Trajnim në parandalimin e pastrimit të parave

Pastrimi i parave në Kosovë

Shkurt, 2011

Prishtinë

Përgaditur nga: Besart Qerimi

besi123@hotmail.com

Asociacioni i Institucioneve Mikrofinanciare te Kosovës

Pastrimi i parave në Kosovë

Ekonomia e bazuar në kesh

Rregullorja e UNMIK-ut nr. 2004/2

Njësia e Inteligjencës Financiare

Raportet e progresit të KE

Ligji i ri mbi parandalimin e pastrimit

të parave dhe financimin e terrorizmit

2

Rregullorja e UNMIK-ut nr. 2004/2

Kriminalizon pjesërisht pastrimin e

parave

Krijon Qendrën e Intelegjencës

Financiare

Subjektet raportuese ose obligatorët

Konfiskimi i mjeteve monetare

Bashkëpunimi ndërkombëtar3

Qendra e Intelegjencës Financiare

Të krijojë një politikë efektive kundër

pastrimit të parave

Mbledh dhe analizonë raportet në

lidhje me pastrimin e parave

Monitoron pajtueshmërinë konform

rregullorës nr.2004/02

4

Ligjin i ri për parandalimin e pp

Kriminalizon në mënyrë më të mirë

veprën mbi pastrimin e parave dhe

financimin e terrorizmit

Themelon Njësinë e Intelegjencës

Financiare

Identifikon subjektet raportuese

Kontrollon lëvizjën e mjeteve

monetare në dhe jashtë Kosovës

Identifikon sanksionet dhe

kundërvajtjet

Rregullon bashkëpunimin

ndërkombëtar

Ligjin i ri për parandalimin e pp’

Njësia e Intelegjencës Financiare

Të mbledhë dhe analizojë raportet mbi

dyshimet per pastrimin e parave dhe

financimin e aktiviteteve terroriste

Të krijojë dhe mirëmbajë bazën e të

dhënave

Të organizojë dhe/ose kryej trajnime në

lidhje me shpëlarjen e parave dhe

financimin e aktiviteteve terroriste

Subjektet Raportuese

8

Ligji i rikundër

pp

Instit. Financiare Partite

politike

Dogana

Biznesi

Avokat

Kontabilistët etj

OJQ

Kazinot

Obligimet e OJQ-ve

Nuk pranojnë kontribute mbi 1.000

euro/ditë nga një burim i vetëm

Nuk paguajnë mbi 5.000 euro/ditë

një burimi të vetëm

Dokumentet e llogarive do të ruhen

për pesë vite

9

Obligimet e OJQ-ve ’

Raporton transaksione të dyshimta

brenda tri ditëve të punës

Çdo kontribut mbi 5.000 euro/vitë

Çdo pagesë mbi 10.000 euro/vitë

10

Obligimet e partive politike

Nuk pranojnë kontribute mbi 1.000

euro/ditë nga një burim i vetëm

Nuk paguajnë mbi 5.000 euro/ditë

një burimi të vetëm

Identifikojnë të ardhurat sipas

burimit, shumës dhe mënyrës së

pagesës11

Obligimet e partive politike ’

Raporton transaksione të dyshimta

brenda tri ditëve të punës

Çdo kontribut mbi 1,500 euro/vitë

Çdo pagesë mbi 10,000 euro/vitë

12

Avokatëve, kontabilistëve etj.

Pranon më shumë se 10.000 euro në

para nga klienti për një transaksion

Duhet ti raportojnë Qendrës për çdo

lloj akti apo transaksioni të dyshimtë

brenda tri ditëve të punës

13

Bizneset & Doganat

Fiton më shumë se 10.000 euro nga

një transaksion

Raporton brenda 15 ditësh

Del apo hyn në Kosovë me mbi

10,000 euro

14

Kazinot dhe lojërave të fatit

Në të gjitha transaksionet në shumë

prej 2,000 Euro apo më shumë

duhet të raportojnë brenda 10

ditëve

Obligimet e bankave

Kontakt person për NJIF dhe BQK

Nuk u lejohet të mbajnë llogari

anonime

Raportojnë të gjitha aktet ose

transaksionet e dyshimta brenda 24

orëve

Të gjitha transaksionet individuale në

vlerë prej 10,000 euro ose më shumë

16

Obligimet e bankave ’

Procedura të brendshme për

parandalimin e pastrimit të parave

Procedurën për identifikimin e

klientëve

Program kundër pastrimit të parave

Monitorimin e transaksioneve

17

Obligimet e bankave ’

Ruajtjen e dokumenteve për 5 vite

Të bëjnë monitorimin e transaksioneve

të veçanta

Pezulljë transaksionin e dyshimtë në

afat prej 48 orëve apo 2 ditë pune

Identifikojnë klientin e tyre

18

Ne parandalojmë pastrimin e parave kur:

Jemi vigjilentë

I njohim klientët

Zbatojmë një sistem mbikëqyrjeje

Regjistrojmë të gjitha veprimet

financiare të të gjithë klientëve e

posaçërisht klientëve, për shumat mbi

10,000 Euro

Ne parandalojmë pastrimin e parave kur: ’

Kërkojmë sqarime dhe verifikojmë

burimin e krijimit të parave

Informojmë dhe trajnojmë personelin

Informojmë Qendrën e Intelegjencës

Financiare

Kur duhet ta identifikojmë klientin

Hapjes së llogarisë bankare

Letrave të tjera me vlerë

Kasafortave

Krijojnë marrëdhënie afariste

Përfshihen në një transaksion në

para prej më shumë se 10.000 euro

21

KUJDES TË NDERUAR!

