158
ld¾hidOk yd m% .;s jd¾;dj 2012-2013 l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh Page 1

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 1

Page 2: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 2

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 fi!LH wud;HdxYh

w;s.re uyskao rdcmlaI

Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjdos ckrcfha ckdêm;s

.re ffu;%Smd, isrsfiak fi!LH wud;H

.re ,,s;a osidkdhl ksfhdacH fi!LH wud;H

Page 3: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 3

oelau

foaYfha wd¾:sl" idudcSh" udkisl" yd

wOHd;añl ixj¾Okh i|yd odhl

jk fi!LH iïmkak cd;shla

ìyslsrsu'

fufyjr ck;d wjYH;djhg m%;spdr olajñka"

iduqyslj l%shd lrñka" mrsmq¾K" by,u uÜgfï" .=Kd;aul" iudk" M,odhs

iy ;sridr fi!LH fiajdjla Y%S ,xld jdiS ck;djg

,nd oSu u.ska" w;alr.; yels by<u fi!LH uÜgug <Õdùu'

Page 4: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 4

fi!LH fCIa;%fha wNsfhda.d;aul jirla `

yqfola frda. j,ska f;drùug jXd ldhsl" udkisl" iudchSh yd wOHd;añl hy meje;au

kï jQ fi!LHfha uqoQqka u,a lv lrd hk oqIalr .uka ufඟ a uy.srs|T ;rKh lrñka

isgsh;a ´kEu úfgl uqjy;aj bosrsm;a úh yels fi!LHhg tfrys n,fù.hka yd;ami

irK neúka wd .ukg jvd hd hq;= .uka u. lgql úh yelsh'

f.ù hk jir ieneúkau wNsfhda.d;aul jirls. frda. rgdfõ l%ñl fjkia ùu;a

ck.yKh jhia.; ùu olajd ixl%uKh fjñka meje;Su;a kd.rSlrKh;a" cSjk rgdfõ

ksfYaOkShj we;sjk fjkialuq;a fjf<|m, wd¾:slh úiska udkj p¾hdjka w;sl%uKh

lsrSu;a wdoS idOl úiska rfá ck;djf.a fi!LH flfrys nrm;, n,mEula we;s lr ;sfì'

tajd bosrsfha ksjeros ie,iqï lrKfha fhoSu;a w;HdjYH l%shdldrlï m%uqLlrKhg ,la

lsrSu;a" úkhdkql+, uQ,H l<ukdlrKfha fhoSu;a w;HdjYH jQfha iSñ; uq,H iïm;a

fhfojqï u.saka wksjd¾h jQ ksuejïq yd iemhqï idlaId;a lr.; hq;= jQ neúks' tfyhskau

bosrs jir 5 i|yd ud¾f.damfoaY iemfhk mia wjqreoq ie,eiaula uq,a jrg bosrsm;a

lsrSug yelsúh' fndfyda fi!LH o¾Ylhka wkqj Y%S ,dxlsl fi!LH lafIa;%h m%Yia; uágul

isáh;a j¾OkSh fjkila wfmACId l< iqúfYaI lafIa;% lsysmhlau wm bosrsfha ;snqKs'

kd.rSlrKfha w;=re M,hla jQ fvx.= frda.h;a bka we;sjk urK;a wvq lsrSu yqfola

fi!LH wud;HdxYfha flaj, jevms<sfj,lska lr.; fkdyels neúka ta i|yd w;HdjYH jQ

nyq md¾Yùh iyfhda.s;d jevms<sfj,la yryd id¾:l m%;s:, ,nd we;s nj i;=áka i|yka

lrñ' úfYaIfhka w;s.re ckdêm;s;=udf.a ueosy;a ùfï id¾:l;ajh uekeúka ms<ìsTq fõ'

fus jir ;=, wkqrEmS ld,mrspSfPaao ;=,oS miq.sh jirg idfmaCIj fvx.= jHdma;sfha;a fvx.=

urK ixLHdfõ;a meyeos,s wvqjla fmkakqï lsrSu thg odhl jQ ish,q md¾Yj lrejkaf.a

fkduඳ i;=gg fya;=jla jkq we;'

Page 5: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 5

ysÕhlska f;drj" .=Kd;aul ;;a;ajfha T!IO ord.; yels ñ<lg iemhSu i|yd T!IO

mk;g Okd;aul m%%;sixialrK f.k tau i|yd úúO wNsfhda. yuQfõ .;a W;aidyh ;ju;a

u,a M, ord ke;s uq;a tys w;HdjYH;djh fndfyda fokd wjfndaO fldgf.k we;ehs is;ñ'

;j;a wNsfhda.hla jQfha wêl fi!LH msrsjehla fukau iudc wd¾:sl foayh úkdYlrk

ms<s,hla njg m;aj we;s oqïfld< yd ta wdYs%; ksIamdok Ndú;fhka ck;dj fìrd.ekSug

tajd ksmojkakka iu. lrkakg isoq jQ igkhs'

is.rá meleá j, uqL ms<sld ksrEms; rEmuh wjjdo uqo%Kh lsrSu wksjd¾h flfrk

fr.=,dis oqïfld, yd uOHidr mk; hgf;a f.k tAu ;reK orejka oqï ìfuka uqojd

.ekSu ish wNs,dIh lr.;a fndfyda fouõmshkaf.a f.!rjhg md;% jQjo th oekg

ls%hd;aul ùug m%udo ù we;af;a wêlrKfha ;Skaoqj ,efnk f;lah'

flfia fj;;a ljr oqIaG n,fõ. uOHfha jqjo uyskao Éka;k bosrsoelafï wfmalaIs;

b,lalhනa imqrd .kq jia cd;sh u;a Wjoqrska uqod .ekSu i|yd cd;sl oqïfld< yd uOHidr

ms<sn| wêldrsh ;joqrg;a Yla;su;a l< njo ksy;udkSj mjiñ'

fnda fkdjk frda. je,elaùu fjkQfjka m%ldYhg m;a flreKq fï f.ùhk jir ;=," mqˆ,a

iudc l;sldj;la fï ms,sn|j flfrñka mj;S' tfy;a" i;Hh kï fnda fkdjk frda.

md,kh i|yd w;HdjYH jk hycSjk rgdj we;slsrSug tfrysj mj;sk idOl bj;a lsrSu

yqfola fi!LH wud;HdxYhg ;ksj l<yels fohla fkdjk njhsf' oaYmd,lhd wNsnjñka

f,dal md,kh w;g .ksñka isák fjf<|m,;a mjq, yd mdi, wNsnjñka iudchdkqfhdackh

w;sl%uKh lrñka isák ckudOHh;aa f,daldNsj¾Okh fjkqfjka kshdukh lrkakg nyq

md¾Yaùhh ueosy;aùula wksjd¾h fõ' fï ioald¾hfha ,d wNsfhda.hkag uqyqK oSu i|yd

fi!LH wud;HdxYhg iyfhda.h ,ndoqka w;s.re ckdêm;s;=ud m%uqL wud;H uKav,hg;a

md¾,sfïka;=fõ iuia: idudcsl;ajhg;a" uqo,a wud;HdxYh m%uqL ishˆ rdcH yd wfkl=;a

wdh;k ish,a,g;a udf.a m%Kduh mqo lrñ'

ffu;%smd, isrsfiak fi!LH wud;H

Page 6: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 6

f.da,sh jYfhka fi!LHfha oshqKqj ukdj w;aúkafouq!

2012-2013 jif¾ fi!LH wud;HdxYfha ld¾h idOk yd m%.;s jd¾;djg mKsúvhla ksl=;a lsrsug ,eìu ms<sn|j fnfyúka i;=gq fjñ' Y%S ,xld m%cd;dka;%sl iudcjos ckrcfha w;s.re ckdêm;s uyskao rdcmlaI ue;s÷kaf.a uyskao Éka;k ixl,amhg wkqj Y%S ,xldfõ ish¿ ck;djg fkdñ,fha fi!LH fiajdjka imhk w;ru fi!LH o¾Yl w;=rska ol=Kq wdishdkq l,dmfha m%uqL ia:dkhla ysñlr.eksug wm rg iu;aj we;' fi!LH fiajdfõ osfkka osk by< hk ;dlaIKsl fuj,ï msrsjeh‚ T!IO i|yd ork

jehùï‚ kS;Suh .eg¿ Wfoid jehùï iy wfkl=;a wNsfhda. yuqfõ fi!LH iïmkak cd;shla f.dvkexùfï wruqK idlaId;a lr.eksu msKsi ksoyia fi!LH fiajdjla ish mqrjeishka fj; ,ndoSfï wNsfhda.h j¾;udkfha id¾:lj ch.eksug fi!LH wud;HdxYh iu;aj isá' ksoyi ,eìfuka wk;=rej‚ Wiia foaYmd,kuh lemùula ;=,ska‚ iajlSh

ck;djg uq,sl myiqlï ukdj imsfrk mrsos‚ idlaIs u; mokï jq‚ idOkSh uágfï ksoyia wOHdmk fiajdjla fukau fi!LH fiajdjla o ,ndfokq msKsi rch wêl msrsjehla orñka lghq;= lrkq ,nhs' fuysos ksoyia fi!LH i;aldrl fiajdfõ by, m%;sM, wjeis ck;djg ,ndfokq msKsi nyq, jYfhka cx.u idhk jevigyka iy frday,a uQ,sl fldg.;a úúO fi!LH jevigyka ixúOdkh lrñka ksfhdacH wud;Hjrhd jYfhka fi!LH wud;Hjrhdg iydh oelaùug yelsùu uy;a i;=gls' fuu ish¿ wNsfhda.hka ch.ksñka wjYH ld¾h idOkh Wfoid miq.sh jir mqrdu ish fkduo odhl;ajh ,ndoqka ish¿u fi!LH ld¾h uKav,hgo udf.a ia;=;sh msrskukq leue;af;ñ' wjidk jYfhka udf.a wjxl iy ksy;udks n,dfmdfrd;a;=j jkqfha iu.s iïmkak jq Y%S ,xldjla ;=, fi!LH iïmkak cd;shla cSj;ajkq oelSuhs' ,,s;a osidkdhl ksfhdacH fi!LH wud;H

Page 7: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 7

wruqKq idlaId;a lsrSug j.lSï fukau j.ùïo wjeish

ol=Kq wdishdkq l,dmh ;=," ueos wdodhï ,dNs" ixj¾Okh fjñka mj;sk rgla f,ig f,dalfha fndfyda rgj,g idfmalaIj" Y%S ,xldj fi!LH lafIa;%h ;==, ,ndf.k isák ia:dkh woaù;sh nj fndfyda fokdf.a ms,s.ekSuhs" th wyïnhla fkdj" oYl wglg wêl ld,hla ;siafia l%shd;aul l, idOkSh m%;sm;a;Ska yd jev ms<sfj,l wk.s m%;sM,hls' ieneúkau wo uq¿ f,dalhu ms<sf.k we;s" m%d:ñl fi!LH ixrlaIK jev ms<sfj," f,dal fi!LH ixúOdkh úiska 1978 oS reishdfõ w,aud wdgd k.rfha mej;s iuq¿fùoS m%ldYhg m;alrkakg fndfyda l,lg fmr" tla oyia kjish úis yfhaos l¿;r fi!LH tallh ìyslrñka werUq os.= ld,Sk wdfhdackhl ire wiajekakls' tfy;a" osfkka osk fjkia jk ;;ajhka ;=, iuia: Y%S ,dxlsl m%cdjf.a Wmrsu fi!LHdkql+," .=Kd;aul osú fmfj; ;yjqre lsrsu i|yd u;=jk w¿;a wNsfhda. yuqfõ wm%;sy; ffO¾hfhkao" úplaIKYS,S wjfndaOhlskao" ta u; mokï jq ukd ie,iqïlrKhlskao hqla;j fkdkj;sk Odjkhl fhosh hq;=fõ' jir 2005 oS t<s oelaù 201o jif¾oS jvd;a uqjy;aj uyskao Éka;k bosrs oelau ;=,ska flá ld,hla ;=, fok ,o ud¾f.damfoaYh;"a msgqn,h;a yd ;=,kd;aul wêlaIKh;a ksid fi!LH lafIa;%fha jvd;a m%Yia: m%;sM,hla wo ,nñka isá' f;dard.;a lafIa;%hkays wdishdfõ wkd.; ffjoH flakao%h njg Y%S ,xldj m;alsrsu wm borsfha we;s wNsfhda.d;aul isyskh fõ'

udkj ixj¾Ok oYlhkays by, ;,hla <Õdlr.ekSfïoS o idOkSh yelshdjla fmkajd we;' bkq;a Tìng .sh OrKSh ixj¾Ok b,lalhka imqrd .ekSug yd úYaj fi!LH wdrlaIK wdjrKh idlaId;a lsrSï jia fi!LH jevigyfka ish¿ md¾Yj lrejka bgq l< hq;= j.lSï fndfyda fõ'

úYaj fi!LH wdrlaIK wdjrKh idlaId;a lsrsug wjYH jk há;," ;dlaIK yd udkj iïm;a hk fN!;sl wx.hkaf.a ixj¾Okho" fï ish,a, iu. fi!LH moaO;sh l%shd;aul ùu i|yd wjYH fr.=,dis" wKmk;a" ie,iqï jevigyka" l%fudamdh wdoS fN!:sl fkdjq iïm;ao iïmdokh lsrSfï" kshdukh lsrSfï yd hy Ndú;h i|yd jq l<ukdlrKfhao j.lSï fcHaIG ks,Odrskag mjrdoS ;sfì' tmuKla fkdj j.lSug iudka;rj j.ùulao wdfrdamKh lr we;s fyhska" md¾,sfïka;=j úiska m%cd fi!LH fjkqfjka fjka lr oS we;s uQ,H m%;smdkhka mdroDYHj;a" ld¾hlaIuj;a wmf;a hEulska f;drj;a Ndú;d fldg wfmalaIs; m%;sM, <Õd lr.ekSug ish¿ fokd W;aiql jkq oelSu uf.a taldhk n,dfmdre;a;=j fõ'

ffjoH jhs ä tka ch;s,l fi!LH f,alï

Page 8: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 8

mgqk

msgqj

1. ye|skaùu 10-11

2. frda. u¾ok jevigyk 12-33

2.1 ,dÿre u¾ok jHdmdrh 12

2.2 nrjd u¾ok jHdmdrh 15

2.3 uyck fi!LH mY= ffjoH fiajd 16

2.4 uef,arshd u¾ok jHdmdrh 19

2.5 laIh frda. yd ,h frda. ms<sn| cd;sl jevigyk 21

2.6 cd;sl ms<sld u¾ok jevigyk 24

2.7 tÉ'whs'ù taäia ksjdrK jevigyk 28

2.8 fvx.= u¾ok l%shdldrlï 29

3. fi!LH m%j¾Okh iy wdrlaIKh 34-54

3.1 jix.; frda. fiajd 34

3.2 mjq,a fi!LH fiajd 36

3.3 fi!LH wOHdmk yd m%j¾Ok fiajd 40

3.4 udkisl fi!LH fiajd 42

3.5 fnda fkdjk frda. tallh 45

3.6 mdßißl iy jD;a;Sh fi!LH tallh 48

3.7 j;= iy kd.rsl fi!LH fiajd 49

3.8 ksfrdaOdhk fiajd 51

3.9 jeäysá" ;reK" wdndê; yd wNHka;rsl wj;ekajqjka 52

fjkqfjka fiajd

3.10 cd;sl oqïfld< iy uOHidr ms<sn| wêldrsh 54

4. m%;sldr fi!LH fiajd 55-86

4.1 Y%S ,xld cd;sl frday, 57

4.2 YslaIK frday,a 58

4.3 m<d;a uy frday,a 71

4.4 osia;%Sla uy frday,a 73

4.5 uq,sl frday,a 82

4.6 úfYaI frday,a 85

Page 9: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 9

msgqj

5. m<d;a fi!LH fiajd 87-100

5.1 uOHu m<d; 87

5.2 kef.kysr m<d; 89

5.3 W;=re ueo m<d; 90

5.4 jhU m<d; 92

5.5 W;=re m<d; 93

5.6 inr.uqj m<d; 95

5.7 ol=Kq m<d; 96

5.8 W!j m<d; 97

5.9 niakdysr m<d; 98

6. fmdaIKh 101-103

6.1 fmdaIK iïnkaêlrK wxYh 101

6.2 fmdaIK wxYh 103

7. uqL fi!LH fiajd 104-105

8. cd;sl reêr mdrú,hk fiajh 109-110

9. ridhkd.dr fiajd 111-118

9.1 ffjoH iemhSï wxYh 110

9.2 ffjoH ;dlaIKsl fiajd iemhSï 105

9.3 cd;sl T!IO ;;a;aj wdrlaIK wêldrsh 115

9.4 ffjoH m¾fhaIK wdh;kh 116

10. cSj fjoH bxcsfkare fiajd 119-120

11. há;, myiqlï ixj¾Okh 121-124

11.1 f.dvke.s,s boslsrSï iy mqkre;a:dmk 121

11.2 m%jdyk 124

12. udkj iïm;a ixj¾Okh 125-128

13. l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh 129

14. mqoa.,sl fi!LH wxYfha ixj¾Okh 131

15. m¾fhaIK 133

Page 10: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 10

msgqj

16. úfYaI fi!LH jHdmD;s 137-146

16.1 f,dal fi!LH ixúOdkh 137

16.2 taäia" laIh frda. uef,arshd u¾okh ioyd jk 138

f.da,sh wruqo,

16.3 tkak;a yd m%;sYla;slrKh ms<sn| f.da,Sh wruqo, 139

^.eú jHdmD;sh

16.4 tlai;a cd;Skaf.a ck.yk wruqo, 140

16.5 tlai;a cd;Skaf.a <ud wruqo, 142

16.6 cmka cHd;ka;r iyfhda.s;d tackaish 142

16.7 wmiaudr tall jHdmD;sh 143

16.8 úfoaY wdOdr hgf;a is¥lrk ixj¾Ok jHdmD;s 144-146

17. uQ,H ld¾h idOkh 147-149

18. cx.u ffjoH idhk jevigyk ^iqj Wodk jevigyk& 150-151

19. cd;sl fi!LH ixj¾Ok wruqo, 152

20. ixia:d $ uKav, 153-158

20.1 rdcH T!IO kS;S.; ixia:dj 153

20.2 rdcH T!IO ksIamdok kS;S.; ixia:dj 155

20.3 úch l=udrK;=x. wkqiaurK frday, 157

20.4 Y%S chj¾Okmqr frday, 158

Page 11: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 11

01' ye|skaùu rcfha fi!LH fiajdjka leìkÜ wud;Hjrfhl=f.a yd ksfhdacH wud;Hjrfhl=f.a wëlaIKh yd uÕ fmkaùu hgf;a l%shd;aul fõ' fi!LH wud;HdxYfha ld¾hh uKav,h mßmd,k yd jD;a;Sh ks,OdÍkaf.ka iukaú; jk w;r w;sf¾l f,alïjre isõfofkla fi!LH f,alï fj; mßmd,k lghq;= i|yd iydh fj;s' fi!LH fiajd wOHCI ckrd,a ;=ud hgf;a úfYaI úIh m: Ndrj ksfhdacH fi!LH fiajd wOHCI ckrd,ajreka 17 fofkl= fiajfha fhos isák w;r Tjqka hgf;a we;s úúO jHdmD;s yd tall Ndrj wOHCIjre lghq;= lr;s' udkj m%cdjf.a fi!LH wdrlaIKh yd m%j¾Okh uOHu rch hgf;a we;s fi!LH wud;HdxYfha j.lSuls' fuys m%Odk ld¾hhka w;r m%;sm;a;s iïmdokh" ffjoH" fyo"w;=re ffjoH fiajd ks,OdÍkaf.a wOHdmk yd mqyqKq lghq;=" YslaIK yd úfYaI frday,a j, mßmd,kh yd frda.S i;aldr fiajdjka wLKavj mj;ajdf.k hdu" úfYaIs; jevigyka l<ukdlrKh iy ffjoH WmlrK yd T!IO uyd mßudKfhka ñ,§ .ekSu we;=,;a fõ' 1989 jif¾§ m<d;a iNd mk; l%shd;aul ùu;a iu. f¾Çh fi!LH wud;HdxYh cd;sl uÜgñka m<d;a fi!LH wud;HdxY 8 la ^m<d;a uÜgñka& o msysgqùfuka fi!LH fiajdjka úuOH.; lrk ,§' iEu Èia;%slalhla i|ydu m%dfoaYSh fi!LH fiajd wOHCIjrfhl= m;aù isák w;r m<d;a fi!LH fiajd wOHCIjreka kj fokdg mßmd,k lghq;= i|yd Tjqkaf.a iydh ,efí' iEu m%dfoaYSh fi!LH fiajd wOHCI n, m%foaYhla ^Èia;%slalhla& u fi!LH ffjoH ks,OdÍ fldÜGdY lsysmhlska iukaú; fõ' kshñ; fldÜGdYh ;=< frda. ksjdrK yd fi!LH m%j¾Ok fiajdjka iemhSu wod, fi!LH ffjoH ks,OdÍ ld¾hh uKav,h i;= j.lSu fõ' fiiq l,dmSh rgj,a yd wm rfÜ o< cd;sl ksIamdokh iuÕ ii|d n,k úg fi!LH o¾Yl yd ks¾Kdhlhkag wkqj Y%S ,xldj iqúfYAIS fi!LH ;;a;ajhla ysñlrf.k isà' wkql%ñl rchka úiska l%shd;aul lrk ,o ksoyia fi!LH fiajdj yd ksoyia wOHdmkh jeks idudcSh m%;sm;a;s fï i|yd uQ,sl jYfhka bjy,a úh' mQ¾j idlaId;a lr.ekSï ;jÿrg;a ;yjqre lsÍï yd kj m%;sm;a;s wkq.ukh u.ska Y%S ,xldjdiS ck;djf.a fi!LH ;;a;ajh k.d isgqùu rcfha m%;sm;a;sh fõ' fi!LH m%;sm;a;sfha mq¿,a wruqKq my; i|yka mßÈ fõ' 1' fnda jk iy fnda fkdjk frda. fya;=fjka isÿjk je,elaúh yels urK ixLHdj wvq lsÍfuka wfmalaIs; wdhq ld,h (Life Expectancy) ;jÿrg;a jeä lsÍu' 2' frda. ksjdrKh" fi!LH .eg¿ yd wdndê; ;;a;ajhka wvq lsÍu iy fi!LH m%j¾Okh ;=,ska Ôú;fha .=Kd;aul nj jeä ÈhqKq lsÍu' w;s.re uyskao rdcmlaI ckdêm;s;=ukaf.a ~~uyskao Ñka;k~~ ixl,amfhyso olajd we;s mßÈ fi!LH wdrlaIK moaO;sh Yla;su;a lsÍu yd ´kEu mqoa.,fhl=g ksoyia fi!LH fiajdjka ,nd.ekSfï yelshdj ;yjqre lsÍu i|yd rch lemù isáhs' ish¿ fokdgu iudkd;aul fi!LH fiajdjka ,nd.ekSu flfrys wjOdkh fhduq lsÍfï wjYH;djho ~~uyskao Ñka;kh~~ wjOdrKh lrhs' j;= wdY%s;" ÿria: .ïno m%foaY" .egqï mej;s yd wdmodjkag ,laù ;sfnk m%foaY j, Ôj;a jk wjodkï lKavdhï j,g fiajdjka iemhSu m%uqL;ajfha ,d ie,fla'

Page 12: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 12

uyskao Ñka;kh ;=< y÷kd.;a laIKsl lafIa;% my; ±lafõ' ^w& Y%S ,xldfõ .ïno È<s÷" W!k fiajd,dNSka fukau wj;eka jQ mqoa.,hka i|yd

m%;s,dN w;a jk whqßka fkdñ,fha ,nd fok fi!LH fiajdjka yd rdcH iajdjka iudkd;aulj ,ndÈh yels whqre ;jÿrg;a iúu;a lr.ekSu'

^wd& fi!LH lafIa;%h ;=< udkj iïm;a iudkd;aulj fn§ hk f,i m%udKj;a whqßka iemhSu yd j¾Okh i|yd ÿria:" ÿIalr m%foaYhkays fiajh lrkakka i|yd fkajdisl myiqlï ,nd§u yd fiajh lsÍug iqÿiq mßirhla ilid §u'

^we& kshñ; .=Kd;aul Ndjfhka hq;=j fiajd iemhSu i|yd Okd;aul wdl,am" m%udKj;a ±kqu yd ksmqK;d u; f.dvke.=kq udkj iïm;a ixj¾Okh

^wE& mqyqKq fyo fyÈhka ixLHdj jeä lsÍu' ^b& fi!LH m%j¾Okh" fnda jk yd fnda fkdjk frda. ksjdrKh yd u¾okh' ^B& fi!LH iïmkak Ôjk rgd m%j¾Okh' ^W& uQ,sl iy YslaIK frday,a j, ~~;;a;aj l<ukdlrK tall~~ ^QualityManagement

Unit) ia:dms; lsÍu ;=<ska fi!LH fiajdjkays .=Kd;aul Ndjh jeä ÈhqKq lsÍu' ^W!& fi!LH f;dr;=re moaO;sh jeäÈhqKq lsÍu' ^t& fi!LH fiajdjkays ld¾hlaIuNdjh" M,odhS;djh yd j.lsj hq;= nj jeäÈhqKq lsÍu i|yd ixúOdk jHQyh yd l<ukdlrKh m%;sixialrKh lsÍu' ^ta& fi!LH iïm;a Wmßu jYfhka Ndú;d lrk nj iy;sl lsÍu' ^T& fi!LH iy wfkl=;a wxY ixj¾Okh wkafkdakH jYfhka tlsfkl u; hefmk nj

y÷kd.ekSu' ^´& fi!LH i;aldr iemhSfï ,d fm!oa.,sl wxYfha wdfhdack Èß .ekaùu' ~~uyskao Ñka;k~~ ixl,amfha i|yka mßÈ fi!LH wud;HdxYfha wNsu;d¾:h yd wruqKq idlaId;a lr.ekSu i|yd ~~fi!LH ixj¾Okh i|yd l%fudamdhk ie,eiau~~ ilia lr we;' fi!LH l%shdldrlï i|yd mqoa.," .Dyia: yd m%cdj n, .ekaùu" fi!LH fiajd iemhqï jeäÈhqKq lsÍu" fufyhqï yd l<ukdlrK lghq;= iúu;a lsÍu" udkj iïm;a ixj¾Okh yd l<ukdlrKh jeä ÈhqKq lsÍu iy fi!LH uQ,H iïm;a fjka lsÍu yd Ndú;h jeä ÈhqKq lsÍu hkqfjka y÷kd.;a uQ,sl lafIa;% my hgf;a fuu ie,eiau l%shd;aul fõ' úúO jq wNsfhda.hka yuqfõ jqjo Y%S ,xldfõ fi!LH wxYfha idlaId;a lr.ekSï cd;Hka;r we.hSug ,laù we;s w;r" iuia: fi!LH i;aldrhka .=Kd;aulj iemhSu iïnkaOfhka Y%S ,xldj wdishdkq l,dmfha úYsIaG;u ia:dkhla ysñlrf.k isà'

Page 13: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 13

02' frda. u¾ok jevigyk

2.1 <dÿre u¾Ok jHdmdrh

f,dal ,doqre u¾ok oskh iurd jevigyka osh;a lsrsu

<dÿre hkq ksoka.; fndajk frda. .Khg .efkk m%;sldr ,nd fkd.;fyd;a ta ;=<ska ia:sr iy l%uj;aj j¾Okh jk iakdhq ydkshla ^wl¾ukH ùula& isÿ jk w;r u tys ks;H m%;sM,hla f,iska .d;%, weia yd uqyqfKa úrEms;djhka we;súh yelsh. <dÿre frda.h ksYaÑ; frda. mrSÌKhla ;=<ska yªkd .ekSu m%udo ùfuka iakdhq wdndO we;sùu jeä jk w;ru m%cdj ;=<g ;;a wdidê; ;;a;ajhka me;srShdfï wjOdku o jeä lrhs. miq.sh oYl foll ld, iSudj ;=< oS Y%S ,xldj <dÿre uq,skqmqgd oeófï l%shdj,sh ;=< by, j¾Okhla w;am;a fldg f.k we;. 1982 j¾Ifha oS yªkajd ÿka nyq T!IO m%;sldr l%uh iy tys jHdma;sh, flá ld,hla i|yd fhdod.kq ,nk M,odhS ridhksl Ñls;aidj iy oekqj;a lsrSfï jHdmdr tkï <dÿre frda.fha uQ,sl frda. ,ÌK ms<sn|j ck;dj oekqj;a lsrSu i|yd 1990 oS l%shd;aul lrk ,o idudcSh oekqj;a lsrSfï jHdmdrh iy frda. iïnkaOfhka me;srS ;snQ ÿ¾u; bj;a lsrSu fya;=fjka 1995 oS cd;sl uÜgfï <dÿre ;=rka lsrSfï b,lal imqrd .ekSug yelshdj ,enqKs. 2001 jif¾ oS <dÿre yd neªKq fiajdjka idudkH fi!LH fiajdj iu. wkql<Kh lsrSu;a iu.u m<d;a yd osia;%sla uÜgfï fi!LH fiajdfõ <dÿre frda.h iïnkaO m%;sldrj,g m%fõY ùug ;snQ bvlv ;j ÿrg;a j¾Okh jQ w;ru ;;a uÜgïj,oS o <dÿre iïnkaO frda.S i;aldrl fiajdjka mj;ajd f.k hdfï j.lSu ;yjqre lrk ,os. fuys m%;sM,hla f,iska wo jk úg osjhsfka l=uk fyda p¾u frda. idhkhla ;=< oS <dÿre iïnkaOfhka frda. mrSÌdjla isÿ lr .ekSug yelshdj ,eî we;. oelau <dÿre j,ska mSvdjg m;a mqoa.,hskaf.a wjYH;d iïmQ¾K lrk w;ru <dÿre j,ska f;dr Y%S ,xldjla ìys lsrSu.

fufyjr <dÿrej,ska n,mEug ,la jQ ish¿u mqoa.,hskag m%fõY úh yels, ms<s.; yels iy jeh lrk uqo,g idfmaÌj M,odhS <dÿre i;aldr fiajdjla ,nd oSu iy wdidê; jQjka i|yd b;d iqrÌs; jQ;a, idOdrK jQ;a, .=Kd;aul cSjk ;;a;ajhla ,nd oSu ;yjqre lsrSu ;=<ska by; i|yka lrk ,o fiajdjka ;sridr uÜgulg /f.k tAu.

Page 14: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 14

idudkH wruqK iydh wjYH jk mqoa.,hskaj l,a;nd yÿkd .ekSu, m%;sldr ,nd oSu iy m%lD;s ;;a;ajhkag meñKùfï fiajdjka Tiafia .=Kd;aul <dÿre m%:sldr fiajdjla iemhSu ;=<ska fojk uÜgfï úlD;s;djhka je<laùu.

úfYaIs; wruqKq 2010 j¾Ih wjidkfha 8%la jQ mdof¾ld w.h yd ii|k l, 2015 j¾Ih

wjidkfha fojk uÜgfï úlD;s;d 4%la olajd my,g f.ktau ;=<ska kj frda. wdidê; ;;a;ajhkaf.a wkqmd;h wju lsrSu

l,afõ,d we;sj yÿkdd.ekSï j;auka wkqmd;h jk 44% frda. ,ÌK fmkakqï lr udi 6l ld,hla we;=<; 75% olajd by, kexùu.

2015 j¾Ih wjika jk úg m%;sldr iïmQ¾K lsrSfï wkqmd;h 90% olajd by< kexùu.

m%;sldr isÿlrf.k hk w;r;=r oS yd m%;sldr iïmQ¾K lsrSfuka wk;=rej kj úlD;s;djhkaf.a isÿjk j¾Okh wju uÜgulg f.ktau.

wOHkh ;=<ska wjfndaOh ,nd oSu yd jeä oshqKq lrk ,o mqkre;a:dmk fiajdjka Tiafia ksis f,iska jgyd.;a wdndO ÿr,Su yd tajd ksis f,iska l<ukdlrKh lsrSug ie,eiaùu.

<dÿre frda.h iy neÿKq ish¿u wdldrfha le,e,aj,g ksis m%:sldr ,nd oSu.

<dÿre frda.fhka n,mEug ,lajQ mqoa.,hkaf.a wdidokh iqrÌsl lsrSu. 2012 j¾Ifha isg 2013 cqks udih olajd idlaId;a lr .ekSï

1& f,dal <dÿre oskh ckixksfõok udOHhka Tiafia ck;dj oekqj;a lsrSu by, kexùug wod, cd;sl

jevigyka wrNhd udOh Tiafia foaYk meje;aùu. 2& m%ldYs; 02-11-2015 oskh i|yd Y%S ,xldfõ <dÿre fya;=fjka we;sjk frda.dndO

;jÿrg;a wju lsrSu i|yd jk Wmdh ud¾.sl id<iqï ilia lsrSu. 3& Y%S ,xldfõ <dÿre fya;=fjka we;sjk frda.dndO Wjÿre ;jÿrg;a wju lsrSu

i|yd jk jeä oshqKq l< Wmdh ud¾.sl id,iqu wxl 02-90$2012 hk pl%f,aLkh ;=<ska l%shdjg kexùu.

4& idhksl <dÿre ,shdmosxÑh yd osia;%sla <dÿre ,shdmosxÑh yÿkajd oSu;a iu.ska wëÌK l%uh jvd;a Yla;su;a lsrSu yd uyck fi!LH mrSÌl mqyqKq jevigyka meje;aùu yd <dÿre md,k lghq;= i|yd úfYaIfhkau uyck fi!LH mrSÌljreka 21 fofkla mqyqKq lsrSu.

5& m%dfoaYSh jix.; úoHd{hska iy <dÿre md,k uyck fi!LH mrSÌljreka iu. wëÌK /iaùï 3la meje;aùu ;=<ska osia;%sla uÜgfï <dÿre ;;a;ajhka iy md,k l%shdldrlï wëÌKh lsrSu

6& <dÿre frda.h iïnkaOfhka m%pdrl WmlrKhla f,iska w;a m;%sld 2la yd fmdaiagrhla uqøKh lsrSu iy thska ck;djg wjfndaOh fukau frda.Skaf.a oekqj;a Ndjh o by, kexùu.

7& ukakdru, uÜglal=,sh, .%Ekaämdia iy uqid,s hk m%foaYj, b;d fyd|ska ie<iqï lrk ,o ifï frda. idhk 4la o we;=<;aj mq¨,a f,i isÿ lrk ,o frda. mrSÌK l%shdldrlï bgq lsrSu.

8& jevigyka meje;aùu ;=<ska we;súh yels wdndê; ;;a;ajhka je<elaaùu. fuysoS <dÿre je<ÿk frda.Ska i|yd m%;sldr lsrSfï lÜg, iemhSu. fN!; Ñls;ailhska i|yd mqyqKq jevuq¿ meje;aùu yd <dÿre wdY%s; wdndO i|yd jk úfoaYSh úfYaI{hska iyNd.S lrjd .ekSu iy fN!;Ñls;ail fùoSka 60fofkl= mqyqKq lsrSu.

Page 15: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 15

9& ifuys we;sjk le,e,a mrsÌdj iïnkaOfhka mqyqK jevigyka 4la mj;ajk ,o w;r thska ridhkd.dr myiqlï o by, kkajk ,os. ffjoH ridhkd.dr ;dÌKsl Ys,amSka 10 fofkl=o mqyqKq lrjk ,os.

10& osia;%sla 9la mqrd úisr isák fi!LH ld¾hh uKav, i|yd <dÿre frda.h ms<sn|j mqyqKq jevigyka meje;aùu u.ska fi!LH ld¾hh uKav,j, ;;a frda.h iïnkaOfhka jk wjfndaOh by,kexùu.

2.2 nrjd frda. u¾Ok jHdmdrh Y%S ,xldfõ nrjd frda.h md,kh lsrSug yd je,elaùug wruqKq lrf.k fi!LH wud;HdxYh hgf;a nrjd frda. u¾Ok jHdmdrh ia:dmkh fldg we;. ;j o fuu jHdmdrh ;=< cSú;fha .=Kd;aul nj jeä oshqkq lrkq jia Lymphoedemn kï jid jdyskS wjysr ùu ksid we;sj ;sfnk bosuqï iy.; wjia:djka j,ska fmf<k frda.Ska iy ;;a nrjd frda.S wdidOkh fya;=fjka isref¾ we;s ù ;sfnk ksYaÑ;$lemS fmfkk fjkialï j,g o m%;sldr lsrSu isÿ flf¾. oelau jid moaO;sh wdY%s; nrjd frda.h uq,skqmqgd oeóu, wdidê; mqoa.,hka fõokd úoSu iy bka we;sfjk wdndê; ;;a;ajhka je,elaùuhs. fuysoS uOH.; yd m%dfoaYsh fldgialrejka tla /iafldg ta ;=<ska uQ,Huh yd ;dÌKsl iïm;a ip,;djhla we;sùug bv i,iajd ,efnk id¾:l;ajh iqrÌs; lr .ekSu. fmdÿ wruqK(

jid moaO;sh wdY%s; nrjd frda.h fndaùu j,lajd,Su u.ska jir 2020 muK jk úg nrjd frda.h uq,skqmqgd oeóu.

wdidê; mqoa.,hkaf.a mSvdjka wdndO iys; jQ iajNdjhka wju ;;a;ajhlg m;aùu weiqrska m%;sldr lsrSu.

úfYaIs; wruqK mrfmdaIs; iqmrSÌKh yd md,k l%shdldrlï Yla;su;a lsrSu. lSg úoHd;aul iqmrSÌKh yd md,k l%shdldrlï Yla;su;a lsrSu. uOHu yd m%dfoaYSh nrjd frda. tallj, ridhkd.dr myiqlï Yla;su;a lsrsu. jHdê l<ukdlrKh ;=<ska wdidê; mqoa.,hskaf.a ixl+,;d iy wdndê; ;;a;ajhka je<elaùu.

2012 jir yd 2013 jif¾ cQks olajd idlaId;a lr.ekSï nrjd frda.h uq,skqmqgd ouk ,o njg iy;slhla ,nd .kq jia f,dal fi!LH

ixúOdkfha ksrjoH;dj ;yjqre lr .ekSug wod, iïmQ¾K ;lafiare mrSÌK frda. iq,N osia;%slal 07la ;=< ^fld<U, .ïmy, .d,a,, ud;r, yïnkaf;dg, mq;a;,u yd l=reKE.,& msysá we.hSï tall 10la ;=< mj;ajk ,os. fï i|yd jk uQ,Huh odhl;ajh imhk ,oafoa f,dal fi!LH ixúOdkh iy fkd;ld yrsk ,o icSj l,dmSh frda.dndO i|yd jk uOHia:dkh ^Centre for Neglected Tropical

Disease – Liverpool CMTD& welaácka mrSÌK lÜg, fhod .ksñka 01 jk yd 02 jk fY%Ksj, ore oershka 16,000l muK m%udKhla nrjd frda.h iïnkaOfhka mrsÌdjg ,la lrk ,os. fuu mrSÌKfhka <uqka 16 fofkl=g muK frda. ,ÌK we;s njg fidhd .kakd ,ÿj Tjqka i|yd ksis m%;sldr ,nd fok ,os.

Page 16: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 16

nrjd frda.h uq,skqmqgd oeófï iy;slh ,nd .ekSug wjYH uQ,sl mshjrla f,i nrjd frda.h ;=rka lsrSu i|yd ;dÌKsl WmfoaYl lKavdhï ia:dms; lrk ,o w;r wod, lKavdhï u.ska bosrsfha oS l%shdjg kexùug kshñ; jevigyka Wfoid wjYH Wmfoia iemhSu o ;j;a tla wNs,dIhls.

wdndê; ;;a;ajhka l<ukdlrKh lsrSu Yla;su;a lsrSu. mS.wd¾.iS ridhkd.drj, Odrs;djh m%dfoaYSh fhduq lsrSï ridhkd.drj, ;;a;ajhg

m;alsrSug we;s ysvei yÿkd .ekSu i|yd we.hSu isÿ lrk ,os. iS.tka.à.ä ,sj¾*Q,a fj;ska meñKs úfYaI{hska msrsila úiska fuu we.hSu isÿ lrk ,os.

mdi,, m%cdj we;=¿ wdh;k ;=< iqmrSÌK lghq;= jHdma; lrk ,o w;r cd;sl fi!LH úoHd wdh;kh iy weursld tlai;a ckmofha fjdIskagka úYaj úoHd,h tlaj ud;r iy mq;a;,u osia;%slalj, frda. jdylhska iïnkaOfhka mrSÌK isÿ lrk ,os.

weursld tlai;a ckmofha f,dal fi!LH i|yd jk ld¾h idol n,ldh wdh;khg wkqnoaO Lymphatic Filariasis support centre wdh;kh yd tlaj foysj, fi!LH ffjoH ks,OdrS ld¾hd, n, iSudj ;=< 2012 jif¾ ckjdrs ui isg uehs olajd mdie, yd frda. jdyl mrSÌK isÿ lsrSu. ^11 jk uágfï wLKav wOHkh&

2012 j¾Ifha id¾j nrjd wkqmd;slh 0.021%la jQ w;r fuu wkqmd;h 2011 j¾Ifha jd¾;djQ 0.03% g jvd idfmaÌj my, w.hls.

2012 j¾Ifha oS isÿ lrk ,o iuia: l%shdldrlï m%udKh ^1& ridhkd.dr mrSÌK w&. rd;%S ld,fha oS isÿ lrk ,o reêr mg, mrSÌK m%udKh - 373,145 fidhd.;a wdidê;hska m%udKh - 82 wd& whs.iS.à i|yd jk nrjd frda. wekaácka mrsÌK m%udKh - 2,963 whs.iS.à we;s njg wkdjrKh jQ m%udKh - 10 we& úÑfPaokh l< uq¿ uÿre m%udKh - 18,499

ms,d wjia:dfõ oS fidhd .kakd ,o m%udKh - 191 wE& mS.iS.wd¾ ;;a;ajh fidhd .kakd ,o uq¿ m%udKh - 1,200 ^2& wdndO l<ukdlrK idhk j,oS m%;sldr lrk ,o uq¿ frda.Ska m%udKh idhkhg meñKs iuia: frda.Ska m%udKh - 8,356 m<uqjrg idhkhg meñKs uq¿ Lymphoedemn frda.Ska - 696

m%udKh

2'3 uyck fi!LH mY= ffjoH fiajd ^c,NS;sld md,k jevigyk&

ñksia yd i;aj c,Ns;Sld ;;a;ajhka je,elaùug yd i;=ka u.ska ñksiqkag fndajk wfkl=;a frda. Y%S ,xldj ;=< md,kh lsrSug m%Odk j.lSu orK wdh;kh jkafka fi!LH wud;HdxYh hgf;a msysgqjd we;s uyck fi!LH mY= ffjoH fiajd wdh;khhs.c,NS;sldj iy fud,fha WK hkq Y%S ,xldj ;=< ñksiqkag m%Odk n,mEula isÿ lrk i;=ka u.ska fndajk frda. 2la f,iska yeoskaúh yelsh. ukqIH c,NS;sldj iy i,ld n,k úg n,a,d m%Odk;u uQ,dY%h f,iska yÿkd.; yels w;r Y%S ,xldj ;=< oekg yÿkdf.k we;s iqkL .yKh wdikak jYfhka ñ,shk 03la njg jd¾;d ù we;. thska 20%la muK whdf,a hk iqkLhska fjhs. fud,fha WK (JE)

me;srSug W!rka fya;= fõ. .Kkh lrk ,o W!rka m%udKh 150,000la njg jd¾;d ù we;.

Page 17: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 17

ie,iqï.; b,lal j¾I 2016 jk úg Y%S ,xldfjka udkj c,NS;sldj uq,skqmqgd oeñu iy iuia: iQlr .yKh ;=< cemkSia tkafi*,hsàia me;sr hk m%udKh wju lsrSu. oelau udrdka;sl c,NS;sld frda.fhka iy wfkl=;a i;=ka u.ska je<oS ta ;=<ska wdndê; ;;a;ajhka we;s lrkq ,nk frda. j,ska uy ck;dj fj; Wmrsu iqrÌs;;djh iy;sl lsrSu. fufyjr m<d;a fi!LH fiajdj o we;=<;ajk mrsos jvd mq¿,a wdjrKhla isÿ lrñka fi!LH wud;HdxYh úiska osh;a lrk ,o c,NS;sldj iy fud,fha WK md,k l%fudamdhka wëÌKh lsrSu, by, ;;a;ajhlg f.k tAu iy ta i|yd myiqlï iemhSu isÿ lrk w;r u tys oS by, m%cd odhl;ajh iqrÌs; lsrSu iy rcfha frday,a u.ska mYapd;a c,NS;sld m%;sldr j,g ksrdjrKh ùu M,odhS f,i by, kexùu. cd;sl jevigykaj, wruqK 1& iel iys; c,NS;sld wdidOkhkag ,laj we;s frda.Ska i|yd jk wdrÌdj iqrÌs; lsrSu. 2& c,NS;sldj je<oSu by, wjOdkulg ,laj we;s mqoa.,hska i|yd wdrÌdj iqrÌs; lsrSu. 3& iqkLhka flfrys úfYaI wjOdkh fhduq lrñka i;a;aj .yKhka ;=< lKavdhï .; m%;sYla;slrKhla ia:dms; lsrSu. 4& jvd;a WÑ; l%u fõohla Tiafia iqkLhka flfrys úfYaI wjOdkh fhduq lrñka i;a;aj .yKh ;=< isák idudcslhska m%udKh md,khlg ,la lsrSu.

5& iQlr .yKh ;=<ska fud,fha WK (JE) me;sr hdu wju lsrSu. m%Odk ld¾hhka 1& c,NS;sldj je<ÿkq yd c,NS;sldj je<oS we;ehs iel my< lrk i;=kaf.ka isÿjk ,o imdlEï i|yd m%;sldr ,nd oSu. 2& c,NS;sldjg tfrysj iqkLhska i|yd nyq m%;sYla;slrK jevigyka ^úYd, iqkL m%udK i|yd tlúg& l%shd;aul lsrSu. 3& Wm;a md,k l%u Ndú;fhka iqkL .ykh j¾Okh md,kh lsrSu. ^úYd, m%foaYhlg tlalr&. 4& jvd;a mq¿,a ;,hl oekqj;a lsrSfï jevigyka l%shd;aul lsrSu. 5& c,NS;sldj md,khg wod, ish¿u md¾Yjlrejka ksis f,i mqyqKq lsrSu. 6& m¾fhaIK yd ióÌKh lsrSu. 7& l%shd;aul fjñka mj;sk c,NS;sldj md,k lghq;= wëÌKh lsrSu iy we.hSu. 8& c,NS;sld ms<sn| f;dr;=re md,k l%uh Yla;su;a lsrSu. 9& fud,fha WK(JE) wdidOkhkag tfrysj jvd;a mq¿,a uÜgñka iQlr m%;sYla;slrK jevigyka l%shd;aul lsrSu

Page 18: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 18

2012 jir iy 2013 cQks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï

ld¾h idOkh ks¾Kdhlh 2009 2010 2011 2012 2013

c,NS;sldjg tfrysj b;d mq¿,a uÜgfï m%;sYla;slrK jevigyka

ksuejqï ks¾kdhl

.Dyia: jYfhka c,NS;sld frda.hg wod, tkak;a ,nd fok ,o iqkLhska m%udKh

1,068,036

862,743

982,565

1,118,611

251,858

ùos iqkLhska m%udKh

121,121

96,700

132,343

130,479

40,846

iuia: tkak;a lrk ,o m%udKh

1,189, 157

959,443

1,114,908

1,249,090

292,704

i;a;aj Wm;a

md,kh

ia;%S ,sx.sl iqkL jkaoHdlrK m%udKh ^ridhksl&

53,931

39,999

54,345

49,989

10,129

ie;alï u.ska isÿ lrk ,o jkaoHdlrK m%udKh

220,280 93,656 106,002 116,154 33,115

ish¿u md¾Yj

lrejkaf.a mqyqKq lsrSu

mqyqKq jevigyka m%udKh

22 5 19 5 18

wëÌKh lsrSu iy we.hSu

m%.;s iudf,dapk /iaùï m%udKh

08 10 12 04 02

mq¿,a f,iska mj;ajk ,o oekqj;a lsrSfï jevigyka

m%o¾Yk l=áj,g meñKs ck;djf.a m%udKh

561,000 223,000 373,789 537,500 524,450

uqøKh lrk ,o yd fnod yrsk ,o w;a m;%sld m%udKh

40,000 40,000 20,000 40,000 -

udOH Tiafia isÿ lrk ,o foaYk

01 01 01 01 -

iQlr tkak;a lrKh

75 000 69,010 72,640 60,000

ks¾Kdhlh

udkj c,NS;sld urK

67 52 41 38 12

ck.ykfhka 100,000lg udkj c,NS;sld ixisoaëka

m%udKh

0.27 0.25 0.2 0.19 -

Page 19: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 19

2.4 uef,arshd u¾ok jHdmdrh

is;=,a mõj mdf¾ yuqod uqr fmdf<a cx.u uef,arshd idhkh

Y%S ,xldj uef,arshdj uq,skqmqgd ouk ,o lKvdhug wh;a idudcsl rgla jk w;r fuu lKavdhfï oekg rgj,a 32la muK fõ' fuu rgj,a j, b;d my, uÜgfï uef,arshdj fndajkfyda me;sr hk ;;a;ajfha mj;shs' uef,arshd u¾ok jHdmdrh hkq fi!LH wud;HxYh hgf;a ia:dmkh lr we;s úfYaI jHdmdrhla jk w;r th wOHÌ ld¾hd,hlska iy osia;%sla uÜgñka msysgqjd we;s úuOH.; lrk ,o m%dfoaYSh ld¾hd, 21 lska o iukaú; fjhs' uef,arshd u¾ok jHdmdr wOHÌ ld¾hd, úiska cd;sl uef,arshd u¾Ok m%;sm;a;s ilialsrSu" rg ;=, jHdma;j we;s uef,arshd ;;a;ajh wëÌKh lsrSu" m<d;ano uef,arshd u¾Ok jevigykaj,g ;dÌKsl ud¾f.damfoaYhka iemhSu" lDñkdYl yd bisk hka;% iemhSu hkdosh md,k jevigykaj,g ,ndoSu" wka;¾ m<d;a iïnkaëlrK iy uef,arshd md,kh yd wdY%s; mqyqKq yd m¾fhaIK lghq;= iïnkaëlrKh iy úfoaYSh wdOdr imhk wdh;k iu. iïnkaOj lghq;= lsrSu' oelau uq,anei.;a uef,arshdfjka f;dr Y%S ,xldjla fufyjr Y%S ,xldj ;=< uq,anei.;a$foaYSh uef,arshd m%fNaoh me;srhdu je,elaùu wruqKq lr.;a wjfndaOd;aul uef,arshd u¾Ok jevigykla ie,iqï lsrSu yd osh;a lsrSu' wruqKq 1' uq,anei.;a *a,iafudaähï *e,aismdreï uef,arshdj 2012 jk úg uq,skqmqgd oeóu' 2' uq,anei.;a *a,iafudaähï jhsjelaia uef,arshdj 2014 jk úg úg uq,skqmqgd oeóu' 3' uef,arshd frda.h fya;=fjka we;sjk urK ixLHdj Y=kH w.hl mj;ajdf.k hdu' 4' rg;=,g kej;;a uef,arshdj meñKSu je,elaùu' 2012 jif¾ m%Odk idlaId;a lr .ekSï 2001 jif¾ isg wdrïNj jd¾;d.; jQ uef,arshd jHikh my,hdfï keUqre;djh fuu jif¾oS;a wLKavj mj;ajdf.ak f.dia we;' 2012 jir ;=,oS wkaùÌl jYfhka ;yjqre lrk ,o uef,arshd frda. Wjia:d m%udKh 23la olajd my,f.dia we;s w;r ñka 19la muK *a,iafudaähï jhsjelaia m%fNaoh jk w;r 04la *a,iafudaähï *e,aismdreï m%fNaoh jkafkah'

Page 20: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 20

iuia: jir i|ydu uef,arshd frda.h fya;=fjka lsisÿ urKhla jd¾;d ù fkdue;' uq¿ W;=re m<d; ;=<u jd¾;d.; jQ uef,arshd frda. wjia:dj, ie,lsh hq;= my< hdula fmkakqï lrhs' 2012 jif¾ Tlaf;daïn¾ ui isg udi 10la muK ld,hla mqrdjg uq,anei.;a uef,arshd frda. wjia:d jd¾;d ù fkdue;' 2012-2013 jir cQks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï uef,arshd u¾Ok jHdmdrh hgf;a ,o m%Odk;u ch.%yKh jkafka uef,arshd urK

m%udKh Y=kHh uÜgfï mj;ajdf.k hdu iy uef,arshd wdndê; ;;a;ajhka$frda.S ;;a;ajhka b;d my< uágul mj;ajdf.k hdug yelsùuhs'

óg by; oS uef,arshdj me;sr mej;s m%foaYj, <ud wjêhg wod,j we;sjk frda. ;;a;ajhkays iqúfYaIS wvqùu'

2012 j¾Ih;=, oS fuu frda.h iïnkaOfhka lsisÿ jix.; ;;a;ajhla jd¾;d ù fkdue;'

ffjoH wdh;kj,ska yd cx.u idhk Tiafia mj;ajdf.k hk ,o frda.Ska yÿkd .ekSï yd m%;sldr lsrSu'

frda. mrsÌdj i|yd iy m%;sldr ,nd.ekSug msÜir no m%foaYj, mej;s m%fõYh wfmaÌs; mrsos by, kekaùu' tfukau hqO .egqï fya;=fjka fi!LH fiajd há;, myiqlïj,g isÿ jQ ydks i|yd myiqlï iemhSu' úfYaIfhkau lDIsld¾ñl iy jdrsud¾. fÌ;%h ;=< jdyl u¾Okh fukau nyqúO lafIa;% yd m%cdjka ;=< ^ whs.ù.tï fhdod.ksñka& ;;a l%shdoduhka isÿ lsrSu'

fõ.fhka frda. yªkd.ekSfï frda. mrSÌK lÜg, ñ, oS .;a w;r uef,arshd frda.Ska yÿkd .ekSu i|yd tajd m%dfoaYSh fi!LH ffjoH ks,OdrS n, m%foaY ;=< fnod yrsk ,os'

whs.wd¾.tia l%uh rcfha wruqo,aj, Wmldr o we;sj mj;ajdf.k hk ,os' ish¿u lKavdhïj,g wh;a fi!LH fiajd ld¾h uKav, mqyqKq lsrSu" ffjoH

idhkfõoSka ^Clinicians&" frda. u¾Ok ld¾h uKav, iy ish¿u uyck fi!LH ld¾h uKav,j,g fuu mqyqKqj ,nd fok ,o w;r wod, ld¾hhka isÿ lrf.k hdu i|yd ,nd fok ,o myiqlï o oshqKq flrsKs' fuu mqyqKq jevigyka rdcH wxYh yd fm!oa.,sl wxYh iy wxY folu b,lal.; fldgf.k isÿ flreKq w;r tys wjidk wruqK jQfha jvd;a iqnodhS iqmrsÌdlrK l%ufõohla mj;ajdf.k hduhs'

2012 ld, jljdkqj ;=< oS f;dard.;a m%foaYj, .Dy tallhka fj; LLIN’S 637"250la fnod yrsk ,os'

lSg úoHd;aul wdfõÌKhka o isÿ lrf.k hk ,os' jdyl md,kh yd wdfõÌKhkag wdY%s; lghq;= iy ^wjYH úg& ;;a lghq;= jvd fõ.j;a f,iska isÿ lrf.k hdu'

uÿre lSghka u; hefmk ud¿ j¾. fnda lsrSu i|yd jk ud¿ gexls kv;a;= lsrSu iy tu uiqka <sx yd w;ayer ouk ,o ueKsla m;,a j,g jdylhka md,kh lsrSfï cSj úoHd;aul l%u fõohla f,iska yÿkajd fok ,os'

ridhkd.dr WmlrK iemhSu ;=<ska mrfmdaIs; iy lSg úoHd;aul m¾fhaIK wdY%s; ridhkd.dr jvd;a Yla;su;a lrk ,os'

f.da,Sh wdOdr hgf;a uef,arshd u¾Ok jHdmdr uQ,ia:dkh yd m%dfoaYSh uef,arshd ld¾hd, w;r cd,uh myiqlï ia:dms; lrk ,os' wdidê; ;;a;ajhka wdY%s; f;dr;=re ta.tï.iS uQ,ia:dk fj; iïmQ¾K l< hq;af;a wd¾.tï.´ ld¾hd, Tiafia we;s cd, mokï lr.;a l%u fõohla Tiafiah'

oekqj;a lrkq ,enQ ish¿u uef,arshd frda.dndO ;;ajhkaa jix.;fõohkag wkqj úu¾IKh lrkq ,enQ w;r uOHu jYfhka ,shdmosxÑ flrsKs'

cS.whs.tia iuÕska ish¿u jd¾;d.; frda. wjia:djka yd jdyl fndajk ia:dkhkaf.a fndaúu iel ia:dk iss;shï.; lsrSu'

uef,arshdj uq,aneif.k we;s rgj,ska meñfkK idudcslhska ^tkï wm%sldkq rgj,a" bkaoshdj" yhsá''' hkdoS'& uef,arshdjg f.dÿreùfï by, wjOdkula iys; msrsi fõ'

Page 21: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 21

uef,arshdj fnda ùu iïnkaOfhka th j<lajd .ekSu i|yd ixpdrlhska oekqj;a lrkq ,efí' ;j o ixpdr i|yd msgj hdug fmr Tjqkag Prophylactic treatment

,nd fokq ,efí m%;sldr ,nd .ekSu ^Prophylactic and curative& reêr mrsÌd isÿ lsrSu yd fi!LH wOHdmkh i|yd jk myiqlï uef,arshd u¾Ok ld¾hd, iy cd;Hka;r .=jka f;dgqm, j,ska o ,nd oSug wjYH myiqlï i,id we;' uef,arshd je,oSug jeä wjOdkula iys; mqoa.,hka jdih lrk m%foaYj,g jeä jYfhkaa wdfõÌK l%shdldrlï wdrïN lrK ,os'

fjk;a rgj,ska meñfKk mqoa.,hka w;r uef,arshd wdidok ;;a;ajhka by, hñka mj;sk neúka iy bka fndfydauhla msrsiaa bkaoshdkq lïlrejka" wkjir ixl%uKslhka iy idu idOl lghq;= j, ksr;j ,xldjg meñfKk yuqod wxY idudcslhska jk w;r tu.ska isÿjk cSú; ydks wju lrSug wdfõÌK lghq;= jvd;a Yla;su;a lrk ,os'

;Uq;af;a.u f.dvkxjk ,o .nvdjka iïmQ¾K fldg we;'

2'5 laIh frda. md,k yd <h frda. mss<sn| cd;sl jevigyk

f,dal laIh frda. u¾ok oskh fjkqfjka lE.,af,a mej;s md.uk laIh frda. md,k yd <h frdya, ms<sn| cd;sl jevigyk hkq Y%S ,xldj ;=< laIh frda. md,k lghq;= wrnhd j.lSï orkakdjQ cd;sl uÜgfï ixúOdkhhs. fuu cd;sl jHdmdrh <h frda. idhk 26la, je,sir <h frday, iy wfkl=;a wdfrda.H Yd,dj, <h jdÜgqj,ska iukaú; cd,hlska hqla; fjhs. je,sir msysgjd we;s cd;sl Ìh frda. úu¾Yk ridhkd.drh, kqjr yd r;akmqr msysgqjd we;s m%dfoaYSh fiu j.d ridhkd.dr, frda. idhk i|yd jk osia;%sla ridhkd.dr ^26ls& iy osjhsk mqrd msysgqjd we;s wkaùÌl uOHia:dk ^ 175lg jeä& hk wdh;k ish,a,u Tiafia frda. mrSÌK fiajd imhkq ,nhs. <h frda. idhk i|yd Ìh frda. u¾ok T!IO fnodyerSu Ìh frda. md,k yd <h frda, ms<sn| cd;sl jevigyfka uOHu T!IO .nvd u.ska isÿ lrkq ,nhs. oelau laIh frda.fhka iy wfkl=;a YajikdY%s; frda. j,ska f;dr Y%S ,xldjla fufyjr Y%S ,xldj ;=< l%Shd;aul jk ish¿u Ìh frda. md,k jevigyka wëÌKh lsrSu iy m%;sm;a;s, ie,iqï iïnkaëlrKh yd wëÌKh i|yd jk ld¾hhka ksu lsrSu;a wm

Page 22: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 22

úiskau lem ù Ìh frda.fhka f;dr Y%S ,xldjla ìys lsrSï ;=<ska cd;sfha iudc wd¾:sl ixj¾Okhg odhl ùu. wruqKq laIh frda. u¾okhg wod,j iuia: uOHld,Sk wruqKq jkafka frda.dndO, urK iy laIh frda. fndaùu$me;srhdu ;j ÿrg;a rg;=< uyck fi!LH m%YaKhla njg m;aùug bv fkd;eîuhs. ;jo 2050 jk úg oS¾>ld,Sk wruqKla f,iska b,lal.; lr f.k we;af;a Ìh frda. ;=rka lsrSu tkï ck.ykfhka ñ,shk tllg tla frda. ixisoaêhla muKla jd¾;d jk uÜgug f.k taug wfmaÌd lsrSuhs.

wNsu:d¾; Ìh frda. md,k yd <h frda. ms<sn| cd;sl jevigyfka wNsu:d¾;h jkqfha‚ iEu Ìh frda.sfhl=u M,odhS frda. mrsÌdjlg, m%;sldrj,g iy iqjm;aùu w;s

m%fõYh iqrÌs; lsrSu. TB me;sr hdu je,elaùu. Ìh frda.h i|yd T!IO j,g m%;sfrdaaë yg .ekSu je,elaùu. Ìh frda.fhka iy wfkl=;a YajikdY%s; frda.dndO fya;=fjka isÿfjk iudc yd

wd¾:sl ydksh wju lsrSu.

rg;=< my; i|yka ld¾hhka i|yd Ìh frda. u¾ok jevigyk úiska j.lSu orKq ,efí. t,a.ä.î md,khg yd wfkl=;a YajikdY%s; frda. md,khg wjYH m%;sm;a;s iy

ud¾f.damfoaYk ilia lsrSu. rgmqrd l%shd;aul jk Ìh frda.h iy wfkl=;a YajikdY%s; frda.dndO md,k

l%shdldrlï ie,iqï lsrSu ixúOdkh lsrSu, osh;a lsrSu iïnkaëlrKh, mrsÌdj, wëÌKh iy we.hSu.

fi!LH wud;HdxYh iy wfkl=;a cd;sl yd wka;¾cd;sl md¾Yj iu. tl;=j iïnkaëlrKh, wLKavj T!IO iemhSu iy;sl lsrSu yd rg;=< jevigyka wdY%s; ld¾hhka i|yd wjYH hkaf;%damlrK ,ndoSu iy;sl lsrSu.

