MENAXHIMI MEDIAL I FUSHATES ZGJEDHORE

UNIVERSITETI ARENA E ARSIMIT BASHKUNIVERSITETI ARENA E ARSIMIT BASHKËËKOHORKOHORPRISHTINEPRISHTINE

TEMA E MAGJISTRATURESTEMA E MAGJISTRATURES

MENAXHIMI MEDIAL I FUSHATES MENAXHIMI MEDIAL I FUSHATES ZGJEDHOREZGJEDHORE

Mentori: Prof. Ass.Dr. : Ibrahim Berisha Kandidati: Vait Ajro

Prishtinë, Qershor 2008

MENAXHIMI MEDIAL I FUSHATES ZGJEDHOREMENAXHIMI MEDIAL I FUSHATES ZGJEDHORE

HyrjeHyrje

Tema qTema qëë do tdo tëë trajtohet ntrajtohet nëë kkëëttëë punim ka qenpunim ka qenëë orjentueseorjentuese, ka , ka dhdhëënnëë kahjekahje punpunëës dhe studimit ns dhe studimit nëë kkëëttëë llëëmi, me atmi, me atëë qqëërealiteti jonrealiteti jonëë i i ppëërditrditëëshshëëmm dhe sidomos ai i dhe sidomos ai i fushatvefushatvezgjedhore ku mediat flasin dhe shkruajnzgjedhore ku mediat flasin dhe shkruajnëë nnëë gjuhgjuhëën shqipe, n shqipe, punojnpunojnëë sipas sipas inercionitinercionit, aty p, aty pëër aty janr aty janëë gati tgati tëë veprojnveprojnëë dhe dhe pa ndonjpa ndonjëë pregaditjepregaditje paraprake dhe pparaprake dhe pëërkushtim serioz prkushtim serioz pëër r mbulimin mbulimin mediatikmediatik ttëë fushatave zgjedhore. fushatave zgjedhore.

NNëë fakt, menaxhimi fakt, menaxhimi medialmedial nnëë ato raste bato raste bëëhet me standarde het me standarde joadekuate dhe jo profesionale. joadekuate dhe jo profesionale.

Duke shpresuar se tezat qDuke shpresuar se tezat qëë kamkamëë shtjelluar nshtjelluar nëë kkëëttëë punim do tpunim do tëëndihmojnndihmojnëë sadopak, qsadopak, qëë ttëë ppëërmirrmirëësohet imazhi dhe suksesi i sohet imazhi dhe suksesi i mediamediass gjatgjatëë mbulimit mbulimit mediatikmediatik ttëë fushatave zgjedhore. fushatave zgjedhore.

MENAXHIMI MEDIAL I FUSHATES ZGJEDHOREMENAXHIMI MEDIAL I FUSHATES ZGJEDHOREMateriali nMateriali nëë vazhdim vazhdim ëështshtëë shkruar nshkruar nëë dy etapa me nga dy kapituj secila, dy etapa me nga dy kapituj secila, dhe atdhe atëë: N: Nëë etapetapëën e parn e parëë kamkamëë trajtuar veprimet e medias elektronike dhe trajtuar veprimet e medias elektronike dhe asaj tasaj tëë shkruar, duke shkruar, duke paturpatur parasyshparasyshëë mediat nmediat nëë gjuhgjuhëën shqipe qn shqipe qëë veprojnveprojnëënnëë rajon si nrajon si nëë ShqipShqipëëri, Kosovri, Kosovëë dhe ndhe nëë Maqedoni. Maqedoni.

Pasqyrimi i punPasqyrimi i punëës ss sëë medias gjatmedias gjatëë fushatave zgjedhore lidhur me veprimet fushatave zgjedhore lidhur me veprimet organizative, organizative, menaxhuesemenaxhuese dhe profesionaledhe profesionale--raportuese, ka praportuese, ka pëër qr qëëllim llim krahasimin e njkrahasimin e njëëra tjetrra tjetrëës, si e si qs, si e si qëë ttëë dallojdallojëë median e cila ka menaxhuar median e cila ka menaxhuar mmëë ssëë miri mbulimin miri mbulimin mediatikmediatik ttëë fushatfushatëës zgjedhore ns zgjedhore nëë vendin ku operon vendin ku operon media e caktuar. media e caktuar.

Metodologjia e grumbullimit tMetodologjia e grumbullimit tëë materialit ka qenmaterialit ka qenëë e kombinuar dhe e e kombinuar dhe e ndryshueshme, varndryshueshme, varëësisht nga vendi dhe koha kur jansisht nga vendi dhe koha kur janëë zhvilluar zgjedhjet. zhvilluar zgjedhjet. MeqMeqëë, kam, kamëë paturpatur fatin qfatin qëë gjatgjatëë studimit tstudimit tëë kkëësaj teme tsaj teme tëë jenjenëë zhvilluar zhvilluar zgjedhje nzgjedhje nëë ShqipShqipëëri, Kosovri, Kosovëë dhe Maqedoni, tdhe Maqedoni, tëë cilat mcilat mëë kankanëë ndihmuar pndihmuar pëër tr t’’i i vvëëzhguar nga afzhguar nga afëër mediat elektronike dhe ato tr mediat elektronike dhe ato tëë shkruara, se si veprojnshkruara, se si veprojnëë ose ose mmëë mirmirëë ththëënnëë, se si ato menaxhojn, se si ato menaxhojnëë me punme punëën e tyre gjatn e tyre gjatëë fushatave fushatave zgjedhore. zgjedhore.

Gjithashtu, sa pGjithashtu, sa pëër krahasim kamr krahasim kamëë ppëërdorur dhe literaturrdorur dhe literaturëë, e cila p, e cila pëërmban rmban veprimet e medias gjatveprimet e medias gjatëë zgjedhjeve tzgjedhjeve tëë kalurakalura, pasi ato i kam, pasi ato i kamëë krahasuar me krahasuar me zgjedhjet ku kam qenzgjedhjet ku kam qenëë ddëëshmitar okular nshmitar okular nëë punpunëën e mediave shqiptare nn e mediave shqiptare nëërajon.rajon.


Tezat paraprakeTezat paraprake

E para, ka tE para, ka tëë bbëëjjëë me shqyrtimin e kornizme shqyrtimin e kornizëës ligjore ns ligjore nëëpajtim me dokumentet ndpajtim me dokumentet ndëërkombrkombëëtare dhe ntare dhe nëëparalele me burimet vendore. paralele me burimet vendore.

E dyta, ka tE dyta, ka tëë bbëëjjëë me ndryshimin e organeve me ndryshimin e organeve mediatikemediatike nnëë bazbazëë ttëë pronpronëësissisëë dhe kontrollit. Si dhe kontrollit. Si rezultat i krezultat i këësaj, studimi do trajtojsaj, studimi do trajtojëë median si median si publike, private dhe tpublike, private dhe tëë ppëërzier. rzier.


EE treta, dallon nga rregullat ntreta, dallon nga rregullat nëë bazbazëë ttëë burimeve burimeve mediatikemediatike. Rrjedhimisht, jan. Rrjedhimisht, janëë krijuar 3 kategori tkrijuar 3 kategori tëëgjgjëëra: media e shkruar, media elektronike dhe ra: media e shkruar, media elektronike dhe interneti. interneti.

E katE katëërta, si prta, si pëërfundim, tregon ndryshimin mes rfundim, tregon ndryshimin mes rregullave, lidhur me periudhat para ditrregullave, lidhur me periudhat para ditëës ss sëëzgjedhjeve. Edhe pse fushata politike zgjedhjeve. Edhe pse fushata politike ëështshtëë““permanentepermanente””, n, nëë shoqshoqëëritritëë e sotme demokratike, e sotme demokratike, ditditëët parazgjedhore, nt parazgjedhore, nëë mmëënyrnyrëë ttëë veveççantantëë vetvetëë dita dita e zgjedhjeve, ka nevoje zgjedhjeve, ka nevojëë ppëër analizr analizëë ttëë rregulloreve rregulloreve nnëë vende tvende tëë ndryshme.ndryshme.


””PartitPartitëë e me mëëdha, marrin pdha, marrin pëërsiprsipëër tr tëë mbajnmbajnëë zgjedhje tzgjedhje tëë lira, nlira, nëëintervale tintervale tëë arsyeshme kohore me votim tarsyeshme kohore me votim tëë fshehtfshehtëë, n, nëën n kushte tkushte tëë cilat do tcilat do tëë sigurojnsigurojnëë shprehjen e lirshprehjen e lirëë ttëë mediave mediave gjatgjatëë mbulimit tmbulimit tëë zgjedhjeve, si rrjedhojzgjedhjeve, si rrjedhojëë ëështshtëë njnjëë çëçështje e shtje e madhe pmadhe pëër institucionet shtetr institucionet shtetëërore, partitrore, partitëë politike, sikurse politike, sikurse edhe pedhe pëër qytetarr qytetarëët. Liritt. Liritëë themelore tthemelore tëë njohura gjatnjohura gjatëë lidhjes lidhjes ssëë instrumenteve ligjore ndinstrumenteve ligjore ndëërkombrkombëëtare, si p.sh. liria e tare, si p.sh. liria e shprehjes, duke pshprehjes, duke pëërfshirrfshirëë edhe atedhe atëë ttëë shtypit dhe shtypit dhe ligjligjëërimit(fjalimit), si dhe liria e informimit, duhet patjetrimit(fjalimit), si dhe liria e informimit, duhet patjetëër tr tëëudhudhëëhiqen me kornizhiqen me kornizëën rregulluese pn rregulluese pëër mbulimin r mbulimin mediatikmediatikttëë zgjedhjeve, pavarzgjedhjeve, pavarëësisht mendimit tsisht mendimit tëë njernjerëëzve mbi zgjedhjen zve mbi zgjedhjen e legjislature legjislaturëës.s.”” **

* * KonventaKonventa EvropianeEvropiane mbimbi ttëë DrejtatDrejtat e e NjeriutNjeriut, , NeniNeni 21 i 21 i DeklaratDeklaratëëss ssëë PPëërgjithsmergjithsme ppëërr ttëë DrejtatDrejtat e e NjeriutNjeriut, ,


Pse menaxhim Pse menaxhim medialmedial??

