38
1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG ............................................................................ 1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng............................................................................ 1 1.1 Phạm vi điều chỉnh .......................................................................................................... 1 1.2 Đối tượng áp dụng ........................................................................................................... 1 1.3 Mục đích thực hành chăn nuôi tốt (GAHP) ...................................................................... 1 2. Giải thích từ ngữ ................................................................................................................... 1 2.1 Thực hành chăn nuôi tốt (GAHP) .................................................................................... 1 2.2 An toàn sinh học trong chăn nuôi ..................................................................................... 1 2.3 Chất thải trong chăn nuôi................................................................................................. 2 CHƯƠNG II: NỘI DUNG THỰC HÀNH CHĂN NUÔI TỐT............................................... 2 1. Địa điểm................................................................................................................................. 2 1.1 Lựa chọn địa điểm ........................................................................................................... 2 1.2 Bố trí mặt bằng (khu hành chính, khu vực kho, khu chăn nuôi...) ..................................... 2 1.3 Bố trí khu chăn nuôi (khu nuôi, khu tân đáo, khu cách ly, khu xử lý chất thải, ...) ............ 2 1.4 Chuồng nuôi .................................................................................................................... 3 1.4.1 Thiết kế chuồng trại ................................................................................................ 3 1.4.2 Thiết bị chăn nuôi ................................................................................................... 3 1.4.3 Vệ sinh chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi ............................................................... 4 1.5 Nhà xưởng, văn phòng, công trình ph............................................................................ 6 1.5.1 Kho chứa thức ăn.................................................................................................... 6 1.5.2 Kho chứa thuốc thú y, thuốc sát trùng ..................................................................... 6 1.5.3 Kho chứa các vật dụng khác, xưởng cơ khí ............................................................. 7 2. Quản lý giống ........................................................................................................................ 7 2.1 Nguồn gốc con giống....................................................................................................... 7 2.2 Chất lượng con gi ống ...................................................................................................... 7 2.3 Quản lý con gi ống ........................................................................................................... 7 2.3.1 Quản lý lợn đực giống ............................................................................................ 7 2.3.2 Quản lý lợn nái sinh sản và lợn con ........................................................................ 8 3. Quản lý thức ăn, nước uống.................................................................................................. 3 3.1 Thức ăn ........................................................................................................................... 3 3.1.1 Nguyên liệu............................................................................................................. 3 3.1.2 Thức ăn tự trộn ....................................................................................................... 9 3.1.3 Thức ăn hỗn hợp ..................................................................................................... 9 3.1.4 Kỹ thuật cho ăn..................................................................................................... 10 3.1.5 Thức ăn có trộn thuốc ........................................................................................... 10 3.2 Quản lý nguồn nước ...................................................................................................... 10 3.2.1 Nước uống ............................................................................................................ 10 3.2.2 Nước vệ sinh ......................................................................................................... 10 3.2.3 Nước pha thuốc .................................................................................................... 10 4. Quản lý đàn ......................................................................................................................... 11 4.1 Nhập l ợn ....................................................................................................................... 11

MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

1

MỤC LỤC

CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG............................................................................1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng............................................................................1 1.1 Phạm vi điều chỉnh ..........................................................................................................1 1.2 Đối tượng áp dụng ...........................................................................................................1 1.3 Mục đích thực hành chăn nuôi tốt (GAHP) ......................................................................1 2. Giải thích từ ngữ ...................................................................................................................1 2.1 Thực hành chăn nuôi tốt (GAHP) ....................................................................................1 2.2 An toàn sinh học trong chăn nuôi.....................................................................................1 2.3 Chất thải trong chăn nuôi.................................................................................................2

CHƯƠNG II: NỘI DUNG THỰC HÀNH CHĂN NUÔI TỐT...............................................2 1. Địa điểm.................................................................................................................................2 1.1 Lựa chọn địa điểm ...........................................................................................................2 1.2 Bố trí mặt bằng (khu hành chính, khu vực kho, khu chăn nuôi...).....................................2 1.3 Bố trí khu chăn nuôi (khu nuôi, khu tân đáo, khu cách ly, khu xử lý chất thải, ...) ............2 1.4 Chuồng nuôi....................................................................................................................3 1.4.1 Thiết kế chuồng trại ................................................................................................3 1.4.2 Thiết bị chăn nuôi ...................................................................................................3 1.4.3 Vệ sinh chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi...............................................................4 1.5 Nhà xưởng, văn phòng, công trình phụ ............................................................................6 1.5.1 Kho chứa thức ăn....................................................................................................6 1.5.2 Kho chứa thuốc thú y, thuốc sát trùng.....................................................................6 1.5.3 Kho chứa các vật dụng khác, xưởng cơ khí .............................................................7 2. Quản lý giống ........................................................................................................................7 2.1 Nguồn gốc con giống.......................................................................................................7 2.2 Chất lượng con giống ......................................................................................................7 2.3 Quản lý con giống ...........................................................................................................7 2.3.1 Quản lý lợn đực giống ............................................................................................7 2.3.2 Quản lý lợn nái sinh sản và lợn con ........................................................................8 3. Quản lý thức ăn, nước uống..................................................................................................3 3.1 Thức ăn ...........................................................................................................................3 3.1.1 Nguyên liệu.............................................................................................................3 3.1.2 Thức ăn tự trộn .......................................................................................................9 3.1.3 Thức ăn hỗn hợp.....................................................................................................9 3.1.4 Kỹ thuật cho ăn.....................................................................................................10 3.1.5 Thức ăn có trộn thuốc ...........................................................................................10 3.2 Quản lý nguồn nước ......................................................................................................10 3.2.1 Nước uống ............................................................................................................10 3.2.2 Nước vệ sinh .........................................................................................................10 3.2.3 Nước pha thuốc ....................................................................................................10 4. Quản lý đàn .........................................................................................................................11 4.1 Nhập lợn .......................................................................................................................11

Page 2: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

2

4.2 Xuất bán lợn..................................................................................................................11 4.3 Chu chuyển đàn.............................................................................................................12 4.4 Vận chuyển lợn .............................................................................................................12 5. Quản lý dịch bệnh ...............................................................................................................12 5.1 Giám sát dịch bệnh ........................................................................................................12 5.2 Bảo quản và sử dụng thuốc thú y ...................................................................................12 5.3 Quy trình phòng và trị bệnh ...........................................................................................13 5.3.1 Quy trình phòng bệnh ...........................................................................................13 5.3.2 Quy trình trị bệnh .................................................................................................13 5.3.3 Liều lượng và thời gian ngưng thuốc.....................................................................13 6. Quản lý chất thải .................................................................................................................13 6.1 Chất thải rắn ..................................................................................................................13 6.2 Chất thải lỏng ................................................................................................................14 6.3 Xử lý động vật chết .......................................................................................................14 6.4 Kiểm soát ô nhiễm môi trường ......................................................................................14 7. Kiểm soát công trùng và động vật hoang dã khác .............................................................14 7.1 Kiểm soát găm nhấm .....................................................................................................15 7.2 Kiểm soát chim hoang dã ..............................................................................................15 7.3 Kiểm soát ruồi nhặng.....................................................................................................15 8. Quản lý nhân sự ..................................................................................................................16 8.1 An toàn lao động ...........................................................................................................16 8.2 Điều kiện làm việc.........................................................................................................16 8.3 Phúc lợi .........................................................................................................................16 8.4 Đào tạo, huấn luyện.......................................................................................................16 8.4.1 Huấn luyện vệ sinh................................................................................................16 8.4.2 Huấn luyện kỹ thuật ..............................................................................................17 8.4.3 Huấn luyện đặc biệt ..............................................................................................17 8.5 Nội quy .........................................................................................................................17 8.5.1 Đối với nhân viên của trại.....................................................................................17 8.5.2 Đối với khách tham quan ......................................................................................18 9. Ghi chép lưu trữ hồ sơ, truy nguyên nguồn gốc và thu hồi sản phẩm ..............................19 9.1 Hệ thống sổ sách và ghi chép.........................................................................................19 9.2 Lưu trữ, báo cáo ............................................................................................................19 10. Kiểm tra nội bộ..................................................................................................................20 11. Khiếu nại và giải quyết khiếu nại .....................................................................................20 12. Các phụ lục ........................................................................................................................21

Page 3: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

1

CHƯƠNG I. NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG

1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng 1.1 Phạm vi điều chỉnh Thực hành sản xuất chăn nuôi tốt (GAHP; Good Animal Husbandry Practices) đối với chăn nuôi lợn là các quy định và quy trình nhằm ngăn ngừa và hạn chế các rủi ro từ các mối nguy cơ ô nhiễm ảnh hưởng đến sự an toàn, chất lượng sản phẩm thịt lợn, môi trường, sức khỏe, an toàn lao động và phúc lợi xã hội cho người lao động.

Quy định áp dụng cho tất cả các trang trại chăn nuôi lợn thịt thương phẩm tự túc hay không tự túc sản xuất giống mang tính hàng hóa trên phạm vi cả nước, không bắt buộc áp dụng đối với các trại giữ giống gốc. Chăn nuôi gia đình, mang tính chất tận dụng, quy mô quá nhỏ chỉ khuyến khích áp dụng quy định này.

1.2 Đối tương áp dụng GAHP này áp dụng đối với các tổ chức và cá nhân trong nước và ngoài nước tham gia sản xuất, kinh doanh trong lĩnh vực chăn nuôi lợn thịt trên lãnh thổ Việt nam. Là cơ sở để hướng dẫn việc thực hành sản xuất chăn nuôi lợn tốt trong điều kiện Việt nam.

Quy trình này áp dụng cho tất cả các cơ sở chăn nuôi lợn thịt, ở mọi quy mô lớn (trên 2000 lợn thịt), quy mô vừa (từ 200-2000 lợn thịt) và quy mô bé (nhỏ hơn 200 lợn thịt).

1.3 Mục đích thực hành chăn nuôi tốt (GAHP) Hướng dẫn người chăn nuôi lợn hướng tới sản xuất sản phẩm an toàn, nhà quản lý

nhà nước có cơ sở pháp lý để thanh kiểm tra. Đảm bảo sản xuất lợn thịt xuất chuồng đạt tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm:

chất lượng thịt cao, không chứa tồn dư các hóa dược (kháng sinh, hóc môn, thuốc sát trùng…), không bị nhiễm các mầm bệnh nguy hiểm (Salmonella, E.coli…).

Tăng cường trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân trong sản xuất và quản lý an toàn thực phẩm.

Tạo điều kiện để các trang trại chăn nuôi lợn thực hiện sản xuất và được chứng nhận GAHP.

Đảm bảo tính minh bạch, truy nguyên được nguồn gốc sản phẩm. Nâng cao chất lượng và hiệu quả cho chăn nuôi lợn ở Việt nam.

2. Giải thích từ ngữ 2.1 Thực hành chăn nuôi tốt (GAHP) GAHP là viết tắt của cụm từ tiếng Anh: ‘Good Animal Husbandry Practice’ có nghĩa là thực hành sản xuất chăn nuôi tốt. GAHP bao gồm các thủ tục và quy trình được áp dụng trong chăn nuôi nhằm đảm bảo con vật được nuôi dưỡng để đạt được các yêu cầu đặt ra về chất lượng và an toàn đối với sản phẩm chăn nuôi. Quy trình mô tả các phương pháp, trang thiết bị, dụng cụ và các biện pháp kiểm soát đối với động vật nuôi. GAHP là một chương trình tiên quyết đối với kế hoạch sản xuất thực phẩm an toàn, chất lượng cao.

2.2 An toàn sinh học trong chăn nuôi

Page 4: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

2

An toàn sinh học là các chính sách và biện pháp xử lý được thực hiện để bảo vệ vật nuôi khỏi các mối nguy sinh học. An toàn sinh học là các biện pháp nhằm làm giảm nguy cơ phát tán bệnh từ nơi này đến nơi khác, từ trại này sang trại khác. Các biện pháp an toàn sinh học giúp giữ cho đàn gia súc an toàn khỏi bệnh tật lây nhiễm từ môi trường và các động vật khác như cách ly gia súc mới nhập, vệ sinh sát trùng, hàng rào cách ly và khoảng cách giữa các trại, sát trùng giày dép, dụng cụ, xe cộ trước khi vào trại, kiểm soát côn trùng…

2.3 Chất thải trong chăn nuôi Chất thải trong chăn nuôi bao gồm chất thải rắn và chất thải lỏng. Chất thải rắn bao gồm phân, chất độn chuồng, chất thải sinh học: gia súc chết, nhau thai, chất nhầy… Chất thải lỏng là nước rữa chuồng, vệ sinh chuồng trại, dụng cụ…

CHƯƠNG II. NỘI DUNG THỰC HÀNH CHĂN NUÔI TỐT

1. Địa điểm 1.1 Lựa chọn địa điểm. Vị trí xây dựng trại phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất ở địa phương. Khoảng

cách từ trại chăn nuôi đến khu dân cư, các công trình xây dựng, nguồn nước, trại chăn nuôi khác theo quy định của Nhà nước đã được ban hành.

1.2 Bố trí mặt bằng (khu hành chính, khu vực kho, khu chăn nuôi...)

Sơ đồ của trại về vị trí các công trình xây dựng, các dãy chuồng nuôi và bản nội quy của trại phải được đặt tại vị trí thuận lợi cho sự quan sát của khách tham quan, nhân viên.

Trang trại chăn nuôi được thiết kế bao gồm 2 khu vực khác nhau: khu chăn nuôi và khu làm việc hành chính. Hai khu vực này cần có hàng rào hoặc tường xây ngăn cách. Giữa các khu chăn nuôi nên có hàng rào ngăn cách để hạn chế đi lại.

