Beste lezer,

Dit is het tweede nummer van onze nieuwsbrief.

Op 22 februari jl. hielden we onze statutaire algemene vergadering, en maakte het bestuur ook de balans van onze werking het afgelopen jaar op. De rode draad die we als bestuur terugvin-den in de initiatieven die genomen zijn, was tweeledig.

Enerzijds een maximale samenwerking met de actoren die in Limburg actief zijn op het domein van armoedebestrijding in het algemeen en voedselbedeling in het bijzonder. Zo zitten we maandelijks samen met de Provinciale Raad van Sint Vincentius, om een vinger aan de pols te houden van wat er bij onze “voornaam-ste klanten” leeft. Bedoeling is om zo trachten in te spelen op de noden en vragen die er leven.

Anderzijds houden we intens overleg met het Sociaal Distributieplatform Rimo, en in het bijzonder met Depot Margo.

De gezamenlijke omhaling van groent-en (en fruit) op de veilingen Belorta en Hoogstraten, eveneens in samenwerk-ing met de voedselbank van Luik, sluit dan weer aan bij onze tweede grote am-bitie, met name streven naar maximale hoeveelheden gezonde voeding voor onze minstbedeelden, met vooral de

focus op groenten en fruit. In dit kader worden ook dagelijks de winkels van Colruyt in Hasselt en Zonhoven bezocht om verse voeding te re-cupereren. Indien gewenst kunnen verenigingen deze producten elke voormiddag vers komen ophalen.Het blijkt een succes te zijn dat we zeker wensen uit te breiden.

Meteen doen we een oproep tot de verenigingen, die bij hun dichtst bijzijnde retailer ook verse producten kunnen recupereren.Colruyt is in deze een zeer goede partner, en er wordt ook onderzocht (de verenigingen ontvingen reeds een mail van ons) in hoeverre de interesse bestaat om ook in de Okay-winkels product te recupereren.Voedselbank Limburg zal in 2019 ook voor de eerste keer deelnemen aan de Colruyt actie die op 12 en 13 april plaatsvindt.

We doen een oproep aan onze verenigingen om als vrijwilliger een stukje permanentie te verzekeren gedurende deze twee dagen; hier-voor zullen we nog een uitnodiging sturen.

We zijn ook heel verheugd te kunnen melden dat de we via de Fed-erale overheid de planning ontvingen voor de levering van de FEAD-producten van de campagne 2018. Deze zullen geleverd worden tus-sen februari en december van dit jaar. In deze is het gezegde “beter laat dan nooit” zeker op zijn plaats.

Als voorzitter van VBL ben ik fier en dankbaar dat ik met een gemo-tiveerde bestuursploeg en bijzonder geëngageerde vrijwilligers (uit-gebreid met drie krachten in 2018-zie verder) mag bijdragen aan een stukje meer levenskwaliteit voor de minderbedeelden in onze samen-leving.

Van harte,

Jos Craemers,Voorzitter

Delhaize- en ColruytactieIn België loopt bijna 1 persoon op 7 het risico op armoede en de 9 voedselbanken van ons land hebben zich tot taak gesteld hun steentje ertoe bij te dragen om deze mensen zoveel mogelijk te helpen.

Hoe doen wij dat? In 2017 hebben de Belgische Voedselbanken 16.488 ton voed-sel ingezameld. Dit voedsel werd door ons bezorgd aan de plaatselijke caritatieve instellingen die de pakketten doorspelen aan de minderbedeelden. Op die manier werden dat jaar 157.151 mensen geholpen. Wij fungeren dus als doorgeefluik.

