Mam świadomość, że wyróżnienia zobowiązują

WIADOMOŒCI UCZELNIANE 5(120) grudzieñ 2003 3

Wywiad z…

Najwięcej czasu poświęcam jednak na różnego rodzaju prace organizacyjne,jak przygotowywanie nowych planów i programów studiów. Mnóstwo czasuzabierają rozliczne działania wynikające z uzyskania akredytacji dla kierunkuelektrotechnika, związane ze staraniami władz Wydziału w sprawie uzyskaniaakredytacji.

– „Żar Serca” to nagroda, którąodebrała Pani podczas ostatnich DniXaverianum, jak swoje powinnościwobec studentów, środowiska Pani ro-zumie, czy to tylko serce, czy jeszczecoś więcej?

– To, że znalazłam się wśród laureatównagrody „Żar Serca” przede wszystkimogromnie mnie zaskoczyło. Dopiero póź-niej dotarło do mnie, że ta nagroda jestdla mnie wielkim wyróżnieniem i cen-nym podsumowaniem mojej ponad 20-let-niej pracy na rzecz społeczności studenc-kiej. Mam także świadomość, że w pra-cy jako prodziekan odpowiedzialny zasprawy studenckie, nie mogę kierować się„tylko sercem” – muszę, niestety, podej-mować także trudne decyzje, częstowbrew „sercu”, ale zgodnie z obowiązu-jącym regulaminem. Staram się jednakzawsze znaleźć czas na rozmowę, szcze-gólnie wtedy, gdy moja decyzja może byćniekorzystna dla studenta i razem prze-dyskutować różne możliwości rozwiąza-nia kłopotliwych sytuacji.

– Przyznanie nagrody przynosi wię-cej radości, czy poczucia, że honorybardziej zobowiązują?

– Oczywiście, że takie wyróżnieniezobowiązuje. Jak wspomniałam, odebra-łam to jako podsumowanie moich do-tychczasowych działań, lecz moja pracanadal będzie trwać i wciąż będą kolejnesprawy do rozwiązania, i co ważne –poddawana ludzkiej ocenie.

– Kiedy kilka lat temu rozmawia-łyśmy, była Pani krótko po habilitacjii należała do grupy najmłodszychwśród samodzielnych pracowników

naukowych naszej Uczelni, co zmieni-ło się w Pani życiu zawodowym odtego czasu?

– Od tamtej rozmowy minęło nieste-ty już sporo czasu. Był to okres bardzointensywnej pracy zarówno w zakresiedydaktyki, jak i w obszarze nauki, a odczterech lat, odkąd pełnię funkcję pro-dziekana do spraw studenckich, takżepracy organizacyjnej. Jeśli chodzio sprawy dotyczące obszaru dydaktyki,to bardzo intensywnie włączyłam sięw proces edukacyjny na kierunku infor-matyka. W praktyce oznacza to przygo-towanie nowych wykładów, opracowanieprogramów zajęć laboratoryjnych i pro-jektowych. Przy tym wszystkim staramsię także kontynuować pracę naukową.To z kolei oznacza prowadzenie badań,ale i wyjazdy na konferencje naukowe,przygotowywanie referatów i artykułówdo publikacji. Sprawuję również opiekęnaukową nad trzema doktorantami. Naj-więcej czasu poświęcam jednak na róż-nego rodzaju prace organizacyjne, jakprzygotowywanie nowych planów i pro-gramów studiów. Mnóstwo czasu zabie-rają rozliczne działania wynikające

z uzyskania akredytacji dla kierunkuelektrotechnika, związane ze staraniamiwładz Wydziału w sprawie uzyskaniaakredytacji. Dla kierunku elektrotechni-ka uzyskaliśmy akredytacje KAUT-u 13listopada 2003 roku. Do końca 2003roku musimy przygotować wniosekw sprawie akredytacji dla kierunku in-formatyka.

– Nie jest chyba łatwo tak wykony-wać liczne obowiązki zawodowe tak,

że stają się one zauważalne w środo-wisku z życiem prywatnym, jaką re-ceptę Pani stosuje?

– Parę lat temu – w okresie kiedyprzygotowywałam swoją rozprawę habi-litacyjną, było mi dużo trudniej wszyst-ko pogodzić. Teraz moje dzieci są star-sze i wymagają mniej uwagi, więc i cza-su – starszy syn studiuje we Wrocławiu,młodszy uczęszcza do drugiej klasy li-cealnej, a córka w tym roku kończygimnazjum. Zawsze mogłam liczyć nawszechstronną pomoc męża, którywspiera mnie jako informatyk w pracynaukowej, a także pomaga w codzien-nych obowiązkach domowych. To jestbardzo ważne.

– Jakim zajęciom oddaje się Paniz ochotą, gdy kończą się obowiązki za-wodowe?

– Lubię aktywnie wypoczywać, naj-lepiej w górach i to bez względu na poręroku, zarówno latem jak i zimą. Bardzoczęsto w dni wolne od pracy udajemysię całą rodziną, a nierzadko w towarzy-stwie przyjaciół, do Czech w okolicePradziada, gdzie praktycznie mamyprzedeptane wszystkie trasy turystyczne.Natomiast w domu lubię coś zmieniaći przygotowywać specjalne okazje. Co-dzienne porządki i obowiązki domowemało mnie pociągają.

– Dziękuję za rozmowę.

Mam świadomość, że wyróżnienia zobowiązująZ dr hab. inż. Krystyną Macek-Kamińską, prof. PO, prodziekanem ds. studenckich WydziałuElektrotechniki i Automatyki, laureatką nagrody „Żar Serca”, rozmawia Krystyna Duda

Mam także świadomość, że w pracy jako prodziekan odpowiedzialny zasprawy studenckie, nie mogę kierować się „tylko sercem” – muszę, niestety,podejmować także trudne decyzje, często wbrew „sercu”, ale zgodniez obowiązującym regulaminem.

4 Politechnika Opolska

Z kalendarza rektorów

ZZZZZ KALENDKALENDKALENDKALENDKALEND ARZAARZAARZAARZAARZAREKTREKTREKTREKTREKTORORORORORÓÓÓÓÓWWWWW

Prorektor ds. nauki, prof. Jerzy Sku-bis był uczestnikiem dyskusji panelowej natemat roli duszpasterstwa akademickiegow dzisiejszym świecie, odbywającej sięw ramach obchodów X Dni Xaverianum(25 listopada br.)

W tym samym dniu rektor, prof. PiotrWach uczestniczył w Konferencji Rekto-rów Uczelni Wrocławia i Opola, którejgospodarzem był prof. Józef Musielok –rektor Uniwersytetu Opolskiego.

W dniach 3–5 grudnia 2003 r. w Tura-wie odbyło się seminarium studenckichkół naukowych. Zorganizowane zostałoz okazji 10-lecia kierunku inżynieria śro-dowiska prowadzonego na Wydziale Me-chanicznym PO. Prorektor prof. StanisławWitczak uczestniczył w drugim dniu ob-rad seminarium.

5 grudnia 2003 r. na zaproszenie Urzę-du Marszałkowskiego przebywał w OpoluWojciech Szewko – podsekretarz stanuw Ministerstwie Nauki i Informatyzacji.Robocze spotkanie odbyło się w Politech-nice Opolskiej, a udział wzięli w nim: rek-tor Politechniki Opolskiej, prorektor ds.organizacyjnych, dr Zygmunt Kasperski,przedstawiciele władz dziekańskich i pra-cownicy Wydziału Elektrotechniki i Auto-matyki, przewodniczący senackiej Komi-sji ds. Rozwoju Informatycznej Infrastruk-tury Uczelni, przedstawiciele Uczelniane-go Ośrodka Informatycznego PO i UOoraz studenci. Celem spotkania było za-prezentowanie przez potencjalnych projek-todawców funduszy strukturalnych w za-kresie rozwoju Społeczeństwa Informacyj-nego ich koncepcji oraz określenie kierun-ków polityki rozwoju województwa w tymobszarze w najbliższych latach.

6 grudnia br. rektor Piotr Wach uczest-niczył w spotkaniu delegacji szefów misjidyplomatycznych akredytowanych w Pol-sce, którzy na zaproszenie wojewody opol-skiego przez trzy dni gościli w naszymregionie.

9 grudnia 2003 rektor przewodniczyłkolegium z udziałem kierowników jedno-stek naukowo-dydaktycznych i przedstawi-cieli związków zawodowych. Tematemobrad kolegium był program grudniowe-

go posiedzenia Senatu PO oraz bieżącesprawy Uczelni.

Tego samego dnia, w Akademii Rolni-czej we Wrocławiu obradowało KolegiumProrektorów ds. Kształcenia i ds. Studenc-kich uczelni Wrocławia i Opola, w którymwziął udział prorektor S. Witczak. W pro-gramie kolegium wśród innych omówio-no takie tematy jak matura 2005, suple-ment do dyplomu, informator środowisko-wy dotyczący rekrutacji na rok akademic-ki 2004/2005 oraz przysposobienie obron-ne studentów.

10 grudnia 2003 na zaproszenie mar-szałka województwa opolskiego RyszardaGalli, rektor uczestniczył w naradzie ma-jącej na celu powołanie regionalnego ko-mitetu sterującego ds. rozwoju regionu.Komitet ten będzie uczestniczył w progra-mowaniu i wdrażaniu na poziomie woje-wództwa projektów realizowanych w ra-mach wszystkich programów operacyjnychwchodzących w zakres Narodowego PlanuRozwoju.

11–12 grudnia 2003 rektor uczestniczyłw kolejnych obradach Komisji Akredyta-cyjnej Uczelni Technicznych w Krakowie.

Prorektor ds. studenckich Stanisław Wit-czak wziął udział w uroczystości rozdaniadyplomów absolwentom Wydziału Elektro-techniki i Automatyki, jaka odbyła się 12grudnia w auli Politechniki Opolskiej.

15 grudnia br. na zaproszenie BiuraUznawalności Wykształcenia i WymianyMiędzynarodowej w Warszawie prorektorS. Witczak wraz z mgr Anną Boczar –kierownikiem Działu Kadr i Spraw Socjal-nych i pracownikiem działu Beatą Fałekuczestniczyli w konferencji poświęconejzasadom uznawalności w Polsce zagranicz-nych dokumentów o wykształceniu.

16 grudnia 2003 rektor, prof. Wach byłobecny na Konferencji Rektorów UczelniWrocławia i Opola, które odbyło sięw Wyższym Seminarium Duchownym weWrocławiu.

17 grudnia 2003 rektor przewodniczyłdziesiątemu w kadencji 2002-2005 posie-dzeniu Senatu PO. Po części merytorycz-nej rektor zaprosił pracowników politech-niki na Spotkanie opłatkowe. W sali,w której zebrali się pracownicy i władzeuczelni płonęło światełko betlejemskie,przekazane poprzedniego dnia przez har-cerzy z hufca z Głubczyc.

19 grudnia 2003 rektor wziął udziałw uroczystości nadania przez PolitechnikęWrocławską tytułu doktora honoris causaksiędzu Henrykowi kardynałowi Gulbino-wiczowi, metropolicie wrocławskiemu.

Oprac. Elżbieta Czaja, Anna Drążek,Ewa Przystajko, Dagmara Suchy


Z prac SenatuDziewiąte w kadencji posiedzenie Senatu Politechniki

Opolskiej odbyło się 19 listopada br. według zaproponowa-nego przez rektora, prof. Piotra Wacha i zaakceptowanegoprzez obecnych porządku obrad, na który złożyły się nastę-pujące zagadnienia:1. Sprawy organizacyjne:1.1.uchwalenie utworzenia na WZiIP nowych jednostek or-

ganizacyjnych:– Zakładu Kształcenia Ustawicznego– Zakładu Marketingu i Logistyki.

2. Sprawy osobowe:2.1. wyrażenie opinii w sprawie mianowania na stanowisko

profesora nadzwyczajnego w PO na stałe – prof. dr. hab.inż. Leona Troniewskiego

2.2. wyrażenie opinii w sprawie mianowania na stanowiskoprofesora nadzwyczajnego w PO na czas określony:

– dr. hab. inż. Włodzimierza Stanisławskiego (WEiA)– dr. hab. Sergieja Kaima (WEiA)– dr. hab. inż. Lechosława Grabowskiego (WB)

2.3. zaopiniowanie powołania na stanowisko kierownika Za-kładu Marketingu i Logistyki – dr. inż. Rafała Matwiej-czuka (WZiIP)

2.4. zatwierdzenie zmian w składzie osobowym Komisji ds.Rozwoju Informatycznej Infrastruktury Uczelni: w miej-sce dr. Pawła Zielińskiego – mgr inż. Arkadiusz Król(IMFiCh).

3. Sprawy dydaktyczne:3.1.uchwalenie zasad rekrutacji na I rok studiów w roku aka-

demickim: 2004/2005 i 2005/20063.2.zaopiniowanie utworzenia nowej ogólnouczelnianej jed-

nostki organizacyjnej – Centrum Przysposobienia Obron-nego Studentów.

4. Sprawy naukowe:4.1.poparcie przez Senat PO wniosku o przyznanie upraw-

nień Radzie WEiA do nadawania stopnia naukowego dok-tora habilitowanego w dyscyplinie elektrotechnika.

4.2.informacja o wystąpieniu z wnioskiem do MinisterstwaNauki i Informatyzacji o powołanie Opolskiego CentrumZaawansowanych Technologii.

5. Sprawy inwestycyjne:5.1. omówienie stopnia zaawansowania prac projektowych II

kampusu PO5.2. dyskusja nad planem docelowego zagospodarowania

obiektów PO.6. Zapytania, komunikaty i wolne wnioski.

7. Zatwierdzenie protokołuz posiedzenia Senatu POw dniu 24 września br.Przewodniczący posiedzeniu

Senatu PO poinformował obec-nych, że prof. Janusz Kubicki,kierownik Katedry MorfologiiFunkcjonalnej na WWFiF zostałprorektorem nowo powstałejopolskiej uczelni, PaństwowejMedycznej Wyższej Szkoły Za-wodowej. Następnie realizując przyjęty porządek posiedze-nia Senat Politechniki Opolskiej:

- pozytywnie zaopiniował utworzenie, z dniem 1 grudnia2003 r. w strukturze organizacyjnej Uczelni nowej ogólno-uczelnianej jednostki: Centrum Przysposobienia Obronne-go Studentów. Prorektor ds. studenckich Stanisław Witczak,w którego pionie leży jednostka przedstawił uzasadnienieprawne jej powołania oraz poinformował, że ok. 400 studen-tów drugiego roku zadeklarowało wolę odbycia szkolenia woj-skowego według nowych reguł. Centrum kierował będzie płkinż. Janusz Trela.

- uchwalił utworzenie, z dniem 1 grudnia 2003 r. na Wy-dziale Zarządzania i Inżynierii Produkcji nowych jednostekorganizacyjnych:1. Zakładu Kształcenia Ustawicznego,2. Zakładu Marketingu i Logistyki

i pozytywnie zaopiniował mianowanie, z dniem 1 grudnia2003 r. na stanowisko kierownika Zakładu Marketingu i Lo-gistyki – dr. inż. Rafała Matwiejczuka. Kierownikiem p.o.nowo powołanego Zakładu Kształcenia Ustawicznego będziew najbliższym roku dr Barbara Bidzińska-Jakubowska.

- pozytywnie zaopiniował wniosek Rady Wydziału Mecha-nicznego o mianowanie z dniem 1 grudnia 2003 r. prof. dr.hab. inż. Leona Troniewskiego na stanowisko profesora nad-zwyczajnego w PO na stałe.

