Elias Askham

Messias II

ella

“Synd drepur Guð”

einleysasøga

MENTUNARGRUNNUR STUDENTAFELAGSINS 2005

Hendan skaldsøgan er ognað Kristinu.

Tí tað, at hon er til, ger heimin til eitt betri stað.

‘Um Guð ikki er til, eri eg Guð’

Albert Camus

‘Menniskjan hevur altíð órætt yvir fyri Guði’

Franz Kafka

‘Um Guð hevur einkarættinupp á

at døma og fordøma,merkir tað,

at eg eri Guð?’

Ádam Guðmundsson

Formæli útgevarans

Ikaros Ð. er ikki íspunnin, hvørki sum persónur, skaldsøga ella dagbók. Ein og hvør líkskapur við nakran persón, livandi ella deyðan, ella líkskapur við nakra hending, er ikki av tilvild.

Trúgv mær.Eg lúgvi ongantíð.Ikki fyri tær, í øllum førum.Og skuldi tað borið so á, at tú varnast villur í

frásøguni, tað veri seg innan heimspekina, krist-indómin ella samfelagsfrøðina – fyri at nevna nøkur dømi – er tað av teirri grund, at høvuðs-persónurin er sjúkur í sinni, og tí er tað hann, sum skal standa til svars fyri villurnar – ikki tann, ið hevur tikið upp á seg ta tungu byrðuna at bera hesa sjáldsomu søguna fram fyri tykkum.

Og hvørt tú velur at skíra Ikaros dára ella halgimenni – fyri megnarbrøgdini, ið hann hevur útint í okkara sváru tíð – er heilt upp til tín.

Men lat meg líka taka upp eftir rithøvundin: “Tá ið mítt verk er av, skulu tit ikki misskilja.”

Og tað er av teirri grund, at eg útgevi hesa dagbókina; hon ber í sær so stórar sannleikar, at hvørt mansbarn á foldum átti at lisið hana.

Eg havi rættað stavivillurnar – tí eg kann ikki loyva mær annað – men allur teksturin stendur framvegis sum tann upprunaligi, ið Ádam handaði mær í sínari tíð. Tí tað er sum við Kafka og Max Brod: skalt tú útgeva verk teirra guda-bornu, mást tú ikki pilka við tekstin; tú skalt hava virðing fyri avgerðunum, ið rithøvundurin hevur tikið.

Men sama ger; tað hevur ikki so nógv at týða.Og tí er bara eitt eftir at siga:Kom innar.

Elias Askham

Formæli rithøvundsins

Góði lesari.Við hesum væl valdu orðum festi eg mítt

sjálvmorðsbræv á blað. Mín líðing á hesum kalda og meinfýsna staði er umsíðir av. Men hvørt eftirtíðin velur at skíra meg pínslavátta ella út-skot og vanskepilsi, er púrasta upp til tín at avgera; eg eri leiddur av at gita, so eg lati tað upp í tínar hendur.

Men skoða hetta verk, sum er tað mín síðsta bøn og testamenti – mín gáva til heimin á evsta degi.

Tí eftirtíðin má og skal læra av mínum mistøkum.

Og við tí í huga geri eg enda á míni eymkan – við vón um, at tú vilt mær væl.

Ádam Guðmundsson

Fyrsti Partur

I

Guð hatar okkum øll.Men eg eri tann óndasti av okkum øllum.Í upphavi skapaði Guð heimin, menniskjuna og

høvuðseinglarnar. Og nú er tíðin komin – fyri Hann at senda bøðlar Sínar eftir mær – at hevna illgerðirnar, eg framdi.

Í hesum hvassa sólarljósi, ið streymar inn tær hvítu gardinurnar og legst á hesar tómu veggir-nar á sjúkrahússtovuni, hómi eg fýra ófrætta-kendar skuggar um mína song – men eg gevi teimum ikki stórvegis ans.

Teir sýnast mær at vera ikki petti annað enn heilaspuni.

Tann hvíta dýnan og lakið eru rennvát av sveitta, og hárið er klistrað til koddan, men eg eri deyðlúgvaður og líkasælur og vil bara sova víðari. Eg ørminnist meg at hava havt marruna, men ódjórini hava aftur lagt seg í dvala í ótilvitskunnar reiðri.

Men knappliga – við harðari hond – tekur tann størsti eingilin í hárið á mær; og hann skrykkir høvdið afturá – sum vil hann skera meg á háls. Eg lati eyguni varisliga upp, hyggi nærri, og eg síggi einglanna hábærsligu veingir daga undan ryggjum teirra.

Eg kenni teir allar.Mikael / Gabriel / Rafael / Uriel.Eg veit alt um teir.Mikael er tann óndasti, og hann skalt tú óttast,

tí hann er hevndareingilin, og hann er komin til

jarðar eftir mær. Hann tveitti Lucifer úr Himni, og nú vil hann kvetta mín lívstráð.

Hann er ikki at skemta við.Og í tí sama lyftist ein hóttandi skuggi upp í

loft, tað skæra sólarljósið endurspeglast í tí blanka svørðinum; eg blendist.

“Ádam, ert tú til reiðar?” spyr Mikael.Men eg veit ikki, hvat eg skal siga.Eg kenni ikki svarið.Við svørðinum ristir Mikael ein kross í luftina

framman fyri andliti mínum, og hann teskar ta elligomlu signingina: “In Nomine Patris, et filii et spiritus sanctus, amen.” Og hann hevur seg niður at mær; hann kyssir meg á pannuna. Síðan falla teir fýra einglarnir til kníggja og leggja saman hendur. Teir biðja til sín Skapara, og við forsagdari rødd geva teir mær syndanna fyrigeving.

Men so skræða teir dýnuna av mær, toga meg við sær og leiða meg út á eina ferð gjøgnum býargøturnar – og út úr býnum. Og áðrenn eg veit av, standa vit úti á tromini á einum bergi, savnaðir um ein steyrrættan kross og skoða upp á tann blóðreyða himmalin.

Skal eg fortelja tær søguna?Vilt tú hoyra mín vitnisburð?Skulu vit venda aftur til hina sælu

mánadagsnátt?

II

1

Tað var í teimum døgum . . . Nei, tvætl, eg argi teg bara.Men einaferð, fyri stutt–stutt–stuttari tíð síðani,

í einum landi ikki so langt hiðani, varð eg, so at siga, borin í heim.

Eg var ei syndari; nei, heilagurvareg, men syndin nærkaðist.

Stardi tú upp á himmalin hesu skýleysu vetrarnátt? Hoyrir tú meg? Sást tú eiturormarnar í eldinum, ravnarnar, ið sveimaðu um vatnið, ella kanska tann blóðreyða fossin? Ræddist tú ta sjón? Stirðnaðu tínir andlits-vøddar?

Hann sjálvur, hoyr meg! Ja, tú! Hvar ert tú? Er tað myrkt, har tú ert?

Á, um eg kundi, so hevði eg selt mína neyðars sál – fyri at skoðað hana bara enn einaferð. Á, lat meg venda aftur til ta snjóhvítu nátt.

Tí tá . . . ja, tí tá lærdi eg sannleikan at kenna.So eg spyrji bara einaferð: minnist tú føðing

Frelsarans – navnið var Ð.?Ikaros Ð.?

2

Tilvildin hevur minni leiklut, enn tú heldur.Ruðuleiki er eitt orð úr orðatilfari teirra

óvitandi.

Lat meg staðfesta eittans: einki hendir av tilvild. Um tú ert nóg grammur og gravar nóg djúpt, lærir tú at skilja hesa fløkjuna, vit kalla lívið.

Mín halgisøga hevur eisini eina byrjan – dreymin.

Og aldri skal eg hann gloyma. Tí tað var eg: tað var eg, ið voldi hasa umskapanina – og hon var so ófatilig, at sjálvt Guð stardi í ræðslu, tá hann sá, hvat eg hevði gjørt.

Í upphavi skapaði Guð himmalin og jørðina . . . og Hann sá, at tað var gott.

Nei!Í upphavi legði eg tey í oyði.Ja, eg kroystist úr móðurfangi og fall til jarðar

at gerast tann fyrsti Frelsarin í tveytúsund ár, útvaldur til ta lagnu at bjarga mannaættini fyri aðru ferð. Tí Messias Fyrri hevði ikki gjørt sína skyldu.

Eg eri komin í hansara stað – at bresta stjørnurnar.

Skapa hvítar dvørgar.Og kollvelta gamlar siðir.Pínslarváttur ella ei.

Men so støkk eg upp úr mínum dúri, antin hálvsovandi ella svøvnskur í svøvnloysi, á einari gravskitnari madrassu, ið onga song hevði undir sær – bara gólvið – inni í einari blámyrkari íbúð.

Uttan fyri tað døggutta vindeygað var náttin kolasvørt, men í regndropunum frá takrennuni glampaðu ljósini frá býnum – sum byrsuskot í regnskógarmyrkri.

Klokkan var fyri kortum farin av midnátt, og sum eg lá har á madrassuni – í mínum náðileysa andvekri – fataði eg einki av tí, ið fór fram; alt var mær bara ein vavstur av komastøðu, timbur-monnum og svøvnloysi.

Eg var eins og hálvdeyður – ein deyðlúgvað sál í hesum droymandi blána – visti ikki, um eg svav ella var vakin . . . heilin og eyguni vóru móð, men likamið vildi ikki geva skarvin yvir.

Eg kendi meg so horvnan – so fjarlagdan frá veruleikanum, at eg hevði hug at . . .

Nei, gloym tað.Eg taki tað í meg aftur.Men so køvdi ræðslan sinnið; eg lat meg falla.

Og so varð eg sogin niður aftur í bølaniðuna – sum vildi sjálv tilveran svíkja meg.

Judas! Judas Iskariot! Er tað myrkt, har tú ert? Hevur tú ilt í maganum? Hvar eru tínir innvølir?

Og eg legði meg aftur.

III

1

Tann kavaklæddi grúsvøllurin um tann øskugráa íbúðarblokkin var oyðin og gravkyrrur, men kvirran syndraðist, tá regnið tók at oysa niður. Tungir dropar brustu niður á ísin á tjørnini og ljóðaðu sum rís á ein rút.

So seint á nátt sova øll ósek børn trygg í sínum hvítu vøggum – tí eingin livandi sál hættar sær út um gáttartrom – men við lítlum millumbilum sóust regndruknaðir útiløgukattar renna tvørtur um grúsgøtuna framman fyri blokkinngongdina.

Djúpt niðri í tí svarta dalinum fjart handan bygningin sæst stórbýurin við sínum hvøssu, og tó kámu ljósum, sum ein dreki við glógvandi sveittapoknum; báðumegin blokkin, aftan fyri tann fløkjasliga verjugarðin av trøum og runnum, standa nakrar niðurlagdar verksmiðjur, og á vøll-inum frammanfyri, umgyrd av einum illa farnum spæliplássi, liggur tjørnin; har er, sum náttin er liðin, lagstur tjúkkur kavi oman á glerið, men einstakar rípur frá barnaskoytum bredda enn undan. Og um tú gongur tær ein túr oman eftir grúsgøtuni fram við tjørnini, eru tveir vegir í at velja: annaðhvørt inn í viðarlundina ella oman í tann gamla býarpartin – hann, ið er millum íbúð-arblokkin og høvuðsvegin.

Íbúðarblokkurin, við sínum sjey hæddum og sjey íbúðum, var sum eitt stórt ódjór, ið var um

at vakna úr vetrarkøldum dvala – hóast tað framvegis var vetur.

Og inni í íbúðini á ovastu hædd var eisini bølamyrkt; har lá eg. Har lá eg í djúpasta marru-svøvni.

Um tað mundið visti eg ikki, hvørji fólkini vóru, tey, ið búðu á hæddunum undir mær.

Tíanverri var eg náttarravnur og ein dapur-skygdur einfari – ikki forvitin.

Men í hurðunum eru tíbetur kagingarhol.Og hesa náttina – við einum braki, ið skalv gjøgnum allan íbúðarblokkin – fór oljufýringin í kjallaranum í gongd; við síni kraftagóðu rødd skar hon í eitt hvølt róp, ið aldaði ígjøgnum øll rørini í blokkinum – sum mátti hon boða okkum frá, at hon var vaknað. Men av onkrari sjáldsam-ari orsøk hoyrdist buldrið best á ovastu hædd.

Og eg brast upp úr mínum duli. Eg køvdi skríggið, ið eg hevði tikið við mær upp úr marr-uni. Men eg varð tó liggjandi í nakrar minuttir, við visnum hondum og tómum maga; eg gløddi upp undir loftið og vildi ikki gera annað enn at bara rista hendan kalda ófriðin av mær. Men tað bar yvirhøvur ikki til, tí silvurlittar kløur risu við mær upp úr marruni og bóðu meg koma við sær niður aftur í svøvnsins myrkastu avdýpi. Og so steig ein oljusvørt alda upp úr sinninum; tað sortnaði fyri eygunum. Men tá eg hoyrdi tann gamla vekjaran ganga – onkrastaðni har úti í bølaniðuni – settist eg upp undir meg og festi í kertiljósið; tann bleika glæman legðist á skald-søgurnar, ið sløddust um alt gólvið.

Ævintýrið kundi byrja.

Eg hevði fingið standing, og enntá avgongu, av eini marru, ið var mær so andstyggilig, at eg var um at sálast – av bæði sjálvhatri og ræðslu – og barasta ikki vági mær at greiða tær frá henni; men tað einoygda ódjórið millum beinini legði seg so líðandi aftur at durva. Og hóast eg var púrasta einsamallur í sovikamarinum, skammaðist eg niður um allar hundar; blóðið tusti mær upp í kjálkarnar. So eg smoygdi meg úr teimum kleiggjuttu undirbuksunum og leyp á føtur; eg legði tær í ein svartan posa, ið eg tveitti inn í krókin undir vindeyganum, og úr klædna-dunganum á lenistólinum tók eg mær einar aðr-ar.

Og brádliga hoyrdi eg eina kvinnu geyla. So eg støkk yvir at vindeyganum og hugdi niður á grús-gøtuna framman fyri úthurðina – men har var ikki ein sál. Eg hoyrdi bara ýlið frá einum sjúkra-bili, ið streyk eftir høvuðsvegnum handan viðar-lundina. Og stutt eftir skrímdi eg tey hvøssu blá-ljósini, ið glampaðu í mjørkanum millum granntrøini. Tey mongu stórbýarljósini skinu fjart burturi niðri í tí djúpa dalinum.

Alt í lagi, meðni; eg viðgangi: so fjart burturi var býurin tó ikki, tí íbúðarblokkurin er nær-hendis tí gamla býarpartinum við høvuðsvegin; haðani er okkurt um eitt korter at ganga oman í miðbýin.

Eg legði meg niður aftur og smoygdi tað tunna lakið, ið var vátt av mínum fepursjúka sveitta, oman á meg og turkaði mær um eyguni og um ennið – ímeðan eg stardi upp undir tað litdapra loftið.

Eitt eiturfon hekk í krókinum uppi yvir vindeyganum, men eingin eiturkoppur var í nánd.

Eg hevði búð í hesi íbúðuni í slakar fimm mánaðir, men tað var mær framvegis fyri, sum var eg fremmandur í henni, og eina lítla løtu hevði eg enntá mist hómingina av, hvar eg var staddur, tí eg vaknaði inni í einum lítlum sovi-kamari, ið var grátt og dapurt, og í fyrstuni var so myrkt inni, at eg ikki kendi tað aftur. Og ísa-kaldur sveitti spríkti út um meg. Men tá eg hevði vant meg við myrkrið, leit eg meg íkring fyri at finna útav, hvussu kamarið sá út, og tá viknaði óttin somikið, at eg tordi at reisa meg at tendra lampuna. Eg sat á einari skitnari madrassu, ið lá á tí støvuta gólvinum, og sá yvir á tann dust-gingna lenistólin í krókinum. Í vindeyganum hingu slitnar og nikotingular gardinur við trevs-um í neðra; teir rukku heilt niður á gólv. Og á krakkinum undir vindeyganum var eitt lítið út-varpstól; yvir av lenistólinum stóðu sjónvarpið og tann gamla skrivimaskinan á skrivaraborðinum. Og á tí lága borðinum framman fyri stólin stóð eitt svart stearinljós á eini koppaskál – men fyri at taka samanum, var rúmið í so brúnt og nakið, og veggirnir vóru gráir.

Men tá eg so sá, at ein bjørt glæma skein undan hurðini, læt eg hana upp og trein uttar í ta alljósu gongina – har ein sterk, nakin pera hekk uppi undir loftinum – tí eg var vísur í, at eg hevði sløkt hana kvøldið fyri. Og eg ilskaðist inn á meg sjálvan; mítt minni hevur svikið meg barasta alt meir ta seinastu tíðina.

Og í úthurðini – beint yvir av kamarinum – var eitt kagingarhol, so at tann, sum í íbúðini er, kann kaga út á ta trongu trappuna uttanfyri, og til høgru, við endan av tí stuttu gongini, stóð tann reyðbrúna vesihurðin á glop. Og eg beit tennirnar fast saman – av berari øði – tí hana hevði eg so avgjørt latið aftur eftir mær, tá eg seinast var harinni.

Eg kom at hugsa um, at tað kanska mundi vera svongdin, ið var atvoldin til mítt svikaliga minni.

Men í tí sama hoyrdi eg veingjasuð, og áðrenn eg visti av, feyk ein øgiligur fuglaflokkur fram við vindeyganum, og eg sá ikki annað enn flákrandi veingir og svartar fjaðrar. Eg andaði djúpan, bakkaði út úr kamarinum og raggaði mær yvir at teirri reyðbrúnu hurðini; sum eg nærkaðist henni, tók tað at knaka í gólvinum av mínum fótafetum.

Og høgrumegin við var ein hvít hurð, men mál-ingin á henni var flusnað. Eg læt ta reyðbrúnu hurðina upp og steig innar í tað lítla vesið, ið ikki er nógv størri enn ein pappeskja.

Men mín illgruni var ógrundaður. Eingin óynskur gestur var harinni.

Og hon er brostin, hugsaði eg. Ljósperan í baðirúminum er brostin.

Helvitis! Brostin, sum Ð’ið í friði, og brostin, sum Ð’ið í náði.

Ð’ið er bókstavurin, tú sært, men nærum eina hoyrir í Guðs navni.

Men tá eg læt hurðina upp á víðan vegg, so at ljósið kundi røkka innar frá gongini – og eg sá mítt bleika andlit og klantrasliga likam í tí

brákaða spegilinum – vildi eg bara klamsa hurðina aftur fyri at koma mær undan hesi neyð-arsligu sjón, ið eg hataði alt meir enn Faðir mín.

Spegil, spegil, hvør er óndastur í landinum her?Men eftirsum hurðin ikki fekst heilt aftur, legði

eg hana bara aftrat, so at ein hvøss glæma streymaði frá duragloppinum og inn ígjøgnum tað síða hárið – sum hekk feittutt niður fyri míni svørtu, og tó blóðsprongdu eygu – og avdúkaði tað einans skuggarnar í andlitinum.

Sum eri eg ikki til.Navn mítt er Ð. Ikaros Ð.Legg tær tað í geyma.Og so legði eg meg á knæ framman fyri

kummuni at kroysta tað falska smílið – á gentuni í marruni – úr mær við spýggjuni, men mátti rykkja hendurnar til mín og leypa beint aftur á føtur; tí ein kolasvørt svartaklukka, ið var mær barasta so andstyggilig, gekk á tí urinváta gólvinum . . . men tá eg hevði ballað hana inn í vesipappír og skolað hana niður, læt eg meg falla aftur til kníggja og spýði.

Eg turkaði mær um varrarnar við handarbakinum og gekk út aftur í gongina, men noktaði at hyggja inn í spegilin; hann minti meg á marruna. Og eg kagaði líka inn í tann skitna køkin aftan fyri ta hvítu hurðina fyri at vissa meg um, at eg var einsamallur inni í íbúðini. Har inni var myrkrið djypri enn inni á baðirúminum – tí har var einki vindeyga – og eg kundi ikki lata vera við at ímynda mær, at tað var sum at søkka niður í heljardýpi, har bara øska er at finna – øska, ið hylur yvir túsundtals falnum einglum.

[Jaja, eg veit: eg havi eitt litríkt hugflog].Men eg læt bara hurðina aftur eftir mær – utt-

an at fara innar.Spegil, spegil, hvør er tað, ið jagstrar meg?Og innkomin í kamarið tveitti eg klæðini á

lenistólinum yvir á madrassuna og sessaðist. Eg tók mær eina sigarett úr tí svarta sig-aretthúsanum á gólvinum og festi í hana við kertiljósinum. Men ein suffandi og tivandi andi tók at gýsa so harðliga inn eina rivu millum vind-eygað og veggin, at gardinurnar høvdu hug at dansa og trevsurnar at kína tí kalda gólvinum.

Tað svarta kertiljósið í vindeygakarminum bleiktraði, síðani, so, tók gjósturin kvørkratak um tað og køvdi logan.

Er einsemi tín vinur?Ella er einsemi tín fíggindi?Trúgv mær: eg havi tað ikki gott.Men eg hevði funnið mær eina hálvtóma

vínfløsku í krókinum aftan fyri lenistólin, so nú sat eg við henni í fanginum og lurtaði eftir einum klassiskum barokklagi í útvarpinum; tað var Bach. Eg hoyrdi tann dapra fióltónan leingjast, samstundis sum drálandi klavertónar so spaku-liga marsjeraðu rútmufastir frameftir, til tann al-valdandi fiólin yvirtók ljóðumhvørvið og tók at spæla tað syrgiliga lagið, ið altíð ger meg grátkomnan.

Men hasin hvínandi gjósturin frá rivuni í vindeyganum var mær ein slík plága, at eg mátti líka stríða meg á føtur, festa í aftur kertiljósið og leggja eina troyggju í vindeygakarmin – fyri at bjarga tí verjuleysa loganum undan gjóstrinum.

Hann hevði ikki gjørt honum nakað.Men í tí eg setti meg niður aftur, bar mín dovna

hond brádliga við ein gamlan rakiknív undir leni-stólinum – hann mundi hava ligið har í heldur longri tíð, tí eg mintist meg ikki hava lagt hann har – so eg tók hann upp av gólvinum, og sum eg sat við honum í hondini, fánaði eg burt og fall í tyngd. Eg læt tíðina hvessa sínar tenn og sat í meira enn ein tíma í tómoygdari tøgn; eg hugdi trøllabundin inn í kertiljósið. Eg var eftirsnarur og vildi verða fosturtikin í dreyminum . . .

Hevði eg druknað í gulreyða dropanum . . . hevði eg sokkið inn í hendan longsulin – tað vóru mínir tankar – men tá eg so brádliga merkti eitthvørt livandi kitla á skinnabeininum, hvakk eg við og sparkaði eiturkoppin av mær. Og eg tók at skelva.

Men marran var verri. So nógvar ferðir verri, at eg ikki hættaði mær at hugsa um hana – hóast eg ikki longur var líka bangin, sum tá tað ræðuliga buldrið frá oljufýringini skrykti meg upp úr marr-uni.

Men nú reis ódjórið spakuliga upp aftur úr dulvitinum, og tilvildarligar dreymamyndir stigu fram fyri mínu innaru ásjón. Og einki bagdi; eg kundi barasta ikki gera mótstøðu – so eg læt tær bara koma til mín og droymdi meg burt.

Lat meg staðfesta tað enn einaferð: Einki hendir av tilvild . . .

. . . tungliga droymandi, sveimandi lyfti eg meg sjálvan upp úr lenistólinum, upp móti loftinum, har eg seigliga flótandi hangi sum lívleysur og verði krossfestur í lufttómum hæddum. Eg andi

djúpt inn, og iltin er mær køld, men lunguni taka hana til sín, fevna um hana og innan í mær ornar. Og tá eg andi út aftur, rungar í krókunum, og gjóstirnir endurljóða út frá múrinum í hesu undirjarðargrøv.

Men tá ein løta er liðin, venji eg meg við myrkrið, og skuggar koma spakuliga til sjóndar; tað falska ljósið á veggjunum leitar sær fram at mær. Eg líti um meg og kenni meg noyddan at granska umhvørvið, har ljóðini fána millum laðaðar múrsteinar. Ein veikur gjóstur blæsur inn eina rivu í vegginum og fær inn undir turt, avgamalt støv; hann ristir upp undir tað, so at støvmolarnir taka at fylla mínar nasagluggar – til tað gerst mær ógjørligt at anda inn ígjøgnum nøsina.

Og so letur tað kongabláa myrkrið seg upp fyri mær og avdúkar eitt syrgiligt lag um ta lítlu gentuna, ið droymdi óndastu tankar; um ta lítlu gentuna við víðopnum eygum, hana, ið fjaldi seg í skugga og loynd og skalv av kulda og ræðslu – tí ónærisligar mannfólkarøddir teskaðu í hennara oyru . . . undir dýnuni . . .

Og so vaknaði eg aftur. Eg geylaði og brast út í nervaveikan látur, tí eg vaknaði við standing; snjallir tónar slitu sínar leinkjur og skræddu seg leysar úr mínum raddarbondum – til náttaródjór-ini ikki toldu larmin longur; tey tóku hendurnar fyri oyruni og flýddu út úr kamarinum, út í tann sólgylta morgunin handan gardinurnar. Eg var sovnaður í lenistólinum. Men eg leyp upp og út á tað kalda gólvið – tí marran ræddi lívið úr mær.

Og tað var mær, sum gólu sjálvir innvølirnir í øði, eins og blóð av napalm sveið í æðrunum. Eg raknaði sansaleysur við, og blóðið storknaði í hvørjari æðr. Samvitskubitið var eitt opið sár, og av náttarinnar eitri sveið tað sum bit frá rottu.

Nei, lat meg orða meg av nýggjum.Eg var ein rotta.Eg var djórið úr kloakkunum.Eg var devulsins spitalska avkom – hansara

andskræmiliga og neyðarsliga rovdjór, ið honum líkar at lemja og píska – til tað grætur av pínslu og longsli.

Tíðin var komin at hvørva. At lata meg falla niður í bládýpið og kava út í sýruna. At stilla meg út á bergið og droyma meg burt – niður í ta silvurbláu gloymskuna . . .

Men so steig eg yvir at draga gardinurnar frá. Og morgunroðin brast mær í andlitið. So eg mátti hyggja burt og skugga fyri við hondini – fyri at verja meg ímóti hesum glampandi geislunum, ið speglaðust til mín úr kavanum. Og eg vendi mær við, tí okkurt var áfatt – okkurt hendi mær, ið eg ikki fataði – sum eg ikki hevði hóming av, hvat var. Í fyrstani klárnaði alt, men so huldist kamarið í eini skitnari auru, sum fleyg ein stórur fuglur fram við íbúðini. Og síðani varpaðist eitt sterkt, blátt ljós inn eftir gólvinum, veggjunum og innbúgvinum. Eg klárvaknaði, og mínir sansir tóku allar smálutir til sín:

Eg sá lokkanetið uppi undir loftinum.Deyða eiturkoppin uppi yvir útvarpinum.Heitini á bókunum á gólvinum.

Og tann svarta blettin á vegginum uppi yvir madrassuni.

Men míni eygu stirðnaðu í skøltinum, tá eg hugdi niður á skøvningin og sá tað bleika sárið.

Hvør ein sansur og smálutur voldi mær ónáðir, eg andaði djúpt inn og kveitti rundan um meg; eg hugdi at øllum, sum í rúminum var, og eg var um at skríggja, men hesuferð køvdust teir sorg-arbundnu tónarnir úr lungunum í mínum grát-komnu raddarbondum. Og eg var nakin, so eg skræddi meg í klæðini og tók síðani frakkan, ið hekk á einum nagla á vegginum, smoygdi meg í hann og flýddi út úr tí devulsettu íbúðini, ið elvdi mær hendan ørskapin. Eg hevði ein illgruna um, at hon vildi eitra meg við sínum óndskapi.

Ein lítil lyfta leiðir upp ígjøgnum miðjuna í húsinum, men av tí at hon altíð er í ólagi, læsti eg bara hurðina eftir mær og hvirlaði oman tær smølu snyrilstrappurnar rundan um lyftuna. Í trappunum var ein sterkur luktur av trælími og spiltum káli og vátum pappi; teir ljósabrúnu veggirnir eru slitnir og rotnir í støðum, og á einari hædd var ein veikur deymur av landi. Míni fótafet oman trapputrinini sungu eftir í veggjun-um. Og eftirsum eg búgvi á sjeyndu hædd, tók tað mær eina góða løtu at koma mær oman í ta støvutu forhøllina, ið er eitt dapurt rúm við lortabrúnum tapeti, har gamalt burturkast sløðist um alt tað skitna trægólvið og fram við veggjunum og í skotinum undir trappuni. Eg trýsti økslina inn at úthurðini og slapp mær útum í stundini. Men tá eg trein út á tann brúnliga kavan á grúsgøtuni, mátti eg steðga á í stundini.

Og við eyðmýkt hugdi eg upp á tann øskugráa íbúðarblokkin, har vetrarsólin skygdi í rútunum í erva; tí haðan eg stóð, var hann mær barasta so høgur – so høgur, at hann minti meg um sjálvt Bábelstornið.

Síðani tók eg ræðslusligin til beins oman ímóti viðarlundini og snúði inn á ta trongu gøtuna, har granntrøini, ið standa báðumegin við, lógu undir í so tjúkkum kava, at greinarnar sóu út at brotna hvørja løtu. Og eg datt næstan út á tann glerfrysta dunnuhylin, eg rann framvið, men hóast tað eydnaðist mær at halda mær á fótum í fyrstu syftu, gleið og snávaði eg tó og fór skreið-andi oman eftir tí glerstoyttu brekkuni. Men tá eg so umsíðir kom út úr viðarlundini, og eg stóð á gongubreytini fram við høvuðsvegin, uttan fyri eitt svart træportur, legðist ein farri av friði á meg. Men sum eg rann víðari oman eftir gongubreytini, hugdi eg alla tíðina beint fram og varnaðist einki av tí, ið fyrifórst kring meg: hvørki veðrið, tey einsligu húsini, tær svørtu smogurnar, og eg gav mær ei heldur far um húsini á síðugøtunum, ið høvdu bjørt kertiljós standandi í vindeygunum.

Og so kom eg at enda oman í sjálvan miðbýin, har vátakavi lá í spjaddum rúgvum á brúgvar-steinunum, og eg sá marglittar ljósperur hanga í bondum millum bygningarnar, men eftirsum eg var vorðin so tramans móður og hevði ilt við at anda – eg var barasta ikki mentur at standa á beinunum longur – gavst eg at renna og fór bara spákandi omaneftir.

Men tær reyðu pappírsstjørnurnar við ljósi í, tær, ið hingu í sýnisgluggunum innan fyri tann falska kavan á rútunum – tað var fyrsti jóladagur – og krambakallarnir, ið settu vørur upp á pláss inni í sølubúðunum [hóast tað var halgidagur], kveiktu ein neista innan í mær, ein so beiskan neista, ið var neyðugur, um eg skuldi megna at halda áfram – og kaldasta hatur og andstygd yvir fyri menniskjans láturligu atferð um jóltíðir fingu meg at taka dik á meg. Men stutt eftir fann eg mær tíbetur ein hóskandi bonk inni í tí lítlu við-arlundini, ið liggur mitt í býnum. Har sessaðist eg at finna hvíld.

Men sum eg festi hesi orð á blað, líti eg illgrunasamur aftur á eina ta mest avgerandi løtuna í mínum lívi. Sum sagt, minnið hjá einum hungurstungnum manni er ikki sørt svikafult, og tískil kann eg ikki standa púra fast við, at eg minnist alt av tí, ið fór fram hendan fyrrapartin. Men eg ørminnist, at eg – sum eg válaði oman býargøturnar – var vorðin so fjálturstungin av mínum afturvendandi marrum um at . . . neyð-taka . . . smágentur, at eg steig yvir til eina gamla konu at bøna og biðja hana um hjálp; men miskunn er ikki styrki teirra deyðu, ið reika um á gøtunum sum dimmir skuggar; so tá hon so sýtti fyri at hjálpa mær, risti eg í herðarnar á henni og fírdi undir hana; hon small niður á vegin, og ein skari av fólki tóku at nálgast uppi í mær – at for-vitnast og stara og flenna, tí eg geylaði, sum var eg óður í høvdinum, og rann oman og niðan eftir gongugøtuni og plágaði ósek fólk. Eg froysti av øði, krøkti fingrarnar í mítt skitna hár og

skríggjaði vitleys orð inn í andlitini á fólkunum, ið vóru komin at síggja sirkusvanskepilsið.

Ja, tey gløddu at mær, sum hevði eg sett eld á . . . eina kirkju.

Men sum eg sat á bonkinum við rakiknívinum í hondini og sá tær tjúkku kavaflykrurnar dala av himni og bráðna í vátakavanum á grasvøllinum millum meg og spæliplássið – har ein riðil av børnum í kavaklæðum spældi – hoyrdi eg brádliga onkran murra eitt klassiskt lag. Og í tí sama pikkaði hesin sami á ryggin á mær. Eg vendi mær við og sá ein illbrýntan dvørg standa aftan fyri meg; hann var reyðhærdur.

“Góðan dagin, gamli [les: galli],” segði hann. “Hvat bagir tær, lítli mín? Er nakað áfatt?” Hann tók sínar smáu hendur upp úr lummunum, streyk tær ígjøgnum tað síða hárið og setti seg so hjá mær. Tá hann hevði smoygt tey síðstu leysu hárini aftur um oyruni, tók hann at kína høku-skegginum við tumli og fremstafingri – samstundis sum hann skoðaði meg við einum spurnum eygnabragdi.

Ræðslan var framvegis ikki ordiliga runnin av mær, men so líðandi merkti eg, hvussu røddin á dvørginum uggaði og sissaði meg. “Eg veit ikki . . . ” svaraði eg, “kanst tú ikki hjálpa mær? Eg havi tað ikki so gott.”

Men hann segði bara: “Á góðasti, gev mær heldur handan knívin, áðrenn tú meiðir teg sjálv-an,” og tók hann úr hondini á mær. “Á dú, á dú . . . hevði tað ikki verið spell . . . ”

2

Tann svarti fuglurin kastar seg út av tí himnahøga skýskavaranum, letur seg falla gjøgnum skýggini og sigur krá–krá–krá – og so sveimar hon út yvir stórbýin.

Mær tykist, at hon er komin at endurreisa tey deyðu.

Men tak meg ikki í tí – skuldi tað víst seg at verið ósatt.

Silvurlittir regndropar glampa í hennara svørtu eygum, ið leggja seg eftir at finna hin ónærisliga dvørgin, hin, ið er næstóndastur í hesum heimi, men krákan sigrar á ódnini og ferðast út yvir býin og leitar í tímar og ævir, men hon ber ikki við Lüstig, fyrrenn hon nærkast teirri mjørkakøvdu viðarlundini; har sita vit á bonkin-um undir hálvtakinum og kroka fyri regninum. Hann hevur lagt eina bók í fangið á mær, men eg fái ikki frið at lesa í henni, tí børnini á spæli-plássinum beistast so illa, at tey eru mær til ampa við sínum rópum og geylum.

Krákan flýgur út yvir vátakavan á grasvøllinum, dalar um okkum í dovnari ringrás, og so lendir hon á ryggleninum, har dvørgurin hevur sett seg at húka; hann hevur hondina á míni høgru øksl. Hann tekur at kína krákuni oman eftir bakinum, men við tað sama lyftir hon seg upp frá og hvørv-ur inn millum granntrøini.

Dvørgurin er ein gamal maður, men árini hava ikki rinið við hann; tey svørtu eyguni eru framvegis klár, húðin rein og uttan rukkur, og

tað síða reyða hárið ber bara smávegis brá av gráum.

Hann setur seg niður aftur hjá mær og starir illtrúgvin at hesum ússaliga kloddafylinum, ið eg eri, men sigur ikki eitt orð. Eg vendi mær ímóti honum at spyrja hann, hví hann er komin at heilsa upp á meg, men hann ønir mær ikki aftur; hann skræðir bara bókina úr hondunum á mær, blaðar um á fyrstu síðu og endurgevur orðini úr henni: “Lolita, mítt lívsins ljós, eldurin í mínum mjadnum. Mín synd, mín sál. Lo–li–ta: tungu-spískurin tekur trý trin oman eftir gómanum og bankar á framtennirnar við tað triðja. Lo. Li. Ta.” Hann ger ein lítlan steðg, men heldur so áfram: “Damur og harrar í nevningatinginum, tað fyrsta prógvið er tað, ið serafarnir, teir villleiddu, einføldu, háveingjaðu serafarnir øvundaðu. Skoða hesa tornafløkju.”

Hann leggur bókina saman og spyr: “Skilir tú mínar óndu tankar? Følir tú tað, eg sigi? Krøkir tað seg fast í mergin? Ikaros, hevur tú lisið ‘Lolita’?”

“Ja.”“Skilir tú ikki? Vit lesa ta somu bókina. Eg var

annars av tí fatan, at bara svøk fólk lósu ‘Lolita’. Ikaros, ert tú svakur?”

“Nei,” svari eg, “eg eri ikki svakur.”“Íðan, hvat ert tú so?”“Eg veit ikki. Hvat eri eg?”Og hann sigur, eins og heldur hann eina talu:

“Eg síggi á tær, at tú ert sum eg. Tískil eri eg komin inn í títt lív . . . at umskapa teg. Bókin ‘Lo-lita’ er ikki bannað, men hon er syndaranna

Bíblia, og eg eri hin størsti syndarin. Eg havi livað sum útskot í samfelagnum, tí tá fólk sóu mína sonnu, óndu muru, tóku tey at jagstra meg – eins og var eg ein gandakelling – so eg varð tvingaður at flyta úr býnum og út á bygd, har eg havi livað í mong ár sum syndari í útlegd. Men stokkuttur var mín friður. Tí so illa vildi tað til, at tá eg – ein dagin fyri mongum árum síðani – sat fyri meg sjálvan á einum bonki framman fyri ein-um spæliplássi, eins og í dag, tá steig ein hávaks-in maður yvir til mín og pikkaði meg á ryggin; eg snaraði mær á og stúrsaði við. Tí eg sá hundrað-tals fólk – øll vóru tey úr bygdini – stara ákær-andi at mær. Tey vistu, hvat eg var, og áðrenn meg vardi, hekk eg í gálganum við reipinum um hálsin – meðan tann óða fjøldin rópti andskræmi-lig háðanarorð eftir mær.

Men eg megnaði at flýggja – við hjálp frá mínum lærusveinum – og nú eri eg heimaftur-komin, endurføddur, frískur sum ein pískur og ikki so ófyrireikaður sum seinast. Ikaros, tíðin er komin at vísa Harranum, at børnini ikki eru Hansara. Nei, børnini skulu koma til mín. Sært tú genturnar har yviri á spæliplássinum?”

“Ja.”Og hvat so?“Mær dámar væl smábørn. Men serstakliga

smágentur.”Eg sigi einki.“Hatta lítla spælihúsið, sært tú? Hatta er mær

eins og leikabúð á jólum. Har finst tað einasta himmiríkið, ið er vert at láta lív fyri. Ja, Ikaros, hví slítur tú ikki leinkjurnar, ið samfelagið hevur

fest um beinini á tær, og rísur úr tínum afturlæsta sinni? Hví í allari víðu verð flýggjar tú ikki úr tínum sjálvgjørda fongsli?” Hann reisir seg. “Vís Honum, at børnini ikki eru Hansara.” Og í tí hann leggur bókina í innaralumman, leggur hann aftrat: “Ikaros, sig mær líka eitt: um eg biði teg ímynda tær hasar genturnar naknar, fært tú so ikki . . . standing?”

Men hann bíðar ikki eftir svari. Hann gongur bara tann stutta teinin yvir til spæliplássið, har ein væl ílatin smágenta situr í sandkassanum; hon grevur sær eitt hol í sandin.

“Nú, lítla mín,” hoyri eg hann siga, “vilt tú koma heim við mær? Eg havi nakað at vísa tær.”

Og ein óhugnalig kensla, eg ikki veit orð fyri, nælir mær fram í barmi.

IV

1

Avkom fanans.Ja. tað er hann.Kakkulakkurin.Kakkulakkurin, ið krýpur upp eftir vegginum á

bussskýlinum við mjúkari ferð, sum sek-undvísarin á gomlum klokkum, traðkar líkasælur á tað ónærisliga veggjakrutlið. Hann leitar sær upp undir loftið.

Skelkurin av at síggja hann ger, at eg stígi tvey fet aftur eftir hæli og leggi hendurnar fyri munn-in. Tí eg klíggi, og magasýran svíður í hálsinum, samstundis sum eg stari ræðslusligin, við hvøss-um eygum, at hesum ófrættafuglinum; eg eri so ræðslusligin, at eg komi at hugsa um foreldur, ið síggja børnini hjá sær stinga glaspetti í munnin.

Rovdjórsins átta bein og átta kløur, allar sum ein krøkja tær seg inn at tí reyðu málingini, meðan sansingarlimirnir føla seg fram eftir synd-arligum fongi.

Eg turki mær um pannuna við fingrasnippunum og andi djúpt inn; eg kroysti meg inn at veggin-um – undan bøðlinum – og sessist varisliga niður á annan bonkin í bussskýlinum; sum eg siti har og bíði eftir bussinum, balli eg frakkan um meg, bretti kragan upp og spenni hann um hálsin.

Men eg taki ikki eyguni av devlinum.Kakkulakkurin er mær andstyggiligur at hyggja

at, krúpandi upp veggir; hann er mær and-

skræmiligur, sum tey tigandi eyguni á einum grýmuklæddum bøðli, ið stendur á avrættanar-palli og lær – framman fyri svøltandi bóndum. Og hansara kolsvarta skel fær meg at hugsa um deyðseingilin Azrael, ið ríður ígjøgnum náttar-skógir á íbinviðasvørtum greðingi.

Tað er Hann.Deyðseingilin í síðum, svørtum frakka.Tað er Hann!Men eg síggi yvir meg – síggi meg sjálvan liggja

bundnan á pínslubonki framman fyri túsundtals bóndum, ið ákæra, døma og revsa meg.

Nú bíði eg einans eftir, at kirkjuklokkan slær – tí tá kemur banahøggið!

Kakkulakkurin dettur á meg. Nei. Ikki enn. Tað er bøðilin. Sum kemur eftir mær og krevur mítt lív. Nei, eg eri ikki vísur í tí.

O, Guð havi lov fyri sjúkligar yvirsjónir.Illmennið krýpur upp eftir vegginum, upp undir

loftið, steðgar á og gløir at mær. Nú kitlar í hondini. Nei, tað er ikki ein yvirsjón, tað er Skuld, ið er komin at taka meg.

Tí eg eri ónærisligur.Tíðin er komin at fara.Valkyrjurnar siga: Kom við, Ikaros! Lyft teg upp

frá vøllinum og blóðinum. Lat svørðið liggja eftir. Kom við okkum, Vit taka teg við til Valhøll.

Tað er freistandi, men . . . Hendan er lagnan, eftir mær er hon komin, og

tað er reipsins dagur, ið nærkast. Eg havi fingið heiðurin av at bera vitnisburð um bøðlanna og dómadagsprofetanna grýluveitslu, krúpandi upp veggir í bussskýlum.

Ódjórið er kakkulakkurin í svørtum diamanthami, hann, ið kjarnorkuspreingingar ikki kunnu basa. Hvør fani hevir givið honum – ikki mær – rættin til at yvirliva menniskjunnar deyða?

Er navn ódjórsins kanska skrivað við tjykkri skrift í Lívsins Bók?

Ein bleikur maður trínur inn í bussskýlið og setur seg á hin bonkin. Men eg taki ikki eyguni av kakkulakkinum, fyrrenn maðurin fer á føtur aftur, og svínið hvørvur upp á takið.

Maðurin gongur einar tíggju metrar burt frá bussskýlinum.

Hann steðgar á og vendir við aftur.Meiningsloysið endurtekur seg. Við lítlum

millumbilum setur hann seg niður á bonkin, men fer aftur á føtur. Gongur tíggju metrar burturfrá, hyggur um seg og sníkir seg so inn aftur í buss-skýlið.

Og tuflurnar – sum hann sleipar tær aftan á sær eftir kavanum á gongubreytini – hanga sum deyðar hvalspýggjur á fótum hansara. Hann hevur djúpstødd eygu og stuttklipt hár á skallanum, og ein gulur og bláur vindjakki hongur eins og eitt bleiktrandi lak á rygginum á honum.

So kemur hann aftur, gløir at mær eina løtu, ballar sær eina sigarett, festir sær í og fer so upp aftur at ganga. Kemur aftur, setur seg niður. . . so upp aftur at sleipa sínu svørtu tuflur aftan á sær fyri fimtu ferð.

Eg havi bara eitt orð fyri tað.Vitleyst.

Men so steðgar tann reyði bussurin framman fyri tí evnaveika manninum; eg reisist, gangi upp trappurnar og sýni føraranum tað gula busskortið.

Eg havi nærum einki sovið tveir teir seinastu dagarnar, ið eru gingnir, síðani eg hitti Lüstig, so hóast tað var hann, hasin svínski ónærisligi lúshundurin, ið bað meg fara til sálarlækna fyri at lætta um mína sorg, eri eg alt ov útlúgvaður til at seta spurningar við hansara sjáldsomu miskunn, og eg kann bara undrast á, um læknin hevur ein lenistól ella eina briks á skrivstovuni at sálargranska meg í.

2

Mín grábláa spegilsmynd í bussrútinum er útholað av tunglyntari svongd. Eg siti og lúnist við hond upp undir kinn og glani niður á teir kavaruddaðu og regnblanku vegirnar. Himmalin myrknar, og skýggini bresta saman. Áðrenn lítil løta er umliðin, fossar út yvir heimin.

Eg stígi dovisliga út úr bussinum, men leypi inn í bussskýlið at kroka – bíða, til illveðrið ger av at vikna. Hinumegin vegin renna regndruknað fólk inn á sjúkrahúsið, og sjálvur havi eg bara hug at lata meg detta í gloymskuna . . .

Heingja mylnustein um hálsin og søkka í djúpasta hav.

Tí eg eri meinbogi ímóti børnum.“Vís Honum, at børnini ikki eru Hansara . . . ”

segði Lüstig.

Nei, tú, eg vil heldur høgga av ta hond, ið freistar meg – og so kasta hana frá mær – enn at gerast meinbogi ímóti børnum.

Eg suffi og strúki hendurnar ígjøgnum mítt køstváta hár, og so lati eg meg í handskarnar. Men tá eg umsíðir vil viðganga fyri mær sjálvum, at eingi líkindi eru til, at tað gevst at regna, bretti eg kragan upp ímóti oyrunum og renni niðan tær brøttu trappurnar – til eg komi upp á slætt og inn undir hálvtakið.

Móttøkurúmið er eitt kalt, ferhyrnt rúm við tómum veggjum, men ein leðursofa stendur í tí eina horninum, og stórir urtapottar í hinum trimum. Inni á skrivstovuni, aftan fyri rútin í vegginum, situr ein sjúkrasystir.

Eg smoyggi meg inn ímillum leðursofuna og tað lága borðið, og seti meg so undir liðina á eini ungari svarthærdari kvinnu, ið blaðar í einum vikublaði.

“Vónandi verður tað ikki leingi at bíða,” sigi eg og taki eitt blað úr dunganum á borðinum.

“Nei, vónandi ikki,” svarar hon. Hon luktar langan veg av gomlum sveitta og brennivíni, og í tí eg lati blaðið upp, vendir hon sær til mín, gapar langt og blæsur fúlan modnaroyk inn í andlitið á mær; eg hveppist við, snerki og kroysti eyguni saman.

“Hvat er galið við tær?” spyrji eg.“Nei, mær bagir einki,” sigur hon dølskliga

brosandi – og lesur víðari, eins og einki er hent.Eg látist at lesa, men kveiti at henni í loyndum.

Hóast hon hevur gjørt sær ómak við at fjala sítt líkdæmi, er smyrslið kortini meiggjað út á tí

bleiku húðini rundan um hennara myrku eygu, og tá hon førkar hárið aftur um oyrað, síggi eg eina feita bláa æðr kaga fram undan hárgarðinum.

Hon leggur vikublaðið saman og spyr: “Hvussu eitur tú?”

“Hví spyrt tú?”“Nei, gloym tað,” sigur hon og vætir sær

varrarnar. Hon heldur áfram at lesa.“Hví, hvussu eitur tú?” spyrji eg.“Leta.”“Góðan dagin, Leta. Eg eiti Ikaros,” sigi eg, og í

tí vit taka í hondina á hvør øðrum, kroysti eg smílið fram.

“Frálíkt,” sigur hon. “Har sært tú, tað ber til at vera vinarligur.”

3

Nakkin brakar sum ein innilæst rørbumba, og tað er mær, sum vilja teir ovastu ryggjageislarnir spreingjast í sor, tá ið høvdið smellur niður á bringuna; eg bresti upp úr mínum tunga svøvni á stólinum.

Hóast eg framvegis blundi, leggi eg hendurnar fyri eyguni, so at hvøkkurin kann renna av mær. Eg tivi í óstøðugum stoytum eina góða løtu, men tá eg kagi út ígjøgnum vindeygað og út yvir tann friðsæla bláa himmalin uppi yvir oynni hinumegin fjørðin, sissist eg umsíðir, og anda-drátturin gerst regluligari. Og sum fyri at seta krúnuna á verkið, flætti eg fingrarnar saman og

trýsti hendurnar út frá bringuni, so har knakar eftir í.

Ein grotesk dreymamynd av einum falliskum knívi hongur á vegginum uppi yvir tí dimmbrúna skrivaraborðinum.

Knívurin stendur millum tvey menniskjuoyru við nálum í.

Pinkulítil menniskju grulva sum meyrur inn og út úr oyrunum, og ein kaldur skjálvti kylir mær niður eftir bakinum.

Eg seti meg aftur í stólin og skaki ófriðin av mær.

Á hillini undir dreymamyndini stendur ein familjumynd – av manni, konu og dóttur – millum hundraðtals bøkur um lækna– og sálarsjúkufrøði. Óteljandi pappírslepar sløðast eftir skrivaraborð-inum, og ein tjúkk bók liggur opin í dunganum. Eg kveiti ansin yvir at hurðini, og eftirsum hon er afturlatin, rætti eg út eftir bókini, men í tí eg hoyri eina hond taka í lásið, taki eg meg sjálvan í illgerðini og klári at standa ímóti freistingini.

“Góðan dagin,” sigur ein klænur maður, ið er komin inn á skrivstovuna. Hann biður um umber-ing fyri at hava klamsað hurðina so harðliga aftur eftir sær. Eg haldi fyri munnin og mutli, at tað er í lagi.

Hann fortelur mær, at hann hevur hoyrt um mín ‘tilburð’ úti í móttøkurúminum.

Tilburð? Hvønn tilburð? Og finst ikki eitt betri orð?

“Hvussu hevur tú tað nú?” spyr hann.Lat meg siga tær eitt: eg hati sálarlæknar. Teir

grópa í okkara loynidómum.

Eg nikki, men hyggi ikki upp á hann. Tí eg veit ikki, hvat fanin hann tosar um.

Ikki tað: eg leggi ei heldur nakað í tað.Sálarlæknin gongur inn í tað lítla rúmið aftan

fyri meg. Hann hvørvur aftur um veggin, men eg hoyri hann skeinkja sær okkurt í ein kopp, og tá hann kemur út aftur, setur hann seg við skrivara-borðið at putla við pappírsdungan. Hann savnar tey leysu ørkini saman og skumpar tey niður í eina skuffu. Hann fær sær einar brillur upp úr skjúrtulummanum, toyggir seg fram eftir borðin-um eftir einum blokki; hann leitar eftir onkrum at skriva við.

“Kanst tú siga mær, hvussu tú eitur?” spyr hann, tá hann hevur funnið sær ein penn.

Sálarlæknin hevur stutt brúnt hár og er í einari hvítari skjúrtu og gráum vesti – men hvussu fólk eru ílatin, tað hevur einki at siga fyri søguna.

Ikaros. Ikaros Ð.Læknin hellir seg fram á borðið og hyggur við

niðurboygdum høvdi annaðhvørt upp um brillu-gløsini og annaðhvørt niður á blokkin. Sveittadropar kitla á pannuni á mær. Tigandi eygberi eg tann klæna sálarlæknan, ið setur seg aftur í stólin við blokkinum framman fyri sær og øðrum arminum slongdum aftur um stólabakið.

“Hví Ikaros?” spyr hann. “Følir tú, at tú flýgur upp ímóti sólini? At tú ert við at brennast upp? Og er Ð. eftirnavnið hjá tær?”

Allur hansara atburður ber boð um frið og sælu. Eitt andarhald líkist skrivstovan einum katólskum halgidómi, skrýddur við glæsiligum halgilutum.

Hvat liggur í einum navni? Tað, vit kalla eina rósu, hevði hon ikki við øðrum navni havt sama søta anga?

Rætta meg endiliga, um eg mistaki meg.Sálarlæknin sýnir mær sínar tenn, lær og sigur:

“Jú, so satt, so satt, sum tað er sagt. Men sig mær: hvør hevur navngivið teg?”

Nei, tað veit eg ikki. Tíanverri.“Kennir tú Ikaros?” spyr hann.Ja, tað geri eg – men eg lati hann kortini

fortelja søguna, tí mær tykist synd í honum.So hann fortelur mær, at Ikaros var ein gudur í

grikskari gudalæru . . . Oy! Oy! Nei, álvara?“Hann setti sær fyri at flýggja úr eini villiniborg

– sum faðir hansara, Daedalus, hevði bygt – við at líma veingir fastar á ryggin við voksi. Men hann varð so bergtikin av sólini, at hann fleyg ov nær at henni, og voksið bráðnaði, so hann misti veingirnar og fall niður í eitt hav, ið síðani kallaðist Ikarosar Hav.”

Nú so? Fortelur tú mær, at óansæð, hvat eg enn velji at gera, so taki eg at søkja upp móti sólini? Fari eg at drukna? Hava Nornurnar longu spunnið mín lívstráð?

Sálarlæknin veit ikki.Kanska.“Hvørji eru foreldrini hjá tær? Veitst tú, hvørji

tey eru?”Nei.Eg lúgvi fyri at skáka mær undan

spurninginum.

So hann spyr meg, um eg havi búð á barnaheimi.

Eg krossi armarnar um bringuna og hyggi fastliga upp á hann. Hvat rakar tað hann? Eg suffi.

Kunnu vit ikki práta um okkurt annað ístaðin?Hann biður um umbering. “Men um eg skal

kunna hjálpa tær, má eg kenna tína fortíð.”Eg visti, at hann fór at siga tað. Eg leggi høvdið

niður á bringuna og hyggi upp á læknan, ímeðan eg duki kinntenninar – ikki jakslarnar – saman, og so bíti eg meg sjálvan í undirvørrina.

Hvønn annan skuldi eg bitið?Alt í lagi, meðni. Eg skal ikki lúgva fyri tær.“Gott, gamli,” sigur hann.Eg leggi høvdið niður á borðið, men kenni tó á

mær, at hann hyggur at mær við álvarsamari samkenslu.

“Ikaros . . . vita eitt: Eg eri ikki tín fíggindi.Ja? Sigur tú satt?“Ja, eg sigi satt,” svarar hann.Álvara?“Ja, álvara,” svarar hann.Tú lýgur ikki fyri mær?“Eg lúgvi ongantíð.”Eg yppi øksl – og harki.Eg peiki upp á tann falliska knívin.Orsaka, at eg skifti evni, sigi eg, men hvør

hevur málað handan málningin? Eg má so ásanna, at hann er . . . ja, nakað fyri seg.

Sálarlæknin lyftir høvdið og hyggur errin upp á hann. Hann sigur mær, at hann heldur seg vita, at Hieronymous Bosch hevur málað hann. Hann

nevnist Fragdargarðurin, og íblásturin var dreymamyndir.

Jú, tað síggi eg. Surrealisma.Hann sær andstygdina avskepla andlitið á mær

og sigur: “Ja, so er . . . ” og hann hyggur tómo-ygdur niður í blokkin, “surrealisma . . . ”

Og eg kenni á mær, at eg so spakuliga eri við at missa áhugan, so eg seti meg hugaliga upp í stól-inum – fyri at trína inn aftur í veruleikan.

Lat okkum koma inn á tann sanna spurningin.Eg skal fortelja tær alt, eg veit. Fyri tað fyrsta.

Eg leyg, tá eg segði, at eg var foreldraleysur . . . Sjálvandi veit hann tað.“Orsaka!” brýtur hann seg sjálvan av. “Hald

áfram!”Eg smílist smæðin.Men eg var noyddur at lúgva. Tí eg tími ikki at

tosa um tey.“Hava tey gjørt seg inn á teg?”Eg visti, at hann fór at seta handan spurningin,

so eg endurtaki, at eg tími ikki ikki at tosa um tey.

Sálarlæknin maksar eitthvørt á blokkin. “Hvat er tað, tú vilt siga?”

Eg eri misskiltur.Eg eri vanhalgaður.So eg skoði bara út yvir býin. Ein bussur

strýkur fram við vindeyganum. Sálarlæknin eyg-ber meg við einum bragdi, ið ikki sørt minnir um tigandi vreiði. Hann leggur blokkin frá sær, pennin oman á hann.

“Alt í lagi, Ikaros. Hugsa tú teg um eina løtu, meðan eg fari at skeinkja mær ein kaffimunn. Vilt tú hava ein?”

Nei.Takk.Takk, meg í reyvina.“Kann eg bjóða tær eina sigarett ístaðin?”Nei, eg havi sjálvur. Men er tað loyvt at roykja

herinni?Hann sigur, at tað man vera í lagi. So eg taki

eina sigarett úr pakkanum í innaralummanum; hann rættir mær eina svávuldós. Síðan leggur hann hondina á mína øksl, og í trúnaðartøgn for-telur hann mær, at hann veit, hvussu eg havi tað. Hann fer innar í køkin.

Og í tí ein feit og stór skinfluga kemur mær nær at oyranum – og eg skúgvi hana burt við hondini – hoyri eg ein sjúkrabil nærkast, og eg kagi út ígjøgnum vindeygað; hann strýkur oman eftir høvuðsvegnum og inn á parkeringsplássið hjá sjúkrahúsinum. Men so hvørvur hann aftur um húsarhornið, har ýlið kvettist av, og eg hoyri grátkomin skríggj.

Og eftirsum hann er farin afturundir, síggi eg ikki, hvat er áfatt. Eg vil hyggja nærri, men sál-arlæknin gevur mær ikki frið.

Sjáldan er forvitin fegin.“Ikaros, hví ert tú komin til mín? Hvat vilt tú

tosa við meg um?”

*

“Hvat sigur tú, Ikaros? Hevur tú kensluna av, at tú ikki ert einsamallur?”

Ja, eg havi eina kenslu av, at eg ikki eri einsamallur. Sum eigi eg ein tvíbura, ið eg ikki havi hitt enn.

“Nú so?”Ja, nú so.“Kanst tú siga mær, hvussu hann eitur?”Hvussu hon eitur . . . Nei.

*

“Ikaros, kanst tú ikki siga mær, hví tú heldur, at tær tørvar ein sálarlækna?”

Eg eri tvídeildur . . . ja, tú kanst næstan loyva tær at siga, at eg eri hugklovin. Uttan at dvølja kann eg skifta meining frá at vera vissur um eitt, men stutt eftir vissur um eitt annað.

Bíða mær eitt bil, sigi eg tungliga og andi djúpan.

Sveittin klínir troyggjuna inn undir armarnar, og eg skriði mær í tí feittutta hárbotninum. Eg sleiki saltdropar av varrunum. Ósjónligur sveitta-deymur stendur sum roykur upp úr mær, og eg vil skrubbast við stálbust. Men reinsan krevur, at eg nekti meg og skræði húðina av mær. Eg havi ein loynidóm, og eg vil ikki luta hann við nakran.

Eg eri greiður yvir, at eg kanska eri ein sálarsjúklingur. Ein heiður forboðin teimum flestu, men ein uppliving, eg kann liva fyriuttan. Eg verði granskaður í høvd, reyv og sál av hesum manninum, eg yvirhøvur ikki kenni. Sálarlæknin fer at grópa so grammur í mínum loynidómum, at eg ræðist teir sannleikar, ið hann kanska finn-ur.

Mín tvístøða togar í meg. Hon sorlar meg sundur við bæði steini og sleggju, og eg havi tvinnar kostir í at velja. Tí avgerðin skal takast.

Eina løtu vil eg hylja mín loynidóm, og ta næstu vil eg reinsast.

Eg reisist og váli nakrar ferðir aftur og fram eftir gólvinum, áðrenn eg seti meg í aftur stólin.

Hevur tú góða tíð? spyrji eg sálarlæknan. Tí eg havi eina langa søgu at siga tær.

“Ja, tað havi eg,” svarar hann og leggur brillurnar frá sær.

Við høvdinum niðri á bringuni og samankroystum hondum undir borðinum siti eg tigandi framman fyri honum. Eg eri ræðslusligin og fyltur við skomm. Eg vil ikki avdúka mín loyni-dóm, men um somu tíð veit eg, at eg má geva meg, so at eg kann reinsa mítt hjarta og biðja um syndanna fyrigeving.

Hóast eg ongar syndir havi framt.Enn.Við teskandi rødd fari eg undir at fortelja

honum søguna. Tað byrjaði eitt kvøldið – við dreyminum . . .

Eg hyggi hveppin út ígjøgnum vindeygað. . . . Eg haldi, at eg havi tankar . . . tankar, ið

ræða meg . . . eg fái ikki sovið fyri hesum tonkum og dreymum. Skil meg . . . eg vil ikki droyma. Eg eri so bangin . . .

*

Hann spyr: “Hvat er tað, tú sigur, Ikaros? Hvat hevur tú krógvað innan í tær sjálvum?”

*

Eg sigi, Aftan á marruna steig eg út á baðirúmið við hesu ræðuligu skommini. Og eg helt – satt at siga – at eg kundi spýggja marruna niður í kummuna. So eg stakk fingurin í hálsin. Og eg tordi barasta ikki at leggja meg aftur at sova. Men eg sovnaði.

Eg tagni.

*

Og eg hugsaði um at gera enda á mær sjálvum. Tað var mær tann einasta loysnin.

Sálarlæknin førkar brillurnar upp aftur á nøsina og skrivar nakrar setningar í blokkin.

Men eg vil ikki doyggja.Eg hyggi bønandi upp á hann.Men góði skil meg . . . eg havi ikki megina at

liva longur . . . eg eri eitt ódjór. Hesar marrur . . . tær eru vamligsligar . . . og eg orki ikki longur.

Við bivandi rødd sigi eg, Eg eri eitt djór. Eitt vamligsligt, ónærisligt ódjór. Eg skammi meg so, at tú trýrt tí ikki . . .

Í hesu stund vil eg vera ósjónligur; eg vil fjala meg burt frá starandi eygum.

Men sálarlæknin er hvørki dómari ella útinnandi vald. Hann kann bara eygleiða og hjálpa tí neyðstadda. “Hví helt tú teg vera eitt ódjór? Hvørjar tankar hevði tú?” spyr hann.

Men eg vil ikki siga tað. Eg eri ikki til reiðar at fortelja honum sannleikan enn; eg vil ikki lova honum inn í mín sjúka heim.

Bíða mær eitt bil. Eg skal fortelja tær tað. Um eina løtu.

Eg kroysti hendurnar enn fastari saman undir borðinum.

*

Men eg noyðist at fortelja tær, at eg mundi góðtikið mínar tankar. Eitt andarhald trúði eg, at tað bara vóru ósekir dreymar, ella kanska bara døgguttir, óveruligir og støðuleysir tankar – og einki petti annað.

“Ja, fortel. Hvussu sóu dreymarnar út?”Bíða, eg eri ikki liðugur at greiða frá. Á ein ella

annan hátt kenni eg á mær, at eg má rættvísgera meg sjálvan.

“Gaman í, Ikaros. Tað hava vit øll uppiborið.”

*

Eg havi ongantíð verið so bangin. Tí nú visti eg, at mínir tankar ikki vóru so ósekir. Hetta var kanska nakað, eg veruliga var.

“Men hvat vart tú?” spyr læknin.Men eg fái tað ikki fram. Eg tigi. Einki verður

sagt.“Men hvat vart tú?” endurtekur sálarlæknin.Eg eri eitt svín. Eitt ódjór. Eg eri eitt ódjór,

skilir tú ikki tað? Eg eri ikki verdur at liva . . .

*

“Hav tað gott, Ikaros, og ansa væl eftir tær sjálvum,” sigur sálarlæknin, í tí eg taki í lásið á hurðini. “Eg eri keddur av, at eg ikki kundi hjálpa tær.”

Eg takki fyri og kviki mær út í gongina.

*

Sálarlæknin gongur inn á skrivstovuna, har sjúkrasystirin situr. Hann spyr: “Hvussu eitur hasin ungi maðurin, ið júst er farin út um hurðina? Segði hann tær, hvussu hann æt?”

Hon smílkast til hansara. “Eg minnist ikki reiðiliga, men tað var eitt løgið navn. Sum var tað navnið á einum persóni úr eini skaldsøgu.”

“Ikaros? Ikaros Ð.?”Hon lær.“Nei, ikki tað. Hví? Segði hann tær, at tað var

navn hansara?”Hon lær.“Ja, tað segði hann,” sigur sálarlæknin.Hon lær. Men gevst, tá læknin gerst ótolin og

bínir ígjøgnum hana. “Bíða mær eitt bil, eg haldi meg hava skrivað navnið niður,” sigur hon og tekur at róta í pappírunum á borðinum framman fyri sær. Men stutt eftir sigur hon: “Orsaka, men eg finni tað ikki. Hví?”

“Eg veit ikki, dugi ikki at siga tað, men eg havi varhugan av, at hasin ungi maðurin er hættisliga sjúkur, og at honum tørvar sálarliga bráðhjálp.”

“Hvat bagir honum?” spyr hon og heldur áfram at leita eftir navninum hjá mær.

“Eg veit ikki,” sigur hann og fer út úr skrivstovuni hjá sjúkrasystrini. “Eg veit ikki,” tekur hann upp aftur fyri seg sjálvan, í tí hann gongur inn til sín sjálvs.

Eg lirki vesihurðina aftur og skoyni mær.

4

Sum eg gangi oman ímóti býnum, hoyri eg seymir loysna úr viði, og ein fjøl fer fúkandi eftir vegnum.

Eg átti at tagt og hildið mínar marrur fyri meg sjálvan.

Ella kanska er tað bara tann góða gamla skuldarkenslan – hon, ið hevur sín uppruna í Gamla Testamenti – kanska er tað hon, ið revsar meg fyri at vera eitt so ónærisligt og vamligsligt ódjór.

Eg renni oman gøtuna og inn millum trøini, til eg komi oman trappurnar og niður á gongubreyt-ina við høvuðsvegin. Og sum eg stari niður í veg-in og troki meg inn millum fólkini, eri eg í djúp-astu tonkum – so djúpum tonkum, at eg ikki hevði varnast, um vandi var á ferð.

Eg krógvi meg í einum sjálvgjørdum fongsli, fari hólkandi eftir brúgvarsteinunum á gongugøt-uni og eri grátkomin í vreiði. Í hvørjum króki síggi eg bara spøkilsi, seyðir og meyrur, og eg kenni eina sterka trongd til at sorla ósjónligu andlit teirra inn í betongmúrarnar.

Tí í mínum eygum er menniskjan bara skuggar undir húsaveggjunum – gráir skuggar, ið ikki gera annað enn at reika, eins og meiningsleysir seyðir, eftir gøtunum og tveita um seg við lygnum og líkasælu.

Eg eri hin einsamalli stórbýarreikarin, ið bara hugsar um seg sjálvan.

Eg hati allar seyðir, og eg fyllist við vreiði, tí eg eri noyddur at døma onnur fyri ikki at verða dømdur sjálvur.

Bussurin steðgar framman fyri mær. Eg stígi inn í hann og seti meg á aftasta setur fyri at sleppa undan ákærandi eygnabrøgdum.

Navn mítt er Ikaros. Eg fari at søkja upp ímóti sólini. Mín lagna er spádd frammanundan, so líkamikið, hvat eg enn geri, kann eg ikki broyta hana.

Eg blundi, hyggi út gjøgnum vindeygað, blundi, og eri heima í íbúðini.

V

1

Einsemi er ikki tín vinur.(O, hevði tú bara vitað . . . )Innkomin í íbúðina heingi eg frakkan á

lenistólin og tríni innar á baðirúmið, har eg smoyggi tey vátu klæðini av mær og lati tey liggja á gólvinum at turka.

Eg standi spilnakin í myrkrinum.Náttin er nær, og eg eri afturkomin av einum

longum gongutúri í regninum. Guð viti, hvaðan eg fekk tað sjúka hugskotið at fara út at ganga í slíkum illveðri. Men sama ger. Nú er ov seint. Eg veit, at eg gerist sjúkur. Eg bresti ein svávulpinn og festi í tann lítla kertistubban, ið stendur á eini koppaskál á tí lága borðinum, og sessist so dov-isliga afturá í tí gamla lenistólinum; eg taki at stara upp á tann myrka himmalin.

Eg droymi um at liva eina tilveru í skugga og loynd.

Nú er veturin komin. Bløðini rotna í moldini, og náttúran er hvít og grá; Móður Jørð legst í oyði. Árið og øldin líða at endanum, og gøturnar gerast menniskjutómar; fólk lata hurðarnar aftur eftir sær fyri seinastu ferð – fyri at krógva seg í hitanum, til summar aftur er. Og eg lati eisini hurðina aftur fyri veturin, tí eg havi – eins og tey – funnið mær ein loynikrók í myrkrinum.

Men eg eri framvegis syndarliga hugtungur; tí dagurin hevur verið lívleysur – ein av mínum

mjørkatungu døgum – og tá náttin nærkast, nokt-ar tað heljardjúpa kvøldarmyrkrið at grøða mína bólgnandi sorg.

Eg blundi.Ja, krúpandi er lív mans í køldum døgum.Eg lati eyguni upp, men eg eri ikki vísur í, um

tað er vreiðin ella glæman frá kertiljósinum, ið skyggir í tí stálhvassa bláa litinum.

Steðgað tíð.Eg stari at kertistubbanum, men login bleiktrar

ikki longur.Steðgað tíð.Og tann ísakaldi gjósturin, ið herfyri sníkti seg

sum deyðans andadráttur inn rivuna millum vind-eygað og veggin, spælir ikki við trevsurnar í gardinunum longur.

Steðgað tíð.Eg eri eitt neyðarsligt offur fyri tíðartannar

harðræði, sum er tað Faðir Tíð, ið spottar meg í mínum einsemi og togar høkuna niður á bring-una – fyri at minna meg á skommina hjá falnum einglum. Eg eri leinkjaður í eini spennitroyggju í tíðarinnar fangaholi, ið noktar at lova mær leysum. So eg slái nevan í borðið fyri at sleingja vreiðina úr mær, men av óvart komi eg undir kertistubban, so at hann slóknar; eg taki hann upp aftur úr gólvinum og geyli eitt so rungandi ljóð út í myrkrið, at rútarnir skelva. Afturljóðini frá raddarbondunum buldra sum torusláttur inn-an í skøltinum.

Eg glani upp á himmalin.Fullmánin skrímast millum tey myrku skýggini,

so eg skeiti upp á hann og hugsi: mánin er

næstur jørðini íkvøld, skrykkir í heimshøv og æðrablóð og ávirkar sál menniskjans í hesum neyðardali – so at hon titrar og brennur.

Tilveran í heimi menniskjans er eitt fata morgana, eitt gykl [les: illusión].

Hetta er mín elddópur; Guð setur spurningar við mín tilverurætt og vil revsa meg fyri ónærisligar illgerðir. Og eg merki einki uttan svartasta vónloysi – tí eg havi ikki jobstol.

Ja, tíðin er komin at slíta trældómsins leinkjur.Men ikki enn, hugsi eg, taki koppaskálina við

kertistubbanum á og fari uttar í køkin at fáa mær okkurt til matna – áðrenn eg leggi meg – tí eg havi ikki etið í allan dag.

2

Tá eg rakni við, stendur eitt bleikt andlit úti í myrkrinum uttan fyri vindeygað, og tvey lívleys eygu stara at mær; eg bresti upp at sita og skræði tað tunna lakið av mær.

Men so komi eg í tankar um, at eg eri á sjeyndu hædd, og eg flenni hveppin at mær sjálvum.

Svøvnur er veruleikaflýggjan.Hví mugu vit sova? spyrji eg eiturkoppin, ið

dusar sær í sínum lokkaneti uppi yvir vindeyganum, men leivdirnar av tí hálvetnu flug-uni forða rovdjórinum í at svara.

‘At sova er at drepa tíð,’ teskar ein fremmand rødd. ‘Skilir tú ikki: tá menniskjan svevur, græt-ur ævinleikin.’

Eiturkoppurin tagnar.Eg skal ikki siga fyri vissu, at eg eri vakin.Eg leggi meg tungliga niður aftur á

madrassuna, og sum eg gløi upp undir loftið, træni eg burtur av verðini; tankarnir taka at svíva sínar egnu leiðir. Og eg tivi av møði. Eg bøni og biði um náði, tí eg vil ikki petti annað enn at bara fána niður í glatan og gloymsku – men tíbetur verði eg hildin aftur. Eg eri kúgaður av mínum egna sjúkliga ótta fyri náttardjórunum, ið vilja freista og taka meg við sær niður aftur í marruna.

Sum fornar søgur siga frá.Nei! At doyggja í svøvni er ikki lagna teirra

ungu!Mín størsti ótti er at bara sovna friðarliga inn

og ongantíð skoða morgundagin.

Men kanska er tað ikki av tilvild, at tann grikski svøvngudurin, Hypnos, er sonur náttina, men eis-ini bróðir deyðans.

Men lat tað fara. Tað hevur ongan týdning; tilveran er vitleys [les: absurd].

Eg eri vísur í tí: um eg hevði framt sjálvmorð, so hevði eingin saknað meg.

Tí eg eri eitt skuggaleyst spøkilsi, ið reikar einsamalt um í heiminum; eg eigi ongan góðan at venda mær til, tá ið harðveðrið brestur á.

Um eg hevði kvett lívæðrarnar, hevði heimurin hvørki verið verri ella betri hjá teimum deyðu at livað í.

Og eg ræðist ikki dómadag, tí Guð – um Hann finst – fyrigevur honum, ið fremur sjálvmorð, um so er, at hann er sinnissjúkur.

[Tað passar, eg lúgvi ikki; tað stendur enntá í Bíbliuni . . . ]

Men eg eri so forvitin og tískil ikki til reiðar at flýggja úr menniskjans skuggadali enn.

Ikki tað, at tað bilar nakað. Tí alt er fáfongd. Fáfongdanna fáfongd. Vit mugu gevast at sóknast eftir vísdómi, tí í síðstu stund er alt eftirsókn eftir vindi.

Men eg veit ikki.Tak meg ikki í tí.Eg eri ikki rithøvundurin aftan hasi orðini.Men menniskjan fer aldrin at uppliva fullkomið

frælsi. Hon vil gerast einsamøll og sjálvbjargin, men hóast allan ómakin, hon ger sær, tørva kyknunum mat og svøvn fyri at byggja seg uppaftur.

Vit eru fangar í einum ævigum gykli – við leinkjum um øklarnar – í hesum kalda og ófýsiliga kliva, vit kalla lívið.

Sjálvt um eg eri spilnakin, stígi eg á føtur og út á baðirúmið. Eg stilli meg fram fyri ásjón spegils-ins, men tað er ikki fyri at fortelja tær, hvussu eg síggi út – nei tú – [tað er ei heldur ætlanin, at tú skal kenna meg aftur]; sannleikin er tann, at eg finni ein ugga í at leggja hendurnar á vaskið – so at eg kann bara standa og stara inn í tey svørtu eyguni á mær sjálvum, í hesu friðsælu løtuni, tá tíðin tykist standa í stað.

Men ístaðin síggi eg bara gráar posar undir eygunum og lesi neyðina á varrunum – tí spegilin endurspeglar ræðsluna í mær.

Alt er meiningsleyst, og mínar hendur skelva sum vindbornar bíbliublaðsíður.

Einki hevur týdning.Ikki sæst tað í spegilinum, men innast inni veit

eg, at eg ikki eri sum onnur, tí tilveran og heimurin eru á tremur við lygnum, ið so mong góðtaka til fánýtis.

Faðir, fyrigev teimum – tey vita ikki, hvat tey gera.

Eg eri tann útvaldi, ið hevur vísdóm, men eg fati ov nógv og síggi ov djúpt.

Um tú vilt, kanst tú nokta at trúgva mær, men eg lúgvi ikki. Tilveran er ikki verd at toga út í æsir. Tað er hon ov meiningsleys til. Lív okkara er keðiligt, vitleyst.

Og eg vil so hjartans fegin skaka hesa sorgina og møðina av mær, so eg kann taka dik á meg,

men tankar mínir eru so tramans dapurskygdir og endaligir, at teir tyngja í hjartanum.

Eg kann siga sum so: einglar eru liðið, ið sambindur menniskjuna við Guð, og stundum eri eg mær eins og ein útvaldur eingil, ið stendur á heimsins hægsta bergi og skoðar út yvir heimin – síggi tey deyðu ganga til grundar í hasi mjørka-klæddu villiniborgini, tey eru fødd inní.

Men eg eri Frelsarin, ið vil syndra meiningsloysið og týna tøgnina og lygnina, ið kvalir menniskjuna.

Eg eri tann nýggi Messias.Og tað hevur einki við stórlætisørskap at gera.Sannleikin er komin fram á meg – hvaðan veit

eg ikki – men hann hevur verið hjá mær leingi, og nú eri eg búgvin til at fara í hernað.

Til reiðar ella ei – her komi eg.Eftir tær.Trúgv mær.Men sum eg standi á ytstu trom, veksur hann

vindin og tekur at sleingja meg higar og hagar; eg sveiggi aftur og fram – eins og kertiljóslogin í gluggakarminum – og hvørja løtu kann eg detta.

Sum vil onkur forða mær í at síggja sannleikan.Men einki bilar.Fáfongdanna fáfongd.Tí eg eri sum Sisyfos, ið ongantíð megnar at

skumpa steinin upp á fjallið. Mín bardagi er eis-ini eitt endurtakandi stríð uttan ávøkst.

Eg hugsi, at soleiðis er lívið sum heild, men samstundis fati eg, at eg ikki eri førur fyri at hugsa nýskapandi tankar.

Menniskju, ið ikki hava upprunaligar tankar, eru deyð.

Seyðir / meyrur / lomb.Og eg lyfti upp høvdið og stari at andlitinum á

tí fremmanda í spegilinum. Alt, eg havi hug til, er at skera ein tjúkkan húðarlepa av mær; tí tað er mær, sum er tann heilagi andin ein lúnskur snultari, og hann er kropin inn í hetta gudsav-noktandi likam – at feingja mína vesalu sál.

Men nú er tíðin komin at mana andan úr tí smittuborna.

Eg sleiki tárini av varrunum og lati tann salta smakkin hvíla á tunguni.

Ein sorgarleikur! Ikki petti annað enn ein devulsligur sorgarleikur! Eg vil flýggja yvir háls og herðar, og eg vil so nógv heldur leggja sjógv millum meg og heimin – enn at spilla tíðina burt við at leita eftir tí lovaða landinum [les: frælsinum].

Tá eg komi inn aftur í sovikamarið og seti meg niður í lenistólin, smeitast øskugrátt kvøldarljós inn eftir tí skitna gólvinum, har tað toyggir seg nærri bróstunum, men køvist í støvdungunum í krókunum.

Eg eri sum fremmandur í tilveruni, tí eg havi mist tamarhaldið á mínum kenslum, og allir heimsins litir eru bliknaðir, gráir.

Eg eri sum Midas kongur, men í tí merking, at tá ið eg nerti við gull, skapi eg grót.

Eg livi í hesum forbannaða aldudali, og hann vil ikki fyrigeva mær; nei, hinvegin er hann mær eitt elligamalt pínslutól, ið húðfleingir meg fyri mína synduga fortíð.

Svøvnurin er eitt kolasvart fangahol úr miðøldini, hugsi eg at enda og flýggi undan veruleikanum uttan at fáa nøktandi svar frá lokkanetinum, ið so líðandi søkkur og hvørvur inn í svøvnsins myrka og fjara berghol. Eg tvingi meg sjálvan upp at sita og stígi á føtur. Eg blási kertiljósið og droymi meg út millum trø, ið standa fram við kavaklæddum gøtum.

Áðrenn eg veit av, gongur dreymurin út, og eg gerist náttargestur í eini viðarlund á kavanátt.

3

Flest menniskju, ið vakna úr marrum, eru von at gerast rennvát av køldum sveitta . . . so eg haldi ikki, tað er neyðugt hjá mær at fortelja tær tað.

Ella hvussu?Hvat heldur tú?So eg reisi meg sorgarboygdur upp at sita á

madrassuni – fyri at týna kensluna av hesi ófjálgu lagnuni, eg ikki havi uppiborið. Men hóast eg leggi mínar klønu armar um mítt kuldakroysna likam – sum vernd fyri øllum óndum – fer tann seinasta leivdin av sálarfriðinum í upploysn, og ódnin leikar uttanfyri.

Eg kenni ikki teirra uppruna, men tær leggjast tungar út yvir meg, eins og miðaldargreðingar í jarnbrynju.

Marrurnar.Ja, ein mynd gyklast fram fyri meg: at eg eri

tikin til fanga og titri av ræðslu, tí eg liggi á knæ á palli – við høvdinum undir falløksini – og hoyri tann bleiktrandi eldin av skríggjum frá tí uppøstu

mannamúgvuni, ið er komin at síggja sirkus-vanskepilsið.

Man tað ikki bara vera vindurin?Men marrurnar eru mær ræðandi ófrættafuglar

í einum skuggaleysum skógi, tí tær koma undan kavi í ljósum loga, eins og blóðreyðar illbønir úr einari fornari gandamegisbók.

Tær eru óynsktar, sum skemdarorð á barnavarrum.

Eg eri einsamallur í hesum sorgarhami og havi ikki megina at berjast longur; tað er sum at lyfta seg upp úr kyksendi. Tann bleyta vøggan, eg havi at fjala meg í, tá ósigurskenslan rapar út yvir meg, er horvin [les: sum veruleikin hjá tí hugklovna].

Marrurnar eru skordýr, ið pína meg til deyðis og eitra meg við eini húðarsjúku, so at eg ikki fái víst meg millum manna aftur. Tær eru sjálvboðin gestaboð, ið bróta inn í mítt skirvisliga tempul, og tær hava vakt tann nervaveika høvuðsprestin; nú sorla tær allan sinnisfrið. Maktarleysur og eyðmjúkur kann eg ikki gera annað enn at lata menniskjans fyrndargomlu fíggindar úr sinninum ræna alt frá mær.

Eg eri morðsjúkur! Æðrarnar buka í enninum, og vreiðin verkir í nakkanum. Sinnissjúkan er heljardjúp og heilhugað, og eg hálvgráti í øði.

Lágmarkið er rokkið, sigi eg bara.Og eg havi bestan hugin at skræða tað

ótilvitaða burtur úr mær, so at dreymanna reiður ikki longur kann fostra slík pínslutól . . .

Illbønir spræna sum spýtt úr mínum kjafti. Marrurnar skulu jagstrast! Og kúgast! Nei,

drepast! Eg klári barasta ikki at liva við teimum, tí tær krevja alt ov nógv av mær. Tað er ikki bara tað, at tær hópast sum høggormar í míni viðbreknu sál. Nei, hesir náttarbøðlar eru brostnir upp ígjøgnum ísin, og nú syndra tær mín ró.

At finna heilsubót!At finna morðvápn!Tað er loysnin, ið skal ovast á breddan, tí eg vil

ikki gloypast av gloymskunni. Marrurnar skulu takast á bóli; at leggja eina ætlan, at leggja eina fellu, kenna fíggindan, skoða inn í framtíðina og at vita talvleikin frammanundan.

Tað er slóðin og Norðstjørnan, ið skulu leiða meg úr míni villiniborg.

Góða, gamla Stella.Millum reglur og stavir kunnu sannleikar

finnast og allar lygnir avdúkast. Ja, í morgin fari eg á bókasavn, tí tíðin er komin at kenna meg sjálvan ígjøgnum tankarnar á klókum monnum og kvinnum.

Eg leggi høvdið niður at koddanum og blundi.4

Mítt lív er tileinkisgjørt.Eg beri í mær eina beiska pínu, og av tí sama

bankar arrið á skøvninginum, hvølt og stillisliga, sum hamarssløg innan úr einum betongbygningi.

Mín harmiska er til fánýtis, men hon er í hásæti.

Skil meg.Mær tørvar hjálp.Tað er ikki bara nakað, eg sigi.

Kanska gremji eg meg bara, uttan at tú verður hugtikin av mínum vitnisburði, men tú veitst full-væl, at tú ikki kanst krógva teg fyri sann-leikanum – honum, ið er neyðugur at leggja sær í geyma.

Eg livi eitt einsligt lív, inni í einum sylindaraskapaðum og botnleysum brunni við kolasvørtum lofti. Í hesum runda brunninum er eitt klænt reip spent yvir um miðjuna, og her standi eg. Eg havi staðið so í mong ár, tí eg havi onga aðrastaðni at fara. Og eftirsum eg bara havi eitt band at standa á, berjist eg hvønn dag ímóti tyngdarmegini, ið vil súgva meg niður í ævinleikan.

Ein svarthvítur filmur sæst á tí gráa múrinum, bæði uppi yvir, frammanfyri, aftanfyri, og niðri undir mær, men eg veit ikki, hvaðan ljósið stavar. Mær vitandi er tað bara har. Kanska kemur tað enntá innan úr múrinum, men tak meg ikki í tí. Eg giti bara. Tí eg kenni ikki leik-stjóran.

Og ikki nógv ljós streymar inn í brunnin. Men eg keði meg ikki við tonkunum, og eg síggi so mikið væl, at eg kann lesa í bókunum, eg havi hjá mær.

Eg livi eitt einfalt lív.Men er tað ikki sjálvsagt, eftirsum eg eri

innilæstur?Leikararnir í filminum á múrinum eru ikki

livandi, nei, tit eru bara veikir skuggar av tí, ið kundi verið, men eg kann tosa við tykkum, og tað kann henda seg, at samrøðurnar eru áhugaverdar, men tað kemur sjáldan fyri. Tit liva

eitt falskt lív, og um eg einki annað havi at takast við, fái eg tíðina at ganga við at eygleiða tykkum. Stundum skrivi eg enntá tykkara upplivingar niður.

Onkur hevur læst meg inni her, men eg veit ikki, hvør fangavørðurin er. Eg havi ongan møguleika fyri at flýggja. Sum áður sagt: loftið uppi yvir mær er kolasvart, so eg ivist stórliga í, um har finst nøkur útgongd, men tað kann gera tað sama, tí eg røkki ikki upp hagar. Og botnurin niðri undir mær er eisini bølamyrkur – sum eitt skordýpi – so eg havi onga hóming av, hvussu djúpur brunnurin er. Eg vági mær ikki at leypa.

Í grundini nýtist mær ikki at nevna tað fyri tær, tí tú skilir meg.

Og so er tað svøvnurin. Eg havi ilt við at sova, tí hvørja ferð, eg sovni, eri eg um at detta í skor-dýpið, so eg siti leingi uppi og lesi eina bók ella skrivi í blokkin.

Eg havi posar undir eygunum.Men sama ger, gloym tað; tað hevur ikki so

nógv at týða hóast alt.Tí eg havi einki ímóti at búgva í einum brunni.

Hetta lívið er munandi betri enn ikki at vera annað enn ein veikur skuggi av tí, ið kundi verið.

Annar Partur

I

1

Eg fann ein brævbjálva í morgun.Mín átrokandi fortíð gevur seg umsíðir til

kennar.Tak meg ikki í tí, men eg haldi ikki, at eg svav

serliga væl í nátt, tí eg vaknaði við glóðheitari pannu, og eg kendi meg tungan og hevði dukandi høvuðpínu. Og tað hvíta lakið, eg nýti sum dýnu, lá sum klistrað aftur at mínum klæna likami, og tann skitna madrassan var vát av fepursjúkum sveitta.

Deyðin kemur eftir okkum øllum.Ella lúgvi eg fyri tær?Trúgv ikki einum manni, ið líður av svøvnloysi.Kanska var tað hin ótolni nevin, hin, ið bankaði

upp á íbúðarhurðina, ella vóru tað vindbløkini ímóti rútinum, men sama hvat tað var, so skrykti eitt óljóð meg upp úr mínum ófriðarliga svøvni. Og eg ripaði tað váta lakið av mær og yvir í tann døkka krókin, har tað datt oman á eina feita mariubjallu; men hon kreyp bara út á gólvið og hvarv aftan fyri tann støvuta bókadungan undir vindeyganum.

Eg hevði framvegis varhugan av, at eg vaknaði upp úr eini marru, men góði ikki kasta mær fyri tað, skuldi tað víst seg, at eg mistaki meg; tað er væl møguligt. Men eg hevði so droymt, at eg svam í einum oydnum og botnleysum havi, sum fylti eitt ovurstórt rúm við hvørki útgongd ella

lofti, og har ein tann andskræmiligasti undirsjóv-ardrekin, ið mín ótilvitska hevur fostrað og dreymaverð skoðað, jagstraði meg. Og allir fýra veggirnir vóru so fjart burturi úr eygsjón, at eg ikki átti megina í mær at svimja hagar.

Miðskeiðis í hesum bládýpi rak eitt kongablátt hús í kinesiskum stíli, men allar hurðarnar vóru læstar, og eg sá ikki tað, ið eitur fasta jørð, har eg kundi farið í land – og eg ræddist ódjórið, sum var tað sjálvt Guðs slóðari fyri dómadegi – so eg tók at svimja undan av øllum alvi.

Tíbetur megnaði hesin undirsjóvardrekin ikki at seta klørnar í meg, tí tá eg umsíðir vaknaði, var eg ikki bangin; eg kendi bara ein farra av órógv – sum hevði onkur loypt hvøkk á meg.

Men tað bankaði framvegis á úthurðina, so eg sprakk á føtur og vinglaði svøvntungur út í ta kámu gongina. Og beint sum eg kom út hagar, bar eg við ein lítlan brúnan brævbjálva, ið lá á gólvinum. Hann tókti mær at vera umsveiptur av royki, eins og hugdi eg at honum ígjøgnum ein døgguttan rút. Men tá eg turkaði svøvnin úr eygunum, kláraði í.

Brævbjálvin var stungin inn undir gloppið undir hurðini, og hann var mestur ikki endaður á skeiv-um staði, tí hann var tilskrivaður mínum bústaði, men ‘Ádam’ stóð skrivað uttan á honum, og eg kenni ongan við slíkum navni, so eg hugdi ikki í hann.

Kanska eri eg svakur, men í øllum førum ikki ófólkaligur.

Tá eg læt hurðina upp, og eg stúrsaði við av at síggja á tað gráliga andlitið á Letu – tí eg

væntaði ikki at hitta hana her – festi eg mær í dagsins fyrstu sigarett, og sum eg stóð har, við sigarettini darlandi úr munnvikanum, kom mær til hugs, at eg bara var í undirbuksum, men Leta lætst ikki um vón. Eg beyð henni innar, men hon tók ikki av; hon vildi bara bíða úti í trappunum, meðan eg trein innar í kamarið at lata meg í eina undirtroyggju.

Tá hevði eg longu gloymt, hvat marran snúði seg um, men eg hevði framvegis veikar nervar.

Eg skilti ikki, hví Leta var komin upp higar at vitja meg, men í samrøðuni kom undan kavi, at hon leigar íbúðina á niðastu hædd.

Hon greiddi mær frá, at hon hevði sæð meg fara inn í íbúðarblokkin ígjár, so hon kom uppá at spyrja, um eg hevði nøkur oyru at læna henni. Hon legði mær dýran við, at henni tørvaði mat, men eg trúði henni so avgjørt ikki; eg var ikki sannførdur um, at matur var evnið, hon fylti seg við.

Hon er so klantraslig, at tað sker inn á bein, og tann bláa æðrin uppi yvir oyranum líkist einum eiturormi.

Eg segði henni, at eg ongar pengar hevði at lata, og tá hon spurdi meg hví, svaraði eg, at eg leið av svøvnloysi og misti altíð arbeiðini, eg tók mær; eg hevði bara almannaveitingina at liva av.

Hon spurdi meg, um tað bara var leti.Eg visti ikki svarið. “Kanska,” svaraði eg.“So hava vit eitthvørt til felags,” segði hon. Tí

hon tímdi heldur ikki at arbeiða. “Sum tú kanska veit . . . ” legði hon dølskliga aftrat, “leti er devulsins koddi.”

“Ja,” svaraði eg, “otium est pulvinar diaboli.”Eg var sólarvísur í, at mín vitan bergtók hana,

men hon mælti ikki orð. Hon krossaði bara arm-arnar um bringuna og legði økslina inn at dura-karminum.

So spurdi eg hana, um ‘Leta’ kanska var hennara listanavn.

Nei, hon var doypt so.Løgið.Mundi tað stava frá yrkingini? segði eg.Hon visti ikki reiðiliga, hvaðani tað stavaði.Síðani spurdi eg . . . “Nei,” svaraði hon, tað var ikki ov persónligt at

spyrja hana, hví hon var hjá sálarlæknanum í gjár. Hon plagar at stjala rúsevni frá sjúk-rahúsinum, tí hon er rúsevnismisnýtari.

Oy! Oy!Nei, álvara?Afturfyri vildi hon vita, hvørjum eg fái tíðina at

ganga við, men áðrenn eg fekk høvið at svara henni, breyt hon meg av: “Íðan, so tú hevur ongar pengar? So gerst ikki við,” segði hon og gav mær frið. Hon skuldi ikki órógva meg aftur.