Een van de wegen langs waar wij voeding binnenkrijgen is de Delhaizeactie, ingericht door Delhaize met behulp van de Voedselbanken. De klanten kunnen tijdens deze actie aan de kassa, met behulp van voedselbonnen, geld storten van hun eigen rekening op een rekening van Delhaize. Het totaal bedrag wordt verdeeld over de 9 voedselbanken die elk, voor hun deel van het totaal, voeding kunnen bestel-len bij Delhaize. Dit deel is voor elke voedselbank zorgvuldig afgewogen en voor Limburg is dit 8,14% van het totaal. De bonnen liggen aan de kassa maar Delhaize heeft aan de voedselbanken gevraagd om vrijwilligers te zoeken die aan de ingang van zoveel mogelijk winkels voedselbon-nen gaan uitdelen aan de klanten met enkele woorden uitleg. De verhoogt (zeer) aanzienlijk de opbrengst.

Deze actie is voor onze werking zeer interessant want alle voedsel dat bij ons binnenkomt is welkom. Bovendien kan elke voedselbank hier een keuze maken van wat men nodig heeft. Daarnaast gebeurt de verdeling van het beschikbare bedrag op basis van volledige solidariteit over het ganse land: rekening houdend met het aan-tal leefloners krijgt iedere voedselbank zijn deel. Er zijn in bepaalde streken van ons land veel meer (grote) Delhaizewinkels. Daar is de opbrengst van deze actie uiteraard groter maar dit heeft geen invloed op de verdeling want iedere voedselbank heeft re-cht op zijn precies berekend deel. Vandaar dat Voedselbank Limburg meer krijgt dan het binnenbrengt.

De resultaten van de actie in 2018 waren iets minder dan in 2017. Nationaal was dat 580.000€ (in 2017: 602.000€). In Limburg was de achteruitgang relatief groter: 30.114 (in 2017 was dit 36.883). Dit minder goede resultaat is te wijten aan het on-verwacht wegvallen van vrijwilligers aan de ingang van enkele winkels en dit om begrijpelijke maar hopelijk tijdelijke factoren en wij zijn ervan overtuigd dat het in oktober 2019 opnieuw veel beter wordt. Om dit te bereiken doen wij trouwens een oproep voor meer vrijwilligers. Alle mensen die een gedeelte van hun vrije tijd (1u., 2u. of meer) willen opofferen voor de goede zaak en bereid zijn aan de deur van een winkel te gaan staan om voedselbonnen uit te delen zijn van harte welkom.

Hier rechtstreeks bij aansluitend: voedselbank Limburg werkt dit jaar voor de eerste maal mee aan de Colruytactie. Dit is een initiatief van Colruyt en gaat door op 12 en 13 april 2019. Het is zeer goed vergelijkbaar met de Delhaizeactie en ook hier zoeken wij vrijwilligers die aan de Colruytwinkels voedselbonnen komen uitdelen met de bedoeling voeding via de Voedselbank naar de caritatieve organisaties te brengen en zo naar de minderbedeelden. Het succes is vooral afhankelijk van het aantal vrijwilligers dat zich aanbiedt.

Indien U bereid bent tot medewerking, als vrijwilliger, aan de Colruytactie (12 en 13 april 2019) kunt U zich kenbaar maken bij

Lode en Hélène Nelissen-Wouters Reigerslaan 13, 3550 Heusden-Zolder 011/25 27 62

‘Armoede wordt vooral als een overlastprobleem beschouwd’

“Ook werkenden kloppen aan bij de voedselbank” titelt De Standaard op 29 januari 2019.

Knack van 9 maart 2019: “Dertig procent meer Vlamingen kloppen aan bij het OCMW”

Bijna 100.000 Vlamingen hadden in 2017 een te laag inkomen om noodzakelijke basisaankopen, zoals melk voor de kinderen of een nieuwe bril, te kunnen betalen. Zij stapten naar het OCMW voor aanvullende steun.In 2012 vroegen 74.800 mensen om die aanvullende steun, wat neerkomt op een stijging met dertig procent in vijf jaar tijd. Dat berichtten De Standaard, Het Nieuws-blad en de Gazet van Antwerpen een week eerder.Het geld ging niet alleen naar mensen met een leefloon of met een invaliditeits-, ziekte- of werkloosheidsuitkering. Ook mensen met vast werk en zelfs twee-verdieners moeten soms worden geholpen om elementaire zaken te betalen.De Vereniging van Steden en Gemeenten, die de rondvraag bij de OCMW's hield, wijt de toename aan de stijgende energieprijzen, de grote groep mensen met een te laag inkomen en te weinig isolatie in huurwoningen.