Ìh frda.h u¾ok lghq;= i|yd wjYH lrk ;dÌKsl u.fmkaùu, udkj iïm;a ixj¾Okh iy uQ,Huh Woõ Wmldr ,ndoSu.

m%%;sldrh$ ksÜgdjgu iqj lsrSu$ frda. mrSÌdj iy je,elaùfï fiajd isÿ lssrSu$ iemhSu.

Ìh frda.h iy wfkl=;a YajikdndO i|yd ksis Wmfoia ,ndoSu. ixksfõok iy iudc ixp,;djh hkdosh mj;ajdf.k hdu.

Ìh frda.h iy wfkl=;a YajikdndO frda. yd ineos f;dr;=re moaO;sh iqmrSÌKh yd l<ukdkrKh lsrSu.

há;, myiqlï ixj¾Okh. Ìh frda.h iy wfkl=;a YajikdndO frda. yd ineos m¾fhaIK isÿ lrf.k hdu. fm!oa.,sl wxYfha fi!LH fiajdj, ld¾h Ndrh fm!oa.,sl wxYh ;=< Ìhfrda. md,k l%shdldrlï Yla;su;a lr we;. Ìhfrda.

md,kh i|yd wdhq¾fõo uOHia:dkj,g wjYH myiqlï iemhSug Ìh frda. md,k yd <h frda, ms<sn| cd;sl jevigyk u.ska mshjr f.k we;. ;jo kdrdfyakamsg wdisrs wdfrda.HYd,dj iy j;a;, fyaudia mqoa.,sl frday, wdY%s;j o fvdÜia uOHia:dk myiqlï ia:dms; fldg we;. Bg wu;rj .d,a, yd l¿;r osia;%slal i|yd fvdÜia uOHia:dk ,ndoSfï ld¾hfha uQ,sl woshrhka iïmQ¾K fldg we;.

Page 23: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 23

Ìh frda. iy tÑ.whs.ù$taäia u¾ok jevigyka i|yd lghq;= lsrSug wjYH f;dr;=re iïnkaOfhka id¾la ^SAARC) m%dfoaYSh mqyqKq jevuq¿ meje;aùu.

cd;sl Ìhfrda. u¾ok jevigyk iy fkamd,fha l;auKavq ys id¾la ^SAARC) Ìh frda. iy tÑ.whs.ù uOHia:dk u.ska ixúOdkh lrk ,o jevigyka 2013 cQks ui 13 isg 17 olajd ^fld<U& Colombo city fydag,fha oS mj;ajk ,os.

2012 iy 2013 jir cQks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï

o¾Ylh 2008 2009 2010 2011 2012

fvdáia wdjrKh 97.6% 97.6% 100% 100% 100%

frda. yoqkd.eksfï wkqmd;h 89.1% 90.7%

frda. yoqkd.eksfï wkqmd;h 72.8% 73.4% 69.3

%

m%;sldr id¾:l wkqmd;h 84.9% 85.7% 86.4% 87.0% NA

Sputum fjkiaùfï wkqmd;h 86.8% 88.9% 84.0% 85.5% NA

meyer yrsk ,o m%udKh 6.8% 4.2% 4.1% 4.7% NA

iqjm;aùfï wkqmd;slh 81.3% 82.6% 82.9% 83.5% NA

urK wkqmd;slh ^ Sputum j, frda. ,laIK fmkakqï lrkakka w;=rska&

5.9% 5.8% 6.6% 5.4% NA

urK wkqmd;slh ^ck.ykfhka 100"000lg& - 2.6 3.0 1.7 NA

GFATM jHdmD;sh hgf;a jk wruqKq frda.s wjia:djka fidhd .ekSu mq¿,a lsrSug iy ish¿u laIh frda.S wjia:djkag

id¾:l f,iska m%;sldr lsrSu i|yd Bg wod, m%fõYh by< kexùu iy fvdáia fiajdj, .=Kd;aul Ndjh j¾Okh lsrsu

tÉ whs ù wdY%s; laIh frda. ^laIh frda.$tÉ whs ù& iy T!IO m%;sfrdaOh hk wjia:dj,g ms,shï fidhkq jia wLKav ueosy;aùula ia:dmkh lsrsu

ish¿u fi!LH fiajd iemhSï Tiafia talSh laIh frda. md,k jevigykla l%shdjg kexùu Okd;aul whqrska W;af;ackh lsrsu

wdfùlaIk lghq;= Yla;s iïmkak lsrSu jevigykaj, YlH;djh iy laIh frda.h ixisoaê j,g ueosy;aùï j, n,mEu" laIh frda.h $ tÉ whs ù iy laIh frda.h i|yd T!IO m%;sfrdaOh hk oaú;ajhu jvd fyd|ska we.hSug ,la lsrsu

Page 24: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 24

GFATM jHdmD;sh hgf;a isoqlrf.k hk l%shdldrlï i|yd jk úhou 2012

l%shdldrlu Wm l%shdldrlu uqo,

há;, myiqlï ixj¾Okh

uykqjr YslaIK frdayf,a <h jdágqj kùlrKh

2,848,169.93

.d,a, <h frdayf,a kùlrK lghq;= 2,904,000.00

f.dvlfj, osia;%sla frdayf,a wkaùlaIslrK uOHia:dkhla kùlrKh iy f;,afoKsh osia;%slalfha iy l¿;r laIh frda. idhkhka kùlrKh lsrsu

116,600.00

frda. ìc j.d lsrSfï myiqlï ia:dms; lsrsu

r;akmqr m<d;a uágñka frda. ìc j.d lsrSfï myiqlï ia:dms; lsrsu

5,103,622.70

m%;s laIh frda.h T!IO m%iïmdokh lsrsu

m<uq fmf,a T!IO 46,783,292.52

mqyqKqj m<d;a uágñka ffjoH ks,Odrska mqyqKq lsrsu 464,985.00

wdhq¾fùo i¾jdx. ffjoHjreka mqyqkq lsrsu ^ud;f,a" ukakdru" wkqrdOmqrh" hdmkh" ;%sl=Kdu,h&

365,934.00

uyck fi!LH ridhdkd.dr ks<Odrska iy laIh frda. u¾ok iydhl ks<Odrska mqyqKqj

172,469.98

Page 25: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 25

2'6 Y%S ,xld cd;sl ms<ssld u¾Ok jevigyk

ms,sld u¾ok yd wdfùlaIK WmfoaYk ud,djka y|qkajd foñka cd;sl ms<ssld u¾ok jevigyk 1980 jif¾ oS ia:dms; jkafka fi!LH wud;HdxYhg wkqnoaO f,dal fi!LH ixúOdkfha lKavdhulf.a ks¾foaYhka mokï lrf.khs. fuys oS Y%S ,xldj ;=< ms<sld u.ska urKhg m;a wkqmd;h iy frda.S jk wkqmd;h yd iïnkaO wOHhkhlska fy<s lr.;a f;dr;=re Ndú; fldg we;. cd;sl ms<ssld u¾ok jevigyk hkq rg ;=< ms<sld je,elaùu iy md,kh lsrSu wNsuqj lr.;a cd;sl jevigykls. fuh ;jÿrg;a m%;sm;a;s iïmdokh, WmfoaYkh, wëÌKh" iy ms<sld u¾okh lsrSu iy je,elaùu we.hSulg ,la lsrSu fukau ms<sld wdfõÌK jevigyka meje;aùu iy ms<sld iïnkaOfhka jk m¾fhaIK i|yd myiqlï iemhSu o isÿ flf¾. cd;sl ms<ssld u¾ok jevigyk u.ska ish¨u ms<sld m%;sldrl uOHia:dk, cd;sl uÜgfï wdh;k ^Wo( mjq,a fi!LH fiajd wdh;k& iy m<d;a fi!LH wud;HxY iïnkaëlrKh lsrSu isÿ lrkq ,nk w;r tys wruqK jkafka Y%S ,xldj ;=< ms<sld u¾ok jevigyka l%shdjg kexùuhs. j¾;udkfha oS cd;sl ms<ssld u¾ok jevigyk ia:dk foll msysgqjd we;. bka tla ia:dkhla kï fld<U, kdrdfyakamsg uyck fi!LH fiajd ixlS¾Kfha ìï uyf,a msysgqjd we;s mrsmd,k tallh, ;dÌKsl tallh iy f;dr;=re ;dÌK tallhhs. wfkla ia:dkh jkafka kdrdfyakamsg frdgrs iudchg wh;a fjka lrk ,o fm!oa.,sl f.dvke.s,a,l msysá uOHu ms<sld mrSÌK idhkhhs. cd;sl ms<ssld u¾ok jevigyfka lghq;= jd¾Isl ls%hdldrS ie,eiAu f,dal fi!LH ixúOdkfha iyfhda.fhka isÿfõ. fuu jevigyk ;jÿrg;a f,dal fi!LH ixúOdkfha taldnoaO jevigykla jk cd;Hka;r mrudkql wêldrsh iy ms<sld Ñls;aidj i|yd jk l%shdldrS jevigyk hk wdh;k foflys tl;=fjka ieÿKq fmdÿ ld¾hh Ndrhla jkqfha ms<sld i;aldr fiajdj i|yd .=Kd;aul nj jeä oshqKq lsrSfï wruqKska lghq;= lsrSuhs.

oelau j,lAjd.; yels ms<sld we;sùu wju lsrSu iy hym;a .=Kd;aul cSjk rgdjla iemhSug jeä wjia:djla ,nd oSu fukau ms<sld fya;=fjka we;s jk wn,;djhka iy fõokd;aul w;aoelSï wju lsrSu iys; rgla ks¾udKh lr .ekSu.

Page 26: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 26

fufyjr ms<sld ckl iu. igka jeoSu iy l,ska yªkd .ekSu, iqrÌs; lr .ekSu fukau ms<sld i;aldrl fiajd i|yd myiqfjka m%fõY úh yels yd iqLkuH wjia:djla WodlroSu u.ska frda. ksjdrKh mokï lr.;a m%;sldr l%uhla fhdod .ekSu iy idÌs mokï lr.;a fiajd iemhSula ;=<ska ms<sld wjia:djka wju lsrSu iy md,kh lsrSuhs. l%fudamdhka

ms,sldwdrlaIK yd

md,kl%ufùohka

m%d:lwdrlaIKH

l,skayoqkd.eksu

fidhd.ekSuiy m%;sldr

ms,sldwdfùlaIKH)

ms,sldwdrlaIKhioyd udkj

iïm;

ms,sldm¾fhaIK

mqkrel;a:dmkhwêlaIKh yd miq

wdrlaIKh

2012 jif¾ isg 2013 cQks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï ^1& m%d:ñl ksjdrKh

ms<sld je,elaùu iy md,kh lsrSu iïnkaOfhka uyck;dj oekqj;a lsrSfï jevigyka meje;aùu.

ms<sld je,elaùu iy fi!LH wOHdmk jevigyka mokï lr.;a cx.u m%o¾Yk 13la meje;aùu.

uqL ms<sld je,elaùu wruqKq lrf.k iy fi!LH iïmkak cSjk rgdjla yÿkajd oSu i|yd iudc wjfndaO;d l|jqre meje;aùu.

ms<sld je,elaùu iy md,kh lsrSu i|yd fi!LH wOHdmksl ,sms øjH uqøKh lsrSu iy fnod yerSu.

ms<sld je,elaùu wruqKq lr.ksñka mshhqre ms<sld yd uqL ms<sld, .¾NdI ms<sld l,afõ,d we;sj yÿkd .ekSu Wfoid isxy, iy fou< udOHfhka w;a m;%sld 500,000la uqøKh lsrSu iy fnod yerSu.

mshhqre ms<sld l,afõ,d we;sj yÿkd .ekSu i|yd m%d:ñl fi!LH fiajdj, kshqla; jQjkag isxy, iy fou< udOHfhka ud¾f.damfoAY fmd;a 10,000la muK uqøKh lsrSu iy fnod yerSu.

m%d:ñl fi!LH fiajdj, kshqla; ffjoHjreka i|yd bx.%Sis udOHfhka uqøs; mshhqre ms<sld l,ska yÿkd .ekSu iïnkaOj l=vd fmd;a 75,000la muK uqøKh lsrSu iy fnod yerSu.

uqL ms<sld l,ska yÿkd .ekSu iy m%d:ñl uÜgfukau j,lajd .ekSu iïnkaOfhka jk isxy, iy fou< udOHfhka uqøs; w;a m;%Sld 100,000la, iaál¾ 50,000la iy fmdaiag¾ 20,000la uqøKh lsrSu iy fnod yerSu.

uqL ms<sld j,lajd .ekSu iy l,afõ,d we;sj yÿkd .ekSu i|yd .=jka úÿ,s fiajd úldYk udOH folla iy rEmjdyskS úldYk udOH folla fhdod .ksñka m%cdj oekqj;a lsrSfï jevigyka meje;aùu.

Page 27: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 27

^2& ms<sld l,afõ,d we;sj yÿkd .ekSu yd Yla;su;a lsrSu

kdrdfyaksmsg msysá cd;sl ms<sld l,ska yÿkd .ekSfï uOHia:dkfha mqoa.,hka ioyd 1983 la ms<sld yÿkd .ekSfï idhk 327la meje;aùu. ^uefuda.%ems l%uh o iuÕ&.

cd;sl ms<sld u¾ok jevigyk u.ska mj;ajk ,o cx.u ms<sld yÿkd .ekSfï jev igyk ;=<ska mqoa.,hka 5390la muK frda. mrsÌdjg ,la lsrSu.

mss<sld l,afõ,d we;sj yÿkd .ekSfï uOHia:dkfha oS colposcopic mrSlaIK tallh hdmkh YsÌK frdayf,ys wdrïN lsrSu.

mss<sld l,afõ,d we;sj yÿkd .ekSfï uOHia:dkh iy hdmkh YsÌK frdayf,a colposcopic mrSlaIK wdrïN lsrSu i|yd ms<sld moku lr.;a m¾fhaIK i|yd jk cd;Hka;r ksfhdacs; wdh;kfha ffjoH ikalr kdkdhlaldr iyNd.S lrjd .ekSu.

WmfoaYk iemhSfï /iaùï, fi!LH i;aldrl ld¾h uKav, mqyqKq lsrSu iy m%cdj ueosy;a lr.;a l%shdldrlï ;=<ska f,dal mshhqre ms<sld oekqj;a lsrSfï udih weröh.

uqL ms<sld uq,a wjia:dfõoSu yÿkd .ekSu iy th jeä oshqKq lsrSu i|yd iudc oekqj;a lsrSfï l|jqre meje;aùu osia;%sla uÜgfï fmdÿ ms<sld ;;a;ajhka l,afõ,d we;sj yÿkd .ekSug we;s yelshdj ;jÿrg;a Yla;su;a lsrSu. fï i|yd mqyqKq lrejka mqyqKq lsrSfï idhk 15la muK mj;ajd we;.

^3& ms<sld ksYaÑ; jYfhka yÿkd .ekSu iy m%;sldr lsrSu cd;Hka;r ms<sld m¾fhaIK wdh;kfha u. fmkaùu iy Wmldrh we;sj

kdrdfyakamsg msysá ms<sld l,afj,d we;sj yÿkd .ekSfï uOHia:dkh iy hdmkh YsÌK frday, ;=< colposcopic idhkh wdrïN lsrSu.

ms<sld úfYaI{hka iy Y,H úfYaI{hka úiska cd;sl uÜgñka iy m%dfoaYSh uÜgñka WmfoaYlhska mqyqKq lsrSu i|yd osia;%slal uÜgfï mqyqKq ieis meje;aùug talSh whqrska odhl;ajh imhk ,oS.

^4& mqkre;a:dmkh, wk;=reodhl uÜgñka uqojd .ekSu iy fõokd i;aldrl fiajd meje;aùu

YS% ,xld ffjoH iNdfõ iyfhda.h we;sj 2012 Tlafldaïn¾ 12 jk oskg fhoS we;s ms<sld ms<sn| iyk i;aldr jevigyk iïnkaO cd;Hka;r oskh iurkq jia ta yd iïnkaO oekqj;a lsrSfï jevigykla mj;ajk ,os.

.ïmy, jõkshdj, r;akmqrh iy wkqrdOmqr osia;%slal ;=< ms<sld ms<sn| iyk i;aldr fiajd iïnkaOj m%cdj mokï lr.;a kshuq jHdmD;s wdrïN lrk ,os.

bkaoshdfõ ms<sld ms<sn| iyk i;aldr fiajd yd os=.=ld,Sk fiajd iïnkaO m%cd iyNd.s;ajh i|yd jk f,dal fi!LH ixúOdkfha iyfhda.s;d uOHia:dkh Ndr wOHÌl jYfhka isák ffjoH iqf¾Ia l=udr úiska Y%S ,xldfõ osh;a lrk ,o ms<sld ms<sn| iyk i;aldr fiajd jevigyk we.hSug ,la lrk ,os.

^5& ms<sld wdfõlaIKh fidhd .ekSu

2006 jif¾ ms<sld frda. wjiA:d iïnkaO f;dr;=re m%ldYhg m;al< w;r ish¨u ms<sld m%;sldr uOHia:dk j,g wod, 2009 jir olajd jk f;dr;=re by; wdldrhgu tla/ia lsrSu iïmQ¾K lrk ,os.

wdh;k uÜgñka ms<sld yÿkd .ekSfï l%shdldrlï fõ.j;a lsrSug iy Yla;su;a lsrSug iEu ms<sld m%;sldr uOHia:dkhlgu tla fvialafgdma mrs.Klhla ne.ska ,nd fok ,os.

Page 28: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 28

^6& ms<sld yd iïnkaO m¾fhaIK ms<sld frda.Ska yd iïnkaO iudc wd¾:sl n,mEï mokï lr .ksñka isÿl<

wOHkh iïmQ¾K lrk ,os. ms<sld yd iïnkaO m¾fhaIK m%uqL;djhka yÿkd .kakd ,os.

2'7 cd;sl ,sx.dY%S; frda. md,k $ taäia u¾Ok jevigyk cd;sl ,sx.dY%s; frda. yd taäia u¾Ok jevigyk úiska ,sx.dY%s;j fndajk frda. yd je,elaùug iy md,kh lsrSug o, tfukau udkj m%;sYla;s W!k;d ffjrih o we;=<;aj uOHu iy m%dfoaYsh uÜgfï jevigyka l%shdjg kexùu iy iïnkaëlrK lghq;= isÿ lsrSu Ndrj j.lSu orkq ,nhs.

je,elaõfï iy ksjdrK fiajd we;=<;a cd;sl ,sx.dY%s; frda. yd taäia u¾Ok jevigyk u.ska osh;a lrk ,o l%fudamdhka jYfhka frda. mrsÌdj, frda. wjia:djka yÿkd .ekSu iy l<ukdlrKh, iylre oekqj;a lsrSu, iïnkaëlrK f;dr;=re yUdhdu, fi!LH wOHdmkh, iafjÑPd WmfoaYkh fuka tÑ.whs.ù i|yd mrsÌdj o, Wm;a md,k fldmq yÿkajd oSu iy ,sx.dY%s; frda. wdfõÌKh iy tÑ.whs.ù /taäia iïnkaOj jk jevigyka yªkajd osh yelsh. cd;sl ,sx.dY%s; frda. yd taäia u¾Ok jevigyfka ld¾h uKav,h úiska rcfha iy rdcH fkdjk ixúOdkj, ueosy;a ùfuka ixúOdkh lrk ,o jevigyka j,g ish ;dÌKsl odhl;ajh ,nd fok ,os. fuu jevigyka mdi,a j, úÿy,am;sjreka, .=rejreka, isiqka, úYaj úoHd, isiqka, iuDoaê m%;s,dNSka, fh!jkhska, weÕ¿ï lïy,a fiajl fiaúldjka, yuqod idudcslhska, l|jqrej, isák /oúhka, ëjr m%cdj, nkaOkd.drj, /oúhka, lsrsfok ujqjreka, mshjreka iy j;= wdY%s; m%cdjka ys ;reK ;reKshka fukau fi!LH fiajd ld¾hh uKav, o b,lal fldg .ksñka mj;ajk ,os. fuu iuia: jevigyk uOH.; ,sx.dY%s; frda. idhk iy m%dfoaYSh ,sx.dY%s; frda. idhk 29lska o, YdLd idhk 26lska o iukaú;fõ. tla tla m%dfoaYSh idhkhkays m%Odk;ajh orK ,oafoa ,sx.dY%s; frda. iy taäia frda. iïnkaO úfYaIfhkau mqyqKq lrk ,o ffjoH ks,Odrsfhl= úiska jk w;r wod, osia;%slal ;=< jevigyka fÌa;%hg j.lSï orKq ,nk Tyqf.au ld¾hh uKv,hla o fï i|yd odhl úh. ,sx.dY%s; frda. iïnkaO idhk wëÌKh lrkq ,nkafka wod, m<d;a ksfhdacH fi!LH fiajd wOHÌjrhd úiskah. cd;sl ,sx.dY%s; frda. u¾Ok jevigyk u.ska ;dÌKsl u. fmkaùu iy wëÌKh yd we.hSu isÿ lrhs· 2012-2013 cQks olajd m%Odk idlaId;a lr .ekSï Y%s ,xldfõ 2011 jif¾ oS mj;ajk ,o ish¨u ,sx.dY%s;j fndajk frda. iïnkaOj idhk j, oS w¨;ska ,shdmosxÑ jQ mqoa.,hska m%udKh 16,448la muK fõ. ñka 9,523la u wju jYfhka tla ,sx.dY%s;j fndajk frda.hla je, oS we;s njg frda. ksYaph lsrSfï oS wkdjrKh úh. 1987 isg 2012 jif¾ cQks wjidkfha oS tÑ.whs.ù wdidos; jQjka 1,544 fofkla yÿkdf.k we;. 2012 jif¾ oS my; i|yka úêu;a l%shdldrlï isÿ lrk ,os STI i;aldrl fiajd iemhSu.

tÑ.whs.ù m%;sldrl fiajd iy Wmldr isÿ lsrSu.

IEC iys BCC l%shdldrlï isÿ lsrSu.

Page 29: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 29

l%fudamdhsl f;dr;=re l<ukdlrKh. ld¾hh uKav, iy rdcH fkdjk ixúOdk hk wdosfhys mqyqKqùfï iy ksmqK;djh by, kexùu. tÑ.whs.ù mrSÌK yd WmfoaYkh fiajdjka ,nd oSu. ossia;%sla uÜgfï jevigyka ie,iqï lsrSu iy iïnkaëlrKh iy mrsmd,k lghq;=. úfYaI jHdmD;s iy l%shdoduhka osh;a lsrSu ^ f,dal taäia osk jevigyk& ,sx.dY%s; frda. yÿkd .ekSfï iy tÑ.whs.ù yÿkd .ekSfï jevigyk.

2012 l%shdjg kxjk ,o úfYaI jHdmD;s iy ld¾hNdrhka wjodkï iy.; ;;a;ajfha miqjk msrsia i|yd ,sx.dY%s;j fndajk frda. i|yd jk fiajdjkag m%fõY ùfï yelshdj by, kexùu. inr.uqj m<d; ;=< taäia, Ìh frda. iy uef,arshd u¾okh i|yd jk f.da,Sh wruqo,a hgf;a mdi,a isiqka b,lal fldg oekqj;a lsrsfï jevigyka meje;aùu osia;%slal 5la ;=, ^ r;akmqr, nÿ,a,, kqjrt<sh, uykqjr, ud;f,a& taäia, Ìh

frda. iy uef,arshd u¾okh i|yd jk f.da,Sh wruqo,a hgf;a j;= wdY%s;j oekqj;a lsrSfï iy p¾hd fjkia lsrSfï jevigyka meje;aùu.

taäia, Ìh frda. iy uef,arshd u¾okh i|yd jk f.da,Sh wruqo,a hgf;a j;= fÌa;%h wdY%s;j tÑ.whs.ù WmfoaYk fiajd iy mrsÌK myiqlï imhdoSu. taäia, Ìh frda. iy uef,arshd u¾okh i|yd jk f.da,Sh wruqo,a hgf;a tÑ.whs.ù /taäia wdidê; jQ njg yÿkd.;a msrsiaj,g m%;sldr fi!LH fiajd iy Wmldr ,nd oSu.

2'8 cd;sl fvx.= u¾Ok jevigyk 2004 jif¾ oS w;a úosk fvx.= frda., fvx.= rla;md; WK frda. jika.; ;;a;ajh mokï lr .ksñka fi!LH wud;HdxYh úiska .kakd ,o ;SrKhlg wkqj 2005 jif¾ oS cd;sl fvx.= u¾Ok tallh ia:dmkh lrkq ,eîh. fuu tallh úiska fvx.= wY%s; uOHu uÜgfï tlsfklg fjkia jQ md¾Yjlrejka b,lal lr .ksñka u¾Okh iy je,elaùfï l%shdldrlï iïnkaëlrKh lsrSfï j.lSï oerSu isÿ lrhs.

fvx.= u¾ok i|yd ckdêm;s ld¾h idOl n,ldh iu. jevigyka osh;a lrñka

Page 30: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 30

cd;sl fvx.= u¾Ok tallfhys m%Odk wNsu;d¾:h jkafka rg ;=< fvx.= frda.h, fvx.= rla;md; WK frda.h je,elaùu iy md,kh lsrSuhs. ta ;=<ska fuu ;;a;ajh ;j ÿrg;a Y%S ,xldj ;=< m%Odk fmf<a fi!LH .eg¿jla fkdùug o j.n,d .kq we;. fuu wNsu;d¾:h idOkh lrkq jia u;= oelafjk úfYaIs; jevigyka yÿkdf.k we;. tajd kï frda.h ms<sn| miq úmrï lghq;= lsrSu;a, lSg md,kh l%shdjg kexùu ksis mrsos isÿ lrk isoaê l<ukdlrKh, wka;¾ md¾Yùh iïnkaëlrKh iy iudc ixp,;djh, osia;%sla yd m%dfoaYSh uágñka fvx.= u¾Ok jevigyka j,g iy jix.; ;;a;ajhkag m%;spdr oelaùu Wfoid myiqlï iemhSu iu.ska m¾fhaIK isÿ lsrSu. cd;sl fvx.= u¾Ok jevigyk l%shd;aul jkq ,nkafka jix.; frda. tallh, m%dfoaYSh jix.; úoHd{hska iy fi!LH ffjoH ks,OdrSka we;=<;aj fvx.= WK frda. iïnkaO miq úmrï jevigyka rg ;=< isÿ lrf.k hdu fukau yels;dla l,afõ,d we;sj u¾Ok jevigyka l%shdjg kexùu i|yd wjYH ud¾f.damfoaYk iemhSu isÿ lrkq ,nhs. lSg md,kh isÿ lrkq ,nkafk cd;sl fvx.= u¾Ok jevigyk iy cd;sl uef,arshd jevigyfka odhl;ajh Tiafiah. ;j o cd;sl nrjd u¾Ok jevigyk uOHu uágfïoS;a, m%dfoaYsh uef,arshd u¾Ok ks,OdrSka, ffjoH ks,OdrSka, lSg úoHd{hska iy Tjqkaf.a lKavdhï osia;%sla uÜgfïoS o fulS jdyl l<ukdlrK l%shd oduhg odhl fjhs. Tjqka úiska osia;%slalh ;=< l%shd;aul jk fvx.= u¾Ok jevigyka j,g wu;rj uef,arshd iy nrjd frda. u¾Ok jevigyka j,g o ish odhl;ajh imhk ,oS.

cd;sl fvx.= u¾Ok jevigyk jix.; frda. tallh iuÕska tlaj iïnkaëlrKh isÿ lr f,dal fi!LH ixúOdk jeks wdOdr ,ndfok wdh;k iu. tlùa rg;=< isÿ lrkq ,nk úúO fvx.= je,elaùfï yd u¾Okh lsrSfï l%shdldrlï Wfoid ,ndfok mqyqKqj o fvx.= iy fvx.= rla;md; ;;a;ajhka fydoska l<ukdlrKh lsrSu i|yd fi!LH ld¾h uKav, j,g mqyqKùï ,ndfokq ,efì. fï iu.u cd;sl fvx.= u¾Ok tallh úiska fvx.= yd rla;md; ;;a;ajhka md,kh lsrSug iy je,elaùug úúO oekqj;a lsrSfï jevigyka osia;%sla uÜgñka iy m%dfoaYSh uÜgñka meje;aùug fi!LH n,OdrSkag myiqlï iemhSu isÿ lrkq ,nhs. ;j o m%cdj ;=< mQ¾j fi!LH wjOdkhla iys; p¾hdj jeä oshqKq lsrSug o ñka uÕ i,id we;.

fld<U ud<s.dj;;a m%foaYfha fvx.= u¾ok jevigyka l%shd;aul lrñka

Page 31: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 31

jir 2012 iy 2013 cQks olajd m%Odk idlaId;A lr.ekSï 1& frda. jd¾;dlrKh Yla;su;a lsrSu frday,a 40lg muKla iSud ù ;snQ úoHq;a f;dr;=re ;dÌK jd¾;dlrKh ;j;a frday,a 13lg jHdma; lrk ,os. Bg wjYH mrs.Kl iy uqøK hka;% ,nd oS we;. úoHq;a f;dr;=re moaO;Ska l%shd;aul lsrSu i|yd we;=<;a lr we;s frday,j, wdidOk md,k fyo ks,OdrSka i|yd ta fjkqfjka úfYaI mqyqKqjla ,nd fok ,os. jeä ÿrg;a frda. úksYaph lghq;= Yla;su;a lsrSu i|yd cd;sl fvx.= u¾Ok tallhg fjí wvúhla wdrïN lsrSu iy N+f.da,Sh f;dr;=re l%uh ioyd myiqlï ,nd oSu u.ska f;dr;=re ixksfõokh ld¾hÌu lr we;.

2& fvx.= wdfõlaIK ls%hdldrlï n,.ekùu OQudhk hka;% 75la ñ,oS f.k osia;%slal i|yd fnod yerSu. jdyl lghq;=j, fhfok fÌa;% ks,OdrSka o we;=¨j ish¨u fm!oa.,sl wdrÌK WmlrK ^PPES& 1,102 la ñ,oS f.k imhd we;. wjYH lDñ kdYl j¾. ñ,oS f.k imhd we;. oeä wjOdkï m%foaY kuhla ^09la& i|yd jdyk j,g iúlr we;s OQudhk hka;% kuhla ^09la& ñ,oS f.k iemhSu.

3& fvx.= frda.h iy fvx.= rla;md; WK frda.Skaf.a m%;sldr ,nd oSu jeäoshqKqq lsrSu fuys oS fvx.= rla;md; frda.Ska uq,a wjosfhaoSu yÿkdf.k m%;sldr ,ndoSu b;d jeo.;a fyhska ta i|yd fuys my; oelafjk l%shdud¾. .ekSu u.ska frda.Ska ñh hk ixLdj 0.3% olajd my;g f.k taug yelsh. oekgu;a frda. m%;sldr iïnkaOj úfYaI mqyqKqj ,nd oS we;s úfYaI{

ffjoHjrekag wu;rj ;j;a úfYaI{ ffjoHjre 10la i|yd ;dhs,ka;fha oS fvx.= m%;sldr l%u ms<sn|j úfYaI mqyqKqjla ,ndfok ,os. fuu úfYaI{ ffjoHjreka úiska oekg frday,a j, fiajh lrk wfkl=;a ld¾h uKav, i|yd Tjqkaf.a w;aoelSï mokï lr .ksñka mqyqKqùï lghq;= isÿ lrkq ,nhs.

ñh hk ish¨u fvx.= frda.Skaf.a urK ms<sn| miq úu¾IKhla isÿ lsrSu u.ska Tjqka fj; ,nd oS we;s idhksl m%;sldr l%u ms<sn|j;a, wvqmdvq ilialr .ekSug .; yels l%shd ud¾. ms<sn|j;a úu¾IKh flf¾. my; oelafjk frday,aj, fvx.= frda.Ska i|yd jQ oeä i;aldr tallh ia:dmkh

lrk ,os. YsÌK frday, lrdmsáh, uy frday, l¿;r, uy frday, ud;r, osia;%sla uy frday, ó.uqj, uQ,sl frday, udrú,, uQ,sl frday, mq;a;,u, uQ,sl frday, kqjrt<sh yd uQ,sl frday, oUfoKsh.

ó.uqj osi;%sla uy frday, i|yd we|ka 20lska iukaú; fvx.= frda.Ska i|yd jQ kj úfYaIs; tallhla boslsrSu.

cx.u w,ag%dijqkaä ialEkska ueIska 08la ñ,oS f.k wjYH frday,aj,g imhd we;. uhsfl%d ysuefgdl%sÜ fikaá%cia ^Micro Haematocrtite centrifuges& hka;% ñ,oS f.k ,nd oS we;.

Page 32: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 32

2007 isg 2013 Pqks olajd frda.Ska ixLHdj yd urK ixLHdj j¾Ih iel lrk frda.Ska ixLHdj urK ixLHdj

2007 7332 28

2008 6560 27

2009 34896 339

2010 34105 246

2011 28140 185

2012 44461 183

2013 16640 42 úYd, jYfhka fvx.= frda.h ksid isÿjk urK wvqlr .ekSug fya;= ù we;af;a úfYI{ ffjoHjreka i|yd ;dhs,ka;fha oS mqyqKqj ,ndoSu, kj m%;sldr iy frda. úksYaph lrk l%u Ndú;d lsrSu, fvx.= frda.S m%;sldrj, fhoS isák ffjoH lKavdhï i|yd wjYH mqyqKqj ,nd oSu iy Bg wjYHjk m%;sldr iïnkaOfhka jQ cd;sl ud¾f.damfoaY ilia lsrSu iy wkq.ukh lsrSuhs. 4& wka;¾md¾Yùh iïnkaëlrKh iy m%cd iyNd.s;ajh

fï i|yd uÿre u¾ok i;s lsysmhla m%ldYhg m;al, w;r udOH iïuka;%K, m%pdrK lghq;= u.ska uÿrejka fndajk ia:dk ms<sn|j uyck;dj oekqj;a lsrSug lghq;= lrk ,os.

wud;H uKav,h u.ska fvx.= u¾Ok wka;¾md¾Yùh lghq;= Yla;su;aj isÿ lsrSu i|yd fi!LH f,alïjrhdf.a m%Odk;ajfhka wka;¾ wud;H lñgqjla 12-04-2013 oske;s wud;H uKav, m;%sld wxl 13$0495$509$027 hgf;a msysgqjk ,os.

fi!LH wud;HdxYhg iu.dój wfkl=;a wud;HdxY úiska o uÿre u¾Ok i;s m%ldYhg m;alr lghq;= lrk ,os.

ish¨u mdi,a orejka we;=̈ tu m%cdj mdi,a N+ñh yd ta wjg fvx.= uÿrejkaf.ka f;dr m%foaY njg m;alr .ekSug;a, tu orejka ud¾.fhka foudmshka oekqj;a lr ksjdi uÿrejkaf.ka f;dr m%foaY njg m;alr .ekSug;a lghq;= lrk ,os. wê wjOdkï osia;%slalj, úfYaIs; jQ fvx.= u¾Ok jevigyka l%shd;aul lsrSu i|yd wjYH uQ,H m%;smdok iy ;dÌKsl iyh ,nd fok ,os.

fvx.= frda.Ska jd¾;d jQ wjia:dj, oS ta i|yd md,k lghq;= lsrSug wjYH m%;smdok iy ;dÌKsl iyh ,ndfok ,os.

osia;%sla uÜgñka fuu lghq;=j, m%.;sh iudf,dapk lghq;= wLKavj isÿ lsrSu.

wod, wfkl=;a wud;HdxY iy md¾Yjlrejka iu. ksrka;rfhka /iaùï meje;aùu.

wod, md¾Yjlrejka iu. idlÑPd meje;aùug wu;rj m<d;a, osia;%sla iy m%dfoaYsh jYfhka /iaùï meje;aùug wjYH lrk m%;smdok iemhSu.

m%pdrK lghq;= i|yd wjYH wOHdmksl, ikaksfõok m;%sld iy wfkl=;a wjYH WmlrK ,ndfok ,os.

Page 33: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 33

5& oekg isÿfjñka mj;sk jHdmD;s fvx.= uÿre md,kh i|yd Ndú;d l, yels Mosquito dunk uÿre md,khg

fhdod.; yels oehs kshduk jHdmD;shla fi!LH ffjoH ks,OdrS fldÜGdY uÜgñka M,odhs f,i Mosquito dunk fhdodf.k fvx.= je,elaùu yd md,kh iïnkaOj f;dard.;a fi!LH ffjoH ks,OdrS fldÜGdYj, kshduk jHdmD;shla wdrïN lSrSu

6& cd;sl, m<d;a, osia;%slal yd m%dfoaYSh uÜgñka fvx.= md,kh yd j,lajd .ekSu

Yla;su;a lsrSu frda. yªkd .ekSu, jix.; ms<sn| l,afõ,d we;+j oekqï oSu yd läkï md,k

lghq;= u.ska jix.; we;sùu md,kh lsrSu. cd;sl uÜgfï isg my, ;,h olajd fvx.= md,k lghq;= lsrsu i|yd wjYH

lrk ish¨u iydh ,nd oSu.

Page 34: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 34

03' fi!LH m%j¾Okh iy wdrCIKh 3'1 jix.; frda. úoHd wxYh Y%S ,xldfõ fndajk frda. wdfõCIKfha cd;sl flakaø.; ia:dkh jkafka jix.; frda. úoHd wxYhhs' Bg wu;rj fuu tallh m%;sYla;slrK jevigyfkys m%;sm;a;s iïmdokh" fufyhùu yd we.hSu ms<sn|jo j.lSu orhs' jix.; frda. úoHd wxYfha ±lau jkqfha ksfrda.S Y%S ,xldjla ;=< ksfrda.Su;a ck;djla hkakh' tys fufyjr jkafka frda." wk;=re iy wdndO ksjdrKh yd md,kh u.ska fi!LH yd Ôjk ;;a;ajh m%j¾Okh lsÍuhs' jix.; frda. úoHd wxYfha wruqKq fndajk frda. ksjdrKh yd md,kh iy tys wjOdkï ;;a;ajhka wdfõCIKh lsÍu fukau w¿f;ka u;=jk yd kej; kej;;a u;=jk frda. ;;a;ajhka ksjdrKh yd md,kh' jix.; frda. úoHd wxYh úiska lrk ,o m%Odk l%shdldrlï

frda. wdfõCIKh wod, md¾Yajlrejkaf.a iyNd.S;ajh we;sj m%;sYla;SlrK jevigyk l%shdjg

kexùu' jix.; frda. úoHd wxYh u.ska flakaø.; lrkq ,nkafka frda.d;=r ùfï m%jK;dj my; fy,Su yd f;dard.;a iuyr frda.S ;;a;ajhka jk mdpk frda.S ;;a;ajh" ;Sj% Yajik wdidok" fvx.= WK yd fudf,a WK (J.E.) yd f;dard.;a frda. ;;a;ajhka i|yd úfYaI jeviygka ie,iqï lsÍu" l%shd;aul lsÍu" fufyhùu yd we.hSu u.ska tu frda. ksid isÿjk urK m%udKh my; fy,Suhs'

2012 iy 2013 cqks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï

1. cd;sl m%;sYla;SlrK jevigyk m%;sYla;SlrK m%;sm;a;sh flgqïm;a lsÍu ^flgqïm; wjidk wÈhfrys mj;S& wruqKq idlaId;a lr.ekSfï wNs,dIfhka hq;=j uq¿ Èjhsku wdjrKh jk

f,ig Wiia m%;sYla;slrK uÜgula mj;ajdf.k hdu' ish¿u jhi wjqreÿ 1 g wvq m%;sfoayckl (BCG, DPT, fymghsáia B, Haemophilus Influenza (Hib) type

b), irïm" lïuq,a.dh yd refn,a,d MMR), fudf,a WK (J.E.) m%;sYla;slrK wdjrKh 95] g jvd jeäúh'

fld<U yd .d,a, uy k.r iNd n, m%foaYh ;=< jhi wjqreÿ 6 g wvq <uhskaf.a m%;sYla;slrK ;;a;ajh fidhd ne,Sug läkï ;lafiare lrk iólaIKhla isÿ lrk ,§' jhi wjqreÿ 1 g wvq <uqkaf.a ish¿u m%;sfoayckl wdjrKh 95] g jvd jeäúh'

ckjdß olajd jeäjk ,o irïm frda.Ska ixLHdj y÷kd.kakd ,§' irïm frda.Ska 813 la úoHd.dr u.ska ;yjqre lrk ,§' ;yjqre lrk ,o irïm frda.Skaf.ka nyq;rh ^60]&jhi wjqreÿ 1 g wvqúh' y÷kd.kakd ,o jeäu jhia m%udKh jQfha udi 6 ;a 12 ;a w;r m%udKhhs'

2013 cQ,s 5 jk Èk cd;sl tkak;a Èkfha jix.; ;;a;ajhka md,kh lsÍfï l%shdldrlula f,i jhi udi 6 ;a 12 ;a w;r <uqka i|yd mßmQrl tkak;a ud;%dj;a iuÕ irïm tkak; ,nd fok ,§'

fmda,sfhda ;=rka lsÍfï jevigyfka wruqKq idlaId;a lr.ekSfï§ m%;sYla;SlrK miq úmrï jevigyk wdfõCIKh ish¿u wod, frday,a ;=< Yla;su;a lrk ,§'

Page 35: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 35

2013 uehs ui úfoaY ksfhdað; lKavdhula meñK AFP wdfõCIKh" m%;sYla;slrK wdjrKh yd fmda,sfhda frda.h ;=rka lsÍfï jevigyfkys m%.;sh hkdÈh iudf,dapkhla isÿl< w;r Tjqka ta .ek iEySulg m;ajqks'

Èia;%slal 7 l uOHu uÜgfï l<uKdlrejka mqyqKq lrk ,§' 2. fvx.= WK - fvx.= rla;md; WK u¾okh iïnkaOj isÿlrk ,o l%shdldrlï

2012 jir yd iei£fï§ 2013 jif¾§ uq,a udi 6 ;=< fvx.= WK me;sÍfuys miqnEula fmkaùh' 2012 jif¾ uq,a udi 6 § fvx.= WK frda.Ska 20"292 la jQ w;r 2013 jif¾ uq,a udi 6 § th 16"640 la úh'

mdie,a yd fmdÿ wdh;k j, fvx.= uÿrejka fndaùu je,elaùu .ek úfYaI wjOdkhlska hq;=j fvx.= i;sfha jevigyka l%shd;aul lrk ,§'

uq¿ Èjhsk mqrdu ish¿u idhksl ld¾h uKav,h i|yd fvx.= idhksl l<ukdlrK mqyqKqj ,nd fok ,§'

m%ùK uvq,a,la úiska b;d wvq u¾;H;djhla mj;ajdf.k hdfï oDIaÀhlska fvx.= urK .ek iudf,dapkhla isÿlrk ,§' ii|d ne,Sï j,§ jir 2009 § 1] la jQ w;r" ±kg 0'3] g wvq nj fidhd.kakd ,§'

hqfrdamSh ix.ufha iyNd.S;djh we;sj jix.; frda. úoHd wxYh fvx.= wdfõCIK jHdmD;sh ±kg mj;ajdf.k hhs' rfÜ u;=fjk yd ixirKh jk frda.îc ldrl y÷kd.kakd .uka ,xldfõ fvx.= ffjrifha jHdma;sh wkdjrKh lr.kakd ,§'

3. l=re¿ WK (National Avian Influenza) frda.h i|yd fmr iQodkï ùfï

jevigyk (Influenza) bka*a,qjkaid wdfõCIKh miq.sh wjqreÿ lSmh ;=< idudkH bka*a¨jkaid ;;a;ajhg jvd meyeÈ,s

jeäùula miq.sh 2013 ud¾;=" wfm%a,a" uehs jeks udij,§ olakg ,efnhs' fuu ld,h ;=,§ úYd, frda.Ska m%;sY;hla W.% Yajik wdidok je<£fuka ^4]-5]& úfYaIs; frday,a (Sentinel Hospitals) j,g we;=,;a lrk ,o w;r Tjqka Influenza frda.Ska nj y÷kd.kakd ,§' bka*a¨jkaid A (H1N1) yd bka*a¨jkaid B hk folu lemS fmkqks'

ish¿u frday,a j,g frda. i|yd l<ukdlrK ud¾f.damfoaY m%udKj;a ;rï m%;sffjria fnfy;a f;d. yd wfkl=;a w;HdjYH mdßfNda.sl NdKav ish¿u frday,a j,g fujeks ;;a;ajhloS Ndú;d lsÍu i|yd imhk ,oS'

frda. l<ukdlrKh i|yd wod, frday,a j, wdidOk md,k fyo ks,OdÍka mqyqKq lsÍu'

cd;sl uÜgñka ta frda.hg úfYaIs; ish¿u frday,a j, wdidOk md,k fyÈ ks<OdÍka i|yd frda. l<ukdlrKh" m%;spdr yd wdidOk md,kh ms<sn| mqyqKq jevigyka 3 la meje;aùu'

frda.h y÷kd.ekSu i|yd úfYaIs; (Sentinel Hospital) wod, frday,a ^19& i|yd frda. úksYaphg wod, ish¿u mÍlaIKd.dr myiqlï jeäÈhqKq lsÍu'

ffjoH m¾fhaIK wdh;kfha cd;sl bka*a¨jkaid uOHia:dkh yd jix.; frda. úoHd wxYh úoHq;a ;dCIKsl l%uhg iïnkaO ù jev lghq;= wdrïN fldg ±kg m¾fhaIK j, kshuq uÜgfï mej;Su'

4. f,mafgdiamhsfrdisia ^ó WK& md,kh jir 2012 § wod, m<d;a md,k wdh;k lDIsld¾ñl fiajd j, frda.S i;aldr

yd ksjdrK hk wxY j, iyfhda.S;ajh we;sj fi!LH ffjoH ks,OdÍ fldÜGdY 100 l muK f,mafgdiamhsfrdisia frda. iudf,dapk jevigyka meje;aùu'

jix.; frda. úoHd wxYh u.ska mj;ajk m%dfoaYSh jix.; frda. úoHd{hkaf.a ld¾;=uh iudf,dapkfha§ Èia;%sla uÜgñka f,mafgdiamhsfrdisia l%shdldrlï iudf,dapkh lsÍu'

lDIsl¾u WmfoaYlhka i|yd mqyqKq jevigyka meje;aùu'

Page 36: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 36

5. tkafi*,hsáia ^fudf,a WK&

LJEV SA-14-14-2 ys mYapd;a wf,úlrK l%shdj,sfha wdfõCIKh' fudf,a WK frda.h i|yd frda. yd ridhkd.dr wfõCIKh lsÍu'

3'2 ud;D yd <ud fi!LH jevigyk Y%S ,xldfõ ud;D yd <ud fi!LH ms<sn| cd;sl flakaøia:dkh jkafka mjq,a fi!LH ld¾hdxYhhs' mjq,a fi!LH ld¾hdxYh u.ska my; i|yka cd;sl jevigyka i|yd j.lSï orkq ,efí' ud;D yd kj ckau fi!LH <ud fi!LH mdie,a fi!LH mjq,a ie,iqï ldka;d fi!LH m<d;a iNdj, iyfhda.S;djh we;sj fuu jevigyfka l%shd;aul lrkq ,nhs' ±lau udkj ixj¾Okfhys ,d w;sYh ld¾hNdrhl kshe,Sug iu;a fi!LHu;a mqoa.,hska" mjq,a iy m%cdjkaf.ka iukaú; Y%S ,dxlSh ck;djla ìys lsÍu' fufyjr mßmQ¾K jQ;a" ;sridr jQ;a" ieug tl fia iudk jQ;a" úoHd;aulj ms<s.;a idOl u; mokïjQ;a" .=Kd;aul Ndjfhka by, uÜgul mj;sk ud;D yd <ud fi!LHh úfYaI fldg.;a mjq,a fi!LH fiajdjla iemhSu ;=<ska mqoa.,hska" mjq,a yd m%cdjka yg ,.dlr.; yels Wmßu fi!LH ;;a;ajhla ysñlr.ekSu i|yd odhl ùu' ld¾h idOk o¾Yl

o¾Yl 2009 2010 2011 2012 i;s 8 g fmr mQ¾j m%ij ixrCIK ,shdmÈxÑ uõjreka m%;sY;h

66% 69.8% 72.6%

75.2%

wdh;ksl Wm;a m%;sY;h 99.7% 99.8% 99.8%

99.7%

ud;D urK wkqmd;h (MMR) iÔj Wm;a 100"000 lg

40.2 31.1

DNA DNA

<ore urK wkqmd;slh (NNMR) Ôj Wm;a 1000 lg

7.3 7.9 7.6 6.8

wvq nr <uqka m%;sY;h <orejka jhi wjqreÿ 1-2 w;r <uqka jhi wjqreÿ 2-5 w;r <uqka

7.6%

20.4% 28.3%

6.5%

17.2% 26.0%

6.3%

15.9% 22.6%

6.0%

14.7% 19.8%

mj;ajk ,o mdie,a ffjoH mÍCIK m%;sY;h

84.9% 93.6% 94.9% Processing

mjq,a ie,iqï lrk ,o m%;sY;h (CPR)

54.2% 54.9% 56% 54.0%

Wmqgd .eksu mjq,a fi!LH ld¾hxYfhka (DNA: Data Not Available)

Page 37: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 37

2012 yd 2013 hk jir j, m%Odk idlaId;a lr.ekSï

2013 jir wdrïNfha§ jeo.;a jevigyka lSmhla i|yd b,lal.; lrk ,§' tajd kï <uqka yd uõjreka w;r idfmalaIj by, ukaofmdaIKh" udkisl iudc ixrCIKh yd ixj¾Okh" m%j¾Okh l< hq;= <uqka ms<sn| wjOdkh jeä lsÍu" wjYH úfYaI /ljrK meflach y÷kajd oSu" kj ckau meflach Yla;su;a lsÍu" kj ckau /ljrKh yd mdie,a úfha yd mdie,a yer.sh fh!jkhkaf.a fi!LH ms<sn| wjOdkh Yla;su;a lsÍu hkd§ jeviyka flfrys wjOdkh fhduq lrk ,§' 2012 yd 2013 jir j,§ by; jevigyka flfrys wjOdkh fhduq lrñka my; i|yka l%shdldrlï isÿ lrk ,§'

2012 jif¾§ cd;sl ud;D yd <ud fi!LH m%;sm;a;shg leìkÜ wkque;sh ,ndf.k 2013 jif¾ cqks ui W;aijdldrfhka w;s.re ckdêm;s;=udg ms<s.kajk ,§' 2013 wf.daia;= 6 jk Èk ish¿u md¾Yajlrejka i|yd /iaùula le|jd fi!LH wud;H .re ffu;%Smd, isßfiak ue;s;=udf.a iyNd.S;ajfhka ks, jYfhka fuh Èh;a lrk ,§'

2013 jif¾ .re fi!LH wud;H;=ud u.ska cd;sl ujqlssß i;shla Èh;a l< w;r" tÈku fi!LH ld¾h uKav,h 500 l iyNd.S;ajfhka ^m<d;a wOHCIjreka" m%dfoaYSh wOHCIjreka" frday,a wOHCIjreka" mjq,a fi!LH fiajd ks,OdÍkshka& .re wud;H;=udf.a m%Odk;ajfhka ud;D yd <ud fi!LH m%;sm;a;sh t,solajk ,§'

2013-2017 ld,h i|yd udOH ld,Sk l%fudamdhl ie,eiau ilia l< w;r th wud;HdxYfha cd;sl fi!LH ixj¾Ok ie,eiaug we;=,;a lrk ,§'

2012 jif¾§ ud;D yd kj ckau fi!LH ms<sn| cd;sl l%fudamdh ie,eiau ^2012-2016& Èh;a lrk ,§' Èia;%slal j, jd¾Isl $ oaú jd¾Isl ie,eiau ÈhqKq lsÍu i|yd fï u.ska ud¾f.damfoaY iemhSug n,dfmdfrd;a;= fõ'

