Iniulat ni: Marife S. ConstantinoIniulat ni: Marife S. Constantino

• Alamat ng pagsilang ng kambal na sina Romulus at Remus, mga anak ng diyos na si Mars sa isang prinsesa.

Ang Simula ng Roma

• Ayon sa Romanong istoryador na si Livy, nagtatag sina Romulus at Remus ng syudad sa Bundok ng Palatine noong Abril 21, 753 B.C.E.

• Mayroon din namang arkeolohikal na ebidensya ng pagkakatatag ng isang pamayanan sa panahong nabanggit ni Livy, ang kasaysayan ng Roma bilang isang ganap na syudad ay nagsimula bandang 500 B.C.E nang magsama-sama ang mga pamayanan sa rehiyon.

• Mga sumunod na hari kay Romulus

1. Numa Pompilius

2. Tarquinius Priscus(616- 578 B.C.E)

3. Servius Tullius ( 578- 534 B.C.E)

Lipunang RomanoLipunang Romano

• Patrician- mamamayang mayayaman.

• Plebeian- karaniwang taong malaya

• Alipin- pinakamababang uri

Ang mga Etruscan Ang mga Etruscan

• Ang kanilang lupain ay tinatawag na Etruria.• Sila ay nagmula sa Silangang Mediterranean,

may posibilidad nap sa Asia Minor.• Dinala nila sa Roma ang kanilang sistemang

pulitikal.• Ang Senate ay binubuo lamang ng mga

Patricians at ito ang lupong tagapayo ng hari.• Sa Saligang-Batas ni Servius, nagsagaw siya ng

pagbabago sa hukbong Romano.

• Noong 534 B.C.E, si Servius ay pinaslang ng anak ni Tarquinius na umagaw sa kanyang trono. Ang anak ni Tarquinius ay binasagagang Tarquinius Superbus (“Tarquinius ang mapagmalaki”, naghari 534-510 B.C.E.) ay naging masamang hari.

• Tumagal ng apat na taon ang paghahari ni Superbus bago siya napabagsak ng mga mamamayan ng Roma na nagtatag ng isang Republika.

Ang Republikang RomanoAng Republikang Romano

• Upang hindi na maulit ang paghaharing katulad ng kay Superbus, nagpasya ang mga mamamayang Romano na hindi na ito muling magpapasailalim sa isang hari.

• Nagtatag sila ng isang republika na pinamumunuan ng dalawang konsul na maaari lamang manungkulan ng isang taon.

• Nanatili ang institusyon ng Senate subalit naging higit na makapangyarihan ito. Binubuo ito ng 300 patricians na hinirang ng mga konsul.

Pakikibaka ng mga Plebeians Pakikibaka ng mga Plebeians

• Sa kabila ng pagkakatatag ng Republika, hindi nadagdagan ang kapangyarihang pulitikal ng mga plebeian.

• Nagmakaawa ang mga plebeian at itinatag ang Assembly na kumakatawan sa mga kariniwang tao.

• Itinatag din ang institusyon ng tribune, ang mga opisyal na kumakatawan sa mga plebeian sa lahat ng usaping panlipunan.

• Noong 449 B.C.E, ang mga plebeian ay nagtagumpay sa kanilang kahilingan na isulat ang lahat ng batas ng Rome. Binuo ang isang kalipunan ng batas na naklala bilang Twelve Tables.

Ang Pagpapalawak ng RomaAng Pagpapalawak ng Roma

• Matapos ang pagkakatatag ng republika nanguna ang Roma sa pagbuo ng Latin League, isang alyansa laban sa iba pang tribu sa rehiyon.

• Napigilan ito dahil sinalakay at sinunog ang Roma ng mga Gaul, mg atribung mula sa Alemanya at Pransya.

• Ang huling balakid sa pagtatag ng Rome ng monopolyo ng kapangyarihan sa Italy ay ang mga kolonyang Greek sa Timog. Nabagagabag ang mga Greek kaya humingi sila ng tulong kay Pyrrhus mula sa hilagang Greece na kamag-anak ni Alexander the Great.

• Sa pagsapit ng 270 B.C.E., ang rome ay naging pangunahing lungsod ng Gitna at Timog Italy

Ang Mga Digmaang PunicAng Mga Digmaang Punic

• Sa pag-abante ng Roma patimog nakabangga nito ang Carthage. Ang Carthage ang pangunahing pwersa sa panganglakal sa Mediterranean.

• Tinawag na Punic war dahil ang salitang Latin para sa Carthaginian ay Punici at mula sa salitang Poeni, katawagan sa mg aPhoenicins na nagtatag sa Carthage.

Carthage

Ang Unang Digmaang Punic( 264-Ang Unang Digmaang Punic( 264-241 B.C.E)241 B.C.E)

• Naagaw ng Roma ang Sicily, Corsica at Sardinia.

