Drejtim Financiar Nderkombetar

7/25/2019 Drejtim Financiar Nderkombetar

1/16

Drejtim Financiar

NderkombetarLeksione

Ne kete punim paraqiten temat 6 dhe7 te lendes fakultative prane Fakultetit Ekonomik Tirane, Halit

Xhafa (2006).


2/16

PERMBAJTJE

KREU 6: TREGJET E KONTRATAVE ME AFAT DHE TE OPSIONEVE ........................ 2

KREU 7: KUSHTET E BARAZISE NE FINANCEN NDERKOMBETARE DHE

PARASHIKIMET VALUTORE ................................................................................................. 8

KREU 8: MATJA DHE MANAXHIMI I EKSPOZIMIT KONTABEL E ATIJ TE

TRANSAKSIONEVE ................................................................................................................. 13


3/16

Kreu 6: Tregjet e Kontratave me Afat dhe te Opsioneve

Kontrata me afat te valutave te huaja dhe kontrata e opsioneve jane nje lloj i ri i instrumentave

financarem te cilat do te trajtohen ne kete kre.

6.1 Kontrata me Afat

Ne vitin 1972, Bursa Tregetare e ikagos (Chicago Mercantile Exchange) hapi divizionin e saj te

Tregut Monetar Nderkombetar (IMM) e cila ofroi nje vend per spekulatoret e valutes dhe per te

gjithe ata qe kerkonin te ulnin riskun e tyre valuator. Tregtimi behet per kontrata me afat te

valutes (Currency Futures) te cilat jane kontrata per nje sasi te caktuar valute te dhene; kursi i

kembimit fiksohet ne momentin qe kontrata hyn ne fuqi dhe data e levrimit, vendoset nga bordi i

drejtoreve te IMM. Keto kontrata qe perfaqesojne hapin e pare ne zhvillimin e kontratave

financiare me afat, jane modeluar sipas kontratave ne afat te drithrave/mallrave.

Leva e kontratave eshte e larte, marzhet mesatare te kerkuara jane me pak se 4% e vleres se

kontrates me afat. Leva siguron qe pasuria e investitorit do te reazlixohet duke perfituar nga

lekundjet shume te vogla ne kurset e kembimit. Nje element tjeter i kontratave me afat jane edhe

komisonet e tregetareve, te cilat variojne ne nje cikel te plot afro 15 $ (dollar amerikan). Kjo

kosto perben me pak se 0.05% te vleres se kontrates se sterlines britanike.

6.1.1 Kontratat e Ardhme kundrejt Kontratave me Afat

Kontratat me afat jane kontrata te standartizuara, te tregetuara ne nje treg te organizuar, ndersa

kontratat e ardhme jane negociata jot te standartizuara dhe pergjithesisht behen ne teleks ose ne

bashkebisedim midis paleve. Kontrata me afat jane sipas tregut qe do te thote fitimet dhe

humbjet e kontraktuara paguhen do dite ne fund te tregetimit. Shlyerja ditore ul riskun e

mospermbushjes se kontratave me afat ne krahasim me kontratat e ardhme. Porsi kontrata e

ardhme edhe kontratat me afat mund te mbyllen lehtesisht me nje tregetim kompesues.Me

poshte po paraqesim nje shembull te rregullimit sipas tregut te kontratave me afat:

Koha Veprimi Fluksi i Parave

E Marte ne mengjes Investitore blen kontrat me afat te SFrqe paguhen ne dy dite, mimi = 0.75$

Asnje

Mbyllja e te Martes mimi i kontrates rritet ne 0.755$.

Pozicioni eshte i ngarkuar ndaj tregut

Investitori perfiton:

125000 x (0.755-0.75)=625$Mbyllja e te Merrkures mimi i kontrates bie ne 0.752$.

