MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

Embed Size (px)

Citation preview

  • 7/22/2019 MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

    1/15

    Mediterranean Journal of Humanitiesmjh.akdeniz.edu.tr

    II/2, 2012, 189-203

    Nikaiadan Yeni Yaztlar III

    New Inscriptions from Nikaia III

    Hseyin Sami ZTRKCeren PLEVNEL

    zet:Makalede, 2010 ve 2012 yllarnda Sakarya line balTaraklve Geyve ile Bilecik li Glpazar

    ilelerinin snrlar ierisinde gerekletirilen yzey aratrmasnda bulunan 21 adet kitabeli mezar tatantlmaktadr.Aratrmannyapldblge Roma mparatorluk Dneminde Nikaia kentinin himayesindebulunmaktayd. Byk oranda krsal kesimde yaayan ahslara ait olan bu mezar talar; zerlerineilenen tarm aletleri ve yn sepeti gibi nesnelerle ve de yaztlarda yer alan meslek ve ahs isimleriyleblgenin sosyokltrel ve etnik yapsna nemli k tutmaktadr.

    Anahtar Szckler:Nikaia, Bithynia, Sakarya, mezar yaztlar,Anthroponymler

    Abstract:This article presents 21 new funerary inscriptions found in the vicinity of the districts of Geyveand Tarakli in the Province of Sakarya, and Glpazar in the Province of Bilecik, during surveysconducted respectively in 2010 and 2012. All the inscriptions came from this area, which in Romanimperial times formed a part of the eastern territory of Nicaea. These new texts include numerous

    anthroponyms, which underscores cultural richness of this region.Keywords:Nicaea, Bithynia, Sakarya, Funerary inscription,Anthroponyms

    2010 ylnda Kltr ve Turizm Bakanlnn izniyle, Sakaryann Pamukova-Geyve-Taraklilelerinde tarafmzdan balatlan epigrafik-tarihi, corafi yzey aratrmas; 2012 ylnda geneBakanlk izniyle Bilecik l Merkezi, Osmaneli ve Glpazarda eklenerek daha genibir sahaalmasna ve bylece antik Nikaia kentinin teritoryumu konusundaki bilgilerimizin de artma-sna olanak vermektedir. Aratrmann yapldyerler, Roma mparatorluk Dneminde Nikaiakentinin himayesinde bulunmaktayd. Byk oranda krsal kesimde yaayan ahslara ait olanmezar talar; zerlerine ilenen tarm aletleri ve yn sepeti gibi nesnelerle ve de yaztlarda yeralan meslek ve ahs isimleriyle blgenin sosyo-kltrel ve etnik yapsna nemli k tutmakta-

    dr. Bu vesileyle aada, bata Nikaia kenti olmak zere Kk Asya tarihi hakkndakibilgilerimizin artmasna olanak salayacak yaztlardan 21 tanesi bilim dnyasna tantlmaktadr.

    1) Aurelius Gemellus ile Aurelia Scriboniann Mezar

    Kiretandan bir mezar steli. st ksm profilli, profilin stnde rzgar gl, sa yan yzdeamphora, sol yan yzde iek motifi yer almaktadr. Stelin alt, profilin save sol yan ksmlarkrktr. Arka yz kaba braklmtr.

    Buluntu Yeri : Bilecik li, Glpazarlesi, Gkez Ky, ky meydannda.

    ller : Yk.: 1.47 cm; Gen.: 82 cm; Der.: 68 cm; Harf Yk.: 1.4-4.7 cm.

    Dr., Marmara niversitesi, Tarih Blm, [email protected]., Marmara niversitesi, Trkiyat AratrmalarEnstits, OrtaaTarihi ABD, [email protected]

    DOI: 10.13114/MJH/20122746

  • 7/22/2019 MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

    2/15

    Hseyin Sami ZTRK & Ceren PLEVNEL190

    Env. No. : 95

    Kayt : C. Pilevneli & S. Kl-Aslan

    2 -

    .

    4

    () -

    6

    8 -

    -

    10 -[]x

    12 [][]

    [].

    90 yl yaamolan Aurelius Gemellus bu mezar antn, kendime, eim Rufinus kz60 yl yaam

    olan Aurelia Scriboniaya, evresindeki it ile birlikte satlmamak zere yaptrdm. ayet biri

    zarar vermeye kalkrsa, ceza olarak tameiona 2.500 denaria ceza deyecektir. Longus

    Gemelleus 30 yl yaadktan sonra.

    4. str. Bir Roma nomengentiliciumadolan Scribonia ismine Nikaiada ilk kez rastlanmaktadr.Ancak kentte (Umurbey) ismin masculinumformu olan Scriboniusa rastlanmtr (TAM IV 1, 57).

    6. str. vdd.ifadesi ile sadecemezarn deil, ayn zamanda mezarn etrafndaki alann da satlmasnn nne geilmeyeallmaktadr. Nikaia ve civarnda grlen bu trden ifadeler iin bk. INikaia 127; Oktan,2007, 62 vd. no. 3=SEG57, 1280; IPrusa 1066. Phrygiadaki Apameiadan da bir rnek bilin-mektedir MAMA VI 218.