Èia;%slal yd wfkl=;a md¾Yajlrejkag kj fh!jk fi!LH jeäÈhqKq lsÍug ie,iqï ilia lsÍfïoS ud¾f.damfoaY imhk f,i kj fh!jk fi!LH i|yd cd;sl l%fudamdhsl ie,eiau ^2013-2017& ilia lrk ,oS'

foudmshka u.ska imhk mQ¾j <ud úfha /ljrKh" ixj¾Okh i|yd m%ñ;Ska jeä ÈhqKq lsÍug jHdmD;shla wdrïN lrk ,§' ,xldjg iß,k f,i kj m%ñ;Ska jeä ÈhKq fldg .re wud;H;=ud u.ska 2013 wf.daia;= ui Èh;a lrk ,§'

jir 2013 oS ish¿u .¾NkS uõjreka" wjqreÿ 5 g wvq orejka yd mdie,a <uqka i|yd wjYH CIqø fmdaIl ^hlv" f*da,sla wï,h" úgñka C yd le,aishï fm;s& mKq m%;sldr m%iïmdokh i|yd wjYH uqo,a Y%S ,xld rch u.ska fjka lrk ,§'

mjq,a fi!LH ld¾hdxYh yd ffjoH iemhSï wxYh tl;= ù by; øjH m%iïmdokh fldg bÈßfha§ ish¿u Èia;%slal i|yd fnod §ug kshñ;h'

Page 38: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 38

2012 jif¾§ mQ¾j .¾NKS /ljrKh i|yd wjYH ueÈy;a ùï meflach y÷kajd §u yd ish¿u Èia;%slal i|yd w¿f;ka újdy jQ whg mq¿,a /ljrKhla iemhSug fi!LH ld¾h uKav,h mqyqKq lrk ,§'

W;=re yd kef.kysr m<d;a we;=¿j ish¿u Èia;%slal j, iqjkdÍ idhk fiajd Yla;su;a lsÍu yd .eíf., ms<sld wdjrKh jk f,ig ridhkd.dr fiajd jeäÈhqKq lrk ,§'

ud;D yd <ud fi!LH meflach ;=<ska uqL fi!LH m%j¾Okh i|yd uyck fi!LH ld¾h uKav,h mqyqKq lsÍu yd ish¿u Èia;%slal i|yd wod, f;dr;=re wOHdmksl ikaksfõok ^IEC øjH& ÈhqKq lsÍug WmlrK fnod §u'

cd;sl ud;D urK wdfõCIKh yd m%;spdr moaO;sh Yla;su;a lsÍu yd jeäÈhqKq lsÍu i|yd ud;D urK ms<sn|j ryis.;j úu¾YKh lsÍfï l%uhla wdrïN lrk ,§' cd;sl ud;D urK iudf,dapk jevigyk Èia;%slal 8 l mj;ajk ,§'

úfYaI frday,a 72 ka 65 lu i;s 28 la blaujQ l<, yd N%EK ì<s÷ urK ms<sn| iudf,dapkh jvd;a fyd|ska lsÍu i|yd mQ¾j ckau urK ms<sn| ú.Kk l%uh bÈßm;a lsÍu' fld<U Èia;%slalfha N%EK ì<s÷ u¾;H;d wdfõCIK moaO;sh kshuq lsÍu i|yd wdrïNh Èh;a lrk ,§'

;reK mqoa.,hkaf.a fi!LH wjYH;d ;lafiare lsÍu i|yd UNFPA yd UNICEF wdh;k j, iyfhda.h ,ndf.k mjq,a fi!LH ld¾hdxYh u.ska m¾fhaIKhla iy wOHhkhla isÿ lsÍu' Èia;%slal 17 l muK o;a; tl;= lr wjika lrk ,o w;r" m¾fhaIKh W;=re kef.kysr m<d;a j, Èia;%slal yd jeú,s wxYh olajdo mq¿,a lrk ,§'

yÈis m%ij /ljrKh i|yd cd;sl wjYH;d ;lafiarelrK iólaIKhla UNFPA iyfhda.h we;sj mjq,a fi!LH ld¾hdxYh úiska 2012 § isÿlrk ,§'

±kg wjika jd¾;dj ksufjñka mj;sk w;r" tys o;a; uQ,sl lrf.k ,xldfõ Emoc fiajdj jeäÈhqKq lsÍug yd wkd.;fha iïm;a fjkalr .ekSugo fuu uQ,sl o;a; fya;= mdol fõ'

mdie,a <uqka w;r rla;ySk;djh wvq lsÍug Wmldrhla f,i mdie,a j, 1 jif¾ isg 13 jir olajd <uqkag i;sm;d hlv f*daf,aÜ w;sf¾lh ,nd §u rdcH wruqo,a fhdojdf.k ish¿u mdie,a wdjrKh jk mßÈ mq¿,a lsÍu'

<ud fmdaIK jevigyk Yla;su;a lsÍu yd l%udkql+, lsÍug <ore yd nd, <ud fmdaIKh ms<sn| l%fudamdhsl ,shú,s ilia lrñka mj;S'

2013 cqks ui fmdaIK udifha l%shdldrlï t<s olajk ,o w;r" fh!jkhka yd jhi wjqreÿ 5 g wvq <uqkaf.a j¾Ok kshdulhka Yla;su;a lsÍu'

<ore yd nd, <uqkaf.a fmdaIKh iïnkaOj fi!LH ld¾h uKav,fha Odß;d ixj¾Okh yd fi!LH lafIa;% ld¾h uKav,fha ±kqu yd l=i,;djh jeä ÈhqKq lsÍu ;=<ska <ore yd nd, <ud fmdaIK mqreÿ m%j¾Okh ;=<ska jhi wjqreÿ 5 g wvq <uqkaf.a fmdaIK m%YaK l<ukdlrKh' mjq,a fi!LH ld¾hdxYh u.ska Èia;%slal uÜgñka mqyqKq lrkakka i|yd uõlsß l<ukdlrKh" kj ckau /ljrKh" mjq,a ie,iqu" kj fhdjqka Ôú;fha fi!LH yd Ôjk ksmqK;d" ,sx. fNaoh mokï lr.;a m%pKav;ajh (Gender Based Violence) ud;D yd <ud fi!LH jevigyka ie,iqu" uqL fi!LH" ud;D iq/l=ï meflach" iqjkdÍ idhk fiajd yd wëlaIKh ms<sn| mqyqKq jevigyka mj;ajk ,§'

kj ckau /ljrKh ms<sn| .=Kd;aul nj ;yjqre lsÍfï m%d:ñl mshjrla f,i kj ckau /ljrKh ms<sn| cd;sl m%ñ;Ska 2012 jif¾§ t<s olajk ,§' kj ckau /ljrKh ms<sn| ud¾f.damfoaYl yd m%:u f,aLKhka (Protocols) mjq,a fi!LH ld¾hdxYh u.ska jeäÈhqKq lrñka mj;S' mjq,a fi!LH ld¾hdxYh w;HdjYH kj ckau /ljrKfha .=Kd;aul nj jeäÈhqKq lsÍu i|yd w;HdjYH kj ckau /ljrK meflach y÷kajd fok ,§' mjq,a fi!LH ld¾hdxYh frda.S jQ kj ckauhka i|yd /ljrKh Wiia uÜgñka isÿ lsÍu i|yd mqyqKqùï jevigyka fiajia: mqyqKq ùï j,g fhdod.kS'

Page 39: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 39

kj ckau /ljrKfha .=Kd;aul nj jeäÈhqKq lsÍfï woyiska tlaÈk kj ckau Wiia Ôjk Wmldrl yd meh 40 l uõlsß §fï WmfoaYk fiajdjka mqyqKq ùu rdcH wruqo,a fhdojdf.k wdh;ksl ld¾h uKav,h i|yd wdrïN lrk ,§'

±kg ol=Kq m<df;a wdjrKh lrk ck ckau ixcdkSh wê;hsfrdhsv;djh fudKrd.," l¿;r yd yïnkaf;dg Èia;%slal olajd mq¿,a lrk ,§' ffjoH m¾fhaIK wdh;kfha ia:dms; lrk ,o ixcdkSh wê;hsfrdhsv;djh i|yd mÍlaIKd.dr fiajd ish¿u Èia;%slal i|ydo jHdma; lrk ,§'

fi!LH f,alï ;=udf.a m%Odk;ajfhka meje;afjk mjq,a fi!LH ms<sn| m%;sm;a;suh ;SrKhka .kakd cd;sl lñgq /iaùu meje;aùu" rfgys we;s ud;D yd <ud fi!LH fiajdjkag wod, ;dCIKsl lreKq i|yd l%uj;a ;dCIKsl Wmfoia lñgq meje;aùu'

,sx. fNaoh mokï lr.;a ysxikh ksid ÿla ú¢k ldka;djkaf.a /ljrKh iemhSu i|yd úfYaIs; frday,a j, ~~ ñ;=re mshi ~~ uOHia:dk 3 la jHjia:dms; lsÍu'

uyck fi!LH ld¾h uKav,fha ld¾h idOkh we.hSu u.ska ud;D yd <ud fi!LH fiajdj jvd;a fyd¢ka bgq lsÍug ish¿u Èia;%slal i|yd ;Hd. m%odkh lrk wdldrfha ld¾h idOk we.hSula ilia lsÍu'

cd;sl ud;D yd <ud fi!LH iudf,dapkh iEu Èia;%slalhlu mjq,a fi!LH ld¾hdxYfha ks,OdÍkaf.a iyNd.S;ajfhka meje;aùu yd tys§ uyck fi!LH ld¾h uKav,fha ld¾h idOkh ;=<ska ud;D yd <ud fi!LH fiajdj jvd;a Yla;su;a lrñka fiajdj fhdod.ekSu' úfYaIfhkau Èia;%slal j, ud;D yd <ud fmdaIK l%shdldrlï idOkh b,lal lrf.k jd¾Isl fmdaIK iudf,dapkh meje;aùu'

m<d;a yd Èia;%slal uÜgñka ie,iqï yd l%shd;aul lsÍu i|yd" Èia;%slal j, ud;D yd <ud fi!LH jevigykays l<ukdlrejka jk ffjoH ks,OdÍ ^ud;D yd <ud fi!LH& i|yd iudf,dapk jevigyka meje;aùu' wëlaIK uyck fi!LH fyo ks,Odßkshka" wëlaIK fY%aKsfha Èia;%sla uyck fi!LH mÍlaIljreka yd jevigyka ie,iqï ks,OdÍka i|yd iudf,dapk jevuq¿ meje;aùu'

m%ckk fi!LH l<ukdlrK f;dr;=re moaO;sfha f;dr;=re w;r mj;sk mr;rh fidhd.ekSu yd ±kg mj;sk f;dr;=re moaO;sh yryd .=Kd;aulNdjh jeäÈhqKq lsÍu i|yd iudf,dapk yd mqkÍlaIK l%shdj,sh wdrïN lrk ,§' mjq,a fi!LH ld¾hdxYh bÈßfha§ fi!LH ffjoH ks,Odrs uÜgñka wka;¾cd,h yryd f;dr;=re l<ukdlrKh yd yqjudre lr.ekSfï l%uhla y÷kajd§ug ie,iqï lrñka mj;S'

Page 40: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 40

3'3 fi!LH wOHdmkh yd m%j¾Okh ,xldfõ fi!LH wOHdmkh" fi!LH m%j¾Okh yd fi!LH f;dr;=re m%pdrKh i|yd we;s wk¾>;u uOHia:dkh jkafka fi!LH wOHdmk ld¾hdxYhhs' fi!LH m%j¾Ok m%;sm;a;Ska Tiafia iún,lrKh yd m%cdjka tla/iafldg Tjqkaf.a Ôj; ;;a;ajh .=Kd;aul f,i jeäÈhqKq lsÍu miq.sh jir lsysmh Tiafia ,nd.;a ch.%yKhka fõ' oelau fi!LH wOHdmk ld¾hdxYfha ±lau jkafka wd¾Ól" iudchSh M,odhS;dj jeäÈhqKq lsÍu i|yd fi!LH m%j¾Okh ;=<ska fi!LHu;a cd;shla f.dvkexùuhs' fufyjr fi!LH wOHdmk ld¾hdxYfha fufyjr jkafka fiajdjka úuOH.; lsÍu yd ikaksfõokh weiqfrka fi!LH yd fi!LH fkdjQ wxY w;r in|;dj f.dvke.Sfuka ck;djf.a fi!LH ;;a;ajh m%j¾Okh lsÍuhs' fi!LH wOHdmk ld¾hdxYh m%Odk Wmdhud¾. 5 la hgf;a l%shdlrkq ,nhs Wmdhud¾. fi!LH m%j¾Okhg wh;a ;dlaIKsl ud¾f.damfoaY yd ie,iqï ixj¾Okh lsÍu' fi!LH m%j¾Okh flfrys fh§ isákakka" ta flfrys leue;a;la we;s wh yd

fi!LH ld¾h uKav,fhys Odß;d ixj¾Okh lsÍu' fi!LH wOHdmk fuj,ï ÈhqKq lsÍu' fi!LH m%j¾Okh u.ska m%uqLju p¾hdjka fjkia lsÍu yd uyck;dj ±kqj;a lsÍu

i|yd ikaksfõokh' fi!LH m%j¾Ok jevigyka fufyhùu $ we.hSu yd m¾fhaIK lghq;= 2012 jir2013 cqks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï fi!LH m%j¾Okhg wh;a ;dlaIKsl ud¾f.damfoaY yd ie,iqï ixj¾Okh lsÍu cd;sl fi!LH m%j¾Ok m%;sm;a;sh yd 2013-2017 mia wjqreÿ cd;sl fi!LH m%j¾Ok

Wmdhud¾. ie,eiau idod ksu lsÍu' m%ckl fi!LH ikaksfõok Wmdhud¾. flgqïm; ixj¾Okh lsÍu' fnda fkdjk frda. ksjdrK ikaksfõok Wmdhud¾. l%shd;aul lsÍu' fmdaIKh i|yd mqkÍlaIK ikaksfõok Wmdhud¾. ksu lsÍu' fi!LH wOHdmk ld¾hdxYh 2014-2016 uOH ld,Sk Wmdhud¾. ie,eiau ixj¾Okh fi!LH wOHdmk ld¾hdxY jd¾Isl l%shdldÍ ie,eiau 2014 uQ,Ok weia;fïka;=

ilia lsÍu j;= m%cdjf.a fmdaIKh jeäÈhqKq lsÍu i|yd ie,iqï yd ud¾f.damfoaY ilia

lsÍug odhl;ajh iemhSu' WmfoaYl lñgq i|yd ;dlaIKsl Wmfoia ,nd§u" jevuq¿" m¾fhaIK yd iólaIK

meje;aùu iy wksl=;a fmdÿ ixúOdk iuÕ m%ùK ±kqu yqjudre lr.ekSu' fi!LH m%j¾Okh flfrys fh§ isákakka" ta i|yd Wkkaÿjla we;s wh yd fi!LH ld¾h uKav,fhys Odß;d ixj¾Okh' fi!LH ffjoH ks,OdÍ" ffjoH ks,OdÍ" ffjoH ks,OdÍ ^ud;D yd <ud fi!LH&"

m%dfoaYSh jix.; frda. úoHd{ yd fi!LH wOHdmk ks,OdÍ& hk wh i|yd mdßißl fi!LH yd udkj fi!LH flfrys foaY.=Ksl úm¾hdi j, n,mEu .ek mqyqKqùï meje;aùu'

Page 41: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 41

fi!LH ld¾h uKav,h" Wmdê wfmalaIlhka yd mYapd;a WmdêOdÍka i|yd fi!LH m%j¾Okh yd ikaksfõokh .ek fiajdia: mqyqKq meje;aùu'

mdie,a oka; Ñls;ailjßhka i|yd fiajdia: mqyqKqùï j,oS fi!LH m%j¾Ok fmr mdie,a ixj¾Ok mqyqKq jevigyka meje;aùu'

;reK yd fh!jk úfha miqjk wh i|yd Ôjk ksmqK;d ixj¾Ok jevigyka meje;aùu'

fyÈhka i|yd uyck iïnkaO;d" fi!LH m%j¾Ok yd ikaksfõok ksmqK;d ms<sn| mqyqKq jevigyka meje;aùu'

mqyqKqjk fi!LH wOHdmksl ks,OdÍka yd m%d:ñl fi!LH /ljrKh imhk ld¾h uKav,h i|yd fmdÿ ia:dk jk frday," mdie," .u" fiajd ia:dkh jeks ia:dk yd .Dyia:h fi!LH m%j¾Ok wx. f,i ixj¾Okh lsÍug mqyqKq lsÍu'

mdie,a <uqka yd mdie,a ld¾h uKav,h mdief,aoS wdrlaIs; fN!;sl mßirhla f,i mqyqKq lsÍu'

lafIa;% ld¾h uKav,h i|yd fmdaIK ikaksfõok ksmqK;d mqyqKq meje;aùu' fi!LH m%j¾Ok m%fõY ;=<ska m%cdfõ u;=jk fi!LH .eg¿ foi fhduqjk wdldrh

iïnkaOj ud;D lKavdhï" m%cd lKavdhï yd iafõÉPd lKavdhï ixj¾Okh yd iún,lrKh'

fi!LH wOHdmk fuj,ï ixj¾Okh lsÍu' uqL fi!LH iïnkaOj w;a m;%sld yd fmdaiag¾ uqøKh yd fnodyeÍu' uqL fi!LH iïnkaOj kùlrK fi!LH wOHdmk fuj,ï ilia lsÍu ,hsÜ" fmÜá

yd È.fldä hkdÈh' (Light Boxes and Pennents) W!KmQrl fmdaIKh ms<sn| ±kaùï ilia lsÍu' fmdÿ uyck fi!LH m%YaK Wod (- fvx.=" fnda fkdjk frda." r: jdyk ud¾.

wk;=re yd ;=jd, ksjdrKh hk lreKq iïnkaOj úoHq;a yd uqøs; udOH fi!LH wOHdmk fuj,ï ilia lsÍu'

fnda fkdjk frda. ksjdrKh iïnkaOj flgqïm;a fldä" necia (Pennents) ixj¾Okh lsÍu'

uyck;dj ±kqj;a lsÍu i|yd ikaksfõokh yd p¾hd fjkialï m%uqL fldg.;a fi!LH m%j¾Ok ck ikaksfõokh' fvx.= yd fnda fkdjk frda. ms<sn| rEmjdyskS yd .=jka úÿ,s flá jevigyka

meje;aùu' j¾;udk fi!LH .eg¿ yd iqúfYaIS Èk u; mokï jk fi!LH m%YaK i|yd udOH

fùoSkag iïuka;%K meje;aùu' j¾;udk fi!LH m%YaK iïnkaOfhka .=jkaúÿ,sh yd mqj;am;a j, iïm;aOdÍka

iu. iïuqL mÍlaIK ud¾.fhka ±kqj;a lsÍu' ud¾;= ui wïmdf¾ mej;s ±hg lsre< i|yd il%Sh iyNd.S;ajh'uyck;dj úYd,

msßila iyNd.S jk tlaÈk m%o¾YKh yd cx.u fi!LH idhk ~iqj Wodk~ i|yd il%Sh iyNd.S;ajh'

fld<U nKavdrkdhl wkqiaurK cd;Hka;r iïuka;%K Yd,dfõoS wka;¾cd;sl fi!LH m%o¾YKfha§ ~wdfrda.Hd~ kñka il%Sh iyNd.S;ajfhka fj<| l=áhla meje;aùu' bkamiq Èjhsk mqrd fi!LH m%o¾YKfha ~wdfrda.Hd~ fj<| l=áh mj;ajdf.k hdu'

rg ;=< fi!LH m%j¾Ok yd frda. wdjrKh i|yd fi!LH l|jqre msysgqùu' udOH ixúOdk j, fiajl kshqla;slhka i|yd fi!LH m%j¾Ok yd frda. wdjrK

lghq;= meje;aùu' fiajd kshqla; ld,h i|yd ~iqjießh~ uOHia:dkh jHdma; lsÍu'

Page 42: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 42

m¾fhaIK isÿ lsÍu ;=<ska fi!LH m%j¾Ok jevigyka we.hSu $ fufyhùu yd m¾fhaIK uqL fi!LH iïnkaOfhka uyck;dj w;r idlaIr;dj ms<sn| m¾fhaIK uyck;dj w;r m%ckl fi!LH ms<sn|j ±kqu yd fiajdjka n,dfmdfrd;a;= jk wdldrh ms<sn| m¾fhaIK' fi!LH wOHdmk ks,OdÍka iuÕ fi!LH m%j¾Ok jevigyka úáka úg fufyhùu

yd we.hSu' mdie,a oka; Ñls;ailjßhka u.ska fmr mdie,a ixj¾Ok jevigyka jßka jr

fufyhùu iy we.hSu' 3'4 udkisl fi!LH jevigyk m%cdj mdol fldg.;a udkisl iykh jeä ÈhqKq lrk tfukau udkisl wd;;shlska hq;a mqoa.,hkaf.a mqkre;a:dmkh yd m%;sldr imhk fiajdjka mq¿,a lrk udkisl fi!LH m%;sm;a;shla jir 2005 § fi!LH wud;HdxYh u.ska jHdjia:dms; lrk ,§' udkisl fi!LH i|yd flakaøia:dkh jkafka fi!LH wud;HdxYfha" udkisl fi!LH tallh jk w;r th udkisl fi!LH i|yd Wmdhud¾. ie,iqï ilia lsÍu" m%;sm;a;s ixj¾Okh" rfÜ wfkl=;a wod, wxY j, iyNd.S;ajh ,ndf.k udkisl fi!LHhg wod, wjYH;d ;lafiarelrKh Èia;%sla uÜgñka cd;sl udkisl fi!LH jevigyka l%uj;aj we.hSu i|yd j.lSï orkq ,efí' cd;sl udkisl fi!LH jev i|yd m%Odk Wmdhud¾. udkisl hymeje;au i|yd m%j¾Okh' frda.S /ljrK m%ñ;Ska we;s lsÍu ishÈú kid.ekSu je,elaùu' uOHidr wdY%s;j isÿjk ydksh yd weíneysùï wvq lsÍu' ysxikh yd wiykh ksjdrKh udkj iïm;a yd há;, myiqlï ixj¾Okh udkisl fi!LH jevigyk fufyhùu yd we.hSu há;, myiqlï cd;sl udkisl fi!LH wdh;kh cd;sl udkisl fi!LH wdh;kh l,ska wxf.dv udkisl frday, f,i ye¢kaúks' th j¾;udkfha úfYaIs; udkisl frda.S /ljrKh" fkajdisl frda.S /ljrKh" ndysr frda.S m%;sldr yd mqkre;a:dmk fiajdjka bgq lrhs' frday,a we|ka 1029 la yd tall 8 ^ia;%S"mqreI& lska hqla; fõ' §¾> ld,Sk ldka;d frda.Ska i|yd /lrjKh uq,af,aßhdj tallh úiska imhhs' ish¿u j¾.fha udkisl fi!LH fiajd imhkakka ^ffjoH isiqka we;=¿j" ffjoH ks,OdÍka" udkisl fi!LH ffjoH" ufkda Ñls;ail" fyo ks,OdÍka" jD;a;Sh Ñls;ailjreka yd ufkdaÑls;ail iudÔh fiajlhka& i|yd úfYaIs; mqyqKq uOHia:dkhla f,i lghq;= lrhs' ;Sùr udkisl frda.S fkajdisl /ljrK tall 2012 jir wjidk jk úg udkisl fi!LH fkajdisl frda.S tall 22 la úh' fuhg cd;sl frday, ^fld<U&" ol=Kq fld<U ^l¿fndaú,&" ßÊfõ wd¾hd <ud frday, ^fnd/,a,&" W;=re fld<U ^rd.u&" l¿;r YsCIK $ uyfrday," .d,a," nÿ,a," kqjr" fmardfoKsh" l=reKE.," ;%sl=Kdu,h" uvl,mqj" wïmdr" l,auqfka" hdmkh" wkqrdOmqr" fmdf<dkakrej" jjqkshdj" r;akmqr" kqjrt<sh wh;a fõ'

Page 43: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 43

Bg wu;rj uyfrdayf,a yd uQ,sl frday,a j, fjku udkisl fi!LH tall fkdue;s w;r" udkisl frda.Ska idudkH ffjoH m%;sldr jdÜgq j,g we;=,a lrkq ,efí' jir 2012 § uq¿ we|ka ixLHdj 1453 hs' rcfha frday,a j, 2] la we|ka fï i|yd msysgqjkq ,efí' idudkH jYfhka .;a úg ñksiqka 100"000 lg udkisl frda.S we|ka 27 la we;' Èia;%slal ;=< udkisl frda.S we|ka jHdma;sh my; mßÈ fõ' ^cd;sl udkisl fi!LH úoHdh;kh uhg wh;a fkdfõ& fld<U Èia;%slalh ^48&" nÿ,a, ^34&" kqjr ^133&" uvl,mqj ^35&" wïmdr ^16&" l,auqfka ^12&" hdmkh ^50&" r;akmqr ^32& yd wkqrdOmqr ^24&' ndysr frda.S idhk 2008 jif¾§ ndysr frda.S idhk uOHia:dk 78 la yd ndysr frda.Ska i|yd idhk 20 la mej;sks' th 2012 jk úg ndysr frda.S idhk uOHia:dk 86 la olajdo" ndysr frda.S idhk 280 la olajdo jeäúh' idhk mj;ajkq ,nkafka ufkda ffjoH úfYaI{jreka" fi!LH ffjoH ks,OdÍ ^ufkda ffjoH&" ffjoH ks,OdÍ ^udkisl fi!LH& hk wh úisks' m%cd udkisl fi!LH jevigyk udkisl frda.S ;;a;aj iys; wh i|yd m%cd /ljrKh imhk w;r fuu lghq;= j, miq úmrï lghq;= ufkda Ñls;ail fyÈ" m%cd wdOdr ks,OdÍka" ufkdaÑls;ail iudc fiajlhka úiska isÿ lrkq ,nhs' udkisl fi!LH m%Yak iys; mqoa.,hka i|yd /ljrKh iemhSug fi!LH ffjoH ks,OdÍg wkqhqla;j m%cd wdOdr uOHia:dk 22 la Èjhsk mqrd msysgqjd we;' Bg wu;rj m%cdfõ isák udkisl frda.Skaf.a /ljrKh imhk ixio 34 la ia:dms; lr we;' rdcH wxYfha ish¿u fkajdisl m%;sldr tall ;=, tlaÈk m%;sldr myiqlï we;' Bg wu;rj tjeks myiqlï 'SAHANAYA ' ^iykh&" Richmand YsIH;aj yd Nest jeks wdh;k u.skao imhkq ,efí' idudkHfhka tlaÈk m%;sldr myiqlï mdßfNdack lKavdhï i|yd imhkq ,efí' úúO l%shdjka j, ksr; ù isákakka i|yd Tjqkaf.a uQ,sl Ôjk yelshdjka jeäÈhqKq lr.ekSug ojila fyda ojia ½ la kej;S m%;sldr .ekSug frda.S fiajd myiqlï jeälr we;' läkï ffjoH m%;sldr wjYH fkdjk" tfy;a ksfrda.Sj Ôj;aùu i|yd jeäÿr m%;sldr wjYHjk yd Ôjk yelshdj ÈhqKq lr.ekSug wdOdr wjYH jk wh i|yd fiajdjka ÈhqKq lr we;' 2012 Tlaf;daïn¾ udih jk úg tjeks uOHia:dk 22 la wud;HdxYh u.ska md,kh fõ' fïjd msysgqjd we;af;a Wyqóh ^l=reKE.,&" fikr;amqr ^wïmdr&" f;,smamf,hs" fmdhskaÜ fmaÿre ^hdmkh&" ,E,s wfò ^ud;f,a&" miair ^nÿ,a,&" fo,af;dg yd fougmsáh ^kqjr&" ßÈh.u ^yïnkaf;dg&" udjäfjúnq ^uvl,mqj&" ñyska;f,a ^wkqrdOmqr& hk m%foaYhkays fõ' udkj iïm;a wo jk úg ufkda ffjoH úfYaI{jreka 60 fofkla rg mqrd fiajh lr;s' o< jYfhka Y%S ,xldfõ ck.ykfhka 100"000 lg 0'3 la ufkda ffjoHjreka fõ' 2012 § ufkdaffjoH ämaf,daudOdÍ ffjoH ks,OdÍka 90 la rg;=< fiajfha fh§ isá;s' Èia;%slal uÜgñka udkisl fi!LH fiajdjka Èia;%slalh ;=< iïnkaëlrKh i|yd m%dfoaYSh fi!LH fiajd ld¾hd, j, udkisl ffjoH ks,OdÍka m;afldg ;sfí' 2013 jir jkúg tjeks flakaøSh ia:dk 16 la ioyd m;afldg we;s w;r wfkl=;a Èia;%slal j, lghq;= wdjrKh lsrsu frday,a j,g m;aùï ,nd we;s udkisl ffjoH ks,OdÍ úiska lrkq ,efí'

Page 44: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 44

udkisl le<öï cHd;ka;r frda.S j¾.SlrKhg ^ICD-10) wkqj Y%S ,xldfõ cd;sl udkisl ffjoH wdh;kh we;=¿j ish¿u frday,a j,ska msgjk udkisl frda. iys; ck;djf.ka nyq;rhla ^16]& ;=< Psychotic frda.h ^IsÜfid*Skshd& we;s nj y÷kdf.k we;' wfkl=;a m%Odku frda.h jkqfha mqreI mlaIh w;r uOHidr Ndú;h ksid we;sjQ p¾hd yd udkisl le<öï ^13'6& yd ldka;djka ;=< isf;a we;sjk le<öï iajNdjh jk w;r ^23'9& th nyq,j olakg ,efí' 2012 jir iy 2013 cqks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï udkisl ffjoH mk; ixfYdaOkh lsÍu - mkf;a mrud¾:h jkafka frda.Skaf.a

whs;sjdislï wdrlaId lsÍu fukau uyck iqrlaIs;;dj ;yjqre lsÍuhs' ixj¾ê; cd;sl uOHidr m%;sm;a;sh - uOHidr Ndú;h uyck fi!LH flfrys ±ä

n,mEula we;slrk w;r f,dalh mqrd È<s÷ fi!LH flfrys n,mdk m%Odk wjOdkï idOl j,ska tlls'

udkisl fi!LH i|yd jD;a;Sh yd mdßfNda.sl iñ;sfha ixj¾ê; cd;sl ud¾f.damfoaYkh - j¾;udkfha Y%S ,xldfõ jD;a;Sh yd mdßfNda.sl iñ;s 23 la mj;S' fuu ud¾f.damfoaYkh ish¿u Èia;%slal j, mdßfNda.sl iñ;sh jHjia:dms; ùug yd yev.eiaùug uÕ fmkajhs' tu.ska m%cdj iún,lrKh" jD;a;slhkag yd mdßfNda.slhkag m%cdj ;=< ;udf.a udkisl fi!LH /ln,d.ekSug yd frday,a ;=,g we;=,;a ùï wvqlr.ekSug bv ie,fia'

Èia;%slal j, m%d:ñl fi!LH /ljrKh i,ik lKavdhug udkisl fi!LH mqyqKqj ,nd §ug ixj¾ê; myiqlï i,ik ud¾f.damfoaY ,ndoSu

Odß;d ixj¾Okh ^mqyqKq& - fi!LH ffjoH ks,OdÍka $ udkisl fi!LH ^flakaøSh& yd ixj¾Ok iyldrjreka udkisl fi!LH f;dr;=re moaO;sh ^GIS& i|yd mqyqKq lsÍu'

fi!LH ffjoH ks,OdÍka yd ,shdmÈxÑ iyldr ffjoH ks,OdÍka udkisl fi!LH m%j¾Okh

fmdÿ udkisl fi!LH .eg¿" uOHidr yd iïnkaO .eg¿ iy ishÈú kid.ekSï je,elaùu ms<sn| mqyqKq lsÍu'

cd;sl jevigyka" (i) f,dal udkisl fi!LH Èkh meje;aùu yd uyck;dj udkisl wjmSvk ms<sn| ±kqj;a lsÍu' udkisl wjmSvkh uq¿ f,dalhgu n,mdk w¾nqohla jk w;r jir 2020 jk úg f,dalfha wNsfhda.d;aul .eg¿j jkafkao fuhhs'

jir 2012 § <ud udkisl fi!LH jeäÈhqKq lsÍu Wfoid Èia;%sla ks,OdÍka úiska mj;ajk ,o udkisl fi!LH ms<sn| kejqï w¾:l:khka w.h lsÍu i|yd cd;sl iïfï,khla meje;aùu'

udkisl frda. j,ska fmf,k <uqka frday,a .; lsÍu i|yd frda.S i;aldrl fiajd wdh;k j, fjku ldur fukau <ud ufkda ffjoH jdÜgq ia:dms; lsÍug úfYaI pl%f,aLhla ksl=;a lsÍu'

<ud ksjdi yd jeäysá ksjdi j, udkisl fi!LH fiajd ÈhqKq lsÍu - ufkda ffjoH úfYaI{hska" ffjoH ks,OdÍka ^udkisl fi!LH& fuu ksjdi ne,Sug l%uj;aj meñKSu yd Tjqkaf.a udkisl fi!LH /ln,d.ekSu yd udkisl fi!LH m%j¾Ok l%shdldrlï j, fh§u'

nkaOkd.dr j, udkisl fi!LH jeäÈhqKq lsÍu - jir 2013 § nkaOkd.dr ;=< isák isrlrejkaf.a udkisl fi!LH /ljrKh i|yd ffjoH ks,OdÍ ^udkisl fi!LH& f,i nkaOkd.dr j,g m;a lsÍu yd nkaOkd.dr ks,OdÍka udkisl fi!LH i|yd mqyqKq lsÍu'

udkisl le<öï i|yd m%;sldr yd ;lafiarelrKh i|yd ÈhqKq l< cd;sl ud¾f.damfoaYhk - udkisl frda.Skaf.a /ljrKh ms<sn| .=Kd;aul nj jeäÈhqKq lsÍug m%ñ;Ska ilia lsÍu'

Page 45: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 45

yÈis wjia:djka i|yd ufkda idudcSh wdOdrhka yd udkisl fi!LH i|yd ud¾f.damfoaY ÈhqKq lsÍu' ufkda idudcSh m%:udOdr j, isxy, msgm; ilia fldg we;'

ixfYdaê; ffjoH ks,OdÍ ^udkisl ffjoH& mqyqKq úIh ud,dj - ±kg mj;sk úIh ud,djg m%cd udkisl ffjoH /ljrKh we;=,;a fldg we;'

2012 § uOHidr jHdma;sh ms<sn| cd;sl iólaIKh mj;ajk ,§ Èia;%sla uÜgñka udkisl fi!LH lghq;= fufyhùu yd we.hSu cd;sl udkisl fi!LH jevigyfka we;s wruqKq 7 idlaId;a lr.ekSu ms<sn| m%.;sh

uekSu i|yd iEu Èia;%slalhlu ld¾;=uh jYfhka m%.;s iudf,dapk /iaùï meje;aùu'

3'5 fnda fkdjk frda. jevigyk

fnda fkdjk frda. ksjdrKh iïnkaOfhka mdie,a <uqka iyNd.s;ajfhka jevigyka ixúOdkh lsrsu fnda fkdjk frda. wOHCI hgf;a md,kh jk fnda fkdjk frda. tallh fi!LH wud;HdxYfha we;s flakaøia:dkh jk w;r" ta hgf;a tlsfklg iu.dój ksoka.; fnda fkdjk frda. iy ;Sj% fnda fkdjk frda. f,ig jevigyka folla l%shd;aul fõ' Y%S ,xldfõ frda.d;=r nj yd u¾;H;djh i|yd m%Odk;u fya;=j jkafka ksoka.; fnda fkdjk frda. jk w;r" fnda fkdjk frda. <ud yd ud;D fmdaIK ;;a;ajh hgm;a fldg bÈßhg meñfKa' fuu jix.;fõ§h ixl%uKfha msgqmi we;s jeo.;a idOl jkafka jeäysá ck.ykh" kd.ÍlrKh yd Ôjk rgdfõ isÿjk fjkiaùï fõ' yDoajdyskS frda." uia;sIal jdyskS frda." Èhjeähdj" ksoka.; Yajik frda." ksoka.; jl=.vq frda. yd ms<sld m%Odk m%YaK we;s lrk frda. hg;g .efka' ksoka.; fnda fkdjk frda. j, m%Odk wjOdkï idOl hg;g .efkkafka wys;lr wdydr rgdj" YdÍßl wl¾uKH;djh iy ÿïfld< yd uOHidr mßfNdackhhs' jir 2007 § cd;sl fi!LH ixLHdf,aLK j,g wkqj frday,a ;=< isÿjk urK j,§ m%Odku ldrKh f,ig .efkkafka 13(1 f,ig .Kkh fldg we;s yDo frda. (Ischaemic Heart Diseases) fõ'

Page 46: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 46

wdfrda.H Yd,d urK j,g ms<sld (Neoplasms) hk uia;sIal jdyskS frda. fya;=jk w;r" tys m%;sY;h fjka fjka jYfhka 10'1] yd 9'1] f,i .efka' fnda fkdjk frda. je,elaùu yd md,k lghq;= i|yd cd;sl kshdul lñgqjla yd ;dlaIKsl udOHlrK lKavdhula l%shd lrhs' jir 2005 § Y%S ,xldfõ ish¿u ,shdmÈxÑ urK j,ska 19'1] la ;=jd, ksid isÿù we;' jir 1995 isg 2007 olajd frday,a .; ùï j,g m%Odk;u ldrKh jQfha ;on, f,i ;=jd, isÿùu jk w;r th ixLHd;aul f,i 669"052 ^16'1]& fõ' wkNsm%dhl wk;=re w;ßka iEu meh 4 ½ lgu r:jdyk ksid isÿjk ud¾. wk;=re j,ska wvqu ;rñka tla mqoa.,fhl=j;a urKhg m;ajk m%Odku idOlh ksrEmKh fõ' ksoka.; yd ;Sj% hk fnda fkdjk frda. jevigyka foflysu ie,iqï lsÍu yd iïnkaëlrKh lsÍug m%dfoaYSh fi!LH fiajd wOHCIf.a uQ,sl;ajfhka" Èia;%slal uÜgñka isÿ lsÍug ffjoH ks,OdÍka fnda fkdjk frda. tallh u.ska m;a fldg ;sfí'

jir 2012 isg 2013 cqks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï' fi!LH wxYh m%d:ñl fi!LH /ljrK wdh;kfha ksfrda.S Ôjk rgd uOHia:dkh i|yd

ud¾f.damfoaY ilia lsÍug nyqmd¾Yajlrejka fjkqfjka WmfoaYd;aul jevuq¿jla mj;ajk ,§'

Y%S ,xldfõ Èia;%slal 26 i|yd ksfrda.S Ôjk rgd uOHia:dk jHjia:dms; fldg Yla;su;a lsÍu wdrïN lr we;' 2012 jir wjidk jk úg uq¿ l%shdldÍ ksfrda.S Ôjk rgd uOHia:dk ixLHdj 574 ls'

Èia;%slal 25 ;=<u fnda fkdjk frda. wdjrK lghq;= lrf.k hdu i|yd WmlrK fnodyeÍu'

fi!LH fiajlhkaf.a yd m%cdj ;=< fnda fkdjk frda. wdjrKh i|yd fm!oa.,sl fi!LH jd¾;d ÈhqKq fldg uqøKh lsÍu'

udkj iïm;a ixj¾Okh $ yjq,aldr;ajh i;aldr yd ksjdrK fiajd wxYj, ld¾h uKav,h i|yd fnda fkdjk frda. ^fmdaIK&

j,g wod, wjOdkï idOl .ek mqyqKqùï ieisjdrhka ie,iqï lsÍu ms<sn| idlÉPd lsÍug WmfoaYl lñgq /iaùï meje;afõ'

ÿïfld< Ndú;h keje;aùu i|yd ffjoH ks,OdÍ $ fnda fkdjk frda. yd ffjoH ks,OdÍ $ udkisl fi!LH ms<sn| mqyqKqlrejka mqyqKq lsÍfï jevigyka meje;aùu'

ffjoH ks,OdÍ $ fnda fkdjk frda. i|yd fmdaIKh ms<sn| mqyqKqlrejka mqyqKqlsÍfï jevigyka meje;aùu yd Èia;%slal uÜgñka fmdaIKh ms<sn| mqyqKq jevigyka meje;aùu'

Page 47: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 47

Y%S ,xld .=jka úÿ,s ixia:dj u.ska ±kqj;a lsÍfï jevigyka meje;aùu' Y%S ,xld rEmjdyskS ixia:dj u.ska ±kqj;a lsÍfï jevigyka meje;aùu' ksfrda.S Ôjk rgd uOHia:dk i|yd l%shdldrlï lrf.k hdu i|yd wjYH WmlrK

fnodyeÍu' JICA NPP yd fi!LH wud;HdxYfha iyNd.S;ajfhka ia:dk 5 la y÷kdf.k ;kshu

l%shd l< yels kj ;dCIKsl reêr mSvk udml tu ia:dk j, iú lsÍu' JICA NPP j, iyNd.S;ajfhka fld<U Èia;%slalfha y÷kd.;a ia:dk 10 l t<suyka

úYd, ±kaùï mqjre bÈlsÍu' lrdmsáh" fudKrd.," l,auqfka hk m%foaYj, fnda fkdjk frda. ksjdrK jevigyk

i|yd wjYH WmlrK ñ,§ .ekSug wruqo,a fjka lsÍu' mdie,a <uqka i|yd ksfrda.S Ôjk rgdjka ms<sn| jevigyka j,g wjYH wdOdr

iemhSu' ish¿u Èia;%slalhkays fnda fkdjk frda. ksjdrKh yd md,kh i|yd fmdaIKfhys

jeo.;alu ms<sn| mqyqKq jkakka i|yd foaYK meje;aùu' Èia;%slalhl ia:dk lsysmhl fiajd kshqla;slhka i|yd fnda fkdjk frda. ms<sn|

mÍlaIdjka isÿ lsÍu' m%cdj i|yd fnda fkdjk frda. .ek mqyqKq lsÍfï yd ±kqj;a lsÍfï jevigyka mq;a;,u Èia;%slalfha fnda fkdjk frda. i|yd wod, úoHd.dr myiqlï jeä ÈhqKq

lsÍu' ish¿u fi!LH wdh;k j, fiajd ia:dkfha jHdhdu jevigyk hgf;a iajdhq YdÍßl

jHdhdu mqyqKq lsÍu' fnda fkdjk frda. úYsIaG;d Wf<f,a wdishdkq iyfhda.S;djhg iudrïNl W;aijhg

Wmldr lsÍu (ASCEND) yÈis wk;=re je,elaùu i|yd ±kqj;a lsÍfï jevigyka i|yd ikaksfõok

Wmdhud¾. ie,iqï lsÍug WmfoaYk /iaùï meje;aùu' yÈis wk;=re je,elaùu i|yd mqyqKq w;afmd;la ks¾udKh lsÍu' fnda fkdjk frda. tallh u.ska rdcH wxYfha frday,a yd wod, fi!LH ffjoH

ks,OdÍka fj; rùkaø m%kdkaÿf.a W.% jiùu - 4 jk uqøKh fnod yeÍu' wdrlaIdldÍ m%cd jevigyk hgf;a m%:udOdr mqyqKq lsÍu' l%shdldrlï y÷kd.;a ksoka.; jl=.vq frda." wdiksla úI nj úu¾YKhg rcrg úYaj

úoHd,hg Wmldr lsÍu' JAICA NPP j,ska fnda fkdjk frda. je,elaùfï jevigyka i|yd mß;Hd. f,i

jdyk 3 la ,nd.ekSug lghq;= lsÍu' HLCS ys l%shdldÍ;ajhg Woõ lsÍug yd fnda fkdjk frda. tallfha ish¿ iólaIK

iudf,dapkhg WmfoaYl lñgq /iaùï meje;aùu' fnda fkdjk frda. l<ukdlrKfha m%:u f,aLKh uqøKh' wxf.dv udkisl fi!LH wdh;kfha ,smsøjH .nvdjla ia:dms; lsÍu' 2012 f,dal yoj;a Èkh i|yd ,xld§m" ;sklrka yd Daily News ys ±kqj;a

lsÍfï fj<| ±kaùï m< lsÍu' Y%S ,xld m%cd ffjoH úfYaI{ úoHd,fha jd¾Isl úoHd;aul ieisjdrhka meje;aùu' 2012 f,dal yoj;a Èkh udOH iuq¿j i|yd nek¾ folla yd isysjgk ilia

lsÍu'

Page 48: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 48

2012 ksl=;a lrk ,o pl%f,aL fiajh lrk ia:dk j, YdÍßl l%shdldrlï wdrïN lsÍu' 01-03$2012 m%d:ñl fi!LH /ljrKh hgf;a jk fnda fkdjk frda. l<ukdlrKfha

ud¾f.damfoaY ÈhqKq lsÍu yd t,s ±laùu' ksfrda.S Ôjk uOHia:dkfha wdjrK o;a; ,sms f,aLK .; lsÍug wdlD;s m;% yd frðiag¾ ilia lsÍu yd fnod yeÍu' fi!LH wdrCIK wdh;k j, we;s ksfrda.S Ôjk rgd uOHia:dk jHjia:dms; lsÍug ud¾f.damfoaY ilia lsÍu'

3'6 mdßißl yd jD;a;Sh fi!LH fi!LH wud;HdxYfha we;s jD;a;Sh yd mdßißl fi!LH tallh mdßißl fi!LHhg wod,j" wod, wud;HdxY yd wfkl=;a wdh;k iuÕ iïnkaëlrKh" m%dfoaYSh yd uOHu uÜgñka há;, myiqlï Yla;su;a lsÍu" mdßißl fi!LH m%YaK i|yd uyck fi!LH ld¾h uKav,h mqyqKq lsÍu" Èia;%sla uÜgñka jD;a;Sh fi!LH tall ia:dms; lsÍu" ld¾ñl wxYh we;=¿j b,lal.; ±ä wjOdkï iys; lKavdhï i|yd jD;a;Sh fi!LH ±kqj;a lsÍfï yd mqyqKq lsÍfï jevigyka i|yd j.lSï orkq ,efí jir 2012 yd 2013 cqks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï mdßißl fi!LH - 2012 m%Odk idlaId;a lr.ekSï mdßißl fi!LH m%YaK yd m%;sldr i|yd uyck fi!LH ld¾h uKav,h mqyqKq lsÍu' mdßißl fi!LH ud¾f.damfoaY yd m%;sm;a;s ÈhqKq lsÍu wdrïN lsÍu' frday,a j, fi!LHdrCIK wmøjH l<ukdlrK lghq;= Yla;su;a lsÍu' mdßißl fi!LH ms<sn| m¾fhaIK lghq;= lrf.k hdu'

2012 jif¾ lrk ,o l%shdldrlï uyck fi!LH ld¾h uKav,h i|yd Èia;%sla yd m<d;a uÜgñka mdßißl fi!LH

mqyqKq jevigyka meje;aùu ^jevigyka 5 la mj;ajk ,§& mdßißl fi!LH" jdhq ¥IKh yd fi!LHuh n,mEï" ld,.=Ksl úm¾hdi yd fi!LH n,mEï" wdmod l<ukdlrKh" fi!LH wmøjH l<ukdlrKh" c, ¥IKh yd fi!LH n,mEu hk lafIa;% wdjrKh úh'

frday,a j, riÈh yd úoHq;a wmøjH l<ukdlrK moaO;sh wdrïN lsÍu' mdßißl fi!LH jevigyka yd .eg¿ ms<sn| wka;¾ wdxYsl iyfhda.S;djhla we;s

lsÍu' f,dal nexl= wruqo,a jHdmD;s j, l%shdldÍ ie,eiau ilia lsÍu iy fi!LH wxYfha

ixj¾Ok jHdmD;sh ^fi!LH wmøjH l<ukdlrK l%shdldrlï& ia:dms; lsrsu jD;a;Sh fi!LH yd wdrCIKh 2012 jif¾ m%Odk idlaId;a lr.ekSï jD;a;Sh fi!LH yd wdrCIKh ms<sn| ±kqj;a lsÍu' ìï uÜgfï jev lrk

^fi!LH ld¾h uKav,h& fi!LH ffjoH ks,OdÍ" uyck fi!LH mÍlaIl jD;a;Sh fi!LH ms<sn| mqyqKqùï meje;aùu' mdßißl fi!LH m%YaK iq¿ l¾udka;lrejka yd fjk;a /lshd kshqla;slhkaf.a jD;a;Shuh m%YaK .ek wduka;%Kh lsÍug n,dfmdfrd;a;= úh' 2012 l=reKE., fi!LH ffjoH ks,Odrska yd uyck fi!LH mÍlaIljreka 30 fofkl= , wkqrdOmqr yd kqjr Èia;%slal j, mqyqKq lrk ,§'

fiajlhkaf.a jD;a;Sh fi!LH yd iqrlaIs;;dj ms<sn| ±kqj;a lsÍu jeä lsÍu' k.r iNdfõ l=Kq wÈk fiajlfhda jeks iudcfhka fldkaù we;s lïlrejka Wfoid jD;a;Sh fi!LH m%j¾Okh lsÍfï jevuq¿ wïmdr Èia;%slalfha meje;aùu'

Page 49: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 49

l%shdj i|yd idCIhka - m¾fhaIK jHdmD;shla meje;aùu u.ska wOHhkfhka .ïmy yd l¿;r hk Èia;%slalhkays iq¿ mßudK l¾udka;lrejkaf.a fi!LH m%YaK y÷kdf.k" wOHhkh lr fidhd.;a lreKq u.ska Y%S ,xldfõ fujeks fiajlhkaf.a .eg¿ j,g ms<s;=re fiùu yd ueÈy;a ùï j¾Okh lsÍu' fjk;a m¾fhaIK wOHhkhka u.ska ms<sld .eg¿j yd úI iys; wmøjH neyer lrk ia:dk wi, jdih lrk m%cdjf.a fi!LHhg we;s wys;lr n,mEï fidhd ne,Su

3'7 j;= yd kd.ßl fi!LH Wmdh ud¾. wruqK wfkl=;a m%foaY j, yd iudkj imhk uyck fi!LH yd i;aldr fiajd j, .=Kd;aul Ndjh jeä ÈhqKq lsÍu' kd.ßl ck.ykfha ksjdrK yd m%j¾Ok fi!LH ueÈy;a ùï Yla;su;a lsÍu' wruqKq j;= ck.ykhg imhd we;s i;aldr yd uyck fi!LH fiajd j, .=Kd;aul nj

jeäÈhqKq lsÍu' kd.ßl m%foaY j, cd;sl yd m<d;a md,k wêldÍka hgf;a imhk fi!LH fiajdjka

w;r iïnkaOhla we;s lsÍu yd kd.ßl ck.ykhg imhk uyck fi!LH fiajdj Yla;su;a lsÍu'

l%shdldrlï wud;HdxYh u.ska mjrd .kakd ,o j;= frday,a j, f.dvke.s,s yd wfkl=;a

myiqlï jeäÈhqKq lsÍu niakdysr m<df;a" l¿;r Èia;%slalfha .Slshklkao frday, re' 4"470"816'00 l

úhoñka w¿;ajeähd lsÍu' niakdysr m<df;a" l¿;r Èia;%slalfha ksõ pegf,a frday, w¿;ajeähd lsrsu uOHu m<df;a kqjr" kqjrt<sh" ud;f,a iy u,a,shdmamqj frday,a re' 5"000"000'00

l úhoñka w¿;ajeähd lsÍu' W!j m<df;a" nÿ,a, frday, my; i|yka wfkl=;a wdh;ko iuÕska re' "815"924'16 l úhoñka m%;sixialrK lrk ,§ (

o lkj/,a, ffjoH ks, ksjdi o frdfíßh ffjoH ks, ksjdi

hQßh ffjoH ks, ksjdi inr.uqj m<df;a" ^lE.,a, yd r;akmqr& re' 4"877"177'80 la yd re' 1"728"667'88 l úhoñka my; i|yka wdh;k kjSlrKh lrk ,§ ( ueoafolkao j;= fnfy;a Yd,dj weye,shf.dv j;= fnfy;a Yd,dj lEr., j;= fnfy;a Yd,dj fodf,diafj, j;= fnfy;a Yd,dj fkdkafmarsh,a j;= fnfy;a Yd,dj fiis,agka j;= fnfy;a Yd,dj mdï.d¾âka j;= fnfy;a Yd,dj .,;=r j;= fnfy;a Yd,dj uq;aj.,a, j;= fnfy;a Yd,dj ñ,a,jeáh j;= fnfy;a Yd,dj j,fndv j;= fnfy;a Yd,dj ksrswe,a, j;= fnfy;a Yd,dj

Page 50: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 50

´md; j;= fnfy;a Yd,dj mqiaie,a,dj j;= fnfy;a Yd,dj mSkalkao j;= fnfy;a Yd,dj j;= wxYfha fiajd b,a¨u imqrd,Su i|yd udkj iïm;a ixj¾Okh i|yd n|jd .ekSï rch u.ska mjrd.kakd ,o frday,a j,g ffjoH ks,OdÍka 39 la wkqhqla; lsÍu

iy j;= frday,a j,g mßmQrl ffjoH ld¾h uKav,h wkqhqla; lsÍu' iqÿiqlï ,;a j;= mjq,a fi!LH fiajd ks,Odßkshka m<d;a iNdj,g wka;¾.%yKh lsÍu' j;= wxYfha ck.ykh i|yd ud;D yd <ud fi!LH lghq;= wdjrKhg m<d;a 5

lg ^niakdysr" ol=K" inr.uqj" W!j yd uOHu& mjq,a fi!LH fiajd ks,OdÍka 86 la wkqhqla; lsÍu'

fi!LH ld¾h uKav,fha Odß;d ixj¾Okh j;= wxYfha j;= ffjoH iyldr whg ±kqu" mqyqKqj yd wdl,am by, kexùu i|yd f;Èk mqyqKq jevigyka l¿;r cd;sl fi!LH úoHdh;kfha§ meje;aùu' ksjdrK fi!LH wxYh

jeisls,s bÈ lsÍï lghq;= niakdysr m<d; jeisls,s 484 uOHu m<d; jeisls,s 433 ol=Kq m<d; jeisls,s 354 W!j m<d; jeisls,s 100

fmdaIK ;;a;ajh jeäÈhqKq lsÍu j;= wxYhg uOHidr" ÿïfld< ms<sn| ±kqj;a lsÍfï jevigyka meje;aùu' m%cd lKavdhï fiajfhys fhoùug ^j;= mjq,a fi!LH fiajd ks,OdÍ fldÜGdY 1

ne.ska& we;=,;a ù we;s uõjrekaf.a lKAvdhu iïmQ¾K fldg we;'^fjkafldg we;s m%;smdok ñ,shk 1&

f;dr;=re yd ikaksfõok o;a; kej; uqøKh lsÍu iïmQ¾K fldg we;' ^fjkafldg we;s m%;smdok ñ,shk 5'2 hs&

fmdaIK fiajdjka ;lafiare lsÍug p¾hd fjkiaùï jevigyka we;s lsÍu' ±kg l%shd;aul fjñka mj;S' ^fjkafldg we;s m%;smdok ñ,shka 1 hs&

fi!LH ld¾h uKav,h u.ska taldnoaO fmdaIK jevigyka we;s lsÍug mqyqKq lsÍu ^fjkafldg we;s m%;smdok ñ,shk 2'5&

ud;D Wmldrl lKavdhï mqyqKqj i|yd fmdaIK wdrlaI .eg¿ iïnkaO jevigyk ;ju;a l%shd;aul fõ' ^fjkafldg we;s m%;smdok ñ,shk 2&

m<d;a $ Èia;%slal ;=< fmdaIK ie,iqï ixj¾Okh lsÍu" l%shd;aul lsÍu yd fufyhùu u.ska tajd we.hSu' ^fjkafldg we;s uqo, re" 825"000&

fmdaIK m%YaK ms<sn|j j;= wxYfha l<uKdlrejka yd rdcH ks,OdÍka fyd¢ka ±kqj;a lsÍu yd f;dr;=re jHdma;sh' ^fjkafldg we;s uqo, re' 175"000&

m¾fhaIK yd iólaIK uOHu m<df;a yqkakia.sßh j;af;a fmdaIK fi!LH iólaIKhla isÿ lsÍu' m<d;a 5 l iudf,dapk /iaùï meje;aùu yd tl;= lr.;a o;a; u.ska oekg

f;dr;=re ixÑ;hla fkdue;s neúka tu o;a; u.ska f;dr;=re ixÑ;hla ilia lsÍu'

