Upload
leon
View
174
Download
14
Embed Size (px)
DESCRIPTION
KURTULUŞ SAVAŞI HAZIRLIK DÖNEMİ. HUKUKİ GENELGELER KONGRELER TBMM. ASKERİ DOĞU CEPHESİ GÜNEY CEPHESİ BATI CEPHESİ. SİYASİ MUDANYA ATEŞKES ANL. LOZAN BARIŞ ANT. MUSTAFA KEMAL’İN İSTANBUL’A GELİŞİ. Mondros Ateşkes Antlaşması İmzalandığı sırada; - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
HUKUKİ
GENELGELER
KONGRELER
TBMM
ASKERİ
DOĞU CEPHESİ
GÜNEY CEPHESİ
BATI CEPHESİ
SİYASİ
MUDANYA ATEŞKES ANL.
LOZAN BARIŞ ANT.
Suriye – Filistin cephesinde bulunan Alman komutan Liman Van Sanders ülkeyi terketti. (30 Ekim 1918)
Yerine Mustafa Kemal Yıldırım orduları komutanlığına atandı.(31 Ekim 1918)
Yıldırım orduları bir süre sonra lağv edildi.(8 Kasım 1918)
Bu durum üzerine Mustafa Kemal Harbiye Nezaretine (İstanbul’a) geri çağrıldı. (13 Kasım 1918)
MUSTAFA KEMAL’İN İSTANBUL’A GELİŞİ
• Mondros Ateşkes Antlaşması İmzalandığı sırada;
• Mondros Ateşkes Antlaşmasının imzalanmasından sonra İstanbul 13 Kasım 1918’de fiilen işgal edildi.
• 13 Kasım 1918 tarihi aynı zamanda hem İstanbul’un fiilen işgal edilişi hem de Mustafa Kemal’in İstanbul’a geldiği tarihtir.
• “GELDİKLERİ GİBİ GİDERLER” sözünü bu esnada kullanılmıştır.
MUSTAFA KEMAL’İN SAMSUN’A ÇIKIŞI
NEDEN MUSTAFA KEMAL?
Mustafa Kemal ile Padişah Vahdettin’in Almanya seyahatinde birlikte
çıkmaları
Mustafa Kemal’in, I. Dünya savaşı sırasındaki başarıları
Mustafa Kemal’in, İttihatçı olmaması (1907-1911)
Mustafa Kemalin, bazı çevrelerce İstanbul’dan uzaklaştırmak
istenmesi
NEDEN MUSTAFA KEMAL?
Mustafa Kemal ile Padişah Vahdettin’in Almanya seyahatinde birlikte
çıkmaları
Mustafa Kemal’in, I. Dünya savaşı sırasındaki başarıları
Mustafa Kemal’in, İttihatçı olmaması (1907-1911)
Mustafa Kemalin, bazı çevrelerce İstanbul’dan uzaklaştırmak
istenmesi
MUSTAFA KEMAL’İN SAMSUN’DAKİ YETKİ VE GÖREVLERİ
YETKİSİ: 9. Ordu Müfettişliği
RESMİ GÖREVİ:
Karadeniz ve çevresindeki asayiş ve güvenliği sağlamak
Halkın elinde bulunan silah ve cephaneyi toplamak
Türk halkına silah yardımı eden kurumları kuruluşları kapatmak
Terhis edilmemiş orduları terhis etmek
YETKİSİ: 9. Ordu Müfettişliği
RESMİ GÖREVİ:
Karadeniz ve çevresindeki asayiş ve güvenliği sağlamak
Halkın elinde bulunan silah ve cephaneyi toplamak
Türk halkına silah yardımı eden kurumları kuruluşları kapatmak
Terhis edilmemiş orduları terhis etmek
MUSTAFA KEMAL’İN SAMSUN’A ÇIKIŞI19 MAYIS 1919
19 MAYIS 1919 MUSTAFA KEMAL’İN SAMSUN’A ÇIKIŞI İLE;
• Kurtuluş Savaşına Hazırlık Dönemi başladı.• Atatürk Dönemi başladı.(1919 - 1938)• Nutuk (1919- 1927)
Mustafa Kemal Samsun’a çıktığında Türk halkı kurtuluş çaresi olarak; Amerikan mandacılığı İngiltere mandacılığı Bölgesel direnişi savunanlar olmak üzere üç kısma ayrılmıştı.
Mustafa Kemal’in beynindeki düşüncesi “Ya İstiklal Ya Ölüm”
19 MAYIS 1919 MUSTAFA KEMAL’İN SAMSUN’A ÇIKIŞI İLE;
• Kurtuluş Savaşına Hazırlık Dönemi başladı.• Atatürk Dönemi başladı.(1919 - 1938)• Nutuk (1919- 1927)
Mustafa Kemal Samsun’a çıktığında Türk halkı kurtuluş çaresi olarak; Amerikan mandacılığı İngiltere mandacılığı Bölgesel direnişi savunanlar olmak üzere üç kısma ayrılmıştı.
Mustafa Kemal’in beynindeki düşüncesi “Ya İstiklal Ya Ölüm”
SAMSUN RAPORU (22 Mayıs 1919)
Milli Mücadelenin ilk belgesidir.
Mondros’a tepki niteliğindedir.
Mustafa Kemal ilk defa resmi görev yetkilerinin dışına çıkmıştır.
Mustafa Kemal ilk defa İstanbul Hükümeti ile görüş ayrılığına
düşmüştür.
NOT: İstanbul’a gönderildiği için ulusal bilinci uyandırma amacı
yoktur.
I. TBMM’nin kurulması
II. Erzurum Kongresi
III. Amasya Genelgesi
Yukarıdakilerden hangileriyle İstanbul Hükümeti açıkça yok sayılmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
I. TBMM’nin kurulması
II. Erzurum Kongresi
III. Amasya Genelgesi
Yukarıdakilerden hangileriyle İstanbul Hükümeti açıkça yok sayılmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
HAVZA GENELGESİ (28 Mayıs 1919)
Ulusal bilinci uyandırmaya yönelik ilk belgedir.
İzmir’in işgalinin haksız olduğu protesto edilmiştir.
Mondros’a Tepki niteliğindedir.
Mustafa Kemal resmi görev yetkilerinin dışına çıkmıştır.
Mustafa Kemal ile İstanbul Hükümeti arasındaki görüş ayrılığı
artmıştır.
NOT: Mustafa Kemal ilk defa İstanbul Hükümeti tarafından İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
Ulusal bilinci uyandırmaya yönelik ilk belgedir.
İzmir’in işgalinin haksız olduğu protesto edilmiştir.
Mondros’a Tepki niteliğindedir.
Mustafa Kemal resmi görev yetkilerinin dışına çıkmıştır.
Mustafa Kemal ile İstanbul Hükümeti arasındaki görüş ayrılığı
artmıştır.
NOT: Mustafa Kemal ilk defa İstanbul Hükümeti tarafından İstanbul’a geri
çağrılmıştır.
AMASYA GENELGESİ(22 Haziran 1919)
Mustafa Kemal Amasya Genelgesini yayımlamadan önce yanında bulunan ve uzakta bulunan arkadaşlarının sözlü - yazılı onayını aldıktan sonra yayımlamıştır.
Rauf(Orbay), Refet(Bele) , Ali Fuat(Cebesoy), Kazım(Karabekir), Cemal Paşa
•Milli Mücadeleyi kişisellikten çıkarmak( Örgütlü bir hareket olduğunu göstermek)
•Genelgenin etkisini arttırmak
Mustafa Kemal Amasya Genelgesini yayımlamadan önce yanında bulunan ve uzakta bulunan arkadaşlarının sözlü - yazılı onayını aldıktan sonra yayımlamıştır.
Rauf(Orbay), Refet(Bele) , Ali Fuat(Cebesoy), Kazım(Karabekir), Cemal Paşa
•Milli Mücadeleyi kişisellikten çıkarmak( Örgütlü bir hareket olduğunu göstermek)
•Genelgenin etkisini arttırmak
Milli Mücadelenin ilk defa amacı, gerekçesi ve yöntemi belirlenmiştir.(PROGAMI)
İlk defa” içte İstanbul Hükümetine - dışta işgalci güçlere “üstü kapalı olarak tepki
gösterildi.
İlk defa üstü kapalı olarak “Milli Egemenlikten” bahsedildi.
Bu nedenle; “İhtilal Beyannamesidir” İleride yapılacak olan inkılapların “evrensel” olacağının göstergesidir.
Temsil Heyeti’nin kurulması öngörülmüştür.
Sivas’ta milli bir kongrenin toplanması kararlaştırılmıştır.
Doğu illeri adına Erzurum da bir kongre düzenleneceği duyuruldu kararlaştırılmadı
NOT: Mustafa Kemal askerlik görevinden istifa etti.( Sine-i Millete döndü)
Aşağıdakilerden hangisi Kurtuluş Savaşı’nın nedenini, programını ve başladığını gösteren bir belge niteliğindedir?
A) Amasya GenelgesiB) Amasya ProtokolüC) Sivas Kongresi kararlarıD) Erzurum Kongresi kararlarıE) Balıkesir Kongresi kararları
Aşağıdakilerden hangisi Kurtuluş Savaşı’nın nedenini, programını ve başladığını gösteren bir belge niteliğindedir?
A) Amasya GenelgesiB) Amasya ProtokolüC) Sivas Kongresi kararlarıD) Erzurum Kongresi kararlarıE) Balıkesir Kongresi kararları
• Sivas’ta millî bir kongrenin acilen toplanması• Bütün illerin her sancağından halkın güvenini kazanmış delegelerin en kısa
zamanda yola çıkarılması Yukarıdaki çağrılar aşağıdakilerden hangisinin kapsamındadır?
A) Erzurum Kongresi B) Amasya Genelgesi C) Sivas Kongresi D) Amasya Protokolü E) Alaşehir Kongresi
• Sivas’ta millî bir kongrenin acilen toplanması• Bütün illerin her sancağından halkın güvenini kazanmış delegelerin en kısa
zamanda yola çıkarılması Yukarıdaki çağrılar aşağıdakilerden hangisinin kapsamındadır?
A) Erzurum Kongresi B) Amasya Genelgesi C) Sivas Kongresi D) Amasya Protokolü E) Alaşehir Kongresi
ERZURUM KONGRESİ (23 Temmuz - 7 Ağustos 1919)
ERZURUM-AFYON- POZANTI TOPLANMA BÖLGESEL - KARARLAR YÖNÜ İLE ULUSAL
Erzurum Kongresi toplanış şekli ve niteliği bakımından bölgesel olmakla beraber, ulusal bir kongre gibi hareket etmiştir.Aşağıdakilerden hangisinin Erzurum Kongresi’nin bu özelliğine kanıt olduğu savunulabilir?A) Toplandığı yerin adını almasıB) Doğu vilayetlerinin temsilcilerinin katılmasıC) Mustafa Kemal’in başkanlık yapmasıD) Kâzım Karabekir’in desteklemesi
E) Manda ve himayeyi reddetmesi
Erzurum Kongresi toplanış şekli ve niteliği bakımından bölgesel olmakla beraber, ulusal bir kongre gibi hareket etmiştir.Aşağıdakilerden hangisinin Erzurum Kongresi’nin bu özelliğine kanıt olduğu savunulabilir?A) Toplandığı yerin adını almasıB) Doğu vilayetlerinin temsilcilerinin katılmasıC) Mustafa Kemal’in başkanlık yapmasıD) Kâzım Karabekir’in desteklemesi
E) Manda ve himayeyi reddetmesi
• Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve Trabzon Muhafaza-i Hukuk Cemiyetlerinin ortak çalışmaları ile toplanmıştır.
• İlk defa MİLLİ SINIRLAR dan bahsedilmiştir.( ERZURUM+SİVAS+AMASYA GÖRŞ+MİSAKIMİLLİ)
• İlk defa AZINLIKLARA siyasi ve sosyal dengemizi bozucu hakların verilemeyeceğinden bahsedilmiştir.
• İlk defa MANDA ve HİMAYEYE karşı çıkılmıştır.
• İlk defa MEBUSLAR MECLİSİNİN toplanması yönünde karar alınmıştır.
• Başkanı Mustafa Kemal olan dokuz kişilik Temsilciler Kurulu oluşturulmuştur.
• Milli egemenlik koşulsuz ( açıkça) olarak kabul edilmiştir.
• Misakımilli’nin temelleri atılmıştır.
• Mustafa Kemal’in sivil olarak katıldığı ilk olaydır.
• İç ve dış politikaya dair kararların alınması, kongrenin bir hükümet gibi çalıştığına kanıttır.
• Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve Trabzon Muhafaza-i Hukuk Cemiyetlerinin ortak çalışmaları ile toplanmıştır.
• İlk defa MİLLİ SINIRLAR dan bahsedilmiştir.( ERZURUM+SİVAS+AMASYA GÖRŞ+MİSAKIMİLLİ)
• İlk defa AZINLIKLARA siyasi ve sosyal dengemizi bozucu hakların verilemeyeceğinden bahsedilmiştir.
• İlk defa MANDA ve HİMAYEYE karşı çıkılmıştır.
• İlk defa MEBUSLAR MECLİSİNİN toplanması yönünde karar alınmıştır.
• Başkanı Mustafa Kemal olan dokuz kişilik Temsilciler Kurulu oluşturulmuştur.
• Milli egemenlik koşulsuz ( açıkça) olarak kabul edilmiştir.
• Misakımilli’nin temelleri atılmıştır.
• Mustafa Kemal’in sivil olarak katıldığı ilk olaydır.
• İç ve dış politikaya dair kararların alınması, kongrenin bir hükümet gibi çalıştığına kanıttır.
Erzurum Kongresi, aşağıdakilerin hangisiyle Sivas Kongresi’nden ayrılır?
A) Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin kararıyla toplanması B) İstanbul Hükümetine güvensizliğini belirtmesi C) Azınlıklara siyasi egemenliği ve sosyal dengeyi bozacak ayrıcalıklar verilmesini reddetmesi D) Vatanın bölünmez bir bütün olduğunun ilke olarak benimsenmesi E) Mustafa Kemal’in kongre başkanlığına seçilmesi
Erzurum Kongresi, aşağıdakilerin hangisiyle Sivas Kongresi’nden ayrılır?
A) Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin kararıyla toplanması B) İstanbul Hükümetine güvensizliğini belirtmesi C) Azınlıklara siyasi egemenliği ve sosyal dengeyi bozacak ayrıcalıklar verilmesini reddetmesi D) Vatanın bölünmez bir bütün olduğunun ilke olarak benimsenmesi E) Mustafa Kemal’in kongre başkanlığına seçilmesi
BALIKESİR ve ALAŞEHİR KONGRESİ • Batıdaki bütün güçleri birleştirmeyi amaçlamışlardır.
• Reddi İlhak Cemiyetinin çalışmaları ile toplanmışlardır.
• Her iki kongrede hem toplanış şekli hem de aldıkları kararlar bakımından bölgeseldirler.
• Her iki kongrenin de başkanlığını Hacım Muhittin yapmıştır.
• Her iki kongrede İstanbul’a bağlılıklarını bildirmişlerdir.
• Batı cephesinin kurulmasını sağlamışlardır.
BALIKESİR ve ALAŞEHİR KONGRESİ • Batıdaki bütün güçleri birleştirmeyi amaçlamışlardır.
• Reddi İlhak Cemiyetinin çalışmaları ile toplanmışlardır.
• Her iki kongrede hem toplanış şekli hem de aldıkları kararlar bakımından bölgeseldirler.
• Her iki kongrenin de başkanlığını Hacım Muhittin yapmıştır.
• Her iki kongrede İstanbul’a bağlılıklarını bildirmişlerdir.
• Batı cephesinin kurulmasını sağlamışlardır.
SİVAS KONGRESİ (4-11 Eylül 1919)
Toplanma kararı Amasya genelgesinde alınmıştır.
Her bakımdan ulusal bir kongredir.
Erzurum Kongresinde alınan kararlar, bazı ilave ve değişikliklerle aynen kabul edilmiştir.
Bütün dernek ve cemiyetler “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti “adı altında birleştirildi.
Temsilciler kurulu vatanın bütününü temsil eder.( üye sayısı artırıldı)
Manda ve himaye kesin olarak reddedildi.
Temsilciler kurulu , ilk defa yürütme yetkisini kullandı
Ali Fuat Cebesoy’un Temsilciler Kurulu tarafından Batı cephesine Kuvayımilliyenin kumandanlığına atanması ile Batı cephesinde kumanda birliği sağlandı.
İrade-i Milliye gazetesi çıkarılması kararı alındı.
Toplanma kararı Amasya genelgesinde alınmıştır.
Her bakımdan ulusal bir kongredir.
Erzurum Kongresinde alınan kararlar, bazı ilave ve değişikliklerle aynen kabul edilmiştir.
Bütün dernek ve cemiyetler “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti “adı altında birleştirildi.
Temsilciler kurulu vatanın bütününü temsil eder.( üye sayısı artırıldı)
Manda ve himaye kesin olarak reddedildi.
