วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

JOURNAL OF

MAHASARAKHAM UNIVERSITY

HUMANITIES AND SOCIAL SCIENCES

วารสาร

ม ห า ว ท ย า ล ย ม ห า ส า ร ค า ม

มนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม 2559

4

ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม 2559Volume 35 Number 4 July - August 2016

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม อยในฐานขอมล TCI

การศกษาภมนามโดยเครอขายชมชนในตำาบลเมองบางขลง อำาเภอสวรรคโลก จงหวดสโขทย

ขวญชนก นยจรญ, กฤษณา ชาญณรงค, รตนาวด ปาแปง, เมศณ ภทรมทธา ......................................................................................................................................................1

การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการตดสนใจของผปกครองในการสงบตรหลานเขาเรยนระดบประถมศกษาในโรงเรยนสองภาษา โรงเรยนภาครฐและโรงเรยนภาคเอกชน

จรารตน วเชยรพงษ, ภควต นาคงาม, วนทนย คงรอด, สาลน เจรญกจภกด, อภษฐา ไชยะเดชะ, นงครตน แสนสมพร ...................................................................................... 13

การพฒนาผลตภณฑผาทอพนบานของจงหวดมหาสารคาม

ชญญา ทองสวสด, วกรม วงษสวรรณ, สายฝน จำาปาทอง .......................................................................................................................................................................................24

การวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเพอสงเสรมการอานออกเขยนไดของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1-3

ชตมา วรขนธ, สาคร อฒจกร ...................................................................................................................................................................................................................................34

ปจจยทมผลตอการดำาเนนงานความรบผดชอบตอสงคมของมหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอในเขตเทศบาลนครขอนแกน

ดากาญนดา อรญมาลา, ฌชฌานนท นตวฒนะ, กชพร ทาวกลาง, ฐปนรรถ พนมศลป........................................................................................................................................ 45

แรงจงใจในการทำางานของคร สงกดสำานกงานเขตพนทการศกษา มธยมศกษา เขต 19

ทนงศกด นนทกร, สมศกด สดากลฤทธ, จำานงค ศรมงกร ....................................................................................................................................................................................56

การจดทำาแผนชมชนและการขบเคลอนขอบญญตตำาบลวาดวยแนวทางการจดการภยพบต: กรณศกษาตำาบลบางชาง จงหวดนครปฐม

นภาพรรณ เจนสนตกล ................................................................................................................................................................................................................................................70

วเคราะหองคประกอบเชงยนยนคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตสถาบนอดมศกษา

ปญจา ชชวย ...............................................................................................................................................................................................................................................................80

เชาวนอารมณความไววางใจในทม การสนบสนนจากองคการทสงผลตอประสทธผลในการทำางานเปนทมของพนกงานธนาคารในเขตกรงเทพมหานคร

พงศธร ศรวเชยร, ศยามล เอกะกลานนต ................................................................................................................................................................................................................93

การพฒนาหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ

พทยารตน เรองรมย, บญชม ศรสะอาด .................................................................................................................................................................................................................104

การเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทตำาบลจอมพระ อำาเภอจอมพระ จงหวดสรนทร

วสา วงศสขแสวง, ธราวฒ บญเหลอ, สกรนทร แซภ ...............................................................................................................................................................................................114

การจดการหอศลปกบการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยในเขตกรงเทพมหานคร

วทยา จวสนเทยะ, รศม ชทรงเดช ............................................................................................................................................................................................................................125

ปจจยทมอทธพลตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในเขตกรงเทพมหานคร

เศรษฐวสภ พรมสทธ, นราศร ไววนชกล ...................................................................................................................................................................................................................138

เพลงสวดครสตศาสนา กรณศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรว

สราวธ โรจนศร ..........................................................................................................................................................................................................................................................148

การเปรยบเทยบดานวจนกรรมและกลวธทางวาทศลปทพบในสนทรพจนประกอบพธสาบานตนเขารบตำาแหนงประธานาธบด จอรจ บช จเนยร และ ประธานาธบด

บารค โอบามา

สหรฐ ปวณานนท, มนตร ตงพชยกล ........................................................................................................................................................................................................................162

การศกษาและสรางสรรคพทธศลปในวดสสะเกด/หอพระแกว/พระธาตหลวง/ประตชยเมองนครหลวงเวยงจนทน สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว

ในศลปะรปแบบโพสตอมเพรสชนนซม

สาธต ทมวฒนบรรเทง ..............................................................................................................................................................................................................................................176

ปจจยทมผลตอความสามารถทางภาษาฝรงเศสและภาษาจน กรณศกษา: นกศกษาปรญญาตร หลกสตรบรหารธรกจ สาขาการจดการโรงแรมและการทองเทยว

วทยาลยนานาชาต มหาวทยาลยศลปากร

สดาวด จนทรภวฒน, ผกามาศ ไมตรมตร, สมลกษณ คงเมอง, บรนทร ต. ศรวงษ, เกษร จนทรศร, อวยพร อภรกษอรามวง, สรวฒ วฒนา ..................................................190

การศกษาความเปนไปไดในการลงทนทำาสวนทเรยนเมองนนท

สภาภรณ เลศศร, พชย ทองดเลศ, กตตพนธ หนสมร ..............................................................................................................................................................................................202

กระบวนการสรางเครอขายการดแลผสงอายอยางมสวนรวมในชมชนตำาบลยานยาวอำาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร

สภาภรณ วรอรณ, อมากร ใจยงยน, ไพฑรย สมตว, สาวตร แกวนาน ...............................................................................................................................................................209

หลกสตรภาษา การสอสารและธรกจ: มมมองนกเรยน อาจารยและผประกอบการ

อสมา ทรรศนะมลาภ ..................................................................................................................................................................................................................................................219

A Study of Toponyms of Muang Bangkhlang Community Network, Sawankhalok District, Sukhothai Province

Khwanchanok Naijarun, Krisana Chanarong, Ruttanawadee Papang and Mesinee Pattaramuta ..............................................................................................................................1

Comparison of Factors Affecting Parents’ Decision on Sending their Children to Bilingual Primary Schools both Public and Private Schools

in Muang Suratthani

Jirarat Wichienpong, Pakawat Nakngam, Wantanee Kongrod, Salinee Jaroenkitpakdee, Apidtha Chaiyadecha and Nongrat Sansompron .............................................13

The Researchers in the Project of Textile Development of Mahasarakham

Shanya Thongsawasdee, Vikrom Vongsuwan and Saifon Jampathong ..........................................................................................................................................................................24

A Participatory Action Research to Promote Literacy of Prathomsueksa 1-3 Students

Chutima Worakhan and Sakorn Atthachakara .......................................................................................................................................................................................................................34

Factors influencing on North Eastern University’ s Social Responsibilities in KhonKaen Municipality.

Dakanda Arunmala, Chatchanun Nitiwatana, Kotehaporn Taowklang and Tapanat Phanomsin ...........................................................................................................................45

Work Motivation of Teachers Under the Secondary Educational Service Area Office 19

Thanongsak Nanthakorn, Somsak Seedagulrit and Jamnong Srimungkorn ...................................................................................................................................................................56

The Community Planning and Movement Provision of Tambon Administrative Organization on Disaster Management:

A case study of Bangchang sub-district, Nakhon Pathom Province

Nipapan Jensantikul ......................................................................................................................................................................................................................................................................70

Confirm Factor Analysis of the Desirable Characteristics of University Graduates

Punja Chuchuay ..............................................................................................................................................................................................................................................................................80

Emotional Quotient, Trust in Team, Organizational Support Affecting Team Working Effectiveness of Commercial Bank Employees in Bangkok

Pongsatorn Sriwichearn and Sayamon Akakulanan ..............................................................................................................................................................................................................93

Developing a Local Curriculum for Grade 6 Students on Growing Non-Toxic Vegetables

Pittayarat Ruengram and Boonchom Srisa-ard ................................................................................................................................................................................................................... 104

Cultural Landscape Changing on Kui Community, Case Study of Jompra Subdistrict, Jompra District, Surin Province.

Vasa Wongsuksaweang, Tarawut Boonlua and Sukarin Saephu ................................................................................................................................................................................... 114

Management of Art Galleries and Promotion of Contemporary Arts and Culture in Bangkok

Widthaya Juasantia and Rasmi Shoocongdej ...................................................................................................................................................................................................................... 125

Factors Affecting to Tourism Logistics Management in Bangkok Metropolis

Sedtawat Prommasit and Narasri Vaivanijkul ..................................................................................................................................................................................................................... 138

Christianity Hymn, A Case Study in Saint Anthony Church.

Sarawut Rotchanasiri ..................................................................................................................................................................................................................................................................148

Comparing Speech Acts and Rhetorical Devices Found in the Inaugural Addresses of President George Bush Jr. and President Barack Obama

Saharutt Paweenanont and Montri Tangpijaikul ................................................................................................................................................................................................................ 162

A Study of Creativity of Buddhist Arts in the Wat Si Saket / Hor Phakeo Museum / Pha That Luang / Vientiane Victory Gate, Lao PDR

in Post-Impressionism Arts

Sathit Thimwatbunthong ...........................................................................................................................................................................................................................................................176

Factors Affecting Students’ Proficiency in French and Chinese: A Case Study of Bachelor of Business Administration Students

in Hotel and Tourism Management, Silpakorn University International College

Sudawadee Chanpiwat, Pagamas Maitreemit, Somlak Kongmuang, Burin T. Sriwong, Gaysorn Chansiri, Auayporn Apirakaramwong and Surawut Watana ........ 190

The Feasibility Study for Durian Farming Investment in Nonthaburi Province

Supaporn Lertsiri, Pichai Tongdeelert, Kittiphan Hansamon........................................................................................................................................................................................... 202

Process of Establishing Community Participation Network in aAing Health Care at Yan-yaw, Samchuck District, Suphanburi Province, Thailand

Supaporn Voraroon, Umakorn Jaiyungyuen, Paitune Somtua and Sawitree Kaewnan ............................................................................................................................................ 219

Languages Communication and Business Curriculum: Aspects from Students, Lecturers, and Employers

Asama Tasanameelarp ...............................................................................................................................................................................................................................................................229

สำ�นกง�นกองบรรณ�ธก�ร กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ

มหาวทยาลยมหาสารคาม ตำาบลขามเรยงอำาเภอกนทรวชยจงหวดมหาสารคาม44150

โทรศพท0-4375-4321ตอ1754หรอ0-4375-4416

ราคาปก60บาท ราคาสมาชกราย1ป240บาท ราย2ป480บาท

กำาหนดเผยแพรปละ6ฉบบ

ฉบบท1มกราคม-กมภาพนธ ฉบบท2มนาคม-เมษายน ฉบบท3พฤษภาคม-มถนายน

ฉบบท4กรกฎาคม-สงหาคม ฉบบท5กนยายน-ตลาคม ฉบบท6พฤศจกายน-ธนวาคม

ว�รส�รมนษยศ�สตรและสงคมศ�สตรมห�วทย�ลยมห�ส�รค�ม

ปท35ฉบบท4เดอนกรกฎาคม-สงหาคมพ.ศ.2559

พมพเผยแพรเมอวนท30สงหาคม2559

เจ�ของ มหาวทยาลยมหาสารคาม

วตถประสงค

เพอสงเสรมสงเผยแพรผลงานวชาการและงานวจยทมคณคาตอการพฒนาองคความรทางวชาการและเปนสอกลางแลกเปลยน

ความคดเหนเชงวชาการโดยครอบคลมวทยาการดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตรการศกษาศลปกรรมดนตรสถาปตยกรรมภาษาวรรณกรรม

กำาหนดการตพมพปละ6ฉบบออกราย2เดอนคอเลม1มกราคม–กมภาพนธ/เลม2มนาคม–เมษายน/เลม3พฤษภาคม–มถนายน/

เลม4กรกฎาคม–สงหาคม/เลม5กนยายน–ตลาคมและเลม6พฤศจกายน–ธนวาคม

บทความวชาการและบทความวจยทจะนำามาตพมพในวารสารมหาวทยาลยมหาสารคามนจะตองไดรบการตรวจสอบทางวชาการ

(Peerreview)ซงปกตจะมDoubleBlind(ผพจารณา2คน)หรอTripleBlind(ผพจารณา3คน)ทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย

ทปรกษ� อธการบด รองอธการบดฝายวางแผนและวจย

บรรณ�ธก�ร รองศาสตราจารยดร.ปพฤกษบารมอตสาหะวาณชกจ มหาวทยาลยมหาสารคาม

กองบรรณ�ธก�ร

ศาสตราจารยดร.อรรถจกรสตยานรกษ มหาวทยาลยเชยงใหม

ศาสตราจารยดร.ณรงคปนนม มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

รองศาสตราจารยดร.เฉลมศกดพกลศร มหาวทยาลยขอนแกน

รองศาสตราจารยดร.ณรงคชยปฎกรชต มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

รองศาสตราจารยดร.ดารารตนเมตตารกานนท มหาวทยาลยขอนแกน

รองศาสตราจารยดร.ทวศลปสบวฒนะ มหาวทยาลยมหาสารคาม

รองศาสตราจารยดร.บญชมศรสะอาด มหาวทยาลยมหาสารคาม

รองศาสตราจารยดร.มนวกาผดงสทธ มหาวทยาลยธรรมศาสตร

รองศาสตราจารยดร.ศภชยสงหยะบศย มหาวทยาลยมหาสารคาม

รองศาสตราจารยดร.สจนดาเจยมศรพงษ มหาวทยาลยนเรศวร

รองศาสตราจารยดร.สทธวรรณตนตรจนาวงศ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

รองศาสตราจารยดร.สทธวรรณพรศกดโสภณ มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

รองศาสตราจารยดร.สมบตทายเรอคำา มหาวทยาลยมหาสารคาม

รองศาสตราจารยดร.วณชนรนตรานนท สถาบนการพลศกษาวทยาเขตอดรธาน

รองศาสตราจารยพทกษนอยวงคลง มหาวทยาลยมหาสารคาม

รองศาสตราจารยยงยทธชแวน มหาวทยาลยศลปากร

รองศาสตราจารยสทธพรภรมยรน มหาวทยาลยศลปากร

ผชวยศาสตราจารยดร.กมลพรสอนศร มหาวทยาลยมหดล

ผชวยศาสตราจารยดร.ธญญาสงขพนธานนท มหาวทยาลยมหาสารคาม

ผชวยศาสตราจารยดร.พชรวทยจนทรศรสร มหาวทยาลยมหาสารคาม

ผชวยศาสตราจารยดร.ภเบศรสมทรจกร มหาวทยาลยมหดล

ผชวยศาสตราจารยดร.สมชยภทรธนานนท มหาวทยาลยมหาสารคาม

ผชวยศาสตราจารยดร.สรศกดคำาคง มหาวทยาลยมหาสารคาม

ผชวยศาสตราจารยดร.เออมพรหลนเจรญ มหาวทยาลยนเรศวร

ผชวยศาสตราจารยดร.สมนทรเบาธรรม มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสานวทยาเขตสกลนคร

ผชวยศาสตราจารยดร.ฉตรศรปยะพมลสทธ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

ผชวยศาสตราจารยดร.นคมนาคอาย มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม

อาจารยดร.พมพยพาประพนธ มหาวทยาลยมหาสารคาม

Mr.Gordonbaker มหาวทยาลยมหาสารคาม

นางฉววรรณอรรคะเศรษฐง มหาวทยาลยมหาสารคาม

เลข�นก�ร

จรารตนภสฤทธ

บทบรรณาธการ

สวสดครบวารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตรมหาวทยาลยมหาสารคามฉบบท4ประจำาป

2559ฉบบนยงเขมขนดวยเนอหาและสาระทางวชาการทกบทความวจยและบทความวชาการไดผานการก

ลนกรองจากกองบรรณาธการและผทรงคณวฒตรวจสอบทางวชาการเพอใหวารสารเปนทยอมรบและเกด

ความเชอมนในวงการวชาการ

ในการจดทำาวารสารทางวชาการ กองบรรณาธการไดใหความสำาคญกบคณภาพของบทความ

วจยและบทความทางวชาการทคดเลอกนำามาลงตพมพในแตละฉบบ โดยบทความวจยและบทความทาง

วชาการทถกคดเลอกตพมพจะตองผานการตรวจสอบทางวชาการจากผทรงคณวฒ (Peer Reviewers)

ซงผทรงคณวฒทกทานเปนผทมคณสมบตสอดคลองกบสาขาวชาทางดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ทานเหลานไดสละเวลาอนมคาในการชวยอานและพจารณาตนฉบบพรอมทงใหคำาแนะนำาทมประโยชน

ตอการดำาเนนการจดทำาวารสารเปนอยางดกองบรรณาธการขอกราบขอบพระคณมาณโอกาสน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตรมหาวทยาลยมหาสารคามฉบบนประกอบดวยบทความ

จำานวน19เรองไดแก(1)หลกสตรภาษาการสอสารและธรกจ(2)กระบวนการสรางเครอขายการดแล

ผสงอายอยางมสวนรวมในชมชน(3)การศกษาความเปนไปไดในการลงทนทำาสวนทเรยน(4)ปจจยทม

ผลตอความสามารถทางภาษาฝรงเศสและภาษาจน(5)การศกษาและสรางสรรคพทธศลปในวดสสะเกด/

หอพระแกว/พระธาตหลวง/ประตชยเมองนครหลวงเวยงจนทน (6) การเปรยบเทยบดานวจนกรรมและ

กลวธทางวาทศลปทพบในสนทรพจนประกอบพธสาบานตนเขารบตำาแหนงประธานาธบด (7) เพลงสวด

ครสตศาสนา (8) ปจจยทมอทธพลตอการจดการโลจสตกสการทองเทยว (9) การจดการหอศลปกบการ

สงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมย (10) การเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรม (11) การพฒนาหลกสตรทอง

ถนชนประถมศกษาปท6(12)เชาวนอารมณความไววางใจในทมการสนบสนนจากองคการทสงผลตอ

ประสทธผลในการทำางานเปนทม(13)วเคราะหองคประกอบเชงยนยนคณลกษณะทพงประสงคของบณฑต

(14)การจดทำาแผนชมชนและการขบเคลอนรางขอบญญตตำาบลวาดวยแนวทางการจดการภยพบต(15)

แรงจงใจในการทำางานของคร(16)ปจจยทมผลตอการดำาเนนงานความรบผดชอบตอสงคม(17)การวจย

ปฏบตการแบบมสวนรวมเพอสงเสรมการอานออกเขยนได(18)การพฒนาผลตภณฑผาทอพนบานและ

(19)การศกษาภมนามโดยเครอขายชมชน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม ยนดตอนรบสำาหรบบรรดา

นกวชาการและนสตนกศกษาทตองการนำาเสนอผลงานวชาการ ไมวาจะเปนบทความวจย บทความ

วชาการบทความทวไปหรอบทวจารณหนงสอทงจากภายในและภายนอกมหาวทยาลยมหาสารคามกอง

บรรณาธการยนดตอนรบเปดกวางและพรอมรบตนฉบบของทานตลอดเวลาขอใหศกษารปแบบการเขยน

จากทายวารสารแตละฉบบสงมาใหยงกองบรรณาธการโดยไวหวขอเรองและประเดนนำาเสนอทเกยวของ

กบมนษยศาสตรสงคมศาสตรศกษาศาสตรบรหารธรกจเศรษฐศาสตรและอนๆกองบรรณาธการยนด

และพรอมรบตนฉบบเปนอยางมากเพอใหเกดการเปดกวางดานเนอหาและสาระทจะบรรจในวารสารและ

เพอใหครอบคลมทกสาขาและวทยาการทเกยวของกบทางดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

ในสดทายนกองบรรณาธการขอขอบพระคณทานผอานทกทานทไดใหคำาตชมและใหคำาแนะนำา

เพอการปรบปรงการดำาเนนการจดทำาวารสารมาโดยตลอด โดยกองบรรณาธการไดใหความสำาคญและมง

เนนกบการพฒนาและปรบปรงคณภาพของวารสารใหเปนทนาเชอถอและยอมรบในวงการวชาการอยเสมอ

และตอเนอง

รองศาสตราจารยดร.ปพฤกษบารมอตสาหะวาณชกจ

บรรณาธการ

การศกษาภมนามโดยเครอขายชมชนในตำาบลเมองบางขลงอำาเภอสวรรคโลกจงหวดสโขทย

ขวญชนก นยจรญ, กฤษณา ชาญณรงค, รตนาวด ปาแปง, เมศณ ภทรมทธา ...................1

การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการตดสนใจของผปกครองในการสงบตรหลานเขาเรยน

ระดบประถมศกษาในโรงเรยนสองภาษาโรงเรยนภาครฐและโรงเรยนภาคเอกชน

จรารตน วเชยรพงษ, ภควต นาคงาม, วนทนย คงรอด, สาลน เจรญกจภกด,

อภษฐา ไชยะเดชะ, นงครตน แสนสมพร ............................................................................13

การพฒนาผลตภณฑผาทอพนบานของจงหวดมหาสารคาม

ชญญา ทองสวสด, วกรม วงษสวรรณ, สายฝน จำาปาทอง ...................................................24

การวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเพอสงเสรมการอานออกเขยนไดของนกเรยน

ชนประถมศกษาปท1-3

ชตมา วรขนธ, สาคร อฒจกร ..........................................................................................34

ปจจยทมผลตอการดำาเนนงานความรบผดชอบตอสงคมของมหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

ในเขตเทศบาลนครขอนแกน

ดากาญนดา อรญมาลา, ฌชฌานนท นตวฒนะ, กชพร ทาวกลาง, ฐปนรรถ พนมศลป .......45

แรงจงใจในการทำางานของครสงกดสำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต19

ทนงศกด นนทกร, สมศกด สดากลฤทธ, จำานงค ศรมงกร ...............................................56

การจดทำาแผนชมชนและการขบเคลอนขอบญญตตำาบลวาดวยแนวทางการจดการภยพบต:

กรณศกษาตำาบลบางชางจงหวดนครปฐม

นภาพรรณ เจนสนตกล .....................................................................................................70

วเคราะหองคประกอบเชงยนยนคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตสถาบนอดมศกษา

ปญจา ชชวย ....................................................................................................................80

เชาวนอารมณความไววางใจในทมการสนบสนนจากองคการทสงผลตอประสทธผล

ในการทำางานเปนทมของพนกงานธนาคารในเขตกรงเทพมหานคร

พงศธร ศรวเชยร, ศยามล เอกะกลานนต .........................................................................93

การพฒนาหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท6เรองการปลกผกสวนครวไรสารพษ

พทยารตน เรองรมย, บญชม ศรสะอาด .........................................................................104

การเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทตำาบลจอมพระอำาเภอจอมพระ

จงหวดสรนทร

วสา วงศสขแสวง, ธราวฒ บญเหลอ, สกรนทร แซภ .........................................................114

การจดการหอศลปกบการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยในเขตกรงเทพมหานคร

วทยา จวสนเทยะ, รศม ชทรงเดช ..................................................................................125

ปจจยทมอทธพลตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในเขตกรงเทพมหานคร

เศรษฐวสภ พรมสทธ, นราศร ไววนชกล ..........................................................................138

สารบญ

เพลงสวดครสตศาสนากรณศกษาโบสถเซนตแอนโทนแปดรว

สราวธ โรจนศร ..............................................................................................................148

การเปรยบเทยบดานวจนกรรมและกลวธทางวาทศลปทพบในสนทรพจนประกอบพธ

สาบานตนเขารบตำาแหนงประธานาธบดจอรจบชจเนยรและประธานาธบดบารคโอบามา

สหรฐ ปวณานนท, มนตร ตงพชยกล ...............................................................................162

การศกษาและสรางสรรคพทธศลปในวดสสะเกด/หอพระแกว/พระธาตหลวง/

ประตชยเมองนครหลวงเวยงจนทนสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว

ในศลปะรปแบบโพสตอมเพรสชนนซม

สาธต ทมวฒนบรรเทง ...................................................................................................176

ปจจยทมผลตอความสามารถทางภาษาฝรงเศสและภาษาจนกรณศกษา:นกศกษาปรญญาตร

หลกสตรบรหารธรกจสาขาการจดการโรงแรมและการทองเทยววทยาลยนานาชาต

มหาวทยาลยศลปากร

สดาวด จนทรภวฒน, ผกามาศ ไมตรมตร, สมลกษณ คงเมอง,

บรนทร ต. ศรวงษ, เกษร จนทรศร, อวยพร อภรกษอรามวง, สรวฒ วฒนา ......................190

การศกษาความเปนไปไดในการลงทนทำาสวนทเรยนเมองนนท

สภาภรณ เลศศร, พชย ทองดเลศ, กตตพนธ หนสมร .......................................................202

กระบวนการสรางเครอขายการดแลผสงอายอยางมสวนรวมในชมชนตำาบลยานยาวอำาเภอสามชก

จงหวดสพรรณบร

สภาภรณ วรอรณ, อมากร ใจยงยน, ไพฑรย สมตว, สาวตร แกวนาน.............................209

หลกสตรภาษาการสอสารและธรกจ:มมมองนกเรยนอาจารยและผประกอบการ

อสมา ทรรศนะมลาภ .......................................................................................................219

AStudyofToponymsofMuangBangkhlangCommunityNetwork,SawankhalokDistrict,

SukhothaiProvince

Khwanchanok Naijarun, Krisana Chanarong, Ruttanawadee Papang,

Mesinee Pattaramuta ........................................................................................................1

ComparisonofFactorsAffectingParents’DecisiononSendingtheirChildrento

BilingualPrimarySchoolsbothPublicandPrivateSchoolsinMuangSuratthani

Jirarat Wichienpong, Pakawat Nakngam, Wantanee Kongrod,

Salinee Jaroenkitpakdee, Apidtha Chaiyadecha, Nongrat Sansompron .......................13

TheResearchersintheProjectofTextileDevelopmentofMahasarakham

Shanya Thongsawasdee, Vikrom Vongsuwan, Saifon Jampathong ..........................24

AParticipatoryActionResearchtoPromoteLiteracyofPrathomsueksa1-3Students

Chutima Worakhan, Sakorn Atthachakara .....................................................................34

FactorsinfluencingonNorthEasternUniversity’sSocialResponsibilitiesin

KhonKaenMunicipality.

Dakanda Arunmala, Chatchanun Nitiwatana, Kotehaporn Taowklang,

Tapanat Phanomsin ........................................................................................................45

WorkMotivationofTeachersUndertheSecondaryEducationalServiceAreaOffice19

Thanongsak Nanthakorn, Somsak Seedagulrit, Jamnong Srimungkorn .....................56

TheCommunityPlanningandMovementProvisionofTambonAdministrative

OrganizationonDisasterManagement:AcasestudyofBangchangsub-district,

NakhonPathomProvince

Nipapan Jensantikul ........................................................................................................70

ConfirmFactorAnalysisoftheDesirableCharacteristicsofUniversityGraduates

Punja Chuchuay ............................................................................................................80

EmotionalQuotient,TrustinTeam,OrganizationalSupportAffectingTeamWorking

EffectivenessofCommercialBankEmployeesinBangkok

Pongsatorn Sriwichearn, Sayamon Akakulanan ..........................................................93

DevelopingaLocalCurriculumforGrade6StudentsonGrowingNon-ToxicVegetables

Pittayarat Ruengram, Boonchom Srisa-ard ...............................................................104

CulturalLandscapeChangingonKuiCommunity,CaseStudyofJompraSubdistrict,

JompraDistrict,SurinProvince.

Vasa Wongsuksaweang, Tarawut Boonlua, Sukarin Saephu ......................................114

ManagementofArtGalleriesandPromotionofContemporaryArtsandCultureinBangkok

Widthaya Juasantia,Rasmi Shoocongdej .....................................................................125

Contents

FactorsAffectingtoTourismLogisticsManagementinBangkokMetropolis

Sedtawat Prommasit, Narasri Vaivanijkul.....................................................................138

ChristianityHymn,ACaseStudyinSaintAnthonyChurch.

