshme tё trupit tё njeriut,proporcionet, skeletin nё pёrgjithёsi dhe studimin e kockave dhe tё muskujve nё veçanti,funksionin mekanik tё tyre si dhe formёn sipёrfaqsore dhe relievin qё ato krijojnё. Kjo efundit do tё paraqitet nёpёrmjet detyrave me laps ose plastelinё (baltë) tё aplikuara nga vetёnxёnёsit nё klasё dhe nё shtёpi. Gjatё studimit tё lёndёs nxёnёsit duhet tё marrin njohurianatomike, tё cilat do tё ndikojnё direkt nё punёn e tyre artistiko-profesionale gjatё punimittё detyrave shkollore, si dhe tё krijojnë njё themel solid tё lёndёs sё anatomisë , qё do ti japёmundёsi artistёve tё ardhshёm tё vazhdojnë e tё improvizojnë profesionalisht nё veprat e tyre.

4. VLERËSIMI

Nxënësi/ja është i nivelit të MJAFTUESHËMNxënësi arrin këtë nivel, kur:

paraqet argumentin nё mёnyrё tё pjesshme; bën gabime profesionale si me shkrim, ashtu edhe me gojё; vizatimet e punuara kanё gabime konstruktive.

Nxënësi/ja është i nivelit të MIRËNxënës arrin këtë nivel, kur:

ka njё njohje tё mirё tё argumentit; aktivizohet nё mёsim herë pas here; paraqet nё nivel tё mirё profesional detyrat e vizatimit, të plastikёs lidhur me temat

pёrkatёse.


njeh shumё mirё argumentin e lëndës; aktivizohet gjatё mёsimit nё klasё; paraqet detyra nё vizatim e plastikё me arritje tё larta profesionale.

33Dega: ART FIGURATIVSpecialiteti: Pikturë dhe SkulpturëLënda: PERSPEKTIVËKlasa: 12-tëKohëzgjatja: 34 javë x 1 orë/javë = 34 orë

Programi ёshtё i ndёrtuar duke u mbёshtetur nё njё nga parimet bazё tё mёsimdhёniesbashkohore, tё lidhjes sё teorisё mё praktikёn. Perspektiva duke qenё njё lёndё teoriko-praktike jo vetёm e pajis nxёnёsin/en me njohuri teoriko-shkencore por dhe me njohuriprofesionale,ato e përgatisin nxёnёsin/en tё hedhi bazat e aftёsive tё tij artistike dhe krijuesepёr tё ardhmen.Njohuritё e kёsaj lёnde qё kanё tё bёjnё me disiplinёn e Perspektivёs, si njё pjesё egjeometrisё deskriptive shёrbejnё si njё urё lidhёse ndёrmjet shkencave ekzakte simatematika dhe gjeometria, me artin pamor tradicional por edhe me atё bashkohor. Gjatёkёsaj lёnde nxёnёsi duke marrё njohuri teorike por edhe historike mbi zhvillimin edisisplinёs sё Perspektivёs, tё pёrdorimit tё ndryshёm tё saj pёrgjatё gjithё periudhave tёndryshme kohore tё artit, i jep mundёsi atij tё pajiset me njё nga konceptet mё tё rёndёsishёmmbi të cilin zhvillohet arti, nё atё tё evoluimit tё mendimit artistik.

Qёllimi i kёsaj lёnde ёshtё shtimi dhe perfeksionimi i aftёsive profesionale duke forcuarbazat teoriko–shkencore, sipas kёrkesave kryesore tё formimit tё kёtij cikli profesional,pёrvetёsimi shprehive gjeometrike dhe teorike tё paraqitjes sё realitetit tri dimensional nё njёplan dy dimensional siç është piktura.Ky program synon tё pajisë nxёnёsin me kompetenca artistiko-profesionale qё do tёndihmojnё nё ndёrtimin e njё baze tё fortё pёr pёrthithjen e mёtejshme tё shprehive tё lёndёssё pikturёs tradicionale tri dimensionale qё zhvillohet nё kёtё shkollё, por dhe tёspecialiteteve siç janё grafikё–dizajni, fashion–dizajni,tekstili, skenografia apo fotografiaartistike. Kjo lёndё duke pasur si synimin e saj kryesor, tё rrise aftёsitё teoriko-praktike nёaplikimin e hapёsirёs tri dimensionale nё planin dy dimensional i jep mundёsi nxёnёsit tёrrisё aftёsitё dhe nivelin tij profesional nё lёndёt praktike artistike. Ky plan synon, tё pajisënxёnёsit me njohuri teorike dhe praktike nё studimin e kёsaj disipline shkencore siç ёshtёPerspektiva.

1.Rezultatet e pritshme në fund të klasës së 10-tëNë përfundim të këtij programi, nxënësi/ja:

njeh zhvillimin dhe pёrdorimit e perspektivёs, pёrgjatё periudhave tё ndryshmekohore tё historisë sё artit;

pёrvetёson parimet bazё tё saj siçёshtё: vija e horizontit, fusha e shikimi, pika epamjes, thellësia etj;

njeh llojet e ndryshme tё perspektivave; demonstron koordinatat e perspektivës si vendodhje tё tё gjitha vizatimeve

gjeometrike; demonstron aftёsi pёr ndёrtimin e figurave gjeometrike në planeperspektive si,

trekndёshi, katrori, drejtkëndëshi, pesёkёndёshi, rrethi. ndёrton gjeometrikisht objektet nё vёllim si, kubi, kuboidi, clilindri, piramida, koni ndёrton njё eksterier duke përdorur forma gjeometrike, (ndërtesa apo peizazh nё pika

tё ndryshme shikimi );

34 ndёrton njё interier duke përdorur forma gjeometrike, (brendi, natyrë e qetë); ndërton gjeometrikisht hijet ( natyrale dhe artificiale ); njeh disa parime tё perspektivës qё veprojnё nё paraqitjen e figurёs sё njeriut dhe

lёvizjes sё tij nё hapёsirё nё pika tё ndryshme shikimi; pёrdor, perspektivёn e ngjyrёs; shpjegon disa dukuri tё perspektivёs nё, skenografi dhe nё skulpturёn monumentale; zhvillon aftёsitё krijuese duke lidhur njohuritё shkencore me ato artistike.

2.Pёrmbajtja tematike e lёndёs - Perspektivё


Vёshtrim historik iperceptimit tёPerspektivёs nёshekuj

1.1.Pёrdorimi i Perspektivёs -periudha nga Egjipti deri neshek.III pas.k.1.2.Perspektiva nga periudhabizantine deri nёshek.XVIII.p.k1.3. Si perceptohet Perspektivanё kohet moderne,shek.XIX-shek.XX

Nxënësi/ja Njeh periudhat historike

dhe shpjegon zhvillimine pёrdorimit tёPerspektivёs nё kohё.

3 orë

Perspektiva lineare

2.1. Ç‘ёshtё Perspektiva;Perspektiva si njё llojprojeksioni.2.2. Kuptimi i Perspektivёs;Fusha e shikimit dhe vija ehorizontit2.3.Kordinatat dhe metoda egjurmёs sё rrezes

njeh llojet eprojeksioneve;

pёrvetёson projeksonin ePerspektivёs;

pёrvetёson nocionetbazё tё saj.

3 orë

Perspektiva eelementevegjeometrikё nё plantё sheshtё

3.1.Perspektiva epikёs,vijёdrejtёzёs dhe shkallahorizontale e Perspektivёs3.2.Perspektiva evijёdrejtёzavehorizontale,pingule dhe mekёnd me kuadrin3.3.Ndёrtimi nё planhorizontal dhe me kёnd tekatёrkёndorit.3.4.Shkalla e thellёsisё,ndёrtimi i dyshemesё3.5. Perspektiva e figuraveplane. Kuadrati ibrendashkruar kuadratit.3.6.Perspektiva e trekёndёshitdhe atij (dybrinjёshёm).3.7. Perspektiva egjashtёkёndёshit dhepesёkёndёshit.

pёrvetёson ndёrtimingjeometrik tё elemetevedhe fig. plane tё thjeshtasi, vijёdrejtezakatёrkёndori,trekёndёshi,pesёkёndshi,gjashtёkёndёshi.

10 orë

35

Lartёsia nëPerspektivё

4.1Shkalla e lartёsisё, vijёdrejtёzat pingule. Perspektivaballore.4.2Perspektiva e trupave tёthjeshtё . Kubi(nё disa pikashikimi), Perspektiva kёndore4.3 Perspektiva e piramidёs(nё disa pika shikimi)

pёrvetёson ndёrtimin nëperspektivё të trupave nёvёllim si, kubi dhepiramida ;

ndёrton kёto objekte tёgrupuara duke formuarkomplekse ndërtesash tёthjeshta nё disa pikashikimi.

4 orë

Planet e pjerrёta

Perspektiva einterierit

Rrethi

5.1Ndёrtimi i planeve tё pjerrёta nё dy drejtime,(nga lartposhte e nga poshte lart).5.2Perspektiva e shkallёs(pamje profil dhe kёndore).5.3Perspektiva e çatisё (ne disapika shikimi)5.4Perspektiva e disaobjekteve tё thjeshta si, qypa,filxhani ,abazhuri, tavolina.5.5Rrethi (ndertimi i tij nёplan horizontal dhevertikal),Koni, Cilindri5.6Perspektiva e disaobjekteve sё bashku (natyrё eqetё)nё tre nivelet e horizontit.5.7 Perspektiva e interierit,(ndёrtimi i dhomёs).5.8 Portreti(ndёrtimi neperspektivё)

ndёrton disa objekte mёtё ndёrlikuarasi:shkallёt dhe natyrё n eqetё, dhomёn me disaobjekte,etj;

kupton se si ndikonhorizonti nё lidhje mepikёn e shikimit.

8 orë

Ndriçimi dhe hijet

6.1Hija e pikёs dhe vijёspingule6.2Hija e hedhur tekfig.plane.Thyerja e hijes nёplanet vertikale dhe tё pjerrёta.6.3 Hija e prizmit,piramidёsdhe cilindrit.6.4Hija e shkallёs nё dypozicione.Ndriçimi dhe hijet ne dyburime drite.6.5Pasqyrimi

pёrvetёson ndёrtimin ehijes sё figurave planedhe atё tё objekteve si:kubi, sfera, piramidadhe shkalla, si dhethyerjen e tyre.

5 orë

Pёrsёritje, ushtrime 3 orë

3.VLERËSIMI

Vlerёsimi i njohurive, i aftёsive dhe qëndrimeve qё demostron nxёnёsi do tё ndahet nё pesënivele sipas tё dhёnave mё poshtё. Çdo nivel prezanton përvetësimin e njohurive,kompetencave nё shprehitё praktike qё ai ka fituar, por dhe pёrpjektjet, interesin dheqendrimin krijues dhe interaktiv qё ai ka, pёrkundrejt kёsaj lёnde.

36

Nxënësi/ja është i nivelit MJAFTUESHËMNxënësi/ja arrin këtë nivel, kur:

e njeh argumentin teorik nё mёnyrё tё pjesshme; ndërton vizatimet perspektive pjesёrisht mirё; pёrdor mjete gjeometrike pjesёrisht mirё.

Nxënësi/ja është i nivelit MIRËNxënësi/ja arrin këtë nivel, kur:

përvetëson argumentin mjaft mirё; paraqet shprehje gjeometrike pёrgjithёsisht tё sakta; përdor nё vizatime kreativitet.


interpreton materialin teorik tё lidhur me aftёsitë artistike; zotёron elementet gjeometrikë duke ndёrtuar vizatime me nivel tё lartё artistik; argumenton njohuritё e literaturës ndihmëse qё lidhen me temën e shtjelluar.

37

9. PROGRAMET E LËNDËVE: PRAKTIKE-ARTISTIKE

Dega: ART FIGURATIVPikturë dhe Skulpturë

Lënda: VizatimKlasa: 10-tëKohëzgjatja: 34 javë x 8 orë/javë = 272 orë

2 javë mësimore x 8 orë = 16 orë praktika mësimore

1.Rezultatet e pritshmeNë përfundim të këtij programi, nxënësi/ja:

• kompozon në mënyrë të rregullt një objekt ose një grup objektesh në letër;• njeh konceptet bazë në trajtimin teorik dhe në ushtrimin praktik të përdorimit të linjës,

tonaliteteve, gjysmëtoneve, toneve të errëta, ndarjen grafike;• demonstron aftësi për të krijuar dhe për të pasur një qëndrim personal dhe gjykim

artistik ndaj punës së tij dhe të të tjerëve;• vizaton në mënyrë studimore, me seanca të gjata, dhe në mënyrë të shpejtë me qëllim

që të mësohet dhe t'i bëhet shprehi ideja e provës dhe e eksperimentit;• orientohet drejt një origjinaliteti dhe individualiteti personal në vazhdimësi të

studimeve;• demonstron aftësi që krahas formimit praktik dhe konkret, të pasurohet edhe teorikisht

me eksperiencat më të mira botërore, për sa i përket vizatimit dhe sidomos, për sa ipërket vizatimit të portretit si një gjini shumë e rëndësishme e arteve figurative;

• vizaton në mënyrë të saktë dhe të qartë objektet dhe modelet që i jepen në dispozicionnga natyra.

2. Përmbajtja tematike e lëndës Vizatim


Grup problemeshteknike

1.1. Gradualiteti tonal1.2. Kontrasti grafik1.3. Gjysmëtonet

Nxënësi/ja: përdor në mënyrë profesionale

teknikën e lapsit dhemundësitë shprehëse të kësajteknike.

10 orë

Natyrë e qetë medimensione tëmëdha 50 cm x70cm (ornamentvegjetal dhe tre-katër trupagjeometrikë)

2.1 Skica në pozicione tëndryshme përtë njohur modelin2.2. Kompozimi dhevizatimi i saktë linear2.3. Shpërndarja tonaledhe ndarja grafike2.4. Detajimi dhepërfundimi i detyrës

kupton ndryshimin ndërmjetnjë objekti të veçantë dhemarrëdhënies së tij me objektetë tjera;

transmeton thellësinë dhediferencimin tonal tëobjekteve.

26 orë

Pjesë të trupit tënjeriut - syri (allçi)

3.1. Skica në pozicione tëndryshme për njohjen emodelit3.2. Kompozimi dhe

paraqet me besnikërimodelin; materializon objektin e

24 orë

38vizatimi i saktë3.3. Shpërndarja tonaledhe ndarja grafike3.4. Detajimi dhepërfundimi i detyrës

vizatuar nëpërmjetshpërndarjes tonale dhendarjes grafike.

Natyrë e qetë nganatyra e gjallë

4.1. Skica në pozicione tëndryshme për njohjen emodelit4.2. Kompozimi dhevizatimi i saktë linear4.3. Shpërndarja tonaledhe ndarja grafike4.4. Detajimi, arritja eatmosferës dhepërfundimi i detyrës

krijon atmosferën e duhur; transmeton thellësinë

nëpërmjet shpërndarjestonale,ndarjes grafike dheparaqitjes me vërtetësitëmodelit.

24 orë

Pjesë të trupit tënjeriuthundë-buza (allçi)

5.1. Skica në pozicione tëndryshme për të njohurmodelin5.2. Kompozimi dhevizatimi i saktë linear5.3. Shpërndarja tonaledhe ndarja grafike5.4. Detajimi dhepërfundimi i saktë idetyrës

paraqet formën e modelit nëpika të ndryshme shikimi;

përdor kalimet graduale tonalepër të paraqitur vëllimin eobjektit.

22 orë

Draperi

6.1. Skica në pozicione tëndryshme për të njohurmodelin6.2. Kompozimi dhevizatimi i saktë linear.6.3. Shpërndarja tonaledhe ndarja grafike.6.4. Detajimi dhepërfundimi i saktë idetyrës

Ndërtonplanet për të paraqiturmodelin në hapësirë;

përdor kalimet graduale tonalepër të paraqitur vëllimin eobjektit;

shpërndan peshënkompozicionale duke vendosurtheksin në detajet më tërëndësishme.

22 orë

Pjesë të trupit tënjeriut - këmba(allçi)

7.1. Skica në pozicione tëndryshme për të njohurmodelin7.2. Kompozimi dhevizatimi i saktë linear7.3. Shpërndarja tonaledhe ndarja grafike7.4. Detajimi dhepërfundimi i saktë idetyrës

njeh karakteristikat kryesore tëformës dhe teksturë së modelitnëpërmjet skicave;

shprehet në mënyrë personalegjatë studimit të modelit.

22 orë

Grup problemeshteknike:karboni, pena,kallami, kolazhi

7.1. Karboni7.2. Pena dhe kallami7.3. Kolazhi

kupton ndryshimin midisseancave të gjata të studimit tëmodelit dhe skicave të shpejta;

krijon në mënyrë individualedhe eksperimenton nërealizimin e detyrave në

40 orë

39teknikën e kolazhit dhe atë tëme penë.

Dora (allçi) në dypozicione

9.1. Skica në pozicione tëndryshme përnjohjen e modelit.9.2. Kompozimi, vizatimii saktë dhepërpunimi tonal ipozicionit I.9.3. Kompozimi, vizatimii saktë dhepërpunimi tonal ipozicionit II

riprodhon plastikën dheformënnë të dyja pozicionet e dorës sëallçisë;

transmeton emocione tëndryshme në paraqitjen edypozicioneve tëndryshme tëdorës.

30 orë

Peizazh nga natyra

10.1. Skica njohjeje mepeizazhin në pika tëndryshme shikimi.10.2. Kompozimi dhevizatimi i saktë linear.10.3. Shpërndarja tonale,ndarja grafike dhethellësia e elementëve .10.4. Detajimi dhepërfundimi i saktë idetyrës

paraqet thellësinë në vizatimine peizazhit duke përdorurrregullat e perspektivëslineare;

përdor tonalitetet e dritëhijespër të paraqitur thellësinë nëpeizazh.

36 orë

Praktikë mësimore Praktikime individuale 16 orë

4. VLERËSIMI


• kompozon mjaftueshëm një objekt apo një grup objektesh;• përdor mjaftueshëm teknikat e vizatimit me laps dhe me mjete të tjera;• njeh mjaftueshëm konceptet bazë të trajtimit teorik dhe të ushtrimit praktik të

përdorimit të linjës, tonit, gjysmëtonit.


• njeh mirë konceptet bazë në trajtimin teorik dhe në ushtrimin praktik të përdorimit tëlinjës, tonaliteteve, gjysmëtoneve, toneve të errëta, ndarjen grafike;

• njeh dhe ka perfeksionuar mënyrat e ndryshme të përdorimit të lapsit;• përvetëson teknikat e tjera plotësuese, siç janë: karboni, kallami, vizatimi me penel,

kolazhi etj;• tenton drejt një individualiteti sado të vogël krijues.


40• kompozon në mënyrë të rregullt një objekt ose një grup objektesh në letër;• riprodhon saktë dhe qartë natyrën e gjallë nëpërmjet lapsit apo vizatimit;• realizon vizatime të studiuara, me seanca të gjata, dhe ato në mënyrë të shpejtë e me

seanca të shkurtra;• zbaton me saktësi kërkesat e programit duke zhvilluar një individualit të dallueshëm

artistik.

41Dega: ART FIGURATIVLënda: VizatimKlasa: 11-tëKohëzgjatja: 34 javë x 8 orë/javë = 272 orë

2 javë mësimore x 8 orë = 16 orë praktika mësimore

1. Rezultatet e pritshmeNë përfundim të këtij programi, nxënësi/ja:

• kupton dhe riprodhon saktë proporcionet e ndërtimit të një koke njerëzore, njëherëshnë mënyrë të studiuar dhe në mënyrë të shkathët;

• punon në mënyrë shumë profesionale me laps, si dhe me teknikat e ndryshme tëvizatimit të servirura nga mësuesi i lëndës;

• paraqet karakterin e modelit, tipin e tij, veçoritë dalluese, fizionominë dhe synimindrejt arritjes së transmetimit të një emocioni njerëzor;

• transmeton psikologjinë e modeleve të ndryshme;• shprehet lirshëm nëpërmjet llojeve të ndryshme të vizatimit, duke kaluar lirisht nga

vizatimi analitik studimor te vizatimi ekspresiv dhe i lirshëm;• studion vepra në teknikën e vizatimit të artistëve të njohur nga historia e artit, si një

pjesë e rëndësishme e ngritjes së tyre profesionale;• krijon shijet e veta artistike dhe individualitetin krijues si një bazë për krijimin e

artistëve të ardhshëm.



Kafka nga natyra nëdisa pozicione(tri pozicionestudimi)

1.1. Skica në pozicione tëndryshme për njohjen emodelit1.2. Kompozimi, vizatimi isaktë dhe përpunimi tonal1.3. Modelimi dhe detajimi idetyrës

Nxënësi/ja: ndërton qartë dhe saktë

kafkën e njeriut, duke synuar,mbi të gjitha, paraqitjen eformës;

eksperimenton me mjete dheme forma të ndryshmeshprehëse në vizatim.

30 orë

Koka anatomike

2.1. Skica në pozicione tëndryshme për njohjen emodelit2.2. Kompozimi dhe vizatimi isaktë linear2.3. Shpërndarja tonale ndarjagrafike2.4. Detajimi dhe përfundimi isaktë idetyrës

ndërton kokën anatomikedukesynuar, mbi të gjitha,ndërtimin e saktë të relievitmuskulor në mënyrë analitike.

30 orë

Portret klasik(allçi)

3.1. Skica në pozicione tëndryshme për njohjen emodelit3.2. Kompozimi dhe vizatimi isaktë linear3.3. Shpërndarja tonale dhe

riprodhon formën dhekarakterin e modelit, dukesynuar, ndërtiminproporcional, formën dhedetajet.

34 orë

42ndarja grafike3.4. Detajimi dhe përfundimi isaktë i detyrës

Kopjim portreti ngamjeshtrat emëdhenj botërorë

4.1. Hedhja e vizatimit të saktë4.2. Hedhja dhe përpunimi indarjes grafike4.3. Hedhja e raporteve tonaledhe përpunimi i tyre4.4. Përpunimi i stilit tëportretit që kopjohet4.5. Detajimi dhe përfundimi ikopjimit

riprodhon me besnikëriportretin e përzgjedhur dukerespektuar teknikën e përdorurnga artisti;

paraqet me besnikërikarakteristikat shprehëse tëportretit dhe veçoritë eperiudhës artistike, të cilës Ipërket vepra.

20 orë

Portret nga natyra

5.1. Skica në pozicione tëndryshme për të njohurmodelin5.2. Kompozimi dhe vizatimi isaktë linear5.3. Shpërndarja tonale dhendarja grafike5.4. Detajimi dhe përfundimi isaktë i detyrës

zbulon karakteristikat etipareve dhe raportet midistyre në portretin nga natyraduke e vizatuar nga pika tëndryshme shikimi;

kompozon portretin nga natyraduke gjetur një zgjidhjeindividuale me hapësirën ekuadratit;

përdor mjetet shprehëse tëvizatimit për realizimin eformës së përgjithshme dhe tëdetajeve në portret.

34 orë

Duart nga natyra

6.1. Skica në pozicione tëndryshme për të njohurmodelin6.2. Kompozimi dhe vizatimi isaktë linear6.3. Shpërndarja tonale dhendarja grafike6.4. Detajimi dhe përfundimi isaktë i detyrës

Vizaton duart nga pika tëndryshme shikimi dukezbuluar karakteristikat epozicionit.

kompozon duart nga natyraduke gjetur një zgjidhjeindividuale me hapësirën ekuadratit.

përdor mjetet shprehëse tëvizatimit për realizimin eformës së përgjithshme dhe tëdetajeve te duart.