Temsilciler kurulu , ilk defa yürütme yetkisini kullandı
Ali Fuat Cebesoy’un Temsilciler Kurulu tarafından Batı cephesine Kuvayımilliyenin kumandanlığına atanması ile Batı cephesinde kumanda birliği sağlandı.
İrade-i Milliye gazetesi çıkarılması kararı alındı.
Kurtuluş Savaşı’nda, Temsilciler Kurulu’nun bütün ülkeyi temsil etmesi Ali Fuat Paşa’nın Batı Cephesi Kuvvetleri Genel Komutanlığına atanması ulusal cemiyetlerin birleştirilmesi kararları aşağıdakilerin hangisinde alınmıştır? A) Erzurum Kongresi B) Sivas Kongresi C) Amasya Görüşmesi
D) Amasya Genelgesi E) Balıkesir Kongreleri
Kurtuluş Savaşı’nda, Temsilciler Kurulu’nun bütün ülkeyi temsil etmesi Ali Fuat Paşa’nın Batı Cephesi Kuvvetleri Genel Komutanlığına atanması ulusal cemiyetlerin birleştirilmesi kararları aşağıdakilerin hangisinde alınmıştır? A) Erzurum Kongresi B) Sivas Kongresi C) Amasya Görüşmesi
D) Amasya Genelgesi E) Balıkesir Kongreleri
Aşağıdakilerden hangisi Sivas Kongresi’ni, Erzurum Kongresi’nden ayıran özelliklerden biridir?A) Mustafa Kemal’in kongre başkanı seçilmesiB) Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerinin birleştirilmesiC) Azınlıklara sosyal ve siyasi dengeyi bozacak ayrıcalıkların tanınmamasıD) Temsilciler Kurulu seçilmesiE) Her türlü işgale karşı çıkılması
Aşağıdakilerden hangisi Sivas Kongresi’ni, Erzurum Kongresi’nden ayıran özelliklerden biridir?A) Mustafa Kemal’in kongre başkanı seçilmesiB) Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetlerinin birleştirilmesiC) Azınlıklara sosyal ve siyasi dengeyi bozacak ayrıcalıkların tanınmamasıD) Temsilciler Kurulu seçilmesiE) Her türlü işgale karşı çıkılması
SİVAS KONGRESİ’NDE
İstanbul Hükümeti ve işgal güçlerinin engellemesi sonucunda kongreye beklenildiği kadar üye katılamadı. (38 delege)
Ali Galip Olayı, aşağıdakilerden hangisini önlemek amacıyla düzenlenmiştir?
A) Mustafa Kemal’in Samsun’a gönderilmesiniB) Misakımillî kararlarının Anlaşma Devletleri tara fından tepkiyle karşılanmasınıC) Sivas Kongresi’nin yapılmasınıD) İstanbul Hükümetinin TBMM Hükümetini zor durumda bırakmasınıE) Padişahın Mebuslar Meclisini kapatmasını
Ali Galip Olayı, aşağıdakilerden hangisini önlemek amacıyla düzenlenmiştir?
A) Mustafa Kemal’in Samsun’a gönderilmesiniB) Misakımillî kararlarının Anlaşma Devletleri tara fından tepkiyle karşılanmasınıC) Sivas Kongresi’nin yapılmasınıD) İstanbul Hükümetinin TBMM Hükümetini zor durumda bırakmasınıE) Padişahın Mebuslar Meclisini kapatmasını
Sivas Kongresi’nde aşağıdakilerden hangisiyle ilgili sorun çıkmıştır?A) Ali Fuat Cebesoy’un Umum Kuvayımilliye Komutanlığına atanmasıB) Milli cemiyetlerin birleştirilmesiC) Erzurum Kongresi’ne katılan delegelerin Sivas Kongresi’ne de katılmasıD) Manda yönetiminin kabul edilmesi önerisiE) İstanbul Hükümeti temsilcisi Salih Paşa’yla Amasya’da görüşülmesi
Sivas Kongresi’nde aşağıdakilerden hangisiyle ilgili sorun çıkmıştır?A) Ali Fuat Cebesoy’un Umum Kuvayımilliye Komutanlığına atanmasıB) Milli cemiyetlerin birleştirilmesiC) Erzurum Kongresi’ne katılan delegelerin Sivas Kongresi’ne de katılmasıD) Manda yönetiminin kabul edilmesi önerisiE) İstanbul Hükümeti temsilcisi Salih Paşa’yla Amasya’da görüşülmesi
SİVAS KONGRESİ SIRASINDA VE SONRASINDA GELİŞEN OLAYLAR
SIRASINDA• ALİ GALİP OLAYI
SIRASINDA• ALİ GALİP OLAYI
SONRASINDA• İSTANBUL HÜKÜMETİ İLE İLİŞKİLERİN
KESİLMESİ (12 EYLÜL1919)
• DAMAT FERİT PAŞA HÜKÜMETİNİN DÜŞÜRÜLMESİ
(30 EYLÜL1919)
• YENİ HÜKÜMETİN KURULMASI(2 EKİM1919)
SONRASINDA• İSTANBUL HÜKÜMETİ İLE İLİŞKİLERİN
KESİLMESİ (12 EYLÜL1919)
• DAMAT FERİT PAŞA HÜKÜMETİNİN DÜŞÜRÜLMESİ
(30 EYLÜL1919)
• YENİ HÜKÜMETİN KURULMASI(2 EKİM1919)
AMASYA GÖRÜŞMELERİAMASYA GÖRÜŞMELERİ
İstanbul Hükümeti adına Salih Paşa
İstanbul Hükümeti adına Salih Paşa
Temsil Heyeti adına Mustafa Kemal
Resmen ve hukuken tanıdıResmen ve hukuken tanıdı
AMASYA GÖRÜŞMELERİ (20–22 EKİM 1919)
Amasya Görüşmelerinde,Temsilciler Kurulu ile İstanbul Hükümeti temsilcisi arasında aşağıdakilerden hangisi yönünde anlaşmaya varılamamıştır?A) Seçimlerin yenilenmesiB) Mebuslar Meclisinin İstanbul dışında toplanmasıC) Erzurum Kongresi kararlarının kabul edilmesiD) Sivas Kongresi kararlarının kabul edilmesiE) Barış görüşmelerine gidecek temsilcilerin seçimi
Amasya Görüşmelerinde,Temsilciler Kurulu ile İstanbul Hükümeti temsilcisi arasında aşağıdakilerden hangisi yönünde anlaşmaya varılamamıştır?A) Seçimlerin yenilenmesiB) Mebuslar Meclisinin İstanbul dışında toplanmasıC) Erzurum Kongresi kararlarının kabul edilmesiD) Sivas Kongresi kararlarının kabul edilmesiE) Barış görüşmelerine gidecek temsilcilerin seçimi
TEMSİL HEYETİ'NİN ANKARA'YA GELİŞİ (27 Aralık 1919)
Son Osmanlı Mebuslar Meclisinde görüşülecek konuların tesbitini sağlamak
Milletvekillerinden İstekleri
Kendisinin meclis başkanı seçilmesi
Mecliste, “Müdafaa-i Hukuk” adında bir grup kurulması
Misakımilli kararlarının kabul edilmesi
SON OSMANLI MEBUSAN MECLİSİ’NİN AÇILMASI (12 Ocak – 11 Nisan 1920)
• 21 Aralık 1918 Son Osmanlı Meclisi padişah (Vahdettin) tarafından
İttihatçıların çoğunlukta oldukları gerekçesi ile kapatılmıştı.
• 12 Ocak 1920 Son Osmanlı Mebusan Meclisi yeniden açıldı.
ALINAN KARARLAR;
M. Kemal, mebuslar meclisi başkanı seçilemedi (Reşit Hikmet bey seçildi.)
Müdafaa-i Hukuk Grubu yerine Felah-ı Vatan Grubu kuruldu (Başkanı Rauf Orbay)
Son Osmanlı Mebusan Meclisinde kabul edilen tek karar; Misak-ı Milli’nin kararlarıdır.
MİSAKIMİLLİ (28 Ocak 1920)
MİSAKIMİLLİ KARARLARI
KAPİTÜLASYONLAR
BOĞAZLAR
OSMANLI BORÇLARI
AZINLIKLAR
SINIRLAR
REFARANDUM Batı Trakya Elviye-i Selase Arp Toprakları
• MİSAKIMİLLİNİN HAZIRLANMASINDA, İLANINDA VE KARARLARININ TEMELİNDE
• ERZURUM KONGRESİ• SİVAS KONGRESİ• FRANSIZ İHTİLALİ• WİLSON İLKELERİ
• MİSAKIMİLLİNİN HAZIRLANMASINDA, İLANINDA VE KARARLARININ TEMELİNDE
• ERZURUM KONGRESİ• SİVAS KONGRESİ• FRANSIZ İHTİLALİ• WİLSON İLKELERİ
• Misakımilli de Milli Egemenlik ilkesi önemsenmiştir.
• Ancak rejimi değiştirmeye yönelik bir karar yoktur.
Aşağıdakilerden hangisi Misakımillî’nin içeriğinde yer alan konulardan biri değildir? A) Kapitülasyonlar B) Azınlıklar C) Boğazlar D) Batı Trakya E) Patrikhane
Aşağıdakilerden hangisi Misakımillî’nin içeriğinde yer alan konulardan biri değildir? A) Kapitülasyonlar B) Azınlıklar C) Boğazlar D) Batı Trakya E) Patrikhane
I. İstanbulII. Doğu TrakyaIII. Batı Trakya Misakımillî’yle yukarıdakilerden hangilerinin geleceğinin belirlenmesi için halkın oylaması istenmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II
E) II ve III
I. İstanbulII. Doğu TrakyaIII. Batı Trakya Misakımillî’yle yukarıdakilerden hangilerinin geleceğinin belirlenmesi için halkın oylaması istenmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II
E) II ve III
I. İtalyaII. RusyaIII. İngiltere Yukarıdaki devletlerden hangileri Misakımillî’nin ilanına tepki göstermiştir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
I. İtalyaII. RusyaIII. İngiltere Yukarıdaki devletlerden hangileri Misakımillî’nin ilanına tepki göstermiştir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
İSTANBUL’UN RESMEN İŞGALİ (16 MART 1920)
Son Osmanlı Mebuslar Meclisi’nde Misakımilli kararlarının alınması üzerine;
İstanbul Hükümeti üzerindeki baskıyı artırdılar. Ali Rıza Paşa Hükümeti 3 Mart 1920 tarihinde istifa etti.
8 Mart 1920 tarihinde Salih Paşa Hükümeti kuruldu.
İstanbul’un işgali ile; İşgalin geçici olduğunu amaçlarının padişahı korumak olduğunu belirttiler.
Mebuslar meclisini dağıtıp yakaladıkları mebusları Malta’ya sürgüne gönderdiler.
Türk Ocakları basılarak aydınlar tutuklandı
2 Nisan 1920 tarihinde Salih Paşa istifa etti Damat Ferit Paşa Hükümeti kuruldu.
İSTANBULUN RESMEN İŞGALİNE KARŞI TEMSİL
HEYETİNİN ALDIĞI TEDBİRLER
İSTANBULUN RESMEN İŞGALİNİN ÖNEMİ
İstanbul Hükümeti ile bütün ilişkiler kesilmiştir.
İzmit - Geyve demiryolu tahrip edildi.
Değerli eşya, kıymetli evrak ve paraların İstanbul’a gönderilmesi yasaklandı.
İtilaf devletlerine ait subaylar tutuklatıldı.
M. Kemalin haklılığı ortaya çıkmıştır.
TBMM’nin açılması hızlandı.
M. Kemal milli mücadeleyi padişah adına yürüttüğünü söyleme imkanı elde etti.
I.TBMM’NİN ALDIĞI KARARLAR(24 NİSAN ÖNERGESİ)
Hükümet kurmak zorunludur
Geçici dahi olsa bir hükümet başkanı tanımak; ya da padişah vekili atamak doğru değildir.
Meclisin içerisinden tek tek seçilecek bir kurul, hükümet işlerine bakar. Meclis Başkanı Hükümetin de başkanıdır.
Meclisin içinde toplanmış olan MİLLİ İRADE’yi vatanın kaderine hakim kılmak temel ilkedir. TBMM’nin üstünde bir güç yoktur.
Yasama ve yürütme yetkileri TBMM’ye aittir.
Padişah ve halife baskı ve zordan kurtulduğu zaman, meclisin düzenleyeceği yasal ilkeler doğrultusunda yerini alır.
Yeni Türk Devleti aşağıdakilerden hangisiyle kurulmuştur?A) Halifeliğin kaldırılmasıB) Ankara’nın başkent olmasıC) TBMM’nin açılmasıD) Misakımillî’nin ilan edilmesiE) Amasya Genelgesi’nin ilan edilmesi
Yeni Türk Devleti aşağıdakilerden hangisiyle kurulmuştur?A) Halifeliğin kaldırılmasıB) Ankara’nın başkent olmasıC) TBMM’nin açılmasıD) Misakımillî’nin ilan edilmesiE) Amasya Genelgesi’nin ilan edilmesi
Mustafa Kemal’in 24 Nisan 1920 tarihinde TBMM’ye sunduğu önergede aşağıdaki konulardan hangisine yer verilmemiştir?A) Meclisin üstünlüğüB) Hükümetin oluşumuC) Meclise verilecek adD) Hükümet kurma zorunluluğuE) Meclis başkanının yetki ve sorumluluğu
Mustafa Kemal’in 24 Nisan 1920 tarihinde TBMM’ye sunduğu önergede aşağıdaki konulardan hangisine yer verilmemiştir?A) Meclisin üstünlüğüB) Hükümetin oluşumuC) Meclise verilecek adD) Hükümet kurma zorunluluğuE) Meclis başkanının yetki ve sorumluluğu
TBMM’nin açıldığı gün Mustafa Kemal’in Meclise verdiği önergede aşağıdaki hükümlerden hangisi yoktur?A) Hükümet kurulmasının gerekliliğiB) Geçici bir hükümet başkanı tanımanın doğru olmadığıC) Kapitülasyonların kaldırılmasının gerektiğiD) TBMM’nin üstünde bir kuvvet olmadığıE) TBMM’nin kanun yapma ve kanunları yürütme yetkisi olduğu
I.TBMM’NİN ÇIKARDIĞI KANUNLAR
• AĞNAM VERGİSİNİN 4 KATINA ÇIKARILMASI (24 NİSAN 1920)
• HIYANETİ VATANİYE KANUNU (29 NİSAN 1920)
• NISABI MÜZAKERE KANUNU (5 EYLÜL 1920)
• FİRARİLER KANUNU ( KASIM 1920)
• MEN’İ İSRAFAT Kanunu (KASIM1920)
• TEŞKİLATI ESASİYE KANUNU(20 OCAK 1921)
• BAŞKOMUTANLIK YASASI (5 AĞUSTOS 1921)
• TEKALİFİ MİLLİYE EMİRLERİ(8 AĞUSTOS 192)
NOT: Tekalifi Milliye emirlerini Mustafa Kemal çıkarmıştır.
Kuvayıinzibatiye
Ahmet Anzavur
Bolu, Düzce, Hendek, AfyonŞeyh EşrefKonyaYozgatMilli aşiretiAli BatıKoçgiriCemil Çeto
Karadeniz’de ve Batı Anadolu da RUMLAR
Doğu ve Güney Doğu Anadolu da ERMENİLER
Demirci Mehmet Efe
Çerkes Ethem
Aşağıdaki ayaklanmalardan hangisi, etnik ayrımcılık ve dini nedenlerle çıkmamıştır?
A) Koçgiri B) Şeyh Sait C) Menemen D) Nasturi E) Demirci Mehmet Efe
Aşağıdaki ayaklanmalardan hangisi, etnik ayrımcılık ve dini nedenlerle çıkmamıştır?
A) Koçgiri B) Şeyh Sait C) Menemen D) Nasturi E) Demirci Mehmet Efe
Aşağıdakilerden hangisi, İstanbul Hükümetinin ya da Anlaşma Devletlerinin kışkırtmalarıyla çıkan ayaklanmalardan biri değildir? A) Anzavur B) Çerkez Ethem C) Milli Aşireti D) Kuvayi İnzibatiye E) Konya (Bozkır)
TBMM’NİN AYAKLANMALARA KARŞI ALDIĞI ÖNLEMLER
TBMM’YE KARŞI ÇIKARILAN AYAKLANMALARIN SONUÇLARI
29 Nisan 1920'de Hıyanet-i Vataniye Yasası çıkarıldı.
İstiklal Mahkemeleri kuruldu.
İstanbul Hükümeti ile tüm ilişkiler kesildi.
Şeyhülislam’ın fetvasına karşılık, Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi başkanlığındaki kurula fetva hazırlatıldı.
Kurtuluş Savaşı uzamış ve Milli Mücadele gecikmiştir
Yunanlılar, Anadolu içlerine ilerleme fırsatı elde ettiler
TBMM, askeri gücünü burada kullanarak yıpranmıştır
TBMM’nin Anadolu’daki gücü ve otoritesi artmıştır
Maddi ve manevi kayıplar yaşandı.
