10
Latinski glagol ima: 1. dva broja (numerus): jedninu i množinu;  2. tri lica (  persona); 3. dva glagolska lika (  genus): aktiv i pasiv; 4. tri načina (modus): indikativ, konjunktiv i imperativ; 5. šest vremena (tempus): prezent, imperfekt, futur I, perfekt, pluskvamperfekt i futur II ili egzaktni; 6. pet glagolskih imena ( nomen verbale): infinitiv, particip, gerund, gerundiv i supin. § 68. Kad glagol dolazi u indikativu, konjunktivu ili imperativu, zove se određen ( verbum  finitum), a kad dolazi u gl agolskom imenu, zove se neodređen ( verbum infinitum). § 69. Glagolski se oblici tvore od r azličnih osnova: 1. prezentske (npr. od roadre: roga-), 2. perfektne (rogav-) 3. participske (rogato- od roga-to-). Zajednički dio svih triju osnova ( roga-) zovemo glagolskom osnovom. Od prezentske osnove tvore se: prezent, imperfekt, futur I, infinitiv prezenta, imperativ, particip prezenta, gerund i gerundiv. Od perfektne osnove tvore se : aktivni oblici perfekta, pluskvamperfekta, futura II i infinitiv perfekta aktiva. Od participske osnove tvore se: pasivni oblici per fekta, pluskvamperfekta, futura II,  particip i infinitiv perfekta pasi va, particip i infinitiv fut ura aktiva i supin. § 70.

Latinski Glagoli

Embed Size (px)

Citation preview

  • 5/23/2018 Latinski Glagoli

    1/9

    Latinski glagol ima:

    1. dva broja (numerus): jedninu i mnoinu;

    2. tri lica (persona);

    3. dva glagolska lika (genus): aktiv i pasiv;

    4. tri naina (modus): indikativ, konjunktiv i imperativ;

    5. est vremena (tempus): prezent, imperfekt, futur I, perfekt, pluskvamperfekt i futur

    II ili egzaktni;

    6. pet glagolskih imena (nomen verbale): infinitiv, particip, gerund, gerundiv i supin.

    68.

    Kad glagol dolazi u indikativu, konjunktivu ili imperativu, zove se odreen (verbum

    finitum), a kad dolazi u glagolskom imenu, zove se neodreen (verbum infinitum).

    69.

    Glagolski se oblici tvore od razlinih osnova:

    1. prezentske (npr. od roadre: roga-),

    2. perfektne (rogav-)

    3. participske (rogato- od roga-to-).

    Zajedniki dio svih triju osnova (roga-) zovemo glagolskom osnovom.

    Od prezentske osnove tvore se: prezent, imperfekt, futur I, infinitiv prezenta,

    imperativ, particip prezenta, gerund i gerundiv.

    Od perfektne osnove tvore se: aktivni oblici perfekta, pluskvamperfekta, futura II i

    infinitiv perfekta aktiva.

    Od participske osnove tvore se: pasivni oblici perfekta, pluskvamperfekta, futura II,

    particip i infinitiv perfekta pasiva, particip i infinitiv futura aktiva i supin.

    70.

  • 5/23/2018 Latinski Glagoli

    2/9

    Da se upoznaju sve osnove za tvorbu glagolskih oblika, navode se za latinski glagol

    etiri oblika: prezent, infinitiv prezenta, perfekt i particip perfekta, npr.rogo, rogate,

    rogavi, rogatum.

    71.

    Prema prezentskoj osnovi dijele se glagoli na etiri konjugacije koje se najbolje vide u

    infinitivu prezenta.

    U I konjugaciji prezentska osnova svrava se na -a, zato se zove a-konjugacija,

    npr. roga-repitati;

    u II konjugaciji na -e, zato se zove e-k onjugacija, npr. mone-reopominjati;

    u III konjugaciji na suglasnik, zato se zove suglasnika. Budui da izmeu osnove i

    nastavka dolazi kratak samoglasnik (tzv. tematski), ta se konjugacija naziva i

    konjugacija s kratkim samoglasnikom, npr.scrib-e-repisati;

    u IV konjugaciji na-i, zato i-konjugacija, npr.puni-rekanjavati.

    72.

    Lini nastavci

    a) za indikativ i konjunktiv:

    Aktiv Pasiv

    indik. perf.