Nhà tắm, thay quần áo của công nhân bố trí về phía cổng chính của khu chăn nuôi.

1.3 Bố trí khu chăn nuôi (khu nuôi, khu tân đáo, khu cách ly vật nuôi ốm, xử lý chất thải...) Trong khu chăn nuôi ưu tiên khu chuồng nuôi lợn đực giống và nái nuôi con bố trí ở

đầu hướng gió. Chuồng lợn cách ly, khu xử lý lợn ốm, chết, nhà chế biến hay chứa phân, bể chứa nước thải phải đặt ở cuối hướng gió.

Ở các cổng ra vào của các khu chuồng trại đều có bố trí hố khử trùng, ở đầu mỗi dãy chuồng cũng bố trí hố khử trùng. Người và xe cộ vận chuyển trước khi vào trại đều phải đi qua các hố này.

Khu vực xuất bán lợn nên được thiết kế nằm ở khu vực vành đai của trại và có lối đi riêng để xe chuyên chở lợn không cần phải vào trại.

Đường vận chuyển thức ăn trong trại không trùng với đường vận chuyển phân và ở đầu hướng gió. Trong khi đó, đường vận chuyển phân hay xuất lợn bán cần được thiết kế ở cuối hướng gió.

Trong trại lợn cần trồng cây xanh và tạo các thảm cỏ để tăng cường khả năng chống nóng, góp phần cải thiện tiểu khí hậu chuồng nuôi.

Page 5: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

3

Khu nuôi cách ly lợn ốm, khu nuôi tân đáo phải bố trí cách biệt và có hàng rào ngăn cách với khu chăn nuôi.

Bể chứa nước phân phải đặt ở khu xử lý chất thải, phía ngoài hàng rào của khu chăn nuôi.

1.4 Chuồng nuôi 1.4.1 Thiết kế chuồng trại Hướng chuồng: Tốt nhất là hướng Đông-Tây hoặc Đông bắc-Tây nam. Nếu là chuồng

kín thì hướng chuồng không nhất thiết phải là 2 hướng trên. Ngoài ra, tùy thuộc vào kích thích các chiều của lô đất mà bố trí hướng chuồng cho phù hợp.

Kiểu chuồng, có thể chọn 2 kiểu chuồng: chuồng hở, thông thoáng tự nhiên; chuồng kín có thể điều tiết được nhiệt độ, ẩm độ.

Nền chuồng: Không trơn láng, độ dốc đảm bảo dễ thoát nước. Mái chuồng có 2 dạng là 1 mái hoặc 2 mái; vật liệu làm mái có thể bằng ngói, tole,

fibro-cement, lá, nhưng tốt nhất là loại tấm lợp 3 lớp. Vách chuồng: làm bằng song sắt hay inox hoặc xây gạch, bê tông. Khoảng cách giữa các dãy chuồng trong khu chăn nuôi tối thiểu 10 m tính từ mép mái

chuồng; khoảng cách giữa khu chuồng này với khu chuồng kia tối thiểu 30 m. Mật độ chăn nuôi: tuân thủ theo các quy định kỹ thuật, đảm bảo đủ diện tích máng ăn,

máng uống cho lợn. Thiết kế chuồng trại cho các đối tượng lợn khác nhau tuân thủ quy định hiện hành của

Nhà nước.

1.4.2 Thiết bị chăn nuôi Nhóm thiết bị, dụng cụ chứa thức ăn, nước uống: Máng chứa thức ăn, nước uống phải được làm bằng xi măng; nhựa trơ, không độc;

kim loại hay hợp kim ít bị ăn mòn, không chứa chì, arsen. Khay, silo chứa thức ăn được làm bằng nhựa trơ, không có độc tính; kim loại hay hợp

kim ít bị ăn mòn, không chứa chì, arsen. Núm uống phải được làm bằng kim loại hay hợp kim ít bị ăn mòn và không chứa chì,

arsen. Thực hiện tốt việc tiêu độc, khử trùng các dụng cụ chăn nuôi.

Nhóm thiết bị, dụng cụ vệ sinh chuồng trại, thu gom và chứa chất thải Dụng cụ hốt phân phải được làm bằng kim loại hay hợp kim hoặc bằng nhựa. Thùng chứa phân phải được làm bằng nhựa, kim loại hay hợp kim, phải có nắp đậy và

không bị rò rỉ. Cất giữ đúng nơi quy định, thực hiện tốt việc tiêu độc khử trùng.

Nhóm bảo hộ lao động Trang bị bảo hộ lao động riêng biệt cho công nhân trại và khách tham quan. Ủng phải được làm bằng cao su hay nylong dày. Khẩu trang, găng tay, mũ phải được làm bằng vật liệu chuyên dùng, đảm bảo không

lây truyền mầm bệnh. Áo, quần bảo hộ phải được làm vải hay vật liệu chuyên dụng, tốt nhất là áo liền quần.

Page 6: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

4

Tiêu độc khử trùng và cất giữ đúng nơi quy định.

Thiết bị khác Đèn chiếu sáng hay sưởi ấm phải có mũ chụp. Quạt làm thông thoáng được đặt ở vị trí hướng gió thổi từ nơi sạch đến nơi bẩn. Sàn lót nền cho lợn nái nuôi con, lợn nái mang thai được làm bằng nhựa hay xi măng

chắc chắn, bề mặt không quá trơn láng cũng như không gồ gề. Chất độn chuồng (nếu có) không chứa côn trùng gây hại, không chứa nấm mốc,

không có các tác nhân vật lý (mảnh kim loại, mảnh thủy tinh...) và hóa học (các hóa chất độc hại).

Tiêu độc, khử trùng định kỳ theo quy định.

1.4.3 Vệ sinh chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi Thực hiện vệ sinh, sát trùng tốt giúp hạn chế bệnh tật và giảm việc sử dụng kháng

sinh. Vệ sinh sạch sẽ các dịch chiết của lợn là phương cách phòng trừ bệnh tật hiệu quả.

Kiểm soát các tác nhân làm tăng độ ẩm không khí chuồng nuôi: hệ thống thoát nước kém, chuồng trại bị dột nước mưa, mật độ nuôi quá cao, hệ thống thông gió kém nhằm hạn chế các vi sinh vật có hại tồn tại và phát triển.

Thường xuyên kiểm tra hệ thống cống nước, hầm chứa phân và hệ thống cung cấp nước uống. Sửa chữa kịp thời các hỏng hóc, thường xuyên xử lý phân (làm trống hầm chứa).

Tùy thuộc vào hệ thống chăn nuôi hiện có của trại mà thiết kế một hệ thống vệ sinh sát trùng thích hợp nhằm làm giảm thiểu tối đa sự lây lan của mầm bệnh.

Các vấn đề thường xuyên được quan tâm trong chương trình vệ sinh sát trùng chuồng trại bao gồm: - Quét rác, dọn phân - Làm vệ sinh hệ thống thông gió, quạt máy - Sử dụng vôi sát trùng chuồng trại - Kiểm soát mật độ chuồng nuôi trong hệ thống chăn nuôi liên tục. Tích cực vệ

sinh, sát trùng chuồng lợn khi trống chuồng. - Vệ sinh bằng vòi áp suất kết hợp với trống chuồng.

Nếu trại sử dụng chất độn chuồng, khi vệ sinh, tất cả chất độn chuồng phải được dọn thường xuyên khi thấy chất độn chuồng bẩn hoặc ít nhất là sau mỗi đợt nuôi và chuồng trại phải được vệ sinh sạch sẽ.

Vệ sinh sát trùng bên ngoài khu chuồng trại Cổng ra vào của trang trại phải có hố chứa thuốc sát trùng dài ít nhất bằng chu vi

bánh xe tải cỡ lớn nhất. Thường xuyên thay thuốc sát trùng ít nhất ngày một lần. Tất cả các loại xe khi vào cổng đều phải phun thuốc sát trùng. Cần bố trí hệ thống

phun thuốc sát trùng từ dưới gầm xe, hai bên thành xe và trên trần xe. Định kỳ phun thuốc sát trùng xung quanh các dãy chuồng và khu chăn nuôi, ít nhất 2

tuần một lần.

Page 7: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

5

Tăng cường diệt muỗi, ruồi như phát quang bụi rậm; không để nước đọng lâu ngày trong khu vực trại; định kỳ vệ sinh hệ thống cống rãnh 1 tháng/lần bằng thuốc sát trùng.

Tuyệt đối không mang thịt lợn hoặc các món ăn chế biến từ thịt lợn vào trang trại. Có khu thay đồ, tắm rửa sát trùng riêng biệt cho khách tham quan và công nhân. Cần

rửa tay thật kỹ bằng nước, xà phòng và thuốc sát trùng. Hệ thống thoát nước của khu này không được nhập chung với hệ thống thoát chất thải của khu chăn nuôi.

Vệ sinh sát trùng bên trong chuồng trại Ở đầu mỗi dãy chuồng phải có hố sát trùng, thay nước sát trùng mỗi ngày vào mỗi

buổi sáng trước khi thực hiện các công việc khác. Sát trùng chuồng trại và dụng cụ vào các thời điểm: trước khi nuôi 5 ngày; sau mỗi

đợt nuôi; khi chuyển đàn…. Phun thuốc sát trùng ở các lối đi và khu vực xung quanh chuồng 1 lần/tuần (nếu

không có dịch bệnh) và mỗi ngày (nếu có dịch bệnh). Phun thuốc sát trùng trên lợn 1 tuần/lần bằng các dung dịch thuốc sát trùng thích hợp

(có thể phun trực tiếp lên gia súc). Thu gom chất thải rắn hàng ngày vào hệ thống chứa, có nắp hay mái che bảo đảm

không rò rỉ, không tồn trữ chất thải trên 24 giờ mà không có biện pháp xử lý.

Quy trình sát trùng Làm sạch chất bẩn: Tất cả các chất bẩn, phân, máng ăn, máng uống cần được làm

sạch. Tẩy rửa: Tường, trần cần được làm sạch bụi, chất bẩn và sau đó được lau sạch xà

phòng. Ngâm: những dụng cụ, vật liệu làm chuồng nặng thì nên ngâm chìm trong nước sát

trùng trong thời gian 24 giờ sẽ tiết kiệm được công rửa và hóa chất. Làm sạch bằng áp suất: sử dụng nước nóng hay hơi nước với áp suất tối thiểu 1000

psi (6900 kPa). Sát trùng: mái, tường, nền sát trùng bằng cách phun sương. Chất sát trùng là các chất

diệt được tất cả các tác nhân gây bệnh, bao gồm vi trùng, virut và nấm. Sát trùng không khí bằng cách phun sương dung dịch sát trùng thường cũng được sử

dụng để kiểm soát bệnh tật trong trang trại.

Vệ sinh sát trùng các dụng cụ chăn nuôi Giày ống là 1 trong những nhân tố làm lây lan bệnh; chú ý không bao giờ mang giày

của trại ra ngoài. Tất cả các trang thiết bị dùng để sửa chữa, thay thế trong trại phải là thiết bị mới,

không tiếp xúc với lợn khác trước đó, không được sử dụng thiết bị mượn từ trại/dãy chuồng khác.

Hạn chế di chuyển đến mức tối đa có thể trang thiết bị phục vụ chăn nuôi trong trại, nếu bắt buôc phải di chuyển thì phải làm vệ sinh và sát trùng trước khi di chuyển.

Chú ý vệ sinh và sát trùng sạch sẽ các trang thiết bị thường được các nhà tư vấn chăn nuôi, bác sỹ thú y mang từ trại này sang trại khác (máy đo độ dày mỡ lưng, thiết bị siêu âm chuẩn đoán thai ở lợn, thước đo lợn hay dụng cụ đo nhiệt độ…).

Page 8: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

6

Sát trùng nơi chứa chất thải và tiêu diệt giòi bằng dung dịch bằng dung dịch có tính sát trùng mạnh, rắc vôi bột khi khu chứa có dấu hiệu có giòi, nhiều ruồi…

Làm vệ sinh các silo, thùng chứa thức ăn, máng ăn định kỳ 2 tuần /lần để tránh thức ăn thừa, nấm mốc.

Sử dụng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo để phối giống gia súc, hạn chế tối đa việc phối giống bằng nhảy trực tiếp để hạn chế lây nhiễm bệnh tật.

Vệ sinh sát trùng xe cộ vận chuyển lợn Xe cộ vận chuyển của khu chuồng nào chỉ nên giành riêng cho khu đó. Trong trường

hợp phải dùng chung thì phải phun thuốc sát trùng kỹ lưỡng trước và sau khi sử dụng. Trước khi vận chuyển lợn đến khu chuồng mới cần phải vê sinh sát trùng cẩn thận

phương tiên vận chuyển, sau khi giao lợn xong phải vệ sinh sát trùng ngay trước khi trả về vị trí cũ.

Tốt nhất là có xe vận chuyển chuyên dụng để vận chuyển lợn, thức ăn, dụng cụ đến các khu và phải vệ sinh sát trùng cẩn thận trước và sau khi vận chuyển.

Không nên vận chuyển lợn, thức ăn hay vật dụng khác cùng chung một xe. Vệ sinh sạch sẽ xe, sát trùng sau mỗi lần vận chuyển lợn.

1.5 Nhà xưởng, văn phòng, công trình phụ Bao gồm kho chứa thức ăn, kho chứa thuốc thú y, thuốc sát trùng, kho chứa các dụng cụ chăn nuôi, xưởng cơ khí sửa chữa, nhà làm việc và nhà ở cho cán bộ nhân viên (nếu có). Tất cả các công trình này phải đặt ở bên ngoài hàng rào khu chăn nuôi.