Alt í lagi. Farvæl.Løgið.Eg hoyrdi hana sleipa føturnar aftan á sær

oman trappurnar. Og sum eg læsti hurðina, ivaðist eg í, hvørt eg átti at latið brævbjálvan upp ella ei, so eg lyfti hann upp til oyrað, risti hann og lurtaði, men hoyrdi ikki eitt kis innan úr honum. Eg umhugsaði at lesa tað tjúkka brævið, ið lá innaní, men tað kundi altíð bíða til seinni. Tí klokkan var nú farin av nón, og hóast eg visti, at

eg átti at verið verandi innandura fyri at ikki gerast sjúkur, mátti eg líka gera eitt rend oman í miðbýin; eg hevði eini ørindi niðri á bókasavn-inum.

Ja, summar søgur leggja fyri við einari tilvildarligari hending, sum – við fyrsta eygnabragd – tykist ongan týdning at hava.

Niðri í forhøllini knappaði eg frakkan og bustaði støvið av herðunum, tók í úthurðina og varð syftur út í tann turra vindin. Og teir spinn-andi óðu veðurgudarnir spýttu háðanarorð eftir mær; eg varð tveittur í allar ættir – mótstøða var einkisverd. Teirra hendur gripu so hart í mínar likamslimir, sum vildu teir ála meg sundur; eg varð revsaður fyri gátuførar brotsgerðir, eg ikki hevði framt.

Onkur hevði alrahelst borið falskan vitnisburð ímóti mær, tí hendan dagin varð eg handtikin av illveðrinum, men hevði ikki útint nakað ónt.

Jú, eg havi lisið Kafka.Men eg skal ikki reypa av tí.Men veðrið teir farnu dagarnar hevur verið

heldur óstøðugt. Og hesin dagurin var einki undantak. Kavin bráðnaði í nátt, og jørðin var longu tornað. Tann kalda vetrarsólin kagaði fram undan fjøllunum handan stórbýin.

Og tann smala grúsgøtan inn í viðarlundina var manntóm, so eg freistaðist og skákaði oman eftir henni – har eg kastaðist omaneftir, viltist í undanvindinum og fór singlandi inn millum trøini . . . tó við vón um, at skógargudurin vardi meg . . . meðan eg hevði meg undan greinunum, ið pískaðu uppi yvir høvdinum.

Tað var mær, sum runnu veldigir risar gjøgnum heimin, tí trøini skulvu so harðliga aftur og fram, at tey alrahelst vórðu rivin upp við rót – hvørja løtu.

Sí Tolkien, Ringanna Harri.Og tá eg nærkist miðbýnum, hoyri eg vindin

gremja seg við snjallum grátrøddum, men hann tagnar so líðandi, tí tey risahøgu múrsteinshúsini eru óræddir verjugarðar og niðurberja fíggindan, ið vil gera seg inn á meg.

Summar hvirlur sníkja seg inn eftir síðugøtum og fram við húsaveggjum, sleingjast um gøtuhorn sum heilagir andar á sóttarferð, men eg læri skjótt endurtøkurnar at kenna og megni at halda mær á fótum.

Tann størsta syndin – í Guðs eygum – er at gera gjøldur burtur úr tí heilaga andanum.

Eg haldi áfram at renna oman eftir gongubreytini, til eg síggi tað breiða opið, ið leiðir inn á gongugøtuna einar hundrað metrar burturi – har hundraðtals fólk reika aftur og fram við beriposum í hondunum og børnum rennandi aftan á sær.

Sum eg gangi fram við tí stóra gráa fongslinum á høgru hond, kveiti eg líka upp á rimarnar, ið eru fyri vindeyguni, men stígi so inn ígjøgnum opið og inn í tann tjúkka mjørkan, ið rísur upp úr kloakkunum og legst út yvir mín heimbý – køvir hann.

Tann tjúkki mjørkin ger, at ljóðini frá býarlívinum harðna og syngja eftirí í mínum høvdi; tí má eg líka steðga á – fyri at skaka burt meldurin í høvdinum.

Og eftirsum bókasavnið er í hinum endanum á gongugøtuni, slepst mær ikki undan at skumpa meg inn í fjøldina, skal eg kunna koma mær oman hagar.

Fólk hava havt frí um jólini, so tey hava ikki verið til handils, og tískil er býurin rokaligur ídag.

Sí, tey deyðu hava arvað jørðina.Far við teimum. Gang ein túr gjøgnum

betongskógin saman við teimum, og tú sær ein heim, ið inniheldur sannleika.

Í teirra eygum.Lat tey vísa tær avgudarnar. Far við teimum, so

tey kunnu vísa tær vegin.Eg troki meg inn í hurlivasan, og ein gomul,

gráhærd kona, ið gongur túr við einum lítlum, hvítum hundi, rennir seg inn í meg; av handahógvi kanni eg lummarnar fyri at vita, um hon hevur stolið nakað frá mær.

Ikki tað – eg eigi ongar ognir.Men sama ger; tað, eg vil siga, er, at marrurnar

frá teimum farnu náttunum eru ikki longur fremst í huganum; heilsubótin og drápsvápnið søkka – so við og við – langt aftur í gloymskuna og drukna í dulvitinum, tí nú eri eg ístaðin sansa-leysur og gangi í tungum tonkum av øðrum ávum. Ja, eg líði av einari sjúku og beri so mátt-mikið hatur innan í mær, at eg ikki kenni meg sjálvan aftur.

Tú mást bera yvir við mær, um tú ert av tí fatan, at eg taki synd í mær sjálvum, tí nei, tað geri eg so avgjørt ikki. Tvørturímóti. Eg góðtaki mína revsing.

Mín lagna er eingin byrða.Hon er eina fjaðrar og voks, ið rykkja meg upp

úr moldini.Tí eg eri hin einasti, ið kennir sannleikan.Tað er væl hugsandi, at eg eri útvaldur til at

liva eina svára tilveru í einsemi, men eg skíti á hesar neyðarsligu kenslur, tí tá tilverunnar spurningar koma upp á tal, er likamsins pína fáfongd.

Eg beri tann kalda sannleikan um heimin á mínum herðum – ikki sum ein klett – men sum veingir, og við teimum á bakinum megni eg at lyfta meg sjálvan upp úr hesi villiniborg, ið Daedalus bygdi.

Ja, menniskjan er ein trælur.Tit deyðu reika í hesum fongsli og eru av tí

misfatan, at tit eru fræls, og at lívið er virðismikið, men hví spilla tit so tíðina burt við at hyggja gjøgnum gluggar inn í sálarleysar bygningar, ið eru fullir av mannagjørdum skrambli – sannførd um, at frelsan finst á vøru-hillum?

Eg havi einki til felags við tykkum deyðu, og um so hvør ein tykkara hevði látið lív, hevði eg ikki saknað ein tann einasta.

Tí tá eg váli um á gongugøtuni, ið er rokað við fólki, eg hvørki kenni ella føli nakað fyri, havi eg kensluna av, at eg eri ein fremmandur íbúgvi í einum spøkilsisbýi.

Tykkara lív er meiningsleyst.Orsaka. Eg eri keddur av at særa tykkum.Tað er ikki persónligt.

Men hesin lívleysi býurin er eitt satt nirvana fyri allar tykkum meyrur; tit liva tómar tilverur sum óverur í tykkara stilla vónloysi – við so nógv-um peningi at oyðsla upp á eina hedonistiska til-veru, ið skríggjar eftir meir og meir, sum magin á tí spilta smádronginum, ið bønar og biður um fleiri tómar kaloriur.

Mín heimbýur er tað lovaða landið fyri tykkum seyðir og meyrur.

Faðir, fyrigev teimum – tey vita ikki, hvat tey gera.

Eg skotri meg inn millum tveir tómar klædningar við skjalamappum í hendi og spáki á skák yvir um gøtuna. Har gongur ein týdn-ingarleys kona við síni tómu keypssjúku í eygun-um. Hon fer fram við mær – við hungurstungnum taskum í øllum átta høgguslokkaørmum – og inn í tann sálarleysa bygningin, ið er tann størsta sølubúðin á gøtuni.

Orsaka: tann størsta meyrutúgvan.Seyðarættin.Og ein gittarleikari situr inn at einum veggi og

spælir eitt syrgiligt fólkalag. Eg havi hug at steðga á at lurta, men ája . . . tit skilja meg.

Skilja tit meg?Eg loyvi mær at ivast.Av djóraslagi eri eg kanska sum tit, men tá eg

váli í býnum, har tit deyðu flokkast í blindum, síggi eg meg sjálvan sum ein skugga, ein frakkaklæddan njósnara, tí ein mjørki er lagdur fyri tykkara eygu, og eg veit nakað, ið tit ikki vita.

Men lat meg ikki seta tykkum í bás, tí eg eri ikki dómari. Eg eigi bara heiðurin av at vera eyg-leiðari.

Tit uppfata ikki veruleikan handan gyklið.Trúgv mær – okkurt býr aftanfyri.Eg líði ikki av stórlætisørskapi – hóast eg

staðfesti, at eg eri kongur í landi teirra blindu – men eg eri ein teirra einoygdu, ið síggja aftur um løriftið, og eg hati tykkum deyðu, tí kunnleikin um tilverunnar meiningsloysi – tað at vit liva til fánýtis – er mær opinberur, men hann rínur ikki við; tit fata ikki eitt orð av tí, ið eg vil siga tykkum.

Men hoyr meg: hendan sannføringin sker inn á hjartað, tí eg havi sæð sannleikan, men ikki ljós-ið.

Ja, eg líði av einari sjúku, men lívið er bara soleiðis lagað, at hon ikki kann lekjast av lækna. Nei, her er tørvur á øðrvísi skurðviðgerð.

Mín weltschmerzt, mítt ennui og spleen: at kenna navnið á sjúkuni merkir ikki altíð, at hon kann lekjast.

Og tískil fari eg ikki langt av leið, um eg tvíhaldi um, at eg eri bundin at míni lívsleiði – til deyðin ger skilnað okkara millum.

Sjúkan kann samanberast við vanlagnu Midas kongs: Eg havi ognað mær ta størstu gávuna á jørð; hon er bara ongum at gagni.

Tí eg veit nakað, ið tit ikki vita, men eri ikki førur fyri at bjarga tykkum.

Umskapanin er hend so líðandi, og tó veit eg ikki, hvaðan mínir haturfyltu tankar av fyrstani tíð stava.

Eitt veit eg so: teir hava fest røtur í mær.Hoyr meg kortini: eg beri ein loynidóm, og tað

er so sanniliga ein heiður.Men ert tú veruliga av tí fatan, at eg fari at

fortelja tykkum mín loynidóm?Varð eg kanska útvaldur at vekja tykkum úr

tykkara duli?Verði eg kanska borin á lagnunnar veingjum?Men verið vís í einum – lagnan hevur ongan

týdning.Einki hevur týdning.Og í hesu løtu hómi eg vetrarsólina fjart

handan mjørkan og skýggini, men kuldin køvir framvegis hendan bý. Eg lyfti upp høvd mítt ímóti himni, og ein stórur svartur fuglur flýgur framvið; hann skuggar fyri sólini og leggur eina djúpa deyðatøgn út yvir bygningarnar.

Men so sveimar hann út yvir húsatekjurnar og hvørvur.

Eg skelvi av kuldanum, ið streymar ígjøgnum býin, og tvær gentur, sum báðar eru í tunnum, ljósabláum niðurdeilum, sita á einum bonki og gløa og gnisa. Onnur teirra fjalir eina sigarett aftan fyri sína bláu tasku, meðan hin bara flennir – sum ger hon gjøldur burtur úr mær.

Góði, trúgv mær, tá eg sigi, at eg ikki líði av jagstranaryvirsjónum.

Í einari deyðsløtu sum hesari finst eitt meiningsloysi, sum kvalir mannaættina og lokkar teg at geva sær grønar pappírsgávur, við lyftinum um, at soleiðis slítur tú koparleinkjurnar, ið fjøtra teg.

Tíðin er komin, tá tit heiladeyðu rísa upp úr tykkara grøvum – at tveita um tykkum við peningi framman fyri mær – tí einoygda kong-inum, ið njósnast nærhendis tykkum á gøtuni.

Eg spyrji bara einaferð: er tað mær, tað er galið við?

Men tá ið tey mongu óljóðini frá mannamúgvuni, matstovunum og gøtuleikarunum brádliga taka at duna í hvørjum geilarhorni og køva og tyngja sum tøgnin, øsir og kvalir hesin ruðuleikin meg; eg beri ein barns-ligan illgruna um, at tey deyðu á gøtuni hoyra mínar ákærandi tankar og vilja hevna seg inn á meg fyri mína sjálvgóðsku – at tann illminta fjøldin sníkir seg inn á meg aftanifrá. So eg taki hendurnar upp úr lumma og tuski oman eftir brúgvarsteinunum og ígjøgnum tann tjúkka deymin av sveitta, grillmati og slavnari luft.

Men tá eg eri komin einar fimmti metrar oman eftir høvuðsgøtuni, missi eg knappliga ondina; ein herðabreiður løgreglumaður hevur langað hondina inn at míni bringu og steðgað mær. Hann sigur, at eg ikki má renna so skjótt.

Hevur tú nakrantíð havt kensluna av at ikki vera fríur? At tú hevur mist tamarhaldið?

Eg banni upp á tað: vit liva í einum løgregluríki.Men mær dámar tað lítið og einki, at tey deyðu,

ið um meg ganga, geva mær óneyðugan ans, so eg geri eftir hansara boðum og kroysti meg inn aftur í fjøldina. Og tó, tá hann ikki longur hyggur, taki eg aftur til beins – tí eg orki ikki fyri at vera millum fólk í dag. Men stutt eftir legst ein hinna, ið minnir um insekteitur, oman á míni

lungu, og tá eg taki at kikka eftir ondini, noyðist eg at steðga á; eg fari spákandi omaneftir.

Men tá eg komi á bókasavnið og tríni upp trappurnar, síggi eg lepan á hurðini; á honum stendur, at tey ikki lata upp fyrr enn um ein tíma ella tveir.

So eg vendi mær við, men renni meg beint í eina svarthærda kvinnu; hon er í síðum frakka og hevur leðurtasku undir arminum. Og hon gløir at mær, sum eri eg eitt vanskepilsi.

“Ja? Vilt tú mær nakað?” spyrji eg.Men hon ønir mær ikki aftur – sum ákærir hon

meg fyri ikki at vera eina meyru – fyri at vera øðrvísi enn hon, og øðrvísi enn øll tit deyðu, ið reika oman og niðan eftir gongugøtuni.

So eg sigi: “Hvat bagir tær? Hví gløir tú soleiðis at mær? Veitst tú ikki av, at tú ert deyð? Men lat meg líka siga tær eitt: visti tú, at tá fólk vilja kroysta eitt smíl fram, tá gerst tað altíð eitt falskt smíl? Og veitst tú, hvussu ein sær hetta? Jú, tað skal eg siga tær. Annar kinnklovin lyftir seg fyrr uppfrá. Sært tú?” Og eg vísi henni, hvussu tað skal gerast.

Í fyrstani smílist hon smæðin, men firtar so hiðani – við einum ørkymlaðum andlitsbragdi.

Eg havi hug at geyla.Hey! Lurtið! Tit, ið eru børn skommina! Hoyrið

meg!Lyftið øll upp høvdið og starið vantrúgvandi.

Farið út á rókina og hyggið út yvir heimin, niður í stórbýirnar og inn í húsini. Síggja tit ódjórið, ið sníkir seg ígjøgnum mjørkan og bilosan? Eitur-ormin, ið skríður oman eftir gongugøtuni?

Sóu tit drekan rísa upp úr tí botnleysu gjónni?Nú er hann komin til jarðar at taka sálir teirra

livandi til sín.Og eingin skal kenna seg tryggan.Í býunum, í mjørkanum og í gyklinum reika nú

tit lívleysu. Summi kalla tykkum ‘tey deyðu’, men eg veit betur. Tað er alt meira beinrakið at kalla tykkum ‘tey dripnu’, tí tað eru ikki tit, ið hava tikið tykkara egnu lív.

Guð, minnist tú Hann? Hin úr Gamla Testamenti, tann góða, gamla og rættvísa?

Hann er slaktarin, ið átti at tikið ábyrgdina fyri sína synd – fyri at drepa menniskjuna.

Hygg at moldini rundan um tykkum.Tit liva í eini hópgrøv, eini hópgrøv við runutum

veggjum, so at tit glíða, um tit ætla tykkum at flýggja.

At vera innilæst í allar ævir er mannaættarinnar lagna.

Í hesi villiniborg, vit kalla lívið.Men óansæð, gloym tað; tað er ikki tað, eg vildi

siga: lat meg heldur seta tykkum ein spurn-ing . . .

Óttast tit, at tær mannagjørdu teldurnar fara at taka yvir?

Hví í Guðs garði skapaðu tit so Guð?Tit skapaðu Hann, og tit umskapaðust – frá at

vera menniskju – til góðvarin lomb, og nú fer ormurin at gloypa tykkum. Tit gróvu tykkara egnu grøv og verða nú revsað fyri ta størstu syndina, ið menniskjan nakrantíð hevur framt.

Menniskjan skapaði Guð í sínari mynd, men gerst nú Hansara tænari.

Nei, orsaka, lat meg orða meg av nýggjum.Tit eru trælir.Og eg ímyndi mær Hann hvíla á skýnum uppi

yvir okkum og flenna at tær.Um Hann er til.Men um so nú var, at Hann er til, so óttast

Hann meg, tí eg eri hin óndasti. Hansara mishátta andlit er rukkut og gamalt, og Hann hevur ikki longur megina at stýra okkum.

Men Hann er bara ein ímynd.Sjálvandi.Hann er bara opium fyri fjøldirnar.Og menniskjan er nú fangi í gyklinum. Tit fara

til arbeiðis um morgnarnar og bróta ongantíð frá hesum sjúka siði – sum eru lívið og arbeiðið gávur frá Guði.

Tíanverri eru tit villleidd.So sanniliga sigi eg tykkum satt.Vit sleppa ikki upp til Himmals, og Guðs andi

hevur ikki íbirt hendan heim.Og eg hati tykkum fyri at ikki skilja tað.Men latum okkum nú siga, at Himmalin er

haruppi, eina ella aðrastaðni.Bara til stuttleikar.Hví oyðsla tit ríku og sjálvgóðu so við tykkara

ríkidømi, tá tit ístaðin kundu havt hjálpt teimum fátæku, ið av sonnum tørva peningin? Var tað ikki Jesus, ið segði, at tú skalt geva allar tínar ognir burt fyri at hava skatt í Himni?

Sleppa tit trúgvandi so upp til Harrans grasklæddu víddir?

Eru tað ikki tit, ið drepa Guð við at vera so sjálvsøkin?

Eg loyvi mær at halda uppá, at mítt lív hevur størri týdning enn øll mannaættin tilsamans, tí tá tit tilbiðja Guð, eigi eg heiðurin av at vera útvaldur til at vita, at eingin hoyrir tykkum.

Ja, sannleikin er tann, at eingin prestur situr í skriftastólinum fyri at lurta eftir tær – tær, ið er so vesalur, at tú bara situr handan netið og ger ikki annað enn at gremja teg yvir lívsins órættvísi.

Tíanverri, hann sjálvur, eingin kann geva tær syndanna fyrigeving.

Men legg einki í, nei, óttast ei helviti, tí tær tørvar ikki fyrigeving fyri tær syndir, tú hevur framt á hesum knøtti. Ikki tá likamið – templið, ið sigst at hýsa tíni sál – einans er føtt við tí endamáli at rotna í mold.

Men . . . Eg, Ikaros Ð., eri alfa og omega, byrjanin og

endin. Eg eri hin, ið er, og hin, ið var, og ið kem-ur.

Eftir tær.Bíða bara . . . Tí eg eri sannleikin, vegurin og lívið, og eg eri

hin alvaldandi. Tit litleysu liva í hesum heimi við trúnni uppá, at tit eru Guðs børn, men nær fanin læra tit at fata, at Hann ikki elskar tykkum?

Guð hatar okkum øll.Um Hann nú er til.Faðir, Faðir, hevur Tú eitt tekin at vísa okkum?

Hví stígur Tú ikki fram fyri okkara ásjón at prógva Tín tilverurætt? Og hví – í allari víðu verð – kemur Tú ikki niður til jarðar at revsa meg?

Eftirsum Tú veitst, at ein syndari – sum eg – er borin í hendan heim?

Eingin kennir mínar eginleikar. Eingin skilir mín mátt. Tí livi eg hetta neyðarsliga lívið.

Ikki er tað rættvíst.So gev mær heldur høvið at vísa tykkum, hvat

eg eri førur fyri at gera, og tykkara hjørtu skulu dundra sum undirgrundartok.

Ja, trúgv mær . . . Við hesum haturfullu tonkum (sum eg haldi fyri

meg sjálvan, tí vísmaðurin tegir, tá dárin talar) verði eg brádliga – sum burtur úr ongum – vaktur upp úr míni svøvngongu oman býin; úr vindeyganum uppi yvir mær hoyri eg eina snjalla dreingjarødd geyla óskillig orð til ein gamlan mann hinumegin gongugøtuna. Og hesin gamli, ið styðjar seg inn at einum durastavi, raknar so við av røddini, at hann gerst púrasta frá sær sjálvum og kveitir higar og hagar . . . til hann við neyð og deyð varnast tað líkbleika andlitið í vind-eyganum. Men tá hann svarar dronginum aftur, er røddin á honum so veik og hás, at eg ikki hoyri, hvat hann sigur. Og drongurin bara nikkar og krampar vindeygað; hann bakkar inn í myrkr-ið aftan fyri gardinurnar.

Eg kenni ikki atvoldina til mína andstygd fyri menniskjanum, men í hesum døgum, og í míni sjálvglaðu sorg, dugi eg ikki at skyna munin á drongi og manni – ella á kvinnu og gentu – tí eg síggi menniskjuna sum eina savnaða eind av týdningarleysum skuggum, eins og seyðir í einum seyðafylgi, ið eingin frábregði hevur; ja, tit eru so veik, at tit lata bara hirðan taka valdið

á tykkara lívum – uttan at seta spurningar við tykkara vanlagnu.

2

Vetrarsólin er so spakuliga við at hvørva handan háhúsini, og dimmir skuggar leggjast út yvir gøt-urnar. Handilsmenn venda skeltunum í gluggunum; teir læsa hurðarnar. Og kavin nærkast. Ísnandi kaldir vindar skera inn á bein, og teir tambaðu vøddarnir í mínum andliti standa at bresta. So eg knappi tann slitna frakkan og vindi turriklæðið um hálsin.

Og sjálvandi ávirkar tað ótespiliga veðrið meg og mítt sinnalag; tað kenst, sum eri eg rikin til ytstu trom av tí maktarloysi, eg eri mentur at veita mótstøðu ímóti. Eg eri um at gráta í illsinni og harmi. Og tann tigandi fjøldin tyrpist uttan um meg, men eg sansi hana ikki; menniskjuni eru mær eins og navnleysir bøndur, ið fylgja ein-um harðrendum góðseigara til gravar.

Tað ber til, at eisini eg eri ein partur av fylginum, men inni í mannamúgvuni gangi eg hokin framyvir og skammist yvir at vera eitt sovorðið kloddafyl, sum noyðist at skimast um seg og hyggja niður í krókarnar – leita eftir pen-ingi, ið tey ríku hava mist. Tí eg eri svangur og móður, men havi ikki eitt klovið oyra at keypa mat fyri.

Ja, eg svørji uppá, at tilveran hatar meg.Tá eg komi oman til urtagarðin og ta

niðurløgdu smiðjuna dygst við tað stóra víða torgið mitt í býnum, raggi eg mær inn eftir einari

trongari gøtu millum tvey gomul hús og eri um at at kvalast í tí tjúkka matarroykinum, ið streymar úr einum lítlum døgguttum glugga í gøtuhædd – har glintan av tallerkum hoyrist innan úr tí heita matstovukøkinum. Men í hinum endanum á hesu myrku smoguni stendur tann tunga hurðin á gloppi, so eg gangi yvir hagar og stígi innar.

Á veggjunum inni í pisshúsinum eru teir gulhvítu flísarnir skrýddir við illbønum í sterkum litum, og tann herviligi deymurin av landi og lorti fær meg at snerkja av stikni. Ein ungur maður við feittuttum hári og skræddum leðurjakka um miðjuna stendur framman fyri tí skitna spegil-inum; hann bustar tenn við fingrunum. Ein rakiknívur liggur á vaskinum. Og brádliga skeitir unglingin upp á meg. Men so spýtir hann bara niður í vaskið, tekur ryggsekkin upp úr tí váta gólvinum og fer út hiðani. Hann klamsar hurðina aftur, so at tað gellir eftir í.

Eg tríni inn í básin longst inni við veggin og læsi hurðina; tá eg havi smoygt buksurnar niðurum, seti eg meg á kummuna – við rulluni av skoynipappíri í hondini.

Og so brestur tann tunga úthurðin upp.Eg veit ikki, hvussu leingi eg verði sitandi, men

við albogunum hvílandi á knøunum søkki eg spakuliga niður í óítøkiligar tankahvirlur. Eygnalokini gerast tung, og eg flóti við streyminum út úr hesum heimi. Eg kenni meg máttleysan. Hugtyngsla legst oman á meg. Eg falli djúpt niður í tómar og fjarar tankar, og veruleikin svinnur so líðandi burt frá mær; hann gleppur av mínum hondum, eins og tann seinasta

leivdin av iva millum tvey ung, ið læra at elska. So svívur eitt tunt slør av svørtum silki fyri míni eygu – og eg lati meg detta niður í ta kvirru gloymskuna . . .

3

Men tá eg vakni við aftur, við tað, at eg liggi samanhokin á dýggjvátum brúgvarsteinum í einum gravskitnum króki, støkki eg upp at sita í stundini. Tí eg havi ikki minstu hóming av, hvussu eg eri endaður á hesum staði.

Trýrt tú mær so nú – tá eg sigi, at eg havi eina avskeplaða tankagongd?

Súrt og evjut burturkast sløðist í hyljunum fram við húsaveggjunum, og undir hálvtakinum yvir tí reystu, brøttu trappuni, ið gongur inn í húsið yvir av mær, hongur ein lykt úr bronsu, men hon er ikki tendrað. Eg gløi hugtungur upp á tey døkku háhúsini, ið hevja seg íkring – eins og alhøgir hamrar. Uppi yvir húsatekjunum hongur ein djúpbláur himmal, og mjørkaflókar koma svimj-andi inn eftir tí oydnu og navnleysu smoguni.

Eg orki ikki at lyfta meg á føtur, men fyri at verja meg fyri kuldanum í luftini, leggi eg ryggin inn at tí illa farna trægarðinum, ið stendur innast á botni í hesi bakgøtuni, og eg krossi armarnar um bringuna.

Miðskeiðis og heilt niðri við á garðinum eru fjalirnir so illa rotnaðir – av regnvatni – at eitt stórt hol er komið í, og niðri í lægdini í gøtuni rennur ein stríður streymur inn á tað niðurlagda byggiplássið hinumegin trægarðin. Í hinum

endanum á gøtuni, uttan fyri opið, sæst gongugøtan. Haðani skyggir eitt bjart ljós og hoyrist ein ørgrynna av røddum.

Hjartað á mær bankar sum ein kolførdur trolari, og eg eri rennvátur um andlitið. Men í tí eg gníggi mær um eyguni og turki sveittan av pannuni við frakkaermuni, varnist eg eitt sár á vinstra kjálka. Hondin gerst reyð, og smáir blóðdropar dryppa niður í vátakavan framman fyri mær. So eg trýsti lógvan inn at sárinum, til tað steðgar at bløða, og síðani skoli eg hondina í tí skitna vatninum í lægdini.

Spyr ikki meg, hvat er hent, tí eg veit líka lítið sum tú.

Tað seinasta, eg minnist, er, at eg var inni á pisshúsinum, men tað berst mær kortini fyri, at eg havi gingið sum í svøvni og fjakkað eftir tilvildarligum gøtum í fleiri tímar – tí eg eri móð-ur í beinunum, og skuggarnir úti á gongugøtuni liggja nú langir eftir vegnum.

Men tá eg verði varur við ein fúlan og súran deym í tí slavnu luftini rundan um meg, og at eg eri bloyttur inn á skinn – sum havi eg ligið í einum hyli av landi – snari eg mær kvikliga á og renni upp tær brøttu og regnvátu trappurnar. Men sum eg seti meg á tað ovasta trinið at kroka undir tí lága hálvtakinum, ger svongdin um seg – sum ikki einaferð – og hon sýnir mær onga mis-kunn. Eg eri so svangur, at tað einki hjálpir at trýsta inn á magan, og hýrurin á mær batnar ikki av, at eg ikki veit, hvaðan eg skal fáa mína næstu máltið.

Eg leiti granskandi um meg fyri at vita, hvar eg eri staddur, men tað ótespiliga myrkrið millum húsini bara umsveipar og doyvir meg, og eg gerist linur um alt likamið. So av berum treiskni yvir hesa vanvirðisligu tilveruna vil eg bara lata eyguni aftur og leggja meg at sova á staðnum.

Vágar tú tær at halda fast við, at tað, ið ikki drepur teg, ger teg sterkari?

Nei tú – tú búnast ikki av mótburði.So eg verði sitandi eina løtu aftrat, tí eg eigi

framvegis ikki megina í mær at fara til gongu. Eg gáni upp í loft og leggi høvdið inn at vegginum, festi í mína síðstu sigarett og hyggi leiddur upp á bygningarnar – tí eg eri vorðin so avbyrgdur frá veruleikanum íkring, og í seinastuni eri eg sokk-in so langt inn í meg sjálvan, at tað er mær, sum gløi eg ígjøgnum tvey berghol.

Eg eri fremmandur í hesum heimi, í hesi týningarlegu, ið ber heitið lívið, og har menniskjan durvar í moldini; so nú bíði eg eina eftir, at onkur tilvildarligur herovasti skjýtur eina tilvildarliga kúlu í mín tilvildarliga heys har uppi frá húsinum á høvdini.

Sí Spielberg, Schindler’s List.Tá eg havi roykt helvtina av sigarettini, klípi eg

glóðina av henni og stingi hana í bringulumman, og í tí sama hoyri eg kirkjuklokkuna sláa eitt einkult slag. Eg eri ikki vísur í, hvat klokkan er, men haldi meg vera føran fyri at ganga víðari, so eg reisist. Men í tí eg vil leypa oman trappurnar, stingur ein svartur rottweilari knappliga trýnið út ígjøgnum tað lítla opið í trægarðinum; eg

bráðsteðgi og eri um at detta fram eftir romm-um.

Eg seti meg varisliga niður aftur.Eyguni á hundinum eru blóðsprongd, og hann

tykist mær gorhungraður, tí hann er nærum blá-ur í raki, og hansara rivjabein – ið eru so hvøss, at tey kundu skorið hol á hann – spenna tann svarta feldin um bringuna á tamb.

Sum vilja tey kryvja hann og loyva seyðunum út . . .

Tit eru øll seyðir.Og svongdin skal reinsa mítt sinni og geva mær

frælsi . . . Rottweilarin er so klænur og neyðarsligur, at

eg kann ikki lata vera við at taka synd í honum – men tað ruggar ikki rætt; eg havi varhugan av, at eitthvørt býr undir . . . og tá eg hyggi nærri, hómi eg ein kaldan brand loga í hansara glúpsku eygum, stillisliga, sum ein synd, ið er fyrigivin, men ikki gloymd . . .

Hann sýnist mær falskur og svikaligur, ja, so lúnskur, at eg ikki kann líta á hann . . . og enn minni man eg kunna verja meg fyri honum, um hann setur sær fyri at leypa á. Hann er hungurstungin, og – sum fólk vilja vera við – svongdin lærir nakna kvinnu at drepa; so hansara vána standur kann ikki vera petti annað enn ein gekkaskortur.

Ja, eg eri vísur í, at óndskapur býr í honum.Og tískil stingi eg hondina niður í høgra

frakkalumma, og uttan at taka eyguni av hundinum, loysi eg blaðið á rakiknívinum. Men av misgáum knýti eg nevan alt ov fast um skaftið,

so at fingraliðirnir stirðna, og hondin tekur at skelva; pínan í henni bara versnar og versnar, og at enda gerst hon so kensluleys, at eg má lata knívin detta niður aftur í lumman.

Og tá smoyggir rottweilarin sær ígjøgnum gloppið í garðinum, liðiligur sum høggormur og fimur sum køtturin. Hann sær meg sita ovast í trappuni. Hann steðgar á og setur framlabbarnar á niðasta trapputrin – men hann brosar ikki sum ein spælisjúkur hvølpur, nei, í hansara lúnska smíli og tómu eygum finst bara hatur og svongd.

Kanska ivast hann í, um hann skal koma nærri . . . tí hann ristir við høvdinum og dvølur eitt bil, hann skeitir enntá burt . . . men brádliga letur hann upp kjaftin og avdúkar sínar flensandi tenn, ja, tenn, ið ikki eru minni hvassar enn hansara rivjabein. Og tannkjøtið á honum er sum eitt opið sár – eitt grúiligt svans av reyðari, svartari og deyðari húð, og tann ljósareyða tungan, ið hvílir aftarlaga innan fyri tanngarðin, glitrar av sveitta.

Eg taki hondina upp úr lummanum, men angri tað í stundini, tí tá kvaklast hundurin við og kemur spakuliga sneytandi, tivandi upp trappur-nar við kjøtsvangum kjafti og blóðsjúkum rov-djóratonnum. Hann starir lúkst inn í meg við svørtum og illum eygum, og hansara hóttandi atferð noyðir meg at eygleiða hann. Eg kann ikki loyva mær at kaga burt.

Knappliga hoyri eg ikki annað enn mín egna andadrátt.

Og so steðgar tíðin. Alt gerst kvirt. Eg eri lív-leysur av ræðslu. Eg siti pinnastillur, sigi einki, fari ikki av fetanum.

Men rottweilarin hevur kortini eitt sjáldsamt árin á meg; hann brýnir mínar sansir og skerjir útsýnið – avmarkar tað. Og hann vekir ódjórið, ið durvar djúpt niðri í mær. Tað grópar seg upp ímóti yvirflatuni. Klørnar klóra ímóti innvølunum, og adrenalinið fossar inn í æðrarnar. Alt klárnar fyri mínum eygum.

Nú stendur hann beint framman fyri mær. Hann hyggur fyrst upp á meg. So leggur hann trýnið inn at beininum á mær og snoddar tann fúla deymin frá mínum óvaskaða likami inn í seg. Síðani hyggur hann aftur upp á meg. Og so – beint sum ein blóðdropi rennur av sárinum á mínum kjálka og niður á knæið – loypur hundurin uppfrá og glepsar eftir andlitinum á mær.

Og hóast tað eydnast mær at skáka mær undan honum í fyrstu syftu, snávi eg og detti oman á hann; eg læsi armarnar og beinini um kroppin á honum, og saman fara vit singlandi oman trapp-una; vit smella niður á gøtuna.

Eg liggi undir honum. Hann vil skræða seg leysan, men eg haldi so fast um hann, at hann ikki fær flutt seg. Eg krøki vinstra arm um hálsin á honum og háli høvdið afturá; eg taki rakiknívin upp úr lummanum og skeri. Eg skeri tann svarta hundin á háls.

Og blóðið fer at fossa í stundini, heitt, dampandi blóð sprænir úr hálsinum á honum og út yvir meg. Skjótt liggja vit baðaðir í einum reyðum hyli, alt meðan hann skelvur í deyðskrampa og glettir á tonn. Og hann spjálkar eins og hongdur maður – men hann glepsar

framvegis eftir mínum andliti; hann vil barasta ikki binda frið.

Men eg læsi armarnar og beinini enn fastari um hann og sleppi honum ikki, fyrrenn brandurin í eygunum umsíðir slóknar, og hann liggur púrasta friðarligur og meinaleysur, sum eitt deyðføtt barn. Eg havi meg ræðslusligin undan honum, og sum eg liggi á rygginum – og so bangin, sum eg eri – sparki eg hendan vavgreytin av deyðum feldi inn í tann skitna krókin, uttan at geva mær veruligt far um, hvat tað er, eg geri.

Men blóðrúsurin díkir framvegis dúgliga á innan í mær, og blóðið tysur fyri oyrunum. So eg bíði eitt bil – til eg kenni meg føran fyri at stíga yvir til kloddan, ið liggur í krókinum; eg skumpi varliga til hansara – men tað grælar ikki í honum.

Eg lati meg úr frakkanum, og í tí grugguta vatninum, ið rennur ígjøgnum opið í trægarðinum, skoli eg blóðið av ermunum, og sum eg tvái mær hendurnar, kann eg barasta ikki lata vera við at ímynda mær, at tey høgu húsini vilja kleima meg. So eg noyði meg í frakkan – hann er bæði vátur og tungur – og stórleypi út ímóti tí bjarta ljósinum frá gongugøtuni. Men mínir tankar eru sum ein meldurhvirla av hatri, og eg banni, og eg blóti, og eg ristist av øði. Tí eg nokti at líða hesu devulsettu tilveruna – bara ein einstakan dag aftrat.

Og eg kann barasta ikki skaka hesa kensluna av mær, hesa meinsáru kensluna av, at eg eri vorðin offur fyri eini samansvørjing.

II

1

Veturin er deyðans árstíð, og í kvøld kemur hann við kulda og kava.

Men eg elski myrkrið, so veturin er árstíðin, eg kjósi fram um aðrar.

Ein ljóslivandi mynd av tí deyða hundinum, ið eg, kaldur sum eitt ódjór, hevði latið ligið – og bløtt burtur – í krókinum, spøkir framvegis í mínum svørtu tonkum, men eg eri ikki forfardur yvir mína gerð.

Eg veit, at hin svaki, ið tekur ørskapin til sín, finnur vísdóm.

Og er tað ikki vísdómi, vit øll sóknast eftir?Men sama ger.Ti hatrið og ófriðurin innan í mær vikna so

hvørt; nú er farið at kava, og mjúkar kavaflykrur svíva niður yvir meg – sum manna av himni – og megna at lætta um mín svára dapurhuga.

Og hóast eg snari um húsarhornið og út á ta vasutu gongugøtuna, har tað ísakalda kvøldarlotið gevur mær eina flata hond framm-aná, so at mínar viðkvæmu varrar taka at svíða, so gerast teir seinastu óndskapsfullu tankarnir, eg havi, fyri ongum; tí tá eg stígi inn í mannfjøldina, ið reikar oman og niðan eftir as-faltsánni – hon aldar upp og niður, sum ein havbylgja – og fylgi við henni oman ímóti tí stóra torginum í býarmiðjuni, tekur eitt dárandi lætt lyndi yvir, og eg varnist, at eg eri í enntá so góð-

um hýri, at eg gangi og murri eitt lag fyri meg sjálvan.

Tað bjarta ljósið frá sólsetrinum speglast í sýnisgluggunum, har tað skyggir hvassliga sum ein nýborin sjónhvørva, og kavin litar hvørt eitt háhús í býnum hvítt; tey minna um gudanna sukurmolar. Ein hópur av mannarøddum dunar eggjandi í tí kvirru luftini um meg og floymir út yvir gøturnar í víðum ringum, men legst so dølsk-ur ímóti húsaveggjunum, har hann køvist sum víðgongdar áskoðanir hjá deyðum hermonnum.

Sum eg spáki omaneftir – við fjarum eygum – skeiti eg varisliga inn í tey grábleiku andlitini á teimum deyðu, við vón um at bera við teirra dreymar og vilja til at liva, men í teirra tómu bragdum kaga bara beiskar menniskjalagnur fram, og eg kulsi í sálini, sum eri eg traðkaður út úr einum loyndarfullum ævintýri. Og eg skamm-ist við meg sjálvan, tí eg havi ikki lagt mær í geyma, at eisini mítt lív man vera til fánýtis: at eg havi tilbiðið mína pínu.

Hav álit á mær, eg meini hvørt eitt orð av tí, eg sigi. Eg veit, at tú heldur, at eg eri sinnissjúkur, men eg kann kortini fáa ringa samvitsku.

Viðhvørt.Við hesum tonkum í huga komi eg fram á

megintorgið í býnum, men nú eri eg um at hokna av møði, og eg eri púrasta fyrilagstur, so tá eg raggi mær yvir til tað runda gosvatnið mitt á torginum, er tað við tungum og drálandi fetum. Eg seti meg á tann kalda steinbonkin at hvíla meg eina løtu.

Sjey stórmikil bygningsverk í miðaldarstíli standa í útjaðaranum rundan um víðtorgið, og eins og brúgvarsteinarnir eru tey klædd við hvítari friðsælu; men ein ráur og syrgiligur dámur hevur lagt seg oman á býin, sum fjalir hann eitt sjáldsámt loyndarmál ella ber eina av-skræmiliga byrðu av onkrum slag.

Á gosvatninum uppi yvir mær standa fýra høgar veingjaðar standmyndir; tær avmynda teir fýra høvuðseinglarnar, ið skoða í hvør sítt heraðshorn við tungum svørðum í hvør sínari sterku arbeiðs-mannahond.

Eg kenni teir allar.Mikael / Gabriel / Rafael / Uriel.Standmyndirnar eru úr gráum gróti, men í dag

eru tær fannhvítar av kava. Einglarnir kaga út yvir tað víðfevnda rúmlendið og inn í allar heims-krókar, og veingir teirra eru longu reistar – sum hevur ein gudaligur herovasti biðið teir staðið har og bíðað eftir loyvi at herja á.

Teir standa til reiðar – sum rovdjór á lopi.Kanska leita teir eftir mær – heimsins

navnframasta syndara.Men tak meg ikki tí.Tí eg giti bara.Men so lyfti eg høvdið og kagi upp í tann

djúpbláa himmalinum; tá beri eg eyga við tveir fjallaklintrarar, ið klintra upp eftir múrinum á tí hægstu kirkjuni á torginum. Men brádliga tjúknar kavaavfallið, og vindurin versnar; ikki gongur long tíð, fyrrenn tey vøkru bygningsverkini íkring, og fólkini við, gerast dimm og kám og blikna handan tað hvíta lakið av

kavaflykrum. Kaldir vindar stinga í mínum nasa-gluggum, og eg havi ein beiskan smakk í munninum . . . men hvørt hann stavar frá óbust-aðum tonnum ella snerkjan av hatri til tilveruna – tað er torført at siga fyri vissu.

Klintrararnir eru komnir hálvavegna upp eftir tí smala torninum, men við tað, at teir nærkast toppinum, eru teir eisini um at hvørva burt í einki; teir eru so langt burturi úr eygsjón, og so lítlir, at eitt andarhald komi eg at hugsa um kakkulakkin, eg sá ganga upp eftir vegginum á bussskýlinum, og eg má gníggja mær oman eftir arminum fyri at gera av við innkuldan.

Men eg síggi teir kortini fyri mær: teir missa takið og falla einar hálvtrýss metrar niður á brúgvarsteinarnar – og smella niður á manna-múgvuna.

Einastaðni djúpt innan í mær, í fjarasta avkróki í mínum svaka sinni, beri eg vón um at skoða eitt lík, ja, eg vil uppliva deyðan so nær at mær sum til ber; tí okkara leiðiliga tilvera í hesum skugga-dali er ikki petti annað enn ein endurtøka av gomlum og uppslitnum hendingum.

Er tað ikki vísdómi, vit øll sóknast eftir?Men grópa vit ikki í gullnámum til onga nyttu,

eftirsum vit einki finna uttan grót . . . dapurt og heystkalt grót?

Finst svarið ikki í deyðanum, ella komi eg – um eg gravi moldina oman av grøvunum og lati kist-urnar upp – bara fram á støv og rotnaðan vevnað, ið rýkur av gomlum lorti?

Mín angist og mín sjúka, hon hevur einki andlit, men hon krýpur ígjøgnum æðrarnar og eitrar lik-

amið við so vitleysum hatri, at einki kann týna hana.

Ja, sóttin spreiðir seg.Vit siga, at flogvit flúgva einsamøll – so skilt á

tann hátt eri eg ein teirra – og at í einsemi finna vit svørini innan í okkum sjálvum, men mín sjúka er so svikalig, at hon livir í kyknunum og yvir-tekur likamið – eins og krabbamein – og nú valdar hon bæði á viti og skili.

Sjálvandi havi eg bæði mínar góðu og mínar ringu dagar, men er tað neyðugt at fortelja tær, at deyðadómurin longu er kunngjørdur?

Er tað ikki satt, at einans í deyðanum ogna vit okkum tær veingir, ið megna at lyfta okkum upp úr hesi villiniborg, vit eru fødd inní?

Nú er bara at bíða eftir, at deyðseingilin Azrael festir í eldsvørðið og tekur meg við sær.

Ella átti eg at skundað undir hann?Er tann einasta loysnin ikki at taka seg sjálvan

av døgum? Fyri at rýma úr hesum pínslustaði, vit kalla lívið?

Lasta meg ikki fyri tað, men eg vági mær at tvíhalda um, at niðurteljingin er – sum nú er – so væl liðin, at vit nærkast einum endabresti.

Men brádliga síggi eg ein ovurstóran flokk av øskugráum dúgvum; tær daga undan takinum á tí gotisku kirkjuni. Dúgvuflokkurin ringir seg fyrst rundan um tornið, flýgur so niður ímóti torginum og svívur dovisliga út yvir gosvatnið. Tær koma longur og longur niður, men beint áðr-enn tær seta seg á kavaklæddu standmyndirnar, eru tær so fjølmangar og flúgva so nær inn at

hvør aðrari, at allur himmalin gránar uppi yvir mær.

Og tá tær hava funnið sær sess, kemur ein einsamøll dúgva yvir til mín at skava í kavanum við mínar føtur; hon pikkar eftir føði. Tær á standmyndunum rista kavan av sær og oman yvir meg.

Men knappliga taka tær allar til veingjanna og kastast í allar ættir, ein í horn og onnur í sorn, og tað bassdjúpa suðið frá teirra veingjasláttri rungar í mínum oyrum, eins og dunið frá einum skalvalopi. Eg má verja andlitið við hondunum og krógva meg – í myrkrinum aftan fyri eygnalokini – men so skjótt eg gloppi eyguni aftur, hvøkki eg við; tí eg varnist skuggan av einum gráum skap-ilsi í eygnakrókinum.

Tað er Lüstig. Hann nærkast mær við seigligum fetum, sum vil hann heilsa upp á meg. Men hann steðgar ikki á, gongur bara víðari. Hann sigur ikki eitt orð; hann eygleiðir meg bara við sínum myrku, oljuglinsandi eygum, og meðan hann sníkir seg fram við gosvatninum, strýkur hann høkuskegginum við fingrunum og sýnir mær sítt lúnska smíl. So skákar hann inn á eina síðugøtu, har hann hvørvur í myrkrinum og letur meg bara sita eftir við darrandi hondum.

Dúgvurnar koma aftur at seta seg, bæði kaldar og svangar, men styggar – so sum hjartkiptir og tó grammir fuglar eru vanir.

Og knappliga rekur eitt myrkt skýggj eftir himnahválvinum, og eg hoyri eitt fjart skríggj, ið stutt eftir kvettist av, men so fylgir ein snjallur tóni eftir [sum eitt reip, ið losnar], og at enda:

eitt kámt brak; tað er ein beinagrind, ið smildrast. Og ein kvinna, ið gongur fram við tí gotisku kirkjuni, gevur eitt so ønskriligt skríggj frá sær – sum ein ung mamma við deyðum nýføðingi í fanginum – at tøgn legst um alt miðstaðarøkið.

Men fá sekund eftir – tá hendan kvinnan fæst at tagna, og skríggið er fokið mær framvið, eins og ein hvassur vindur – hoyri eg forfarda mutlan og teskan yviri frá fjøldini undir kirkjutorninum.

Og í sama viðbragdi verði eg hugtikin av einum sjáldsomum hugskoti. Ja, nú veit eg, hvat skal til fyri at bjarga mær! Og hetta hugskotið er mær so freistandi, at eg havi hug at geyla tað út um allar geilar, og tó ivist eg eitt vet; eina lítla løtu grundi eg gjølla um hesa ætlanina, ið er komin til mín av tilvild; eg eri vísur í, at tað ikki er rætt av mær at vera so óndur ímóti Heinrich.

Kanska er tað reinasti ørskapur at bera seg soleiðis at, men eg kann ikki longur søpla tíðina burt við at himprast. Ein álvarsom armóð kúgar meg og tyngir á mínum herðum sum klettur Sisyfos; eg leiðist við mína biddaragongd í hesum heimi – men stundin er komin (fyri at orða tað á ein klassiskan og uppslitnan hátt): eg má taka lagnuna í mínar egnu hendur.

So eg leypi á føtur og smoyggi hendurnar niður í teir mjúku frakkalummarnar, men við tað, at eg spáki hiðani fyri at koma mær undan rópunum – og eri komin miðskeiðis yvir um torgið – verði eg varugur við, at tað, at klintrarin doyði, als onga ávirkan hevur havt á meg. Mítt hjarta er stirðnað, og eg eri ikki uppskakaður av ólukkuni,

sum – um rætt var, og eg var sum fólk flest – átti at volt mær kuldaskjálvtar og miklan trega.

Nei, einki menniskja hevur týdning í mínum hugaheimi, hvørki livandi ella deytt, tí eg eri av tí hugsan, at vit eru bara smálutir í eini stórari skipan, ið hatar okkum øll.

Eg gangi inn eftir tí somu síðugøtuni sum Lüstig, snari um eitt húsarhorn og komi inn í eina langa og smala smogu millum tvey høg hús.

Ein deymur av stoktum kjøti og øðrum góðum mati kemur úr vindeyganum á eini matstovu, men svongd mín er mær ov sterk og so átrok-andi, at eg ístaðin vamlist við angan frá matinum; eg eri ikki førur fyri at njóta hann. Og tá eg komi út aftur á gongugøtuna, eri eg púra útlúgvaður av svongd og merki samstundis fylg-irnar av mínum ófriðarliga náttarsvøvni: eg skultri av møði.

Og tí – bæði troyttur og tungur í huga – avráði eg at útinna ætlanina, ið ikki longur tykist mær at vera so burtur úr vón og viti. Eg vil ikki longur finna meg í at vera eyðmjúkur og so vesalur, at eg má bidda fyri at yvirliva.

Ja, fátækradømi er sum ein hvassur knívur, ið kvettir teir seinastu veiku nervatræðrirnar í mær. Eg eigi einki at liva av, og tað ófýsiliga veðrið og hvirlurnar, ið syfta meg aftur og fram á gøtuni, avspegla mína sálarkvøl.

Og sorgin, ið hevur búleikast í mær í so langa tíð, hon mergsýgur meg nú fyri orku.

Og hartil havi eg bara beiska vanvirðing fyri mær sjálvum; eg eri sannførdur um, at tað er upp á tíðina at gevast við at vera so neyðarsligur,

so ússaligur. Men tað er tungt at sleipa føturnar aftan á mær ígjøgnum tann tjúkka kavan, og tá eg beri eyga við tey gomlu, reyðbrúnu múrsteins-húsini frá aldarmótinum, stingur ein ræðulig higstran ígjøgnum meg.

Eg kenni meg so verjuleysan, so ófatiliga verjuleysan í hesi syndarligu tilveruni. Nei, eg megni ikki longur at stríðast við mítt krúpandi lív. Míni tár, ið krevja at renna stríð, eru um at fløða yvir, og enn tyngri møði rennur á meg. Eg orki næstan ikki at ganga.

Men so risti eg við ørmunum og seti ferð á blóðrenslið, andi djúpt inn nakrar ferðir og strúki hondina ígjøgnum hárið; eg hyggi oman og niðan eftir gøtuni og sníki meg so oman tær skitnu og myrku trappurnar, ið leiða niður í kjallaran undir tí gamla húsinum.

2

Tá ið eg taki í tað rustaða lásið á tí skirvisligu og navnleysu úthurðini, niðri í tí kolsvarta og tronga skotinum, og stígi innar í ta roykfyltu, men ským-ligu bókabúðina, ljómar tann gamla silvurbjøllan, ið hongur á bróstinum oman fyri hurðina, so at Heinrich raknar við og kveitir upp úr bókini, hann hevur liggjandi í fanginum.

Eg lati hurðina aftur eftir mær og busti kavafølvið av herðunum.

Inni í bókabúðini er so kvalið, at tann tjúkka luftin liggur mær tung í lungunum, men tann mjúki og íheimligi deymurin av støvutum bókum trokar seg fram á meg, sum dreymar úr farnum

og sorgfríum døgum; hann ballar seg um meg og fyllir mínar blánaðu nasagluggar við gomlum minnum, ið eg trúði, eg hevði gloymt – men alrahelst havi eg bara skotrað tey burtur av óvart.

Eg skimist rundan um meg í rúminum og andi bókadeymin djúpt niður í meg, lati hann dvølja í sálini eitt bil, og síðani suffi eg allar sorgir úr mær, endurminnist dagarnar, eg arbeiddi her. Eg kenni ein tráan longsul eftir farnari tíð, sum, eftir øllum at døma, enn stendur ritað føst í minninum, og eg angri ikki, at eg eri farin inn higar; eg eri sum heimafturkomin eftir útlegd í fjarskotnum londum.

Heinrich, ið situr í tí svarta lenistólinum aftan fyri glasdiskin, er ein gamal, blíður maður við gráum hári og grovum skeggstubbum, og hóast nærum eitt heilt ár er liðið, síðani hann segði meg upp, gongur hann framvegis í tí somu myrkamorreyðu troyggjuni við tí rottugráa blettinum á bringuni; hesin bletturin kemst av, at Heinrich verður so bitin av bókunum, hann lesur, at hann gloymir at rista øskuna av sigarini og niður í tað svarta øskubikarið av fílabeini, tað, ið hevur skap sum ein opin lógvi.

Hann er – sum so mangan – einsamallur inni í bókabúðini í dag, og ein sorgblíð eyðmýkt kyknar innan í mær av at síggja hann aftur. Men í tí hann sær meg, hveppir hann seg og rættir rygg-in. Hann tekur varliga um stellið á lesibrillunum við fingrasnippunum. Hann skumpar eitt pappír til viks og leggur albogarnar niður á diskin; hann

eygleiðir meg við hvøssum eygum og sjónligari mistrúgv, men grettir tó ikki orð.

Eg kenni meg illa við og havi bestan hugin at sníkja meg út aftur, men tað er so fjálgt herinni, at vetrarkuldin fyriuttan fær meg at ønskrast við. Smátt um smátt viknar mín kvíði, og friður sveip-ar seg um meg.

Men mín óndskapsfulla ætlan er framvegis ovast á breddanum. Eg veit, hvat skal til fyri at bjarga mær frá míni vanlagnu.

“Góðan dagin, Ádam,” sigur Heinrich, men reisir seg ikki at taka í hondina á mær. Hansara svarta eygnabragd er neglt fast á meg. Eg stúri fyri, at onkursvegna sær hann mínar illavorðnu tankar speglast í bragdi.

Hann leggur eitt bókamerki millum blaðsíðurnar og letur bókina aftur, hálar lesibrillurnar niður á nasatippin við fremstafingri og hyggur upp á meg við einum løgnum smíli á varrunum, samstundis sum hann skumpar pengaskuffuna undir diskinum aftur og læsir hana. Hann stingur lykilin í lumman.

“Nú, sig mær, eiga vit heiðurin av at fáa stórfingna vitjan, ella ert tú komin at stjala fleiri bøkur?”

Heinrich hevur átt bókabúðina í mong Harrans ár, og hann tekst bara við gamlar og virðismiklar bøkur. Allir veggir eru klæddir við rokaðum bókahillum úr døkkum eikiviði, og ymsastaðni á gólvinum og í krókunum standa ófantaligir dungar av støvutum bókum, ið anga av elli og vísdómi. Gólvið er lagt við gráum, slitnum flisum, og fýra naknar ljósperur, ið leggja eina hvíta og

kalda glæmu út yvir rúmið, hanga í rað uppi undir tí lága loftinum og lokka fram ein ským-ligan dám av støvi; men tað er kortini nóg ljóst inni í hansara lítla loynikróki, at tað ber til at lesa í bókunum, um ein ger sær ómak.

Eg havi ikki verið inni í hesum húsi í longri tíð, nærum eitt ár. Ikki síðani Heinrich ákærdi meg fyri at stjala bøkur og setti meg úr starvi, hóast hann ikki var førur fyri at prógva stuldurin.

Sjalvandi var eg sekur.Hvat annað hevði tú væntað?Eg taki eina tilvildarliga bók niður av hillini at

blaða í og sigi: “Ája, Heinrich, tú hevur altíð ver-ið so mistrúgvin. Tú ert ikki broyttur síðani seinast.” Eg yppi øksl og spíski varrarnar. “Men tað er bara gott. Ver ikki bangin, eg eri ikki komin at stjala. Eg var bara í grannalagnum og fekk hug at koma inn at vitja teg og vita, um tú hevur nakra góða bók fyri tíðina.”

“Fyri tíðina, sigur tú? Sig mær, hvar í allari víðu verð hevur tú verið í seinastuni, og hvat tekst tú við um dagarnar? Tað er hugaligt at síggja teg aftur. Lang tíð er gingin, síðani vit seinast sóust.”

Eg undrist á hansara blíðskap móti mær, tí tá hann ákærdi meg fyri at stjala bøkur, var hann alt annað enn fegin og blíður. Men nú taki eg so hjartaliga móti hansara vinskapi, tí ein fátækur maður – sum eg – hevur ikki ráð til at eggja til ósemju við fólk, ið kunnu bjarga sær.

“Ja, somuleiðis,” svari eg og hyggi niður í bókina. “Nei, satt at siga havi eg ikki nógv um at vera. Eg gangi bara og mali í býnum fyri tíðina, tí

mítt lív er heldur fátæksligt. Men eg lesi nógvar bøkur, so tað at ganga fyri einki er ikki so . . . ja, so syndarligt, sum ein heldur. Betri at vera klókur og svangur, enn býttur og mettur. Er tað ikki satt, sum eg sigi?”

“Jú, so satt, so satt, sum tað er sagt. Eg kundi ikki orðað tað betri sjálvur,” svarar hann, “neyvari ber valla til at orða tað. Men hinvegin: er tað ikki frægari at vera bæði mettur og klókur . . . ella?” Hann leggur lesibrillurnar niður á diskin.

“Tað er so tað . . . ” sigi eg, alt meðan eg stari niður í gólvið – fyri at finna eitt hóskandi svar. Heinrich er ein áhugaverdur maður at práta við, og eg havi stóra virðing fyri honum. Hann er eitt av teimum fáu menniskjunum, ið eg hvørki síggi sum seyð ella meyru. Eg stilli bókina upp á pláss og sigi: “Men trupulleikin er bara tann, at eg tími ikki at arbeiða. Í einum lítlum samfelagi sum hes-um ber tað næstan ikki til hjá einum ófaklærdum . . . hóast hann er skilagóður og lesur nógv . . . at finna sær eitt arbeiði, ið hann kann trívast í. Antin gerst ein arbeiðsmaður ella má ein fara á fróðskaparsetur. Og hóast tú nemur tær eina útbúgving á høgum stigi, so er framvegis vandi fyri, at tú endar við einum keðsamum arbeiði, tær ikki dámar. Lívið er bara soleiðis lagað, at um tú ikki tímir at arbeiða . . . ”

“Men sig mær so eitt, Ádam: dámdi tær ikki at arbeiða hjá mær?” spyr hann. Eg eri ikki vísur í, um spurningurin er illviljaður.

“Tað veitst tú, at mær gjørdi, men . . . ”

Sum eg trilvi eftir røttu orðunum, kagar ein av hansara óvanum fram: hann broytir brádliga evni: “Kanst tú ikki líka siga mær eitt: ert tú komin at biðja um arbeiði? Eg spyrji teg bara . . . ja, tú veitst, at tú ikki fært tað aftur. Tað er ikki fyri at vera ófólkaligur, men . . . vónandi skilir tú meg . . . ”

“Jú, sjálvandi, eg skilji. Tað var ikki tí, eg kom inn á gólvið. Eg hyggi meg bara um,” sigi eg.

“Gaman í, sneyta tú bara,” sigur Heinrich. “Men tað er gott at síggja teg aftur. Eg havi undrast á, hvar tú hevur verið.”

Men tá hann letur bókina upp, og eg stígi yvir í tann myrka krókin aftast í rúminum – har eg taki eina bók niður av hillini, ið stendur undir tí lítla vindeyganum í gøtuhædd – kenni eg kortini á mær, at hann heldur eyga við, hvat eg geri.

Tað lítla vindeygað uppi yvir hillini í krókinum stendur á gloppi, og eg hoyri ein stríðan streym av tilvildarligum røddum uttani frá gongugøtuni, men tær eru ørvitisligar og ósamanhangandi, sum heilaspuni hjá børnum. Einastaðni langt burturi kima kámar kirkjuklokkur, og við fýra sløgum boða tær frá, at hesin vetrardagurin er farin at líða. Og ein køld, rálig vetraródn nærk-ast; gjøgnum gluggaopið síggjast føturnar á fólk-unum, ið tuska eftir vegnum; tey taka til rým-ingar undan glaðustrokinum.

Men í tí sama beri eg eyga við eina smágentu, ið stendur úti í tí myrka skotinum uttan fyri hurð-ina. Hon leggur lógvarnar upp ímóti enninum, trýstir andlitið inn at tí døggutta rútinum og ger sítt besta fyri at kaga inn í bókabúðina, men

hennara víðopnu eygu reika uttan mið ella mál – sum sær hon ikki annað enn sína egnu spegilsmynd í rútinum.

Hon skumpar hurðina upp, og Heinrich raknar við av klokkuljóminum. Tað samanvavda ljóðið frá mannamúgvuni úti í kavanum kemur við henni innar, og lágmælt prát frá tveimum monn-um, ið standa á gongubreytini uppi yvir bókabúð-ini og tosa um veðrið, hómast í vavstrinum. Men tá hurðin klamsar aftur, hoyrast teir ikki longur.

“Góðan dagin, Heinrich,” sigur gentan. Hon hevur eina bleyta rødd, og frøknurnar á kjálkunum á henni sýnast dimmar í hesu mjúku glæmuni frá tí einsligu borðlampuni á diskinum. “Eru bøkurnar komnar?” spyr hon.

“Ja, tað eru tær. Bíða mær eitt lítið bil. Tær liggja inni á skrivstovuni,” sigur hann og fer inn hagar.

Eg hoyri hann putla við bókadungar og draga skuffur út og inn, men eg hyggi ikki tann vegin. Eg eygleiði ta lítlu gentuna. Hon stendur framman fyri eini bókahill við rygginum ímóti mær. Hon hevur tjúkkar, reyðar flættur oman eftir bakinum, og hóast kuldi og herviligt snjófok herjar á uttanfyri, hevur hon ikki latið seg í annað enn ein tunnan, hvítan kjóla. Men hon er ikki meir enn seks, kanska sjey ára gomul, og kortini hevur hon tikið eina tjúkka bók niður av hillini. Hon blaðar í henni.

Heinrich kemur út aftur við einum lítlum pakka; hann er ljósabrúnur á liti. “Iris, hyggasíggj, her eru tær. Ger so væl. Kostnaðurin fyri tær er . . . -bíða mær eitt bil . . . ” Við lyklinum úr lumman-

um læsir hann pengaskuffuna upp og tekur ein lummaroknara úr henni. “So, hvussu er lagið í dag?” Hann telur saman, hvat bøkurnar kosta. “Trívist tú?”

“Jú, jú, eg skal ikki klaga,” sigur hon, men við einum smædnum smíli. Hon rodnar og hyggur niður í gólvið; hon leggur bókina á diskin. Hóast hon tykist at hava ringa samvitsku yvir, at hon er ófólkalig, torir hon ikki at spyrja hann, hvussu hann hevur tað. Ístaðin tekur hon nakrar seðlar úr pengapunginum, ið hon hevur í hondini, gevur Heinrichi peningin fyri bøkurnar og takkar fyri, men so – tá hon vendir sær við og sær meg standa yviri í krókinum – glíður pakkin knappliga úr hondini á henni og smellur á gólv. Hon gerst snjóbleik um andlitið.

“Tú . . . ?” brestur út úr henni, tó við teskandi rødd, sum hevur hon gloymt at anda inn. Men so sigur hon ikki meir. Hon hyggur burt, rykkir bara pakkan upp av gólvinum og loypur yvir til hurð-ina. Ein ísakaldur gjóstur streymar inn í rúmið, og eg skelvi av innkuldanum, ið krýpur oman eft-ir rygginum. Gentan kvikar sær útum uttan at líta aftur um seg, og eitt andarhald ørar fyri eyg-unum á mær. Hurðin buldrar aftur.

Heinrich snarar sær á í stólinum og hyggur skakkur yvir á meg. “Kennir tú hana?” spyr hann.

“Nei. Nei, eg havi ongantíð . . . sæð hana áður,” mutli eg við darrandi rødd. “Hvør er hon? Veitst tú, hvør er hon er?” spyrji eg og eri eitt vet í ørviti, sum eri eg rúsaður av einum beiskum víni. Eg kendi meg tryggan, tá eg steig inn higar, men

nú liggur mín sinnisfriður í skeljasori, og eg eri um at øsast; eg vági mær at tvíhalda um, at eg ongantíð fái frið.

Eg stilli bókina upp á pláss og fari yvir til diskin. Eg seti meg á krakkin, ið har stendur, men hann skinklar undir mær, so eg má styðja meg við hondini á diskinum.

Eg sigi tær satt: frelsan kemur bert í stoytum.“Hon eitur Iris,” svarar Heinrich. “Iris

Káinsdóttir. Hví . . . ?”“Eg veit ikki. Eg kenni hana ikki.”“Men hvat . . . ”“Eg sigi, eg veit ikki, hvør hon er!” Slavin

sveitti rennur oman eftir pannuni, og eg eri um at kódna í hita.

“Sissa teg, Ádam, tær nýtist ikki at taka tær tað so nær. Eg spurdi bara.” Hann hyggur upp meg, ákærir meg.

“Orsaka, tað var ikki meiningin . . . ”“Gaman í. Legg einki í tað.”“Men eg skilji ikki . . . er hon ikki í so . . . ung at

lesa tær bøkur, tú tekst við?” Mín rødd er óvan-liga veik, sum teski eg eina bangna bøn.

“Áh, tað vildi eg ikki sagt. Heldur hinvegin. Tí eg haldi, at hon er eitt undurbarn.”

Eg gløi at honum, samstundis sum eg haldi ondini. “Undurbarn?” sigi eg. Kavin í hárinum man vera bráðnaður, tí tað rennur mær kalt oman eftir bakinum.

“Ja, tað haldi eg. Eg veit ikki, hvørji foreldur hennara eru, men hon kemur mangan inn á gólv-ið hjá mær og bíleggur sjáldsamar bøkur, ið

sjálvt eg ikki kenni,” sigur hann og stutt eftir leggur hann aftrat: “Hon kemur altíð einsamøll.”

“Hevur tú nakrantíð tosað við hana?” spyrji eg.“Ja, meir enn so. Eg sigi tær satt, Ádam, hon er

nakað heilt fyri seg. Hon er sera fitt og góð av sær, eitt sindur smæðin kanska, men ikki so at tað bilar.” Hann setur seg aftur í stólin og hygg-ur umhugsin upp á meg. Hann sigur: “Vit eru von at práta um kristindómin . . . um rætt var, Ádam, so átti eg ikki at fortalt tær tað . . . tú ar-beiðir jú ikki her longur og hevur einki við bókabúðina at gera, men eg eri so glaður fyri at síggja teg aftur, at . . . ja, sama ger . . . ” Hann ger ein bráðan steðg og starir tómoygdur niður í glasdiskin. “Bíða nú, hvar kom eg til?”

“Kristindómin . . . ?”Hann brestur lógvarnar saman. “So er. Takk,”

sigur hann og heldur áfram: “Kristindómin. Ja, eg skal siga tær tað, Ádam, at eg og Iris, sum gentan eitur, hava viðhvørt havt lang og áhugaverd kjak um kristindómin. Hon hevur áhuga fyri minni kendum evnum í kristindómin-um, og bøkurnar, ið hon fekk sendandi hesuferð, snúgva seg um Bábelstornið, tær sjey deyðssyndirnar og avrættanir í Bíbliuni . . . ”

“Tú lýgur fyri mær,” sigi eg – við einum bragdi, ið minnir um at snerkja.

“Nei, nei, eg sigi tær satt.”“Tað var sum . . . ”“Hevur tú ikki minstu hóming av, hvør hon er?”

spyr hann.

“Nei, eg havi ikki . . . nei, eg havi ikki minstu hóming av, hvør hon er,” sigi eg, meðan eg turki mær um kjálkarnar við lógvanum.

“Eg skal siga tær eitt . . . tú mást lova mær, at tú tegir . . . ”

Eg nikki.“Iris er ein góð genta, ver vísur í tí . . . men hon

er komin inn higar regluliga í eini tveir mánaðar ella harum, og eg vænti ikki, at eg mistaki meg, um eg sigi, at vit eru vorðnir góðir vinir, sum frá er liðið, men eg kenni meg noyddan at fortelja onkrum tað . . . eg sigi tær satt, Ádam, hennara andlit hevur altíð borið ein døkkan skugga, sum hevur hon ein loynidóm . . . eg havi varhugan av . . . ”

Ein løta gongur, so eg spyrji: “Hvat? Varhugan av hvørjum?”

“Eg havi varhugan av, at hon er . . . ”“At hon er . . . hvat?”“Tú mást ikki flenna . . . men eg havi varhugan

av, at hon ikki er so . . . so ósek, sum hon letst at vera.”

Eg smílkist. “Nú tvætlar tú!”“Nei, eg sigi tað í ramasta álvara. Eg veit ikki

reiðiliga hví, men viðhvørt kenni eg tað bara á mær, tá eg síggi hana.” Hann fer á føtur og gongur aftur og fram eftir gólvinum. “Orsaka, men nóg mikið um tað . . . eg tími ikki at tosa meir um tað,” sigur hann og er eitt sindur illa við. Sum hann reikar eftir gólvinum, skriðar hann sær í hárbotninum. Men so vendir hann sær til mín og sigur: “Annars, so havi eg fingið ein nýggjan dýrgrip.”

“Ja . . . ? Hvønn? Er tað eitt gott eintak?”“Ja! Og hon er í fyrstu útgávu! Bíða mær eitt

bil, hon liggur inni á skrivstovuni,” sigur hann og skundar sær inn hagar, men í tí hann kemur yvir til duraopið, snarar hann um á hælinum. “Men leggur tú í at síggja hana?” spyr hann.

“Ja, sjálvandi, ert tú ørur í høvdinum,” sigi eg. Tað gleðir tann gamla, at vit eru bygdir av sama evni.

Men eg eri ikki tann, tú heldur.Eg skal ikki avnokta, at eg eri sinnissjúkur, ja,

eitt útskot innan samfelagsins rammur og reglur, vrakaður av tykkum, ið ikki skilja meg; men eg skal siga tær eitt: sum nú er beri eg ein kaldan gekkaskort, og ikki sleppa tit at kaga inn í mínar óndu tankar. Men tað verður ikki leingi, fyrrenn tit skulu uppliva devulsins syndir.

Fylg við mær. Ert tú til reiðar?Eg skeiti yvir at skrivstovuni og hoyri Heinrich

leita í skuffunum. Uttan fyri gluggan myrknar, men myrkrið uggar meg í míni harmisku. Eg eri forskammaður yvir at vera so óndur móti honum, einum so góðum vini, tað býðir mær ímóti, men mín armóð er ikki til at liva við. Eg orki ikki long-ur. Frá morgni til myrkurs, og frá degi til dags, eri eg umsveipaður av tí ræðuligi kensluni av, at heimurin er óveruligur, falskur, og bleikir eru teir tankar, ið streyma ígjøgnum mína dálkaðu sál; eg eri hugtungur – sum ein sjúklingur, ið liggur fyri deyðanum.

Harri, góði, hald mær uppi, so eg ikki drukni.

Samvitskuleysur lati eg pengaskuffuna upp, taki allar seðlarnar, sum liggja í henni og stappi teir í annan frakkalumman.

Eg veit, at tað er í so ófólkaligt av mær at misnýta hansara blíðskap, men at stjala frá Hein-rich er mín einasti møguleiki fyri bjarging í løtuni, og at brenna skirvisligar brýr hevur minni týdning enn mín frelsa.

Tí pínan er tann sama, hvar so enn eg eri stadd-ur.

Men um eg einaferð verði so heppin at vinna í happadráttinum, fær Heinrich peningin aftur við eini hjartaligari umbering.

Trúgv mær.Eg lúgvi ongantíð.Ikki fyri tær, í øllum førum.

III

1

Tá eg komi út aftur á gongugøtuna, brestur illveðrið á.

Kavaódnin tekur meg á bóli, sum ein devulsfongdur spádómur úr fyrndargomlum og turrum pergamentum.

Snarljós slær handan fjørðin, og toran gongur í fjøllunum. Tað ísakalda kavarokið versnar, og vindurin pískar ímóti mínum andliti; tað sortnar fyri eygunum.

Og eg vil geyla av bæði likamsligari og andligari pínu, men tá eg vindi turriklæðið um hálsin og bretti frakkakragan upp móti oyrunum, ja, so eiðasør er mín eydna, at tá fánar bara svið-in í andlitinum. Snjøll og hás neyðarróp runga framvegis úr hjartans grunni, og eg teski eina rædda bøn; eg biði um at verða frelstur frá hesum náðileysa fanansskapi, vit kalla lívið.

Eg tori at staðfesta, at Guð, um Hann finst, so frøist Hann við mína vanlagnu.

Og býurin er gráur og dapur, sum ein ráligur spøkilsisbýur. Fjøldin á gongugøtuni er bleik av kulda og keðsemi, og hon rýmur inn í húsini; men eg vermi mínar blánaðu hendur í frakka-lummunum og stevni niðan ímóti bókasavninum. Eins og tey deyðu tuski eg eftir brúgvarstein-unum, men tað er við ringari samvitsku yvir mín óhøviska atburð móti Heinrich – at eg kundi mis-brúka hansara gestablídni á slíkan hátt.

Eg eri sum ein snultari í hesum heimi. Eg eri vaknaður úr dvala inni í eini avskræmiligari og ótrivaligari íbúð, har veggirnir eru klovnaðir av gomlum vatnskaða, og súr evja seyrar úr loft-inum. Slevjan er sett ígjøgnum tapetið, og lodnar matleivdir, sum yðja í maðki, sløðast um alt gólv-ið, og rot fremur vøkstur í krókunum. Eg grulvi eftir skitnum og tvitnum gólvfjalum, í einum vav-greyti av grønum og brúnum soppum, og eg klóri í brunafongdum svullum á vanrøktum húsdýrum, ið hava lagt seg inn undir songina at spjálka, doyggja; men eg havi uppiborið alt, ið mær kem-ur fyri, tí mínar dálkaðu hendur gerast ongantíð reinar.

Menniskjan skal líða fyri at liva, uppliva øll helvitis pínslutól fyri at kunna súgva mergin úr meiningsloysinum.

Og trúgv mær, eg eri so sanniliga vaknaður úr mínum durvi.

2

Men tá eg havi fesjað eftir hesum gøtum eina góða løtu og eri komin hálvan vegin niðan ímóti bókasavninum, verði eg brádliga varur við, at ein ung skøkja, ið arbeiðir og býr á syndabølinum ikki so langt hiðani, gongur framman fyri mær.

Hon eitur Belladonna, og hon er í einum so stuttum skarlaksreyðum kjóla, at hann so dánt fjalir tað freistandi eitrið, sum – eins og á plant-uni, ið navna hennara er – býr í rótini.

Hennara ravnsvarta hár boðar frá feigdarboð-um, og eg kann ikki lata vera við at hugsa, at

hevnd gudanna – fyri mínar ónærisligu tankar – er í nánd.

Belladonna reikar sum eitt spøkilsi millum tey deyðu. Hon førkar seg undan, tá fólk nærkast henni, og hon otar seg eftir liðini fram við múr-unum, so eingin rennur seg í hana. Hon skelvur av kulda, men eg vil so gjarna ugga og verma hana, og eg sníki meg aftan á henni, tí hon er mær Norðstjørnan, og hon er verndareingilin, ið er komin til jarðar sum blindrahundur at leiða meg á røttu kós, og hon er komin sum boðberi at bjarga mær.

Hon er mín varði í ódnini.Trýrt tú mær framvegis, um eg sigi, at eg ikki

líði av stórlætisørskapi?Og nú haldi eg meg enntá hoyra mansrøddir,

men hesi ókunnufólkini smæðast burtur, sum ein slagin sjúka, og teir navnleysu skuggarnir, ið liggja fram við teimum alhøgu grótveggjunum, jagstra meg, men eftir eini løtu – tá eg læri at ikki geva mær far um óljóðini longur – er hann skipaður, hesin ørskapurin í mínum huga.

Sum eg fylgi aftan á skøkjuni, og likam mítt er á tremur við trá og girnd og longsli eftir at aftur skoða eina nakna kvinnu, komi eg fram á tað stóra vindeygað, har tann líkbleiki drongurin kom til sjóndar fyrr í dag. Tann søkkandi vetrarsólin speglast við gullljóma – sum morgun-roði – í rútinum, og tær svørtu gardinurnar bleiktra (so tað ber væl til, at bikamyrkrið inni í rúminum bara lumpar og lýgur), men eg haldi meg kortini síggja tvey kensluleys eygu lúra eftir mær har uppi frá, sum um ánarin at hesum

eygum veit, at eg eri ein brotsmaður. Tey eru fannhvít og uttan sál, tey glógva eins og glarreint fullmánalýsi, og hóast vindeygað ikki stendur á gloppi, er tað svarta hárið á tí unga manninum farið at flagsa. Hann vætir sær varrarnar, og tað sýnist mær, at hann háðflennir – sum ein marru-sjón.

Men sansingin av at verða eygleiddur tykist mær kortini eggjandi og livandi; og eg fagni henni – sum tilbiði eg mína ræðslu.

Skøkjan, ið gongur inn í kavamjørkan við end-an av gongugøtuni og er um at hvørva úr míni eygsjón, hon lokkar, og hon freistar, og hon sýgur meg til sín; so eg skeiti líka upp á drongin, áðrenn eg støkki avstað aftan á henni, men hann dregur tær svørtu gardinurnar fyri; tað er sein-astu ferð, eg síggi hann.

Illveðrið leikar í við sínum markleysa valdi. Kavin díkir út yvir gongugøtuna. Kuldin bítur í kjálkarnar, og hann varpar tunglyndi út yvir meg – sum ein blýtung bylgja. Eirindaleys møði legst á meg, tí eg eri so evindaliga troyttur av at svølta, av at líða hungur og hall. Og eg eri so illa svøvntur um dagarnar. Ein slíkur svøvnur er altíð á mær, at hóast eg eri vakin, gangi eg og mali sum hálvdeyður maður í dulakendari svøvn-gongu; tí tað at koma undir lívsleiðina kenst ikki sørt sum at líða av drúgvari fepursjúku. Kódn-andi heitur sveitti setur alt á gos í húðini, og mítt kleimuta hár dettur niður fyri eyguni; tí eg kann ikki lata vera við at skriða mær í hárbotninum – av svøvnskriða.

Eg eri eitt ússaligt neyðardýr, og tá eg komi skjølkandi niðan eftir gongugøtuni, stara tey deyðu at mær við niðurlátandi eygnabragdum; eg kveiti rundan um meg, síggi tey lýða hvørt annað í oyrað og peika; tey spilla meg út av húð og ham, siga, at einki veiggj er í mær.

Men nú er lágmarkið fanin taki meg rokkið! Og ein rúsandi megi gevur mær ein stoyt í ryggin. So eg leypi avstað og taki til beins fram við døkkum og kvirrum húsum, har kám kertiljós bleiktra í gluggunum, fyri at fáa Belladonnu aft-ur. Eitrið, sum býr í hennara rót, kann bjarga mær, tí atropin í vælvaldum mongdum verður nýtt sum viðgerð fyri sjúkur, og tískil megnar Belladonna kanska at linna ta pínu, sum í mær bølist.

Men í tí eg fái hana aftur og leggi hondina á økslina á henni, rykkjast allir hennara vøddar saman, sum av knívstingi, og hon snarar sær so brádliga á, at eg – av handahógvi – lyfti upp armin fyri andlitið, av ótta fyri, at hon vil geva mær ein undir vangan. Men so varnist eg tann sára eymleikan, ið glógvar úr hennara eygum, eins og er hon eitt ósekt barn, og eg veit, eg einki havi at ræðast. Og tað, at andlit hennara hartil er bláfryst á liti, syndrar so avgjørt ikki mína mynd av hennara barnsliga sakloysi.

“Orsaka, at eg órógvi teg . . . ” sigi eg, heldur óvanliga blíður, tá hugsað verður um líkasæluna og hatrið, eg havi ímóti mínum medmenniskjum, “men ert tú ikki køld? Tú ert so illa ílatin.” Eg lati meg úr frakkanum og handi henni hann. “Lat teg í hendan.”

“Eg skilji ikki . . . hví sýnir tú mær slíkt blídni?” spyr hon. “Eg kenni teg ikki.” Eitt stúrið og dólskt brá kagar fram í eygum hennara, og hon gerst uppaftur bleikari; men hon tekur kortini ímóti frakkanum og letur seg í hann. Eg boyggi meg varisliga fram og sveipi turriklæðið um háls-in á henni.

“Orsaka . . . men eg kundi ikki lata vera við at taka synd í tær.”

“Orsaka? Sigur tú orsaka? Trýrt tú, at eg leggi í tína samkenslu? Eingin skal taka synd í mær, hoyrir tú? Eingin!” Hon skræðir frakkan av sær og rættir mær hann. “Um tú heldur . . . ”

“Orsaka . . . tað var ikki soleiðis meint. Eg meinti bara, at . . . at tú sást so køld út. Kom nú, lat teg í hann aftur.”

“Har segði tú tað aftur.”“Hygg her . . . hoyr meg . . . ” sigi eg og taki um

herðarnar á henni, “eg komi yvir til tín, sum tann einasti persónurin á gøtuni, ið vil sýna tær miskunn, og afturfyri gert tú teg inn á meg? Kanst tú ikki bara gera so væl at taka ímóti mínum beinasemi? Eg vil tær bara væl.”

“Jaja, eg veit, eg veit . . . ” sigur hon við veikari rødd, eins og fyri at umbera seg. “Men vegurin til helvitis er klæddur við fynd,” leggur hon aftr-at. “Trúgv mær, eg veit, hvat eg tosi um.”

Andlitið á henni er sum skorið út í stein, og eitt illtonkt brá legst á hennara grønu djúpstøddu kettueygu. Og mítt sjálvglaða smíl fánar av varrunum, men illsinnið innan í mær kólnar, tí aftan fyri hennara snarsinta lyndi haldi eg meg kortini síggja eina sorgarbundna og blíða unga

kvinnu, ið bara hevur havt svárar samanbrestir við lívsins harðfrystu sannleikar.

“Er tað torført hjá tær at líta á fólk?” spyrji eg uttan at aftra meg, og ov seint varnist eg, at eg havi verið gáloysin, tí hon smílkast til mín, men sinnið í henni kókar.

“Eg veit ikki, hvør tú ert, og eg leggi ikki petti í tað heldur,” sigur hon, “men eg brýggi meg ikki tað minsta um, at tilvildarlig fólk koma yvir til mín og halda seg kenna meg. Hygg her, tak hendan frakkan hjá tær og gev mær frið. Tú kanst eiga handan lúsa frakkan.” Men so sleingir hon mær spurningin: “Og hví hevur tú ein knív í lummanum?” Hon tekur tann blóðdálkaða raki-knívin fram. Hann liggur í hennara lógva. Blóðið á honum er næstan storknað.

“Ein kann ikki vera ov varin,” sigi eg og standi sum lamsligin, forskammaður. “Hann kan . . . vera hentur at hava.”

“Men hví er blóð á honum? Fortel mær!” sigur hon, við tað, at hon kreppir um knívin við sínum klantrasligu líkfingrum og ripar hann upp móti mínum andliti; hon er um at flensa kjálkan á mær.

Men eg veit ikki, hvat eg skal svara.“Hví er blóð á honum?! Fortel mær tað so, for

fanin!” endurtekur hon við darrandi rødd, eins og vamlast hon við sjónina av mær, og hennara varrar skelva sum hørpustreingir.

“Nú, nú, sissa teg,” sigi eg. “Tú hevur mistikið teg.” Men tá eg vil taka um skøvningin á henni, skrykkir hon hondina til sín.

“Íðan, so tað heldur tú?” spyr hon og trýstir knívsoddin ímóti maganum á mær. “Nei, vík frá mær, annars reni eg hann í teg.”

“Leika ikki so í. Tær nýtist ikki at ræðast meg,” sigi eg, og eg kýti meg fyri ikki at avdúka mína sjálvgóðsku. Men so kagi eg aftur um akslarnar á henni og beri eyga við tann herðabreiða løg-reglumannin, ið steðgaði mær fyrr ídag. Hann kemur gangandi hendanvegin, sum hevur hann sæð okkum klandrast – at tað ikki ruggar rætt okkara millum. Eg teski í oyrað á henni og biði hana geva mær knívin. Tá eg geri eitt kast við nakkanum ímóti løgreglumannin, og hon lítur aftur um seg, rættir hon mær tann blóðuga rakiknívin – uttan at blunka. Eg stingi hann í baklumman.

Løgreglumaðurin spyr, um nakað er á vási.“Nei, einki er á vási,” svarar Belladonna, í tí

hon vendir sær ímóti honum, “vit práta bara.”“Men eg sá tykkum . . . ”“Einki er áfatt, skilir tú ikki?” sigur hon. “Hesin

ungi maðurin var so vinarligur at koma yvir til mín at læna mær sín frakka. Er nakað galið í tí, ella finst tú at, at fremmand fólk eru blíð við hvørt annað?”

“Nei, nei, tvørturímóti,” svarar hann, “men hví ert tú so illa ílatin í slíkum veðri? Hevur tú ongan jakka?”

“Tað kemur ikki tær við.” Hon førkar seg nærri honum og tykist at vera freistað at prika hann á óstbeinið við fremstafingri, men tekur so hondina til sín – tí hon er greið yvir, hvat tað kann føra við sær.

“Nú, nú . . . ” sigur løgreglumaðurin. “Sissa teg, góða. Veitst tú ikki, hvønn tað er, tú tosar við?”

“Orsaka meg,” sigi eg og stígi fram til hansara, “men sig mær: hoyrir tú illa? Hon vil ikki fortelja tær tað.”

“Ver ikki so nasadjarvur, lítli mín.”“Hví? Tørvar okkum at óttast teg, bara av tí

einføldu grund, at tú ert í tænastubúna? Tú bregður ikki frá okkum á nakran hátt. Og vit eru ikki ákærd fyri nakra brotsgerð. Kanst tú ikki bara sjúgva teg hiðani?” sigi eg, og við hondini biði eg hann kveistra seg burtur, sum er hann ein hundur. “Fyri Guðs skyld, maður, gev okkum frið.”

Men hann hellir seg út yvir meg: “Hann sjálvur,” sigur hann, “nú fer tú út um mark. Gevst við hasum, annars verður tað ikki lukku-ligt.”

“Nú so? Sigur tú tað?” Eg trýsti andlitið so nær upp at hansara, at hann snerkir av mínum ringa anda. “Heldur tú, eg leggi nakað í tað? Nei, líka leggi eg í. Ert tú veruliga so bláoygdur, at tú hel-dur, at lívið er eitt eydnuríkt ævintýr, ið tú fært høvið at uppliva í ein mansaldur?” spyrji eg, samstundis sum eg øsi hann upp við ógvisligum handarbráum. “Nei, tú,” skoyti eg uppí, “lívið er ein forbannaður sorgarleikur, og trúgv mær, tá eg sigi, at tú fer skeivur, um tú heldur teg hava stórt vald – í veruleikanum ert tú ein hin mest týdningarleysi av okkum øllum, og tú hevur so evarska lítlan leiklut í hesum leiki, vit kalla lívið, at leikstjórin longu hevur valt at latið teg doyggja! Hoyrir tú meg? Tú ert deyður!” sigi eg

og bresti við fingrunum framman fyri andliti hansara.

Eg taki ikki eyguni av honum, hóast eg líka kveiti yvir á Belladonnu. Hon ber á brá at smílka, men hon hyggur niður og kroystir varrarnar saman, fjalir tað loyndarfulla og speiska smílið fyri løgreglumanninum, ið stendur og gresjar við tonnunum. Øðin er um at uppeta hann. Og eg taki so spakuliga at ræðast vreiðina, ið vindir upp á seg: hann spennir allar sínar vøddar, og andadrátturin gerst ójavnur, hann knýtir nevar-nar og bítur seg sjálvan so fast í undirvørrina, at ein lítil blóðdropi spríkir útum.

Men so skumpar hann bara undir meg og sigur: “Tú ert ikki rættsiktaður! Farið avstað við tykk-um! Latið meg ikki síggja tykkum aftur, nakrantíð! Annars handtaki eg tykkum bæði . . . fyri at forða mær . . . fyri at forða mær í at útinna mítt arbeiði!”

Ja, ja, gott við tær.Eg taki um albogan á Belladonnu og leiði hana

nøkur fet burturfrá; vit fara inn undir ein múr at kroka. Løgreglumaðurin eyðber okkum eina løtu við duldari øsing, men so fer hann spákandi nið-an eftir tí kavaklæddu gøtuni, innanhokin og um-hugsin, sum havi eg rakt eina nerv í honum: at hann hevur søplað lív sítt burtur.

3

Myrkrið hevur lagt seg út yvir býin. Eg og Belladonna standa í tí bjarta ljósinum frá tí einu av teimum mongu nýtendraðu gøtulyktunum, og

vit hyggja út á tey døkku fjøllini uttan fyri býin, har tann rustreyði mánin, ið er umgyrdur av kongabláum og koparlittum himmali, spakuliga kagar undan einum fjallaryggi fjart hiðani.

Belladonna stendur so nær at mær, at hon kundi skorið meg á háls, og eg hevði ikki varnast tað, fyrrenn ov seint var, men grundin til tess er, at hon er lág av vøkstri og má stilla seg á tá at teska mær í oyrað: “Hann hevur rætt, tað veitst tú, tú ert ikki rættsiktaður,” sigur hon. “Men gott er, tað ger mær tað sama, tað er sjáldsamt at hitta ein sum teg.” Hon leggur høvdið á skák inn at múrinum og kínir mær eymt um ennið. “Men góði, vilt tú ikki hava frakkan aftur? Ert tú ikki kaldur?” spyr hon blídliga, í tí hon strýkur mær eftir kjálkanum.

“Nei, annars takk, tað man fara at ganga. Hugsa tú ikki um tað.” Eg gníggi hita í hendur-nar og andi inn í lógvarnar. “Men her er ikki ver-andi. Og í kvøld verður neyvan íslit. Skulu vit ikki fara inn hagar at seta okkum?” spyrji eg og peiki yvir á vertshúsið hinumegin gongugøtuna.

Á, hevði tú bara vitað, hvat eg flætti meg sjálv-an inn í við einum slíkum spurningi . . .

Navn mítt er Ikaros; mín lagna er longu spádd frammanundan.

Og lat meg lova tær eitt: hon er kolldømd.“Eg veit ikki,” svarar Belladonna, men hon

sýnist at hugsa seg um, sum er hon bangin fyri at orðbera sínar tankar.

Men so hoyrist knappliga glintan av gløsum, og ein floymur av fullamannarøddum, ið syngja ein felagssang, innan úr vertshúsinum. Og í eygna-

krókinum síggi eg ein feitan, eldri harra við ímut-um andliti; hann kemur út um eikitræshurðina í tí gamla húsinum við einari hálvtómari vínfløsku í hondini. Hann er í einum slitnum frakka, ið flák-rar í snjófokinum, og hansara gráu hárdoddar leiftra, sum vilja teir rykkja seg leysar úr hansara blanka skølti.

Hann letur hurðina falla aftur og stetlar upp trappurnar, men knappliga snávar hann um tað ovasta trapputrinið og smokkar niður í kavan. Hann ger eitt geyl, men stutt eftir legst aftur friður um gongugøtuna. Eg sloti eftir ljóðum, men ongar røddir hoyrast – bara tær lívligu hvirl-urnar, ið stuna millum bygningarnar.

Eg eri tann fyrsti av okkum, ið vil tala, men Belladonna kvettir meg av; hon báknar mær at tiga við at leggja fremstafingur fyri mínar varrar. Hon dvølur eitt bil, aftrar seg, áðrenn hon vágar sær at seta spurningin, men so hyggur hon upp á meg við einum ósekum bragdi, ikki stórt ólíkt bragdinum, ið døtur eru vanar at nýta, tá ið tær vilja spyrja fedrar sínar um eitt oyra, og sum teir ikki kunnu standa upp ímóti.

“Hevur tú pengar uppi á tær?” spyr hon.“Ja, men tað sindrið, eg havi, røkkur ikki langt,”

svari eg. “Hví?”“Nei . . . eg hugsaði bara, at . . . ”Hin fulli maðurin yvir av okkum tekur at grulva

eftir vegnum og baksast við at koma á føtur. Hann setur annað beinið undir seg, men glíður afturá í hálkuni, so at hann snarar runt í leysari luft, og tá hann lendir á rygginum, brestur luftin úr lungunum. Men hann man ikki hava meiðslað

seg, tí hann reisir seg hálvavegna upp aftur, og nú situr hann kroystur í látri.

Ein annar maður, ið hevur sitið við vindeygað inni á vertshúsinum og hevur verið vitni til til-burðin, kemur leypandi upp trappurnar. Hann tekur undir armin á tí fulla manninum og lyftir hann upp, men tá drykkjumaðurin er komin upp at standa, kveistrar hann hin mannin so harðliga burt við hondini, at hesin er um at skrambla oman tær hálu trappurnar. Og tann fulli maðurin slítur seg bara leysan við bítskum ókvæmis-orðum og fer vinglandi inn í ódnina. Men hann letst ikki at leggja í kuldan, tí hann lær sum í fjáltri og tosar dúgliga við seg sjálvan: “Tað vóru eyguni. Ha! Ja, tað vóru eyguni, eg elskaði . . . -góða, elskaða mín, hví fór tú frá mær . . . á dú, á dú . . . far verøld, farvæl . . . satt er tað, lívið er so sanniliga ein sorgarleikur.” Men so sker hann bara í skellilátur og fer rennandi hiðani, lúkst inn í snjótokuna við endan av gongugøtuni.