• Corvus- ginamit ng mga Romano sa pakikidigma, “rotating bridge w/ a spike on the end”

• Matapos ang kanilang pagkatalo, naghanda ang mga taga-Carthage sa ilalim ng pamumuno ng heneral na si Hamilcar Barca sa mga susunod pang digmaan.

Ang Ikalawang Digmaang Ang Ikalawang Digmaang Punic(218- 202 B.C.E)Punic(218- 202 B.C.E)

• Matapos ang paghahandanagmartsa si Hannibal mula Espanya patungong Italya.

• Dinaanan nila ang lupain ng mga Gaul at tinawid nila ang mayelong bundok ng Alps.

• Sa tatlong pagkakataon, natalo nina Hannibal ang mga pwersang Romano na sumalubong sa kanila sa Trebbia, Ilog Trasimene at Cannae.

• Nagtangka ang mga taga-Carthage na magpadala ng karagdagang pwersa kay Hannibal sa ilalim ng kanyang kapatid na si Hasdrubal subalit sinalubong ang mga ito ng mga pwersang Romano sa Ilog Metaurus at sila ay naubos.

• Ang wakas ng mahabang digmaang ito ay ang dulot na taktikang batang heneral na Romano na si Scipio Africanus Major.

• Inubos ng mga pwersa ni Scipio ang mga pwersa ni Hannibal sa Zama.

• Lalong lumawak ang teritoryo ng Roma.

Ang Ikatlong Digmaang Punic(149-Ang Ikatlong Digmaang Punic(149-146 B.C.E)146 B.C.E)

• Nagsimula ng salakayin ng Carthage ang Numidia, isang kaalyado ng Rome.

• Bumagsak ang Carthage sa mga Romano

• Cato- dakilang statesman

Tagumpay sa SilanganTagumpay sa Silangan

• Sa pagsapit ng 100 B.C.E, lahat ng layunin sa baybayin ng Mediterranean Sea ay nakuha na ng Rome.

• Nasakop din ng Rome sa Macedonia.

• Mediterranean Sea( Mare Nostrum)

Mga Pagbabago dulot ng paglawak Mga Pagbabago dulot ng paglawak ng kapangyarihang Romanong kapangyarihang Romano

• Habang pumapasok sa Rome ang mga yamang napanalunan sa mga digmaan ay lumaki ang pagkakataon para yumaman.

• Subalit ang nakinabang sa mga pagkakataon na ito ay ang mayayaman.

LokasyonLokasyon ng Rome sa ng Rome sa MapaMapa

LokasyonLokasyon ng Rome sa ng Rome sa MapaMapa

HEOGRAPIYAHEOGRAPIYA

• ITALYA – tangway na nagmumula sa Timog Europa patungo sa Dagat Mediterranean.

• Italya – salitang Latin na “italus” – “bota”

• Maburol at bulubundukin

• Nasasakop ng Kabundukang Appenine ang tangaway ng Italya

• Mainam taniman ang kapatagan

ROMAROMA

• Sentro ng Sibilisasyon sa Italya

• Itinatag ang lungsod na ito sa pitong burol sa may ILOG TIBER.

• Ayon sa alamat, itinatag ito ni ROMULUS.

• ROMA – “ City on the Seven Hills”

Ang Sinaunang ItalyaAng Sinaunang Italya

MGA LATINOMGA LATINO

• Nanirahan sa Latium.

• Unang nanirahan sa Roma, sa gawing hilaga ng Ilog Tiber.

• Mga katutubo sa Roma

• Mga magsasaka at tagapag-alaga ng mga hayop.

Ang mga EtruscansAng mga Etruscans

• Nanirahan sa hilaga at kanluran• Mga barbarong mayayaman• May kapangyarihang pangmilitar• Lumawak ang kapangyarihan• Impluwensya ang Pamahalaang

Monarkiya• Naghari sa Roma sa loob ng 100 taon • Pinaniniwalaang nagbuhat sila sa Lydia

• Itinuring ng magkapatid na Tiberius at Gaius Gracchus bilang panganib sa katatagan ng Republic ang lumalaking agwat sa pagitan ng mayayaman at mahihirap.

• 133 BCE – nagpanukala si Tiberius ng batas sa pagsasaka kung saan ang mga lupang nakakamit sa pamamagitan ng digmaan ay ipamamahagi upang magkaroon ng mga bukirin ang mahihirap.

• Dahil dito, ipinapatay si Tiberius ng isang grupo ng mayayaman.

• 123 BCE – sinundan ni Gaius Gracchus ang hakbang na sinimulan ni Tiberius.

• Ipinapatay naman ang kanyang mga tagasunod kaya’t nagpatiwakal na lamang siya.

• 105 BCE – ang tunggalian ng Senate at

• mga klaban nito ay nauwi sa digmaang sibil.

• 82 BCE – bumalik ang kaayusan nang maging diktador si Sulla.

• Sulla – ginawa niyang 600 ang miyembro ng Senate at inalis niya ang karapatan ng Assembly na maghain ng panukalang batas nang walang pagsang-ayon ng Senate.

