MMRRCCFF การลดตนทนการผลตพนทปลกขาว การลดตนทนการผลตพนทปลกขาว

ประจ าป 2559

ต าบลวดตะก ต าบลวดตะก อ าเภอบางบาล อ าเภอบางบาล

จงหวดพระนครศรอยธยาจงหวดพระนครศรอยธยา

โทร. 035-307787

ค าน า

ต าบลวดตะกไดจดท าขอมลโซนนง ((ZZoonniinngg) เพอเปนการท าขอมลขาวเชงวเคราะหในพนทเพาะปลกใหเหมาะสมกบพนทในการสงเสรมการเกษตรและชมชนใหมการพฒนาอาชพเพมผลผลตขาวเพอลดตนทน และมคณภาพชวตทดอยดมสขอยางย งยน โดยการศกษาวจยและพฒนางาน งานดานการสงเสรมการเกษตร งานถายทอดเทคโนโลยและใหบรการทางการเกษตรพรอมทงพฒนาครอบครวและสถาบนเกษตรกรใหเขมแขง มการพฒนาวสาหกจชมชนเพอเพมขดความสามารถในการผลตสนคา หนวยงานทเกยวของและเกษตรกรต าบลวดตะกจงมสวนรวมในการปรบปรงระบบสงเสรมการเกษตร ใหสอดคลองกบสถานการณปจจบนในการผลตขาว เอกสารฉบบนไดจดท าขนมา เพอพฒนาขอมลการเกษตร ของต าบลวดตะก เพอใหสามารถด าเนนงานสงเสรมการเกษตรไดอยางมประสทธภาพตอไป กฤตยา ศรศกดา กรกฎาคม 2559

สารบญ หนา

1.ขอมลสภาพทวไป 1 2.ขอมลสถานการณการผลต 5 3. การจดระบบการสงเสรมใหเกษตรกรเขาถงขอมลไดรวดเรว 9 4. การบรณการกบหนวยงานตางๆ ทเกยวของ 10 5. การก าหนดพนทเปาหมายผลผลต 11 6.การวเคราะหปญหาการผลตขาว 11 7.การใหบรการเกษตรกรอยางเฉพาะเจาะจงในพนท 13

MRCF ต าบลวดตะก

M : Mapping การจดท า และใชขอมลในลกษณะแผนท สภาพพนฐานทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมของชมชน

ขอมลทางกายภาพ

1. ทตงและอาณาเขต อาณาเขตตดตอ ทศเหนอ ตดตอ ต าบลบางหลวง ทศใต ตดตอ ต าบลทางชาง วดยม ตะวนออก ตดตอ ต าบลกบเจา ตะวนตก ตดตอ ต าบลกฎ อ าเภอผกไห 2. การเขตแบงการปกครอง ต าบลบางหลวง ม 9 หม มการปกครองแบบองคการบรหารสวนทองถน ขนกบองคการบรหารสวนต าบลน าเตาแบงการปกครองออกเปน เมอป พ.ศ. 2547 แบงการปกครองออกเปน 9 หมบาน ดงน

หมท 1 บานวดตะก หมท 2 บานวดตะก หมท 3 บานวดตะก หมท 4 บานวดตะก หมท 5 บานวดตะก หมท 6 บานวดตะก หมท 7 บานวดตะก หมท 8 บานวดตะก หมท 9 บานวดตะก

3. สภาพภมประเทศ

พนททงหมดของต าบล 4,149 ไร แบงออกเปน 1. พนทบรเวณตงบานเรอนอยอาศย 327 ไร 2. พนทท าการเกษตร 3,737 ไร พนทท านา 2,718 ไร พนทท าสวน 299 ไร พนทท าไร - ไร พนทอนๆ 85 ไร

พนทปา - ไร

-2- 3. พนททเปนแหลงน า

พนทคลองสงน าชลประทาน 31 ไร พนทคลองธรรมชาต 54 ไร

แหลงน าธรรมชาตทส าคญไดแก คลองบางหลวง หม 1 - 9 คลองเกลด หม 1,4,9 คลองสงน าชลประทาน โครงการสงน าและบ ารงรกษาบางบาลหม2,3,5,6,8 โครงการสงน าและบ ารงรกษาฝกไหหม1,4,9