Aşağıdakilerden hangisi, ayaklanmalara karşı TBMM’nin aldığı önlemlerden biri değildir?
A) İstanbul Hükümetiyle tüm ilişkilerin kesilmesiB) İstiklal Mahkemelerinin kurulmasıC) Ulukışla demiryolunun tahrip edilmesi ( İstanbul’un işgaline karşı alındı)D) Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun çıkarılmasıE) Ulusal mücadelenin desteklenmesi yönünde fetva yayımlanması
Aşağıdakilerden hangisi, ayaklanmalara karşı TBMM’nin aldığı önlemlerden biri değildir?
A) İstanbul Hükümetiyle tüm ilişkilerin kesilmesiB) İstiklal Mahkemelerinin kurulmasıC) Ulukışla demiryolunun tahrip edilmesi ( İstanbul’un işgaline karşı alındı)D) Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun çıkarılmasıE) Ulusal mücadelenin desteklenmesi yönünde fetva yayımlanması
MİLLİ MÜCADELEDE BASIN
Milli Mücadele Yanlısı Milli Mücadele KARŞITI
• İrade-i Milliye• Hakimiyeti Milliye • Le Pays, Hadisat, Albayrak• Anadolu Ajansı• Matbuat İstihbarat Umumiyesi• Ceride-i Resmiye• Yenigün • İkdam• Tasviri Efkar• İleri • Vakit
• Peyamısabah• Ümit• İrşad• Zafer• Alemdar, Aydede• Ferda• İstanbul
Kurtuluş Savaşı’nda, TBMM Hükümetinin yarı resmî yayın organı hâline gelen gazete aşağıdakilerden hangisidir? A) Hakimiyetimilliye B) Peyamısabah C) İradeimilliye D) Yenigün E) İkdam
Kurtuluş Savaşı’nda, TBMM Hükümetinin yarı resmî yayın organı hâline gelen gazete aşağıdakilerden hangisidir? A) Hakimiyetimilliye B) Peyamısabah C) İradeimilliye D) Yenigün E) İkdam
I. Anadolu AjansıII. İradeimilliye gazetesiIII. Hâkimiyetimilliye gazetesiIV. Peyamısabah gazetesi
Yukarıdakilerden hangileri, Kurtuluş Savaşı’nda millî birliği tehlikeye düşürecek iç ve dış yayınlara karşı milleti uyarma görevini yapmıştır?
A)Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IV D) III ve IV E) I, II ve III
SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI(10 AĞUSTOS 1920)
• Esasları SAN REMO KONFERANSI’nda belirlenmiştir.
• Anlaşmayı SALTANAT ŞURASI onaylamıştır.
• TBMM anlaşmayı onaylayanları vatan haini ilan etmiştir.
• Önemli hükümleri;
• Boğazlar Komisyonu ( içinde Türk olmayan )
• Azınlık hakları genişletilecek
• Doğu Anadolu da Ermeni devleti kurulacak
• Kapitülasyonlar artırılacak ve tüm devletler yararlanacak
DOĞU CEPHESİ
Gümrü Antlaşmasının Önemi:
Kars, Sarıkamış, Kağızman, Iğdır Türk devletine bırakıldı.
TBMM’nin ilk askeri ve siyasi başarısıdır.
TBMM Hükümetinin imzaladığı ilk antlaşmadır.
TBMM’nin varlığını tanıyan ilk devlet Ermenistan’dır.
Doğu cephesi kapanmıştır.
TBMM adı ilk defa bir antlaşma metnine yazdırmıştır.
Sevr’in olduğunu tanıyan ilk devlet Ermenistandır.
Aşağıdakilerden hangisi Kurtuluş Savaşı Döneminde imzalanan Gümrü Antlaşması’nın
özelliklerinden biri değildir?A) TBMM’nin ilk uluslararası siyasi zaferi olmasıB) Kurtuluş Savaşı’nda Güney Cephesi’nin açılma sına neden olmasıC) Kurtuluş Savaşı’nda Doğu Cephesi’nin kapatılmasını sağlamasıD) Kars ve dolaylarının geri alınması E) Sevr Antlaşması’nın Ermenilere tanıdığı hakları geçersiz kılması
Aşağıdakilerden hangisi Kurtuluş Savaşı Döneminde imzalanan Gümrü Antlaşması’nın
özelliklerinden biri değildir?A) TBMM’nin ilk uluslararası siyasi zaferi olmasıB) Kurtuluş Savaşı’nda Güney Cephesi’nin açılma sına neden olmasıC) Kurtuluş Savaşı’nda Doğu Cephesi’nin kapatılmasını sağlamasıD) Kars ve dolaylarının geri alınması E) Sevr Antlaşması’nın Ermenilere tanıdığı hakları geçersiz kılması
Aşağıdakilerden hangisi Gümrü Antlaşması’yla topraklarımıza katılan yerlerden biri değildir? A) Batum B) Kars C) Çıldır D) Sarıkamış E) Ardahan
GÜNEY CEPHESİ
KURTULUŞ SIRASI
MARAŞ SAVUNMASI Sütçü İmam
URFA SAVUNMASI Ali Saip Bey
TBMM açılmadan önce kurtarıldı.
ANTEP SAVUNMASI Şahin Bey
ADANA SAVUNMASI Mehmet Hoca
20 Ekim 1921 Ankara Antlaşması ile kurtarıldı.
NOT:• Urfa,Maraş,Antep ilk defa İNGİLTERE
işgal etmişti 15 Eylül 1919’da FRANSA’ya bırakıldı.
ÜNVAN SIRASI
ANTEP SAVUNMASI 1921 GAZİ
MARAŞ SAVUNMASI 1973 ŞANLI
URFA SAVUNMASI 1984 ŞANLI
Kurtuluş Savaşı’nda, I. Doğu, II. Güney, III. Batıcephelerinin hangilerinde, TBMM’ye bağlı düzenli birliklerin büyük katkısı olmadan halk kuvvetleriyle mücadele sürdürülmüştür? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
Kurtuluş Savaşı’nda Urfa, Maraş ve Antep’te halk ve milis güçler, I. Fransa, II. İngiltere, III. Yunanistandevletlerinden hangilerine karşı mücadele etmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
BATI CEPHESİ
A) MİLNE HATTI (3 KASIM 1919) İngiliz Mareşal Milne Tarafında Türk Yunan
kuvvetleri arsında çizilen istikrar hattıdır. Amaç; Yunanlıların Batı Anadolu da rahat
ilerlemelerini sağlamaktır. Kuvayımilliyecilerin Milne Hattına karşı açtığı
cepheler• AYVALIK • BERGAMA-SOMA• AKHİSAR• SALİHLİ • AYDIN-NAZİLLİ
B) GEDİZ TAARRUZU (24 EKİM 1920) Yunanlıların Sevr’i onaylatmak için Doğu
Trakya, Bursa, Balıkesir, Uşak istikametindeki ilerleyişini durdurmak amacıyla Ali Fuat Cebesoy’a bağlı Kuvayı milliye birlikleri taarruza geçerek başarısız oldular.
Sonucu;• Ali Fuat Cebesoy görevden alındı.
(Moskova)• Kuvayımilliyeden düzenli orduya
geçilmesi kararlaştırıldı.• Batı Cephesi ikiye ayrıldı.
KUVAYIMİLLİYENİN MÜCADELE ETTİĞİ CEPHELER
DÜZENLİ ORDUNUN MÜCADELE ETTİĞİ CEPHELER
YORUM KRONOLOJİ• TBMM’nin kurduğu düzenli ordunun
Batı Cephesinde kazandığı ilk zaferdir.
• Türk Milletinin TBMM ve Düzenli Ordu’ya güveni arttı.
• Düzenli orduya katılım arttı.
• Milli maneviyat yükseldi ve ulusal birlik beraberlik arttı.
• Çerkez Ethem isyanı bastırıldı.
Teşkilatı Esasiye Kanunu (1921 Anayasası) (20 Ocak 1921)
Londra Konferansı
(21 Şubat – 12 Mart 1921) Batum Antlaşması
(Gürcistan ile 23 Şubat 1921) Afganistan ile dostluk antlaşması
( 1 Mart 1921) İstiklal Marşı’nın Kabulü
(12 Mart 1921) Moskova Antlaşması
(Sovyet Rusya ile 16 Mart 1921)
I. İNÖNÜ SAVAŞI (6-10 Ocak 1921)
Teşkilatı Esasiye Kanunu• Egemenlik kayıtsız şartsız millete
aittir.• Seçimler iki yılda bir yapılır.• Din ve şeriat işlerini TBMM kendi
eliyle yürütür.• Çerçeve bir anayasadır.• Kişi hak ve özgürlüklerine yer
verilmemiştir.
Londra Konferansı• Her iki hükümet de birlikte davet
edilmiştir.• Görüşme teklifinin itilaf
devletlerinden gelmesi TBMM’nin hukuki varlığını tanıdığına kanıttır.
• TBMM İtalya’nın doğrudan aracılık yapması ile katıldı.
• Sevr’in hükümlerinin değişebileceği ortaya çıktı.
• Ateşkes teklifidir.
• İstiklal Marşı’nın Kabulü• Türk ordusuna ithafen yazılmıştır.• Milli eğitim bakanlığınca
düzenlenmiştir. • İlk defa Hamdullah Suphi Tanrıöver
tarafından okunmuştur.
• Moskova Antlaşması • Sınırlar• Kapitülasyonların reddi• Sevr Antlaşması’nın reddi• Boğazların ticarete açılması• Esir değişimi
Birinci İnönü Savaşı’nın kazanılmasının aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulamaz?
A) Çerkez Ethem Ayaklanması’nın çıkmasınaB) Anlaşma Devletleri arasında görüş ayrılıklarının oluşmasınaC) Millî Mücadelenin başarılı olacağı inancının artmasınaD) Londra Konferansı’nın düzenlenmesineE) Moskova Antlaşması’nın yapılmasına
Birinci İnönü Savaşı’nın kazanılmasının aşağıdakilerden hangisine ortam hazırladığı savunulamaz?
A) Çerkez Ethem Ayaklanması’nın çıkmasınaB) Anlaşma Devletleri arasında görüş ayrılıklarının oluşmasınaC) Millî Mücadelenin başarılı olacağı inancının artmasınaD) Londra Konferansı’nın düzenlenmesineE) Moskova Antlaşması’nın yapılmasına
Batı Cephesinde Yunanistan’la yapılan aşağıdaki savaşlardan hangilerinin sonunda, Anlaşma Devletleri Yunan ordusunu güçlendirmek amacıyla TBMM’yle ilişki kurarak Sevr Antlaşması’nın koşullarını değiştirmek istemiştir? A) Birinci İnönü – İkinci İnönüB) Birinci İnönü – SakaryaC) Sakarya – Büyük TaarruzD) İkinci İnönü – Kütahya-EskişehirE) Kütahya-Eskişehir – Büyük Taarruz
Batı Cephesinde Yunanistan’la yapılan aşağıdaki savaşlardan hangilerinin sonunda, Anlaşma Devletleri Yunan ordusunu güçlendirmek amacıyla TBMM’yle ilişki kurarak Sevr Antlaşması’nın koşullarını değiştirmek istemiştir? A) Birinci İnönü – İkinci İnönüB) Birinci İnönü – SakaryaC) Sakarya – Büyük TaarruzD) İkinci İnönü – Kütahya-EskişehirE) Kütahya-Eskişehir – Büyük Taarruz
I. Boğazların bütün ulusların ticaretine açılması II. Kapitülasyonların kaldırılmış sayılması III. Batum’un geleceği Yukarıdakilerden hangileri Moskova Antlaşması’nın kapsamında yer alır? A) Yalnız B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve
III
I. Boğazların bütün ulusların ticaretine açılması II. Kapitülasyonların kaldırılmış sayılması III. Batum’un geleceği Yukarıdakilerden hangileri Moskova Antlaşması’nın kapsamında yer alır? A) Yalnız B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve
III
Moskova Antlaşması’nda aşağıdaki konulardan hangisiyle ilgili hüküm yoktur?A) Türk milli sınırlarıB) Azınlık haklarıC) Kapitülasyonların reddiD) Sevr Antlaşması’nın reddiE) Boğazlardaki egemenlik hakları
Moskova Antlaşması’nda aşağıdaki konulardan hangisiyle ilgili hüküm yoktur?A) Türk milli sınırlarıB) Azınlık haklarıC) Kapitülasyonların reddiD) Sevr Antlaşması’nın reddiE) Boğazlardaki egemenlik hakları
II. İNÖNÜ SAVAŞI (23 MART-1 NİSAN 1921)
Mustafa Kemal, İsmet Bey’e “Siz orada yalnızca düşmanı değil, Milletin makus (kötü) kaderini de yendiniz” demiştir.
İtalyanlar Anadolu'yu boşaltmaya başladılar (5 Temmuz 1921)
Fransızlar barış amacıyla ilk kez Ankara’ya elçi gönderdiler. Zonguldak’tan kuvvetlerini geri çektiler.
İngilizler İstanbul'un işgalinden sonra tutukladıkları bir kısım milletvekillerini salıverdiler. İngilizler Malta’da tutuklu bulunan 40 Türk’ü serbest bırakmışlardır.
NOT:Aslıhanlar ve Dumlupınar Savaşları (8-11 Nisan 1921)
NOT:İnönü Muharebeleri düşmanı oyalayarak, düzenli orduya zaman kazandırmıştır.
KÜTAHYA – ESKİŞEHİR MUHAREBELERİ (10 – 24 Temmuz 1921)
• İnönü Muharebeleri sonrası oluşan iyimser hava yerini, karamsarlığa bıraktı.
• Eskişehir, Afyon, Uşak, Kütahya kaybedildi.
• Fransa, anlaşma yolu ararken çekimser kaldı.
• İtalya Anadolu’dan askerlerin geri çekmeyi durdurdu.
• M. Kemal, Türk Ordusunu, Sakarya’nın doğusuna çekti.
• Meclis içindeki muhalif sesler yükselmeye başladı.
• Meclisin, Ankara’dan Kayseri’ye taşınması fikri ortaya atıldı
• M. Kemal’e Başkomutanlık yetkisinin verildi.(5 Ağst1921)
• Tekalifi Milliye Emirleri çıkartıldı.
Aşağıdakilerden hangisi, Eskişehir-Kütahya Savaşlarının ardından yaşanan gelişmelerden biri değildir?A) Mustafa Kemal’e Başkomutan unvanının verilmesiB) Tekâlif-i Milliye (Ulusal Yükümlülükler) Emirlerinin çıkarılmasıC) Ordunun Sakarya’nın doğusuna çekilmesiD) Meclisin Kayseri’ye taşınmasının önerilmesi E) Londra Konferansı’nın toplanması
Aşağıdakilerden hangisi, Eskişehir-Kütahya Savaşlarının ardından yaşanan gelişmelerden biri değildir?A) Mustafa Kemal’e Başkomutan unvanının verilmesiB) Tekâlif-i Milliye (Ulusal Yükümlülükler) Emirlerinin çıkarılmasıC) Ordunun Sakarya’nın doğusuna çekilmesiD) Meclisin Kayseri’ye taşınmasının önerilmesi E) Londra Konferansı’nın toplanması
SAKARYA SAVAŞI (23 Ağustos - 13 Eylül 1921) • Kütahya ve Eskişehir Savaşında alınan mağlubiyet Türk Milli Mücadelesini
tehlikeli bir noktaya getirmişti. ( var olma)
• Yunanlıların tek bir hedefi kalmıştı. Ankara’yı ele geçirerek TBMM’yi yok etmek
• Mustafa Kemal ve Genel Kurmay Başkanı Fevzi Çakmak karargahlarını Polatlıya kadar taşıdılar.
• 22 gün 22 gece hiç aralıksız süren mücadele 100 km’lik bir alanda cereyan etmiştir. ( meydan savaşı)
• Subaylar Savaşı( 82 subay, 900 er)
• "Hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır”( Topyekün Savaş)
İÇTE
• Son savunma savaşıdır. (1683 II. Viyana’dan beri
süregelen geri çekiliş sona erdi)
• M. Kemal’e ; “GAZİLİK” ünvanı “MAREŞALLİK” rütbesi verildi.
İÇTE
• Son savunma savaşıdır. (1683 II. Viyana’dan beri
süregelen geri çekiliş sona erdi)
• M. Kemal’e ; “GAZİLİK” ünvanı “MAREŞALLİK” rütbesi verildi.
DIŞTA
• İtalya Anadolu’dan askerlerini tamamen geri çekti.
• İngiltere ile karşılıklı olarak esir takasına girişildi.
• KARS ANTLAŞMASI (13 EKİM1921)
• ANKARA ANTLAŞMASI (20 EKİM1921)
• UKRAYNA İLE DOSTLUK ANTLAŞMASI (2 OCAK 1922)
• PARİS MUKARRERATI (22-26 MART1921)
Hatay’da özerk bir yönetim oluşturularak, resmî dilin Türkçe olması ve Türk kültürünü geliştirecek önlemlerin alınmasıyla ilgili hüküm aşağıdaki antlaşmaların hangisinde bulunmaktadır?