““Zgjedhjet e ndershme demokratike janZgjedhjet e ndershme demokratike janëë kusht pkusht pëër njr njëë qeverisje qeverisje demokratike, sepse ato jandemokratike, sepse ato janëë mjeti me anmjeti me anëë ttëë ttëë cilit populli i njcilit populli i njëëvendi shpreh lirisht vullnetin e tij, mbi baza ligjore, pvendi shpreh lirisht vullnetin e tij, mbi baza ligjore, pëër ata qr ata qëë do tdo tëëkenkenëë legjitimitetin plegjitimitetin pëër tr tëë qeverisur nqeverisur nëë ememëër tr tëë tyre dhe interesave ttyre dhe interesave tëëtyre. Arritja e zgjedhjeve demokratike ttyre. Arritja e zgjedhjeve demokratike tëë ndershme ndershme ëështshtëë pjespjesëë e e krijimit tkrijimit tëë proceseve mproceseve mëë ttëë gjgjëëra dhe institucioneve tra dhe institucioneve tëë qeverisjes qeverisjes demokratike. Pdemokratike. Pëër kr këëttëë arsye, ndarsye, ndëërsa njrsa njëë proces zgjedhor duhet tproces zgjedhor duhet tëëreflektojreflektojëë parimet universale pparimet universale pëër zgjedhje tr zgjedhje tëë ndershme demokratike, ndershme demokratike, zgjedhjet nuk mund tzgjedhjet nuk mund tëë ndahen nga konteksti politik, kulturor dhe ndahen nga konteksti politik, kulturor dhe historik ku ata zhvillohenhistorik ku ata zhvillohen”” **

* * PjesePjese nganga DeklarataDeklarata e e ParimeveParimeve tete VezhgimitVezhgimit ttëë ZgjedhjeveZgjedhjeve, e, e shpallur mshpallur mëë 27 tetor, 2005, n27 tetor, 2005, nëë seline e Kombeve te seline e Kombeve te Bashkuara, Nju Jork Bashkuara, Nju Jork


Duke nDuke nëënvizuar rolin e rnvizuar rolin e rëëndndëësishsishëëm tm tëë medias nmedias nëë shoqshoqëëritritëë moderne, moderne, veveççananëërisht gjatrisht gjatëë periudhperiudhëës ss sëë zgjedhjeve; zgjedhjeve;

Duke theksuar se gjatDuke theksuar se gjatëë periudhperiudhëës ss sëë zgjedhjeve parimi themelor i pavarzgjedhjeve parimi themelor i pavarëësissisëëredaktorialeredaktoriale ttëë medias merr njmedias merr njëë rrëëndndëësi tsi tëë veveççantantëë;;

Duke qenDuke qenëë i veti vetëëdijshdijshëëm pm pëër nevojr nevojëën e marrjes n e marrjes parasyshparasyshëë ttëë dallimeve tdallimeve tëëndjeshme qndjeshme qëë ekzistojnekzistojnëë midis medias smidis medias sëë shkruar dhe asaj elektronike;shkruar dhe asaj elektronike;

Duke nDuke nëënvizuar se mbulimi i zgjedhjeve nga media elektronike duhet tnvizuar se mbulimi i zgjedhjeve nga media elektronike duhet tëë jetjetëëobjektiv, i ekuilibruar, dhe i paanshobjektiv, i ekuilibruar, dhe i paanshëëm;m;

Duke theksuar se operatorDuke theksuar se operatorëët e medias elektronike publike kant e medias elektronike publike kanëë ppëërgjegjrgjegjëësi tsi tëëveveççantantëë ppëër njr njëë menaxhim tmenaxhim tëë paanshpaanshëëm dhe tm dhe tëë plotplotëë ttëë zgjedhjeve me zgjedhjeve me programet e tyre, duke pprogramet e tyre, duke pëërfshirrfshirëë ofrimin e transmetimeve falas pofrimin e transmetimeve falas pëër partitr partitëëpolitike dhe kandidatpolitike dhe kandidatëët;t;

Duke nDuke nëënvizuar se disa aspekte tnvizuar se disa aspekte tëë veveççanta tanta tëë menaxhimit tmenaxhimit tëë zgjedhjeve, si zgjedhjeve, si publikimi i rezultateve tpublikimi i rezultateve tëë anketimeve, reklamimi me pagesanketimeve, reklamimi me pagesëë i mesazheve i mesazheve politike, e drejta ppolitike, e drejta pëër tr tëë replikuarreplikuar, dit, ditëët e reflektimit, dhe sigurimi i koht e reflektimit, dhe sigurimi i kohëës s para zgjedhjeve, duhet tpara zgjedhjeve, duhet t’’u kushtohet vu kushtohet vëëmendje e vemendje e veççantantëë;;


Duke theksuar rolin e rDuke theksuar rolin e rëëndndëësishsishëëm tm tëë masave vetmasave vetëë--rregulluese trregulluese tëë miratuara miratuara nga vetnga vetëë media profesioniste, pmedia profesioniste, pëër shembull: Nr shembull: Nëë formformëën e kodit etik tn e kodit etik tëë sjelljes, sjelljes, i cili shi cili shëërben si orientim prben si orientim pëër praktikr praktikëë ttëë mirmirëë nnëë menaxhimin e pmenaxhimin e pëërgjegjshrgjegjshëëm, m, ttëë saktsaktëë, dhe t, dhe tëë paanshpaanshëëm tm tëë fushatave zgjedhore; fushatave zgjedhore;

Duke qenDuke qenëë ttëë bindur se ekzistenca e njbindur se ekzistenca e njëë kuadri tkuadri tëë ppëërshtatshrshtatshëëm pm pëër r mbulimin e zgjedhjeve nga media kontribuon nmbulimin e zgjedhjeve nga media kontribuon nëë zgjedhje tzgjedhje tëë lira dhe lira dhe demokratike, duke pasur parasysh ekzistencdemokratike, duke pasur parasysh ekzistencëën e pn e pëërvojave trvojave tëë ndryshme ndryshme ligjore dhe praktike nligjore dhe praktike nëë vendet ku vepron media nvendet ku vepron media nëë gjuhgjuhëën shqipe nn shqipe nëë kkëëttëëfushfushëë, si dhe faktin se kjo , si dhe faktin se kjo ëështshtëë njnjëë fushfushëë qqëë prek aspekte tprek aspekte tëë ndryshme tndryshme tëëlegjislacionit;legjislacionit;

Duke ditur se Duke ditur se ççdo kuaddo kuadëër rregullator pr rregullator pëër mbulimin e zgjedhjeve duhet tr mbulimin e zgjedhjeve duhet tëërespektojrespektojëë parimin themelor tparimin themelor tëë lirislirisëë ssëë shprehjes, i cili shprehjes, i cili ëështshtëë sanksionuar nsanksionuar nëëNenin 10 tNenin 10 tëë KonventKonventëës Evropiane ts Evropiane tëë ttëë Drejtave tDrejtave tëë Njeriut, siNjeriut, siçç ëështshtëëinterpretuar nga Gjykata Evropiane pinterpretuar nga Gjykata Evropiane pëër tr tëë Drejtat e Njeriut;Drejtat e Njeriut;

Duke kujtuar parimet bazDuke kujtuar parimet bazëë ppëër garantimin e pavarr garantimin e pavarëësissisëë ssëë transmetimit ttransmetimit tëëmedias elektronike publike, qmedias elektronike publike, qëë i shqyrtojni shqyrtojnëë rrugrrugëët pt pëër tr tëë siguruar siguruar respektimin e parimeve prespektimin e parimeve pëër objektivitet, r objektivitet, ekuilibrekuilibrëërr dhe paanshmdhe paanshmëëri nri nëëmbulimin e fushatave zgjedhore nga media, si dhe tmbulimin e fushatave zgjedhore nga media, si dhe tëë shikohet mundshikohet mundëësia e sia e miratimit tmiratimit tëë masave pmasave pëër zbatimin e kr zbatimin e këëtyre parimeve ntyre parimeve nëë legjislacionin ose legjislacionin ose praktikpraktikëën e vendeve ku zhvillohen zgjedhjet, kur kjo n e vendeve ku zhvillohen zgjedhjet, kur kjo ëështshtëë e e ppëërshtatrshtatëëshmeshmedhe ndhe nëë ppëërputhje me kushtetutrputhje me kushtetutëënn e vendeve pe vendeve pëërkatrkatëëse.se.


Parimet e menaxhimit Parimet e menaxhimit medialmedial

Disa nga synimet e menaxhimit Disa nga synimet e menaxhimit medialmedial ttëë fushatave zgjedhore qfushatave zgjedhore qëënjnjëëkohkohëësisht paraqesin dhe fushsisht paraqesin dhe fushëëveprimin bazveprimin bazëë ttëë menaxhimit janmenaxhimit janëë: : Parimi iParimi i objektivitetitobjektivitetit; ; ParimiParimi i ekuilibriti ekuilibrit; dhe ; dhe ParimiParimi i paanshmi paanshmëërisrisëë

ParimiParimi i objektivitetiti objektivitetitObjektiviteti i njObjektiviteti i njëë medumimedumi varet nga shumvaret nga shumëë faktorfaktorëë qqëë shpesh hershpesh herëë

paraqesin imazhin e vetparaqesin imazhin e vetëë medias, janmedias, janëë faktorfaktorëët tt tëë cilcilëët ndikojnt ndikojnëëthellthellëësisht nsisht nëë organizimin vertikal dhe horizontal torganizimin vertikal dhe horizontal tëë hierarkishierarkisëëmenaxhuesemenaxhuese ttëë vetvetëë medias. Media e organizuar mirmedias. Media e organizuar mirëë nnëë bazbazëë ttëëkriteritkriterit--parimit tparimit tëë objektivitetit lakmohet nga vetobjektivitetit lakmohet nga vetëë gazetargazetarëët dhe nga t dhe nga publiku i gjerpubliku i gjerëë. Jo vet. Jo vetëëm kaq, por respektimi i plotm kaq, por respektimi i plotëë i ki këëtij parimi tij parimi bazbazëë nga media nnga media nëë fjalfjalëë arrin arrin kulminacioninkulminacionin e besueshme besueshmëërisrisëë gjatgjatëëfushatave zgjedhore apo nfushatave zgjedhore apo nëë referendume treferendume tëë caktuara. caktuara.


