· Law and regulation มาตรา 7: กำหนดให้ยกเลิก Directive 2000/55/EC ภายใน เวลา 1 ปีหลังจากระเบียบนี้มีผล

www . t i e a t h a i . o r g

�

TIEA Newsletter APRIL-JUNE 2009

2

อทศ จนทรเจนจบ นายกสมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย

คณะกรรมการ สมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย ประจำป 2551-2552

ทปรกษากตตมศกด ศ.ดร.ประโมทย อณหไวทยะ ทปรกษาคณะกรรมการ เกษม กหลาบแกว, พรเทพ ธญญพงคชย, ประสทธ เหมวราพรชย, เทง สขสดประเสรฐ, ปกรณ บรมาสพร, ประกรณ เมฆจำเรญ, ทองมนทร กจจาธป, สรพล วฒนวงค, หทย หรวรวงศ, ผศ.ประสทธ พทยพฒน, รศ.ศล บรรจงจตร, ววฒน กลวงศวทย คณะกรรมการบรหาร นายกสมาคม อทศ จนทรเจนจบ อปนายก ไชยะ แชมชอย, จรฏฐ มงคลวเศษวรา, อดม สขสดประเสรฐ เลขาธการ ผศ.ดร.ปฐมทศน จระเดชะ กรรมการกลาง ผศ.ชาญศกด อภยนพฒน, พธาน ชยจนดา, มนตนฤทธ ธาราพงศสวสด, วรพล เอาทารยสกล, ดร.จรรยาพร จลตามระ, พสณห ถรวศน เหรญญก นภาพร วมลอนพงษ ปฏคม ชายชาญ โพธสาร นายทะเบยน อดม สทธการณ ประชาสมพนธ กตต สขตมตนต ประธานและรองประธานสาขาวชาการ สาขา 1 การมองเหนและส ดร.อจฉราวรรณ จฑารตน สาขา 2 การวดแสงและการแผรงส จรนนท อมรมนส, โรจนา ลเจรญ สาขา 3 การสองสวางในอาคาร รศ.วรศกด นรคฆนาภรณ, ดร.อรรถพล เงาพทกษกล สาขา 4 การใหแสงในคมนาคม สรพล ลประดษฐวรรณ, ฉตรชย สขสดประเสรฐ สาขา 5 การสองสวางนอกอาคาร รงสรรค พนอศวสมบต, สนกานต สทธนยตาเดช สาขา 6 แสงกบ เคมและชววทยา สพฒน เพงมาก, นพดา ธรอจฉรยกล สาขา 7 เรองทวไป วรวฒ เมธาบตร, นวรตน ฤดพพฒนพงศ

เรยน ทานสมาชกทเคารพรก

วารสารฉบบนออกมาถงมอทานผอานคงจะเปนเวลาทการประชม Lux Pacifica 2009 จบลงไปแลว เพราะการประชมไดเรมตนเมอวนท 23 และจบลงเมอวนท 25 เมษายน 2552 ผมขอเรยนใหทานสมาชกไดทราบถงความเปนมาของการจดประชมครงนซงเดมกำหนดจดขนทเมอง Khabarovsk ประเทศ Russia แลวอยๆ กยายมาจดทกรงเทพฯ สบเนองมาจากการประชมของคณะกรรมการจดประชม Lux Pacifica ในการประชมทเมอง Cairns ประเทศ Australia เมอ 24 - 26 กรกฏาคม 2548 ไดสรปใหทาง Dr. Gennady Shakhparunyants ไดไปพจารณาให Russia เปนเจาภาพในป 2009 และขอใหแจงกลบภายใน 3 เดอน ถาไมพรอมกใหไทยเปนเจาภาพในป 2009 ตอมาทางรสเซยไดประกาศจดการประชมทเมอง Khabarovsk ซงเปนเมองกำลงจะเฉลมฉลอง 150 ป สมาคมฯ กเตรยมตวสงกรรมการไปรวมประชมครงนดวย

Dr.Warren Julian ซงเปนประธานกรรมการ Board ของการจดการประชม Lux Pacifica ไดแจงมาทางสมาคมฯ เมอตนเดอน กมภาพนธ 2552 วาทางประเทศรสเซยไมสามารถจดประชมไดจะตองจดทกรงเทพฯ ตามกำหนดเดมคอ วนท 23 - 25 เมษายน 2552 โดยทาง Dr. Warren Julian จะเปนผดำเนนการและขอใหทางสมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทยชวยเหลอตามสมควร สมาคมฯ จงไดชวยเหลอตามทรองขอมา แตเราไมสามารถเปนเจาภาพในการจดการประชมครงน ไดเนองจากมระยะเวลาการเตรยมงานเพยง 2 เดอนเศษเกรงวาจะดำเนนการไดไมดเทาททางสมาคมฯ อยากจะทำ ดงนนทางสมาคมฯ จงเปนเจาของบานทยนดชวยเหลอตามสมควรในภาวะเศรษฐกจและปญหาการเมองทวนวายสบสนในเวลาน

อกเรองทเกยวของกบทานสมาชกของสมาคมฯ โดยตรงคอ การประกาศหลกเกณฑการรบรองผลตภณฑ ของสำนกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม ตามประกาศ ณ วนท 4 มนาคม พ.ศ. 2552 ขอกำหนดกจกรรมในระบบควบคมคณภาพผลตภณฑของผทำตองจดใหโรงงานทขอรบใบอนญาตมระบบควบคมคณภาพผลตภณฑ ตามขอกำหนดกจกรรมในระบบควบคมคณภาพผลตภณฑ รวมทงผทำในตางประเทศดวย ทางสำนกงานจะตองเดนทางไปตรวจสอบโรงงานเชนเดยวกบผผลตภายในประเทศ โดยผขออนญาตเปนผออกคาใชจายในการเดนทางใหเจาหนาทท ไปตรวจสอบ ทงนตงแตวนท 4 มนาคม พ.ศ. 2552 เปนตนไป ขอรบหลกเกณฑ TISI-R-PC-01 Criteria for Product Certification ไดทสำนกงานฯ www.tisi.go.th ครบ

ทายนผมขอใหทานสมาชกของสมาคมฯ ทกทานมสขภาพพลานามยสมบรณ มกำลงกายกำลงใจทเขมแขง สามารถฟนฝาอปสรรคตางๆ ในภาวะเศรษฐกจและเหตการณทางการเมองเชนปจจบนไปไดอยางมสตทมนคง ขอใหทานมความสขกาย สขใจ ตลอดไปนะครบ

สวสดครบ.

สารจากนายก

สวสดคะทานผอานทเคารพ ฉบบนขอนำเสนออกมมมองหนงในงานแสงสวางใหกบทานผอานในแงมมของศลปะ ซงใชการออกแบบแสงเปนสอ และอกแงมมในการใชศกยภาพของแสงธรรมชาตในงานสถาปตยกรรม ในสมยกอนๆ ทผานมานน แสงสวางเปนเพยงสงททำใหเรามองเหน แตในความตองการของสงคมในปจจบนนนมมากกวาความสวางทเพยงพอ สงทควรคำนงถงความสำคญของแสงสวางจะเชอมโยงกบสภาพแวดลอมและความเปนอย ไดดเพยงใด ผลลพธของแสงในงานศลปะ และสถาปตยกรรมสามารถสะทอนกบเนอหาหรอบรบททางสงคม ณ ปจจบนและอนาคตอยางยงยนหรอไม อยางไร เราหวงเปนอยางยงวาบทความโดยนกเขยนรบเชญ คอ คณอวตถา ธนะพานช, ดร.วรภทร องคโรจนฤทธ และอาจารย Ong Swee Hong จากประเทศสงคโปร จะทำใหทานไดขบคด และเปนแรงบนดาลใจใหเกดความคดสรางสรรค เพอเพมคณคาในงานออกแบบแสงสวางททานกำลงทำอยใหสะทอนถงบรบททเหมาะสมกบบานเมองของเราตอไป ฉบบหนาทางบรรณาธการจะขอนำเสนอบทความทเกยวกบแสงสวางในระดบเมองโดยนกเขยนรบเชญจากนครเซยงไฮ ผออกแบบ Lighting Master Plan งาน World Expo ปหนา คอยตดตามอานใหไดนะคะ พบกนฉบบหนา สวสดคะ