Na wniosek dziekana Wydziału Elektrotechniki i Automa-tyki Senat pozytywnie zaopiniował mianowanie z dniem 1grudnia 2003 r. dr. hab. inż. Włodzimierza Stanisławskiegooraz dr hab. Sergieja Kaima na stanowisko profesora nad-zwyczajnego w PO na czas określony, tj. 5 lat oraz na wnio-sek dziekana Wydziału Budownictwa pozytywnie zaopinio-wał mianowanie z dniem 1 grudnia 2003 r. dr. hab. inż. Le-chosława Grabowskiego na stanowisko profesora nadzwyczaj-nego w PO na czas określony, tj. 5 lat,


Z prac Senatu

- zatwierdził zmiany w składzie osobowym Komisji ds.Rozwoju Informatycznej Infrastruktury Uczelni: do komisjiwszedł mgr inż. Arkadiusz Król (IMFiCh) w miejsce dr. Paw-ła Zielińskiego (IMFiCh).

Senat Politechniki Opolskiej, zgodnie z § 35 Statutu PO,uchwalił zasady i tryb przyjmowania na I rok studiów w Poli-technice Opolskiej w roku akademickim 2004/2005 i 2005/2006, na wszystkie kierunki i rodzaje studiów.

Senat poparł wniosek Rady Wydziału Elektrotechniki i Auto-matyki o przyznanie Radzie uprawnień do nadawania stopnia na-ukowego doktora habilitowanego w dyscyplinie elektrotechnika.

Prorektor ds. nauki, prof. Jerzy Skubis poinformował Se-nat PO o wniosku skierowanym do Ministerstwa Nauki i In-formatyzacji, który przygotowany został w biurze prorekto-ra, a dotyczył powołania Opolskiego Centrum Zaawansowa-nych Technologii, którego budżet szacowany jest na ok. 100mln euro. Inicjatywa nie wymagała współuczestnictwa part-nera unijnego, a jej warunkiem było powołanie konsorcjumdużych podmiotów gospodarczych w regionie. Konsorcjumpowstało, a tworzą je między innymi takie jednostki jak Uni-wersytet Opolski, CESTI, Instytut Mineralnych MateriałówBudowlanych, Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej, ZakładEnergetyczny, Energetyka Cieplna Opolszczyzny, łącznie 19podmiotów. Koordynatorem nowo powołanego konsorcjumjest Politechnika Opolska.

Nie jest to jedyny wniosek z uczelni, na Wydziale Elektro-techniki i Automatyki przygotowane zostały dwa o powołaniecentrów doskonałości; jeden pod nazwą Modelowanie, pro-jektowanie i sterowanie systemów elektromechanicznych i pro-

cesów technologicznych” powstał w Katedrze Automatyzacjii Diagnostyki Układów Elektromechanicznych, drugi „Dia-gnostyka wysokonapięciowych układów izolacyjnych przygo-towany został w Katedrze Elektroenergetyki”.

Wiele uwagi poświęcił także prorektor omówieniu stopniazaawansowania prac projektowych II kampusu politechnikiprzy ul. Prószkowskiej. Przedstawiona została wizualizacjaprzeznaczenia poszczególnych budynków i prace adaptacyj-ne, których całość podzielona została na trzy etapy: I – reali-zowany w latach 2004–2007 zakończyłby się oddaniem obiek-tu dla Wydziału Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii wrazz nową salą gimnastyczną i krytą bieżnią, II – obejmującylata 2008–2011 to adaptacja obiektów dla rektoratu i admini-stracji centralnej wraz z nową aulą główną, Biblioteki Głów-nej, SJO, III – przewidziany w latach 2011–2015 zakłada od-danie budynków dla Wydziału Elektrotechniki i Automatyki.Przedstawione plany stały się przyczynkiem do dyskusji naddocelowym zagospodarowaniem obiektów PO, a efektem jestuchwała, w której Senat PO wyraża zgodę na zbycie budyn-ku przy ul. Działkowej 4 w Opolu, a środki finansowe uzy-skane ze sprzedaży tego obiektu przeznacza na finansowanieprac związanych z budową II kampusu PO.

Ponadto rektor, prof. P. Wach poinformował, że wniosekWydziału Budownictwa o uruchomienie nowego kierunku stu-diów inżynieria materiałowa nie został przez resort zaopinio-wany pozytywnie, a dwa kierunki, fizjoterapia oraz budow-nictwo poddane zostały procedurze akredytacyjnej i obecnieoczekiwane są protokoły oceniające. Rektor zachęcił także

Ciag dalszy na stronie 18Przekazanie światełka betlejemskiego


Wieœci z wydzia³ów

Wydział BudownictwaX Sympozjum Wpływy sejsmicznei parasejsmiczne na budowle

X Jubileuszowe Sympozjum Wpływy sejsmiczne i parasej-smiczne na budowle odbyło się w dniach 27–28 listopada 2003 r.w Krakowie z udziałem zaproszonych gości zagranicznych.

Celem sympozjum było omówienie aktualnego stanu wie-dzy z zakresu inżynierii sejsmicznej i parasejsmicznej, pre-zentacja ostatnich prac z tej dziedziny, w tym wyników pol-skich oraz problemów normalizacji.

W czterech sesjach wygłoszono łącznie 24 referaty,a uczestnikiem z Wydziału Budownictwa był prof. dr inż.Roman Jankowiak.

Organizatorem przedsięwzięcia, które adresowane jest donaukowców z wielu polskich ośrodków naukowych, a tym ra-zem nie zabrakło także gości zagranicznych, był Instytut Me-chaniki Budowli Politechniki Krakowskiej, przy współudzia-le Komisji Budownictwa O/PAN w Krakowie oraz PolskiejGrupy Inżynierii Sejsmicznej i Parasejsmicznej pod patrona-tem Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN.

Pierwsze sympozjum poświęcone tej tematyce miało miejscew Krakowie w 1978 r., a następne, XI ma się odbyć za trzy lata.

Obradom naukowym towarzyszyło zebranie sprawozdawczo-wyborcze Grupy Sejsmicznej i Parasejsmicznej poświęconeomówieniu aktualnych spraw oraz wybory przewodniczącegoi ośmioosobowego Zarządu PGISiP na kolejną, 4-letnią kaden-cję. Przewodniczącym został prof. Roman Ciesielski. Do za-rządu z Wydziału Budownictwa Politechniki Opolskiej weszli:dr hab. inż. Zbigniew Zembaty, prof. PO jako wiceprzewod-niczący oraz prof. R. Jankowiak jako członek zarządu.

Polska Grupa Inżynierii Sejsmicznej i Parasejsmicznej po-wstała w 1994 roku podczas obrad VI Sympozjum, w następ-nym roku została afiliowana przy Komitecie Inżynierii Lądo-wej i Wodnej PAN.

Celem działalności PGISiP jest między innymi:- uzyskanie z EAEE (European Association for Earthquake

Engineering) informacji dotyczących aktualnie wykonywa-nych prac badawczych w poszczególnych krajach z zakre-su inżynierii sejsmicznej,

- zapewnienie możliwości udziału w regionalnych sympo-zjach i konferencjach organizowanych przez EAEE,

- upowszechnienie wydawnictw EAEE zawierających pracez zakresu inżynierii sejsmicznej i dynamiki konstrukcjiwśród swoich członków oraz pomoc w upowszechnianiuwyników badań własnych,

- organizowanie spotkań grupy dotyczących aktualnych pro-blemów inżynierii sejsmicznej i parasejsmicznej.Kolejne zebranie grupy odbędzie się w 2004 roku podczas

trwania konferencji krynickiej.

R. Jankowiak

Wydział Elektrotechnikii Automatyki

W dniu 16 października br. na WEiA odbyła się publicznadyskusja nad rozprawą doktorską mgr. inż. Mariusza Sobola

pt. Polowo-obwodowa analiza pracy tubowego silnika reukat-cyjnego o liniowym ruchu oscylacyjnym. Po zakończeniu po-stępowania Rada Wydziału Elektrotechniki i Automatyki nada-ła Mariuszowi Sobolowi tytuł doktora nauk technicznychw dyscyplinie: elektrotechnika, dodajmy – tytuł z wyróżnie-niem. Recenzentami rozprawy byli prof. Lech Nowak z Poli-techniki Poznańskiej oraz prof. Marian Łukaniszyn z Poli-techniki Opolskiej. Promotorem rozprawy był prof. Broni-sław Tomczuk, a kilka dni później, 21 października na Poli-technice Częstochowskiej pracę doktorską obronił mgr inż.Krzysztof Olesiak, doktorant prof. Ryszarda Rojka. Jej te-mat to Badania modelowe napędu hutniczego dużej mocyz wykorzystaniem logiki rozmytej, a recenzentami są prof. drhab. inż. Andrzej Krawczyk z Politechniki Częstochowskieji prof. dr hab. inż. Roman Nadolski z Politechniki Święto-krzyskiej. Gratulujemy!

Izabela Carewicz

Wydział MechanicznyProf. Tadeusz Łagoda i dr inż. Włodzimierz Będkowski

przebywali z tygodniową wizytą naukową (w dniach 9–15.11.2003) w Laboratoire Matériaux Endommagement Fiabi-lité, Ecole Nationale Superieure d’Arts at Metries w Bordeaux(Francja). Zasadniczym celem wyjazdu była dyskusja z dr inż.Thierry Palin-Luc nad treścią wspólnej publikacji pt. Fatiguelife under non-proportional biaxial random tension-compres-sion from various models oraz realizacja obliczeń trwałości zmę-czeniowych według wybranych modeli dla danych uzyskanychz badań zmęczeniowych próbek krzyżowych przy wieloosio-wych obciążeniach losowych, których wyniki będą umieszczo-ne w wymienionej pracy. W trakcie wizyty dr T. Palin-Luc za-poznał gości z problematyką badawczą jaka aktualnie realizo-wana jest w LAMEF oraz ze stanowiskami badawczymi będą-cymi na wyposażeniu tego laboratorium.

Na nadzwyczajnym posiedzeniu Rady Wydziału InżynieriiŚrodowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej, 14 listopadabr. odbyło się kolokwium habilitacyjne dra inż. Jerzego Jan-tosa. W posiedzeniu, któremu przewodniczył dziekan Wy-działu prof. Michał Bodzek, uczestniczyli członkowie Radyoraz recenzenci rozprawy habilitacyjnej: prof. dr hab. inż.Jerzy Merkisz z Politechniki Poznańskiej, prof. dr hab. inż.Krzysztof Wituszyński z Politechniki Białostockiej, prof. drhab. inż. Stefan Postrzednik z Politechniki Śląskiej. RadaWydziału postanowiła nadać drowi inż. Jerzemu Jantosowistopień doktora habilitowanego nauk technicznych w dyscy-plinie naukowej budowa i eksploatacja maszyn. Gratulujemy!

J. Dembicka

Wydział WychowaniaFizycznego i FizjoterapiiMovement and Health

Ruch i zdrowie pod takim hasłem odbyła się III międzyna-rodowa konferencja, której organizatorem był Wydział Wy-


Wieœci z wydzia³ówchowania Fizycznego Uniwersytetu w Ołumuńcu (Czechy) wewspółpracy z Wydziałem Wychowania Fizycznego i Fizjote-rapii Politechniki Opolskiej. Konferencja zgromadziła spe-cjalistów z zakresu szeroko pojętej kultury fizycznej i fizjo-terapii z wielu ośrodków akademickich Czech, Polski, byliprzedstawiciele z Austrii i Portugalii. Przewodniczącym ko-mitetu naukowego i organizacyjnego był prof. Frantisek Va-verka, dziekan wydziału uniwersytetu w Ołomuńcu. Misjąkonferencji było integracja środowiska naukowego, ukazaniewielopłaszczyznowości zagadnień związanych ze zdrowiem,promocją aktywnego stylu życia.

Dwudniowe obrady, na których uczestnicy prezentowali re-feraty, podzielone były na grupy tematyczne; aktywność ru-chowa, fizjoterapia, biomechanika, motoryka, turystyka i ak-tywny wypoczynek. Wśród uczestników konferencji licznągrupę stanowiła reprezentacja Wydziału Wychowania Fizycz-nego i Fizjoterapii Politechniki Opolskiej z dziekanem Józe-fem Wojnarem, a prezentowane referaty wzbudziły uznanieuczestników.

Organizacji kolejnej konferencji z tego cyklu podjął siędziekan Wojnar, za dwa lata specjaliści z szeroko pojętej kul-tury fizycznej mają spotkać się w Opolu.

kd

Nasz człowiek w Brukseli

Decyzjami Parlamentu Europejskiego i Rady Europy rok2004 ogłoszono Europejskim Rokiem Edukacji poprzez Sport2004 (European Year of Education through Sport 2004 –EYES 2004).

Za realizację zadań związanych z projektem EYES-2004w 28 krajach europejskich odpowiadają Narodowe KomitetyKoordynacyjne. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportupowołało 18-osobowy Krajowy Komitet Koordynacyjny, któ-rym kieruje dr Jerzy Pośpiech – pracownik naukowy Wy-działu Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii naszej uczelni,powołany jednocześnie przez Komisję Europejską w skład ze-społu ekspertów tego projektu.

Europejski Rok ma następujące cele:· zwiększenie świadomości organizacji edukacyjnych

i sportowych co do potrzeby współpracy na rzecz rozwojuedukacji poprzez sport i jej europejskiego wymiaru, mającna uwadze ogromne zainteresowanie młodych ludzi wszystki-mi dyscyplinami sportu;

· wykorzystanie wartości, jakie niesie za sobą sport, w ce-lu podnoszenia wiedzy i kwalifikacji, umożliwiających mło-dym ludziom kształtowanie sprawności fizycznej oraz skłon-ności do osobistego wysiłku, a także rozwijanie umiejętnościspołecznych, takich jak praca zespołowa, solidarność, tole-rancja oraz fair play, w kontekście wielokulturowości;

· budowanie świadomości pozytywnego wkładu pracy spo-łecznej w kształcenie nieformalne, zwłaszcza w odniesieniudo młodzieży;

· promowanie edukacyjnych walorów podróży i wymianymłodzieży szkolnej, w szczególności w środowisku wielokul-turowym, poprzez organizację imprez sportowych i kultural-nych w ramach działalności szkół;

· wspieranie wymiany dobrych praktyk w zakresie poten-cjalnej roli sportu w systemach edukacji w celu promocji in-tegracji grup społecznie upośledzonych;

· osiągnięcie korzystniejszych proporcji pomiędzy zajęcia-mi umysłowymi i fizycznymi w życiu szkoły poprzez wspie-ranie sportu w ramach zajęć szkolnych;

· analiza problemów związanych z edukacją młodych spor-towców uprawiających sport wyczynowy.

Wszelkie inicjatywy w ramach EYES 2004 będzie wspie-rać Komisja Europejska, przeznaczając na ten cel 11,5 mlneuro (456 950 euro dotacji do wykorzystania przez Polskę).MENiS niezależnie od środków unijnych będzie wspierać fi-nansowo wartościowe projekty, które nie znalazły uznania Ko-misji Europejskiej.

Do uczestnictwa w programie EYES 2004 zostały zapro-szone oprócz państw członkowskich UE, państwa przystępu-jące do UE, kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Is-landia, Lichtenstein i Norwegia).

Dofinansowanie mogą uzyskać dwa rodzaje projektów:· projekty ogólnowspólnotowe (projekt musi dotyczyć part-

nerów z co najmniej ośmiu państw uczestniczących), dofinan-sowanie nie więcej niż 80% całkowitych kosztów projektu;

· projekty realizowane na poziomie lokalnym, regionalnym,krajowym lub ponadpaństwowym, dofinansowanie do 50%całkowitych kosztów projektu.

