21
NB iakob gogebaSvilis saxelobis Telavis saxelmwifo universiteti xelnaweris uflebiT malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ganviTarebis problemebi da xalxis interesebis efeqtiani realizaciis gzebi specialoba: 08.00.01 - ekonomikis Teoria socialur mecnierebaTa doqtoris akademiuri xarisxis mosapoveblad ekonomikaSi warmodgenili disertaciis a v t o r e f e r a t i Telavi 2012

malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

  • Upload
    others

  • View
    8

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

NB iakob gogebaSvilis saxelobis Telavis saxelmwifo universiteti

xelnaweris uflebiT

malxaz WaWukaSvili

postsabWouri ekonomikuri sistemis

ganviTarebis problemebi da xalxis interesebis

efeqtiani realizaciis gzebi

specialoba: 08.00.01 - ekonomikis Teoria

socialur mecnierebaTa doqtoris akademiuri xarisxis mosapoveblad

ekonomikaSi warmodgenili disertaciis

a v t o r e f e r a t i

Telavi 2012

Page 2: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

2

disertacia Sesrulebulia Niakob gogebaSvilis saxelobis

Telavis saxelmwifo universitetSi

samecniero xelmZRvaneli: alfred kurataSvili _ ekonomikur, filosofiur da iuridiul mecnierebaTa doqtori, profesori

Semfaseblebi: 1. mixeil ToqmaziSvili _ ekonomikur mecnierebaTa doqtori, profesori 2. nana oqruaSvili _ ekonomikur mecnierebaTa doqtori, profesori

disertaciis dacva Sedgeba 2012 wlis 15 maiss 12 saaTze iakob gogebaSvilis saxelobis Telavis saxelmwifo universitetis socialur mecnierebaTa, biznesisa da samarTlis skolis sadisertacio sabWos sxdomaze. misamarTi: 2200, q. Telavi, qarTuli universitetis q. # 1.

disertaciis gacnoba SesaZlebelia Telavis iakob gogebaSvilis saxelobis saxelmwifo universitetis biblioTekaSi.

misamarTi: 2200, q. Telavi, qarTuli universitetis q. # 1.

avtoreferati daigzavna 2012 wlis 11 aprils sadisertacio sabWos mdivani: ekonomikur mecnierebaTa doqtori nana rinkiaSvili

I. sadisertacio naSromis zogadi daxasiaTeba

Page 3: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

3

Temis aqtualoba. postsabWouri saxelmwifoebis gamocdileba

cxadyofs, rom maTi ekonomikuri sistemebis ganviTarebis TiTqmis yvela stadiaze erT-erT umniSvnelovanes problemas warmoadgens xalxis interesebis efeqtiani realizaciis gzebis Zieba da am gzebis gamoyeneba yoveli adamianis interesebis dasakmayofileblad.

postsabWouri, anu gardamavali ekonomikuri sistemis ganxilvas gansakuTrebul aqtualobas sZens is faqti, rom sabWoTa kavSiris daSlis Semdeg masSi Semavali qveynebi iZulebulni gaxdnen mbrZaneblur-administraciuli ekonomikuri sistemidan sabazro ekonomikur sistemaze gadasuliyvnen.

amave dros gansakuTrebul aqtualobas iZens xalxis interesebis realizaciis problemebis kvleva, rogorc ganviTarebul, ise ganviTarebad, kerZod ki, postsabWour qveynebSi.

Temis aqtualoba aseve gamomdinareobs iqidan, rom postsabWouri ekonomikuri sistemis ganviTarebis problemebi ekonomikis Teoriis aspeqtSi naklebad aris Seswavlili, rogorc qarTul, ise ucxour samecniero literaturaSi.

zemoaRniSnuli problema gansakuTrebiT aqtualuria socialurad orientirebuli sabazro ekonomikis Camoyalibebis procesSi, rac uSualod aris dakavSirebuli xalxis interesebis realizaciis problemebTan.

amrigad, sadisertacio Temis aqtualoba araviTar eWvs ar iwvevs. kvlevis ZiriTadi mizani da amocanebi. sadisertacio naSromis kvlevis

ZiriTadi mizania postsabWouri ekonomikuri sistemis ganviTarebis problemebis kvleva da aRniSnul ekonomikur sistemaSi xalxis interesebis efeqtiani realizaciis gzebis SemuSaveba.

disertaciaSi dasmuli ZiriTadi miznis realizaciisaTvis

gaTvaliswinebulia kvlevis Semdegi amocanebis gadawyveta: _ ekonomikuri sistemebisa da maTi klasifikaciis Seswavla; _ yofili sabWoTa ekonomikuri sistemis kritikuli politikur-

ekonomikuri analizi; _ ganviTarebuli kapitalizmis ekonomikuri sistemisa da misi

negatiuri mxareebis Seswavla; _ postsabWouri ekonomikuri sistemis arsisa da specifikuri niSnebis

mecnieruli analizi; _ xalxis interesebis realizaciis problemebis kvleva da maTi

klasifikaciis gansazRvra; _ xalxis interesebis realizaciis problemebis analizi

ganviTarebul qveynebSi; _ xalxis interesebis realizaciis problemebis Seswavla

postsabWour ekonomikur sistemaSi; _ postsabWouri ekonomikuri sistemis ganviTarebis ZiriTadi

mimarTulebebis ganxilva; _ xalxis interesebis efeqtiani realizaciis gzebis gansazRvra

postsabWouri ekonomikuri urTierTobebis pirobebSi. kvlevis Teoriuli da meTodologiuri safuZvlebi. disertaciaSi

ganxiluli problemebis mecnieruli kvlevis Teoriul da meTodologiur safuZvels warmoadgens rogorc ekonomikuri mecnierebis klasikosTa

Page 4: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

4

fundamenturi gamokvlebebi, ise Tanamedrove gamoCenil qarTvel da ucxoel mecnierTa naSromebi.

klasikosTa naSromebidan sadisertacio kvlevis procesSi gamoyenebul iqna j. keinsis, a. marSalis, d. rikardos, p. samuelsonis, a. smitis da sxvaTa fundamenturi gamokvlevebi.

disertaciaze muSaobis procesSi avtoris mier gamoyenebuli iqna

cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic arian n. menqiu, p. krugmani, p. h. linderti da sxva.

sadisertacio naSromze muSaobisas farTod iqna gamoyenebuli qarTvel mecnierTa naSromebi, romlebSic ganilulia postsabWouri ekonomikuri sistemis ganviTarebis problemebi da mimarTulebebi, da areTve saerTod sazogadoebis socialur-ekonomikuri problemebi.

maTgan ZiriTadad SeiZleba gamoiyos: ramaz abesaZis, anzor abralavas, nanuli arevaZis, evgeni baraTaSvilis, rozeta asaTianis, revaz basarias, Teimuraz beriZis, vaxtang burdulis, givi gamsaxurdias, revaz gvelesianis, revaz gogoxias, mixeil ToqmaziSvilis, revaz kakulias, jemal kaxniaSvilis, irakli kovzanaZis, Aalfred kurataSvilis, anzor kurataSvilis, parmen lemonjavas, giorgi malaSxias, iaSa mesxias, elguja meqvabiSvilis, nana oqruaSvilis, giorgi papavas, vladimer papavas, uSangi samadaSvilis, avTandil silagaZis, karlo Rurwkaias, Temur Sengelias, revaz Sengelias, leo Ciqavas, nodar WiTanavas, mixeil jibutis da sxva mecnierTa naSromebi.

garda amisa, kvlevis procesSi gamoyenebul iqna mocemul problemasTan dakavSirebuli sxvadasxva saerTaSoriso da respublikuri samecniero konferenciis masalebi.

naSromis ZiriTadi Sedegebi da mecnieruli siaxle. sadisertacio

kvlevis miznebisa da amocanebis realizaciis procesSi miRebuli ZiriTadi Sedegebidan SeiZleba gamoiyos Semdegi:

_ arsebuli Teoriuli Sexedulebebisa da praqtikuli masalebis analizis safuZvelze gansazRvrulia ekonomikuri sistemebis saerTo da ganmasxvavebeli niSnebi;

_ gamovlenilia postsabWour ekonomikaSi xalxis interesebis realizaciis problemebi;

_ SemuSavebulia postsabWour ekonomikaSi xalxis interesebis efeqtiani realizaciis gzebi.

mecnieruli siaxle. sadisertacio kvlevis ZiriTadi mecnieruli

siaxle SeiZleba Semdegnairad Camoyalibdes: _ dadgenilia, rom dRemde arsebuli ekonomikuri sistemebidan verc

erTi ver akmayofilebs ama Tu im qveynis mosaxleobis yvela fenis moTxovnilebebs.

_ miCneulia, rom Sereuli ekonomika unda ganixilebodes, rogorc calke arsebuli ekonomikuri sistema.

_ dadgenilia, rom kapitalistur qveynebSi ekonomikuri saqmianobis TiToeuli monawilis piradi egoisturi interesebiT moqmedebebis gamo SeuZlebelia resursebis efeqtiani gamoyeneba.

_ dadgenilia, rom ganuaxlebad bunebriv resursebze SezRuduli unda iyos kerZo sakuTreba.

Page 5: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

5

_ dadgenilia, rom garkveul SemTxvevebSi, rodesac amas xalxis interesebi moiTxovs, gamarTlebulia saxelmwifos mxridan calkeuli Sromatevadi dargebis mxardaWera.

_ dadgenilia kerZo sakuTrebis dadebiT mxareebTan erTad misi uaryofiTi mxareebi.

_ gamovlenilia sabazro ekonomikaze gadasvlis procesSi daSvebuli Secdomebi, romelTa ardaSveba xels Seuwyobda Sereuli da amave dros socialurad orientirebuli ekonomikis Camoyalibebas.

_ dadgenilia, rom msoflio meurneobaSi integrirebisas saTanadod gaTvaliswinebuli unda iyos adgilobrivi warmoebis interesebi.

_ dadgenilia, rom qveynis ekonomikis zrda mxolod maSin SeiZleba CaiTvalos efeqtianad, Tu mocemul qveyanaSi adgili aqvs xalxis interesebis realizaciis xarisxobriv zrdas.

_ dadgenilia, rom umuSevrobis problemis gadaWrisaTvis mizanSewonilia saxelmwifos mxridan saWiroebis mixedviT calkeuli sawarmoebisa da meurneobebis subsidireba, romlebic SeZleben damatebiT samuSao adgilebis Seqmnas.

_ gamovlenilia postsabWour qveynebSi xalxis interesebis realizaciis problemebis gamomwvevi mizezebi;

_ SemuSavebulia postsabWour qveynebSi ekonomikuri dualizmis, anu erTi da igive qveyanaSi ekonomikis ganviTarebis sxvadasxva donis arsebobis, rogorc xalxis interesebis efeqtiani realizaciis xelSemSleli problemis daZlevis gzebi;

_ dadgenilia, rom xalxis interesebis efeqtiani realizaciisaTvis, rogorc saerTod, ise, kerZod, postsabWouri ekonomikikuri urTierTobebis pirobebSi unda amovdiodeT profesor alfred kuratraSvilis mier SemuSavebuli da jer kidev 1980 gamoqveynebuli meTodologiuri midgomidan, romlis Tanaxmad WeSmaritad adamianuri sazogadoebis mSeneblobisa da funqcionirebisaTvis yvela gza, forma da meTodi gamarTlebulia, Tu isini emsaxurebian adamianis _ sazogadoebis yoveli wevris _ interesebs, da Tu amave dros gamoricxaven antisocialur movlenebs.

naSromis praqtikuli mniSvneloba. sadisertacio naSromis kvlevis

Sedegebi SeiZleba gamoyenebul iqnes saxelmwifos ekonomikuri ganviTarebis strategiisa da socialuri-ekomomikur politikis mimarTulebebis gansazRvris dros, agreTve Semdgomi mecnieruli kvlevebisa da ekonomikuri disciplinebis swavlebis procesSi. naSromis ZiriTadi daskvnebi da debulebebi SeiZleba gamoyenebul iqnes postsabWouri periodis ekonomikis calkeul dargebSi xalxis interesebis efeqtiani relizaciis gzebis SemuSavebis procesSi.

naSromis aprobacia. sadisertacio naSromis ZiriTadi debulebebi da

daskvnebi aisaxa disertantis mier gamoqveynebul samecniero statiebSi da saerTaSoriso samecniero konferenciaze gakeTebul moxsenebebSi (Tbilisi, 2011 w.).

publikaciebi. sadisertacio kvlevis ZiriTadi Sedegebi asaxulia

avtoris 5 samecniero naSromSi, romlebic gamoqveynda saerTaSoriso recenzirebad da referirebad samecniero JurnalebSi da saerTaSoriso samecniero konferenciis masalebSi.

Page 6: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

6

disertaciis moculoba da struqtura. sadisertacio naSromi Seicavs 119 gverds da Sedgeba Sesavlis, sami Tavisa da daskvnisagan. sadisertacio naSroms Tan erTvis gamoyenebuli literaturis sia.

kvlevis dasaxulma mizanma, amocanebma da problemebis gadawyvetis

logikam ganapiroba disertaciis Semdegi struqtura: Sesavali Tavi I. ekonomikuri sistemebi: maTi saerTo da ganmasxvavebeli niSnebi

1.1. ekonomikuri sistemebi da maTi klasifikacia 1.2. yofili sabWoTa ekonomikuri sistemis kritikuli politikur-ekonomikuri analizi

1.3. ganviTarebuli kapitalizmis ekonomikuri sistema da misi

negatiuri mxareebi 1.4. postsabWouri ekonomikuri sistemis arsi da specifikuri niSnebi

Tavi II. postsabWouri ekonomikuri sistema da xalxis interesebis relizaciis problemebi 2.1. xalxis interesebi da maTi realizaciis problemebi

2.2. xalxis interesebis realizaciis arsebuli mdgomareoba ganviTarebul qveynebSi

2.3. xalxis interesebis realizaciis arsebuli mdgomareoba postsabWour ekonomikur sistemaSi

Tavi III. postsabWouri ekonomikuri sistema da xalxis interesebis efeqtiani realizaciis gzebi

3.1. postsabWouri ekonomikuri sistemis ganviTarebis ZiriTadi mimarTulebebi

3.2. xalxis interesebis efeqtiani realizaciis gzebi postsabWouri ekonomikuri urTierTobebis pirobebSi

daskvna gamoyenebuli literaturis sia

II . sadisertacio naSromis mokle Sinaarsi

SesavalSi dasabuTebulia sakvlevi Temis aqtualoba, dasaxulia kvlevis

ZiriTadi mizani da amocanebi, gamoyofilia kvlevis Teoriuli da meTodologiuri safuZvlebi, Camoyalibebulia sadisertacio naSromis ZiriTadi Sedegebi da mecnieruli siaxle, gansazRvrulia samecniero naSromis praqtikuli mniSvneloba. mocemulia zogadi informacia naSromis aprobaciis, masTan dakavSirebuli publikaciebis, agreTve disertaciis struqturisa da moculobis Sesaxeb.

Page 7: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

7

pirvel TavSi _ `ekonomikuri sistemebi: maTi saerTo da ganmasxvavebeli niSnebiโ€, ganxilulia ekonomikuri sistemebi da maTi klasifikacia, agreTve mocemulia yofili sabWoTa ekonomikuri sistemis kritikuli politikur-ekonomikuri analizi.

amave TavSi ganxilulia ganviTarebuli kapitalizmis ekonomikuri sistema da misi negatiuri mxareebi.

garda amisa, pirvel TavSi ganxilulia postsabWouri ekonomikuri sistemis arsi da specifikuri niSnebi.

kerZod, arsebuli Teoriuli Sexedulebebisa da praqtikuli masalebis analizis safuZvelze gansazRvrulia ekonomikuri sistemebis saerTo da ganmasxvavebeli niSnebi.

kvlevis Sedegad dadgenilia, rom dRemde arsebuli ekonomikuri sistemebidan verc erTi ver akmayofilebs ama Tu im qveynis mosaxleobis yvela fenis moTxovnilebebs.

sadisertacio naSromSi aRniSnulia, rom msoflios sxvadasxva qveynebSi dRemde arsebuli ekonomiuri sistemebi, rogorc cnobilia, erTmaneTisgan gansxvavdeba:

a. resursebze sakuTrebis formiT; b. ekonomikuri saqmianobis koordinaciisa da marTvis wesiT. zemoT aRniSnuls, disertantis azriT, SeiZleba daematoT mesame

ganmasxvavebeli niSani: xalxis interesebis realizaciis xarisxi, vinaidan misi miRweva ekonomikuri politikis gareSe SeuZlebelia.

disertants miaCnia, rom kapitalistur qveynebSi ekonomikuri saqmianobis TiToeuli monawilis piradi egoisturi interesebiT moqmedebebis gamo SeuZlebelia resursebis efeqtiani gamoyeneba.

dadgenilia, rom ganuaxlebad bunebriv resursebze SezRuduli unda iyos kerZo sakuTreba.

disertantis mtkicebiT, sabazro ekonomikur sistemaSi xalxis interesebis dasacavad saxelmwifo ufro metad unda Caerios socialuri programebis ganxorcielebaSi.

rac Seexeba yofili sabWoTa kavSiris ekonomikuri sistemis kritikul analizs, rogorc disertanti daskvnis saxiT aRniSnavs, sabWoTa kavSiris kraxi ganapiroba kerZo sakuTrebis SezRudvam, ararentabeluri sawarmoebis arsebobam da ekonomikur saqmianobaSi konkurenciis ararsebobam.

ganviTarebuli kapitalizmis ekonomikuri sistemisa da misi negatiuri mxareebis ganxilvisas, disertanti daskvnis saxiT aRniSnavs Semdegs: SeiZleba iTqvas, rom Tanamedrove kapitalisturi ekonomikuri sistema xasiaTdeba, rogorc dadebiTi, aseve Tanmdevi uTanasworobebiTa da uaryofiTi mxareebiT, rac gamomdinareobs kapitalizmis bunebidan, rameTu kapitalizmi, rogorc profesori alfred kurataSvili aRniSnavs, aris โ€žsazogadoebriv-saxelmwifoebrivi sistema, romelic efuZneba saSualebaTa filosofias _ ekonomikur saSualebaTa TviTmiznis filosofias, da romelic emsaxureba miznis miRwevis saSualebebs, anu ekonomikur saSualebaTa TviTmizans, romlis aSkara magaliTia kapitalizmi (WeSmariti kapitalizmi), sadac batonobs _ kapitali, fuli, bazariโ€œ (kurataSvili alfred. socialuri miznis filosofia. principulad axali mecnieruli mimarTuleba _ WeSmaritad adamianuri sazogadoebisa da saxelmwifos formirebisa da funqcionirebis amosavali Teoriuli safuZveli (monografia qarTul, inglisur da rusul enebze). Tbilisi: saerTaSoriso gamomcemloba โ€œprogresiโ€, 2003, gv. 179).