34 orë

Torsi (allçi)

7.1. Skica në pozicione tëndryshme përtë njohurmodelin7.2. Kompozimi dhe vizatimi isaktë linear7.3. Shpërndarja tonale dhendarja grafike7.4. Detajimi dhe përfundimi isaktë i detyrës

Vizaton torsin në pika tëndryshme shikimi dhe zbulonmarrëdhënien midis formës dydhe tri dimensionale;

kompozon torsin duke gjeturnjë zgjidhje individuale mehapësirën e kuadratit;


34 orë

8.1. Skica në pozicione tëndryshme për të njohur

Zbulon raportet midis duarve 40 orë

43

Portret me duar nganatyra

modelin8.2. Kompozimi dhe vizatimi isaktë linear8.3. Shpërndarja tonale dhendarjagrafike8.4. Detajimi dhe përfundimi isaktë i detyrës

dhe portretit duke e vizatuarnga pika të ndryshme shikimi;

kompozon portretin me duarnga natyra duke gjetur njëzgjidhje individuale mehapësirën e kuadratit;


Praktikë mësimore 16 orë

3. VLERËSIMI

Nxënësi/ja është i nivelit të MJAFTUESHËM:Nxënësi/ja arrin këtë nivel, kur:

• realizon me vështirësi karakterin e modelit, veçoritë dalluese apofizionominë e tij;

• njeh mjaftueshëm vepra në vizatim nga historia e artit;• përdor mjaftueshëm teknikën e vizatimit me laps dhe teknikat e tjera plotësuese.

Nxënësi/ja është i nivelit të MIRË:Nxënësi/ja arrin këtë nivel, kur:

• synon arritjen e karakterit të modelit, tipin e tij, veçoritë dalluese, fizionominë dhesidomos, kur ka synimin drejt arritjes së transmetimit të një emocioni njerëzor;

• përdor mirë forma të ndryshme të shprehjes në vizatim, duke kaluar lirisht ngavizatimi analitik studimor te vizatimi ekspresiv;

• kupton që njohja me artistët dhe vizatuesit e mëdhenj botërorë dhe shqiptarë është enjë rëndësie të veçantë.

Nxënësi/ja është i nivelit TËSHKËLQYER:Nxënësi/ja arrin këtë nivel, kur:

• punon në mënyrë të perfeksionuar dhe shumë profesionale me laps, si dhe me teknikate ndryshme të vizatimit;

• transmeton në vizatimet e tij psikologjinë e modeleve të ndryshme;• përdor me mjeshtëri teknikat e vizatimit dhe krijon identitetit personal artistik;• zbaton me saktësi kërkesat e programit dhe eksperimenton me mjete të reja shprehëse.

44Dega: ART FIGURATIVLënda: VizatimKlasa: 12-tëKohëzgjatja: 34 javë x 8 orë/javë = 272 orë


• vizaton në mënyrë profesionale dhe riprodhon me besnikëri mjedisin, modelet endryshme, personazhet apo karakteret e shumëllojshme të jetës së përditshme,psikologjinë dhe veçoritë e tyre;

• synon arritjen e një vizatimi si një vepër më vete dhe jo si bazë për pikturën aposkulpturën, gjithashtu synon drejt arritjes së transmetimit të një emocioni njerëzor;

• transmeton psikologjinë e modeleve të ndryshme;• kalon natyrshëm, nga të mësuarit e zanatit apo mjeshtërisë së vizatuesit te krijimi i

identitetit personal artistik;• manovron me të gjitha mjetet që ka në dispozicion, për të arritur rezultate të pjekura

dhe serioze në paraqitjen e punëve;• përdor forma të ndryshme të shprehjes në vizatim, duke kaluar lirisht nga vizatimi

analitik studimor te vizatimi ekspresiv dhe i lirshëm;• përdor si mbështetje dhe si burim informacioni vepra në teknikën e vizatimit nga

artistë të periudhave të ndryshme historike dhe nga arti bashkëkohor.



Trupi anatomik(dy pozicioneqëndrimi)

1.1. Skica në pozicione tëndryshme për njohjen e modelit.1.2. Kompozimi në fletë,vizatimi i saktë dhe dritëhijet .1.3. Përpunimi tonal, modelimidhe detajimi

Nxënësi/ja: Vizaton trupin anatomik

duke shoqëruar dijetpraktike me dije teorike tëmarra në lëndën eanatomisë artistike;

vizaton trupin anatomikduke zbatuar kanonetproporcionale të trupit tënjeriut.

40 orë

Kopjim ngavizatimet klasike

2.1. Kompozimi dhe vizatimi isaktë2.2. Hedhja e së përgjithshmestonale2.3. Detajimi, përpunimi i stilitdhe përfundimi i detyrës

Realizon detyrën duke jupërmbajtur trajtimitstilistikor të veprës dhenjë qëndrimi interpretuespersonal.

28 orë

Figurë klasike(allçi)

3.1. Kompozimi dhe vizatimi isaktë3.2. Hedhja e së përgjithshmestonale dhe format kryesore tëfigurës3.3. Detajimi dhe përfundimi idetyrës

Riprodhon saktëlëvizjen, hijeshinë,harmoninë trupore,formësimin e trupit nëveshje, siluetat dheshpërndarjen tonale.

22 orë

4.1. Skica në pozicione të Realizon portretin me 30 orë

45

Portret me duarnga natyra

ndryshme për tënjohur modelin4.2. Kompozimi dhe vizatimi isaktë linear4.3. Shpërndarja tonale dhendarja grafike4.4. Detajimi dhe përfundimi isaktë i detyrës

duar duke ndjekur hapat eprocesit të punës që ngaskica deri te studimi ifigurës me detaje.

Paraqet karakteristikatshprehëse të modelit përtë theksuar psikologjinë etij dhe për të transmetuaremocion.

Figurë nganatyrame karbon,tempera, guash,akuarel, (letërmedimensione tëmëdha katërpozicionetëndryshme)

5.1. Pozicioni i parë – karbon5.2. Pozicioni i dytë – karbon5.3. Pozicioni i tretë - tempera,guash, akuarel5.4. Pozicioni i katërt - tempera,guash,akuarel

Realizon figurën nëteknikën e karbonit dhenë teknikën e temperëve;

analizon karakteristikat eveçanta të mjeteveshprehëse të këtyreteknikave duke krahasuardy punimet;

shpjegon se cila ngateknikat e ka ndihmuarmë shumë të paraqesëkarakterin dhepsikologjinë e modelit.

40 orë

Figurë ekompozuar

6.1. Skica në pozicione tëndryshme për të njohur modelin6.2. Kompozimi dhe vizatimi isaktë linear6.3. Shpërndarja tonale dhendarja grafike6.4. Detajimi dhe përfundimi isaktë i detyrës

Vizaton figurën nëpozicione të ndryshmeduke gjetur raportin eduhur të figurës, mehapësirën në kompozim;

kupton rëndësinë eraportit të figurës mehapësirën për të paraqiturpsikologjinë e portretit.

38 orë

Portret nganatyra medimension tëmadh (100 x 70cm)

7.1. Skica në pozicione tëndryshme për tënjohur modelin7.2. Kompozimi dhe vizatimi isaktë linear7.3. Shpërndarja tonale dhendarja grafike7.4. Detajimi dhe përfundimi isaktë i detyrës

Realizon portretin dukendjekur hapat e procesittë punës që nga skica derite studimi i figurës medetaje;

paraqet karakteristikatshprehëse të modelit përtë theksuar psikologjinë etij dhe për të transmetuaremocion.

36 orë

Figurë ekompozuar nëmarrëdhënie menjë objekt real

8.1. Kompozimi, konceptimi iobjektit tejet real, vizatimi i saktëi tyre8.2. Hedhja e së përgjithshmesdhe formave kryesorefizionomike8.3. Figura në marrëdhënie meobjektin, konceptimi tërësor i

Kompozon figurën nëmarrëdhënie me njëobjekt tjetër dukendjekur hapat e procesittë punës që nga skica derite studimi i figurës medetaje;

40 orë

46kompozimit8.4. Përpunimi i përgjithshëm8.5. Detajimi, arritja e karakteritdhe përfundimi stilistikor idetyrës

mban qëndrim personalnë gjetjen e raportitmidis figurës, objektitdhe hapësirës sëpërbashkët në kompozim,


Lënda e vizatimit, duke përfshirë të dyja specialitetet, pikturë dhe skulpturë, si një nga lëndëtbazë të formimit artistik, kërkon të plotësojë me njohuri të plota nxënësin. Në këtë lëndë,nëpërmjet studimit gradual dhe rritjes së vështirësisë së detyrave, nxënësi do të kalojënatyrshëm nga të mësuarit e zanatitapo mjeshtërisë së vizatuesit te krijimi i identitetit personal artistik. Kjo lëndë do t’i çojënxënësit drejt kërkimit dhe kuptimit të formës, mënyrës se si ajo shfaqet në natyrë në objektettredimensionale dhe në sipërfaqen dydimensionale të fletës së vizatimit. Nëpërmjet vizatimit,nxënësit duhet të kuptojnë formën dydhe tredimensionale edhe nëpërmjet dritës, sipërfaqes,kontrastit, baraspeshës dhe marrëdhënieve që objektet krijojnë me njëri-tjetrin. Në këtë lëndë,nxënësit duhet të kuptojnë dhe të dinë të përdorin në mënyrë profesionale mundësitëshprehëse të teknikave të ndryshme të vizatimit.Mësuesit do të realizojnë programin duke:a) kopjuar modelin nga arti klasik botëror ose trashëgimia jonë artistike historike;b) kopjuar dhe interpretuar modelet e ndryshme nga natyra që nga objektet e allçisë deri tefigura njerëzore;c) realizuar kompozim në vizatim me objekte që krijojnë marrëdhënie me njëra-tjetrën;d) realizuar detyrat me shumëllojshmëri teknikash të vizatimit.

4. VLERËSIMI


• vizaton mjaftueshëm me laps ambientin që na rrethon, modelet e ndryshme;personazhet dhe karakteret e larmishme të jetës së përditshme;

• realizon mjaftueshëm si vizatimin e studiuar ashtu edhe skicat e shpejta;• paraqet me vështirësi disa nga karakteristikat shprehëse të modelit.


• paraqet mirë karakteristikat shprehëse të psikologjisë dhe karakterit të modelit;• përdor mirë format shprehëse dhe mjete të teknikës së vizatimit si në realizimin e

vizatimeve studimore me seanca të gjata ashtu edhe në skicat e shpejta;• realizon mirë raportin kompozicional midis figurës dhe hapësirës.


47• përdor shumë mirë format shprehëse dhe mjete të teknikës së vizatimit si në

realizimin e vizatimeve studimore me seanca të gjata ashtu edhe në skicat e shpejta;• realizon shumë mirë raportin kompozicional midis figurës dhe hapësirës duke kuptuar

edhe rëndësinë e tyre në paraqitjen e psikologjisë së portretit;• mban qëndrim personal ndaj modelit në përpjekje për të krijuar individualitetin e tij

artistik.

48Dega: ART FIGURATIV - PIKTURËLënda: PIKTURËKlasa e: 10-tëKohëzgjatja: 34 javë x 7 orë/javë = 238 orë

2 javë x 8 orë/javë = 16 orë (praktika mësimore)


njeh konceptet fillestare të pikturimit e kompozimit si dhe materialet e punës; kompozon në mënyrë të rregullt një objekt ose një grup objektesh në letër; njeh konceptet bazë në trajtimin teorik dhe në ushtrimin praktik të zbërthimit të

ngjyrave; njeh dhe perfeksionon ngjyrat bazë dhe ato plotësuese, kombinimin e tyre, raportin

piktorik, sipërfaqen ngjyrore dhe rëndësinë e përmasës së saj në raport me një tjetërsipërfaqe, kontrastin koloristik, teorinë dhe praktikën e ngjyrave të së njëjtës familjedhe të të kundërtave;

praktikon në fillim duke kopjuar dhe, më pas, duke e përshtatur në detyrat e radhës nëprogram, spektrin e ngjyrave si një nga teoritë-praktikë më me vlerë në shpjegiminthelbësor të shpërndarjes së ngjyrave në natyrë;

riprodhon saktë dhe qartë natyrën e gjallë nëpërmjet penelit; përvetëson teknikën e akrelikut, si një nga teknikat më perhapura dhe profesionale në

fushën e arteve pamore; përvetëson teknikat e tjera plotësuese, siç janë: akuareli, guashi, tempera, lapsat me

ngjyrë, pastelat, etj.; aftësohet për të krijuar dhe për të pasur një qëndrim vetjak dhe gjykim artistik ndaj

punës së tij dhe asaj të të tjerëve; drejtohet drejt një origjinaliteti dhe individualiteti vetjak në vazhdimësi të studimeve.

2. Përmbajtja tematike e lëndës Pikturë


Ngjyrat1.1.Cështë ngjyra dhe çfarëpërfaqëson ajo. 2orë1.2. Bojrat me bazë ujore, vajore,pasteli dhe lapsat me ngjyra. 2orë1.3. Ushtrime praktike për njohjene tyre. 16 orë

Nxënësi /sja: përvetëson këto

teknika në mënyrë qëtë zgjerojë rrethin enjohurive të tijteknike për pikturën.

20 orë

Natyrë e qetëme objektegjeometrike

2.1. Natyrë e qetë me objektegjeometrike (monokrom akrelik).Kompozimi në letër. 2 orë2.3.Vizatimi i saktë i natyrës sëqetë. 2 orë

2.2 2.4.Hedhja e masave kryesore.16 orë

arrin që formën tëprovojë t'a japë meanë të penelit dukendikuar kështu nëpërforcimin ekonceptit hapësirë-formë.

22 orë

492.3 2.5.Detajimi i natyrës. 2 orë

Natyrë e qetëme objekterealë

3.1. Natyrë e qetë me objekte realë(kromatike, akrelik).3.2.Kompozimi në letër. 2 orë3.3.Vizatimi i saktë i natyrës sëqetë. 2 orë3.4.Hedhja e raporteve kryesorepiktorike. 6 orë3.5.Përpunimi i mëtejshëm ingjyrave. 6 orë3.6.Detajimi i natyrës së qetë.4 orë

praktikon konkretishtdijet e përftuara ngatemat e mëparshme;

zbërthen gjithëspektrin e ngjyravetek kjo natyrë e qetëdhe të dijë t'i përftojëtë gjitha ngjyrat ekëtij modelinëpërmjet ngjyravebazë.

20 orë

Ngjyratprimare dhesekondare

4.1.Ngjyrat primare dhesekondare,harmonizimi i tyre4.2. Ushtrime praktike.4.3. Ngjyrat e ngrohta dhe tëftohta,harmonizimi i tyre4.4. Ushtrime praktike

përvetëson dhepraktikon përdorimine ngjyrave primare,sekondare si dhengjyrat e ngrohta dhetë ftohta.

22 orë

Natyrë e qetëme objekte dhedraperi

5.1 Natyrë e qetë me objekte dhedraperi (harmoni e ngjyrave tëngrohta). Teknikë e lirë.5.2 Kompozimi dhe vizatimi isaktë 8 orë5.3 Hedhja e së përgjithshmeskoloristike. 6 orë5.4 Përpunimi piktorik i raportevekryesore. 12 orë5.5 Detajimi dhe përfundimi idetyrës. 2 orë

përvetëson mënyrënbazë të pikturimitkonkret përballë njënatyre të qetë;

tenton të krijojë njëmarrëdhënie tëdrejtpërdrejtë me

modelin duke nënvizuarmbi të gjitha qëndrimindhe veçoritë dalluesekoloristike të këtijmodeli.

28 orë

Natyrë e qetëme objekte dhe

draperi

6.1 Natyrë e qetë me objekte dhedraperi (harmoni e ngjyrave tëftohta). Teknikë e lirë.

6.2 Kompozimi dhe vizatimi isaktë.6 orë6.3 Hedhja e së përgjithshmeskoloristike. 6 orë6.4 Përpunimi piktorik i raportevekryesore. 12 orë6.5 Detajimi dhe përfundimi idetyrës. 4 orë

riprodhon saktë dheme delikatesë natyrënduke përfshirë në tëdisa nga mënyrat emësuara deri më tanisi p.sh., gërvishtjet,spatulat, fshirjet, etj.

28 orë

Brendi meobjekte(akrelik)

7.1. Brendi me objekte (akrelik)7.2 7.2.Kompozimi dhe vizatimi i

saktë 6 orë7.3 7.3.Hedhja e së përgjithshmes

koloristike 10 orë7.4 7.4.Përpunimi i raporteve të

përvetëson dhetransmeton emociondhe ngrohtësinëpërmjet riprodhimittë atmosferës së një

30 orë

50ngjyrave 10 orë

7.5 7.5.Detajimi dhe përfundimi idetyrës 4 orë

ambienti tëbrendshëm.

Peisazh urban(akrelik)

8.1 Peisazh urban (akrelik).8.2 Kompozimi dhe vizatimi isaktë i pejsazhit.

4 orë8.3 8.3.Hedhja e përshtypjes së

parë dhe raporteve kromatike.8 orë

8.4 8.4.Përpunimi i raportevekoloristike. 16 orë

8.5 8.5.Detajimi dhe përfundimi idetyrës. 4 orë

kupton se ç'ështëpërshtypja e parë nënjë pejsazh;

pikturon shkathët nëmënyrë që të kapërealitetin e lëvizshëm;

krijon një atmosferësa më natyrale dukeqenë njëherësh besnikndaj natyrës por edheduke futur në tëorigjinalitetin e tij.

32 orë

Peisazh -teknikë e lirë

9.1 Peisazh. Teknikë e lirë.9.2 Kompozimi dhe vizatimi isaktë i pejsazhit.4 orë9.3 Hedhja e përshtypjes së parëdhe raporteve kromatike.12 orë

9.4 9.4.Përpunimi i raportevekromatike. 12orë9.5.Detajimi dhe përfundimi idetyrës.4 orë

Demonstron kuptiminse ç'është përshtypjae parë në një pejsazh;

pikturon shkathët nëmënyrë që të kapërealitetin e lëvizshëm;

krijon një atmosferësa më natyrale.

32 orë

Diskutimerreth punëve tëkryera

10.1 Diskutime me nxënësit rethrezultateve të perfundimit tëdetyrave dhe programit perklasën e 10-të

diskuton dhe jepmendime rrethnjohurive të marragjatë vitit.

4 orë

11.1 Praktika mësimore kryen praktikënmësimore.

16 orë

VLERËSIMINxënësi/ja është i nivelit MJAFTUESHËMNxënësi/ja arrin këtë nivel, kur: kompozon me defekte strukturore; kur njeh pak nga konceptet bazë të zbërthimit të

ngjyrave; arrin të njohë me vështirësi ngjyrat bazë dhe ngjyrat plotësuese, kombinimin e tyre dhe

kontrastin koloristik, ngjyrat e së njëjtës familje dhe ato të të kundërtave; riprodhon në mënyrë të përciptë natyrën e gjallë; ndjek jo-rregullisht programin mësimor.

51

Nxënësi/ja është i nivelit MIRËNxënës/i,-ja arrin këtë nivel, kur: kompozon në mënyrë të mjaftueshme dhe relativisht mirë; njeh mjaftueshëm konceptet bazë në trajtimin teorik dhe ushtrimin praktik të zbërthimit të

ngjyrave; njeh në mënyrë të përgjithshme ngjyrat bazë, ngjyrat plotësuese, kombinimin e tyre;

kontrastin ngjyral, ngjyrat e së njëjtës familje dhe ato të të kundërtave; riprodhon mjaftueshëm natyrën e gjallë në pikturë; është relativisht korrekt me programin mësimor.

Nxënësi/ja është i nivelit MJAFTUESHËMNxënësi/ja arrin këtë nivel, kur: kompozon në mënyrë të rregullt një objekt ose një grup objektesh në letër; njeh konceptet bazë në trajtimin teorik dhe në ushtrimin praktik të zbërthimit të ngjyrave; njeh dhe ka perfeksionuar ngjyrat bazë dhe ato plotësuese, kombinimin e tyre, raportin

piktorik, sipërfaqen ngjyrale dhe rëndësinë e përmasës së saj në raport me një tjetërsipërfaqe, kontrastin koloristik, teorinë dhe praktikën e ngjyrave të së njëjtës familje dhetë të kundërtave;

riprodhon saktë dhe qartë natyrën e gjallë nëpërmjet penelit; ka përvetësuar teknikën e akrelikut, si dhe teknikat e tjera plotësuese, siç janë: akuareli,

guashi, tempera, lapsat me ngjyrë, pastelat, etj.; është korrekt në zbatimin e programit dhe detyrat e dhëna nga mësuesi i lëndës.

52Dega: ART FIGURATIV - PIKTURËLënda: PIKTURËKlasa : 11-tëKohëzgjatja: 34 javë x 8 orë/javë = 272 orë



punon sa më natyrshëm me teknikën e bojërave të vajit; punon me çdo mjet shtesë të përfshirë në repertorin e kësaj teknike, si: spatulat e ndryshme,

punën me leckë, me bisht peneli etj.; përvetëson karakteristikat teknike bazë të bojërave të vajit dhe të jetë në gjendje që të

riprodhojë në mënyrë sa më korrekte natyrën që e rrethon nëpërmjet penelit; krijon nëpërmjet penelave përshtypjen dhe impresionin e një modeli të caktuar duke

balancuar shpërndarjen tonale, atë grafike, raportet koloristike, si dhe përpunimin e detajit nëmarrëdhënie me të përgjithshmen;

përvetëson, krahas trajtimit me seanca të zgjatura, edhe trajtimin e përshtypjes së parë, meseanca të shkurtra, me hedhje dhe penelata të shkathët, gjithnjë duke respektuar parimet bazëtë spektrit të ngjyrave të mësuara në klasën e 10-të;

arrin një besnikëri të madhe ndaj modelit dhe një riprodhim sa më të saktë të tij, në mënyrëqë të krijohet ai bagazh aq i nevojshëm figurativ për cilindo artist të ardhshëm;

drejtohet drejt një origjinaliteti dhe individualiteti vetjak në vazhdimësi të studimeve.

2.Përmbajtja tematike e lëndës Pikturë


Teknika e vajit 1.1.Njohja meteknikën e vajit

Nxënësi/ja: njihet me teknikën e vajit. përdor këtë teknikë gjatë gjithë

vitit.

4 orë

Natyrë e qetëme objekte

2.1. Natyrë e qetëme objektekuzhine dhe perime2.2 Kompozimidhe vizatimi i saktë . 6 orë2.3 Hedhja e sëpërgjithshmeskoloristike 4 orë2.4 Përpunimipiktorik i raportevekryesore2.5 Detajimi dhepërfundimi idetyrës 4 orë

riprodhonsaktë dhe me delikatesë natyrënduke përfshirë në të disa ngamënyrat e mësuara deri më tani sip.sh., gërvishtjet, spatulat, fshirjet,etj.

24 orë

Brendiainterior me

3.1. Brendi interiorme objektebrënda klasës

përvetësondhe të përpiqet të transmetojë

24 orë

53objekte 3.2.Kompozimi

dhe vizatimi i saktë 6 orë3.3.Hedhja e sëpërgjithshmeskoloristike. 10 orë3.4.Përpunimi iraporteve tëngjyrave 4 orë3.5.Detajimi dhepërfundimi idetyrës 4 orë

emocion dhe ngrohtësi nëpërmjetriprodhimit të atmosferës së njëambienti të brendshëm.

Peisazh nganatyra (qyteti)

4.1. Peisazh nganatyra (qyteti).4.2 Kompozimidhe vizatimi i saktëi pejsazhit 4 orë4.3.Hedhja epërshtypjes së parëdhe raportevekromatike 8 orë4.4.Përpunimi iraportevekoloristike 8 orë4.5.Detajimi dhepërfundimi idetyrës 4 orë

kupton seç'është përshtypja e parë në njëpejsazh;

pikturonshkathët në mënyrë që të kapërealitetin e lëvizshëm;

krijon njëatmosferë sa më natyrale duke qenënjëherësh besnik ndaj natyrës poredhe duke futur në të origjinalitetine tij.

