75
คคคคคคคคค คคค คค. คคคคค คคค คคคค คค 2539-2540 คคคคคคคคค คคคคคคค คคคคคคคค คคคคคคคคคคคคคค เเเเ เเเเเเเเเเเเเเ เ เเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเ เเเ เเเเเเ - เเเเเเเเเเเเเ + เเเเเ เเเเเเเเเ เเเเเ เเเ เ เเเ - เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเ เเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเ -เเเเ เเเเเ เเเเเเเ เเเเเเเเเเเ -เเเเเเเเเเเเเ เเเเเ เเเเเ เเเเเ -เเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเ เเเเ เเเเเเเเเเเเ คคคคคคคคคคคคคคค คคคคคคคคคคคคค คคคคคคคค คคคคคค เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเ เเเเเ เเเเ เเเ คคคคคคคคค เเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเ คคคคคคคคคคค เเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเ เเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเ

Ma Rut Lecture

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Assoiate Professor Dr.Marut Damcha-omin Training Camp

Citation preview

Page 1: Ma Rut Lecture

คำ��บรรย�ย ของ ดร. ม�ร ต ด��ชะอมปี� 2539-2540บ�นทึ�กโดย อรอนงคำ� คำ�ร�โชต� เปี�ดใจให้!กว้!�ง เก็�บเก็��ยวสิ่��งต่�าง ๆ แล้�วนำ�ามาว�เคราะห์� แล้ะปฏิ�บ�ต่�สิ่��งที่��ดี� แล้ะถู"ก็ต่�อง มห์าบ�ณฑิ�ต่ - พั�ฒนำาที่�(งสิ่มอง + จิ�ต่ใจิที่�าต่�วให์� ก็ว�าง ล้+ก็ ต่��า - เร�ยนำเพั,�อให์�ร" �ก็ว�าง ร" �ล้+ก็

นำ�าไปพั�ฒนำาอยาก็ไดี�อะไร ก็�ต่�องให์�เขาก็�อนำ -พั+�งต่นำเองก็ล้�าห์าญ ที่างจิร�ยธรรม -มองโล้ก็ในำแง�ดี�ค�ดีดี� พั"ดีดี� ที่�าดี� -ป2ญห์าที่3ก็ป2ญห์า ย�อมม�ที่างแก็�บร�ห์ารเวล้า ก็�าห์นำดีไว�เล้ยว�า เวล้าไห์นำจิะที่�าอะไรคำว้�มสุ ขจะบ��เรอ เฉพ�ะคำนใจเด&ดเทึ'�น�(นบ�ณฑิ�ต ค,อบ3คคล้ที่��สิ่ามารถูช่�วยต่�วเองไดี�โดีย ล้ะโล้ภ

โก็รธ ห์ล้งมห้�บ�ณฑิ�ต ช่�วยต่�วเองไดี�แล้�ว แล้ะสิ่ามารถูช่�วย

ครอบคร�ว แล้ะผู้"�อ,�นำไดี�ดี�วยด ษฎี�บ�ณฑิ�ต สิ่ามารถูช่�วยต่�วเองไดี� ครอบคร�ว สิ่�งคม

ประเที่ศช่าต่�แล้ะสิ่ามารถูช่�วยมนำ3ษย�โล้ก็ให์�รอดีมน ษย� ให์�โอก็าสิ่คนำที่��อ�อนำแอก็ว�า

มน ษย� เป9นำผู้"�ที่��ร" �จิ�ก็ค�ดี พั�ฒนำาให์�ล้+ก็ซึ้+(ง โดียใช่�สิ่ต่�ป2ญญา ก็ารจิะที่�าอะไรต่�องที่�าให์�ถู"ก็ต่�องที่3ก็ข�(นำที่3ก็ต่อนำ แม�แต่�ก็ารใช่�ช่�ว�ต่ประจิ�าว�นำก็�ต่�องที่�าให์�ถู"ก็ต่�อง

อย"�โดียไม�อยาก็ แล้ะที่�าห์นำ�าที่��ให์�สิ่มบ"รณ�

Page 2: Ma Rut Lecture

ไม�ขวางโล้ก็ ไม�ต่ามโล้ก็ แต่�อย"�เห์นำ,อก็ว�าโล้ก็ โดียอย"�อย�างม�ห์ล้�ก็ก็าร

ก็ารเคล้,�อนำไห์ว ต่,�นำต่�ว ว�องไว ก็�าวห์นำ�าประโยช่นำ�ของสิ่มาธ� (ก็ารเจิร�ญสิ่ต่�ดี�วยสิ่มาธ�)

ม�ความสิ่3ขในำป2จิจิ3บ�นำสิ่มาธ�ที่�าให์� สิ่ต่�ป2ญญาแห์ล้มคม

สิ่ามารถูร" �อนำาคต่ไดี� อาจิเก็�ดีห์"ที่�พัย� ต่าที่�พัย� = ม�สิ่ต่�สิ่�มปช่�ญญะ

2

สิ่�(นำก็�เล้สิ่ ราคะ โที่สิ่ะ เป9นำคนำสิ่ะอาดี พั�นำที่3ก็ข� คนำเห์�นำแก็�ก็�นำ ค,อคนำเห์�นำแก็�ต่�ว

ก็ารก็�นำต่�องก็�นำดี�วยสิ่ต่�ป2ญญา ไม�ใช่�สิ่�ญช่าต่ญาณบ�ณฑิ�ต่ อย"�ที่��ใจิเรา เม,�อเราไม�ม�อคต่�ที่�(ง 4 ค,อ

1.ฉั�นำที่าอคต่� ล้�าเอ�ยงเพัราะร�ก็2.โมห์าคต่�3. โที่สิ่าคต่�4. พัยาคต่�

ขงเบ!งเดี�มโล้ก็ไม�ม�เร,�อง คนำโง�ห์ามาเองเร�ยนำดี�วยต่�งเอง ไม�ไดี�ห์มายถู+งอ�านำห์นำ�งสิ่,อเอง แต่�

ห์มายถู+ง เร�ยนำที่��ต่�วเองดี�วย ก็าย วาจิา ใจิศ�ล้ แปล้ว�า ปรก็ต่�

Page 3: Ma Rut Lecture

ก็ารจิะม�สิ่มาธ�ไดี�นำ�(นำต่�องม�ศ�ล้ก็�อนำ ศ�ล้จิะดี"แล้ในำเร,�อง ก็ารพั"ดี แล้ะก็ารก็ระที่�าวจิ�ก็รรม ไม�พั"ดีเที่�จิ

ไม�พั"ดีค�าห์ยาบไม�พั"ดีเพั�อเจิ�อ

ก็ายก็รรม ที่�าดี�ไม�อาฆาต่มาดีร�าย ที่�าร�ายผู้"�อ,�นำไม�เอาของของผู้"�อ,�นำ ดี�วยอาก็ารขโมยไม�ล้�วงล้ะเม�ดีที่างเพัศ

เม,�อม�สิ่มาธ�แล้�วป2ญญาจิะเก็�ดีนำ�วรณ� 5 = ต่�วข�ดีขวางความสิ่3ข ความสิ่�าเร�จิ

1.ก็ามฉั�นำที่ะ ความใฝ่>ฝ่2นำที่างก็ามารมณ� ความพัอใจิในำต่ามความต่�องก็ารในำก็ามค3ณ

ก็าม = ความ2.พัยาบาที่ ความค�ดีแก็�แค�นำคนำอ,�นำ ค�ดีร�าย ข�ดีเค,อง แค�นำใจิ

3

ถู�นำม�ที่ธะ ความง�วงเห์งาห์าวนำอนำ ความห์ดีห์"�เซึ้,�องซึ้+ม3.อ3 จิ ธ� จิ จิ ะ ก็3 ก็ ก็3 จิ จิ ะ ค� ดี ฟุ้3 @ ง ซึ้� นำ ร�า ค า ญ ใ จิ ร�อ นำ ใ จิ

ก็ระวนำก็ระวาย ก็ล้3�ม ก็�งวล้4.ว�จิ�ก็�จิฉัา ความล้�งเล้ใจิ ความล้�งเล้สิ่งสิ่�ย

คนำม�สิ่มาธ� จิะม�ความสิ่3ข เดี�Aยวนำ�(ปีระโยชน�ของสุม�ธิ�

1. ปีระโยชน�ในช�ว้�ตปีระจ��ว้�น1) จิ�ต่ใจิสิ่บาย ห์ายเคร�ยดี ม�ความสิ่3ขผู้�องใสิ่

Page 4: Ma Rut Lecture

2) ห์ายว�ต่ก็ ห์วาดีก็ล้�ว ห์ายก็ระวนำก็ระวาย3) นำอนำห์ล้�บง�าย ไม�ฝ่2นำร�าย สิ่��งต่�วเองไดี� ก็�าห์นำดีเวล้า

ต่,�นำไดี�4) ม�ความว�องไว ก็ระฉั�บก็ระเฉัง ร" �จิ�ก็ต่�ดีสิ่�นำใจิเห์มาะ

ก็�บสิ่ถูานำก็ารณ�5) ม�ความใฝ่>สิ่�มฤที่ธ�Cสิ่"ง ม�ความเพั�ยรพัยายามแนำ�วแนำ�

ในำจิ3ดีห์มาย6) ม�สิ่ต่�สิ่�มปช่�ญญะ ร" �เที่�าที่�นำ ปราก็ฏิก็ารณ� ย�บย�(ง

ช่��งใจิไดี�ดี�เย��ยม7) ม�ประสิ่�ที่ธ�ภาพัในำก็ารที่�างานำ เช่�นำ เร�ยนำห์นำ�งสิ่,อเก็�ง

ที่�างานำสิ่�าเร�จิดี�8) สิ่�งเสิ่ร�มความจิ�า แล้ะสิ่มรรถูนำะที่างสิ่มอง9) เก็,(อก็"ล้สิ่3ขภาพัที่างก็าย เช่�นำช่ล้อความแก็�

10) ร�ก็ษาโรคบางอย�างไดี� เช่�นำโรคที่�องผู้"ก็เร,(อร�ง ที่�องอ+ดี ก็ระเพัาะอาห์าร ผู้มร�วง

ปวดีศร�ษะ ฯล้ฯ2. ปีระโยชน�ทึ�งบ คำลิ�กภ�พ

1) ที่�าให์�บ3คล้�ก็เข�มแข�ง ห์นำ�ก็แนำ�นำ2) ม�ความสิ่งบเย,อก็เย�นำ ไม�ฉั3นำเฉั�ยวเก็ร�(ยวก็ราดี3)ม�ความสิ่3ภาพั นำ3�มนำวล้ ม�เมต่ต่าก็ร3ณา4)สิ่ดีช่,�นำผู้�องใสิ่ ย�(มแย�ม เบ�ก็บานำ5)สิ่ง�า องอาจิ นำ�าเก็รงขาม6)ม�เสิ่นำ�ห์�ดี+งดี"ดีใจิ นำ�าคบห์า7)ม�ความม��นำใจิที่างอารมณ�

4

Page 5: Ma Rut Lecture

8)ก็ระฉั�บก็ระเฉัง ก็ระปร�(ก็ระเปร�า ไม�เซึ้,�องซึ้+ม9)พัร�อมเผู้ช่�ญเห์ต่3ก็ารณ� สิ่ามารถูแก็�ไขสิ่ถูานำก็ารณ�ค�บข�นำไดี�

10) มองอะไรที่ะล้3ปร3โปร�ง ร�บร" �อะไรไดี�ไว ร" �จิ�ก็ต่นำเอง แล้ะผู้"�อ,�นำ ต่ามความเป9นำจิร�ง

3.ประโยช่นำ�ที่��เป9นำจิ3ดีห์มายของศาสิ่นำาเป9นำสิ่มาธ�ระดี�บ ฌานำ ที่��เร�ยก็ว�า อ�ปนำาสิ่มาธ� สิ่มาธ�ระดี�บ

นำ�( จิ�ต่ใจิสิ่งบแนำ�วแนำ�มาก็ สิ่ามารถูระง�บนำ�วรณ� (ก็�เล้สิ่ที่��ปFดีก็�(นำจิ�ต่ ม�ให์�พั�ฒนำาสิ่"งข+(นำ) ไดี�ห์มดี พัร�อมจิะนำ�าไปสิ่"�ป2ญญา เห์�นำแจิ�งเห์�นำจิร�งสิ่"งสิ่3ดี

ความร" �ที่��ไดี� ใช่�ไดี�เดี�Aยวนำ�(ช่�ว�ต่ - ก็ายภาพั

- จิ�ต่ภาพั- ว�ญญาณภาพั - ที่�ฏิ ฐิ�ภาพั = เห์�นำต่ามปราก็ฏิก็ารณ�นำ�(นำ ๆ

มองให้!ลิ�ก น�กให้!ไกลิ เพ12อด�บทึ กข�ในใจ ได!สุ�(นเช�งว�ญญาณ = ป2ญญา ร" �แจิ�ง ร" �ที่� �ว ว�าความจิร�งค,ออะไร

คำว้�มจร�ง ม�ห้น�2งเด�ยว้ แต'น�กปีร�ชญ์�กลิ'�ว้ไว้!ห้ลิ�ยโว้ห้�รนำ�ก็พั�ฒนำา ต่�องเป9นำนำ�ก็ปราช่ญ�

คำ ณจะต!องร5!คำว้�มจร�ง แลิะคำว้�มจร�งจะพ�คำ ณพบอ�สุรภ�พเพั,�อต่�องก็ารให์�เราเป9นำไป ที่�(งก็าย แล้ะใจิ

คนำให์�ช่�ว�ต่ย�อมม�สิ่�ที่ธ�Cในำช่�ว�ต่ นำ�ก็พั�ฒนำาเป9นำผู้"� ให์�ช่�ว�ต่แก็�ประช่าช่นำบ�ณฑิ�ต่ ค,อผู้"�ที่��ล้ะ โล้ภ โก็รธ ห์ล้ง ไดี�แล้�ว

Page 6: Ma Rut Lecture

ความถู"ก็ต่�อง เม,�อปฏิ�บ�ต่�แล้�วม�ป2ญห์านำ�อยล้งคำต�ขงจ1(อ

1.ศ+ก็ษาห์าความร" �อย"�ต่ล้อดีเวล้า2. ถู�าม�โอก็าสิ่เปFดีเผู้ยความจิร�งแก็�เพั,�อนำมนำ3ษย�ก็�จิะเปFดีเผู้ย

โดียไม�เห์�นำแก็�ความเห์นำ,�อยยาก็เล้ย3. ถู�าม�คนำเดี�นำมา 3 คนำ ที่�(ง 3 คนำก็�เป9นำอาจิารย�ฉั�นำไดี� ประช่าธ�ปไต่ยจิะเก็�ดีข+(นำไดี� เม,�อคนำพับอ�สิ่รภาพัค,อไม�ใช่�

อารมณ� 5

สิ่��งที่��พัระพั3ที่ธเจิ�าพับค,อธรรมะธรรมะ ค,อ สิ่��งที่�(งปวงธรรมะ แบ�งเป9นำ ดี�าแล้ะขาว

คนำที่��ไม�เห์�นำความจิร�ง ย�อมที่�าอะไร เพั,�อต่�วเองความจิร�งม� 2 ประก็าร1.จิร�งแที่�2.จิร�งสิ่มมต่�

ความจิร�งแที่� ต่�องอาศ�ยความจิร�งสิ่มมต่� อธ�บายความจิร�งสิ่มมต่�ม�ในำมนำ3ษย�เที่�านำ�(นำ เดีร�จิฉัานำไม�ม�

ความจิร�งสิ่มมต่� ม� 3 ต่�อง 2 ห์�าม1.ต่�องศ+ก็ษาให์�ร" �2.ต่�องที่�าความเข�าใจิให์�แจิ�มแจิ�ง3.ต่�องนำ�าไปปฏิ�บ�ต่�ใช่�ให์�ถู"ก็ต่�อง ต่ามที่��ร" �แล้ะเข�าใจิ

1.ห์�ามเมา2.ห์�ามห์ล้ง

Page 7: Ma Rut Lecture

จิร�งแที่�ค,อ สิ่��งที่��ม�ข+(นำแล้ะดี�บไปต่ามก็าล้เวล้าความร" �จิะนำ�าไปสิ่"�ความจิร�ง ความจิร�งจิะนำ�าไปสิ่"�อ�สิ่รภาพัสิ่3ขแที่� ค,อสิ่3ขแล้�วไม�ก็ล้�บไปที่3ก็ข�อ�ก็ สิ่3ขแล้�วเป9นำเช่�นำนำ�(นำ

นำ�ร�นำดีรสิ่3ขเที่�ยม ค,อ สิ่3ขแล้�วก็ล้�บไปที่3ก็ข�อ�ก็ที่ฤษฎี� ค,อ สิ่��งที่�� อธ�บาย ความเป9นำจิร�ง ในำระดี�บสิ่มมต่�ค�นำห์าช่�ว�ต่ให์�เจิอว�าช่�ว�ต่นำ�(ค,ออะไร ความสิ่งบจิะสิ่ยบ ความเคล้,�อนำไห์วก็ารจิะที่�าอะไรต่�องม�ความม3�งม��นำ ต่�(งใจิ แล้ะที่3�มเที่ก็ารที่�างานำพั�ฒนำา ต่�องเร��มที่��ความถู"ก็ต่�อง

ก็ารม�ช่�ว�ต่อย"�ในำโล้ก็นำ�( ควรอย"�อย�างไร อย"�ให์�คนำเคารพั ดี�ก็ว�าคนำอ�จิฉัา

อย"�ให์�คนำอ�จิฉัา ดี�ก็ว�าอย"�ให์�คนำดี"ถู"ก็

6ดี"ถู"ก็ดี�ก็ว�าอย"�ให์�เขาเห์ย�ยดีห์ยามเห์ย�ยดีห์ยามดี�ก็ว�าถู"ก็เห์ย�ยบย��าเห์ย�ยบย��าดี�ก็ว�าถู"ก็ที่�าล้าย

ความถู"ก็ต่�องที่าง (จิ�ต่) จิ�ต่อย"�ต่รงก็ล้าง ไม�แก็ว�งไป - มา

จิ+งต่�องระว�ง ต่า ห์" จิม"ก็ ล้�(นำ ก็าย ใจิ ก็�เล้สิ่ = ใจิเศร�าห์มอง ม� ราคะ โที่สิ่ะ โมห์ะต่า ห์" จิม"ก็ ล้�(นำ ก็าย - เป9นำประต่"ของก็�เล้สิ่ต่�วก็�เล้สิ่ที่��แที่�จิร�งค,อใจิ

Page 8: Ma Rut Lecture

ผู้"�ให์� ควรขอบค3ณผู้"�ร �บ เพัราะเขาช่�วยให์�เราม�โอก็าสิ่ไดี�ที่�าประโยช่นำ�

ใจิที่��ย�งม�ความร" �สิ่+ก็ ต่�อสิ่��งต่�าง ๆ ที่��ร �บเข�ามาที่าง ห์" จิม"ก็ ล้�(นำ ก็าย อย"�นำ�(นำ แสิ่ดีงว�าเป9นำคนำโง�

ก็ารจิะที่�าอะไร ในำแต่�ล้ะคร�(งต่�องพั�จิารณาว�าที่�าเพั,�ออะไร ที่�าที่�าไม สิ่ต่�ป2ญญาที่��ถู"ก็ต่�องค,อ ป2ญญาต่�องร" �แจิ�งเห์�นำจิร�ง ในำที่3ก็สิ่��ง (ร"ป รสิ่ ก็ล้��นำ เสิ่�ยง สิ่�มผู้�สิ่) ต่ล้อดีเวล้า ว�าอะไรเป9นำอะไร สิ่ต่�ป2ญญาที่��ไม�ถู"ก็ต่�องค,อ ฉัล้าดีแก็มโก็ง

ที่3ก็สิ่��งเก็�ดีข+(นำแล้�วก็�ห์ายไป ใจิเอIยใจิอย�าไปร�ก็ห์ร,อเก็ล้�ยดีม�นำเล้ย

ที่��แล้�วมาช่�างม�นำ ต่�อแต่�นำ�(ไปจิะไม�ให์�ในำใจิก็ระที่บก็ระเที่,อนำอ�ก็ จิะไม�ห์ว��นำไห์วแล้ะอ�อนำแอ จิะที่�าใจิให์�เป9นำก็ล้าง

วาจิาที่��ถู"ก็ต่�อง1.พั"ดีแต่�เร,�องจิร�ง

ไพัเราะ ก็�อสิ่าม�คค� ช่�วยช่�(ห์นำที่างพั�นำที่3ก็ข�

2. ม�ประโยช่นำ�สิ่ร3ป ความถู"ก็ต่�องม� 4 อย�าง (ที่าง)

1.ก็าย ก็ายภาพั2.ใจิ จิ�ต่ภาพั3.ค�าพั"ดี วจิ�ภาพั4.สิ่ต่�ป2ญญา ว�ญญาณภาพั

7อย"�คนำเดี�ยวให์�ระว�งความค�ดี อย"�ก็�บม�ต่รให์�ระว�งวาจิา

Page 9: Ma Rut Lecture

ผู้"�ร" �โดียมาก็ม�ก็เป9นำคนำถู�อมต่นำ แล้ะผู้"�ที่��ถู�อมต่นำเป9นำคนำนำ�าร�ก็คนำม�ที่�(งฝ่Jก็ไดี�แล้ะไม�ไดี�

ระบบก็ารศ+ก็ษาในำป2จิจิ3บ�นำ 0 นำ�( ย�งไม�สิ่ามารถูแก็�ป2ญห์ามนำ3ษย�ไดี�

ก็ารศ+ก็ษาสิ่"งต่�องที่�าให์�ใจิสิ่"งข+(นำดี�วย ต่�องพั�ฒนำาความเป9นำมนำ3ษย�

จิร�ยธรรม - ต่�วความจิร�ง นำ�าไปปฏิ�บ�ต่�ไดี�ก็ารให์�อภ�ยเป9นำสิ่��งที่��ประเสิ่ร�ฐิสิ่3ดี

คำ��สุอนของพระเยซู5ในำร�ก็เพั,�อนำบ�านำเห์ม,อนำร�ก็ต่�วเองถู�าเขาขโมยให์�เอาผู้�าห์�มต่ามไปให์�เขาดี�วยถู�าเขาต่บแก็�มซึ้�ายให์�ย,�นำแก็�มขวาให์�เขาต่บอ�ก็

เต7�1.บ�า ๆ บอ ๆ2.บางอย�างก็�ดี� บางอย�างก็�บ�า3.ดี�ที่�(งห์มดี

คำ��สุอนของพระพ ทึธิเจ!�ถู�าม�โจิรจิ�บเธอมาม�ดีแล้�วเอาเล้,� อยมา เล้,� อยต่�วเธอ ถู�า

เธอโก็รธโจิร เธอก็�ไม�ใช่�ล้"ก็ศ�ษย�ของฉั�นำค3ก็ค,อบ�านำ บ�านำค,อค3ก็ ถู�าใจิไม�ว�าง ห์มายถู+งไม�ว�าง

จิาก็ก็�เล้สิ่ค,อ โที่สิ่ะ โมห์ะโล้ภะ

ไม�ร" �อะไรเล้ย พั"ดีก็�ยาก็ ที่�าก็�ยาก็พั"ดีง�าย ที่�ายาก็

Page 10: Ma Rut Lecture

พั"ดีง�าย ที่�าง�ายคนำดี�าให์�มองเป9นำธรรมะ อย�าห์ว��นำไห์วในำค�าต่�ฉั�นำห์ร,อ

สิ่รรเสิ่ร�ญในำโล้ก็นำ�(ไม�ม�อะไรนำ�าต่,� นำเต่�นำที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�างเป9นำเร,�อง

ธรรมดีาจิร�ยธรรม จิร�ยศาสิ่ต่ร� ค3ณธรรม ว� ฒ นำ ธ ร ร ม

อารยธรรม สิ่�นำต่�ธรรม= เม,�อปฏิ�บ�ต่�ก็�นำมามาก็ต่�องเก็�ดีเป9นำสิ่��งเห์ล้�านำ�(นำ

8

ห์นำ�ใจิต่นำ ห์นำ�เที่�าไรก็�ไม�พั�นำความเห์�นำของคนำถู�าไม�เห์�นำจิร�ง จิะเก็�ดีก็ารที่ะเล้าะก็�นำถู�าความเห์�นำไม�ต่รงก็�นำก็�อย�าที่ะเล้าะก็�นำ ขอให์�ร�ก็ก็�นำ

ทึ�งช�ว้�ตช่�ว�ต่ค,ออะไร ความไม�ต่ายเม,�อม�ช่�ว�ต่ก็�ม�ป2ญห์าช่�ว�ต่ ช่�วะ + อ�ต่ะ ช่�ว�ต่ = สิ่ดีอย"� เข�ยวอย"� อ�ต่ะ = ม�ช่�ว�ต่ = สิ่ดี ม�ความ สิ่ดีอย"� = ไม�ต่าย ความไม�ต่าย = ความเป9นำอย"� = ก็ารก็�นำอย"�คนำที่��ร" �จิ�ก็ช่�ว�ต่ ต่�องเข�าถู+ง ความไม�ต่ายที่าง เป9นำเคร,�องม,อห์ร,อสิ่,�อที่��จิะนำ�าเราไปสิ่"�ที่างช่�ว�ต่ ค,อ สิ่,�อที่��จิะนำ�าเราไปสิ่"�ความไม�ต่าย

Page 11: Ma Rut Lecture

“ ช่�ว�ต่ไม�พัอก็�บต่�ณห์า เวล้าไม�พัอก็�บความต่�องก็าร”

เวล้าจิะม�เที่�าไรก็�ขอให์�ค�ดีว�าพัอดี� ถู�าเราค�ดีว�าไม�พัอแสิ่ดีงว�าเราม�ต่�ณห์า

ผู้"�ประเสิ่ร�ฐิ ค,อ คนำที่��จิ�ต่ใจิสิ่ะอาดี สิ่งบ ม�เมต่ต่า เห์�นำความที่3ก็ข�ของผู้"�อ,�นำเห์ม,อนำความที่3ก็ข�ของต่�วฉัะนำ�(นำคนำที่��จิะเป9นำพัระไดี� ต่�องผู้�านำก็ารฝ่Jก็

เพัราะฉัะนำ�(นำบ�ณฑิ�ต่ก็�ค,อพัระ พัระก็�ค,อบ�ณฑิ�ต่ ผู้� ค,อ ความไม�ร" � (อว�ช่ช่า) ความม,ดี ถู�าผู้�มาสิ่อนำ ก็�จิะไม�สิ่ามารถูเป9นำพัระไดี� บ�ณฑิ�ต่ที่��แที่� ใครเข�าใก็ล้�แล้ะร" �สิ่+ก็เย�นำ พัระจิะให์�แสิ่งสิ่ว�าง

คนำที่��ย+ดีม��นำในำต่�วก็"ของก็" - นำ�าก็ล้�วบ�ณฑิ�ต่ที่��แที่� ต่�องดี�าเนำ�นำช่�ว�ต่ ดี�วยสิ่ต่�ป2ญญาต่�องร" �จิ�ก็

โล้ก็ต่ามที่��เป9นำจิร�ง 9

โล้ก็ค,ออะไร1. โล้ก็ค,อล้"ก็โล้ก็ ดีาวเคราะห์�ดีวงห์นำ+�ง2. โล้ก็ค,อ ความร" �สิ่+ก็นำ+ก็ค�ดี เราค,อโล้ก็ โล้ก็ค,อเรา

3. โล้ก็ค,อ ช่�ว�ต่4. โล้ก็ค,อ ความที่3ก็ข� ห์ร,อป2ญห์า เพัราะโล้ก็ห์มายถู+ง

อารมณ�ต่�าง ๆ ที่��เก็�ดีที่��จิ�ต่ ร�างก็ายเราไม�ต่�องก็าร อารมณ�โล้ก็ แบ�งเป9นำ 8 ประก็าร

1.โก็รธ อย"�ในำโล้ก็สิ่�ต่ว�นำรก็ เป9นำอาก็ารของก็ารร�อนำใจิ 2. เปรต่ อย"�ในำโล้ก็ของความอยาก็

Page 12: Ma Rut Lecture

3. สิ่�ต่ว�เดีร�จิฉัานำ จิ�ต่ใจิที่��ที่�าอะไรไปต่ามสิ่�ญช่าต่ญาณ4. โล้ก็ของอสิ่"รก็าย จิ�ต่ใจิอ�อนำแอ ข�างนำอก็เข�มแข�ง

ข�างในำอ�อนำไห์วเปร�ยบไดี�ก็�บมะต่"ม แข�งนำอก็อ�อนำในำโล้ก็ของอสิ่"รก็ายค,อ ก็ล้�วสิ่��งที่��ไม�ควรก็ล้�ว = ก็ล้�ว

ฟุ้@าร�อง ก็ล้�วความม,ดี ป>าช่�า ผู้�5. โล้ก็ของคนำ คนำค,อผู้"�ที่��ที่�างานำ อาบเห์ง,�อต่�างนำ�(า เพั,�อก็ารอย"�รอดีของช่�ว�ต่6. โล้ก็ของเที่วดีา ค,อจิ�ต่ใจิที่��สิ่นำ3ก็สิ่นำานำ จิ�ต่ใจิเปราะบาง

ก็ามาวจิร - เที่วดีาที่��บ�าก็าม7. โล้ก็ของพัรห์มม�ร"ป8. โล้ก็ของพัรห์มไม�ม�ร"ปพัรห์ม = ผู้"�ประเสิ่ร�ฐิ แบ�งเป9นำ 2 ประก็าร

พัรห์มม�ร"ป 1 ร"ปฌานำ สิ่ะสิ่มของต่�าง ๆ เล้�(ยงสิ่�ต่ว�ต่�าง ๆ เม,�อเก็�ดีแต่ก็ดี�บก็�จิะเก็�ดี

ที่3ก็ข�พัรห์ม ไม�ม�ร"ป 2. อร"ปฌานำ ห์ล้งความดี� ที่�าความดี�

เป9นำสิ่3ข แต่�ถู�าที่�าไม�ดี�เป9นำที่3ก็ข�โล้ก็ค,อความที่3ก็ข� บ�ณฑิ�ต่ต่�องออก็ไปจิาก็โล้ก็แล้ะอย"�

เห์นำ,อโล้ก็ที่�(งห์ล้ายเราจิ+งต่�องศ+ก็ษาให์�ร" �จิ�ก็โล้ก็ห์ร,อป2ญห์าว�าค,ออะไร มาจิาก็ไห์นำ

เห์ต่3ของความที่3ก็ข�มาจิาก็ความอยาก็ความที่ะยานำอยาก็ เป9นำสิ่ต่�ป2ญญา

10ต�ณห้� แบ'งเปี8น 3 ปีระก�ร

Page 13: Ma Rut Lecture

1. ก็ามต่�ณห์า ความอยาก็ไดี� ร"ป รสิ่ ก็ล้��นำ เสิ่�ยง สิ่�มผู้�สิ่

2. ภวต่�ณห์า ความอยาก็ม� อยาก็เป9นำ3. ว�ภวต่�ณห์า ไม�อยาก็ม� ไม�อยาก็เป9นำ

ต่�องล้ะต่�ณห์าที่�าห์นำ�าที่��ให์�ถู"ก็ต่�อง ไม�ห์ว�ง ไม�เป9นำ เย�นำต่ล้อดีก็าล้

สิ่มาธ� ป2ญญาที่างออก็ไปจิาก็โล้ก็ อร�ยมรรค - ที่างนำ�(ไก็ล้ไปจิาก็

ป2ญห์าเร��มที่��ที่�าความเห์�นำให์�ถู"ก็ต่�อง (ต่�วป2ญญา)ร" �ให์�ช่�ดี ปฏิ�บ�ต่�ให์�เป9นำ แล้�วใจิจิะเย�นำในำโล้ก็นำ�(ไม�ม�ใคร ห์ร,ออะไรที่��ไม�ใช่�ญาต่� เพัราะ

ม�นำเป9นำธรรมช่าต่�ปีระโยชน�ของก�รเจร�ญ์สุต�ด!ว้ยสุม�ธิ�1.สิ่3ขในำป2จิจิ3บ�นำขณะ2.สิ่ต่�ป2ญญาแห์ล้มคม3.ม�สิ่ต่�สิ่�มปช่�ญญะ4.สิ่�(นำก็�เล้สิ่ธรรมที่�(งห์ล้ายม�ใจิเป9นำให์ญ� ม�ใจิเป9นำประธานำ ม�ใจิประเสิ่ร�ฐิสิ่�าเร�จิดี�วยใจิใจิที่��เป9นำสิ่มาธ� สิ่งบ โปร�ง โล้�ง เก็ล้�(ยงบ�ญช่าให์� ก็าย วาจิา (ศ�ล้) เร�ยบร�อยจิ�ต่ ป2ญญาสิ่ว�าง ร" �เห์�นำสิ่��งต่�าง ๆ ต่ามที่��เป9นำจิร�ง: - ค�ดีดี� ดี� ที่�าดี� ดี�

Page 14: Ma Rut Lecture

ธรรมช่าต่�บร�สิ่3ที่ธ�C ไห์ล้เว�ยนำเปล้��ยนำไปโรคำ

1.โรคก็าย : - โรคเบาห์วานำ โรคห์�วใจิ เป9นำต่�นำ

11

2.โรคจิ�ต่ : - ซึ้+มเศร�า ห์"แว�ว ฯล้ฯ3.โรคว�ญญาณ เป9นำโรคโง� ค,อ โล้ภ โก็รธ ห์ล้ง จิะที่�าให์�เก็�ดีความเคร�ยดี แล้ะจิะสิ่�งผู้ล้ให์�เก็�ดีโรคที่างก็าย แล้ะ ใจิ ต่�อไป

จ�ต เด�มแทึ! ปีระภ�สุสุรบร�สิ่3ที่ธ�Cต่ามธรรมช่าต่�

เศร�าห์มอง เม,�อก็ระที่บก็�บสิ่��งแวดีล้�อม + ความไม�ร" �จิ�ต่ม� 2 ประเภที่1.สิ่งบ ม�อย"�ดี� (งเดี�ม2.ว3 �นำ ความไม�ร" �ว3 �นำ ร�อนำ ฟุ้3 @งซึ้�านำ เ ย� นำ สิ่งบ สิ่มาธ�จิ�ต่เศร�าห์มอง ที่�างานำไม�ดี� จิ� ต่ บ ร� สิ่3 ที่ ธ�C

ที่�างานำไดี�ดี�จิ�ต่อ�อนำแอ ที่�างานำไม�นำานำ จิ� ต่ ต่�( ง

ม��นำ ที่�างานำไดี�นำานำจิ�ต่เฉั,�อยช่า ที่�างานำไดี�นำ�อย จิ�ต่ ว� อ ง ไ ว

ที่�างานำไดี�มาก็* ที่ารก็ในำครรภ�มารดีา เป9นำสิ่�ญล้�ก็ษณ�ของ พัระอรห์�นำต่� *

Page 15: Ma Rut Lecture

ที่ารก็ บร�สิ่3ที่ธ�Cโดียธรรมช่าต่�พัระอรห์�นำต่� บร�สิ่3ที่ธ�Cโดียสิ่ต่�ป2ญญา

พัระอรห์�นำต่�จิ+งต่�างก็�บที่ารก็สุน�มช�ว้�ต

สิ่นำ�มเก็�ดีข+(นำในำเห์ล้�ก็ ที่�า ล้ายต่�วเห์ล้�ก็เองราคะ โที่สิ่ะ โมห์ะ เก็�ดีข+(นำในำคนำ ที่�าล้ายจิ�ต่

คนำที่��ม�เมต่ต่า เม,�อเข�าใก็ล้�แล้�วจิะเย�นำอ�น�สุงฆ์�ของก�รแผ่'เมตต� ( อานำ�สิ่งฆ� = ค3ณ

ประโยช่นำ� )1.ต่,�นำอย"�ก็�เป9นำสิ่3ข2.ห์ล้�บก็�เป9นำสิ่3ข3.ไม�ฝ่2นำร�าย4.เป9นำที่��ร �ก็ของห์ม"�มนำ3ษย�

12

5. เป9นำที่��ร �ก็ของห์ม"�อมนำ3ษย� : - เปรต่ อสิ่"รก็าย เดีร�จิฉัานำ6. เที่วดีาย�อมค3�มครอง เที่วดีาค,อคนำที่��ม�เที่วธรรม ค,อ ห์�ร�โอต่ต่�ปปะ ค,อ อายช่��ว ก็ล้�วบาป7. ปล้อดีภ�ยจิาก็อ�นำต่รายต่�าง ๆ 8. จิ�ต่เป9นำสิ่มาธ�ไม�ห์ว��นำไห์ว9. ห์นำ�าต่าผู้�องใสิ่10. ต่ายอย�างปก็ต่� ค,อ จิ�ต่บร�สิ่3ที่ธ�C แต่�ถู�าจิ�ต่เศร�าห์มดีเร�ยก็ว�า ต่ายโห์ง 11. ถู�าไม�บรรล้3ธรรมช่�(นำสิ่"งก็�เก็�ดีในำพัรห์มโล้ก็

“เมต่ต่าเขา เราเย,อก็เย�นำ ปองร�ายเขา เราร�อนำรนำ” “ ”

Page 16: Ma Rut Lecture

“เมต่ต่าค�(าจิ3นำโล้ก็”

โล้ก็ห์มายถู+ง ช่�ว�ต่ แล้ะ สิ่��งต่�าง ๆ ในำโล้ก็เมต่ต่า เก็�ดีจิาก็เราเห์�นำความที่3ก็ข�ในำใจิของคนำอ,�นำ ที่��เรา