    7. str satlamaz, satlk deildir ifadesi blgenin yaztlarnda olduka skgemektedir (Sz konusu kelime hk. bk. Robert, 1940, 60 vdd.; 1946, 147. Nikaiada getiiyerler iin bk. INikaia 123; ayrca bk. Kokkinia, 1999, 207; Oktan, 2007, 64; Adak, 2010, 2 vd.).

    Mezar sahiplerinin Aurelius-Aurelia gens ad almalarndan tr yazt M.S. 212den son-raya tarihlenmektedir. 12. satrda ad geen Longus Gemellusun ise Aurelius gens adntamamas dikkat ekmektedir. Sz konusu kii, byk bir ihtimalle mezar sahiplerinin oluolmaldr. Olaslkla anne-babasnn gensadyazldiin burada bir tasarrufa gidilmitir. Yaztyazkarakteriyle de ge bir dneme iaret etmektedir.

    2) Arkhedemos ve Ei Tithann Mezar

    Kiretandan, tam durumda bir mezar steli. Stelin st profilli, yan yzler ve arka yzdzlenmi. zeri yosunlarla kaplstelin sol yan yznde pek ok atlak mevcut.

    Buluntu Yeri : Bilecik li, Glpazarlesi, Kavak Ky, Muratlar Mahallesi, Erenler Mevkii,

    Eren mezar ta.

    ller : Yk.: 2.27 cm; Gen.: 54 cm; Der.: 59 cm; Harf Yk.: 2.34 cm.

    Env. No. : 120

    Kayt : H. S. ztrk

  • 7/22/2019 MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

    3/15

    Nikaiadan Yeni Yaztlar III 191

    -

    2

    vacat

    4 -

    -

    6

    .

    9. ylda, Sames olu 9 yl (yaayan) Arkhedemos (burada yatyor).

    13. ylda, Hierokles kz, Arkhedemos ei, 73 yl (yaayan) Titha (burada yatyor).

    1. str. Bu erasistemi hk. detaylbilgi iin bk. INikaia, 85-91.2. str. Bir masculinum isim olan adKk Asyadan sadece Pisidiadaki Termessostan

    belgelenmektedir (TAMIII 340). Bu isim iin ayrca bk. Zgusta, 1964, 1365-1.

    4. str. Titha, Bithynia Blgesinde olduka sk grlen epikhorikbir isimdir. zlem-Aytalar2010, 521, dn. 86da bu ahs adnn Bithynia kkenli olduunu ne srerek, Thracian andThraco-Bithynian Names in Bithynia balaltna almadnzikretmektedir. Zgusta, 1964, 1567-5 ise, bu ismin Hellence yani stnine kelimesinden geldiini ne srmektedir.

    Bu ismin Nikaiada grld rnekler iin bk. INikaia 207, 1238, 1257, 1293, 1327, 1354,1380, 1403, 1467; Adak, & Akyrek-ahin, 2006, 138 vd. no. 4; 144 vd. no. 11; 150 vd. no. 18;okbankir 2010, 335 vd. no. 11; ztrk, & Kl-Arslan, 2012, 109 no. 15; Dnmez-ztrk,2012, no. 15. Bithyniadaki dier rnekler iin bk. Nikomedia (TAM IV.1 155); Prusias ad

    Hypium (IProusias 107); Prusa ad Olympum (IPrusa 15. 77); Klaudiupolis (IKlaudiupolis 28.126. 147; Adak, Akyrek-ahin, & Gne, 2008, 98 vd. no. 23; 99 vd. no. 25; 101, no. 27);Cumaky (Drner, 1952, 58, no. 156).

    3) Bouloumnios ile Einin Mezar

    Kiretandan mezar steli. st ksm profilli ve tam; alt ise krktr. Keler voltl, ortadaelenk yer almaktadr. Sayan kenar ilenmi, stte yarm elenk motifi bulunmaktadr.

    Buluntu Yeri : Sakarya li Tarakl lesi Harkky Gndzler Mahallesi Nahil Sanlnnbahesinde. Ky mezarlndan getirilmi.

    ller : Yk.: 1.11 cm; Gen.: 58 cm; Der.: 47 cm; Harf Yk.: 2.83.9 cm.

    Env. No. : 44

    Kayt : H. S. ztrk

    -

    2 -

    -

    4 -

    []-

    6 [-]

    [].

  • 7/22/2019 MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

    4/15

    Hseyin Sami ZTRK & Ceren PLEVNEL192

    14. ylda, Iulianus ve Bouloumnios 90 yl yaamolan babalarBouloumnios ile

    henz hayatta olan annelerine anlarvesilesiyle (bu mezaryaptrdlar).

    2. str. vdd. ad pek rastlanan bir isim olmayp, Kk Asyadan Mysia Bl-gesindeki Kyzikos kentinden belgelenmektedir (IKyzikos 177). formu iin ise bk.MAMAVII 570 (Galatia), ISmyrna329 (Smyrna).

    4) Diomedesin Mezar

    Kiretandan bir mezar steline ait st para. st ve keleri profilli; stelin arka ve yan yzleridzlenmi.

    Buluntu Yeri : Bilecik li, Glpazarlesi, Srmeli Ky, ky meydannda.

    ller : Yk.: 96 cm; Gen.: 64 cm; Der.: 60 cm; Harf Yk.: 3.9-4.5 cm.

