FLETORJA ZYRTARE E REPUBLIKS S SHQIPRISBotim i Qendrs s Publikimeve Zyrtarewww.legjislacionishqiptar.gov.alNr.8510 qershor2008PRMBAJTJAFaqe Ligj nr.9920 dat 19.5.2008 Pr procedurat tatimore n Republikn e Shqipris 372 9LIGJ Nr.9920, dat 19.5.2008 PR PROCEDURAT TATIMOREN REPUBLIKN E SHQIPRIS N mbshtetje t neneve 78, 83 pika 1 dhe 155 t Kushtetuts, me propozimin e Kshillit t Ministrave, KUVENDI I REPUBLIKS S SHQIPRIS VENDOSI: KREU I DISPOZITA T PRGJITHSHME Neni 1 Objekti i ligjit 1Ky ligj rregullon procedurat pr administrimin e detyrimeve tatimore nRepublikn e Shqipris, si dhe parimet e organizimit e t funksionimit t administrats tatimore n Republikn e Shqipris. 2Dispozitat e ktij ligji zbatohen pr t gjitha llojet e tatimeve dhe t detyrimeve tatimore, me prjashtim t rasteve kur me ligje t veanta sht parashikuar ndryshe. Neni 2 Fusha e veprimit Ky ligj zbatohet pr: a) tatimpaguesit, administratn tatimore, agjentt tatimor, agjentt e mbajtjes s tatimit n burim, si dhe pr persona t tjer, t prcaktuar nga legjislacioni tatimor; b) personat e ngarkuar pr t paguar, mbajtur, deklaruar dhe transferuar n Buxhetin e Shtetit kontributet, pr sigurimet shoqrore dhe shndetsore; c) personat q paguajn kontributet pr sigurimet shoqrore dhe shndetsore, pr sa u prket pagess dhe mbledhjes s kontributeve; ) sistemin e tatimeve dhe t taksave vendore, pr aq sa nuk rregullohen me ligjin nr.9632, dat 30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore. Neni 3 Legjislacioni tatimor Legjislacioni tatimor prbhet nga: a) marrveshjet ndrkombtare, t ratifikuara nga Kuvendi; b) ligjet tatimore; c) aktet nnligjore, t miratuara n mbshtetje t ligjeve tatimore. Neni 4 Llojet e tatimeve dhe t taksave 1Tatimet dhe taksat jan kombtare ose vendore. 2. N tatimet dhe taksat kombtare prfshihen: a) tatimi mbi vlern e shtuar; b) tatimi mbi t ardhurat; c) akciza;) tatimi pr lojrat e fatit, kazinot dhe hipodromet; d) taksat kombtare; dh) tatime t tjera, t cilat jan prcaktuar t tilla me ligj t veant. 2Tatimet dhe taksat vendore prcaktohen n ligjin pr sistemin e taksave vendore. 4. Kontributet e sigurimeve shoqrore dhe shndetsore prcaktohen n ligjin pr sigurimet shoqrore dhe shndetsore. Neni 5 Prkufizime 1. N kt ligj termat e mposhtm kan kto kuptime: a) Administrat tatimore prfshin Drejtorin e Prgjithshme t Tatimeve, drejtorit rajonale t ngarkuara pr administrimin e tatimeve, taksave dhe kontributeve n nivel kombtar dhe njsit tatimore t qeverisjes vendore, t ngarkuara pr administrimin e tatimeve, taksave dhe kontributeve n nivel vendor;b) Agjent tatimor sht personi q mbledh dhe transferon n Buxhetin e Shtetit tatimet dhe taksat; c) Agjent i mbajtjes s tatimit n burim sht personi, t cilit, sipas legjislacionit tatimor, i krkohet t llogaris, t mbaj tatimin n burim pr nj tatimpagues, t raportoj dhe ti transferoj kto tatime n Buxhetin e Shtetit; ) Kontribut sht detyrimi monetar i detyrueshm pr tu paguar si shprblim pr nj shrbim specifik apo ushtrim t t drejtave, pr sigurimin shoqror dhe shndetsor t t punsuarve; d) Libra dhe regjistrime jan regjistrimet tregtare, dokumentacioni kontabl, llogarit vjetore dhe raportet financiare, si dhe t gjitha dokumentet e tjera, q kan t bjn me subjektin tatimpagues, korrespondencn e biznesit, faturat dhe dokumentet prkatse, q duhen krijuar dhe mbajtur pr prcaktimin e shumave t tatimeve, q duhen paguar nga tatimpaguesi; dh) Periudh tatimore sht periudha e njjt me vitin kalendarik, me prjashtim t rasteve kur ky ligj ose ligje t tjera tatimore parashikojn ndryshe; e) Prfaqsues i tatimpaguesit sht personi i autorizuar ligjrisht pr t prfaqsuar tatimpaguesin n shtje tatimore; ) Tatim sht pagesa e detyrueshme dhe e pakthyeshme n Buxhetin e Shtetit apo n buxhetin e organeve t qeverisjes vendore, e vendosur me ligj dhe q nuk bhet n shkmbim t mallrave dhe shrbimeve t caktuara; f) Taks sht pagesa e detyrueshme dhe e pakthyeshme n Buxhetin e Shtetit apo n buxhetin e organeve t qeverisjes vendore, e vendosur me ligj dhe q paguhet nga do person, q ushtron nj t drejt publike apo prfiton nj shrbim publik n territorin e Republiks s Shqipris. Dispozitat e ktij ligji pr tatimet dhe detyrimet tatimore zbatohen njlloj edhe pr taksat; g) Tatimpagues sht personi apo individi, i cili detyrohet nga ligji t paguaj tatime, taksa ose kontributet e sigurimeve shoqrore dhe shndetsore, si dhe agjenti i mbajtjes s tatimit n burim; gj) Vend kryesor i biznesit sht vendi i administrimit efektiv t biznesit; h) Person i lidhur me tatimpaguesin, sipas rastit, jan: i) personat, me t cilt sht/jan lidhur nj/shum marrveshje biznesi; ii) kontrolluesi apo i kontrolluari prej tij; iii) individt, q kan lidhje gjaku deri n shkalln e dyt n rastin e individit tregtar;iv) individt, q ushtrojn detyra drejtuese n organizimin e m shum se nj tregtari;v) individt, q kan marrdhnie punsimi edhe me tatimpagues t tjer. Neni 6 Detyrimi tatimor 1Detyrimi tatimor lind kur personi realizon t ardhura, kur bhet pronar i nj pasurie apo kryen pagesa, t cilat jan objekt i tatimit, sipas legjislacionit tatimor. 2Detyrimi tatimor lind edhe kur personi realizon t ardhura, kryen pagesa, n form t jashtligjshme, apo bhet zotrues i nj sendi, n forma t jashtligjshme. Kur personi bhet zotrues i nj sendi n forma tjashtligjshme, ky detyrim prllogaritet pr t gjith periudhn n t ciln personi ka gzuar frytet e ksaj pasurie. 3Detyrimi tatimor prfshin tatimin, kamatvonesat, si dhe gjobat, pr rastet e parashikuara nga ky ligj. 4. Detyrimi tatimor pr individ t vdekur ose shoqri t likuiduara prcaktohet si m posht: a) n rastin e nj personi t vdekur, detyrimi tatimor pushon n datn e vdekjes dhe trashgimtart ligjor jan prgjegjs pr llogaritjen dhe pagesn e tatimeve t ktij personi; b) n rastin e nj personi juridik t likuiduar, detyrimi tatimor pushon n datn e likuidimit dhe likuidatori ose prfaqsuesi, i caktuar ligjrisht, sht prgjegjs pr llogaritjen dhe pagesn e tatimit t ktij personi. 4Detyrimet tatimore llogariten dhe paguhen n monedh kombtare, prve rasteve kur me ligj parashikohet ndryshe. Neni 7 T drejtat dhe detyrimet e agjentit t mbajtjes s tatimit 1. Me prjashtim t rastit kur ligji e prcakton ndryshe, agjenti i mbajtjes s tatimit ka t njjtat t drejta dhe detyrime me nj tatimpagues. 2. Agjenti i mbajtjes s tatimit ka edhe kto detyra plotsuese: a) t llogaris saktsisht dhe t mbaj n burim tatimin pr nj tatimpagues; b) t paguaj tatimin n burim n Buxhetin e Shtetit, n datn e prcaktuar n ligj; c) t mbaj regjistrime pr t ardhurat e paguara dhe pr tatimet e mbajtura n burim t t gjith tatimpaguesve dhe t pagesave, t transferuara n Buxhetin e Shtetit; ) ti jap administrats tatimore informacion t sakt pr deklaratat e tatimpaguesve n datn e duhur, t prcaktuar n ligj; d) t kryej t gjitha detyrat e tjera, t parashikuara nga dispozitat ligjore ne fuqi. Neni 8 Tatimpaguesi rezident dhe jorezident 1. Tatimpagues rezident sht:a) individi, i cili: i) ka nj vendbanim n Republikn e Shqipris, n kuptim t nenit 12 t Kodit Civil; ii) ka nnshtetsi shqiptare dhe sht funksionar diplomatik ose kryen nj funksion t ngjashm, n emr t Republiks s Shqipris, jasht territorit t saj; iii) n mnyr t vazhdueshme ose me ndrprerje, qndron n Republikn e Shqipris m tepr se 183 dit n nj periudh prej 365 ditsh; b) personi juridik, i cili: i) sht regjistruar si person juridik shqiptar; ii) e ka vendin e administrimit efektiv t veprimtaris n Republikn e Shqipris; c) personi fizik, i cili sht regjistruar n organin kompetent me kt cilsi, n baz t legjislacionit shqiptar. 2. Tatimpaguesi, q nuk plotson t paktn njrn nga parashikimete piks 1 t ktij neni, sht tatimpagues jorezident. Neni 9 Caktimi i prfaqsuesi tatimor t personave jorezident 1Tatimpaguesi jorezident emron nj prfaqsues tatimor rezident dhe regjistrohet pran Qendrs Kombtare t Regjistrimit, kur kjo i krkohet nga legjislacioni n fuqi. 2Tatimpaguesi jorezident mund t mos emroj prfaqsues tatimor, n njrn nga rastet kur: a) t gjitha t ardhurat, me burim n Shqipri, jan objekt i tatimit prfundimtar, t mbajtur n burim; b) tatimpaguesi e dorzon vet deklaratn tatimore. Neni 10 Udhzimet teknike 1. Ministri i Financave nxjerr udhzim t prgjithshm n zbatim t ktij ligji. 2. Drejtori i Prgjithshm i Tatimeve, me krkes t tatimpaguesit, dhe, kur sht e nevojshme, nxjerr vendim pr qndrimin zyrtar t administrats tatimore, n zbatim t legjislacionit tatimor, pr rrethana specifike t tatimpaguesit. Vendimi sht detyrues pr administratn dhe tatimpaguesin, q ka br krkesn dhe publikohet brenda 5 ditve kalendarike, duke ruajtur t drejtn e konfidencialitetit t t dhnave t biznesit t tatimpaguesit. Vendimi bhet detyrues pr tatimpaguesin n datn q merr njoftim pr t, n njrn nga format e parashikuara n Kodin e Procedurave Administrative dhe zbatohet njlloj edhe pr raste t tjera, t ngjashme. Neni 11 Negocimi i marrveshjeve ndrkombtare 1Ministria e Financave sht, sipas rastit, autoritet nnshkrues apo pal n negociatat, q zhvillohen pr t gjitha marrveshjet ndrkombtare, me efekte tatimore. 2Autoriteti nnshkrues dhe miratues i ktyre marrveshjeve vepron n prputhje me ligjin Pr lidhjen e marrveshjeve dhe traktateve ndrkombtare.KREU II PARIMET, ORGANIZIMI DHE PERSONELI I ADMINISTRATS TATIMORE Neni 12 Parimet e administrimit tatimor N administrimin e sistemit tatimor t Republiks s Shqipris administrata tatimore udhhiqet nga parimet e mposhtme: a) zbatimi i njjt dhe efektiv i legjislacionit nga ana e administrats tatimore; b) vetvlersimi dhe vetdeklarimi i detyrimit tatimor ngaana e tatimpaguesit; c) nxitja e respektimit vullnetar t legjislacionit tatimor, nprmjet informimit, edukimit dhe publikimit t akteve nnligjore; ) hartimi i strategjive dhe marrja e masave prkatse pr paksimin e rreziqeve q rezultojn nga mosrespektimi i legjislacionit tatimor; d) bashkpunimi me organet tatimore vendase dhe ndrkombtare, n funksion t globalizimit t ekonomive botrore; dh) ndjekja e ndryshimeve n mjediset e biznesit dhe atij legjislativ, si dhe prshtatja e sistemeve t organizimit t burimeve, t teknologjis s informacionit dhe proceseve t puns, pr arritjen e efiencs dhe t efektivitetit t duhur; e) nxitja e veprimtarive elektronike, sidomos t deklarimit dhe pagess elektronike t detyrimit tatimor; ) rekrutimi, trajnimi dhe ngritja n detyr e punonjsve tatimor, t ndershm, t sjellshm dhe t drejt dhe q, pr do rast, zbatojn ligjin, aktet nnligjore dhe vendimet, n baz t fakteve objektive. Neni 13 Organizimi i administrats tatimore 1. Administrata tatimore prbhet nga: a) administrata tatimore qendrore, ku prfshihen Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve, drejtorit rajonale dhe njsit e tjera t saj; b) administrata tatimore vendore, ku prfshihen zyrat tatimore, nn autoritetin e qeverisjes vendore. 1 Administrata tatimore qendrore sht institucion qendror, n varsi t Ministrit t Financave. Neni 14 Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve, drejtorit rajonale dhe njsit e tjera 1. Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve sht autoriteti tatimor qendror i vetm n Republikn e Shqipris, q zbaton dhe administron tatimet kombtare, pagesat publike dhe mbledhjen e kontributeve, si parashikohet n nenin 4 t ktij ligji. 1Drejtoria rajonale varet nga Drejtori i Prgjithshm i Tatimeve. 