เห์�นำความที่3ก็ข� ของคนำอ,�นำ เนำ,�องจิาก็เราเคยม�ในำใจิของเราแล้�ว แล้ะเราก็�ดี�บที่3ก็ข�ไปแล้�ว ฉัะนำ�(นำ เราต่�องให์�ความร�ก็เขา แล้ะให์�อภ�ยเขา

ห์ล้�ก็ในำก็ารดี"ภาพั อย�างนำ�อย 4 ประก็าร1.ดี"ว�าภาพันำ�(นำเป9นำภาพัอะไร2.ดี"ว�าภาพันำ�(นำม�องค�ประก็อบอะไรบ�าง3.ม�ความห์มายว�าอย�างไร4.นำ�ามาใช่�ดี�บที่3ก็ข�ห์ร,อแก็�ป2ญห์าช่�ว�ต่ไดี�อย�างไร

ช่�ว�ต่เปร�ยบเสิ่ม,อนำดีอก็ไม� ซึ้+�งเร��มจิาก็ ต่"ม ผู้ล้� บานำ เห์��ยว แห์�ง ดีอก็ไม�ดีอก็ไห์นำก็�ต่าม จิะต่�องเก็�ดีดีอก็สิ่3ดีที่�ายคนำก็�เช่�นำก็�นำ จิะต่�อง ต่ายที่3ก็คนำ ฉัะนำ�(นำ จิงเป9นำอย"� อย�าประมาที่ต่�องที่�าดี� ค�ดีดี� พั"ดีดี� ที่��นำ�� เดี�Aยวนำ�( เพัราะไม�ร" �ว�า ต่ายจิะเก็�ดีข+(นำเม,�อไร เพัราะก็ารสิ่ร�างแล้ะก็ารที่�าล้ายเก็�ดีข+(นำพัร�อมก็�นำ ก็ารเก็�ดีก็�บก็ารต่ายเก็�ดีข+(นำพัร�อมก็�นำจิงอย"�อย�างไม�ประมาที่ ไม�เผู้ล้อค�ดีช่��ว ที่�าช่��ว พั"ดีช่��ว ที่��นำ�� เดี�Aยวนำ�(ก็ารที่�าช่�ว�ต่ให์�สิ่ะอาดี เห์ม,อนำก็ารใช่�นำ�(า 3 ประก็าร

1. นำ�(าสิ่ก็ปรก็ = ก็ารที่�าความช่��ว 13

2. นำ�(าม�ก็ล้��นำ = นำ�(าห์อม

Page 17: Ma Rut Lecture

3. นำ�(าสิ่ะอาดี = ก็ารที่�าความดี�เว�นำช่��ว ที่�าดี� แล้�วไม�ต่�ดีในำความดี�ห์นำ�าที่��ของคนำ

1. ห์นำ�าที่��ต่�อพัระผู้"�เป9นำเจิ�า ร�ก็ เคารพั มอบช่�ว�ต่2. ห์นำ�าที่��ต่�อเพั,�อนำมนำ3ษย� ร�ก็เพั,� อนำมนำ3ษย� ช่�วยเห์ล้,อ

เก็,(อก็"ล้ว�ธ�แก็�ง�วง

1. นำอนำเล้ย คนำโง� ม�ป2ญญาที่ราม2. พั�จิารณา ห์าว�ธ�แก็�ง�วง ใช่�สิ่ต่�ป2ญญาสิ่�จิจิะ ก็ารดี�าเนำ�นำช่�ว�ต่ของบ�ณฑิ�ต่ ศษ.พัช่.

สิ่�จิจิะ= ความจิร�ง จิร�งสิ่มมต่�นำอก็จิร�งแที่� ในำ

1. ความจิร�งสิ่มมต่� - เป9นำเร,�องภายนำอก็ ค,อเร,�องม�สิ่มมต่�ข+(นำในำที่างสิ่�งคมเราต่�องศ+ก็ษา

ให์�เข�าใจิ 1.1 :- เราต่�องร" �ว�าเราม� พั�อ แม� ห์นำ�าที่��ของล้"ก็–

พั�อ แม� เป9นำคร"คนำแรก็–

พั�อ แม� ค,อ ธรรมช่าต่�ที่�(งปวงที่��เก็,(อก็"ล้ช่�ว�ต่เราอย"�–

พั�อ แม� ค,อผู้"�ให์�ช่�ว�ต่ เพัราะฉัะนำ�(นำ ที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�างที่��–

เก็,(อก็"ล้ช่�ว�ต่ให์�ก็�บเราเป9นำพั�อ แม� ของเรา แล้ะรวมถู+งพั�อแม�ที่��บ�านำดี�วย เพัราะฉัะนำ�(นำ เราต่�องเคารพัต่�อสิ่��งต่�างๆ ที่��ม�บ3ญค3ณก็�บเรา เช่�นำ ข�าว เราจิะก็ต่�ญญู"โดียก็�นำอาห์ารให์�ห์มดีจิานำ นำ��งให์�เร�ยบร�อย ถู�าจิ�าเป9นำต่�องย,นำก็�ย,นำไดี�โดียใช่�สิ่ต่�

ก็ต่�ญญู" = ร" �ค3ณ

Page 18: Ma Rut Lecture

ก็ต่เวที่� = ต่อบแที่นำค3ณนำ�(นำสิ่าสิ่มก็�นำ

14

ศ�ษย�ที่��ดี�ฟุ้2งดี�วยความเคารพั ค�ดีต่ามดี�วยความเคารพั พั�จิารณาดี�วยความเคารพั

ถู�าเราเป9นำล้"ก็ที่��ดี�ของพั�อ แม� ค,อ เป9นำล้"ก็ที่��ม�ก็ต่�ญญู" ก็ต่เวที่�

ที่�านำเล้�(ยงเรามา เราต่�องเล้�(ยงที่�านำต่อบคนำโง�เที่�านำ�(นำที่��โก็รธไม�เป9นำ แต่�คนำฉัล้าดีโก็รธเป9นำห้น!�ทึ�2ของลิ5ก

1.ที่�าให์�พั�อแม�ช่,�นำใจิ ไม�เป9นำล้"ก็ประเภที่นำมยานำฟุ้าดีอก็ ( ต่�ดีที่�(งก็�ไม�ไดี�เก็�บไว�ก็�ร�าคาญ )

ค,อ นำ�าความเดี,อนำร�อนำมา สิ่"�พั�อแม� 1.2 คร" พั�อแม�คนำที่�� 2

ต่�องต่อบแที่นำบ3ญค3ณ แม�แต่�ค�ดีโก็ธรก็�ไม�ก็ล้�าค�ดี

เดี�นำที่างไปสิ่"�เป@าห์มายที่��อาจิารย�ต่�องก็ารไดี�เป@าห์มายของ ศษ.พัช่. ค,อ พั�ฒนำาต่นำเอง คนำ สิ่�งคม

โล้ก็ เพั,�อให์�ต่นำ (คนำในำป2จิจิ3บ�นำ ค�ดีแคบ มองต่��า)

แล้ะคนำที่�(งโล้ก็ม�ความสิ่งบสิ่3ข โดียก็ารศ+ก็ษาเร�ยนำร" �ให์�ร" �แจิ�ง ร" �จิร�ง ในำที่3ก็สิ่��งต่ล้อดีเวล้า

จิ�ต่ใจิที่��เง�ยบสิ่งบ จิะไดี�ย�นำใบไม�ใบห์ญ�าพั"ดีจิาไดี�

Page 19: Ma Rut Lecture

ศษ.พัช่. ฟุ้2งดี�วยความเคารพั ค�ดีต่�อที่างช่�ว�ต่

ช่�ว�ต่ ม�เพั�ยงห์นำ+�งเดี�ยว ห์มายถู+ง ที่�(งห์มดีค,อธรรมช่าต่�คนำที่��เข�าใจิช่�ว�ต่ไดี� ที่�าให์�ห์ายบ�าไดี� ต่�องศ+ก็ษาธรรมช่าต่� ต่�องสิ่มคล้�อยก็�บธรรมช่าต่� ไม�เคยบ�นำไม�ว�า แดีดีออก็

ห์ร,อฝ่นำต่ก็ ไม�ร�าคาญห์ร,อห์ง3ดีห์ง�ดีต่�อปราก็ฎีก็ารณ�ต่�าง ๆ ที่�(งที่างสิ่�งคมแล้ะธรรมช่าต่�

เป9นำเก็ล้อก็�บธรรมช่าต่� ห์ล้อมต่�วเองเป9นำห์นำ+�งเดี�ยวก็�บธรรมช่าต่�ช่�ว�ต่ประก็อบดี�วยธาต่3 6 ค,อ ดี�นำ นำ�(า ล้ม ไฟุ้ อาก็าศ ว�ญญาณ

อาก็าศ - ที่��ว�าง ห์ร,อสิ่3ญญาก็าศดี�นำ นำ�(า ล้ม ไฟุ้ - เป9นำธาต่3ของร�างก็าย

15

อาก็าศธาต่3 - เป9นำธาต่3ที่��รองร�บธาต่3ที่�(งห์มดีธาต่3ว�ญญาณ ค,อ ธาต่3ใจิจิ�ต่ช่�ว�ต่มาจิาก็ดี�นำ แล้ะก็ล้�บไปสิ่"�ดี�นำ ไม�ม�จิ3ดีเร��มต่�นำที่�าไมเราต่�องศ+ก็ษาสิ่��งต่�าง ๆ เนำ,�องมาจิาก็เก็�ดีป2ญห์า

ข+(นำแล้�วว้�ฎีจ�กรก�รคำ!นห้�คำว้�มจร�งทึ�2ถู5กต!อง

ธรรมช่�ว� (Natural Phenomenal)

ปราก็ฎีก็ารณ�จิะเป9นำเช่�นำนำ�(ต่ล้อดีเวล้า

อว�ช่ช่า Ignorance

ธรรมช่าต่�

Page 20: Ma Rut Lecture

Natural Phenomenal คนำ (Problem)

Man & suffering

ว�ช่า Knowledge ก็ารศ+ก็ษา

ฝ่Jก็ฝ่นำ อบรม Research/Education

training

ศาสิ่ต่ร� ในำโล้ก็นำ�(ม� 2 ประเภที่1.คงที่��2.เปล้��ยนำแปล้งต่ล้อดีเวล้าแต่�ในำความเป9นำจิร�ง เปล้��ยนำแปล้งห์มดี

เม,�อเราไม�ร" � ก็�เก็�ดีม�ป2ญห์า จิ+งจิ�าเป9นำต่�องศ+ก็ษา ฝ่Jก็ฝ่นำ อบรม ก็�เก็�ดีความร" � ค,อ ว�ช่ช่า ซึ้+�ง ว�ช่ช่านำ�(ค,อ ธรรมช่าต่�

16

ก็ารศ+ก็ษา ศษ.พัช่. เพั,�อใช่�ความร" �ไปพั�ฒนำา ช่�วย ให์�คนำห์ายบ�า

ที่��ม�ป2ญห์าอย"�ในำที่3ก็ว�นำนำ�(เนำ,�องจิาก็เราไปสิ่นำใจิในำสิ่��งต่�าง ๆศษ.พัช่. ต่�องไม�ม�ความว�ต่ก็ก็�งวล้ เร�ยนำอย�างสิ่นำ3ก็สิ่นำานำ

ร�าเร�งเบ�ก็บานำก็ารศ+ก็ษาต่�องให์�ความร" �ต่� (งแต่�เดี�ก็ ให์�ร" �ว�า จิร�งแที่� จิร�งสิ่มมต่�

เป9นำอะไร

Page 21: Ma Rut Lecture

* ความร" �สิ่+ก็ว�าเป9นำเราไปสิ่วมที่�บในำสิ่��งที่��ม�ใช่�เรา * เก็�ดีป2ญห์า

เราสิ่��งไม�ไดี� เช่�นำ ผู้มห์งอก็ เป9นำ ปราก็ฏิก็ารณ�ธรรมช่าต่�

ในำที่างสิ่�งคมต่�วเราเป9นำของเราในำเม,�อต่�วเราไม�ใช่�ของเรา เราจิ+งไม�ห์ว��นำไห์วต่�อสิ่��งต่�าง ๆ :-

ดี�า ช่มสิ่��งต่�าง ๆ ม�นำจิะเป9นำอะไร เม,�อม�นำไดี�ที่�าห์นำ�าที่��เห์ล้�านำ�(นำแล้�ว เช่�นำ

คนำ คนำห์นำ+�งจิะเป9นำคร"ก็�ต่�อเม,�อสิ่อนำแล้�วเราไม�ไดี�เป9นำอะไรเล้ย แต่�เป9นำที่3ก็สิ่��งที่��เขาสิ่มมต่� ต่�องที่�าสิ่��งที่��

สิ่มมต่�ให์�ดี�ที่��สิ่3ดีช่�ว�ต่ - ก็าย เดี�นำที่างไปสิ่"�ความ เก็�ดี แก็� เจิ�บ ต่าย

- จิ�ต่ เดี�นำที่างไปสิ่"�ความไม�แก็� ไม�เจิ�บ แล้ะไม�ต่ายเปล้วเที่�ยนำล้ะล้ายแที่�งเปล้�งเป9นำแสิ่งอ�นำอ�าไพั ช่�ว�ต่มล้ายไป

เห์ล้,อสิ่��งใดีไว�ที่ดีแที่นำเราจิะอย"�ที่��ไห์นำก็�ต่ามไม�ม�ป2ญห์าที่�าประโยช่นำ�ไว�ต่ล้อดีเวล้า ที่�(ง

ต่�อต่นำเองแล้ะผู้"�อ,�นำ ไม�ควรปล้�อยให์�เปล้�าประโยช่นำ� เพัราะเวล้าที่��เราม�อย"�ม�นำสิ่�(นำล้งที่3ก็ขณะ

คนำที่��ที่�(ง นำ�(นำม�ก็ง�าย นำ�บว�า เล้ว แต่�คนำดี"ดีายนำ�(นำเล้วก็ว�าค�ดี พั"ดี ที่�า ที่3ก็ช่นำ�ดี ต่�องพั�ช่�ต่ความเห์�นำแก็�ต่�ว ที่�าให์�เก็�ดีโยช่นำ�

ต่�อต่นำเองแล้ะผู้"�อ,�นำจิ�ต่ไม�ต่าย ค,อ ไม�ที่3ก็ข�อ�ก็ต่�อไป ค,อช่�ว�ต่นำ�ร�นำดีร�สิ่��งต่�าง ๆ ม� ห์ร,อไม�ม� แล้�วแต่�เห์ต่3ป2จิจิ�ยก็ารเก็�ดี จิะเก็�ดีเม,�อม�ต่�วก็" แล้ะ สิ่�มผู้�สิ่ที่�(ง 5 ต่า ห์" จิม"ก็ ล้�(นำ

ก็าย

Page 22: Ma Rut Lecture

ศษ. พัช่. อย�าให์�ใครมาครอบง�าเรา เราต่�องศ+ก็ษา จิาก็ที่3ก็คนำ แล้ะนำ�ามาว�เคราะห์� แยก็แยะจิ�ต่ที่��ไม�ต่าย จิ�ต่ที่��สิ่งบ สิ่ว�างร�างก็ายที่��เดี�นำที่างไปสิ่"�ความแก็� เจิ�บ ต่าย ต่�องก็ารป2จิจิ�ย 2 ประก็าร

1.ป2จิจิ�ยแที่� ค,อ ป2จิจิ�ยที่��จิ�าเป9นำ ร�างก็ายขาดีไม�ไดี�ค,อ อาห์าร 2. ป2จิจิ�ยเที่�ยม ค,อ ป2จิจิ�ยที่��ช่�ว�ต่นำ�(ขาดีก็�ไดี� :- เคร,�องประเล้�า

ประโล้มใจิ17

อาห์ารอ�ค�วซึ้�ง อร�อยที่��ค3ณค�าพัล้�งงานำจิะสิ่"ญเสิ่�ย เม,�อเก็�ดีอารมณ�ป2จิจิ�ยแที่� ประก็อบดี�วย1.อาห์าร2.อาคาร3.อาภรณ� เร�ยบง�าย ประห์ย�ดี4.โอสิ่ถู5.อาก็าศ6.อ3ก็ที่ก็ (นำ�(า) 7.ออก็ก็�าล้�งก็าย8.อ3จิจิาระ9.อนำาม�ยสิ่�วนำบ3คคล้10.อนำาม�ยสิ่�วนำรวมป2จิจิ�ยเที่�ยม ม�ดี�งนำ�(1.มห์รสิ่พั2.ยาเสิ่พัต่�ดี

Page 23: Ma Rut Lecture

3.ก็ามารมณ�ต่ถูต่า = ม�นำเป9นำเช่�นำนำ�(นำ ก็าย

ว�นำค,นำก็ล้,นำสิ่�ต่ว� สิ่�(นำผู้�านำว�ยแต่�ถู"ก็แปรเปล้��ยนำไปร3ดีห์นำ�าเจิ�บป>วย เพัราะโรคร�าย ห์�(าห์��นำเสิ่มอนำาไม�ว�าเจิ�าห์ร,อข�า มอดีม�วยที่3ก็รายเก็�ดีเป9นำคนำ ก็�ต่�องที่นำ ให์�เขาดี�าจิะที่�าดี� ห์ร,อที่�าบ�า ถู"ก็ดี�าห์มดีที่�าซึ้,�อ ๆ เขาก็�ดี�า ว�าไม�คต่

18

ที่�าเล้�(ยวล้ดี เขาก็�ดี�า ว�าไม�ต่รงก็ระแสิ่ช่�ว�ต่

ต่ามก็ระแสิ่ ไปง�ายที่วนำก็ระแสิ่ ปล้าเป9นำว�ายที่วนำนำ�(าต่�ดีก็ระแสิ่ ไม�ต่�องต่ามห์ร,อที่วนำที่�นำก็ระแสิ่ ไม�ต่�องต่าม ที่วนำ ห์ร,อ ต่�ดี

ไปให์�พั�นำจิาก็ความม� ความเป9นำ

จิมก็ระแสิ่ คนำที่��จิมม�ก็ไม�ร" �แล้�วแต่�จิะมองว�าช่�ว�ต่ไปที่างไห์นำ

ใจย'อมชนะเขาว�าเรา เราอย�าโก็รธ ล้งโที่ษเขาต่�องโที่ษเรา ว�าใจิ ไม�เข�มแข�ง

Page 24: Ma Rut Lecture

เร,�องนำ�าโก็รธ แม�ว�า จิะมาแรงถู�าใจิแข�ง เห์นำ,อก็ว�า ช่นำะม�นำ

ธรรมะ อ3ปมาไดี�ก็�บนำ�(าฝ่นำที่��สิ่ะอาดีซึ้+�งสิ่ามารถูใช่�ไดี�สิ่ารพั�ดี ประโยช่นำ� จิะดี,�ม อาบ ที่�าอาห์าร ก็�ไดี�ที่3ก็อย�าง