4.ปรมาณการกระจายตวของน าฝน ปรมาณฝนเฉลยในรอบ 5 ป จากสถตป 2554- 2558 ปรมาณฝนตกเฉลยในรอบ 5 ปประมาณ 813.73 มม./ป โดยมฝนตกมากทสดเฉลย 230.10 มม. คอเดอนกนยายนของอ าเภอบางบาลปรมาณฝนตกมากทสด

5. ขอมลกลมดน ความเหมาะสมของดนและคณภาพดน ลกษณะดนต าบลวดตะก มกลมดน 2 ชดดนดวยกนไดแก

ชดดนท 6 ชดดนอยธยา หม 1 - 9 เปนดนเหนยวเหมาะสมส าหรบปลกขาว แตมปญหาเรองดนเปรยวเหมาะสมนอย ในการปลกพชไร ชดดนอยธยามปญหาเรองน าทวม ชดท 25 ชดดนบางปะอน เหมาะสมดส าหรบปลกขาวมปญหาเรองน าทวมเหมาะสมปานกลางส าหรบปลกพชไรมปญหาเรองน าทวม 2.2 ขอมลดานชวภาพ

พนธพชพนธสตว การปลกพชในต าบลวดตะก เกษตรกรปลกขาวนาปรงปละ 2 ครง พนธขาวสงเสรม

การเกษตร เชน กข 47, กข41, กข31 ,พษณโลก 2 การไมผลปลกกลวย พชผก รมสองฝงคลองบางหลวงทง 9 หมบาน 2. ระบบการผลต พนทดนของต าบลวดตะก มความอดมสมบรณปานกลางผลผลตดพอสมควร การปลกขาวของต าบลวดตะกมพนทปลกขาว 2,718 ไร ผลผลต เฉลย 942 กก./ไร ปฏทนการปลกพชและเลยงสตว

ชนดกจกรรม มค. กพ. มค. เมย. พค. มย. กค. สค. กย. ตค. พย. ธค.

ขาวนารอบ 1 ขาวนารอบ 2 ไมผล พชผก สตว

-3- 3. เทคโนโลยการผลต (การใชปยและสารเคม) เทคโนโลยการผลตของต าบลวดตะก มการใชปยหมกและปยน าชวภาพควบคกบการใชปยเคม ซงเนนการปรบโครงสรางของดน ไมใหดนเสอมสภาพ ปยหมกและปยชวภาพมคณสมบตปรบสภาพดนใหมความอดมสมบรณ เกษตรกรใชเทคโนโลยในการผลตสารสกดชวภาพแทนการใชสารเคม เพอเปนการรกษาระบบนเวศนและไมเปนอนตรายตอเกษตรกรเอ 4. ปรมาณผลผลต เกษตรกรในต าบลวดตะก มการปลกขานาปรง ผลผลต 942 กก./ไร

5. แหลงทองเทยว ต าบลวดตะกไมมแหลงทองเทยวทส าคญ

2.3 ขอมลดานเศรษฐกจ 1. ขนาดการถอครองทดน ขนาดการถอครองทดนของเกษตรกรต าบลวดตะก ถอครองทดนครอบครวละ 10 - 15 ไร

2. สทธในทดนท ากน - มทดนเปนของตนเองทงหมด 50 ครวเรอน

- มทดนเปนของตนเองและเชาเพม 41 ครวเรอน - เชาทงหมด 10 ครวเรอน

3. จ านวนแรงงาน ประชากรสวนใหญอยในวนแรงงานและแมบานประชากรวยนกเรยนนกศกษาเปน

สวนนอย บางสวนรบจางท างานในโรงงานตางจงหวดและตางอ าเภอ 4. เปาหมายการท าฟารม เกษตรกรในต าบลวดตะก มเปาหมายการท าฟารมหรอการผลต คอ

- ทดอนน าไมทวม จะปลกไมผล

5. เทคนควธการผลต ต าบลวดตะก เกษตรกรใชเทคโนโลยเขามาท าการเกษตร เชน การน าปยชวภาพใชรวมกบปยเคม การเปลยนพนธขาวจากพนธพนเมอง โดยใชพนธสงเสรม เชน กข 47, กข41, กข31 ,พษณโลก 2 และคณภาพเพอสเปนขาวสารจะขายไดราคากวาพนธขาวพนเมอง