A) Gümrü B) Ankara C) Moskova D) Kars E) İstanbul
Hatay’da özerk bir yönetim oluşturularak, resmî dilin Türkçe olması ve Türk kültürünü geliştirecek önlemlerin alınmasıyla ilgili hüküm aşağıdaki antlaşmaların hangisinde bulunmaktadır?
A) Gümrü B) Ankara C) Moskova D) Kars E) İstanbul
ORDULAR İLK HEDEFİNİZ AKDENİZ İLERİ ORDULAR İLK HEDEFİNİZ AKDENİZ İLERİ
Büyük Taarruzun Sonuçları
Kurtuluş Savaşı başarıya ulaştı, Batı Anadolu’da Yunan işgali sona erdi.
Kurtuluş Savaşı’nın “Askeri safhası” sona erdi, Diplomatik ilişkiler önem kazandı.
İtilaf devletleri TBMM’ye ateşkes önerisinde bulundular .
Mudanya Ateşkes Anlaşmasının Sonuçları;• Doğu Trakya, Boğazlar ve İstanbul diplomasi yolu ile kurtarıldı.
• İstanbul’un TBMM’ye bırakılması Osmanlı Devleti hukuken yok sayıldığının kanıtıdır.
• Mondros Ateşkes Anlaşması sona erdi.
• “YENİK” devlet statüsünden“EŞİT” devlet durumuna gelindi.
• İngiltere’de Loid George Hükümeti istifa etti
• Yunanistan’da hükümet istifa etti
• TBMM’nin varlığını İngiltere ve İtalya tanıdılar.
• İtilaf devletleri, barış teklifinde bulunmuşlardır. (28 Ekim 1922)
Doğu Trakya’nın Yunan askerleri tarafından boşaltılmasına dair hüküm aşağıdakilerin hangisinde bulunmaktadır? A) Gümrü Antlaşması B) Moskova Antlaşması C) Kars Antlaşması
D) Ankara Antlaşması E) Mudanya Anlaşma
Doğu Trakya’nın Yunan askerleri tarafından boşaltılmasına dair hüküm aşağıdakilerin hangisinde bulunmaktadır? A) Gümrü Antlaşması B) Moskova Antlaşması C) Kars Antlaşması
D) Ankara Antlaşması E) Mudanya Anlaşma
I. Karaağaç’ın Türkiye’ye bırakılmasıII. Türk-Yunan çatışmalarının sona ermesiIII. Batı Trakya’nın Yunanistan’a bırakılmasıYukarıdakilerden hangileri Mudanya Ateşkes Anlaşması kapsamındadır? A) Yalnız B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
I. Karaağaç’ın Türkiye’ye bırakılmasıII. Türk-Yunan çatışmalarının sona ermesiIII. Batı Trakya’nın Yunanistan’a bırakılmasıYukarıdakilerden hangileri Mudanya Ateşkes Anlaşması kapsamındadır? A) Yalnız B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
SALTANATIN KALDIRILMASI (1KASIM 1922)
Saltanatın kaldırılması ile;
TBMM tek temsilci olma olarak katılma imkanı elde etti.
Milli Egemenlik yolunda atılan önemli bir yeniliktir.
Laiklik yolunda atılan ilk adımdır.
TBMM’nin siyasi alanda yaptığı ilk inkılaptır.
TBMM’nin yaptığı ilk ve tek inkılaptır.
Osmanlı Devletinin siyasi varlığı sona erdi
Devlet başkanlığı ve rejim sorunu ortaya çıktı.
Padişah Vahdettin 17 Kasım 1922’de İngiltere’ye sığındı.
Cumhuriyeçilik, Halkçılık, Laiklik ilkeleri ile alakalıdır.
Saltanatın kaldırılmasını öncelikli hale getiren gelişme aşağıdakilerden hangisidir?A) Londra Konferansı’na Osmanlı ve TBMM hükü metlerinin birlikte çağrılmasıB) Mudanya Ateşkes Anlaşması’nın imzalanmasıC) Lozan Konferansı’na TBMM ve Osmanlı hükü metlerinin birlikte çağrılmasıD) Cumhuriyetin ilan edilmesiE) Halifeliğin kaldırılması
Saltanatın kaldırılmasını öncelikli hale getiren gelişme aşağıdakilerden hangisidir?A) Londra Konferansı’na Osmanlı ve TBMM hükü metlerinin birlikte çağrılmasıB) Mudanya Ateşkes Anlaşması’nın imzalanmasıC) Lozan Konferansı’na TBMM ve Osmanlı hükü metlerinin birlikte çağrılmasıD) Cumhuriyetin ilan edilmesiE) Halifeliğin kaldırılması
Konferansı toplayan devletler
Fransa
İngiltere
Japonya
İtalya
Konferansı toplayan devletler haricinde bütün görüşmelere katılan devletler
Türkiye
Yunanistan
Yugoslavya
Romanya
Gözlemci olarak katılan
ABD
Sadece Boğazlar Konusunda katılan
S. Rusya Bulgaristan
Bazı konularda katılan
( ticaret ve yerleşme)
Belçika Portekiz
Konferansa Hazırlık
Birinci meseleKonferansın nerede toplanacağı?
İkinci MeseleKonferansta TBMM’yi kimin temsil edeceği?
Üçüncü meseleKonferansta hangi konularda taviz verilmeyeceği?
İzmir mi? Lozan mı?
Rauf Bey mi? İsmet Bey mi?
Kapitülasyonlar Ermeni Yurdu Misakımilli
Adalar
Bozcaada (Taşoz) , Gökçeada (İmroz) ve Tavşan Adası Türkiye'ye verildi.
Kıbrıs Adası ve Mısır İngiltere'ye verildi.
Rodos ve Oniki Ada İtalya'da verildi.
Midilli, Sisam,Sakız, Nikerya Adaları silahsızlandırılma koşulu ile Yunanistan’a bırakıldı.
Boğazlar Boğazların yönetimi başkanının Türk olduğu ve Milletler Cemiyeti'nin denetlediği uluslar arası bir komisyona bırakılmıştır.
Boğazların her iki yakasında da yedişer kilometrelik bir alanda askersiz alan oluşturulacak.
Yabancı Okullar
Türkiye bir iç meselesi sayarak hiçbir devleti karıştırmamıştır. Yabancı okullar Türk hükümetinin belirleyeceği kanun, tüzük ve
yönetmeliklerine uyması kabul edilmiştir
Rum Patrikhanesi
Patrikhane siyasi faaliyetlerde bulunmama şartı ile İstanbul’da kalacaktır.
Azınlıklar Bütün azınlıklar Türk uyruklu sayılacak ve hiç bir ayrıcalık tanınmayacaktır.
Batı Trakya'daki Türkler İstanbul'daki Etabli( yerleşik) Gökçeada Rumlar Bozcaada Anadolu ve Doğu Trakya'daki Rumlar ile Yunanistan'daki Türkler
değiş tokuş edilecektir (Nüfus Mübadelesi).
Kapitülasyonlar Siyasi, adlî ve mali alanlarda yabancılara tanınan tüm ayrıcalıklara son verilmiştir.
Lozan Antlaşması’nda,I. Türkiye - Yunanistan sınırı,II. azınlıklar,III. Musul konularından hangilerinin çözümü sonraya bırakılmıştır?A) Yalnız I B) Yalnız II C)
Yalnız III D) I ve II E) II ve III
Lozan Antlaşması’nda,I. Türkiye - Yunanistan sınırı,II. azınlıklar,III. Musul konularından hangilerinin çözümü sonraya bırakılmıştır?A) Yalnız I B) Yalnız II C)
Yalnız III D) I ve II E) II ve III
I. Irak sınırının belirlenmesi II. Yunanlıların Doğu Trakya’yı boşaltması III. Batı Trakya Türkleri ile İstanbul Rumlarının
mübadelenin dışında bırakılmasıYukarıdaki konularla ilgili sorunlardan hangileri Lozan Konferansı’nda çözülmüştür? A) Yalnız I B) Yalnız II C)
Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
I. Irak sınırının belirlenmesi II. Yunanlıların Doğu Trakya’yı boşaltması III. Batı Trakya Türkleri ile İstanbul Rumlarının
mübadelenin dışında bırakılmasıYukarıdaki konularla ilgili sorunlardan hangileri Lozan Konferansı’nda çözülmüştür? A) Yalnız I B) Yalnız II C)
Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
Lozan Konferansı’nda Türkiye’nin komşularıyla,I. GüneyII. DoğuIII. Batısınırlarından hangileri söz konusu olmamıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız
III D) I ve II E) I, II ve III
Türkiye’nin, I. İran, II. Yunanistan, III. Iraksınırlarından hangileri Lozan Antlaşması’ylaçizilmiştir? A) Yalnız B) Yalnız II C) Yalnız
III D) I ve II E) II ve III
Türkiye’nin, I. İran, II. Yunanistan, III. Iraksınırlarından hangileri Lozan Antlaşması’ylaçizilmiştir? A) Yalnız B) Yalnız II C) Yalnız
III D) I ve II E) II ve III
SİYASİ ALANDA YAPILAN İNKILAPLAR
Saltanatın kaldırılması
Cumhuriyetin ilanı
Halifeliğin kaldırılması
Kadınlara siyasi hakların verilmesi
Çok partili hayat geçiş denemleri
CUMHURİYETİN İLANI29 EKİM 1923
Cumhuriyetin İlan Edilme Nedenleri
Milli egemenliği gerçekleştirmek Saltanatın kaldırılmasından sonra ortaya çıkan sorunları çözümlemek
Devlet başkanlığı Devletin Rejimi
Hükümet bunalımına çözüm bulmak,
Cumhuriyetin İlanın Sonuçları
Milli Egemenlik ilkesi gerçekleşti. Devlet başkanlığı sorunu çözüldü. Cumhurbaşkanı : M. Kemal Başbakan : İsmet İnönü Meclis Başkanı: Ali Fethi Okyar Rejimin adı kondu. Meclis hükümeti sisteminden kabine
sistemine geçildi. Yürütme işlerlik kazandı. Güçler yumuşakça birbirinden ayrıldı.
(yasama-yürütme)
NOT: Cumhuriyetin ilanı ile 1921 Anayasasında 1923 değişikliğine gidilmiştir.
Cumhuriyetin İlanın Sonuçları
Milli Egemenlik ilkesi gerçekleşti. Devlet başkanlığı sorunu çözüldü. Cumhurbaşkanı : M. Kemal Başbakan : İsmet İnönü Meclis Başkanı: Ali Fethi Okyar Rejimin adı kondu. Meclis hükümeti sisteminden kabine
sistemine geçildi. Yürütme işlerlik kazandı. Güçler yumuşakça birbirinden ayrıldı.
(yasama-yürütme)
NOT: Cumhuriyetin ilanı ile 1921 Anayasasında 1923 değişikliğine gidilmiştir.
1921 ANAYASASINDA YAPILAN 1923 DEĞİŞİKLİKLERİ
• Devletin yönetim şekli cumhuriyettir.• Devlet başkanı cumhurbaşkanıdır.• Hükümet kurma şekli Kabine sistemine göre• Resmi dil Türkçe• Başkent Ankara• Devletin dini İslam
• Devletin yönetim şekli cumhuriyettir.• Devlet başkanı cumhurbaşkanıdır.• Hükümet kurma şekli Kabine sistemine göre• Resmi dil Türkçe• Başkent Ankara• Devletin dini İslam
• Devlet başkanlığı sorununun çözülmesi• Hükümet bunalımının sona ermesi Yukarıdaki gelişmeler, aşağıdakilerden hangisinin sonucudur?A) TBMM’nin açılmasınınB) Cumhuriyetin ilan edilmesininC) Saltanatın kaldırılmasınınD) Milletvekillerinin görev süresinin kısaltılmasınınE) 1928 yılında Anayasa’da yapılan değişikliğin
• Devlet başkanlığı sorununun çözülmesi• Hükümet bunalımının sona ermesi Yukarıdaki gelişmeler, aşağıdakilerden hangisinin sonucudur?A) TBMM’nin açılmasınınB) Cumhuriyetin ilan edilmesininC) Saltanatın kaldırılmasınınD) Milletvekillerinin görev süresinin kısaltılmasınınE) 1928 yılında Anayasa’da yapılan değişikliğin
1923 yılında, 1921 Anayasası’nda yapılan değişiklikle Türkiye Devleti’nin,I. siyasi rejimi,II. hükümetin oluşturulma biçimi,III. seçim sistemikonularından hangileri belirlenmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
1923 yılında, 1921 Anayasası’nda yapılan değişiklikle Türkiye Devleti’nin,I. siyasi rejimi,II. hükümetin oluşturulma biçimi,III. seçim sistemikonularından hangileri belirlenmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
HALİFELİĞİN KALDIRILMASI3 Mart 1924
• İnkılapların önündeki önemli bir engel ortadan kaldırıldı.
• Lâiklik yolunda önemli bir adım atıldı.
• Milli Egemenlik ilkesi pekiştirildi ve güçlendirildi.
• Ümmetçilik toplum anlayışı sona erdi.
• Milli toplum anlayışı önem kazandı.
NOT: HALİFELİĞİN KALDIRILMASI LAİKLİK, MİLLİYETÇİLİK, CUMHURİYETÇİLİK, HALKÇILIK VE İNKILAPÇILIK ilkeleri ile paraleldir.
• İnkılapların önündeki önemli bir engel ortadan kaldırıldı.
• Lâiklik yolunda önemli bir adım atıldı.
• Milli Egemenlik ilkesi pekiştirildi ve güçlendirildi.
• Ümmetçilik toplum anlayışı sona erdi.
• Milli toplum anlayışı önem kazandı.
NOT: HALİFELİĞİN KALDIRILMASI LAİKLİK, MİLLİYETÇİLİK, CUMHURİYETÇİLİK, HALKÇILIK VE İNKILAPÇILIK ilkeleri ile paraleldir.
Halifeliğin Kaldırıldığı Gün Gerçekleştirilen Diğer Faaliyetler
Tevhid-i Tedrisât Kanunu kabul edildi. ( Milliyetçilik, Laiklik, Halkçılık)
Şer'iye ve Evkaf Vekâleti kaldırılmıştır. ( Laiklik)
Erkan-ı Harbiye Bakanlığı kaldırıldı. ( Cumhuriyetçilik) NOT: Ordunun kesin olarak siyasetten ayrılması 19 Aralık 1924 tarihidir.
Osmanlı hanedan üyelerinin yurtdışına sürgün edilmesi kararı alınmıştır.
NOT: Medreseler 11 Mart 1924’te kapatılmıştır.
Halifeliğin Kaldırıldığı Gün Gerçekleştirilen Diğer Faaliyetler
Tevhid-i Tedrisât Kanunu kabul edildi. ( Milliyetçilik, Laiklik, Halkçılık)
Şer'iye ve Evkaf Vekâleti kaldırılmıştır. ( Laiklik)
Erkan-ı Harbiye Bakanlığı kaldırıldı. ( Cumhuriyetçilik) NOT: Ordunun kesin olarak siyasetten ayrılması 19 Aralık 1924 tarihidir.
Osmanlı hanedan üyelerinin yurtdışına sürgün edilmesi kararı alınmıştır.
NOT: Medreseler 11 Mart 1924’te kapatılmıştır.
KADINLARA SİYASİ HAKLARIN VERİLMESİ
Medeni Kanun ile; SOSYALEKONOMİKHUKUK
SİYASİ haklar hariç yukarıda verilen alanlarda kadın erkek eşitliği sağlanmıştır.
Medeni Kanun ile; SOSYALEKONOMİKHUKUK
SİYASİ haklar hariç yukarıda verilen alanlarda kadın erkek eşitliği sağlanmıştır.
1930: Belediye seçimlerine
1933: Muhtarlık
1934: Milletvekili seçme ve seçilme
SİYASİ HAKLAR VERİLMİŞTİR.
1930: Belediye seçimlerine
1933: Muhtarlık
1934: Milletvekili seçme ve seçilme
SİYASİ HAKLAR VERİLMİŞTİR.
Türk kadını, milletvekili seçme ve seçilme hakkını aşağıdakilerden hangisiyle almıştır?
A) Çok partili seçim sisteminin kabul edilmesiyleB) 1876 Anayasası'nın yürürlükten kaldırılmasıylaC) Tek dereceli seçim sistemine geçilmesiyleD) Medeni Kanun'un kabul edilmesiyleE) 1934 yılında yapılan anayasa değişikliği ile
Türk kadını, milletvekili seçme ve seçilme hakkını aşağıdakilerden hangisiyle almıştır?