Sarawut Rotchanasiri....................................................................................................148

ComparingSpeechActsandRhetoricalDevicesFoundintheInauguralAddresses

ofPresidentGeorgeBushJr.andPresidentBarackObama

Saharutt Paweenanont, Montri Tangpijaikul .................................................................162

AStudyofCreativityofBuddhistArtsintheWatSiSaket/HorPhakeoMuseum/

PhaThatLuang/VientianeVictoryGate,LaoPDRinPost-ImpressionismArts

Sathit Thimwatbunthong ..............................................................................................176

FactorsAffectingStudents’ProficiencyinFrenchandChinese:ACaseStudyof

BachelorofBusinessAdministrationStudentsinHotelandTourismManagement,

SilpakornUniversityInternationalCollege

Sudawadee Chanpiwat, Pagamas Maitreemit, Somlak Kongmuang,

Burin T. Sriwong, Gaysorn Chansiri, Auayporn Apirakaramwong,

Surawut Watana ...........................................................................................................190

TheFeasibilityStudyforDurianFarmingInvestmentinNonthaburiProvince

Supaporn Lertsiri, Pichai Tongdeelert, Kittiphan Hansamon .......................................202

ProcessofEstablishingCommunityParticipationNetworkinaAingHealthCare

atYan-yaw,SamchuckDistrict,SuphanburiProvince,Thailand

Supaporn Voraroon, Umakorn Jaiyungyuen, Paitune Somtua,

Sawitree Kaewnan ........................................................................................................219

LanguagesCommunicationandBusinessCurriculum:AspectsfromStudents,

Lecturers,andEmployers

Asama Tasanameelarp .................................................................................................229

การศกษาภมนามโดยเครอขายชมชนในตาบลเมองบางขลง อาเภอสวรรคโลก จงหวดสโขทย*A Study of Toponyms of Muang Bangkhlang Community Network,Sawankhalok District, Sukhothai Province

ขวญชนก นยจรญ¹, กฤษณา ชาญณรงค², รตนาวด ปาแปง³, เมศณ ภทรมทธา4

Khwanchanok Naijarun¹, Krisana Chanarong², Ruttanawadee Papang³,

Mesinee Pattaramuta4

บทคดยอ

งานวจยฉบบนมจดมงหมายเพอสรางเครอขายชมชนในการสารวจและเกบขอมลภมนามในตาบล

เมองบางขลงและวเคราะหคณคาภมนามดานความหลากหลายทางชวภาพและวฒนธรรมทปรากฏในภม

นามดาเนนการสรางเครอขายชมชนตามวธวทยาของงานวจยเพอทองถน (CBR) และวเคราะหคณคาของ

ภมนามโดยใชการพรรณนาวเคราะหผลการวจยพบวาเครอขายทสรางมความเขาใจในกระบวนการวจย และสามารถปฏบตการวจยไดจากการวเคราะหคณคาของภมนาม พบวา ภมนามสะทอนใหเหนความหลากหลายทางชวภาพดานภมศาสตรและภมนเวศวทยา จานวน 92 ชอ และความหลากหลายทางวฒนธรรม ดานภมวฒนธรรมและภมชอบคคล จานวน 69 ชอ

คาสาคญ : ภมนาม, เครอขายชมชน, ตาบลเมองบางขลง

Abstract

This research aims to establish a community network to survey and collect toponyms of

MuangBangkhlang,and analyze the value of toponyms in term of biodiversity and culture. The community network was set up at MuangBangkhlang Sawankhalok, Sukhothai through Methodology of Community-base Research (CBR). The data were collected by using a structured interview and analyzed by content analysis. The results showed that the community network

understood the research methodology and could conduct research.The data analysis of the value of toponyms indicated that there were 96 names of geography and landscape and 69 names of

* งานวจยฉบบนเปนสวนหนงของงานวจย เรอง การศกษาภมนามโดยเครอขายชมชนตาบลเมองบางขลง อาเภอสวรรคโลก

จงหวดสโขทย ไดรบงบประมาณสนบสนนการวจยจากโครงการสงเสรมการวจยในอดมศกษาและการพฒนามหาวทยาลย

วจยแหงชาต ของสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

*1-4 อาจารยประจาสาขาวชาภาษาไทย, คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม*1-4 Instructor in Thai Language Department, Faculty of Humanities and Social Science, Pibulsongkram Rajabhat

University

2 ขวญชนก นยจรญ, กฤษณา ชาญณรงค, รตนาวด ปาแปง, เมศณ ภทรมทธาการศกษาภมนามโดยเครอขายชมชนในตาบลเมองบางขลง...

culture and personal names.

Keywords: toponyms,Community network, Muang Bangkhlang

บทนา

ภมนาม (Toponym) คอ คานามทใชเรยกขานสถานททปรากฏอยในพนททวไป มกตงและกาหนดใหมความแตกตางเบองตนทางพนท เพอใหสามารถบงบอกสถานทตางๆ ไดอยางจาเพาะเจาะจง (ไพฑรย ปยะปกรณ, 2537: 49) ผตงภมนามสวนมาก เปนผคนทอยในถนฐานนนๆ และดวยเหตทการตงชอเรยกสถานทหรอภมนาม

เกยวของผกพนกบคน ทาใหภมนามมนยบางประการทสามารถบงบอกถงวธคด วถชวต และวฒนธรรมของกลมคนทอาศยอยในสถานทนนได (โอฬาร รตนภกด และวมลศร กลนบปผา, 2551: 16) และสจรตลกษณ ดผดง (2543:51) กลาววาการศกษาภมนามมกมงเนนการศกษาประวต

ความเปนมาและความสาคญของชอเรยกสถานท

นนๆ หรออาจมงเนนการศกษาเพอใหประชาชนในทองถนเกดความสนใจ และตระหนกถงคณคาของ

ถนฐานทอย ขนบธรรมเนยม วถชวตสภาพแวดลอมของทองถน หรอเรยกโดยรวมวาความหลากหลายทางชวภาพและความหลากหลายทาง

วฒนธรรมของพนทไดอกดวย

ความหลากหลายทางชวภาพ คอ องครวมของความหลากหลายของสรรพชวตในทกระดบ ทอาศยอยรวมกน มปฏสมพนธซงกนและกน ความ

หลากหลายทางชวภาพไมไดหมายรวมแตเพยงสง

มชวตเทานน แมสงไมมชวตแตดารงอยในพนทเดยวกนกถอเปนความหลากหลายทางชวภาพ ดง

นน ความหลากหลายทางชวภาพจงกอใหเกดระบบนเวศวทยา เกดการพงพาอาศยซงกนและกนของสงมชวต และสงไมมชวต (วสทธ ใบไม, 2557: 21)

และสมณฑา พรหมบญ (2545: 5) กลาววา ความหลากหลายทางชวภาพ (Biodiversity) ม 3 ระดบ

สรปไดดงน 1) ความหลากหลายทางพนธกรรม (Genetic diversity)2) ความหลากหลายของชนดหรอชนดพนธของสงมชวต (species diversity) และ 3) ความหลากหลายของระบบนเวศ (ecological diversity) สวนความหลากหลายทางวฒนธรรม คอ ความแตกตางทางวฒนธรรมของคนในแตละสงคม ทมความเชอ วถชวต ภาษา คานยม ทแตกตางกน วฒนธรรมถกกาหนดขนมาเพอใหมนษยยดถอเปน

มาตรฐานในการดาเนนชวตรวมกน สรางความหมายและความเขาใจในสงตางๆรวมกน ประกอบไปดวยตนทนทางสงคม คอ ความเชอ ระบบการปกครอง ระบบกลไกของบรรพบรษ และอนๆ และตนทนทางวฒนธรรม คอ ประเพณ พธกรรม ศลปะการแสดง อาหารการกน และยารกษาโรค (สชาต แสงทอง, 2558: 40) และยศ สนตสมบต (2556: 14-15) ใหความหมายของวฒนธรรมวา วฒนธรรมมกจะเนนถงระบบความเชอ (belief system) และคานยมทางสงคม (social values) วฒนธรรมไมใชพฤตกรรมทสงเกตเหนได แตเปนระบบความเชอและคานยมทางสงคมซงอยเบองหลงพฤตกรรม

มนษย วฒนธรรมคอกฎระเบยบหรอมาตรฐานของพฤตกรรมทคนในสงคมยอมรบ วฒนธรรมคอวถชวต (way of life) ของคนในสงคม ดวยเหตนผวจยจงสนใจจะศกษาภมนามท

ปรากฏตาบลเมองบางขลง อาเภอสวรรคโลก จงหวดสโขทย ทงในแงประวตความเปนมา และ

คณคาของภมนามในดานของความหลากหลายทาง

ชวภาพและวฒนธรรม เพอจะไดขอมลสาหรบการทองเทยวทางประวตศาสตร และเขาใจลกษณะทาง

กายภาพ สงคม และวฒนธรรมของตาบลเมองบางขลงในเชงลกยงขน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 3 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

วตถประสงค

1) สรางเครอขายชมชนเพอสารวจและเกบขอมลภมนามของสถานทในตาบลเมองบางขลง

2) วเคราะหคณคาภมนามดานความหลาก

หลายทางชวภาพและความหลากหลายทาง

วฒนธรรมทปรากฏในภมนาม

ขอบเขตของโครงการวจย

1) งานวจยครงนศกษาทมาของชอสถานททปรากฏในตาบลเมองบางขลง จานวน 9 หมบาน ทงสถานททยงมหลกฐานในปจจบน และสถานททหลงเหลอเพยงรองรอย แตไมปรากฏลกษณะพนท

ตามคาเรยกนนๆ แลวในปจจบน 2) งานวจยฉบบนเลอกศกษาเฉพาะภมนามทสะทอนใหเหนความหลากหลายทางชวภาพ และความหลากหลายทางวฒนธรรม โดยจะนาเสนอเฉพาะชอทปรากฏลกษณะดงกลาวมาเทานน

กรอบแนวคด

งานวจยฉบบนใชกรอบในการวเคราะห

ขอมลภมนาม ตามลกษณะความหลากหลายทาง

ชวภาพและความหลากหลายทางวฒนธรรม จาแนกไดดงน

ความหลากหลายทางชวภาพ ประกอบดวยลกษณะทางกายภาพของพนท การดารงอยของสง

มชวตและไมมชวตในพนทเดยวกน แบงออกเปน 2 ลกษณะคอภมศาสตรและภมนเวศวทยา

ความหลากหลายทางวฒนธรรม คอ ความแตกตางทางวฒนธรรมของคนในแตละชมชน เชน ความเชอ คานยม วถชวต เปนสงทคนในชมชนยดถอเปนบรรทดฐานในการดารงชวตรวมกน แบง

เปน 2 ลกษณะ คอ ภมวฒนธรรมและภมบคคล

วธดาเนนการวจย

การวจยนเปนการวจยเชงปฏบตการทเนน

การมสวนรวมของคนในชมชน โดยมเปาหมายใหเกดเครอขาย ทมความพรอมสงเสรมกจกรรมสรางการเรยนรประวตศาสตรและมรดกวฒนธรรม การดาเนนการวจยแบงเปน 4 ขนตอน 1) การสรางทมวจยชมชนโดยคดเลอกนกวจยชมชนซงตองเปนบคคลทอยในชมชน นกวจยในทมวจยตองมหลากหลายอาชพ เชน คร เกษตรกร ผใหญบาน และทมวจยชมชนตองปฏบตงานตามหลกวธวทยาของงานวจยเพอทองถน (CBR) 2) การวางแผนเกบขอมลวจยของทมวจยชมชนดาเนนการดงน

2.1 แบงทมวจยชมชนออกเปน 3 กลม แตละกลมรบผดชอบเกบขอมล ภมนาม กลมละ 3 หมบาน รวมเปน 9 หมบานในตาบลเมองบางขลง 2.2 กาหนดกลมผใหขอมล ดงน 2.2.1 ตองเปนผมอายไมนอยกวา 60 ป และอาศยอยในตาบลเมองบางขลงมาไมนอยกวา 50 ป (การกาหนดอายผ ใหขอมลจะเปนประโยชนในการศกษาดานการเปลยนแปลงหรอ

ปรบเปลยนชอสถานททใชในอดตวาเหมอนหรอ

แตกตางกบปจจบน) หรอ 2.2.2 เปนผมสวนรวมในเหตการณ

ทสงผลตอการตงนามสถานท

2.3 คดเลอกผใหขอมล 2.4 ลงเกบขอมลโดยใชแบบสมภาษณ

ประเภทมโครงสราง

3) การนาขอมลทไดมาเกบรวบรวมและวเคราะหขอมลดงน

3.1 รวบรวมขอมลทงหมดเกยวกบประวตความเปนมาของภมนามในตาบลเมองบาง

ขลงและการปรบเปลยนหรอเปลยนแปลงชอของ

สถานทเปรยบเทยบอดตและปจจบน

3.2 วเคราะหคณคาของภมนามในตาบล

เมองบางขลง เขาตามกรอบของการวจย

4 ขวญชนก นยจรญ, กฤษณา ชาญณรงค, รตนาวด ปาแปง, เมศณ ภทรมทธาการศกษาภมนามโดยเครอขายชมชนในตาบลเมองบางขลง...

4) การสรปผลการวจย สรปและอภปรายผลงานวจย นาเสนอในรปแบบของการพรรณนาวเคราะห (Descriptive analysis)

ผลการศกษา

การสรางเครอขายชมชนเพอสารวจภมนาม

ในตาบลเมองบางขลง ไดผลการวจยดงน เครอขายชมชน คอ กลมคนในชมชนตาบลเมองบางขลงทมจดมงหมายเดยวกนในการทางานรวมกน ลกษณะ

เครอขายประกอบไปดวย ผททาหนาทเปนแกนนา มหนาทในการคนหาเครอขายบคคลเขารวมงาน

เพอใหการดาเนนงานสาเรจลล วงเปนไปตาม

วตถประสงค ผททาหนาทเปนเครอขาย เปนผสนบสนนการทางานของแกนนา เชน การอานวยความสะดวกในการเกบขอมล การใหขอมลทเปนประโยชน เปนตน ทงนบคคลทเขามาเปนเครอขายชมชนในการสารวจขอมลภมนามตาบลเมองบาง

ขลง เปนบคคลทอาศยอยในตาบลเมองบางขลง ดงนนเครอขายทเขารวมเปนนกวจยจงเปนผทรจก

ทองถน สถานทสาคญของทองถนเปนอยางด ซงถอเปนประโยชนอยางยงในการสารวจภมนาม เนองมาจากตาบลเมองบางขลงเปนเมองทม

ประวตศาสตรมายาวนาน มการเปลยนผานยคสมย

สบตอมายาวนาน ดงนนการศกษาภมนามทปรากฏในตาบลจงมบางสถานททไมปรากฏลกษณะทาง

กายภาพตามชอเรยกแลว เชน บงพลบ ปจจบนไมมรอยรอยความเปนแหลงนาสาหรบการเกษตร

กรรม เนองจากชาวบานทาดนมาถมและปรบพนท

กลายเปนทงนา จดเดนของเครอขายคอจะสามารถชตาแหนงทตงไดวา ในบรเวณนเดมเปนสถานทใด ซงกอใหเกดประโยชนตอการบนทกประวตศาสตร

ทองถน ทบางครงในปจจบนอาจมการละเลยหรอลบเลอนไปตามกาลเวลา

กลไกในการทางานของเครอขายเปนกลไก

ทมประสทธภาพ เนองจากการคดเลอกบคคลทจะ

เขามาเปนนกวจยในฐานะเครอขายชมชน ไดมาจากความสมครใจของบคคล ไมใชการบงคบดวยหนาทหรอผลประโยชน รปแบบและกระบวนการขบเคลอนของเครอขายเปนไปอยางมระบบทกขน

ตอน ทกคนทเปนเครอขายชมชนมความเขาใจขนตอนกระบวนการทางาน และเขาใจบทบาทหนาทของตนเอง มการแบงหนาทความรบผดชอบอยางชดเจน เชน ในการเกบขอมลเครอขายชมชนจะแบงกลมลงพนทแตละหมบาน เปน 3 กลม แตละกลมรบผดชอบในการเกบภมนามของแตละหมบาน

จานวน 3 หมบาน รวมเปน 9 หมบาน เปนตน ในขณะเดยวกนกระบวนการทางานกมความยดหยน

ในขนตอนและวธการ ดงนนบรรยากาศในการทางานจงเปนบรรยากาศทผอนคลาย กอใหเกดการเรยนร การทางานอยางแทจรง กอใหเกดความสาเรจของงานตามแผนทไดวางไว

การดาเนนการสรางเครอขายชมชน มการดาเนนการตามวธวทยา (Methodology) ของงานวจยเพอทองถน (CBR : Community – baseResearch) ตามแนวคดของกาญจนา แกวเทพ (2553: 44) ผลการดาเนนการสรางเครอขายชมชน ไดเครอขายทเปนแกนนาจานวน 16 คน เครอขายเหลานจะเปนผนาในการสรางงานวจย โดยเขามามสวนรวมในงานวจยตงแตการพฒนาโจทยวจย ออกแบบการวจยและวางแผนการเกบขอมล รวมกนตกผลกขอมล วางแผนการใชประโยชนจาก

ขอมล สาหรบงานวจยฉบบนมการนาผลการเกบ

ขอมลภมนามเขาไปเปนฐานในการจดทาหลกสตร

ทองถนของโรงเรยนทตงอยในตาบลเมองบางขลง เมอดาเนนการทกขนตอนแลวเสรจแกนนาและ

เครอขายชมชนมการประชมเพอสรปงานและถอด

บทเรยนทไดจากการวจยรวมกน

คณคาของภมนามสะทอนความหลากหลาย

ทางชวภาพในชมชนจากการศกษา พบภมนามทสะทอนใหเหนความหลากหลายทางชวภาพท

ปรากฏในตาบลเมองบางขลงตงแตอดตจนถง

ปจจบน จาแนกออกเปน 2 ประเภท คอ ภมศาสตร

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 5 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

เปนการสะทอนภาพลกษณะพนทภมประเทศทาง

กายภาพ และภมนเวศวทยา เปนการสะทอนสงมชวตและไมมชวตตามธรรมชาต คอพรรณสตวชนด

ตางๆ และพรรณพชประเภทตางๆ ทปรากฏผานการตงชอ ดงรายละเอยดตอไปน 1. ภมศาสตร จากการศกษาภมนาม แสดงใหเหนวาตาบลเมองบางขลงมลกษณะทางภมศาสตรหลากหลาย

รปแบบ แบงไปตามลกษณะภมประเทศ ดงปรากฏภมนามทเกยวของกบลกษณะทางภมศาสตร

จานวน 60 ชอ ประกอบดวยลกษณะทางภมศาสตร

จาแนกเปน 7 ลกษณะ ไดแก 1.1 ลกษณะทางภมประเทศทเปนแหลง

นาลกษณะทางภมประเทศของตาบลเมองบางขลง มแมนาไหลผาน คอ แมนาฝากระดาน จากการศกษา

ลกษณะพนทพบวานอกจากแมนาฝากระดานแลว

ยงปรากฏลกษณะของแหลงนาอนๆ ดวย จงพบภมนามทเปนแหลงนาจานวน 30 ชอ แบงออกเปน6 ประเภท คอ 1) คลอง ปรากฏ จานวน 16 ชอ เชน คลองนาดวน คลองสฟน คลองลาว เปนตน 2) แมนา ปรากฏ จานวน 1 ชอ ไดแก แมนาฝากระดาน 3) บง ปรากฏจานวน 2 ชอ ไดแกบงพลบ และบงอหง 4) เหมอง ปรากฏจานวน 5 ชอ เชน เหมองตาชน เหมองครพวง เหมองตาออย 5) ฝาย ปรากฏจานวน 5 ชอ เชน ฝาตาหมด ฝายนครพระราม ฝาย

มะโกมาลย 6) วง ปรากฏจานวน 2 ชอ ไดแก บานรางวงหมน และคลองวงควายทงนอาจเนองมาจากนาเปนสงสาคญในการอปโภคบรโภค คนจงนยมตงบานเรอนรมนา นอกจากนคนสวนมากในพนทม

อาชพเกษตรกรรม ความตองการนาสาหรบเพาะปลกจงมมากขนทาใหเกดแหลงนาจานวนมากทง

แหลงนาทเกดตามธรรมชาตและแหลงนาทมนษย

สรางขน จากการศกษาพบการตงชอแหลงนาปรากฏใหเหนความสมพนธของความหลากหลาย

ทางชวภาพและวฒนธรรม เชน คลองลาว ปรากฏ

ใหเหนความหลากหลายทางชวภาพ คอ ภมประเทศทเปนคลอง และมความสมพนธกบความหลาก

หลายทางวฒนธรรมดานประวตศาสตร คอชาตพนธทเกยวของกบทองถน ดงปรากฏตามภมนามคอ คลองลาวนสรางโดยใชแรงงานของลาว (คนทอพยพมาจาก อ.เถน จ.ลาปาง) ทเขามาตงหลกปกฐานอยในตาบลเมองบางขลงและรบจางใช

แรงงาน ปจจบนคลองลาวเหลอเพยงสภาพพนทเปนคลองแตไมมนา บงพลบ สะทอนใหเหนความหลากหลายทางชวภาพคอลกษณะภมประเทศและ

พรรณพชบรเวณนน ปจจบนบงพลบไมปรากฏลกษณะของแหลงนาแลว เนองจากชาวบานนาดนไปถมและใชพนทนในการทานาแทน

1.2) ลกษณะทางภมประเทศทเปนภเขา/หนาผา ในพนทมภเขาทสาคญ ไดแก เขาวงเดอ และเขาวงพระจนทร จากการศกษาพบวาการตงนามสะทอนใหเหนถงความสมพนธระหวางความหลาก

หลายทางชวภาพและความหลากหลายทาง

วฒนธรรม ดงนเขาวงเดอเปนลกษณะการเรยกชอ

ตามภมประเทศทเปนภเขา และเปนสถานทสาคญทางประวตศาสตรบงบอกวาตาบลเมองบางขลง เปนจดยทธศาสตรในการรบกบขาศกสมยกอน เนองจากบนยอดเขามสถานท คอ หอคอยรบ (สาหรบดขาศกทจะตเมอง) และตนเขามลานหลบภย (สาหรบลภยของชาวเมอง) สวนเขาวงพระจนทรหรอเขาดงขา (เดมบนเขานมตนขาขนจานวนมาก สงเกตจากคาวา ดง แสดงใหเหนถงความหนาแนนของพชพรรณ

แตในปจจบนไมมตนขาแลว) เปนภเขาทมความศกดสทธเนองจากปรากฏศาสนสถานโบราณหลาย

แหง เชน ซากเจดยโบราณ บอนาทพย

ภมนามทสะทอนใหเหนลกษณะภมประเทศ

ทเปนภเขาและหนาผา ปรากฏจานวน 8 ชอ ดงน 1) ภเขา ปรากฏจานวน 6 ชอ ไดแก เขาวงเดอ เขาดงขา วดเขาวงเดอ วดครคงคาราม เขาวง

พระจนทร เขาพระเขาเณร

2) หนาผา ปรากฏจานวน 2 ชอ ไดแก ผาแดง ถาผาแดง

1.3 ลกษณะทางภมประเทศทเปนถา เนองจากในตาบลเมองบางขลงมภเขาจงปรากฏถา

6 ขวญชนก นยจรญ, กฤษณา ชาญณรงค, รตนาวด ปาแปง, เมศณ ภทรมทธาการศกษาภมนามโดยเครอขายชมชนในตาบลเมองบางขลง...

อยบนภเขาดวย จากการเกบขอมลพบการตงชอถา ปรากฏจานวน 5 สถานท ไดแก ถาคางคาว ถาหมาจงจอก ถาลง ถาผาแดง และถาอดลกษณะการ

ตงชอถาชาวบานตงชอจากลกษณะทปรากฏของ

แตละถา เชน ถาทมคางคาวอาศยอย จะเรยกวาถาคางคาว ถาทเปนชองเลกๆ และลก เคยมคนเขาไปกเขาไปไดไมนานตองรบออกเพราะไมมอากาศ

หายใจทาใหอดอดมากจงเรยกวา ถาอด ปจจบนถาจงจอกและถาลงเหลอเพยงแคตวถา ไมปรากฏจงจอกและลงแลว

1.4 ลกษณะทางภมประเทศทเปนเสน

ทางหรอถนน ม 2 ชอ ดงน ถนนพระรวง และถนนคนเกณฑจากชอถนนเปนการตงนามทสะทอนให

เหนลกษณะภมประเทศทมความสมพนธ กบ

ประวตศาสตรทองถน คอ ถนนคนเกณฑ จากภมนามพบวา ถนนเสนนสรางขนจากนาพกนาแรงของคนในชมชนรวมกนสราง เพอสรางความสะดวกสบายในการคมนาคมระหวางหมบาน ปจจบนถนนคนเกณฑเปนถนนลาดยางสายหลกของตาบล และถนนพระรวง ตงชอจากตานาน และความเชอวาพระรวงเปนผสรางถนนเสนนขนดวยวาจาสทธ ปจจบนถนนพระรวงเหลอเพยงเสนแนวปรากฏให

เหนบางสวนเทานน เพราะชาวบานทาลายบางสวนของถนนพระรวงเพอใชเปนพนทเกษตรกรรม

1.5 ลกษณะทางภมประเทศทเปนหน

และแรธาต ปรากฏจานวน 5 ชอ ดงน

1) หน ภมนามทสะทอนใหเหนลกษณะของพนททมหนปรากฏอยมกใชคาวาหน หรอ คาวา ศลา จากการเกบขอมลภาคสนามในตาบลเมองบางขลง พบวามภมนามทปรากฏลกษณะของพนททเปนหนจานวน 2 ชอ ไดแก วดเกาะหนตง และบอตดศลาแลงปจจบนบอตดศลา

แลงเหลอเพยงรอยรอยทเปนบอและมแนวศลาแลง

จมดนอยในบรเวณนน 2) แรธาต จากการศกษาภมนาม พบสถานททสะทอนใหเหนแรธาต จาแนกเปน 2 ประเภท ไดแกทองคา และขาวตอกพระรวง

(แรไพไรต (PYRITE)) จากชอนามถาทองคา และขาวตอกพระรวง ปจจบนถาทองคาไมมทองคาใหเหนแลว จากการศกษาพบวาในอดตคนโบราณไป

ขดทองคาบรเวณถาน และนามารอนรมแมนาฝากระดาน สวนขาวตอกพระร วงเปนเครองรางศกดสทธตามความเชอของคนเมองบางขลง เชอกนวาพระรวงโปรยขาวกนบาตรลงทหนามณฑป

โบราณ วดโบสถ และกลาววาจาสทธขอใหขาวกลายเปนหนและเกดคณกบผ เชอถอศรทธา ปจจบนขาวตอกพระรวงยงคงปรากฏอยในบรเวณ

หนามณฑปโบราณของวดโบสถ และมนกทองเทยวไปคนหามาบชาอยเสมอ

1.6 ลกษณะทางภมประเทศทเปนทสง เนน หรอทดอน ลกษณะทางภมประเทศ ทสะทอนใหเหนวาในพนทตาบลเมองบางขลงบางพนทเปน

พนทเนน ปรากฏคาใหเหนจานวน 1 คา คอ คาวามน หมายถง เนน , โคก , จอม เช นมนดน (ราชบณฑตยสถาน, 2556: 916) ภมนามทปรากฏใหเหนลกษณะภมประเทศทเปนทสง เนนหรอทดอน ปรากฏจานวน 1 คา แยกเปน 2 สถานท คอ คลองทรายมน และวดคลองทรายมน 1.7 ลกษณะภมประเทศทเปนพนทรม

นาเนองจากในตาบลเมองบางขลง มแหลงนาหลายแหง จากสภาพภมประเทศทเปนแหลงนาทาใหเกดลกษณะภมประเทศอกลกษณะหนง คอ ลกษณะ

ภมประเทศทเปนพนทรมนา คาทเกยวของกบ

ภมประเทศนมจานวน 2 คา คอ“ทา” หมายถง ท

สาหรบขนลงรมนา หรอฝงนาสาหรบขนลง (อดม รงเรองศร, 2547: 325) และ“ปาก” หมายถง ตนทางเขาออก (อดม รงเรองศร, 2547: 435) จากการศกษาภมนาม พบวามจานวน 4 ชอ ทสะทอนใหเหนลกษณะภมประเทศทเปนพนทรม

นาหรอใกลแหลงนาไดแก วดรมคลองยางบานปาก-คลองชางบานทามะเกลอและคลองทามกกะสง

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 7 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

2. ภมนเวศวทยา ภม หมายถง พน, ชน, พนเพ ความร (ราชบณฑตยสถาน, 2556: 872) นเวศวทยา หมายถง เปนการศกษาความสมพนธระหวางสงมชวตหรอสงแวดลอมทดารงอยในพนท

เดยวกน (เกษม จนทรแกว,2547: 51-52) ดงนนภมนเวศวทยา จงหมายถง พนเพของการศกษาองคประกอบในธรรมชาตของสงมชวตและไมมชวต

ทมความสมพนธซงกนและกน การศกษาภมนเวศวทยาทปรากฏในภมนามตาบลเมองบางขลง

ในงานวจยฉบบนจะนาเสนอชอภมนามทสะทอนให

เหนการปรากฏของสงไมมชวตในธรรมชาตและสง

มชวตตามธรรมชาตคอ พรรณพชและพรรณสตว ดงน

พรรณพชทปรากฏในภมนามตาบลเมอง

บางขลง เปนสงสะทอนใหเหนความหลากหลายทางชวภาพของตาบลตงแตอดต จากการเกบขอมลภาคสนามพบพรรณไมจานวน 24 ชนด รวมภมนามทงสน 32 ชอ จาแนกเปน 5 ประเภท

1) ไมยนตนขนาดใหญและขนาดกลางพบวา มจานวน 18 ชอเชน บานคลองแค บงพลบ วดปาสะเดา เปนตน ทสะทอนใหเหนลกษณะของ

พรรณไมยนตนขนาดใหญและขนาดกลาง โดยจาแนกพรรณไมเปน 13 ชนด ไดแก โพธ มะมวง สก ยาง มะเกลอ ประด มะเดอ ไทร สะเดา ขเหลก

แค พลบ และตะโก 2) ไมยนตนขนาดเลกจากการศกษาภมนาม พบวามจานวน 3 ชอไดแก วดปาทงกระถน วดปาพทรา และบานกอเตย จากชอสะทอนใหเหน

ภมนเวศวทยาดานพชพรรณไมยนตนขนาดเลก 3 ชนด ดงตอไปน กระถน พทรา เตยปา ในปจจบนพรรณไมเหลานไมปรากฏบรเวณสถานทตามชอ

เรยกแลว เชน เตยปาปจจบนไมมใหเหนแลว สวนพทรากปลกหมนเวยนกบออย

3) ไมลมลกจากการศกษาพบวามจานวน 3 ชอ สะทอนใหเหนลกษณะของพรรณไมลมลก จานวน 3 ชนด ดงตอไปนคอ กลวย ถว และขา ชอ

ภมนาม เชน วดปากลวย วดไรถว วดปากลวยกบวดไรถวเปนซากโบราณสถานทขนทะเบยนของ กรมศลปากรในป พ.ศ.2543 การตงชอตงตามพรรณไมทพบเหนในสถานทนน เมอป พ.ศ.2543 และเนองจากพรรณไมดงกลาวเปนไมลมลกจงชาว

บานปลกหมนเวยนตามความตองการของตลาด ดงนนปจจบนจงไมมกลวยกบถวปรากฏใหเหนแลว

4) ไมตระกลไผจากการศกษาภมนามพบการตงนามทปรากฏไมตระกลไผ จานวน 4 ชอ ไดแก บานไผพนม บานไผขวาง โจหนองไผ และคลองบงทสะทอนใหเหนถงลกษณะของพรรณไม

ตระกลไผ โดยจาแนกเปน 2 ชนด ดงตอไปนไผทวไป และไผบง ในปจจบนกยงคงปรากฏลกษณะ

ตามชอเรยก

5) พรรณไมพนเมองจากการศกษาภมนาม

ของ สะทอนใหเหนลกษณะของพรรณพชตางๆ ทพบในทองถนนนๆ ปรากฏวามพรรณพชบางชนด

เปนพรรณไมพนเมองทไมอาจระบแนชดไดวา

เปนตนอะไร ซงอาจเกดจากหลายสาเหต เชน การออกเสยงเพยนสบตอกนมาเปนเวลานาน หรอเรยกจากประโยชนใชสอยของพชชนดนน เชน เปลอกของตนไมชนดหนงนามาใชสกบฟนจะทาใหฟนขาว (เนองจากคนสมยกอนกนหมากทาใหฟนดา) ตนไมชนดนนจงเรยกตามประโยชนใชสอยวา ตนสฟน ทงนจากการศกษาภมนามทมลกษณะนมจานวน 2 ชอ ไดแกคลองทามกกะสง และคลองสฟนปจจบนพบเพยงลกษณะพนททเปนคลองแตไมปรากฏ

พรรณไมเหลานบรเวณคลองแลว

พรรณสตวทพบในภมนามของตาบลเมอง

บางขลง สะทอนใหเหนความหลากหลายทาง

ชวภาพดานความสมบรณของธรรมชาต อนเปนแหลงทอยอาศยของสตวเลกสตวใหญนานาชนด

ตงแตอดตจนถงปจจบน จากการเกบขอมลพบภมนามทปรากฏพรรณสตวจานวน 8 ชนด จาแนกออกเปน 4 ประเภท ดงตอไปน

1) สตวบกมจานวน 6 ชอ ทสะทอนใหเหนลกษณะของพรรณสตวจาแนกเปน 5 ชนดดงน ชาง

8 ขวญชนก นยจรญ, กฤษณา ชาญณรงค, รตนาวด ปาแปง, เมศณ ภทรมทธาการศกษาภมนามโดยเครอขายชมชนในตาบลเมองบางขลง...