Og tá hann er komin út um okkara hoyrnarboð, vendi eg mær aftur til Belladonnu: “Kom nú, for-tel mær, hvat tað er, tú vildi siga.”

Men í fyrsta bragdi svarar hon mær ikki. Hendan tekkiliga kvinnan tekur bara at hálsfevna meg og kroystir sín eggjandi kropp inn at mær; og hóast hon luktar av fúlum sveitta, sum hevur hon ligið hjá manni fyri stuttum, darri eg av teirri gessigu kenslunum, ið hava uppruna í mjadnunum og streyma sum ein ylur upp ímóti kjálkunum. Hendurnar á mær smeitast niður í baklummarnar, og tá eyguni hava hug at skáka sær undan bragdinum á Belladonnu, síggi eg tey

grønu glasbrotini, ið stava frá tí sorlaðu vínfløsk-uni hjá drykkjumanninum; tey liggja spjadd rund-an um eitt frárensl í vátakavanum nærhendis vertshústrappuni. Og tann reyða rípan – frá tí lítla hylinum av víni, ið spakuliga rennur niður millum teir svørtu rimarnar á frárenslinum – er so blóðreyð á liti, at hon minnir meg á blóðið úr tí myndprýdda ævintýrinum um Snjóhvítu, í bókini, ið tvíburasystir mín átti.

“Veitst tú, hvør eg eri?” spyr Belladonna við mjúkari rødd, og andi hennara kenst heitur inn at hálsinum. Eg nikki. Og hon snarar sær á og bakkar eitt fet aftur inn at vegginum, men letur armarnar hvíla á mínum mjáu og vesalligu akslum. Meðan hon vætir sær varrarnar, hyggur hon niður á bringuna á mær. “Veitst tú so eisini, hvørjum eg livi av . . . ?”

“Ja,” svari eg og vági mær at taka um miðjuna á henni. Hon ger ikki mótstøðu.

“Tú leggur einki í tað?”“Nei, sjálvandi ikki. Hví? Átti eg at gjørt tað? Tú

hevur sjálv valt tína lívskós,” sigi eg við hana, og við hondini strúki eg oman eftir hennara gjøgn-váta hári; men hóast hon brosar, eins og er hon takksom fyri svarið, svívur ein syrgin skuggi um andlitið á henni – sum er hon óhugaliga rørd.

“Eg veit ikki, um tað er rætt av mær at spyrja teg . . . ” sigur hon stutt eftir, “men kundi tú hugsað tær at . . . ?” Men spurningurin klovnar og søkkur til botns, sum ein djúphavsbumba, ið ikki vil bresta, og hóast eg havi hóming av, at hon ikki vil gevast á hendur við tankastreymin-

um, ristir hon við høvdinum; hon vil ikki siga meir.

“Spyr bara,” sigi eg. “Ver ikki bangin.”Eg havi varhugan av, hvat hon vil spyrja um.Men hon kann ikki mæla eitt tað einasta orð;

ístaðin hyggur hon langtandi upp ímóti fjøllunum og sýnist at búgva seg til at seta spurningin. Var-isliga leggur hon aftrat: “Hevði tú havt nakað ímóti . . . ?” Men so sigur hon: “Nei, sama ger, lat tað fara.”

Og knappliga stirðnar hon. Hon borar sínar longu negl niður í økslina á mær. Eg banni av pínu og spyrji hana, hvat í Guðs garði hon billar sær inn; men eg tagni, tá glæman í eygum henn-ara brádliga slóknar, og ein dimm hinna legst oman á tey, eins og hevur hon drukkið vitið burtur. Eg merki ræðslu koma í hana. Svárir stingir rørast innan í henni, sum hevur hon marruna.

“Belladonna, hvat bagir?”Men hon er so grátkomin, at hon ikki er ment

at svara mær. Eg kenni hana nøtra um allan kroppin. Hon sleppur mínum nakka og leggur hendurnar fyri andlitið á sær. Hon fjalir seg aftan fyri meg, og stutt eftir letur ein kikkandi grátur í henni. “Hygg aftur um teg,” sigur hon. “Sært tú handan har . . . handan dvørgin, ið stendur haryviri?” Hon ger eitt kast við nakkanum fyri at vísa mær, hvar hann er, men eg vendi mær ikki við – tí eg veit longu, hvønn hon meinar við.

Og samstundis hendir tað forbannaða – í tí Belladonna leggur andlitið inn at bringuni á mær

– at sjúkan aftur ger vart við seg. Hon rumsast við og maktar meg við svøvnmøði, og tað ørar fyri sjónini. Smátt um smátt legst ein so køvislig tyngd oman á meg, at hatrið, ið hevur verið mær ein so hervilig plága í so langa tíð, tekur at spræna úr mínu svørtu sál og søvir hvørja kyknu í kroppinum, doyvir hvørja kenslu niður.

“Lüstig? Er tað hann, tú meinar við?” spyrji eg, men alt fyri eitt iðri eg meg um at hava spurt. Eg brýggi meg ikki petti um svarið, tí hendan sjúkan rannvælar allar mínar sansir. Hon hevur ta ávirk-an á meg, at eg kenni meg avbyrgdan. Eg vantrívist í hesum heimi, og spurningurin tykist falskur og óneyðugur, tá ið eg hugsi um, hvussu lítið alt hevur at siga.

“Kennir tú hann?” Skøkjan eygber meg við einum spentum andlitsbragdi.

“Belladonna . . . kom við mær, kom avstað hiðani,” sigi eg avgjørdur á málinum og leggi armin um hana. Vit renna á skák tvørtur um ta hálvmyrku gongugøtuna – undan Lüstig. Hon krógvar seg aftan fyri meg, og eg haldi hondini fyri andlitið, so hann ikki varnast okkum. “Kenni og kenni . . . ” sigi eg, í tí vit sníkja okkum yvir at múrinum og verða sogin inn í ein koksgráan krók, ið er so hjartagóður, at hann vil veita vilstum sálum innivist undan ódnini, “nei, ikki geri eg tað . . . men hann hevur heilsað upp á meg . . . ”

Hóast vit eru væl vard fyri kuldanum inni í hesum ljóðdygga króki, har hvørki málageipan ella óveðrið hoyrast, og har kvirran nærum er fullkomin – har hon einans teskar, sum óítøkilig

minni frá undanfarnum øldum – tykist tøgnin ikki at kunna sissa ófriðin í Belladonnu. Brádliga sker hon í sjóðheitan grát og kleimir seg inn at mær, sum eri eg pínslavátturin, ið tekur hennara líð-ingar upp á seg og kann gera enda á sorgini, sum í henni dvølur. Men so detti eg inn at tí kalda múrinum, og vátakavi setur ígjøgnum troyggjuna; tó látist eg at ikki merkja ta køldu vætuna og umfevni heldur ta ungu skøkjuna - fyri at ugga hana, eins og eru vit gamlir vinir. Hon dregur djúpan anda, og eg føli bringuna á henni reisast og søkka tungliga við hvørjum andadrátti, ið búleikast í hennara kroppi – reinsar hana.

Vit rúmast ei heldur væl aftan fyri húsarveggin, og okkara rørslur eru nakað darvaðar, men hóast ein rustaður og skirvisligur stálstigi, ið ríkir og gnístir, sum kundi hann losnað hvørja løtu, hong-ur úr altanini beint uppi yvir høvdinum á mær, noyðast vit at førka okkum djúpt inn í krókin, so at Lüstig ikki skal fáa eyga á okkum.

“Hvat bagir? Hví ert tú so bangin?” spyrji eg. “Ræðist tú hann?”

“Nei . . . eg hati hann!”“Hatar hann? Hví? Hevur . . . hevur hann gjørt

seg inn á teg?”Hon suffar. “Nei. Men hann er ein lúshundur,”

sigur hon knøpp, sum vil hon ikki tosa um tað.Tað er mær drúgt at standa her og bíða, men tá

ein góð løta er runnin, og skái kemur í ódnina, stingi eg umsíðir høvdið fram undan múrinum og kagi um húsarhornið og niðan eftir gongugøtuni. Eg hyggi yvir á trappurnar, ið leiða niður í verts-

húsið, men tíbetur sæst einki til Lüstig. Gøtan er púrasta manntóm.

“Belladonna . . . orsaka meg,” sigi eg, og hon hyggur upp á meg við blóðsprongdum eygum, “eg eri keddur av tí, men eg má fara. Klokkan er nógv, og eg má á bókasavnið, áðrenn tað letur aftur. Men Lüstig er longu farin, og hann hevur ikki gingið fram við okkum, so um tú skundar tær omaneftir, rennur tú teg ikki í hann. Er tað í lagi, ella . . . ”

“Ver ikki býttur, sjálvandi er tað tað.” sigur hon og brosar, hóast hon júst er givin at gráta. Henn-ara skiftandi sinnalag órógvar meg eitt sindur. Hon smoyggir seg úr frakkanum og dregur turri-klæðið av hálsinum.

“Býrt tú langt hiðani?” spyrji eg, við tað, at eg lati meg í frakkan.

“Nei, eg búgvi í . . . hasum stóra húsinum haruppi,” sigur hon og peikar niðan millum tveir bygningar. “Annars, tað var hugnaligt at møta tær. Vónandi síggjast vit aftur?”

“Ja, kanska tað,” sigi eg.“Hvar skulu vit hittast?”“Eg veit ikki. Hvar fái eg fatur á tær?”“Tá eg ikki arbeiði, eri eg antin á kaffistovuni

ella á vertshúsinum, ið bæði liggja nærhendis bókasavninum. Verður tú har íkvøld?”

“Nei, tíverri,” sigi eg, men so komi eg í tankar um pengaseðlarnar, eg stjól frá Heinrich, og leggi aftrat: “Ella tað veit eg ikki. Kanska. Lat okkum bara siga tað.”

“Frálíkt. Tú mást hava tað so gott.”

“Somuleiðis,” svari eg, men í tí eg vendi mær fyri at fara, spyr hon meg, hvussu eg eiti. Eg sigi henni tað.

“Frálíkt,” sigur hon, og sum hon kvikar sær niðan ímóti syndabølinum, lítur hon aftur um bak – til tess at vara seg fyri, at Lüstig ikki er her um vegir.

IV

1

Tá eg fari spákandi niðan ímóti bókasavninum, er gongugøtan mær køld og døpur, sum ein sótt-raktur oyðistaður. Vreiðin í vetraródnini er viknað, men tað kavar illa enn, og hetta arktiska landslagið avdúkar eina kúgandi tøgn, ið eyð-kennir løtuna eftir eitt slíkt illveður. Einki ljós sæst í sýnisgluggunum, ið eg gangi framvið, men í summum sølubúðum skrími eg kortini dimmar glæmur aftarlaga millum vøruhillarnar. Og tó er ikki ein livandi sál á gøtuni, tí eingin vágar sær at fara út um gáttartrom í hesum Harrans veðri, ið nú úti er; hvørki barnarøddir ella ýl frá harra-leysum hundum eru at hoyra í nánd. Og teir grá-hvítu bygningarnir, ið tróna høgt yvir býnum, síggja fullkomiliga frágingnir út, sum avoyddar húsatoftir eftir kríggið – men eg kann ikki lata vera við at ímynda mær, at stórar og feitar rottur ganga og sneyta í krókunum inni í teimum tómu skrivstovunum.

Men samvitskan gnagar ikki sørt. Hóast eingin er so kaldur sum eg, iðri eg meg um, at eg leyg fyri Belladonnu. Eg misnýtti hennara góðvarni fyri at fáa høvi at fara eftir Lüstig, tí eg vil skilja óndskapin, ið nørist í honum. Tá hann steig inn í mítt lív við tí í hyggju at hjálpa mær í míni harm-isku – tað var jú hann, ið bað meg fara til sálar-lækna – staðfesti hann so kaldliga, at hann er komin inn í mítt lív at føra mína lagnu inn á

nýggjar slóðir, men eg fati ikki týdningin av tí, hann segði, og tí krevst nú ein frágreiðing.

Oscar Wilde: Einasti háttur at sleppa sær av við freistingina er at geva eftir fyri henni.

Men beinini á mær eru stirvin – og við at sovna – og tann prikandi kenslan í leggjunum lýgur fyri mær; hon sigur, at eg eri ein krypil við svika-ligum beinum, ið vilja tærast undan mær, og eg verði tvingaður at sessast. Eg seti meg á tann nærmasta bonkin, eg finni – hann, ið stendur høgrumegin eitt jarnportur í gotiskum stíli – at mýkja vøddarnar við knúgvunum. Og sjálvt um frakkin verjir meg fyri kavanum á bonkinum, eri eg við at sálast: eitt andarhald kenni eg meg sum eitt sjúkt djór, ið noyðist at ganga ókunnugar og møðsamar gøtur fyri at leita upp føði, og tað voldir mær harm, at eg eri um at missa treystið. Men so síggi eg knappliga ljós í eini krambúð ikki so langt hiðani, og tað er ein sovorðin fragd fyri eygað, at eg megni at reisast – hóast eg framvegis havi ilt í vøddunum – tí eg komi í tank-ar um, at mær tørvar sigarettir.

Ein gomul kloddaklædd pjøkakona við niðurboygdum kropsburði og innsoknum kjálkum, stendur uttan fyri ta einastu krambúð-ina, ið er opin, nú dagurin kemur at enda. Hon hevur sveipað sær eitt ljósabrúnt turriklæði um sítt svarta frísuta hár og heldur einum lítlum brúnum klæðsekki í hondini. Hon sær tó ikki út at órógva nakran, tí hon stendur bara har so einsamøll, friðarlig, men í tí eg gangi fram við henni, tekur hon kortini brádliga um skøvningin

á mær við einum skræddum vøtti uttan fingra-snippar. Og hon luktar av skræpu og spýggi.

“Lítli mín,” sigur hon við turrisligari rødd, “hevur tú ikki eitt oyra at geva einari gamlari fátækari konu, ið ongan góðan eigur?”

Eg kreppi mínar kuldabitnu fingrar um teir rukkuttu pengaseðlarnar í lummanum, lúgvi beint í andlitið á henni og stígi innar í kram-búðina.

Sig mær: eru vit ikki á einum máli um, at menniskjan ikki er fullkomin?

Í Bíbliuni stendur, at Guð er fullkomin, og at Hann hevur skapað menniskjan í Sínum bílæti, men um tað nú var satt, átti menniskjan so ikki at verið lýtaleys?

Ella er Guð ein lygnari?Er tað ikki eyðsæð, at vit eru serstakar verur

uttan javnlíkar, og prógvar tað ikki tað øvugta av Guðs Orðum?

Trúgv mær: eg eri í øllum førum ikki skapaður í Guðs bílæti.

Innkomin í krambúðina lúri eg ígjøgnum tað smala duraopið inn á skrivstovuna aftan fyri disk-in, har ein feitur krambakallur situr á einum skirvisligum stóli við rygginum ímóti mær, og sum hann heldur ónærisliga hvílir øklarnar á teimum naknu lørunum á eini smágentu, ið blaðar ígjøgnum eitt vikublað, tosar hann í tele-fon, men eg hoyri einans tilvildarlig orð úr sam-røðuni: “Jú, jú, eg veit . . . ” sigur hann, “ . . . -men tað, ið umræður, er, at vit . . . ” Knappliga tagnar hann og skriðar sær umhugsin í nakkan-um, sum kennir hann á sær, at onkur stendur aft-

an fyri seg. Hann vendir sær við og ber eyga við meg, men hann grettir ikki orð; hann vil ikki kennast við meg. Hann prátar víðari í hornið: “Vit mugu miða eftir, at . . . ”

Sum frá líður gevi eg mær far um, at tað ikki sømir seg at standa her og eygleiða hann, so eg stígi burtur frá og yvir til tann stóra sýn-isgluggan, ið horvir út ímóti gongugøtuni, at bíða.

Veðrið er batnað nakað, nú vantar ikki nógv í, at tað slítur í. Tann heimleysa konan er farin yvir til bonkin hinumegin gøtuna at seta seg. Hon leitar við hondini niðri í klæðsekkinum, og tá hon hevur funnið sær eina lítla brennivínsfløsku, ið hon setur fyri varrarnar og kulkar í seg, taki eg eyguni av henni og hyggi upp á ta rundu klokk-una yvir diskinum. Tíbetur er hon ikki farin av hálvgum fimm enn. Ein góður tími er eftir, til bókasavnið letur aftur, so eg havi góða tíð, satt er tað, men eg standi kortini leingi og tøvi, bíði ótolin eftir, at krambakallurin kemur út at av-greiða meg – hóast hann longu hevur sæð meg her úti í krambúðini.

Eg havi etið so gott sum einki í fleiri vikur, og tískil er tað ikki løgið, at eg lúgvist og missi meg sjálvan burt í einum gloymskunnar dreymi – sum um tíðarkenslan hvørvur – men knappliga rakni eg við aftur, tá eg hoyri rungandi látur uttanifrá, speiskan og bronkitiskan látur, og tað er sum at vakna úr marrusvøvni.

Eg varnist Lüstig í stundini. Hann stendur yviri við bonkin hinumegin gongugøtuna og heilsar upp á pjøkakonuna, so eg kviki mær aftur um

veggin millum hurðina og vindeygað, og sum eg eygleiði tey, ansi eg eftir, at eg ikki verði sæddur hiðani. Tey kennast óivað væl, eftirsum Lüstig lær so hjartaliga at onkrum, ið hon hevur sagt, men hann man ikki hava hug at steðga á ov leingi, tí stutt eftir tekur hann bara í hondina á tí heimleysu konuni fyri at heilsa henni farvæl, og tá hann hevur fest sær í eina sigarett, fer hann til gongu niðaneftir.

Eg eri ikki vanur at verða ótolin, men í tí Lüstig hvørvur úr eygsjón, loypi eg kortini yvir til diskin og rópi á krambakallin: “Álvaratos, kanst tú ikki skunda tær? Eg skal keypa.”

“Ver tolin, hann sjálvur, eg komi beinanvegin,” svarar hann, við eini heldur spottandi rødd, ið vil sissa meg – læra meg, at tolin trívst – men han-sara niðurlátandi tónalag kveikir og nørir ístaðin ein rannvælandi neista av grammum hatri í mær. Og tá hann enntá vendir sær við og letur hurðina aftur við einum sjálvglaðum andlitsbrái, kyknar neistin; illsinnið breiðir seg innanifrá, tað bylgist innan í mær, og vreiðin krevur sín eirindaleysa rætt. Eg kenni meg lamnan, tí avgerðin er tikin frá mær, sum eri eg eitt . . . ja, eitt skordýr við skerdum veingjum.

Eg hvirli aftur um diskin og duki á hurðina við nevanum. “Sovorðið helvitis tvætl! Kom út higar og gev mær ein pakka av sigarettum í stundini. Eg havi ikki tíð at bíða eftir slíkum . . . slíkum møsni!”

“Ikki eiti á dirvi, tú hevur,” sigur krambakallurin, við tað, at hann slær hurðina upp. Hann er stórur og feitur, og sum hann

stendur uppi yvir mær, síggi eg – á hálsinum á honum – eina svarta røð av nýseymaðum pentum toyggja seg frá oyra til oyra, sum hevur onkur roynt at skorið hann á háls fyri stuttum, og ódjór-ið innan í mær – sum fyri fyrstu ferð kom til sjóndar, tá hundurin leyp á meg – kvaklast við aftur. Eg má gera mær ómak fyri ikki at verða leiddur í freistingar og taka rakiknívin upp úr baklummanum. “Hvat í Harrans navni billar tú tær inn?” spyr krambakallurin. “Eg tosi í telefon við konuna hjá mær um okkara fimm ára gamla son, ið liggur á sjúkrahúsinum við krabbameini. Fatar tú ikki, at tað hevur størri týdning enn ein pakki av sigarettum?”

Eg bakki undan honum og stilli meg út á opið gólv hinumegin diskin, men kenni ikki eitt tað einasta fok av ekka, tá eg sigi, at tað kundi eg ikki vita, men eg leggi einki í tað kortini. “Tú hevur ein handil at røkja,” leggi eg aftrat uttan samvitskubit. “Tú kanst ikki bara gera, sum tær lystir. Tú skalt eisini hugsa um viðskiftafólkið!”

Óndskapur finst í mongum skapum, men eg eri hin smidligasti . . .

“Aldri havi eg hoyrt so skapt,” sigur hann og lyftir sínar knýttu nevar, skelvur, allur, sum hann er, eins og er hann um at gráta av øði. “Her! Ger so væl! Ert tú nøgdur nú?” Hann ripar ein pakka av sigarettum í andlitið á mær. “Far so avstað við tær! Hoyrir tú meg? Eg vil ongantíð síggja teg aftur! Far út hiðani!”

“Men skal eg ikki gjalda . . . ”

“Nei. Far avstað við tær, tín helvitis horuungi! Og tú skalt fanin meg ikki vága tær at vísa teg herinni aftur!”

Eg skíti á, um sonur hansara er um at doyggja. Tí vit eru ikki petti annað enn týdningarleysir smálutir í hesu harðrendu skipanini, ið hatar okkum øll.

Fast taki honum! Nú skal svíða sum svøllur! Lat hann bara gremja seg um lívsins órættvísi, tað er ikki mín skylda at merkja samkenslu.

Tí eg eri ikki vørður bróður míns.Og tað er ikki bara sum at siga tað at køva eina

slíka vreiði í einum bølmenni sum mær, so tá eg eri komin út um hurðina, eri eg framvegis upp-østur og sansaleysur, sum ein píndur sjefari, og eg vil sorla og knúsa, bara onkran, bara onkran tilvildarligan, ið stendur fyri.

Ja, vind hava tit sáað, men storm skulu tit heysta! Og um faðir tykkara hevur revsað tykkum við koyrlum, skal eg revsa tykkum við skorpiónum!

Og tann kloddaklædda kellingin er komin yvir aftur til krambúðina, og hon tekur enn einaferð um skøvningin hjá mær, hyggur upp á meg við svørtum eygum og spyr, hví eg leyg fyri henni, og um eg ikki man hava eitt oyra at geva sær.

Men eg bresti bara út úr at flenna, klæn-mæltur, sum ein sálarsjúklingur: “Ha! Nei, eg havi ongar pengar at geva tær! Kanst tú ikki bara halda kjaft, tín helvitis hora!” Og so stingi eg tveir fingrar inn í eyguni á henni. Eg fíri undir hana, og hon snávar oman tær ísglasaðu betong-trappurnar. Hon smellur niður á tann kava-

klædda vegin. Og hon skríggjar av pínu, men eg lati meg ikki tarna og falli til kníggja; eg gevi henni nakrar kaldar undir vangan og spýti á hana. “Ert tú nøgd nú, ella hvat? Ella vilt tú plága meg meir, títt forbannaða júkandi nass!”

Men hon svarar mær ikki. Hon er ræðslusligin og veit ikki betur enn at leggja seg í fosturstøðu og halda klæðsekkinum inn at maganum, verja hann, sum er hann eitt barn, sum í krígstíð ræð-ist tað ágangandi ljóðið frá bumbuflogførum. Eg suffi og stari ónøgdur niðan eftir trappunum aftan fyri jarnportrið – upp á tann myrka, men stjørnusetta himmalin yvir kirkjugarðinum. Eg varnist ta tómu brennivínsfløskuna, ið stendur eftir yviri á bonkinum.

“Á nei, á nei!” sigi eg við snjallari rødd, “góðasta, tað er so synd í tær . . . . Ha? Eg hoyri ikki. . . kanst tú ikki tosa harðari!” rópi eg, við tað, at eg knokkroyti hana og skrykki høvdið á henni aftur. Eygu hennara eru blóðreyð, sum eru æðrarnar í eygnahvítanum sprongdar. Og hon er so bangin, at hon titrar av vónloysi og umber seg við bivandi rødd; hon stamar, at hon ikki skal órógva meg aftur.

“Syrg bara fyri, at tað ikki endurtekur seg!” sigi eg og hamri ein neva í ennið á henni. “Helvitis hora tú ert!”

Eg fari á føtur, men áðrenn eg gangi víðari, trampi eg líka høvdið á henni niður í brúgvar-steinarnar – sum fyri at seta krúnuna á verkið.

Eina lítla løtu seinni – tá eg eri komin eitt fitt petti niðan eftir gongugøtuni – líti eg líka aftur um meg og síggi krambakallin stíga yvir til ta

heimleysu konuna at hjálpa henni. Men hóast hann ikki skeitir hendan vegin, stúri eg fyri, at hann kemur eftir mær, so eg taki til beins. Og eg haldi áfram at renna, til livurhøggið noyðir meg at steðga á; tá eri eg komin fram á eina smogu millum tvey hús; hendan smogan leiðir út á ta breiðu brúnna, ið leiðir yvir um ánna høgrumeg-in gongugøtuna. Og eg tivi tungliga av møði, sum havi eg andað eldroyk niður í meg, og eg eri um at kódna av hita, so eg tveiti meg inn at einum veggi fyri at rinda møðina. Og nú havi eg eisini eina verkjandi svongdarkenslu í maganum; eg vamlist, sum havi eg drukkið kaffi fastandi.

Og eg ivist ikki í – eftirsum eg tók mær stundir at bresta saman við krambakallin og pjøkakon-una – at dvørgurin alrahelst hevur fingið eitt gott undandrag; eg orki bara ikki at renna aftan á honum enn.

Men hóast tilvildarlig fótaspor hava niðurtraðkað tað mesta av kavanum, ið er lagstur á brúgvarsteinarnar í dag, eri eg so heppin at síggja á eina týðiliga slóð av smáum fótasporum, ið sníkja seg niðan eftir gongugøtuni – í skuggunum fram við gomlum, avfalnum húsum. Eitt følv av kava er um at káma slóðina burt, men eg kann kortini fylgja henni fyri at elta Lüstig, tí eg verði varur við, at eg eri so tætt í hølunum á honum (í hálvmyrkrinum millum tvær gøtulyktir beri eg eyga við eina bjarta glóð frá einum sigarettstubba, ið bara hann kann hava slept), at eg ikki havi fyri neyðini at skunda mær.

Í allari hesi neyð, ið eg eri tvingaður at liva í og góðtaka, má eg viðganga, at tað ringasta av øll-

um er, at eg ikki kenni meg livandi longur. Eg eri ein einslig sál í hesum devulsetta heimi, tí av egnum ávum havi eg valt at vrakað alt samband við tey menniskju, ið lata seg verða sogin inn í gerandisligar fløkjur, og tað havi eg gjørt fyri at sleppa undan at liva undir teirra gykli. Men kronglutir eru vegirnir inn í vísdómsins hús. Eg havi tveitt hold menniskjans av mær og velji ein-semið fram um líkasæl vinaløg, men í tilgongdini ímóti fullkomnari avbyrging frá heiminum krevst ein hjartakuldi, ið einans býr í hópdrápsmonnum, og avleiðingin av hesum er, at alt tað, ið eitur kenslulív, doyr. Eg kenni sannleikan um tilver-unnar meiningsloysi, men váðin í at leggja sjógv ímillum seg og hendan sjúka heim, ið ein av tilvild er føddur inní, er, at tú kanst vála um á gøtunum og eygleiða fólkini, men merkir einki til likamsins pínu.

Men nú, tá eg havi fingið høvið at orða mína misnøgd og andstygd fyri tí heimleysu konuni, við hjálp frá harðskapi og hvøssum orðum, er hatrið manað í jørðina, og eg kenni brádliga aftur frið í sálini. Kvirran er við at koma yvir meg, og sinnið er sum reinsað fyri skitnar tank-ar. Men eitt plágar meg kortini: tá eg havi skrætt sigarettpakkan upp og stungið eina sigarett millum varrarnar, og eg fari at leita í frakka-lummanum, finni eg hvørki ta svørtu svávul-dósina ella sigaretthúsan, ið hon plagar at liggja í. Tað bæði undrar og nívir meg stórliga, tí ‘I.Ð.’ er rist í silvurið á húsanum, og eg stúri fyri, at hann kann teingja meg við drápið á rottweilaran.

Tí tað er líkt til, at hann datt úr lummanum í tí døkka krókinum, har eg tók hundin av døgum.

Ája, eg havi sagt tað so mangan áður, men lat meg kortini staðfesta tað enn einaferð: eg eri svakur.

Men hóast eg eri hin óndasti av okkum øllum, uppiberi eg ikki at verða stongdur inni. Tí um eg ikki trívist í frælsi, hvussu tramans kann eg so batna av innilæsing á sinnissjúkrahúsi?

Eg stingi sigarettpakkan í innaralumman og spáki innanhokin víðari við tí meinsáru kensluni av, at ikki fer at ganga lang tíð, fyrrenn revsingin fyri misbrotini, eg havi framt í hesum lívi, kemur eftir mær; ja, eg stúri fyri, at hon megar at taka meg aftur.

Men tá eg stutt eftir gangi fram við einum kristiligum sangkóri, ið undirheldur eini stórari fjøld av trúgvandi seyðum og meyrum, og eg nærkist tí gamla sjónleikarahúsinum, ið liggur á gongugøtuni, mitt ímillum bókasavnið og brúnna, eg gekk framvið, kenni eg á mær, at Lüstig er nærhendis, og friðurin innan í mær er, tvørt at siga, aftur fullkomin.

Men eg vági mær at tvíhalda um, at reinur óndskapur er í umbúna.

2

Sjónleikarahúsið er ein stórur bygningur – frá fyrru helvt í undanfarnu øld – ið er bygdur upp av ljósabrúnum múrsteinum, og við sínum reinu linjum minnir húsið ikki sørt um eitt listasavn. Báðumegin trappuna, framman fyri hvør sína

súlu, eru reistar standmyndir av kendum sjón-leikaskaldum, og oman fyri høvuðshurðina hong-ur eitt skarlaksreytt skjøldur, ið mestsum líkist einum avskapaðum hjarta við svørtum umhvarvi, týðiliga myndað ímóti tí ljósabrúna múrinum.

“Gott kvøld, Ikaros,” sigur ein hás rødd undan standmyndini høgrumegin trappuna, í tí eg gangi framvið. “Eg havi bíðað eftir tær.”

Lüstig stendur uttan fyri inngongdina til sjón-leikarahúsið og hevur lagt saman hendur aftan bak, eins og ein tolin prestur undan gudstæn-astu, ið bjóðar kirkjufólki vælkomnum. Hann letst at hvíla seg, til tað gevst at kava, men hóast eitt svøvnpískut brá sæst á andlitinum á dvørginum, og hann turkar vágin úr eygnakrók-inum, skimast hann glúpskur um seg – sum ein lúnskur úlvur. Hann hevur ikki lagt lag í at busta kavan av herðunum, sum hevur hann eitthvørt av stórum týdningi í tonkunum, og so statt opin-berar hann seg fyri mær sum ein svikaligur eitur-koppur, ið dúsar í sínum lokkaneti og bíðar eftir at súgva góðvarnar flugur til sín – niður í handan devulsliga meldurstreymin, ið hann hevur spunn-ið.

Men tá tann lágbeinti dvørgurin kemur hólk-andi oman trappurnar, sýnist hann mær hinvegin láturligur, tí hann vaggar akslarnar frá síðu til síðu fyri at halda javnvágini, og gongulag hansara er meinlíkt gongulagnum hjá eini gor-illa. Men hugur mín at speireka er kortini stokk-utur; tí tá hann stígur niður á brúgvarsteinarnar og smeitast tigandi – uttan dvøl – ímóti mær við einum følskum smíli, kann eg av røttum

viðganga, at tað gramma eiturkoppalyndið er hansara sanna mura.

“Ikaros, tú sært mær so neyðkomin út. Skalt tú ikki festa tær í sigarettina?” spyr hann. Eg havi ikki heft meg við, at hon framvegis darlar millum varrarnar. “Her. Tak hesa,” sigur hann, og í tí hann rættir fram sína ruflutu og knortlutu høgruhond, har hann heldur einari svartari sváv-uldós millum fremstafingur og longutong, fái eg ótvískildar frænir av, at hann klekir lokabrøgd, og eg gloymi at spyrja, hví hann hevur bíðað eftir mær. Men sum sagt: einki hendir av tilvild. Eg havi framvegis varhugan av, at illgerðir eru í nánd, og at dvørgurin er í ferð við at leikstjórna ein sjónleik, ein óndskapsfullan sorgarleik, ið eg eri útvaldur at spæla við í. Og tað gátufulla smílið á varrum hansara er mær óhugnaligt, sum fírir hann ikki fyri at vísa, at hann dusar sær í míni neyðstøðu. Hann veit, at svávuldósin manar fram ein bleikan ótta – eins og svørt skýggj, ið hótta á stjørnusettum vetrarhimmali. “Kom nú, Ikaros,” heldur hann ótarnaður fram, “tak hana, ver ikki so erkvisin. Vilt tú ikki hava hana?”

Eg taki ikki svávuldósina frá honum, men spyrji hann, hvar í Guðs garði hann hevur fingið hendur á henni.

Hann trýstir tunguna út í kjálkan og hevjar eygnabrýrnar. “Ája, Ikaros,” sigur hann upp á spott, “ikki var tað sørt løgið. Sært tú, fyri einari góðari løtu síðani, eftir at eg hevði vundið landið úr mær á einum pisshúsi, gekk eg á reikum eftir bakgøtunum í býnum, men knappliga endaði eg – av tilvild má eg skoyta uppí, inni í krókinum á

eini myrkari síðugøtu, eg ikki havi sæð áður – eg, ið trúði, at eg var alkunnugur við hvønn krók í býnum – og har fann eg hana. Og trúgv mær ella ei,” sigur hann, og sum hann reikar í ring rundan um meg, eins og ein kallfuglur, ið framførir ein hugfloygdan dans fyri at dára sín maka, leggur hann aftrat: “men har lá eisini eitt lík av einum hundi, einum blóðdálkaðum rottweilara, ið var skorin á háls. Hvat heldur tú? Er tað ikki ræðslu-vekjandi, at fólk kunnu koma sær at fremja eina slíka gerð? Klíggjar tú ikki við tankan? Men hygga síggj!” Hann steðgar beint framman fyri mær. “Eg fann eisini hendan,” sigur hann við einum sjálvgóðum tónalagi og tekur, við tí tøku hondini, ein sigaretthúsa upp úr lummanum. “Hvør man ‘I.Ð.’ vera?” spyr hann, mestsum inn-tonktur. Uttan at blunka skrykki eg bæði húsan og svávuldósina frá honum. Eg lati tey detta nið-ur í hvønn sín frakkalumma. Knappliga stígur hann eitt fet fram og spyr: “Ikaros, fortel mær: hví drapst tú handan hundin?”

“Ha? Hvat er tað, tú sigur? Um eg havi dripið ein hund? Eg havi ikki dripið nakran hund.”

At endurtaka spurningin er tekin um, at tú lýgur.

“Ikaros . . . kom nú, ver ikki býttur. Sjálvandi hevur tú tað. Lukta til hendurnar.”

Eg lyfti tær upp til nøsina. Tær lukta av kjøti, svínakjøti. Eg sigi: “Hvat . . . í allari víðu–––?” og snari hondunum á undir nasagluggunum, lukti væl og virðiliga til tær, men tann rami lukturin er ikki heilaspuni. Tað ger tað sama, um eg ikki vil trúgva tí: deymurin av kjøti er framvegis á

teimum. Og hóast eg strúki hendurnar oman eftir brókunum og stríðist alt, eg eri mentur fyri at turka tann vamligsliga deymin av, ger tað ongan mun. “Er tað tí, hann leyp á meg?” spyrji eg. “Men hví? Hvat havi eg gjørt? Hví havi eg–––? O Guð!” sigi eg at enda, í tí sannleikin rennur upp fyri mær, og eg tveiti ta vátu sigarettina niður á vegin. “Er tað tú, ið hevur gjørt tað við meg? Hví? Gjørdi tú tað, tá eg – ”

“Hvat heldur tú sjálvur?”“Men hví? Hví gjørdi tú tað?”Men hann sigur bara: “Ikaros, hav tol . . tí tolin

trívst.” Og hesi meiningsleysu orðini flóta so kaldliga av hansara varrum, at samrøðan ger ein bráðan steðg. Hann tekur síni svørtu eygu av mær og fer bara til gongu oman eftir gongu-gøtuni. Eg standi sum rúnarbundin eftir uttan fyri sjónleikarahúsið, uttan at vera reiðiliga vísur í, um eg skal fara aftaná ella ei, men stutt eftir tekur hann meg á bóli: við einum dølskum hand-arbragdi báknar hann mær at koma við sær, so eg fylgi spentur aftan á honum inn ígjøgnum eitt trongt skot, ið snýður út móti ánni. Vit ganga tann stutta teinin miðskeiðis út á eina smala brúgv, har hann leggur ryggin inn at rimaverkin-um og krossar armar og bein. Eg leni meg út yvir kantin, leggi albogarnar á rimaverkið og skeiti niðan eftir tí ískøldu og svørtu ánni, ið kemur fossandi – úr munnanum á einum stálklæddum bergholi í heygnum – oman ímóti okkum.

“Eg havi nakað álvarsamt at tosa við teg um,” sigur Lüstig, í tí eg skeiti upp á høvdina og fólka-skúlan, eg gekk í, tá ið eg var lítil. “So tú mást

lurta væl eftir. Men lat meg fyrst seta tær ein spurning: minnist tú meg siga, at eg var komin inn í títt lív at føra teg inn á nýggjar slóðir? Tú hevur ikki gloymt tað?”

“Nei,” svari eg, men hyggi hann ikki í eyguni, “eg minnist.”

“Gott. So gongur alt eftir ætlan . . . , tí tíðin er komin at bjarga tær,” sigur hann, men við einum so líkasælum tónalagi, at orðini strúka mær framvið; í fyrstu atløgu fangi eg ikki teirra týdning; tey verða skotin upp í tóma luft, sum ein spreingikúla, ið ikki vil bresta.

Tann stóri grái skúlin uppi á høvdini sýnist mær kaldur sum ein klettur. Eg ímyndi mær tær tómu gongirnar: hvussu kvirrar tær eru, eins og teir gátufullu andarnar, ið eru vanir at standa á varðhaldi eystan fyri aldingarðin við logandi svørðum í hond, traðka inn í hendan heim – tá næmingar og lærarar eru heimfarnir fyri dagin – og taka ræðið á skúlanum. Og eg síggi nakrar smápiltar um tíggju ára aldur, ið skreiða á sletum oman eftir brekkuni niðan fyri skúlan og munnu stuttleika sær óført, men eg eri so svartskygdur, at eg kann ikki lata vera við at hugsa: høvdu teir bara kent tann óndskap, ið heimurin hevur at bjóða, so hevði leikurin verið ein annar.

Men stórlæti er falli næst, og fyrr ella seinni fellur alt, ið leitar til himmals, so dyggiliga niður aftur. Nú brestur spreingikúlan, ið Lüstig syfti upp í loft.

Eg sigi: “Bjarga mær? Bjarga mær frá hvørjum, um eg so má spyrja?”

Men hann svarar mær ikki; hann snarar sær bara á og leggur økslina inn at rimaverkinum. Hann stendur eina løtu við sínum innhugsna andlitsbragdi, ímeðan hann finglast við oddarnar á yvirskegginum. So sigur hann: “Ikaros, lat meg líka seta tær ein spurning. Lat okkum siga . . . -bara til gaman . . . at tú hevði endað í tí støðuni, har ein sálarsjúklingur steig yvir til tín eitt kvøld-ið og hótti teg við einum løddum pistóli. Um hann nú hevði spurt teg, hevði tú so torað at staðið fast við, at tú hevur tamarhald á tínum lívi?”

Hóast eg eri ein teirra, ið ikki sýta fyri at tala um álvarsom evni, tykist hansara spurningur mær heldur løgin og ágangandi, so eg standi eina góða løtu og hugsi meg um, men beint sum eg haldi meg hava eitt hóskandi aftursvar at geva honum, hoyrast hvøll og avskræmilig ljóð innan úr tí myrka opinum millum húsini í fátæk-rabýlinginum hinumegin ánna; tey gnella út um allar geilar, og eg hvøkki við. Hjartað á mær stirðnar av ræðslu, og eg strúki hárið frá enn-inum og aftur um oyrað, samstundis sum eg stari nervaveikur inn í myrkrið, har døkk skepilsi gykl-ast fram fyri meg, og ein meldur av ráum vill-mannaýlum doyva suðið frá ánni, ið sjóðar í oyr-unum. Tað ljóðar sum ein uppøstur uppreistrar-herur, ið kemur stevnandi uttan úr einum fremm-andum skógi fyri at fella eina viðgongda stjórn, so góðar grundir er fyri míni nervastrongd; men eg føli meg kortini illa við – sum havi eg gjørt meg fyri skommum – tá ein glotti hómast, og eg knýti gangin at einum ósekum fylgi av fullum

unglingum, ið koma malandi hvør aftan á annan út úr snjótokuni. Eg andi út eitt lættans suff, og tá teir koma nærri og troka seg fram við mær og Lüstig, vendi eg mær stældur út aftur ímóti ánni og gevi teimum ikki longur ans.

Lüstig – ið framvegis stendur og hyggur upp á meg og bíðar eftir at fáa eitt aftursvar til spurn-ingin, hann setti – sýnist mær, við sínum tómu og ísakøldu eygum, at vera heldur órørdur av tí ódámliga larminum, ið hevur loypt hvøkk á meg. Eg havi ikki minstu hóming av, hvat fer fram í hansara avskeplaða heysi, men nú vil eg barasta ikki longur geva honum ta gleði at svara spurn-inginum. Eg havi illgruna um, at hann ikki hevur vent sær til mín til onga nyttu; hann vil draga sær gagn úr mær.

“Ikaros, tú sært mær so fjálturstungin út,” sigur hann knappliga, í tí eg trýsti lógvarnar fyri andlitið og kroysti eyguni saman, so at lítil tár spríkja fram í eygnakrókunum. Eg eymki meg stillisliga av krampaherðindum, og eg eri brádliga so úrlagi ússaligur – sum eri eg sjúkur í sjálvari innastu sál – at eg angri, at eg havi ragg-að mær oman í býin; eg hevði nógv heldur bara viljað ligið ballaður undir dýnuni. Dvørgurin leggur hondina á mjødnina á mær og spyr: “Hvat er áfatt? Ert tú sjúkur?”

Eg krympi meg saman. “O, Guð . . . ” teski eg við djúpari rødd, “eg havi so . . . ilt!”

“Ert tú sjúkur?” tekur hann uppaftur, samstundis sum hann kínir mær eftir niðasta parti av bakinum. “Hevur tú sinadrátt?”

Eg trýsti aðra hondina inn at maganum og leggi hina fyri pannuna, alt meðan eg fevni harðliga um meg sjálvan, sum fyri at kroysta pínuna úr Mínum likami, men hon bølist miskunnarleys innan í mær. “Ja . . . ” svari eg og eri um at gráta av hjartasløgunum, ið hamra í nakkanum og volda mær hesa herviligu høvuðpínuna. “Eg haldi . . . eg haldi, eg havi fepur . . . ”

“Er tað nakað, eg kann hjálpa tær við?” spyr hann. “Skal eg fara eftir vatni til tín?”

“Nei, nei, ikki tvætla, tað er ikki neyðugt,” sigi eg, hóast pínan í mær ikki er við at vikna. “Eg vænti . . . ” – eg hosti nakrar ferðir – “at tað man fara at javna seg.”

“Vatn átti at hjálpt,” sigur hann, og í sama viðfangi tekur hann eina flata lummafløsku upp úr innaralummanum. “Nei, hygga síggj, hvat eg havi til tín.” Hann skrúvar proppin leysan og rættir mær fløskuna. “Vilt tú ikki hava ein vatn-sopa?”

“Nei, takk, tað er ikki neyðugt,” svari eg tvørliga, sum fyri at ikki geva honum eina umbering fyri at gera sær dælt av mær.

Lüstig smálær og sigur: “Ver ikki bangin, lítli mín, eg vil ikki eitra teg.” Men so brestur hann knappliga út úr at flenna. “Pínadoyð,” sigur hann, “var tað ikki ólukksáligt!” Eg rykki brýrnar og stari tortrúgvin at honum. Hann stingur fløskuna niður aftur í lumman. “Ája, lítli mín, ádú, sum tað er synd í tær,” leggur hann bítskliga aftrat við følskum samhuga, og nú eri eg sannførdur um, at hann leggur upp svikaráð. Eg má hava fyrivarni fyri hvørjum orði, hann

sigur, og eg má gera mítt ítasta fyri at ansa mær eftir at ikki lata meg tøla av hansara tvískinnaðu talu.

“Ha?” sigi eg og hopi tvey fet aftur eftir hæli, hámur sum ein flongdur hundur. “Hvat er tað, tú sigur?” spyrji eg, men eg angri í stundini, at eg havi talað. Eg átti at tagt.

Tí tann tigandi er ikki í vanda fyri at tala yvir seg.

“Á Guð, Ikaros, sum tú ert ein kveina! Tað líkist ongum! Tak ikki so synd í tær sjálvum, tað klæðir tær ikki.” Hansara ertandi eygu glógva av frøi yvir mína skomm. Men brádliga, sum burtur úr ongum, sæst ein evarska lítil umskapan í andlitsbragdi hansara, og øðin tendrar sum ein sjálvkyknan í honum: “Hann náði okkum!” rópar hann. “Tú ert verri enn øll hasi . . . hasi niður-boygdu, ið vála sum lívleys djór um á gøtunum! Hvat heldur tú meg vera? Ein prest? Ein for-brendan, katólskan prest?”

“Nei, men . . . ”“Íðan so, hví gremur tú teg meðni? Væntar tú,

at eg vil hoyra títt grenj?”Kanska er tað satt, at eg ikki havi tamarhald á

lívsins ymsu viðurskiftum, men skomm megnar so sanniliga at kveikja vreiði, og nú er vreiðin í mær fullkomin. Eg bíti tennirnar saman, og í tí tómu luftini framman fyri mær krøki eg fingrarnar so fast um ein ósjónligan háls, at hendurnar taka at skelva, og liðirnir stirðna. Eg havi hug at taka í herðatoppin á dvørginum og syfta hann út av brúnni. “Lüstig, hvør í Harrans navni ert tú?”

“Ha! Nei, ikki hevur tað stórvegis týdning.”“Lüstig, hvør ert tú?” endurtaki eg. “Og hví

veitst tú so nógv um meg?”“Eg sigi, tað hevur ongan týdning.”“Svartasta! Hvør ert tú? Fortel mær! Tramans

eisini! Roynir tú at ræða meg?” Eg skrykki knívin upp úr baklummanum og loysi blaðið. “Svara mær! Annars stingi eg hann í teg!”

Men hann leggur einki í mínar hóttanir. Andlitið á honum rykkist saman í látri, og hann sigur, sum heldur hann eina røðu: “Ikaros, kunnu vit ikki koma ásamt um, at ov mikið er gjørt burtur úr viljanum til at liva? Er tað ikki satt, at hatrið, í reinum og miðsavnaðum formi, er tann sterkasta orkan í menniskjanum? Hvussu kenst tað at hata? Er tað ikki ein góð kensla? Er tað ikki sum ein sálarreinskan, ein sálarreinskan, ið týnir skitnar tankar?”

“Hvør ert tú? Hví sigur tú sovorðið tvætl?” Eg sundurtægist av ovvekri og sálartrega. “Og hví sigur tú tað við meg? Eri eg . . . eri eg so for-bannað áhugaverdur, at tú vilt víga títt lív til at bjarga mær? Og fortel mær so: hvørjum er tað, tú skalt bjarga mær frá?”

Hann smílkast. “Ikaros, er tað ikki einfalt? Frá tíni vanlagnu, sjálvandi.”

“Harrin veri okkum náðigur!” Eg suffi av øði og trýsti lógvan upp fyri andlit hansara, sum fyri at látast, at hann ikki er hjá. “Eg havi ikki tíð til sovorðið fjas,” sigi eg fyri meg sjálvan. “Nei, hetta gangi eg ikki við til. Far frá mær, títt ónærisliga svín! Og tað í stundini!” Eg spýti á

hann og gangi avstað við skjótum fetum. “Halt teg burt frá mær, hoyrir tú meg?”

“Ha! Tað skalt tú ikki vera so vísur í!” sigur hann og flennir. “Og nú vit tosa um ónærislig svín . . . hevur tú frætt frá Faðir tínum í seinast-uni?” spyr hann, í tí eg kviki mær inn eftir tí tronga skotinum og út ímóti gongugøtuni, men eg látist, sum hoyri eg hann ikki. “Og Ikaros . . . ” leggur hann aftrat, “ver ikki bangin,” rópar hann, “tú kanst eiga handan knívin! Hann er ein gáva frá mær!”

Ja, ja, gott við tær.

V

1

Kristindómurin er ein virus og ein Jagannata, ið drepur alt á síni sóttarferð.

Tí tann, ið rópar harðast, hevur lyndi til at vinna.

Minnast tit ikki krossferðirnar?Og hvussu nógv fólk drupu tit kristnu ikki í

navni Harrans – tá tit vildu kristnitaka allan heimin?

Eg sigi sum so: um ein trúgv hevur rætt, hava allar rætt, tí øll trúgvandi eru líka sannførd um sínar egnu gudar.

Hví í Guðs garði skiltu tit ikki tað, tá tit lærdu heidningarnar um næstakærleika?

Vistu tit ikki, at øll menniskju skulu hava rættindi til at dyrka sínu egnu trúgv?

Sært tú ta køldu kvinnuna í tí vakra búnanum, ið stendur og skelvur á gøtuhorninum við faldarum í hondini og rópar: “Synd drepur Guð! Synd drepur Guð! Synd dre –”

Ja, ja, vit hava hoyrt teg!Hon skuldsetur meg fyri at vera syndugan, og

hon hóttir meg við, at eg fari til helvitis.Er hon ikki láturverd?Kundi eg ikki meldað hana til løgregluna fyri at

hótta meg við slíkum? Verður slíkt ikki bólkað undir deyðshóttanir?

Faðirin í Himni er sníkur á henni, og nú stjórnar Hann hennara sál; Hann hevur fongt

hana við síni sjúku og gjørt hana til ein smittu-bera, ið vil spreiða virussið víðari til okkum glat-aðu, ið her ganga.

So hon handar mær – við sínu vøttaklæddu hond – ein faldara, men eg sýti fyri at taka hann.

Eg hevði heldur viljað tikið hennara lív, tí eg hati smílið á hennara góðvarna andliti.

Hon er errin av at vera eitt lamb.Um eg hevði dripið hana, hevði tað so ikki verið

samkenslumorð?Sært tú kórið haryviri, hoyrir tú tey syngja

einglaløg og jólasangir? Sært tú meyrurnar, ið lýða á tónleikin og klappa og lova Harranum? Tær halda sangirnar vera fullkomnar.

Kanst tú gera annað enn taka synd í teimum?Trúgvandi hava eina trongd til at syngja

vánaligar sangir.Men sangirnir er rúseitrið, ið lokkar genturnar

til samkomurnar, og graðir dreingir fylgja aftaná.Er tað ikki synd í teimum, at tey mugu gifta seg

fyri at uppliva prima nocte?Set ein evnismisnýtara og ein trúgvandi yvir av

hvør øðrum, og tú sært ikki mun á býttu smílunum á teirra andlitum.

Og sært tú líkskapin á teimum trúgvandi?Ein skuldi trúð, at tey øll stava frá somu ætt.Og tá tosi eg ikki um Ádam og Evu.Spyr systur mína sálu. Hon veit.Men tak meg ikki í tí.Og spyrt tú meg, hví eg hati trúgvandi?Trúgvandi vilja vera við, at Nietzsche var

atvoldin til nasismuna.[Ja, ja, eg veit: eg skeri teir allar um ein kamb].

Men set tú so bara ein nasist og ein trúgvandi yvir av hvør øðrum, og tú ert ikki førur fyri at skyna mun á keipunum, ið teir gera við høgra armi – fyri at fagna sínum ovasta.

[So sanniliga sigi eg tær satt: eg havi sjálvur sæð tað].

Og spyrt tú meg, hví eg hati Guð?Eg hati Guð, tí trúgvin er ein misnýtsla av

rúseitri – og eingin avvenjing finst fyri hesa sjúku.

Men tónleikurin ávirkar meg, hóast hann ikki er fullkomin.

Eingin sangur er fullkomin. Tað er bara nakað, tú billar tær inn.

Sangir eru einans góðir, tí teir eru sammettir við aðrar.

Alt er relativt.Enntá Himmiríki.Alt, ið tú upplivir sum gott, er gott í mun til

okkurt ringt.Guð skapaði Sátan fyri at seta seg sjálvan høgt.Einki er fullkomið – kanska undantikið vreiðin í

mær.Tey ríku eru als ikki lukkulig alla tíðina.Grasið er altíð grønari.So um tú ert ríkur, mást tú fyrst uppliva

fátækradømi fyri at virðismeta peningin.Og himmiríki – í eygum teirra trúgvandi – er

ikki einans gott, nei, tað er fullkomið.Men um tú skalt inn í hagar, skalt tú fyrst

uppliva jarðarlívið fyri at virðismeta tað, sum er fullkomið sambært Bíbliuni.

Og tað er tí, Guð skapaði okkara neyðardal. Hann noyddist at prógva, at Hann er verdur at tilbiðja.

Eingin kann vera lukkuligur á Jørð. At liva í hesum neyðardali er sum at svimja í . . . ja, botnfalli.

Reinsanareldurin er ikki eitt hugtak, ið kemur eftir deyðan.

Hann er her longu.Tú skalt ikki vága tær at siga, at eg ikki veit, at

ein slík samanbering er upptugd, kanska enntá ússalig.

Tað er hon.Men um tit óttast reinsanareldin, legg einki í:

Guð er eisini bara nakað, tú billar tær inn.Og Bíblian er ein lygn.Tí má eg – med alla – staðfesta: eg eri so

avgjørt ikki sum tit hjartareinu, ið glata jarðarlívsins freistingar og bara bíða eftir at koma inn í himmiríkið.

Eg sigi sum so: latið endiliga vera við at taka ímóti heilivági og blóði. Tess skjótari doyggja tit út.

Tað sama er við tykkara innanhýsis sambondum.

Inngifta [les: innannøring] er tykkara fyrsta stig ímóti fallinum.

Nei, eg eri so avgjørt ikki sum tit hjartareinu. Eg eri klivplantan, ið klintrar upp eftir vegginum og inn millum vakstrargrindina fyri at slíta jarð-arinnar leinkjur, og eingin skal skerja mínar veingir og forða mær í at røkka inn í vísdómsins hús.

Tað kann orðast øðrvísi: um menniskju eru sum opnar bøkur, eri eg eitt ólisið meistaraverk.

Og eg ræðist ei heldur reinsanareldin, tí er tað ikki óneyðugt at stúra fyri meinaleysum hóttanum, ið lygnarinnar fedrar og upphavsmenn Bíblianna hava samanpentað – einans við tí í hyggju at undirkúga fjøldina?

Umber meg, um eg særi teg við mínum hugsjónum.

Men vitað eitt: tað er ikki mær, tað er galið við.Trúgv mær.Eg veit tað fyri vissu.Men sama ger.Gloym tað.

2

Tá eg komi upp á hátúnið uttan fyri bókasavnið, leggi eg økslina inn at tí tungu hurðini og smoyggi meg innar í forhøllina.

Eg lati hurðina falla aftur, og við henni hvørvur kuldin í baksýnið, sum ein dreymur, ið doyr árla á morgni. Hitin inni í rúminum gerst mær kærkomin, og blóðið, ið er sum stirðnað í æðrun-um, bráðnar so líðandi, og fer tað at búleikast í likaminum sum vant, so at fótakuldin dvínir, og eg kann koma mær undan tí pínufullu kensluni av, at hvørt eitt skirvisligt bein í fótunum er við at syndrast.

Inni í tí marmorklæddu forhøllini – á gulhvítu bróstunum báðumegin við – hanga nakrir gamlir málningar, ið avmynda brot úr skapanini og

frásøgnini um aldingarðin og syndafallið, og hóast eg ikki viðurkenni veran Guðs, hava hesi átrúnarligu listaverkini eina fløvandi ávirkan á meg, og mín langtan eftir hesum staði er nøktað. Hvør ein kitla kyknar av sorgblíðari heimkomu, og eg kenni meg tryggan, fullfíggjaðan, og fyri fyrstu ferð í langsamiliga tíð eri eg í samljóði við meg sjálvan.

Sinnissjúkan, ið hevur valdað á mær í so mangar mánaðar, tykist umsíðir at missa sítt bergfasta fótafesti, og eg noyðist at viðganga fyri mær sjálvum, at sannleikin er tann, at sjúkan í grundini ikki er ein partur av mínum viðfødda lyndi – sum eg áður havi hildið. Eg eri hvørki føddur, ei heldur havi eg valt at blivið svakur, men lívsleiðin er ein listinlærdur sníkur, ið hevur útvalt meg sum vert at liva av; eitrið hevur gjørt innrás og sett stinnar røtur innan í mær, so at tað av sonnum kenst sum at skifta ham, tá listin og bókasavnið ogna sær leiklutin sum ariadnetráðurin, ið førir meg út úr míni villini-borg.

Ja, í míni vesalligu neyð havi eg í øllum førum lært eittans: at bókasavnið er mín einasti grið-staður, ið er mær trúfastur.

Eg eigi bókasaøvnini, sum katolikkarnir eiga kirkjurnar.

Aðrar dagar, tá eg komi inn higar, plagar húsið at vera so fult av fólki, ið ikki hava virðing fyri tøgnini á bókasøvnum, at grøtiligt bergmál frá hundraðtals mannarøddum rungar uppi undir dómkirkjuloftinum; men á einum døkkum og køldum vetrardegi sum hesum, tá eingin vágar

sær at fara út um gáttartrom, er hvørt eitt ljóð kvett av, og tann stóra forhøllin hevur ein kaldligan og fjarlagdan dám – sum ein tómur rættarsalur.

Eg eri ikki fremmandur í hesu stórligu bókahøll – nei, forbrendari enn so – men viðhvørt kveikir hon kortini ein farra av ræðslu í mær, á sama hátt, sum ein rættarsalur megnar. Bókasøvn er sannleikans miðdeplar, og her finnur tú teir einastu dómararnar, eg havi virðing fyri: skaldagudar og søgufrøðingar; tí tað eru teir, ið avgera arvin eftir okkum, tá ið vit eru farin til gravar – og mær slepst ikki undan at hava eyð-mýkt fyri monnum, ið hava slíkt vald.

Eg trúgvi ikki uppá, at ein guddómlig megi situr uppi yvir okkum sum ein kvennfuglur, ið hevur tveitt ungar sínar úr reiðrinum at nørast, og at hon heldur eyga við og bíðar eftir at døma okkum á evsta degi.

Nei, tað niðurskrivaða orðið er okkara endaligi og mest umráðandi dómari, og eg eri sannførdur um, at atvoldin til, at so mangir gudsavnoktarar enda sum rithøvundar, er, at teir ikki trúgva upp á tað æviga lívið, men at teir kortini vilja gera sær navn – allir vilja teir verða ódeyðiligir.

Eins og fólkið, ið bygdi Bábelstornið.Tey vildu bara gera sær navn . . . Og sí, hvat hendi við teimum.Tá eg leiðist við av at kaga upp á málningarnar,

taki eg at regla – eftirsum eg framvegis eri kaldur um føturnar – yvir til hin endan av forhøllini, og sum eg gangi upp tær breiðu, teppiløgdu trappurnar, ið leiða upp á bókasavnið,

kemur ein maður í svørtum klædningi oman ímóti mær. Eg kundi hugsað mær at spurt hann, nær bókasavnið steingir fyri dagin, men tá vit hittast á trappupallinum, illbrýnskast hann – sum ikki einaferð – og letst at ikki varnast, at eg kveiti at honum, so eg gretti ikki eitt orð. Hann ber eina bók undir arminum, og gullskeltið, ið er fest á hansara bringu, merkir, at hann er settur í starv sum vaktur at ansa eftir, at gestirnir hvørki stjala ella gera seg inn á bøkurnar á bókasavninum. Og hóast eg eri støðugestur herinni, veit eg ikki, hvussu hann eitur; hann ber seg altíð óvinarliga at ímóti teimum lesandi, og tað hevur hent seg oftari enn so, at eg havi sæð hann róta í taskunum hjá næmingum, ið hann ákærir fyri at stjala bøkur.

Tá hann setur seg á ein stól við úthurðina og letur bókina upp, stígi eg upp á aðru hædd, har høvuðsdeildin er. Og beint sum eg komi upp hagar, leggi eg til merkis, at um Aron, ein ungur, svarthærdur bókavørður, ið situr aftan fyri diskin hinumegin salin og nærlesur eina tjúkka bók við sjóneyku, ikki var her, hevði bókasavnið verið manntómt. Eingin lesandi eru í sjálvum høvuðssalinum, har tvey avlang reyðbrún borð standa so einsliga frágingin millum tvær langar røður av bókahillum, ið røkka heilt upp undir tað høga loftið, og hinumegin salin eru allar tær fýra hurðarnar, ið leiða inn í hvør sítt lítla lesirúm, afturlatnar – men rípur av mildum ljósi koma undan rivunum undir teimum. So tað er ikki heilt óhugsandi, at fólk sita harinni.

Eg gangi yvir til trappuna nærhendis diskinum, tí eg skal upp á vesið á triðju hædd. Men í tí eg seti fótin á niðasta trin, lyftir Aron høvdið og steðgar mær: “Nei, men, er tað ikki Ð.?” sigur hann. “Eg trúði ikki, at tú fórt at náa tað. Men hví ert tú so seinur? Vit lata longu aftur um ein hálvan tíma.”

“Eg veit,” sigi eg – við vinstru hond á trappuhaldinum og fótunum á hvør sínum trini. Eg eri ikki í hýri at tosa við hann. Satt at siga er hann mær til ampa. “Men so mangt er hent í dag, at mær barst frá at koma fyrr,” leggi eg fjarur og ótolin aftrat.

“Í so tómligt í dag, heldur tú ikki?” spyr hann. “Hvar munnu øll vera?”

“Man tað ikki bara vera veðrið? At tað forðar teimum at fara út um dyr?”

“Jú, rætt manst tú hava. Men sig mær: hvat í Harrans gudsskapta navni gert tú so úti í slíkum ódnarveðri?”

“Nei, ikki veit eg, men tað er ikki so ringt longur. Veðrið er batnað tann farna tíman. Nú kavar tað bara, og tað fer helst at viðra um ikki so langa tíð,” sigi eg, samstundis sum eg vendi honum ryggin til og bákni honum týðiliga, at eg vil fara.

“Annars, skalt tú hava nakra ávísa bók í dag? Eg kann finna tær hana fram, meðan tú ert uppiá.”

“Nei. Onga serliga. Annars takk.”“Íðan, so tosast vit bara við,” sigur hann.“Man ikki tað?” sigi eg hugtungur og gangi

spakuliga upp trappurnar.

Eg eri ikki lukkuligur. Eg eri ikki førur fyri at bera mína byrðu. Nei, ikki nær námindis. Mítt lív er sum at hyggja at einum svarthvítum filmi. Eg eygleiði teir deyðu dárarnar kring meg, teir, ið allir eru mær fremmandir, tí hóast teir eru av sama kjøti og blóði sum eg, havi eg ikki samhuga við teimum; teir minna meg um kúgaðar jødar, ið reika um í týningarlegunum – við køldum og lívleysum andlitsbragdum – uttan at ivast í sínum leikluti í tilveruni; ja, sannleikin er tann, at dárarnir ikki fata, at teir ikki eru tvingaðir at arbeiða.

Teir hava allir ein støðugan eldhuga, ið drívur teirra verk, men hesin sokallaði neistin er mær ein gáta, tí hann vil barasta ikki slókna; nei, tvørturímóti styrknar hann við árunum. Tí hesin gátufulli andin, sum býr í dárunum, skúgvar alt gerandisligt einsemi til viks, so at teir megna at varðveita eina fasta rútmu og fara til verka um morgnarnar.

Hendan neistan havi eg ikki, men hann krevst fyri at góðtaka tær reglur, ið samfelagið hevur samtykt, og tískil livi eg hetta fátæksliga lívið. Lívsleiðin – um hon so er ein sjúka ella ei – hevur í øllum førum lært meg eittans: at lívið á jørð, ið bara fevnir um ein einkultan mansaldur, er ov stutt til at gera tað, einum ikki lystir. Kanska eri eg ikki petti annað enn ein letingi, men eg troysti mær barasta ikki at arbeiða fyri onnur, tí eg vamlist við slíkt trælalyndi. Tað er í andsøgn við alt, eg standi fyri; eg eri av tí fatan, at hvør ein maður sætir sær sjálvum.

Men einki røkist fyri, at eg eri útvaldur til at hava hvørki listamansins ella yrkjarans skapanarevni at veita heiminum eina gávu, og tí-skil er kanska eingin umbering fyri mínum letilívi. Og hóast eg lúgvi fyri mær sjálvum, er tað ikki óhugsandi, at mítt lív eisini man vera til fánýtis.

Sjálvsvik er verjugarður teirra veiku.Men mín sannføring – viðvíkjandi menniskjans

frælsi til at valda á síni egnu lagnu – sker so djúpt, at eg ikki kundi ímyndað mær at liva eitt øðrvísi lív. Sum áður sagt: eg eigi bókasøvnini, sum katolikkarnir eiga kirkjurnar, og gamlar skaldsøgur eru teir einastu vinirnir, ið nøra mítt hjartablóð. Eg livi fyri at víðka mínar sjónarringar, og fyri hvørt meistaraverk, eg lesi, kenni eg meg tess meir serstakan og útvaldan. Og eg havi leingi havt varhugan av, at trot er á fólki, ið hevur sama tokka til skaldskap sum eg – og í dag er bókasavnið so tómligt, at mín illgruni er váttaður.

Eg haldi meg vera ein tann einasta livandi ímillum tey deyðu, men kann eg loyva mær at døma og seta tey í bás? Er lívið kanska ein kapping? Er tað ikki ein búrmáltíð, ið eina hevur eittans í kvittanum: at metta teg og tína sál?

Lat meg siga sum so: lív dáranna eru ikki bera sorgarloysi, satt er tað, men hjørtu teirra eru von at búgva í gleðihúsi, og ljót sýnast smílini á teimum, so ístaðin havi eg sett mær fyri at bú-setst í sorgarhúsi, har hjørtu vísmanna eru, tí eg ivist ikki í, at sorgloysi dáranna fer at gerast teirra undirgangur. Onkur noyðist at vekja teir

úr teirra Tornurósuduli, men lat okkum bara vóna, at vanlukkan við flogførunum, ið rendu á Tvíburatornini í New York, ikki endurtekur seg.

Men . . . eg eri komin at bjarga tær.Tí eg eri onnur koma Krists.Ert tú til reiðar at móttaka likam og blóð Mítt?Lat okkum endurskoða spurning mín: trýrt tú

mær, um eg sigi, at eg ikki líði av stórlætis-ørskapi?

Er sjálvsvik ikki verjugarður teirra veiku?Triðja hædd, øll, sum hon er, verður nýtt sum

goymslurúm fyri tær bøkurnar, ið bókasavnið ikki kemur sær at læna út, og tí sløðast ófanta-ligir støplar og fullar pappeskjur av bókum um alt gólvið, men í tí eina krókinum er tað einasta vesið á bókasavninum, og tað er inn hagar, eg skal, so eg lati hurðina upp og seti meg á kummuna at fleyga mær – tí eg havt eina trongd til avgongu, síðani eg hitti Belladonnu.

Eg eri ikki bangin fyri, at tann einoygdi eiturormurin millum beinini fer at rotna, so sum summir trúarbólkar hótta graðar unglingar við, men ein ramur modnaroykur av lorti, ið eftir øllum at døma hevur hingið í tí innilæstu luftini í fleiri dagar, ger, at eg stutt eftir missi hugin, og tað hjálpir einki at lata eyguni aftur og hugsa um føðilandið; so eg kann ikki gera annað enn at toga buksurnar upp aftur og skaka tær gessigu kenslurnar av mær við at sletta kalt vatn í andlitið.

Men skít veri við, at lítli Ikaros ikki vil søkja upp ímóti sólini í dag.

Tað ger mær tað sama, tí tann fyrsta orgasman, tú upplivir, er so sterk og undurfull, at tað bara kann ganga niðureftir.

Trúgv mær.Eg lúgvi ongantíð.Ikki fyri tær, í øllum førum.Tá eg havi knappað buksurnar, stilli eg meg

fram fyri spegilin at rinda møðina av mær, men sum eg stari inn í hann, trokar eitt fjart minni seg knappliga fram á meg og fær ítøkiligt skap, sum teskandi og ákærandi slatur frá fólki, ið hava verið vitni til mínar brotsgerðir.

Spegil, spegil, á brósti her. Sig mær, hvør óndastur í landi er.

Eg, Ikaros Ð., eri hin óndasti í landinum nú.Og Guð hatar meg – fyri allar mínar syndir.Mín tilvera er so dreymakend í hesum svøltandi

døgum, at eg ivist í, hvat er satt, og hvat er ósatt; hvat er veruleiki, og hvat er lygn. Hóast tann blóðugi knívurin framvegis liggur í baklummanum, eri eg yvirhøvur ikki fullvísur í, at eg havi dripið hundin. Kanska var tað bara ein yvirsjón; eitt hjáárin av at hava eina kryplaða og sjúka sál – men óhugnaligt er tað so sanniliga. Og í áðni helt eg meg enntá hoyra Lüstig spyrja, um eg havi frætt frá Faðir mínum, og eg svaraði honum ikki aftur; tí tað, at ein setur mær ein slíkan spurning – serstakliga ein, ið eg ikki plagi at flættast við – loypti so ógvisligan skelk á meg. Eg havi onga hóming av, hvaðan hann hevur ogn-að sær hasa vitanina, ið liggur mær so nær, men tað er eyðsýnt, at hann kennir mína loynu, og tað kann ikki hava annað enn ólukkur við sær.

Sum áður sagt: óndskapur er í umbúna.Eg havi longu staðfest, at lívsleiðin ikki hevur

ein ítøkiligan uppruna, men tað hevur hatrið har-afturímóti. Tú veitst, at eg ikki brýggi meg um at tosa um foreldur míni, men eg kann loyva mær at at siga tær so mikið, at eg hati tey. Tað ber væl til, at eg eri bundin at míni lívsleiði, og at dagurin umsíðir er upprunnin at sleppa mær undan hesi sjúkuni, men eg eri framvegis skerdur og kúgaður av familjubondunum, og tískil kanst tú líta á eitt: tíðin er komin at slíta tey við.

Og einans eitt kut krevst fyri at slíta blóðbandið fyri lívið.

Eg havi gjørt mítt besta fyri at gloyma mína fortíð, men tað er ikki bara sum at siga tað – hóast eg eri rýmdur heimanifrá og búgvi nú í hinum endanum av býnum – tá tað seinasta minnið frá húsinum, har eg kom til mans, er, at háttvirdi Faðir mín, Hann, ið er prædikumaður og elskaður av fólkinum í samkomuni, misbrúkti -dóttur sína. Hann gjørdi hana við barn, og elvdi Hann til hennara sjálvmorð. Eg elskaði hana líka nógv sum meg sjálvan, men Hann dreiv hana út á ytstu trom og syfti hana út av berginum við sama hjartakulda, sum var hon bara ein sekkur við kettlingum í.

Skilir tú nú mítt hatur?Guð hevur revsað meg, men nú er tað mín túrur

at hevna illgerðirnar, ið Hann framdi.Tá eg komi niður undir aftur í bókasavnssalin,

heilsi eg upp á Aron við at nikka til hansara – hóast eg ikki havi lyndi at dvøla við gjørda gerð,

ið onga vend fær – samstundis sum eg kroysti eitt stívt og skyldubundið smíl fram: tí eg havi ringa tó samvitsku yvir, at eg var so óblíður við hann.

“Ð., vónandi órógvi eg teg ikki,” sigur hann, “men vilt tú ikki hava ein kaffimunn? Tú sært mær so útmøddur út.” Hann reisir seg, og av sínum eintingum fer hann inn í tann lítla køkin aftan fyri diskin. “Hevur tú aftur vekrað í nátt?” spyr hann, samstundis sum hann tekur eina stál-kannu av køksborðinum og skeinkir mær kaffi í ein kopp.

“Nei, ikki í nátt,” sigi eg og geispi, “í nátt var frægari enn vant, men eg fekk ikki nógvan svøvn hóast alt. Eg hevði marruna.”

“Men tú líður enn av svøvnloysi?” spyr hann, í tí hann kemur út aftur og stillar koppin fram fyri meg. Eg eri um at signa av ovvekri og skelvi av svøvnkropi, men kaffi er alt mær tørvar, so eg takki fyri.

“Ja, og tað stendur við og versnar,” sigi eg. “Í nátt hevði eg alrahelst bara eydnuna við mær.”

“Íðan, um tú ert so móður, átti tú heldur at sett teg niður eina løtu,” sigur hann og peikar inn millum hillarnar, ið standa hinumegin salin; hann vísir mær yvir á stólin undir tí mittasta vindeyg-anum.

“Kanska tað,” svari eg takksamur og taki kaffikoppin í hondina og snari mær til viks, men knappliga hálsi eg um aftur við einum dølskum andlitsbragdi, sum havi eg gloymt okkurt. “Eru vit einsamallir á bókasavninum í dag?” spyrji eg.

“Nei, tó ikki, eitt lesirúm er upptikið. Men far tú bara yvir hagar at seta teg, so skal eg koma við eini bók til tín . . . og geva tær frið at lesa.”

Eg geri, sum Aron sigur, men í tí eg sessist, eri eg um at sálast av møði og lítið upplagdur at lesa, so tá hann kemur yvir til mín við bókini, hann hevur valt, lati eg hana ikki upp, men leggi hana bara í fangið. Eg hvíli albogan niður at vindeygakarminum og lúnist við hond upp undir kinn, samstundis sum eg gløi út í kvøldarmyrkrið og út yvir ánna, ið rennur oman eftir aftan fyri bókasavnið. Eg skoði upp á skúlan uppi á høvdini.

Vetrarkuldin døggar tann rímfrostaða rútin, og langar glerpípur hanga úr takrennnuni, men hóast tað kavar enn, er ódnin avhæsað, og hóast áin hevur skorið djúpar foyrur niður í áarbakkan – tí hon hevur skrykt meginpartin av runnunum oman við sær tann seinasta tíman – sýnist áarførið at vera í dvíning. Og nú er eisini vorðið so seint og myrkt úti, at piltarnir, ið spældu á bakkanum niðan fyri skúlan í áðni, eru farnir, mestan heim at eta nátturða.

Eg tømi kaffikoppin í einum og ernist so spakuliga. Eg geispi og rembi mær nøgdur, og endiliga tognar tann seinasta slintran, ið sam-bindur meg við svartskygnið, so slitnar hon, og tað regntunga lyndið rennur av mær. Men í somu løtu, sum eg lati bókina upp og gníggi mær eyguni fyri at gera meg til reiðar at lesa, hoyri eg eina hurð opnast. Og eg hvøkki eitt sindur við, tá eg síggi Iris Káinsdóttir – ta reyðhærdu smá-gentuna – koma út úr tí uttasta lesirúminum við

einari stórari bók; eg væntaði yvirhøvur ikki at hitta hana her.

Hon sær tíbetur ikki meg, men gongur í beinari leið yvir til diskin, har hon leggur bókina frá sær, snarar henni á og peikar Aron á okkurt í henni. Men hann ristir við høvdinum og spískar varrarnar, sum fyri at siga, at bøkurnar á listanum ikki eru til taks, so hon blaðar nakrar síður fram, til hann nikkar, og hon verður standandi við diskin, ímeðan hann stólpar yvir til bókahillina vinstrumegin salin. Tað berst mær fyri, at annað bein hansara svevur. Og sum hann klívur upp ein stiga at kanna bøkurnar í erva, sigur hann við Iris, at hon kann fara innar á lesi-rúmið at bíða, til hann hevur leitað tær fram, og hon ger, sum hann biður; hon gongur tvørtur um salin og inn aftur í tað uttasta av teimum fýra lesirúmunum, tað, ið horvir út ímóti ánni, og hon er so bergtikin av tí stóru bókini, at hon ikki so mikið sum skeitir at mær.

Eina lítla løtu seinni bakkar hann oman aftur stigan – við trimum bókum undir arminum – og fer inn til Iris. Hann gloppar hurðina, og eg síggi hana sita við tað langa borðið harinni; hon fæst við at binda hárið í ein hestahala. Og Aron vil bara leggja bøkurnar á borðið, men í tí hann vendir sær við fyri at fara út aftur, spyr hon hann, um hann ikki kann gera henni tann beina at seta seg hjá sær eitt bil, tí hon hevur nakrar spurningar til hansara. Ein feril av ótolni fer um ennið á honum, men hann hevur skyldu til at ganga teimum lesandi til handa, so hann letur sær lynda og smoyggir hurðina aftur.

Eftirsum eg einki frægari havi at takast við, og eg vil skilja . . . ja, skilja ta vitsku, ið ger hana til eitt undurbarn, og hvussuleiðis hon víkir frá øðr-um hugsandi, avráði eg at fylgja aftaná – tí und-urbørn kunnu ikki vera evnarík innan bókmentir; tey hava bara andbornar gávur innan tónleik, málningalist og aðrar slíkar listir, ið hava uppruna í dulvitinum, ikki tilvitskuni. Og hon vekir okkurt í mær, ið mestsum minnir um ein frumkendan longsul, og hon sýgur meg til sín, sum er hon ljósið og eg eitt húsvætti; eg kenni meg nær bundnan at henni, eins og eru vit jøvn í anda.

Í mong ár havi eg illgrunað, at eg møguliga føddist sum eitt undurbarn, men eg skal ikki hylja, at sum árini eru liðin, er sannleikin runnin upp fyri meg, og smátt um smátt havi eg verið noyddur at viðgingið, at tað ikki er annað enn ein ynskidreymur.

Brigsla mær tað ikki – eg kann ikki lata vera.Tá eg reisi meg upp úr stólinum, komi eg

nústani í tankar um ørindið, eg havi her á bóka-savninum. Eg leggi bókina frá mær í vindeyga-karmin og gangi yvir til eina lítla bókahill at hyggja at nøvnunum á rithøvundunum. Eg havi bíðað eftir eini bók, ið hevur verið útlænt í longri tíð, men í dag stendur hon tíbetur á sínum fasta plássi, so eg taki hana niður av hillini, smoyggi ta innastu hurðina upp og fari innar í lesirúmið, ið liggur longst til vinstru í røðini av rúmum við rút-um ímillum sín – tað, ið er longst burt frá vindeyganum.

Iris og Aron sita lið um lið og lena seg út yvir borðið í lesirúminum í hinum endanum, við bak-inum ímóti mær. Tvey rúm eru ímillum okkum, men hóast hvørgin av hurðunum er afturlatin, hoyri eg ikki teirra lágmælta prát, so eg gangi stillisliga yvir til tað triðja rúmið og seti meg ljóðleysur niður á gólvið og inn at vegginum und-ir rútinum, at lurta eftir samrøðuni.

Iris sigur: “ – Í Halgubók er sagt okkum frá um Jákupsstigan. Soleiðis stendur skrivað í fyrru Mósebók, kap. 28, ørindi 10–12: Jákup fór nú avstað úr Be’erseba . . . ” Hon ger ein evarskan lítlan steðg og loypur nøkur ørindi um: “ . . . og legði seg so har at sova. Tá hevði hann dreym. Hann sá stiga standa á jørðini; ovari endi á hon-um kom upp til Himmals, og einglar Guds gingu upp og niður gjøgnum hann.”

Hon blaðar. “Hoyr her: Fyrra Mósebók, kap. 11, ørindi 1–9: Øll jørðin hevði sama tungumál og tosaði líka. Sum teir nú ferðaðust eystureftir, komu teir til dal í Sinearslandi og búsettust har . . . ”

Hon ger enn ein steðg, men stutt eftir heldur hon áfram, og eg geri mær ómak fyri at hoyra tað, hon sigur: “ . . . So søgdu teir: ‘Komið, latið okkum byggja okkum bý, og torn, sum røkkur heilt upp til himmals – latið okkum soleiðis gera okkum navn, so vit skulu ikki verða spjaddir um alla jørðina!’ Men HARRIN kom niður at síggja býin og tornið, ið menniskjubørnini vóru farin at byggja; og HARRIN segði: ‘Teir eru jú eitt og sama fólk, og eitt og sama tungumál hava teir allir; hetta er tað fyrsta, ið teir eru farnir undir at

gera, og nú verður einki teimum óført, hvat teir so seta sær fyri! Latið Okkum tí fara niður og blanda tungumál teirra, so teir skilja ikki málið hvør hjá øðrum!’ Soleiðis spjaddi HARRIN teir haðani út um alla jørðina, og teir góvu uppat at byggja býin. Tí fekk hann navnið Bábel; tí har blandaði HARRIN tungumálini á allari jørðini; og haðani spjaddi HARRIN teir út um alla jørðina.”

Tá Iris er hildin uppat at lesa, spyr hon Aron, um hann skilir samanhangin, og hann gevur henni játtandi svar: “Bæði skriftstøðini geva okkum ábendingar um, at møguligar inngongdir eru inn í himmiríki,” sigur hann.

“Ja,” sigur Iris, “men tað er ikki tað einasta. Hoyr her. Hetta brotið er tikið úr bókini, tú fanst mær. Tað er ein ivasom tulking av Opinberingini, og óivað eggjar hon til kjak, men hon inniheldur kortini ein farra av sannleika. Tulkingin av kap. 16, ørindi 13 og frameftir, ljóðar soleiðis. Eg skal umseta tað so væl, sum til ber: ‘Tískil hava vit ta sættu vreiðiskálina, har kongarnir yvir jarðarríkini verða savnaðir saman. Teir illu and-arnir komu frá munnunum á drekanum, lýgiprof-etunum og Antakrist, sum paddur. Teir nýta und-ursom tekin til at sannføra heimsleiðararnar um, at teir kunnu herja á og vinna á Guði við at hertaka Jerusalem. Teir eru sannførdir um at berja bardagan um Harmageddon. ’ ”

“ ‘ . . . Teir kunnu herja á og vinna á Guði við at hertaka Jerusalem’, ” endurtekur Iris, men leggur áherðslu á orðið ‘vinna’. Hon sigur víðari: “Eg skal ikki vága mær at kalla meg sjálva ser-frøðing á hesum øki, men heldur tú, at eg mistaki

meg, um eg staðfesti, at ymisk brot úr Bíbliuni benda á, at Guð ikki er so lýtaleysur, ið Hann letst at vera, og at tað ber til at . . . lat okkum siga – sum tað her stendur – vinna á Honum? Eg skal føra próvførsluna víðari. Ein onnur søga í Bíbliuni, ið minnir um frásøgnina um Bábelstorn-ið, er tann um Ádam og Evu, og tíð teirra í aldin-garðinum. Sum vit øll vita, noktaði Guð teimum at eta fruktirnar av trænum til kunnskap um gott og ilt, eins og Hann forðaði fyri, at fólkið bygdi Bábelstornið. Um vit samanbera hesi skriftstøð-ini, kunnu vit so ikki koma til ta niðurstøðu, at Hann óttaðist, at menniskjan menti seg? Hann vildi ikki, at menniskjan átti at ognað sær vísdóm, og ei heldur, at hon fær atgongd inn í Himmalin av egnum ávum: ‘og nú verður einki teimum óført, hvat teir so seta sær fyri’, sigur Hann, sum ræðist Hann menniskjans vilja til menning. Um søgan um Bábelstornið varð sett í samband við nútíðina, kundi hon tulkast at havt tann týdningin, at Hann sipaði til, at orðabøkur áttu at verðið brendar; tí Hann mælti ímóti, at menniskjan skuldi skilja málið hvør hjá øðrum. Ella mistaki eg meg?”

Sum tíðin gongur, og evnið í samrøðuni samstundis klárnar, økist mín ótti, og ein andstyggilig kensla nælir í mær.

Eg havi sagt tað áður, men lat meg kortini staðfesta tað enn einaferð: lívsleiðin hevur dripið alt, ið eitur kenslulív í mær, og eg eri ikki vanur at leggja nakað í tað, ið fyriferst kring meg, men nú stingur higstran ígjøgnum meg, og eg kleimi gripshúðina á vinstru hond, við tummili og frem-

stafingri á høgru, so fast, at eg eri grátkomin av pínu og sorg – ímeðan bókin í fanginum spak-uliga gerst vát av sveitta.

Tað er satt – sum Lüstig segði – at vreiðin, í reinum formi, man vera ein hin sterkasta orkan í menniskjanum, men ver vísur í einum: ræðslan í miðsavnaðum formi skal í øllum førum ikki undir-metast.

Fyri at endurtaka orðini eftir Elias profet: “Nú er nóg mikið! Tak nú lív mítt HARRI, tí eg eri ikki betri enn fedrar mínir!”

Iris sigur: “Og eg eri enntá komin fram á eitt annað skriftstað, ið hálvavegna prógvar, at Guð ikki er lýtaleysur. Ferð eftir ferð tvíheldur Bíblian um, at Guð er fullkomin, men hoyr her: Fyrra Mósebók, kap. 18, ørindi 17, ljóðar soleiðis: ‘Tá hugsaði HARRIN: Eigi Eg at loyna fyri Ábrami tað, sum Eg ætli Mær at gera?’ Um Guð er so fullkomin,” leggur Iris aftrat, “sum Bíblian stendur fast við, hvussu ber tað so til, at Hann ivast í sínum ætlanum? Kann ein fullkomin vera ivast?”

“Eg skilji tína próvførslu,” sigur Aron, “og eg eri samdur við teg, men hví fortelur tú mær alt hetta? Eg noyðist at lata bókasavnið aftur um . . . fimm minuttir.”

“Jú, tað skal eg siga tær. Eftirsum eg havi leitað upp nøkur av Guðs brekum . . . ” Men eg hoyri ikki framhaldið av samrøðuni – tí hon teskar tað í oyrað á honum.

Eg eri vísur í, at slaturin um mítt lív í ólevnaði gongur í býnum, men eftirsum eg nokti at lurta eftir fólksins teskan, og eg harumframt eri vorðin

so hjartakaldur í seinastuni, leggi eg lítið og einki í mítt umdømi. Og tó: teir ósminkaðu tankarnir, eg hugsi, og tær ósminkaðu marrurnar, eg havi fyri tíðina, uppskaka meg og elva til so mikla øsing í mær, at eg eri púrasta forfardur um ta eiturfyltu keldu, ið býr í dulvitsins sinnissjúku dýpum, og – sum frá er lið-ið – bara er før fyri at fostra óndskap.

Eg kann ekkaleysur siga frá, at eg ikki er sinnissjúkur, tí eg kenni munin á rangum og røtt-um, men sum nú er megni eg ikki at skilja tær kenslur, ið so spakuliga eru vaknaðar í mær, og ið eg verði díktur undir av í hesu stund; tað kenst, sum smokka eini háhús oman yvir meg, og mín ræðsla er so fullkomin, at hon eina kann sammetast við ræðsluna, ið kemst av tí løtuni, tá tú varnast, at tú hevur traðkað út av berginum og verður sogin niður í avgrundina.

Hesin kærleikin, ið er sprottin í mær til Iris, ímeðan hon hevur talað um hesi evni, hann er ikki holdligur, ei heldur eru kenslurnar kynsligar – tær mestsum minna um virðing – men tær koma kortini í stríð við mína samvitsku, og eg havi stikni fyri mær sjálvum; Iris er sjey ára gom-ul, og lívfrøðiliga sæð skal ein genta ikki liggja við manni, fyrrenn hon hevur fingið sínu fyrstu mánasjúku; einans tá kann hon loyva sær at hava kynsligt samband. Nei, ikki er talingur um, at eg hevði kunnað volt Iris sárseyku – sjálvt um eg eri tann óndasti av okkum øllum – men satt at siga eri eg ikki petti mætari enn Faðir mín. Eg fati tað ikki, men eg havi fingið gessigar kenslur av at

hoyrt hana tosa um eitt evni, ið liggur mær so nær, og nei: tað kann ikki vera rætt.

Góði skil meg: eg eri svakur.Men hinvegin eri eg eisini av tí fatan, at tað ikki

eru tankarnir, ið telja, men at tá saman um kem-ur – tá Guð [um Hann finst] fer at døma okkum á evsta degi – kunnu bert gerðirnar verða nýttar sum metingarstøði fyri revsingina, ið vit uppibera.

Spyr ein sálarlækna, um ónærisligar tankar altíð føra til, at menn fara at hava kynslig sambond við børn, og hann svarar, at tú kanst loyva tær at hugsa so, men bara um tú ikki frem-ur tankarnar.

Seneca: Tann, ið óttast fyri at hava syndað, er næstan ósekur.

Um tað stóð til mín at valt ímillum at neyðtikið eitt smábarn ella at beint fyri mær sjálvum, so hevði eg kvett lívæðrarnar uttan at himprast.

Ja, eg ímyndi mær tað kæra andlitið á Iris, og tað er eina við reinum hjarta, sum er hon systir mín sála, og eg hati hesar sjúku tankarnar, ið fjølgast sum lodnir eiturkoppar innan í mínum heysi. Einki skemtingarsamt er í at líða undir slikum pínslum, tí eg eri ikki sum Job; Guð miskunnar mær ikki, og Hann fer ikki at venda míni lagnu. Gævi eg hevði havt tamarhald á mín-um girndum; tað einasta, eg vil, er at spekja mínu kryplaðu tankagongd.

Og eina Guð – hóast eg ikki viðurkenni Hansara veran – man megna at firra burt hendan óndskapin, og eg bøni og biði so miriliga um at fáa sálarbót fyri mína sinnissjúku tvingsilshugs-

an, tí bøn og skriftamál – um hægri máttur legg-ur uppí ella ei – sigst at kunna geva menniskjan-um sinnisró.

Eg havi hoyrt, at bønin er neyðloysn bølmennis.Nú er nóg mikið! Tak nú lív mítt HARRI, tí eg

eri ikki betri enn fedrar mínir!Um eg so skal geva meg treytaleyst yvir í

klørnar á rættinum, vil eg hava fyrigeving fyri mínar syndir, og um eg enntá skal kasta meg sjálvan fyri úlvarnar, krevji eg eirindi og miskunnsemi.

Men ein góð løta gongur, og tvingsilstankarnir vilja ikki vikna; teir ræða meg enn. Ikki fyrrenn eg hoyri hurðina í tí uttasta lesirúminum ganga, og eg førki meg inn í krókin undir rútinum, so at Aron og Iris ikki fáa illvarðan um meg – samstundis sum hurðin klamsar aftur, og ljóðið frá teirra smápráti doyr burtur úti í salinum – tá gevur veruleikin mær ein so kaldan frammaná, at ræðslan smildrast sundur; kenslurnar fyri Iris veðrast burtur við røddunum, og tað tykist mær, sum havi eg aldri á ævini hugsað ein ónærisligan tanka.

Eg reisist og kveiti íkring fyri at gerast fullvísur í, at eg eri einsamallur inni á lesirúmunum. Og tað eri eg, so nú eg havi høvi at stjala bókina, stingi eg hana hálvavegna niður í buksurnar og smoyggi troyggjuna útyvir.

Tað, ið ikki drepur meg, ger meg bara tess meira devulsligan.

Og eg eri boðberi pínunnar.Oy, oy, hevur tú minstu hóming av, hvat eg tosi

um?

Missi eg ikki meg sjálvan burt við nýta slíkar gátufullar orðingar?

Eg lati hurðina upp og gangi andbráður og hjartakaldur sum ein drápsmaður yvir til trappurnar, ið leiða niðurundir, men í tí eg seti fótin á tað ovasta trinið, rópar Aron á meg yviri frá diskinum, har hann hevur sett seg, og í fyrstu syftu frysti eg av ótta fyri, at hann hevur sæð meg stolið bókina.

Men ístaðin sigur hann: “Neyðar barn, ið har fór.” Eg hoyri hennara fótafet oman trappurnar. “Eg taki so illa synd í henni,” leggur hann harmabundin aftrat, og eg andi út eitt lættans suff. “Men líkamikið veri við tí. Sig mær: fanst tú nakra bók?”

“Nei,” svari eg keddur. Sum eitt framhald av hesum leiðisama seinnaparti, er ólukkan grýtt oman á meg aftur. Tað svitast ikki: tann ræðuliga sjúkan vil ikki binda frið, “eg eri í so illa fyri í dag, at . . . ja, tú veitst, eg orki ikki at lesa. Annars, hvat talaðu tit um, tú og handan gentan?” spyrji eg, mestsum fyri at doyva pínuna innan í mær.

“Hví spyrt tú? Sást tú meg fara innar til hennara?”

“Ja, og tú hevur sitið hjá henni eina góða løtu.”“Tað var býtt av mær. Um rætt var, átti eg at

latið aftur fyri fimm minuttum síðani.”“Íðan, hvat talaðu tit so um?”“Ikki nakað serligt. Hon vísti mær á nøkur brot

í Bíbliuni, og hon hevði nakrar spurningar í hesum sambandi. Men Ikaros, hevði tú bara vitað . . . handan gentan, o nei neyðar barn . . . ”

“Hvat nú?” spyrji eg, beint sum úthurðin niðri í forhøllini klamsar aftur.

“Tú mást ikki fortelja tað fyri nøkrum, ”sigur hann, ímeðan hann skeitir yvir at trappuni, “ . . . men eg sá eitt sár, eitt bleikt sár á hennara skøvningi . . . ”

“Sum hevur hon viljað . . . gjørt . . . ?”“Ja, hvør kundi trúð tí? Hon er sjey ára gomul!

Tað kann ikki passa. Hóast alt, hon er eitt undur-barn, og eg havi hoyrt, at undurbørn hava lyndi til at gera sovorðið fyri at fólk skulu geva teimum gætur, men kortini . . . eg havi trupult við at trúgva, at eitt sjey ára gamalt barn kann beina fyri sær sjálvum.”

“Sigur tú, at hon er eitt undurbarn?”“Ja. Hon eitur Iris. Sum vit sótu harinni, fortaldi

hon mær, at foreldur hennara doyðu fyri stutt-um, og at hon býr fyri seg sjálva, men hon vissaði meg um, at hon ikki er einsamøll. Hon legði meg dýran við tað, alrahelst av ótta fyri, at eg fari at ringja til barnaverndina. Hon segði, at ein gubbi hjálpir henni. Hann veitir henni fíggjarliga hjálp.”