Dofinansowywane projekty powinny sprzyjać celom Eu-ropejskiego Roku, w szczególności powinny spełniać jedenlub więcej celów wymienionych poniżej:

- obejmować współpracę pomiędzy instytucjami oświato-wymi i organizacjami sportowymi, mającą na celu systema-tyczne i długofalowe powiązanie uprawiania sportu z edukacjąformalną oraz wprowadzenie elementów sportu do innychprzedmiotów programu nauczania;

- mieć na celu stworzenie szerokich grup partnerskich,obejmujących partnerów nietradycyjnych, takich jak media,organizacje młodzieżowe i grupy działające społecznie;

- obejmować współpracę pomiędzy instytucjami oświatowy-mi, organizacjami sportowymi i władzami publicznymi, mającąna celu działalność sportową służącą potrzebom edukacji nie-formalnej i zapewniającą wymianę najlepszych praktyk;

- obejmować działalność oświatową organizowaną przezwolontariuszy na poziomie wspólnotowym, transgranicznymlub krajowym w celu zbadania możliwości, jakie daje sportw kontekście edukacji nieformalnej;

- służyć takiej wymianie uczniów z różnych państw człon-kowskich lub różnych regionów państw członkowskich, któ-rej siłą napędową jest aktywność fizyczna dająca się wiązaćz innymi rodzajami działalności kulturalnej;

- stwarzać możliwości wspólnego działania uczniom z róż-nych środowisk społeczno-kulturowych, a w szczególności ześrodowisk upośledzonych;

- mieć na celu identyfikację ważnych motywów przewod-nich pracy z młodzieżą, które mogłyby być rozwijane w ra-mach działalności sportowej, takich, jak praca zespołowa,uczestnictwo, solidarność, tolerancja oraz wzajemne zrozu-mienie w wielokulturowym środowisku;

- mieć na celu upowszechnianie informacji o najlepszychpraktykach i innowacyjnych sposobach włączania sportuw sferę oświaty (projekty takie mogą czerpać z osiągnięć in-nych projektów europejskich).

Program „Europejski Rok Edukacji przez Sport 2004”skierowany jest do władz publicznych odpowiedzialnych za


Wieœci z wydzia³ówoświatę lub sport, do instytucji oświatowych i organizacjisportowych (federacji międzynarodowych, europejskich lubkrajowych, komitetów olimpijskich, krajowych związkówsportowych i innych organizacji sportowych).

Z niniejszego zaproszenia do składania wniosków wyklu-cza się:

1) projekty dotyczące jedynie organizacji imprez sporto-wych w zwykłych ramach oficjalnych lub towarzyskich zawo-dów lub meczów;

2) projekty składane przez osoby fizyczne;3) projekty rozpoczęte przed datą zawarcia umowy, przy

czym w drodze wyjątku nie wyklucza się takich projektówz krajów przystępujących do Unii, które rozpoczynają się po1 stycznia 2004 r., lecz przed datą przystąpienia, ponieważumowy dotyczące wniosków złożonych przez te kraje nie będąmogły być podpisane przed datą uzyskania pełnego członko-stwa;

4) projekty kończące się po 31 grudnia 2004 r.;5) projekty, których realizację zakończono przed datą zło-

żenia wniosku;6) projekty obejmujące działania, których rezultaty nie będą

mogły być wykorzystane w innych państwach członkowskich;7) projekty realizowane dla zysku.Jeżeli konieczne będzie dokonanie wyboru pomiędzy pro-

jektami uznanymi za reprezentujące ten sam poziom, zdecy-dowane pierwszeństwo zostanie przyznane w następującej ko-lejności projektom, które:

1) obejmują możliwie najwięcej partnerów z różnych kra-jów;

2) posiadają realistyczną strategię uzyskania szerokiej ob-sługi medialnej. Szczególnie pożądane są projekty zdolne doprzyciągnięcia uwagi mediów lokalnych, regionalnych lubkrajowych;

3) w innowacyjny sposób łączą wartości, które niesie zesobą sport, z edukacją;

4) zwiększają poziom świadomości oraz stopień wyko-rzystania i upowszechnienia technologii elektronicznychw edukacji.

Ruszyła Akademicka Liga Futsalu

W warszawskiej hali sportowej Wojskowej Akademii Tech-nicznej zainaugurowano kolejny sezon w Akademickiej Li-dze Futsalu. Pierwszy z czterech turniejów rozegranow dniach od 28-29 listopada br. W imprezie triumfował UAMz Poznania, a zawodnicy Politechniki Opolskiej, którzyw trzech meczach zdobyli 3 punkty, uplasowali się na przed-ostatnim, siódmym miejscu. Opolanie pokonali najsłabszyzespół turnieju – Politechnikę Poznań 7:4, oraz ulegli WSPCzęstochowa 2:4 i UAM Poznań 2:6. Najwięcej goli dla POstrzelili: Jacek Zgardziński i Adam Berbelicki po 4, orazJarosław Świętek 3. Drugi turniej ALF zaplanowano na 20i 21 grudnia w Wągrowcu.

Zwycięstwa w lidze i w więzieniu

Siatkarze AZS-u Opole odnieśli dwa pierwsze zwycięstwaw sezonie 2003/2004. 15 listopada br. podopieczni treneraZbigniewa Rektora wygrali wyjazdowe spotkanie z SMS –em Spała 3:1. 6 grudnia akademicy sprawili swoim kibicom

mikołajkowy prezent, pokonując na własnym parkiecie KPSWołomin 3:0. W tym meczu AZS grał w składzie: Lasik,Zagaja, Żukowski, Dymkowski, Strzała, Orman oraz Maj-ka, Wendykier, Meier. W tabeli Serii B Opolanie są na 10 –tym miejscu. W ośmiu meczach zgromadzili 10 punktów i doprowadzącej Avii Świdnik tracą 6 punktów.

Do niecodziennej konfrontacji siatkarskiej doszło 10 grud-nia br. w Strzelcach Opolskich. Prowadzony przez treneraRektora mieszany zespół Politechniki Opolskiej i Uniwersy-tetu Opolskiego spotkał się z reprezentacją więźniów z Za-kładu Karnego nr 1 w Strzelcach Opolskich. Inicjatorami tegospotkania byli Z. Rektor i Rafał Dymkowski – siatkarz i wy-chowawca w zakładzie w Strzelcach. Mecz, w którym wynikbył sprawą drugorzędną zakończył się zwycięstwem studen-tów 3:0. PO reprezentowali: Marzena Solska, Magda Woj-taś, Mariusz Lasik, Marek Wendykier, Miłosz Majka, Mi-chał Doliński, Andzej Strzała, Paweł Orman, ZbigniewŻukowski i Robert Meier. Jak zapewnił nas trener Rektor, niebył to ostatni integracyjny mecz studenci kontra więźniowie.

Wicemistrzowie Polski

11 listopada br. we Wrocławiu odbyły się XXVIII Akade-mickie Mistrzostwa Polski w Tańcu Towarzyskim. Politech-nikę Opolską reprezentowała para taneczna Krzysztof Mu-sioł i Katarzyna Kozłowska na co dzień tańcząca w KlubieTańca Towarzyskiego „Róża” w Oleśnie. 28 par z całej Pol-ski rywalizowało o miano najlepszej pary mistrzostw. Nasireprezentanci uplasowali się na II miejscu, zdobywając tytułakademickiego wicemistrza Polski w stylu standardowym.Byli oni jedynymi reprezentantami opolskich uczelni w tejimprezie.

Tomasz Bohdan

Wydział Zarządzaniai Inżynierii Produkcji

Wydział Zarządzania i Inżynierii Produkcji zyskał na począt-ku roku akademickiego 2003/2004 trzech nowych doktorów.W dniu 23 października br., przed Radą Wydziału Ekonomicz-nego Uniwersytetu Opolskiego odbyła się publiczna obrona pra-cy doktorskiej pani mgr inż. Mirosławy Szewczyk nt. Zmianyw rolnictwie indywidualnym województwa opolskiego w okresietransformacji. Promotorem pracy była prof. dr hab. Krysty-na Hanusik. 30 października br. mgr Grzegorz Wróbel obro-nił swoją rozprawę doktorską przed Radą Wydziału InżynieriiProdukcji Politechniki Warszawskiej. Jej tytuł to Metoda anali-zy i oceny zarządzania przez jakość w przedsiębiorstwach naPodkarpaciu, a promotorem pracy był prof. dr hab. inż. JerzyLewandowski, zaś 18 listopada br., przed Radą Wydziału Inży-nierii Produkcji Politechniki Warszawskiej pracę doktorską nt.Ocena wpływu horyzontalnej struktury logistycznej na efektyw-ność funkcjonowania przedsiębiorstw produkcyjnych obroniłapani mgr inż. Ewa Kulińska. Promotorem pracy był prof. drhab. Tadeusz Krupa.

Serdecznie gratulujemy i życzymy dalszych osiągnięć na-ukowych!


Wieœci z wydzia³ów20 listopada br. w Warszawie odbyło się seminarium nauko-

we Prakseologiczne i etyczne aspekty zrównoważonego rozwo-ju, zorganizowane przez Towarzystwo Naukowe Prakseologii,Zespół Badawczy Etyki Życia Gospodarczego Instytutu Filozo-fii i Socjologii PAN podczas którego dr inż. L. Karczewskiprzedstawił referat Perspektywy rozwoju zrównoważonego w Pol-sce w świetle badań firm województwa opolskiego.

Mirosława Szewczyk

Studium Języków ObcychGrażyna Redlich, Anna Micek, Ilona Płaneta, Violeta

Pokusa i Mirosława Sokołowska ze Studium Języków Ob-cych uczestniczyły w Międzynarodowej Konferencji Stowa-rzyszenia Nauczycieli Języka Angielskiego IATEFL zorgani-zowanej we Wrocławiu, w dniach 19–21 września br.

Konferencja zgromadziła specjalistów z dziedziny lingwi-styki, metodyki i psycholingwistyki, takich jak np.: prof. Ja-cek Fisiak, prof. Jan Rusiecki, oraz profesjonalistów naucza-nia angielskiego, znanych wszystkim anglistom na świecieautorów podręczników oraz opracowań metodycznych jak:Jeremy Harmer, David Hill czy Mario Rinvolucri. Obradomtowarzyszyła burzliwa i interesująca dyskusja dotycząca rolipolskich nauczycieli angielskiego w nowych realiach posze-rzonej Unii Europejskiej. Uczestnicy dyskusji zwrócili uwa-gę na wymowną nieobecność przedstawicieli MinisterstwaEdukacji i Sportu.

Anna Micek wzięła udział w konferencji naukowej zorga-nizowanej przez Polskie Towarzystwo Neofilologiczne i Uni-wersytet Zielonogórski pt. Integracja w nauczaniu językówobcych w Zielonej Górze, w dniach 22–24 września br.

W Konferencji Kierowników Studiów Języków ObcychUczelni Technicznych, zorganizowanej przez Politechnikę Po-znańską w dniach 24 i 25 listopada br. SJO Politechniki Opol-skiej reprezentowały kierownik i zastępca, panie Władysła-wa Hepner i Krystyna Lewicka. Tematyka obrad obejmo-wała następujące zagadnienia:- Rola studium języków obcych w schemacie organizacyj-

nym uczelni technicznych- programy międzynarodowe – charakterystyka oraz możli-

wości dla SJO- organizacje i stowarzyszenia w Polsce i za granicą- dydaktyka w SJO – liczba języków i godzin na lektoracie

języka obcego- ustawa o szkolnictwie wyższym – zmiany oraz ich wpływ

na SJO.W obradach uczestniczył rektor Politechniki Poznańskiej

prof. dr hab. Jerzy Dembczyński Ich efektem są wnioskii propozycje do dokumentu końcowego konferencji, który zo-stanie przesłany rektorom uczelni technicznych oraz Mini-sterstwu Edukacji Narodowej i Sportu.

V Olimpiada Języka Angielskiego dla stu-dentów wyższych uczelni technicznych

Po raz piąty rywalizowali ze sobą ze znajomości językaangielskiego studenci politechniki. 22 listopada br. odbył się

na uczelni I etap V Olimpiady Języka Angielskiego dla stu-dentów uczelni technicznych, do którego przystąpiło 29 osób.Najlepiej wypadli Małgorzata Lepucka i Marcin Parusel,uzyskując po 36,5 pkt. oraz Łukasz Badura i Marek Stę-pień – po 35,5 pkt.

II etap olimpiady zaplanowany został na dzień 9 maja2004 r. w Poznaniu. O ewentualnym zakwalifikowaniu sięnaszych studentów do tego etapu poinformujemy.

Przypominamy, że w ubiegłym roku do Poznania zakwali-fikowali się: Radosław Walczak, Aneta Grabowska i Kry-stian Wojtkiewicz, studenci mgr J.Tokarskiej-Kozłowskiej,B. Poluszyńskiego i A. Micek.

Mieczysław Szumny SJO – ang.

Instytut Matematyki, Fizykii Chemii

Na zaproszenie Węgierskiej Akademii Nauk dr Ewa Gra-czyńska z Zakładu Matematyki od 27 września do 25 listo-pada br. przebywała w Budapeszcie. W tym czasie międzyinnymi uczestniczyła w konferencji naukowej poświęconejsetnej rocznicy urodzin Johna von Neumanna, matematykaurodzonego na Węgrzech, twórcy teorii operatorów. Dr E.Graczyńska wygłosiła tam dwa referaty na temat teorii M –hiperidentyczności i jej zastosowania w algebrze i naukachkomputerowych.

Zaś na seminariach w Akademii Nauk w Budapeszciei Uniwersytecie w Szeged prezentowała rozwiązania pierw-szego problemu z książki K. Denecke i S. Wismath pt. Hy-peridentites andclones wydanej w USA w 2000 r. Uczestnicyseminariów liczą na dalszą współpracę naukową specjalistóww zakresie algebry i jej zastosowań!

Ewa Graczyńska

Biblioteka GłównaBibliotekarze z całego środowiska opolskiego uczestniczyli

w pokazie baz Proquest, zorganizowanym (6.11.2003 r.) przezBibliotekę Główną Uniwersytetu Opolskiego. Celem pokazubyło zapoznania się z jego zawartością merytoryczną orazmożliwościami wyszukiwawczymi prezentowanych baz.

Mgr Ewa Żelawska i mgr Małgorzata Rybczyńska wzię-ły udział w ogólnopolskiej konferencji bibliotekarzy zorgani-zowanej przez Bibliotekę Główną Uniwersytetu Mikołaja Ko-pernika w Toruniu (w dniach od 4 do 6.12 br.) Konferencjamiała przybliżyć problem postrzegania użytkownika wewspółczesnej bibliotece – czy jest on czytelnikiem czy klien-tem. E. Żelawska przedstawiła swój referat pt.: Potrzeby czy-telników w dobie nowoczesnych technologii głównym moto-rem zmian i przekształceń Biblioteki Głównej PolitechnikiOpolskiej.

Pomimo iż tematyka obrad cieszyła się dużym zaintereso-waniem bibliotekarzy, to na pytanie czytelnik czy klient nadalnie znaleziono ostatecznej odpowiedzi.