Page 8: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

8

postsabWouri ekonomikuri sistemis arsisa da specifikuri niSnebis ganxilvisas, disertanti daskvnis saxiT aRniSnavs, rom qveynebi, romlebic Sediodnen yofili sabWoTa kavSiris SemadgenlobaSi, misi daSlis Semdeg aRmoCdnen mZime ekonomikur krizisSi, romlis daZlevac SesaZlebelia, Tu aRebuli iqneba ganviTarebis swori mimarTuleba, romelic gadaiyvans mocemuli qveynebis ekonomikebs Sereul, socialurad orientirebul ekonomikaze.

winaaRmdeg SemTxvevaSi, yovelTvis gamomJRavndeba postsabWouri ekonomikuri sistemis arsi da specifikuri niSnebi, rac ganpirobebulia imiT, rom, rogorc profesori alfred kuratraSvili aRniSnavs, adgili hqonda โ€œfsevdosocializmis Zireul gadatrialebas ukan kapitalizmSiโ€ (kurataSvili alfred. โ€œpostkomunisturiโ€ kapitalizmi Tu...?! paata guguSvilis ekonomikis institutis samecniero Sromebis krebuli. III. paata guguSvilis ekonomikis institutis gamomcemloba. Tbilisi, 2010, gv. 45).

meore TavSi _ `postsabWouri ekonomikuri sistema da xalxis interesebis relizaciis problemebiโ€, ganxilulia iseTi sakiTxebi, rogorebic aris xalxis interesebi da maTi realizaciis problemebi, xalxis interesebis realizaciis arsebuli mdgomareoba ganviTarebul qveynebSi, xalxis interesebis realizaciis arsebuli mdgomareoba postsabWour ekonomikur sistemaSi.

kerZod, sadisertacio naSromSi aRniSnulia, rom xalxis _ yoveli adamianis _ interesebis realizacia nebismieri saxelmwifos mTavar problemas unda warmoadgendes.

amasTan dakavSirebiT, disertants moyavs profesor alfred kurataSvilis Semdegi sityvebi: โ€œWeSmaritad adamianuri sazogadoebisa da saxelmwifos Seqmnisa da efeqtiani funqcionirebisaTvis, da, Sesabamisad, adamianis interesebis _ xalxis interesebis _ realizaciisaTvis principuli mniSvneloba aqvs sazogadoebaSi da saxelmwifoSi kanonis uzenaesobis problemaze Tanamedrove civilizebul msoflioSi tradiciuli da damkvidrebuli Sexedulebebis kritikul analizs, romelic (e.i. kanonis uzenaesobis problema) Tanamedrove mecnierebaSi da Tanamedrove politikaSi faqtobrivad iTvleba gadawyvetilad, romlis (e.i. am problemis gadawyvetis) samarTlianoba TiTqosda eWvs ar eqvemdebareba (?!).

sinamdvileSi ki, Cemi Rrma rwmeniT, rogorc mecnierul kvlevaSi, ise sazogadoebisa da saxelmwifos marTvaSi, Cems mier Seqmnili xalxis interesebis uzenaesobis Teoriidan gamomdinare, aucilebelia vxelmZRvanelobdeT ara kanonis uzenaesobiT, ara saSualebaTa uzenaesobiT, aramed miznis uzenaesobiT _ socialuri miznis uzenaesobiT, adamianis interesebis _ xalxis interesebis _ uzenaesobiT, rac warmoadgens principulad axal mecnierul mimarTulebas filosofiur, iuridiul, politikur da ekonomikur mecnierebebSi, romelic gamomdinareobs Cems mierve Seqmnili strategiuli mecnieruli mimarTulebebidan _ miznis filosofiidan da socialuri miznis filosofiidan (da ara filosofiidan, romelsac me saSualebaTa filosofias vuwodeb), da agreTve romelic gamomdinareobs Cems mier Seqmnili socialur-ekonomikuri kanonebis Teoriidan, socialur-ekonomikuri marTvis Teoriidan da a.S.โ€ (kurataSvili alfred. xalxis interesebis uzenaesobis Teoria. principulad axali mecnieruli mimarTuleba da mmarTvelobiTi samarTlis, WeSmaritad adamianuri sazogadoebis samarTlebrivi sistemisa da mTlianad

Page 9: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

9

socialur-ekonomikur mecnierebaTa sistemaqmnadi Teoria (monografia qarTul, inglisur da rusul enebze). Tbilisi: saerTaSoriso gamomcemloba `progresi~, 2003, gv. 151-153).

xalxis interesebis realizaciis problemebTan dakavSirebiT disertanti midis logikur daskvnamde, rom qveynis ekonomikis zrdas mxolod maSin aqvs efeqti, rodesac mocemul qveyanaSi xalxis interesebis realizaciis xarisxi aris maRali.

aqedan gamomdinare disertants miaCnia, rom ekonomikis efeqtianobis Sefasebis mTavari kriteriumia mosaxleobis cxovrebis xarisxis maRali maCvenebeli, pirovnebis TviTrealizaciis SeuzRudavi SesaZlebloba da socialuri dacvis garantiebi.

mesame TavSi _ `postsabWouri ekonomikuri sistema da xalxis interesebis efeqtiani realizaciis gzebiโ€, ganxilulia postsabWouri ekonomikuri sistemis ganviTarebis ZiriTadi mimarTulebebi, da agreTve xalxis interesebis efeqtiani realizaciis gzebi postsabWouri ekonomikuri urTierTobebis pirobebSi.

disertaciis aRniSnul TavSi gakeTebulia daskvna, rom xalxis interesebis efeqtiani realizaciisaTvis, rogorc saerTod, ise, kerZod, postsabWouri ekonomikikuri urTierTobebis pirobebSi unda amovdiodeT profesor alfred kuratraSvilis mier SemuSavebuli da jer kidev 1980 gamoqveynebuli meTodologiuri midgomidan, romlis Tanaxmad WeSmaritad adamianuri sazogadoebis mSeneblobisa da funqcionirebisaTvis yvela gza, forma da meTodi gamarTlebulia, Tu isini emsaxurebian adamianis _ sazogadoebis yoveli wevris _ interesebs, da Tu amave dros gamoricxaven antisocialur movlenebs (ะšัƒั€ะฐั‚ะฐัˆะฒะธะปะธ ะะปัŒั„ั€ะตะด ะ. ะคะธะปะพัะพั„ัะบะพ-ะฟะพะปะธั‚ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธะต ะผะธะฝะธะฐั‚ัŽั€ั‹. ะœะฐั‚ะตั€ะธะฐะปั‹ ั€ะตัะฟัƒะฑะปะธะบะฐะฝัะบะพะน ะฝะฐัƒั‡ะฝะพะน ะบะพะฝั„ะตั€ะตะฝั†ะธะธ: ยซะะบั‚ัƒะฐะปัŒะฝั‹ะต ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ั‚ะตะพั€ะธะธยป (15-16 ะผะฐั 1980 ะณ.). ะขะฑะธะปะธัะธ: ยซะœะตั†ะฝะธะตั€ะตะฑะฐยป, 1990, ั. 93).

postsabWouri ekonomikuri sistemis ganviTarebis problemebisa da xalxis interesebis efeqtiani realizaciis gzebis mecnieruli analizis safuZvelze naSromSi gakeTebulia saTanado daskvnebi da mocemulia rekomendaciebi. kerZod:

1. gakeTebulia daskvna, rom ekonomikuri sistemebis Seswavlas didi mniSvneloba eniWeba, vinaidan, dRemde arsebuli ekonomikuri sistemebidan verc erTi ver akmayofilebs ama Tu im qveynis mosaxleobis yvela fenis moTxovnilebebs.

2. gakeTebulia daskvna, rom sabazro ekonomikur sistemaSi xalxis interesebis dasacavad saxelmwifo ufro metad unda Caerios socialuri programebisa da dasaqmebis programebis gansaxorcieleblad.

3. miCneulia, rom Sereuli ekonomika unda ganixilebodes, rogorc calke arsebuli ekonomikuri sistema.

4. dadgenilia, rom kapitalistur qveynebSi ekonomikuri saqmianobis TiToeuli monawilis piradi egoisturi interesebiT moqmedebebis gamo SeuZlebelia resursebis efeqtiani gamoyeneba.

5. gakeTebulia daskvna, rom ganuaxlebad bunebriv resursebze SezRuduli unda iyos kerZo sakuTreba.

6. gakeTebulia daskvna, rom garkveul SemTxvevebSi, rodesac amas xalxis interesebi moiTxovs, gamarTlebulia saxelmwifos mxridan calkeuli Sromatevadi dargebis mxardaWera.

Page 10: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

10

7. gamovlenilia sabazro ekonomikaze gadasvlis procesSi daSvebuli Secdomebi, romelTa ardaSveba xels Seuwyobda Sereuli, socialurad orientirebuli ekonomikis Camoyalibebas.

8. dadgenilia kerZo sakuTrebis dadebiT mxareebTan erTad misi uaryofiTi mxareebi

9. privatizaciasTan, rogorc gardamavali ekonomikis sistemis kanonzomierebasTan dakavSirebiT, aucileblad aris miCneuli privatizacia garkveuli doziT, magram amave dros dauSveblad aris miCneuli, rom saxelmwifom gayidos yvelaferi ganurCevlad misi srategiuli da ekonomikuri mniSvnelobisa.

10. gakeTebulia daskvna, rom sabWoTa kavSiris kraxi ganapiroba kerZo sakuTrebis SezRudvam, ararentabeluri sawarmoebis arsebobam da ekonomikur saqmianobaSi konkurenciis ararsebobam.

11. dadgenilia, rom msoflio meurneobaSi integrirebisas saTanadod gaTvaliswinebuli unda iyos adgilobrivi warmoebis interesebi.

12. gakeTebulia daskvna, rom qveynebi, romlebic Sediodnen yofili sabWoTa kavSiris SemadgenlobaSi, misi daSlis Semdeg aRmoCdnen mZime ekonomikur krizisSi, romlis daZlevac SesaZlebelia, Tu aRebuli iqneba ganviTarebis swori mimarTuleba, romelic gadaiyvans mocemuli qveynebis ekonomikebs Sereul, socialurad orientirebul ekonomikaze.

13. gakeTebulia daskvna, romlis Tanaxmad, imisaTvis, rom moxdes postsabWouri ekonomikis mqone qveynebis normalurad ganviTareba, aucilebelia Tanmimdevruli da qveynis specifikasTan Sesabamisi reformebis gatareba.

14. gakeTebulia daskvna, rom saxelmwifos aqtiuri Carevis gareSe warmoudgenelia postsabWouri qveynebis ekonomikaSi Tavdapirveli stabilurobis miRweva.

15. dadgenilia, rom qveynis ekonomikis zrda mxolod maSin SeiZleba CaiTvalos efeqtianad, Tu mocemul qveyanaSi adgili aqvs xalxis interesebis realizaciis xarisxobriv zrdas.

16. gakeTebulia daskvna, rom socialurad orientirebuli ekonomika aseve mimarTulia xalxis interesebis realizaciis xarisxis asamaRleblad.

17. dadgenilia, rom umuSevrobis problemis gadaWrisaTvis mizanSewonilia saxelmwifos mxridan saWiroebis mixedviT calkeuli sawarmoebisa da meurneobebis subsidireba, romlebic SeZleben damatebiT samuSao adgilebis Seqmnas.

18. gakeTebulia daskvna, rom kapitalisturi ekonomikuri sistema xasiaTdeba, rogorc dadebiTi, aseve Tanmdevi uTanasworobebiTa da uaryofiTi mxareebiT, ris gamoc ganxilul ekonomikur sistemaSi xalxis interesebis realizaciis xarisxi iqneba ufro maRali, Tu sabazro urTierTobaTa TviTregulireba optimalurad iqneba Sexamebuli saxelmwifo regulirebasTan.

19. miCneulia, rom postsabWouri ekonomikis pirobebSi xalxis interesebis dacva unda moxdes Semdegi mimarTulebiT:

_ umuSevrobis problemis gadawyveta; _ samomxmareblo saqonelze SedarebiT stabilurad dabali fasebis

SenarCuneba; _ Semosavlebis diferenciaciis Semcireba; _ investiciebis mozidva; _ Tanabari sastarto pirobebis Seqmna; _ socialuri dacvis myari garantiebi;

Page 11: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

11

_ normaluri ganaTlebis miRebis SesaZlebloba; _ samedicino momsaxurebis xelmisawvdomoba; _ samarTliani institucionaluri polotikis gatareba; _ swori regionaluri politikis gatareba, rom ar moxdes

imavdroulad ganviTarebuli qalaqebisa da CamorCenili soflebis arseboba, anu adgili rom ar hqondes e.w. dualizmis problemas.

20. arsebuli Teoriuli Sexedulebebisa da praqtikuli masalebis analizis safuZvelze gansazRvrulia ekonomikuri sistemebis saerTo da ganmasxvavebeli niSnebi.

21. gamovlenilia postsabWour qveynebSi xalxis interesebis realizaciis problemebis gamomwvevi mizezebi.

22. miCneulia, rom postsabWouri ekonomikuri sistema moicavs transformacias ekonomikis yvela sferoSi.

23. gakeTebulia daskvna, rom postsabWoTa ekonomikisaTvis gansakuTrebiT aucilebelia ucxouri investiciebis mozidva.

24. miCneulia, rom qveynis ekonomikisTvis didi zianis miyeneba SeuZlia e.w. `tvinebis gadinebas~.

25. qveynis ekonomikis warmatebisaTvis gansakuTrebiT mizanSewonilad aris miCneuli adamianur kapitalSi investireba.

26. sadisertacio naSromSi dasmuli problemis siRrmiseuli Seswavlis safuZvelze gakeTebulia fundamentaluri daskvna, rom, rogorc saerTod, ise, kerZod, postsabWouri ekonomikis pirobebSi xalxis interesebis efeqtiani realizaciis gzebis Ziebisas unda amovdiodeT profesor alfred kuratraSvilis mier SemuSavebuli da jer kidev 1980 gamoqveynebuli meTodologiuri midgomidan, romlis Tanaxmad WeSmaritad adamianuri sazogadoebis mSeneblobisa da funqcionirebisaTvis yvela gza, forma da meTodi gamarTlebulia, Tu isini emsaxurebian adamianis _ sazogadoebis yoveli wevris _ Minteresebs, da Tu amave dros gamoricxaven antisocialur movlenebs.

sadisertacio Temaze avtoris mier gamoqveynebulia Semdegi ZiriTadi samecniero Sromebi:

1. ekonomikuri sistemebi da maTi klasifikacia. saerTaSoriso

samecniero Jurnali `ekonomika~, 2011, #1-2. Tbilisi, 2011, gv. 100-104. 2. ganviTarebuli kapitalizmis ekonomikuri sistema da misi negatiuri

mxareebi. saerTaSoriso samecniero Jurnali `ekonomika~, 2011, #3-4. Tbilisi, 2011, gv. 32-35.

3. postsabWouri ekonomikuri sistemis arsi da specifiuri niSnebi. saerTaSoriso samecniero Jurnali `ekonomika~, 2011, #7-8. Tbilisi, 2011, gv. 16-19.

4. yofili sabWoTa ekonomikuri sistemis kritikuli analizi. socialuri samarTlianobis problema da saxelmwifo marTva. saerTaSoriso samecniero konferenciis masalebi (20-21.12.2011). Tbilisi: saerTaSoriso gamomcemloba โ€œprogresiโ€, 2011, gv. 145-149.

5. xalxis interesebi da maTi realizaciis problemebi. socialuri samarTlianobis problema da saxelmwifo marTva. saerTaSoriso samecniero konferenciis masalebi (20-21.12.2011). Tbilisi: saerTaSoriso gamomcemloba โ€œprogresiโ€, 2011, gv. 155-162.