    Env. No. : 112

    Kayt : H. S. ztrk & C. Pilevneli

    v-

    2 .

    Gauros olu, 43 yl (yaayan) Diomedes

    (burada yatyor).

    2. str. vd. adgenellikle Kta Hellas ile Moesya-Trakyadan tannmakta olup (rnekleriin bk. Peloponnesos [SEG 11, 1267]; Moesya-Trakya [IGBulg III 2, 1849]), Kk Asyadanise genellikle Bithynia ve Propontis blgelerinde rastlanmaktadr: Nikaiadan bilinen rnekler

    iin bk. INikaia 1055, 1370, 1443. Bithynia Blgesinden rnekler iin bk. Nikomedeia (SEG44, 1004), Klaudiupolis (IKlaudiupolis98). Bu isim iin ayrca bk. LGPN VA s.v..

    5) Eiann Mezar

    Kiretandan alnlklmezar steli. Alnln ortasnda gne figr bulunuyor. Stel, bir stunmotifiyle ikiye ayrlm; kaplarn ierisinde koku ieleri ve ayna gibi motifler grlyor.

    Buluntu Yeri : Bilecik li, Glpazar lesi, Dereli Ky Kuzlar Mevkii, Eski Kuzlar Kymezarlnda.

    ller : Yk.: 1.07 m; Gen.: 59 cm; Der.: 35 cm; Harf Yk.: 2.93.6 cm.

    Env. No. : 96

    Kayt : H. S. ztrk & C. Pilevneli

    2 .

    7. ylda, 17 yl yaam olan, Lucius

    kzEia (burada yatyor).

    1. str.adiin bk. Robert 1937, 369; Fratl, & Robert, 1964, 150; Zgusta, 1964, 319. BE

    2007nin editrleri P. Gauthier, & C. Brixhe, no. 480te Bithyniada dier blgelere gre daha

  • 7/22/2019 MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

    5/15

    Nikaiadan Yeni Yaztlar III 193

    fazla kullanlan bu adn Trakyaya zg olmadnzikretmektedir.

    Bu adn getii yerler iin bk. INikaia 119; 208; 213; 1288; 1302; 1308; 1318-1320; 1337;

    1379; 1412; 1419; 1448; Adak, Akyrek-ahin, & Gne, 2008, 99, no. 24; IKlaudiupolis 78;IPrusias 109; IPrusa 106. 109110; Merkelbach, & Stauber 2002, 186 vd. no. 09/05/34;IByzantion 268; 275; 282; Adak, & Akyrek-ahin, 2006, 141, no. 7; 147, no. 14; 158, no. 26;Akdou-Arca, 2007, 146 vd. no. 2; 149 vd. no. 5; 150, no. 6; 152 vd. no. 9; okbankir 2010,326, no. 2; ztrk 2011, 149 vd. no. 3; 151 vd. no. 6; ztrk, & Kl-Arslan, 2012, 102 vd. no.3; Dnmez-ztrk, 2012, no. 16. Bu isim iin ayrca bk. LGPN VA s.v..

    6) Iuliusun Mezar

    Bir mezar yapsna ait fragman. st ve sakenar dzlenmi; sol ke ile alt ksm krk. stksma daha sonradan kapsrg yataeklenmi.

    Buluntu Yeri : Sakarya li, Geyve lesi, Hamam Mahallesi, Namk Kemal Sokak, Ordulular

    Evinin kap

    eik ta

    olarak kullan

    lm

    . Ev gnmzde y

    k

    lm

    ; fragman,bobir arsa zerinde durmakta.

    ller : Yk.: 75 cm; Gen.: 1.14 m; Der.: alnamyor; Harf Yk.: ca. 8.8 cm.

    Env. No. : 65

    Kayt : H. S. ztrk

    [- ]

    2 [- ]

    [- ]vv ()

    4 [- ]vv .

    (Ben) --- Asklepiodote (bu mezar)

    39 yl yaayan eim --- Iuliusa

    yaptrdm.

    kinci satrdan itibaren yaztn, sol yan tarafta daha genibir alanda devam ediyor olmasbek-lenmektedir. Nikomedeiadan daha nce yaymlanmbir yaztta, ile ei . adndaki kiiler, ocuklar iin bir mezar yaptrmlardr (J., & L.Robert, BE 1979, no. 558=SEG 29, 1351). Bizim yaztmzda ad geen bu aileyle Nikome-deiadaki mezar yaztnda adgeen ahsn ailesi aynolabilir.

    7) Khrestenin MezarKiretandan mezar steli: st ksmnda alnlk, ortasnda Medusa babulunmaktadr. Alnlnsave sol ksmlarnda zm salkmlar, altta kemerli bir kapmotifi yer alrken, ortasnda iseayna, koku ieleri vb. motifler yer almaktadr. satrlk yazt kapnn zerinde bulunmaktadr.Stelin altkrktr, yan ve arka yzler grlememektedir.

    Buluntu Yeri : Sakarya li, Tarakl lesi, Doancl Ky. Nihat Renberin evinin nbahesinin duvarnda. Akdoan Kyne, Bodurlar Mevkiinden getirilmi.

    ller : Yk.: 86 cm; Gen.: 64 cm; Der.: alnamyor; Harf Yk.: 2.3-3.2 cm.