ดร.อจฉราวรรณ จฑารตน บรรณาธการ


�

สมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย ไดเขารวมการจดงานวศวกรรมแหงชาต 2009 โดยมวตถประสงคเพอเผยแพรองคความร ดานวศวกรรมสองสวางใหแก สมาชกสภาวศวกรและผสนใจทวไป เพอใหผเขาสมมนาไดรบความร ความเขาใจ ดานการเลอกใชอปกรณไฟฟาแสงสวางอยางถกตอง เพอเผยแพรกจกรรมวชาการของสมาคมฯ เพอรวมกจกรรมโครงการพฒนาวชาชพวศวกรรมอยางตอเนองในฐานะแมขาย รวมจดโดยสภาวศวกร และสมาคมวศวกรรมสถานแห งประ เทศไทย ในพระบรมราชปถมภ ระหวางวนท 23 - 25 เมษายน 2552 ณ ศนยการประชมและนทรรศการไบเทค บางนา

งานวศวกรรมแหงชาต 2009

Activities

GOLF BSA 2009 สมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย ไดเขารวมการจด GOLF BSA 2009 ซงจดโดยสมาคมผตรวจสอบและบรหารความปลอดภยอาคาร เมอวนศกรท 15 พฤษภาคม 2552 ณ สนามกอลฟ Bangkok Golf Club ถนนตวานนท บางกะด จงหวดปทมธาน

การแขงขนกอลฟ ประจำป 2552

สมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย ไดเขารวมการจดงานประชมวชาการทางวศวกรรมศาสตร ครงท 7 (PEC-7) โดยมวตถประสงคเพอใหเปนเวทในการนำเสนอผลงานวจย เพอเปนการเผยแพรผลงานทางวชาการของคณาจารย นกวชาการ นกวจย นกศกษาของคณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ผประกอบการ และนกวชาการ ในภาคอตสาหกรรม และสถาบนตางๆ ทงของภาครฐและ เอกชน ออกส ส าธารณชน จ ด โดยคณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร ระหวางวนท 21 - 22 พฤษภาคม 2552 ณ คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร

งานประชมวชาการทางวศวกรรมศาสตร

ครงท 7 (PEC-7)


�

Lux Pacifica เปนการรวมกลมวชาการทางดานวศวกรรม/สถาปตยกรรมสองสวางของกลมประเทศแถบชายฝงมหาสมทรแปซฟค โดยมการประชมทางวชาการระดบนานาชาตทางดานแสงสวาง ซงมเปาหมายทจะชวยพฒนาตลอดจนใหความสำคญกบการออกแบบไฟฟาทดและมประสทธภาพ โดยยดหลกการของวทยาศาสตร และวศวกรรมศาสตรเปนสำคญ

การประชม Lux Pacifica กำหนดจดทกๆ 4 ป โดยในป พ.ศ. 2548 ไดจดขน ณ ประเทศออสเตรเลย สำหรบการประชมในป พ.ศ. 2552 ประเทศรสเซย ไดถกกำหนดใหเปนเจาภาพการจดประชม แตดวยเหตบางประการ ประเทศรสเซยไมสามารถจดการประชม Lux Pacifica 2009 ได ดงนน Prof.Dr. Warren Julian ไดเปลยนมาใชสถานทจดทประเทศไทย โดยจดระหวางวนท 23 - 25 เมษายน 2552 ณ โรงแรม ฮอลเดย อนน สลม สำหรบการประชมในปนภายใตหวขอ “Light without Borders” Dr. Warren Julian Illuminating Engineering Society of Australia & New Zealand คณอทศ จนทรเจนจบ นายกสมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย ไดกลาวเปดงาน คณะกรรมการบรหาร Lux Pacifica ประกอบดวย Dr. Warren Julian Illuminating Engineering Society of Australia & New Zealand (Host) Mr. James Jewell Illuminating Engineering Society of North America (Founding Chair) Dr. Hajimu Nakamura Illuminating Engineering Institute of Japan Mr. Wang Jinsui China Illuminating Engineering Society Mr. Hari Mamak Indian Society of Lighting Engineers Anna Shakhparunyants The Illuminating Engineering Society of Russia Mr. Utis Chanchenchop Illuminating Engineering Association of Thailand (TIEA) Gustav Krizinger Illuminating Engineering Society of South Africa

บรเวณงานเลยง Welcome Party บรเวณงานเลยง Farewell Party

Activities

บรรยากาศการประชมคณะกรรมการบรหาร


�

ในการประชมครงนมผเขารวมประชมประมาณ 120 คน โดยมประเทศท เขารวมประกอบดวย 1. ญปน 2. จน 3. รสเซย 4. นวซแลนด 5. ออสเตรเลย 6. ไทย 7. อเมรกา 8. อนเดย 9. ฮองกง 10. องกฤษ และไดมการนำเสนอผลงานทางวชาการจำนวน 60 บทความ นำเสนอทงในรปแบบการนำเสนอแบบปากเปลา และการนำเสนอแบบโปสเตอร นอกจากนแลว ในการจดงานครงน ไดมการจดกจกรรมในหลายๆรปแบบ อาท เชน การเลยงตอนรบ การเลยงอาหารเยน การเลยงอำลา รวมทงการประชมคณะกรรมการบรหารของ Lux Pacifica

ในการประชมคณะกรรมการบรหาร ในวนศกรท 24 เมษายน 2552 มผเขารวมประชม ดงน 1. คณอทศ จนทรเจนจบ, 2. ดร.อจฉราวรรณ จฑารตน,

Making LED Light ing Solut ions Simple™

www.FutureLightingSolutions.com

[email protected]

Telephone: +66 2 361 8400

947 Thosapol Land 3 18th Floor,Bangna-Trad Road,

Bangkok, Thailand, 10260

บรเวณแสดงโปสเตอรหนาหองประชม

บรเวณภายในหองประชม

3. Dr. Warren Julian (AU), 4. Mr. James Jewell (USA), 5. Dr. Hajimu Nakamura (JP), 6. Anna Shakhparunyants (RU), 7. Avinash Kulkarni (India), 8. Roy Speed (NZ) โดยสาระสำคญทหารอในทประชมไดแก การหาเจาภาพเพอจดการประชม Lux Pacifica ในป พ.ศ. 2556 โดยทประชมมผเสนอ ประเทศอนเดย และประเทศไทย ซงทประชมไดสรปใหประเทศไทยไดเปนเจาภาพในการจดครงตอไป ในป พ.ศ. 2556 คณอทศ จนทรเจนจบ นายกสมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย ไดเสนอสถานททจะจดการประชมในเบองตน คอ เชยงใหม และภเกต ซงทางสมาคมจะไดประชม เพอหาสถานทจดงานทเหมาะสมตอไป

Activities


�


�Law and regulation

มาตรา 7 : ก ำ ห น ด ใ ห ย ก เ ล ก Directive 2000/55/EC ภายในเวลา 1 ป หลงจากระเบยบนมผลบงคบใช

มาตรา 8 : ก ำ ห น ด ใ ห ม ก า รทบทวนระเบยบนตามความกาวหนาทางเทคโนโลย ภายในเวลาไมเกน 5 ป หลงจากระเบยบนมผลบงคบใช

มาตรา 9 : กำหนดใหระเบยบนมผลบงคบใช 20 วน หลงจากทลงประกาศใน Official Journal แลว คอตงแตวนท 7 เมษายน 2009

อนง ขอกำหนด Ecodesign ตาม Annex III มหวขอรายละเอยดดานตางๆ ดงน

1. ขอกำหนดประสทธภาพความสองสวาง (Lamp efficacy requirements) สำหรบหลอดฟลออเรสเซนตท ไมมบลลาสตในตว และหลอด high-intensity discharge (HID lamps) ซงดจากประสทธภาพอตราความสอง

ตามทสหภาพยโรปไดออกคำสง Directive 2005/32/EC เมอป 2005 กำหนดกรอบสำหรบเงอนไขการออกแบบผลตภณฑทใชพลงงาน ในการลดผลกระทบตอสงแวดลอมอยางเปนระบบครบวงจร เพอใชงานอยางคมคาและมประสทธภาพ (Ecodesign of Energy-using Products หรอ EuP Directive) ซงเปนมาตรการโดยสมครใจ และหลงจากหารอกบผมสวนรวมและจดทำการศกษาแลว คณะกรรมาธการยโรปจะคดเลอกสนคาทมความสำคญ เพอกำหนดเงอนไขเฉพาะรายสนคา ทเรยกวา “มาตรการดำเนนการ” (implementing measure) ขนมาบงคบใชตอไปนน