A) Çok partili seçim sisteminin kabul edilmesiyleB) 1876 Anayasası'nın yürürlükten kaldırılmasıylaC) Tek dereceli seçim sistemine geçilmesiyleD) Medeni Kanun'un kabul edilmesiyleE) 1934 yılında yapılan anayasa değişikliği ile
I. Soyadı KanunuII. Öğretim Birliği KanunuIII. Seçim KanunuAtatürk Döneminde yukarıdakilerin hangilerin de değişiklik yapılmasının,toplumda kadın-erkek eşitliğini sağlamada katkısı olmuştur?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve
III
I. Soyadı KanunuII. Öğretim Birliği KanunuIII. Seçim KanunuAtatürk Döneminde yukarıdakilerin hangilerin de değişiklik yapılmasının,toplumda kadın-erkek eşitliğini sağlamada katkısı olmuştur?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve
III
ÇOK PARTİLİ HAYATA GEÇİŞ DENEMELERİCUMHURİYET HALK FIRKASI (1923)
TERAKKİPERVER CUMHURİYET FIRKASI(1924)
SERBEST CUMHURİYET FIRKASI (1930)
•ilk siyasi partidir. » Başkanı Atatürk'tür. " Bütün inkılapların temel dayanağıdır.•Ekonomide devletçiliği savunmuş." Tüzüğünde altı Atatürk ilkesi vardır.•Anadolu Rumeli Müdafaa-i Hukuk temellerinden oluşur. •9 Eylül 1923’te H.F. kuruldu•20 Kasım 1924’te C.H.F olarak isim değiştirdi•1931’de Atatürk’ün 6 ilkesi CHP programına girdi
•İlk muhalefet partisidir.•Kazım Karabekir başkanlığında, Rauf Bey, Refet Bey, Ali Fuat Beyler tarafından kurulmuştur.
Parti programı;•Ekonomide Liberalizmi ve demokrasiyi savunmuştur.•Din ve inançlara saygılıdır. •Cumhurbaşkanı seçilen bir kişinin milletvekilliğinden istifa etmesi.•Devlete ait arazi ve çiftliklerin köylüye dağıtılması•Yerinden yönetim ilkesi
NOT:Şeyh Sait İsyanı'nın çıkması üzerine hükümet isyanda parti ileri gelenlerinin parmağı olduğu gerekçesi ile Takrir-i Sükun Kanununa dayanarak 5 Haziran 1925'te partiyi kapattı.
•Atatürk'ün isteğiyle Fethi Okyar tarafından kurulmuştur.
Parti programında;•Liberalizmi savunmuştur.•Kadınlara siyasi haklar verilmesini savunmuştur.•Seçimler tek dereceli olmalıdır fikrini savunmuştur.•Programında cumhuriyetçilik ve laiklik yer almıştır.
NOT:Rejime karşı olanların bu partiye sığındığını gören Fethi Okyar bü yük bir olaya meydan vermemek için kendi açtığı partiyi kapattı. Partinin kapatılmasından sonra Menemen olayı çıkmıştı
Atatürk Döneminde çok partili hayata geçiş amacıyla kurulan partilerden Serbest Cumhuriyet Partisinin programında,I. cumhuriyetçilik,II. devletçilik,III. laiklikilkelerinden hangileri yer almıştır?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III
Atatürk Döneminde çok partili hayata geçiş amacıyla kurulan partilerden Serbest Cumhuriyet Partisinin programında,I. cumhuriyetçilik,II. devletçilik,III. laiklikilkelerinden hangileri yer almıştır?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III
I. Ekonomide liberalizmi savunması
II. Terakkiperver Cumhuriyet Partisinden sonra kurulmasıIII. Başkanlığını Kâzım Karabekir’in yapmasıYukarıdakilerden hangileri, Serbest Cumhuriyet Partisiyle ilgilidir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve
III
I. Ekonomide liberalizmi savunması
II. Terakkiperver Cumhuriyet Partisinden sonra kurulmasıIII. Başkanlığını Kâzım Karabekir’in yapmasıYukarıdakilerden hangileri, Serbest Cumhuriyet Partisiyle ilgilidir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve
III
İÇ POLİTİKA• ŞEYH SAİT İSYANI
• İZMİR SUİKASTİ
• MENEMEN OLAYI
• BURSA OLAYI
• VAGON – LİTS OLAYI
• RAZGRAT OLAYI
• MUSTAFA KEMALE II.SUİKAST GİRİŞİMİ
• AĞRI VE TUNCELİ OLAYLARI
ŞEYH SAİT İSYANI (13 Şubat 1925)
• Etnik ve dini kökenlidir.
• Hükümet bunalımı yaşanmıştır.
• Laik, demokratik rejimi değiştirmeye yönelik yapılan ilk isyan hareketidir.
• Takrir-i Sükun Kanunu çıkarıldı. (Birliği, düzeni sağlamak) 4 Mart 1925 - 4 Mart 1929 Takrir-i Sükun Dönemi
• İstiklal Mahkemeleri kuruldu (17 Mart 1925)
• Terakkiperver Fırkası kapatıldı (5 Haziran 1925)
• İlk defa, çok partili hayata geçiş dönemi başarısızlıkla sonuçlandı
• Şeyh Sait isyanı ile Türk Ordusu’nun yıpranması üzerine, Musul meselesi, İngiltere’nin lehine çevrilmiştir.
• Etnik ve dini kökenlidir.
• Hükümet bunalımı yaşanmıştır.
• Laik, demokratik rejimi değiştirmeye yönelik yapılan ilk isyan hareketidir.
• Takrir-i Sükun Kanunu çıkarıldı. (Birliği, düzeni sağlamak) 4 Mart 1925 - 4 Mart 1929 Takrir-i Sükun Dönemi
• İstiklal Mahkemeleri kuruldu (17 Mart 1925)
• Terakkiperver Fırkası kapatıldı (5 Haziran 1925)
• İlk defa, çok partili hayata geçiş dönemi başarısızlıkla sonuçlandı
• Şeyh Sait isyanı ile Türk Ordusu’nun yıpranması üzerine, Musul meselesi, İngiltere’nin lehine çevrilmiştir.
İZMİR SUİKASTİ16 Haziran 1926
MENEMEN OLAYI18 Ağustos 1930
BURSA OLAYI VAGON – LİTS OLAYI
RAZGRAT OLAYI
MUSTAFA KEMALE II.SUİKAST GİRİŞİMİ1935
AĞRI VE TUNCELİ OLAYLARI1930 - 1937
Gerçekleştirenler
• Bazı eski meclis üyeleri
• Bazı İttihatçılar
Önemi• Benim
naçiz vücudum…
• Benim şahsımda Cumhuriyet’e
(REJİME)• İttihatçılar
tasfiye edildi.
•Derviş Mehmet çıkarmış.•Cumhuriyet rejimi ve laikliğe karşı bir ayaklanmadır.•Asteğmen Kubilay şehit edilmiş (Kubilay Olayı)•Çok partili hayata geçişi engellemiştir.
Türkçe ezan meselesi
Dil meselesi Türk Mezarlarının tahrip edilmesi
Çerkes Ethem’in Suriye üzerinden gönderdiği adamlar
I. Menemen olayıII. Atatürk’e suikast girişimiIII. İslam Teali Cemiyetinin kurulmasıIV. Anzavur Ayaklanması Ulus egemenliğine dayalı rejime karşı bir tepki niteliğinde olan yukarıdaki gelişmelerden hangileri, cumhuriyetin ilanından sonra gerçekleşmiştir? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve IV E) I, II ve III
I. Menemen olayıII. Atatürk’e suikast girişimiIII. İslam Teali Cemiyetinin kurulmasıIV. Anzavur Ayaklanması Ulus egemenliğine dayalı rejime karşı bir tepki niteliğinde olan yukarıdaki gelişmelerden hangileri, cumhuriyetin ilanından sonra gerçekleşmiştir? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) III ve IV E) I, II ve III
Türkiye Cumhuriyeti’nde Bursa Olayı adıyla bilinen olay aşağıdakilerden hangisine bir tepkidir?A) Ezanın Türkçe okunmasınaB) Tekke ve türbelerin kapatılmasınaC) Arap harflerinin yerine Latin harflerinin kabul edilmesineD) Medreselerin kapatılmasınaE) Terakkiperver Cumhuriyet Partisi’nin kapatılma sına
Türkiye Cumhuriyeti’nde Bursa Olayı adıyla bilinen olay aşağıdakilerden hangisine bir tepkidir?A) Ezanın Türkçe okunmasınaB) Tekke ve türbelerin kapatılmasınaC) Arap harflerinin yerine Latin harflerinin kabul edilmesineD) Medreselerin kapatılmasınaE) Terakkiperver Cumhuriyet Partisi’nin kapatılma sına
KILIK KIYAFET KANUNU (25 KASIM 1925)
TEKKE, ZAVİYE ve TÜRBELERİN KAPATILMASI (30 Kasım 1925)
ŞAPKA KANUNU (25 Kasım 1925)
GİYSİ KANUNU (3 Aralık 1934)NOT: Kılık kıyafet Kanunu içeriğinde yapılan inkılaplar LAİKLİK, HALKÇILIK ve İNKILAPÇILIK ilkeleri ile bağdaşır.
• Dini ayrıcalık belirten ünvanlar yasaklanmıştır. ( şeyhlik, seyyitlik vb)
NOT: Tekke, Zaviye ve Türbelerin Kapatılması
HALKÇILIK, LAİKLİK ve İNKILAPÇILIK ilkeleri ile bağdaşır.
Cumhuriyet döneminde,I. Soyadı Kanun’un çıkarılması,II. Öğretim birliği yasasının kabulü,III. Şer’iye ve Evkaf vekaletinin kaldırılmasıalanlarının hangilerinde yapılan inkılaplarda laiklik anlayışını yerleştirme amacı olduğu savunulabilir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III
Cumhuriyet döneminde,I. Soyadı Kanun’un çıkarılması,II. Öğretim birliği yasasının kabulü,III. Şer’iye ve Evkaf vekaletinin kaldırılmasıalanlarının hangilerinde yapılan inkılaplarda laiklik anlayışını yerleştirme amacı olduğu savunulabilir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III
I. Miladi Takvimin Kabulü,II. Öğretim birliği yasasının kabulü,III. Harf İnkılabıCumhuriyet döneminde, verilenlerden hangilerinin kendi alanlarındaki farklı uygulamaları sonlandırarak, ikilikleri ortadan kaldırmayı amaçladığı söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
I. Miladi Takvimin Kabulü,II. Öğretim birliği yasasının kabulü,III. Harf İnkılabıCumhuriyet döneminde, verilenlerden hangilerinin kendi alanlarındaki farklı uygulamaları sonlandırarak, ikilikleri ortadan kaldırmayı amaçladığı söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
Aşağıdakilerden hangisi, halkın dinî duygularının sömürülmesini önlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir?A) Millet Mekteplerinin kurulmasıB) Tekke ve zaviyelerin kapatılmasıC) Miladi takvimin kabul edilmesiD) Yeni Türk alfabesinin kabul edilmesi ( E) Köy enstitülerinin açılması
Aşağıdakilerden hangisi, halkın dinî duygularının sömürülmesini önlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir?A) Millet Mekteplerinin kurulmasıB) Tekke ve zaviyelerin kapatılmasıC) Miladi takvimin kabul edilmesiD) Yeni Türk alfabesinin kabul edilmesi ( E) Köy enstitülerinin açılması
Fes yerine şapka giyilmesine ilişkin yasanın çıkarılmasıyla, I. cumhuriyetçilik, II. inkılapçılık, III. laiklik ilkelerinden hangilerinin toplumda benimsetilmesi amacı olduğu savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
Fes yerine şapka giyilmesine ilişkin yasanın çıkarılmasıyla, I. cumhuriyetçilik, II. inkılapçılık, III. laiklik ilkelerinden hangilerinin toplumda benimsetilmesi amacı olduğu savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
MİLLETLERARASI İLİŞKİLERİ DÜZENLEMEK AMACIYLA YAPILAN İNKILAPLAR
SOYADI KANUNU(21 Haziran 1934)
1. 26 Aralık 1925’te;• Miladi Takvim Kabul edildi.• Uluslar arası saat uygulaması2. 24 Mayıs 1928’te;• Uluslar arası rakamların kabulu3. 1 Nisan 1931’de;• Arşın – endaze – metre• Okka – batman – kg 4. 1935’te;• Hafta sonunun Cuma – Pazar’a
Batı ile ekonomik ve diplomatik İlişkilerin kolaylaşmasınaKatkı sağlamıştır.NOT: Bu inkılaplar Çağdaşlaşma ve Batılılaşma amaçlanmıştır.
Bu kanun ile;• her Türk kendi adından başka ailesinin ortak
olarak kullanacağı bir soyadı alacaktır. • soyadları Türkçe olacak• yabancı milletlere ait adlar kullanılmayacak• soyadlarının ahlaka aykırı komik olmamasına
özen gösterilecektir.Amaç;• Resmi yazışmalarda kolaylık sağlama• toplumsal ilişkilerde kolaylık sağlanması,• sınıfsız, kaynaşmış bir toplum oluşturulması, (hacı, hoca, bey, paşa,vb ünvanlar yasaklandı)• ülke içi uygulamalarda birlik sağlamaması
NOT: HALKÇILIK ve MİLLİYETÇİLİK ilkesi ile bağdaşır.
NOT: LAİKLİK yoktur.
I. Uluslararası saat ve takvimin kabul edilmesiII. Soyadı Kanunu’nun kabul edilmesiIII. Tekke ve zaviyelerin kapatılması
Yukarıdaki inkılaplardan hangilerinin, dinî duyguların sömürülmesini önlemek amacına yönelik olduğu savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
I. Uluslararası saat ve takvimin kabul edilmesiII. Soyadı Kanunu’nun kabul edilmesiIII. Tekke ve zaviyelerin kapatılması
Yukarıdaki inkılaplardan hangilerinin, dinî duyguların sömürülmesini önlemek amacına yönelik olduğu savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
1934 yılında çıkarılan kanunla Ağa, Hacı, Hafız, Hoca, Molla gibi eski toplum zümrelerini belirten unvanlar kaldırılmıştır. Bu durumun, Atatürk ilkelerinden hangisinin doğrudan bir gereği olduğu savunulabilir?
A) Halkçılık B) Devletçilik C) Milliyetçilik D) İnkılapçılık E) Laiklik
1934 yılında çıkarılan kanunla Ağa, Hacı, Hafız, Hoca, Molla gibi eski toplum zümrelerini belirten unvanlar kaldırılmıştır. Bu durumun, Atatürk ilkelerinden hangisinin doğrudan bir gereği olduğu savunulabilir?
A) Halkçılık B) Devletçilik C) Milliyetçilik D) İnkılapçılık E) Laiklik
• Hukuk alanındaki ikilikler sonlandırıldı. (Mecelle kaldırıldı)
• Kadın - erkek arasında eşitlik sağlanmıştır. ( sosyal-ekonomik-hukuk alanı)
• Kadının dilediği mesleğe girebilmesi hakkı getirilmiştir.
• Tek eş ile evlilik esas alınmıştır.
• Boşanma hakkı kadına da verilmiştir.
• Resmî nikâh zorunluluğu getirilmiştir.
• Mirasta eşitlik getirilmiştir.
• Şahitlik hakkı getirilmiştir.
• Boşanma durumunda kadın ve çocuğun hakları güvence altına alınmıştır.
• Patrikhane ve konsoloslukların mahkeme kurma nikah kıyma hakları yasaklanmıştır.
• Patrikhanelerin din işleri dışında başka işlerle uğraşması yasaklanmıştır.
• Medeni Kanun’un Halkçılık, Laiklik, İnkılapçılık ve Milliyetçilik ilkeleriyle paraleldir.
• Hukuk alanındaki ikilikler sonlandırıldı. (Mecelle kaldırıldı)
• Kadın - erkek arasında eşitlik sağlanmıştır. ( sosyal-ekonomik-hukuk alanı)
• Kadının dilediği mesleğe girebilmesi hakkı getirilmiştir.
• Tek eş ile evlilik esas alınmıştır.
• Boşanma hakkı kadına da verilmiştir.
• Resmî nikâh zorunluluğu getirilmiştir.
• Mirasta eşitlik getirilmiştir.
• Şahitlik hakkı getirilmiştir.
• Boşanma durumunda kadın ve çocuğun hakları güvence altına alınmıştır.
• Patrikhane ve konsoloslukların mahkeme kurma nikah kıyma hakları yasaklanmıştır.
• Patrikhanelerin din işleri dışında başka işlerle uğraşması yasaklanmıştır.
• Medeni Kanun’un Halkçılık, Laiklik, İnkılapçılık ve Milliyetçilik ilkeleriyle paraleldir.
Medeni Kanunun Kabulu ile;
TEVHİDİ TEDRİSAT KANUNU ( 3 Mart 1924)
• Yerli ve yabancı bütün okullar MEB bağlandı. Ulusal eğitim ( milliyetçilik) Askeri okullar hariç
• Bu kanuna bağlı olarak Medreseler 11 Mart 1924 kapatıldı. Eğitimdeki ikilikler kaldırıldı. İlahiyat fakülteleri açıldı. ( laiklik)
• Yabancı okulların ders programlarına Türkçe kültür dersleri eklenerek ve bu derslerin Türk öğretmenler tarafından okutulması sağlanmıştır.