1.5.1 Kho chứa thức ăn Kho chứa thức ăn và nguyên liệu phải đảm bảo thông thoáng, hệ thống thông gió tốt

để đảm bảo không bị ẩm mốc. Kho chứa không bị dột, tạt nước khi mưa gió. Nguyên liệu và thức ăn thành phẩm phải được xếp trên các bệ kê, ba lét, không để

trực tiếp xuống sàn nhà. Thức ăn/nguyên liệu được chất thành từng cột và chiều cao cột vừa phải để tránh xảy ra cháy.

Nguyên liệu và thức ăn thành phẩm trước khi nhập kho phải có ẩm độ ở mức độ an toàn, thông thường từ 12 – 14%.

Định kỳ xông hơi kho nguyên liệu, thành phẩm bằng các loại thuốc sát trùng không khí để bảo đảm an toàn dịch bệnh cũng như sự phá hoại của sâu mọt, nấm mốc.

Cần lưu ý ghi chép nhập kho bao gồm các thông tin: tên nguyên liệu, ngày tháng nhập, họ tên chủ hàng, họ tên người giám định, bốc dỡ. Chú ý đảm bảo nguyên tắc vào trước ra trước, vào sau ra sau.

Lưu mẫu nguyên liệu từng lô hàng và lưu cho đến khi sản phẩm được sản xuất từ lô hàng được sử dụng và không có sự cố nào. Đối với thức ăn thành phẩm cũng được lưu mẫu cho đến khi sản phẩm được sử dụng và không có sự cố.

Các loại hóa chất: dầu máy, thuốc diệt chuột, thuốc sát trùng... không được để lẫn trong kho chứa thức ăn.

1.5.2 Kho chứa thuốc thú y, thuốc sát trùng Cũng như kho chứa thức ăn, kho chứa thuốc thú y cũng phải đảm bảo thông thoáng,

có hệ thống thông gió tốt, không bị dột, tạt nước khi mưa gió.

Page 9: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

7

Có kho lạnh, tủ lạnh để trữ vắc xin và một số loại kháng sinh yêu cầu lưu trữ lạnh. Tất cả các loại thuốc dùng cho lợn phải có nhãn hiệu, hạn sử dụng, thời gian ngưng

thuốc. Phải có sơ đồ vị trí các loại thuốc trong kho và ghi chép theo dõi xuất nhập thuốc để

tránh tình trạng có lô thuốc quên không sử dụng đến khi hết hạn sử dụng.

1.5.3 Kho chứa các vật dụng khác, xưởng cơ khí Các dụng cụ chăn nuôi chưa được sử dụng cần được bảo quản trong kho sạch sẽ,

tránh lây nhiễm trước khi sử dụng. Tùy theo quy mô trại nên có một xưởng cơ khí để sửa chữa chuồng trại và lắp đặt các

trang thiết bị.

2. Quản lý giống 2.1 Nguồn gốc con giống Con giống của trại được chọn lọc và nhân giống từ đàn lợn của trại để thay đàn. Trại phải

có chương trình chọn lọc và quản lý giống để tăng chất lượng đàn giống. Có kế hoạch chọn giống để thay thế đàn và mua giống mới từ các trại giống với tỷ lệ nhất định để làm tươi máu, nâng cao năng suất đàn.

Tất cả lợn giống phải được bấm dấu tai hay mang thẻ để quản lý. Việc bấm tai hay mang thẻ phải được thực hiện sao cho nhân viên đọc được dễ dàng và hiệu quả.

Phải có hệ thống sổ sách theo dõi giống và có chương trình phối giống cụ thể cho trại. Chương trình phối giống giúp tăng ưu thế lai, tránh đồng huyết, tăng chất lượng đàn giống của trại.

2.2 Chất lượng con giống Để có đàn lợn thịt đạt năng suất và chất lượng cao, có tỷ lệ nạc trên 52% cần sử dụng

các con lai 2 máu, 3 máu hoặc 4 máu để sản xuất lợn con nuôi thịt. Có thể dùng các dòng đực cuối cùng của các công ty nước ngoài hiện có ở Việt Nam

để phối giống với các loại nái lai F1 để sản xuất lợn thịt thương phẩm có 3-4 máu nuôi thịt.

2.3 Quản lý con giống 2.3.1 Quản lý lợn đực giống Để đảm bảo đực giống có chất lượng tốt hơn, thời gian sử dụng lâu hơn nên khai thác

lợn đực giống không quá 2 lần/tuần đối với lợn đực giống dưới 2 năm tuổi và không quá 3 lần/tuần đối với lợn đực giống trên 2 năm tuổi. Cần có chế độ dinh dưỡng phù hợp với tần xuất khai thác khác nhau của từng đực giống.

Tuổi bắt đầu khai thác tinh của lợn đực giống là 8 tháng tuổi đối với lợn nội, 10 tháng tuổi đối với lợn ngoại và tuổi sử dụng lợn đực giống không quá 3,5 năm.

Trong thời gian sản xuất tinh, lợn đực giống phải được theo dõi và kiểm tra định kỳ mỗi tháng một lần các chỉ tiêu sức đề kháng của tinh trùng (R), tỷ lệ tinh trùng kỳ hình (K). Mỗi lần khai thác tinh phải kiểm tra các chỉ tiêu: màu sắc, mùi, lượng xuất tinh đã lọc (V), hoạt lực của tinh trùng (A), nồng độ tinh trùng (C). Kết quả kiểm tra chất lượng tinh dịch phải được ghi chép đầy đủ, chính xác vào sổ sách, có biểu mẫu theo dõi tại chuồng.

Page 10: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

8

Khu vực phối, lấy tinh phải có nền chuồng nhám, tránh trơn trượt, tốt nhất có đệm cao su lót chuồng.

Nếu phối giống bằng nhảy trực tiếp mỗi đực phụ trách 15 đến 20 nái đối với đực dưới 12 tháng tuổi; mỗi đực phụ trách 20 - 25 nái, đối với đực trên 12 tháng tuổi.

2.3.2 Quản lý lợn nái sinh sản và lợn con Đối với lợn nái: Sau khi phối giống, kiểm tra xem có động dục lại không. Kiểm tra lần thứ 1 vào lúc

18-24 ngày và lần thứ 2 vào lúc 36-48 ngày sau khi phối. Kiểm tra động dục 2 lần mỗi ngày đối với nái sau khi cai sữa. Tránh gây stress cho nái ở 3-4 tuần chửa đầu. Hạn chế mức ăn trong giai đoạn cai sữa cho lợn mẹ, sau đó cho ăn tự do để lợn nái

mau động dục lại.

Đối với lợn nái hậu bị: Không phối cho nái hậu bị ở lần động dục đầu; không phối giống cho lợn hậu bị khi

trọng lượng cơ thể nhỏ hơn 90 kg đối với lợn cao sản hoặc nhỏ hơn 7 tháng tuổi. Cho lợn nái hậu bị ăn tự do ít nhất 2 tuần trước khi phối giống. Phải cho lợn đực thường xuyên kiểm tra đàn nái hậu bị để phát hiện động dục.

Đối với lợn con theo mẹ: Phải được nuôi trong điều kiện khô ráo, thoáng mát, nhiệt độ chuồng nuôi giai đoạn

mới sinh phải đạt 30-32oC, nên có khu vực úm lợn con trong mỗi ổ. Thức ăn cho lợn con phải được phối hợp từ những nguyên liệu dễ tiêu hóa, có hàm

lượng protein và axít amin cao, có mùi thơm. Giúp lợn con bú sữa đầu để tăng sức đề kháng. Tập ăn sớm cho cho lợn con ở ngày thứ 7-10 với các loại thức ăn tập ăn thích hợp. Cai sữa sớm (21-28 ngày) để tăng số lứa đẻ trong năm. Bổ sung thêm sắt cho lợn con vào ngày tuổi thứ 7 và 21 để ngăn ngừa thiếu máu.

Đối với lợn cai sữa: Không cai sữa lợn con có trọng lư ợng nhỏ hơn 5kg. Cho lợn sau cai sữa ăn tự do (đáp ứng nhu cầu).

3. Quản lý thức ăn, nước uống 3.1 Thức ăn 3.1.1 Nguyên liệu Thường xuyên giám sát các nguy cơ có thể ảnh hưởng đến chất lượng nguyên liệu,

thức ăn ảnh hưởng đến sức khỏe vật nuôi, giảm an toàn sản phẩm chăn nuôi. Nguy cơ sinh học: là các sinh vật sống bao gồm các vi sinh vật gây bệnh, nấm mốc,

nguyên sinh động vật, ký sinh trùng, côn trùng. Nguy cơ hóa học: là các tác nhân hóa học, bao gồm: các loại độc tố, kháng sinh, hóc

môn, thuốc diệt côn trùng hay thuốc diệt chuột… Nguy cơ vật lý: là các tác nhân vật lý bao gồm mảnh kim loại, nhựa hay gỗ lẫn vào

nguyên liệu chế biến thức ăn.

Page 11: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

9

Kiểm soát các nguy cơ đi kèm với nguyên liệu thức ăn gồm nguy cơ về lây nhiễm Salmonella, nấm mốc và độc tố của chúng.

Trong quá trình giao nhận nguyên liệu cũng như thức ăn hỗn hợp, phải kiểm tra tất cả các thông tin về chúng và ghi nhận cẩn thận. Các thông tin gồm: số lượng, tên hàng, ngày sản xuất, hạn sử dụng, đánh giá cảm quan, mùi vị… Khi đưa vào kho lưu trữ phải đặt ngay ở đúng vi trí hay đúng với bồn chứa đã được đánh dấu.

Chỉ dự trữ nguyên liệu khi đáp ứng tiêu chuẩn kho chứa (diện tích, độ thông thoáng, nhiệt độ, cần thiết phải tham khảo các nhà chuyên môn trước khi có quyết định).

3.1.2 Thức ăn tự trộn Bảo đảm nguyên liệu sử dụng có chất lượng tốt (đánh giá cảm quan; phân tích giá trị

dinh dưỡng; hàm lượng nấm mốc, độc tố…). Đặc biệt chú ý về mức độ tối đa cho phép nhiễm độc tố aflatoxin B1 và các vi sinh vật có hại.

Phải có kỹ thuật theo dõi hệ thống trộn để đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả, trộn đúng thời gian, nghiền đúng kích thước. Kiểm tra độ đồng đều của máy trộn bằng các biện pháp như so màu, phân tích hàm lượng muối.

Hệ thống trộn thức ăn phải được vệ sinh sạch sẽ để tránh tạp nhiễm từ mẻ trộn này sang mẻ khác, đặc biệt là mẻ trộn có thuốc và không thuốc. Nên trộn mẻ không chứa thuốc trước, mẻ chứa thuốc sau.

Ghi nhận lại tất cả các khẩu phần trộn, trình tự trộn và nhân viên phụ trách trộn vào sổ nhật ký sản xuất.

Cần kiểm soát chặt chẽ để tránh nhiễm chéo các chất phụ gia trong quá trình bảo quản, bao bì, vận chuyển, cân, từ mẻ trộn này sang mẻ trộn khác.

Có hướng dẫn chuyên môn về xây dựng khẩu phần tối ưu, cách phối trộn thức ăn…Tất cả trang thiết bị trộn thức ăn, cân nên được hiệu chỉnh hay kiểm tra định kỳ.

Sử dụng kháng sinh theo hướng dẫn của nhà sản xuất và phải tuân thủ thời gian ngưng thuốc theo khuyến cáo của nhà sản xuất.

Thay thế sử dụng kháng sinh, hóc môn trong thức ăn bằng các chế phẩm sinh học (thảo dược, men, probiotic, axít hữu cơ, vitamin liều cao, chất điện giải…).

Không được sử dụng kháng sinh, hóa chất trong danh mục cấm của Bộ NN&PTNT . Khi sử dụng thức ăn tự trộn cần phải xây dựng tiêu chuẩn cơ sở cho từng loại nguyên

liệu. Yêu cầu đối với tiêu chuẩn cơ sở là phải phù hợp với yêu cầu sản xuất và được sự đồng thuận của tất cả các thành phần liên quan: nhà cung cấp nguyên liệu, cơ sở chăn nuôi.

Thường xuyên kiểm tra để đảm bảo đáp ứng được các tiêu chuẩn đề ra theo các nôi dung kiểm tra lý tính, dinh dưỡng, độc tố…

Thường xuyên kiểm tra bên trong và bên ngoài khu sản xuất để đảm bảo không có nguyên liệu rơi vãi nhằm tránh nguy cơ tích tụ thức ăn nhiễm vi khuẩn, côn trùng, nấm mốc.

3.1.3 Thức ăn hỗn hợp Lựa chọn sản phẩm của các hãng sản xuất thức ăn có uy tín trên thị trường và phải ký

hợp đồng, yêu cầu nhà sản xuất thức ăn cam kết là "không sử dụng kháng sinh cấm và các chất kích thích sinh trưởng". Phải lưu mẫu và các mẫu nên chứa trong hộp có nắp đậy hay túi nylon buộc miệng.

Page 12: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

10

Ưu tiên sử dụng thức ăn của những nhà cung cấp lớn, có uy tín đã được chứng nhận áp dụng các hệ thống chất lượng HACCP, GMP...

Tuân thủ đúng hướng dẫn của nhà sản xuất về cách sử dụng thức ăn phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng.