Parimi i ekuilibritParimi i ekuilibritBaraspesha e informacionit ose ekuilibri i medias sBaraspesha e informacionit ose ekuilibri i medias sëë caktuar reflekton caktuar reflekton

tek institucionet dhe subjektet politike garuese ntek institucionet dhe subjektet politike garuese nëë fushatfushatëën n zgjedhore, ashtu qzgjedhore, ashtu qëë i vetmi shpi vetmi shpëëtim ptim pëër mbrojtjen e interesit publik, r mbrojtjen e interesit publik, ëështshtëë media dhe qmedia dhe qëëndrueshmndrueshmëëria e medias nga ria e medias nga ekuilibritetiekuilibriteti i i interesave mes grupeve tinteresave mes grupeve tëë interesit dhe nga ana tjetinteresit dhe nga ana tjetëër mbulimit r mbulimit mediatikmediatik ttëë suksesshsuksesshëëm dhe objektiv nga shoqm dhe objektiv nga shoqëëritritëë mediatikemediatike..

Parimi i paanshmParimi i paanshmëërisrisëëDuke shikuar mirDuke shikuar mirëë ngjarjet politike, mund tngjarjet politike, mund tëë konstatohet se media konstatohet se media

tregon paanshmtregon paanshmëëri tri tëë plotplotëë vetvetëëm atm atëëherherëë kur subjektet politike nuk kur subjektet politike nuk bbëëjnjnëë presion psikologjik, fizik dhe material mbi pavarpresion psikologjik, fizik dhe material mbi pavarëësinsinëë e e politikpolitikëës redaktuese, sigurisht ns redaktuese, sigurisht nëëse tse tëë dyja paldyja palëët, pra subjektet e t, pra subjektet e involvuarainvolvuara nnëë zgjedhje dhe bota e medias nuk i zbatojnzgjedhje dhe bota e medias nuk i zbatojnëë normat normat rregulluese dhe vetrregulluese dhe vetëërregulluese gjatrregulluese gjatëë fushatfushatëës zgjedhore. s zgjedhore.


Kapitulli IKapitulli IVEPRIMET E MEDIAS SE SHKRUAR DHE VEPRIMET E MEDIAS SE SHKRUAR DHE

FUSHATA ZGJEDHOREFUSHATA ZGJEDHORE


Liria e shtypitLiria e shtypit

Liria e njLiria e njëë shoqshoqëërie trie tëë caktuar lehtcaktuar lehtëë mund tmund tëëppëërcaktohet nga liria e shtypit dhe e rcaktohet nga liria e shtypit dhe e medias. Hapi i parmedias. Hapi i parëë qqëë zakonisht e zakonisht e ndndëërmarrin qeveritrmarrin qeveritëë autoritare apo autoritare apo diktatoriale, diktatoriale, ëështshtëë ngushtimi i lirisngushtimi i lirisëë ssëë ttëëshprehurit apo persekutimi i medias.shprehurit apo persekutimi i medias.


Shtypi nShtypi nëë ShqipShqipëëri dhe fushata zgjedhoreri dhe fushata zgjedhore

NNëë Kodin Zgjedhor tKodin Zgjedhor tëë RepublikRepublikëës ss sëë ShqipShqipëërisrisëë, fjalia , fjalia ““media e media e shkruarshkruar”” ppëërmendet vetrmendet vetëëm njm njëë herherëë dhe atdhe atëë me sa vijon: me sa vijon: ““NNëë ppëërputhje me nenin 133 trputhje me nenin 133 tëë kkëëtij Kodi, ndalohet tij Kodi, ndalohet ççdo lloj do lloj propagande zgjedhore npropagande zgjedhore nëë mediat e shkruara dhe mediat e shkruara dhe elektronike, nelektronike, nëë 24 or24 orëët e fundit para ditt e fundit para ditëës ss sëë votimitvotimit

““NNëë ppëërgjithrgjithëësi, Shqipsi, Shqipëëria ka bria ka bëërrëë progres nprogres nëë lirinlirinëë e shprehjes, e shprehjes, njnjëë prioritet kyprioritet kyçç i partneritetit evropian. Ajo tani ka nevoji partneritetit evropian. Ajo tani ka nevojëëttëë ppëërmirrmirëësojsojëë zbatimin e legjislacionit ekzistues dhe te zbatimin e legjislacionit ekzistues dhe te ppëërqasrqasëë reformat nreformat nëë kkëëttëë fushfushëë nnëë njnjëë mmëënyrnyrëë mmëë ttëëkoordinuar nkoordinuar nëë konsultim me aktorkonsultim me aktorëët e interesuar dhe t e interesuar dhe ekspertekspertëëtt””

-- LiriaLiria e e shprehjesshprehjes dhedhe e e shtypitshtypit, , nganga RaportiRaporti i i KomisionitKomisionit EvropianEvropian per per ShqiperineShqiperine, 2006, 2006


Shtypi nShtypi nëë KosovKosovëë dhe fushata zgjedhoredhe fushata zgjedhoreMe fjalMe fjalëë ttëë tjera, edhe pas njtjera, edhe pas njëë ngjarjeje singjarjeje siçç ëështshtëë fushata zgjedhore, gazetat fushata zgjedhore, gazetat

ditore nditore nëë KosovKosovëë mbeten po ato qmbeten po ato qëë kankanëë qenqenëë nnëë fillim tfillim tëë vitit, me tvitit, me tëë njnjëëjtin jtin rejtingrejting dhe dhe lexueshmlexueshmëëriri . . Nga ky fakt, me tNga ky fakt, me tëë drejtdrejtëë konstatohet roli i dobkonstatohet roli i dobëët t i tyre gjati tyre gjatëë fushatfushatëës zgjedhore ts zgjedhore tëë nnëëntorit 2007. Opinioni publik dhe ntorit 2007. Opinioni publik dhe elektoral nelektoral nëë KosovKosovëë gjatgjatëë fushatfushatëës zgjedhore median e shkruar e ka s zgjedhore median e shkruar e ka konsideruar si mjet tkonsideruar si mjet tëë zakonshzakonshëëm informativ tm informativ tëë ppëërditshrditshëëm, por jo dhe tm, por jo dhe tëëdomosdoshdomosdoshëëm, pm, pëër faktin se ambientin r faktin se ambientin medialmedial mmëë parparëë e kane kanëë mbuluar mbuluar media transmetuese si TV, Radiot dhemedia transmetuese si TV, Radiot dhe Interneti.Interneti.

Shtypi nShtypi nëë Maqedoni dhe fushata zgjedhoreMaqedoni dhe fushata zgjedhoreMedia e shkruar nMedia e shkruar nëë Maqedoni Maqedoni ëështshtëë e lire lirëë. T. Tëë gjitha funksionojngjitha funksionojnëë nnëë bazbazëë ttëë

tregut ttregut tëë lirlirëë dhe me pavardhe me pavarëësi tsi tëë plotplotëë ttëë politikpolitikëës redaktuese. E ves redaktuese. E veççanta e anta e medias smedias sëë shkruar nshkruar nëë Maqedoni, sidomos gjatMaqedoni, sidomos gjatëë fushatave zgjedhore, fushatave zgjedhore, vvëërehet nrehet nëë atatëë se pronarse pronarëët dhe politika redaktuese, me kujdes tt dhe politika redaktuese, me kujdes tëë veveççantantëëka pka pëërcaktuar politikrcaktuar politikëën e tyre redaktuese pn e tyre redaktuese pëër ndonjr ndonjëë subjekt politik ose subjekt politik ose ppëër koalicion paraelektoral.r koalicion paraelektoral.


Interneti gjatInterneti gjatëë fushatave zgjedhorefushatave zgjedhore

ProblemiProblemi tjettjetëër dhe shumr dhe shumëë i vleri vlerëësueshsueshëëm pm pëër sferr sferëën e informacionit gjatn e informacionit gjatëëfushatave zgjedhore fushatave zgjedhore paraqparaqiittetet Interneti dhe ndikimi i tij si media e pa Interneti dhe ndikimi i tij si media e pa definuar dhe e pa pdefinuar dhe e pa pëërcaktuar qartrcaktuar qartëë nnëë regullativatregullativat dhe dhe vetvetëëregullativatregullativat e e informacionit, me pretekstin seinformacionit, me pretekstin se,, cilcilëës fushs fushëë ttëë informacionit i takon. Fjala informacionit i takon. Fjala ëështshtëë ppëër median qr median qëë paraqet paraqet kompleksitetkompleksitet dhe shumanshmdhe shumanshmëëri tri tëëiiformacionit, pasi qformacionit, pasi qëë paraqitet si e shkruar, nparaqitet si e shkruar, nëë ttëë njnjëëjtjtëën kohn kohëë si audio si audio dhe vizuale gjatdhe vizuale gjatëë transmetimit. Megjithattransmetimit. Megjithatëë, e r, e rëëndndëësishme dhe e kohsishme dhe e kohëës, e s, e shpejtshpejtëë ppëër komunikim dhe me kosto tr komunikim dhe me kosto tëë lirlirëë, n, nëë krahasim me median ekrahasim me median eshkruar tradicionale, gazetat dhe shkruar tradicionale, gazetat dhe revistat.revistat.