“Ræðuligt.”“Ja. Men tað var ikki tað einasta. Nei, tú. Trúgv

mær: tað rann mær kalt oman eftir rygginum, tá hon varð liðug at tosa.”

Nú so? Hvat segði hon?“Hon segði, at hon hevur hoyrt graml um ein

ríkmann, ið er farin undir eina heimsumfevnandi verkætlan . . . eina verkætlan, sum fer at broyta heimin . . . og hon legði aftrat, at ein, ið eitur Ikaros, gerst ein stórur partur av hesi ætlan. . . ”

Eingin kensla er so meinsár sum vónbrotið, eftir at tú hevur uppdagað, at gyklið, tú hevur livað í, er sundurspjaldrað, sum tunt klárt glas.

“Vara teg,” sigur Aron. “Trúgv ikki tí, tú sært.”

VI

Sum eg stígi út á hátúnið og gangi varisliga oman tær hálu trappurnar uttan fyri bókasavnið, legst eitt deytt, tungt vónloysi á meg, og svørt kvøl nívir mínu eymu sál, tí eg mestsum ønskrist við av tí óhugnaligu fyriboðan, ið Aron tók upp á tungu eftir Iris: at óndskapur er fyri hondum.

Tað kristiliga sangkórið, ið lokkar syndarar til sín við at misbrúka eina so falska snild sum tónleik, stendur framvegis uttan fyri samkomuhúsið hinumegin gongugøtuna, men hóast tað ikki kavar longur, eru tey givin at syngja fyri dagin og pakka nú sangbøkurnar niður í eina pappeskju. Ein stór mannamúgva er savnað saman framman fyri kórinum við bakinum ímóti bókasavninum, og sum eg skotri meg inn ímillum fólkini, fylgir kvølin við, og tað harða buldrið frá teirra hvøllu lógvabrestum gerst mær so stiknielvandi, at tað verkar í hvørjum liði; eg havi einki, og tá meini eg einki, til felags við tey.

Eg eri staddur á sama staði sum fjøldin, men eg eri ikki ein teirra.

Nei, eg eri fimta herdeild, sum njósnast handan fíggindans hermót, og hóast eg eri í vanda fyri at avdúka mínu sonnu og vandamiklu muru, ið liggur fjald handan hendan ísakalda gekkaskort, eg eri vanur at bera á mínum andliti, sýti eg fyri at klappa saman við teimum; eg eri tann svaki í mannamúgvuni, ið stendur sum runnin í stein og noktar at taka lut í slíkum ørskapi.

Tá fólkini í fjøldini so líðandi fækkast og sníkja seg burt í hvør sína ætt, fari eg spákandi niðan ímóti tí stóra urtagarðinum við endan á gongugøtuni, og í sama viðbragdi kemur ein skari av børnum í vetrarklæðum rennandi út ígjøgnum portrið og fram við mær, hvørt í sínum lagi, eitt fyri og annað eftir – sum ørkymlað lomb. Tey hava spælt í kavanum inni í garðinum, ímeðan foreldrini hava sungið lovsangir, men í tí eg komi fram á portrið, hoyri eg eina kvinnu rópa navnið á eini gentu, ið sýnist at vanta í. Eg kann ikki hugsa mær annað, enn at gentan er dragnað afturúr, eftirsum hesu kristnu børnini skulu æra faðir og móður sína, men eg skeiti líka inn í urtagarðin, og tá varnist eg tað milda ljósið frá einari gøtulykt floyma út yvir andlitið á tí lítlu gentuni, ið krógvar seg aftan fyri eitt stórt, krók-ut træ – sum vil hon halda mammuna fyri gjøldur.

Eg eri ikki mentur at greiða frá, hvussuleiðis tað letur seg gera, men tá eg hálki fram við henni, rínur hennara undranarsama atferð onkursvegna djúpt við meg, og hjartað á mær stirðnar; eg steðgi brátt og eygleiði hana eitt bil. Sum vit standa yvir av hvør øðrum, ber hvørgin okkara fram eitt tað einasta orð, men beint tá tann spenta tøgnin umskapast og gerst kærkomin ístaðin, skoðar gentan meg gjølla við glógvandi og artandi eygum, sum vilja tey syngja: “Ha–ha! Eg veit tína loynu! Eg veit tína loynu!”

Í fyrstu syftu gerist eg frá mær sjálvum av eini ólýsandi ræðslu, sum sýgur eitt søkkandi skip

meg við sær niður í sín lufttóma meldurstreym, og eg havi bestan hugin at gelda meg sjálvan og skræða eyguni úr mær, men knappliga sleppur tann lítla gentan sínum meinfýsni og smílkast ístaðin hjartagóð til mín, sum eri eg stóribróðir hennara, og tá skakar hennara hvassa eygnabrá meg ikki longur; tað fitta smílið á henni køvir óttan, ið kom av orðum Arons, og friðsælan skolar ígjøgnum meg.

Tíanverri eru lagnur okkara alt ov ymisligar, og hendan gleðin gerst stokkut, tí sorgin krevur at verða sett í hennara stað.

Hvar so enn mínir tankar eru staddir, ræður myrkrið á tí staði; eg eri tann sorgarbundni lista-málarin, ið málar fanan og svartskygni upp á allar húsaveggir heimsins.

Men eittans kann eg siga fyri vissu: at tað man vera mær, tað er galið við, so ája . . . tað er altíð nakað.

Systir mín legðist í vígda jørð fyri sløkum hálvum ári síðani, men eg var ikki við til jarðarferðina. Eg elskaði hana líka nógv sum eg elskaði meg sjálvan tá, men eg hevði slíka andstygd fyri Faðir okkara, at eg valdi at rýma heimanifrá í stundini. Eg havi vitjað hennara grøv nakrar ferðir hetta hálva árið, ið er umliðið síðani, men bara smílið á tí lítlu gentuni hevur verið ført fyri at vakt mína ringu samvitsku yvir, at eg ikki var við og fylgdi. Og eftir er nú bara hesin tómi saknurin, ið einans deyðin kann loysa meg frá.

Og um tað skuldi víst seg, at tað eru mínar egnu longsulsfullu kenslur, ið eg frávarpi á býin,

skal eg ikki muta ímóti, men í hesu bleikdæmdu skýmingini hava bygningarnir aftur fingið sín ráa, syrgiliga dám, sum ber sjálvur býurin eina avskræmiliga byrðu, og eg skammist so illa yvir mítt vansketni yvir fyri systur míni, at tá eg fari niðan eftir gongugøtuni, kann eg ikki gera annað enn at smeitast innanhokin fram við húsaveggjunum.

Eg havi onga hóming av, hvussuleiðis eg skal bera meg at við at temja hesar sjúkligu tankarnar, ið flokkast innan í mínum brunafong-da sinni, men eg eri av tí fatan, at eg havi uppiborið mína innibyrgdu tilveru; tí at vera vitni til syndirnar, ið verða framdar, men ikki at gera mótstøðu, at liva eitt lív sum óvirkin skoðari til illgerðir Faðir míns, tað er leti.

Ja, leti er devulsins koddi.Men um stutta tíð bresta tit saman við

myrkursins kongason.Og sum eg nærkist endanum av tí tómu gongu-

gøtuni og gangi fram við einum illa farnum bil-verkstaði, beri eg knappliga eyga við eitt upp-slag, ið hongur á múrinum vinstrumegin vertshúsið, har eg og Belladonna hálvavegna gjørdu av at hittast seinni íkvøld, og tað nítur meg í holdið. Tí uppslagið lýsir við gospelkonsert við einum landskendum kristiligum orkestri, og hon verður í samkomuni, har Faðir mín er præd-ikumaður, í morgin. Og so títt og knapt eg enntá síggi Hansara navn standa ovast á uppslagnum, kyknar tann glóðheita øðin, ið er farin at kóka innan í bringuni, og eg missi tamarhaldið á mær sjálvum.

Við einari kvikari rørslu skræði eg uppslagið av múrinum, rukki tað saman, grýti tað niður í tann skitna vátakavan rundan um frárenslið við mínar føtur.

Tann innara verjan, ið fjøtrar míni minni og allar tær beisku kenslurnar, eg havi roynt at kúgað og jarðað, síðani eg flutti heimanifrá, bráðblotnar í hesu løtu, eins og tað tunna hvíta uppslagið í vátakavanum, og vreiðin innan í mínum skirvisliga likami gerst so fullkomin, at hon rísur upp til slíkar alhøgar hæddir, eg ikki á nøkrum sinni kundi ímynda mær. Eg vil skríggja, geyla, gráta, og eg vil gera eitt herviligt gallróp fyri at køva mítt hatur; tí eg gangi ikki við til, at eitt ússaligt hugtak – so óítøkiligt sum fortíðin – kann skúgva allar forðingar til viks og eggja og fleirfalda slíkan kvíða, ið ikki hoyrir aðrastaðni heima enn í míni innilæstu ótilvitsku.

Men tíbetur er sjúkan ikki so drúgv hesuferð. Hon megnar einans at krøkja seg fasta í meg eitt lítið bil, tí beint sum eg verði varugur við ein søt-an deym av nýbakaðum breyði í luftini, syndrast hon og hvørvur sum ein gomul barndómsmarra. Eg veit, at deymurin stavar frá køksvindeyganum á eini matstovu ikki so langt hiðani, tí eg hefti meg við hann fyrr í dag, so eg taki mær um reiggj og smáspori niðan eftir gongugøtuni, við tað, at eg fegnist um, at lívsleiðin fyribils hevur legnað seg; eg kann bara bera vón um, at hon ikki sæst aftur í bræði.

Men tá eg komi fram á matstovuna, stígi eg kortini ikki innar. Eg verði bara standandi úti í tí bítandi kuldanum og eygleiði gestirnar, ið sita

mettir og væl settir við borðini harinni, tí eg eri so fátækur, at eg ikki havi ráð at keypa mær mat, og nú eri eg enntá vorðin so hungurstungin, at svongdin vekir mær eina andstygd fyri hasum fólkunum. Eg vil ikki unna teimum eina sorgfría løtu sum hesa, og eg gerist mestsum øvund-sjúkur inn á tey fyri hasa sjálvgóðu nøgdina, ið avspeglast á teirra andlitum, og ið er atvoldin til hendan veika svarvandi verkin í míni bringu.

Men í sama andarhaldi, sum eg geri ta meiningsleysu eygleiðingina, at stavirnir uppi yvir inngongdini eru burturregnaðir, kemur ein klænur harraleysur hundur brádliga lútandi innan úr einari síðugøtu og ímóti mær. Hann kemur so óvart á meg, at eg náblikni og verði bæði sjúkur til likams og sálar. Hann minnir meg ikki sørt á tann blóðdálkaða rottweilaran í tí skitna krókinum, og eg verði so bangin av mær, at eg ikki klári at styggja hann burt; men tað eydnast mær at dvína undan honum, áðrenn hann kann gera seg inn á meg – og eg sníki meg inn á matstovuna, ið er bjálvað í dimmum ljósi, at bíða til hann er farin.

Men sum eg standi í durinum og turki snorið undan nøsini við handarbakinum, stingi eg av til-vild hina hondina í lumman, og tá beri eg við seðlarnar, eg stjól frá Heinrich. Knappliga kenni eg slíkan lætta og frið, at hundurin ikki longur kann ræða meg. Eg skilji ikki, at hesir pengarnir, ið eru so avgerandi fyri mína gleði, eru glopnir mær úr huga, men nú kann tað gera tað sama, og eg avráði at søpla eitt sindur av pengunum

burt við at keypa mær okkurt til matna – tí eg havi ikki etið líkinda máltíð í fleiri vikur.

Ja, eg eri svakur, men eg kann eisini loyva mær at forkela meg sjálvan við einum av lívsins fáu njótilsum.

Hóast bara helmingurin av borðunum er upptikin í hesu løtu, noyðist eg at kroysta meg sjálvan inn millum stólarnar og borðini, ið standa samanstúgvað um alla matstovuna, innan eg finni mær ein høgligan sess í tí aftasta básinum, við tað einasta vindeygað hesumegin rúmið. Tá eg havi sett meg og eri vísur í, at eingin sær, taki eg ta stolnu bókina upp úr buksunum og leggi hana frá mær á borðið, oman á eitt matkort, ið er brúnt á liti. Og eftirsum gjósturin, ið blæsur inn í hølið frá tí lítla gloppaða vindeyganum uppi yvir mínum borði, rennur mær ísakaldur niður eftir bakinum, lati eg meg ikki úr frakkanum, men eg leggi ikki í at knarva vindeygað, tí eg vil ikki gera ov nógv hóvasták burturúr, so statt at hinir gest-irnir geva sær mína hjáveru gætur. Eg vil mestsum bara hava frið, men kortini – hóast tað er heldur kalt inni á matstovuni – vindi eg turri-klæðið av hálsinum og dragi handskarnar av mær. Eg gníggi lógvarnar saman fyri at fáa hitan, og síðani festi eg – við einum svávulpinni úr eskjuni í sigaretthúsanum – í kertiljósið á borðinum og vermi mær hendurnar yvir loganum.

Sum eg siti her í frið og náðum, kemur tónleikurin mær so væl við, hasin hugnaliga fólkatónleikurin, ið hoyrist úr hátalurunum, men hann er so spakuliga frá, at eg nærum ikki hoyri

hann, og eg má kýta meg fyri at lurta – tí hatta vakra lagið, ið spælir í hesu løtu, megnar at sissa teir nívandi eftirskjálvtar frá sorgini, ið stavaði frá tí fitta smílinum hjá gentuni. Men eg eri – sum ikki einaferð – so tramans óheppin, at stutt eftir økist glintanin av gløsum og koppum, og dunið frá røddunum íkring basa tónleikinum fullkomiliga. Eg vil so gjarna hoyra lagið, at eg bilgist yvir hesi óljóðini, ið eru mær til slíkar ónáðir, at mítt tol er toygt til ytsta mark. Ikki fyrrenn eg festi mær í eina sigarett og havi roykt um helvtina av henni, avtornar tregin, og mítt smására hýri trænar burtur av mær. Tí meðan eg siti við henni millum fingrarnar og hyggi út ígjøgnum gluggan og út á ta kavaklæddu og kvirru gøtuna aftan fyri matstovuna, gerist eg í stundini hugtikin av eini heldur sjáldsamari sjón, ið fyriferst úti í hesum vindstilla kvøldinum.

Eg beri eyga við eina unga kvinnu, ið situr á tí svarta bonkinum undir mínum vindeyga, við einari ullintari húgvu á høvdinum. Hon lyftir høvdið upp ímóti himni, blundar og gapar langt – so stingur hon tunguna út og letur kava-flykrurnar bráðna á henni. Tann einskæra friðsælan, ið sæst á andliti henni, í tí hon ger hetta, vekir mær slíkan lívshuga, at tann unga kvinnan berst mær fyri sum mítt einasta medmenniskja í hesum heimi.

Men tá eg í sama viðbragdi hoyri úthurðina ganga, líti eg aftur um meg og síggi ein gamlan vetrarklæddan mann við svørtum hári – so náttarsvørtum sum frakkin, hann er í – smoyggja seg inn úr kuldanum. Við fínum og hátíðarligum

rørslum ristir hann kavan av herðunum við lógv-unum. Hann gongur yvir til diskin, har hann lyftir upp undir hattin fyri at heilsa upp á tænaran, ið stendur og pussar eitt glas við einum hvítum klúti. Tænarin gevur tí gamla manninum eitt matkort og biður hann seta seg við borðið í krókinum hinumegin hølið at bíða. Og tvey ung-fólk sita í básinum yvir av mær, men bara gentan leggur lag í at halda samrøðuni á glið. Drongurin fanglast við ein lítlan stubba, ið hann hevur tikið upp úr øskubikarinum, samstundis sum hann starir út í tóman heim. Men tá hann varnast, at eg eygleiði hann, vendir hann sær til mín og spyr, um eg havi eina sigarett at geva frá mær.

“Nei, tíanverri, hendan er mín seinasta,” lúgvi eg og látist ikki at síggja, at eitt vet av illgruna fer um andlit hansara. Men hann noyðist at sættast við svarið, so hann setur seg bara at kroysta tubbaksleivdirnar úr stubbanum. Gentan gevst ikki at vena seg um okkurt, ið bara hon leggur í, og eg taki so synd í hasum ung-linganum, at eg næstan angri at hava logið fyri honum.

Og tó: eg havi ikki ringa samvitsku.Eg telji seðlarnar, eg havi í lummanum, men

eftirsum eg má vera sparin, velji eg mær tað bí-ligasta á matkortinum. Rætturin, eg vil hava, er ein vavgreytur av stoktum pylsum og eplum og grønmeti. Meðan eg bíði eftir matinum, lesi eg nakrar síður í tí stolnu bókini, men ikki gongur long tíð, fyrrenn eg gerist varugur við, at eg nærum einki havi fingið við av tí lisna – tí eg ikki kann lata vera við at skeita yvir at hurðini hvørja

ferð hon fer upp, sum bíði eg eftir, at ein kenningur kemur innar. Og tað nívir meg eisini at hoyra teir navnleysu dárarnar, ið sita rundan um meg og práta um so líkasæl og láturverd evni, ið einki, og tá meini eg einki, hava at siga: veðrið, arbeiðið, og eitt ungt par klandrast enntá um, hvønn lit tey skulu velja, nú barnakamarið skal málast.

Eg eri sannførdur um, at slíkt prát er fyrsta tekinið um dáranna undirgang.

Eg livi eina tóma og lívleysa tilveru, sum eftir deyðan – og tá gerst líkasæluprát vitleyst.

Sum hevur ein nær hjá mær látið lív fyri stuttum.

Ella sum liggi eg nakin í eini song – eftir at hava upplivað tann lítla deyðan.

Men so kemur tænarin við rættinum, eg havi bílagt, og longu tá eg havi stungið mær tann fyrsta bitan í munnin, veksur mín sjálvglaða nøgd, og hon veksur við hvørjum bita og smásopa av tí bíliga víninum.

VII

1

Tá klokkan er farin væl um nátturðatíð, og eg gangi út úr tí lítlu smoguni, ið skilir miðbýin frá høvuðsvegnum, kaga tung skýggj undan fjalla-ryggunum og leggja seg út yvir hendan guds-glataða býin niðri í dalinum.

Og tíbetur eru fáir bilar úti íkvøld; tí eg glíði á tí glerstoyttu gongubreytini og detti fram eftir rommum út á vegin. Men tá hoyri eg tað øgiliga dunið frá einum ræðandi lastbili, ið nærkast, so eg reisist í stundini og gleivi, so skjótt eg kann, yvir um tann djúpa hylin niðri í rennuni fram við vegnum – og inn aftur á gongubreytina. Eg fari til gongu niðaneftir.

Eg eri á veg heim, og eftirsum eg eri mettur og væl settur, leggi eg lítið og einki í, at eg noyðist at tvassa ígjøgnum hendan mókasliga vátakavan. Eg eri í tí besta hýrinum, eg havi verið í longri tíð – hóast alt tað undranarsama, ið Aron og Lüstig hava sagt mær í dag, framvegis ørkymlar meg.

Sum eg spáki niðan eftir tí innaru gongubreytini, ímóti skóginum við endan á tí langa vegnum, og bilar fúka fram við mær við longum millumbilum, kagi eg út á ta kvirru og fjaru havsbrúnna handan tann koksgráa sjógvin, men á gongubreytini millum meg og ta lítlu atløgubryggjuna hinumegin vegin gongur ein gamal maður, hvørs eygu sýna fram slíka pínslu,

at eg ikki kann lata vera við at eygleiða hann. Eygu hansara eru so óvanliga døpur og lívleys, sum ber hann eina djúpa sorg, ið hann ikki vil avdúka fyri nøkrum. Tað er mær, sum hevur sjálvt lívið vanhalgað hann, og einki kann rætt-vísisgera menniskjans óndskap, so eg kann ikki hava annað enn samhuga við honum.

Eg eri sum hann, tí eisini eg eri eitt offur fyri menniskjuna – tað einasta djóraslagið, ið drepur øll hini.

Og eg hati tey – hóast tey eisini eru tað einasta djóraslagið, ið kunnu og vilja bjarga øllum hin-um.

Men tað kavar illa enn, og í kavaveðri hava fólk lyndi til at minna meg um falnar einglar, ið reika um á gøtunum við gron, og tískil er hugsingur um, at tað kanska bara er tað kalda veðrið, ið virkar til, at hesin maðurin sýnist mær so einslig-ur – sum ein marmorbleik standmynd.

Og eg havi næstan ikki blundað í nátt, men nústani rakar svøvntrotið meg við fullari orku. Veruleikin íkring bliknar og missir síni litbrigdi; hann gerst óveruligur og fjarar langt burt frá mær, sum ungur kærleiki, ið er gloppin niðurfyri – til hann hvørvur í blánanum og doyr. Tað er mær sum at hyggja ígjøgnum tvey berghol, og hóast eingin fólk eru um vegir, havi eg ein sjúkligan varhuga av, at onkur starir at mær, eins og eri eg nakin. Og eg síggi at kalla einki fyri váginum í eygunum, so eg – við frakkaerm-uni – turki hann úr báðum eygnakrókunum, men stutt eftir fer tað at skriða so illa í eygunum av svøvnskriða, at eg ikki kann gevast at gníggja –

hóast tárini byrja at renna, og húðin rundan um eyguni hovnar og svíður. Og eg eri vísur í, at eg eri um at gerast sjúkur, tí nú havi eg fingið tipta nøs, og eg njósi nakrar ferðir, men havi einki lummaturriklæði at snýsa mær við, so eg má turka snorið av við frakkaermuni.

Nakrar lítlar gøtulyktir standa á rað báðumegin við ta kronglutu grúsgøtuna, ið leiðir inn í tann myrka furuskógin, men tær eru ikki tendraðar. Og eftirsum myrkrið so at siga er fullkomið, gangi eg varisliga inn eftir gøtuni fyri ikki at detta – og mánalýsið gerst mær ikki at gagni, fyrrenn eg umsíðir komi út úr skóginum og fram á eina harðfrysta tjørn. Men kvøldarmyrkrið hev-ur framvegis størri vald enn mánin, so tær mongu dunnurnar, ið vála um á tí hálvtiðnaða ís-inum oman á hesi tjørnini, eru mær ikki annað enn svartir blettar.

Onkursvegna minna tær meg um svartar bakteriur, ið fjølgast innan í einum reyðum brunafongdum sári.

Hví tað er – spyr ikki meg.Men hóast ræðumynduna í mínum svaka sinni,

eri eg í so góðum lag, at tá eg gangi inn í tann fyrndargamla býlingin millum landavegin og íbúðarblokkin, og eri á reikum eftir teimum mongu dimmu og døpru gøtunum, murri eg eitt lag fyri meg sjálvan. Men knappliga – meðan eg sneyti og lúri inn í húsini, eg gangi framvið, og komi yvir um eina lítla brúgv – hoyri eg skrambul frá einum opnum vindeyga høgt uppi yvir mær; eg tagni og loypi inn í skuggarnar undir húsa-veggjunum hinumegin gøtuna.

Og ein smágenta kemur til sjóndar í vindeyganum. Við gráturødd rópar hon: “Nei, babba! Eg vil ikki!”

“Jú, kom nú, lítla mín,” sigur tann hása mannfólkarøddin aftan fyri hana, og ein ísakøld nøtran fer gjøgnum meg. “Hatta fjasið er til fá-nýtis. Eingin hoyrir teg.”

Og ein stór hond tekur í herðatoppin á gentuni og togar hana inn aftur í kvistin, men í tí pápin, ið er ein bulmikil maður, vendir sær við og leggur afturpartin aftur at karminum, síggi eg, hvussu grimur hann er í ásjón. Hann er reyður um kjálkarnar og illa skurtslaður – sum av ovvekri. Alrahelst er hann fullur.

“Men góða, tú ert ein fragd fyri eygað. Lat meg skoða snýðið á tær,” sigur hann og kínir henni frá oyranum og oman eftir kjálkabeininum við fremstafingri. So skumpar hann hana enn longur inn í rúmið.

Hann letur ikki vindeygað aftur, men sjálvt um eg ikki mæli eitt tað einasta orð, hoyri eg ikki, hvat tey høggast um haruppi. Gentan skríggjar eftir hjálp, men tann djúpa røddin á pápanum rennur saman við rópini, ið hon geylar í neyðini, og eg kann bara ímynda mær, hvat gongur fyri seg inni í hasum lítla, døkka kvistinum.

Eg vil gera alt, eg kann fyri at hjálpa henni, trúgv mær, og um eg fekk høvið at stungið ein knív í ryggin á hasum manninum, hevði eg ikki drálað, men tað er mær, sum havi eg jarnleinkjur um øklarnar, tí eg fái ikki flutt meg av fetanum. Eg standi so rimmarfastur, sum høgdur í stein. Gentan kann vera í lívsvanda, og eg vil so gjarna

renna upp hagar og bjarga henni frá hasum svínska lúshundinum, men eg eri so skelkaður av tí, eg síggi, at ræðslan læsir meg fastan, og eg gloymi at anda.

Men tað ger tað sama, hvør ið fremur sjálva illgerðina ímóti hasi gentuni, tí eg – tá samanum kemur – eri ikki mætari sjálvur; tí at vera vitni til syndina, og at ikki gera mótstøðu, tað er leti.

Men hóast eg eri sálarsjúkur, er sannføring mín so svørthvít – tá talan er um blóðskemd – at ikki tað, sum eitur grá øki eru at finna. Mín sál hýsir bæði góðum og illum, men um eg frætti, at ein faðir ger sovorðið ímóti dóttur sínari, nítur tað meg í mønu og merg.

Hatta samvitskuleysa og vanvirðisliga svínið! O Guð; at hann kann fremja slíkan óndskap, og enntá fyri opnum vindeyga – kína dóttrini við gessigum kenslum – tað er mær ikki annað enn óskilligt. Hvussu kann ein maður gera einum barni mein á slíkan hátt?

Eg skíti á, um sálarlæknar siga, at sovorðnir menn er sjúkir í høvdinum, skilt á tann hátt, at teir síggja ungar gentur sum deyðar lutir – dukkur, ið einki kenslulív hava.

Um tað stóð til mín, átti samfelagið at verði púrgað fyri menn sum hann.

Men tá eg stutt eftir hoyri smágentuna geyla, ja, geyla so hart sum ein kvinna við føðing-arverkjum, rakni eg við aftur – hóast eg framvegis ikki fái rørt meg. Eg eri málleysur. Hon grætur so sáran og fæst ikki at tiga, eins og hevur hon nústani sannað, at hennara verndar-

eingil – hann úr vøgguvísuni, ið mamman sang fyri henni – var íspunnin.

Eingin kann grøða hennara pínu. Eingin kann bøta um sárini. Tyngdarmegin krevur sítt av tárum, men gentan hevur ongan góðan hjá sær at turka tey burt, og eg eri so máttleysur yvir fyri tí, ið hendir henni, at eg hati meg sjálvan fyri tað.

Ja, hví taka tit ikki bara mítt lív? Eg eri ikki verdur at liva!

Men so við og við – sum eg standi her og ikki kann gera annað enn at bíða – viknar gráturin hjá gentuni so mikið, at deyðatøgn legst um allan tann gamla býlingin, og eg undrist á, hví hon brádliga tegir. Eg spyrji meg sjálvan, um hon . . . um hon er deyð! Men knappliga hoyri eg – úr vindeyganum – røddina á eini kvinnu.

“Hvat fanin gert tú?” rópar hon. “O Harra mín Guð! Far út! Far út, hoyrir tú! Títt helvitis for-bannaða svín! Eg vil ikki síggja . . . Far út! Far út hiðani, og í stundini! At tú kanst . . . ”

Og hon ger ein steðg. Eg síggi tað fyri mær – hvussu hon leggur hondina fyri munnin. “O, Harra mín Guð . . . ” sigur hon við skelvurødd. “Nei, tað kann ikki vera satt. Góða . . . góða . . . -lítla mín, góða kom her . . . ”

Og ikki gongur lang tíð, fyrrenn hurðin yvir av mær slær upp, og tann fulli maðurin kemur ving-landi út á gøtuna. Hann sær meg standa í skuggunum og tekur at stara at mær, sólarvísur í, at eg havi verið vitni til alt, ið er hent, men hann er so fullur og ørkymlaður, at hann snarar bara um á hælinum og rennur beinaleið yvir til

brúnna, har hann loypur upp um girðingina og letur seg detta útav.

Ája . . . eingin ivi um tað. Tá Guð blundar . . .

2

Eg eri so avgjørt ikki nakar sámáriubúgvi, nei, tvørturímóti, og tískil er ikki talingur um, at eg vil dragast inn í hasa andstyggiligu hendingina, eg varð vitni til – hóast mín vitnisfrágreiðing man hava avgerandi týdning fyri løgregluna – so tá eg hoyri ýlið frá sjúkrabilinum, ið kemur fúkandi eft-ir landavegnum og nærkast í hvørjum, fari eg til stroks niðan ímóti grúsgøtuni, og eg haldi áfram at renna, til eg eri væl í námind av tí avfalna spæliplássinum og beri eyga við tann gráa, kald-liga íbúðarblokkin, eg búgvi í.

Eg havi framvegis einki hoyrt til nakran løg-reglubil, men um teir koma á staðið ella ei – ája, tað skíti eg á.

Tað mugu teir um.Eg eri ikki vørður bróður míns.Ein stakur lyktapeli, ið stendur so einsligur í

einum mórudíki mitt ímillum spæliplássið og tjørnina, kastar sítt gulliga ljós á tann skitna kav-an íkring, og sum eg gangi niðan eftir tí bronsu-litaða kavanum á grúsgøtuni, hyggi eg upp á íbúðarblokkin og gerist varur við, at ljósið er sløkt í øllum vindeygunum – undantikið á niðastu hædd – í íbúðuni hjá Letu.

Eg havi búð í hasum húsinum í eitt hálvt ár ella harum, men ikki fyrrenn fyri stuttum gáaði eg eftir, at mestsum hvørja ta einastu ferð, eg gangi

eftir hesu gøtuni og eri á veg heim, kemur slíkur friður yvir meg, at sinnið klárnar og tømist fyri hvønn ein tanka – sum biði eg eina djúpa bøn. Men í kvøld er øðrvísi. Hóast eg fylgi somu leið, ið eg eri vanur, eru tankarnir farnir at gnaga, og eg geri alt, eg eri mentur, fyri at firra teir burt, men einki batar – eg kann ikki lata vera við at øtast um alt tað, ið er hent mær í dag.

Men fyrst og fremst eru tað samanbrestirnir við Iris – smágentuna, eg hitti inni hjá Heinrich og á bókasavninum – ið níva og spøkja í tonkunum. Hon voldir tann størsta ófriðin. Eg kenni hana ikki aftur; minnist ikki at hava rakt við hana áður, men hon veit óivað, hvør eg eri. Hví hvakk hon annars við, tá hon sá meg? Spurningurin er so bara, hvaðan hon kennir meg, og hví hon for-taldi Aron, at eg fari at fáa ein leiklut í – hvat var tað nú, hon segði – einari heimsumfatandi verk-ætlan?

Spyr ikki meg, eg havi ikki tað sum eitur ferilin av, hvat hann sipaði til.

Og eg havi kent á mær teir farnu dagarnar, at eg eri um at leggjast við beinkrími, men einki er so ringt, at tað ikki er gott fyri okkurt, so tá eg lati úthurðina upp og stígi innar í forhøllina, eri eg takksamur fyri, at eg havi tipta nøs, so eg sleppi frá tí óhumska deyminum av spiltum káli, ið hongur slavin í luftini, eins og ein loynidómur millum tvey elskandi; men eg havi gingið úti í kuldanum so leingi, at tann kvalni hitin herinni er mær uppaftur verri enn hann plagar, og tað er strævið at ganga upp so nógvar trappur í slíkum

hita – so eg lati meg úr frakkanum og stappi han-dskarnar og turriklæðið í lummarnar.

Eg skeiti líka yvir at lyftuni, men hon er framvegis í ólagi.

Ikki tað – eg hevði ikki væntað annað.Mítt lív er ein endaleys røð av mótburðum.So góði skil meg, tá eg sigi: eg eri troyttur av at

liva á hendan hátt.Nei, orsaka, lat meg orða meg av nýggjum.Eg eri troyttur av at liva – sum heild.Okkara leiðiliga tilvera í hesum skuggadali er

einans endurtøka av gomlum og uppslitnum hendingum, og hvør einstøk teirra er tess meir deydlig enn tann undanfarna.

Tit deyðu baksast øll við at fáa greiðu á, hvørji tey sonnu virðini í lívinum eru, men eg, tann sanni syndarin tykkara millum, eri sannførdur um, at einki gott kann spyrjast burtur úr slíkari miðleysari eftirsókn. Nei, tað kann enntá føra harmisku við sær: um tit halda tykkum hava fingið skil á, hvat er siðvenja og hóskandi at-burður manna millum, eru tit so treisk, at tit ikki vilja lata svarið gleppa tykkum av hondum.

Men tann harðfrysti sannleikin er tann, at tit hava ikki rakt við annað enn falskar eftirgerðir fyri svørini upp á tvørsagnaligar gátur uttan end-alig svør. Flest tykkara lúgva fyri tykkum sjálv-um, tí tit tvíhalda um, at tað er frægast at liva eftir siðalagnum, ið allar trúgvir eru samdar um: at verða góður við næsta sín – men veruleikin er tann, at eingin hevur minstu hóming av, hvør tann einasta sanna siðalæran er. Eingin veit,

hvussuleiðis vit skulu bera okkum at fyri at gerast rættvís menniskju.

Tí tá afturhaldskroppar ganga inn fyri at hevna síni dripnu, venda tey kristnu hin vangan til, og um sámáriubúgvar hjálpa ungum kvinnum við óynsktum barni undir belti, vilja viðgongdir trúarbólkar drepa fosturtøkulæknar.

Eingin veit fyri vissu, hvat eitt gott og rættvíst menniskja er.

Tann rætta leiðin kann vera at gloyma seg sjálvan og geva seg yvir til ósjálvsøkni ímóti sín-um medmenniskjum – serstakliga um tað snýr seg um at sleppa undan sínari egnu pínu – so eg havi eisini roynt at notið beina av . . . ja, einum Móður Teresukompleksi . . . fyri at lekja mína sjúku, men drúgvar royndir hava bara lært meg eittans: at næstakærleiki bara veitir mær ein bráðfeingis linna frá lívsleiðini.

Og um Guð er til ella ei, tað hevur ongan týdning, tí sjálvt um Bíblian hevur givið tykkum reglur at liva eftir, er meiningin aftan lívið fram-vegis ein gáta – tit kunnu ikki gera annað enn gita.

Bíblian er ein lygn.Eg hati ikki trúgvandi fyri at vera góðvarin og

bláoygd, tí eingin kjósar síni foreldur, og eg skal ikki geva nøkrum skyldina fyri, at trúgvandi foreldur, ið eru avgjørd í sínari sannføring, pota sína trúgv í børnini, men eg havi kortini and-stygd fyri tykkara veikleika, tá talan er um, at lívið hevur gjørt tykkum fyri ongum – tit eru so veik, at tit halda, at tit mugu draga gagn úr so

hørðum streingjum sum trúnni fyri at avloysa syndirnar, tit hava framt.

Men eg eri ikki sum tit, tí lívsleiðin er ein kveiki, ið útreinsar sinnið fyri allar lygnir og øll gykl, og eg eri ein teirra útvaldu, ið líða hesa sjáldsamu sjúku – ja, vit eru útvald, tí hon lærir okkum, at lívið er meiningsleyst, vitleyst. Og tað er ein heiður at kenna sannleikan.

Men tíanverri fyri meg – tað einasta, ið kemst av at kenna sannleikan um hendan deyðaskuggans dal, vit liva í, er sorg og pínsla.

Sum eg segði herfyri: eg havi sæð sannleikan, men ikki ljósið.

Men eg eri framvegis av tí fatan, at trúgvandi eru ræðuskítar, ið ræðast veruleikan, tí tað at trúgva upp á eitt lív eftir deyðan er at flýggja undan sannleikanum: av sálarleysari mold ert tú komin, og sálarleys mold skalt tú aftur verða – og ikki petti annað – men sjálvt eg, ið er tann óndas-ti av okkum øllum, kann koma mær at viður-kenna, at veruleikaflýggjan ivaleyst man vera tann einasta loysnin, okkum tørvar at sóknast eftir – um vit falla í fátt av at búgva í hesu kloakk, vit kalla lívið.

Sig mær: kunnu vit ikki koma ásamt um, at tilveran ikki er fullkomin? Er tað ikki heldur øvugt?

Nær hevur Guð gjørt nakað gott fyri okkum? Um Hann er til, letur Hann náttúruvanlukkur regna niður yvir heimin hvønn tann einasta gudsskapta dag, men nær hevur hann seinast latið manna regna av himni?

Nær hevur Hann seinast sagt, at oljan í krukkuni ikki skal verða uppi?

Nær hevur Hann seinast breyðføtt eina heila mannfjøld við bara tveimum fiskum og fimm breyð–

Ja, ja, tit hava hoyrt meg!Eg vil bara staðfesta, at alt tað góða, ið kemur

okkum fyri, ikki er Guði fyri at takka – slóðin handan eydnuna førir altíð aftur til lívfrøðina, til-vildina ella okkara fløktu samfelagsskipan.

Tað er ein misfatan, at Guð er okkara Faðir, tí Hann er ikki sum onnur foreldur, ið uppala síni børn, til tey kunnu klára seg sjálvi.

Nær hevur tú seinast hoyrt um nakað mannaforeldur, ið hóttir síni børn við at revsa tey á evsta degi?

Eg eri av tí sannføring, at um Guð er til, so hatar hann menniskjuna.

Tí Hann drepur okkum øll.Trúgvandi vilja vera við, at Hansara atburður er

batnaður síðani Kristi føðing, men nei, Hann er framvegis tann víðgongdi einavaldsharrin, ið ræður á okkara lagnu. Hann er sum keisararnir í gamla Rómverjaríkinum, ið bara skuldu trýsta á hálsin við tumlinum – til tess at kasta okkum fyri leyvurnar.

Um so var, at Guð finst, skapaði Hann okkum – sítt síðsta meistaraverk – á sætta degi, og eftirsum hann troytir og fullfíggjar sítt verk, men kvettir sambandið á sjeynda degi, er Hann sum onnur listafólk: Hann vil ikki hava nakað við okkum at gera longur. Og um Guð er listamaður-in, ið skapaði okkara margháttaða heim, er ein-

gin ivi um, at Hann er eitt flogvit og ein framúr-skarandi sniðgevi, men munurin á flogvitsku og sinnissjúku er hárhvassur – spyr bara Nietzsche, hví hann fekk eitt nervasamanbrot, og spyr bara íbúgvarnar í Sodoma og Gomorra, teir, ið fingu heiðurin av at skoða Guðs vreiði.

Og nú vit tosa um Nietzsche – um hann hevði livað í dag, hevði hann ikki staðfest, at tað ikki letur seg gera at drepa Guð?

Guð er eitt virus; eitt sár, ið ikki vil húðast.Tískil havi eg valt einsemið fram um líkasæl

vinaløg.Avbyrging krevst fyri ikki at verða smittaður av

Orðinum.Men eftirsum menniskjan er so veik og

viðkvæm yvir fyri trúnni, kann Orðið ikki týnast uttan at drepa øll trúgvandi og brenna allar Bíbliur – tað er høpisleyst at seta tey smittaðu í sóttarhald; tey eru í so køn í at rópa harðast.

Tá eg nærkist ovastu hædd, eri eg so avmáttaður og svøvntungur, at eg bara vil tveita klæðini av mær og leggja meg barlangan á madrassuna, men í tí eg umsíðir komi upp á ta seinastu trapp-una, síggi eg vertskonuna, eg búgvi til leigu hjá – hóast hon ikki býr í blokkinum – standa uppi á sjeyndu hædd og banka upp á mínar dyr, og tá syndrast mín sinnisfriður.

Eg skyldi henni húsaleigu fyri ein mánað ella harum, men sum nú er eri eg alt annað enn í hýri at tosa við hana, og tí má eg finna mær eitt stað at krógva meg, til hon er farin. Og eftirsum eg – tá eg gekk niðan eftir grúsgøtuni – ikki sá nakað

ljós í vindeygunum í íbúðarblokkinum, kann eg ganga út frá, at eingin er heima í íbúðini á sættu hædd, og tí bakki eg varisliga oman aftur á trappupallin og taki í lásið á hurðini, so eg kann fara inn hagar at fjala meg.

Men eg komi ongantíð so langt. Eg komi á stongdar dyr.

So eg standi og stúri eina løtu – tí eg veit ikki, hvat eg skal finna uppá; men stutt eftir, tá tann gamla og illbrýnta konan gevst at banka uppá og kemur gangandi oman ímóti mær, má eg taka til ráða í stundini. Eg geri av at kanna íbúðirnar á hinum hæddunum ístaðin, og tí turni eg oman trappurnar, og eg eri heppin: íbúðin á fimtu hædd er ólæst. Eg skumpi hurðina upp og smoyggi meg innar í bølaniðuna – men sum eg leggi hurðina afturat, gevur vertskonan ljóð frá sær: “Ikaros! Er tað tú?” rópar hon. “Ert tú har? Kann eg ikki líka fáa eitt orð við teg!”

Eingin svarar henni, men tá eg kagi út ígjøgnum kagingarholið og síggi hana ganga fram við mær og víðari oman trappurnar, endur-tekur hon spurningin, og tá hoyrist ein fjar genturødd – hon kemur niðri frá forhøllini. Eg kenni ikki hesa klænmæltu røddina aftur, men hon er so ljós og ung (ikki sum tann hása á Letu), og tískil má eg fara út hiðani sum snarast – eft-irsum ánarin at røddini kanska býr herinni.

Svakur ella ei – eg eri í øllum førum ikki ófólkaligur.

Og eg noyðist at hyggja á skák inn í kagingarholið fyri at vita, um vertskonan er horvin úr eygsjón niðri í trappunum, og tá eg so

nøkulunda eri vísur í, at hon ei heldur er før fyri at hoyra meg, lirki eg hurðina upp, sníki meg út og trýsti hana stillisliga aftur. Og eftirsum hongs-lini ikki knarra og avhylja mítt duldarfulla virk-semi, haldi eg meg endiliga vera komnan úr versta fostri – men so hoyri eg fótafet smeitast upp trappurnar. Eg gangi á tá yvir til hina trapp-una, og í smáum stjali eg meg upp á pallin, ið er millum fimtu og sættu hædd, hvaðan eg ósæddur kann hava eyguni við, hvør eigarin av íbúðini er.

Eg eri bæði náttarravnur og ein dapurskygdur einfari, men nú eri eg grammur eftir at vita, hvørji fólkini eru, ið búgva í íbúðarblokkinum.

Sum eg standi her og bíði, eri eg hvørki í ringum lag ella fjálturstungin, nei, tað er beinari at siga, eg eri ótolin, tí hóast eg havi eina nívandi kenslu av, at eitthvørt merkisvert er í umbúna, eri eg ikki bangin fyri at taka við avbjóðingum.

Lat meg taka tað uppaftur, ið eg segði, tá klintrarin doyði: ‘einastaðni djúpt innan í mær, í fjarasta avkróki í mínum svaka sinni, beri eg vón um at skoða eitt lík, ja, eg vil uppliva deyðan so tætt at mær sum til ber, tí okkara leiðiliga tilvera í hesum skuggadali er ikki petti annað enn end-urtøka av gomlum og uppslitnum hendingum.’

Men í summum elalítlum løtum kunnu ónýttir møguleikar kortini vera til staðar, møguleikar, ið eiga slíkt vald, at teir megna at køva mína sjáld-somu kenslu av at vera sum heimleysur í tilveruni og vekja meg úr hesu døpru svøvn-gonguni, eg altíð líði undir. Eg avtrivnist í hesum heimi, tí eg eri ikki førur fyri njóta lívsins freist-ingar – finni onga fragd í menniskjans innantóma

undirhaldi – men hendingaferð hevur tað hent seg, at eg havi givið mær slíkar løtur gætur, slíkar løtur, tá ið eg komi undir tilvildarliga pínu og ónáðir, ið ikki kveikja lívsleiðina, men hinvegin stimbra og eggja . . . mín lívsvilja.

For fanin! Skil meg: tær bestu løturnar í okkara lívum eru tær, ið koma okkum óvart á.

So tá ið okkurt um ein minuttur er liðin – hygga síggj! hvat man mítt eyga skoða: Iris Káinsdóttir kemur upp trappurnar niðri undir mær og stígur yvir til hurðina á fimtu hædd; og eftirsum hon er tann størsta atvoldin í, at eg óri ilt fyri framman, er tað tann tilvildarliga uppdaganin av, at hon býr í sama íbúðarblokki sum eg, sum – um rætt var – átti at verið mær ein berkin biti, men hend-an upplivingin nørir ístaðin eina sjáldsama kenslu av at vera fríur – at eg havi tamarhald á mínum viðurskiftum.

Um tú ikki fatar, hvat eg sigi, er tað av teirri einføldu grund, at tú ikki livir mítt lív.

Og í sama viðbragdi, sum hon tekur í lásið, traðki eg út úr mínum loyniliga skjóli og gevi meg til kennar.

“Iris? Býrt tú her? Hvussu veit við?” spyrji eg, meðan eg gangi oman trappurnar og nærkist henni. Eg vil kroysta eitt vinarligt smíl fram, men húðin á mínum vørrum er turr av kulda og farin at flusna – sum gomul máling – og smílið skeik-last av lagi, so at tann lítla, reyðhærda gentan, ið framvegis ikki er í øðrum enn bara sínum hvíta -kjóla og er so klænvaksin sum ein kvistur, tykist at ræðast mítt sjúka smíl; hon sendir mær eitt ill-grunasamt eygnakast og letst, sum um hon ikki

hoyrir meg; hon letur hurðina upp og smoyggir seg innar í íbúðina uttan at geva mær svar. Men eitt slíkt bakkast kann ikki tarna einum samvitskuleysum bølmenni sum mær, so eg tríni kortini yvir at hurðini og pikki upp á hana við knúgvunum. “Iris, kann eg ikki líka fáa eitt lítið orð á teg?” spyrji eg so fólkaliga sum til ber, men tann lítla gentan, ið óivað stendur beint handan hurðina, grettir ikki orð. Eg taki spurningin upp-aftur.

“Hví?” spyr hon stutt eftir, við veikari rødd. “Hvat gert tú her?”

“Eg búgvi her. Á sjeyndu hædd. Kann eg ikki líka fáa eitt orð á teg? Kom nú, lat upp.”

Ein drúgv vetrartøgn legst um bygningin. Eg standi og bíði tolin. Eg hyggi niður og skavi í gólvið við skógvatróninum eina løtu.

Spakuliga gloppar Iris hurðina og kagar út. “Hví vilt tú hava orð á meg?”

“Kann eg koma innar?”“Hví vilt tú hava orð á meg?” endurtekur hon,

men avgjørd á málinum.“Eg havi ein spurning at seta tær,” sigi eg.“Nú so? Hvønn spurning?” Hon eygber meg við

snerkjan í bragdinum.“Lat meg fyrst koma inn um gátt. Eg vil helst

sleppa frá at standa her úti og siga tað.”“Ja, men eg vil ikki hava gestir. Sig tað bara,

ella gloym tað. Tað ger mær tað sama.”“Kom nú, kanst tú ikki ganga mær á møti? Eg

havi nakað týdningarmikið at tosa við teg um.”Hon hugsar seg um eina løtu. Endiliga eftirlíkar

hon mær og sigur: “Alt í lagi,” – men við einum

suffi, “men ger skjótt av. Eg havi ikki tíð til sovorðið . . . sovorðið tvætl.” Hon letur hurðina heilt upp og hevur seg til viks, so at eg kann koma innar.

Hóast allar sjey íbúðirnar í blokkinum eru eins stórar, er hennara ikki uppbygd á sama hátt sum mín, tí skilaveggirnir millum køkin, sovikamarið og gongina eru allir rivnir niður, og íbúðin er so vakurt innrættað, at hon mestsum líkist einari gamlari stovu. Í tí innasta krókinum høgrumegin stendur ein lítil song við hvítum songjarklæðum á, og í tí opna køkinum – vinstrumegin við – er ein eldstaður. Øll bróstini eru málað hvít, men veggurin áraka úthurðina sæst næstan ikki fyri tí stóru marglittu bókahillini, ið gongur frá veggi til vegg. Og hvítar gardinur hanga fyri vindeygað høgrumegin, ið horvir út ímóti spæliplássinum framman fyri íbúðarblokkinum – men fjalir eru negldar uppfyri rútin. Inn at vegginum undir vindeyganum stendur eitt lítið klaver.

Í mun til mína íbúð er ikki brá av støvi herinni, men – hóast eg framvegis havi tipta nøs – sneyti eg meg kortini fram til ein veikan anga av brend-um træi.

Iris biður meg sessast í ta svørtu sofuna, ið er mitt í íbúðini, og sum eg seti meg og leggi frakkan á sofubakið, fer hon yvir til eldstaðin, har hon setur seg niður at húka og tekur at skava í øskuni við einum eldrakara. So laðar hon nakrar kubbar av brenniviði, og í eini stálspann finnur hon sær eitt tjúkt pappír, ið hon rukkar saman og trýstir inn millum tveir kubbar. Eg lati meg úr skónum og stilli teir inn undir sofuborðið.

“Býrt tú einasamøll?” spyrji eg hana, í tí hon brestir ein svávulpinn og fæst við at festa í papp-írið.

“Ja. Foreldrini hjá mær doyðu fyri . . . gott og væl trimum mánaðum síðani,” sigur hon bersøgin, uttan farran av sorg í røddini, “men gubbi mín, ið eigur hendan íbúðarblokkin, lænir mær hesa íbúðina, og eftirsum hann umsitur arvin fyri meg, gevur hann mær eitt sindur av peningi um mánaðan, so at eg kann klára meg sjálva.”

“Og tað gongur? At klára teg sjálva?”“Ja, so frægt sum tað nú einaferð kann ganga.”“Tú klárar at sníða tær stakk eftir vøkstri?”“Áju, tað gongur. Og um eg havi trot á nøkrum,

sýtir gubbi mín ikki fyri at geva mær tað, mær tørvar. Foreldrini hjá mær vóru ikki fátøk, minni enn so.”

Tá hon hevur fingið eld í pappírið, blæsur hon spakuliga inn í tann lítla logan, so at hann kann kykna, og ikki gongur long tíð, fyrrenn brakan av eldi hoyrist, og glúpskir logar taka at sleikja upp eftir múrsteinunum. So leggur hon hendurnar á knøini og trýstir seg upp á føtur, men verður tó standandi framman fyri eldstaðnum; hon starir sum gandað inn í eldin. Og brádliga svívur ein gátuførur skuggi um andlitið á henni, og eg dragi djúpan anda. Tí hesin skuggin vekir eitt gamalt minni: Iris minnir meg um Evu, tá ið hon var sjey ára gomul. Men hann er kvikur at hvørva aftur.

“Iris,” sigi eg, og hóast hon ikki vendir sær við ímóti mær, síggi eg á henni, at hon lurtar, “tú mást orsaka, um eg eri tær ágangandi, so lat

meg fyrst takka teg fyri at vera so . . . kurteisin at lova mær innar, men eg havi góðar grundir til tess. Eg visti ikki av, at tú búði her, og ver vís í, at eg ikki hevði plágað teg, um tú hevði búð onkra aðrastaðni, men soleiðis er nú støðan einaferð . . . eg vóni ikki, at tú tekur tað illa upp . . . ”

Hon gongur fram við mær og yvir í tann døkka partin av rúminum; tað er við vindeygað áraka eldstaðnum. “Nei, eg taki tað ikki illa upp, men eg havi ikki góðar stundir. Eg havi nógv at lesa,” sigur hon og skeitir at tí brúna posanum, ið liggur á miðjum gólvi nær hurðini. Pakkin, ið hon fekk frá Heinrich, man vera í honum.

“Tú ljóðar mær so vaksin.” Orðini gleppa knappliga út úr mær – sum havi eg hugsað hart.

“Eg skilji ikki?” Hon stingur aðra hondina í lumman og krossar hin armin um bringuna, leggur ryggin inn at gluggakarminum.

“Eg meini so við – tú ljóðar ikki sum børn flest.”Hon stendur og hugsar seg um eina løtu, men

fer so yvir til songina at sessast, og eg má snara mær á í sofuni fyri at síggja hana. “Eg eri ikki sum onnur børn,” sigur hon at enda.

“Nei, so mikið havi eg fatað.” Eg geri eitt kast við nakkanum ímóti bókahillini og sigi: “Tú ert eitt undurbarn.”

Hon nikkar játtandi. “Hvussu veitst –”“Hevur tú lisið tær allar?” spyrji eg.“So sum so. Men hví ert tú–”Eg reisist. “Hvørja dámdi tær fram um hinar?”

spyrji eg og tríni yvir til bókahillina.

Hon yppir øksl og spískar varrarnar. “Eg veit ikki. Kanst tú ikki siga, hvat–––”

“Nei, men, hygga síggj,” brestur tað út úr mær. Eg taki eina bók niður av hillini og vísi Iris perm-una. “Hendan er framúrskarandi góð. Hevur tú lisið hana?”

“Ja,” sigur hon. Men hon vil framvegis hava svar upp á spurningin, ið eg ikki gevi henni høvið at seta.

“Brotsverk og Revsing. Nei, men, hvør skuldi trúð tí. Ein sjey ára gomul genta lesur Dostoyev-sky. Áhugavert.” Eg stilli bókina upp á pláss mill-um tvær aðrar gamlar bøkur og gangi yvir aftur til sofuna. “Eg havi nakað at vísa tær,” sigi eg. “Annars, hvat helt tú um Raskolnikoff? Er hann ikki ein áhugaverdur persónur? Gævi, at hann ikki var uppspunnin. Eg hevði gjarna viljað møtt honum,” sigi eg – sum kundi tað verið ein sjálvfylgja.

“Hvussu veitst tú, at eg eri sjey ára gomul?” Hon tekur hondina upp úr lummanum og krossar báðar armarnar um bringuna.

“Aron fortaldi mær tað. Hygga síggj.” Eg taki eitt annað eintak av Brotsverk og Revsing upp úr frakkalummanum.

“Aron fortaldi tær tað? Kennir tú Aron?”“Sást tú meg ikki? Eg var á bókasavninum í

áðni – tá tú bað hann koma at seta seg hjá tær. Eg sat við vindeygað. Tað var har, eg fekk hendur á hesi bókini.” Eg vísi henni bókina.

“Hvussu veitst tú, at eg prátaði við hann?”

“Hann fortaldi mær tað,” sigi eg og seti meg niður aftur í sofuna, men helli meg fram og látist at lesa tekstin á baksíðuni á bókini.

Eg merki í nakkanum, at hon ikki hevur tikið eyguni av mær. “Hvat segði hann annars?” spyr hon.

“Hvør segði hvat?” sigi eg burturhugaður, við bókini framman fyri mær.

“Aron!”“Áh, hann? Hann segði einki serligt. Men tú . . .

eitt, ið eg leingi havi undrast á: er tað ikki løgið, at fólk altíð tosa við virðingarótta um flogvit? Ræðast vit flogvit fyri at hava størri kunnleika enn vit? Hyggja fólk øðrvísi at tær, tá tey vita, at tú ert eitt flogvit?”

Eg havi yvirhøvur ikki varnast, at hann hevur drigið á luftina, men í tí Iris sigur, at hon ikki trýr mær, tekur eitt ótespiligt grimdaræl knapp-liga at sláa ímóti vindeyganum, og vindbløkini, ið ýla niður ígjøgnum skorsteinin, ljóða mær eins og ein sjóðandi ketil. Og eftirsum ótamdir eld-neistar standa heldur ógvisliga frá eldstaðnum, loypur Iris av songini og skundar sær yvir hagar at stilla tann elddygga skjólgarðin fyri, so at eld-ur ikki festir í tað reyða gólvteppið.

Og hóast ljósið er tendrað herinni, byrjar ódnin so spakuliga at avbyrgja íbúðina frá umheimin-um; mær tykist, at hon minkar, sum trýstir vindurin veggirnar inneftir fyri at kleima okkum. Verðin fyri uttan gerst eitt fjarskotið land – alt, ið fyriferst harúti, missir sítt virði og sín týdning, og vit, ið her inni í íbúðuni sita, so tveyeini, eru sum einsamøll í heiminum. Og á somu tíð veksur

mín tokki til hennara. Eg hyggi keddur at henni, næstan við tárum í eygunum, sum blaði eg um á síðstu síðu í eini skaldsøgu við sorgblíðum enda. Eg angri, at eg havi verið so óhøviskur ímóti henni – at eg lætst at ikki hoyra hennara spurn-ing.

“Iris, kom líka her og set teg,” sigi eg. Eg oti meg yvir í annan endan av sofuni. Hon hyggur heldur ótrygg at mær eina løtu frá eldstaðnum, men stígur so yvir til mín og kemur í sæti. “Hvat vildi tú spyrja meg um?” sigi eg, tá hon hevur sett seg væl til rættis, og eg síggi á henni, at hon hevur fingið meir álit á mær. Men eg man kortini hava rakt við eina nerv í henni – tí smædni er komið á hana.

Hon leggur hondina upp fyri munnin, sum ræðist hon meg, og mutlar: “Eg vil bara hava at vita, hví tú vilt práta við meg.”

Eg smílkist. “Tað grunaði eg.”“Meðni . . . sig mær tað so.”“Tað hevur ikki tað stóra upp á seg. Eg vildi

bara nýta høvið . . . eftirsum vit búgva dyr um dyr . . . at spyrja teg, hví tú hvakk við, tá tú sást meg . . . inni í bókabúðini hjá Heinrich?”

“Hvakk eg við? Tað minnist eg ikki.”At endurtaka spurningin er tekin um, at tú

lýgur.“Hví misti tú so pakkan á gólv?”Hon sker so hjartansfegin útúr at flenna. “Áh,

Harrin náði meg!” sigur hon. “Er tað alt? Eg misti hann bara, tí eg hevði mist kensluna í hondini – av kulda.”

“Men tú tókti mær . . . ”

“Trúgv mær, Ikaros, tað var tað, ið hendi.”“Men sig mær . . . eitt fati eg ikki. Tað var so

ringt veður – so hví hevði tú ikki latið teg betur í?”

“Tí eg hevði verið heima hjá gubba mínum eftir pengum – til at gjalda fyri bøkurnar, eg hevði bí-lagt. Hann býr beint við bókabúðina, og eg gloymdi bara jakkan eftir inni hjá honum, so eg . . . ja, tú skilir.”

“Men hinvegin – tað er so langt at ganga frá býnum og niðan higar – og tá tú komst upp trappurnar, vart tú framvegis bara í kjóla . . . ”

“Oys, sum tú ert forvitin,” sigur hon, og knappliga ljóðar hon sum ein ung kvinna, men í kroppinum á eini smágentu. Ein sjáldsom og ódámlig kensla, eg ikki veit orð fyri, nælir fram í barmi.

“Leggur tú nakað í tað? At eg eri forvitin?”Hon yppir øksl. “Nei, tað man ikki bila,” sigur

hon. “Eg fór inn aftur til gubba mín, tá eg hevði verið hjá Heinrich, og hann koyrdi meg heim. Men eg gloymdi jakkan eftir, og eftirsum vit ikki tímdu at venda við aftur, kemur hann við honum seinni íkvøld.”

“Ert tú góð við hann?” Eg skilji ikki meg sjálvan fyri at seta ein slíkan spurning. Eg haldi, at eg eri farin at toknast henni – sum eru vit í holt við at knýta vinarbond.

“Gubba mín?”“Ja.”“Sjálvandi eri eg tað. Eg havi kent hann alt mítt

lív.”“Er hann góður við teg?”

“Ja, tað er hann,” svarar hon. Og eg blikni um alt andlitið. Tí beint sum hon ber fram hesi . . . hesi eiturfyltu og andstyggiligu orð, tekur blóðið at svíða í hvørjari æðr, og eg áni ikki, hvagar eg skal hyggja; eg geri eygnakast í allar ættir, tí eg kenni meg stungnan av sama brodda, ið stakk meg, tá Iris prátaði við Aron á bókasavninum: øv-undsjúkuni. Tí gævi hon hevði havt hug at kjakast við meg – og ikki Aron – um hasi skrift-støðini. Men nei, soleiðis vildi tað ikki legna seg.

“Tað er gott,” lúgvi eg, og eg herði allar andlitsvøddar, so at mínir tankar ikki speglast í bragdi.

Vit hava bara kent hvønn annan í fáar minuttir, men vit eru longu við at gerast vinir, og eg eri fullkomiliga bergtikin av henni; eg havi næstan kensluna av, at eg elski hana, sum er hon systir mín. Og tað er hesum at takka, at eg vil kradda allan hennara tokka til mín. Hóast eg eri væl vit-andi, at mínar kenslur kunnu sýnast vera ósømi-ligar, krevji eg, at hon ognar mær sín óskerda kærleika – tí eingin kann elska hana líka nógv sum eg. Eg elski hana so nógv, at tað sker í hjartað.

Ja, ja, eg veit, eg eri svakur.Tær nýtist ikki at leggja stein oman á byrði.“Men Iris,” sigi eg, við tí í kvittanum at skifta

evni, “kanst tú líka siga mær eitt? Eg kann ikki lata vera við at hugsa um tað.”

“Sjálvandi.”“Kanst tú siga mær, hví tú fortaldi Aron, at tú

hevur hitt ein ríkmann við eini heimsumfevnandi

verkætlan, og hví eg havi ein leiklut í hesum samanhangi?”

“O, Harra mín . . . .” Hon er púrasta tikin á bóli. Men tað var eisini ætlanin. “Hví tramans kláraði eg ikki at tiga! Nú er alt oyðilagt!” sigur hon og trýstir lógvarnar upp fyri eyguni. Hon situr sam-anhokin. At enda sigur hon, “alt okkara strev er til fánýtis . . . ”

“Er spælið spilt, meðni? Høvdu tit í sinni at loyna tað fyri mær?” sigi eg og lyfti upp undir høkuna á henni, tá eg síggi, at hon grætur.

Hon nikkar. “Tú hevur . . . ” sigur hon við gráturødd, “tú hevði tann leiklutin, ið øll verkætlanin stendur og fellur við. Men eg átti ikki at . . . ”

“Fortel.” “Nei, nú kann tað gera tað sama.” Hon harkar.“Fortel! Og hví valdi tú at fortelja tað fyri

Aron?”“Eg veit ikki! Jú, tí . . . nei, tað ger tað sama.”“Hvat fevnir hendan verkætlanin seg um?” sigi

eg harðmæltur, og Iris snarar andlitið burt frá mær.

“Eg eri kedd av tí,” sigur hon stillisliga og hyggur upp aftur á meg, “men tað kann eg ikki fortelja tær. Hóast tú so dáttliga ert fallin frá, er verkætlanin ikki vrakað." Og brádliga sigur hon, “tú skalt ikki seta teg sjálvan ov høgt,” við endur-nýggjaðum sjálvsáliti. “Men tað ger . . . tað ger, at vit mugu byrja frá grundini.”

“Eg skilji ikki. So tá tú ikki vildi lova mær inn higar í áðni, var tað bara fyri at villleiða meg?”

“Nei. Vit vildu bíða við at loysa verkætlanina úr bakkastokki. Tað, at tú fanst útav, at eg búgvi her, hendi mestsum av tilvild – men satt at siga var tað mín skyld; tí eg gjørdi eitt mistak, tá eg misti pakkan inni hjá Heinrich; tú festi teg við meg. Tað var ikki meiningin. Vit ætlaðu ikki, at tú skuldi fáa nakað at vita, fyrrenn alt var til reiðar. Men kortini . . . tað er ikki av tilvild, at eg havi hesa íbúðina – í sama blokki sum tú – tí eg eri biðin at halda eyguni við tær . . . ”

Eg hati uppslitnar orðingar, men eg nýti kortini hesa: tað var sum at fáa eitt slag í magan, tá hon læt hesi seinastu orðini falla. Men skelkurin er stuttlívaður. Eg sigi: “So tá tú komst inn til Heinrich, var tað til tess at eygleiða meg?”

“Ja. Eg havi fylgt aftan á tær teir seinastu dagarnar.”

“Ikki sørt áhugavert . . . men bíða nú líka! Hvat so við gubba tínum, um tú hevur . . . um tú hevur elt meg í allan dag? Hvussu hevur tú havt stundir til at vitjað hann og hildið eyga við mær um somu tíð? Eg haldi, at tú lýgur. Eg veit ikki hví, men eg haldi, at tú lýgur.”

“Nei, Ikaros, tað geri eg ikki. Tí eg havi ikki hildið eyga við tær í allan dag.”

“Men hvat hevur tú sæð?”“Ikki nógv. Eg hoyrdi teg ganga oman

trappurnar um døgurðatíð, so eg fylgdi aftan á tær oman í býin, men misti teg úr eygsjón, tá tú tók at renna oman eftir gongugøtuni. Eg sá teg ikki aftur, fyrrenn vit hittust inni hjá Heinrich.”

“So tú sást meg ikki práta við dvørgin?”Hon ristir við høvdinum. “Hvønn dvørg?”

“Bíða nú líka!” sigi eg. “Hasin ríkmaðurin, tú tosar um–––”

Hon brýtur meg av: “Eg kann ikki fortelja tær . . . ”

“Er tað hasin dvørgurin . . . hvussu var tað nú, hann æt . . . Lüstig?”

“Lüstig?” Hon brestur útúr at flenna. “Hví heldur tú, at tað er hann?”

“Tí hann hevur borið seg so undarliga at ímóti mær í seinastuni. Tað má vera hann.“

“Kennir tú ikki Lüstig? Hvar í Guðs garði hevur tú verið?”

“Eg komi sjáldan út um duragátt fyri tíðina. Hví?”

“Øll munnu kenna Lüstig! Hann er ørvitis-knokkurin í býnum; for fanin, hann er ikki rættsiktaður! Hví heldur tú, hann hevur hatta spíska skeggið? Tí hann heldur seg vera Devulin.”

“Devulin? Men hann veit so nógv um meg og mína fortíð, at tað er óhugnaligt.”

“Hevur hann fortalt tær, at tú eigur evnini í tær at neyðtaka smábørn?”

“Ja . . . ” svari eg, men við ringum tannabiti. Tað er løgið at tosa um sovorðið við eina sjey ára gamla gentu – hóast hon er eitt undurbarn.

“Hevur hann fortalt tær, at hann er komin inn í títt lív at umskapa teg?”

Eg nikki.“Hygga síggj,” sigur hon og brýtur ermarnar

upp um albogarnar. “Íðan, so ert tú vorðin hans-ara nýggjasta offur. Hevði tú bara vitað, ja, gaman í: tað er so sanniliga ein stórur heiður, tú

hevur fingið. Men nei, tað er so avgjørt ikki Lüst-ig, eg tosi um – tí hann er púrasta meinaleysur; hann er ongum at bága.” Hon ger ein hátíð-arligan steðg. “Trúgv mær,” sigur hon og vætir sær varrarnar, “tí hin maðurin, ið talan er um, er so sanniliga hættisligur.” Og so dregur hon djúp-an anda.

Men eg gevi henni ikki frið. “Hættisligur? Á hvønn hátt?”

“Tíanverri, eg havi longu sagt alt tað, ið sigast skal.” Hon tagnar, og eg veit, at samrøðan er av – í øllum førum um hetta evnið.

Sum vit hava sitið her og tosað, havi eg fullkomiliga gloymt alt um tíð og tíma, og eg havi enntá mist úr minni, at mær tørvar svøvn, men nú tá samrøðan er fingin frá hondini, gerist eg brádliga ísakaldur innan og taki at skelva av svøvnkropi. “Ongantíð betur,” sigi eg, í tí eg reisist. “Eg leggi ikki petti í tað. Men eg má fara nú. Tíð at leggja meg.”

“Leggja teg?” sigur hon og fer á føtur. “Longu? Klokkan er ikki farin av sjey.”

Eg mutli eitthvørt óskilligt, men hon man óivað skilja meg, tí eg gníggi vágin úr eygnakrókunum, og andlit hennara sýnir av, at tað klárnar fyri henni – at eg eri um at hokna av møði.

“Skal eg ikki bara skonkja tær ein kaffimunn?” spyr hon. “Leggur tú lag í at práta eina løtu aftrat?” Hon gongur yvir til køksborðið.

“Ja, hví ikki? Ger tú bara tað,” sigi eg. Tí eg eri komin í tankar um, at eg havi ein annan spurning at seta henni; eg kann ikki fara út hiðani enn. Men eg havi fingið eina hurran fyri oyrunum,

eina hurran – sum av tvísporandi rossum – ið er von at plága meg, tá eg skal leggja meg eftir eina drúgva vøkunátt, og veikur fjáltur er á mær, tí eg ivist stórliga í, um tað er rætt av mær at spyrja Iris um slíkt . . . illavorðið og persónligt, ið hon er knýtt so tætt at og mestan ikki vil luta við onn-ur.

“Háh!” hugsi eg. Ert tú av tí fatan, at eg leggi nakað í, hvat hon heldur? Nei, tú. Lívið er ikki annað enn ein sjónleikur, og eg havi ikki tíð til at himprast, so tá hon kemur yvir til sofuna at seta seg og stillar tveir koppar á sofuborðið, sigi eg: “Tú hevur so klænar og langar fingrar? Spælir tú klaver?”

“Eina tíðina plagdi eg, men ikki – ”Eg bróti hana av: “Hasi sárini, tú hevur á

skøvningunum – hevur tú roynt at gjørt sjálvmorð?”

At menniskjan hevur heitt blóð, merkir ikki, at hon er vinarlig – men ovurhugað.

Og blóðið í mínum æðrum er farið at spruttkóka.

Men við tað sama brestur ein ísakaldur gjóstur inn ígjøgnum smølu rivuna undir vindeyganum og legst eftir tí hvíta trægólvinum – sum deyður andadráttur – og sníkir seg inn at barnsins leggum, upp móti knøunum og inn undir tann snjóhvíta kjólan. Og skelkurin manar fram eitt óhugaligt bragd av kenslukulda á hennara unga og húðareina andliti – sum hevur sjálvur deyðs-eingilin Azrael kínt henni.

Hon sker í sjóðheitan grát. Hon sígur saman sum ein kruvdur kíkur og situr so eina og hug-

tung við mína lið, at tað ikki ber til at fáa orð á hana. Og hon er hjartkipt og piprast av ótta. Men so reisist hon og firtar hiðani – yvir til klaverið við vindeygað. Hon gríslar tenn, og við píndari rødd sigur hon: “Tú ballar tað ikki inn.” Hon rist-ir syrgin við høvdinum. Eg hyggi at hennara sorgvígdu varrum og hugsi, at tað klæðir henni at gráta – og eg leggi einki í hennara pínu. Eg havi onga umsorgan fyri henni. “Kanst tú ikki fara,” spyr hon, stillisliga í fyrstu syftu, men stutt eftir harðnar hon og sigur, “eg havi fingið nóg mikið av tær. Tú heldur, at tú kanst fara við mær, sum tær lystir? Nei, tú! Far út! Far út hið-ani!” Hon peikar yvir ímóti hurðini.

“Iris, orsaka,” sigi eg og tríni yvir til hennara. Eg leggi hondina á økslina á henni fyri at blíðka hana, men hon kveistrar hondina burt. Hon er troystarleys. “Iris, góða, orsaka, tað var ikki meiningin at skelka teg.”

“Ja, álvaratos! Skal eg trúgva tær?”“Eg sigi satt. Vælsignað, misskil meg ikki! Eg

veit, hvussu viðbrekið sovorðið er at tosa um . . . eg havi sjálvur verið úti fyri tí . . . ”

“Ja, forbannað!” sigur hon. Hon gevst ikki at gráta. “Eg trúgvi tær ikki.”

“Hygg her,” sigi eg og smoyggi ermuna so mikið upp um armin, at hon kann síggja sárið á skøvninginum.

Hon hyggur at tí eina løtu, áðrenn hon sigur: “Hví gjørdi tú tað?”

“Av teirri einføldu grund . . . at eg var troyttur av at liva.” Eg bakki tvey fet aftur og seti meg á sofuarmin.

“Men hví?” spyr hon við higstrandi gráturødd og við klumpi í hálsinum av sinnismuni, hóast ein kvirr øsing framvegis glæsir í hennara eygum, tigandi, sum eitt beiskt barndómsminni. “Hvat kveikti tína avgerð?”

“Systir mín doyði,” lúgvi eg, tí eg vil ikki geva henni lut í mínum loynidómi. Tað er mær torført at tosa við fólk um mína sjúku. Tí hendan pínan er mær heilag.

“Álvara?” Andlit hennara er trútnað í gráti.Eg nikki. “Men eg var reiðiliga ungur, so tað

ger mær ikki so stóran bága longur. Hví gjørdi tú tað?”

“Eg veit ikki.”Hon sigur ikki annað, og eg eri sannførdur um,

at hon ikki vil geva eftir, so eg spyrji ikki meir. Og eftirsum eldstaðurin er avrokin, fer hon yvir hagar at festa í av nýggjum. Eg havi aftur fingið tokka til hennara og rannsaki mínu svøku sál – knappliga angri eg, at eg kundi finna upp á at bera meg soleiðis at ímóti henni.

“Kanst tú ikki fara? Eg vil hava frið,” sigur hon knappliga, uttan at hyggja at mær, og hon lotast eitt vet, hóast hon ikki er reyð um kjálkarnar, meðan hon potar eitt nýtt pappírspetti inn mill-um kubbarnar.

Eg bresti neva móti lógva. “Saktans,” sigi eg og umberi meg so fyri mín óhøviska atburð. Eg taki skógvarnar undan borðinum, skøði meg og leggi bókina niður aftur í frakkalumman. Og í tí eg taki í handtakið á hurðini, sigi eg: “Hugnaligt at práta við teg,” men fái einki aftursvar.

VIII

1

Beint sum eg stingi lykilin í lásið og læsi meg inn í íbúðina, ønskrist eg við, og kleimin sveitti sprík-ir úr hvørjari sveittapoknu, sum vakni eg eftir ov stuttan svøvn. Eg eri um at kódna av so hervilig-um fepuri, at tað er við neyð og deyð, at eg nái at styðja meg inn at vegginum, innan eg falli í óvit, missi fótafestið og smelli í gólvið. Og samstundis prika eisini ræðuligir stingir av innkulda innan í húðini, og teir spenna um alt likam Mítt sum ein stór fløkjaslig nót av svørtum, skitnum og saman-knýttum træðrum; eg má herða hvønn ein vødda og fevna meg sjálvan fyri ikki at bresta út í kald-an grát. Og eg eri so ringur av høvuðpínu, at tá ið eg kroysti eyguni aftur – fyri at skúgva tankar-nar burt frá sinadráttinum – streyma verkir ígjøgnum alt høvdið, eins og vilja eygnalokini trýsta mínar viðkvæmu eygnabóltar inn í skøltin. Men einki er sum høvuðpínan í nakkanum, tí hon spennir inn at mínum lítlaheila og loypur órógv í hvønn ein tanka, ið eg vil ala fram.

Men tá eg havi staðið úti í gongini eina løtu á hendan hátt, við ørmunum um bringuna og bak-inum aftur at vegginum, viknar pínan so frægt, at eg megni at stólpa inn í sovikamarið og lata meg úr frakkanum; eg kasti hann upp á seymin á bróstinum uppi yvir madrassuni.

Eftirsum íbúð mín er á sjeyndu hædd, og eg kann gera júst sum mær lystir, smoyggi eg meg

úr hvørjum klædnaplaggi, eg eri í; men eg heingi kortini eitt svart lak upp fyri gardinurnar – fyri at beina fyri hesi veiku kensluni av, at Iris framveg-is heldur eyga við mær. Tí eg líti ikki á tað, hon segði.

Og so skrúvi eg ovnin undir vindeyganum for frá, og tá eg havi fest í kertistubban á koppaskál-ini, ið stendur á gólvinum nær madrassuni, sløkki eg fyri tí óvardu peruni uppi undir loft-inum, men hóast íbúðin tekur at orna og gerst skýmlig, hugnalig, komi eg – við tað, at eg gangi nakin íkring og reiki fyri at fara til songar – undir ríðir av ráum krampaherðindum, og eg eri plág-aður av svárari sálarkvøl, sum tá eg líði av ring-ari samvitsku eftir eitt drykkjukvøld í býnum.

Eg fati ikki – ið hvussu so er ikki til fulnar – hvørjum hon kemst av, hendan angistin, ið búleikast í míni ússaligu sál, men hon er mær so avgjørt ikki bara heilaspuni; tí hon logar kámliga og oyðileggur hýrin á mær, eins og sjúkuræðslan fyri eini lívshættisligari umfarssótt, ella sum sorgin, ein kann drukna við at drekka seg fullan, men ið er fús at spøkja morgunin eftir – í eins viðbreknu tonkum.

Eftirsum eg fann útav, at Iris og hasin ríkmaðurin vildu lokka meg við sær inn í sína verkætlan – hana, ið sambært Aron fór at fevna um allan heim – átti eg ikki, um rætt var, at kent hesar eftirverkirnar av trega, ið mestur munnu stava frá samrøðuni millum meg og Iris – tí eg vil so fanin meg ikki finna meg í, at nakar dárar og misnýtir meg ímóti mínum vilja, ja, eg forbjóði tí. Og tað geri eg, hóast eg framvegis ikki havi min-

stu hóming av, hvussu tey ætlaðu sær at draga gagn úr mær.

Men sjálvt um handan lítla gentan er samsek í samansvørjingini, býðir mær ímóti, at eg setti henni spurningar, ið høvdu við hennara sjálv-morðsroynd at gera. Eg var ikki sørt óreinur at seta handan illavorðna spurningin á slíkan kald-an og hvassmæltan hátt, serliga tá talan er um, at hon hevur mist bæði síni foreldur fyri stuttum: hon hevur so avgjørt ikki uppiborið, at eg fór so illa við henni.

Satt at siga, so veit eg ikki, hvat í Guðs navni eg hugsaði fyri mær – at grøta hana við vilja.

Hon segði mær – eftir at eg týðiliga sýndi henni, at eg kendi til teirra samansvørjing – at ríkmansins ætlan er farin fyri skeytið og blakað fyri borð, í øllum førum í fyrstu atløgu, og tískil kunnu tey ikki, sum nú er, halda á við at tøla meg við sínum lygnum. Eg havi einki at stúra fyri, eigi ikki at lata meg ræða; mín leiklutur er ikki fyri neyðini longur. Og tað er hesum fyri at takka, at mær ikki tørvaði at hevna meg inn á hana við slíkum hørðum orðum; eg var alt annað enn blíður ímóti hasum heldur óseka barninum.

Men góði skil meg: eg nokti at taka ábyrgdina fyri mín ósiðaða atburð.

Frágreiðingin av tí, ið hendi, sker djypri enn so.Eg eri sakleysur.Trúgv mær.Ella ei – tað ger mær tað sama.Tað er ikki bara nakað, eg sigi, fyri at halda tær

at gaman.Tú ert ikki sólin, eg mali um.

Ja, eg nokti at taka ábyrgdina fyri tað, eg gjørdi, tí eg svørji uppá, at lívsleiðin [les: ennui] hevur skyldina.

Hendan gátufulla sjúkan, eg havi liðið av í so mangar mánaðar, er ikki bara eitt ósjónligt og óvirkið skapilsi, ið steig inn í mítt lív at smitta meg við eittans endamáli í kvittanum: at drepa mínar kenslur. Nei, so tramanstíð: lívsleiðin er tann forbannaði horuungin, ið skal taka avleið-ingarnar av at vera eiturormurin, sum leiddi meg í freistingar og týndi samljóðið millum mína reinu samvitsku og hendan frumkenda óndskap-in, ið hevur ligið krógvaður djúpt niðri í mær – tí tað kann ikki vera av tilvild, at samstundis sum eitrið fór undir at renna í mínum æðrum, at eisini óndskapurin reis upp úr ótilvitskunnar reiðri og flotnaði upp at rannvæla mínar tankar og gerðir – og oyðilegði mítt lív.

Eg líði ikki av yvirsjónum, men eg lúgvi ikki fyri tær, tá eg sigi, at tað var lívsleiðin, ið elvdi mær til at pína hasa smágentuna; eg havi eina reina muru, og um tað stóð til mín, kundi eg ikki fingið meg til at borið meg soleiðis at.

Og tó er tað ikki samrøðan við Iris, ið er aðalorsøkin til mína stúran. Ei heldur eru tað pengarnir, eg stjól frá Heinrich – ella drápið á rottweilaran.

Eg hugsi um alt tað, ið er hent mær í dag, men megni ikki at skyna á, hvør tann avgerandi hend-ingin ella upplivingin er, ið voldir mær slíka pínu; eg veit ikki, hví eg eri so bangin, so nerva-veikur av mær.

Men eitt veit eg kortini: at mítt grenj man vera heldur láturligt og møðsamt at lýða á, so um tú ert samdur við Lüstig í, at eg eri ein neyðarslig kveina, skal eg ikki muta ímóti.

Men hinvegin: eg leggi lítið og einki í, hvat tú heldur um meg.

Eg eri kanska í so hjartakaldur – at lata slík vanærulig orð av tungu falla – men so veri. Tí eg eri vanur at oyða manga eina stund burt við at grunda um deyðan, og av tí, at eg eri komin til ta niðurstøðu, at hann nærkast durunum í hvørjum, eri eg sannførdur um, at lívið er ov stutt til stúr-an fyri bakbítandi sleygi frá fólki, eg ikki kenni.

Men um tú ert av teirri fatan, at eg ikki eri heilt rættsiktaður – eftirsum eg havi lyndi til at ganga um í íbúðini uttan trevil á kroppinum – má eg tí-anverri taka til mótmælis og umbera meg við, at tá eg eri einsamallur inni, hóvar mær at vera eins blóðnakin og Guð skapaði meg, og eg blúgvist ikki av hesum. Tí í slíkum løtum hómi eg umsíðir eina fríløtu frá lívsleiðini og gerandislig-um fløkjum; eg kenni á mær, at eg sveimi upp ímóti eini friðsælu, ið minnir um vísdóm – sum skrími eg eina ljósglæmu við opið, ið leiðir út úr hesu villiniborg, vit eru fødd inní – og eg kann stíga út í frælsið, ið vit øll sóknast eftir.

Men í dag kemur mær kortini tvøran fyri: eg finni ikki hóming av friði.

Eg havi í heilum trupulleikar við at bera tað fram, eg vil siga, á skilligan hátt, so um tú ikki fatar, hvat eg sigi, er tað av teirri einføldu grund, at tú ikki livir mítt lív – men eg vági mær at stað-festa, at ein og hvør, ið hevur verið offur fyri

lívsleiðini og sostatt hatar tilveruna líka nógv sum eg, veit nágreiniliga, hvat eg tosi um.

Ikki tað – eg skíti á, um tú skilir meg ella ei.Tú ert ikki móðurmjólkin, ið skal mata meg.Men sama ger, hvat eg haldi um teg, tí nú líður

kvøldið at náttini. Eg eri deyðgivin og megni ikki at standa á beinunum longur. Men eg eri umsíðir til reiðar at leggjast. So eg kann ikki gera annað enn at tveita meg barlangan niður á madrassuna og krúpa inn undir tað tunna lakið, eg nýti sum dýnu, at ikki gera annað enn at bara stara upp undir loftið, til mítt tunglyndi vónandi hvørvur, og myrkrið vil unna mær hvíldina.

Men sum eg liggi her og geri mítt ítasta fyri at doyva hesar tankarnar, ið níva meg, so at eg kann sovna aftur við tí fjara suðinum frá tí doyggjandi vetraródnini, legst vetrartungt keðsemi á meg, og ikki gongur long tíð, fyrrenn tað gerst mær greitt, at eg kann spara mær ómakin: tað er ógjørligt at tvinga svøvnin til at taka meg við sær. Tí hetta andstyggiliga sam-vitskubitið uttan uppruna, ið hevur plágað meg frá tí stund, eg fór út úr íbúðini hjá Iris, ber nú aftur rot inn í sinnið á mær, seyrar og tærir inn í øll op, sum etjandi sýra, og tá ein lítil løta er um-liðin, liggja einans avskræmiligir óttar og nakrar fáar ússaligar leivdir av sinnishvíld eftir, sum mórut og gruggut botnfall í mínum tonkum.

Eg havi tað sum eitt sjúkt avynnudýr í avynnutíð, og hóast ikki so mikið sum tveir tímar eru gingnir, síðani eg var á matstovuni og át meg mettan, av eini einsýna kærkomnari máltíð, eri eg longu aftur avmergjaður av svongd. Eg eigi ei

heldur nakran mat inni, so eg havi ikki frægari at taka mær til enn at roykja eina sigarett – fyri at lætta um ta tómu svongdarkensluna í maganum.

Eg lyfti meg seigliga upp av madrassuni, og sum eg gangi yvir at glugganum, turki eg sveitta-perlurnar av enninum og snerki av innkulda.

Trúgv mær: eg havi tað ikki gott.Og eftirsum tað lítla kamarið hevur verið køvt í

tjúkkum sigarettroyki í allan dag, háli eg tað svarta lakið niður av gardinstongini og dragi gardinurnar frá, men tá eg lati vindeygað upp fyri at lufta út – tí eg eri fyrilagstur av møði og vóni, at tað bara er tann ringa luftin, ið voldir mær hendan andvekurin – hoyri eg knappliga barnagrát, sáran barnagrát, ið ger mær bæði skomm og skaða. Hann tykist at koma niðri frá tí gamla býlinginum handan spæliplássið. Men glæman frá kertiljósinum endurspeglast í rút-inum og forðar mær í at skoða út í myrkrið, so eg má líka leypa yvir í hin endan av sovikamarinum at køva logan, áðrenn eg kann skimast eftir, hvaðan gráturin kemur.

Og eg hevði rætt í mínum illgruna: tá eg tríni yvir aftur til vindeygað og kagi út, síggi eg tey bláu ljósini frá einum løgreglubili glampa inni millum granntrøini, ið standa sum ein lívdargarður millum íbúðarblokkin og tann gamla býlingin. Ja, gráturin kemur frá húsunum, ið eg gekk fram við í áðni; har eg varð vitni til eitt dømi um óndastu kúgan í samfelagnum í dag: kynsligt misbrot ímóti børnum, og enntá tað andskræmiligasta frábrigdið av hesum slag: blóðskemd.

Hoyr meg eitt orð: blóðskemd verður so mangan nevnt í miðlunum, at tað er vorðið eitt heldur uppslitið hugtak, men eg undirmeti tað so avgjørt ikki, tí haðani eg stavi, er tað framvegis atvoldin til mikla sorg og sút.

Sum eg standi og stari at hasum bláu ljósunum, komi eg av tilvild í tankar um, at hvørja ferð eg beri eyga við ein løgreglubil, frysti eg innvortis av ringum nervum. Men hóast eg var ein ræðu-skítur og slapp mær til rýmingar í áðni – áðrenn løgreglumenninir fingu fatur á mær og mín vitn-isfrágreiðing – og eg so statt skerdi teirra kanning, stirðni eg ikki innan íkvøld. Eg kenni meg tryggan aftan handan verndarmúrin av granntrøum.

Eg eri, sum áður sagt, eingin sámáriubúgvi, og um løgreglumenninir høvdu drigið meg til viks og fingið orð á meg í sambandi við blóð-skemdina, hevði tað verið mær til slíkan ampa – sum ein atsókn ímóti mínum friði, ið eg virðis-meti fram um alt annað – at eg eri bangin fyri at fortelja tær, hvat eg hevði kunnað funnið upp á at gjørt; eg svari ikki fyri teimum syrgiligu avleiðingunum.

Tí bara Guð viti, hvat lúrir í hjørtum á monnum sum mær . . .

Og tá ið eg havi staðið her við gluggan eina løtu og slotað eftir – mestsum til fánýtis – hvat fyri-ferst í býlinginum harniðri, beri eg eyga við eina dúgvu; hon kemur flúgvandi ímóti mær. Og hon vil seta seg á karmin uttan fyri vindeygað, men hon glíður í kavanum og fellur ørkymlað við kveistrandi veingjum til jarðar – sum skræddust

uppburðarvindarnir, ið áttu at hildið henni á flogi, so dáttliga undan hesum órædda fuglinum. Men stutt eftir tekur hon kortini til veingjanna og fer sveimandi burt frá íbúðarblokkinum við tí hvíta vitanum á oynni uttan fyri býin í bakgrund-ini. Og samstundis er tað mær, sum kurrar hon spælisjúk, eins og argar hon meg fyri at vera eitt jarðbundið menniskja, ið ongar veingir hevur.

Men man tað ikki bara vera eg, ið líði av stórlætisørskapi?

Lat meg líka staðfesta, at eg eri av teirri fatan, at ov nógv hóvasták er gjørt burtur úr hesum ør-skapi. Eg brýggi meg ikki um, at hann verður bólkaður sum ein sjúka, tí – eg vági mær at tvíhalda um tað – hvørt mansbarn á foldum hevur eyðkenni av honum. Tey hava tað øll til felags, at tey halda seg vera mætari enn tey í veruleik-anum eru. Tíbetur [í tínum eygum] læra tey so smátt heimin at kenna, og tá teirra skeiklaða sjálvsmynd fánar, viknar viljin til at vera størstur, og samstundis missa tey alt sjálvsálit.

Men í summum – sum í mær til dømis – er ør-skapurin aloftast í hæddini um tjúgu ára aldur.

Men gott er. Gloym tað.Um tað, eg sigi, ljóðar sum møsn í tínum

oyrum, mást tú heldur gevast at lurta eftir mær; eg eri so móður, at svøvnlátur er komin á meg.

Hóast tað framvegis regnar uttanfyri, er ódnin stilnað og vindurin tagnaður, men sum eg eyg-leiði dúgvuna flúgva longur og longur úteftir, varnist eg tey døkku skýggini, ið hanga á himna-hválvinum uppi yvir tí kavaklæddu oynni hinumegin fjørðin – tey tungu stormskýggini, ið

koma hendanvegin við dundrandi ferð, sum tarvar eftir gøtunum í Pamplona – so ódnin man mestan hava eina farra av yvirgangi eftir í sær.

Eg lati vindeygað aftur og dragi gardinurnar fyri. Eg seti meg niður í lenistólin, sløkki sigarettina, festi mær í eina aðra.

Eitt slíkt ótal av bókum sløðist á gólvinum, at eingin teirra skarar burturúr, men hvørt meist-araverk í hurlivasinum er mær líka virðismikið sum minnið um tvíburasystur mína sálu, og við tað, at eg siti her og royki og bíði eftir, at svøvn-urin sýgur meg við sær niður í sín djúpa og friðsæla oljusjógv, kundi eg væl hugsað mær at lisið nakrar síður fyri at stytt mær stundir – tí heimsbókmentir hava altíð havt eina vælsignaða ávirkan á meg – men eg eri so svøvntungur íkvøld, at eg hvørki eri mentur at sovna ella standa uppi. Mín heimsmynd er vorðin so av-skeplað í seinastuni, at hendan dapra skýmings-løtan fær meg at ivast í, um eg droymi ella eri vakin. Eg eri sokkin inn í ein hálvlivandi sinnis-stand, sum hevur lívsins tómi sveipað seg um meg og skrykt grundarlagið undan míni tilveru; nú dregur hon meg – eftir hárinum – inn í eitt uppaftur myrkari stað, har eg kenni meg sum rótleysan millum menniskju og útihýstan í hesum falna og svarthvíta heimi, eg hati at liva í.

Ein stórur yrkjari lýsti hesa kensluna soleiðis: Eg havi tað, sum eri eg longu deyður og livi nú í eini tilveru eftir deyðan.

Eg veit nágreiniliga, hvat hann meinar við, sum var tað eg sjálvur, ið festi hasi orð á blað.

Og á somu tíð voldir fremmandagerðin mær slíkan hjartakulda, at ein og hvør, ið er tyngdur av miklum sakni, av tí, at hann hevur mist ein góðan í Harrans hendur, man kenna hesa kensluna aftur, hesa heilhugaðu líkasæluna ímóti gerandisligum trupulleikum – tí hon fírir ikki fyri at kaga fram í sorgarstund.

Men hóast systir mín dró sín síðsta andadrátt fyri fáum mánaðum síðani, er tað ikki sorgin, ið komst av deyða hennara, ið er upprunin til mína leiði.

Eg orki ikki at fara inn á tað nú, men hav tol, tí eg ætli mær ikki at dylja nakað fyri tær. Vit koma inn á tað um stutta tíð.

Sama ger – tað, eg vil siga, er, at mín líkasæla er so nógv versnað í seinastuni, at einki kann ávirka meg longur. Hon hevur strikað út yvir alt, ið eitur samband millum meg og míni medmenn-iskju, og samstundis hevur hon reist ein skilavegg millum meg og samfelagið, ja, allan -heimin. Mær leiðist so við, at einki nýtt hendir undir sólini á hesum kendu gøtum, og ein heldur sjúkligur longsul er farin at grógva innan í mær, ein sjúkligur longsul eftir at finna ein nýggjan heimstað, har eg ikki kenni meg fremmandan, men hinvegin eri vælkomin at festa búgv.

Lat meg ikki leypa framav, men eg eri nærum fullvísur í, at foreldur míni ikki fara at nokta mær innivist, um eg vildi flutt heimaftur – tí tað var eg, ið av fyrstan tíð tók stig til at flyta út, tá Faðir mín neyðtók Evu, dóttur sína og tvíburasystur mína, og varð atvoldin til, at hon framdi sjálv-morð – men . . . at eg skal geva meg yvir og

venda aftur til tað stað, eg velji at kalla ónd-skapsins vøggu?