Chất lượng thức ăn cho các loại lợn ở các lứa tuổi phải tuân thủ theo Tiêu chuẩn Việt Nam

3.1.4 Kỹ thuật cho ăn Phương thức nuôi lợn thịt là cho ăn tự do theo từng bữa, thường 2-3 bữa/ngày. Tốt nhất là sử dụng máng ăn tự động hoặc bán tự động để thức ăn luôn có sẵn trong

máng, lợn sẽ được ăn theo nhu cầu. Trong trường hợp này, chú ý kiểm tra lượng thức ăn trong thùng chứa hoặc trong Silo.

3.1.5 Thức ăn có trộn thuốc

Trộn thuốc vào trong thức ăn nhằm mục đích phòng bệnh, trị bệnh hoặc nhằm mục đích kích thích sinh trưởng. Cần phải ghi chép đầy đủ việc sử dụng thức ăn, loại thuốc trộn, liều lượng, thời gian sử dụng thức ăn có trộn thuốc, thời gian ngưng thuốc.

3.2 Quản lý nguồn nước 3.2.1 Nước uống Kiểm tra nguồn nước phải là một tiêu chí bắt buộc đối với trại chăn nuôi an toàn.

Nguồn nước dùng cho chăn nuôi phải được kiểm tra định kỳ 6 tháng/lần và kiểm tra đột xuất khi cần thiết; lưu các kết quả kiểm tra.

Kiểm tra thường xuyên hệ thống cấp nước gồm bồn chứa nước, ống dẫn, máng uống, núm uống để đảm bảo hệ thống không bị hở, không bị rò rỉ, không bị ô nhiễm bởi bụi bặm, chất bẩn…

Mỗi lần lấy mẫu kiểm tra ít nhất lấy 2 mẫu ở đầu nguồn cấp (nước công cộng, giếng đào, hồ nước…) và ở cuối nguồn (núm uống hay máng uống).

Nước cung cấp cho lợn uống phải đạt được các tiêu chuẩn đã được quy định trong TCN.

3.2.2 Nước vệ sinh Nước rữa chuồng, vệ sinh phải được thiết kế cho chảy thẳng vào hệ thống xử lý nước

thải và bể chứa, không được cho chảy ngang qua các khu chuồng khác. Có hệ thống tách nước mưa ra khỏi nước rữa chuồng, vệ sinh để giảm lượng nước

thải do chăn nuôi. Nước thải phải qua hệ thống bể lọc và bể lắng để loại chất thải rắn, sau đó qua bể

chứa để phân hủy sinh học trước khi thải ra môi trường. Tuyệt đối không thải tực tiếp nước thải chưa xử lý ra môi trường.

3.2.3 Nước pha thuốc Lý do cho thuốc vào nước cho lợn uống là vì lợn bệnh có thể bỏ thức ăn nhưng vẫn

uống nước, cung cấp thuốc thông qua nước uống sẽ hiệu quả hơn thông qua thức ăn.

Page 13: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

11

Phân công cụ thể người chịu trách nhiệm việc quyết định chọn thuốc, liều lượng, thay đổi van trong hệ thống cấp nước, điều chỉnh tốc độ nước, đưa thuốc vào hệ thống.

Lập danh sách người theo dõi, chịu trách nhiệm về việc này; ghi chép lại tất cả các thông tin liên quan đến việc điều trị (nhà cung cấp, loại thuốc, liều lượng, hạn sử dụng, lưu trữ…).

Phải pha thuốc vào một lượng nước vừa đủ để cho lợn uống hết trong vòng 1-2 giờ, sau đó xả nước cho lợn uống bình thường.

Thông thường nên chuẩn bị dư lượng nước vì một phần sẽ bị hao hụt khi lợn uống, đặc biệt là nếu cho uống bằng núm uống tự động.

4. Quản lý đàn 4.1 Nhập lợn Thông thường lợn đựơc mua mới để thay đàn, trẻ hoá đàn, làm tươi máu, nâng cao

năng suất đàn hay để tăng đàn. Chỉ nên mua lợn mới từ 1-2 trại đảm bảo an toàn dịch, hạn chế mua lợn từ nhiều nguồn khác nhau để hạn chế nguy cơ mang bệnh vào trại.

Tất cả lợn nhập vào trang trại phải có nguồn gốc xuất xứ, đặc biệt là từ các trại đã có chứng nhận cơ sở an toàn dịch, HACCP, GMP…

Yêu cầu nhà cung cấp lợn giống cung cấp đầy đủ hồ sơ gồm giấy chứng nhận kiểm dịch động vật, hồ sơ sức khỏe, chương trình vắc xin, thuốc điều trị đã sử dụng, tình hình xử lý nước uống và thức ăn cho lợn.

Lợn mới nhập trại phải đưa vào khu cách ly, nuôi thích nghi 6-8 tuần. Ghi nhận lại tất cả các biểu hiện bệnh tật của lợn trong quá trình nuôi thích nghi.

Kết hợp với thông tin từ hồ sơ khi nhập lợn mà lên kế hoạch tiêm phòng cho đàn lợn, quan tâm đến một số bệnh như: bệnh giả dại, lở mồm long móng, dịch tả, PRRS …

Năm ngày trước khi cho lợn vào chuồng, phải rửa chuồng sạch sẽ bằng vòi nước có áp lực mạnh, quét dung dịch vôi và phun thuốc sát trùng để tiêu diệt mầm bệnh.

Chuẩn bị máng ăn (máng dài, tự động hay bán tự động…), máng uống (uống máng hay núm uống), có đầy đủ nước sạch.

Khi lợn đến nơi, chuyển lợn xuống ngay, không để lâu trên xe. Nên phân chia lợn theo kích thước: nhỏ, nhỡ và to, nhốt từng loại vào các ngăn riêng.

Hòa chất điện giải và vitamin hỗn hợp cho lợn uống ngay sau khi lợn vào chuồng. Không cho ăn trong 6 giờ đầu kể từ khi đưa lợn vào chuồng mà chỉ cho uống nước có

pha chất điện giải và vitamin. Tránh hiện tượng cắn nhau bằng cách cung cấp rau, cỏ non cho lợn, cử người túc trực

để tách và điều trị kịp thời những con bị tổn thương do cắn nhau. Tập cho lợn đi vệ sinh đúng chỗ bằng cách lấy một ít phân, nước tiểu lợn để vào vị trí

quy định trong một vài ngày đầu. Chăn nuôi theo phương thức “cùng vào, cùng ra” nhằm hạn chế sự lây lan bệnh tật.

4.2 Xuất bán lợn Cần phải bố trí khu vực xuất bán lợn ở phía cuối trại và có lối đi riêng để hạn chế lây

nhiễm cho toàn trại. Phải đảm bảo rằng lợn không tồn dư kháng sinh khi bán ra thị trường. Cần phải tuân

thủ tuyệt đối thời gian ngưng thuốc trước khi xuất bán để giết thịt.

Page 14: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

12

Thông thường lợn nái, nọc loại thải rất dễ tồn dư kháng sinh do chủ trang trại thường quên là lợn đang được điều trị. Phải ngưng thuốc điều trị với đủ thời gian tuỳ từng loại thuốc.

Trước khi bán lợn để giết mổ hay bán lợn giống, cần phải xem xét lại hồ sơ (nguồn gốc, tình hình điều trị, lý lịch..) của tất cả các loại lợn. Gửi hồ sơ kèm theo lợn khi vận chuyển.

4.3 Chu chuyển đàn Bao gồm chuyển lợn nái lên chuồng đẻ, rút lợn nái sau cai sữa, chuyển lợn con sang

khu lợn sau cai sữa, chuyển lợn sau cai sữa lên nuôi thịt, chuyển lên khu nuôi hậu bị (đực, cái), chuyển đến khu chờ phối, chuyển đến khu nái mang thai, chuyển đến khu đực làm việc…

Cần chú ý là chuyển lợn nhỏ đến khu lợn lớn hơn và không chuyển ngược lại. Khi thực hiện việc chu chuyển tốt nhất là nên có phương tiện chuyên dụng cho từng

khu và phải sát trùng cẩn thận trước và sau khi chuyển.

4.4 Vận chuyển lợn Cách vận chuyển lợn có ảnh hưởng rất lớn đến năng suất vật nuôi cũng như chất

lượng thịt. Vấn đề stress trong vận chuyển lợn không thể tránh khỏi hoàn toàn, nhưng một kiến thức tốt trong vấn đề này sẽ hạn chế tối đa stress khi vận chuyển lợn.

Nên đề ra các quy tắc cơ bản trong quá trình di chuyển lợn, đưa lợn lên, xuống xe. Các quy tắc này phải cụ thể và được in ra, phát tận tay công nhân thực hiện để hạn chế tối đa stress trong quá trình vận chuyển.

5. Quản lý dịch bệnh 5.1 Giám sát dịch bệnh Áp dụng phương thức "cùng vào-cùng ra" theo thứ tự ưu tiên là: cả khu từng dãy

từng chuồng từng ô lợn (tùy theo điều kiện chăn nuôi cụ thể để lựa chọn). Mật độ nuôi thay đổi tùy theo lứa tuổi, nhưng phải đảm bảo mật độ nuôi thích hợp để

duy trì sức khỏe của đàn lợn. Đảm bảo nhiệt độ thích hợp cho lợn sinh trưởng (trong khoảng 25-270C); chú ý thông

thoáng chuồng nuôi để tạo sự dễ chịu cho gia súc. Một trong những yêu cầu bắt buộc của chăn nuôi lợn an toàn là sản phẩm chăn nuôi

có chất lượng cao, không chứa các chất tồn dư độc hại. Vì thế chương trình quản lý sức khỏe đàn lợn là rất cần thiết, đảm bảo con vật khỏe mạnh, giảm sử dụng thuốc phòng trị bệnh và do đó giảm nguy cơ tồn dư.

Có kế hoạch sử dụng, hướng dẫn sử dụng cụ thể và ghi chép tình hình sử dụng kháng sinh để đảm bảo không có tồn dư trong thịt. Các thông tin cần ghi chép là: ngày sử dụng, tên thuốc, liều lượng, lý do dùng, thời gian dùng, trọng lượng lợn, người tiêm, thời điểm ngưng thuốc, không bán lợn trước ngày, có gãy kim không.

Để đánh giá trại chăn nuôi an toàn, việc xem xét tất cả các hồ sơ tiêm phòng, điều trị của lợn choai, vổ béo và lợn nái là một bước bắt buộc và khá quan trọng đối với trại nuôi lợn thịt cũng như lợn giống.

5.2 . Bảo quản và sử dụng thuốc thú y

Page 15: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

13

Vắc xin và một số kháng sinh phải được bảo quản lạnh, chỉ khi sử dụng mới lấy ra. Mỗi loại thuốc để riêng một khu vực và không để lẫn vào nhau, đặc biệt là đối với các

loại thuốc có tính đối kháng nhau. Ghi chép xuất nhập kho cẩn thận từng loại thuốc, chủng loại thuốc, thời hạn sử dụng

để sử dụng đúng hạn, tránh lãng phí. Cần phải có kế hoạch cụ thể về việc sử dụng vắc xin và thuốc thú y cho trại và phải

lập bảng kế hoạch sử dụng thuốc. Kế hoạch gồm: tên thuốc, nhà sản xuất, lý do dùng thuốc, liều lượng, cách dùng, khuyến cáo dùng thuốc, nơi lưu trữ, thời gian ngưng thuốc.

5.3 Quy trình phòng trị bệnh 5.3.1 Quy trình phòng bệnh Có lịch tiêm phòng các bệnh chính (dịch tả, tụ huyết trùng, giả dại và lở mồm long

móng), các bệnh khác tùy theo tình hình dịch tễ của vùng mà có yêu cầu cụ thể về quy trình phòng bệnh.

Khi có lợn có biểu hiện bệnh lập tức cách ly để điều trị và ghi lại tất cả các thông tin liên quan đến quá trình điều trị.

5.3.2 Quy trình trị bệnh Chuyển lợn bệnh ra khu cách ly, trường hợp bất khả kháng không chuyển ra khu cách

ly riêng thì phải đưa vào ô chuồng riêng. Mời bác sỹ thú y chẩn đoán bệnh và lên phác đồ điều trị. Có thể sử dụng kháng sinh để điều trị nhưng phải nghiêm túc tuân thủ quy định về

chủng loại, liều lượng, thời gian dùng thuốc và ghi chép đầy đủ vào trong hồ sơ. Không sử dụng những kháng sinh nằm trong danh mục cấm của nhà nước. Phải tuân thủ tuyệt đối thời gian ngưng thuốc trước khi giết thịt. Đánh dấu lợn đã dùng thuốc và lưu ý khách hàng về vấn đề này. Ghi chép đấy đủ mọi

can thiệp về thú y.

5.3.3 Liều lượng và thời gian ngưng thuốc Không tiêm quá 10cc thuốc vào vị trí cổ cho lợn trưởng thành và không quá 2cc cho

lợn con. Tuyệt đối tuân thủ thời gian ngưng thuốc theo khuyến cáo của từng loại thuốc để đảm

bảo sản phẩm không có tồn dư, bảo vệ sức khỏe của người tiêu dùng. Không được bán lợn để giết thịt khi đang điều trị bằng kháng sinh với bất cứ lý do nào.

6. Quản lý chất thải 6.1 Chất thải rắn Chất thải rắn bao gồm phân, chất độn chuồng, chất thải sinh học (nhau thai, chất

nhầy…). Phân phải được thu gom hàng ngày và vận chuyển đến nơi tập trung để xử lý mà

không gây mùi khó chịu cho dân cư sống lân cận hay sinh ruồi nhặng. Chất độn chuồng dùng trong chăn nuôi lợn thường là mạt cưa, rơm, trấu. Trong chất

độn chuồng tiềm ẩn nhiều nguy cơ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của lợn, cần phải có kế hoạch kiểm soát chặt chẽ những nguy cơ này.