2Drejtoria rajonale drejtohet nga drejtori i drejtoris rajonale. Neni 15 Zyrat tatimore t qeverisjes vendore Zyrat tatimore t qeverisjes vendore funksionojn dhe zbatojn ligjin nr.9632, dat 30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore dhe administrojn taksat, detyrimet tatimore dhe pagesat publike vendore. Neni 16 Struktura e administrats tatimore qendrore 1 Struktura organizative dhe numri i prgjithshm i personelit t administrats tatimore qendrore miratohen nga Kryeministri, me propozimin e Ministrit t Financave, pas bashkrendimit me DAP-in.2. Organigrama e administrats tatimore qendrore miratohet nga Ministri i Financave, me propozimin e drejtorit t Prgjithshm t Tatimeve. 3. Administrata tatimore qendrore sht e organizuar n drejtori, sipas funksioneve t mposhtme: a) shrbimi dhe edukimi i tatimpaguesve; b) kontrolli tatimor; c) apelimi; ) mbledhja e detyrimeve tatimore dhe zbatimi i masave shtrnguese; d) hetimi tatimor; dh) funksionet mbshtetse, prfshir financn dhe statistikat, teknologjin e informacionit dhe kontrollin e brendshm, shrbimet ligjore, administratn e burimet njerzore dhe hartimin e rregullave teknike. e) investigimi i brendshm antikorrupsion 4. Drejtoria e apelimit sht nj njsi e pavarur brenda administrats tatimore qendrore. 5. Funksionet dhe detyrat e Drejtoris s Prgjithshme t Tatimeve, drejtorive rajonale, t secils drejtori, si dhe t njsive t tjera t administrats tatimore qendrore prcaktohen me rregullore t brendshme, e cila propozohet nga Drejtori i Prgjithshm i Tatimeve dhe miratohet nga Ministri i Financave. 6. Ministri i Financave mund t vendos q, n prputhje me legjislacionin n fuqi, t nnkontraktohen subjekte private, t specializuara, pr realizimin e funksioneve t parashikuara n pikn 3 shkronja dh t ktij neni. Neni 17 Emrimi i Drejtorit dhe i Zvendsdrejtorit t Prgjithshm t Tatimeve 1. Organ drejtues i administrats tatimore qendrore sht Drejtori i Prgjithshm. 2. Drejtori i Prgjithshm i Tatimeve emrohet nga Kryeministri, me propozimin e Ministrit t Financave. 3. Zvendsdrejtort e prgjithshm t Tatimeve emrohen nga Ministri i Financave, me propozimin e Drejtorit t Prgjithshm t Tatimeve. Neni 18 Drejtoria e apelimit tatimor Drejtoria e apelimit tatimor sht n prbrje t administrats tatimore qendrore dhe sht e pavarur n vendimmarrje. Drejtori i drejtoris s apelimit tatimor emrohet nga Ministri i Financave.Neni 19 Emrimi i personelit 1Pr npunsit e administrats tatimore qendrore zbatohet legjislacioni i npunsit civil pr institucionet e pavarura, prve se kur n kt ligj parashikohet ndryshe. 2Pr procedurat e rekrutimit t tyre zbatohet legjislacioni i npunsit civil pr institucionet e pavarura. 3 Marrdhniet juridike t puns pr punonjsit e administrats tatimore, q nuk kan statusin e npunsit civil, rregullohen sipas dispozitave t Kodit t Puns. Neni 20 Punsimi dhe kategorit e punsimit 1Drejtori i Prgjithshm i Tatimeve merr masat pr respektimin e dispozitave ligjore, pr rekrutimin, lvizjen paralele dhe ngritjen n detyr t npunsve dhe punonjsve t tjer n Drejtorin e Prgjithshme t Tatimeve dhe n drejtorit rajonale. 2N organik, personeli ndahet sipas detyrave, n punonjs t nivelit t lart, t mesm e t ult drejtues dhe n punonjs ekzekutues, t kategorizuar n aktet nnligjore, n zbatim t ktij ligji. 3Nivelet e pagave pr do kategori, si dhe procedurat e afatet e kalimit nga nj nivel m i ult n nj nivel m t lart karriere, miratohen nga Kshilli i Ministrave, me propozimin e Ministrit t Financave, pas bashkrendimit me DAP-in. Neni 21 Shprblimet e personelit 1. Personelit t administrats tatimore qendrore u jepen shprblime stimuluese, pr: a) efektivitetin e shrbimit t kryer n organet tatimore; b) kryerjen e nj shrbimi me rrezikshmri t veant. 2. Shprblimet stimuluese jepen nga Drejtori i Prgjithshm i Tatimeve. 3. Ministri i Financave miraton udhzimin pr rregullat, q ndjek Drejtori i Prgjithshm i Tatimeve n dhnien e shprblimeve. Neni 22 Procedura disiplinore 1. Drejtori i Prgjithshm i Tatimeve shqyrton rastet e shkeljeve, t evidentuara nga npunsit dhe punonjsit e tjer t administrats tatimore qendrore dhe miraton masat disiplinore, n cilsin e eprorit direkt. 2. Procedurat disiplinore fillojn: a) pas krkess, me shkrim, t eprorit, npunsit apo punonjsit t administrats tatimore; b) pas krkess me shkrim, t br nga tatimpaguesi;c) me nismn e Drejtorit t Prgjithshm.3. Masat disiplinore, q zbatohen pr npunsit civil t administrats tatimore, jan n prputhje me legjislacionin pr shrbimin civil.KREU III DISPOZITA ADMINISTRATIVE T PRGJITHSHME Neni 23 Mnyrat e komunikimit me tatimpaguesin 1Administrata tatimore mund t krkoj prdorimin nga tatimpaguesit t formularve t veant, pr dorzimin e dokumentacionit, informacionit apo krkesave. Kur nuk krkohet formular, do komunikim, i krkuar sipas legjislacionit tatimor, drgohet n mnyr elektronike ose dorzohet me shkrim, me prjashtim t rasteve kur parashikohet ndryshe. 2Vlersimet, njoftimet, vendimet dhe komunikimet zyrtare, drejtuar tatimpaguesit, i drgohen n adresn e shnuar n dosjen e tatimpaguesit, duke prdorur shrbimin postar rekomande. 3Afati i marrjes dijeni pr aktet dhe korrespondencn tjetr, q i drgohet tatimpaguesit, sht shtat dit kalendarike pas dats s drgimit. Data e drgimit sht data e pranimit t dokumentit nga shrbimi postar. 4Tatimpaguesi sht i detyruar t deklaroj adresn e sakt, n mnyr q t siguroj marrjen n koh t njoftimeve. 5Ministri i Financave, n zbatim t ktij neni, me propozimin e Drejtorit t Prgjithshm t Tatimeve, miraton llojet e dokumentacionit, t dhnat, q duhet t prfshihen n informacion, si dhe procedurat e drgimit pran administrats tatimore. Neni 24 Dhnia e informacionit tatimor nga administrata tatimore 1. Informacioni tatimor pr tatimpaguesin, i administruar nga administrata tatimore, u ofrohet pa pages autoriteteve t prcaktuara n kt nen, pas depozitimit t krkess me shkrim dhe kur verifikohen rrethanat e mposhtme: a) gjyqtarit, nse sht n gjykim ose n hetim t nj shtjeje civile, t lidhur me nj tatimpagues, pr pjesn q u takon marrdhnieve t tij me administratn tatimore; b) gjyqtarit apo prokurorit, nse sht n gjykim ose n hetim t nj shtjeje penale, t lidhur me nj tatimpagues, pr pjesn q u takon marrdhnieve t tij me administratn tatimore; c) Kontrollit t Lart t Shtetit, vetm pr rastet, kur krkesa e br sht n funksion t kontrollit t kryer nga ky institucion ndaj administrats tatimore, n funksion t hartimit t rekomandimeve t veta; ) autoritetit t ngjashm t huaj, me t cilin Kuvendi ka ratifikuar marrveshje ndrkombtare dhe informacioni krkohet n kuadr t ekzekutimit t marrveshjes; d) autoritetit homolog t huaj ose autoriteteve vendase, me t cilat Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve ka nnshkruar marrveshjebashkpunimi dy ose shumpalshe, me objekt shkmbimin e informacionit; dh) institucioneve t pavarura, t krijuara me ligj; e) do autoriteti tjetr, sipas parashikimit t br me ligj t veant. Neni 25 Konfidencialiteti 1 Npunsit dhe punonjsit e administrats tatimore, qendrore, dhe vendore, ruajn konfidencialitetin e t dhnave tatimore dhe financiare t tatimpaguesit, q i kan siguruar gjat kryerjes s detyrs. Kjo pik nuk zbatohet pr detyrimet tatimore, pr t cilat kan filluar procedurat e mbledhjes me forc. 2Detyrimi pr ruajtjen e konfidencialitetit vazhdon edhe pasi npunsi apo punonjsi nuk sht m i punsuar pran administrats tatimore. 3Informacioni i lidhur me tatimpaguesin prdoret brenda administrats tatimore, vetm n masn e krkuar pr administrimin e tatimeve. 4Kushti i ruajtjes s konfidencialitetit prfundon n rastet kur tatimpaguesi heq dor, me shkrim, nga e drejta e tij pr ruajtjen e konfidencialitetit dhe pr aq sa sht e lejuar n deklarimin e br nga tatimpaguesi. 5 Shkmbimi i informacionit, i br n ekzekutim t marrveshjeve t lidhura nga administrata tatimore, bhet me kushtin e ruajtjes s konfidencialitetit pr institucionet dhe individt, q marrin dijeni pr t dhnat tatimore. Neni 26 Shmangia e konfliktit t interesit 1Npunsit dhe punonjsit e administrats tatimore zbatojn, n mnyr t drejt e t paanshme, ligjet tatimore dhe nuk administrojn, ndikojn apo orientojn tatimpaguesin n veprimtarin e tij, si dhe deklarojn paraprakisht rastet, kur kan lidhje t drejtprdrejt ose t trthort me tatimpaguesin. 2Npunsit e administrats tatimore nuk mund t kontrollojn apo vlersojn tatimet e veta apo t personave t lidhur me ta, me prjashtim t rasteve t vetvlersimit. 3Npunsit e administrats tatimore nuk mund t punsohen, me koh t pjesshme apo t plot, n veprimtari t tjera me pages, me prjashtim t veprimtaris s msimdhnies. Neni 27 Publikimi i informacionit tatimor 1. Administrata tatimore mund ta publikoj informacionin e mbledhur gjat veprimtaris s saj, me qllim prdorimin e t dhnave tatimore n hartimin e statistikave. 2. Publikimi bhet n mnyr dhe form, q nuk lejon identifikimin e tatimpaguesit specifik. Neni 28 Informimi i publikut 1. Administrata tatimore ka pr detyr q, duke prdorur t gjithamjetet e komunikimit, prfshir median e shkruar dhe at elektronike, t informoj publikun pr prmbajtjen, rolin dhe rndsin e legjislacionit tatimor. Drejtoria e Prgjithshme e Tatimeve publikon materiale sqaruese, komentar dhe materiale t tjera shpjeguese, n lidhje me legjislacionin tatimor. 2. Pr qllime t informimit t publikut, pr ligjet e reja tatimore, ndryshimet e bra pr legjislacionin tatimor dhe pr aktet nnligjore, t dala n zbatim t tij, bhet publikimi i akteve nprmjet medias s shkruar dhe asaj elektronike, si dhe prmes faqes zyrtare t internetit t Drejtoris s Prgjithshme t Tatimeve, jo m von se 15 dit nga data e hyrjes n fuqi t tyre. Neni 29 Dosja e detyrimeve tatimore 1Administrata tatimore krijon dhe prditson dosjen e detyrimeve tatimore, ku regjistrohen t gjitha detyrimet e tatimpaguesit, sipas kategoris s detyrimit, interesat, gjobat dhe pagesat, q i takojn tatimpaguesit. 2Forma, mnyra dhe afati i ruajtjes s t dhnave t dosjes prcaktohen me rregullore, t miratuar nga Drejtori i Prgjithshm i Tatimeve. 3Administrata tatimore v n dispozicion dhe garanton, n rrug elektronike, aksesin e tatimpaguesit n dosjen e tij. N rastet kur tatimpaguesi nuk mund t prdor rrugn elektronike t marrjes s t dhnave, administrata tatimore v n dispozicion kopje t dokumenteve t dosjes, sipas krkess me shkrim t tatimpaguesit.KREU IV T DREJTAT E TATIMPAGUESIT Neni 30 E drejta pr informim dhe asistenc 1do tatimpagues ka t drejt q, me qllim kuptimin dhe zbatimin e legjislacionit tatimor, t marr informacion dhe t asistohet pa shprblim nga administrata tatimore. Brenda strukturs s administrats tatimore krijohen strukturat prgjegjse pr shrbimin e tatimpaguesve. 2do tatimpagues ka t drejtn e trajtimit t paanshm, profesional dhe etik nga administrata tatimore, pr shtje, q kan t bjn me detyrimet tatimore. Neni 31 E drejta pr konfidencialitetin e t dhnave 1 do tatimpagues ka t drejtn e konfidencialitetit pr t dhnat e veta tatimore e financiare, t administruara nga administrata tatimore. 