Anna Kmiecik


Sprawy nauki

Powstałe w 2002 r. Centrum postawiło sobie za cel skoncen-trowanie wysiłków czterech katedr Politechniki Opolskiej, któreosiągnęły już znaczące pozycje naukowe w badaniach nad trwa-łością i niezawodnością materiałów i konstrukcji, aby wzmocnićich kompetencje na poziomie międzynarodowym w zakresie:

- zmęczenia, mechaniki pękania i zniszczenia materiałów orazelementów maszyn i konstrukcji inżynierskich pozostających podwpływem wieloosiowych obciążeń eksploatacyjnych,

- oceny, identyfikacji i odnowy istniejących konstrukcji bu-dowlanych, takich jak budynki, mosty i inne po losowych zda-rzeniach,

- studiów dynamicznego zachowania się dużych obiektów bu-dowlanych w pełnej lub modelowej skali takich jak kominy, wie-że telewizyjne, chłodnie kominowe, wiadukty itp. dla wyelimi-nowania destruktywnych wibracji i zapewnienia im długotrwałeji bezpiecznej eksploatacji,

- identyfikacji charakterystyk dynamicznych konstrukcji in-żynierskich.

Wchodzące w skład Centrum:- Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn z Wydzia-

łu Mechanicznego oraz- Katedra Mechaniki Budowli,- Katedra Fizyki Materiałów i- Katedra Inżynierii Materiałów Budowlanych z Wydziału

Budownictwapoprzez integrację swoich wysiłków i współpracę dążą do za-

jęcia partnerskiej pozycji w Europejskiej Przestrzeni Badawczeji aktywnego uczestnictwa w konkursach projektów badawczych6. Programu Ramowego Badań, Rozwoju Technicznego i Pre-zentacji Unii Europejskiej realizowanego w latach 2002-2006.

Silnym impulsem do działania Centrum była informacja z czerw-ca 2002 roku o zaakceptowaniu naszego wniosku grantowego CE-STI do 5. Programu Ramowego UE przez Komisję Europejską. Ponegocjacjach kontrakt został ostatecznie podpisany 27 listopada2002 r., zaś oficjalne rozpoczęcie projektu nastąpiło 1 grudnia 2002roku. Trzyletni okres trwania projektu kończy się 30 listopada2005 r. Jest zatem stosowny moment, aby podsumować dotychcza-sowe wyniki pierwszych 12 miesięcy realizacji grantu CESTI, któ-re zostały zamieszczone w obszernym raporcie przesłanym 8 grud-nia 2003 r. do Komisji Europejskiej („Progress Report” zawiera47 stron, a „Cost Statement” – 11 stron).

Uroczyste rozpoczęcie projektu nastąpiło na zebraniu inaugu-racyjnym Lokalnego Komitetu Wykonawczego CESTI w lutym2003 r., w którym honorowym gościem był Dr Hugh McBry-an, koordynator projektu ze strony Komisji Europejskiej oraz drAndrzej Siemaszko, dyrektor Krajowego Punktu Kontaktowegods. Programów Europejskich. Spotkanie było także okazją doprezentacji i dyskusji na temat obszarów współpracy SamorząduOpolszczyzny i Politechniki Opolskiej.

W pierwszych miesiącach działalności Centrum Lokalny Ko-mitet Wykonawczy (LKW) przyjął harmonogram prac na rok2003 i określił wybrane zadania uprzednio zadeklarowane wewniosku grantowym. W periodycznie organizowanych zebra-niach, oprócz członków LKW brali również udział przedstawi-ciele Kwestury oraz pracownicy Działu Nauki i Współpracy z Za-granicą PO. Rezultatem rozmów było opracowanie szczegółowe-

go planu realizacji zadań dla zespołów roboczych wraz ze wska-zaniem osób nadzorujących poszczególne przedsięwzięcia. Har-monogram objął organizację konferencji, przygotowanie potrzeb-nych materiałów dydaktycznych, promocyjnych, folderów, ukoń-czenie strony internetowej Centrum, zakup materiałów eksplo-atacyjnych do badań, sprzętu komputerowego i audiowizualnegooraz organizację wyjazdów studyjnych, misji partnerskich i in-nych wizyt zagranicznych. Ustalono procedury zapewniająceswobodny przepływ dokumentacji administracyjnej, naukoweji środków finansowych.

Rezultaty I roku działalności CESTI za okres 1.12.02.-30.211.03 można podsumować w następujących punktach:

1. Współorganizacja Krajowej Konferencji Problemy nauko-wo-badawcze budownictwa, Krynica 2003. Materiały konferen-cyjne zawierają 5 tomów (kolejny 6. znajduje się w druku). Wkonferencji uczestniczyło 335 osób z kraju, w tym 20 gości z za-granicy. Wygłoszono 125 referatów. Podczas obrad konferencyj-nych miała miejsce specjalna sesja CESTI.

2. Współorganizacja Krajowej Konferencji Mechaniki Pękania,Cedzyna pod Kielcami. Materiały konferencyjne zawierają 76 re-feratów. W jej sesjach uczestniczyło 75 osób z kraju, w tym 5 go-ści z zagranicy. Na konferencji zorganizowano wystawę maszynzmęczeniowych Katedry Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn(KM i PKM). Organizatorem następnej konferencji o tym samymtemacie w 2005 r. jest KM i PKM Politechniki Opolskiej.

3. Na 33 lokalnych seminariach z zakresu trwałości i nieza-wodności materiałów w KM i PKM wygłoszono 42 referaty, aw Katedrze Fizyki Materiałów wygłoszono 18 referatów na tylużsamych zebraniach.

4. Podjęto prace nad zorganizowaniem w lipcu 2004 r. Inter-national Summer School on Full-scale Studies of Dynamical Be-haviour of Large Structures. Przewodniczącym Komitetu Nauko-wego tej szkoły został prof. T. Chmielewski.

5. Opracowano nowy program 2-semestralnego kursu pt.:Wieloosiowe zmęczenie i pękanie dla studium doktoranckiego naWydziale Mechanicznym.

6. Zorganizowano konkurs i sfinansowano udział w konferen-cjach naukowych 4 doktorantom, a mianowicie: mgr. inż. Z. Per-kowskiemu i mgr. inż. A. Marynowiczowi z Wydziału Budownic-twa w Zurychu (Szwajcaria) oraz mgr inż. A. Niesłonemu i mgr.inż. A. Karolczukowi z Wydziału Mechanicznego w Augustowie.

7. Podjęto prace nad dostosowaniem programu studium dok-toranckiego na Wydziale Budownictwa do poziomu międzynaro-dowego w aspekcie przedmiotowym i językowym.

8. Opracowano zmodernizowany program 4-semestralnych stu-diów (15 przedmiotów) specjalności „Komputerowe wspomaga-nie projektowania i badania maszyn” na Wydziale Mechanicz-nym odpowiadający potrzebom przemysłu lokalnego.

9. Opracowano program 1-semestralnego studium podyplo-mowego z zakresu „Oceny, identyfikacji i rehabilitacji istnieją-cych konstrukcji budowlanych” na Wydziale Budownictwa.

10. Wysłano dra inż. A. Karolczuka na 2-miesięczny pobyt doUniwersytetu w Bordeaux, w którym pracuje nad redakcją mo-nografii pt.: Fracture Planes in Multiaxial Fatigue Models.

Ze środków CESTI w roku 2003 sfinansowano udział pra-cowników naukowych PO w następujących krajowych i zagranicz-nych konferencjach, na których wygłosili referaty:

Pierwszy rok działalności Centrum Trwałościi Niezawodności Materiałów i Konstrukcji Politechniki Opolskiej(Centre of Structural Integrity – CESTI) – podsumowanie


Sprawy nauki1. II Sympozjum Mechaniki i Zniszczenia Materiałów i Kon-

strukcji, Augustów (4 referaty).2. 2nd Youth Symposium on Experimental Solid Mechanics,

Milano-Marittima (2 referaty).3. Symposium of PhD-Students in Building Physics, Zurich

(2 referaty).4. Cumulative Fatigue Damage 2003, Sewilla (2 referaty).5. Fifth International Conference on Low Cycle Fatigue (LCF

5), Berlin (2 referaty).6. IX Krajowa Konferencja Mechaniki Pękania, Kielce (8 re-

feratów).7. XXI Sympozjon Podstaw Konstrukcji Maszyn, Ustroń

(9 referatów).8. First International Conference on Fatigue Damage of Ma-

terials-Experiment and Analysis, Toronto (1 referat).9. Second International Conference on Engineering Rheolo-

gy ICER 2003, Zielona Góra (1 referat).Profesorowie Centrum wypromowali 8 osób, które uzyskały

stopień doktora nauk technicznych:1. Pani Anida Stanik-Besler (promotor prof. M. Partyka)2. Pani Anna Koziarska (promotor prof. M. Partyka)3. Pani Elżbieta Janowska-Renkas (promotor prof.

S. Grzeszczyk)4. Pani Aneta Matuszek- Chmurowska (promotor prof.

S. Grzeszczyk)5. Pan Zbigniew Perkowski (promotor prof. J. Kubik)6. Pan Adam Niesłony (promotor prof. E. Macha)7. Pan Aleksander Karolczuk (promotor prof. E. Macha)8. Pan Piotr Górski (promotor prof. T. Chmielewski)Centrum sfinansowało wyjazdy studyjne i misje do instytucji

partnerskich następujących osób:- 3-tygodniową misję prof. Z. Zembatego do Technion –Israel

Institute of Technology (Haifa, Izrael),- 1-tygodniową wizytę prof. S. Grzeszczyk w Uniwersytecie

Technicznym w Pradze (Czechy),- 1-tygodniową wizytę prof. Z. Zembatego w Joint Research

Center (Ispra, Włochy),- 10-dniową wizytę prof. T. Łagody w ENSAM w Bordeaux

i Argent (Francja),- 1-tygodniowy pobyt prof. T. Chmielewskiego w Uniwersy-

tecie Technicznym w Cottbus (Niemcy),- 1-tygodniową wizytę dra inż. D. Rozumka i dra inż. R. Paw-

liczka na Uniwersytecie w Bolonii (Włochy),- 1-tygodniową misję prof. T. Łagody do Uniwersytetu Tech-

nicznego w Claussthal-Zellerfeld (Niemcy),- 1-tygodniowy pobyt dra inż. W. Będkowskiego w ENSAM

w Bordeaux (Francja),- 1-tygodniowy pobyt prof. T. Chmielewskiego w Londynie

(Anglia),- 1-tygodniowy udział dra inż. W. Będkowskiego w Internatio-

nal Fracture Mechanics Summer School w Belgradzie (Serbia),- 1-tygodniową misję prof. E. Machy i mgr inż. J. Słowika do

Uniwersytetu w Sewilli (Hiszpania),- 1- tygodniową misja prof. E. Machy do Uniwersytetu w Ry-

erson w Toronto (Kanada),- 1-tygodniową misję prof. E. Machy i dra inż. A. Karolczu-

ka do Uniwersytetu w Parmie (Włochy),- 1-tygodniową misję prof. T. Łagody i dra inż. R. Pawliczka

do Federal Institute for Materials Research and Testing (BAM)w Berlinie (Niemcy),

W wyniku systematycznego śledzenia informacji napływają-cych z Brukseli i poszerzenia wiedzy na temat badawczych pro-

gramów unijnych pracownicy KM i PKM zaangażowani w reali-zację zadań Centrum opracowali i wysłali na konkursy FP6 3wnioski aplikacyjne:

- wniosek grantowy pt.: „Energy models approach to multiaxialfatigue of structures under service loading – MULTIFATIGUE”,jako Network of Excellence (NoE) oceniony negatywnie, jednakzarekomendowany na kolejny konkurs jako projekt typu STREP,

- wniosek grantowy pt.: „Increasing competitiveness of smalland medium enterprises of the Opole region at the domestic andforeign markets – ICOR”- obecnie w trakcie oceny przez KE,

- wniosek grantowy pt.: „Fatigue life prediction of the cyclicunstable materials under block and random multiaxial loading-NLCF_BOR” – obecnie w trakcie oceny przez KE,

Ponadto prof. E. Macha został zaproszony jako partner downiosku grantowego pt.: „Structural integrity, materials and re-liability in transportation – SIMART RTN” opracowanego przezprof. J. L. Lataillade z ENSAM w Bordeaux i wysłanego następ-nie w listopadzie 2003 r. na kolejny konkurs FP6.

Inne zadania zrealizowane w ramach działalności Centrumdotyczyły:

1. Opracowania i rozpowszechnienia folderów o działalnościCESTI i energooszczędnej aparaturze do badań zmęczeniowychmateriałów KM i PKM.

2. Zaprojektowania strony internetowej CESTI (www.cesti.po.opole.pl).

3. Zmodernizowania 15 stanowisk w laboratorium kompute-rowym CAD/CAM KM i PKM o nowe procesory i powiększe-nia pamięci dysków twardych.

4. Zakupu nowego oprogramowania m.in. MATLAB 6.0 i Au-toCAD dla KM i PKM.

5. Zakupu ekstensometrów (2 sztuki), komputerowych zesta-wów pomiarowych (2 sztuki) do Laboratorium Zmęczenia i Me-chaniki Pękania (LZMP) KM i PKM.

6. Zbudowania prototypu maszyny zmęczeniowej do badańmateriałów przy nieproporcjonalnym zginaniu ze skręcaniemw LZMP KM i PKM.

7. Zbudowania układu chłodzenia (skrubera) do zasilacza hy-draulicznego w LZMP KM i PKM.

8. Oprzyrządowania ramy maszyny SHM-250 i przeprowadze-nia remontu zasilacza hydraulicznego w LZMP KM i PKM.

9. Zakupienia 3 laptopów, 2 projektorów LCD, 2 rzutnikówpisma i oprogramowania MATLAB dla katedr Wydziału Budow-nictwa oraz 1 laptopa, 1 projektora LCD, 3 rzutników pisma dlaKM i PKM

10. Sfinansowania druku książki prof. G. Gasiaka i częściowoksiążki prof. W. Skowrońskiego.Łącznie w 2003 r. dofinansowano 7 opracowań zwartych (1

książka i 6 tomów materiałów konferencyjnych), 33 publikacje(referaty i artykuły) oraz 10 instrukcji laboratoryjnych i 2 rapor-ty z badań.

W dalszym ciągu działania Centrum będą koncentrować sięna podnoszeniu poziomu kształcenia na studiach doktoranckich,magisterskich i podyplomowych oraz na stymulowaniu rozwojubadań naukowych i prowadzeniu ich na poziomie odpowiadają-cym europejskim standardom. W tym celu planuje się kontynu-ację lokalnych seminariów, organizację konferencji krajowychoraz letnich szkół.

Integracja Centrum z Europejską Przestrzenią Badawczą od-bywać się będzie dalej poprzez sieci współpracujących laborato-riów oraz wymianę i szkolenia pracowników naukowych.

Opracowali: mgr inż. Beata Heimrot, prof. Ewald Macha


Sprawy nauki

W Oficynie Wydawniczej w roku 2003ukazały się następujące pozycje zwarte

Skrypt 248. Henryk Kulisz. Elastycznie zautomatyzowaneobrabiarki i systemy obróbkowe.

Skrypt 252. Łukaniszyn Marian, Jaszczyk Bogusz. Pod-stawy elektromagnetyzmu.

