MbetjetWorkshop

Çfarë kuptojmë me MBETJE• Thjesht diçka që na ka mbetur pas përdorimit• Një material apo substancë që nuk na shërben më ose që ka mbetur nga një

proces përpunimi apo veprimtari tjetër• Mbetjet janë “produkt” i veprimtarisë konsumatore..\Video\TerraCycle

- What is Garbage_.flv

Përdorimi i fjalës• Termi MBETJE është i përshtatur plotësisht nga ana teknike dhe është

pjesë e të gjithë dokumentacionit zyrtar, teknik dhe profesional.• por përdoren dhe

– Plehra (zhargon që nuk ka kuptim të saktë)– “Me tret” (shargon më interesant, por I përdorur jo në konceptin modern të

tretjes apo shëndërrimit në një formë tjetër)– Mbeturinë (përdorur deri vonë bashkë me “mbetje”, për të nënkuptuar diçka

që ka mbetur dhe që nuk mund të përdoret në asnjë mënyrë pa asnjë përfitim)

Problemi me mbetjet• Plotësisht problem i lidhur me veprimtarinë e njeriut, natyra nuk e

njeh mbetjen (pse nuk ka mbetje në natyrë?)• Problemi ka disa dimensione

– Shterrim burimesh (burimet natyrore janë të fundme dhe nëse përdoren në “një drejtim” gjenerohen me vështirësi ose shterrojnë)

– Shëndetësor (mbetjet e patrajtuara, sidomos ato të rrezikshme shkarkojnë ndotës me rrezikshmëri të lartë shëndetësore)

– Ndotës mjedisor (mbetjet në natyrë dëmtojnë rëndë ekosistemin, florën dhe faunën, degraduar tokën, eutrofizuar burimet ujore,

– Estetik (mbetjet nuk janë kurrë të bukura për t’u hasur as për të dekoruar mjedise)

• Reduktim• Riperdorim • Riciklim• Kompostim• Landfill (Vendgroposje

e kontrolluar)

• Furra termike (Inceneratore)

• Piroliza

SI MUND TE TRAJTOHEN MBETJET?

Parandalimi

Riperdorimi

Riciklimi

Rikuperimi

Asgjesimi

Kompostimi

Landfill

• Incinerator • Pirolize

REDUKTIM1. Blejrjen në mënyrë të ndërgjegjëshme për mjedisin (kursimi i paketimeve);2. Prodhimin e vet produkte ( p.sh. kos);3. Zgjedhjen e paketimit të ricikluar;4. Kursimin e energjisë, ujit, kimikatet;5. Mos flakjen e artikujve;6. Zgjedhjen e produkteve me paketim minimal;7. Reduktimin e qeseve plastike për të hedhur tutje, duke e

zevendesuar me çantë pazari shumë përdorimshe në supermarket;

8. Ripërdorimi i poçeve të kosit për të rritur lulet;

Riciklimi• Riciklimi eshte proçesi i riperpunimit te mbetjeve. Kohet e fundit ky

proces ka nje zhvillim te gjere ne shume fusha industriale: te hekurit, drurit, plastikes, te qelqit (per te permendur ketu me te rendesishmet).

• Per te bere sa me te thjeshte kete proces dhe riperfitimin e materialeve te riciklueshme eshte vene ne funksion grumbullimi i diferencuar i mbeturinave ne kontenitoret perkates: leter, qelq, plastike apo mbetjet e njoma (qe jane mbetjet ushqimore).

Recycling vs. Upcycling

Upcycling eshte procesi i konvertimit te mbetjeve apo

produkteve te panevojshme ne materiale apo produkte te te

njejtes cilesi ose te nje cilesie me te mire dhe me te vlefshem.

UPCYCLING

• Upcycling eshte nje nisme kreative dhe mjedisore. Nuk duhet ngateruar me recycling. Nuk ka te beje me prishjen e materialit ose perpunimin e tij ‘downcycle’ per te krijuar produkte te tjera, por i transformon produktet ekzistente per nje qellim te ri,duke i rritur dhe vleren. Per upcycling nuk ka nevoj per fabrika, thjesht per pak imagjinate. ..\Video\TerraCycle - What is TerraCycle_.flv

Pune grupi

• Percaktoni se cfare mbetjesh gjeneroni ju ne shtepine tuaj?

• Sa kosha mendoni ju se duhen per ti grupuar ato sipas perberjes?

FALEMINDERIT