Misyonerliği önlemek
• Kız ve erkek çocuklar için ilköğretim zorunluluğu getirildi. Eğitimde fırsat eşitliği (halkçılık)
• Yerli ve yabancı bütün okullar MEB bağlandı. Ulusal eğitim ( milliyetçilik) Askeri okullar hariç
• Bu kanuna bağlı olarak Medreseler 11 Mart 1924 kapatıldı. Eğitimdeki ikilikler kaldırıldı. İlahiyat fakülteleri açıldı. ( laiklik)
• Yabancı okulların ders programlarına Türkçe kültür dersleri eklenerek ve bu derslerin Türk öğretmenler tarafından okutulması sağlanmıştır.
Misyonerliği önlemek
• Kız ve erkek çocuklar için ilköğretim zorunluluğu getirildi. Eğitimde fırsat eşitliği (halkçılık)
I. Millet mektepleri II. Azınlık okulları III. Medrese Yukarıdaki öğretim kurumlarından hangileri farklı programlarda öğretim yapılmasını önlemek amacıyla kapatılmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
I. Millet mektepleri II. Azınlık okulları III. Medrese Yukarıdaki öğretim kurumlarından hangileri farklı programlarda öğretim yapılmasını önlemek amacıyla kapatılmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
I. Uygulamada birlik sağlamakII. Öğretimde laikliği esas almakIII. Ulusal bilinci güçlendirmekÖğretimin Birleştirilmesi Kanunu’yla (Tevhid-i Tedrisat) eğitim ve öğretimde, yukarıdakilerden hangilerinin amaçlandığı savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
I. Uygulamada birlik sağlamakII. Öğretimde laikliği esas almakIII. Ulusal bilinci güçlendirmekÖğretimin Birleştirilmesi Kanunu’yla (Tevhid-i Tedrisat) eğitim ve öğretimde, yukarıdakilerden hangilerinin amaçlandığı savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
MAARİF TEŞKİLATI HAKKINDA KANUN ( 1926)
Devlet izni olmadan yeni okul açılamayacağı belirtildi.
İlk ve orta öğretimin temel esasları belirlendi.
Çağdaşlığı uymayan dersler ders programından çıkartıldı. ( Laiklik)
İlköğretimin zorunluluğu devlet tarafından doğrudan ele alındı.
HARF İNKILABI (1 Kasım 1928)
Harf İnkılabı ile; • Okuma-yazma oranını artırmak
• Halkın kültür seviyesini yükseltmek
• Batı dünyası ile yakınlaşmak
• Bilimsel gelişmenin daha yakından izlenmesini sağlamak
• Yazı dili ile konuşma dili arasındaki farklılıkları gidermek
Harf İnkılabının kabulu ile;
• Okuma-yazma kolaylaştı. Okur-yazar oranı arttı.
• Halkın kültür seviyesini yükseldi.• Okuma-yazma oranını artırmak
amacıyla” Millet Mektepleri” açıldı.• Mustafa Kemal’e “Başöğretmenlik”
unvanı verildi.
NOT: Halkçılık, İnkılapçılık, Milliyetçilik, Laiklik ilkeleri ile
paraleldir.
Harf İnkılabının kabulu ile;
• Okuma-yazma kolaylaştı. Okur-yazar oranı arttı.
• Halkın kültür seviyesini yükseldi.• Okuma-yazma oranını artırmak
amacıyla” Millet Mektepleri” açıldı.• Mustafa Kemal’e “Başöğretmenlik”
unvanı verildi.
NOT: Halkçılık, İnkılapçılık, Milliyetçilik, Laiklik ilkeleri ile
paraleldir.
OKUR – YAZAR ORANINI ARTIRMAK
HALKIN KÜLTÜR SEVİYESİNİ YÜKSELTMEK
• HARF İNKILABI(1928)
• MİLLET MEKTEPLERİ (1929)
• HALK EVLERİ (1932)
• EĞİTMEN KURSLARI (1937)
• KÖY ENSTİTÜLERİ (1940)
• HARF İNKILABI(1928)
• MİLLET MEKTEPLERİ (1929)
• HALK EVLERİ (1932)
• EĞİTMEN KURSLARI (1937)
• KÖY ENSTİTÜLERİ (1940)
NOT: TEK FARK SADECE KÖY ENSTİTÜLERİ ATATÜRK DÖNEMİ OLARAK ALINMAYACAK
I. Millet mekteplerinin açılmasıII. Latin alfabesinin kabul edilmesiIII. Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması Yukarıdakilerden hangilerinin okuma - yazma oranını artırdığı savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
I. Millet mekteplerinin açılmasıII. Latin alfabesinin kabul edilmesiIII. Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması Yukarıdakilerden hangilerinin okuma - yazma oranını artırdığı savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
I. Halk evlerinin kurulmasıII. Köy Enstitülerinin açılmasıIII. Millet Mekteplerinin açılmasıuygulamalarından hangileri, halkın kültürel gelişmesini sağlamaya yöneliktir?A) Yalnız l B) Yalnız II C) l ve III D) II ve III E) l, II ve III
I. Halk evlerinin kurulmasıII. Köy Enstitülerinin açılmasıIII. Millet Mekteplerinin açılmasıuygulamalarından hangileri, halkın kültürel gelişmesini sağlamaya yöneliktir?A) Yalnız l B) Yalnız II C) l ve III D) II ve III E) l, II ve III
I. Halkevlerinin açılmasıII. Nüfus sayımının yapılmasıIII. Köy Enstitülerinin kurulması Yukarıdakilerden hangileri Atatürk Döneminde gerçekleştirilmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
I. Halkevlerinin açılmasıII. Nüfus sayımının yapılmasıIII. Köy Enstitülerinin kurulması Yukarıdakilerden hangileri Atatürk Döneminde gerçekleştirilmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
TÜRK TARİH KURUMU (1931) TÜRK DİL KURUMU (1932)
Ümmetçi tarih anlayışından milli tarih anlayışına geçmek
MİLLİYETÇİLİK
•Türkçeyi sadeleştirmek•Dilde millileşmeyi sağlamak •Türk dilinin zenginliğini ortaya koymak•Türkçe yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarmak, •Türkçeyi bilim haline getirmek•Halk dili ile aydın dili arasındaki kopukluğu gidermek•Yeni kelimeler türeterek Türkçeyi bilim ve kültür dili haline getirmek
MİLLİYETÇİLİK, HALKÇILIK
İZMİR İKTİSAT KONGRESİ (17 Şubat – 4 Mart 1923)
• Alınan en önemli karar; “MİSAKI İKTİSADİ”dir.
İZMİR İKTİSAT KONGRESİ (17 Şubat – 4 Mart 1923)
• Alınan en önemli karar; “MİSAKI İKTİSADİ”dir.
İzmir İktisat Kongresi'nde alınan başlıca kararlar şunlardır:
• Yabancı işletme ve sermayeden kurtulmak zorunludur
• Hammaddesi yurt içinde bulunan sanayi dalları kurulmalıdır.
• Ulusal bankalar kurulmalıdır.
• Hava ve deniz yolları geliştirilmelidir.
• Demir yollarının yapımı hükûmetçe bir programa bağlanmalıdır.
• Aşar vergisi kaldırılmalı ve çiftçiye kredi sağlanmalı
• Sendika hakkı tanınmalıdır
• Anonim şirketler kurulmalı
• Özel sektör desteklenmeli ve özel teşebbüsün yetmediği yerde devlet, iktisadî görevleri de olan bir organ haline gelmelidir.
İzmir İktisat Kongresi'nde alınan başlıca kararlar şunlardır:
• Yabancı işletme ve sermayeden kurtulmak zorunludur
• Hammaddesi yurt içinde bulunan sanayi dalları kurulmalıdır.
• Ulusal bankalar kurulmalıdır.
• Hava ve deniz yolları geliştirilmelidir.
• Demir yollarının yapımı hükûmetçe bir programa bağlanmalıdır.
• Aşar vergisi kaldırılmalı ve çiftçiye kredi sağlanmalı
• Sendika hakkı tanınmalıdır
• Anonim şirketler kurulmalı
• Özel sektör desteklenmeli ve özel teşebbüsün yetmediği yerde devlet, iktisadî görevleri de olan bir organ haline gelmelidir.
TARIM TİCARET SANAYİ•TC Ziraat Bankası'nın olanakları artırılarak Anonim Şirket’e dönüştürülmüştür. (1924)
•17 Şubat 1925'te Aşar vergisi kaldırıldı.
•Reji İdaresi satın alındı. (1926)
•Toprak Reformu (1929)
•Tarım Kredi Kooperatifleri kuruldu.
•1933'te Yüksek Ziraat Enstitüsü açıldı.
•Devlet çiftlikleri kuruldu.
• İş Bankası kuruldu.(1924)
•1925’te Sanayi ve Ticaret Odaları kuruldu.
•Kabotaj Kanunu çıkarıldı. (1 Temmuz 1926)
•Koruyucu Gümrük Yasası çıkarıldı. (1929)
•Türk Parasının Değerini Koruma Kanunu
•Merkez Bankası kuruldu. (1930)
•Denizbank kuruldu.(1937)
•Sanayi ve Maadin Bankası kuruldu. (1925)
•Teşvik-i Sanayi Kanunu çıkarıldı. (28 Mayıs1927)
Bu kanun ile; Vergi Muafiyeti, Bina Tahsisi, Ulaşım ve Taşıma kolaylığı Ucuz devlet arazisi, Özel teşebbüsün ürettiği
ürünler %10 pahalıda olsa
devlet tarafından devlet
dairelerinde kullanılacak
•Ancak; Teknik bilgi yetersizliği 1929'a kadar sanayinin dışa karşı himaye edilememesi
1929 dünya ekonomik bunalımı
Sermaye birikiminin yetersiz olması
Aşağıdakilerden hangisi 17 Şubat 1923’te İzmir’de toplanan Türkiye İktisat Kongresi’nde alınan ilke kararlarından biri değildir? A) Kabotaj hakkının kullanılması B) Sendika hakkının tanınması C) Topraksız köylüye toprak dağıtılması D) Yerli sanayinin gelişmesi için gümrüklerde koru yucu önlemler alınması E) Ülkedeki madenlerin saptanması
Aşağıdakilerden hangisi, Atatürk Döneminde tarımı geliştirmek amacıyla yapılan çalışmalardan biri değildir? A) Aşar vergisinin kaldırılması B) Ziraat Bankasının kurulması C) Numune çiftliklerinin kurulması D) Yüksek Ziraat Enstitüsünün kurulması E) Tarım satış kooperatiflerinin kurulması
Aşağıdakilerden hangisi, Atatürk Döneminde tarımı geliştirmek amacıyla yapılan çalışmalardan biri değildir? A) Aşar vergisinin kaldırılması B) Ziraat Bankasının kurulması C) Numune çiftliklerinin kurulması D) Yüksek Ziraat Enstitüsünün kurulması E) Tarım satış kooperatiflerinin kurulması
PLANLI EKONOMİ (DEVLETÇİLİK)
I. Beş Yıllık Sanayi Kalkınma Planı:(1933 – 1938) Hammaddesi yurt içerisinde bulunan
Temel tüketim mallarının üretimine öncelik vermek
İthalatın önüne geçmek
Kendi kendine yetebilen bir ülke meydana getirmek (İhracat hedeflenmemiştir)
Üç Beyaz – Üç Siyahın üretimine öncelik vermek
Bu plan başarılı olmuştur ve budoğrultusunda;• 1933’de Sümer Bank kuruldu. • 1935’de Etibank ve MTA kuruldu.• Malatya, Kayseri, Ereğli, Nazilli'de pamuklu
dokuma fabrikaları• Bursa'da Merinos fabrikası kuruldu.• İzmit'te kâğıt fabrikası kuruldu.• Gemlik'te ipek fabrikası kuruldu.
I. Beş Yıllık Sanayi Kalkınma Planı:(1933 – 1938) Hammaddesi yurt içerisinde bulunan
Temel tüketim mallarının üretimine öncelik vermek
İthalatın önüne geçmek
Kendi kendine yetebilen bir ülke meydana getirmek (İhracat hedeflenmemiştir)
Üç Beyaz – Üç Siyahın üretimine öncelik vermek
Bu plan başarılı olmuştur ve budoğrultusunda;• 1933’de Sümer Bank kuruldu. • 1935’de Etibank ve MTA kuruldu.• Malatya, Kayseri, Ereğli, Nazilli'de pamuklu
dokuma fabrikaları• Bursa'da Merinos fabrikası kuruldu.• İzmit'te kâğıt fabrikası kuruldu.• Gemlik'te ipek fabrikası kuruldu.
II. Beş Yıllık Sanayi Kalkınma Planı: (1939 – ?)
• Ara malları ve yatırım mallarının üretimine öncelik verilmesi
• İhracat hedeflenmiştir.
NOT:İkinci Beş Yıllık Sanayi Kalkınma Planı, II. Dünya Savaşı’nın çıkması ile uygulaması engellenmiş dolayısıyla başarısız olmuştur.
II. Beş Yıllık Sanayi Kalkınma Planı: (1939 – ?)
• Ara malları ve yatırım mallarının üretimine öncelik verilmesi
• İhracat hedeflenmiştir.
NOT:İkinci Beş Yıllık Sanayi Kalkınma Planı, II. Dünya Savaşı’nın çıkması ile uygulaması engellenmiş dolayısıyla başarısız olmuştur.
• Hem bir devlet şekli, hem bir Hükümet şekli olarak cumhuriyet, egemenliğin bir
kişi veya zümreye değil toplumun tümüne ait olduğu bir yönetim biçimini ifade
eder.
• Cumhuriyet bütün vatandaşların eşitliğini ve devlet yönetimine eşit olarak
katılmaları temeline dayanır.
• Hem bir devlet şekli, hem bir Hükümet şekli olarak cumhuriyet, egemenliğin bir
kişi veya zümreye değil toplumun tümüne ait olduğu bir yönetim biçimini ifade
eder.
• Cumhuriyet bütün vatandaşların eşitliğini ve devlet yönetimine eşit olarak
katılmaları temeline dayanır.
CUMHURİYETÇİLİK
• Anahtar kelimeleri:• Ulusal Egemenlik, • Seçim, • Demokrasi, • Eşitlik,
CUMHURİYETÇİLİK( Siyasal ve Yönetim Alanında)
•CUMHURİYETÇİLİK•MİLLİYETÇİLİK
•DOĞAL SONUCU•DOĞAL SONUCU •HALKÇILIK•HALKÇILIK •DOĞAL SONUCU•DOĞAL SONUCU •DEVLETÇİLİK•DEVLETÇİLİK
Bütünleyici İlkesi: Ulusal Egemenliktir.
• TBMM'nin açılması
• Saltanatın kaldırması
• Cumhuriyetin ilanı
• Halifeliğin kaldırılması
• Çok partili siyasal yaşama geçiş denemeleri
• Kadınlara siyasi hakların verilmesi
• Ordunun siyasetten ayrılması
CUMHURİYETÇİLİKAŞAMALARI
• Milli birlik ve beraberliği esas alır.
• Ayrılıkçılığı reddeder.
• Birleştirici ve bütünleştiricidir.
• Akılcı ve insancıldır.
• Laik, çağdaş ve demokratiktir.
• Vatanın bütünlüğünü ve milletin bağımsızlığını her şeyin üstünde tutar.
Bütünleyici İlkesi: • Ulusal bağımsızlık - Milli birlik ve beraberliktir.
MİLLİYETÇİLİK
Mustafa Kemal’e göre milli birlik ve beraberliği güçlendiren unsurlar
• Ortak Dil
• Ortak vatan,
• Ortak kader,
• Ortak kültür,
• Ortak duygu,
• Misakımilli
• Milli eğitim
Mustafa Kemal’e göre ayrılık ifade eden unsurlar• Irk• Din Ayrılık ifade eden unsurlardır.
MİLLİYETÇİLİK
• TBMM'nin açılması,
• Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması,
• Duyun-u Umumiye idaresinin kaldırılması,
• Halifeliğin kaldırılması,
• Kapitülasyonların kaldırılması,
• Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun kabulü,
• Kabotaj Kanunu’nun kabulü,
• Türk Parasını Koruma Kanunu'nun çıkarılması,
• Türk Tarih ve Türk Dil Kurumu'nun açılması,
• Misakı İktisadi kararları
• Reji İdaresinin satın alınması
• TBMM'nin açılması,
• Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulması,
• Duyun-u Umumiye idaresinin kaldırılması,
• Halifeliğin kaldırılması,
• Kapitülasyonların kaldırılması,
• Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun kabulü,
• Kabotaj Kanunu’nun kabulü,
• Türk Parasını Koruma Kanunu'nun çıkarılması,
• Türk Tarih ve Türk Dil Kurumu'nun açılması,
• Misakı İktisadi kararları
• Reji İdaresinin satın alınması
MİLLİYETÇİLİKAŞAMALARI
I. Ortak kültürII. Milliyet duygularını unutturmaIII. Birlikte yaşama iradesiYukarıdakilerden hangilerinin Atatürkçü milliyet çilik anlayışıyla bağdaştığı savunulabilir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II
ve III
Aşağıdakilerden hangisinin gerçekleştirilmesinde ulusçu devlet anlayışı olduğu savunulamaz?A) Ölçü birimlerinin değiştirilmesiB) Kabotaj Kanunu’nun uygulanmasıC) Türk Tarih Kurumunun kurulmasıD) Yeni Türk alfabesinin kabul edilmesiE) Türk parasının korunması için kanun çıkarılması
• Halkçılık; milli egemenliği esas alır.
