1

MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU

veGETİRDİKLERİ

Prof. Dr. Ali Seyyar

Öğr. Gör. Gökhan GÜRLER

2

SUNUM İÇERİĞİ TEMEL KAVRAMLAR..

MESLEK NEDİR? YETERLİLİK NEDİR? YETKİNLİK NEDİR? İŞ ANALİZİ NEDİR? MESLEK STANDARDI NEDİR? MESLEK STANDARTLARININ FAYDALARI NELERDİR? MESLEK STANDARDINA NİÇİN İHTİYAÇ DUYULMUŞTUR?

MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMU NİÇİN GEREKLİDİR? MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU İÇİN YAPILAN ÇALIŞMALAR

NELERDİR? (1992-2006)

3

SUNUM İÇERİĞİ MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU

MYK’NIN AMACI MYK’NIN STATÜSÜ MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU KANUNUNDAKİ TEMEL

KAVRAMLAR MYK’NIN GÖREV VE YETKİLERİ GENEL KURUL

GENEL KURULUN GÖREVLERİ YÖNETİM KURULU

YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ OLAĞAN VE OLAĞANÜSTÜ GENEL KURULLAR BAŞKANLIK

BAŞKANIN GÖREV VE YETKİLERİ SEKTÖR KOMİTELERİ

SEKTÖR KOMİTELERİNİN GÖREVLERİ

4

SUNUM İÇERİĞİ MESLEK STANDARTLARININ HAZIRLANMASI MESLEK STANDARDI FORMATI SINAV ve BELGELENDİRME DAİRE BAŞKANLIKLARI PERSONEL STATÜSÜ MYK GELİRLERİ MYK GİDERLERİ

MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ MYK’NIN MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİNDEKİ ROLÜ ULUSAL YETERLİLİK SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ GENEL BAKIŞ ULUSAL MESLEK STANDARTLARININ HAZIRLANMASI YETERLİLİKLERİ GELİŞTİRMEK, DEĞERLENDİRMEK VE SERTİFİKALANDIRMAK İÇİN KURUMLARIN YETKİLENDİRİLMESİ YETERLİLİKLERİN GELİŞTİRİLMESİ, DEĞERLENDİRİLMESİ VE SERTİFİKALANDIRILMASI EĞİTİM VE ÖĞRETİM KURUMLARININ AKREDİTASYONU YETERLİLİK SEVİYELERİ

BİR MESLEK STANDARDI ÖRNEĞİ

5

MESLEK NEDİR? Meslek, insanın yaşamını sürdürebilmek için icra

ettiği ve genellikle yoğun bir eğitim, çalışma, bilgi birikimi, seçilen mesleğe bağlı olarak yetenek geliştirmeyi gerektiren ve tüm bu sürecin sonunda kişilerin kazandığı ünvanın adıdır.

Genellikle her meslek o mesleğin etik değerlerini, gelişimini, lisanslanmasını ve diğer insanlar nezdinde tanınmasını sağlayan profesyonel kuruluşlara sahiptir.

Bizde resmi olarak tanımı yapılmış 600 civarında meslek vardır.

Mesleklere örnek olarak bilgisayar programcısı, yazılım mühendisi, tekstil teknikeri vs verilebilir.

6

YETERLİLİK VE YETKİNLİK KAVRAMLARI

Yetkinlikler, belirli bir çalışma ortamında uygulanan ve yönetilen bilgi, beceri ve yapabilme bilgisidir.

Yeterlilikler, çalışanın mesleki veya profesyonel becerilerinin resmi ifadesidir. Bunlar, ulusal veya sektörel seviyede tanınır.

7

YETERLİLİK VE YETKİNLİK KAVRAMLARI Yetkinlik şunları içerir:

1) Teori ve kavramların kullanımının yanı sıra deneyim yoluyla kazanılan resmi olmayan bilgiyi içeren bilişsel yetkinlik;

2) İşlevsel yetkinlik (beceriler veya yapabilme bilgisi) – bir kimsenin belirli bir iş, öğrenme veya sosyal faaliyet alanında çalışırken yapabilmesi gereken şeyler;

3) Bir kişinin belirli bir ortamda kendisini nasıl idare edeceğini içeren kişisel yetkinlik ve

4) Belli kişisel ve mesleki değerleri içeren etik yetkinlik

8

YETERLİLİK VE YETKİNLİK KAVRAMLARI Yeterlilik, bireyin öğrenmesinin belirli bir bilgi, beceri

ve kapsamlı yetkinlik standardına ulaştığı yetkili bir makam tarafından belirlendiğinde kazanılır.

Öğrenme çıktılarının standardı, bir değerlendirme süreci veya bir dersin başarıyla tamamlanması aracılığıyla doğrulanır.

Yeterliliğe yönelik öğrenme ve değerlendirme, çalışma programı ve/veya işyeri deneyimiyle gerçekleşebilir.

Yeterlilik, iş piyasasında ve ileri seviyeli eğitim ve öğretimde değerin resmi olarak tanınmasını sağlar. Yeterlilik, bir mesleğin uygulanması için yasal yetkilendirme şeklinde olabilir. (Anon., Towards A European Qualifications Framework for Lifelong Learning. Commission Staff Working Document. Commission of the European Communities, Sec(2005) 957. Brussels, 8.7.2005)

9

İŞ ANALİZİ En kısa tanımıyla iş analizi işin kendisini inceler. İş bir kimsenin faaliyetlerini oluşturan görevlerin toplamı olarak tanımlanır. İş

analizi, işgörenler tarafından tek tek ya da toplu halde yerine getirilen işin ayrıntılı olarak incelenmesini amaçlar (Sabuncuoğlu,1994:80).

Bir başka tanıma göre iş analizi; bir işin kapsamı, insan kaynağı gereksinimi, içinde yer aldığı çevre ve koşullar hakkında bilgi toplamak ve bu bilgiyi analiz etmek üzere kullanılan sistematik bir yöntemdir (Acar,2000:36).

Bir iş analizi yapılırken öncelikle; işin adı, işin gerektirdiği etkinlikler, neden, ne zaman, nerede ve nasıl yapıldığı, üretilen mal ve hizmetlerin türü ve miktarı, işin yapılmasında kullanılan alet, makine, teçhizatların neler olduğu, kimler tarafından kontrol edildiği, çalışma şartlarının (ısı, nem, kaza riski v.b.) nasıl olduğu, İşin yapılmasında aranılan özelliklerin (fiziki güç, yetenek, eğitim durumu, tecrübe v.b.) neler olduğu, işin gerektirdiği yetki ve sorumlulukların sınırlarının ne olduğu, işin işletmedeki konumu, işletmede yapılan diğer işlerle bağlantısı konuları araştırılır (Gülen,1995:105).

İş analizi insan kaynakları yönetiminin temel aracıdır ve insan kaynakları yönetiminin alt yapısını oluşturur. Sonuçlarından geniş ölçüde yararlanılması nedeniyle iş analizleri çok zaman insan kaynakları yönetimine ilişkin programların temelinde yer almaktadır. İyi bir iş analizi yapılmaksızın insan kaynaklarının işlevlerini yerine getirmesi mümkün olsa da zor ve sonuçları açısından yarasız olabilir (Can ve Diğerleri,1998:44).

10

MESLEK STANDARDI NEDİR? Bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için gerekli

bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normdur.

Belirli bir meslek çerçevesinde icra edilecek iş faaliyetlerini tanımlar.