Page 51: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 51

3'8 ksfrdaOdhk fiajd Y%S ,xldj 2005 cd;Hka;r fi!LH fr.=,dis hgf;a kS;suh jYfhka ne£ mj;sk f,dal fi!LH ixúOdkfha idudðl rgj,ska tlls' tfukau Y%S ,dxlsl ck;djg ydkslr úh yels f,v frda. Y%S ,xldjg we;=¿ ùfï yelshdj je,elaùug yd md,khg wod,j fuu fr.=,dis l%shd;aul lsÍfï j.lSug fi!LH wud;HdxYh ne£ isà' tu.ska ixpdr yd fj<|du Tiafia cd;Hka;rj isÿúh yels ixl%uKsl frda. fndaùu je,elaùu wfmalaId flf¾' fuu tallh m%Odk jYfhkau ie,ls,a,g .kq ,nkafka ksfrdaOdhkh yd frda. je,elaùu" 1897 wd{d mk;g wkqj yd wka;¾cd;sl fi!LH fr.=,dis (IHR – 2005) l%shd;aul lsÍuhs' fuu.ska wfmalaId lrkq ,nkafka cd;Hka;r fj<|dfï§ yd ixpdrfha§ uyck fi!LH iqrlaIs;;djhg isÿjk ;¾ck j,§ iQodkïj isg iduQyslj tajdg m%;spdr ±laùu ;=<ska jvd;a iqrlaIs; f,dalhla we;s lsÍuhs' fï wkqj fi!LH wud;HdxYfha ksfrdaOdhk tallh yd jix.; frda. úoHd wxYh wka;¾cd;sl fi!LH fr.=,dis l%shd;aul lsÍfï flakaøia:dkh f,igo m;afldg we;s w;r" f,dal fi!LH ixúOdkh wka;¾cd;sl fi!LH fr.=,dis flakaøia:dkh f,ig ´kEu fõ,djl m%fõY úh yels flakaøia:dkhla fõ' my; i|yka ia:dkhka u.ska Y%S ,xldfõ ksfrdaOdhk fiajd lghq;= isÿ lrkq ,nhs' jrdh fi!LH ld¾hd,h" fld<U jrdh iyldr fi!LH ks,OdÍ ld¾hd,h" ffjoH m¾fhaIK wdh;kh ^tkak;a muKs& fi!LH ks,OdÍ ld¾hd,h" lgqkdhl nKavdrkdhl cd;Hka;r .=jka f;dgqfmd, jrdh fi!LH ld¾hd," .d,a, iy ;%sl=Kdu,h jrdh fi!LH ld¾hd,h yïnkaf;dg" u;a;, cd;Hka;r .=jka f;dgqfmd, 2012 fmnrjdß isg 2013 cqks olajd w;alr.kakd ,o ch.%yKhka

o¾Ylhka 2011 2012

ksl=;a lrk ,o j,x.= iy;sl ixLHdj 30 421 furgg meñKs .=jka hdkd ixLHdj 21,013 22,620 ksfrdaOdhk i|yd bosrsm;a lrk ,o .=jka .uka 17,286 19,463

ksfrdaOdhk i|yd lrk ,o .=jka .uka 14,834 16,629

meñKs u.Ska ixLHdj 2,964,646 3,209,370 msg;a jQ u.Ska ixLHdj - - mÍlaId lrk ,o ixLHdj 436 453 mYapd;a urK mrSlaIK i|yd wêlrK ffjoH ks,Odrs fj; ksoyia lrk ,o .Kk

20 22

ish osú ydks lr.ekSï iïnkaOfhka fpdaokd ,o .Kk

16 26

26 idjoH fpdaokd ,o ixLHdj - 01 idjoH wjjdo l< ixLHdj - - lrk o ikSmdrlaIl mrSlaIK ixLHdj - 110 wdydr mk; hgf;a mrSalaId lrk ,o wdydr idïm,a 04 fok ,o fmda,sfhda tkak;a ud;%d ixLHdj - - ld¾h uKav<hg fok ,o fi!LH wOHdmk jevigyka

78 68

nelaáSrShdfùoS úYaf,aIKh yd .kakd ,o c, idïm,a 09 18

Page 52: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 52

fld<U jrdfha fi!LH ld¾hd,h u.ska isÿ lrk ,o l%shdldrlï

o¾Ylhka

meñKs fk!ld .Kk

ly WK i|yd ,nd fok ,o tkak;a

ksl=;a lrk ,o

iy;slhka

mÍlaId lrk ,o mqoa.,hska .Kk

m<uq ld¾;=j 1085 30 56 - fojk ld¾;=j 1085 23 43 01 f;jk ld¾;=j

1098 20 42 03

y;rjk ld¾;=j

967 14 47 -

fnd/,a, ffjoH m¾fhaIK wdh;kfha fi!LH ld¾hd,h u.ska isÿ lrk ,o l%shdldrlï

tkak;a m%udKh ud;%djka .Kk ly WK 4078 fudf,a WK 57

fmda,sfhda 243

3'9 ;reK" jeäysá" wj;eka yd wdndê; mqoa.,hka i|yd /ljrKh ;reK" jeäysá" wj;eka yd wdndê; jQ ckhdf.a fi!LH /ljrKh i|yd fi!LH wud;HdxYfha we;s flakaøia:dkh jkafka ;reK" jeäysá" wj;eka yd wdndê; jQjka i|yd jQ tallhhs' fuu tallh u.ska fhdjqka ñ;=re fi!LH fiajdj i|yd wju m%ñ;Ska uqøKh fldg ;sfí' ñkamiq jeäysá fi!LH m%;sm;a;sh l%uj;aj bÈßm;a lsÍug kshñ;h' Y%S ,xld udkj ysñlï fldñIka iNdj u.ska wNHka;r" wj;ekajQjkaf.a fi!LH whs;Ska t,s olajd we;' cdkuh úlD;Ska" Èkm;d wk;=re yd ks;r we;sjk iajNdúl úm;a u.ska we;sjk wdndê; ;;a;ajh jeä ù we;s ksid fjka fldg we;s iïm;a kej; kej;;a fjka lsÍug wjYH ù we;' ;dlaIKfha ÈhqKqj yd f.da,ShlrKh;a iuÕu rfÜ ;reK ckhdf.a we;sjk iudc fjkialï" Ôjk rgdfõ fjkialï" fh!jk úfha m%ckl fi!LHg we;s by, leue;a;" fhdjqka úfha yd ;reK wh i|yd fi!LH /ljrK hk fiajdjka j, m%;sjHQylrKhla isÿ lsÍu' 2012 isg 2013 cQ,s olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï jeäysá /ljrKh ckjdß 24 jk Èk jeäysá fi!LH /ljrKh i|yd úúO úkhdkql+, m%fõYhka

ms<sn| kshuq lñgqjla fi!LH f,alï ld¾hd,fha§ jHjia:dms; lsÍu' ckjdß 24 yd wfm%a,a 1 hk Èkhkays jeäysá yd wdndê; fi!LH /ljrK fiajd

ms<sn| WmfoaYl lñgq /iaùula meje;aùu' niakdysr m<df;a Y%S ,xld cd;sl frdayf,a /ljrKh imhkakka yg mqyqKq

lrkakka mqyqKq lsÍfï jevigyka meje;aùu' uehs ui 28 jk Èk jeäysá fi!LH /ljrKh i|yd fiajd imhkakka yd

wOHhk jD;a;slhkaf.a cd,h Yla;su;a lsÍu i|yd WmfoaYk lñgq /iaùï meje;aùu'

Page 53: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 53

l|dk" Èia;%sla frday," kshdul jeäysá ñ;% frday,la f,ig ilia lsÍug ie,iqï lsÍu yd wdrïN lsÍug lghq;= lsÍu' ^lafIa;% pdßld we;=,;a fõ&

fi!LH wud;HdxY Y%jKd.drfha§ 2013 cQ,s 19 fjks Èk jeäysá fi!LH /ljrKh i|yd ,shdmÈxÑ ffjoH ks,OdÍkag mqyqKq jevigyka ilia lsÍu'

rdc.sßh" úlafgdaßhd ksjdifh ys 2013 cQ,s ui 25 yd 30 hk Èkhkays§ wdndê; yd jeäysá whf.a fi!LH jeäÈhqKq lsÍug ±kqj;a lsÍfï jevigyka meje;aùu'

;reK jif¾ ckjdß ui 31 jk Èk fi!LH wud;HdxYh hgf;a we;s uy frday,a" uQ,sl

frday,a yd m¾hka; tall j, we;s ;reK ñ;=re fi!LH fiajd uOHia:dk j,g wkqhqla; fldg we;s ffjoH ks,OdÍka i|yd iudf,dapk /iaùï mj;ajk ,§'

uy frday,a" uQ,sl frday,a yd m¾hka; tall j,g wkqnoaOj we;s ;reK ñ;=re fi!LH fiajd uOHia:dk j, we;s ld¾h uKav,hg Ôjk ksmqK;d Odß;d ixj¾Okh yd we.hSu .ek mqyqKq lrkakka mqyqKq lrk jevigyka mj;ajk ,§'

jif¾ uehs ui 21 jk Èk yd cqks 10 jk Èk uyr.u uqL fi!LH wdh;kfha mdie,a oka; Ñls;ailjßhka i|yd Odß;d ixj¾Okh yd Ôjk ksmqK;d ms<sn|j ±kqj;a lsÍfï jevigyka mj;ajk ,§'

2012 jif¾ fkdjeïn¾ ui 19 isg 23 olajd niakdysr m<df;a fi!LH ffjoH ks,Odrs ld¾hd, j,g wkqhqla;j mqyqKq jk WmdêOdÍka i|yd Y%S ,xld cd;sl frdayf,a" fi!LH fiajh ms<sn| ±kqu yd mqreoao we;slrùfï jevigyka ^isß;a yqre mqyqKq jevigyka& mj;ajk ,§'

wdndê; 2012jif¾ cQ,s 19 fjks Èk yd 2013 jif¾ ud¾;= ui 14 fjks Èk wdndê;

;;a;ajhg m;ajQ mqoa.,hskaf.a fi!LH ms<sn| kshdul lñgq /iaùula mj;ajk ,§' jif¾ ckjdß 24 yd wfm%a,a 1 fjks Èkhkays jeäysá yd wdndê; jQjka i|yd jQ

fi!LH fiajdj ms<sn| WmfoaYk /iaùula mj;ajk ,§' ud¾;= 14 jk Èk Autism ^´áiï& i|yd WmfoaYl iNd /iaùula mj;ajk ,§' úfYaI /ljrKh wjYH <uqkaf.a fi!LH m%j¾Okh i|yd l%shdldÍ ie,eiaula

ilia lsÍu yd ´áiï <uqkaf.a (Autism Children) ;;a;ajh ms<sn| m%.;s iudf,dapk /iaùï meje;aùu'

wfm%a,a ui iudc fiajd wud;HdxYfha§ úfYaI wjYH;d we;s <uqka i|yd jevigyka ms<sn| m%.;sh iudf,dapk /iaùï mj;ajk ,§'

wfkl=;a l%shdldrlï lka weiSfï ÿ¾j,;d u.yerùu yd ìysrs Ndjh ms<sn| oekqj;a lsÍfï

jevigykla Y%S ,xld cd;sl frdayf,a mQ¾j iSudjdisl ffjoHjreka i|yd 2013 cQ,s ui 30 yd 31 hk foÈk ;=< meje;aùu'

Page 54: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 54

3.10 cd;sl uOHidr iy oqïfld< wêldrsh 2006 wxl 27 ork cd;sl uOHidr iy oqïfld< wèldrs mk; l%shdjg kexùu i|yd jir 2007 os cd;sl uOHidr iy oqïfld< wèldrsh ia:dms; lrk ,os' fuu mkf;a uQ,sl wruqK jkqfha oqïfld< iy uOHidr Ndú;fhka jekiSug m;ajk wkd.; mrmqr oqïfld< iy uOHidr Ndú;fha m%;súmdl ms<n|j oekqïj;a lrñka tajd je<elaùug wod, kS;S l%shd;aul lsrsuhs' cd;sl wêldrsh u.ska iqrd noq ks,Odrska" fmd,sia ks,Odrska" uyck fi!LH mrSlaIljreka wdos n,h,;a ks,Odrska hgf;a mkf;a úê úOdk l%shdjg kexùug wjYH lghq;= isoq lrkq ,nhs' fuys m%Odku ld¾hhka jYfhka úúO wkq.%dyl wdh;k u.ska oqïfld< yd uOHidr Ndú;h ms<sn|j osh;a lrkq ,nk fj<| oekaùï‚ m%pdrK jevigyka wdosh ;ykï lsrsu fukau wjqreoq 21 ka my, mqoa.,hka yg oqïjeá yd uOHidr úlsKsu ;ykï lsrsu iy uyck;dj .ejfik m%isoaO ia:dkhkays oqïmdkh ;ykï lsrsug wjYH mshjr f.k we;' Bg wu;rj wm rfá oqïfld< j,ska f;dr mrsirhla ks¾udKh lsrsu i|yd wjYH ks¾foaY yd l%fudamdhka ms<sn|jo fufyhqï yd wêlaIK lghq;= o cd;sl uOHidr iy oqïfld< wèldrsh u.ska isoq lrkq ,nhs' cd;sl uOHidr iy oqïfld< wèldrs uKav,h idudcslhka 09 fofkl=f.ka hqla; jk w;r úúO md¾Yjlrejka iy fi!LH wud;HdxYh u.ska m;alrk ,o ffjoH lafIa;%h yd oqïfld< yd uOHidr ksIamdokhka ms<sn|j mD:q, w;aoelSï ,;a mqoa.,hka 05 fofkl=f.ka iukaú; fõ'

fi!LH wud;H ffu;%smd, isrsfiak ue;s;=ud úiska ish Oqrld,h ;=, oqïfld< yd uOHidr Ndú;hg tfrysj f.k hk jev ms<sfjf,ys Yla;su;a Ndjh w.h lrkq jia f,dal fi!LH ixúOdkh úiska 2013 jif¾ oqïfld< yd uOHidr ùfrdaê oskfhaos t;=udg f.da,Sh iïudkhla msrskuk ,os'

Page 55: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 55

04' m%;sldr fi!LH fiajd frda.S i;aldrl fiajd wdh;k ixúOdkh ù we;af;a tajd u.ska imhkq ,nk ffjoH fiajdjka j, ;;a;ajh wkqj yd tu ffjoH wdh;k j, m%udKh wkqjh' fuu ffjoH m%;sldrl wdh;k m%d:ñl" oaù;shsl yd ;D;Shsl uágï j, mj;s' m%d:ñl m%;sldrl uOHia:dk j, isg YslaIK frday,a yd cd;sl frday, olajd fuu ffjoH fiajd wdh;k jHdma;j we;' frda.S i;aldrl wdh;k my;ska olajd we;s mrsos j¾.SlrKh l< yel 1. Y%S ,xld cd;sl frday, 2. YslaIK frday,a 3. m<d;a uy frday,a 4. osia;%sla uy frday,a 5. uQ,sl frday,a ^tA iy ì& 6. m%dfoaYsh frday,a ^tA"ì"is& 7. uOHu fnfy;a Yd,d

fuu frda.S i;aldrl fiajdjka f¾LSh wud;HdxYh hgf;a fyda m<d;a iNdjka hgf;a mrsmd,kh lrkq ,efì' m%;sldr i|yd frda.Ska fhduqlsßfïa úfYaIs; jq l%ufõohla oekg wm rfá fkdue;' fï ksid m%d:ñl i;aldrl fiajd wdh;k u. yrsñka frda.Ska oaù;shsl yd ;D;shsl wdh;k fj; fhduqùula olakg ,efì' fï ksid fndfyda wjia:dj, m%d:ñl frda.S i;aldrl fiajd wdh;k ksis mrsos Ndú;hg fkd.kakd w;r oaù;shsl yd ;D;shsl wdh;kj, wêl frda.Ska ixLdjla we;s njla olakg we;' úfYaIs; jq frda.S i;aldrl wdh;k j, ^udkisl" laIh frda." ms<sld frda. jeks& frda.sfhl= idudkHfhka frday,l isák osk m%udKh jeä njla olakg ,efì' fï yereK úg wksl=;a frday,aj, isák frda.sfhl= idudkHfhka frday,l kej;s isák osk m%udKh wvqùula o olakg ,efì'

f.jqK jif¾ úfIaYs; ch.%YK lsysmhla ---------

úYsIaG iqj fiajd iemhSu fjkqfjka cd;sl M,odhs;d iïudkh Y%S chj¾Okmqr frday,

inr.uqj m<d;a .%dñh m%cdj fjkqfjka úfYaIs;

wlaIs m%;sldr jevigyka jHdma; lsrsu

Page 56: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 56

uQ,sl ffi, mgl noaOh - YslaIK frday, lrdmsáh

fmd,a f.ähla ysi u; m;s; jq orejl= lrdmsáh YslaIK frdayf,a ffjoHjrekaf.a m%;sldr j,ska wk;=rej iqjm;aj isák whqre

l=reKE., m<d;a fi!LH fiajd fomd¾;fïka;= mrsY%fha rdcH fiajlhska i|yd ia:dms; fldg

we;s iqj;d mshi

Page 57: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 57

4'1' Y%S ,xld cd;sl frday, fuu frday, ,xldfõ mj;sk úYd,;u YslaIK frday, jk w;r cd;sl uágfï we;s m%Odk;u yd tlu frday,hs' fuys we|ka 3300 la muK we;s w;r fuh ol=Kq wdishdfõ úYd,;u frday, jYfhkao ie,fla' ;jo fuu frday, ffjoH iy Y,H ffjoH lghq;= i|yd cd;sl uágfuka fhduq lsrsug we;s wdh;kh f,io ie,fla' fuh jdágq 106 lskao Y,Hd.dr 35 lska oeä i;aldr tall 12 lska iy wksl=;a úfYaIs; tall j,ska iukaú;h' fuu frday, úfYaIs; yd yosis wk;=re wxYhlskao iukaú; jk w;r tu.ska uq,sl jYfhka frda.Ska yg ld¾hlaIu jq fiajdjla imhkq ,nhs'

myiqlï we|ka ixLHdj 3249 jdágq ixLHdj 106 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 115

ffjoH ks,Odrska 603

fyo ks,Odrska 2,169

ffjoH ridhkd.drfõoSka 85

T!IOfõoSka 81

úlsrK Ys,amSka 69

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 3,315,862

tlaia f¾ mrSlaIK 226,137

úfYaI úlsrK úu¾YK 10,060

iS gS ialEka mrSlaIK 39,369

m%Odk ie;alï 23,334

iqˆ ie;alï 40,406

tï' wd¾'whs' 8,425

f;jk jdágq ixlS¾Kh újD; lrñka

Page 58: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 58

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 remsh,a ñ,shk 649l úhoñka jdÜgq 08lska" we|ka 450 lska yd frda.S wê i;aldr

we|ka 32 lska iukaú; f;jk jdÜgq ixlS¾Kh iïmQ¾K lsrSu

remsh,a ñ,shk 2918 l úhoñka cd;sl wmiaudr uOHia:dkh ia:dms; lsrsfï lghq;= fï osk j, isÿ flf¾'

ndysr frda.S wxYh fjk;a ia:dkhl ia:dms; lsrsfï jHdmD;sh remsh,a ñ,shk 200l úhoñka isÿ lsrsfï lghq;= oekg wdrïN lr we;'

mrsmd,k lghq;= fjkqfjka cd;sl frday, yd iïnkaê; cd;sl oka; wdh;kfha boslsrsï lghq;= oekg isÿ lr f.k hkq ,nhs'

4'2 YslaIK frday,a 4'2'1 uykqjr YslaIK frday, uykqjr uy frday, ,xldfõ fojk úYd,;u uy frday, jk w;r uOHu m<df;a ck;djg wjYH ;D;shsl i;aldr fiajd imhk m%Odk;u wdh;kho fõ' fuys ldhsl ffjoH" Y,H ffjoH" kdrsfõo ffjoH" ud;D yd <ud frda. hk wxY j,g wu;rj wlaIs" W.=r lk kdih" fu!;% ,sx.sl moaO;sh wdY%s; úfYaIs; frda." oka; Y,H ffjoH" jl=.vq m%;sldr wxYh" iakdhq ffjoH wxYh" ms<sld ffjoH wxYh wdos frda.S i;aldrl fiajdjkag wjYH Wm wx.hka rdYshlao we;=,;a fõ' meh 24 mqrdu l%shd;aul fuu frdayf,ys Y,Hd.dr 11 la iy oeä i;aldr tall 08 la we;=,;afõ' fuhg wu;rj úfYaIs; Y,H l¾u .Khg .efkk yDo Y,H l¾u" yDo nhsmdia ie;alï" reêr kd, ie;alï" yd jl=.vq noaO lsrsï wdosho isoq lrkq ,nhs'

myiqlï we|ka ixLHdj 2"291 jdágq ixLHdj 91 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 80

ffjoH ks,Odrska 562

fyo ks,Odrska 1,140

ffjoH ridhkd.drfõoSka 56

T!IOfõoSka 47

úlsrK Ys,amSka 38

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls %hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 18,331,191

tlaia f¾ mrSlaIK 194,087

úfYaI úlsrK úu¾YK 818

iS gS ialEka mrSlaIK 27,476

m%Odk ie;alï 24,831

Page 59: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 59

iqˆ ie;alï 29,884

tï' wd¾'whs' 5,724

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 ffjoH jdÜgq ixlS¾Kfha b;srs boslsrSï re' 387l úhoñka isÿ lsrSu

remsh,a ñ,shk 02 l úhoñka ndysr frda.S tallfha jeä oshqKq lsrsu

remsh,a ñ,shk 93l úhoñka idhk ixlS¾Kfha boslssrsï wdrïN lrk ,os' ms<sld m%;sldr tallfha boslssrsï wdrïN lrk ,os' 4'2'2 W;=re fld<U YslaIK frday,

kj Y,Hd.dr ixlS¾Kh újD; lrñka

W;=re fld<U YslaIK frday, .ïmy osia;s%lalfha mj;sk tlu ;D;sl i;aldr imhk frday, jk w;r ndySr frda.S tallhla wNHka;r frda.S yd idhk myiqlï imhk wdh;kh fõ'le,Ksh úYajúoHd,fha ffjoH mSGfha uypd¾h tallh"lodk fyo mqyqKq mdi, fuu frday,g wkqnoaOj lghq;= lrk neúka Wmdê wfmlaIl ffjoH isiqkaf.a yd mYapd;a Wmdê wfmalaIl ffjoHjrekaf.a mqyqKqlsrSïj, Wiia .=Kd;aulNdjhla wfmalaId lrhs' fuhg wkqnoaOj mj;sk rd.u mqkre;a:dmk frday, u.ska frda.Ska i|yd rla;jd;fõoh yd mqkre;a:dmk fiajdjka imhkq ,nhs' fuhg wu;rj l|dk osia;%sla frday,o fuhg wkqnoaOj we;' ;jo lsrsn;af.dv msysà ;e,SiSñhd tallho fuu frday,g wh;a fõ' fuu ;e,SiSñhd tallhg wu;rj <ud úl,dx. tallh" tlagfrd – iafgdu,a idhkh (Entero – Stomal

i;aldr idhkh) úld,dx. WmlrK ieoSfï mdi, miq.sh jir lsysmh ;=, kj tall f,i ia:dms; lrk ,os'

myiqlï we|ka ixLHdj 1,421 jdágq ixLHdj 32

Page 60: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 60

udkj iïm;a ms<sn| úia;rh ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 38

ffjoH ks,Odrska 286

fyo ks,Odrska 781

ffjoH ridhkd.drfõoSka 37

T!IOfõoSka 32

úlsrK Ys,amSka 15

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 97,363

tlaia f¾ mrSlaIK 1,558,117

úfYaI úlsrK úu¾YK 359

iS gS ialEka mrSlaIK 19,600

m%Odk ie;alï 7,712

iqˆ ie;alï 14,289

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 wd¾:sl ixj¾Ok wud;HdxYfha iyfhda.h iys;j bos flfrk yosis wk;=re

tallfha jev lghq;= kej; wdrïN lrk ,os' remsh,a ñ,shk 15"7 l úhoñka wdudY wdka;%Sl yd fu!;% ,sx.sl Y,Hl¾u i|yd

jk Y,Hd.dr ixls¾Kh ksu lrk ,os' 4'2'3 ol=Kq fld<U YslaIK frday, fuu frday, l¿fndaú, m%foaYfha mssysgd we;' fuu.ska iakdhq Y,H yd yDo Wria Y,H ffjoH fiajd yereK úg wksl=;a w;HjYH ffjoH fiajdjka rdYshla frda.Skayg imhkq ,nhs' fuu frday, chj¾Okmqr úYaj úoHd,fha Wmdê wfmlaIl ffjoH isiqkaf.a idhk lghq;= iy m¾fhaIK lghq;= i|ydo mYapd;a Wmdê wfmalaIl ffjoHjrekaf.a wOHk lghq;= i|ydo myiqlï imhkq ,nhs'

myiqlï we|ka ixLHdj 1,098 jdágq ixLHdj 34 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 45

ffjoH ks,Odrska 380

fyo ks,Odrska 768

ffjoH ridhkd.drfõoSka 33

Page 61: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 61

T!IOfõoSka 36

úlsrK Ys,amSka 15

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 1,149,704

tlaia f¾ mrSlaIK 159,944

úfYaI úlsrK úu¾YK 17,458

iS gS ialEka mrSlaIK 7,347

m%Odk ie;alï 11,650

iqˆ ie;alï 18,154

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 ndysr frda.S wxYh" m%d:ñl i;aldr tallh" Wm úfYaI{ wxY i|yd jdÜgq"

Y,Hd.dr ixlS¾Kh yd ridhkd.drh hk wxY iys; uy,a 08l f.dvke.s,af,a lghq;= oekg isÿ flfrñka mj;shs' jHdmD;sfha iuia: úhou remsh,a ñ,shk 457 ls'

jdÜgq wxl 1-3" 5-7" yd 9-11 hk tall j, jeisls,s myiqlï j¾Okh lrk ,os' ld¾h uKav, ks, ksjdi j, w¿;a jeähdjka ksu lrk ,os' 4'2'4 ldi,a ùoSfha ldka;d frday,

fuu frday, ud;D iy ldka;d frda. i|yd jq úfYaIs; frday,la jYfhka kï fldg we;' Wmdê wfmalaIl ffjoH isiqka" mYapd;a Wmdê wfmalaIl ffjoHjreka" fyoshka iy mjq,a fi!LH fiaúldjka ioyd mqyqKq uOHia:dkhla f,io fuh myiqlï imhhs' ;jo fuu frday, ;;a;aj l<ukdldrK jevigyka ioyd jq wdo¾Y wdh;khla f,io fi!LH wud;HdxYh yd tlaj mqyqKq lghq;= isoq lrkq ,nhs'

myiqlï we|ka ixLHdj 444 jdágq ixLHdj 06

Page 62: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 62

udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 14

ffjoH ks,Odrska 105

fyo ks,Odrska 318

T!IOfõoSka 11

úlsrK Ys,amSka 03

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 247,595

tlaia f¾ mrSlaIK 3,536

úfYaI úlsrK úu¾YK 305

m%Odk ie;alï 7,421

iqˆ ie;alï 2,694

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 frday, fj; meñfKk frda.Skaf.a kEoEhka i|yd /oS isàfï Yd,djla frday,a

lñgqfõ iyfhda.fhka bos lrk ,oS' kj ndysr frda.S wxYh yd idhk f.dvke.s,af,a lghq;= remsh,a ñ,shk 146l

úhoñka bos flfrñka mj;shs'

u, wmjdyk moaO;sh remsh,a ñ,shk 30l úhoñka ksu lrk ,os'

4'2'5 rscafõ wd¾hd <ud frday,

jhi wjqreoq 12 olajd jq <uhskag wjYH ish,qu frda.S i;aldrl fiajdjka imhk cd;sl uágfï <ud frday, fuh fõ' we|ka 885 lska iukaú; fuu frdayf,ys <uhska i|ydu úfYaIs; jq ffjoH iy Y,Hd.dr myiqlï o we;=<;ah' fuu frdayf,a ndysr frda.S wxYfhka osklg <ud frda.Ska 2500 lg muK m%;sldr lrkq ,nhs'

fjo fyo .=re iqj keK msre wOHdmk tallh újD; lrñka

Page 63: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 63

jd¾Islj tkak;a lrkq ,nk <uhska ixLHdj 50"000 muK jk w;r úfYaIs; m%;sldr ioyd osklg <uhska 250 la muK we;=<;a lrkq ,nhs" ;jo meh 24 mqrdu yosis wk;=re fiajdjka ioyd fuu frday, újD;j mj;s' tfukau <ud frda. i|yd jq YslaIK frday,a myiqlï fukau Wmdê wfmalaIl ffjoH isiqka" mYapd;a Wmdê wfmalaIl ffjoHjreka yd fyoshka i|yd mqyqKq lghq;= myiqlïo imhkq ,efì'

myiqlï we|ka ixLHdj 910 jdágq ixLHdj 22 úfYaI tall 07

udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 53

ffjoH ks,Odrska 300

fyo ks,Odrska 687

ffjoH ridhkd.drfõoSka 31

T!IOfõoSka 29

úlsrK Ys,amSka 13

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 1,184,975

tlaia f¾ mrSlaIK 72,636

úfYaI úlsrK úu¾YK 13,911

iS gS ialEka mrSlaIK 2,803

m%Odk ie;alï 2,158

iqˆ ie;alï 4,387

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 -2013 tï'wd¾'whs'ialEka hka;%h i|yd ñ,shk 20l úhoñka f.dvke.s,a,la bos lsrSu

fvx.= frda. wê i;aldr tallhla frdayf,a úYajúoHd, tallfha msysgqùu

Y,Hd.dr ixlS¾Kh m%;sixúOdkh lsrSu' remsh,a ñ,shk 222 l úhoñka yDo Wria Y,H tallfha boslsrsï ksu lsrsug

lghq;= flfrñka mj;s'

w¾O jYfhka boslr we;s f.dvke.s,a,la" iakdhq frda." jl=.vq frda. yd úl,dx. tall fjkqfjka Ndú;d lsrsug iqÿiq jk mrsos remsh,a ñ,shk 52'73 l úhoñka ilia lsrsug wjYH lghq;= flfrñka mj;s'

Page 64: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 64

4'2'6 o fidhsid ldka;d frday,

frday,a lghq;= ksrSlaIkh lrñka

fuu frday, m%ij yd kdrs m%Odk ;D;shsl i;aldr imhk frday,a j,ska tlla f,i ie,fla' fuu frday, u.ska Wmdê wfmalaIl ffjoH isiqka" mYapd;a Wmdê wfmalaIl ffjoHjreka" fyoshka yd mjq,a fi!LH fiaúldjkag mqyqKq lghq;= i|yd myiqlï imhkq ,nhs' we|ka 343 lska iukaú; fuh ud;D frda." ldka;d frda." kj Wm;a fiajdjka iy j|Ndjh fukau mjq,a ie,iqï lghq;= ioydo wjYH fiajdjka imhkq ,nhs' 2010 jif¾oS fuu frdayf,a isoqlrk ,o ore Wm;a ixLHdj 10"000 la muK jk w;r isoq lrk ,o Y,H l¾u ixLdj 5000 la muK fõ'

myiqlï we|ka ixLHdj 343 jdágq ixLHdj 05 úfYaI tall 06 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 09

ffjoH ks,Odrska 101

fyo ks,Odrska 318

ffjoH ridhkd.drfõoSka 11

T!IOfõoSka 08

úlsrK Ys,amSka 03

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 243,350

tlaia f¾ mrSlaIK 3,790

m%Odk ie;alï 3,341

iqˆ ie;alï 1,604

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 frday, i|yd w;jYH ffjoH WmlrK ñ,g .kakd ,os'

Page 65: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 65

4'2'7 fmardfoKsh YslaIK frday, fuu frday, idukH ffjoH" <ud frda." ud;D yd <ud frda.S fiajd" Y,H úl,dx. ldhsl ffjoH" udkisl ffjoH yd uqL yd ykql Y,H ffjoH wxY j, frda.Ska i|yd m%;sldr imhkq ,nhs' oeä i;aldr tallhla" oka; ffjoH oeä i;aldr tallhla" fkdfïre <ore oeä i;aldr tallhla iy m%d:ñl i;aldr tallhlska fuu frday, iukaú; fõ' úúO frda.S ;;ajhkag úfYaIs; jq idhk oskm;d fuu frdayf,a meje;afõ' ;jo fuu frday, Wmdê wfmalaIl ffjoH isiqka" mYapd;a Wmdê wfmalaIl ffjoHjrek fjkqfjka úúO wxY j,ska myiqlï imhkq ,nhs'

myiqlï we|ka ixLHdj 904 jdágq ixLHdj 18 úfYaI tall 04 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

ffjoH ks,Odrska ^oka; ffjoH we;=¿j&

216

fyo ks,Odrska 596

ffjoH ridhkd.drfõoSka 24

T!IOfõoSka 28

úlsrK Ys,amSka 13

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 710,960

tlaia f¾ mrSlaIK 29,922

úfYaI úlsrK úu¾YK 482

iS gS ialEka mrSlaIK 296

m%Odk ie;alï 9,442

iqˆ ie;alï 9,648

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 ñ,shk 27l úhoñka jdÜgq wxl 01 yd 02ys ìu ghs,a w;=rk ,oS' jdÜgq wxl 01"02"07 yd 08ys ì;a;sj, ghs,a iúlrk ,oS' ndysr frda.S wxYh we;=̂ uy,a lsysmhla ;Ska; wdf,am lr m%;sixialrKh lsrSu

Page 66: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 66

4'2'8 lrdmsáh YslaIK frday, fuh ,xldfõ ;=kajk úYd,;u YslaIK frday,hs' ol=Kq m<d; iy wjg frda.Ska yg fuu frday, u.saka wjYH frda.S i;aldrl fiajdjka imhkq ,nhs' reyqKq ffjoH msGhg wkqhqla; Wmdê wfmalaIs; ffjoH isiqka mqyqKq lsrsfï uOHia:dkhla f,io fuu frday, l%shd lrkq ,nhs'

myiqlï we|ka ixLHdj 1,721 jdágq ixLHdj 61 úfYaI tall 14 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 93

ffjoH ks,Odrska 371

fyo ks,Odrska 1,164

ffjoH ridhkd.drfõoSka 36

T!IOfõoSka 39

úlsrK Ys,amSka 18

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 2,305,141

tlaia f¾ mrSlaIK 134,801

úfYaI úlsrK úu¾YK 1,102

iS gS ialEka mrSlaIK 12,449

m%Odk ie;alï 12,067

iqˆ ie;alï 28,146

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013

c¾uksfha yefkdahs k.r isxy iudcfha wdOdrfhka <ud oeä i;aldr tallfha m<uq woshf¾ boslsrsï remsh,a ñ,shk 32l úhoñka ksu lrk ,o w;r 2jk woshrh

fuu jir ;=, ksu lsrsug wfmalaId flf¾’

Page 67: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 67

4.2.9 uyfudaor YslaIK frday, uyfudaor YsCIK frday," ,xldfõ oekg mj;sk úYd,u ud;D frday,aj,ska tlla fõ' ffjoH YsIHhkag" YSIH fyoshkag" YSIH mjq,a fi!LH fiaúldjkag" mYapd;a ffjoH Wmdê yodrK ks<OdrSkag ^kdr" m%ij yd <ore& mqyqKqj ,nd fok ol=Kq ,l mj;sk tlu ud;D frday, o fuh fõ'

myiqlï we|ka ixLHdj 369 jdágq ixLHdj 08 úfYaI tall 04 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 09

ffjoH ks,Odrska 69

fyo ks,Odrska 277

ffjoH ridhkd.drfõoSka 9

T!IOfõoSka 9

úlsrK Ys,amSka 3

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 145,485

tlaia f¾ mrSlaIK 3,388

úfYaI úlsrK úu¾YK 467

m%Odk ie;alï 4748

iqˆ ie;alï 1,973

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 remsh,a ñ,shk 26l úhoñka we|ka 54lska hq;a kj kdrs yd m%ij jdÜgq ixlS¾Khla boslsrSu kj jdÜgq ixlS¾Kh i|yd úÿ,s iemhqu ,nd oSu iakdhq oeä i;aldr tallh we;==̂ jdÜgq lsysmhla m%;sixialrKh lsrSu 4'2'10 wkqrdOmqr YslaIK frday, fuh ,xldfõ 05 jk úYd,;u YslaIK frday,hs' th W;=re ueo m<df;a ck.ykh ñ,shk 1'2 lg muK iy W;=re" kef.kysr iy jhU m<d;aj, ñ,shk 5 l muK ck.ykhlg wjYH frda.S i;aldrl fiajdjka imhkq ,nhs'

myiqlï we|ka ixLHdj 1,839 jdágq ixLHdj 42

Page 68: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 68

udkj iïm;a ms<sn| úia;rh ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 42

ffjoH ks,Odrska 248

fyo ks,Odrska 764

ffjoH ridhkd.drfõoSka 32

T!IOfõoSka 33

úlsrK Ys,amSka 15

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 1,219,639

tlaia f¾ mrSlaIK 102,542

úfYaI úlsrK úu¾YK 11,914

iS gS ialEka mrSlaIK 6,264

m%Odk ie;alï 12,563

iqˆ ie;alï 18,872

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 remsh,a ñ,shk 58la jeh jk NslaIq jdÜgq ixls¾Kfha jev lghq;= wdrïN lrk

,os' ld¾h uKav, ks, ksjdi bos lsrsfï jev lghq;= remsh,a ñ,shk 26l úhoñka

wdrïN lrk ,os'

4'2'11 uvl,mqj YSCIK frday, uvl,mqj YSCIK frday," kef.kysr m,df;a úYd,;u ;D;Sh uágfñ frday,hs' uvl,mqj Èia;%slalfha yd wjg Èia;%slal j, cSj;a jk ñ,shkhlg wêl ck;dj fuu frdayf,a fiajh ,nd.kS' uvl,mqj yd wjg Èia;%slalj,g jvd fyd| fiajhla ,nd §u i|yd fyo mdie,la yd udka;sjq frday,o fuu frday,g wkqhqla; lr we;' fyo mdie, u.ska fyo ks,OdÍka yd mjq,a fi!LH fiajd ks,OdßKshka i|yd mqyqKqj ,nd foa' ffjoH isiqka mqyqKq lsÍu i|yd kef.kysr úYaj úoHd,hg wkqnoaOj fi!LH fiajd msGhla" 2006 fkdjeñn¾ udifha§ wdrñN lrk ,§'

myiqlï we|ka ixLHdj 931 jdágq ixLHdj 37 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 31

ffjoH ks,Odrska 141

fyo ks,Odrska 378

Page 69: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 69

ffjoH ridhkd.drfõoSka 20

T!IOfõoSka 23

úlsrK Ys,amSka 10

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 638,047

tlaia f¾ mrSlaIK 57,528

iS gS ialEka mrSlaIK 4,702

m%Odk ie;alï 7,913

iqˆ ie;alï 1,578

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 uy,a 4lska iukaú; ms<sld m%;sldr ixls¾Kfha jev lghq;= wdrïN lrk ,o w;r ta i|yd remsh,a ñ,shk 160la jeh fõ hehs wfmalaId flf¾' uy,a 3lska iukaú; ms<sld mrsmd,k ixls¾Kfha jev lghq;= wdrïN lrk ,o w;r ta i|yd remsh,a ñ,shk 35la jeh fõ hehs wfmalaId flf¾' remsh,a ñ,shk 77l úhoñka uy,a 4lska iukaú; fmdÿ .nvd ixlS¾Kfha boslsrSï wdrïN lsrSu

remsh,a ñ,shk 47l úhoñka uy,a 3lska iukaú; úfYaI{ ffjoH ks, ksjdi boslsrSï wdrïN lsrSu

4'2'12 hdmkh YSCIK frday, W;=re m,df;a msysgd we;s hdmkh frday, hdmkh w¾Ooaùmfha cSj;a jk ñ,shk 1'2 muK ck;djg fiajh imhk m%Odk fhduq lsÍfñ uOHia:dkhhs'

kj uOH l%shdldrs f.dvke.s,a, újD; lrñka

myiqlï we|ka ixLHdj 1,250 jdágq ixLHdj 37

Page 70: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 70

udkj iïm;a ms<sn| úia;rh ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 49

ffjoH ks,Odrska 172

fyo ks,Odrska 309

ffjoH ridhkd.drfõoSka 21

T!IOfõoSka 19

úlsrK Ys,amSka 13

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 938,415

tlaia f¾ mrSlaIK 136,145

úfYaI úlsrK úu¾YK 13,140

iS gS ialEka mrSlaIK 13,505

m%Odk ie;alï 12,312

iqˆ ie;alï 22,212

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 chsld wdh;kfha remsh,a ñ,shk 2900l m%;smdok hgf;a frdayf,a uOHu l%shd;aul tallhka (Central Function Unit) bos lsrsfï lghq;= oekg wdrïN lr we;' chsld m%;smdok hgf;a bos lrkq ,enq f;uy,a jdÜgq ixls¾Kfha boslsrSï wjidk lrk ,oS' remsh,a ñ,shk 36l úhoñka /êr nexl=j boslsrSï wdrïN lsrSu

4'2'13 cd;sl wlaIs frday, ÈhqKq ;dCIKh yd .=Kd;aul fiajhla ,nd foñka wCIs ffjoH fiajdj i|yd Y%S ,xldfú uOHia:dkh f,i l%shd lrkafka fld<U wCIs frday,hs' wCIs frda. i|yd úfYaI{ fiajhla cd;shg imhhs'

úIka 2020 jevigyk hgf;a rshoqre uy;=kag weia lKakdä ,ndfoñka

Page 71: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 71

myiqlï we|ka ixLHdj 477 jdágq ixLHdj 17 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 14

ffjoH ks,Odrska 60

fyo ks,Odrska 158

T!IOfõoSka 05

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 41,619

m%Odk ie;alï 14,326

iqˆ ie;alï 6,224

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 frda.S wê i;aldr fiajd tallhla bos lsrSu uyck wlaIs idhk ixLHdj 22la meje;aùu uÕska ck;dj oekqj;a lsrSu kj oDIaáú;dk tallhla újD; lsrSu 4'3 m,d;a uy frday,a 4'3'1 m,d;a uy frday, l=reKE., fuu m,d;a uy frday, ;D;Sh frday,la f,i uOHu m<df;a ñ,shk 2'2 la muK ck.ykhlg iy W;=re kef.kysr m,d;aj, ie,lsh hq;= ck m%;sY;hlg fiajh imhhs' udihla ;=, frda.Ska 21"537lg muK fkajdisl m%;sldr imhhs' fuu frday, u.ska Èklg ndysr frda.Ska 1"576 lg muK m%;sldr ,nd fohs' óg wu;rj i;sfha Èk 6 l§ úfYaI{ fiajd idhk rdYshla o fiajd imhhs'

myiqlï we|ka ixLHdj 1,771 jdágq ixLHdj 60 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 45

ffjoH ks,Odrska 308

fyo ks,Odrska 1,161

ffjoH ridhkd.drfõoSka 42

T!IOfõoSka 39

úlsrK Ys,amSka 17

Page 72: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 72

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 1,041,626

tlaia f¾ mrSlaIK 82,613

úfYaI úlsrK úu¾YK 524

iS gS ialEka mrSlaIK 5,926

m%Odk ie;alï 12,277

iqˆ ie;alï 23,838

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 - 2013 ud;D yd <ore tallh boslsrSfï 11 jk woshr wdrïN lsrSu uqˆ;ekaf.h iys; f.dvke.s,af,a jy, m%;sixialrKh lsrSu w;=re ffjoH fiajd f.dvke.s,a, mqˆ, a lsrSfï 11 jk woshr wdrïN lsrSu

4'3'2 m,d;a uyfrday, r;akmqrh r;akmqr Èia;%slalfha yd inr.uqj m,df;a ck;djg fiajd imhkq ,nk fuu m,d;a uy frday, we|ka 978 lska iukaú; fú' fuu frday, ;=, isoqlrkq ,enq úúO boslsrsï yd oshqKq lsrSï u.ska frda.Skaf.a m%;sldr fiajd oshqKq lsrsu yd úfYaI .=Kd;aulNdjh jeä lsrSfï jevigyka u.ska frda.Skag jvd fyd| .=Kd;aul fiajdjla ,ndos we;'

myiqlï we|ka ixLHdj 1,057 jdágq ixLHdj 21 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 33

ffjoH ks,Odrska 159

fyo ks,Odrska 644

ffjoH ridhkd.drfõoSka 28

T!IOfõoSka 24

úlsrK Ys,amSka 13

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 685,577

tlaia f¾ mrSlaIK 84,506

úfYaI úlsrK úu¾YK 30,106

iS gS ialEka mrSlaIK 5,712

m%Odk ie;alï 7,803

iqˆ ie;alï 17,701

Page 73: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 73

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 re ñ,shk 383l úhoñka yosis wk;=re tallh bos lrñka mj;S re ñ,shk 38l úhoñka jdÜgq 7 isg 16 olajd jHdma; lsrSfï 11 jk woshr isÿ flfrñka mj;S re ñ,shk 23'6l úhoñka fojk uyf,a jdÜgq ixlS¾Kh mqˆ,a lsrSu T!IOyf,a hlv rdlal iúlsrSu iïmQ¾K lsrSu 4'3'3 m,d;a uy frday, nÿ,a, W!j m,df;a m%Odk ;D;Shsl i;aldr frday, nÿ,a, uy frday, jk w;r" fuu.ska W!j m,df;a ck;dj i|yd úfYaIs; fiajdjla imhkq ,efì'

myiqlï we|ka ixLHdj 1,375 jdágq ixLHdj 41 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 31

ffjoH ks,Odrska 149

fyo ks,Odrska 589

ffjoH ridhkd.drfõoSka 28

T!IOfõoSka 30

úlsrK Ys,amSka 12

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 752,647

tlaia f¾ mrSlaIK 90,995

úfYaI úlsrK úu¾YK 1,110

iS gS ialEka mrSlaIK 14,256

m%Odk ie;alï 12,532

iqˆ ie;alï 11,501

m%Odk idlaId;a lr.ekSï - 2012-2013

ffjoH jdhq moaO;sfha Odrs;dj jeä lsrSu i|yd kj hka;%hla iú lsrSu re' 3'2l úhoñka ikSmdrlaIl moaO;sh kùlrKh lsrSu kj jdÜgq yd idhk ixlS¾Kh kj ia:dkhk ia:dms; lr tys lghq;= ia:dms; lsrSu re' 1'5l úhoñka kj ndySr frda.S wxYh i|yd Tlaiscka iemhqu jHdma; lsrSu re' 1'9l úhoñka m%;sixialrKh lsrSu

Page 74: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 74

4'4 Èia;%sla uy frday,a 4'4'1 Èia;%sla uy frday, yñnkaf;dg yñnkaf;dg Èia;%slalfha úYd,;u frday, fuu osia;%sla uy frday, fú' Y,H ffjoH" m%ij yd kdßfú§ iy <ud ffjoH hk m%Odk úfYaI{ fiajd o wCIs" lK" W.=r" kdih iñnkaO úfYaI{ ffjoH fiajh" ifñ frda. yd udkisl frda. ms<sn|j úfYaI{ ffjoH fiajdjkao imhkq ,efì' Wmldrl fiajdjka jk úlsrK" jHdêfúo" rla;fúo yd wêlrK ffjoH úfYaI{ fiajdjka l%shd;aul fú'

myiqlï we|ka ixLHdj 588 jdágq ixLHdj 12 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 17

ffjoH ks,Odrska 83

fyo ks,Odrska 376

ffjoH ridhkd.drfõoSka 16

T!IOfõoSka 17

úlsrK Ys,amSka 06

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 862,309

tlaia f¾ mrSlaIK 22,367

úfYaI úlsrK úu¾YK 5,424

m%Odk ie;alï 3,210

iqˆ ie;alï 6,829

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 - 2013 we|ka 700la iys; kjSk myiqlï j,ska iukaú; kj frday,la bosfjïka mj;sk

w;r tys weia;fuska;=.; uqo, we'fvd' ï,shk 60ls' remsh,a ï,shk 11l úhoïka wxl 1"2"3"4 iy 5 hk jdgsgq w¿;ajeähd lr idhk

myiqlï iys; tall njg m;alsrSu isÿ lrk ,oS' remsh,a ï,shk 1'8 l úhoïka u<dmjdyk moaO;s ms<silr lsrSï isÿ lrk ,oS

Page 75: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 75

4'4'2 Èia;%sla uy frday, wñmdr wñmdr Èia;%slalfha frda.Ska fhduq lsÍfñ m%Odk frday, wñmdr uy frday, jk w;r os.duvq,a, osia;s%lalfha 780"000 lg wdikak ck.ykhlg ;D;Shsl yd oaú;Shsl fiajdjka imhkq ,nhs'

fkajdisl frda.Ska i|yd wjYH myiqlï ,ndfoñka

myiqlï we|ka ixLHdj 589 jdágq ixLHdj 16 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 23

ffjoH ks,Odrska 126

fyo ks,Odrska 301

ffjoH ridhkd.drfõoSka 15

T!IOfõoSka 19

úlsrK Ys,amSka 05

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 362,111

tlaia f¾ mrSlaIK 21,249

úfYaI úlsrK úu¾YK 236

iS gS ialEka mrSlaIK 3,385

m%Odk ie;alï 4,047

iqˆ ie;alï 6,629

Page 76: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 76

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 - 2013 miq.sh wjqreÿ lsysmh uq¿,af,a wka;¾cd;sl iusudk /ilg md;% jQ fuu frday, YS

,xldfjs by< m%ï;sfhka hq;a ;;aj yd iqrCIs;Ndjh w;ska kso¾Ykd;aul frday,ls' kj wdmk Yd,dfjs boslsrSus lrk ,oS' ffjoH ks,OdrSka i|yd jQ ksjdi ixlS¾Kfha boslsrSus iïmq¾K lrk ,os'

4'4'3 Èia;%sla uy frday, l¿;r l¿;r Èia;%slalfha m%Odk frday, fuh fú'

myiqlï we|ka ixLHdj 803 jdágq ixLHdj 32 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 30

ffjoH ks,Odrska 175

fyo ks,Odrska 604

ffjoH ridhkd.drfõoSka 18

T!IOfõoSka 21

úlsrK Ys,amSka 09

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 558,316

tlaia f¾ mrSlaIK 78,308

úfYaI úlsrK úu¾YK 14,729

iS gS ialEka mrSlaIK 2,920

m%Odk ie;alï 4,047

iqˆ ie;alï 1,501

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 - 2013 kj WmlrKhkaf.ka iukaú; jQ wdydr msiSu i|yd Ndú;hg .efkk f.dvke.s,af,ys boslsrSus lghq;= ksu lsrSu' ud;D jdgsgq ixlS¾Kfha w¿;ajeähd lghq;= re' ï,shk 19'7 l úhoïka ksu lsrSu' Y,Hl¾u fiajdjka oshqKq lsrSu i|yd D Y,Hd.drfhys mq¿,a lsrSfus lghq;= re' ï,shk 21'6 l úhoïka isÿ fjïka mj;S' kj idhk f.dvke.s,af,a woshr I ys bos lsrsï ksu l, w;r tys iuia; úhou remsh,a ñ,shk 89ls

Page 77: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 77

4'4'4 osia;%sla uy frday, ud;r ud;r Èia;%slalfha msysá úYd,;u ;D;Shsl i;aldr frday, ud;r Èia;%sla uy frday, jk w;r" fuu.ska ud;r" yñnkaf;dg yd fudKrd., Èia;%slal j, ck;dj i|yd fiajdjka isÿ flf¾'

ud;r f.dv.u kj frday, újD; lsrsu

myiqlï we|ka ixLHdj 1,060 jdágq ixLHdj 38 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 28

ffjoH ks,Odrska 250

fyo ks,Odrska 780

ffjoH ridhkd.drfõoSka 28

T!IOfõoSka 30

úlsrK Ys,amSka 09

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 1,011,498

tlaia f¾ mrSlaIK 45,423

úfYaIs; úlsrK mrSlaIK 4,720

m%Odk ie;alï 11,302

iqˆ ie;alï 19,881

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 - 2013 f.dv.u m%foaYfha bos lrk ,o uy frdayf,a hà;, myiqlï ixj¾Okh i|yd remsh,a ñ,shk 280la jeh lrk ,os' f.dv.u frdayf,a T!IO .nvdj bos lsrsu remsh,a ñ,shk 24l úhoñka ksulrk ,os'

Page 78: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 78

remsh,a ñ,shk 19l úhoñka f.dv.u frdayf,a uD; Yrsrd.drh bos lrk ,os' ud;r uy frdayf,a ld¾h uKav, fkajdisl myiqlï by, kexúu ioyd remsh,a ñ,shk 3'3la jeh lrk ,os' jdÜgq wxl 18 yd 22 kúlrKh fjkqfjka remsh,a ñ,shk 6'8la jeh úh' jdÜgq wxl 26 kúlrKh ioyd remsh,a ñ,shk 8la jeh úh' remsh,a ñ,shk 60l úhoñka w;HjYH Y,H WmlrK yd ffjoH WmlrK ñ,hg .kakd ,os'

4'4'5' osia;%Sla uy frday, kqjrt<sh kqjrt<sh osia;%slalfha we;s tlu osia;%Sla uy frday, fõ' m%foaYfha ñ,shk 8 l ck;djg fiajd imhhs'

myiqlï we|ka ixLHdj 414 jdágq ixLHdj 13 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 23

ffjoH ks,Odrska 100

fyo ks,Odrska 186

ffjoH ridhkd.drfõoSka 14

T!IOfõoSka 12

úlsrK Ys,amSka 06

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 371,058

tlaia f¾ mrSlaIK 45,068

úfYaI úlsrK úu¾YK 5,624

m%Odk ie;alï 2,487

iqˆ ie;alï 7,249

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 - 2013 we|ka 600lska hqla; kj frday,a ixlS¾Khla bos lsrsu i|yd uq,sl lghq;= isÿ

flfrñka mj;shs' 2011 jir ;=, kj fiajdjka f,i úl,dx. idhkh "ms<Sld idhkh" rla;fõo

idhkh yd p¾u frda. idhkh wdrïN lrk ,os' ÿIalr ÿr neyer frday,a i|yd ridhkd.dr myiqlï ,nd osfï l%u fõohla yd

úfYaI{ wlaIs yd W.=r"lK"kdih" Y,H fiajd ,nd osfï l%u fõohla wdrïN lrk ,os'

fkdfïre <ore tallh" fN!; Ñls;ail tallh ridhkd.drh yd uOHu jkaOHdlD; iemhqï tallh hk tallj, mq¿,a lsrsï 2012 jir ;=, ksu lrk ,os'

Page 79: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 79

4'4'6' osia;%Sla uy frday, fudKrd., m%foaYfha 417"605 l ck;djlg m%;sldr ,nd fok fudKrd., osia;s%la uyd frday, fmroS m<d;a md,kh hgf;a mej;sh;a j¾;udkfhaoS f¾LSh wud;HdxYh hgf;a mrsmd,kh fõ'

myiqlï we|ka ixLHdj 370 jdágq ixLHdj 14 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 18

ffjoH ks,Odrska 149

fyo ks,Odrska 219

ffjoH ridhkd.drfõoSka 14

T!IOfõoSka 13

úlsrK Ys,amSka 04

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 567,129

tlaia f¾ mrSlaIK 41,073

úfYaI úlsrK úu¾YK 1,394

m%Odk ie;alï 3,805

iqˆ ie;alï 8,250

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 - 2013 kj isõ uy,a f.dvke.s,a,l bos lsrsï lghq;= remsh,a ñ,shk 400l úhoñka isÿ flfrñka mj;shs' wm c,h msrsisÿ lsrsfï moaO;sfhys hdka;%Sl fldgia iú lsrsfï lghq;= remsh,a ñ,shk 33"3 l úhoñka isÿ flfrñka we;' ï,shk 5.6l úhoïka miq iQ;sld.dr myiqlus iys; f.dvke.s,a,la bosfjïka mj;S. fyoshka i|yd jk fkajdisld.dr j, myiqlus jeä oshqKq lr" ldur 12la iys;j mq¿,a lsrSu" re. ï,shk 6.9 l úhoïka isÿ flfrïka mj;S'

Page 80: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 80

4'4'7' osia;%sla uy frday, fmdf<dkakrej fmdf<dkakrej osia;%slalfha 400"000 l muK ck;djlg" ;D;shsl fi!LH i;aldr fiajd imhk W;=re ueo m<df;a úYd,;u fi!LH wdh;khla jk fmdf<dkakrej osia;%sla uy frday, 2010-07-30 jk osk f¾LSh wud;HdxYfha mrsmd,kh hg;g mjrd .kakd ,os' fuu frday,ska uvl,mqj iy wïmdr osia;%sla ck;djgo wjYH fi!LH i;aldr fiajd imhkq ,nhs'

<ore iS á ialEka tallh wdrïN lrñka

myiqlï we|ka ixLHdj 697 jdágq ixLHdj 27 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 25

ffjoH ks,Odrska 173

fyo ks,Odrska 417

ffjoH ridhkd.drfõoSka 18

T!IOfõoSka 21

úlsrK Ys,amSka 08

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 462,256

tlaia f¾ mrSlaIK 58,840

úfYaI úlsrK úu¾YK 7,201

m%Odk ie;alï 4,319

iqˆ ie;alï 13,596

Page 81: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 81

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 -2013 remsh,a ñ,shk 30l úhoñka kj fyo ks,Odrs fkajdisl myiqlï mq¿,a lsrsï

jdgsgq 7lska iukaú; kj ffjoH jdgsgq ixlS¾Kh remsh,a ñ,shk 350l úhoñka ksu lrk ,os' remsh,a ñ,shk 36.8l úhoñka kj mrSCIKd.dr f.dvke.s,a,la boslrk ,oS. remsh,a ñ,shk 8'6l úhoñka fcaHIaG ffjoH ks,Odrs ks, ksjdi boslsrsï isÿlsrsu

4.4.8 lE.,a, osia;%Sla uy frday, lE.,a, osia;%slalh ;=, mj;sk úYd,;u frday, fjs.

myiqlï we|ka ixLHdj 746 jdágq ixLHdj 19 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 22

ffjoH ks,Odrska 129

fyo ks,Odrska 556

ffjoH ridhkd.drfõoSka 21

T!IOfõoSka 19

úlsrK Ys,amSka 07

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 822,549

tlaia f¾ mrSlaIK 42,210

m%Odk ie;alï 5,864

iqˆ ie;alï 10,362

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 -2013 remsh,a ñ,shk 358 l úhoñka kj isõ uy,a Y,Hd.dr yd Y,H jdÜgq ixls¾Khla bos flfrñka mj;s' remsh,a ñ,shk 15 l úhoñka frdayf,a wNHka;r ud¾. moaO;sh kúlrKh lrk ,os'

Page 82: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 82

4'5 uQ,sl frday,a 4'5'1 uq,sl frday, wlalrm;a;= wlalrm;a;= uy frday, wïmdr ksrs;os. m%foaYfha msysgd we;s w;r" tu m%foaYfha ï,shk 2.5 lg ck;djg fi!LH fiajd ,nd fohs'

myiqlï we|ka ixLHdj 264 jdágq ixLHdj 11 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 04

ffjoH ks,Odrska 50

fyo ks,Odrska 78

ffjoH ridhkd.drfõoSka 05

T!IOfõoSka 06

úlsrK Ys,amSka 03

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 324,000

tlaia f¾ mrSlaIK 13,500

úfYaI úlsrK úu¾YK 459

m%Odk ie;alï 1,608

iqˆ ie;alï 2,484

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 - 2013 kj T!IO .nvd ixls¾Kh 2011 jif¾ isg l%Shd;aul úu wdrïN úh' wNHka;r ÿrl:k yqjudre moaO;sh kúlrKh lrk ,os' fï wkqj ÿrl:k os.= 42 isg 100 olajd by, kexúK' Tlaiscka moaO;shla yd li, oykhla frday, ;=, ia:dms; lrk ,os'

4'5'2' uq,sl frday, l,auqfKa W;=r wïmdr fjr<nv ;Srefõ l,auqfka W;=r msysgd we;s úYd, frday,la f,i ie,fla.

myiqlï we|ka ixLHdj 413 jdágq ixLHdj 11

Page 83: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 83

udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 04

ffjoH ks,Odrska 45

fyo ks,Odrska 132

ffjoH ridhkd.drfõoSka 07

T!IOfõoSka 09

úlsrK Ys,amSka 03

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 135,551

tlaia f¾ mrSlaIK 11,664

úfYaI úlsrK úu¾YK 1,280

m%Odk ie;alï 1,887

iqˆ ie;alï 1,908

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 - 2013 remsh,a ñ,shk 52l úhoñka yosis m%;sldr tllfha jev lghq;= isÿ flfrñka mj;shs' 4'5'3 wIafrda*a wkqiaurK frday, - l,auqfKa ol=K wïmdr osia;%Slalfha msysgd we;s m%Odk frday,la jk w;r osia;s%lalfha úYd, ck;djlg fiajh imhhs.

myiqlï we|ka ixLHdj 333 jdágq ixLHdj 09 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 05

ffjoH ks,Odrska 55

fyo ks,Odrska 141

ffjoH ridhkd.drfõoSka 11

T!IOfõoSka 08

úlsrK Ys,amSka 03

Page 84: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 84

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 242,461

tlaia f¾ mrSlaIK 10,408

úfYaI úlsrK úu¾YK 962

m%Odk ie;alï 770

iqˆ ie;alï 2,992

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 - 2013 Y,H tallfha w¿;ajeähd lghq;= ksu lrk ,oS. 4'5'4 uq,sl frday, .ïfmd, fuu frday, uykqjr osia;%slalfha msysgd we;.

myiqlï we|ka ixLHdj 362 jdágq ixLHdj 9 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 03

ffjoH ks,Odrska 80

fyo ks,Odrska 178

ffjoH ridhkd.drfõoSka 07

T!IOfõoSka 10

úlsrK Ys,amSka 02

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 102,963

tlaia f¾ mrSlaIK 15,015

úfYaI úlsrK úu¾YK 75

m%Odk ie;alï 2,751

iqˆ ie;alï 3,836

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 - 2013 remsh,a ï,shk 8l úhoïka ndysr idhk f.dvke.s,a,o" mrSCIKd.dr f.dvke.s,a, iy ufkdaÑls;ail frda.S wxYfha boslsrSus lghq;= isÿ fjïka mj;S. ndysr frda.S wxYfhys boslsrSus lghq;= remsh,a ï,shk 8.8 l úhoïka isÿfjïka

mj;S.