คำว้�มอย�กอ�นำความอยาก็จิะระง�บ ดี�บล้งไดี�นำ�(นำม�ใช่� เพัราะเรา ต่ามสิ่นำองสิ่��งที่��อยาก็ให์�ที่�นำ ดี��งม�นำปองแต่�เพัราะต่�อง ฆ�าม�นำ ให์�บรรล้�ยใช่�ป2ญญา บงก็าร แที่นำร�านำอยาก็ความร�อนำ ไม�ม�มาก็ อย�าสิ่งสิ่�ย

19

ที่�(งอาจิผู้ล้�ต่ ก็�จิก็าร งานำใดี ๆให์�ล้�วงไป ดี�วยดี� ม�สิ่3ขเย�นำร�บร" � ร�บที่�า ร�บผู้ล้* ธรรม ค�ต่า ของที่�านำม�ล้าเรปะ * เป9นำห์นำ�งสิ่,อที่��โยงใย

บรรยายเก็��ยวก็�บสิ่ภาพัธรรมช่าต่�ให์�ความร" �แก็�ผู้"�อ,�นำให์�ผู้"�อ,�นำที่�าให์�ผู้ล้เก็�ดีก็�บผู้"�ที่�า

ใช่�เก็�นำ ก็�นำเก็�นำ พั"ดีเก็�นำ นำอนำเก็�นำ คนำนำ�(นำบาปบ�ณฑิ�ต่ ควรอย"�อย�างนำ�ก็ปราช่ญ� ปฏิ�บ�ต่�ต่�วอย�างผู้"�ที่รงศ�ล้

คนำที่��ว�าคนำอ,�นำ ม� 2 จิ�าพัวก็1. พัวก็ห์ว�งดี� ว�าเขาเพัราะห์ว�งดี�

Page 25: Ma Rut Lecture

2. พัวก็ระบาย ว�าคนำอ,�นำแล้�วร" �สิ่+ก็สิ่บายล้�ก็ษณะของปราช่ญ� ฟุ้2งให์�เต่�มห์" ดี"ให์�เต่�มต่า เจิรจิาให์�แห์ล้มคม

เปร�ยบไดี�ก็�บมห์าสิ่ม3ที่ร ก็ว�าง ล้+ก็ แล้�วที่�าต่�วให์�ต่��า1. เก็�ดีป2ญห์า ไม�ต่�องย�ายที่��อย"�ให์�เปล้��ยนำพัฤต่�ก็รรม2. ถู�าเก็�ดีป2ญห์าเร,�องปาก็ ก็� ห์3บปาก็ พั"ดีนำ�อย ม�ความห์มาย3. ถู�าม�ต่�าแห์นำ�งอ�านำาจินำ�อยอย�าบ3�มบ�ามในำก็ารแนำะนำ�าเราต่�อง

ขอโอก็าสิ่ก็�อนำ ถู�าม�ต่�าแห์นำ�งอ�านำาจิมาก็ก็ว�าขอโอก็าสิ่ จิะย��งให์ญ�เพั��มข+(นำ

4. ล้�ก็ษณะของนำ�ก็ปราช่ญ� เป9นำคนำฉัล้าดี ใจิก็ว�าง แม�เดี�ก็แนำะนำ�า ก็�ต่�องร�บฟุ้2ง แล้�วนำ�ามาพั�จิารณาใคร�ครวญ ดี�วยป2ญญา ถู�าจิร�ง ล้งม,อปฏิ�บ�ต่�เล้ยเพั,�อพั�สิ่"จินำ�ว�าจิร�งห์ร,อไม�

5. เราอย"�ก็�บคนำต่�องเข�าใจิคนำ เพัราะธรรมช่าต่�ของคนำ ถู�าไดี�ประโยช่นำ�เขาบอก็ว�า ดี� ถู�าเสิ่�ยประโยช่นำ� บอก็ว�าไม�ดี�

6. ไดี�ประโยช่นำ�ห์ร,อเสิ่�ยประโยช่นำ� ก็�ดี�ที่� (งนำ�(นำคนำที่��ม�ความที่3ก็ข� ค,อคนำโช่คดี� เพัราะว�าจิะไดี�ใช่�ป2ญญาดี�บที่3ก็ข�

บ3ญ ค,อ สิ่��งที่��ล้�างบาปไดี�บาป ค,อ ความเห์�นำแก็�ต่�ว

20

เวล้าที่�าบ3ญ อธ�ษฐิานำ ไปเล้�(ยงผู้"�ดี�ารงศาสิ่นำา เพั,�อให์�ศาสิ่นำาเจิร�ญ ดี�ารงอย"�ต่�อไป

ระด�บของบ ญ์ข�(นำที่�� 1 ว�ต่ถู3ที่านำ สิ่ล้ะความเห์�นำแก็�ต่�ว ช่�วยเห์ล้,อผู้"�อ,�นำ

2 เมต่ต่าที่านำ ก็ารให์�ต่�องเล้,อก็ให์�

Page 26: Ma Rut Lecture

3 ก็ารเห์�นำอนำ�จิสิ่�ญญา เห์�นำว�า ช่�ว�ต่แล้ะสิ่��งที่�(งห์ล้าย ไม�จิ�ร�ง เก็�ดี-ดี�บ เร,�อยไป

อย�าเป9นำอย"�โดียประมาที่เล้ย ว�นำค,นำล้�วงไป ๆ ถูามต่�วเองว�าเราที่�าอะไรอย"� จิงเป9นำอย"�โดียไม�ประมาที่ เถู�ดี ( ระว�ง ต่า ห์" จิม"ก็ ล้�(นำ ก็ายใจิ ) อย�าให์�อารมณ�ใดี ๆ มารบก็วนำใจิแล้�วช่�ว�ต่ของเราก็�จิะเย�นำ เม,�อช่�ว�ต่เย�นำแล้�วจิะใช่�ช่�ว�ต่ที่��เย�นำนำ�(ให์�เป9นำประโยช่นำ� แก็�ต่นำเอง แล้ะผู้"�อ,�นำ ครอบคร�ว สิ่�งคม โล้ก็

องคำ�ปีระกอบของปี<ญ์ห้�1. เราต่�องเห์�นำว�าเป9นำป2ญห์า2. สิ่��งนำ�(นำต่�องเก็��ยวข�องก็�บเรา3. เราต่�องก็ารแก็�ป2ญห์านำ�(นำ4. ต่�องแก็�ไดี�คนำม� 3 ก็ล้3�ม1.พั"ดียาก็ที่�ายาก็2.พั"ดียาก็ที่�าง�าย3.พั"ดีง�ายที่�าง�ายศ+ก็ษา 3 เร,�องห์ล้�ก็1. ก็ายภาพั - ร"ปร�างล้�ก็ษณะ No one can teach anyone anything in the

world.ไม�ม�ใครเก็�ดีจิาก็ก็ารเร�ยนำร" �เองจิะสิ่อนำอะไร แต่�ใคร ๆ ในำโล้ก็นำ�(

ไดี�

ดีอก็ไม�จิะบานำก็�บานำก็�เป9นำห์นำ�าที่��ของดีอก็ไม�ดีวงอาที่�ต่ย�ที่�าห์นำ�าที่��ของดีวงอาที่�ต่ย�

Page 27: Ma Rut Lecture

21

คร"ที่�าห์นำ�าที่��คร" ศ�ษย�ก็�ที่�าห์นำ�าที่��ศ�ษย�ก็ารม�เพั,�อนำดี� เที่�าก็�บ ที่�(งห์มดีของก็ารเร�ยนำร" �ห้น!�ทึ�2คำร5ปีฏิ�บ�ต�ต'อศิ�ษย�ม� 5 สุถู�น คำ1อ 1. แนำะนำ�าดี� แนำะให์�ที่�า ที่�าให์�ดี" อย"�ให์�เป9นำ (เป9นำแบบ)

2. ม�ก็ารอบรม3. ช่มล้"ก็ศ�ษย�4. ปFดีที่างช่��ว5. ต่�(งต่�วสิ่อนำเต่�มที่�� สิ่อนำเต่�มสิ่ต่�ก็�าล้�งความสิ่ามารถู ไม�

ปFดีบ�งเอาไว�1.แนำะนำ�าดี�สิ่��งที่��แสิ่ดีงให์�เห์�นำถู+งความเป9นำคร" ค,อ

1.สิ่อนำเร,�องช่�ว�ต่ ก็ารดี�าเนำ�นำช่�ว�ต่2.สิ่อนำเร,�องภาษา ฟุ้2ง พั"ดี อ�านำ เข�ยนำ เพั,�อให์�เป9นำเคร,�องม,อ

ในำก็ารค�นำห์าความร" � ความจิร�ง3. สิ่อนำอาช่�พั ห์าป2จิจิ�ยมาเล้�(ยงช่�ว�ต่ ช่�ว�ต่เป9นำป2จิจิ�ย

พั,(นำฐิานำความสิ่3ข ม� 4 ระดี�บ

1.สิ่3ขจิาก็ก็ามค3ณ2.สิ่3ขจิาก็ ล้ะก็ามไดี�3.สิ่3ขจิาก็ ฌานำ (ที่�าใจินำ��ง)

4.สิ่3ขจิาก็ นำ�พัพัานำ สิ่3ขที่��มาจิาก็สิ่ต่�ป2ญญาร" �แจิ�งเห์�นำจิร�งในำที่3ก็สิ่��งต่ล้อดีเวล้า (ว�ป2สิ่นำา)

คร" ค,อ ก็�ล้ยาณม�ต่ร

Page 28: Ma Rut Lecture

2. ก็ารอบรม ที่�าให์�แห์�ง แล้ะร�ก็ษาสิ่ภาพั3. ช่มล้"ก็ศ�ษย� ไม�เปร�ยบเที่�ยบก็�นำในำก็ล้3�ม เพัราะว�า Absolute Zero

4. ปFดีที่างช่��ว ให์�สิ่ต่� ไม�ก็ล้�บไปที่�าอ�ก็How to enjoy the rest of your life

ม�ว�ธ�ใดีที่��ที่�าให์�ช่�ว�ต่ที่��เห์ล้,อไม�ที่3ก็ข� 22

อย"�ก็�บใคร ที่��ไห์นำ เม,�อไร ไม�ที่3ก็ข�ความที่3ก็ข� นำ�าก็ล้�วก็ว�า ความต่าย

ม�ห์ล้ายคนำ ฆ�าต่�วต่าย เพั,�อห์นำ�ที่3ก็ข�ต่ายก็�อนำต่าย = พั�นำที่3ก็ข�ไดี�ดี�วยสิ่ต่�ป2ญญาห้น!�ทึ�2ศิ�ษย�ปีฏิ�บ�ต�ต'อคำร5 5 สุถู�น

1. ศร�ที่ธา - เช่,�อม��นำ 2. เคารพั ก็าย วาจิา ใจิ ที่�(งที่างสิ่�งคม แล้ะสิ่�จิธรรม3. เช่,�อฟุ้2ง4. ต่�(งใจิเร�ยนำ ใจิม�สิ่มาธ� ไม�วอก็แวก็5. เพั�ยรช่�วยเห์ล้,อ

ศร�ที่ธา ดี�วยป2ญญา ใจิเป9นำสิ่มาธ� ความสิ่3ขอว�ช่ช่า

คร" ค,อ ผู้"�เปFดีเผู้ยความจิร�งของช่�ว�ต่ คร"ค,อความจิร�งคร" ม� 2 ช่�(นำ ค,อ ที่��เป9นำคนำ แล้ะ สิ่�จิธรรมดี�า ค,อ ก็ารช่�(ข3มที่ร�พัย�ให์�

ไม�ม�มนำ3ษย�ใดีอาจิเปFดีเผู้ยสิ่��งใดีแก็�เธอไดี� นำอก็จิาก็สิ่��งที่��ไดี�นำอนำซึ้มเซึ้าอย"�ก็�อนำแล้�ว ในำขณะร3 �งอร3ณแห์�งป2ญญาของเธอเอง คร"ให์�แต่�ความเช่,�อม��นำ แล้ะความร�ก็แก็�ศ�ษย�

Page 29: Ma Rut Lecture

ดี�วยเห์ต่3นำ�( เธอต่�องเร�ยนำดี�วยต่�วเอง คร"เป9นำเพั�ยงผู้"�ช่�(ที่าง สิ่�วนำก็ารเดี�นำที่างแล้ะก็ารค�นำพับห์ร,อก็ารไปถู+งเป@าห์มายปล้ายที่างเป9นำห์นำ�าที่��ของเธอ

ว�ฎีจิ�ก็รก็ารค�นำห์าความจิร�งที่��ถู"ก็ต่�อง

23

ปราก็ฏิก็ารณ�จิะเป9นำเช่�นำนำ�(ต่ล้อดีเวล้า

Natural Phenomena ปราก็ฏิก็ารณ�ธรรมช่าต่�

Reliableknowledge ignorance =

อว�ช่ช่า

ResearchEducation man /

Problem

you shall know the truth and the truthshall make you freeว�ช่าก็าร (Academic) ค,อ ความร" � ความจิร�งที่��ถู"ก็ต่�อง เช่,�อ

ถู,อไดี� ซึ้+�งอย"�ในำร"ปที่ฤษฎี� ที่��ช่�(ก็ารปฏิ�บ�ต่� แล้ะผู้ล้ของก็ารปฏิ�บ�ต่�

Page 30: Ma Rut Lecture

ว�ช่าก็าร ที่��เป9นำที่ฤษฎี� ค,อ ข�อความ ห์ร,อถู�อยค�าที่��อธ�บายปราก็ฏิก็ารณ� ของธรรมช่าต่� ต่ามที่��เป9นำจิร�ง อย�างถู"ก็ต่�อง ม�ก็ารแสิ่ดีงเห์ต่3แล้ะผู้ล้ ที่นำต่�อก็ารพั�สิ่"จินำ�

ความสิ่3ข 4 ระดี�บ1.สิ่3ข (สิ่3ก็) จิาก็บร�โภคก็าม

ความสิ่3ขที่��เก็�ดีจิาก็ เพัศรสิ่ เปร�ยบเสิ่ม,อนำ สิ่3นำ�ขที่��เเที่ะก็ระดี"ก็แห์�ง ๆ แล้�วอร�อย นำ�(าล้ายต่�วเอง ถู�าแที่ะพัล้าดี ก็�จิะก็�ดีปาก็ต่�วเอง ไม�ต่�างอะไรก็�บ คนำเสิ่พัก็าม ซึ้+�งเป9นำสิ่3ขห์ยาบ สิ่3ขสิ่ก็ปรก็

ก็ามค3ณ / ก็ามอารมณ� บ�าว"บเดี�ยว คนำที่��วไป ใช่� Ego – centric ค,อต่�วเองเป9นำศ"นำย�ก็ล้าง

ธรรมช่าต่� ค,อ สิ่��งที่�(งห์ล้ายที่�(งปวง2.สิ่3ขจิาก็ ล้ะก็าม

24

3. สิ่3ขจิาก็ ฌานำ4. สิ่3ขจิาก็ สิ่�(นำก็�เล้สิ่ทึ กข� 5 อย'�งของผ่5!ห้ญ์�ง

1.ที่3ก็ข�จิาก็ก็ารต่�(งที่�อง2.ที่3ก็ข�จิาก็ก็ารคล้อดี3.ที่3ก็ข�จิาก็ก็ารเล้�(ยงดี"บ3ต่ร4.ที่3ก็ข�จิาก็ก็ารเอาใจิสิ่าม�5.ที่3ก็ข�จิาก็ก็ารสิ่ก็ปรก็เวล้าไม�สิ่บายใจิอะไร สิ่� �งให์�ย�ก็ษ�ไต่�ห์ล้�ก็ ค,อก็�าห์นำดีล้ม…

ห์ายใจิ จิม"ก็ สิ่ะดี,อที่3ก็ข�ที่��เก็�ดีจิาก็จิ�ต่ เม,�อเห์�นำผู้�ดี จิาก็ผู้�สิ่สิ่ะ

Page 31: Ma Rut Lecture

สิ่��งใดีที่��ที่�าให์�มนำ3ษย�ต่ก็ต่��า เร�ยก็ว�า ห์ายนำะธรรม ไม�เร�ยก็ว�า ว�ฒนำธรรม ก็ามค3ณที่�าไมจิ+งม�มาก็ เนำ,�องมาจิาก็ ห์าให์�ง�าย

ล้"ก็ ค,อ ผู้"�อ�อนำแอก็ว�าผู้"�ที่��สิ่,บที่อดีสิ่ก็3ล้ ค,อ ความเป9นำมนำ3ษย�

ว�ต่ถู3 ต่�องใช่�ให์�เป9นำสิ่�ต่ว�โล้ก็ที่3ก็ช่นำ�ดี ต่�องก็ารสิ่��งเดี�ยวก็�นำ ค,อ ความสิ่3ข

สิ่��งที่��ค�ดีจิะเป9นำอย�างไรก็�ไดี� แต่�ต่�องเช่,�อปราก็ฏิก็ารณ�ที่��เป9นำจิร�งว�จิารณ� - อธ�บายปราก็ฏิก็ารณ�ที่��เป9นำจิร�ง ไม�ม� อคต่� (bias)

ประจิานำ เป9นำความร" �สิ่+ก็ของบ3คคล้ว�าดี�ห์ร,อไม�ดี�–

เพัราะฉัะนำ�(นำ ก็ารว�จิารณ�ใครก็�ต่�องดี"แล้ะศ+ก็ษาในำดี� ไม�เช่�นำนำ�(นำ ก็�จิะก็ล้ายเป9นำก็ารประจิานำต่�วเอง

“ในำโล้ก็นำ�(ไม�ม�อะไรไม�ม�ค�า สิ่�าค�ญที่��ว�าเราไม�ม�ป2ญญาที่��จิะเห์�นำค�าม�นำ”

ให์�อย"�อย�าง เป9นำสิ่3ข อ��มใจิ สิ่ดีใสิ่ ร�าเร�ง เบ�ก็บานำ เห์ม,อนำดีอก็บ�วที่��อย"�เห์นำ,อนำ�(า

ก็ารร�บร" � มองเห์�นำ ไดี�ย�นำ เป9นำภาพัล้วง ให์�มองดี�วยสิ่ต่�ป2ญญา ช่�ว�ต่เล้,อก็เก็�ดีไม�ไดี� แต่�เล้,อก็ที่��จิะดี�ไดี�

เพัราะฉัะนำ�(นำ จิะเล้,อก็เป9นำ ก็ระถูางห์ร,อจิะเล้,อก็เป9นำ ก็ระโถูนำ25

ค�ดี / พั"ดี / ที่�า / …. ฯล้ฯ. อะไร ๆ ถู�า ใจิ ม�นำม�ก็�เล้สิ่ ม�นำจิะว�เศษ ๆ ไปไดี�อย�างไร

