MDS Morfoloji sunum [Uyumluluk Modu] seri hücrelerinde •Yerleşimin bozulması •Hücre artışı •Olgunlaşma duraklaması •Genç formların artı ... Displastik Megakaryosit

MDS Morfoloji MDS Morfoloji

Dr. Işınsu KuzuÜAnkara Üniversitesi Tıp Fakültesi

Patoloji Anabilim Dalı

TPHD Kemik İliği Yetmezliği, 2008 Nisan, Samsun

1TPHD Kemik İliği Yetmezliği Sempozyumu 24-26 Nisan 2008 Ondokuz Mayıs Ünv. SAMSUN

MDS Morfoloji MDS Morfoloji • Tanım• Normal morfolojiNormal morfoloji• Displazi Terminoloji - Morfoloji• Sınıflamadaki Antitelerin Morfolojik

tanısal özellikleri (örnekler)tan sa öz r (örn r)• Morfolojik tanısal yaklaşımdaki zorluklar

ve çözümleri Ay r c tanve çözümleri –Ayırıcı tanı


2

MDS TANIMMDS TANIM• Kemik iliğinde bir veya birden çok seriye ait hücrelerin

etkin olmayan (inefektif) hematopoezi ile karakterli etkin olmayan (inefektif) hematopoezi ile karakterli klonal hematopoetik kök hücre hastalığı

İ BENZEN VE DİĞER

MDS AML

KEMOTERAPİ BENZEN VE DİĞER ÇÖZÜCÜ MADDELER

MDS AML RADYASYON İMMUN

BASKILANMAKALITSAL KİYETMEZLİĞİBASKILANMA YETMEZLİĞİSENDROMLARI

GENETİK EPİGENETİKHÜCREİNTİHARI (APOPİTOZ) ÖLÜMSÜZLÜK

GENETİK EPİGENETİK


3

( )

Kronik Viral MORFOLOJİ

MDSEnfeksiyonlar

MDSKMPH

Kongenital AnemilerKMPH Anemiler

Ağır Metal Ağır Metal Toksikasyonu

AMLMegaloblastik

AMLg

Anemi


4

MDS MORFOLOJİK DEĞERLENDİRİLMESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİNDE İNCELENEN MATERYALİNCELENEN MATERYAL

• PERİFERİK KAN YAYMASI• KEMİK İLİĞİ ASPİRASYON VEYA DOKUNDURMA ÖRNEKLERİ VEYA DOKUNDURMA ÖRNEKLERİ YAYMALARI

• KEMİK İLİĞİ KOR BİYOPSİSİİ İ İĞİ İ İ• KEMİK İLİĞİ PIHTI KESİTLERİ


5

Normal HematopoezNormal HematopoezHKH

Eritrositler Nötrofiller Monositler Trombositler


6


7x4 x40


8x40x10

HiposellülerHiposellüler HipersellülerHipersellülerNormosellülerNormosellüler

≤ %20≤ %20 ≥ %80≥ %80


9

Kemik iliği pıhtı pıhtı

kesitlerinde sellülaritesellülarite


10

NORMAL GRANÜLOPOEZNORMAL GRANÜLOPOEZ

KEMİK İLİĞİ

PERİFERİK KAN


11

NORMAL GRANÜLOPOEZNORMAL GRANÜLOPOEZ

GRANÜLOSİTERHİPERPLAZİ

PARATRABEKÜLER PERİSİNÜSOİDAL


12

HİPERPLAZİ

NORMAL ERİTROPOEZNORMAL ERİTROPOEZ

KEMİK İLİĞİ

PERİFERİK KAN


13

NORMAL ERİTROPOEZNORMAL ERİTROPOEZ

ERİTROİDERİTROBLASTİK ADATPHD Kemik İliği Yetmezliği,

2008 Nisan, Samsun14

ERİTROİD HİPERPLAZİ

ERİTROBLASTİK ADA

NORMAL MONOPOEZmonoblast

itmonositKEMİK İLİĞİmonosit

promonosit PERİFERİK KAN


15

promonosit KAN

NORMAL TROMBOPOEZmegakaryoblast promegakaryosit

megakaryositİ İ İĞİKEMİK İLİĞİ

PERİFERİK PERİFERİK KAN


16

NORMAL TROMBOPOEZNORMAL TROMBOPOEZ


17

Displazi: pMyeloid seri hücrelerinde

•Yerleşimin bozulmasıYerleşimin bozulması•Hücre artışı •Olgunlaşma duraklamasıOlgunlaşma duraklaması•Genç formların artışı