สหภาพยโรปประกาศขอกำหนด ecodesign สำหรบหลอดฟลออเรสเซนตท ไมมบลลาสตในตว คณะกรรมาธการฯ ไดออกระเบยบ Commission Regulation (EC) No 245/2009 ลงพมพใน Official Journal ฉบบท L76 ลงวนท 24 มนาคม 2009 กำหนดเงอนไข ecodesign สำหรบหลอดฟลออเรสเซนต ทไมมบลลาสตในตว หลอด high-intensity discharge lamps และบลลาสต และดวงโคม (Luminaires) ทใชในการทำงานของหลอดไฟตามคำจำกดความในมาตรา 2 (Article 2) ของระเบยบ โดยมสนคาทไดรบการยกเวนตาม Annex I คำอธบายตวชวดเชงเทคนคและคำนยามตางๆ ตาม Annex II รายละเอยดขอกำหนด ecodesign ตาม Annex III ขนตอนการตรวจพสจนสำหรบการเฝาระวงตลาด ตาม Annex IV เกณฑแสดงผลการชวดสำหรบหลอดฟลออเรสเซนต และสนคา high-intensity discharge (HID) ตาม Annex V เกณฑแสดงผลการชวดสำหรบสนคาทตดตงในสำนกงาน ตาม Annex VI และ เกณฑแสดงผลการชวดสำหรบสนคาทตดตงในทสาธารณะ ตาม Annex VII ของระเบยบดงกลาว ซงสามารถดทางเวปไซทท http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2009:076:0017:0044:EN:PDF

สาระของระเบยบคอ มาตรา 1 : ระบขอบเขตของสนคาทครอบคลมภายใตระเบยบน ไดแก หลอดฟลออเรสเซนต ท ไมมบลลาสตในตวทวางจำหนายในตลาด และหลอด high-intensity discharge (HID lamps) และบลลาสตและดวงโคม (Luminaires) ทใชในการทำงานของหลอดดงกลาว รวมทงการใชหลอดไฟดงกลาวในสำนกงานและทสาธารณะ ยกเวนสนคาทอยในรายการตาม Annex I

มาตรา 2 : อธบายคำนยามตางๆ

มาตรา 3 : ระบใหขอกำหนด ecodesign เปนไปตามรายละเอยดใน Annex II และมขนตอนการใชปฏบตทงสน 3 ขนตอน โดยเรมปฏบตตามขนตอนแรก ตงแตวนท 7 เมษายน 2010 เปนตนไป และขนตอนสดทาย ตงแตวนท 7 เมษายน 2017 เปนตนไป

มาตรา 4 : ระบใหขนตอนการประเมนความสอดคลอง (conformity assessment) ตองใชระบบ internal design control system ตาม Annex IV หรอระบบ management system ตาม Annex V ของคำสง Directive 2005/32/EC

มาตรา 5 : ระบถงขนตอนการตรวจพสจนสำหรบวตถประสงคการเฝาระวงตลาด ตาม Annex IV

มาตรา 6 : ระบเกณฑแสดงผลการชวด (indicative benchmark) สำหรบผลตภณฑและเทคโนโลยดทสดทวางจำหนายในตลาด ตาม Annex V-VII


�โดย : คณกตต สขตมตนต Law and regulation

มาตรา 5 : ระบถงขนตอนการตรวจพสจนสำหรบวตถประสงคการเฝาระวงตลาด ตาม Annex III

มาตรา 6 : ระบเกณฑแสดงผลการชวด (indicative benchmark) สำหรบผลตภณฑและเทคโนโลยดทสดทวางจำหนายในตลาด

มาตรา 7 : กำหนดใหมการทบทวนระ เบ ยบน ต ามความก า วหน าทา งเทคโนโลย ภายในเวลาไมเกน 5 ป หลงจากระเบยบนมผลบงคบใช

มาตรา 8 : กำหนดใหระเบยบนมผลบงคบใช 20 วน หลงจากทลงประกาศใน Official Journal แลว คอตงแตวนท 13 เมษายน 2009

อนง ขอกำหนด Ecodesign สำหรบหลอดไฟ Non-directional Household Lamps ตาม Annex II มหวขอรายละเอยดดานตางๆ ดงน 1. ขอกำหนดประสทธภาพหลอดไฟ (Lamp Efficacy Requirements) ซงดจากการแปลงพลงงานไฟฟาไปเปนระดบความสองสวาง

2. ขอกำหนดการทำงานของหลอดไฟ (Lamp Functionality Requirements) ซงดจากการทำงานทวๆ ไปของหลอดไฟ เชน อายการใชงาน การดแลรกษา หรอระยะเวลาการสองสวางนบแตเปดสวตชไฟ

3. ขอกำหนดดานขอมลของสนคาหลอดไฟ (Product Information Requirements on Lamps) ประกอบดวย

3.1 ข อม ลท ส ามารถมอง เห นอย า ง เดนชดบนกลอง/บรรจภณฑ กอนการซอโดยผบรโภคทเปน end-users และขอมลทางเวบไซตท ไมตองเสยคาใชจายเพม (Information to be displayed prior to purchase to end-users on the packaging and on free access website)

3.2 ขอมลทสาธารณชนสามารถเขาถงไดผานทางเวบไซตท ไมเสยคาใชจายใดๆ (Information to be made publicity available on free-access websites) โดยครอบคลมขอมลในขอ 3.1 ทงหมดดวย

ดรายละเอยดไดท

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/L e x U r i S e r v . d o ? u r i =OJ:L:2009:076:0003:0016:EN:PDF

สวาง (rated luminous efficacy) ปจจยในการบารงรกษา (lamp lumen maintenance factors) และพกดอายการใชงานของหลอด (lamp survival factors)

2. ขอกำหนดสมรรถภาพหลอดไฟ (Lamp performance requirements) สำหรบหลอดฟลออเรสเซนต ทไมมบลลาสตในตว และหลอด high-intensity discharge (HID lamps) ซงดจากดชนแสดงส (colour rendering index or Ra)

3. ขอกำหนดสำหรบบลลาสตทใชในหลอดฟลออเรสเซนตท ไมม บลลาสตในตว และ บลลาสตทใชในหลอด high-intensity ซงเทยบจากระดบชนของดชนประสทธภาพการใชพลงงานขนตำ (minimum energy efficiency index class)

4. ขอกำหนดสำหรบดวงโคม (Luminaires) ทใชในการทำงานของหลอดฟลออเรสเซนต ท ไมมบลลาสต ในตว และหลอด high-intensity discharge lamps discharge (HID lamps) ตองใชกบบลลาสตไดอยางมประสทธภาพตามขอกำหนด

5. ขอกำหนดดานขอมลของสนคา (Product Information Requirements)

5.1 ขอมลสนคาทสาธารณชนสามารถเขาถงไดผานทางเวบไซตท ไมเสยคาใชจายใดๆ หรอทางสออนทผผลตเหนวาเหมาะสม (Information on free-access websites and in other forms they deem appropriate)

5.2 ขอมลสนคาตองอยในรปเอกสารทางเทคนค (technical documentation) เพอประโยชนในการประเมนความสอดคลอง (conformity assessment) โดยครอบคลมขอมลในขอ 5.2 ทงหมดดวย

ดรายละเอยดไดท

http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/ LexUriServ.do?uriOJ:L:2009:076:0017:0044:EN:PDF

นอกจากน คณะกรรมาธการฯ ไดออกระเบยบ Commission Regulation (EC) No 244/2009 ลงพมพใน Official Journal ฉบบท L76 ลงวนท 24 มนาคม 2009 กำหนดเงอนไข ecodesign สำหรบสนคาหลอดไฟประเภท Non-directional Household Lamps โดยธบายตวชวดเชงเทคนคและคำนยามตางๆ ตาม Annex I ขอกำหนด Ecodesign สำหรบ Non-directional Household Lamps ตาม Annex II ขนตอนการตรวจพสจนสำหรบการเฝาระวงตลาด ตาม Annex III และเกณฑแสดงผลการชวด ตาม Annex IV ของระเบยบดงกลาว