24 orë

Kopjim portreti5.1.Kopjim portretinga mjeshtrat etraditës osebashkohorë5.2.Kompozimidhevizatimi i saktë . 6 orë5.3. Hedhja e sëpërgjithshmeskoloristike 8 orë5.4. Përpunimikoloristik iraporteve kryesore 12 orë5.5. Detajimi,përpunimi i stilitdhe përfundimi idetyrës 12 orë

përvetësonmënyrën e përdorimit të penelit ngamjeshtrat e mëdhenj të historisë sëartit botëror;

përfiton dhekupton trajtimin stilistikor,veçantinë e llojit të të pikturuarit.

38 orë

Portret burringanatyra,(akrelik)

6.1.Portret burringanatyra,(akrelik).6.2. Kompozimidhe vizatimi i saktë 6 orë

përvetëson mënyrën bazë tëpikturimit konkret përballë njëmodeli të gjallë;

krijon një marrëdhënie tëdrejtpërdrejtë me modelin duke

40 orë

546.3. Hedhja e sëpërgjithshmes sëngjyrave dheformave kryesorefizionomike 10 orë6.4. Përpunimikoloristik iraporteve kryesore. 12 orë6.5. Detajimi,arritja e karakteritdhe përfundimi idetyrës 12 orë

nënvizuar mbi të gjithaqendrimin dhe veçoritë dalluesekoloristike të këtij modeli, sidhe psikologjinë e tij.

Portret gruajenga natyra

7.1 Portret gruajenga natyra.Teknika vaj7.2 Kompozimidhe vizatimi i saktë . 6 orë7.3 Hedhja e sëpërgjithshmeskoloristike. 10 orë7.4 Përpunimipiktorik i raportevekryesore. 12 orë7.5 Detajimi, arritjae fizionomisë dhepërfundimi idetyrës 12 orë

riprodhonsaktë dhe me delikatesë modelinfemëror që ka përpara duke kuptuarmbi të gjitha dallimet fizionomiketë një femre në krahasim me njëmashkull;

riprodhonsaktë nuancat e lehta që përshkojnëfytyrën delikate të femrës.

40 orë

Duar burri osegruaje

8.1Studim duarshburri ose gruaje,(akrelik)8.2.Kompozimidhe vizatimi i saktë 6 orë8.3.Hedhja e sëpërgjithshmeskoloristike meplasticitet 8 orë8.4.Përpunimi iraporteve tëngjyrave dhethellësisë grafike 8 orë

8.2 Detajimi dhepërfundimi idetyrës 8 orë

transmetonemocion dhe ngrohtësinëpërmjet riprodhimit tëplastikës, tensionit apodelikatesës së duarve;

krijon njëpërshtypje me anë të pikturimittë shkathët dhe dinamik.

30 orë

Portret meduar burri osegruaje

9.1Portret me duarburri ose gruaje.Vaj9.2 Hedhja evizatimit të saktë 8 orë9.3.Raportetkryesore dhe gama

riprodhon nëmënyrë sa më të saktëfizionominë, karakterin,gamën ngjyrale;

interpretonmbi realitetin duke futur në të edhe

48 orë

55koloristike9.4.Hedhja eraporteveplotësuese dhepërpunimi i tyre 12 orë9.5.Përpunimi istilit të pikturës 10 orë9.6.Detajimi dhepërfundimi iportretit me duar 6 orë

subjektivitet artistik, gjithnjë sipasprirjeve;

realizonpunimin edhe psikologjinë emodelit.

Praktika 10.1 Praktikamësmore

kryen praktikën mësimore. 16 orë

3.VLERËSIMI


punon me vështirësi me teknikën e vajit dhe mjetet e saj shtesë; nuk arrin të riprodhojë qartë natyrën apo modelet e ndryshme që i vihen në

dispozicion nga mësuesi i lëndës; nuk arrin të ndajë në mënyrë të qartë raportet koloristike, shpërndarjen tonale; nuk është shumë besnik ndaj modelit; nuk arrin të përpunojë detajin në marrëdhënie me të përgjithshmen.

Nxënësi/ja është i nivelit MIRËNxënësi/ja arrin këtë nivel, kur: punon normalisht me bojrat e vajit dhe mjetet shtesë të kësaj teknike; riprodhon mjaftueshëm natyrën e gjallë në telajo; arrin një farë emocioni nëpërmjet penelatave në pikturë, shpërndarjes tonale, asaj grafike;

raporteve koloristike, si dhe kur arrin deri diku të përpunojë detajin në marrëdhënie me tëpërgjithshmen;

është mjaftueshëm besnik ndaj modelit.

Nxënësi/-ja është i nivelit SHUMË TË MIRËNxënësi/ja arrin këtë nivel, kur: punon natyrshëm me teknikën e bojrave të vajit si dhe me çdo mjet shtesë të përfshirë në

repertorin e kësaj teknike si spatulat e ndryshme, punën me leckë, me bisht peneli, etj.; ka përvetësuar karakteristikat bazë teknike të bojrave të vajit dhe kur është në gjendje që

të riprodhojë në mënyrë sa më korrekte natyrën që e rrethon nëpërmjet penelit; arrin që nëpërmjet penelave të krijojë përshtypjen dhe impresionin e një modeli të caktuar

duke balancuar shpërndarjen tonale, atë grafike, raportet koloristike si dhe përpunimin edetajit në marrëdhënie me të përgjithshmen;

arrin të transmetojë një besnikëri të madhe ndaj modelit dhe një riprodhim sa më të saktëtë tij.

56Dega: ART FIGURATIV - PIKTURËLënda: PIKTURËKlasa: 12-tëKohëzgjatja: 34 javë x 8 orë/javë = 272 orë


punon në mënyrë të përsosur dhe shumë profesionale me teknikën e bojërave të vajit, si dhenë teknikat e tjera plotësuese;

arrin karakterin e modelit, tipin e tij, veçoritë dalluese, kolorin dhe gamën e veçantë tëngjyrës që varion nga njëri model tek tjetri;

arrin transmetimi e psikologjisë së modelit nga natyra e gjallë; arrin që nëpërmjet penelave të krijojë përshtypjen dhe impresionin e një modeli të caktuar,

duke synuar mbi të gjitha vërtetësinë dhe korrektesën ndaj modelit; përvetëson nëpërmjet kopjimit të mjeshtërve të mëdhenj botërorë edhe eksperiencën e tyre si

një bagazh artistik shumë i nevojshëm; kryen bashkërendim të detyrave praktike të lëndës së pikturës me formimin teorik, akumuluar

nga historia e artit botëror dhe atij shqiptar; drejtohet drejt një origjinaliteti dhe individualiteti personal në vazhdimësi të studimeve, si një

bazë e mirfilltë drejt krijimit të artistit të ardhshëm.

2. Përmbajtja tematike e lëndës Pikturë


Figurë e ulur,burrë ose grua

1.1Figurë e ulur, burrëose grua, (akrelik)1.2 Kompozimi dhevizatimi i saktë.1.3 Hedhja e sëpërgjithshmeskoloristike1.4 Përpunimikoloristik i raportevekryesore1.5 Detajimi, përpunimii stilit dhe përfundimi idetyrës

Nxënësi/ja: konkretizo

n më tej dijet e marra nëpër vitedhe t'i perfeksionojë ato duketentuar, në bashkëpunim tëngushtë me mësuesin e lëndës;

demonstron shijet e tij personale të cilatçojnë drejt një krijimi individualartistik apo stili personal.

80 orë

Figurë mekëmbë, burrë,grua

2.1Figurë me këmbë,burrë, grua, djalë osevajzë2.2 Kompozimi dhevizatimi i saktë2.3 Hedhja e sëpërgjithshmes sëngjyrave dhe formavekryesore fizionomike2.4 Ideimi i figurës në

transmeton qartësisht një

emocion, të interpretimi tëdukshëm pa cënuar aspakkorrektësinë e tij ndajmodelit natyror;

ndërton një figurë njerëzorenë marrëdhënie tëpashkëputur nga ambienti qëe rrethon;

90 orë

57marrëdhënie mesfondin, konceptimitërësor i pikturës2.5 Përpunimikoloristik i raportevekryesore dhe atyreplotësuese2.6 Detajimi, arritja ekarakterit dhepërfundimi stilistikor idetyrës

demonstron njohuritë,aftësitë dhe qëndrimet tekdiploma shihet niveli real inxënësit.

Figurë ekompozuar(diplomë)

3.1 Kompozimi,konceptimi i objektittjetër real, vizatimi isaktë i tyre3.2 Hedhja e sëpërgjithshmes sëngjyrave dhe formavekryesore fizionomike3.3 Figura nëmarrëdhënie meobjektin, konceptimitërësor i pikturës3.4 Përpunimikoloristik i raportevekryesore dhe atyreplotësuese3.5 Detajimi, arritja ekarakterit dhepërfundimi stilistikor idetyrës

transmeton qartë idenë apokonceptin jo-ilustrativ;

zhvillon një diapazon të riidejimi, konceptim tëpikturës me figura njerëzorenga natyra e gjallë (diplomaalternative, versioni II);

bashkangjitet ideja nëmarrëdhënie me një objekttjetër real që mund të jetë njëkarrike, një orë në mur, njëposter apo edhe një figurëtjetër;

kryen hapat e para drejtkonceptit, duke bashkangjiturnatyrshëm një model real menjë objekt virtual dukepërcjellë një emocion tëcaktuar.

102 orë

3.VLERËSIMI


vazhdon të punojë me vështirësi me teknikën e bojërave të vajit; nuk tenton aspak drejt interpretimit të modeleve dhe personazheve që i serviren; nuk bën asnjë përçapje drejt individualitetit artistik; nuk eksperimenton absolutisht me detyrat alternative dhe është i kufizuar në dijet për

fushat alternative të artit; realizon një diplomë mediokër për nga niveli teknik dhe i atij të interpretimit.


58 punon në një nivel të kënaqshëm me teknikën e bojrave të vajit; interpreton sadopak modelet, personazhet dhe karakteret e shumëllojshme të jetës së

përditshme; bën tentativa të mjaftueshme drejt individualitetit artistik; arrin të realizojë një diplomë të një niveli të kënaqshëm.


kur punon në një nivel shumë të mirë me teknikën e bojrave të vajit; kur interpreton në mënyrë korrekte modelet, personazhet dhe karakteret e shumëllojshme

të jetës së përditshme; kur ka prirje drejt individualitetit artistik; kur eksperimenton me detyrat alternative dhe kur plotëson mjaftueshëm dijet personale

për fushat alternative dhe përdorimin e konceptit në art; kur arrin të realizojë një diplomë të një niveli të shumë të mirë.

59Dega: ART FIGURATIVLënda: SkulpturëKlasa: 10-tëKohëzgjatja: 34 javë x 7 orë = 238 orë



• përvetëson teknika dhe metoda për ndërtimin e një punimi në skulpturë;• rritet profesionalisht, duke filluar nga modeli i thjeshtë te portreti nga natyra;• fiton njohuri teorike e praktike duke edukuar shijet estetike;• realizon modelet e vendosura me korrektësi sipas kërkesës së programit;• ka njohuri për skulpturën shqiptare e botërore dhe për literaturën;• njeh dhe respekton lidhjet ndërlëndore, si: vizatim, anatomi, perspektivë, fizikë etj.

2. Përmbajtja tematike e lëndës Skulpturë


Loja formale mevёllime tёparapërgatitura

1.1. Gjetja, pёrzgjedhja eformave vёllimoretёgatshme nё natyrё1.2. Çfarë ёshtё volumi nёpёrgjithёsi1.3. Forma vёllimore egatshme dhe ajo e krijuar -interpretuar1.4. Njohja me elemente tёkompozimit nёmarrëdhënien formё-vёllim-hapёsirё1.5. Koncepti tridimensional dhe plastika.1.6. Lёvizja dhe ekuilibri ivёllimit1.7. Krijimi i strukturaveskulpturore si referimekompozicionale

Nxënësi/ja: pёrgatit formёn (dru, plastelinё,

dyll, polisterol,pecikllas, butobeton etj.); pёrzgjedh forma dhe

vëllime tё ndryshme tё gatshme nёnatyrё (kryesisht trupadhe sende tё pёrdorimit tёpёrditshёm, me tё cilat nxёnёsiёshtё nё kontakt tё vazhdueshёm

pamor); realizon struktura tё thjeshta

skulpturore me materiale tёndryshme;

vizaton nё letёr ose tёfotografojё si kujtesё pamore

vetjake.

20 orë

Sipёrfaqedekorative emodeluar

2.1. Njohja e materialeveetnografike kryesishtfolk popullor (objektemuzeore)2.2. Njohje e objektevearkeologjike tё traditёsshqiptare (kontakt real meobjekte muzeore)2.3. Rёndёsia e stilizimitdhe kompozimit tё dekorit2.4. Dekoracioni,funksioni i tij nёmodelimin e thjeshtё

pёrgatit sipёrfaqen nё argjilë(armaturë, dёrrasё,tela etj.);

pёrzgjedh motivin linear dhevizatimin e tij nё sipёrfaqen errafshët;

kryen thjeshtëzimin dhestilizimin e dekorit tё pёrzgjedhurnё letër; hedh dekorin e pёrgatitur me linjё

nё sipёrfaqen e rrafshët; kryen modelimin plastik tё

dekorit tё vizatuar.

20 orë

60linear2.5. Rёndёsia e vizatimitlinear nё sipёrfaqen eargjilit

Modelimi plastikdhe materialet ericiklueshme

3.1. Njohja e mundёsivembi materiale natyrore dheindustriale3.2. Aplikimi i materialitsi nxitёs i fantazisё edёshirёs pёreksperimentim nёperformancёnplastike3.3. Përqendrimi tespontaniteti strukturor dhematerialet e ndryshmelidhëse3.4. Liria individuale dheorigjinaliteti

hulumton për të përzgjedhurmateriale tё gatshme (argjilё,plastelinё, metal, dyllë, plastikё,dru, xham, tekstile, ngjyra etj.);

punon mbi njё pllakё tёrealizuar mёparё, duke

pёrdorur materiale tёndryshme;

ndёrton performancatstrukturore vëllimore(të krijuara).

20 orë

Relievi dekorativ

Kopjim i njëluleje (realiziminё argjilë)

4.1. Njohja dhekonsolidimi i konceptit tёrelievit4.2. Relievi dhe llojet e tij(basorelievi dhealtorelievi)4.3. Karakteri dekorativ,format vёllimore dhevlerat artistike4.4. Njohja dheambientimi me planet,siluetat dhe kalimetplastike nё reliev

shtron argjilёn nё njёplan, mbi njё armaturё tё thjeshtёdërrase; vizaton saktё modelin

dekorativ; mbush dhe modelon plastikisht

duke ruajtur mekujdes raportet eplaneve;

realizon shtypjen eplaneve nё reliev, duke umbёshtetur nё ligjet eperspektivёs dhe besnikërisë

ndaj modelit; realizon modeliminanalitik me

detaje tё objektit.

20 orë

Pjesë të kokës sënjeriut.

Syri

5.1. Elementet përbërëse tëkokës së njeriut, syri5.2. Ruajtja e raportevendërmjet pjesëvepërbërëse5.3. Realizimi i formësdhe dhënia e karakteritduke ruajtur vlerat plastike

njihet me syrin siobjekt anatomik;

mëson të trajtojë një pjesë tëkokës duke ruajtur vlerat plastike;

vizaton duke kërkuar karakterindhe fizionominë e syrit;

shpjegon duke shoqëruar mebiseda të ilustruara, me shembuj tëndryshëm.

20 orë

Portret profil(reliev) - model igatshëm allçie

6.1. Relievi dhe problemete trajtimit6.2. Elementet përbërëse tërelievit, alto dhe baso6.3. Ndërtimi dhe realizimi

thellohet në probleme mëkomplekse siç është portreti nëprofil;

modelon dhe pasuron njohuritë eveta nëpërmjet punës me model;

arrin mbylljen e detyrës deri nëdetaje;

shoqëron punën me shembuj nga

20 orë

61medaljone të nxjerra nga libra arti.

Kafka (modelallçie)

7.1. Njohja me një ngapjesët më të rëndësishmetë skeletit të njeriut7.2. Kërkesa përproporcionet.7.3. Realizimi pamor dheplastik

zgjeron njohuritë duke i zbatuarato në praktikë;

harmonizon vizatimin dheplastikën me elementet e tjera tëskulpturës;

fiton siguri në trajtimin emocionalndaj modelit;

shoqëron punën me njohuriteorike;

bën kontrollin e profileve dhegjysmë profileve përnjë realizim të saktë.

20 orë

Koka anatomike(allçi) – thelliminë elementetanatomike

8.1. Përputhjet dhengjashmëritë mes kafkësdhe kokës8.2. Ruajtja e siluetavenëpërmjetvizatimit të saktë dhemodelimit

plotëson njohuritë rreth kërkesavetë anatomisë artistike;

njeh lëvizjen e figurës klasike, dhetë asaj anatomike në veçanti.

thellon konceptin për trajtiminartistik në vëllim, duke e parë atënë të gjitha profilet;

bën kontroll periferik dhe nëlargësi për një realizim sa më tësaktë e me nivel artistik.

26 orë

9. Portret klasik9.1. Njohje me skulpturënklasike, duke ndaluar teportreti9.2. Karakteristikat eportretit klasik9.3. Mundësia për tërealizuar me sukses njëportret klasik

zhvillon njohuritë mbi portretin,proporcionet, raportet mes pjesëvenë skulpturën klasike(syri, veshi,hunda, buza etj.), realizimi i tyre;

ka siguri për të krijuar e për t’uthelluar në karakterin e plastikën emodelit të dhënë;

rrit besimin për të krijuar nëmënyrë profesionale dhe aftësitëpër t’u ballafaquar me veprënklasike.

30 orë

Portret nganatyra

10.1. Vendosja e modelittë gjallë si model10.2. Trajtimi në skulpturëi modelit të gjallë10.3. Realizimi nëskulpturë deri në mbylljene detajeve, dukerespektuar vizatimin,karakterin dhepsikologjinë

fiton aftësi teknike profesionaledhe metodike;

mëson të shohë portretin e gjallëskulpturë dhe ta trajtojë atë në njëpunim arti;

shfrytëzon traditën më të mirëskulpturore në portret;

shoqëron punën me përgatitjen eduhur teorike dhe profesionale.

42 orë

Praktikëmësimore

16 orë

3.VLERËSIMI

Nxënësi/ja është i nivelit MJAFTUESHËM:Nxënës/ja arrin këtë nivel, kur:

62

• realizon në mënyrë të mjaftueshme kërkesat për modelimin plastik të modelit të vendosurnë skulpturë;• nuk arrin të marrë pjesë dhe të aktivizohet sa duhet për realizimin e kërkesave të programit.


• mjaftohet me një nivel mesatar dhe krijon probleme në realizimin e detyrës;• tregon korrektësi në zbatimin e programit dhe është i/e përkushtuar;• riprodhon mirë modelin nga natyra në skulpturë;• është relativisht korrekt me programin mësimor.


• zbaton detyrat e dhëna me nivel shumë të mirë artistik e tekniko-profesional;• shfaq talentin dhe arrin rezultate shumë të mira;• arrin të njohë , trajtojë dhe modelojë me nivel artistik objektin e vendosur;• përvetëson teknikën dhe njeh konceptet bazë për realizimin e programit në mënyrëshembullore.




• njeh anën teorike dhe praktike mbi lëndën e skulpturës;• realizon modelin në skulpturë sipas kushteve teknike dhe profesionale;• kupton në praktikë trajtimin e një vëllimi plastik;• thellohet në vëzhgimin e formës tredimensionale, në modelin nga natyra dhe atë klasik;• aftësohet në realizimin e proporcioneve, karakterin e psikologjinë e modelit të gjallë;• thellon konceptin mbi kompozimin dhe elementet e tij përbërëse;• përdor me efikasitet materialet e skulpturës.• modelon nëpërmjet një vizatimi të saktë• thellohet në konceptin mbi stilizimin dhe dekorativitetin;• pasuron informacionin kulturor e profesional me literaturë artistike për skulpturën.

2.Përmbajtja tematike e lëndës Skulpturë


Duart (studimnga natyra)

1.2. Format vëllimore tëduarve të njeriut1.2. Njohja me elementetkompozicionale1.3. Marrëdhëniet vëllim-hapësirë, zgjidhja mes tyrenëpërmjet lojës së formave1.4. Mbyllja dhe derdhja nëmaterial

Nxënësi/ja: përdor mjetet funksionale të

lëndës; njeh dhe të trajton format dhe

vëllimet në hapësirë; shoqëron trajtimin plastik me skica

dhe vizatime për njohjen e duarve,anatomisë së tyre;

zgjidh raportet edritëhijeve, dukeluajturme siluetën dhedekorativitetin.

36 orë

Portret nganatyra (reliev)

2.1 Vëllimi plastik i kokës sënjeriut mbisipërfaqen e rrafshët2.2. Format vëllimore dhetrajtimi i tyre2.3. Ruajtja e raporteve dheproporcioneve, lidhja meproblemetanatomike2.4. Zgjidhja e hapësirave nëmes të sfondit e portretit,mbyllja e portretit

modelon mbi rrafshin prej argjile; vizaton nëpërmjetincizimeve në

baltëportretin që ka përmodel; njeh në përmjet literaturës artistike

zbatimin e relievit dhe konceptin për të; merr njohuri për altorelievin dhe

basorelievin; realizon me finesë relievin

nëpërmjet thyerjeve të dritëhijes.

30 orë

Portret nga

3.1. Njohje me formënvëllimore të kokës së njeriut- model3.2. Njohja me raportet mes

njeh portretin nga natyra dhetrajtimin e tij skulpturor;

thellohet në njohjen e formave dhevëllimeve në hapësirë ndaj të

40 orë

64natyra pjesëve duke ruajtur të

përgjithshmen3.3. Zbatimi i raporteveanatomike,mbështetur nëdetyrat paraardhëse3.4. Zgjidhja e siluetave dheproblemeveplastike3.5. Zbërthimi dhe mbyllja edetajeve

cilave nxënësi mban qëndrimartistik;

përfiton nga përvojat më të mira tëskulpturës shqiptaredhe botërore.

Torsi klasik

4.1. Elementet vëllimore tëtorsit klasik4.2. Trajtimi në plastikëduke kërkuar vizatimin4.3. Ruajtja e siluetave dhekarakterit të modelit tëvendosur4.4. Arritja e vlerave plastikedhe kompozicionale4.5. Mbyllja e detyrësnëpërmjet detajit të kërkuardhe ruajtjes së tëpërgjithshmes

thellon njohuritë mbi format emëdha vëllimore;

thellon njohuritë mbi anatominëdhezbatimin e saj në vepra të artitklasik, veçanërisht të skulpturës;

vëzhgon torsin si vëllim nëhapësirë mendon një element tjetërskulpturor;

pasuron njohuritë nëpërmjetliteraturës.

42 orë

Torsi nganatyra

5.1. Trajtimi i formave dhevëllimeve plastike në figurëne njeriut5.2. Gjetja kompozicionale(vendosja) e modelit, dukerespektuar vëllimin nëhapësirë5.3. Trajtimi plastik dheruajtja esiluetave nëpërmjet njëvizatimi të kërkuar5.4. Mbyllja e detyrës, dukeruajturmarrëdhëniet formë-vëllim-hapësirë

njeh format e trupit të njeriut(torsin);

realizon dhe abstragon një vëllim skulpturor; njeh shembujt më të mirë të

skulpturës, të vendosura në mjedisetë ndryshme;

thellon konceptin tredimensional,duke trajtuar format e krijuarabrenda vëllimit të përgjithshëm.