    Env. No. : 7

    Kayt : H. S. ztrk

  • 7/22/2019 MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

    6/15

    Hseyin Sami ZTRK & Ceren PLEVNEL194

    2

    {}.

    6. ylda, Gaius, 27 yl yaamolan ei

    Khresteye ansvesilesiyle (bu mezar

    yaptrd).

    Khreste ad Nikaia kentinin de dahil olduu Bithynia Blgesinde ok sevilen bir isim olup,birok yaztta gemektedir. Bithyniadaki rnekler iin bk. LGPN VA s.v..

    8) Khrestenin MezarKiretandan mezar steli. st profilli ve sast kenarkrktr. Yaztlksmn stnde yer alan

    profilin iinde koku ieleri, ayna gibi motifler yer almaktadr. Ortada kap motifi ve bununiinde de ayakkab, ivb. gibi motifler bulunmaktadr. Yan yzler kaba braklmtr, arka yzgrlememektedir.

    Buluntu Yeri : Sakarya li Tarakl lesi Hacyakuplar Ky Habipler Mahallesi NiyaziYeildan metruk evinin iinde.

    ller : Yk.: 1.20 m; Gen.: 60 cm; Der.: 23 cm; Harf Yk.: 1.42.4 cm.

    Env. No. : 49

    Kayt : H. S. ztrk

    2 [-]

    .

    Elveda! 6. ylda, Asklepiodotos kz,

    Neikos ei Khreste (burada yatyor).

    9) Khrestos, Ei Pola/Pole ile OullarMenodotosun MezarKiretandan mezar steli. st ve altprofilli ancak tralanmtr. stte ortada bir bitki motifiyer almaktadr. Sol yan yz dzlenmitir. st ksmen krktr.

    Buluntu Yeri : Sakarya li, Tarakl lesi, Hacyakuplar Ky, Bayr Mahallesi Camiisibahesi kapgiriduvarnda. 2000 ylnda Tapnar Mevkiinden getirilmi.

    ller : Yk.: 141 cm; Gen.: 62 cm; Der.: 56 cm; Harf Yk.: 2.94.6 cm.

    Env. No. : 41

    Kayt : H. S. ztrk

  • 7/22/2019 MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

    7/15

    Nikaiadan Yeni Yaztlar III 195

    2 -

    4 -

    6

    .

    6 lapis

    20. ylda, Menodotos olu Khrestos (bu mezar) kendisine, ei

    Polaya ve 38 yl yaayan olu Menodotosa (yaptrd).

    4. str. adnn Kk Asyada grld rnek iin bk. Seleukeia (SEG 26, 1537).Nikaiada daha nce grlen formu iin bk. ztrk, 2010, 148, no. 1 (-yerine - kulla-nmiin bk. Gignac, 1976, 286).

    ift lambda ile yazlan (Bithynia Blgesi iin bk. Khios [IKios 66]) ya da (Nikaiadan bilinen rnekler iin bk. Akdou-Arca, 2007, 150 v.d., no. 7=Env. No. 43 [2010YlAratrmalar]). Bu ismin Kk Asyada rastlanldyerler iin ayrca bk. LGPN VA s.v.).

    7. str.nn Hellencede rakamsal bir deeri yoktur; bu nedenle Ann yerine nn gelmesigerekmektedir. Yaztkazyan taustasnn, rakam deerlerini kartrmolmasdnldn-den, burada bir dzeltmeye gidilmitir.

    10) Milesiosun MezarMermer mezar steli. Ortadaki niksmna sonradan beton doldurulmu. stnde gen alnlk;alnln ortasnda phiale yer almakta. Alnln sol st dnda bir motif (kutu?) grlmekte.Gnmze tam ulam. Yan yzler dzeltilmi.

    Buluntu Yeri : Bilecik li, Glpazar lesi, Al Ky Camiisinin d duvarnn kap eiiolarak kullanlm.

    ller : Yk.: 1.43 m; Gen.: 63 cm; Der.: 15 cm; Harf Yk.: 1.92.3 cm.

    Env. No. : 118

    Kayt : H. S. ztrk

    {}

    2 .

    6. ylda, Sadalas olu Milesios (burada

    yatyor). Elveda!

  • 7/22/2019 MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

    8/15

    Hseyin Sami ZTRK & Ceren PLEVNEL196

    1. str. lapis

    2. str.= : -yerine - kullanmiin bk. Gignac, 1976, 190; 249. Bu adn

    Nikaiadan bilinen rnekleri iin bk. INikaia 1104. Bu ismin Kk Asyada grld yerleriin ayrca bk. LGPN VA s.v. . Bu isim getii bir baka yer iin bk. aada 13nolu yazt.

    2. str. Trakya kkenli olan isminin (zlem-Aytalar, 2010, 524; 526), Bithyniadakirnekleri iin bk. Apameia (IApameia 117) ile Prusa (IPrusa 152). Kk Asyada grlddier yerler iin ayrca bk. LGPN VA s.v..

    11) Menelaos ile AdBilinmeyen Bir Kadnn Mezar

    Kire tandan st profilli sa yan krk, kaide eklinde mezar ta. Yaz tan sa yanndadevam ediyor olmal.