Pozicioni eshte i ngarkuar ndaj tregutInvestitori paguan:125000 x (0.755-0.752)=375$

Mbyllja e te Enjtes mimi i kontrates bie ne 0.74$.a) Kontrata eshte engarkuar ndaj

tregut.b) Investitori merr levrimin e

125000 SFr.

a) Investitori paguan:125000 x (0.752-0.74)=1500$

b) Investitori paguan:125000 x 0.74 = 92500$


4/16

Diferencat kryesore midis kontratave te ardhme dhe kontratave me afat mund te grupohen sisap

karakteristikave:

Kontratat e ardhme tregetohen me telefon ose teleks.

Kontratat me afat tregetohen ne nje arene konkuruese.Te tregetuarit

Tregu i ardhshem eshte vete-rregullues.

IMM rregullohet nga komisioni i Tregetimit teKontratave me Afat te Mallrave.

Rregullimi

Mbi 90% e kontratave te ardhme shlyhen me levrimaktual.

Me pak se 1% e kontratave me afat te IMM shlyhen melevrim.

Frekuenca e Levrimit

Kontratat e ardhme percaktohen individualisht dhetentojne te jene shume te medha.

Kontrata me afat jane te standartizuara sipas valutes.Madhesia e Kontrates

Bankat ofrojne kontrata te ardhme per levrim do date.

Kontratat me afat te IMM jane te vlefshme per levrimvetem ne disa data te caktuara.

Data e Levrimit

Shlyerja e kontratave te ardhme ndodh ne daten ecaktuar sipas marveshjes.

Shlyerjet e kontrataveme afat behen do dite nepermjetsistemit te kleringut.

Shlyerja

mimet e kontratave te ardhme zakonisht kuotohensipas termave europiane.

Kontratat me afat kuotohen sipas termave amerikane.Kosto e Transaksioneve

Marzhet nuk jane te kerkuara ne tregun e ardhshem.

Marzhet kerkohen nga te gjithe pjesmarresit ne tregunme afat.

Marzhet

Risku i kreditimit lind nga secila pale ne kontratat eardhme, prandaj vendosen edhe kufij kreditimi.

Shtepia e kleringut eshte gjithmone njera palepjesmarrese ne do kontrate me afat, duke zvogeluarndjeshem riskun.

Risku i Kreditimit


5/16

6.2 Opsionet e Valutes

Opsionet e valutes i japin zoteruesit te drejten, por jo detyrimin te shese/bleje valuten e

kontraktuar, me nje mim ushtrimor te caktuar, brenda nje date te caktuar. Shitesi i opsioneve per

shitje (put option) apo blerje (call option) eshte i detyruar te permbushe kontraten nese bleresi e

deshirone kete. Meqenese opsioni, si per blerje ashtu edhe per shitje, ka nje vlere, bleresi duhet tipaguaj shitesit nje prim per privilegjin qe i ofron opsioni. Opsioni amerikan mund te ushtrohet ne

cdo moment deri ne daten e skadences ndersa opsioni europian mund te ushtrohet vetem ne

maturim.

Per te patur nje ide te rezultateve qe mund te marrim nga blerja e nje opsion per blerje ose shitje

po sjellim nga nje shembull per secilen.

In-The MoneyOpsioni qe sjell fitim kur ushtrohet me kursin korrent

te kembimit diten qe shtrohet quhet i pasur.

Out Of-The Money Opsioni qe nuk sjell fitim po te ushtrohet me kursinkorrent eshte i varfer.

At-The MoneyOpsioni qw e ka mimin ushtrimor te barabarte me

kursin korrent (spot) te kembimit eshte ibarazvlershem.