• Halkçılık demokrasiyi öngörür.
• Halkın bütün fertleri kanun önünde eşittir.
• Herkes devlet hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir.
• Sosyal sınıf ayrımını reddeder.
• Sosyal devlet anlayışını esas alır.
• Halkçılık; milli egemenliği esas alır.
• Halkçılık demokrasiyi öngörür.
• Halkın bütün fertleri kanun önünde eşittir.
• Herkes devlet hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkına sahiptir.
• Sosyal sınıf ayrımını reddeder.
• Sosyal devlet anlayışını esas alır.
HALKÇILIK
• Anahtar Kelimeleri:
• Eşitlik,
• Demokrasi,
• Ulusal egemenlik,
• Dayanışma,
• Sosyal devlet
• Ayrıcalıkların kaldırılması,
HALKÇILIK(EŞİTLİK)
Aşar vergisinin kaldırılması,
Tevhid-i Tedrisât Kanunu
Türk Medeni Kanunu'nun kabulü,
Toprak Reformu yapılması,
Okuma yazma seferberliği başlatılması,
Halk evlerinin açılması,
Kadınlara siyasi haklar verilmesi,
Kılık Kıyafet Kanunu
Soyadı Kanunu,
HALKÇILIKAŞAMALARIHALKÇILIK
AŞAMALARI
Halkçılığın,I. cumhuriyetçilik,II. milliyetçilik,III. devletçilikilkelerinden hangilerinin doğrudan sonucu olduğu savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
I. EşitlikII. AyrıcalıkIII. Sınıf kavgasıHalkçılık ilkesi yukarıdakilerden hangilerine karşıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve
III
I. EşitlikII. AyrıcalıkIII. Sınıf kavgasıHalkçılık ilkesi yukarıdakilerden hangilerine karşıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve
III
Devletçilik, devletin ekonomiyi doğrudan doğruya yönlendirmesidir.
• Devletçilik ilkesi Türkiye'nin şartlarından ve ihtiyaçlarından doğmuştur.
• Özel sektörü dışlamaz, özel sektöre karşı değildir.
• Yabancı sermayeye bağımsızlığımızı kısıtlamaması şartı ile karşı değildir
• Ekonomide planlı bir kalkınmayı ön görür.
• İşletmelerimiz yabancıların elinden alınarak, millileştirilmiştir.
• Halkçılık ilkesinin doğal sonucudur.
Devletçilik, devletin ekonomiyi doğrudan doğruya yönlendirmesidir.
• Devletçilik ilkesi Türkiye'nin şartlarından ve ihtiyaçlarından doğmuştur.
• Özel sektörü dışlamaz, özel sektöre karşı değildir.
• Yabancı sermayeye bağımsızlığımızı kısıtlamaması şartı ile karşı değildir
• Ekonomide planlı bir kalkınmayı ön görür.
• İşletmelerimiz yabancıların elinden alınarak, millileştirilmiştir.
• Halkçılık ilkesinin doğal sonucudur.
DEVLETÇİLİK
Devletçilik, I. özel girişimciliğe yer verilmesi, II. yabancı sermayeden yararlanılması, III. mülkiyet hakkının ulusun yararlarına aykırı biçimde kullanılması durumlarından hangilerine karşıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
I. Türkiye iş Bankası'nın kurulmasıII. Yabancıların elindeki işletmelerin satın alınmasıIII. Demiryolu yapımına hız verilmesiHangisi veya hangileri devletçilik politikası uygulamaları arasındadır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
• Tanım: herhangi bir alanı dinin etkisinden çıkarmaktır.• Din ve vicdan özgürlüğüdür.
• Akılcılık ve Bilimselliği esas alır.
• Çağdaşlaşmayı öngörür.
• Din ve Devlet işlerinin ayrılmasıdır.
• Laik devletlerin dini yoktur.
• Laik devletler dini konularda taraf olmaz, bütün dinlere eşit yaklaşır.
LAİKLİK(Bilimsel ve Akılcı)
• Saltanatın kaldırılması
• Halifeliğin kaldırılması
• Tevhid-i Tedrisât Kanunu'nun kabulü
• Şer'iye ve Evkaf Vekâleti’nin kaldırılması
• Medreselerin kapatılması
• Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması
• Medeni Kanun'un kabulü
• Maarif Teşkilatı Hakkında Kanun
• Kılık Kıyafet kanunu
• 1924 Anayasası'ndan dini hükümlerin çıkarılması
LAİKLİKAŞAMALARI
Cumhuriyet döneminde,I. tarih,II. hukuk,III. dilalanlarının hangilerinde yapılan inkılaplarda laiklik anlayışını yerleştirme amacı olduğu savunulabilir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
• Devletin önemli kurumlarını ileriye dönük olarak yenilenmesi ve geliştirmesidir.
• DURAĞAN değildir.• DEĞİŞKEN dir.• Sürekli çağdaşlaşma anlamına gelir. • Diğer ilkelerin canlı kalmasını sağlamıştır.• Ani ve köklü değişikliklerdir.
İNKILAPÇILIK
Bütünleyici ilkeleri:Çağdaşlaşma ve batılılaşma
Bütünleyici ilkeleri:Çağdaşlaşma ve batılılaşma
Aşağıdaki ilkelerden hangisi, Türk toplumunun yenileşme ihtiyacının doğrudan bir sonucudur?A) Milliyetçilik B) Devletçilik C) İnkılapçılık D) Halkçılık E)
Cumhuriyetçilik
1923-1930
I. DÖNEM YABANCI OKULLAR IRAK SINIRI DIŞ BORÇLAR NÜFUS MÜBADELESİ
1930-1939
II DÖNEM MİLLETLER
CEMİYETİNE GİRİŞ BALKAN ANTANTI MONTRÖ BOĞAZLAR
SÖZLEŞMESİ SADABAT PAKTI HATAY’IN
ANAVATANA KATILMASI
DIŞ POLİTİKADIŞ POLİTİKA
YABANCI OKULLAR
Lozan’da , Yabancı okullar meselesini İç mesele saydık Türk Hükümetinin kanun,tüzük ve yönetmeliklerine uyacaklar
Gündeme gelmesinde ;• Tevhidi Tedrisat Kanununa uymayan yabancı okullar kapatılması üzerine Fransa ile yeniden gündeme geldi.• Türkiye bu meseleyi iç meselesi sayarak kendi çözümlemiştir.• Milletler Cemiyetine gitmemiştir.
Gündeme gelmesinde ;• Tevhidi Tedrisat Kanununa uymayan yabancı okullar kapatılması üzerine Fransa ile yeniden gündeme geldi.• Türkiye bu meseleyi iç meselesi sayarak kendi çözümlemiştir.• Milletler Cemiyetine gitmemiştir.
I.DÖNEM
IRAK SINIRIIRAK SINIRI
ANKARA ANTLAŞMASI (5 Haziran 1926)(Türkiye-İngiltere )
• Musul, İngiltere mandası altında yönetimi Irak’a bırakıldı.• Irak petrol gelirlerinden elde ettiği gelirin %10’unu 25 yıl süreyle Türkiye’ye ödeyecek.NOT: Türkiye’ye bu hakkından İngiltere’den 500,000 sterlin alarak vazgeçti. • Hakkari Türkiye sınırları içinde kalmıştır.ÖNEMİ: Bugünkü Türkiye - Irak sınırı kesin olarak çizildi.( Atatürk Dönemi) Musul Misakımilliye aykırı olarak çözümlenmiştir.
ANKARA ANTLAŞMASI (5 Haziran 1926)(Türkiye-İngiltere )
• Musul, İngiltere mandası altında yönetimi Irak’a bırakıldı.• Irak petrol gelirlerinden elde ettiği gelirin %10’unu 25 yıl süreyle Türkiye’ye ödeyecek.NOT: Türkiye’ye bu hakkından İngiltere’den 500,000 sterlin alarak vazgeçti. • Hakkari Türkiye sınırları içinde kalmıştır.ÖNEMİ: Bugünkü Türkiye - Irak sınırı kesin olarak çizildi.( Atatürk Dönemi) Musul Misakımilliye aykırı olarak çözümlenmiştir.
I. Hatay II. Batum III. MusulYukarıdakilerden hangileri 1926 Ankara Antlaşması’yla Türkiye’nin sınırları dışında kalmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
I. Hatay II. Batum III. MusulYukarıdakilerden hangileri 1926 Ankara Antlaşması’yla Türkiye’nin sınırları dışında kalmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
1926 yılında imzalanan Ankara Antlaşması,I. Musul’un İngiliz yönetimindeki Irak’a bırakıl ması,II. Türkiye-Irak sınırının çizilmesi,III. Musul’un yıllık petrol gelirlerinin % 10’unun 25 yıl süreyle Türkiye’ye
bırakılmasımaddelerinden hangilerini kapsar? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
1926 yılında imzalanan Ankara Antlaşması,I. Musul’un İngiliz yönetimindeki Irak’a bırakıl ması,II. Türkiye-Irak sınırının çizilmesi,III. Musul’un yıllık petrol gelirlerinin % 10’unun 25 yıl süreyle Türkiye’ye
bırakılmasımaddelerinden hangilerini kapsar? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
DIŞ BORÇLAR
* 1928’ de Fransa ile bir araya gelerek borçların ödenme şeklini netleştirdik.* 1929 Dünya ekonomik bunalımı nedeniyle ödeyemedik.* 1933’te tekrar bir araya gelerek borçları yapılandırdık ve 1954’e kadar ödedik.
NOT: Atatürk döneminde Fransa ile dış politikada ; Yabancı okullar Bozkurt – Lotus Olayı Borçların ödenme şekli Adana - Mersin demiryollarının satın alınması Hatay
* 1928’ de Fransa ile bir araya gelerek borçların ödenme şeklini netleştirdik.* 1929 Dünya ekonomik bunalımı nedeniyle ödeyemedik.* 1933’te tekrar bir araya gelerek borçları yapılandırdık ve 1954’e kadar ödedik.
NOT: Atatürk döneminde Fransa ile dış politikada ; Yabancı okullar Bozkurt – Lotus Olayı Borçların ödenme şekli Adana - Mersin demiryollarının satın alınması Hatay
NÜFUS MÜBADELESİ
Gündeme gelmesinde ;• Etabli kime denir? Sorusuna cevap bulunamaması• Yunanistan’ın amacı İstanbul’da daha fazla Rum bırakmakBu meseleyi kendi aramızda çözümleyemeyince Yunanistan Milletler Cemiyeti’ne götürdü.1930 da Türkiye-Yunanistan arasında dostluk antlaşması imzalandı.
Gündeme gelmesinde ;• Etabli kime denir? Sorusuna cevap bulunamaması• Yunanistan’ın amacı İstanbul’da daha fazla Rum bırakmakBu meseleyi kendi aramızda çözümleyemeyince Yunanistan Milletler Cemiyeti’ne götürdü.1930 da Türkiye-Yunanistan arasında dostluk antlaşması imzalandı.
1950’den sonra Yunanistan ile aramızdaki sorunlar;Kıbrıs Kardak KayalıklarıKıbrıs Kardak KayalıklarıKıta Sahanlığı Ege Adalarının SilahlandırılmasıKıta Sahanlığı Ege Adalarının SilahlandırılmasıKara Suları Sorunu Fır Hattı ( Hava Uçuş Sahası)Kara Suları Sorunu Fır Hattı ( Hava Uçuş Sahası)
1950’den sonra Yunanistan ile aramızdaki sorunlar;Kıbrıs Kardak KayalıklarıKıbrıs Kardak KayalıklarıKıta Sahanlığı Ege Adalarının SilahlandırılmasıKıta Sahanlığı Ege Adalarının SilahlandırılmasıKara Suları Sorunu Fır Hattı ( Hava Uçuş Sahası)Kara Suları Sorunu Fır Hattı ( Hava Uçuş Sahası)
I. Nüfus mübadelesiII. Kardak kayalıklarıIII. Kara sularının 6 milden 12 mile çıkarılması Türkiye ile Yunanistan arasında yukarıdaki konu lardan hangileriyle ilgili olarak yaşanan sorun Atatürk zamanındadır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II
ve III
Aşağıdakilerden hangisi Atatürk Dönemi siyasi gelişmeleri arasındadır? A) Kıbrıs sorunun çıkmasıB) Türkiye’nin Kore Savaşı’na asker göndermesiC) Türk- Yunan dostluk antlaşmasının yapılmasıD) Türkiye’nin Kuzey Atlantik Paktı’na üye olmasıE) Hatay Türk Devleti Meclisinin anavatana katılmayı kabul etmesi
II.DÖNEM
MİLLETLER CEMİYETİNE GİRİŞ
NOT 1 : I.Dünya Savaşı sonrası Dünya barışını korumak için ;*M.C. 1920 (1932 de üye olduk)*Küçük Antant 1921 (yokuz)*Locarno Ant. 1925 (yokuz)*Briand-Kellog Paktı 1928 ( 1929 da üye olduk)*Litvinov Sözleşmesi 1929 (1929 da üye olduk)
NOT 1 : I.Dünya Savaşı sonrası Dünya barışını korumak için ;*M.C. 1920 (1932 de üye olduk)*Küçük Antant 1921 (yokuz)*Locarno Ant. 1925 (yokuz)*Briand-Kellog Paktı 1928 ( 1929 da üye olduk)*Litvinov Sözleşmesi 1929 (1929 da üye olduk)
NOT 2 : I.Dönem ( 1923-1930)• Yabancı okullar• Irak sınırı• Dış borçlar• Nüfus Mübadelesidiplomasi yolu ile çözmemiz M.C.ne girmemizde etkili olmuştur.
NOT 2 : I.Dönem ( 1923-1930)• Yabancı okullar• Irak sınırı• Dış borçlar• Nüfus Mübadelesidiplomasi yolu ile çözmemiz M.C.ne girmemizde etkili olmuştur.
Türkiye’nin Milletler Cemiyetine Üye Olmasında ; Barışa katkı sağlamak için, uluslar arası örgütler içerisinde yer almak 1923-1930 Dış politika sorunlarını barış yolu ile çözmek.
Türkiye’nin Milletler Cemiyetine Üye Olmasında ; Barışa katkı sağlamak için, uluslar arası örgütler içerisinde yer almak 1923-1930 Dış politika sorunlarını barış yolu ile çözmek.
Yeni Türk Devleti’nde gerçekleştirilen,I. Milletler Cemiyeti’ne üye olunmasıII. Kellog Paktı’na üye olunmasıIII. NATO’ya üye olunmasıgelişmelerinden hangileri Atatürk Döneminde gerçekleşmemiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
Yeni Türk Devleti’nde gerçekleştirilen,I. Milletler Cemiyeti’ne üye olunmasıII. Kellog Paktı’na üye olunmasıIII. NATO’ya üye olunmasıgelişmelerinden hangileri Atatürk Döneminde gerçekleşmemiştir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
Türkiye, dünya barışının korunması amacıyla oluşturulan aşağıdaki girişim ve kuruluşlardan hangisine Atatürk Dönemi’nde üye olmuştur? A) Milletler Cemiyeti – Kuzey Atlantik Paktı B) Kellog Paktı – Milletler CemiyetiC) Kuzey Atlantik Paktı – Birleşmiş Milletler Teşkilatı D) Birleşmiş Milletler Teşkilatı – Kellog Paktı E) Kellog Paktı - Kuzey Atlantik Paktı
Türkiye, dünya barışının korunması amacıyla oluşturulan aşağıdaki girişim ve kuruluşlardan hangisine Atatürk Dönemi’nde üye olmuştur? A) Milletler Cemiyeti – Kuzey Atlantik Paktı B) Kellog Paktı – Milletler CemiyetiC) Kuzey Atlantik Paktı – Birleşmiş Milletler Teşkilatı D) Birleşmiş Milletler Teşkilatı – Kellog Paktı E) Kellog Paktı - Kuzey Atlantik Paktı
BALKAN ANTANTI(1934)
Yapılmasında; Almanya ve İtalya’nın yayılımcı tutumları etkilidir.(II.Dünya Savaşı tehlikesi)
Katılan DevletlerT ürkiyeY unanistanY ugoslavyaR omanya
Katılmayan Devletler
*Bulgaristan ; II.Balkan ve I.Dünya Savaşlarında kaybettikleri toprakları geri alma*Arnavutluk ; İtalya’nın baskısı
NOT: Balkan Paktı‘nın II.Dünya Savaşının başlaması Yugoslavya’nın Bulgaristan ile işbirliği yapması dağılmasında etkili olmuştur. (günümüzde geçerli değildir.)