ควาย หมปา ลง และหมาจงจอก ปรากฏชอภมนามคอ บานปากคลองชาง คลองวงควาย คลองหมโจน ถาลง และถาหมาจงจอกปจจบนชอเหลานเปนเพยงชอเรยก ไมปรากฏใหเหนพรรณสตวตามชอแลว

2) สตวปก ปรากฏจานวน 1 ชนด คอ คางคาว ชอนาม คอ ถาคางคาวเปนถาทมคางคาวอาศยอยจานวนมาก ตงแตอดตถงปจจบน 3) สตวเลอยคลาน ปรากฏจานวน 2 ชนด คอ แยและง ชอนาม คอ หมบานแย เปนหมบานทมแยชกชม ในปจจบนคนในหมบานนนยมเลยงแยตามธรรมชาต และมความเชอวาหากบานใดเลยงแยแลวแยตายจะเกดสงอวมงคลขนในบาน และคลองแมเบยเปนสถานททพบงเหาชกชมจงไมคอย

มใครเขาใชประโยชน ปจจบนกคงลกษณะเดม

4) แมลง ปรากฏจานวน 1 ชนด 1 ชอ คอ บงอหง เปนลกษณะของแหลงนาทมหงหอยมากน

นาตอนกลางคน ปจจบนไมพบแลวเนองจากบงอหงถกชาวบานไถกลบเปลยนเปนทสาหรบทานา ดงนนบงอหงจงเหลอแตชอเทานนดานความหลาก

หลายทางวฒนธรรม จากการศกษาภมนามสะทอนใหเหนความหลากหลายทางวฒนธรรมในตาบล

เมองบางขลงตงแตอดตจนถงปจจบน จาแนกออกเปน 2 ประเภท คอ ภมวฒนธรรม เปนลกษณะการ

แสดงออกทางวฒนธรรมทเปนอตลกษณของชมชน และภมชอบคคล เปนการสะทอนวฒนธรรมการตงชอสถานทโดยใหเกยรตเจาของพนทหรอผครอบ

ครองพนท ดงรายละเอยดตอไปน 1. ภมวฒนธรรมคอพนเพทางวฒนธรรมอนเปนสงทกอใหเกดความเจรญงอกงาม รวมถงวถชวตของคนแตละพนทดวย วฒนธรรมของแตละพนทจะแตกตางกนออกไปขนอยกบความเชอและ

คานยม สงเหลานกอนใหเกด ประเพณและพธกรรม

ตางๆ อนเปนอตลกษณของชมชนแตละชมชน จากการศกษาภมนามในตาบลเมองบางขลง พบภมนามทสะทอนภมวฒนธรรมของคนในชมชนจานวน 53 ชอ จาแนกไดเปน 5 ประเภท ไดแก

1) ประวตศาสตรทองถน จานวน 30 ชอ ประกอบดวย 1.1) สถานทสาคญทางประวตศาสตร

ของชมชน จานวน 13 ชอ เชน มณฑปโบราณ หอคอยรบ สระค ในปจจบนสถานทเหลานยงคงปรากฏใหเหนเปนโบราณสถานกระจายอยในพนท

รอบชมชน การตงชอสะทอนความเปนประวตศาสตร

และลกษณะทเดนชดของสถานท เชน ชอเรยกมณฑปโบราณ มภมนามคอมณฑปนสรางขนราว

ศตวรรษท 18 ชาวบานถงเรยกชอตามความเกาแก หอคอยรบ สะทอนประวตศาสตร คอ สมยกอนเมอง

บางขลงเปนสมรภมรบ หอคอยรบเปนทสงเกตการณ

ขาศก ตงอยบนยอดเขาเดอ เปนจดทสามารถมองเหนทศนยภาพของเมองบางขลงไดรอบดาน

1.2) เรองราวหรอเหตการณทเคยเกดขน

ในทองถน จานวน 2 ชอ ไดแก ถนนคนเกณฑ สะทอนเหตการณในชมชน คอ การเกณฑคนมา

ชวยกนสรางถนนเพอความสะดวกในการคมนาคม และฝายมะโกมาลย ตงชอเพอเปนอนสรณแหง

ความรวมแรงรวมใจกนสรางฝายหนฝายแรกของ

เมองบางขลงทอยบรเวณตนตะโกใหญ

1.3) ตาแหนงทตงหรอลกษณะการตง

ชมชน จานวน 3 ชอ ไดแก บานนากลาง บานปากคลองชาง และวดปาสกใต แสดงลกษณะการตง

ชมชนและทศทางในการตงสถานท

1.4) กลมชนหรอชาตพนธทเกยวของกบประวตศาสตรทองถน จานวน 2 ชอ ไดแก บานนา

ลาว และคลองลาว สะทอนใหเหนชาตพนธทเขามาเกยวของกบประวตศาสตรทองถน คอ คนลาว ทอพยพมาจาก อ.เถน จ.ลาปาง เขามาทามาหากนทเมองบางขลง บานนาลาว คอ คนลาวกลมนเขามาตงชมชนและประกอบอาชพทานา สวนคลองลาว

คอคลองทใชการจางแรงงานของคนลาวมาขดคลอง

1.5) ชอบคคลสาคญในประวตศาสตร

ทองถน เปนการตงชอตามผนา จานวน 10 ชอ เชน ฝายนครพระราม เปนการตงชอเพอใหเกยรตพระยานครพระราม นายอาเภอสวรรคโลกทนางบ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 9 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ประมาณเขามาสรางฝาย เหมองครพวงคอ ครพวงเปนผนาในการขดเหมองเพอนานามาใหชาวบาน

ทาการเกษตร เปนตน 2) ตานานและนทานพนบาน จานวน 4 ชอ บคคลในตานานไดแก พระรวง ชาวบานเชอวาพระรวงเปนผ มวาจาสทธ มการตงชอสถานท เครองรางและพนธไมโดยใชนามพระรวง ดงน ถนนพระรวง บอนาพระรวง ขาวตอกพระรวง และตนมะขามพระรวง

3) วถชวต การศกษาภมนามพบวถชวตของคนในชมชนในดานของการจดการนาเพอไป

ทาการเกษตร สงเหลานแสดงใหเหนวถชวตและวฒนธรรมในการประกอบอาชพของคนในชมชน คอ เกษตรกรรม นอกจากนยงแสดงใหเหนความรวมแรงรวมใจสามคคของคนในชมชนอกดวย ปรากฏภมนามในลกษณะนจานวน 10 ชอ เชน ฝายตาหมด เหมองตาชน เปนตนฝายตาวาเหมองตาชนเปนการจดการนาเพอผนนาไปทาการเกษตร ตาชนเปนผนาในการขดเหมองเพอใหนามาลงทฝาย

ตาวา เดมฝายตาวาเปนฝายดน แตในปจจบนเทศบาลเมองบางขลงไดใชงบประมาณปรบปรง

กลายเปนฝายคอนกรตทมความสาคญในการกก

เกบนาสาหรบทาการเกษตร

4) ความเชอและคานยม ปรากฏในภมนามจานวน 7 ชอ จาแนกเปน

4.1) ความเชอเรองไสยศาสตรและสงเหนอธรรมชาต จานวน 5 ชอ เชน บอพญานาค ศาลเจาพอทามะเกลอ เปนตน สะทอนความเชอเรองของพญานาค ผ เจาพอเจาแม ปจจบนบอ

พญานาคตงอยบรเวณวดโบสถ มเรองเลาวามคนพบรอยเทาคลายเทาพญานาคบรเวณใกลบอนา ศาลเจาพอทามะเกลอ เปนศาลทใชทาพธจบเบย

ตามความเชอของคนเมองบางขลง วาหากเกดจากการเจบปวยโดยไมทราบสาเหต รกษาแผนปจจบนไมหายกตองมาทาพธจบเบยกบหมอจบเบยเพอแก

ของ คอนาของไปเซนไหวผททาใหเจบปวย

4.2) ความเชอเกยวกบมงคลนามเปนการตงชอเพอความเปนสรมงคล แสดงความพเศษอศจรรย ปรากฏจานวน 2 ชอ ไดแก วดโพธทอง เปนวดทมตนโพธเหลองอรามประดจทองคาและ

บอนาทพยเปนบอนาทมความอศจรรย ตามความเชอของคนเมองบางขลง เชอวานาจากบอนาทพยสามารถรกษาโรคได ปจจบนบอนาทพยตงอยบรเวณเขาวงพระจนทร แตนาในบอขนไปหมด จงไมคอยมคนนานามาดมเพอรกษาโรค

5) สงศกดสทธ ปรากฏภมนามจานวน 3 ชอ ไดแก หลวงพอขาวเนรมต หลวงพอสามพนอง และพระสามสมย 2. ภมชอบคคล

การตงชอสถานทโดยใชนามของบคคลผเปน

เจาของทดน เปนการแสดงใหเหนวฒนธรรมของชมชน ทมการใหเกยรตซงกนและกน ทงนเนองมาจากเมองบางขลงเคยเปนเมองทรงเรองในอดต เหนไดจากมการขดพบแนวกาแพงเมองขนาดใหญ รวมถงโบราณสถานจานวนมากในพนท ตอมาเมอเวลา

ผานไป ทางการเปดใหประชาชนเขาจบจองพนทเพอใชเปนทดนทากน ดงนนในทดนจงปรากฏโบราณสถานเกาแกอยหลายแหง หากโบราณสถาน

ตงอยในทดนของใคร ชาวบานจะเรยกลกษณะของ

โบราณสถานตามดวยชอของผครอบครองทดน จากการศกษาปรากฏภมนามในลกษณะนจานวน 16 ชอ

เชน กรตาทอนกรตาแกวง กรยายช เปนตน

สรปผลการวจย

1. เครอขายชมชนทสรางจากวธวทยาของ

งานวจยเพอทองถน (CBR : Community–base Research) เปนเครอขายทเขาใจกระบวนการวจย ปฏบตการวจยในฐานะนกวจยตงแตการวางแผน

พฒนางานวจย ออกแบบงานวจย วางแผนและเกบขอมลภาคสนาม วเคราะหสงเคราะหขอมล นา

ขอมลไปใชใหเกดประโยชนแกชมชน และสรปองคความรไปเผยแพรใหกบคนในชมชน รวมถงสามารถ

10 ขวญชนก นยจรญ, กฤษณา ชาญณรงค, รตนาวด ปาแปง, เมศณ ภทรมทธาการศกษาภมนามโดยเครอขายชมชนในตาบลเมองบางขลง...

ทางานรวมกนเปนทมจนงานสาเรจลลวงได

2. ภมนามสะทอนใหเหนความหลากหลายทางชวภาพและความหลากหลายทางวฒนธรรมใน

พนท ดงน หลากหลายทางชวภาพ ปรากฏจานวน 96 ชอจาแนกเป นภมนามด านลกษณะทาง

ภมศาสตร จานวน 56 ชอ และดานภมนเวศวทยาจานวน 30 ชอ ความหลากหลายทางวฒนธรรม จานวน 69 ชอ จาแนกเปนภมนามทสะทอนภมวฒนธรรม จานวน 53 ชอ และภมบคคล จานวน 16 ชอนอกจากนคณคาของภมนามยงสะทอนให

เหนความสมพนธของความหลากหลายทางชวภาพ

และความหลากหลายทางวฒนธรรมทหลอมรวม

ความเปนอตลกษณของตาบลเมองบางขลงอกดวย

อภปรายผลการวจย

การสรางเครอขายชมชนเปนทนทางสงคมท

สาคญในการพฒนาทองถน เนองจากเครอขายชมชนเปนการรวมมอกนของชมชนเพอกอใหเกดองคความ

รหรอสมฤทธผลดานใดดานหนงแกทองถน อกทงยงเปนการสรางความสามคคในชมชน สอดคลองกบธรวชญ จนทกล (2557: 1408) ทกลาววาการเปนเครอขายนอกจากจะเปนการหนนเสรมชวยเหลอ

ซงกนและกนภายในเครอขายดานตางๆ แลว ยงมกระบวนการแลกเปลยนเรยนร ทาใหชมชนเกดการรวมกลมกน และรจกทจะแกปญหาในชมชนดวย

ตนเอง นอกจากนการเรยนรในลกษณะเครอขายยง

เปนการแกปญหาหรอทากจกรรมในลกษณะบรณา

การเชอมโยงมตตางๆ เขาดวยกน อกทงการสรางเครอขายชมชนตามวธวทยาของงานวจยแบบ CBR เปนการสรางความเขาใจรวมกนของคนในชมชนใหตระหนกเหนคณคาของทองถน กระบวนการ

ของการสรางเครอขายและการทางานของเครอขาย

เนนการมสวนรวมของชาวบานใหเขามาเปนนกวจย มบทบาทสาคญในการขบเคลอนงานวจย และนาผลงานวจยมาใชใหเกดประโยชนตอทองถนของตน สอดคลองกบกาญจนา แกวเทพ (2553: 41) ทกลาว

ถงกจกรรมของงานวจยแบบ CBRวาตลอดเสนทางของกระบวนการวจยแบบ CBR มกจกรรมทเนนการสรางความเขาใจรวม/สมมาทฐ สาหรบผคนทกสวนทเขามาของแวะกบกระบวนการวจย และรปแบบกจกรรมทสาคญของ CBR คอ การคนขอมลใหชมชน ซงถอวาเปนนวตกรรมอยางหนงของ CBR คอ หลงจากทเกบขอมลมาแลวหรอมการวเคราะหรวมกนกบชมชน หรอใหชมชนตรวจสอบ/แสดงความคดเหนตอการวเคราะห การสรางความเขาใจรวมกนตลอดเสนทางของการวจย

คณคาของภมนามสะทอนใหเหนความ

หลากหลายทางชวภาพ คอ การตงชอตามลกษณะ

ทางภมศาสตร ไดแก บรเวณทเปนแหลงนา รองลงมาคอภเขาและหนาผา ถา หนและแร พนทรมนา ทสง เนนหรอดอน และเสนทางหรอถนน ตามลาดบ ผลงานวจยสอดคลองกบนลน อาพนธ และสมเกยรต รกษมณ (2557) ทวจยเรองชอบานนามเมองจงหวดบรรมย : กรณศกษาอาเภอพทไธสง นาโพธ และบานใหมไชยพจน ผลการวจยพบวาทมาของชอหมบานทปรากฏมากทสด คอ ภมประเทศ ดงนนการศกษาภมนามทาใหเหนความหลากหลายของ

ภมประเทศในตาบลเมองบางขลงทมทงภเขา ทราบ แหลงนา และแรธาตดานภมนเวศวทยา พบชอทปรากฏใหเหนพรรณพชและพรรณสตวในตาบล

เมองบางขลง ผลงานวจยสอดคลองกบผลการวจย

ของโอฬาร รตนภกด และวมลศร กลนบปผา (2551)ทวจยเรอง ภมนามของหมบานในจงหวดลาปาง

ผลการวจยพบวาภมนามของหม บานสามารถ

สะทอนใหเหนพรรณพชพรรณสตวในจงหวดลาปาง

การศกษาภมนามของตาบลเมองบางขลงสะทอน

ใหเหนความหลากหลายทางชวภาพ ดานภมนเวศวทยาดานความอดมสมบรณของทรพยากร

ทางธรรมชาตทเปนพชพรรณตางๆ ตามธรรมชาตและทมนษยปลกขน โดยจากชอภมนามยงสะทอนลกษณะพนทและความหนาแนนของพรรณไม เชน พรรณไมทเกดขนเองตามธรรมชาต จะใชคาวา ปา ดง พรรณไมทมนษยปลกขนอาจจะเพอการสราง

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 11 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

อาชพ จะใชคาวา ไร เปนตน สงเหลานสามารถบงชใหเหนถงลกษณะของพรรณไม/ความหนาแนนของพรรณไมทเกดขนในตาบลดวย

การศกษาความหลากหลายทางวฒนธรรม พบวา มภมนามทปรากฏใหเหนความหลากหลายทางวฒนธรรม ดานภมวฒนธรรม แบงออกเปนประวตศาสตรทองถน ตานานและนทานพนบาน วถชวต ความเชอและคานยม สงศกดสทธ สงเหลานสะทอนใหเหนถงวฒนธรรมของคนในตาบลเมอง

บางขลง รวมถงการดาเนนชวต เชน มความเชอในเรองพทธศาสนา เชอเรองผและสงเหนอธรรมชาต

รวมถงวถชวตในการประกอบอาชพ คอเกษตรกรรม ความสามคคชวยเหลอซงกนและกน และภมวฒนธรรมทแสดงความรงเรองในอดตทสะทอนออก

มาผานประวตศาสตรทองถน ไมวาจะเปน โบราณสถาน วดวาอาราม ลวนแลวแตฝงรากฐานของวฒนธรรมอนดงามตงแตอดตจนถงปจจบน และดานภมชอบคคล สะทอนใหเหนนสยใจคอของคนในตาบลทเคารพและใหเกยรตซงกนและกน กลาวคอ เมองบางขลงเปนเมองทมความเจรญรงเรองในอดต ปจจบนจงพบโบราณสถานตางๆ มากมายกระจายอยทงทงตาบล และหากวาโบราณสถานนนๆ ตงอยในทดนของใคร ชาวบานกจะเรยกชอโบราณสถานนนๆ ตามชอของผครอบครองทดน สงเหลานถอเปนการใหเกยรตซงกนและกน ผลการ

วจยสอดคลองกบแนวคดของศรศกร วลลโภดม (2551: 44) ทกลาวถงภมนามและวฒนธรรมของทองถนวา คาวาชอบานนามเมองเปนการคนเรองของชอของชมชนเปนสาคญ แตการศกษาเกยวกบชอสถานทในทนหมายถงการศกษาบรรดาชอสถาน

ทตางๆ ซงคนในทองถนร จกสบทอดกนมาจนปจจบน เปนพนทซงเดมเปนนเวศธรรมชาต แตได

มาปรบเปลยนเปนนเวศวฒนธรรมจากการปรบตว

ของผคนในชมชน ดงนนนเวศวฒนธรรมจงเปนองครวมของการศกษาชอสถานท ดงนนการศกษาภมนามจงสะทอนใหเหนภมวฒนธรรมของคนในทอง

ถนในอดตจนถงปจจบนได

ขอสงเกตในการตงนามของสถานทในตาบล

เมองบางขลงพบวาการตงนามสวนใหญตงตาม

ลกษณะทางกายภาพทมองเหนและใชเปนชอเรยก

ตงแตอดตถงปจจบน ไมไดมการเปลยนแปลงหรอปรบเปลยนตามปจจยดานภาษา สงคมหรอการเมองแตอยางใด ผลการวจยนไมสอดคลองกบผลการวจยของนองนช มณอนทร (2543) ทศกษาเรองการปรบเปลยนชอของหมบานในจงหวด

เชยงใหม ผลการวจยพบวาชอหมบานมการปรบเปลยนเปน 3 ลกษณะ คอ การปรบเปลยนดานศพท ตวสะกด และโครงสรางทางภาษา ปจจยในการปรบเปลยนชอหมบาน ม 4 ปจจย คอ ภาษา ภมประเทศ สงคม และการเมองการปกครอง และผลงานวจยของนลน อาพนธ และสมเกยรต รกษมณ (2557) ทศกษาชอบานนามเมองจงหวดบรรมย ในประเดนการเปลยนแปลงชอหมบาน มการเปลยนแปลง 3 ลกษณะ คอ การเปลยนชอใหม การเปลยนแปลงศพท และการเปลยนแปลงเสยง จะเหนไดวาการตงชอสถานทในตาบลเมอง

บางขลงสะทอนใหเหนความหลากหลายทาง

ชวภาพ มกจะตงชอตามลกษณะภมประเทศ พรรณพช พรรณสตวในชมชน และการตงชอยงสะทอนสภาพสภาพสงคมวฒนธรรมของพนทครอบคลม

ความเปนอตลกษณของชมชนทมความหลากหลาย

ทางวฒนธรรม ดงนนการศกษาภมนามจงสะทอนใหเหนภาพรวมของชมชนในทกมตทงทมองเหน

และมองไมเหน จงกลาวไดวาภมนามสะทอนใหเหน

ความสมพนธของมนษย ธรรมชาต และสงคมได

กตตกรรมประกาศ

งานวจยฉบบนไดรบงบประมาณสนบสนน

การวจยจากโครงการสงเสรมการวจยในอดมศกษา

และการพฒนามหาวทยาลยวจยแหงชาต ของสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

12 ขวญชนก นยจรญ, กฤษณา ชาญณรงค, รตนาวด ปาแปง, เมศณ ภทรมทธาการศกษาภมนามโดยเครอขายชมชนในตาบลเมองบางขลง...

เอกสารอางอง

กาญจนา แกวเทพ. (2553). คณลกษณะ & วธวทยางานวจยเพอทองถน. เชยงใหม: วนดาการพมพ. เกษม จนทรแกว. (2547). วทยาศาสตรสงแวดลอม.กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.นลน อาพนธ และสมเกยรต รกษมณ. (2557).ชอบานนามเมองจงหวดบรรมย : กรณศกษา อาเภอพทไธสง

นาโพธ และบานใหมไชยพจน. วารสารรมยสาร. 12 (2), 75-89.นองนช มณอนทร. (2543). การปรบเปลยนชอหมบานในจงหวดเชยงใหม. กรงเทพฯ: วทยานพนธอกษร

ศาสตรมหาบณฑต (สาขาวชาภาษาไทย) จฬาลงกรณมหาวทยาลย.ธรวชญ จนทกล. (2557). การสรางเครอขายรวมสรางชมชนทองถนสตาบลสขภาวะ กรณศกษาองคการ

บรหารสวนตาบลควนร อาเภอรตนภม จงหวดสงขลา. ใน การประชมวชาการระดบชาตและนานาชาตครงท 5, หนา 1405 – 1413. สงขลา: มหาวทยาลยหาดใหญ.

ไพฑรย ปยะปกรณ. (2537). ภมนามทวไปในการตงถนฐานหมบานชนบทในภาตะวนออกเฉยงเหนอ วเคราะหรปแบบทางภมศาสตรของนามทวไป. วารสารภาษาและวฒนธรรม. 13 (2).

ยศ สนตสมบต. (2556). มนษยกบวฒนธรรม. พมพครงท 4. กรงเทพฯ :มหาวทยาลยธรรมศาสตร.ราชบณฑตยสถาน. (2556). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2554. พมพครงท 2. กรงเทพฯ:

ศรวฒนาอนเตอรพรนท.วสทธ ใบไม. (2557). การศกษาวทยาศาสตรธรรมชาต และความหลากหลายทางชวภาพ. กรงเทพฯ :

โรงพมพกรงเทพ.ศรศกร วลลโภดม. (2551). พพธภณฑและประวตศาสตรทองถน : กระบวนการเรยนรรวมกน. กรงเทพฯ

: มลนธเลก-ประไพ วรยะพนธ.สจรตลกษณ ดผดง. (2543). ชอหมบานในจงหวดนครปฐม. วารสารภาษาและวฒนธรรม. 19(1).สชาต แสงทอง. (2558). การพฒนาศกยภาพเครอขายนกวจยทางวฒนธรรม. (เอกสารอดสาเนา).สมณฑา พรหมบญ. (2545). ความหลากหลายทางชวภาพ. ใน ความหลากหลายทางชวภาพในประเทศไทย.

กรงเทพฯ: โครงการพฒนาองคความรและศกษานโยบายการจดการทรพยากรธรรมชาต.อดม รงเรองศร. (2547). พจนานกรมลานนา–ไทยฉบบ. พมพครงท 2. เชยงใหม: มงเมอง.โอฬาร รตนภกด และวมลศร กลนบปผา. (2551). ภมนามของหมบานในจงหวดลาปาง. (เอกสารอดสาเนา).

การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการตดสนใจของผปกครองในการสงบตรหลานเขาเรยนระดบประถมศกษาในโรงเรยนสองภาษา โรงเรยนภาครฐและโรงเรยนภาคเอกชนComparison of Factors Affecting Parents’ Decision on Sending their Children to Bilingual Primary Schools both Public and Private Schools in Muang Suratthani

จรารตน วเชยรพงษ1 , ภควต นาคงาม1 , วนทนย คงรอด1 , สาลน เจรญกจภกด1,

อภษฐา ไชยะเดชะ1, นงครตน แสนสมพร2

Jirarat Wichienpong1, Pakawat Nakngam1, Wantanee Kongrod1,

Salinee Jaroenkitpakdee1, Apidtha Chaiyadecha1, Nongrat Sansompron2

บทคดยอ

การศกษาครงนมวตถประสงคเพอศกษาและเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการตดสนใจของผปกครอง

ในการสงบตรหลานเขาเรยนระดบประถมศกษาในโรงเรยนสองภาษา โรงเรยนภาครฐและโรงเรยนภาคเอกชน อาเภอเมอง จงหวดสราษฎรธาน กลมตวอยางจานวน 400 ตวอยาง จากผลการศกษาพบวา ปจจยทผปกครองใหความสาคญมากทสด ไดแก ปจจยดานบคลากร ปจจยดานคาเลาเรยนและธรรมเนยมการศกษา ปจจยดานสถานทและกายภาพ ปจจยดานหลกสตรการเรยนการสอน และปจจยดานการสงเสรมการตลาด ตามลาดบ และหากพจารณาแตละกลมประเภทโรงเรยนพบวา ผปกครองทสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนสองภาษาไดใหความสาคญกบปจจยดานสถานทและกายภาพ ปจจยดานบคลากร และปจจยดานหลกสตรการเรยนการสอน ตามลาดบ ในขณะเดยวกนผปกครองทสง

บตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนภาครฐ ไดใหความสาคญกบปจจยดานคาเลาเรยนและธรรมเนยมการศกษา ปจจยดานบคลากร และปจจยดานสถานทและกายภาพ ตามลาดบ และผปกครองทสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนภาคเอกชนไดใหความสาคญกบปจจยดานบคลากร ปจจยดานคาเลาเรยนและธรรมเนยมการศกษา และปจจยดานสถานทและกายภาพ ตามลาดบ

1 นกศกษาปรญญาตร สาขาการจดการ หลกสตรบรหารธรกจบณฑต, คณะศลปศาสตรและวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตสราษฎรธาน

2 อาจารย, คณะศลปศาสตรและวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทรวทยาเขตสราษฎรธาน โทร.084-845-4310 E-mail : Ploy_nongrat@hotmail.com

1 Undergraduate Students in Management, Faculty of Liber Arts and Management Sciences, Prince of Songkla University, SuratThani Campus, SuratThani 84000, Thailand

2 Lecturer, Faculty of Liber Arts and Management Sciences, Prince of Songkla University, SuratThani Campus, SuratThani 84000, Thailand

14 จรารตน วเชยรพงษ, ภควต นาคงาม, วนทนย คงรอด และคณะการเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการตดสนใจของผปกครอง...

จากการศกษาทง 3 กลมโรงเรยน พบวา ผปกครองแตละกลมโรงเรยนใหความสาคญกบปจจยตางๆทแตกตางกน ดงนน โรงเรยนสองภาษา โรงเรยนภาครฐ และโรงเรยนภาคเอกชนควรวางแผนการจดการเชงกลยทธในการบรหารสถานศกษา โดยใหความสาคญกบปจจยตางๆ เพอสามารถตอบสนองความตองการของผปกครองไดอยางมประสทธภาพและสรางความไดเปรยบในการแขงขนตอไป

คาสาคญ : ระดบประถมศกษา, การตดสนใจ, การเลอกโรงเรยน

Abstract

This study aimed to investigate and compare the factors that affect the decision of parents to send their children to bilingual elementary schools, public schools, and private schools in MuangSurat Thani. 400 samples questionnaires were completed. The study found that parents give precedence mostly to personnel factors , while tuition and education fees factors, location and physical factors, curriculum teaching factors, andboosting the market factors are slightly decreased. According to the consideration for each factor in the bilingual schools it showed that parents focused on the location and physical factors, human factors,and the curriculum teaching factors, respectively. While choosing a public school parents focus on the tuition and education fees factors, human factors, and give location and physical as the least factor. In choosing a private school parents focus on the human factors, the tuition and education fees factors, the location and physical factors, respectively. The findings revealed that there are different factors on three types of schools, so the bilingual schools, the public schools, and the private schools should plan for strategic management of education in order to create a competitive advantage.