    Jednina 1. lice

    2. lice

    3. lice

    -m, -o

    -s

    -t

    -i

    -isti

    -it

    -r

    -ris

    -tur

    Mnoina 1. lice

    2. lice

    3. lice

    -mus

    -tis

    -nt

    -imus

    -istis

    -erunt

    -mur

    -mini

    -ntur

    b) za imperativ:

    Aktiv Pasiv

    Jedn.2.liceJedn.3.lice

    I

    ----

    II

    -to-to

    -re--

  • 5/23/2018 Latinski Glagoli

    3/9

    Mno. 2.lice

    Mno.3.lice

    -te

    --

    -tote

    -nto

    -mini

    --

    Pregled glagolskih oblika

    U tabelama su navedeni aktivni i pasivni oblici konjugacija prema osnovama od kojih

    se ti oblici tvore, tj. prema

    sprezentskoj, perfektnoj i participskoj osnovi.

    Veina glagola I konjugacije svrava se u perfektu na-avi, a u participu perfekta na -

    atum. Zato se takvi glagoli navode samo u 1. licu prezenta i infinitivu, npr. rogo, 1.

    Isto tako, veina glagola IV konjugacije ima u perfektu zavretak -ivi, a u participu

    perfekta -itum. Takvi se glagoli zbog toga navode ovako: -punio, 4.

    Konjugacija: I Konjugacija:

    II

    Konjugacija:

    III

    Konjugacija:

    IV

    Indikativ

    prezenta

    rogo

    roga -sroga -t

    roga -musroga -tis

    roga -nt

    pitam

    pitapita

    pitamopitate

    pitaju

    mone -o

    mone -smone -t

    mone -musmone -tis

    mone -nt

    scrib -o

    scrib -i-sscrib -i-t

    scrib -i-musscrib -i-tis

    scrib -u-nt

    puni -o

    puni -spuni -s

    puni -muspuni -tis

    puni -u-nt

    Indikativimperfekta

    roga -ba-mroga -ba-s

    roga -ba-t

    roga -ba-musroga -ba-tis

    roga -ba-nt

    pitahpitae

    pitae

    pitasmopitaste

    pitahu

    mone -ba-mmone -ba- s

    mone -ba-t

    mone -ba-mus

    mone -ba-tis

    mone -ba- nt

    scrib -e-ba-mscrib -e-ba-s

    scrib-e-ba- t

    scrib -e-ba-mus

    scrib -e-ba-tis

    scrib -e-ba-nt

    puni-e -ba-mpuni -e-ba-s

    puni -e-ba-t

    puni -e-ba-mus

    puni -e-ba-tis

    puni -e-ba-nt

    Futur

    I

    roga-bo

    roga -bi-s

    roga -bi-troga -bimus

    roga -bi-tis

    roga -bu-nt

    pitat u

    pitate

    pitat epitat emo

    pitat ete

    pitat e

    mone -bo

    mone -bi-s

    mone -bi-tmone -bi-mus

    mone -bi-tis

    mone -bu-nt

    scrib-a- m

    scrib -e- s

    scrib-e- tscrib -e- mus

    scrib -e- tis

    scrib -e-nt

    puni -a-m

    puni -e-s

    puni -e-tpuni -e-mus

    puni -e- tis

    puni -e-nt

  • 5/23/2018 Latinski Glagoli

    4/9

    Imperativ J. rogaM. roga-te

    J.rogaroga

    M. rogaroga

    pitajpitajte

    pitajneka pita

    pitajteneka pitaju

    J. moneM. mone-te

    mone -tomone -to

    mone -totemone -nto

    scrib -escrib -i-te

    scrib -i-toscrib -i-to

    scrib -i-totescrib -i-nto

    punipuni -t

    puni -topuni -to

    puni -totepuni -u-nto

    Konjuktiv

    prezenta

    roge- m

    roge- sroge- t

    roge- mus

    roge- tis

    roge- nt

    mone -a-m

    mone -a-smone -a- t

    mone -a-mus

    mone -a-tis

    mone -a-nt

    scrib-a-m

    scrib -a-sscrib -a-t

    scrib -a-mus

    scrib -a-tis

    scrib -a-nt

    puni -a-m

    puni -a-spuni -a-t

    puni -a-mus

    puni -a-tis

    puni -a-nt

    Konjuktiv

    imperfekta

    roga-re- m

    roga-re-sroga-re-t

    roga-re-mus

    roga-re-tisroga-re-nt

    mone-re-m

    mone -re-smone -re-t

    mone-re-mus

    mone -re-tismone -re-nt

    scrib-e-re-m

    scrib-e-re- sscrib-e-re-t

    scrib-e-re-

    musscrib-e-re-tis

    scrib-e-re- nt

    puni-re-m

    puni-re-spuni-re-t

    puni-re-mus

    puni-re-tispuni-re- nt

    Glagolska

    imena

    Infinitiv

    prezenta:

    roga-re

    pitati mone-re scrib-e-re puni-re

    Participprezenta:

    roga-ns

    (roga-ntis)

    pitajui

    onaj koji pita

    mone-ns

    (mone-ntis)

    scrib-e-ns

    (scrib-e-ntis)

    puni-e-ns

    (puni-e-ntis)

    Gerund:

    gen. roga-ndidat. roga-ndo

    ak. roga-

    ndum

    abl. roga-ndo

    pitanjapitanju

    pitanje

    pitanjem,

    pitajui

    mone-ndimone-ndo

    mone-ndum

    mone-ndo

    scrib-e-ndiscrib-e-ndo

    scrib-e-ndum

    scrib-e-ndo

    puni-e-ndipuni-e-ndo

    puni-e-ndum

    puni-e-ndo

    Oblici prezentske osnove

    74.

  • 5/23/2018 Latinski Glagoli

    5/9

    Pasiv

    Konjugacija: I Konjugacija: II Konjugacija:

    III

    Konjugacija:

    IV

    Indikativprezenta

    rogo-rroga-ris

    roga-turroga-mur

    roga-mini

    roga-ntur

    bivampitan ili

    pitaju meili pitam

    se

    mone-o-rmone-ris

    mone-turmone-mur

    mone-mini

    mone-ntur

    scrib-o-rscrib-e-ris

    scrib-i-turscrib-i-mur

    scrib-i-mini

    scrib-u-ntur

    puni-o-rpuni-ris

    puni-turpuni-mur

    puni-mini

    puni-u-ntur

    Indikativ

    imperfekta

    roga-ba-r

    roga-ba-ris

    roga-ba-

    turroga-ba-mur

    roga-ba-

    miniroga-ba-

    ntur

    bijah

    pitan ilipitahu me

    ili

    pitah se

    mone-ba-r

    mone-ba-rismone-ba-tur

    mone-ba-mur

    mone-ba-minimone-ba-ntur

    scrib-e-ba-r

    scrib-e-ba-risscrib-e-ba-tur

    scrib-e-ba-mur

    scrib-e-ba-miniscrib-e-ba-

    ntur

    puni-e-ba-r

    puni-e-ba-rispuni-e-ba-tur

    puni-e-ba-mur

    puni-e-ba-minipuni-e-ba-ntur

    Futur I roga-bo-r

    roga-be-

    ris

    roga-bi-tur

    roga-bi-mur

    roga-bi-

    mini

    roga-bu-ntur

    bit u

    pitan ili

    pitat e

    me ilipitat u

    se

    mone-bo-r

    mone-be-ris

    mone-bi-tur

    mone-bi-murmone-bi-mini

    mone-bu-ntur

    scrib-a-r

    scrib-e-ris

    scrib-e-tur

    scrib-e-murscrib-e-mini

    scrib-e-ntur

    puni-a-r

    puni-e-ris

    puni-e-tur

    puni-e-murpuni-e-mini

    puni-e-ntur

    Konjuktiv

    prezenta

    roge-r

    roge-ris

    roge-turroge-murroge-mini

    roge-ntur

    mone-a-r

    mone-a-ris

    mone-a-turmone-a-murmone-a-mini

    mone-a-ntur

    scrib-a-r

    scrib-a-ris

    scrib-a-turscrib-a-murscrib-a-mini

    scrib-a-ntur

    puni-a-r

    puni-a-ris

    puni-a-turpuni-a-murpuni-a-mini

    puni-a-ntur

    Konjuktiv

    imperfekta

    roga-re-r

    roga-re-

    ris

    mone-re-r

    mone-re-ris

    mone-re-tur

    scrib-e-re-r

    scrib-e-re-ris

    scrib-e-re-tur

    puni-re-r

    puni-re-ris

    puni-re-tur

  • 5/23/2018 Latinski Glagoli

    6/9

    roga-re-tur

    roga-re-

    murroga-re-

    miniroga-re-

    ntur

    mone-re-murmone-re-mini

    mone-re-ntur

    scrib-e-re-murscrib-e-re-mini

    scrib-e-re-ntur

    puni-re-murpuni-re-mini

    puni-re-ntur

    Glagolskaimena:

    Infinitiv

    prezenta

    roga-ri biti pitan mone-ri scrib-i puni-ri

    Glagolska

    imena:

    Gerundiv

    roga-

    ndus, -a,

    um

    onaj koji

    treba

    da se pita

    mone-ndus, -a,

    um

    scrib-ndus, -a,

    um

    puni-ndus, -a,

    um

    Oblici perfektne osnove

    75.

    aktiv

    KonjugacijaI:

    KonjugacijaII:

    KonjugacijaIII:

    KonjugacijaIV:

    Indikativ perfekta rogav-irogav-isti

    rogav-it

    rogav-imusrogav-istis

    rogav-erunt

    upitaosam

    monu-imonu--isti

    monu--it

    monu--imusmonu--istis

    monu--erunt

    scrips-iscrips-isti

    scrips-it

    scrips-imusscrips-istis

    scrips-erunt

    puniv-ipuniv-isti

    puniv-it

    puniv-imuspuniv-istis

    puniv-erunt

    Indikativpluskvamperfekta

    rogav-era-m

    rogav-era-s

    rogav-era-trogav-era-

    mus

    rogav-era-tis

    bijahupitao

    monu-era-m

    monu-era-s

    monu-era-tmonu-era-

    mus

    monu-era-tis

    scrips-era-mscrips-era--

    s

    scrips-era--t

    scrips-era--

    musscrips-era--

    puniv-era-m

    puniv-era-s

    puniv-era-tpuniv-era-

    mus

    puniv-era-tis

  • 5/23/2018 Latinski Glagoli

    7/9

    rogav-era-nt

    monu-era-nt tisscrips-era--

    nt

    puniv-era-nt

    Futur II rogav-er-o

    rogav-eri--srogav-eri-trogav-eri-

    mus

    rogav-eri--tis

    rogav-eri--

    nt

    budem

    upitao,upitam

    monu-er-o

    monu-eri-smonu-eri-tmonu-eri-

    mus

    monu-eri-tis

    monu-eri-nt

    scrips-er-o

    scrips-eri-sscrips-eri-tscrips-eri-

    mus

    scrips-eri-tis

    scrips-eri-

    nt

    puniv-er-o

    puniv-eri--spuniv-eri--tpuniv-eri--

    mus

    puniv-eri--tis

    puniv-eri--

    nt

    Konjuktiv perfekta rogav-eri--

    m

    rogav-eri--srogav-eri--t

    rogav-eri--

    musrogav-eri--

    tis

    rogav-eri--nt

    monu-eri-m

    monu-eri-s

    monu-eri-tmonu-eri-

    mus

    monu-eri-tis

    monu-eri-nt

    scrips-eri-m

    scrips-eri-s

    scrips-eri-tscrips-eri-

    mus

    scrips-eri-tis

    scrips-eri-nt

    puniv-eri--

    m

    puniv-eri--spuniv-eri--t

    puniv-eri--

    muspuniv-eri--

    tis

    puniv-eri-nt

    Konjuktivpluskvamperfekta

    rogav-isse-m

    rogav-isse-srogav-isse-t

    rogav-isse-

    musrogav-isse-

    tis

    rogav-isse-

    nt

    monu-isse-m

    monu-isse-smonu-isse-tmonu-isse-

    mus

    monu-isse-tis

    monu-isse-

    nt

    scrips-isse-m

    scrips-isse-sscrips-isse-t

    scrips-isse-

    musscrips-isse-

    tis

    -nt

    puniv-isse-mpuniv-isse-s

    puniv-isse-tpuniv-isse-mus

    puniv-isse-

    tispuniv-isse-

    nt

    Infinitiv perfekta rogav-isse monu-isse scrips-isse puniv-isse

    Oblici participske osnove

    76.