Page 85: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 85

4'5'5 uq,sl frday, lka;f,a ;%Sl=Kdu,h osia;%Slalh ;=, mj;sk fuu frday, uOHu rcfha fi!LH wud;HdxYh hgf;a mj;shs'

myiqlï we|ka ixLHdj 240 jdágq ixLHdj 10 udkj iïm;a ms<sn| úia;rh

ldKavh 2012 foieïn¾ olajd

úfYaI{ ffjoHjreka ixLHdj 08

ffjoH ks,Odrska 48

fyo ks,Odrska 114

ffjoH ridhkd.drfõoSka 5

T!IOfõoSka 08

úlsrK Ys,amSka 02

2012 jir ;=< oS isÿlrk ,o uqˆ ls%hdldrlï ixLHdj ridhkd.dr mrSlaIK 113,456

tlaia f¾ mrSlaIK 8,842

úfYaI úlsrK úu¾YK 2,520

m%Odk ie;alï 774

iqˆ ie;alï 2,861

m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 - 2013 remsh,a ñ,shk 26l úhoñka mrsmd,k f.dvke.s,af,a 02jk uyf,ys bos lsrsï

lghq;= ksu úh.

4'6 úfYaI frday,a 4'6'1 cd;sl udkisl fi!LH wdh;kh fuh udkisl frda.Ska i|yd úfYaIs; fiajdjla imhk cd;sl uágfñ wdh;kh jk w;r " udkisl frda. m%;sldr i|yd wjYH ld¾h uKav,h mqyqKq lrk iy ióCIK mj;ajk m%Odk uOHia:dkho fú' uq,af,arshdfõ msysá w¾O m%;sldr ksjdi yd fyo úoqy, cd;sl udkisl fi!LH wdh;kh hgf;a md,kh jkq ,nhs' m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 remsh,a ñ,shk 1l úhoñka jeisls,s moaO;sfha kúlrK lghq;= ksu lrk ,os' wod, úfYAI{ ffjoHjreka m;a lsrsu;a iuyu ridhkd.dr fiajdjka mq¿,a lrk ,os'

Page 86: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 86

oekg mj;sk f.dvke.s,a,la kúlrKh fldg fndajk frda.Ska fjka lr ;nk tallhla ia:dms; lrk ,os'

äfukaIshd frda.h i|yd Woõ ,nd .; yels ÿrl:k wxlhla yd w;a fmd;la 2011 jir ;=,os ia:dms; lrk ,os

4'6'2 uyr.u ms<sld frday, ms<sld ms<sn| frda.Ska mÍCIKhg Ndckh lsÍu" ms<sld y÷kd.ekSu yd jeäÿr m%;sldr .ekSu i|yd m<uqfjkau fjkajQ m%Odk ;D;Shsl frday, uyr.u ms<sld uOHia:dkhhs' fuu frdayf,a jdágq 24 l we|ka 808 la we;s w;r" Y,Hl¾u" ridhksl m%;sl¾u" úlsrK m%;sl¾u" whãka m%;sldr yd ;j;a m%;sldr l%u u.ska m%;sldr imhhs' fï jk úg fuu frdayf,ys úfYaI{ ffjoHjreka 31 la" ffjoH ks,Odrska 174 la iy fyo ks,Odrska 438 la fiajfhys fhoS isáhs' m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 mrs;Hd. Ys,skaf.a remsh,a ñ,shk 160l wdOdr hgf;a ^ms<sld frda.Ska ioyd yqjudre ksjiakhla& woshr I yd II Cancer Transit Home bos lsrsï ksu lrk ,os' <ud ms,sld frda. tallfha mq¿,a lsrsï yd úÿ,s fidamdkhla iúlsrsfï lghq;= mrs;Hd.YS,Skaf.a wdOdr hgf;a isÿ lrk ,os' ffjoH oeä i;aldr tallh yd uOHu jkaOHd.D; iemhqï tallh ia:dms; lrk ,os' ridhkd.drh i|yd wjYH kúk WmlrK ñ<g .kakd ,os' ms<sld frda.Ska i|yd jk myiqlï mq¿,a lsrsfï wruqKska uy,a 07lska hq;a jdÜgq ixls¾Khla remsh,a ñ,shk 1150 l úhoñka bos lsrsfï uq,sl lghq;= oekg isÿ flfrñka mj;sh

4'6'3 isßudfjda nKavdrkdhl <ud frday, isßudfjda nKavdrkdhl <ud frday," YS% ,xldfú <uqka i|yd úfYaIs; fiajdjla iemhSu msKsi msysg jQ fojk <ud frday, fú' oekg fuu frdayf,a we|ka 157 la we;s w;r <ud frda." kj ckau" W.=r lK kdih yd <ud Y,H úfYaI{;djhka i|yd jdÜgq msysgd we;' fï jk úg fuu frdayf,a úfYaI{ ffjoH ks,Odrska 75 la" ffjoH ks,Odrska 153 la yd fyo ks,Odrska 136 la fiajfha fhos isá' m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 fuu frdayf,a ixj¾Ok jev lghq;= j, fojk woshr oekg l%shd;aul fjñka mj;shs' fuu woshr i|yd remsh,a ñ,shk 466la jeh jk w;r fï iu. wu;r we|ka 380la frday,g tla jkq we;' 4'6'4 <h frday, je,sir laIh frda.h yd <h frda. j,ska fmf,k frda.ska i|yd úfYaIs; m%;sldr ,nd oSfï wruqKska 1937 oS je,sir <h frday, ia:dms; lrk ,os' oekg osjhsfka mj;sk tlu <h frday, jk fuys we|ka 671 la we;' oekg fuu frdayf,ys úfYAI{ ffjoHjre 08la" ffjoH ks,Odrska 58la fyo ks,Odrska 147la fiajh lr;s' m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012-2013 remsh,a ñ,shk 18l úhoñka oeä i;aldr tallh mq¿,a lsrsfï lghq;= oekg isÿ lrf.k hkq ,efì

Page 87: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 87

5' m<d;a fi!LH fiajd 5'1 uOHu m<d;

m<d;a fi!LH m%jdyk fiajd kexùug wjYH lghq;= isoqlrñka ye¢kaùu uOHu m<d;g uykqjr" ud;f,a iy kqjrt<sh hk Èia;%slal wh;a jk w;r" tajdfha ck.yKh ms<sfj,ska 1"272"500" 442"000" 700"100 jk w;r N=ñ m%udKh j'ls'ó 664"227 ls' fuu m<df;a rcfha fi!LH fiajdjka m<d;a fi!LH fomd¾;fïka;=j u.ska mj;ajdf.k hkq ,nk fi!LH wdh;k 204 la ;=<ska imhkq ,efí' tfukau m<d; ;=< fi!LH ffjoH ks<Odrs fldÜGdY 45 lao" osia;s%la uy frday,a 02" m%dfoaYsh frday,a 88la o" uQ,sl m%;sldr tall 65 la o" úfYaIs; tall 18la o" m%dfoaYSh fi!LH fiajd wOHCI ld¾hd, 3 lao wh;a fõ'

f;,afoKsh frdayf,a kj yosis m%lskdr tallh jev wdrïN lrñka

Page 88: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 88

2012 iy 2013 jir cQkS olajd l%shd;aul m%Odk ld¾hhka uykqjr osia;%slalh yi,l fi!LH ffjoH ks,Odrs ld¾hd,fha Wvq uy, boslsrsu háy,., idhksl uOHia:dkh boslsrsu mxf.d,a,uv idhksl uOHia:dkh boslsrsu

ueKslayskak osia;%sla frdayf,a ndysr frda.S wxYh boslsrsu

.,amsys,a, osia;%sla frdayf,a ud;D jdágqj iy wNHka;r udra. moaO;sh boslsrsu

j;af;a.u osia;%sla frdayf,a ;dmamh boslsrsu

;s;a;mcac, osia;%sla frdayf,a ndysr frda.S wxYh iy Wvq uy, boslsrsu

f;,afoKsh uq,Sl frdayf,a uq¿;ekaf.h iy fkajdisld.dr w¿;ajeähd lsrsu

kdj,msáh osia;%sla uy frdayf,a fkajdisld.dr w¿;ajeähd lsrsu ud;f,a osia;%slalh

oUq,a, osia;%sla uq,sl frday, wêlrK ffjoH ks,Odrs ld¾hd,fha b;srsjev wjika lsrsu

oUq,a, osia;%sla uq,sl frdayf,a .s,kar: i|yd .rdchla boslsrsu

ud;f,a fi!LH ffjoH ks,Odrs ld¾hd,fha uõjreka i|yd /|S isáfï ia:dkhla ia:dms; lsrsu

y|qka.uqj osia;%sla frdayf,a ffjoHjreka i|yd rdcldrs ldurhla boslsrsu

b,qlal=Uqr osia;%sla frdayf,a ffjoH ks,Odrs ks, ksjdi jy,h iy uq¿;ekaf.h w¿;ajeähd lsrsu

ud;f,a m%dfoaYsh fi!LH fiajd wOHlaI ld¾hd,fha jy,h iy úoq,s moaO;sh w¿;ajeähd lsrsu kqjrt<sh osia;%slalh

rd., fi!LH ffjoH ks,Odrs ld¾hd,h w¿;ajeähd lsrsu

rsls,a,.ialv osia;%sla uQ,sl frdayf,a ud;D jdágqj iy fkajdisld.dr w¿;ajeähd lsrsu

j,mfka osi;%sala frdayf,a wd>d; tallhla ia:dms; lsrsu

yegka uyb,qmam,a,u m%foaYfha lafIa;% fi!LH ks,Odrska i|yd fkajdisld.dr ixlS¾Khla ia:dms; lsrsu kdj,msásh iy ud;f,a osia;%sla uy frday,a i|yd jd¾Isl fi!LH ie,iqï ilia lsrsu

kdj,msáh" ud;f,a osia;%sla uy frday,a iy oUq,a, uq,sl frday, fukau wksl=;a osia;%sla frday,a ioyd ffjoH WmlrK ñ,os .ekSu

uOHu m<df;a frda.S m%jdyk fiajdj iy T!IO fnod yerSï lghq;= Ylaa;su;a lsrsu i|yd .s,ka r: 03 iy f,drs r: 02 la ,ndoSu wdrïN lrk ,o kj jHdmD;s

chsld jHdmD;sfha wdOdr hgf;a f;,afoKsh uQ,sl frdayf,a myiqlï jeä oshqKq lsrsug wjYH lghq;q= lsrsu oslaTh uQ,sl frday, bkaoshdkq wdOdr hgf;a jeä oshqKq lsrsu

Page 89: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 89

5'2 kef.kysr m<d; ;%sl=Kdu,h osia;%sla uy frdayf,a f;uy,a jdágq ixlS¾Kgh újD; lrñka

ye¢kaùu kef.kysr m<d; wïmdr" uvl<mqj iy ;%sl=Kdu,h hk Èia;%slal j,ska iukaú; jk w;r tys úYd,;ajh j'ls'ó 9361 ls' ck.ykh ñ,shk 1'64 la fõ' kef.kysr m<df;a fi!LH fiajd mrsmd,k lghq;= wïmdr" l,auqfKa" uvl,mqj iy ;%sl=Kdu,h hk m%Odk fi!LH n, m%foaY 4 lg úuOH.;j we;' fi!LH fiajdjka iemhSu iඳyd ffjoH ks,Odrska 476 fofkl=ka ieoqï,;a frda.s i;aldr wdh;k 123 la kef.kysr m<d; ;=, ia:dms;j we;'

m%fNaoh Category 2012 foieïn¾ olajd

ffjoH ks,Odrs 476

fyo 727

ffjoH rihdkd.r ld¾ñl 48

T!IOfùoS 41

úlsrKfùoS 15

2012 iy 2013 jir cQkS olajd l%shd;aul m%Odk ld¾hhka f;damQ¾ osia;%sla frdayf,a kj ldka;d jdágqj uq¿;ekaf.h iy .s,kar: .rdch bÈ

lsÍu mq,auqfä osia;%sla frdayf,a fyo fkajdisld.drh boslsrsu ;%sl=Kdu,h osia;%slalfha bÉÉ,ïm;s osia;%sla frdayf,a fjoH ks,Odrs fkajdisld.drh

iy fiajl fkajdisld.dr 04 la boslsrsu

Page 90: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 90

;%sl=Kdu,h osia;%slalfha id;smqr .%dfudaoh fi!LH uOHia:dkh i|yd ,S nvq WmlrK ,ndoSu

;%sl=Kdu,h uy frday, ioyd uy,a 03 lska hq;a jdÒgq ixlS¾Kh boslsrsu ^weursflhdia wdOdr&

mq,qlduï osia;%sla frdayf,a <ore Éls;ail jdágqj iy miq m%ij jdágqj boslsrsu jd,ÉfÉk uQ,sl frdayf,a Y,H jdágq ixlS¾Kh boslsrsu fnda fkdjk frda. jevigyk fï hgf;a remsh,a ñ,shk 18 l úhoñka ;%sl=Kdu,h wïmdr iy uvl,mqj hk osia;%slalhkays hy osú uOHia:dk (Healthy Life Centers) 18 la m%;sixialrKh lrk ,o w;r tu uOHia:dk i|yd remsh,a ñ,shk 6 la muK jákd WmlrK ,ndfok ,os' frda. ksjdrK yd m%;sldr lghq;= j, ;;ajh iy .=Kd;aulNdjh by, kexjSu i|yd fndfyda fi!LH wdh;khkays tia 05 ixl,amh l%shdjg kxjk ,o w;r cd;sl M,odhs;d iïudk Wf<f,aoS wdh;k 13 la fjkqfjka M<odhs;d iïudk ysñ úh' 5'3 W;=re ueo m<d; ye¢kaùu W;=re ueo m<df;a m<d;a fi!LH fiajd fomd¾;fïka;=j úiska wkqrdOmqrh iy fmdf,dkakrej hk Èia;%slal fol i|yd fi!LH i;aldr fiajd iemhSu isÿ lrkq ,efí' N+f.da,Sh jYfhka fuu m<d;g j'ls'ó 10472 l m%foaYhla we;=,;a jk w;r ck.ykh ñ,shk 1'2 ls' ck.yk >k;ajh j'lS'ñ 1 lg 122'5 ls'

ueo m<df;a fi!LH wdh;k

je,slkao wdhq¾fùo uOHu fnfy;a Yd,dj újD; lrñka

Page 91: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 91

wdh;kh wkqrdOmqrh fmdf<dkakrej

W;=re ueo m<d;

m'fi!'fia'w ld¾hd, - - 01

m%d'fi!'fia'w ld¾hd, 01 01 02

fi!'ffj'ks ld¾hd, 19 07 26

uq,sl frday,a ^ì fY%aKsh& 03 01 04

Èid frday,a ^A tA fY%aKsh& 02 01 03

Èid frday,a ^ì fY%aKsh& 08 10 18

Èid frday,a ^is fY%aKsh& 26 - 26

m%d:ñl fi!LH fiajd tAll 23 10 33

tl;=j 82 30 113

2012 j¾Ih iy 2013 jir cQks udih olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï m<d;a fi!LH fiajd wOHlaI ld¾hd,h iy cSj ffjoH bxcsfkare tallh jeä oshqKq

lsrsu moúh uQ,sl frday, i|yd .s,kar: .rdchla iy .s,kar: rshoqrka i|yd ks,

ksjdi ixlSrKhla boslsrSu fydfrdõm;dk m%d:ñl fi!LH tallfha uq¿;ekaf.h boslsrsu ueojÉpsh osia;%sla frdayf,a .s,kar: .rdchla iy .s,kar: rshoqrka i|yd ks,

ksjdi boslsrSu yosis m%;sldr tallh boslsrsu iy w¿;ajeähd lghq;= - osia;%sla frday, ynrK ;Uq;af;a.u uQ,sl frday, i|yd idhk f.dvke.s,s ixlS¾Khla boslsrsu m%ij yd kdrs úfYaI{ ffjoHjrfhl=f.a fiajh ,nd.ksñka ;Uq;af;a.u uQ,sl

frdayf,a isfiarshka ie;alï lghq;= isoqlsrsu wdrïN lsrsu ksoka.; jl=.vq frda. ksjdrK jevigykla iy frda. wdjrK jevigykla W;=re ueo m<df;a l%shd;aul lrk ,os fi!LH wud;HdxYfha u. fmkaúu hgf;a “.%dñh iqj iyk lñgq” jevigyk 2012 jif¾ wdrïN lrk ,os' m<df;a úfYaIs; m%foaY wdjrKh lrñka “rka ìug wreK,q kñka cx.u iqj fiajd

jevigyk l%shdjg kxjk ,os moúh uQ,sl frday, i|yd kj jl=.vq ldkaoq fmrK tallhla ,ndfok ,os'

Page 92: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 92

5'4 jhU m<d; ye¢kaùu jhU m<d; N+ñfha j¾. m%udKh wkqj Èjhsfka miajk úYd,;u m<d; jk w;r ck.ykh wkqj Y%S ,xldfõ uq¿ ck.ykfhka 12] la wka;¾.; isõjk ia:dkfha miqjk m<d;hs' fuys ck.ykh 2"459"494 la jk w;r l=reKE., Èia;%slalfha 1"587"647 lao" mq;a;,ï Èia;%slalfha 858"147 lao jdih lrhs' fuu m<df;a ck.yk >k;ajh j'lS'ó 1 lg 311.9 ls' fuu m<df;a ck;djg fi!LH i;aldr fiajdjka m<d;a fi!LH fiajd fomd¾;fïka;=j úiska imhkq ,nk w;r tys m%Odk;ajh m<d;a fiL!H fiajd wOHCI orKq ,nhs' ta wkqj mßmd,kuh jYfhka jhU m<df;a fi!LH" foaYSh ffjoH" l%Svd iy ;reK lghq;= ms<sn| wud;HdxYh j.lSï orkq ,nhs' jhU m<df;a fi!LH fiajd fomd¾;fïka;=fõ m%Odk mßmd,k uOHia:dkh jkqfha m<d;a fi!LH fiajd wOHCI ld¾hd,hhs' th l=reKE., msysgd ;sfí' Bg wu;rj ms<sfj,ska l=reKE., iy mq;a;,ï Èia;%slal i|yd m%dfoaYSh fi!LH fiajd wOHCIjreka fofofkl= fiajfha fh§ isà' jhU m,df;a rcfha fi!LH wdh;k - 2012

l=reKE., mq;a;,u jhU m<d;

YsCIK frday,a 01 - 01 ossia;%sla uy frday,a - 01 01 uQ,sl frday,a ta nS iS 04 02 06 ossid frday,a ta nS iS 41 12 53 m%d:usl ffjoH uOHia:dk 54 33 87 fi!LH ffjoH ks,OdrS ld¾hd, 27 11 38

iajik frda. u¾ok jHdmdr 01 01 02 nrjd frda. u¾ok jHdmdr 01 01 02 uef,arshd frda. u¾ok jHdmdr 02 01 03

,sx.dY%;frda. u¾ok jHmdr 01 01 02 c,NS;sld frda. u¾ok jHdmdr 01 01 02

m,d;a mqyqKq uOHia:dk - - 01 udkisl fi!LH mqkre;a:dmk uOHia:dk 01 - 01

tl;=j 134 64 199 jhU m,df;a ish¿u uQ,sl frday,a iඳyd wê i;aldr tall ia:dms; lsrsug lghq;= lrk ,os'

Page 93: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 93

5'5' W;=re m<d; ye¢kaùu W;=re m<df;a fi!LH fiajd mßmd,kh m%dfoaYSh fi!LH fiajd wOHCIjreka hgf;a m%Odk fldÜGdY 5 lg úuOH.; lr we;' wdh;k cd,h úfYaIs; fiajdjka iys; frday,a Èid uyfrday,a jYfhkao" uQ,sl frday,a" m%dfoaYSh frday,a iy m%;sldr i;aldrl wdh;k jYfhka m%d:ñl ffjoH i;aldr tall" fi!'ffj'ks ld¾hd, iy frda. ksjdrK wdh;k jYfhka .%dfudaoh fi!LH uOHia:dk iy uef,aßhd u¾ok tall j,ska iukaú; fi!LH wdh;k 321 la u.ska iïnkaëlrKh lrkq ,efí' fuys ,d idudkH mßmd,kh i|yd wdh;k 08 lao" fi!'ffj'ks fldÜGdY hgf;a l%shd;aul mdie,a oka; idhk 17 lao tfukau m%;sldrl i;aldrl wdh;k 91 lao" fuu m<d; ;=< l%shd;aul fõ'

wvq myiqlï iys; m%foaYhkays fi!LH fiajd jeä oshqKq lsrsug kj .s,ka r: ,ndfoñka

2012 jir iy 2013 jir cQks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï hdmkh mkakdhs m%dfoaYsh mqyKq uOHia:dkh w¿;ajeähd lsrsu wÉpqfõ,S osia;%sla frdayf,a uD; YrSrd.dr wxYh w¿;ajeähd lsrsu fõ,kdhs fi!LH ffjoH ks,Odrs ld¾hd,h w¿;ajeähd lsrsu pdjlÉfÉrs uQ,sl frdayf,a uD; YrSrd.dr wxYh w¿;ajeähd lsrsu ukakdru ukakdru osia;%sla uy frdayf,a fkajdisld.drh iy ,h idhkh kjSlrKh lsrsu ;f,hsukakdru osia;%sla frdayf,a ndysr frda.s wxYh bosrslsr jjqkshdj jjqkshdj osia;%sla uy frdayf,a yosys m%;sldr tallh kjSlrKh lsrsu fyo mqyqkq uOHia:dkfha fouy,a f.dvke.s,a," uq¿;ekaf.h iy wdydr .kakd

Yd,dj w¿;ajeähd lsrsu ol=Kq jjqkshd m%foaYfha msysá fi!LH ffjoH ks,Odrs ld¾hd, w¿;ajeähd lsrsu

Page 94: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 94

jjqkshd

uqL" ykql yd uqyqfKa úlD;s;d iys; orejl= i|yd jjqkshdj uy frdayf,a ia:dms; fldg we;s úfYaIs; tallfhA m%;sldr ,ndfoñka uq,;sú uq,;sõ fi!LH ffjoH ks,Odrs ld¾hd,h boslsrsu ,shdmosÉ iy iyldr ffjoH ks,Odrs ld¾hd,h w¿;a jeähd lsrsu Tävqiqvdka ys fi!LH ffjoH ks,Odrs ld¾hd,h iy fkajdisldrh m%;sixialrKh

lsrsu mqoql=vqbrsmamq osia;%sla frdayf,a ndysr frda.s wxYh m%;sixialrKh lsrsu ls,sfkdÉÖ lkavfõ,S fi!LH ffjoH ks,Odrs ld¾hd,h" ,shdmosxÉ iy iyldr ffjoH ks,Odrs ld¾hd, iy ffjoH ks,Odrs ks, ksjdi m%;sixialrKh lsrsu wdrïN lrk ,os kj jHdmD;s uqL yd ykql Y,H m%;sldr tallhla iy úl,dx. m%;sldr tallhla ia:dms; lsrsu iS á ialEka myiqlï ia:dms; lsrsu kj hy osú uOHia:dk wdrïN lsrsu

Page 95: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 95

5'6 inr.uqj m<d; ye¢kaùu inr.uqj m<d; Y%S ,xldfõ ol=Kq uOHu l,dmfha msysgd ;sfnk w;r thg lE.,a, iy r;akmqr jYfhka Èia;%slal folla we;=,;a fõ' m<d;a fi!LH fiajd wOHCI hgf;a Èia;%slal fol i|yd m%dfoaYSh fi!LH fiajd wOHCIjreka fofofkl= l%shd;aul fõ' m<d;a fi!LH fiajd wOHCI ld¾hd,fhka r;akmqr iy lE.,a, Èia;%slal j, m%d'fi!'fia'w ld¾hd, iy uQ,sl frday,a 7 la iy Èid frday,a 14 la we;=¿j fi!LH wdh;k 124 l wëlaIK lghq;= isÿ lrkq ,efí' 2012 jir iy 2013 cqks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï frday,a 1000 jHdmD;sh hgf;a r;akmqr iy lE.,a, frday,a ys há;, myiqlï

ixj¾Okh lsrsu m%dfoaYsh fi!LH fomd¾;fïka;=j iඳyd ks, fjì wvúhla ia:dms; lsrsu m%dfoaYsh fi!LH fomd¾;fïka;=j iඳyd fi!LH f;dr;=re moaO;shla ia:dms; lsrsu

^uQ,sl fudähq, 04 we;=,;aj& c, Ns;Sld frda. md,khg iy wkjYH iqkL .yKh je,elaùug iqkL

jkaoHdlrK jHdmD;shla m<d; ;=, l%shd;aul lsrsu ^fï hgf;a 21000 muK iqkLhka jkaoHdlrKhg ,lalrk ,os&

m%d:ñl uÒgfï wlaIs idhk l|jqre meje;aùu lE.,a, osia;%slalfha wlaIs ldp jHdmD;shla ixúOdkh lsrsu yosis wk;=re je,elaùu iy yosis m%;sldr fiajd ixj¾Ok jHdmD;shla l%shd;aul

lsrsu

5'7 ol=Kq m<d;

fi!LH ld¾h uKaV<h we.hSug olaIsK iqj úrefjda jevigyk l%shd;aul lrñka ye¢kaùu ol=Kq m<d;g m%Odk jYfhka .d,a," ud;r iy yïnkaf;dg Èia;%slal we;=,;a fõ' úYd,;ajh j¾. lsf,daógr 5"872 ls' th Y%S ,xldfõ iuia: N+ñ m%udKfhka 8'45] ls' fuys udhsu jYfhka fnka;r .Õ iy l=Uqlalka Th ±laúh yelsh' fuu m<df;a cSj;a jk ñ,shk 2'5 muK ck;djg wjYH fi!LH fiajdjka iemhSug frda. ksjdrK yd m%;sldrl fiajd wdh;k 206 lska ikakoaOj ol=Kq m<d;a fi!LH fiajd fodm¾;fïka;=j ksrka;r lemùfuka l%shd lrkq ,nhs'

Page 96: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 96

iqj iúh cx.u fi!LH jevigyk l%shd;aul lrñka 2012 jir iy 2013 cqks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï iqj fiajd jD;a;slhkaf.a wdl,amuh j¾Okh Wfoid olaIsK iqj úrefjda jevigyk

l%shd;aul lrk ,os mqrmamdvqj mej;s fiajd >Khka i|yd kj n|jd .ekSï isoqfldg udkj iïm;a j¾Okh lsrSu i|yd l%shd lrk ,os' M,odhs;d j¾Ok jevigyka l%shd;aul lrk ,os' uõjrekaf.a ix.u" iqj iúh" olaIsK cSjk"s uõ msh fufyjr" iqj mQcd" iqj

leoe,a," isiq iqj Wodk wdoS fi!LH m%j¾Ok jevigyka l%shd;aul lsrsu cd;sl M,odhs;d iïudk jevigyfkaos m%dfoaYsh fi!LH fiajd wOHlaI ld¾hd,h ta fY%aKsfha wdh;khla jYfhkao m,df;a fi!LH wdh;k 22 la o iïudkhg md;%úh' wïn,kaf.dv osid frdayf,a osia;%sla ffjoH ks,Odrs ks, ksjdih boslsrsu wuqf.dv m%d:ñl i;aldr tallfha ffjoH ks,ksjdi w¿;ajeähd lsrsu Wvq.u uQ,sl frday, i|yd tlaia lsrK tallhla boslsrsu kshd.u osia;%sla frdayf,a uD; YrSrd.drh boslsrsu lUqremsáh uQ,sl frdayf,a isõ uy,a f.dvke.s,a,la boslsrsu oslaje,a, osid frdayf,a fojk iy f;jk jdágq fukau jeisls,s moaO;sh

w¿;ajeähd lsrsu foKshdh uQ,sl frday, i|yd úfYaI{ ffjoH ks, ksjdi boslsrsu ñoafoKsh m¾hka; tallfha jeisls,s iy kdk ldur moaO;s w¿;ajeähd lssrsu j,iauq,a, uQ,sl frdayf,a fldrsfvdaj boslsrsu

Page 97: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 97

5'8 W!j m<d; ye¢kaùu W!j m<d;g nÿ,a, iy fudKrd., hk Èia;%slal wh;a fõ' tys ck;djf.ka 73'5] la isxy, jk w;r b;sß wh Y%S ,xld fou<" bkaÈhdkq fou<" uqia,sï" n¾.¾ hk cd;Skag wh;a fõ' m%Odk jD;a;sh lDIsl¾uhhs' f;a iy ù j.dj nyq,j isÿ flf¾' m<d;a fi!LH fiajd wOHCIjrhd m<d;a fi!LH fiajdfõ fomd¾;fïka;= m%Odkshd jYfhka l%shd;aul jk w;r m%dfoaYSh fi!LH fiajd wOHCIjrhd Èia;%slal m%Odkshd jYfhka iy úuOH.; tall m%Odkshd jYfhkao l%shd lrhs' 2012 jir iy 2013 jir cQks olajd m%Odk idCId;a lr .ekSï noq,a, osia;%slalh ,qKq., fi!LH ffjoH ks,Odrs ld¾hd,h iy fkajdisld.drh boslsrsu W!j mrK.u osid frdayf,a ndysr frda.S wxYh w¿;ajeähd lsrsu iy jdágq wxl

1"2"3 iy 5 ys jy,h w¿;ajeähd lsrsu je,suv uQ,sl frdayf,a úfYaI{ ffjoHjreka i|yd oaú;aj fkajdisld.dr boslsrsu

iy Y,Hd.dr ixlS¾Kfha fojk woshr bosrsu m%dfoaYsh fi!LH fiajd wOHlaI ld¾hd,fha úfYAIs; jevigyka i|yd

f.dvke.s,a,la boslsrsu mkak,fj, uOHu fnfy;a Yd,dfõ jev wjika lsrsu uyshx.k uq,sl ffrdayf,a c,wmjyk moaO;sfha w¿;ajeähd lsrsu nKavdrfj< osid frdayf,a ndysr frda.S wxYh w¿;ajeähd lsrsu osh;,dj uQ,sl frday, i|yd fidamdkh ia:dms; lsrsu fudKrd., osia;%slalh nq;a;, fi!LH ffjoH ks,Odrs ld¾hd,fha fojk woshf¾ boslsrsï lghq;q= isoq lsrsu yïfn.uqj osid frdayf,a oka; tallhla iu. ks, ksjdi boslsrsu ìì, uQ,sl frayf,a úfYaI{ ffjoHjreka i|yd oaú;aj ks, ksjdi boslsrsu fudKrd., m%dfoaYsh fi!LH fiajd wOHalI ld¾hd,h w¿;ajeähd lsrsu ishU,dKavqj uQ,sl frdayf,a fyo ks, ksjdi w¿;ajeähd lsrsu fudKrd., osia;%slalfha ukao fmdaIKh wju lsrsu ioyd hqksfi*a wkq.%yfhka jev

igykla l%shd;aul lrk ,os' fuys m%;sM,hla jYfhka ukao fmdaIK ;;ajh 36% isg 22% olajd wju lrk ,os' W!j m,df;a ish¿u wdh;k talrdYs lr.ksñka fi!LH ffjoH ks<Odrs fldáGdY uáñka fvx.= u¾ok jevigykla l%shd;aul lrk ,os

Page 98: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 98

5'9 niakdysr m<d; ye¢kaùu niakdysr m<d; ;=< Y%S ,xldfõ jeäu ck.ykhla jdih lrk w;r tu ck.ykh uq¿ ck ixLHdfjka 28.8% muK fõ' ^ñ,shk 5 la muK& niakdysr m<df;a uq¿ N+ñ m%udKh j¾ lsf,da ñgr 3709 ls' frda.S i;aldr fiajd iemhSu niakdysr m<d;a fi!LH fiajd fomd¾;fïka;=j flakao% fldg .ksñka osia;%sla uy frday,a 02la" uQ,sl frday,a 08" m%dfoaYsh frday,a 33" m%d:ñl i;aldr tall 80 jYfhka wdh;k 123 l odhl;ajfhka l%shd;aul fõ' jk w;r frda. ksjdrK wxYh fi!LH ffjoH ks,OdrS ld¾hd, 39 lskao iukaú; fõ'

ffjoH ks,Odrs 1347 fyo ks,Odrs 2560 ffjoH rihdkd.dr ks.Odrs 94 T!IOfùoS 108

úlsrKfùoS 24 m%Odk idCId;a lr .ekSï 2012 iy 2013 jir cQks olajd ixfla;d;aul j¾K moaO;shla fhdod .ksñka wdo¾Yu;a fi!LH i;aldr fiajd

wdh;k hk ixl,amh jir 2010 os y|qkajd oqka w;r oekgu;a m<df;a fi!LH wdh;k 40% muK fuu ixl,amh hgf;a myiqlï w;am;a lrf.k we;'

.ïmy osia;%slalfha wfUsmqiai uOHu fnfy;a Yd,dj iy j;=msáj, uQ,sl frdayf,a m%d:ñl tallh boslsrSï lghq;= wjika fldg uyck;dj ioyd újD; lsrSug kshñ;j we;'

l¿lr osia;%slalfha me,afmd,‚ ne,a,msáh‚ by<fj,a.u iy mrf.dv idhk uOHia:dk j, boslsrSï lghq;= wjika fldg fuu jir ;=,os uyck;dj ioyd újD; lsrSug kshñ;j we;' mdkoqr uQ,sl frdayf,a NslaIq jdágqj iy fi!LH ffjoH ks,Odrs ld¾hd,fha uyck

oka; idhkh boslsrSï lghq;= wjika fldg újD; lsrSug kshñ;j we;' o<odj;a; iy muqKq.u idhk uyck;dj ioyd újD; lsrSug kshñ;j we;' .u ke.=u iy iqkaor .ïmy jevigyk hgf;a fi!LH ffjoH ks,Odrs ld¾hd, 19 la m%;sixialrKh lrk ,os' niakdysr m<d;a fi!LH fiajd fomd¾;fïka;=j úoHq;a fi!LH m%;sm;a;sh i|yd

(E-Health Policy) odhlj we;s w;r ta hgf;a fldrshdkq rcfha wdOdr u; fodïfma iy wúiaidfõ,a, frday,a j, frda.Skaf.a we| bym;a mrs.Kl .; lsrsug mshjr f.k we;

fnda fkdjk frda. jevigyk f¾Lsh wud;HdxYfha m%;smdok u; hy osú idhk 21 la m<d; ;=, ia:dms; lrk ,os' ;jo W;a;u Y%u mQcd jevigyk hgf;a fnda fkdjk frda. l,ska y|qkd .ekSu i|yd idhk jevigyka rdcH iy mqoa.,sl wdh;hka b,lal fldg .ksñka mj;ajk ,os'

Page 99: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 99

fvx.= u¾ok jevigyk niakdysr m<d; ;=, iS>%fhka jHdma; jk frda.hla jYfhka fvx.= y|qkd .; ksid uyck;dj oekqj;a lrñka fvx.= u¾ok jevigyka l%shd;aul lsrsug mshjr .kakd ,os' fvx.= me;srSug wkqn, fok uyck;dj i|yd kS;Suh l%shdud¾. .eksugo fï hgf;a lgq;q= lrk ,os' fvx.= u¾ok udihla iy fvx.= u¾ok i;s wdos jYfhka úúO jevigyka iy l%shd;aul lrñka Oqudhk hka;% fhdod .ksñka uoqre .yK je,elaùug wjYH l%shd ud¾. .ksñka jir mqrdu fvx.= u¾okh iïkaOfhka ck;dj oekqïj;a lsrsug lghq;= lrk ,os' ñ.uqj uQ,sl frdayf,a fvx.= WfKka fmf<K frda.Skag wê i;aldr tallhlao 2012 jif¾oS ia:dms; lrk ,o w;r 2013 jif¾oS th uyck;dj ioyd újD; lrk ,os' c,Ns;Sld Wjoqr u¾ok jevigyk c,Ns;Sld Wjoqr u¾okh lsrsug wjYH l%shd ud¾.hka .ekSug f¾LSh wud;HdxYfhka fukau m<d;a fi!LH wud;HxYfhkao wjYH m%;smdok imhk ,os' ï WK frda.h u¾ok jevigyk fi!LH ffjoH ks,Odrskaf.a iydho we;sj ñ WK frda.h me;srsu md,kh lsrsug wjYH l%shd ud¾.hka .kakd ,os' mdkoqr uQ,sl frdayf,a l%uj;aj c,h neihdu i|yd ldKq moaO;shla boslsrSu ñ,shk 16 l úhoñka mdkoqr fla;=u;S frdayf,a oeä i;aldr tallhla Y,Hd.dr ixlS¾Khla iy kj jdÒgq ixlS¾Khla boslsrsu ^wjika woshr& ñ,shk 30 l úhoñka mdkoqr uQ,sl frdayf,a m%d:ñl i;aldr tallhla iys;j f;uy,a f.dvke.s,a,la boslsrsu nq,;aisxy, fi!LH ffjoH ks,Odrs ld¾hd,h boslsrsu o<odj;a; ud;D yd <ud idhk f.dvke.s,af,a fojk woshr boslsrsu ñKqjkaf.dv osia;%sla frdayf,a f,a nexl=j iy Y,Hd.dr i|yd f.dvke.s,s ixlS¾Khla boslsrSu .ïmy uy frdayf,a fvx.= wê i;aldr tallhla boslsrsu wúiaidfjs,a, uQ,sl frdayf,a T!IO .nvdjla boslsrSu ñ,shk 58 l úhoñka .s,ka r: ñ,oS .ekSu fydaud.u fi!LH ffjoH ks,Odrs fldÒGdYfha .u ke.=u jevigyk hgf;a ynrlv iy jg/l ud;D yd <ud idhk boslsrsu .S lshk lkao iy ksú peg,a j;= frday,a w¿;ajeähd lsrsu l¿;r j;= wdY%s;j jeisls<s 300 la ia:dms; lsrsu w;HjYH WmlrK iy myiqlï ,ndoSu u.ska fld<U osia;%slalfha ud;D iy <ud idhk" mjq,a fi!LH idhk fiajdjka jeäoshqKq lsrsu .u ke.=u iy iqkaor .ïmy jevigyka hgf;a ñ,shk 130 l úhoñka niakdysr m<df;a ud;D yd <ud idhk ixj¾Okh lsrSu tajdfha myiqlï jeä oshqKq lsrsu .ïmy osia;%slalfha m%iq;s iy fkdfïre <ore tall myiqlï fiajd mq¿,a lsrsu lafIa;% l%shdldrlï lghq;= iúu;a lsrsu i|yd fld<U osia;%slalfha mjq,a fi!LH fiaúldjka i|yd ial+gr iy fudag¾ nhsisl,a ,ndoSu l,q;r osia;%slalfha fodvxf.dv k.rh i|yd ud;D iy <ud idhkhla ia:dms; lsrsu rdcH iy rdcH fkdjk Y%ñlhka 100"000 muK mrSlaId lsrsu fnda fkdjk frda. l,ska y|qkd .ekSu ms<sn| jevuq¿ ixúOdkh lsrsu NslaIq m%cdj b,lal lr.ksñka meúos iqj mshi fi!LH m%j¾Ok jevigyk l%shdjg kexùu

Page 100: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 100

.usmy " fld<U yd l,q;r osia;%slalj, iqj osú idhk jevigyk l%shdjg kexùu wdndê; iy udkisl wjmSvkhkag ,lajq m%cdj b,lal lr.ksñka jdoaoqj m%foaYfha mqkre;a:dmk uOHia:dkhla ia:dms; lsrsu fvx.= u¾okh iún, .ekaùu i|yd wksis m%cd l%shdldrlï je<elaùfï mk;la

.eiá lsrsu iqkL jkaOHdlrK iy iqkL tkak;a jevigyka wLkavj l%shdjg kexùu ̂ 15"594

iqkLhka tkak;a lr we;& fld<U osia;%slalfha c,Ns;Sld u¾ok l%shdldrlï iúu;a lsrsug m%jdyk lghq;=

ioyd ;%Sú,a r:hla ñ,oS .ekSu fld<U iy .ussmy osia;%slalj, fi!LH wdh;k j, f.dvke.s,s w,q;ajeähdj .ïmy

osia;%slalh i|yd fjkagsf,agr hka;% ñ,oS .ekSu .ïmy osia;%slalfha ud;D yd <ud fi!LH idhk w,q;ajevshdj yd ixj¾Okh

wdrCIl wud;HdxYfha wkq.%yh u; fvx.= u¾ok jevigykla l%shd;aul lsrSu .usmy " yd l,q;r osia;%slalj, u¥rejka fndajk ia:dk bj;a lsrSu " Y%uodk jHdmdr yd fi!LH wOHdmk jevigyka l%shd;aul lsrSu

Page 101: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 101

06' fmdaIKh

1.1 fmdaIK iïnkaêlrK wxYh Y%S ,dxlsl ck;djf.a fmdaIK ;;ajh k.d isgqjSu wod, ish¿ md¾Yjhkaf.a iïnkaOSlrKfhka isÿ l< hq;= nj y÷kdf.k we;' tneúka fi!LH wud;HdxYfha fmdaIK iïnkaOSlrK wxYfhka cd;sl fmdaIK m%;sm;a;sh yd wod, Wmfoia ud,d ieliSu iy fmdaIKhg wod, ish¿ wxY iïnkaêlrKh lrkq ,nhs' ^Wod mjq,a fi!LH ld¾hxYh" fi!LH wOHdmk ld¾hxYh" ffjoH m¾fhaIK wdh;kh" fnda fkdjk frda. wxYh" wdydr md,k wxYh" fmdaIK wxYh" m<d;a fi!LH wud;HdxY fukau wksl=;a wud;HdxY iy rdcH fkdjk ixúOdk& fmdaIK iïnkaOSlrK wxYfha wruqKq j,g wu;rj bosrs jir i|yd my; oelafjk lghq;= ie,iqï lr we;' 2012 jir iy 2013 jir cQks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï 1' cd;sl fmdaIK ljqkais,h

2011$01$14 jk osk wdrïN lrk ,o cd;sl fmdaIK ljqkais,fhys iNdm;s;ajh orkafka w;s.re ckdêm;s;=uka úisks' fuys uQ,sl wruqK jkqfha cd;sl fmdaIK m%;sm;a;sh l%shd;aul lr,Su Wfoid wdh;ksl iyfhda.S;djh ;yjqre lsrSuhs'

2006 jir olajd fmdaIKh iïnkaOj isoq lrk ,o iólaIK ;=,ska ,nd.;a o;a; kej; úmrï lsrSula yd is;shï .;lsrSula isoqlrk ,os'

m%dfoaYsh foaYmd,lhkaf.a lemùuo iys;j W!j iy uOHu m<d;a i|yd fmdaIK lghq;= l%shd;aul lsrsfï ie,iqï ilia lrk ,o w;r iEu osia;%slalhla i|ydu ie,iqï ilia lsrsï oekg lrf.k hkq ,nhs'

j;= wdY%s; ck;djf.a fmdaIK ;;a;ajh j¾Okh lsrSu i|yd wka;¾ md¾Yùh m%fõYh Yla;su;a lsrsug j.d udkj ixj¾Ok Ndrfhys iïnkaêlrKfhka jevuq¿jla ixúOdkh lrk ,os'

2' osia;%sla fmdaIK l%shdldrs ie,iqï cd;sl fmdaIK m%;sm;a;sh yd l%fudamdhsl ie,iqï hgf;a iEu osia;%slalhla i|ydu fmdaIK ie,iqï ilia lsrsug WmfoaYl ud,djla ilia lr we;' 3' cd;sl w;sf¾l fmdaIK jevigyk ^;%SfmdaI jevigyk&

Y%S ,xld ;%SfmdaI iud.u fj; osjhsk mqrd w;sf¾l fmdaIK iemhqï jevigyk

l<ukdlrKh lsrSfï j.lSu mjrd fok ,os' fuh fi!LH wud;HdxYh hgf;a mj;sk rdcH wdh;khla jk w;r Wla; mejrSfuka miqj udisl ;%sfmdaI ksIamdok

Page 102: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 102

l%shdj,sh nE.a 35000 - 40000 isg 57000 olajd by, kexjqK w;r ;%sfmdaI m%;s,dNS m%;sY;ho 68] isg 85] olajd by, kxjk ,os'

;%sfmdaI fnodyerSu kjHlrKhg ,lalrñka� osia;%sla yd wduq,sl uágñka isoqlsrsug m%dfoaYsh fi!LH fiajd wOHlaIjreka yd osia;%sla ffjoH ks,Odrska iu. idlÉPdjla o mj;ajk ,os'

4' fmr mdi,a .=re mqyqKq jevigyk mQ¾j <ud wjêfha ixrCIKh iy ixj¾Okh wruqKq fldgf.k fmr mdi,a

orejkaf.a fi!LHh iy fmdaIK ;;a;ajh k.disgqjSu i|yd fmr mdi,a .=rejrekaf.a fi!LHh ms<sn| oekqu wjfndaOh jeälsrSug fuu.ska wfmaCId flf¾.

fmr mdi,a .=rejreka i|yd fmdaIKh ms<sn| mqyqKq jevigykla hqksfi*a wdh;kfha wkq.%yfhka kqjrt<sh osia;%slalfha l%shd;aul lrk ,os'

fmdaIK iïnkaOslrK wxYh u.ska mqyqKqlrejka mqyqKq lsrsfï jevigykla fmdf<dkakrej osia;%slalh ;=< l%shd;aul l< w;r fmdf<dkakrej iy ;ukalvqjj hk osia;%slalj, .=rejreka mqyqKqlsrsfï jevigykla l%shd;aul lrk ,os'

5' cd;sl fmdaIK wdfõlaIK moaO;sh ia:dms; lsrSu fuu wdfõlaIK l%shdj,sh osia;%slal 19 l m%dfoaYsh f,alï fldÒGdY 30 la ;=,

id¾:lj ia:dms; lr we;s w;r th m%dfoaYsh f,alï ld¾h,hkays ie,iqï wxYh yryd l%shd;aul jkq we;'

fuysos fmdaIK iïnkaêlrK wxYfha >Dcq iqmrSlaIdj hgf;a /ialrkq ,nk o;a; mrs.Kl.; o;a; moaO;sh fj; fhduqlrjk w;r m%;sm;a;s ie,iqïlrejka l,ukdlrejka yd idudkH ck;dj fj; wjYH o;a;hka www.nutirtion.lk fjì wvúh yryd ,nd.EkSfï myiqlï i,id we;'

fuu o;a;hka /ialsrsu yd iïnkaO WmfoaYk yd WoafoaIK mqyqKq /iajSï 06 la muK mj;ajk ,os'

6' cd;sl fmdaIK udih cd;sl fmdaIK udih yd iïkaO ish¿ l%shdldrlï l%shd;aul lsrsfuys,d flakao%sh

uHia:dkh jkqfha fmdaIK iïkaêlrK wxYhhs' 2012 jif¾ cd;sl fmdaIK udih l%shd;aul jqfha wkqmqrl fmdaIKh f;aud fldgf.kh'

7' f,dal wdydr jevigyfka wkq.%yfhka ud;D yd <ud fmdaIK jevigyk f,dal wdydr jevigyfka flakao%sh uHia:dkh jkqfha fmdaIK iïkaêlrK wxYhhs'

ta yd iu. iïnkaOù wdydr f;d. ksYaldIkh lsrSï‚ wdydr idïm, mrSlaId lsrSu‚ fidahd fndaxÉ .nvd lSrSu‚ ;%sfmdaI i|yd wjYH brsÕ= ksIamdokh lsrSu jeks ixj¾Ok jevigyka l%shd;aul lrk ,os' tfiau wjYH myiqlï yd hka;% WmlrK wdosh imhd foñka ;%sfmdaI ksIamdok Odrs;djh jeä oshqKq lsrsugo f,dal wdydr jevigyk ish odhl;ajh imhkq ,nhs'

8' fmdaIKh iïnkaOj fjk;a wdh;khka iu. iyfhda.S;djh yd iïnkaêlrKh iqj Wodk yd oehg lsre< jevigyka j,g iu.dój fmdaIKh iïnkaaO oekqj;a

lsrsfï m%o¾Yk i|yd iyNd.s;ajh fi!LH wud;HdxY f,alï;=ud iNdm;s;ajh ork fmdaIK fufyhqï lñgqfõ f,alï ld¾hd,h jYfhka lghq;= lsrsu fmdaIKh iïnkaOj Woa.;jk .eg¿ i|yd lDIsl¾u wud;HdxYh wd¾:sl

ixj¾Ok wud;HdxYh wOHdmk wud;HdxYh <ud yd ldka;d lghq;q= wud;HdxYh l¾udka; yd jdksc lghq;= wud;HdxYh iy l%svd wud;HdxYh fj; wjYH ;dlaIKsl iydh ,ndoSug l%shd lsrsu

tlai;a cd;Skaf.a <ud wruqo, (UNICEF) f,dal fi!LH ixúOdkh (WHO) f,dal

Page 103: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 103

wdydr jevigyk (WFP) j¾,aä úIka yd i¾fjdaoh jeks foaYsh yd cHd;ka;r ixúOdkhka iu. fmdaIK jevigyka yd iïkaO iïnkaêlrK lghq;= isoq lsrsu

6'2 fmdaIK wxYh fi!LH wud;HdxYfha fmdaIK wxYh fmdaIKh yd iïnkaO .eg¿ yd jevigyka j,os wud;HdxYh ksfhdackh lrk w;r fmdaIKh yd iïkaO m%;sm;a;s iïmdokfhaos yd jevigyka l%shd;aul lsrsfïoS tu lghq;= wêlaIKh yd miqúmrï lsrsu isoqlrkq ,nhs' óg wu;rj m<d;a fi!LH n,Odrska iu. fmdaIK lghq;= iïnkaêlrKh lsrsu yd wjYH wjia:dj, ;dlaIKsl u. fmkaùu isoqlsrsu lrkq ,nk w;r fmdaIKh iïnkaOfhka úúO fi!LH ld¾h uKav< i|yd wjYH mqyqKqj ,ndoSuo fuu wxYh u.ska isoqlrkq ,nhs' tfiau cd;sl yd cHd;ka;r ixúOdk iu. iïnkaO fjñka ,dxlSh m%cdjf.a fmdaIKh kexùu Wfoid wjYH Wmfoia f;dr;=re yd ksr;=rej ,ndfokq ,nhs' fuu wxYfhhs mrud¾:h jkqfha Y%S ,dxlSh ck;djf.a fi!LHuh w¾: idOkh ie,iSu ;=,ska kSfrda.Su;a fi!L iïmkak m%Yia; cSjk rgdjla lrd ck;dj ,ÕdlrjSug wjYH lghq;= iïmdokh lsrsuhs' 2012 jir iy 2013 jir cQks olajd m%Odk l%shdldrlï wdydr pl%h mokï lr.;a ud¾f.damfoaY ix.%yh (Food Based Dietary

Guidelines) NdId 03 kau uqo%Kh fldg fnodyerSu isoqlrk ,os' fi!LH iïmkak wdydr j¾. yd foaYsh jákdlula iys; wdydr ms<sn|j wjYH oekqj;a lsrsï fuys wvx.=h'

fuu ud¾f.damfoaY ix.%yh y|qkajdoSu i|yd jevuq¿ 04 la fld<UoS ixúOdkh lrk ,os

YslaIK‚ osia;%sla iy uQ,sl frday,a b,lal lr.ksñka ^W;=re iy kef.kysr m<d;a we;=¿j& fuu ud¾f.damfoaY ix.%yh y|qkajdoSu i|yd jevuq¿ 22 la mj;ajk ,os'

fiAjd ia:dkhkays fi!LH wdrlaIs; wdmk Yd,djla i|yd ud¾f.damfoaY ix.%yh NdId 03 kau t<s oelaùu i|yd wjYH lghq; isoq= lrk ,os' wdmkYd,d wdY%s;j

m%o¾Ykh lsrsug fmdaIKh ms<sn| ud¾f.damfoaY wvx.= fmdaiag¾ 8000 la uqo%Kh fldg fnod yrsk ,o w;r‚ tu.ska fi!LH iïmkak cSjk rgdjla lrd jevlrk ck;dj fufyhùug wjYH lghq;= isoq lrkq ,nhs'

jHdê úfYaIs wdydr mokï lr.;a ud¾f.damfoaY ix.%yh (Disease Specific Dieatry Guidelines) iïmdokh lsrsfï lghq;= wdrïN lrk ,os'

Page 104: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 104

07' uQL fi!LH fiajd

oka; fi!LH m%j¾Ok jevigyka l%shdl;aul lrñka jir 1925 oS muk wdrïN lrk ,o uyck uqL fi!LH fiajdj fï jkúg ish fiajfha Y;lhg <Õdfjñka isá' fi!LH wud;HdxYhg wh;a wdh;k fj;ska imhkq ,nk uQL fi!LH fiajdjka ksfhdacH wOHlaI ckrd,a ^oka; fiajd& f.a mrsmd,kh hgf;a mj;S' fuu fiajdjka ffjoH fiajdjka yd taldnoaOj mj;S' oka; fiajdjkag wh;a udkj yd ;dlaIK iusm;a mrsmd,kh i|yd oka; fiajd wOHlaI jrfhl= iy m%cd uqL fi!LH tallhla ksfhdacH wOHlaI ckrd,a ^oka; fiajd& úIh hgf;a mj;S' fuu.ska ck;djg wjYH uqL fi!LH fiajdjka jvd;a ixúOdkd;aulj ,ndoSfï l%shdj,Ska ie,iqï lrkq ,nhs' fuu.ska imhkq ,nk úúO fiajdjka iïnkaO jeä úia;r www.dental.health.gov.lk fjì wvúfhka ,nd.; yel'

f¾Åh yd m<d;a wud;HdxYj,g wh;a frday,a j,g wkqhqla; oka; Y,H ffjoHjreka iy mdi,a oka; idhkj,g wkqhqla; oka; Éls;ailjrshka úiska ck;dj fj; oka; ffjoH fiajdjka imhkq ,nhs' frday,a ;=,oS uQ,sl oka; m%;sldr oka; Y,H ffjoH jreka úiska ,nd fokq ,nk w;r uqL yd yKql Y,H ffjoH jreka" Tsf;dfvdkaÜla iy ixrlaIK oka; úfYaI{ ffjoHjreka jsiska jsfYaI{ oka; fiajdjka frda.Ska fj; ,nd foa' uqL fi!LH m%j¾Okh iy ksjdrKh iy thg wod,j m¾fhaIK lghq;= lsrSu m%cd oka; jsfYaI{ ffjoHjreka jsiska isÿlrkq ,nhs' m<d;a fi!LH fiajdjkag wkqhqla; m%dfoaYsh oka; Y,H ffjoHjreka jsiska m<d;a iNd iy f¾LSh wud;HdxYhg wh;a frday,a yd iusnkaOSlrK mj;ajuska hym;a uqL fi!LH fiajdjla ck;dj fj; ,ndoSug lghq;= lrkq ,efns'

fi!LH uyd ie,eiaug iy uOH ld,Sk jeh ie,eiaug wkqj uqL fi!LH fiajdjka ie,iqus lrkq ,nhs' oSm jHdma; ugsguska uqL fi!LH fiajd iemhSu" uqL fi!LH m%j¾Okh iy ksjdrKh udkj yd ;dlaIK iusm;a ie,iqus lsrSu" uqL fi!LH fiajdjka kshdukh iy we.hSu ksfhdacH wOHlaI ckrd,a ^oka; fiajd& wxYh jsiska isÿlrkq ,nk l%shdldrlus j,ska iuyrls'

fld<U iy uyr.u oka;dh;k iy fmardfoKsh oka; ffjoH YSlaIK frday, oka; fiajd imhk m%Odk;u wdh;k fjs' uSg wu;rj uy frday,a" uQ,sl frdayf,a" osid frdayf,a" .%duSh frday,a j, msysgs oka; idhk fj;skao ck;dj fj; fiajdjka imhkq ,efì'