สหภาพยโรปประกาศขอกำหนด ecodesign สำหรบหลอดไฟประเภท Non-directional household lamps คณะกรรมาธการฯ ไดออกระเบยบ Commission Regulation (EC) No 244/2009 ลงพมพใน Official Journal ฉบบท L76 ลงวนท 24 มนาคม 2009 กำหนดเงอนไข ecodesign สำหรบสนคาหลอดไฟประเภท Non-directional Household Lamps โดยอธบายตวชวดเชงเทคนคและคำนยามตางๆ ตาม Annex I ขอกำหนด Ecodesign สำหรบ Non-directional Household Lamps ตาม Annex II ขนตอนการตรวจพสจนสำหรบการเฝาระวงตลาด ตาม Annex III และเกณฑแสดงผลการชวด ตาม Annex IV ของระเบยบดงกลาว

สาระของระเบยบคอ มาตรา 1 : ระบขอบเขตของสนคาทครอบคลมภายใตระเบยบน ไดแก หลอดไฟทวางจำหนายในตลาดเปน Non-directional Household Lamps รวมทงหลอดไฟประเภทนทไมไดใชในบานเรอนหรอทตดเปนสวนหนงของ ผลตภณฑอนๆ ยกเวนหลอดไฟใชในบานเรอนและวตถประสงคพเศษ ตามทระบในมาตรา 1 (a) – (g)

มาตรา 2 : อธบายคำนยามตางๆ

มาตรา 3 : ระบใหขอกำหนด ecodesign เปนไปตามรายละเอยดใน Annex II และมขนตอนการใชปฏบตทงสน 6 ขนตอน โดยเรมปฏบตตามขนตอนแรก ตงแตวนท 1 กนยายน 2009 และขนตอนสดทาย ตงแตวนท 1 กนยายน 2016

มาตรา 4 : ระบใหขนตอนการประเมนความสอดคลอง (conformity assessment) ตองใชระบบ internal design control system ตาม Annex IV หรอระบบ management system ตาม Annex V ของคำสง Directive 2005/32/EC


9


�0


��Lighting Research+Technology

“A great American poet once asked the architect, ‘What slice of the sun does your building have? What light enters your room?’-as if to say the sun never knew how great it is until it struck the side of a building”

“Light is the theme: Louis I. Kahn and the Kimbell Art Museum”

Light in architecture defines size and geometric of the space. It also leads us to appreciate the elements of the architecture, texture and color. The balance of illumination, darkness and shadow is necessary to consider. Artistic creation has also influenced the way of light is used in architecture.

Light has been used for aesthetical effects in architecture throughout human history. However, for the past century, light has emerged to contemporary art world. In the decade of seventies, artists such as Dan Flavin and Jame Turrell created their artworks with very simple luminous objects like commercially available fluorescent tube, neon light and projector.

Dan Flavin (1933-1996) was an American minimalist artist whose his work marks the beginning of light art. He defined a perspective of the space from human’s perception of light with variation

sizes of fixture, marking architecture configuration, defining corner and edges. It drew the lines in midair. His lighting sculptures consciously blurred between art and architecture.

James Turrell has created artworks,which are concerned light and space. His firstsolo exhibition at Pasadena Art Museum in 1966 created with several light projection pieces, which appeared to create three dimensional objects outoflight. For instance, Alfrum Proto sometimes referred to as cross corner projection piece creates the illusion that a three dimensional cube is floating in the corner of the room. He describes his work as being not minimalist or conceptual, but perceptual.

In later works, Turrell’s consisted of light being projected on to awall to create an optical illusion. He cut into the gallery wall and created a smaller room within the wall, which was flood with light. The simply flat plane became three dimensions. He delivers his audience with pu re e xpe r i en t i a l a r tworks . Currently, James Turrell has been working on his lifetime project-Roden Carter, which will be open to public in 2011. The work is a

By Awattha Thanaphanit


�2By Awattha Thanaphanit Lighting Research+Technology

combinat ion of arch i tecture , insta l lat ion ar t , astronomica l observatory and Turrell’s skyscape works. It will be your perceptions and interactions with the space and the

ever changing nature of light created by the light of the sun, moon, stars and other celestial events.

The perception of light in different time and space creates many fascinating pieces of art. A spectacular work of Danish Icelandic artist - Olafur Eliasson called ‘The Weather Project’, which was installed at Turbine Hall, Tate Modern in London reportedly attracted two millions visitors, many of whom were repeat visitors.The ceiling of the hall was replaced by a reflection of a space below. At the far end of the hall was a semi circular form of 200 mono-frequency lamps, which emitted light at such a narrow of wavelength. The arc repeated in the mirror overhead produces a sphere of dazzling radiance linking the space with the reflection that was a representation of sun and sky. His work crosses art and science in light. He explores his art in conjunction with the viewer.

In 2008, The Museum of Modern Art (MOMA) and P.S.1 in New York presented the comprehensive survey of Eliasson’s work-‘Take You Time’ for the first time in the United States. He recontextualized natural phenomena by relating his inspiration in Scandinavia with reality, perception and representation. He created immersive environment by using simpple, makeshift simple devices such as low frequency of lighting fixtures that turned the whole room in to monochrome color; mirror reflects spotlight beam that created artificial dimension; strobes illuminate a thin curtain of falling water, causing the eye to “freeze” the droplets in midair. His works bring us to reflect more critically on our experience on this world.

From the nineties to the current decade, the development of technology and science has speedily shaped this world. LED technology along with the technology of lighting controller and computer programming has been expanding the way we use light. Since the twenties, LED first invented and introduced as a particle electronic component. At the present time, it has brought both designers and artists’ imagination cross over limitations of illuminating system because of its possibilities.


��

the building facade, which are all, programmed from a single computer transform the darkness of the sky with spectacular abstract composition. Not just only architectural lighting, he also works in art projects. At Branly Museum, Paris, he installed illuminating rods that react the ambient temperature by changing color. The 1,600 lighting fixtures are connected to the computer

of a weather station. Not just only effect human’s perception, the project also interacts with its surrounding.

The creation of light seems never endless especially when it collaborates with science and technology. The experience of human’s perception with light, time and space passing through the artists has been transforming in diversities ways. Some are very directly and truthfully. Some are illusion. Above all those, they are always fascinating to human being in both mental and physical. It brings us into another perspective of how we experience the world.

“I am not an electrician or a stage designer or a land scape consultant. My craft is to brighten things up after sunset” Yann Kersal-the lighting artist said in Metropolis maggazine. He is not a part of contemporary art scene like Turrell or Eliasson but his work is akin to large scale urban architecture. He developed his interest in experimental lighting while studying school of fine art.

The sky is a massive canvas that he paints on by light. One of his notable projects is Agbar Tower in Barcelona, Spain. By balancing art, science and technology, the entire lighting fixtures of

By Awattha Thanaphanit Lighting Research+Technology

Branly, Paris, 2006; Lighting designed by

Yann Kersale


��


��


��

เทคนคการใชแสงธรรมชาตในอาคาร (Architectural Daylighting) เปนเทคนคการออกแบบระบบแสงสวางเทคนคหนงทไดรบการอางถงมากขนเรอยๆ โดยจากการจำลองและการเกบขอมลจากอาคารจรงในตางประเทศพบวาเทคนคการใชแสงธรรมชาตในอาคาร สามารถชวยลดปรมาณการใชพลงงานไฟฟาแสงสวางไดอยางมประสทธภาพ อกทงยงชวยสงเสรมสภาวะแวดลอมภายในอาคารใหมความเหมาะสมตอการปฏบตกจกรรมตางๆ ซงสงผลโดยตรงตอความพงพอใจของผใชอาคาร

ในยคทมนษยยงมไดมการคดคนแหลงกำเนดพลงงานประดษฐ สถาปนกและวศวกรจะตองมความรความเขาใจถงลกษณะของสภาพแวดลอมอยางลกซง และตองสามารถประยกตใชทรพยากรธรรมชาตทมอยใหเกดประโยชนสงสด สำหรบระบบแสงสวาง แสงธรรมชาตเปนสวนประกอบสำคญของการออกแบบอาคาร ดงจะเหนไดจากตวอยางของอาคารสมยเกาทเนนการออกแบบอาคารใหมหนาตางขนาดกวางและสงทสดเพอการใชประโยชนจากแสงธรรมชาตใหมากทสด หากแตเทคนคการใชแสงธรรมชาตไดถกลดบทบาทลงหลงจากการคดคนพลงงานไฟฟาและแสงประดษฐในชวงตนศตวรรษท 19 โดยแสงประดษฐไดเขามาแทนทการใชแสงธรรมชาตไดมการพฒนาเทคโนโลยทเกยวกบแสงประดษฐมากมาย จนกระทง