Page 16: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

14

Lợn thường nhai và ăn các vật liệu độn chuồng, nên khi các vật liệu này bị nhiễm các tác nhân gây hại thì rất dễ gây hại cho lợn.

Kiểm soát các nguy cơ từ chất độn chuồng: Cần áp dụng tất cả các biện pháp bảo quản lưu trữ có thể để hạn chế tối đa nhiễm

phân các loại gia súc khác, chuột bọ, chim. Chỉ chọn mua chất độn chuồng từ những nhà cung cấp có uy tín, không chứa

những mầm bệnh truyền nhiễm, hóa chất, mảnh kim loai, gỗ, thủy tinh. Thường xuyên thay đổi chất độn chuồng khi bị ướt, ẩm, mốc nếu chăn nuôi liên

tục. Nếu chăn nuôi theo quy trình “cùng vào cùng ra” thì phải thay đổi toàn bộ chất độn chuồng khi kết thúc lứa lợn.

6.2 Chất thải lỏng Chất thải lỏng bao gồm nước dọn chuồng, nước rữa vệ sinh chuồng trại; toàn bộ nước

thải phải được thải trực tiếp vào khu xử lý chất thải, không được cho chảy ngang qua các khu chăn nuôi khác.

Tất cả các trang trại lợn không được phép xả nước thải chưa được xử lý trực tiếp ra môi trường.

Lắp đặt hệ thống phân lọai, tách chất thải rắn và lỏng riêng biệt nhằm giúp cho việc xử lý được dễ dàng và đạt hiệu quả cao. Một hệ thống thóat nước mưa phải được xây dựng nhằm tách nước mưa ra khỏi nước thải chăn nuôi lợn.

Nước thải sau khi xử lý phải đạt được tiêu chuẩn TCN 678-2006 do Bộ NN&PTNT ban hành trước khi thải ra môi trường.

6.3 Xử lý động vật chết Tất cả lợn chết do bệnh hoặc không rõ lý do đều không được bán ra ngoài thị trường,

không sử dụng trong bếp ăn tập thể của xí nghiệp hoặc cho tiêu thụ nội bộ. Khi phát hiện lợn chết phải báo cáo với cán bộ kỹ thuật để có biện pháp xử lý đúng. Mỗi trại chăn nuôi quy mô vừa cần xây dựng lò thiêu chuyên dụng, trại nhỏ thì phải

có đất để chôn lợn chết. Nơi chôn hay đốt lợn chết phải đặt ở cuối hướng gió ở phía cuối trại và cách khu chăn

nuôi tối thiểu là 30 m.

6.4. Kiểm soát ô nhiễm môi trường Thường xuyên thu gom phân trong chuồng lợn và hạn chế sử dụng nước rửa chuồng

là một giải pháp nhằm giảm lượng chất thải từ chăn nuôi lợn. Sử dụng khẩu phần cân đối các chất dinh dưỡng, bổ sung các chế phẩm vi sinh để

giảm mùi hôi là cần thiết để giảm thiểu ô nhiễm môi trường do chăn nuôi lợn. Thương xuyên kiểm tra, rắc vôi và các thuốc sát trùng khác để diệt giòi lên hố chứa

phân, sử dụng chế phẩm vi sinh rắc lên hố chứa phân để hạn chế mùi hôi.

7. Kiểm soát côn trùng và động vật hoang dã khác Kiểm soát côn trùng, động vật khác nhằm làm giảm nguy cơ phát tán bệnh từ nơi này

đến nơi khác, từ trại này sang trại khác. Các biện pháp kiểm soát bao gồm kiểm soát bên ngoài: lợn nuôi, chim, gặm nhấm và con người; kiểm soát bên trong: nhằm hạn chế lây lan bệnh tật từ khu vực này đến khu vực khác của trại.

Page 17: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

15

Chó, mèo có thể là nguồn mang mầm bệnh vào trại; cách tốt nhất để đảm bảo an toàn dịch bệnh cho trại là tuyệt đối không cho chúng vào trại.

Tuyệt đối không nuôi bất kỳ động vật nào khác trong trang trại.

7.1 Kiểm sóat gặm nhấm Chuột có thể là nguồn lây bệnh từ trang trại này sang trại khác và phá hoại các công

trình trong trại. Có mô tả, hướng dẫn chi tiết chương trình kiểm soát gặm nhấm của trại. Tên, loại hóa

chất, bả chuột, loại bẩy chuột, vị trí đặt bẩy, bao lâu thay bả chuột, bao lâu kiểm tra bẫy chuột. Bảng hướng dẫn này phải được in ra và đưa cho người trực tiếp chịu trách nhiệm thực hiện. Cần phải có sơ đồ chi tiết vị trí đặt bả, bẫy chuột để kiểm soát các rủi ro do chúng gây ra.

Nên ghi chép lại số lượng chuột bị diệt; thường xuyên kiểm tra để xử lý chuột chết khi đặt bã chuột.

Một số phương pháp kiểm soát: Dọn dẹp sạch sẽ rác, bao thức ăn vì đây có thể là nơi ẩn nấp, làm tổ của chuột. Dọn dẹp, phát hoang cây cối xung quanh trại. Bịt tất cả các đường ống có thể là đường xâm nhập của chuột bằng vật liệu bền,

không gỉ. Cửa chuồng, trại nên được thiết kế sao cho vừa khít (cách mặt đất không quá lớn),

để chuột không thể chui vào. Xây tường âm xuống đất, gắn miếng kim loại lên trường để hạn chế chuột đào

hang, hạn chế chuột leo tường vào trại. Quét dọn thức ăn rơi vãi dưới thùng chứa cũng như trong kho chứa.

Tuỳ thuộc vào tình hình dịch tễ của vùng và sức khoẻ của đàn lợn mà ta có thể dùng chó, mèo như tác nhân kiểm soát chuột bởi vì chó mèo cũng có thể là nguồn lây bệnh cho đàn vật nuôi.

Chú ý mang găng tay khi thao tác với thuốc diệt chuột, với chuột chết và rửa tay sạch sẽ sau khi thao tác.

7.2 Kiểm sóat chim hoang dã Không được nuôi chim, bồ câu trong trại chăn nuôi vì đây có thể là nguồn lây lan

mầm bệnh. Dọn dẹp sạch sẽ thức ăn thừa trong trại cũng như khu vực dự trữ thức ăn để không

thu hút chim vào trại. Có thể đánh bẫy chim nếu số lượng chim hoang dã quá nhiều trong khi vực trại

7.3 Kiểm sóat ruồi nhặng Ruồi có thể mang mầm bệnh như Streptococcus từ trang trại này sang trang trại khác

cách nhau khoảng 2 km, đây là nguyên nhân gây bệnh viêm màng não ở lợn. Kiểm soát ấu trùng của ruồi trong hầm chứa phân bằng cách dùng vôi bột hay thuốc

sát trùng khác để diệt giòi. Thường xuyên vệ sinh chuồng lợn, dọn phân hàng ngày và phun thuốc sát trùng tiêu

diệt giòi. Dọn rửa các chất nhầy, nhau thai ngay lập tức sau khi lợn con được sinh ra.

Page 18: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

16

Dùng máy phun áp xuất để vệ sinh phân, thức ăn thừa, rửa chuồng sẽ hiệu quả cao hơn.

8. Quản lý nhân sự 8.1 An toàn lao động Tất cả các hóa chất độc hại sử dụng trong trang trại chăn nuôi phải có hướng dẫn sử

dụng rỏ ràng và người được giao nhiệm vụ quản lý và sử dụng những hóa chất này phải có am hiểu về hóa chất và có kỹ năng ghi chép.

Trang trại phải cung cấp trang thiết bị và áp dụng các biện pháp sơ cấp cứu cần thiết và đưa đến bệnh viện gần nhất khi người lao động bị tai nạn.

Có tài liệu hướng dẫn về sơ cấp cứu và phổ biến kiến thức về sơ cấp cứu đến tất cả nhân viên của trại.

8.2 Điều kiện làm việc Nhà làm việc thoáng mát, mật độ người làm việc hợp lý. Điều kiện làm việc phải bảo đảm và phù hợp với sức khỏe của người lao động. Người

lao động phải được cung cấp quần áo bảo hộ lao động. Các phương tiện, trang thiết bị, công cụ (các thiết bị điện và cơ khí) phải thường

xuyên được kiểm tra, bảo dưỡng nhằm tránh rủi ro gây tai nạn cho người sử dụng. Phải có quy trình thao tác an toàn nhằm hạn chế tối đa rủi ro do di chuyển hoặc nâng

vác các vật nặng.

8.3 Phúc lợi Tuổi lao động phải phù hợp với các quy định của pháp luật Việt nam. Khu nhà ở cho người lao động phải phù hợp với điều kiện sinh hoạt và có những thiết

bị, dịch vụ cơ bản. Lương, thù lao cho người lao động phải hợp lý, phù hợp với Luật Lao động của Việt

nam.

8.4. Đào tạo, huấn luyện Cần phải thiết lập một chương trình huấn luyện nhân viên thường xuyên, ít nhất 1

lần/năm về các kỹ năng chăn nuôi, các quy định về vệ sinh an toàn sinh học, những hướng dẫn mới cần triển khai áp dụng.

Huấn luyện nhân viên mới về các nội quy của trại, các quy định về an toàn sinh học, huấn luyện kỹ năng chăn nuôi trước khi thực hiện công việc chăn nuôi. Phân công người hướng dẫn trong thời gian đầu để theo dõi, giám sát, giúp đỡ nhân viên mới trong thời gian làm quen việc.

Phải có tài liệu và ghi chép các chương trình huấn luyện. Có thể gửi nhân viên đến các trung tâm huấn luyện để huấn luyện về các kỹ năng

chuyên sâu.

8.4.1 Huấn luyện vệ sinh Huấn luyện cho tất cả các nhân viên cả mới lẫn cũ về tầm quan trọng của việc đảm

bảo vệ sinh trại chăn nuôi cũng như thực hành chăn nuôi an toàn.

Page 19: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

17

Các nhân viên chịu trách nhiệm vệ sinh và khử trùng phải được huấn luyện, hiểu rõ nguyên tắc và phương pháp vệ sinh, sát trùng hiệu quả.

Chương trình huấn luyện nên bao gồm các vấn đề liên quan đến an toàn thực phẩm như tồn dư kháng sinh, hóc môn trong thịt.

Trang trại phải có chương trình huấn luyện cho nhân viên cách ngăn chặn hay kiểm soát bệnh tật lây truyền từ bên ngoài vào trại chăn nuôi.

Huấn luyện công nhân về an toàn sinh học và yêu cầu tất cả phải thực hiện các tiêu chuẩn an toàn một cách nghiêm túc.

8.4.2 Huấn luyện kỹ thuật Nhân viên của trại cần phải được huấn luyện để nhận biết các dấu hiệu bệnh ở lợn và

báo cáo các dấu hiệu bất thường ở lợn cho người quản lý biết. Ghi chép lại tất cả lợn chết, loại thải vào hồ sơ bao gồm các triệu chứng của lợn trước

khi chết cho người quản lý hay bác sỹ thú y để có thể tìm ra nguyên nhân chết của lợn.

Huấn luyện kỹ thuật vận hành, bảo quản các trang thiết bị chăn nuôi.

8.4.3 Huấn luyện đặc biệt Huấn luyện nhân viên trộn thức ăn am hiểu nhất định về chất lượng nguyên liệu, lựa

chọn nguyên liệu, nhu cầu dinh dưỡng, phối hợp khẩu phần, phương thức vận hành các trang thiết bị, máy móc, trộn thức ăn, hiệu chỉnh khi cần thiết.

Nhân viên trộn thức ăn phải ghi chép lại tất cả các lỗi, vấn đề phát sinh trong quá trình vận hành và đề xuất phương pháp giải quyết.

8.5 Nội quy 8.5.1 Đối với nhân viên của trại Văn phòng quản lý trang trại và cổng chính nên được đặt phía ngoài vành đai của khu

chăn nuôi. Văn phòng nên có nhà bếp, nấu ăn cho nhân viên trong trại, vì thế nhân viên không cần đi ra khỏi trại trong ngày làm việc, hạn chế tạp nhiễm bệnh từ bên ngoài vào trại.

Tất cả công nhân làm việc trong trại phải có sức khỏe tốt, được khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần. Khi công nhân nhân bị bệnh phải báo ngay với người quản lý để sắp xếp người thay và nghỉ điều trị khỏi bệnh mới vào trại.

Không được tiếp xúc với đàn lợn khác bên ngoài trại. Nhân viên khi vào trại làm việc phải thay đổi trang phục của trại, mang ủng, giày của trại (đã vệ sinh, khử trùng). Tuyệt đối không được mang đồ dùng cá nhân, dụng cụ bên ngoài vào trại.

Trước khi về phải thay quần áo, giày ống…, tuyệt đối không mang đồ bảo hộ lao động và vật tư, dụng cụ của trại về nhà.

Nhân viên của khu chuồng, dãy chuồng nào chỉ thực hiện nhiệm vụ và di chuyển trong khu vực mình phụ trách, nếu không có việc gì cần thiết và không được phép của người quản lý thì không được tự ý di chuyển đến khu vực khác.

Hạn chế di chuyển dụng cụ thu dọn phân, chất thải giữa các dãy chuồng lợn ở các lứa tuổi khác nhau.

Những người không phận sự miễn vào trại. Khi có việc nhất thiết phải vào trại thì phải tắm rửa sát trùng trước khi vào trại.

