MOSTRA ETNOGRÁFICA

Cada imaxe vai acompañada por versos de Manuel María e

Bernardino Graña.

Obxectos recopilados polo alumnado do centro que lembran a vida diaria

na aldea labrega e mariñeira.

Fotografía de Xosé Suárez (terceira década do século XX)

XUGO

Peza de madeira que se coloca sobre o pescozo dos animais para enganchar o

carro, o arado, ...

(...) Ollos grandes,

corna levantada;

LORA Correa coa que se

engancha o xugo coa cabezalla do carro.

Aparello que se lle pon a algúns animais no fociño para que non coman mentras

traballan.

Como a casta se conoce! Filla da vaca Marela. O que come ben mo loce! Non hai becerra como ela!

BUCEIRA

ARADO DE PAU

Ara na alma, nos leiros, nos nosos soños baleiros!

Aparello agrícola que leva unha

prancha de ferro ou rella que se crava na terra

e abre os regos.

MANLLE

MAZO USADO PARA AXUSTAR OS CARROS OU PARA MALLAR CEREAIS OU LEGUMES.

Estamos no agosto: a malla e a gadaña

ENCIÑO

FERRAMENTA PARA RASTRILLAR A TERRA.

Que xuntas están as leiras nas agras a parolar!

TROLLO

Especie de angazo que se emprega para achanzar a

terra.

A terra da Terra Chá é moura

FOUCE Instrumento de folla curva que se utiliza

para rozar.

SACHO

Utensilio para remover

a terra.

Ao segar o pan, o trigo está maduro;

CESTA (CON MILLO DO PAÍS)

Recipiente feito de vimbios

entretecidos.

Quedan os agros tristeiros, que lles levaron o pan

ESFOLLADOR FEITO CON OSO DE PORCO

Para quitarlle as follas á espiga

de millo.

O millo é zugón, zugón; deixa a terra cansada, sen forzas o terrón

CRIBO

Utensilio para peneirar o gran.

Os labradios que a millo están dan pouco millo e pouco pan

BARUTO

O pan centeo é un tesouro; Semella a terra que o deu

Recipiente que serve para

peneirar a fariña.

A terra arada e labrada só quere ser sementada!

MEDIO FERRADO

Unidade de medida para o cereal. Na terra de soneira un ferrado equivalía á produción de 424 m2 de terreo.

REBOLA Pao curto e cilíndrico

para rasar as medidas dos cereais.

Hei de ir á Feira do Monte que é pró domingo que vén!

ROMANA

Balanza cun brazo pequeno onde se colga o que se vai pesar e

outro longo, graduado, onde se fai correr un peso.

PA DO FORNO

Ferramenta para meter a masa dentro do forno e para sacar os moletes.

Que boa colleita de pan e que espigas tan granadas

Fotografía de Xosé Suárez (terceira década do século XX)

Así vive o labrador: Comendo pan regado con sangue e con suor!

TREPIA

Utensilio de ferro con tres pés sobre o que se

poñen as olas, tixolas, ... ao lume.

POTA

Recipiente que se usa para

facer a comida.

Os obxectos fabricados polos oleiros de Buño nos seus talleres eran usados nos fogares de toda a

fisterra galega.

CAZOLA OLA XERRA CUNCA

ZOCO

Calzado coa sola de madeira e a

empeña de coiro.

Fíxose zoca chinela a gracia da abidueira. E vai marcando na acera os puntos da muiñeira!

Fotografía de Xosé Suárez (terceira década do século XX)

AIXOLA

Ferramenta que consta dunha prancha de aceiro co bordo cortante unida a un mango curto, que se usa para debastar a madeira.

CEPILLO

Utensilio empregado en carpintaría para alisar a

madeira.

Que branca a abidueira! cara o ceo anda a soñar! Feita zoca, anque non queira,

Non hai nengún oficio tan fermoso como o de pastorear lembranzas

ZAFRA, MARTELO DE BÓLA E TENAZAS DE FERREIRO.

(...) e nas súas maos frolecen liños de arrepío

MANUEL MARÍA

RESTRELO

Táboa que leva espetados uns dentes de ferro utilizada para pentear as febras de liño.

Fotografía de Xosé Suárez (terceira década do século XX)

RASQUETA

Instrumento formado por unha

pequena pa triangular de ferro

e un mango de madeira, utilizado

para apañar percebes e mexillóns.

Mariñeiros de Viveiro, Fisterra, Caión, Malpica,

Pontevedra, Arousa, Muxía, pescadores e peixeiras, mariscadoras das rías,

NASA

Aparello de pesca que consiste nunha especie de gaiola de forma cilíndrica,

feita de madeira e recuberta de rede,

disposta de tal maneira que permite a entrada do peixe ou do marisco mais

non a súa saída.

de quen son os areeiros e os cons e faros e as illas?

Fotografía de Xosé Suárez (terceira década do século XX)

PANELA PARA O PALANGRE

Recipiente de madeira e

cortiza onde se fixan os

anzois utilizados na

arte do palangre.

de quen son brisa e gaivotas, a escuma que vos salpica, as ondas fortes trullando

e acobexando as sardiñas?

de quen o verdello, a area, os laños, as ardentías, e as nécoras e centolas e rodaballos e minchas,

senón do que no seu rostro sente do mar xerfa e tinta,

quen fere as mans nos mariscos, en remos, sales espiñas,

pugas, maromas ou lemes, quen se molla na auga fría, cuida nasas, barcos, pesca con redes, con liña ou fisga

e pasa noites ao axexo, con calma ou con maruxía,

quen mira a morte ben perto nas galernas da invernía?

BERNARDINO GRAÑA