7/30/2019 MATRX FELSEFES

1/5

MATRX, SMULASYON VE SANAL GEREKLK

Duyu organlarmz sadece birer aracdr. Gz grmez, kulak

duymaz, burun koku almaz vs. bunlarn hepsi yapan beyindir. Peki bu

arac organlar olmazsa bizim iin gerek ne olur. Dokunamadmz

tadn almadmz veya hissetmediimiz bir ey bizim iin gerek

olabilir mi. rnein ryalar; insan uyurken birtakm eyler grr; peki

bunu gren gz mdr. Kii bunu gzyle grmedii iin inanmaz.Ryalar duyu organlarmzn arac organlar olduunun en byk

kantdr. Peki, duyu organlarmz devreden karp bilgisayar

programlaryla beyine sinyaller gnderirsek. Matrixin k noktas da

budur.

Neo byk bir yazlm firmasnda alan bilgisayarprogramcsdr. Yaad hayatn gerek olduundan da en ufak bir

kuskusu yoktur. Neo aslnda tamamyla yapay bir dnyada

yaamaktadr. Gerek bedeni ii zel bir svyla dolu bir kapsln

iindedir. Burada kendisine ne gsterilirse onu grmekte, ne

hissettirilirse onu yaamaktadr. Tpk bir rya gibi. Bedeniok farkl

bir ortamda ve zamanda olmasna ramen, kendisini ehir kalabal

iinde iine gidip gelen bir kimse olarak dnmektedir. Bu sanal

dnyay yaamak iin Neonun ve dier btn insanlarn beyni bir

bilgisayar yazlm olan Matrixe baldr.

Robotlarn elinden kurtulmu bir grup insan ve bu grubun lideri

Morpheus yaadklar dnyann gerek olmadnn farkndadr.

7/30/2019 MATRX FELSEFES

2/5

Morpheus Neoyu Matrixten kurtarr ve onu imdiye kadar grd,

duyduu, koklad, hissettii ve tadn ald eylerin gerek

olmadn bunlarn beyninin iinde kendisine gsterilen hayali

grntler olduunu aklar.

Morpheus ve adamlar Neoyu Matrixten kurtardktan sonra

kendi hazrladklar Matrix benzeri bir programla Neoyu eitmeye

balar. Neo bana balanan kablolarla Morpheus ve adamlarnn

gelitirdii programn iinde eitim almaya baslar. Olaylar geliir.

Filmden birka sahne:

--Neo: Gzlerim neden acyor?

--Morpheus: nk onlar ilk defa kullanyorsun.

--Cyper: Biliyor musun, bu biftein, var olmadn biliyorum. Bunu

azma koyduumda Matrixin beynime bunun sulu ve lezzetli

olduunu sylediini biliyorum.

--Morpheus: Gerek olduuna inandn bir rya grdn m neo? Ya

o ryadan uyanamazsan. Hayal dnyas ile gerek dnya arasndaki

fark nasl anlardn?

Matrixte de grld gibi yaadmz dnyay sadece onu

alglayp hissettiimiz iin gerek dememiz yanltr. nk

algladmz eyler sadece beynimizdeki bir enerjidir.

7/30/2019 MATRX FELSEFES

3/5

Bilgisayarlar tarafndan simale edilen ortamlara Sanal

Gereklik denir. ou sanal gereklik ortam bir bilgisayar ekran

yoluyla edinilen grsel tecrbelerden ibarettir. Bunun yannda baz

ortamlar duyma, hareket gibi baka duyulardan da

yararlanr.(Vikipedi)

Matrixte tasvir edilen dnyada sanal gereklii yaayan

insanlarn olduu birdnyadr. Kendi inan ve dnce sistemimizden

baktmz zaman ok sama gibi duruyor olsa da ortada bir gerek

var ki o da uan dnya zerinde bu yaamn binlerce bamls var.

Baudrillard, 1970lerin sonu 80lerin banda ortaya att simlasyon

kuram ilebugn iinde yaadmz ve gerek olarak varsaydmz

dnyann ileyiinin ne kadar da anlamdan yoksun ve yadrganasolduunu ortaya koymaya almt.

Dnre gre, sylem dzeninin her eye hakim olduu, iyi ya

da kt, doru yada yanl olann birbirinden farkszlat, korkun

bir hzla medyann gerekliin yerini ald, kimliklerin ieriinin

boald, muhalefetin hogr ve uzlama ad altnda ntrletii,kartlklarn ve eletirelliin ortadan kalkt bu nedenle politika

yapmann imkanszl, ticari mallardan te, duygularn, acnn,

fkenin, sevincin ve hatta lmn seyirlik bir grnt, tketilesi bir

imaj haline geldii bylesi bir dnyada gereklik veya anlama dair

herhangi bir eyden sz etmek mmkn deildi. Televizyondan akan

grntler o kadarcezbedici, arzulanan hemen her eyin tketilebilir

7/30/2019 MATRX FELSEFES

4/5

olmas o kadar tatmin ediciydi ki, birdaha gereklie dnmeyi kimse

istemeyecekti. Baudrillard eserinde, gerekliini yitirmi, l

izlenimi uyandran bir dnyann artk lleen kentlerinde

yaadmz vurguluyordu .

Hatrlanaca gibi Morpheus da Neoyu Gerekliin lne ho

geldin diye karlamt. Ar rasyonel ve insanlarn amaszlat

herkesin ayn olduu muhalefetin veeletirinin olmad bir dzende

dnp duran kitlelerin sistemin devamna salamaktan baka ie

yaramayan duygularn ve manevi eylerin yok olduu bir hayatn

yaanmas Matrix filminde, insanlarn, sistemin devamn salayan

sistemin enerji kayna olarak birer pil olarak gsterilmiti. uan ki

yaadmz dnyay makinelerin yava yava ele geirdiini

gryoruz, makinelerin bir anlna devreden kmasyla ne

yapacamz aryor, artkdzenin enerji kaynaklarndan baka bir

ey olmayan insanlarn nasl da amaszlklar vehilikleriyle ba baa

kaldnn gryoruz.

Dnya yukarda da bahsettiim gibi gerekliinden karak

yava yava makinelerin ve enerjilerin eline gemektedir ve bizim

alglarmz deitirilerek sanal gerekliklerle bunun farkna

varmamamz salanmaktadr. Modern teknoloji, bugn birok insana

yapay sinyallerin oluturduu hisleri gerekmi gibi

yaatabilmektedir.

Sonu olarak iin z gerein sorgulanmasdr. Hayatlarmzda

gerek olarakhissettiimiz eyler bizim iin gerek olan eyler deil

7/30/2019 MATRX FELSEFES

5/5

bizim gerek sanmamz istenildiieylerdir. Bu sayede aslnda gerek

olan eylerin bizim farkna varmamamz salanmaktadr.

Bu sistemin devamll iin gereklidir. Jean Baudrillard,beklenen devrimin aslnda sessiz sedasz bir ekilde gerekletiini,

bir zamanlar zgrlk ve eitlik adna talep edilen ne varsa bugn

sistem tarafndan fazlasylakarlandn ifade etmiti. Gerekten de

tm bunlar sahip olunan zgrlkler artk sadece seyirlik birer

grnt, tketilen birer markadan ibarettir.

Aslnda yaayanlariin en geerli sz Cehalet mutluluktur