    Buluntu Yeri : Sakarya li, Geyve lesi, Ilca Ky, Merkez Mahallesi eme yapsnda.

    ller : Yk.: 28 cm; Gen.: 62 cm; Der.: 42 cm; Harf Yk.: 3-3.7 cm.Env. No. : 58

    Kayt : F. Dnmez-ztrk

    [? ---]

    2 [?---]

    (Filanca kii, bu mezar) Menelaos(?)

    olu Menelaos ile Hieraks(?) kzolan

    kendisine (yaptrd).

    12) Menandrosun (?) Mezar

    Kiretandan, bir mezar steli ya da mezar odasnn st giriinde kullanlan tam para, alnlklve kelerde diler yer alyor. Sol alt ve n yz ile sayan taraf krk; altnda srg yeri mevcut.st ve yan yzler kaba braklm.

    Buluntu Yeri : Bilecik li, Glpazarlesi, Al Ky, Mustafa Gerenin evinin nnde.

    Kyn 100 m. kadar gney, gneydousundaki bir alandan getirilmi.

    ller : Yk.: 32 cm; Gen.: 63 cm; Der.: 52 cm; Harf Yk.: 22.6 cm.

    Env. No. : 115

    Kayt : H. S. ztrk

    [---][].

    Menandros olu Menandros (?) (burada

    yatyor).

    1.str. sminin sonu ile biten mezar sahibinin, antikada baba adnda tama geleneindentr adnn []olarak da tamamlanmasmmkndr.

  • 7/22/2019 MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

    9/15

    Nikaiadan Yeni Yaztlar III 197

    13) Philippis ile ocuklarKapinios ve Milesiosun Mezar

    Kiretandan mezar steli. Alt ve st profilli. st profilde keler akroterli. Ortada olaslkla bir

    insan figr mevcuttur. Sa yan yzde boydan boya uzanan derin bir oyuk bulunmaktad

    r.Yaztn altnda motifler yer almaktadr. Arka yz kaba braklmtr.

    Buluntu Yeri : Sakarya li, Tarakl lesi, Hacyakuplar Ky, Bayr Mahallesi Camiisibahesi kapgiriduvarnda. 2000 ylnda Tapnar Mevkiinden getirilmi.

    ller : Yk.: 147 cm; Gen.: 55 cm; Der.: 57 cm; Harf Yk.: 33.9 cm.

    Env. No. : 42

    Kayt : H. S. ztrk

    []

    2 [-]

    [-]4 -

    , [-]

    6 [-]

    [].

    14. ylda, Arkhelaos olu Meilesios (bu mezar) annesi Philippis ile kardeleri Kapinios

    ve Milesiosa anlarndan tr (yaptrd). Salcakla!

    2. str. vd. adnn Nikaiadaki rnekleri iin bk. INikaia 1315; Akdou-Arca, 2004, 149vd. no. 5 Ayrca bk. LGPN VA s.v..

    1. str. 4. str. vd. = iin bk. 10 nolu yazt.

    14) Samiramisin Mezar

    Kiretandan mezar steli. st krk, yan yzler kaba braklmtr. Yazt iki satr ve krnaltndadr. Ortada kap motifi ve bunun iinde de Frig yldz yer almaktadr. ie olmasmuhtemel bir motif ve bunun altnda da vazo motifi bulunmaktadr.

    Buluntu Yeri : Bilecik li, Glpazarlesi, Dereli Ky, Kuzlar Mevkii, Eski Kuzlar Ky

    mezarlnda.

    ller : Yk.: 115 cm; Gen.: 58 cm; Der.: 28 cm; Harf Yk.: 2.45.1 cm.

    Env. No. : 97

    Kayt : H. S. ztrk & C. Pilevneli

    []

    2 [].

    7. ylda, Metrophanes kz

    Sameiramis (burada yatyor).

    Elveda!

    1. str.= : -yerine - kullanmiin bk. Gignac, 1976, 190, 249. Bu isimNikaiada ilk kez belgelenmektedir. Aiolis Blgesindeki Kyme kentinden M.. III. yzylatarihlenen bir yaztta da gemektedir (IKyme37). Ayrca bk. LGPN VA s.v..

  • 7/22/2019 MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

    10/15

    Hseyin Sami ZTRK & Ceren PLEVNEL198

    15) Sanctusun Mezar

    Kiretandan bir mezar tann st yars. Alt ksm krk, st profillidir. Phialenin olduu

    k

    s

    m ve sol volt k

    r

    lm

    t

    r. n yzde derin bir atlak bulunmaktad

    r. Profilde ve kelerde yeryer krklar grlmektedir. Yan yzler dzlenmitir. Mezar yapsna ait tabloklar etrafa dal-mvaziyettedir.

    Buluntu Yeri : Bilecik li, Glpazar lesi, Doanclar Ky, ayrlar Mevkiinde yer alanAli Balcnn tarlasyannda.

    ller : Yk.: 152 cm; Gen.: 1.15 m; Der.: 1.22 m; Harf Yk.: 48.6 cm.

    Env. No. : 111

    Kayt : C. Pilevneli

    []-

    2 []-[] vvv

    4 -

    [] vacat

    6 []-

    []v

    8 [] -

    [].