18

Diseritropoezp

Megaloblastik değişikliklerHowell-Joly

Ç ki d k f l ji Çekirdek morfoloji bozukluğu

Ring Sideroblast

Bazofilik N kt l SideroblastNoktalanma


19

DiseritropoezDiseritropoez


20

Ring SideroblastRing Sideroblast

Mitokondrialdemirmetabolizmasımetabolizmasıbozukluğusonucumitokondrial

Mitokondrial respiratuar zincir (RC)

demir birikimi( )


21

Ring SideroblastRing SideroblastSayım: Çekirdekli eritrositler arasında Sayım: Çekirdekli eritrositler arasında

Ring sideroblastların sayısı %.


22

DisgranülopoezNöt fil E i fil B filNötrofil, Eozinofil, Bazofil

Nukleer Lobulasyon bozulması Hipolobulasyon

Periferik kanda olgunlaşmamışDisplastik hücreler

Hipogranülasyon


23Olgunlaşma duraklamasıBlast artışı

Yaymalarda blast değerlendirmesiYaymalarda blast değerlendirmesi

f k k h• Periferik kan en az 200 hücre

• Kemik iliği aspirasyon veya dokundurma yaymaları

en az 500 hücre sayılmalı


24

Dismegakaryopoezg y pParatrabeküler alanlara göç ve gruplaşma

Lobulasyonun azalmasıMikromegakaryositg y


25Hipersegmentasyon

ALIPALIP(Abnormal Localisation of Immature Precursors)

Anormal yerleşimli olgunlaşmamış öncüler


26

ALIPALIP(Abnormal Localisation of Immature Precursors)

CD34CD34

CD117

CD34 pozitif toplulukların boyutları AML gelişimi ve boyutları AML gelişimi ve sağ kalım ile ilişkili!!!


27Glikoforin B. Tavil et al. / Leukemia Research 30 (2006) 222–224

MDS + Fibrozis

Megakaryosit kaynaklı

sitokinler

Retikülin artışı


28

MDS HiposellülerMDS Hiposellüler

Aplastik Anemi?Blastik hücre sayımı !!Blastik hücre sayımı !!Akım sitometri yetersiz


29

MDS SınıflamaAmaç:

MDS’ i diğ b i l tik • MDS’yi diğer benign veya neoplastik patolojilerden ayırmak.

• Klinikopatolojik ve biyolojik alt grupların Klinikopatolojik ve biyolojik alt grupların belirlenmesi

Tedavi seçimi FAB 1982Tedavi seçimi Prognozla ilgili bilgi

-FAB 1982-WHO 2001


30-P-WHO 2003

MDS SınıflamaFAB 1982

• Refrakter Anemi (RA)WHO 2001•Refrakter Anemi (RA)

• Ring sideroblastlı Refrakter Anemi (RARS)

•Ring sideroblastlı Refrakter Anemi (RARS) Refrakter Anemi (RARS)

• ---------

Refrakter Anemi (RARS)

•Multilinage Displazili

Bl t A t l R f kt

g pRefrakter Anemi

Bl t A t l R f kt • Blast Artışlı Refrakter Anemi (RAEB)

•Blast Artışlı Refrakter Anemi (RAEB)

• Transformasyonda Blast Artışlı Refrakter Anemi

•Akut Myeloid Lösemi (AML)


31(RAEB-T)

“WHO” MDS SınıflamasıHastalık Kan Bulguları Kemik iliğiRefrakter Anemi (RA) Anemi, Blast + (<1%) Tek başına Eritroid displ

< 5% Blast, < 15% RSRing sideroblastlı Refrakter Anemi (RARS)

Anemi, Blast + (<1%) Tek başına Eritroid displ< 5% Blast, > 15% RS,

Multilinage Displazili R f k i i (RCMD)