  • 5/23/2018 Latinski Glagoli

    8/9

    pasiv

    Konjugacija: I Konjugacija: II Konjugacija: III Konjugacija: IV

    Indikativperfekta roga

    tus,-a, -um

    sum

    esest

    upitansam

    iliupitalisu me

    roga

    ti,-ae,

    -a

    su

    mu

    sesti

    s

    sun

    t

    moni

    tus,-a, -um

    sum

    esest

    moni

    ti,-ae, -

    a

    sum

    us

    estis

    sunt

    scrip

    tus,-a, -um

    sum

    esest

    scrip

    ti,-ae, -

    a

    sum

    us

    estis

    sunt

    punit

    us,-a, -um

    sum

    esest

    punit

    i,-ae,

    -a

    sum

    us

    estis

    sunt

    Indikativpluskvam

    perfektarogat

    us-a, -

    um

    eram

    eraserat

    bijah

    upitan

    ili

    bilisu

    me

    upit

    ali

    rogat

    i

    -ae, -a

    eram

    us

    erati

    serant

    mon

    itus-a, -

    um

    eram

    eras

    erat

    moniti

    -ae,

    -a

    era

    muserati

    s

    erant

    roga

    tus-a, -

    um

    eram

    eras

    erat

    rogati

    -ae,

    -a

    era

    muserati

    s

    erant

    roga

    tus-a, -

    um

    eram

    eras

    erat

    rogati

    -ae,

    -a

    era

    muserati

    s

    erant

    Futur II

    rogat

    us

    -a, -um

    eroeras

    erit

    budem

    upita

    n

    rogati,

    -ae, -a

    erim

    useriti

    serun

    t

    moni

    tus

    -a, -um

    eroera

    s

    erit

    moniti

    -ae, -a

    eri

    museriti

    seru

    nt

    scrip

    tus

    -a, -um

    eroeras

    erit

    scripti

    -ae, -a

    eri

    museriti

    seru

    nt

    punit

    us

    -a, -um

    eroeras

    erit

    puniti

    -ae, -a

    eri

    museriti

    seru

    nt

    konjuktivperfekta rogatus

    sim

    sis moni

    sim

    sis scrip

    sim

    sis punit

    sim

    sis

  • 5/23/2018 Latinski Glagoli

    9/9

    -a, -um sit

    rogati

    -ae, -a

    simussitis

    sint

    tus

    -a, -um

    sit

    moni

    ti-ae, -

    a

    sim

    us

    sitis

    sint

    tus

    -a, -um

    sit

    scrip

    ti-ae, -

    a

    sim

    us

    sitis

    sint

    us

    -a, -um

    sit

    punit

    i-ae,

    -a

    sim

    us

    sitis

    sint

    pasiv

    konjuktiva

    perfektarogatus

    -a, -um

    essem

    esses

    esset

    rogati

    -ae, -a

    simussitis

    sint

    moni

    tus-a, -

    um

    esse

    m

    esses

    esse

    t

    moniti

    -ae,

    -a

    sim

    ussitis

    sint

    scrip

    tus-a, -

    um

    esse

    m

    esses

    esse

    t

    scripti

    -ae, -

    a

    sim

    ussitis

    sint

    punit

    us-a, -

    um

    esse

    m

    esses

    esse

    t

    puniti

    -ae,

    -a

    sim

    ussitis

    sint

    glagolska

    imena:

    participperfekta

    pasiva

    rogatus, -a, -um

    upitan, -a, -o

    monitus, -a, -

    um

    scriptus, -a, -

    um

    punitus, -a, -um

    glagolska

    imena:Infinitiv

    perfekta

    pasiva

    rogatum -am, -um (-us, -

    a, -um) esse

    monitum, -am, -

    um (-us, -a, -um) esse

    scriptum -am, -

    um (-us, -a, -um) esse

    punitum -am, -

    um (-us, -a, -um)esse

    glagolskaimena:

    Particip

    futuraaktiva

    rogaturus, -a, -um,onaj koji e pitati

    moniturus-a, -um

    scripturus-a, -um

    puniturus-a, -um

    glagolska

    imena:

    Infinitivfutura

    aktiva

    rogaturum, -am, -um

    (-us, -a, -um) esse

    moniturum -am,

    -um

    (-us, -a, -um)esse

    scripturum -am,

    -um

    (-us, -a, -um)esse

    puniturum -am,

    -um

    (-us, -a, -um)esse

    glagolska

    imena:Supin

    rogatum

    rogatu

    monitum

    monitu

    scriptum

    scriptu

    punitum

    punitu