    19 y

    l yaam srm olan ben Antiokhos olu Sanctus burada yat

    yorum. Baka hikimse kesinlikle gmlmeye (izinli deildir). Phaustos olu, gerusia yesi 50 yl yaam

    olan Antiokhos (bu) mezar antnyaptrd.

    1. str. vdd. : Kk Asyadan benzer rnek iin bk. ISmyrna264; Hellas ve Adalardaki rnekler iin bk. IG VII 2541 (Thebai/Boiotia); IG XII,5 66(Naksos/Kyklad Adalar).

    6. str. vd. unvanNikaia krsalndaki birok yazttan belgelenmektedir (INikaia761; 1242; 1250; 1261; 1340; 1578; Akyrek-ahin, 2005, 84 vd. no. 4. Krsal karakterli olan

    bu gerousiasteslerin grev ve yetkilerinin ne olduu tam olarak bilinmemektedir (konu hk.detaylbilgi iin bk. INikaia1250; IProusias, 26; Akyrek-ahin, 2005, 84 vd.).

    16) Telemakhosun MezarKiretandan mezar steli. atlaklarn bulunduu n yzn st ksmnda iki kz bamotifi,bunun altnda da derinletirilmi iki kapmotifi yer almaktadr. Arka ve yan yzler kaba bra-klmtr.

    Buluntu Yeri : Bilecik li, Glpazarlesi, Belediyesine ait itfaiyenin bahesinde. Nereden

    geldii bilinmiyor.

    ller : Y: 151 cm; G: 86 cm; D: 40 cm; HY: 1.23.4 cm.

    Env. No. : 108

    Kayt : H. S. ztrk

  • 7/22/2019 MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

    11/15

    Nikaiadan Yeni Yaztlar III 199

    2 -

    [].

    Elveda! 6. ylda, Mnesimakhos

    olu Telemakhosun (mezar).

    17) Tyrrhanios ile AdBilinmeyen Bir Kiinin Mezar(?)

    Bir mezar stelinin st yars. kinci kez kullanm grmolmasmuhtemeldir. Stel ortadan ikiyekesilmitir. Alt ksmda kenet oyuu, st kelerde voltler yer almaktadr

    Buluntu Yeri : Sakarya li, Tarakllesi, ayky Muharrem Ksann evinin bahesinde. EskiKyden getirilmi.

    ller : Yk.: 78 cm; Gen.: 62 cm; Der.: 43 cm; Harf Yk.: 2.9-3.7 cm.

    Env. No. : 45

    Kayt : H. S. ztrk

    ,[ca 1-2?]

    2 (?) [

    -----------------------------

    Sporos(?) olu Tyrrhanios ile filanca

    (bu mezar.... yaptrdlar).

    1. str. adKta Hellastan bilinmekte olup (IGII22461. 2462; IGX,2 2 75; SEG 47;836), Hellencede kullanmen yaygn biimidir. adna Nikaiada ilk kezrastlanmaktadr. Bu isim iin ayrca bk. LGPN VA s.v..

    2. str. ad bir nceki satrdan bir baka adn devam deilse, Nikaia ve dolaysylaBithyniada ilk kez rastlanlmaktadr. Bu adn Kk Asyada belgelendii yerler iin bk. SEG

    26, 1501 (Seleukeia); SEG 57, 1393 (Pisidia); ayrca bk. LGPN VA s.v..18) Zameraidostosun Mezar

    Kiretandan masif bir mezar steli. Alnln ortasndaphialebulunmaktadr. Bunun altnda ikikz bann ortasnda ayna ve kadeh gibi gnlk eyalara dair betimlerin bulunduu ksmanmtr. Derinletirilmi iki kap motifinin bulunduu ksmn altnda ise kadeh motiflerigrlmektedir. Arka ve yan yzler kaba braklmtr. Sol ve sayan yzler ksmen krktr.

    Buluntu Yeri : Bilecik li, Glpazarlesi, Belediyesine ait itfaiyenin bahesinde. Neredengeldii bilinmiyor.

    ller : Yk.: 2.11 m; Gen.: 1.13 m; Der.: 38 cm; Harf Yk.: 1.3-3.1 cm.

    Env. No. : 109

    Kayt : H. S. ztrk & C. Pilevneli

  • 7/22/2019 MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

    12/15

    Hseyin Sami ZTRK & Ceren PLEVNEL200

    2 .

    8. ylda, Meleagrosun azatls

    Zameraidostos (burada yatyor).

    2. str. adyeni bir epikhorikisimdir. Blgede birok Bithynia-Trakya kkenliahs adna rastlanmaktadr.

    Sz konusu mezar sahibi Zameraidostos yazttan da anlalaca zere azatl birisidir.

    Kendisine olduka byk bir mezar steli yaptrm; bu mezar iin gereken paray kleliisrasnda biriktirmiolmaldr.

    19) Eleutheros Olu AdBilinmeyen Bir Kiinin Mezar

    Mermere yakn kiretandan bir mezar steli. st ksmnda aa doru genileyen bir krkmevcuttur. Eik ta olarak kullanlan keleri voltl, sol yan yz dzlenmi olan stelin nyznde ise kullanmdan dolayanmalar meydana gelmi; fakat stilize edilmikapmotifi ve

    bunun ierisinde de gnlk kullanma dair eya betimleri grlebilmekte.