Skrypt 250. Jolanta Dąbrowska, Anna Kajura, DariuszSzymeczek. Laboratorium urządzeń elektrycznych cz. II

Skrypt 251. – pod red. Wiesława Kurleja. Wybrane zagad-nienia z układu ruchu dla studentów I roku wychowania fizycz-nego Politechniki Opolskiej

Skrypt 253. Roman Dragon, Marek Kostrzewa. Zbiór za-dań z fizyki

Skrypt 254. pod red. Józefa Kędzi. Laboratorium materia-łoznawstwa elektrycznego (wznowienie)

Skrypt 255. Bogusława Graczykowska. Tańce – teoriai praktyka, skrypt dla studentów wychowania fizycznego

Skrypt 256. pod red. Waldemara Matlachowskiego. Zbiórzadań z mechaniki technicznej, statyka (w druku)

Hanna Kośmider (notatki autoryzowane). Corporate motiva-tion system

Podręcznik akademickiZdzisław Kabza, Krystyna Kostyrko. Metrologia mikrokli-

matu pomieszczenia i środowiskowych wielkości fizycznych.

Studia i MonografieSiM z. 138. Rozpoznawanie obrazu w zastosowaniach do ba-

dań przepływu mieszanin dwufazowych pod red. R. Ulbricha.SiM z. 137. Duber Bogumiła. Preferencje turystyczne miesz-

kańców Opolszczyzny i ich uwarunkowania.SiM z. 141. Jantos Jerzy. Zintegrowane sterowanie samo-

chodowym, spalinowym układem napędowym o przełożeniuzmiennym w sposób ciągły.

SiM z. 140. Graczyńska Ewa. Algebras and Coalgebras. (pu-blikacja w języku angielskim).

SiM z. 146. Tomasz Boczar. Możliwości zastosowania do opi-su sygnałów emisji akustycznej od wyładowań niezupełnych ana-lizy statystycznej i cyfrowych metod przetwarzania sygnałów.

SiM z. 149. Tomasz Boczar. Obiektywizacja wyników aku-stycznej metody oceny wyładowań niezupełnych przy zastosowa-niu do opisu sygnałów analizy statystycznej i cyfrowych metodprzetwarzania.

SiM z. 142. Iwona Mulicka, Maksymilian Gajek. Warunkipracy w przemyśle Śląska Opolskiego w okresie przemian

SiM z. 143. Mariusz Migała. Uzdrowisko Bad Ziegenhals(Głuchołazy) na tle pobliskich kurortów w XIX oraz I połowieXX wieku i jego znaczenie dla rozwoju lecznictwa na Śląsku

SiM z. 144. Wiktor Taranienko, Aleksander Lewczenko.Uprawliennie procesom swierlienia atwierstij małowo diamietra

SiM z. 145. Jerzy Pośpiech. Wychowanie fizyczne i sportszkolny w krajach europejskich. Wybrane zagadnienia

SiM z. 147. Wojciech Anigacz, Eugeniusz Zakowicz.Ochrona środowiska podręcznik dla studentów kierunków tech-nicznych i przyrodniczych (w druku)

SiM z. 148. Marian Golema. Wielkość przemieszczeń częściciała człowieka utrzymującego równowagę

SiM z. 150. Roman Dyga, Barbara Pendyk, Leon Troniew-ski, Stanisław Witczak, pod red. Stanisława Witczaka – Oporyi stopień zapełnienia w przepływie trójfazowym gaz-ciecz-ciecz.

SiM z. 151. pod red. Krzysz-tofa Malika. Zrównoważonyi trwały rozwój organizacji. Wy-brane modele, metody i narzędziaekonomiczne

SiM z. 152. Krystian Heffner,Robert Rauziński. Region migra-cyjny. Wybrane aspekty demograficzne, społeczne i gospodarcze– na przykładzie Śląska Opolskiego

Praca zbiorowa pod red. Danuty Kowalczyk. Wybrane ob-szary aktywności człowieka w dobie przemian społecznych

Zeszyty Naukowe

ZN 285. Własność Intelektualna z. 4. Polskie prawo własno-ści intelektualnej po zmianach w 2002 r.

ZN 286. Mechanika z. 74. Prace Katedry Mechaniki i Pod-staw Konstrukcji Maszyn.

ZN 290. Praca zbiorowa • Mechanika z. 76 Metody ocenystruktury oraz własności materiałów i wyrobów. XVIII Między-narodowe Sympozjum Svratka 25-27.11.2003

ZN 291. Praca zbiorowa • Inżynieria Środowiska z. 4 (mate-riały konferencyjne przedstawione podczas niemiecko-polsko-chińskiego seminarium) pod redakcją R. Ulbricha

ZN 292. Praca zbiorowa pod redakcją Ryszarda Parkitnego –Mechanika z. 77 Seminarium studium doktoranckiego (w druku)

ZN 294. Praca zbiorowa Budownictwo z. 74 Materiały Cen-trum Trwałości i Niezawodności Konstrukcji

Informatory

Informator dla kandydatów na studia 2003/2004.Informator dla kandydatów na studia na Wydziale Budow-

nictwaInformator dla kandydatów na studia na Wydziale Elektro-

techniki i Automatyki.Program SOCRATES/ERASMUS. Erasmus University Char-

ter 2003/2004. Informator dla studentów Politechniki Opolskiejopracowany przez uczelnianego koordynatora programów unij-nych, J. Fijaka.

Informator o I Opolskim Festiwalu Nauki

Inne

Wykład inauguracyjny. Jerzy Buzek, Polska w Unii Europej-skiej – nauka, gospodarka, rozwój

Skład osobowy. Publikacja przedstawia stan osobowy pracow-ników PO na dzień 01.01.2003 r.

Raport z badań naukowych wykonanych w ramach prac wła-snych i statutowych w roku 2002.

Regulamin pracyInstrukcja w sprawie organizacji z zakresu działania archiwum

zakładowego.Instrukcja kancelaryjnaWymienione pozycje wraz z wydanymi w latach poprzednich

dostępne są w punktach sprzedaży znajdujących się w obiektachPolitechniki Opolskiej. Na stronie internetowej politechniki znaj-duje się także pełna informacja na temat aktualnych zasobówmagazynu wydawnictwa, aktualnych cen wraz z objaśnieniem,w jaki sposób zamówić można publikacje bezpośrednio w wy-dawnictwie. Zapraszamy!

Oprac. K. Duda


W œrodowisku akademickim

„Strzał w dziesiątkę”– czyli X Dni Xaverianum

Jak co roku w listopadzie swoje dni świętował JezuickiOśrodek Formacji i Kultury Xaverianum. Tym razem miałyone charakter jubileuszowy (dziesięć lat święta patronalnegoośrodka). Realizacja tak dużego przedsięwzięcia staje się moż-liwa dzięki studentom, absolwentom i duszpasterzom akade-mickim, których praca i zaangażowanie w życie ośrodka przezcały rok daje wymierne i namacalne wręcz efekty w dzielefinalnym, będącym ukoronowaniem dorobku duszpasterstwaakademickiego.

Tygodniowy program Dni Xaverianum jest adresowanyprzede wszystkim do studentów, jednak znalazło w nim swo-je miejsce wiele naprawdę różnorodnych imprez. Pierwszypunkt stanowiła niedzielna Kawiarenka Jezuicka. Funkcjonu-je ona tylko przez ten jeden, jedyny dzień w roku, co stwarzawokół niej aurę wyjątkowości, można by pokusić się o stwier-dzenie, iż cały rok się czeka na ten dzień. Rozpoczęliśmyuroczystym odśpiewaniem nieoficjalnego hymnu Xaverianum– „Tolerancji” S. Sojki. Przy akompaniamencie wystrzałówszampana wniesiono potężny, jubileuszowy tort. Tego rokuniewiele zmieniło się w kawiarence. Urocze studentki serwu-jące przysmaki ośrodkowej roboty, niezapomniany aromat„małej czarnej” przybywającej „Nocnym ekspresem” – krót-ko mówiąc „niebo w gębie”. Ci wszyscy, którzy zdołali się

oprzeć pokusie nieustannej kon-sumpcji, mogli podziwiać niebanalnąwystawę fotograficzną materiałówarchiwalnych z wieloletniego dorob-ku ośrodka. Wieczorem atmosferęinauguracji jubileuszowego świętadopełnił występ studencko-absol-wenckiego zespołu Xaverianum.

W poniedziałek zaoferowano opolskim żakom rodzaj mu-zycznego Hyde Park, czyli po prostu festiwal piosenki stu-denckiej, zwany od lat „Nocnym Śpiewaniem w Xaverianum”.Ze względu na niecodzienną (bo nocną) dekorację niektórymmogłoby wydawać się, iż będzie to przegląd muzyki chodni-kowej. Nic bardziej mylącego. Forma i treść wykonań prze-rosły wszelkie oczekiwania – wysoki poziom był standardem.Bardzo wartościowa główna nagroda – gitara klasyczna uczy-niła ten wieczór naprawdę emocjonującym.

Podczas „świątecznego” tygodnia znalazło się tez coś dlakinomanów. Dwa razy odbyły się maratony filmowe, o bar-dzo różnej tematyce i stylu, dzięki czemu stanowiły ciekawąpropozycję dla każdego. Film jaki jest – każdy widzi.

Jak to u jezuitów bywa, Dni Xaverianum obfitowały rów-nież w nieco bardziej intelektualne niż rozrywkowe elemen-ty, lecz jak najbardziej akademickie. Pierwszy z nich stano-wiła dyskusja panelowa na temat „Roli duszpasterstwa akade-mickiego w dzisiejszym świecie”, do której zaproszeni zo-stali zarówno studenci, jak i duszpasterze, naukowcy, a takżeabsolwenci. Piątek był dniem, w którym po raz kolejny udo-wodniono, że w Xaverianum wiedza zawsze jest w cenie.Zorganizowano konkurs wiedzy o św. Ignacym Loyoli, zało-życielu Towarzystwa Jezusowego. Zachętę dla uczestnikówstanowiła atrakcyjna nagroda: roczne stypendium w wysoko-ści 1000 zł.

W myśl starej maksymy opolskich jezuitów, iż „bawić siękazał Ignacy po pracy”, następnego dnia miał miejsce balandrzejkowy. Muzykę na żywo zapewnił niezastąpiony Ro-mek Jokiel wraz ze swoim zespołem. Rozlano litry wosku, ai tak nie wiemy, czy Małysz kolejny raz zdobędzie kryształo-wy puchar…

W repertuarze obchodów jubileuszowych Dni Xaverianumpojawiły się także koncerty zaproszonych gości. W tym roku,zawitał do Opola Kabaret Moralnego Niepokoju, a także duetkrakowskich bardów – Grzegorz Turnau i Andrzej Sikorow-ski. „Dwóch krakusów – Grzegorz T. i Andrzej S.”- jak samio sobie śpiewają- było gwiazdami koncertu finałowego, któ-rego punkt kulminacyjny stanowiło wręczenie nagród „ŻarSerca”. W tym roku przyznano w kolejnych kategoriach: pra-cownik naukowy – prof. dr hab. inż. Krystyna Macek-Ka-mińska (Politechnika Opolska), osoba nie związana ze śro-dowiskiem akademickim – p. Mirosława Olszewska (szerokadziałalność społeczna, przede wszystkim w dziedzinie profi-laktyki uzależnień) oraz studenci uczelni opolskich – wolon-tariusze udzielający bezpłatnych porad prawnych przy świe-tlicy środowiskowej „Iskierka” na opolskim ZWM-ie.

Całość obchodów tradycyjnie została spięta klamrą, którątworzą (niezmiennie towarzyszące działalności duszpaster-

Ciag dalszy na stronie 18


Studia i studenci

Początkiem listopada br. członkowie Koła Naukowego ELE-DYN wraz z opiekunem, prof. Bronisławem Tomczukiem orazdr. Mariuszem Sobolem i Dariuszem Koterasem udali się na IIWyjazdową Konferencję Naukowo-Techniczną do Gdańska.

Gdańsk wywarł na nas niezapomniane wrażenie, zabytek nakażdym kroku, skrzeczące mewy, śliczne harcerki (bo akurat byłDzień Niepodległości) i to, co nas najbardziej interesowało –Stocznia Remontowa im. J. Piłusudskiego. Została sprywatyzo-wana w kwietniu 2001 roku i, co miło było usłyszeć, jest jednymz bardziej liczących się obiektów tego typu w Europie. Pierw-sze, co nas przytłaczało w pozytywnym tego słowa znaczeniu toogrom. Niemal niczego nie liczy się w kilogramach, centyme-trach i groszach. Z tego też względu wszystko stało się dla nasnormalne w momencie „włączenia” przelicznika 106.

Dzięki uprzejmości Andrzeja Gardzielewskiego z zarządustoczni mieliśmy okazję buszować po tzw. infrastrukturze, stat-kach oraz platformie wiertniczej, jak również było nam dane zo-baczyć ciekawą operację zamontowania na jednym ze statkównadbudówki (dla osób nie wiedzących jak statek wygląda wyja-śniam, że nadbudówka to taki „domek” wystający nad pokładstatku) ważącej około 400 ton. Dla pracowników stoczni nor-malka, a dla nas wydarzenie co najmniej nie z tego świata. Dwadźwigi pływające (w tym Maja – największy w Polsce o udźwi-gu do 300 ton) podnoszące obiekt o takiej masie i ustawiające gona miejscu przeznaczenia z dokładnością do 10 mm to naprawdęcoś niezwykłego. 400 ton z dokładnością do 10 mm – takiegowspółczynnika błędu nie osiągamy nawet na laboratoriach. Ope-racja udała się, a gdy przejeżdżaliśmy tamtędy trzy godziny póź-niej, statku już nie było, lecz zostaliśmy zapewnieni, że na pew-no nie zatonął.

Biegając po obiektach stoczni przez niemal osiem godzin niezdołaliśmy zwiedzić wszystkiego. Ba, nawet zastanawialiśmy się,czy zaraz po obiedzie nie wrócić do stoczni, ale czas nam na toniestety nie pozwolił. Jednak udało nam się wejść pod statek,tak, tak, pod statek i nawet nie zamoczyliśmy się specjalnie.

Pływające doki to pomysłowe urządzenia, jednakże w sytu-acji, gdy ma się nad sobą 30 000 ton stali, nie myśli się specjal-nie o zaletach doków. Pewnie można się do tego przyzwyczaić,bo nie zauważyłem, żeby na pracownikach wywierało to większewrażenie. Jacek Masternak, który przez tę część wycieczki byłnaszym przewodnikiem, poruszał się tak, jakby chodził po par-ku – żadnego zdenerwowania. Zawsze wyobrażałem sobie statekw środku jako wielki pływający hotel. Nic bardziej złudnego.Wielkie transatlantyki i statki pasażerskie pewnie tak właśniewyglądają, natomiast tankowiec od środka to wielka zbieraninarur, mechanizmów, tabliczek przypominających o niebezpieczeń-stwie i to, co się najbardziej rzuca w oczy, brak miejsca. Myśl,że miałbym wytrzymać tam dwa miesiące... przyprawia o dreszcz– nigdy w życiu.

Obiektem, którego nie spodziewałem się zobaczyć w stoczni,była platforma wiertnicza, ale gdzie miałaby być poddawana re-montowi i modernizowana? Mieliśmy okazję wejść na szczyt (czymoże pokład?) platformy, która w momencie budowy miała byćplatformą wiertniczą, a następnie jednostką wspomagającą więk-sze platformy. Aktualnie jest przerabiana na mieszkania dla zało-gi platformy wiertniczej. Tak, tu ciężar kontenerów, które miałyposłużyć za kwatery, też mierzy się w setkach ton. Z dołu plat-forma wydaje się mała, jednak z każdym krokiem prowadzącym

na szczyt, jej ogrom rośnie i to drastycznie. W międzyczasie od-wiedziliśmy biuro projektowe, gdzie Wacław Wachułka wprowa-dził nas w podstawowe zasady budowy okrętów. W czasie drogizastanawiałem się, w jakim programie projektowane są statki. Iproszę, do ich projektowania używa się pakietu AutoCAD. Jed-nak nasze projekty z grafiki inżynierskiej to bagatela. Sądziłem,że narysowanie dwóch zaworów kulowych w 3D jest szczytemtechniki projektowej. Od tamtej chwili zmieniłem zdanie.