İş analizine dayanır Hazırlama sürecinde ilgili sosyal tarafların etkin katılımı

esastır Mesleki yeterlilik seviyelerini yansıtır Mesleki alanla ilgili sağlık, güvenlik ve çevre koruma

gerekliliklerini içerir Açık ve anlaşılır şekilde yazılır Ayrımcılık unsurları içermez

11

MESLEK STANDARTLARININ FAYDALARI NELERDİR?Meslek standartları sayesinde İşverenler; İstihdam edecekleri işçinin sahip olması

gereken bilgi ve beceriler konusunda yeterli bilgiye sahip olacaklardır.

Kendi şartlarına en kısa sürede uyum sağlayabilecek kişilerin seçiminde, ücretlendirilmesinde görevde yükselmelerinde isabetli karar verebileceklerdir.

12

MESLEK STANDARTLARININ FAYDALARI NELERDİR?İş arayanlar; Meslek standartlarına aldıkları belge

sayesinde yeterlilik düzeylerinin farkına varacaklar

Bilgi ve becerilerinin yükselmesi için çalışacaklardır.

13

MESLEK STANDARTLARININ FAYDALARI NELERDİR?Eğitimciler ise, İş piyasasının beklentilerini karşılayacak

kalifiye eleman yetiştirme zorunda kalacaklardır.

En önemlisi işverenler, iş arayanlar ve eğitimciler arasında güven tesis edilerek taraflar arasındaki huzursuzluk ortadan kalkmış olacaktır.

14

MESLEK STANDARDINA NİÇİN İHTİYAÇ DUYULMUŞTUR? Ülkemizde mesleki eğitimle ilgili ana mesele eğitim

programlarının eksikliği ve kalitesidir. Eğitim hangi kalitede verilirse verilsin, iş piyasasının istediği

nitelikleri taşımıyorsa kişinin istihdam edilme şansının artmadığı bilenen bir gerçektir.

Eğitim sistemiyle kişiye kazandırılan belge ya da diploma işverenlerce yeterince kabul görmüyorsa sistemin aksayaN bir yönünün olduğunu kabul edip gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir.

Çok büyük miktarda paralar harcanarak yetiştirilen meslek kazanmış gençlerin mesleki yeterlilikleri işverenleri tatmin etmemektedir. Hatta işverenlerin büyük bir kısmı belge veya diplomaya itibar etmemekte, işyerine alacağı elamanları seçmede denem yanılma yöntemini kullanmaktadır.

Bu tespitler bizi, eğitim veren kuruluşlar ile istihdam piyasasında aracılık eden İŞKUR ve işveren kuruluşlar arasında koordinasyonsuzluğa sebep olan hususların giderilmesinin şart olduğu sonucuna ulaştırmaktadır

15

MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMU NİÇİN GEREKLİDİR? Ülkemizde ulusal mesleki yeterlikler sistemi

bulunmamaktaydı.

Mesleki Yeterlilik Sistemi kapsamındaki faaliyetler, eğitim

ve istihdam alanını düzenleme ve denetleme görevi olan

kurumlar ile işçi ve işveren taraflarını birlikte

ilgilendirmektedir.

Dolayısıyla bu sistemi üçlü yapıda kurup, yaşatacak özerk

bir kuruma ihtiyaç bulunmaktaydı.

16

MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMU NİÇİN GEREKLİDİR? Şeffaf, güvenilir ve tutarlı meslekî yeterliliklerle Şeffaf, güvenilir ve tutarlı meslekî yeterliliklerle

uluslararası serbest dolaşımı kolaylaştırmak,uluslararası serbest dolaşımı kolaylaştırmak, Eğitim yoluyla kazandırılan yeterliliklere bir Eğitim yoluyla kazandırılan yeterliliklere bir

standart getirmek,standart getirmek, İş gücü piyasası ihtiyaçlarına çabuk uyum İş gücü piyasası ihtiyaçlarına çabuk uyum

sağlayabilmek; meslekî ve teknik eğitimde niteliği sağlayabilmek; meslekî ve teknik eğitimde niteliği yükseltmek,yükseltmek,

İşverenin kaliteli insan gücüne erişimini İşverenin kaliteli insan gücüne erişimini kolaylaştırmak, kolaylaştırmak,

Sosyal tarafların meslekî eğitime tam katılımlarını Sosyal tarafların meslekî eğitime tam katılımlarını sağlayabilmek,sağlayabilmek,

17

MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMU NİÇİN GEREKLİDİR?

Lizbon-Sorbon-Kopenhag-Maastriht Bildirgelerindeki temel ilkeler; şeffaflık, kalite güvencesi, rekabet gücü, hayat boyu öğrenme, rehberlik ve danışmanlık, kredi transfer sistemi ve hareketliliği sağlamak için,

Bunların sağlanması Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi açısından gerekli olduğu için,

Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi ile vatandaşların ihtiyaçları arasındaki bağlantı, vatandaşların ulusal ve sektörel yeterliliklerine referans verilerek ve hayat boyu öğrenmede kredi transferi ve birikimi sistemiyle, Europass aracıyla ve öğrenme fırsatları hakkındaki Ploteus veri tabanıyla oluşturmak için,

18

MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMU NİÇİN GEREKLİDİR? Mart 2005’te AB hükümet başkanları Avrupa

Yeterlilikler Çerçevesini Müzakere Belgesi olarak kullanma kararı alması için,

Avrupa Birliği Müktesebatında meslekî ve teknik eğitimle ilgili olarak “Meslekî eğitim ve öğretim ile özel sektörün talep ettiği vasıflı insan gücü arasındaki koordinasyonun sağlanması, meslekî eğitim alanındaki uygulamaların AB ‘deki standartlara yaklaştırılması “ hükmü gereği,

19

MESLEKÎ YETERLİLİK KURUMU NİÇİN GEREKLİDİR? 2004-2006 yılları arasını kapsayan Ön Ulusal Kalkınma

Planında Temel Amaç ve Stratejiler Başlığı Altında Öncelik 2, “Eğitim Sisteminin Güçlendirilmesi Tedbir 2.1. Meslekî ve teknik eğitimin yaygınlaşması teşvik edilerek, örgün ve yaygın meslekî ve teknik eğitime ağırlık verilecek, meslekî ve teknik eğitim programları meslek standartlarına dayalı olarak hazırlanacak, ulusal bir yeterlik sistemi oluşturulacak ve çalışma hayatı ile işlevsel işbirliği geliştirilecektir”. Hükmü gereği,

9. Kalkınma Planında “577. Meslek standartlarına dayalı yeterliliklerin geliştirilmesi, belgelendirilmesi, belge ve eğitim veren kuruluşların akreditasyonu gibi temel işlevleri içeren Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemine ilişkin çalışmalar tamamlanacak ve bu sisteme duyarlı bir mesleki eğitim yapısı geliştirilecektir.

İşgücünün serbest dolaşımı ve diploma ve sertifikaların karşılıklı tanınması için,

Ulusal Yeterlik Kurumu gereklidir ve bir zorunluluk olarak karşımızdadır.