Kjo Kjo ëështshtëë mrekullia e shekullit dhe e tmrekullia e shekullit dhe e tëë ardhmesardhmes,, falfalëë internetit si media e internetit si media e nevojshme pnevojshme pëër shoqr shoqëëritritëë nnëë zhvillim. Nzhvillim. Nëë kkëëttëë kontekst, lirisht mund tkontekst, lirisht mund tëëthuhet se shpejtthuhet se shpejtëësia e lajmit dhe informacioni me njsia e lajmit dhe informacioni me njëë liri tliri tëëjashtjashtëëzakonshme dhe me formzakonshme dhe me formëë mmëë ttëë kompletuar nga aspekti vizual dhe i kompletuar nga aspekti vizual dhe i shkruar gjatshkruar gjatëë procesit zgjedhor do tprocesit zgjedhor do tëë vijvijëë vetvetëëm nga interneti!m nga interneti!

Kapitulli IIKapitulli II

Veprimet e medias elektronikeVeprimet e medias elektronike



Media elektronike dhe fushatat zgjedhore nMedia elektronike dhe fushatat zgjedhore nëë ShqipShqipëëriri

NjNjëë ngritje e pazakontngritje e pazakontëë e mediave elektronike pe mediave elektronike pëër njr njëë vend si vend si ShqipShqipëëria ku zhvillimi i shoqria ku zhvillimi i shoqëërisrisëë ëështshtëë i pakrahasueshi pakrahasueshëëm m kundrejt zhvillimit mediatik, ndoshta mund tkundrejt zhvillimit mediatik, ndoshta mund tëë thuhet se thuhet se mediat elektronike janmediat elektronike janëë mmëë ttëë mirat nmirat nëë rajon, e brajon, e bëënnëë fushatfushatëën n zgjedhorezgjedhore transparente dhe debatuese, hertransparente dhe debatuese, herëë -- herherëë e cile cilëësuar suar si luftsi luftëë e ashpe ashpëër profesionaler profesionale..

Media elektronike nMedia elektronike nëë ShqipShqipëëri shfaqet si fenomen ballkanik i ri shfaqet si fenomen ballkanik i pamjes vizuale dhepamjes vizuale dhe koloritit gazetaresk profesional. koloritit gazetaresk profesional.


PPëërballja e teknikrballja e teknikëës digjitale vizuale dhe ps digjitale vizuale dhe pëërpjekjes prpjekjes pëër r paanshmpaanshmëëri profesionale nri profesionale nëë njnjëërrëën ann anëë, fuqis, fuqisëë ssëë ppëërvojrvojëës, s, guximit, qguximit, qëëndrimi haptazi pro njndrimi haptazi pro njëë subjekti politik, subjekti politik, profesionalizmit dhe impenjimit nprofesionalizmit dhe impenjimit nëë shoqshoqëërinrinëë shqiptare nshqiptare nëëananëën tjetn tjetëër, mund tr, mund tëë quhet pamje e nivelit tquhet pamje e nivelit tëë parparëë ttëëkonkurrenckonkurrencëës profesionale ns profesionale nëë tregun medial elektronik. Ntregun medial elektronik. Nëënivelin e dytnivelin e dytëë, beteja ishte m, beteja ishte mëë e lehte lehtëë, sepse n, sepse nëë shprehje ishte shprehje ishte modestia profesionale e ndmodestia profesionale e ndëërtuar nga njrtuar nga njëë figurfigurëë gazetarie dhe gazetarie dhe gjuha korrekte e pgjuha korrekte e pëërdorur nrdorur nëë lajme, e pamjaftueshme plajme, e pamjaftueshme pëër tr tëëqenqenëë nnëë tregun e partregun e parëë ttëë konkurrenckonkurrencëës. s.


Media elektronike dhe fushatat zgjedhore nMedia elektronike dhe fushatat zgjedhore nëë KosovKosovëë

Kosova edhe nKosova edhe nëë fushfushëën e medias, sidomos gjatn e medias, sidomos gjatëë fushatave elektorale, fushatave elektorale, paraqet njparaqet njëë rast specifik dhe trast specifik dhe tëë veveççantantëë, t, tëë dallueshdallueshëëm nga vendet e m nga vendet e tjera ttjera tëë rajonit, jo rastrajonit, jo rastëësisht nsisht nëë ttëë shumtat fusha tshumtat fusha tëë veprimtarisveprimtarisëëshoqshoqëërore prore pëërmendet thrmendet thëënia nia ““Sui generisSui generis””. Megjithat. Megjithatëë, kjo th, kjo thëënie nie nuk e amneston aspak mundnuk e amneston aspak mundëësinsinëë dhe tendencdhe tendencëën e medias n e medias elektronike pelektronike pëër tr tëë qenqenëë sa msa mëë transparente dhe sa mtransparente dhe sa mëë e ngritur e ngritur profesionalisht gjatprofesionalisht gjatëë njnjëë fushate zgjedhore.fushate zgjedhore.

““Gazetaria nGazetaria nëë KosovKosovëë sot sot ëështshtëë protokolare, e zyrave dhe shablloneve tprotokolare, e zyrave dhe shablloneve tëëpathyeshme, gazetari pa invencion dhe me shumpathyeshme, gazetari pa invencion dhe me shumëë ttëë njohura. Ajo njohura. Ajo ëështshtëë shndshndëërruar si e tillrruar si e tillëë ppëër faktin se hulumtimi si nocion r faktin se hulumtimi si nocion gazetaresk gazetaresk ëështshtëë zhdukur dhe stzhdukur dhe stëërkequr, pak nga droja dhe mrkequr, pak nga droja dhe mëëshumshumëë nga presioninga presioni””

-- TribunaTribuna: : SituataSituata medialemediale nnëë KosovKosovëë, , referuarreferuar nganga ArbArbëërr VllahiuVllahiu, 4 , 4 ShkurtShkurt 2005. 2005.


PPëërderisa media transmetuese private dhe publikerderisa media transmetuese private dhe publike nnëë KosovKosovëëbbëënte punnte punëën e vet, nn e vet, nëë eterin dhe hapeterin dhe hapëësirsirëën mediale tn mediale tëëKosovKosovëës, vepronin televizionet private shqiptare sis, vepronin televizionet private shqiptare si:: Top Top Channel, TV Klan, TV Vizion Plus dhe tChannel, TV Klan, TV Vizion Plus dhe tëë tjera. Sigurisht qtjera. Sigurisht qëëprezenca e televizioneve tprezenca e televizioneve tëë tilla prestigjioze shqiptare jantilla prestigjioze shqiptare janëë ttëëmirmirëëseardhura dhe tseardhura dhe tëë domosdoshme pdomosdoshme pëër momentin dhe r momentin dhe nevojnevojëën qn qëë ka opinioni i gjerka opinioni i gjerëë publik npublik nëë KosovKosovëë dhe mdhe mëë gjergjerëë, , mirmirëëpo e gjithpo e gjithëë kjo duhet tkjo duhet tëë kalojkalojëë dhe tdhe tëë respektojrespektojëë Rregullat Rregullat e Zgjadhjeve pe Zgjadhjeve pëër median transmetr median transmetueseuese e e cilacila komunikon dhe komunikon dhe komenton gjatkomenton gjatëë fushatfushatëës zgjedhore, sidomos gjats zgjedhore, sidomos gjatëë ditditëës ss sëëzgjedhjeve. zgjedhjeve.

PPëër shkaqe ende tr shkaqe ende tëë pa njohura, veprimtaria e tyre u mundpa njohura, veprimtaria e tyre u mundëësua e sua e lirlirëë dhe pa kritere etike dhe morale, kur kemi tdhe pa kritere etike dhe morale, kur kemi tëë bbëëjmjmëë me me konkurrenckonkurrencëën e ndershme n e ndershme ttëë tregun mediatiktregun mediatik KosovarKosovar..


Media elektronike dhe fushatat zgjedhore nMedia elektronike dhe fushatat zgjedhore nëë MaqedoniMaqedoni

GjatGjatëë fushatfushatëës, media ka bs, media ka bëërrëë qqëë,, votuesvotuesëëve tve t’’iu ofrojiu ofrojëë zgjzgjiidhje tdhje tëë gjergjerëëttëë qqëëndrimeve politike, duke i dhndrimeve politike, duke i dhëënnëë kkëështu elektoratit mundshtu elektoratit mundëësinsinëëttëë informohet dhe tinformohet dhe tëë bbëëj zgjidhjenj zgjidhjen e e duhurduhur..

““NNëë dhjetdhjetëë ditditëëtt e e parapara ttëë fushatfushatëëss janjanëë konstatuarkonstatuar mmëë shumshumëë llojelloje ttëëshkeljeveshkeljeve ttëë LigjitLigjit ppëërr radioradio--difuziondifuzion dhedhe ttëë udhudhëëzimevezimeve ppëërrmbuliminmbulimin mediatikmediatik ttëë programeveprogrameve politikepolitike. . MosbalansimMosbalansimdrastikdrastik ëështshtëë vvëërejturrejtur gjatgjatëë informimitinformimit ttëë TelevizionitTelevizionit ttëë MaqedonisMaqedonisëë--ProgramiProgrami i i dytdytëë nnëë gjuhgjuhëënn shqipeshqipe, , qqëë ka ka favorizuarfavorizuar PartinPartinëëDemokratikeDemokratike ShqiptareShqiptare dhedhe tete televizionitelevizioni SitelSitel qqëë ka ka favorizuarfavorizuarkoalicioninkoalicionin e e udhudhëëhequrhequr nganga VMROVMRO--DPMNEDPMNE--jaja”” **

*ka *ka deklaruardeklaruar KryetariKryetari i i KeshillitKeshillit RadiodifuzivRadiodifuziv i R.M.i R.M.