Tak skończył się nasz ośmiogodzinny kontakt ze stocznią,a szkoda. Tego samego dnia rozpoczęła się konferencja, drugaw historii istnienia Koła. W jej programie znalazło się dziewięćreferatów na tematy różne, zaczynając od elektrotechniki w ame-rykańskim programie obrony rakietowej, a na maszynach elek-trycznych w modelarstwie skończywszy. Całość została opatrzo-na wspólnym tytułem: Trendy rozwoju techniki w przededniuwejścia Polski do Unii Europejskiej. Dyskutowano długo aż dopóźnych godzin nocnych, po czym wszyscy jak jeden mąż udalisię na zasłużony odpoczynek (niektórzy z tarczą, a inni na tar-czy z pola owej batalii zeszli. Trafiliśmy na obchody Dnia Nie-podległości, uznaliśmy więc, że wypada w nich wziąć udział.Każdy jednak wybrał to, co najbardziej mu odpowiadało, nie-którzy nawet odwiedzili Westerplatte.

W środę zaplanowaliśmy Żarnowiec. Przeciętnemu obywate-lowi nazwa kojarzy się jedynie z planem budowy elektrowni ato-mowej, a tu niespodzianka. Znajduje się tam największa w Pol-sce elektrownia szczytowo-pomopowa projektu Ryszarda Mali-nowskiego. Pojemność zbiornika także znalazła się na podiumw skali europejskiej, bo licząc 13 800 m3 pojemności czynnej,jest na III miejscu. To wszystko i jeszcze wiele innych rzeczymogliśmy zobaczyć dzięki uprzejmości Lecha Adamczewskie-go, którego dręczyliśmy najróżniejszymi pytaniami.

Ostatnim celem naszej eskapady była siedziba oddziału firmyINTEL. Tam pracownicy Leszek Pankiewicz i Paweł Gepner za-znajomili nas z działaniem firmy, wadami i zaletami oraz nowy-mi trendami w technologii HPC. Przechadzając się po budynku,byliśmy pełni podziwu, lecz jedna z kartek głosząca, że „pracu-ję 12 godzin, na dojazdy do pracy poświęcam kolejne 2, ale je-stem optymistą, bo ciągle mam 10 godzin na sen”, sprowadziłana ziemię i kazała chwalić życie studenckie. Choć kto wie? Możeza kilka lat sami tak będziemy pisać...?

Chcieliśmy serdecznie podziękować prorektorowi ds. studenc-kich S. Witczakowi za dofinansowanie naszego wyjazdu. Jed-nakże jesteśmy również niezmiernie wdzięczni Adamowi Mu-siałowi – prezesowi firmy Remak-Rozruch SA, który w znacz-nym stopniu sfinansował nasz pobyt w Gdańsku. Bez hojnościtej firmy nie byłoby możliwe zwiedzenie aż tak wielu obiektów.Słowa podziękowania kierujemy również w stronę państwa Do-magałów – właścicieli firmy przewozowej. Dzięki ich uprzej-mości mieliśmy komfortowe warunki przejazdu. Ponadto firmata obniżyła nam promocyjnie koszty przejazdu związane z pod-różą do Gdańska. Jednocześnie mamy nadzieję, że nie zmęczyli-śmy zbytnio kierowcę, który zniósł wysiłek związany z prawiecałodobową pracę „za kółkiem”. Mamy nadzieję, że następna –już III Wyjazdowa Konferencja Naukowo-Techniczna naszegokoła ELEDYN będzie również nie mniej interesująca. A gdzieza rok?... zobaczymy.

Radosław Rusek (III rok automatyki i robotyki)

Koło Naukowe Eledyn na II Wyjazdowej Konferencji Naukowo-Technicznej


Studia i studenci

Międzynarodowa Konferencja Studenckich Kół Naukowychpt. „Kliniczne i naukowe aspekty fizjoterapii”

W dniach 7–8 listopada w Głuchołazach odbyła się pierwszaMiędzynarodowa Konferencja Studenckich Kół Naukowych. Or-ganizatorem konferencji było SKN AKTON prowadzone przezdr Karinę Słonkę.

Celem konferencji było stworzenie dogodnych warunków donawiązania naukowych kontaktów między różnymi placówkamiw Polsce i na świecie oraz umożliwienie studentom i młodympracownikom naukowo-dydaktycznym wymiany poglądów i zdo-bycia nowych doświadczeń z zakresu fizjoterapii.

7 listopada w Szpitalu MSWiA w Głuchołazach od wczesnychgodzin rannych trwały przygotowania do rozpoczęcia pierwszejw dziejach historii naszego koła konferencji. Wszyscy denerwo-wali się, jak zostaną odebrane przez innych uczestników naszedziałania zarówno na polu organizacyjnym, jak i naukowym. Ogodzinie10.00 w auli szpitala rozpoczęła się konferencja. Powystąpieniach zaproszonych gości m.in. zastępcy dyrektora ds.lecznictwa lek. med. Marka Gładkiego uroczystego otwarciakonferencji dokonał doc. dr n. med. Jan Szczegielniak.

Następnie wprowadzający wykład pt. MEDICUS CURAT – NA-TURA SANAT, czyli o naturalnych metodach stosowanych w lecze-niu chorób cywilizacyjnych na początku XX wieku w uzdrowiskuBad Ziegenhals (Głuchołazy) przedstawił dr Mariusz Migała.

Po uroczystościach związanych z otwarciem konferencji od-były się dwie sesje plenarne, podczas których zaprezentowanobardzo interesujące referaty;

E. Zdařilová – Vliv d?chani proti odporu na ventilačni funkcea na variabilitu srečni frekvence

K. Burianová – Vliv lázeňskeho pobytu na ukazatele zadatno-sti a ventilačnich funkci u deti s astma bronchiale.

T. Grad, K. Grobelny, M. Motyka – Wpływ palenia tytoniuna wybrane wskaźniki spirometryczne

A. Sabatowska – Ocena wydolności tlenowej niepełnospraw-nych pływaków

J. Nowakowska, M. Nowicka, A. Galas – Występowanie wadpostawy ciała u dzieci w młodszym wieku szkolnym w Kluczborku.

E. Adamowicz – Problematyka leczenia skolioz idiopatycz-nych – studium indywidualnego przypadku.

P. Gast, A. Karczmarek, S. Kubacka – Ocena wysklepieniastóp u studentów studiujących na Politechnice Opolskiej

A. Sleziak, A. Paliga, K. Skwark, D. Surówka, M. Robel –Ocena tkanki tłuszczowej u studentów studiujących na różnychkierunkach Wydziału WFiF”

W sesji plakatowej przedstawiono 4 referaty:G. Cywińska–Wasilewska, P. Rąglewska, P. Korman, D.

Łochyński – Perspektywy rehabilitacji w przewlekłej obturacyj-

nej chorobie płuc w aspekcie ćwiczeń oddechowych metodą tra-dycyjną i z wykorzystaniem jogi

P. Korman, M. Wiernicka, P. Rąglewska, W. Łodygowska,D. Łochyński – Błędy postawy ciała wśród losowo wybranej gru-py kandydatów na studia na Wydziale WF AWF w Poznaniu w ro-ku 2003

M. Smok, M. Haremza – Ocena wydolności metodą pośred-nią Astranda

K. Dzierżanowska, K. Kulikowska, A. Muszyńska – Badaniepoziomu wydolności próbą Ruffiera.

Kolejnym punktem naszej konferencji były zajęcia warsztato-we. Pierwsze warsztaty terapii PNF prowadził dyplomowany te-rapeuta metody PNF mgr Jacek Soboń. Dzięki tym warsztatommogliśmy bliżej zapoznać się z metodą PNF – ProrioceptiveNeuromuscular Facilitation (torowanie nerwowo-mięśniowe).Podstawowym celem terapii jest praca nad funkcją zaburzonąw przebiegu chorób neurologicznych lub ortopedycznych.Uczestnicząc w warsztatach PNF mieliśmy okazję doświadczyć,jak szeroki jest zakres jej oddziaływań. Przekonaliśmy się, żenie są to jedynie wzorce kończyn ćwiczone z oporem, ewentual-nie połączone z jakąś techniką. PNF posiada również całą gamędziałań umożliwiających terapię na macie, naukę chodu, ćwicze-nia mięśni mimicznych, a także pracę nad takimi funkcjami jakoddychanie, żucie i połykanie.

Po 2 godzinach ćwiczeń na macie, nadszedł czas na warsztatyz fizykoterapii, które prowadzili przedstawiciele firmy SUMERi EKOMEDICA.

Prezentowany przez nich sprzęt do fizykoterapii oraz bogatagama zabiegów z elektroterapii wzbudziły spore zainteresowaniewśród uczestników. Wyczerpani obradami i zajęciami warsztato-wymi udaliśmy się wszyscy do hotelu OPAWA na krótki odpo-czynek. Wieczorem ponownie spotkaliśmy się na uroczystej ko-lacji, gdzie przy świetle świec i wspaniałej muzyce czas upływałnam na długich rozmowach i tańcach z koleżankami i kolegamiz innych uczelni.

Kolejny dzień dostarczył nam nowych wrażeń. Po śniadaniuudaliśmy się do szpitala, by poznać bliżej strukturę tej przepięknejplacówki sanatoryjno-leczniczej. Szpital Specjalistyczny Minister-stwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Głuchołazach jest szpi-talem pulmonologiczno-kardiologicznym, leczącym schorzeniadróg oddechowych i układu krążenia. Szpital powstał w 1949 r.jako sanatorium przeciwgruźlicze. W 1987 r. przeniesiony zostałdo nowego, wybudowanego w latach 1982-1987, gmachu. Obec-nie liczy 270 łóżek. W tym 3 oddziały pulmonologiczne, oddziałgruźlicy płuc oraz 2 oddziały wczesnej poszpitalnej rehabilitacji


Studia i studencikardiologicznej z pododdziałem intensywnego nadzoru kardiolo-gicznego. Pacjenci tam leczeni przebywają w 1- i 2-osobowychpokojach, wyposażonych w węzeł sanitarny, telewizor, radio, tele-fon, system alarmowy, instalację tlenową. Szpital posiada równieżlaboratorium analityczne, cytologiczne i bakteriologii gruźlicy, pra-cownię RTG, pracownię bronchoskopii, pracownię USG, pracow-nię badań czynnościowych układu oddechowego, pracownię EKG,gabinet stomatologiczny, pracownię testów wysiłkowych, pracow-nię całodobowego monitorowania EKG metodą Holtera. Po zwie-dzeniu szpitala uczestniczyliśmy w zajęciach warsztatowych z pul-monologii i kardiologii, podczas których mieliśmy możliwość ob-serwować przebieg zabiegów i ćwiczeń wykonywanych u chorychna schorzenia układu oddechowego i krwionośnego.

Na zakończenie konferencji dr Jan Szczegielniak wyraził bar-dzo przychylne opinie na temat poziomu zaprezentowanych refe-

ratów oraz ogłosił wyniki konkursu. Nagrody w postaci książeklaureatom wręczyła opiekun naszego koła naukowego dr KarinaSłonka. Oficjalnego zamknięcia konferencji, dziękując za miłesłowa pod kierunkiem organizatorów, dokonał przewodniczącykonferencji.

Kończąc nasze konferencyjne podsumowania chcielibyśmyserdecznie podziękować Ministerstwu Edukacji Narodoweji Sportu oraz Politechnice Opolskiej za finansowe wsparcie na-szego przedsięwzięcia, ponadto dziękujemy Prezesowi TPP Opol-skiej oraz wydawnictwu Politechniki za materiały o uczelni, któ-re mogliśmy wręczyć wszystkim uczestnikom. Mamy nadzieję,że również w następnych latach będziemy mogli liczyć na po-moc przy organizacji konferencji.

Koło Naukowe Akton

Sun Tech Days18 listopada 2003 roku odbyła się w Pradze konferencja z cy-

klu Sun Tech Days.W praskim Centrum Konferencyjnym tłoczy się kilkuset mło-

dych ludzi, w większości uzbrojonych... w laptopy. Właśnie roz-poczyna się konferencja z cyklu organizowanych na całym świe-cie przez Sun – Dni Techniki (Tech Days). To trzecie spotkaniepo Seattle i Sao Paulo, poprzedzające zjazdy m.in. w Londynie,Pekinie, Meksyku, Seulu, Madrycie i Singapurze. Tech Days tokonferencja dla twórców oprogramowania, w szczególności dlaprogramistów Javy – zdrowego i silnego dziecka korporacji Sun.

Reprezentantami Politechniki Opolskiej byli Łukasz Stilgeri Marcin Kawalerowicz, studenci ostatniego roku informatyki,których wyjazd był możliwy dzięki wsparciu działającego naWydziale Elektrotechniki i Automatyki Koła Naukowego Infor-matyków inFormat oraz jego opiekuna dr. hab. inż. Włodzimie-rza Stanisławskiego.

Po krótkim wstępie, który aż ociekał namolną, bynajmniej nieskrywaną, amerykańsko-korporacyjną retoryką, nastąpił arcycieka-wy pokaz technologii znanych do niedawna z futurystycznych fil-mów fantastyczno-naukowych. Na scenie pojawił się człowiek ubra-ny w... komputer. W lewej ręce wymyślny manipulator – muszka,na prawym ramieniu klawiatura, u pasa odbiornik GPS, połączonyz dyndającym opodal komputerem wielkości grubej książki (dzia-łającym pod kontrolą Linuxa) i monitorem wielkości monety umo-cowanym na okularach. Pokaz ten nie był jednak końcem opowie-ści na temat najnowszych technologii. Krótka prezentacja możli-wości systemu Auto-ID/RFID zdumiała wszystkich, jednych z po-wodu swoich niewątpliwie nowatorskich właściwości, innych prze-raziły jednak niebezpieczeństwa natury społecznej. Grunt był bo-wiem niezbyt dobry na taki pokaz. Kraje, które ledwo otrząsnęłysię z totalitaryzmu, nie są chyba jeszcze gotowe na urządzenia po-zwalające śledzić i lokalizować praktycznie wszystko i wszystkich.System Auto-ID w swym wydaniu radiowym (RFID – Radio Fre-quency Identyfication) to, w ogromnym skrócie, technologia po-zwalające na umieszczanie w dowolnym wytwarzanym przedmio-cie, układu scalonego wielkości ziarnka piasku otoczonego mikro-skopijną anteną, która pozwala odpowiednio skonstruowanemu de-tektorowi na odczytanie informacji zawartych w pamięci chipa.Wszystko to bez zasilania i baterii, bo cała energia może być czer-pana z detektora/czujnika, dzięki czemu kość montowana może byćnp. w banknotach (aby uniemożliwić ich fałszowanie), ubraniach(by odpowiednio skonstruowana pralka „wiedziała”, że nie należy

prać rzeczy kolorowych z białymi), w jedzeniu (by ułatwić kucha-rzowi fajtłapie wybór potrawy z dostępnych w danej chwili pro-duktów). Nietrudno sobie jednak wyobrazić o wiele niebezpiecz-niejsze zastosowania, przyprawiające o ból głowy wszystkich para-noicznych technofobów: monitorowanie preferencji konsumentów,w połączeniu z agresywną reklamą, śledzenie obywateli przez wszę-dobylską wścibską „władzę”. Zaiste wizja godna Orwella.