IDENTIFIKIMI I KLIENTIT KRYHET EDHE NË RASTET E DYSHIMTA, NDONËSE SHUMAT MUND TË JENË NËN KUFIRIN PREJ 10,000 Euro.

Për personat privat

Institucionet financiare duhet ta

verifikojnë

Emrin

Adresën

Datën e lindjes

23

Për personat privat’

Gjendjën financiare

Emrat dhe adresat e të afërmve

Burimi i fondeve për kredi të llogarive

Të ardhurat mujore

Qarkullimi vjetor

Marrëdhëniet me bankat tjera

24

Për llogaritë e kompanive

Emri i kompanisë

Vendi i biznesit

Adresa e kompanisë

Telefoni / Fax Number

Certifikata e themelimit

25

Për llogaritë e kompanive’

Natyra e biznesit

Klientët kryesorë dhe furnizuesit

Burimi i fondeve

Detajet e pronarëve përfitues

Detajet e drejtorëve dhe aksionareve

26

Llogaritë e kompanive tëparneritetit

Emrat ligjor

Adresat e të gjithë partnerëve

Emrat e të gjithë partnerëve

Numrat e telefonit

Çertifikata e regj. si partneritet

Faturat telefonike

27

Identifiko klientin e juaj

Institucionet financiare duhet ta

verifikojnë identitetin e çdo subjekti

Certifikatën për regjistrimin e

veprimtarisë afariste

Certifikatën për regjistrimin e OJQ-së

Certifikatën për regjistrimin e partisë

politike28

Profili i konsumatorëve

Me rrezik të ulët

Me rrezik të mesëm

Me rrezik të lartë

29

Implementimi i KYC rregullës

Cilat janë rreziqet që zvogëlohen?

Rreziku i humbjes së reputacionit

Rreziku operacional

Rreziku i ndëshkimit ligjor

Rreziku financiar

30

Sanksionet / dënimet

>10 vjet ose me gjobë deri në tri herë më të madhe në vlerë të pasurisë - Shpërlarja e parave

>5 vjet ose me gjobë deri në 100.000 euro – mos raportimi duke u bazuar në ligj apo duke dhënë shënime të rrejshme

>2 vjet ose me gjobë deri në 100.000 euro - shkatërimi ose largimi i dokumenteve apo provave

31

Mangësite kundër pastrimit tëparave në Kosovë

32

Raportet e progresit të KE

33

Referenca: Instituti për Studime të Avancuara GAP, (Raporti i Progresit 2009 sfidat, 6 Nëntor 2009)

Raportet e progresit të KE

Raporti i 2005: fitimet e bëra nga grupet e krimit të organizuar të Kosovës janë të investuara dhe të pastruara përmes bizneseve legjitime që shpesh i përkasin krerëve tëgrupeve të mëdha trafikut të drogës

Raporti i 2007: mungesë e prokurorëve të specializuar për t'u marrë me pastrimin e parave dhe krimeve ekonomike.

34

Raportet e progresit të KE’

Raporti i 2008: Nuk ka asnjë progresnë lidhje me legjislacionin për pastrimin e parave në Kosovë

Raporti i 2009: Pastrimi e parave mbetet një çështje shqetësuese. Kosova nuk ka dispozita të përshtatshme ligjore dhe strukturave operacionale për të përballuar me këtë fenomen negativë

35

Çështjet Ndërkombëtare

Qendra e Inteligjencës Financiare nuk është pjesë e Egmont Grupit

Bashkëpunimi ndërkombëtar është i dobët

Rekomandimet e FATF 40 +9 janë tëpërmbushura pjesërisht

Direktiva e 3-të mbi parandalimin e pastrimit të parave ende nuk është pjesë e legjislacionit të Kosovës

36

Mangësite tjera kundërpastrimit të parave në Kosovë

Nuk ka ligj për konfiskimin e pasurisë

së paligjshme

Mungesë e vetëdijes publike për

rrezikun e pastrimit të parave

Shumë pak raste të raportimit të

pastrimit të parave në QIF

37

Mangësite tjera kundërpastrimit të parave në Kosovë’

Mungesa e trajnerëve kundër pastrimit

të parave

Remitancat e pakontrolluara

Prokuroria Speciale e Kosovës ende nuk

ka prokurorë vendas dhe të specializuar

Kompanitë e sigurimeve nuk janë të

obliguara të raportojnë38

Faleminderit !!!

39