-4- 6. ผลผลตเฉลย ราคา ตนทนการผลต

ท รายการ นาปรง (บาท/ไร) 1 คาพนธขาว 25 กก. 620 2 คาไถ 450 3 คาจางหวาน - 4 คาปย 800 5 ฮอรโมน (2 ครง) 90 6 คาสารเคม(วชพช+คาแรง) 450 7 คาสารเคม(แมลง) 285 8 คาสบน า 1,000 9 คาเกบเกยว 500

10 คาขนสง 200 11 คาเชานาไรละ 2,000 บาท/ป 1,000 12 รวมคาใชจาย 5,395 13 ราคาขาย(บาท/เกวยน) 7,500 14 ผลผลตเฉลย 942 15 ขายได 7,065 16 ก าไรสทธ 1,670

7. แหลงสนเชอเพอการเกษตร เกษตรกรสวนใหญของต าบลวดตะก เปนสมาชกของ ธ.ก.ส. รองลงมาคอสมาชกสหกรณการเกษตร นอกจากนนมกองทนหมบานทกหม 8. ขอมลการตลาด ขายโรงส 90% ขาว เกบไวท าพนธ 10%

-5- 2.4 ขอมลดานสงคม

1. จ านวนประชากรและครวเรอน ต าบลวดตะก มประชากรทงหมด 1,596 ราย เปนชาย 755 คน หญง 841 คน ครวเรอน

ทงหมด 540 ครวเรอน ครวเรอนเกษตรกร 209 ครวเรอน อาชพท านาเปนสวนใหญ รองลงมาคออาชพรบจาง ท าอฐ 2. พนท/สภาพการถอครอง ต าบลวดตะก มพนทถอครองทงหมด 4,149 ไร จ านวนพนทการเกษตร 3,737 ไร 3. ประวตความเปนมาของชมชนรปแบบการตงถนฐาน สภาพความเปนอยของราษฎรต าบลวดตะก มความมนคงของบานเรอนทอยอาศย อาหารการกนอดมสมบรณ เนองจากปลกและเปนผผลตเอง เชน กลวย และพชผก สขภาพอนามยอยในระดบปานกลาง ความสามารถในการพงพาตนเองในการจดการภายในครอบครว เชน การประกอบอาชพ การใหการศกษาแกบตรอยในเกณฑปานกลาง ประชากรนบถอศาสนาพทธ ลกษณะการตงบานเรอน ใตถนสง เนองจากน าทวมทกป จะอยรวมกนเปนกลมตงบานเรอนอยรมแมน าล าคลอง มสาธารณปโภคครบทกหม ตลอดจนสงกอสรางตาง ๆ เชน ถนน วด โรงเรยน รานคา ศาลากลางบาน ฯลฯ 4. ขนบธรรมเนยมประเพณ พธกรรม อทธพลของความคด ราษฎรในต าบลวดตะก มประเพณตามพนบาน และบญประเพณในวนส าคญทางศาสนา เชน วนมาฆะบชา วนวสาขบชา วนเขาพรรษา วนอาสาฬหบชา วนออกพรรษา วนสารทไทย วนสงกรานต วนขนปใหม เปนตน

5. ภมปญญา - ดนตรไทย

- จกสาน ตะกรา, กระดง

2.ขอมลสถานการณการผลตขาว ต าบลวดตะกมการผลตขาวปละ 2 ครง เปนขาวไมไวแสงโดยการหวานน าตมโดยการเตรยมดนและการท าเทอกมเทคโนโลยททนสมยใชรถตดนตนตะขาบปนดน 2 ครง จะไดเทอกปรบใหเรยบใชพนธขาวไมไวแสงเชนพนธ กข 47, กข51,กข 31, กข 41, และพษณโลก 2

-6- 2.1 พนทตามเขตความเหมาะสม ต าบลวดตะก มพนททเหมาะสมส าหรบการปลกขาว (S1 + S2) จ านวน 2,988 ไร และมพนททไมเหมาะสมส าหรบการปลกขาว (S3 + N) จ านวน 461 ไร

