MemetFuatBozkurt AltayDilAilesive, Trke ile Sorunu gnlerdefizikbilginiProf.Dr.Oktaynun iJaponcaileTrke stndedurulmayanpekokbenzerlik savunanbir sonadeksesbenzetmelerinedayananbiridi.Bunedenle,kamuoyunu bukonuda,bilimselbir Altaydil ailesizerinenlbilim zetlemeyigerekligrdk. Trkehangidilailesininkoludur?Trkeyeen dilhangisidir? nceliklebukonuzerindebiraz Trkdili Altaydillerikmesinesokuluro AltaydillerideUral-Altaydilailesiiinde Bualandailk yapan PhilippvonStrahlenberg'dir.gereleriAvrupaveAsya' mnKuzey'iile Blmleri H.Winkler3 yirminci birizelge *Uralca*Altayca ii i *Altayca (Daranlamda) i Ugr - FinceSamoyeteTunguzca TrkeJaponca Winkler,Ural-Altaydilailesinidahada ldillerden4 S-mer veAkad dillerinide bu aileden Altaydillednden Boller,Grunzel,Prhlegibibilimtarafmdan sa- Oktay:"Trke ileJaponca stndedmulmayanpekokbenzerlik var".Milliyet Sa/lat Dergisi, 239,S.30-31,8 Temmuz1977. 2Strahlenberg,Philippvon:DasNord /llld stlicher EI/ropa/llld Asia,Stockholm, 1730. 3Winkler,H.:Die Berlin,1921. 4 Ahmet:Trk Dili Tarihi 2. 1970,s.15. MEMETFUATBOZKURT629 Finli bilgin Ramstedt iseJaponca ileeski Trke ak-rabahkbelirtileri

Ama Ramstedt'inKorece ileTrkenin Ramstedt,Koredilini,brAltay dillerinindzeyde birkololarak kabul hatta onun veTrkeninbuaileierisindebirer evresel ileri Trke (Yakutuos,savar)a Kore-ceaguri6Ramstedt,Koredili ileTrke 1500 Ne var ki bu byle bir gte. N.Poppe,Koredilini,Altayanadilinin,Trk, Tunguzkol1a- uzakta birkoluolarakkabul1960'da 11an7 AltayDillerinin Dilbilgisi izelgeyi : * Altayca i. * Trke - - Tunguzea dil i *AnaKoreee ii *nTrke - Tunguzea dil ,-______ _____.i iii "'AnaTrke*Ana*Ana iiI TrkDilleriDilleri i * Tunguzea i. DilleriKoreee BaskakovolmakzerebirokSovyetbilimAltay dillerini *Altayca "'EskiTrke - *EskiTunguzea EskiTrkeEski Sovyetbilim daKoreeeveAltaydilikabul etmezler. diltipi yani (ses son-ekdzeni,szdizimi vb.) istenen Altay dil- ikincii.incderecedekiKore dilibir tarafa Altaydilinin kabuledilirs 5Ramstedt,J.:berdieGescllictedes Tiededkatemia,Esitetmet jClpytakirya!,Helsinki1942s.108-113. tlDilaar,A.:TiirkDilineGenel Bil' Ank.1964. 7Poppe,N.: del' Wiesbaden1960. ilDililar,A.:Tiirk Bir Ank.1964,s.21. 630ALTAY Nevarki, Altay da nlTrkologlardanBenzing, Sir Clauson, Doerfer Altay dillerinin dabirtarafa Trkeyeen dilolan ileTrkenin savlarabirgz SirGeraldClauson vegre Trke ile ak- yoktur.Buikidilde,birbirinden dnszler,ikidilinak-rabaHemdebudnszler bir dnemden;5-7. biimdednlemeTunguzcaile da Prof. Dr. Doerfer'e gre; gerekten ca arasmdandnszve 'dil bu Clausonve sylediklerigibi, dnemde Hele 5-7.byle bir dil kesenkeslemez.Bu dillerin sz ve eskitabakalarda birbirine Doerfer9 Altaydillerininakraba konusunda 1- Btn dillerde ilekesinlik Her durum-da 2,3,4,5 akraba dillerdeHint-Avrupa,Sami,Bantu dillerindebyledir.Altaydillerindebylebirbenzerlikyoktur. dil-lerin nemliolan(an.a,baba, amca, gibi)temelszlerdeAltaydillerinde gte 2- 1927'de Bang, Poppe'nin Altaydillerinin akraba konusunda rnekleri Poppe'ye gre Trke uq- "anlama" ileuqa- Altaycadan Fakatneu- diyebir kk,nede-q- yada-qa- biimindebir ek yleysebuvebenzeri rneklerTrkeden dnszlerdir. 