20

MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU İÇİN YAPILAN ÇALIŞMALAR (1992-2006) İŞKUR koordinasyonunda kurulan Meslek

Standartları Komisyonu (MSK) (1992) İŞKUR İstihdam ve Eğitim Projesi

kapsamında hazırlanan 250 meslek standardı ve Ulusal Meslek Standartları Kurumu (UMSK) Kanun Taslağı (1995 – 2000)

UMSK Kanun Taslağının 2004 yılında ÇSGB tarafından Başbakanlığa sunulması

UMSK Kanun Taslağının güncellenip, Ulusal Mesleki Yeterlilik Kurumu (UMYK) Kanun Taslağına dönüştürülmesi

21

MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU İÇİN YAPILAN ÇALIŞMALAR (1992-2006) Bakanlar Kurulu Brifingi (Temmuz-2005) AB müzakere süreci İş Kurma ve Hizmet

Sunumu faslı kapsamında MYK’nın kurulacağı hususunda Hükümet taahhüdü (2006)

MYK kanun Tasarısının TBMM yasa komisyonlarında görüşülmesi (Mayıs-2006)

AB Uyum Yasaları çerçevesinde TBMM Genel Kurulunda oybirliği ile kabul (Eylül-2006)

22

MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU İÇİN YAPILAN ÇALIŞMALAR (1992-2006) MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU KANUNU Kabul tarihi:21 Eylül 2006 Kanun No:5544 7 Ekim 2006 Cumartesi günü Resmi Gazetede

yayımlanmıştır. Kapsam: Yükseköğrenim dahil tüm meslekler İstisnalar:

Tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mühendislik ve mimarlık meslekleri ile

en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler kapsam dışındadır.

23

MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU

GENEL KURUL

YÖNETİM KURULU

SEKTÖR KOMİTELERİ

BAŞKAN

ANA HİZMET BİRİMLERİ

DANIŞMA BİRİMİYARDIMCI HİZMET

BİRİMİ

MESLEK STANDARTLARI

DAİRESİ BAŞKANLIĞI

SINAV VE BELGELENDİRME

DAİRESİ BAŞKANLIĞI

HUKUK MÜŞAVİRLİĞİİDARİ VE MALİ

İŞLERDAİRESİ

BAŞKANLIĞI

24

MYK’NIN AMACI

AB ile uyumlu Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemini

Kurmak ve İşletmek

25

MYK’NIN STATÜSÜ Bütün işlemlerinde özel hukuk hükümlerine

tabi,

Kamu tüzel kişiliğini haiz,

İdari ve mali özerkliğe sahip,

Devlet, işçi, işveren ve meslek kuruluşları temsilcilerinin eşit katılımıyla yönetilen,

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın ilgili kuruluşu.

26

MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU KANUNUNDAKİ TEMEL KAVRAMLAR

Ulusal meslekî yeterlilik sistemi: Teknik ve meslekî eğitim standartlarının ve bu

standartları temel alan yeterliliklerin geliştirilmesi, uygulanması ve bunlara ilişkin yetkilendirme, denetim, ölçme ve değerlendirme, belgelendirme ve sertifikalandırmaya ilişkin kural ve faaliyetleri,

Ulusal yeterlilik çerçevesi: Avrupa Birliği tarafından benimsenen yeterlilik esasları

ile uyumlu olacak şekilde tasarlanan ve ilk, orta ve yüksek öğretim dahil, tüm teknik ve meslekî eğitim/öğretim programları ile örgün, yaygın ve ilgili kurumların iznine dayalı programlarla kazandırılan yeterlilik esaslarını,

27

MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU KANUNUNDAKİ TEMEL KAVRAMLAR Ulusal meslek standartları:

Bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için, Kurum tarafından kabul edilen, gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normları,

Yetkilendirilmiş kurum: Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Birliği ile çok

taraflı tanıma anlaşması imzalamış akreditasyon kurumlarından akredite edilmiş personel belgelendirme kurum ve kuruluşlarını,

Eğitim ve öğretim kurumları: Genel orta ve yüksek eğitim-öğretim dahil, tüm teknik ve

meslekî okullar ile örgün ve yaygın eğitim kurumları ve bunların dışındaki, izinle muhtelif programlar sunan ve meslekî yeterlilikler kazandıran kurumların tümünü,

ifade eder.

28

MYK’NIN GÖREV VE YETKİLERİ a) Ulusal meslekî yeterlilik sistemi ile ilgili yıllık gelişme

planlarını hazırlamak, geliştirmek, uygulamasını yapmak veya yaptırmak, denetlemek; bunlara ilişkin düzenlemeleri yapmak.

b) Standartları belirlenecek meslekleri belirlemek ve bu standartları hazırlayacak kurum ve kuruluşları tespit etmek.

c) 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa tâbi teknik ve meslekî eğitim veren yüksek öğretim kurumlarında ulusal meslek standartlarına uygun eğitim ve öğretimin yapılabilmesi için Yükseköğretim Kurulu ile; orta öğretim düzeyindeki meslekî ve teknik eğitim veren öğretim kurumlarında ulusal meslek standartlarına uygun eğitim ve öğretimin yapılabilmesi için Millî Eğitim Bakanlığı ile işbirliği yapmak.

ç) Ulusal meslek standartlarını temel alarak, teknik ve meslekî alanlarda ulusal yeterliliklerin esaslarını belirlemek.

d) Ulusal meslekî yeterlilikler alanındaki eğitim ve öğretim kurumlarını ve programlarını akredite edecek kurumları belirlemek.

29

MYK’NIN GÖREV VE YETKİLERİ e) Sınav ve belgelendirme sistemi kapsamında; yeterliliği

belgelendirecek yetkilendirilmiş kurumları belirlemek ve sınavlarda başarılı olanlara sertifika verilmesini sağlamak.

f) Türkiye'de çalışmak isteyen yabancıların sahip oldukları meslekî yeterlilik sertifikalarının doğruluğunu belirlemek.

g) Ulusal meslekî yeterlilik standartlarını dünyadaki ve teknolojideki gelişmelere uygun olarak geliştirmek, yeterlilik standartlarını yükseltmek ve uluslararası alanda tanınmalarını sağlamak.

ğ) Meslekî alan ve sektörler arasındaki yatay ve dikey geçişler için gerekli yeterliliklerin belirlenmesini sağlamak.

h) Diğer ülkelerdeki benzer kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak, hizmet satın almak, projeler geliştirmek ve uygulamak, eğitim, araştırma, konferans, seminer ve yayın faaliyetlerinde bulunmak.

ı) Hayat boyu öğrenmeyi desteklemek ve teşvik etmek. i) Faaliyet alanına giren sair her türlü çalışmayı yapmak

30

GENEL KURUL Genel Kurul; MYK’nın en üst karar organı olup, 39 üyeden oluşur. a) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından iki üye. b) Millî Eğitim Bakanlığından üç üye. c) Maliye Bakanlığından bir üye. ç) Bayındırlık ve İskân Bakanlığından bir üye. d) Sağlık Bakanlığından bir üye. e) Tarım ve Köyişleri Bakanlığından bir üye. f) Sanayi ve Ticaret Bakanlığından bir üye. g) Kültür ve Turizm Bakanlığından bir üye. ğ) Üniversitelerin çalışma ekonomisi, işletme ve meslekî

eğitim ile ilgili alanlarından Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenecek üç öğretim üyesi.

31

GENEL KURUL h) Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığından bir üye. ı) Avrupa Birliği Genel Sekreterliğinden bir üye. i) Türkiye İş Kurumundan bir üye. j) Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi

Başkanlığından bir üye. k) Türk Standartları Enstitüsünden bir üye. l) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden dört üye. m) Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonundan dört üye. n) Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden bir üye. o) Türkiye Seyahat Acenteleri Birliğinden bir üye. ö) Türkiye İhracatçılar Meclisinden bir üye. p) En fazla üyeye sahip üç işçi sendikaları konfederasyonundan

ikişer üye. r) En fazla üyeye sahip işveren sendikaları konfederasyonundan üç

üye.