2 E dhn tatimore dhe financiare sht do informacion, i cili merret nga administrata tatimore, gjat ushtrimit t funksioneve, tek tatimpaguesi ose palt e treta.Neni 32 E drejta pr njoftim do tatimpagues ka t drejt t marr njoftim pr do akt administrativ, veprim ose mosveprim, t br pr mbledhjen e detyrimeve tatimore, i cili prek pasurin e tij, me prjashtim t rasteve kur administrata tatimore vlerson se ekziston rreziku real q, pas marrjes s njoftimit, tatimpaguesi ta transferonte pronsin para prfundimit t vlersimit tatimor. Neni 33 E drejta pr kontrolle t arsyeshme Tatimpaguesi ka t drejt ti sigurohen kontrolle t arsyeshme, t cilat t kryhen n koh t arsyeshme, n vendin e duhur dhe brenda afateve, sipas dispozitave t ktij ligji. Neni 34 E drejta pr informim 1 N rastin e nj mosmarrveshjeje pr vlersimin tatimor, t br nga administrata tatimore tatimpaguesi ka t drejt t marr prgjigje me shkrim, n lidhje me arsyet dhe mnyrn e vlersimit dhe t vendimit t marr. 2N baz t krkess me shkrim t tatimpaguesit, administrata tatimore lshon vrtetim pr t ardhurat e tatueshme, pr detyrimet tatimore t mbetura, si dhe pr pagesat e kryera nga tatimpaguesi. Neni 35 E drejta pr prfaqsim 1Tatimpaguesi ka t drejt t emroj nj prfaqsues, me prokur, i cili prfaqson at n raport me administratn tatimore. 2Tatimpaguesi mbetet personalisht prgjegjs pr prmbushjen e detyrimeve tatimore edhe n rastin e emrimit t prfaqsuesit me prokur. Neni 36 E drejta pr t krkuar evidenca me shkrim apo n rrug elektronike Tatimpaguesi ka t drejt t krkoj nga administrata tatimore, n rrug elektronike apo me shkrim, kopje t njsuara me origjinalin, pr do dokument, q ndodhet n dosjen e hapur pr t, apo t krkoj kopje t printuara dhe t certifikuara t t dhnave elektronike, t lidhura me t. Neni 37 E drejta pr tu dgjuar Tatimpaguesi, prpara marrjes s nj vendimi administrativ pr tdhe pasurin e tij, ka t drejtn t dgjohet nga administrata tatimore. Neni 38 E drejta pr tu ankuar Tatimpaguesi gzon t drejtn e ankimimit dhe t sigurimit pr nj shqyrtim t pavarur administrativ t shtjeve t lidhura me t.KREU V DETYRIMI I TATIMPAGUESIT PR REGJISTRIM Neni 39 Regjistri i individve 1. Si numr identifikimi pr qllime tatimore, pr tatimpaguesin q sht individ, shrben numri personal i identifikimit, i marr n prputhje me legjislacionin e fushs. 2. Administrata tatimore qendrore mban regjistr t veant t individve. Neni 40 Regjistrimi i personave, q ushtrojn veprimtari tregtare dhe jotregtare Personat fizik dhe juridik ushtrojn veprimtari ekonomiko-tregtare vetm pas regjistrimit t tyre, n prputhje me ligjin nr. 9723, dat 3.5.2007 Pr Qendrn Kombtare t Regjistrimit. 1Personat e regjistruar sipas ktij ligji pajisen me numr identifikimi unik, t gjeneruar elektronikisht, i cili shrben si numr i identifikimit tatimor t tyre, pr tatimet kombtare dhe vendore. 2Afati pr dorzimin e aplikimit, formati i aplikimit dhe mnyrat e dorzimit t aplikimit prcaktohen n ligjin Pr Qendrn Kombtare t Regjistrimit. Dokumentet e krkuara, si pjes e aplikimit pr qllime tatimore, prcaktohen n aktet nnligjore, n zbatim t ktij ligji. 3Regjistrimi, n prputhje me ligjin Pr Qendrn Kombtare t Regjistrimit shrben njkohsisht si regjistrim n skemat e sigurimit, shoqror dhe shndetsor n inspektoratet e puns dhe organet doganore. 4Mosregjistrimi nuk e liron nj person nga pagesa e detyrimit tatimor ose prmbushja e detyrimeve t tjera tatimore. Pr personat, _t vetpunsuar n veprimtari tregtare apo shrbimi ambulant_ dhe kryefamiljari, q punson persona si puntor shtpie_, regjistrimi pr pagimin e kontributeve t sigurimeve shoqrore ose regjistrimi i tyre kryhet nga organet tatimore, sipas nj procedure t veant, t prcaktuar me udhzim t Ministrit t Financave. Neni 41 Identifikimi i personave, q ushtrojn veprimtari tregtare pa u regjistruar1. Kur administrata tatimore identifikon persona, t cilt ushtrojn veprimtari ekonomikotregtare pa u regjistruar n Qendrn Kombtare t Regjistrimit, atyre u mbyllet veprimtaria dhe u konfiskohen t gjitha materialet, sipas nenit 121 t ktij ligji. 2. N rast se nj person ushtron veprimtari n fushn e shrbimeve, i pajisur me leje/licenc/autorizim profesional, por nuk e ka regjistruar veprimtarin n QKR, prve konfiskimit t materialeve, administrata tatimore u propozon strukturave kompetente pezullimin e lejes/licencave/autorizimeve pr ushtrim veprimtarie pr nj periudh gjashtmujore.. Neni 42 Regjistrimi i organizatave jofitimprurse 1Organizatat jofitimprurse regjistrohen n administratn tatimore, pasi kan kryer m par regjistrimin, n prputhje me legjislacionin e fushs. 2. Administrata tatimore mban nj regjistr elektronik t veant pr organizatat jofitimprurse. 3. N regjistrin e organizatave jofitimprurse regjistrohen kto t dhna: a) emri; b) kohzgjatja, nse kjo sht e prcaktuar; c) objekti i veprimtaris; ) vendi i ushtrimit t veprimtaris; d) t dhnat vetjake t drejtuesit dhe t prfaqsuesit ligjor t organizats; dh) dokumenti, q vrteton kompetencat e prfaqsimit dhe afatet e emrimeve t tyre; e) specimen t prfaqsuesve t organizats, n raport me t trett; ) numri i t punsuarve. 4. Regjistrimi n administratn tatimore t organizatave jofitimprurse bhet pas depozitimit n administratn tatimore t formularit t krkess, s bashku me dokumentacionin, qbashklidhet formularit. Formulari i krkess dhe dokumentacioni i krkuar, si pjes e krkess, publikuar n faqen zyrtare t Drejtoris s Prgjithshm t Tatimeve mund t merret pa pages, n do sportel t njsive t shrbimit ndaj tatimpaguesit. 5. Administrata tatimore, brenda 5 ditve nga data e marrjes s formularit t plot dhe t sakt t aplikimit, prpunon krkesn pr regjistrim tatimor dhe e pajis krkuesin me numr identifikimi. 6. Mosrespektimi i detyrimit pr regjistrim nuk e liron organizatn jofitimprurse nga pagesa e detyrimeve tatimore. Neni 43Prditsimi i t dhnave t regjistrimit 1Tatimpaguesi, person fizik dhe juridik, regjistron do ndryshim t t dhnave n Qendrn Kombtare t Regjistrimit, si prcaktohet n ligjin nr.9723, dat 3.5.2007 Pr Qendrn Kombtare t Regjistrimit. 2Tatimpaguesi, statusi i t cilit ndryshon nga nj kategori n tjetrn, sipas parashikimeve n ligjet e veanta tatimore, duhet t njoftoj administratn tatimore prkatse, brenda 15 ditve kalendarike nga data e regjistrimit t ndryshimit. Kur nj ndryshim i till i statusit diktohet nga nj kontroll, i kryer nga administrata tatimore, qendrore ose vendore, administrata q kryen kontrollin njofton administratn tjetr, brenda 10 ditve kalendarike pas ktij ndryshimi. 3. Organizatat jofitimprurse duhet t njoftojn administratn tatimore pr ndryshimet q vijojn, brenda 15 ditve nga data e regjistrimit t ndryshimeve: a) ndryshimi i emrit; b) ndryshimi i adress s veprimtaris ose kontaktit; c) ndryshimi i statusit ligjor; ) krijimi/mbyllja e degve, sektorve ose njsive t reja; d) ndryshimi i llojit t veprimtaris ekonomike; dh) ndryshimi i numrit t punonjsve; e) do ndryshim tjetr, i parashikuar n aktet nnligjore, t dala n zbatim t ktij ligji. Neni 44 Kalimi n regjistrin pasiv 1. Administrata tatimore, kur zotron prova se tatimpaguesi, pr nj periudh tatimore pr 12 muaj t njpasnjshm: a) nuk ushtron m veprimtari tregtare; b) nuk dorzon deklaratn tatimore; c) deklaron pezullim veprimtarie tregtare, transferon regjistrimin e nj tatimpaguesi nga regjistri aktiv n regjistrin pasiv, q mbahet nga administrata tatimore. 2. N rastin e shkronjs c t piks 1 t ktij neni, pr transferimin krkohet miratimi me shkrim i tatimpaguesit. N kt rast, pr t gjith periudhn e qndrimit n regjistrin pasiv nuk llogariten gjoba pr mosdeklarim tatimor. 3. Administrata tatimore, brenda 10 ditve kalendarike nga data e transferimit t regjistrimit n regjistrin pasiv, njofton tatimpaguesin me shkrim.4. Transferimi i regjistrimit tatimor nga regjistri aktiv n regjistrin pasiv nuk eliminon detyrimin tatimor ekzistues dhe nuk e ndalon administratn tatimore pr vlersimin ose mbledhjen e detyrimit tatimor, pas transferimit n regjistrin pasiv. 5. Administrata tatimore, automatikisht, transferon regjistrimin nga regjistri pasiv n regjistrin aktiv, kur tatimpaguesi rifillon veprimtarin, dorzon t gjitha deklaratat tatimore dhe kryen t gjitha pagesat e krkuara. 6. T gjith tatimpaguesit, q rezultojn mosdeklarues pr m shum se 5 vite kalendarike, duke filluar nga muaji janar i vitit pasardhs t vitit n t cilin tatimpaguesi sht mosdeklarues, transferohen automatikisht nga regjistri aktiv n regjistrin pasiv. Neni 45 regjistrimi tatimor 1. Personat e regjistruar n organin tatimor mund t regjistrohen n rastet q vijojn: a) personat fizik dhe juridik, sipas dispozitave t ligjit Pr Qendrn Kombtare t Regjistrimit; b) organizatat jofitimprurse, n baz t vendimit t gjykats. 2. Subjektet e regjistruara pran Qendrs Kombtare t Regjistrimit ose gjykats regjistrohen pasi t ken paguar t gjitha detyrimet tatimore t papaguara dhe pasi t ken paraqitur bilancin e mbylljes, sipas legjislacionit n fuqi. 3. Qendra Kombtare e Regjistrimit ose gjykata njofton organin tatimor kompetent pr regjistrimin e hapjes s procedurave t likuidimit apo pr krkesn pr regjistrim t personit fizik. Organi tatimor kompetent, brenda 30 ditve nga data e ktij njoftimi, sht i detyruar t verifikoj situatn tatimore t subjekteve deri n astin e aplikimit pr regjistrim n QKR (n rastin e personave fizik) ose deri n astin e aplikimit pr fillimin e procedurave t likuidimit n QKR ose n gjykat (n rastin e personave juridik) dhe, kur sht e nevojshme, t ushtroj kontroll n mjedisin ku ushtron veprimtarin subjekti. 4. Qendra Kombtare e Regjistrimit ose gjykata nuk mund t kryej regjistrimin, n qoft se, brenda 30 ditve, administrata tatimore e kundrshton, me shkrim regjistrimin. Kundrshtimi i regjistrimit t tatimpaguesit nga administrata tatimore tregon shumn e detyrimeve tatimore t papaguara t tatimpaguesit. 5. Nse pas 30 ditve nga data e njoftimit, organi tatimor kompetent nukka paraqitur ndonj kundrshtim me shkrim, apo kundrshtimi nuk prmban shumn e detyrimeve tatimore, t gjobave dhe interesave t papaguara, Qendra Kombtare e Regjistrimit ose gjykata kryejn menjher regjistrimin e subjektit. 6. Pasi subjekti ka shlyer t gjitha detyrimet tatimore, gjobat dhe interesat e papaguara deri n datn e hapjes s procedurave t likuidimit apo t krkess pr regjistrim, organi tatimor kompetent detyrohet t trheq menjher kundrshtimin pr regjistrim dhe Qendra Kombtare e Regjistrimit kryen menjher regjistrimin e subjektit. 7. Nse, brenda 30 ditve, tatimpaguesi shlyen detyrimin tatimor, administrata tatimore e trheq kundrshtimin menjher dhe Qendra Kombtare e Regjistrimit e regjistron tatimpaguesin brenda 5 ditve kalendarike nga data e marrjes s njoftimit t trheqjes s kundrshtimit nga administrata tatimore, ose pasi tatimpaguesi paraqet nj dokument, q vrteton pagesn e t gjitha detyrimeve tatimore. 8. Nse pavarsisht shlyerjes, organi tatimor kompetent nuk ka trhequr kundrshtimin, ather subjekti mund ti paraqes Qendrs Kombtare t Regjistrimit dokumentin, q vrteton shlyerjen e shums totale t detyrimeve tatimore, t gjobave dhe interesave t prcaktuara n kundrshtimin pr regjistrim. N kt rast Qendra Kombtare e Regjistrimit kryen menjher regjistrimin e subjektit dhe njofton organin tatimor kompetent. 