    Buluntu Yeri : Bilecik li, Glpazarlesi, Al Ky, Fahri Yldzn evinin giriinde eiktaolarak kullanlmakta. Al Kyne bal, kye 300 m uzaklktaki teyakaMevkiinden getirilmi.

    ller : Y : 157 cm; Gen.: 64 cm; Der.: 15 cm; Harf Yk.: 1.2-6 cm.Env. No. : 116

    Kayt : H. S. ztrk

    2 ?]..

    .

    9. ylda, Eleutheros olu

    filancan

    n (mezar

    ). Elveda!

    20) AdBilinmeyen bir Kar-Kocann Mezar

    Kiretandan bir mezar tann st ksm. st kesilmi ve ortasna bir yuva almtr. Altksm profilli ve ksmen krktr. Yan ve arka yz tralanmtr. Alt ksma da bir yuva oyuualmtr.

    Buluntu Yeri : Sakarya li, Tarakllesi, Aksu Ky, Kran Mahallesi.

    ller : Yk.: 90 cm; Gen.: 47 cm; Der.: 55 cm; Harf Yk.: 2.43.1 cm.

    Env. No. : 48

    Kayt : H. S. ztrk

  • 7/22/2019 MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

    13/15

    Nikaiadan Yeni Yaztlar III 201

    [ ] -

    2 [][?] []-

    -

    4 -

    .

    Menogenes olu filanca (bu mezar) 40

    yl yaayan ei ile kendisine yaptrd.

    21) Ad

    Bilinmeyen Kii/Kiilerin Mezar

    Kiretandan kap tipli mezar ta. zeri figrl olan tan zerine iki kap ilenmi; ancaksadaki kapyarm braklmtr. Yarm braklan bu kapmotifi zerinde yazt devam ediyorolmaldr.

    Buluntu Yeri : Sakarya li, Tarakllesi, Pirler Ky mezarl.

    ller : Yk.: 100 cm; Gen.: 57 cm; Der.: 40 cm; Harf Yk.: 2.43.3 cm.

    Env. No. : 60

    Kayt : F. Dnmez-ztrk

    [--- (?)-]

    2 C [-----------------]

    Bu mezarfilanca u yatayken

    kendisine (yaptrd).

    Yazarn Notu

    Bu almaya izin veren Kltr Varlklarve Mzeler Genel Mdrl/Kazve AratrmalarDairesi Bakanlile Genel Mdrln temsilen almalara katlan pek Karaman (2010 yl

    Bakanlk Temsilcisi), Aynur Artar (2011 ylBakanlk Temsilcisi) ve Emir Tuzkayaya (2012ylBakanlk Temsilcisi); TaraklkaymakamlarMustafa Temiz (2010 yl) ile Muhlis Arslana(2011 yl), Belediye BakanTacettin zkaraman ve Glpazarlesi Belediye BakanVedatKazcya karlatmz zorluklaramamzda yardmlarngrdmz Sakarya Vali Yardm-cs Faruk Bekarlar ile Glpazar Kaymakam mer ahine (2012); 2010 ylndan berirehberliimizi yapan Ahmet Karapekmeze, Sakarya ve Geyvenin yerel tarihi konusundaki

    bilgilerini bizden esirgemeyen emekli retmen ve gazeteci Namk Cihan ile son olarak GeyveOrman letmeleri Mdrl Mdr YardmcsVedat Hasanoluna yardm ve ibirliklerin-den tr teekkrlerimizi sunarz.

    Mali Destek Bildirimi (Funding)

    Bu almaya Kltr Varlklarve Mzeler Genel Mdrl, Marmara niversitesi BAPKOile TaraklBelediyesi finansal destek salamlardr.

  • 7/22/2019 MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

    14/15

    Hseyin Sami ZTRK & Ceren PLEVNEL202

    KAYNAKA

    Adak, M. (2010). Der soziale Aufstieg eines Tierkmpfers (archikynegos) aus Bithynien. Gephyra7, 19.

    Adak, M., & Akyrek-ahin, N. E. (2006). Katalog der Inschriften im Museum von Adapazar.Gephyra, 2, 13372.

    Adak, M., Akyrek-ahin, N. E., & Gne, M. Y. (2008). Neue Inschriften im Museum von Bolu(Bithynion/Klaudiupolis). Gephyra, 5, 73120.

    Akdou-Arca, E. N. (2007). New Inscriptions from Bithynia. Gephyra, 4, 14554.

    Akyrek-ahin, E. (2005). Bithyniadan Yeni Yaztlar. Olba,XI, 75102.

    ArkSan. Arkeoloji ve Sanat Dergisi.

    BE. Bulletin Epigraphique.

    okbankir, N. (2010). Modrena ve Nikaia Teritoryumundan Yeni Yaztlar. Olba, 18, 32345.

    Dnmez-ztrk, F. (2012). Gynk ve Mudurnudan Yeni Yaztlar.MJH, II (2), 67-78.

    Drner, F. K. (1941).Inschriften und Denkmler aus Bithynien. Berlin.

