MEDIA A AGRESJA

Anna Oleszkowicz

MITY

Bezpośredniego związku przemocy ekranowej z przemocą w życiu

Braku takiego związku

Selektywnego oddziaływania przemocy ekranowej

Nadmiaru przemocy w telewizji

Odzwierciedlenia przemocy istniejącej w rzeczywistości

MIT

Bezpośredniego związku przemocy

ekranowej z przemocą w życiu

- Ograniczenia związane z tym wpływem:

Trwałość (krótkotrwałe i długotrwałe skutki) Okresy sensytywne Cechy odbiorcy (psychotyzm, agresja, pobudzenie

seksualne) Ogólne mechanizmy uczenia się

KRÓTKOTERMINOWE SKUTKI OGLĄDANIA

PRZEMOCY

odgrywanie scen związanych z przemocą - imitacja

efekt Wertera (wzrost samobójstw) po nagłośnionych

samobójstwach, po filmie „Łowca jeleni”

wzrost zabójstw po meczach bokserskich wagi ciężkiej

mniejsza gotowość do zachowań prospołecznych (eksp.

Bushmana, 2005 - 320 os.)

większa wrogość i zachowanie agresywne po oglądnięciu filmów

agresywnych (Bushmann) – paradoks reklam

teza błędnego koła: poziom agresji a oglądanie programów

agresywnych

wzrost pobudzenia autonomicznego układu nerowego

Transfer ekscytacji koncepcja Zilmanna

Transfer nadwyżki pobudzenia na nową sytuację może zwiększyć prawdopodobieństwo agresji

a. Jeśli nowa sytuacja prowokuje do agresji

b. Interpretacja nadwyżki pobudzenia – nadawanie znaczenia sytuacji (dwuczynnikowa teoria emocji Schachtera) – w kategoriach agresywnych

DŁUGOTERMINOWE SKUTKI OGLĄDANIA PRZEMOCY wzrost agresji i przestępczości nawet po 30 latach (Huesmann), związek między agresją 8 -latków i oglądanie agresji w wieku 8 lat (.21), oglądanie agresji w wieku 8 lat i agresją 18- latków (.24); agresja w wieku 8 lat i 18 lat (0,33)

spadek wrażliwości (habituacja) – Eysenck, wzmożony rozwój skryptów agresywnych: jak, kiedy, jakie konsekwencje (6-10 lat Berkowitz, Huesmann), (8-12 lat - badania

Erona), kumulatywne skutki agresji

kształtowanie obrazu świata jako zagrażającego i wrogiego, strach, świat jest zły – Cantor, Wilson pozytywne wartościowanie agresji, akceptacja w życiu społecznym osłabienie zahamowań przed agresją (błąd fałszywej powszechności)

Mechanizmy pośredniczące

Modelowanie, naśladowanie

Desensytyzacja

Torowanie poznawcze (Berkowitz) – zachowania sprawcze

Budowanie schematów poznawczych dot. wiedzy o świecie i sposobach działania

Hipoteza sygnał – pobudzenie koncepcja Berkowitza

Prawdopodobieństwo agresji wzrasta przy

a. Wzroście frustracji

b. Sygnałach skojarzonych z agresją (efekt broni)

Mit – brak związku

Strategie pomniejszania związku:

- Zaprzeczanie takim zależnościom

- Przemoc w programach odzwierciedla przemoc rzeczywistą

- Pełni funkcje katarktyczne

- Pełni funkcje uświadamiające

- Ludzie zdają sobie sprawę z fikcji

Katharsis czy uczenie się

Hipoteza katharsis

Eksperyment Rusella Geena (poddanie prowokacji połowy badanych, wszystkich przydzielono do 3 grup)

1. rażenie prądem prowokatora; katharsis?

2. Obserwacja jak to robi ktoś; - katharsis?

3. brak manipulacji (w drugiej części)

Dostarczanie szoków elektrycznych podstawionej osobie

Najwyższy poziom agresji w grupach I i II

Mit

Nadmiaru przemocy w telewizji

- Różne definicje przemocy

- Humorystyczny i nierealny kontekst

- Problem nie z ilością przemocy, ale ze sposobem jej obrazowania

WARUNKI SPRZYJAJĄCE WPŁYWOWI PRZEMOCY OGLĄDANEJ W MEDIACH (B. Krahe)

istnieje moralne uzasadnienie występującej agresji, zasłużona kara (44% agresji w TV jako akt uprawniony)

spostrzeganie pozytywnych konsekwencji zachowań agresywnych lub braku kar (w czasie 2 500 godzin programu – 19% sprawców ukaranych); np. wygrana gra

agresja beznamiętna (brak widocznej szkody – 30%, brak bólu i obrażeń – 60%,) lub humorystyczna

stwarzanie wizerunku sympatycznego agresora, co sprzyja modelowani, trudności obserwatora do dystansowania się (sugestywne prezentacje fikcyjnych treści) lub realna przemoc DODATKOWO W GRACH VIDEO

przyjęcie roli agresora (rola wymuszona przez grę) czynne stosowanie agresji (tworzenie się skryptów poznawczych) uzależnienie od gier (hipoteza o uwalnianiu dopaminy: na skutek stałych wzmocnień uaktywnia się system nagrody w mózgu)

Mit – selektywnego oddziaływania

Respondenci w 90% uznają, że źródłem przemocy są media, ale oglądają TV przeciętnie 3-4 godziny (w wieku powyżej 4 lat)