Ponura wizja przyszłości kreowana przez inżynierów Suna nietrwała jednak długo, szybko wróciła prozaiczna rzeczywistość –długie linie kodu, programy wspomagające tworzenie8 oprogra-mowania, rozwiązania biznesowe, technologie bezprzewodowe.Wszystko serwowane z pasją i werwą, a do tego w przystępnyi zrozumiały (dla znających angielski) sposób. Brytyjczyk SimonRitter przedstawił nowości czekające na programistów Javy w ko-lejne jej wersji (autoboxing, generics, nowe pętle, nowy typ kla-sy enum, metody o zmiennej ilości argumentów, importowanieklas statycznych i metadane), oraz technologię Web Start, czylisposób na dystrybucję oprogramowania napisanego w Javie zapomocą „jednego kliknięcia”. Hindus Sridhar Reddy opowia-dał o dobrych sposobach na programowanie dużych systemówbiznesowych za pomocą J2EE, Chinka Doris Chan próbowaławciągnąć publiczność w ciekawą zabawę wydobywającą niezwy-kłości w wydawałoby się, zwykłych programach Javy. JapończykSang Shin wyjaśniał jak wykorzystać drzemiące w Javie sposo-by na identyfikację i autentykację. Na koniec jeszcze jeden hin-dus Srikanth Raju poprowadził warsztaty z programowania urzą-dzeń bezprzewodowych w technologii MIDP. Na konferencję


Studia i studenciw Pradze nie zdołał jednak przybyć jedyny „prawdziwy” Ame-rykanin, w tej multikulturowej mieszance ewangelistów Suna(tak! tak właśnie nazywają się pracownicy Suna zajmujący siępublicznym nauczaniem technologii tej firmy). Strata tym więk-sza, że miał to być James Gosling we własnej osobie – wiceszefSuna i twórca języka Java.

Całodzienna, skondensowana, tłoczona wszelkimi możliwy-mi kanałami percepcji (patrz ilość ekranów na głównej scenieTech Days) dawka wiedzy okropnie męczy, ale i uczy tak jak conajmniej tygodniowa dawka wykładów. Oby więcej takich kon-ferencji, może i u nas...

Marcin Kawalerowicz

W dniu 20 listopada w Katedrze Technologii Maszyni Automatyzacji Produkcji odbyło się seminariumnt. Nowoczesne oprzyrządowanie narzędziowe. Or-

ganizatorami seminarium było koło naukowe Technolog orazfirma SANDVIK POLSKA, której przedstawiciel mgr inż.Arkadiusz Krawczuk zaprezentował najnowsze osiągnięciafirmy w produkcji narzędzi skrawających. Można było zarów-no obejrzeć ciekawe prezentacje multimedialne, jak i zapo-znać się z narzędziami pokazanymi na przygotowanej wysta-wie. W seminarium wzięli udział pracownicy katedry orazstudenci specjalności technologiczno-menedżerskiej studiówdziennych. Uczestnicy seminarium mogli również zaopatrzyćsię w katalogi narzędziowe i materiały informacyjne firmy.

stwa) akademickie msze święte, cieszące się nieustanną po-pularnością wśród młodzieży studiującej i nie tylko.

Kolejne Dni Xaverianum już za rok. Jaka będzie ich for-ma, treść, która z gwiazd polskiej sceny zostanie zaproszona– jeżeli chcesz współuczestniczyć w życiu ośrodka przyjdźdo Xaverianum.

Barbara BeuthMirosław Leśniewski

Ciag dalszy ze strony 14

do zapoznania się z nowym projektem ustawy o szkolnictwiewyższym dostępnym w internecie. Przekazał także informa-cję z Wydziału Mechanicznego o pomyślnie odbytym kolo-kwium habilitacyjnym dr. inż. Jerzego Jantosa.

Reprezentująca KZ NSZZ „Solidarność” przewodniczącaskierowała do rektora pytanie o wyjaśnienie przeznaczeniaśrodków finansowych stanowiących różnicę między naliczanąpełną wysokością premii uznaniowych dla pracowników niebędących nauczycielami akademickimi we wrześniowej regu-lacji wynagrodzeń a faktycznie wypłaconą premią zmniej-

szoną o 50% (zgodnie z zarządzeniem rektora sprzed regula-cji). Przewodnicząca związku zwróciła się z prośbą o dekla-rację, czy w nowym roku kalendarzowym przestanie obowią-zywać 50% zmniejszenie premii. Odpowiadając na porusza-ne kwestie, rektor stwierdził, że środki przeznaczone zostałyna pokrycie deficytu, a zarządzenie obowiązuje tylko do koń-ca bieżącego roku. Dalsze kroki oszczędnościowe uzależnio-ne są od ogólnej kondycji finansowej uczelni.

Ostatnim punktem obrad było zatwierdzenie protokołuz posiedzenia Senatu PO w dniu 25 września br.

KD

Ciag dalszy ze strony 6


Z ¿ycia Uczelni

WystawaPrace plastyczne Elżbiety Ciechocińskiej i Jo-

lanty Hęciak-Morzyk eksponowane były na wy-stawie, która w październiku i listopadzie zdobiłahol budynku głównego. Autorki, których upodoba-nia artystyczne i techniki prac są różne, zdecydo-wały się na wspólną wystawę, łącząc tematy z po-zoru odległe. Elżbieta Ciechocińska, grafik w Ofi-cynie Wydawniczej najlepiej się czuje, posługującsię ołówkiem, piórkiem i akwarelą, często łączyróżne techniki. W kręgu jej zainteresowań artystycz-nych leży swoiście pojmowana fantastyka, w grafi-kach dominują z mikroskopijną dokładnością od-tworzone elementy roślinne, muszle, ale i twarze,często ich fragmenty, w zaskakujących połączeniachz odległymi tematycznie motywami. Takie połącze-nia mają skłonić do przemyśleń, sugerują, że każ-dy przedstawiany obiekt ma swoją drugą niewi-doczną na co dzień stronę, bo nie ma jednej praw-dy o świecie, o człowieku, o jego skłębionych emo-cjach i pragnieniach. Trzeba tylko chcieć to zoba-czyć. Elżbieta to widzi, a jej grafiki to przedsta-wiają.

Artystyczne zainteresowania Jolanty Hęciak-Mo-rzyk obracają się wokół przyrody, a w jej pracachdominują elementy zanikającej architektury, takiejak dworki, chaty chylące się ku ziemi, snopki napolach i woda. Ulubioną techniką jest akwarela,często posługuje się również pastelem. Na wysta-wie prezentowane były akwarelowe miniatury. Wwolnych chwilach autorka dużo podróżuje, starającsię uchwycić te coraz rzadsze w naszym krajobra-zie elementy, a wówczas pojawia się dylemat –zwiedzać czy malować, i najczęściej wygrywa zwie-dzanie. Dopiero po powrocie stara się kolorem prze-lać na papier to, co udało jej się zobaczyć i zatrzy-muje na papierze.

Obydwie autorki pracują w Oficynie Wydawni-czej, a efekty ich pracy zawodowej widoczne są –jak w przypadku Elżbiety – w postaci okładekwszelkich uczelnianych publikacji, niezliczonej licz-bie druków ozdobnych zaproszeń, życzeń, kart itp.Rezultatem pracy zawodowej Jolanty jest wystawien-nictwo i nie jest wielką przesadą stwierdzenie, żeprawie w większości plansz, posterów, plakatów,napisów znajdujących się w budynkach uczelni Jolazostawiła swój znak.

Nie jest to pierwsza na uczelni wystawa prac au-torek, a w planie kolejna, na którą już teraz wszyst-kich zapraszamy.

kd

PS. Aktualnie w holu budynku głównego pre-zentowana jest wystawa dokumentująca 10-leciedziałalności koła naukowego Klub Ekoinżyniera po-wołanego do życia wraz z kierunkiem inżynieriaśrodowiska. Wystawę przygotowała Jolanta Hęciak-Morzyk. Zapraszamy do obejrzenia wystawy!


Rozwa¿ania

Czy transplantacje towspółczesny kanibalizm?Wykład wygłoszony na inauguracjiI Opolskiego Festiwalu Nauki 20 września2003 r. w Auli Błękitnej Collegium MaiusUniwersytetu Opolskiego

Znany choćby z mediów obraz sali operacyjnej nikogo niedziwi, budzi raczej współczucie i zaufanie. Podobnie ma sięrzecz z eksperymentalną jeszcze przed kilkudziesięciu laty me-dycyną przeszczepową. Transplantologia stała się w ostatnichdziesięcioleciach niekwestionowaną i cenioną dziedziną medy-cyny. Jednym z istotnych jej problemów jest pozyskiwanie od-powiednich zasobów organów i tkanek do przeszczepów, któ-rych najbezpieczniejszym medycznie i etycznie źródłem są mar-twi dawcy. Pojawia się jednak problem ustalenia niewątpliwychzasad, które pozwalałoby pozyskiwać „żywy” materiał prze-szczepowy od zmarłych dawców, bez podejrzenia o „medycz-ny kanibalizm”.

Mówienie o kanibalizmie w kontekście medycyny przeszcze-powej, wydaje się być jawną prowokacją. Dość jednoznaczniebowiem kojarzymy kanibalizm z postępowaniem prymityw-nym, zbrodnicznym, nie dającym się pogodzić ze współ-czesnymi standardami etycznymi. Słownikowo rzecz ujmując,kanibalizm określany jest jako zjadanie osobników własnegogatunku (powiedzmy krótko: jest to duże uproszczenie!). Wnaszym przypadku mamy więc niewątpliwie do czynieniaz przenośnią, skoro nikt nie zjada organów i tkanek przezna-czonych do transplantacji. Kanibalizm rozumie się raczej jakozużywanie, tj. „medyczne konsumowanie” osobników własne-go gatunku, a dokładniej ich organów i tkanek. Czy taka kon-wencja językowa nie jest jednak zbyt makabryczna? Ponadto:czy można mówić o legalizacji procederu, który w świecie lu-dzi cywilizowanych jest jednoznacznie odrzucany?

Problem ten wprowadził do polskiej debaty etycznej prof.Bogusław Wolniewicz: „Wbrew tendencji naszej epoki trzebarzeczy nazwać po imieniu: transplantacja jest to żerowanie natrupach, nowoczesne ludożerstwo, neokanibalizm”. Tezę tę samwielkorotnie rozwijał, znalazł także niemało zwolenników (zob.np.: M. Nowacka, Etyka a transplantacje, Warszawa 2003).

Na początek wycieczka historyczna. Kiedy chrześcijaniew pierwszych wiekach, w czasie prześladowań, zbierali się po-tajemnie na mszy św., np. w katakumbach, byli posądzani nieo co innego, jak o kanibalizm, o zjadanie w czasie swych ry-tuałów noworodków itp. Skąd takie niestworzone historie? Otóżpoganie podsłuchując, a nie rozumiejąc, na swój sposób inter-pretowali usłyszane słowa: „Bierzcie i jedzcie, to jest Ciałomoje…”. Czyżby więc historia miała się powtórzyć?

Stawiam tezę, iż część etyków, zamiast zająć się faktamii ich zrozumieniem, ucieka w krainę interpretacji symbolicz-no-rytualnych, dochodząc do absurdalnych wniosków. Jeżelijednak chcemy odrzucić tezę o neokanibalizmie, potrzeba dotego mocnych przesłanek.

Szukając cech odróżniających medycynę przeszczepową odkanibalizmu, należy najpierw krótko scharakteryzować sam ka-nibalizm (1), a następnie wskazać istotne różnice w trybie po-stępowania w obydwu przypadkach. Pierwsza z różnic dotyczybiorcy, którego w myśl konwencji językowej należałoby nazwać

„konsumentem” (2), kolej-ne: przyzwolenia „właści-ciela” na użycie jego ciała(3) oraz stanu, w jakimznajduje się potencjalnydawca ciała lub jego frag-mentów (4). Wydaje się, że anali-zując te kwestie, można udzielić zasadnejodpowiedzi na tytułowe pytanie. Na zakończenie naszkicuje-my stanowisko etyki katolickiej w tej kwestii (5).

1. Rytuał kanibalizmu, a nie zaspokajanie głoduNależy zdać sobie sprawę z wieloznaczności terminu i bogac-

twa znaczeniowego pojęcia kanibalizm. Kanibalizm właściwykwalifikuje się do grupy działań rytualnych, a tym samym niemoże za taki uchodzić zjadanie zwłok z głodu, np. znany faktzjadania współpasażerów przez ofiary katastrofy lotniczej w An-dach. Można snuć analogię między tą formą wykorzystania zwłokw przypadku ostatecznej konieczności a transplantologią.

Wróćmy jednak do kanibalizmu sensu stricte. Zasadniczorozróżnia się endokanibalizm (dokonuje się w ramach grupyzwiązanej więzami pokrewieństwa, nie zakłada uprzedniegouśmiercania, a jego celem jest inkorporacja tego, co najlepszew nieboszczyku oraz możliwość przeżycia zmarłego w ciele bli-skich) i egzokanibalizm (zjadanie trupa obcego wobec danejgrupy, związane najczęściej z praktykami wojennymi, przyczym ofiara była w tym celu uprzednio zabijana). W jakimśsensie transplantologia mogłaby posiadać pewne podobieństwodo kanibalizmu pierwszego rodzaju.

2. Człowiek w potrzebie, a nie ludożercaW przypadku kanibalizmu mamy do czynienia z działaniem

symbolicznym, z rytuałem, którego należało dopełnić, abyzjednać sobie przodków (i moce nadziemskie). Niewykonanietego rytu mogło sprowadzić nieszczęście w znaczeniu religij-no-magicznym, wiemy jednak, że równie dobrze mogło się niczłego nie zdarzyć. W przypadku transplantacji mamy do czy-nienia z działaniem medycznym o charakterze jak najbardziejrealnym i konkretnym. Tutaj wykonywane czynności nie mającharakteru rytualno-magicznego, lecz bezpośrednio leczniczy.Inaczej niż w przypadku kanibalizmu, zaniechanie działaniaspowoduje pewne nieszczęście, śmierć nieuleczalnie choregoczłowieka. Niewiele pomoże tu czarowanie i uciekanie się domagii lub czynności symbolicznych.

Symptomatyczne, że zwolennicy tezy o neokanibalizmiewciąż uciekają w obszary filozofii religii i religioznawstwa, wy-ciągając z tez religiologicznych etyczne wnioski. Warto by za-pytać, co upoważnia do symbolicznej i magicznej interpretacjidziałań medycyny przeszczepowej?

3. Zgoda dawcy, a nie bezprawne zabranieWarunkiem koniecznym eksplantacji materiału przeszczepo-

wego jest uzyskanie świadomej zgody dawcy, co w przypadkupośmiertnego pobrania materiału oznacza potrzebę wcześniej-szego uzyskania takiej zgody. Istnieje kilka modeli uzyskiwa-nia zgody dawcy, przy czym obowiązujący w Polsce model„zgody domniemanej” daleki jest od etycznego ideału. U pod-staw polskiego rozwiązania leżało zamierzenie uzyskania więk-szej liczby deficytowych organów. Bez tworzenia szkodliwychdla transplantologii analogii, przyjęte rozwiązanie, które sta-


Rozwa¿anianowi, że wystarczy brak sprzeciwu ze strony dawcy, aby możnabyło pobrać jego organy, trochę przypomina zawłaszczanieosobników własnego gatunku, którzy z niewiedzy lub innychpowodów nie zdążyli się sprzeciwić. Zwolennicy tezy o neoka-nibalizmie wskazują na takie rozwiązanie zgody! Dla pełnegoobrazu należy dodać, że koordynatorzy eksplantacji starają sięzawsze odtworzyć wolę osoby zmarłej, przeprowadzając roz-mowy z rodziną.