$(2,500)

$(1,875)

$(1,250)

$(625)

$-

$625

$1,250

$1,875

$2,500

0.60 $ 0.62 $ 0.64 $ 0.66 $ 0.68 $ 0.7 $ 0.72 $ 0.74 $

Opsion Blerje (Call Option) Opsioni

Fitimi Potencial ipakufizuar

Humbje e kufizuar

mimi ushtrimor

I varfer I barazvlefshem I pasur


6/16

Kursi i

Kembimit

0.60 $ 0.62 $ 0.64 $ 0.66 $ 0.68 $ 0.70 $

Flukset

HyreseShitja emenjehershme eSFr

--- --- --- 41250 42500 43750

FlukseDalese Primi i Opsionit -1250 -1250 -1250 -1250 -1250 -1250Ushtrimi i

Opsionit--- --- --- -40000 -40000 -40000

Fitimi/Humbja -1250 -1250 -1250 0 +1250 +2500

Per rastin e dyte, opsion shitje, eshte nje situate e kundert me te paren.

Kursi i

Kembimit

0.58 $ 0.60 $ 0.62 $ 0.64 $ 0.66 $ 0.68 $

Flukset

HyreseUshtrimi iOpsionit

40000 40000 40000 --- --- ---

Flukse

DalesePrimi i Opsionit -1250 -1250 -1250 -1250 -1250 -1250

Blerja emenjehershme e

SFr

-36250 -37500 -38750 --- --- ---

Fitimi/Humbja +2500 +1250 0 -1250 -1250 -1250

6.2.1 mimi dhe Vleresimi i Opsioneve

Nga kendveshtrimi teorik, vlera e nje opsioni perbehet nga dy komponente: (1) Vlera e

Brendshme, e cila eshte shuma me te cilen opsioni eshte i pasur (Spot PriceExercise Price) dhe

$(2,500)

$(1,875)

$(1,250)

$(625)

$-

$625

$1,250

$1,875

$2,500

0.58 $ 0.60 $ 0.62 $ 0.64 $ 0.66 $ 0.68 $

Opsion Shitje (Put Option) Opsioni

Fitimi Potencialderi ne 38'750 $

mimi ushtrimor

I pasur I barazvlefshem I varfer


7/16

(2) Vlera ne Kohe, quhet do tejkalim i vleres se opsionit mbi vleren e tij te brendshme. Vlera e

nje opsioni valute rritet me kontraten e maturimimit dhe me rritjen e luhatjes se kursit te

kembimit.

Si shikojm edhe grafiket e mesiperm opsionet e valutes mund te perdoren per te garantuar flukset

valutore te huaja, por kontratat me afat jane me te mira sesa opsionet per mbrojtjen e flukseve tearkes ne valuta te njohura. Dhe ne varesi te luhatshmeris se kurseve te kembimit nje kompani

mund te mbrohet me pozicion te gjate te opsionit per shitje nese kurset jane ne rritje te shpejte

dhe kur kurset bien me shpejtes kompania do te perfitonte me teper nga kontratat me afat.

6.3 Ushtrime dhe Problema

1. Nje investitor blen te merrkuren ne mengjes nje kontrate me afat ne euro per blerje valute(madhesia e nje kontrate te tille eshte 125.000 ) me kursin 142 leke/euro. Kontrata

maturohet diten e premte. Kursi i mbylljes te merrkuren, te enjten dhe te premten eshte

perkatesisht 140, 142 dhe 143 leke/euro. Tregoni te gjitha veprimet qe kryen investitori.

Zgjidhja:

Koha Veprimi Fluksi i Parave

E Merrkura ne

mengjes

Investitore blen kontrat me afat te Euro = 142 leke/

Asnje

Mbyllja e te Merrkures mimi i kontrates bie ne 140 leke/Pozicioni eshte i ngarkuar ndaj tregut

Investitori paguan:125000 x (140-142)

Mbyllja e te Enjtes mimi i kontrates rritet ne 142 leke/Pozicioni eshte i ngarkuar ndaj tregut

Investitori perfiton:125000 x (142-140)

Mbyllja e te Premtes mimi i kontrates rritet ne 143 leke/a) Kontrata eshte e ngarkuar ndajtregut.

b) Investitori merr levrimin e125000 / Maturohet Kontrata

a)

Investitori perfiton:125000 x (143-142)b) Investitori paguan:

125000 x 143 leke/

Fitimi / Humbja + 125000 leke

2. Nje firme shqipetare prt te paguaj pas nje muaj Shumen prej 20.000 euro ndaj nje klientite saj Italian. Drejtuesi i saj financiar si kundershtar risku do te mbrohet ndaj riskut

valuator dhe ka grumbulluar informacionet e meposhtme nga banka ku firma eshte

kliente e rregullt. Kontrata e ardhshme ofrohen me kursin 125 leke/ dhe 124 leke/ dheprim i barabarte me 1 leke/njesi. Drejtesi i departamentit te thesarit te firmes parashikon

qe kursi i tregut pas nje muaj do te jete ne nje nga keto vlera 120, 122, 124, 126, 128

leke/. Sa do te ishte fitimi apo humbja nga mbropjtja nepermjet kontratave te ardhshme

per secilen nga kurset e mundshme te kembimit? Po nga mbrojtja nepermjet opsioneve?

Ilustrojeni grafikisht.


8/16

Zgjidhja:

Kontrata E ardhshme:

Kursi i

Kembimit

120 122 124 126 128

Fluksi Dales 2.5 milion 2.5 milion 2.5 milion 2.5 milion 2.5 milionFluksi Hyres 2.4 milion 2.44 milion 2.48 milion 2.52 milion 2.56 milion

Fitmi / Humbja - 0.1 milion - 0.06 milion - 0.02 milion + 0.02 milion + 0.06 milion

Opsioni Blerje:

Kursi i

Kembimit

120 122 124 126 128

Flukse

t

Hyrese

Ushtrimi iOpsionit

--- --- --- 2.5 milion 2.5 milion

FlukseDalese Primi i Opsionit 20000 20000 20000 20000 20000Blerja emenjehershme eEuros

2.4 milion 2.44 milion 2.48 milion 2.52 milion 2.56 milion

Fitimi/Humbja - 20000 - 20000 - 20000 0 + 0.06 milion

3. Nje firme shqipetare prt te arketoj pas nje muaj Shumen prej 10000 euro nga nje klient ihuaj gjerman. Drejtuesi i saj financiar ka grumbulluar informacionet e meposhtme ngabanka. Kontrtatat e ardhshme ofrohen me kursin 135 leke/ per afatin nje mujor.

Opsionet valutore per blerje/shitje ofrohen me kurset ushtrimore perkatesisht 130, 132,

134, 136, 138 leke/. Sa do te ishte fitimi apo humbja nga mbrojtja nepermjet kontratave

per secilin rast? Po nga mbrojtja nepermjet opsioneve? Ilustrojen grafikisht.

Zgjidhje:

120 leke/ 122 leke/ 125 leke/ 126 leke/ 128 leke/ 130 leke/

Opsion Blerje (Call Option) Kontrata e Ardhshme


9/16

Kontrata e Ardhshme

Kursi i

Kembimit

130 132 134 136 138

Fluksi Hyres 1.35 milion 1.35 milion 1.35 milion 1.35 milion 1.35 milionFluksi Dales 1.3 milion 1.32 milion 1.34 milion 1.36 milion 1.38 milion

Fitmi / Humbja - 0.05 milion - 0.03 milion - 0.01 milion + 0.01 milion + 0.03milion

Opsion Shitje:

Kursi i

Kembimit

130 132 134 136 138

Flukset

HyreseUshtrimi iOpsionit

1.34 milion 1.34 milion 1.34 milion --- ---

Flukse

Dalese

Primi i Opsionit 10000 10000 10000 10000 10000

Blerja emenjehershme eEuros

1.3 milion 1.32 milion 1.34 milion --- ---

Fitimi/Humbja + 0.03 mil + 0.01 mil - 0.01 mil - 0.01 mil - 0.01 mil

Kreu 7: Kushtet e Barazise ne Financen Nderkombetare dhe Parashikimet

Valutore

Ligji i nje mimi do te thote qe mimet e rregulluara te mallrave te njejte dhe te aktiveve

financiare duhet te jene Brenda kostove te transaksionit, te njejta ne mbare boten. Per

respektimin e ketij ligji jane ngritur shume modeled he teori ekonomike por pese te meposhtmet

jane ato kryesore:

130 leke/ 132 leke/ 133 leke/ 134 leke/ 135 leke/ 136 leke/ 138 leke/

Opsion Shitje (Put Option) Kontrata e Ardhshme


10/16

1. Barazia e Fuqise Blerese (PPP)2. Efekti Fisher (FE)3. Efekti Nderkombetar Fisher (IEF)4. Pariteti i normave te interest (IRP)5. Normat me afat si parshikuese te paanshme te normave te ardhshme ditore (UFR)

Midis ketyre teorive ekonomike ekziston nje lidhje per kurset ditore, kurset me afat, normave te

inflacionit dhe normave te interesit.

7.1Barazia e Fuqise Blerese (PPP)

Barazia e fuqise blerese do te thote qe valutat me norm ate larta inflacioni duhet te zhvleresohen

ndaj valutave me norma me te ulta inflacioni.

N.q.s ih dhe ifjane rritjet ne nivelin e mimeve (normat e inflacionit) gjate nje periudhe kohe

respektivisht per SHBA dhe vendin e huaj; e0 eshte vlera ne dollare e nje njesie te valutes se huaj

ne fillim te periudhes; dhe eteshte kursi i kembimit ne fund te periudhes, atehere:

Ndryshimi ipritur ne % ikursit ditor te

valutes se huaj

Diferenca enormave te

interesit + X%

Diferenca enormes se priturte inflacionit +

X%

Zbritja me afatose primi ne

valut te huaj -X%

UFR

FE

IRP

PPP

IFE


11/16

Domethene, ndryshimi ne kursin e kembimit duhet te barazoje ndryshimin e inflacionit per te

njejten periudhe kohe. Ne fakt, PPP kerkon: valuta me norma te larta inflacioni duhet te

zhvleresohet ne krahasim me valutat me norma me te uleta inflacioni.

7.2Efekti Fisher

Norma reale e interesit eshte rritja neto ne pasuri, te cilen njerzit presin ta arrijne kur kursejne

dhe invesojne te ardhurat aktuale, ndryshe mund te shihet si konsum i ardhshem. Efekti Fisher

bene te ditur qe norma nominale e interesit rperbehet nga dy element:

1. Nje norme reale e kerkuar kthimi a, dhe2. Nje mim inflacioni i barabarte me Shumen e pritur te inflacionit i.

1 + norma nominale = (1 + norma reale) x (1 + norma e pritur e inflacionit)

1 + r = (1 + a) x (1 + i)

Ekuacioni i Fisher-it thote se: n.q.s norma e kerkuar e kthimit eshte 3% dhe inflacioni i pritur

eshte 10%, atehere norma nominale e interesit duhet te jete rreth 13.3%. Versioni i pergjithshem

i efektit Fisher thekson qe kthimet barazohen barazohen ndermjet vendeve te ndryshme

nepermjet arbitrazhitdomethen, ah= afku nenshkrimet hdhefi referohen vendas (home) dhe

huaj (foregin). N.q.s kthimet reale te pritura do te ishin me te larta ne nje valute sesa ne nje tjeter,

kapitali leviz nga valuta e dyte ne te paren. Ky process spekulimi do te vazhdonte, ne munges te

nderhyrjes qeveritare, derisa kthimeet reale te pritura te barazoheshin. Atehere, ne ekuiliber,

duhet te ndodhe qe ndryshimi ne normen nominale te interesit do te barazoje perafersishte

ndryshimin e paraprire te norms se inflacionit, ose:

ku rhdhe rfjane perkatesisht normat nominale te kurseve vendase dhe te huaj. Pra ne versionin e

pergjithshen efekti fisher thote: valutat me norma te larta inflacioni duhet te shoqerohen me

norma me te larta interesi sesa valutat me norma me te ulta inflacioni.