Ja, forbannað.Eg havi gjørt av at lata Faðir mín varðveita ta

fatan, at eg einki kenni til illgerðina, Hann framdi ímóti Evu, men hevði Hann bara vitað – at tað var Hann, ið stygdi meg burt og loypti split ímillum meg og familjuna – hevði tað óivað volt Honum eina ovurhonds pínu. Hann er so høgt í metum í samfelagnum, at eg banni uppá, at um sannleikin um blóðskemdina kom undan kavi, og seyðirnir í samkomuni høvdu stoytt Hann frá sær, hevði Hann ikki komið undan við lívinum.

Men hinvegin: tíðin er komin at vísa Honum, at eg eri – fanans avkom.

Tí líka fanin leggi eg í, um Bíblian sigur: “Tann, ið ger ímóti boðum Faðir síns, er glataður.”

Tað var jú Hann, ið er upprunin til mína lívsleiði.

Tá eg eri liðugur at roykja sigarettina og havi sløkt hana í øskubikarinum á stólarminum, komi eg nústani í tankar um brævbjálvan, ið varð stungin inn undir hurðina í morgun, so eg seti beinini undir meg fyri at fara eftir honum úti í gongini, har hann framvegis liggur, men beint sum eg reisist, tysur blóðið upp í heilan. Í fyrstu syftu standi eg bara og skinkli á beinunum, men knappliga merki eg kjálkarnir blikna og hvítna, sum av kaldari ræðslu, og ein krunkasvørt alda brýtur upp úr tankanna oljusjógvi; tað sortnar fyri eygunum, og eg verði sum sogin niður aftur í stólin. Eg komi undir øskubikarið, so at tað smellur í gólvið, og stubbar og øska sleingjast

fyri vág og vind. Og eg falli niður í ein svartan brunn, har friðurin kenst mær ræðandi fullkom-in, sum tann myrka og knýtta tøgnin í løtuni ímillum snarljósblunk og toruslátt; har tíðin ger ein elalítlan steðg, og hjartað á mær gloymir at banka.

Men eg missi ikki vitið. Eg rakni brátt við aftur og dragi djúpan anda fyri at vakna so frægt, at eg megni at skaka skelkin av mær. Eg leggi høvdið aftur at stólabakinum og lati eyguni aftur, men í tí eg stingi hondina inn undir nakkan, beri eg við tann tunga hjartasláttin, ið er farin at banka í lívæðrini í hálsinum, stútt og regluliga, men harðliga, eins og kynslimurin á einum greð-ingi. Og sum eg siti við hondini inn at æðrini og kenni blóð og lív Mítt pumpa í likaminum, virkar tað til, at eg spakuliga taki at kenna ein sælan lívsanda fløva og fylla meg við rúsandi kærleika til tilveruna, og so við og við rennur tað bruna-fongda eitrið av mær. Tann fjarlagdi heimurin íkring meg, hann, ið hevur ligið duldur í myrkr-inum handan mína svørtu sjúku ta farnu tíðina, kemur aftur í ljósmála, við hóvligum og tryggum fetum, og mínar lívleysu kenslur eru sum Jesus: tær rísa upp frá deyðum.

Men so skjótt sum eg havi verið úti í gongini eftir brævbjálvanum og lisið tað stutta brævið, ið var ætlað mær, hóast ‘Ádam’ stendur uttaná, fer hjartað á mær at tita av øði, og mítt svartskygni kagar longu fram aftur av nýggjum.

Eg havi so avgjørt ikki lyndi til at vera erkvisin, men brævið rippir upp í fortíðina og í sárið, ið eg havi roynt at gróð saman tað farna hálva árið,

síðani Eva andaðist, og mínar kenslur rúmast ikki í mær longur; eg missi tamarhaldið á mær sjálvum. Brævið er mær til slíkan bága, at eg – fyri at linna mær sorgina og neyðina og pínuna, sløkkja eldin í míni samvitsku og endurkvetta blóðbandið millum meg og familjuna við viðgongdum streingjum – taki rakiknívin úr bak-lummanum á buksunum, ið liggja á gólvinum, og eg geri knappliga eitt eiturkynt kut í undirvørr-ina – so at tað svíður í mønu og merg – sum hvalspýggjueitur. Og eg skrenji av svárari pínu og geyli skemdarorð út í tóman heim, eins og ein kvinna í barnsneyð. Ikki fyrrenn eg buldri niður í stólarmin við knýttum neva – til tess at reinsast fyri illsinnið – køvist hesin sviðin, ið fjølgast í bæði míni sál og míni vørr, sum lívsneistin í ein-um krígsfanga.

Um rætt var, átti tað at frøtt meg, at eg fái eitt bræv heimanifrá, tí eg havi einki frætt haðani síðani jarðarferðina, men Eva verður ikki nevnd, og brævið er hartil so kaldliga skrivað, at eg ikki kenni ta fyrr so mjúku røddina á móður míni aftur.

Ikki tað – eg sakni hana ikki.Er tað ikki margháttligt, hvussu tvey, ið hava

elskað hvørt annað, kunnu gerast so fremmand?Hon leggur fyri við at umbera fyri, at hon er so

sein at skriva. Men hon er kvik at skoyta uppí, at tann einfalda grundin til tess er tann, at hon hev-ur havt so nógv um at vera um jólini. Annars hev-ur hon ikki tað stóra upp á hjarta, tí hon spyr bara, um eg ikki kann koma heim at njóta tað, ið eftir er av høgtíðini saman við henni og Faðir

mínum. Hon nevnir enntá, at tey hava saknað meg, men hon hevur tveitt hendan setningin so tilvildarliga inn millum tveir aðrar, at eg trúgvi henni ikki um tvøra gátt. Og hon leggur aftrat, at um tað ikki letur seg gera hjá mær at koma at vitja, so kann eg altíð fáa orð á tey í samkomuni í morgin fyrrapart, tá ið Faðir mín skal prædika. Tey hava mangt at práta við meg um.

Men – sum tann gløggi lesarin longu hevur uppdagað – eg havi ongar ætlanir um at gera eftir fyrispurningi hennara.

Eg rukki brævið saman og rætti hondina út, so eg kann stinga tað inn í kertiljóslogan, og so títt og knapt sum tað kyknar, hvirli eg út í køkin, ímeðan eg haldi tí logandi pappírskúluni út frá mær. Harúti tveiti eg brævið niður í vaskið, og tá eldurin so endiliga slóknar, og einans vátt sót og øska liggur eftir, fái eg mær líka nakrar kaldar vatnsopar úr krananum fyri at vissa meg um – sum náttin líður – at beinkrímssveittin ikki upp-turkar meg. Tí eg vil ikki koma út fyri at missa vitið enn einaferð – sum tá eg sat á kummuni inni á pisshúsinum.

Eg havi billað mær sjálvum inn, at drápið á rott-weilaran – tann skelkandi gerðin, eg útinti, eftir at eg var fallin í óvit – helst ikki mundi vera annað enn ein yvirsjón, ið komst av míni fepurør-sku; men tá eg stilli meg fram fyri spegilin úti á baðirúminum at turka blóðið á undirvørrini burt við vesipappíri, varnist eg á kjálkanum ta undranarverdu skeinuna, ið eg fyri fyrstu ferð gav mær far um í tí skitna krókinum – har hund-

urin leyp á meg – og tá kann eg ikki longur lúgva fyri mær sjálvum: eg eri eitt ódjór.

Men enn einaferð nokti eg at taka ábyrgdina fyri mína gerð.

Eg eri ósekur.Tí ódjórið innan í mær er fostrað av Faðirsins

syndum.Og eg vil ikki líða nakra pínslu fyri tær syndir,

Hann arvaði út yvir meg.Tær loyndarfullu illgerðirnir, ið Faðir mín

framdi ímóti tvíburasystur míni handan læstar dyr – tær, ið munnu hava verið fyrihavdar í mong ár – eru uttan iva upphavið til tað devulsliga avkomið, eg eri vorðið. Eg havi kent til blóð-skemdina, síðani eg stjól dagbókina frá Evu og las meg fram til, at hon valdi at drepa tað ófødda barnið, ið Faðir okkara so vamligsliga – fyrigev mær mítt óhumska orðaval – stakk í hana.

Og frá teirri stund eru mínar kenslur so mikið kólnaðar, at eg leyg fyri tær, tá eg segði, at tær eru sum Jesus – í veruleikanum eru tær ikki mentar at koma aftur til lívs; tær kvaklast bara við viðhvørt.

Við tað, at Faðir mín bar seg soleiðis at ímóti Evu, kvetti hann tað klantrasliga blóðbandið, ið bant meg saman við familjuna, og eftirsum bara eitt slíkt kut krevst fyri at slíta tað fyri lívið, eri eg vísur í, at einans deyðin kann grøða tað saman aftur, í teirri merking, at deyðin – eftirsum hann er heilivágur fyri mangt – kanska er hugaður at geva syndafyrigeving; tað er ikki óhugsandi, at eisini eg megni at fyrigeva Faðir mínum – tá Hann liggur á deyðastrá.

Men hvør veit; eg eri ikki reiðiliga sannførdur sjálvur.

Tí eg eri ikki deyðin.Og eg ivist stórliga í, um mítt eyma og

viðbrekna sálarsár nakrantíð tekur at húðast.Tá eg havi turkað alt blóðið á vørrini og høkuni

burt, lati eg baðirúmshurðina aftur eftir mær. Men áðrenn eg stígi inn aftur í sovikamarið, læsi eg líka úthurðina, tí eg vil taka fyrivarni fyri, at tann gamla kellingin, eg leigi íbúðina frá, ikki kann koma at júka meg eftir húsaleiguni, meðan eg liggi og sovi. Hon hevur plágað meg uttan íhald alla ta undanfarnu vikuna.

Um tú heldur, at eg kenni meg einsamallan, av tí at eg havi vrakað alt samband við umheimin, má eg tíanverri taka til mótmælis og staðfesta med alla, at eg ikki eri sum tey nervaveiku, ið skýggja fólk og krógva seg í sínum myrku íbúð-um, tey, ið ikki vilja viðganga fyri nøkrum, at tey ikki trívast í einsemi – hóast veruleikin er tann, at tey bíða eftir, at onkur tilvildarligur kemur at vitja og loysir tey úr teirra einsemiskenslu.

Nei tú, einsemi er mín vinur.Eg havi einaferð, sum lív mítt er liðið, havt ein

sannan vin [les: Eva], ið eg elskaði, av tí, at hon var mær ein áhugaverd gáta, eg ongantíð skilti til fulnar, men tá hon hvarv úr mínum lívi, valdi eg mær einsemið fram um líkasæl vinaløg – tí fólk yvirhøvur eru ov innantóm til mín.

Og sum eg nú siti í lenistólinum við køldum og hjartaleysum eygum, ið ongantíð møðast av at hata, kasti eg tann tóma brævbjálvan yvir í krókin hinumegin rúmið og taki tann blóðuga

rakiknívin upp aftur av gólvinum, og innan eg veit av, eri eg farin undir at kína blaðnum við einari avmáldari rørslu, sum leggi eg ætlanir um at stinga hann í bleytt kjøtt . . . fyrsta dagin. Eg lati tað storknaða blóðið og kalda stálið uppøsa meg, eins og eitt gamalt handverkaraamboð, ið er løtt við gessigum kenslum og kann uppøsa kynsliga frábregðandi serknokkar.

Ikki tað; eg eri ikki kynsliga frábregðandi – sum Faðir mín.

Hóast Hansara eitur rennur í Mínum æðrum.Og onkursvegna megnar hesin knívurin at

ávirka meg og mítt sinnalag. Tí sum eg siti og kíni honum, rassast tann reini óndskapurin, eg føldi, tá eg drap rottweilaran, í mær; knívurin gerst so líðandi ein kveiki, ið syndrar ótilvitsk-unnar byrging og gevur óndskapinum høvi at spræna úr tankanna myrkastu avkrókum, so at hann kann næla fram á óynsktum støðum og taka valdið av mínum herðum – men satt at siga leggi eg ikki petti í tað longur: um tað skuldi hent seg, at hann setur sær fyri at koma til sjóndar.

Sig mær líka eitt: um tú hugsar teg væl um, ert tú ikki samdur við mær í, at óndskapur megnar at reinsa sálina?

Mær tørvar í øllum førum sálarreinskan. Eg kenni meg sum eina fremmanda veru, ið er útihýst frá Guðs stóru ætlan, og svartskygnið, sum stavar frá mínum maktarloysi, kyndir ein tvørsagnarligan illvilja ímóti bæði menniskjans fávitsku og tí vantandi órættvísinum í heiminum.

Um tú ikki skilir meg, lat meg so orða meg av nýggjum: eg kann ikki torga góðvarni, og tað elvir mær slíkt hatur, at eg vil taka vápn í hond.

Og tað er mær ein sovorðin meinbogi, at eg ongan møguleika havi fyri at yppa klandur og drepa fíggindar fyri rættvísi; vit hava einki kríggj, har mín steinkaldi óndskapur kann koma til sín rætt.

Ja, gev mær høvi at sýna tykkum fananskapin, eg eri førur fyri at framføra, og tykkara nerva-træðrir skulu darra sum varrarnir á grátandi børnum.

Men sum eg nú siti heldur óvirkin hendur í favn og finglist við rakiknívin, ið skal eitast at vera ein gáva frá Lüstig, rennur óndskapurin av mær, og eg kann ikki lata vera við at nívast, tí knívurin er eitt nágreiniligt tvítak av honum, ið eg tók við mær oman í býin fyrsta jóladag – tá eg hitti Lüst-ig fyri fyrstu ferð.

Hann bað meg geva sær hann, tí hann stúrdi fyri, at eg fór at beina fyri mær sjálvum, men nú minnist eg, at eg ongantíð fekk hann aftur. Tá eg skar rottweilaran á háls, setti eg ongar spurn-ingar við, at eg hevði knívin í lummanum – eg hevði gloymt, at Lüstig tók hann – men nú eg líti aftur á ta stund, gerist eg greiður yvir, at dvørg-urin ikki leyg fyri mær. So hann man hava stung-ið hann í mín lumma, og alrahelst var tað um tað mundið, tá eg svímaði inni á pisshúsinum.

Tíanverri eri eg ov útlúgvaður til at toyggja hendan tankan út í æsir – sjálvt um eg havi fingið ein óhugnaligan varhuga av, at tað fyrsta møtið við Lüstig og drápið á rottweilaran onkursvegna

hanga saman. Men – hóast tað man ljóða undranarvert í tínum oyrum – har stendst eingin ræðsla av míni ásannan, nei, tvørturímóti, hon gerst heldur ein kveiki, ið manar fram ein farra av eini eyðkendari og undurfullari kenslu, eg havi borið við nakrar ørfáar ferðir áður.

Lat meg minna teg á tað, eg segði, tá eg sá Iris koma upp trappurnar fyrr íkvøld: ‘ . . . í summum elalítlum løtum kunnu ónýttir møguleikar kortini vera til staðar, møguleikar, ið eiga slíkt vald, at teir megna at køva mína sjáldsomu kenslu av at vera sum heimleysur í tilveruni og vekja meg úr hesu døpru svøvngonguni, eg altíð líði undir . . . -hendingaferð hevur tað hent seg, at eg havi givið mær slíkar løtur gætur, tá ið eg komi undir til-vildarliga pínu og ónáðir, ið ikki kveikja lívsleið-ina, men hinvegin stimbra og eggja . . . mín lívs-vilja.’

Av røttum átti mín lítli illgruni um, at Lüstig kanska hevur havt ein leiklut í sambandi við drápið á hundin, verið mær at bága, men eft-irsum eg altíð havi verið óvanliga hugtikin av teimum gátufullu løtunum, tá tilvildarligar hend-ingar sýnast at fara upp í eina hægri eind, hevur hon ta øvugtu ávirkanina á meg: eg fegnist um mína ásannan.

Slíkar løtur koma sjáldan fyri í veruleikanum, tí bara uppspunnar søgur hava lyndi til at hava ein stýrdan bygnað, men tá tær umsíðir geva seg til kennar okkara millum, kann tað væl koma so fyri, at alt brádliga fer á gos innan í mær: allar mínar kenslur slíta sínar teymar, og sansanna uppfatan rísur upp á himinhøgar aldutoppar.

Samanbrestirnir við hesar løturnar virka til at vekja meg úr tankanna svøvngongu, ið hoyrir gerandisdegnum til, og teir elva til eitt næstan yvirnáttúrligt klárskygni, so eg ikki longur síggi alheimin sum eitt fløkjasligt margfeldi av mein-ingsleysari tilvild, men eina samlivandi heild, har alt er ráðlagt frammanundan. Í hesu klárskygn-isløtuni – sum aloftast er stuttlívað – fái eg høvi at kaga aftur um lívsins lørift og eygleiða orkuna, ið arbeiðir í bakgrundini; eg fái fullkomið innlit í alheimsins loynidómar.

Eg eri keddur av at endurtaka meg sjálvan, men eg noyðist: ‘um tú ikki fatar, hvat eg júst segði, er tað av teirri einføldu grund, at tú ikki livir mítt lív.’

Eg havi onga hóming av, hvat tað er, ið kveikir hendan kenslubrestin, men eg minnist meg hava lisið eina skaldsøgu, ið sigur frá nøkrum líknandi. Í stuttum snýr tað seg um, at tann kvinnuligi høv-uðspersónurin er fyri einum slíkum bresti, í tí hon av misgáum traðkar á ein ójavna millum nakrar flísar og endurminnist fjøruti ár aftur í tíðina: tá hon var lítil og rakti við hendan ójavnan fyri fyrstu ferð; allar tær gomlu kenslurnar frá hennara barndómi rísa upp úr myrkastu avkrókum minna og alda ígjøgnum hana í senn. Og fyri at lýsa kenslurnar og greiða frá uppliv-ingini, tekur rithøvundurin orð sum ‘alskhugur’, ‘fagnaður’, ‘sorgblídni’, ‘endurminni’ og ‘fullkom-in sinnisrørsla’ í nýtslu; hann vísir enntá til nakrar kynslívsfrøðingar, ið niðurgera hendan gátufulla brestin og halda uppá, at hann ikki er petti annað enn ein orgasma. Men rithøvundurin

tykist ikki vera samdur við teir. Tí hann er av tí fatan, at hesin kenslubresturin eisini finst innan gudfrøðina, og alrahelst er tað í tí merking, at hann kann koma teimum trúgvandi fyri – tær løturnar, tá ið Guð tykist vera nær.

Grundin til, at eg fortelji tær hetta, er ikki fyri at sýna fram ein lítlan brotpart av mínum vísdómi [ha–ha], men av tí, at fyri einum hálvum ári síðani – um tað mundið, tá Eva framdi sítt sjálvmorð – var eg eisini fyri eini hending, ið var so lík tí áðurnevndu, at eg mestsum skelvi, hvørja ferð eg komi í tankar um hesa skaldsøguna. Tí hendan (fyri at nýta tað algongda navnið á hesum hugtaki) klárskygnis-løtan, ið var mín fyrsta og sterkasta av sínum slagi, stóðst ikki av tilvildarligum hendingum, ið gingu upp í eina hægri eind, men hinvegin av tí, at eg – sum eg spákaði mær oman eftir eini flísa-lagdari gongubreyt – bar eyga við eina brotna flís, sum í útsjónd ikki brá frá hinum flísunum, men onkursvegna varð tann avgerandi kveikingin, ið eldaði upp undir mína klárskygnis-løtu.

Tíanverri er so ómetaliga lang tíð liðin síðani hesa hendingina, at eg ikki minnist alt av tí, ið fyrifórst tíðina kring hana, og tó varð eg díktur undir í so mongum kenslum í senn, at tann avgerandi løtan mestsum er ritað við diamant-oddi í mínum minni.

Men eftirsum meginparturin av tí, sum mær var fyri hetta summarkvøldið, ið talanin er um, ber á brá av sinnissjúku, og eg skammist við tað, eg hugsaði, havi eg ilt við at greiða tær frá hvørjum

týdningarleysum smáluti – og tískil mást tú bera yvir við mær, um lítil og eingin samanhangur er í míni frásøgn.

Men tann fyrsta og týðiligasta sjónin frá hendingini, ið birtist í huganum, er tann, at eg spákaði mær ein túr oman eftir gongubreytini fram við tí størstu viðarlundini í býnum, og tað tók at sirma. Og hesir mjúku regndroparnir kendust mær eggjandi og livandi, sum andadrátt-ur frá einum blíðum hjørti; so eg neyt hvønn dropa og fagnaði teimum – men brádliga varnaðist eg ein veikan anga; hann tóktiskt at stava frá granntrøunum inni í viðarlundini. Og tá eg stutt eftir gav mær far um, at tað vælsignaða regnið hevði útvalt sær eina flís í gongubreytini, so at bara hon myrknaði, kom hendan sjónin so óvart á meg, at eg bráðsteðgaði. Og í somu løtu, í tí eitt bjart og hvítt og vælsignað ljós tók at kynd-ast innan í mær – sum stóð sál mín í ljósum loga – hvakk eg so við, at eg beit tennirnar saman; eg dró so djúpan anda, at tað ljóðaði, sum blásti eg í eina tipta floytu. Mínir sansir klárvaknaðu, og allir smálutir íkring sýntust at glógva og glampa, sum var tað á miðjari vetrarnátt – tá fullmánin dagar undan skýnum at leggja sín glarreina ljóm um allan heim. Men eftir lítlari løtu avmarkaðist mítt útsýni aftur, og eg avbyrgdist frá umheim-inum. So eg miðsavnaði meg um ta klovnaðu flísuna ístaðin. Og sum eg stóð har við boygdum høvdi og gløddi at rívuni við mínar føtur, komu so ljóslivandi yvirsjónir fram fyri meg, at eg fult og fast trúði uppá, at eg var í eini samlivandi eind við alheimin. Men hendan sjónin hvarv brátt

aftur, og tankarnir vendu aftur til rivuna, ið tá tóktiskt at støkka sundur og skrædna sum eitt lak; og eg kundi ikki lata vera við at kenna, at heimsins størsti múrur raplaði – sum skúgvaðist heimsins falska andlit til viks, og eg stardi inn í ein annan heim, ein, ið lá fjaldur hinumegin gykl-ið, vit kalla lívið; eg vildi forsvorið, at eg sá tað sanna andlitið handan Guðs gekkaskort: at allur sannleikin um mannaættina lá spilnakin – sum gráhvítar húsatoftir – framman fyri mær, beint har í rivuni í tí klovnaðu flísini.

Hendan sansingin var eitt slíkt hurlivas av kenslum, at mítt ússaliga og útlúgvaða hugflog ikki kann samanbera tað við annað enn teir fjøltáttaðu litirnar í einum kaleideskopi, men tann sjónligasta kenslan av øllum, tann, ið skar-aði fram í vavstrinum, var, at eg føldi meg út-valdan – sum varð eg biðin at gerast Frelsarin, ið kundi bjarga mannaættini.

Í fyrstani var eg av tí fatan, at tað var Guðs djúpa rødd, ið rópti á meg, men ikki gekk lang tíð, fyrrenn eg sannaði, at tað ikki var so. Nei, eingin samanhangur var millum mína opinbering og Guð, so sum tey kristnu kenna Hann – hóast hesin bresturin av kenslum ikki sørt man minna um at verða frelstur. Tí samstundis sum eg her ognaðist innlit í nakrar av alheimsins størstu loynidómum, varð tað mær kunnugt, at tað ikki var Guð, ið hevur skapað okkum.

Hóast eg eri ættaður frá einari trúgvandi familju, havi eg ongantíð trúð upp á skapanarverkið, ið Faðir mín hevur prædikað um, men havi hinvegin altíð verið drigin at

skapanini, ið vísindamenn siga seg hava prógvað. Tíanverri vóru prógvini ov tunn til at sannføra meg, og tískil varðveitti eg leingi mín iva um, hvaðan vit stava.

Um tað leitið – tá eg var fyri míni klárskygnisløtu – var eg av tí fatan, at menn-iskjan var tað einasta djórið, ið hevði tær andligu gávurnar, sum kravdust fyri at seta tilveruni spurningar, men eftirsum vit ikki hava funnið okkara pláss í heiminum, ei heldur meiningina handan okkara tilveru, hevði eg eisini eina hóm-ing av, at hendan orkan, ið arbeiddi í bakgrundini, avmarkaði okkara gávur, so vit ong-antíð fingu høvi at skilja okkara uppruna ella at loysa lívsins gátu – og tað varð gjørt við eittans í hyggju: at varðveita okkara barnsliga áhuga í heimsins undurverkum.

Men eftir mína opinbering eri eg vorðin vísur í, at menniskjan kann loysa lívsins gáta, og at tann einfaldi upprunin til trúnna er, at okkara fávitsk-utu forfedrar møddust av at liva í óvissu, so teir skapaðu Guð og setti Hann í sannleikans stað.

Men Guð er ikki svarið.Trúgv mær.Tí opinberingin gav mær klárskygni og lut í ein-

um loyndarmáli, so eg kundi gerast ein teirra fáu, ið eru ment at skoða sannleikan – í hvussu so er ein brotpart av honum.

Eg skal ikki koma inn á allar loynidómarnar her, tí eg havi longu nevnt teir flestu, sum mín frásøga er liðin, men tað opinberaðist fyri mær, at veruleikin – sum tit kenna hann – í royndum er ein vitleysur sorgarleikur, har tit ikki eru

leikarar, men heiladeyðir áskoðarar, ið sita í salinum í einum kykmyndahúsi og oyða lív tykk-ara burt við at hyggja at tí meiningsleysa filminum á skíggjanum. Og tit hava ikki minstu hóming av, at ein vegur er út hiðani; tit góðtaka tykkara avmarkaða lut.

Og tað er heilt burturvið, men tað ringasta av øllum er, at eg veit, at tit hava gjørt tykkum sjálvum eina bjarnartænastu við at trúgva upp á Guð – tí tað er Hann, ið hevur læst tykkum inni í hesu villiniborg. Eftirsum tit longu eru sannførd um Hansara veran, forðar tykkara trúgv tykkum í at seta spurningar.

Men tá hetta innlitið lutaðist mær, gjørdist eg fullvísur í, at Guð ikki er til.

Ein sovorðin opinbering er ein gáva og heiður forboðin teimum flestu, tí hon játtar einans nøkrum fáum útvaldum atgongd inn í vísdómsins hús, so eg fegnist um, at eg gjørdist ein teirra, ið fær møguleikan at kaga ígjøgnum duragloppið og lúra inn í tann alraheilagasta halgidómin, har eingin Guð er til – einans avdúkanin av tilverunn-ar lygnum og gyklum.

Men tíverri elvir slíkur vísdómur til dapurskygni, so í sama viðbragdi sum rivan skrædnaði og múrurin raplaði, fekk lívsleiðin høvi at spræna sítt hatska eitur inn í æðrarnar á mær. Opinberingin gav mær vísdóm, men samstundis varð tað mítt fall frá gleði og niður í ein myrkan brunn; tí fyri at ogna tær innlit, mást tú selja tína sál til devulin.

Tú sært sannleikan, men ikki ljósið.

Og hvat verri er: tað krevst bara ein vitjan inn í halgidómin fyri at enda í lívsleiðinnar varðveit-slu . . . um aldur og ævir allar.

Tískil staðfesti eg, at einki kann gera skilnað millum meg og mína sjúku – einki uttan deyðin.

Og tá man tað ikki gera stóran mun, um tú kennir sannleikan: at tilveran er eitt vitleyst fongsul, har menniskjan eru innilæstar meyrur, ið trilva í blindum og leita eftir eydnuni, men hava ongan fastan vita at miða seg eftir.

Eg eri keddur av at siga tað, men tit eru øll blind, og eg eri hin einoygdi.

H.G. Wells: Í landi teirra blindu gerst tann einoygdi maðurin kongur.

Og eftirsum eg eri ein teirra einoygdu, ið vága sær at tvíhalda um, at tilveran er høpisleys, eri eg harumframt sannførdur um, at tú, ið ikki ert útvaldur sum vit, og ikki kennir sannleikan – tú, ið framvegis trýr upp á eydnuna – livir í eini rangmynd.

Lukkan er eitt gykl, tí pínsla krevst fyri at skoða sannleikan.

Lat meg endurgeva Prædikaran, kap.7, ørindi 4: Hjarta vísmanna er í sorgarhúsinum, men hjarta dáranna er í gleðihúsinum.

Og hvør ert tú, ið kann loyva tær at ivast í Orðinum?

So tú manst óivað vera ein dári.Ja, ja, eg veit, tað er ikki hissini óreint at siga

so.Orsaka.Eg eri keddur av at særa teg.

Men tak tað ikki so illa upp – tað er ikki persónligt.

Tú kanst bara ikki vita, at tú mistekur teg.Dárin veit ikki av, at hann er dári.So um tú ikki trýrt mær, tá eg sigi, at lívið er

meiningsleyst, kann eg bara svara aftur við at endurtaka tað, ið Jesus so framúrskarandi tók til orða: Faðir, fyrigev teimum – tey vita ikki, hvat tey gera.

Ella Macbeth: Lívið er eitt ævintýr, fortalt av einum dára.

Ella sum Nietzsche læt av tungu Zarathustra falla: Einaferð vóru tit apur, og enn tann dag í dag er menniskjan meir apa enn nøkur sum helst apa.

Um tú fært ilt í reyvina av mín sjálvgóðsku, og um tú ert av teirri fatan, at eg haldi meg vera mætari enn eg eri, skal eg taka mær tað til eftirtektar og gera mítt ítasta fyri at halda mær aftur; tí tá rætt skal vera rætt, má eg hálvavegna viðganga, at eg ikki eri vísur í, um hald er í mín-um varhuga av, at eg eri eitt flogvit. Men mong slík hava verið fyri lívsleiðini, og tískil kann eg ikki vera annað enn errin av at líða av tí somu sjúkuni, ið var atvoldin til, at stórir rithøvundar skrivaðu síni meistaraverk.

Men hóast eg havi illgruna um, at eg eri eitt flogvit, havi eg ongar listagávur fingið, og eg havi heldur onga hóming av, hvar mín flogvitska man skara burturúr; tað er mær, sum pínir lívsleiðin meg uttan at geva mær nakra gávu afturfyri: mín pínsla hevur verið til púrt onga nyttu.

Og eg eri ei heldur nakar profetur, so eg man hava etið fruktina av vísdómsins træi til fánýtis.

Sanniliga, sanniliga sigi eg tykkum: mítt lív er longu dømt til týningar.

Lít á meg.Eg lúgvi ikki fyri tær.Og eg leggi høvdið á blokkin fyri hesa

útsøgnina.Og eftirsum eg onga listagávur havi, má eg

endurgeva Camus fyri at lýsa mína ræðslu: Tann einasti spurningurin, ið er verdur at seta – um tú líður av lívsleiðini – er: skalt tú gera sjálvmorð ella ei?

Lat meg endurtaka nakað, eg segði í áðni: ‘ . . . eg eri vanur at oyða manga eina stund burt við at grunda um deyðan, og av tí, at eg eri komin til ta niðurstøðu, at hann nærkast durunum í hvørjum, eri eg sannførdur um, at lívið er ov stutt . . . '

At menniskjan er tilvitað um sín egna deyða, er – tó tvørt at siga – tess størsta gáva, tí hóast vit hava kunnleika um, at vit ikki kunnu forða okk-ara endaliga banamanni í at útinna sítt verk, eru vit kortini før fyri at draga so nógv gagn burtur úr lívinum sum til ber. Men menniskjan sum heild tykist mær ikki at stúra fyri, hvussu hon blakar lív sítt fyri borð, og hetta hevur altíð verið mær ein so svárur meinbogi, at eg kundi ikki annað enn smílkast, tá eg sá flogførini bresta inn í Tvíburatornini í New York.

Eg visti, at tað fór at føra gott við sær.Ein sovorðin vanlukka er leiðilig, men neyðug,

um tit deyðu skulu vakna úr tykkara duli.

Til tey avvarðandi: Eg føli við tykkum, og missur tykkara man hava verið ófatiligur, men eitt av menniskjans undirstøðuligastu korum er: summu mugu ofrast, um onnur skulu bjargast.

Fyrigev mær, um eg særi nakran við at siga so, men tað passar.

Tí eg kann ikki torga, at menniskjan ikki hevur virðing fyri Deyðanum.

Men hóast eg havi virðing fyri manninum við líggjanum, er mín áskoðan tann, at gamlar søgur og myndir hava givið okkum eina avskeplaða mynd av honum. Eg megni ikki at ímynda mær, at hann hevur ein líggja í hondini, nei, eg ímyndi mær heldur ein grefligan hamara, og at við honum bankar Deyðin dagarnar – sum súlan, vit standa á, er uppbygd av – undan fótum okkara, ein fyri og annan eftir, til vit stoytast niður í dýpið, og styrkin og títtleikin á sløgum hansara eru treytað av menniskjans líkasælu ímóti honum.

Tí Deyðin hatar at verða gloymdur.Og eingin er hevjaður upp um hann.Men menniskjans hugsanarháttur og virðing

fyri hansara fløkjasliga tankagangi tykjast at vera batnaði síðani álopið á tornini í New York, so tað er altíð nakað.

Skilir tú meg, um eg sigi, at eg sleit alt samband við umheimin, tí eg ræddist deyðan og ikki vildi enda sum tit, tit, ið doyggja hvønn morgun, tá tit fara til arbeiðis?

Arbeiðsdagurin frá átta til fimm er Deyðans dómstólur, har hann fær fríar teymar at døma, hvør skal liva og hvør skal doyggja.

Eg sigi bara eittans: ger so væl, søpla tíð tína burt við at arbeiða fyri onnur, og tað er tín egna skyld, um tú ikki ert til reiðar, tá tú knappliga ber við tann óhumska modnaroykin frá deyðans ringa anda.

Sært tú ikki, hvussu hann slevar?Hann tráar so illa eftir at revsa teg fyri tína

líkasælu.Men eg eri ein teirra hepnu – við tað, at mín

opinbering minti meg á menniskjans elsta sannleika: hvussu stutt og avmarkað lív okkara eru. Og tí valdi eg einsemið fram um dáranna eftirsókn eftir vindi.

Ja, um eg ikki sjálvur havi ræði á, hvørjum eg fái tíðina at ganga við, kenni eg meg longu deyðan.

Men eg skal kortini ikki avnokta, at mín avgerð – glatanin av tykkara heimi – hevur gjørt lív Mítt til eina endaleysa røð av mótburðum, har hvør er verri enn tann undanfarni, og viðhvørt hevur tað enntá riðið so yvir, at teir gjørdust mær ov-bodnir.

Um eg var trúgvandi í slíkum løtum, tá hjarta mítt ørmaktast, hevði eg óivað rópt á Guð frá jarðarinnar enda og biðið Hann givið mær styrki, leitt meg til klettin, ið er hægri enn eg, men eft-irsum eg eri – sum Sartre tók til – dømdur til frælsi, og tískil dømdur til at bera iva um, hvaðan alheimurin stavar, havi eg ongan Harra, ið er mítt skjól og sterka torn, og sum vil lata meg finna lívd undir Sínum veingjabreiði og hjálpa mær í míni royndarstund.

Men hóast eg hati hesa lúsa tilveruna, ið ikki unnir mær farvegin av ró, og einki er til hindurs fyri mínum sjálvmorði, havi eg ikki verið gramm-ur eftir at beint fyri mær sjálvum; tí um eg kundi, hevði eg heldur viljað funnið tann gylta og lovaða vegin, ið liggur fjaldur einastaðni millum deyðan og trældómin, ið er at arbeiða fyri onnur – men lívið er bara soleiðis lagað, at um tú ikki vilt ar-beiða fyri føðina, ert tú tvingaður at baksast við armóðina. Eingin handar tær alt tað, tær tørvar. Og satt at siga eri eg um at lúgvast av hesi ásannan.

Ja, tað er mær, sum eri eg tann einasti, ið veit, at menniskjan er innilæst í hesum absurda fong-sli, vit kalla lívið, og at tann einasti møguleikin fyri at flýggja og stíga út í frælsið er sjálvmorðið – tí bara tá hava vit fullkomið vald á okkum sjálvum.

Tað er vitleyst, at tankar eina kunnu seta lívið úr gildi, og eg eri keddur av, at eg eri so svart-skygdur og havi loypt brongl í mína egnu lukku, tí hetta lívið er tað einasta, vit sleppa at uppliva, og eg átti at tært tíðina øðrvísi, frægari. Men eg kenni meg noyddan at leita eftir tí gylta vegnum.

Og tað kann ikki vera satt, at lívið er íkomið av tilvild: ein ætlan við tí má hava ligið aftanfyri. So eg hati Guð fyri at vera atvoldin til, at menniskj-an ikki hevur leitað saman áður og sett sær fyri at avdúka sannleikan aftan okkara uppruna. Mannaættin hevur verið til so leingi, at hon hevur spilt virðismikla tíð við at læsa seg fasta í trúnni.

Um tú heldur meg vera ein heidning, kann eg bara svara aftur við at siga, at orð sum ‘heidningur’ og ‘vantrúgvandi’ bara eru at finna í dáranna orðabók.

Men lat tað nú fara, tú ert allarhelst troyttur av at lýða á míni hatsku orð.

Eg eri bara so svøvntungur, at eg veit ikki, hvat eg skal hugsa og siga.

Men lat meg líka vissa teg um eitt: eg vil ikki doyggja. Eg eri ikki vanur at flýggja undan mínum trupulleikum, og eftirsum deyðin er mær ein ov einføld rýmingarleið út úr hesum kykmyndahøli, vil eg nógv heldur leita eftir slitilinum, ið kann sløkkja fyri hasum forbannaða filminum, tit hyggja at.

Eg kann ikki torga tykkara líkasælu, og eg vil so fegin hjálpa tykkum við at finna sannleikan.

Sum sagt: Eg eri tann fyrsti Frelsarin í tveytúsund ár, útvaldur til ta lagnu at bjarga mannaættini fyri aðru ferð.

Tí Messias gjørdi ikki sína skyldu.Men eg eri so útmøddur av mínum svartskygni,

at eg ikki orki at leita eftir slitilinum longur, so um eg kundi, hevði eg heldur viljað verið lukkuliga óvitandi, eins og tit deyðu . . .

[Jacques Roubaud: at sovna burt, sum øll onnur, er tað eg vil.]

. . . Men har finst eingin skaldsøga – av øllum teimum, eg havi lisið um lívsleiðina – ið hevur eina nøktandi heilsubót; eingin teirra kann bjarga mær frá hesu sjúku.

Tískil haldi eg meg hava drigið deyðan nóg langt út, og niðurteljingin er byrjað.

Tíðin er komin at brýna knívin og slíta trældómsins leinkjur.

Tí deyðin er mín einasti útvegur.Rómverjabrævið, kap. 6, ørindi 9: Løn

syndarinnar er deyði.Ella: Tá ein ikki hugsar um annað enn deyðan,

er tað tá ikki betri bara at doyggja?Men hinvegin, eg má líka ásanna, at stundin

ikki reiðiliga er upprunnin enn. Tí teir seinastu dagarnar havi eg sannkent, at eg havi ein lítlan leiklut at framføra, innan eg fari at gera enda á mínum neyðarsliga lívi og køva syndina, sum í mær býr.

Tí tað skilabesta er at taka aðrar syndarar við mær – fyri at bjarga so mongum ósekum, ið til ber.

So fyribils noyðist eg at rýða blóð upp á durastav Mín og venda høvd Mítt burt frá deyðans kossi.

Lat meg taka uppaftur: ‘ . . . tað verður ikki leingi, fyrrenn tit sleppa at uppliva syndir devuls-ins.

Fylg við mær. Ert tú til reiðar?’Tit gerast vitni og fyrstahondskeldur til eina

stóra broyting og hending í søguni.Og vit skriva søgubøkur.

2

Eg varð sitandi í lenistólinum, til tann svarti kertistubbin á koppaskálini brann niður og kola-niðan umsveipaði meg. Eg sløkti sigarettina og mátti trilva yvir til madrassuna at leggja meg – tí

tað var so svart sum hvølja inni í íbúðini, so svart, at eg ikki sá, hvat klokkan var. Men nú var eg so overvaður, at eg ikki kundi – á sama hátt sum við deyðanum – draga svøvnin longur út, og eg tímdi ikki at festa í kertiljósið; so eg gitti mær til, at klokkan mundi vera átta ella harum.

Eg legði lakið útyvir mítt klantrasliga og neyðarsliga Likam, og sum eg lá har og svøvnaðist fyri aðru ferð hetta kvøldið, smeitaðist hondin inn undir lakið, og innan eg visti av, hevði eg standing og fleygaði mær.

Men far endiliga ikki skeivur: eg bíðaði ikki eftir orgasmuni.

Eg framdi kynsliga sjálvsnøktan fyri at lætta um ferð mína niður í svøvnin.

Tí eg eri av tí fatan, at tað ikki er orgasman, men svøvnurin, ið er tann lítli deyðin.

Og ræðast vit ikki øll deyðan?Eg veit bara eitt: tað geri eg.Men hóast eg óttist sjálvan svøvnin, eftirsum

tað er í honum, at nornurnar kunna taka meg á bóli og kvetta mín lagnutráð, eru tað tær ræðuligu marrurnar um blóðskemd – ið eru fúsar at daga undan við lítlum millumbilum í mínum ófriðarliga svøvni – ið óivað eru aðalorsøkin til mína ræðslu fyri náttini.

Men hetta kvøldið mundi eg alrahelst vera heppin, tí eg sakk skjótt niður í tann sjáldsama sinnisstandin, ið liggur millum svøvns og vøku – har likamslimirnir eru sovnaðir, men ikki tankarnir. Eg hevði mist ræðið á mínum rørslum, men var kortini so mikið vakin, at eg visti, at hondin framvegis var undir dýnuni. Eg hevði

bara einki tamarhald á henni longur. Tískil helt eg meg longu vera komnan úr versta fostri.

Men sum eg lá har so pinnastillur á liðini, við opnum eygum og stardi tómoygdur at glæmuni, ið skein undan hurðini og legðist eftir kamarsgólvinum, og eg bíðaði eftir, at svøvnurin tók allan meg og ikki bara likamið við sær, komu bangnir tankar á meg. Eg bar ein barnsligan ótta fyri, at deyðin stóð úti í gongini, sum eitt sjálv-boðið gestaboð, ið hevði brotið inn í mína íbúð og bíðaði eftir, at eg sovnaði, so at hann kundi sníkja seg inn í kamar mítt og taka koddan undan mær fyri at kvala meg.

Og eg vildi so fegin bara leypa á føtur og skúgva hesar ræðandi tankarnar úr huganum, men tá ómegdin, ið stóðst av mínum hálvsvøvni, helt mær føstum, sum var eg sogin niður í madr-assuna, øktist mín ræðsla, og eg var púrasta máttleysur. Og hesir tankarnir, ið eru vanir at jagstra meg í løtuni, tá eg nærkist svøvninum, vóru mær so torførir at rýma undan, at eg var sum eitt illsint barn: eg vildi gráta meg niður í Hypnosar heim.

Tá teir komu til mín fyri fyrstu ferð eina einsliga vetrarnátt fyri fáum vikum síðani, tókt-uskt teir mær í fyrstani so ósekir, at eg ikki læt meg ræða, men hevði tú bara vitað, hvussu bláoygdur eg var . . . tí frá teirri stund hava teir kagað fram hvørt tað einasta gudsskapta kvøld, og teir hava gjørt mær so herviligar ónáðir, at eg havi verið noyddur at vekra, til eg ikki kundi halda eygunum opnum longur.

Grundin til, at eg eri so bangin fyri hesum marrum, er, at teir minna meg á ta ræðuligu løtuna, tá eg fann systur mína liggja deyða og nakna í baðikarinum, við blóði fossandi úr skøvn-ingunum – tí eg fekk standing av at síggja hana.

Góði skil meg: eg eri ikki ónærisligur.Men hesir andstyggiligu tankarnir venda aftur

og aftur, við somu styrki hvørja ferð, sum munn-sár, ið ikki vilja lekjast, og eg beri framvegis vón um, at teir ikki eru annað enn tvingsilstankar, og at standingin, ið mær var fyri á baðirúminum, einki hevði upp á seg: at limur mín bara reisti seg av tilvild.

Tí eg vil barasta ikki vera ein kynsliga frávíkj-andi serknokkur, eins og Faðir mín, og eg fekk so ringa samvitsku av mínum tonkum, at eg mátti gera mítt ítasta fyri at vakna so mikið upp úr hálvsvøvninum, at eg kláraði at taka hondina, ið framvegis helt um kynslimin hjá mær, undan dýnuni. Tí tað er ikki sømiligur atburður at fleyga sær, hevur tú systur tína í tonkunum.

Í fyrstu syftu eydnaðist tað mær ikki at førka hondina, men tá ein góð løta var liðin, og eg sakk enn longur niður í svøvnin – har hugflogið og dulvitið húsast – raknaði eg knappliga við aftur, við tað, at eg hálvdroymdi, at eg fall út av einum bergi, og samstundis støkk beinið so brátt upp frá madrassuni, at eg kom aftur til vits og kundi førka hondina undan dýnuni.

Og eftir hetta kravdist ikki tað stóra, fyrrenn tankarnir góvu mær frið og náðir, og svøvnurin umsíðir tók meg fegin í favn, sum ein gomul kloddaklædd skøkja við ringum anda.

Triði Partur

I

1

Men hóast allar skøkjur bjóða monnum hjartaliga vælkomnum á kvøldi, gerast summar teirra fyrr ella seinni harðhjartaðar horur, ið kunnu bera slíkt hatur til sínar tilvildarligu fríggjarar, at tær ikki sýta fyri at sparka undir og stoyta hesar so harðliga frá sær, at teir smella í gólvið.

Og skilt á tann hátt er svøvnurin mær ei heldur stórt øðrvísi enn ein harðhjartað hora, tí bara tveir tímar eftir, eg legði meg hjá honum, fírir hann meg úr sínari song, og eg vakni brátt, við tí tómu kensluni av, at eg yvirhøvur ikki havi sovið. Eg eri eins linur og áður.

Men í grundini vakni eg við so ísakaldan dreym, at eg mestsum leggi lítið og einki í, hvørt svøvn-urin vildi unna mær hvíldina ella ei. Satt at siga, eg má viðganga, at eg eri heppin, og kann tískil ikki gera annað enn at fegnast um, at eg vaknaði úr hesu avskræmiligu marruni – tí hon man vera ein tann mest ræðsluvekjandi av hvørjari guds-skaptari marru, eg havi havt tær seinastu vikur-nar. Hon loypti slíkan skelk á meg, at eg – hóast likam Mítt framvegis steinsvav – onkursvegna kom til fult tilvit, og kundi tá, av egnum ávum, skrykkja kroppin við mær upp úr tí krunkasvarta og ófrættakenda oljusjónum, honum, ið liggur ov-arlaga í svøvninum, millum marru og vøku.

Men eftirsum dreymar ikki bregða stórt frá einum fyribrigdi, ið mangir rithøvundar munnu

kenna: at teir flestu nýskapandi tankarnir, teir sjálvir gera sær, kunnu vera kvikir at hvørva úr minninum, um so er, at teir ikki skriva teir niður – minnist eg ikki alt tað, ið fór fram í mínum dreymi; tað er mær, sum um sonur Hypnos smæðist; hann stendur bara í durinum, vil ikki koma við mær inn í hendan heim.

Men kortini skal eg ei gloyma, nei, aldri á ævini skal eg gloyma, at hann grundaði fyri við at vera ein óskaðiligur dreymur, men avlagaðist, áðrenn langt um leið, til ta andstyggiligu marruna, ið er atvoldin til vreiðina, eg kenni í hesu løtu, og sum ikki vil renna av mær.

Minnist meg rætt, legði dreymurin fyri við, at eg stóð úti í einari myrkari gongd á niðastu hædd – í einum húsi, eg ikki kendi aftur – og eg kundi ikki skaka ta nívandi kensluna av, at eg var óvælkomin harinni, av mær; men tá eg sá bjart ljós skína úr einum kamari á aðru hædd, valdi eg kortini at ragga mær upp trappurnar; og í tí eg steig innar í tað ljósmikla sovikamarið haruppi, bar eg alt fyri eitt við eina unga, reyðhærda gentu, ið lá kvirr og spilnakin á eini breiðari hjúnasong.

Hon hevði óvanliga bleika húð, og sum hon lá har so pinnastill, uttan at øna eitt tað einasta orð, men bara stardi at mær við víðopnum og lívleysum eygum, kom eg at hugsa um ræðusøgurnar, ið siga frá óstirðnaðum líkum við bláligum holdi, líkum, ið verða funnin flótandi í loyniligum áum í loyniligum skógum – aloftast av børnum – og samstundi varð eg so illa við av hennara unga nakinleika, at eg bara tagdi og

gløddi at henni. Eg ánaði ikki, hvat sømdi seg at siga í eini slíkari løtu.

Hon var so ung, at hon einans hevði smá og óbúgvin bróst við spískum vørtum, og bara onkur einstak fín hár sóust millum hennara hálvspreiddu bein – so av teirri orsøk var hon alt ov ung til, at eg kundi fáa kynsligan hug at henni; men við tað, at eg stóð har og eygleiddi hana, bar tað so á, at alt tað ljósið, ið um okkum var, tað hvarv; tað myrknaði, sum skifti Guð pall-myndina út, og meðan hetta kalda og ræðandi myrkrið sveipaðist um okkum, megnaði gentan onkursvegna at tøla meg, tí tað næsta, ið hendi – tá ið ljósið aftur tendraðist – var, at hon hevði fingið meg í song við sær.

Men sum hesin alskhugaði dreymurin leið, gav eg mær far um, hvussu ung gentan av sonnum var, og dreymurin umskapaðist til eina ta verstu marruna, mær nakrantíð hevur verið fyri. Eg tók at ógvast av so herviligari sálarkvøl, at eg mundi skorið í eitt ódnarróp; men tíbetur eydnaðist tað mær at rykkja meg úr gentuni – innan sáð Mítt sprændi inn í hana.

Men eg kendi meg kortini so ónærisligan og hevði slíkt stikni til mín sjálvs, at eg vildi spýggja við tankan um tað, eg hevði gjørt; so eg setti mær fyri at firta haðani og gloyma alt um tað, ið hent var.

Eg hvirlaði oman trappurnar, sló úthurðina upp og tók lúkst til beins oman eftir tí longu brekkuni, ið leiddi út á ein breiðan, men oydnan landaveg; hann lá køvdur í mjørka.

Men í tí sama varð eg onkursvegna varur við, at alt tað, mær var fyri, bara var ein dreymur, so tessvegna – við tað, at eg rann oman eftir og skeitti at teimum sjáldsomu háhúsunum, ið stóðu niðri í eini djúpari lægd vinstrumegin við – undraðist eg á, hvønn týdning hesar dreyma-myndirnar mundu hava, men knappliga, í tí eg steig út á gongubreytina, ið gekk fram við landavegnum, hoyrdist gallróp aftan fyri meg: tað var tann reyðhærda gentan, ið rann aftan á mær og húðskeldaði meg við bítskum ókvæmis-orðum; hon segði, at eg var ein ræðuskítur og eitt vesalavætti. Og hon var framvegis nakin.

Í fyrstani sýntist hon mær eins og ósek og meinaleys, sum tað barnið, hon var, men – hóast eg onga grund hevði til at ræðast hana – gavst eg ikki at renna. Men so, tá ein løta var umliðin, og eg leit aftur um meg, sá eg tá hennara andlitsbrøgd skeiklast. Hon skifti ham, og stutt eftir var hon ikki menniskja longur, men eitt djór í menniskjaskapi, eitt grimdarhugað rovdjór við svørtum eygum og brunafongdum tannkjøti. Og í sama viðbragdi setti hetta vanskepilsið ferðina upp, og hóast eg rann alt, eg var mentur fyri at sleppa undan tí, var tað framvegis beint í hølun-um á mær. Og so fekk tað meg aftur. Tað steðgaði mær; tað tók fast um meg og læsti sam-an um mínar armar. Og sum vit stóðu har við vegjaðaran, og djórið fevndi meg, rodnaði tað sum ein droyri, alt sum tað var, og tað segði mær, at um eg noktaði at fara í song við sær, festi tað eld í meg.

Men tíbetur, beint sum ræðslan krepti háls mín saman, tástani harðnaðu mínir vøddar, og eg skræddi meg leysan. Og eg steig kvikliga eitt fitt petti burturfrá, so at eg kundi stilla meg at hyggja at hesum ódjórinum, ið framman fyri mær stóð – ímeðan brandar fóru at loga innan úr tí, til kroppurin kyknaði og tók at sortna.

Men ódjórið brann ikki í grund. Tað var framvegis á lívi. Og eg sá, hvussu ein silvurgløðandi vreiði kveiktist innan í tí. Og tá tað so at enda leyp á meg, varð eg so hjartkiptur, at eg ongantíð havi kent slíka ræðslu; deyðaang-istin var rein, fullkomin. Men áðrenn eg visti av, bað eg um at vakna, og tað gekk – eg tvingaði svøvnin til kníggja og støkk úr honum.

Og tá eg vaknaði, var eg fegnari enn fegin við, at eg hevði vunnið á svøvninum, og eg sissaðist.

Lat meg orða meg øðrvísi: eg var um at doyggja av ræðslu, men eg segði, “Verði ljós!”, og ljós varð.

Ja, ja, eg veit, eg eri ikki Guð.Men tað er ikki langt av leið.Sama ger. Gloym, at eg havi sagt tað. Sum tey

taka til í rættinum: strikað ta seinastu útsøgnina. Tú leggur allarhelst líka í mínar fáfongdu sorgir, tí tit deyðu flenna altíð at ússaligum sálum sum mær, sálum, ið líða av lívsleiðini.

Vit gera onga nyttu og hava ongan leiklut í samfelagnum, ikki uttan so, at stórir rithøvundar sum Dostoyevsky og Hamsun skriva skaldsøgur um okkum.

Um tú heldur tað vera møsn, eg komi við, mást tú so mikið orsaka.

Tað er svøvntrotið, ið hevur skyldina.Tað er ikki bara nakað, eg sigi – eg eri ikki

vanur at geva øðrum skyldina.Eg plagi sum oftast at taka syndirnar upp á

meg.Spyr bara Evu; hon veit, hvat eg meini við.

Sum eg liggi her og stari upp undir loftið, leiðist eg so javnt og samt av at jagstra svøvnin fyri triðju ferð íkvøld, og eg lyfti meg spakuliga upp at sita. Eg eri so svøvntungur, at eg ikki eri mentur at klárna heilt; men beint sum eg varnist, at tað er frostkalt inni í kamarinum, stúrsi eg við og bresti upp úr mínum dølska durvi. Eg eri framvegis líka nakin, sum Guð skapaði meg, men sum kvøldið er liðið, havi eg lagt hvørt klædna-plagg, sum inni í mínum kamari er, oman á meg sjálvan, uttan at eg minnist meg hava gjørt tað. Grundin til tað man vera, at eg havi merkt kuldan komið á meg – hóast eg havi ligið í fasta svøvni.

Men tá eg setist upp undir meg, glíða kloddarnir av likami Mínum og avdúka tann avskræmiliga kuldan herinni. Hann er mær so ógvisligur, at eg taki at skelva og tenninar at glinta; hann eggjar fram ein heilhugaðan vilja til at geva skarvin yvir og sovna burt, doyggja, sum vil eg bara seta meg niður at hvíla í útideyðaveðri – tá kuldin liggur eitt fitt petti niðan fyri frostmarkið.

So eg bresti ein svávulpinn fyri at fáa hitan, men tá eg vil festa í kertiljósið, liggur bara ein deyður klumpur av storknaðum stearini í

koppaskálini, og eg havi bestan hugin at øsa meg upp; men eftirsum eg ikki havi stundir til slíkt . . . slíkt neyðarsligt grenj, geri eg mítt ítasta fyri at halda trongdini niðri – og stríð mítt ber ávøkst.

Eg risti svávulpinnin, til hann slóknar, og síðani skumpi eg klædnadungan, sum á beinum mínum liggur, á gólv. Og tað ísakalda myrkrið inni í kamarinum ger, at eg má toyggja meg fram í blindum og káva í dunganum við stirdum fingrum, til eg leiti einar buksur og eina ullinta kraðatroyggju fram. Tey hava ikki verið vaskað í tvær vikur og munnu alrahelst lukta moðin, men eg skræði meg kortini í tey: eg skíti á slíka fáfongd. Tí tá likamsins pína kemur upp á tal, er menniskjans fáfongd til fánýtis.

So snari eg mær á og smúgvi føturnar út av madrassuni, men beint sum mínar naknu iljar nerta við tað frostkalda gólvið, má eg rykkja beinini til mín aftur, og eg reisi meg ikki, fyrrenn eg havi funnið mær einar tjúkkar hosur í klædnadunganum.

Eg stólpi varisliga yvir í hin endan á tí bølamyrka rúminum, yvir til ovnin at vita, hvat tað er, ið man vera galið við honum, men tá eg leggi hondina á hann og kenni, at hann er glerkaldur – hóast hitastillarin er skrúvaður for frá – gevi eg mær brádliga far um, hvussu óhugnaligt tað kenst at vakna eitt bikandi svart vetrarkvøld sum hetta; tá alt er kvirt og friðarligt, deytt; og tann sjáldsama kenslan, sum hendan sansingin kveikir innan í mær, er mær ókend og fremmand; men eg eri altíð so kenslu-

leysur, at eg ikki lati hesa serkendu sansaupplivingina um meg ganga – nei, eg taki hana til mín. Tí eg ræðist ikki fyri ókunnigum kenslum.

Sum eg so mangan áður havi sagt: ‘Einastaðni djúpt innan í mær, í fjarasta avkróki í mínum svaka sinni, beri eg vón um at skoða eitt lík, ja, eg vil uppliva deyðan so nær at mær sum til ber; tí okkara leiðiliga tilvera í hesum skuggadali er ikki petti annað enn ein endurtøka av gomlum og uppslitnum hendingum.’

Og tískil má eg staðfesta: tú hevur grund at ræðast meg – hóast eg eri ein harmamaður.

Tí tað er ikki bara hatur og vónloysi, ið kunnu kveikja illgerðir.

Forvitni skal so avgjørt ikki undirmetast.Sum eg standi her yviri við ovnin, dragi eg

gardinurnar frá og hyggi út í bølaniðuna uttan-fyri, og sum vant, tá tað regnar illa her um vegir, glampa ljósini frá býnum í regndropunum, ið dryppa av takrennuni beint uppi yvir mínum vindeyga, og hendan dapra kvøldarstundin fær meg at hugsa um lagnutungar nætur í krígstíð, tá tigandi hermenn við tambaðum ekka á sær sita í skotgrøvunum og kroka fyri grimdarregnin-um – við vón um, at fíggindin ger tað sama.

Um tú líður av svøvnloysi sum eg, manst tú kenna hesa kensluna aftur.

Og hvat verri er: hóast eg nú havi latið meg í, eri eg framvegis stirdur í kulda, og eg sundur-álist av svøvnkropi. Eg eri um at sálast av fepurverkum og tærist av slíkum krampum, at eg kann ikki lata vera við at eymka meg.

Eg veit, at eg og tú ikki eru alrabestu vinir – av tí at vit hava hvør sína áskoðan um heimsins upp-runa – men tann einfalda grundin til, at eg fortelji tær, hvussu eg havi tað, er, at í veruleikanum eri eg errin av, at eg eri kensluborin. Eftirsum eg líði av lívsleiðini, tí ræðuligi sjúkuni, ið sýtir mær fyri at skoða heimsins litir og vakurleika: ‘eg eri Midas kongur, men í tí merking, at tá eg nerti við gull, skapi eg grót,’ er tað mangar ferðir betri at hava tað ringt, enn ikki at føla nakað sum helst.

Lat meg orða meg øðrvísi: Eg vil heldur vera skuldartyngdur enn kensluleysur.

Kanska havi eg nevnt tað áður, men sum vera man, eg endurtaki tað kortini: einki er so ringt, at tað ikki er gott fyri okkurt.

Tá eg havi verið úti í køkinum eftir einum nýggjum kertistubba og komi inn aftur í kamarið, seti eg meg niður at húka framman fyri koppaskálini. Eg festi í veikin, men stilli ikki stubban frá mær, fyrrenn so mikið av stearini er smeltað, at eg kann lata nakrar dropar dryppa niður í skálina. Og tað fyrsta, eg geri, tá stubbin stendur so skorðafastur í tí storknaða stearininum, er at lata meg í eina troyggju aftrat.

Tá tekur mítt Likam so spakuliga at orna innanífrá, men eg havi bara sovið í mesta lagi tveir tímar, og eg eri framvegis so ófatiliga harmur um alt tað, ið fer fram um dagarnar, at eg ikki eri førur fyri at njóta bara ein brotpart av vælsignilsunum, ið koma mær fyri. Eg fýlist inn á hesu devulsettu tilveruna, og eg kann ikki lata

vera við at venast – um mína ólagnu og ringu svøvngávur. Eg eri ikki til at nøkta longur.

So eg lati meg søkka djúpt niður í lenistólin at roykja eina sigarett – meðan eg bíði eftir, at hendan kærkomna tøgnin vil játta mær ein farra av sálarfriði.

Og sum minuttirnir ganga, við tað, at eg kagi upp á tann hvíta klettin, ið ferðast kring jørðina – hann, ið lygnarar vilja vera við kann ávirka sinnalagið á menniskjum, við at rykkja og skrykkja í okkara æðrablóð – glíði eg so spakuliga niður í tann mjúka svøvnin.

Men ikki gongur long tíð, fyrrenn ógvisligur gangur og ófriður rungar onkustaðni í húsinum, og eg vakni brátt við aftur. Ikki tað: hendan óvæntaða vekingin er mær ikki til ónáðir, tí eg havi framvegis ta gløðandi sigarettina millum fingrarnar; og tað harða buldrið, tað gátufulla og óítøkiliga buldrið, ið fylgir eftir, og ljóðar, sum stavar tað hvørki nærri ella fjarri frá, megnar ei heldur at hvøkka meg; men mær dámar tað einki hóast alt – tí eg veit ikki, hvat tað er, ið er at-voldin til tað.

Sum eg siti her og sloti eftir, hvaðan hasi ómenniskjansligu óljóðini munnu stava, taki eg so spakuliga at kóka av fepuri, og eg, barnsligur og nervaveikur sum eg eri, ímyndi mær, at hann bræðir ísin í mínum steinkalda hjarta – tí samstundis sum eg gerist at kroppi av sveitta, kenni eg, at eg fái ringa samvitsku yvir gerð-irnar, eg framdi ímóti Heinrichi og hundinum fyrr ídag. Eg krympi meg saman, eins og ein brotsmaður, ið liggur í songini á morgni eftir eitt

drykkjukvøld, bíðar eftir húsarannsóknini, rædd-ur sum ein deyðadømdur.

Men so, tá eg stutt eftir hoyri ljódlig fótatraðk í trappunum beint uttan fyri mína hurð, tekur mær aftur um hjartað at køla í stundini; mín vanvirðing fyri tilveruni vaknar úr sínum stutta blundi – tí eg gruni ófrættaboð; eg beri ikki minsta iva um, hvør tað er, ið hættar sær at órógva meg.

Íbúðin er mín einasti tryggi loynikrókur, men nú kann eg ikki krógva meg longur.

Og tá eg hoyri ta gomlu kellingina taka í lásið á hurðini, ið er læst, tíbetur, leypi eg upp úr stólin-um og savni bøkurnar á gólvinum saman. Eg laði tær í nakrar støplar og stilli teir inn undir skriv-araborðið. Eg reiði madrassuna, leggi klædnadungan á fótalagið og lati vindeygað upp, lufti út.

Rætta meg endiliga, um so er, at eg mistaki meg, men eg kenni á mær eina óttafulla grunan av, at kellingin hevur sitið stív í kulda inni í smáttuni – har niðri á spæliplássinum – og bíðað eftir, at ljós birtist í íbúðini hjá mær; tí tað er í so tilvildarligt, at hon kemur at heilsa upp á meg so seint á kvøldi, ikki uttan so, at hon var vís í, at eg var heima – og tað, at tað enntá hendir so stutt eftir, at eg festi í kertiljósið, er ikki minni illgrunavert.

Um tað eru jagstranaryvirsjónir ella ei – eg má viðganga, at eg ikki eri heilt rættsiktaður.

Tá ið eg havi stubbað sigarettina, sum lá í øskubikarinum og læt royk frá sær, hoyri eg tey eyðkendu ljóðini, ið eg áður havi lætst ikki at

hoyrt, ikki fyrrenn íkvøld, tey regluligu sløgini: dunkh–dunkh–dunkh – frá hennara livurblettaðu knúgvum.

So eg tríni út í gongina at lata upp fyri henni, men beint sum eg taki í lykilin og skal snara hann, festast eyguni á ein hvítan brævbjálva, ið liggur á gólvinum, og í tí eg taki hann upp, komi eg – av eyðsæddum ávum – at hugsa um ta løtuna, tá Leta bankaði upp á í morgun. Men eftirsum handan . . . handan gívurin framvegis bíðar úti á trappupallinum, gevi eg ikki brævinum størri ans. Eg stingi tað bara í bak-lumman uttan at hyggja, hvør avsendarin er, samstundis sum eg minnist at heingja tjóvaket-una fyri hurðina.

Eg snari lyklinum og lati hurðina upp.

2

Tann gamla vertskonan, ið stendur úti á trappuni og lúrir inn ígjøgnum duragloppið við sínum svín-ska smíli, er heldur álvarsom á at líta íkvøld. Og hon er í einum tjúkkum kavutum frakka, so mín illgruni um, at hon hevur hildið eyga við míni íbúð frá spæliplássinum av, er ikki heilt ógrund-aður.

“Gott kvøld, Ikaros,” sigur hon, við sama sjálvgóða tónalagi, ið Lüstig er vanur at nýta [uttan skomm skapta í sær], “tú veitst, hví eg støkki inn á gólvið?"

Eg nikki.“Gott. Kanst tú lova mær innar, meðni?”

Eg leggi hurðina aftrat, taki ketuna av og lati upp fyri kellingini.

Tá vit eru komin inn á kamarið og hava sett okkum – hon í lenistólin, og eg á madrassuna á gólvinum – leggi eg lunnar undir samrøðuna við at spyrja hana, hvat tað var fyri buldur, eg hoyrdi. “Hoyrdi tú tað?” sigi eg. Ikki tað, at eg leggi so nógv í tað.

Hon játtar. “Tað var tann gamli maðurin, ið býr niðri undir tær. Hann man vera fullur, tí hann datt um eitt trapputrin og rendi høvdið inn í veggin uttan fyri sína íbúð. Eg kom gangandi upp trappurnar, beint tá tað hendi.”

“Hvussu hevur hann tað?” Eg havi onga hóming av, hví eg seti ein slíkan spurning. Eg kenni ikki mannin, leggi ikki stórt í hann.

“Spyr ikki meg,” svarar hon. “Hann liggur framvegis avdottin á trappupallinum. Eg steig bara upp um hann, sum hann lá har uttan vit, eins og ein deyður hundur.”

Ímeðan hon greiðir frá, nikki eg við hvørt orð, hon ber fram, men hóast hon situr beint yvir av mær, gevi eg mær hvørki far um hennara hjáveru ella um tað, hon sigur. Mítt nærband við veruleikan er viknað. Heimurin gerst uppaftur bleikari og gráari, enn hann hevur verið ta seinastu tíðina, og vertskonan fjarar burt frá mær, sum hvørvi eg inn aftur í tað myrka bergholið, eg havi búð í tað farna hálva árið. Men við tað sama, sum hon spyr meg, um nakað er galið við eygunum hjá mær, og eg varnist, at eg havi sitið við deyðum eygum og gløtt at henni eina góða løtu, uttan at vita av tí, sæst eitt bráð-

skifti á andliti hennara, og eitt argandi bros kag-ar fram. Eg rakni við aftur og risti við høvdinum fyri at skaka hendan kalda tóman, ið er lagstur oman á mínu eymu sál, av mær.

Eg sigi, Nei, einki er galið. Men hví hjálpti tú honum ikki?

“Tað ger mær tað sama, hvat fyriferst í hesum húsi,” sigur hon. “Hann er sjálvur úti um tað, so hann um tað. Lat hann gera, sum honum lystir. Mítt arbeiði fevnir ikki um at hjálpa . . . ja, stakk-aladýrum sum honum. Eg skal bara syrgja fyri at røkja húsið, og at tit, ið her búgva, gjalda húsa-leiguna til tíðina. Eg eri nøgd, bara so leingi hann ikki spýr alt gólvið út.”

Hoyr meg: eg havi ikki lyndi til at vera bráðsintur, men nú vil eg knappliga klóra hasi køldu eyguni úr hasi gomlu horuni. Hennara líkasæla ger meg alrasnan.

Ja, ja, eg veit, hvat tú hevur hug at siga.Mín líkasæla er líka so ring. Kanska uppaftur

verri enntá.Eg havi heldur ongan samhuga við mínum

medmenniskjum.Men eg hati hasa konuna.So legg tær míni orð í geyma: eg eri við at

verða ein hóttan fyri tykkum, ið um meg ganga.Tí tað er ikki bara sum at siga tað – at køva

hesa vreiðina, sum í meg er komin.Og tað skal eg lova fyri.Men tá kvettir vertskonan mína tankarøð av.

“Og tað er júst tí, eg eri komin at vitja teg,” sigur hon. Men so kastar hon upp á nakka; ein háðandi

látur letur í henni. “Vitja og vitja! Ha! Ja, hvat veit eg . . . tú býrt ikki her leingi aftrat.”

Eg fáni við, seti annað beinið inn undir meg og rætti ryggin.

Nei . . . góða ikki siga, at tú fer at renna meg út hiðani? sigi eg, uttan at geva mær minsta far um, hvussu vesalur, eg man ljóða.

Tí haturfullir tankar samsvara sjáldan við orðini, ið falla av munnum teirra smædnu og føl-sku.

Ikki tað, at eg eri smæðin – ei heldur fólkaligur.“Ja, men, Ikaros, ert tú í ørviti, gamli mín?”Nei. Eg skyldi bara fyri ein mánaða ella tveir.

Er tað . . . er tað ein haldgóð grund at blaka meg út á gøtuna?

“Hin gamli! Lítli mín!” sigur hon, og hon slær seg sjálva á lærið við flatari hond, av látri. “Ádu, ádu, sum tú mást vera í ørviti. Ja, okkurt sigur tú.”

Eg festi mær í eina sigarett og turki vágin úr eygnakrókunum. Eg glani at henni og eri so uppøstur, at eg eri sinnaður at . . . ája, tú skilir.

Eg sigi, Eg fati tað ikki – hvat er tað, tú sigur?Hon brestur útúr at flenna. “Góðasti Ikaros, eg

havi aldrin hoyrt so skapt! Nei tú, tú átti næstan at kent teg heiðraðan. Tí eg gjørdi mær tann ómakin at gera eitt rend higar, at gera vart við, at tú skalt flyta út, áðrenn vikan er av. Eg havi nógv um at vera. Tað er ikki ein og hvør, ið upplivir slíkan heiður, forbrendari enn so.”

Nei, nú veit eg einki longur: er stórlæti ein smittusjúka?

Men eg kann læna pengar, sigi eg. At gjalda skuldina við. Kanst tú ikki geva mær nakrar dagar – so at eg kann fáa fatur á húsaleiguni fyri mánaðin, ið vantar í?

Tá ger hon nakrar kvikar brestir við tunguni, samstundis sum hon starir umhugsin út í tóman heim; og eftirsum hon heldur áfram við hesum eina løtu, kenni eg meg eitt andarhald vísan í, at eg á onkursvegna man kunna koma mær úr hesu fløkjuni, eg eri endaður í.

Men so sigur hon: “Tíanverri, tú hevur fingið tína seinastu áminning. Sum tú alrahelst longu hevur uppdagað” – hon skeitir at kertistubbanum – “so hava vit skrúvað fyri streyminum og hit-anum, tí vit kunnu ikki vera so eftirlatin. Vit kunnu ikki geva tær leysari teymar.”

Eg grísli tenn, í tí eg sigi, ‘Vit’? Hvørji eru ‘vit’?“Hja . . . vit og vit, tað er kanska í so nógv sagt.

Eg tosi um mannin, ið eigur íbúðarblokkin. Vit hava avgjørt tað í felag, at tíðin er komin hjá tær at fara út hiðani, so tann næsti kann flyta inn fyrsta januar. Ikaros, vita eitt: eg eri kedd av, at tað skal enda soleiðis. Og eg geri tað treyðugt, tí eg veit, at tú ert ein góður kristin drongur . . . ”

Ja, forbannað.Og hvaðan veit hon, at eg eri kristin?Tí bara Guð veit, hvat lúrir í hjørtunum á

monnum sum mær.“ . . . Men eigarin hevur sett sær fyri – sum

hann sjálvur tekur til – at tátta í allar leysar træðrir, og tíanverri hevur hann álagt mær at syrgja fyri, at tú gerst tann fyrsti tráðurin, ið hann kvettir.”

Leystliga endurgivið eftir rithøvundinum S–––: Tann versta pínan er hon, ið kemst av einum neva, lúkst á nøsina.

Einki ringt um S–––, men trúgv mær, eg veit, hvat eg tosi um: hann hevur ikki minstu hóming av, hvat sonn pína er.

Tí hesu seinastu orðini, ið vertskonan læt av tungu falla, skræddu grundarlagið undan mær og mínum viðkvæmi fyri pínu; mítt pínumark fellur í botn við brestin – sum girndin í eini neyð-tiknari kvinnu. Eg havi ongar kenslur eftir. Alt, ið eitur kenslur, er deytt.

Eg sigi, Men nær flutti almannastovan so ta seinastu húsaleiguna? – hóast eg vil leggja aftrat, at tað ger mær tað sama. Tað er ikki annað enn fáfongdanna fáfongd.

Men eg mæli ikki mál. Eg stubbi bara sigarettina.

Tí haturfull orð . . . “Tað skal eg siga tær. Bíða mær eitt bil,” sigur

hon og tekur eitt pappír, ið er lagt saman tvær ferðir, úr tí svørtu leðurtaskuni, hon hevur undir arminum. Eg rætti henni skálina við kertistubbanum á. “Lat meg síggja. Jú, her stend-ur tað. Pengar vórðu fluttir fyrsta í sætta, fyrsta í sjeynda, fyrsta í áttanda, men . . . sum tað sær út her, hevur tú ikki goldið húsaleiguna í hvat . . . tríggjar, nei, fýra mánaðir? Hvat sigur tú til tað?”

Tað má vera eitt mistak, sigi eg, tí tá eg flutti inn higar eftir áheitan frá almannastovuni, lovaði málsviðgerðin mær høgt og heilagt, at hon fór at gjalda mína húsaleigu rættstundis hvønn mánað.

Eg trúði, at eg bara skyldaði fyri desembur – eftirsum hon bara var farin í jólafrítíð.

Hevur tú nakrantíð havt kensluna av, at allur heimurin arbeiðir ímóti tær?

Eg endurtaki: ja, eg havi lisið Kafka.Og eg eri ikki longur bangin fyri at reypa av tí.Men vertskonan skítir á mínar umberingar. Hon

flennir lúkst í andlitið á mær – uttan at dylja sína meingleði. “Á stakkaladýrið hann,” sigur hon, “sum tú krøkir teg í smálutir! Sovorðið nervar ikki okkum. Hasum kunnu vit ikki taka okkum av. Tú hevur sjálvur ábyrgdina av, at tað gongur rætt fyri seg. Tað stendur klárt og týðiliga skrivað í leigusáttmálanum.”

Eg veit ikki, hvat tú heldur, men eg eri av tí fatan, at kellingin ger mær blóðugan órætt. Hvørt orð, hon tekur til, er mær sum ein liður í einum sálarligum yvirgangi, ið er so væl fyriskipaður, at hann støðugt økir um mína pínu. Hann elvir til sovorðnað øsing, at mín sinnisófriður vindir upp á seg, og eg herði allar mínar vøddar; eg banni upp á tað: um handan lúsa kellingin ikki sleppur sær út hiðani sum snarast, fari eg óivað at gera henni ónáðir, slíkar grimdarhugaðar ónáðir, sum bara Káin hevur kent.

Ja, syndin liggur fyri durunum, og hon tráar eftir mær.

Eg ráði ikki á henni longur.Sært tú ikki, hvussu hon slevar?Hon slevar, eins og deyðin, tá hann sær teg

fara til arbeiðis um morgnarnar.

Men ólukkutíð eri eg eitt frálíkt offur fyri hasi skarnsgerðini, ið vertskonan stjórnar, tí eg eri so spakuliga farin at stama og trilva eftir orðum, eg áður ongan trupulleika havi havt við at bera fram.

Eg sigi, Ja, men, tað er ikki mín skyld. Eg kann ikki gera við, hvussu almannastovan røkir . . . -áhugamálini hjá okkum . . . fátæku, ið eru noydd at vera limir í hennara . . . skipan.

Um mítt skyn fyri rangum og røttum nakrantíð gongur til grundar, leggi eg tær dýran við, at eg – uttan at aftra meg – fari at geva honum, ið hevur gjørt reglurnar fyri, hvussu almannastovan skal røkjast, eina kúlu fyri pannuna.

Eg eri troyttur av, at menniskjan skal laga seg eftir samfelagnum, og ikki øvugt.

Tað er samfelagið, ið setur forboð fyri, at vit kunnu gerast frí.

Og almannastovan hevur – eg lúgvi ikki – so sanniliga verið við til at birt upp undir hesa kensluna, hesa følsku frælsiskensluna, ið vit líða undir.

“Meðni, hvørjum livir tú av, um eg so má spyrja?” Hon leggur pappírið saman og stingur tað niður aftur í taskuna.

Av almannaveitingini. Eg fái eina lítla upphædd um mánaðan. Men veitingin fyri desembur kemur ikki fyrrenn eftir nýggjár.

Hennara tóma og stirda andlitsbragd vísir mær, at tað síðsta, eg segði, var óneyðugt. Men hon sigur: “So tú hevur einki – sum nú er – at liva av?”

Eg risti við høvdinum, samstundis sum eg festi mær í tann lítla stubban, eg legði frá mær. Eg sigi, Ikki nógv. Og tað ber ikki til at fáa fatur á almannastovuni, fyrrenn fyrst í tí komandi árin-um.

Eitt sjúkt smíl leggur seg um varrar hennara. Tað er tað sama smílið, ið kagaði undan, tá eg stardi at henni við heimsfjarum eygum, men nú er tað vorðið enn sjónskari, sum fegnast hon um mína harmisku. Men eg fati barasta ikki, hví hon er so nasadjørv og sýnir slíka vanvirðing fyri mær, ja, tað er mær sum berur ørskapur frá hennara síðu.

“Í vanda fyri at ljóða sum eitt líkasælt skrivstovufólk á einum almennum stovni,” sigur vertskonan, við tað, at hon fer á føtur og knappar frakkan og reikar fyri at fara, “má eg tíanverri geva tær tey ófrættir, at hóast tú hevur pening at gjalda skuldina við, kunnu vit ikki hjálpa tær. Maðurin, ið eigur húsini, hevur álagt mær at reka teg út hiðani, óansæð, hvussu nógv tú mót-mælir. Ein annar er longu settur at flyta inn.”

Og í sama viðbragdi, sum hon gongur yvir at kamarshurðini, glymur tað á; tað harða regnið tekur at díkja inn á vindeygað, ið stendur á gloppi, og innan stutt tíð er liðin, dunar tað ógvusliga fyri uttan, sum frá einum fossi, ið stoytir seg útav beint aftan fyri húsið – einum fossi, eg ikki havi varnast áður.

Men so snarar tann gamla gívurin sær á í dur-inum, og tá komi eg at hugsa tann undranar-sama, tó sannlíka tanka: kundi tað hent seg, at

tað er peninganeyðin, ið er atvoldin til mína lívsleiði? Kann tað veruliga vera so einfalt?

Men hinvegin: eg nokti at trúgva, at tørvur á pengum er rótin til alt ónt – innan í mær.

Sig mær líka eitt, sigi eg bersøgin við hana, og leggi ikki petti í, um tað fær avleiðingar, hasin ríkmaðurin, tú ikki gevst at hava á lofti, er tað gubbi hasa gentuna, ið býr á fimtu hædd? Iris?

Hon krympar varrarnar saman. “Hvussu veitst tú tað? Sig–––”

Nei, tað kann gera tað sama. Tað hevur ikki stórvegis týdning, svari eg aftur, við sama sjálvgóða tónalagi, ið hon og Lüstig hava til felags. Eg man alrahelst vera nakað burturhugaður, tí eg gevi mær ikki satt far um, at eg nágreiniliga endurtaki tey somu kaldligu orðini, ið hann nýtti, tá ið vit talaðu saman á brúnni.

“Alt í lagi. Ger sum tú vilt. Tað rakar ikki meg. Men syrg tú bara fyri, at tú ert fluttur út hiðani mánadagin. Og minst til at vaska eftir tær. Her er ikki innive . . . ”

Saktans, sigi eg uppímillum – áðrenn hon er liðug at tosa.

“At tú kanst . . . nei, gott er.” Hon hyggur at urinum og leggur aftrat: “Annars, hatta átti at verið tað, Ikaros. Hav tað gott.”

Ja. Farvæl. Tú mást hugna tær. Og takk fyri, sigi eg til endans – hóast eg einki havi at vera takksamur fyri.

Tað er løgið, hvussu fólkaskikkur, ið foreldrini hava potað niður í teg, kann hanga aftan á tær,

eins og tann beiska vreiðin, ið stavar frá at verða píndur í fólkaskúlanum.

Ikki tað, at happing er upprunin til mína vreiði.Eg var ei nakað happabarn.Eg var tann fitti, kristni drongurin, ið ongantíð

kom ov seint til morgunsang, og teir gudsóttandi lærararnir elskaðu meg.

Er tað ikki margháttligt, hvussu ein sálarligur stoytur – at missa ein, ið ein elskar, í Harrans hendur – kann umskapa eitt menniskja?

Vertskonan, ið eg ikki vil hitta aftur – gævi, tað var so væl – fer út úr kamarinum, og tá ið eg hoyri úthurðina glíða í lás, seti eg føturnar inn undir meg, men knappliga kenni eg á mær, at eg ikki megni at standa stinnur á beinunum. Knøini vikna, svíkja meg. So eg – av ótta fyri at svíma – lati meg falla aftur til kníggja í stundini, og eg verði sitandi á madrassuni, til meldurin í høvdinum finnur hvíld.

Eg leypi út í gongina og skrykki úthurðina upp.“Segði tú nakað?” rópar vertskonan. Hon man

vera komin oman á triðju ella aðru hædd.Eg endurtaki spurningin, Hvør dagur er tað í

dag?Hon svarar, at tað er fríggjadagur.Eg, ið trúði, at tað var mikudagur. Men tað man

ikki vera langt av leið, tí eg komi í tankar um, at Móðir mín skrivaði í brævinum, at prædikan verður í morgin. Tað stóð eisini á uppslagnum, ið hekk á vegginum uttan fyri bilverkstaðin.

Óansæð. Tað ger ikki so nógv.Ongantíð betur. So kann eg drekka meg fullan

íkvøld.

Ikki tað, at eg leggi nakað í, at siðvenjan forbjóðar fólki í at drekka mitt í viku.

Tí eg livi ikki eftir tykkara reglum longur.Og eg kenni meg enntá fremmandan yvir fyri

mær sjálvum.

II

1

Tá úthurðin á niðastu hædd settist í gátt, gekk Ikaros Ð. oman tær myrku trappurnar at fregnast eftir, um tann gamli maðurin, ið búði á hæddini undir honum, var vaknaður úr sínum rúsi.

Men Ð. var framvegis ikki nakar sámáriubúgvi.Beinari sagt – hann var ein knýttur nevi, sum

teir spentu dagarnir upp undir vetrartíð.Ja, vara teg fyri honum. Tí hann er ikki fyri

veikar sálir.Tú mást ikki líta á ein mann, ið hevði kunnað

funnið upp á at orðað seg á slíkan hátt:Hví elska, tá tú kanst hata?Hví ræðast, tá tú kanst ræða?Og hví vera vesalur, um tú kanst drepa?Og tá hann bar eyga við tann gamla mannin, ið

enn sum áður lá avdottin á trappupallinum uttan fyri sína íbúð, á liðini, men við bakinum til Ð. og við andlitinum inn at tí harða fótlistanum, ið var áraka trappuna og trapputrinið, hann var snáv-aður um – tá himpraðist Ð. ikki longur.

Men tann gamli minti ikki um ein deyðan hund, so sum vertskonan hevði greitt frá; tí Ð. visti, hvussu deyðir hundar av røttum síggja út. Nei, sum hann lá har so ússaligur og samansmokkaður, líktiskt hann heldur eini avlívaðari bjørn í dýrum klædningsbuksum og bláari skjúrtu. Men frakka hevði hann ongan,

hevði alrahelst gloymt hann eftir onkrastaðni. Og hann var so herðabreiður og væl í holdum, at kvapsut feitt stakk út undan tí bláu stroknu skjúrtuni. Hann hevði brett ermarnar upp, og teir beru armarnir vóru sum mastrar til tjúktar, men tað var synd at siga, at veiggið í teimum var stórt, tí hann lá oman á øðrum arminum og kroysti hann niður í gólvið, so at feittið og húðin lógu kleimd og útbreidd eftir teimum spýggjvátu fjalunum, sum roytt og rotið seyðaskinn. Men hóast maðurin tóktiskt at halla til ovát, sum slíkir ríkmenn hava lyndi til, var hann sjúkliga gráur um alt andlitið – sum ein ung fáfongd kvinna, ið hevur svøltað seg til flogs.

Men Ð. stóð leingi og eygbar tann fulla mannin, ið fyri fótum hansara lá, og nú var hann bæði fjálturstungin og forvitin, alt í senn. Tí teir avskeplaðu tankarnir, hann hevði í hesu løtu, elvdu til ósambæriligt høvuðbrýggj; hann mátti grunda djúpt um tað harðhjartaða bragdið, hann hevði havt til umhugsunar, síðani vertskonan kom inn um hansara gátt og umrøddi tann fulla mannin; men tað óndskapsfulla smílið, ið á hansara varrum lá, boðaði ikki frá góðum.

Ð. var borin í heim sum tann fyrsti Frelsarin í tveytúsund ár, men so við og við var hann vorðin bølmennið, ið vágaði sær at kalla seg sjálvan myrkursins kongason, tann, ið kjósar veturin fram um allar aðrar árstíðir.

Tí hann var fanans avkom, tann, ið hevði sjúka blóð Faðirs síns í æðrunum.

Sí Antakrist.

Og í hesu stund hevði hann eitt so devlasligt meinskubragd í ráðagerð – eitt meinskubragd, ið bara Iago hevði kunnað stjórnað – so tá hann loksins steig yvir til tann neyðstadda mannin og risti í herðarnar á honum fyri at vita, um hann hevði tað, ið æt ferilin av viti, gjørdi hann tað so avgjørt ikki við tí í hyggju at hjálpa honum.

Fólk hava leingi viljað verið við, at næstakærleiki er tað fyrsta og týdningarmiklasta stigið í Guðs fyrigeving av syndarum: gev tínar ognir burt, og tú skalt hava skatt í himmiríki – men Ð. hevði longu ognað sær tann dýrmætasta dýrgripin á jørð: vísdóm, og tískil kunnu ongar lygnir umvenda og sannføra hann.

Hann gongur ikki inn fyri næstakærleika.Men forbannað veri – nú rúsaðist tann avdotni

maðurin við. Hann gav nøkur djúp og døpur suff frá sær, og so reis eitt sjáldsamt ljóð úr hálsinum á honum, sum ein surklan. Hann harkaði tvær ferðir og gjørdi síðani eina neyðarsliga roynd at fáa málið fyri seg, men hann var ov fullur, so tað var ikki meir, enn tað grælaði í honum. Og hann smaskaði so illa, at tungan ballaðist, og hann svølgdi síni egnu orð; ikki fyrrenn hann hevði vætað varrarnar og munnin við spýtti, megnaði hann – tó við tógvið stríð – at bera fram fyri Ð., at honum tørvaði hjálp.

So Ð. trýsti fingrarnar niður í aðra akslakulluna á tí feita og tunga manninum, togaði í av øllum alvi og snaraði honum á ímóti sær, men tað, hann ikki gav sær far um, var, at hansara fingrar framvegis vóru stirdir av kulda, so teir góvu eftir og gluppu av økslini; maðurin gleið út frá

vegginum, smokkaði saman aftur, og ennið brast enn einaferð niður í kantin á fótlistanum. Hann lyfti hondina upp til oyrað og kroysti eyguni saman, snerkti av pínu.

Hesin gamli, ið hevði stórt, brúnt skegg og sítt, frísut hár hangandi niður fyri andlitið – hóast hann var í dýrum klæðum av bestu góðsku – tók sær góðar stundir við síni pínu. Hann varð liggj-andi leingi á hendan hátt, og eymkaði seg stillisliga við hásari rødd.

Men so mannaði hann seg umsíðir upp, nívdi aðra hondina niður á gólvið og spenti alt, hann var mentur, fyri at streva seg upp at sita. Tíanverri var hann ov veikur og hansara rørslur ótryggar, so Ð. gníggjaði hita í hendurnar og mátti aftur koma honum til hjálpar.

Hóast tann gamli maðurin nú studdi á aðrari hondini, sat hann bara so dánt við rygginum aft-ur at vegginum, og tá hann so royndi at stinga hina hondina niður í lumman, sum fyri at leita eftir onkrum, var hann alt ov bráður, tí høvdið seig inn aftur at vegginum, og hann fall aftur í óvit.

Sjálvt um hetta var tað besta, ið kundi henda Ð. og hansara meinskubragdi – tí mangt er dagsins eyga – ótólnaðist hann og knýtti nevarnar. Hann risti harðliga í herðarnar á manninum, til hann raknaði við, og sum tann gamli helt áfram at róta í lummunum við samankrympaðum varrum, hvesti hann frá sær, illur um, at hann ikki fann tað, hann sóknaðist eftir. Hann andaði tungliga; froðan vóð um munnklovarnar. Men stutt eftir leiddist honum við sítt gagnsleysa baks, og hann

lyfti høvdið. Hann læt eyguni spakuliga upp, og hansara dovnu eygnalok avdúkaðu mild, reyð-sprongd eygu. Men tað var, sum orkaði hann ikki at skeita at Ð., tí hann stardi bara tómoygdur fram fyri seg og at trappuni, ið leiddi uppá. Men so mutlaði hann eitthvørt út í tóman heim, kyrktur á málinum.

“Tørva tygum hjálp, er tað tað, tygum siga?” spurdi Ð.

Í fyrstu syftu hirdi tann avdotni maðurin ikki at øna honum spurninginum aftur, men so nikkaði hann umsíðir dovisliga við høvdinum, og hendan rørslan varð Ð. so kærkomin, at kuldaskjálvtar høvdu hug at krúpa oman eftir baki hansara – tí eydnan var við honum hetta kvøldið. Hann hevði onga hóming av, at tað fór at gerast honum so ómakaleyst – at útinna sína mannvándu gerð.

Men hetta kvøldið var hann eisini óvanliga kensluborin. Hann hevði ein ampa á sær. Nervarnir vóru avgaddaðir av sliti, og hann stúrdi fyri, at tann mannminkandi illgerðin, hann hevði í kvittanum, mundi fáa avleiðingar.

Men eftirsum armóð aloftast hevur eitt hjáárin til felags við brennivín – kúgar samvitskuna – var stúranin stuttlívað.

Ikaros Ð. svevur ikki væl um næturnar, men tað er ikki tann ringa samvitskan, ið er atvoldin til hansara ringu svøvngávur.

Hann setti seg niður at húka við mansins lið, men eftirsum hann var eitt vet heitur um seg, kveitti hann líka at honum, áðrenn hann vágaði sær at lirka hansara buksulumma upp við aðrari hondini og stinga hina niður í hann. Og hann

gjørdi stutt av, tí honum hóvaði ikki at nerta við onnur menniskju, ja, satt at siga vamlaðist hann við tað. So hann ansaði væl eftir, at hondin ikki nam við klæðið í lummanum.

Umframt tað tunga lyklatyssið, hann helt vera tað, maðurin vildi hava hendur á – Ð. hevði ikki gloymt, at hurðin á sættu hædd var læst – var hann so heppin, at hann hartil bar við lutirnar, ið vóru orsøkin til, at hann slapp sær oman trappurnar av fyrstan tíð; so sum hann tók um lyklatyssið og dró hondina til sín, krøkti hann, við tveimum fingrasnippum, um tað tjúkka bundið av pengaseðlum og læt tað detta á gólv, stillisliga. Hann flutti lyklarnar yvir í vinstru hond og tók seðlarnar upp í lógvan á høgru, krógvaði teir.

“Eru tað hesar, tygum vildu hava?” spurdi hann, í tí hann læt lyklarnar darla fyri eygunum á manninum. Tá hann fekk játtandi svar, reisti hann seg og trein yvir til hurðina at læsa hana upp.

Hann læt hana upp á víðan vegg og steig so yvir aftur at hjálpa tí fulla manninum á føtur. Hann smoygdi arm hansara um herðarnar á sær, men tann gamli var so feitur og tungur, at hann tyngdi oman á Ð., sum kundi hann verið Guðs hevnd; tað var við neyð og deyð, at Ð. stóð mát til at styðja upp undir hann, meðan teir stólpaðu innar í ta hálvmyrku íbúðina, og hann leiddi hann yvir til ein dustgingnan lenistól, ið stóð nærhend-is eldstaðnum. Og tann gamli var so burturhugaður, at tá Ð. slepti honum, datt hann tungur í sæti – og stólurin mundi koppa afturav.

Íbúðin hjá tí gamla manninum var uppbygd á sama hátt sum tann hjá Iris, í tí merking, at allir skilaveggirnir vóru tiknir niður, og at ein óuppreidd song stóð høgrumegin tað stóra opna rúmið, í krókinum longst frá hurðini. Men øll bróstini, ið vóru klædd við vøkrum málningum, vóru ikki hvít sum tey inni hjá Iris, men hinvegin blásvørt av sama liti sum kvøldarhimmalin yvir fjøllum og kvøldarhavið uttan fyri stórbýir. Og tann lítla bókahillin – undir vindeyganum høgrumegin – var rokað við bókum, og seks stólar randaðu tað eikimálaða døgurðaborðið, ið stóð mitt í íbúðini og var í gomlum sniði.