Keywords : primary School, making decision, choosing a School

บทนา

ปจจบนโลกไดเขาสศตวรรษท 21 ถอเปน “สงคมแหงการเรยนร” คนในสงคมจาเปนตองมการเรยนรตลอดเวลา เพอเตรยมความพรอมในการปรบตวใหกาวทนการเปลยนแปลงทเกดขนอยาง

รวดเรว และการพฒนาระบบการศกษา รวมทงทกษะการเรยนร ให สามารถนาไปใช ได จรง ประเทศไทยจงไมสามารถหลกเลยงผลกระทบทจะ

มตอสถานศกษาได ซงปจจยเหลานทาใหประชากรในประเทศไทยตองมการพฒนาศกยภาพดาน

ความร ความสามารถ และทกษะทางภาษาอยางมประสทธภาพ (วจารณ พานช, 2555) ในขณะ

เดยวกน ภาษาองกฤษถอไดวาเปนภาษาสากล เพราะฉะนนภาษาองกฤษจงมบทบาทเปนอยาง

มากในการเปดการคาเสร และการศกษา นอกจากนการประกอบอาชพตางๆ มการใชภาษาองกฤษ

เปนสอกลางทสาคญทงสน เดกไทยทกคนจงควรไดรบการพฒนาอยางเตมศกยภาพตงแตขนพน

ฐานของระดบการศกษา สาหรบการจดการเรยน

โรงเรยนสองภาษามการจดการเรยนการสอนตาม

หลกสตรขนพนฐานพทธศกราช 2544 โดยใชภาษา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 15 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

องกฤษเปนสอเพอพฒนาศกยภาพของผเรยนดาน

ความรความสามารถขนพนฐานทางการศกษา และมการสอดแทรกคณธรรมจรยธรรม ตลอดจนการเรยนการสอนทมความเปนไทยควบคกบความเปน

สากล โดยมการเรยนการสอน 2 รปแบบ คอ1) โรงเรยนสองภาษาประเภท English Program (EP) คอ จะมการเรยนการสอนทใชภาษาองกฤษเปนสออยางนอย 4กลมสาระวชา โดยมครภาษาองกฤษตามเกณฑประจาหองเรยนอยางนอย 1 คน และไมตากวา 15 ชวโมงตอสปดาห แตยกเวนภาษาไทยและสงคมศกษาหรอสวนทเกยวของกบความ

เปนไทย 2) โรงเรยนสองภาษาประเภท Mini English Program (MEP) คอ มการเรยนการสอนโดยใชภาษาองกฤษอยางนอย 2 กลมสาระวชา มครภาษาองกฤษสอนควบคกบครไทยประมาณ 8-14 ชวโมงตอสปดาห (คณะกรรมการพฒนา

นวตกรรมการศกษา, 2558) จงหวดสราษฏรธาน มการแบงโรงเรยนสงกดภาครฐและเอกชน จานวน 212 โรงเรยน (คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, 2558) ซงผปกครองใหความสนใจในการสงบตรหลานเขาเรยน และโรงเรยนสองภาษา จานวน 4 โรงเรยน ไดแก โรงเรยนอนบาลจอย โรงเรยนอนบาลเมธส โรงเรยน

อนบาลจงหวดสราษฎรธาน และโรงเรยนอนรกสองภาษา ซงโรงเรยนสองภาษาในจงหวดสราษฎรธาน

มจานวนนอยแตผปกครองมความตองการในการสง

บตรหลานเขาเรยนเปนอยางมากจงทาใหเกดการ

สารองไวลวงหนาเพอใหบตรหลานไดเขาเรยน และไมวาจะเปนโรงเรยนสองภาษา โรงเรยนภาครฐหรอ

ภาคเอกชน ผปกครองในจงหวดสราษฎรธานและจงหวดใกลเคยง ตางมความสนใจและตงใจทจะสงบตรหลานเขาเรยนในจงหวดสราษฎรธาน เพอเพมความรความสามารถ และทกษะใหแกบตรหลาน ดงนน จงทาใหทงโรงเรยนสองภาษา โรงเรยน

ภาครฐและโรงเรยนภาคเอกชนมบทบาทมากขน

จากกระแสความนยมของผปกครอง และมความตนตวในการพฒนาระบบการศกษา หลกสตรการเรยน

การสอนใหสามารถตอบสนองความตองการของผ

ปกครองในการสงบตรหลานขาเรยนในโรงเรยน

ตางๆ เพอเป นการพฒนาบตรหลานอยางม

ประสทธภาพมากขน ซงแต ละกล มประเภทโรงเรยนมปจจยจานวนมาก ทสามารถตอบสนอง

ความตองการของผปกครองได จงเปนสาเหตใหผวจยสนใจศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจของผ

ปกครองในการสงบตรหลานเขาเรยนในระดบ

ประถมศกษา ของโรงเรยนสองภาษา โรงเรยนภาครฐและภาคเอกชน เพอนาขอมลมาใชประโยชนตอการตดสนใจของผปกครอง และการกาหนดกลยทธของโรงเรยนใหตอบสนองความตองการของผ

ปกครองไดอยางมประสทธภาพ

วตถประสงค

เปรยบเทยบปจจยทมผลตอการตดสนใจ

ของผปกครองในการสงบตรหลานเขาเรยนระดบ

ประถมศกษาในโรงเรยนสองภาษา โรงเรยนภาครฐและโรงเรยนภาคเอกชน

แนวคดทฤษฎ

แนวคดทฤษฎกระบวนการการตดสนใจซอของผบรโภค

ศรวรรณเสรรตน (2546 : 192-226) ไดนยามวา พฤตกรรมผบรโภค หมายถง พฤตกรรมทผบรโภคทาการคนหา การซอ การใชสนคาและ

บรการ หรอเป นขนตอนเ กยวกบความคด ประสบการณการซอสนคาและบรการของผบรโภค เพอตอบสนองความตองการและความพงพอใจของ

เขา นกการตลาดตองศกษาและวเคราะหพฤตกรรมของผบรโภค ดวยเหตผลดงน 1) พฤตกรรมของผ

บรโภคมผลทาใหธรกจประสบความสาเรจ ถากลยทธทางการตลาดสามารถตอบสนองความพง

พอใจของผบรโภคได 2) เพอใหสอดคลองกบแนว

ความคดทางการตลาด คอ การทาใหลกคาพอใจ

16 จรารตน วเชยรพงษ, ภควต นาคงาม, วนทนย คงรอด และคณะการเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการตดสนใจของผปกครอง...

เราจงตองใชกลยทธการตลาดทสามารถตอบสนอง

ความพงพอใจของผบรโภคได

แนวคดการจดการศกษาและการบรหารสถานศกษา การบรหารโรงเรยนเอกชนใหประสบความ

สาเรจนนจะตองมองคประกอบหลายดานทเขามา

เกยวของกนเพอพฒนาใหเปนโรงเรยนทสมบรณ

และมคณลกษณะของโรงเรยนทดซงแตละโรงเรยน

จะมความแตกตางกนในการวางระบบการบรหาร

แตทกโรงเรยนจะมงจดการศกษาไปสการพฒนา

โรงเรยนใหมคณภาพเตมศกยภาพโดยปกตแลว

หลกสตรจะเปนตวกาหนดเกณฑและแนวทาง

ดาเนนการใหโรงเรยนปฏบตเพอมงไปสมาตรฐาน

ทสงคมตองการตวบงชทสาคญคอผลสมฤทธ

ทางการเรยนของนกเรยนในโรงเรยนรวมถง

คณลกษณะทสงเสรมพฒนาการของเดก

กรรณการภญญาคง (2539, หนา 12) สรปวา โรงเรยนทดเปนทปรารถนาของผปกครองคอโรงเรยนทมการจดการศกษาไดครบถวนได

มาตรฐานคณภาพการศกษาทกระทรวงศกษาธการ

กาหนดและสอดคลองกบความตองการของผ

ปกครองของสงคมและชมชนอยางมคณภาพโดย

ปกตจะมหลกสตรเปนตวกาหนดเปนแนวทางให

นกเรยนไดปฏบตเพอมงไปสมาตรฐานแตเนอหาใน

หลกสตรนนแตละโรงเรยนกมสทธทจะปรบปรง

เปลยนแปลงใหสอดคลองกบความตองการของ

สงคมและชมชนไดแตตองมความเหมาะสมไมขด

ตอกฎระเบยบขอบงคบของกระทรวงศกษาธการ

มาตรฐานคณภาพการศกษาทกระทรวงศกษาธการ

กาหนดมอย 8 องคประกอบไดแก 1) ปรชญาและแนวนโยบายของโรงเรยน 2) การเรยนการสอน 3) งานกจการนกเรยน 4) การบรหารงานบคลากร

5) การบรหารงานธรการและการเงน 6) การบรหารงานอาคารสถานท 7) การบรหารงานความสมพนธกบชมชน 8) ประสทธผลของโรงเรยนและตวบงช

24 ตวบงชตวบงชทสาคญและผปกครองปรารถนาคอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

วธการศกษา

กระบวนการและวธการเลอกกลมตวอยาง

ประชากรทใชในการศกษาครงน ไดแก ผปกครองทมบตรหลานศกษาอยในระดบประถม

ศกษาในโรงเรยนสองภาษา โรงเรยนภาครฐและโรงเรยนภาคเอกชน ในอาเภอเมอง จงหวดสราษฎรธาน จานวน 8 โรงเรยน รวมทงสน 10,299 คนโดยทาการเกบแบบสอบถามจากกลมตวอยาง

รวมทงสน 400 คน ขนตอนและวธการในการสรางเครองมอวจย

การศกษาครงนใชแบบสอบถามทมลกษณะ

เปนคาถามปลายปดและเปดโดยสรางแบบสอบถาม

ขนตามวตถประสงคของการศกษา ซงม 3 ตอน ดงน

ตอนท 1 ข อม ลพ น ฐานของ ผ ตอบแบบสอบถาม ไดแก เพศ อาย ศาสนา เชอชาต สญชาต ระดบการศกษา อาชพ รายได จานวนบตรหลาน ความสมพนธกบนกเรยน ระยะเวลาในการเดนทาง ระบบคมนาคม ตอนท 2 ความคดเหนของผปกครองทมตอปจจยทางโรงเรยน ประกอบดวยปจจยดานสถานทและ กายภาพปจจยดานหลกสตรการเรยนการสอนปจจยดานคาเลาเรยนและธรรมเนยมการศกษา

ปจจยดานบคลากร และปจจยดานการสงเสรมการตลาด

ตอนท 3 ความตองการจากสถานศกษา และขอเสนอแนะอนๆ

การวเคราะหขอมล

ผศกษานาแบบสอบถามทรวบรวมไดมา

ดาเนนการประมวลผลขอมลโดยการตรวจสอบ

ขอมล การลงรหส การประมวลผลของขอมล และ

การวเคราะหขอมล โดยใชคอมพวเตอรโปรแกรมสาเรจรปในการวเคราะห ซงจะทาการประมวลผลในสวนขอมลทวไปของผทตอบแบบสอบถามออก

มาในรปแบบรอยละ ในสวนของคาถามเกยวกบ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 17 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ความคดเหนของผปกครองออกมาในรปแบบคา

เฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และการแปลคาระดบความสาคญของปจจย และการวเคราะหเปรยบเทยบขอมลเพอทดสอบสมมตฐานจะทาการเปรยบ

เทยบระหวางปจจยภมหลงของผปกครองกบกลม

ประเภทโรงเรยน และเปรยบเทยบระหวางปจจยทางโรงเรยนกบกลมประเภทของโรงเรยน

ผลการศกษา

1. ผลการศกษาปจจยสวนบคคลทมผลตอการตดสนใจของผปกครองในการสงบตรหลานเขาเรยนระดบประถมศกษา ในโรงเรยนสองภาษา โรงเรยนภาครฐและโรงเรยนภาคเอกชน จากการศกษาปจจยสวนบคคลของกลม

ตวอยาง ไดแก เพศ อาย ศาสนา เชอชาต สญชาต ระดบการศกษา อาชพ รายไดรวมเฉลยตอเดอน

จานวนบตรหลาน ความสมพนธกบนกเรยน ระยะเวลาการเดนทาง ผลการศกษาพบวา ผตอบแบบสอบถามสวนใหญเปนเพศหญง จานวน 294 คน คดเปนรอยละ 73.5 อยในชวงของอายระหวาง 40-49 ป จานวน 189 คน คดเปนรอยละ 47.3 นบถอศาสนาพทธ จานวน 380 คน คดเปนรอยละ 95.0 มเชอชาตไทย จานวน 396 คน คดเปนรอยละ 99.0 มสญชาตไทย จานวน 398 คน คดเปนรอยละ 99.5

สาหรบระดบการศกษา สวนใหญอยทระดบปรญญาตร จานวน 197 คน คดเปนรอยละ 49.3 รองลงมามการศกษาอยทระดบมธยมศกษาตอน

ปลายหรอเทยบเทา จานวน 113 คน คดเปนรอยละ 28.2 ระดบปรญญาโท จานวน 44 คน คดเปนรอยละ 11.0 ระดบประกาศวชาชพชนสง จานวน 36 คน คดเปนรอยละ 9.0 และระดบปรญญาเอก จานวน 10 คน คดเปนรอยละ 2.5 ตามลาดบ

สาหรบอาชพของผตอบแบบสอบถามสวน

ใหญมอาชพคาขาย/เจาของกจการ/ธรกจสวนตว

จานวน 126 คน คดเปนรอยละ 31.5 รองลงมาคอ ขาราชการ/พนกงานรฐวสาหกจ จานวน 120 คน คดเปน รอยละ 30.0 พนกงานบรษทเอกชน จานวน 46 คน คดเปนรอยละ 11.5 เกษตรกร จานวน 38 คน คดเปนรอยละ 9.5 พอบาน/แมบาน จานวน 35 คน คดเปนรอยละ 8.8 รบจางทวไป จานวน33 คน คดเปนรอยละ 8.3 และอาชพอนๆ ไดแก วศวกร แพทย คดเปนรอยละ 0.5 ตามลาดบ สาหรบรายไดของผตอบแบบสอบถาม สวนใหญมรายไดอยท 10,001 – 50,000 บาท จานวน 262 คน คดเปนรอยละ 65.5 รองลงมา มรายไดอยท 50,001 – 100,000 บาท จานวน 74 คน คดเปนรอยละ 18.5 มรายไดอยท 5,000 – 10,000 บาท จานวน 31 คน คดเปนรอยละ 7.8 มรายไดอยท 100,001 – 150,000 บาท จานวน 19 คน คดเปนรอยละ 4.8 และมากกวา 150,000 บาทขนไป จานวน 14 คน คดเปนรอยละ 3.5 ตามลาดบ และมคาเฉลยของรายไดอยท 53,948.50 บาท รายไดรวมของครอบครวตอเดอนตาสด อยท 5,000 บาท และสงสดอยท 800,000 บาท และมคาเบยงเบนมาตรฐานอยในระดบ 64,993.60 สาหรบจานวนบตรหลานสวนใหญมจานวน 2คน จานวน 211 คน คดเปนรอยละ 52.8 รองลงมาคอ มบตรหลาน 1คน จานวน 127 คน คดเปนรอยละ 31.8 มบตรหลาน 3 คน จานวน 51 คน คดเปนรอยละ 12.8 และมบตรหลาน 4คนขนไป

จานวน 11 คน คดเปนรอยละ 2.8 ตามลาดบ สาหรบความสมพนธระหวางนกเรยนกบ

ผปกครองสวนใหญมความสมพนธกบนกเรยนเปน

มารดา จานวน 283 คน คดเปนรอยละ 70.8 รองลงมาคอ มความสมพนธเปนบดา จานวน 95 คน คดเปนรอยละ 23.8 มความสมพนธเปนเครอญาต

จานวน 22 คน คดเปนรอยละ 5.5 สาหรบระยะเวลาในการเดนทางสวนใหญใช

เวลาในการเดนทางมาสงบตรหลาน 10-30 นาท จานวน 267 คน คดเปนรอยละ 66.8 รองลงมาคอใชเวลา 31-60 นาท จานวน 86 คน คดเปนรอยละ

18 จรารตน วเชยรพงษ, ภควต นาคงาม, วนทนย คงรอด และคณะการเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการตดสนใจของผปกครอง...

21.5 ใชเวลามากกวา 1ชวโมง จานวน 36 คน คดเปนรอยละ 9.0 และใชเวลานอยกวา 10 นาท จานวน 11 คน คดเปนรอยละ 2.8 ตามลาดบ

2. ผลการศกษาปจจยทางโรงเรยนทมผลตอการตดสนใจของผปกครองในการสงบตรหลานเขาเรยนระดบประถมศกษา ในโรงเรยนสองภาษา โรงเรยนภาครฐและโรงเรยนภาคเอกชน ผ ปกครองมความคดเหนตอปจจยทาง

โรงเรยนทมผลตอการตดสนใจของผปกครองในการ

สงบตรหลานเข าเรยนระดบประถมศกษาใน

โรงเรยนสองภาษา โรงเรยนภาครฐและโรงเรยนภาคเอกชนในภาพรวมมความเหนดวยอยในระดบ

มาก เมอพจารณาในแตละปจจยพบวาโดยภาพรวม

ผปกครองไดใหความสาคญกบทกปจจยในระดบ

มาก เฉลย 3.92 เมอพจารณาแตละปจจย พบวา ผปกครองไดใหความสาคญกบปจจยดานบคลากร

มากทสด เฉลย 4.14 เมอพจารณาแตละรายการ พบวา รายการทมคาเฉลยสงสด ไดแก ครผสอนมคณภาพ จบตรงสาขาวชาทสอนและมประสบการณ

ในการสอนอยางด เฉลย 4.23 รองลงมาไดแก การบรหารงานโดยผมประสบการณ หรอผชานาญ เฉลย 4.20 และครผสอนทสามารถใหคาปรกษาในเรองการเรยนได เฉลย 4.16 ตามลาดบ หากพจารณารายการทมคาเฉลยตาสด ไดแก มครผสอนเปนชาวตางชาตเจาของภาษา เฉลย 4.10 แตผปกครองยงคงใหความสาคญในระดบมาก

ปจจยทสองทผปกครองไดใหความสาคญคอ

ปจจยดานคาเลาเรยนและธรรมเนยมการศกษา เฉลย 3.95 ปจจยดานสถานทและกายภาพ เฉลย 3.89 และปจจยดานหลกสตรการเรยนการสอน เฉลย 3.88 ตามลาดบ หากพจารณาปจจยทมคา

เฉลยตาสด ไดแก ปจจยดานการสงเสรมการตลาด

เฉลย 3.77 แตผตอบแบบสอบถามยงคงใหความสาคญในระดบมากและเมอพจารณาแตละกลม

โรงเรยน พบวา โรงเรยนสองภาษาไดใหความสาคญกบปจจยดานสถานทและกายภาพมากทสด มคาเฉลย 4.01 รองลงมา ไดแกปจจยดานบคลากร

มคาเฉลย 3.90 และปจจยดานหลกสตรการเรยนการสอน มคาเฉลย 3.61 ตามลาดบ ในขณะ

เดยวกน โรงเรยนภาครฐไดใหความสาคญกบปจจยดานคาเลาเรยนและธรรมเนยมการศกษามากทสด มคาเฉลย 3.70 รองลงมาไดแกปจจยดานบคลากร และปจจยดานสถานทและกายภาพ มคาเฉลย 3.64 และ 3.51 ตามลาดบ และโรงเรยนภาคเอกชนไดใหความสาคญกบปจจยดานบคลากรมากทสด มคาเฉลย 4.25 รองลงมาไดแกปจจยดานคาเลาเรยนและธรรมเนยมการศกษา และปจจยดานสถานท

และกายภาพ มคาเฉลย 4.04 และ 3.97 ตามลาดบ 3. ผลการเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการตดสนใจของผปกครองในการสงบตรหลานเขาเรยนในระดบประถมศกษา ระหวางโรงเรยนสองภาษา โรงเรยนภาครฐและโรงเรยนภาคเอกชน

ปจจยดานสถานทและกายภาพผปกครองทสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนสองภาษาใหความ

สาคญกบหองเรยนมความสะอาดมากทสด มคาเฉลย 4.63 ซงมผลระดบการตดสนใจอยในระดบมากทสดในขณะเดยวกน ผปกครองทสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนภาครฐใหความสาคญกบโรงเรยนตงอยใน

ชมชนมากทสด มคาเฉลย 4.02 ซงมผลระดบการตดสนใจอยในระดบมากและผปกครองทสงบตรหลาน

เขาเรยนในโรงเรยนภาคเอกชนใหความสาคญกบ

บรรยากาศสภาพแวดลอมในโรงเรยนมความเปน

ระเบยบ สะอาด เรยบรอย รมรน ปลอดภยเหมาะกบ

เดกมากทสด มคาเฉลย 4.25 ซงมผลระดบการตดสน

ใจอยในระดบมากทสดดงเสดงในตาราง 1 ปจจยดานคาเลาเรยนและคาธรรมเนยมการศกษาผปกครองทสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนสองภาษาใหความสาคญกบการแจงคา

ธรรมเนยมทชดเจนมากทสด มคาเฉลย 3.75 ซงม

ผลระดบการตดสนใจอยในระดบมากและ ในขณะ

เดยวกนผ ปกครองทส งบตรหลานเขาเรยนใน

โรงเรยนภาครฐใหความสาคญกบอตราคาเลาเรยน

มความเหมาะสมกบหลกสตรการสอนมากทสด มคาเฉลย 3.80 ซงมผลระดบการตดสนใจอยในระดบ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 19 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

มาก ผปกครองทสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนภาคเอกชนใหความสาคญกบการแจงคาธรรมเนยม

ทชดเจนมากทสด เฉลย 4.29 ซงมผลระดบการตดสนใจอยในระดบมากทสดดงเสดงในตาราง 2 ปจจยดานหลกสตรการเรยนการสอนผปกครองทสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนสอง

ภาษาใหความสาคญกบนโยบายและแผนพฒนา

งานวชาการทเนนความเปนเลศทางดานภาษา

องกฤษมากทสด มคาเฉลย 4.38 ซงมผลระดบการตดสนใจอย ในระดบมากทสดในขณะเดยวกนผ

ปกครองทสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนภาครฐ

ใหความสาคญกบระบบการเรยนการสอนทม

คณภาพมากทสด มคาเฉลย 3.86 ซงมผลระดบการตดสนใจอยในระดบมาก และผปกครองทสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนภาคเอกชนใหความ

สาคญกบระบบการเรยนการสอนทมคณภาพมาก

ทสด มคาเฉลย 4.52 ซงมผลระดบการตดสนใจอยในระดบมากทสดดงเสดงในตาราง 3 ปจจยดานบคลากรผปกครองทสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนสองภาษาใหความสาคญ

กบครผสอนเปนชาวตางชาตทเปนเจาของภาษา

มากทสดเฉลย 4.25 ซงมผลระดบการตดสนใจอยในระดบมากทสดในขณะเดยวกนผปกครองทสง

บตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนภาครฐใหความ

สาคญกบครผสอนมคณภาพ จบตรงสาขาวชาทสอน และมประสบการณในการสอนมากทสดเฉลย 3.80 ซงมผลระดบการตดสนใจอยในระดบมากและผปกครองทสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนภาค

เอกชนใหความสาคญกบครผสอนมคณภาพ จบตรงสาขาวชาทสอนและมประสบการณในการสอน

อยางดมากทสด เฉลย 4.32 ซงมผลระดบการตดสนใจอยในระดบมากทสดดงเสดงในตาราง 4

ปจจยดานการสงเสรมการตลาดผปกครองทสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนสองภาษาให

ความสาคญกบโรงเรยนมเอกสาร วารสาร สอสงพมพททาใหผปกครองไดรบรขาวสารตางๆของโรงเรยน

อยางสมาเสมอมากทสด เฉลย 3.75 ซงมผลระดบการตดสนใจอย ในระดบมากในขณะเดยวกนผ

ปกครองทสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนภาครฐ ใหความสาคญกบการประชาสมพนธแนะนาโรงเรยน

ตามนทรรศการ และงานวชาการตางๆมากทสดเฉลย 3.72 ซงมผลระดบการตดสนใจอยในระดบมากและผปกครองทสงบตรหลานเขาเรยนในโรงเรยนภาค

เอกชน ใหความสาคญกบการสงเสรมนกเรยนใหรวมกจกรรม หรอการแขงขนภายนอกโรงเรยนมากทสด เฉลย 4.06 ซงมผลระดบการตดสนใจอยในระดบมากดงเสดงในตาราง 5

ตาราง 1 แสดงระดบการตดสนใจแตละรายการปจจยดานสถานทและกายภาพ ของแตละประเภทโรงเรยน

ดานสถานทและกายภาพ

โรงเรยน

สองภาษา

โรงเรยน

ภาครฐ

โรงเรยนภาค

เอกชน

S.D. S.D. S.D.1. โรงเรยนตงอยในชมชน 4.00 0.000 4.02 0.696 3.76 0.9532. หองเรยนกวางเหมาะสม กบจานวนนกเรยน 4.00 0.535 3.55 0.803 3.91 0.8473. หองเรยนมความสะอาด 4.63 0.518 3.80 0.851 4.04 0.8244. หองเรยนมบรรยากาศทเหมาะแกการเรยน 4.50 0.756 3.68 0.831 4.11 0.8065. มโสตอปกรณในการเรยนการสอนทนสมย 4.00 1.069 3.46 0.849 3.98 0.8366. ความพรอมของหองสมด หองดนตร และหองปฏบตการ 3.88 0.641 3.54 0.920 4.11 0.7707. มรถรบ-สง 3.38 1.188 3.17 1.098 3.78 0.9828. สถานทจอดรถรอรบนกเรยนมความสะดวก 3.63 1.188 3.14 1.116 3.84 1.1089. สนามกฬา สนามเดกเลนเหมาะสม ปลอดภย 3.88 1.126 3.14 1.158 3.94 1.00110. สภาพแวดลอมในโรงเรยน 4.25 0.886 3.68 0.920 4.25 0.812

20 จรารตน วเชยรพงษ, ภควต นาคงาม, วนทนย คงรอด และคณะการเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการตดสนใจของผปกครอง...

ตาราง 2 แสดงระดบการตดสนใจแตละรายการดานปจจยดานคาธรรมเนยมการศกษาของแตละประเภท

โรงเรยน

ดานคาเลาเรยนและธรรมเนยมการศกษา

โรงเรยน

สองภาษา

โรงเรยนภาครฐ โรงเรยนภาค

เอกชนS.D. S.D. S.D.

1. อตราคาเลาเรยนเหมาะสมกบหลกสตรการสอน 3.50 0.926 3.80 0.795 4.13 0.8722. โรงเรยนกาหนดคาใชจายอนๆ ทมความเหมาะสม 3.50 0.926 3.66 0.834 3.87 0.8873. ความเหมาะสมของระยะเวลาในการชาระคาธรรมเนยม 3.63 1.188 3.58 0.768 3.87 0.7904. การแจงคาธรรมเนยมมความชดเจน 3.75 1.282 3.78 0.718 4.29 0.745

ตาราง 3 แสดงระดบการตดสนใจแตละรายการดานปจจยดานหลกสตรการเรยนการสอนของแตละ

ประเภทโรงเรยน

ดานหลกสตรการเรยนการสอนโรงเรยนสองภาษา

โรงเรยนภาครฐ

โรงเรยนภาคเอกชน

S.D. S.D. S.D.1. นโยบายและแผนพฒนางานวชาการทเนน ความเปนเลศทาง ดานภาษา

4.38 0.518 3.57 0.865 3.99 0.927

2. การดแลนกเรยนอยางใกลชด 4.13 0.641 3.69 0.934 4.24 0.7483. ระบบการเรยนการสอนทมคณภาพ 3.75 0.707 3.86 0.846 4.52 2.3654. ความรวมมอระหวางโรงเรยนและผปกครอง 3.88 0.991 3.80 0.887 4.34 2.2755. โรงเรยนมการแจงปญหาของนกเรยนและรวมมอกบ และผปกครอง ในการแกไขปญหา

3.63 0.744 3.72 0.839 4.10 0.826

6. โรงเรยนมการแจงผลการเรยนใหผปกครองทราบรวดเรว และมชดเจน

3.88 1.356 3.80 0.795 4.16 0.800

7. กจกรรมเรยนรนอกหองเรยน 3.13 0.641 3.38 0.860 3.74 0.8118. การเขาคายภาษาองกฤษ 2.75 0.886 2.98 1.023 3.54 0.9429. การทศนศกษาดงานในตางประเทศ 3.00 0.756 2.46 1.133 3.07 1.286

ตาราง 4 แสดงระดบการตดสนใจแตละรายการดานปจจยดานบคลากรของแตละประเภทโรงเรยน

ดานบคลากร

โรงเรยน

สองภาษา

โรงเรยน

ภาครฐ

โรงเรยน

ภาคเอกชนS.D. S.D. S.D.

1. บรหารงานโดยผมประสบการณ หรอผชานาญ 3.75 1.282 3.78 0.718 4.29 0.7452. มครผสอนเปนชาวตางชาตเจาของภาษา 4.25 0.886 3.28 1.053 4.15 0.8493. ครผสอนมคณภาพ จบตรงสาขาวชาทสอนและมประสบการณในการสอน 4.00 1.414 3.80 0.814 4.32 0.7774. ครผสอนทสามารถใหคาปรกษาในเรองการเรยน 3.63 1.408 3.71 0.824 4.27 0.802

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 21 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ตาราง 5 แสดงระดบการตดสนใจแตละรายการดานปจจยดานการสงเสรมการตลาดของแตละประเภท โรงเรยน

ดานการสงเสรมการตลาด

โรงเรยน

สองภาษา

โรงเรยน

ภาครฐ

โรงเรยน

ภาคเอกชนS.D. S.D. S.D.