ถงวกฤตการณนำมนครงท 1 ในป พ.ศ. 2516 และครงท 2 ในป พ.ศ. 2523 กอใหเกดความตนตวทางดานการประหยดพลงงาน ทำใหเกดการคนควาวจยเกยวกบเทคโนโลย และแผนการดำเนนการตางๆ เพอการประหยดพลงงาน โดยหวขอการใชแสงธรรมชาต และการใชแสงสวางอยางมประสทธภาพเปนหนงในหวขอวจย

แมวาในปจจบนวกฤตการณพลงงาน และปญหาโลกรอน ยงคงเปนปญหาหลกของประเทศไทย หากแตจากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ และจากการสำรวจอาคารทกอสรางใหม ในประเทศไทยพบวาเทคนคการใชแสงธรรมชาตยงมไดมการประยกต ใชอยางแพรหลายเทาเทยมกบการประยกต ใชทรพยากรธรรมชาตประเภทอนๆ โดยเหตผลหลกทเปนอปสรรคตอการประยกต ใชเทคนคการใชแสงธรรมชาตกบอาคาร ไดแก การขาด

โดย : ดร.วรภทร องคโรจนฤทธ Lighting Design+Application

ขอแนะนำ ในการประยกต ใชเทคนค การใชแสงธรรมชาตกบอาคาร

ชองเปดดานบนของอาคารประเภทสนามบนซงมคาการสะทอนแสงของพนผวเพดานสง และมการใชแผงบงแดดแบบกงโปรง ททำหนาทปองกนรงสอาทตยตรง และสะทอนแสงขนไปยงฝาเพดานในเวลาเดยวกน

ในภาพสงเกตไดวาไมมการใชแสงในบรเวณสวนกลางของอาคารเลย


��

ความรความเขาใจถงองคประกอบของเทคนคการใชแสงธรรมชาตแบบตางๆ การขาดความรความเขาใจในการออกแบบระบบอาคารทเออตอการใชแสงธรรมชาต และการขาดความรความเขาใจทางดานประสทธภาพของเทคนคการใชแสงธรรมชาต

ดวยการเลงเหนถงศกยภาพของแสงธรรมชาตทเปนแสงสวางจากแหล งพล งงานทดแทนท ใ ห ปร มาณแสงท ม คณภาพและประสทธภาพสง บทความชนนจงถกเขยนขนเพอสงเสรมการใชแสงธรรมชาตกบอาคาร โดยนำเสนอขอแนะนำตางๆ ทจะเปนประโยชนตอนกออกแบบแสงสวาง สถาปนก วศวกร และ เจาของอาคารในชวงเรมตนของการออกแบบอาคาร ในรปแบบของการบรรยายวาจะ “ทำอยางไร” (How-to) ซงเปนคำถามททปรกษาดานแสงธรรมชาตและนกออกแบบแสงสวางมกจะไดรบจากสถาปนก วศวกร และเจาของโครงการ ในชวงเรมตนของการออกแบบ โดยเนนทการนำเสนอแนวความคดในภาพกวางทจะเปนประโยชนตอการออกแบบอาคารในชวงเรมตน หากแตจะไมมการลงรายละเอยดของแตละขอแนะนำ เพอเปดโอกาสใหกบการประสานแนวความคดทางดานการออกแบบตอไป

ขอแนะนำทหนง

เรมตนคดแบบบรณาการ

สงทควรคำนงถงอนดบแรกในการออกแบบอาคารทเออตอการใชแสงธรรมชาตคอการคดแบบบรณาการ ในการปฏบตวชาชพการประสานงานกนระหวางสถาปนก วศวกร นกออกแบบระบบแสงสวาง และทปรกษาทางดานพลงงาน อาจถกขดขวางจากปจจยทางดานเวลาและงบประมาณ ขอผดพลาดหนงทมกจะพบไดในการปฏบตวชาชพคอการทำงานแบบเปนเสนตรง โดยเฉพาะสำหรบนกออกแบบระบบแสงสวางแลว มกจะเขามารวมงานเปนอนดบสดทาย หลงจากทการตดสนใจทางดานการจดสรรพนท ระบบเปลอกอาคาร ระบบปรบอากาศ และระบบอนๆ ไดถกกระทำไปแลว ผลกระทบทตามมาในหลายๆ กรณคอ เกณฑในการออกแบบทตงไววาจะเปนอาคารประหยดพลงงานโดยการใชแสงธรรมชาตอยางเหมาะสม อาจจะไมไดรบการตอบสนองอยางเตมท ดงนนหากตองการอาคารทเนนการใชแสงธรรมชาตในอาคาร กควรจะมการออกแบบอาคารแบบบรณาการ โดยเสนอใหมองอาคารเปนองครวมทมความสลบซบซอน และระบบตางๆ มความสมพนธตอเนองกนตลอดเวลา การตดสนใจในการออกแบบ จะตองคำนงถงผลกระทบทจะเกดกบระบบอนๆ ของอาคารดวย ในแงมมของระบบแสงสวางอาจจะมการตงเปาหมายหลกของการออกแบบไว เชน การออกแบบระบบแสงสวางนน จะตองกอใหเกดสภาวะนาสบายตอผใชอาคาร การออกแบบระบบแสงสวางนนจะตองกอใหเกดประโยชนสงสดแกเจาของอาคาร และการออกแบบระบบแสงสวางนนจะตองชวยสงเสรมประสทธภาพทางดานพลงงานของอาคาร และลดคาใชจายในการบำรงรกษา ในขณะทอย ในชวงของการออกแบบ กควรคำนงถงเปาหมายหลกของการออกแบบทตงไวเปนทตง การกำหนดใหเทคนคการใชแสงธรรมชาตเปนระบบหลกในกระบวนการคดแบบ กจะสงผลตอรปแบบสดทายของอาคารทจะเออตอการใชแสงธรรมชาตอยางสงสด

ขอแนะนำทสอง

การคำนงถงความเปนไปได ในการใชแสงธรรมชาตในอาคาร

สงทตองคำนงถงเปนอนดบสองในการใชเทคนคการใชแสงธรรมชาตในอาคารคอความเปนไปได ในการใชแสงธรรมชาตในอาคาร เนองดวยแหลงกำเนดแสงธรรมชาตเปนแหลงกำเนดแสงทไมเสถยร (เมอเปรยบกบแหลงกำเนดแสงประดษฐ) ประเดนสำคญในขอแนะนำขอนคอ ผออกแบบควรประเมนถงความเปนไปไดในการใชแสงธรรมชาตในอาคารกอนทจะเรมออกแบบ ซงอาจทำไดโดยการกระทำการวเคราะหพนทกอสรางในเรองของภมประเทศ ภมอากาศ และอาคารขางเคยง เชน การใชตารางการโคจรของดวงอาทตย (Sun Path Diagram) มาประกอบการวเคราะห

ประเดนสำคญอกประเดนหนงของขอแนะนำขอนคอจะทำอยางไรจงจะสามารถใชประโยชนจากหนาตาง (หรอชองเปดของแสงธรรมชาต) ไดอยางสงสด การใชแสงธรรมชาตในอาคารไมใชแคเปนเพยงการเจาะชองหนาตางใหเกดปรมาณแสงเพยงพอตอการปฏบตงานเทานน แตประโยชนท ไดจากชองเปดของแสงธรรมชาต ยงมอกมากมาย เชน เปน “หนาตาง” ทเชอมตอระหวางภายในและสงแวดลอมภายนอกอาคาร เปนชองสำหรบการระบายอากาศ เปนชองทางหนไฟฉกเฉนในเวลาจำเปน ความสวยงามของรปดานอาคาร เปนตน ในขณะเดยวกนการเปดชองแสงธรรมชาต กตองคำนงถงประเดนตางๆ ทเปนประเดนทางดานลบ เชน ความรอนทจะสงผานเขามาภายในอาคาร ความเปนสวนตว (ในกรณทคนภายนอกสามารถมองเหนเขามายงพนทภายในได)

เมอรวบรวมขอมลไดทงหมดแลวกควรจะนำขอมลท ไดทงหมดมาวเคราะหเพอระบถงความเปนไปไดในการใชแสงธรรมชาตโดยการถวงเฉลยขอด และขอเสย ซงจะนำมาสการตดสนใจวาจะเลอกใชเทคนคแสงธรรมชาตหรอไมในทสด ดงนนในการออกแบบอาคารจงควรมการคำนงถงประเดนตางๆ ทอาจจะเกยวของความเปนไปไดในการใชแสงธรรมชาตกบอาคารเพอใหเกดประโยชนสงสดตอผใชอาคารทงในดานการประหยดพลงงาน และการสงเสรมสภาวะแวดลอมภายในอาคารทเหมาะสม