JULIUS CAESARJULIUS CAESAR

Gaius Julius CaesarGaius Julius Caesar

• Nagmula sa pamilyang patrician• Roman soldier and political leader• Namuno noong Oktubre 49 BC–Marso 15, 44

BC• First Triumvirate – isang unyon na

mangangasiwa ng pamahalaan• - binuo ni Julius Caesar, Pompey at Crassus

noong 60 BCE.• Naging gobernador ng Gaul• Napalawak ang mga hangganan ng Roma

• hanggang sa France at Belgium.• Naging tanyag dahil sa kanyang mga

tagumpay.• Pinabalik siya ng Senate na hindi kasama

ang hukbo ngunit sinalungat niya ito. Sa takot ng Senate sa kapangyarihan ni Caesar, tumakas sila sa Greece kasama si Pompey ngunit hinabol parin sila at pinatay.

• Ginawang diktador sa kanyang pagbabalik sa Roma.

• Binawasan niya ang kapangyarihan ng Senate ngunit ginawa namang 900 ang

• miyembro.• Binigyan niya ng Roman Citizenship ang mga

nakatira sa Italy.• Inayos ang pagbabayad ng buwis sa mga

lalawigan at pinagbuti ang pamamahala.• Pinasuweldo ng mataas ang mga sundalo• Inalis ang pagkakautang ng mga magsasaka• Marso 15, 44 BCE – sinaksak si Caesar habang

nasa Senate at namatay.• Marcus Brutus – matalik na kaibigan ni Caesar• - kasali sa sabwatang pagpatay ng Senate kay Julius Caesar.Tuluyan ng nagwakas ang

Republika ng Roma

• Cross the Rubicon River - “No Turning back”

First Triamvirate

Julius Caesar- Fame, popularity

-Gaul(France at Belgium) Marcus Licinius Crassus

- military - Rome at Kanluran Gaius Magnus Pompey (mangangalakal) - wealth -Asia(Silangan)

Sulla

Crassus

Pompey

Marcus Brutus

Second TriamvirateSecond Triamvirate• Octavian – apo sa pamangkin ni Julius

Caesar; namuno sa Roma at sa Kanluran

• Lepidus – isang pulitiko; namuno sa Asya

• Mark Anthony – isang heneral; namuno sa Egypt at Silangan

Octavian Vs. Mark Anthony

Labanan sa Actium, GreeceLabanan sa Actium, GreeceOctavian Binigyan ng Titulong “ Augustus”

“majesty”

Augustus Caesar

- Unang emperador ng Roma

- Tagapagmana ng isang malawak na imperyo

imperator

Princeps

“unang mamamayan”

Hangganan ng Roman EmpireHangganan ng Roman Empire

Rhine River at Danube River (Hilaga)

Euphrates River (Silangan)

Atlantic Ocean (Kanluran)

Sahara Desert (Timog)

Augustus CaesarAugustus Caesar

• Mahusay na pinuno (Consul, Senate, Tribune)

• Census

• Legion sa mga Hangganan

• Praetorian Guard – bodyguard ng emperador

• Pax Romana- (Roman Peace)

Ang mga Sumunod na emperador:Ang mga Sumunod na emperador:

1.Tiberius- sa pamumuno niya naipako si Kristo sa krus

2. Caligula – “Little Boots” - pinatay ang mga praetorian guard - ginawa niyang konsul ang kanyang kabayo3. Claudius – sa panahon niya naging lalawigan ng Roma ang England

4. Nero- masamang pinuno

- unang emperador na nagmalupit sa

mga Kristiyano

- mahilig sa pagpapasunog

5. Vespasian- nagpasimula sa

pagpapagawa ng Colosseum

Limang Mabuting HariLimang Mabuting Hari

1. Nerva- namuno sa loob ng 16 buwan - “Era of Good Feelings” - “ manananggol2. Trajan- natamon ng Rome ang pinkaamalawak

na hangganan ng Imperyo ng Roma3. Hadrian – nagpatayo ng “Hadrian Wall”4. Antoninus Pius- pinakamapaya sa lahat5. Marcus Aurelius- “Stoic Emperor” - isang iskolar, manunulat at pilosoper

Mga Nasakop ng Roman EmpireMga Nasakop ng Roman Empire• Italya• Carthage• Macedonia• Sicily• Corsica• Mesopotamia• Egypt• Sardinia• Gaul (France)• England• Espanya• Greece• Asia Minor

Mga Ambag ng RomaMga Ambag ng Roma

• Republic GovernmentRepublic Government• Roman LawRoman Law• Latin LanguageLatin Language• Roman Catholic ChurchRoman Catholic Church• City PlanningCity Planning• Romanesque Architectural StyleRomanesque Architectural Style• Roman EngineeringRoman Engineering

• AqueductsAqueducts• Sewage systemsSewage systems• DamsDams• CementCement• ArchArch