Page 12: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

12

ะขะตะปะฐะฒัะบะธะน ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะตะฝะฝั‹ะน ัƒะฝะธะฒะตั€ัะธั‚ะตั‚ ะธะผะตะฝะธ ะฏะบะพะฑะฐ ะ“ะพะณะตะฑะฐัˆะฒะธะปะธ

ะะฐ ะฟั€ะฐะฒะฐั… ั€ัƒะบะพะฟะธัะธ

ะœะะ›ะฅะะ— ะงะะงะฃะšะะจะ’ะ˜ะ›ะ˜

ะŸะ ะžะ‘ะ›ะ•ะœะซ ะ ะะ—ะ’ะ˜ะขะ˜ะฏ ะŸะžะกะขะกะžะ’ะ•ะขะกะšะžะ™

ะญะšะžะะžะœะ˜ะงะ•ะกะšะžะ™ ะกะ˜ะกะขะ•ะœะซ ะ˜ ะŸะฃะขะ˜

ะญะคะคะ•ะšะขะ˜ะ’ะะžะ™ ะ ะ•ะะ›ะ˜ะ—ะะฆะ˜ะ˜ ะ˜ะะขะ•ะ ะ•ะกะžะ’ ะะะ ะžะ”ะ

ะกะฟะตั†ะธะฐะปัŒะฝะพัั‚ัŒ: 08.00.01 โ€“ ะญะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะฐั ั‚ะตะพั€ะธั

ะ ะ’ ะข ะž ะ  ะ• ะค ะ• ะ  ะ ะข

ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะธ ะฝะฐ ัะพะธัะบะฐะฝะธะต ะฐะบะฐะดะตะผะธั‡ะตัะบะพะน ัั‚ะตะฟะตะฝะธ ะดะพะบั‚ะพั€ะฐ ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝั‹ั… ะฝะฐัƒะบ

ะฒ ะพะฑะปะฐัั‚ะธ ัะบะพะฝะพะผะธะบะธ

ะขะตะปะฐะฒะธ 2012

Page 13: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

13

ะ”ะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธั ะฒั‹ะฟะพะปะฝะตะฝะฐ ะฒ ะขะตะปะฐะฒัะบะพะผ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะตะฝะฝะพะผ ัƒะฝะธะฒะตั€ัะธั‚ะตั‚ะต

ะธะผะตะฝะธ ะฏะบะพะฑะฐ ะ“ะพะณะตะฑะฐัˆะฒะธะปะธ

ะะฐัƒั‡ะฝั‹ะน ั€ัƒะบะพะฒะพะดะธั‚ะตะปัŒ: ะะปัŒั„ั€ะตะด ะšัƒั€ะฐั‚ะฐัˆะฒะธะปะธ โ€“ ะดะพะบั‚ะพั€ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั…, ั„ะธะปะพัะพั„ัะบะธั… ะธ ัŽั€ะธะดะธั‡ะตัะบะธั… ะฝะฐัƒะบ, ะฟั€ะพั„ะตััะพั€ ะžั„ะธั†ะธะฐะปัŒะฝั‹ะต ะพะฟะฟะพะฝะตะฝั‚ั‹: 1. ะœะธั…ะฐะธะป ะขะพะบะผะฐะทะธัˆะฒะธะปะธ โ€“ ะดะพะบั‚ะพั€ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ะฝะฐัƒะบ, ะฟั€ะพั„ะตััะพั€

2. ะะฐะฝะฐ ะžะบั€ัƒะฐัˆะฒะธะปะธ โ€“ ะดะพะบั‚ะพั€ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ะฝะฐัƒะบ, ะฟั€ะพั„ะตััะพั€ ะ—ะฐั‰ะธั‚ะฐ ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะธ ัะพัั‚ะพะธั‚ัั 15 ะผะฐั 2012 ะณะพะดะฐ ะฒ 12 ั‡ะฐัะพะฒ ะฝะฐ ะทะฐัะตะดะฐะฝะธะธ ะ”ะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะพะณะพ ัะพะฒะตั‚ะฐ ะจะบะพะปั‹ ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝั‹ั… ะฝะฐัƒะบ, ะฑะธะทะฝะตัะฐ ะธ ะฟั€ะฐะฒะฐ ะขะตะปะฐะฒัะบะพะณะพ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะตะฝะฝะพะณะพ ัƒะฝะธะฒะตั€ัะธั‚ะตั‚ะฐ ะธะผะตะฝะธ ะฏะบะพะฑะฐ ะ“ะพะณะตะฑะฐัˆะฒะธะปะธ. ะะดั€ะตั: 2200, ะณ. ะขะตะปะฐะฒะธ, ัƒะป. ะ“ั€ัƒะทะธะฝัะบะพะณะพ ัƒะฝะธะฒะตั€ัะธั‚ะตั‚ะฐ โ„– 1. ะก ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะตะน ะผะพะถะฝะพ ะพะทะฝะฐะบะพะผะธั‚ัŒัั ะฒ ะฑะธะฑะปะธะพั‚ะตะบะต ะขะตะปะฐะฒัะบะพะณะพ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะตะฝะฝะพะณะพ ัƒะฝะธะฒะตั€ัะธั‚ะตั‚ะฐ ะธะผะตะฝะธ ะฏะบะพะฑะฐ ะ“ะพะณะตะฑะฐัˆะฒะธะปะธ. ะะดั€ะตั: 2200, ะณ. ะขะตะปะฐะฒะธ, ัƒะป. ะ“ั€ัƒะทะธะฝัะบะพะณะพ ัƒะฝะธะฒะตั€ัะธั‚ะตั‚ะฐ โ„– 1. ะะฒั‚ะพั€ะตั„ะตั€ะฐั‚ ั€ะฐะทะพัะปะฐะฝ 11 ะฐะฟั€ะตะปั 2012 ะณะพะดะฐ Cะตะบั€ะตั‚ะฐั€ัŒ ะ”ะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะพะณะพ ัะพะฒะตั‚ะฐ: ะดะพะบั‚ะพั€ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ะฝะฐัƒะบ ะะฐะฝะฐ ะ ะธะฝะบะธะฐัˆะฒะธะปะธ

Page 14: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

14

I. ะžะ‘ะฉะะฏ ะฅะะ ะะšะขะ•ะ ะ˜ะกะขะ˜ะšะ ะ”ะ˜ะกะกะ•ะ ะขะะฆะ˜ะžะะะžะ™ ะ ะะ‘ะžะขะซ

ะะบั‚ัƒะฐะปัŒะฝะพัั‚ัŒ ั‚ะตะผั‹. ะžะฟั‹ั‚ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะธั… ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒ ัะฒะธะดะตั‚ะตะปัŒัั‚ะฒัƒะตั‚, ั‡ั‚ะพ ะฟะพั‡ั‚ะธ ะฝะฐ ะบะฐะถะดะพะน ัั‚ะฐะดะธะธ ั€ะฐะทะฒะธั‚ะธั ะธั… ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ัะธัั‚ะตะผ ะพะดะฝะพะน ะธะท ะฒะฐะถะฝะตะนัˆะธั… ะฟั€ะพะฑะปะตะผ ะฟั€ะตะดัั‚ะฐะฒะปัะตั‚ ัะพะฑะพะน ะฟะพะธัะบ ะฟัƒั‚ะตะน ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะน ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะธ ะธัะฟะพะปัŒะทะพะฒะฐะฝะธะต ัั‚ะธั… ะฟัƒั‚ะตะน ะดะปั ัƒะดะพะฒะปะตั‚ะฒะพั€ะตะฝะธั ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะบะฐะถะดะพะณะพ ั‡ะตะปะพะฒะตะบะฐ.

ะ˜ััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธัŽ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน, ั‚.ะต. ะฟะตั€ะตั…ะพะดะฝะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹ ะพัะพะฑัƒัŽ ะฐะบั‚ัƒะฐะปัŒะฝะพัั‚ัŒ ะฟั€ะธะดะฐะตั‚ ั‚ะพั‚ ั„ะฐะบั‚, ั‡ั‚ะพ ะฟะพัะปะต ั€ะฐะทะฒะฐะปะฐ ะกะพะฒะตั‚ัะบะพะณะพ ะกะพัŽะทะฐ ะฒั…ะพะดัั‰ะธะต ะฒ ะฝะตะณะพ ัั‚ั€ะฐะฝั‹ ัั‚ะฐะปะธ ะฒั‹ะฝัƒะถะดะตะฝะฝั‹ะผะธ ะฟะตั€ะตะนั‚ะธ ะพั‚ ะบะพะผะฐะฝะดะฝะพ-ะฐะดะผะธะฝะธัั‚ั€ะฐั‚ะธะฒะฝะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹ ะบ ั€ั‹ะฝะพั‡ะฝะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผะต.

ะ’ ั‚ะพ ะถะต ะฒั€ะตะผั ะพัะพะฑัƒัŽ ะฐะบั‚ัƒะฐะปัŒะฝะพัั‚ัŒ ะฟั€ะธะพะฑั€ะตั‚ะฐะตั‚ ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธะต ะฟั€ะพะฑะปะตะผ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ, ะบะฐะบ ะฒ ั€ะฐะทะฒะธั‚ั‹ั…, ั‚ะฐะบ ะธ ะฒ ั€ะฐะทะฒะธะฒะฐัŽั‰ะธั…ัั, ะฒ ั‡ะฐัั‚ะฝะพัั‚ะธ ะถะต, ะฒ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะธั… ัั‚ั€ะฐะฝะฐั….

ะะบั‚ัƒะฐะปัŒะฝะพัั‚ัŒ ั‚ะตะผั‹ ะฒั‹ั‚ะตะบะฐะตั‚ ะธ ะธะท ั‚ะพะณะพ, ั‡ั‚ะพ ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ั€ะฐะทะฒะธั‚ะธั ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹ ะฒ ะฐัะฟะตะบั‚ะต ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ั‚ะตะพั€ะธะธ ะผะฐะปะพ ะธะทัƒั‡ะตะฝั‹, ะบะฐะบ ะฒ ะณั€ัƒะทะธะฝัะบะพะน, ั‚ะฐะบ ะธ ะฒ ะทะฐั€ัƒะฑะตะถะฝะพะน ะฝะฐัƒั‡ะฝะพะน ะปะธั‚ะตั€ะฐั‚ัƒั€ะต.

ะ’ั‹ัˆะตะพั‚ะผะตั‡ะตะฝะฝะฐั ะฟั€ะพะฑะปะตะผะฐ ะพัะพะฑะตะฝะฝะพ ะฐะบั‚ัƒะฐะปัŒะฝะฐ ะฒ ะฟั€ะพั†ะตััะต ั„ะพั€ะผะธั€ะพะฒะฐะฝะธั ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพ ะพั€ะธะตะฝั‚ะธั€ะพะฒะฐะฝะฝะพะน ั€ั‹ะฝะพั‡ะฝะพะน ัะบะพะฝะพะผะธะบะธ, ั‡ั‚ะพ ะฝะตะฟะพัั€ะตะดัั‚ะฒะตะฝะฝะพ ัะฒัะทะฐะฝะพ ั ะฟั€ะพะฑะปะตะผะฐะผะธ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ.

ะขะฐะบะธะผ ะพะฑั€ะฐะทะพะผ, ะฐะบั‚ัƒะฐะปัŒะฝะพัั‚ัŒ ั‚ะตะผั‹ ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั ะฝะต ะฒั‹ะทั‹ะฒะฐะตั‚ ะฝะธะบะฐะบะพะณะพ ัะพะผะฝะตะฝะธั. ะžัะฝะพะฒะฝะฐั ั†ะตะปัŒ ะธ ะทะฐะดะฐั‡ะธ ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั. ะžัะฝะพะฒะฝะพะน ั†ะตะปัŒัŽ ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะพะณะพ ั‚ั€ัƒะดะฐ

ัะฒะปัะตั‚ัั ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธะต ะฟั€ะพะฑะปะตะผ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹ ะธ ั€ะฐะทั€ะฐะฑะพั‚ะบะฐ ะฟัƒั‚ะตะน ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะน ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ะพั‚ะผะตั‡ะตะฝะฝะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผะต.

ะ”ะปั ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะฟะพัั‚ะฐะฒะปะตะฝะฝะพะน ะฒ ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะธ ะพัะฝะพะฒะฝะพะน ั†ะตะปะธ ะฟั€ะตะดัƒัะผะพั‚ั€ะตะฝะพ

ั€ะตัˆะตะฝะธะต ัะปะตะดัƒัŽั‰ะธั… ะทะฐะดะฐั‡ ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั: โ€“ ะ˜ะทัƒั‡ะตะฝะธะต ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ัะธัั‚ะตะผ ะธ ะธั… ะบะปะฐััะธั„ะธะบะฐั†ะธะธ; โ€“ ะšั€ะธั‚ะธั‡ะตัะบะธะน ะฟะพะปะธั‚ะธะบะพ-ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธะน ะฐะฝะฐะปะธะท ะฑั‹ะฒัˆะตะน ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน

ัะธัั‚ะตะผั‹; โ€“ ะ˜ะทัƒั‡ะตะฝะธะต ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹ ั€ะฐะทะฒะธั‚ะพะณะพ ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธะทะผะฐ ะธ ะตะณะพ ะฝะตะณะฐั‚ะธะฒะฝั‹ั… ัั‚ะพั€ะพะฝ; โ€“ ะะฐัƒั‡ะฝั‹ะน ะฐะฝะฐะปะธะท ััƒั‰ะฝะพัั‚ะธ ะธ ัะฟะตั†ะธั„ะธั‡ะตัะบะธั… ั‡ะตั€ั‚ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน

ัะธัั‚ะตะผั‹; โ€“ ะ˜ััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธะต ะฟั€ะพะฑะปะตะผ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะธ ะพะฟั€ะตะดะตะปะตะฝะธะต ะธั…

ะบะปะฐััะธั„ะธะบะฐั†ะธะธ; โ€“ ะะฝะฐะปะธะท ะฟั€ะพะฑะปะตะผ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ั€ะฐะทะฒะธั‚ั‹ั… ัั‚ั€ะฐะฝะฐั…; โ€“ ะ˜ะทัƒั‡ะตะฝะธะต ะฟั€ะพะฑะปะตะผ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน

ัะธัั‚ะตะผะต; โ€“ ะ ะฐััะผะพั‚ั€ะตะฝะธะต ะพัะฝะพะฒะฝั‹ั… ะฝะฐะฟั€ะฐะฒะปะตะฝะธะน ั€ะฐะทะฒะธั‚ะธั ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน

ัะธัั‚ะตะผั‹; โ€“ ะžะฟั€ะตะดะตะปะตะฝะธะต ะฟัƒั‚ะตะน ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะน ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ัƒัะปะพะฒะธัั…

ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะธั… ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ะพั‚ะฝะพัˆะตะฝะธะน. ะขะตะพั€ะตั‚ะธั‡ะตัะบะธะต ะธ ะผะตั‚ะพะดะพะปะพะณะธั‡ะตัะบะธะต ะพัะฝะพะฒั‹ ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั. ะขะตะพั€ะตั‚ะธะบะพ-

ะผะตั‚ะพะดะพะปะพะณะธั‡ะตัะบะพะน ะพัะฝะพะฒะพะน ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั ะฟั€ะพะฑะปะตะผ, ะพะฑััƒะถะดะฐะตะผั‹ั… ะฒ ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะธ, ัะฒะปััŽั‚ัั ะบะฐะบ ั„ัƒะฝะดะฐะผะตะฝั‚ะฐะปัŒะฝั‹ะต ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั ะบะปะฐััะธะบะพะฒ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ะฝะฐัƒะบะธ, ั‚ะฐะบ ะธ ั‚ั€ัƒะดั‹ ัะพะฒั€ะตะผะตะฝะฝั‹ั… ะฒะธะดะฝั‹ั… ะณั€ัƒะทะธะฝัะบะธั… ะธ ะทะฐั€ัƒะฑะตะถะฝั‹ั… ัƒั‡ะตะฝั‹ั….

ะ˜ะท ั‚ั€ัƒะดะพะฒ ะบะปะฐััะธะบะพะฒ ะฒ ะฟั€ะพั†ะตััะต ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะพะณะพ ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั ะฑั‹ะปะธ ะธัะฟะพะปัŒะทะพะฒะฐะฝั‹ ั„ัƒะฝะดะฐะผะตะฝั‚ะฐะปัŒะฝั‹ะต ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั ะ”ะถ. ะšะตะนะฝัะฐ, ะ. ะœะฐั€ัˆะฐะปะปะฐ, ะ”. ะ ะธะบะฐั€ะดะพ, ะŸ. ะกะฐะผัƒัะปัŒัะพะฝะฐ, ะ. ะกะผะธั‚ะฐ ะธ ะดั€.

Page 15: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

15

ะ’ ะฟั€ะพั†ะตััะต ั€ะฐะฑะพั‚ั‹ ะฝะฐะด ะดะตััะตั€ั‚ะฐั†ะธะตะน ะฐะฒั‚ะพั€ะพะผ ะฑั‹ะปะธ ะธัะฟะพะปัŒะทะพะฒะฐะฝั‹ ั‚ั€ัƒะดั‹ ั‚ะฐะบะธั… ะธะทะฒะตัั‚ะฝั‹ั… ะธะฝะพัั‚ั€ะฐะฝะฝั‹ั… ัƒั‡ะตะฝั‹ั…, ะบะฐะบะธะผะธ ัะฒะปััŽั‚ัั: ะŸ. ะšั€ัƒะณะผะฐะฝ, ะŸ. ะ›ะธะฝะดะตั€ั‚, ะ“ั€. ะœัะฝะบัŒัŽ ะธ ะดั€.

ะ’ ะฟั€ะพั†ะตััะต ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะพะณะพ ะธัะปะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั ะฑั‹ะปะธ ัˆะธั€ะพะบะพ ะธัะฟะพะปัŒะทะพะฒะฐะฝั‹ ั‚ั€ัƒะดั‹ ะณั€ัƒะทะธะฝัะบะธั… ัƒั‡ะตะฝั‹ั…, ะฒ ะบะพั‚ะพั€ั‹ั… ั€ะฐััะผะฐั‚ั€ะธะฒะฐัŽั‚ัั ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ะธ ะฝะฐะฟั€ะฐะฒะปะตะฝะธั ั€ะฐะทะฒะธั‚ะธั ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹, ะฐ ั‚ะฐะบะถะต ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพ-ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธะต ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ะพะฑั‰ะตัั‚ะฒะฐ ะฒะพะพะฑั‰ะต.

ะ˜ะท ะฝะธั… ะฒ ะพัะฝะพะฒะฝะพะผ ะผะพะถะฝะพ ะฒั‹ะดะตะปะธั‚ัŒ ั‚ั€ัƒะดั‹: ะ ะฐะผะฐะทะฐ ะะฑะตัะฐะดะทะต, ะะฝะทะพั€ะฐ ะะฑั€ะฐะปะฐะฒะฐ, ะ ะพะทะตั‚ั‹ ะัะฐั‚ะธะฐะฝะธ, ะ•ะฒะณะตะฝะธั ะ‘ะฐั€ะฐั‚ะฐัˆะฒะธะปะธ, ะะฐะฝัƒะปะธ ะั€ะตะฒะฐะดะทะต, ะ ะตะฒะฐะทะฐ ะ‘ะฐัะฐั€ะธั, ะขะตะนะผัƒั€ะฐะทะฐ ะ‘ะตั€ะธะดะทะต, ะ’ะฐั…ั‚ะฐะฝะณะฐ ะ‘ัƒั€ะดัƒะปะธ, ะ“ะธะฒะธ ะ“ะฐะผัะฐั…ัƒั€ะดะธั, ะ ะตะฒะฐะทะฐ ะ“ะฒะตะปะตัะธะฐะฝะธ, ะ ะตะฒะฐะทะฐ ะ“ะพะณะพั…ะธั, ะšะฐั€ะปะพ ะ“ัƒั€ั†ะบะฐั, ะœะธั…ะฐะธะปะฐ ะ”ะถะธะฑัƒั‚ะธ, ะ ะตะฒะฐะทะฐ ะšะฐะบัƒะปะธั, ะ”ะถะตะผะฐะปะฐ ะšะฐะถะฝะธะฐัˆะฒะธะปะธ, ะ˜ั€ะฐะบะปะธั ะšะพะฒะทะฐะฝะฐะดะทะต, ะะปัŒั„ั€ะตะดะฐ ะšัƒั€ะฐั‚ะฐัˆะฒะธะปะธ, ะะฝะทะพั€ะฐ ะšัƒั€ะฐั‚ะฐัˆะฒะธะปะธ, ะŸะฐั€ะผะตะฝะฐ ะ›ะตะผะพะดะถะฐะฒะฐ, ะ“ะตะพั€ะณะธั ะœะฐะปะฐัˆั…ะธั, ะฏัˆะธ ะœะตัั…ะธั, ะญะปะณัƒะดะถั‹ ะœะตะบะฒะฐะฑะธัˆะฒะธะปะธ, ะะฐะฝั‹ ะžะบั€ัƒะฐัˆะฒะธะปะธ, ะ“ะตะพั€ะณะธั ะŸะฐะฟะฐะฒะฐ, ะ’ะปะฐะดะธะผะธั€ะฐ ะŸะฐะฟะฐะฒะฐ, ะฃัˆะฐะฝะณะธ ะกะฐะผะฐะดะฐัˆะฒะธะปะธ, ะะฒั‚ะฐะฝะดะธะปะฐ ะกะธะปะฐะณะฐะดะทะต, ะœะธั…ะฐะธะปะฐ ะขะพะบะผะฐะทะธัˆะฒะธะปะธ, ะขะตะผัƒั€ะฐ ะจะตะฝะณะตะปะธั, ะ ะตะฒะฐะทะฐ ะจะตะฝะณะตะปะธั, ะ›ะตะพ ะงะธะบะฐะฒะฐ, ะะพะดะฐั€ะฐ ะงะธั‚ะฐะฝะฐะฒะฐ ะธ ั‚ั€ัƒะดั‹ ะดั€ัƒะณะธั… ัƒั‡ะตะฝั‹ั….