อ.บางบาล N S1 S3 ผลรวมทงหมด

ต.กบเจา - 7,403 - 7,403 ต.ทางชาง 652 2,996 39 3,687 ต.ไทรนอย 1,075 4,259 91 5,425 ต.น าเตา - 6,834 - 6,834 ต.บางชะน 994 3,207 43 4,244 ต.บางบาล 350 2,876 0 3,226 ต.บางหลวง 613 3,029 73 3,715 ต.บางหลวงโดด 686 2,622 47 3,356 ต.บางหก 813 4,538 139 5,490 ต.บานกม 422 8,924 - 9,346 ต.บานคลง - 5,053 - 5,053 ต.พระขาว - 6,045 - 6,045 ต.มหาพราหมณ 1,448 5,433 80 6,960 ต.วดตะก 331 2,988 130 3,449 ต.วดยม 298 6,355 22 6,674 ต.สะพานไทย 191 4,371 - 4,562 ผลรวมทงหมด 7,874 76,932 663 85,469

2.2 พนทปลกจรง ต าบลน าเตา มพนทปลกขาว จ านวน 2,718 ไร เกษตรกร 90 ครวเรอน ครอบคลม 9 หมบาน โดยเปนพนทนาปรง 2,718 ไร

-7-

-8-

ศนยบรการและถายทอดเทคโนโลย

ศนยขาวชมชน

ศนยบรหารศตรพชชมชน

การถอครองทดนต าบลวดตะก

พนทถอครองทงหมด 4,149 ไร

พนทการเกษตร 3,737 ไร

นาขาว 2,718 ไร

ไมผล 237 ไร

พชผก 62 ไร

ไมดอกไมประดบ 1 ไร

ครวเรอนทงหมด 462 ครวเรอน

ครวเรอนเกษตรกร 213 ครวเรอน

ประชากรทงหมด 1,596 คน

ชาย 417 คน

หญง 841 คน

ต าบลวดยม, ต าบลกบเจา

ต าบลวดตะก

อ าเภอผกไห

ต าบลบางหลวง

ต าบลทางชาง

-9-

R : Remote Sensing การจดระบบการสงเสรมใหเกษตรกรเขาถงขอมลไดรวดเรวฉบไว ผานการสอสารระยะไกล เชน เขาถงขอมลองคความรดานการผลตขาวของหนวยงานกระทรวงเกษตรทาง Website ตางๆ สรางเครอขายแลกเปลยนเรยนรเชน ศพก. ศบกต. ศจช. ศดปช. อกม. การเผยแพรขาวสารโดยเจาหนาทสงเสรมการเกษตร กรรมการศนยบรการและถายทอดฯ หอกระจายขาว จากสอสารโดย Social Network โทรศพท ไลน เฟคบค ฯลฯ VDO เอกสารแผนพบ พบปะพดคย/ อปท./ ประชม/เวทประชาคม

-10-

C : Community Participation การบรณการกบหนวยงานตางๆ ทเกยวของ และใหเกษตรกรในพนทมสวนรวมอยางเตมท

-11-

วตถประสงคการผลตขาวต าบลวดตะก 1. เพอลดตนทนการผลตขาว 2. เพอลดความเสยงตอการระบาดของศตรขาว 3. เพอเพมผลผลตขาวโดยเฉลยตอไร 4. เพอประสทธภาพการผลตขาว

5. การก าหนดพนทเปาหมายการผลต

5.1 พนททอยในเขต Zoning หรอเขตเหมาะสม ต าบลวดตะกมพนททเหมาะสมส าหรบการปลกขาว จ านวน 2,988 ไร

- เปนพนทปลกขาวจรง จ านวน 2,718 ไร - เปนพนทปลกพชชนดอน จ านวน 270 ไร - ไมไดใชส าหรบการเพาะปลกใดๆ จ านวน - ไร

5.2 พนททอยนอกเขต Zoning หรอเขตไมเหมาะสม ต าบลวดตะกมพนททไมเหมาะสมส าหรบการปลกขาว จ านวน 461 ไร - เปนพนทปลกขาวจรง จ านวน.......-..............ไร