    Fratl, N., & Robert, L. (1964). Stles funraires de Byzance grco-romaine. Paris.Gephyra. Zeitschrift fr Geschichte und Kulturen des stlichen Mittelmeerraumes Dou Akdeniz

    Blgesi EskiaTarihi ve Kltrlerini Aratrma Dergisi.

    Gignac, F. (1976). A Grammar of the Greek Papyri of the Roman and Byzantine Periods. Vol I,Phonology. Milano.

    IApameia. Corsten, Th. (Hrsg.).Die Inschriften von Apameia (Bithynien) und Pylai. Bonn (IGSK 32).

    IByzantion. Lajtar, A. (Hrsg).Die Inschriften von Byzantion, I:Die Inschriften. Bonn (IGSK 58).

    IG.Inscriptiones Graecae.

    IGBulg III. Mihailov, G. Inscriptiones Graecae in Bulgaria repertae. Sofia.

    IGSK. Inschriften griechischer Stdte aus Kleinasien.

    IKios. Corsten, Th. (Hrsg.),Die Inschriften von Kios. Bonn (IGSK 29).

    IKlaudiupolis. Becker-Bertau, F. (Hrsg.).Die Inschriften von Klaudiupolis. Bonn (IGSK 31).IKyme. Engelmann, H. (Hrsg.),Die Inschriften von Kyme. Bonn (IGSK 5).

    IKyzikos. Schwertheim, E. (Hrsg.).Die Inschriften von Kyzikos und Umgebung, I. Grabtexte. Bonn (IGSK18).

    INikaia. ahin, . (Hrsg.). Katalog der antiken Inschriften des Museums von Iznik (Nikaia),I-II1/2. Bonn(IGSK 910).

    IProusias. Ameling, W. (Hrsg.).Die Inschriften von Prusias ad Hypium. Bonn (IGSK 27).

    IPrusa. Corsten, Th. (Hrsg.).Die Inschriften von Prusa ad Olympum,I-II. Bonn (IGSK 3940).

    ISmyrna. Petzl, G. (Hrsg.). Die Inschriften von Smyrna, Teil I: Grabschriften, postume Ehrungen,Grabepigramme. Bonn (IGSK23).

    Kokkinia, C. (1999). Rosen fr die Toten im griechischen Raum und eine neue Inshcrift ausBithynien.MH, 56, 20321.

    LGPN VA. Corsten, Th. (ed.). A Lexicon of Greek Personal Names, Volume VA: Coastal Asia Minor:Pontos to Ionia. Oxford.

    MAMA VI. Buckler, W. H., & Calder, W. M. Monumenta Asiae Minoris Antiqua, VI: Monuments anddocuments from Phrygia and Caria. Manchester.

    MAMA VII. Calder, W. M. Monumenta Asiae Minoris Antiqua, VII:Monuments from Eastern Phrygia.Manchester.

    Merkelbach, R., & Stauber, J. (Hrsg.) (2002). Steinepigramme aus dem Griechischen Osten, IV.Mnchen/Leipzig.

    MH. Museum Helveticum.

    MJH.Mediterranean Journal of Humanities Akdeniz nsani Bilimler Dergisi.

    Oktan, M. (2007). Bithynia Blgesi'nden Yeni Mezar Yaztlar. Olba, 15, 59-71.

    Olba. Olba. Kilikia Arkeolojisini Aratrma Merkezi Sreli Yayn.

  • 7/22/2019 MJH-14-Huseyin Sami Ozturk-Ceren Pilevneli-Nikaia Dan Yeni Yazitlar III

    15/15

    Nikaiadan Yeni Yaztlar III 203

    zlem-Aytalar, P. (2010). An Onomastic Survey of the Indigenous Population of North-Western AsiaMinor. Ed. Catling, R. W. V. & Marchand, F. (2010). Onomatologos: Studies in Greek PersonalNames presented to Elaine Matthews, 506-524, Exeter.

    ztrk, H. S., & Kl-Aslan, S. (2012). Nikaiadan Yeni Yaztlar II. Gephyra,9, 101-110.ztrk, H. S. (2011). Nikaiadan (Bithynia) Yeni Yaztlar I.ArkSan, 137, 14754.

    Robert, L. (1940).Hellenica: Recueil dpigraphie, de numismatique et dantiquits grecques. I. Paris.

    Robert, L. (1946).Hellenica: Recueil dpigraphie, de numismatique et dantiquits grecques. II. Paris.

    SEG. Supplementum Epigraphicum Graecum.

    TAMIII. Heberdey, R. Tituli Asiae Minoris, III: Tituli Pisidiae; 1: Tituli Termessi et Agri Termessensis. Wien.

    TAM IV.1. Drner, F. K. (adiuvante M.-B. Von Stritzky), Tituli Asiae Minoris, IV: Tituli Bithyniaelinguis Graeca et Latina conscipti, 1: Paeninsula Bithynica praeter Calchedonem. Nicomedia et agerNicomedensis cum septentrionali meridianoque litore sinus Astaceni et cum lacu Sumonensi. Wien.

    Zgusta, L. (1964). Kleinasiatische Personennamen. Prag.

    ZPE Zeitschrift fr Papyrologie und Epigraphik.