9. regjistrimi tatimor nuk eliminon detyrimet ekzistuese tatimore dhe nuk parandalon administratn tatimore t vlersoj ose t mbledh detyrimet tatimore, pas revokimit t regjistrimit.KREU VI MBAJTJA E T DHNAVE SEKSIONI IDETYRIMI PR DOKUMENTIMIN DHE MBAJTJEN E LLOGARIVE PR QLLIME TATIMORE Neni 46 Dokumentimi dhe mbajtja e t dhnave tatimore pr tatimpaguesit, subjekt i TVSH-s ose i tatim-fitimit 1Tatimpaguesit, q jan subjekt i TVSH-s ose i tatim-fitimit, pr prllogaritjen e detyrimit tatimor, mbajn regjistrat, dokumentacionin kontabl, librat dhe informacionin financiar, si dhe lshojn fatur tatimore, dftes tatimore ose kupon tatimor, n prputhje me ligjet e fushs, si dhe aktet nnligjore, t nxjerra n zbatim t tyre. 2Tatimpaguesi, subjekt i TVSH-s, regjistron menjher t gjitha veprimet financiare dhe prgatit e mban libra e regjistra kontabl, ku regjistrohen: a) shitjet e prditshme t mallrave ose kryerja e punimeve apo e shrbimeve t tatueshme, prfshir shumn e secilit veprim dhe shumn e tatimit t ngarkuar;b) veprimet e prfunduara, por akoma t pafaturuara; c) veprimet e patatueshme; ) pagesat pr mallra dhe shrbime, prfshi shumn e secils blerje apo pages, shumn e tatimit t paguar dhe emrin e adresn e furnizuesit. Neni 47 Dokumentimi dhe mbajtja e t dhnave tatimore pr tatimpaguesit e klasifikuar biznes i vogl Tatimpaguesit, q jan subjekt i ligjit Pr taksn vendore t biznesit t vogl, pr prllogaritjen e detyrimit tatimor, mbajn regjistra, libra dhe dokumente t tjera, si dhe lshojn nj fatur t thjesht tatimore apo kupona tatimor, n prputhje me dispozitat e ligjit nr.9632, dat 30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore, si dhe dispozitat e ligjit Pr tatimin mbi t ardhurat. Neni 48 Mbajtja dhe ruajtja e dokumenteve t t dhnave tatimore 1Regjistrat, librat dhe informacioni financiar jan dokumente, q prmbajn informacionin e regjistruar, n mnyr kronologjike dhe sistematike, t veprimeve tregtare t tatimpaguesit, t cilat mbahen pr prcaktimin e shums s detyrimeve tatimore t ktij tatimpaguesi. 2T dhnat dhe informacioni financiar e kontabl ruhen nga tatimpaguesi, pr t paktn 5 vjet, duke filluar nga fundi i vitit tatimor, t cilit i prkasin dokumentet. 3. Tatimpaguesi, pr do shitje, lshon fatur tatimore ose kupon tatimor. Neni 49 Fatura tatimore 1do shitblerje mallrash apo t drejtash, si dhe do kryerje punimi apo shrbimi, q sht pjes e veprimtaris tregtare, sht objekt faturimi. 2 Faturat pr shitjen e sendeve apo kryerjen e punimeve e t shrbimeve jan fatura tatimore, t cilat prfshihen n prllogaritjet e detyrimit tatimor. 3Fatura tatimore prmban numrin rendor dhe numrin personal t identifikimit, numrin e identifikimit t tatimpaguesit, datn dhe vendin e lshimit, emrin dhe adresn e palve, datn e realizimit t shitjes ose t punimit apo shrbimit, emrtimin e sakt t tyre, mimin e plot t shitjes dhe, nse sht rasti, rritjet ose zbritjet e tjera, t zbatuara, si dhe shumat e shifruara, cilado qoft mnyra e likuidimit t faturs. Neni 50 Fatura tatimore me TVSH 1 Tatimpaguesi, q i nnshtrohet tatimit mbi vlern e shtuar (TVSH), saher q ofron mallra apo shrbime pr nj person tjetr, duhet t lshoj fature tatimore me TVSH, n prputhje me ligjin nr. 7928, dat 27.4.1995 Pr tatimin mbi vlern e shtuar, t ndryshuar. 2Ministri i Financave, me udhzim, mund t parashikoj transaksione, pr t cilat nuk ekziston detyrimi i lshimit t nj fature tatimore, duke prcaktuar kriteret pr dokumentimin e ktyre transaksioneve. 3. Prve prshkrimeve dhe t dhnave, t parashikuara n pikn 3 t nenit 49 t ktij ligji, fatura tatimore me TVSH prmban : a) vlern, mbi t cilin prllogaritet TVSH -ja; b) vlern me TVSH, t zbatuar sipas kategorive t sendeve, punimeve e shrbimeve; c) shumn e TVSHs. 3Ministri i Financave, me udhzim, mund t prcaktoj krkesa t tjera, q duhet t prmbaj nj fatur tatimore, pr rastet q rrjedhin nga veorit e veprimtarive t zhvilluara, t sendeve t tregtueshme, t punimeve apo t shrbimeve. Neni 51 Lshimi i faturs tatimore 1Shitsi lshon fatur tatimore dhe blersi duhet ta krkoj at n kohn e realizimit t shitjes apo t kryerjes s punimit ose shrbimit. Fatura tatimore prgatitet nga shitsi n jo m pak se dy kopje, nga t cilat njrn e merr dhe e ruan blersi, kurse tjetrn e mban dhe e ruan shitsi. Faturat prgatiten me numr rendor progresiv. 2Tatimpaguesi, q mban n ruajtje, prdor apo transporton mallra t pashoqruara me dokumente tatimore, dnohet, n prputhje me nenin 121 t ktij ligji. 3Ministri i Financave, pr efekt t llogaritjes s vlers s gjobs, n prputhje me shkronjn b t piks 1 t nenit 121 t ktij ligji, prcakton, me udhzim, mnyrn e prllogaritjes s vlers s tregut, pr mallrat, q jan n qarkullim, t pashoqruara me fatur tatimore. Neni 52 Prodhimi dhe shprndarja e dokumenteve tatimore 1Drejtori i Prgjithshm i Tatimeve miraton formatin e faturs tatimore, e cila shtypet dhe shprndahet nga autoritetet tatimore apo nga subjekte private t autorizuara. 2Kriteret, q duhet t plotsojn personat, q licencohen pr shtypjen dhe shprndarjen e dokumentacionit tatimor, kushtet e shtypjes, informacionin q duhet t prmbajn, standardet e siguris, si dhe rregullat e shprndarjes e t vnies n dispozicion t tatimpaguesve t faturave tatimore, miratohen me vendim t Kshillit t Ministrave. 3N rastet kur shrbimi i shtypjes dhe shprndarjes s dokumenteve tatimore bhet nga subjekte tregtare private, autorizimi pr shtypjen dhe shprndarjen e dokumenteve tatimore lshohet nga Drejtori i Prgjithshm i Tatimeve. Neni 53 Faturat tatimore, t prgatitura nga blersi1N rastin e shitjeve nga individt, q nuk kan cilsin e tregtarit, fatura prgatitet nga blersi, ushtrues i veprimtaris tregtare, me kusht q dokumenti t prmbaj prshkrimet dhe t dhnat e parashikuara n kt ligj dhe vrtetohet nga furnizuesi. Blersi, pr do rast t till, shnon n fatur edhe numrin e tij t identifikimit. 2Ministri i Financave, me udhzim, mund t parashikoj forma t posame dokumentesh, q zvendsojn faturn tatimore. Neni 54 Kuponi tatimor 1Kuponi tatimor sht dokumenti i lshuar me an t pajisjeve fiskale apo t pajisjeve t tjera elektronike me aparat shtypshkrimi. 2 Subjektet, q detyrohen t lshojn kupona tatimor, mund t lshojn njherazi edhe fatur, nse shitja apo shrbimi i kryer sht pr nj prdorim tregtar dhe, pr kt shkak, blersi sht i detyruar ta krkoj faturn. 3T gjith tatimpaguesit e shitjeve me pakic, q shesin mallra apo ofrojn shrbime n mjedise apo njsi t prhershme, t hapura pr publikun, duhet t instalojn pajisje fiskale dhe t lshojn kupona tatimor pr do transaksion. 4. Kuponi tatimor, i pashoqruar me fatur, nuk njihet si dokument justifikues i shpenzimeve pr blersin, ushtrues t nj veprimtarie tregtare.SEKSIONI II PAJISJET FISKALE Neni 55 Detyrimi pr prdorimin e pajisjeve fiskale 1Tatimpaguesit, q kryejn qarkullimin e mallrave dhe t shrbimeve, pr t cilat pagesat nuk kryhen nprmjet banks, jan t detyruar t fusin dhe t prdorin sistemin fiskal, nprmjet prdorimit t pajisjeve fiskale, pr regjistrimin e pagesave me para n dor dhe pr lshimin, n mnyr t detyrueshme, t kuponit tatimor. 2Kshilli i Ministrave miraton karakteristikat teknike e funksionale t pajisjeve fiskale, t sistemit t integruar t kompjuterizuar pr transferimet periodike, automatike t deklarimeve financiare, t sistemit t komunikimit, procedurn dhe dokumentacionin pr miratimin e tyre, kriteret pr pajisjen me autorizim t shoqrive, q ofrojn pajisjet fiskale, si dhe kushtet e heqjes s autorizimit pr kto shoqri. 3 Ministri i Financave, me udhzim, miraton procedurn dhe dokumentacionin pr miratimin pr prdorim t pajisjeve fiskale, elementet e kuponit tatimor, mnyrn e kontrollit dhe kontrollin e pajisjes fiskale, distancn e ruajtjes s kuponit tatimor dhe rregullat pr mirmbajtjen e tyre teknike e t shrbimit. Neni 56 Kontrolli i sistemit automatik t mbledhjes s t dhnave tpajisjeve fiskale 1Ministri i Financave mund t vendos q mbledhja e t dhnave t pajisjeve fiskale t bhet nprmjet nj sistemi automatik. 2Shrbimi i sistemit t kontrollit automatik mund t kryhet nga subjektet e pajisura me autorizim nga Drejtori i Prgjithshm i Tatimeve, n baz t kritereve t parashikuara me vendim t Kshillit t Ministrave.SEKSIONI III MBAJTJA E KONTABILITETIT PR QLLIME TATIMORE Neni 57 Dokumentimi dhe mbajtja e llogarive pr qllime tatimore 1 Tatimpaguesi mban kontabilitetin, n prputhje me dispozitat e ligjit nr.9228, dat 29.4.2004 Pr kontabilitetin dhe pasqyrat financiare dhe me aktet e nxjerra n zbatim t tij. 2Pr regjistrimin e veprimeve ekonomike, q lidhen me tatimet dhe taksat, prdoren edhe librat, regjistrat apo dokumentacioni i prcaktuar n ligjet tatimore specifike dhe n dispozitat prkatse nnligjore. 3Tatimpaguesit jan t detyruar t prdorin dokumentacionin baz, prfshir faturn tatimore, n prputhje me legjislacionin tatimor dhe dispozitat nnligjore prkatse. 4 Tatimpaguesit, subjekte t ligjit nr. 9632, dat 30.10.2006 Pr sistemin e taksave vendore, pr prllogaritjen e detyrimit tatimor, mbajn regjistra, libra dhe dokumente t tjera, si dhe lshojn fatura t thjeshta tatimore, dftesa tatimore dhe kupona tatimor, n prputhje me ligjin e fushs dhe me aktet nnligjore, t nxjerra n zbatim t tij. Gjithashtu, kta tatimpagues mbajn dokumentacion tatimor, sipas krkesave t ktij ligji, t ligjeve specifike tatimore dhe t dispozitave nnligjore, t dala n zbatim t tyre. 5T dhnat dhe regjistrat e nevojshm pr tatimet mund t mbahen n form elektronike, kur legjislacioni tatimor apo dispozitat prkatse nnligjore nuk e pengojn nj gj t till, me kusht q t garantojn, n do koh, nj pasqyrim t plot t veprimeve ekonomike dhe t t dhnave pr tatimet. SEKSIONI IV DETYRIME T TJERA T TATIMPAGUESIT DHE T T TRETVE Neni 58 Dokumentimi i mallrave Tatimpaguesit q mbajn, tregtojn, prdorin ose transportojn mallra, duhet t ken dokumentet e nevojshme tatimore, q provojn pronsin ose kontrollin mbi kto mallra dhe, me krkesn e zyrtarve t administrats tatimore, i vn kto dokumente n dispozicion t tyre. Neni 59 Pagesat me para n dor 1Tatimpaguesit, persona fizik apo juridik, tregtar, nuk mund t kryejn ndrmjet tyre transaksione shitjeje ose blerjeje me para n dor, kur vlerae transaksionit sht m e madhe se 300 000 lek. 2Prve detyrimeve t tjera, t parashikuara n kt ligj, tatimpaguesi, n prputhje me legjislacionin tatimor, duhet t reklamoj n vende t dukshme, mimet e mallrave dhe t shrbimeve q ofron. N rastet kur ushtron njkohsisht tregti me shumic dhe me pakic, sht i detyruar q ti organizoj kto veprimtari n vende t veanta, t ndara nga njritjetri. Neni 60 Detyrimi i tatimpaguesit pr t dhn informacion dhe pr t lejuar hyrjen n mjediset e veprimtaris ekonomike 1 Tatimpaguesi v n dispozicion t administrats tatimore librat, regjistrimet, informacionin, dokumentet e nevojshme pr t kryer llogaritjen e sakt t detyrimeve t tyre tatimore. 2Tatimpaguesi lejon hyrjen e npunsve t administrats tatimore n mjediset, ku ushtron veprimtarin ekonomike, gjat orarit zyrtar t puns. 3Me krkesn e administrats tatimore, tatimpaguesi jep shpjegime shtes, me goj ose me shkrim. Ky detyrim prfshin, por nuk kufizohet n: a) plotsimin, nnshkrimin dhe kthimin e pyetsorve ose t krkesave t tjera me shkrim pr informacione apo dokumente nga administrata tatimore, brenda 20 ditve nga data e postimit t krkess ose e drgimit elektronik t tatimpaguesit; b) takimin me punonjs t administrats tatimore gjat orarit t puns, pr tiu prgjigjur pyetjeve dhe pr t dhn informacion, sipas nenit 94 t ktij ligji. 4. Krkesa e administrats tatimore pr shpjegime shtes bhet vetm pr informacione, t lidhura me transaksionet tregtare t tatimpaguesit, proceset ose procedurat teknike dhe me operacionet financiare ndrmjet tatimpaguesit dhe palve t treta. Neni 61 Detyrimi i t tretve pr t dhn informacion 1. Me krkesn e administrats tatimore, palt e treta japin informacion, me shkrim ose me goj, vn n dispozicion librat dhe regjistrimet, si dhe informacion tjetr pr detyrimin tatimor t nj tatimpaguesi, me t cilin ata kan hyr n transaksione tregtare ose financiare. Ky detyrim prfshin, por nuk kufizohet n: a) plotsimin, nnshkrimin dhe kthimin e pyetsorve me shkrim, ose t krkesave t tjera, me shkrim, pr informacion ose dokumente, nga administrata tatimore, brenda 30 ditve kalendarike nga data kur krkesa, drguar me post ose n mnyr elektronike, sht marr ose vlersohet t jet marr prej pals s tret; b) takimin me punonjsit e administrats tatimore gjat orarit zyrtar t puns n mjediset e veprimtaris ekonomike t pals s tret ose n zyrat e administrats tatimore, pr tiu prgjigjur pyetjeve dhe pr t dhn informacion, n baz t fletthirrjes me shkrim, sipas nenit 94 t ktij ligji. 