- เปนพนทปลกพชชนดอน จ านวน........ 30............ไร - ไมไดใชส าหรบการเพาะปลกใดๆ จ านวน 431 ไร

5.3 พนททอยนอกเขต Zoning หรอเขตไมเหมาะสม - จ านวน 461ไร

6.การวเคราะหปญหาการผลตขาวของต าบลวดตะก จดแขง (S) Strengths 1.มการผลตพนธขาวทสงเสรม

2.เกษตรกรประกอบอาชพท านาเปนอาชพหลก 3.พนทปลกขาวอยเขตชลประทาน 4.พนทเหมาะสมในการปลกขาวสง(S1) 5.มเกษตรกรตนแบบ 6.มการรวมกลมผใชน า 7.มการจดการศตรพชชมชน

8.มการจดระบบการปลกพช

-12- จดออน (W) Weaknesses

1.มการผลตขาวตนทนสง 2.พนทปลกขาวสวนใหญเปนนาเชา 3.เกษตรกรสวนใหญเปนผสงวย 4.พนทปลกขาวอาศยน าจากชลประทานเกษตรกรตองแขงกนแยงน าในการท านา 5.มแหลงผลตเมลดพนธขาวไมเพยงพอตอพนท 6.เกษตรกรขาดการปรบปรงดน เชน ใชปยอนทรย ปยพชสด ไมเผาตอซง 7.เครองบรรจภณฑไมทนสมย

โอกาส (O) Opportunties 1.ขาวเปนพชเศรษฐกจของประเทศ 2.ขาวเปนอาหารหลกของคนไทย 3.รฐบาลใหความส าคญมาตลอด 4.มจดรบซอขาวในอ าเภอและจงหวด

อปสรรคหรอขอก าจด (T) Threats 1.ราคาผลผลตไมแนนอน 2.พนทปลกขาวประสบภยภยธรรมชาต น าทวม ฝนแลง วาตภย 3.ขาดน าชวงฤดการปลกขาวนาปรง 4.ผลผลตตกต า

ปญหาการผลตขาวของวดตะก 1.ขาดการจดบนทกบญชฟารม 2.ขาดพนธขาวเมลดพนธด 3.ขาวขาดคณภาพทด 4.มศนยขาวชมชนในพนทไมเพยงพอ 5.ขาดการปรบปรงดน 6.ตนทนการผลตสง 7.ขาดการเพมผลผลต 8.ขาดเกษตรกรรนใหม 9.ชลประประทานไมทวถง 10.ขาดลานตากขาวเพอลดความชน

-13-

S : Specific Field Service การใหบรการเกษตรกรอยางเฉพาะเจาะจงในพนท พฒนาเกษตรตามความตองการของเกษตรกรอยางมเปาหมาย 1.พนทเหมาะสมในการปลกขาว (S1) จ านวน 2,988 ไร -เพมพนทการปลกขาว -สงเสรมการผลตขาวทมคณภาพไดมาตรฐาน GAP -เพมผลผลตตอไรใหสงขน -ลดตนทนการผลตโดยใชสารชวภณฑและปยน าสงเคราะหแสง ไมเผาตอซง -สงเสรมการผลตขาวเพอบรโภค เชน หอมมะล ไรซเบอร

2.พนทไมเหมาะสมในการปลกขาว (S3+ N) จ านวน 461 ไร -จดระบบการปลกพช -สงเสรมการฝกอาชพ

แนวทางพฒนา 1.จดเวทแลกเปลยนเรยนร

2.ลดตนทนการผลตขาว การใชบวเวอเรย

3.จดท าปฎทนการปลกขาว

4.การใชสารชวภณฑ

5.ศกษาศตรธรรมชาต

6.การจดท าบญชฟารม

7.การใชปย ถกเวลา ถกอตรา ถกวธ

8.การใชพนธขาวใหเหมาะสม

9.ศนยจดการศตรพชชมชน

ผลคาดวาจะไดรบ 1.เกษตรกรลดตนทนได ประมาณ 60 ราย 2.ไดเรยนรการจดการศตรพชชมชน 3.ขาวมคณภาพด

4.มเครอขายแลกเปลยนเรยนร