İki-üç seride sitopeni Displazi >10% iki veya üç seriRefrakter Sitopeni (RCMD) Blast + (<1%), <1x109/L

mono< 5% Blast, Auer -, < 15% RS

Multilinage Displazili Refrakter Sitopeni Ring

İki-üç seride sitopeni Blast + (<1%) <1x109/L

Displazi >10% iki veya üç seri< 5% Blast Auer > 15% RSRefrakter Sitopeni, Ring

sideroblastlı (RCMD-RS)Blast + (<1%), <1x109/L mono

< 5% Blast, Auer -, > 15% RS

Blast Artışlı Refrakter Anemi-1 (RAEB-1)

İki-üç seride sitopeni <5%Blast, <1x109/L mono

Displazi >10% bir veya cok seri5-9 % Blast Auer -Anemi 1 (RAEB 1) , 5 9 % Blast, Auer

Blast Artışlı Refrakter Anemi-2 (RAEB-2)

İki-üç seride sitopeni 5-19%Blast, Auer +<1x109/L mono

Displazi >10% bir veya cok seri10-19 % Blast, Auer + ,

Sınıflanamayan MDS(MDS-U)

Sitopeni, Blast + ,Auer -

Tek seride displazi, < 5% Blast, Auer -

İzole del 5q anomalisi Anemi Trombosit n/ Megakaryosit < 5% Blast


32

İzole del 5q anomalisi bulunduran MDS

Anemi, Trombosit n/< 5% Blast

Megakaryosit , < 5% Blast, Auer - , izole Del 5q,

WHO Blue Book, pp: 63

Refrakter Anemi (RA)( )Kemik iliği: Sellülarite:

Artmış/Normal/AzalmışTek başına Eritroid displazi, <5% Blast <15% RS<5% Blast, <15% RS

Epidemiyoloji: %5-10 YaşlılarTanı: Morfoloji, Demir boyası

Prognoz: MS: 66 ay, 6% AML transformasyonu +

Ayırıcı Tanı: • Eritrosit yıkım artışına bağlı reaktif hiperplaziEritrosit yıkım artışına bağlı reaktif hiperplazi• Megaloblastik anemi• Herediter / akkiz aplastik anemiler• Diğer MDS’ler

Sitogenetik: Spesifik anamali yok, del 20q, +8, 5., 7. kromozom (25%)del 20q, 8, 5., 7. kromozom (25%)

Patoloji Raporu: Deskriptif tanı + ayırıcı tanılı yorumKli ik bil i it tik liği d k i t


33

Klinik bilgi + sitogenetik eşliğinde kesin tanı

Periferik kan


34

megaloblastik değişikliklerg ğ ş


35

Glikoforin


36

Mutasyona uğramış HKH eritroid seri gelişimine i i izin vermez

Nötrofiller Monositler Trombositler


37

Ring Sideroblastlı Refrakter Anemi (RARS)Kemik iliği: Sellülarite: Artmış/Normal

Tek başına Eritroid displazi, <5% Blast,>15% RS, Demir + makofajlar

Epidemiyoloji: 10-12%, yaşlılar, K<E

Tanı: Morfoloji, Demir boyası

Prognoz: MS:6 yıl, 1-2% AML transformasyonu +

Ayırıcı Tanı: • Eritrosit yıkım artışına bağlı reaktif hiperplazi• Megaloblastik anemi• Diğer MDS tipleriğ p• Herediter sideroblastik anemi,• Bazı ilaçlar, alkol ve çinko toksisitesi, piridoksin yetmezliği

(RS+)

Sitogenetik: Spesifik anomali yok (%10)

Patoloji Raporu:Klinik bilgi -: Deskriptif tanı + yorum


38

g p yKlinik bilgi +: Demir boyası eşliğinde kesin tanı

Swerlow 2001

Kurşun toksikasyonu Herediter SA


39

Multilinage Displazili Refrakter Sitopeni (RCMD) (RCMD RS)(RCMD) (RCMD-RS)Kemik iliği:

Sellülarite: Artmış/Normaliki veya çok seride displazi,<5% Blast<5% Blast,>15% RS (RCMD) <15% RS (RCMD-RS),Demir + makofajlar