ะšั€ะพะผะต ั‚ะพะณะพ, ะฒ ะฟั€ะพั†ะตััะต ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั ะฑั‹ะปะธ ะธัะฟะพะปัŒะทะพะฒะฐะฝั‹ ัะฒัะทะฐะฝะฝั‹ะต ั ะดะฐะฝะฝะพะน ะฟั€ะพะฑะปะตะผะพะน ะผะฐั‚ะตั€ะธะฐะปั‹ ั€ะฐะทะฝั‹ั… ะœะตะถะดัƒะฝะฐั€ะพะดะฝั‹ั… ะธ ะ ะตัะฟัƒะฑะปะธะบะฐะฝัะบะธั… ะฝะฐัƒั‡ะฝั‹ั… ะบะพะฝั„ะตั€ะตะฝั†ะธะน.

ะžัะฝะพะฒะฝั‹ะต ั€ะตะทัƒะปัŒั‚ะฐั‚ั‹ ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั ะธ ะฝะฐัƒั‡ะฝะฐั ะฝะพะฒะธะทะฝะฐ. ะ˜ะท ะพัะฝะพะฒะฝั‹ั… ั€ะตะทัƒะปัŒั‚ะฐั‚ะพะฒ

ะฟะพะปัƒั‡ะตะฝะฝั‹ั… ะฒ ะฟั€ะพั†ะตััะต ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ั†ะตะปะตะน ะธ ะทะฐะดะฐั‡ ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะพะณะพ ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั ะผะพะถะฝะพ ะฒั‹ะดะตะปะธั‚ัŒ ัะปะตะดัƒัŽั‰ะตะต:

โ€“ ะะฐ ะพัะฝะพะฒะต ะฐะฝะฐะปะธะทะฐ ั‚ะตะพั€ะตั‚ะธั‡ะตัะบะธั… ะฒะทะณะปัะดะพะฒ ะธ ะฟั€ะฐะบั‚ะธั‡ะตัะบะธั… ะผะฐั‚ะตั€ะธะฐะปะพะฒ ะพะฟั€ะตะดะตะปะตะฝั‹ ะพะฑั‰ะธะต ะธ ะพั‚ะปะธั‡ะธั‚ะตะปัŒะฝั‹ะต ั‡ะตั€ั‚ั‹ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ัะธัั‚ะตะผ;

โ€“ ะ’ั‹ัะฒะปะตะฝั‹ ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธะบะต; โ€“ ะ ะฐะทั€ะฐะฑะพั‚ะฐะฝั‹ ะฟัƒั‚ะธ ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะน ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน

ัะบะพะฝะพะผะธะบะต. ะะฐัƒั‡ะฝะฐั ะฝะพะฒะธะทะฝะฐ. ะžัะฝะพะฒะฝะฐั ะฝะฐัƒั‡ะฝะฐั ะฝะพะฒะธะทะฝะฐ ั€ะฐะฑะพั‚ั‹ ะผะพะถะตั‚ ะฑั‹ั‚ัŒ ัั„ะพั€ะผัƒะปะธั€ะพะฒะฐะฝะฐ

ัะปะตะดัƒัŽั‰ะธะผ ะพะฑั€ะฐะทะพะผ: โ€“ ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ะฝะต ะพะดะฝะฐ ะธะท ััƒั‰ะตัั‚ะฒัƒัŽั‰ะธั… ะดะพะฝั‹ะฝะต ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ัะธัั‚ะตะผ ะฝะต

ัƒะดะพะฒะปะตั‚ะฒะพั€ัะตั‚ ะฟะพั‚ั€ะตะฑะฝะพัั‚ะธ ะฒัะตั… ัะปะพะตะฒ ะฝะฐัะตะปะตะฝะธั ั‚ะพะน ะธะปะธ ะธะฝะพะน ัั‚ั€ะฐะฝั‹; โ€“ ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ัะผะตัˆะฐะฝะฝะฐั ัะบะพะฝะพะผะธะบะฐ ะดะพะปะถะฝะฐ ั€ะฐััะผะฐั‚ั€ะธะฒะฐั‚ัŒัั ะบะฐะบ ะพั‚ะดะตะปัŒะฝะพ

ััƒั‰ะตัั‚ะฒัƒัŽั‰ะฐั ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะฐั ัะธัั‚ะตะผะฐ. โ€“ ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ะฒ ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธัั‚ะธั‡ะตัะบะธั… ัั‚ั€ะฐะฝะฐั… ะฒ ั€ะตะทัƒะปัŒั‚ะฐั‚ะต ะดะตะนัั‚ะฒะธั ะปะธั‡ะฝั‹ั…

ัะณะพะธัั‚ะธั‡ะตัะบะธั… ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะบะฐะถะดะพะณะพ ัƒั‡ะฐัั‚ะฝะธะบะฐ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ะดะตัั‚ะตะปัŒะฝะพัั‚ะธ ะฝะตะฒะพะทะผะพะถะฝะพ ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะต ะธัะฟะพะปัŒะทะพะฒะฐะฝะธะต ั€ะตััƒั€ัะพะฒ.

โ€“ ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ะดะพะปะถะฝะฐ ะฑั‹ั‚ัŒ ะพะณั€ะฐะฝะธั‡ะตะฝะฐ ั‡ะฐัั‚ะฝะฐั ัะพะฑัั‚ะฒะตะฝะฝะพัั‚ัŒ ะฝะฐ ะฝะตะฒะพะทะพะฑะฝะพะฒะปััŽั‰ะธะตัั ะฟั€ะธั€ะพะดะฝั‹ะต ั€ะตััƒั€ัั‹.

โ€“ ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ะฒ ะพะฟั€ะตะดะตะปะตะฝะฝั‹ั… ัƒัะปะพะฒะธัั…, ะบะพะณะดะฐ ัั‚ะพะณะพ ั‚ั€ะตะฑัƒัŽั‚ ะธะฝั‚ะตั€ะตัั‹ ะฝะฐั€ะพะดะฐ, ะพะฟั€ะฐะฒะดะฐะฝะฐ ะฟะพะดะดะตั€ะถะบะฐ ะพั‚ะดะตะปัŒะฝั‹ั… ั‚ั€ัƒะดะพะตะผะบะธั… ะพั‚ั€ะฐัะปะตะน ัะพ ัั‚ะพั€ะพะฝั‹ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะฐ.

โ€“ ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝั‹ ะพั‚ั€ะธั†ะฐั‚ะตะปัŒะฝั‹ะต ัั‚ะพั€ะพะฝั‹ ั‡ะฐัั‚ะฝะพะน ัะพะฑัั‚ะฒะตะฝะฝะพัั‚ะธ ะฝะฐั€ัะดัƒ ั ะตะต ะฟะพะปะพะถะธั‚ะตะปัŒะฝั‹ะผะธ ัั‚ะพั€ะพะฝะฐะผะธ.

โ€“ ะŸั€ะพัะฒะปะตะฝั‹ ะดะพะฟัƒั‰ะตะฝะฝั‹ะต ะพัˆะธะฑะบะธ ะฒ ะฟั€ะพั†ะตััะต ะฟะตั€ะตั…ะพะดะฐ ะฝะฐ ั€ั‹ะฝะพั‡ะฝัƒัŽ ัะบะพะฝะพะผะธะบัƒ, ะฝะตะดะพะฟัƒั‰ะตะฝะธะต ะบะพั‚ะพั€ั‹ั… ัะฟะพัะพะฑัั‚ะฒะพะฒะฐะปะพ ะฑั‹ ั„ะพั€ะผะธั€ะพะฒะฐะฝะธัŽ ัะผะตัˆะฐะฝะฝะพะน ะธ ะฒ ั‚ะพ ะถะต ะฒั€ะตะผั ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพ ะพั€ะธะตะฝั‚ะธั€ะพะฒะฐะฝะฝะพะน ัะบะพะฝะพะผะธะบะธ.

โ€“ ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ะฟั€ะธ ะธะฝั‚ะตะณั€ะธั€ะพะฒะฐะฝะธะธ ะฒ ะผะธั€ะพะฒัƒัŽ ัะบะพะฝะพะผะธะบัƒ ะดะพะปะถะฝั‹ ะฑั‹ั‚ัŒ ัะพะพั‚ะฒะตั‚ัั‚ะฒะตะฝะฝะพ ัƒั‡ั‚ะตะฝั‹ ะธะฝั‚ะตั€ะตัั‹ ะผะตัั‚ะฝะพะณะพ ะฟั€ะพะธะทะฒะพะดัั‚ะฒะฐ.

โ€“ ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธะน ั€ะพัั‚ ะฒ ัั‚ั€ะฐะฝะต ะผะพะถะฝะพ ัั‡ะธั‚ะฐั‚ัŒ ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะน ั‚ะพะปัŒะบะพ ะฒ ั‚ะพะผ ัะปัƒั‡ะฐะต, ะตัะปะธ ะฒ ะดะฐะฝะฝะพะน ัั‚ั€ะฐะฝะต ะธะผะตะตั‚ ะผะตัั‚ะพ ะบะฐั‡ะตัั‚ะฒะตะฝะฝั‹ะน ั€ะพัั‚ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ.

Page 16: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

16

โ€“ ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ะดะปั ั€ะตัˆะตะฝะธั ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ะฑะตะทั€ะฐะฑะพั‚ะธั†ั‹ ั†ะตะปะตัะพะพะฑั€ะฐะทะฝะพ ะฟะพ ะผะตั€ะต ะฝะตะพะฑั…ะพะดะธะผะพัั‚ะธ ััƒะฑัะธะดะธั€ะพะฒะฐะฝะธะต ัะพ ัั‚ะพั€ะพะฝั‹ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะฐ ะพั‚ะดะตะปัŒะฝั‹ั… ะฟั€ะตะดะฟั€ะธัั‚ะธะน ะธ ั…ะพะทัะนัั‚ะฒ, ะบะพั‚ะพั€ั‹ะต ัะผะพะณัƒั‚ ะดะพะฟะพะปะฝะธั‚ะตะปัŒะฝะพ ัะพะทะดะฐั‚ัŒ ั€ะฐะฑะพั‡ะธะต ะผะตัั‚ะฐ.

โ€“ ะ’ั‹ัะฒะปะตะฝั‹ ะฟั€ะธั‡ะธะฝั‹, ะฒั‹ะทั‹ะฒะฐัŽั‰ะธะต ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะธั… ัั‚ั€ะฐะฝะฐั….

โ€“ ะ ะฐะทั€ะฐะฑะพั‚ะฐะฝั‹ ะฟัƒั‚ะธ ะฟั€ะตะพะดะพะปะตะฝะธั ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะณะพ ะดัƒะฐะปะธะทะผะฐ ะฒ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะธั… ัั‚ั€ะฐะฝะฐั…, ั‚.ะต. ั€ะฐะทั€ะฐะฑะพั‚ะฐะฝั‹ ะฟัƒั‚ะธ ะฟั€ะตะพะดะพะปะตะฝะธั ััƒั‰ะตัั‚ะฒะพะฒะฐะฝะธั ะฒ ะพะดะฝะพะน ะธ ั‚ะพะน ะถะต ัั‚ั€ะฐะฝะต ั€ะฐะทะฝั‹ั… ัƒั€ะพะฒะฝะตะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะณะพ ั€ะฐะทะฒะธั‚ะธั, ะบะฐะบ ะฟัƒั‚ะธ ั€ะตัˆะตะฝะธั ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹, ะฟั€ะตะฟัั‚ัั‚ะฒัƒัŽั‰ะตะน ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะน ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ.

โ€“ ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ะดะปั ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะน ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ, ะบะฐะบ ะฒะพะพะฑั‰ะต, ั‚ะฐะบ ะธ, ะฒ ั‡ะฐัั‚ะฝะพัั‚ะธ, ะฒ ัƒัะปะพะฒะธัั… ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะธั… ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ะพั‚ะฝะพัˆะตะฝะธะน ะฝะตะพะฑั…ะพะดะธะผะพ ะธัั…ะพะดะธั‚ัŒ ะธะท ั€ะฐะทั€ะฐะฑะพั‚ะฐะฝะฝะพะณะพ ะฟั€ะพั„ะตััะพั€ะพะผ ะะปัŒั„ั€ะตะดะพะผ ะšัƒั€ะฐั‚ะฐัˆะฒะธะปะธ ะธ ะพะฟัƒะฑะปะธะบะพะฒะฐะฝะฝะพะณะพ ะธะผ ะตั‰ะต ะฒ 1980 ะณะพะดัƒ ะผะตั‚ะพะดะพะปะพะณะธั‡ะตัะบะพะณะพ ะฟะพะดั…ะพะดะฐ, ัะพะณะปะฐัะฝะพ ะบะพั‚ะพั€ะพะผัƒ ะดะปั ัั‚ั€ะพะธั‚ะตะปัŒัั‚ะฒะฐ ะธ ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะณะพ ั„ัƒะฝะบั†ะธะพะฝะธั€ะพะฒะฐะฝะธั ะ˜ัั‚ะธะฝะฝะพ ั‡ะตะปะพะฒะตั‡ะตัะบะพะณะพ ะพะฑั‰ะตัั‚ะฒะฐ ะฒัะต ะฟัƒั‚ะธ, ั„ะพั€ะผั‹ ะธ ะผะตั‚ะพะดั‹ ะพะฟั€ะฐะฒะดะฐะฝั‹, ะตัะปะธ ะพะฝะธ ัะปัƒะถะฐั‚ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะฐะผ ั‡ะตะปะพะฒะตะบะฐ โ€“ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะฐะผ ะบะฐะถะดะพะณะพ ั‡ะปะตะฝะฐ ะพะฑั‰ะตัั‚ะฒะฐ, ะธ ะตัะปะธ ะพะฝะธ ะฟั€ะธ ัั‚ะพะผ ะธัะบะปัŽั‡ะฐัŽั‚ ะฐะฝั‚ะธัะพั†ะธะฐะปัŒะฝั‹ะต ัะฒะปะตะฝะธั.

ะŸั€ะฐะบั‚ะธั‡ะตัะบะพะต ะทะฝะฐั‡ะตะฝะธะต ั‚ั€ัƒะดะฐ. ะ ะตะทัƒะปัŒั‚ะฐั‚ั‹ ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะพะณะพ ั‚ั€ัƒะดะฐ

ะผะพะณัƒั‚ ะฑั‹ั‚ัŒ ะธัะฟะพะปัŒะทะพะฒะฐะฝั‹ ะฒะพ ะฒั€ะตะผั ะพะฟั€ะตะดะตะปะตะฝะธั ัั‚ั€ะฐั‚ะตะณะธะธ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะณะพ ั€ะฐะทะฒะธั‚ะธั ะธ ะฝะฐะฟั€ะฐะฒะปะตะฝะธะน ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพ-ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ะฟะพะปะธั‚ะธะบะธ, ะฐ ั‚ะฐะบะถะต ะฒ ะฟั€ะพั†ะตััะต ะดะฐะปัŒะฝะตะนัˆะธั… ะฝะฐัƒั‡ะฝั‹ั… ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธะน ะธ ะฒ ะฟั€ะตะฟะพะดะฐะฒะฐะฝะธะธ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ะดะธัั†ะธะฟะปะธะฝ. ะžัะฝะพะฒะฝั‹ะต ะฒั‹ะฒะพะดั‹ ะธ ะฟะพะปะพะถะตะฝะธั ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะพะณะพ ั‚ั€ัƒะดะฐ ะผะพะณัƒั‚ ะฑั‹ั‚ัŒ ะธัะฟะพะปัŒะทะพะฒะฐะฝั‹ ะฒ ะฟั€ะพั†ะตััะต ั€ะฐะทั€ะฐะฑะพั‚ะบะธ ะฟัƒั‚ะตะน ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะน ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ะพั‚ะดะตะปัŒะฝั‹ั… ะพั‚ั€ะฐัะปัั… ัะบะพะฝะพะผะธะบะธ.

ะะฟั€ะพะฑะฐั†ะธั ั‚ั€ัƒะดะฐ. ะžัะฝะพะฒะฝั‹ะต ะฟะพะปะพะถะตะฝะธั ะธ ะฒั‹ะฒะพะดั‹ ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะพะณะพ ั‚ั€ัƒะดะฐ ะพั‚ั€ะฐะถะตะฝั‹ ะฒ

ะพะฟัƒะฑะปะธะบะพะฒะฐะฝะฝั‹ั… ะดะธััะตั€ั‚ะฐะฝั‚ะพะผ ะฝะฐัƒั‡ะฝั‹ั… ัั‚ะฐั‚ัŒัั… ะธ ะฒ ะ”ะพะบะปะฐะดะฐั… ะฝะฐ ะœะตะถะดัƒะฝะฐั€ะพะดะฝั‹ั… ะฝะฐัƒั‡ะฝั‹ั… ะบะพะฝั„ะตั€ะตะฝั†ะธัั… (ะขะฑะธะปะธัะธ, 2011 ะณ.).