52 orë

Trupianatomik

6.1. Njohja me raportet dhevleratplastike të një trupi anatomik6.2. Trajtimi në skulpturë iformave vëllimore të këtijobjekti6.3. Njohja me elemente tëkompozimitdhe ndërthurjames tyre6.4. Të tregojmë kujdes melinjën dhevizatimin dhe tërealizojmë kontrollrigoroznë të gjitha pikat e pamjes

realizon me ekspresivitet dhekorrektësi trupin anatomik si vepërklasike e njohur;

korrigjon veten nëaspektinanatomik dhe atë artistik, dukeruajturkarakterin e lëvizjes e tëmodelimit;

fiton njohuritë eplota në lidhjemelëndën e anatomisëartistike,duke i zbatuarato me anë tëtrajtimitplastik në skulpturë;

studion literaturëpër tëplotësuarkulturën profesionaledhe për të zbatuarpërvojën nëvitinpasardhës.

72 orë

Praktikëmësimore

16 orë

653.VLERËSIMI


•ndihen mangësi në realizimin e detyrave të dhëna ;• njeh dhe përdor me siguri mjetet teknike dhe materialet e punës;•ka interes të mjaftueshëm për njohjen teorike dhe praktike në skulpturë.


• njeh dhe përdor mirë mjetet teknike dhe materialet e punës;• kompozon dhe stilizon qartë e në mënyrë korrekte;• koncepton qartë formën dhe ka siguri në modelimin e saj;• riprodhon saktë natyrën e gjallë dhe është i zhdërvjellët në modelimin plastik;• ndjek dhe zbaton me korrektësi programin mësimor.


• njeh dhe përdor me siguri mjetet teknike dhe materialet e punës;• eksperimenton me formën dhe ka iniciativë krijuese;• vizaton dhe stilizon, shfaq talentin dhe arrin rezultatin në punë;• përvetëson shumë mirë informacionet teorike dhe ka interes për lëndën.



• njeh dhe përdor me aftësi mjetet teknike dhe materialet për realizimin e skulpturës;• ka aftësi teknike dhe profesionale për formësimin në dimensione të ndryshme të vëllimitdhe të trajtimit plastik të tij;• ka aftësi shprehëse në vëllimin skulpturor, gjë që flet për një përgatitje serioze në vepriminpraktik, teorik dhe kulturor;• ndërton skulpturën, duke shpalosur njohuritë e përftuara edhe në lëndët tjera, gjë që fletpërplotësimin e dijeve të tij me koncepte të qarta mbi planin, formën, vëllimin në hapësirë;• kupton problemet e perspektivës, anatomisë, ato kimike dhe fizike, si dhe të njohjes sëteorisë së artit si të domosdoshme për formimin kulturor, profesional dhe artistik;• mban qëndrim ndaj vlerave dhe jo vlerave, duke parë muze dhe galeri arti, monumente,skulptura parku etj.;• njeh mundësitë e reja alternative, stilizimin, dekorativitetin, artet bashkëkohore;• konkurron profesionalisht për studimet e larta, si dhe të gjejë vendin në ekonominë e tregut.

2.Përmbajtja tematike e lëndës Skulpturë


Figurëklasike

1.1. Karakteristikat dheveçoritë e artit klasik, njohurirreth tij1.2. Tiparet dhe stilet1.3. Ruajtja e raporteve dhe evertikalitetit për t’i dhënëkarakter figurës1.4. Vëllimet plastikenëpërmjet vizatimit japinkarakterin e figurës model1.5. Materializimi dhe arritjadrejt mbylljes së detyrës

Nxënësi/ja: përvetëson gjuhën plastike në

artin klasik; njeh vëllimin në hapësirë dhe të

operojë profesionalisht; krijon koncepte të qarta mbi

individualitetin krijues; fiton koncepte mbi

tredimensionalin, skulpturën që ebën të kontrollueshme atë nëshumë pikëpamje.

60 orë

2. Figurë nga natyra2.1. Vendosja e figurës nëmënyrë të lexueshme2.2. Dhënia e karakterit tëfigurës nëpërmjet vëllimitplastik2.3. Format vëllimore japinmundësinë për krijim tësiluetave të lexueshme2.4. Njohja dhe konsolidimi ikonceptit vëllim, hapësirë2.5. Roli i vizatimit në këtëfigurë dhe thellimi i karakterit

studion modelin e vendosur përta kthyer në një plastikë me vleraartistike;

thellon konceptin mbi skulpturëne kompozuar tredimensionale;

trajton format vëllimore në njërealitet të ri hapësinor;

operon me vizatimin, dukekrijuar struktura vëllimore meinteres plastik;

shfrytëzon njohuritë e fituara nëdetyrat e mëparshme, pavarësishtnga struktura vëllimore dhetrajtimi plastik;

72 orë

67 thellohet në përvojën, trajtimin

artistik të vëllimeve në harmonime format e sheshta, dukeabstraguar e stilizuar modelindhe duke thelluar karakterin e tij.

Figurë njeriue kompozuar

3.1. Zgjidhja dhe vendosja efigurës së njeriut për ngritjen evëllimit plastik tredimensional3.2. Krijimi i siluetavenëpërmjet larmisë së formavedhe kërkesës për një vizatim tësaktë e konciz3.3. Interpretimi i formësvëllimore3.4. Mbyllja e trajtimi iskulpturës, duke harmonizuarmarrëdhëniet formë-vëllim-hapësirë

njeh format, vëllimet dhezgjidhjet hapësinore të figurës;

shfaq aftësi profesionale, dukeshpalosur individualitetin e tij tëplotë;

thellon konceptin përskulpturën në planin teorik,praktik e profesional;

tregon aftësi në zgjedhjen,modelimin, vizatimin dhetrajtimin e modelit të dhënë;

ruan raportet në harmoni plastikenëpërmjet abstragimit dhestilizimit;

ruan dekorativitetin e figurës përtë zënë një vend të veçantëhapësinor;

plotëson një bagazh të pasurkulturor, estetik dhe artistik,duke njohur eksperiencat më tëmira të skulpturës.

120 orë

Realizimi nëmaterial

Grumbullimi i materialeve;ekspozimi i punimeve .

20 orë

3.KËRKESA PËR ZBATIMIN E PROGRAMIT

Lënda e skulpturës, si një nga lëndët bazë të formimit artistik në degën e skulpturës, kërkon tëpajisë me njohuri të plota nxënësin. Nëpërmjet studimit të përshkallëzuar dhe rritjes sëvështirësisë së detyrave, nxënësi do të kalojë natyrshëm nga të mësuarit e zanatit apomjeshtërisë së punimit e modelimit të formës, te krijimi i identitetit personal artistik. Kjolëndë do t’i çojë nxënësit drejt kërkimit dhe kuptimit të formës, mënyrës se si ajo shfaqet nënatyrë në objektet tredimensionale dhe se si duhet pasqyruar nëpërmjet interpretimit vetjak nënjë formë skulpturore. Në skulpturë, nxënësit duhet të kuptojnë formën dy- dhetredimensionale nëpërmjet përdorimit të elementeve kompozicionale të dritës, sipërfaqes,kontrastit, baraspeshës dhe marrëdhënieve që objektet krijojnë me njëri-tjetrin. Në këtë lëndë,nxënësit duhet të kuptojnë dhe të dinë të përdorin në mënyrë profesionale mundësitëshprehëse të teknikave dhe të mjeteve të ndryshme të skulpturës.Mësuesit do të realizojnë programin duke:a) kopjuar modelin nga arti klasik botëror ose trashëgimia jonë artistike-historike;b) kopjuar dhe interpretuar modelet e ndryshme nga natyra, që nga objektet e ndryshme, deritefigura njerëzore;c) realizuar kompozim në skulpturë me objekte dhe forma që krijojnë marrëdhënie brendavetes dheme njëra-tjetrën;d) realizuar detyrat me teknikat dhe mjetet e ndryshme të skulpturës.

4.VLERËSIMI

68


• modelon dhe përdor teknikat e tjera plotësuese mjaftueshëm në skulpturë;• arrin me vështirësi karakterin, tipin e modelit, vetitë dalluese dhe fizionominë;• realizon mjaftueshëm programin dhe detyrat.


• përdor me siguri mjetet teknike dhe materialet e punës;• eksperimenton me formën dhe ka iniciativë krijuese;• vizaton dhe stilizon, shfaq talentin dhe arrin rezultatin e duhur në punë;• përvetëson shumë mirë informacionet teorike dhe ka interes për lëndën.


• punon në mënyrë të perfeksionuar dhe profesionale në teknikat e ndryshme tëmodelimit;• arrin të transmetojë psikologjinë e modeleve me një modelim të saktë;• realizon natyrshëm mjeshtërinë e të bërit skulpturë duke krijuar identitet personalartistik;• është shembull në realizimin e programit, në koherencë të plotë me eksperimentimindhe nivelin e kërkesave të kohës.

69X. PROGRAMET E SPECIALITETIT

Dega: ART FIGURATIVSpecialiteti: QeramikëKlasa: 10-tëKohëzgjatja: 34 javë x 4 orë = 136 orë


përdor llojet e baltërave të qeramikës; njeh objektin funksional me një aks; paraqet plastikën e modelit; njeh objektin funsional dekorativ; trajton dhe aplikon çdo detyrë në sipërfaqet arkitektonike; realizon taselet; modelon direkt në materialin qeramikë; realizon derdhjen dhe ngjeshjen e materialit të qeramikës; përdor retushimin dhe glazurimin.

2.Përmbajtja tematike e lëndës Qeramikë

Tematika Tema mësimore Rezultatet e pritshme OrëtMësimi i tonimit tënjë objekti në allci

1. 1. Materialet baze përtornimin në allci

1.2. Torno – Rrotullimme këmbë

1.3. Kujdesi nëpërdorimin e stekavegërryese

1.4. Aplikimi konkret1.5. Realizimi i një

forme cilindrike tëçfarëdoshme

1.6. Nevoja e zotërimittë teknikes së tonimitpër çdo objekt rrethor,cilindrik

Nxënësi/ja: përdor teknikën e tornimit në

allçi; parapërgatitja e allçisë dhe

mjeteve ndihmese në mënyrëkrijuese. 20 orë

Vazo Dekorative

2.1.Kërkim dhe studim iformave të vazove tëtrashëguara në muzehistorik, arkeologjik2.2.Aplikon gjatë kërkimitme elemente plotësuesngjyra, vegje, dekorim nërelieve apo ndërhyrjelinjash gjeometrike dheflorale

realizon vizatimin; realizon tornimin; realizon format riprodhuese

(taselet); realizon objektin në materialin

qeramikë.

30 orë

Interpretim i lirë 2.3.Zotërimi praktik i grumbullon materialet 30

70figurativë ose jodirekt nëmaterialinqeramikë

manipulimit të baltësqeramike në funksion tënjëobjekti vëllimor ose reliev.2.4.Karakteri interesant igjetjeve (hapësirë –vëllim)2.5.Pasurimi ornamentikëdekorativ

vizatimore; realizon drejt funksionin

dekorativ; zgjedh vetë temat lirike; përshtat dekorativen në

funksion të lojës formale.

Medaljon portretklasik

3.1.Reliev i lartë ose i ulët3.2.Trajnimi plastik osemodelimi3.3.Kompozimi në formërrethore ose kuadrat3.4.Realizimi nëmaterialin qeramikë

modelon karakterin e objektit; kompozon; realizon format riprodhuese; realizon në materialin

qeramikë.

40

Njohuri mbiteknikat eqeramikës-teknologji

4.1.Llojet e baltave4.2.Glazurat4.3.Furrat

merr njohuri të domosdoshmepër realizimin e ideve por edhezbatimin teknik cilësor.

16


Kjo lëndë realizohet gjatë 3- viteve në atelietë e shkollës si specifikë e zgjidhjes dhedefinicionit të një sërë detyrash me karakter praktik dhe dekorativ. Trajtimi teorik iproblematikës funksionale dhe dekorative të objekteve qeramike, sa popullor aq edheindustrial do të kryhet shkallë shkallë:

studimi i formës së objektit; studimi i funksionit dekorativ; përpunimi individual me tendencë krijuese; kultivimi estetik i shijeve artistike.

Në bashkëpunim me grupin, mësuesi trajton dhe aplikon gjithë problematikën teknike.- Realizimi dhe modelimi plastika) kopjeb) studim nga natyrac) abstragim, stilizimd) tornime)taselet ( format riprodhuese )f) derdhja në allci-materiali qeramikë-retushim-glazurimi

3.VLERËSIMI


përdor me vështirësi teknikat e qeramikës; realizon me vështirësi objekte në qeramikë; realizon me vështirësi funksionin dekorativ të modelit dhe kompozimin.

71Nxënësi/ja është i nivelit MIRËNxënësi/ja arrin këtë nivel, kur:

përdor mirë teknikat e qeramikës dhe materialet e ndryshme ndihmëse; realizon mirë objekte në qeramikë duke ndjekur me kujdes hapat e punës; realizon mirë funksionin dekorativ të modelit dhe kompozimin

Nxënësi/-ja është i nivelit SHUMË TË MIRËNxënësi/ja arrin këtë nivel, kur:

përdor shumë mirë teknikat e qeramikës dhe materialet e ndryshme ndihmëse; realizon shumë mirë objekte në qeramikë duke ndjekur me kujdes hapat e punës të

secilës teknikë; realizon shumë mirë funksionin dekorativ të modelit dhe kompozimin e objekteve

qeramike.

72Dega: ART FIGURATIVSpecialiteti: QeramikëKlasa: 11-tëKohëzgjatja: 34 javë x 5 orë = 170 orë



Objekt dekorativindustrial

1.1.Llojet e ndryshme tëobjektit dekorativindustrial1.2.Aplikimi nëhapësirat publike dheprivate1.3.Njohja e elementevenatyrore1.4.Njohja me kërkesat estilizimit formal1.5.Modelimi plasik1.6.Kryerja e formaveriprodhuese1.7. Realizimi në

materialin qeramikë

Nxënësi/ja: kërkon dhe mbështetet në

modelet e natyrës; kërkon dhe studion për

abstragimin formal; plotëson elementet përbërës

(detajet); përdor ndihmën teknike;

nëpërmjet tornimi; kupton konceptimin ngjyror.

36

Veshje fasade

2.1.Përdorimi masiv Iaplikimit tënjë pllakegjeometrike nëarkitekturë2.2.Dekorimi iambienteve publike2.3.Dekorimi iambienteve private

realizon një pllakë dekorative mefunksion arkitektonik;

realizon model nën;shumëfishimi nëpërmjet taselit;

njeh dhe zbaton glazurimin.

22

Pjatë dekorative

3.1. Njohja me format epjatës dekorative3.2. Konceptimi ipërmbajtjes3.3. Stilizimi dhepërpunimi grafik3.4.Ngjyrimi3.5. Elementet plotësues

realizon motivin e pjatësdekorative;

kërkon stilizimin linear, grafik. realizon pjatën nëpërmjet

tornimit apo ngjeshjes nëmaterialin qeramikë;

realizon dekorimin me glazurë.

30

Temë e lirë ( vëllimplastik iabstraguar)

4.1. Frymëzim i shpejtëdhe shprehës isintetizimit estetik tënatyrës4.2. Ilustrime poetike4.3.Fabula, etj.

përshtat formalisht një subjektapo fenomen të natyrës;

realizon bocete; njeh vëllimin plastik, grafik

ngjyror.

24

Portret medaljonme identitet (figura të njohurakombëtare )

5.1.Reliev i ulët ose ilartë5.2.Realizimi mbi njëfoto të dhënë5.3.Kompozimi nëfunksion të karakterit5.4.Kompozimi meshkrim

modelon në baltë; realizon negativin; realizon në materialin qeramikë

me ose pa glazurë.

30

73Projekt mbihapësirat urbane (sheshe, rotondo,godina )

6.1.Rrethimi dekorativ iobjektit6.2.Shqetësimi grafiklinar6.3.Njollat ngjyrore6.4.Kompozime formale6.5.Bocete plastike etj.6.6.Harmonia dhedisharmonia

kupton zhurmën aktive të qytetit; shpreh ndjeshmërinë individuale

mbi çdo fenomen social; kupton ritmin dhe raportin;

hapësirë – vëllim; koncepton vertikalitetin;

harkimin të pjerrëtën.

28


Kjo lëndë realizohet gjatë 3- viteve në atelietë e shkollës si specifike e zgjidhjes dhedefinicionit të një sërë detyrash me karakter praktik dhe dekorativ. Trajtimi teorik iproblematikës funksionale dhe dekorative të objekteve qeramike, sa popullor aq edheindustrial, do të kryhet shkallë shkallë:

studimi i formës së objektit; studimi i funksionit dekorativ; përpunimi individual me tendencë krijuese; kultivimi estetik i shijeve artistike.

Në bashkëpunim me grupin, mësuesi trajton dhe aplikon gjithë problematikën teknike.- Realizimi dhe modelimi plastikë:a) kopjeb) studim nga natyrac) abstragim, stilizimd) tornime)taselet ( format riprodhuese )f) derdhja në allci-materiali qeramikë-retushim-glazurimi

3.VLERËSIMI


përdor me vështirësi teknikat e qeramikës në realizimin e objekteve për dekor apo ato nëreliev;

realizon me vështirësi objekte në qeramikë; realizon me vështirësi të gjitha hapat e punës së realizimit të objekteve në qeramikë si

dekorative ashtu edhe në reliev.


përdor mirë teknikat e qeramikës në realizimin e objekteve për dekor apo ato në reliev; realizon mirë dhe me kujdes objekte dekorative në qeramikë dhe në reliev; realizon mirë dhe me kujdes të gjitha hapat e punës së realizimit të objekteve në qeramikë

si dekorative ashtu edhe në reliev.

74


përdor shumë mirë teknikat e qeramikës në realizimin e objekteve për dekor apo ato nëreliev;

realizon shumë mirë objekte në qeramikë duke ndjekur me kujdes hapat e punës tësecilës teknikë;

realizon shumë mirë dhe me kujdes të gjitha hapat e punës së realizimit të objekteve nëqeramikë si dekorative ashtu edhe në reliev.

75

Dega: ART FIGURATIVSpecialiteti: QeramikëKlasa: 12-tëKohëzgjatja: 34 javë x 8 orë = 272 orë



Ndarje dekorative

1.1.Llojet e ndryshme tëndarjes dekorative1.2.Nevojat e aplikimittë ndarjes dekorative nëinstitucione publike,hotele, lokale, shërbimeetj.1.3.Studimi i aktivitetitspecifik të funksionit tënjë objekti publik

Nxënësi/ja: njihet me vëllimin plastik

gjeometrik të përpunuar; kryen konceptimin e relievit dhe

elementit grafik. njihet me trajtimin ngjyror; realizon modelin *nene*; realizon shumëfishimin; realizon montimin vertikal ose

horizontal; kërkon ritmin.

48

Figurinë kafshe

2.1.Tendenca historike etrajtimit të kafshës2.2.Zgjedhja e modelitnë dimension të vogël2.3.Përpunimi artistik imodelit2.4.Funksioni njohës dhedekorativ

kryen modelimin plastik. krijon ekspresionin në funksion

të llojit të kafshës. punon dekorativitetin. realizon format riprodhuese. realizon në materialin qeramikë.

72

Figurinë njeriu

3.1.Motivimi i figurës sënjeriut3.2.Dinjiteti artistik inxënësit3.3.Përballja me tregun3.4.Karakteri kompleks ilëvizjes, motive

realizimi i figurinës së njeriut ikonceptuar në funksion tëpërcjelljes ideore duke vlerësuarevoluimin formal;

kryen përmes përgjithësimitplastik dhe thjeshtësimit tëmasave;

kontrolli linear interesant; realizon punë ne materialin

qeramikë.

80

Servis industrial

4.1.Njohja me objektinfunksional të përdorimitmasiv, gotë, filxhankafe, vajnica etj4.2.Anatomia estrukturës, masat –ngjyra, forma einterpretuar

njihet me funksionin e objektevetë përdorimit masiv;

realizon me ndihmën e tornospjatën shoqëruese,sheqermbajtëse etj.;

realizon në materialin qeramikë.

32

Temë e lirë (Studim dherealizim nëdimensione tëvogla)

5.1.Krijimi i elementevetë rinj shprehës mbifrymëzimin nga natyra5.2.Skulptura e parkut,shatërvani5.3.Rrethimi dekorativ

kërkon dhe zgjidh gradualishtnëpërmjet boceteve shprehjenindividuale.

krahason dhe analizon punën etij me faktet konkrete tëtrashëgimisë botërore.

40

76


Kjo lëndë realizohet gjatë 3 viteve në atelietë e shkollës si specifikëe zgjidhjes dhedefinicionit të një sërë detyrash me karakter praktik dhe dekorativ. Trajtimi teorik iproblematikës funksionale dhe dekorative të objekteve qeramike, sa popullor aq edheindustrial do të kryhet shkallë shkallë:

studimi i formës se objektit; studimi i funksionit dekorativ; përpunimi individual me tendence krijuese; kultivimi estetik i shijeve artistike.

Nëbashkëpunim me grupin, mësuesi trajton dhe aplikon gjithë problematikën teknike.- Realizimi dhe modelimi plastik:a) kopjeb) studim nga natyrac) abstragim, stilizimd) tornime)taselet ( format riprodhuese )f) derdhja në allci-materiali, qeramikë-retushim-glazurimi

3.VLERËSIMI


përdor me vështirësi teknikat e qeramikës kryesisht në realizimin e detyrave me disakomponentë kompozicional;

realizon me vështirësi objekte në qeramikë sipas kërkesës së programit; realizon me vështirësi të gjitha hapat e punës së realizimit të objekteve funksionalë në

qeramikë si dekorative ashtu edhe figurinën.


përdor mirë dhe me kujdes teknikat e qeramikës kryesisht në realizimin e detyrave medisa komponentë kompozicional;

realizon mirë dhe me kërkesë artistike objekte në qeramikë sipas kërkesës së programit; realizon mirë dhe me korrektësi të gjitha hapat e punës së realizimit të objekteve

funksionalë në qeramikë si dekorative ashtu edhe figurinën.

Nxënësi/-ja është i nivelit SHUMË TË MIRËNxënësi/ja arrin këtë nivel, kur:

përdor shumë mirë dhe profesionalisht teknikat e qeramikës kryesisht në realizimin edetyrave me disa komponentë kompozicional;

77 realizon shumë mirë dhe me kërkesë të lartë artistike objekte në qeramikë sipas kërkesës

së programit; realizon shumë mirë dhe me korrektësi të gjitha hapat e punës së realizimit të objekteve

funksionalë në qeramikë si dekorative ashtu edhe figurinën.

78Dega: ART FIGURATIV - SKULPTURËLënda: Gdhendje guri dhe druriKlasa: 10-tëKohëzgjatja: 34 javë x 4 orë/javë = 136 orë


njeh lloje të ndryshme materialesh dhe cilësitë e tyre; plotëson formimin profesional dhe rrit aftësitë e tij për realizimin e skulpturës në

material; realizon objekte të ndryshme funksionale dhe dekorative; realizon pjesë të figurës së njeriut në vëllim 3D, si: portretin; njeh të gjitha mënyrat e gdhendjes; njeh lloje të ndryshme të materialeve me të cilat punon; përdor të gjitha veglat e punës; njeh kompozimin në material; realizon tri deri në katër detyra në këto materiale, ku njeh konkretisht cilësitë e tyre; praktikon teknikat e gdhendjes dhe të rrahjes; realizon objektet e para në gurë, dru, metal; njihet me siluetën, sipërfaqen, volumin, dritën dhe hijen, si dhe trajtimin e tyre me këto

materiale.

2.Përmbajtja tematike e lëndës Gdhendje guri dhe druri


Gdhendje eornamentit tëthjeshtë vegjetal

1.1. Aplikimi iornamenteve tëgdhendur në objektkulti apo publike

Nxënësi/ja:

njeh materiale të ndryshme; aftësohet në mënyrë teknike; realizon në mënyrë artistike

objektet dekorative.

56 orë

Brez dekorativvertikal osehorizontal

2.1. Realizimet e frizitdekorativ nëarkitekturë jashtëdhe brenda2.2. Tavane, porta, dritare,objekte kulti osepublike

njeh elementet bazë përtrajtimin e hapësirave nëobjekte të ndryshme jashtëdhe brenda;

realizon punë që i përgjigjenkërkesave të tregut.