โดย : ดร.วรภทร องคโรจนฤทธ Lighting Design+Application

การใชฉากกนหองทมขนาดไมสงมากนกจะเปดโอกาสใหแสงธรรมชาตเขามาสวนในของอาคารไดมากขน และการใชชองเปดดานบน (Skylight) เพอชวยเพมปรมาณแสง ในรปแสดงจะไมมการเปดระบบไฟฟาแสงสวางในบรเวณใกลหนาตางและใตชองเปดดานบน


��

ขอแนะนำทสาม

การออกแบบระบบเปลอกอาคาร

เมอไดมการตดสนใจแลววาจะใชเทคนคการใชแสงธรรมชาต เปนระบบหลกในการใหแสงในอาคาร ขนตอนตอไปกคอการออกแบบระบบเปลอกอาคาร โดยวตถประสงคหลกคอการออกแบบใหเปลอกอาคารมลกษณะทเออตอระบบแสงธรรมชาต และสงเสรมสภาวะแวดลอมภายในทเหมาะสมตอกจกรรมทจะเกดขนภายในอาคาร

สำหรบการออกแบบในเขตรอนชนเชนในประเทศไทยนน เกณฑในการคดเลอกระบบเปลอกอาคารมกจะเนนหนกไปทการลดการถายเทความรอนเขาสอาคารผานเปลอกอาคารทเปนวสดทบแสงและวสดโปรงแสง ไมวาจะเปนในการนำ การพา หรอการแผรงส สถาปนก วศวกร และนกออกแบบระบบแสงสวาง ควรมความรเบองตนทางดานคณสมบตของวสดทจะเลอกใช เชน คา Solar Heat Gain Coefficient (SHGC) คา U-Value คา R-Value คา Shading Coefficient (SC) คา Visible Transmittance ของวสดเปลอกอาคาร พรอมทงเกณฑ กฎหมาย และขอบงคบตางๆ ทเกยวของกบคาการใชพลงงาน เชน คา Overall Thermal Transfer Value (OTTV) และ Roof Thermal Transfer Value (RTTV) เพอทจะเปนเกณฑเบองตนในการกำหนดคณสมบตของวสดทเหมาะสมกบอาคารทใชแสงธรรมชาต สำหรบอาคารหลายๆ ประเภทอาจจะตองมการขอความชวยเหลอจากทปรกษาดานพลงงานเพอทำการเลอกและสรปรายการวสดอปกรณทจะตองใช ในแบบอาคารขนสดทาย

สำหรบระบบแสงสวางธรรมชาตในเขตรอน การปกปองชองเปดจากรงสอาทตยตรงจะเปนสวนสำคญทจะทำใหอาคารประหยดพลงงาน และชวยลดสภาวะไมนาสบายตา ในการนผออกแบบหรอทปรกษาควรมความรเบองตนทางดานเทคนคการออกแบบแผงบงแดดทเหมาะสม โดยอางองจากตำแหนงของดวงอาทตยในแตละเวลา สถานท และทศทางทกำหนด

สำหรบการออกแบบระบบแสงธรรมชาตในเขตรอน วธการปองกนรงสดวงอาทตยมใหสงผานเขามายงอาคารไดดทสดคอ การออกแบบแผงกนแดดอยางมประสทธภาพ โดยแผงกนแดดทเหมาะสมควรอยภายนอกอาคารเพอสกดกนม ใหร งสอาทตยสงผานเขามายงภายในอาคารซงอาจเปนแหลงความรอนสะสม รปแบบของแผงบงแดดไดมการพฒนาขนอยางตอเนองตามชนดของวสดอาคารระบบควบคมแผงบงแดด สำหรบอาคารสำนกงานในประเทศไทยในอดต เราคงจะคนตากบแผงบงแดดททำมาจากโครงสรางคอนกรตเสรมเหลก ในปจจบนมการใชอลมเนยมเปนแผงบงแดดมากขน ระบบแผงบงแดดมศกยภาพดทสดในปจจบนคอระบบแผงบงแดดภายนอก

Lighting Design+Application โดย : ดร.วรภทร องคโรจนฤทธ

แผงกนแดดภายนอกอาคารททำหนาทเปนหงสะทอนแสงไปดวยในตว ณ อาคาร Sacramento Municipal Utility District Office Building, เมอง ซาคราเมนโต มลรฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา

แบบอตโนมต (Dynamic Shading Systems) ทสามารถควบคมใหมการปดและเปด (บงแดดแต ไมบงวว) ไดตามสภาพภมอากาศ หากแตระบบแผงบงแดดอตโนมตกมราคาแพง ดงนนสถาปนกและผออกแบบอาจเลอกใชระบบแผงบงแดดแบบไมเคลอนไหว (Fixed Shading Systems) แทนซงมราคาถกกวา

ขอแนะนำทส

การจดพนทใชสอย และการออกแบบหนาตาง

การออกแบบพนทใชสอยและการออกแบบหนาตางเปนอกหวขอทตองคำนงถงควบคไปกบการออกแบบระบบเปลอกอาคาร ในแงของการออกแบบพนทใชสอย และการออกแบบหนาตางมขอแนะนำเบองตนอยหลายประการ อาท

การออกแบบใหพนทอาคารทกสวนไดรบแสงธรรมชาต ซงอาจหมายถงการออกแบบใหอาคารมขนาดไมลกมาก (ตามเกณฑในการออกแบบอาคารในตางประเทศระบถงขนาดความหนาของอาคาร) การจดใหหองผบรหารสวนตว (Private Offices) อยดานในแทนทจะอยดานนอก การจดใหมระบบแสงธรรมชาตในหองนำเพอชวยลดการใชแสงประดษฐ และการออกแบบอาคารใหอยลอมรอบคอรท หรอ เอเทรยม ทสามารถใชประโยชนจากแสงธรรมชาตทงทางนอน (จากหนาตาง) และทางตง (จากเอเทรยม หรอชองเปดดานบน)

หนาตางทมความสงมาก จะสงผลใหปรมาณของแสงธรรมชาต เขาไปไดลกมากตามความสงของหนาตาง ในขณะทพนทหนาตางซงอยในระดบทตำกวาโตะทำงานจะสงผลตอปรมาณแสงธรรมชาตภายในคอนขางนอย

การแบงโซนการควบคมระบบแสงสวางเปนโซนยอยจะชวยเพมความยดหยนในการปดและเปดโคมไฟ ทงนอาจจะแยกตามโซนทไดรบแสงธรรมชาต เชน บรเวณพนทใกลหนาตางหรอทเรยกวา “Daylighting zone” ซงเปนเขตทสามารถใชแสงธรรมชาตไดอยางมประสทธภาพสงสด คดเปนประมาณ 1.5-2.5 เทาของความสงของหนาตาง และโซนท ไมไดรบแสงธรรมชาต ในบรเวณทงสองสวนน ควรจดใหมการปดเปดระบบไฟฟาแยกออกจากกน หรออก

นยหนงอาจจะจดใหมการควบคมระบบแสงสวางเปนโซนยอยตามขนาดของพนทและการใชงาน

การเพมพนทผวสำหรบการรบแสงธรรมชาต ในทางทฤษฎ ขนาดของหนาตางทเพมขนยอมสงผลตอปรมาณแสงทเพมขนดวย หากแตยงรวมไปถงปรมาณความรอนทจะสงผานเขามายงสวนการใชงานของอาคาร อาจจะตองมการขอความชวยเหลอจากทปรกษาดานพลงงานเพอทำการปรบขนาดของหนาตางเพอใหเกดประโยชนสงสด

ในสำนกงานทวไป การออกแบบหนาตางมกจะเปนแบบตอเนองในทางนอน หากแตถามหนาตางแบบไมตอเนอง กควรกำหนดตำแหนงของหนาตางใหสอดคลองกบพนทใชสอย และควรเลอกใชฉากกนหองทมความ