ะŸัƒะฑะปะธะบะฐั†ะธะธ. ะžัะฝะพะฒะฝั‹ะต ั€ะตะทัƒะปัŒั‚ะฐั‚ั‹ ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะพะณะพ ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั ะพั‚ั€ะฐะถะตะฝั‹ ะฒ 5

ะฝะฐัƒั‡ะฝั‹ั… ั‚ั€ัƒะดะฐั… ะฐะฒั‚ะพั€ะฐ, ะบะพั‚ะพั€ั‹ะต ะพะฟัƒะฑะปะธะบะพะฒะฐะฝั‹ ะฒ ะœะตะถะดัƒะฝะฐั€ะพะดะฝั‹ั… ั€ะตั†ะตะฝะทะธั€ัƒะตะผั‹ั… ะธ ั€ะตั„ะตั€ะธั€ัƒะตะผั‹ั… ะฝะฐัƒั‡ะฝั‹ั… ะถัƒั€ะฝะฐะปะฐั… ะธ ะฒ ะœะฐั‚ะตั€ะธะฐะปะฐั… ะœะตะถะดัƒะฝะฐั€ะพะดะฝั‹ั… ะฝะฐัƒั‡ะฝั‹ั… ะบะพะฝั„ะตั€ะตะฝั†ะธะน.

ะžะฑัŠะตะผ ะธ ัั‚ั€ัƒะบั‚ัƒั€ะฐ ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะธ. ะ”ะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะฐั ั€ะฐะฑะพั‚ะฐ ะฒะบะปัŽั‡ะฐะตั‚ 119 ัั‚ั€ะฐะฝะธั† ะธ

ัะพัั‚ะพะธั‚ ะธะท ะฒะฒะตะดะตะฝะธั, ั‚ั€ะตั… ะณะปะฐะฒ ะธ ะทะฐะบะปัŽั‡ะตะฝะธั. ะš ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะพะผัƒ ั‚ั€ัƒะดัƒ ะฟั€ะธะปะฐะณะฐะตั‚ัั ัะฟะธัะพะบ ะธัะฟะพะปัŒะทะพะฒะฐะฝะฝะพะน ะปะธั‚ะตั€ะฐั‚ัƒั€ั‹.

ะะฐะผะตั‡ะตะฝะฝะฐั ั†ะตะปัŒ, ะทะฐะดะฐั‡ะธ ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั ะธ ะปะพะณะธะบะฐ ั€ะตัˆะตะฝะธั ะฟั€ะพะฑะปะตะผ ะพะฑัƒัะปะพะฒะธะปะธ

ัะปะตะดัƒัŽั‰ัƒัŽ ัั‚ั€ัƒะบั‚ัƒั€ัƒ ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะธ:

ะ’ะฒะตะดะตะฝะธะต ะ“ะปะฐะฒะฐ I. ะญะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธะต ัะธัั‚ะตะผั‹: ะธั… ะพะฑั‰ะธะต ะธ ะพั‚ะปะธั‡ะธั‚ะตะปัŒะฝั‹ะต ั‡ะตั€ั‚ั‹

1.1.ะญะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธะต ัะธัั‚ะตะผั‹ ะธ ะธั… ะบะปะฐััะธั„ะธะบะฐั†ะธั 1.2. ะšั€ะธั‚ะธั‡ะตัะบะธะน ะฟะพะปะธั‚ะธะบะพ-ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธะน ะฐะฝะฐะปะธะท ะฑั‹ะฒัˆะตะน ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน

ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹ 3.3. ะญะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะฐั ัะธัั‚ะตะผะฐ ั€ะฐะทะฒะธั‚ะพะณะพ ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธะทะผะฐ ะธ ะตะต ะฝะตะณะฐั‚ะธะฒะฝั‹ะต ัั‚ะพั€ะพะฝั‹ 3.4. ะกัƒั‰ะฝะพัั‚ัŒ ะธ ัะฟะตั†ะธั„ะธั‡ะตัะบะธะต ั‡ะตั€ั‚ั‹ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹

ะ“ะปะฐะฒะฐ II. ะŸะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะฐั ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะฐั ัะธัั‚ะตะผะฐ ะธ ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ 2.1. ะ˜ะฝั‚ะตั€ะตัั‹ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะธ ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ะธั… ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ

2.2. ะกัƒั‰ะตัั‚ะฒัƒัŽั‰ะธะต ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ั€ะฐะทะฒะธั‚ั‹ั… ัั‚ั€ะฐะฝะฐั…

Page 17: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

17

2.3. ะกัƒั‰ะตัั‚ะฒัƒัŽั‰ะธะต ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผะต

ะ“ะปะฐะฒะฐ III. ะŸะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะฐั ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะฐั ัะธัั‚ะตะผะฐ ะธ ะฟัƒั‚ะธ ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพัั‚ะธ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ

3.1. ะžัะฝะพะฒะฝั‹ะต ะฝะฐะฟั€ะฐะฒะปะตะฝะธั ั€ะฐะทะฒะธั‚ะธั ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹ 3.2. ะŸัƒั‚ะธ ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะน ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ัƒัะปะพะฒะธัั… ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะธั…

ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ะพั‚ะฝะพัˆะตะฝะธะน

ะ—ะฐะบะปัŽั‡ะตะฝะธะต ะกะฟะธัะพะบ ะธัะฟะพะปัŒะทะพะฒะฐะฝะฝะพะน ะปะธั‚ะตั€ะฐั‚ัƒั€ั‹

II. ะšะ ะะขะšะžะ• ะกะžะ”ะ•ะ ะ–ะะะ˜ะ• ะ”ะ˜ะกะกะ•ะ ะขะะฆะ˜ะžะะะžะ™ ะ ะะ‘ะžะขะซ ะ’ะพ ะฒะฒะตะดะตะฝะธะธ ะพะฑะพัะฝะพะฒะฐะฝะฐ ะฐะบั‚ัƒะฐะปัŒะฝะพัั‚ัŒ ั‚ะตะผั‹ ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั, ะฝะฐะผะตั‡ะตะฝั‹ ะพัะฝะพะฒะฝะฐั ั†ะตะปัŒ ะธ

ะทะฐะดะฐั‡ะธ ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั, ะฒั‹ะดะตะปะตะฝั‹ ั‚ะตะพั€ะตั‚ะธั‡ะตัะบะธะต ะธ ะผะตั‚ะพะดะพะปะพะณะธั‡ะตัะบะธะต ะพัะฝะพะฒั‹ ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั, ัั„ะพั€ะผัƒะปะธั€ะพะฒะฐะฝั‹ ะพัะฝะพะฒะฝั‹ะต ั€ะตะทัƒะปัŒั‚ะฐั‚ั‹ ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะพะณะพ ั‚ั€ัƒะดะฐ ะธ ะฝะฐัƒั‡ะฝะฐั ะฝะพะฒะธะทะฝะฐ, ะพะฟั€ะตะดะตะปะตะฝะพ ะฟั€ะฐะบั‚ะธั‡ะตัะบะพะต ะทะฝะฐั‡ะตะฝะธะต ะฝะฐัƒั‡ะฝะพะณะพ ั‚ั€ัƒะดะฐ. ะ”ะฐะฝะฐ ะพะฑั‰ะฐั ะธะฝั„ะพั€ะผะฐั†ะธั ะพะฑ ะฐะฟั€ะพะฑะฐั†ะธะธ ั€ะฐะฑะพั‚ั‹, ะพ ัะฒัะทะฐะฝะฝั‹ั… ั ะฝะตะน ะฟัƒะฑะปะธะบะฐั†ะธัั…, ะฐ ั‚ะฐะบะถะต ะพ ัั‚ั€ัƒะบั‚ัƒั€ะต ะธ ะพะฑัŠะตะผะต ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะธ.

ะ’ ะฟะตั€ะฒะพะน ะณะปะฐะฒะต โ€“ ยซะญะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธะต ัะธัั‚ะตะผั‹: ะธั… ะพะฑั‰ะธะต ะธ ะพั‚ะปะธั‡ะธั‚ะตะปัŒะฝั‹ะต ั‡ะตั€ั‚ั‹ยป,

ั€ะฐััะผะฐั‚ั€ะธะฒะฐัŽั‚ัั ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธะต ัะธัั‚ะตะผั‹ ะธ ะธั… ะบะปะฐััะธั„ะธะบะฐั†ะธั, ะฐ ั‚ะฐะบะถะต ะดะฐะตั‚ัั ะบั€ะธั‚ะธั‡ะตัะบะธะน ะฟะพะปะธั‚ะธะบะพ-ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธะน ะฐะฝะฐะปะธะท ะฑั‹ะฒัˆะตะน ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹.

ะ’ ัั‚ะพะน ะถะต ะณะปะฐะฒะต ั€ะฐััะผะฐั‚ั€ะธะฒะฐัŽั‚ัั ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะฐั ัะธัั‚ะตะผะฐ ั€ะฐะทะฒะธั‚ะพะณะพ ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธะทะผะฐ ะธ ะตะต ะฝะตะณะฐั‚ะธะฒะฝั‹ะต ัั‚ะพั€ะพะฝั‹.

ะšั€ะพะผะต ั‚ะพะณะพ, ะฒ ะฟะตั€ะฒะพะน ะณะปะฐะฒะต ั€ะฐััะผะฐั‚ั€ะธะฒะฐัŽั‚ัั ััƒั‰ะฝะพัั‚ัŒ ะธ ัะฟะตั†ะธั„ะธั‡ะตัะบะธะต ั‡ะตั€ั‚ั‹ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹.

ะ’ ั‡ะฐัั‚ะฝะพัั‚ะธ, ะฝะฐ ะพัะฝะพะฒะต ะฐะฝะฐะปะธะทะฐ ั‚ะตะพั€ะตั‚ะธั‡ะตัะบะธั… ะฒะทะณะปัะดะพะฒ ะธ ะฟั€ะฐะบั‚ะธั‡ะตัะบะธั… ะผะฐั‚ะตั€ะธะฐะปะพะฒ ะพะฟั€ะตะดะตะปะตะฝั‹ ะพะฑั‰ะธะต ะธ ะพั‚ะปะธั‡ะธั‚ะตะปัŒะฝั‹ะต ั‡ะตั€ั‚ั‹ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ัะธัั‚ะตะผ.

ะ’ ั€ะตะทัƒะปัŒั‚ะฐั‚ะต ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธั ัƒัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ะฝะต ะพะดะฝะฐ ะธะท ััƒั‰ะตัั‚ะฒัƒัŽั‰ะธั… ะดะพะฝั‹ะฝะต ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ัะธัั‚ะตะผ ะฝะต ัƒะดะพะฒะปะตั‚ะฒะพั€ัะตั‚ ะฟะพั‚ั€ะตะฑะฝะพัั‚ะธ ะฒัะตั… ัะปะพะตะฒ ะฝะฐัะตะปะตะฝะธั ั‚ะพะน ะธะปะธ ะธะฝะพะน ัั‚ั€ะฐะฝั‹.

ะ’ ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะพะผ ั‚ั€ัƒะดะต ะพั‚ะผะตั‡ะฐะตั‚ัั, ั‡ั‚ะพ ะฒ ั€ะฐะทะฝั‹ั… ัั‚ั€ะฐะฝะฐั… ะดะพะฝั‹ะฝะต ััƒั‰ะตัั‚ะฒัƒัŽั‰ะธะต ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธะต ัะธัั‚ะตะผั‹, ะบะฐะบ ะธะทะฒะตัั‚ะฝะพ, ะดั€ัƒะณ ะพั‚ ะดั€ัƒะณะฐ ะพั‚ะปะธั‡ะฐัŽั‚ัั:

ะฐ. ะคะพั€ะผะพะน ัะพะฑัั‚ะฒะตะฝะฝะพัั‚ะธ ะฝะฐ ั€ะตััƒั€ัั‹; ะฑ ะกะฟะพัะพะฑะพะผ ะบะพะพั€ะดะธะฝะฐั†ะธะธ ะธ ัƒะฟั€ะฐะฒะปะตะฝะธั ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ะดะตัั‚ะตะปัŒะฝะพัั‚ัŒัŽ;. ะš ะฒั‹ัˆะตะพั‚ะผะตั‡ะตะฝะฝะพะผัƒ, ะฟะพ ะผะฝะตะฝะธัŽ ะดะธััะตั€ั‚ะฐะฝั‚ะฐ, ะผะพะถะฝะพ ะดะพะฑะฐะฒะธั‚ัŒ ั‚ั€ะตั‚ัŒัŽ ะพั‚ะปะธั‡ะธั‚ะตะปัŒะฝัƒัŽ

ั‡ะตั€ั‚ัƒ: ะบะฐั‡ะตัั‚ะฒะพ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ, ั‚ะฐะบ ะบะฐะบ ะฑะตะท ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ะฟะพะปะธั‚ะธะบะธ ะตะณะพ ะดะพัั‚ะธะถะตะฝะธะต ะฝะตะฒะพะทะผะพะถะฝะพ.

ะ”ะธััะตั€ั‚ะฐะฝั‚ ัั‡ะธั‚ะฐะตั‚, ั‡ั‚ะพ ะฒ ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธัั‚ะธั‡ะตัะบะธั… ัั‚ั€ะฐะฝะฐั… ะฒ ั€ะตะทัƒะปัŒั‚ะฐั‚ะต ะดะตะนัั‚ะฒะธั ะปะธั‡ะฝั‹ั… ัะณะพะธัั‚ะธั‡ะตัะบะธั… ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะบะฐะถะดะพะณะพ ัƒั‡ะฐัั‚ะฝะธะบะฐ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ะดะตัั‚ะตะปัŒะฝะพัั‚ะธ ะฝะตะฒะพะทะผะพะถะฝะพ ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะต ะธัะฟะพะปัŒะทะพะฒะฐะฝะธะต ั€ะตััƒั€ัะพะฒ.

ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ะดะพะปะถะฝะฐ ะฑั‹ั‚ัŒ ะพะณั€ะฐะฝะธั‡ะตะฝะฐ ั‡ะฐัั‚ะฝะฐั ัะพะฑัั‚ะฒะตะฝะฝะพัั‚ัŒ ะฝะฐ ะฝะตะฒะพะทะพะฑะฝะพะฒะปััŽั‰ะธะตัั ะฟั€ะธั€ะพะดะฝั‹ะต ั€ะตััƒั€ัั‹.

ะŸะพ ัƒั‚ะฒะตั€ะถะดะตะฝะธัŽ ะดะธััะตั€ั‚ะฐะฝั‚ะฐ, ะฒ ั€ั‹ะฝะพั‡ะฝะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผะต ะดะปั ะทะฐั‰ะธั‚ั‹ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะพ ะดะพะปะถะฝะพ ะฟั€ะธะฝะธะผะฐั‚ัŒ ะฑะพะปะตะต ะฐะบั‚ะธะฒะฝะพะต ัƒั‡ะฐัั‚ะธะต ะฒ ะพััƒั‰ะตัั‚ะฒะปะตะฝะธะธ ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝั‹ั… ะฟั€ะพะณั€ะฐะผะผ.

ะงั‚ะพ ะบะฐัะฐะตั‚ัั ะบั€ะธั‚ะธั‡ะตัะบะพะณะพ ะฐะฝะฐะปะธะทะฐ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹ ะฑั‹ะฒัˆะตะณะพ ะกะพะฒะตั‚ัะบะพะณะพ ะกะพัŽะทะฐ, ะฒ ัะฒัะทะธ ั ัั‚ะธะผ ะดะธััะตั€ั‚ะฐะฝั‚ ะฟั€ะธั…ะพะดะธั‚ ะบ ะฒั‹ะฒะพะดัƒ, ั‡ั‚ะพ ะบั€ะฐั… ะกะพะฒะตั‚ัะบะพะณะพ ะกะพัŽะทะฐ ะฑั‹ะป ะพะฑัƒัะปะพะฒะปะตะฝ ะพะณั€ะฐะฝะธั‡ะตะฝะธะตะผ ั‡ะฐัั‚ะฝะพะน ัะพะฑัั‚ะฒะตะฝะฝะพัั‚ะธ, ััƒั‰ะตัั‚ะฒะพะฒะฐะฝะธะตะผ ะฝะตั€ะตะฝั‚ะฐะฑะตะปัŒะฝั‹ั… ะฟั€ะพะธะทะฒะพะดัั‚ะฒ ะธ ะพั‚ััƒั‚ัั‚ะฒะธะตะผ ะบะพะฝะบัƒั€ะตะฝั†ะธะธ ะฒ ัะบะพะฝะพะผะธะบะต.