60 orë

Motive tëthjeshta në metal

3.1. Realizimi i formavegjeometrike oseformave të ndryshmegerma ose numranë fletë metalike,reliev ose incizim

njeh teknikën e rrahjes nëmetal;

interpreton siluetat dhesipërfaqe të ndryshme;

realizon ngjyrosjen emetaleve.

20 orë



përdor materialet dhe teknikat e thjeshta të gdhendjes; realizon tri deri në katër detyra të një niveli më të lartë nga një planesh ose relievi; njihet me relievin e lartë dhe me formën e rrumbullakët; realizon për herë të parë vëllimin e rrumbullakët në 3D në material; rrit aftësinë profesionale në realizimin e një ose disa formave në 3D. përvetëson sa më shumë teknikat e gdhendjes dhe të trajtimit plastik të materialeve; njihet me vëllimin në hapësirë dhe merr mësimet e para për trajtimin e hapësirave urbane.



Medaljondekorativfloreal osegjeometrik

1.1.Format e ndryshmetë aplikimit tëmedaljonit dekorativ1.2.Medaljoni dekorativdhe funksional1.3.Realizimi i tyre

Nxënësi/ja: kompozon në një formë të

pranuar, katrore ose rrethoremedaljonin;

realizon modelimin ekarakterit të medaljonit.

72 orë

Vazo dekorativekopje ose krijim

2.1.Forma e rrumbullakëtme një aks ose disaakse

njeh volumin në material tëfortë;

aftësohet në modelimin eformave konkave dhekonvekse;

realizon mjeshtërisht dhe mestil.

98 orë

Vëllimin nëhapësirë 3D oseFasade

3.1.Trajtimi plastik i formës dhepasurimi me dekornë reliev3.2.Krijimi i një maketimateriale tëndryshme ose nëmateriale tëriciklueshme3.3. Trajtimi i hapësirësedhe me volumetë gjelbra

përgatitet për artetbashkëkohore, duke njohurliteraturë nga bota dheshembuj konkretë;

aftësohet profesionalisht dheme shije estetike;

realizon punë që i përgjigjenkërkesave të tregut.

34 orë


1.Rezultatet e pritshmeNë përfundim të këtij programi, nxënësi/ja: realizon kompozimin e figurës së njeriut dhe me portretin në material; përsos teknikat e gdhendjes; trajton plastikisht dhe me stil materialin; rrit ndjeshëm aftësinë e tij profesionale; realizon karakterin psikologjik të portretit përveç karakterit vizual; realizon figurën e njeriut në tërësi; realizon me cilësi të gjitha detyrat, duke arritur nivelin profesional në realizimin e

objekteve dekorative deri tek pjesë të figurës së njeriut; kompozon shume mirë në material dhe realizon mjeshtërisht dhe me stil shumë objekte

dhe skulptura të kërkuara në treg si: portret, kapitel, kolona, frize dekorative, rozetadekorative etj.



Medaljon portretnë reliev (krijimose kopjim)

1.1.Realizimi i portretitreliev ose alto reliev ifigurave historike dhekulturore, kombinuar meshkrimin përkatësplotësuar dhe mesimbolikën e figurës qëtrajton

Nxënësi/ja:

realizon karakterinpsikologjik dhe vizual tëpersonazhit;

gdhend në mënyrëmjeshtërore materialin;

trajton nga ana plastike dheestetike portretin.

128 orë

Figurinë memotive populloreose motive tëndryshme

2.1.Trajtimi i kostumevepopullore duke ruajturmasat volumore tëkostumit origjinal,karakterin dhedekorativitetin2.2. Motive të ndryshmenga baleti, instrumentistë etj

rrit aftësitë kompozicionalenë skulpturën e materialevetë forta;

tregon shkallën më të lartë tëaftësive teknike dhemjeshtërore;

trajton plastikisht dhe mestil materialin.

144 orë

3.VLERËSIMI


81 përdor me vështirësi teknikat e gdhendjes dhe ka mangësi në njohjen e karakteristikave të

materialeve; realizon dhe kompozon me vështirësi një objekt në material; realizon me vështirësi hapat e punës që ndiqen në realizimin e detyrave të gdhendjes.


përdor në nivel të kënaqshëm teknikat e gdhendjes dhe njeh mirë karakteristikat ematerialeve;

realizon dhe kompozon në nivel të kënaqshëm një objekt apo figurën në material; realizon mirë dhe me korrektësi hapat e punës që ndiqen në realizimin e detyrave të

gdhendjes.

Nxënësi/ja është i nivelit SHUMË TË MIRËNxënësi/ja arrin këtë nivel, kur: përdor në nivel shumë të mirë teknikat e gdhendjes dhe njeh karakteristikat dhe

mundësitë shprehëse të materialeve; realizon dhe kompozon shumë mirë një objektet apo figurën në material; realizon shumë mirë dhe me profesionalizëm hapat e punës që ndiqen në realizimin e

detyrave të gdhendjes.

82Dega: ART FIGURATIV - PIKTURËSpecialiteti: GrafikëKlasa e: 10-tëKohëzgjatja: 34 javë x 4 orë/javë = 136 orë

Shoqëritë bashkëkohore arsimin e konsiderojnë ndër pasuritë më të rëndësishme tënjerëzimit dhe përpiqen të gjurmojnë potencialin e tij të plotë, në mënyrë që t`u ndihmojnënjerëzve të ballafaqohen me sfidat e botës së sotme. Procesi i këtij plan-programi synonrritjen e cilësisë së mësimdhënies në dimension profesional, të pajisur me dije, shprehi dhevlera të shumëfishta. Ky program së bashku me ato të lëndëve të praktikave të ndryshmeprofesionale do të sigurojë formimin e nxënësve si një proces integral që përmbledhdimensionin e përgjithshëm të njeriut, dimensionin shoqëror dhe profesional. Qëllim kryesorI programit të lëndës është formimi i konceptit grafikë në përgjithësi, njohja me teknikatklasike të grafikës, si linogravura, ksilografia (gdhendja në dru), oforti, gjilpëra e thatë,monotipi, ashtu edhe grafikën në kompjuter, ku nxënësit mësojnë të përdorin software tëstandardizuara në industrinë e dizajnit, (paketa Adobe) si: photoshop, illustrator indesign,adobe acrobat etj, të nevojshme për realizimin e projekteve grafike për shtyp, ëeb dheanimacion. Nxënësit do mësojnë si të realizojnë projekte grafike të finalizuar për prodhim,duke u mundësuar atyre që ta shohin të gjithë procesin, nga koncepti fillestar deri nëpublikimin final. Disa nga temat që do trajtohen janë: dizajni, tipografia, përpunimi iimazheve, multimedia, programet kompjuterike, ilustrimi, reklama, historia e dizajnit.Ndjekja e këtij programi (grafikë) në profilin mësimor Art figurativ, do të zhvillojë tenxënësit një tërësi kompetencash të cilat do ti shërbejnë atij për përvetësimin me efektivitet tëprogramit mësimor, zhvillimin në nivelin e kërkuar të kompetencave profesionale dheintegrimin e mëtejshëm në shoqëri dhe në tregun e punës gjithnjë në ndryshim. Këtokompetenca të përgjithshme do të zhvillohen në një nivel më të lartë gjatë kryerjes sëshkollimit për teknik figurativ, shkollimi 3- vjeçar.

Në përfundim të kësaj lënde nxënësi/ja:• përdor burime dhe teknika të ndryshme (edhe ato të kompjuterizuara) të përmbledhjes dhe

të shfrytëzimit të informacioneve të nevojshme për zhvillimin e tij personal dheprofesional;

• zbulon potencialin e tij të brendshëm për kërkim të vazhdueshëm në drejtim të zgjedhjevetë reja më efektive;

• të organizojë drejtë procesin e të nxënit, potencialin e tij kreativ dhe të shfaq gatishmërinëe vullnetin për një të nxënë që zgjat gjithë jetën;

• të mësojë të përdorë teknologjinë e përshtatshme për krijimin apo prezantimin eprojekteve;

• të krijoj kompozime sipas detyrës së caktuar, të cilat të jenë të gatshme për shtyp• të gjej dhe të përdor informacionin e duhur për detyrën, nga një shumëllojshmëri

burimesh;• të zgjidhë në mënyrë kreative probleme të kompozimit.


zgjeron shprehitë për t’u pozicionuar në punën e tij drejt thellimit të disa veçantive (tërëndësishme këto për grafikën si gjini e artit pamor), siç janë koncepti grafik dhe gjuha sa mëlakonike, e thjeshtëzuar;

83 merr njohuri teorike dhe praktike për llojet e shumta të grafikës; klasifikon llojet e grafikës tradicionale, si: natyrën e qetë, peizazhin, portretin, figurën e

kompozuar etj.; zbaton disa nga teknikat kryesore të grafikës, si vizatimin grafik me penë dhe tush, karbon,

penel të thatë etj.; gdhend në ofort, linoleum dhe në dru; shfrytëzon veçanti të grafikës si teknikë dhe si koncept, për t’i integruar në krijimet e artit

pamor, duke i dhënë vizatimit dhe pikturës kuptim grafik; angazhohet fizikisht, mendërisht dhe emocionalisht në kryerjen e detyrave të ndryshme në

kontekstin profesional; manifeston krijimtari, guxim, fantazi dhe prakticitet në kryerjen e këtyre detyrave; respekton punën në grup, marrëdhëniet me mësuesin.

2.Përmbajtja tematike e lëndës Grafikë


Organizimi ihapësirës

1.1. Grumbullimi imaterialeve1.2. Thjeshtëzimi dhestilizimi1.3. Kompozimi dhe lëvizjanë kuadrat

Nxënësi/ja: aftësohet në paraqitjen e

kompozicionin sipërfaqësor meanën e vijave;

paraqet variantin tonal tëkompozicionit sipërfaqësor;

organizon variante koloristike tëkompozicionit.

32 orë

Elementedheparime

2.1. Kompozimi.2.2. Marrëdhënia objekt-sfond2.3. Silueta2.4. Raporti bardhë e zi2.5. E përgjithshmja dhedetaji

Ka aftësi në organizimin ekompozicionit;

përvetëson në teknikë dhematerial të grafikës;

përvetëson fenomenet e ngjyrës,teksturës dhe raportet ndërmjettyre në konceptin grafikë.

24 orë

Kompozim medisa elementënga natyra

3.1. Përcaktimi i interierit3.2. Ndarja e planevevertikale-horizontale3.3. Perspektiva3.4. Ritmi dhe dekoracioni3.5. E përgjithshmja3.6. Detaji

vëren dallimet në fushën e tëparit;

vëren cilësinë e perceptimevevizuale;

dallon kontrastin si kusht tëperceptimit të formave;

vëren prezencën e dritëhijes sikusht për nxitjen e sensacionitvizual.

20 orë

Ushtrimekrijuese (ngamendja)

4.1. Perceptimi i imazhit4.2. Kompozimi dhendërtimi i imazhit (ngamendja)4.3. Rishfaqja e imazhit4.4. Vazhdimi i punës4.5. E përgjithshmja dhedetaji

kupton kompozicionin si tërësinë hapësirë;

kupton hapësirën tredimensionale;

bën organizimin e vleraveplastike;

kupton efektet e hije-dritës, tëcilat përshkojë tërësinë epërmbajtjes grafike.

20 orë

84

Studime nënatyrë

5.1. Njohja me detyrën5.2. Dalja në natyrë5.3. Veçimi i objekteve5.4. Përpunimi grafik

analizon elementet ekompozicionit dhe të realizojëstudime analitike të vijës dhellojet e formave;

dallon raportet ndërmjetmadhësive.

20 orë

Peizazh irealizuar nëteknikën emonotipit

6.1. Zgjedhja e motivit6.2. Kompozimi i fletësgrafike6.3. Hedhja në xham engjyrave6.4. Shtypja e grafikës nëletër

zgjedh motivin e përshtatshëmpër teknikën e monotipit;

ndjek procedurën e saktë nëhedhjen e monotipit;

kushton vëmendje realizimit tëdetyrës me të gjitha mjetetshprehëse që dikton lloji iteknikës;

zbaton me lirshmërishtypjen egrafikës në letër.

20 orë

3.VLERËSIMI


kompozon në mënyrë të rregullt një objekt ose një grup objektesh në letër; njeh konceptet bazë në trajtimin teorik dhe në ushtrimin praktik të zbërthimit grafik; interpreton duke pasur të qartë konceptin grafik; kupton ndryshimin midis mënyrës së ndërtimit të kontrastit në vizatim dhe grafikë; është korrekt në zbatimin e programit dhe të detyrave të dhëna nga mësuesi i lëndës; vlerëson nga ana teknike punën e tij dhe atë të të tjerëve.


kompozon në mënyrë të mjaftueshme dhe relativisht mirë; njeh disi konceptet bazë në trajtimin teorik dhe ushtrimin praktik të zbërthimit grafik; interpreton duke pasur të qartë mjaftueshëm konceptin grafik; kupton mjaftueshëm ndryshimin midis mënyrës së ndërtimit të kontrastit në vizatim

dhe grafikë; është relativisht korrekt me programin mësimor.


kompozon me defekte strukturore; njeh pak koncepte bazë të zbërthimit grafik; interpreton në mënyrë të përciptë konceptin grafik; kupton me vështirësi ndryshimin midis mënyrës së ndërtimit të kontrastit në vizatim

dhe grafikë; ndjek jo rregullisht programin mësimor.

85Dega: ART FIGURATIV - PIKTURËSpecialiteti: GrafikëKlasa: 11-tëKohëzgjatja: 34 javë x 6 orë/javë = 204 orë


njeh teknikat e grafikës, si: linogravura, ksilografia (gdhendja në dru) oforti, gjilpëra ethatë, monotipi etj.;

thellon konceptet grafike sipas llojit të teknikës që të imponon motivi i zgjedhur për t’urealizuar;

dallon që, për motive të caktuara, të zgjedhë teknikën dhe mjetet shprehëse më tëpërshtatshme për realizimin sa më cilësor të këtyre motiveve;

njeh teknikat e grafikës, si: gdhendja e ksilografisë dhe linografisë, incizimi i gjilpërës sëthatë ose oforti, si dhe monotipi;

realizon shtypjen e secilës teknikë; interpreton elementet dhe parimet e grafikës bazëtë ndërthurura me informatikën e

specializuar; njeh limitet e elementeve shprehëse të grafikës dhe të rritjes së pretendimeve artistike; angazhohet fizikisht, mendërisht dhe emocionalisht në kryerjen e detyrave të ndryshme në

kontekstin profesional; manifeston krijimtari, guxim, fantazi dhe prakticitet në kryerjen e këtyre detyrave; respekton punën në grup, marrëdhëniet me mësuesin.

2. Përmbajtja tematike e lëndës Grafikë

Temtika Tema mësimore Rezultatet e pritshme Orët

Natyrë e qetë erealizuar nëteknikën elinogravurës

1.1. Zgjedhja e motivit1.2. Kompozimi i fletësgrafike1.3. Hedhja në pllakën elinoleumit1.4. Gdhendja e pllakës1.5. Shtypja e grafikës nëletër

Nxënësi/ja: krijon në përshtatshmëri motiv-

teknik; njeh procedurën e hedhjes së

motivit në pllakën e linoleumit; kupton rëndësinë e veçantë të

vlerave tonale, të vëllimit, tëlinjës dhe të efektit grafik nëpërgjithësi;

aftësohet në përdorimin edaltave në mënyre që të gdhendlirshëm linoleumin.

22 orë

Natyrë e qetë erealizuar nëteknikën eksilografisë(gdhendje nëdru)

2.1. Zgjedhja e motivit2.2. Kompozimi i fletësgrafike2.3. Hedhja në pllakën edrurit2.4. Gdhendja e pllakës2.5. Shtypja e grafikës në

krijon përshtatshmëri motiv-teknik;

ndjek procedurën e saktë;hedhja e natyrës së qetë ngaletra e kalkut në pllakën edrurit;

dallon ndryshimin ndërmjetgdhendjes së linoleumit nga ajo

22 orë

86letër e drurit;

zbaton hapat për shtypjen egrafikës në letër dhe të dijë tëshfrytëzojë veçoritë që kapllaka e drurit;

kupton rëndësinë e veçantë që ijepet detajit dhe gjysmë tonit,meqenëse kjo teknikë e krijonmë tepër këtëmundësi sesateknika e linoleumit.

Natyrë e qetë erealizuar nëteknikën egjilpërës së thatëose ofortit

3.1. Zgjedhja e motivit3.2. Kompozimi i fletësgrafike3.3. Hedhja në pllakën ezinkut3.4. Incizimi i pllakës sëzinkut3.5. Shtypja e grafikës nëletër

përzgjedh motivin epërshtatshëm për tekniken egjilpërës së thatë (ofortit);

ndjek procedurën e saktë tëhedhjes sënatyrës së qetë ngaletra e kalkut në pllakën ezinkut, që incizohet dheshtypet në letër;

kupton ndryshimin ngateknikat e tjera, kjo teknikë tëjep mundësinë e dhënies sëatmosferës, plemerit,sfumaturave dhe detajit tëkrijuar nëpërmjet linjës dhetonalitetit që lë fshirja e pllakësnga boja e shtypit;

realizon detyrën me të gjithamjetet shprehëse që i impononlloji i teknikës.

22 orë

Natyrë e qetë erealizuar nëteknikën emonotipit

4.1. Zgjedhja e motivit4.2. Kompozimi i fletësgrafike4.3. Hedhja në xham engjyrave4.4. Shtypja e grafikës nëletër

punon në teknikën e shtypjes sëletrës në xham, ku janëvendosur ngjyrat e shtypit;

zgjedh motivin e përshtatshëmpër këtë teknikë;

realizon shumëllojshmërinë etonaliteteve, monokromatikeose kromatike, që kalojnë nganjëri-tjetri pa kufi ndarës.

18 orë

Peizazh nganatyra irealizuar nëteknikën elinogravurës

5.1. Zgjedhja e motivit5.2. Kompozimi i fletësgrafike5.3. Hedhja në pllakën elinoleumit5.4. Gdhendja e pllakës5.5. Shtypja e grafikës nëletër

bën zgjedhjen e përshtatshmepër teknike e linoleumit;

gjen në natyrë këndin eshikimit sa më interesant dhemomentin kohor sa më grafik;

shfrytëzon planet, tëseleksionojë objektet dhe tistilizoj ato;

ndjek udhëzimet për të arriturkëtë teknikë, që nga pika epamjes, tek koncepti bardh e zidhe në vazhdim me hedhjen ekalkut në linoleum, gdhendjadhe shtypi në letër.

28 orë

87

Peizazh irealizuar nëteknikën eksilografisë(gdhendjes nëdru)

6.1. Zgjedhja e motivit6.2. Kompozimi i fletësgrafike6.3. Hedhja në pllakën edrurit6.4. Gdhendja e pllakës6.5. Shtypja e grafikës nëletër

zgjedh motivin e përshtatshëmpër teknikën e ksilografisë(gdhendje në dru);

ndjek procedurën e saktë pashedhjes së peizazhit nga letra ekalkut në pllakën e drurit;gdhendet dhe shtypet në letër;

jep rëndësi detajit dhe gjysmë-tonit, meqenëse kjo teknikë ekrijon më tepër këtë mundësisesa pllaka e linoleumit;

gjen në natyrë këndin eshikimit sa më interesant dhemomentin kohor sa më grafik;

shfrytëzon planet, tëseleksionojë objektet dhe tistilizojë ato;

materializon objektet eshumëllojshme që ndodhen nënatyrë.

28 orë

Peizazh irealizuar nëteknikën egjilpërës së thatëose ofortit

7.1. Zgjedhja e motivit7.2. Kompozimi i fletësgrafike7.3. Hedhja në pllakën ezinkut7.4. Incizimi i pllakës sëzinkut7.5. Shtypja e grafikës nëletër

zgjedhë motivin e përshtatshëmpër teknikën e gjilpërës së thatëose fortit;

ndjek procedurën e saktë nëhedhjen e peizazhit nga letra ekalkut tek pllaka e zinkut qëincizohet dhe shtypet në letër;

demonstron vëmendjerealizimin e detyrës me tëgjitha mjetet shprehëse qëdikton lloji i teknikës;

demonstron lirshmëri nëincizimin me dalta çeliku e tërealizojë një shtyp sa më tëngrohtë të pllakës së zinkut.

28 orë

Informatikë especializuar.

8.1. Elementet e dizajnitgrafik:

- Linja, Forma,Hapësira, Ngjyra,

- Përmasa, Paterni dheTekstura,

- Tonaliteti8.2. Parimet në dizajningrafik:

- Ekuilibri, Lëvizja,Uniteti, Ritmi,

- Kontrasti, Theksimi.

njeh elementet e dizajnitgrafik;

njeh parimet e dizajnit grafik; kupton aspektin më

thelbësor të dizajnit grafik,unitetin, duke e arriturpërmes parimeve siharmonia, ritmi, kontrasti,etj.;

njeh emërtimin dhe ndërtimin eshkronjave;

klasifikon fontet; njeh parimet e kompozimit

me germa; shpjegon ngjyrën, kontrastin

dhe vetitë psikologjike tënatyrës;

36 orë

88 shpjegon ndjeshmëri ndaj

ngjyrës si mënyrë për të arriturnjë komunikim pamor sa mëefikas, si dhe për të diferencuarfigurën nga sfondi.

3.VLERËSIMI


përzgjedh me kompetencë motivin e duhur për teknikat e ndryshme grafike; përvetëson karakteristikat bazë të teknikave të linoleumit, ksilografisë të gjilpërës së

thatë dhe të dizajnit grafik, dhe është në gjendje që të riprodhojë në mënyrë sa mëkorrekte natyrën që e rrethon nëpërmjet këtyre teknikave;

dallon më së miri karakteristikat dhe mundësitë shprehëse të secilës teknikë; tenton të drejtohet drejt një origjinaliteti dhe individualiteti personal (vetjak).


përzgjedh motivin e duhur për teknikat e ndryshme grafike; përvetëson mjaftueshëm karakteristikat bazë të teknikave të linoleumit, ksilografisë e

të gjilpërës së thatë dhe të dizajnit grafik, dhe është në gjendje që të riprodhojë nëmënyrë sa më korrekte natyrën që e rrethon nëpërmjet këtyre teknikave;

dallon karakteristikat dhe mundësitë shprehëse të secilës teknikë.


përzgjedh me vështirësi motivin e duhur për teknikat e ndryshme grafike; njeh me vështirësi karakteristikat bazë të teknikave të linoleumit, ksilografisë, të

gjilpërës së thatë dhe të dizajnit grafik, dhe nuk është në gjendje që të riprodhojë nëmënyrë sa më korrekte natyrën që e rrethon nëpërmjet këtyre teknikave;

nuk arrin të dallojë karakteristikat dhe mundësitë shprehëse të secilës teknikë.

89Dega: ART FIGURATIV - PIKTURËSpecialiteti: GrafikëKlasa: 12-tëKohëzgjatja: 34 javë x 8 orë/javë = 272 orë


përqendron vëmendjen në aspektin kompozicional; realizon ndërtimin e figurës sipas një koncepti të qartë grafik; aftësohet drejt një vlere artistike-profesionale dhe teknike; zgjedh temën e diplomës sipas dëshirës dhe aftësive të tij; punon me koncept dhe projekt; angazhohet fizikisht, mendërisht dhe emocionalisht në kryerjen e diplomës në kontekstin

profesional; manifeston kreativitet, guxim, fantazi dhe prakticitet në kryerjen e diplomës; respekton punën në grup, marrëdhënien me mësuesin.