1. มการประชาสมพนธแนะนาโรงเรยนในนทรรศการ และงานวชาการตางๆ 3.38 1.061 3.72 0.696 3.92 0.8122. โรงเรยนจดทาเวบไซตโรงเรยนเพอใหขอมลขาวสาร 3.38 1.061 3.37 0.894 3.99 0.8763. โรงเรยนมการโฆษณาผานสอตางๆ เชน วทยหนงสอพมพทองถน 2.75 0.707 3.17 1.054 3.52 0.9434. การสงเสรมนกเรยนใหรวมกจกรรมหรอการแขงขนภายนอกโรงเรยน 3.13 0.991 3.71 0.785 4.06 0.8405. โรงเรยนมเอกสาร วารสาร สอสงพมพ ททาใหผปกครองไดรบร

ขาวสารตางๆ ของโรงเรยนอยางสมาเสมอ

3.75 1.282 3.57 0.935 3.93 0.873

6. มโปรโมชนในการสงบตรหลานเขาเรยน เชน การลดคาธรรมเนยมการในบตรหลานคนถดไป

2.75 1.035 3.26 0.989 3.66 1.129

อภปรายผล

จากการสรปผลการวจย มประเดนสาคญทนามาอภปราย ดงน ปจจยดานสถานทและกายภาพ ผตอบแบบสอบถามใหความสาคญอยในระดบมาก เปนอนดบท 3 ซงไมสอดคลองกบผลการศกษาของ พฒนนทร สรรพวรสถตย (2552 : บทคดยอ) ไดศกษาปจจยการตดสนใจของผปกครองในการสง

บตรหลานเขาเรยนโครงการโรงเรยนสองภาษา

โรงเรยนอนบาลเมองใหมชลบร สงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร และไมสอดคลองกบผลการศกษาของฐตมา โชคคณาพทกษ (2551 : บทคดยอ) ศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจสง

บตรหลานเขาเรยนโครงการโรงเรยนสองภาษาใน

สงกด สานกคณะกรรมการการศกษาเอกชน จงหวดภเกต พบวา ปจจยดานสถานทและสงแวดลอมของโรงเรยน ผปกครองใหความสาคญมากทสดเปนอนดบท 1

ปจจยดานหลกสตรการเรยนการสอน ผตอบแบบสอบถามใหความสาคญอยในระดบมาก เปนอนดบท 4 ซงสอดคลองกบผลการศกษาของ พฒนนทร สรรพวรสถตย (2552 : บทคดยอ) ศกษาปจจยการตดสนใจของผปกครองในการสงบตร

หลานเขาเรยนโครงการโรงเรยนสองภาษาโรงเรยน

อนบาลเมองใหมชลบร สงกดองคการบรหารสวน

จงหวดชลบร พบวา ปจจยดานหลกสตร ผปกครองใหความสาคญเปนอนดบท 4 เชนกนและไมสอดคลองกบผลการศกษาของวราทพย มสกอง (2550 : บทคดยอ) ไดศกษาปจจยการตลาดในการเลอกเรยนโครงการโรงเรยนสองภาษาแบบเตมรป ในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช พบวาปจจยดานองคประกอบของผลตภณฑเกยวกบ

หลกสตรการเรยนการสอน ผปกครองใหความสาคญมากทสดเปนอนดบท 1 ปจจยคาเลาเรยนและคาธรรมเนยมการศกษา ผตอบแบบสอบถามไดใหความสาคญอยในระดบมากซงไมสอดคลองกบผลการศกษาของ

วรรณา ปญญาด (2550 : บทคดยอ) ไดศกษาปจจย

ทมผลต อการเลอกโรงเรยนสองภาษาของผ

ปกครองนกเรยนระดบประถมศกษา ในจงหวดเชยงราย พบวาปจจยดานคาเลาเรยนและคา

ธรรมเนยมการศกษา อยในอนดบท 3 รองลงมาจากปจจยดานบคลากร และปจจยดานหลกสตร การจดการ และการใหบรการในขณะทผลการศกษาชน

น พบวา มความสาคญอยในอนดบท 2 รองลงมาจากปจจยดานบคลากร

ปจจยดานบคลากร พบวามคาเฉลยสงสดซงแสดงถงผปกครองนกเรยนใหความสาคญใน

ปจจยดานบคลากรมากทสดสอดคลองกบผลการ

22 จรารตน วเชยรพงษ, ภควต นาคงาม, วนทนย คงรอด และคณะการเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการตดสนใจของผปกครอง...

ศกษาของวรรณา ปญญาด (2550 : บทคดยอ) ไดศกษาปจจยทมผลตอการเลอกโรงเรยนสองภาษา

ของผปกครองนกเรยนระดบประถมศกษา ในจงหวดเชยงราย และสอดคลองกบผลการศกษาของนายยศ เธยรววรรธน (2544 : บทคดยอ) ไดศกษาปจจยดานการตลาดทมผลตอการตดสนใจ

ของผปกครอง เพอสงบตรหลานเขาเรยนโรงเรยนอนบาลในเขตกรงเทพมหานครพบวา ปจจยดานบคลากรเปนปจจยทผปกครองใหความสาคญมาก

ทสด และไมสอดคลองกบผลการศกษาของฐตมา โชคคณาพทกษ (2551 : บทคดยอ) ไดศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจสงบตรหลานเขาเรยน

โครงการโรงเรยนสองภาษาในสงกด สานกงานคณะ

กรรมการการศกษาเอกชน จงหวดภเกต พบวา ผปกครองใหความสาคญในปจจยดานหลกสตรและ

การจดการเรยนการสอนอยในระดบมาก แตเมอพจารณาแตละดานแลว พบวา ดานบคลากร เปนดานทผปกครองใหความสาคญนอยทสด

ปจจยดานการสงเสรมการตลาดผตอบ

แบบสอบถามไดใหความสาคญเปนอนดบท 5 แสดงถงผปกครองใหความสาคญในดานการสง

เสรมการตลาดนอยทสด ซงสอดคลองกบผลการศกษาของวรรณา ปญญาด (2550 : บทคดยอ) ไดศกษาปจจยทมผลตอการเลอกโรงเรยนสองภาษา

ของผปกครองนกเรยนระดบประถมศกษา ใน

จงหวดเชยงราย และสอดคลองกบผลการศกษาของฐตมา โชคคณาพทกษ (2551 : บทคดยอ) ไดศกษาปจจยทมผลตอการตดสนใจสงบตรหลานเขา

เ รยนโครงการโรงเรยนสองภาษาในสงกด

สานกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชน จงหวดภเกต และนอกจากนยงสอดคลองกบผลการศกษาของวราทพย มสกอง (2550 : บทคดยอ) ไดศกษา

ปจจยการตลาดในการเลอกเรยนโครงการโรงเรยน

สองภาษาแบบเตมรป ในเขตอาเภอเมอ จงหวดนครศรธรรมราช พบวาปจจยดานการสงเสรมการตลาด เปนปจจยทผปกครองใหความสาคญนอย

ทสด อยในอนดบสดทาย

ขอเสนอแนะสาหรบการนาผลการวจยไปใช จากผลการศกษา พบวา การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอการตดสนใจของผปกครองในการ

สงบตรหลานเข าเรยนระดบประถมศกษาใน

โรงเรยนสองภาษา โรงเรยนภาครฐและโรงเรยนภาคเอกชนใหความสาคญกบดานบคลากรมาก

ทสด ดงนน ผ บรหารควรพฒนาบคลากรใหม

ศกยภาพ มความร ตรงตามสาขาวชาและทนสถานการณปจจบน สามารถใหคาปรกษาเรองการเรยนได และควรมครผ สอนชาวตางชาตทเปนเจาของภาษาเพยงพอตอนกเรยน เพอเปนแรงจงใจใหผ ปกครองตดสนใจสงบตรหลานเขาเรยนใน

โรงเรยนมากขน และมขอเสนอแนะเพมเตมดงน 1. ดานสถานทและกายภาพควรจดใหสภาพแวดล อมมความเป นระเบยบ สะอาด ปลอดภย มบรรยากาศในหองเรยนทสะอาดเหมาะสมแกการเรยน

2. ปจจยดานหลกสตรการเรยนการสอน ควรจดระบบการเรยนการสอนใหมคณภาพ มการรวมมอระหวางโรงเรยนและผปกครองเพอ

สนบสนนพฒนาการดานรางกาย สตปญญา และอารมณ และมการเอาใจใสนกเรยนอยางใกลชด 3. ปจจยดานคาธรรมเนยมการศกษา ควรมแจงคาธรรมเนยมทชดเจนเพออานวยความ

สะดวกแกผปกครอง และกาหนดคาเลาเรยนใหเหมาะสมกบหลกสตรการสอน

4. ปจจยดานบคลากร ครผสอนควรจบตรงสาขาวชาทสอน และมประสบการณในการสอน

เปนอยางด รวมทงมทมผบรหารทมประสบการณ

มความชานาญในการบรหารงาน 5. ปจจยดานการสงเสรมการตลาดควร

สงเสรมนกเรยนรวมกจกรรมนอกโรงเรยน เพอเปนการพฒนาศกยภาพของนกเรยนมากยงขน และควรมการประชาสมพนธแนะนาโรงเรยนตาม

นทรรศการวารสาร สอสงพมพ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 23 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

เอกสารอางอง

กรรณการ ภญญาคง. (2539). มาตรฐานคณภาพการศกษาเอกชน: สงทคาดหวงในวนน.กองทนสงเคราะหการศกษาเอกชน.

คณะกรรมการพฒนานวตกรรมการศกษา. (2558). โรงเรยนสองภาษา English Program. ราชบร.คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) กระทรวงศกษาธการ. (2558). โรงเรยนสงกดภาครฐและเอกชน

[ออนไลน]. เขาถงไดจาก<http://210.1.20.40/~eme/index.php?wp1&module=schoolarea&tilte_area=841>. (วนทคนขอมล : 22 ตลาคม 2558).

ฐตมา โชคคณาพทกษ. (2551). ปจจยทมผลตอการตดสนใจสงบตรหลานเขาเรยนโครงการโรงเรยนสองภาษาสงกดการศกษาเอกชน จงหวดภเกต.คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยราชภฏสวนดสต.

พฒนนทร สรรพวรสถตย. (2552).ปจจยการตดสนใจของผปกครองในการสงบตรหลานเขาเรยนโรงเรยนสองภาษา โรงเรยนอนบาลเมองใหมชลบร สงกดองคการบรหารสวนจงหวดชลบร.คณะศกษา

ศาสตร มหาวทยาลยบรพา.ยศ เธยรววรรธน. (2544). ปจจยดานการตลาดทมผลการตดสนใจของผปกครอง เพอการสงบตรหลานเขา

เรยนอนบาลในเขตกรงเทพมหานครและปรมณฑล.สาขาวชาบรหารธรกจ มหาวทยาลยหอการคาไทย.

วรรณา ปญญาด. (2550).ปจจยทมผลตอการเลอกโรงเรยนสองภาษาของผปกครองนกเรยนระดบประถมศกษา ในจงหวดเชยงราย.สาขาวชาการจดการทวไป มหาวทยาลยราชภฎเชยงราย.

วราทพย มสกกอง. (2550).ปจจยการตลาดในการเลอกเรยนโครงการโรงเรยนสองภาษาแบบเตมรป ในเขตอาเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช.สาขาวชาบรหารธรกจ. มหาวทยาลยวลยลกษณ.

วจารณ พานช.(2555).ทกษะแหงอนาคตใหม: การเรยนรในศตวรรษท 21 [ออนไลน]. เขาถงไดจาก http://www.qlf.or.th/Home/Contents/417 (วนทคนขอมล : 24 ตลาคม2558).

การพฒนาผลตภณฑผาทอพนบานของจงหวดมหาสารคามThe Researchers in the Project of T extile Development of Mahasarakham

ชญญา ทองสวสด1, วกรม วงษสวรรณ2, สายฝน จาปาทอง3

Shanya Thongsawasdee1, Vikrom Vongsuwan2, Saifon Jampathong3

บทคดยอ

จากการสารวจผลตภณฑกลมทอผาในโครงการพฒนาผลตภณฑผาทอพนบานของจงหวด

มหาสารคาม ไดใชแบบสอบถามผผลตและผบรโภค จานวน 30 คน เพอเขาใจมมมองและพฤตกรรมของผบรโภค ไดผลวจยดงน ผตอบแบบสอบถามสวนใหญรจกผลตภณฑผาทอพนบานของจงหวดมหาสารคาม

และสวนใหญเคยใชผลตภณฑผาทอพนบานประเภทผลตภณฑของใชในวถชวตประจาวน เชน กระเปาผา กระเปาสตางค พวงกญแจ และเครองแตงกาย เปนตน เนองจากนโยบายของรฐมการรณรงคใหทกภาค

สวนใชผลตภณฑจากผาทอพนบานจงทาใหผผลตและผบรโภคหนมาผลตและใชผลตภณฑผาทอพนบาน ซงผบรโภคสามารถซอผลตภณฑไดจากศนย OTOP / รานขายของฝากตางๆ ผาทอพนบานนอกจากผลตเปนผลตภณฑของใชแลว ซงเปนการตอบสนองนโยบายของภาครฐฯ เพอสงเสรมและพฒนาการตอยอด อกทงยงมแนวโนมความตองการของกลมผบรโภคผลตภณฑจากผาทอพนบานประเภทของตกแตงบาน ซงผลผลตของงานวจยชนนไดมการประยกตใชผาทอพนบาน อยางผาขาวมา ซงเปนผาพนบานทบงบอกถงเอกลกษณถงความเปนพนถนอสาน ดวยการตอยอดจากผาผนลวดลายผาขาวมาสตางๆนามาผลตเปนผลตภณฑประเภทของตกแตงบานหลากหลายประเภท ทมความนาสนใจและโดดเดน โดยกระบวนการผลตไมมความซบซอน ผลตงาย มความคงทน ไดแก ผาหมแบบพบเกบไดสามารถปรบเปลยนรปแบบการใชงานเปนทนอนได หนอนองสาหรบใชในหองนงเลน ยงสามารถใชในหองนอน หรอในรถ และสถานทกลางแจง เบาะรองนงและโคมไฟ ซงคณะผวจยนาองคความรเรองการออกแบบผลตภณฑในการเรยน

การสอน มาบรณาการกบภมปญญาผาทอพนบานของชมชนบานหนองแคน อ.โกสมพสย จ.มหาสารคาม

กลมกรณศกษา เปนการตอยอดผลตภณฑและเพมทางเลอกใหเปนอาชพเสรมในชมชน ซงจะเปนสวนหนงในการพฒนาเศรษฐกจชมชนใหมความยงยนอยางตอเนองตลอดไปในอนาคต

คาสาคญ : ผาทอพนบาน, การพฒนา, ผลตภณฑของตกแตงบาน

1 ผชวยศาสตราจารย, คณะสถาปตยกรรมศาสตร ผงเมองและนฤมตศลป, มหาวทยาลยมหาสาคาม2 อาจารย, คณะสถาปตยกรรมศาสตร ผงเมองและนฤมตศลป, มหาวทยาลยมหาสาคาม3 ผชวยสอน, คณะสถาปตยกรรมศาสตร ผงเมองและนฤมตศลป, มหาวทยาลยมหาสาคาม1 Assistant Professor, Faculty of Architecture, Urban Design and Creative Arts, Mahasarskham University. 2 Lecturer, Faculty of Architecture, Urban Design and Creative Arts, Mahasarskham University.3 Lecturer Assistant, Faculty of Architecture, Urban Design and Creative Arts, Mahasarskham University.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 25 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

Abstract

From the surveys of textile products and the design for house decoration, the researchers in the project of textile project development of Mahasarakham province employed structured questionairs for interviewing 30 samples to understand the perceptions and behaviours of comsumers. The results illustrated that the majority of the consumers know local textile products in Mahasarakham province. Most of them used local textile products since the government policy encourages all sectors to use local products. Hence, both the manufactures and the consumers have followed this policy by using the local products. Generally, the local products are sold in OTOP/ local shop. For local product development, textile products could be adapted and designed for house decoration and folded blanket. Additionally, local textile products are able to develop for decorating not only in room such as bed set and scatter cushion, but also flexible spaces forinstance in the car and outdoor living. This could reflect the identity of Isan. The outputs of this research are the adaptation of using local waistcloth (phakhaw ma; in Thai) in many ways. This is to proliferate the local wisdom through creating the new patterns and colours for the house decoration. The manufacturing processes accentuate simplicity and durability. In particular, the researhcers are able to employ the knowledge management from the class to locality. This is the integrated development between conventional khowlege and local wisdom which could be transferred for local people in Nongkhan community. The advantage of part-time job by producing and selling local products is that these local products could sustain the local economic for local people.

Keywords :local textile products, development, house decoration

บทนา

การเปลยนแปลงทางสงคมปจจบน ผคนในสงคมใชชวตทตองแขงขนกบเวลาเพอใหทนทวงท

จงทาใหเครองอปโภคบรโภคสมยใหมเขามาม

บทบาทแทนทสงของเครองใชแบบพนบาน สงผลก

ระทบความเปนทองถนสญหาย และคนในชมชนตองอพยพไปเปนแรงงานรบจางในภาคอตสาหกรรม

แบบแผนชวตเปลยนมาเปนการมงหาเงนเพอใช

จายในชวตประจาวน ซอความสะดวกสบาย จงทาใหขาดความสบเนองในการทามาหากนดวย

ภมปญญาในเรองปจจยส สถานการณปจจบนกอใหเกดการพฒนาและ

การแสวงหาทางเลอกใหมในการพฒนาแบบยงยน

เปนแนวคดวาดวยถมปญญาทองถนเพอการพง

ตนเองไดถกยกขนมาพจารณาในการกาหนดเปน

ยทธศาสตรการพฒนาขององคกรพฒนาเอกชนเมอ

ประมาณ 20 ปทแลว เนองจากการใชผาพนบาน

ของแตละชมชนในโอกาสตางๆ หรองานพธกรรมตามประเพณของชมชนอยางหลากหลาย ยงเปนรากเหงาทยงเหลออย การสงเสรมการรวมกลมทอผายอมสธรรมชาตในลกษณะอาชพเสรมทมจด

มงหมายในการสรางความแขงแรงดานเศรษฐกจ

ชมชนขององคกรชาวบานในอสาน โดยการเนนบทบาทในการสรางกระบวนการแลกเปลยนการ

เรยนรภมปญญาดงเดม และการศกษาองคความร

ภายนอกทดลองการทอผาดวยเทคนคใหมๆ และ

26 ชญญา ทองสวสด, วกรม วงษสวรรณ, สายฝน จาปาทองารพฒนาผลตภณฑผาทอพนบานของจงหวดมหาสารคาม

นาผลงานผาพนบานออกเผยแพร และสมพนธกบระบบตลาดในรปแบบของธรกจชมชน (ประกอบ คณารกษ : 2543 : 89-95) ไดอธบายถงภมปญญาทองถนเปนเอกลกษณทแสดง

ถงความเปนมา พฒนาการ วถชวตของคนในทองถน ผาจงเปนเอกลกษณหนงทสะทอนใหเหนวถ

ชวตของในแตละชนชน เพราะมความเกยวเนองสมพนธตอการดาเนนชวตทงทางดานวฒนธรรม สงคม การเมอง เศรษฐกจ ไดเขามามบทบาทในพธกรรม ประเพณทสาคญ ความเชอและคานยม กระบวนการทอผาเปนกระบวนการขดเกลาทาง

สงคมอกอยางหนง ผาจงเปนปจจยหนงทแสดงออกถงความเปลยนแปลงทงทางดานสงคม การเมองและการปกครอง ทางเศรษฐกจ และเทคโนโลยซงหากไมมการสบทอดอาจทาใหเกดความสญเสยของ

ความเปนเอกลกษณและภมปญญาได (สาวตร สวรรณสถตย : 100-101 ) ไดอธบายถงการทอผาพนบานของชาวอสานถอวา

เปนกจกรรมยามวางหลงจากฤดการทานาหรอวาง

จากงานประจาอนๆ ภายในใตถนบานแตละหลงจะกางหกทอผากนแทบทกครวเรอน โดยผหญงในวยตางๆ จะสบทอดกนมาผานการจดจาและปฏบตจากวยเดกทงลวดลายสสน การยอมและการทอ ผาททอดวยมอจะนาไปใชตดเยบทาเปนเครองนงหม หมอน ทนอน ผาหม ผาททอขนจาแนกออกเปน 2

ชนด คอ1. ผาทอสาหรบใชในชวตประจาวน จะเปนผาพนไมมลวดลายเพราะตองการความทนทานจง

ทอดวยฝายยอมสตามตองการ 2. ผาทอสาหรบโอกาสพเศษ เชน ใชในงานบญประเพณตางๆ งาน

แตงงานงานฟอนราผาททอจงมกมลวดลายท

สวยงามวจตรพสดารมหลากหลายสสนประเพณท

คกนมากบการทอผาคอการลงขวงโดยบรรดาสาวๆ ในหมบานจะพากนมารวมกลมกอกองไฟบางกสาว

ไหม บางกปนฝาย กรอฝาย ฝายชายกถอโอกาสมา

เกยวพาราสและนงคยเปนเพอนบางครงกมการนา

ดนตรพนบานอยางพณ แคน โหวต มาบรรเลงโตตอบกนเนองจากอสานมชนอย หลายกล ม

วฒนธรรมการผลตผาพนเมองจงแตกตางกนไป

ตามกลมวฒนธรรม (ประไพ ทองเชญ และคณะ : 2549 ) ไดอธบายเรองคณคาและศกยภาพของผา

ทอพนบานนนมเรองราวของธรรมชาตและสง

แวดลอมทอดมสมบรณ มเรองราวของกลมชนพนบานทมลกษณะเฉพาะถน และคณคาของฝมอ การสรางสรรคชนงานดวยมอชาวบานรวมกนในชมชน ซงเปนวถของการพงพาตนเองและการพฒนาท

ยงยน ซงผาทอพนบานทยงคงมกรรมวธแบบดงเดมนนตองเปนผนผาทใชเสนใยธรรมชาต ใชสธรรมชาต ทอดวยกพนบาน และใชเครองมอทพฒนาเปนเครองทนแรงแบบพนบาน ทาดวยมอในทกขนตอน มการพฒนาของฝมอ ผนผาตองมเรองราว บอกลกษณะเฉพาะถน มกระบวนการผลตท

ปลอดภยตอสขภาพของผผลต ผบรโภค สงแวดลอม

และยงสามารถเชอมตอกบสมยใหม หรอมการประยกต ใช ให เหมาะสม การจดการความร ภมปญญาคอการสงเสรมใหชมชนทองถนเหน

คณคาและพฒนารปแบบของผลตภณฑผาทอตาม

ความตองการของผบรโภค ผาทอพนเมองของชาวจงหวดมหาสารคาม เปนภมปญญาทไดสบทอดมาจากบรรพบรษ ซงแตกอนการทอผาเปนเพยงกจกรรมเสรมของแตละ

ครวเรอน ทอเอาไวใชในครวเรอน สวนมากผาทอพนเมองไดแนวความคดมาจากการถายทอดมา

จากวถชวต วฒนธรรม และสงแวดลอมในทองถน

มความแตกตางกนแลวแตละพนท แตละชมชน เชน

ผาขาวมา ผาขด ผามดหม ในแตละพนทยงคงความเปนเอกลกษณดงเดม ทงนในหนวยงานของรฐใหการสนบสนนจดทาโครงการจดตงเครอขายองค

ความรชมชนทมงสการจดการฐานความรผลตภณฑ

ชมชน หนงชมชนหนงผลตภณฑ (OTOP) เปนการ

เชอมโยงของชมชนกบภาคสวนตางๆ โดยเนนใหชมชนพงตนเองไดอยางยงยน มรปแบบโดยยดหลก การพฒนาสนคาผลตภณฑเปนการผลกดน

ผลผลตใหเขาสมาตรฐานเพอเปนทยอมรบของผ

บรโภคและรายไดทเขามา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 27 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

นอกจากการทอผาจะแสดงใหเหนความคด

ในเชงสรางสรรค และความสามารถทางศลปะแลว ยงแสดงออกถงความศรทธาเชอถอในศาสนาและ

ขนบประเพณของชาวอสานไดเปนอยางด ผาทอชนดตาง ๆ ของชาวอสานไมวาจะเปนผาฝาย ผาขด ผาไหม ผามดหม หรอผาขาวมาลวนแตตองใชความสามารถ ความชานาญ และความละเอยดประณตอยางสง จงเปนมรดกทางศลปหตถกรรมทสบทอดมาจากบรรพบรษทนาศกษาคนควา และควรคาแกการอนรกษแบบแผนพนบานดงเดมเอา

ไว กอนทความเจรญทางเทคโนโลยจะเขาไปทาลายเอกลกษณและลกษณะเฉพาะถนของผาทออสาน

ใหหมด ผาขาวมาเปนผาทอพนบานซงเปนผาสารพดประโยชนทคนไทยใชมาแตโบราณ สามารถใชนงอาบนาสาหรบเพศชาย ใชเชดตว คลมหวกนแดด หรอทาเปล บางกเรยกวา “ผาเคยนเอว” (เคยน แปลวา พน ผก คาด) เรมใชกนมาตงแตสมยเชยงแสน อกทงชาวไทยในสมยอยธยากนยมใชผาขาวมาพาดบา คาดพง และอนๆ การใชงานของผาขาวมาเกดขนอยางหลากหลายตงแตอดตจนถง

ปจจบน จากผาคาดเอวกมาเปนผาสาหรบหออาวธ เกบสมภาระ กลายเปนกระเปา ใชปพนกลายเปนเบาะรองนง เปนทนอน ใชนงอาบนา เชดรางกาย จะเหนวาผาขาวมาสามารถนามาแปรรปไดทง

ของใชในชวตประจาวน ของใชในบาน หรองาน

ตกแตงบานตางมความหลากหลาย ทงรปแบบ การใชงาน เชน ปลอกหมอน หมอนอง เบาะรองนง ทนอน ผาคลมเกาอ เปนตน เพอสนองตอความตองการของผบรโภคในยคสมยปจจบน ดวยเหตนคณะผ วจยจงไดเลงเหนความ

สาคญของโครงการพฒนาผลตภณฑจากผาทอพน

บานของจงหวดมหาสารคามขน เพอเปนการนา

เสนอตนแบบของผลตภณฑทผานกระบวนการคด วเคราะหสรางสรรคในแนวทางการสรางมลคาเพม

จากการสบสานภมปญญาตอยอดองคความรของ

ทองถน ใหกอเกดแนวทางและรปแบบผลตภณฑ

ใหมจากกระบวนการดานการพฒนาและออกแบบ

ใหกบกลมวสาหกจชมชนไดเปนตวอยางในการ

ดาเนนการใหบรรลผลสาเรจไดตอไปในอนาคต

วตถประสงคของการวจย

1. เพอส งเสรมและพฒนาการตอยอด

ผลตภณฑผาทอพนบานของ จ.มหาสารคาม 2. เพอนาเสนอตนแบบผลตภณฑหตถ

อตสาหกรรมสาหรบการตกแตงเพอเปนทางเลอก

ในการพฒนาผลตภณฑจากกระบวนการผลตผาทอ

พนบาน

3. เพอตอยอดภมปญญาชาวบานทมความเปนเอกลกษณทองถนใหดารงอยไดภายใตยคสมย

ทเปลยนแปลงไป

วธการศกษา

การศกษาผาทอพนบานเพอพฒนาการตอย

อดผลตภณฑผาทอของ จ.มหาสารคาม เปนการพฒนาตอยอดผลตภณฑผาทอ การศกษาและรวบรวมขอมลทเกยวของจากแหลงขอมล นาขอมลทไดไปวเคราะห และออกแบบผลตภณฑประเภท

ของตกแตงบาน การดาเนนงานดงน 1. การศกษาขอมลภาคสนาม โดยใชวธการสนทนาอยางไมเปนทางการกบกลมผทเกยวของ

เพอเปนการรวบรวมขอมลของกลมทอผา และการสารวจพนท กลมทอผาบานหนองแคน หม 4 ตาบลเหลา อาเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม โดย

ทางกลมมสมาชกทงหมด 12 คน ไดรวมกลมในการทอผามดหมและผาขาวมา ทางกลมมกระบวนการทอแบบดงเดมโดยใชกพนบาน ปรมาณททอไดแลว

แตชวงเวลาไมสามารถระบปรมาณทแนนอนได เชน หนานาจะทอไดนอย เปนตน

2. การเกบรวบรวมขอมลภาคสนาม โดยการสารวจขอมลเชงคณภาพดวยวธการสนทนา การสงเกตการณ บนทกภาพ ผทเกยวของถงความตองการในการพฒนาพฒนาผลตภณฑของกลมทอ

ผาโดยมเครองมอทใชในการวจย

28 ชญญา ทองสวสด, วกรม วงษสวรรณ, สายฝน จาปาทองารพฒนาผลตภณฑผาทอพนบานของจงหวดมหาสารคาม

โครงการพฒนาผลตภณฑผาทอพนบาน

ของจงหวดมหาสารคาม ประกอบดวยสมภาษณ

แบบไมมโครงสราง การสงเกตการณ โดยมรายละเอยดดงน

1) แบบสมภาษณแบบไมมโครงสราง เปนแบบการสมภาษณทไมระบเจาะจง การตงคาถามและการหาคาตอบจากความตองการของชมชน 2) การสงเกตการณ ใชการสงเกตแบบมสวนรวม คอการสงเกตสอบถามขอสงสย การจดบนทก และการสงเกตการณแบบไมมสวนรวม

เปนการสงเกตสภาพทวไปของกลมทอผา

3. การวเคราะหขอมลจากการลงพนทและการสอบถามกลมผบรโภค มาวเคราะหเพอนาไปสการออกแบบของตกแตงบาน โดยใชขอมลทไดจากการคนควาและรวบรวมจากหนงสอเอกสารทาง

วชาการ วารสาร นตยสาร อนเตอรเนต ภาพถาย งานวจยทเกยวของ หลกการออกแบบผลตภณฑ กระบวนการออกแบบผลตภณฑ และขอมลเกยวกบ

หลกเกณฑและเงอนไขการรบรองมาตรฐาน

ผลตภณฑชมชนและลงพนทศกษาขอมลกล ม

ผลตภณฑชมชนโดยทางกลมมความตองการแปรรป

ผลตภณฑจากผาขาวมา ซงทางกลมมประสทธภาพในการตดเยบผา แตยงขาดการออกแบบผลตภณฑ

ตามความตองการของทองตลาด

4. ออกแบบผลตภณฑ จากความตองการของกลมทอผาทตองการนาผาผนมาแปรรปเปน

ผลตภณฑตางๆ และสนองตอความตองการของ

ตลาดทเนนในเรองการใชผาพนบานทแสดงถง

วฒนธรรมการใชชวตประจาวนของคนภาคอสาน โดยการพฒนาผลตภณฑจากผาทอพนบานใหเปน

งานออกแบบประเภทของตกแตงบาน ใชแนวคดดานการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ และศกษาวงจร