ค�ดี / พั"ดี / ที่�า / …. ฯล้ฯ. อะไร อะไร ถู�า ใจิ ม�นำสิ่�(นำก็�เล้สิ่

Page 32: Ma Rut Lecture

ม�นำก็�จิะว�เศษ ๆ ภายใจิจิ�ต่ใจิก็�เล้สิ่ ค,อ สิ่��งที่��ที่�าให์�ใจิม�วห์มอง

ห์ร,อ คนำที่��ที่�าอะไร ๆ ดี�วยอารมณ� คนำดี� จิะต่�องใช่�สิ่ต่�ป2ญญา ไม�ใช่�อารมณ�ก็�เล้สิ่ ไดี�แก็� ราคะ โที่สิ่ะ โมสิ่ะก็�เล้สิ่ ค,อ ผู้�ที่� (งห์ล้าย อย"�ไดี�เฉัพัาะที่��ม,ดี (อว�ช่ช่า)ม�ป2ญญาเก็�ดีข+(นำ ณ. ที่��ใดี ก็�เล้สิ่ จิะอย"�ไม�ไดี� ผู้"�ม�สิ่ต่�ป2ญญา ถู"ก็ต่�อง ค,อ ผู้"�ที่��อย"�ในำที่��แจิ�ง ผู้�ที่� (งห์ล้ายอย"�

ไม�ไดี�ก็ารอย"�เห์นำ,อ เห์นำ,อ – สิ่�ญช่าต่ญาณอย�างสิ่�ต่ว�

ความช่��ว ความดี�–

ก็�เล้สิ่ร�ก็ ช่��ว – , ก็ามค3ณความเห์�นำแก็�ต่�วอว�ช่ช่า

คนำโก็รธ จิะเห์�นำความโก็รธของผู้"�อ,�นำห์นำอนำพัร�ก็ จิะไม�ร" �ว�า พัร�ก็เผู้�ดีคนำอย"�ในำความที่3ก็ข�จิะไม�เห์�นำที่3ก็ข�ต่�ณห์า : อยาก็ไดี� - ภวต่�ณห์า ร"ป รสิ่ ก็ล้��นำ เสิ่�ยง สิ่�มผู้�สิ่

: อยาก็ม� เป9นำ ภวต่�ณห์า– –

: อยาก็ไม�ม� ไม�เป9นำ–

ความร" �สิ่+ก็ (feeling ) เวที่นำาอร�อย แสิ่ดีงว�าต่ก็เป9นำที่าสิ่ เวที่นำา ค,อ ความร" �สิ่+ก็

26

Page 33: Ma Rut Lecture

ที่าสิ่- จิ�ต่อ�อนำแอ- เคยช่�นำ- โง� (ignorance)

ที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�าง ที่��เก็�ดีข+(นำถู�าเป9นำก็ารต่อบสิ่นำองความร" �สิ่+ก็ แสิ่ดีงว�า ต่ก็เป9นำที่าสิ่

จิงที่�าที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�างดี�วยป2ญญา จิะไดี�ไม�ต่ก็เป9นำที่าสิ่ของความร" �สิ่+ก็

ป3ถู3ช่นำ = คนำที่��ม�ความห์นำา ความอยาก็ ต่��า จิะเสิ่พัที่�(ง ก็ายแล้ะใจิความต่�องก็ารของคนำม� 4 ระดี�บ 1. เสิ่พัที่�(งก็าย แล้ะใจิ

2. เสิ่พัที่างใจิ 3. เสิ่พัที่างก็าย แต่�ใจิไม�เสิ่พั ต่�อง

ที่�าห์นำ�าที่�� แต่� ไม� ห์ล้งไห์ล้ ม�วเมา ในำสิ่��งนำ�(นำ 4. ไม�เสิ่พัที่�(งที่างก็ายแล้ะใจิ พัระ

อรห์�นำต่�

คนำที่��ไดี�ร�บก็ารศ+ก็ษามาดี�แล้�ว เร�ยก็ว�า ก็�ล้ยาณช่นำนำ�ก็พั�ฒนำาช่3มช่นำ ต่�อง ต่�ดีก็ระแสิ่

ก็�(นำก็ระแสิ่อย"�เห์นำ,อก็ระแสิ่

ม�ช่�ว�ต่ที่��เร�ยบง�าย แล้ะประห์ย�ดีFix value = ค3ณค�าที่��ต่ายต่�วคนำเช่ย ๆค,อ คนำที่��ช่นำะถู�าแผู้�นำดี�นำสิ่�(นำช่าต่�ที่��เช่ย ๆ อย�างแต่�งานำเสิ่�ยเล้ยจิะดี�ก็ว�า

Page 34: Ma Rut Lecture

no gain without pain ไม�ม�ก็ารเปล้��ยนำแปล้งอะไรที่��ปราศจิาก็ความเจิ�บปวดี

อ�ปร�ย� = ไม�นำ�าร�ก็อบายม3ข 4

เมาเพัศ ห์มดีราคาเมาสิ่3รา ห์มดีสิ่�าค�ญ

27

เมาพันำ�นำ ห์มดีต่�วเมาเพั,�อนำช่��ว ห์มดีความดี�

นำก็อ�นำที่ร�ย� อ�นำที่ร�ย� = ร�างก็าย จิ�ต่ใจิ ผู้"�เป9นำให์ญ�อ�นำที่ร�ย�ที่� (ง 6 ต่า= จิ�ก็ข3นำที่ร�ย�

ห์" = โสิ่ต่�นำที่ร�ย�จิม"ก็ = ฆานำ�นำที่ร�ย�ล้�(นำ = ช่�ว�นำที่ร�ย�ก็าย = ก็าย�นำที่ร�ย�ใจิ = มนำ�นำที่ร�ย�

ค,อนำ�อง เอIย ค,อ นำก็อ�นำที่ร�ย� ปLก็ห์างยาวร� คาบช่�างสิ่ารให์ญ� พัอขย�บปLก็ข+(นำบ�นำ แผู้�นำดี�นำก็�ห์ว��นำไห์ว คาบช่�างสิ่ารให์ญ�ห์ว��นำไห์วไปที่�(งแผู้�นำดี�นำ โล้ก็ให์ญ�เอย

แผู้�นำดี�นำ จิ�ต่ใจิขย�บปLก็ ต่า พับก็�บสิ่��งต่�าง ๆ

“ที่3ก็สิ่��งที่��อย"�รอบต่�วเราม�ค3ณค�า อย"�ที่��ว�าเราจิะใช่�สิ่ต่�ป2ญญาเห์�นำค3ณค�าของม�นำห์ร,อไม�”

Page 35: Ma Rut Lecture

เสิ่พัสิ่3ดี - สิ่3ขสิ่3ดี = คนำที่��ม�ความสิ่3ขมาก็ไดี�มาจิาก็ก็ารเสิ่พัมาก็ ๆก็ารศ+ก็ษา ต่�องยก็ต่�วเองให์�พั�นำจิาก็ก็ารเปร�ยบเที่�ยบ

ใครร�ก็ใครช่�งช่�างเขา ใจิเราร�มเย�นำเป9นำพัอคนำประพัฤต่�ดี�ที่3ก็คนำ เป9นำคนำฉัล้าดีแต่�คนำฉัล้าดีที่3ก็คนำไม�ใช่�คนำดี� ที่3ก็คนำ

คนำดี� = คนำที่��ที่�าในำสิ่��งที่��ถู"ก็ต่�องคนำที่��ม�ความสิ่3ข ค,อคนำที่��ไม�ก็�าวร�าวสิ่��งต่�าง ๆ ในำโล้ก็นำ�(ล้�วนำเป9นำก็ล้าง จิะม�ความห์มายในำที่างบวก็

ห์ร,อล้บ ข+(นำอย"�ก็�บต่�วเราเองที่��ที่�าดี�วยความเต่�มใจิ ต่�(งใจิ ผู้ล้จิะออก็มาในำที่างบวก็แล้�วจิะที่�าให์�ม�ความสิ่3ข

อ3ปาที่านำ = ก็" + ของก็"คนำที่��เบ,�องานำ แสิ่ดีงว�า ไม�ร" �จิ�ก็ช่�ว�ต่ ไม�ร" �จิ�ก็งานำ เพัราะเอาก็"

เข�าไปที่�าเราต่�องร�ก็ แล้ะเข�าใจิเขา ไม�ห์ว�งอะไรจิาก็ใคร

28

อย�าถูามว�าเราจิะไดี�อะไร ให์�ถูามว�าเราจิะให์�อะไรแก็�เขา ไม�ระแวงแต่�ต่�องระว�ง

ม�ป2ญห์า เพัราะ ม� อ3ปาที่านำ (ค,อก็ารเข�าไปย+ดีถู,อว�าเรา เป9นำของเรา)

อ3ปาที่านำ มาจิาก็ต่�ณห์าอ3ปาที่านำ ที่�าให์�เก็�ดีที่3ก็ข� เพัราะไม�เข�าใจิช่�ว�ต่เวล้าเราม�ความที่3ก็ข� แสิ่ดีงว�า เราก็�าล้�ง โง� ในำเร,�องก็ารไม�ร" �จิ�ก็

ช่�ว�ต่

Page 36: Ma Rut Lecture

ความร" �สิ่+ก็ว�าเป9นำเรา ไม�สิ่งบที่�(งนำ�(ไม�ใช่�เรา จิะก็�อให์�เก็�ดีป2ญห์า

ร" � เข�าใจิ ที่�าไดี� เห์�นำผู้ล้ไดี�ก็ารที่�างานำพั�ฒนำาต่�องที่�าต่ามที่�� เขาต่�องก็าร (Felt

needs) แต่� ความต่�องก็ารของเขานำ�(นำต่�องถู"ก็ต่�อง แล้ะใช่�ห์ล้�ก็ความ

ก็ล้มก็ล้,นำ (Hamony)

จิ�ต่ที่��ห์ว��นำไห์วค,อจิ�ต่ที่��เป9นำก็"คนำสิ่�วนำให์ญ� ม�ก็จิะเป9นำคนำดี�ใจิ จิะก็ล้�บไปที่3ก็ข�อ�ก็แต่�คนำใจิดี� จิะไม�ก็ล้�บไปที่3ก็ข�อ�ก็ แสิ่ดีงว�าม�ความสิ่3ขที่��ย� �งย,นำ

= แที่�จิร�งก็ารพั�ฒนำาที่��ย� �งย,นำ ห์มายถู+ง ไม�ต่�องก็ล้�บไปแก็�ป2ญห์า

จิาก็ผู้ล้ของก็ารพั�ฒนำาอ�ก็

คำนม� 5 ปีระเภทึก็ล้3�มที่�� Give (%) Take (%)

ระดี�บ 1 0 100 เห์�นำแก็�ต่�วจิ�ดี 2 25 75 เห์�นำแก็�ต่�วมาก็ 3 50 50 เห์�นำแก็�ต่�ว

พัอใช่� 4 75 25 เห์�นำแก็�ต่�ว

นำ�อย คนำเคารพัยก็ย�องแล้�ว 5 100 0 ไม�เห์�นำ

แก็�ต่�ว = ห์มดีความเห์�นำแก็�ต่�ว

Page 37: Ma Rut Lecture

ช่�ว�ต่ที่��ถู"ก็ต่�อง - ก็าย ถู"ก็ต่�องในำที่3ก็อ�ร�ยาบที่ ค,อ เดี�นำ ย,นำ นำ��ง นำอนำ

ก็ารศ+ก็ษา ที่�าให์�เก็�ดีความร" � ความร" �นำ�าไปสิ่"�ความจิร�ง ความจิร�งนำ�าไปสิ่"�ก็ารปฏิ�บ�ต่� แล้�วจิะนำ�าไปสิ่"�อ�สิ่รภาพั

ความที่��พั�ฒนำาแล้�ว จิะเป9นำคนำที่��จิ�ดีสิ่��งแวดีล้�อมคนำที่��ดี�อยพั�ฒนำา ห์ร,อก็�าล้�งพั�ฒนำา จิะถู"ก็สิ่��งแวดีล้�อมจิ�ดีเขา

29

อ�ร�ยาบถู 4ก็าย ป2จิจิ�ย 4 ก็ารค�ามนำ3ษย�

+ ที่าสิ่อาช่�พัที่��ถู"ก็ต่�อง อาช่�พัที่��ไม�ถู"ก็ต่�อง ค�า

ยาพั�ษ : สิ่��งเสิ่พัต่�ดีช่�ว�ต่ ที่��ถู"ก็ต่�อง จิ�ต่ - เห์�นำถู"ก็ ค�าอาว3ธ

- ค�ดีถู"ก็ ค�ดีดี�วยสิ่ต่�ป2ญญาที่��ถู"ก็ต่�อง1.ค�ดีที่��จิะออก็จิาก็ก็ามค3ณ2.ค�ดีไม�พัยาบาที่3.ค�ดีไม�เบ�ยดีเบ�ยนำ

- สิ่มาธ�ที่��ถู"ก็ต่�อง ต่�องเป9นำไปเพั,�อ ความสิ่งบ สิ่ะอาดี สิ่ว�าง

-สิ่มาธ�ที่��ไม�ถู"ก็ต่�อง ค,อ สิ่มาธ�ที่��เป9นำไปเพั,�อก็ารไดี�ก็ารเสิ่�ย

- สิ่ต่�ที่��ถู"ก็ต่�อง - ก็ายนำ�(ม�เพั�ยงช่��วคราวเที่�านำ�(นำ จิะเป9นำไปเพั,�อเบ,�อห์นำ�าย คล้ายก็�าห์นำ�ดี

Page 38: Ma Rut Lecture

- ร" �แจิ�งที่��ถู"ก็ต่�อง ที่3ก็สิ่��งล้�วนำเป9นำมายาไม�ย� �งย,นำ ปล้�อยวางแล้ะ

ว�างไดี�ก็ารพั"ดีที่��ถู"ก็ต่�อง - จิร�งม�ประโยช่นำ� ก็�อสิ่าม�คค� ม�เมต่ต่าก�รพ�ฒน�คำน

คนำ ห์มดีความเห์�นำแก็�ต่�ว เห์�นำแก็�ความถู"ก็ต่�องสิ่��งแวดีล้�อม เม,�อคนำ เห์�นำแก็�ความถู"ก็ต่�อง สิ่��งแวดีล้�อมก็�จิะถู"ก็ต่�อง

เราต่�องร" �ธรรมะ แล้ะม�ธรรมะดี�วย ค,อปฏิ�บ�ต่� ประก็อบดี�วย ค,อ สิ่มาธ� ป2ญญาธรรมะ - ศ�ล้ อย"�ที่��ก็าย

ศ�ล้ มาจิาก็ศ�ล้า = เย�นำ ห์นำ�ก็ แล้ะเป9นำปก็ต่�ค3ณสิ่มบ�ต่�ของศ�ล้1.ดี�งาม2.ที่�าง�าย

30

3.เปFดีเผู้ยไดี�4.ถู"ก็ใจิมนำ3ษย�

บ�วเห์นำ,อนำ�(า = ผู้"�ร" � ผู้"�ต่,�นำ ผู้"�เบ�ก็บานำเม,�อไรที่��ห์ย3ดีแสิ่วงห์าความถู"ก็ใจิ ก็�จิะพับก็�บความสิ่3ขที่��แที่�

จิร�งเพัราะว�าความถู"ก็ใจิ เม,�อพับแล้�วก็�จิะก็ล้�บไปเป9นำความไม�ถู"ก็ต่�องอ�ก็

Page 39: Ma Rut Lecture

ค,อความจิร�งที่��ม�อย"�Instincts (สิ่�ญช่าต่ญาณ) จิะถู"ก็ข�ดีเก็ล้าดี�วย Socialization and social processสิ่�ญช่าต่ญาณ มาจิาก็ สิ่�ง + ช่าต่ + ญาณ

ร�วม พัร�อม เก็�ดี ร" �สิ่�ญช่าต่ญาณ = สิ่��งที่��ร" �มาพัร�อมก็�บก็ารเก็�ดี

“ก็ารศ+ก็ษา ค,อ ก็ารแสิ่วงห์าความดี� ความงาม ” - โสิ่เครต่�สิ่“ก็ารศ+ก็ษา ที่�าให์�บ3คคล้ม�ค3ณค�า มาก็ก็ว�าที่��ที่�าให์�ม�ที่�ก็ษะที่าง”

เที่คนำ�ค”

สิ่��งสิ่�าค�ญที่��ที่�าให์�เก็�ดีป2ญห์า ค,อ นำ�สิ่�ยเก็�าก�รเปีลิ�2ยนแปีลิงน�สุ�ยเก'� ( ทึ�2ทึ��ผ่�ดม�น�น )

ย�กกว้'� ก�รสุร!�งน�สุ�ยให้ม' ทึ�2ถู5กต!อง

แต่�ถู�า เราที่3�มเที่ที่�(งช่�ว�ต่ จิ�ต่ใจิ ที่��จิะ ค�ดี พั"ดี ที่�า แต่�สิ่��งที่��ถู"ก็ต่�อง ที่3ก็อ�ร�ยาบดี ไม�ช่�านำ�สิ่�ยเก็�าที่��ไม�ถู"ก็ต่�องก็�ค�อย ๆ เล้,อนำไปแล้ะนำ��นำค,อ นำวช่�ว�นำ “ ” (ช่�ว�ต่ให์ม�) ที่��เราต่�องก็าร

เม,�อเราที่3�มเที่แล้�ว ความสิ่3ขก็�จิะปราก็ฎีก็ารศ+ก็ษา ต่�องศ+ก็ษาที่�� ต่�วช่�ว�ต่จิร�ง ๆ

ใจิดี� ค,อ ใจิที่��ถู"ก็ต่�อง ใจิที่��สิ่งบ สิ่ะอาดีเม12อ ถู5กด'� ให์�ค�ดีดี�งนำ�(

- จิ�ต่ใจิห์ว��นำไห์ว ? ที่ดีสิ่อบจิ�ต่ใจิ- ม�ข�อบก็พัร�อง ? เ ข า ช่�(

ข3มที่ร�พัย�ให์�- ผู้"�ที่��ดี�าเราเขาไม�สิ่บาย ? ไดี�บ3ญฟุ้ร� ๆ

Page 40: Ma Rut Lecture

ที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�างไม�ไดี�เป9นำอย�างเราว�า แต่�ม�นำเป9นำไปต่ามก็ฎีธรรมช่าต่�

31

โรคเคร�ยดี มาจิาก็ โรคโง�ที่างใจิ

เม,�อม�อะไรมาก็ระที่บ ถู�าสิ่ต่�ดี� ไม�ต่�องที่นำ สิ่ต่�ไม�ดี� ต่�องที่นำ

….จงร5!จ�กตนเอง….

จิงร" �จิ�ก็ ต่�วเอง ค�านำ�(ห์มายว�าค�นำพับ แก็�วไดี� ในำต่�วที่�านำ (แก็�ว = ใจิดี�)ห์านำอก็ต่�ว ที่�าไม ให์�ป>วยก็ารดีอก็บ�วบานำ อย"�ในำเรา อย�าเขล้าไปในำดีอก็บ�ว ม�มณ� ที่��เอก็อ3ต่ม�เพั,�อมนำ3ษย� ค�นำห์า มาให์�ไดี�ก็ารต่ร�สิ่ร" � ห์ร,อร" � สิ่��งใดี ๆล้�วนำมาจิาก็ ความร" � ต่�วสิ่"เอง !