2. Kur tatimpaguesi ose nj pal e tret nuk prmbush detyrimet eparashikuara sipas ktij kreu, administrata tatimore mund t ushtroj autoritetin e vet, n prputhje me dispozitat e ktij ligji. 3. Ministri i Financave cakton me udhzim rastet kur palt e treta jan t detyruara t drgojn informacion pr administratn tatimore, n mnyr periodike, sipas forms dhe prmbajtjes s krkuar. Neni 62 Personat, t cilve u adresohet krkesa pr t dhn informacion 1. Krkesa me shkrim bhet pr t dhnat e nevojshme, pr t prllogaritur detyrimin tatimor dhe u drejtohet: a) personave juridik, pr: i) dividendt, q u paguhen aksionarve ose ortakve; ii) personat, me t cilt jan duke kryer ose kan kryer transaksione financiare apo tregtare; iii) pagesat e bra pr nnkontraktort apo n pozicionin e nnkontraktorit; iv) debitort dhe kreditort; b) bankave dhe institucioneve financiare, pr: i) pagesat e interesit; ii) depozitat dhe detyrimet n fund t vitit; iii) veprime t tjera bankare; iv) regjistrin elektronik t llogaris bankare, n emr t tatimpaguesve, prfshir emrin tregtar dhe numrin personal t identifikimit; c) shoqrive komisionere ose fondeve t investimeve kolektive, pr transaksionet e titujve; ) agjentve t pasuris s paluajtshme, pr veprimet ndaj klientve; d) blersve ose shitsve t pasuris s paluajtshme, pr prshkrimin dhe mimin e pasuris s paluajtshme; dh) noterve, pr veprime noteriale, pr shitblerje t pasurive, t luajtshme apo t paluajtshme, apo kontrata siprmarrjeje; e) personave juridik, rezident dhe jorezident, pr pagesat e bra personave jorezident; ) institucioneve shtetrore dhe npunsve t administrats shtetrore; f) kontraktorve t tjer t tatimpaguesit; g) donatorve, organizatave ndrkombtare, organizatave jofitimprurse, vendase dhe t huaja, pr pagesn br tatimpaguesve pr furnizimin e mallrave dhe t shrbimeve. Neni 63 Prjashtimi nga detyrimi pr t dhn informacion 1. N rast t hetimit tatimor nga organet e administrats tatimore, kan t drejt t refuzojn dhnien e informacionit, sipas ktij neni, personat e mposhtm: a) antart e familjes s tatimpaguesit; b) avokatt, notert, kshilltart tatimor, doktort, personeli mjeksor, pr informacionin, q kan njohur gjat veprimtaris normale profesionale.2. Personat e prmendur n pikn 1 t ktij neni, me prjashtim t tatimpaguesit, nuk jan t detyruar t japin informacion tek organet e administrats tatimore kur ky informacion mund ti ekspozoj ata, si dhe antart e shkalls s par t familjes s tyre pr ndjekje penale. N kt rast, administrata tatimore duhet ta njoh tatimpaguesin me t drejtn e ktyre personave pr t refuzuar dhnien e informacionit, informacion, cili duhet t regjistrohet dhe nnshkruhet nga personi i interesuar.KREU VII DEKLARATA TATIMORE Neni 64 Deklarata tatimore 1Tatimpaguesi dorzon deklarat t plot dhe t sakt tatimore brenda afateve t prcaktuara n legjislacionin tatimor prkats. 2Kur ligji tatimor krkon dorzimin e deklarats tatimore, tatimpaguesi bn vetdeklarim t shums s detyrimit tatimor apo t kontributit, pa pritur vlersimin, njoftimin ose krkesn nga administrata tatimore dhe e paguan kt tatim n afatin dhe vendin e prcaktuar n ligjin tatimor prkats, pavarsisht nga shtyrja e afatit pr dorzimin e deklarats tatimore. 3. Deklaratat dhe formulart e tjer, q duhen dorzuar nga tatimpaguesi, vihen n dispozicion t publikut, pa pages, nprmjet: a) publikimit n faqen zyrtare t internetit t administrats tatimore; b) sporteleve t njsive t shrbimit pr tatimpaguesin; c) drgimit me post, duke prdorur shrbimin postar rekomande, pr ata tatimpagues, q paraqesin krkes me shkrim pr ofrimin e ktij shrbimi. 4. Formatet e deklaratave dhe dokumentacioni, q i bashklidhet deklarats tatimore, miratohen me udhzim t Ministrit t Financave. Neni 65 Dorzimi i deklarats tatimore 1Tatimpaguesi dorzon deklaratn tatimore nprmjet: a) posts, sipas dispozitave t ktij ligji; b) mnyrs elektronike; c) banks apo nj institucioni tjetr financiar. 2Ministri i Financave, me udhzim, miraton procedurn e dorzimit t deklarats tatimore. 3. N rastet kur afati i fundit pr dorzimin e deklarats bie n dit pushimi, ather si dit e fundit e afatit llogaritet dita e par e puns, pas dits s pushimit. 4. Tatimpaguesi dhe, nse ka, prfaqsuesi i tij nnshkruajn deklaratn tatimore, shnojn numrat e tyre t identifikimit tatimor dhe konfirmojn,n prgjegjsin e tyre, se deklarata sht e plot dhe e sakt. 5. Deklarata tatimore vlersohet e dorzuar, nse plotsohen krkesat e ktij ligji, t legjislacionit tatimor dhe t akteve nnligjore, t dala n zbatim t tyre. 6. Kshilli i Ministrave prcakton afatet kohore pr dorzimin e deklaratave tatimore e t dokumenteve t tjera tatimore, vetm nprmjet forms elektronike. 7. Detyrimi pr t deklaruar ndrpritet n astin e aplikimit n QKR pr regjistrim (n rastin e personave fizik) ose deri n astin e aplikimit pr fillimin e procedurave t likuidimit n QKR ose n gjykat (n rastin e personave juridik). Neni 66 Zgjatja e afatit pr dorzimin e deklarats tatimore 1N rastet kur tatimpaguesi ndodhet prpara pamundsis pr dorzimin n koh t deklarats tatimore, ai paguan detyrimin tatimor dhe njofton administratn tatimore pr zgjatjen e afatit t dorzimit t ksaj deklarate. N rastet e pamundsis pr dorzimin n koh t deklarats tatimore, afati i dorzimit zgjatet automatikisht me 30 dit dhe pr kt periudh nuk zbatohet masa e gjobs. 2Zgjatja e afatit pr dorzimin e deklarats tatimore nuk ndikon n afatin e pagess s detyrimit tatimor dhe n prllogaritjen e kamatvoness pr detyrimin tatimor, i cili do t rezultoj si i papaguar n astin e dorzimit t deklarats tatimore. Neni 67 Deklarata tatimore e ndryshuar 1 Tatimpaguesi mund t dorzoj deklarat t re tatimore, me ndryshime, n rastet kur deklarata tatimore fillestare sht e pasakt dhe me mangsi. 2Deklarata e ndryshuar mund dorzohet brenda dymbdhjet muajve nga afati i dorzimit t deklarats fillestare. 3. Dorzimi i nj deklarate tatimore t ndryshuar prfshin: a) pagesn e do detyrimi tatimor shtes; b) kamatvonesn pr periudhn ndrmjet afatit t dorzimit t deklarats fillestare dhe dats s dorzimit t deklarats tatimore t ndryshuar; c) krkesn e tatimpaguesit pr kreditimin e tatimit t paguar m tepr plus interesat e llogaritura pr kt periudh, duke e llogaritur kt shum pr llogari t detyrimeve tatimore t tjera, ekzistuese apo t ardhshme; ) krkesn pr rimbursimin e tatimit t paguar m tepr, plus interesat. 4. Pr llogaritjen e interesit t prmendur n pikn 3 t ktij neni, zbatohen dispozitat e ktij ligji pr kamatvonesat.KREU VIIIVLERSIMI TATIMOR Neni 68 Vlersimi tatimor 1. Vlersimi tatimor: a) sht llogaritja e detyrimit tatimor t tatimpaguesit nga administrata tatimore; b) n rastet kur shuma e detyrimit tatimor t vetdeklaruar nuk paguhet, sht njoftimi, q krkon pagesn e detyrimit tatimor n datn e prcaktuar n ligjin prkats. 2. Nse tatimpaguesit i krkohet t dorzoj deklarat tatimore dhe t paguaj detyrimin tatimor, deklarata merret si vetvlersim tatimor. Pagesa e tatimit bhet n mnyrn dhe afatin e parashikuar n ligjin tatimor prkats. 3. Nse detyrimi tatimor mbahet n burim nga nj agjent i mbajtjes s tatimit n burim dhe tatimpaguesi nuk sht subjekt i krkess s dorzimit t deklarats tatimore pr tatimin e mbajtur n burim, mbajtja e tatimit n burim sht vlersim tatimor. 4. Nse administrata tatimore vren se detyrimi tatimor, i dhn n deklaratn tatimore, sht i pasakt ose tatimpaguesi nuk ka dorzuar deklarat tatimore apo nuk ka paguar detyrimin tatimor, administrata tatimore bn vlersimin tatimor. 5. Administrata tatimore vlerson detyrimin tatimor t tatimpaguesit, n prputhje me dispozitat e legjislacionit prkats. Vlersimi bazohet n: a) informacionin, q prmban deklarata tatimore e tatimpaguesit; b) rezultatet e nj kontrolli, n prputhje me kreun X t ktij ligji; c) mnyrat alternative t vlersimit, t parashikuara n nenin 72 t ktij ligji. 6. Vlersimi i br nga administrata tatimore hyn n fuqi 10 dit kalendarike pas dats, kur njoftimi i vlersimit tatimor dhe i krkess pr t paguar vlersohet t jet marr, si parashikohet n nenin 69 t ktij ligji. 7. Kur nj vlersim bhet n prputhje me shkronjat b ose c t piks 5 t ktij neni, barra e provs, q shuma e ktij vlersimi sht e pasakt, bie mbi tatimpaguesin. 8. Shuma e detyrimit tatimor, e detyrueshme pr t'u paguar, sipas deklarats tatimore, me vler deri n 100 (njqind) lek, vlersohet sidetyrim me vler zero dhe pr shuma t tilla nuk bhet vlersim tatimor nga administrata tatimore. Neni 69 Njoftimi i vlersimit tatimor dhe krkesa pr pagesn e detyrimit tatimor 1. Administrata tatimore, brenda 10 ditve kalendarike nga data e llogaritjes s vlersimit prej saj, duhet ti drgoj tatimpaguesit, me post rekomande, njoftimin e vlersimit dhe krkesn pr pagesn e detyrimit tatimor. 2. Njoftimi i vlersimit tatimor dhe krkesa pr pagesn e tatimit duhet t prmbaj informacionin, si m posht: a) emrin dhe mbiemrin e tatimpaguesit, person fizik, ose emrin e personit juridik; b) numrin e identifikimit t tatimpaguesit; c) datn e njoftimit; ) shtjen, pr t ciln bhet njoftimi dhe periudhn ose periudhat tatimore, q u referohet njoftimi; d) shumn e tatimit t vlersuar, kamatvonesn dhe gjobat; dh) krkesn pr pagesn e tatimit dhe afatin e pagess; e) vendin dhe mnyrn e pagess s tatimit; ) shpjegimin e arsyes s vlersimit; f) shpjegimin e s drejts s tatimpaguesit pr t ankimuar vlersimin. 3. Njoftimi i vlersimit tatimor dhe krkesa pr pagesn e tij regjistrohen n dosjen e tatimpaguesit, brenda 5 ditve kalendarike nga data e lshimit. 4. Nse nuk bie dakord me vlersimin e detyrimit tatimor, t kryer nga administrata tatimore, tatimpaguesi, brenda 30 ditve kalendarike nga data e marrjes s njoftimit t vlersimit, ose t vlersuar si t jet marr dhe t krkess, mund t ankimoj, n prputhje me procedurat e parashikuara n kreun XIII t ktij ligji. Neni 70 E drejta pr t nxjerr njoftimin e vlersimit tatimor 1 Drejtoria rajonale tatimore nxjerr njoftimin e vlersimit tatimor pr tatimpaguesit e regjistruar n administratn tatimore qendrore. 2 Pr detyrimet tatimore, t lidhura me kontributet e sigurimeve shoqrore dhe shndetsore, njoftimin e vlersimit tatimor, n t gjitha rastet, nxirret nga drejtori i drejtoris rajonale. 3Zyra tatimore e qeverisjes vendore ka t drejt t nxjerr njoftimin e vlersimit tatimor pr tatimpaguesit, q klasifikohen si biznes i vogl. Neni 71 E drejta pr t prdorur mnyra alternative vlersimi 1. Administrata tatimore ka t drejt t prdor mnyraalternative vlersimi t detyrimit tatimor t tatimpaguesit dhe t nxjerr nj vlersim, n rastet kur: a) tatimpaguesi nuk dorzon deklaratn tatimore, n prputhje me afatin dhe mnyrn e krkuar n legjislacionin tatimor prkats; b) deklarata tatimore prmban t dhna t pasakta ose t falsifikuara; c) tatimpaguesi nuk mban ose ruan llogari apo regjistrime t sakta t transaksioneve; ) tatimpaguesi nuk bashkpunon me kontrollin tatimor t autorizuar; d) tatimpaguesi nuk v n dispozicion informacionin e krkuar dhe dokumente t tjera, t nevojshme, pr llogaritjen e detyrimit t tij tatimor; dh) tatimpaguesi hyn n transaksione me persona t lidhur jo n baz t parimit t vlers s tregut, ose hyn n transaksione pa efekte ekonomike thelbsore; e) tatimpaguesi hyn n transaksione shitblerjeje me para n dor, q tejkalojn shumn 300 000 lek; ) tatimpaguesi nuk prdor rregullisht pajisjen fiskale. Neni 72 Baza e mnyrave alternative t vlersimit 1. Mnyrat alternative t vlersimit nuk kufizohen, por bazohen n: a) t dhna t drejtprdrejta, q gjenden n deklaratat tatimore ose n dokumentet apo n nj informacion tjetr, dhn nga tatimpaguesi; b) t dhna t drejtprdrejta, dokumente ose informacion, dhn nga pal t treta; c) krahasime me nj veprimtari ekonomike t ngjashme, t kryer nga tatimpagues t tjer; ) t dhna t trthorta, bazuar n mimet e tregut t mallrave dhe shrbimeve t ngjashme, si dhe t pagave krahasuese; d) mimet e referencs s shitjeve me pakic, kur tatimpaguesit e TVSH-s nuk lshojn ose nuk mbajn fatura tatimore. 