Men hóast hendan íbúðin eins væl kundi verið líka hugnalig sum tann hjá Iris, lá ein hópur av tómum brennivínsfløskum hurl um burl eftir gólvinum, og nakrar einstakar sóust á køksborðinum vinstrumegin rúmið. Og hurðin á tí lítla skápinum undir vaskinum, ið var fylt við skitnum tallerkum og koppum, hekk á einans einum hongsli, og skápið var stúvstappað við uppaftur fleiri fløskum.

Men tað, ið skaraði framúr í hesum ravnabøli, var tann herskni roykurin av drykkjumonnum, ið sova rúsin av sær. Hann var so ógvisligur, at tann rami lukturin niðri í forhøllini var einkisverdur afturímóti.

Í tí tann fulli maðurin setti seg enn djypri niður í lenistólin og gánaði upp í loft við øðrum oyran-um aftur at stólabakinum, tók Ð. at geispa, men so fall hann við tað sama í andarið, tí ádamseplið hevði sett seg fast í hálsinum. Og krampin, ið stóðst av hesum, elvdi honum trupulleikar við at

fáa spýttið niður ígjøgnum vælindið. Men hann krepti hálsin og drýpti høvur sítt, so at høkan nart við bringuna; hann kleimdi ádamseplið við tveimum fingrum og mátti gera nakrar falskar svølgjurørslur fyri at loysa tað. Tá ið tað eydnaðist, rann ófriðurin av honum.

Og knappliga læt í tí gamla: “Eyguni. Ja, tað vóru eyguni,” sum smakkaði hann upp á orðini. “Tað vóru hennara grønu eygu, eg altíð havi elskað. Eyguni vóru tær . . . ja, tær norðstjørnur, ið leiddu meg, tá eg var ungur, og hon vildi gerast kona mín.” Hann klóraði sær líka í nakkanum; so legði hann aftrat: “Men eg kann ikki minnast, nær eg havi hugt at henni seinast. Nú ákæra hennara eygu meg bara fyri vanrøkt. Men ver ikki bangin góða, eg fari at busta støvið av tær fyrsta dagin. Tó ikki íkvøld, nei, í kvøld skal drekkast.”

Tann gamli maðurin sat og stardi longsulsfullur upp á tann litfarna og støvuta málningin, ið hekk á bróstinum uppi yvir eldstaðnum og avmyndaði eina unga kvinnu í grønum kjóla. Á eldstaðar-hillini stóðu tvey long kertiljós, ið góvu málninginum eina gullkenda glæmu. Ð. kveitti upp á hann, og ikki fyrr enn tá gav hann sær far um, at tað veika ljósið inni í íbúðini stavaði frá kertiljósunum einans. Eingin lampa var tendrað. “Ja, tað vóru hennara grønu eygu . . . ” legði tann gamli maðurin tungliga aftrat og suffaði til endans – sum av ringum tannabiti. Men so vendi hann sær til Ð.: “Lítli mín, hevði tú kunnað gjørt mær tann beina at skonkt mær eitt glas? Fløskan stendur . . . ” – hann histaði – “haryviri.”

Ð. reistist og gekk yvir til køksborðið, har hann skonkti brennivín upp í tað einasta reina glasið, hann fann, trein yvir aftur, rætti manninum tað og setti seg á ein skirvisligan stól framman fyri honum. Hann stakk hondina í lumman og slepti pengaseðlunum, ið hann framvegis hevði í lógvanum, og meðan hann hugdi inn í hasi mildu, tó vaknu eyguni á tí gamla, skumpaði hann stólin aftur, til tess at gera rúm teirra millum. Hann boygdi seg framyvir og hvíldi albogarnar á knøini.

“Hvussu eita tygum?” spurdi hann.“Hvussu eg eiti, spyrt tú? Jú, men, hví ikki tað?

Gabriel, tað er mítt navn. Eg skal siga tær tað, lítli mín, at tað er mær væl kunnugt, at tað man tykjast tær vera eitt í so . . . ja, hátíðarligt navn, tað má so sanniliga sigast, men nú skal eg fortelja tær: tá móðir mín sála, Harrin vælsigni hennara sál, átti meg, vóru hon og faðir mín heldur hugtikin av søgunum um einglarnar, og eftirsum – sum tú sært – eg hevði so myrkar eygnabrýr og djúpstødd eygu, hildu tey tað hóska seg at uppkalla meg eftir einum andaligum máln-ingi, tey høvdu hangandi, av høvuðseinglinum við hesum navni – har hann hevði myrkar eygnabrýr og djúpstødd eygu og segðist vera eingil vreið-innar. Ája, líka veit eg, men stundum hevur trúgv eina sjáldsama ávirkan á fólk.” Hann gjørdi ein lítlan steðg; legði so aftrat: “Annars, lat meg takka tær fyri, ungi maður, at tú hjálpti mær inn-ar. Eg veit ikki, hvat eg hevði gjørt, komst tú mær ikki til hjálpar.” Tá hann var liðugur at siga sítt, setti hann seg at munna sær av glasinum,

men so títt og knapt hann hevði svølgt tann fyrsta smakkin, kulkaði hann alt brennivínið í seg í einum. Hann rætti Ð. glasið. “Lítli mín, hvussu liggur fyri hjá tær at skeinkja mær ein løgg aftr-at?”

“Gaman í.” Ð. reisti seg og steig yvir til køksborðið, men fylti ikki í, sum hann var biðin. Hann tók bara fløskuna og tað tóma glasið við sær yvir aftur hagar, teir sótu, og handaði Gabriel hana.

“Eg haldi, at eitt reint glas er í skápinum, um tú vilt hava ein lítlan,” segði tann gamli, meðan hann togaði proppin úr fløskuni og fylti glasið á tremur.

“Annars takk. Eg eri ikki í hýri at drekka íkvøld.”

“Tað var spell. Mær líkar so illa at drekka einsamallur. Men so veri! Tað gerst ikki við. Skál!” segði hann, í tí hann hevði glasið uppfrá. So tømdi hann tað.

“Orsaka, at eg spyrji so nær,” segði Ð., “men tað berst mær fyri, at eg havi hitt tygum áður. Vóru tað ikki tygum, eg sá uttan fyri vertshúsið í dag? Um meg minnist rætt, snávaði tygum ikki um trapputrinið?”

“Spyr ikki meg, eg minnist ikki reiðiliga, hvar eg havi verið í dag. Men man ikki tað? Eg eri fastur gestur á vertshúsinum, og tað havi eg . . . ” Og hann tagnaði brádliga, sum mundi hann ovtala seg; hann stillaði glasið á stólaarmin og setti seg at munna sær av fløskuni ístaðin.

Sum kvøldið leið frá hesu stund, tess innantómari varð prátið, og tess turrari varð Ð. í

munninum. Hann varð glóðheitur um kjálkarnar. Honum leiddist so við tann gamla mannin og hansara fullamannatos, og hann hevði bestan hugin at reisa seg og halda á dyr sum snarast. Men eftirsum Gabriel ikki gavst at umtala konu sína sálu, komdi Ð. sær ikki at bróta hann av.

Tó, løtu seinni, tá Gabriel fekk sær ein ordans smakk av brennivínsfløskuni, og hon knappliga gleið úr hondini á honum og small í gólvið við einum bresti, so at Ð. stúrsaðist við – í hesum ør-stutta eygnablunki – varð Ð. vísur í, at hann hevði fingið eina umbering fyri at fara á føtur, og hvøkkurin varð honum kærkomin, ikki ein ampi. Men í tí hann setti beinini inn undir seg og tók um kantarnar á stólasetrinum til tess at lyfta seg upp, brast tann gamli útúr í knappan fjákalátur, og Ð. mátti lata seg falla aftur í sæti. “Á Jesus náði okkum,” segði Gabriel, meðan hann tók fløskuna upp aftur av gólvinum, “her mundi verið galin endi.” Fløskan var hálvtóm, og hylurin av brennivíni, ið fleyt millum stólin og eldstaðin, seyraði niður í tað reyða teppið.

“Skal eg hjálpa tygum?” spurdi Ð.Men tann gamli maðurin svaraði honum ikki

aftur, sum hoyrdi hann ikki. Hann lætst vera fjar-aður burtur í annan heim, har hálvgloymd og óynskt minni halda til. So Ð. fór bara yvir til køksborðið eftir einum borðlappa. Men tað einasta, hann fann – millum fløskurnar í skápinum undir vaskinum – var eina skitna og tvitna tvøgu við ringum deymi. Og meðan hann skolaði hana undir krananum og vant ta súru evj-una úr henni so frægt sum til bar, skygdi bjart

ljós uttanfyri, og allur rúturin blánaði, sum tók onkur myndir inn ígjøgnum vindeygað.

“Góði vinur, hatta er ikki neyðugt,” segði Gabriel, tá ið Ð. hevði lagt tvøguna oman á hylin, so at hon kundi súgva brennivínið upp í seg, “eg leggi einki í hatta tramans teppið. Tú sært, tað er ikki fyrstu ferð, eg havi mist eina fløsku á gólv.” Og í somu løtu sló toran, við einum ógvisligum og drúgvum buldri, ið tók langa tíð at fána og doyggja burt, sum eftirverkirnir av eini góðari orgasmu, og Ð. hoyrdi ikki, hvat tann gamli segði, so tá hann lætti sær á, læt hann tvøguna liggja eftir – men knappliga merkti hann eina hond leggjast og trýsta niður á høvdið á sær; hárini reistu seg í nakkanum. Andlit hansara stív-naði, og hann varð verandi á knøunum – av ber-um ótta og smædni.

“Hvussu eitur tú, lítli mín?” spurdi Gabriel, við tungari rødd.

“Ádam,” svaraði Ð. Hann hevði verið so nervaveikur allan hendan dagin, at nú skakaði ræðslan alt hansara likam; hann kundi hvørki røra lim ella draga andan, sum var tað marran, ið trýsti niður á bringu hansara, og ikki hondin á høvdið. Hann var glerkaldur inn á bein. Við bivandi rødd segði hann: “Eg eiti Ádam. Hví spyrja tygum?”

“Nei, tað ger tað sama. Tað hevur ikki týdning.” Men so flenti Gabriel og tók hondina av høvdin-um á Ð., ið leyp á føtur í stundini. “Á Jesus!” segði tann gamli. “Ver ikki bangin fyri mær, lítli mín. Eg stuttleiki mær bara. Geri bara gjøldur burtur úr tær. Tolir tú ikki, at fólk sláa upp í

glens? Ikki tað – eg skilji væl, hví tú ert so heitur um skallan. Ein søga er altíð mest óhugnalig, um hon letur til at stava frá veruleikanum. Eitt neva-slag kenst altíð harðast, um tað ikki er fyriboðað. Hevur tú ongantíð havt eina systur, ið hevur kitlað teg, og tú hevur givið henni eina ávaring, innan tú sló nevan í borðið? Um tú ynskir, at slagið hjá tær skal virka, mást tú ongantíð bera boð um tað, innan tú slært. Tak tær tað ikki so nær. Eg vildi bara prógva nakað.”

Men Gabriel hevði loypt slíkan skelk á Ð., at hesin ungi maðurin kendi seg vanvirdan og for-fjónaðan. Hann seyg andan djúpt niður í seg og gjørdi alt, hann var mentur, fyri at sissa seg sjálvan, men ikki gekk lang tíð, fyrrenn iðranin bilgdist í honum; og tá hann umsíðir fekk sagt sína hugsan, var hann næstan sansaleysur í øði: “Eg forbjóði tær . . . eg finni meg fanin gali ikki í, at nakar . . . ” Men so tagdi hann. “Nei, líka-mikið, sama ger.” Og hann reisti seg.

“Ver ikki so óður, lítli mín,” segði Gabriel og sutlaði meginpartin av brennivíninum, ið eftir var í fløskuni, í seg. “Tú tykir mær so . . . tað er mær líkt til, at tú . . . øs teg ikki upp um tað, eg sigi, Ádam – tí eg eri eingin sálarlækni – men eg havi fatan av, at tú . . . at tú hevur óloystar fløkjur . . . tú veitst, hvat eg meini við . . . tí ein slík vreiði sum tín kann bara standast av óloystum fløkjum.” Hann gjørdi ein lítlan steðg, men tá hann gloppaði munnin aftur, var Ð. longu farin. Hann stóð úti á trappupallinum. Og hurðin var afturlatin aftan fyri hann.

2

Vreiði er deyðssyndin, ið skapar ófrið millum menniskju – óansæð um tey trúgva á Guð ella ei.

Vreiði er hatrið og ódjórið, ið livir í sál menniskjans og nørist av Guðs órættvísi, men revsar Hann menniskjuna, kann vreiði lættliga gerast tann heita og rúkandi byrsukúlan, ið Hann fær skotna aftur í høvdið.

Og eg eri tann, ið vil geva Honum hesa kúluna fyri pannuna.

Tí fyri hvønn dag, ið er liðin, síðani Eva kvetti sín lívstráð, og eg havi búð í hesu devulsettu íbúðini, einsamallur í míni djúpu sorg og tungu vreiði, er hendan líðingin, ið Guð hevur komið mær í, versnað, og við henni nørist mín vreiði til Hansara.

Um tú ikki megnar at fata, hví eg staðfesti, at tað er Hann, ið revsar meg, og Hann, eg hati – tí hvussu kann eg hata eina veru, eg ikki trúgvi uppá – má eg tíanverri taka til teir hørðu streing-irnar og endurtaka: sannleikin er tann, at eftirsum eg [eg vági mær at siga: sum tann einasti okkara millum] havi ognað mær sannan vísdóm um Hansara óveran, hati eg hasu lúnsku varmyndina, tit kalla Guð, fyri at vera upphavið at tykkara bláoygni og upphavið at tykkara troti á treytaleysum áliti á boðskapin, ið eg eri útvald-ur til at bera fram fyri tykkum: tann beiska sannleikan um tilverunnar meiningsloysi.

Tí eg eri av tí fatan, at lygnin gagnar ongum, einans sannleikin.

Og tit hava rætt til at læra mín vísdóm at kenna.

Men hóast hesin vísdómur elvir til hatur, má eg viðganga, at gudsavnoktan ikki bara er atvold at vreiði, nei, tað er ikki tað einasta: hartil kemur, at vrakan av trúnni kann ikki føra annað enn eitt fall frá gleði við sær – tí hvør fani orkar at liva eitt lív uttan Guð?

Ella sum drykkjusjúklingar, ið venda sær til Guð eftir bjarging, kunnu taka til: heldur elska eitt falskt gykl, enn at vera offur fyri rúsandi evnum.

Men eg sigi sum so: heldur kenna sannleikan, enn at vera offur fyri hasum kristna gyklaverkinum, sama, hvussu rótfastur hesin siðaarvur er í tilveru manna.

Og eftirsum eg eri eitt útskot innan Guðs ætlan og menniskjans sjúku siðvenjur, man eg ikki fara langt av leið, um eg haldi uppá, at eg eri sum ein eingil: ein fallin eingil, ið Guð ikki vil kennast við, tí eisini eg – eins og teir falnu – eri dømdur til at líða eina vanvirðisliga ólagnu, sum hvørki eg ella nakar, ið er Guði líkur, hevur valdið á.

Ja, eg eri mest sum ein fallin eingil, tí Guð læsir perluportrið fyri einum og hvørjum útskotnum býttlingi, ið hevur slíkar yvirvánir, at hann vágar sær at ákæra, døma og revsa Guði fyri illgerðir-nar, Hann hevur framt ímóti mannaættini.

Eg eri dømdur til at líða hesa hjartakøldu tilveruna sum eitt ævigt spøkilsi, ið er tvingað at reika millum tykkum grunnskygdu spjálkidukkur – tykkum, ið ikki gera annað enn at mogga og drepa tíð og rotna í vígdari mold á okkara glat-

aða pínslustaði; og framvegis vága tit at rópa tykkum sjálvi harra á hvørjari gudsskaptari veru, sum á hesum oyðilendi, vit kalla Jørðin, býr – og hesu líðing og eyðmýking skal eg vera fyri, sam-stundis sum tilveran forðar mær í at taka lut í menniskjunnar einastu innihaldsríku njóting: kærleika – tí lívsleiðin avbyrgir meg frá hvørjum menniskja, ið á foldum treður; tá systir mín læt lív, misti eg hugin til at elska, og í kærleikans stað steig hendan vánda sjúkan, ið er so hatsk ímóti mær, at eg vil hevna meg inn á alla mannaættina fyri alt tað, ið er hent mær og mín-um.

Og eg skal lova tær eitt: tað er eins trupult at basa reinum og hvítgløðandi hatri, sum tað er at basa sonnum kærleika.

Eg havi gjørt mítt ítasta fyri at dvína undan hesi sjúkuni – við at gera slíkt sum at vísa næstakær-leika ímóti hasum fulla manninum, ið undir mær býr – men einki batar tað; tað er framvegis ísa-kalt ímillum meg og tilveruna. Og sum eg nú siti á kummuni inni á vesinum hjá mær sjálvum og snýsi mær, bjálvaður í glæmuni frá kertiljósinum, ið stendur á hillini undir spegilinum – tí streym-urin er jú slitin – eri eg fallkomin av vónloysi, og eg eri um at ganga til av hugtyngslu; eg eri so viðkvæmur og eymur um allan kroppin – sum tann ungi og sálarliga veiki yrkjarin, ið G––– skrivaði um – at eg skelvi og felli tár.

Hendan forbannaða sjúkan er so meinsk ímóti mær, at eg hati hana meir enn Faðir mín, men útlitini fyri, at eg kann bjarga mær undan henni eru so krunkasvørt, at eg spýggi bæði gor og

garnar upp. Lívið er mær fanin taki meg ikki petti annað enn ein ólukksáligur glantrileikur, ið hevur havt meg til rukku, síðani eg avdúkaði sannleikan aftan sjálvmorðið hjá Evu – men nú er stuttleikin fánaður burtur; hann er heilt fyri ong-um, tí eg brýggi meg ikki longur um at svara til-veruni aftur í glóri. Nei, tað er eingin glentan at liva eitt slíkt lív, og eftir er bara tann grátuligi parturin.

Gulgrønt og beiskt gall feingir meg við síni skitnu ilsku, og einki andeitur kann skarva av hesi giftini, ið fjølgast í mínum rotna blóði og týnir tær seinastu leivdirnar, eg havi í mær av skemtingarsemi og lyndi til at gera speiskar viðmerkingar til hesa lúsa tilveruna.

Eg eri ikki sum tey longur, tey, ið ferð eftir ferð verða rakt av ólukkum og – fyri ikki at ganga til av strongd og máttloysi – mugu taka soleiðis til: ‘Vit kunnu ikki gera annað enn at flenna.’

Og tískil má eg eyðmýkja meg sjálvan og siga tær tað, sum tað er: nú eri eg enntá vorðin so ør-maktaður og niðurfyrikomin, at eg – hóast tað er við einum sútmiklum hjartasuffi sjálvandi – kann ikki gera annað enn at biðja so miriliga til Guð um hjálp, við vón um, at Hann vil stuðla mær í mínu hjartatrongd og sváru stund; eg eri bart út í ramastu neyð og toli ikki hesa alsamu pínuna, sum í mær býr.

Eg veit, at eg ikki havi uppiborið, at Hann ger mær ein slíkan beina, tí Hann hevur onga grund at oyðsla Síni undurverk upp á meg, men um Hann er til, kann einans Hann koma mær til hjálpar.

Men sum eg siti her úti á baðirúminum, við samanløgdum hondum og ruggi aftur og fram sum eitt evnaveikt, og biði eina stilla bøn til tykk-ara Guð, biði Hann eira og veita mær frið frá míni vitleysu revsing [teir, ið ússaligir eru, og teir, ið liggja í andaleypi, stúra ongantíð fyri, at teir nýta uppslitnar orðingar og bønir, sama, hvussu heilhugaðar tær eru], og sum rúm og úr-slitaleys tíð gongur við sorg og gremjan, ið ong-um endamáli tænir, batar her hvørki bøn ella løn, ikki tað, sum eitur. Eg síggi ikki minsta tekin um, at Hann vil hjálpa mær – hóast eg misnýti lygnina, ið hvør samfelagstapari tekur í nýtslu, hevur hann ongan annan útveg: eg lovi Honum, at eg skal virka eftir Hansara boðum, alt tað, ið eftir er av mínum lívi.

So eg gevist – tí hvat annað er at gera – við míni høpisleysu ákallan, og eg eri framvegis líka ólukkuligur, sum tá eg setti meg á kummuna av fyrstan tíð.

Sum Job tók til: “Eg havi ikki frið, ikki rógv, ikki hvíld – altíð kemur nýggj angist.”

Ikki tað – fyri at siga tað, sum tað er – so væntaði eg ikki til fulnar, at nakað stórvegis fór at spyrjast burtur úr míni áheitan. Og eg kann ei heldur lasta Honum fyri, at Hann ikki vil senda sínar einglar niður til jarðar at bjarga mær, hesum neyðstadda stakkaladýrinum, ið er troytt av at trilva í heimsins innantóma eftir einari meining við okkara gráu og lívleysu tilveru. Tí eg havi ikki slitist fyri at betra viðurskiftini okkara millum.

Men hinvegin: tað var ikki Guð, ið prædikaði um næstakærleika; tað var Jesus.

Guð var Tann Náðileysi Bøðilin, ið læt eld og svávul regna yvir Sodoma og Gomorra.

Jesus grøddi tey spitalsku.Guð bað Ábraham ofra Ísak.Jesus fyrigav sínum fíggindum.Og Guð segði við Móses: ‘Voldir onkur næsta

sínum kropsmein, so skal sama verða gjørt við hann, ið hann hevur gjørt: Brot fyri brot, eyga fyri eyga, tonn fyri tonn; sama mein, ið hann hevur volt øðrum, skal hann sjálvur fáa . . . ’

Men Jesus segði: ‘ . . . Men um onkur slær teg undir høgra vanga, tá vend honum hin eisini.’

Ja, ja, eg veit, tær tørvar ikki at nevna tað. Tað er mær ótvítýddliga greitt, at hesar orðingarnar eru uppslitnar.

Men við at taka Guðs Egnu orð uppaftur: ‘Tann, ið slær onkun, so hann doyr, skal láta lív’ – kann eg snúgva burt frá mínum grenji og stíga inn á slóðina, har eg kenni meg tryggan: vreiðina. Tí eftirsum Guð so sanniliga hevur misbrúkt Sítt vald, hevur Hann ikki annað uppiborið, enn at eg fari at hevna Sjálvum Honum aftur fyri pínslur-nar, Hann arvaði út yvir Síni børn.

Tí tað gudsbarnið, eg eri, er so avgjørt ikki batnað.

Beinari sagt: Mítt lív sum gudsbarn er dømt til at miseydnast.

Og tað, at eg nú ønskrist av innkulda og kroysti eyguni so fast saman sum liggi eg í deyðabroti, bøtir so avgjørt ikki um støðuna, hvørki til ella frá: eg víki ikki frá míni áskoðan. Og hvat verri

er: beinkrímið og hálsilskan, ið hava gingið mær at hjarta alla ta farnu vikuna, eru eisini farin at versna; tað ríkir fyri bróstinum á mær, og alt lik-am Mítt pínist av krampaherðindum, ið verkja í mønu og merg, eins og ringist eg av knarrinum frá einum skrenjandi tónaverki.

Men bíða tú bara, og tú fært heiðurin av at hoyra Mítt verk; Mítt myrka og stórsligna meist-araverk, ið fer at runga í hvørjum avkróki av heiminum – og skaka hvørt mansbarn, ið her livir.

Og tá ið eg lati eyguni upp aftur og síggi, at vavsturin av myrkrinum og glæmuni, ið stavar frá kertiljósinum, flýtur og aldar eftir baðirúms-veggjunum, sum vetrarskuggar eina silvurbjarta nátt, elvir hendan vakra sjónin til eitt sjáldsamt umskifti í mær; hon ger tað við meg, at eg ikki lati mær lynda; at eg ikki skoyti um at gráta og eymka meg um lívsins órættvísi longur (um tú ikki skilir meg, tá eg sigi, at eg ikki eri svakur, er tað av teirri einføldu grund, at tú ikki hevur lisið til sálarlækna; men eg veit, hvat eg tosi um).

Tað kann orðast øðrvísi: Fanin er leysur, og hvør Fani vil elva sær sjálvum mannminkan?

Tí eftirsum máttloysi – fyri einum fígginda, ið sterkari er – antin voldir tær óvirkni, flýggjan ella hevnd, og eftirsum eg ikki var vanur at rýma undan mótgangi, leypi eg í brúsuna so skjótt mær gerst greitt, at eingin vil hjálpa mær – hóast eg eri rikin til útjaðaran av tí maktarloysi, eg eri mentur at veita mótstøðu fyri – og eg lati tað ísakalda vatnið stimbra og vekja meg upp úr mín-um sorgarkenda dølskni.

Tí tað, ið ikki drepur Meg, kann bara gera Meg sterkari.

Meir devulsligan.Og hann, ið ilt hugsar, hann ilt ger.Trúgv Mær, fyri at hvør tann, ið trýr á Meg,

skal ikki fortapast, men hava ævigt lív.Tí so hataði Sannleikin heimin, at Hann sendi

Son Sín, Meg, hin einborna, í heimin, ikki fyri at døma heimin, men fyri at heimurin skal verða frelstur við Mær.

Og tískil sigi Eg, at Eg einki leggi í, um Eg eri ein fallin eingil – fallin ella ei: einglarnir eru framvegis liðurin, ið sambindur menniskjuna við Guð [les: Sannleikan].

Tann, ið trýr Mær, verður ikki dømdur; tann, ið ikki trýr, er longu dømdur, tí hann hevur ikki trúð á navn einborna Sonar Sannleikans.

Og hetta er dómurin, at ljósið er komið í heimin, men menniskjuni elskaðu myrkrið meir enn ljósið; tí verk Okkara vóru ónd.

Og hvør Tann, ið ger ilt, hatar ljósið og kemur ikki til ljósið, fyri at verk Hansara skulu ikki verða opinberað, men av tí, at Eg eri Tann, ið ger Sannleikan, blúgvist Eg ikki við av at koma til ljósið, tí verk Míni mugu verða opinberað – tey eru jú gjørd í Sannleikans navni.

Men Eg sigi tykkum: Tit skulu als ikki síggja Meg, fyrrenn tann tíð kemur, táið tit siga: „Signaður veri Hann, ið kemur, í Sannleikans navni!

Hav tol, og tú fært heiðurin av at skoða Mína vreiði.

Og hon er ikki smávegis á at líta.

Tí vónloysi kann kveikja hetjuskap.Ja, tit eru Mínir tænarar, og Harri tykkara

kemur, ein dag tit ikki vænta, og ein tíma tit ikki vita, at høgga tykkum sundur og lata tykkum fáa lut saman við hyklarunum.

Ja, sig, hvat fanin tú vilt, men Devulin er leysur, og vreiðikoyril Mín skal volda tykkum grát og tannagrísl, so verið tí tit eisini til reiðar – tí Son-ur Sannleikans kemur, tann tíma tit ikki hugsa.

Og í tykkara pínslu skal Eg tváa Mína sál.

III

1

Klokkan leið at ellivu á kvøldi, tá Ð. ikki kundi bara sær longur. Hann hevði ligið har á madrassuni á gólvinum – í hasi køldu og einsamu bølaniðuni – í góðar tjúgu minuttir, annaðhvørt við hondunum fyri oyruni ella við høvdinum und-ir koddanum, sum var hann eitt speirikið barn, og hevði rassað madrassuna og lakið niður og gjørt sítt ítasta fyri at ikki lata larmin við seg koma – men nú varð tað honum so sanniliga ov-boðið.

Hann leyp á føtur og streyk tær knýttu rukk-urnar, ið stóðust av hansara strongda ótolni, av sínum andliti, reyk so út í uppgongdina og hvirlaði oman trappurnar.

Og uttan so mikið sum at boða frá sínari komu, sló hann hurðina á sættu hædd so harðan upp, at hon brast inn at vegginum og støkk út frá aftur, sum skaftið á eini byrsu, ið letur skot av, og hann mátti skjóta fótin fram og fyri hana – so at hann ikki fekk hana slongda aftur í høvdið.

Men íbúðin var manntóm. Hóast kertiljósini á eldstaðarhillini framvegis brunnu, var Gabriel ongastaðni at síggja. Hann sat ikki í lenistólinum longur. Men tann mergjaði operatónleikurin, ið var so hart frá, at hann hoyrdist heilt upp á sjeyndu hædd og var atvoldin til, at Ð. ikki fekk frið at sovna eftir hendan leiðisama vøkudagin, rungaði framvegis úr hátalarunum; so tann ungi

maðurin rúsaði fram – við slíkari grimd, sum bara tann vanyrdi kennir – yvir til tann svarta plátuspælaran, ið stóð vinstrumegin eldstaðin, rykti grammofonnálina upp á pláss og tveggjaði plátuna niður á tað teppilagda gólvið. Hon smild-raðist tó ikki, so sum hann hevði væntað, men ikki var hann petti harmur um tað, tí tað einasta, ið umráddi, var tøgnin – og hon varð honum so vissuliga tað vælsignilsið, hann hevði sóknast eftir.

Hann vendi sær við og leit seg um í íbúðini. “Hvar ert tú?” segði hann. “Gabriel, hvar ert tú, sig mær, og tað í stundini! Eg havi eitt álvarsorð at tala við teg!”

Við tað sama lirkaðist baðirúmshurðin upp, og Gabriel kagaði út. Hann var nakin, men hevði vundið sær eitt handklæði um miðjuna. Hárið var dýggjvátt og hekk í strýggjum niður fyri eyguni. “Gott kvøld aftur, Ádam. Hvat bagir? Hví rópar tú so?” Og hansara eygnabragd var klárnað, sum var hann ikki fullur longur; men Ð. kundi ikki lata vera at stara lúkst í eyguni á honum; tað tókti honum ikki sørt illgrunasamt: brennivínið var runnið so brátt av Gabriel, sum hevði hann falsað kenningina, ið hann hevði fyrr á kvøldin-um.

“Eg fái ikki frið at sova . . . fyri hasum . . . tramans larminum,” segði Ð., samstundis sum hann helti vanga, fyrst á vinstru og so á høgru lið, fyri at loysa sínar spentu hálsgeislar, og hann sá, hvussu tann gamli ringdi seg av innkulda, tá tað bæði knakaði og brakaði eftir í. “Hvat í Guðs

garði gevur tær . . . hevur tú ikki skomm skapt í tær?”

“Hvat er tað, tú sigur?” Gabriel turkaði vatndroparnar av enninum, við tí svarta lappan-um, hann hevði í hondini. “Hvat tosar tú um?”

“Tónleikin,” segði Ð. “Eg tosi um tónleikin. Eg fái ikki sovið fyri hasum . . . ” – hann knýtti nev-arnar, tað gresjaði í fingrunum – “larminum. Fyri Guðs skyld, klokkan er . . . tað er songartíð. Kanst tú ikki . . . hvat hugsar tú fyri tær? Dugir tú ikki fólkaskikk? Tað líkist svartasta ongum!”

Og so trein hann kvikliga og tungliga yvir at hurðini, sum hevði hann longu borið tað, hann hevði í hyggju, fram fyri Gabriel og var sinnaður at rýma út aftur haðani, men komin yvir hagar snaraði hann knappliga um á hælinum, og sum hann tók at mala upp gólvið, kykur av kulda og vreiði, sendi hann tí feita gamla manninum spjadd eygnakøst.

“Eg veit ikki, hvat tú sipar til?” segði Gabriel.Tá bráðsteðgaði Ð. á miðjum gólvi; hann beit

saman tenn. “Kom ikki her og sig mær, at tú ikki hoyrdi hann?”

“Ja, men . . . eg havi einki hoyrt. Eg var í bað.”“Tað er so rímiligt! Hvat bagir tær, hoyrir tú

illa? Plátuspælarin var for frá. Jesus náði meg, eg hoyrdi hann heilt uppá, og tað mislíkar mær, at tú . . . Nei, eg havi ikki hoyrt so skapt.” Tá hann sá Gabriel stara at plátuni, ið lá á gólvinum mill-um eldstaðin og lenistólin, vendi hann honum bakið og drýpti høvur sítt; tað var at kalla av øði eina, tó við veti av skemd.

“Eg var í bað, sigi eg. Og ja, eg hoyri ikki so væl longur, ikki so væl, sum eg plagdi . Vatnið í brúsuni man hava . . . ” – hann gjørdi ein lítlan steðg, sum kveitti hann inn á baðirúmið – “doyvt tónleikin.”

“Ja, forbannað,” segði Ð., og bar hann tað fram uttan minstu aftran, eftirsum tann gamli maðurin ikki tók plátuna upp á tungu, mestan av stúran fyri hesi serkendu umskapanini í tí unga mannin-um, ið hevði verið honum so hjálpsamur fyrr á kvøldinum. Men so tagdi Ð. Og sum tíðin leið við kúgandi tøgn, har hvørgin teirra visti, hvat teir skuldu siga, andaði unglingin tungliga út millum tennirnar, eins og ríkti tað fyri brósti hansara av bróstmøði. Hann var í øðini, og hendurnar skulvu; tí tað, at Gabriel óttaðist hann, elvdi til, at hansara meinfýsni tráaði eftir uppaftur meir føði. Og hóast hann óivað fór at angra tað so inniliga seinni, stakst tað upp í hann – av berum fanansskapi – at draga sær gagn úr hesum óttan-um, ið hansara umskapan hevði eldað uppundir í Gabriel. Hann stakk tunguna út í kjálkan, vendi sær við aftur og setti tann opinbera spurningin: “Men sig mær eitt, hin gamli . . . um tú ikki hoyrdi tónleikin . . . hvussu ólukkan hoyrdi tú meg so rópa?”

“Spyr ikki meg, ikki veit eg. Men um eg havi órógvað tín náttarfrið, biði eg um umbering. Tú mást so mikið orsaka – mangar ferðir. Og tað skal ikki endurtaka seg.”

Hóast Gabriel bar sína umbering hálvhugaður fram, eins og hann leyg, hevði Ð. kortini ein varhuga av, at tann gamli meinti hvørt orð, tí tað

var, sum sveimaðu hansara tankar bara aðrastaðni: at hann ikki hevði rúm fyri øðrum í huganum.

“Óført,” segði Ð. Og hann læt eyguni aftur; andlit hansara var snerkt av stikni; hann kundi ikki torga tann gamla. Men meinfýsnið var kortini í dvíning. Tráanin eftir føði var nøktað. “Syrg tú bara fyri tí, so skal eg . . . ”

“Tað skal ikki sta–––”“Frálíkt,” segði Ð. Og so hoykti hann høvur;

hann stillaði seg at gløa niður í gólvið – eins og ein smæðin unglingi – men smæðin var hann so avgjørt ikki; tí um vit høvdu hugt nærri, høvdu vit sæð, at hann gríslaði tenn, og at hansara spentu andlitsvøddar stóðu á tambi. Men stutt eftir lyfti hann høvdið og nikkaði og segði: “Gott, so eru vit samdir.” Og síðani gekk hann út hað-ani.

Men rætt sum hann stóð fyri gáttini og legði hondina á tað uttara lásið – fyri at lata hurðina aftur eftir sær – læt í tí gamla manninum: “Ádam. Bíða líka,” – og Ð. steðgaði á. Í fyrstani stardi hann bara beint fram fyri seg og brýggjaði seg ikki um at geva boðunum ans, men eftir lítla grundan steig hann tó inn aftur um dyr og náddi at síggja Gabriel trína yvir til eldstaðin – har hann helti seg inn yvir tann skirvisliga stólin, ið Ð. hevði sitið á, og tók eitthvørt upp av setrinum.

“Hvat? Hvat er tað? Hvat vilt tú?” segði Ð. Men knappliga tók hann at geispa og remba sær, og hann mátti leggja økslina inn at durakarminum; tí hann hevði gingið svøvnleysur í so nógvar tímar á rað, at nervalagið var viknað, tært; tað

var, sum vildi kroppurin ikki reiðiliga akta hann longur.

Tann feiti maðurin kom gangandi um gólvið við longum fetum. Hann hevði ein hvítan brævbjálva í hondini. “Vilt tú ikki hava hendan við tær?” spurdi hann og rætti honum hann.

“Hvat er tað?” segði Ð., og sum hann turkaði vágin úr eygunum, las hann teir tjúkku stavirnar, ið stóðu skrivaðir á bjálvanum, við reyðum: ‘Kina tørvar Bíbliur. Tú kanst hjálpa.’ Hann hugdi spurin upp á Gabriel. “Hvat er . . . hetta?”

“Kennir tú hann ikki aftur? Hevur tú ikki gloymt hann eftir?”

“Nei.”“Eg eigi hann í hvussu so er ikki. Eg eri vísur í

tí. Kann hann ikki vera dottin úr tínum lumma?”“Nei. Eg havi ikki sæð hann áður.”“Ja, men . . . tú eigur hann. Hví . . . hví vilt tú

ikki kennast við hann?”“Hygg her . . . hoyr meg . . . ” Og Ð. kendi á

sær, hvussu treiskni bilgdist innan – hvussu hann hevði hug at mótmæla eina ferð enn . . . men so stakk hann av tilvild hondina niður í baklumman, og tá hann varnaðist, at hann var tómur, mintist hann – og tí mátti hann ásanna, at Gabriel ikki mistók seg. “Rætt hevur tú,” segði hann, í tí ilsk-an rann av honum, og ein feril av sjálvábreiðslu steig í hennara stað.

“Tú sært, eg havi eisini fingið eitt slíkt bræv sendandi,” segði Gabriel. “Er tað ikki fúlt? At tey tora! Tað er nógv fyri!”

“Eg veit ikki – hvat tosar tú um?”

Gabriel peikaði at brævbjálvanum. “Hevur tú ikki lisið? Bíbliufelagið vil hava stuðul frá okkum- . . . til at fíggja sína krossferð . . . so at tey kunnu senda trúboðarar til Kina . . . við Bíblium.”

“Nei, ikki enn. Eg fann hann í áðni. Sært tú ikki?” Hann vísti honum, at bjálvin ikki var opn-aður.

“So meðni, les tað,” – knappliga bráðtagnaði tann gamli maðurin, sum støkk røddin av svárari sinnisrørslu – “ið stendur í honum. Eg sigi tær, hann sjálvur, tað er áhugaverdur lesnaður. Men orsaka meg, eg má líka fara at lata meg í. Fløsk-an stendur haryviri. Tú kanst fáa tær ein lítlan, meðan . . . um tú tímir . . . at bíða, til eg eri lið-ugur.” Og hann legði aftrat: “Men tú gert, sum tú vilt,” – við veikari rødd – innan hann smoygdi sær inn á baðirúmið.

Ð. gav sær góðar náðir. Hann læt úthurðina aftur og gekk yvir til køksvaskið. Hann skrúvaði kranan frá, og úr vaskinum – millum teir óvaskaðu tallerkarnar – tók hann sær eitt skitið glas, ið hann skolaði undir tí glóðheita vatninum, og meðan hann turkaði tað av við viskistykkin-um, ið hekk inni í einum hornaskápi, mundi hann gloymt operatónleikin, ið hevði plágað hann, heilt burtur – sum hevði tann ringi hýrurin á hon-um hug at vikna av sær sjálvum – men brádliga kroysti hann eyguni saman, so at tey sortnaðu, dró djúpan anda inn ígjøgnum nøsina, og so títt og knapt hann gav sær far um, at hann var farin at tiva, suffaði hann harðliga og noktaði at lata seg lætna um hjartað: tí glataðar sálir kjósa sær altíð vreiði og pínslu fram um sælu og sálarfrið.

Og við tað, at vreiðin fann sær fasta og trygga legu innan í honum – har hon kundi liggja og bíða, gløða og ikki kólna út, fyrrenn tørvur varð á henni – rivaði brádliga fyri Ð.! Hann ánaði ikki, hví hann ikki hevði hugsað um tað áður. Umsíðir fataði hann: hvussu hann mátti farast at, skuldi hann megna at útinna tað mannvánda verk, sum – hóast tað hevði ligið dult handan hansara svartskygni alt kvøldið – nú var íðið eftir at koma til sjóndar, sum ein durvandi sjúka. Tí útinnast tað skuldi.

Men alt fyri eitt sannkendi hann eitt: hóast hann nú greidliga skilti, nær og hvar, hansara verk skuldi fara fram, mátti mangt fáast í lag, og í slíkum hættisligum støðum, har tað ræður um, at hvør ein kykna í likaminum skal takast í nýtslu, kemur bara tann, ið hóvliga fer, fram – so Ð. var noyddur at kúga hesa ráu og djóralíku trongdina, sum í hansara barmi nú brann, og tískil dró hann djúpan anda enn einaferð – fyri at ikki missa ræðið á sær sjálvum.

Hann setti seg á tann skirvisliga stólin, helti ryggin afturá og hvíldi føturnar á tí dustgingna lenistólinum. Tá hann var komin væl til rættis í sæti, tók hann fløskuna upp av gólvinum – ein lítil løggur var eftir í henni – og skonkti sær í glasið. Meðan hann las brævið, hoyrdi hann tann gamla rusast inni á baðirúminum.

“Nú, hvussu smakkar,” var tað fyrsta, ið Gabriel segði, tá hann umsíðir kom út aftur haðani. Hann hevði strokið sær ta somu bláu skjúrtuna, hann var í, tá ið Ð. fann hann avdotnan, men hann hevði latið seg í einar reinar buksur, og hann gav

ein veikan, men vamligsligan anga av kølnarvatni frá sær.

“Ikki so galið. Sterkt, men tað kemur væl við.”“Ikki ov sterkt?”“Nei.”“Gott. Hygg her. Ikki fyri at vera óhøviskur,

men hevði tú kunnað gjørt so væl at tikið beinini av stólinum? Eg veit, hvussu ótrivaligt tað er herinni, men . . . ja, tú veitst . . . og tað er ein lát-urlig meginregla at liva eftir, men mær dámar tað lítið, at gestir leggja føturnar á stólin hjá mær. Meginreglur – hóast tær hava lyndi at vera okkara ringastu lastir – skilja tær okkum . . . ” Men so tagdi hann brátt, sum mundi hann avdúka seg sjálvan.

Tann ungi maðurin nikkaði og bað um umbering, og meðan hann setti beinini niður aftur á gólvið, segði hann: “Rætt hevur tú . . . tað var óhøviskt av mær.” Og hann fekk sær líka ein smakk av glasinum, áðrenn hann lyfti brævið frá Bíbliufelagnum og gjørdi tekin til Gabriel við tí. “Annars, so havi eg lisið.”

“Og? Hvat heldur tú?”“Eg eri samdur við teg. Tað er skammleyst. At

tey . . . ”“Eg visti tað.” Hann stóð yviri við køksborðið og

leitaði eftir einum reinum glasi. “Eg sá tað á tær.”

“Sást hvat?” spurdi Ð.Men Gabriel svaraði ikki uttan dvøl; ikki

fyrrenn hann hevði skolað sær eitt glas og turkað tað av, kom hann yvir til lenistólin at seta seg, og umsíðir segði hann: “At vit ikki eru so ólíkir, ið

vit tykjast at vera.” Hann bað Ð. rætta sær fløsk-una.

“Nei, alrahelst eru vit ikki tað,” svaraði Ð., og tá teir smílkaðust sínámillum, sýntist tað, at alt, ið æt agg og beiskt blóð teirra millum, fánaði burt – í stundini.

2

“Ádam, góði, hví tegir tú?” Gabriel kundi ikki halda ta strongdu tøgnina út longur. “Tú tykir mær so . . . syrgin. Bagir tær nakað?”

Tann ungi maðurin stardi tigandi fram fyri seg, út í tóman heim; høvdið var sokkið niður millum akslarnar. Hann hevði sitið á hendan hátt og finglast við sítt hálvtóma glas í út ímóti tíggju minuttir – men ikki stóðst tað av leiði, sum ein átti at trúð; hinvegin komst tað av angist og stúr-an fyri morgindegnum og gerðini, hann grundaði um at útinna – so tá tann gamli maðurin setti honum hendan spurningin, var hann væl sinnað-ur at greiða honum frá síni ólagnu og hvørjari vándari uppliving, honum hevði verið fyri teir seinastu dagarnar; hann hevði ilt við at halda tað fyri seg sjálvan longur. Men av ávum, hann ikki reiðiliga skilti, fekk hann ikki orðið upp.

Hann hevði lovað við sær sjálvum ikki at avdúka sína ætlan, av tí at hann var greiður yvir, at um hann ikki var maður fyri at tiga tær mongu kenslurnar, ið hann bar innan í sær, burt, var hann ei heldur maður fyri at fremja ta andstyggiligu, men neyðturviligu gerðina, ið hann umhugsaði, og mestan var tað av teirri

grund, at hann ikki mældi mál. Tí eitt var honum púra greitt: at innibyrgdar kenslur hava lyndi til at kynna innan, fyri síðani at taka at gløða, og síðani rúka, og til endans loga – ja, loga og braka sum bjartasta brimbál, ið ikki er til at sløkkja; og slíkum kenslum hevði hann so sanniliga tørv á, skuldi hann formáa sær at fullfíggja sítt harðhjartaða bragd.

Hinvegin mundi hann ovtalað seg og sagt við Gabriel, at tað ikki kom honum við, men eftirsum tann gamli hevði leitað eina aðra brennivíns-fløsku fram, og Ð. nú hevði sett í seg at drekka vitið burtur – fyri at doyva sárseyka sínum – svølgdi hann aftur í seg og mátti gera neyðsemju; hann svaraði við hesum einføldu orð-um: “Eg veit ikki. Eg eri ikki so væl til passar.”

“Ert tú sjúkur?” Gabriel sat djúpt í lenistólinum, við hondunum tungliga í fanginum, og eitt andar-hald sá hann heldur smílskur út, sum ein sjálv-góður og víðgongdur erkabiskupur, ið girnast messudreingir, og tann sama ófrættakenda kens-lan, ið Ð. hevði kent einar tvær ferðir hendan dagin, rann honum køld oman eftir baki; men samkenslan tókti honum ikki følsk kortini, tí Gabriel hevði hóast alt – aftan sítt mishugaliga ásýni – ein týðiligan dám av góðvarni og sakloysi yvir seg.

Summar avgjørdar útsagnir, ið renna av pennum skaldanna, eru soleiðis skikkaðar, at tær eru sannar fyri summi, meðan onnur hava allan rætt til at vera ósamd – alt eftir, hvussu lív teirra eru lagað – men kanska man tað ikki vera heilt burturvið at halda uppá, at menniskju, ið velja

einsemið og heim sítt fram um hóslag við onnur, tey plaga ikki at brýggja seg stórvegis um veðrið; og eftirsum Ð. var ein teirra, kom tað heldur ikki honum til hugs. Og tað hevði tað í grundini ikki komið, síðani hann vildi leggja seg fyrr hetta kvøldið. Men umsíðir snúði hann sær ímóti vind-eyganum og sá, at gardinurnar vóru frá; og meðan hann nikkaði seigliga, við einum klumpi í hálsinum, fyri at játta spurninginum frá Gabriel, og meðan tey innibyrgdu tárini vættu hansara eygnakrókar, stardi hann út í vetrarmyrkrið – tað var ikki sørt svart sum hvølja – og hann lýddi hjartarørdur á regnið, ið oysti niður fyriuttan – av grimd. Og tú kanst banna tær uppá, at tá fegnaðist hann um at vera innandura. Hann føldi, hvussu vindurin rykti í húsini, og hann helt seg síggja, hvussu vindbløkini skakaðu undir rútin, so at hesin tók at skelva – og av opinskárum grundum mintist Ð. aftur tað óhugnaliga súrepla-træið, ið hevði staðið úti í garðinum aftan fyri húsið, har hann kom til mans, beint uttan fyri hansara egna kamarsvindeyga, men sum fall um koll eina illveðursnátt sum hesa – tá snarljósið sló niður og kloyvdi tað í helvt.

“Ája, Ádam, eingin veit av søtum at siga, fyrr enn á beiskum bítur,” segði Gabriel. “Ella sum Job tók til orðanna: ‘Tá ið vit hava tikið móti tí góða frá Guði, eiga vit tá ikki eisini at taka móti tí illa?’ ”

“Hvat er tað, tú vilt siga? At pínsla lekir? Reinsar?” Hann kom at hugsa um tað, ið Lüstig hevði sagt, um hatur. “Tú sigur, at neyðin er náði?”

Tann gamli maðurin flenti. “Nei, nei, góði vinur. So avgjørt ikki. Tað, eg sigi, er, at vit øll hava okkara ringu dagar. Eftirsum tú líður so svára neyð og harmisku um dagarnar, man tað ikki bara vera so, at Guð voldir tær pínu ein part av lívi tínum, og tú fært uppreisn seinni? At hann fer at venda tíni lagnu? Sjey ring ár og sjey góð ár? Góði, skilir tú, hvat eg sigi? Ella . . . ” Knapp-liga læt ein veikur látur í honum. “Ella eri eg bara ørur í høvdinum?” Og meðan hann hevjaði glasið, segði hann: “Um hetta var absint . . . ” – hann harkaði – “hevði eg kanska havt eina um-bering fyri at verið so svakur, sum eg nú einaferð eri.”

“Tú ert ikki svakur.”“Tú veitst, hvat eg meini.”“Eg veit.”Og við hesum legðist ein tung og tignarlig tøgn

at hvíla oman yvir teimum, sum storknað blóð. Teir tømdu hvør sítt glas, men fyltu stundisliga uppíaftur. Midnáttin nærkaðist í hvørjum, og sum hesir myrku minuttirnir liðu við tí, at teir báðir menninir vættu sínar gómar, kendi Ð. á sær, hvussu tann sterki løgurin vermdi hann um hjartað . . . huldi hansara sál.

Men so, tá bornholmaraklokkan – hon, ið hann ikki hevði varnast áður, av tí, at hon stóð yviri í einum døkkum króki – sló sítt fyrsta av tólv sløg-um, stukku báðir tveir upp aftur úr hvør sínari svøvnd, og Gabriel legði fyri við at siga: “So meðni, Ádam, hví ert tú so . . . innanhokin íkvøld?” – sum hevði tað elvt honum høvuð-

brýggj. “Ert tú móður? Tú sært út at tørva svøvn.”

“Eg svav ikki væl í nátt.”“Nei, álvara? Ája, mangt er. Tí tá Rebekka fór

av foldum . . . ” – hann lyfti høvdið og gjørdi eitt nakkakast upp ímóti málninginum, sum helt hann tað vera neyðugt at minna Ð. á, at tað var ta avmyndaðu kvinnuna, hann meinti við – “leið eg mín sann eisini mangar svøvnleysar nætur.”

“Nær . . . ” segði Ð. Hann drálaði, “ . . . doyði hon?” Hann visti ikki reiðiliga, um orðið var hóskandi.“Fyri – hvat er tað nú – jú, gott og væl sjey ár munnu tað vera. Í barnsneyð . . . " Men knappliga tagdi hann; tað var sorgin. Og síðan kulsaði hann; ein ísakaldur gjóstur geys niður eftir ryggjargeislunum. “Tá hon skuldi eiga . . . -okkara son . . . ” Hann boygdi høvur sítt, og sum hann stardi niður í teppið við sínar føtur, gjørdi hann sítt ítasta fyri at krógva sín stilla sorgargrát í lógvunum. Men stutt eftir lyfti hann høvdið aft-ur, og meðan hann leit seg heimsfjarur um í íbúðini, við reyðrandaðum og táravættum eyg-um, teskaði hann: “So mong ár . . . men . . . O Jesus náði meg, sum eg . . . sakni hana . . . ” – og tá kom Ð. í tankar um eina skaldsøgu, hann hevði lisið fyri stuttum, men tók hana ikki upp á tungu; tí tað, at lívið hermir eftir listini, sømir seg ikki altíð at nevna.

Hann tvingaði eitt smíl, ríkt at samkenslu, fram: “Hvussu skuldi barnið . . . drongurin . . . eita?”

Men sum nú var megnaði Gabriel ikki at svara honum aftur. Hann mátti líka smakka sær á og anda djúpt inn; sorgarskjálvtar gjøgnumskakaði

alt hansara likam. Umsíðir helt hann fyri, spakur á málinum, sum í hálvsvøvni: “Dánjal. Hann skuldi eita Dánjal. Tí eg hevði einaferð – í sínari tíð – ein vin, ið æt so . . . ein avbera góðan vin- . . . men tá so ein vanlukka kravdi hansara lív, setti eg mær fyri at navngeva son mín – um eg á nøkrum sinni mundi fáa ein – upp eftir honum; og so heppið var tað, at abbi Rebekku æt eisini Dánjal . . . og tí fanst hon ikki at hesum navni. Men mær viðkomandi kann ein, ið rópast Dánjal, ikki gerast annað enn eitt reystmenni, og eg hevði einki ímóti at havt ein reystmann til son.”

“Tað er eitt gott navn,” segði Ð. Og hann hugsaði seg væl um, áðrenn hann varð fullvísur í, at tað var rætt av sær at orða sínar tankar. Hann segði: “Sum ein rithøvundur tók til: ‘Stundum kann tað hóska seg hjá foreldrum at geva børnunum stór nøvn, ið tey mugu liva upp til.’ ”

Gabriel raknaði við, sýndi fram eitt lítið smíl. “Tú sigur nakað. Og eg haldi meg kenna hasi orðini aftur. Hvør skrivaði tað, minnist tú?”

“S–––, haldi eg. Eri reiðiliga vísur í, tað var S–––.”

“So er, so er. Hann dámar mær heilt væl. Havi lisið sumt av tí, hann hevur skrivað. Klókur mað-ur.” Teir knøppu setningarnir spríktu úr honum, sum hevði Ð. endiliga borið eitt evni fram, ið Gabriel legði í at tala um, og sorgarmyrkrið tóktiskt hvørva úr eygunum á tí gamla. Men hetta prátið um bøkur elvdi hinvegin til, at Ð. kom at hugsa um Heinrich, og ein veikur fjáltur av angri og harmi um peningastuldurin aldaði ígjøgnum hann.

Men tá Gabriel so spurdi, um hann kendi hendan rithøvund væl – um hann hevði lisið nógv eftir hann – legði Ð. ryggin afturá, lyfti armarnar upp um høvd og strekti og toygdi seg, allur sum hann var . . . og suffaði síðan ta ringu samvitsk-una úr sær. “Hja . . . ikki tað stóra. Eftir mínum tykki . . . hann er ov . . . ja, hvussu kann tað orð-ast . . . einfaldur? Hann er ov einfaldur? Er tað tað rætta orðið?”

“Eg skilji . . . hvat tú . . . hvussu tú hugsar. Men eg eri ikki av tí áskoðan.”

“Tú ert ein teirra, ið lesa rithøvundar . . . hvørs søgur minna teg um teg sjálvan? Hvørs søgur minna teg um tína egnu lívssøgu?”

“Ja. Men hví ikki tað? Hví lesa bøkur, ið ikki siga tær nakað? Tað sigur seg sjálvt.”

“Ja, sjálvandi. Eg meinti bara . . . ” Men orðini sótu føst í hálsinum; hendurnar hingu treiskar og spentar í tómari luft.

“Nei, nei, eg veit, góði,” segði Gabriel og legði hondina á økslina á Ð. “Legg ikki í.”

3

“Á tig og tala ikki,” segði Ð. (tá hann hevði rist tann ódámliga hamin, ið kendist sum skitin klæði, av sær), og hann turkaði sær um varrarnar. “Sjálvandi leggi eg ikki í. Tað er ikki tað. Tí at eg eri púrasta samdur við teg. Eg haldi, at vit bara skulu lesa bøkur, ið siga okkum nakað. Men tað, eg vildi siga, var, at eg bara lesi bøkur, ið takast við fremmandagerð . . . eftirsum tær–––”

“Nei, álvara? Fremmandagerð? Men er tað ikki tungur lesnaður? Er tað ikki bera heimspeki?”

“Ájú, viðhvørt. Men eg eri – á sama hátt sum tú – ein teirra, ið bara lesa bøkur um evni, ið liggja mær nær, nær at hjartanum. Og tí lesi eg ikki S–––. Eg kann bara kenna meg aftur í bókum, ið takast við fremmandagerð og menniskjans leiði fyri tilveruni at gera. Hesar bøkurnar eru tær einastu, ið kveikja mítt hugflog og læra meg at skoða heimin frá nýggjum sjónarhornum.” Men alt fyri eitt iðraði Ð. seg um, at hann hevði verið so opinskáraður: tað var ikki honum líkt at vera bersøgin; um rætt var, átti hann at tagt, hann vildi ikki gera sær fyri skommum. Men nú var hann ikki førur fyri at gevast; glið var komið á. So hann ræmdi barkan og helt ónervaður áfram, sum tann sálarsterki, hann í grundini var: tann, ið hvílir í sær sjálvum. Hann helti seg framyvir, legði albogarnar á knøini og segði: “Gabriel, er tað ikki eyðsæð, at bøkur eru til fyri at læra okk-um um lívið?” – sum hevði hann lært seg setningin uttanat. Og hann díkti á við sama lag: “Lærir tú ikki teg sjálvan best at kenna, um tú lesur um persónar og hendingar, ið tú kennir aft-ur í tínum egnu upplivingum?”

“Á jú, meir enn so,” svaraði hann. “Men hartil má sigast, tíanverri, at fólk flest fylgja hesi áskoðan. Tey lesa bara bøkur, ið eru sum skrivaðar beinleiðis til tey. Tó, tað er ikki petti undarligt; innast inni er menniskjan jú ein sjálv-søkin vera, ikki so? Mangt bendir á tað. Ja, tað kundi næstan ikki verið ein størri sjálvfylgja. Sum T––– einaferð skrivaði, í síni skaldsøgu . . .

Hann orðaði menniskjans sjálvsøkni soleiðis: um kvinnur hava barn undir belti, kunnu tær viðhvørt gerast so trongskygdar, at tær halda seg síggja aðrar tvílívaðar kvinnur, hvar tær so enn hyggja. Og tað sama ger seg galdandi, um tær ganga túr við barnavogni: tær síggja bara aðrar barnavognar.”

“Men hví? Hví eru vit so sjálvsøkin? Er sjálvsøkni ikki í stríð við tað mest grundleggjandi í menniskjanum: viljan til at yvirliva? Mugu vit ikki vera góð ímóti næsta okkara, skulu vit økja um líkindini fyri at bjarga okkum undan deyðanum, so leingi sum til ber? Er menniskjan ikki fødd við óttanum fyri at gerast eitt útskot í samfelagnum? Fødd við óttanum fyri, at okkara ættarbólkur blakar okkum á dyr og lúkst í klørn-ar á villdjórunum í skóginum – so skjótt vit gerast ónyttug? Krevst næstakærleiki ikki – fyri at styrka sambondini okkara millum?”

“Tað er ein góður spurningur. Og tað vildi eg trúð . . . men–––”

“Men . . . um tú hyggur nærri, so sært tú, at menniskjan ikki hevur hendan óttan longur. Tí tá ið harðast stendur á, velja tey flestu fyrst og fremst at lívbjarga sær sjálvum. Sannleikin er tann, at tað eru tey fægstu, ið av sonnum liva fyri at bjarga medmenniskjum sínum, verða tey noydd at seta sítt egna lív í váða fyri ein, tey ikki kenna.”

“Og tær tørvar enntá ikki at fara so vítt – fyri at síggja menniskjunnar sjálvsøkni. Tí–––”

“Júst so,” segði Ð. “Bara tað, at fólk á gøtuni spáka beint fram við heimleysum ókunnufólki, ið

líða neyð – uttan at geva teimum ans – vísir, hvussu køld og hjartaleys menniskjan er. Tú veitst, tað er ikki nakað nýtt í tí, sjálvandi er tað ikki tað, men tað ringasta av øllum hesum er, at nú á døgum er tað ikki bara eitt stórbýarfyri-brigdi longur, so sum tað áður segðist at vera. Tær slepst ikki undan at bera við líkasælu og miskunnarloysi, hvar tú so enn ert staddur – hvørt tú gongur tær ein túr oman eftir høvuðs-gøtuni, fregnast út ígjøgnum køksvindeygað ella skoðar tína egnu familju. Líkasælan kann spretta allastaðni.”

“Ádam, eg má so siga! Ikki eiti á; ja, tú ert so sanniliga ein gløggur ungur maður; tað skalt tú eiga. Hasum kann eg finna meg í.” Gabriel tók fløskuna upp av gólvinum og legði hálsin á henni oman á glasið hjá Ð. “Men hvat sigur tú, vilt tú hava ein aftrat? At verma teg við?”

“Hví ikki tað? Eg haldi, at eg taki av, tí nú kann tað–––” – hann mundi trivið í ein eið, men náddi at taka hann í seg aftur – “gera tað sama,” segði hann. “Sum nú er fái eg ongan svøvn kortini. Eg kann eins væl drekka meg fullan. Ella sum skaldið tók til: fyri at stytta mær ein svøvnleysan tíma . . . ?”

Tá ið Gabriel hevði skonkt upp í hansara og sítt egna glas eisini, segði hann: “Eg skilji á lagnum, at tú ikki hevur sitið hendur í favn? Tú hevur havt tínar hugleiðingar um hetta evnið?”

“Hvussu kann eg lata vera? Menniskjan er ein áhugaverd vera – so einføld, so fávitskut.”

“Íðan so? Men ert tú ikki dekan og grovur á munni at taka soleiðis til? Sýna slíka vanvirðing fyri tínum samskapningum?”

“Nei, tað haldi eg ikki. Tí menniskjuni eru dárar, hvørt sum eitt, og hvørt verri enn annað.”

“Og tú heldur, at tú ert mætari enn vit onnur?” sigur Gabriel

“Sjálvandi ikki. Tí vit stava øll frá sama træi – somu rót. Vit eru øll meyrur, hvørt sum eitt.”

“Meyrur?” Eitt háðandi smíl kagaði fram á hansara varrum.

“Ja, meyrur . . . ella seyðir; vit eru tey deyðu . . . ið láta, sum eru vit livandi; vit vála miðleyst um á jørðini, sum hálvdeyðir skapningar, uttan enda-mál . . . og dansa okkara deydningadans . . . ”

“Við øðrum orðum, tú ert av teirri fatan,” sigur Gabriel foyur, “at okkara tilvera er ein, ja, hvat er tað, eg vil siga: at okkara tilvera er ein leyslig og . . . og vitleys tráan eftir ongum? At allar okk-ara gerðir eru berasta eftirsókn eftir vindi?”

“Stutt sagt – ja.”“So tú trýrt ikki uppá, at menniskjuni eru

serstakar sálir, ið Guð útvaldi . . . at senda niður til jarðar, so at hann kundi geva okkum møguleikan fyri at njóta mannalívið í ein mansaldur?”

“Tað eri eg ikki førur fyri at meta um. Eg trúgvi ikki upp á Guð.”

“Tú trýrt ikki upp á ta kristnu skapanarsøguna?”

“Nei.”“Ikki tað minsta?”“Nei, ikki tað minsta.”

“Ja, men, sig so tað.” Og Gabriel tagnaði. Hann læt skápið undir plátuspælaranum upp, og úr tí avlongu og dimmbrúnu træeskjuni, ið har lá, tók hann sær eina tjúkka sigar, og tá hann hevði fest sær í hana, setti hann seg at stara fastliga og leingi inn í annað kertiljósið á eldstaðarhillini. Ein góð stund gekk. Men umsíðir segði hann: “Íðan so, tú ert ístaðin ein teirra gudleysu, ið vilja vera við, at øll trúgvandi í heiminum mis-taka seg? At teirra trúgv er ein lygn?”

“Ert tú ein teirra?” Ð. fekk sær ein stóran smakk, ið tókti honum søtur og beiskur um somu tíð, men kærkomin hóast alt.

“Hvørjum? Gudloysingunum?”“Nei, teirra trúgvandi?”“Ja. Nei. Eg veit ikki. Rætt og slætt, so veit eg

ikki, hvat eg eri . . . hvar eg hoyri heima.”“So tú trýrt ikki uppá, at kona og sonur tín . . .

Rebekka og Dánjal . . . eru í himmiríki?”“Tú meinar . . . ” Gabriel smílkaðist fyri seg

sjálvan, “ . . . saman við Jesuspápanum?”Ð. spískaði varrarnar og nikkaði, játtaði. “Meir

ella minni.”“Nei, tað geri eg ikki.” Hann fekk sær líka ein

guv av sigarini. So legði hann umsíðir aftrat: “Í fáum orðum sagt, so er gudrøkni ikki . . . ikki mín last.”

4

“Men góðasti . . . at hoyra slíkt . . . tað harmar mítt gamla hjartað. Tað er ikki til at fata. Men hví . . . hví bar hon seg soleiðis at . . . hvat bagdi

henni? Tí eg og hon . . . ja, vit hava altíð sitið væl um sátt.”

“Spyr ikki meg, eg skilji tað ei heldur . . . ,” legði Ð. fyri, tungur á málinum, “ – at hon kundi . . . Tá hon rak meg á dyr, tókti hon mær so køld . . . og so . . . hjartaleys . . . eg havi ikki sæð so vorðið . . . ikki í mín . . . ” Men tá orkaði røddin ikki meir. Tann ungi maðurin tók seg til andlitið, og sum hann sat og kikkaði eftir ondini, við druknum eygum, var tað eins og tregin dyngdi hann undir; hann var sum køvdur av gráti. Og har var einki við at gera; sorgtyngslan vildi ikki legna seg, sama, hvussu veik ella vendi.

So hann – fyri onkursvegna at basa upphavinum at sínum ampa: samvitskuni – rætti seg eftir glasinum, ið stóð framman fyri plátuspælaranum, og gjørdi seg til at hvølva brennivínið í seg, men í tí hann gloppaði munnin, við tað, at hann bendi høvdið afturá, tá støkk tann gamli, Gabriel, brátt upp frá sínum stóli og gav frá sær eitt so djúpt og hvølt ýl, ið nívdi Ð. so meint í sjálvastu inn-astu sál, at hann ikki náddi at leggja glasið at varrunum, og frásøgnin, hann hevði givið seg í holt við, fall honum úr huga – við brestin.

Hann lyfti eyguni og leit undrandi at. Og hann sá, hvussu Gabriel sat og krepti seg saman – av hvøllum hosta, ið ongan enda sýntist at hava; hann tók seg fast um búkin, og hann hostaði og harkaði í kík í sítt fína lummaturriklæði úr hvítum líni, og tárini marraðu niður eftir kjálkum hansara. Og so læt tað í honum, sum ein rædd teskan: “O Guð . . . far frá mær! Eg sigi tær, far frá mær! – ger ikki tað við meg! Eg vil ikki–––” –

men beint tá treiv hostanin í aftur og helt áfram – uttan íhald.

Sum alt hetta fór fram, sat Ð. púrasta kvirrur yvir av tí gamla manninum og stardi – við einum píndum andlitsbragdi – bangin at, og hevði ikki minstu hóming av, hvat var tað rætta at gera. Tann fyrsti tankin, ið kom honum til hugs, var at geva Gabriel eitt glas av vatni fyri at linna um hansara hostan. Men so illa vildi til, at tá ið Ð. reisti seg, tástani rein brennivínið, ið hann hevði fylt í seg alt kvøldið, á hann; tað floymdi upp í heilan, og hann ørkymlaðist: tað var sum tók gólvið at mala fyri fótunum á honum – so hann slepti tankanum og sessaðist aftur.

Men hann varð hvørki heitur ella keddur, ei heldur mótfallin: hvussu var og ikki, hann kendi bert kulda, líkasælu, innantóma.

“Ádam, góði . . . ,” segði Gabriel, í tí hostanin umsíðir gav honum hvíld, ein skáa at seta byrðuna frá sær, “góði . . . eitt glas av vatni? Eg bøni og biði teg . . . O, Guð, hesin smakkurin” – hann snerkti – “ . . . hesin spýggjuligi smakkurin . . . tað er sum svávul!”

“Svávul?”“Ja . . . eg orki ikki fyri . . . tað er nóg ringt . . .

” Men hann snerkti aftur, og meðan hann tók at hosta í lummaturriklæðið, hann hevði í aðrari hondini, krøkti hann við hinari um knæið á Ð., legði kjálkan inn at økslini á tí unga manninum, og tók at lýða honum í oyrað; men hann var so hásur, sum mátti hann draga sær gagn úr hvørj-um blóðdropa, hann átti í sær, fyri at bera fram

sína bøn: “Góði, hjálp mær! Eg sigi tær: góði! hjálp mær!”

“Ja, men Gabriel . . . sig frá, hvussu eg kann hjálpa tær, og eg skal so gera!”

Trúgv mær – eg eri ikki tann, tú heldur.Tí neyðin er á mær, og eftirsum neyðin (ella so

verður sagt av monnum) lærir nakna kvinnu at spinna, ræðist eg ikki fyri at heita á listir og snildir fyri at veita mær sjálvum tað, mær tørvar.

Tey, ið rætta fremmandum eina hjálpandi hond, eru ikki altíð samáriubúgvar, nei, verri enn so.

Eg gangi framvegis ikki inn fyri næstakærleika.Og um tú vágar tær at hevda, at eitthvørt er

farið fram í kvøld, ið bendir á, at eg lúgvi, lovi eg tær høgt og heilagt: at koyril mín skal svíða at tær, sum svávul og svøllur og harðhjartaðar skøkjur.

Men sama ger; tað, ið hevur alt meir at týða, er, at Gabriel biður meg fara út á baðirúmið. Ein lítil fløska skuldi staðið harúti, sigur hann, í skápin-um aftan spegilin.

IV

1

Eyðmýkt er ikki mín styrki.Fyrigeving ikki mítt mál.So eg avskrivi míni rættindi.Og tøgnin gerst mín dómari.Tíðin, mín bøðil.Eg sigi, Gabriel, hald mær til góðar.Og eg raggi mær út á baðirúmið.Men so títt og knapt eg stígi inn aftur í stovuna,

við fløskuni av hostasevju í hondini, fýkur ein múrur, ja, ein øskugráur múrur av møði um mín háls, og tað er mær, at gomul óreinska klínir seg upp at mær; tí eg eri vorðin so forbanna leiddur av hesum láturliga glantrileiki, ið eg og Gabriel framføra fyri hvørjum øðrum, at eg eri, ja, sum lagstur fyri av berum ótolni. So eg, uttan at himprast tað minsta – so hjálpi mær Guð, eg kann ikki gera við tað – forherði likam mítt, treysti mína rødd og taki fast til: Gamli mín, for-tel mær: í áðni, hvussu bleivst tú edrúur, so brátt?

“Góði . . . ” – hann hostaði – “kann eg ikki líka fáa ein dropa av hasum fyrst? So skal eg siga tær tað. Eg lovi tær tað.”

Eg sigi, Nei. Ikki fyrrenn tú fortelur mær, hvussu tú bar teg at. Tak tær tað ikki nær, men eg vil hava greiðu á tí.

Ja, ja, eg veit; tær tørvar ikki nevna tað – eg eri eitt útskot; eitt vanskepilsi.

“Ja, men tað er so einfalt,” svarar hann.Íðan, fortel mær, sigi eg.Ikki tað – útskotini eru tey, ið syrgja fyri, at

menniskjan mennir seg; ja, alheimurin hevur eina ætlan við okkum.

“Men góði . . . fløskan . . . ”Ikki fyrrenn tú–––Og tað brestur úr honum: “Tín forbannaði

lúshundur!” – og eg havi fingið tað, eg eri komin eftir. “Gev mær hasa fløskuna! Gev mær hana!” Men so kreppir hann seg saman av pínu, og sigur, sum fyri at umbera seg: “Fyri Guðs skyld, Ádam, tað er so einfalt! Leta . . . tað var Leta . . . ”

Útskotini eru tey, ið fella tað tíðarbæra; vit eru jarðsskjálvtin, ið skakar grundvøllin undir tíðini, tit liva í.

“Leta? Tann unga kvinnan, ið býr á niðastu hædd?”

Og eg rætti honum fløskuna.Tí vælvild er falsnarans vápn; til hana hevur

hann serstakan tokka.Og Gabriel skræðir fløskuna frá mær, skrúvar

tøppin av og drekkur; og meðan hann ger seg til at svølgja tann beiska løgin, hann letur hvíla í munninum, nikkar hann. “Ja,” sigur hann, “hon . . . ” Men so svølgir hann, og við tí tegir hann.

Útskotini eru tey, ið spræna nýskapan inn í æðrarnar á sitandi stjórn: við okkara ráa og skarðaða vísdómi eitra vit henni blóðið, so at hon aldri aftur skal kenna seg trygga. Tí vit eru sett í heim við eittans úrsliti í kvittanum: at kollvelta

grundfastar siðir, tankar og hugburðir, sum – fyrr ella seinni – altíð sýna fram sín sanna ham: at teir eru berasta eftirsókn eftir vindi.

Ja, tað eru útskotini, ið avdúka lygnir og skaka heimin í grót og grund; tí orrusta og oyðing skulu til fyri at byggja upp av nýggjum: vit eru tey úrvaldu, ið vilja endurreisa ein óvandaligan og illa úr hondum greiddan heim – grunda fyri, so at vit umsíðir kunnu byggja okkara fyrijáttaða Jerusalem.

Og eg svørji við grøv systur mína: tað er okkum so sanniliga uppiborið.

Tí lygnin gagnar ongum.Einans sannleikin.Sum P––– hevði kunnað tikið til: “ ‘Og

sannleikin skal seta teg frían’ er ikki tann rætta máliskan, men hon er tann fyrsta, ið kemur mær til hugs.”

Gabriel heldur áfram: “Hon gav mær eitthvørt evni . . . eg veit ikki reiðiliga hvat . . . ein pillara av onkrum slag; men sama ger . . . hann virkaði í hvussu so er spakuliga til, at brennivínið rann av mær; og hevði tað ikki verið fyri fløskuni, ið eg og tú hava tømt síðan tá, hevði eg óivað – sum nú er – verið óvanliga væl fyri, ja, frískur sum ein pískur. Ótrúligt, eins og hesi nýggju stimbrandi rúsevnini eru mær undurverd, løgin . . . men kortini ófatiliga undurfull!”

Tað, at Leta hevur slíkt í varðveitslu, tekur meg so avgjørt ikki á bóli, men eg má líka spyrja: Hvat evni var tað?

“Spyr ikki meg. Eg havi ikki skil fyri sovorðnum.”

Eg sigi, Man hon – veitst tú – vera heima íkvøld?

“Nei, tú, eg veit tað ikki . . . Men tú kundi altíð gjørt eitt lítið rend inn á gólvið hjá henni. Mær vitandi er altíð onkur og vitjar hana – hóast hon ikki er heima. Kennir tú ikki tað slagið? Tey, ið altíð ganga húsagongd í vertskapi? Slíta gáttina hjá fólki, tey ikki kenna alt ov væl, í tíð og ótíð? Leta hevur – Harrin náði meg – altíð fult hús av fólki. Men tú ert hjartaliga vælkomin at koma upp á aftur higar at vitja meg – tá tú hevur avgreitt tað, hvat so enn tað er, tú skalt . . . Og góði, stúr endiliga ikki fyri, at brennivínið gongur undan, eg havi ovmikið til.”

2

Eg eri á tremur. Eg standi at bresta.Eg sigi, Tað kann altíð bíða. Tað hevur ongan

skund.“Men hvat vilt tú við henni?” spyr Gabriel.Eg vil duka høvdið inn í veggin. Eg vil smella í

gólvið.Eg sigi, Einki stórvegis sum so.“Áju, fortel mær.”Eg eri um at . . . skrædna – av sveitta.Eg sigi, Tað hevur einki upp á seg. Gloym tað.

Fyri Guðs skyld – gloym tað.Eg vil . . . klóra meg sjálvan . . . til blóðs.“Alt í lagi, meðni. Eg skal ikki plága teg.”Tí eg vil sova. Eg vil sova . . . sum ein kristin.

Eg vil sova . . . sum steinurin.

Nei, eg taki tað í meg aftur. Eg vil sova . . . eins og ein steinaður kristin.

Tí ikki finst verri syndari enn eg, og eg má so viðganga – eftirsum pískurin sigst vera løn synd-arinnar – at einans hann man krafta at fría ein slíkan sum meg.

Ja, ja, eg veit. Eg eri bæði ein kveina og eitt vesalavætti.

Eg uppiberi ikki tykkara virðing.Men eg kann ikki gera við tað.Tí sum Seneca – í sínari tíð – tók til: “Ein og

hvør sekur er sín egni bøðil.”

3

“Ungi maður, hava tygum fingið gott blóð?”Eg beri – sum vant – ein gekkaskort. Hann

krógvar ta avskræmiligu muruna, sum í mær býr um dagarnar.

So Ádam sigur [fyri meg]: “Ja, tað havi eg, ja. Tað gongur bara heilt væl. Men kundi eg skonkt mær í aftur glasið? Eg haldi–––”

“Ja, vælsignaður, ger tú bara tað,” svarar Gabriel. “Og góði, hevði tú tímað at skonkt mær uppí, nú høvið býðst? So gott er mítt blóð ikki vorðið, tíansheldur. Tí eg kenni meg heldur linan; havi alrahelst drukkið væl oman fyri mín part. Men hvat tá – man tað ikki fara at laga seg . . . um eg bara drekki uppaftur meir? Ella hvat, ungi maður? Hvat halda tygum?”

Eg eri so sinnaður at siga, Líka veit eg!Men Ádam svarar: “Gaman í, hin gamli. Tygum

hava alrahelst rætt.”

Sum hendan kvøldarstundin líður út ímóti óttuni: ta kolsvørtu stund, har midnáttin er farin væl aftur um bak, og har náttarmyrkrið er í hæddini – samstundis við, at ófriður kemur á meg, og ókend ræðsla tægar ta køvisligu og innistongdu luftina í hesum kalda og mannvánda náttartíma – tá lirkast ein falskur friður niður millum meg og Gabriel; og hvørt tað einasta gudsskapta orð, ið drýpur okkum burtur úr munni, tað er um leyst og fast, og líkt og ólíkt; tað er ein láturverd samrøða, ið hvørki hevur mið, mál ella bygnað; og hon veikir og verkir, nívir og nervar meg, og tað toyggir seg enntá so vítt, at eg taki at fýlast inn á hvørt orð (ja, hvørt eitt stavilsi!), ið eg og Gabriel bera fram, eins og er samrøðan ein jarnsag, og orðini teir hvøssu og rustaðu tindarnir á henni – tí hon skammfílar mítt tol.

Tó má eg viðganga, at eg – sum tann gløggi lesarin longu hevur uppdagað – ikki eri púrasta ósekur sjálvur; eg havi eins væl eggjað upp undir hesa samrøðuna; og tað havi eg gjørt fyri at sæta mær sjálvum: fyri at snulta meg til kenningina. Men hóast eg fullvæl veit, at falslæti er amboð teirra veiku og følsku – hesum, ið vilja kradda sær alt meir, enn uppiborið er, inn undir seg – kann eg, sum nú er, ikki lata vera, hvørki við at lifra ella sleiska, ei heldur krúpa fyri Gabriel.

Og tí kenni eg meg skindeyðan – tí eg vil skríggja, men kann ikki – sum eri eg læstur inni í einum líki, ið longu er farið í rot, men hvørki signað ella jarðað í vígdari jørð; hinvegin er tað bara grýtt í ein myrkan krók at blotna í eina evju

av skræpu, spýggi og illramari brunavætu; ja, eg kenni meg sum ein svíkjara – tí eg eri ikki petti mætari enn Káin: eisini eg eri rikin á dyr, dømdur til at reika um á jørðini, plágaður av samvitskuni, ikki mentur at finna hvíld.

Men sama ger: tað er mín krossur at bera, ikki tín.

Og tíbetur – innan langt er umliðið – førka vit okkum burt frá hesum høpisleysa práti og yvir á onnur, meir andborin evni – so sum sorg, hatur og Letu.

Gabriel leggur fyri við at siga: “Annars, hevur tú hoyrt, Ádam, at hon er upp á vegin? Og at hon alrahelst fer at . . . fer at taka fostrið . . . fyrsta dagin? Er tað ikki synd?”

“Jú, eg haldi so við,” svarar Ádam.Og eg komi at hugsa um Evu.“Men eingin veit, hvør pápin er,” sigur Gabriel.

“Og hon vil ikki geva navnið frá sær. Guð viti! Guð viti, hvør tað man vera?”

“Spyr ikki meg. Eg kenni hana ikki; ikki væl, í øllum førum. Havi bert hitt hana tvær ferðir.”

“Bert tvær ferðir, sigur tú? Ja, men sig so tað.”Og Gabriel rassar sær spakuliga á, sum situr

hann illa, og er ófriðarligur eina løtu, men hellir seg so á liðina, og tá hann hevur funnið sær eitt sæti, ið honum líkar, við vinstra armi um stóla-bakið og høgra lógva undir vanga, tekur hann at stara at mær . . . men uttan at bera eitt tað einasta orð fram.

Og við hesum legst ein Harrans vælsignaður friður um íbúðina; hvørt nívandi óljóð er tagnað,

uttan varrar, ið slurka, og fløskan, ið glintar veikan – at glasinum hjá Gabriel.

Men í mínum svarta hjarta, í hesu svørtu og deyðu sál, nei, her finst ikki minsta vet av hvíld.

Og hartil – til alla ólukku – slær hendan tøgnin tann síðsta kílan niður millum meg og Gabriel; tað er mær, sum støkka vit sundur, eins og træið í garðinum aftan fyri mítt barndómsheim: eg orki ikki fyri honum longur. Vit hava einki í felag. Eg dugi ikki at flenna hjartaliga saman við honum longur. Eg eri troyttur av at fleima – eri um at øtast inn á tað, tað at siga ja og amen, og tosa falskt og smikrandi upp í eyguni á honum, tað at falsa eyðmýkt, hvørja ferð hann tekur at gráta. Tað er so troyttandi í longdini.

Eg sigi sum so: um tú í heilum mást brýggja teg um kenslur teirra vesalu, gerst endin tann, at tú fánar og missir teg sjálvan burt – títt lív, tín sál, ja, alt, sum í tínum verðsliga templi býr, tað fellur í órøkt og forferst.

Sært tú ikki tær gomlu húsfrúnnar fyri tær – tær, ið oyðsla lív síni upp á at fríggja og at gerast við barn við vánamonnum: hesum ússaligu lúsa-kjálkunum, sum í síðsta enda altíð rýma frá teimum og lata tær sita eftir við børnunum? Sálarlívið í slíkum kvinnum doyr; tær hvørva í skugganum á manninum, og fyri ikki at missa seg sjálvar heilt burt, heita tær á listir og snildir: tær sýna næstakærleika ímóti hvørjum livandi skapningi, ið tørvar hjálp. Soleiðis varðveita tær sín leiklut millum manna.

Ja, falslæti er úlvurin í roði, klæðir seg í ham næstakærleikans og letst at njóta sín skerda lut –

men fyrr ella seinni gerst hann troyttur av at krógva seg; tað tekur at hitna innan í haminum, og úlvurin ótolnast: hann vil hvørki lúgva ella deingja longur.

Og eg eri sum hann: upptærdur av at smikra – av at byrgja mítt illsinni inni. Ja, eg vil kasta hendan falslætis ham av mær, so at eg kann kjøtbíta Gabriel, jagla meg ígjøgnum ta feitu og kvapsutu húðina á honum – mata meg inn á bein.

Tí eg eri tað sjúka fostrið, ið Faðir mín stakk í Evu.

Og eg skal so lova tær fyri einum: at eggjaskalið um meg brákar.

Men sum eg nú siti á hesum skirvisliga stóli og tritli tær fyri ásjón Gabriels, við visnum hondum og eri eymur um eyguni, tekur tað at sveitta í hárbotninum, og við sveittanum økist skriðin; kuldaskjálvtar skaka og elva slíkan ófrið innan í mær, at skjótt svíður í hvørjari poknu í kroppinum – men eg áni ikki, hvat tað er, ið bagir mær. Eg havi mist tamarhaldið. Og eg fái barasta ikki komið fyri meg. Eg fái ikki likam mítt at akta, kann ikki stýra mær longur. Eg skelvi. Skelvi sum ein unglingi við blóðsmurdum hondum. Eg kann ikki gevast at skelva.

Men hvørt tað er kuldi, ræðsla, ella kanska eftirverkurin av einum blóðrúsi, eg ikki havi varnast, ið ger tað – er atvoldin til mína óbøtiligu titran – tað er ein góður spurningur.

Eg havi eina tóma kenslu av, at eg havi sagt eitthvørt skeivt – at eingin vil tosa við meg.

Eg kenni meg sum ein svíkjara.“Á Guð, Ádam, tú bløðir!”

“Hvat sigur tú?”“Tú bløðir! Á vørrini! Hvat hevur tú gjørt?”“Nei, nú . . . nei, nú veit eg ikki,” svarar Ádam.Og eg strúki mær um munnin við

troyggjuermuni – turki burt blóðið.“Ert tú dottin?” spyr Gabriel.“Nei.”“Hevur tú barst?”“Nei.”“Meðni, hvat hevur tú so gjørt? Tað er vorðið

sum sár, tú hevur fingið.”Hoyr meg eitt orð: tann einasta grundin til, at

vit ræðast okkara egna blóð, er, at eingin veit, hvar feigðin bíðar, og tískil er blóðlát til fyri at minna okkum menniskju, okkum stórlætnu menniskju, á, at fátt man feigum forða – at vit ikki fara at liva um aldur og ævir allar – at Deyðin ikki er at spæla við.

Tí Deyðin er størstur.Bíblian vil vera við, at Messias læt lív á

Golgata, men vann á Deyðanum og reis upp á triðja degi.

Men vit vita tað øll: tá samanum kom mátti sjálvt hann boyggja seg.

Tí Deyðin er størstur.Men hetta er mær longu greitt. Ongum tørvar

at endurtaka tað.Eg ræðist ikki mítt blóð longur – havi longu

viðurkent Deyðans einaræði.Og hartil, sum frá er liðið, er mítt hjarta vorðið

so beinfryst av vreiði, at hvørki blóð, kærleiki ella barnalátur megnar at bræða tað; so ísakaldur eri eg, bæði ímóti mínum medmenn-

iskjum og tilveruni sum heild, at eg havi syrgt fyri, at eingin livandi skapningur kann gera inn-reið í hendan einsemisskansa, eg húsist í – har hin andliga armóðin er størst – tí eg havi skorðað hvørja hurð fasta.

Men so óviðeiriligt er mítt falslæti íkvøld, at tað virkar til, at húðin – hesin rotnaði vevnaðurin, ið umgirðir meg – vendist á ranguna, so at sálin kann kaga undan, kasta seg upp um kantin og flýggja; og eg siti einsamallur eftir, tómur og syndraður í sjálvum innasta hjartakróki, sum fangar í forgarði helvitis: í hasi avskræmiligu gloymskuni, har tey glataðu deyðu vála sína fánýtugu gongu . . . og syngja sorgarløg.

Men eg nokti . . . ja, eg nokti at lata kenna á mær, at eg beri sorg. Hóast bæði vreiði og sorgblídni tamba meg innanifrá, og hóast sárið á vørrini pínir meg – sum beri fanin – bjarva hesar djúpu kenslur likam mítt: sameindar eru tær so sterkar, at tær varpa eina ringabrynju, eg kalli sálarstyrki, oman á meg, so at einki kann gera mær mein longur.

Hvørt eg fjakki millum heims og heljar, ella vánastandur vil nekta meg: skræða húðina og kjøtið av míni beinagrind, so verjir hendan ringa-brynjan meg.

Eg sigi sum so: eg vil heldur elva morð og helviti, enn lata tey veiku kúga meg – og við jarn-hælum sínum kroysta andlitið á mær niður í móruna.

Minnist tú ikki barnasangin?Men hann er ikki skrivaður til mín.Tí eg eri einki happabarn.

Eg eri tann, ið happar.Eg eri tann, ið fírdi.Fírdi teg í díkið.

Og flenti so í kíki.

4

Men tá Gabriel, sum ikki einaferð, tekur konu sína sálu upp aftur á tungu, við at siga: “Nú eg hugsi um tað, so minnir Leta meg um hana” – tá hæsar mín kaldi látur av. Og hendurnar taka at skelva. Eg lati tunguna grópa runt millum tennirnar; stingi hana upp undir góman; bíti á kampi; banki kinntonn móti kinntonn.

Og í tí ein borandi tóni setur á at runga í tí tungu luftini, og hann fyllir myrkrið á kjaft, við at darra og skaka um meg – við tað, at eg hvíli høvdið í hondunum og stari niður í gólvið – tá skarvast av mínum heimi; útsýnið skerst, so at allir veggir, eg skrími í eygnakrókinum, myrkna og fjara burt; og alt, ið eftir er, er hesin kolsvarti login; hann brakar innan í mær.

So eg – tí eg má og skal gera ein enda á hesum . . . hesum sjúka og vitleysa ørskapi – lyfti høvdið, knýti nevarnar og sigi, Gabriel! Eg havi sitið hjá tær í samfullar tríggjar tímar, og alt, tú vevur upp í saman um, er Rebekku! Er tað ov nógv at biðja um, at tú–––

“Eg veit, eg veit. Eg veit tað væl.” Og hann tekur sær til andlitið, krógvar seg í lógvunum. “Men eg kann bara ikki gera við tað. Eg fái bara ikki slept henni . . . minninum um hana–––” Og

hansara hendur stívna; við kreptum fingrum, sum kleimir hann tvey barnahøvd, stívna hend-urnar fyri andliti hans. “So mong ár eru liðin . . . síðan . . . síðan Guð tók . . . men eg kann bara ik–––” Men so letur hann hendurnar falla; tá tær raka lørini, hoyrist ein kraftleysur brestur. “Nei, gævi . . . nei, gævi, at hon ikki var . . . ikki var . . . deyð . . . ”

Ja, ja, tær nýtist ikki at nevna tað; eg veit tað fullvæl. Um rætt var, átti eg at sýnt honum sam-kenslu. Tað er jú so synd, so synd í hesum gamla manni.

Men – sum eg longu man hava sagt (havi eg ikki trúttað tað niður í teg mangan áður?) – eg havi tað ikki fyri at vísa næstakærleika.

Ella fyri at siga tað, sum tað er: Eg eri fanans avkom.

Eg eri tær sjey plágurnar.Reiðmenninir úr Opinberingini.Havi líðing og miltbrand við mær.Sóttina Svørtu.Og kolubrand við.Og tí øni eg ikki orð. Andlitið á mær er

avskeplað av vreiði og andstygd; eg eri sum runnin í stein. Men eg stari, ja, eg stari so væl og virðiliga, við tómum glaseygum, so lúkst inn í hasi myrku og døpru eyguni á Gabriel, og við hvørjum tí einasta sansi krámi eg ta sperdu tøgn-ina til mín; lati myrkrið, hatrið og ta mannvándu náttina bjálva og oysa seg út yvir meg – og eg krøki allar fingrar um hesi . . . hesi – ja, lat meg bara kalla tey við teirra rætta navni: vælsignilsi, og eg svølgi.

Tí Deyðin er mín leikbróðir; hatrið – mín Faðir.Hoyrir tú meg?Skilir tú tað, eg sigi?Fyri seinastu ferð: Eg eri ikki vørður bróður

míns.Eg eri ikki nakar skriftafaðir.Og eg eri – nei, so illanstíð – ei heldur nakar

tramans pínslavátti, ið tekur grát og tannagrísl teirra vesalu upp á seg.

So eg fari á føtur, bendi meg inn yvir tann gamla og sigi, Góðasti Gabriel, góði, tig! – og hann ógvast við, sum av koyrlabresti. Men eg gevist ikki. Nei, eg taki til, eins og í bíbilskari vreiði: Tú smoyggir títt forbannaða grenj oman á høvdið á mær, sum er tað mær ein skylda at lurta eftir tínum ússaligu kvølum. Hevur tú ikki hoyrt eitt orð av tí, eg havi sagt? Hoyrir tú meg? Eg eri líkasælur! Tú kanst kæra tína neyð, so galið tú vilt, men hon sakar meg ikki tað minsta! Hoyrir tú meg! Eg eri so karvandi líkasælur! So gevst! Gevst við tínum helvitis grenji! Nú er nóg mikið við hesum tvætli!

Eg sigi bara eittans, Komi vreiðin!“Ja, men Ádam . . . ” Hann gatar meg ígjøgnum;

hann er hamskiftur.“Ja, hvat? Hvat sigur tú?”“Góði, hvat bagir tær? Hví ert tú–––” Men

brádliga tagnar hann. Og hann støkkur framyvir, við armi fyri magan og hond fyri munn – ringir seg saman; hann kvaklast í brotakøstum og skakast av ótta og maktarloysi; hann bínir ígjøgnum meg við víðopnum eygum.

Og so brestur hann út úr at hosta. Eg havi aldrin hoyrt slíka hostan. Og hann kann ikki gevast at hosta – sum spýr hann bæði gor og garnar upp úr sær.

Men eg sigi bara, Komi hevndin!Tí fyri míni ásjón skulu tit darra og skelva –

nøtra av angist.Eg sigi við hann, Ikki tað: tað rakar ikki meg.

Ger, sum tær lystir, men tað rakar ikki meg.“Góði, hví ert tú so . . . hví brýggjar tú teg so

illa?” Hostanin rungar í bróstinum á honum. “Hvat bagir?”

Ger tað ikki tær tað sama?“Nei, sjálvandi ikki,” sigur hann, “tí maður . . . ”

– men spýtur tá ein fúlan bøkil av blóði í lumma-turriklæðið – “ . . . tí maður eigur at hjálpa manni . . . og . . . ”

Eg eri so sinnaður at siga, Háh! So tað heldur tú? – og hartil orða mínar innastu tankar.

Og eg lovi tær fyri, at teir eru óndir: hesir tankar, ið bølast í mínum knokki.

Men eg gretti ikki orð. Eg stígi bara yvir til eldstaðin. Og sum eg standi har og lúnist við hond upp undir kinn, og taki at kína tí eina stakanum – kertiljósið er nærum brent niður, og jarnið kenst heitt – kagi eg upp á málningin.

Eg sigi, Gabriel?“Ja?” Hann ballar lummaturriklæðið um blóð-

bøkilin og stingur tað í lumman. Men stutt eftir tekur hann tað uppúr aftur.

Sig mær: Hví hevur tú hongt málning av Rebekku upp á veggin? Er tað fyri at sýna henni virðing?