3- Poppe'ye10 Trke veortak szleri lsbel-lidir. Trkenin zsesini s sesi Trk-eHiiiiz=teiigis.Burnekgzel.Fakat, olarak gsterilenbir blm szlerdeki Trkenin zsesini rsesinin kar- vesonabirnlgelmesinenedemeli? rnek: A)Trke " B)" " boz ar rmak ekiz (gri)- bora (erkek)- " (paIto) (ikiz) " " ere ikire 9Doerfer,Gerhard: uudMangaliselreElemellte l,Wiesbaden 1962. Poppe,N.:Aktelides - Kongress, Wiesba-den1959s.589. MEMETFUATBOZKURT"631 Birincibektekiszlereksikdir. sondakiave e nlleri eski gibi,dn sze sonradan gel-deolabilir.Ama,ikincibektekiszlerelderledir.Durunilan kesindir. Trkennak r- kknden olabilir. r- kk Trkede var- Yine -mak eki Trkedegrlmektedir. Gnmzde111astareki olan-mak,eskidenadeylemekiidi.Mo--mek yada-megebiimindebirekyoktur.yleiserme gesz Trkeden yandan ekiz (ikiz)sz ikiadmdan ve ikisz yal- Trkedeiki erkeklerdeqoyar;cirin + z,Trkenineskibiroklukekidir.Bi+ z(biz)si+ z gibida ek+ re okluk ekiyok-tur. haldeikireszTrkeden EskiTrkede bu sz biiminde Sonu olarak, yukarda,Trke ile akrabalamakiingsterilenrneklergerekteTrkeden sz-lerdir.BurneklerleTrkeninileakraba Benzerszlerneyi dilbeklerinegirendil-lerdebenzerseslerdenkurulu siler Budu-rum akraba mu gsterir? Kesinlikle Byle durum-h,rda geerlidir. 1- Trke " " u qap-(Kuzey) Arapa " aIJ:c ir Latincecapere "um-Farsa aqa Arapaah diliaha(su)Latinceaqua "nakh(gece)Latincenox "penta Yunancapeute 2- sesyknmesinedayananszler:Trkeqarga=Arapa gurab=Latincecorvus. 3- Kkende olupdasonradan szler:qara-bakmakileTrkeqara- "bakmak"szleribu tipik Eski Trkedebakmak qara- szyoktur.Buanlam Qaraqnce Buda kara renkliYaniqara-q kkkara noktademektir.Sonragz- bakmak gibi ilk szlergibigeliyor,ama durum4- dnleme:Diller arasmda okeskidnemlerde yada yeni dnem-lerdekidnlemeler cesTrkeyaz s-znndnlcmesidir. 632ALTAY 5- Belirsizbirdildengelenortakdnszler: Belirsizbirdil /'... Trke eski dnemdebir x dili BudildenTrkeyededadn szler girdi.Sonra x dilild.bu iki dildex dilindengirenszler bizi Prof.Dr.GerhardDoerfer'inTrke zerinebu nemlizetlediktensonrabizebu SaymSinan" savmadnelim. gibinunsesbenzetmesine ennemli iseyntem 20. TrkiyeTrkesiile20.tarihselkaynaklara Altaydilleriile,-en Trkdilleriile- Trke"Japoncaakra" sesbenzerlikleri gz nne akraba" gibiTrkeyeenok benzeyendilinbileakraba konusundailerisriHen gz nne Japoncako" ok daha titiz gerekir.Saym Onunbukonuyailgisini birdilbi-limdergisindeJaponca-Trke bildirmektedir. bunoktalaradikkatetmelidir.Ja" ponca, Trkeve gibi bir dil" dir.Budillerinakraba bu Saym zerindehi istemiyo" rum. benzer savunmak da Dilde benzet-melerdensonucavanlmaz. gibi Trkeayak sz ileura sznnkkten anlayabilir miyiz?Yine sivarsznn kansznnyun;kalsznnyuloldu- miyiz? Bunun Hint-AvrupadilailesindenolanFarsa ileTrkeara-smda birokbenzerlikler bulabiliriz. birokTrk dilinde veeski kaynaklarda man diye (ben)szgnmz daman bii-AmaeskiFarsametinlerde "ben" adam sznn grrz.Bugnk man sz ise mana=ben-im(ilgi durumu ile) kkne Szbu gibirneklerleuzatmakgereksiz. lkeninkltrnn bi" iinbykyararlar Dilerizki,evrenkentlerimizdeJapon ilimkrslerikurulsun.Ortak kltr gi-dilsin"tmile bu do- isteriz. Trkenin Japoncaile sorunu ancak yukar-danerilenbilimselkurumlar