32

GENEL KURULUN GÖREVLERİ a) Yönetim Kurulu üyelerini seçmek. b) Yönetim Kurulu tarafından hazırlanan bütçeyi aynen veya

değiştirerek kabul etmek. c) Yönetim Kurulunun bir önceki yıla ait faaliyet raporunu, bir

sonraki yıla ait çalışma programını ve malî raporlarını görüşerek karara bağlamak.

ç) Yönetim Kurulunu ibra etmek. d) Yönetim Kurulunca önerilecek personel planlamasını

onaylamak. e) Kurumun ihtiyacı olan taşınmazların kiralanması veya satın

alınması konularında Yönetim Kuruluna yetki vermek. f) Gerektiğinde uluslararası kuruluşlara üye olunması ve

Kurumun uluslararası kuruluşlar nezdinde temsil edilmesi konusunda Yönetim Kuruluna yetki vermek.

g) Üyelerin aidat miktarını belirlemek. ğ) Kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

33

YÖNETİM KURULU Yönetim Kurulu, Kurumun yürütme organıdır. Yönetim Kurulu, bir asıl ve bir yedek üyesi

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu, Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, İşçi sendikaları konfederasyonları ve İşveren sendikaları konfederasyonları temsilcileri

arasından toplam altı asıl ve altı yedek üye olmak üzere

Genel Kurul tarafından seçilir.

34

YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ a) Meslek standardı geliştirmek, sınav ve belgelendirme

faaliyetinde bulunmak üzere başvuruda bulunan kuruluşların başvurularını incelemek ve sonuçlandırmak.

b) Standardı tespit edilerek, sınav ve belgelendirme uygulaması yapılacak meslekleri belirlemek.

c) Yapılacak sınavlarda başarı gösterenlere verilecek Meslekî Yeterlilik Kurumu Yeterlilik Belgesini onaylamak.

ç) Kurumca hazırlanan yönetmelik taslaklarını inceleyerek yayımlanmak üzere ilgili mercilere iletmek.

d) Kurumun bir önceki yıla ait faaliyet raporu, bir sonraki yıla ait çalışma programı, malî rapor ve personel planlaması ile bütçesini hazırlayarak Genel Kurulun onayına sunmak.

e) Hizmet birimlerinin oluşumuna karar vermek.

35

YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ f) İlgili mevzuat çerçevesinde, Kurum personelinin işe alınması,

işten çıkarılması, terfi ettirilmesi, ödüllendirilmesi ve benzeri tasarruflarda bulunmak, Kurumda çalışanların, ücret, harcırah, malî ve sosyal hakları ile ilgili esasları belirleyerek Genel Kurula sunmak.

g) Hazırlatılacak meslek standartlarının, sınav ve belgelendirme uygulamalarının uluslararası normlara uygunluğunu sağlamak.

ğ) Gerekli görülen hallerde Ankara dışında büro veya temsilcilik açılmasına karar vermek veya ilgili kurum ve kuruluşlara Kurumun faaliyet alanına giren konularda yetki vermek.

h) Kurumun görevleri ile ilgili olarak ihtiyaç duyulan konularda araştırma, teknik inceleme, etüt, proje ve bunlarla ilgili her türlü mal ve hizmetlerin sağlanması gibi işleri yerli ve yabancı gerçek ve tüzel kişilere yaptırmak ve bu konularla ilgili mal ve hizmet satın alınmasına karar vermek.

ı) Şikayet ve itirazların incelenme usûl ve esaslarını belirlemek. i) Genel Kurulca verilen diğer görevleri yapmak.

36

OLAĞAN VE OLAĞANÜSTÜ GENEL KURULLAR

MYK İlk Genel Kurulu 8 Aralık 2006 tarihinde yapılmış ve Yönetim Kurulu üyeleri belirlenmiştir.

MYK Yönetim Kurulu ÇSGB, MEB, YÖK, TİSK, TESK ve HAK-İŞ temsilcilerinden oluşmuştur.

21 Aralık 2006 tarihinde ilk Yönetim Kurulu toplanmış, Başkan ve Başkan Vekili seçimi yapılmıştır.

Kurum 26 Aralık 2006 tarihinde fiilen faaliyete geçmiştir. 28 Şubat 2007 tarihinde olağanüstü Genel Kurul yapılmış ve

Yönetim Kuruluna gerekli yetkiler verilmiştir.

37

BAŞKANLIK MYK Yönetim Kurulu Başkanı Kurumun da

başkanıdır. Başkan, Kurum hizmetlerinin yürütülmesinden ve

Kurumun tüm birimleri arasında koordinasyonun sağlanmasından sorumludur.

Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerinin görev süresi üç yıl olup, yeniden seçilebilirler.

38

BAŞKANIN GÖREV VE YETKİLERİ a) Yönetim Kurulu toplantılarının gündemini

hazırlamak ve Yönetim Kurulu üyelerine bildirmek.

b) Yönetim Kurulu kararlarının yayımlanmasını veya tebliğini sağlamak, bu kararların gereğinin yerine getirilmesini temin etmek ve uygulanmasını izlemek.

c) Hizmet birimlerinden gelen önerilere son şeklini vererek Yönetim Kuruluna sunmak.

ç) Kurumun stratejilerine, amaç ve hedeflerine uygun olarak, Kurumun yıllık bütçesi ile malî tablolarını hazırlamak.

d) Hizmet birimlerinin uyumlu, verimli, disiplinli ve düzenli bir biçimde çalışmasını sağlamak.

39

BAŞKANIN GÖREV VE YETKİLERİ e) Yıllık faaliyet raporlarını hazırlamak, amaç ve hedeflere,

performans ölçütlerine göre faaliyetlerin değerlendirmesini yapmak, yaptırmak ve bunları Yönetim Kuruluna sunmak.

f) Kurumun faaliyet gösterdiği alanda strateji, politikalar ve ilgili mevzuat ile kurum ve çalışanların performans ölçütleri hakkında çalışma ve değerlendirme yapmak.

g) Kurumun diğer kuruluşlarla ilişkilerini yürütmek. ğ) Yönetim Kurulu tarafından atanması öngörülenler

dışındaki kurum personelini atamak. h) Başkan adına imzaya yetkili personelin görev ve yetki

alanını belirlemek. ı) İdarî konulardaki diğer görevleri yerine getirmek.

40

SEKTÖR KOMİTELERİ Kurum tarafından görevlendirilen kurum ve kuruluşlarca hazırlanan meslek

standartlarının ulusal meslek standardı olarak kabul edilebilmesi için gerekli incelemeyi yaparak Yönetim Kurulunun onayına sunmak üzere sektör komiteleri kurulur.

Ulusal ve uluslararası normlara uygun olarak hangi sektörlerde komitelerin kurulacağı ve bu komitelerde hangi mesleklerin görüşüleceği Yönetim Kurulu tarafından tespit edilir. Yeni komite oluşturulması talebiyle Kuruma yapılan müracaatlar Yönetim Kurulunca karara bağlanır.

(1) Sektör komiteleri; Milli Eğitim Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu, Meslekle ilgili diğer bakanlıklar, Genel Kurulda temsil edilen işçi, İşveren ve Meslek kuruluşları ile Kurumun birer temsilcisinden oluşur. Ayrıca çalışmalara üniversitelerin ilgili bölümlerinden öğretim üyeleri de

danışman olarak davet edilebilir. (2) Kurum, sektör komitesine temsilci gönderecek ilgili kurum ve

kuruluşlara davette bulunur. (3) Sektör komitesi üyelerinin görev süresi üç yıl olup, bu sürenin sonunda

aynı kişiler yeniden görevlendirilebilirler.