“Nei, tað er fyri at . . . ” Men hann fullførir ikki setningin. Hann situr bara og gløir beint niður fyri seg. Og hann finglast við lummaturriklæðið – hann kroystir tað millum hendurnar og krámar tað til við sínum sveittutu fingrum – sum hevur hann ikki minstu hóming av, hvat hann skal gera við tað. Men so yppir hann øksl og ásannar: “Alrahelst. Alrahelst havi eg tað.”

Gev mær . . . gev mær lummaturriklæðið, sigi eg og rætti hondina fram. So skal eg syrgja fy–––

Men hann ristir foyur við høvdinum. “Nei, eg má heldur . . . ” – og ger seg til at reisast; men beint tá knýti eg um stakan, ið eg kíni, og lyfti hann uppfrá, festi í. Eg festi í málningin.

Tí tað eru tit, sum skulu lýða á míni orð – orðini, ið falla av hesum varrum. Tí eg eri tann, ið eitrar tykkara brunnar. Tað er mín gudgivni lutur í hesum meinfýsna lívi. Hvørt tykkara lutur er at tæna og nøkta tørv teirra ríku ella at lekja tey sjúku og stuðla teimum gomlu, eri eg ein teirra – hesum snultidýrum í falna heimi menniskjans – ið eitra tykkara brunnar. Vit føðast úr óndskapi og nørast av tykkara fávitsku: vit liva millum manna, men í hesu sjálvgóðu hvørvu, tit kalla lívið, eru vit eiturormarnir, sum freista og lokka og leiða tykkum í ólevnað.

Vit eru veruleikans Iago.Tann sanni Judas.Og dvørgurin hjá Lagerkvist.Ja, vit eru útskotini, ið hata hendan heim, men

reisa tó fílabeinstorn lúkst í tykkara miðju, mitt í tykkara deydningadansi – og smíða har vár lokabrøgd – so at tá okkara koma ikki kann

útsetast longur, eru vit til reiðar; á tremur við falslæti og lygnum reika vit tykkara millum, sýnast at virða okkara næstar, men alt tað, sum í okkum býr – enntá tann djúpasti depilin í vár skeiklaða sinni – krevur av okkum, at vit látast at vera tykkara tamdu húsdjór; vit liva í tykkara lukkuliga húsi og krógva okkara sonnu muru, og vit geva okkum ikki til kennar, ikki fyrr enn tann stundin nærkast, stundin, tá tað stendur okkum fyri túri at skræða tað vanvirðisliga løriftið, ið fjalir, sum mansmorð, sannleikan fyri tykkara ásjón.

Tí sjálvt mjúkir labbar hylja kløur.Um tú ikki skilir meg, er tað av teirri einføldu

grund, at eg veit nakað, sum tú ikki veitst.Men tað vil so vera.Eg sigi sum so: lat tað fáfongda starv, tú tekst

við, súgva lívsandan úr tær, og ger tað so galið tú vilt, men eg lovi tær eitt: aldri í ævini skalt tú skoða táravætu í mínum eygnakrókum.

Og so hamri eg stakan í andlitið á Gabriel.

Og tá eg tømi hansara lummar, hongur ein and-styggiligur deymur av stearini og oljumáling í luftini.

V

1

Útumkomin vindi eg turriklæðið um hálsin, strúki hárið burt frá enninum, sveipi frakkan um meg.

Hóast langt er útliðið á náttina, eru teir mongu smáu lyktapelarnar, ið standa spjaddir um á oyði-lendinum framman fyri íbúðarblokkin, ikki slignir frá enn, og tí eru spæliplássið og tær døpru kavavíddirnar, ið liggja mær fyri framman, baðað í einum mildum, gulum lyktarljósi. Men koksgrá skýggj krógva allan náttarhiminin og kasta drepandi vetrarskuggar út um alt tað arktiska landslagið, ið dylur okkara mannvánda bý. Og sum eg taki at spáka oman eftir tí kavaklæddu gøtuni, ið er kleyrað upp av smáum fótafetum eftir einum riðili av børnum, og tað er mær stríggið at koma fram – í hesum tjúkka kavanum, ið krakar undir fótinum – tá gerist eg so ólekiliga móður og harmabundin, at eg ikki orki at hugsa longur; eg havi deyðavatn í høvdinum. Og eg havi bestan hugin at skera út úr at gráta, bæði í illsinni og harmi. Tí hendan glúpska náttin hevur hvest sínar kløur, og nú hartar og streingir hon á meg; við sínum glopraregni og heglingsæli húð-fleingir hon meg – sum havi eg onkursvegna gjørt henni blóðugan órætt.

Men ei skal eg bøla yvir hesum: at hjartaloysingar eru, í ódnartíð, sum eitt við heimin – og tí dusi eg mær í míni synd: fyri at

siga tað, sum tað er, so elvir tað veldiga eldhavið, sum logar hábærsliga í vindeyganum hjá Gabriel, í íbúðini á sættu hædd, mær ikki minsta trega; hinvegin fjøtrar og hugtekur tað meg, og eg søkki í ein svøvnlíkan stand – eina djúpa gloymsku, har tíðarkenslan hvørvur – og mín skuldarkensla támast burtur í einki, ja, ein heilborin kvirra kemur yvir meg.

Eg skal ikki avsanna, at tann grimdarmikla gerðin, eg framdi ímóti Gabriel, ikki letur við meg rína, men í slíkum løtum, tá tann íborni óndskapurin innan í mær – hann, ið hvílir ovaliga í vitskuni, og sum eg havi gjørt mítt ítasta fyri at leinkja alt mítt lív – floymir yvir og kemur til sín rætt, tá svinnur mín kensla av hasum hvønndagsliga einseminum, eg havi nevnt so mangan áður, og eg kenni meg . . . ja, sum skyldan við ódnina – eins og er hon tað ónda leikbarnið, ið lokkar meg til skálkabrøgd.

Ikki tað – hendan ásannanin ger mær ongan bata; tí einki er mær verri revsing enn tað forbannaða hvønndagsliga einsemið, ið tey deyðu líða undir, hvønn tann einasta gudsskapta dag.

Fyri at siga tað, sum tað er: eg vil nógv heldur kjósa mær hatur enn keðsemi – tí eg hati at keða meg.

Ella beinari sagt: um Guð er so meinskur, at hann vil pína og revsa meg, tyktar hann meg við keðsemi. Hann hevur rikið meg á gátt og letur meg reika sum friðleysur í hesum kalda og fremmanda dalinum eystan fyri aldingarðin, og eg kann ikki gera annað enn at bara eygleiða tey deyðu – teir lívleysu dárarnar – ið framvegis eiga

sær bústað í Guðs ríki; eg standi sum áskoðari uttan fyri garðin og stari meg býttan at teirra bláoygdu sjálvgóðsku.

Tí sjálvt eg megni at síggja, at tann einasta sanna eydnan – hon, sum við sama høvi elvir til bæði lukku og fávitsku – er bara at finna í Guðs stórbæra og fruktagóða aldingarði.

Men hendan ólukksáliga lívsleiðin, eg havi liðið av, síðan Eva beindi fyri sær sjálvari, helmar ongantíð í við at spræna út sín doyvara; hon eitrar mær blóðið og stroyir sínar lítlu glashvøssu snultarar út um í likami mínum; teir gnadda allan mín vevnað, og øll húðin kenst fongd og sjúkurakt – sum ballist eg í glasull.

Men góði, skil meg: eg vil ikki grenja longur. Og tí andi eg djúpan og herði meg, risti sjúkuna av akslunum og stígi kaldligur inn millum tey kavaklæddu trøini, ið hanga tung yvir tí trong-ligu gøtuni, og eg lati ta kvalnu bølaniðuna gloypa mær; hon sveipar seg um meg, og tað einasta, ið nú hoyrist, er tann hatska náttin; við sínu ótálmaðu grátrødd venur og gremur hon seg – og tá eg taki til beins oman ímóti viðarlundini, skera hesi ódnarljóð meg í hjartað – sum rustaðir knívar.

Men ikki leggi eg í.Tí, sum sagt: mær leiðist við at taka synd í mær

sjálvum.Og tíðin er komin at gevast við at vera ein

kveina.

2

Guð, gev mær sálarfrið til at góðtaka tað, ið einki gerst við, men treysti til at broyta tað, eg kann – og skil til at skyna munin.

Undir hesum stutta steðgi, í tí seinu náttarsýningini av ræðufilminum, ið hvørt mansbarn á foldum kennir (filmurin um tann gamla prestin, ið fekk tað starv at reka illan anda úr smágentu), havi eg sett meg í ein avsíðis krók at festa nøkur einkult orð á blað – tí eftirtíðin má og skal kenna mína pínu.

Sum eg skrivi, tyrpast tey deyðu ungfólkini sum ráðaleysir seyðir um meg í tí lítlu forhøllini, men eg gevi ongum teirra ans; eg stæli Likamið, og læsi alt tað, ið um meg fyriferst, úti, so at alt gerst gyklaverk og skýborgir – hendingar, ið einki hald hava í veruleikanum.

Men eg hati, ja, so inniliga hati eg teirra nøgdsemi og einfeldni. Tí tey standa spjadd um á gólvinum, annaðhvørt tveyeini ella í smærri bólkum, og háðflenna at ræðufilminum; tey gera gjøldur burtur úr honum. Og ein teirra tekur enntá – fyri at tað ikki skal vera tann kolsvarta lygn – upp hendingina í filminum, hina við smá-gentuni, ið stakk seg sjálva við knívi í tað heilaga stað, haðani børn berast [hon stakk seg ikki bara einaferð, men mangar ferðir], og hvør tann einasti unglingi, sum savnast um hendan skræðugákin, hendan sjálvnøgda skræðugákin, ið skapar sær fyri fjøldini, hvør teirra brestur út úr í skellilátur.

Men eg kenni bara andstygd! Eg eri um at sprotna av stikni! Tí hvør ein kvinna, ið kann bera børn í heim og so statt spýta Deyðan í

andlitið – spilla hansara stevnu at menniskjans undirgangi – eigur mina virðing.

Og fyrr ella seinni – vitað bara eftir – skulu hesar lúsa meyrurnar, ið um meg flokkast, sanna, at tað eru fákunna og ótti, ið liggja aftan teirra speirák.

Tí eg síggi fyri mær Deyðan; við sínum ilskuráðum reikar hann í tómleikanum teirra millum, og ballar hvønn einstakan skapning í fjøldini; hann nálgast uppi í hesum lívleysu og lýður falsmæli í teirra oyru, brigslar teimum teirra syndir og spreiðir óndskapsligt slatur – so at teirra eymu sálir taka at skelva av ræðslu.

Tí allir hesir tankaleysu letingar, hvør sum ein, vita tað so fullvæl: at teirra innantómu lív eru fødd í heim við eittans endamáli: at hevja flog-vitini til gudakendar hæddir.

Beinari sagt: uttan tey deyðu vóru flogvit ikki til.

Og tað skulu tey eiga.Men tey hava bara sær sjálvum fyri at takka. Tí

tey vilja ikki skilja okkum – og sýna ei heldur minsta tekin um tað. Alt tað, tey biðja um, er at kunna liva síni lív, sum tey nú einaferð gera: við at reiðrast og spreiða sítt sáð – og doyggja . . . einsamøll.

Og hvørt eitt gudaborið listafólk vanvirðir ta gráu fjøldina fyri hennara treiskni og líkasælu.

Og eg eri púrasta einki undantak. Tí sum eg siti í hesum myrka króki, við sigarett millum varrar-nar og penni millum fingrarnar, og niðurskrivi mína søgu, mína pínslasøgu, hati eg tað, at tey deyðu bara stara at mær, eins og havi eg neyð-

tikið . . . teirra son; og tann harðmælta málageipanin, sum bleiktrar og brakar, eins og bálareldur, uppi yvir høvdunum á hesum meyrunum, ið skotrast í forhøllini, hon fánar og stilnar so líðandi av, og at enda gerast allar rødd-ir – tí dey deyðu standa og teska sínámillum – so veikar, at tað kann ikki vera annað enn ljót orð, søgd upp á bakið á mær.

Men hvørt tað veri seg frakkin ella hestahalin, ella kanska tann lítla bókin, eg skrivi í, ið eru at-voldin í teirra gaman og ótta, tað hevur einki at siga.

Tað, ið hevur alt meir at týða, er, at eg ikki eri sum tey, og hvør teirra hevur varhugan av hesum.

Tí sjálvt seyðir megna at skyna munin: hvør er hirði og hvør er úlvur.

Og seyðamaður eri eg so avgjørt ikki.Fyri at orða tað øðrvísi (so at øll fata): mær

dámar smakkin av tárum.Og tá meini eg ikki við míni.Ella við uppaftur øðrum orðum: eg vamlist ikki

við blóð.Og tá meini eg als ikki við mítt egna.

3

Góði lesari, tú, ið kennir meg: tú veitst, at eg ikki eri vanur at krøkja meg í týdningarleysar smálutir. Men eg var í nátt fyri eini so sjáldsamari hending, at hon ikki eigur at falla burturmillum: tað bar so til, at – fyri at gera eina langa søgu stutta – at tá ræðufilmurin umsíðir at

enda kom, og eg reisti meg og spákaði mær oman miðgongina millum stólarøðirnar – so at eg kundi kaga upp á løriftið og lesa nøvnini á leikar-unum í frið – tá gav eg mær brádliga far um eitt: at allir hinir áskoðararnar, eins og vóru teir navnleysir andar úr grikskum sorgarleikum, trok-aðust so dúgliga, ein fyri og annar eftir, út um neyðdyrnar og út í tún, at eg kom at hugsa um deyðar sálir, ið flýggja úr hesum heimi; smílkandi traðka tey inn í ljósið við endan av tunlinum – sum fegnast tey um at møta Harranum.

Og gævi tað var so væl.Men sannleikin er tann, at tað einasta, tey bóru

við, var ta køldu og deyðu vetrarnáttina – og har fanst eingin sæla . . . eingin Guð . . . einki himmiríki.

Tí í ævinleikans eygum eru vit øll meyrur – og eingin Guð grætur fyri okkum.

4

O Guð, hevði tú bara vitað . . . hevði tú bara vitað, hvussu tóman eg kenni meg. Nei, vanyrdan; tað man vera tað rætta orðið. Tí eg eri so evindaliga troyttur, troyttur av at fjakka eftir hesum hugans svarðarleysu vígvøllum, har andin og allir hansara tankar hava nátt fram á sítt evsta mark; har teir ikki røkka longur – av tí, at bara oydnar og avdankaðar víddir liggja fyri framman.

Um tú ikki skilir meg, er tað av teirri grund, at eg hevði lisið eina bók, ið tú alrahelst ikki hevur.

Sí Camus, Sisyfos–mýtuna.Og hesar tungu gøturnar, eg váli á, vekja eina

svára kenslu av ekka og einsemi í mær; hvørt tað einasta gudsskapta kertiljós, sum í vindeygum teirra deyðu bleiktrar, elvir mær til skerandi øvund og eirindaleysa vreiði, fyllir meg við beiskum hatri til tilveruna og okkara fruktaleysu lív sum heild. Tí hvørt teirra vísir á, at inni í hvørjum húsi, eg gangi framvið, býr ein eydnurík familja, ið góðtekur sín skerda lut í okkara falska og fremmanda heimi – í hesum Deyðans dali, ið Várharra hevur glatað.

Men sannleikin er tann, at Heimurin – nú Hann valdar á okkum – heldur okkum fyri háð og spott.

Og eg eri av tí fatan, at menniskjans veikleiki liggur í tí, at tey ikki vilja góðtaka hendan sannleikan – hóast tey fáa hann potaðan niður yvir seg.

Men eg eri tann, ið skal trampa hann inn í teirra heys.

Tí Eg eri tann nýggi Messias.Tann fyrsti Frelsarin í tveytúsund ár.Av tí at undanmaður mín sveik; hann gjørdi ikki

sína skyldu.Men sum eg fjakki millum hesi avdankaði

húsini í tí gamla býarpartinum, hesi fíggindaliga sinnaði húsini, ið hata og útihýsa meg, kemur tað andstyggiliga vamlið (sum Sartre tók til) á meg aftur; og so hvørt eg taki bara eitt einkult fet, versnar hon, hendan kenslan av, at heimurin lok-ar meg úti, og eg eri um at sálast av tunglyndi. Tí eg orki ikki fyri hesum beiskhugaða staði, eg av tilvild eri føddur inní. Og tað er ikki bara sum at siga tað, tað at leggja sjógv ímillum seg og tað einasta stað, ein kennir, men – sum eg longu havi nevnt – eg havi megnað tað áður, so hví ikki aftur? Alt, sum krevst, er ein farri av dirvi og vón um bata: at tað, ið eftir kemur, eigur fleiri vælsignilsi enn tað, ið er farið.

Ella rættari sagt: færri mótburðar.Men náttin – hendan vána náttin, ið tykist

búgva seg til einki minni enn at seta klørnar í meg – hon er gjøgnumgatað við spillu og rotinskapi; hon er so kavfúgvandi rotin og hýggjuskotin, og tað sýnist mær, at øll hennara vera miðar eftir at seyrga og dríta meg ígjøgnum, feingja meg við sínu sjúku; hon vil, sum sýra, upploysa allar nervatræðrir, sum í mær spenna og syndra mítt likamliga tempul, so at hon umsíðir kann røkka sínum máli: hon vil síggja meg liggja í sínum náðileysa favni, fún-aður og tankatómur; ja, hon glamrar fegin á hes-ar nervatræðrir, sum eru teir streingir, men hon

– um hon tekur ov harðliga í, og teir standa til at bresta – fírir hon ikki fyri at kvetta.

Eg veit, eg veit: eg havi lyndi til at gera brúk av í so stórbærum myndum.

Men eg meini so við: eg eri eins og ein deyðamerktur seyður.

Tí hasi orðini, ið Gabriel við neyð og deyð kláraði at taka upp á tungu, innan eg sló hann í høvdið við stakanum fyri aðru ferð, níva meg framvegis, náðileys: hann segði, at eg eri ein spjálkidukku. Ja, tað var orðið, hann nýtti. Men ikki veit eg, hvat ið býr aftan hansara ákæru. Sum hann lá har á gólvinum – so dygdarleysur og við samankrympaðum varrum á gólvinum – og eyguni bragdaðu svørt – var tað mær, sum kast-aði alt tað blinda og hungurstungna hatrið, sum í honum barst, mær fyri allar tær syndir, ið heim-urin hevur skoðað, líka frá tí fyrstu illgerðini, ið menniskjan útinti, fram til tann dag í dag.

Nei, so tramanstíð! Eg eri eingin spjálkidukka! Bíða bara, og eg skal nekta meg fyri tykkum; eg skal vísa tykkum øll tey meinsku brøgd, eg eri førur fyri at útinna! Tí eg eri Frelsarin: tann, ið skal syrgja fyri, at tit syndigu ikki finna hvíld; ja, eg lovi ilt yvir tykkum øllum.

Og eg geri tað av bara einari grund: fyri at prógva, at eg eri Messias.

Tí bara Hann hevur slíkt vald.Nei, tvætl! Eg lúgvi fyri tær.Segði tað bara fyri at síggja tína reaksjón.Ha–ha.

5

Lat meg líka staðfesta eitt: í mínu avmarkaðu lívstíð havi eg (sum tann mæti áskoðarin, eg eri) gætað mær ein ússaligan sannleika: at Deyðin so sanniliga er óndskapsligur; at hann hevur sínar hættir, sínar serstaku hættir til at sýna okkum, hvussu syndarliga skirvislig okkara lív – fyri hans ásjón – í veruleikanum eru; hvørt tað veri seg við sjúkum, óhappum ella bara við berum fanansskapi, hann vil vísa okkum sítt vald . . . og vekja ekka og virðingarótta.

Men hesa náttina var ikki Deyðin; nei, hinvegin var tað tann svarti líkvognurin, hann, ið lúrdi seg fram ímóti mær aftanifrá – ið var atvoldin til mina ræðslu.

Tí sum eg raggaði mær, tungliga og seigliga, niðan eftir tí kavaklæddu gongubreytini og tann partin av býnum, har allir bygningar (um teir ikki stóðu tómir) hýstu antin vertshúsum, synda-bølum ella heimleysum fólki, og eg nærkaðist landavegnum, ið skuldi leiða meg heim til húsar aftur – tá tagnaði alheimurin; brádliga varð tað so kvirt um meg, so kvirt sum ævinleikans deyða kvirra, at eg tók at titra av fjáltri; ikki ein tanki andi í huga – og tá rann ræðufilmurin mær brátt aftur í hug: hvør ein ræðumynd, sum í honum var, spríkti fram, eins og marrur úr ønskriligu av-krókum sálardýpanna, og tærdu tær inn í hvørt eitt op, ið likam mítt rúmaði – fyltu meg á tremur við djúpastu ræðslu, og kaldasveitti støkk út um meg. Og so hendi tað: hjartað setti á at runga, ja, runga innan í bróstinum. Hvørt eitt ljóð lívnaði og sprakk fram. Øll náttúran, alt tað, ið um meg

var, vaknaði aftur; sum hevði ein jarðskjálvti skakað og brakað um allan heim, og eg – sum tann ræðuskíturin, eg eri – hevði, í tí alt hetta fyrifórst, bara staðið sum púrasta rúnabundin. Men nú rein loksins á: hvør ein kensla, hvør ein sansing, ja, hvør tann einasta kykna í mínum Likami kvaklaðist við, og eg fataði og tók alt, ið um meg fór fram, til mín; eg seyg lívið so djúpt niður í meg, dró tað so djúpt, eg kundi; og eg læt ræðsluna sigra. Ja! Tað var ræðslan! Tað var hon, ið voldi mær hesa sálarveking – ikki gleði; ei heldur lívið; og so barasta ikki alskhug – tað var ræðslan!

Og tá hesin líkvognur sníkti seg – sum eitt frumdjór við glógvandi eygum – fram ímóti mær aftanífrá hesa lagnutungu vetrarnáttina, var fjálturin fullkomin. Tí hann var so svartur, so svartur var hann, at mítt hjarta, mítt uppkolaða hjarta stirðnaði av stygd; eg ønskraðist av deyðsótta.

So eg tók at stara lúkst fram fyri meg. Eg skeitti aftur um bak. Og eg kveitti í allar ættir. Men hvar eg so enn hugdi, hevði eg ongastaðni at fara; eg kundi ikki flýggja.

6

Men tá Ð., í tí hann helt seg skríma portrið við útjaðaran av fátækrabýlinginum, kom fram á eitt fyrndargamalt, tó væl varðveitt hús, ið var reytt á liti og til støddar sum ein studentagarður – tað var bygningurin, sum, fyri ikki so mongum árum frammanundan, hevði hýst stjórnini í landinum –

tá tók tað brádliga, uttan orð ella boð og við brestin, at oysa niður av slíkari grimd, ið Ð. ikki hevði vitað – og tástani yvirhálaði tann svarti lík-vognurin hann.

Og tú kanst líka banna tær uppá, at tá lætnaði honum um hjartað.

Men tað var eitt Harrans veður, ið nú var. So Ð. støkk inn undir ta kringlutu steintrappuna, ið gekk upp á svalan á tí reyða húsinum – at bíða til ælið var av. Men ikki gekk long tíð, fyrrenn tað tunga regnið longu hevði skolað allan kavan av brúgvarsteinunum, og øgilsvatn setti á at renna í stríðum streymum oman trappurnar. Og stutt eftir – av tí, at hann stóð í einari lægd, og skógv-arnir vóru um at dýggjast undir í regnvatni og vátakáva – mátti Ð. eisini til at førka seg; so hann tók í trappuhaldið, hirdi seg undan hálvtakinum og hvirlaði niðan tær krókutu steintrappurnar. Men so – í tí tað varð honum greitt, at hann onga grund hevði til tess – snúði hann sær alt fyri eitt á aftur og tók til beins; og sum hann stunaði nið-an tær døpru krókgøturnar millum tey gomlu húsini – niðan ímóti spæliplássinum og íbúðar-blokkinum – tá tók hann at tiva av vreiði.

Og hann legði ikki nátt á seg, fyrrenn hann bar við ta gravskitnu ánna, ið rennur fram við íbúðar-blokkinum og spæliplássinum, ánna, ið fossar oman ímóti tí stóra býnum og sker lúkst ígjøgnum hann – lúkst í hansara miðju – so at hon kann dálka og eitra sinnini á teimum andveiku, ið har halda til.

7

Tí miðskeiðis í ánni stendur eitt gosvatn, eitt gosvatn av glasi og í alskyns litum; og tað, at allir ælabogans litir ljómaðu og skygdu í hvørjum einasta glaspetti, ið var við til at geva hesu fag-urligu standmyndini, ið myndar eitt ross, tað vakra skap, hon hevur, førdi við sær, at hetta kvøldið kundi eg bara ikki koma mær at bara storma fram við henni, ikki uttan at sýna henni . . . ja, virðing, virðing man vera tað rætta orðið. Tí hon hevur – so langt aftur, eg kann minnast – altíð vakt í mær eina reina kenslu av sakloysi – sum er tann veiki, men tó reini grundtónin í míni tilveru henni fyri at takka.

Og tú kanst bara ímynda tær hann: tann ljómríka klangin, ið man tóna frá, tá sligið verður á hana.

Men – sum nú var – var tað mær ikki ført at steðga á. Tí eg hevði nakað so stórt í boði, at einki kundi halda mær aftur; ja, eg var um at ganga til av svøvntyngd! Tað einasta, eg vildi var at leggja meg og hylja dýnuna upp um høvur, so at eg umsíðir kundi sova so fastan (til dagur aftur var), at eg eins væl kundi verið deyðanum nær.

VI

1

Mær tørvar . . . mær tørvar – lekidóm. Tí hesin íssjógvur, sum í mær dvølur, vil barasta ikki bráðna.

Men so er tað tað: uttan líðing líknast tær eingin vísdómur.

Og tí valdi eg at spyrja Letu, um hon átti svøvnheilivág – ikki nervatablettir.

Og tað svarið, eg fekk, sjálvandi var tað . . . ja!Hevði tú bara hoyrt, hvussu snjalla rødd, hon

hevði!Tær fáu ferðirnar, eg havi rent meg í hana,

hevur hon aldri verið so snjøll. Men hesa náttina var hon so sanniliga í góðum hýri; ja, satt at siga var hon mær so kát og findarglað, at hýrur hennara tóktist mær falskur, tilgjørdur – tað tókti mær, at blóð hennara var eitrað.

Skilir tú meg?Og so læt tað í henni: “Ja, men, hvat hugsi eg

fyri mær? Ger so væl, kom innar!” – hóast hon stóð í tí smala duraopinum, og duraketan var fyri, eins og vildi hon krógva fyri mær, hvat ið tað var, ið fyrifórst inni í íbúðini hjá sær.

Og eg so gjørdi.Tá eg var komin inn um gátt, segði Leta [hon

var í einum svørtum kjóla]: “Annars, so eru bara gott fólk hjá mær íkvøld. Hevur tú hug at heilsa upp á teir?” Tríggir mans, allir við síðum og ógreiddum hári, sótu á tí skitnu sofuni. Teir prát-

aðu so dúgliga sínámillum, at eingin teirra so mikið sum skeitti upp á meg. Og splittan hjá manninum, ið sat í miðjuni, stóð opin. Hann hevði beltið í hondini.

Eg risti við høvdinum. “Nei, tað er ikki neyðugt. Eg . . . ” – eg svølgdi spýttið – “eg havi pengarnar beint her.”

“Gaman í; tað mást tú um. Bíða mær eitt bil.” Og hon steig yvir til dragukistuna, ið stóð aftan fyri sofuna, setti seg niður at húka framman fyri henni, lyfti lokið av og tók so at leita eftir tablett-unum, eg hevði biðið um.

Og tástani leit eg um meg.Tað fyrsta, eg gav mær far um, var ta stóru

brennivínsfløskuna, ið stóð høgrumegin sofuna; hon var hálvfull av onkrari vætu, ið var gul á liti. Og inni í íbúðini hekk ein ringur roykur av gomlum landi. Og smáir, hvítir lepar, ið mintu um falskar kavaflykrur, sløddust um alt gólvið. Ymsastaðni lógu brúktar sproytur. Og í hvørjum króki sóust tallerkar; teir mundu hava staðið frammi nakað leingi, tí á summum teirra lógu hýggjuskotnar rugbreyðsflísar. Og á tí lítla kaffiborðinum framman fyri sofuni stóðu nakrir koppar, allir vóru teir fullir av kaffi við grønum blettum í. Har stóð eisini ein tóm vínfløska við einum hvítum stearinljósi í.

“Hvussu nógvar vilt tú hava?” Leta lá framvegis á knæ framman fyri kistuni, men hevði eina ljósa-brúna leirkrukku í fanginum. Hon stakk hondina niður í hana og tók ein lítlan posa upp úr henni. “Tú veitst, her er ov mikið til. Um tú vilt keypa

inn undir teg, er tað gaman í. Tú skalt bara siga frá.”

“Men hvussu nógvar vilt tú ráða mær til at taka . . . eg meini so við . . . um eg vil sova í alla nátt, og eingin skal órógva meg?” Og vertskonan kom mær í hugs.

Leta stardi niður í lógvan eina løtu. So knýtti hon nevan um tablettirnar og rysti hondina. “Tríggjar.”

“Fínasta slag. Gev mær so tríggjar. Nei, bíða, gev mær bara . . . gev mær bara tær, tú hevur í hondini.”

Leta reistist stundisliga, og meðan hon ballaði leirkrukkuna inn í eitt tjúkt teppi, bendi hon seg inn yvir kommoduna, ið stóð millum køkin og sof-una, og baksaðist við at kleima varrarnar um ta hálvu sigarettina, sum lá og brendi í einum øsku-bikari; tá tað ikki eydnaðist henni, bað hon meg hjálpa sær. So eg steig yvir til hana og rætti henni sigarettina. Hon legði pakkan upp á pláss í kistubotninum. Men so hugdi hon upp á meg. Og knappliga hvítnaði hon; hon varð so hvít um and-litið, so hvít sum hermalín, at eitt heilt skjálvtaríð skakaði ígjøgnum meg. Og tað brast út úr henni: “Hvat . . . hvat er galið við tær?”

“Hvat?” Eg drýpti høvur.“Eygunum! Eygunum á tær! Hvat er galið við

teimum?”“Eg veit ikki? Hvat meinar tú við?”“Tey eru blóðreyð. Allur eygnahvítin er reyður.

Blóðreyður.” Leta tekur hondina upp fyri munnin; hon klíggjar – men klárar at svølgja spýggið. “Tú kanst . . . ein spegil er inni á baði-

rúminum . . . aftan fyri hatta forhangið. Hygg sjálvur.” Og hon vendir andlitinum burt – av berari andstygd.

O, sum eg hati hendan Vetrarskóg, hendan Dalin Dimma; har allir skapningar, hvør sum ein, doyggja einsamallir! Tí á hesum staði finst eingin Troystareingil!

Tí Leta segði satt. Eyguni á mær vóru blóðreyð, ja, blóðreyð sum nýlátið blóð, ið drýpur á snjó.

Men eg hevði ikki minstu hóming av, hví tað bar so til. Og sum eg stóð fyri spegilinum og stardi meg blindan inn í hesu reyðu sálarinnar vindeygu, tók eg so brátt at skelva, sum var tað Faðir mín, ið roðaði og skræddi meg úr mínum hami – við belti og koyrli – til eg sveittaði blóð.

Men undirgivni kvettir hvønn ein lagnutráð! Og tí sló eg meg ikki til tols við mótburðin, mær var fyri; nei, hevði tú bara sæð meg! Treiskni var sum ritað í mínum andliti!

2

Grøvin er køld.Deyðin hevur sigrað.Menniskjan er við undirlutan.Tað er alt, eg havi at siga. Tí sum songfuglurin

tók til: “Orð eru nyttuleys. Serstakliga setningar.”

“Tað mást tú orsaka,” sigur Leta. “Eg visti tað ikki.”

“Legg ikki í,” svari eg. “Eingin skaði er hendur.”

“Eg trúðu, at tær vóru svøvntablettir. Eg man hava tikið tær skeivu.”

Sum vit sita á kirkjugarðinum og á grøvini hjá Evu – við krossaðum beinum og skiftast um at roykja av okkara síðstu sigarett – er tað mær, sum er Deyðin okkum so nær, so nær at okkum, at allar tær gerðir, Hann hevur framt ímóti mannaættini í sínari tíð, fylla mína sál á tamb; eg eri ikki førur fyri at kenna aðrar kenslur – alt er deytt innan í mær.

“Ikaros . . . ” Leta ger ein listasteðg.Eg lyfti høvdið og kagi upp í ta víðu

trækrúnuna, ið verjir okkum ímóti regninum. Tær krókutu greinarnar vekja ein veikan kvíða í mær. Men stutt eftir svari eg: “Ja, hvat . . . hvat sigur tú?”

“Kanst tú ikki leggja handan blokkin frá tær?” Hon tosar um blokkin, eg havi í hondini. Hann, eg skrivi mína pínslasøgu í.

“Nei.”“Góði?”“Nei.” Eg kann skriva og práta við hana, alt í

senn.Hon ger enn ein listasteðg. “Alt í lagi. Gott er.

Ger sum tú vilt.”Tað ætli eg mær eisini.“Men kann eg seta tær ein spurning?” Hon

skelvur av kulda.“Ja.”“Ræðist tú tínar dreymar?”“Ja . . . viðhvørt.”

“Og Guð? Trýrt tú upp á Guð?” Hon torir fram-vegis ikki at hyggja í eyguni á mær. Men tjúkk tár, ið bera á gult, væta hennara eygnakrókar.

Og ein dropi gleppur av einum blaði, ið hongur beint uppi yvir mær; tá hann rakar nakkan og rennur niður eftir bakinum, kenst hann mær glerkaldur. “Spyr ikki meg; eg havi ikki stóran tokka til Hansara.”

Á gravsteininum hjá Evu stendur: ‘Her hvílir okkara elskaða dóttir og systir, Eva Guð-mundsson. Við kærleika til Guð, lótu vit Hann skræða hana úr okkara hondum, tó feldu vit ikki tár. Tí allar tær gerðir, Hann virkar fyri, eru til tess at frelsa okkum veiku menniskju.’

Móðir mín (Guð vælsigni ta avskeplaðu sál, sum í henni býr) er skaldið aftan hasi orð.

3

“Faðir mín er mín Daedalus. Hann bygdi hesa lúsa villiniborgina, ið eg eri dømdur at liva og reika í. Hann er atvoldin til mína pínu.”

“Hvat er títt rætta navn?” Leta kroystir sigarettina niður í moldina á grøvini á Evu. Óvist hví – tað nervar meg yvirhøvur ikki.

“Ádam. Ádam Guðmundsson.”“Ádam, borin av Guðs anda. Ja, men sig so tað.

Tað er eitt . . . tað er eitt vakurt navn.” Hon ber á brá at rodna. “Men hví . . . hví hava foreldur tykkara doypt tykkum upp eftir Guðs fyrstu børn-um?”

“Spyr ikki meg; tey hava ongantíð tikið tað upp. Men eg kann bara gita meg til – eftir teirra ógv-

isligu trúgv at døma – at tey gjørdu sær ta sjúk-ligu vónina um, at eg og Eva vórðu tað nýggja ættarliðið, ið hevði til lut at bjarga mannaættini. Sum onkur segði: at manger møður hava ta sjúkuna, at tær halda son sín vera Krist. Og trúgv mær – tað hongur helst saman – tá ið vit vórðu fødd, settu tey enntá eitt súreplatræ niður í garðinum hjá okkum! Sum hildu tey seg vera okkara himmalsku foreldur, ið høvdu sett okkum í hendan heim, so at vit skuldu liva í aldingarðinum fyri aðru ferð; tó at á hesum sinni skuldi eingin okkara leiða heimin í óføri – í synd. Og tí vardu tey okkum – so væl tey kundu – ímóti freistingunum, ið heimurin hevði at bjóða. Men tað vildi so . . . so fanansliga vera, at júst tað, tey vildu verja okkum ímóti, góvu tey okkum sjálvi: tí tað var Faðir okkara, hasin lúshundurin, sum . . . sum neyðtók Evu . . . og gat henni barn.”

Leta talar ikki orð. Men eg veit, hvat hon hugsar. So eg sigi: “Eg lúgvi ikki.”

“Tað havi eg ikki sagt.”“Nei.”“Men hvussu í allari víðu verð ber tað til: tað, at

Faðir tykkara elskar Guð, men tó voldi Evu slíkan skaða? ”

“Ikki veit eg.”“Og hann er prædikumaður, sigur tú? O

Guð . . . fyri Guðs skyld! Eg havi aldri hoyrt so skapt!” Leta slær niður í moldina. Heldur ikki tað nervar meg. “Skammast tú ikki? Av at vera í fam-ilju við hann? Av at stava frá hansara . . . av at stava frá hansara . . . lendum?”

“Tað kanst tú líka . . . ja, tað geri eg. Og stóð tað til mín, so hevði eg tikið mítt lív fyri langari tíð síðani. Tí tað síðsta eg vil, er at hansara blóð skal halda áfram at liva. Men eg vil barasta ikki glata hendan heimin og ikki hava latið nakað lig-ið eftir, nei, staðið eftir, tað man vera tað rætta orðið, nakað, ið kann staðfesta fyri eftirtíðini, hvør Ádam Guðmundsson var. Tí eg vil ikki verða gloymdur! Hvørt tað veri seg – fyri at liva víðari – við illgerðum, næstakærleika ella kanska – hóast tað letst at vera burtur úr vón og viti, tá hugsað verður um, hvussu andstyggiligur hesin heimur er – ja, kanska kundi tað loyst seg at bara verðið faðir at barni; tí á tann hátt føri eg í hvussu so er helvtina av mínum arvi víðari. Vónandi . . . tann betra partin.”

“Bara so tú veitst tað: tað er ikki neyðugt, at tað skal vera júst tín egna arv, tú førir víðari.”

“Eg skilji ikki?”“Eg meini so við: hóast tú uppalir børn, ið ikki

eru tíni egnu, so kanst tú eins væl seta tíni merki á tey, sum vóru tey tíni egnu; tey fara altíð at minnast teg. Tey fara altíð at hava leivdir av tær í sær – enntá langt aftaná, at tú ert deyður.”

“Tað hevur tú rætt í. Men eg . . . .eg kann bara ikki gera við tað; eg vil so mangan heldur . . . eiga eitt barn sjálvur.” Og eg taki upp í lógvan av mold; eg kroysti hana, til hon gerst til dust, gloppi so fingrarnar, og lati tað fína fonið sálda út yvir Evusa jarðiska búna; hann, ið liggur har og rotnar, duldur undir tí náttsvørtu moldini.

“Men tú . . . sig mær: vóru tú og Eva góð við hvørt annað?”

“Ja. Ja, tað vóru vit. Fyri Guðs skyld, tað vóru vit noydd til! Tey gomlu – eg veit ikki hví – men tey løgdu yvirhøvur ikki í okkum; tey løgdu bara í at útinna Guðs gerningar her á Jørð, tað var tað, tey tókust við hvønn tann einasta gudsskapta dag: tey útintu Guðs gerningar, antin við loppumarknaðum ella við at gera mat til tey fá-tøku. Og tí høvdu vit fáar stundir saman við teimum. Ikki tað: avgrundin okkara millum livdi sítt egna lív; og eg og Eva góðtóku bara skilnaðin – hesa tilveruna, ið okkum var fallin í lut.”

“Tú og systir tín hildu saman?”“Ja. Og tað er ikki heilt av leið at siga, at hon

hevur verið mín besti vinur, so leingi eg kann minnast.” Eg geri ein steðg. “Tí––– ”

“Tí teir vinir, vit fáa okkum, mæla í stillum, hvat í okkum innast inni býr.”

Eg nikki. “Ja.”

4

Heimurin darrar av hatri.Og Hann øtlar harðveðrið.Tí Hann skammast yvir allar teir deydningar, ið

vála um á hesi jørð – uttan mál og mið.Men tað skal koma teimum tvørtfyri – um ikki

so langa tíð.Tí tað bíbilska orðið fyri deyða er skilnaður.Og eg sakni Evu, sum er hon mín sál.Ja, tað er satt: eg livi í lívsins myrku miðøld.Og tað er alt Faðir mínum fyri at takka.

Nei, eg taki tað í meg aftur. Eg má ásanna, at kanska er tað bara eitrið, ið elvir mær tunglyndi; hetta rúseitrið, sum flýtur í mínum blóði.

“Hvat var tað fyri evni, tú gav mær?” spyrji eg Letu.

“Eg veit ikki reiðiliga; tað man hava verið okkurt stimbrandi.”

“Men hesir kuldaskjálvtar? Eg rysti allur sum eg eri!”

“Tað ber væl til . . . tað kundi hent seg, at tað er . . . at tað er amfetamin. Men tókst tú ikki bara eina tablett?”

“Jú, men . . . ”“Har sært tú. So ver ikki bangin. Tað rennur

skjótt av tær.”“Men eg vil ikki hava tað! Eg vil bara heim at

leggja meg! Skilir tú ikki?” Og hendurnar stívna; við kreptum fingrum, sum kleimi eg tvey barnahøvd, stívna hendurnar fyri andliti mínum [havi eg ikki nýtt hesa samanberingina áður?].

Á neyðardegi eg rópi til Tín, tí Tú vilt svar mær veita.

“Ver ikki bangin, Ikaros. Sum Bíblian sigur: Liv bara lystiliga, men doyggj sælur – tí tá hevur tú snýtt devulin, og hann hevur mist fong sín.”

“Men hvat um eg doyggi í nátt?”“Tann tíð, tann sorg.”O Guð, send tínar einglar niður til jarðar – at

taka burt hesa tornakrúnu, ið gnaddar seg inn at mínum høvdi!

5

Og eg kvetti hana av við einum hørðum látri. Sveittin sprakk av mær.

“Leta, tú ert ein kveina! Og eg leggi einki í tað, tú sigur!”

“Men Ádam! Góði, skil meg! Eg havi einki lív!”“Sig ikki sovorðið býtt! Sjálvandi hevur tú tað!

Tú hevur líka so nógv lív sum vit onnur! Hvat ger teg so stórt øðrvísi?”

Og vit gloppa hurðina og stara inn í hennara píndu sál.

“Men hoyrir tú ikki tað, eg sigi? Lüstig . . . hann . . . hann . . . neyðtók meg! Og nú eri . . . nú eri eg við barn!”

“Ja, men hvat so? Tað leggi eg einki í. Vit eru øll Káins børn. Vit hava uppiborið hesa vanlagnu.”

Tónleikurin fánar . . . og hann slóknar.Tí ein, ið hatar staðið, har hann býr, læsir seg

inni í sær sjálvum.Og vit hava uppiborið hesu tilveru.Tí vit eru øll Guðs børn.Og so reisist eg; men í tí eg taki at spáka oman

ímóti portrinum, blánar tað fyri eygunum, og andlitið á Gabriel gyklast brádliga fyri mær; eitt sjúkligt bragd strýkur eftir tí. Eg gerist alsveitt-ur; sveittin drívur úr hvørjari poknu. Og kaldir vindar strúka inn yvir landið. Tí einki er sum teir svørtu og botnleysu eygnasteinarnir á Gabriel – sum hann starir at mær innan úr hasum gylta eldhavinum, ið bjarvar hann hesa lagnutungu skaðanátt.

“Leta?” sigi eg. “Var ikki eldur í – á sættu hædd íkvøld?”

“Spyr ikki meg. Eg var júst heimkomin, tá tú bankaði uppá. Minnist tú ikki, at vit møttust?”

“Nei.”“Uttan fyri matstovuna? Tá tú var á veg heim?”“Nei. Tað minnist eg ikki.”Spyr ikki meg, hvat er hent. Tí eg veit líka lítið

sum tú.Ja, Guð er miskunnsamur og góður, tolin og

náðiríkur; men viðhvørt er Hann hin stóri hov-sníkurin, ið líkar – við sleiskni – at gera mislag í manna millum. Og tað er tað, eg hati: at Hann ikki kann gera av, nær Hann vil vera miskunnsamur, og nær Hann vil volda okkum óndskap.

Og eg sigi tær: tað er tað, ið elvir mær lívsleiðina; hesa lívsleiðina, ið er tann illkynjaði krabbavøksturin innan í mær; tann svullurin, ið øðrumegin førir meg nærri tí kærkomna Deyðanum, men tó hinvegin syrgir fyri, at eg súgvi allan tann mergin, eg kann, úr hesum gráa lívi, eg líði undir.

“Tað kanst tú ikki meina? Vart tú fullur?” Hon trýstir aðru hondina niður á grøvina hjá Evu, reisist spakuliga og bustar so moldina av buksun-um og lógvunum.

“Nei. Ikki tá. Tá var tað longu runnið av mær. Men sama ger. Tað hevur einki at siga.” Og eg spáki víðari oman eftir sandgøtuni; eg sleipi føturnar aftan á mær.

Ja, eg kann ikki gera annað.Tí sár mítt hevur tikið ilt fyri seg.Og eg ræðist fyri, at eg ikki havi langa tíð eftir.

Tí tað kenst, sum er mín sál fongd við sjúku – við psoriasis.

6

Ikki tað: sjúkur hava lyndi at versna, innan tær batna.

Sjálvt reivverur eru ljótar.So bíðið tit bara, og tit skulu fáa høvi at skoða

tær vøkru veingirnar, ið eg – hesin fagri firvaldurin – skal fá.

Ja, fyrr ella seinni blaki eg hendan sjúkufongda hamin av mær og gevi meg til kennar fyri tykk-um, ið aftrast við at trúgva tí, eg sigi – tí eg eri onnur koma Krist.

Og við mínum blóði skal eg fóðra tykkum – til tit bresta.

VII

1

Tað er ófatiligt sum alt klárnar, tá hatur og andstygd gerast tínir vegvísarar.

So um eg sigi – so tíðliga á míni feigdarferð – at allur vegurin, allur sum hann er, opinberar seg klárt og týðiliga fyri framman, lúgvi eg ikki; eg eri við mítt fulla vit.

Men tað kunnu vit altíð venda aftur til.Kirkjugarðurin, har Eva liggur jarðað, er

staðsettur á einum høgum heyggi nakað uttan fyri býin, so tá eg taki í portrið – tað ríkir í hvørj-um hongsli – og stígi út á ein víðan vøll, stilli eg meg at skoða út yvir allan høvuðsstaðin, ið liggur fjaldur niðri í tí skýklædda skuggadalinum.

Og í tí sama tekur tann kolasvarti ravnurin, ið stendur og hvílir seg á portrinum, á einum boygdum spjótodda, at gorra; hann tekur at gorra so eina og so sorgarbundin, at hvørt mans-barn átti at grátið; men eg vendi mær ikki við, gevi mær ikki far um hann. Tí einsemi er jú lagna teirra lúnsku.

Og sum eg standi her – á hesum heilaga staði – og rindi møðina, hanga bronsulitt skýggj sum stirðnað um tann ískalda mánan. Glarreint full-mánalýsi speglast á tí regnváta vøllinum. Allir heimsins skuggar blána, og eg njóti hesa glitr-andi náttina, har tað tigandi regnið vætir vegirnar – og mjørkin fyllist við tungum dropum,

so at hann upploysist og hvørvur, eins og mín tokki til Guð – tá Eva doyði.

Leta rópar á meg; hon spyr, um nakað er galið.Og eg svari: “Nei, eg eri bara í ringum lag; tað

er tað heila.”Síðan spyr hon, hví eg kalli meg Ikaros.Men eg vil ikki siga tað.Tí eg havi longu givið henni eina ábending.

2

Men eg má so viðganga: at vit mugu fáa greiði á summum hendingum, ið eru farnar fram íkvøld.

Eg minnist sera væl, at eg møtti Letu. Men tað hendi ikki uttan fyri matstovuna, so sum hon segði; nei, vit rendu okkum í hvørt annað í upp-gongini, í trappuni millum fimtu og sættu hædd. Tá eg hevði fest í málningin hjá Gabriel. Hon var á veg uppá, tí hon vildi fortelja mær nakað. Men eg hevði slíkan skund, at eg bað hana koma aftur seinni.

Og kanska undrast tú á, hví eg ikki gremji meg um svongd longur? Ja, men tað skal eg siga tær: tað er av teirri grund, at Gabriel gjørdi okkum mat. Hann gav mær ein framúrskarandi góðan breyðbita.

So er tað avklárað.Ert tú nøgdur nú?

3

Eg gangi seigliga upp tær longu trappurnar, ið leiða brattar beint upp á heyggin. Regnið oysir

niður. Og hvør ein ljósglæma, ið lýsir so bjørt úr gluggunum á húsunum báðumegin við, endurspeglast í hyljunum, sum eg má traðka í fyri at koma upp trappurnar.

Men eg ræðist framvegis fyri tí gerð, eg eri um at útinna. Tí tann navnleysa bølaniðan, ið kagar undan við endan av trappuni, sýgur meg inn í seg – eins og ein brotsgáta, ið eingin skal gita.

4

Eg ripi steinin ímóti hurðini og knúsi rútin. Ljósið á fyrstu hædd tendrast í stundini. Og bleikt mannamál hoyrist úr vindeyganum uppi yvir mær.

“Hvør er har?” Tað er røddin á móður míni; hon er hjartkipt.

Men hon fær einki svar.So hon endurtekur spurningin.“Tað er eg! Tað er Ádam!” rópi eg.“Í Guðs navni, Ádam! Hvat er tað, tú gert? Ert

tú fullur?” Hon kemur smeitandi oman trappur-nar inni í húsinum, við hondini á trappuhaldinum. Hon er í einum hvítum náttkjóla; eg kenni hann ikki aftur.

“Nei, eg eri ikki fullur! Eg havi bara eitt álvarsorð at tala við tykkum!”

“Men góðasti Ádam? Hvat er tað fyri tíð at vitja?” Nú stendur hon í durinum. “O Guð, er tað tú, ið hevur brotið rútin?” Hon er á leistum, so bakkar eitt fet aftur fyri at ikki traðka á glasbrot-ini, ið sløðast um alt gólvið.

“Ja, tað var eg. Og hvat so?”

“Men tað kanst tú bara ikki gera!”“Tað leggi eg einki í. Líka sum tit – tá eg vil

tosa við tykkum um Evu!”“Tú skalt bara . . . bara vága tær at nevna

hennara navn í hesum húsi!”“Hví? Skammast tú yvir hana?”“Ádam, hoyr meg! Eg eigi ikki at tosa ilt um tey

deyðu, men . . . men hon bað sjálv um tað. Hon hevði tað uppiborið . . . tað hon valdi at gera ímóti sær sjálvari!”

“At hon drap seg sjálva? Men hon er dóttir tín! At tú kanst . . . at tú kanst vera so køld?”

“Men tú kennir søguna. Tú veitst, hvat hendi.”“At hon . . . at hon . . . ja, sjálvandi geri eg tað.

Men veitst tú, hvør faðirin er?”“Nei, tað geri eg ikki. Tað ger eingin,

undantikið hann og Eva!”“So siga vit tað.”“Hvat meinar tú við? Veitst tú, hvør tað er? Sig

mær!”Eg rysti við høvdinum. “Nei.”“Nei? Sigur tú nei? Men tú veitst, hvør tað er?”“Ja.”“Hví vilt tú ikki fortelja mær tað?”“Tí . . . Í morgin. Eg fortelji tær tað í morgin.

Og trúgv mær: einki skal fara ósætt burtur ímill-um!”

Og eg vendi mær við – kanni, um pistólurin framvegis liggur tryggur í innaralummanum – og spáki oman trappurnar og víðari oman av heygnum, har húsini hjá foreldrum mínum eru.

5

O ja, eg gloymdi at nevna nakað: at tá eg breyt rútin heima hjá foreldrunum, hevði eg longu sníkt meg innar í húsini og stolið pistólin, ið Faðir mín hevði hangandi á vegginum í stovuni, pistólin, ið stavar frá hansara døgum í herinum.

6

Klokkan var farin av trý, og náttin var køld, támut.

Og eg fekk barasta ikki slept tí óhugaligu kensluni av, at ein ódn so stór sum ein heims-partur var á veg – at hon kom ímóti mær eins og eitt blóðdálkað svørð.

Men hóast eg vágaði mær at ganga tann síðsta teinin oman av heygnum, fánaði hendan kenslan ikki; tí tá eg náddi oman á høvuðsvegin, var eg framvegis so fullur í harmi, at eg bara tók at stara við fjarum eygum inn í ta blásvørtu tokuna, ið kleimdist niður á asfaltið; tað var eins og byrða Sisyfos hekk á herðunum á mær. Men so kveitti eg oman og niðan eftir vegnum og valdi tá – tó at eg var uppaftur tyngri í huga – at bara fara til gongu oman ímóti miðbýnum.

Tí eg hevði einki at gleðast um. Nei, ikki eitt smíl sæst á hesum andliti, hesum mishátta andliti, ið er mær so andstyggiligt, at sjálvt Eva hevði vamlast við tað.

Og sum tey gomlu plaga at taka til: nú eru eisini eyguni farin at bila.

Eg líti at øllum tí, ið um meg er – náttúruni, himnahválvinum, stjørnunum, húsunum, og eg

kenni enntá regnið væta hárið og frakkan – men allur heimurin er mær avskeplaður; eins og hevur Várharra skrætt allan lívsanda úr hvørjari kyknu, kletti og bygningsverki, ið menniskjan skal skoða – og nú kenst alt deytt, óveruligt; ja, ein dapur skuggi, við síni Tøgn, hevur lagt seg um alla hesa verð; hesa verð, ið var okkum bygd við bara eittans í kvittaninum: at menniskjan skal læra mannalívið at kenna í ein mansaldur.

Tí tað er tað, sum er meiningin við lívinum. At kenna mannalívið í ein mansaldur. Okkara serstaku sálir eru kastaðar niður til jarðar at merkja allar tær sansingarnar, ið heimurin hevur at bjóða.

Jørðin er okkara aldingarður. Tann staður, har Guð – ella hvør tað so enn er, ið skapaði okkum – setti síni børn, so at lívið skulu fylla okkara sálir.

Men nú er Heimurin vanhalgaður.Og vilt tú hava nakran, ið kann svara fyri hesu

gerð, spyr so Faðir mín. Hann hevur skyldina – og ábyrgjast, tað skal hann.

Tí tað er hann, ið dró meg við sær inn í hesa villiniborg, hesa vitleysu villiniborg, har bara hjartakaldir menn, sum eg og Hann, kunnu skapa sær bústað; tað ber ikki til at liva í hesum lúnsku gongdum, ert tú ikki ísakaldur ella sjúkur í sjálv-astu innastu sál. Og so satt sum Guð mín er deyður, kanst tú seta bæði meg og Faðir mín í hesar bólkar. Eg skal ikki dylja fyri tí longur.

Um eg nakrantíð havi sagt, at eg ikki eri svakur, havi eg logið.

Men eg viðgangi mistakið.Tað er altíð nakað, ikki so?

Ella hvat?Ha–ha.

7

At geva menniskjanum og einglunum frían vilja var Guðs fyrsta mistak.

Ja, hví noktaði hann okkum vísdóm?Lat meg bara staðfesta med alla: eg leggi einki

í at avnokta eina tilveru í guðsóttandi lukku.Lat meg so heldur físa háðanarorð eftir tí

guddómliga einaræðisharranum, ið ikki ger annað fyri mannaættina enn blóðugan órætt ímóti henni.

Og stóð tað til mín – um avgerðin hvíldi á mær – skuldi menniskjan ákært Guð fyri at týnt býir og framt hópdráp og brotsgerðir móti okkum; her-dómstólar áttu at dømt og revsað Hann til deyðis – tí soleiðis gerst lagnan hjá krígsbrotsmonnum.

Og krígsbrotsmaður er Hann so sanniliga. Tí hvønn verðsins kjans hava vit ímóti Honum, vil Hann kúga okkum?

Ikki løgið, at Hann er farin í útlegd. Eg giti, at Hann skammast.

Men er mín gudsspottan – fyri Hansara viðkomandi – kanska ein brotsgerð?

Eri eg bjálkin í Hansara eyga?Og tó. Tí hvat so, um eg eri tað?Hansara syndir fara altíð at vera størri.Og eg haldi, at blasfemi er eitt hugtak, ið hoyrir

heima í orðabók teirra . . . bláoygdu.Tí í navni Harrans drupu vit kristnu ósek fólk í

fremmandum londum.Kristindómurin hevur onga virðing uppiborna.Og óansæð um pávin hevur biðið um umbering

fyri tær syndir, vit hava framt, er tað fimta (sam-

bært summum keldum: tað sætta) boðið tað ein-asta, ið er neyðugt at fylgja, og tí fyrigeva vit ikki teimum kristnu teirra illgerðir.

Bíblian eigur ikki einarættin til siðalæru.Níggju út av tíggju boðum standa ikki sterkt í

lógum teirra ótrúgvandi.Men hvat er so galið við at drepa?Er tað ikki bara eitt tekin um styrki?Ella fyri at siga tað á ein klassiskan hátt: Tann

sterkasti valdar; hann hevur rætt til at drepa tey veiku.

Men hví gav Guð menniskjanum og einglunum frían vilja? Spáddi Hann ikki okkara uppreistur? Og hví er tað synd at byggja Bábeltornið; eigur menniskjað ikki rættin til vísdóm?

Eg haldi, at Várharra longu veit, at fyrr ella seinni uppdaga vit Hansara brek og ófullkomileika. Lucifer gjørdi uppreistur. Tað kann henda aftur.

Og tí sigi eg: Latið fólkið standa saman. Tíðin er komin at mótmæla.

Guð elskar okkum ikki. Spyr bara íbúgvarnar, sum doyðu í Sodoma og Gomorra. Ja, hví legði Hann býirnar í sor? Tí teir samkyndu vildu neyð-taka einglarnar? Visti Hann tað ikki: at einglarnir eru kynsleysir?

Ja, ja, eg veit: eg havi lyndi til at roksa.Orðaskolan er mín styrki.Skvaldur – mín klettur.

Tær nýtist ikki at siga tað. Eg veit tað longu.Eg eri láturligur.Ússaligur og vesalur.

Stutt sagt: ein tapari.

VIII

1

Men stutt eftir – í tí eg kom oman til bátahylin, har hundraðtals bátar lógu við bryggju, og eg tók at spáka eftir gongubreytini fram við tí oljudálk-aða sjónum – tá hvarv, og so í stundini, mín hug-ur at skemta við tilveruni, og miklir haturfuglar stigu so fegnir í hans stað; og í mínum stilla sorg-blídni kendi eg meg sum læstan inni, ja, læstan inni í kliva teirra deyðadømdu – men eg hevði einki lagt í at kutað lítlafingur av, um tað var tann einasta gerðin, eg mátti bøta við, vildi eg koma mær úr hesum devulsliga glasfjalli, eg eri tvingaður at húsast í. Tí Faðir mín feldi dóm yvir meg, og nú eri eg ein av teimum sjey ravnunum, ið boða frá Deyðanum; og tann hvassi Mánin tekur enntá at tevja meg og illgerðina, eg vil útinna: at eg vil slíta tjóðrið á túsundtals hungur-stungnum rottum og beita tær beint í krovið á Faðir mínum – so at tær kunnu gnaga seg inn í kjøtið á hasum bølmenninum, ið gjørdi seg inn á dóttur sína Evu.

Um tú ikki skilir meg, er tað av teirri grund, at eg havi lisið eitt ævintýr, tú ikki hevur.

Men tað skíti eg á.Tí eg hataði hesa náttina, hesa andstyggiligu

náttina, sum – við teim máttmiklu hvirlum, ið stormaðu uttan úr havinum – eina dró raman rot-royk og ófýsið útideyðaveður við sær inn yvir landið.

Ella fyri at orða tað sum skaldið: náttin glinsaði av roti.

Tí eitt ótal av deyðum fiskum lá bara og fleyt í tí oljutu vatnskorpuni, beint uttan fyri ta flísaløgdu gongubreytina, eg gekk á; og svartgrønir vøkstir kleiggjaðu seg inn at hvørjum reipi, ið skal forða fyri, at bátarnir slíta frá bryggju.

Men einki var sum tann beiski líkroykurin, ið floymdi inn um bátabrúnna og sveipaði seg um meg, eins og sorgarhamur mín, hann, sum so íðuliga líkar at bjarva meg í tíð og ótið.

Tað var ikki fyrr enn eg – við endan á gongubreytini – steig innar í eitt tjúkt tokuslør, ið dró meg til sín, eins og tann djúpa avgrundin, ið Nietzsche á sinni talaði um [hana, ið tú ikki skalt stara niður í, tí annars starir hon beint aftur], og tann andstyggiligi lukturin fánaði, og tunglyndið flotnaði út av míni sál.

Tí eg sýtti, ja, eg sýtti fyri at tilbiðja míni pínu.Um tú ikki hevur granskað Nietzsche nóg væl,

hevur tú onga hóming av, hvat eg tosi um.Men tað skíti eg eisini á.

2

Á, hasi neyðars spøkilsi, ið krógva seg aftan døkkar rútar í hesum kalda og dapra vetrarveðri!

Um tú ikki fatar, hvat eg sigi, má eg sostatt greiða tær frá: at tað eru bilarnar, eg tosi um – bilarnar, ið koyra mær framvið.

Men tá eg stígi inn ígjøgnum tað breiða portrið, ið leiðir meg inn í tann gamla fátækrabýlingin, og eg taki at spáka oman eftir hesum regnvátu

brúgvarsteinunum, ið allir glitra sum dýrgripir, og slavin roykur rísur upp úr kloakkunum – hann sýgur seg upp í tann tjúkka mjørkan, ið er á veg uppeftir – tá strýkur enn ein svartur bilur framvið, eins og líkbilurin í áðni; og eitt bleikt andlit – á einum gentubarni, ið situr á bak-setrinum við ræðslu í eyga – starir at mær; sum eri eg sjálvur boðberi Deyðans.

Men trúgv ikki tí, eg sigi; eg eri ikki ein álítandi kelda. Tí bragd hennara var avskeplað – sum av svárari pínu – og hvør kann fyri vissu gera av, at tað var eg, ið elvdi henni mein?

Ikki tað: tað ger einki; tí gentan er longu farin úr eygsjón. Bilurin hvarv aftur um eitt húsarhorn, og tað var so tað – og eg brýggi meg ikki um at geva tí størri ans.

Men hon er barasta so deydlig, hendan náttin! Eg orki ikki longur! Tað er sum at fylgja líki til gravar – bara tað, at kistan, har tað deyðborna barnið átti at ligið, er tóm!

Og tí sigi eg: ei undur í, at einki fólk spákar úti í nátt! Tað er mær, eins og eg váli í sjálvum Deyðaríkinum – har sálir teirra andleysu dvølja.

Tí Helviti er tað stað, har tey hugmyndaleysu enda – ikki vit, ið eru syndarar í tí fornkristnu merkingini. Tað er bara nakað, ið lygnarinnar fedrar og upphavsmenn Bíblianna hava sam-anpentað við tí í hyggju at kúga fjøldina.

Eg veit, eg veit: eg havi lyndi til at endurtaka meg sjálvan. Men enntá tú – hóast tín avmarkaða vísdóm – megnar at skyna á, at tað kann gerast í so trupult at upphugsa nýskapandi tankar,

serliga tá hugsað verður um øll hesi rúsevnini, eg havi fylt meg við í nátt.

Men ikki gongur long tíð, fyrrenn tað klárnar mær fyri sinni, og tann svarti eldurin, ið logar innan í mær, hann slóknar; og tá biografurin, ið eg vitjaði fyrr í nátt – tað luktaði so illa av spýggi harinni, at eg framvegis vamlist við av at hyggja upp á hann – tá hann er farin mær afturum, varnist eg eitt kámt skepilsi; tað sníkir seg í skuggunum undir steinmúrunum á fyrndargoml-um húsum oman eftir brúgvarsteinunum, og alt fyri eitt skakar ein fjálg nøtran upp ígjøgnum meg – tí tað er Belladonna, ið har gongur!

Vit eru til gongu oman høvuðsgøtuna í tí gamla býarpartinum, har lyktapelarnir eru fáir í tali, og vetrarmyrkur valdar í hvørjum króki; og í síðu-gøtunum er bølaniðan fullkomin. Tey mongu gróthúsini kring okkum eru døpur, og á mans-hædd er ljósið sløkt í øllum sýnisgluggum, men úr vindeygunum uppi á bygningunum skína spjaddar glæmur frá stearinljósum. Men hóast gøturnar eru menniskjuoyddar, og mjørkin bara tjúknar og tjúknar, havi eg tó varhugan av eini heimkomu; tí tað hugtekur meg at vála fram við hesum elligomlu húsunum, sum í sær bera tús-undtals minni úr fornum døgum.

Og her ert deyðakvirt – sum í kirkjugarði.Men eg støkki meg aftur um ein húsavegg – at

krógva meg í skuggunum; haðani eygleiði eg skøkjuna í loynd. Hon er einsamøll, sum hon gongur har tigandi oman eftir brúgvarsteinunum, reikar gjøgnum býin; hon er í

leðurfrakka, styvlum og hevur bundið sær tað svarta hárið í ein stramman hesthala.

Eg má ásanna, at hon er sjáldsom, tann kenslan av at koma sær so nær at ókunnufólki, og tí eri eg næstan, ja, errin man vera tað rætta orðið, eg eri næstan errin av at kenna hendan heiður – og tað er av teirri grund, at Belladonna kanska kann gerast heilsubótin, ið kann bjarga mær frá míni vanlagnu. Og tí smeiti eg meg aftan á henni inn í eina vetrardapra smogu, og alt tað, ið eitur kunn-leiki og vísdómur, søkkur í gloymskuna – og eftir er bara girndin.

Eg sigi sum so: fákunna er eydnusæla.Og einki – sjálvt ikki mín tokki til bókmentir –

kraftar at kúga hesa ásannan; tí tá tú tráar eftir kvinnu, gerst alt annað til einkis.

Eg skilji teir so væl, teir brotsmenn, ið fremja neyðtøkur.

Og eg skilji næstan Faðir mín.Nei, góði umber meg! Orsaka! Eg taki tað í meg

aftur!Eg átti aldri at sagt hatta!Góði fyrigev mær!Eg veit ikki – okkurt er áfatt, okkurt er galið við

mær.Men hvat tá: tá Guð skapaði byrður, skapaði

Hann eisini herðar.Og eg eri so mangar ferðir sterkari enn Sisyfos.Tí eg maktaði at koma undan – tá Eva læt lív.Og sum Faðir mín plagar at taka til: Heimurin

spekir; eldri vit verða, blíðari og góðsintari og meir fyrikomandi gerast vit.

So hví ikki – eftirsum eg havi so góða tíð – taka av, tá Heimurin, við sínum hvíta handska, gevur mær ein kaldan frammaná, bjóðar mær av?

Sjálvt eg – hóast hatrið og óviljan ímóti Faðir mínum – megni at skyna á, at alrahelst hevur Hann rætt í hesum – óansæð hvussu sjúkur Hann so enn er.

Men so ber tað so brátt til (meðan eg og Belladonna eru á reikum eftir teimum mongu sniðgøtunum, ið gera hendan bý, í hesum ský-klædda skuggadali, og vit koma fram á eitt stórt opið pláss í tí gamla býlinginum), at hon snarar um eitt horn, og tá eg skal fylgja henni, er hon púrasta horvin; eins og gentubarnið í tí svarta bilinum – og eg standi so neyðarsliga eina eftir, í tí hvassa ljósinum frá einum lyktapela.

IX

1

Men tá eg komi gangandi oman eftir høvuðsgøtuni, og vertshúsið – tað fjálga og væl vitjaða vertshúsið, har eg hitti Gabriel á fyrsta sinni fyrr í dag – kagar undan við endan av raðhúsunum, tá varnist eg tann grøtiliga larmin í stundini: sangir, ið verða sungnir, bæði veitslu– og jólasangir, og harðmæltar røddir á drykkjumonnum runga hvøllar; gløs og tallerkar glinta, og stólar gresja eftir gólvinum; ja, stákan-in hoyrist langt út á gøtuna.

Men tá eg komi oman trappurnar og stígi inn um ta tungu hurðina, tagna allar røddir, alt fyri eitt; sjálvt tann gamli maðurin hinumegin barr-ina gevst at turka glasið, ið hann hevur í hondini.

Ikki tað: alrahelst munnu tey hava mistikið meg fyri onkran annan, tí sum eg kroysti meg yvir til eitt einsligt borð, ið er aftarlaga í einum dimmum króki, taka tey øll upp aftur allar tær samrøður, tey eru í holt við – somuleiðis við songunum.

Eg heingi frakkan á stólin, leggi dagbókina á borðið og lati vindeygað uppi yvir mær aftur. Eg biði barrvørðin fylla mær bjór í eitt glas, og tá eg havi goldið fyri, sessist eg, við tøgn í hjarta og frið í sálini; og eg lati regnið, ið glymur inn at vindeyganum, sissa mína óneyðugu stúran. Tí hendan dapra náttin er um at vera av, og einki kann níva meg longur.

Sum skaldið tók til: Deyðin skal einki vald hava.

Og tí sigi eg: feigdarnátt ella ei – hon skal ikki valda á mær, ikki longur.

Men eg kann bara ikki lata vera: mær tykist so synd í hesum neyðardýrum, ið um meg sita í hvør sínum innisperda einsemi og ikki hava minstu hóming av, hvussu innantóm lív teirra eru – ser-stakliga í mínum eygum. Tey kulka hesar rúsandi løgir í seg bara við tí í hyggju at doyva sítt ger-andisliga keðsemi, so at tey kunnu vakna í morgin við reinari samvitsku. Ja, satt at siga eru tey mær sum ein dungi av hálvdeyðum rottuung-um, ið liggja og spjálka: tey vála heimleys um í hesu verð – uttan nakran góðan at venda sær til – og leggja seg at enda bara í sínar einligu sengur – at doyggja.

Alt í lagi, meðni: doyggja er ikki tað rætta orðið. Men tað er tað fyrsta, ið kemur mær til hugs. Tí næstan hvør drykkjumaður drekkur antin fyri at gloyma sorgir ella krógva sínar loynidómar, og náttin er teirra reinsanareldur; har kunnu teir rópa og geyla og reinsast so galið teir vilja, so at teir – tá teir vakna á morgni – gerast sum nýføðingar.

Katarsis er orðið.Og hesar einligu sálir, ið um meg sita – í

Deyðans forgarði og bíða eftir, at portrið innar í reinsanareldin opnast – tá tær tosa sínámillum, er tað við bivandi rødd; tí tær vita tað so fullvæl, hvat tað er, ið fylgir eftir reinsanareldin [les: drykkjukvøldið]: at tað er Deyðin sjálvur. Tær fegnast um ta stund, tá tær kunnu flýggja undan sorgini, men veruleikin er tann, at tær hava bara rætt til so og so nógvar dagar í tí heilaga

eldinum; hesir dagarnir fáa so sanniliga ein enda. Og allir hesir drykkjumenninir, hóast teirra vísdóm og kunnleika, hava bara ein lítlan varhuga av hesum – tí eingin teirra kennir ta sonnu ásannanina í hjartanum: at fyrr ella seinni doyggja vit øll. Teir bera bara í sær eina kenslu av fremmandagerð, men kunnu ikki seta orð á, hvat tað er, ið nívir teir – so teir drekka fyri at doyva hesa kensluna, hesa kensluna av at vera sum fremmandur í tilveruni.

Ja, drykkjumenn eru fyri mær sum dybbukkarnir eru fyri jødarnar. Teir hava látið lív ov tíðliga, og nú reika teir um á hesu fruktaleysu og steinkøldu gongustjørnu, men vinna aldri frið – tí teir eru teir livandi deyðu.

Og tú . . . tá tú hyggur at hesum drykkjumonnum, sært tú beran látur og glampan í teirra eygum, men alt, eg síggi, er vónloysið aftan teirra gekkaskort: tey deyðu eyguni og tað gráa holdið; og eitt vet av ræðslu – men ikki bara tað; eg síggi eisini vamlið, andstygdina og hatrið; ja, ein reinan ótta, sum bara menniskjans yvir-gangur kann fremja.

Tað er tað, eg síggi, tá eg hyggi at hesum neyðardýrunum.

Men eg gloymi barasta ikki ta køldu vanvirðingina í teirra eygum – tá eg steig inn higar.

2

“Sum maðurin segði: ‘Um Guð hatar teg, hata Hann so bara aftur. Tað hjálpir so í øllum førum mær, í míni hatursorg.’ ”

Ja, tað eru tey fyrstu orðini, Lüstig letur drýpa av munni, í tí hann sessast hinumegin borðið.

Men Guð náði hann, ið vil stilla seg millum meg og míni forløg.

“Hvat gert tú her?” Og eg lati tunguna grópa runt millum tennirnar. Eg havi sitið inni á verts-húsinum í gott og væl fimtan minuttir, tá hasin . . . hasin lúsa dvørgurin stígur innar og setur seg hjá mær.

“Eg? Nei, eg geri einki, vil bara heilsa upp á teg.” Og hann snarar sær á og skeitir aftur um seg.

Men eg sigi [og kulki tann síðsta løgin, sum eftir er í glasinum, í meg]: “Hetta tími eg ikki. Her tími eg ikki at sita,” og eg reisist.

“Men tað verður tú bara noyddur til.” Og hann krøkir fingrarnar í ermuna á mær. “Tí eg veit nakað um teg.”

“O ja? Og hvat er so tað?”“At tú miseydnaðist – tá tú royndi at gera sjálv-

morð.”Sum flogvitið segði: eg skal kryvja teg, og so

gloypa títt ófødda fostur.“Set teg.” Hann borar neglinar í skøvningin á

mær; við sínum svørtu eygum starir hann upp á meg

Sýnið mær eina neyðtøku!Og eg skal fáa avgongu!

Eg lyfti glasið og hyggi yvir at barrini. “Men eg skal . . . ”

“Tað kann bíða. Set teg.”

[Okkum er so staðiliga tørvur á einum frelsara].

Óvist hví, men eg geri, sum hann sigur. Og í tí eg komi í sæti, vendir hann sær við og báknar ein-um klantrasligum manni at koma higar. Maðurin, ið er eitt rættiligt kloddafyl – hann er í skræddari skjúrtu og holutum buksum – trínur yvir til okkara, bukkar seg inn yvir borðið og biður um at fáa glasið hjá mær. So fer hann yvir til barrina og biður barrvørðin fylla tað. Tá hann hevur goldið fyri, kemur hann yvir aftur við glasinum.

“Ger so væl,” sigur hann. Og uttan at hyggja at dvørginum, leggur hann aftrat: “Vilja tygum hava nakað annað . . . ?” Hann gloppar munnin, varis-liga, sum vil hann geva eitt einkult orð frá sær aftrat, men tekur tað í seg aftur.

“Nei.”Tann klantrasligi maðurin bukkar, og hann

gongur yvir aftur til diskin, har eitt glas av øli bíðar honum.

“Hvør er hann?” spyrji eg.“Hann? Nei, hann skalt tú ikki leggja í.”Og í tí eitt tár fellur úr eygnakrókinum – tað

kitlar á nøsini – síggi eg, at dvørgurin líkist eini rottu.

Í hesum døkka króki, vit sita – so aftarlaga, vit kunnu – í vertshúsinum, gerst tann herviligi larmurin frá hinum gestunum bert ein bleik tesk-an, sum áartutl – men brátt, sum eg lyfti høvdið

og kagi upp á Lüstig, avskapast andlitið á honum [eg áni ikki, um tað er mær, tað er galið við], og andlitið á einum gnagara kagar fram; dvørgurin gerst bara meir og meir líkur eini rottu; og eg siti bara her, so duldliga blygdur – eins og ein smágenta – og glani at umskapanini.

Sí George Orwell, Animal Farm.“Hvat bagir, Ádam? Sært tú eina tvístertu?”

Hann lær.Eg havi aldri vitað nakað so undarligt. Eg líði

av eini so sjáldsamari firring um dagarnar – sum kenni eg ikki meg sjálvan longur. Tað er mær, sum hýsi eg eini avskapaðari veru – einum ráns-djóri, ið hevur dvalt í mær alt lívið, men sum nústani hevur sett sær fyri at koma undan kavi. Megni ikki at greiða frá tí; men eg kenni meg sum ein persónur úr eini skaldsøgu eftir Hesse.

Steppenwolf er orðið.“Hvat er tað, tú sigur? Eg síggi onga tvístertu.”Men tennirnar á mær eru so rotnar, at eg

smakki blóð.Lat meg líka staðfesta eitt: Um eg hevði kunnað

skilt dag frá nátt, og bara mist høvið at liva í ævir, hevði eg ikki sýtt fyri at gjørt tað; tí eg vil so mangar ferðir heldur njóta bæði náttina og dagin, og bara liva á hesi jørð í ein mansaldur, enn at liva her í fullkomnum myrkri um aldur og ævir allar.

Um tú ikki skilir meg, er tað av teirri grund, at eg havi lisið eina grønlenska mýtu, tú ikki hevur hoyrt um.

Og um tú undrast á, hví eg – burtur úr ongum – velji at taka sovorðið upp, kanst tú bara hava ein

beinan lort; tí eg geri sjálvur av, hvussu eg byggi mína pínslasøgu upp, og eg havi ongar ætlanir um at útgeva hana; og tískil kanst tú, sum – antin av misgáum ella óndskapi – hevur gloppað hesar síður, bara gera so væl at klamsa tær saman aftur. Ella um tú velur at halda áfram, mást tú bara góðtaka hesar reglur.

Men so sigur dvørgurin: “Nú, gamli [les: galli], eg síggi, at tú hevur fingið eygnabruna?” – beint sum eg bukki meg inn yvir kertiljósið, ið stendur mitt á borðinum og festi mær í sigarettina. “Hvussu leingi hevur tú havt hann? Virkar tað til, at tú sært heimin á annan hátt? Sum um hann er avskeplaður?”

Eg vil so gjarna vera tolin – sum ein buddistiskur munkur, ið letur seg brenna í grund fyri sína søk.

Men tað skriðar mær so illa um hálsin; knubbar hylja alla húðina, heilt frá bringuni til høkuna – og eg áni ikki, hvaðan teir stava.

Og tí kann eg barasta ikki lata vera: øll tey sjúkastu pínsluamboð – tey, ið eru so við-urstyggilig, at eg hvørki vil ella kann nevna tey við navni – gyklast fyri míni ásjón og freista meg.

Og tí spíli eg eyguni upp við fingrunum og sýni dvørginum eygnabrunan, allan sum hann er – í allari hansara vøkru ræðslu. Men hasin . . . hasin svínhundurin letst ikki um minstu vón.

Hann sigur bara: “Elvir tað ikki til reint hatur? Hatar tú ikki heimin? Er heimurin ikki eitt and-styggiligt stað? Har hasir fúlu dybbukkarnir bara vála um sum hálvdeyðir rottuungar? Men Ádam,

lat meg líka siga tær eitt: einki er sum reint hat-ur. Tí reint hatur ger innrás í tær og stjórnar hvørjari kyknu í tínum likami. Enntá gleðin av tí at seta eitt barn í verðina er einkisverd í mun til hvítt og reint hatur. Og eg veit, hvat eg tosi um. Tí eg havi gjørt eina kvinnu við barn, og tað rak-ar meg ikki tað minsta.”

Hevði tú bara sæð hann, so sjálvgóðan og skaðafróan.

“Men eg gat henni barn við vilja, og tað var av bara einari grund: at hon umgongst slík neyðardýr, ið eru so sjúk og avskeplað, at barnið ikki fer at fáa frið; tey fara at misbrúka og vanvirða tað – so at tað gerst sum tú: ein vilst sál, ið hatar heimin. Tí mær tørvar lærusveinar. Og tað er ikki ein og hvør, ið vil góðtaka mína læru. So hví ikki bara ala hesar lærusveinarnar sjálvur?”

Eg vil høgga, skera, slakta – spretta hann upp.“Annars, so hoyrdi eg, at systir tín framdi

sjálvmorð. Og at tú ikki megnaði at gera henni tað eftir? O stakkaladýrið! Tú mást kenna teg nakað so ússaligan!”

“Tey, ið hava tað við at niðurgera onnur . . . ”“Hvat var tað, sum hendi? Skjeytst tú við

leysakrúti?”“Tey, ið hava tað við at niðurgera onnur fyri at

seta seg sjálvi høgt, eru teir sjúkastu vanskapn-ingarnir, heimurin hevur fostrað.”

“Hygga síggj! Har var tað.”“Har var hvat?”

Men hann ønir mær ikki aftur. Hann sigur bara: “Hvør sigur, at eg niðurgeri? Kanst tú vera vísur í, at eg ikki geri tað fyri at hjálpa tær?”

“Hjálpa? Hvussu kanst tú hjálpa?”Fyri at endurgeva yrkjaran: Eg eri særdur, men

sárið er fjalt; tað bløðir í loyndum.[Tó ikki leingi aftrat].“Í grundini, Ádam, so er tað ikki serliga trupult

at skilja.” Og hann vendir sær við og sigur (við ein eldri mann, ið situr aftan fyri seg): “Hoyrir tú? Hann man ikki vera serliga kringur.” Og við-komandi brestur út úr at flenna.

Men eg sigi, Alt í lagi, meðni. Um tú heldur so lítið um meg, at tú ikki vilt siga mær bart út, hvat tað er, tú vilt við mær, so má tað bara vera harvið. Tú kanst lata meg hava tað til góðar til næstu ferð. Og eg reisist í stundini. Tí eyguni á mær svíða og brenna – sum eri eg huldur í eldroyki.

“Tíanverri, Ádam.”Góði, kasta meg út – í troystarleysa myrkur

einsetursins!Eg orki ikki longur.Tí at alt tað, ið er satt.Og alt tað, ið er veruligt.Alt tað, ið er trygt.Kann liggja í knúsi – áðrenn tú veitst av.“Ádam, tú kanst ikki rýma. Tí tú ert eitt

skendsil, ein, ið fólk flenna at! Hoyrir tú? Fólk flenna at tær!”

Og tann hvassa pínan – av at buldra knøini inn í kantin á borðinum – var mær so øgilig og bráð, sum var eg sligin við gassa. Men eg sprakk tó

upp um borðið og dygst í kvørkrarnar á dvørg-inum.

Tí hann er so lúsa hárhvassur – tú veitst: hasin munurin á skomm og hatri.

3

“Tú hevur eina gávu, Ádam! Og tað er vorðið sum gáva! Eg tosi um eginleikan at tvinga allar umboðsmenn trúarinnar í landinum niður á knøini!” Men hurðin klamsar aftur, og røddin á Lüstig (ið situr inni á vertshúsinum og rópar) fánar burt, tagnar.

“Kom við,” sigur Belladonna og dregur meg við sær oman gøtuna og inn í tann sama dimma krókin, vit krógvaðu okkum í fyrr í dag. Tá ein góð løta er liðin, sigur hon: “Fortel mær nú, stutt og greitt, og bart út, hvat tað er, ið bagir tær?”

“Tað kann eg ikki.” Tí sorgin er mín. Hon er mín dýrabæra.

Sí Tolkien, Ringanna Harri.“Sjálvandi kanst tú tað; eingin hoyrir okkum.

Og tú veitst . . . eg eri góð til at lurta.”“Tað veit eg, men – men eg kann bara ikki.”“Hví? Er syndin tín so stór, at . . . ”Alt er lagt undir í myrkri. Streymurin um allan

býin er slitin.“Tí eg hati lívið.”“Ádam, góði, tað gera vit øll. Hvat ger teg so

serstakan?”“Tað . . . tað, at eg skilji lívið. Eg havi eina

grund til at hata tað. Tí eg veit nakað, sum eingin annar veit.”

“O ja? Og hvat er so tað?” Hon hevur so ringan anda, at hann hongur eftir í luftini, sjálvt leingi eftir, at hon hevur vent sær burt.

Tín helvitis hora.Eg sigi: “Eg kenni allar loynidómar.”

“Eg skilji ikki?” Og hon sigur eitthvørt aftrat; men eg hoyri bara blah–blah–blah.

“Lívið hevur mist sína tign, sína dýrd. Lívið er eingin gáta longur.”

Eg vil neyðtaka teg.“Alt er grátt?”Vindið meg, sum eri eg ein tvøga, og tó skulu tit

ikki hoyra eitt kis frá mær.Kvalið meg, sum havi eg framt hjúnabandsbrot,

og tó skulu tit ikki síggja meg spjálka.Men stingið ein knív í meg, og eg skal skríggja

av almegi – tí so skulu Deyðans menn hoyra.Ja, svari eg.“Íðan, so eru góð ráð dýr.” Og hon tekur at

stara niður í vegin. Men alt fyri eitt lyftir hon høvdið aftur og sigur: “Men eg veit, hvat krevst. Fylg mær.”

Og við Mær skal Heimurin doyggja.Sí William Blake, Eiturtræið.

X

1

“Ádam, hevur tú nakrantíð sæð eina blóðdálkaða vøggu? Einki er bæði vakrari og andskræmiligari um somu tíð.”

Belladonna, ið situr við mína lið á baksetrinum, er í einum eiturgrønum kjóla; hon er líkbleik um andlitið. Og hon situr við krossaðum beinum, men gníggjar sær millum lørini – við hondini, ið hvílur í fanginum.

Hon er so dapursliga regngrá, hendan forbannaða tokunáttin! Eg havi ikki vitað so skapt!

Nei, sigi eg, tað havi eg ikki.Men tað frøir mítt hjarta, at tú spurdi.Sum tann svarti bilurin strýkur eftir tí myrka

landavegnum, leika oysregnið og illveðrið í fyriuttan; regnið pískar eins og greinar niður á takið. Og tann køvandi fullmánin fjalir seg aftan fyri tey morðsjúku skýggini; tað einasta, ið sæst framman fyri tær bleiku billyktirnar, er eitt kol-svørt djúpt helli.

Sí Askham, Heimstað Teirra Falnu.Og sum eg stari spentur út í bølanáttina – og

inn í tann hóttandi skógin fram við tí deydliga landavegnum – er tøgn; hvørgin okkara grettir orð. Og hóast bilføraranum líkar at kveita at mær og skøkjuni í bakspegilinum – so at veikur fjáltur legst á meg – træni eg skjótt burtur av verðini; eg eri um at steinsovna; tí tá vit koma

fram á ein smalan og kronglutan grúsveg, sum leiðir inn í tann tjúkka skógin, har greinar hanga tungar út yvir vegin [so at tað kenst sum eitt berghol], tá gerst tann svarti bilurin ein vøgga, ið rurar meg í svøvn – eins og eri eg eitt útlúgvað barn.

Men ikki gongur long tíð, fyrrenn eg rakni við aftur; tí tær djúpu, vatnfullu lægdirnar í grúsveg-num virka til, at knappir skjálvtar skaka ígjøgn-um allan bilin, sum kaldir knívar, ið rena meg lúkst í hjartað. Og hesir grótharðu skelkirnir fána ikki, fyrrenn eitt breitt jarnrimaportur við spísk-um oddum í erva – og ein høgur múrur við píkatrái á – kaga fram við endan á bergholinum. Báðumegin við gongur múrurin inn í sjálvan skógin; hann hvørvur millum tær samanfløktu greinarnar og sýnist ongan enda at hava.

Og bilurin steðgar framman fyri portrinum; har standa tjúkkar súlur hvørjumegin við, og á báð-um hanga langir kyndlar inni í glaskuplum; tær virka sum verjur fyri regninum.

Men eingin stígur út úr bilinum. Tað breiða jarnrimaportrið opnast bara spakuliga fyri framman; tað strýkur eftir tí ljósabrúna grús-vegnum, eins og sekundvísarin á einari gamlari klokku. Og lasta meg ikki, um eg mistaki meg, men sum bilurin glíður inn portrið – eg eri næst-an púrasta sannførdur um tað – skrími eg ein døkkan skugga; hann krógvar seg aftan fyri aðra súluna, eygleiðir meg; og eg kann ikki lata vera við at hugsa tann tanka, at Belladonna – við at taka meg við út higar – ætlar sær at bera eitt offur fram – fyri mína skuld.

Men sum sagt: tak meg ikki í tí. Tí eg havi lyndi til at lúgva.

“Hygg, Ádam! Sært tú: tey deyðu sova!”Tað var tað, ið skøkjan lýddi mær í oyrað, tá

hon breyt meg og dvørgin av á vertshúsinum – og dragsaði meg við sær út haðani.

Men nú sigur hon: “Vakna!” og skumpar undir meg. “Nú er ikki tíð at sova.”

2

Ð. leit aftur um seg, í tí bilurin hvarv inn millum trøini. Portrið læstist fyriaftan. Tann døkki skuggin steig eitt fet aftur og sakk inn í myrkrið.

Men sum bilurin helt á niðan eftir tí smala vegnum, har tjúkkur skógur, eins og áður, hekk báðumegin við, og Ð. kagaði upp á himmalin, gjøgnum tað elasmølu rivuna millum tær krókutu greinarnar í erva, tá rivnaðu skýggini; tey klovn-aðu, eins og hevði Guð, við síni hevndarøks, klovið tey eftir miðjuni – og mánin kagaði umsíðir undan.

Og júst tá komu tey út úr skóginum – og innar í sjálva slotsgarðin.

Men tann sjón, ið tá avdúkaðist Ð., varð honum ein sonn opinbering; ja, hon rann honum køld oman eftir baki, eins og var tað eitt lík, hann sá – hóast hon onga grund hevði til tess; tí í sær sjálvari var hon als ikki hættislig. Men hvussu var og ikki: tað vakra og stórbæra slottið – tað var hvítt á liti og hevjaði seg hábærsliga fyri framman, mitt í tí víða vøllinum – hevði alrahelst

rakt við ein nervastrong í Ð., tí ein óhugalig kensla, sum at nerta við kalda húð, floymdi ígjøgnum hann: ja, tað kendist, sum hevði alt tað, ið var hent honum ta farnu vikuna, sítt upphav á hesum staði.

Men tá tann svarti bilurin sneiddi um eitt gosvatn, ið stóð á tí várgrøna grasvøllinum millum skógin og slottið, og steðgaði á økinum framman fyri hurðini, tá hvarv hendan kenslan alt fyri eitt – eins brátt sum hon var komin í hann.

Tí eingin var at taka ímóti – at bjóða teimum vælkomnum. Hurðin varð verandi afturlatin. Og ikki ein livandi sál sást. Onkursvegna ruggaði ikki rætt.

Men so segði skøkjan: “Hav tol, Ádam; tí fyrr ella seinni skalt tú so vissuliga eiga tørn.”

Og Ð. setti seg at gløa út í myrkrið. Hann helti høvdið inn at rútinum og gløddi út í myrkrið. Hann gløddi. Hann gløddi út í myrkrið. Hann helti høvdinum inn at rútinum og setti seg at gløa út í myrkrið. Og svøvntyngd legðist á hann. Tí tann ráa sjúkan var kvaklað við; hon lá í tunga oman á honum. Og hetta neyðarsliga avynnudýrið, ið eingin legði lag í, tók at kleima seg sjálvt so fast um lørini, at húðin blánaði – tí hann var grátinum nær.

3

Tú søkkur inn í teg sjálvan; tað er sum at sita við vindeygað við hús og lesa eina skaldsøgu – tá ódn er á vetrarnátt – og knappliga gerst tú fjarur í bragdinum og tekur at stara út í náttina; meðan heglið slær niður á takið (ið er av messing), og hvirlurnar hvína ønskriliga fyriuttan. Og tað er, sum stendur tíðin í stað; eins og heimurin hevur borið blak fyri eyguni á tær. So tá tú at enda raknar við aftur, noyðist tú at blaða nakrar síður aftur og lesa tær eina ferð enn – tí tú hevur ikki fingið eitt tað einasta orð við av tí, tú hevur lisið.

4

Tann veldigi múrurin, ið randaði tann víðlenda vøllgarðin um slottið, var so fjart burturi úr eyg-sjón, at Ð. ikki var vísur í, um tað í veruleikanum er múrin, hann sær, ella um tað kanska bara er mjørkin, ið ger tað – at hesin elvir mær gykla-verk.

Og tær um tríati krákurnar, ið sveima um slottið, volda mær so yvirhøvur ikki minni nívan. Tí Deyðin – eg vági mær at halda upp á tað, sama hvat, um tit trúgva mær ella ei – eigur síni sjáldsomu tekin at sýna okkum, hvussu evarska lítil, vit eru, og hesi tekin gerast bara uppaftur eyðsæddari og ótvítýddari í slíkum løtum, tá Hann hevur pilkað okkum út í fjøldini og vil rippa okkara sálir til sín.

Og tí viðgangi eg: nú skakar ein sonn ræðsla – sum ein havbylgja, ið er lødd við ravmagni – gjøgnum mínu viðbreknu sál.

Tí hesir ófrættafuglar teska.Teir boða mær frá: Deyðan skalt tú líða.Og tíðin er komin . . . At lata valdið frá mær.At geva teg yvir.Til Deyðans kalda favn.Har saknur ei er.Tí hendan stundin er mín síðsta.Eg veit tað.

Men – eg viðurkenni ósigurin.At eg má taka til takkar við hesa lagnu.Og tí sigi eg: lesið hesa frásøgn, sum er tað mítt

arvabræv.Mín gáva til heimin – á evsta degi.

5

Ella lúgvi eg, bæði fyri tær og mær sjálvum? Er tað ikki bara mín sjúka, mín harðhjartaða sjúka, ið er atvoldin til hesa svartskygdu myndina, eg havi – av tilveruni og okkara korum í hesum heimi? Hon letst at ogna mær innlit í alheimsins vísdóm, men alt, eg fái, er tómleikan: tann grunna og múrgirda tómleikan, ið dylur meg – og ikki vil mær annað enn sorg og sút og grát og tannagrísl.

Men vitað eitt: hóast eg líði og sálist, eru sjúkur til fyri tað betra. Tað viðgangi eg. Tí tað er við sjúkum, sum tað er við kríggi: í friðartíð [les: tá

tú ikki ert sjúkur] liggja snultidýrini í dvala okkara millum, og tó eitra tey okkum stillan – tí eingin letur sær av teimum rína; men komi kríggj, og verjuskipanin skal týna sínar fíggindar: tá reinsar hon eisini út millum tey tigandi snultidýrini.