Page 105: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 105

osjhsfka msysgs jevsysgs iy m%cd oka; idhkj, fiajdjka iemhSu i|yd oka; Y,H ffjoHjreka m;alr we;s w;r mdi,a oka; idhkj, fiajdjka iemhSu oka; psls;ailjrshka u.ska bgq fõ' cx.u oka; idhk fj;ska ÿIalr m%foaYj, msysá ck;dj fj; fiajdjka imhhs' udkj iïm;a ixj¾Okh

m%fNaoh 2010 2011 2012 2013

oka; Y,H ffjoH

52 98 70 89

mdie,a oka; f;rmsjreka

66 64(mqyqKqj wjika lr

n|jd .eksug kshñ;&

iqrlsuq pd¾jl jHdmD;sh wrUñka 2013 jif¾ oka; Y,H ffjoHjreka 89 fofkl= w¿;ska fiajhg n|jd.;a w;r fuhska fndfyda fofkl= ukakdru lrfjää fldälduï jeks m%foaYhkays iy kej; mosxÉ lsrSï lrk ,o O¾umqrï iy wlalrdhl=,ï jeks m%foaYj, fiajh i|yd fhdojk ,os' ;jo ck;djg úêu;a fi!LH fiajdjla iemhSfï uyskao Éka;kfha oelau mrsmQrKh lsrsu ioyd kjl uqL yd yKql Y,H ffjoH jreka 04 fofkl=f.a fiajho oka; ffjoH fiajdj i|yd ,ndos we;' m%d:ñl fi!LH i;aldr tallhkays fiajdjka Yla;su;a lsrsu i|yd fi!LH ffjoH ks,Odrs fldáGdY 60 l muK mdi,a oka; f;rmsjreka 60 fofkl= w¿;ska fiajhg fhdojd we;s w;r ;j;a 64 fofkl=g wjYH mqyqKqj ,ndfoñka mj;s' fN!;sl iïm;a ixj¾Okh miq.sh jir ;=, yd fuu jif¾ uq,a Nd.h jk úg ñ,shk 45la jákd oka; WmlrK ñ,oS f.k osjhsk mqrd fi!LH wdh;k fj; fnodyerSu isÿlr we;'

Page 106: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 106

o;ak wdh;kh i|yd kj frday,a f.dvke.s,la ,ndoSu oka; fi!LH fiajdjka lghq;= mj;ajdf.k hkq ,nk f.dvke.s,s jir 90 lg jvd merKs tajd jk w;r j¾;udkfha mj;akd fiajd wjYH;djka bgqlsrsug tajdfha myiqlï m%udKj;a fkdjk neúka oka;dh;kh i|yd kj f.dvke.s,s boslsrsug ie,iqï lrk ,os' fuys m<uq woshf¾ jevlghq;= oekgu;a wjika lr we;s w;r uy,a 09 lska hq;a kj f.dvke.s,s ixlS¾Khla j¾I 2015 oS újD; lsrsug woyia lr we;' fuu.ska ;D;shsl i;aldr fiajd jvd;a jeä oshqKq lsrsug wfmalaIs;h' cx.u uqL fi!LH fiajdjka ÿIalr m%foaYj, msysá ck;dj fj; w;HjYH uqL fi!LH fiajdjka ,ndoSu i|yd cx.u uqL fi!LH fiajdjka l%shd;aul fõ' m%dfoaYsh oka; Y,H ffjoHjrekaf.a wOSlaIKh hgf;a osia;%sla 10l msysá oka; tall j,g cx.u oka; WmlrK ,ndoS we;' f¾LSh wud;HdxYhg wh;a cx.u oka; tallh fld<U oka;dh;kfhys msysgqjd we;s w;r th u.ska osjhsk mqrd uqL fi!LH fiajdjka iemhSu lrkq ,efì' uqL fi!LH m%;sm;a;sh f,dal fi!LH ixjsOdkfhys oaõjd¾Isl ie,iqu hgf;a uqL fi!LH m%;sm;a;sh iïmdokh lsrSfï lghq;= wdrïN lr we;s w;r tys uQ,sl flgqï m; woyia úu¾Ykh ioyd fhduq lr we;' uqL fi!LH fiajdjkaf.a j¾:udk ;;a;ajh yÿkd.eksug;a tu.ska Y%S ,xldfõ uqL fi!LH m%j¾Okh isÿlsrSu ioyd iúia;rd;aul ie,eiaula f.dvke.Sug;a fuu uqL fi!LH m%;sm;a;sh iïmdokh lsrSfï ld¾hh bjy,a jkq we;' fuu jir wjidkfhaoS fuu m%;sm;a;s m%ldYh ms<sno ish¨ fhdackd ie,lSug f.k wjika flgqqï m; ieliSug woyia lr we;' 4 jk cd;sl uqL fi!LH iólaIKh ;dhs,ka;h yerekq fldg fmros. wdishdfõ l%ñl cd;sl uqL fi!LH iólaIK mj;ajk tlu rg Y%S ,xldjhs' fï jk úg 1984" 1994" iy 2002/2003 hk j¾Ihka i|yd cd;sl uqL fi!LH iólaIKhka mj;ajd we;' m%cdj w;qrska 10"000 l muK ksheos b,lal lr.ksñka isõjk cd;sl uqL fi!LH iólaIKh mj;ajk ,os' wkd.; mrmqf¾ fndfyda fofkl= w;r háyKq oka; frda. we;sùu flfrys keUqrejla ;sfnk njg wfmalaIs;h'

mdi,a oka; ffjoH fiajh mdi,a oka; fiajfhys l<ukdlrK f;dr;=re moaO;sh lemS fmfkk wkaoñka miq.sh jir j,oS jeäoshqKq jS we;' udisl frdaa.o¾Yl j,g wkqj jhi wjqreÿ 12 g wvq mdi,a isiqka o;a osrdhdfï frda.hg Ndckh jSu ie,lsh hq;= whqrska wvq ú we;' <uqka ‘af,drhsvs wvx.= oka;df,amk mdúÉÑ lsrSug fhduqjSu fukau mdi,a oka; fiajdjka jvd;a Yla;su;a jSu fuf,i o;a osrd hdu wvqlsrSu ioyd odhl ú we;' osia;%sla oka; fiajd iudf,dapk jevigykaj,oS fy,s jk wdldrhg mdi,a oka; fiajdfjys b,lal lKavdhfuka 60% jvd jevs m%udKhla kSfrda.S uqL fi!LH ;;ajhlska mej;Su hym;a ;;ajhls' uyck fi!LH oka; ffjoH fiajd l%shdldrlï uqL fi!LH m%;sm;a;sh hgf;a yªkd.;a m%Odk uyck fi!LH l%shdldrlula jYfhka oka; ffjoH fiajd m%j¾Okh iy oka; jHdê ksjdrKh ms<sn|j uyck;dj oekqj;a lsrsu oelaúh yel' fï i|yd ck;dj /iajk ia:dkhkays m%pdrK lghq;= isoqlsrsug wjYHjk mq¿,a ;sr m%pdrK hka;"% fmdaiag¾" nek¾ wdosh m%o¾Ykh lsrSu ioyd wjYH úoahq;a WmlrK imhd .kakd ,os' óg wu;rj mdi,a <uqka b<lal lr.ksñka

Page 107: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 107

ld¾;=uh oka; ffjoH iÕrdjla m%ldYhg m;a lsrsug mshjr .kakd ,os' ;jo oka; *f,dafrdishdj jeämqr jHdma;j we;s wkqrdOmqr" fmdf<dkakrej iy l=reKE., osia;%slalhkays m%cd c, jHdmD;s wdY%s;j c,hg *af,darhsä wxY= uqiqùu je<elaùu i|yd l%shd;auljk tallhka ia:dms; lrk ,os' fuhg wu;rj oka; *f,darsishdfjka fmf<k kj fhdjqkaúfha jqjka i|yd m%;sldr ,ndoSug úê êOdk i,iajk ,os' oka; fi!LH m%j¾Ok l%shdldrlï Y%S ,xldfõ m%d:ñl uqL fi!LH fiajdjka Yla;su;a lsrsu b,lal lr .ksñka oka; moaO;sfha jeo.;a ia:dkhla ysñjk pd¾jl o; iqrlaIs; lsrsfï wruqKska f,dal oka; fiHLH oskh fhoS ;snqK 2013 ud¾;= ui 20 jk osk iqrlsuq pd¾jl kï jHdmD;sh wdrïN lrk ,os' fuu jhdmD;sh hgf;a m<uq iy fojk fY%aKsj, mdie,a orejka i|yd uqL frda. y|qkd .ekSfï oka; idhk mj;ajk ,os' fuysos pd¾jl o; wdY%S;j uqL frda.hkag f.doqrej isá orejka yªkdf.k wkd.;fha tu o; iqrlaIs; lsrsu i|yd wod, oka; újrhka msrjqï l%u fúohka u.ska ms<silr lsrsug mshjr .kakd ,os' oekg f;dard.;a fi!LH ffjoH ks,Odrs fldágdY 15 l fuu jHdmD;sh l%shd;aul fú'

Page 108: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 108

08' cd;sl reêr mdrú,hk fiajh

Y%S ,xldfõ cd;sl reêr mdrú,hk fiajh hkq iuia: rggu reêrh iy reêr ksIamdok imhkq ,nk tlu iemhqïlreh' wdfrda.HYd,d mokï lr.;a f,a nexl= 86 la Tiafia fuu fiajdj uOH.; moaO;shla f,iska l%shd;aul fjhs' cd;sl reêr uOHia:dkh fuu fiajdfõ cd;sl uágfï uQ,ia:dkh jk w;ru cd;sl reêr mdrú,hk fiajdj fjkqfjka mrsmd,kuh iy ;dlaIKsl uOHia:dkh f,io l%shd;aul fõ' wdfrda.HYd,d mokï lr.;a f,a nexl= cd;sl reêr uOHiaa:dkh iu. >Dcq fufyhqï iïnkaO;d mj;ajdf.k hk w;r;=r m¾Io 16 lg fjkaj fnoS f.dia we;s w;r fuysos f,a nexl= N+f.da,Sh jYfhka fnoS f.dia we;' fuysos tla m¾Iohlg wh;a tla m%Odk fmf,a f,a nexl=jla tu f.dkqfõ m%Odk uOHia:dkh f,iska l%shd;aul fõ' cd;sl reêr mdrú,hk fiajdj uQ,sl jYfhkau m%;s,dN wfmalaId lrkq fkd,nk reêr mrs;Hd.YS,Skaf.ka ,efnk iyfhda.h u; rඳd mj;sk w;r fudjqka iafõÉPdfjka bosrsm;aj reêrh okaoSu isoq lrhs' reêrh tla reia lsrsfï l%u fõoh .Dyia: reêr tla reia lsrSu iy cx.u reêr tlareia lsrsu f,iska fldgia oaú;ajhlska iukaú; fõ' oelau - f,djgu wdo¾Yu;a jQ .=Kd;aul núka msrsmqka cd;sl reêr fiajdjla iqrlaIs; lsrSu fufyjr - f,dal fi!LH ixúOdkfha ks¾foaYhkag iy cd;sl wjYH;djhkg wkql+,j .=Kd;auljQ;a iqrlaIs;jQ;a m%udKj;a yd M,odhsjQ;a cd;sl reêr iemhqula yd fjk;a wkqnoaO

ridhkd.dr, m%;sldr, wOHhk iy m¾fhaIK fiajdjka mj;ajdf.k hdu'

2012 iy 2013 cqks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï cd;sl reêr mdrú,hk fiajdjg fydඳu ixj¾Okh fjñka mj;sk rg fjkqfjka ,ndfok ICBT iïudkh msrskuk ,os' ^2012 jir& mdrú,hk ffjoH úoHdj iඳyd jk ol=Kq wdishdkq ix.ufha 08 jk jd¾Isl iïfï,khg i;aldrl;ajh ,ndfok ,os' reêr tlareia lsrSï iy ix>gl ilia lsrSï 1. iuia: reêr tl;= lsrsï 351"605

2. reêr ixrpl ms,sfh, lsrsu 990"826

Page 109: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 109

2013 jir isoqlrk ,o iy 2014 jifr ;=,os isoqlsrsug kshñ; ixj¾Ok l%shdldrlï 01- W;=re iy kef.kysr m<d;aj,g úfYaI wjOdkh fhduqlrñka wdo¾Y ;dlaIKKsl l%ufùo mj;ajdf.k hñka cd;sl reêr mdrú,hk fiajdj k.disgqùug i|yd fhdacs; my; jHdmD;s isoq lsrsu wê ixfõok l%ufùohka fhdod.ksñka m%odkh lrk ,o reOsr ksheos mrSlaIdjg ,la lsrsu ^kHdIaGsl wï, mrSlaIdjg y|qkajdoSu iy mdrú,hkh u.ska fnda úh yels wdidok i|yd iajhx ksrSlaIK mrSlaIK l%u y|qkajdoSu& odu reêr nexl= myiqlu ia:dms; lsrsu ^odu reêr iakdhq ffi, j¾;udkfha cSú; ydks f.kosh yels frda.hkag m%;sldr lsrsu i|yd fhdod.kq ,efì' tfiau cdkuh frda. ms<sld iy reêr wdY%s; wdndO j,os b;d je.;a ld¾hhla fuu.ska bgqlrkq ,nhs& osjhsk mqrd f;dard.;a m%foaYj, Aphaeresis uOHia:dk ia:dms; lsrsu reêrh yd reêrh wdY%s;j flfrk wksl=;a ksuejqï .nvd lsrsu iy m%jdykh lsrsfï myiqlï jeä oshqKqlsrsu reêr ma,diaudj jeks fhdod fkd.;a reêr fldgia / ix>gl u.ska by, jákdlula iys; cSú;drlaIl T!IO ksIamdokh lsrsu cd;sl reêr mdrú,hk uOHIa:dkhg mrs.Kl.; f;dr;=re cd,hla ia:dms; lsrsu uyr.u cd;sl ms<sld wdh;kh i|yd kj f.dvke.s,a,la ,ndoSug fhdackd ù we;s w;r cd;sl reêr uOHIa:dkh i|yd tu kj f.dvke.s,af,a fldgila ,ndoSu 02- fi!LH wud;HdxYfha cd;sl reêr mdrú,hk fiajdj hgf;a m%dfoaYsh f,a nexl= 30 la by, kexùug iy boslsrsï lghq;q= fjkqfjka wod, jHdmD;sfha .súiqï w;aika ;nd we;'

1. YslaIK frday, - rd.u 2. osia;%sla frday, l¿;r

3. uq,sl frday, fydrK 4. uQ,sl frday, ï.uqj

5. uq,sl frday, mdkoqr 6. uq,sl frday, udrú,

7. YslaIK frday, fmardfoKsh 8. m%dfoaYsh uy frday, r;akmqr

9. osia;%sla uy frday, lE.,a, 10. osia;%sla uy frday, jjqkshdj

11. osia;%sla uy frday, ;%sl=Kdu,h

12. osia;%sla uy frday, ls,sfkdÉÉh

13. uq,sl frday, l,auqfKa 14. uq,sl frday, wlalfrhsm;a;= 15. uq,sl frday, uq,;sjq 16. YslaIk frday, hdmkh

17. uq,sl frday, fpáál=,u 18. uq,sl frday, udkal=,u

19. osia;%sla uy frday, mdf,dkakrej

20. uq,sl frday, moúh

21. uq,sl frday, foysw;a;lKaäh 22. uq,sl frday, ukakdru

23. uq,sl frday, oUq,a, 24. uq,sl frday, l=,shdmsáh

25. uq,sl frday, mq;a;,u 26. uq,sl frday, n,msáh

27. uq,sl frday, osh;,dj 28. uq,sl frday, uyshx.Kh

29. osia;%sla frday, ;x.,a, 30. y÷kd.;a úfYaIs; m%foaYj,

03- u,a,dú uQ,sl frday," ñkqjkaf.dv osia;%sla frday," cd;sl reêr ldkao fmrK iy wjhj noaO lsrsfï wdh;kh ud,s.dj;a;" uQ,sl frday, j,iauq,a," uQ,sl frday, foKshdh hk ia:dkhkays kj reêr nexl= ia:dms; flfrkq we; 03- yïnkaf;dg osia;%sal frday, iy y,dj; osia;%sla frday, ys we;s reêr nexl= m¾Io reêr nexl= jYfhka Wiia flfrkq we;'

Page 110: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 110

09. ridhkd.dr fiajd 9.1. ffjoH iemhSus wxYh Ys% ,xldj mqrd úysoS mj;sk rcfha fi!LH wdh;k fj; T!IO" Y,H WmlrK" ridhkd.dr WmlrK" úlsrKsYS,S øjH yd uqøs; wdlD;s wdoS øjH imhk m%Odk wdh;kh jkafka fi!LH wud;HdxYfha ffjoH iemhïs wxYhhs. fuhg wu;rj újD; fj<|fmdf,a mqoa.,sl wxYh i;=j fkdue;s wka;rdodhl T!IO j¾. iemhSu iy wfkl=;a w;HdjYH ffjoH WmlrK f.kajd fnod yerSu ffjoH iemhSï wxYfha j.lSu fõ. fï i|yd cd;sl weia;fïka;= ieliSu" weKjqï ,ndoSu" f;d. ï,oS .ekSu" .nvd lsrSu" fnodyerSu" fuu ls%hdoduhka wOSCIKh lsrSu yd .sKqus ;enSu ffjoH iemhSus wxYfha m%Odk ld¾hhka fjs. iusmQ¾K cd;sl wjYH;djh ï,oS .ekSu m%Odk jYfhka rdcH T!IO kS;s.; ixia:dj yryd isÿ lrk w;r úfYaIs; T!IO yosis ï,oS .ekSus ffjoH iemhSï wxYh u.skao isÿlrkq ,nhs. flfia jqj;a" fufia ï,oS .kakd T!IO yd ffjoH iemhqus WmlrK wod, fi!LH wdh;k fj; fnod fok f;la .nvd lr ;nd .ekSu isÿ lrk m%Odk wdh;kh ffjoH iemhSus wxYhhs. fus i|yd ffjoH iemhSus wxYh i;= fld<T .nvd ixlS¾K cd,h yd ta yd neÿKq osia;s%la ugsgfus m%dfoaYSh .nvd 26 lao mj;S. ffjoH iemhSus wxYh i;= m%Odk .nvd ixlS¾Kh ffjoH iemhSus wxY m%Odk ld¾hd, mrsY%h ;=, mj;sk w;r" th f;d. .nvd 18 lska hqla; fjs. uSg wu;rj wxf.dv f;d. .nvd 3 lao" je,sir ys os.k f;d. .nvd 1 ne.skao ffjoh iemhSus wxYh i;=j we;. fuu ffjoh WmlrK ffjoH iemhSus wxYh u.ska rcfha fi!LH wdh;k fj; Tjqkaf.a weia;fuska;= j,g wkql+,j fyda wdh;ksl b,a,Su7 u; fnod yerSfus lghq;= isÿ lrhs. fnod yerSus j,os f¾nSh wud;HdxYfhka md,kh jk wdh;k fj; yd m%dfoaYSh ffjoH iemhqus wxY fj; iDcqju imhk w;r m<d;a iNd hgf;a md,kh jk wdh;k i|yd wjYH ffjoH WmlrK wod, m%dfoaYSh ffjoH iemhSuS wxYh yryd fnod yerSu isÿ lrhs. thg wu;rj f,dal fi!LH ixúOdkh" tlai;a cd;Skaf.a <ud wruqo, jeks cd;Hka;r wdh;k yryd ,efnk m%Odkhkao ffjoH iemhSus wxYh yryd fnod yerSug lghq;= isÿ lrkq ,nhs.

ffjoH iemhqï fiajd jeä oshqKq lsrsu i|yd wjYH f,drs r: imhd foñka

Page 111: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 111

m%Odk idCId;a lr .ekSï 2012-2013 ffjoH iemhqus wxYh u.ska T!IO j¾." Y,H yd ridhkd.dr WmlrK i|yd

mQ¾K jgsfgdare iudf,dapkhlg ,la lrk w;r" th ls%hd;aul lsrSfusoS 21"000 l whs;u .Kk 12"500 olajd wvqjS ;snSu.

ffjoH iemhqus WmlrK l<uKdlrKh jeä oshqKq lsrSu i|yd 2012 j¾Ifhys m<d;a kjh ;=, oekqj;a lsrSfus jevuq¿ kjhla mj;akd wjika lr we;.

T!IO yd ffjoH iemhqus ys.jSu wju lr .ekSu i|yd fi!LH wud;HdxYh yd rdcH T!IO kS;s.; ixia:dfjs idudcslhska i;sm;d iemhSus ;;ajh úèu;a lsrSfus idlpsPd mj;ajkq ,enSh.

osia;s%lal ugsgïkau ;;ajfhka nd, f;d. úkdY lsrSu i|yd ilia lrk ,o ie,iqus ls%hd;aul lsrSu isÿlrk w;r l¿;r osia;s%lalh ;=, isÿl, kshuq jHdmD;sh 2013 oS wjika l, w;r" fojk woshr f,i ol=K m<d; yd inr.uqj m<d; fjl th ;jÿrg;a oS¾> lrkq ,enSh.

kj mrsmd,k f.dvke.s,s moaO;shla ffjoH iemhSus wxYfhys m%Odk f.dvke.s,af,ys msheis uqÿk u; boslsrSu werUqqk w;r th 2013 j¾Ih ;=,osS ksu lsrSug wfmaCIs;h.

osjhsk mqrd T!IO yd Ñls;ail lïgq ia:dmkh lsrSug wdrusN l, w;r tys m<uq mshjr f,i .usmy uy frday," fudKrd., uy frday," r;akmqr uy frday, yd mq;a;,u uQ,sl frday, hk frday,aj, T!IO yd Ñls;ail lïgq msysgjQ w;r th wLKvj mj;ajd f.k hkq ,efns.

úfYaI ixj¾Ok ls%hdj,Ska fN!;sl iusm;a jeäoshqKq lsrSu. m%jdyk myiqlus jeäoshqKq lsrSu. udkj iusm;a yelshdjka jeäoshqKq lsrSu. f.dvke.s,s Odrs;dj jeälsrSu. .nvd f.dvke.s,s myiqlus jeäoshqKq lsrSu. .nvd myiqlus oshqKq lsrSu. osjhsk mqrd T!IO yd Ñls;ail lïgq ia:dmkh lsrSu. osjhsk mqrd we;s ;;ajfhka nd, whs;uhka ^T!IO& úlafIam lsrSu.

9.2. ffjoH ;dCIK yd iemhSï fi!LH iusmkak cd;shla idCId;a lr .ekSu Wfoid wdrCIdldrS Wiia ;;ajfhka hq;a m%;HCI T!IO yd ú<jqka ksYamdok iemhSu iy;sl jSu i|yd ffjoH ;dCIK yd iemhSus ld¾hd,h odhl fjs. ffu wèldrsh u.ska ú,jqka WmlrK yd T!IO ksIamdokh" wdkhkh" úlsKsu" .nvd lsrSu yd fnodyerSu úèu;a lsrSu yd md,kh 1980 oS mkjk ,o ú,jqka WmlrK yd T!IO wd« mKf;a fr.=,dis u.ska ls%hd;aul flf¾. fuu wdh;kh u.ska bgqfjk m%Odk ld¾hhka" 1. ú,jqka WmlrK yd T!IO j¾. ,shdmosxÑ lsrSu. 2. tu øjH wdkhkhg" ksYamdokhg" wf,úhg hk m%jdykh lsrSug n,m;% ksl=;a

lsrSu 3. hym;a ksYamdok ls%hdj,sh ms<sn|j ksYamdok uOHia:dk mrSCId lsrSu 4. ú,jqka" ffjoH WmlrK yd T!IO ms<sn| fj<o m%pdrKh yd md,kh lsrSu 5. T!IO j, wys;lr n,mEu wOSCIKh 6. ;;ajfhka nd, T!IO fj,|mf<ka bj;a lsrSu 7. T!IO iusnkaOfhka jeros ls%hdjkag úreoaOj kS;suh mshjr .ekSu

Page 112: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 112

8. idhksl mrSCIK md,kh lsrSu 9. u;aøjH yd wensneys úh yels T!IO j¾. wka;rdodhldrS T!IO md,k uKav,h yd Ys% ,xld f¾.=j iu. taldnoaOj md,kh lsrSu. 10. kj kS;s fr.=,dis ls%hd;aul lsrSu 11. kS;s fr.=,dis ms<sn|k ks,OdrSka mqyqKq lsrSu 12. fi!LH fiajd ks,OdrSkag yd fmdÿ uyck;djg T!IO ms<sn| f;dr;=re iemhSu 13. T!IO yd wod, p¾hdjka ms<sn| WmfoaYk jd¾;d yd w;afmd;a ilia lsrSu

2012 jif¾ isg 2013 cQks olajd w;alr .;a ld¾h idOkh Ys% ,xldj ;=, NdÑ; jk ú<jqka" ffjoH WmlrK yd T!IO miq fj<|m, wdfõlaIK moaO;sh yryd ,shdmosxÑ lsrSu. a) ,shdmosxÑ lrk ,o T!IO .Kk

kj T!IO j¾. .Kk - 6

kj fckrsla ksYamdok .Kk - 4742

kej; ,shdmosxÑ jQ T!IO j¾. .Kk - 620

b) ffjoH WmlrK ,shdmosxÑh

,shdmosxÑ jQ kj ffjoH WmlrK .Kk - 2729 c) ,shdmosxÑ jQ kj ú,jqka j¾. - 3324

n,m;% ksl=;a l, .Kk

T!IO WmlrK ú,jqka

wdkhk n,m;% 6711 4490 3957

idusm, n,m;% 2529 4246 975

,shdmosxÑ iy;sl 4742 2759 3324

ksYamdok n,m;% 203 54 219

fm!oa.,sl Ndú; n,m;% ksl=;a l, .Kk - 512 ^úfYaI« ks¾foaY u; muKla Ndú;hg f.kajk ,o T!IO yd WmlrK i|yd n,m;%& iud.us ,shdmosxÑ lsrSfus f;dr;=re f.dKq - 42 hym;a ksIamdok ms<sn| ksIamdok wdh;k úu¾IKh lsrSu hym;a ksIamdok Ndú;h ms<Sn| isÿl, úu¾IK .Kk -30

f;d. yd is,a,r T!IOy,a úu¾IKh yd n,m;% ,ndoSu yd tu T!IO m%jdykh i|yd fhdod.kakd jdyk i|yd n,m;% ,nd oSu f;d. T!IOy,a .Kk - 545 is,a,r T!IOy,a .Kk - 2307 m%jdyk n,m;% .Kk - 2820 fj<|y,a úu¾IKh l%udkql+, T!IOy,a úu¾IKh - 342 yosis jeg,Sus - 233

Page 113: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 113

iel iys; wys;lr T!IO j, m%;sls%hd wOSCIKh T!IO WmlrK" iqj| ú,jqka idhksl idusm, iy wys;lr T!IO m%;sls%hd ms<sn| fj<| m%pdrKh iusnkaOj Wmlïgq mj;ajk ,oS. wdrCIdldrS fya;+ka u; fj<|mf,a we;s ú,jqka" ffjoH WmlrK yd T!IO j¾. wj,x.= lsrSu fj<| m%pdrKh md,kh lsrSu T!IO fj<| m%pdrKh iusnkaOfhka .;a ls%hd ud¾. .Kk -24 ffjoH WmlrK m%pdrKh iusnkaOfhka .;a ls%hd ud¾. .Kk -42 ú,jqka m%pdrKh iusnkaOfhka .;a ls%hd ud¾. .Kk -152

ksød ckl T!IO" udkisl W;f;acl T!IO yd úoHd;aul ld¾hhka fyda ld¾ïl ridhksl i|yd fyda T!IO i|yd fyda fhdod .kakd mQ¾j ridhksl øjH md,kh lsrSu isÿ lrk ,oS. idhksl idusm, i|yd fr.=,dis mekjSu wkque;sh ,nd ÿka idhks; idusm, .Kk ^04&

jD;a;Suh ixj¾Oh i|yd isÿlrk ,o l%shdldrlï T!IO l<UKldlrK moaO;sh iún, .ekajSu i|yd m<d;a ugsgïka ;dCIKsl Wmldr jevuq¿ meje;ajSu - 204 YS% ,xld ffjoH ix.uh yd tlaj osia;s%lal ugsgïka T!IO kshu lrkakka yg jevuq¿ meje;ajSu -jevigyka .Kk - 16 Ys% ,xld ffjoH ix.uh yd tlaj T!IO kshu lrkakka yg mqyqKq jevigyka 04la meje;ajSu T!IOy,a ysïlrejkag yd T!IOfjsoSkag mqyqKq jevigyka ls%hd;aul lsrSu

T!IO ;;aj md,k wèldrsh iún, .ekjSu f,dal fi!LH ixúOdkfha uQ,H wdOdr hgf;a mrs>kl.; f;dr;=re moaO;sh hdj;ald,Sk lsrSu uef,aishdkq T!IO wèldrsfha úfYaI« jreka u.ska T!IO ,shdmosxÑ lsrSu i|yd ,ndfok f,aLk we.ehqula yd GMP ^Wiia ;;ajfha T!IO ksmojSu ;yjqre lsrSu

i|yd jk ls%hdj,sh& ms<sn|j i;shl mqyqKq jevuq¿jla meje;ajSu ish¿u ,shdmosxÑ lsrSus iy n,m;% ,ndoSfus ls%hdj,shka i|yd iusu; ls%hd ms<sfj;a (SOP) oshqKq lsrSu ^01$09$2012& oS .eigs lrkq ,enQ ú,jqka j¾. i|yd jk fj<| m%pdrK i|yd mQ¾j wkque;sh ,ndoSu ú,jqka m%pdrKh i|yd ud¾f.damfoaY .%ka:hla ieliSu ú,jqka" WmlrK yd T!IO mkf;a 4jk ixfYdaOkh ksud lsrSu ú,jqka" OTC T!IO yd Wmf,aLk II a T!IO ff;%NdId m%;sm;a;s j,g tl.j ls%hd;aul lsrSu ^2013$03$31 isg&

iemhqus lrejka i|yd mq¾j iqÿiqlus i,ld ne,Su

Page 114: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 114

2012­03­31 isg 2012­12­31 olajd ld,h ;=, ,enqKq wdodhï úia;r uqo,a .Kk re.

ï,shk

T!IO

iud.ï ,shdmosxÑ lsrSfus f;dr;=re f.dkq we.hSu 7.84

iy;slm;a ,shdmosxú lsrSu 41.98

wdkhk n,m;% 13.03

idïm, n,m;% 5.68

ksIamdok n,m;% 0.24

b,a,qusm;a ieliSfus .dia;= 25.29

T!IO m%pdrKh 0.19

ffjoH WmlrK

,shdmosxÑ lsrSu yd wdkhksl n,m;% 23.21

idusm, n,m;% 9.01

kIYamdok n,m;% 0.05

b,a,ïsm;a ieliSfus .dia;= 4.70

ú,jqka

wdkhks; n,m;"% ,shdmosxÑ lsrSus iy;sl" ksIamdok yd idïm, n,m;%

15.95

b,a,qusm;a ieliSfus .dia;= 1.62

T!IOd,

is,a,r f;d. yd m%jdyKh 14.02

Page 115: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 115

9.3 cd;sl T!IO ;;aj wdrCIK mrSCIKd.drh cd;sl T!IO ;;aj wdrCIK mrSCIKd.drh u.ska YS% ,xldfjs T!IO ;;aj wdrCIK ls%hdj,sh i|yd wjYH ;dCIKSl iydh ,nd fokq ,nk w;r wdrCIdldrs T!IO iemhSu ;yjqre lsrSu wruqKq lrf.k T!IO úYaf,aIK iy ta yd ine|s wfkl=;a ls%hdldrlus isÿlrkq ,nhs. .=Kd;aulNdjh ;lafiare lsrSfusoS ksYamdos; T!IOhl jeo.;a .=Kdx.h jkafka tys fmkqu" ,dCIKsl yÿkd.ekSu" msrsisÿ nj" úNj;djh" taldldrS nj yd ffcj iq,n;djh hk tajdhs. T!IO ksYamdok mrSCId lsrSu isÿlrkafka T!IO ix.%yfha msrsú;rhkag fyda ksYamdos;hd úiska b,a,qus lrk m%ï;shg wkQjh. ;;aj mrSCIdj isÿlrkq ,nkafka tu T!IO j¾. fnod yefrk úúO wjia:dj,h. cd;sl T!IO ;;aj wdrCIK mrSCIKd.drh úiska isÿlrk ,o wfkl=;a ld¾hhka T!IO ,shdmosxÑ lsrSfus ls%hdj,sfhaoS wjYH ;dCIKSl iydh yd Wmfoia ,ndoSu

T!IO ksYamdok ls%hdj,sfhaoS isÿlrk hym;a ksYamdok ls%hdj,sh we.hSfus ls%hdldrlus i|yd iydh jSu

T!IO fjsoh" ridhk úoHdj" cSj ridhk úoHdj yd wkql cSj úoHdj wdoS úIhka yodrk úYaj úoHd,hSh isiqka yd wNHka;r T!IOfjsoS isiqka i|yd foaYk meje;ajSu yd m%dfhda.sl mqyqKqj ,nd oSu

fi!LH wud;HdxYh u.ska mj;ajkq ,nk T!IO l<uKdlrKh iusnkaO jevuq¿" foaYk ud,dj,oS iusm;a odhlhka f,i iyNd.s jSu yd wjYH wjia;dj, jevuq¿ meje;ajSu"

T!IO iusnkaOfhka tys cSj iu;=,s;;djh yd ia:dhS;djh ms<Sn| iSï; m%udKhl m¾fhaIK isÿ lsrSu

ú,jqka WmlrK yd T!IO mk; hgf;a cd;sl T!IO ;;aj wdrCIK m¾fhaIKd.drfhys wOHCI úiska w;sf¾l wkqu; úYaf,aIl f,i lghq;= lsrSu

fuu ld,h ;=, ,ndÿka fiajdjka 1' mQ¾j yd miq fj<|dfusoS ksYamdos; T!IO úYaf,aIKh lsrSu yd wjYH wjia:djkays iqÿiq ks¾foaY ,nd oSu ^Wod: ,shdmosxÑh" meïKS,s yd idusm, wdfjsIKfhaoS& 2' iSudjdisl T!IOfjsoSka i|yd T!IO ;;aj wdrCIKh ms<sn| m%dfhda.sl mqyqKq

jevigyka ixúOdkh lsrSu 3' T!IO md,k wèldrsh yd tlaj hym;a ksYamdok ls%hdj,sh mss<sn| T!IO

ksYamdoklrejkaj mrSCId lsrSu 4' fi!LH wud;HdxYh úiska ixúOdkh lrkq ,enQ T!IO fCIa;%hkag wod, jevuq¿ yd

iusuka;%K i|yd iusm;a odhlhka f,i iyNd.s jSu

2012 jif¾ isg 2013 cQks olajd m%Odk idCId;a lr .ekSï T!IO ksYamdok úYaf,aIKh lsrSu 2012 jif¾ idïm, 665 úYaf,aIK l, w;r idïm, 221la wi;=gqodhl tajd f,i iuqúh. 2013 jif¾ cQks olajd idïm, 413la úYaf,aIKh l, w;r wi;=gqodhl idïm, 186la yuqúh. ridhkd.dr WmlrK ï,oS .ekSu re. 89"765"510 l uqo,la ridhkd.dr WmlrK ï,oS .ekSu i|yd fgkavr m%odkh lrk ,oS. ridhkd.dr jSÿre WmlrK" ridhksl øjH yd re.12"530"564 l WmlrK ï,oS .ekSu

Page 116: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 116

9.4. ffjoH m¾fhaIK wdh;kh úfYaIS; ridhkd.dr fhduq lsrSu yd ksYaÑ; ks¾Kdh lsrSus i|yd wod, ridhkd.dr m¾fhaIK isÿlrïka Ys% ,xldfjs frday,a i|yd m%uqL fiajhka imhkakdjQ wdh;kh jkafka ffjoH m¾fhaIK wdh;khhs. fuhg wu;rj cemkSia tkai*,hsgSia" irusm" refn,a,d yd bka*a,qfjkaid i|yd cd;sl ridhkd.drhla f,i wdishdkq l,dmSh fmda,sfhda wdfõlaIKh i|yd jk fhduq ridhkd.drhla f,io lghq;== lrkafka fuu wdh;khhs. tf,iu cSj ffjoH" m%dfhda.sl yd m%cdj wdYs%; iuSCIKo" ffjoH m¾fhaIK ld¾ïl úoHd«hska yd CIqø cSjS úfYaI{ mYapdoa ffjoH Wmdè,dNS ffjoHjreka mqyqKq lsrSuo" ffjoh m¾fhaIK wdh;kh u.ska isÿ flf¾. úúO úIhhka i|ys jk wxY lsysmhla ffjoH m¾fhaIK wdh;kh ;=, ls%hd;aul fjs.

ffjoH m¾fhaIk wdh;kfha fvx.= tallh mrSlaId lrñka mqyqKq lsrSfus yd l=i,;d kexjSfus ls%hdj,Ska Wmdè wdmaCIlhka mYapdoa ffjoH Wmdè,dNS ffjoH úfYaI{hska jk CIqø cSjS úfYaI{hka" ridhksl jHdè úfYaI{hska" ffjoH m¾fhaIK ld¾ïl úfYaI{hka yd fyo fyoshka" uyck fi!LH mrSCIlhska" iyldr lSg úoHd{hka mqyqKq lsrSfus jeo.;a wdh;kh jkafka fuu ffjoH m¾fhaIK wdh;khhs. fuhg wu;rj jevuq¿" úoHd;aul iususka;%K" foaYK mj;ajk m%Odk wdh;khlao fjs. m%dfhda.sl úoHd.dr wdYs%; yd m%cd uQ,sl m¾fhaIK yd iuSCIK .Kkdjla fuu wdh;kh u.ska isÿflfrk w;r fuys ld¾hh uKav,h foAYSh yd wka;¾cd;slj meje;afjk iusuka;%K yd jevuq¿ i|yd iyNd.S lrjSfuka Tjqkaf.a oekqu ydl=i,;d jeäoshqKq lsrSug n,dfmdfrd;a;= fjs. 2012 jir iy 2013 jir cQks olajd jQ ld,h ;=, m%Odk idCId;a lr .ekSï ffjoH m¾fhaIK wdh;k oskh ieurSu 2012 fkdjeusn¾ ui 23 jk ossk fuu oskh mj;ajk ,o w;r tys f;audj jQfha ¶ ffjoH m¾fhaIK wjia:d ;=,ska wNSfhda. yÿkd .ekSu¶ hkakhs. 2012 ys 2013 ld,h ;=, úoHd;aul m%cdj iy iuddkH m%cdj úiska isÿlrk ,o m¾fhaIK m%ldYhg m;a lsrSu fuys wruqK fjs. fuysoS f;dard.;a jdÑl bosrsm;a lsrSus 12la yd fmdaiagr bosrsm;a lsrSus 20la ksfhdacH fi!LH wud;H .re ,,s;a osidkdhl ue;s;=udf.a wkq.%yfhka mj;ajk ,oS.

Page 117: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 117

j¾K jeis ms<sn|j ld¾ä*a úYaj úoHd,h iy ;drld cSj úoHdj ms<Sn|j jQ nelsxyeus uOHia:dkh yd tlaj l, m¾fhaIK jd¾;d t,soelajSu wdydr yd c, CIqø cSjS" wdka;s%l" jia;= úoHdj yd ks¾jdhq cSj ridhkd.drh 1. ie,afudfk,a,d m%;sfoay yÿkd .ekSfus moaO;shla ieliSu

2. c,fhys ;;ajh ;lafiare lsrSu i|yd ldkaÿ fmrK hka;%hla ia:dmkh lsrSu

i;aj uOHia:dk cd;sl i;aj WoHdkhg yd úYaj úoHd, úúO m¾fhaIK wdh;k i|yd mrSCIK lghq;= i|yd ridhkd.dr i;=ka 3456la ksl=;a lsrSu ffjoH m¾fhaIK wdh;kfha tkak;a ;;aj wdrCIK yd c,NS;sld tallfha tkak;a

ksYamdok yd tkak;a iqrCIs;;d mrSCIK i|yd m¾fhaIK i;=ka 66la ksl=;a lsrSu ffjoH m¾fhaIK wdh;kh" rcfha frday,a yd mqoa.,sl ridhkd.drj, frdamK

udOH ieliSu i|yd i;aj reèrh us,s,Sgr 5460la ,ndoSu ridhkd.dr i;aj úoHdj iusnkaOj mYapdoa WmdèOdrSka 95la yd Wmdè wfmaCIlhska

132la foaYk meje;ajSu"s jevuq¿ meje;ajSsus yd m%dfhda.sl mqyqKq ieis u.ska mqyqKq lsrSu

m<sfndaO kdYl frcsiagd¾jrhdf.a b,a,Su u; ridhkd.dr i;=ka fhdod.ksïka úI øjH mrSCId lsrSu úúO m¾fhaIK" frda. ks¾K" fnda lsrSus yd mrSCIK i|yd fhdod.efkk i;=ka

i|yd wdydr lsf,da.%Eus 7904la ksYamdokh lsrSu 12 jk FERCAP cd;Hka;r iusuka;%Kh yd fmdÿ iusfus,khg iyNd.s jSu Ys% ,xld ks¾úkaok úfYaI{ ffjoHjrekaf.a ix.uh yd tlaj i;=k Wmfhda.S lr .ksïka m%fhda.sl jevuq¿jla meje;ajSh.

Ys% ,xldfjs ffjoH iNdj yd ffjoH m¾fhaIK wdh;khys ffcj ridhksl wxYh;a" jHdèfjsoS wxYh;a tlaj cd;Hka;r ffjoH fldx.%ifha 125 jk jd¾Isl ixj;airfhaoS W;=re ueo m<df;a me;srS hk jl=.vq frda.h iusnkaOj tu m<df;a j.d ,sx j,ska ,nd.kakd ,o c,h úiag¾ uShkag ^wistur rats) oSfuka Tjqkaf.a wlaud yd jDlal mgl j, isÿjk mgl jHdè fjkialus ms<sn|j m¾fhaIK ,smshla bosrsm;a lsrSu

Ys% ,xld mY= ffjoH ix.ufha 64jk jd¾Isl iusfus,kfhaoS jk i;aj fomd¾;fuska;=j yd tlaj iduqøsl l=re,a,kaf.ka ¶ksjsldi,a frda.h¶ we;slrk ffjrih fjka lsrSu uefhka úoHd;aul m%ldYkhla bosrsm;a lsrSu

fld<T úYaj úoHd,fha ridhk úoHd fomd¾;fuska;=j yd tlaj ffcj ridhk" wkql cSj úoHdj yd ffcj ;dCIKsl wdh;kfha (IBMBB) 5 jk jd¾ISl úoHd;aul

iuq¿fjsoS kjiS,ka; ridhkd.dr i;=ka fhdod.ksïka Secturia digitata f.a iajNdjh ksrEmKh fkdlrk fm%dagSk i|yd m%:Suia;= kssmojSu uefhka úoHd;aul m%ldYkhla fi!LH fomd¾;fuska;=fjs uyck fi!LH mY=ffjoH fiajd wxYh yd tlaj ¶ jdhq kv;a;= rys;j os.= ld,Sk ks¾úkaokh¶ ms<sn|j m¾fhaIK ,smshla 2012 YS% ,xld úoHd ixj¾Ok ix.ufha 68 jk jd¾Isl úoHD;aul ieisfhaoS bosrsm;a lsrSu

W;=re ueo m<df;a f;dard.;a j.d <sx c,fhys wvx.= ix>gl$ixhq;sh jDlal m%odyh"wlaud ffi,j, we;sjk ms<sld ;;ajhka yd fix.ud, n,mEu iusnkaOfhka ffcjridhk wxYh yd jHdèfjsoS wxYh;a yd tlaj isÿl, m¾fhaIKfha jd¾;dj ffjoH m¾fhaIK wdh;k oskh w,,d bosrsm;a lsrSu

ffjoH m¾fhaIkdh;kfha nelagSrshd fjso wxYh yd tlaj Ys% ,xld mY= ffjoH ix.ufha jd¾ISl úoHd;aul iuq¿fjsoS neg¿jka ;=, we;s Clostridium Sordelli ys isÿjSus uefhka fmdaiagr bosrsm;a lsrSula ffjoH m¾fhaIkdh;kfha mj;ajk ,oS.

ffjoH m¾fhaIkdh;kfha 2011$15 jHdmD;sfha ;dCIKsl fldgi wjika lsrSu

Page 118: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 118

m%;sYla;SlrK fjso wxYh Ys% ,xldj ;=, m%;sYla;SlrK fjsoh i|yd lemjk tlu wdh;kh fuh fõ.

wid;aïl;djhka" m%;sYla;s W!k;djhka fmf,k frda.Ska i|yd fuysoS idhk meje;afjk w;r frda. ks¾K myiqlus imhd we;.

weÿu yd wid;aïl ldrlhka iam¾Y fkdjas w;ajk p¾u m%ody iys; frda.Ska i|yd icSjia: mrSCIK isÿlsrSu

cSú; ydks we;slrk wid;aïl m%;sls%hd yd wid;aïl ldrl yÿkd.ekSu i|yd f,a idïm, úYAf,aIl ia:dmkh lsrSu

iq,n uQ,sl m%;sm;a;s W!k;d i|yd cdk mrSCIK tall ia:dmkh lsrSu

ffjri fjso wxYh 2012$2013 f,dal fi!LH ixúOdkfha wdOdr u; isÿl, jHdmD;s 3la wjika lsrSu hqfrdamSh m%cdjf.a wdOdr u; fvx.= wdfjsIK fuj,us jHdmD;sh wdrusN lsrSu fmda,sfhda ffjri nysi%djhka i|yd frda.Skaf.a we;s m%d:ïl m%;sYla;s W!k;djh ms<sn| cd;sl wdfjsCIK jHdmD;shla yÿkajd oSu

fmdaIK wxYh W;=r yd kef.kysr tlaj ish¿u osia;s%lalj, isÿlrk ,o cd;sl CIqøfmdaIl

iuSCIKh wjika lsrSu

ffcj ridhk tallh Ys% ,xl m%;sm;a;s uKav,fhys Wmldrfhka ridhkd.dr idCId;a lr .ekSfï

wèhrhka wdrusN lsrSu

rla;fjso wxYh rla;fjsoh ms<sn|j ndysr ;;aj wdrCIK jevigyka ls%hd;aul lsrSu rcfha iy fm!oa.,sl wxYfha b,a,Su u; Ys% ,xldfjs fi!LH wdh;k i|yd my;

i|yka myiqlus ,ndfok ,oS ;e,siSïhd$ysfud.af,dnSka wdYs%; frda. yÿkd .ekSu mjq,a ugsgïka frda. yÿkd .ekSu újdyhg fmr frda. yÿkd .ekSu

T!IOfjsoS wxYh jl=.vq noaO l, frda.Ska yg fT!IO Ñls;ail wOSCIK fiajd ,ndoSu

CIqøcSjS wxYh ish¿u m<d;a i|yd ndysr ;;aj md,k jHdmD;s jHdma; lr,Su

Page 119: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 119

10' cSj ffjoH bxcsfkare fiajd wxYh ye|skaùu fi!LH wud;HdxYh hgf;a we;s cSj ffjoH bxcsfkare fiajd wxYfha m%Odk ld¾hhkA w;r f¾Çh wud;HdxYh hgf;a we;s frday,a i|yd wjYH ffjoH WmlrK ñ<oS .ekSu" ia:dmkh lsÍu yd l%shdldÍ ;;a;ajfha mj;ajdf.k hdu uQ,sl fõ' m<d;a fi!LH wud;HdxY uÕska flfrk b,a,Su wkqj tu wdh;k i|yd ;dÌKsl iyfhda.s;d ,ndoSu o isÿ flf¾' cSj ffjoH bxcsfkare fiajd wxYfha m%Odk YdLdj fld<U msysgd we;s w;r th WmlrK w¨;ajeähd lsÍfï jevfmd< myiqlï" kj WmlrK yd wu;r fldgia .nvdj yd mßmd,k wxY j,ska hqla; fõ'

iqj fiajdj kexùug kj ;dlaIKsl fuj,ï y÷kajd foñka m%dfoaYSh cSj ffjoH bxcsfkare tall uOHu yd W!j m<d;a j, ia:dmkh lr we;' ol=K" W;=re ueo yd jhU m%dfoaYSh cSj ffjoH bxcsfkare tallhka yS wëÌK lghq;= i|yd ms<sfj,ska uykqjr" .d,a," wkqrdOmqrh" hk ia:dkhkays cSj ffjoH bxcsfkarejre fiajfha fh§ isá;s' 2012 jir iy 2013 jir cQks olajd j, imhk ,o fiajdjka kqjr iy lrdmsáh YslaIK frday,a iඳyd tï wd¾ whs ialEka hka;% 02 la iemhSu -

remsh,a ñ,shk 400 kqjr YslaIK frdayf,a Y,H.dr ixlS¾Kh iඳyd wjYYh WmlrK ,ndou - remsh,a

ñ,shk 40 frday,a j, w¿;ska msysgqjk ,o oeä i;aldr tall iy Y,Hd.dr iඳyd wjYH

WmlrK ,ndoSu - remsh,a ñ,shk 75 isrsudfjda nKavdrKdhl úfYaI <ud frdayf,a lghq;= jvd;a Yla;su;a lsrSu iඳyd

wjYH WmlrK ,ndoSu - remsh,a ñ,shk 70

Page 120: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 120

f¾LSh wud;HdxYh hg;g mjrd.kakd ,o y,dj; uy frday, iඳyd wjYH WmlrK ,ndoSu - remsh,a ñ,shk 60

f¾LSh wud;HdxYh hgf;a mj;sk frday,a j, oeä i;aldr tall jeä oshqKq lsrsu iඳyd wjYH WmlrK ,ndoSu - remsh,a ñ,shk 235

f¾LSh wud;HdxYh hgf;a mj;sk frday,a j, tlaia lsrK tall jeä oshqKq lsrsu iඳyd wjYH WmlrK ,ndoSu - remsh,a ñ,shk 45

bosrsfhaos isoq lsrsug ie,iqï lr we;s ixj¾Ok jHdmD;s wkqrdOmqr YslaIK frday, iඳyd tñ wd¾ whs ialEka hka;%hla ,ndoSu cd;sl frday, iඳyd äcsg,a wekacsfhda.%ems hka;%h m%;sIa:dmkh lsrsu hdmkh YslaIK frdayf,a iakdhq Y,H tallh iඳyd wjYH WmlrK ,ndoSu noq,a, m%dfoaYsh uy frday, iඳyd tñ wd¾ whs ialEka hka;%hla ,ndoSu rscafõ wd¾hd <ud frday, iඳyd iS á ialEka hka;%hla ,ndoSu cd;sl frdayf,a iakdhq laI;Sh tallh iඳyd ì whs wekacsfhda.%ems moaO;shla ,ndoSu lE.,a, iy fudkrd., uy frday,a iඳyd iS á ialEka hka;% ,ndoSu chsld jHdmD;sh hgf;a rd.u" l¿fndaú, YslaIk frday,a iy r;akmqr"

yïnkaf;dg" l=reKE., m%dfoaYsh frday,a fukau isrsudfjda nKavdrKdhl úfYaI <ud frday, iඳyd iS á ialEka hka;% ,ndoSu

chsld jHdmD;sh hgf;a ud<s.dj;a; reêr ldkaoq fmrK tallh fmdf,dkakrej kqjr wkqrdOmqr lrdmsáh l=reKE., iy wïmdr frday,a iඳyd Haemodialysis hka;% ,ndoSu

Page 121: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 121

11' há;, myiqlï ixj¾Okh 11'1 f.dvke.s,s boslsrsï iy mqkqre;a:dmk

fi!LH wud;HdxYh hgf;a md,kh jk frday,a iy wdh;k j, wjYH;djh mrsos f.dvke.s,s boslsrsï yd w¿;a jeähdj úoq,s iemhqu yd kv;a;=j jdhq iñlrK hka;% imhd iúlsrsu iy w¿;ajeähdj ffjoH jdhq .Eia moaO;s imhd iúlsrsu iy w¿;ajeähdj úoq,s ckl hka;%" uD; YrSrd.dr iy fros fiaosfï hka;% WmlrK imhd iúlsrsu

iy w¿;ajeähdj' c, iemhqï yd m,afodare moaO;s boslsrsu' ÿrl:k cd, myiqlï ,ndoSu'

há;, myiqlï imhdoSu u.ska fi!LH wdrlaIk fiajd jeä oshqKq lsrsu hkdos ld¾hhka i|yd;a kv;a;= yd fiajd i|yd;a wjYH m%;smdok ,ndoSu iy tu frday,a yd wdh;k j, flfrk kj boslsrSï iïnkaO f.ùï lghq;= lsrsu i|yd 2013 j¾Ih fjkqfjka remsh,a ñ,shk 3159 l m%;smdok fjkalr we;'

jHdmD;sh 2013 j¾Ih i|yd m%;smdok re# ñ,shk

2013 cQks ui olajd úhou re# ñ,shk

wud;HdxY mrsmd,k yd wdh;k há;, myiqlï fiajd

29.00 22.32

udkj iïm;a ixj¾Okh há;, myiqlï - cd;sl fi!LH úoHdh;kh" fyo mqyqKq mdie,a" ffjoH m¾fhaIK wdh;kh

139.50 25.19

frda.S i;aldrl fiajd frday,a ixj¾Ok jHdmD;Ska

2974.00 1,125.68

fi!LH m%j¾Ok yd frda. ksjdrK iy fjk;a jHdmdr

16.50 0.25

tl;=j 3159.00 1173.44

Page 122: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 122

2012 j¾Ih iy 2013 jif¾ miq.sh udi 06 ;=< wdrïN lrk ,o jHdmD;s lghq;= my; iඳyka mrsos fõ'

jHdmD;sh jHdmD;s msrsjeh re# ñ,shk

2013 j¾Ih iod ,ndoSï

kj fyo fkajdisld.drhla bඳ slsrSu - wkqrdOmqr 201.00 20.00

yDo Wria Y,H tallfha bඳslsrSï wjika lsrsu - rscafõ wd¾hd <ud frday,

75.37 35.00

iakdhq" jDlalfùo yd úl,dx. tallfha bඳslsrSï lghq;= wdrïN lsrsu ^woshr jYfhka& - rscafõ wd¾hd <ud frday,

73.67 20.00

ndysr frda.S f.dvke.s,a, wjodkï iys; frda. m%;sldr fjkqfjka fjkajq ia:dkhla f,i bඳ slsrsug yඳ qkd .ekSu - rscafõ wd¾hd <ud frday,

72.31 15.00

ndysr frda.S wxYh iy idhk f.dvke.s,s mq¿,a lsrsu - cd;sl wlaIs frday,

133.54 50.00

<ud frda. tallh bඳslsrSu - kj frday, f.dv.u ud;r

138.81 80.00

Ndysr frda.s wxYh iy idhksl lghq;= ioyd kj f.dvke.s,a,la bඳ slsrSu - ldi,a ùoSfha ldka;d frday,

269.46 40.00

oekg isoqlrñka mj;sk boslsrsï lghq;= j, m%.;sh

jHdmD;sh

weia;fïka;=.; jHdmD;s

msrsjeh ^re#ñ,shk

2013 j¾Ih i|yd fjkalr we;s

m%;smdok ^re#ñ,shk&

lE.,a, uyfrdayf,a Y,Hd.dr ixlS¾Kh boslsrsu 325.00 50.00 l¿fndaú, YslaIK frdayf,a iyi%l jdágq ixlS¾Kh boslsrsu

457.00 30.00

uykqjr YslaIK frdayf,a jdágq ixlS¾Kh boslsrsu

493.45 50.00

uyr.u ms<sldh;kfha fyo ks, ksjdi boslsrsu 140.02 23.00 T!IO .nvdj boslsrsu - uq,af,arshdj 336.80 10.00 rd.u YslaIK frdayf,a yosis wk;=re tallh iy jdágq ixlS¾Kh boslsrsu

308.00 80.00

r;akmqr frdayf,a yosis wk;=re tallh boslsrsu 629.14 40.00 .d,a, iy ud;r m%dfoaYsh fi!LH fiajd wOHlaI ld¾hd, boslsrsu