41

SEKTÖR KOMİTELERİNİN GÖREVLERİ a) Meslek standartlarının hazırlanması, güncellenmesi, geliştirilmesi

ve güncellenme dönemlerinin belirlenmesi hususlarında öneride bulunmak.

b) Meslek standartları formatının belirlenmesi konusunda görüş bildirmek.

c) Kurumun görevlendirdiği kurum, kuruluş veya çalışma grubu tarafından hazırlanan ve daire başkanlığınca komiteye iletilen meslek standardı taslaklarını şekil ve içerik yönünden incelemek, değerlendirmek ve görüş oluşturarak Yönetim Kuruluna iletilmek üzere daire başkanlığına vermek.

ç) İncelenen taslak meslek standardında eksiklik veya hata tespit ettiğinde, giderilmesini sağlamak üzere daire başkanlığına vermek, söz konusu hata ve eksiklikler giderildikten sonra taslakları tekrar inceleyip, değerlendirmek ve görüş oluşturmak.

d) Meslek standardı taslağı hakkında görüş oluşturabilmek için mesleğin icra edildiği sahada teknik inceleme yapılmasına gerek duyulduğunda bu hususu Kuruma bildirmek ve Kurumca uygun bulunan teknik incelemeleri sahada yapmak.

e) Meslek standartlarına ilişkin Kurum talepleri doğrultusunda diğer çalışmaları yapmak.

42

MESLEK STANDARTLARININ HAZIRLANMASI Meslek standartları, 5.Ekim.2007 tarihli resmi

gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre hazırlanır.

(1) Meslek standartları, MYK tarafından görevlendirilen kurum ve kuruluşlara hazırlatılır. Meslek standartları, meslekî yeterlilik düzeyleri ile ilgili uluslararası belgelere uygun olmak zorundadır. Bu standartlar sektör komitelerinde incelenir ve uygun bulunanlar Yönetim Kuruluna sunulmak üzere Başkanlığa verilir.

(2) Yönetim Kurulu tarafından onaylanan meslek standartları Resmî Gazetede yayımından sonra ulusal meslek standardı niteliğini kazanır.

(3) Yürürlükte olan meslek standartları en geç beş yılda bir yeniden değerlendirilir. Gerekli görülen meslek standartları, standart hazırlama usûlüne göre yenilenir. Değişikliklerin kabulü ve yayımlanması ikinci fıkrada belirtilen usûle tâbidir.

43

MESLEK STANDARTLARININ HAZIRLANMASI Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması Hakkındaki

Yönetmelikte Geçen Kavramlar Çalışma grupları: Meslek Standartları Dairesi Başkanlığının ulusal

meslek standartlarını geliştirme ve güncelleme çalışmaları kapsamında görüş, öneri ve katkı veren, meslek ve sektörle ilgili tarafların temsil edildiği grupları,

İş analizi: Bir işin doğru, etkin ve ayrıntılı biçimde değerlendirilmesi amacıyla, niteliğini, niceliğini, gereklerini, sorumluluklarını ve çalışma koşullarını bilimsel yöntemlerle incelemeye ve bilgi toplamaya yönelik teknik analizi,

Meslek standardı hazırlayan kurum: Bir veya birden çok sektörde, bir veya birden fazla mesleğin standardını hazırlamak üzere Kurum tarafından görevlendirilmiş kurum ve kuruluşları,

Sektör komiteleri: Kurum tarafından görevlendirilen kurum ve kuruluşlarca hazırlanan meslek standartlarının ulusal meslek standardı olarak kabul edilebilmesi için inceleme yapan, önerilerde bulunan ve Yönetim Kuruluna sunulmasına karar veren komiteleri,

Ulusal meslek standartları: Bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için, Kurum tarafından kabul edilen gerekli bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu gösteren asgari normları,

ifade eder.

44

MESLEK STANDARTLARININ HAZIRLANMASI

Mesleklerin belirlenmesi: Standardı hazırlanacak meslekler, iş piyasasının ve eğitim

kurumlarının öncelikli ihtiyaçları ve sektör komitelerinin önerileri dikkate alınarak Yönetim Kurulunca belirlenir.

Meslek standardının şekli ve içeriği: Meslek standartlarının şekli ve içeriği; uluslararası

uygulamalar örnek alınıp, sektör komitelerinden de görüş alınarak Yönetim Kurulunca hazırlanacak olan "Meslek Standardı Formatı" na uygun olmak zorundadır.

Meslek Standardı Formatı uluslararası uygulamalardaki değişiklikler dikkate alınarak hazırlama usulüne göre güncellenir.

Standardı belirlenecek mesleğe ilişkin yeterlilik düzeyleri, Avrupa Birliği tarafından benimsenen yeterlilik seviyelerine ve Avrupa Yeterlilik Çerçevesine uygun olmak zorundadır.

45

MESLEK STANDARTLARININ HAZIRLANMASI

Temel ölçütler : Meslek standartlarının hazırlanmasında, sektör

komitelerinde incelenmesinde, Yönetim Kurulu tarafından ulusal meslek standardı olarak onaylanmasında ve yürürlüğe konulmasında aşağıdaki ölçütler dikkate alınır. Meslek standardı;

a) İş analizine dayanır. b) Hazırlama sürecine, ilgili sosyal tarafların etkili olarak

katılması, görüş ve katkısının alınması esastır. c) O mesleğin yeterlilik düzeyleri itibarıyla kişinin yürütmesi

gereken asgari görevleri, sahip olması gereken bilgi, beceri ve davranışları açıkça ifade eder ve meslekî açıdan sahip olunmaması gereken hususları da içerir.

ç) Meslekî yeterlilik seviyelerini yansıtır ve bu seviyeler uluslararası yeterlilik seviyelerine uygun olarak belirlenir.

            

46

MESLEK STANDARTLARININ HAZIRLANMASI

d) Meslekî alanla ilgili sağlık, güvenlik ve çevre koruma konularındaki mevzuat ile idari ve teknik gereklilikleri içerir.

e) İşverenler, çalışanlar, stajyerler ve öğrencilerin kolaylıkla anlayabileceği açıklıkta yazılır.

f) Meslek standardının ne şekilde geliştirileceği ve güncelleneceği konusunda bilgi ve önerileri de kapsar.

g) Bireyin hayat boyu öğrenme ilkesine uygun olarak kendini geliştirmesini ve meslekte ilerlemesini teşvik eder ve meslekte ilerleme imkânlarını belirten bilgileri içerir.

ğ) Açık ya da gizli ayırımcılık unsurları içermez.

47

MESLEK STANDARDI FORMATI Genel bilgi İş tanımı Çekirdek Görevlerin tanımı Çekirdek İkilemlerin tanımı Yeterlik Matrisi Mesleki Yeterliklerin tanımı Başarı kriterlerinin tanımı

48

Meslek Standartlar Formatı Başarı Kriterleri İle Birlikte Mesleki Yeterlikler

Başarı kriterleri ile birlikte Mesleki Yeterlikler

Mesleki Yeterlik 1.

(Boyut)

Çalışan, aşağıdakileri yeterli şekilde yerine getirebilmektedir (çalışanın ismi)

Başarı Kriterleri

İşlem

Sonuç

49

Meslek Standartları Formatı Genel BilgiMeslek Standardı

Genel bilgi tarih: versiyon:

Bilgi merkezinin yönetimi altında

(bilgi merkezinin adı)

Geliştiren:

Bilgi kaynakları:

(bilgi merkezi biriminin ya da diğer kuruluşların adları)

1.