7.3Efekti Nderkombetar Fisher

Duke bashkuar teorit e Barazise se Fuqise Blerese dhe te Efektit Fisher do te perfitojm teorin e

trete, ate te Efektit Nderkombetar te Fisher-it. I cili shpreh qe valutat menorma interesi me te ultapritet te vleresohen ndaj valutave me norma interesi me te larta. Kjo teori shprehet nepermjet

formules se meposhtme dhe modifikimet e saj:


12/16

7.4 Teoria e Barazise se Normes se Interesit

Sipas teoris se se Barazise se normave te interest, valuta e vendit me norme interesi me te ulta

duhet te kene nje mim te ardhshm me termat e valutes se vendit me norme me te lart, pra

spekulimi i interest te mbuluar do te vazhdoje, derisa normat e interesit ne valuta te ndryshme

jane baraz njera tjetren. Kjo zbatohet kur diferenca ne normat e interesit eshte afersisht ebarabarte me diferencen ne afat.

Ne te vertet teori kerkon: normat e larta te interest ekuilibrohen nga zbritje te ardhshme dhe

normat e uleta ekuilibrohen nga prime apo mime te ardhshme.

7.5 Parashikimi Valutor

Parashikimi valuator eshte bere nje domosdoshmeri per korporatat shumekombeshe financiaresepse parashikimi valuator mund te oje ne fitime. Por qe keto fitime te jene te qendrueshme

parashikuesi duhet te permbush te pakten nje nga kriteret e meposhtme:

1. Perdor ekskluzivisht modelin parashikue me te mire.2. Ka mundesi te marre informacione perpara investitoreve te tjere.3. Perfiton nga shmangiet e vogla te perkohshme nga ekuilibri.4. Mund te parashikojne natyren e nderhyrjeve qeveritare ne tregun e kembimeve me

jashte.

7.5.1 Parshikimet me Baze Tregun

Parashikimet valutore mund te realizohen duke zbatuar ndikime tashme te trupezuara ne normat

e interest dhe kurset e ardhshme. Parashikimi me baze ndryshimet e kursit te kembimit mund te

realizohen shume thjeshte nga kurset ditore te ardhshme, me fjale te tjera, f1 dujet te jete e

barabarte me e1, ku e1eshte parshikimi per kursin ditor te ardhshem.

7.5.2 Parashikimet e Bazuara ne Modele

Dy perafrimet kryesore te bazuara ne modele per parashikimin valuator njihen si analiza baze

dhe analiza teknike.

1. Analiza Baze, eshte menyra me e zakonshme e parashikimit te kurseve te ardhshme tekembimit. Ajo mbeshtetet ne shqyrtimin e variablave dhe politikave makroekonomike qe

mund te ndikojne ne te ardhmen e nje valute. Forma me e thjeshte e saj perfshin

perdorimin e barazise se fuqise blerese (PPP).


13/16

2. Analiza Teknike, eshte e kunderta e analizes baze, per faktin se ajo perqendrohetekskluzivishte ne mimet e te kaluares dhe vellimin e levizjeve dhe injoron totalisht

faktoret ekonomik dhe politikeper te parshikuar fituesit dhe humbesit.

7.6 Ushtrime dhe Problema

1. Ne dhjetor 1990, rendimenti in je bonoje thesari 1-vjeare gjermane ishte 9.1% dhe in jebonoje amerikane 6.9%. Ne te njejten kohe inflacioni gjate vitit 1990 ishte 6.3% ne

SHBA dhe 3.1% ne Gjermani.

Ajane keto norma inflacioni ne perputhje me efektin Fisher?

Zgjidhje: Jo, nese nese supozojme qe inflacioni i ardhshem eshte i barabarte me ate te shkuar.

Norma reale e interest ne Gjermani eshte rreth 6% = ( 9.1 - 3.1) dhe ne SHBA eshte rreth 0.6% =

(6.96.3).