- Wąskie rozumienie następstw wpływu mediów –

konkretne zachowania

- Rodzice mają lepsze zdanie o swoich dzieciach

- Przekonanie o większym własnym wpływie na młodsze dzieci, a większym wpływie mediów na starsze (niezgodne z badaniami)

cd

- efekt „trzeciej osoby” – Davison, 1983 – asymetria spostrzeganej podatności na wpływ mediów

Zaobserwowana różnica wpływu mediów na Ja Innych zależy od: Spostrzegana intencja nadawanych informacji

(negatywna – większa asymetria) Ocena społecznej szkodliwości przekazu (przy

pozytywnym przekazie efekt odwrócony – większy wpływ mediów na Ja)

Percepcja wiarygodności źródła – im niej wiarygodne tym większa asymetria

Ocena własnych kompetencji _ gdy czujemy się ekspertami przeceniamy wpływ mediów na innych

Mit – odzwierciedlenia w TV agresji rzeczywistej

agresja w mediach jest o wiele częstsza niż w rzeczywistości (1000 razy).

nadreprezentacja niektórych scen przemocy

Cyberprzemoc i cyberpornografia

Cyberprzemoc

Stosowanie przemocy z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych

Formy: upokarzanie i zastraszanie przez obraźliwe komentarze,

zdjęcia lub filmiki

kradzież tożsamości, włamania na konto pocztowe

wykluczenie z cyberspołeczności (usuwanie z list)

sugerowanie świadczenia usług seksualnych

szantażowanie zamieszczeniem czegoś w sieci

upublicznienie tajemnic

nękanie mailami, sms-ami (stalking)

flaming - agresja między uczestnikami czatu

Cyberprzemoc - środki

Poczta elektroniczna

Czat, grupy dyskusyjne

Komunikatory

Blogi

Serwisy społecznościowe

Telefony komórkowe

Strony internetowe

Cyberprzemoc - specyfika

Pozorna anonimowość,

Mniejsze skrępowanie normami

Trudniej udowodnić winę

Dystans przestrzenny

Podświadome oddzielenie realu i sieci (przybieranie wirtualnej tożsamości)

Zwielokrotnienie jej siły, globalny zasięg

Izolacja ofiary (niemi świadkowie przemocy)

Atakowanie ofiary nawet w domu

Trudno sobie z nią poradzić

Mniej kontrolowana niż rzeczywista przemoc

Cyberprzemoc - przyczyny

Wyrównywanie krzywd

Odreagowanie frustracji

Pozyskiwanie uwagi otoczenia

Niskie poczucie własnej wartości

Brak świadomości skutków (żart, dobra zabawa)

Mała empatia

Lęk przed staniem się ofiarą

Cyberpornografia

Pisma, druki, filmy, wizerunki i inne przedmioty wykonywane i rozpowszechniane w celu wywołania u odbiorcy podniecenia seksualnego (A. Zwoliński)

Kategoryzacja stron internetowych:

1. Galerie zdjęć pornograficznych, podzielone tematycznie

2. Zbiory małych filmików, które można zapisać na osobistym komputerze

3. Telekonferencje internetowe z intymnymi dialogami, life sex

4. Sklepy internetowe – sex shopy (filmy wideo i gadżety)

(J. Bednarek)

Cyberpornografia a dzieci

Przerasta zdolości adaptacyjne dzieci i prowadzi do przyswajania wypaczonej i sprymityzowanej wizji seksualności

Warunkowanie i kojarzenie przyjemności z brutalnością i agresją

Uzależnienie od oglądania tych stron (często przy frustracji doświadczanej w domu rodzinnym, też nuda i ciekawość poznawcza)

Erotyzacja psychiki dziecka, przedwczesne pobudzenie seksualne (wulgaryzmy, zachowania prowokacyjne wobec rówieśników)

Podatność na uwodzenie (podatność na prostytucję w internecie i realu, galerianki, seksting)

Media a seks i cyberpornografia

Oglądanie przemocy powoduje zobojętnienie i bierność

Zwiększona agresja mężczyzn wobec kobiet

Zmniejszenie wrażliwości wobec ofiar gwałtu

Zmiana zapotrzebowania na siłę bodźca

Brak satysfakcji z seksu małżeńskiego, obniżenie atrakcyjności partnera

Mniejsze zainteresowanie uczuciem jako motywem seksu

Mniejsze pozytywne wartościowanie konwencjonalnych form seksu

Nieprawdziwy wzorzec relacji męsko-damskich

Fantazjowanie o sile i przemocy w seksie

Większe prawdopodobieństwo udziału w gwałtach i seksie dziecięcym (K. Ostrowska, A. Andrzejewska)

Konkluzje

-Najwięcej agresji wyzwala przemoc z pornografią

-Przemoc bez seksu więcej agresji niż bodźce seksualne bez przemocy

- Model grubiaństwa seksualnego: deprecjonujący obraz kobiety w pornografii może facylitować męską agresję (Zillman)

Literatura

B. Krahe (2005). Agresja, r.5. GWP

R. Szwed (2004). Mitologizowanie przemocy ekranowej, w: P. Francuz, Psychologiczne aspekty odbioru telewizji, II

A. Andrzejewska (2014). Dzieci i młodzież w sieci zagrożeń realnych i wirtualnych, r.6 i 7