2.

vs.

Meslek Standartlarının yasallaştırılması:-Format gereklilikleri-İçerik bakımından

Bilgi merkezinin biriminin adı, tarih

Sosyal Ortakların adları, tarih

İşlevin olası isimleri

50

Meslek Standardı Formatı İş TanımıMeslek Standardı

İş tanımı

Mesleki çevre/Görevler

Roller ve sorumluluklar

Güçlükler

Tipik Mesleki Tutum

51

Mesleki Standardı Formatı Eğilimler ve YenilikYönelimler/buluşlar

İş Piyasası gelişmeleri

Mevzuat/ hükümet düzenlemeleri

Teknolojik gelişmeler

Kariyer olanakları

52

Meslek Standardı Formatı Çekirdek GörevlerMesleğin Çekirdek Görevleri

1.Standart receteler hazırlamak

2.Hijyenik ve iş güvenliği bulunan bir çalışma ortamı sağlamak

3.Mutfak Yönetimi

4.Önhazırlık yapmak

5. Menu planlaması

6.Kalıte Kontrol

7. Yemek Pişirmek

53

Meslek Standartları Formatı Çekirdek GörevlerMesleğin Çekirdek Görevleri

İşlem Rolü Kullanılacak malzemelerin alınmak uzere listelenmesi, sağlıklı bir ortam sağlanması,mutfak çalışanlarının günlük iş dağılımı, önhazırlık, yemek hazırlanması, gunluk menu belirlemek,kalite kontrolu

Sorumluluklar

Güçlükler

İlgili kişiler

Araçlar (yardımcı)

İşlemin ve ürün/hizmetin niteliği

Seçenekler ve ikilemler

54

Meslek Standartları Çekirdek İkilemleriMesleğin Çekirdek İkilemi

Çekirdek İkilem 1

İkilemin karşılaşan çalışanın adı

Çekirdek İkilemi 2

İkilemin karşılaşan çalışanın adı

Çekirdek İkilemi 3

İkilemin karşılaşan çalışanın adı

Çekirdek İkilemi 4

İkilemin karşılaşan çalışanın adı

55

SINAV ve BELGELENDİRME   Meslekî yeterlilik düzeyi, Kurum tarafından

yetkilendirilmiş personel belgelendirme kurum ve kuruluşları tarafından yapılacak sınavla belirlenir.

Sınavlarla ilgili esas ve usûller ile teorik sınavdan muaf tutulacak meslekler ve kişiler Kurum tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.

Açılacak sınavlarda başarı gösterenlere Kurum tarafından onaylanmış meslekî yeterlilik düzeyini gösteren belge veya sertifika verilir. Buna ilişkin esas ve usûller yönetmelikle düzenlenir.

56

SINAV ve BELGELENDİRME MYK kabul ettiği standartlara göre belgelendirme

faaliyetlerini koordine etmekle görevlendirilmiştir.

Belgelendirme ile ilgili süreçler• kişilerin mesleki eğitimi (ihtiyaç olduğu durumlarda) • Adayların sınavdan geçirilmesi• Kayıt ve sertifikasyon

MYK kuruluş kanununda öngörüldüğü üzere bu hizmetleri yetkilendireceği kuruluşlara yaptıracaktır.

Yetkilendirme sınav ve belgelendirme faaliyetleri için ulusal akreditasyon kurumu (TÜRKAK) ya da EA (Avrupa Akreditasyon Birliği) tarafından çok taraflı tanıma anlaşması imzalamış akreditasyon kuruluşlarından TS EN ISO/IEC 17024 standardına göre akredite edilmiş kuruluşlardan yapılacaktır.

57

SINAV ve BELGELENDİRME

Sınav ve belgelendirmede önemli bir süreç belgelendirilecek meslek standardı için gerekli belgelendirme programının konu ile ilgili tüm tarafların (işçi, işveren, sektör, eğitim kuruluşları, devlet…) konsensüsünü sağlayarak belirlenmesidir.

Belgelendirme programları ilgili meslek standardı ve seviyede sınav ve belgelendirme kriterleri, eğitim şartları ve içeriği, sınav kapsam ve yöntemleri, belgelerin geçerlilik süresi ve yenileme şartları gibi hususları içerir.

58

DAİRE BAŞKANLIKLARI

MYK’da dört birim öngörülmüştür. a) Meslek Standartları Dairesi Başkanlığı. b) Sınav ve Belgelendirme Dairesi Başkanlığı.

c) Hukuk Müşavirliği. d)İdarî ve Malî İşler Dairesi Başkanlığı

59

PERSONEL STATÜSÜ Büyük çoğunluğu uzmanlardan oluşan en fazla 90

kişi istihdam edilebilir. Kurum personeli, SSK’ya tabi, iş mevzuatına göre

düzenlenecek hizmet akdi ile istihdam edilir. Personelde aranılacak nitelikler ve personel alım

yöntemi yönetmelikle tespit edilir.

60

MESLEKİ YETERLİLİK KURUMU

ÇSGB ( 1 üye)MEB (1 üye)YÖK (1 üye)İŞVERENLER (1 üye)İŞÇİLER ( 1 üye)MESLEK KURULUŞLARI (1 üye)

(TOPLAM 6 ÜYE)

•1 asil, 1 yedek üye•Kendi içlerinden bir başkan seçilecek

Kurum BaşkanıMes. Stan. DairesiSın. ve Bel. DairesiHukuk Müşavirliğiİda. ve Mali İş. Dai.UzmanUzman Yrd.İstatistikçiBilgisayar Prog.ÇözümleyiciBilgisayar İşletmeniSekreterBüro Görevlisi

(TOPLAM 90 KİŞİ)SOSYAL TARAFLAR

TESK, TOBB, TİSK, TÜRK-İŞ, HAK-İŞ, DİSK, TZOB, TURSAB, TİM

(TOPLAM 20 ÜYE)

MYK PERSONEL YAPISIGENEL KURUL YÖNETİM KURULU

KAMU TEMSİLCİLERİ

ÇSGB, MEB, STBMaliye Bak., Bay. ve İsk. Bak.Sağlık Bak.Tar. ve Köy. Bak.Kül. ve Tur. Bak.DPT, ABGS, İŞKUR, KOSGEB, TSE, YÖK

(TOPLAM 19 ÜYE)

61

MYK GELİRLERİ a) Kurumun Genel Kurula sunulan bütçesine göre Genel Kurul

tarafından 6 ncı maddenin birinci fıkrasında belirtilen Genel Kurul üyesi kurum ve kuruluşlar için eşit olarak belirlenen aidatlar.

b) Kurumun ulusal veya uluslararası düzeyde gerçek veya tüzel kişilere vereceği hizmetler karşılığında alınacak ücretler.

c) Kurumun, sınav ve belgelendirme çalışmaları karşılığında müracaatçılardan alınacak masraf karşılıkları.

ç) Meslek standardı, sınav ve belgelendirme alanında Kuruma hizmet sunmak isteyen akredite olmuş kuruluşlardan alınacak yıllık aidatlar. Yıllık aidatlar en yüksek Devlet memuru aylığının (ek gösterge dahil) otuz katını aşamaz ve Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.

d) Yayın, telif hakları, marka ve lisanslardan alınacak ücretler. e) Kurum gelirlerinin değerlendirilmesinden elde edilen

gelirler.