ชวตของผลตภณฑ วเคราะหปญหาทสงผลกระทบตอสงแวดลอมในแตละชวงของวงจรชวตผลตภณฑ

5. การประเมนแบบจากผเชยวชาญดาน

การออกแบบผลตภณฑ เปนการประเมนแบบราง ตามแนวคด เพอเปนแนวทางในการพฒนารปแบบ

ผลตภณฑใหหลากหลายตามความตองการของ

ตลาดปจจบน 6. ผลตตนแบบของตกแตงบานโดยใชผาขาวมาจากกลมทอผา กลมทอผาบานหนองแคน หม 4

ตาบลเหลา อาเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม 7. ประเมนผลตภณฑจากผผลตและผบรโภค 8. สรปผล

กระบวนการดาเนนงาน

ศกษาผลตภณฑผาทอพนบาน

ผาพนบาน ผาทผลตขนตามกรรมวธทสบทอดกนมาในทองถนหรอกล มชนตางๆ มกรรมวธและกระบวนการทสบทอดกนมาในกลม

ของตน ตงแตการปลกฝาย การเลยงไหม การปน

ฝาย การสาวไหม ยอมฝาย ยอมไหม และ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 29 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

กระบวนการทอดวยกหรอหกพนบาน ทาใหผาแตละแบบแตละชนดมเอกลกษณเฉพาะถนหรอ

เฉพาะกลมชนแตกตางกนไป

กลมทอผาบานหนองแคน หม 4 ตาบลเหลา อาเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม เปนทอผาอกกลมหนงทไดรวมกลมในการสบทอดการทอผา

โดยจากการสมภาษณของนางคาปลว สมาพฒ (2557 : สมภาษณ) กลาววา ไดเรมกอตงกลมทอผาไหม เมอป พ.ศ. 2547 โดยนางสา ภาพรมเทศ เปนประธานคนแรกของกลม เรมตนจากการรวมกลมสตรในหมบาน ผทมความสามารถและฝมอในการทอผาไหม เมอสมาชกสตรแมบานไดรวมตวกน จงไดจดตงกลมขนเพอเปนสมาชกกลมทอผา ซงมเรมตนมสมาชก จานวน 12 คน เพอสรางอาชพเสรมเพมรายไดใหกบครอบครวหลงจากการวาง

เวนจากการทา เปาหมายโดยรวมการพฒนากลมทอผาไหมบานหนองแคน ดานคณภาพคน ความเขมแขงของชมชนและสงคม ดานเศรษฐกจ ดานความมนคงของฐานทรพยากรและสงแวดลอม พฒนาใหมความสขภาพด จตใจ อารมณ กาย สตปญญา มความสมดลเขาถงหลกศาสนามคณธรรม

นาความรอบรมสมมาอาชพ มความหมนคงในชวต พฒนาชมชนเขมแขงสงบสนตและแกปญหาความ

ยากจนใหชมชนอยเยนเปนสข เศรษฐกจมคณภาพ

โครงสรางเศรษฐกจมความอดมสมบรณของพน

ฐานใหเขมแขงมากขน รกษาสงแวดลอม วางรากฐานการปรบโครงสรางเศรษฐกจสการพฒนา

ประโยชนทไดรบจากการกอตงกลมเพอ

เสรมสรางกระบวนการพงตนเองของหมบานและ

ชมชนในดานการเรยนร สรางงาน และพฒนาความคด เพอแกไขปญหา ดวยกลมของตนเองในหมบาน เพอใหโอกาสกลมและชมชนสรางแหลงเงนหมนเวยน

อยางยงยน เพอเสรมสราง ศกยภาพและความเขมแขงของกลม เพอพฒนาจตใจของสมาชก ใหเปนคนด มคณธรรม มความซอสตย ไมเหนแกตว ไม

มวเมาในสงอบายมข ร รกสามคค เพอกระตนเศรษฐกจในระดบลางเพอไมใหเกดผลกระทบตอ

การฟนฟเศรษฐกจของประเทศ ซงทางกลมทอผากลมทอผาบานหนองแคน หม 4 ตาบลเหลา อาเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม มผลตการผลตผาทอขาวมาทหลายหลายทงรปแบบและส

ผาขาวมา

ผาขาวมา ทางกลมฯ ใชวธการทอทสรางลวดลายพนฐานจากการทอสลบแถวรวสทงเสนพง

เสนยนเกดเปนลวดลายตารางดวยเทคนคทอขด

แบบธรรมดาโดยทอสลบหลายสมการเวนสวนเชง

ไวเปน เสนดายทใชทอมทงเสนดายฝายและเสน

ดายไหม ผาขาวมามสสนและลวดลายเดนเปนเอกลกษณ โดยแบงเปนลายตารางเลก และตารางใหญ การทอของแตละพนจะสลบลาย เชน ลายตารางสขาวสลบสดา ลายตารางสขาวสลบสดาและสนาเงน เปนตน สามารถแบงไดเปน 2 ลกษณะ ดงน

1. ผาขาวมาลายรวเลก หรอลายตารางเลก 2. ผาขาวมาลายรวใหญ หรอลายตารางใหญ

ภาพประกอบ 1 ผาขาวมาลายรวเลก หรอลายตารางเลกของกลมกลมทอผาบานหนองแคน หม 4 ตาบลเหลา อาเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม

ทมา : ภาพถาย วนท 6 เมษายน 2557

30 ชญญา ทองสวสด, วกรม วงษสวรรณ, สายฝน จาปาทองารพฒนาผลตภณฑผาทอพนบานของจงหวดมหาสารคาม

ภาพประกอบ 2 ผาขาวมาลายรวใหญ หรอลายตารางใหญของกลมกลมทอผาบานหนองแคน หม 4 ตาบลเหลา อาเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม

ทมา : ภาพถาย วนท 6 เมษายน 2557

การวเคราะหขอมล

การวจยโครงการพฒนาผลตภณฑผาทอ

พนบานของจงหวดมหาสารคาม คณะผวจยได

รวบรวมขอมลตางทเกยวของ วเคราะหและออกแบบ

ผลตภณฑหตถอตสาหกรรมสาหรบการตกแตงเพอ

เปนทางเลอกในการพฒนาผลตภณฑจากกระบวน

การผลตผาทอพนบานทงทเปนเอกสารประกอบกบ

ขอมลทไดจากการลงพนท และสอบถามกลมผบรโภคทชนชอบผลตภณฑจากผาพนบาน โดย

ทาการสมกลมตวอยางจากบคลากรในมหาวทยาลย นาขอมลทไดมาวเคราะหเพอนาไปสการออกแบบ

ของตกแตงบาน โดยใชการบรณาการเรยนการสอน

ในรายวชาการออกแบบผลตภณฑของใชตกแตงบาน

เพอใหนสตมสวนรวมในการการพฒนาและสงเสรม

ผลตภณฑผาทอพนบานของจงหวดมหาสารคาม รวมทงการเปนการเพมโอกาสทางการตลาดใหแก

ชมชน สอดคลองตาม โครงการพฒนาผลตภณฑ

ผาทอพนบานของจงหวด

การออกแบบผลตภณฑ

การวจยโครงการพฒนาผลตภณฑผาทอพน

บานของจงหวดมหาสารคาม คณะผวจยไดรวบรวม

ขอมลตางๆ ทเกยวของ ทงทเปนเอกสารประกอบกบขอมลทไดจากการลงพนท นามาวเคราะหขอมลเพอการสงเสรมและพฒนาการตอยอดผลตภณฑผา

ทอพนบานของ จ.มหาสารคาม โดยใชในการบรณา

การการเรยนการสอนเพอตอยอดภมปญญาชาว

บาน โดยใชผาขาวมาเปนตวหลกแสดงถงความเปนเอกลกษณทองถนอสาน และเปนการพฒนาการตอยอดผลตภณฑผาทอพนบาน โดยมขนตอนดงน

1. ใชขอมลจาการการลงพนทกลมทอผาบานหนองแคน หม 4 ตาบลเหลา อาเภอโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม นามาพฒนาผลตภณฑของ

ตกแตงบานจากผาทอพนบาน โดยใชแนวคดดานการออกแบบเชงนเวศเศรษฐกจ และศกษาวงจรชวตของผลตภณฑ วเคราะหปญหาทสงผลกระทบตอสงแวดลอมและเลอกใชกลยทธในการออกแบบ

เชงนเวศเศรษฐกจใหเหมาะสม ประกอบกบความตองการของกลมผบรโภคทตองการผลตภณฑทใช

ในชวตประจาวนได และสามารถใชเปนของฝากได

2. ในการออกแบบใชผาขาวมาเปนหลก ซงผาขาวมาทอเปนผาพนบานของกลมฯ และสามารถผสมผสานกบวสดอนไดตามความเหมาะสม โดยรปแบบผลตภณฑนน ผออกแบบสามารถเลอกออกแบบตามความสนใจ เชน ของใชบนโตะอาหาร, ชดหมอนและเบาะรอง, ผามาน, ชดกรอบรป, ชดโคมไฟ เปนตน 3. เชญวทยากรผเชยวชาญดานการออก

แบบผลตภณฑ อบรมปฏบตการดานการออกแบบและแปรรปผาทอพนบาน เพอใหผออกแบบไดทราบ

ถงขนตอนการผลต การตดเยบการเลอกใชผาทอพนบานใหเหมาะสมกบงาน ผาขาวมา

4. ออกแบบผลตภณฑหตถอตสาหกรรม

สาหรบตกแตงบาน

ผลการศกษา

จากแบบรางทผานการปรบปรงและแกไข

ผออกแบบไดผลตผลงานผลตภณฑหตถอตสาหกรรม

สาหรบการตกแตงบาน ทหลากหลาย เชน เบาะรอง

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 31 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

นง หมอนอง เกาอเลก โคมไฟ เปนตน ซงผลตภณฑ

ดงกลาวเปนทางเลอกและสามารถตอยอดภมปญญา

ชาวบานทมความเปนเอกลกษณทองถนใหดารงอย

ไดภายใตยคสมยทเปลยนแปลงไป ผออกแบบนาเสนอผลงานแตละผลงานเพอนาไปสการคดเลอก

ผลตภณฑ เปนคอลเลคชน โดยใชเกณฑในการเลอก คอ ตองเปนผลตภณฑทสามารถตอยอดได ในการผลตมขนตอนทไมซบซอนและเขาใจงาย ผลการศกษาสรปจากตารางสอบถามความ

พอใจทมผลตอผลตภณฑ ดงน

ตารางสรปผลสอบถามความพอใจทมผลตอผลตภณฑ

ผลตภณฑ รปภาพ สรปการประเมน

ผลตภณฑตกแตงบาน

โ คม ไฟส าห รบแขวน

เพดาน ลายผาขาวมา

มความเหมาะสมในการใชผาพนเมอง (ลายผาขาวมา)

นามาแปรรปเปนผลตภณฑของตกแตงบาน และม

ความนาสนใจ

ผลตภณฑตกแตงบาน

โคมไฟสาหรบตงพน ลาย

ผาขาวมา

มความเหมาะสมในการใชผาพนเมอง (ลายผาขาวมา)

นามาแปรรปเปนผลตภณฑของตกแตงบาน และม

ความแปลกใหม

ผลตภณฑตกแตงบาน

สาหรบรองน งลายผ า

ขาวมา

มความเหมาะสมในการใชผาพนเมอง (ลายผาขาวมา)

นามาแปรรปเปนผลตภณฑของตกแตงบาน และม

ความนาสนใจ

ผลตภณฑตกแตงบาน

แบะรองนงผาขาวมา

มความเหมาะสมในการใชผาพนเมอง (ลายผาขาวมา)

นามาแปรรปเปนผลตภณฑ แตขาดเรองการปรบรป

แบบการใชงาน เชน การใชซปเพอเพมความสะดวก

ในการนาไปทาความสะอาด

ผลตภณฑตกแตงบาน

แบะรองนงผาขาวมา

มความเหมาะสมในการใชผา นามาแปรรปเปน

ผลตภณฑ แตควรเพมรปแบบในการนาไปใชงานจรง

ผลตภณฑตกแตงบาน แบะรองนงผาขาวมา

มความเหมาะสมในการใชผาพนเมอง นามาแปรรปเปนผลตภณฑของตกแตงบาน และมความนาสนใจ

ผลตภณฑตกแตงบาน

หมอนรปแมวลายผ า

ขาวมา

มความเหมาะสมในการใชผาพนเมอง นามาแปรรป

เปนผลตภณฑของตกแตงบาน และมความนาสนใจ

ผลตภณฑตกแตงบาน ทนอนแบบพบเกบได

มความเหมาะสมในการใชผาพนเมอง นามาแปรรป

เปนผลตภณฑของตกแตงบาน และมความนาสนใจ คอ ผลตภณฑทนอกจากเปนผาหมแลวสามารถปรบ

เปลยนเปนทนอนได

32 ชญญา ทองสวสด, วกรม วงษสวรรณ, สายฝน จาปาทองารพฒนาผลตภณฑผาทอพนบานของจงหวดมหาสารคาม

ตอยอดภมปญญาชาวบานทมความเปน

เอกลกษณทองถนใหดารงอยไดภายใต

ยคสมยทเปลยนแปลงไป

การพฒนาผลตภณฑของตกแตงบานจาก

ผาทอพนบานในจงหวดมหาสารคาม สามารถนาองคความรทอยในการเรยนการสอน มาบรณาการ

กบภมปญญาผลตภณฑของชมชนบานหนองแคน อ.โกสม ซงเปนกลมทมเปาหมายในการสรางผลตภณฑผาทสบทอดจากบรรพบรษในอดตจนถง

ปจจบน โดยคณะผ วจยไดต อยอดจากผาผน

ลวดลายผาขาวมาสตางๆ นามาผลตเปนผลตภณฑ

ของตกแตงบาน หลากหลายประเภท ทมความนาสนใจและโดดเดน โดยกระบวนการผลตไมมความซบซอน ผลตงาย มความคงทน ซงในชมชนสามารถทจะผลตได และใชเปนของตกแตงบานและใชเปนอาชพเสรมนอกเหนออาชพหลก

อภปรายผล

จากสรปผลการวจยพบวา

1. เนองจากการตอบสนองนโยบายของทกภาคสวนในการรณรงคการใชผลตภณฑผาพนบาน ทาใหผผลตและผบรโภคหนมาใชผลตภณฑผาทอ

พนบาน และสวนใหญใชผลตภณฑผาทอในวถชวต

และสวนใหญสถานทซอผลตภณฑผาทอพนบาน

เปนศนย OTOP / รานขายของฝากตางๆ 2. ผลตภณฑของตกแตงบานสามารถใช

วสดทเปนผาพนบาน การผลตเปนผาหมแบบพบเกบได นอกจากเปนผาหมแลวยงสามารถปรบ

เปลยนรปแบบการใชงานได เปนทนอนได หนอนองสาหรบใชในหองนงเลน ยงสามารถใชในหองนอน ในรถ และสถานทกลางแจงทแสดงถงเอกลกษณถงความเปนพนถนอสาน คอการใชผาขาวมามาตอยอดภมปญญาไดอยางลงตว

3. การพฒนาผลตภณฑของตกแตงบาน

จากผาทอพนบานในจงหวดมหาสารคาม สามารถ

นาองคความรทอยในการเรยนการสอน มาบรณา

การกบภมปญญาผลตภณฑของชมชนบานหนอง

แคน อ.โกสม โดยคณะผวจยไดตอยอดจากผาผน

ลวดลายผาขาวมาสตางๆ นามาผลตเปนผลตภณฑ

ของตกแตงบาน หลากหลายประเภท ทมความนาสนใจและโดดเดน โดยกระบวนการผลตไมมความซบซอน ผลตงาย มความคงทน 4. จากผลของงานการวจย คณะผวจยได

ประเมนผลและนาไปสการสรางคณคาใหกบสงคม

และชมชนในทกๆ ฝาย ไมวาจะเปน การใหความรวมมอ การเสนอแนะ การแลกเปลยนความคดเหน ซงสวนใหญกลมทอผาในชมชนสามารถสรางความ

สมพนธอนด จดกจกรรมถายทอดความรรวมกนได 5. ชมชนยงสามารถเพมความเขมแขงตอการพฒนาทมองคความรเปนแนวทางในการพฒนา

ดานอนๆ ตอไปอยางยงยนเพอเพมรายได เปนอาชพเสรม โดยพงพาตวเองได อกทงยงสามารถรวบรวมภมปญญาทองถนเรองการออกแบบ การทอผาเข าส การเรยนร ในชมชนเอง และเปนประโยชนตอชมชนทจะรกษาสงแวดลอม เปนผลดตอสขภาพ การออกแบบผลตภณฑใชวสดหาได

ง ายและมอย ในทองถน ทาให สอดคลองกบผลตภณฑทมอยแลวในชมชนไดอยางเหมาะสม

6. สถาบนทางการศกษาไดนาความรทางวชาการเพอช วยเหลอชมชน ซงนบว าเป น

ประโยชนตอสงคมมาก สามารถนางานวจยตาง ๆ ไปใชใหเกดประโยชนและเหมาะสมตอชมชนแตละ

พนท โดยคณะผวจยและนสตไดศกษาเพอหาองค

ความรในการพฒนาหลกสตรทางดานการเรยนการ

สอนใหมประสทธภาพยงขน

ขอเสนอแนะ

การวจยโครงการพฒนาผลตภณฑผาทอ

พนบ านของจงหวดมหาสารคาม ของคณะ

สถาปตยกรรมศาสตร ผงเมองและนฤมตศลป มขอเสนอแนะดงน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 33 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

การทางานเปนทมตองวางแผนดาเนนงานตามขน

ตอน มการนดหมายลวงหนาใหชมชนไดรบทราบและคณะผวจยจะไดเตรยมความพรอมกอนการ

ลงพนทเกบรวบรวมขอมลทงหมด เพอนาไปวเคราะหและออกแบบเปนผลงานทสมบรณ ผลตภณฑของตกแตงบาน ตองมความหลากหลายดานลวดลาย ส และขนาดของผลตภณฑ เชน ชดโคมไฟ ใหมขนาดเลกและขนาดใหญ สลบกนซงสามารถใชตกแตงในหองนอน หองทางาน และหองครวได

กตตกรรมประกาศ

ค ณ ะ ผ ว จ ย ข อ ข อ บ พ ร ะ ค ณ ค ณ ะ

สถาปตยกรรมศาสตร ผงเมองและนฤมตศลป มหาวทยาลยมหาสารคาม ทใหทนสนบสนนในครงน ขอขอบคณภาคและองคการภายนอกและภายใน

ทเปนเครอขายความรวมมอเพอการวจยและพฒนา

ผลตภณฑ ตลอดจนใหความชวยเหลอในการวจยไดเปนอยางดยงและเหนคณคาของการมสวนรวม

และกอใหเกดองคความรของกระบวนการเสรม

สรางภมปญญาทองถน ซงจะเปนตนแบบการพงตนเองทางดานเศรษฐกจเขมแขงอยางยงยน และมนคง ความรวมมอ รวมแรง รวมใจของคณะทางาน

ทกฝาย

บรรณานกรม

ประกอบ คณารกษ. (2543). สภาพความพรอมของหนวยงานทางการศกษาตอการปฏรปการศกษาของกระทรวงศกษาธการ, กรงเทพ มหาวทยาลยศลปากร.

ประไพ ทองเชญ และคณะ. (2548). นคอ ผาทอพนบาน :โครงการวจยเชงปฏบตการ การกาหนดมาตรฐานผาทอพนบานเพอสงแวดลอม, พมพครงท 1.8

สาวตร สวรรณสถตย. (2549). สารานกรมไทยสาหรบเยาวชนฯ, 100-101, เลมท 21, เรองท 3 ศลปะการทอผาไทย.

การวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเพอสงเสรมการอานออกเขยนไดของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1-3A Participatory Action Research to Promote Literacy of Prathomsueksa 1-3 Students

ชตมา วรขนธ1, สาคร อฒจกร2

Chutima Worakhan1, Sakorn Atthachakara2

บทคดยอ

การวจยปฏบตการแบบมสวนรวมครงนมความมงหมายเพอศกษาผลการสงเสรมการอานออก เขยนไดของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1-3 จากการใชกระบวนการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมกลมเปาหมายทใชในการวจย คอ นกเรยนชนประถมศกษาปท 1-3 ทอานและเขยนไดตากวาเกณฑโรงเรยน

บานเมองทอง (วระประชานสรณ) สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษารอยเอด เขต 1 ปการศกษา 2557 จานวน 10 คน ไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง ใชรปแบบการวจยปฏบตการแบบมสวนรวม 4 ขนตอนหลก คอ ขนวางแผน ขนปฏบตการขนสงเกตการณ และขนการสะทอนการปฏบต เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย แบบสมภาษณแบบมโครงสราง แผนการจดการเรยนร สอคอมพวเตอรชวยสอน สอเพลงคาราโอเกะ แบบฝกทกษะการอานการเขยนแบบทดสอบยอย แบบทดสอบความสามารถดานการอานแบบทดสอบความสามารถดานการเขยนและแบบสงเกตพฤตกรรม สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก รอยละ คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรมาตรฐานผลการวจยพบวา กระบวนการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมสามารถสงเสรมการอานออกเขยนไดของนกเรยน นกเรยนมความสามารถดานการอานและการเขยนเพมขนจากกอนไดรบการสงเสรม ในภาพรวมนกเรยนทกคนผานเกณฑประเมนการอานและการเขยนใน

ระดบ ด นกเรยนอานถกตองระดบดมาก จานวน 5 คน ระดบด จานวน 3 คน และระดบพอใช จานวน

2 คน ดานการเขยนนกเรยนเขยนถกตองระดบดมาก จานวน 5 คน ระดบด จานวน 3 คน และระดบ พอใช จานวน 2 คน

คาสาคญ: การวจยปฏบตการแบบมสวนรวม, การสงเสรมการอานออกเขยนได,

1 นสต ระดบปรญญาโท, สาขาวจยและประเมนผลการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม โทรศพท: 084 8263936 Email : ctmwrkh@hotmail.com2 อาจารย, ภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม โทรศพท : 093 3782235 Email : dr.sojaiyen@hotmail.com1 M.Ed. Condldate In Educational Research and Evaluation, Faculty of Education, Mahasarakham University.2 Lectures, Department of Educational Technology and Communication, Faculty of Education, Mahasarakham

University.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 35 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

Abstract

A participatory action research aimed to study the effects of literacy of prathomsueksa1-3 students. The target group was 10 students whose reading and writing skills was under standard requirement in prathomsueksa 1-3 of Baan Mueang Thong (Wiraprachanuson) School, the Roi-Et primary educational service area office 1 in the academic year 2014. The sample group were selected by using purposive technique and the participatory action research with 4 steps which included planning, action, observation and reflection was used to conduct the research. The instruments used were structured interview form, lesson plan, computer assisted instruction, karaoke media, exercises on reading and writing skills, unit test, reading and writing tests and observation form. The statistics used for analyzing the collected data were percentage, mean and standard deviation also used were A participatory action research process steps. As a result, students ability to read and write has increased from before promotion. The results of this study revealed that the students increased their ability in Thai reading and writing skills. All students passed the Thai reading and writing evaluation. Most of them could read and write Thai correctly at a good level. 5 students could read at a very good level, 3 students a good level., 2 students a fair level, 5 students could write at a very good level, 3 students a good level, 2 students a fair level.

Keywords : A participatory action research, Promoting literacy

บทนา

กระทรวงศกษาธการไดประกาศจดเนนการ

พฒนาคณภาพผเรยนเสนทางสความสาเรจ การ

ปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ.2552-2561) ทมงเนนใหเกดการเปลยนแปลงใน 4 ใหม ไดแกการพฒนาคณภาพคนไทยยคใหม ครยคใหม สถานศกษาและแหลงเรยนรใหมและระบบบรหาร

จดการใหม ทมงหวงพฒนาผเรยนใหเปนคนเกง คนดและมความสข เปนคณภาพของเดกไทยใน

อนาคต เปนผทมความสามารถ คดเปนทาเปน แกปญหาเปน กาวไกลสสากล และมความเปนพลเมองทสมบรณไดกาหนดจดเนนการพฒนาผเรยนคอ

คณภาพในตวผเรยนทมความครอบคลมในดาน

ความสามารถและทกษะตลอดจนคณลกษณะทจะ

ชวยเสรมใหผเรยนมคณภาพบรรลตามเปาหมาย

ของหลกสตร ซงกาหนดความสามารถและทกษะของผเรยนชนประถมศกษาปท 1–3 ไววามความสามารถอานออกเขยนได คดเลขเปน มทกษะการคดขนพนฐาน ทกษะชวต และทกษะการสอสาร

อยางสรางสรรคตามชวงวยจะเหนไดวา การอานและการรหนงสอ (Reading & Literacy) เปนทกษะทจาเปนยงสาหรบการเรยนรและการพฒนาชวตส

ความสาเรจ การอานอยางคลองแคลวและเขาใจความหมายจะนามาซงความรและสงเสรมใหเกด

การคดวเคราะห มวจารณญาณ แยกแยะและประยกตใชขอมลทเปนประโยชนตอชวตพรอมทง

สามารถถายทอดสอสารใหผอนทราบและเขาใจได ซงเปนทกษะสาคญของศตวรรษท 21 หากผเรยนบกพรองหรอขาดความสามารถในการอานจะสงผล

ใหการเรยนรไมอาจกาวหนาไดและจะประสบความ

ยากลาบากในการดารงชวตซงกระทรวงศกษาธการ

36 ชตมา วรขนธ, สาคร อฒจกรการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเพอสงเสรมการอานออกเขยนได...

โดยสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดประกาศนโยบายใหป 2558 เปนปปลอดนกเรยนอานไมออก เขยนไมไดและจดทามาตรการเพอเปนทศทางหรอเปาหมายทชดเจนของการดาเนนงาน

นาไปสการพฒนาความรความสามารถการใชภาษา

ไทยของนกเรยนอยางมประสทธภาพ (สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา สถาบนภาษาไทย, 2558: 1-6) จากความสาคญของการอานออกเขยนไดดง

กลาว จงมความจาเปนตองเรงสงเสรมการอานออกเขยนไดของนกเรยน จากผลการประเมนความสามารถดานการอานและการเขยนของนกเรยน

โรงเรยนบานเมองทอง (วระประชานสรณ) พบวา มนกเรยนอานไมออกเขยนไมไดในระดบชนประถม

ศกษาปท 1-3 จานวน 10 คน ผมสวนรวมไดรวมกนพจารณาถงสาเหตของปญหาพบวาการอานไม

ออกเขยนไมไดของนกเรยนมสาเหตมาจากหลาย

ฝาย ทงผบรหาร ครผสอน ผปกครองนกเรยนและตวนกเรยนเองการสงเสรมการอานออกเขยนไดจง

ตองอาศยความรวมมอจากผเกยวของทกฝาย เพอใหการแกปญหาเกดประสทธภาพและประสทธผล

มากทสด ซงกระบวนการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเปนกระบวนการวจยทผวจยและผมสวนรวมม

บทบาทในกระบวนการวจยทกขนตอน จงเหมาะสมทจะนามาใชในการวจยเพอสรางความรวมมอ

จากทกภาคสวน

เมอรวมกนพจารณาสาเหตของปญหาใน

สวนของนกเรยนแลวพบวา นกเรยนอานไมออกเขยนไม ได เพราะนกเรยนจาพยญชนะ สระ วรรณยกต ไมได ไมสามารถแจกลกสะกดคาไดซง

มสาเหตมาจาก การจดกระบวนการเรยนรของครทยงขาดเทคนควธการ ขาดการเสรมแรงและไมมสอการสอนทหลากหลาย จากการแสวงหารปแบบในการแกปญหารวมกนไดขอสรปวา ในการจดกจกรรมการเรยนรจดตามขนตอน บนไดทกษะ 4 ขน เพอใหนกเรยนเกดการเรยนรเปนขนตอนและการใชสอการสอนเพยงชนดเดยวนนไมสามารถ

ทาใหนกเรยนเกดการเรยนรไดครบทกสวน จาเปนต องใช สอหลายประเภทมาผสมผสานกนให

สอดคลองกบเนอหาเพอใหเกดประสทธภาพตอการ

เรยนรสงสดซงสอประสมถอวาเปนนวตกรรมการ

ศกษาทมความเหมาะสมสามารถนามาใชในการจด

กจกรรมการเรยนรเพอสงเสรมการอานออกเขยน

ได ไดเปนอยางด ผวจยจงใชกระบวนการวจยปฏบตการแบบ

มสวนรวมเพอประสานความรวมมอจากทกฝายท

เกยวของในขนตอนสงเสรมการอานออกเขยนได

ของนกเรยนไดใชกจกรรมตามขนตอน บนไดทกษะ 4 ขนและนาสอประสมเขามาใชในกระบวนการเรยนรเพอสงเสรมใหนกเรยนสามารถเรยนรรป เสยงของพยญชนะสระ และแจกลกสะกดคาไดดยงขน

ความมงหมายของการวจย

เพอศกษาผลการสงเสรมการอานออกเขยน

ไดของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1-3 จากการใชกระบวนการวจยปฏบตการแบบมสวนรวม

ขอบเขตของการวจย

กลมเปาหมาย ไดแก นกเรยนชนประถมศกษาปท 1-3 ทอานและเขยนไดตากวาเกณฑ

โรงเรยนบานเมองทอง (วระประชานสรณ) ตาบลเมองทอง อาเภอเมองรอยเอด สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษารอยเอด เขต 1 จานวน 10

คน โดยการเลอกแบบเจาะจง 2. ผมสวนรวมในการวจยประกอบดวย 2.1 ผวจยซงเปนครผสอนกลมสาระการเรยนรภาษาไทยระดบชนประถมศกษาปท 3 2.2 ครผสอนกลมสาระการเรยนรภาษาไทยระดบชนประถมศกษาปท 1-2 จานวน 2 คน 2.3 นกเรยนชนประถมศกษาปท 1-3 ท

อานและเขยนไดตากวาเกณฑ จานวน10คน 2.4 ผอานวยการโรงเรยนเปนผใหการสนบสนน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 37 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

2.5 ผปกครองนกเรยนกลมเปาหมายเปนผใหขอมล

3. เนอหาทใชในการวจย 3.1 ใชคาจากบญชคาพนฐานชนประถมศกษาปท 1-3 ซงผานการทดสอบความยากโดยสานกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

3.2 เกณฑผานการประเมน

เกณฑผานการประเมน ใชเกณฑ

ประเมนการอานและเขยนเชนเดยวกบสานกงาน

คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ดงน 3.2.1 นกเรยนสามารถอานออกเสยงคาไดถกตองอยางนอยรอยละ 60 โดย ประเมนผลตามระดบคณภาพเปน 4 ระดบ ดงนอานออกเสยงคาไดรอยละ 80 – 100 ระดบดมากอานออกเสยงคาไดรอยละ 70 – 79 ระดบดอานออกเสยงคาไดรอยละ 60 – 69 ระดบพอใชอานออกเสยงคาไดรอยละ 0 – 59 ระดบปรบปรงถอวาตากวาเกณฑ

3.2.2 นกเรยนสามารถเขยนคาไดถกตองอยางนอยรอยละ 50 โดยการประเมนผลตามระดบคณภาพเปน 4 ระดบ ดงนเขยนคาไดถกตองรอยละ 80 – 100 ระดบดมากเขยนคาไดถกตองรอยละ 65 – 79 ระดบดเขยนคาไดถกตองรอยละ 50 – 64 ระดบพอใชเขยนคาไดถกตองรอยละ 0 – 49 ระดบปรบปรง

ถอวาตากวาเกณฑ

4. ระยะเวลาในการวจยปฏบตการวจยใน

ภาคเรยนท 2ปการศกษา 2557 สอนวนละ 2 ชวโมง เวลา 9.00 – 11.00 น.จานวน 18 วน ตงแตวนท 23 มนาคม 2558 – 9 เมษายน 2558

ขนตอนดาเนนการวจย

ขนท 1 ขนวางแผน (Plan) ดาเนนการสารวจสภาพปญหาจากการสมภาษณครทสอนชนประถม

ศกษาปท 1-3 ถงปญหาและอปสรรคตอการจด

กจกรรมการเรยนการสอน และจากขอมลผลการ

ประเมนความสามารถดานการอานและการเขยน

ของโรงเรยนบานเมองทอง (วระประชานสรณ) ผวจยและผรวมวจยนาขอมลทได มารวมกนระบปญหาทตองการแกไข รวมกนวเคราะหสาเหตของปญหาโดยใชขอมลจากการสมภาษณผปกครอง

นกเรยนและสมภาษณนกเรยนรวมกนแสวงหารป

แบบในการแกปญหารวมกนกาหนดเปาหมายของ

ความสาเรจ รวมกนกาหนดขนตอนทจะปฏบตและรวมกนกาหนดบทบาท หนาท ความรบผดชอบของแตละฝายทมสวนเกยวของ

ขนท 2 ขนปฏบตการ (Action) ผวจยและผรวมวจยดาเนนการตามบทบาทหนาททไดรบมอบ

หมายคอ ผวจยและครผสอนกลมสาระการเรยนรภาษาไทยระดบชนประถมศกษาปท 1-2 มหนาท

รวมกนวางแผนและดาเนนการวจย สรางเครองมอและจดหาสอทใชในการจดกจกรรมการเรยนรเพอ

สงเสรมการอานออกเขยนได รวมสงเกตการณ

ตลอดการวจย รวมสะทอนผลจากการปฏบต ผอานวยการโรงเรยนเปนผใหคาปรกษา แนะนา สนบสนน สรางขวญและกาลงใจในการดาเนนการ ผปกครองนกเรยน มหนาทใหความรวมมอ ใหขอมล สนบสนนชวยเหลอโรงเรยน ตดตามและสะทอนผลความกาวหนาการสงเสรมการอานออก

เขยนไดของนกเรยน ผวจยและผรวมวจยรวมกนสรางเครองมอทใชในการวจย รวมกนจดกจกรรม

สงเสรมการอานออกเขยนไดตามแผนทวางไวโดย

ทาการทดสอบความสามารถดานการอานและการ

เขยนกอนเรมสงเสรมการอานและการเขยน จดกจกรรมสงเสรมการอานออกเขยนได จานวน 18

แผน แผนละ 1 วน วนละ 2 ชวโมง เปนเวลา 18 วน ในกระบวนการจดกจกรรมจดตามขนตอนบนไดทกษะ 4 ขน และนาสอประสมมาใชเปนสอในการ

จดกจกรรมการเรยนร นกเรยนทาแบบฝกทกษะการอานและการเขยนแผนละ 1 ชด โดยผวจยเปนผจดกจกรรมการเรยนร ผรวมวจยเปนผสงเกต

พฤตกรรมการเรยนรและจดบนทก เมอเรยนจบแตละแผนการจดการเรยนร ทาการทดสอบความ

38 ชตมา วรขนธ, สาคร อฒจกรการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเพอสงเสรมการอานออกเขยนได...

สามารถดานการอานและการเขยนโดยใชแบบ

ทดสอบยอยซงประกอบดวยแบบทดสอบยอยดาน

การอานและแบบทดสอบยอยดานการเขยน เมอจดกจกรรมการเรยนรครบทงหมด 18 แผน ทาการทดสอบความสามารถดานการอานและการเขยน

ของนกเรยนอกครงโดยใชแบบทดสอบความ

สามารถดานการอ านและแบบทดสอบความ

สามารถดานการเขยน ซงแบบทดสอบความสามารถดานการอานประกอบดวยคาพนฐาน

สาหรบใหนกเรยนอานใหผวจยและผรวมวจยฟง

ทงหมด 30 คา แบบทดสอบความสามารถดานการเขยนประกอบดวยคาพนฐานสาหรบใหนกเรยน

เขยนตามคาบอก จานวน 20 คา ขนท 3 ขนสงเกตการณ (Observe) ผวจยและผรวมวจยสงเกตการเปลยนแปลงทเกดขนขณะ

จดกจกรรมการเรยนรตามขนตอนทวางไว โดยใชแบบสงเกตพฤตกรรม สงเกต การรวมกจกรรมของนกเรยน การตอบคาถาม การทาแบบฝกทกษะการอานการเขยนและการทาแบบทดสอบยอย

ขนท 4 ขนการสะทอนการปฏบต (Reflect) เมอจดกจกรรมสงเสรม การอานออกเขยนไดเสรจแตละแผนผวจยและผรวมวจย รวมกนสะทอนผลทไดจากการปฏบตเพอหาขอสรปรวมกน ในประเดนตอไปน พฤตกรรมของนกเรยน นกเรยนใหความสนใจและใหความรวมมอในกจกรรมตางๆหรอไม

นกเรยนเกดการเรยนรและสามารถอานและเขยน

ไดดขนหรอไม กจกรรมการเรยนรมความเหมาะสมหรอไมควรปรบปรงแกไขในจดใด เพอนาไปปรบปรงแกไขในแผนการจดการเรยนรถดไป

เครองมอทใชในการวจย

การวจยคร งน ใช เครองมอในการเกบ

รวบรวมขอมลดงน

1. แบบสมภาษณแบบมโครงสรางผลการ

ประเมนความเหมาะสมแบบสมภาษณของผ

เชยวชาญพบวา มคาเฉลยเทากบ 4.80 มความ

เหมาะสมระดบมากทสด

2. เครองมอสาหรบใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอน

2.1 แผนการจดการเรยนร จานวน 18 แผนตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหาความถก

ตองตามหลกเกณฑทางภาษา ผลการประเมนความเหมาะสมแผนการจดการเรยนร ของผ

เชยวชาญพบวา มคาเฉลยเทากบ 4.63 มความเหมาะสมระดบมากทสด

2.2 ส อป ร ะสม ประกอบด วยส อคอมพวเตอร ช วยสอนชดสนกกบ ก ไก สอคอมพวเตอรชวยสอนชดสนกกบการหดอานไทย สอเพลงคาราโอเกะเกม และ แบบฝกทกษะการอานการเขยน จานวน 18 ชดตรวจสอบความเทยงตรงของเนอหา ผลการประเมนความเหมาะสมแบบฝกทกษะการอานการเขยนของผเชยวชาญพบวา มคาเฉลยเทากบ 4.64 มความเหมาะสมระดบมากทสด 2.3 แบบทดสอบยอยจานวน 18 ชดแตละชดประกอบดวยแบบทดสอบยอยดานการ

อานซงมคาพนฐานสาหรบใหนกเรยนอาน จานวน 20 คา และแบบทดสอบยอยดานการเขยน มคาพนฐานสาหรบใหนกเรยนเขยนตามคาบอก จานวน 10 คาผลการประเมนความเหมาะสมของแบบทดสอบ

ยอยดานการอานของผเชยวชาญพบวา มคาเฉลยเทากบ 4.56 มความเหมาะสมระดบมากทสด ผล

การประเมนความเหมาะสมแบบทดสอบยอยดาน

การเขยนของผเชยวชาญพบวา มคาเฉลยเทากบ

4.58 มความเหมาะสมระดบมากทสด 2.4 แบบสงเกตพฤตกรรมนกเรยนผลการประเมนความเหมาะสมแบบสงเกตพฤตกรรม

ของผเชยวชาญพบวา มคาเฉลย เทากบ 4.82 มความเหมาะสมระดบมากทสด

3. เครองมอสาหรบทดสอบความสามารถดานการอานและการเขยนกอนและหลงการวจย

3.1 แบบทดสอบความสามารถดานการ

อานประกอบดวยคาพนฐานสาหรบใหนกเรยนอาน 30 คา ผลการประเมนความเหมาะสมแบบทดสอบ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 39 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ความสามารถดานการอานของผเชยวชาญพบวา มคาเฉลยเทากบ 4.40 มความเหมาะสมระดบมากทสด

3.2 แบบทดสอบความสามารถดานการเขยนประกอบดวยคาพนฐานสาหรบเขยนตาม

คาบอก จานวน 20 คา ผลการประเมนความเหมาะสมแบบทดสอบความสามารถดานการเขยนของผ

เชยวชาญพบวา มคาเฉลยเทากบ 4.80 มความเหมาะสมระดบมากทสด

ผลการวจย

1. ผลการใชกระบวนการวจยปฏบตการแบบมสวนรวม

ขนท 1 ขนวางแผน ผวจยและผรวมวจยรวมกนสารวจสภาพปญหาพบวานกเรยนมพนฐาน

ความร ทแตกตางกน ในหองเรยนแตละหองมนกเรยนทอานหนงสอไมออกเขยนไมได และเปนอปสรรคตอการจดการเรยนการสอน จากการสารวจขอมลพบวาในระดบชนประถมศกษาปท 1-3 มนกเรยนทอานและเขยนไมผานเกณฑ จานวน 10 คน ผ วจยและผ ร วมวจยร วมกนระบปญหาท

ตองการแกไขโดยใชขอมลจากการทดสอบความ

สามารถดานการอานและการเขยนพบวาปญหาท

ตองแกไข คอ นกเรยนอานพยญชนะและสระไมไดทกตว นกเรยนจารปและเสยงของพยญชนะและ

สระไมไดนกเรยนแจกลกสะกดคาไมไดผลจากการ

รวมกนวเคราะหสาเหตของปญหาในแตละดานพบ

วาดานตวคร ขาดเทคนคการสอนทเหมาะสม ไมมวธการสอนทหลากหลายใชสอการเรยนการสอน

นอยขาดการประสานงานกบครในระดบชนใกล

เคยงตางฝายตางแกปญหานกเรยนของตนเองไม

ไดนาปญหามารวมกนแกไข ดานตวนกเรยน มการเรยนรชามพฤตกรรมตดเกม ขาดแรงจงใจในการเรยนร ขาดความกระตอรอรน ขาดการสงเสรมการ

ฝกทกษะการอานการเขยนทจรงจงนกเรยนไม

เตรยมพรอมในการเรยนดานผปกครองไดขอสรป

วาผปกครองไมมเวลาดแลนกเรยนไมมเวลาสอน

การบานหรอสอนการอานและการเขยนใหกบ

นกเรยนเพราะตองทางาน นกเรยนบางคนอาศยอยกบป ยา หรอ ตา ยาย ซงไมมความรดานภาษาไมสามารถสอนบตรหลานได ผลการรวมกนกาหนดเปาหมายของความสาเรจสรปไดดงน นกเรยนสามารถอานเขยนพยญชนะและสระไดเพอเปนพน

ฐานในการฝกแจกลกสะกดคาอานเขยนคาทประสม

ดวยอกษรกลางไดอานเขยนคาทประสมดวยอกษร

ตาไดอานเขยนคาทประสมดวยอกษรสงไดผนเสยง

วรรณยกตและเขยนคาทมวรรณยกตไดอานเขยน

คาทมตวสะกดตรงตามมาตราไดอานเขยนคาควบ

กลาและอานเขยนคาอกษรนาไดผลการดาเนนการ

ตามขนตอนรวมกนกาหนดวธการทจะใชแกปญหา

ไดขอสรปวา ใชกระบวนการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเพอสรางความเขาใจรวมกนและประสาน

ความรวมมอกนระหวางคร นกเรยน และผปกครอง จากการรวมกนแสวงหาวธสงเสรมการอานออก

เขยนได ไดขอสรปวา ใชกระบวนการสอนทเปนขนตอน บนไดทกษะ 4 ขนในการจดกจกรรมเพอใหนกเรยนเกดการเรยนรอยางเปนระบบจากการ

รวมกนพจารณาสอทใชในการจดกจกรรม สรปวาใชสอประสมในการจดกจกรรมการเรยนการสอน

เพอกระตนใหนกเรยนเกดความสนใจ รสกทาทายและอยากเรยนรสงใหมผลการรวมกนดาเนนการ

กาหนดขนตอนทจะปฏบตสรปไดดงน รวมกนออกแบบรปแบบการจดการเรยนรเพอสงเสรมการ

อานออกเขยนไดของนกเรยนดวยการจดกจกรรม

การเรยนรโดยใชบนไดทกษะ 4 ขน ตามแนวคด

ของ ศวกานท ปทมสต (2554: 42) มขนตอนดงน ขนท 1 ครนานกเรยนเปลงเสยงอานแจกลก สะกดคา ผนเสยง ขนท 2 ครนานกเรยนเปลงเสยงอาน

คา กลมคา และขอความ ขนท 3 ใหนกเรยน “คดลายมอ” จากคา กลมคา และขอความทผกไวเปนเรอง เสรจแลวใหนาสมดคดลายมอกลบไปอานใหผปกครองฟงทบาน ขนท 4 ทดสอบ “เขยนตามคาบอก” ผวจยและผรวมวจย รวมกนคดเลอกสอทจะ

40 ชตมา วรขนธ, สาคร อฒจกรการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเพอสงเสรมการอานออกเขยนได...

ใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนประกอบดวย สอคอมพวเตอรชวยสอนชดสนกกบ ก ไก ชดสนกกบการหดอานไทย สอเพลงคาราโอเกะแบบฝกทกษะการอานการเขยนและเกมรวมกนสรางเครอง

มอทใชในการวจยประกอบดวย แผนการจดการเรยนร แบบฝกทกษะการอานการเขยนแบบทดสอบความสามารถดานการอานแบบทดสอบ

ความสามารถดานการเขยนแบบทดสอบยอย แบบสมภาษณ และแบบสงเกตพฤตกรรมผลการดาเนนการตามขนตอนกาหนดบทบาท หนาทความรบผดชอบผวจยและผรวมวจยมหนาทรวมกนวางแผน

และดาเนนการวจย สรางเครองมอจดหาสอทจะนามาใชในการจดกจกรรมการเรยนร สงเกตการณ

ตลอดการวจยและรวมกนสะทอนผลจากการปฏบต

ผอานวยการโรงเรยนเปนผใหคาปรกษา แนะนา สนบสนนการดาเนนการ ผปกครองนกเรยนมหนาทใหความรวมมอ ใหขอมล สนบสนนชวยเหลอโรงเรยนตดตามความกาวหนาและผลการแกไข

ปญหาของนกเรยน

ขนท 2 ขนปฏบตการดาเนนไปพรอมกบ ขนท 3 ขนสงเกตการณจากผลการจดกจกรรมสงเสรม

การอานออกเขยนได ในกระบวนการเรยนรของแตละแผนการจดการเรยนร นกเรยนสามารถทาแบบฝกทกษะการอานและการเขยนไดผานเกณฑ

ทกคน และผลการทดสอบความความสามารถดาน

การอานและการเขยนประจาแผนโดยใชแบบ

ทดสอบยอยดานการอานและแบบทดสอบยอยดาน

การเขยนซงแบบทดสอบยอยดานการอานมคา

พนฐานสาหรบใหนกเรยนอานจานวน 20 คา

นกเรยนสามารถอานคาพนฐานไดผานเกณฑท

กาหนดไวทกคน คอ นกเรยนสามารถอานออกเสยงคาไดถกตองอยางนอยรอยละ 60 แบบทดสอบยอย

ดานการเขยนมคาพนฐานสาหรบใหนกเรยนเขยน

ตามคาบอกจานวน 10 คา นกเรยนสามารถเขยนตามคาบอกไดผานเกณฑทกาหนดไวทกคน คอ นกเรยนสามารถเขยนคาไดถกตองอยางนอย

รอยละ 50 และจากการสงเกตพฤตกรรมนกเรยน

ผลการประเมนพฤตกรรมในภาพรวมอยในระดบ ด ขนท 4 ขนการสะทอนการปฏบต การสะทอนผลการปฏบตการในภาพรวม

ระยะแรกของการนาการวจยปฏบตการแบบมสวน

รวมมาใชในการสงเสรมการอานออกเขยนได ครผรวมวจยและผทเกยวของยงไมเขาใจกระบวนการ

และขนตอนของการวจยปฏบตการแบบมสวนรวม ผวจยจงไดจดประชมเพอทาความเขาใจใหตรงกน เมอทกคนเขาใจกระบวนการและขนตอนการ

ดาเนนงานแลวเรมดาเนนการตามขนตอน ไดแก รวมวางแผน รวมดาเนนการ รวมสงเกตตดตามและประเมนผล รวมสะทอนกลบ รวมปรบปรงพฒนาแตละแผนการจดการเรยนรเพอใหเกดประสทธผล

ในทกขนตอน ทกฝายทเกยวของมความพงพอใจ รวมมอรวมใจกนในการดาเนนงาน สงผลใหครผปกครอง และนกเรยนมปฏสมพนธอนดตอกน เกอหนนกนและกนในบทบาทหนาททไดรบ เกดจากการมเปาหมายสดทายทเหมอนกน เปนพลงผลกดนใหมการพฒนาการอานออกเขยนไดของ

นกเรยนอยางตอเนอง 2. ผลการสงเสรมการอานออกเขยนไดของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1-3 จากการใชกระบวนการวจยปฏบตการแบบมสวนรวม

จากการเปรยบเทยบผลการทดสอบความ

สามารถดานการอานกอนเรยนของนกเรยนมคา

เฉลย เทากบ 9.20 คดเปนรอยละ 30.67 ไมผานเกณฑการอานผลการทดสอบหลงเรยน พบวา ม

คาเฉลยเทากบ 23.50 คดเปนรอยละ 79.33 อยในระดบ ด ซงแสดงใหเหนวาผลการทดสอบความสามารถดานการอานหลงเรยนสงกวากอนเรยน

และมระดบคณภาพอยในระดบดเมอพจารณาผล

การทดสอบหลงเรยนเปนรายบคคลพบวา นกเรยน

อานถกตองระดบดมาก จานวน 5 คน อานถกตองระดบด จานวน 3 คน และอานถกตองระดบพอใช จานวน 2 คน ผลการทดสอบความสามารถดานการ

เขยนกอนเรยนของนกเรยนมคาเฉลย เทากบ 6.00 คดเปนรอยละ 30.00 ไมผานเกณฑการเขยนผลการ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 41 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ทดสอบหลงเรยน พบวา มคาเฉลยเทากบ 15.10 คดเปนรอยละ 75.50 อยในระดบด ซงแสดงใหเหนวาผลการทดสอบความสามารถดานการเขยนหลง

เรยนสงกวากอนเรยนและมระดบคณภาพอยในระดบ

ดเมอพจารณาผลการทดสอบหลงเรยนเปนราย

บคคลพบวา นกเรยนเขยนถกตองระดบดมาก

จานวน 5 คน เขยนถกตองระดบด จานวน 3 คนและเขยนถกตองระดบพอใชจานวน 2 คน

อภปรายผล

ผลการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเพอสง

เสรมการอานออกเขยนไดชนประถมศกษา ปท 1-3 ครงน นามาอภปรายผลไดดงน 1. การปฏบตงานตามกระบวนการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมตลอดระยะเวลาของการ

วจย สงผลให คร ผปกครองนกเรยนและนกเรยนมปฏสมพนธอนดตอกน เกอหนนกนในบทบาทหนาททไดรบ เนองจากมเปาหมายสดทายทเหมอนกน จนเกดเปนพลงของกลมทรวมมอกนผลกดนใหมการสงเสรมการอานออกเขยนไดของนกเรยน

อยางตอเนองสงผลใหนกเรยนมพฒนาการดานการ

อานและการเขยนสงขนตามลาดบ แสดงใหเหนวากระบวนการวจยปฏบตการแบบมสวนรวม โดยใชกระบวนการ 4 ขนตอนหลก คอ ขนวางแผนขน

ปฏบตการขนสงเกตการณและขนการสะทอนการ

ปฏบต สงเสรมการอานออกเขยนไดของนกเรยนไดเปนอยางด สอดคลองกบงานวจยของ รตนาภรณ

ผาอดด (2554: 96) ไดทาการศกษาการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเพอแกปญหาการอานหนงสอไม

ออกของนกเรยนชวงชนท 1 โรงเรยนบานคาไฮ สานกงานเขตพนทการศกษานครพนม เขต 2 ผล

การวจย พบวา หลงการแกปญหานกเรยนสามารถอานคาไดถกตองสงกวาเกณฑทกาหนดไวคอ

รอยละ 60 ทกคน คดเปนรอยละ 100 และงานวจยของภาวดาลงนาม (2554: 94) ไดทาการศกษาการพฒนาผลการจดการเรยนรภาษาไทยเรองการ

อานและการเขยนคาโดยใชกระบวนการวจยเชง

ปฏบตการชนประถมศกษาปท 1 ผลการศกษาคนควาพบวานกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยน

หลงเรยนเพมขนจากกอนเรยนและนกเรยนมความ

รความเขาใจเกยวกบการอานและการเขยนคาใชคา

ไดถกตองตามหลกการอานและการเขยนมากยงขน

และสอดคลองกบงานวจยของ ปารชาต บวรอด (2555: 152) ไดทาการวจยปฏบตการเพอแกปญหาการอานหนงสอไมออก ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนตารวจตระเวนชายแดนคอกนสไทยฯ สงกดกองกากบการตารวจตระเวนชายแดนท 23 จงหวดสกลนคร ผลปรากฏวา นกเรยนกลมเปาหมายหลงจากไดรบการแกปญหา

ตามกระบวนการวจยปฏบตการนกเรยนผานเกณฑ

การประเมนทตงไวรอยละ 80 ทกคน คดเปนรอยละ 100 ของนกเรยนทงหมด 2. ผลการสงเสรมการอานออกเขยนไดของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1-3 จากการใชกระบวนการวจยปฏบตการแบบมสวนรวม พบวา นกเรยนทกคนผานเกณฑประเมนการอานและการ

เขยน ในภาพรวมนกเรยนสามารถอานไดถกตองระดบดและเขยนไดถกตองระดบด เนองจากกระบวนการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมมขน

ตอนทชดเจน มการประสานความรวมมอจากทกฝายทเกยวของ ประกอบกบมกระบวนการจดกจกรรมทเปนขนตอน บนไดทกษะ 4 ขน ตามแนวคดของ ศวกานท ปทมสต (2554: 42) ซงเปนก

ระบวนการฝกอานแบบแจกลกสะกดคาและผน

เสยงไปพรอมๆ กบการอานคา อานกลมคา อานเรอง คดลายมอ และเขยนตามคาบอก อยางมบรณาการกบทกษะการฟง การพดคยสนทนาและกจกรรมถามตอบตางๆ ประกอบกบการใชสอ

ประสมซงประกอบดวย สอคอมพวเตอรชวยสอน สอเพลงคาราโอเกะ เกมและแบบฝกทกษะการอานการเขยนทมความหลากหลายเหมาะสมกบวยและ

ความสนใจของนกเรยน สงผลใหนกเรยนมความสามารถดานการอานและการเขยนอยในระดบด

42 ชตมา วรขนธ, สาคร อฒจกรการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเพอสงเสรมการอานออกเขยนได...

สอดคลองกบงานวจยหลายเรองทใชแบบฝกทกษะ

พฒนาทกษะการอานและการเขยนของนกเรยนดง

เชนงานวจยของนนทวรรณ พละวฒโท (2551: 96) ไดศกษาการพฒนาแบบฝกเสรมทกษะเรองการ

เขยนประสมสระกลมสาระการเรยนรภาษาไทย

สาหรบนกเรยนทมปญหาทางการเรยนรชนประถม

ศกษาปท 1 ผลการวจยพบวา นกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ทเรยนดวยแบบฝกเสรมทกษะมผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 สอดคลองกบ สมยกตระแสง (2551: 115) ไดศกษาเกยวกบความสามารถในการอานและสะกดคาภาษาไทยของ

นกเรยนทมปญหาทางการเรยนรชนมธยมศกษาป

ท 2 จากการสอนอานและสะกดคาโดยใชแบบฝกทกษะผลการศกษาพบวาความสามารถในการอาน

และสะกดคาภาษาไทยของนกเรยนทมปญหา

ทางการเรยนรหลงการสอนอานและสะกดคาภาษา

ไทยอยในระดบดมากและความสามารถในการอาน

และสะกดคาภาษาไทยของนกเรยนสงขนอยางมนย

สาคญทางสถตทระดบ .05 นอกจากนยงพบวามงานวจยหลายเรองใชเกมเขามาชวยในการพฒนา

ทกษะการอานของนกเรยนดงเชนงานวจยของวไล

วรรณ ถนจะนะ (2551: 80) ไดทาการวจยเรองการจดกจกรรมเสรมหลกสตรดานทกษะการอานสะกด

คา โดยใชเกมการศกษา สาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยราชภฏสงขลา ผลการวจยพบวา กจกรรมเสรมหลกสตร

โดยใชเกมการศกษา สามารถพฒนาทกษะการอานสะกดคาไดเป นไปตามสมมตฐานทตงไว และ

สอดคลองกบ ตตยา คณแกว (2553: 77-78) ได

ศกษาผลการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาการ

อานโดยใชเกมรวมกบแบบฝกทกษะการอาน

สาหรบเดกทมปญหาทางการเรยนร ชนประถมศกษาปท 4 ผลการศกษาพบวา นกเรยนมความสนใจในบทเรยนมความกระตอรอรนในการทางาน

ใหความรวมมอในการทางานกล มเปนอยางด

ทางานไดเสรจตามกาหนดเวลามการตอบโต

ระหวางนกเรยนและครและไดรบการยอมรบจาก

เพอนๆในชนสงผลใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการ

เรยนสงขนสอดคลองกบจตรลดาภถาวร (2554: 72-73) ไดศกษาการจดการเรยนรโดยใชเกมเพอพฒนาการอานคาพนฐานชนประถมศกษาปท 2 ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธการอานคาพนฐาน กอนและหลงการจดการเรยนรโดยใชเกม มคะแนนเฉลยของการทดสอบหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ .01

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะทวไป 1.1 การวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเพอสงเสรมการอานออกเขยนไดในครงนไดจด

กจกรรมการเรยนรในชวงทนกเรยนไดสอบปลาย

ภาคเสรจแลวทาใหนกเรยนมเวลาเรยนรอยางเตมท

และเวลาทใชในการจดกจกรรมคอ 9.00 – 11.00 น.

เปนชวงเวลาทนกเรยนเรยนรไดด ทาใหผลการสงเสรมการอานออกเขยนไดไดผลด หากตองจดกจกรรมแทรกในชวงเวลาทนกเรยนตองเรยนปกต

ตองคานงถงความสามารถในการเรยนร ของ

นกเรยนดวย เพราะนกเรยนตองเรยนหนกอยแลวการสงเสรมการอานออกเขยนไดในชวงพกกลางวน

และชวงหลงเลกเรยนอาจจะไมไดผลดเทาทควร

เพราะนกเรยนเหนอยลาจากการเรยนปกตอยแลว

1.2 การวจยปฏบตการแบบมสวนรวม

การสรางทมงานหรอประสานความรวมมอจากทก

สวนเปนสงสาคญทจะทาใหกระบวนการวจยขบ

เคลอนไปได โดยเฉพาะผปกครองนกเรยนถอไดวา

มอทธพลตอนกเรยนมากทสด หากผวจยสามารถสรางความตระหนกใหผปกครองเหนความสาคญ

ของการสงเสรมการอานออกเขยนไดและเขามาให

ความรวมมอทางานประสานกบทมวจยอยางเตมท

จะสงผลใหการดาเนนงานสามารถดาเนนการไปได

อยางเหมาะสมและมประสทธภาพ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 43 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

1.3 กอนเรมกระบวนการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมผวจยตองทาความเขาใจ สรางความตระหนกใหผรวมวจยเหนความสาคญของปญหา มงแกปญหารวมกนมเปาหมายเดยวกนในการ

ดาเนนการวจย มกระบวนการทชดเจนและตางฝายตางรบรหนาททตนตองรวมรบผดชอบรวมกน การวจยปฏบตการแบบมสวนรวมกจะเกดประสทธผล

มากยงขน

2. ขอเสนอแนะในการศกษาคนควาตอไป จากผลการวจยพบวาการวจยปฏบตการ

แบบมสวนรวมมความเหมาะสมในการนามาสง

เสรมการอานออกเขยนได เนองจากมกระบวนการทเปนขนตอนชดเจนและอาศยความรวมมอจาก

หลายสวน ดงนนจงควรนาไปใชในการสงเสรมการอานและการเขยนในระดบชนอนๆ

เอกสารอางอง

จตรลดา ภถาวร. (2554). การจดการเรยนรโดยใชเกม เพอพฒนาการอานคาพนฐาน ชนประถมศกษาปท 2. (วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต). เชยงราย: มหาวทยาลยราชภฏเชยงราย.

