Mustafa Akgül

Linux Kullanıcılar Derneği

Akgul@lkd.org.tr, akgul@bilkent.edu.tr

LINUX ve Açık Kaynak LINUX ve Açık Kaynak Dünyasına Bir Bakış Dünyasına Bir Bakış

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

2

Özet

• Tarihçe• Özgürlük Çeşitleri• Lisans farklılıkları• Yazılım üretim modeli • Yeni iş modelleri• Sayılar• Yapılar• Yazılım örnekleri

• Ülke örnekleri• Türkiye’deki

gelişmeler• Üniversiteler• Neler yapılabilir?

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

3

Tarihçe

• 80 öncesi

• Stallman, MIT, GNU (Gnu is Not Unix!)

• Torvalds and Linux

• Open Source – Raymond

• OSL, Linux International

Aralık 2004 JGK - Açık Kaynak Dünyası

4

Özgürlükler

• 1. Kısıtsız kullanım

• 2. Yazılımı gereksinimlere uyarlama

• 3. Ücretli/ücretsiz dağıtım

• 4. Değişiklikleri dağıtma

• Binanın planına sahip olma

• Arabanın kaportasının kapalı olması

JGK - Açık Kaynak Dünyası

5

Lisans Farklılıkları

• Lisans yazılımın sahibi ile kullanıcısı arasında sözleşme

• Kapalı yazılım-”propriety “

• 60+ lisans var: BSD, Açık kaynak, GPL

• Değişiklikleri yayınlama/dağıtma

• GPL, copyleft, “virutik”

• GPL, LGPL 3. sürüm

JGK - Açık Kaynak Dünyası

6

Yazılım Üretim Modeli

• “Catedral and Bazaar” modeli

• İnternet’in ürünü: dagıtık bir yapı

• Tam zamanlı, gönüllü, pro/amatör

• Demokratik, hiyararşik: tek model yok

• Debian’da 1300 developer, kernel-l 2000

• Çok sık çatallaşıyor, biraz kaotik

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

7

Yapılar!

• İnternet temelli, gönüllü, yarı kaotik

• Kernel, standart,

• OSL- open software Libraries

• Linux İnternational

• Open source initiative

• LUG- Linux user groups

• Ticari destek

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

8

Sayılar

• Sourceforge.net: 92K proje, 972K kayıtlı kullanıcı

• Savannah: 281 Gnu, toplam 2200, 30K kayıtlı kullanıcı

• FSF/Unesco: 3700 paket

• 390 Linux dağıtımı

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

9

Yeni İş Modelleri

• Nasıl Para Kazanıyorlar ?

• Destek: telefon, e-posta, fiziki ziyaret

• Yazılım desteği, uyarlama

• Danışmanlık

• Farklı sürümler; sürümü “kapalı” da kullan

• Niye yapıyorlar: paylaşmak, tanınmak, saygı görmek, başka iş almak

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

10

Yazılım Örnekleri

• Web: Apache %70 (+)• Mail: postfix, qmail,

sendmail, ...• Samba: NT for unix!• PHP (+)• Mysql (+), postgresql• Squid, • Dansguardian

• Openoffice (+)• Mozilla, firefox,

thunderbird (+)• Gimp (+)• Tex/latex(+), Lynx• Gcc, dev (+)• Multimedia• Clamav (+)

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

11

Yazılım Örnekleri: II

• Perl, Python,Java, c++• Htdig, glimpse, z3950

harvest, yaz, ASF• Bind, dig• İptables, ...(firewall)• Zebra (routing)• Paralel, cluster• Zope, plone ...

• Octave• Jbass, tomcat, • Stat: R, DAP, StatistX• Grass, openGIS• GNU LP, C++ lib• İmage, crypto, visual• openSSL, openLDAP• Amavisd-new,amavis

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

12

Ülke Örnekleri

• Çin: redflag, ++• Cin-kore-japonyaortak• Hindistan: linux,

yazılım geliştirme, e-devlet

• Pakistan: yerel Linux• İspanya: Eslnx?, bel.• İtalya: yerel yön.

• AB: güvenlik, FW6• Munih belediye• Mexica: 150K lab• Brezilya: yerel Linux• NSA Selinux – ABD• SuperBilgisayar: 320

intel, 260 cluster(500)

linux ilerliyor!

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

13

Niye Linux

• Ögrenme/deney ortamı• Güvenli• Tasarruf• Uyarlanabilir• Rekabet avantaji• İnsana yatırım

• Yazılım sanayi• Her yerde kullan:

gömülü, masaüstü, sunucu, süper...