Pakta Katılan devletler; Bölgesel işbirliği , Ekonomik ve siyasi işbirlik Bağımsızlığa saygı İç işlerine karışmama Sınırların güvenliği
Balkan Antantı’nın yapılmasında, I. İngiltere, II. İtalya, III. Almanya devletlerinden hangilerinin 1933 yılından sonra güçlenmeye başlamasının etkili olduğu savunulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II
ve III
Balkan Devletleri arasında yakınlaşma başlaması ve Balkan Paktı’nın kurulmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisi olduğu savunulamaz?A) Birleşmiş Milletler Teşkilatının kurulmuş olmasıB) İtalya’nın Doğu Akdeniz’e egemen olmak iste mesiC) Almanya’da Nazi Partisinin iktidara gelmesiD) Silahlanma yarışının hızlanmasıE) İtalya’da faşizmin güçlenmesi
MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ(1936)MONTRÖ BOĞAZLAR SÖZLEŞMESİ(1936)
Gündeme gelmesinde ; Silahsızlanma yarışının artması Almanya’nın Ren bölgesini işgal etmesi II. Dünya Savaşı Tehlikesi Japonya’nın Mançurya’yı işgali İtalya’nın Habeşistan’ı işgal etmesi
Bu İtalya’nın Habeşistan’ı işgal etmesi üzerine Akdeniz’de savaş tehlikesinin iyice artması Akdeniz Paktı ( 1936) yapılmasına neden oldu. (Türkiye + Yunanistan + Yugoslavya + İngiltere ) Akdeniz Paktı’na katılan devletlerin desteğini alan Türkiye 1936’da boğazlar sorununu “şartlar değişmiştir ilkesi” ile Milletler Cemiyetine götürdü.
Gündeme gelmesinde ; Silahsızlanma yarışının artması Almanya’nın Ren bölgesini işgal etmesi II. Dünya Savaşı Tehlikesi Japonya’nın Mançurya’yı işgali İtalya’nın Habeşistan’ı işgal etmesi
Bu İtalya’nın Habeşistan’ı işgal etmesi üzerine Akdeniz’de savaş tehlikesinin iyice artması Akdeniz Paktı ( 1936) yapılmasına neden oldu. (Türkiye + Yunanistan + Yugoslavya + İngiltere ) Akdeniz Paktı’na katılan devletlerin desteğini alan Türkiye 1936’da boğazlar sorununu “şartlar değişmiştir ilkesi” ile Milletler Cemiyetine götürdü.
Önemi ; Boğazlar üzerindeki egemenlik ve hakimiyet yetkiniz sağlandı.
Misakımilli’ye uygun şekilde çözümlendi.
Türkiye’nin uluslar arası alanda (Doğu Akdeniz) önemi arttı.
1833 Hünkar İskelesi Antlaşması ile ilk defa ortaya çıkan boğazlar sorunu çözüldü.
Eski dost düşman (S.Rusya) , eski düşman dost (İngiltere ) oldu.
Önemi ; Boğazlar üzerindeki egemenlik ve hakimiyet yetkiniz sağlandı.
Misakımilli’ye uygun şekilde çözümlendi.
Türkiye’nin uluslar arası alanda (Doğu Akdeniz) önemi arttı.
1833 Hünkar İskelesi Antlaşması ile ilk defa ortaya çıkan boğazlar sorunu çözüldü.
Eski dost düşman (S.Rusya) , eski düşman dost (İngiltere ) oldu.
Boğazlar Komisyonunun kaldırılması ve görev lerinin tamamıyla Türk Devleti’ne verilmesi aşağıdakilerden hangisiyle sağlanmıştır?
A) Montrö B) Mudanya C) Moskova D) Lozan E) Londra
Boğazlar Komisyonunun kaldırılması ve görev lerinin tamamıyla Türk Devleti’ne verilmesi aşağıdakilerden hangisiyle sağlanmıştır?
A) Montrö B) Mudanya C) Moskova D) Lozan E) Londra
I. İngiltereII. İtalyaIII. Sovyet RusyaYukarıdakilerden hangilerinin tutumuyla ilgili gelişmeler Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin imzalanmasına ortam hazırlamıştır?A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
I. İngiltereII. İtalyaIII. Sovyet RusyaYukarıdakilerden hangilerinin tutumuyla ilgili gelişmeler Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin imzalanmasına ortam hazırlamıştır?A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
SADABAT PAKTI(1937)Yapılmasında ; İtalya’nın Habeşistan’ı işgal etmesi etkilidir.
(Doğu Akdeniz’deki faaliyet artırma isteği)
Katılan DevletlerA fganistanİ ranI rakT ürkiye
Katılan DevletlerA fganistanİ ranI rakT ürkiye
Katılmayan Devletler
Suriye ; Türkiye ile arasında Hatay sorunu
Katılmayan Devletler
Suriye ; Türkiye ile arasında Hatay sorunu
Pakta Katılan devletler; Bölgesel işbirliği , Ekonomik ve siyasi işbirlik Bağımsızlığa saygı İç işlerine karışmama Sınırların güvenliği
Pakta Katılan devletler; Bölgesel işbirliği , Ekonomik ve siyasi işbirlik Bağımsızlığa saygı İç işlerine karışmama Sınırların güvenliği
Aşağıdakilerden hangisi, Ortadoğu barışını koru mak amacıyla kurulmuş olan Sadabat Paktı’na üye devletlerden biri değildir? A) Suriye B) Türkiye C) Afganistan D) İran E) Irak
Aşağıdakilerden hangisi, Ortadoğu barışını koru mak amacıyla kurulmuş olan Sadabat Paktı’na üye devletlerden biri değildir? A) Suriye B) Türkiye C) Afganistan D) İran E) Irak
Sadâbat Paktına üye devletler,I. bölgesel barışı koruma,II. iç işlerine karışma,III. sınırları korumadurumlarından hangilerinin yükümlülüğünü karşılıklı olarak kabul
etmişlerdir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III
Sadâbat Paktına üye devletler,I. bölgesel barışı koruma,II. iç işlerine karışma,III. sınırları korumadurumlarından hangilerinin yükümlülüğünü karşılıklı olarak kabul
etmişlerdir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III
HATAY’IN ANAVATANA KATILMASI(SURİYE SINIRI)Lozan’da 20 Ekim 1921 Ankara Antlaşması dikkate alındı.
Gündeme gelmesinde ;
• İtalya’nın Habeşistan’ı işgal etmesi , Akdeniz’de savaş rüzgarlarını n artmasına ve Fransa’nın Hatay üzerindeki mandasına kaldırmasına neden oldu. Hatay Suriye’ye bağlandı.
• Hatay sorununu Fransa ile çözümleyemeyince Milletler Cemiyetine götürdük.
• Milletler Cemiyeti adına Sandler incelemede bulundu ve bir rapor yayımladı .
• 1938 de Referanduma gidildi ve sonucunda seçimler yapıldı.
• Haziran 1938 de Bağımsız Hatay Cumhuriyeti kuruldu.
• Cumhurbaşkanı Tayfur SÖKMEN , Başbakan Abdurrahman MELEK
• Hatay anavatana katılarak Türkiye - Suriye Sınırı son şeklini kesin olarak aldı. ( 1939 Atatürk dönemi değil)
Gündeme gelmesinde ;
• İtalya’nın Habeşistan’ı işgal etmesi , Akdeniz’de savaş rüzgarlarını n artmasına ve Fransa’nın Hatay üzerindeki mandasına kaldırmasına neden oldu. Hatay Suriye’ye bağlandı.
• Hatay sorununu Fransa ile çözümleyemeyince Milletler Cemiyetine götürdük.
• Milletler Cemiyeti adına Sandler incelemede bulundu ve bir rapor yayımladı .
• 1938 de Referanduma gidildi ve sonucunda seçimler yapıldı.
• Haziran 1938 de Bağımsız Hatay Cumhuriyeti kuruldu.
• Cumhurbaşkanı Tayfur SÖKMEN , Başbakan Abdurrahman MELEK
• Hatay anavatana katılarak Türkiye - Suriye Sınırı son şeklini kesin olarak aldı. ( 1939 Atatürk dönemi değil)
I. Irak sınırıII. HatayIII. BoğazlarYukarıdaki sorunlardan hangilerinin kesin çözümü Atatürk’ün ölümünden sonraya kalmıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
• II.Dünya Savaşı’nın Nedenleri;
• Versay Antlaşması ile Avrupa'daki sorunların çözümlenememesi, Almanya'nın ağır yükümlülükler altına sokulması,
• Almanya'nın I. Dünya Savaşı'ndaki kayıplarını telafi etmek istemesi,
• Almanya'nın I. Dünya Savaşı'nda askersiz hale getirilen Ren bölgesine asker çıkarması, Avusturya ve Çekoslovakya'yı işgal etmesi,
• İtalya ve Almanya'da aşırı milliyetçi ( faşizm- nazizm) akımların iktidara gelmesi,
• Japonya’nın Milletler Cemiyetinden ayrılarak Mançurya’yı işgali
• Fransa’nın I. Dünya Savaşı'nda elde ettiği hakları koruma isteği
• Milletler Cemiyetinin dünya barışını koruyamaması
• Silahlanma yarışı
• II.Dünya Savaşı’nın Nedenleri;
• Versay Antlaşması ile Avrupa'daki sorunların çözümlenememesi, Almanya'nın ağır yükümlülükler altına sokulması,
• Almanya'nın I. Dünya Savaşı'ndaki kayıplarını telafi etmek istemesi,
• Almanya'nın I. Dünya Savaşı'nda askersiz hale getirilen Ren bölgesine asker çıkarması, Avusturya ve Çekoslovakya'yı işgal etmesi,
• İtalya ve Almanya'da aşırı milliyetçi ( faşizm- nazizm) akımların iktidara gelmesi,
• Japonya’nın Milletler Cemiyetinden ayrılarak Mançurya’yı işgali
• Fransa’nın I. Dünya Savaşı'nda elde ettiği hakları koruma isteği
• Milletler Cemiyetinin dünya barışını koruyamaması
• Silahlanma yarışı
A) DIŞ POLİTİKA
• Almanya doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrıldı.
• Aşırı milliyetçi (ırkçı) akımlar başarıya ulaşamadı. Demokratik devletler kazandı.
• Birleşmiş Milletler Teşkilâtı (1945) kuruldu. (ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin) Türkiye, Birleşmiş Milletlere kurulduğu yıl üye olmuştur.
• İki süper güç ortaya çıktı. ( ABD – Sovyet Rusya)• • II.Dünya Savaşı sonrası ABD ve S.Rusya Yalta Konferansı ve Posthdam
Konferansı düzenledi.
• Avrupa Konseyi (1949) kuruldu. Türkiye, bu konseye aynı yıl üye olmuştur.
• Amerika ve İngiltere'nin desteği ile Filistin'de 1948'de Yahudi İsrail Devleti kuruldu.
• İngiltere ve Fransa, sömürgelerine bağımsızlık vermek zorunda kaldı (Hindistan, Pakistan, Filipinler, Mısır, Cezayir)
• Almanya doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrıldı.
• Aşırı milliyetçi (ırkçı) akımlar başarıya ulaşamadı. Demokratik devletler kazandı.
• Birleşmiş Milletler Teşkilâtı (1945) kuruldu. (ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin) Türkiye, Birleşmiş Milletlere kurulduğu yıl üye olmuştur.
• İki süper güç ortaya çıktı. ( ABD – Sovyet Rusya)• • II.Dünya Savaşı sonrası ABD ve S.Rusya Yalta Konferansı ve Posthdam
Konferansı düzenledi.
• Avrupa Konseyi (1949) kuruldu. Türkiye, bu konseye aynı yıl üye olmuştur.
• Amerika ve İngiltere'nin desteği ile Filistin'de 1948'de Yahudi İsrail Devleti kuruldu.
• İngiltere ve Fransa, sömürgelerine bağımsızlık vermek zorunda kaldı (Hindistan, Pakistan, Filipinler, Mısır, Cezayir)
II.Dünya Savaşı’nın Sonuçları
• Yalta Konferansında Türkiye’ye II.Dünya Savaşına girme zorunluluğu getirildi.
• Yalta Konferansında Türkiye’ye II.Dünya Savaşına girme zorunluluğu getirildi.
Türkiye’yi II.Dünya Savaşına Katma Çabaları
•Adana Görüşmeleri•Tahran Konferansı •Kahire Konferansı •Moskova Konferansı
•Adana Görüşmeleri•Tahran Konferansı •Kahire Konferansı •Moskova Konferansı
Türkiye ; S.Rusya’nın boğazlar ve Doğu Anadolu da ki talepleri karşısında yalnız kalmamak
Barışı korumak amacıyla kurulacak olan uluslararası örgüt içerisinde yer almak (BM)
Savaştan zarar gören devletler arasında olduğunu belirterek ederek büyük devletlerin ekonomik yardımından yararlanmak
23 Şubat 1945’te Almanya ve Japonya’ya savaş açtı.
Soğuk Savaş Dönemi (1945-1990)
BATI KUTBU (ABD)
TRUMAN DOKTRİNİ(1947) MARSHALL PLANI(1947) KUZEY ATLANTİK PAKTI (NATO 1949) KORE SAVAŞI (1950) (Türkiye asker gönderdi ve savaş sonrası NATO’ya üye oldu)
VİETNAM SAVAŞI (1965)
DOĞU KUTBU(SOVYET RUSYA)
MOLOTOV PLANI COMİNFORM VE COMECON (1949) VARŞOVA PAKTI(1955) (Bulgaristan-Romanya-Doğu Almanya)
I. Sadabat PaktıII. Birleşmiş Milletler TeşkilatıIII. NATOAtatürk Döneminde Türkiye Cumhuriyeti, yukarıdakilerden hangilerinin üye devletleri arasına girmiştir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III
I. Sadabat PaktıII. Birleşmiş Milletler TeşkilatıIII. NATOAtatürk Döneminde Türkiye Cumhuriyeti, yukarıdakilerden hangilerinin üye devletleri arasına girmiştir?A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III
I. Türk lirasının değerini korumak için önlemler alınmasıII. Türk-Yunan dostluk antlaşmasının imzalanmasıIII. Türkiye’nin Marshall yardımından faydalanılması Yukarıdakilerden hangileri Atatürk Dönemi’ne ait gelişmeler arasında yer almaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
I. Türk lirasının değerini korumak için önlemler alınmasıII. Türk-Yunan dostluk antlaşmasının imzalanmasıIII. Türkiye’nin Marshall yardımından faydalanılması Yukarıdakilerden hangileri Atatürk Dönemi’ne ait gelişmeler arasında yer almaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
B) İÇ POLİTİKA
EKONOMİ EĞİTİM SİYASİ1 -MİLLİ KORUNMA KANUNU 1940 CHP’nin başından beri uygulamaya çalıştığı devlet modelini uygulamaya koyması.
NOT: Karne ile ekmek dağıtımı.
2- VARLIK VERGİSİ 1942 Varlık vergisi 1944 de kalktı.
3- TOPRAK MAHSULLERİ VERGİSİ 1944Büyük çiftçilerden alınan Aşarın kat kat geri dönüşü.
4-TOPRAKSIZ ÇİFTÇİYİ TOPRAKLANDIRMA KANUNU (1945) Hiçbir toprak reformu başarılıolması(kanun yürürlüğe girmedi.
1-KÖY ENTSTÜLERİ (1940-1954)
Hasan Ali YÜCEL İsmail Hakkı TONGUÇ AMAÇ:
Köyde yetişmiş, köyü bilen çocukları öğretmen olarak yetiştirmek
Köyü ve köylüyü geliştirmek
Eğitim yükünü hafifletmek
Kırsal kesimde yaşayan halk ile kentte yaşayan halk arasındaki kültürel kopukluğu gidermek (köycülük siyaseti)
Köyden kente göçü engellemek
1- ÇOK PARTİLİ HAYATA GEÇİŞ 1946
•1945’te Nuri DEMRAĞ önderliğinde Milli Kalkınma Partisi kuruldu.
•CHP de Dörtlü Takrir Grubu istifa ederek Demokrat Partiyi (1946) kurdu. Celal BAYAR Adnan MENDERES Fuat KÖPRÜLÜ Refik KORALTAN
*1946 seçimlerini CHP kazandı.1-Açık oy2-Gizli sayım3-Tek dereceli seçim (1946)
*1950 seçimlerini DP kazandı.1-Gizli oy2-Açık tasnif
I. Anayasanın dilinin sadeleştirilmesi II. Tek dereceli seçim sistemine geçilmesiIII. Demokrat Partinin kurulmasıYukarıdakilerden hangisi Atatürk Dönemi gelişmeleri arasında yer almaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
I. Anayasanın dilinin sadeleştirilmesi II. Tek dereceli seçim sistemine geçilmesiIII. Demokrat Partinin kurulmasıYukarıdakilerden hangisi Atatürk Dönemi gelişmeleri arasında yer almaz?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
Cumhuriyet döneminde gerçekleşen;I. Milletvekillerinin yemin etme şeklinin değişmesi,II. Tek dereceli seçim sisteminin benimsenmesi,III. Çok partili rejim denemelerigelişmelerinden hangileri Atatürk döneminde gerçekleşmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I ve III
Cumhuriyet döneminde gerçekleşen;I. Milletvekillerinin yemin etme şeklinin değişmesi,II. Tek dereceli seçim sisteminin benimsenmesi,III. Çok partili rejim denemelerigelişmelerinden hangileri Atatürk döneminde gerçekleşmiştir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I ve III