�9

ส ง ไ ม ม ากน ก เพ อ เ ป ด โ อกาส ให แ ส งธรรมชาตสองเขาไปในอาคารไดลกทสด

การแบงพนทหนาตางใหเปนสองสวนและใหมการควบคมการปดเปดทแยกออกจากกน กลาวคอ ควรแบงหนาตางใหเปนสวนทใหแสง (Light Window) และ สวนทใหวว (View Window) ในปจจบนจะพบวาหนาตางทมอยมกถกปดดวยมานหนาตาง มล หรอมานปรบแสง ทงนอาจจะเกดจากสาเหตหลายประการเชนหนาตางมความจาเกนไปตอการทำกจกรรมภายในอาคาร หรอ ความตองการความเปนสวนตว (Need for Privacy) หากมการแบงพนทหนาตางของอาคารใหเปนสองสวน ผใชอาคารกจะสามารถเลอกทจะปดหนาตางในสวนท “ใหวว” โดยทเปดมานหนาตางในสวนท “ใหแสง” ทงไว โดยทผใชอาคารยงสามารถรสกพงพอใจไดอย

หนาตางทกดานสามารถใชประโยชน ไดมากนอยแตกตางกน หากแตตองไดรบการออกแบบ และการปรบเปลยนใหมรปแบบทตางกน สำหรบอาคารในประเทศไทย ทศเหนอ และทศใต เปนทศทงายทสด ในการออกแบบเนองจากมชวงเวลาทพระอาทตยออมไปทางดานทศเหนอ และ ใต ในเวลาตางๆ กนของป อาจจะมการออกแบบหนาตางใหมแผงกนแดดทางนอนเพอชวยลดรงสอาทตยตรง ในสวนหนาตางทางดานทศตะวนออกและทศตะวนตก จะสามารถใชแสงธรรมชาตไดเพยงครงวน

การวเคราะหคาความสวาง (Luminance Value) ของหองทำงานทไมมแผงกนแดด จากภาพจะเหนไดวาสดสวนคาความสวางของคอมพวเตอรเทยบกบพนทดานหลงคอมพวเตอร เกนกวาอตรา 1:3 ซงจะทำใหเกดสภาวะไมนาสบายตา


(ในชวงท ไมมรงสอาทตยตรง) ในชวงเวลาทเหลออาจจะตองปด เพอปองกนสภาวะไมสบายตาจากแสงจา และจากความรอนทเขามาทางหนาตาง

ควรจดวางเฟอรนเจอรและออกแบบตกแตงภายในอยางเหมาะสม ไมควรจดเฟอรนเจอรใหผ ใชอาคารหนหนาเขาสหนาตาง หรอหนหลงใหหนาตางโดยเฉพาะในกรณทผ ใชอาคารตองใชคอมพวเตอรในการทำงาน เนองจากจะเกดความเปรยบตางของบรเวณทำงาน (Task) และบรเวณหนาตางทเปนฉากหลง (Surrounding Background) และเกดเงาสะทอนจากหนาตางเขาสจอคอมพวเตอรได ซงจะสงผลใหเกดการปดมานหนาตางในทสด

การเลอกใชสโทนออนในอาคารจะชวยเพมการสะทอนแสงภายในอาคาร (Internal Reflection) ไดมากขน จงหลกเลยงการใชสโทนเขม โดยเฉพาะในบรเวณทใกลกบหนาตางหรอแหลงกำเนดแสง เชน เพดานและผนงเปนตน

ขอแนะนำทหา

การออกแบบประสานระบบอาคาร

เทคนคการใชแสงธรรมชาตกบอาคารจะไมประสบความสำเรจทางดานการประหยดพลงงานเลยหากไม ไดมการออกแบบใหเทคนคการใชแสงธรรมชาตประสานกบระบบอนๆ ของอาคาร สำหรบประเทศในเขตรอนชนพลงงานสวนใหญในอาคารจะถกใชกบกบระบบปรบอากาศ (ประมาณรอยละ 40-70) และระบบแสงสวาง (ประมาณรอยละ 20-40) ในการประยกตใชเทคนคระบบแสงธรรมชาตกบอาคารจงควรคำนงถงการลดภาระการทำความเยน และการลดการใชพลงงานในสวนของระบบไฟฟาแสงสวางใหมากทสดโดยมขอแนะนำเบองตนดงน

การจำกดสดสวนของพนผวภายนอกอาคารตอปรมาตรภายในของอาคาร กลาวคอ สดสวนของพนผวอาคารตอปรมาตรทเพมขนจะสงผลตอปรมาณของแสงธรรมชาตใหเพมขนดวย หากแตปรมาณของแสงทเพมขนกจะสงผลปรมาณความรอนทเขามายงอาคารดวย ดงนนในการออกแบบอาคารจงควรคำนงถงรปฟอรมของอาคารและเทคนคอนๆ เชนการใชแผงบงแดด และการใชกระจกทมประสทธภาพสง ซงจะชวยลดภาระการทำความเยนของของระบบปรบอากาศและปรมาณการใชพลงงานของระบบปรบอากาศ

ควรมการจำลองและคำนวณคาการใชพลงงานตงแตชวงเรมพฒนาแบบอาคาร เพอประกอบการตดสนใจในการเลอกระบบเปลอกอาคาร และคำนวณซำอกครงเพอการจดทำรายการประกอบแบบ

สบเนองมาจากการจำลองและคำนวณคาการใชพลงงาน นกออกแบบควรเลอกใชกระจกทมคณสมบตเหมาะสม และเลอกขนาดของหนาตางทมความเหมาะสม โดยคำนงถงความคมทนทางดานเศรษฐศาสตร การประหยดพลงงาน และสภาวะนาสบายของผ ใชอาคาร

เลอกใชระบบการจดการพลงงานของอาคาร

แยกโซนในการควบคมระบบปรบอากาศ โดยแยกโซนในการควบคมเปนโซนยอยตามพนท (เชน Daylight Zone vs. Non Daylight Zone) แบงตามขนาดของพนท หรอ แบงตามกจกรรมทเกดขนในแตละพนท (เชนการแยกโซนการควบคมระหวาง Private Office และ Open-Plan Office) และควรปรบแตงอณหภมทตงไวสำหรบระบบปรบอากาศใหสอดคลองกบพนทและกจกรรมทเกดขนในสถานทตางๆ

ระบบควบคมแสงสวางถอเปนกญแจสำคญในการลดพลงงานทใช ไปในระบบแสงสวางของอาคาร โดยควรจดใหมการปรบแตงระดบของแสงสวางใหสอดคลองกบพนทและกจกรรมทเกดขนในสถานทตางๆ

ควรเปดโอกาสใหมการปรบระดบของแสงสวางไดมากกวาทจะเพยงการ ปด และเปด เชนการตดตงระบบการหรแสงสวาง


20

เลอกใชเทคนคการใหแสงเฉพาะทประกอบกบระบบการใหแสงในพนททวไป เชนการเพมปรมาณโคมไฟเฉพาะท (Task Light) กฎหวแมมอกฎหนงทสามารถใช ไดคอ ปรมาณแสงในพนททวไป อาจจะนอยกวาปรมาณของแสงเฉพาะท ไดถงสามเทา

ออกแบบอาคารโดยการคำนงถงการประสานระบบแสงธรรมชาตกบระบบแสงประดษฐตงแตชวงแรกของการออกแบบ ทงนรวมไปถงวธการเลอกดวงโคม การจดตำแหนงของดวงโคม และการจดใหมระบบควบคมแสงสวางทมการเชอมตอกบหววดปรมาณแสงธรรมชาต

ปญหาทสำคญประการหนงของพนททมการใชแสงธรรมชาตคอปญหาทางดานสภาวะไมนาสบายตา ซงมกจะเกดจากการทปรมาณของแสงธรรมชาตทผานเขามาทางหนาตางนนมความสวางมากเกนไป หากไมมการเสรมปรมาณของแสงในอาคารในพนททวไป (Ambient Light) กจะทำใหหนาตางนนมความสวางมากเกนไป ซงจะกอใหเกดความไมสบายตา ผลลพธทไดกคอผใชอาคารจะปดมานหนาตางเพอลดสภาวะไมสบายตา ซงทำใหเทคนคการใชแสงธรรมชาตกบอาคารไมเกดประสทธภาพตามทไดตงไว

ปญหาอกประการทสำคญทเกดกบพนททมการใชแสงธรรมชาตคอการทปรมาณของแสงจะมปรมาณมากในบรเวณท ใกลกบหนาตาง ในขณะทปรมาณของแสงจะลดลงอยางมากดานใน ของหอง อตราความเปรยบตางของความสวางระหวางบรเวณใกลหนาตางและบรเวณดานในจะทำใหเกดความรสกวาหองนนมดกวาทควรจะเปน ซงเปนผลจากปจจยทางดานจตวทยา ดงนนจงควรมการตดตงระบบแสงสวางเพอเสรมปรมาณของแสงสวางในโซนทอยดานในของอาคาร