2.Përmbajtja tematike e lëndës Grafikë


Ngjyrat nëgrafikën figurative

1.1. Seleksionimi idetyrave të punuara mëherët1.2. Përgatitja e klishesë-sistemimi i palosjes sëngjyrave (një-ngjyrësh)1.3. Sistemimi i palosjessë ngjyrave (dy, trengjyrësh)

Nxënësi/ja: klasifikon llojet e ngjyrave që

mund të realizojë grafikafigurative dhe si të përdoren;

kryen punë përmes krijimit tëgrafikës një ngjyrësh (palosja);

kryen punë përmes krijimit tëgrafikës me dy dhe tre ngjyra(palosja).

22 orë

Portret nga natyra

2.1. Kompozimi i portretit2.2. Raporti bardhë e zi2.3. Detaji2.4. E përgjithshmja2.5. Përfundimi i detyrës

zgjedh portretin dhe tavendosë në një pozicion, qëtë ketë kontrast sa më tëqartë grafik, për ndarjen edritë-hijes;

jep vëmendje ekspresivitetittë portretit, karakterit dhegjendjes psikologjike qëtransmeton ai;

zgjedh një nga teknikat,sipas dëshirës, por ndarjagrafike të jetë sa më e qartë,duke shmangur mundësishtgjysmëtonet;

realizon kompozimin eportretit dhe marrëdhënies sëtij me sfondin.

30 orë

3.1. Kompozimi i figurës përqendron vëmendjen në

problemin kompozicional, 35 orë

90

Figurë njeriu eplotë

3.2. Hedhja e sëpërgjithshmes3.3. Raporti bardhë e zi3.4. Vizatimi i portretit3.5. Vizatimi i duarve3.6. Detaji3.7. Përfundimi i detyrësdhe diskutimi rreth saj

si kërkesë themelore në këtëdetyrë;

ndërton figurën sipaskonceptit të qartë grafik,dhe ta realizojë me të gjithamjetet shprehëse grafike, sinë trajtimin bardhë e zi,ashtu edhe në atë me ngjyrë.

realizon variacionin nëtrajtimin e sipërfaqes.

Figurë njeriu eplotë e realizuarnë teknikë

4.1. Kompozimi i fletësgrafike4.2. Hedhja në pllakë(sipas teknikës sëzgjedhur)4.3. Gdhendja e pllakës4.4. Shtypja e grafikës nëletër

njeh parimet e kompozimit; njeh gradacionin si ritëm; kupton rëndësinë e veçantë të

vlerave tonale, të vëllimit, tëlinjës dhe të efektit grafik nëpërgjithësi;

35 orë

Tipografi dhekompozimi i faqes

5.1. Historia e tipografisë5.2.Anatomia eshkronjave5.3. Klasikimi fonteve5.4. Rregullat ekompozimit5.6. Theksi dhe hierarkianë tipografi5.7.Njohje me hapësirën epunës5.8. Krijimi i njëdokumenti. Faqetudhëzuese5.9. Përdorimi ikornizave. Kornizat etekstit dhe kornizatgrafike5.10. Importimi dhemodifikimi i tekstit5.11. Të punosh mengjyrën5.12. Stilet (stilet eparagrafit, stiletekarakterit, stilet eobjekteve, stilet etabelave)5.13. Importimi iimazheve5.14. Krijimi i tabelave5.15. Të punosh metransparencën dhe efektet5.16. Të punosh me

njeh emërtimin dhe ndërtimine shkronjave;

njeh klasifikimet e fonteve. të njohë parimet e

kompozimit me germa; përdor mjetet, dritaret e

dokumentit dhe panelet; krijon një dokument të ri sipas

përmasave të ndryshme. Tëpërdorë faqet udhëzuese dhe tiaplikoj ato;

krijon kornizat e ndryshmedhe të kuptojë ndryshiminmidis tyre;

modifikon imazhin brendakornizës;

shpërndan tekstin rreth njëobjekti;

punon me tekstin që rrjedh nëdisa korniza;

përdor ngjyrat dhe sfumaturat.Krijon ngjyra tësheshta(pantone);

krijon dhe aplikon stilet eobjektit, tekstit, paragrafit dhestilet e tabelave;

dallon imazhet vektoriale dheato bitmap;

shton imazhe me nivele ngaphotoshop dhe ilustrator;

përdor panelin e lidhjeve; përdor adobe bridge.

30 orë

91dokumente të gjatë

Krijimi i librit5.17.Printimi dheeksportimi në pdf

importon file pdf.

6. Faqosja 6.1. Proporcione dhegjeometri

Skemat klasike,skemat me disa kollona,

skema modulare

kupton nevojën dhe funksionine përdorimit të skemave;

njeh mënyrat antike tëkompozimit;

njeh skemat e kompozimit përpublikime të ndryshme silibra, revista, gazeta, posteretj.

30 orë

5.Fletë grafikediplomë

5.1. Bisedë rreth diplomës5.2. Njohja me projektin5.3. Paraqitja e projektit5.4. Punë e pavarur5.5. Realizimi i diplomës

zgjedh gjininë dhe teknikënme të cilën do të përgatitetpër projekt-diplomën;

krijon një seri punimesh tëpërshkruara nga i njëjtikoncept artistik dhe nga enjëjta ide dhe stilistikë;

demonstron punësistematike për të shmangurdobësitë që dalin gjatëpunës.

90 orë

3.VLERËSIMI

Nxënësi-ja është i nivelit SHUMË TË MIRËNxënësi/ja arrin këtë nivel, kur:

përzgjedh me kompetencë motivin e duhur për teknikat e ndryshme grafike; përvetëson karakteristikat bazë të teknikave të linoleumit, ksilografisë e të gjilpërës; riprodhon në mënyrë sa më korrekte natyrën që e rrethon nëpërmjet këtyre teknikave; dallon më së miri karakteristikat dhe mundësitë shprehëse të secilës teknikë; përpiqet të drejtohet drejt një origjinaliteti dhe individualiteti personal.


përzgjedh motivin e duhur për teknikat e ndryshme grafike; përvetëson mjaftueshëm karakteristikat bazë të teknikave të linoleumit, ksilografisë e

të gjilpërës dhe është në gjendje që të riprodhojë në mënyrë sa më korrekte natyrën qëe rrethon nëpërmjet këtyre teknikave;

dallon karakteristikat dhe mundësitë shprehëse të secilës teknikë.


92 përzgjedh me vështirësi motivin e duhur për teknikat e ndryshme grafike; njeh me vështirësi karakteristikat bazë të teknikave të linoleumit, ksilografisë e të

gjilpërës dhe nuk është në gjendje që të riprodhojë në mënyrë sa më korrekte natyrënqë e rrethon nëpërmjet këtyre teknikave;

nuk arrin të dallojë karakteristikat dhe mundësitë shprehëse të secilës teknikë.

93Dega: ART FIGURATIV - PIKTURËSpecialiteti: Skenografi-kostumografiKlasa: 10-tëKohëzgjatja: 34 javë x 4 orë/javë = 136 orë

Lënda e skenografi-kostumografisë synon zhvillimin dhe evoluimin e prirjeve të nxënësve,zgjerimin e talentit dhe rritjen e aftësisë së perceptimit ndaj botës, në mënyrë objektive dhesubjektive. Duke u njohur fillimisht me teoritë bazë, teknikat, mjetet, konvencionin, e më pasduke rritur nivelin analitik, perceptimin e ngjarjes, hapësirës dhe kohës nxënësi arrin tëpërfundojë saktë një vepër skenike. Nxënësi në tre vite do të njohë procesin në zhvillim dukenisur me analizën e veprës dhe të karaktereve si dhe me periudhat e ndryshme artistike esocial-ekonomike të veprave të dhëna. Do të njohë hapësirat e ndryshme skenike, do tëkuptojë marrëdhëniet midis krijuesit dhe spektatorit, gjuhën skenike, mjetet teknike tënevojshme për realizimin e një evenimenti skenik. Ai do të kuptojë në tre vite me radhëpërmasat, kalimet kohore, raportet midis aktorit dhe skenografisë, ndriçimit skenik dheskenës, kostumeve dhe karakterit si dhe raportin midis skenografisë dhe kostumeve.Nëpërmjet detyrave të ndryshme praktike, që variojnë nga më thelbësoret dhe të thjeshtat ederi tek ato më të ndërlikuarat, më impenjativet; nëpërmjet shumëllojshmërisë teknike tëpërdorur gjatë tre viteve studim, nëpërmjet komunikimit profesional dhe ideor apo nëpërmjetnjohurive shtesë për historinë e teatrit shqiptar dhe botëror dhe mbi të gjitha, duke përshtatureksperiencat më në zë të shkollave botërore moderne, përveç synimit kryesor për tëkanalizuar nxënësit në mënyrë progresive drejt perceptimit, eksplorimit dhe interpretimit tërealitetit nëpërmjet artit, synimi tjetër është që të përgatisim një terren sa më prodhimtar dhebazë për studimet e mëtejshme nëpër shkollat e larta, brenda dhe jashtë vendit.


kompozon në mënyrë të rregullt një objekt ose një grup objektesh në hapësirënskenike;

njeh konceptet bazë në trajtimin teorik dhe në ushtrimin praktik të zbërthimit tëveprës;

perfeksionon elementet bazë dhe ato plotësuese, kombinimin e tyre, raportin piktorik,sipërfaqen skenike dhe rëndësinë e përmasës së saj në raport me një tjetër sipërfaqe,kontrastin koloristik, raportin e përmasave me aktorin;

praktikon, në fillim duke riprodhuar idenë e veprës dhe më pas duke e përshtaturidenë e tij pa humbur kërkesat e veprës;

analizon saktë idenë dhe konceptin e veprës; punon saktë një vepër nga antikiteti grek; punon me çdo detaj si objektet ashtu dhe teksturat në marrëdhënie me hapësirën

skenike; përvetëson veçoritë e periudhave të cilës i përket vepra; njeh kushtet social-ekonomike dhe artistike të periudhës së antikitetit.

2.Përmbajtja tematike e lëndës Skenografi-Kostumografi


1.1.Skenografia dhe Nxënësi/ja:

94Skenografia llojet e saj

1.2. Historia mbiskenografinë

përvetëson njohuritë bazëmbi skenografinë;

4 orë

Kostumografia

2.1.Kostumografia dhezhvillimi i saj2.2.Të përbashkëtat dhendryshimet nga tekstili

dallon ndryshimet midiskostumit dhe tekstilit;

4orë

Pjesa teatrale3.1.Pjesa teatrale:

- drama,- tragjedia,- komedia,- baleti,- teatri i kukullave

kupton ndryshimet midiszhanreve të ndryshme tëartit skenik;

4orë

Formati skenik 4.1. Formati skenik4.2. Skica me formatin

skenik

njeh formatin skenik dheelementët përbërës të njëskene, fondalin,rotativat, kuintat,bokaskena, arlekinët etj;

8orë

Kompozimi nëformatin skenik

5.1. Kompozimi i objektevetë thjeshta në formatinskenik

krijon skica përkompozimin e elementeve3 dimensionale ( objekteskenike ) në hapësirënskenike.

8orë

Mizanskena6.1.Mizanskena6.2.Lëvizja e personazheve nëhapësirën skenike

njeh lëvizjet e aktorit; ruan kompozimin e

personazheve në hapësirënskenike.

4orë

Bufatoria

7.1. Butaforia7.2.Ku dhe si përdoret

njeh elementëtbutaforikë;

kupton rolin dhefunksionin e tyre nëskenografi.

4orë

Ndriçimi skenik

8.1. Ndriçimi skenik8.2. Roli dhe funksioni i tijnë skenë

njeh ndriçimin skenik,rëndësinë e tij nëskenografi si edhendryshimin midisndriçimit natyral dhe atijskenik;

ruan kompozimin epersonazheve nëhapësirën skenike.

4orë

Realizimiskenografik i njëvepre

Vepra teatrale”Agamemnoni” Eskili9.1. Njohja me pjesën

teatrale, analizë e veprësdhe karaktereve. 8 orë

9.2.Grumbullimi imaterialeve artistike dhehistorike. 12 orë9.3.Njohja me arkitekturën

praktikon në mënyrëefektive kërkimin përgrumbullim materiali ngaantikiteti grek;

njeh kushtet sociale-ekonomike dhe mënyrën ejetesës së grekëve tëlashtë;

vlerëson drejt veshjet e

84orë

95antike greke 4 orë9.4.Bisedë mbi trajtimin ekostumeve dhepersonazheve. 4 orë9.5.Hedhja e skicave tëskenografisë . 8 orë9.6.Hedhja e skicave tëkostumografisë . 8 orë9.7.Vendosja në ekuilibërskenik të elementëveskenike. 4 orë9.8.Përshtatja e ndriçimitartistik në funksion tëveprës. 4 orë9.9.Hedhja në format tëmadh të skenografisë. 14orë9.10.Hedhja në format tëmadh të kostumografisë.

14orë9.11.Mbyllja e detyrës. 4orë

ndryshme sipas shkallës sëhierarkisë;

njeh dhe të përvetësonkonceptin e vendosjes sëekuilibrit midiselementëve të ndryshëmskenikë;

realizon me suksesskenografinë dhekostumografinë në mënyrëorigjinale.

Maketi

10.1. Njohja me maketin10.2. Studimi mbi maketine një pjese teatrale

Kupton mënyrën dhestrukturën e një maketiskenik si një nga elementëtkryesorë të realizimit tëskenografisë.

12orë

3. VLERËSIMI


kompozon me defekte një objekt ose një grup objektesh në hapësirën skenike; ka probleme me konceptet bazë në trajtimin teorik dhe në ushtrimin praktik të

zbërthimit të veprës; nuk njeh parimet bazë të skenës dhe përmasat skenike; nuk njeh raportet e skenës me aktorin dhe elementët teknikë të saj; ka defekte të theksuara në analizimin e veprave të ndryshme dhe në mbledhjen e

materialit shtesë.


kompozon mirë një objekt ose një grup objektesh në hapësirën skenike; njeh mirë konceptet bazë në trajtimin teorik dhe në ushtrimin praktik të zbërthimit të

veprës; njeh mirë dhe ka perfeksionuar parimet bazë të skenës dhe përmasat skenike; njeh mirë raportet e skenës me aktorin dhe elementët teknikë të skenës;

96 analizon mirë karakteret e veprës dhe krijon njohuri të mira për periudhat e ndryshme

në varësi të veprës së dhënë; korrekt me programin mësimor.


kompozon në mënyrë të rregullt një objekt ose një grup objektesh në hapësirënskenike;

njeh saktë konceptet bazë në trajtimin teorik dhe në ushtrimin praktik të zbërthimit tëveprës;

njeh saktë dhe ka perfeksionuar parimet bazë të skenës si dhe përmasat skenike; njeh saktë raportet e skenës me aktorin si dhe elementët teknikë të saj; analizon saktë karakteret e veprës dhe krijon njohuri shumë të mira për periudhat e

ndryshme në varësi të veprës së dhënë; është korrekt në zbatimin e programit dhe detyrat e dhëna nga mësuesi i lëndës. vlerëson nga ana teknike punën e tij dhe atë të të tjerëve.

97Dega: ART FIGURATIV - PIKTURËSpecialiteti: Skenografi-kostumografiKlasa: 11-tëKohëzgjatja: 34 javë x 6 orë/javë = 204 orë


punon saktë një maskë karnavale apo halloween; punon me çdo detaj si objektet ashtu dhe teksturat në marrëdhënie me karakterin e

maskës; përvetëson veçoritë e teknikave për realizimin e maskës; realizon skenografinë e një spektakli, koncerti, studio tv; njeh skenografinë e spektaklit, format e ndryshme dhe ku mund të përdoret; kupton ndryshimin midis skenografisë tv dhe asaj teatrale; kupton rëndësinë që ka sot skenografia e spektaklit në kërkesat e publikut dhe në

biznesin e medies; përdor elementë skenikë sa më të kuptueshëm dhe të krijojë një skenografi sa më

artistike dhe estetike; kupton sa më mirë rëndësinë e ndriçimit si një lojë dritash që krijojnë gjendje

emocionale të ndryshme; punon saktë një vepër nga dramaturgjia shqiptare; njeh kushtet social-ekonomike dhe artistike të Shqipërisë në atë periudhë; identifikon ambientet karakteristike shqiptare; demonstron njohjen e fenomeneve jetësore të kohës dhe personazheve që e mbartin

atë; krijon një ambient sa më funksional të skenografisë; drejtohet drejt një origjinaliteti dhe individualiteti personal në vazhdimësi të

studimeve.

98

2.Përmbajtja tematike e lëndës Skenografi - Kostumografi


Realizimi i maskakarnavale osehalloween

1.1.Skicat për gjetjen ekarakterit të maskës.6 orë1.2. Bocetet me ngjyra tëmaskës.6 orë1.3.Realizimi i maskës nëbaltë. Pozitivi.12 orë1.4.Realizimi i negativit nëallci. 6 orë1.5.Derdhja e pozitivit tëmaskës. 6 orë1.6.Pikturimi i maskës.6orëPërpunimi i detajeve tëmaskës. Përfundimi idetyrës. 6 orë

Nxënësi/ja: njeh dhe praktikon në

mënyrë efektive gjetjene karakterit të maskës;

njeh dhe praktikonndërtimin e maskës nëvolum;

njeh dhe përvetësonteknikën e realizimit tënegativit në allci;

realizon me sukses njëmaskë me të gjithadetajet e nevojshme.

48 orë

Realizimiiskenografisë sënjë spektakli,koncerti, studioTV

2.1.Teori për ndryshimetmes skenografisë teatraledhe asaj televizive. 6 orë2.2.Grumbullimi imaterialeve artistike dhekonvencionale.6 orë2.3. Hedhja e skicave tëskenografisë.12 orë2.4.Vendosja në ekuilibërtë elementëve skenikë. 6orë2.5.Përshtatja e ndriçimitartistik në funksion tëhapsirës skenike.6 orë2.6.Hedhja në format tëmadh e skenografisë.12 orë2.7.Përpunimi i detajevebazuar në ndriçiminskenik.4 orë2.8.Mbyllja e detyrës. 2orë

njeh skenografinë espektaklit, format endryshme dhe ku mundtë përdoret ai;

dallon ndryshimin midissaj dhe skenografisëteatrale;

kupton rëndësinë që kasot skenografia espektaklit në kërkesat epublikut dhe në biznesine medies.

54

99

Komedi osedramë shqiptarenjë deri në dyakte.

3.1.Njohja me vepratteatrale shqiptare. 10orë- Pas vdekjes,- Karnavalet e Korçës,- Gjenerali i ushtrisë së

vdekur,- 14 vjeç dhëndër,- Familja e peshkatarit

3.2.Grumbullimi imaterialeve artistike dhehistorike. 14 orë3.3.Njohja me arkitekturënkombëtare shqiptare. 4orë3.4.Përshtatje e pjesës mekohën në të cilën jetojnëpersonazhet. 4 orë3.5.Hedhja e skicave tëskenografisë. 10 orë3.6.Hedhja e skicave tëkostumografisë. 10orë3.7.Vendosja në ekuilibërskenik të elementëveskenike. 5 orë3.8.Përshtatja e ndriçimitartistik në funksion tëveprës. 5 orë3.9.Hedhja në format tëmadh të skenografisë.15orë3.10. Hedhja në format të

madh të kostumografisë.15 orë

3.11. Mbyllja e detyrës10 orë

njeh me imtësi jetën,traditën, arkitekturëntradicionale shqiptare;

kupton kushtet endryshme shoqërore tëzhvillimit të shoqërisënë kohën kur zhvillohetngjarja e veprës teatraleapo letrare;

dallon ndryshimet ekostumografisë në bazëtë zonave të ndryshmegjeografike, pamja etyre në marrëdhënie mekohën si dhe karakterete personazheve që iveshin ato;

integron njohuritëartistike me ato që kanga lëndët e tjera mbindryshimet sociale-politike si dhe kushtetekonomike tëperiudhave të ndryshmehistorike;

kupton përshtatjen erealitetit shqiptar në njëskenografi dhekostumografi të caktuar;

krijon drejt njëzgjidhjeje skenikeorigjinale dukepasqyruar kështu njëindividualitet krijues tëmirëfilltë.

102

3.VLERËSIMI


kupton me vështirësi kërkesat ideore të veprës; stilizon mjaftueshëm elementët skenikë; skicon kostume pa marrë parasysh anën e tyre funksionale në përshtatje me personazhin e

veprës;

100

përdor me vështirësi elementet kompozicional të veprës, duke mos arritur rezultatin edëshiruar;

realizon pjesërisht aktet e veprës dhe ndriçimin e tyre; ndjek jo-rregullisht programin mësimor.


përvetëson mirë kërkesat ideore e konceptuale të veprës; stilizon në mënyrë të kënaqshme elementët skenikë në marrëdhënie me periudhën për të

cilën flet vepra; krijon relativisht mirë kostumet e personazheve të veprës; kompozon mirë objektet dhe elementët skenikë; tenton drejt arritjes së harmonisë së ngjyrave në marrëdhënie me emocionin e veprës që

realizohet; realizon mirë të gjitha aktet e veprës dhe ndriçimin e tyre.


përvetëson saktë kërkesat ideore e konceptuale të veprës dhe analizon saktë gjuhëndramaturgjike të veprës;

stilizon saktë elementet skenike në marrëdhënie me periudhën për të cilën flet vepra; krijon saktë kostumet e personazheve në varësi të periudhës për të cilën bën fjalë vepra; kompozim saktë objektet dhe elementëve skenikë; harmonizon raportin e ngjyrave me idenë dhe emocionin e veprës; realizon saktë të gjitha aktet e veprës; realizon saktë ndriçimin skenik të detyrës.

101

Dega: ART FIGURATIV - PIKTURËSpecialiteti: Skenografi-kostumografiKlasa: 12-tëSistemi: 3-vjeçarKohëzgjatja: 34 javë x 8 orë/javë = 272 orë

1.Rezultatet e pritshmeNë përfundim të këtij programi, nxënës/i,-ja:

realizon një vepër art-deko të një ambienti funksional; kupton ndryshimin e një ambienti funksional art-deko kundrejt arkitekturës, skenës së

teatrit dhe asaj tv; stilizon objekte të përditshme si: karrige, tavolina, banakë, dritare, etj. në formë të tillë

që të jenë sa më të veçanta dhe tërheqëse, pa prishur funksionalitetin e tyre; njeh teatrin shekspirian, arkitekturën e asaj kohe, kostumet dhe objektet e saj; perfeksionon konceptin e formës më konvencionale të realizimit skenik; thjeshton realizimin skenik duke përdorur sa më pak elementë apo duke i stilizuar ato

në funksion të idesë dhe konceptit.

2. Përmbajtja tematike e lëndës Skenografi – kostumografi


Realizimi iambientit të njëlokali, restoranti,zyre, holli hotelietj.

1.1.Teori për ndryshimet midisskenografisë së ambientit dheasaj teatrale. 4 orë1.2.Grumbullimi i materialeveartistike dhe konvencionale. 4orë1.3.Hedhja e skicave tëarkitekturës së ambientit. 8 orë1.4.Vendosja në ekuilibër eelementëve arkitektonikë. 8orë1.5.Përshtatja e ndriçimitartistik në funksion tëhapësirës së ambientit.8 orë1.6.Hedhja në format të madhe ambientit arkitektonik. 8 orë1.7. Përpunimi i detajeve

bazuar në ndriçimin artistikdhe funksional. 4orë

1.8. Mbyllja e detyrës. 4 orë

Nxënësi/ja:

kupton ndryshimin earkitekturës kundrejtrealizimit artistik të njëambienti arkitektonik;

stilizon objekte tëpërditshme si: karrige,tavolina, banakë, dritare,mure etj., në formë të tillëqë të jenë sa më të veçantadhe tërheqëse, sigurish padëmtuar funksionalitetin etyre.