Page 20: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

18

Sắp xếp kho thức ăn cho gọn gàng, ngăn nắp, vệ sinh kho hàng ngày. Không để kho thức ăn, dụng cụ đựng thức ăn vấy nhiễm phân, chất bẩn khác Không được viếng thăm các trang trại khác, lò giết mỗ hay chợ gia súc sống. Nhân viên không được ăn uống, đặc biệt ăn các sản phẩm có nguồn gốc động vật

trong khu vực nuôi lợn. Nhân viên được phân công chăm sóc cho lợn đang được nuôi thích nghi, lợn ốm

không được tiếp xúc với đàn chính cũng như tiếp xúc với nhân viên ở các đàn khác bên trong trại. Các nhân viên khi có việc từ khu vực đàn chính đi vào khu vực nuôi lợn thích nghi phải tắm rửa sát trùng, thay đổi trang phục, ủng và không được quay lại đàn chính trong ngày hôm đó.

Vệ sinh khu vực xung quanh dãy chuồng mình phụ trách, dụng cụ sau khi làm xong phải rửa sạch và cất đúng nơi quy định. Tuyệt đối không mang dụng cụ của trại ra ngoài.

Thay nước của hố sát trùng ở cửa ra vào trại hàng ngày, ở đầu dãy phải thay 2 lần/tuần

Mỗi tuần một lần tổng vệ sinh và phun thuốc sát trùng cả trong dãy chuồng và bên ngoài toàn trại vào cuối tuần.

Lập danh sách tất cả các nhân viên của trại, danh sách bao gồm tên nhân viên, nhiệm vụ, vị trí làm việc.

Mỗi công nhân nên được giao trách nhiệm rõ ràng, cụ thể. Người quản lý trại chăn nuôi phải giám sát công việc của công nhân trong trại.

Người quản lý trang trại phải tham dự các khóa huấn luyện của các cơ quan và tổ chức của Chính phủ về quản lý chăn nuôi.

Chủ trang trại phải cho phép nhân viên tiếp cận với các hồ sơ phân công nhiệm vụ của từng nhân viên, từ đó đảm bảo thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của mình.

8.5.2 Đối với khách tham quan Hạn chế tối đa sự thăm viếng của khách tham quan vào trang trại chăn nuôi. Trong

trường hợp cần thiết phải cho khách tham quan vào trại cần thực hiện nghiêm ngặt các quy định về vệ sinh an toàn sinh học.

Áp dụng nguyên tắc 72 giờ, tức là phải đảm bảo khách tham quan không được tiếp xúc với đàn lợn khác trong vòng 72 giờ trước khi tham quan trang trại.

Phải có nhật ký khách tham quan và tất cả những ai tham quan trại đều phải ghi chi tiết các thông tin cá nhân của khách tham quan (gồm họ tên, địa chỉ liên lạc, nghề nghiệp), ngày tháng tham quan, thời gian vào và ra khỏi trại, mục đích chuyến viếng thăm, các biện pháp vệ sinh an tòan sinh học áp dụng và đặc biệt người tham quan cam kết không viếng thăm bất kỳ trại chăn nuôi lợn nào khác trong vòng 72 giờ và ký tên vào sổ nhật ký.

Trước khi vào khu vực trại chăn nuôi, khách phải để giày, dép, quần áo bên ngoài, chỉ được mặc quần áo và ủng của trại.

Khách phải tắm khử trùng với xà phòng trước khi vào trại. Tất cả các đồ trang sức: kính, đồng hồ, camera nên được kiểm tra bởi nhân viên của

trại về vệ sinh trước khi cho mang vào trại. Không cho khách tham quan tiếp xúc trực tiếp với vật nuôi. Cho khách chỉ được vào

những khu vực nhất định trong trại.

Page 21: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

19

Sau khi khách rời khỏi trại phải vệ sinh sạch sẽ và khử trùng giày, vệ sinh cả đế giày mà khách đã sử dụng. Giặt, tẩy trùng quần áo mà khách đã dùng.

9. Ghi chép lưu trữ hồ sơ, truy nguyên nguồn gốc và thu hồi sản phẩm 9.1 Hệ thống sổ sách và ghi chép Tất cả các công việc của trại đều phải có hệ thống sổ sách và ghi chép đầy đủ các

thông tin để khi cần có thể truy xuất và tra cứu dễ dàng. Hệ thống sổ sách ghi chép của trại phải thể hiện được:

- Phải ghi chép lại tất cả số lợn bán ra, nhập vào. - Năng suất chăn nuôi. - Kiểm tra hàng ngày về tình hình sức khỏe đàn lợn, bệnh tật, nguyên nhân. - Tất cả các kết quả kiểm tra, xét nghiệm của phòng thí nghiệm - Giấy chứng nhận nguồn gốc của lợn nhập vào trại - Xuất bán lợn đến nơi - Tình hình sử dụng vắc xin và sử dụng thuốc điều trị bệnh. - Xuất nhập kho

Các ghi chép này phải được lưu lại ít nhất 1 năm kể từ ngày đàn lợn được bán hay chuyển đi nơi khác. Lưu trữ bằng máy vi tính là một biện pháp quản lý hữu hiệu đang được sử dụng.

Kiểm tra, đánh giá vệ sinh thú y đối với trại lợn của mình theo tiêu chuẩn của ngành Thú y hay có thể tham khảo bảng kiểm tra đánh giá, từ đó biết được những thiếu sót và kịp thời khắc phục để đảm bảo an toàn vệ sinh, dịch bệnh cho trại chăn nuôi.

Thiết lập kế hoạch dự phòng cho các tình huống có thể xảy ra trong quá trình chăn nuôi. Trong hệ thống đánh giá trại chăn nuôi an toàn, vấn đề này được thể hiện qua câu hỏi “bạn sẽ làm gì nếu một vài vấn đề gặp sai sót”.

Nếu tình huống xấu xảy ra, cần cho biết rỏ: Việc giải quyết các tình huống này như thế nào? Có ghi lại các giải pháp để xử lý các tình huống trên hay không? Tất cả các vấn đề trên được ghi chép và báo cáo.

9.2 Lưu trữ, báo cáo Cần báo cáo thường xuyên và kịp thời với chủ trang trại hoặc người quản lý trang trại

tất cả các sự cố để có biện pháp khắc phục kịp thời. Trang trại phải báo cáo với cơ quan thú y bất kỳ sự thay đổi nào trong cấu trúc hay số

lượng của đàn lợn. Báo cáo ngay lập tức sự tăng lên đột ngột tỷ lệ lợn chết, bệnh hay bất kỳ triệu chứng không bình thường của đàn lợn.

Báo cáo thường xuyên với cơ quan quản lý và thẩm định tiêu chuẩn khi có bất kỳ sự thay đổi nào.

Phải lưu trữ tất cả hồ sơ liên quan đến quy trình sản xuất, kiểm tra kiểm soát, những sửa đổi hiệu chỉnh và tất cả các sổ sách ghi chép của trại.

Hệ thống lưu trữ hồ sơ phải được thiết kế hợp lý để có thể được truy xuất bất cứ lúc nào cần thiết. Có thể sử dụng hệ thống lưu trữ bằng máy tính để dễ truy xuất, nhưng không thể thay thế hoàn toàn hệ thống lưu trữ bằng văn bản giấy tờ.

Hồ sơ phải được lưu trữ ít nhất hai năm hoặc lâu hơn nếu có yêu cần của khách hàng hoặc cơ quan quản lý.

Page 22: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

20

10. Kiểm tra nội bộ Trang trại phải tiến hành kiểm tra nội bộ ít nhất mỗi năm một lần. Việc kiểm tra phải được thực hiện bằng bảng kiểm tra đánh giá; sau khi kiểm tra xong

nhà sản xuất hoặc kiểm tra viên có nhiệm vụ ký vào bảng kiểm tra đánh giá. Bảng tự kiểm tra đánh giá, bảng kiểm tra (đột xuất, định kỳ) của cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải được lưu trong hồ sơ.

Chủ các trang trại sản xuất phải tổng kết và báo cáo kết quả kiểm tra cho cơ quan quản lý chất lượng khi có yêu cầu.

11. Khiếu nại và giải quyết khiếu nại Trang trại sản xuất phải có mẫu đơn khiếu nại khi khách hàng có yêu cầu. Trong trường hợp có khiếu nại, nhà sản xuất phải có trách nhiệm giải quyết theo quy

định của pháp luật và lưu đơn thư khiếu nại cũng như kết quả giải quyết vào trong hồ sơ.

Page 23: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

21

Phụ lục 1. Quy trình kiểm tra, đánh giá vệ sinh thú y đối với cơ sở chăn nuôi lợn thịt (10 TCN 681-2006)

(Đối tượng sử dụng: Các cơ quan có thẩm quyền kiểm tra vệ sinh thú y, cán bộ kỹ thuật của trại, công ty chăn nuôi lợn thịt)

Stt Nội dung câu hỏi Thang điểm Trả lời Phương pháp kiểm tra

và đánh giá Số

điểm I Cơ sở hạ tầng 18 điểm Có Không

1 Trại có giấy phép thành lập hay quyết định do cơ quan có thẩm quyền cấp

1 đ Xem giấy chứng nhận

của cơ quan chức năng

2 Trại có đăng ký xây dựng cơ sở an toàn dịch với cơ quan chức năng

1 đ Xem giấy chứng nhận

của cơ quan chức năng

3

Hệ thống tường rào bao quanh trại, tường ngăn cách khu hành chính với khu chăn nuôi, cổng ra vào

1,5 đ

Kiểm tra thực tế

4 Ap dụng kỹ thuật khu chăn nuôi theo một chiều cùng vào, cùng ra

1,5 đ Xem hồ sơ thiết kế và

kiểm tra thực tế

5 Khu cách ly lợn mới nhập 1,5 đ Xem hồ sơ thiết kế và kiểm tra thực tế

6 Khu cách ly lợn ốm, nơi mổ khám lợn ốm 1,5 đ Xem hồ sơ thiết kế và

kiểm tra thực tế

7 Khu đốt rác và xử lý bệnh phẩm 2 đ Xem hồ sơ thiết kế và

kiểm tra thực tế

8 Khu xử lý chất thải chăn nuôi 2 đ Xem hồ sơ thiết kế và kiểm tra thực tế

9 Kho chứa thức ăn và dụng cụ chăn nuôi 1 đ Xem hồ sơ thiết kế và

kiểm tra thực tế

10 Phòng thay đồ, khử trùng trước khi vào khu chăn nuôi 1 đ Xem hồ sơ thiết kế và

kiểm tra thực tế

11 Phòng làm việc của cán bộ thú y 1 đ Xem hồ sơ thiết kế và

kiểm tra thực tế

12 Khoảng cách giữa các dãy chuồng, mật độ nhốt 1,5 đ Xem hồ sơ thiết kế và

kiểm tra thực tế

13 Chuồng có lưới chống côn trùng, chim hoang dã và các đông 5 vật khác

1,5 đ Xem hồ sơ thiết kế và

kiểm tra thực tế

II Không khí chuồng nuôi 8 đ

1 Chất lượng không khí chuồng nuôi tốt nếu kết quả kiểm tra không đạt trừ 1 điểm/chỉ tiêu

8 đ Đánh giá theo TCN

III Nước dùng trong chăn nuôi 12 đ 1 Vị trí nguồn nước 1 đ Kiểm tra thực tế và đánh

Page 24: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

22

giá theo 10 TCN 680-2006

2 Kiểm tra chất lượng nước định kỳ và thường xuyên 1 đ Kiểm tra thực tế, sổ sách

và các kết quả liên quan

3

Đánh giá chất lượng nước (Nếu kết quả không đạt tiêu chuẩn trừ 0,5 điểm/chỉ tiêu. Nếu phát hiện thấy có Coliform phân trong 100ml nước thì không cho điểm chất lượng)

10 đ/20 chỉ tiêu

Kiểm tra đánh giá theo 10 TCN 680-2006

IV Thức ăn chăn nuôi 10 đ

1 Nguồn gốc thức ăn

1 đ Kiểm tra kho chứa thức

ăn và các giấy tờ liên quan

2 Kho chứa thức ăn được xây dựng theo quy định của ngành 1 đ Kiểm tra đánh giá theo 10

TCN 680-2006

3 Định kỳ kiểm tra thức ăn chăn nuôi theo quy định 1 đ Xem các phiếu xét

nghiệm lưu

4

Vệ sinh thức ăn tốt (Nếu kết quả không đạt tiêu chuẩn trừ 0,6đ/chỉ tiêu. Nếu phát hiện thấy E.coli, Salmonella, hóc môn hoặc các chất tổng hợp hóa học có hoạt tính tương tự hoocmôn thì không cho điển thức ăn tốt)

7 đ/12 chỉ tiêu

Kiểm tra đánh giá theo 10 TCN 680-2006 (mục 2.3)