KapitulliKapitulli IIIIII

MasatMasat e e menaxhimitmenaxhimit medial medial dhedhe

fushatafushata zgjedhorezgjedhore


RoliRoli i Mediasi Medias

““NgaNga media e media e lirlirëë buronburon shumshumëëllojshmllojshmëëriaria e e mendimitmendimit nnëë njnjëë shoqshoqëëriridemokratikedemokratike, e , e cilacila funksiononfunksionon nnëë sajesaje ttëë njnjëë publikupubliku aktivaktiv politikpolitik, , qqëë ëështshtëë nnëë gjendjegjendje ttëë vendosvendos dhedhe ttëë veprojveprojëë nnëë mmëënyrnyrëë autonomeautonome. . NNëë kuadkuadëërr ttëë sistemitsistemit demokratikdemokratik, , qqëë ëështshtëë njnjëë procesproces i i dialogutdialogutdhedhe i i vendimmarrjesvendimmarrjes. Mass media . Mass media luanluan njnjëë rolrol strategjikstrategjik ppëërrsisteminsistemin politikpolitik dhedhe nnëë ppëërhapjenrhapjen e e pikpikëëpamjevepamjeve ttëë ndryshmendryshme..””

-- Media Media dhedhe politikapolitika SylSylëë UkshiniUkshini .13 .13 MajMaj 2008,2008,

Sa Sa mmëë ttëë fuqishmefuqishme dhedhe sasa mmëë ttëë pavarurapavarura ttëë jetjetëë media, media, aqaq mmëë kritikekritikedhedhe mmëë kontrolluesekontrolluese do do ttëë jenjenëë atoato ndajndaj proceseveproceseve politikepolitike dhedheshoqshoqëërorerore, , madjemadje atoato mundmund ttëë shshëërbejnrbejnëë sisi emancipueseemancipuese ttëëmoralitmoralit ttëë ppëërbashkrbashkëëtt politikpolitik. . NgaNga kyky kkëëndvndvëështrimshtrim kuptohetkuptohet se se media ka media ka ndikimndikim ttëë drejtpdrejtpëërdrejtrdrejt nnëë zhvillimetzhvillimet brendabrenda fushfushëëss ssëëtyretyre ttëë ppëërcaktuarrcaktuar. .


PlanifikimiPlanifikimi i i raportimitraportimit

PlanifikimiPlanifikimi ëështshtëë qenqenëësorsor. Pa . Pa ttëë raportimiraportimi i i lajmevelajmeve ëështshtëë i i dobdobëëttdhedhe tentontenton ttëë bbëëhethet i i rastrastëësishsishëëmm, , shpeshshpesh sipsipëërfaqrfaqëësorsor dhedhei i kontrolluarkontrolluar nganga burimetburimet e e informacionitinformacionit. . PlanifikimiPlanifikimi ëështshtëëelementielementi mmëë i i mirmirëë i i kontrollueshmkontrollueshmëërisrisëë, , jojo vetvetëëmm i i intervistaveintervistave porpor edheedhe i i raportimitraportimit gjatgjatëë fushatavefushatave nnëëppëërgjithrgjithëësisi. .

PorPor, , kkëëtutu ka problem ka problem –– ppëërshkrimirshkrimi i i detyravedetyrave ttëë punpunëëss ssëëgazetaritgazetarit, , thotthotëë se se duhetduhet ttëë ketketëë gatishmgatishmëëriri ppëërr prodhiminprodhimin e e shpejtshpejtëë dhedhe me me besnikbesnikëëriri ttëë lajmitlajmit ppëërr njnjëë subjektsubjekt –– shpeshshpeshpa pa pasurpasur kohkohëë ppëërr ppëërgatitjergatitje. . PraPra, , sisi do do ttëë mundmund ttëëbbëëheshinheshin ttëë dyjatdyjat? ? PPëërgjigjargjigja ëështshtëë hartimihartimi i i strategjisstrategjisëë ssëë menaxhimitmenaxhimit medial!medial!


StrukturaStruktura e e raportimitraportimit--storiesstories

EdheEdhe psepse secilasecila temtemëë e e lajmevelajmeve e ka e ka stilinstilin dhedhe standardinstandardin e e caktuarcaktuar ngangavet vet autoriautori, , tematema e e mirmirëë nnëë mediatmediat bashkbashkëëkohorekohore poashtupoashtu kkëërkonrkonttëë ketketëë elementetelementet qenqenëësoresore: : ElementinElementin stabilstabil, , ttëë strukturstrukturëëss. .

DuketDuket e e thjeshtthjeshtëë, , porpor shumshumëë gazetargazetarëë –– madjemadje edheedhe redaktorredaktorëëtt, , mundmundtata bbëëjnjnëë strukturstrukturëënn e e temtemëëss ssëë tyretyre nnëë mmëënyrnyrëë ttëë gabuargabuar. . NNëësese i i analizojmanalizojmëë temattemat e e lajmevelajmeve nnëë cilcilëëndondo gazetgazetëë mundmund ttëë shohimshohimtrendintrendin nnëë raportimetraportimet e e lajmevelajmeve: : qqëë ttëë gjithgjithëë kankanëë strukturstrukturëë ttëëngjashmengjashme ttëë temavetemave ttëë tyretyre..

TemaTema e e punuarpunuar me me mundmund ëështshtëë mmëë e e lehtlehtëë ppëërr lexuesinlexuesin. Ata . Ata nuknuk duhetduhetttëë mundohenmundohen shumshumëë apoapo nuknuk kankanëë nevojnevojëë ttëë hulumtojnhulumtojnëë ppëërr tatakuptuarkuptuar kuptiminkuptimin e e artikullitartikullit. E . E ttëërara gjendetgjendet atyaty, , nnëë mmëënyrnyrëë ttëëthjeshtthjeshtëë dhedhe ttëë drejtpdrejtpëërdrejtrdrejtëë nnëë mmëënyrnyrëë qqëë e e njohinnjohin lexuesitlexuesit. .


LuftaLufta ppëërr agjendagjendëënn

KushKush vendosvendos me me agjendagjendëënn e e fushatfushatëëss zgjedhorezgjedhore? ? NukNuk janjanëë vetvetëëmm partitpartitëëpolitikepolitike qqëë vendosinvendosin ppëërr kkëëttëë gazetariagazetaria duhetduhet ttëë fillojfillojëë me me politikpolitikëënn. . NNëë shumshumëë vendevende procesetproceset politikepolitike kankanëë llëëvizurvizur ngangashkencashkenca politikepolitike sipassipas ttëë cilcilëëss ftohetftohet qeveriaqeveria qqëë ttëë qeverisqeverisëë..

PolitikanPolitikanëëtt vendosninvendosnin rendinrendin e e ditditëëss. . PorPor, sot , sot baraspeshabaraspesha e e fuqisfuqisëë ka ka ndryshuarndryshuar dhedhe janjanëë bbëërrëë shumshumëë faktorfaktorëë ttëë politikpolitikëëss. . PPëërr kkëëttëëshumicashumica e e vendimevevendimeve politikepolitike janjanëë rezultaterezultate ttëë negociatavenegociatave ttëëkomplikuarakomplikuara qqëë ngjajnngjajnëë prapaprapa dyervedyerve ttëë mbyllurambyllura dhedhe larglarg ngangaqytetarqytetarëëtt. . PorPor, , nganjnganjëëherherëë kkëëtoto negociatanegociata janjanëë zbuluarzbuluar nganga mediatmediatdhedhe nnëë kkëëttëë çëçështjeshtje kuku mediatmediat luajnluajnëë njnjëë rolrol ttëë fortfortëë nnëë politikpolitikëë. . PPëërr shkakshkak ttëë kkëësajsaj, , gazetariagazetaria politikepolitike ka ka ndryshuarndryshuar. . AjoAjo nuknukppëërqendrohetrqendrohet vetvetëëmm nnëë rezultatetrezultatet e e politikpolitikëëss dhedhe ttëë dallimevedallimeve nnëëmesmes ttëë partivepartive. . NNëë vend vend ttëë kkëësajsaj ppëërqendrohetrqendrohet nnëë procesinprocesin politikpolitik..


StrategjitStrategjitëë zgjedhorezgjedhore

PartitPartitëë politikepolitike gjithmongjithmonëë i i mbajnmbajnëë mediatmediat nnëë ananëënn e e tyretyre dhedhe asnjasnjëëherherëëmmëë shumshumëë se se sasa gjatgjatëë fushatfushatëëss zgjedhorezgjedhore. . SuksesiSuksesi i i tyretyre nnëëfushatfushatëë zgjedhorezgjedhore varetvaret nganga mediatmediat. . NNëë kkëëttëë njnjëësisi shikojmshikojmëë nnëëdisadisa strategjistrategji tipiketipike ppëërrethrreth mediavemediave. . SiSi kankanëë vendosurvendosur politikanpolitikanëëtttt’’ii ppëërdorinrdorin mediatmediat, , ççkaka mundmund ttëë bbëëjnjnëë mediatmediat qqëë tata kenkenëë kkëëttëë nnëëmendjemendje dhedhe ttëë ngelenngelen ttëë pavarurapavarura dhedhe sisi ttëë sigurojnsigurojnëë se se mediatmediatcaktojncaktojnëë kkëëndinndin e e lajmevelajmeve e e jojo politikanpolitikanëëtt. .


KorektKorektëësiasia, , saktsaktëësiasia dhedhe etikaetika

E E ttëërara punapuna gazetareskegazetareske qqëëndronndron kkëëtutu. . AudiencaAudienca duhetduhet tt’’uu besojbesojëëraportimeveraportimeve ttëë gazetargazetarëëveve. . NNëësese ataata nuknuk u u besojnbesojnëë atyreatyre, , ppëërserseduhetduhet tata blejnblejnëë prodhiminprodhimin e e tyretyre? ? BesueshmBesueshmëëriaria shpeshshpesh lidhetlidhet me me objektivitetinobjektivitetin porpor shumicashumica e e mediavemediave bashkbashkëëkohorekohore pothuajsepothuajse e e kankanëë refuzuarrefuzuar idenidenëë e e ttëë qenitqenit nnëë ttëërrëësisi objektivobjektiv. . ËËshtshtëë e e pamundurpamundur ppëërr ttëë qenqenëë i i tilltillëë sepsesepse gazetariagazetaria nuknuk ëështshtëë shkencshkencëë. . PorPor, , synimisynimi i i tyretyre ëështshtëë korrektkorrektëësiasia dhedhe besueshmbesueshmëëriaria. . NNëë ttëënjnjëëjtjtëënn kohkohëë, , gazetariagazetaria duhetduhet ttëë jetjetëë kritikekritike dhedhe e e inkuadruarinkuadruar nnëëbazatbazat e e lartalarta ttëë etiketikëëss dhedhe korrektkorrektëësissisëë. .