502.86 40.00

fudkrd., uy frdayf,a ndysr frda.S wxYh iy jdágq ixlS¾Kh boslsrsu

122.65 20.00

fmdf,dkakrej osia;%sla uy frday, kj jdágq ixlS¾Kh bඳslsrsu

364.40 75.00

l=reKE., uy frdayf,a ud;D jdágq ixlS¾Kh bඳ slsrsu -11 woshr

416.94 140.00

Page 123: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 123

2012 j¾Ih iy 2013 jif¾ m<uq udi 06 ;=< my; iඳyka jHdmD;s lghq;= wjika lr we;'

jHdmD;sh weia;fïka;=.; jHdmD;s msrsjeh ^re#ñ,shk&

l¿;r osia;%sla uy frdayf,a idhksl f.dvke.s,a, bඳslsrsu 89.18

ud;r f.dv.u fldrshd Y%S ,xld ñ;%;;aj frday, bඳ slsrsu 300.00 l,auqfKa uQ,sl frdayf,a ndysr frda.S tall f.dvke.s,a, bඳ slsrsu

22.52

noq,a, uy frdayf,a by< c, gexlsh bඳslsrsu 37.36 rd.u YslaIK frdayf,a Y,H.dr ixlS¾Kh jeä oshqKq lsrsu 33.19 rd.u YslaIK frdayf,a Y,H.dr ixlS¾Kh jeä oshqKq lsrsu 34.86

fmdf<dkakrej uy frdayf,a ridhdkd.dr f.dvke.s,a, bඳ slsrsu

43.70

oka;dh;kh iඳyd kj f.dvke.s,la bඳ slsrsu 191.65 50.00 l=reKE., YslaIK frdayf,a ud;D jdágq ixlS¾Kh fojk woshr

733.79 150.00

fld<U oka;dh;kh i|yd kj f.dvke.s,a,la boslsrSu

127.44 16.00

Page 124: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 124

11'2 m%jdyk wxYh

frda.S m%jdyk myiqlï kxjd,Sug w;HjYH frday,a i|yd .s,kar: ,ndfoñka fi!LH wud;HdxYh u.ska frda.S i;aldrl fiajd iemhSfïoS iqúfYaIs ld¾hNdrhla bgqlrkq ,nk wxYhla jYfhka m%jdyk wxYh yªkajd osh yel' fuysos úfYaIfhkau f.ù.sh 2012 jir frda.S m%jdyk moaO;sh Yla;su;a lsrsug wjeis iqúfYaIs ld¾h idOkhla w;alr.;a jirla f,i oelaúh yel' frda.S i;aldrll fiajdjg osrsu;a Yla;shla ,ndfoñka osjhsfka frday,a rdYshla iඳyd kj .s,ka r: 250 la m%odkh lsrsu isoqlrk ,os' fuu.ska lsisoq m%udohlska iy wmyiq;djhlska f;drj jvd;a M<odhs f,i frda.S i;aldrl fiajdjka bgqlsrsfï yelshdj ,efnkq we;' tfiau uyck fi!LH mrSlaIljre‚ lSg úoHd iyldr iy mjq,a fi!LH fiaúldjka jeks lafIa;% fi!LH ks,Odrska i|yd fudag¾ nhsisl,a 150 la fnodoSug lghq;= l< w;r‚ fï ;=,ska m%d:ñl fi!LH i;aldr fiajdjka ys ;;ajh kxjd,Sug wfmalaId flf¾' frda. ksjdrK yd frda. m%;sldr fiajdjka iඳyd wjYH läkï m%jdyk lghq;= jvd;a úêu;aj iqmrSlaIdldrs f,i bgqlsrsu iඳyd wjYH r:jdyk" udkj iïm; yd wksl=;a fiajdjka ,ndoSu fukau fi!LH rshoqrka .s,ka r: yd m%:udOdr iïnkaOj úfYaI mqyqKq mdGud,d wdosh iඳyd iïnkaO lrjSu ;=,ska fi!LH fiajdjka kxjd,Sug m%jdyk wxYh uy;a odhl;ajhla imhkq ,nhs'

Page 125: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 125

12' udkj iïm;a ixj¾Okh

yeoskaùu rgl jákdu iïm; udkj iïm;hs' fjk;a iïm;a j,ska m%fhdack ksismrsos ,nd.ekSug kï mqyqKq udkj iïm;a m%udKj;a mrsos mej;Su w;HjYH fõ' fi!LH lafIa;%fha l%shdldrlï i|yd mqyqKq udkj iïm;a ;sìsu b;du;a jeo.;a fõ' .=Kd;aul fi!LH fiajdjla iemhSu uQ,sl jYfhka r|d mj;skqfha mqyqKq Y%u n,ldhla u;h' fi!LH wud;HdxYh ;=, úúO .Khkag wh;a Y%u n,ldhla fiajfhys ksr; fõ' fi!LH ld¾hh uKav,hg wh;a ffjoH iy oka; ffjoH ks,Odrska úYaj úoHd, ;=, mqyqKq lrkq ,nhs' úsfYaI{ ffjoHjreka mqyqKq lrkqfha fld<U úYaj úoHd,hg wkqhqla; ffjoH úoHd mYapd;a Wmdê wdh;kfhysh' fyo" mrsmQrl ffjoH fiajd" w;=re ffjoH iy fjk;a ;dlaIK fiajd .K mqyqKq lsrSu fi!LH wud;HdxYh u.ska isÿ lrhs' 2012-2013 jir ;=, fi!LH ld¾h uKav< n|jd .ekSï iy uQ,sl mqyqKq lsrSï lghq;=

m%fNaoh mqyqKq wdh;k

ixLHdj

mqyqKqj

i|yd n|jd .;a ixLHdj

2012

mqyqKqj

i|yd n|jd .;a ixLHdj

2012

iïmQ¾ mqyqKq ixLH 31$7$13

olajd

2012$ 2013 cQ,s olajd ,ndoqka m;aùï

2014 n|jd .ekSug kshñ; ixLHdj

fyo ks,Odrs

18 2368 6400 1634 3000

ridhkd.dr ;dlaIKfõoS

03 122 160

T!IOfõoS 02 180 100

úlsrKfõoS 01 42 50

jD;a;Sh Éls;ail

01 15 30

Page 126: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 126

fN!; Éls;ail

01 60 80

B’iS’cS’ ld¾ñl

01 50

lSg úoHd iyldr

01 51 50

B’B’cS’ ld¾ñl

01 07 07 10

mjq,a fi!LH fiajd ks,Odrsks

11 390 447 953 510 1100

uyck fi!LH mrSlaIl

06 38 240 350

mdi,a oka; Éls;ail

01 54 60

oka; ld¾ñl

01 03 06

T!IO ixfhdacl

03 150

wlaIs ;dlaIKsl{

01 50 50

uyck fi!LH ridhkd.dr ld¾ñl

01 51 50

uyck fi!LH fÌa;% ks,OdrS

01 0

Y%jKfõoS ld¾ñl

01 20

>Dcq fka;%{ yd wx. wdfoaYl

01 10

5326

2013 jir ;=,os mYapd;a iSudjdisl ffjoH ks,Odrska 1087 la iy wNskjfhka f;arS m;ajq oka; Y,H ffjoHjreka 89 fofkl= fi!LH fiajdj i|yd m;alrk ,os' 2012-2013 jir ;=, fiajdia: mqyqKqj fi!LH wud;HdxYfha wOHdmk" mqyqKq yd m¾fhaIK tallh ffjoH ks,Odrska we;=¿ wfkl=;a fi!LH ld¾h uKav,h fjkqfjka mqyqKq mdGud,djka i|yd wjYH myiqlï imhk flakao%sh ia:dkh jYfhka l%shd;aul jk w;r tu tallffha ueosy;aùfuka my; oelafjk mrsos 2012 jir ;=, iy 2013 jif¾ cQks ui olajd mqyqKq jevigyka l%shd;aul lrk ,os'

Page 127: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 127

mqyqKq jevigyk b,lal lKavdhu iyNd.sjq

ixLHdj

fvx.= l<ukdlrKh ms<sn|j mqyqKq lrejka mqyqKq lsrsu

úfYaI fY%aKsfha fyo ks,Odrska ^fïág%kajrshka$fyos fidhqrshka&

32

cSjk ksmqK;d ms<sn|j mqyqKq lrejka mqyqKq lsrSfï jevigyk

mjq,a fi!LH fiaúld mqyqKq wxY WmfoaYljreka

42

cSjk ksmqK;d ixj¾Okh lafIa;% fi!LH ks,Odrska 35 bx.%sis W.ekaùfï l%ufõoh hdj;ald,Sk lSrSu

fyo úoqy,a úoqy,am;sjreka iy WmfoaYljre

40

fvx.= l<ukdlrKh &ixl%ñl frda. fiajdjka l%shd;aul frday,a i|yd

fyo ks,Odrska 182

jdágq l<ukdlrKh iy wêlaIKh

fyo ks,Odrska 14

oeä i;aldr l<ukdlrKh fyo ks,Odrska 143 ufkda Éls;ail mqyqKqj fyo ks,Odrska 68 Y,Hd.dr l<ukdlrKh fyo ks,Odrska 79 oajdrl mqrK mqyqKqj ^.=o ud¾.sl Y,H l¾u&

fyo ks,Odrska 60

<ore Éls;ail wdrlaIKh fyo ks,Odrska 84 l<ukdlrK mqyqKqj mrsmQrl ffjoH fiajd 30 iS á ialEka Ys,amSh l%u úlsrKfõoS 50 l<ukdlrK mqyqKqj T!IOfõoSka 50 laIqo% cSj úoHdj hdj;ald,Sk ridhkd.dr ;dlaIKfõoSka 130 wdydr iy T!IO mqyqKqj uyck fi!LH mrSlaIljre 100 fiajdia: mqyqKq mdGud,d fi!LH l<ukdlrK iyldr 400 Wmia:dhl mqyqKqj i|yd WmfoaYljreka mqyqKq lsrsu

Wmia:dhl mqyqKq WmfoaYljre 60

mrsYs,k oekqj;aNdjh ms<sn| jevigyka ^HELLIS iu.&

ffjoH mqia:ld, mrsYs,kh lrkakka ^ffjoH ks,Odrs" fyo ks,Odrska iy wksl=;a wh&

600

fiajdia: mqyqKq mdGud,d j;= ffjoH iyldr 50 fiajdia: mqyqKq mdGud,d fi!LH l<ukdlrK iyldr 150 l<ukdlrK mqyqKq mdGud,d Wmia:dhljre 30 NdId mqyqKqj fyo WmfoaYljre 40 fyo ks,Odrska i|yd wka;% oajdrK Y,H wdrlaIKh

fyo ks,Odrs 70

ridhkd.dr ;dlaIKfõoSka i|yd ämaf,daud mdGud<dj

ridhkd.dr ;dlaIKfõoSka 36

HELLIS cd,lrKh ms<sn|j fi!LH fiajl mqyqKqj

10

ridhkd.dr ;dlaIKfõoSka i|yd laIqo% cSj úoHd mqyqKq mdGud,dj

ridhkd.dr ;dlaIKfõoSka 80

ksjdi Ndrldrska i|yd mrsmd,k mqyqKqj

ksjdi Ndrldrska 80

uyck fi!LH mrSlaIljreka i|yd wdydr iy T!IO wêlaIK mqyqKqj

uyck fi!LH mrSlaIljre 10

cSjk ksmqK;d mqyqKq jevigyka 515

Page 128: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 128

W;=re kef.kysr m%foaYhkays fiajhg fyo ks,Odrs ks,Odrskshka n|jd .ksñka 2012 jir cQks udih olajd mqyqKq jevigyka

mqyqKq jevigyk b,lal lKavdhu jevigyka ixLHdj

Odrs;d ixj¾Okh ffjoH mrsmd,lhska 05 wdydr iqrlaIs;;dj uyck fi!LH mrSlaIljre 20 jD;a;Sh Wjoqre fi!LH iydhl 07 jD;a;Sh wdrlaIKh ,smslre fiajd 02 ksmqK;d ixj¾Okh rshoqrka 03 ksmqK;d ixj¾Okh fyo WmfoaYljre 01 ksmqK;d ixj¾Okh T!IOfõoSka 01 úI l<ukdlrKh ffjoH ks,Odrska iy fyo

ks,Odrska 10

ksmqK;d ixj¾Okh fyo iy w;=re ffjoH fiajd 01 ksmqK;d ixj¾Okh fi!LH iydhl 01 uQ,sl cSjkdOdr ffjoH ks,Odrska fyo ks,Odrska

iy fi!LH idyhl 06

2013 jif¾ kjidlaId;a lr.ekSï udkj iïm;a ixj¾Okhg wod,j 2013 jir ;=,os my; i|yka kj ixj¾Ok jevigyka i|yd odhl ù we;' 1- ridhdk.dr ;dlaIKIKfùo" B B cS ld¾ñl" Y%jKfõoS ld¾ñl iy mjq,a fi!LH

fiajd ks,Odrskshkaf.a wOHhk mámdá ixfYdaOkhg ,la lsrsu 2- lKsIaG fi!LH ld¾h uKav,h i|yd mqyqKq jevigyka m%j¾Okh lsrSu 3- fvx.= l<ukdlrK m%ia;dr igyka iq;%lrKh 4- mjq,a fi!LH fiajd ks<Odrsks m¾hka; mqyqKq uOHia:dkhkays we.hqï wOHkh 5- W.;a mdvï yd m%;sikaOdk fldñifï ks¾foaYhkag wod,j j;= wxYhkays fi!LH ms<sn|j j;= ffjoH iyldr iy mjq,a fi!LH fiaúldjka mqyqKq lsrsu 6- iSudjdisl ffjoHjreka i|yd úfYaIs; fou< NdId mqyqKq jevigykla lsrsu

Page 129: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 129

13' l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh cd;sl fi!LH m%;sm;a;shg wkqj" uyck;djg m%Yia; fi!LH fiajhla iemhSu i|yd" inqoaêl" idlaIs u; mokï jQ ie,iqï yd l<ukdlrKhla fi!LH lafIa;%fha iEu uÜgulu we;s lsÍu i|yd l<ukdlrK" ixj¾Ok iy ie,iqï tallh lemù we;' fuu tallh ksfhdacH fi!LH fiajd wOHlaI ckrd,ajrfhl= hgf;a wxY 05 la flakao fldg .ksñka ish fiajdjka bgqlrkq ,nhs' 1' ie,iqï wxYh 2' cHd;ka;r fi!LH wxYh 3' ixúOdk ixj¾Ok wxYh 4' fi!LH f;dr;=re wxYh 5' uQ,H ie,iqï wxYh l<ukdlrK" ixj¾Ok iy ie,iqï tallh u.ska bgqlrkq ,nk m%Odk l%shdldrlï fi!LH wxY i|yd wod, uOH ld,Sk iy jd¾Isl fi!LH ixj¾Ok ie,iqï ilia

lsrsu Y%S ,xldfõ fi!LH wdh;kj, fiajl ixLHd n|jd .ekSï i|yd ks¾Kdhl ilia

lsrsu kj jHdmD;s wdrïN lsrsu ixj¾Okh lsrSu i|yd jHdmD;s fhdackd ilia lsrsu iy

wod, wxY j,ska tajdg wjYH wkque;sh ,ndoSu ish¿u m%Odk fi!LH ixj¾Ok jHdmD;Ska wêlaIKh lsrSu iy tajdhska ,ndfok

m%.;sh ksis we.hSug ,la lsrSu f,dal fi!LH ixúOdkh (WHO) tlai;a cd;Skaf.a <ud wruqo, (UNICEF) tlai;a

cd;Skaf.a ck.yk wruqo, (UNFPA) iy tkak;a iy m%;sYla;slrKh ms<sn| f.da,Sh ikaOdkh (GAVI HSS) cmka cHd;ka;r iyfhda.S;d wdh;kh(JICA) iy fi!LH wxY ixj¾Ok jHdmD;sh (HSDP) hk úfoaYsh wdOdr hgf;a l%shd;aul jk jHdmD;s iïnkaêlrKh lsrsu

fi!LH ld¾h uKav, i|yd úfoaY.; mqyqKq mdGud,d myiqlï ,ndoSu Y%S ,xldj ;=, cd;Hdka;r iïfï,k meje;aùug wjYH lghq;= iïmdokh lsrsu iy

kshdukh lsrsu fi!LH fiajd wdh;k iy tajdfha ld¾h uKav, i|yd l<ukdlrK ixj¾OK

jevigyka ixúOdkh lsrsu y÷kd.;a ld¾h uKav, idudcslhska i|yd /lshd úia;r iy rdcldrs ,ehsia;=

ms<sfh< lsrsu uOH.; iy m<d;a iNd uágfï fi!LH fiajd iïkaêlrK lghq;= jvd;a Yla;su;a

lsrsug cd;sl uágfï /iaùï" iïfï,k ixúOdkh lsrsu ^cd;sl fi!LH ixj¾Ok lñgqj jeks&

frday,a j, l%shd;aul jk l<ukdlrK lñgqj, l%shdldrs;ajh wêlaIKh lsrsu ;;a;aj l<ukdlrKh iy M,odhs;djh jeä oshqKqlsrsug wod, iñlaIK meje;aùu

iy fi!LH fiajd wdh;kj, tu lghq;= is¥lsrsu fi!LH lafIa;%hg wod, f;dr;=re tla /ia lsrsu iy w;HjYH lreKq

iïnkaOfhka o;a; moaO;s mj;ajdf.k hdu ^Wm;a urK wkqmd;‚ frday,a ld¾h uKav, iy frda.S lghq;= ms<sn| o;a;&

fi!LH wdh;k yd iïnkaO udkj iïm;a f;dr;=re hdj;ald,Sk lsrsu i|yd fi!LH f;dr;=re we;=,;a o;a; moaO;shla mj;ajdf.k hdu fi!LH wud;HdxYh ;=, m%d.aOk weia;fïka;= ms<sfh, lsrsu yd fi!LH .sKqïlrK lghq;= yd iïnkaO l%shdldrlï iïnkaêlrKh lsrsu

Page 130: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 130

2012 jir iy 2013 jir cQks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï 01- Y%S ,xldfõ fi!LH fiajd jeäoshqKq lsrsug m<d;a iNdj,o iyNd.s;ajh we;sj ish¿u md¾Yjlrejkaf.a odhl;ajfhka 2013-2017 uOH jd¾Isl cd;sl fi!LH ixj¾Ok ie,eiau ilia lsrSu iy fnod yerSu' 02- fi!LH myiqlï iñlaIK jd¾;dj 2011 ilia fldg fnod yerSu' ^hqqksfi*a wruqof,a wdOdr we;sj& 03- fi!LH fiajd ixj¾Ok lghq;= wêlaIKh lsrSug 2012 j¾Ih i|yd jd¾Isl l%shdldrs ie,eiau iïmdokh lsrsu' 04- úoHq;a fi!LH m%;sm;a;s flgqïm; ilialrk ,o w;r oekg th idlÉPd uágfï mj;s' 05- fi!LH f;dr;=re wxYhg wod,j fiajh lrk ld¾h uKav< i|yd mqyqKq jevigyka mj;ajk ,os' 06- ixfYdaê; frday,a jd¾;d wdlD;sm;% flgqïm;a lr wjika lrk ,os' ^we| bym;a

m%fõY m;%h m<uq fldgi fojk msgqj" ffoksl ;=,s; igyk" ffoksl T!IO igyk" úu¾Yk jd¾;dj iy kSrSlaIK jd¾;dj&

07- mrsmd,k fY%aKsfha ffjoH ks,Odrska i|yd osk 03 ne.ska jq Odrs;d ixj¾Ok jevuq¿ 04 la ixúOdkh lrk ,os' 08- ffjoH ks,Odrska iy wdh;k Ndr ffjoH ks,Odrska i|yd fkajdisl Odrs;d ixj¾Ok jevuq¿ 04 la ixúOdkh lrk ,os' 09- fi!LH lafIa;%fha ixj¾Okh wod,j m%Odk jHdmD;s .Kkdjla wdrïN lsrsu rd.u kj ud;D frday,la boslsrsu oslaTh uQ,sl frdayf,a fiajd jeä oshqKq lsrsu jjqkshdj uy frdayf,a kj jdágq ixlS¾Khla boslsrsu W;=re m<df;a f;dard.;a frday,a 04 l ixj¾Ok lghq;= 10- fcHaIaG ld¾h uKav< i|yd rdcdlrs ,ehsia;= ilia lssrSu 11- f¾LSh wud;HdxYhg wkqnoaO wdh;kj, fiajl ixLHd m%udK;d ms<sn|j wjika ks.ukh is¥lsrsu 12- ish¿u m%Odk frday,aj, l<ukdlrK lñgq ia:dms; lsrsu 13- fi!LH ld¾h uKav< j, úia;r we;=,;a m%;s ixúOdkd;aul iy hdj;ald,Sk udkj iïm;a o;a; .nvdjla mj;ajdf.k hdu 14- md¾,sfïka;=jg bosrsm;a lsrSu i|yd ld¾h idOk yd m%.;s jd¾;d ilia lsrsu 15- fi!LH ld¾h uKav,fhys l%shdldrs;ajh by< kexùu i|yd wjYH myiqlï

,ndoSu mqyqKq mdGud,djkag iïnkaO lrùu iy úfoaY iïuka;%K jevuq¿ wdosh i|yd iyNd.s lrùu

16- f,dal fi!LH ixúOdkh (WHO) tlai;a cd;Skaf.a <ud wruqo, (UNICEF) tlai;a cd;Skaf.a ck.yk wruqo, (UNFPA) lghq;= i|yd jir 02 lg l%shdldrs ie,iqï ilia lsrsu 17- tkak;a yd m%;sYla;slrKh ms<sn| f.da,Sh jHdmD;sfha (GAVI) iïnkaêlrK lghq;= isoqlsrsu

Page 131: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 131

14' fm!oa.,sl wxYfha fi!LH i;aldr fiajd oelau fm!oa.,sl fi!LH wxYh u.ska wdrCIdldrs, ld¾hCIu iy .=Kd;aul fi!LH fiajdjla' fufyjr fm!oa.,sl ffjoH wdh;k ,shdmosxÉh úêu;a lsrSu, tu wdh;k j,ska iemfhk fiajdms<sno m%ñ;Ska iy Wmfoia ud,djka ieliSu, udkj iïm;a jeäoshqKq lsrSu ioyd ;dCIKsl Wmfoia iy iyfhda.h ,nd oSu, wdh;k ksrSCIKh iy mrSCIKh, wdh;k u.ska isÿjk wl%usl;d wju lsrSu, meusKs,s fidhd n,d kshus; ovqjï ,nd oSug ksrAfoAY lsrSu jeks ld¾hhka u.ska fm!oa.,sl fi!LH fiajd wxYh u.ska bgqlrk fiajdjka jeä oshqKq lsrSu iy kshdukh lsrSu fuu wxYfhys fufyjr fõ' 2012 jir iy 2013 cqks olajd jeo.;a idCId;a lr.ekSï fm!oa.,sl ffjoH wdh;k mk; ixfYdaOkh lsrSfï l%shdj,shg m%fõY ù we; fm!oa.,sl ffjoH wdh;khka ,shdmosxÉ lsrsu iy ,shdmosÉh w¿;a lsrsug lghq;= lrk ,os fm!oa.,sl ffjoH wdh;k j¾.h yd ,shdmosxps ixLHdj my; oelafõ

wdh;k j¾.h ,shdmosxÑ ixLHdj

fm!oa.,sl frday,a yd id;a;= ksjdi 202

ffjoH ridhkd.dr 589

ffjoH uOHia:dk/ m¾fhaIK ia:dk/ osjd iq/l=ï ffjoH uOHia:dk/ pek,a fiajd 336

mQ¾K ld,Sk idudkH jD;a;sl/ fnfy;a Yd,d/ffjoH idhk 473

w¾O ld,Sk idudkH jD;a;sl/ fnfy;a Yd,d/ ffjoH uOHia:dk 1276

mQ¾K ld,Sk oka; Y,Hd.dr 135

w¾O ld,Sk oka; Y,Hd.dr 122

mQ¾K ld,Sk úfYaI{ ffjoH fiajd 24

w¾O ld,Sk úfYaI{ ffjoH fiajd 27

fm!oa.,sl .s,ka r: fiajd 17

fjk;a fm!oa.,sl ffjoH wdh;k 215

fm!oa.,sl ffjoH wdh;k tl;=j 3416

Page 132: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 132

fm!oa.,sl ffjoH wdh;k ioyd m%ñ;s yd Wmfoia ud,d ilia lsrSu wjika lrk ,os'

udkj fiajd ixj¾Okfhys,d fm!oa.,sl ffjoH wdh;k iy m<d;a iNd j,ska l%shd;aul lrkq ,nk mqyqKq mdGud,djka ioyd wjYH ;dlaIKsl WmfoaYk fiajdjka ,ndoSu

fm!oa.,sl ffjoH wdh;khka iïnkaOfhka bosrsm;a jkq ,nk meïKs<s iïnkaOfhka wjYH lghq;= isoqlsrsu

Wmfoiaud,d, fr.=,dis iy mk;a wjYH mrsos ilia lsrSfuys,d fi!LH wud;HxYfha

wfkl=;a wOHCIljreka, Y%S ,xld ffjoH iNdj iy jD;a;Sh ix.ï w;r iusnkaOSlrK lghq;= bgq lsrSu'

fm!oa.,sl ffjoH wdh;k w;r meyeos,s f;dr;=re fiajd iA:dmkh lsrSu

úfoaYsh iqoqiqlï ,;a úfYaI{ ffjoH ks,Odrska ;djld,slj ,shdmosxÉ lsrsfï l%ufõohla wdrïN fldg fm!oa.,sl ffjoH wdh;khkays jevuq¿" mqyqKq jevigyka meje;aúug;a f;dard.;a rcfha frday,a j, iafõÉPd mokñka m%;sldrl fiajd iy úfYaI ffjoH l|jqre meje;aúug;a lghq;= wdrïN lrk ,os

uOHu iy m%dfoaYsh jYfhka udkj mgl noaO lsrsï uOHia:dk ia:dms; lsrsu u.ska udkj mgl noaO lsrSï l%uj;aj is¥lsrSu wdrïN lsrSu

fm!oa.,sl ffjoH wdh;khka wdrïN lsrsu ioyd bosrsm;a lrkq ,nk jHdmD;s fhdackd we.hSfuka miqj uq,sl wjirh ,ndoSu

Page 133: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 133

15' m¾fhaIK fi!LH wud;HdxYfha wOHdmk" mqyqKq yd m¾fhaIK tallh cd;sl fi!LH m¾fhaIK ixioh yd tlaj fi!LH m¾fhaIK kxjd,Su i|yd wjYH j.lsj hq;= odhl;ajhla,ndfoa' wruqo,a ,nd.eksug tallh fj; bosrsm;a lrkq ,nk m¾fhaIK fhdackd j,we;s fhda.H;djh mrSlaId lrkq ,nk w;r ta i|yd wkqu; fhdackd j,g wjYHwdOdr m%odkh fi!LH wud;HdxYfha taldnoaO wruqo,ska imhkq ,efì' m¾fhaIK j, m%;sM, wkqj l%shd;aul lsrsug iqoqiq m¾fhaIK f;dard.kq ,nk w;rtu m¾fhaaaIK fi!LH m¾fhaIK ixioh yryd tajd ;SrKh lrkq ,nk iy m%;sm;a;sie,iqï lrkakka w;r fi!LH m%;sm;a;s ieliSfïoS Ndú;d lsrsu i|yd fnod yrskq,efì' ffjoH jD;a;slhska w;r m¾fhaIK i|yd we;s Wkkaoqj jeäoshqKq lsrsu msKsim¾fhaIK fhdackd ,sùfï jevuq¿ mj;ajkq ,efì' Y%S ,xldfõ fi!LH m¾fhaIK i|yd m%uqL;ajhla oS ls%hdlrkq ,nk w;r m¾fhaIlhskayg ud¾f.damfoaYlhla jYfhka fi!LH m¾fhaIK m%uqL;d kñka m%ldYhla m%isoaêhgm;alrk ,os' oekg fuu tallh cd;sl fi!LH m¾fhaIK iNdjla ia:dms; lsrsfï l%shdj,sfha wjikalghq;= isoqlrñka mj;sk w;r th fi!LH m¾fhaIK iïnkaOfhka flakao%ia:dkhjYfhka l%shd lrkq we;' ;jo" ffu tallh cd;sl m¾fhaIK lghq;= ms<sn| m%Odk uKav, iuÕ furg i|yd fi!LH m¾fhaIK m%;sm;a;s ilia lsrsfï kshe,s isá' m¾fhaIK oSukd f.ùï 2012 iy 2013 jir cQks olajd iS>% fjkiaùï j,g ksrka;r n|qka jk ckúlik mrsirhla ;=< frda.S ck;dj fj;wdrlaIs; .=Kd;aul ;;ajfhA fi!LH fiajdjla iemhsu i|yd fi!LH m¾fhaIK isoqlsrsu w;HjYH fohls' fi!LH wdrlaIKfha ixj¾Okh Wfoid m¾fhaIK j,ska ,efnkqfhauy;a msgqjy,ls' tneúka l<ukdlrK fiajd pl%f,aL 44 iy 45 wkqj jir 2011 oS úOdhl fY%aKsfha ks,Odrska i|yd m¾fhaIK oSukd ,ndoSug wdrïN lrk ,os' wruqo,a iy m¾fhaIK oSukd ,nd.eksug tallh fj; bosrsm;a lrkq ,nk m¾fhaIK fhdackdj, we;s fhda.H;djh mrSlaId lsrsug fi!LH f,alïf.a iNdm;s;ajfhka hq;a m¾fhaIK wkq lñgqjla ia:dms; lr we;s w;r wOHlaIjreka ;sfofkla tys idudcslhka f,I lghq;= lrkq ,nhs' 1- 2012 jif¾oS m¾fhaIK fhdackd 330 la wOHmdk mqyqKq yd m¾fhaIK tallhfj; ,enqKq w;r bka 198la m¾fhaIK oSukd ,ndoSug iqoqiq tajd f,i wkque;sh ,nk ,os' 2- 2013 jif¾ cQ,s udih olajd m¾fhaIK fhdackd 195 la wOHmdk mqyqKq yd m¾fhaIK tallh fj; ,enqKq w;r bka 130 la m¾fhaIK oSukd ,ndoSug iqoqiq tajd f,i wkque;sh ,nk ,os' fi!LH wud;HdxYfha m¾fhaIK i|yd kj m%;sm;a;s mekjqu cd;sl fi!LH m¾fhaIK iNd mk; iq;%lrKh lsrsu m¾fhaIK oSukd f.ùï l%shdj,sh wkql+,kh lsrsu iodpdr m%;sm;a;s iudf,dapk lñgqj i|yd WmfoaYk ud,djla iq;%lrKh lsrsu

Page 134: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 134

2012-2013 jirj, ffjoH m¾fhaIK wdh;khg wkqhqla; ffjoH ks<Odrska úiska mYapd;a Wmdêh ioyd isÿlrk ,o m¾fhaIK

01- ffjl,ams; isfiarshdkq ie;alula w;r;=roS isoqjk reêr jykh md,kh lsrSu i|yd Tlaisfgdiska fm;s j,g tosrsj Tlafgdiska fm;s iy kslafYamk Ndú;h ms<sn| wOHkh

02- isfiarshdkq ie;alulos laIqo%cSúkag tfrys frda. ksjdrK l%shdud¾. i|yd weïmsis,ska fuáfg%dkhsg%fida,a tl;=jg tfrysj fifrlaisï fuáfg%dkhsg%fida,a tl;=j fhoSu ms<sn| wyUq wOHkh

03- my,ska flfrk isfiarshdkq ie;alula w;r;=ros ;ksj l%shd lrk wka;¾ Ysrd m%;s cSjl Ndú;hg tosrsj meh 24 la mqrd Ndú;djk l%uh ms<sn|j ixikaokd;aul wOHkh - wyUq md,sl ;;aj hgf;a ^YslaIK frday,‚ hdmkh&

04- isfiarshdkq ie;aluloS we;sjk ;=jd, my; ;;ajhkag ksrdjrKh lr md,sl ;;aj hgf;a wyUq f,i f;dard.;a frda.Ska fhdod w;ayod ne,Su - ;=jd, ieryqu meh 6 isg 12 l ld,hla ;=,os bj;a lsrsu yd ta yd iudk ;=jd,hl ieryqu meh 24 lg jvd ;nd bj;a lsrsu

05- mQ¾j m%ij isfiarshdkq ie;aluloS blaukska fyda m%udoj fhdok flksje,a fj,kh iïnkaOj md,sl ;;aj hgf;a isoqlrkq ,nk wyUq w;ayod ne,Su

06- ore m%iq;sh;a iu.u fukau ore m%iq;sfhka miq ixl+<;d wOHkh 07- lvqfj, fi!LH ffjoH ks,Odrs fldáGdYfha udi 6-23 olajd jhie;s <orejkaf.a

fmdaIK ;;ajhka yd ta wdY%s; mrsmQrl wdydr oSfï mqreoq 08- fudrgqj fi!LH ffjoH ks,Odrs fldáGdYfha wjq 02 jhfia <uqka w;r mj;sk

j¾Ok W!K;d j¾OK .eg¿ iy y|qkd.;a frda.S ;;ajhka wvq nr Wm;a j,g olajk in|;dj ms<sn| wOHkh

09- ldi,a ùoSfha ldka;d frdayf,a uo ire nj i|yd mj;ajkq ,nk idhk fj; meñfKk ldka;djka uqyqK oqka iudcSh yd mjq,a j, .eg¿ yd udkisl wd;;sh iïnkaO wOHkh

10- lyj;a; fi!LH fjoH ks,Odrs fldáGdYfha j;= wdY%s;j isák uqL yd .eìf., ms<sldjkag uqyqK oS we;s ldka;djkf.a oka; yd wjokdï idOl ms<sn|j we;s oekqu wdl,am yd mqreoq ms<sn| wOHkh

11-yïnkaf;dg uy frday,g we;=,;a jk frda.Ska w;=rska ishosú ydks lr.ekSug ;e;afldg we;s frda.Skaf.a wjodkï idOl md,kh lsrsu i|yd jk wOHkh

12- l¿;r osia;%slalfha /lshdj, kshq;= .¾NkS ldka;djkaf.a mQ¾j m%ij /ljrK fiajd Ndú;h iy ta wdY%S; idOl

13- uykqjr cd;sl m%jdyk ffjoH wdh;kh fj; meñfKk nr jdyk rshoqrkaf.a mj;sk wêl úvdj yd osjdl< we;s ks;su; .;sh ms<sn| wOHkh

14- l¿;r fi!LH ffjoH ks,Odrs fldáGdYfha mdie,a <uqka w;r mj;sk wvq fmdaIK ;;ajh yd ta wdY%s; .eg¿ ms<sn| wOHkh

15- Y%s ,xld cd;sl frdayf,a ia:dms; wd>d; tallhg meñfKk whj¿ka w;r mj;sk iqjm;aùfï iajNdjh wdY%s;j n,mdkq ,nk idOl iy Tjqkg fuf;la ,ndos fkdue;s myiqlï yd fiajdjka ms<sn| wOHkh

16- rd.u msysá W;=re fld<U YslaIK frdayf,a ore m%iq;sh i|yd we;=,;a jq uõjrekaf.a ore m%iq;s wjia:dfõoS yd ore m%iq;sfhka miq wjia:djkaysos frday, u.ska imhkq ,nk fiajdjka ms<sn| ;Dma;su;a iajNdjh

17- .d,a, k.r iNd n, m%foaYfha mdi,a hk <uqka w;=rska kj fhHjk úhg meñKSu mud jqjka w;r mj;sk udkisl wd;;sh yd ta wdY%S; ;;ajhka ;lafiarE lsrsu ms<sn| wOHkh

18- ikaos,smdhs fi!LH ffjoH ks,Odrs fldáGdYfha isák <orejkaf.a l=vd <uqkaf.a mQ¾K wdydr oSfï mqreoq yd ta wdY%s; idOl

19- lE.,a, fi!LH fjoH ks,Odrs fldáGdYfha idhk j, imhk rcfha m%;sYla;slrK fiajdj, mdrsfNda.sl ;Dma;su;aNdjh ms<sn| wOHkh

20- miair fi!LH fjoH ks,Odrs fldáGdYfha j;= wdY%s; fjfik <uqka w;=rska <ud iqN idOk idhk fj; meñfKk fmr mdi,a <uqkaf.a wvq fmdaIKh wdydr oSfï mqreoq yd ta wdY%s;j y|qkd.;a fjk;a idOl

Page 135: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 135

21- kqjr osia;%slalfha mjq,a fi!LH fiajd ks,OdrsKshka w;r olakg ,efnk fi!LH m%j¾Ok m%fõYhka fhdod .ekSfïoS we;s oekqu yd olag ,efnk ndOl ms<sn| wOHkh

22- fld<U osia;%slalfha msÕka l¾udka;fha fhoS isák fiajlhkaf.a jD;a;Sfha fhoS isák wjia:djkaysos isoqjk wk;=re iy ta wdY%S; idOl ksid we;sjk wia:s yd fmaYskaf.a wdndO

23- .ïmy osia;%slalfha f;dard.;a m%dfoaYSh frday,a 02 la fhdodf.k frda.Ska tu frday,a u.yer k.rfha we;s fjk;a uy frday,a lrd weoS hdfïoS frda.Skag oerSug isoqjk úhoï yd Tjqkkg ,efnk fiajdjka ms<sn| ;Dma;su;aNdjh iïnkaOj ikaikaokh

24- L,msáh m%dfoaYsh f,alï fldáGdYfha ud¿ fj<kaoka w;r olakg ,efnk idudkH fi!LHuh .eg¿

25- wU.uqj fi!LH ffjoH ks,Odrs fldáGdYfha isák ldka;djka w;r mj;sk .eì .ekSu ms<sn|j leue;a; iïnkaOj iy ish wNsu;h iïnkaOfhka mj;sk idOl iy wfkl=;a wdY%s; lreKqj, fkd.e,mSu mokï lr.sksñka isoq lrk wOHkh

26- l=Kavidf,a fi!LH ffjoH ks,Odrs fldáGdYfha m%foaYjdiska w;r fvx.= u¾Ok l%shdldrlï j,oS olakg ,efnk iajhx ld¾hlaIu;dj iïnkaOh wOHkh

27- l=reKE., fi!LH ffjoH ks,Odrs fldáGdYfha 10 jir mdie,a isiqkaf.a >k wmo%jH l<ukdlrKh ms<sn| oekqu mqreoq iy ta wdY%s; idOl

28- l=reKE., osia;%slalfha .,a.uqj wOHdmk fldáGdYfha 9 iy 10 fY%aKsj, mdie,a isiqka w;r ñ WK frda.h ms<sn|j mj;sk oekqu yd mqreoq iïnkaOj wOHkh

29- fld<U uOHu <h idhkhg meñfKk laIh frda.Skaf.a idudcSh wd¾:sl ,laIK yd frda.fha wjodkï idOl yd Tjqkaf.a cSjk rgdj flfrys tu frda.fha n,mEu ms<sn| wOHkh

30- fld<U osia;%slalfha mdie,a isiqka ;=< we;s melá l< w;sf¾l wdydr f;dard .ekSfïo tajdg m%shukdm njla we;s lrkq msKsi tajdfha weiqreï j, we;s f,an,a ^fj<| kduhka& ms<sn| olajk leue;a; iïnkaO wOHkh

31- Y%S ,xldfõ uOHu m<df;a úl,dx. fomd¾;fïka;=jg we;=,;a lrkq ,nk frda.Skag imhk ;D;shsl i;aldrl fiajd iïnkaOfhka jk wOHkh'

32- lE.,a, fi!LH ffjoH ks,Odrs fldáGdYfha .¾NKS uõjreka ;=, we;s f*da,sla wï, wdfoaYlh ms<sn| we;s oekqu wdl,am mqreoq yd mjq,a fi!LH fiajd ks,Odrskshka úiska imhkq ,nk f*da,sla wï, wdfoaYl yd Bg wod, fiajdjka

33- fudrgqj fi!LH ffjoH ks,Odrs fldáGdYfha m%d:ñl /ljrk fiajdjkAys Ndú;h ms<sn| rgdj

34- noq,a, osia;%slalfha fidrKdf;dg wOHmdk l<dmfha 10 jir isiiqka w;r fldms lsrsfï yelshdj tfia lsrsu ksid isoqjk wk¾:h wdos ;;ajhka ms<sn| oekqu wdl,am iïnkaO wOHkh

35- uyr.u ms<sld wdh;kfha jeäysá ms<sld frda.Ska i|yd we;s fiajdjka fukau jeäysá ms<sld frda.Ska yd fyos ks,OdrsKshka w;r olakg ,efnk oekqu yd ms<s.ekSu iïnkaOj jk wOHkh

36- fld<U oka;dh;kfha we;s úl,dx. oka; idhkh fj; fhduqlrk frda.Ska i;= oka; úlD;s;d ms<sn| wOHkh

37- niakdysr m<d;a wjika jir fyo isiqka w;r frda.Skag uqL fi!LH /ljrKh ie,iSu iïnkaOj oekqu m<mqreoao yd ta wdY%s; idOl

38- uyr.u fi!LH ffjoH ks,Odrs n, m%foaYh ;=, isák ldka;d weÕ¿ï lïy,a fiaúldjkaf.a o;a osrdhdu iïnkaOj mj;sk oekqu yd yqre mqreoqlï iïnkaO wOHkh

39- kqjr wOHdmk l,mdfha wjqreoq 15 la jhie;s mdie,a <uqkaf.a olakg ,efnk uqL fi!LH .eg¿ yd oskm;d l%shdldrlï j,os thska we;sjk n,mEu

40- foysj, fi!LH ffjoH ks,Odrs n, m%foaYfha mQ¾j m%ij idhk j,g meñfKk uõjrekag ,dfok uqL fi!LH fiajdjkays Wmfhda.S;djh iïnkaO wOHkh

41- rscafõ wd¾hd <ud frdayf,a yDo frda. idhk fj; meñfKk Wm;ska yDo frda. iys; wjqreoq 2-6 w;r <uqkf.a foudmshka ;=< uqL fi!LH frda. ms<sn|j mj;sk oekqu mqreoq yd tys Wmfhda.S;djh ms<sn| wOHkh

Page 136: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 136

42- uvl,mqj osia;%slalfha fhdjqka .¾NkS Ndjh# wjodkï yd wdrlaIdldrs idOl yd hdka;%Kh myodoSu wOHkh

43- .ïmy osia;%slalfha ore m%iq;sfhka miq uõjreka ;=, we;sjk udkisl wd;;sh ^úIdoh& me;SrSu tys wjodkï idOl yd orejkaf.a j¾Okh flfrys tys we;s n,mEu

44- fld<U osia;%slalfha jeäysá mqoa.,hka w;r ìu weo jeáu ksid we;sjk m%;s úmdl yd ta yd ne|qKq mYapd;a ;;ajhka iïnkaOj wOHkh

45- noq,a, osia;%slalfha j;= wdY%s; fjfik ck.ykfha wjqreoq 05 g wvq <uqka ;=< ukao fmdaIKh me;SrSu yd iïnkaO ks¾Kdhlhka

46- ìh.u wmkhk ixj¾Ok l,dmfha weÕ¿ï lïy,a fiaúldjka ;=< me;sr we;s fn,a, yd wf;ys Wv ndyqfõ mj;sk fmaYs yd wia:suh wdndOhka

47- .d,a, osia;%slalfha wjqreoq 05 g wvq <uqka isák foudmshka ;=, we;s wd;;sh tys wjodkï idOl iïnkaO wOHkh

48- ud;D yd <ud fi!LH jevigyfkys wêlaIK l%uh ms<sn| miq we.hSu yd l¿;r osia;%slalfha wêlaIK l%uh jeä oshqKq lSrSug ueosy;a ùfïoS we;sjk ;;ajhka ms<sn| wOHkh

49- Y%S ,xld .=jka yuqodfõ ld¾h uKav,h ;=, we;s ia:q,Ndjh yd Bg wod, frda. yd iy iïnkaOk me;SrSu yd p¾hd fjki ms<sn| ikaksfõok meflachkays ixj¾Okh fhdod .ksñka isoqlrk ,o wOHkh

50- fi!LH ffjoH ks,Odrs m%foaY 02 l Wm;a nr wvqùu" ta wdY%S; idOl yd l<, N%EK wjia:dfõ l=vd ksid we;sjk m%;sM, ms<sn| wOHkh

51- hdmkh osia;%slalfha ud;D yd <ud fmdaIK wiudk;djhka wdY%s; idOl yd ueosy;aùï j, iM,;djhka

52- fld<U osia;%slalfha wjqreoq 1-5 olajd jirj, <uqka isák /lshdj, kshq;= uõjreka yg we;s fjfyi yd úvdj iïnkaO wOHkh

53- fld<U osia;%slalfha mjq,a ie,iqï fiajdfõ yd Bg iïnkaê; iy iïnkaO;d i|yd fi!LH fiajdfõ m%;spdr oelaùu

54- niakdysr m<d; ;=, fiajh lrkq ,nk mjq,a fi!LH fiajd ks,Odrskshkaf.a miqngùï l%fudamdhka fhdod .ekSfï wvqj iy ta wdY%s; idOl iïnkaOj isoq lrkq ,nk wOHkh

55- .ïmy osia;%slalfha jhi wjqreoq 2-12 w;r jhfia miqjk <uqkaf.a mQ¾j <udúfha ixj¾Ok m%ñ;Ska ms<sn|j isoq lrkq ,nk wOHkh

56- fld<U osia;%slalfha f;dard.;a fi!LH ffjoH ks,Odrs m%foaY 02 l fmr mdie,a úfha miqjk <uqkaf.a uqL fi!LH m%j¾Okh i|yd ueosy;aùu ms<sn| miq úmru

57- Y%S ,xldfõ kqjr osia;%slalfha isoqjk r:jdyk wk;=re iy tu.ska wod, .Dy jdiskag iy rgg isoqjk wd¾:sluh n,mEu iïnkaOj isoqlrkq ,nk wOHkh

58- wïmdr m%dfoaYsh fi!LH fiajd wOHlaI n, m%foaYfha fjfik mdie,a hdug wfmalaIdfjka miqjk orejka w;r ta yd wdY%s; mj;sk iqodku yd wod, idOl iïnkaOfhka isoqflfrk wOHkh

59- .d,a, osia;%slalfha fjfik jeäysáhka w;r oDIaGsh wvqùu ksid we;sjk fodaI iy.; ;;ajhka Tjqkf.a cSjk ;;ajhg iy meje;aug n,mdk wdldrh wOHkh

60- fi!LH ffjoH ks,Odrs m%foayhkays isák jhi wjqreoq 1-5 w;r orejkaf.a .Dia: wdydr iqrlaIs;;dj fNdack rdgj iy tys úúO;ajh fukau fmdaIK ;;ajhka wrNhd isoqlrkq ,nk wOHkh

Page 137: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 137

16' úfYaI fi!LH jHdmD;s 16'1 f,dal fi!LH ixúOdkh f,dal fi!LH ixúOdkh hkq tlai;a cd;Skaf.a úfYaIs; ;dlaIKsl ksfhdacs;dh;khla jk w;r Y%S ,xldfõ fi!LH úIh m:hg wod,j wjYH ;dlaIKsl iyfhda.S;dh ,ndosug n,h,;a cHd;ka;r ixúOdkhls' f,dal fi!LH ixúOdk Y%S ,xldj ;=, ish m%Odk md¾Yjlre jk fi!LH wud;HdxYh iu.ska tlaj cd;sl‚ m%dfoaYsh yd osia;%slal uágñka wjYH lghq;= ixúOdkh lrkq ,nhs' rch yd iu. tlaj lghq;= lrkakd fiau wfkl=;a cd;sl yd cHd;ka;r ixj¾Ok md¾Yjlrejkago f,dal fi!LH ixúOdkfha iuia; mrud¾:h jkqfha yhm;a fi!LH ;;ajfha by,u uágu <Õd lr.eksug ck;djg wjYH iydh ,ndoSuhs fi!LH lafIa;%fha wruqKq idlaId;a lr.eksug wjYH iydh ,ndfokq ,nhs' cd;sl iyfhda.s;d l%ufùohkaf.ka y|qkd.;a m%Odk Wmdh ud¾.sl lafIa;% - 2012-2017 1. fi!LH m%Odk l%Shdj,sh l<ukdlrKh 2. fndajk frda. md,kh 3. fnda fkdjk frda."wk;=re yd udkisl frda. 4. ud;D <ud"" fhdjqka fi!LH ^fmdaIKh yd wdydr iqrlaIs;;dj we;=¿& l<ukdlrKh 5. wjodkï fmr iqodkï yd m%;spdrh 6. fi!LH ioyd iïm;a uqodyersu yd iyfhda.s;djhka j¾Okh lsrsu jHdmD;s whjeh 2010/11 yd 2012/13

m%;smdok j¾.h

ie,iqï l, 2010/11 we'fvd

uqody, 2010/11 we'fvd

ie,iqï l< 2012/13 we'fvd

uqody, 2012$13

ie,iqïl< m%odk m%odk ^idudkH wh jeh&

2,621,000 2,850,000 2,058,860 2,104,860

iafõÉPd m%odk idudkH whjehg mrsndysr

6,916,000 3,074,590 2,947,286 1,753,303

my; wxl I rEmh u.ska 2008 - 2009 "2010 - 2011 "yd 2012 - 2013 iy 2014-2015 hk oaú j¾I ld,iSudjka ioyd idudkH whjeh u.ska l, uq,H m%;smdok olajd we;'

Page 138: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 138

0

2,000,000

4,000,000

6,000,000

8,000,000

10,000,000

12,000,000

14,000,000

16,000,000

2008/2009 2010/2011 2012/2013 2014/2015

Biennium

US

D

AC VC Mobilized VC Planned 16'2 taäia laIh frda. uef,arshd i|yd jk f.da,Sh wruqo, tAâia laIh frda. uef,arshd i|yd jk f.da,Sh wruqo, we;s lrk ,oafoa oekg f,dalfha úYd, jYfhka me;srS hk frda. 3 lg uqyqK oSu i|yd we;s iïm;a úYd, jYfhka oshqKq lsrSug fõ' fuys úfYaI;ajh jkafka rch iy fm!oa.,sl wxYfha odhl;ajfhka tÉ' whs'ú$taäia" laIh frda." uef,arshd u¾okh i|yd w;sf¾l iïm;a fidhd .ekSu jkq we;' 2012 jif¾ m%Odk idlaId;a lr.ekSï

ld¾hidOk o¾Ylh taäia laIh frda.h

uef,arshdj

tl;=j

meje;ajq cx.u idhk .Kk - - 2,566 2,566 mqyqKqj ,enq mqoa.,hska ixLHdj ^ld¾h uKav,h$fi!LH ld¾h uKav,h$ fi!LH fkdjk ld¾h uKav,h$ YsIHhka $.=rejreka iy wfkl=;a&

- - 2,817 2,817

m%iïmdok ^uoqre oe,a& 800,000

800,000

lSg úoHd wdfõlaIKh ^osk .Kk&

- - 2,510 2,510

yeiSrSfï fjkiaõï <Õdlr.;a j;= ixLHdj

52 - - 52

fldkavï fnodyrsk ,o j;= ixLHdj

606,287

- - 606287

tÉ whs ú WmfoaYkhka ,nd.;a wjq 15-49 w;r j;= fiajl ixLHdj

4,727 - - 4,727

yeiSrSu fjkia lsrsu i|yd jk ikaksfõok jevigyka ,nd..a isrlrejka ixLHdj

40,000 - - 40,000

w¿;ska ia:dmkh lr we;s VCCT uOHia:dk ms<sn|j wjfndaOhla ,ndoqka j;= fiajlhska ixLHdj

1,359 - - 1,359

tÉ whs ú iy m%ckk mrSlaIKh iu;a wjq 15-17 w;r mdie,a isiqka ixLHdj

86% - - 86%

f,dal fi!LH ixúOdkfha >Dcq yd iafõÉPd wruqo,a ,ndoSï

Page 139: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 139

tÉ whs ù m%;s.%dyl miq wdidos; tfrys mqoa.,hska

406 - - 406

laIh frda. u¾ok iydhl ridhkd.dr ;dlaIKfùos iy wkaùlaIsh mrSlaIK j¾KlrKh ms<sn|j kej; mqyqKq lrk ,o ixLHdj

- 48 - 48

laIh frda. u¾ok T!IO f;d. iys; fi!LH myiqlï

- 27 - 27

fidhd.;a laIh frda.Ska ixLHdj

- 8,752 - 8,752

w¿;ska fidhd.;a laIh frda.Ska id¾:lj m%;sldr ksul< ixLHdj

- 3,904 - 3,904

tÉ whs ù frda.Skaf.ka laIh frda.ska i|yd mrSlaId l< frda.Ska ixLHdj

- 133 - 133

laIh frda.Skaf.ka tÉ whs ù WmfoaYk yd mrSlaId lrk ,o ixLHdj

3,379 - 3,379

n|jd.;a iafõÉPd mqoa.,hska - - - 1,140 w¿;a jeähd lrk ,o fi!LH uOHia:dk" fi!LH ffjoH ks,Odrs ld¾hd," fi!LH ffjoH ks,Odrs ks, ksjdi" ,h idhk iy frda. ks¾Kh uOHiaa:dk ixLHdj

- - - 21

l%shd;aul oSukdfjka jeh lrk ,o iuqÉÉ; uqo,a m%udKh

1,268,806 6,987,433 7,917,256 18,186,6

16'3 tkak;a yd m%;sYla;slrKh ms<sn| f.da,Sh ikaOdkh fi!LH moaO;sh Yla;su;a lsrsu ms<sn| jHdmD;sh^GAVI-HSS 2008-2012& uyck fi!LH wdrlaIK fiajdjka ld¾hlaIuj yd úêu;aj uyck;dj fj; ,ndoSu ioyd fi!LH ld¾h uKav,h j¾Okh lsrsfï wruqK we;sj GAVI-HSS jHdmD;sh ks¾udKh lrk ,os' fuu jHdmD;sh osh;a lrKq ,enqfha W;=re yd kef.kysr m<d;a j,o noq,a, iy kqjrt<sh osia;%slal j, iy .d,a," r;akmqr" noq,a," uykqjr" uvl,mqj" hdmkh yd jjqkshdj hk m%dfoaYsh mqyqKq uOHia:dk j,h' wOHlaI ^ie,iqï& fuu jHdmD;sfha iïnkaêldrl jYfhka l%shdlrk w;r ie,iqï$ uyck fi!LH fiajd$wOHdmk" m¾fhaIK yd mqyqKq $uq,H$mrsmd,k hk ksfhdacH wOHlaI ckrd,ajreka fukau m%jdyk$ ud;D yd <ud fi!LH wOHlaIjreka" jix.; frda. úfYaI{" W;=r" kef.kysr" W!j" uOHu" inr.uqj yd ol=Kq m<d;a fi!LH fiajd wOHlaIjrekaf.ao iydh we;sj jHdmD;s l%shdldrlï bgqlrkq ,efì' fuu jHdmD;sh l%shd;aul lsrsu ioyd w;sf¾l ld¾h uKav,hla fhdojd fkdue;s w;r ta ta wdh;k j, fiajfha kshq;= ld¾h uKav, úiska wod, l%shdldrlï bgqlrkq ,nhs'

Page 140: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 140

fuu jHdmD;sfha m%Odk wfmalaIdjka jkqfha 1. .egqï j,g f.doqre jQ osia;%slalhkays iy wvq myiqlï iys; osia;%slal j,

^j;=lrfha ck;dj fjfik osia;%slal j,& <ud yd ud;D fi!LH fiajdjka iemhSu ioyd ksmqK;djfhka hq;a wNsfm%ars; m%udKj;a m%d:ñl fi!LH fiajd n<ldhla j¾Okh lsrsu

2. by; ioyka osia;%slal j, jvd;a ld¾hlaIu <ud yd ud;D fi!LH fiajdjka iemhSu ioyd wjYH uq,sl há;, yd wksl=;a myiqlï ,ndoSu

3. fuu jHdmD;sfha ld, iSudj jir 05 la ^2008 - 2012& jk w;r th jir 2014 olajd oS¾> lrk ,os' jHdmD;sh ioyd weia;fïka;=.; uqo, remsh,a ñ,shk 450'5ls'

m%Odk l%Shdj,s Tiafia uq,sl wruqK 3la 2012 jif¾os idlaI;a lr .kakd ,os W!K fiajd ,dNs osia;%slal 10la ioyd m%d:ñl fi!LH i;aldr ld¾h uKav, j,

ksjeros ixhq;sh we;s lsrsu' ud;D yd <ud fi!LH fiajdjka m%Odkh lsrsfï cd;sl m%ñ;sh ,.d lr .eksu ioyd

by; W!K fiajd ,dNs osia;%slal 10 ;=, uq,sl hà;, myiqlï yd wjYH iemhqï øjH mej;su ;yjqre lsrsu'

uOH mrsudk l<uKdlrejka úiska ud;D yd <ud fi!LH fiajdjka ksrks;rj mrslaId lsrsu yd miq úmrï lsrsu ;yjqre lsrsu'

2012 jir iy 2013 jir cQks olajd m%Odk idlaId;a lr.ekSï remsh,a ñ,shk 121 l w¿;a jeähd lsrsï yd WmlrK m%odkh lsrsï yryd

lvq.kakdj" noq,a," hdmkh" jjqkshdj" uvl,mqj‚ .d,a, hk m%dfoaYsh mqyqKq uOHia:dk yd l¿;r cd;sl fi!LH úoHd;kfha myiqlï by< kexúu'

myiqlï jeä oshqKqlrk ,o m%dfoaYsh mqyqKq uOHia:dk yryd mjq,a fi!LH fiajd ks,Odrskska 238 la mqyqKq lrk ,os'

kqjrt<sh‚ nÿ,a,‚ hdmkh" ukakdru‚ ls,sfkdÉÑh‚ jjqkshdj‚ wïmdr" l,auqfKa" uvl,mqj iy ;%sl=Kdu,h hk osia;%Slal j, m%d:ñl i;aldr fiajd ld¾h uKav, ioyd remsh,a ñ,shk 68'89 l úhoñka fiajdia: mqyqKq jevigyka mj;ajk ,os'