V Kiểm soát dịch bệnh 17 điểm

1 Dụng cụ và phương tiện vân chuyển nội bộ đạt tiêu chuẩn 2 đ Kiểm tra thực tế và đánh

giá theo TCN

2 Biện pháp kiểm soát côn trùng và động vật gặm nhấm 2 đ

Kiểm tra giấy tờ kiểm dịch cho các cơ quan chức năng cấp

3 Hồ sơ kiểm dịch lợn con mới nhập đàn theo quy định 1 đ Kiểm tra giấy tờ kiểm dịch

do cơ quan chức năng cấp

4 Hồ sơ nguồn gốc lợn giống được nhập về từ cơ sở an toàn dịch bệnh theo quy định

1 đ Kiểm tra giấy tờ xuất

nhập, nguồn gốc của lợn giống

5 Nuôi cách ly lợn mới nhập đàn 2 đ

Kiểm tra quy trình chăn nuôi của cơ sở kết hợp với kiểm tra hồ sơ

6 Sổ sách ghi chép việc xuất nhập lợn 1 đ Xem sổ sách

7 Sổ sách ghi chép tình hình dịch bệnh và điều trị 1 đ Xem sổ sách

8 Sổ lưu các kết quả xét nghiệm 1 đ Xem sổ sách

Page 25: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

23

9 Lịch tiêm phòng vacxin theo quy định 1 đ Xem lịch cùng với các

kết quả xét nghiệm

10 Sổ sách ghi chép việc nhập vacxin và nơi bảo quản vacxin

1 đ Kiểm tra thực tế và xem

sổ sách

11 Quy trình sử dụng thuốc thú y và các chế phẩm sinh học để phòng và trị bệnh cho lợn

2 đ Xem sổ sách và yêu cầu

cán bộ kỹ thuật trình bày quy trình

12 Thực hiện việc ngừng sử dụng thuốctrước khi xuất chuồng

2 đ Kiểm tra quy trình sử

dụng

VI Khử trùng tiêu độc 15 điểm

1

Vệ sinh tiêu độc hàng ngày

Đối với dụng cụ chăn nuôi

Đối với chuồng trại

1,5 đ

1,5 đ

Kiểm tra thực tế và xem văn bản liên quan

2 Vệ sinh tiêu độc định kỳ đối với chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi

1,5 đ Kiểm tra thực tế và xem

văn bản liên quan

3 Có quy trình sát trùng tẩy uế đối với phương tiện vận chuyển

1,5 đ Kiểm tra thực tế và xem

văn bản liên quan

4 Có quy trình sát trùng đối với người ra vào trại chăn nuôi 1,5 đ Kiểm tra thực tế và xem

văn bản liên quan

5 Có quy trình sát trùng tẩy uế đối với vật dụng ra vào trại chăn nuôi

1,5 đ Kiểm tra thực tế và xem

văn bản liên quan

6 Có hố sát trùng tại cổng trại và cửa chuồng nuôi 2 đ Kiểm tra thực tế

7 Có quy trình sử lý chuồng trại sau khi xuất bán lợn 2 đ Cán bộ kỹ thuật trình bày

8 Loại thuốc sát trùng và quy trình sử dụng 2 đ Xem sổ sách có liên quan

VII Vệ sinh cá nhân và bảo hộ lao động 5 điểm

1 Có hồ sơ sức khỏe cá nhân 1 đ Kiểm tra sổ sách

2 Có trang bị bảo hộ lao động cho công nhân theo đúng quy định

1,5 đ Kiểm tra thực tế

3 Có nội quy quy định vệ sinh cá nhân 1 đ Kiểm tra thực tế và xem

văn bản liên quan

4 Khám sức khỏe định kỳ cho công nhân 1,5 đ Kiểm tra giấy tờ có liên

quan

VIII Quản lý chất thải chăn nuôi 15 điểm 1 Phiếu thẩm định môi trường 1 đ Kiểm tra giấy tờ có liên

Page 26: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

24

của cơ quan chức năng quan do cơ quan có chức năng cấp

2 Có quy trình sử lý chất thải rắn 3 đ Xem sổ sách có liên quan

3 Có phương pháp xử lý xác lợn chết 2 đ Kiểm tra thực tế cùng trình

bày của trại

4 Có quy trình xử lý chất thải lỏng và nguồn tiếp nhận 3 đ Kiểm tra thực tế

5 Nước thải đạt tiêu chuẩn vệ sinh (Nếu kết quả không đạt trừ 0,5 điểm/chỉ tiêu)

6 đ/20 chỉ tiêu

Đánh giá vệ sinh theo TCN 678-2006

Tổng cộng 100 điểm

Quy định: - Nếu câu trả lời là Có và mô tả được công việc: Được hưởng trọn số điểm - Nếu câu trả lời là Có nhưng không mô tả được công việc: Được hưởng 50% số điểm. - Nếu câu trả lời Không: Không có điểm.

Bảng tổng hợp điểm

Nội dung kiểm tra Số điểm đạt được Tỷ lệ (%)

Cơ sở hạ tầng Không khí chuồng nuôi Nước dùng trong chăn nuôi Thức ăn chăn nuôi Kiểm soát dịch bệnh Khử trùng tiêu độc Vệ sinh cá nhân và bảo hộ lao động Quản lý chất thải chăn nuôi Tồng số điểm

Đánh giá kết quả 1. Loại tốt với điều kiện: - Đạt từ 90-100 điểm. - Các mục có tổng số điểm ≥ 10 phải đạt ít nhất 90% số điểm 2. Loại khá với điều kiện: - Đạt từ 70-89 điểm. - Các mục có tổng số điểm ≥ 10 phải đạt ít nhất 70% số điểm 1. Loại trung bình với điều kiện: - Đạt từ 50-69 điểm. - Các mục có tổng số điểm ≥ 10 phải đạt ít nhất 50% số điểm 4. Loại kém: Đạt dưới 50 điểm

Page 27: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

25

Phụ lục 2. Bảng kiểm tra đánh giá Mức độ A = Bắt buộc thực hiện; B= Khuyến khích thực hiện

Thực hành Mức độ Có Không Yêu cầu

điều chỉnh 1. Địa điểm

Vị trí xây dựng trang trại có phù hợp với quy hoạch sử dụng đất của địa phương không?

A

Khoảng cách từ trang trại đến khu dân cư, các công trình xây dựng khác, đến nguồn nước có đúng với các quy định hiện hành không?

A

Khu đất xây dựng trang trại có nằm ở vị trí thuận lợi cho việc tổ chức đường giao thông không?

B

Trang trại có được thiết kế gồm các khu vực khác nhau không? Giữa các khu có tường rào ngăn cách không?

A

Khu nhà ở của nhân viên, nhà làm việc, kho, xử lý chất thải có được bố trí riêng biệt ở bên ngoài hàng rào của khu chăn nuôi không?

A

Xung quanh trang trại có hàng rào không? Hàng rào có đảm bảo tiêu chuẩn bảo vệ trại và an toàn dịch không?

A

Trong khu chăn nuôi có bố trí chuồng lợn giống ở đầu hướng gió và khu nuôi cách ly, xử lý chất thải ở cuối hướng gió không?

B

Có hố khử trùng ở cổng ra vào các khu chuồng không? A

Có bảng nội quy trại ở công ra vào của từng dãy chuồng không?

A

Khu vực xuất bán có được thiết kế ở cuối trại và có lối đi riêng không?

B

Đường nội bộ vận chuyển thức ăn và phân có trùng nhau không?

B

Trong trại có trồng cây xây để chống nóng, tạo tiểu khí hậu chuồng nuôi không?

B

Khu nuôi động vật ốm, nuôi tân đáo có hàng rào ngăn cách với khu nuôi chính không?

B

Có hàng rào ngăn cách nơi chứa phân, nước thải với khu chăn nuôi không?

A

Hướng chuồng có đảm bảo theo hướng Đông-Tây hoặc Đông bắc-Tây nam không?

B

Page 28: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

26

Nền chuồng có độ nhám cần thiết không? Có đảm bảo độ dốc cần thiết để dễ thoát nước không?

A

Mái chuồng có đảm bảo chiều cao tối thiểu không? B

Chuồng nuôi có đảm bảo thông thoáng không? Có hệ thống cách nhiệt không?

B

Khoảng cách giữa các dãy chuồng, các khu chuồng có đảm bảo quy định tối thiểu không?

B

Mật độ chăn nuôi có đảm bảo yêu cầu tối thiểu theo quy định không?

A

Kích thướt các loại chuồng có được thiết kế theo quy định không?

B

Các thiết bị, dụng cụ chứa thức ăn, nước uống có được chế tạo từ vật liệu thích hợp, không chứa độc tố không?

A

Các dụng cụ vệ sinh chuồng trại, thu gom và chứa chất thải có được thiết kế đúng quy định, hợp vệ sinh không?

A

Đồ bảo hộ lao động có sẵn dùng và hợp vệ sinh không? B

Chuồng trại có bị mưa dột không? Có kiểm soát ẩm độ không khí chuồng nuôi, giảm nguy cơ bệnh tật không?

A

Có thường xuyên kiểm tra hệ thống cấp nước, thoát nước, hầm chứa phân không?

B

Có đảm bảo các quy định về vệ sinh chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi không?

A

Có thường xuyên thay chất độn chuồng không? B

Có hố sát trùng ở công ra vào không? Có hệ thống phun thuốc sát trùng toàn bộ xung quanh xe cộ ra vào trại không?

A

Có thực hiện định kỳ việc phát hoang bụi rậm, khơi cống rãnh để diệt ruồi, muỗi không?

A

Có thực hiện sát trùng định kỳ xung quanh các dãy chuồng và khu chăn nuôi không?

A

Có khu thay đồ, tắm rửa sát trùng riêng biệt cho khách tham quan và công nhân?

B

Ở đầu mỗi dãy chuồng có bố trí hố sát trùng không? Có thực hiện thay nước sát trùng thường xuyên không?

A

Có thực hiện sát trùng chuồng trại trước khi nuôi; sau mỗi đợt nuôi; khi chuyển đàn không?

A

Page 29: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

27

Có định kỳ sát trùng bên trong chuồng trại, trên gia súc bằng thuốc sát trùng thích hợp không?

A

Thu gom và vận chuyển phân, chất thải có đảm bảo vệ sinh không?

A

Có đảm bảo đúng quy trình sát trùng bên trong và bên ngoài chuồng trại không?

A

Có thường xuyên sát trùng các dụng cụ chăn nuôi và cất giữ đúng nơi quy định không?

A

Có định kỳ sát trùng nơi chứa chất thải để diệt giòi, mầm bệnh không?

A

Có làm vệ sinh các silo, thùng chứa thức ăn, máng ăn định kỳ không?

A

Có sử dụng hoàn toàn thụ tinh nhân tạo để phối giống cho đàn nái của trại không?

B

Có phương tiện vận chuyển dùng riêng cho từng khu nuôi không?

B

Có thực hiện sát trùng phương tiện vận chuyển lợn, thức ăn, dụng cụ trước và sau khi vận chuyển không?

A

Có vận chuyển lợn, thức ăn, vật dụng khác trên cùng một xe không?

A

Có kho chứa thức ăn, thuốc thú y không? Kho chứa có đảm bảo thông thoáng, không dột, mốc không?

A

Nguyên liệu, thức ăn trong kho có được sắp xếp ngăn nắp, thứ tự theo từng cột không?

A

Có kiểm tra độ ẩm nguyên liệu và thức ăn thành phẩm trước khi nhập kho không?

B

Có định kỳ xông hơi sát trùng kho chứa thức ăn không? A

Có thực hiện ghi chép đầy đủ các thông tin về xuất nhập kho không?

A

Có lưu mẫu từng lô hàng nhập kho không? B

Có để lẫn các loại hóa chất: dầu máy, thuốc diệt chuột, thuốc sát trùng... trong kho chứa thức ăn không?

A

Có kho lạnh, tủ lạnh để trữ vắc xin, kháng sinh không? B

Có sơ đồ các loại thuốc trong kho, sổ ghi chép xuất nhập thuốc không?

A

Page 30: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

28

Trại có xưởng cơ khí, sửa chữa không? B

2. Quản lý giống

Có hệ thống chọn lọc giống để thay đàn không? Có mua giống từ các trại giống không?

A

Lợn giống có được bấm dấu tai hay mang thẻ để dễ quản lý không?

B

Trại có hệ thống sổ sách theo dõi giống và có chương trình phối giống không?

A

Có tuân thủ chế độ sử dụng và khai thác tinh lợn đực giống không? Tuổi khai thác, cường độ khai thác, thời gian khai thác…

A

Có theo dõi kiểm tra chất lượng tinh định kỳ không? A

Có kiểm tra lại động dục sau khi phối giống không? Có thường xuyên kiểm tra động dục sau khi cai sữa không?

B

Có phối giống lợn nái hậu bị động dục lần đầu không? Có phối giống nái hậu bị <90 kg hoặc <7 tháng tuổi không?

A

Có thực hiện kiểm tra phát hiện động dục của nái hậu bị bằng lợn đực không?

B

Có khu vực úm lợn con trong chuồng nái đẻ không? Có đảm bảo nhiệt độ thich hợp cho lợn con không?

A

Có tập cho lợn con bú sữa đầu không càng sớm càng tốt không?

B

Có thực hiện tập ăn sớm cho lợn con không? Cai sữa sớm cho lợn con không?

B

3. Quản lý thức ăn, nước uống

Có thường xuyên giám sát các nguy cơ (sinh học, hóa học, vật lý có thể ảnh hưởng đến chất lượng nguyên liệu thức ăn không?

A

Có kiểm tra tất cả các thông tin về nguyên liệu và ghi nhận cẩn thận khi giao nhận không?

A

Có dự trữ nguyên liệu không? B

Có thường xuyên kiểm tra để đảm bảo nguyên liệu có chất lượng tốt, không bị vấy nhiễm không?

A

Có kỹ thuật theo dõi hệ thống trộn để đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả, trộn đúng đều không?

A

Page 31: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

29

Có đảm bảo vệ sinh hệ thống trộn thức ăn để tránh tạp nhiễm không?

A

Có ghi nhận các thông tin trộn thức ăn vào sổ nhật ký không?

A

Có kiểm soát tránh nhiễm chéo các chất phụ gia trong quá trình bảo quản, vận chuyển, cân… không?

A

Có hướng dẫn chuyên môn về xây dựng khẩu phần tối ưu, cách phối trộn thức ăn không?