SaktSaktëësiasia ëështshtëë themelorethemelore. Sa . Sa herherëë qqëë gazetarigazetari gabongabon aiai e e rrezikonrrezikonkredibilitetinkredibilitetin e medias. e medias. EdheEdhe gabimetgabimet e e voglavogla e e shqetshqetëësojnsojnëëkredibilitetinkredibilitetin e medias. e medias.

EtikaEtika ëështshtëë studimstudim i i zgjidhjevezgjidhjeve morale. morale. ÇÇkaka duhetduhet e e ççkaka nuknuk duhetduhet ttëëbbëëhethet, , nnëë disadisa nganga dilematdilemat mmëë ttëë mmëëdhadha tektek etikeetike ppëërfshihenrfshihenqytetarqytetarëëtt, , shumshumëë shpeshshpesh dhedhe jetajeta private e private e politikanpolitikanëëveve. .


RaportimiRaportimi gjatgjatëë fushatfushatëëss

DerisaDerisa ttëë fillojfillojëë raportimiraportimi ditorditor nuknuk duhetduhet ttëë vrapohetvrapohet pas pas ççdodo gjgjëëjeje qqëëllëëvizviz. . DuhetDuhet ttëë ppëërzgjidhenrzgjidhen çëçështjetshtjet ppëërr raportimraportim. . ShumShumëë tematemazgjedhorezgjedhore janjanëë ttëë rrëëndndëësishmesishme ppëërr njernjerëëzitzit dhedhe ppëërr vendinvendin, , porpordisadisa prejprej tyretyre nuknuk janjanëë shumshumëë ““ttëërheqrheqëësese”” dhedhe shpeshhershpeshherëëvvëështirshtirëë arrihetarrihet joshjajoshja ppëërr shkrimshkrim, , leximlexim oseose shikimshikim..

Duke Duke mosmos harruarharruar se audience se audience duhetduhet ttëë ketketëë mundmundëësisi ttëë dallojdallojëëçëçështjetshtjet ppëërr ttëë cilatcilat raportohetraportohet. . TematTemat sensacionalesensacionale gjithhergjithherëë janjanëëttëë miramira. . PorPor, duke , duke mosmos harrouarharrouar bbëërjarja e e dallimitdallimit, , atoato nnëë mesmes ttëësensacionitsensacionit bosh bosh -- sisi ëështshtëë jetajeta private e private e politikanitpolitikanit dhedhesensacionitsensacionit ppëërmbajtjesorrmbajtjesor -- sisi ëështshtëë ngjarjangjarja e e rrëëndndëësissisëë ssëë veveççantantëë. .


HulumtimetHulumtimet nnëë opinionopinion

HulumtimiHulumtimi i i opinionitopinionit publikpublik ëështshtëë me me gjasgjasëë njnjëë nganga mmëënyratnyratmmëë interesanteinteresante dhedhe mmëë ttëë njohuranjohura ppëërr prodhiminprodhimin e e raporteveraporteveppëërr lajmetlajmet zgjedhorezgjedhore..

NNëësese hulumtimihulumtimi ëështshtëë bbëërrëë sisi duhetduhet aiai mundmund ttëë paraqesparaqes nevojatnevojate e secilitsecilit dhedhe mundmund tata bbëëjjëë debatindebatin mmëë ttëë mire, mire, ttëë informojinformojëë mmëëshumshumëë vendimmarrvendimmarrëësitsit..

GazetariaGazetaria nuknuk ëështshtëë shkencshkencëë, , porpor statistikastatistika shkencshkencëë ëështshtëë! ! KurKurrezultatetrezultatet mundmund ttëë shihenshihen mundmund ttëë fillohetfillohet ttëë vlervlerëësohensohen atoato, , nnëësese hulumtimihulumtimi ëështshtëë kryerkryer nnëë mmëënyrnyrëë ttëë drejtdrejtëë. A . A janjanëëparashtruarparashtruar publikutpublikut pyetjepyetje profesionaleprofesionale dhedhe faktikishtfaktikisht kushkushishteishte kyky publikpublik. .


Kapitulli IV

ASPEKTET E MENAXHIMIT MEDIAL

TE FUSHATES ZGJEDHORE


KuadriKuadri i i ppëërgjithshrgjithshëëmm

NNëë qoftqoftëësese, , mediatmediat elektronikeelektronike do do ttëë pasqyroninpasqyronin aktivitetinaktivitetin e e tyretyre gjatgjatëëfushatfushatëëss zgjedhorezgjedhore me me opinioneopinione pluralistepluraliste, , kjokjo do do ttëë kontribuontekontribuonte nnëëzhvilliminzhvillimin e e zgjedhjevezgjedhjeve ttëë ndershmendershme. . KjoKjo ëështshtëë ararëësyejasyeja ppëërsersembulimimbulimi mediatikmediatik i i fushatfushatëëss zgjedhorezgjedhore kkëërkonrkon qqëë, , kuadrikuadri rregullatorrregullatorduhetduhet ttëë inkurajojinkurajojëë dhedhe lehtlehtëësojsojëë shprehjenshprehjen e e opinioneveopinioneve pluralistepluralistennëë mjetetmjetet elektronikeelektronike. . NNëësese mjetetmjetet elektronikeelektronike do do ttëë ppëërqafojnrqafojnëë njnjëëppëërqasjerqasje pluralistepluraliste dhedhe do do ttëë pasqyrojnpasqyrojnëë mendimemendime ttëë ndryshmendryshme ttëëspektritspektrit politikpolitik, , atoato do do ttëë mundmund ttëë kontribuojnkontribuojnëë nnëë informimininformimin e e votuesvevotuesve dhedhe do do tt’’ii ndihmojnndihmojnëë ataata nnëë formiminformimin e e opinioneveopinioneve, , ççkaka do do ttëë ishteishte njnjëë kontributkontribut ppëërr zgjedhjezgjedhje ttëë lira lira dhedhe ttëë drejtadrejta. .

MENAXHIMI MEDIAL I FUSHATES ZGJEDHOREMENAXHIMI MEDIAL I FUSHATES ZGJEDHORETrupiTrupi rregulluesrregullues

NNëë vendetvendet sisi ShqipShqipëëriaria , , KosovaKosova dhedhe MaqedoniaMaqedonia kkëëtoto organizmaorganizmaregulluesregullues dallojndallojnëë nganga njnjëërara tjetratjetra ppëërr nganga definicionidefinicioni dhedhe titullititulliememëërtimitrtimit, , megjithatmegjithatëë kankanëë shumshumëë pakpak dallimedallime nnëë veprimtarinveprimtarinëë e e tyretyre nnëë funksionfunksion ttëë zgjedhjevezgjedhjeve dhedhe fushatavefushatave zgjedhorezgjedhore qqëëmanifestohenmanifestohen nnëë kkëëtoto vendevende. . VlenVlen ttëë theksohettheksohet dallimidallimi qqëë ëështshtëëevident evident nnëë ppëërdoriminrdorimin e e standardevestandardeve gjatgjatëë miratimitmiratimit ttëë regulloreveregulloreveppëërr sjelljensjelljen e medias e medias elektronikeelektronike dhedhe ttëë shkruarshkruar gjatgjatëë procesitprocesitzgjedhorzgjedhor. . ReklamimetReklamimet politikepolitike me me pagespagesëë dhedhe atoato pa pa pagespagesëë

NjNjëë nganga avantazhetavantazhet kryesorekryesore nnëë dhdhëëniennien e e kohkohëëss ssëë transmetimittransmetimit pa pa pagespagesëë partivepartive politikepolitike ëështshtëë se se ajoajo mundmund ttëë kompensojkompensojëë rastetrastet kurkurdisadisa media media bbëëjnjnëë njnjëë menaxhimmenaxhim jojo--objektivobjektiv dhedhe ttëë paragjykuarparagjykuar ttëëfushatfushatëëss. . PPëërverveçç kkëësajsaj, , nnëë dallimdallim me me reklamiminreklamimin politikpolitik me me pagespagesëë, , nnëë rastinrastin e e kohkohëëss ssëë transmetimittransmetimit pa pa pagespagesëë mungesamungesa e e mjetevemjetevefinanciarefinanciare ppëërr njnjëë partiparti nuknuk ëështshtëë pengespengesëë ppëërr ttëë shfrytshfrytëëzuarzuar kkëëttëëmundmundëësisi..


ProgrametProgramet e e lajmevelajmeve dhedhe aktualitetitaktualitetit

ProgrametProgramet e e diskutimevediskutimeve, , sisi intervistatintervistat oseose debatetdebatet, , plotplotëësojnsojnëëmenaxhiminmenaxhimin normal normal ttëë lajmevelajmeve lidhurlidhur me me zgjedhjetzgjedhjet dhedhe janjanëë ttëërrëëndndëësishmesishme, , sepsesepse ndihmojnndihmojnëë publikunpublikun ttëë bbëëjjëë krahasimekrahasime direktedirektemidis midis kandidatkandidatëëveve. . KKëëtoto llojelloje programeshprogramesh duhetduhet ttëë organizohenorganizohen nnëëmmëënyrnyrëë objektiveobjektive. . MegjithatMegjithatëë, media , media transmetuesetransmetuese do do ttëë ruajruajëë ttëëdrejtdrejtëënn qqëë ttëë vendosvendosëë vetvetëë se se sisi do do tt’’aa realizojrealizojëë kkëëttëë objektivitetobjektivitet ((ppëërrshshëëmbullmbull, , vendimivendimi ppëërr formformëënn, , numrinnumrin e e pjesmarrpjesmarrëësvesve, , kohkohëëzgjatjenzgjatjenetjetj..