Si mund te shpjegohet diferenca e mesiperme ne normat e interest midis SHBA dhe Gjermanise?

Zgjidhje: Norma reale e interest ne Gjermani u rrit per te terhequr nevojat shtese per capital per

financimin e investimeve te medha ne Gjermanin Lindore.

Ne Shkurt 1985, arrit nivelin pik mujor 182%. Sa ishte inflacioni Bolivian ne shkalle vjetore i

ketij muaji?

Zgjidhje: Inflacioni vjetor gjendet (1+i)12 - 1= 2.8212= 25,292,257%

2. NE fund te viteve 90, thesari britanik, duke ndjekur mekanizmat e kurseve te kembimit teSME, ofronte rendimente per bonot 11.5% dhe thesari gjerman per bonot gjermane vetem9%. Sipas kushteve te hyrjes ne SME, Britania vendoste nje norme qendrore ndaj DM

prej 2.95DM/paund duke synuar te zbatoje kete norm edhe per bonot +/- 6%.

Sa duhet te bjere kursi i sterlin/DM gjate 10 viteve qe bonot gjermane te ofrojn nje kthim me

te lart se bonot britanike.Supozojme se bonot jane me kupon zero dhe nuk paguhet interes

deri ne maturim.

Zgjidhje: Investimi i 1DM ne obligacione me kupon zero thesari britanik do te sjelle kthim:

Duke zgjedhur midis kursit korrent dhe te ardhshem me afatte sterlines qe barazon dy kthimet gjejme . PRa paundi duhet te vleresohetme 20.29% gjate 10 vityeve te ardhshme qe kthimet me te larta te sterlines te fshihen nga

humbjet nga kembimi.

Si mund te krahasohetkursi i kembimit i pikes a me kufirin e poshtem te kursit sterlin/DM qe

synon te ruaj qeveria britanike?


14/16

Zgjidhje: Limit ii meposhtem e sterlines sipas kushteve te SME eshte 1 = 2.7730DM ose

(0.94 x 2.95). Ndaj kursit te dhene zhvleresimi prej 20.29% do ta oje kursin 1 =

2.3514DM pra mbi kufirin e poshtem.

Kreu 8:Matja dhe Manaxhimi i Ekspozimit Kontabel e atij te Transaksioneve

Mbrojtja e ekspozimit ten je valute te veante nenkupton marrjen e nje pozicioni balancues ne

kete valute, te tille qe ajo ka humbet ose fitohet ne ekspozimin fillestar valuator te kompesohet

plotesisht nga fitimi ose humbja korresponduese qe rrjedh nga pozicioni i mbrojtur.

8.1 Ekspozimi Kontabel dhe Metoda te Ndryshme te Konvertimit Valutor

Ekspozimi kontabel lind nga nevoja per te konvertuar llgarite, te ardhurat dhe shpenzimet ne

valute te huaj, ne valute vendase. Njihen kater metoda kryesore te kembimit:

8.1.1Metoda Korrente / JoMonetare

Sipas kesaj metoda te gjitha aktivet dhe detyrimet korrente te filialeve te huaja konvertohen ne

valut vendase me kursin korrent te kembimit dhe do aktiv ose detyrim jokorrent konvertohet me

kursin historic te kembimit. Pasqyra e te ardhurave dhe shpenzimeve konvertohet me kursin

mesatar te kembimit te periudhes, me perjashtim te atyre zerave te shpenzimeve dhe te

ardhurave, qe jane te lidhura me active ose detyrimet jokorrente. Zerat dytesor si:

shp.amortizimit, zhvleresimit, etj konvertohen me te njejtin kurs me zerat korrespondues te

bilancit.