62

MYK GİDERLERİ a) Personel giderleri. b) Yönetim Kurulunca karara bağlanmış, bilgi bankası, yazılım,

donanım ve iletişim gibi yatırım giderleri. c) Meslek standardı, sınav ve belgelendirme alanında Kuruma

hizmet sunan kuruluşlara ödenen ücretler. ç) Taşınır ve taşınmaz alınması, kiralanması, ulaşım, elektrik, su,

telefon ve yakıt gibi idarî giderler. d) Satın alınacak danışmanlık giderleri. e) Basım, yayım ve reklam giderleri. f) Yurt içi ve yurt dışı toplantı, konferans, seminer, çalışma

ziyaretleri giderleri. g) Kurum adına Kurum faaliyetleri ile ilgili yurt içi ve yurt dışı

üyelik aidatları. ğ) Eğitim, öğretim ve burs giderleri. h) Kurum faaliyetlerinin gerçekleştirilmesiyle ilgili diğer giderler.

63

MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ Ulusal meslek standartlarının oluşturulduğu, Mesleki eğitim programlarının bu standartlara göre hazırlandığı, Mesleki yeterliliğin sınavlar sonucunda belgelendirildiği, Objektif bir sertifikalandırma sistemidir.

MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ SAYESİNDE Eğitim ile istihdam arasında doğru ilişki, Uluslararası kıyaslanabilirlik ve denklik altyapısı, Nitelikli işgücüne erişim kolaylığı, Bireylere çalışma alanı ile ilgili güvence, Hayat boyu öğrenmenin desteklenmesi, Sonradan edinilen becerilerin değerlendirilmesi, Verimlilik ve rekabet gücü ve istihdam artışı..

Sağlanacaktır.

64

MYK’NIN MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİNDEKİ ROLÜ

meslek standartları, sınav ve sertifikasyon,

akreditasyon hizmetleri, MYK tarafından değil,

MYK’nın yetkilendirdiği kurum/kuruluşlarca

yapılacaktır.

65

ULUSAL YETERLİLİK SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ

Kurum ve kuruluşlar,TÜRKAK'a veya kanunla belirtilen diğer akreditasyon kuruluşlara mesleki eğitim ve öğretim alanında kurumsal akreditasyon için başvururlar.

MYK meslek standartlarını onaylar. (UMS)

Kurum/Kuruluş, MYK ile işbirliği içinde meslek standartlarını geliştirir ve bunları ilgili MYK’nın sektör komitesine sunar.

MYK kurum/kuruluşu akredite eder ve meslek standartlarının geliştirilmesine yönelik olarak kuruluş ile sözleşme yapar.

MYK

MYK, yüksek öğrenim seviyesindeki (5-8.seviyeler) yeterlilikler konusunda YÖK ile işbirliği içinde UMS’lere dayanarak yeterlilikler geliştirir ve/veya yeterliliklere geçerlilik kazandırır.

TÜRKAK veya kanunla belirtilen diğer akreditasyon kuruluşlarından akredite edilen kurum/kuruluş MYK'ya meslek standartlarını geliştirmek üzere başvurur.

AKREDİTASYON DÜZENLEMEGELİŞTİRME,

DEĞERLENDİRMEVE BELGELENDİRME

MYK, ortaöğretim seviyesindeki (1-4. seviyeler) yeterlilikler konusunda MEB ile işbirliği içinde UMS’lere dayanarak yeterlilikler geliştirir ve/veya yeterliliklere geçerlilik kazandırır.

66

ULUSAL YETERLİLİK SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ

Kurum/kuruluşlar MYK adına sertifika verir.

MYK değerlendirme, sonuçlar, sertifikalandırma, ulusal eğilimler, uluslararası karşılaştırmalar ve kurumsal performansın izlenmesi ve değerlendirilmesine ilişkin bir dizi kalite güvencesi görevlerini yerine getirir.

Kurum/kuruluş eğitimleri verir ve/veya değerlendirme yapar ve sonuçları MYK’ya sunar.

Çerçeve öğretim programları ilgili merci tarafından onaylanır ve eğitim ve öğretim kurumlarının kullanımına sunulur.

MYK yeterlilikleri geçerli kılarak Türk Yeterlilikler Çerçevesi’ne yerleştirir ve yayınlanmaları için uygun adımları atar.

UMS'ye dayalı çerçeve öğretim programı ve modül şartnameleri ilgili akredite edilmiş kurum ve kuruluşlar tarafından geliştirilir.

TÜRKAK veya kanunla belirtilen diğer akreditasyon kuruluşlarından akredite edilen kurum/kuruluş MYK'ya eğitim ve öğretim programları geliştirmek üzere başvurur.

GELİŞTİRME, DEĞERLENDİRMEVE

BELGELENDİRME

AKREDİTASYON DÜZENLEME

MYKYÖK MEB

MYK kuruluşu akredite eder ve kuruluş ile eğitim ve öğretim programlarının geliştirilmesine yönelik sözleşme yapar.

67

MESLEKİ YETERLİLİK SİSTEMİ GENEL BAKIŞ

Meslek Standartları:

Standartlar geliştirilir ve geçerli kılınır

Yeterlilikler:

Yeterlilikler geliştirilir ve geçerli kılınır; adaylar

değerlendirilir ve belgelendirilir

Kurumsal Akreditasyon:

Sınav ve belgelendirme kuruluşları uluslararası

akreditasyon kurumlarından akredite

olmak zorundadır.

Sertifikaların U.a. Geçerliliği AYÇ ve

akreditasyon sistemiyle sağlanır.

Yetkili kurumlar:

MYK, yeterlilikleri geliştirmek,

değerlendirmek ve sertifikalandırmak üzere

başvuran kurum/kuruluşları yetkilendirilir

68

ULUSAL MESLEK STANDARTLARININ HAZIRLANMASI

MYK ulusal yeterlilikleri Ulusal Yeterlilikler

Çerçevesine yerleştirir ve yayınlanmaları için uygun adımları atar

Kuruluş, MYK ile işbirliği içinde

meslek standartlarını

geliştirir ve bunları ilgili MYK Sektör

Komitesine sunar

MYK meslek standartlarına geçerlilik

kazandırır. Bunlar Resmi Gazetede yer alır

ve ulusal meslek standardı haline gelir.

MYK kuruluşu tanır ve meslek standartlarının geliştirilmesi ile ilgili

sözleşme yapar

Meslek standartlarına dayalı eğitim standartları, öğretim programları

ve yeterlilikler geliştirilir ve uygun makam tarafından onaylanarak eğitim

ve öğretim merkezlerinin

kullanımına sunulur

Kuruluş, bir meslek standardı belirleyici organ olarak MYK

tarafından tanınmayı talep eder

69

YETERLİLİKLERİ GELİŞTİRMEK, DEĞERLENDİRMEK VE SERTİFİKALANDIRMAK İÇİN KURUMLARIN YETKİLENDİRİLMESİ

MYK başvuruları ölçütlere göre inceler ve kurumun uygun olup olmadığına

karar verir.