DuhetDuhet tt’’uu kushtohetkushtohet gjithashtugjithashtu vvëëmendjemendje disadisa llojlloj programeshprogramesh, , qqëë nuknukkankanëë lidhjelidhje direktedirekte me me menaxhiminmenaxhimin e e zgjedhjevezgjedhjeve, , sisi bisedatbisedat nnëëstudio, studio, paroditparoditëë politikepolitike me me kukullakukulla oseose filmafilma artistikeartistike ““me me motivimmotivimpolitikpolitik””, , porpor qqëë mundmund ttëë kenkenëë ndikimndikim nnëë preferencatpreferencat zgjedhorezgjedhore ttëëvotuesvevotuesve. . ProgramePrograme ttëë tillatilla nganjnganjëëherherëë mundmund tt’’ii japinjapin njnjëë kandidatikandidatioseose njnjëë partiepartie politikepolitike njnjëë avantazhavantazh ttëë padrejtpadrejtëë


E E drejtadrejta ppëërr replikreplikëë

KorrigjimiKorrigjimi, , ndryshonndryshon nganga e e drejtadrejta e e pergjigjes(replikimitpergjigjes(replikimit). ). InformatatInformatat e e gabuaragabuara ttëë cilatcilat publikohenpublikohen, , duhetduhet patjetpatjetëërrgjithmongjithmon ttëë korrigjohenkorrigjohen, , vecanvecanëërishtrisht gjatgjatëë periudhperiudhëësszgjedhorezgjedhore. . PasiPasi fushatafushata parazgjedhoreparazgjedhore paraqetparaqet njnjëë kornizkornizëëkohorekohore ttëë shkurtshkurtëërr, , rregullarregulla ttëë veveççantaanta duhetduhet patjetpatjetëërr ttëësigurojnsigurojnëë korrigjimkorrigjim kohorkohor. . NNëë rastrast ttëë korrigjimitkorrigjimit, , ëështshtëëgjithmongjithmonëë media media ajoajo e e cilacila korrigjonkorrigjon gabimetgabimet. . NNëë ttëëkundkundëërtrtëënn, , nnëë rastrast ttëë ssëë drejtdrejtëëss ppëërr replikimreplikim, , ëështshtëë kandidatikandidatippëërkatrkatëëss i i cilicili ppëërgjigjet(replikonrgjigjet(replikon) ) ppëërr njnjëë ththëënjenje ttëë pavpavëërtetuarrtetuarqqëë ai/ajoai/ajo e e konsideronkonsideron sisi falsifikimfalsifikim apoapo ttëë pasaktpasaktëë..


AnketimetAnketimet e e opinionitopinionit publikpublik

NNëë kkëëttëë kuadkuadëërr, , mbulimimbulimi mediatikmediatik mundmundëësonson disadisa elementelementëë qqëëmedia media duhetduhet tt’’ii bbëëjjëë ttëë njohuranjohura kurkur ttëë japjapëë informacioninformacion ppëërrrezultatetrezultatet e e njnjëë anketimianketimi : : emriemri i i partispartisëë oseose organizatorganizatëëss e e cilacilaporositiporositi anketanketëënn, , emrinemrin dhedhe metodologjinmetodologjinëë e e ppëërdorurrdorur ngangaanketuesianketuesi, , kampionikampioni dhedhe kufirikufiri i i gabimitgabimit sisi dhedhe data data nnëë ttëëcilcilëënn u u realizuarealizua anketaanketa..

PPëërr kkëëttëë ararëësyesye ppëërr ttëë siguruarsiguruar objektivitetinobjektivitetin dhedhe ppëërr ttëëshmangurshmangur ndikiminndikimin ndajndaj elektoratitelektoratit, , nnëë dhdhëëniennien e e njoftimevenjoftimeveppëërr rezultatetrezultatet e e anketimeveanketimeve media media duhetduhet tt’’ii japjapëë publikutpublikutinformacioninformacion ttëë mjaftueshmjaftueshëëmm ppëërr tt’’aa ndihmuarndihmuar qqëë ttëë bbëëjjëë vetvetëënjnjëë vlervlerëësimsim ttëë vlervlerëëss ssëë anketimitanketimit. .


DitaDita e e pasqyrimitpasqyrimitPPëërsarsa i i ppëërketrket ttëë ashquajturashquajturëëss ‘‘DitaDita e e reflektimitreflektimit’’, e , e cilacila zakonishtzakonisht konsiderohetkonsiderohet

ditadita parapara votimitvotimit, , gjatgjatëë mbulimitmbulimit mediatikmediatik mundmund ttëë theksohettheksohet se se vendetvendet e e rajonitrajonit mundmund ttëë shqyrtojnshqyrtojnëë mundmundëësinsinëë e e miratimitmiratimit ttëë njnjëë dispozitedispozite nnëëkuadrinkuadrin rregullatorrregullator ttëë tyretyre ppëërr ttëë ndaluarndaluar ppëërhapjenrhapjen e e mesazhevemesazheve elektoraleelektoralettëë partivepartive kkëëttëë ditditëë, , sepsesepse mendohetmendohet se se votuesitvotuesit duhetduhet ttëë kenkenëë kohkohëë ““ppëërr ttëëtreturtretur”” ttëë gjithgjithëë informacionininformacionin qqëë ataata kankanëë marrmarrëë gjatgjatëë fushatfushatëëss dhedhe duhetduhet tt’’uukrijohetkrijohet mundmundëësiasia ttëë vendosinvendosin pa pa presionpresion ppëërr votvotëënn e e tyretyre..

MasatMasat ppëërr ttëë mbrojturmbrojtur mediatmediat gjatgjatëë periudhperiudhëëss zgjedhorezgjedhoreNgaNga anaana a a autoriteteveautoriteteve publikepublike nuknuk duhetduhet ttëë ketketëë ndndëërhyrjerhyrje nnëë punpunëënn e e

gazetargazetarëëveve dhedhe personelitpersonelit tjettjetëërr ttëë medias medias ppëërr tt’’ii detyruardetyruar ttëë ushtrojnushtrojnëëndikiminndikimin ndajndaj zgjedhjevezgjedhjeve. . MbrojtjaMbrojtja nganga sulmetsulmet, , shantazhetshantazhet, , oseose presionevepresioneve ttëëtjeratjera ttëë paligjshmepaligjshme ndajndaj medias medias ëështshtëë e pa e pa evitueshmeevitueshme. . AutoritetetAutoritetet publikepublikeduhetduhet ttëë marrinmarrin masatmasat e e ppëërshtatshmershtatshme ppëërr mbrojtjenmbrojtjen e e efektshmeefektshme ttëëgazetargazetarëëveve dhedhe personelitpersonelit tjettjetëërr ttëë medias medias dhedhe ambienteveambienteve ttëë tyretyre. . KjoKjo merrmerrrrëëndndëësisi mmëë ttëë madhemadhe sidomossidomos gjatgjatëë fushatfushatëëss zgjedhjorezgjedhjore. . NNëë ttëë njnjëëjtjtëënn kohkohëë, , kjokjo mbrojtjembrojtje nuknuk duhetduhet tt’’ii pengojpengojëë ataata ttëë kryejnkryejnëë detyrdetyrëënn e e tyretyre..


QasjeQasje nnëë informacioninformacion

GazetarGazetarëëtt duhetduhet ttëë marrinmarrin hyrjehyrje nnëë informacioninformacion nganga organetorganetshtetshtetëërore dhe rore dhe qeveritareqeveritare me me qellimqellim qqëë ttëë ppëërmbushinrmbushin detyratdetyrate e tyretyre. . LigjeLigje ttëë veveççantaanta udheheqinudheheqin kkëëtoto çëçështjeshtje nnëë shteteshtete ttëëndryshmendryshme ppëërderisarderisa dikudiku tjettjetëërr zbatohenzbatohen masamasa ttëëpergjithshmepergjithshme..

MegjithatMegjithatëë vlen tvlen tëë theksohet fakti se ntheksohet fakti se nëë vendet e rajonit ka vendet e rajonit ka ngecje tngecje tëë nnëë kkëëttëë drejtim, duke pasur parasyshdrejtim, duke pasur parasyshëë mos mos implementimin e plotimplementimin e plotëë dhe tdhe tëë drejtdrejtëë ttëë normave dhe ligjeve tnormave dhe ligjeve tëëkkëëtyre vendeve lidhur me qasjen e lirtyre vendeve lidhur me qasjen e lirëë deri tek informacionet deri tek informacionet me karakter publikme karakter publik..


PPëërfundimirfundimi

NNëë kkëëttëë punim janpunim janëë ppëërshkruar qrshkruar qëëllimet dhe parimet kryesore tllimet dhe parimet kryesore tëëMenaxhimit medial. Shumica e ideve tMenaxhimit medial. Shumica e ideve tëë shprehura nshprehura nëë hyrje duhet thyrje duhet tëëtrajtohen mtrajtohen mëë hollhollëësisht gjatsisht gjatëë periudheperiudheëës operative ts operative tëë mbulimit mbulimit mediatik tmediatik tëë fushatfushatëës zgjedhore. Gjithashtu theksohet nevoja ps zgjedhore. Gjithashtu theksohet nevoja pëër r vendosjen e njvendosjen e njëë ekuilibri tekuilibri tëë saktsaktëë midis respektimit tmidis respektimit tëë pavarpavarëësissisëëredaksionale tredaksionale tëë medias dhe nevojmedias dhe nevojëës ps pëër disa rregulla pr disa rregulla pëër tr tëë siguruar siguruar objektivitetin e medias gjatobjektivitetin e medias gjatëë periudhperiudhëës zgjedhores zgjedhore..