Ja, sjúkur eru ein útreinsan; tær gera innrás í tær og kveikja lív í tína verjuskipan: so at hon kvaklast við og varnast, at hon hevur ligið í dvala; tí fer hon av álvara í hernað og tekur burt allan rotinskap, sum í tær nørist – og ikki bara sjálva sjúkuna.

Men tú, ja, tú, tú ger, sum tú vilt: tú kann – við heilivági – doyva pínuna, so galið tær lystir, og alt, tú avrikar, er, at sjúkan dregur út. Tí tað hendir oftari enn so, at heilivágurin bara leiðir verjuskipanina í villu, so at hon trilvar í blindum, og einki kemst burturúr – eftirsum fepurin ikki fær frið at útinna sítt verk.

Og tí sýti eg av almakt fyri at nýta heilivág til at linka um lívsleiðina; nei, eg vil púrasta reinsast fyri hesa óreinsku, sum í mær býr; tí sum nú er kann eg yvirhøvur ikki torga gronina á mær sjálvum; eg dragsi slíka barlast av gomlum rotinskapi aftan á mær, at mær tørvar eina áður ósædda gerð – eina so avgjørda og ógvusliga neyðsynjargerð, ið einki fordømi hevur – at allur heimurin skal hana kenna. Og tað er til tess, at eg kann koma mær undan hesi byrðu – tí sjúkan noktar at geva eftir; ja, eg eri smittuberin, ið dragsar so reint eitur og hatur og vreiði og óndskap aftan á mær, í kjølarvørrinum á míni sóttarferð, at eg lovi, so høgt og heilagt, at

hundraðtals komandi ættarlið skulu merkja eftir-skjálvtarnar av hesum ræðuliga bølmenninum, eg eri vorðin í seinastuni.

Tað er eitt lyfti.Eg svørji tað við grøv systur mínar.Tí av og á taka grimdargerðir slíkt dik á seg –

bara tú hevur framt ta fyrstu syndina – at tær gerast ein ónd ringrás, eins og slatur og lygnir: tær bara versna og versna, sum ein havbylgja av gróthørðum óndskapi, ið sorlar alt á síni leið – og tær gevast ikki, fyrrenn offrini hava góðtikið ósigurin og lúta fyri yvirvaldinum.

Men eg kann barasta ikki steðga hesi ringrásini. Tí sjúkan, eg líði av – lívsleiðin – er mær heilag, í tí merking, at tað, ið er einum heilagt, er tað, ein ikki vil broyta. Og tí sigi eg: eg vil ikki basa míni sjúku. Eg loyvi lívsleiðini at reika frítt í hesum jarðarhylki – hesum skirvisliga jarðarhylki, ið likam mítt er – og lati hana leypa í krovið á illviljanum, eg havi ímóti at doyggja; so at tey kunnu berjast sum úlvar, til sigursharrin er funnin. Tí eg vil vita, um eg eri verdur at hýsa tí sál, ið mær lutaðist á sinni – hesu sál, ið ikki hevur sín líka.

Men eg má ásanna eitt (eftirsum eg og tú – sum tíðin er liðin – eru komnir í slíkan trúnað, at eg ikki kann loyva mær at lúgva fyri tær longur): og tað er, at lívsleiðin er í ferð við at taka ræðið á mær; hon hevur elvt mær slíkar ónáðir, at øll røðin, eg beri innan, av kenslum – frá hatrinum til kærleikan, og frá líkasæluni til eldhugan – er fánað; hvørki eg ella kenslurnar megna at gera

mótstøðu leingi aftrat; lívsleiðin hevur troytt alt kensluhavið. Og eftir er bara ein einstak kensla.

Nei, orsaka. Eg taki tað í meg aftur. Tí kensla er ikki tað rætta orðið. Vilji er frægari. Ella kanska orkukelda? Ella kundi tað verið treiskni?

Nei, nú veit eg: einaræðisharri! Tað er tað rætta orðið! Einaræðisharri!

Tí hesin máttur, sum í mær berst, kann valda á hvørjari tí einasti av hinum kenslunum . . . um tað er tað, hann vil.

Sært tú tað ikki fyri tær: fedrar, ið banka børnini, bara av teirri grund, at tey gráta, og teir ikki fáa náttarfrið?

O, tær grimdargerðir, ein maður kann fremja, tá ið honum tørvar svøvn!

Um tú ikki skilir meg, er tað av teirri einføldu grund, at tú ikki hevur lisið tey undanfarnu brotini nóg væl.

Tað, eg vil siga, er, at mær fattast eina avgerandi hending, ið kann skaka meg í grót og grund, so at alt tað, sum í mær er, antin týnist ella brýtur út úr hesum likami: at sjúkan sýnir mær náði – og letur revsingina falla burtur.

[Um tú framvegis ikki fatar, hvørja kenslu, eg meini við, ert tú ikki verdur at lesa mína halgisøgu.]

XI

1

Vreiðir vindar aka inn yvir hendan kalda og svarthvíta heim. Náttin er á tremur við ræðslu og óndsku. Sum illir andar fløða kaldar hvirlur uttan av havinum og oyða allar tær víddir, tær koma framvið; tí veraldarhøvini eru mettað við grimd og fanansskapi, og nú spræna tey hatursins eftir-leivdir inn yvir landið – eins og vilja tey seyrga okkum ígjøgnum við illnati og øvund.

Men so tekur Belladonna til: “Tíðin er komin,” – og kvettir mína tankarøð av; eg rakni spakuliga við, sum havi eg ligið í híð, og so geispi eg; eg rembi mær, flætti fingrarnar saman og noyði síðani hendurnar út frá bringuni, til tað knakar í liðunum.

Og tástani glíður slotshurðin upp.So eg væti mær varrarnar, turki svøvnvágin úr

eygunum, og í tí eg síggi eitt klænt skepilsi nærkast, nívi eg aðra hondina niður á setrið og lyfti meg upp at sita. Og við lógvunum gevi eg mær sjálvum ein dyggan brest í andlitið fyri at vakna.

Unglingurin í tí svarta klædninginum stígur eitt fet aftur og letur hurðina upp fyri Belladonnu. Hon fer út úr bilinum; og eg oti meg yvir á hennaru síðu og stígi út á grúsvøllin framman fyri slottið; vit ganga upp trappurnar og inn um ta tungu hurðina. Men innan slotshurðin fellur í lás, eydnast tað mær at líta aftur um bak og út

gloppið – og eg stúrsi við, tá eg skoði út yvir tann fjara býin.

Tí ikki ein glæma sæst. Har er bølamyrkt. Allur býurin er horvin – sum er hann sokkin í havið. Sjálvt sjúkrahúsið liggur undir í myrkri.

“Er streymurin slitin í býnum?” spyrji eg; í tí hurðin festist í klova, og tað er mær, sum vil tað tjúkka myrkrið í forhøllini kvala okkum.

“Hevði tað bara verið so væl,” svarar tann ungi maðurin. “Nei, tú; tað er ikki orðið. Eg havi hoyrt, tað hevur rakt alt landið. At streymslit er um alt landið.”

Og eiturkuldi bjarvar meg: hann prikar meg við sínum ísakøldu nálum og elvir mær gásarhold; eins og fjálturin, ið legst á teg, tá tú ert einsa-mallur inni á miðjari nátt – í einum tómum, gomlum húsum – og vetraródnin stunar fyriuttan; tá tað brádliga tekur at knaka og braka í hvørjum spreki, og av einari ella aðrari grund noktar tú at trúgva, at tað er illveðrið, ið er atvoldin til óljóðini.

Ja, ja, eg veit: at eg havi lyndi til at vera heldur smásárur.

2

Eg eri av teirri fatan, at tey deyðu eiga at tiga, serstakliga um tey einki hava at siga.

Men Eva vil bara ikki tagna.Sum skøkjan og eg fylgja aftan á tí unga

manninum – inn einar loynidyr og víðari inn eftir einari smalari gongd, har lágt er til loftið – er tað Eva, ið elvir mær órógv, nívir meg; og eg leggi

ikki lag í nakað annað, sjálvt ikki offrið, ið Bella-donna vil bera fram fyri mær.

Men eg eri barasta ikki mentur at firra Evu burt – skúgva hennara minni til viks. Tí hóast eg eri so nervaður av sorg, at eg eri um at ganga av verðini, er ikki talingur um, at eg vil lata hesa kensluna hjána burt; tí hendan sorgin er mær tann heilagasta kenslan av øllum: hon er tað ein-asta, eg havi eftir av Evu.

Og nú gevst Eva ikki at lýða mær í oyrað. Men so er tað tað: av tí at hon krevur, at eg ikki skal víkja frá tí kós, eg havi sett mær – tí hon tekur heilhjartað undir við tí avgerð, eg havi tikið – kundi tað ikki frøtt meg meir; mítt hjartað er um at bresta av fagnaði! Tí Eva, sum tann eingilin, hon er, signar mína níðingsgerð – hóast eg eri ein sannur devul. Hon lýsir vælsignilsi yvir meg, og gevur mær – í rættvísisins navni – heimild til at fullgera tað verk, ið eg havi sett mær fyri at útinna.

Og so satt sum Guð skal doyggja: eg skal fella nornadóm yvir hvønn tann einasta syndara, sum á Jørðini bølir! Við hevndareinglum og revsinorn-um undir liðini [sí Tann einfaldi Drápsmaðurin] skal eg reika um og elta allar eiturormar niður – til hvør teirra legst fyri av møði. Tí tíðin er komin at reinsa heimin fyri hatur og óndskap; og eg eri Heilivágurin, ið skal lekja móður Jørð! Tí henn-ara sár hava tikið ilt fyri seg; tey yðja í maðki, og skjótt gerst ov seint at bjarga henni; ja, fyrr ella seinni elva hesir maðkarnir henni kolubrand – og tá finst hvørki frelsa ella náði longur.

Og eg mæli so avgjørt ikki ímóti hesu feigdarlagnu; tí í ævinleikans eygum eru vit deyðiligu bert skuggar og dust, og um deyðin er tað einasta offrið, ið krevst av mær fyri at loysa mannaheiminum frá synd og glatan og geva honum frelsuna, skal eg ikki siga meg undan: eg skal átaka mær ta byrðu, ið er mær áløgd.

Tí hon er ikki tung at bera.

3

Kyndlar lýsa okkum veg inn eftir gongdini. Men glaskuplarnir, ið skjóla kyndlunum, eru blóðreyðir á liti, og tí gerst tað alreytt innanveggja. Og hesin kámreyði dámurin elur av sær fullkomna tøgn; ikki eitt orð drýpur okkum av munni. Men so hómast ein lítil hurð fyri framman, og í tí sama – tá eitt doyvt skot hoyrist haðani – taka skøkjan og unglingin til beins inn-eftir og bresta hurðina upp.

Men so bráðsteðga bæði í duragloppinum. Og eg støkki aftaná.

“Óansæð hvussu ofta tað hendir,” sigur skøkjan við skjálvta í røddini, “so venji eg meg aldri við tað.”

Og tá tann ungi maðurin ristir kross fyri sær – í tí eg stígi eitt fet fram og kagi innar – fái eg eyga á tann deyða mannin á gólvinum: alt andlitið er ein ótespiligur, grúiligur vavstur av blóði og hári. Og tann reyði hylurin undir líkinum spreiðist út um gólvið; hann gevst ikki at spreiðast, fyrrenn fimm mans – teir, ið hava sitið um tað runda borðið harinni saman við honum – lyfta hann

upp, leggja ein sekk um tað bløðandi høvdið og rulla hann inn í eitt svart teppi.

Og so tekur tann ungi maðurin at teska: “Faðir Vár, Tú, sum ert í Himni, heilagt veri navn Títt. Komi ríki Títt. Veri vilji Tín . . . blah–blah–blah- . . . í himni so á jørð. Gev okkum í dag okkara dagliga breyð. Og fyrigev okkum syndir okkara . . . blah–blah–blah . . . ið móti okkum synda. Og leið okkum ikki í freistingar, men frels okkum frá tí illa. Tí at Títt er ríkið, valdið og heiðurin . . . blah–blah–blah . . . Amen.” Og hann smílkast.

Men eg fati ikki tað, hann hevur sagt; tað rínur ikki við. Tí eg eri sokkin í ein dul; myrkursins tómi sveipar meg. Og Deyðans boðberi svívur hátignarliga uppi yvir mær; Hann spreiðir sínar svørtu veingir og letur seg so falla – at bjálva meg í avdýpis bølanátt.

Helheims portur gloppast.Elysiums víddir liggja fyri framman.Og fyri undir: slotsgarður Valhallar.Lat meg siga sum so: hvørt talanin er um

einglar, valkyrjur ella Karon, tað ger tað sama; tí tey eru øll eins: hvør teirra er mín fylgisveinur og ferjumaður – tá eg skal stíga innar í ævinleikan.

Og tað er av hesi grund (eg havi nevnt tað áður): um ein trúgv hevur rætt, so hava allar trúgvir rætt. Tí øll trúgvandi eru líka sannførd um sínar egnu gudar – og tað ger hvønn Guð sannan.

Og hvørt eg endi í Helviti ella verði skírdur halgimenni – tað er upp til tín. Tí teir gerningar, eg eri settur at útinna, kunnu leiða báðar vegir; í

veruleikanum havi eg ikki minstu hóming av, um mín sannføring er røtt ella ei.

Men tað kunnu vit altíð venda aftur til seinni.Tá mín søga er av.Og Deyðin gerst mín endaligi dómari.

XII

1

Tað er ófatiligt, sum tíðin kennist long, síðan eg seinast feldi orð í hesa bók. Men eg havi barasta ikki havt tíð til tess. Og sum eg nú siti á songarstokkinum inni á einum sovikamari á slottinum, er tað mær trupult at halda áfram; tí eg skelvi allur sum eg eri, og tey røttu orðini nokta at sýna seg fyri mær. Men tað er hvørki ræðsla ella kuldi, ið elva mær hesar skjálvtar; nei, tað er ein kensla, eg aldri havi kent áður. Og tað er hendan kenslan av at vera sum Guð: Hvør nervastrongur í mær titrar og brennur; sálin er um at skrædna av gleði. Og holdið kenst mettað av hita og fulnaði; mítt steinhjarta stendur at bresta, og alt tað, eg eri og ráði fyri, er ein hurlivasur av fagnaði – tí eg kom undan við lívinum; og eg kenni meg hevjaðan, ja, hevjaðan upp um sjálvan Deyðan.

Um eg vildi, kundi eg fortalt tær alla søguna, alla sum hon er; eg kundi farið í smálutir og greitt tær frá hvørjari rørslu og sansing – men eg hvørki vil ella eri førur fyri at gera tað. Tí fyri tað fyrsta er tað óneyðugt, og fyri tað næsta leiðist mær við at gera sum eg eri vanur: at meiggja søguna út, so at tú sært fyri tær allar rørslur og kennir tær somu sansingarnar, ið eg kenni.

Tann einasta grundin til, at eg vil fortelja tær, hvat ið komst mær fyri í áðni, er tann, at tað lýsir

nágreiniliga, hví eg framdi ta seinastu gerðina: ta andstyggiligu neyðtøkuna av Belladonnu.

Men skil eitt: tað er ikki bara fyri tína skuld, at eg skrivi sannleikan niður so stutt eftir, at eg havi framt illgerðina. Tí eftirtíðin – hon, ið meg skal døma – skal hoyra sannleikan frá sjálvum úlvsins kjafti; og eg eri alrahelst tann einasta fyrstahondskeldan, hon hevur at líta á. Og eg lovi, at eg ikki skal reingja veruleikan. Og tað er av teirri grund – hetta havi eg eisini sagt áður – at skaldagudar og søgufrøðingar eru teir einastu dómararnir, eg havi virðing fyri; tí vil eg ikki spotta teir. Eg lovi, at eg ikki skal brongla eitt tað einasta orð: ikki ein, og tá meini eg ikki ein ósambæri skal vera í míni frásøgn.

2

Men hvørjum eg skal leggja fyri við, er ein heilt onnur søk. Tí tað berst barasta ikki á, at ein slík hending, sum tann, ið mær var fyri í áðni, kann hava eina avgerandi byrjan; har liggur altíð okkurt annað aftanfyri. Og eg banni uppá, at hon er partur av ein størri heild.

O Guð, ein dreymur! Tað kennist mær longu sum ein dreymur! Hóast so stutt tíð er liðin, síð-an tað hendi!

Men eg beri tó illgruna um eitt: at tað er eskjan, tann ljósabrúna træeskjan, ið er upphavið til alt tað gallbeiska, sum er hent mær í nátt; at hon er atvoldin til mina harmisku og vanlagnu, og onkursvegna hevur hon borið so í bandi, at allar tær slóðir, eg havi traðkað teir

farnu dagarnar, skuldu enda á hesum staði; við sínum eiturkynta sleiskni hevur hon lokkað meg higar, og nú – tá eg umsíðir havi henni møtt – má eg lúta fyri og viðurkenna hennara sigur.

Men eg óraði ilt í stundini. Eg kendi tað á mær. Tí tá tann gamli maðurin, ið skuldi skipa fyri leik-inum, dró eskjuna til sín inn av miðjuni á borðinum og tók lokið av henni, bar eg alt fyri eitt eyga við tann lagnulødda lutin, ið skuldi gerast mín bani. Og hesin lutur segði: í nátt skalt tú láta lív.

Men eg valdi at ikki hoyra. Og tí eri eg ikki mentur at rista hesa kensluna av mær, hesa kensluna av, at meg skríður í ófeginsbrúgv.

Um tú ikki skilir hesa seinastu orðingina, mást tú heldur leita hana fram í orðabókini. Tí eg eri troyttur av at greiða tær frá øllum tí, tú ikki skilir.

Lat meg líka umorða meg [so at øll skilja]: eingin handar tær vísdóm; tú mást sjálvur leita tær hann fram.

Ja, ja, eg veit, eg eri keddur av tí: kanska átti eg ikki at verið so hvassorðaður.

Men eg verði bara so illa til passar, tá eg ikki havi nakað at finnast at.

Alt í lagi, meðni, eg viðgangi: eg eri ikki rithøvundurin aftan hasi seinasti orðini. Tað var Iago, ið tók so til av fyrstan tíð.

Men hvat tá: summi tiltøk eru so beinrakin, at tey ikki áttu at verið gloymd.

Og eftirsum eg eri ein teirra vesalu, hvørs søgur víðagitnir rithøvundar mangan festa á blað [eg eri tiltikin fyri at lesa hesar søgur], havi eg

mong slík illkynjað tiltøk á goymslu – og ræðist ikki fyri at taka tey í nýtslu.

Tí eg eri tann, ið líkar at smúgva eiturormar í sengurnar . . . hjá tykkara børnum.

Men tá menninir – teir vóru fimm í tali – sum sótu um tað runda borðið saman við mær, tóku at mutla og teska sínámillum, so at eg valla fekk við, hvat teir høvdu á máli, tá fánaði mín hugur at eitra brunnar; hvørt eitt hatursorð, eg átti í mær, misti sín mátt, og tað einasta, eg hevði hug til, var bara at leypa upp úr stólinum og geyla.

Tí teir søgdu:“Tað passar. . . ”“Tað er ikki rættvíst. . . ”“Hann kann ikki lokkast. . . ”“Hvør hevur fortalt honum tað. . . ? ”“Tað er tí hann er so ungur. . . ”“Tað er bara gamlir menn, sum spæla. . . ”“Tí teir tíma ikki at liva longur. . . ”“Hann hevur alt lívið fyri sær. . . ” . . . og av einari ella aðrari grund, so ánaði eg ikki, hvat eg skuldi siga. Tað var mær, sum hevði sál mín skrætt seg leysa og var fokin av hesum pínunnar kletti, ið kallast Jørðin; og nú hekk hon í leysari luft í rúmdar køldu tøgn. Eg var tómur innan. Har ið hjartað áður var, var nú eitt svart helli.Men so stakst tað upp í meg.Og við skelvandi hondum tók eg pistólin og

legði hann á borðið framman fyri fyriskiparanum.

3

Sum tann gløggi lesarin, tú ert, hevur tú alrahelst longu fatað, hvat tað var, ið fyrifórst inni í hasum lítla rúminum. Og tí brýggi eg meg ikki um at greiða frá allari søguni; betri er, at eg sigi sum minst. Men kjarnin í henni er tann, at eg – og enntá sum tann síðsti at leika – kom undan við lívinum. Hvør okkara fekk høvið at snara trumluni, men eina við tí treyt, at allir seks mans skuldu royna seg – við sama pistóli. Og eftirsum eingin teirra, ið undan mær skjeyt, læt lív – eftirsum hvør teirra bjargaði sær undan Deyðans monnum – átti tú at skilt, hví eg beri hesa kensluna, hesa kensluna av at vera sum Guð.

Tí tað, at nornurnar gloyma at kvetta tín lagnutráð, tað er sum kongadeyði.

Og nú vit eru inni á hesum evni [les: kongadeyða] hóast alt: um tað ikki hevur rinið við hjá tær, hvør tann gerðin, eg stevni fram ímóti, er – hvat tað er, eg ætli mær at útinna – kann eg í hvussu so er siga somikið: skalt tú drepa ein kong, skal tað ikki gerast á nátt, men á alljósum degi.

Men so sigi eg barasta ikki eitt orð aftrat; eg nokti – sum nú er – at troyta evnið út í æsir; eg vil ikki vísa einum dára sum tær hálvgjørt verk.

Tú kanst gita teg fram, so galið tú vilt; men um tú ikki megnar at fata, hvat tað er fyri ein gerð, ið eg havi á lofti, skalt tú ikki gera annað enn at bara halda kjaft og fylgja við í míni frásøgn.

Tí eg eri sum Guð: tá eg fremji míni verk, virki eg við hættum, ið eingin kann fata, og at skilja mína sjúku tankarøð – tað er tær ikki í boði.

Og um hendan sjálvgóðskan, ið kagar fram í mær, bæði í tíð og ótíð [men oftari í seinastuni], er tær at ampa, kann eg bara umbera meg við at siga: Guð skapaði okkum í Síni mynd, og tí kunnu vit, eins og Hann . . .

[Og eg skal flensa teg á staðnum – um tú mótmælir]

. . . loyva okkum tær somu lúnur sum Hann. Hann er fullur av kátum hugskotum, eins og stjórnmálamenn, og aloftast – fyri at verja okkum sjálvi frá gráti og tannagrísli – mugu vit bara seta okkum afturá og eygleiða hendan láturliga leikin, ið Hann framførir – tí vit megna ikki at fylgja við.

Kafka: Menniskjan hevur altíð órætt yvir fyri Guði.

Men fyrr ella seinni skal alt tað, ið er fjalt, avdúkast, og tí sigi eg: Lat meg vera sum Guð – so at Eg kann avdúka Hansara loynidómar.

Men sama ger.Lat tað fara.Tí eg gloymdi at nevna eitt: nú fati eg, hví

Belladonna helt sín leiklut vera eina offurgávu: hóast eg var fyrstur at taka pistólin, varð eg seinastur at skjóta. Eg var tann, sum – um rætt var – átti at doyð.

Og so køld er hon ei heldur: at hon ikki hevði tikið sær tað nær.

Men sum sagt: ein ætlan lá aftan tað heila. Skøkjan tók meg við út higar at kenna hesa kenslu: at alt mannalívið skuldi opinberast fyri mær í einum einstakum eygnablunki. Tí eina á tann hátt kundi eg støkka úr hesum dølska duli,

eg havi dvalt í, síðan eg læt hurðina upp og sá Evu liggja í tí blóðfylta baðikarinum.

Men so er tað tað: vegurin til helvitis er klæddur við fynd.

Og tað er av teirri grund, at skøkjan nú liggur á songini og skjálvtargrætur; hon er sum sundur-flongd av sorg.

Alt í lagi, meðni, eg gevi tær viðhald: eingin sonn umbering finst fyri mínum atburði. Og eg kundi altíð latið vera við at sýnt henni slíka vanvirðing; eg kundi altíð verið góður ímóti henni.

Men eg eri hin óndi; tað fari eg altíð at vera. Og eg kann einki gera við tað. Tí eg vil barasta ikki gera eitt undantak. Tí eitt undantak gerst tvey, gerast trý, gerast fýra.

Tú skilir.Tí eg vil vera ein eldsál. Eg vil verða tann, ið

kann spáka í oysandi regni við høvuri hægst og bara lata meg gjøgnvæta at kroppi uttan at lata tað við meg koma. Tí eldsálir eru tey menniskju, ið taka alt lívið til sín og ikki viðurkenna mótburðar tess – tí teir virka til sorg.

Og við sorgini eru tað sakloysið og fávitskan, ið sigra.

Men tá eg tvingaði skøkjuna niður á knæ og inn yvir songarstokkin og noyddi meg inn í hana [hon var ísakøld um reyvina], var tað so avgjørt ikki sakloysið, ið vann – nei, tað var lívsleiðin.

Tí lívsleiðin er sum kolubrandur; í tí merking, at hon spreiðir seg spakuliga; seigliga tekur hon yvir títt likam, og at enda gerst tú so fullur av óndsku og rotinskapi, at ikki ein tann einasta

leivd av hvørki menniskjutokka ella næstakærleika liggur eftir, og tú gerst bara eitt tómt hylki av kjøti og blóði og hatri – til tilveruna.

Og tá skøkjan sýtti fyri at nøkta meg við hasi beisku, tó kærkomnu kloakkini millum beinini – hóast hon hevði slept kjólanum og látst at vilja geva eftir – tá sveik hon meg, tá neyðin var størst.

So eg tók mær sjálvum tað, ið keisarans var.Og Guði tað, ið Guðs er.

4

Eg hati . . . ja, eg hati.Tí ikki ein livandi sál á hesu deyðu

gongustjørnuni hevur samkenslu við mær.Men tað skíti eg á.Tí sum Nietzsche segði [og eg taki undir við

hesum flogviti]: sannir úrmælingar liva aloftast í einsemi.

Og um tit mistrúgva hansara orðum, skal eg kryvja tykkum!

Ja, eg leiðist við at deingja – við at skora upp fyri hesi orrustuni, ið leikar í innan í mær.

So nú siti eg bara og tritli tær við ótolni í mínum knýtta hjarta og við eini so avskeplaðari sál, ið er sum vend á ranguna, og eg eri um at hjarnast; men eg kenni ikki tað, ið eitur angur yvir gerðina, eg framdi ímóti Belladonnu. Tí eg sóli mær . . . nei, eg válki mær í mínum tung-lyndi. Eg elski tað. Eg tilbiði mína sorg.

Lat meg siga sum so: mín sjúka legði fyri við hjartakulda og líkasælu, men so hálsaði hon um og grundaði fyri drápum og sinnissjúku.

Tú kanst kalla tað unglingaangist, ella hvat tú enn vilt, men tað ger mær tað sama. Tí eg nokti – óansæð hvussu víkir og vendir – at taka ábyrgdina fyri mínar gerðir.

Eg valdi ikki míni egnu lagnu.Men sí: Guð grætur.Og tann ringa samvitskan svíður – sum falskt

slatur – í mínum æðrum.Men eg eri so avgjørt ikki nervaveikur; og tí

brýggi eg meg ikki tað minsta um hasa lúsa skøkjuna – eg harmi hana ikki. Ikki meir enn offrini í Sodoma og Gomorra.

[Hevði tú bara sæð, hvussu bleik og ljót hon var – tá hon hevði smoygt kjólan av sær].

Tí nú havi eg tó fingið mær tað til sættis, sum mær var litið til av verðsligum vælsignilsum.

Og hóast eg kenni meg sum lívleysan – eftir at hava notið tann lítla deyðan – er tað mær, sum eri eg føddur av nýggjum.

Kennir tú tað, at tú merkir tað á tær – í sjálvastu innasti sál – at tú ert til? At hvør nerva-strongur innan í tær darrar og brennur, bara av teirri grund, at tú, júst í hesu stund, veitst av, at tú ert til?

Og tað er av teirri grund, at eg eri sum firvaldsins veingir; hvørt tað er í stormi ella stillu, so eri eg tann einasta keldan, tú kanst hava álit á: lat meg flagsa við tí hatri, eg beri innan, og tú skalt kenna mín veingjasláttur, óansæð hvar í heiminum, tú ert.

Tí eg eri ein sjóalda, og eg eri brimið, sum brýtur inn at hvørjari spírstungu, ið vágar sær at kalla seg okkara leikbróður; við tøgn í mínum krepta neva skal eg reika um á heimsins londum og greythamra lýgiprofetanna ógrundaðu trúgv; teirra skerdi vísdómur skal merkja, so sanniliga skal hann merkja mín upphevjaða vísdóm – og steinur skal ikki vera oman á steini. Tí Eg eri sum Messias, og við tykkara blóði skulu skøkjurnar signa hetta gudaborna tempul, ið likam mítt er; tí tað hýsior tí einastu sonnu sálini, sum menniskjan nakrantíð hevur fostrað og kent.

Ja, Eg eri Messias Annar, og við Mær skal heimurin leggjast í oyði.

XIII

1

Eg vakni við tað, at ein skuggi, ein kolsvartur skuggi, ið er mær barasta so ræðandi á at líta, hellir seg inn yvir meg; í hondini hevur hann eina øks.

Og hann sigur: “Eg havi tað, ja! Frá náttarinnar og helheims svørtu dýpdum skal ein mishátt og avskeplað ætlan skoða dagsins ljós!”

Og eg eri um at doyggja av ræðsla.Men so brestur hann bara út úr at flenna og

skumpar undir meg við spakanum. “Kom nú, lítli mín. Vakna. Her kanst tú ikki sova. Spyrt tú meg, ja, so gerst endin bara tann, at tú glíður út úr svøvninum og lúkst inn í deyðan. Og eg sigi tær satt: tað hevði dámt okkum lítið. Tí vit hava longu ovmikið at gera, ja, mangt slíkt.”

So eg reisist, tó heldur varisliga, av tí at ógvuslig herðindi hava hug at kvaklast við í rygginum, og tað fyrsta, eg gevi mær far um, er, at eg havi sovið inni í einum trongum skoti; her er turt inni, men beint uttanfyri, bara ein metur hiðani, eg havi ligið, er kavi. Og tað hvassa sólar-ljósið, ið skínur inn higar, er sum kritahvítt; tað einasta, eg síggi, tá eg kagi út, er ein svartan skugga; tað er ein lágur steinur, ið stendur ikki so langt frá hesum skoti. Men tá eyguni venja seg við tað sterka ljósið, varnist eg, at stavir eru ritaðir inn í steinin; tað er ein gravsteinur!

“Eri eg . . . havi eg sovið á kirkjugarðinum?”

“Ja. Tað hevur tú. Tað hevur tú, ja.” Eg kenni ikki røddina aftur; tað er ikki tann sami maðurin. Men tá hesin so tekur at gletta og neggja sum ein gomul, tannleys kona, kenni eg láturin aftur. Og fjáltur mín fánar. Tí eg havi einki at ræðast fyri. Hann er annar teirra, ið arbeiða á kirkju-garðinum sum gravarar, og báðir eru teir serskøltar – tó púrasta meinaleysir.

Men so endurtekur tann fyrri: “Kom nú, hann sjálvur, vakna! Vit hava ikki tíð til at purra teg út allan morgunin! Býurin er við at remba sær, og vit hava nógvar gravir at grava í dag. Heili trý ung fólk hava gjørt sjálvmorð hesa vikuna! Á, pína, hvat heldur tú? Er tað ikki ótrúligt? So passar tað, sum tey siga: at tey flestu gera sjálv-morð um jóltíðir! Og at tað hendir í einum so lítlum býi sum okkara . . . ”

“Jú,” sigi eg, “tað er ótrúligt,” – og fari á føtur.Men eg eri ikki tann, tit halda meg vera. Einki

kann taka meg á bóli, ikki longur.Og tó: eg áni ikki, hvussu eg eri endaður her.

Tað er, sum havi eg sligið høvdið í, og ein svørt lúka er dottin niðurfyri; hon lokar fyri hvørjum tanka, eg vil ala fram; tað einasta, eg minnist, er, at eg sat á songini inni á slottinum eftir at eg hevði neyðtikið skøkjuna.

“O ja, eg gloymdi nakað,” leggur hann aftrat. “Ein sjúkrabilur var her í áðni. Teir komu eftir einari ungari kvinnu, ið hevur beint fyri sær sjálvari. Beint her í kirkjugarðinum! Hvat heldur tú? Er tað ikki . . . er tað ikki, ja, ótrúligt?”

“Hvussu sá hon út?” Eg sveipi frakkan um meg. Tað er ísakalt. Sjálvt geislarnir frá sólini – nú tað lýsur fyri degi – eru mær kaldir.

“Tað veit eg ikki,” sigur hann, “men hon hevði svart hár, so mikið sá eg.”

“Og hon var í einum svørtum kjóla!” sigur hin gravarin. “Ja, so er. Hon var í einum svørtum kjóla.”

“Rætt hevur tú. Hon var jú í einum svørtum kjóla.” Hann vendir sær til mín: “Og hevði tú bara sæð, hvussu blá húðin á henni var! Hon var bláfryst um allan kroppin! Hon hevur alrahelst ligið úti í kavanum í fleiri tímar, ja, kanska í alla nátt!”

Eg kenni meg nábleikan um andlitið. Tað ørar fyri sjónini á mær. Eg eri um at sprotna, sum eitt rotið . . . lík.

“Hvat bagir, hann sjálvur? Tú sært so keddur út. Kendi tú hana?”

Tað er mær sum náttargrátur legst á meg. Hvør ein tanki fjakkar; eg eri um at svíma. Og eg havi ein herviligan sting í maganum. “Eg haldi tað.”

“O góðasti, tað var synd!”Men eg eri ikki tann, eg sýnist vera – tí tað er

ikki sjálvmorðið hjá Letu, ið er mær at ampa. Nei, tú, tað er tað so yvirhøvur ikki; grundin er tann, at eg barasta ikki fái slept hesi kensluni, hesi kensluni av, at sjálvur Deyðin er í nánd; eg kann bara ikki lata vera við at ímynda mær, hvussu tann lagnulødda kúlan hevði kloyvt mín skølt – um so var, at eg ikki kom undan við lívin-um.

Og tí sigi eg (sum skaldið tók til): Tú, ið er pínunnar skald – hvør tú so enn ert – eg vanvirði teg!

Alt í lagi, eg viðgangi: um tú ikki skilir meg, er tað av teirri grund, at eg havi lyndi til orða tað fyrsta, ið mær kemur í hugs.

Og veruleikin er tann, at stundum fati eg ikki sjálvur, hvat eg sigi.

Men sjálvt eg megni at skilja eitt: at pínsla gongur undan heiðri, í tí merking, at pínsla er ein treyt, skal tær lutast heiður.

Eg endurgevi: Styrki í hesum lívi, eydna í tí næsta.

2

Tað er ófatiligt, sum tankarnir kunnu klárna, tá ið kavin er lagstur, og sólin skínur, og tann hvassa glerskorpan, ið oman á snjófonnum hvílir, tekur at skyggja – av einfeldni og reinleika.

Men tá tað hinvegin er kalt og ófýsið veður – sum tað er í morgun – kastast tann svarti vindur-in inn á okkum øll – óansæð um tú ert nýføðingur, jómfrú ella bølmenni – tú sleppur ikki óskalaður undan.

Og tað er av teirri grund, eg vági mær at halda uppá, at eg eri eitt rovdjór; eg reiki um á hesum døpru gøtum, sum eri eg ein úlvur, ið válar í skóginum á vetrartíð, bæði móður og sorgarbundin, í síni fruktaleysu sóknan eftir fongi – tá alt er deytt. Eg eri sum hann, tí eisini eg havi lyndi til at drepa hvønn skapning, ið eg

beri eyga við; við mínum svartskygni taki eg mær valdið á tykkara lívum og skíri tykkum deyð.

Ja, tað er har, mítt vald liggur.Men ikki eru tey uttan gagn: hesi morðini. Nei,

tú – tey eru samkenslumorð. Tí tit deyðu hava látið lív av barasta einari grund: fyri at bjarga okkum gudabornu – eins og djórini, ið offra síni lív fyri at veita úlvunum føði, so at teir kunnu tóra veturin av; tit góðtaka tykkara skerda lut, so at vit, ið gudsgávur hava, kunnu hóra okkara tunglyndi undan; og eg sigi sum so: høvdu vit ikki havt tykkara samkenslu, hevði hvør okkara lútað.

Men so er tað tað: eingin tykkara grunar nakað – at tað eru júst tit, ið veita okkum bjarging. Tit deyðu eru sum djórini, ið úlvarnir veiða: tit eru fødd við grunnskygninum í tykkum og fjakka bara um á hesum kalda kletti uttan at hava hesa tráanina, ið vit hava, hesa tráanina eftir stórlæti.

Men skuldi tað hent seg, at summi tykkara savnast og vága tykkum at styggja okkum gudabornu burt, sum eru vit heimloysingar, skal tað so sanniliga koma tykkum aftur um brekku. Tí tá gerast vit úlvarnir, ið jagstra og niðurgera hvønn tann einasta seyð – serstakliga teir, ið vilja verða hirðar og so statt kúga okkum.

Og alt tað, ið eitur hóttanir, fellur í tóma jørð.Men eg eri longu úlvur. Eg eigi hvørki troyst

ella umsorgan í mær.Fyri at siga tað við eini mynd, ið vil nakað:

hóast eg eri Messias, eri eg ikki sinnaður at fyrigeva Faðir mínum.

Tí blóð er tjykkri enn vatn, men ikki tjykkri enn gall.

[Eva, ert tú ikki samd?]Og eg vil spøna . . . ! Nei, tað er ikki tað rætta

orðið! Eg vil greythamra tær blómur, ið Faðir okkara hevur lagt oman á teg. Tí tær dylja eina flógva og unga grøv!

3

Góði lesari: tú hevur alrahelst – sum tíðin er liðin, síðani eg festi tey fyrstu orðini í míni pínslasøgu á blað – lært meg so mikið væl at kenna, at tú ert førur fyri at meta um, hvørt eg eri eitt flogvit ella ei; og tí kanst tú sjálvur gera av, um tú brýggjar teg um at lesa víðari – men eg kann barasta ikki gevast enn. Tí eg havi framveg-is hópin at siga frá.

Og eitt teirra er, at eg fult og fast trúgvi upp á tað, ið R. Sparrow so rámandi segði: at hvør skapningur á hesi jørð doyr einsamallur.

Men eg skýggi ikki einsemið – hóast hetta kvalafulla lívið, eg líði, er á tremur við leiði og keðsemi.

Tí eg kann altíð troysta meg við hesum tanka: at Deyðin er tann størsti rúsurin [tað er jú tí, at hann verður goymdur til seinast].

Og eftirsum Himmalin er vorðin eitt betri stað, nú Eva er komin upp hagar, mæli eg ikki ímóti at loysa meg úr hesum heimi og hølast við henni í heimanhøll; eg eri av teirri fatan, at alt man fara at javna seg fyrr ella seinni – tá Deyðin loksins kjósar at harma meg og troystar sær til at fría meg úr mínum verðsliga hylki.

Men eg sýti fyri at taka til takkar við hesum lívi, nei, forbrendari enn so. Tí lívið er mær ikki nær námindis tað vælsignilsið, tað sigst at vera – í mínum eygum nær tað ikki upp á øklarnar av tí virðing, ið fólk vilja vera við, at tað hevur rætt til.

Satt at siga: mannalívið er láturligt og vitleyst; í hesi alheimsins borg, har Guð er einakongur, eru

menniskjan tann fjákuti hovgekkurin, ja, tann góðvarni býttlingurin, ið øll flenna at, tí hann ikki er førur fyri at gjøgnumskoða sín egna skerda leiklut.

Men sjálvt um eg ikki ræðist einsemið, eri eg tó vorðin ein so avskeplað sál, at eg stundum beri ta kenslu, ta andstyggiligu kensluna av, at súrt regn baðar meg; við sínum etjandi dropum flæsir hetta regnið húðina av mær og avhyljar mína beinagrind og sjúka sinni – tí Eva, tá hon beindi fyri sær sjálvari, sveik hon meg; uttan at drála tað minsta læt hon seg falla í Deyðans kalda favn – og meg í einsetursins fruktaleysa tóma.

4

Eg lati dyrnar upp og smoyggi mær innar í forhøllina, gangi upp trappurnar og læsi hurðina upp. Tað er bítandi kalt inni í íbúðini. Og streymurin er framvegis slitin.

XIV

1

Vetrarmorgnar eru kaldir og harðhjartaðir, tú kennir teg óvælkomnan, og innkuldin rísur upp í tær, lúkst upp hagar, har gráturin er nær. Tað tekur at lýsna so seint sum um hálvgum tíggju tíðina. Hurðar ríkja, og heglingsælið suðar í luftini; tað slær móti takinum, sum rís á ein rút [havi eg ikki nýtt hesa orðingina áður?], og ger, at tað verkir í hvørjum beini. Naknar greinar og plantur. Starar. Og í hesu døpru jóltíð vilt tú gera alt fyri at vera saman við familjuni, í hennara mjúka, fjálga favni. Tí tá fært tú tann besta friðin (til at lesa) – tá familjan framvegis svevur, og tú ert tíðliga á fótum. Og áin suðar uttanfyri; tú ímyndar tær, hvussu køld hon man vera undir tí váta glerinum. Fuglar sleingjast víða – við hvørj-ari hvirlu, ið leikar – og tú undrast á, hví teir ikki eru farnir at kroka fyri kuldanum. Deytt, lívleyst gras stingur upp undan tí køvandi kavanum. Himmalin er koksgráur. Og svartir fuglar við ný-brýndum klóm sveima um húsið; teir boða frá deyðanum. Kavaplettaðir klettar. Deyð hús. Jóla-ljós í gluggunum. Stormurin buldrar. Tú kagar út vindeygað, og alt gerst ein bleikur filmur. Alt, ið finst, er deytt og litleyst; eftir er bara kuldi og pína og ræðsla – og tey alda ígjøgnum teg.

2

Ein elakløn ljósrípa skar inn rivuna millum gardinurnar og inn í tað døkka kamarið – og hon skein beint í andlitið á Ð., ið lá á liðini á madr-assuni við báðum hondum undir vanganum; hann var um at ganga til av møði. Hann hevði ligið og blundað í gott og væl ein tíma, men hevði einki sovið. Og hann var turrur í hálsinum. Hann hevði ilt við at anda, vøddarnir vóru eymir, og hann hevði herviliga høvuðpínu. Og ísakøld illhirsni skulvu ígjøgnum hann, eins og eitt kervi av svørtum træðrum.

Og hann orkaði einki; hann hvørki formáddi at lesa (tí allir stavir vóru kámir; hann skilti teir ikki) ella at festa orð á blað; hann var sum hálvdeyður. Hann vildi barasta so illa sova. Tað einasta, hann vildi, var at bara søkka niður í svøvnsins skordýpi; har deyðakvirran var sum fullkomin – har hansara svørtu tankar ikki rukku.

Tí tann, ið svevur, syndar ikki.Og tað var jú á hasum staði, at skommin ei

heldur kundi skepla hann.Men ikki vildi tað legna seg so – at svøvnurin

tók hann til sín.Ja, hann var eitt útskot, og sjálvt Hypnos hevði

onga virðing fyri honum longur.Ikki tað – at hann nakrantíð hevði havt tað.

3

Kennir tú tað, at tú barasta ikki klárar at sita stillur? Tú ert ófriðarligur og fesjar alt gólvið runt, við tí, at tankarnir mala í heysinum, og

hesin eiturdalur, vit kalla lívið, ger tær ikki annað enn at súrga tær blóðið? Hann skakar tær sálina í grót og grund, so at tann djúpasti tankin, tú ert mentur at ala fram, er: Lívið er ein jarðarferð. Og tú ber ikki minsta iva um, at ein ella annar sannleiki er í hesum tanka, og tó klárar tú ikki at skyna á, hvør hann er?

Veitst tú, hvat eg meini við?Sært tú tað ikki fyri tær?

4

Nei, sama ger, gloym tað.Lat tað fara.Tí kenslan er longu runnin av mær.Og tó: tað er ikki heilt satt. Tí eg kann bara ikki

lata vera við at hata. Og tað er av hesi grund: at eg beri orð fyri at vera kaldur og líkasælur; hvør andleysur skapningur, sum í hesum býi býr – hesum býi, ið er sum gjøgnumseyrgaður av Guðs eitri – skírir meg heidning; hvør tann einasti lagsbróðir Faðir míns syrgir fyri, at ikki eitt tað einasta av Guðs børnum gloymir at fordøma meg og tað lívið, eg livi.

[Og tað kemur fyri hvønn dag].Men eg, ið longu beri forfedranna vísdóm, taki

mær tað ikki so heilt nær kortini; tí eitt veit eg so vist og satt: at Guð og Hansara fylgdarmenn hava – í mong túsund ár – viljað kúgað tey lisnu og lærdu, serstakliga tey, ið hava bjóðað Bíbliuni av.

Spyr bara Kopernikus.Ella kanska Galileo Galilei.

Ja, hví ikki Charles Darwin?Ja, ja, eg veit. Eg sigi ikki nakað nýtt. Næstan

hvør unglingi – í hvussu so er í vesturheiminum – kennir hesar menninar.

Men fólk hava lyndi til at gloyma. Og tað er tí, at eg eri her: at minna tykkum á, hvussu óndir og ráðaríkir Guðs umboðsmenn stundum eru.

Og tó skal eg ikki skera teir allar yvir ein kamb; tí søga heimsins sigur frá mongum prestum og skriftlærdum, ið hava stuðlað vísindamonnum. Summir teirra vóru enntá vísindamenn sjálvir.

Men eg svørji, ja, eg svørji, at teir, ið misbrúka Guðs orð, skulu standa til svars fyri hvørja ta ein-astu avskeplaðu avgerð, teir hava tikið.

Tí tað líkist svartasta ongum, at menniskju skulu taka orðini úr munninum á Guði; hóast eingin okkara veit fyri vissu, hvørt hesi umstríddu orð eru mannaskapt ella av guddóm-ligum uppruna, so rúma mong teirra sannleika, og einki mannabarn eigur at kunna taka sær rættin til at brongla slíkan vísdóm – og so yvirhøvur ikki til egnan fyrimun.

Og tað er av hesi grund, at eg øtist inn á tey trúgvandi: tey siga seg kenna sannleikan; tó at veruleikin er tann, at tey – fyri at føra prógv fyri sínum avgjørdu meiningum – aloftast endurgeva skriftstøð, ið eru tikin út úr samanhangi.

Eg veit, eg veit: við at taka slíkt upp á tungu, sigi eg ei heldur nakað nýtt, sum tú ikki longu ert greiður yvir; men stutt sagt er tað í grundini júst hetta, ið elvir mær illvild ímóti Guðs børnum.

Sum skaldið hevði kunnað tikið til: Hýrurin á mær í dag er ófýsin og glerstoyttur; hann dregur á luftina og hevur ein farra av andstygd við sær.

Ja, tað verkir í øllum kroppinum – sum havi eg gallstein.

Og tí sigi eg: tað má vera Guð, ið revsar meg – fyri gudsspottan. Og dómurin er ævig glatan. Helviti er ikki eitt stað undir jørð. Um Guð er av tí fatan, at vit hava tað uppiborið, so leggur Hann tað ístaðin í okkara hjørtu.

Men hendan arvin vil eg so avgjørt ikki bera í mær; og tí skræði eg meg í frakkan, bresti út hurðina og hvirli oman tær smølu snyrilstrappurnar, ið ringja seg runt lyftuna og leiða niður í forhøllina.

5

Óansæð, hvussu víkir og vendir, ella nívir og verkir, so er veruleikin einans: at tit aldri fara at gloyma meg. Tí har eru bara tveir vegir í at velja: antin gerist eg høvuðsevnið í søgubókum ella høvuðsevnið í ritgerðum sálarlæknanna. Og tað er í tí merking, at eg eri sum Raskolnikov: eg beri meg eisini saman við Napoleon.

Summi okkara líða bara ta vanlagnu, at vit verða bara ... ja, moggað – tað er tað rætta orðið – inn í hendan gudleysa heim at gerast avynnu-dýr; og skal tað skiljast á tann hátt, at lívið kann ikki gerast okkum annað enn ein sorgarleikur. Men munurin á mær og sonnum avynnudýrum er tann, at vreiðin í mær er markleys [les: hon brýtur mørk].

Og í menniskjusálini er eingin máttur so sterkur, at hann kann samanberast við hatrið.

Minnist tú ikki sangin: “Einki samanberast kann . . . ”

Sama ger. Gloym tað.Tað, eg vildi siga, er: menniskjan hevur ikki

bara ein útvortis skugga. Hjartað kann eins væl sortna. Um tú hatar staðið [les: heimin], har tú býrt, so mikið nógv, at tú læsir teg inni í tær sjálvum, nørir tú hatrið. Tú gerst innantómur og hulin; tú livir eina innibyrgda tilveru, og einki megnar at fría teg. Og tú gert tær tankar, ið tey deyðu ikki fata; ja, og um tú vilt greiða frá tíni sorg, flenna tey bara at tær.

Og so . . . tøgn.

Nei, eingin teirra er førur fyri at skilja teg – tí tínir tankar eru gudabornir.

Ein slíkur tanki er: Um Guð hevur einkarættin upp á at døma og fordøma, merkir tað, at eg eri Guð?

Og ikki ein livandi vera kann basa slíkum hatri.Hygg bara at happabørnunum, ið vórðu vanyrd

í skúlanum: summi teirra bera slíkt agg í sær, at glóðin, ið tey hava innan í sær, ikki køvist, men hinvegin kveikist, so at heljarbál taka at loga í sálini – og tey gerast sannir úrmælingar, ið heimurin aldri hevur skoðað áður.

Spyr bara Kierkegaard.H.C. Andersen.Nietzsche.

Alt í lagi, meðni. Eg skal ikki siga fyri vissu, at eg havi rætt – at allir hesir hava verið happabørn.

Men tú skilir.

XV

1

Tá ið eg komi oman trappurnar og gangi fram við tí opnu hurðini inn í íbúðina hjá Gabriel, slær ein søtur og tó vamligsligur deymur meg í andlitið. Eg skumpi hurðina upp á víðan vegg. Tað ríkir í hongslunum. Og tann sterki deymurin versnar. Eg havi ongantíð kent slíkan . . . slíkan and-styggiligan . . . lukt áður – og eg klíggi. Og so síggi eg Gabriel; hann liggur á miðjum gólvi í einum hyli av svørtum blóði – við einari stálspann undir liðini; ein skvøttur av vatni er framvegis í henni.

2

Sig mær: hvussu eitur tað øvugta av sælu?Ella sum ein genta einaferð segði: summi fólk

eru bara fødd við harmisku í blóðinum.Ja, sum eg gekk mær oman trappurnar, við

høvuri hægst og hond í lumma, fekk eg barasta ikki slept hesi kensluni av, at eg aldri skuldi ganga niðan tær aftur.

Og í tí eg kom niður á fyrstu hædd og sá tað bjarta sólarljósið, ið skein inn høvuðsdyrnar – nú sólin stóð høgt á himni – og sníkti seg upp trapp-urnar, varð eg fullvísur í, at hesin dagurin varð mín seinasti – sum fríur maður. Og eg kendi meg so einsamallan, at ræðslan gjøgnumseyrgaði mína sál.

Men hendan kenslan var ein treyt. Hon var ein treyt, tí ræðsla og kærleiki eru tær einastu sonnu bylgjurnar í hesum kensluhavi, ið leikar innan í okkum, og eg hevði ikki farran av kærleika í mær longur; bara ræðslan kundi grunda fyri hesum ótemjandi hugi, eg hevði til at útinna ta gerð, ið lá mær fyri framman.

Men so – tá ið eg læt høvuðshurðina upp – sakk eg knappliga í ein dula.

Tí tá eg hugsi um ein, eg hati, havi eg lyndi til at hvørva inn hagar, har gloymskan og vøku-dreymar dvølja.

Kennir tú ikki tað?Ella kanst tú kanska ímynda tær tað?Men eg kann eisini orða meg á annan hátt: eg

kendi meg deyðan.Og er tað í tí merking – sum skriftstaðið sigur

frá – at sorgin, ið er eftir sinnalagi Guðs, virkar umvending til frelsu, sum eingin angrar, men sorg heimsins virkar deyða.

Og eg beri sorg heimsins á mínum herðum.Rætta meg endiliga, um eg havi misskilt hatta

skriftstaðið.Eg stúri fyri, at tað havi eg.Men líka mikið veri við tí.Tí eg var ein havbylgja – nei, tað er ikki tað

rætta orðið; við mínum hóttanum um bál og brand var eg sum ein farmabilur: eitt av hesum stóru ódjórunum, sum storma eftir landavegnum eina regnváta vetrarnátt og spøna sundur alt tað, ið eitur forðingar – um tað er tað, hesi djórini vilja.

Men eg havi einki ímóti at bera hesa tornakrúnu; tí sama um hon hevur tornur ella ei, so krýnur hon meg kong. Og kongur vil eg vera.

Og eg havi enntá latið skeggið vaksa – fyri at líkjast mínum undanmanni.

Tí eg má gerast sum hann.Tí Sannleikin hevur sent meg inn í hesa verð

við grøðing til teirra, ið ikki skilja Hann.Eg taki upp eftir Askham: Á nátt koma ódjór til

sjóndar, skríða sum ormar og herja á sjúkar sálir.Og eg eri tann, ið skal syrgja fyri hesum: at tey

andleysu skulu válka sær í sínum egna blóði.

3

O Guð! Viðhvørt kann heimurin vera so vakur, at eg gerist grátkomin! Sum eg gekk oman tær kringlutu smágøturnar í tí gamla býarpartinum, blendaðist eg av tí bjarta sólarljósinum, ið varpaðist á tær gimsteinareinu kavavíddirnar – so at tær tóku at skyggja og glampa – og tárini spríktu fram; eg kundi ikki lata vera við at gráta; eg kikkaði eftir ondini. Og ein navnleys sorg øvd-ist innan í mær; hon var um at kvala meg.

Men eg eri vísur í einum: at slíkar sjónir eru devulsins amboð.

Tí hóast sólin skein sum á heimsins fyrsta degi, kundi tað eins væl verið nátt; eg kendi meg so sjúkan og illa stjølaðan, sum hevði eg stryknin í blóðinum, og tað so spakuliga var farið at virka. Himmalin var rottugráur. Og tey døpru húsini, ið heltu seg – eins og vóru tey skeiklað av lagi – út yvir tær køldu gøturnar, kveiktu í mær ein so sannan og einfaldan vilja, ein vilja til at fremja óskerdan harðskap! Og Gabriel, sum eg sá liggja har so fúnaðan og baðaður í svartreyðari maga-sýru, vildi barasta ikki geva mær frið; tað sleitst ikki burt: handan avskræmiliga marrusjónin noktaði at hvørva úr mínum tonkum.

Men eg unti mær sjálvum hesi ræðugyklini; eg havi míni forløg uppiborið. Tí tað kann ikki vera annað enn fruktaleyst, ja, enntá hættisligt, at trilva í tí tóma eftir meining. Í míni høpisleysu jagstran eftir fullkomnum frælsi havi eg bara bara viðurkent ein sannleika: at óndskapur er ein veruleiki. Men tað er av einari grund eina: at

hann er ein treyt, um vit skulu – á nøkrum sinni – vinna frælsi.

Sum onkur tók til: Guð loyvir menniskjanum at kríggjast, tí kríggj er eitt hjáárin av menniskjans fría vilja, og noktar Hann okkum tað, gerast vit aldri frí.

Og tað er tí, eg góðtaki mín lut: at gerast hin størsti syndarin, ið nakrantíð hevur livað; við teimum sjey deyðssyndunum í mínum knýtta neva skal eg vísa tær og allari mannaættini, hvat satt frælsi er.

Fylg mær.

XVI

1

Tú smeitast, eins og eitt hábærsligt rovdjór, inn ta smølu smoguna millum hesar høgu múrsteins-veggirnar; tann lagnuløddi luturin liggur tryggur í lummanum. Og ein herskur deymur av kattapissi hongur ráur í luftini; sjálvt tá tú snýr um húsarhornið og stígur út á ta flísaløgdu síðugøtuna, har tú umsíðir sært trappurnar, ið leiða inn í húsið uttan synd, fylgir tann illrami landroykurin við tær.

Tí tú ert ein hungurstungin úlvur í roði; tú sníkir teg inn í eina rætt, har seyðirnir ongan illgruna hava; tú ert lýðin ímóti tínum íborna mátti, og allir meinbogar gerast bara tómar hóttanir.

Ja, tú viðgongur tað: listafólk eru ikki tey einastu, ið kenna seg fremmand í tilveruni.

Og tá tú – í tíni svøvngongu – nærkast trappunum og gongur fram við tveimum gomlum monnum, ið sita við eitt borð og telva (teir hava grátt skegg og alpuhúgvur á høvdinum), tá sært tú tann fulla mannin við endan á gøtuni; hann er klænur, ógreiddur og ljótur – og hann vil koma á tal við ein smápilt, ið savnar saman fløskur – nú náttin er av, og tey mongu drykkjufólkini eru heimfarin. Og tú letur hondina feia eftir talvborð-inum og kveistrar undir talvfólkið, so at tey sleingjast fyri vág og vind og kastast langt oman eftir gongubreytini; tú rennur yvir til tann fulla

mannin og sigur við hann, at hann skal halda seg burt frá hasum dronginum.

2

Tú trínur upp trappurnar, tekur í lásið og stígur innar í tað forbodna húsið. Og tú dregur djúpan anda, sum skalt tú kava út av einum bergi. Tí hevði hann bara vitað, tú veitst, hasin trúarbólkurin, hevði hann bara vitað, hvat í sálini í tær býr: at tú ætlar tær at standa andlit til and-lits við hansara svarta eitur – og seta honum knívin á barkan.

Hurðin sýgur spakuliga aftur, og teir gomlu telvararnir, ið standa fyriuttan – við galli og illbønum á lofti – fána tær úr huga, sum døgg í eldi.

Tí tú ert tann burturvilsti úlvurin, ið ikki ánar, hvussu hættisligur hann kann vera.

Og tá tú traðkar innar í forhøllina, hoyrist ljómfagur sangur innan úr tí stóra salinum.

Nei, orsaka, ‘ljómfagur’ er ikki tað rætta orðið. ‘Lokkandi’ og ‘falskur’ og ‘lúnskur’ siga tað betur.

Og snjallar mannarøddir liva og láta í hvørjum króki; allir skræðugákar, ið um teg eru, gorra í kjaftin á hvørjum øðrum. Men einki er sum tann herviligi roykurin av kristnamannablóði; hvør andleys sál, hvør tann einasta ein, angar langan veg av bíligum kølnarvatni. Og í hesi glæstriborg ringla nýslignir myntir í hvørjum lumma.

Ja, ilt eyga vil einki gott sjá.

Ella beinari sagt: beisk eru tíni eygu, ið skoða hesa verð, men er tað ein treyt, vilt tú avbyrgja teg frá umheiminum.

Og sum tú trokar teg inn í fjøldina og víðari inn í salin, hevur tú bara ein tanka í høvdinum: “Við gróti í hond skal eg sorla tær skøkjur, ið umboða Guð og selja sínar sálir í Hansara navni.”

Ja, tín lagna er at kasta syndina aftur í fangið á syndaranum. Tí fyrigeving er fyrigevaranna lutur.

Og fyrigeving er fyri tey veiku.Ja, við hesum hørðu pennastrokum festi eg tey

fyrstu orðini í Triðja Testamenti á blað: “Latum okkum ganga burt frá fyrigeving og venda aftur til hatrið og hevndarhugin úr Gamla Testamenti – tí Guð hevði rætt í fyrsta umfari. Og Jesus var bara ein ørvitisknokkur, ið ikki vildi kennast við Jósef, sanna faðir sín.”

Eg sigi sum so: Nýggja Testamenti skal skrivast av nýggjum.

Og tá tú kemur inn í sjálvan salin – tó hvørki við buldri, braki ella neistum – tagnar sangkórið, og ein kend rødd sigur: “Verið vælkomin, Guðs børn. Verið vælkomin.” Hann harkar. So leggur hann aftrat: “Í dag eru vit savnað saman í hesum heilaga húsi fyri ásjón Harrans, tí ætlan Hansara við lívum okkara er, at vit skulu vera góð og vin-arlig hvør móti øðrum, og tískil mugu vit prógva, at vit hava uppiborið tann stórbæra heiður, ið fylgir eftir okkara jarðarlív: at liva í bústaði Guðs um aldur og ævir allar. So í dag fara vit at tosa um óndskap og synd . . . ”

Og tú tekur at ganga niðan miðgongina millum stólarøðirnar.

Ikki ein tann einasta halgimynd hongur á veggjunum.

Men í hvørjum króki standa sjónvarpsmyndatól til reiðar – at varpa hendan láturliga sjónleikin inn í hvørt heim í landinum.

Og um teg fjølgast vøkur reintrúarfólk uttan óndar skemdartankar. Í Guðs eygum er hvørt teirra fullkomið. Men veruleikin er tann, at eyguni á teimum eru svørt og lítil, og andlitini glógva av vreiði og sorg – meðan varrarnar eru spískar, og vøddarnir spentir.

Tí Guðs fólk bera bara vanvirðing í sær; tey eru hjartaleysir krossfarar, hvørs lutur er einans: at syrgja fyri, at Guðs andstygd ognast øll tey góðu korini, ið henni tørvar.

Ja, tú sært aftur um teirra mannahúð og inn á ullina; við sínum snjallu røddum eru tey sum ússaligir seyðir, ið jarma og grenja – tey gera ikki annað enn at kæra sína neyð; hvørt eitt orð, tey bera fram, spreiðir bara agg og illvild millum okkum, ið eru ment at sníða okkum sjálvum stakk eftir vøkstri í hesi køldu verð, hesu køldu verð, sum ongan góðan [les: Guð] eigur.

Tú sært tey standa á gøtuhornum við faldarum í hond – og siga tær, at tey kenna sannleikan.

Tú hoyrir tey í útvarpinum; við sínum vøkru røddum syngja tey vánaligar sangir.

Og tú sært tey í sjónvarpinum; har prædika tey um, hvussu tey hava bjargað sær úr hvør sínum syndafulla lívi; men hvørt tað veri seg úr drykkju-skapi, konubukan ella blóðskemd, tað er fúkandi

líkamikið – tí nú eru tey frelst, og fortíðin gerst eitt lognbrá, ið longu er guvað burtur.

Ja, tað er tað, tú hatar, tá tú gongur niðan miðgongina millum stólarøðirnar, og tú lirkar teg inn einar dyr og afturum pallin, so at tú stendur aftan palltjaldið; har sært tú í ryggin á Faðir tínum, ið prædikar fyri fjøldini – um hvussu son-ur hansara breyt inn hjá sær og stjól ein pistól.

Faðir tín sigur: “Men sum tað stendur skrivað: ‘Eg, Guð og Harri tykkara, má, fyri at verja menniskjans frælsi, geva syndini, krígnum og óndskapinum so mikið fríar teymar, at menniskjan ikki skal doyggja út, men har-afturímóti blóma og stórtrívast á tykkara undurføgru jørð.’ "

Men tú fatar ikki, hvat hann sigur. Tí tú skilir ikki jarman.

Sí George Orwell, Animal Farm.So tú teskar: “Vind hava tit sáað, og ódn skulu

tit heysta. Eingin skal kenna seg tryggan, tí tit vilja øll hava syndafyrigeving og eitt ævigt lív.”

Og eitt ævigt lív skal Ð. viðurkenna tykkum.Tí Guð er ikki vegurin, sannleikin og lívið.Nei, tú – tú ert vegurin, sannleikin og lívið.Og sum tú trínur fram á pallin, sigur tú: “Um

onkur hoyrir orð míni og leggur sær tey ikki at hjarta – hann dømi ikki eg; tí eg eri ikki komin at døma heimin, men at frelsa heimin.”

Fólkini úti í salinum reisast og taka seg til munnin. Eg hoyri skavan av stólum og ljóð av ræðslu. Eitt barn sker í sjóðheitan grát. Men eg tvingi Faðir mín niður á knøini, leggi pistólin inn at enni hansara, og onkursvegna vágar eingin

sær at rýma út hiðani. Og tey sessast og krógva seg – sum seyðir, ið ræðast úlvin.

Eg sigi: “Tann, ið trýr á meg, úr lívi hansara skulu, sum skriftin hevur sagt, renna streymar av livandi blóði,” og slái Faðir mín í høvdið við pist-ólinum. “Kennir tú hendan aftur? Eg stjól hann frá tær í nátt.”

Og eg hoyri Hann mutla; Hann bønar og biður fyri sínum lívi. Men tá bønin er av, sigur Hann: “Ádam, hvat bagir? Hví gert tú slíkt? Havi eg gjørt tær ilt?”

“Veitst tú ikki av, at tað altíð er ein í familjuni, sum saknar tann deyða mest?” Eg førki líka pistólin burt, men klári at bíta tárini í meg og leggi pistólin inn aftur at enninum á honum. “Faðir, er tað skeivt at drepa?”

“Sjálvandi er tað skeivt at drepa; lívið er heilagt. Men fyri Guðs skyld, drongur, skil meg: eg vil ikki doyggja!”

Og eg áni ikki, hvat tað er, sum hendir við mær. Men knappliga verði eg ein brestur av kenslum; allar kenslur, eg havi kent ta farnu vikuna, støkka fram í senn: svøvnskriðin, høvuðpínan, lívsleiðin, svøvntrotið og hendan kenslan av at vera sum Guð.

Eg vági mær at halda uppá, at tað er hatta orðið drongur, ið ger allan munin – tað hevur hann kallað meg alt mítt lív [og eg havi altíð hatað tað].

Men tíðin er upprunnin at ríva sjúkuna upp við rót – við at taka burt upphavið.

Eg sigi: “Faðir, tú sleppur ikki órevsaður úr hesum heimi. Tú hevur gjørt meg og Evu til

skammar, og tí kann eg ikki tiga longur: tað var tín skyld, at Eva framdi sjálvmorð; tað var tú, ið gjørdi hana upp á vegin.” Eg tagni og andi djúpan. Barnið úti í salinum gevst at gráta. Og tey síðstu orðini, ið Faðir mín hoyrir meg siga, eru: “In Nomine Patris, et filii” – Hann mótmælir, men einki hjálpir – “et spiritus sanctus, amen,” og eg gevi honum eina kúlu fyri pannuna – tí soleiðis avlíva vit seyðir.

“Eingin reisir seg!” Eg skjóti upp undir loftið. “Verið sitandi!” Og eg leypi niður av pallinum. Eg taki tvey fet yvir móti móður míni. Eg sigi: “Tú búði í sama húsi,” og skjóti hana í pannuna.

O, Guð, hevði tú bara vitað, hvussu lætt tað er at drepa fyri aðru ferð!

3

“Tú skalt bara kasta svávulpinnin; tað er tað einasta, eg biði um.”

Tað er Lüstig, ið talar.

XVII

1

”Er tað ov stramt bundið, Iris? Fært tú ilt í skøvningarnar, Iris? Skal eg loysa bondini? Kom her, mín lítli eingil. Kom yvir til songina. Legg teg hjá mær. Ert tú bangin? Ver ikki tað, meg skalt tú ikki ræðast. Men tínar varrar eru kaldar, Iris. Hvat bagir? Frystir tú? Lat meg verma tær fyri teg. Kom undir mítt veingjabreiði, og eg skal verja teg ímóti øllum óndum.”

Eg vakni inni í einum døkkum kliva, har luftin er køld og slavin, og hasi orðini eru mær eins og teskan, ið er flotnað við upp úr eini marru. Vegg-irnir eru úr gróti, sum eri eg staddur undir jørð, og tann tjúkka eikitræshurðin er læst – uttanifrá. Og í hesum kliva er einki vindeyga, so eg eri ikki førur fyri at meta um, hvørt tað er dagur ella nátt. Og eg havi ei heldur minstu hóming av, hvussu leingi eg havi sovið. Tað einasta, eg minn-ist, er, at teir farnu vikurnar eru gingnir við, at eg ikki havi gjørt annað enn at fesjað allan býin runt um næturnar, heimleysur; um dagin havi eg sovið undir ókendum trappum og í fremmandum kjallarum. Stundum havi eg enntá stytt mær svøvnleysar tímar á dimmum kaffistovum, við eitt borð í aftasta króki í rúminum og í lívd av tí tjúkka roykinum. Men tíðin hevur ikki gingið seint, nei, verri enn so. Hinvegin er tað heldur ófatiligt, sum tað er skjótt at hespa tíðina burtur,

tá samvitskan gnagar – og sorgin við. Og serstakliga, tá tú hoyrir fólk teska um ta ræðslu-vekjandi gerð, ið hevur ligið á hvørs mans tungu ta seinastu tíðina: at eldurin, ið brendi samkom-una niður (við hvørjum seyði [les: vitni] inni) var ásettur – tó uttan at tey vita, hvør brennivargurin er; ákæran er ikki reist ímóti tær enn. Tí próvtil-farið í einari slíkari sak er umfatandi; ja, tað er so umfatandi, at tað so sanniliga tekur sína tíð at fáa skil á, hvør brotsmaðurin kann vera – hóast allur býurin er á gosi.

Men so skjótt tey grava líkini upp úr brunatoft-ini og finna kúlurnar í Faðir og móðir tíni . . . ja, tú skilir.

Og tí kanst tú ikki gera annað enn at styggja fólk frá tær og ræðast ta vanvirðisligu lagnu, sum tær er í boði. So satt at siga fegnast tú um, at tú ert læstur inni í hesum kliva. Tí hendan lagnan er frægari, óansæð hvat fer at henda.–––Men tað ræðuligasta av øllum er, at allar kirkjur, samkomur og moskur í landinum eru við at brenna niður. Og at tú hevur hoyrt graml um, at tað sama hendir aðrastaðni – í øðrum londum.

Verkætlanin hjá Lüstig er farin av bakkastokki.Guð skal doyggja. Hann skal drepast. Hann er

einaræðisharri, og Lüstig hevur tikið hernaðar-kvettið upp á seg: hann vil fremja kollveltingina.

Og hansara bøðlar eru longu farnir undir at brýna falløksina; hon er reist á torginum.

Skilir tú nú, hví eg sigi, at tú ert tann burturvilsti úlvurin, ið ikki ánar, hvussu hættisligur hann kann vera?

2

Nú kundi tað kanska hent seg, at tú heldur, at tað ringasta er av; men nei, so er ikki. Og tú fer alrahelst ikki at brýggja teg um tað, eg havi at fortelja.

Og tað byrjar við, at Lüstig sigur: “Ikaros, eg havi eina gávu til tín,” og skjýtur ta tungu jarn-lokuna frá; hann letur hurðina upp, inneftir. Aftan fyri hann stendur Belladonna; hon er einum reyðum kjóla. Hann lovar henni innum, letur aftur eftir hana og knarvar fyri uttan. So stígur hon yvir higar (eg liggi á tí skitnu madr-assuni) og smoyggir kjólan av sær. Men hon – sum hon stendur við songarstokkin – er barasta so bleik og nakin og ljót, at eg vamlist við at hyggja at henni. Og sjálvt um hon sær stikni í mínum andliti, letur hon ikki við seg rína: hon leggur seg hjá mær kortini.

So eg má – í tí vanærisligu løtuni, ið fylgir – ala mær fram aðrar kvinnur í huganum – fyri at kunna lata meg tøla.

Ikki tað: eg eri ikki mentur at fullgera ta gerðina, eg skal; skøkjan vil ikki lova mær [les: nøkta mær kynsligan fulnað]. Og áðrenn hálvur tími er liðin, brestur hurðin upp, og dvørgurin trínur innar; aftan fyri hann, úti í sjálvum høv-uðskjallarinum, stendur Gabriel. Og eg hoyri eina smágentu gráta; hon grætur so sáran, at tað sker meg í hjartað; ja, tað er so hjartaskerandi, at eg komi at hugsa um Evu og Faðir mín.

Og eg geri alt, eg kann, fyri at fjala tann stíva kynslimin við lakinum, men skøkjan skræðir tað úr hondini á mær, leiðir meg út í kjallaran, har kertiljós eru um alt rúmið, og tá síggi eg hana. Eg havi aldrin í lívinum sæð slíka sjón, slíka viðurstyggiliga og sjúka sjón: á einum stórum og massivum steinborði liggur Iris Káinsdóttir, spil-nakin og við leinkjum um øklarnar og skøvningarnar. Og eg skammist. Eg skammist við meg sjálvan – tí alt tað, ið fer fram í hesi løtu, er út av lagi.

Og tað einasta, ið Lüstig hevur at siga, er: “Ver ikki bangin, Ikaros, hon er ikki jómfrú.”

3

Góði lesari, góði, tak synd í mær! Eg havi tað ikki gott.

Tí eg eri á tremur; hvør ein kykna í mínum likami er fongd við einsemisins svartskygni. Alt, eg beri í mær, er bara hesa tómu kensluna av at vera fremmandur í tilveruni; eg eri ikki petti annað enn eitt uppturkað hylki av óndsku. Og somuleiðis við míni tráan: hon er uppturkað – handan tráanin, eg hevði eftir at finna tann einasta sanna og fullkomna sannleikan.

Og einki er so meinsárt sum tráan, ið fánar og gerst hatur.

Ja, og alt, ið eftir er, er bara hesin beiski longsulin – sum líði eg av heimleysum kærleika.

Tí Lüstig segði: “Ja, ja, eg drap nøkur jødabørn. Og hvat so? Tí eg var jú bara lækni. Kundi eg

gera annað enn at fylgja boðunum, ið ovastarnir góvu mær?”

Sum vit sita við eitt tungt skrivaraborð av eikitræ – umgirdir við bókahillum og gomlum málningum – og tíðindini um eldásetingarnar av heimsins mongu halgidómum eru at hoyra í útvarpinum, heldur Lüstig talu fyri mær; hann sigur, at hvør tann einasta hending, ið mær hevur verið fyri tær farnu vikurnar, er honum fyri at takka.

Men so tekur hann til (sum burtur úr ongum): “Ádam, er tað ikki ófatiligt, sum menniskjans undirhald er innantómt? Tey hava ikki frægari at takast við enn at dusa sær í sínum fjálgu stovum, við útvarpinum frá og lurta eftir tíðindum um all-an óndskapin, ið fer fram í heiminum í dag; við góðgæti í fanginum hava dárarnir alt, ið hjartan-um lystir – og ongum fattast tokka til stórleika.”

“Hví eri eg her? Hvat vilt tú við mær?”“Hav tol, Ádam. Fyrr ella seinni fært tú alt at

vita, vitað bara eftir. Men sum nú er skalt tú bara halda gák og lýða á tað, ið eg havi at siga.” Hann letur eina skuffu í skrivaraborðinum upp. “Tí Lüstig veit, hvat er gott fyri teg.” Og hann leggur ein pappírslepa og ein pistól á borðið. “Fyri tað fyrsta: hevur tú nakrantíð hoyrt orðið ‘Jorsalsferð’?”

“Sjálvandi; eg eri uppvaksin við Bíbliuni.” Eg kann barasta ikki lata vera við at gløa at pistólinum.

“Grundin til, at eg spyrji, er tann, at frá degnum í dag fær hetta orðið eina heilt aðra merking. Og eg vil syrgja fyri, at tú ikki gloymir

tað; tí tað er heitið á eini verkætlan, ið skal – lat meg endurgeva . . . ” Hann lyftir pappírslepan upp og tekur at lesa: “ ‘ . . . [ætlanin] skal spræna nýskapan inn í æðrarnar á sitandi stjórn; við okkara ráa og skarðaða vísdómi eitra vit henni blóðið, so at hon aldri aftur skal kenna seg trygga. Tí vit eru sett í heim við eittans úrsliti í kvittanum: at kollvelta grundfastar siðir, tankar og hugburðir, sum – fyrr ella seinni – altíð sýna fram sín sanna ham: at teir eru berasta eftirsókn eftir vindi . . . Ja, tað eru útskotini, ið avdúka lygnir og skaka heimin í grót og grund; tí orrusta og oyðing skulu til fyri at byggja upp av nýggj-um: vit eru tey úrvaldu, ið vilja endurreisa ein óvandaligan og illa úr hondum greiddan heim – grunda fyri, so at vit umsíðir kunnu byggja okkara fyrijáttaða Jerusalem.’ “ Hann faldar pappírið saman og letur tað falla. “Hoyrir tú, Ádam? Tú ert upphavsmaðurin til hendingarnar, ið fara fram í heiminum íkvøld. Og tað er upp á tíðina, at tú skalt ábyrgjast fyri hesar gerðirnar.”

Tá ið eg, dvørgurin og lærusveinar hansara fylgdust úr fangakjallaran fyri einum lítlum tíma síðani og gingu upp einar smalar snyrilstrappur og út í ta stjørnukláru náttina, rein tað tástani við hjá mær: at vit vóru staddir á tí sama slott-inum, har eg neyðtók skøkjuna.

Ella beinari sagt: í tí sama slotsgarðinum – inni í eini lítlari húsatoft, ið lá huld inni millum trøini.

Men tað hevur ongan týdning; tað, ið hevur alt meir at siga, er, at í tí vit klintraðu upp tann síðsta stigan, helt eg meg brádliga hoyra goyggj frá hundum – sansaleysum hundum. Og eg hevði

rætt í mínum illgruna: í einum trímetra djúpum tippi, ið var um fimm metrar til longdar, tríggjar til breiddar og lá mitt í steingólvinum, válaðu fýra rottweilarir aftur og fram; teir vóru bæði bangnir og deyðarak – og tó vaktu teir í mær eina navnleysa ræðslu.

Og sum vit her sita, hoyri eg aftur goyggini frá hasum hundunum.

“Ádam, hevur tú minstu hóming av, hví hundar mínir eru so illir íkvøld? Á, ikki? Men tað skal eg siga tær: teir eru illir, tí teir sakna deyða bróður sín, hann, ið tú skar á háls.” Hann skoðar meg eina løtu – við sínum sjálvglaða smíli. So sigur hann: “Fatar tú tað ikki, drongur? Tað var eg, ið bar so í bandi, at tú drap Faðir tín! Hvør gerðin so enn er – ið tú framdi ta vikuna, tá Faðir tín doyði – so er tað eg, ið havi eg havt ein leiklut við í spælinum. Hugsa bara um Gabriel: hví heldur tú, at hann skrúvaði tónleikin so hart frá? Ella hví Leta gav tær tær skeivu tablettirnar? Ella hví tú ikki kláraði at sovna tað kvøldið, tú vart á mat-stovuni? Jú, tað skal eg siga tær: tí eg eigi hasa matstovuna. Og kokkurin er ein av mínum læru-sveinum.”

“Bara so tú veitst tað,” sigi eg, “so rakar tað meg ein beinan. Tí Faðir mín er deyður, og tað er mær nógmikið.”

“Kanska tað. Men eg skal siga tær eitt: visti tú av, at tú ert abbasonur mín? At Faðir tín er sonur mín?”

“Hví ikki tað? Einki tekur meg á bóli longur.”“Og at eg syrgdi fyri, at Hann misbrúkti Evu og

gjørdi hana upp á vegin? At tað bara var ein

partur av míni ætlan? Ja, er tað ikki ófatiligt: tað valdið, ið kemst av ríkidømi? Soleiðis gongur, tá tú ert ein tann kønasti innan títt virkisøki, og maktsjúkir hovsníkar eru sinnaðir at gjalda í dýrum dómum fyri tínar tænastur – og hartil gjalda tínar útreiðslur, tá tú skalt flýggja úr fong-sli og fara í útlegd. Men eg sigi tær: at hava slíkan framíhjárættindi fellur bara okkum gudabornu í lut; og við tí meini eg gávuríkum einstaklingum – sum tær og mær. Og tí endur-taki eg: tú hevur eina gávu, Ádam; tú hevur egin-leikan at tvinga allar umboðsmenn trúarinnar í landinum, ja, hví ikki í allari verðini, niður á knø-ini. Men tað var sum tramans, at tú ikki vildi gera eftir mínum boðum! At tú ikki vildi taka ímóti gávuni, eg bjóðaði tær – við Iris! Og tað er av teirri grund, at eg sigi: okkum tørvar ikki tína hjálp longur. Tí lærusveinar, ið sýta fyri at útinna míni boð – óansæð hvussu viðurstyggilig, tey tykjast vera – eru ein barlast, ið eg lættliga kann vera fyriuttan. Og tað, at tú noktaði at kasta svávulpinnin . . . at eg mátti gera tað fyri teg . . . ja, tú skilir. So nú er tíð–––”

“kanst tú ikki geva mær okkurt at drekka? Um ikki annað, so eitt glas av vatni?”

“Gaman í, Ádam. Tað skalt tú fáa.” Hann reisist og trínur yvir til eitt lítið, runt borð, ið stendur í einum króki; á tí standa ein kanna av vatni og tvær dýrar fløskur við bronsulittari vætu í. Hann skeinkir mær vatn í eitt glas.

Eg sigi: “Lüstig, eg verði tann síðsti persónurin, tú nakrantíð fer at síggja.”

“Hví sigur tú so?”

Og við pistólinum, eg tók av borðinum – longu, tá hann vendi bakið til mín – skjóti eg tvær kúlur í magan á honum.

Tí eg havi lært enn ein sannleika: at ein ísakaldur maður sum eg, ein, ið líður av líkasæluni, er førur fyri at drepa, men ikki at neyðtaka eitt barn.

Og strangir harrar skulu stokkut valda.

Evsti Partur

I

1

Góði lesari. Tú mást orsaka meg, at eg geri eitt so stórt lop í tíð [frá tí eg seinast festi orð á blað], men eg havi líka nakað at fortelja tær, áðrenn eg gevist.

Tí tú kanst barasta ikki ætla, hvussu ringt eg havi tað, nú tá nærum tólv mánaðir eru lidnir, síðani eg skjeyt Lüstig: eg havi varhugan av, at hann ikki doyði fyri míni hond hóast alt; hvør kirkja, samkoma og moska í heiminum er brend í grund, og fanin hevur verið leysur líka síðani. Og tað er av teirri orsøk, at eg tók mær – líka frá tí degnum, eg lyfti pistólin og setti tað í meg at taka lívið á Lüstig – til rýmingar; eg havi hildið til í fjøllunum og óbygdum í so langa tíð, at eg havi mist alt tað, ið eitur dagaskil, burtur; dagarnir eru sum skræddir úr álmanakkanum.

Men grundin fyri míni rýming er ikki, at eg beri ótta fyri lærusveinum hansara, nei, tú; sannleikin er tann, at eg ræðist tey milliónatals fólkini, ið vilja hevna seg inn á meg fyri mítt hópdráp.

Tí verkætlanin hjá Lüstig kom honum aftur um brekku. Hann fór í hernað ímóti Guði, og tað ein-asta, hann vann við hesum, var, at Guðs børn komu aftur eftir honum. Og hansara stórveldi fall. Allar trúgvir heimsins savnaðust í einum fel-ags heilagum kríggi ímóti mær og hansara heri av lærusveinum – fyri at týna okkum.

Men stórlæti er falli næst, og fyrr ella seinni fellur alt, ið leitar til himmals, so dyggiliga niður aftur; alt tað farna árið havi eg leitað mær friðskjól í hvørjum króki í landinum (og havi klárað at krógvað meg fyri yvirvaldinum), men eingin kann flýggja í allar ævir, og tí eri eg nú aftur læstur inni – á sinnissjúkrahúsinum í høv-uðsstaðnum.

Men nú liggi eg tó tryggur her, á gólvinum inni á einum vesi á sinnissjúkrahúsinum – við læstari hurð og einum hyli av blóði undir mær.

Tí eg vil doyggja fyri tykkara syndir; við mínum stigmatasárum lati eg blóð mítt fossa út yvir heimin og tvái tykkara sálir.

Sum onkur tók til: Øll doyggja, men ikki øll hava livað.

Og eg sigi: við at fyrigeva tykkum tær syndir, ið tit hava framt, livi eg.

Men eitt veit eg tó: at eg ikki fari at tóra hendan veturin av; eg kann ikki gera annað enn at bara liggja her og ana - sum eitt blóðdruknað kríatúr.

Og tøgnin er ræðulig; tí einki slær tøgnina, ið fylgir eftir illveðrið; hon er verri enn hon, ið slóðar fyri.

Men eg havi volt mær sjálvum mín egna undirgang, og tí góðtaki eg alt tað, ið er mær fyri; hóast hvørt gudsbarn á jørð ber hatur til mín, kenni eg meg loystan úr hesi spennitroyggju, vit kalla lívið; við óndskapi og ill-vildargerðum havi Eg bjargað heiminum; eins og flogskipararnir, ið rendu flogførini í Tvíbura-tornini, havi eisini Eg vakt menniskjuna úr henn-ara dula.

Og synd–synd, sigi eg bara: at tykkum er álagt at byggja nýggjar halgidómar fyri at tilbiðja Guð. Tí Eg eri samdur við undanmann mín, tá hann sigur, at tykkum ikki tørva bygningar fyri at trúgva. Um tit eru so íðin eftir at hava tak yvir høvdið, tá tit biðja, so gerið sum tykkum lystir: tit hava mína samkenslu; tí um Guð er til, skal Hann so vist og satt syrgja fyri at revsa tykkum – fyri at brúka pengarnar, ið tey fátøku av røttum átti at fingið.

Men sama ger: eg tími ikki longur at súrga fleira brunnar við hvøssum orðum og eiturørvum; tað er ongantíð ov tíðliga at troyta alt tað hatrið, ið eg havi borið í míni svørtu sál, síðani Eva doyði.

Og við tí kann eg nøktaður, tó fyrilagstur, siga, at mín søga nærum er av. Og tó ikki reiðiliga enn. Tí eg havi lært enn ein sannleika, ið er verdur at varðveita; ein reinan sannleika, ið hvørt mansbarn eigur at kenna. Og við hesum í huga lati eg skøkjuna traðka inn aftur í søguna. Tí tá hon lirkar baðirúmshurðina upp, við einum nýføðingi í fanginum, bjargar hon mær: hon sigur, at barnið hevur arvað míni døpru eygu.

Og alt tað, ið eitur vreiði, leiði, keðsemi, hatur, sorg, pínsla og dapurskygni, alt tað veðrast burtur, og tað í stundini.

Men so leggur hon barnið hjá mær, við orðunum: “Sært tú, hvussu avmergjað hon er? Eg havi tikið mær av henni, síðani eg átti hana, men nú vil eg ikki eiga hana longur. Nú er tað tín túrur,” og hon bendir seg inn yvir hana; hon dregur fram ein rakiknív, og við honum sker hon gentubarnið á háls.

Og eg geyli!. Eg geyli úr hjartans grunni! Men eingin sjúkrasystir nær at koma fram. Bella-donna er longu flýdd, og barnið deytt.

Og tað er tí, eg havi skrivað hesa søgu; hon er verd at fortelja av bara eini grund: tí eg veit, hvat kann basa lívsleiðini: kærleikin til tíni børn.

Og mær vitandi hevur eingin skrivað tað niður áður.

Sig so tað.

2

Men so skjótt eg eri læstur inni á sjúkrastovuni aftur og liggi á songini við leðurreimum og hvít-um vøvum (har blóðið er sett ígjøgnum) um skøvningarnar, hoyri eg hesi orð: “Ja, Ádam, óttast okkum ikki, tí vit eru ikki komnir at revsa teg.”

Og fýra stórbærir høvuðseinglar loysa reimarnar. Teir skræða ta hvítu dýnuna av mær, fylgja mær ígjøgnum býargøturnar – tveir teirra leiða meg – og áðrenn eg veit av, standa vit úti á tromini á einum bergi, savnaðir um ein steyr-rættan kross og skoða upp á tann blóðreyða himmalin.

“Er tað ov seint at biðja um fyrigeving fyri tær syndir, eg havi framt?”

“Ja, Ádam, tað er tað. Tí Guð hevur longu fyrigivið tær.” Tað er Mikael, ið talar.

“Tí sært tú,” sigur Uriel, “ein reyð sól rísur ímorgun – fyri tína dóttur, ið læt lív í nátt.”

Og sum tøgnin tekur at svíva yvir hesum einsliga bergi við heimsins enda – har eitt víðopið heimshav strekkir seg fyri framman og kavaklødd fjøll hevja seg báðumegin við – eri eg hvørki ræddur ella bangin, ja, sjálvt ikki stúrin; tí eg kann ikki lata vera við at njóta tað stórsligna útsýnið – hóast krossurin er reistur aftan fyri meg. Og tá blóðreyðir regndropar taka at falla av himni, fánar mín angist fullkomiliga – tí eg havi aldri sæð so vakra sjón.

Men so sigur Gabriel: “Sært tú, Ádam, Guð grætur. Hann grætur fyri tína skuld. Og nú er tað komið okkum í boði at tróta títt vesala, og tó dýrabæra lív. Tí Deyðan skalt tú líða – hóast tú ert heimsins fyrsti Frelsari í tveytúsund ár.”

Og hesir fýra høvuðseinglarnir lyfta meg upp á krossin, smíða naglar inn í skøvningarnar og føt-urnar – og seta mær tornukrúnu á høvdið.

Og meðan Rafael húðfleingir meg við einum svørtum koyrli, sigur Gabriel: “Við hesi mætu off-urgávuni, ið tú letur Guði, bjargar tú heiminum og loysir teg sjálvan úr hvørjari synd, tú hevur framt; tí hóast Guð hevur fyrigivið tær, merkir tað ikki, at syndirnar eru gloymdar; so tær lutast ikki skatt í himmiríki – ikki fyrrenn tú letur lív sjálvur.”

Og so dregur Mikael spjótið fram.

Eftirmæli útgevarans

Tá Ádam handaði mær hetta handritið, ið eg nú gevi út sum skaldsøgu á fyrsta sinni, var hann ikki longur sjúklingur á sjúkrahúsinum, men flýddur haðani og legði tá ætlanir um at rýma av landinum. Og ta síðstu náttina, hann dvøldist í heimstaðnum, hitti eg hann í vertshúshøpi, og vit fullu í prát. Tí vit kendust frá sjúkrahúsinum, har eg eitt stutt skifti var gestur á somu deild sum hann.

Og eg havi havt stóra virðing fyri hesum – eftir mínum tykki – gudaborna unglingi, líka síðani vit prátaðu saman av fyrstan tíð; so tá hann fortaldi, at hann hevði skrivað eitt skaldsøguhandrit og vildi lata mær tað í hendi, varð eg barasta so errin, at tú trýrt tí ikki.

Men tann sanna grundin til, at eg komi við einum eftirmæli til hesa skaldsøgu, ið eg havi so stóran tokka til [og vóni, at tú heldur tað sama], er tann, at Ádam hevur, síðani vit seinast sóust, sent mær eitt so hjartanemandi bræv, at eg kenni meg noyddan at endurgeva tað:

Til mína góða vin, Elias Askham.

Sum eg siti her á betongsvalanum uttan fyri íbúðina hjá mær, við penni í hond og hesum dýra pappírinum í fanginum, havi eg ilt við at festa tey røttu orðini á blað: tí eg veit ikki reiðiliga, hvussu eg skal fullfíggja mína søgu; hon tykist ongan enda at hava.

Men eg kann leggja fyri við at fortelja tær, at mín líðing á hesum pínslustaði er av; endiliga havi eg frið í sálini. Og hvør ein kykna í mínum likami kennir sælu. Eg kann sita á hesum svalanum í fleiri tímar og bara eygleiða fólkini, ið ganga framvið. Hinumegin vegin eru tríggir tim-burmenn í ferð við at smíða eini hús, og eg kann barasta ikki lata vera við at kenna ein tokka teirra vegna: tí hóast tað ikki liggur mær í luti at byggja skýborgir, unni eg hvørjum teirra ta gleði, ið liggur í at skapa; og hvørt tað eru skýborgir ella hús til barnafamiljur – tað er fúkandi líka-mikið.

Og eg havi gætað mær enn ein sannleika: at allir lutir og persónar hava eina søgu – eina søgu, ið er verd at kenna.

Í so langa tíð var eg av tí fatan, at heimurin var svarthvítur og íbúgvar tess deyðir, men umsíðir havi eg sannkent, at tann ræðuliga sjúkan, eg leið av, reingjaði mær veruleikan; hon fylti meg við lygnum og súrgaði mær blóðið, so at ilt varð mítt eyga, og svørt mín sál.

Men nú, tá mín sjúka endiliga er runnin av mær, havi eg bara eitt at siga: lívið er so sanniliga virðismikið – ja, tað er enntá heilagt.

Eg kann orða meg øðrvisi; tí tað gerst so ógreidliga týðuligt við hesum orðum, eg skrivaði í gjár: ”Og alt, eg siti eftir við, er Deyðanum. Leta er deyð. Belladonna er deyð. Og barn mítt er deytt. Og ikki fyri at gloyma: Eva er deyð. Eg eri hin einasti, ið siti eftir aftan á alla hesa sorg og sút.”

Men tað hevur ongan týdning. Hatta eru bara orð. Og orð eru meiningsleys. Serstakliga setningar.

Eg eri ikki skaldkvinnan aftan hasi seinastu orðini.

Kanska tú kennir hana?Men óansæð: hesi orð eru verd at endurgeva.Og tað, eg vil siga við teimum, er, at eg eri

bjargaður; eg havi funnið frelsuna – og stórlætið hevur lútað fyri eyðmýktini.

Ella fyri at orða tað við eini mynd, ið vil nakað: í gjár hjálpti eg enntá eini kvinnu við at fáa ein barnavogn út úr bussinum.

Sig so tað.

Men tíðin er komin.So lat meg, við einum broti úr Bíbliuni [hóast

eg framvegis ikki eri trúgvandi], enda mína søgu:

“Og um eg hevði profetagávuOg kendi øll loyndarmálOg átti allan kunnleikaOg um eg kundi flyta fjøllMen hevði ikki kærleikaTá var eg einki.”

– 1. Kor. 13, 2.

Við bestu heilsanumÁdam Guðmundsson

P.S. Eg skal senda tær eitt eintak av eini bók, eg júst eri liðugur við at lesa. Eg endurgevi tey fyrstu orðini úr henni: “Har finst bara ein

álvarsamur, heimspekiligur trupulleiki: sjálv-morðið. At gera av, um lívið er vert at liva ella ei, er at svara grundspurninginum í heimspekini.”