Page 18: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

18

ะŸั€ะธ ั€ะฐััะผะพั‚ั€ะตะฝะธะธ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹ ั€ะฐะทะฒะธั‚ะพะณะพ ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธะทะผะฐ ะธ ะตะต ะฝะตะณะฐั‚ะธะฒะฝั‹ั… ัั‚ะพั€ะพะฝ, ะดะธััะตั€ั‚ะฐะฝั‚ ะฒ ะบะฐั‡ะตัั‚ะฒะต ะทะฐะบะปัŽั‡ะตะฝะธั ะพั‚ะผะตั‡ะฐะตั‚ ัะปะตะดัƒัŽั‰ะตะต: ะผะพะถะฝะพ ัะบะฐะทะฐั‚ัŒ, ั‡ั‚ะพ ัะพะฒั€ะตะผะตะฝะฝะฐั ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธัั‚ะธั‡ะตัะบะฐั ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะฐั ัะธัั‚ะตะผะฐ ั…ะฐั€ะฐะบั‚ะตั€ะธะทัƒะตั‚ัั, ะบะฐะบ ะฟะพะปะพะถะธั‚ะตะปัŒะฝะฐั, ะฝะพ, ะฒะผะตัั‚ะต ั ั‚ะตะผ, ั ัะพะฟัƒั‚ัั‚ะฒัƒัŽั‰ะธะผะธ ะพั‚ั€ะธั†ะฐั‚ะตะปัŒะฝั‹ะผะธ ัั‚ะพั€ะพะฝะฐะผะธ, ะบะพั‚ะพั€ั‹ะต ะฒั‹ั‚ะตะบะฐัŽั‚ ะธะท ะฟั€ะธั€ะพะดั‹ ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธะทะผะฐ, ะธะฑะพ ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธะทะผ, ะบะฐะบ ะพั‚ะผะตั‡ะฐะตั‚ ะฟั€ะพั„ะตััะพั€ ะะปัŒั„ั€ะตะด ะšัƒั€ะฐั‚ะฐัˆะฒะธะปะธ, ัั‚ะพ ยซะžะฑั‰ะตัั‚ะฒะตะฝะฝะพ-ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะตะฝะฝะฐั ัะธัั‚ะตะผะฐ, ะบะพั‚ะพั€ะฐั ะพัะฝะพะฒั‹ะฒะฐะตั‚ัั ะฝะฐ ั„ะธะปะพัะพั„ะธะธ ัั€ะตะดัั‚ะฒ โ€“ ะฝะฐ ั„ะธะปะพัะพั„ะธะธ ัะฐะผะพั†ะตะปะธ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ัั€ะตะดัั‚ะฒ, ะธ ะบะพั‚ะพั€ะฐั ัะปัƒะถะธั‚ ัั€ะตะดัั‚ะฒะฐะผ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ั†ะตะปะธ, ั‚. ะต. ะบะพั‚ะพั€ะฐั ัะปัƒะถะธั‚ ัะฐะผะพั†ะตะปะธ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ัั€ะตะดัั‚ะฒ, ะฝะฐะณะปัะดะฝั‹ะผ ะฟั€ะธะผะตั€ะพะผ ะบะพั‚ะพั€ะพะณะพ ัะฒะปัะตั‚ัั ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธะทะผ (ะธัั‚ะธะฝะฝั‹ะน ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธะทะผ), ะณะดะต ะณะพัะฟะพะดัั‚ะฒัƒัŽั‚ โ€“ ะบะฐะฟะธั‚ะฐะป, ะดะตะฝัŒะณะธ, ั€ั‹ะฝะพะบยป (ะšัƒั€ะฐั‚ะฐัˆะฒะธะปะธ ะะปัŒั„ั€ะตะด. ะคะธะปะพัะพั„ะธั ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพะน ั†ะตะปะธ. ะŸั€ะธะฝั†ะธะฟะธะฐะปัŒะฝะพ ะฝะพะฒะพะต ะฝะฐัƒั‡ะฝะพะต ะฝะฐะฟั€ะฐะฒะปะตะฝะธะต โ€“ ะธัั…ะพะดะฝะฐั ั‚ะตะพั€ะตั‚ะธั‡ะตัะบะฐั ะพัะฝะพะฒะฐ ั„ะพั€ะผะธั€ะพะฒะฐะฝะธั ะธ ั„ัƒะฝะบั†ะธะพะฝะธั€ะพะฒะฐะฝะธั ะธัั‚ะธะฝะฝะพ ั‡ะตะปะพะฒะตั‡ะตัะบะพะณะพ ะพะฑั‰ะตัั‚ะฒะฐ ะธ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะฐ (ะผะพะฝะพะณั€ะฐั„ะธั ะฝะฐ ะณั€ัƒะทะธะฝัะบะพะผ, ะฐะฝะณะปะธะนัะบะพะผ ะธ ั€ัƒััะบะพะผ ัะทั‹ะบะฐั…). ะขะฑะธะปะธัะธ: ะœะตะถะดัƒะฝะฐั€ะพะดะฝะพะต ะธะทะดะฐั‚ะตะปัŒัั‚ะฒะพ ยซะŸั€ะพะณั€ะตััยป, 2003, ั. 331).

ะŸั€ะธ ั€ะฐััะผะพั‚ั€ะตะฝะธะธ ััƒั‰ะฝะพัั‚ะธ ะธ ัะฟะตั†ะธั„ะธั‡ะตัะบะธั… ั‡ะตั€ั‚ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹, ะดะธััะตั€ั‚ะฐะฝั‚ ะฒ ะบะฐั‡ะตัั‚ะฒะต ะทะฐะบะปัŽั‡ะตะฝะธั ะพั‚ะผะตั‡ะฐะตั‚, ั‡ั‚ะพ ัั‚ั€ะฐะฝั‹, ะบะพั‚ะพั€ั‹ะต ะฒั…ะพะดะธะปะธ ะฒ ัะพัั‚ะฐะฒ ะฑั‹ะฒัˆะตะณะพ ะกะพะฒะตั‚ัะบะพะณะพ ะกะพัŽะทะฐ, ะฟะพัะปะต ะตะณะพ ั€ะฐะทะฒะฐะปะฐ ะพะบะฐะทะฐะปะธััŒ ะฒ ั‚ัะถะตะปะพะผ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะผ ะบั€ะธะทะธัะต, ะฟั€ะตะพะดะพะปะตะฝะธะต ะบะพั‚ะพั€ะพะณะพ ะฒะพะทะผะพะถะฝะพ, ะตัะปะธ ะฑัƒะดะตั‚ ะฒั‹ะฑั€ะฐะฝะพ ะฟั€ะฐะฒะธะปัŒะฝะพะต ะฝะฐะฟั€ะฐะฒะปะตะฝะธะต ั€ะฐะทะฒะธั‚ะธั, ะบะพั‚ะพั€ะพะต ะฟะตั€ะตะฒะตะดะตั‚ ัะบะพะฝะพะผะธะบะธ ัั‚ะธั… ัั‚ั€ะฐะฝ ะฝะฐ ัะผะตัˆะฐะฝะฝัƒัŽ, ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพ ะพั€ะธะตะฝั‚ะธั€ะพะฒะฐะฝะฝัƒัŽ ัะบะพะฝะพะผะธะบัƒ.

ะ’ ะฟั€ะพั‚ะธะฒะฝะพะผ ัะปัƒั‡ะฐะต, ะฒัะตะณะดะฐ ะฑัƒะดัƒั‚ ะฟั€ะพัะฒะปัั‚ัŒัั ััƒั‰ะฝะพัั‚ัŒ ะธ ัะฟะตั†ะธั„ะธั‡ะตัะบะธะต ั‡ะตั€ั‚ั‹ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹, ั‡ั‚ะพ ะพะฑัƒัะปะพะฒะปะตะฝะพ ั‚ะตะผ, ั‡ั‚ะพ, ะบะฐะบ ะพั‚ะผะตั‡ะฐะตั‚ ะฟั€ะพั„ะตััะพั€ ะะปัŒั„ั€ะตะด ะšัƒั€ะฐั‚ะฐัˆะฒะธะปะธ, ะธะผะตะป ะผะตัั‚ะพ ยซะบะพั€ะตะฝะฝะพะน ะฟะตั€ะตะฒะพั€ะพั‚ ะฟัะตะฒะดะพัะพั†ะธะฐะปะธะทะผะฐ ะฝะฐะทะฐะด ะฒ ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธะทะผยป (ะšัƒั€ะฐั‚ะฐัˆะฒะธะปะธ ะะปัŒั„ั€ะตะด. ยซะŸะพัั‚ะบะพะผะผัƒะฝะธัั‚ะธั‡ะตัะบะธะนยป ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธะทะผ ะธะปะธโ€ฆ?! ะกะฑะพั€ะฝะธะบ ะฝะฐัƒั‡ะฝั‹ั… ั‚ั€ัƒะดะพะฒ ะ˜ะฝัั‚ะธั‚ัƒั‚ะฐ ัะบะพะฝะพะผะธะบะธ ะŸะฐะฐั‚ั‹ ะ“ัƒะณัƒัˆะฒะธะปะธ. III. ะ˜ะทะดะฐั‚ะตะปัŒัั‚ะฒะพ ะ˜ะฝัั‚ะธั‚ัƒั‚ะฐ ัะบะพะฝะพะผะธะบะธ ะŸะฐะฐั‚ั‹ ะ“ัƒะณัƒัˆะฒะธะปะธ. ะขะฑะธะปะธัะธ, 2010, ั. 45).

ะ’ะพ ะฒั‚ะพั€ะพะน ะณะปะฐะฒะต โ€“ ยซะŸะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะฐั ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะฐั ัะธัั‚ะตะผะฐ ะธ ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ

ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐยป, ั€ะฐััะผะฐั‚ั€ะธะฒะฐัŽั‚ัั ั‚ะฐะบะธะต ะฒะพะฟั€ะพัั‹, ะบะฐะบะพะฒั‹ะผะธ ัะฒะปััŽั‚ัั ะธะฝั‚ะตั€ะตัั‹ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะธ ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ะธั… ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ, ััƒั‰ะตัั‚ะฒัƒัŽั‰ะธะต ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ั€ะฐะทะฒะธั‚ั‹ั… ัั‚ั€ะฐะฝะฐั…, ััƒั‰ะตัั‚ะฒัƒัŽั‰ะธะต ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผะต.

ะ’ ั‡ะฐัั‚ะฝะพัั‚ะธ, ะฒ ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะพะผ ั‚ั€ัƒะดะต ะพั‚ะผะตั‡ะฐะตั‚ัั, ั‡ั‚ะพ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ โ€“ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะบะฐะถะดะพะณะพ ั‡ะตะปะพะฒะตะบะฐ โ€“ ะดะพะปะถะฝะฐ ะฟั€ะตะดัั‚ะฐะฒะปัั‚ัŒ ัะพะฑะพะน ะณะปะฐะฒะฝัƒัŽ ะฟั€ะพะฑะปะตะผัƒ ะปัŽะฑะพะณะพ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะฐ.

ะ’ ัะฒัะทะธ ั ัั‚ะธะผ, ะดะธััะตั€ั‚ะฐะฝั‚ ะฟั€ะธะฒะพะดะธั‚ ัะปะตะดัƒัŽั‰ะธะต ัะปะพะฒะฐ ะฟั€ะพั„ะตััะพั€ะฐ ะะปัŒั„ั€ะตะดะฐ ะšัƒั€ะฐั‚ะฐัˆะฒะธะปะธ: ยซะ”ะปั ัะพะทะดะฐะฝะธั ะธ ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะณะพ ั„ัƒะฝะบั†ะธะพะฝะธั€ะพะฒะฐะฝะธั ะธัั‚ะธะฝะฝะพ ั‡ะตะปะพะฒะตั‡ะตัะบะพะณะพ ะพะฑั‰ะตัั‚ะฒะฐ ะธ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะฐ, ะฐ, ัะพะพั‚ะฒะตั‚ัั‚ะฒะตะฝะฝะพ, ะดะปั ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ั‡ะตะปะพะฒะตะบะฐ โ€“ ะดะปั ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ โ€“ ะฟั€ะธะฝั†ะธะฟะธะฐะปัŒะฝะพะต ะทะฝะฐั‡ะตะฝะธะต ะธะผะตะตั‚ ะบั€ะธั‚ะธั‡ะตัะบะธะน ะฐะฝะฐะปะธะท ั‚ั€ะฐะดะธั†ะธะพะฝะฝั‹ั… ะธ ัƒัั‚ะพัะฒัˆะธั…ัั ะฒะทะณะปัะดะพะฒ ะฒ ัะพะฒั€ะตะผะตะฝะฝะพะผ ั†ะธะฒะธะปะธะทะพะฒะฐะฝะฝะพะผ ะผะธั€ะต ะฟะพ ะฟั€ะพะฑะปะตะผะต ะฒะตั€ั…ะพะฒะตะฝัั‚ะฒะฐ ะทะฐะบะพะฝะฐ ะฒ ะพะฑั‰ะตัั‚ะฒะต ะธ ะฒ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะต, ะบะพั‚ะพั€ะฐั (ั‚. ะต. ะฟั€ะพะฑะปะตะผะฐ ะฒะตั€ั…ะพะฒะตะฝัั‚ะฒะฐ ะทะฐะบะพะฝะฐ) ะฒ ัะพะฒั€ะตะผะตะฝะฝะพะน ะฝะฐัƒะบะต ะธ ะฒ ัะพะฒั€ะตะผะตะฝะฝะพะน ะฟะพะปะธั‚ะธะบะต ั„ะฐะบั‚ะธั‡ะตัะบะธ ัั‡ะธั‚ะฐะตั‚ัั ั€ะตัˆะตะฝะฝะพะน, ัะฟั€ะฐะฒะตะดะปะธะฒะพัั‚ัŒ ะบะพั‚ะพั€ะพะณะพ (ั‚. ะต. ัะฟั€ะฐะฒะตะดะปะธะฒะพัั‚ัŒ ั€ะตัˆะตะฝะธั ัั‚ะพะน ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹) ะฑัƒะดั‚ะพ ะฑั‹ ะฝะต ะฟะพะดะปะตะถะธั‚ ัะพะผะฝะตะฝะธัŽ (?!).

ะ’ ะดะตะนัั‚ะฒะธั‚ะตะปัŒะฝะพัั‚ะธ ะถะต, ะฟะพ ะผะพะตะผัƒ ะณะปัƒะฑะพะบะพะผัƒ ัƒะฑะตะถะดะตะฝะธัŽ, ะบะฐะบ ะฒ ะฝะฐัƒั‡ะฝั‹ั… ะธััะปะตะดะพะฒะฐะฝะธัั…, ั‚ะฐะบ ะธ ะฒ ัƒะฟั€ะฐะฒะปะตะฝะธะธ ะพะฑั‰ะตัั‚ะฒะพะผ ะธ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะพะผ, ะธัั…ะพะดั ะธะท ัะพะทะดะฐะฝะฝะพะน ะผะฝะพะน ั‚ะตะพั€ะธะธ ะฒะตั€ั…ะพะฒะตะฝัั‚ะฒะฐ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ, ะฝะตะพะฑั…ะพะดะธะผะพ ั€ัƒะบะพะฒะพะดัั‚ะฒะพะฒะฐั‚ัŒัั ะฝะต ะฒะตั€ั…ะพะฒะตะฝัั‚ะฒะพะผ ะทะฐะบะพะฝะฐ, ะฝะต ะฒะตั€ั…ะพะฒะตะฝัั‚ะฒะพะผ ัั€ะตะดัั‚ะฒ, ะฐ ะฒะตั€ั…ะพะฒะตะฝัั‚ะฒะพะผ ั†ะตะปะธ โ€“ ะฒะตั€ั…ะพะฒะตะฝัั‚ะฒะพะผ ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพะน ั†ะตะปะธ, ะฒะตั€ั…ะพะฒะตะฝัั‚ะฒะพะผ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ั‡ะตะปะพะฒะตะบะฐ โ€“ ะฒะตั€ั…ะพะฒะตะฝัั‚ะฒะพะผ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ, ั‡ั‚ะพ ะฟั€ะตะดัั‚ะฐะฒะปัะตั‚ ัะพะฑะพะน ะฟั€ะธะฝั†ะธะฟะธะฐะปัŒะฝะพ ะฝะพะฒะพะต ะฝะฐัƒั‡ะฝะพะต ะฝะฐะฟั€ะฐะฒะปะตะฝะธะต ะฒ ะพะฑะปะฐัั‚ะธ ั„ะธะปะพัะพั„ัะบะธั…, ัŽั€ะธะดะธั‡ะตัะบะธั…, ะฟะพะปะธั‚ะธั‡ะตัะบะธั… ะธ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ะฝะฐัƒะบ, ะธัั…ะพะดัั‰ะตะต ะธะท ัะพะทะดะฐะฝะฝั‹ั… ะผะฝะพะน ะถะต ัั‚ั€ะฐั‚ะตะณะธั‡ะตัะบะธั… ะฝะฐัƒั‡ะฝั‹ั… ะฝะฐะฟั€ะฐะฒะปะตะฝะธะน โ€“ ะธะท ั„ะธะปะพัะพั„ะธะธ ั†ะตะปะธ ะธ ะธะท ั„ะธะปะพัะพั„ะธะธ ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพะน ั†ะตะปะธ (ะฐ ะฝะต ะธะท

Page 19: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

19

ั„ะธะปะพัะพั„ะธะธ, ะฝะฐะทั‹ะฒะฐะตะผะพะน ะผะฝะพะน ั„ะธะปะพัะพั„ะธะตะน ัั€ะตะดัั‚ะฒ), ะฐ ั‚ะฐะบะถะต ะธัั…ะพะดัั‰ะตะต ะธะท ัะพะทะดะฐะฝะฝั‹ั… ะผะฝะพะน ั‚ะตะพั€ะธะธ ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพ-ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ะทะฐะบะพะฝะพะฒ, ั‚ะตะพั€ะธะธ ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพ-ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะณะพ ัƒะฟั€ะฐะฒะปะตะฝะธั ะธ ั‚.ะด.ยป (ะšัƒั€ะฐั‚ะฐัˆะฒะธะปะธ ะะปัŒั„ั€ะตะด. ะขะตะพั€ะธั ะฒะตั€ั…ะพะฒะตะฝัั‚ะฒะฐ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ. ะŸั€ะธะฝั†ะธะฟะธะฐะปัŒะฝะพ ะฝะพะฒะพะต ะฝะฐัƒั‡ะฝะพะต ะฝะฐะฟั€ะฐะฒะปะตะฝะธะต ะธ ัะธัั‚ะตะผะพะพะฑั€ะฐะทัƒัŽั‰ะฐั ั‚ะตะพั€ะธั ัƒะฟั€ะฐะฒะปะตะฝั‡ะตัะบะพะณะพ ะฟั€ะฐะฒะฐ, ะฟั€ะฐะฒะพะฒะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹ ะธัั‚ะธะฝะฝะพ ั‡ะตะปะพะฒะตั‡ะตัะบะพะณะพ ะพะฑั‰ะตัั‚ะฒะฐ ะธ ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพ-ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ะฝะฐัƒะบ ะฒ ั†ะตะปะพะผ (ะผะพะฝะพะณั€ะฐั„ะธั ะฝะฐ ะณั€ัƒะทะธะฝัะบะพะผ, ะฐะฝะณะปะธะนัะบะพะผ ะธ ั€ัƒััะบะพะผ ัะทั‹ะบะฐั…). ะขะฑะธะปะธัะธ: ะœะตะถะดัƒะฝะฐั€ะพะดะฝะพะต ะธะทะดะฐั‚ะตะปัŒัั‚ะฒะพ ยซะŸั€ะพะณั€ะตััยป, 2003, ั. 271-272).

ะ’ ัะฒัะทะธ ั ะฟั€ะพะฑะปะตะผะฐะผะธ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะดะธััะตั€ั‚ะฐะฝั‚ ะฟั€ะธั…ะพะดะธั‚ ะบ ะปะพะณะธั‡ะตัะบะพะผัƒ ะฒั‹ะฒะพะดัƒ, ั‡ั‚ะพ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธะน ั€ะพัั‚ ั‚ะพะปัŒะบะพ ั‚ะพะณะดะฐ ะธะผะตะตั‚ ัั„ั„ะตะบั‚, ะบะพะณะดะฐ ะฒ ะดะฐะฝะฝะพะน ัั‚ั€ะฐะฝะต ะบะฐั‡ะตัั‚ะฒะพ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ัะฒะปัะตั‚ัั ะฒั‹ัะพะบะพะน.