Duke patur parasysh rDuke patur parasysh rëëndesinndesinëë e mjeteve elektronike dhe ndikimin e e mjeteve elektronike dhe ndikimin e tyre tek votuesit, pjesa mtyre tek votuesit, pjesa mëë e madhe e parimeve ne madhe e parimeve nëë Menaxhimit Menaxhimit medial tmedial tëë fushatfushatëës zgjedhore i referohen medias elektronike.s zgjedhore i referohen medias elektronike.


Materia e punimit rithekson parimin bazMateria e punimit rithekson parimin bazëë ppëër njr njëë menaxhim menaxhim objektiv, tobjektiv, tëë ekuilibruar, dhe tekuilibruar, dhe tëë paanpaanëëshshëëm tm tëë zgjedhjeve nga zgjedhjeve nga media. Nmedia. Nëë kapitullin e fundit pkapitullin e fundit pëërmendrmendëën gjithashtu edhe n gjithashtu edhe çëçështje tshtje tëë tjera si caktimi i kohtjera si caktimi i kohëës pa pagess pa pagesëë ppëër partite r partite politike, mundpolitike, mundëësia qsia qëë u ofrohet partive politike pu ofrohet partive politike pëër tr tëë paguar paguar ppëër mesazhe politike, ose pr mesazhe politike, ose pëërdorimi i anketimeve trdorimi i anketimeve tëë opinionit opinionit publik nga media gjatpublik nga media gjatëë fushatave. Pfushatave. Pëërsa i prsa i pëërket mrket mëënyrnyrëës ss sëëshprehjes nshprehjes nëë Menaxhimin medial, theksohet se qeverive tMenaxhimin medial, theksohet se qeverive tëëvendeve tvendeve tëë rajonit si Shqiprajonit si Shqipëëria, Kosova dhe Maqedonia duhet ria, Kosova dhe Maqedonia duhet tt’’u sygjerohet tu sygjerohet tëë shqyrtojnshqyrtojnëë rrugrrugëët pt pëër tr tëë siguruar respektimin siguruar respektimin e parimeve pe parimeve pëër objektivitet, ekuilibr objektivitet, ekuilibëër dhe paanr dhe paanëëshmshmëëri nri nëëmbulimin mediatik tmbulimin mediatik tëë fushatfushatëës zgjedhore nga media si dhe ts zgjedhore nga media si dhe tëëshikojnshikojnëë mundmundëësinsinëë ppëër miratimin e masave pr miratimin e masave pëër zbatimin e r zbatimin e kkëëtyre parimeve ntyre parimeve nëë legjislacionin ose praktiklegjislacionin ose praktikëën e brendshme, n e brendshme, kur kur ëështshtëë e pe pëërshtatshme dhe nrshtatshme dhe nëë ppëërputhje me kushtetutat e rputhje me kushtetutat e kkëëtyre vendeve.tyre vendeve.


SigurishtSigurisht, , ligjetligjet nuknuk janjanëë ttëë mjaftueshmemjaftueshme ppëërr ttëë garantuargarantuarobjektivitetinobjektivitetin. . EksperiencaEksperienca e e vendevevendeve ttëë ndryshmendryshme dhedheorganeveorganeve ttëë ndryshmendryshme ttëë medias, medias, tregontregon rrëëndndëësinsinëë e e vetvetëërregullimitrregullimit, , ttëë udhudhëëzimevezimeve ttëë brendshmebrendshme dhedhestatutevestatuteve editorialeeditoriale (duke (duke ndarndarëë ppëërgjegjrgjegjëësitsitëëmenaxhuesemenaxhuese nganga atoato editorialeeditoriale). ). NNëë disadisa vendevende, media , media ((publikepublike) ) elektronikeelektronike ka ka disadisa detyrimedetyrime ((statutorestatutore). ). NdonNdonëësese nuknuk mundmund ttëë ketketëë justifikimjustifikim filozofikfilozofik ppëërr ttëëtrajtuartrajtuar median median elektronikeelektronike ndryshendryshe nganga ajoajo e e shkruarshkruar, , shembujtshembujt tregojntregojnëë se se ekzistonekziston njnjëë konsensuskonsensus i i gjergjerëë dhedhepranimpranim i i kkëëtijtij qqëëndrimindrimi ttëë dyfishtdyfishtëë


MegjithatMegjithatëë, , mundmund ttëë pranohetpranohet se se disadisa nganga dispozitatdispozitat e e cekuracekura nnëëmbrendinmbrendinëë e e punimitpunimit nuknuk mundmund ttëë aplikohenaplikohen ppëërr ttëë gjithagjitha kkëëtotozgjedhjezgjedhje ; ; ppëërr shembullshembull, , aplikimiaplikimi i i disadisa nganga parimeveparimeve mundmund ttëë jetjetëë i i vvëështirshtirëë ppëërr zgjedhjetzgjedhjet lokalelokale. . SipasSipas rastitrastit, , parimetparimet e e objektivitetitobjektivitetit, , ekuilibritekuilibrit dhedhe paanshmpaanshmëërisrisëë duhetduhet ttëë zbatohenzbatohen edheedhe nnëë rastinrastin kurkurmedia media mbulonmbulon zgjedhjezgjedhje qqëë zhvillohenzhvillohen nnëë njnjëë vend vend tjettjetëërr

NgaNga anaana tjettjetëërr, media , media elektronikeelektronike, e , e cilacila i i drejtohetdrejtohet qytetarqytetarëëveve ttëë njnjëëvendivendi tjettjetëërr kuku zhvillohenzhvillohen zgjedhjezgjedhje, , duhetduhet ttëë respektojrespektojëë, , nnëë njnjëëshkallshkallëë ttëë konsiderueshmekonsiderueshme, , parimetparimet e e objektivitetitobjektivitetit, , ekuilibritekuilibrit, , dhedhepaanshmpaanshmëërisrisëë. . KjoKjo ka ka ttëë bbëëjjëë kryesishtkryesisht me me dydy rasteraste : :

RastinRastin kurkur njnjëë media media elektronikeelektronike i i drejtohetdrejtohet qytetarqytetarëëveve nnëë vendinvendin kukuzhvillohenzhvillohen zgjedhjetzgjedhjet, , dhedhe rastinrastin kurkur njnjëë media media elektronikeelektronike i i drejtohetdrejtohetpjestarpjestarëëveve ttëë njnjëë komunitetikomuniteti bashkbashkëëatdhetaratdhetarëëshsh ((ppëërr shshëëmbullmbull, , shtetasshtetasëëveve ttëë vet, vet, punpunëëtortorëëveve emigrantemigrantëë etjetj.), .), ttëë cilcilëëtt kankanëë ttëë drejtdrejtëë ttëëvotojnvotojnëë nnëë vendinvendin kuku zhvillohenzhvillohen zgjedhjetzgjedhjet..


MegjithMegjithëësese qqëëllimillimi kryesorkryesor i i kkëëtijtij MenaxhimiMenaxhimi ëështshtëë ttëë sigurojsigurojëëpasqyriminpasqyrimin objektivobjektiv ttëë zgjedhjevezgjedhjeve nganga media, media, ëështshtëë menduarmenduar qqëëfushafusha e e veprimitveprimit ttëë tijtij ttëë ppëërfshijrfshijëë edheedhe trajtimintrajtimin e e problemitproblemit ttëëndndëërhyrjeverhyrjeve dhedhe sulmevesulmeve kundkundëërr medias medias gjatgjatëë periudhperiudhëëss zgjedhorezgjedhore, , pasipasi njnjëë sulmsulm apoapo presionpresion i i tilltillëë ndajndaj medias do medias do ttëë ppëërbrbëëntente njnjëëshkeljeshkelje seriozeserioze ttëë standardevestandardeve dhedhe praktikavepraktikave demokratikedemokratike. . PengesatPengesatppëërr njnjëë pasqyrimpasqyrim ttëë lirlirëë ttëë njnjëë fushatefushate zgjedhorezgjedhore mundmund ttëë vijnvijnëë ngangaburimeburime ttëë ndryshmendryshme : : organeorgane qeveritare/publikeqeveritare/publike, partite , partite politikepolitike, , grupetgrupet e e interesitinteresit, , oseose organeorgane ttëë tjeratjera. .

FatmirFatmirëësishtsisht, , kohkohëëveve ttëë funditfundit rastetrastet e e shantazhitshantazhit, , kkëërcrcëënimitnimit, , mbylljesmbylljesoseose presionitpresionit ndajndaj medias medias nganga autoritetetautoritetet publikepublike janjanëë ttëë rrallarralla nnëëvendetvendet e e rajonitrajonit. .

Me Me qqëëllimllim qqëë ttëë sigurojsigurojëë menaxhimmenaxhim ttëë lirlirëë redaksionalredaksional i i mdiasmdias ppëër r fushata efushata e zgjedhjevezgjedhjeve, , MenaxhimiMenaxhimi medial i medial i fushatfushatëëss zgjedhorezgjedhore vvëë nnëëthekstheks gjithashtugjithashtu nevojnevojëënn, , qqëë vendetvendet e e rajonitrajonit ttëë marrinmarrin masatmasat e e duhuraduhura ppëërr mbrojtenmbrojten e e efektshmeefektshme ttëë gazetargazetarëëveve dhedhe personelitpersonelit tjettjetëërrttëë medias medias dhedhe ambienteveambienteve ttëë tyretyre. .

UNIVERSITETI ARENA E ARSIMIT BASHKUNIVERSITETI ARENA E ARSIMIT BASHKËËKOHORKOHORPRISHTINEPRISHTINE

TEMA E MAGJISTRATURESTEMA E MAGJISTRATURES


Mentori: Prof. Ass.Dr. : Ibrahim Berisha Kandidati: Vait Ajro

Prishtinë, Qershor 2008

Documents

MENAXHIMI MEDIAL I FUSHATES ZGJEDHORE