2. Kur vlersohet detyrimi tatimor, q lind nga transaksione ndrmjet personave t lidhur, mnyra alternative e prdorur pasqyron t ardhurat e tatueshme, q do t kishin rezultuar nga transaksione t krahasueshme, ndrmjet personave t palidhur. 3. Rregullat pr zbatimin e ktij neni prcaktohen n udhzimin e Ministrit t Financave, t nxjerr n zbatim t ktij ligji. Neni 73 Afati i parashkrimit t s drejts pr t br vlersim tatimor 1. E drejta e administrats tatimore pr t br nj vlersim tatimor parashkruhet brenda 5 vjetve nga data e fundit e dorzimit t deklaratstatimore, t prcaktuar n legjislacionin tatimor prkats. 2. Afati i parashkrimit, i prcaktuar n pikn 1 t ktij neni, mund t ndrpritet kur: a) si rezultat i apelimit t vlersimit t mparshm bhet nj vlersim i ri. N kt rast afati i parashkrimit sht m i mvonshm se: i) afati i parashkrimit, t prcaktuar n pikn 1 t ktij neni; ii) 30 dit kalendarike nga data e vendimit prfundimtar t gjykats s apelit; b) si rezultat i nj kontrolli ose hetimi tatimor t tatimpaguesit nga administrata tatimore, bhet nj vlersim i ri. N kt rast, afati i parashkrimit sht m i mvonshm se: i) afati i parashkrimit t prcaktuar n pikn 1 t ktij neni; ii) 30 dit kalendarike nga data e nxjerrjes s vendimit prfundimtar, me shkrim, t kontrollit ose hetimit tatimor; c) ndaj tatimpaguesit ka filluar nj shtje penale pr detyrimet e tij tatimore. N kt rast, afati i parashkrimit sht m i mvonshm se: i) afati i parashkrimit t prcaktuar n pikn 1 t ktij neni; ii) 30 dit kalendarike nga data e marrjes nga gjykata e vendimit t forms s prer, pr shtjen penale. 3. N rastet kur ndaj tatimpaguesit hapet nj shtje penale pr detyrimet tatimore t tij, pas kalimit t afatit t parashikuar n pikn 1 t ktij neni, e drejta pr vlersim tatimor vlersohet se nuk sht parashkruar.KREU IX PAGESA DHE RIMBURSIMI I TATIMIT Neni 74 Afatet dhe mnyrat e pagess s detyrimit tatimor 1Tatimpaguesi shlyen detyrimet tatimore brenda afateve t parashikuara n ligjin tatimor prkats. 2Kur administrata tatimore nxjerr vlersimin e nj detyrimi tatimor, n prputhje me kreun VIII t ktij ligji, detyrimi tatimor i vlersuar paguhet brenda 30 ditve kalendarike, nga data n t ciln tatimpaguesi ka marr ose vlersohet t ket marr njoftimin e vlersimit dhe krkesn pr pages. 1 Tatimpaguesi mund ti paguaj detyrimet tatimore n mnyr elektronike, nprmjet bankave ose institucioneve t tjera, q kan lidhur marrveshje me administratn tatimore, pr t pranuar kto pagesa. 2Kur afati i fundit pr pagesn e detyrimit tatimor bie n dit pushimi, data e pagess s tatimit sht dita e par e puns, pas dits s pushimit. 5. T gjitha pagesat tatimore kryhen n lek.Neni 75 Detyrimet tatimore t paguara m tepr 1. Kur shuma e detyrimit tatimor t paguar sht m e madhe se shuma e tatimit t vlersuar n njoftimin pr vlersimin tatimor, administrata tatimore e kalon shumn e paguar m tepr pr llogari t detyrimeve t tjera tatimore, t papaguara nga tatimpaguesi. Pas ksaj, me miratimin, me shkrim, t tatimpaguesit, shuma e mbetur, nse ka: a) rimbursohet automatikisht, brenda 30 ditve kalendarike nga data e derdhjes s shums s paguar m tepr; b) kalohet pr llogari t detyrimeve tatimore t ardhshme t tatimpaguesit. 1Veprimet pr shumat e paguara m tepr pr detyrimet tatimore regjistrohen n dosjen e tatimpaguesit. Neni 76 Kamatvonesa 1Kur detyrimi tatimor nuk paguhet n afat, tatimpaguesi sht i detyruar q, pr periudhn nga afati i pagess deri n datn e pagess s tatimit, t paguaj kamatvones pr kt shum, n masn e prcaktuar n pikn 3 t ktij neni. 2Nse nj rimbursim, i cili duhej kryer nga administrata tatimore, sipas nenit 75 t ktij ligji, nuk kryhet brenda 30 ditve kalendarike, administrata tatimore paguan kamatvones pr shumn e paguar m tepr, si m posht: a) kur nj shum e paguar m tepr kreditohet kundrejt nj detyrimi tatimor tjetr, kamatvonesa paguhet duke filluar nga data e pagess m tepr deri n afatin e pagess s tatimit, kundrejt t cilit bhet kreditimi; b) kur nj shum e paguar m tepr rimbursohet, kamatvonesa paguhet pr periudhn nga 30 dit pas brjes s pagess m tepr deri n kryerjen e rimbursimit. 1Masa e kamatvoness, sipas ktij neni, sht 120 pr qind e shkalls s interesit ndrbankar t Banks s Shqipris, q prcaktohet do tremujor, n baz t shkalls mesatare t tremujorit paraardhs. 2Kamatvonesa paguhet n do rrethan dhe nuk mund t hiqet nga administrata tatimore, as t ankimohet, me prjashtim t rasteve kur ka gabime n llogaritje ose kur detyrimi tatimor, pr t cilin zbatohet, ndryshon. Neni 77 Marrveshja e pagess me kste 1 Kur nj rrethan financiare pengon tatimpaguesin pr t paguar plotsisht dhe n afat detyrimet tatimore, ai mund t lejohet t lidh marrveshje pagese me kste. 2Tatimpaguesi paraqet nj krkes me shkrim, pr t hyr n nj marrveshje pagese me kste. Krkesa duhet ti drejtohet drejtorit t drejtoris rajonale apo drejtuesit t njsive t ngjashme me t dhe duhet t parashtroj arsyet, q e pengojn tatimpaguesin pr t paguar detyrimet tatimore. 3Marrveshja e pagess me kste bhet me shkrim dhe nnshkruhet ngadrejtori i drejtoris rajonale apo drejtuesi i njsis s ngjashme me t dhe tatimpaguesi. 4. Marrveshja e pagess me kste nuk mund t zgjas m tepr se fundi i vitit kalendarik pasardhs. 1Administrata tatimore mund ta refuzoj krkesn pr nj marrveshje pagese me kste ose t krkoj garanci bankare, para se t hyj n nj marrveshje t till. 2Tatimpaguesi duhet t paguaj kamatvones pr t gjitha detyrimet tatimore, pagesa e t cilave shtyhet, sipas marrveshjes s pagess me kste. Neni 78 Zgjidhja e marrveshjes s pagess me kste 1. Marrveshja e pagess me kste zgjidhet nga administrata tatimore kur:a) tatimpaguesi nuk i bn pagesat n prputhje me marrveshjen;b) tatimpaguesi nuk paguan detyrimet e tjera tatimore, q lindin gjat periudhs s mbuluar nga marrveshja. 2. Nse marrveshja e pagess me kste zgjidhet, t gjitha detyrimet tatimore t papaguara, q mbulohen nga kjo marrveshje, paguhen brenda 30 ditve kalendarike nga data e marrjes s vendimit t zgjidhjes s marrveshjes. Neni 79 Radha e pagess s detyrimeve tatimore dhe t kontributeve 1. Pagesat e detyrimeve tatimore bhen sipas ksaj radhe: a) kostot administrative;b) gjobat e vlersuara; c) kamatvonesat; ) tatimi i vlersuar. 2. Kostot administrative llogariten n prputhje me rregullat e miratuara n udhzimin e Ministrit t Financave. 3. Radha e pagess pr kontributet e sigurimeve shoqrore dhe shndetsore sht si m posht: a) kontributet e punmarrsit; b) kontributet e pundhnsit.KREU X KONTROLLI TATIMOR Neni 80 Kontrolli tatimor 1 Administrata tatimore kontrollon deklaratat tatimore, llogarit, librat dhe regjistrimet tatimore t tatimpaguesit, prfshir t gjith dokumentacionin, q ka t bj me t ardhurat, shpenzimet, aktivet dhe pasivet dhe marrdhniet financiare me pal t treta. 2Kontrolli i tatimpaguesit bazohet n deklaratat e dhna nga tatimpaguesi, si dhe n librat, regjistrimet e informacionin e dhn ngapalt e treta ose n prputhje me mnyrat alternative t vlersimit, parashikuar n nenin 72 t ktij ligji. 3Administrata tatimore kontrollon saktsin e t gjitha dokumenteve, q kan t bjn me statusin ligjor, rezidencn, veprimtarin ekonomike, pagesat dhe detyrimet tatimore, si dhe do dokument tjetr me rndsi pr prcaktimin e detyrimit tatimor. 4 Zgjedhja e tatimpaguesve, q kontrollohen, bhet n baz t analizs s vlersimit t riskut, t kryer nga administrata tatimore, pr t identifikuar tatimpaguesin, cili ka m shum rrezik pr ta shkelur legjislacionin tatimor. 5 Kontrollet, q kryhen nga administrata tatimore qendrore, urdhrohen nga drejtori i drejtoris rajonale t tatimeve apo drejtuesit e njsive t ngjashme me t. Kontrollet, q kryhen nga administrata tatimore vendore, urdhrohen nga titullari i zyrs tatimore t qeverisjes vendore. 6Procedurat pr kryerjen e kontrolleve tatimore dhe llojet e kontrolleve tatimore miratohen nga Ministri i Financave, me propozimin e Drejtorit t Prgjithshm t Tatimeve. Neni 81 Njoftimi i kontrollit tatimor 1. Administrata tatimore i drgon tatimpaguesit njoftimin, i cili prcakton tatimpaguesin si subjekt t kontrollit tatimor. 2. Njoftimi i kontrollit tatimor prmban: a) identifikimin e organit, q kryen kontrollin tatimor; b) emrin dhe mbiemrin e tatimpaguesit, person fizik, ose emrin e personit juridik, subjekt kontrolli; c) numrin e identifikimit t tatimpaguesit; ) datn e lshimit; d) bazn ligjore pr kontrollin: dh) llojet e tatimit, objekt t kontrollit; e) periudhn ose periudhat tatimore, pr t cilat kryhet kontrolli tatimor; ) nj prshkrim t t drejtave dhe t detyrave t tatimpaguesit gjat kontrollit tatimor, prfshir t drejtn e ankimit t vlersimit, q bhet n baz t kontrollit tatimor; f) datn dhe orn kur fillon kontrolli tatimor; g) vendin e kontrollit tatimor; gj) nnshkrimin e titullarit t zyrs; h) nj krkes pr vnien n dispozicion t administrats tatimore t informacionit specifik pr kontrollin tatimor. Neni 82 Prjashtimi i inspektorit nga kontrolli tatimor 1. Npunsit e administrats tatimore, t lidhur me tatimpaguesin, subjekt kontrolli, nuk mund t marrin pjes n kontrollin e ktij tatimpaguesi. 2. Me npuns t administrats tatimore, t lidhur me tatimpaguesin, subjekt kontrolli, kuptojm personin: a) me lidhje gjaku deri n shkalln e tret; b)prfaqsues t tatimpaguesit; c) t lidhur me marrveshje biznesi me tatimpaguesin. Neni 83 Raporti i kontrollit tatimor 1 Inspektori i grupit t kontrollit tatimor sht prgjegjs pr prgatitjen e raportit t kontrollit, brenda shtat ditve kalendarike pas dats s prfundimit t kontrollit tatimor. 2 Raporti i kontrollit jep rezultatet e kontrollit, shumn e vlersimit t propozuar dhe referencat ligjore, q justifikojn propozimin e br, dhe nnshkruhet nga inspektori/inspektort e kontrollit tatimor. 3Nj kopje e raportit t kontrollit i jepet drejtorit t drejtoris rajonale t tatimeve dhe nj kopje i drgohet me post tatimpaguesit. 4Tatimpaguesi ka t drejt ti kundrshtoj rezultatet e kontrollit tatimor brenda 5 ditve kalendarike pas dats, kur vlersohet se raporti sht marr nga tatimpaguesi. 5 Kundrshtimi i tatimpaguesit paraqitet me shkrim, ku jepen arsyet e marrjes s ktij kundrshtimi. 6Grupi i kontrollit e shqyrton kundrshtimin, brenda 5 ditve pune nga data e marrjes s kundrshtimit, ose q vlersohet t jet marr dhe arsyetimi i dhn nga grupi i kontrollit pr kundrshtimin prfshihet n raportin prfundimtar t kontrollit.Neni 84 Raporti prfundimtar i kontrollit tatimor 1 Raporti prfundimtar i kontrollit tatimor plotsohet dhe nnshkruhet nga t gjith pjestart e grupit t kontrollit dhe miratohet nga urdhruesi i kontrollit, brenda 14 ditve kalendarike nga data e marrjes s kundrshtimit t tatimpaguesit, ose q vlersohet t jet marr nga grupi i kontrollit tatimor. 