นอกจากเทคโนโลยทางดานหนาตางและกระจกท ไดมการใชอยในปจจบนแลว ยงมเทคโนโลยทางดานการใชแสงธรรมชาตประสทธภาพสงอนๆ อกมากมาย ซงเทคโนโลยบางสวนยงอยในชวงของการวจยทดลอง และบางเทคโนโลยกไดมการนำมาจำหนายในทองตลาดแลว เชน ระบบทพงพาการสะทอนแสง (Light Redirecting Systems) ระบบทพงพาการนำแสง (Light Guiding System) และระบบควบคมแสงอตโนมต (Automated Lighting Control Systems) แมวาในปจจบนระบบตางๆ อาจจะมราคาแพงหากแตนกออกแบบระบบแสงสวาง สถาปนก และวศวกร อาจจะสามารถนำมาเลอกใช ไดหากไดมการพจารณาถงความคมทนทางดานเศรษฐศาสตรแลว

ขอแนะนำทหก

ปจจยมนษย

ดงท ไดกลาวไปขางตนแลววาเกณฑ ในการออกแบบระบบแสงสวางขอทสำคญขอหนง คอการกอใหเกดสภาวะนาสบายตอผ ใชอาคาร ขอแนะนำสดทายทควรคำนงถงคอปจจยทางดานมนษย โดยเฉพาะกจกรรมของมนษย (ในทนคอผใชอาคาร) ทเกยวกบการรบรความสวาง และการควบคมแสงสวางทเปนปฏกรยาตอเนอง ในการประยกต ใชเทคนคการใชแสงธรรมชาตกบอาคารใหเกดประโยชนสงสด นกออกแบบแสงสวาง สถาปนก และวศวกร ควรเขาใจและรบฟงความคดเหนของผ ใชอาคาร และนำความคดเหนเหลานนมาประมวลและบรณาการเขาไปกบแบบอาคาร เพอให

เกดประโยชนสงสดตอผใชอาคาร และเจาของอาคาร

กลวธงายๆ เชน การใหความรแกผ ใชอาคารในเรองของการใชงานอาคารทมเทคนคการใชแสงธรรมชาตเปนสวนประกอบหลก การทำความเขาใจกบปรมาณความสวางของแสงธรรมชาตทเปลยนแปลงไปตามเวลาและฤดกาล การใชงานระบบควบคมแสงทมความซบซอน การสรางจตสำนกในการประหยดพลงงาน จะเปนองคประกอบสำคญทจะทำใหการประยกตใชเทคนคการใชแสงธรรมชาตกบอาคารเกดประสทธผลสงสด

เอกสารอางอง Tips for Daylighting with Windows: The Integrated Approach. LBNL, Berkeley, CA, USA, 1998. Daylight in Buildings: A Source Book on Daylighting Systems and Components. International Energy Agency (IEA) Solar Heating and Cooling Programme, LBNL, Berkeley, CA, USA, 2000.


เทคนคการใหแสงสวางทางดานบน (Clerestory Window) เพอชวยเพมปรมาณแสงในสวนกลางของอาคารในกรณทแสงจากหนาตางเขามาไมถง


2�


22 Lighting Design & Application โดย : Swee Hong, Ong (Lecturer) Temasek Polytechnic

After 6 activities packed days at the Milan Fairgrounds, the 25th edition of the Euroluce had concluded in the city of Milan. This year, the biennale international lighting event had attracted 525 exhibitors, of which 175

exhibitors originated from 25 different countries. Across an area of approximately 43,000 square meters, various types and design of lighting products, from light sources to urban illumination fixtures, were on display. From the highlights noted in most of the stands, the favour of the year is, once again, Light Emitting Diode (LED) lighting fitting. However, the spotlight is not solely on the LED fittings or products that had flaunted the latest technological development. As seen from the different exhibitors, pushing the design limit is still on many manufacturers’ key agenda. Products from notable lighting manufacturer like Flos and Artemide, often

demonstrated an ingenious combination of innovation and creativity, whilst displaying a harmonious marriage between lighting technicalities and cra f tsmansh ip . At Artemide stand, a surrealistic environment was created

through contrasting their products against the mass white space. Also, attention was drawn to their collaboration acclaimed designers like Karim Rashid and Ross Lovegrove that resulted in a series of visually striking designs.

At, internationally acclaimed lighting designer, Ingo Maurer’s stand, the thin line between imagination and reality was juxtaposed with his vivid choice of colours. He, who never failed to amaze with his ingenious take on design, had showcased his design collection at his specially designed booth, whose background was a striking composition of yellow, blue and red. Also on display was his installation, titled, “Le lacrime del Pescatore”, which is a poetically constructed layered “fishing net”, that is consisting of 350 large and slightly phosphorescent crystals that can be reconfigured in accordance to individual preference.

Other than these interesting booths and designs that were omnipresent at the Fairgrounds, other lighting related activities were happening outside the Fairgrounds. One of the highlights of Euroluce 2009 was the neon installation titled I=N=V=O=C=A=T=I=O=N (I call your image to mind), that was designed by internationally acclaimed light artist, Cerith Wyn Evans. The installation, which some critics had claimed an interesting synergy between light and memory, is an interesting piece that is formed by a Neon sculpture that is approximately 6m in diameter. This would be set against the backdrop of the Milano Triennale Garden, challenging one’s original perception of

light in space. Besides the installation art, Viabizzuno, had also set up a mobile booth at the corner of via San Marco, offering a magical evening made up of white bicycles and a mobile display, for the invited guests.

With a wide repertoire of activities and fringe events to promote increase awareness in lighting design appreciation, the event concluded after an intense line-up of lighting–related activities, from Light Focus seminar organized by the Professional Lighting Designer Association (formerly known as ELDA), to Designing Designer 2009

conference, to a Practical Interior Lighting Workshop. With these events that promote good lighting design appreciation and the enthusiasm reflected in all manufacturers’ stands, there is no doubt that the 25th edition of Euroluce had seen lighting design appreciation and education at its best.


2�

Light Revealing Architecture By : Marietta S. Millet Price: US $110.00 “The extraordinary range of architecture [presented by Millet] coupled with the author’s lucid presentation of light as a rich and evocative part of design is central to what architects do, or ought to. This book fills a vast need for the design profession.” -- M. Susan Ubbelohde, University of California, Berkeley “Marietta Millet takes us through ancient and contemporary buildings in a manner knowing and gracious, with a combination of universal principles and local details that informs and delights. This book will be a splendid contribution to the literature on lighting.” -- John S. Reynolds, University of Oregon Published By John Wiley and Sons, Inc.

LED Lighting Taiwan 2009 June ��-��, 2009: Taipei, Taiwan การสมมนา เรอง การออกแบบระบบไฟฟา-สอสาร (รนท 3) ระหวางวนท �-� สงหาคม 2��2 และวนท ��-�� สงหาคม 2��2 ณ หองประชม � ชน � อาคาร วสท. ซอยรามคำแหง �9 (วดเทพลลา) แขวง/เขตวงทองหลาง กรงเทพฯ BMAM EXPO ASIA September �-�, 2009: IMPACT Exhibition and Convention Center, Bangkok, Thaniland Lux Europa 2009 September 9-��, 2009: Istanbul, Turkey Light Russia 2009 September 2� – 2�, 2009: Moscow, Russia Bangkok E&E 2009October �-��, 2009: IMPACT Exhibition and Convention Center, Bangkok, Thailand

Leipzig Light Festival October 9, 2009, Germany LUCI Annual Meeting and World Light City Pavilion October �9-22, 2009, Gwangju, South Korea EXPERIENCING LIGHT 2009 October 2�-2�, 2009: Eindhoven, Netherlands Professional Lighting Design Convention (PLDC) October 29-��, 2009, Berlin, Germany BIEL Light+Building Buenos Aires 2009 November � – �, 2009: Buenos Aires, Argentina Lyon Light Festival December �, 2009 Light + Building 2010 Frankfurt Germany April, �� - ��, 20�0

Daylighting : Natural Light in Architecture By : Derek Phillips Price: $78.00 Daylighting offers a general theory and introduction into the use of natural light in architecture. It includes a series of well-illustrated case studies. Most of the examples are of British architecture.


2�

Documents

· Law and regulation มาตรา 7: กำหนดให้ยกเลิก Directive 2000/55/EC ภายใน เวลา 1 ปีหลังจากระเบียบนี้มีผล