O nadczynno gruczou tarczowego (hipertyroksynemii) mwimy, gdy ilo produkowanych przez tarczyc hormonw przekracza aktualne zapotrzebowanie organizmu. Choroba czciej dotyka kobiet, mczyni zapadaj na ni 10 razy rzadziej.

Immunologiczne Choroba Gravesa-Basedowa Wole guzowate nadczynne Zapalenie tarczycy podostre lub popromienne Guzy przysadki wytwarzajce TSH Nadmiar ludzkiej gonadotropiny kosmwkowej (HCG) u kobiet w okresie ciy Guz trofoblastyczny Polekowa nadczynno tarczycy Stosowanie nadmiernej iloci preparatw zawierajcych hormony tarczycy

Schorzenie autoimmunologiczne o podou genetycznym, ktre najczciej objawia si nadczynnoci tarczycy. Charakterystyczn cech jest obecno przeciwcia anty-TSHR (skierowanych przeciwko receptorom dla TSH). Objawy: Wole Wytrzeszcz Obrzk przed goleniowy Akropachia tarczycowa - obrzk palcw rk lub niekiedy stp z towarzyszcym podokostnowym zgrubieniem koci. Bardzo rzadki lecz swoisty objaw choroby Graves-Basedowa

Kolejn postaci nadczynnoci tarczycy jest przeom tarczycowy. Choroba ta polega na nagym i gwatownym nasileniu si nadczynnoci tarczycy. Schorzenie to moe wiza si z wystpowaniem gronych objaww ze strony ukadu krenia. Przeom tarczycowym moe zosta spowodowana nieleczon nadczynnoci tarczycy. Natomiast bezporedni przyczyn przeomu tarczycowego moe sta si zabieg, ktry zosta wykonany podczas nierozpoznanej nadczynnoci tarczycy, na przykad: usunicie zba, przerwanie ciy, czy nawet silne wzruszenia oraz emocje. W przeomie tarczycowym nastpuj nasilone objawy nadczynnoci tarczycy. Pojawia si wysoka gorczka (powyej 40 stopni Celsjusza), obfite poty, pobudzenie ruchowe i psychiczne. W nastpnym okresie schorzenia nastpuje oglne osabienie, adynamia miniowa oraz zapa. Bardzo czsto przeom tarczycowy moe zakoczy si mierci.

S rnorakie i mog przyjmowa ponisz posta jako izolowany objaw, bd grupa objaww: wzmoona pobudliwo nerwowa (nadpobudliwo) zwikszona potliwo nietolerancja gorca koatania serca i tachykardia duszno uczucie osabienia (czsto uczucie zmczenia podczas chodzenia po schodach) oglna niech do wysikw fizycznych i intelektualnych utrata masy ciaa wzmoony apetyt drenie rk wytrzeszcz oczu ciepa i wilgotna skra nieregularne miesiczkowanie bezsenno zahamowanie wzrostu powikszenie tarczycy (wole tarczycy) u dzieci przyspieszenie wzrostu

Badanie poziomu hormonw TSH i stenie wolnych hormonw tarczycy Morfologia krwi Lipidogram Prby wtrobowe Fosfataza zasadowa Badania obrazowe: USG tarczycy i scyntygrafia

Istniej trzy drogi w terapii nadczynnoci tarczycy: leczenie farmakologiczne, leczenie jodem promieniotwrczym i leczenie operacyjne. Dwie ostatnie metody okrela si mianem leczenia radykalnego. Wybr terapii zaley zarwno od przyczyny choroby, jak i od decyzji samego pacjenta

Czasami klasyczne leki wystarcz do ujarzmienia choroby, ale zdarza si tak, e stosowane s tylko w celu przygotowania do bardziej radykalnej terapii. Oprcz unormowania stenia hormonw przez leki przeciwtarczycowe, moliwe jest take zagodzenie takich objaww jak niepokj, koatanie serca czy drenie rk np. przez zastosowanie beta-blokerw (propranolol).