ะ˜ัั…ะพะดั ะธะท ัั‚ะพะณะพ, ะดะธััะตั€ั‚ะฐะฝั‚ ัั‡ะธั‚ะฐะตั‚, ั‡ั‚ะพ ะณะปะฐะฒะฝั‹ะผ ะบั€ะธั‚ะตั€ะธะตะผ ะพั†ะตะฝะบะธ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพัั‚ะธ ัะฒะปัะตั‚ัั ะฒั‹ัะพะบะธะน ะฟะพะบะฐะทะฐั‚ะตะปัŒ ะบะฐั‡ะตัั‚ะฒะฐ ะถะธะทะฝะธ ะฝะฐัะตะปะตะฝะธั, ะฝะตะพะณั€ะฐะฝะธั‡ะตะฝะฝะฐั ะฒะพะทะผะพะถะฝะพัั‚ัŒ ัะฐะผะพั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะปะธั‡ะฝะพัั‚ะธ ะธ ะณะฐั€ะฐะฝั‚ะธะธ ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพะน ะทะฐั‰ะธั‚ั‹.

ะ’ ั‚ั€ะตั‚ัŒะตะน ะณะปะฐะฒะต โ€“ ยซะŸะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะฐั ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะฐั ัะธัั‚ะตะผะฐ ะธ ะฟัƒั‚ะธ ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพัั‚ะธ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐยป, ั€ะฐััะผะฐั‚ั€ะธะฒะฐัŽั‚ัั ะพัะฝะพะฒะฝั‹ะต ะฝะฐะฟั€ะฐะฒะปะตะฝะธั ั€ะฐะทะฒะธั‚ะธั ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹, ะฐ ั‚ะฐะบะถะต ะฟัƒั‚ะธ ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะน ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ัƒัะปะพะฒะธัั… ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะธั… ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ะพั‚ะฝะพัˆะตะฝะธะน.

ะ’ ะพั‚ะผะตั‡ะตะฝะฝะพะน ะณะปะฐะฒะต ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะธ ัะดะตะปะฐะฝ ะฒั‹ะฒะพะด, ั‡ั‚ะพ ะดะปั ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะน ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ, ะบะฐะบ ะฒะพะพะฑั‰ะต, ั‚ะฐะบ ะธ, ะฒ ั‡ะฐัั‚ะฝะพัั‚ะธ, ะฒ ัƒัะปะพะฒะธัั… ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะธั… ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ะพั‚ะฝะพัˆะตะฝะธะน ะฝะตะพะฑั…ะพะดะธะผะพ ะธัั…ะพะดะธั‚ัŒ ะธะท ั€ะฐะทั€ะฐะฑะพั‚ะฐะฝะฝะพะณะพ ะฟั€ะพั„ะตััะพั€ะพะผ ะะปัŒั„ั€ะตะดะพะผ ะšัƒั€ะฐั‚ะฐัˆะฒะธะปะธ ะธ ะพะฟัƒะฑะปะธะบะพะฒะฐะฝะฝะพะณะพ ะตั‰ะต ะฒ 1980 ะณะพะดัƒ ะผะตั‚ะพะดะพะปะพะณะธั‡ะตัะบะพะณะพ ะฟะพะดั…ะพะดะฐ, ัะพะณะปะฐัะฝะพ ะบะพั‚ะพั€ะพะผัƒ ะดะปั ัั‚ั€ะพะธั‚ะตะปัŒัั‚ะฒะฐ ะธ ั„ัƒะฝะบั†ะธะพะฝะธั€ะพะฒะฐะฝะธั ะธัั‚ะธะฝะฝะพ ั‡ะตะปะพะฒะตั‡ะตัะบะพะณะพ ะพะฑั‰ะตัั‚ะฒะฐ ะฒัะต ะฟัƒั‚ะธ, ั„ะพั€ะผั‹ ะธ ะผะตั‚ะพะดั‹ ะพะฟั€ะฐะฒะดะฐะฝั‹, ะตัะปะธ ะพะฝะธ ัะปัƒะถะฐั‚ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะฐะผ ั‡ะตะปะพะฒะตะบะฐ โ€“ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะฐะผ ะบะฐะถะดะพะณะพ ั‡ะปะตะฝะฐ ะพะฑั‰ะตัั‚ะฒะฐ, ะธ ะตัะปะธ ะพะฝะธ ะธัะบะปัŽั‡ะฐัŽั‚ ะฟั€ะธ ัั‚ะพะผ ะฐะฝั‚ะธัะพั†ะธะฐะปัŒะฝั‹ะต ัะฒะปะตะฝะธั (ะšัƒั€ะฐั‚ะฐัˆะฒะธะปะธ ะะปัŒั„ั€ะตะด ะ. ะคะธะปะพัะพั„ัะบะพ-ะฟะพะปะธั‚ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธะต ะผะธะฝะธะฐั‚ัŽั€ั‹. ะœะฐั‚ะตั€ะธะฐะปั‹ ั€ะตัะฟัƒะฑะปะธะบะฐะฝัะบะพะน ะฝะฐัƒั‡ะฝะพะน ะบะพะฝั„ะตั€ะตะฝั†ะธะธ: ยซะะบั‚ัƒะฐะปัŒะฝั‹ะต ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ั‚ะตะพั€ะธะธยป (15-16 ะผะฐั 1980 ะณ.). ะขะฑะธะปะธัะธ: ยซะœะตั†ะฝะธะตั€ะตะฑะฐยป, 1990, ั. 93).

ะะฐ ะพัะฝะพะฒะต ะฝะฐัƒั‡ะฝะพะณะพ ะฐะฝะฐะปะธะทะฐ ะฟั€ะพะฑะปะตะผ ั€ะฐะทะฒะธั‚ะธั ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹ ะธ ะฟัƒั‚ะตะน ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะน ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ั‚ั€ัƒะดะต ัะดะตะปะฐะฝั‹ ัะพะพั‚ะฒะตั‚ัั‚ะฒัƒัŽั‰ะธะต ะฒั‹ะฒะพะดั‹ ะธ ะดะฐะฝั‹ ั€ะตะบะพะผะตะฝะดะฐั†ะธะธ. ะ’ ั‡ะฐัั‚ะฝะพัั‚ะธ:

1. ะกะดะตะปะฐะฝ ะฒั‹ะฒะพะด, ั‡ั‚ะพ ะธะทัƒั‡ะตะฝะธัŽ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ัะธัั‚ะตะผ ะฟั€ะธะดะฐะตั‚ัั ะฑะพะปัŒัˆะพะต ะทะฝะฐั‡ะตะฝะธะต, ั‚ะฐะบ ะบะฐะบ ะฝะต ะพะดะฝะฐ ะธะท ััƒั‰ะตัั‚ะฒัƒัŽั‰ะธั… ะดะพะฝั‹ะฝะต ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ัะธัั‚ะตะผ ะฝะต ัƒะดะพะฒะปะตั‚ะฒะพั€ัะตั‚ ะฟะพั‚ั€ะตะฑะฝะพัั‚ะธ ะฒัะตั… ัะปะพะตะฒ ะฝะฐัะตะปะตะฝะธั ั‚ะพะน ะธะปะธ ะธะฝะพะน ัั‚ั€ะฐะฝั‹.

2. ะกะดะตะปะฐะฝ ะฒั‹ะฒะพะด, ั‡ั‚ะพ ะฒ ั€ั‹ะฝะพั‡ะฝะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผะต ะดะปั ะทะฐั‰ะธั‚ั‹ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะพ ะดะพะปะถะฝะพ ะฟั€ะธะฝะธะผะฐั‚ัŒ ะฑะพะปะตะต ะฐะบั‚ะธะฒะฝะพะต ัƒั‡ะฐัั‚ะธะต ะฒ ะพััƒั‰ะตัั‚ะฒะปะตะฝะธะธ ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝั‹ั… ะฟั€ะพะณั€ะฐะผะผ ะธ ะฟั€ะพะณั€ะฐะผะผ ะทะฐะฝัั‚ะพัั‚ะธ.

3. ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ัะผะตัˆะฐะฝะฝะฐั ัะบะพะฝะพะผะธะบะฐ ะดะพะปะถะฝะฐ ั€ะฐััะผะฐั‚ั€ะธะฒะฐั‚ัŒัั ะบะฐะบ ะพั‚ะดะตะปัŒะฝะพ ััƒั‰ะตัั‚ะฒัƒัŽั‰ะฐั ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะฐั ัะธัั‚ะตะผะฐ.

4. ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ะฒ ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธัั‚ะธั‡ะตัะบะธั… ัั‚ั€ะฐะฝะฐั… ะฒ ั€ะตะทัƒะปัŒั‚ะฐั‚ะต ะดะตะนัั‚ะฒะธั ะปะธั‡ะฝั‹ั… ัะณะพะธัั‚ะธั‡ะตัะบะธั… ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะบะฐะถะดะพะณะพ ัƒั‡ะฐัั‚ะฝะธะบะฐ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ะดะตัั‚ะตะปัŒะฝะพัั‚ะธ ะฝะตะฒะพะทะผะพะถะฝะพ ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะต ะธัะฟะพะปัŒะทะพะฒะฐะฝะธะต ั€ะตััƒั€ัะพะฒ.

5. ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ะดะพะปะถะฝะฐ ะฑั‹ั‚ัŒ ะพะณั€ะฐะฝะธั‡ะตะฝะฐ ั‡ะฐัั‚ะฝะฐั ัะพะฑัั‚ะฒะตะฝะฝะพัั‚ัŒ ะฝะฐ ะฝะตะฒะพะทะพะฑะฝะพะฒะปััŽั‰ะธะตัั ะฟั€ะธั€ะพะดะฝั‹ะต ั€ะตััƒั€ัั‹.

6. ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ะฒ ะพะฟั€ะตะดะตะปะตะฝะฝั‹ั… ัƒัะปะพะฒะธัั…, ะบะพะณะดะฐ ัั‚ะพะณะพ ั‚ั€ะตะฑัƒัŽั‚ ะธะฝั‚ะตั€ะตัั‹ ะฝะฐั€ะพะดะฐ, ะพะฟั€ะฐะฒะดะฐะฝะฐ ะฟะพะดะดะตั€ะถะบะฐ ะพั‚ะดะตะปัŒะฝั‹ั… ั‚ั€ัƒะดะพะตะผะบะธั… ะพั‚ั€ะฐัะปะตะน ัะพ ัั‚ะพั€ะพะฝั‹ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะฐ.

7. ะŸั€ะพัะฒะปะตะฝั‹ ะดะพะฟัƒั‰ะตะฝะฝั‹ะต ะพัˆะธะฑะบะธ ะฒ ะฟั€ะพั†ะตััะต ะฟะตั€ะตั…ะพะดะฐ ะฝะฐ ั€ั‹ะฝะพั‡ะฝัƒัŽ ัะบะพะฝะพะผะธะบัƒ, ะฝะตะดะพะฟัƒั‰ะตะฝะธะต ะบะพั‚ะพั€ั‹ั… ัะฟะพัะพะฑัั‚ะฒะพะฒะฐะปะพ ะฑั‹ ั„ะพั€ะผะธั€ะพะฒะฐะฝะธัŽ ัะผะตัˆะฐะฝะฝะพะน ะธ ะฒ ั‚ะพ ะถะต ะฒั€ะตะผั ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพ ะพั€ะธะตะฝั‚ะธั€ะพะฒะฐะฝะฝะพะน ัะบะพะฝะพะผะธะบะธ.

8. ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝั‹ ะพั‚ั€ะธั†ะฐั‚ะตะปัŒะฝั‹ะต ัั‚ะพั€ะพะฝั‹ ั‡ะฐัั‚ะฝะพะน ัะพะฑัั‚ะฒะตะฝะฝะพัั‚ะธ ะฝะฐั€ัะดัƒ ั ะตะต ะฟะพะปะพะถะธั‚ะตะปัŒะฝั‹ะผะธ ัั‚ะพั€ะพะฝะฐะผะธ.

Page 20: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

20

9. ะ’ ัะฒัะทะธ ั ะฟั€ะธะฒะฐั‚ะธะทะฐั†ะธะตะน, ะบะฐะบ ั ะทะฐะบะพะฝะพะผะตั€ะฝะพัั‚ัŒัŽ ะฟะตั€ะตั…ะพะดะฝะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹, ะฟั€ะธะทะฝะฐะฝะพ ะฝะตะพะฑั…ะพะดะธะผะพะน ะฟั€ะธะฒะฐั‚ะธะทะฐั†ะธั ะฒ ะพะฟั€ะตะดะตะปะตะฝะฝะพะน ะดะพะทะต, ะฝะพ ะฒ ั‚ะพ ะถะต ะฒั€ะตะผั ะฟั€ะธะทะฝะฐะฝะพ ะฝะตะดะพะฟัƒัั‚ะธะผะพะน, ั‡ั‚ะพะฑั‹ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะพ ะฟั€ะพะดะฐะฒะฐะปะพ ะฒัะต ะฑะตะทั€ะฐะทะปะธั‡ะฝะพ ะพั‚ ะตะณะพ ัั‚ั€ะฐั‚ะตะณะธั‡ัะตัะบะพะน ะธ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ะทะฝะฐั‡ะธะผะพัั‚ะธ.

10. ะกะดะตะปะฐะฝ ะฒั‹ะฒะพะด, ั‡ั‚ะพ ะบั€ะฐั… ะกะพัะตั‚ัะบะพะณะพ ะกะพัŽะทะฐ ะฑั‹ะป ะพะฑัƒัะปะพะฒะปะตะฝ ะพะณั€ะฐะฝะธั‡ะตะฝะฝะพัั‚ัŒัŽ ั‡ะฐัั‚ะฝะพะน ัะพะฑัั‚ะฒะตะฝะฝะพัั‚ะธ, ััƒั‰ะตัั‚ะฒะพะฒะฐะฝะธะตะผ ะฝะตั€ะตะฝั‚ะฐะฑะตะปัŒะฝั‹ั… ะฟั€ะตะดะฟั€ะธัั‚ะธะน ะธ ะพั‚ััƒั‚ัั‚ะฒะธะตะผ ะบะพะฝะบัƒั€ะตะฝั†ะธะธ ะฒ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ะดะตัั‚ะตะปัŒะฝะพัั‚ะธ.

11. ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ะฟั€ะธ ะธะฝั‚ะตะณั€ะธั€ะพะฒะฐะฝะธะธ ะฒ ะผะธั€ะพะฒัƒัŽ ัะบะพะฝะพะผะธะบัƒ ะดะพะปะถะฝั‹ ะฑั‹ั‚ัŒ ัะพะพั‚ะฒะตั‚ัั‚ะฒะตะฝะฝะพ ัƒั‡ั‚ะตะฝั‹ ะธะฝั‚ะตั€ะตัั‹ ะผะตัั‚ะฝะพะณะพ ะฟั€ะพะธะทะฒะพะดัั‚ะฒะฐ.

12. ะกะดะตะปะฐะฝ ะฒั‹ะฒะพะด, ั‡ั‚ะพ ัั‚ั€ะฐะฝั‹, ะบะพั‚ะพั€ั‹ะต ะฒั…ะพะดะธะปะธ ะฒ ัะพัั‚ะฐะฒ ะฑั‹ะฒัˆะตะณะพ ะกะพะฒะตั‚ัะบะพะณะพ ะกะพัŽะทะฐ, ะฟะพัะปะต ะตะณะพ ั€ะฐะทะฒะฐะปะฐ ะพะบะฐะทะฐะปะธััŒ ะฒ ั‚ัะถะตะปะพะผ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะผ ะบั€ะธะทะธัะต, ะฟั€ะตะพะดะพะปะตะฝะธะต ะบะพั‚ะพั€ะพะณะพ ะฒะพะทะผะพะถะฝะพ, ะตัะปะธ ะฑัƒะดะตั‚ ะฒั‹ะฑั€ะฐะฝะพ ะฟั€ะฐะฒะธะปัŒะฝะพะต ะฝะฐะฟั€ะฐะฒะปะตะฝะธะต ั€ะฐะทะฒะธั‚ะธั, ะบะพั‚ะพั€ะพะต ะฟะตั€ะตะฒะตะดะตั‚ ัะบะพะฝะพะผะธะบะธ ัั‚ะธั… ัั‚ั€ะฐะฝ ะฝะฐ ัะผะตัˆะฐะฝะฝัƒัŽ, ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพ ะพั€ะธะตะฝั‚ะธั€ะพะฒะฐะฝะฝัƒัŽ ัะบะพะฝะพะผะธะบัƒ.

13. ะกะดะตะปะฐะฝ ะฒั‹ะฒะพะด, ัะพะณะปะฐัะฝะพ ะบะพั‚ะพั€ะพะผัƒ, ะดะปั ั‚ะพะณะพ, ั‡ั‚ะพะฑั‹ ัั‚ะฐะปะพ ะฒะพะทะผะพะถะฝั‹ะผ ะฝะพั€ะผะฐะปัŒะฝะพะต ั€ะฐะทะฒะธั‚ะธะต ัั‚ั€ะฐะฝ ั ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธะบะพะน, ะฝะตะพะฑั…ะพะดะธะผะพ ะฟั€ะพะฒะตะดะตะฝะธะต ะฟะพัะปะตะดะพะฒะฐั‚ะตะปัŒะฝั‹ั… ะธ ัะพะพั‚ะฒะตั‚ัั‚ะฒัƒัŽั‰ะธั… ัะฟะตั†ะธั„ะธะบะธ ัั‚ั€ะฐะฝั‹ ั€ะตั„ะพั€ะผ.

14. ะกะดะตะปะฐะฝ ะฒั‹ะฒะพะด, ั‡ั‚ะพ ะดะพัั‚ะธะถะตะฝะธะต ะธะทะฝะฐั‡ะฐะปัŒะฝะพะน ัั‚ะฐะฑะธะปัŒะฝะพัั‚ะธ ะฑะตะท ะฐะบั‚ะธะฒะฝะพะณะพ ะฒะผะตัˆะฐั‚ะตะปัŒัั‚ะฒะฐ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะฐ ะฒ ัะบะพะฝะพะผะธะบัƒ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะธั… ัั‚ั€ะฐะฝ ะฝะต ะฟั€ะตะดัั‚ะฐะฒะปัะตั‚ัั ะฒะพะทะผะพะถะฝั‹ะผ.

15. ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธะน ั€ะพัั‚ ะฒ ัั‚ั€ะฐะฝะต ะผะพะถะฝะพ ัั‡ะธั‚ะฐั‚ัŒ ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะน ั‚ะพะปัŒะบะพ ะฒ ั‚ะพะผ ัะปัƒั‡ะฐะต, ะตัะปะธ ะฒ ะดะฐะฝะฝะพะน ัั‚ั€ะฐะฝะต ะธะผะตะตั‚ ะผะตัั‚ะพ ะบะฐั‡ะตัั‚ะฒะตะฝะฝั‹ะน ั€ะพัั‚ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ.