Epidemiyoloji: Epidemiyoloji: RCMD %24, RCMD-S 15%, yaşlılar


Prognoz: MS: 33 ay, 11% AML transformasyonAyırıcı Tanı:

Ağır metal zehirlenmeleriAIDSAIDSDiğer MDS tipleriOtoimmun hastalıklar,Kemoterapi sonrası değişklikler

Sitogenetik: *50% +: Tri 8, Mono 7, del 7q, Mono 5, del 5q, del 20q

Patoloji Raporu:Klinik bilgi : Deskriptif tanı + yorum


40

Klinik bilgi - : Deskriptif tanı + yorumKlinik bilgi + : Morfoloji ve Demir boyası eşliğinde kesin tanı

Periferik kan P .Maslak ASH Img Bank

Enfeksiyon Döhle cismi, hiposegmentasyon, lokoeritroblastosis


41Dev trombosit

P .Maslak ASH Img Bank

Rejenerasyon, GCSF Etkisi


42

Mutasyona uğramış HKH’nin tüm serileri oluşturmadaki tüm serileri oluşturmadaki yeteneği değişmiştir.

Nötrofiller Monositler TrombositlerEritrositler


43

Mutasyona uğramış HKH’nin tüm serileri oluşturmadaki yeteneği duraksamıştır.

Monositler Nötrofiller TrombositlerEritrositler


44

Blast Artışlı Refrakter Sitopeni (RAEB-1) (RAEB-2)(RAEB 1) (RAEB 2)

Kemik iliği: Sellülarite: Artmış / Normal / Hiposellüler 10%Nötrofil artışı, iki veya çok seride displazi, ALIP +5-9% Blast, Auer - : (RAEB-1),10-20% Blast, Auer +: (RAEB-2)

Epidemiyoloji: 40%, >50 yaş

Tanı: Morfoloji, İmmunfenotip: CD13, CD33, CD117, CD34

Prognoz: MS: RAEB-1 18 ay, RAEB-2 10 ay, 25-33% AML transformasyonu +

Ayırıcı Tanı: Transplant veya kemoterapi sonrası rejenerasyonParaneoplastik sendromlarParaneoplastik sendromlarGM-CSF Tedavisi Diğer MDS tipleriCMML, AML

Sitogenetik: *50% +: Klonal anomaliler, kompleks anomaliler

Patoloji Raporu: Klinik bilgi - : Morfoloji + yorum


45

Patoloji Raporu: Klinik bilgi - : Morfoloji + yorumKlinik bilgi + : Morfoloji + Kesin tanı

Blast Artışlı Refrakter Sitopeni p(RAEB-1) (RAEB-2)

JMML


46

Blast Artışlı Refrakter Sitopeni (RAEB-1) (RAEB-2)(RAEB-1) (RAEB-2)

AML


47CD34

Sınıflanamayan MDS (MDS-U)yKemik iliği: Sellülarite: Artmış/Normal

Granülositer, Megakaryositer Displazi,g y p

Epidemiyoloji: Oran ?, yaşlı erişkinlerde, kemo/radyoterapi olan gençlerkemo/radyoterapi olan gençler

Tanı: Morfoloji

Prognoz: ?

Ayırıcı Tanı: Diğer MDS lerAyırıcı Tanı: Diğer MDS ler

Sitogenetik: Spesifik anamali yok

Patoloji Raporu: Klinik bilgi +/- Deskriptif tanı + yorum


48


492007 Workshop, Myeloid Neoplams & Mastocytosis, Dita Gratzinger, Tracy George.



50

İzole del(5q) Anomalisi Bulunduran MDSz ( q) m u u u MDKemik iliği: Sellülarite: Artmış/Normal,

Displastik Megakaryosit artışı, diğer serilerde de displazi +5% Bl t <5% Blast,

Epidemiyoloji: orta yaş veya yaşlı erişkinlerde, K>>>E


Prognoz: Uzun sağ kalım +, g ğ ,Diğer sitogenetik anomaliler + AML transformasyonu olabilir

Ayırıcı Tanı: Sitogenetikle mümkün

Sitogenetik:Spesifik anamali del 5q31, del 5q33, (Başka anomali olmamalı !!)