De Voedselbanken in België hebben in 2018 159.081 mensen in nood geholpen. De armoede blijft dus stijgen in ons land, want dat waren er bijna 2000 of 1,2 pro-cent meer dan de 157.151 mensen die het jaar daarvoor voedselhulp kregen.

Vooral alleenstaande moeders kloppen aan bij de Voedselbanken, maar opvallend is dat ook het aantal senioren en jongvolwassenen gestegen is.

Nog opmerkelijk: 12 procent van de mensen die naar de Voedselbanken gaan, heeft werk. 'Maar dat volstaat dus niet om in hun levensonderhoud te voorzien', aldus Piet Vanthemsche, sinds 2018 voorzitter van de Belgische Federatie van Voedselbanken. 'Dat blijft een merkwaardige vaststelling in één van de meest wel-varende delen ter wereld.'

Voor alle duidelijkheid

Het is een misverstand dat mensen voedsel krijgen bij de voedselbanken. Die fungeren wel als logistieke draaischijf, verzamelen het voedsel en leveren het aan de meer dan 600 organisaties die minderbedeelden helpen.

‘DemeestenvanhenkomenviaOCMW’s,hebbeneenleefloonofzittenin de schuldbemiddeling’, zegt Frans Vanspauwen, voorzitter van de Limburgse

Sint-Vincentiusvereniging, de grootste afnemer van de voedselbanken. 'Maar we helpen iedereen die komt, en gaan er dan eventueel zelf mee naar het OCMW. Want wie voedsel komt vragen, heeft een massa problemen. Eer het voedsel op is, zijn er veel dingen gebeurd. Daarom hebben deze mensen ook hulp nodig van een maatschappelijk werker.'

Uit een onderzoek dat de overheidsdienst Maatschappelijke Integratie eind vorig jaar publiceerde naar de begunstigden van de Europese voedselhulp, die meer dan 40 procent van de totale bevoorrading uitmaakt,

De Belgische Federatie van Voedselbanken ziet zichzelf geconfronteerd met een reeks uitdagingen. Zo wil ze minder afhankelijk worden van Europese middelen. Het Europees Fonds voor Voedselhulp zorgt nu voor bijna de helft van de bevoorrading van de Voedselbanken, maar het Europese systeem wordt vanaf 2021 hervormd, waardoor het budget voor voedselhulp misschien verlaagd wordt.

blijkt dat één begunstigde op de tien van de voedselbanken werk heeft. 'Dat toont aan dat een job geen garantie is om niet in de armoede te belanden', zegt Jef Mot-tar, gedelegeerd bestuurder van de BFVB. Mottar denkt dat het vooral gaat om al-leenstaande ouders, en dan vooral vrouwen, met kinderen. Frans Vanspauwen bevestigt dit: 'Dat is vooral schrijnend omdat daar kinderen bij betrokken zijn.’

KINDEREN ............. het woord is gevallen.In december 2018 publiceerde de Koning Boudewijnstichting het rapport “Armoede en deprivatie bij Belgische kinderen” met als ondertitel: ‘Een vergelijking van de risicofactoren in de drie gewesten en de buurlanden’

Even terzijde

De twee auteurs, Frank Vandenbroucke (hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam) en Anne-Catherine Guio (Luxembourg Institute of Socio-Econo- mic Research, LISER) analyseerden met de steun van het netwerk NET- SILC3 voor diverse Europese landen de factoren die leiden tot deprivatie bij kinderen. De onderzoekers ondernamen een poging om de verschillen te begrijpen tussen België en zijn buurlanden, maar ook tussen Vlaanderen, Wallonië en Brussel. Zij hebben hun analyse aangeboden aan de Koning Boudewijn- stichting,indehoopdatdeStichtingdieopdeefficiëntstmogelijkewijzezou verspreiden.