B

Có sử dụng kháng sinh theo hướng dẫn của nhà sản xuất không? Có tuân thủ thời gian ngưng thuốc theo khuyến cáo của nhà sản xuất không?

A

Có sử dụng các giải pháp thay thế kháng sinh trong thức ăn không?

B

Có sử dụng kháng sinh, hóa chất cấm trong danh mục cấm của Bộ NN&PTNT không?

A

Có thực hiện xây dựng tiêu chuẩn cơ sở đối với các nguyên liệu thức ăn không?

B

Có kiểm tra thường xuyên nguyên liệu để đạt các tiêu chuẩn đề ra không?

B

Có kiểm tra thường xuyên bên trong và bên ngoài khu sản xuất để đảm bảo không có nguyên liệu rơi vãi không?

A

Có cam kết của nhà sản xuất “không sử dụng kháng sinh cấm và các chất kích thích sinh trưởng” khi mua thức ăn hỗn hợp không?

A

Có tuân thủ hướng dẫn của nhà sản xuất về cách sử dụng thức ăn hỗn hợp phù hợp với từng giai đoạn sinh trưởng của lợn không?

B

Có ghi chép đầy đủ việc sử dụng thức ăn, loại thuốc trộn, liều lượng, thời gian sử dụng thức ăn có trộn thuốc không?

A

Có kiểm tra định kỳ và kiểm tra đột xuất nguồn nước uống dùng cho chăn nuôi không?

A

Có kiểm tra thường xuyên hệ thống cấp nước không? B

Nước rửa chuồng có cho chảy ngang qua những khu chuồng khác không?

A

Có hệ thống tách nước mưa ra khỏi hệ thống nước rửa chuồng không?

B

Page 32: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

30

Có hệ thống lọc, lắng chất thải rắn không? Có thải trực tiếp nước thải chưa qua xử lý ra môi trường không?

A

Có phân công người chịu trách nhiệm theo dõi việc pha thuốc vào nước không?

A

Có ghi chép lại tất cả các thông tin liên quan đến việc cấp thuốc bằng nước uống không?

A

4. Quản lý đàn

Có thường xuyên mua lợn (giống, nuôi thịt) từ các trại khác không?

B

Lợn được nhập vào trại có được mua từ nhiều hơn 2 nguồn không?

B

Lợn có được mua về từ trang trại có chứng nhận chất lượng không?

B

Có nhận đầy đủ thông tin liên quan đến lợn mua về từ nhà cung cấp không?

A

Có nuôi cách ly đàn lợn mới nhập về và theo dõi tình hình sức khỏe trong quá trình nuôi thích nghi không?

A

Có lên kế hoạch tiêm phòng cho đàn lợn dựa vào các thông tin từ hồ sơ khi nhập lợn không?

B

Có chuẩn bị chuồng trại cẩn thận, máng ăn, máng uống, sát trùng trước khi nhập lợn không?

A

Có chuyển lợn xuống xe ngay khi đến nơi không? Có phân chia lợn theo kích thước: nhỏ, nhỡ và to để nhốt vào các ngăn riêng biệt không?

B

Có sử dụng chất điện giải và vitamin hỗn hợp hòa nước cho lợn uống ngay sau khi lợn vào chuồng không?

B

Có cử người túc trực để tách và điều trị kịp thời những con bị tổn thương do cắn nhau không? Có cung cấp rau, cỏ non cho lợn không?

B

Có áp dụng phương thức chăn nuôi ‘cùng vào cùng ra’ không?

A

Có đảm bảo lợn trước khi xuất bán thịt không có tồn dư kháng sinh, hóc môn không?

A

Có tuân thủ thời gian ngưng thuốc trước khi xuất bán không?

A

Có gửi kèm hồ sơ theo dõi lợn thịt khi xuất bán lợn A

Page 33: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

31

không?

Có tuân thủ đúng nguyên tắc khi chu chuyển đàn từ khu nuôi lợn nhỏ đến lớn không?

A

Có tuân thủ các quy tắc cơ bản trong quá trình di chuyển lợn không? Có phổ biến rộng rãi các nguyên tắc cho từng công nhân không?

A

5. Quản lý dịch bệnh

Có đảm bảo mật độ nuôi thích hợp cho từng loại lợn không?

A

Có chương trình quản lý sức khỏe đàn lợn không? B

Có thực hiện đầy đủ các ghi chép về tình hình sử dụng thuốc của lợn không?

A

Có thường xuyên xem xét tất cả hồ sơ tiêm phòng, điều trị của các loại lợn không?

A

Có thực hiện đúng kỹ thuật tiêm thuốc để hạn chế áp xe, sẹo trên thân thịt lợn không?

B

Khi bảo quản thuốc thú y có để riêng từng loại và ghi chép cẩn thận không?

A

Có bảng kế hoạch sử dụng thuốc thú y cho trại không? B

Có quy trình phòng vắc xin riêng cho trại không A

Có lập tức cách ly để điều trị khi phát hiện lợn ốm không?

A

Khi lợn bệnh có mời bác sỹ thú y chẩn đoán bệnh và lên phác đồ điều trị không?

B

Khi sử dụng kháng sinh điều trị, có sử dụng kháng sinh nằm trong danh mục cấm không? Có tuân thủ thời gian ngưng thuốc không?

A

Có đánh dấu lợn đã được điều trị bằng kháng sinh khi xuất bán và lưu ý khách hàng không?

A

Có xuất bán lợn để giết thịt khi đang điều trị bằng kháng sinh không?

A

6. Quản lý chất thải

Phân có được thu gom và vận chuyển hàng ngày đến nơi xử lý không?

A

Có kiểm soát các nguy cơ lây nhiễm của chất độn chuồng A

Page 34: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

32

không?

Có hệ thống phân lọai, tách chất thải rắn và lỏng riêng biệt nhằm giúp cho việc xử lý được dễ dàng và đạt hiệu quả cao không?

A

Có kiểm tra nước thải sau khi xử lý đạt tiêu chuẩn trước khi thải ra môi trường không?

A

Có bán lợn chết ra thị trường hoặc sử dụng trong bếp ăn tập thể không

A

Có nơi xử lý lợn chết (lò thiêu, đất chôn) đủ tiêu chuẩn không?

A

Nơi xử lý lợn chết có đảm bảo vấn đề vậ sinh môi trường (cuôi hướng gió, cuối trại) không?

A

Có thực hiện câm đối khẩu phần để hạn chế ô nhiễm của chất thải không?

B

Có sử dụng chế phẩm vi sinh để hạn chế mùi hôi, ô nhiễm của chất thải chăn nuôi lợn không?

B

Có sử dụng thuốc, bẫy để kiểm soát chuột không? B

Có sơ đồ hệ thống bẫy, nơi đặt thuốc chuột không? B

Có áp dụng các biện pháp kiểm soát chuột như phát hoang, dọn thức ăn rơi vãi… không?

A

Có thực hiện thiết kế chuồng trại (tường rào, cửa ra vào) để hạn chế xâm nhập của chuột vào trại không?

B

Có thực hiện kiểm soát chim hoang dã vào khu vực trại không?

B

Có biện pháp hạn chế ruồi, giòi như phun thuốc, vệ sinh dọn dẹp chuồng trại không?

B

8. Quản lý nhân sự

Có hướng dẫn sử dụng các hóa chất độc hại không? A

Có tài liệu hướng dẫn về sơ cấp cứu và phổ biến kiến thức về sơ cấp cứu đến tất cả nhân viên của trại không?

A

Có cung cấp đầy đủ đồ bảo hộ lao động cho tất cả nhân viên của trại không?

B

Có kiểm tra thường xuyên các phương tiện, trang thiết bị, công cụ (các thiết bị điện và cơ khí) nhằm tránh rủi ro gây tai nạn cho người sử dụng không?

B

Page 35: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

33

Có quy trình hướng dẫn an toàn lao động khi thao tác, khuân vác các vật năng không?

B

Có đảm bảo các phúc lợi cho người lao động như tuổi lao động, điều kiện làm việc, thù lao… không?

B

Có chương trình huấn luyện thường xuyên, huấn luyện đặc biệt cho nhân viên của trại không?

B

Có thực hiện huấn luyện và phân công người hướng dẫn đối với nhân viên mới không?

B

Có tài liệu hướng dẫn và ghi chép chương trình huấn luyện không?

B

Có thường gửi nhân viên đến các trung tâm huấn luyện để huấn luyện về các kỹ năng chuyên sâu không?

B

Có chương trình huấn luyện vệ sinh, sát trùng, an toàn sinh học không?

A

Trang trại có chương trình huấn luyện cho nhân viên cách ngăn chặn hay kiểm soát bệnh tật lây truyền từ bên ngoài vào trại chăn nuôi không?

A

Nhân viên của trại có được huấn luyện để nhận biết các dấu hiệu bệnh ở lợn không?

A

Có hướng dẫn nhân viên ghi chép lại tất cả lợn chết, loại thải vào hồ sơ bao gồm các triệu chứng của lợn trước khi chết cho người quản lý hay bác sỹ thú y biết không?

A

Trại có bản nội quy của nhân viên rỏ ràng để tuân thủ thực hiện không?

A

Có nhà ăn tập thể cho nân viện không? B

Có quần áo bảo hộ lao động cho nhân viên khi vào trại không?

A

Có kiểm soát được việc nhân viên tiếp xúc với đàn lợn bên ngoài trại không?

A

Có kiểm soát việc nhân viên di chuyển giữa các khu chuồng/dãy chuồng?

A

Có lịch làm việc hàng ngày của nhân viên không? A

Có áp dụng nguyên tắc 72 giờ đối với khách tham quan không?

A

Có ghi nhật ký khách tham quan không? A

Trại có hệ thống sổ sách ghi chép đầy đủ không? A

Page 36: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

34

Hệ thống lưu trữ hồ sơ có được truy xuất dễ dàng khi cần thiết không?

B

Có tiến hành kiểm tra nội bộ định kỳ không? A

Trại có quần áo, giày ủng giành cho khách tham quan không? Có nơi tắm rửa, khử trùng, thay quần áo trước khi vào trại không?

A

Có thực hiện hệ thống sổ sách ghi chép đầy đủ tất cả các khâu của quá trình chăn nuôi không?

A

Có thực hiện ghi chép bổ sung mỗi khi có sự thay đổi, điều chỉnh, sửa chữa, bổ sung không?

A

Có lưu lại kết quả kiểm tra, yêu cầu điều chỉnh trong hồ sơ không?

A

Có thiết lập hệ thống báo cáo thường xuyên (nhân viên cho người phụ trách trang trại, trại đối với cơ quan thú y và cơ quan quản lý thẩm định tiêu chuẩn) không?

A

Có thực hiện kiểm tra nội bộ (đột xuất, định kỳ) không? A

Có kế hoạch giải quyết các khiếu nại của khách hàng và lưu hồ sơ không?

A

Page 37: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

35

Phụ lục 3. Các biểu mẫu ghi chép, theo dõi

Bảng khắc phục sai sót (Corrective action form) Ngày/tháng Lỗi, sai sót (mô tả chi tiết ) Cách khắc phục Nhân viên

thực hiện Giám đốc

Mẫu bảng theo dõi tình hình sử dụng thuốc Tên trại: An toàn Đăng ký GMP hay HACCP số: 1234 Nơi mua: Trại A Ngày bán: 12/12/2006 Số lượng lợn bán: 40 Bán lợn như: Lợn nái giống hay nọc Lợn thit cho giết mổ Lợn nuôi vổ béo Ngày điều trị Loại lợn Loại thuốc, liều dùng Ngày đào thải

thuốc( thời gian ngưng thuốc)

Kết quả, ghi chú

10/12/2006 Lợn sau cai sữa

Flusure/respisureone/er Bac Plus, 2ml IM

25/12/2006

Người bán: ………………….. Người mua:…………………

Mẫu bảng ghi chép trộn thứ ăn Ngày Loại khẩu

phần Dùng thuốc

(có hay không) Số lượng Người trộn Khu trại sử

dụng Bảng ghi chép tình hình điều trị cho lợn

Ngày Số tai, chuồng

Tên thuốc

Lý do dùng

Liều lượng, cách dùng

Người điều trị

Trong lượng lợn

Thời gian ngưng thuốc

Không bán thịt trước ngày

Kết quả điều trị

Gãy kim

x

Page 38: MỤC LỤC - iasvn.orgiasvn.org/upload/files/JN0QLUR9WWgahp_heo_0420081443.pdf1 MỤC LỤC CHƯƠNG I: NHỮNG QUI ĐỊNH CHUNG.....1 1. Phạm vi điều chỉnh và đối tượng

36

Bảng kế hoạch sử dụng thuốc thú y và vắc xin Tên

thuốc Nhà SX Lý do

dùng Liều

lượng Cách dùng

Khuyến cáo, cảnh báo của thuốc

Nơi lưu trữ

Thời gian

ngưng thuốc

Bác sỹ thú y:………………… Ngày tháng:……………………… Giám đốc trại: ………………… Ngày tháng:………………………

Bảng ghi chép sử dụng thức ăn trong trại Khẩu phần

Mua hay tự trộn

Trộn thuốc

không?

Cho tất cả các khẩu phần

Khẩu phần trộn thuốc

Có sử dụng premix, chất bổ sung, tạo mùi…

Nhà cung cấp

Tên thuốc

Kg thuốc/ tấn TĂ

Gram hoạt chất/ tấn TĂ

Thời gian ngưng thuốc

Bảng ghi chép xuất/nhập nguyên liệu, thức ăn Ngày tháng

Tên người nhập/xuất

Tên hàng Số lượng Ngày sản xuất

Hạn sử dụng

Đánh giá cảm quan