Kurumlar yeterlilikleri geliştirme,

değerlendirme ve sertifikalandırma

ve/veya MYK yeterliliklerini sunan

kurumları akredite etme yetkisine sahip olmak için MYK’ya başvurur MYK, kendisi ve TÜRKAK

ya da diğer uygun kurumlar tarafından

belirlenen standartları karşılayan kurumları,

Ulusal Yeterlilikler Çerçevesindeki

yeterlilikleri geliştirmeye, değerlendirmeye ve

sertifikalandırmaya yetkili kurumlar olarak tescil

eder

Yeterlilik geliştirmek, değerlendirmek ve sertifikalandırmak isteyen kurumlar

TÜRKAK’a ya da diğer uygun kuruluşlara akreditasyon için

başvurur Eğitim ve öğretim kurumlarının akredite

edilmesi

MYK kendisi tarafından belirlenen standartları karşılayan kurumları Ulusal Yeterlilikler

Çerçevesindeki yeterlilikleri sunan eğitim ve öğretim

kurumlarını akredite etmeye yetkili kurumlar

olarak tescil eder

Yeterliliklerin geliştirilmesi,

değerlendirilmesi ve sertifikalandırılması

70

YETERLİLİKLERİN GELİŞTİRİLMESİ, DEĞERLENDİRİLMESİ VE SERTİFİKALANDIRILMASI MYK tarafından

yetkilendirilmiş olan kurum, Ulusal Meslek

Standartlarına dayanarak

yeterlilikleri geliştirir ya da gözden geçirir ve bunları ilgili MYK Sektör Komitesine

sunar

MYK yeterliliklere geçerlilik kazandırır ve

bunları Ulusal Yeterlilikler Çerçevesine

dahil eder

Eğitim ve öğretim hizmeti veren sağlayıcılar

yeterlilikleri sunar

MYK tarafından yetkilendirilmiş olan

kurum yeterliliğin değerlendirilmesi ve sertifikalandırılması için düzenlemeler

yapar– bu düzenlemeler ulusal ya da kurum bazında

olabilir

Adaylar, yeterlilikler için değerlendirilir.

Sonuçlar MYK’ ya bildirilir.Başarılı adaylara MYK

tarafından sertifika verilir

MYK değerlendirme kurumlarını her zaman denetleyebilir, uygun olmayanların lisansını

iptal edebilir.

MYK belirli yeterlilikleri geliştirmek,

değerlendirmek ve sertifikalandırmak üzere kurumları akredite eder

71

EĞİTİM VE ÖĞRETİM KURUMLARININ AKREDİTASYONU

MYK eğitim ve öğretim hizmet sağlayıcılarını

akredite edecek kurumları yetkilendirir.

Kurumlar MYK tarafından

yetkilendirilmek/tekrar

yetkilendirilmek için başvurur

Yetkili kurumlar eğitim ve öğretim

kurumlarını ve programlarını akredite eder

Eğitim ve öğretim hizmet sağlayıcıları akreditasyon

için başvurur ve ilgili yetkili kurum(lar) nezdinde

yeterliliklerin sunulmasına ilişkin kalite geliştirme programları yürütür

MYK yetkili kurumların denetimi ve izlenmesini

gerçekleştirir

72

YETERLİLİK SEVİYELERİ Meslek Standartları farklı karmaşıklık, çeşitlilik ve

özerklik derecelerine sahip olabilir

Bu dereceler bir işin icrası için gerekli olan yeterliliğin farklı seviyelerini temsil eder

Seviye tanımlama ölçütleri:

İş süreçlerinde özerklik Sonuçlar, kişiler ve kaynaklara ilişkin sorumluluk Yüksek teknoloji ekipman kullanımı Yüksek düzeyde bilgi kullanımı .........

73

YETERLİLİK SEVİYELERİ Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi 8 Referans Seviyesi

8 Doktora 7 Yüksek Lisans. Uzman profesyonel yeterlilikler 6 Lisans. Profesyonel yeterlilikler 5 Ön-Lisans. Uzman veya ileri mesleki yeterlilikler 4 Tam yetkinliği olan ara eleman yeterlilikleri

(Yaygın Eğitim Sertifikası, Mesleki/Teknik Lise Diploması) 3 Tam ve bazı yarı-yetkin ara eleman yeterlilikleri

(Yaygın Eğitim Sertifikası, Mesleki/Teknik Lise Diploması Sertifika 2.Derece)

2 Temel mesleki yeterlilikler (Yaygın Eğitim Sertifikası, Mesleki/Teknik Lise Diploması Sertifika 1. Derece)

1 Meslek öncesi yeterlilikler (İlköğretim Diploması)

74

İşçi, İşveren, Esnaf ve İşçi, İşveren, Esnaf ve Sanatkar KonfederasyonlarıSanatkar Konfederasyonları

STK STK (Dernekler, Vakıflar)(Dernekler, Vakıflar)

Sanayi, Ticaret, Meslek, Sanayi, Ticaret, Meslek, Sektör Odaları ve BirlikleriSektör Odaları ve Birlikleri

Eğitim Eğitim

SistemiSistemi

Yetk

ilY

etk

ilen

en

dirilm

dirilmiş

iş

M

SK

MS

K

Meslek Meslek StandartlarıStandartları

Eğitim Eğitim StandartlarıStandartları

Yetişmiş İşgücüYetişmiş İşgücüİş Gücüİş Gücü

TümTüm

SektörlerdeSektörlerde

Sosyo-Sosyo-

EkonomikEkonomik

AktivitelerAktiviteler

Çalışma ve Sosyal Güvenlik BakanlığıÇalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Millî Eğitim BakanlığıMillî Eğitim Bakanlığı Yükseköğretim KurumuYükseköğretim Kurumu

BakanlıklarBakanlıklarİnsan Kaynaklarının Eğitim ve İstihdamında İnsan Kaynaklarının Eğitim ve İstihdamında

Mesleki Yeterlilikler KurumuMesleki Yeterlilikler KurumuDPTDPT

İİŞ

Ş

PPİİYYAASSAASSII

Beceri İhtiyaç AnaliziBeceri İhtiyaç Analizi Öğrenme ÇıktılarıÖğrenme Çıktıları

YetkilenYetkilendirilmiş dirilmiş

KurumlarKurumlar

Mesleki Yeterlilikler Mesleki Yeterlilikler KurumuKurumuYetkilenYetkilen

dirilmişdirilmişSınav Sınav

KurullarıKurulları

Soru

Ban

kası

Soru

Ban

kası

66

55

44

33

22

SertifikaSertifikaSistemiSistemi

Öğ

ren

me Ç

ıktı

ları

Öğ

ren

me Ç

ıktı

ları

75

YÖNETİCİ SEKRETERİ

VE

HAYAT SİGORTA SATICISI

MESLEK STANDARDI

76

KAYNAKLAR ACAR, Nesime, İnsan Kaynakları Yönetimi, MPM Yayınları, Yayın no:640, 2. Baskı,

Ankara, 2000 Anon., Towards A European Qualifications Framework for Lifelong Learning.

Commission Staff Working Document. Commission of the European Communities, Sec(2005) 957. Brussels, 8.7.2005

CAN, Halil Ve Diğerleri, Kamu Ve Özel Sektörde Personel Yönetimi, Siyasal Kitabevi, Üçüncü Baskı, Ankara, 1998

GÜLEN, Ali, Örgütsel Etkinlik Açısından Personel Seçimi ve İşe Almada Başarı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı, Ankara, 1995

SABUNCUOĞLU, Zeyyat, Personel Yönetimi, Rota Ofset, Bursa,1994 SABUNCUOĞLU, Zeyyat, İnsan Kaynakları Yönetimi, Ezgi Kitabevi, Bursa, 2000 http://www.megep.meb.gov.tr/indextr.html http://www.meslekrehberi.org/meslek/ http://www.myk.gov.tr/