Kinderarmoede in onze tijd?Al bijna een decennium worden de gegevens daarover geregeld onder de aandacht gebracht van beleidsmakers en van het grote publiek. Het risico bestaat dat, door te blijven hameren op steeds weer dezelfde percentages – 40%, 25% en 15% in respectievelijk Brussel, Wallonië en Vlaanderen –, de collectieve verontwaardiging verslapt en dat er zelfs politieke berusting volgt.Dat de uitdaging groot is, spreekt voor zich: het gaat om onze kinderen en dus om de toekomst van onze samenleving als geheel. Hun precaire levensomstandigheden verhinderen dat deze kinderen zich harmonieus kunnen ontwikkelen.

Vertrekken van de leefwereld van kinderen legt een falen bloot dat onze samenlev-ing onwaardig is. Zo genieten in Brussel al te veel kinderen niet van vakantie (33%), geregeld vrijetijdsactiviteiten (19,8%), wat nieuwe kleren (15,7%), boeken (10%), in-ternet (10%) enz. In Wallonië ligt het aandeel gedepriveerde kinderen op het niveau van Kroatië, Malta, Polen en het Verenigd Koninkrijk. Zelfs in Vlaanderen, waar het percentage gedepriveerde kinderen tot de laagste van Europa behoort, wordt 41% van de kinderen die leven in een gezin waar niet wordt gewerkt als gedepriveerd beschouwd.

Degehanteerdemethodeomdeprivatiebijkinderentequantificeren

Cijfersoverfinanciëlearmoedezijngebaseerdoprelatievemetingenen hangen af van het inkomensniveau in elk land. Mensen van wie het inkomen lager is dan 60% van het nationale mediaan inkomen worden als ‘arm’ be schouwd.

De auteurs van dit rapport hebben een andere indicator gebruikt om de meer ‘absolute’ verschillen tussen landen te kunnen bestuderen: deprivatie bij kin deren. Die meet de dagelijkse problemen van kinderen. Hijisnietgebaseerdopeenfinancieelconcept,maargaatuitvandetoegang tot eenzelfde lijst van 17 items die men beschouwt als noodzakelijk voor elk kind dat in Europa leeft: eet het kind elke dag fruit en groenten? Nodigt het kind soms vriendjes uit thuis? Kan het kind deelnemen aan schooluitstapjes en -feestjes? Leeft het in een behoorlijk verwarmde woning? Gaat het jaarlijks minstens een week met vakantie?...

Men gaat ervan uit dat een kind gedepriveerd is als het gezin van het kind zich drie of meer van deze 17 items niet kan veroorloven. Hoe hoger het aantal items waar het kind niet over beschikt, hoe ernstiger de deprivatie.

Deze nieuwe indicator die in de KBS studie werd gehanteerd is in maart 2018 op Europees niveau goedgekeurd.

De studie geeft aan dat er in België ongeveer 15% gedepriveerde kinderen leven. Dat percentage is vergelijkbaar met Frankrijk, maar ligt hoger dan in de andere buurlanden.Achter dit Belgische gemiddelde gaan grote verschillen tussen de gewesten schuil. Zo bedraagt in Brussel het aantal kinderen dat minstens drie items mist 29%, in Wallonië 22% en in Vlaanderen 8%. In het Europese klassement bevindt Vlaanderen zich in de groep van de best presterende landen en neemt het Brussels Gewest een extreme positie in, met een zeer hoog percentage ernstige vormen van deprivatie bij kinderen. Wallonië bevindt zich in een middengroep, met landen als Kroatië, Malta, Polen en het Verenigd Koninkrijk. Maar ook hier is het aantal ernstig gedepriveerde kinderen erg groot.