Patoloji Raporu: Klinik Bilgi ve sitogenetik -: Deskriptif tanı + yorumKlinik bilgi ve sitogenetik +: Kesin tanı mümkündür


51

5q5q-


52ASH imagebank James W Vardiman, M.D.

JUVENİL KMML (KMPH-MDS)JUVENİL KMML (KMPH-MDS)P f dPeriferde Anemi Trombositopeni, immatür granülositler,

Monositoz>10x109/L, >%5 blast

K ik iliği S llül it A tKemik iliği: Sellülarite: ArtmışGranülosit ve monosit artışı, granülositer seride ve eritroid seride dismorfizm, >%20 Blast veya promonosit

Tanı: Morfoloji, İmmunfenotip, genetik

Ayırıcı Tanı: Enfeksiyonlar (EBV,HHV6, TBC Lökomoid Reasksiyon)Ayırıcı Tanı Enfeksiyonlar (EBV,HHV6, TBC Lökomoid Reasksiyon)DİĞER KMPHMDS

Patoloji Raporu: Klinik bilgi - : Morfoloji + yorumKlinik bilgi + : Morfoloji + sitogenetik + Kesin tanı


53

JMML periferik kan


54ASH imagebank, Peter Maslak

JMML Kİ


55ASH imagebank, Peter Maslak

ASH imagebank, Peter Maslak

JCMML Kİ


56

haematologica/the hematology journal | 2007; 92(10)


57

Lizozim MPO

CD117


58CD99

EWING SARKOMU + MDS + AML

Lizozim MPO

CD117


59CD99

AA – HİPOSELLÜLER MDS


60



61



62



63



64



65



66



67


MPO


68

GLİKOFORİN


CD3


69



70CD20 CD38



71KAPPA LAMBDA

HİPOSELLÜLER MDSHİPOSELLÜLER MDS


72

HİPOSELLÜLER MDSHİPOSELLÜLER MDS


73

HİPOSELLÜLER MDS ?HİPOSELLÜLER MDS ?


74MPO GLİKOFORİN

HİPOSELLÜLER MDS-AMLHİPOSELLÜLER MDS AMLCD34


75

RAEB


76

RAEB


77

RAEB


78GLİKOFORİN

MPORAEB


79

CD34RAEB CD34RAEB


80

CD117RAEB CD117RAEB


81

RARS TRARS-TPERİFERİK YAYMAPERİFERİK YAYMA



82

RARS TRARS - T KEMİK İLİĞİ



83

KONGENİTAL KEMİK İLİĞİ YETMEZLİĞİ


84FA + MDS

MDS Tanısal Yaklaşım• MDS veya MDS MPD belirlemesi ve subtiplendirme• Selülarite ve blast sayısının belirlenmesi• Tüm gözlenen morfolojik –sitokimyasal özelliklerin

yorumlanmasıİ f ti ik b l l l• İmmunfenotipik bulgular varsa yorumlanması

•Genotipik özelliklerin eklenmesi•Geçmişte tedavi hikayesinin değerlendirilmesi•MDS subtipi bazı antitelerin ekarte edilmesini •MDS subtipi bazı antitelerin ekarte edilmesini gerektiriyorsa ayırıcı tanı için ek sorgulamalar yapılmalı


85

MDSMDSTek bir morfolojik tanısal özellik yokTek bir morfolojik tanısal özellik yok

Kan, Kİ, Klinik, Sitogenetik

TANISAL YORUM MÜMKÜN

Tek başına patoloğun kendisine gelen Kİ ş p ğ gbiyopsisi ve yayması ile tanı verebilmesi

????TPHD Kemik İliği Yetmezliği,

2008 Nisan, Samsun86

????

İ İ İİ İ SİTOGENETİKÇİKLİNİSYENHEMATOLOJİLABR. TANI

PATOLOG EKİP EKİP ÇALIŞMASI


87

ÜTEŞEKKÜRLER


88

Documents

MDS Morfoloji sunum [Uyumluluk Modu] seri hücrelerinde •Yerleşimin bozulması •Hücre artışı •Olgunlaşma duraklaması •Genç formların artı ... Displastik Megakaryosit