W przeciwieństwie do powyższego modelu, „zgoda wyraź-na” (dawca przed śmiercią sam ją wyraża) zachowuje rys daru,który ma w transplantologii niebagatelne znaczenie. W przy-padku daru ofiarowanego dla ratowania innych nie może byćmowy o „pożeraniu kogokolwiek”, skoro motywem dobrowol-nego oddania jest chęć niesienia pomocy, solidarność z cier-piącym, ratowanie życia, miłość.

Prawny wymóg eksplantacji, który sprawia, że pobranie orga-nów jest legalne, wyraźnie odróżnia transplantologię od żerowa-nia na innych przedstawicielach własnego gatunku, zwłaszcza je-żeli dba się o rzeczywiste darowanie materiału przeszczepowego.

4. Stwierdzony faktyczny zgon, a nie zabójstwoDrugi warunek eksplantacji z ludzkich zwłok brzmi: zgon

dawcy musi zostać przed eksplantacją ponad wszelką wątpli-wość stwierdzony, co pośrednio oznacza także, iż możliwośćpobrania narządów nie może ograniczać wysiłków wokół ra-towania życia dawcy i jego leczenia, ani w nich przeszkodzić.

Wracając raz jeszcze do figury kanibalizmu, ofiara takichpraktyk była często dla tego celu zabijana (wróg). W trans-plantologii jest dokładnie odwrotnie: konieczne jest wcześniej-sze wystąpienie faktu śmierci i to całkowicie niezależnie odzamierzeń przeszczepowych, a następnie pewne stwierdzenieśmierci. Pobranie organów bez wcześniejszego stwierdzeniaśmierci upodabniałoby eksplantację do kanibalizmu, gdyż ist-niałoby ryzyko, że dawca został zabity dla uzyskania potrzeb-nego materiału przeszczepowego. Tak więc podstawą etyczniedopuszczalnego pobrania materiału do przeszczepu jest możli-wość pewnego stwierdzenia śmierci.

Podejmując ten problem, należy mieć świadomość, że mamydo czynienia z zagadnieniem podpadającym pod kompetencjemedycyny. Tradycyjnie określano fakt śmierci na podstawieustania akcji serca i oddechu, co miało tę pozytywną stronę,że oznaki śmierci były dla obserwatorów zewnętrznych dobrzewidoczne. Określenie momentu śmierci zawsze było związanenieodwracalnymi oznakami zgonu. Od czasu, gdy śmierć kli-niczna stała się odwracalna na skutek ogromnego postępuw dziedzinie reanimacji i resuscytacji, oddechowo-krążeniowekryteria śmierci okazały się mało przydatne do określania mo-mentu śmierci i należało szukać innej pewnej oznaki zejścia.

Przełom w tym względzie związany jest z ogłoszeniemw 1968 roku przez doraźną komisję Harvard Medical Schoolnowego obiektywnego kryterium śmierci. Za takie uznano –bazujące na sprawdzalnych stanach organizmu – całkowite i nie-odwracalne ustanie czynności całego mózgu (kresomózgowiai pnia), które ustala się przy pomocy kompleksowych badań.Wykorzystując to kryterium dla celów transplantologii, wystą-pienie śmierci mózgowej musi stwierdzić zespół medyczny innyniż mający przeprowadzić transplantację, a cała procedura musizostać dokładnie udokumentowana. Obecnie kryterium śmier-ci mózgowej jest niemal we wszystkich krajach uznawane za

miarodajne kryterium śmierci człowieka (jako ostatnia zaak-ceptowała je Japonia w styczniu 1992 roku).

Istotne jest, że kryterium śmierci mózgowej wypracowano nie-zależnie od jego wykorzystania do celów transplantologii, a sto-suje się je obecnie przede wszystkim dla określenia momentu,w którym należy przerwać intensywną terapię zwłok ludzkich.Biologiczna śmierć mózgu nie oznacza koniecznie śmierci biolo-gicznej całego organizmu, bowiem dzięki sztucznej wentylacjii wymuszonej akcji serca i nerek może być podtrzymywane życiewegetatywne. Przy okazji widzimy kolejną różnicę w konfronta-cji z kanibalizmem: tam zjadano martwe ciało, natomiast prze-szczepy możliwe są jedynie z organów żywych.Śmierć mózgu wybrano jako kryterium nie dlatego, że jest

siedzibą ducha lub osobowości, lecz ze względu na funkcje koor-dynujące, jakie mózg pełni w całym organizmie. Śmierć mózgo-wa oznacza dezintegrację i niezdolność organizmu do dalszegożycia. Przy pomocy tego wskaźnika można w sposób wystarcza-jący orzekać, że ten dotąd żywy organizm, istniejący do tej poryjako ludzkie indywiduum, rozpada się na swoje elementy składo-we, tzn. następuje jego dezintegracja i destrukcja.

5. Kościół: Pochwała solidarności z cierpiącym,a nie kanibalizm

Aby zobaczyć problematykę dawstwa narządów i tkanek wewłaściwym świetle, warto odwołać się do Katechizmu Kościo-ła katolickiego, ogłoszonego w 1992 roku, autorytetem Papie-ża Jana Pawła II. W tym dokumencie stwierdza się, że daw-stwo organów „jest czynem szlachetnym i godnym pochwały”(nr 2296) jako gest bezinteresowności i heroizm dnia codzien-nego. Dodano ponadto, że „należy do niego zachęcać, ponie-waż jest przejawem wielkodusznej solidarności”. Taki jest za-sadniczy kierunek postrzegania medycyny przeszczepowej przezetykę katolicką.

Wydaje się, że przedstawione fakty pozwalają stanowczo od-rzucić hańbiące dla transplantologii porównanie z kanibalizmem.Jeżeli dawstwo organów odbywa się zgodnie z normami etyczny-mi i prawnymi, stanowi niewątpliwie czytelny wyraz afirmacjidrugiego człowieka i jako takie plasuje się wśród działań zaleca-nych i moralnie dobrych. Jedynie w sytuacjach, kiedy eksplanta-cji dokonuje się w warunkach komercyjnych, nielegalnych lubwedług reguł totalitarnych, jak np. przymusowe dawstwo orga-nów przez skazanych na karę śmierci w Chinach, można mówićo postępowaniu niegodziwym i nieetycznym.

Na koniec argument może bardzo emocjonalny, ale wypły-wający z głębokiego przekonania: transplantacja organów i tka-nek nie jest kanibalizmem, a ja sam nie chcę być ofiarą kaniba-lizmu. Właśnie dlatego, świadomie i w pełni dobrowolnie de-klaruję, że na wypadek mojej śmierci chciałbym być dawcą,tzn. aby moje organy zostały wykorzystane dla dobra najciężejchorych, którzy potrzebują przeszczepu. Żarliwy apel o po-dobne stanowisko kieruję do Szanownych Państwa, łącząc goz prośbą o budowanie zaufania do transplantologii jako do tejdziedziny medycyny, która w sytuacjach granicznych śpieszyz pomocą ludziom nieuleczalnie chorym, zamiast niedorzecz-nych pomówień o neokanibalizm.

Dr hab. Piotr Morciniec, prof. UO, bioetyk, teolog moralista.Kierownik Katedry Teologii Moralnej i Etyki Społecznej

Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego

WIADOMOŚCIUCZELNIANE

5(120) grudzień 2003

WIADOMOŚCI UCZELNIANEMiesięcznik informacyjny

Politechniki OpolskiejRok XII, nr 5(120), grudzień 2003 r.

Redaguje zespół:Elżbieta Ciechocińska – grafik

Małgorzata Kalinowska – korektaKrzysztof Sławiński

Współpracownicy wydziałowi:Andrzej Słodziński (WB),Izabela Carewicz (WEiA),Jolanta Dembicka (WM),Tomasz Bohdan (WWFiF)

Mirosława Szewczyk (WZiIP),Stale współpracują:

Elżbieta CzajaUrszula MazurEwa Przystajko

Janusz FijakSławoj Dubiel – zdjęcia

Krystyna Duda – redaktor naczelnyWaldemar Szweda – skład i łamanie

Wydano w Oficynie WydawniczejPolitechniki Opolskiej, ul. Mikołajczyka 3,45–271 Opole.

Druk: Oficyna WydawniczaPolitechniki Opolskiej,ul. Mikołajczyka 3, 45–271 Opole.Redakcja: ul. Mikołajczyka 3,45–271 Opole, tel. 400 62 84,e-mail: [email protected]

Zamówienie: 100/2003. Nakład 850 egz.

Redakcja zastrzega sobie prawo skracaniai opracowywania redakcyjnego nadesła-nych tekstów.

Teatr im. Jana Kochanowskiegow Opolu. Repertuar –styczeń 2004

2 stycznia (piątek) godz.19.00 MERYLIN MONGOŁNikołaja Kolady, w reż. Krzysztofa Rekowskie-go, Scena na Parterze, cena biletu – 20 zł, ulg.13 zł

3 stycznia (sobota) godz.19.00 MERYLIN MON-GOŁ Nikołaja Kolady, w reż. Krzysztofa Rekow-skiego, Scena na Parterze, cena biletu – 20 zł,ulg. 13 zł

4 stycznia (niedziela) godz.18.00 MERYLIN MON-GOŁ Nikołaja Kolady, w reż. Krzysztofa Rekow-skiego, Scena na Parterze, cena biletu – 20 zł,ulg. 13 zł

6 stycznia (wtorek) godz. 11.00 ANTYGONA WNOWYM JORKU Janusza Głowackiego, w reż.Samwela Baginjana, Mała Scena, cena biletu –17 zł, ulg. 11 zł

7 stycznia (środa) godz. 11.00 IGRASZKI Z DIA-BŁEM Jana Drdy, w reż. Katarzyny Deszcz,Duża Scena, cena biletu – 18 zł, ulg. 12 zł

8 stycznia (czwartek) godz. 11.00 IGRASZKI ZDIABŁEM Jana Drdy, w reż. Katarzyny Deszcz,Duża Scena, cena biletu – 18 zł, ulg. 12 zł

9 stycznia (piątek) godz. 19.00 KALEKA Z INISH-MAAN Martin McDonagh, reż. Bartosz Zaczy-kiewicz, Mała Scena, cena biletu – 17 zł, ulg.11 zł

10 stycznia (sobota) godz.19.00 MERYLIN MON-GOŁ Nikołaja Kolady, w reż. Krzysztofa Rekow-skiego, Scena na Parterze, cena biletu – 20 zł,ulg. 13 zł

11 stycznia (niedziela) godz. 18.00 FORMAT: RE-WIZOR wg Mikołaja Gogola, w reż. Marka Fie-dora, Duża Scena, cena biletu – 20 zł, ulg. 13zł

13 stycznia (wtorek) godz. 11.00 FORMAT: REWI-ZOR wg Mikołaja Gogola, w reż. Marka Fiedo-ra, Duża Scena, cena biletu – 20 zł, ulg. 13 zł

14 stycznia (środa) godz. 18.00 KALEKA Z INISH-MAAN Martin McDonagh, reż. Bartosz Zaczy-kiewicz, Mała Scena, cena biletu – 17 zł, ulg.11 zł

15 stycznia (czwartek) godz. 11.00 KALEKA Z IN-ISHMAAN Martin McDonagh, reż. Bartosz Za-czykiewicz, Mała Scena, cena biletu – 17 zł,ulg. 11 zł

16 stycznia (piątek) godz. 11.00 MATKA JOANNAOD ANIOŁÓW wg Jarosława Iwaszkiewicza,w reż. Marka Fiedora, Duża Scena, cena biletu– 18 zł, ulg. 12 zł

godz. 19.00 MATKA JOANNA OD ANIOŁÓW wgJarosława Iwaszkiewicza, w reż. Marka Fiedo-ra, Duża Scena, cena biletu – 18 zł, ulg. 12 zł

17 stycznia (sobota) godz. 19.00 MATKA JOAN-NA OD ANIOŁÓW wg Jarosława Iwaszkiewicza,w reż. Marka Fiedora, Duża Scena, cena biletu– 18 zł, ulg. 12 zł

18 stycznia (niedziela) godz.18.00 JESZCZE NIEJESTEM GOTOWA wg Agnieszki Osieckiej

w wykonaniu Grażyny Rogowskiej, Scena naParterze, cena biletu – 15 zł, ulg. 10zł

20 stycznia (wtorek) godz. 11.00 NIEPOPRAWNIJuliusza Słowackiego, reż. Bartosz Zaczykie-wicz, Mała Scena, cena biletu – 18 zł, ulg. 12 zł

21 stycznia (środa) godz. 18.00 NIEPOPRAWNIJuliusza Słowackiego, reż. Bartosz Zaczykie-wicz, Mała Scena, cena biletu – 18 zł ulg. 12 zł

22 stycznia (czwartek) godz. 11.00 NIEPOPRAW-NI Juliusza Słowackiego, reż. Bartosz Zaczykie-wicz, Mała Scena, cena biletu – 18 zł ulg. 12 zł

23 stycznia (piątek) godz.19.00 CZARUJĄCY KO-ROWÓD Wernera Schwaba, reż. Tomasz Hynek,Duża Scena, cena biletu – 18 zł, ulg. 12 zł

24 stycznia (sobota) godz.19.00 CZARUJĄCY KO-ROWÓD Wernera Schwaba, reż. Tomasz Hynek,Duża Scena, cena biletu – 18 zł, ulg. 12 zł

25 stycznia (niedziela) godz.18.00 MERYLIN MON-GOŁ Nikołaja Kolady, w reż. Krzysztofa Rekow-skiego, Scena na Parterze, cena biletu – 20 zł,ulg. 13 zł

28 stycznia (środa) godz.18.00 MERYLIN MON-GOŁ Nikołaja Kolady, w reż. Krzysztofa Rekow-skiego, Scena na Parterze, cena biletu – 20 zł,ulg. 13 zł

30 stycznia (piątek) godz.19.00 MERYLIN MON-GOŁ Nikołaja Kolady, w reż. Krzysztofa Rekow-skiego, Scena na Parterze, cena biletu – 20 zł,ulg. 13 zł

31 stycznia (sobota) godz. 19.00 NÓŻE W KU-RACH Davida Harrowera, w reż. Bogdana Toszy,Mała Scena, cena biletu premierowego – zł,PREMIERA.

Biuro Obsługi Widzów przyjmuje zamówienia nasprzedaż biletów indywidualnych i zbiorowychcodziennie od 8.00 do 18.00 (w poniedziałki do15.00), tel. 454 59 41, 453 90 82 w. 108.

Kasa biletowa czynna codziennie oprócz po-niedziałków od 10.00 do 14.00 i od 15.00 do roz-poczęcia przedstawienia, w soboty i niedziele go-dzinę przed spektaklem.

Teatr im. Jana Kochanowskiego 45–056 Opo-le, pl. Teatralny 12, tel. (+48 77) 453 90 82 do 85www.teatrkochanowskiego.art.pl; e-mail: [email protected]

Oprac. Przemysław Nerka

Spis treści

Wywiad z… ___________________3Z kalendarza rektorów ____________4Wieści z wydziałów ______________7Sprawy nauki _________________ 11W Oficynie Wydawniczej

w roku 2003 ukazały sięnastępujące pozycje zwarte ______ 13

W środowisku akademickim ________ 14Studia i studenci _______________ 15Wystawa ____________________ 19Rozważania __________________ 20Informator kulturalny ____________ 22

Documents

Mam świadomość, że wyróżnienia zobowiązują