Cho sama nazwa brzmi gronie, takiego leczenia nie naley si ba. Jod promieniotwrczy jest pierwiastkiem emitujcym promieniowanie, ktre uszkadza komrki tarczycy, wyczajc ich wybuja aktywno. Jego dziaanie ograniczone jest tylko do tarczycy, a okoliczne narzdy pozostaj nieuszkodzone. Bardzo wane jest, aby po takiej terapii pacjentka nie zachodzia w cie prze 6-12 miesicy. Stosowanie skutecznej antykoncepcji przez 6 miesicy dotyczy take mczyzn.

Musisz dostarcza organizmowi wicej energii i je 5-6 posikw dziennie oraz podporzdkowa si nastpujcym zasadom. Jedz wicej biaka; mleka i jego przetworw, jaj, chudego misa, wdlin (drobiowych, poldwicy) oraz chudych ryb (dorsz, sandacz). Wszystkie posiki powinny by bogate w witaminy, zwaszcza A (marchew, papryka, pomidory, brzoskwinie), C (natka pietruszki, cytrusy, czerwona papryka), B1 (produkty zboowe, jaja, kasza) oraz skadniki mineralne takie jak wap (mleko i jego przetwory). Wybieraj potrawy lekkostrawne, unikaj tustych i smaonych. Najlepiej gotuj na parze, piecz w folii lub du bez obsmaania. Ogranicz ilo tuszczu. Najzdrowsze s oleje rolinne. Nie jedz zbyt czsto kapusty, brukselki, brokuw, kalarepy, chrzanu i rzodkiewki zawarte w nich substancje sprzyjaj rozrostowi wola. Do minimum ogranicz napoje z kofein, czyli kaw, herbat i coca col.

Pielgnacja skry osb z nadczynnoci tarczycy polega gwnie na wyciszeniu rumienia, np. lamp soluks z niebieskim filtrem, zabiegami z uyciem IPL, mezoterapia bezigowa z preparatami uszczelniajcymi naczynia krwionone. Kolejny problem to obrzki. W redukcji obrzku oczu pomog patki i maski z ekstraktami rolinnymi, np. z chabra bawatka, hamamelisu, bzu czarnego, bluszczu pospolitego itp. W zmniejszeniu obrzkw koczyn dolnych pomoe drena limfatyczny rczny lub przy pomocy aparatury, drenujce bandae nasczone np. mentolem lub kamfor, specjalny masa kostkami lodu lub zabiegi fizykalne z krioterapi. Naley pamita, e klient z nadczynnoci tarczycy nie powinien zostawa w gabinecie sam, trzeba zapewni mu maksimum wyciszenia, unika zbyt gonej muzyki, twardniejcych i silnie rozgrzewajcych masek (szczeglnie na szyi). Osoby z nadczynnoci tarczycy dobrze jest poddawa zabiegom relaksacyjnym i odprajcym.

Osoby chore na nadczynno tarczycy powinny zmieni swj styl ycia ze wzgldu na bardzo due oglne pobudzenie. Gwne zasady: Sen minimum 8 godzin na dob Unikanie sytuacji stresowych Zmiana pracy na mniej odpowiedzialn i mniej stresujc jeeli zachodzi taka potrzeba Uprawianie dowolnej dyscypliny sportowej np. pywanie, aby rozadowa swoje emocje

* Bezsenno poczona z halucynacjami i innymi objawami nasilajcymi si w nocy * Niewyjaniona gorczka * Uporczywe nudnoci i wymioty Takie objawy mog poprzedza wystpienie przeomu tarczycowego, ktry wie si z nagym wzrostem poziomu hormonw tarczycy w surowicy, co w konsekwencji powoduje wzrost temperatury ciaa, odwodnienie (wzmoona potliwo), zaburzenia rytmu serca wraz z jego niewydolnoci i wstrzsem. Stosujc odpowiedni terapi mona unikn tego powikania i przeby nadczynno tarczycy niemal bez konsekwencji zdrowotnych.

Pczek L., Mucha K., Foroncewicz B.; Choroby wewntrzne. Podrcznik dla studentw pielgniarstwa i poonictwa; PZWL; Warszawa 2006 Szczeklika A., Gajewski P.; Choroby wewntrzne; Medycyna Praktyczna; Krakw 2009 Talarska D., Zozuliska-Zikiewicz D.; Pielgniarstwo internistyczne. Podrcznik dla studiw medycznych; PZWL; Warszawa 2010