8.1.2Metoda Monetare / JoMonetare

Kjo metod bene dallimin midis aktiveve dhe detyrimeve monetare domethen atyre te zerave qe

paraqesin nje pretendim (te drejte) per te arketuar ose nje detyrim per te paguar, nje shume fikse

ne monedh te huaj dhe atyre aktiveve dhe detyrimeve jomonetare ose fizike. Zerat monetary

1 Metoda Korrente / Jo - Korrente

2 Metoda Monetare / Jo - Monetare

3 Metoda e Perkohshme

4 Metoda e Kursit Korrent


15/16

konvertohen me kursin korrent ndersa zerat jomonetar konvertohen me kursin historik. Zerat e

pasqyres te ardhurave dhe shpenzimeve konvertohen me kursin mesatar te kembimit gjate

periudhes prkatese, me perjashtim te te ardhurave dhe shpenzimeve qe lidhen me aktivite dhe

detyrime jomonetare.

8.1.3Metoda e Perkohshme

Kjo metode shfaqet sin je version i modifikuar i metodes monetare / jomonetare, i vetmi

ndryshim eshte se sipas kesaj metode inventari normalisht kembehet me kursin historik por aim

und te kembehet edhe me kursin korrent n.q.s inventari paraqitet ne bilanc me vleren e tregut.

8.1.4Metoda e kursit korrent

Eshte dhe metoda me e thjeshte, sipas te ciles te gjithe zerat e bilancit dhe te pasqyres se fitimit

konvertohen me kursin korrent.

8.2 Standartet e Kontabilitetit Financiar FASB52

Pakenaqesit e korporatav ndaj FASB8 oi ne adaptimin e FASB52, i cili diktoi perdorimin e

kursit korrent. Sipas tij, te gjitha zerat e te ardhurave dhe shpenzimeve ne monedhe te huaj ne

pasqyren e fitimit, duhet te konvertohen ne valuten vendase ose me kursin e kembimit ekzistues

ne daten ne te cilen njihen keeta zera ose sipas nje mesatareje te ponderuar te kursit te kembimit

te periudhes. Pjesa me e madhe e fitimit ose humbjes te koncertuara sipas FASB 52 shmangin

pasqyren e fitimit dhe akumulohen ne nje llogari te vacant te kapitalit ne bilancin e kompanise

meme. Zakonisht kjo llogari quhet rregullimet akumulative te konvertimit.

FASB 52 gjithashtu bene dallimin e valutes funksionale, eshte valuta e mjedisit fillestar

ekonomik ne te cilin filiali gjeneron dhe shpenzon para, dhe valute raportuese, e cila eshte valuta

e kompanise meme.

8.3 Ekspozimi i Transaksioneve

Nese kryejm transaksione dhe kemi konvertim te valutave atehere rrjedhimidht hasemi me

rrezikun e transaskioneve ndaj kursit te kembimit. Ekspozimi ndaj transaksioneve perfshin

llogarite brenda dhe jashte bilancit. Per tu mbrojtur nga keto rreziqe korporatat hartojne strategji

mbrojtese por nese tregjet jane efiente kompanit nuk mund te mbrohen ndaj ndryshimeve te

pritura te kurseve te kembimit. Teknikat baze te mbrojtjes perfshijne:


16/16

Z

hvleresim Shit valuten lokale me kontrate

te ardhshme

Ul nivelin e parave te arkes dheteletrave te tregetueshme nemonedhe lokale

Forco kushtet e kreditit

Vono arketimet e llogarive tearketueshme ne valute te forte

Rrit importin e te mirave nevalute te forte

Merr borxh ne valute lokale

Shpejto pagimin e llogarive tepagueshme kundrejt filialeve tehuaja

Vono mbledhjet e llogarive tearketueshme nga filialet e huaja

Faturo eksporte ne valute tehuaj dhe importo ne valutelokale

Vleresim Blej monedhe lokale me

kontrate te ardhshme

Rrit nivelin e parave dhe teletrave me vlere tetregetueshme ne monedhelokale

Zbut kushtet e kreditit nemonedhe lokale

Ul importin e te mirave nevalute te forte

Faturo eksporte ne valute

lokale dhe importe ne valute tehuaj

Documents

Drejtim Financiar Nderkombetar