2Raporti prfundimtar i kontrollit tatimor prshkruan vendin e kontrollit, periudhn, pr t ciln sht kryer kontrolli, nj prshkrim t dokumenteve t shqyrtuara, personat e intervistuar, arsyetimin e tatimpaguesit, t marr parasysh dhe rezultatin e argumentuar t kontrollit. 3Nj kopje e raportit prfundimtar t kontrollit tatimor dhe shuma e vlersimit, nse ka, i drgohet tatimpaguesit me post dhe nj kopje dorzohet n drejtorin rajonale tatimore apo n njsin e ngjashme me t. 4Nse raporti prfundimtar i kontrollit tatimor propozon nj vlersim t ri, ky vlersim hyn n fuqi 30 dit kalendarike nga data q raporti i kontrollit sht marr ose vlersohet t jet marr nga tatimpaguesi 5Tatimpaguesi, q kundrshton vlersimin e propozuar, mund ta ankimoj kt vlersim, n prputhje me dispozitat e kreut XIII t ktij ligji. Neni 85 Rikontrolli tatimor1. Rezultatet e kontrollit tatimor jan detyruese pr administratn tatimore. Pr t njjtin detyrim tatimor nuk mund t kryhen kontrolle t mtejshme, me prjashtim t rasteve kur: a) tatimpaguesi nuk ka bashkpunuar gjat kontrollit tatimor ose nuk ka vepruar, n prputhje me krkesn me shkrim, pr ti dhn informacion administrats tatimore, gjat kryerjes s kontrollit tatimor; b) administrata tatimore ka prova, konkrete dhe t besueshme, q tatimpaguesi sht prfshir n evazion tatimor; c) inspektori, gjat kontrollit tatimor, nuk ka vepruar n prputhje me procedurat dhe, pr kt shkak, ndaj tij kan filluar procedura disiplinore apo jan marr masa disiplinore. N prbrjen e grupit t rikontrollit tatimor nuk mund t bjn pjes inspektor, q kan marr pjes n kontrollin tatimor t mparshm. 2. Rikontrolli tatimor miratohet nga Drejtori i Prgjithshm i Tatimeve, sipas krkess me shkrim pr fillimin e nj rikontrolli tatimor, t br nga drejtori i drejtoris rajonale apo drejtuesi i njsis s ngjashme me t, si dhe nga drejtori i drejtoris s kontrollit apo auditit brenda Drejtoris s Prgjithshme t Tatimeve. Neni 86 Bashkpunimi me specialist t jashtm 1N rastet kur punonjsve t administrats tatimore u mungon ekspertiza e duhur, pr t kontrolluar dhe vlersuar me korrektsi detyrimin tatimor t nj tatimpaguesi, administrata tatimore mund t krkoj asistenc teknike nga specialist t jashtm t fushave t veanta. 2Specialistit t jashtm, t kontraktuar nga administrata tatimore, mund ti jepet vetm informacioni teknik prkats. Specialisti i jashtm sht subjekt i t njjtave rregulla t ruajtjes s konfidencialitetit si t gjith npunsit e administrats tatimore. Neni 87 Asistenca e huaj 1. Administrata tatimore mund t krkoj asistencn e nj autoriteti tatimor t huaj, pr zgjidhjen e shtjeve t veanta tatimore. 2. Asistenca e huaj krkohet n baz t marrveshjeve tatimore, dypalshe ose shumpalshe. N munges t marrveshjeve t tilla, asistenca krkohet n baz t parimit t reciprocitetit, me kusht q: a) informacioni i dhn t jet objekt i t njjtave rregulla t ruajtjes s konfidencialitetit, sipas ktij ligji; b) informacioni i marr t prdoret n prputhje me kt ligj, vetm n zbatim t legjislacionit tatimor. KREU XI MBLEDHJA ME FORC E DETYRIMIT TATIMOR T PAPAGUAR Neni 88 Autoriteti dhe kompetencat pr mbledhjen e detyrimit tatimor tpapaguar 1 Administrata tatimore ka autoritetin dhe kompetencat e dhna sipas ktij kreu pr t mbledhur detyrimet tatimore t papaguara, pr t cilat nuk sht ushtruar e drejta e ankimit apo kan kaluar t gjitha fazat e shqyrtimit administrativ dhe gjyqsor. 2Administrata tatimore i ushtron kto kompetenca, duke zbatuar mnyrat e vlersimit t riskut, pr t prcaktuar dhe zbatuar, n do rast, masn m t prshtatshme t mbledhjes me forc, n mnyr q t maksimalizoj mbledhjen e detyrimeve tatimore t papaguara. 3 Kriteri i vlersimit t riskut bazohet n dokumentacionin financiar, t dhn nga tatimpaguesi ose palt e treta, duke marr parasysh shumn e detyrimit tatimor t papaguar t tatimpaguesit dhe aftsin e tij pr ta paguar tatimin. Neni 89 Njoftimi dhe krkesa pr t paguar 1Sa her q administrata tatimore konstaton se nj tatimpagues nuk ka paguar plotsisht dhe n datn e caktuar detyrimet tatimore, administrata tatimore i drgon, me post rekomande, nj njoftim me shkrim, ku krkon pagesn e plot t detyrimit tatimor. Pr njoftimin dhe krkesn pr t paguar zbatohen afatet dhe procedurat e parashikuara n nenin 69 t ktij ligji. 2Nse tatimpaguesi nuk prdor t drejtn e ankimit dhe nuk paguan detyrimin tatimor, administrata tatimore duhet ta mbledh tatimin, duke prdorur njrn ose disa prej mnyrave, t parashikuara n kt kre. 3 Detyrimi pr drgimin e njoftimit dhe t krkess pr t paguar nuk zbatohet, nse administrata tatimore zotron prova konkrete dhe t besueshme, se tatimi sht n rrezik dhe tatimpaguesi, pr t shmangur mbledhjen me forc t detyrimit tatimor, mund t fsheh ose t transferoj aktivet. 4N rastin e parashikuar n pikn 3 t ktij neni, administrata tatimore, n prputhje me dispozitat e Kodit Penal dhe t Kodit t Procedurs Penale, mund t krkoj pran organeve kompetente: a) ndalimin e lvizjes jasht territorit t Republiks s Shqipris t administratorit, t personit juridik, ortakut dhe aksionarit t personit juridik apo individit tregtar, i cili ka detyrime t papaguara; b) ndalimin e transferimit jasht shtetit t shumave t depozituara n llogarit bankare, n emr t individit tregtar apo t shoqris tregtare, q ka detyrime t papaguara. Neni 90 Urdhri i bllokimit t llogarive bankare t tatimpaguesit 1. Nse tatimpaguesi nuk paguan detyrimin tatimor n datn e caktuar, n prputhje me nenin 89 t ktij ligji, pr njoftimin dhe krkesn pr pages, administrata tatimore, nprmjet nj urdhri me shkrim, t lshuar nga drejtori i drejtoris rajonale apo drejtuesi i njsis s ngjashme me t, apo titullari i zyrs tatimore t qeverisjes vendore, ikrkon do banke, ku tatimpaguesi ka llogari n emr t vet, t mbaj nj shum, e cila duhet t jet m e vogla ndrmjet: a) shums q krkohet t mbahet; b) shums, q rezulton n at ast n llogarin bankare t tatimpaguesit. 2. Me prjashtim t rasteve kur n ligj sht parashikuar ndryshe, nse n bank, ku tatimpaguesi ka llogarin bankare, ka edhe urdhra pagese t tjera, urdhri i lshuar nga administrata tatimore ekzekutohet i pari. Neni 91 Masa e sigurimit t detyrimit tatimor 1Nse tatimpaguesi nuk paguan n datn e caktuar detyrimin tatimor, n prputhje me nenin 89 t ktij ligji, detyrimi tatimor i papaguar sigurohet n favor t administrats tatimore mbi t gjith pasurin e tatimpaguesit, n masn e nevojshme, pr t prmbushur detyrimin tatimor t tij. 2Masa e sigurimit t detyrimit tatimor t papaguar mund t jet, sipas rastit, barr siguruese dhe/ose barr hipotekore. Vendimi pr t vendosur nj barr siguruese dhe/ose barr hipotekore mbi pasurin e tatimpaguesit bhet me shkrim nga drejtori i drejtoris rajonale tatimore apo drejtuesi i njsis s ngjashme me t ose titullari i zyrs tatimore t qeverisjes vendore. 3 Para vendosjes s nj barre siguruese dhe/ose barre hipotekore mbi pasurin e tatimpaguesit, ky i fundit duhet t njoftohet me shkrim. Njoftimi duhet t prmbaj t gjith informacionin lidhur me to. 4Njoftimi pr barrn siguruese dhe/ose barrn hipotekore duhet t prmbaj t dhnat e nevojshme, pr t identifikuar tatimpaguesin, detyrimin tatimor t papaguar, pasurin, objekt t barrs siguruese dhe/ose barrn hipotekore dhe kompetencn e administrats tatimore pr t dorzuar krkes pr vendosjen e mass s sigurimit. 5Formati i njoftimit pr barrn siguruese dhe/ose barrn hipotekore dhe regjistrat publik pr regjistrimin e tyre parashikohen n vendimin e Kshillit t Ministrave. 6Nse plotsohen t gjitha krkesat n fuqi pr njoftimin dhe dorzimin e krkess pr vendosjen e mass s sigurimit t detyrimit tatimor t papaguar, n favor t administrats tatimore, barra siguruese dhe/ose barra hipotekore sht e vlefshme kundrejt t gjitha t drejtave t tjera mbi pasurin, objekt t sigurimit t detyrimit tatimor t papaguar dhe ka prparsi. Neni 92 Ankimimi i mass s sigurimit t detyrimit tatimor 1Tatimpaguesi ka t drejt t ankimoj vendimin pr masn e sigurimit t detyrimit tatimor t papaguar te drejtori i drejtoris rajonale tatimore apo drejtuesi i njsis t ngjashme me t dhe t krkoj lirimin nga sigurimi, vetm kur sht ekzekutuar n mnyr t parregullt. Ankimi bhet brenda 30 ditve kalendarike nga asti i marrjes dijeni pr kt parregullsi. 2 Kur krkesa e tatimpaguesit miratohet nga drejtori i drejtoris rajonaletatimore apo drejtuesi i njsis s ngjashme me t, n baz t nj vendimi t marr me shkrim, drejtori drejtoris rajonale ose titullari njsis s ngjashme me t ndrmerr menjher t gjitha masat e nevojshme, sipas legjislacionit n fuqi, pr zhbllokimin e mass s sigurimit mbi pasurin e tatimpaguesit. Vendimi futet n dosjen e tatimpaguesit. N qoft se drejtori i drejtoris rajonale tatimore apo titullari i njsis s ngjashme me t nuk miraton krkesn e tatimpaguesit, tatimpaguesi mund ta ankimoj kt vendim n prputhje me kreun XIII t ktij ligji. Neni 93 Sekuestrimi dhe konfiskimi i pasuris 1 Nse tatimpaguesi nuk paguan detyrimin tatimor n datn e caktuar, n prputhje me nenin 89 t ktij ligji, pr njoftimin dhe krkesn pr pages, administrata tatimore mund ta mbledh detyrimin tatimor t papaguar nprmjet sekuestrimit, e m pas konfiskimit, t pasuris s siguruar n favor t administrats tatimore, n pronsi t tatimpaguesit. 2Ekzekutimi i mass s sigurimit nprmjet sekuestrimit, konfiskimit dhe shitjes s pasuris, sipas ktij kreu, sht objekt i dispozitave t ligjit Pr kundrvajtjet administrative dhe realizohet nga administrata tatimore. 3Urdhri pr sekuestrimin e pasuris bhet me shkrim nga drejtori i drejtoris rajonale tatimore ose titullari i zyrs tatimore t qeverisjes vendore. Urdhri duhet t identifikoj tatimpaguesin, pasuria e t cilit sht objekt i sekuestrimit, vendndodhjen e pasuris dhe vlersimin e tatimit, pr t cilin vihet sekuestroja. Urdhri i drgohet tatimpaguesit me post rekomande. 4Administrata tatimore mund ta sekuestroj pasurin sipas detyrimit vetm pas vendosjes s mass s siguris mbi pasurin, n prputhje me nenin 91 t ktij ligji dhe vetm 30 dit kalendarike pas dats, kur urdhri i sekuestrimit sht marr ose vlersohet t jet marr nga tatimpaguesi, n formn e parashikuar n nenin 94 t ktij ligji. 5Nse administrata tatimore vren se mbledhja e tatimit sht n rrezik, mund t drgoj njoftim dhe krkes pr pagesn e menjhershme t ktij tatimi dhe nse detyrimi tatimor nuk paguhet plotsisht, administrata tatimore ka kompetenc t bj sekuestrimin, pavarsisht nga afatet e parashikuara n kt nen. Neni 94 Urdhri i sekuestrimit 1. Urdhri i sekuestrimit prmban: a) shumn e detyrimeve tatimore t papaguara; b) afatin pr pagesn e detyrimeve tatimore; c) pasurin q sekuestrohet; ) mnyrn e ekzekutimit t sekuestrimit; d) informacionin rreth s drejts s tatimpaguesit pr ankim administrativ. 2. Nse objekt i sekuestrimit sht paga e tatimpaguesit, urdhri prfshin edhe emrin dhe adresn e pundhnsit t tatimpaguesit.Neni 95 Pasuria, objekt i sekuestrimit E gjith pasuria e tatimpaguesit sht objekt i sekuestrimit n masn e detyrimit tatimor t papaguar, prve sendeve t prcaktuara n nenin 529 t Kodit t Procedurave Civile. Neni 96 Shitja e pasuris s sekuestruar 1Nse edhe me kalimin e 15 ditve kalendarike nga sekuestrimi i pasuris, br n prputhje me nenin 93 t ktij ligji, tatimpaguesi nuk shlyen t plot detyrimin tatimor t prapambetur, pasuria e sekuestruar konfiskohet nga administrata tatimore dhe shitet n ankand publik, n prputhje me dispozitat procedurale t ligjit pr ankandin publik. 