ว�ที่ยาศาสิ่ต่ร� , เที่คโนำโล้ย� ไม�ใช่�สิ่��งที่��เล้ว แต่�ม�นำจิะเล้ว เม,�อนำ�าไปต่อบสิ่นำองก็�เล้สิ่ ต่�ณห์า ของคนำ

ธรรมะ ค,อ ความจิร�ง ความถู"ก็ต่�อง

you hear you forget สิ่��งที่��ไดี�ย�นำล้,มง�ายyou see you remember สิ่�� ง ที่�� เ ห์� นำ จิ ะ จิ�า

ต่�ดีต่า

Page 41: Ma Rut Lecture

you do you know สิ่��งที่��ปฏิ�บ�ต่�จิะร" �แจิ�งเห์�นำจิร�ง

ที่�(งช่��ว ที่�(งดี� อ�ปร�ย� (ไม�นำ�าร�ก็) เที่�าก็�นำ

สิ่มถูะ = สิ่งบ ก็าย ใจิ

ไม�ม� ว��งห์า ไดี�มา ว��งห์นำ�

32

ที่�าห์นำ�าที่�� ไม�ห์ว�ง ไม�เป9นำ เย�นำต่ล้อดีก็าล้

ม� ศ�ล้ ม�สิ่มาธ� ม�ป2ญญา

ก็ารที่�าอะไร ไม�ควรไปข+(นำอย"�ก็�บ ความค�ดี + ความร" �สิ่+ก็ของผู้"�อ,�นำ

แต่�เราต่�องที่�าห์นำ�าที่��ให์�ถู"ก็ต่�อง

คนำที่��ไว�ใจิไดี� ค,อ คนำที่��ห์ย3ดีที่�าร�ายต่�วเอง แสิ่ดีงว�า ฝ่Jก็จิ�ต่มาอย�างดี�แล้�ว

เราไม�ควรดี"ถู"ก็ภ"ม�ป2ญญาของผู้"�อ,� นำ แต่�เราก็�ม�สิ่�ที่ธ�ที่��จิะใช่�ภ"ม�ป2ญญาของเราเอง

คนำต่ก็เป9นำที่าสิ่ว�ต่ถู3 คนำจิ+งสิ่ร�าง มล้พั�ษ ที่างสิ่�งคมว�ธ�แก็� พั�ฒนำาคนำให์�ม�ค3ณธรรม ม�ค3ณภาพั แล้ะม�จิ�ต่ใจิ ที่��ดี�

งาม แล้�ว เศรษฐิก็�จิ สิ่�งคม ก็ารเม,อง แล้ะสิ่��งแวดีล้�อม จิะดี�เองร�ช่นำ�วรรณ เวช่พัฤต่�

นำ า ย ก็ สิ่ ม า ค ม นำ� ก็ ว� จิ� ย ที่ า งสิ่�งคมศาสิ่ต่ร�

Page 42: Ma Rut Lecture

มลิพ�ษทึ�งสุ�งคำมสิ่าเห์ต่3

มนำ3ษย�ม�ความอยาก็ (desire) ต่ามแบบว�ฒนำธรรมต่ะว�นำต่ก็ 4 ดี�านำ ค,อ

1. อยาก็ม�เง�นำที่อง (money oriented)

2. อยาก็ม�ช่,�อเสิ่�ยง (prestige)

3. อยาก็ม�อ�านำาจิ (power needed)

4. อยาก็เสิ่นำ�ห์าที่างเพัศ (sex)

ที่างแก็� ที่�าล้ายความอยาก็ (desire) ที่างว�ต่ถู3มาสิ่ร�าง : ค3ณค�าที่างช่�ว�ต่ แล้ะจิ�ต่ใจิ

ว�ล้ล้ภ ปFยะมโนำธรรม ช่�างสิ่มาคมนำ�ก็ว�จิ�ยที่างสิ่�งคมศาสิ่ต่ร� ปLที่�� 2

ฉับ�บที่�� 2 ก็ย. – ต่ค. 2538

อ ปี�ทึ�น 4

33

1. ก็าม3ปาที่านำ - เห์ย,�อที่างอารมณ�2. ที่�ฎีฐุ3ปาที่านำ - ความค�ดีความเห์�นำของแต่�ล้ะบ3คคล้3. สิ่�ล้�พัพัต่3ปาที่านำ - ก็ารย+ดีม��นำถู,อม��นำในำก็ารประพัฤต่�

ปฏิ�บ�ต่�ของต่�ว4. อ�ต่ต่วาที่3ปาที่านำ - ก็ารย+ดีม��นำในำความเป9นำต่�วของต่�ว

เอง = ย�งห์ล้งว�า ต่�วก็" ของก็"ห์ล้�ก็ในำก็ารดี�าเนำ�นำช่�ว�ต่ ที่��ถู"ก็ต่�อง 10

10 Golden Rules1.เห์�นำถู"ก็ต่�อง ค,อ ม�จิ�ต่ที่��ว�าง สิ่งบ นำ��ง = ความสิ่3ขที่��แที่�จิร�ง

Page 43: Ma Rut Lecture

ร�ก็ษาจิ�ต่ไม�ให์�ห์ว��นำไห์ว ก็ระที่บแล้�วไม�ก็ระเที่,อนำ ปราศจิาก็มล้ภาวะ2.ค�ดีถู"ก็ต่�อง ไม�ค�ดีเข�าไปห์าก็าม3.พั"ดีถู"ก็ต่�อง ไม�พั"ดีให์�ไดี�มาซึ้+�งประโยช่นำ�ของต่�วเอง ไม�ก็�อให์�

เก็�ดีก็ารแต่ก็แยก็4.ที่�าก็ารงานำถู"ก็ต่�อง แล้ะดี�ที่��สิ่3ดี ในำขณะนำ�(นำ = ที่�าป2จิจิ3บ�นำให์�

ดี�ที่��สิ่3ดีที่3ก็เร,�องที่��ที่�า ต่�องที่�าดี�วยความเต่�มใจิ ต่�(งใจิ

5.เล้�(ยงช่�ว�ต่ถู"ก็ต่�อง6.ม�ความเพั�ยรถู"ก็ต่�อง

- เพั�ยรล้ะล้ะสิ่��งที่��ไม�ดี�- เพั�ยรสิ่ร�าง สิ่ร�างสิ่��งที่��ดี�งาม- เพั�ยรร�ก็ษา ให์�ความดี�เจิร�ญต่�อไป- เพั�ยรป@องก็�นำ ไม�ให์�สิ่��งที่��ไม�ดี�เข�ามาที่�าล้าย

7.ม�สิ่ต่�ถู"ก็ต่�อง ร" �ต่�วว�าในำโล้ก็นำ�( ที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�างเป9นำธรรมดีา8.ม�สิ่มาธ�ถู"ก็ต่�อง ม�ความสิ่งบ แล้ะเก็�ดีป2ญญา

ที่��เห์�นำอย"�นำ�(นำไม�ม�อะไร ที่��ไม�ม�อะไรนำ�(นำเต่�มไปห์มดี9.ม�ก็ารร" �แจิ�งที่��ถู"ก็ต่�อง ร" �เห์�นำสิ่��งต่�าง ๆ ต่ามที่��เป9นำจิร�ง10. ม�อ�สิ่ระที่��ถู"ก็ต่�อง ใจิม�อ�สิ่ระจิร�ง ๆ อย"�เห์นำ,อ ข�นำธ� 5 : ร"ป

รสิ่ ก็ล้��นำ เสิ่�ยง สิ่�มผู้�สิ่ถู"ก็ต่�อง = ไม�ถู"ก็ใจิ คนำพัาล้ถู"ก็ต่�อง = ถู"ก็ใจิบ�ณฑิ�ต่ค�ดีไดี�ที่�ล้ะเร,�อง

34

Page 44: Ma Rut Lecture

พั"ดีไดี� ที่�ล้ะค�าที่�าไดี�ที่�ล้ะอย�างจิงใช่�สิ่ต่� เล้,อก็ ค�ดี พั"ดี ที่�า แต่�สิ่��งที่��ถู"ก็ต่�อง แล้ะดี�ที่��สิ่3ดี

เถู�ดีช่�ว�ต่จิะอย"�เย�นำเป9นำสิ่3ขค�ดี พั"ดี ที่�า ที่��ถู"ก็ใจิ ก็�เล้สิ่นำอนำเสิ่�ยดี�ก็ว�า เพัราะที่�าให์�ค3ณค�า ของช่�ว�ต่ล้ดีล้ง

ของฝ�กจ�กสุว้นโมกข�อ�นำสิ่3รา เมร�ย ใครเสิ่พัต่�ดีพัาช่�ว�ต่ ม,ดีมนำ จินำฉั�บห์ายห์นำ+�งสิ่�นำที่ร�พัย� คนำนำ�(นำ พัล้�นำวอดีวายสิ่องอาจิต่าย เม,�อที่ะเล้าะ เพัราะความเมาสิ่ามอาย3สิ่�(นำ เพัราะโรคา พัยาธ�สิ่��คนำต่�าห์นำ� นำ�นำที่า พัาอ�บเฉัาห์�าห์นำ�าดี�านำ นำ�ก็ห์นำา เวล้าเมาห์ก็โง�เขล้า ป2ญญาห์ดี ห์มดีสิ่�(นำเอย

สิ่�งขาร ค,อ สิ่��งที่��ปร3งแต่�ง1.ก็าย ประก็อบดี�วย ดี�นำ นำ�(า ล้ม ไฟุ้ 2.จิ�ต่ ประก็อบดี�วย ค�ดี ร" �สิ่+ก็ นำ+ก็ ร" �ต่�วเราไม�ใช่�ต่�วเรา เราเป9นำเราเนำ,�องจิาก็สิ่มมต่� เราจิ+งที่�าห์นำ�าที่��ที่��สิ่มมต่�ข+(นำ เราจิ+ง ต่�องที่�า ก็�จิก็รรมที่3ก็ช่นำ�ดี เพั,�อช่�ว�ต่ความเห์�นำแก็�ต่�ว โดียใช่�ป2ญญา เห์นำ,อ สิ่�ญช่าต่ญาณ(เพัราะสิ่��งม�ช่�ว�ต่ที่�(งห์ล้ายม�

สิ่�ญช่าต่ญาณควบค3มอย"�)ใช่�เห์ต่3ผู้ล้ เห์นำ,อ อารมณ� (อารมณ�ค,อสิ่��งที่��จิ�ต่ปร3งข+(นำ)

Page 45: Ma Rut Lecture

ใช่�จิ�ต่ใจิ เห์นำ,อ สิ่��งแวดีล้�อมใครจิะที่�าอะไร เราต่�องเฝ่@าดี" แล้ะ ถู�าเห์�นำว�าผู้ล้ร�ายจิะต่ามมา เราต่�องให์�สิ่ต่�แต่�ไม�ต่�าห์นำ�เขา ถู�าเขาไม�เช่,�อ เราก็�ต่�องวางเล้ย ถู�าเราช่�วยเขาเต่�มความสิ่ามารถูแล้�ว

ใช่�ธรรม เห์นำ,อ อธรรมHere & now

35

How to enjoy the rest of your life ?จิะที่�าอย�างไรก็�บช่�ว�ต่ที่��เห์ล้,ออย"� ให์�ม�ความสิ่3ข

สิ่��งที่�(งปวง - ร"ปที่�(งปวงเม,�อต่า ถู+งเข�าก็�บร"ป จิ+งเก็�ดีก็ารร" �แจิ�งข+(นำที่างต่า แต่�ร" �

แจิ�งที่��ใจิโดียต่าเป9นำสิ่,�อร"ปที่�(งห์ล้าย เก็�ดีข+(นำช่��วขณะ แล้�วม�อย"�ในำขณะนำ�(นำ แล้ะม�

ก็ารเปล้��ยนำแปล้ง แล้ะ ดี�บไปในำที่��สิ่3ดี ค,อ ร"ปที่�(งห์ล้ายไม�จิ�ร�งฉัะนำ�(นำเราจิ+งต่�องร" �แจิ�งในำร"ปที่�(งห์ล้าย ก็ารศ+ก็ษา

ที่�าให์�เราร" �แจิ�งบ�ณฑิ�ต่ ไม�ก็ล้�ว แก็� ไม�ก็ล้�วต่าย

แต่� ก็ล้�ว ก็ารเก็�ดี ค,อ เก็�ดีสิ่��งต่�าง ๆ ในำความร" �สิ่+ก็แล้ะย+ดีถู,อว�าเป9นำเรา

เราไม�เป9นำอะไร แต่�ที่�าห์นำ�าที่��ต่ามที่��โล้ก็บ�ญญ�ต่� - พัระพั3ที่ธเจิ�าร"ปที่�(งห์ล้าย ม�นำจิะก็ระที่บที่��ต่า แต่�อย�าให์�ห์ว��นำไห์วที่��ใจิ- ห์"ที่�(งปวง- เม,�อห์"ก็�บเข�าก็�บเสิ่�ยง จิ+งเก็�ดีก็ารร" �แจิ�งข+(นำที่างห์"ก็ารศ+ก็ษา เคร,�องม,อพั�ฒนำาที่��ย�งต่�องพั�ฒนำา

ต่�องพั�ฒนำาดี�งนำ�(

Page 46: Ma Rut Lecture

1.จิ�ดีก็ารศ+ก็ษาให์�ถู"ก็ต่�องก็ารศ+ก็ษาจิะต่�องมาก็พัอ

2. อาศ�ย บ-ว-ร-สิ่ (บ�านำ ว�ดี โรงเร�ยนำ สิ่�งคม)

3. อาศ�ย ก็ารม�เพั,�อนำที่��ดี� (ก็�ล้ยาณม�ต่ร) ภายในำ = ใจิของเราเอง

ภายนำอก็4. ใจิเพัช่ร (อะต่�มมะยะต่า)5. อายช่��ว ก็ล้�วบาป6. ห์ล้�ก็ก็ารร" �แจิ�ง7. ถู"ก็ต่�องในำป2จิจิ3บ�นำขณะ8. สิ่�มผู้�สิ่โล้ก็ดี�วยสิ่�มมาสิ่ต่�9. อย"�เห์นำ,อ ก็ามค3ณ 5 (ไม�ห์ล้งในำร"ป รสิ่ ก็ล้��นำ เสิ่�ยง สิ่�มผู้�สิ่)

36

10. ปฏิ�บ�ต่�ธรรม ความถู"ก็ต่�อง“ ”

ต่�องม�ก็ารเต่ร�ยมก็าร ในำยามปก็ต่�ก็�อย�าประมาที่คนำที่��สิ่�(นำห์ว�ง แต่�ย�งไม�ป>วย ค,อคนำที่��ดี�าเนำ�นำช่�ว�ต่ดี�วยสิ่ต่�

ป2ญญา เราจิะห์ว�งให์�อะไรเป9นำอย�างที่��เราต่�องก็ารไม�ไดี�ป>วยแล้�วสิ่�(นำห์ว�ง ก็าย ใจิสิ่�(นำห์ว�งแล้�วป>วย = ใจิ ก็าย

ศิ�ตร5ของก�รพ�ฒน�1. Ignorance - ไม�ร" �2. selfishness - ความเห์�นำแก็�ต่�ว เก็�ดีจิาก็ความไม�ร" �

Page 47: Ma Rut Lecture

3. wrong habits - นำ�สิ่�ยที่��สิ่� �งสิ่�มมาผู้�ดี ก็ ร ะ ที่ บแล้�วก็ระเที่,อนำ4. weakness - ความอ�อนำแอ จิ�ต่อ�อนำแอ ต่�องเจิร�ญสิ่มาธ�ช่�ว�ต่ เห์ม,อนำ เร,อนำ�อยล้อยล้�องอย"�ในำมห์าสิ่ม3ที่รช่�ว�ต่ เปร�ยบดี�วย แสิ่งเที่�ยนำเก็�ดีก็�บดี�บวนำเว�ยนำ อย�างนำ�(ห์ม3นำวนำดี��งล้�อเก็ว�ยนำ ไม�ห์ย3ดี อย"�นำาใครเล้�าจิะช่�วยช่�( ห์�ก็ล้�อก็งก็รรม

พัระพั3ที่ธเจิ�า สิ่อนำเร,�อง ความที่3ก็ข� แล้ะก็ารดี�บที่3ก็ข�“ ”

คนำเห์�นำแก็�ต่�วอย"�ที่��ไห์นำก็�ไม�ม�ความสิ่3ขแที่�ก็ารพั�ก็ผู้�อนำ ก็าย เปล้��ยนำอ�ร�ยาบถู

ใจิ สิ่งบ ก็ระที่บแล้�วไม�ก็ระเที่,อนำค�นำห์าที่��พั+�งภายนำอก็จิะถู"ก็ห์ล้อก็เร,�อยไปความค�ดี ความเห์�นำถู"ก็ต่�อง ความที่3ก็ข�ก็�จิะห์มดีไปจิ�ต่ใจิของมนำ3ษย� ต่�องก็ารความสิ่งบ ความสิ่ะอาดีว�ญญาณ ต่�องก็ารความสิ่ว�างไม�ม�อ�ก็ขระต่�วใดีที่��ไม�สิ่ามารถูเป9นำค�ามนำต่�ไดี�ไม�ม�ราก็ไม�ช่นำ�ดีใดี ที่��ปราศจิาก็สิ่รรพัค3ณที่างยา

37

ไม�ม�คนำใดีที่��ไร�ซึ้+�งญาณว�เศษม�แต่�ผู้"�เข�าใจิ ความข�อนำ�(เที่�านำ�(นำ ซึ้+�งห์าไดี�ยาก็ความถู"ก็ต่�องค,อ ไม�เร�ยก็ร�องสิ่��งใดีให์�ไดี�อย�างใจิเราความดี�ใจิ ห์ร,อเสิ่�ยใจิ เป9นำเร,�องของอารมณ�

Page 48: Ma Rut Lecture

เม,�อคนำม�ความค�ดีที่��ก็ว�างข+(นำ ป2ญห์าก็�จิะเล้�ก็ล้งต่�นำเห์ต่3ของป2ญห์า ค,อ ความโง�ของมนำ3ษย�ที่3ก็สิ่��งเปล้��ยนำแปล้ง ความจิร�งอ�นำสิ่"งสิ่3ดีค,อสิ่�จิธรรมมานำะ = ความถู,อต่�ว สิ่ต่� = ร" �ที่�นำ

“A Man can never step in the same river twice”

ค3ณไม�สิ่ามรถู ก็ระโดีดีไปในำแม�นำ�(าเดี�มไดี�เป9นำคร�(งที่�� 2ที่�าใจิให์�ให์ม�อย"�เสิ่มอ สิ่งบ เย�นำ ต่ล้อดีก็าล้ให์�จิ�ต่ที่��ไม�ม�ก็" ดี"แล้ก็ายต่ล้อดีไปความค�ดีห์ย3ดีไม�ไดี� แต่�เปล้��ยนำไปค�ดีสิ่��งที่��ดี� ๆ ไดี�

ที่3ก็ช่�ว�ต่ต่�องพั+�งพัาอาศ�ยซึ้+�งก็�นำแล้ะก็�นำ ต่�องช่�วยเห์ล้,อ เก็,(อก็"ล้อนำ�สิ่งฆ�จิาก็ก็ารเดี�นำเจิร�ญสิ่ต่�

1.อาพัาธนำ�อย2.ช่�วยย�อยอาห์าร3.นำานำในำสิ่มาธ�4.ผู้ล้�ความเพั�ยร5.เซึ้�ยนำในำก็ารเดี�นำก็ารเห์�นำ ดี�วยสิ่ต่�ป2ญญา จิะม�ความให์ม�อย"�เสิ่มอความม,ดี แห์�ง อห์�งก็าร (ต่�วก็") มม�งก็าร (ของก็")นำ�(นำยาก็แก็�ก็ารบ3ก็ ที่ะล้วง ย��งก็ว�าความม,ดีเสิ่�ยอ�ก็อห์�งก็าร มม�งก็าร ที่�าล้ายไดี�ดี�วย แสิ่งแห์�งก็ารอ�อนำนำ�อม ถู�อมต่�วอย�างที่��สิ่3ดีอ�อนำนำ�อมต่�อความเป9นำจิร�ง ยอม ห์ย3ดี เย�นำคารวธรรม นำ�าสิ่"� อ�สิ่รภาพั

38

Page 49: Ma Rut Lecture

พัระราช่ดี�าร�สิ่พัระบาที่สิ่มเดี�จิพัระเจิ�าอย"�ห์�ว ร . 9 1.เดี�ก็ต่�องแสิ่วงห์าความร" � ใฝ่>ร" � ใฝ่>เร�ยนำ2.เดี�ก็จิะต่�องห์�ดีที่�างานำ เพั,�อฝ่Jก็ความอดีที่นำ แล้ะฝ่Jก็ก็ารช่�วย

ต่�วเอง3.เดี�ก็จิะต่�องห์�ดีที่�าความดี� เพั,�อที่��จิะช่�วยให์�ช่�ว�ต่ม�ความสิ่3ขห์าก็เราไม�ต่,�นำต่�วอย"�ที่3ก็ขณะช่�ว�ต่แล้�ว เราไม�สิ่ามารถู จิะพับ สิ่�จิธรรมไดี� จิาก็ ก็ร3ณา เร,องอ3ไร ก็3สิ่ล้าศ�ย 2524 . วาที่ะคานำที่� . ก็ที่ม. : เจิร�ญว�ที่ย�ก็ารพั�มพั�.