De finale lijst die onderzoekster Guio e.a. (2017) voorstelden voor het meten van dep-rivatie bij kinderen en die in maart 2018 op het niveau van de EU werd aangenomen, betreft zowel materiële als sociale vormen van deprivatie. Hij bevat de volgende items:

1. Kind: wat nieuwe kleren (geen tweedehands) 2. Kind: twee paar passende schoenen 3. Kind: dagelijks vers fruit en verse groenten 4. Kind: dagelijks vlees, kip, vis of een vegetarisch equivalent 5. Kind: boeken thuis, aangepast aan de leeftijd van het kind 6. Kind: uitrusting voor ontspanning buitenshuis 7. Kind: spelletjes voor binnenshuis 8. Kind: geregeld vrijetijdsactiviteiten 9. Kind: vieren van bijzondere gelegenheden 10. Kind: van tijd tot tijd uitnodigen van vriendjes om te spelen en samen te eten 11. Kind: deelnemen aan schooluitstapjes en -feesten 12. Kind: vakantie 13. Gezin: vervangen van versleten meubels 14. Gezin: geen achterstallige betalingen 15. Volwassenen in het gezin: toegang tot internet 16. Gezin: behoorlijk verwarmde woonst 17. Gezin: beschikken over een auto voor privégebruik

Figuur 1 toont de verdeling van kinderen tussen 1 en 15 jaar volgens het aantal items waar ze niet over beschikken. We presenteren de cijfers voor de Belgische gewesten (luik A) en enkele buurlanden (luik B).Luik A laat zien dat in Brussel (BR) meer dan 50% van de kinderen minstens één item mist, 29% minstens drie items (dat is de drempel die men op EU-niveau hanteert om deprivatie bij kinderen te definiëren) en 22% minstens vijf items, wat een extreem hoge graad van deprivatie is. In Wallonië (WA) bedragen de

percentages respectievelijk 43%, 22% en 14%. In Vlaanderen (VL) zijn ze bedui-dend lager: 23%, 8% en 4%.Luik B laat de relatieve positie van België zien in vergelijking met onze buurlanden.

De resultaten van Guio, Vandenbroucke e.a. laten zien wat in de meeste EU-landen de drie meest krachtige voorspellers zijn voor deprivatie bij kinderen: de kosten voor huisvesting, het gezinsinkomen en het opleidingsniveau van de ouders.

Voorzitter Yves Bocklandt van de Sociale Kruideniers, die dezelfde mensen helpen als de voedselbanken, wijst voor het groeiende fenomeen van de werkende armen naar de flexibele arbeidsmarkt. 'Er zijn allerlei mogelijkheden voor mensen die moeilijker aan werk raken, maar vaak gaat het om tijdelijke contracten met mini-mumlonen.''Ook de kosten voor huisvesting spelen mee', legt Bocklandt uit. 'Veel mensen geven de helft van hun inkomen uit aan huur, dan is het makkelijk te berekenen dat ze de maand niet doorkomen.'

De resultaten van de KBS-studie laten o.a. het volgende zien: 1. Het gezinsinkomen is in alle gewesten de belangrijkste determinant van deprivatie bij kinderen. 2. Leven in een gezin waar (nagenoeg) niet wordt gewerkt verhoogt de depri vatie bij Kinderen. 3. Het opleidingsniveau van de ouders beïnvloedt sterk de intensiteit van de deprivatie bij kinderen. 4. Leven in een eenoudergezin doet de deprivatie bij kinderen toenemen. 5. De variabelen die verbonden zijn met schulden of de kosten voor de huis vesting lijken in alle gewesten belangrijke voorspellers te zijn van depri vatie bij kinderen. 6. Wie huurt loop een groter risico op deprivatie dan huiseigenaars. 7. Niet-EU-migranten lopen niet meer risico op deprivatie dan mensen van Belgische afkomst of EU-migranten als andere kenmerken in rekening worden gebracht. 8. Wanneer leden van een gezin chronische gezondheidsproblemen hebben, neemt het risico op deprivatie bij kinderen toe, aangezien dit een impact heeft op de kosten.