16. ะกะดะตะปะฐะฝ ะฒั‹ะฒะพะด, ั‡ั‚ะพ ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพ ะพั€ะธะตะฝั‚ะธั€ะพะฒะฐะฝะฝะฐั ัะบะพะฝะพะผะธะบะฐ ะฝะฐะฟั€ะฐะฒะปะตะฝะฐ ั‚ะฐะบะถะต ะฝะฐ ะฟะพะฒั‹ัˆะตะฝะธะต ะบะฐั‡ะตัั‚ะฒะฐ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ.

17. ะฃัั‚ะฐะฝะพะฒะปะตะฝะพ, ั‡ั‚ะพ ะดะปั ั€ะตัˆะตะฝะธั ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ะฑะตะทั€ะฐะฑะพั‚ะธั†ั‹ ั†ะตะปะตัะพะพะฑั€ะฐะทะฝะพ ะฟะพ ะผะตั€ะต ะฝะตะพะฑั…ะพะดะธะผะพัั‚ะธ ััƒะฑัะธะดะธั€ะพะฒะฐะฝะธะต ัะพ ัั‚ะพั€ะพะฝั‹ ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะฐ ะพั‚ะดะตะปัŒะฝั‹ั… ะฟั€ะตะดะฟั€ะธัั‚ะธะน ะธ ั…ะพะทัะนัั‚ะฒ, ะบะพั‚ะพั€ั‹ะต ัะผะพะณัƒั‚ ะดะพะฟะพะปะฝะธั‚ะตะปัŒะฝะพ ัะพะทะดะฐั‚ัŒ ั€ะฐะฑะพั‡ะธะต ะผะตัั‚ะฐ.

18. ะกะดะตะปะฐะฝ ะฒั‹ะฒะพะด, ั‡ั‚ะพ ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธัั‚ะธั‡ะตะบะฐั ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะฐั ัะธัั‚ะตะผะฐ ั…ะฐั€ะฐะบั‚ะตั€ะธะทัƒะตั‚ัั, ะบะฐะบ ะฟะพะปะพะถะธั‚ะตะปัŒะฝั‹ะผะธ, ั‚ะฐะบ ะธ ัะพะฟัƒั‚ัั‚ะฒัƒัŽั‰ะธะผะธ ะฝะตั€ะพะฒะฝะพัั‚ัะผะธ ะธ ะพั‚ั€ะธั†ะฐั‚ะตะปัŒะฝั‹ะผะธ ัั‚ะพั€ะพะฝะฐะผะธ, ะฒ ะฒะธะดัƒ ั‡ะตะณะพ ัั‚ะตะฟะตะฝัŒ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ะดะฐะฝะฝะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผะต ะฑัƒะดะตั‚ ะฑะพะปะตะต ะฒั‹ัะพะบะธะผ, ะตัะปะธ ัะฐะผะพั€ะตะณัƒะปะธั€ะพะฒะฐะฝะธะต ั€ั‹ะฝะพั‡ะฝั‹ั… ะพั‚ะฝะพัˆะตะฝะธะน ะฑัƒะดะตั‚ ะพะฟั‚ะธะผะฐะปัŒะฝะพ ัะพั‡ะตั‚ะฐั‚ัŒัั ั ะณะพััƒะดะฐั€ัั‚ะฒะตะฝะฝั‹ะผ ั€ะตะณัƒะปะธั€ะพะฒะฐะฝะธะตะผ.

19. ะกะดะตะปะฐะฝ ะฒั‹ะฒะพะด, ั‡ั‚ะพ ะฒ ัƒัะปะพะฒะธัั… ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธะบะธ ะทะฐั‰ะธั‚ะฐ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะดะพะปะถะฝะฐ ะพััƒั‰ะตัั‚ะฒะปัั‚ัŒัั ะฒ ัะปะตะดัƒัŽั‰ะธั… ะฝะฐะฟั€ะฒะปะตะฝะธัั…:

_ ั€ะตัˆะตะฝะธะต ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ะฑะตะทั€ะฐะฑะพั‚ะธั†ั‹; _ ัะพั…ั€ะฐะฝะตะฝะธะต ะพั‚ะฝะพัะธั‚ะตะปัŒะฝะพ ัั‚ะฐะฑะธะปัŒะฝั‹ั… ะฝะธะทะบะธั… ั†ะตะฝ ะฝะฐ ะฟะพั‚ั€ะตะฑะธั‚ะตะปัŒัะบะธะต ั‚ะพะฒะฐั€ั‹; _ ัƒะผะตะฝัŒัˆะตะฝะธะต ะดะธั„ั„ะตั€ะตะฝั†ะธะฐั†ะธะธ ะดะพั…ะพะดะพะฒ; _ ะฟั€ะธะฒะปะตั‡ะตะฝะธะต ะธะฝะฒะตัั‚ะธั†ะธะน; _ ัะพะทะดะฐะฝะธะต ั€ะฐะฒะฝั‹ั… ัั‚ะฐั€ั‚ะพะฒั‹ั… ัƒัะปะพะฒะธะน; _ ั‚ะฒะตั€ะดั‹ะต ะณะฐั€ะฐะฝั‚ะธะธ ัะพั†ะธะฐะปัŒะฝะพะน ะทะฐั‰ะธั‚ั‹; _ ะฒะพะทะผะพะถะฝะพัั‚ัŒ ะฟะพะปัƒั‡ะตะฝะธั ะฝะพั€ะผะฐะปัŒะฝะพะณะพ ะพะฑั€ะฐะทะพะฒะฐะฝะธั; _ ะดะพัั‚ัƒะฟะฝะพัั‚ัŒ ะผะตะดะธั†ะธะฝัะบะพะณะพ ะพะฑัะปัƒะถะธะฒะฐะฝะธั; _ ะฟั€ะพะฒะตะดะตะฝะธะต ัะฟั€ะฐะฒะตะดะปะธะฒะพะน ะธะฝัั‚ะธั‚ัƒั†ะธะพะฝะฐะปัŒะฝะพะน ะฟะพะปะธั‚ะธะบะธ; _ ะฟั€ะพะฒะตะดะตะฝะธะต ะฟั€ะฐะฒะธะปัŒะฝะพะน ั€ะตะณะธะพะฝะฐะปัŒะฝะพะน ะฟะพะปะธั‚ะธะบะธ, ั‡ั‚ะพะฑั‹ ะฝะต ะธะผะตะปะพ ะผะตัั‚ะพ

ััƒั‰ะตัั‚ะฒะพะฒะฐะฝะธะต ะพะดะฝะพะฒั€ะตะผะตะฝะฝะพ ั€ะฐะทะฒะธั‚ั‹ั… ะณะพั€ะพะดะพะฒ ะธ ะพั‚ัั‚ะฐะปั‹ั… ัะตะป, ั‚.ะต., ั‡ั‚ะพะฑั‹ ะฝะต ะธะผะตะปะพ ะผะตัั‚ะพ ะฟั€ะพะฑะปะตะผะฐ ั‚ะฐะบ ะฝะฐะทั‹ะฒะฐะตะผะพะณะพ ะดัƒะฐะปะธะทะผะฐ.

20. ะะฐ ะพัะฝะพะฒะต ะฐะฝะฐะปะธะทะฐ ั‚ะตะพั€ะตั‚ะธั‡ะตัะบะธั… ะฒะทะณะปัะดะพะฒ ะธ ะฟั€ะฐะบั‚ะธั‡ะตัะบะธั… ะผะฐั‚ะตั€ะธะฐะปะพะฒ ะพะฟั€ะตะดะตะปะตะฝั‹ ะพะฑั‰ะธะต ะธ ะพั‚ะปะธั‡ะธั‚ะตะปัŒะฝั‹ะต ั‡ะตั€ั‚ั‹ ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ัะธัั‚ะตะผ.

21. ะ’ั‹ัะฒะปะตะฝั‹ ะฟั€ะธั‡ะธะฝั‹, ะฒั‹ะทั‹ะฒะฐัŽั‰ะธะต ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะฒ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะธั… ัั‚ั€ะฐะฝะฐั….

22. ะกะดะตะปะฐะฝ ะฒั‹ะฒะพะด, ั‡ั‚ะพ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะฐั ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะฐั ัะธัั‚ะตะผะฐ ะพั…ะฒะฐั‚ั‹ะฒะฐะตั‚ ั‚ั€ะฐะฝัั„ะพั€ะผะฐั†ะธัŽ ะฒะพ ะฒัะตั… ัั„ะตั€ะฐั… ัะบะพะฝะพะผะธะบะธ.

Page 21: malxaz WaWukaSvili postsabWouri ekonomikuri sistemis ...tesau.edu.ge/failebi/xarisxi uzrunvelyofa/samecniero kvleviti ganyofileba...cnobili ucxoeli mecnierebis naSromebi, rogorebic

21

23. ะกะดะตะปะฐะฝ ะฒั‹ะฒะพะด, ั‡ั‚ะพ ะดะปั ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธะบะธ ะพัะพะฑะตะฝะฝะพ ะฝะตะพะฑั…ะพะดะธะผะพ ะฟั€ะธะฒะปะตั‡ะตะฝะธะต ะธะฝะพัั‚ั€ะฐะฝะฝั‹ั… ะธะฝะฒะตัั‚ะธั†ะธะน.

24. ะกะดะตะปะฐะฝ ะฒั‹ะฒะพะด, ั‡ั‚ะพ ัะบะพะฝะพะผะธะบะต ัั‚ั€ะฐะฝั‹ ะผะพะถะตั‚ ะฝะฐะฝะตัั‚ะธ ะฑะพะปัŒัˆะพะน ัƒั‰ะตั€ะฑ ั‚ะฐะบ ะฝะฐะทั‹ะฒะฐะตะผะฐั ยซัƒั‚ะตั‡ะบะฐ ะผะพะทะณะพะฒยป.

25. ะ”ะปั ั€ะฐะทะฒะธั‚ะธั ัะบะพะฝะพะผะธะบะธ ัั‚ั€ะฐะฝั‹ ะพัะพะฑะตะฝะฝะพ ั†ะตะปะตัะพะพะฑั€ะฐะทะฝั‹ะผ ะฟั€ะธะทะฝะฐะฝะพ ะธะฝะฒะตัั‚ะธั€ะพะฒะฐะฝะธะต ะฒ ั‡ะตะปะพะฒะตั‡ะตะฝัะบะธะน ะบะฐะฟะธั‚ะฐะป.

26. ะะฐ ะพัะฝะพะฒะต ัƒะณะปัƒะฑะปะตะฝะฝะพะณะพ ะธะทัƒั‡ะตะฝะธั ะฟะพัั‚ะฐะฒะปะตะฝะฝั‹ั… ะฒ ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะพะฝะฝะพะผ ั‚ั€ัƒะดะต ะฟั€ะพะฑะปะตะผ ัะดะตะปะฐะฝ ั„ัƒะฝะดะฐะผะตะฝั‚ะฐะปัŒะฝั‹ะน ะฒั‹ะฒะพะด, ั‡ั‚ะพ ะฟั€ะธ ะฟะพะธัะบะต ะฟัƒั‚ะตะน ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะน ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะพะฒ ะฝะฐั€ะพะดะฐ, ะบะฐะบ ะฒะพะพะฑั‰ะต, ั‚ะฐะบ ะธ, ะฒ ั‡ะฐัั‚ะฝะพัั‚ะธ, ะฒ ัƒัะปะพะฒะธัั… ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะธั… ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธั… ะพั‚ะฝะพัˆะตะฝะธะน ะฝะตะพะฑั…ะพะดะธะผะพ ะธัั…ะพะดะธั‚ัŒ ะธะท ั€ะฐะทั€ะฐะฑะพั‚ะฐะฝะฝะพะณะพ ะฟั€ะพั„ะตััะพั€ะพะผ ะะปัŒั„ั€ะตะดะพะผ ะšัƒั€ะฐั‚ะฐัˆะฒะธะปะธ ะธ ะพะฟัƒะฑะปะธะบะพะฒะฐะฝะฝะพะณะพ ะธะผ ะตั‰ะต ะฒ 1980 ะณะพะดัƒ ะผะตั‚ะพะดะพะปะพะณะธั‡ะตัะบะพะณะพ ะฟะพะดั…ะพะดะฐ, ัะพะณะปะฐัะฝะพ ะบะพั‚ะพั€ะพะผัƒ ะดะปั ัั‚ั€ะพะธั‚ะตะปัŒัั‚ะฒะฐ ะธ ัั„ั„ะตะบั‚ะธะฒะฝะพะณะพ ั„ัƒะฝะบั†ะธะพะฝะธั€ะพะฒะฐะฝะธั ะ˜ัั‚ะธะฝะฝะพ ั‡ะตะปะพะฒะตั‡ะตัะบะพะณะพ ะพะฑั‰ะตัั‚ะฒะฐ ะฒัะต ะฟัƒั‚ะธ, ั„ะพั€ะผั‹ ะธ ะผะตั‚ะพะดั‹ ะพะฟั€ะฐะฒะดะฐะฝั‹, ะตัะปะธ ะพะฝะธ ัะปัƒะถะฐั‚ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะฐะผ ั‡ะตะปะพะฒะตะบะฐ โ€“ ะธะฝั‚ะตั€ะตัะฐะผ ะบะฐะถะดะพะณะพ ั‡ะปะตะฝะฐ ะพะฑั‰ะตัั‚ะฒะฐ, ะธ ะตัะปะธ ะพะฝะธ ะฟั€ะธ ัั‚ะพะผ ะธัะบะปัŽั‡ะฐัŽั‚ ะฐะฝั‚ะธัะพั†ะธะฐะปัŒะฝั‹ะต ัะฒะปะตะฝะธั.

ะŸะพ ั‚ะตะผะต ะดะธััะตั€ั‚ะฐั†ะธะธ ะฐะฒั‚ะพั€ะพะผ ะพะฟัƒะฑะปะธะบะพะฒะฐะฝั‹ ัะปะตะดัƒัŽั‰ะธะต ะพัะฝะพะฒะฝั‹ะต ะฝะฐัƒั‡ะฝั‹ะต ั‚ั€ัƒะดั‹:

1. ะญะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะธะต ัะธัั‚ะตะผั‹ ะธ ะธั… ะบะปะฐััะธั„ะธะบะฐั†ะธั. ะœะตะถะดัƒะฝะฐั€ะพะดะฝั‹ะน ะฝะฐัƒั‡ะฝั‹ะน ะถัƒั€ะฝะฐะป ยซะญะบะพะฝะพะผะธะบะฐยป, 2011, โ„– 1-2. ะขะฑะธะปะธัะธ, 2011, ั. 100-104.

2. ะญะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะฐั ัะธัั‚ะตะผะฐ ั€ะฐะทะฒะธั‚ะพะณะพ ะบะฐะฟะธั‚ะฐะปะธะทะผะฐ ะธ ะตะต ะฝะตะณะฐั‚ะธะฒะฝั‹ะต ัั‚ะพั€ะพะฝั‹. ะœะตะถะดัƒะฝะฐั€ะพะดะฝั‹ะน ะฝะฐัƒั‡ะฝั‹ะน ะถัƒั€ะฝะฐะป ยซะญะบะพะฝะพะผะธะบะฐยป, 2011, โ„– 3-4. ะขะฑะธะปะธัะธ, 2011, ั. 32-35.

3. ะกัƒั‰ะฝะพัั‚ัŒ ะธ ัะฟะตั†ะธั„ะธั‡ะตัะบะธะต ั‡ะตั€ั‚ั‹ ะฟะพัั‚ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹. ะœะตะถะดัƒะฝะฐั€ะพะดะฝั‹ะน ะฝะฐัƒั‡ะฝั‹ะน ะถัƒั€ะฝะฐะป ยซะญะบะพะฝะพะผะธะบะฐยป, 2011, โ„– 7-8. ะขะฑะธะปะธัะธ, 2011, ั. 16-19.

4. ะšั€ะธั‚ะธั‡ะตัะบะธะน ะฐะฝะฐะปะธะท ะฑั‹ะฒัˆะตะน ัะพะฒะตั‚ัะบะพะน ัะบะพะฝะพะผะธั‡ะตัะบะพะน ัะธัั‚ะตะผั‹. ะŸะ ะžะ‘ะ›ะ•ะœะ ะกะžะฆะ˜ะะ›ะฌะะžะ™ ะกะŸะ ะะ’ะ•ะ”ะ›ะ˜ะ’ะžะกะขะ˜ ะ˜ ะ“ะžะกะฃะ”ะะ ะกะขะ’ะ•ะะะžะ• ะฃะŸะ ะะ’ะ›ะ•ะะ˜ะ•. ะœะะขะ•ะ ะ˜ะะ›ะซ ะœะ•ะ–ะ”ะฃะะะ ะžะ”ะะžะ™ ะะะฃะงะะžะ™ ะšะžะะคะ•ะ ะ•ะะฆะ˜ะ˜ (20-21.12.2011). ะขะฑะธะปะธัะธ: ะœะตะถะดัƒะฝะฐั€ะพะดะฝะพะต ะธะทะดะฐั‚ะตะปัŒัั‚ะฒะพ โ€ะŸั€ะพะณั€ะตััโ€, 2011, ั. 145-149.

5. ะ˜ะฝั‚ะตั€ะตัั‹ ะฝะฐั€ะพะดะฐ ะธ ะฟั€ะพะฑะปะตะผั‹ ะธั… ั€ะตะฐะปะธะทะฐั†ะธะธ. ะŸะ ะžะ‘ะ›ะ•ะœะ ะกะžะฆะ˜ะะ›ะฌะะžะ™ ะกะŸะ ะะ’ะ•ะ”ะ›ะ˜ะ’ะžะกะขะ˜ ะ˜ ะ“ะžะกะฃะ”ะะ ะกะขะ’ะ•ะะะžะ• ะฃะŸะ ะะ’ะ›ะ•ะะ˜ะ•. ะœะะขะ•ะ ะ˜ะะ›ะซ ะœะ•ะ–ะ”ะฃะะะ ะžะ”ะะžะ™ ะะะฃะงะะžะ™ ะšะžะะคะ•ะ ะ•ะะฆะ˜ะ˜ (20-21.12.2011). ะขะฑะธะปะธัะธ: ะœะตะถะดัƒะฝะฐั€ะพะดะฝะพะต ะธะทะดะฐั‚ะตะปัŒัั‚ะฒะพ โ€ะŸั€ะพะณั€ะตััโ€, 2011, ั. 155-162.