100 orë

102

Realizimi iskenografisë (3akte) të një vepretë Shekspirit

2.1.Njohje me veprën, analizae saj dhe personazheve. 10 orë2.2.Grumbullimi i materialevetë kohës së cilës i përket vepra.10 orë2.3.Hedhja e skicave tëskenografisë. 10 orë2.4.Vendosja në ekuilibër skeniktë elementëve skenikë. 4 orë2.5.Përshtatja e ndriçimitartistik në funksion tëhapësirës skenike. 4 orë2.6.Skicat e kostumeve tëpersonazheve. 10 orë2.7.Hedhja në format të madhtë skenografisë. 15orë2.8. Hedhja në format të

madh të kostumografisë.15 orë

2.9. Përpunimi idetajeve bazuar nëndriçimin skenik. 5orë

2.10. Mbyllja e detyrës5 orë

njeh teatrin shekspirian; njeh arkitekturën dhe

kostumet e asaj kohe; jep zgjidhje sa më të

thjeshta në zgjidhjen eskenografisë dukepërdorur sa më pakelementë skenikë apoduke i stilizuar ato nëfunksion të idesë dhekonceptit;

vendos në balancëskenografinë mekostumografinë pakrijuar kaos vizual nëskenë;

përdor saktë ndriçiminnë funksion të veprësduke krijuar situata tëndryshme ndriçimi nëçdo akt.

88 orë

103

Komedi,dramë,tragjedi, (4 akte),spektakël,studio televizive

Detyra e diplomës

3.1.Njohja me veprën dhezbërthimi i saj3.2.Grumbullimi i materialitmbi periudhën kohore në tëcilën zhvillohen ngjarjet sipiktura, skulptura, arkitektura,kostumet etj.3.3.Skicat e skenografisë3.4.Skicat e kostumeve3.5. Bocetet me ngjyra tëskenografisë

o3.6.Hedhja në format të madhtë kostumeve3.7.Realizimi i maketeve ose iprojektit 3 dimensional ( nëkompiuter ) i diplomës3.8.Mbyllja e detyrës

zgjedh dhe realizonsaktë një pjesë teatrale(komedi, dramë,tragjedi, teatërkukullash, spektakël,studio televizive etj);

jep idenë e veprës; krijon individualitetin e

vet në zgjidhjen skenikedhe ta realizojë saktëatë;

krijon atmosferë tëndryshme ndriçimi nëbazë të idesë si dhe tëbalancojë skenografinëme kostumografin;

realizon maketin eskenës përkatëse dukepasur parasysharkitekturën e skenësdhe të jetë korrekt nëproporcionet eelementeve skenikë.

84 orë

VLERËSIMI


analizon me defekte një vepër me katër akte; përdor një gjuhë aspak lakonike; përdor me vështirësi mjetet dhe elemente të ndryshëm të skenës; përshtat me vështirësi raportet e ngjyrave në lidhje me konceptin e veprës skenike; realizon me vështirësi një pjesë të maketit të veprës;


analizon mirë një vepër me katër akte dhe përdor deri diku një gjuhë lakonike në funksiontë konceptit të veprës;

përdor mirë elementet skenike dhe njeh mirë të gjithë pjesët përbërëse teknike të skenës; përdor mesatarisht koloritin në varësi të emocionit të ngjarjes dhe materialet e ndryshme

në skenografi dhe kostumografi në funksion të konceptit të veprës; realizon mirë maketin e veprës; realizon mirë të gjithë kërkesat e detyrës së diplomës.

104


analizon saktë një vepër me katër akte dhe përdor një gjuhë sa më lakonike në funksion tëkonceptit të veprës;

përdor saktë elementet skenike dhe njeh mirë të gjithë pjesët përbërëse teknike të skenës; përdor saktë koloritin në varësi të emocionit të ngjarjes dhe përdor më së miri materialet e

ndryshme në skenografi dhe kostumografi në funksion të konceptit të veprës; realizon saktë maketin e veprës; realizon shumë mirë të gjitha kërkesat e detyrës së diplomës.

105

Dega: ARTI FIGURATIV - PIKTURËLënda: Tekstil dhe modëKlasa: 10-tëKohëzgjatja: 34 javë x 4 orë/javë = 136 orë


merr njohuri në studimin dhe zhvillimin e historisë së artit popullor, kryesisht nëpunimet në tezgjah të tekstileve dhe veshjeve popullore tradicionale;

studion mirë natyrën dhe objektet e ndryshme që ndodhen, nëpërmjet vizatimit dhestilizimit të tyre si me laps dhe me ngjyra;

kupton dhe krijon skema të ndryshme kompozicionale, kushtëzimet materiale,teknike, bifunksionaliteti dhe qëllimin e veprës nëpërmjet kopjimit të veprave të artitnë tekstil dhe tapiceri të autorëve të ndryshëm;

krijon gjatë procesit krijues vetë kompozimin me ritëm të thjeshtë dhe kompoziminme ritëm asimetrik, duke dalluar ndryshimet e ritmit të kompozimit si në vizatim,zgjidhjen grafike dhe në realizimin me ngjyra;

punon i/e frymëzuar me dëshirë dhe fantazi krijuese në realizimin dhe mbylljen edetyrave me nivel sa më të lartë.

2. Përmbajtja tematike e lëndës Tekstil dhe Modë


Njohja dhe studimi iartit popullorë,( Kopjime )

1.1. Njohja meteknika dhemateriale1.2. Vizatimi, forma,ngjyra, toni, grafika,ritmi, simetria,asimetria, në tekstilete ndryshmepopullore1.3.Stilizimi,abstrgimi dhesimbolika në artinpopullorë

Nxënësi/ja: demonstron gjatë punës së

vet karakterin dallues nëndryshimin e qilimit mesixhaden, në teknikën epunimit dhe përdorimi imotiveve;

vizaton saktë modelin eqilimit në letër vizatimi,me anën e zmadhimit osetë zvogëlimit;

vazhdon punën me ngjyraderi në përfundim tëprojektit duke ndenjurbesnik në modelin qëkopjohet;

ruan karakterin e motivevesi në vizatim dhe mengjyra;

ushtrohet në përdorimin epenelit dhe kombinimin engjyrave.

20 orë

realizon nga natyravizatime me laps të zi dhe 20 orë

106

Njohja dhe studimi inatyrës,(kryesisht floreale)

2.1. Vizatimi,pikturimi dhestilizimi i motivevedhe objekteve tëzgjedhura në natyrë

me ngjyra, me pastele,akuarel etj.;

realizon vizatimet nëkopshtin botanik: ( lule,gjethe, pemë, flutura, zogjetj.) ;

realizon vizatimet nëmuzeun arkeologjik dhehistorik vizatime tëmotiveve dhe objekteve tëndryshme ;

realizon vizatimet më tëdetajuara dhe të sakta si nëlinjë dhe me ngjyra dhe tëlarmishme në formë dhengjyra;

realizon vizatimet dherealizimet me ngjyra tëmotiveve dhe objekteve tëndryshme;

stilizon dhe përpunon, përtë realizuar sa më mireprojektet e tekstilit si dhekompozime të ndryshmenë këtë specialitet;

realizon ushtrimeindividuale, vizatime melaps dhe me ngjyra.

Njohja me autordhe vepra arti.Tekstil, tapiceri, (kopjime )

3.1 Kompozimi,3.2. Trajtimi ikompozimit3.3. Qëllimi i veprëssë artit

orientohet me skema dheforma të ndryshmekompozicionale tërealizuara në teknika dhemateriale të ndryshme;

zbaton kushtëzimetmateriale dhe teknike,duke i shfrytëzuar ato nëfunksion artistik dheestetik;

kupton bifunksionalitetindhe qëllimin e veprës sëartit që do të kopjohet;

zgjedh veprën e artit të njëautori në tekstil, tapiceri,ose kompozim dekorativ;

kopjon kompoziminnëfillim duke e vizatuar nëtelajo, pastaj vazhdon punaduke e realizuar me ngjyra;

ruajnë karakterin e autorit

20 orë

107

në kopjimin e veprës sëartit të tij.

Kompozim me ritëmtë thjeshtë

4.1. Krijimi ikompozimit me dyngjyra

4.2. Krijimi ikompozimit me disangjyra

krijon skema dhe forma tëndryshme kompozicionale,balancat koloristike dhegrafike;

përdor gjatë punëve tonet,ritmin, simetrinë, grafikën;

stilizon motivin e zgjedhurdhe bën përshtatjen e tij nëprojekt;

bën konceptimin parapraktë funksionit utilitar apoestetik të projektit që dokrijohet;

krijon motivin nëkompozim dhe e përsëritnë mënyrë simetrike;

bën zgjedhjen e motivit,stilizimin dhe abstragiminnë funksion të projektit;

kryen kërkim dhe jepzgjidhje e formëskompozicionale;

krijon bocete dhe zgjidhjegrafike me ngjyra, variantetë ndryshme;

përdor formatin në letërvizatimi 50x 35cm përrealizimin e detyrës;

realizon me ngjyradekorative dhe tëvendosura në mënyrësimetrike.

26 orë

Kompozim meritëm asimetrik.

5.1. Krijimi ikompozimit me dyngjyra5.2. Krijimi ikompozimit me disangjyra

kupton se skemakompozicionale e projektitështë asimetrike si nëformë dhe në ngjyra;

përdor tonet, ritmi,asimetria dhe zgjidhjagrafike;

krijon kompozimin medisa ngjyra, skemakompozicionale, balancakoloristike, grafike dhetonale;

bën konceptimin paraprak ifunksionit utilitar apoestetik të projektit;

30 orë

108

zgjedh motivin, stilizimindhe abstragimin nëfunksion të projektit;

kërkim dhe zgjidhje eformës kompozicionale;

bën bocete, zgjidhjegrafike dhe mengjyra,variante tëndryshme;

bën vizatimin e variantitmë të mirë në letërvizatimi 50x 35cm;

realizon me ngjyradekorative dhe tëvendosura në mënyrëasimetrike.

Dizajnim për veshje,( fashion design )

6.1.Njohja meveshjet tradicionaledhe me veshjetmoderne të kohës qëjetojmë

6.2. Fantazi e lirë enxënësve në dizajninpër veshje

njeh veshjet popullorekombëtare, me larminë dhedallimet e tyre sipaskrahinave, seksit,moshave dhe funksionit qëato kanë;

njeh veshjet moderne(fashion design ) të tipitaltamoda, nëpërmjetkatalogëve të ndryshëm,revistave të modës, skicavedhe vizatimeve të autorëvetë ndryshëm etj.;

vizaton me lapsa mengjyra dhe stilizim i njëveshjeje me tendenca tëspikatjes të disaelementeve tradicionalo -modern;

realizon në projektet përrealizimin e veshjeve tëketë dallime në stiliziminveshjeve sipas stinëve dhemoshave;

krijon bocete dhe shumëvariante të veshjeve tëpunuara me lapsa dhe mengjyra për të realizuar njëveshje të stilizuar nënivelin e dëshiruar;

zgjedh variantin më tëmirë. Vizatimi dherealizimi me ngjyra në

20 orë

109

letër në format më tëmadh;

bën ushtrime me fantazi tëlirë dhe të pavarur jashtëmësimit.


Mësuesi i lëndës Tekstil dhe modë duhet të njohë, të drejtojë e të nxisë veprimtarinëkrijuese dhe realizuese të nxënësit. Kërkohet përgatitje dhe përgjegjësi maksimale përzbatimin me sukses të programit. Ai duhet të njohë mirë përmbajtjen e programit, si dhe tëjetë vazhdimisht i interesuar për të kualifikuar veten në mënyrë individuale, të krijojë njëbazë të fuqishme materiale për ti paraprirë zhvillimit normal të orëve të mësimit, tëtransmetojë qartë përmbajtjen e temës për detyrën e re te nxënësi.

Nxënësve u krijohet mundësia për të njohur e studiuar historinë dhe zhvillimin e artitpopullor, historinë dhe zhvillimin e veshjes duke i parë të realizuara në muze të ndryshmedhe nëpërmjet librave, katalogëve me punime në tekstil dhe revistave. Gjithashtu nxënësiduhet të orientohet të frekuentojë ekspozitat e ndryshme të artit pamor, të bëjë vizita nëgaleri arti, muzeume dhe biblioteka duke shfrytëzuar librat e artit dhe katalogët në shërbim tëtemave dhe projekteve që do të realizojë. Ai në këtë mënyrë arrin të njohë autor dhe vepra nëtekstil dhe tapiceri e më tej.

Njohja dhe studimi i natyrës realizohet duke dalë të organizuar në natyrë i gjithë grupidhe me punë individuale jashtë shkollës. Realizohen sa më shumë vizatime me motive tëndryshme, me lule, gjethe, objekte të ndryshme nga arkeologjia, arkitektura etj. dhe çdonxënës krijon bllokun e tij personal, i cili do ti shërbejë më pas për krijimin e projekteve sipastematikës së caktuar nga programi. Këto vizatime stilizohen dhe përpunohen nga nxënësi nëdetaje në funksion të kompozimeve që do të realizojë.

4. VLERËSIMI

Në përfundim të çdo detyre, ekspozohen të gjitha projektet e nxënësve në atelie. Nxënësitduke qenë përballë punimeve diskutojnë dhe nxjerrin konkluzione për detyrat e tjera.Vlerësimi i nxënësit me notë do të bëhet në bazë të një diskutimi të lirë mbi arritjet dhe ato qënxënësi duhet të realizojë më mirë. Në diskutim marrin pjesë të gjithë nxënësit, të cilëtorientohen nga mësuesi në bazë të objektivave të projektit të përfunduar. Në çdo përfundimdetyre bëhen diskutime me nxënësit për mbylljen e detyrës dhe nxirren konkluzione përforma dhe arritje sa më të mira në nivelin realizues të punës. Në vlerësim do të merretparasysh edhe vetëvlerësimi i nxënësit, si dhe mendimi i shokut. Vlerësimi me notë bëhet nëçdo përfundim detyre për të gjithë nxënësit. Vlerësimin me notën më të mirë e marrinnxënësit që krahas përfundimit të detyrës sipas kërkesave të programit realizojnë dhe detyrajashtë mësimit.

Nxënës/i,-ja është i nivelit të MJAFTUESHËM Frekuenton orët e mësimit. krijon dhe realizon mjaftueshëm. realizon mjaftueshëm programin e mësimit.

Nxënës/i,-ja është i nivelit të MIRË

110

Nxënës/i,-ja arrin këtë nivel, kur:

Frekuenton rregullisht orët e mësimit. Realizon mirë programinmësimor. Realizon mirë kompozimin në formë dhe përmbajtje.

Nxënës/i,-ja është i nivelit SHUMË TË MIRËNxënës/i,-ja arrin këtë nivel, kur:

Frekuenton rregullisht orët e mësimit. Realizon programin mësimor. Realizon shumë mirë kompozimin si në formë dhe përmbajtje.

111

Dega: ARTI FIGURATIV - PIKTURËLënda: Tekstil dhe ModëKlasa: 11-tëKohëzgjatja: 34 javë x 6 orë/javë = 204 orë

Kjo lëndë ka për qëllim formimin artistik të nxënësit në drejtim të dizajnit industrial tëtekstileve dhe pasurimin e ideve dhe formave kompozicionale në materiale të ndryshme dhepikturën dekorative.


të zhvillojë më tej njohuritë në studimin dhe zhvillimin e historisë të artit popullor,kryesisht në punimet e tekstilit dhe veshjet;

të përvetësojë sa më mirë stilizimin e elementeve, dekorativizimin e tyre, balancat grafikee koloristike, linjat, tonet, frakturat – si elemente stilizues;

të ketë njohuri teknike dhe artistike në realizimin e projekteve të dizajnit industrial dheteknikave të tjera realizuese;

të zhvillojë dëshirën, fantazinë krijuese dhe realizuese në nivel sa më të mirë përpërfundimin e projekteve gjatë vitit;

të ketë njohuri dhe arritje të mira me shije dhe fantazi personale në krijimin dherealizimin e projekteve për veshje (fashion design);

të bëjë përpjekje dhe të njohë mirë kompozimin, të arrijë nivele të mira në krijimin dherealizimin e kompozimit dekorativ dhe kolazhit.

2.Përmbajtja tematike e lëndës Tekstil dhe Modë


Kompozim meritëmgjeometrik.

1.1. Dizajnim përkëmisha, mbulesa,veshje muri, shami tëndryshme etj.

Nxënësi/ja:

kërkon skema dhe formakompozicionale;

bën zgjidhje grafike tëkompozimit;

bën baraspeshimin e linjave,toneve, ngjyrave dhe ruanritmin si element parësor;

njeh procedurën e zbatimitteknik të projektit;

di destinacionin për të cilinkrijohet projekti;

zgjedh motivin epërshtatshëm në shërbim tëidesë, e vizaton atë, estilizon dhe e abstragon dukee ruajtur simbolikën e vet;

realizon bocete, zgjidhje

28 orë

112

grafike dhe me disa ngjyra,variante të ndryshme;

ka fantazi krijuese nëpërmjetbashkimit të motiveve;

realizon detyrën në formatinletër 50 x 35cm dhe erealizon me ngjyra.

Kompozim meritëm asimetrik

2.1. Projekte për perde,mbulesa, copë metrazhipër veshje, veshje murietj.

krijon skema dhe formakompozicionale asimetrike;

kryen balanca grafike,koloristike, lineare etj.;

bën linja, tone, fraktura – sielemente stilizuese;

di destinacioni për të cilinkrijohet projekti;

zgjedh motivin gjeometrik,floreal, oriental ose meobjekte të ndryshme;

realizon vizatimin, stilizimindhe abstragimin e tij;

krijon bocete, zgjidhjegrafike dhe me ngjyra,nëdisa variante;

realizon vizatime, kuvariantin më të mire e hedhnë letër vizatimi me formattë madh 50 x 35cm;

realizon me ngjyra projektinku kërkohet në mënyrë samë dekorative dhe mund tëpërdoren efekte të ndryshmegjatë realizimit.

28 orë

Kompozim imbyllur

3.1. Shami koke, shall,shami plazhi, shami tëndryshme etj.

realizon kompozim tëmbyllur, që përbëhet ngaqendra dhe bordurat;

realizon skemakompozicionale dhe formaqë mund të zgjidhetsimetrike ose asimetrike, nëçdo rast i mbyllur;

trajton linja, tone, fraktura sielemente stilizues për tapasuruar kompozimin;

krijon balancën si qendër –bordurë në vizatimin emotiveve dhe në koloritin etyre mbi sipërfaqen ekompozimit;

zgjedh motivin ose objektin,

38 orë

113

vizatimin,stilizimin dheabstragimin ei tyre nëpërshtatje të destinacionit;

krijon bocete, zgjidhjegrafike dhe me ngjyra disavariante;

zbërthen motivin dhe krijonharmonizimin e tyre mesqendrës dhe bordurave;

realizon vizatimin e variantitmë të mire në letër vizatimi50 x 50cm;

realizon me ngjyra nëmënyrë dekorative.

Dizajnim përveshje, ( fashiondesign )

4.1. Njohuri fillestare tëveshjes4.2. Fantazi e lirë enxënësve në dizajnimpër veshje4.3. Stilizimi duke ubazuar në veshjettradicionale

zhvillon tendencën përspikatje të elementevetradicionale dhe moderne;

realizon stilizimin e figurësbashkë me veshjen;

bën dallimin në realizimin eveshjeve sipas stinëve dhemoshave;

bën krijimin dhe realiziminelegant të veshjevenëpërmjet përdorimit tëelementeve dhe mjeteve tëndryshme shprehëse;

bën zgjedhjen e veshjes qëdo të krijojmë;

mbledhjen e materialeve tëndryshme, foto nga veshjetpopullore të zonës qënjohim, vizatime, katalogëme veshje të modës,informacione të tjera përveshjet etj.;

realizon bocete me laps dheme ngjyra, variante tëndryshme;

zgjedh variantin më të mirëdhe kryen realizimin në letërvizatim në formatin 70 x50cm;

realizon ushtrime me fantazitë lirë dhe të pavarur jashtëmësimit.

40 orë

Kompozim i 5.1. Perde, veshje,

zgjedh elementin –objectdhe kryen stilizimin dheabstragimin e tij;

70

114

lirë, (abtragim,kolazh)

veshje muri, zhakart,sixhade murale(gobelina), tapiceri etj.5.2. Kompozimdekorativ duke përdoruredhe materiale tëngjitura në telajo aposipërfaqe të tjera

bën dekorimin e elementevetë lojës kompozicionale;

trajton lojën artistike tëelementeve të ndryshëm megjuhë të lirë imagjinare gjatënjë kompozimi;

realizon në telajokompozimin në letërvizatimi ose edhe nëmaterial të tjera;

zgjedh motive simbolike dhenë përshtatje të kompozimit,mjeteve dhe materialeve qëdo të përdorim në këtëprojekt;

realizon skema dhe formakompozicionale, me zgjidhjesa më interesante që ishërbejnë njëra tjetrës;

realizon bocete, zgjidhjegrafike dhe me ngjyra;

zgjedh variantin më të mirëdhe vizatimi në format tëmadh, në telajo, letërvizatimi apo materiale tëtjera;

punon me prova dheeksperimente artistike tërastësishme, gjatë realizimitme ngjyra, në procesinkrijues;

zgjedh materialet që do tëpërdorë në kompozimin mekolazh, sa më simbolike dhetë zgjedhura mirë në shërbimtë formës dhe përmbajtjes.


Mësuesi i lëndës Tekstil dhe Modë duhet të njohë, të drejtojë e të nxisë veprimtarinë krijuesedhe realizuese të nxënësit, kërkohet përgatitje dhe përgjegjësi maksimale për zbatimin mesukses të programit. Ai duhet të njohë mirë përmbajtjen e programit, si dhe të jetëvazhdimisht i interesuar për të kualifikuar veten në mënyrë individuale, të krijojë një bazë tëfuqishme materiale për ti paraprirë zhvillimit normal të orëve të mësimit, të transmetojë qartëpërmbajtjen e temës për detyrën e re te nxënësi.

Nxënësve u krijohet mundësia për të njohur e studiuar historinë dhe zhvillimin e artitpopullor, historinë dhe zhvillimin e veshjes duke i parë të realizuara në muze të ndryshme

115

dhe nëpërmjet librave, katalogëve me punime në tekstil dhe revistave. Gjithashtu nxënësiduhet të orientohet të frekuentojë ekspozitat e ndryshme të artit pamor, të bëjë vizita në galeriarti, muzeume dhe biblioteka duke shfrytëzuar librat e artit dhe katalogët në shërbim tëtemave dhe projekteve që do të realizoje. Ai në këtë mënyrë arrin të njohë autor dhe vepra nëtekstil dhe tapiceri e më tej.


4. VLERËSIMI


116

Dega: ARTI FIGURATIV - PIKTURËLënda: Tekstil dhe ModëKlasa: 12-tëKohëzgjatja: 34 javë x 8 orë/javë = 272 orë

Programi i klasës 12-të ka për qëllim zhvillimin e mëtejshëm të njohurive të fituara nëformimin artistik të nxënësit, në drejtim të projektimit industrial të tekstileve gjatë viteve,projekteve për stilizimin e veshjes, pasurimin e ideve dhe formave kompozicionale nëmateriale të ndryshme dhe pikturën dekorative, si dhe realizimin praktik të projektit nëteknikën e qilimit dhe sixhadenë në tezgjah.


të zhvillojë më tej njohuritë në studimin dhe zhvillimin e artit popullor, kryesisht nëpunimet e tekstilit dhe veshjet;

të ketë njohuri teknike dhe artistike në realizimin e projekteve të dizajnit industrialdhe teknikave të tjera realizuese;

të krijojë dhe realizojë me stil dhe simbolikë personale në materiale të ndryshmeprojekte dhe kompozime në pikturën dekorative dhe kolazh, duke ja përshtaturarkitekturës bashkëkohore;

në krijimin e projekteve për veshje (fashion design) stilizimin, shijet dhe fantazinëpersonale ta realizoje në nivel më të mirë nëpërmjet projekteve dhe mundësive sërealizimit në material të tyre;

të kenë njohuri praktike në realizimin e projekteve me material në tezgjah, nëteknikën e thurjes dhe lidhjes me nyje për qilim dhe sixhade.