พ�ฒน�คำน มนำ3ษย�1.เก็�ง2.ดี�3.ม�ความสิ่3ข4.ก็ล้�า5.เช่,�อม��นำ6.ที่�นำโล้ก็7.เห์นำ,อโล้ก็

ศิ�ลิปีะในก�รฟั<งฟุ้2งอะไรให์�ช่�ดีถูนำ�ดีห์"ฟุ้2งให์�ร" �ฟุ้2งให์�เป9นำ เฟุ้@นำความห์มายฟุ้2งให์�ถู"ก็ ฟุ้2งก็�อนำต่อบ โดียแยบคายฟุ้2งดี�วยก็าย ในำฟุ้2งก็�นำนำ�(นำถู+งดี�

ฟุ้2งอะไรใคร�ครวญค�ดีดี�วยจิ�ต่ว�างฟุ้2งที่3ก็อย�างฟุ้2งที่3ก็คนำจินำถู�วนำถู��ฟุ้2งแล้�วที่�วงต่�ช่มเพั,�อเก็,(อวจิ�ฟุ้2งเช่�นำนำ�(ล้�วนำเล้อเล้�ศเก็�ดีป2ญญา

Page 50: Ma Rut Lecture

รศ. นำพั. เม,องที่อง แขมมณ�ฟั<งให้!เต&มห้5 ด5ให้!เต&มต� เจรจ�ต!องแห้ลิมคำมปี<ญ์ห้�ต!องแก!ได! แลิะแก!ได!ด!ว้ยปี<ญ์ญ์�

39

ต่ราบใดีที่��มนำ3ษย�พัยายามจิะเอาช่นำะธรรมช่าต่� มนำ3ษย�จิะประสิ่บป2ญห์า อย�างให์ญ�ห์ล้วงที่ร�พัยาก็รในำโล้ก็นำ�( ม�เพั�ยงพัอสิ่�าห์ร�บที่3ก็คนำ แต่�ไม�เพั�ยงพัอสิ่�าห์ร�บคนำโล้ภเพั�ยงคนำเดี�ยว

ราก็ฐิานำอ�นำม��นำคงที่��สิ่3ดีของสิ่�นำต่�ภาพั ค,อความร3 �งเร,องไพับ"ล้ย�ที่� (งสิ่าก็ล้

ใจิสิ่งบ พับความสิ่3ข ระว�งว�ญญาณเร�ร�อนำทึ�งห้ม12นลิ�( เด�นได!ทึ�ลิะก!�ว้คำนจะคำว้บคำ มตนเองได! คำนต!องม�ระเบ�ยบว้�น�ยจิ�ต่ใจิอ�อนำแอ : ห์ว��นำไห์ว ก็ระที่บแล้�วก็ระเที่,อนำ เนำ,�องจิาก็สิ่ต่�

อ�อนำแอ เม,�อสิ่ต่�อ�อนำแอ แล้�ว ป2ญญาก็�อ�อนำแอต่ามไปดี�วย จิ+งที่�าให์�ควบค3มต่นำเองไดี�ยาก็

“คนำเห์�นำแก็�ต่�ว จิะห์าความสิ่3ขไม�ไดี� แม�ขณะจิ�ต่เดี�ยว”

ไม�ดี�ใจิเม,� อเขาช่ม ไม�เสิ่�ยใจิเม,� อเขาดี�า ต่�องควบค3มต่นำเองให์�ไดี� ที่�าใจิให์�เป9นำก็ล้าง

แม�ที่��ย��งให์ญ� ค,อ ไต่รล้�ก็ษณ� (อนำ�จิจิ�ง = ความไม�จิ�ร�ง ที่3ก็ข�ง = ที่นำสิ่ภาพัไม�ไดี� อนำ�ต่ต่า = ไร�ต่�วต่นำ)

“ความจิร�งม�สิ่��งเดี�ยว นำ�ก็ปราช่ญ�ก็ล้�าวไว�ห์ล้ายโวห์าร”

คำนเร�เม12อเข!�ถู�งคำว้�มร5!แจ!ง ก�รพ5ดก&จะน!อยลิง ๆก็ารที่�างานำใดี ๆ ต่�องเป9นำไปเพั,�อก็ารพั�ฒนำา : นำ��นำค,อ ก็�จิก็รรมที่3ก็ช่นำ�ดี

Page 51: Ma Rut Lecture

ต่�องที่�าไป เพั,�อพั�ช่�ต่ความเห์�นำแก็�ต่�วอาก็ารที่างจิ�ต่ ค,อ สิ่�จิธรรม ก็ารร" �แล้ะเข�าถู+งความจิร�งเพั�ยงแต่�ห์ายใจิเข�าเที่�านำ�(นำ ความที่3ก็ข�ที่� (งห์ล้ายก็�ต่�(งอย"�ไม�ไดี�ช่�ว�ต่ไม�ต่าย แต่�ม�ก็ารเปล้��ยนำแปล้งจงใช!อด�ต เปี8นบทึเร�ยน สิ่��งที่��ไม�ดี�มาเป9นำอ3ที่าห์รณ�

สิ่��งที่��ดี�มาเป9นำแรงสิ่นำ�บสิ่นำ3นำคนำสิ่�วนำให์ญ� ใช่�ช่�ว�ต่ดี�วยอารมณ�ว�ก็ฤต่ก็ารณ�ก็�บโอก็าสิ่ เป9นำของค"�ก็�นำก็ารอ�านำที่��สิ่�าค�ญ ค,อ อ�านำต่�วเอง = จิ�ต่ใจิ อารมณ� ความค�ดีโปีรดอย'�ถู�มว้'�เร�จะได!อะไรจ�กใคำร แต'ให้!ถู�มว้'�เร�จะให้!อะไรแก'ใคำรบ!�ง

40

อ�านำ อ�านำดี�านำในำ ใจิต่�วเอง ผู้�ก็�เก็รง ย�ก็ษ�ก็�ก็ล้�วผู้� : ความม,ดี (ความไม�ร" �) ย�ก็ษ� : จิ�ต่ใจิที่��ไม�สิ่งบ ห์ว��นำไห์ว (ความที่3ก็ข�) ผู้"�ร �าย : ก็�เล้สิ่ (โล้ภ โก็รธ ห์ล้ง) เก็�ดีข+(นำเม,�อ ม�สิ่��งมาก็ระที่บถู�าเราไม�ม�ก็�เล้สิ่ ก็ารก็ระที่�า / ความประพัฤต่� ก็�จิะถู"ก็ต่�อง

ก็�เล้สิ่ ค,อ สิ่��งที่��ที่�าจิ�ต่ใจิเราเศร�าห์มอง เม,�อเก็�ดีก็ารก็ระที่บคนำม�ก็ง�ายนำ�(นำเล้วแล้�ว แต่�คนำดี"ดีายนำ�(นำเล้วย��งก็ว�าNo one can teach anyone anything in the

world.คำ�ดถู�งคำว้�มต�ย

Page 52: Ma Rut Lecture

เม,�อค�ดีถู+งความต่ายสิ่บายนำ�ก็ม�นำห์�ก็ร�ก็ ห์�ก็ห์ล้งในำสิ่งสิ่ารเก็�ดีเป9นำคนำต่�องค�ดีให์�ไดี� เร,�องวายปราณช่�ว�ต่เป9นำอย"�ต่�องที่�างานำดี�วยค3ณธรรม

“เม,�ออาล้�ยก็�บอดี�ต่ พัะวงก็�บอนำาคต่ ช่�ว�ต่ต่�องร�นำที่ดีในำป2จิจิ3บ�นำ

ขณะแห้'งช�ว้�ตขณะค�ดีดี� ความค�ดีร�าย เข�ามาไม�ไดี�ขณะพั"ดีดี� ก็ารพั"ดีร�าย เก็�ดีข+(นำไม�ไดี�ขณะก็ระที่�าดี� ก็ารก็ระที่�าร�าย เก็�ดีข+(นำไม�ไดี�

เราจิ+งควร เป9นำอย"� โดียไม�ประมาที่ ค,อต่�องระว�ง ไม�เผู้ล้อให์�สิ่��งร�ายเข�ามา ที่3ก็ขณะ ช่�ว�ต่ จิะเคยช่�นำ อย"�ก็�บสิ่��งดี�

นำาย 3 คนำ ของเรา ค,อ ก็�นำ ก็าม เก็�ยรต่�เราจิะที่�าสิ่��งที่��คนำที่��ว ๆไปที่�าไม�ไดี� ให์�เป9นำไปไดี�เจิร�ญ - ใช่�ก็�บจิ�ต่ใจิของมนำ3ษย�ก็�าวห์นำ�า - ใช่�ก็�นำที่��ว ๆ ไปว�ฒนำธรรม ม�ผู้ล้ต่�อเศรษฐิก็�จิ เช่�นำ แต่�งงานำ งานำศพั งานำ

เล้�(ยงต่�าง ๆ * ก็ารก็�าห์นำดีศาสิ่ต่ร�ต่�าง ๆ ข+(นำมาเนำ,�องจิาก็ มนำ3ษย�ม�ป2ญห์า

ป2ญห์าเก็�ดีจิาก็ความไม�ร" �ของมนำ3ษย� * 41

ศิ�สุตร�ทึ กศิ�สุตร� ม�จ�กปีร�กฏิก�รณ�ธิรรมช�ต� ซู�2งม�ห้น�2งเด�ยว้ แลิะแยกย'อยออกไปี

Page 53: Ma Rut Lecture

ปี<ญ์ห้�ของโลิก เก็�ดีมาจิาก็ว�ก็ฤต่�ก็ารณ�ของ ต่า ห์" ปาก็ เป9นำสิ่�วนำให์ญ�

ปFดี ปFดี ต่า อย�าสิ่อดีสิ่�ายให์�เก็�นำเห์ต่3 บางประเภที่ยอมที่�าบอดี ยอดีก็3ศล้

ม�วสิ่อดีร" � สิ่อดีเห์�นำจิะเป9นำคนำ เอาไฟุ้ล้นำ ต่นำไป จินำไห์ม�พัอง

ปFดี ปFดี ห์" อย�าให์�แสิ่� ไปฟุ้2งเร,�อง ที่��เป9นำเคร,�อง ก็วนำใจิ ให์�ห์ม�นำห์มอง

ห์ร,อเร�าใจิ ให์�ฟุ้3 @งซึ้�านำ พัาล้ล้�าพัอง ผู้�ดีที่�านำองคนำฉัล้าดี อนำาถูใจิปFดี ปFดี ปาก็ อย�าพั"ดีมาก็เก็�นำจิ�าเป9นำ จิะเป9นำคนำปาก็เห์ม�นำเขาคล้,�นำไสิ่� ต่�องเก็�ดีเร,�องเย��นำเย�อเสิ่มอไป ถู�าห์3บปาก็มาก็ไว� ไดี�แที่�งที่องถู�าม�ก็ารปFดีต่า ห์" ปาก็ ต่ล้อดีไป ก็�จิะไม�ร�บร" �อะไรดี�งนำ�(นำ ที่�านำพัระพั3ที่ธที่าสิ่ จิ+งแนำะแนำวที่างในำก็ารเปFดี ต่า ห์"

ปาก็เปFดี เปFดี ต่า ให์�ร�บแสิ่งแห์�งพัระธรรม (ความร" �อ�นำประเสิ่ร�ฐิ)

ย��งม,ดีค��า ย��งเห์�นำช่�ดี ถูนำ�ดีถูนำ�� สิ่มาช่�ก็มาก็ ย��งเห์�นำช่�ดี ถูนำ�ดีดี� นำ��ว�ธ�เปFดีต่า

ใจิ ใช่�ก็�นำมาเปFดี เปFดี ห์" ไดี�ย�นำเสิ่�ยง สิ่�าเนำ�ยงธรรม ที่�(งเช่�าค��าม�ก็�องไปในำโล้ก็ห์ล้�า ล้�านำ ล้�านำปL ฟุ้2งให์�

ช่�ดี เต่�มอ�ต่รา ค,อเสิ่�ยงแห์�งสิ่3ญต่า (ความว�างจิาก็ก็ารเข�าไปย+ดีถู,อ) ค�าสิ่3ดีใจิ

Page 54: Ma Rut Lecture

เปFดี เปFดี ปาก็ สิ่นำที่นำา พั"ดีจิา ธรรม ว�นำย�งค��า อย�าพั"ดีเร,�องเห์ล้วไห์ล้ พั"ดีแต่�เร,�องดี�บที่3ก็ข�

ไดี� โดียสิ่�จินำ�ย (ความจิร�งที่�(งห์มดี) ไม�เที่�าไร เราที่�(งโล้ก็พั�นำโศก็แล้เร,�องเห์ล้วไห์ล้ ค,อ ก็ารพั"ดี 4 อย�าง ค,อ

- พั"ดีเที่�จิ- ค�าห์ยาบ- สิ่�อเสิ่�ยดี- เพั�อเจิ�อ

ที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�างม�ประโยช่นำ� อย"�ที่��ว�าเราสิ่ามารถูใช่�สิ่ต่�ป2ญญาของเราในำก็ารก็ล้��นำก็รอง

42

ค3ก็ที่างอารมณ�(อ�ที่�ปป2จิจิยต่า ในำฐิานำะเป9นำ ปฎี�จิจิสิ่ม3ปบาที่)

ที่3ก็สิ่��งที่3ก็อย�างที่��เก็�ดี ม�เห์ต่3 แล้ะผู้ล้

Page 55: Ma Rut Lecture

ต่�องเว�ยนำเก็�ดี เว�ยนำต่าย ต่ามบ3ญบาปก็ว�าจิะที่ราบ ธรรมแที่� ไม�แปรผู้�นำไม�ต่�องเก็�ดี ไม�ต่�องต่าย สิ่บายคร�นำม�เที่�านำ�(นำ ใครห์าพับ จิบก็�นำเอย

อย�าเห์�นำก็งจิ�ก็ร เป9นำดีอก็บ�ว เห์�นำที่3ก็ข�เป9นำสิ่3ขเห์�นำไฟุ้ว�าเป9นำของเย�นำ เห์�นำก็ล้างค,นำว�าเป9นำก็ล้างว�นำ

จิะห์ล้3ดีออก็จิาก็ค3ก็ที่างอารมณ�ไดี� ต่�องที่�าในำสิ่��งที่��ถู"ก็ต่�องไม�ที่�าในำสิ่��งที่��ไม�ถู"ก็ต่�อง แล้ะอย"�เห์นำ,อสิ่��งที่��ถู"ก็ต่�อง

คนำเราจิะเป9นำอย�างไรก็�ต่�อเม,�อ เราไดี�แสิ่ดีงอาก็ารอย�างนำ�(นำไปแล้�ว

ก็ารศ+ก็ษา ต่�องที่�าให์�เก็�ดีร" �แจิ�งเห์�นำจิร�ง ในำที่3ก็สิ่��ง แล้ะที่3ก็เวล้า

“อดี�ต่เห์ม,อนำฝ่2นำ ป2จิจิ3บ�นำเห์ม,อนำคว�นำไฟุ้ อนำาคต่ก็�อย"�ไก็ล้

เราต่�องร�ก็ษาใจิให์�เก็ล้�(ยงเป9นำนำ�ร�นำดีร

43

องค�ประก็อบของป2ญห์าP (Problem) = C = Concern (E-A)ป2ญห์า = สิ่��งที่��เราเข�าไปเก็��ยวข�อง

1.สิ่��งนำ�(นำต่�องเก็��ยวข�องก็�บเรา2.เราต่�องเห์�นำว�าสิ่��งนำ�(นำเป9นำป2ญห์า3.เราต่�องก็ารแก็�4.สิ่��งนำ�(นำเราแก็�ไดี�

Page 56: Ma Rut Lecture

ป2ญห์าม� 2 ล้�ก็ษณะ ป2ญห์าภายในำ ป2ญห์าภายนำอก็

คำว้�มม� คำ ณคำ'�ห์ยก็จิะม�ค�า ต่�องเจิ�ยรไนำคนำ จิะม�ค�า ต่�องฝ่Jก็ต่นำก็ารฝ่Jก็ต่นำ = ก็ารบร�ห์ารช่�ว�ต่ที่�าห์นำ�าที่��ถู"ก็ต่�อง = ไม�ถู"ก็ใจิก็�เล้สิ่ถู"ก็ต่�องต่�(งแต่� ศร�ษะ - เที่�า

เช่�า - เย�นำ - ค��าถู"ก็ต่�องในำที่3ก็อ�ร�ยาบถูดี" ที่��นำ�� เดี�Aยวนำ�( !