W!K fiajd ,dNs osia;%slalhkays fi!LH fiajdjka Yla;su;a lsrsu ioyd wjYH iydh ,ndoSug mjq,a fi!LH ld¾hdxYhg iy jix.; frda. úoHd tallhg vn,a leì r: 02 la ,ndfok ,os'

W!K fiajd ,dNs osia;%Slalhkays uyck fi!LH mrSlaIljreka i|yd fudag¾ nhsisl,a 25 la ñ,g f.k fnodyrsk ,os'

frda. ksjdrK lafIa;%fha ld¾h uKav, ioyd miq tkak;a w;=re wdndO wdfõlaIKh iïnkaOj jix.; frda. úoHd wxYfha ueosy;a úfuka mqyqKq jevigyka 05 la ixúOdkh lrk ,os'^uvl,mqj" hdmkh" ls,sfkdÉÉh" ukakdru iy jjqkshdj&

tkak;a idhk ;;a;ajh iïnkaO fufyhqï mrslaIK jHdmD;sh ksudjg m;a lrk ,os' 16'4 tlai;a cd;skaf.a ck.yk wruqo, (UNFPA) Y%S ,xld rch yd tlai;a cd;skaf.a ck.yk wruqo, w;r iyfhda.s;djh 1969 os tu wruqo, msysgqúu;a iu. wdrïN lrk ,os' Y%S ,xldj úiska o w;aika lrkq ,enq ck.ykh yd ixj¾Okh ioyd jq l%shd;aul jevigyka iïnkaO cd;Hka;r iuq¿fõ l%shd;aul rduqjg wkql+,j fuu wruqo, u.ska my; ioyka ixj¾OK jevigyka yd yosis m%;spdr ioyd iyfhda.h ,nd foa' tkï" 1. ldka;djka mqreIhka yd fhdjqka mqoa.,hka ioyd ie,iqï .;l, .¾NKs Ndjhka

j,lajd .eksu yd mjq,a ie,iqï lsrsu iïnkaOfhka iyh úu' 2. iqrlaIs; .¾NKs Ndjhla yd ore m%iq;shla ,nd osu'

Page 141: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 141

3. taâia we;=¿ ,sx.dY%S; frda. je<ela úu' 4. ldka;d n,lrKh ;=,ska ldka;d ysxikh msgq oelsu' fuu jevigyk u.ska .egqï mej;s osia;%slal j, m%ckk fi!LH fiajdjka Yla;su;a lsrsug odhl;ajh imhk w;r tu.ska ;sridr iduhla Wfoid jk fi!LHj;a mrsirhla ks¾udKh jkq we;ehs wfmalaId flf¾'

tlai;a cd;Skaf.a ck.yk wruqo,ska fi!LH fiajdj kexùu ioyd odhl;ajh ,ndfoñka m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 jir ksmqK;djh mokï lr.;a wOHhk mrsmdáhla ilialr uqo%Kh lrk ,os' mjq,a fi!LH fiajd ks,Odrskshkaf.a wOHk mrsmdáh iudf,dapkh lsrsu iy hdj;ald,Sk lsrsu uq,sl iajd mqyqKq wdh;k iy m%dfoaYsh mqyqKq uOHia:dk yryd isoqlrk ,o w;r ta iïnkaO jd¾;dj wjika ks.uk .ekSfuka miqj uqo%Kh lsrsuh kshñ;h'

ia;%s jkaoHdlrKh ms<sn|j WmfoaYK ud,djka ilialr uqo%Kh lsrsu cfv,a Wm;a md,k l%uh Ndú;h iïnkaOj WmfoaYk ud,djka ilia lrk ,os' miq .ìid wdrlaIKh iïnkaOj WmfoaYK ud,djka illr uqo%KH lsrsug mshjr .kakd ,os'

w;HjYH WmlrK imhd oSfuka mjq,a ie,iqï idhk 23 l ;;ajh by, kexùug wjYH lghq;q= lrk ,os'

yeiSrSu fjkia lsrsu i|yd jk ikaksfõok jevigyka l%ufõoh ixj¾Okh lsrsug mshjr .kakd ,os'

,sx.fNaoh u; mokï jq m%pKav;ajh u¾okh lsrsu iïnkaOj iïm;a odhl meflachla flgqïm;a lr ,sx.fNaoh u; mokï jq m%pKav;ajh u¾okhg ia:dms; fldg we;s uOHia:dkhkays fi!LH m%cdj i|yd ,ndoSug;a myiqlï imhkakka fj; w;afmd;la ,ndoSug;a lghq;= lrk ,os'

úúO wxYhkays fi!LH jD;a;slhka 24 fofkl= ,sx.fNaoh u; mokïjq m%pKav;ajh ksjdrKh iy l<ukdlrKh i|yd úYdro mqyqKqlrejka jYfhka mqyqKq lrjk ,os'

ol=Kq-ol=Kq yjq,aldrs;ajh hgf;a wOHhk pdrsld ixúOdkh lrñka we*a>ksia:dkfha iy ud,osjhsfka fi!LH n,Orhka iu. ,sx.fNaoh u; mokïjq m%pKav;ajh iïnkaOfhka ,nd.;a w;aoelSï yqjudre lr.eksug lghq;q= lrk ,os'

ish¿ osia;%slalhka wdjrKh jk mrsos jevuq¿ 10 mj;ajd mqoa.,hka 304 fofkl= m%ckk fi!LH fiajd iïnkaO uq,sl fiajd meflac ms<sn|j mqyqKq lrjk ,os'

fld<U úYaj úoHd,fha mYapdoa ffjoH Wmdê mqyqKq wdh;kfha wdmod yd fmriqodkï ämaf,daud mqyqkq mdGud,dfõ tl fudähq,hla jYfhka m%ckk fi!LH we;=,;a lsrsug lghq;= lrk ,os

Page 142: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 142

w;HjYH WmlrK imhdoSu u.ska idm,H;d mrSlaIK lghq;= isoq lsrsug mjq,a fi!LH ld¾hdxYfha m%ckk fi!LH ridhdkd.dr myiqlï jeä oshqKq lsrSug lghq;= lrk ,os

2012-12-31 jk osk jk úg jHdmD;sfha uQ,H m%.;sh weursldkq fvd,¾ 629"546 fõ

16'5 tlai;aa cd;skaf.a cd;Hdka;r <ud wOHdmk wruqo, (UNICEF) hqksfi*a wdh;kfha fi!LH yd fmdaIK jevigyfka wruqK jkqfha fi!LHh wud;HdxYh iy wfkl=;a l%shdldÍ wdh;k iu. tlaù jev lsÍu ;=,ska orejkaf.a" .¾NkS yd lsß fok uõjrekaf.a fi!LH yd fmdaIK ;;a;ajh jeä ÈhqKq lsÍuhs' m%Odk idlaId;a lr.ekSï 2012 jir cd;sl fmdaIK iïnkaêlrK f,alï ld¾hd,h yd tlaj rfá fmdaIK ;;ajh k.d isgqùu ioyd mia wjqreoq nyq wdxYsh fmdaIK l%shdldrs ie,eiaula ilia lrk ,os'

f,dal jHdma; fmdaIK mrsudK ixp,kfha idudcsl rgla njg Y%S ,xldj m;a lrk ,os kqjrt<sh iy fudkrd., osia;%slalhkays nyq wdxYsh osia;%sla fmdaIK l%shdldrs ie,iqï ilialsrsu i|yd wjYH iydh fkdlvjd ,ndfok ,os'

fi!LH wud;HdxYh u.ska fufyhjkq ,nk ifudaOdksl fmdaIK jevigyk rg mqrd jHdma; lsrsug i|yd wjYH mqyqKq jevigyka l%shd;aul lsrsug‚ ffmdaIKfha N+f.da,Suh ú,ïNk ;;ajhka ms<sn| f;dr;=re ,ndoSu‚ rfá fmdaIK ;;ajhka ms<sn| mj;sk f;dr;=re hdj;ald,Sk lsrsu‚ wvq myiqlï iys; osia;%slhkays mj;sk wjysr;djhka y|qkd .ekSu wdos ish¿ lghq;= i|yd wjYH ;dlaIKsl yd uQ,H iydh fkdlvjd ,ndfok ,os'

uvl,mqj" ;%sl=Kdu,h" kqjrt<sh" uq,;sõ yd ls,sfkdÉÉ m%foYhkays fi!LH myiqlï i|yd uOHia:dk 16 la ia:dms; lsrsug;a mj;sk fi!LH myiqlï uOHia:dk 12 la jeä oshqKqlsrsug;a mshjr .kakd ,os'

16'6 cmka cd;Hdka;r iyfhda.S;d tackaish ^JICA)

cmka cHd;ka;r iyfhda.s;d wdh;k wdOdr hgf;a hdmkh YslaIK frdayf,a uOH l%shdldrs;ajh jeä oshqKq lsrsu fï hgf;a hdmkh YslaIK frdayf,a uOH l%shdldrs;ajh jeä oshqKq lsrsu ioyd jHdmD;shla l%shd;aul lrk ,os'

Page 143: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 143

fuu jHdmD;sh l%shdjg kexùu i|yd cmka cd;Hdka;r iyfhda.S;d tackaish u.ska 2009 jif¾ wf.daia;= udifhaos l%shdldrs iudf,dapk wOHkhla isoq lrk ,o w;r tu.ska jHdmD;s wruqK kej; ;yjqre fldg jir 2010 cQks udifhaos .súiqï w;aika lrk ,os' fuys uq,sl wruqK jqfha kej; m%;sixialrKh jk W;=re m%foaYfha ffjoH wdrlaIK myiqlï jeäoshqKq lsrsuhs' ta wkqj hdmkh YslaIK frdayf,a ish¿ myiqlï jeä oshqKq lsrsu i|yd cmka fhka ñ,shk 1641'6 l uqo,la wdOdr jYfhka ,ndfoñka wjYH odhl;ajh ,ndfok ,os' fï hgf;a my; i|yka mrsos myiqlï jeä oshqKqlsrsug mshjr .kakd ,os' Y,Hd.dr 08 l iys;j Y,Hd.dr ixlS¾Khla boslsrsu we|ka 22 la iys; oeä i;aldr tallhla boslsrsu uOH iemhSï yd cSjdkqyrK tallh boslsrsu uOHu rihdkd.dr ixlS¾Khla boslsrsu úlsrKfùoS uOHia:dkh ffjoH" Y,H yd ,S nvq wdos wksl=;a WmlrK imhdoSu fuu jHdmD;sh jir 2012 os id¾:l ksu lrk ,o w;r" hdmkh" ls,sfkdÉÉh yd wksl=;a wjg osia;%slalhkays ck;djf.a m%fhdackhg w;s.re ckdêm;s ;=ud w;ska újD; fldg Ndrfok ,os' 16'7 wmiaudr tall jHdmD;sh Y%S ,xld cd;sl frdayf,a wmiaudr uOHia:dkh gqudia wdh;kh - ;=¾lsh" Eboce – fi!os wrdìh" ECL – Y%S ,xldj hk WmfoaYl wdh;k u.ska ie,iqï fldg boslsrSfuka wk;=rej wjYH ish¿ myiqlï hgf;a l%shd;aul úug kshñ;h' j¾. ñg¾ 2400l bvï jmirshl j¾. ñg¾ 11500 l m%udKhl uy,a 8lska iukaú; f.dvke.s,a,la bos lr we;s w;r" fuys idudkH we|ka 85la yd úfYAIs; oeä i;aldr we|ka 13la ia:dms; jk w;r fuu ixls¾Kh tï wd¾ whs ialEka" iS á ialEka fukau úÿ,s iemhqï" ikaksfõok myiqlï" jdhq iñlrK" úÿ,s fidamdk yd ffjoH jdhq moaO;s hk wx. j,ska iukaú;h' úfYaI jHqyfha boslsrsï lghq;= 2013$04$04 jk osk wdrïN lrk ,os' 16'8 úfoaY wdOdr hgf;a isÿ lrk ixj¾Ok jHdmD;s 1' oslaTh osia;%Sla uq,sl frday, ixj¾Okh - bkaoshdkq wdOdr hgf;a we|ka 150 lska hq;=j fuu frday, boslsrsu i|yd 2008 wfm%a,a ui 16 jk osk bkaoshdkq rch yd Y%S ,xld rch w;r wjfndaaO;d .súiqula w;aika ;nk ,os' uiafl,sh fi!LH ffjoH ks,Odrs fldÜGdYh ;=, msysà fuu frday, ixj¾Okh lsrsfï uq,sl moku 2005 jif¾ isÿ úh' fuu m%foaYfha fjfik j;= wdY%s; ck;djg wjYH úfYaI{ ffjoH myiqlï ,ndoSyu jHdmD;sfha wruqK fõ' oslaTH uQ,sl frday, 1865 os wdrïN lrk ,o w;r frday,a kej; j¾.S lrKh hgf;a m%Odk osia;%sla frday,la jYfhka Wiia lrk ,os' remsh,a ñ,shk 1200l úhoñka fuu f.dvke.s,s ixls¾Khla bos lsrsug yd wjYH m%odkhg bkaoshdkq rch bosrsm;aj isà'

Page 144: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 144

fï hgf;a isõ uy,a jdÜgq ixls¾Khla fiajd ixls¾Khla yd ks, ksjdi ixls¾Khla boslrkq ,nk w;r wjYH WmlrK o ,nd fokq we;' fuu f.dvke.s,s ixls¾K boslsrsu ioyd uq,a ., ;eìfï W;aijh 2011 cq,s ui 04 jk osk mj;ajk ,os' fï olajd m%.;sh isõ uy,a f.dvke.s,s ixls¾Kfha jev wjikaj we;' mrsmd,k f.dvke.a,af,a jev wjikaj we;' ks, ksjdi ixls¾Kfha jev wjikaj we;' ish¿ f.dvke.s,s j, jev lghq;= wjika lr 2014 fmnrjdrs ui jk úg Ndr oSug kshñ;h' WmlrK wjYH;djhka ms,sfh, lr we;s w;r bkaoshdkq rch u.ska tajd ,ndoSug kshñ;h'

2' uyr.u cd;sl ms<sld wdh;khg iïnkaOj kúk ms<sld tallhla boslsrsu ^ridú jHdmD;sh& tx.,ka;fha msysà cd;Hka;r f;a fj<| iud.ula jk wyuâ f;a iud.u u.ska uy,a y;lska iukaú; jdÜgq ixls¾Khla boslsrsug fhdacs;h' 2013 ud¾;= ui boslsrsï lghq;= wdrïN lrk ,o w;r oekg tys lghq;= 7% l m%udKhla wjikaj we;' ïg wu;rj Y%S ,xld rcfha uq,H m%;smdok hgf;a oekg mj;sk li, neyer lsrsfï moaO;sh jeä oshqKq lrk w;r fuu fhdacs; f.dvke.s,a, ioyd wjYH WmlrK ,nd osugo kshñ;h fï hgf;a li, oykhla yd wm c,h m%;sldr moaO;shla ia:dms; flfrkq we;' fuu moaO;sh cd;sl c, iïmdok yd c,dm%jdyk uKav,h hgf;a ilia lfrkq we;s w;r" Bg wod,j m<uq f.ùu jYfhka remsh,a ñ,shk 139'79 l f.ùï lghq;= isoqlr we;' 3' .d,a, uyfudaor ud;D frday, kej; bos lsrsu oekg frfayf,a mj;sk f.dvke.s,s 2004 jif¾ iqkdñ jHikh;a yd úkY ú hdu;a iu. fy,auqÜ flda,a moku yd Y%S ,xld rch ck;dj ioyd kj frday,la bos lsrsfï lghq;= wrUk ,os' wkfmalaIs; ;;ajhla hgf;a fuys bos lsrsï w;ru. kej;=k w;r oekg c¾uksfha mqk¾ ks¾udKs nexl=j yryd hqfrda ñ,shk 28l Kh uqo,la ,nd f.k fuys lghq;= lrñka isà' c¾uksfha GITEC iy GMBLT úfYaI{ wdh;k jHdmDs;h i|y dWmfoaYlhka jYfhka lghq;= lrkq ,nhs' uqo,a yd l%u iïmdok wud;HdxYh 2012 wf.daia;= ui 16 jk osk c¾uksfha mqk¾ ks¾udKs nexl=j iu. Kh .súiqu w;aika fldg 2013 cQ,s ui 17 jk osk boslsrsï lghq;= wdrïN fldg mj;ajdf.k hñka mj;s'

Page 145: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 145

4'yïnkaf;dg iy kqjrt<sh osia;%sla uy frday,a ixj¾Okh lsrsu ^fko¾,ka; rcfha wdOdr hgf;a&

yïnkaf;dg boslsrsug fhdacs; frdayf,a wdlD;sh

uyskao Éka;k bosrs jev ms<sfj, hgf;a iS>%fhka oshqKq úh hq;= osia;%slal 03 w;r yïnkaf;dg osia;%slalho fõ' cHd;ka;r jrdhla" .=jka f;dgqm<la" l%slá l%svdx.Khla" iïuka;%K Yd,djla" jeä oshqKqlrk ,o ud¾. moaO;s wdosh ia:dms; lsrsu ;=,ska tlS iS>% oshqKqj <ÕdlroSug kshñ;h' tysos fuu boslsrsï ;=,ska jdksc jákdlu j¾Okh jk fuu osia;%slalfhys jeä jk ck.ykhg idfmlaIj fi!LH wjYH;do by< hk w;r tu wjYH;djhka iïmQ¾K lrkq jia kùk myiqlï j,ska iukaõ; frday,l wjYH;djho biau;= jkq we;' 600"000 wdikak ck;djla fjfik yïnkaf;dg osia;%slalfhys nyq;r ck m%udKhla wvq wdodhï,dNs mjq,a j,g wh;a lDIs ld¾ñl relshdjkays kshq;= jqjka jk w;r oekg l%shd;aul jk frday,ska fï whf.a kúk fi!LH wjYH;d iïmQ¾K lsrsfï wmyiq;d mj;s' ta ms<sn|j wjOdkh fhduqlr fko¾,ka; rcfha wdOdr hgf;a kj ia:dkhl w;s kùk myiqlï j,sak iukaú; frday,al boslsrsug ie,iqï lrk ,os' uy,a 10 lska iukaú; fuu kj frday,a f.dvke.s,a, i|yd wdikak jYfhka hqfrda 46"842"156'91 jeh fj;ehs wfmalaIs;h' we|ka 850 lska hq;a jdágq ixlS¾Khla‚ oeä i;aldr tall‚ ndysr frda.S idhk‚ yosis wk;=re fiajh‚ frda. ks¾Kh uOHia:dk‚ Y,Hd.dr ixlS¾K‚ idhk myiqlï‚ f,a nexl=jla‚ ffjoH rihkd.dr myiqlï‚ T!IOy,a‚ wêlrK ffjoH ks,Odrs ld¾hd,hla‚ oka; tallhla‚ fi!LH wOHdmk tallhla‚ .nvd ixlS¾Khla‚ ffjoH iy fyo fkajdisld.dr fuu frday,a f.dvke.s,a,g wh;a fõ' 2013 ckjdrs ui wdrïN lrk ,o fuu jHdmD;sh udi 36 lska ksulsrsug wfmalaIs; w;r 2013 Tlaf;daïn¾ ui 31 jk osk jk úg 17% muK boslsrsï lghq;= wjikaj we;' kqjr t<sh osia;%sla frday,o we|ka 650 lska hq;= ih uy,a f.dvke.s,a,la jYfhka wjYH ish¿ myiqlï yd kùk WmlrK j,ska iukaú;j fñ hgf;a boslsrsug fhdacs;h' tyso lghq;= wdrïN lr we;s w;r bosrshg lrf.k hñka mj;s'

Page 146: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 146

kqjr t<sh frdayf,a jev wdrïN lrñka 5' iqkdñfhka ydkshgm;a frday,a j,g m%xY wdOdr hgf;a Y,Hd.dr myiqlï jeä lsrSu iy Tlaiscka idkao%l ,ndoSfï jHdmD;sh fuu jHdmD;shg re' ñ,shk 9'5 la jeh fõ' fuh iyk Kh jevigyk hgf;a m%xY rch uÕska ,ndfok jHdmD;shls' jHdmD;sfha wruqKq wêl wjodkï iys; m%foaYj, Y,Hd.dr oshqKq lsrSu wE; m%foaYj, frday,aj,g wd¾:sl jYfhka M,odhSjk ffjoH Tlaiscka iemhSu jeäoshqKq l, ffjoH iy ffjoH fiajd myiqlï ,ndoSu fï hgf;a my; iemhsï ,nd oSug n,dfmdfrd;a;= fõ' Y,Hd. - 06 Tlaiscka idkao%l iy fjda,aá 165 úoq,s ckl hka;% - 10 yDo le;SglrK lka;= f¾LK moaO;s - 02 nyq me;,slrK iSá ialEka - 01 Defibrillators /monitors - 20 fuu jHdmD;sh uÕska wkqrdOmqr YslaIK frday,g Y,Hd.dr 2la" lrdmsáh yDo iy Wria Y,H tallhg Y,Hd.dr 2la" fmdf<dkakrej osia;%sla uy frdayf,a kj Y,H tallhg Y,Hd.dr 2lao ,ndfoqk ,nhs' kùk myiqlï j,ska iukaú; fuu Y,Hd.dr u.ska Y,Hl¾uhkg ,lajq frda.Ska kej; wdidokhkag ,laùu wju jk w;r tu.ska miq Y,H ixlS¾K;d f,i isoqlrk jehùï wju lr.; yel' Tlaiscka idkao%l 10la hdmkh" fmaoqre;=vqj" ukakdru" jjqkshdj" wlalfrhsm;a;=" uyTh" fudkrd.," l,auqfka ^wIafrd*a wkqiaurK frday,&" lka;f,a iy ;%Sl=Kdu,h hk frday,a j,g ,nd foa' Tlaiscka idkao%l iemhSfïos m%jdykfhaos we;sjk wjysr;d wju lr.ksñka wjYH kshu fù,djkaysos Wmrsu jYfhka iemhSug yelsùu fuys we;s úfYaI;ajhhs'

Page 147: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 147

17' uq,Huh ld¾h idOkh ±kg mj;sk .sKqï l%ufha uq,sl wruqK jkqfha fi!LH wud;HdxYh jevigyka yd wruqKq fjkqfjka rfÜ uyckhdf.a iqNisoaêh ioyd fjka l, uqo, úhoï lsßu ;yjqre lsßuh' fï ish¿ ld¾Hhka lrkq ,nkafka" wud;HdxYh hgf;a we;s frday,a yd jHdmdr fjkqfjka m;a lr we;s .Kldêldß mkia y;a fofkl= u.sks' wNHka;r ú.Kk wxYh yd .nvd iólaIK wxYh fuu uq,H lghq;= j, .+Kd;aulNdjh j,x.=Ndjh jeälsßug Wmldß fõ' fi!LH wud;HdxYh ioyd whjeh m%;smdok fufyhqï yd ixj¾Ok hk jevigyka folla" jHdmD;s oyihla iy weia;fuska;= tall mkia kjhla u.ska ,nd fohs' 2012 j¾Ifha mqkrdj¾:k i|yd uQ,H m%.;sh 97'64]la jk w;r uQ,Ok i|yd th 69'55]ls' 2012 yd 2013 j¾Ij, m%;smdok yd úhoï my; j.fõ ±lafõ' fi!LH wud;HdxYfha 2012 yd 2013 j¾Ij, m%;smdok yd úhoï' ^cQ,s udih olajd&

re'ñ,shk j¾Ih 2012 2013 (cQ,S olajd) úia;rh m%;smdok

h úhou % m%;smdo

kh cq,s ui olajd úhou

%

mqkrdj¾:k fufyhqï jevigyk

52,209.58 51,530.21 98.70 65,338.21 40,060.47 61.31

ixj¾Ok jevigyk

7,048.72 6,328.72 89.79 8,264.93 4,336.40 52.47

Wm tl;=j 59,258.30 57,858.93 97.64 73,603.14 44,396.87 60.32

uQ,Ok fufyhqï jevigyk

798.00 215.98 27.07 788.37 380.33 48.24

ixj¾Ok jevigyk

18,823.06 13,431.10 71.35 16,246.81 6,086.30 37.46

Wm tl;=j 19,621.06 13,647.08 69.55 17,035.18 6,466.63 37.96

uq¿ tl;=j 78,879.36 71,506.01 90.65 90,638.32 50,863.50 56.12

2012 yd 2013 j¾Ij, mqkrdj¾;k m%;smdokj, m%Odk ixrpl my; ±lafú'

re'ñ,shk úia;rh 2012 2013

ffjoH iemhsï 17,000.00 28,000.00

mqoa., mäkä 32,345.89 37,613.24

fjk;a mqkrdj¾;k 9,912.41 7,989.89

tl;=j 59,258.30 73,603.13

fjk;a mqkrdj¾;k hgf;a m%Odk jYfhka .uka úhoñ" wdydr" ks< weÿñ" bkaOk iy úÿ,sh iy c,h wdÈh .efka' 2009-2013 ld,h ;=, fi!LH whjeh ^f¾LSh wud;HdxYh& 2009-2013 ld,h ;=, fi!LH whjefha lemSfmfkk jeäúula olakg we;' tu ld,h ;=,oS tys jeäúu 57] ls' re'ñ,shk

Page 148: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 148

j¾I 2009 2010 2011 2012 2013 cQ,s olajd

mqkrdj¾:k m%;smdok 44,261 45,164 53,341 59,258 73,603

mqkrdj¾:k úhoï 41,953 45,109 52,994 57,859 44,397

Úhoï ] 94.79 99.88 99.35 97.64 60.32

uQ,Ok m%;smdok 13,359 9,374 15,575 19,621 17,035

uQ,Ok úhoï 7,023 8,622 10,360 13,647 6,467

Úhoï ] 52.57 91.98 66.52 69.55 37.96

uq¿ m%;smdok 57,620 54,538 68,916 78,879 90,638

uq¿ úhoï 48,976 53,731 63,354 71,506 50,864

uq¿ úhoï ] 85.00 98.52 91.93 90.65 56.12

2011 j¾IfhaoS uq¿ m%;smdok Ndú;fha m%;sY;h 91'93]la jQ w;r 2012 j¾IfhaoS th 90'65]ls' 2013 j¾Ifha úfoaY wdOdr jHdmD;s i|yd fjka lrk ,o uq¿ m%;smdok m%udKh remsh,a ñ,shk 8"111 ls' th uq¿ uQ,Ok whjefhka 47]ls'

2009-2013 ld,h ;=, mqkrdj¾:k yd uQ,Ok Ndú;h ms<sn| whjeh

ñ,shk

b;srsh

úhoï

mqkrdj¾;

k

uQ,Ok

mqkrdj¾;

k

uQ,Ok

mqkrdj¾;

k

uQ,Ok

mqkrdj¾;

k

uQ,Ok

mqkrdj¾;

k

uQ,Ok

Utilization of Recurrent and Capital Budget

During 2009 - 2013

0

10,000

20,000

30,000

40,000

50,000

60,000

70,000

80,000

Recurrent

Capital

Recurrent

Capital

Recurrent

Capital

Recurrent

Capital

Recurrent

Capital

2009 2010 2011 2012 2013

Years

Rs.

Mil

lion

Balance

Expenditure

2009-2013 ld,h ;=, mqkrdj¾;k iy uQ,Ok weia;fïka;= iy úhou

jir

Page 149: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 149

iuia; U!IO m%;smdokh fnos .sh wdldrh my; j.=fjys oelafõ' ^re'ñ& úia;rh 2012 2013

rdcH U!IO ksIamdok ixia:dj iy rdcH U!IO kS;s.; ixia:djg iDcq f.úï

16,740 22,064

jix.; frda. tAllh 100 300 mjq,a fi!LH ld¾HdxYh 56 661 ms<sld frda. ksjdrK iy wksl=;a frda. i|yd ñ, wêl T!IO

1,100 1,500

f.daia ñ,È .eksï i|yd 426 475 2011 iy 2012 j¾I j, m%uqL;d jHdmD;s i|yd fjka lsrSu ^re'ñ&

fuhg wu;rj fi!LH wud;HdxYh u.ska úfoaY wdOdr hgf;a my; i|yka jHdmd;so l%shd;aul lrkq ,efì' fko¾,ka; wdOdr hgf;a yïnkaf;dg osia;%sla uy frday, iy kqjrt<sh osia;%sla

uy frday, ixj¾Oh lsrsu ^weia;fïka;=.; msrsjeh - re#ñ 1,445& cd;sl frdayf,a wmiaudr tallh boslsrsu ^weia;fïka;=.; msrsjeh - re#ñ 708& chsld wdOdr hgf;a rdcH T!IO ksIamdok kS;S.; ixia:dfõ ksIamdok Odrs;djh

mq¿,a lsrsu i|yd lghq;= lsrsu fy,auqá flda,a ud;D frday, b|slsrsu - ^weia;fïka;=.; msrsjeh - remsh,a ñ,shk

560& yegka oslaTh frday, b|slsrsu -^weia;fïka;=.; msrsjeh - remsh,a ñ,shk 425&

úia;rh 2012 2013 ;%SfmdaI jevigyk 1,575 1,688 c,NS;sld frda. md,k jevigyka 111 117 fvx.= u¾ok jevigyka 300 380

laIh frda. yd uef,aßhd u¾ok jevigyk (GFATM) 776 980 j;=lrfha frda.s i;aldr yd frda. kSjdrK fiajd jeäÈhqKq lsßu

50 20

cSj ffjoH WmlrK ,nd .ekSu 1,800 1,850 ;%SfmdaI jevigyk 280 290

Page 150: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 150

18' cx.u ffjoH idhk jevigyk ^iqqj Wodk jevigyk& iqj Wodk jevigfkys uq,sl wruqK jkafka ÿIalr"myiqlï wju yd .%dñh m%foaYj, jdih lrk ck;djf.a frda. ksjdrK iy frdA. m%;sldrl fi!LH fiajdjkays ;;a;ajh by, kxjd,Suh' fuu wruqK idlaId;a lr .ekssu ioyd wlaIs idhk" cx.u oka; idhk" úfYaI{ ffjoH idhk" iajik frda. idhk" jl=.vq frda. yÿkd .eksfï idhk" <ud yd ud;D idhk" fmdaIK idhk" ms<sld yÿkd .eksfï idhk iy oshjeähdj yÿkd .eksfï ridhkd.dr mrslaIK isÿ lsrsu hk fiajdjka fï hgf;a m%odkh flf¾' tfukau frda. ksjdrK iy frdA. m%;sldrl fi!LH fiajdjka b,lal fldg.;a m%cdj oekqj;alsrsfï ffjoH m%oraYk yd iïuka;%K hkdosho fuu jevigyk hgf;a ixúOdkh lrkq ,nhs' 2012 iy 2013 jif¾ cQ,s ui olajd fuu jevigyk meje;ajq ia:dk

oskh jevigyk meje;ajq ia:dk fiajd ,nd.;a mqoa.,a ixLHdj

1 2012'07'13 w,m,j, uy úoHd,h - lE.,a, 3000

2 2012'07'20 Ydka; fcaïia úoHd,h - uáglal=,sh 1000

3 2012'07'27 ngqj;a; uy úoHd,h - lE.,a, 2500

4 2012'07'28 jkaks úoHd,h 1500

5 2012'08'08 oUdk úoHd,h - uyshx.kh 1200

6 2012'08'10 r;au,aw;a;k úoHd,h - uyshx.kh 2400

7 2012'08'15 fldìnEj, úoHd,h - .,s.uqj 3000

8 2012'08'17 Y%S úiqoaOdrdu úydria:dkh - ueosrs.srsh 4000

9 2012'08'24 .,awuqK úoHd,h - ,xldmqr 3500

10 2012'08'30 O¾urdc úydria:dkh - ie,iqï.u 3200

11 2012'08'31 je,slkao uy úoHd,h 4000

12 2012'09'10 lr.ialv uy úoHd,h - fo,af;dg" kqjr 5000

13 2012'09'14 ;ka;srsu,h úydria:dkh - wkqrdOmqrh 2500

14 2012'10'07 fjr< WoHdkh - yïnkaf;dg 2000

15 2012'10'13 Ydka;mqr úoHd,h - ,qkqú, 2800

16 2012'11'03 ;Uq;a; uy úoHd,h - rdcdx.kh 3200

17 2012'11'15 wU.yfj, úoHd,h - wïmdr 3500

18 2012'11'22 fldlakyr úoHd,h - ouk" wïmdr 3500

19 2013'01'09 fkdÉÉhd.du uy úoHd,h - wkqrdOmqr 2000

20 2013'01'28 fhdaOlKaäh uy úoHd,h - ;siauydrduh 4500

Page 151: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 151

21 2013'02'01 .,akEj uOH uy úoHd,h 5000

22 2013'02'15 wïnq¿., uy úoHd,h - lE.,a, 3500

23 2013'02'26 oqKqfmd;.u m%d:ñl úoHd,h - fkdÉÉhd.u 3500

24 2013'03'16 kqjr ufvd,alef,a j;= úoHd,h 2000

25 2013'03'23 - 30

oehg lsre, cd;sl m%o¾Ykh - wïmdr 200000

26 2013'04'06 lyfyak úydria:dkh - l¿w.a., 1500

27 2013'04'07 Y%S ch iqo¾Ykdrdu úydria:dkh - ckch.u y,dj;

1200

28 2013'05'03 me,afmd, udksx.uqj úoHd,h - ud;f,a 5000

29 2013'05'17 uq,;sõ uy frday, 3500

30 2013'06'08 ´u,afma uy úoHd,h - weô<smsáh 5000

31 2013'07'20 úoHdmqr úoHd,h - ueosrs.srsh 4500

32 2013-07-31 w,m,j, uy úoHd,h - lE.,a, 6000

Page 152: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 152

19' cd;sl fi!LH ixj¾Ok wruqo, 1981 wxl 13 orK mk; u.ska cd;sl fi!LH ixj¾Ok wruqo, ia:dms;lrk ,os' fuys wruqK jkafka fi!LH wud;HdxYh u.ska uyck;djg ,nd fok fi!LH fiajdjka mq¿,a lsrsuh' újD; mrs;Hd.Ys,Skaf.a fukau m%Odk f,ig cd;sl f,d;e/hs uKav,fha wruqo,a u.ska fuu wruqo,g odhl;ajh ,efì' fi!LH wud;HdxYh u.ska imhkq ,nk fiajdjka jvd;a idOdrKj yd Wiia ;;ajhlska uyck;dj fj; <ÕdlroSu fjkqfjka jeo.;a l%shdldrlï rdYshla fï jkúg cd;sl fi!LH ixj¾Ok wruqo, u.ska wdrïN lr we;' cd;sl fi!LH ixj¾Ok wruqof,a wruqKq jkqfha fi!LH fiajd yd iïnkaO m¾fhaIKhkag iydh oelajSu fi!LH m%j¾Ok lghq;= i|yd wjYH wkqn, ,ndoSu fi!LH fiajd yd iïnkaO udkj iïm;a ixj¾Okh lsrsu fjkqfjka wjYH iydh

,ndoSu frda. ksjdrK lghq;= iy fm!oa.,sl fi!LH jeäoshqKq lsrsï fjkqfjka wjYH

iydh ,ndoSu w;HjYH T!IO iy WmlrK ,nd.ekSu fjkqfjka wjYH iydh ,ndoSu wruqo, mrsmd,kh iy l<ukdlrKh lsrSu fuu wruqo, idudcslhka 07 fofkl=f.ka iukaú; Ndrldr uKav<hla u.ska fufyhjkq ,nk w;r tys iNdm;s;ajh orkq ,nkafka fi!LH wud;HdxYfha f,alï ;=ud úisks' fuu idudcslhka 07 fokd w;=rska uyck ksfhdfacs;hka 03 fofkl= fi!LH wud;Hdjrhd úiska m;alrkq ,nhs' 2012 jir iy 2013 jif¾ cQkS udih olajd m%.;sh ^remsh,a ñ,shk&

úia;rh 2012 2013 jir cQks ui olajd

wdodhu wdfrda.HYd,d f,d;/hsfha odhl;ajh 52.6 18.9 mrs;Hd. 155.1 46.1 wdfhdack fmd,S 30.5 10.8 fjk;a wdodhï 9.9 - iïmQ¾K wdodhu 248.1 75.8 jehùï fi!LH wdh;k b|slsrSï yd m%;sixialrK lghq;=

84.1 25.9

fi!LH m¾fhaIK 12.4 0.3 fi!LH fiajd yd iïnkaO udkj iïm;a ixj¾Okh lsrsu

2.1 1.4

frda. ksjdrK lghq;= 39.5 20.5 w;HjYH T!IO iy WmlrK ,ndoSu 6.3 1.1 iïmQ¾K jeh 144.4 49.2

Page 153: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 153

20 ixia:d uKav, iy l<uKdlrK wdh;k 20'1 rdcH T!IO kS;s.; ixia:dj fuys m%Odk oelau jkafka fi!LH iïmkak iy ffO¾hu;a ck;djla f.dvkexùug odhl ùuhs. rdcH wxYhg iy fm!oa.,sl fj<o fmd<g Wiia ;;a;ajh iy;sl l< wdrÌdldrS yd m%;HÌ T!IO yd Y,H mrsfNdack øjH idOdrK ñ,g imhñka ms<s.;a T!Iëh kdufhka hq;= T!IO Ndú;h m%j¾Okh lsrSu ;=<ska rdcH T!IO kS;s.; ixia:dfõ lrkq ,enQ fufyjr my; mrsosfõ.

fmdf<dkakrej rdcH Tiqie,a f.dvke.s,a, 2012 jif¾ isg 2013 cQks olajd jeo.;a idÌd;a lr.ekSï 2012 jir ;=,oS ixia:dj úiska rdcH Tiqie, fj<|ie,a 8la iy fnodyerSfï wdh;k 4la ia:dms; lsrSug lghq;= lr we;. óg wu;rj ixia:dj úiska ;j rdcH Tiqie,a uOHia:dk lsysmhla ;x.,a," kqf.af.dv iy hdmkh k.rj,g wkqnoaOj ck;djf.a ys;iqj msKsi id¾:lj wdrïN lr we;. ta wkQj 2012 jir wjidkfhaoS ixia:dj úiska fmdÿfõ rdcH Tiqie,a uOHia:dk 25la fnodyerSfï wdh;k 49la n,h,;a Tiqie,a uOHia:dk 89lao we;=¿j n,h,;a fj<| wdh;k 13lao olajd ;u fj<| mrdih mq¿,a lr .ekSug iu;a ù we;. tA iu.u 2012 jir ;=,oS iuia; rdcH Tiqie,a cd,h úiska 101.65% l wf,ú m%;sY;hla jd¾;d lsrSug iu;aj we;s w;r n,h,;a Tiqie,a uOHia:dk úiska 84.28% o fnod yerSfï wdh;k u.ska 97.41% o n,h,;a wf,ú wdh;k u.ska 106.21% o iDcq wf,úfhka 58.34% o jk wdldrhg wf,ú m%j¾Okhla fmkakqï lr we;. ixia:dj úiska wdrïN lrk ,o m%j¾Ok ls%hdldrlï miq.sh jir ;=,oS fukau rdcH T!IO kS;s.; ixia:dj jvd;a ck;dj w;r m%p,s; lsrSu i|yd m%j¾Ok jevigyka rdYshla ls%hd;aul lrk ,oS. fuysoS rdcH T!IO kS;s.; ixia:dj T!IO iïnkaOfhka ffjoH jD;a;slhska iy wfkl=;a wod, jD;a;slhska oekqj;a lsrSu wruqKq lr .ksïka uq¿ osjhsku wdjrKh jk mrsos ffjoh fCIa;%hg wod, jevigyka i|yd ish wkq.%yh fkdwvqj ,nd fok ,oS. fï w;rska Ys% ,xld ffjoH ix.ufha Ydia;s%h ieis jdrhka ldhsl ffjoH fõoSkaf.a Y%S ,xld úoHd,h, APACH iïfï,kh iy SAAP iïfï,kh o wkq.%yh ,nd ÿka wjia:d f,i yÿkajd osh yelsh. tfukau ish¿u ffjoH úoHd,j, jd¾ISl úfYaIdx. i|yd wLKavj rdcH T!IO kS;s.; ixia:dj úiska ish wkq.%yh ,nd oSu isÿ lrhs.

Page 154: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 154

kef.kysr úYaj úoHd,h iy hdmkh úYaj úoHd,h tlaj ixúOdkh lrk ,o ffjoH m%o¾Ykh fjkqfjka rdcH T!IO kS;s.; ixia:dj wkq.%yh ,nd ÿka w;r fuu m%o¾Yk ;=,ska w;súYd, ffjoH isiqka m%udKhlao ffjoH jD;a;slhska iy fmdÿ uyck;djo fkduo m%;s,dN w;alr .kq ,eîh. rdcH T!IO kS;s.; ixia:dfõ Tiqie,a b;d by, uÜgfï m%ï;shlska mj;ajdf.k hkq ,nk w;r" rdcH T!IO kS;s.; ixia:dj iïnkaOfhka fmdÿ uyck;dj oekqj;a lsrSu i|yd w;am;s%ld fnod yerSu i|yd kj w;am;s%ld ilia lsrSuo isÿ lrk ,oS" wkqrdOmqrfha meje;s oehg lsre< m%o¾YkfhaoS rdcH T!IO kS;s.; ixia:dfõ wf,ú l=áhla o újD; fldg mj;ajd f.k hk ,oS. uydpd¾h fiakl ííf,a wkqiaurK YsIH;aj jevigyk Tiafia ffjoH mSG u.ska f;dard.;a ffjoH YsIHhska 6 fofkl=g YsIH;ajh m%Odkh lsrSulao isÿlrkq ,eîh. thg wu;rj mdi,a isiqka w;f¾ uydpd¾h fiakl ííf,a wkqiaurK m%Yak úpdrd;aul jevigykao mj;ajdf.k hk ,oS. T!IO Ndú;fha ksjeros ms<sfj; iïnkaOfhka mdi,a isiqka iy jeäysáhka oekqj;a lsrSfï jevigykla “wjfndaOd;aul T!IO Ndú;h” hk uefhka id¾:lj mj;ajk ,oS. tfukau fmdf<dkakrej k.rfha wNskjfhka wdrïN lrk ,o rdcH Tiqie, ck;dj w;r m%isoaO lsrSu i|yd m%j¾Ok jevigyklao ixúOdkh lr lrkq ,eîh. úoHq;a iy uqøs; udOHhka fol Tiafia m%j¾Ok jevigyka oshla lrkq ,enQ w;r" “iqj mshi”" “iqNdr;S” hk jevigyka ;=<ska o 2012 jir ;=,oS rdcH T!IO kS;s.; ixia:dfõ fj<| kduh fmdÿ ck;dj w;rg f.k hdu os.gu isÿlrk ,oS ngysr T!IO Ndú;h iïnkaOj jeäysáhka ;=< mj;akd wjfndaOh mq¿,a lrkq jia “wjfndaOd;aul T!IO Ndú;h” hk uefhka oekqj;a lsrSfï jevigyka 2la mj;ajk ,oS. ñka tla jevigykla hqO yuqod frdayf,a meje;s w;r wfkla jevigyk l=reKE., osia;s%lalfha .=rejreka fjkqfjka tu osia;s%lalfhys mj;ajk ,oS. fuu jevigyka Tiafia Bg iyNd.S jqjkag T!IO fCIa;%fha iqm%lg jD;a;slhkg ;u m%Yak fhduq fldg T!IO Ndú;h ms<ssn| .eg¿ ksrjq,a lr .ekSfï ÿ¾,N wjia:djla ,nd fok ,oS. udkj iïm;a ixj¾Okh udkj iïm;a ixj¾Okh i|yd 2012 jir ;=,oS l<ukdlrK iyldrjreka 43 fofkl= ixia:dj úiska n|jd .kq ,enQ w;r" iydhl ld¾h uKav,fha 23 fofkl=;a we;=,qj úOdhl ks,OdrSka 5 fofkl= o n|jd.kq ,enqfõ rfgys ck;djg jvd;a ióm fiajdjla ,ndoSu wfmaCIdfjks. fï wkQj hïka úúO fYa%Ksj,g wh;a 181 fofkl= tlsfklg fjkia mqyqKq jevigyka j,g fhduq lsrSug lghq;= l, w;r ïka 4 fofk;a úfoaYSh mqyqKq ùï i|yd fhduq lsrSu isÿ lrk ,oS. ls%hdldrS;ajh mq¿,a lsrSu 2012 jir ;=,oS ixia:dj úiska u;= oelafjk jHdma;Ska wdrïN lsrSug lghq;= l, w;r fuh isÿlrk ,oafoa tys ls%hdldrS;ajh mq¿,a lsrSfï jevigyka hgf;ah. fmdf<dkakrefõ rdcH Tiqie,a f.dvke.s,a, idod ksu lrk ,oS. r;au,dfka ORS lïy,a f.dvke.s,a, f.dvkexùu 2013 jif¾oS wdrïN lr we;s w;r oekg bosflfrñka mj;S.

Page 155: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 155

State Pharmaceuticals Manufacturoration of Sri

Lanka

20.2. rdcH T!IO ksIamdok kS;s.; ixia:dj rdcH T!IO ksIamdok kS;s.; ixia:dj 1987 jif¾oS ixia:dmkh lrk ,oafoa 1957 wxl 49 ork ld¾ñl ixia:d mk; hgf;a wdrïN lrk ,oS. 2012 jif¾oS Ys% ,dxlSh ck;djf.a fi!LH ;;a;ajh k.d isgqùu wruqKq fldgf.k w;HdjYH T!IO jdKsc jYfhka ksIamdokh lsrSu isÿlr jir 25la iïmQ¾K lsrSu isÿ úh. rdcH T!IO ksIamdok kS;s.; ixia:dj i;=j T!IO ilia lsrSfï M,odhS m%ñ;s.; ixfhdack 40la muK ;sfnk w;r fuu m%udKh taldldrfhkau jQ ixfhdack 63lska ,ndf.k we;. fuu ixia:dfõ m%Odk ld¾hhka jkafka 1. T!IO ksIamdokh" ilia lsrSu" .nvd lsrSu" weisrSu iy kej; weisrSï

2. T!IO ksIamdokh i|yd wjYH ;dCIKSl iyh ,nd oSu iy T!IO ilia lsrSu 3. T!IO úoHd;aul yd T!IO iïnkaO m¾fhaIK lghq;= iy T!IO ;;a;aj md,kh

isÿ lsrSu

4. T!IO wf,ú lsrSu ì%;dkH T!IO ix.uh iy weursld tlai;a ckmo T!IO ix.uhka ys wjYH;djhka imqrd,Sug wu;rj ixia:jd úiska ksIamdokh lrkq ,nk ish¿u T!IO ksIamdok wmf.a foaYSh msrsú;rhkag wkQj fj<o fmd<g ksl=;a lsrSu isÿlrkq ,nhs. ;jo fuu l%ufõoh f,dal fi!LH ixúOdkfhka ksl=;a lrkq ,en we;s hym;a ksIamdok m%;sm;a;s j,g wkql=,j tajd imqrd,ñka o isÿ lrkq ,nhs. 2012 jif¾ isg 2013 cQks olajd wf,úh iy ld¾h idOkh wf,úh 2012 jir i|yd fufyhqï ,dNh ñ,shk 84la f,i jd¾;d.; jQ w;r tu jir i|yd nÿ wh lr .ekSug m%:ufhka Y=oaO ,dNh remsh,a ï,shk 116 la iy nÿ wh lr .ekSfuka miq ,dNh remsh,a ñ,shk 98 lao f,iska o jd¾;d úh.

remsh,a ñ,shk wf,úh 1,414 fufyhqï ,dNh 84 nÿ fmr Y=oaO ,dNh 116 nÿ miq Y=oaO ,dNh 98

Page 156: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 156

ksIamdok ksuhqu iuia; ksIaamdok ksujqu fm;s$lr,a tall ñ,shk 1922 la úh

fm;s j¾. tall ^ï,shk&

1 merisgfuda,a î.mS. ñ,s.%Eï 500 214

2 fm%ûksisf,daka î.mS. ñ,s.%Eï 5 165

3 ie,aìhqáfuda,a î.mS. ñ,s.%Eï 2 127

4 ixhqla; úgñka î ñ,s.%Eï 2 77

5 ie,aìhqáfuda,a î.mS. ñ,s.%Eï 4 30

6 f*da,sla wï, fm;s ñ,s.%Eï 5 19

7 fjk;a 891

tl;=j 1523

úl=Kqï ud¾. idrdxYh(

wf,ú ixhq;sh jákdlu ^remsh,a ï,shk&

m%;sY;h

fi!LH fiajd fomd¾;fuska;=j 1,001 70.73 rdcH T!IO kS;s.; ixia:dj 412 29.14 wmkhk 1 0.13 uq¿ tl;=j 1,414

ixj¾Ok lghq;= lïy,a jeäoshqKq lsrSu T!IO fm;s j¾. ksIaamdokh lrkq ,nk hka;% iy fnfy;a j¾.j, ieleiau iy yevh ksis mrsos mj;ajdf.k hdug" TmakexjSfï lghq;= isx.,a fmdhskaÜ fmd,sIa l%uh fhdod .ekSu u.ska isÿ lsrSu i|yd oS¾> ld,hla jeh lsrSug isÿfõ. fulS .eg¿j iajhxlS%h lemSï yd TmakexùSfï hka;% ñ,oS .ekSu;a iu. úi|d .; yels jQ w;r wod, ld¾hh b;d flá ld, mrÑfPaohla ;=< ksudlr .ekSugo yels úh. óg wu;rj ksIamdok Odrs;dj by, kexùug iy kj ;dCIKh yÿkajd oSu u.ska Odrs;djh by, kexùu i|yd geí,Ü ä viag¾ ueISka" .Kka lsrSfï yd msrùfï hka;%fhka, ljqkaáka wekaä *s,ska ueISka iy fndÜ,a lemska ueIska ñ,oS .kq ,eîSh. .=Kd;aul Ndjh by< kexùu( fõ.j;a ksIamdok ld¾h idokh Yla;su;a lrkq msKsi ;;;aaj md,k wxYfhys kj Ph udk iy WIAK;ajudk fulS jir ;=,oS ia:dmkh lrk ,oS.

lr,a tall ^ï,shk&

1 wefudlais,Ska î.mS. ñ,s.%Eï 250 258

2 laf,dlaiis,Ska î.mS. ñ,s.%Eï 250 83

3 wefudlais,Ska î.mS. ñ,s.%Eï 500 22

4 laf,dlaiis,Ska î.mS. ñ,s.%Eï 250 20

5 bkafvdfuf;iska î.mS. ñ,s.%Eï 25 15

6 fjk;a 1

Total 399

Page 157: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 157

kj f.dvke.s,s boslsrSu( jir wjidkfhaoS wuqøjH i|yd jk f.dvke.s,a, Ndú;hg .kakd ,oS mrsmd,k lghq;= wruqKq lrf.k boslrk ,o f.dvke.s,a, jir wjidkh jk úg 98% l m%udKhlg iïmQ¾K lr ;sìKs. jHdmD;s mq¿,a lsrSu ffchsld wruqo, Tiafia rdcH T!IO kS;s.; ixia:dj úiska mq¿,a lsrSï lghq;= fjkqfjka fï jk úg;a Kh myiqlula ,ndf.k we;. 2016 jir muK jk úg mq¿,a lsrSfï jHdma;sh ksu lsrSu;a iu.u iuia; ksIamdok m%udKh tall ñ,shk 3500la olajd by, kxjkq we;. kj ksIamdok yÿkajd oSu .;jQ jir ;=,oS ksIamdok ldKav 2lg ixfhdack i|yd jk wkque;sh ,nd.;a w;r ;j;a ksIamdok follg ksIAmdokh lsrSu i|yd jk wjir m;%ho ,nd oS we;. óg wu;rj .a,sla,ihsä fm;s î.mS. ñ,s.%Eï 80 hk T!IOh kj ksIamdokhla f,iska fuu jir ;==, oS ksIamdokh isÿlsrSu wdrïN lrk ,oS. 20.3. úch l=udrK;=x. wkqiaurK frday, úch l=udrK;=x. wkqiaurK frday, 1999 Tlaf;daïn¾ ui 07 jk osk wdrïN l, w;r 1998 wxl 38 orK úch l=udrK;=x. wkqiaurK frday,a mk; kïka yÿkajkq ,enQ md¾,sfïka;= mK;la u.ska keiS .sh úch l=udrK;=x. Ys%u;dkka isysùu msKsi fld<U ó.uqj m%Odk mdrg uqyqK,d iSÿj k.rfhka ia:dms; fldg we;. fuu frdayf,a l<uKdlrKh Ndrj lghq;= lrkq ,nkafka fi!LH wud;HdxYh úiska m;alrkq ,enQ wOHCI uKav,hla úisks. fuu frday, ndysr frda.S wxYhlska iy weoka 156 lska hq;a jdÜgq 3lskao iukaú; fõ. fuu frdayf,a úfYaI wCIs tallhlao msysgqjd we;s w;r ta ;=,ska idudkH ck;djg ish¿u j¾.fha wCIs yd iïnkaO ie;alï f,ai¾ lsrk m%;sldr" wCIs idhk iy meh 24 mqrdu ls%hd;aul jk wCIs wk;=re l<ukdlrK fiajho we;=,;aj frday,a.;jQ wCIs frda.Ska i|yd jk l<ukdlrKho wka;¾.; fldg we;.

2012

bgq lrk ,o ldp noaO lsrSfï Y,H l¾u 7197 wCIs Y,h l¾u 983

wCIs l|jqre j,oS yÿkd .;a frda.Ska i|yd isÿlrk ,o ldp noaO lsrSfï Y,H l¾u

2400

f,ai¾ m%;sldr 2619

iqjfkdjk ;=jd, i|yd m%;sldr lsrSfï tallh rd.u msysgqjd wels W;=re fld<T YsCIK frday,ska le,Ksh úYaj úoHd,fha ffjoh mSGhg wkqnoaO jD;a;Sh Y,H tallh iu. tlaj 2012 jif¾ wf.daia;= udifha oS iqj fkdjk ;=jd, i|yd m%;sldr lsrSfï tallh ia:dms; lrk ,oS. tfukau fï i|yd fjku u idhkhlao ixúOdkh l, w;r Bg frdayf,a Ndú;hg fkd.;a fldgila fhdod.kakd ,oS remsh,a ,CI 7l úhoñka wi,ajeis iud.ula úiska ;=jd, i|yd m%;sldr .ekSug meïfKk frda.Skag bvmyiqlï iemhSug wkq.%yh olajd f.dvke.s,a,la boslrk ,oS.

Page 158: ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013 - Health · ld¾hidOk yd m.;s jd¾;dj 2012-2013 l

ld¾hidOk yd m%.;s jd¾;dj 2012-2013

l<ukdlrK ixj¾Ok yd ie,iqï tallh

Page 158

fuu wxYh i|yd fld<T cd;sl frdayf,a Ouks ms<sn| Y,H ffjoHjreka hgf;a mqyqKjla ,ndoSfuka miqj tla ffjoH ks,Odrsjrfhl=" fyo ks,OdrSka fofofkl= iy iq¿ fiajlhka fofofkl=o fuu wxYhg wkqhqla; lrk ,oS.

20.4. Ys% chj¾Okmqr frday, Ys% ,xld m%cd;dka;sl iudcjdoS ckrcfha md¾,dfïka;=fjka iïu; lrk ,o 1983 wxl 54 orK mkf;ka Ys% chj¾Okmqr wdfrda.h Yd,dj msysgqjd we; fï fya;=fjka fulS wdfrda.H Yd,dj i;=j by; mk; hgf;a ia:dms; fldg we;s jHjia:d uKav,hla o we;. frdayf,a m%j¾Okh kshdukh wOHhk lghq;= m¾fhaIK iy wfkl=;a fiajdjkag wjYH jk m%;smdok rch úiska fldgia jYfhka mqkrdj¾;k yd m%d.aOk úhoï fjkqfjka jd¾Islj ,ndoSu isÿlrhs. 2012 jif¾ isg 2013 cQks olajd m%;sldr ,nd.kakd ,o frda.Ska m%udKh

2012 2013 cQks olajd

m%;sldr l, ndysr frda.Ska ixLHdj

16,532 9,443

m%;sldr l, wNHka;r frda.Ska ixLHdj

57,119 28,066

idhk frda.Ska ixLHdj 147,757 71,578

by; ld,jljdkqj ;=,oSu isÿlrk ,o Y,Hl¾u ore Wm;a ridhkd.dr mrSCIK iy úlsrK mrSCIK m%udKh

2012 2013 cQks olajd

Y,Hl¾u ixLHdj 3,923 1,831

ore Wm;a 4,156 1,919

ridhkd.dr mrSCIK 912,710 425,492

úlsrK mrSCIK 59,701 31,458

2012 isg 2013 olajd idÌd;a lr.ekSï w,q;ska boslrk ,o jl=.vq wdYs%; frda. m%;sldr tallhj iïmQ¾K lrk ,oS. r:.d, mq¿,a lrk ,oS wdfrda.H Yd,dj ;=, fi!LH wOHdmk tallh ia:dmkh lsrSu cd;sl M,odhS;d ;r.dj,sfhaoS ch.%yk w;am;a lr .ekSu jdÜgq ;=, ikSmdrCIl myiqlï jeä oshqKq lsrSu ffjoH f;dr;=re tallh m%;sixialrKh lsrSu úoHq;a lka;=l f¾Lk tallh frdayf,a fjk;a ia:dkhl ia:dms; lsrSu ffjoH ks, ksjdij, jy,h w¿;a jeûhd lsrSu