2.Përmbajtja tematike e lëndës Tekstil dhe Modë


Kompozimabstrakt,(teknika tëndryshme )

1.1. Pikturëdekorativemurale, estilizuar dhe eabstraguar

1.2. Teknika tëndryshme mbikanavacë dhekolazh me materialetë ndryshme

Nxënësi/ja: zgjedh objektin, stilizon dhe bën

abstragimin e tij në nivelesimbolike;

realzion zgjidhjen grafike tëkompozimit;

realizon barazpeshimine linjave,toneve dhe ngjyrave;

realizon lojën vizive tëelementeve të abstraguara;

bën orientimin për krijimin dheavancimin e stilit dhe simbolikëspersonale;

zgjedh motivin - objektin tëpërshtatshëm në shërbim tëidesë;

realizon vizatimin, stilizimin dhe

44 orë

117

abstragimin e motiveve dheobjekteve;

realizon bocete, zgjidhje grafikedhe me ngjyra, forma tëndryshme kompozicionale,variante me ngjyra;

realizon vizatimin në telajo osenë materiale të tjera në format tëmadh;

kryen realizimin e kompozimitme ngjyra dhe me materiale eteknika të ndryshme.

Kompozim imbyllur apo ihapur,(thurje,lidhje,stampim )

2.1. Dizajnim përçarçafë, kuvertë,jastëkë, sofrabeze,peceta etj.

realizon lojën me tone tëpërafërta, gama koloristike,finesa lineare;

kryen zgjedhje të posaçme tëmotiveve për krijimin eemocioneve të qetësisë dhe tërehatisë;

realizon tendencë dhe finesëelegante kompozicionale;

zgjedhmotivin, stilizimin dheabstragimin në një kompozim;

realizon balancimin nëkompozimin e qendrës mebordurat, gjithashtu dhe ngjyrat,tonet, linjat etj.;

realizon bocete, zgjidhje grafikedhe me ngjyra, në variante tëndryshme;

realizon përpunimin e gamëskoloristike, përmes përdorimit tëngjyrave të qeta dhe dekorative;

realizon vizatimin në format tëmadh dhe bën vlerësimnëpërmjet kompozimit tëmotiveve dhe shpërndarjes sëtyre në qendër dhe në bordurë;

kryen realizimin me ngjyra tëprojektit përmes një pune tëpastër dhe me gama të përafërtanë mënyrë sa më dekorative dhetrajtimi i saktë dhe dekorativ imotiveve.

44 orë

Thellim në

3.1. Projekte përshtroje, qilim,sixhade, tapet

realizon zgjedhjen e motiveve nëpërshtatje të teknikës së punimitme fije leshi në tezgjah;

përqendrohet në stilizimin dheritmin e motiveve të shpërndarë

56 orë

118

kompozimin embyllur,(thurje, lidhje)

në sipërfaqen e kompozimit; kryen harmonizimin e

hapësirave të sfondit e tëmotiveve dhe qendrën mebordurat;

realizon linja, tone, fraktura – sielemente stilizues;

realizon balanca grafike ekoloristike, me organizim qendër– bordurë si në vizatimin emotiveve dhe në koloritin e tyrembi sipërfaqen e kompozimit;

përdor shumëllojshmëri tëmjeteve shprehëse në realizimine projektit;

zgjedhmotivin qendror tëbordurave, stilizimin,abstragimin dhe përpunimin;

zhvillon trajtimin dhe pasurimine formës kompozicionale;

realizon bocete, zgjidhje grafikedhe me ngjyra disa variante;

realizon zbërthimin e motivitdhe kryen harmonizimi i tyremes qendrës dhe bordurave;

realizon vizatimin e variantit mëtë mire në letër vizatimi 70 x50cm;

kryen realizimin me ngjyradekorative, harmonike dhe tështrira.

Kompozimme elementesimbolikë( diplomë )

4.1. Kompozim nëteknikën e thurje –lidhjes për qilim,sixhade murale (gobelina )

4.3. Pikturëdekorativemurale, nëfasada tëbrendshme

4.3. Teknika tëndryshme mbikanavacë

zgjedh motivin si objekt – nënivelin simbolik;

kupton se forma dhe përmbajtjaduhet të shërbejnë dhe të jenë nëfunksion të kompozimit;

përdor lojën vizive të elementevetë abstraguara;

orientohet për krijimin dheavancimin e stilit dhe simbolikëspersonale nëpërmjet pikturimitdhe realizimit të projektit;

përdor mjete të ndryshmeshprehëse në kompozim;

realizon stilizimi dhe abstragimii motiveve dhe objekteve nënivelin simbolik;

realizon bocete, zgjidhje grafike,me laps dhe me ngjyra, variante

72 orë

119

të ndryshme; realizon vizatimin e saktë të

gjitha detajeve të kompozimitnë telajo;

realizon mbushjen e sfondit mengjyra, dhe mbushjen e motivevedhe objekteve me ngjyra;

realizon trajtimin artistik dhe tëdetajeve të ndryshme tëkompozimit në të gjithësipërfaqen e telajos;

përdor forma, mjete dhemateriale të ndryshme nërealizimin përfundimtar tëkompozimit.

Dizajnimpër veshje,( fashiondesign )

5.1. Fantazi e lirënë dizajnimin përveshje5.2. Stilizimi iveshjeve duke umbështetur dheduke marrëelementë tëndryshëm ngaveshjet tradicionaleshqiptare ku ne injohim ato më mirë

zhvillon njohuritë, shijet dhefantazinë personale;

realizon krijim të veshjeve tëtipit altamoda;

shfrytëzon elemente nga veshjetkombëtare për të stilizuar duke ilehtësuar në përafrimin e frymësme veshjet e kohës;

spikat gjatë punimeve meelemente tradicionalo dhemoderne;

realizon veshje me ngjyra oseedhe me materiale të ndryshme;

realizon bocete me laps, zgjidhjegrafike dhe me ngjyra, variantetë ndryshme;

shfrytëzon materialet tëndryshme katalogë, revista tëmodës, ekspozita të ndryshmeetj;

realizon vizatim në format tëmadh, realizim me ngjyra dheme material të tjera;

realizon veshje në manekin memateriale të ndryshme;

kryen ushtrime me fantazi të lirëdhe të pavarur jashtë mësimit.

56 orë


Mësuesi i lëndës Tekstil dhe Modë duhet të njohë, të drejtojë e të nxisë veprimtarinë krijuesedhe realizuese të nxënësit, kërkohet përgatitje dhe përgjegjësi maksimale për zbatimin mesukses të programit. Ai duhet të njohë mirë përmbajtjen e programit, si dhe të jetë

120

vazhdimisht i interesuar për të kualifikuar veten në mënyrë individuale, të krijojë një bazë tëfuqishme materiale për ti paraprirë zhvillimit normal të orëve të mësimit, të transmetojë qartëpërmbajtjen e temës për detyrën e re te nxënësi.

Nxënësve u krijohet mundësia për të njohur e studiuar historinë dhe zhvillimin e artitpopullor, historinë dhe zhvillimin e veshjes duke i parë të realizuara në muze të ndryshmedhe nëpërmjet librave, katalogëve me punime në tekstil dhe revistave. Gjithashtu nxënësiduhet të orientohet të frekuentojë ekspozitat e ndryshme të artit pamor, të bëjë vizita nëgaleri arti, muze dhe biblioteka duke shfrytëzuar librat e artit dhe katalogët në shërbim tëtemave dhe projekteve që do të realizoje. Ai në këtë mënyrë arrin të njohë autor dhe vepra nëtekstil dhe tapiceri e më tej.


4. VLERËSIMI


121

Dega: ARTI FIGURATIV - PIKTURËSpecialiteti: FotografiKlasa: 10-tëKohëzgjatja: 34 javë x 4 orë/javë = 136 orë

Lënda e fotografisë synon të njohë nxënësit me teknikat e fotografisë dhe t’i aftësojë ata nëpërdorimin e aparatit dhe aksesorëve që shërbejnë për procesin e krijimtarisë në fotografi.Programi synon gjithashtu t’i bëjë nxënësit të vëmendshëm ndaj mediumit të fotografisë jovetëm si një shkencë por dhe si një mjet për tu shprehur në kontekstin kulturor. Mjeshtëria nëteknikën e fotografisë dhe evoluimi në principet artistike të mediumit, janë faktorët që do taudhëheqin nxënësin në krijimin e personalitetit artistik të tij. Në përfundim të këtij programinxënësi do të jetë i aftë të krijojë një portofol të plotë me krijimtaritë e tij të cilat do të shfaqinnjohuritë e përfituara si dhe do ti shërbejnë atij në studimet e mëpasme.


përvetëson mirë elementet teorike, teknike dhe artistike që luan fotografia; përvetëson mirë teknikat e fotografimit: kompozim, këndvështrim; njeh mirë ndërtimin e aparatit dhe pjesët përbërëse të tij; njeh mirë funksionin që luajnë objektivat dhe diafragma; njeh mirë materialet negative dhe pozitive; përvetëson teknologjinë e re të fotografimit, të njihet me aparatin digjital; përsoset në fushën e kompozimit të modelit, peizazhit, natyrë e qetë.

2.Përmbajtja tematike e lëndës Fotografi


Fotografia dhehistoriku i saj

1.1 Fotografia

1.2 Historiku i fotografisë

1.3 Njohje me fotografinëshqiptare

1.4 Zhanret e fotografisë

Nxënësi/ja:

njeh artin e fotografisë; njeh fotografinë botërore; njeh fotografinë dhe

autorët shqiptarë; njeh zhanret e ndryshme

të artit të fotografisë.

30orë

Njohje meteknikën efotografisë

2.1.Ndërtimi i filmit bardhë e zi2.2.Ndërtimi i filmit me ngjyra2.3.Ndërtimi i aparatitfotografik me film2.4.Ndërtimi i aparatitfotografik digjital2.5.Pjesët e aparatit fotografik

2.6.Programet automatike2.7.Detyrë praktike me objektetë thjeshta. Natyrë e qetë

kupton ndërtimin e filmitbardhë e zi dhe mengjyra;

dallon elementet qëpërbëjnë filmin;

përshkruan ndërtimin dhefunksionimin e aparatitme film si dhe manual;

praktikohet meprogramet automatike;

krijon një set fotografikme objekte të thjeshta.

30orë

122

Krijueshmërianë fotografi

3.1 Programi manual.3.2 Apertura (diafragma) dhe

përdorimi i saj3.3 ISO (ndjeshmëria e filmit

ose e sensorit) dhepërdorimi i tij

3.4. Shutter speed (grila edritës) dhe si përdoret3.5.Detyrë praktike natyrë eqetë

zbaton udhëzimet eprogramit manual;

kupton dhe përdor gjatëfotografimit aperturën;

krijon foto duke përdorurISO-n;

përdor gjatë krijimit tëfotove grilën e dritës për tëkrijuar efekte;

krijon punë të ndryshmeduke përdorur njohuritë emarra për të qenit krijues;

26orë

Elementët ekompozimit

4.1Njohuri bazë mbikompozimin e kuadrit4.2.Llojet e planeve: detaji,portret, bust etj.4.3.Pika e kuadrimit (point ofview)4.4.Thjeshtësia në kuadër4.5.Loja me formatgjeometrike në kuadër4.4. Balancimi i kuadrit4.5. Prerja e qëllimshme e

kuadrit dhe elementevenë të

4.6. Thellësia e kuadrit4.7. Rregulli i 1/3 në kuadër4.8. Thyerja e rregullave në

kompozimin e kuadrit4.9. Detyrë praktike me

objekte më komplekseNatyrë e qetë

realizon kompozimin ekuadrit;

kupton prerjet e planeve. praktikon pikën e

kundrimit; realizon dhe është krijues

me elementet mëkomplekse që ndërtojnëfotografinë;

realizon një set fotografiknatyrë e qetë me objektekomplekse.

50orë

Fotografia epeizazhit urban

5.1 Loja me perspektivëndhe rëndësia e saj në kuadër5.2. Loja me dritën dhe si takërkojmë5.3. Loja me planet për njëkuadër sa më të thellë.Objektet e planit të parë, tëdytë, etj.5.4. Loja me shutter speedpër një fotografi sa mëdinamike

kupton rolin dhefunksionin e perspektivëssidhe rëndësinë e saj nëkuadër;

kupton rëndësinë e dritësnatyrale dhe ta kërkojëatë;

ndërton një kuadër sa mëtë thellë duke luajtur meplanet.

krijon një kuadër sa mëdinamik urban.

15orë

3.VLERËSIMI

123


njeh minimalisht ndërtimin e aparatit dhe elementët përbërës të tij; njeh minimalisht ndërtimin e filmit negativ dhe pozitiv; njeh pak funksionimin e aparateve digjitale; kryen të paktën një detyrë praktike të dhënë gjatë vitit.


përvetëson mesatarisht elementet teorike, teknike dhe artistike që luan fotografia; përvetëson mesatarisht elementet e kompozimit dhe këndvështrimit; përvetëson mirë ndërtimin e aparatit dhe elementët përbërës të tij; njeh mirë funksionimin e aparateve digjitale; kryen pjesërisht detyrat praktike të dhëna gjatë vitit.


përvetëson elementet teorike, teknike dhe artistike që luan fotografia; përvetëson dhe krijon në mënyrë të saktë elementete kompozimit dhe këndvështrimit; njeh profesionalisht ndërtimin e aparatit dhe elementët përbërës të tij; njeh mirë rolin që luajnë objektivat dhe diafragma; përvetëson ndërtimin e filmit negativ dhe pozitiv; njeh më së miri funksionimin e aparateve digjitale; kryen me sukses detyrat praktike të dhëna gjatë vitit.

124



njeh saktë objektivat dhe ndërtimin e tyre; praktikon dhe krijon foto me objektivat këndgjerë; praktikon dhe krijon foto me objektivat me kënd normal; praktikon dhe krijon foto me objektivat këndngushtë; njeh pajisjet teknike të ndriçimit; praktikon dhe krijon foto me ndriçim natyral; praktikon dhe krijon foto me ndriçim artificial; njeh me historikun e kinemasë botërore dhe shqiptare; njeh ndërtimin e kamerës me film dhe atë digjitale; praktikon dhe krijon një etyd të thjeshtë filmik.

2. Përmbajtja tematike e lëndës Fotografi

Tematika Tematika Rezultatet e pritshme Orët

Problemetkomplekse teknikedhe estetike tefotografisë

1.1.Njohje e përgjithshme eobjektivave

1.2.Ndërtimi i objektivit1.3.Objektivat me distancë

fokale fikse, (prime lenses)1.4.Objektivat me distancë

fokale të ndryshueshme,(zoom lenses)

1.5.Objektivat kënd gjerë,(Wide Angle Lenses.

1.6.Objektivat me kënd normal,(Standard angle lenses)

1.7.Objektivat kënd ngushtë,(telephoto lenses)

1.8.Thellësia e fushës sëfokusit, (depth of field)

1.9.Tri elementet qëkontrollojnë thellësinë efushës së fokusit.Diafragma, Distancafokale e objektivit,Distanca midis Aparatitdhe subjektit

1.10.Detyrë praktike

Nxënësi/ja:

praktikon në mënyrëefektive gjetjen ekarakterit të maskës.

praktikon dherealizon ndërtimin emaskës në volum.

përvetëson teknikën erealizimit të negativitnë allci.

realizon me sukses njëmaskë me të gjithadetajet e nevojshme.

70 orë

2.1 Njohje me teknikën endriçimit

2.2 Temperatura e ngjyrës në

njeh me teknikat bazëtë ndriçimit.

kupton ndryshimin54 orë

125

Parimet eelementeve tëndriçimit

ndriçim2.3 Njohje me ndriçiminnatyral2.4 Njohje me ndriçiminartificial.2.5 Njohje me pajisjet tekniketë ndriçimit2.6 Njohje me filtrat xhelatinëdhe filtrat xham2.7 Detyrë praktike portret,bust me teknikat e ndriçimit nëstudio

midis ndriçimit natyraldhe atij artificial.

realizon detyratpraktike portret dhebust me teknikat emësipërme.

Arti i kinemasë

3.1. Histori e shkurtër ekinemasë botërore3.2. Histori e shkurtër ekinemasë shqiptare3.3. Njohje me ndërtimin ekamerës filmike3.4. Njohje me ndërtimin ekamerës digjitale3.5. Njohje me llojet e planevenë kinema3.6. Njohje me teknikën emontazhit3.7. Njohje me programet bazëtë montazhit3.8. Njohje me pajisjet tekniketë lëvizjes së kamerës3.9. Detyrë praktike “Etydfilmik”

njeh me historikun ekinemasë botërore dheatë shqiptare;

njeh ndërtimin ekamerës me film dheasaj digjitale;

kupton prerjet eplaneve dhe gjuhënfilmike;

realizon me teknikëndhe programet bazë tëmontazhit;

krijon një produkt tëthjeshtë filmik menjohuritë e mësipërme.

60 orë

Fotografia nënatyrë.(Wild life andoutdoor)

4.1. Set fotografik peizazhi nënatyrë4.2. Set fotografik “Subjekti nëmarrëdhënie me natyrën”4.3. Set fotografik“Trashigimia kulturore”

krijon një setfotografik në natyrë;

krijon një setfotografik me temë“Trashëgimiakulturore”;

20 orë

3.VLERËSIMI

Nxënësi/ja është i nivelit MJAFTUESHËMNxënës/ja arrin këtë nivel, kur:

njeh minimalisht objektivat dhe ndërtimin e tyre; njeh minimalisht pajisjet kryesore të ndriçimit; njeh pak funksionimin dhe ndërtimin e kamerës me film dhe atë digjitale; kryen të paktën një detyrë praktike të dhënë gjatë vitit.

Nxënësi/ja është i nivelit MIRË

126

Nxënësi/ja arrin këtë nivel, kur:

njeh mesatarisht objektivat dhe ndërtimin e tyre; njeh mesatarisht objektivat kënd gjerë, normalë dhe kënd ngushtë; njeh mesatarisht pajisjet kryesore të ndriçimit; njeh mjaftueshëm historikun e kinemasë botërore dhe shqiptare; kryen pjesërisht detyrat praktike të dhëna gjatë vitit.

Nxënësi/ja është i nivelit SHUMË TË MIRË

njeh saktë objektivat dhe ndërtimin e tyre; njeh saktë dhe është krijues me objektivat kënd gjerë, normalë dhe kënd ngushtë; njeh saktë pajisjet kryesore të ndriçimit; realizon saktë detyrat me ndriçim natyral dhe artificial; njeh më së miri historikun e kinemasë botërore dhe shqiptare; njeh më së miri funksionimin dhe ndërtimin e kamerës me film dhe atë digjitale; realizon me sukses një etyd të thjeshtë filmik.

127



njeh dhe kupton pajisjet laboratorike të larjes dhe stampimit të fotos; praktikon proceset e zhvillimit të filmit bardhë e zi dhe me ngjyra praktikon proceset e stampimit të fotografisë bardhë e zi dhe me ngjyra; njihet me mediumin e video art dhe artistët që e prezantojnë video art; kupton se çfarë e ndryshon video art me kinemanë dhe tv; krijon një detyrë në mediumin e video art; realizon me sukses detyrën e diplomës duke u bazuar në të gjitha teknikat dhe

mediumet që ka mësuar.

2. Përmbajtja tematike e lëndës Fotografi


Pajisjet laboratoriketë larjes dhestampimit të fotos,bardhë e zi dhe mengjyra.

1.1. Dhoma e errët

1.2. Solucionet për procesimine filmit negativ bardhë ezi

1.3. Koha e nevojshme përprocesimin e filmitnegativ bardhë e zi

1.4. Solucionet për procesimin efilmit pozitiv bardhë e zi(reversal process)

1.5. Koha e nevojshme përprocesimin e filmitpozitiv bardhë e zi(reversal process)

1.6. Njohje e përgjithshmembi procesin e stampimit

1.7. Solucionet përkatëse përprocesin e stampimit nëteknikën bardhë e zi

1.8. Koha e nevojshme eprocesit të stampimit nëteknikën bardhë e zi

1.9 Solucionet përkatëse përprocesin e stampimit në

Nxënësi/ja:

njeh pajisjetlaboratorike përzhvillimin dhestampimin e filmitbardhë e zi;

njeh pajisjetlaboratorike përzhvillimin dhestampimin e filmit mengjyra;

praktikon procesin ezhvillimit të filmitpozitiv (reversal)bardhë e zi;

praktikon procesin ezhvillimit të filmitpozitiv (reversal) mengjyra;

realizon një set fotoshtë stampuaranëlaborator meteknikat e mësipërme.

120 orë

128

teknikën me ngjyra1.10. Koha e nevojshme e

procesit të stampimit nëteknikën me ngjyra

1.11 Filtrat e nevojshëmdhe përdorimi i tyre nëprocesin e stampimitbardhë e zi

1.12 Filtrat e nevojshëmdhe përdorimi i tyre nëprocesin e stampimit mengjyra

1.13 Detyrë praktike përnjohjen e procesevelaboratorike

Video Art

2.1. Një histori e shkurtërmbi video art2.2. Artistët kryesorë tëvideo artit

2.3. Çfarë endryshon video art mekinemanë dhe tv2.4. Video arti në ShqipëriArtistët që e përfaqësojnë

2.5. Detyrë praktike “Poezi epërkthyer në imazh”

kupton se ç’ështëvideo art;

njeh artistët kryesorëtë këtij mediumi;

kupton ndryshiminmidis video art dhefilmit apo tv;

realizon me sukses njëdetyrë në këtëmedium.

64 orë

Projektidiplomës:Foto,Film i shkurtër,Video art,Video instalim. Temëe lirë

3.1. Diskutim mbi projektetindividuale

3.2. Materiale ndihmëse.Projektime foto, video art,filma3.3. Konkretizimi i ideve nëfazën e parë të realizimitFoto, video art, film ishkurtër

3.4. Faza e dytë e realizimit.Post produksionFoto-editim, video editim

3.5. Faza e tretëDetajimi i projekteve, foto,video, film3.6. Faza e katërtOrganizimi i hapësirës së

realizon me suksesdetyrën e diplomësbazuar në të gjithëinformacionin e marrënë tre vite.

88 orë

129

ekspozimit3.7 Mbyllja e detyrës dheprezantimi final

3.VLERËSIMI


njeh pak pajisjet laboratorike të larjes dhe stampimit të fotos; njeh pak historikun dhe artistët që përfaqësojnë video art; kryen të paktën një detyrë praktike të dhënë gjatë vitit; realizon minimumin e detyrës së diplomës duke u bazuar në të gjitha teknikat dhe

mediumet që ka mësuar.


njeh mjaftueshëm pajisjet laboratorike të larjes dhe stampimit të fotos; njeh mjaftueshëm proceset e zhvillimit të filmit bardhë e zi dhe me ngjyra; njeh mjaftueshëm proceset e stampimit të fotografisë bardhë e zi dhe me ngjyra; njeh mjaftueshëm historikun dhe artistët që përfaqësojnë video art; realizon mesatarisht një detyrë në mediumin e video art. realizon mesatarisht detyrën e diplomës duke u bazuar në të gjitha teknikat dhe mediumet

që ka mësuar.


njeh dhe kupton saktë pajisjet laboratorike të larjes dhe stampimit të fotos; njeh dhe praktikon proceset e zhvillimit të filmit bardhë e zi dhe me ngjyra; njeh dhe praktikon proceset e stampimit të fotografisë bardhë e zi dhe me ngjyra; përvetëson saktë mediumin e video art; njeh mirë historikun dhe artistët që përfaqësojnë video art; realizon saktë një detyrë në mediumin e video art; realizon me sukses detyrën e diplomës duke u bazuar në të gjitha teknikat dhe mediumet

që ka mësuar.

Documents

KURRIKULA PËR SHKOLLAT ME DREJTIM TË ORIENTUAR … Lendore/7Shkolla me Drejtim... · republika e shq ipËrisË ministria e arsimit dhe s portit kurrikula pËr shkollat me drejtim