2T ardhurat nga shitjet prdoren fillimisht pr t paguar shpenzimet e shitjes, m pas pr t paguar koston administrative, gjobat, interesin dhe tatimin, n prputhje me nenin 79 t ktij ligji. 3Shuma e mbetur i kthehet tatimpaguesit brenda pes ditve pune nga data e prfundimit t ankandit. Neni 97 Transferimi i detyrimit tatimor pals s tret 1N rastet kur shuma e t ardhurave nga shitja e pasuris s sekuestruar nuk mbulon t gjith shumn e detyrimit tatimor t papaguar t tatimpaguesit, administrata tatimore mund t nxjerr nj njoftim pr palt e treta, me t cilin urdhron shlyerjen e drejtprdrejt t pagess, brenda 14 ditve kalendarike, nga data e marrjes s njoftimit ose q vlersohet t jet marr, n nj shum t barabart me vlern e pasuris s transferuar nga tatimpaguesi te pala e tret, kur ky transferim sht kryer pas nxjerrjes s njoftimit t administrats tatimore pr sekuestrimin e pasuris. 2Prgjegjsia e pals s tret kufizohet n vlern e tregut t pasuris s transferuar nga tatimpaguesi. 3N rastet kur detyrimi tatimor i tatimpaguesit, person juridik, mbetet i pashlyer edhe pas shitjes s pasuris s sekuestruar, personi q, gjat tre vjetve prpara nxjerrjes s njoftimit t sekuestrimit, ka marr nga ky tatimpagues t drejtat mbi pasurin, nprmjet nj transaksioni t kryer me vler dukshm m t vogl se vlera e tregut, sht n radh t dyt prgjegjs pr detyrimin e pashlyer. Kjo prgjegjsi shkon deri n vlern e t drejtave t transferuara, duke zbritur shumn e paguar nga personi pr kt pasuri. Neni 98 E drejta pr t krkuar detyrimet nga pala e treta 1Administrata tatimore mund ti krkoj pals s tret t kryej pagesn e drejtprdrejt t do shum, q i detyrohet tatimpaguesit, brenda 30 ditve kalendarike nga data e drgimit t njoftimit ksaj pale t tret. 2Njoftimi dhe krkesa pr t paguar bhen n prputhje me proceduratdhe afatet e prcaktuara n nenin 69 t ktij ligji. 3N qoft se pala e tret nuk paguan shumn brenda afatit t caktuar, ndaj saj administrata tatimore mund t filloj procedurat e mbledhjes me forc, t parashikuara n kt kre. Neni 99 Prgjegjsia e ortakut, aksionarit dhe administratorit 1Nse edhe pas shitjes s pasuris s sekuestruar detyrimet tatimore t personit juridik nuk shlyhen plotsisht, ather detyrimi tatimor i mbetur transferohet pr llogari t ortakut, aksionarit dhe administratorit prgjegjs pr shlyerjen e detyrimit tatimor, n prputhje me nenin 16 t ligjit Pr siprmarrsit dhe shoqrit tregtare. 2Administratori, ortakt apo aksionart jan solidarisht prgjegjs pr detyrimin tatimor t papaguar t personit juridik. 3 Rregullat e parashikuara n pikat 1 e 2 t ktij neni vlejn edhe pr rastet kur n prfundim t procesit t likuidimit apo falimentimit t tatimpaguesit, shoqri tregtare, ka mbetur ende i pashlyer detyrimi tatimor. 4. Ministri i Financave miraton rregullat dhe procedurat pr zbatimin e ktij neni. Neni 100 Parashkrimi i s drejts pr fillimin e procedurave pr zbatimin e masave shtrnguese 1. E drejta pr fillimin e procedurave pr zbatimin e masave shtrnguese, sipas ktij kreu, parashkruhet brenda 5 viteve nga data kur detyrimi tatimor i papaguar duhej t kryhej.2. Afati i parashkrimit, parashikuar n pikn 1 t ktij neni, ndrpritet gjat periudhs: a) s ankimimit t detyrimit tatimor; b) kur detyrimi tatimor sht objekt i nj kontrolli ose hetimi zyrtar nga administrata tatimore; c) kur detyrimi tatimor sht objekt i nj shtjeje penale. Neni 101 Detyrimi pr tu paraqitur 1Administrata tatimore ka t drejt t thrras do person q ka dijeni pr dokumentacionin apo procedurat tatimore, kur ajo e gjykon se prania e tij sht e nevojshme pr zbatimin e duhur t legjislacionit tatimor. 2Administrata tatimore ka t drejt t thrras do person pr t dshmuar, pr t dhn ekspertiz ose pr t paraqitur librat e regjistrimet, n rastet kur informacioni i krkuar nuk mund t drgohet lehtsisht dhe pa shpenzime t mdha me post ose n mnyrelektronike. 3Krkesa e administrats tatimore pr tu paraqitur bhet me shkrim dhe nnshkruhet nga drejtori i drejtoris rajonale tatimore ose titullari i zyrs tatimore t qeverisjes vendore dhe . prmban: a) identifikimin e zyrs tatimore, qendrore ose vendore, q nxjerr krkesn pr paraqitje; b) emrin dhe identifikimin tatimor t personit t thirrur; c) vendin, datn dhe orn e paraqitjes; ) objektin e krkess dhe cilsin e personit t thirrur (tatimpagues, pal e tret ose ekspert); d) nj list t librave, regjistrimeve dhe dokumenteve t tjera, q personi duhet t dorzoj. 4. Krkesa pr paraqitje drgohet me post rekomande, t paktn 15 dit kalendarike para dats s caktuar pr paraqitje. 5. Personi thirret gjat orarit t zyrtar t puns, prve rasteve kur masa t jashtzakonshme dhe urgjente krkojn q procedura t kryhet jasht orarit zyrtar t puns. 6. Pr mosparaqitje, n prputhje me krkesn e administrats tatimore, personi i thirrur ndshkohet me gjob. 7. Procedura e thirrjes shtyhet vetm pr shkaqe t arsyeshme, q paraqiten n nj krkes me shkrim t tatimpaguesit. Neni 102 Ndrprerja e procedurave t mbledhjes me forc t detyrimit tatimor Administrata tatimore ndrpret menjher zbatimin e masave shtrnguese t sigurimit t detyrimit tatimor, t parashikuar n kt ligj: a) kur tatimpaguesi shlyen plotsisht t gjitha detyrimet tatimore; b) pas mbarimit t afatit t parashkrimit, sipas nenit 100 t ktij ligji; c) pas deklarimit si t pambledhshm t detyrimit tatimor; ) kur detyrimi tatimor falet me ligj t veant. Neni 103 Procedurat pr deklarimin e detyrimit tatimor si t pambledhshm 1. Deklarimi i nj pjese apo i t gjith detyrimit tatimor t interesit dhe gjobs, si t pambledhshm, bhet pasi t jen zbatuar dhe evidentuar t gjitha procedurat e mbledhjes, sipas ktij ligji, prfshir: a) shitjen e investimeve likuide dhe t aktiveve t tjera jothelbsore pr vazhdimin e veprimtaris ekonomike; b) negocimin e nj plani t pagess me kste; c) kryerjen e vlersimit se falimentimi ose likuidimi nuk do t onin n nj rezultat m t mir.2. Vendimi pr deklarimin t pambledhshm t t gjith ose t nj pjese t detyrimit tatimor ka parasysh edhe mundsit reale t mbledhjes dhe se ndrmarrja e veprimeve t mtejshme pr mbledhjen e plot t detyrimit tatimor prbn mnyrn m efiente pr maksimalizimin e mbledhjes totale t tatimeve, sipas ligjit. 3. Pr klasifikimin si t pambledhshm t nj pjese ose t t gjith detyrimit tatimor, tatimpaguesi duhet ti bj krkes me shkrim Drejtorit t Prgjithshm t Tatimeve. Krkess i bashklidhet dokumentacion i plot pr t gjitha aktivet dhe pasivet e tij, prfshir edhe: a) t ardhurat dhe shpenzimet, t dhna me hollsi; b) parashikimet e fluksit t paras; c) vlersimet e aktiveve; ) deklaratat e fitimeve e t humbjeve dhe bilancet; d) listat e debitorve e t kreditorve dhe nj vlersim t mundsis pr mbledhjen e borxheve. 4. Deklarimi detyrimit tatimor si i pambledhshm i t gjith ose i nj pjese t tij nuk mund t bhet kur ka prova t evazionit tatimor ose t mashtrimit. 5. Deklarimi i pambledhshm i detyrimit tatimor apo i nj pjese t tij bhet me vendim t Drejtorit t Prgjithshm t Tatimeve. 6. Deklarimi i pambledhshm i detyrimit tatimor apo i nj pjese t tij, pr shuma t barabarta apo m t mdha se 5 000 000, lek bhet me urdhr t Ministrit t Financave, sipas dokumentacionit dhe rekomandimit, dhn nga administrata tatimore. 7. Administrata tatimore publikon do vit vlern totale t detyrimeve tatimore t deklaruara si t pambledhshme, numrin e krkesave n total dhe numrin e krkesave t pranuara. Neni 104 Fillimi i procedurave t falimentimit 1. Administrata tatimore krkon n gjykat fillimin e procedurs s falimentimit pr tatimpaguesit, shoqri tregtare: a) 2 vjet pas kalimit n statusin pasiv nga Qendra Kombtare e Regjistrimit; b) detyrimi tatimor i t cilve sht deklaruar i pambledhshm; c) q deklarojn rezultat me humbje t kapitaleve t veta pr t paktn 3 vite rresht; ) nuk kan kryer veprimtari tregtare pr nj periudh prej t paktn 2 vitesh nga data e hyrjes n fuqi t ktij ligji; d) kan detyrime t pashlyera ndaj administrats tatimore prej t paktn 2 vitesh nga data e hyrjes n fuqi e ktij ligji. 2. Tatimpaguesit, shoqri tregtare, pr t cilat administrata tatimore kakrkuar fillimin e procedurave t falimentimit, publikohen n faqen zyrtare t Drejtoris s Prgjithshme t Tatimeve. 3. Mosfillimi i procedurs s falimentimit t tatimpaguesve, shoqri tregtare, brenda gjasht muajve nga verifikimi i njrit prej kushteve t parashikuara n pikn 1 t ktij neni, nga npunsit e administrats tatimore, q verifikojn apo kan pr detyr t verifikojn faktin juridik, prbn shkelje disiplinore.KREU XII HETIMI TATIMOR Neni 105 Struktura dhe funksionet e njsive t hetimit tatimor 1. Strukturat e hetimit tatimor jan njsi t specializuara hetimi dhe zbatimi n administratn tatimore qendrore. 2. Strukturat e hetimit tatimor kan si funksion parsor: a) mbledhjen e informacionit tatimor; b) hetimin tatimor; c) ndjekjen dhe zbatimin e masave shtrnguese. 3. Punonjsit e njsive t hetimit tatimor gzojn atributet e Policis Gjyqsore, n prputhje me Kodin e Procedurs Penale dhe ligjin pr organizimin dhe funksionimin e Policis Gjyqsore. 4. Punonjsit e strukturave t hetimit tatimor, q ushtrojn funksionet e ndjekjes dhe t ekzekutimit t masave shtrnguese, pajisen me arm, n prputhje me legjislacionin n fuqi. 5. Detyrat dhe funksionet e drejtoris s hetimit tatimor, n zbatim t ktij neni, prcaktohen me vendim t Kshillit t Ministrave. Neni 105/1 Struktura dhe funksionet e Drejtoris s Investigimit t Brendshm (Antikorrupsion) 1. Drejtoria e Investigimit te Brendshm (Antikorrupsion) jan struktura t specializuara zbulimi, hetimi dhe zbatimi n administratn tatimore qendrore. 2. Drejtoria e Investigimit t Brendshm (Antikorrupsion) kan si mision parsor: a) parandalimin, zbulimin dhe hetimin e veprimeve t administrats tatimore, t cilat mund t prbjn vepra penale; b) mbledhjen e informacionit nga burime t ndryshme pr veprimtarit e punonjsve t administrats tatimore qendrore, t cilat mund t prbjn vepr penale;c) bashkrendimin e puns me prokurorin, si hallk ndrmjetse, pr vazhdimin e plot t hetimit; ) shrbimin, si pik kontakti, ndrmjet administrats tatimore dhe institucioneve t tjera, q kan si funksion luftn ndaj korrupsionit. 3. Punonjsit e Drejtoris s Investigimit t Brendshm (Antikorrupsion) gzojn atributet e Policis Gjyqsore, n prputhje me Kodin e Procedurs Penale dhe ligjin pr organizimin dhe funksionimin e Policis Gjyqsore. 4. Punonjsit e Drejtoris s Investigimit t Brendshm (Antikorrupsion), q ushtrojn funksionet e parandalimit, t zbulimit, ndjekjes dhe hetimit t plot t veprave korruptive pajisen me arm, n prputhje me legjislacionin e fushs. Miratimi i lejes jepet nga Ministria e Brendshme, vetm pas autorizimit t lshuar nga Ministri i Financave. 5. Detyrat dhe funksionet e Drejtoris s Investigimit t Brendshm (Antikorrupsion) miratohen me vendim t Kshillit t Ministrave. KREU XIIIANKIMIMI ADMINISTRATIV TATIMOR Neni 106 Objekti i ankimit administrativ tatimor 1Tatimpaguesi mund t ankimoj kundr do njoftim vlersimi, do vendimi q ndikon n detyrimin e tij tatimor, do krkese pr rimbursim ose lehtsim tatimor, ose do akti ekzekutiv t posam tatimor, n lidhje me tatimpaguesin. 2Ankimi bhet me shkrim dhe n formn e parashikuar n zbatim t ktij ligji, me udhzim t Ministrit t Financave. 3Tatimpaguesi e dorzon ankimin n drejtorin e apelimit tatimor brenda 30 ditve kalendarike nga data kur vlersimi ose vendimi i administrats tatimore sht marr ose vlersohet t jet marr nga tatimpaguesi. 4Drejtoria e apelimit i drgon nj kopje t ankimit administrats tatimore, q ka nxjerr vlersimin tatimor ose vendimin, objekt t a