คำว้�มสุ ข 4 ระด�บ1. สิ่3ข (สิ่3ก็) จิาก็บร�โภคก็าม2.สิ่3ข จิาก็ ล้ะก็าม3.สิ่3ข จิาก็ ฌานำ4.สิ่3ข จิาก็ สิ่�(นำก็�เล้สิ่ก็าม ค,อสิ่��งที่��มาบ�าบ�ดีความต่�องก็ารของเรา ที่�(งที่างดี�านำ

ห์" ต่า จิม"ก็ ล้�(นำ ก็าย ใจิ ก็าม เก็�ดีจิาก็ จิ�ต่ดี�าร�ค�ดี ค�ดีเม,�อ ต่าเห์�นำร"ป จิม"ก็ไดี�ก็ล้��นำ ห์" ไดี�ย�นำ ล้�(นำไดี�สิ่�มผู้�สิ่รสิ่ เป9นำต่�นำ

ความร" �สิ่+ก็ (เวที่นำา)44

อร�อย ความสิ่3ก็ต่ก็ เป9นำที่าสิ่1. จ�ตอ'อนแอ 2. เคำยช�น 3. โ ง'

(Ignorance)

Page 57: Ma Rut Lecture

สุ ขแทึ!จร�งต!องม�จ�กใจทึ�2ไม'ม�ก�เลิสุต่�องที่�าใจิให์�เห์ม,อนำใบบ�ว ที่��รองร�บนำ�(าไดี� แต่�นำ�(าไม�ต่�ดีใบบ�ว

จะม�คำว้�มสุ ขจ�กก�รลิะก�มสุ ข จ�ก ฌ�น - จ�กก�รฝDกสุม�ธิ�

สุ ขจ�กก�รบร�โภคำ จะทึ��ลิ�ยเศิรษฐก�จของช มชนสิ่3ข สิ่"งสิ่3ดี ค,อ สิ่3ขจิาก็ก็ารสิ่�(นำก็�เล้สิ่ ต่�องฝ่Jก็ จินำเก็�ดี

ความเคยช่�นำรสิ่ ของก็ามารมณ� ที่3ก็ร"ปแบบเป9นำเร,�อง บ�าว"บเดี�ยวแต่� มนำ3ษย� แล้ะเที่วดีา ก็�ย�งห์ล้งบ"ช่าถู+งก็�บยก็ให์�เป9นำ เร,�องก็ามเที่พัเสิ่ม,อนำห์นำ+�งเป9นำพัระเจิ�าองค�ใดีองค�ห์นำ+�งเอาเสิ่�ยที่�เดี�ยว แต่�สิ่�ต่ว�เดีร�จิฉัานำห์าเป9นำเช่�นำนำ�(นำไม� “จิงค�ดีดี"ให์�ดี�เถู�ดี”

พัระพั3ที่ธที่าสิ่คำว้�มถู5กต!องคำ1อใจทึ�2เปี8นกลิ�ง ไม'ร�กซู!�ยเกลิ�ยดขว้�

สิ่3ขม� 3 ระดี�บ 1. สิ่3ขจิาก็ก็ารไม�เบ�ยดีเบ�ยนำก็�นำ (อพั ยาปช่ฌ สิ่3ข�โล้เก็)

= ก็ารไม�เบ�ยดีเบ�ยนำก็�นำ เป9นำสิ่3ขที่��สิ่3ดีในำโล้ก็2. สิ่3ขที่�� เก็�ดีจิาก็ความสิ่งบ (นำต่�ถู�สิ่นำต่� ปรสิ่3ข�)

สิ่3ขอ,�นำใดีนำ�(เสิ่มอดี�วยสิ่3ขที่��เก็�ดีจิาก็ความสิ่งบนำ�(นำไม�ม�2. บรมสิ่3ขจิาก็ก็ารดี�บเย�นำ (นำ�พัพัานำ� ปรม�สิ่3ข�)

(นำ�พัพัานำ� ปรม�สิ่3ญญ�)45

Page 58: Ma Rut Lecture

แต่�ล้ะคนำต่�องเผู้ช่�ญดี�วยต่นำเอง ผู้"�ร" � (พัระพั3ที่ธเจิ�า)

เป9นำไดี�แต่�เพั�ยงผู้"�ช่�(ที่างให์�เที่�านำ�(นำ (Each one has to struggle for himself, the Perfect Ones have only pointed out the way)

you are what you think.you are what you talk.you are what you do.ค3ณเป9นำคนำอย�างไร ก็�ค�ดี พั"ดีแล้ะที่�า เช่�นำนำ�(นำ

บ�ปี 7 ปีระก�ร ในทึ�ศินะของคำ�นธิ�เล้�นำก็ารเม,อง โดียไม�ม�ห์ล้�ก็ก็าร : Politic

without Principlesห์าความสิ่3ขสิ่�า ราญ โดียไม�ย� (งค�ดี : Pleasure

without consciencesร��า รวยเป9นำอก็นำ�ษฐิ� โดียไม�ต่�องที่�า งานำ : Wealth

without workม� ค ว า ม ร" � ม ห์ า ศ า ล้ แ ต่� ค ว า ม ป ร ะ พั ฤ ต่� ไ ม� ดี� :

Knowledge without characterค�าขายโดียไม�ม�ห์ล้�ก็ศ�ล้ ห์ล้�ก็ธรรม : Commerce

without morality ว�ที่ยาศาสิ่ต่ร� เล้�ศล้�(า แต่� ไม�ม�ธรรมแห์�งมนำ3ษย�

:Science without humanityบ" ช่ า สิ่" ง สิ่3 ดี แ ต่� ไ ม� ม� ค ว า ม เ สิ่� ย สิ่ ล้ ะ : Worship

without sacrifice

*อน�สุงฆ์� ของก�รก�นม1(อเด�ยว้ : เบ�ก�ย เบ�ใจ ไม'ม�โรคำ เปี8นอย5'ผ่�สุ ก*

คำน ต�ด ในสุ�2งต'�ง ๆ 4 ปีระก�ร ดี�งต่�อไปนำ�(

Page 59: Ma Rut Lecture

1. ก็าม3ปาที่านำ : ต่�ดีในำก็าม (ร"ป รสิ่ ก็ล้��นำ เสิ่�ยง สิ่�มผู้�สิ่)

2. อ�ต่ต่วาที่3ปาที่านำ : ต่�วก็" ของก็" ย+ดีม��นำในำต่�วต่นำ

3. สิ่�ล้�พัพัต่3ปาที่านำ : ต่�ดีในำก็ฎีในำระเบ�ยบที่��ต่นำเองปฏิ�บ�ต่�

4. ที่�ฎีฐุ3ปาที่านำ: ต่�ดีในำความเห์�นำความเช่,�อคนำต่�ดี ในำ ก็าม3ปาที่านำ จิะที่�าให์� สิ่ถูาบ�นำครอบคร�วล้�มสิ่ล้าย

ธิรรมะ สิ่ะใจิเห์ม,อนำก็�นำ ค,อ สุะสุ�งในใจ สุงบ สุะอ�ด สุว้'�ง

องคำ�ปีระกอบของช�ว้�ต1. สิ่ร�ระ (ก็าย)

2. อ�นำที่ร�ย� (ก็ระบวนำก็ารร�บร" � สิ่�มผู้�สิ่ ต่อบสิ่นำอง)46

3. สิ่�ต่ต่วะ (จิ�ต่)

4. อาต่ม�นำ (ว�ญญาณ)

ช�ว้�ต คำ1อ อะไร ค,อ ข�นำธ� 51. ร"ป (Corporeality) - ก็าย2. เวที่นำา (Feeling or Sensations)ความร" �สิ่+ก็

ที่��เก็�ดีจิาก็อารมณ� ช่อบ ไม�ช่อบ

3.สิ่�ญญา (Perception) จิ�าไว�ในำจิ�ต่ จิ�ต่4.สิ่�งขาร (Mental Formations) สิ่�� ง

ปร3งแต่�ง (ค�ดี)

Page 60: Ma Rut Lecture

5.ว�ญญาณ (Con-scious-ness) ความร" �แจิ�ง จิาก็ประสิ่าที่สิ่�มผู้�สิ่ที่�(ง 5

เพัราะฉันำ�(นำ ช่�ว�ต่ แบ�งออก็เป9นำ 2 สิ่�วนำ ค,อ ก็าย ก็�บจิ�ต่ศ�ล้ : สิ่��งที่��สิ่ม�ครใจิจิะงดีเว�นำข�นำธ� = ก็อง ห์ม"� ก็ล้3�ม = aggregate

ที่�าไม ข�นำธ� 5 (ช่�ว�ต่) จิ+งม�ป2ญห์าค�าต่อบ ค,อ ว�ญญาณเสิ่�ย = อว�ช่ช่า ที่�าให์�เก็�ดีก็ารย+ดี

ม��นำในำข�นำธ� 5สิ่�มภวะ ค,อ ความพัร�อมโอปปาต่�ก็ะ = เก็�ดีที่�นำที่�ที่�นำใดี เก็�ดีไดี�ที่3ก็ขณะอว�ช่ช่า + ต่�ณห์า อ3ปาที่านำ (ย+ดีม��นำถู,อม��นำ)

ช�ต� ค,อ ก็ารเก็�ดี เก็�ดีจิาก็อว�ช่ช่าก็ฎีของไต่รล้�ก็ษณ� : เก็�ดีก็�บต่าย ม�ข+(นำพัร�อมก็�นำ

เราต่�องก็�าห์นำดีร" � ม�สิ่ต่� แล้ะที่�าที่3ก็อย�างให์�ถู"ก็ต่�อง แล้ะดี�ที่��สิ่3ดี

ศิ�ลิ 51.เจิต่นำาที่��จิะไม�ประที่3ษร�าย ช่�ว�ต่ของผู้"�อ,�นำ2.เจิต่นำาที่��จิะไม�ประที่3ษร�าย ที่ร�พัย�สิ่�นำของผู้"�อ,�นำ3.เจิต่นำาที่��จิะไม�ประที่3ษร�าย ของร�ก็ของใคร�ของผู้"�อ,�นำ4.เจิต่นำาที่��จิะไม�ประที่3ษร�าย ค�าพั"ดีที่��ม�ต่�อต่นำเองแล้ะผู้"�

อ,�นำ47

5.เจิต่นำาที่��จิะไม�ประที่3ษร�าย สิ่ต่�สิ่�มปช่�ญญะของต่�วเองก็ารมองอะไร ต่�องมองในำช่�(นำล้+ก็แล้ะโยงไปสิ่"�สิ่�งคมให์ญ�

Page 61: Ma Rut Lecture

ก�รศิ�กษ� ค,อ ว�ถู�ที่างให์�เก็�ดีป2ญญา เม,� อก็ระที่บก็�บสิ่��งแวดีล้�อม ดี�วยอาต่นำะที่�(ง 6

ต่�องมองไปที่��ปราก็ฏิก็ารณ�จิร�ง จิ+งจิะเก็�ดีป2ญญาผู้"�ให์ญ� - อาย3ที่างปLปฏิ�ที่�นำ (Chronological

Age)- อาย3ที่างสิ่มอง (Mental Age)

- อาย3ที่างจิ�ต่ว�ญญาณ (Intellectual Age)

เดี�ก็จิ"งผู้"�ให์ญ� - อาย3เป9นำผู้"�ให์ญ�แต่�ว3ฒ�ภาวะย�งเป9นำเดี�ก็ผู้"�ให์ญ�จิ"งเดี�ก็ - อาย3ซึ้+�งเป9นำเดี�ก็แต่� ว3ฒ�ภาวะเป9นำผู้"�ให์ญ�สุ ขแบบผ่5!ให้ญ์' ต่�องสิ่3ขที่3ก็ขณะ ที่��นำ��เดี�Aยวนำ�(

จิะสิ่3ขไดี�ก็�อย"�ที่��ใจิ บร�สิ่3ที่ธ�Cดี�วยป2ญญาก�รด��เน�นช�ว้�ต

สิ่ต่�สิ่งบสิ่3ขสิ่ต่างค� (ค3ณค�า)

ต่าที่�� 3 ค,อ ต่าแห์�งป2ญญา 4 อ�ศิรมช�ว้�ต

1. พรห้มจ�ร� นำ�บต่�(งแต่�แรก็เก็�ดี ถู+ง 30 ปLเป9นำช่�วงของก็ารศ+ก็ษาเล้�าเร�ยนำ แล้ะเร�ยนำร" �

เก็��ยวก็�บช่�ว�ต่2. คำฤห้�สุถู� 31 – 60 ปL

ห์มายถู+ง คนำที่��อย"�บ�านำเร,อนำ จิะใช่�ความร" �ที่��เร�ยนำมาในำช่�วง พัรห์มจิาร� แล้ะเร��มเดี�นำออก็มา แล้ะนำ�า สิ่��งที่�� เร�ยนำร" �มา ประก็อบอาช่�พั เพั,�อ ก็�นำ ก็าม เก็�ยรต่�

Page 62: Ma Rut Lecture

3. ว้นปีร�สุถู� - 61 - 90 ปLความสิ่งบของป>า สิ่งบภายในำจิ�ต่ใจิ

เร��มห์าค�าต่อบว�าอะไรค,อสิ่��งที่��ดี�ที่��สิ่3ดีที่��มนำ3ษย�ควรจิะไดี�48

ใจไม'สุน ต�ไม'ด5 ห้5ไม'ฟั<ง เร�ก&เข!�ถู�งคำว้�มห้ม�ยของคำ��ว้'�ปีG�

ในำว�ยนำ�( จิะไม�ม� เร,�องของก็�นำ ก็าม เก็�ยรต่�จิะม�เฉัพัาะ คนำ แล้ะเม,�อมองให์�สิ่"งข+(นำไปก็�จิะ

พับว�าในำโล้ก็นำ�(ไม�อะไร ม�แต่�ความว�าง คนำก็�ไม�ม� ก็ารย+ดีถู,อ ต่�วก็" ของก็" ก็�ไม�ม� คนำก็�ค,อธรรมช่าต่� 4. สุ�นย�สุ�

- 91 –120 ปLแจิก็ของสิ่�องต่ะเก็�ยง

ให์�แนำวที่างให์�ความร" � สิ่3ขให์�เขาดี" อย"�ให์�เขาเห์�นำ เย�นำให์�เขาสิ่�มผู้�สิ่

ก�รทึ�2จะเห้&นธิรรมได! ต!องถูอนต�ว้ก5 ของก5ออกคำว้�มลิ��บ�ก ช่�วยให์�คนำเข�มแข�งต่า + ร"ป + อว�ช่ช่า ต่�ณห์า

อ3ปาที่านำ ที่3ก็ข�ห์" + เสิ่�ยง + อว�ช่ช่า ต่�ณห์า

อ3ปาที่านำ ที่3ก็ข�จิม"ก็ + ก็ล้��นำ + อว�ช่ช่า ต่�ณห์า

อ3ปาที่านำ ที่3ก็ข�ล้�(นำ + รสิ่ + อว�ช่ช่า ต่�ณห์า

อ3ปาที่านำ ที่3ก็ข�

Page 63: Ma Rut Lecture

ก็าย + โผู้ฏิฐิ�พัผู้ะ + อว�ช่ช่า ต่� ณห์า อ3ปาที่านำ ที่3ก็ข�

ใจิ + ธรรมารมณ� + อว�ช่ช่า ต่�ณห์า อ3ปาที่านำ ที่3ก็ข�

ก�รศิ�กษ� ช�ว้�ต ศ+ก็ษาที่�� อายต่นำะที่�(ง 6 (ต่า ห์" จิม"ก็ ล้�(นำ ก็าย ใจิ)

กระทึบแลิ!ว้น�2ง นำ�(นำแห์ล้ะค,อสิ่ต่�ช�ว้�ต ที่3ก็ข�ก�ย เป9นำที่3ก็ข� สิ่าม�ญที่3ก็ข�จ�ต เป9นำที่3ก็ข� อ3ปาที่านำที่3ก็ข�

(ก็"ที่3ก็ข�)ก�รศิ�กษ�ว�ช่ช่า สิ่3ขสิ่งบเย�นำทึ กข� : + , - , ดี�ใจิ - เสิ่�ยใจิสุ ข : 0 (ว�าง) - ใจิดี� ปก็ต่� สิ่งบ สิ่ะอาดี สิ่ว�างทึ�งสุ�ยกลิ�ง ค,อใจินำ��ง

49

โล้ก็คล้,�นำล้"ก็ที่��สิ่�� : ว� ศ ว พั� นำ ธ3 ก็ ร ร ม (Genetic Engineering)

ก�รสุอนเด&กนำ�(าใสิ่ : สิ่อนำดี�วยจิ�ต่ใจิที่��ใสิ่สิ่ะอาดีร�มไที่ร : เม,�อเดี�ก็เข�าใก็ล้�ก็�จิะร" �สิ่+ก็อบอ3�นำล้"ก็ยอ : เสิ่ร�มก็�าล้�งใจิก็อไผู้� : เม,�อที่�าไม�ถู"ก็ต่�องต่�บ�างเผู้าไฟุ้ : เม,�อสิ่อนำก็�นำไม�ร" �เร,�องแล้�วก็�เล้�ก็สิ่อนำพ�2งตนเอง ก็�ค,อ ก็ารพั+�งสิ่�จิธรรม

Page 64: Ma Rut Lecture

ถู�าเม,�อไร ม�ความสิ่3ข เราไม�ต่�องค�ดีถู+งอาจิารย� เพัราะเราอย"�ที่��เดี�ยวก็�นำแล้�ว

เม,�อไรที่��ม�ความที่3ก็ข� ก็�ให์�ค�ดีถู+งอาจิารย�ถู�าว�าต่อบแที่นำบ3ญค3ณอาจิารย� ก็�ขอให์�ปฏิ�บ�ต่�ในำสิ่��งที่��อาจิารย�

ไดี�อบรมสิ่��งสิ่อนำ“สุมองคำ�ด จ�ตร5!สุ�ก ปี�กเจรจ� ปี<ญ์ญ์�คำ�ดใคำร'คำรว้ญ์”ธิรรมะ ค,อ สิ่��งที่�(งปวง

สิ่�งคม / เพั,�อนำมนำ3ษย�- ห์นำ�าที่�� ช่�ว�ต่ (ต่นำเอง)

ห์าความสิ่3ขข�างนำอก็ ถู"ก็ห์ล้อก็เร,�อยไปความสิ่3ขข�างในำ ไม�เที่�าไรก็�เจิอก�เลิสุ ให์�ความสิ่3ขเบ,(องต่�นำ แล้ะขมข,�นำที่�ห์ล้�งธิรรมะ ให์�ความสิ่3ขเบ,(องต่�นำ ที่�ามก็ล้าง แล้ะแล้ะที่��สิ่3ดีสุต� ร�ก็ษาต่�วปี<ญ์ญ์� ร�ก็ษาใจิ

---------------------------

ดร. ม�ร ต ด��ชะอม

Page 65: Ma Rut Lecture

ภาคว�ช่าก็ารศ+ก็ษา คณะศ+ก็ษาศาสิ่ต่ร� มห์าว�ที่ยาล้�ยสิ่งขล้านำคร�นำที่ร�

ว�ที่ยาเขต่ป2ต่ต่านำ� ป2ต่ต่านำ