Geen studie zonder overwegingen en aanbevelingen voor het beleid natuurlijk. 1. Hoe kunnen we de vooruitzichten op werk van alleenstaande en van laag- geschoolde ouders verbeteren? 2. Hoe kunnen we de levensstandaard van arme gezinnen met kinderen ver- beteren? 3. Welke initiatieven moeten worden genomen om de dringende noden inzake huisvesting aan te pakken, zowel om laagverdieners-huurders op de privémarkt te ondersteunen als om te voorzien in meer sociale woningen?

4. Hoe kunnen openbare diensten en sociale voorzieningen kinderen in armoede beter beschermen tegen de negatieve en potentieel langdurige impact van deprivatie in de kindertijd? 5. Wat verwachten we van het onderwijs en hoe kunnen scholen echt ‘brede scholen’ worden en ontwikkelingskansen bieden aan alle kinderen en jongeren, door hun openheid en hun verankering in de lokale gemeen- schap? 6. Een belangrijke troef in de Vlaamse Gemeenschap zijn de ‘Huizen van het Kind’. Een Huis van het Kind verbindt actoren en sectoren die zich inzetten voor preventieve gezinsondersteuning.

Zoals echter eerder reeds aangehaald in de KBS-studie, het risico bestaat dat, door altijd maar te blijven hameren op de armoede nagel, de collectieve verontwaardiging verslapt en dat er zelfs politieke berusting volgt.En toch moeten we het blijven onder de aandacht brengen. Ervaringsdeskundige Cindy Van Geldorp van Netwerk tegen Armoede geeft aan dat wij mensen in ar-moede niet gevangen mogen houden in hun rol van hulpbehoevende. 'Doorzettingsvermogen alleen volstaat niet om uit de armoede te geraken. Zonder een stevige portie geluk en de juiste hulp van de juiste mensen kom je er simpel-weg niet'. Dit onderstreept wat Frans Vanspauwen van de Limburgse Sint-Vincen-tiusvereniging beweert, nl. dat hulpbehoevende mensen ook hulp nodig van een maatschappelijk werker.'Na 25 jaar 'Brieven van Dikke Freddy' beweert die dat armoede en thuisloosheid vooral als overlastproblemen worden beschouwd.

https://www.knack.be/nieuws/belgie/na-25-jaar-brieven-van-dikke-freddy-armoede-wordt-vooral-als-een-overlastprobleem-beschouwd/article-longread-1377061.html

‘Dikke Freddy’, het alter ego van Erik Vlaminck

De 'Brieven van Dikke Freddy' zijn al 25 jaar onveranderd gericht aan machthebbers, geestig en vlijmscherp voor het falende armoedebeleid. 'Staat iemand erbij stil dat armen zich wel eens zouden kunnen schamen voor hun armoede?’ http://www.standaard.be/plus/tag/dikke-freddy

Om het 25-jarige jubileum van Vlamincks column luister bij te zetten, zijn 82 brieven nu gebundeld in Dikke Freddy in het zilver. https://boekenkastweb.wordpress.com/2018/10/24/recensie-dikke-freddy-in-het-zilver-erik- vlaminck/

Het idee dat armoede je eigen schuld is, is zowel moreel als feitelijk onjuist. Mensen weten gewoonweg niet hoe ze uit hun uitzichtloze situatie moeten raken.

Jammer genoeg moeten initiatieven als de voedselbanken, de caritatieve verenigin-gen en nog teveel andere instanties dus blijven bestaan, terwijl het een maatschap-pelijke plicht is ze te doen uitdoven.

De studie ‘Armoede en deprivatie bij Belgische kinderen’ van de Koning Boudewijn-stichting kan gratis neergelaten worden vanop hun website www.kbs-frb.be :https://www.kbs-frb.be/nl/Activities/Publications/2018/20181211NT