• Beraber üretim• Mütevazı donanım• Hetorejen ortam

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

14

Linux Kullanıcıları Derneği

• 1994 linux@bilkent.edu.tr

• 1995 inet-tr

• 1996 inet-tr, linux.org.tr

• İnet-tr, AB, İnternet Haftası

• 2000 Mayısı LKD Kuruldu

• Linux ve Özgür Yazılım, açık kaynak

• Kullanıcı, geliştirici, kurum, firma; çerceve

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

15

LKD - II

• Camia ve yurttaş için portal ve platform

• Sürekli seminer: ankara, istanbul, izmir?

• Gezici seminer: 30+ il, 70 ziyaret

• Klasik: inet-tr, AB, i-hafta

• Linux ve Özgür Yazılım Şenliği, 1-1.5K

• Listeler: ayda 1 milyon ileti

• ftp (160 giga), web’ler; 450 üye

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

16

Linux Nedir ?

• İnternetin ürünü, bilişimin asi çocuğudur

• İş yapma biçimi, yazılım geliştirme felsefesi

• Sadece teknik değil, sosyolojik bir olgu

• Çekirdek, işletim sistemi, binlerce yazılım

• Cep telefon, süper bilgisayar, masa üstü

• Sunucu, yönlendirici, gömülü

• Mütevazı donanım,hotorejen sisteme uygun

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

17

Bilgi Toplumuna Doğru

• İnternet - Bilgi Toplumu

• Bilim, teknoloji, ar-ge, inovasyon

• Beyinsel emek, entellektüel sermaye

• Yaratıcı birey, üretici/tüketici birey

• Hiyararşı yıkılıyor, yatay/network örgüt

• Ekosistem, rekabirlik

• Katılımcı, saydam yönetim; her yerde STK

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

18

E-türkiye, e-devlet

• Ülkenin yeniden yapılanması: e-türkiye

• Devletin yeniden yapılanması: e-devlet

• E-devlet, e-türkiye için öncü güç

• Bilgisayarlaşma, internet olmazsa olmaz!

• Ama, felsefe, insan, organizasyon önemlidir

• Bu bir süreçtir

• Bilgi toplumu bir tercih meselesi değildir!

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

19

Linux ve e-devlet

• Linux ucuz, yüksek başarımlı, güvenli, güvenilir ve dolayısıyla verimli alternatif

• En kritik ve yüksek başarım işleri• En yaygın uygulamalara talibiz: ofis,

internet; barış içinde yaşabiliriz• İhtiyaca uygun yazılım geliştirmek,

uyarlamak, var olan binlerceyi kullanmak, üretileni paylaşmak

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

20

Dünya’da Neler oluyor?

• Hemen her ülkede ciddi bir yöneliş var

• Eavrupa kapsamında güvenlik ve kamu

• Çin, çin-kore-japonya, malezya, ispanya, .

• Abd, ingiltere, almanya, rusya, italya

• Türkiye’de: üniversiteler, ISS’ler, Hükümet,

• Merkez bankası, İnönü, izmir ekonomi

• Yerelnet, yerelbilgi, eliar

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

21

Linux ve e-türkiye

• Linux bir öğrenme ve deney ortamıdır!

• Teknoloji üretmek zorundayız!

• Binlerce bilişimci yetişmeli

• Bunların yolu Linux’dan geçer

• Donanım ve yazılım tasarrufu Linux’la

• Eski bilgisayarlar, sayısal bölünme

• Ulusal işletim sistemi, uludağ/Pardus

Nisan 2005 Açık Kaynak Dünyası

22

Linux ve Eğitim

• Her okula internet, her okula Linux

• Her öğrenci Linux’ü ve openofis’i görsün

• Pilot projelerle tüm seçenekler denensin

• Linux sunucular: firewall, yönlendirici, web, e-posta, listeci, ...

• Her okul, ögretmen ve öğrenciye web

• Okul lab’i çevrenin icafe’si olsun

• Eğitimi zenginleştirici kullanım

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

23

Ne Yapmalı?

• Linux’u ciddiye alın, tanışın!

• Linux sunucu ve masaüstünüz, (virus, dns)

• Sunucularınızı, taşımadınızsa, linuxa ...

• Yazılımlarınızı platform bağımsız yazın

• Açık kaynak kod’tan ve Linux camiasından

• Yazılımları paylaşın ve beraber üretelim

• Ulusal işletim sistemi, ulusal yazılım sanayi

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

24

Biz Ne Yapabiliriz?

• Linux gelecektir!

• Bilişim tüm sektörler için önemlidir,

• Linux bilişimin her boyutu ve toplumun her kesimi için önemlidir

• Biz STK olarak buradayız! Yardıma hazırız

• Platform ve katalizör olarak varız

Nisan 2005 JGK - Açık Kaynak Dünyası

25

Teşekkür ederiz

• Linux.org.tr

• Lkd.org.tr

• Bilgi@lkd.org.tr