ตตยา คณแกว. (2553). ผลการจดกจกรรมการเรยนรเพอพฒนาการอาน โดยใชเกมรวมกบแบบฝกทกษะการอานสาหรบเดกทมปญหาทางการเรยนร ชนประถมศกษาปท 4. (วทยานพนธการศกษามหาบณฑต). มหาสารคาม: มหาวทยาลยมหาสารคาม.

นนทวรรณ พละวฒโท. (2551). การพฒนาแบบฝกเสรมทกษะ เรอง การเขยนประสมสระ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย สาหรบนกเรยนทมปญหาทางการเรยนร ชนประถมศกษาปท 1. (วทยานพนธการศกษามหาบณฑต). มหาสารคาม:มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ปารชาต บวรอด. (2555). การวจยปฏบตการเพอแกปญหาการอานหนงสอไมออก ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 โรงเรยนตารวจตระเวนชายแดนคอกนสไทยฯ สงกดกองกากบการตารวจตระเวนชายแดนท 23 จงหวดสกลนคร. (วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต). สกลนคร: มหาวทยาลยราชภฎสกลนคร.

ภาวดา ลงนาม. (2553). การพฒนาผลการจดการเรยนรภาษาไทย เรอง การอานและการเขยนคาโดยใชกระบวนการวจยเชงปฏบตการรปแบบวงจรเวลาของ เจมสแมคเคอรแนน ชนประถมศกษาปท

1. (วทยานพนธการศกษามหาบณฑต).มหาสารคาม:มหาวทยาลยมหาสารคาม.รตนาภรณ ผาอดด. (2553). การวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเพอแกปญหาการอานหนงสอไมออกของ

นกเรยนชวงชนท 1 โรงเรยนบานคาไฮ สานกงานเขตพนทการศกษานครพนม เขต 2. (วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต). สกลนคร: มหาวทยาลยราชภฏสกลนคร.

วไลวรรณ ถนจะนะ. (2551). การจดกจกรรมเสรมหลกสตรดานทกษะการอานสะกดคาโดยใชเกมการศกษาสาหรบนกเรยน ชนประถมศกษาปท 1. (วทยานพนธการศกษามหาบณฑต). สงขลา: มหาวทยาลย

ราชภฏสงขลา.ศวกานท ปทมสต. (2554). เดกอานไมออกเขยนไมไดแกงายนดเดยว. พมพครงท 11. กรงเทพฯ: นวสาสน

การพมพ.สมย กตระแสง. (2551). ความสามารถในการอานและสะกดคาภาษาไทยของนกเรยนทมปญหาทางการ

เรยนร ชนมธยมศกษาปท 2 โดยใชแบบฝกทกษะ. (วทยานพนธการศกษามหาบณฑต).มหาสารคาม: มหาวทยาลยมหาสารคาม.

44 ชตมา วรขนธ, สาคร อฒจกรการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมเพอสงเสรมการอานออกเขยนได...

สานกวชาการและมาตรฐานการศกษา สถาบนภาษาไทย. (2558). อานออกเขยนได อานคลองเขยนคลองและสอสารได. กรงเทพฯ: ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

สทธณฐ ประพทธนตสาร. (2545). การวจยปฏบตการแบบมสวนรวม : แนวคดและแนวปฏบต. กรงเทพฯ: สานกงานสนบสนนการวจย (สกว).

สวมล วองวานช. (2544). การวจยปฏบตการในชนเรยน Classroom Action Research. กรงเทพฯ: สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ปจจยทมผลตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคมของมหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอในเขตเทศบาลนครขอนแกน

Factors influencing on North Eastern University’ s Social Responsibilities

in KhonKaen Municipality.

ดากาญนดา อรญมาลา1, ฌชฌานนท นตวฒนะ1, กชพร ทาวกลาง1, ฐปนรรถ พนมศลป2

Dakanda Arunmala1, Chatchanun Nitiwatana1, Kotehaporn Taowklang1, Tapanat Phanomsin2

บทคดยอ

งานวจยนมวตถประสงคเพอ1)ศกษาความคดเหนตอปจจยทมผลตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคม 2) วเคราะหองคประกอบทมผลตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคมของมหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนประชาชนในเขตตาบลในเมอง อาเภอเมอง จงหวดขอนแกน จานวน 400 คน การกาหนดขนาดของกลมตวอยางจะใชตาราง Yamane ทระดบความเชอมนรอยละ 95 และคาความคลาดเคลอนทระดบ ± 5 เปนตวแทนของกลมประชากร เครองมอทใชในการวจยเปนแบบสอบถามแบบตรวจสอบรายการและแบบสอบถามแบบประมาณคา 5 ระดบ คาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบเทากบ 0.797 การวเคราะหขอมลใช สถตพนฐานและการวเคราะหองคประกอบเชงสารวจ ผลการวจยพบวา

1) ความคดเหนตอปจจยทมผลตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคมของมหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ โดยรวมอยในระดบมากเรยงคาเฉลยมากไปหานอย คอ ดานการวจย ดานการบรการวชาการดานการพฒนาระบบการบรหารของมหาวทยาลยดานการจดการเรยนการสอนดานการทานบารง

ศลปและวฒนธรรม

2) ผลการวเคราะหองคประกอบทมผลตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคม ของมหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ พบองคประกอบสาคญ 11 องคประกอบ ไดแก ดานการจดการเรยนการสอน

ดานการวจยเพอพฒนาชมชน ดานสรางความสมพนธกบหนวยงานภายนอก ดานการใหบรการแกชมชน

1 อาจารยประจา, คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 199/19 ต.ในเมอง อ.เมอง จ.ขอนแกน 40000 โทรศพท; 043-222959-61 ตอ 526, 088-0316575 E-mail:dakanda.aru@neu.ac.th

2 อาจารยประจา, คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 199/19 ต.ในเมองอ.เมอง จ.ขอนแกน 40000

โทรศพท; 043-222959-61, E-mail:Tapanat.pha@neu.ac.th1 Lecturer, Faculty of Business Administration, North Eastern University.199/19 Tambon Mueang, Amphur Mueang,

Khonkaen.2 Lecturer, Faculty of Communication Arts, North Eastern University.199/19 Tambon Mueang, Amphur Mueang,

Khonkaen. E-mail:Tapanat.pha@neu.ac.th

46 ดากาญนดา อรญมาลา, ฌชฌานนท นตวฒนะ และคณะปจจยทมผลตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคม...

ดานระบบการบรหารงาน ดานการประชาสมพนธ ดานผลตบณฑต ดานบรการวชาการ ดานการบรณา

การงานวจย ดานการทานบารงศลปและวฒนธรรม ดานพฒนาอาจารยและนกศกษา

คาสาคญ : ความรบผดชอบตอสงคม, มหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

Abstract

This research was aimed to 1) study the opinions toward the factors of responsible task implementation of North Eastern University, and 2) analyze the components of the factors of responsible tasks implementation of North Eastern University. The research sample was from 400 citizens in Mai Maung sub-district, Maung district, KhonKaen province which was evaluated using Yamane table at 95% of Confidence Level and +-5 of Tolerances. The research instruments were questionnaire, check list, and 5 rating scale questionnaires. The reliability of the questionnaire was at 0.797. The data was analyzed by basic statistics and Exploratory Factor Analysis. The results of the study were found as the following: 1) The overall opinion toward the factors of responsible task implementation of NorthEastern University was at the high level in the following ; research aspect, academic service aspect, university administration development aspect, learning management aspect, and art and culture support aspect respectively. 2) the analysis of the components of the factors of responsible tasks implementation of North Eastern University found that it consisted of 11 components such as learning management aspect, research for social development aspect, connection with outside organization enhancement aspect, community service for the management system, public relation aspect, graduated students production aspect, academic service aspect, research integration aspect, art and culture support aspect, and teacher and student development aspect.

Keywords : Social Responsibility, North Eastern University

บทนา

ในปจจบนความรบผดชอบทางสงคม ขององคกรไดขยายตวเพมขนจากองคกรสากล บรษท และหนวยงานธรกจขามชาต ตลอดจนองคกร บรษทและหนวยงานธรกจระดบชาตไปสหนวยงาน

ทเปนองคกรในระดบอดมศกษา ทรวมกนสรางความตนตวในการสรางความรบผดชอบตอสงคม เพราะคาวา ความรบผดชอบตอสงคมขององคกร มาจากคาวา Corporate Social Responsibility โดย

ใชอกษรยอวา CSR หรอ เรยกอกอยางหนงวา บรรษทบรบาล ซงหนวยงาน สภาธรกจโลกเพอการ

พฒนาทยงยน (World Business Council for Sustainable Development : WBCSD) ไดใหความหมายคาวา ความรบผดชอบตอสงคมขององคกร คอ เปนกจกรรมทองคกรไดใหคามนกบตนเองวา

จะทากจกรรมเหลานตอเนอง และยงตองใหการสนบสนนอยางเตมท เตมกาลงและเตมความ

สามารถ เพอพฒนาสภาพทางเศรษฐกจ สงคม และ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 47 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ชมชนใหยงยน ตลอดจนการพฒนาคณภาพในการ

ดารงชวตของผมสวนเกยวของกบองคกร ผมสวนไดเสย (Stakeholder) อนไดแก พนกงาน บคลากร

ครอบครว ชมชนทองถน และสงคมโดยรวม (วลลภา

เฉลมวงศาเวช, 2555) สถาบนอดมศกษา หรอ ทร จกกนว า “มหาวทยาลย” นนถกคาดหวงจากสงคมวาเปนทงผแสวงหา และผใหปญญาแกประชาชน ผแสวงหา คอ ผศกษาคนควาองคความร เรองราวตางๆเพอชวยแกไข และพฒนาคนและสงคมใหเจรญกาวหนาเราอยดมสขสงบได โดย นยนสถาบนอดมศกษาหรอ มหาวทยาลย จงถอไดวาเปนแหลงภมปญญาของแผนดนของทองถนนนๆ หรอ ประเทศนน ๆ ดวยการทเปนสถาบนทางการศกษานเอง การประชาสมพนธ จงมความจาเปนและมความสาคญ หากสถาบนการศกษาไมสรางภาพลกษณทเดนชด

ใหกบกลมเปาหมายสามารถเขาถงได กจะทาใหสถาบนการศกษานนไมเปนทรจกและยอมไมอย

ความสนใจของเยาวชน เพราะการตดสนใจเลอกสถาบนการศกษาในยคโลกาภวฒนทมการแขงขน ดานการตลาด ของสถาบนการศกษาทเปนไปในเชงรกบทบาทของการประชาสมพนธ จงมผลตอภาพลกษณขององคกร (อภศกด อมจนสา, พชราภรณ ลนศร, 2553) การแสดงความรบผดชอบตอสงคมขององคกรอดมศกษาไดถกกลาวไวในการประชม

ระดบโลกดานการอดมศกษา (World Conference

on Higher Education : WCHE) เมอวนท 5 -8 กรกฎาคม 2009 ณ สานกงานใหญองคการยเนสโก กรงปารส ประเทศฝรงเศส เรอง บทบาทของสถาบนอดมศกษาในการแสดงความรบผดชอบตอ

สงคม (The New Dynamics of Higher Education and Research for Societal Change and Development) วา มหาวทยาลยในฐานะทเปนองคกรระดบอดมศกษาไมควรทาหนาทเพยงการ

ผลตบณฑต การวจย และการบรการวชาการตอสงคมเทานน แตจะตองแสดงความรบผดชอบตอสงคมในดานตางๆ ดวย เชน เรองสทธมนษยชน

เรองสงแวดลอม เปนตน เพราะสงคมมความคาดหวงสงตอการศกษาในระดบอดมศกษา มงหวงใหการอดมศกษามบทบาทสาคญในการพฒนา และสรางการเปลยนแปลงทางสงคม เพราะสถาบนการอดมศกษาถอเปนพลเมองทด (Public Good) และมความสาคญตอการสรางและผลตพลเมองทม

ความรบผดชอบตอสงคม และมจรยธรรม ดงนนจงกลาวไดวา มหาวทยาลย ตองมบทบาทหนาทในการแสดงความรบผดชอบตอสงคม และตอบสนองความตองการของสงคม ทงนโดยการเปรยบเทยบความรบผดชอบตอสงคมขององคกรทางดานธรกจ

(CSR) กบความรบผดชอบตอสงคมของมหาวทยาลย (University Social Responsibility : USR) มหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เปนมหาวทยาลยเอกชนทไดรบการจดตงเปนสถาบน

อดมศกษาเอกชนเมอวนท 8 มนาคม 2531 ไดมการดาเนนกจการงานดานความรบผดชอบตอ

สงคมตลอดมา ซงเปนการดาเนนการเพอกอใหเกด Public Good ตอการรบผดชอบตอสงคมและยงมวตถประสงคทคาดหวงใหเกดผลกระทบในดาน

บวกแกสถาบน คอ เกดภาพลกษณทดเปนท

ยอมรบของชมชนและสงคม จากหลายประเดนดงกลาวขางตนทาให ผวจยมความสนใจทจะศกษาถง ปจจยทมผลตอการดาเนนงานความรบผดชอบของ

มหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตอสงคมใน

เขตอาเภอเมอง จงหวดขอนแกน

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาความคดเหนตอปจจยทมผล

ตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคมของ

มหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

2. วเคราะหองคประกอบทมผลตอการด า เ นนงานความ รบ ผดชอบต อ ส งคมของ

มหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

48 ดากาญนดา อรญมาลา, ฌชฌานนท นตวฒนะ และคณะปจจยทมผลตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคม...

วธดาเนนการวจย

ประชากร คอ ประชาชนทอาศยในเขตตาบลในเมอง อาเภอเมอง จงหวดขอนแกน ซงมจานวนทงสน 103,599 คน กลมตวอยาง คอประชากรในเขตตาบลในเมอง อาเภอเมอง จงหวดขอนแกน จานวน 400 คน การกาหนดขนาดของกล มตวอยางจะใชตาราง Yamane (1973) ทระดบความเชอมนรอยละ 95 และคาความคลาดเคลอนทระดบ ± 5 ใชวธสมกลมตวอยางแบบบงเอญ

เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการเกบรวบรวมครงนคอ

แบบสอบถาม (Questionnaire) ทผวจยสรางขน โดยศกษาคนควาจากหนงสอ ตารา และเอกสารตางๆ รวมถงศกษาทงการสรางแบบสอบถามอยางละเ อยด ซ งแบบสอบถามทสร าง ขน โดยแบบสอบถามทใชแบงเปน 2 สวน คอ สวนท 1 แบบสอบถามเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบถามมลกษณะคาถามเปนแบบ

ปลายปด (Close-ended Questionnaire) สวนท 2 แบบสอบถามเกยวกบความคดเหนของทานตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอ

สงคมของมหาวทยาลย ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) จานวน 42 ขอม 5 ระดบคอมากทสดมากปานกลางนอยนอยทสด

ผลการศกษาวจย

ตอนท 1 ความคดเหนตอปจจยทมผลตอ

การดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคมของ

มหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอผลการ

วเคราะหปรากฏดงน

1. ดานการจดการเรยนการสอน ดานการจดการเรยนการสอน พบวา สวนใหญ

มความคดเหน อยในระดบมาก ( = 3.70) และ

จาแนกเปนรายขอเรยงคาเฉลยมากไปหานอย คอผลตบณฑตทมคณภาพเปนทยอมรบและเปนท

ตองการของตลาดแรงงาน ( = 3.82) รองลงมามการจดกจกรรมทสงเสรมใหนกศกษามความรและ

ทกษะทางดานวชาการ กฬา และสงคม ( = 3.81) มอปกรณประกอบการเรยนการสอนททนสมย

( = 3.80) การเรยนการสอนปลกฝงคณธรรม จรยธรรมใหกบนกศกษา ( = 3.80) คณาจารยม

ความร ความสามารถและมคณภาพเมอเทยบ

เทากบมหาวทยาลยเอกชนอน ( = 3.79) มอาคาร สถานทเรยนทสงเสรมบรรยากาศการเรยนการสอน ( = 3.77) มคณาจารยทมความรและความ

สามารถในการผสมผสานความรจากแหลงตาง ๆ สการเรยนการสอน ( = 3.64) มกจกรรมทสงเสรมใหนกศกษามความสามารถดานวชาการและทกษะ

ทางสงคม ( = 3.64) การจดการเรยนการสอนไดมาตรฐาน ( = 3.45) และบณฑตทจบมคณภาพ

เปนทยอมรบของสงคม ( = 3.35) 2. ดานการทานบารงศลปและวฒนธรรม ดานการทานบารงศลปและวฒนธรรม

พบวา สวนใหญมความคดเหน อยในระดบมาก ( = 3.64) และจาแนกเปนรายขอเรยงคาเฉลยมากไปหานอย คอสนบสนนใหอาจารยและนกศกษาจด

กจกรรมการบรณาการงานทานบารงศลปวฒนธรรม

และพฒนาสงคมประชาธปไตยอยางตอเนอง ( = 3.73) สงเสรมใหเกดความเขาใจและความภาคภมใจในวถชวตและภมปญญาไทย ( = 3.73) รอง

ลงมาสงเสรมและสนบสนนนกศกษาและบคลากร

ของมหาวทยาลยจด/รวมกจกรรมดารงไวซงการทานบารงศลปวฒนธรรมกบชมชน ( = 3.70) สรางสรรงานศลปวฒนธรรมของทองถนไดเปนท

ประจกษและมคณคาตอสงคม ( = 3.59) และการ

มสวนรวมในกจกรรมสบสานประเพณ ศลปวฒนธรรมอนดงามของทองถน ชมชน และภมภาค ( = 3.47) 3. ดานการบรการวชาการ ดานการบรการวชาการ พบวา สวนใหญมความคดเหน อยในระดบมาก ( = 3.73) และ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 49 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

จาแนกเปนรายขอเรยงคาเฉลยมากไปหานอย คอ มหาวทยาลยใชเทคโนโลย เชน อนเตอรเนตในการ

บรการงานวชาการ ( = 3.78) มหาวทยาลยมผลงานวจยทถกนาไปใชอางองกอใหเกดประโยชนตอผลงาน

ทางดานวชาการ ( = 3.78) รองลงมา เปนแหลงคนควาขอมลทางวชาการ นวตกรรมทหลากหลายและทนสมย ( = 3.73) มความสมพนธทดในการแลกเปลยน

ทางวชาการกบสถาบนอน ( = 3.73) คณาจารยม

บทบาทในการชนาการพฒนาและแกไขปญหาใน

ชมชน ( = 3.71) และใหบรการวชาการทดมคณภาพ

แกสงคมและชมชนอยางตอเนอง ( = 3.67) 4. ดานการวจย ดานการวจย พบวา สวนใหญมความคดเหน อยในระดบมาก ( = 3.75) และจาแนกเปนรายขอเรยงคาเฉลยมากไปหานอย คอมผลงานวจยทสามารถนาไปใชแกปญหาและเกดประโยชนแก

สงคม ( = 3.79) ผลงานวจยของมหาวทยาลยตอบสนองตอชมชนตอทองถนใหสามารถสรางมลคา

เพม ( = 3.79) รองลงมา มผลงานการวจยไดถกนาไปเผยแพรผานสอตางๆ เชน วทย โทรทศนหรอหนงสอพมพ ( = 3.75) มผลการวจยทไดนามาพมพเปนเอกสารประกอบการสอน และ การฝกอบรม ( = 3.75) เปนผชนาสงคมในการวจย ( = 3.71) มผลงานวจยทชวยในการพฒนาและแก

ปญหาชมชน ( = 3.69) และ มการวจยทสรางสมความรจากปญหาทองถนและภมภาค ( = 3.67) 5. ดานการพฒนาระบบการบรหารของ

มหาวทยาลย

ด านการพฒนาระบบการบรหารของ

มหาวทยาลย พบวา สวนใหญมความคดเหน อยในระดบมาก ( = 3.71) และจาแนกเปนรายขอเรยงคาเฉลยมากไปหานอย คอ มหาวทยาลยมการแจก

สอสงพมพเพอประชาสมพนธการทา USR ของมหาวทยาลย และมการเผยแพรภาพกจกรรมการทา USR ผานเวบไซตขององคการ ( = 3.84) รองลงมามความหลากหลายของชองทางในการตดตอ

สอสาร ( = 3.78) มการเผยแพรขาวสาร กจกรรม

ภายในมหาวทยาลยใหบคคลภายนอกไดรบทราบ

อยางทวถง ( = 3.78) ผบรหารมวสยทศนและมความรความสามารถและใชหลกธรรมาภบาลในการ

บรหารมหาวทยาลย อนไดแก ความโปรงใส การมสวนรวม ความเปนธรรม ความรบผดชอบ ความมประสทธภาพ การตรวจสอบได ความมอสระ ความคมคา การมมาตรฐาน และการตอบสนองความตองการแกสงคม ( = 3.75) มหาวทยาลยมขนตอนและกระบวนการทอานวยความสะดวกใหผรบบรการ

ไดอยางรวดเรว ( = 3.75) มการประชาสมพนธขาวสารของมหาวทยาลย ( = 3.75) มหาวทยาลยมการนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เชน อนเตอรเนตมาใช เพอสนบสนนการ เรยนการสอนและการบรหารจดการ ( = 3.74) ใหบรการแกผทเขามาตดตอไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ ( = 3.74) มเจาหนาททมความสามารถในการทางานอยางม

คณภาพ ( = 3.73) สถานทตงของมหาวทยาลยมความเหมาะสม สะดวกตอการเดนทาง ปราศจากมลพษ ( = 3.72)มหาวทยาลยมการจดทารายงานดานสงคมและสงแวดลอมเผยแพรผานทางเวบไซต

ขององคการ ( = 3.66) มหาวทยาลยมชองทางสอสารและประชาสมพนธ การดาเนนการทา USR ของมหาวทยาลย และมการเผยแพรภาพกจกรรมการทา USR ใหแกศษยเกาไดรบทราบขาวสารความเคลอนไหวขององคการอยางตอเนอง ( = 3.64) มหาวทยาลยมการสรางเครอขายกบหนวยงานภายนอก ( = 3.58)

สรปความคดเหนตอปจจยทมผลตอการ

ดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคมของมหาวทยาลย

ภาคะวนออกเฉยงเหนอ ความคดเหนตอปจจยทง 5 ดานพบวาโดยรวมอยในระดบ มาก ( = 3.71) และจาแนกเปนรายดานเรยงคาเฉลยมากไปหานอย

คอ ดานการวจย ( = 3.75) รองลงมาดานการบรการวชาการ ( = 3.73) ดานการพฒนาระบบการบรหารของมหาวทยาลย ( = 3.71) ดานการจดการเรยนการสอน ( = 3.70) และดานการทานบารงศลปและวฒนธรรม ( = 3.64)

50 ดากาญนดา อรญมาลา, ฌชฌานนท นตวฒนะ และคณะปจจยทมผลตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคม...

ตารางท 1 ความคดเหนตอปจจยทมผลตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคม

สรปผลประเมนความคดเหนตอปจจยทง 5 ดาน ผลประเมน

คารอยละ การแปลผล

1. ดานการจดการเรยนการสอน 3.70 0.70 มาก

2. ดานการทานบารงศลปและวฒนธรรม 3.64 0.64 มาก

3. ดานการบรการวชาการ 3.73 0.68 มาก

4. ดานการวจย 3.75 0.68 มาก

5. ดานการพฒนาระบบการบรหารของมหาวทยาลย 3.71 0.65 มาก

รวม 3.71 0.67 มาก

ตอนท 2 การวเคราะหองคประกอบทมผลตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคม ของมหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

การว เคราะห องค ประกอบเชงสารวจ (Exploratory Factor Analysis) ไดจานวน 11 องคประกอบไดแก

องคประกอบท 1 ดานการจดการเรยนการสอนจานวน 6 ตวแปร นาหนกองคประกอบอยระหวาง . 384 - . 684 ประกอบดวยตวทเรยงลาดบตามนาหนกองคประกอบมากทสด 3 อนดบ คอ การจดการเรยนการสอนไดมาตรฐาน (0.684) มอปกรณประกอบการเรยนการสอนททนสมย (0.637) บณฑตทจบมคณภาพเปนทยอมรบของ

สงคม (0.528) และมคาผลรวมความแปรปรวน 10.526 คดเปนรอยละ 25.061 ของความแปรปรวนทงหมด มคาความแปรปรวนสะสมรอยละ 25.061 องคประกอบท 2 ดานการวจยเพอพฒนา

ชมชน จานวน 6 ตวแปร นาหนกองคประกอบอยระหวาง . 450 - . 607 ประกอบดวยตวทเรยงลาดบตามนาหนกองคประกอบมากทสด 3 อนดบ คอ สถานทตงของมหาวทยาลยมความเหมาะสม สะดวกตอการเดนทาง ปราศจากมลพษ (0.607) มผลการวจยทไดนามาพมพเปนเอกสารประกอบการ

สอน และ การฝกอบรม (0.579) มหาวทยาลยมขน

ตอนและกระบวนการทอานวยความสะดวกใหผรบ

บรการไดอยางรวดเรว (0.517) และมคาผลรวมความแปรปรวน 1.604 คดเปนรอยละ 3.819 ของความแปรปรวนทงหมด มคาความแปรปรวนสะสมรอยละ 28.880 องคประกอบท 3 ดานสรางความสมพนธกบหนวยงานภายนอก จานวน 3 ตวแปร นาหนกองคประกอบอยระหวาง . 509 - . 679 ประกอบดวยตวทเรยงลาดบตามนาหนกองคประกอบมากทสด 3 อนดบ คอ มความสมพนธทดในการแลกเปลยนทางวชาการกบสถาบนอน (0.679) คณาจารยมบทบาท

ในการชนาการพฒนาและแกไขปญหาในชมชน (0.644) มหาวทยาลยมการสรางเครอขายกบหนวย

งานภายนอก (0.509) และมคาผลรวมความแปรปรวน 1.506 คดเปนรอยละ 3.586 ของความแปรปรวนทงหมด มคาความแปรปรวนสะสมรอย

ละ 32.466 องคประกอบท 4 ดานการใหบรการแกชมชนจานวน 5 ตวแปร นาหนกองคประกอบอยระหวาง . 358 - . 604 ประกอบดวยตวทเรยงลาดบตามนาหนกองคประกอบมากทสด 3 อนดบ คอ มผลงานวจยทชวยในการพฒนาและแกปญหาชมชน (0.604) เปนผชนาสงคมในการวจย (0.568) ผบรหารมวสยทศนและมความรความสามารถและใช

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 51 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

หลกธรรมาภบาลในการบรหารมหาวทยาลย อนไดแก ความโปรงใส การมสวนรวม ความเปนธรรม ความรบผดชอบ ความมประสทธภาพ การตรวจสอบได ความมอสระ ความคมคา การมมาตรฐาน และการตอบสนองความตองการแกสงคม (0.541) และมคาผลรวมความแปรปรวน 1.366 คดเปนรอยละ 3.251 ของความแปรปรวนทงหมด มคาความแปรปรวนสะสมรอยละ 35.717 องคประกอบท 5 ดานระบบการบรหารงาน

จานวน 4 ตวแปร นาหนกองคประกอบอยระหวาง .487 - .719 ประกอบดวยตวทเรยงลาดบตามนาหนกองค ประกอบมากท ส ด 3 อนดบ คอ มหาวทยาลยมการจดทารายงานดานสงคมและสง

แวดลอมเผยแพรผานทางเวบไซตขององคการ (0.719) มหาวทยาลยมการนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศ เชน อนเตอรเนตมาใช เพอสนบสนนการ เรยนการสอนและการบรหารจดการ (0.549) มเจาหนาททมความสามารถในการทางานอยางม

คณภาพ (0.543) และมคาผลรวมความแปรปรวน 1.321 คดเปนรอยละ 3.145 ของความแปรปรวนทงหมด มคาความแปรปรวนสะสมรอยละ 38.862องคประกอบท 6 ดานการประชาสมพนธ จานวน 3 ตวแปร นาหนกองคประกอบอยระหวาง .559 - .697 ประกอบดวยตวทเรยงลาดบตามนาหนกองคประกอบมากทสด 3 อนดบ คอ มการเผยแพร

ขาวสาร กจกรรมภายในมหาวทยาลยใหบคคลภายนอกไดรบทราบอยางทวถง (0.697) มความหลากหลายของชองทางในการตดตอสอสาร (0.650) มการประชาสมพนธขาวสารของมหาวทยาลย (0.559)

และมคาผลรวมความแปรปรวน 1.224 คดเปนรอยละ 2.915 ของความแปรปรวนทงหมด มคาความแปรปรวนสะสมรอยละ 41.777 องคประกอบท 7 ดานผลตบณฑต จานวน 6 ตวแปร นาหนกองคประกอบอยระหวาง .354 - .693 ประกอบดวยตวทเรยงลาดบตามนาหนกองคประกอบมากทสด 3 อนดบ คอ การเรยนการสอนปลกฝงคณธรรม จรยธรรมใหกบนกศกษา (0.693)

สงเสรมใหเกดความเขาใจและความภาคภมใจในวถ

ชวตและภมปญญาไทย (0.486) ผลตบณฑตทม

คณภาพเปนทยอมรบและเปนทตองการของตลาด

แรงงาน (0.394) และมคาผลรวมความแปรปรวน 1.200 คดเปนรอยละ 2.856 ของความแปรปรวนทงหมด มคาความแปรปรวนสะสมรอยละ 44.633 องคประกอบท 8 ดานบรการวชาการจานวน 2 ตวแปร นาหนกองคประกอบอยระหวาง .584 - .589 ประกอบดวยตวทเรยงลาดบตามนาหนกองคประกอบมากทสด คอ มผลงานวจยทสามารถนาไปใชแกปญหาและเกดประโยชนแกสงคม (0.589) มการวจยทสรางสมความรจากปญหาทองถนและ

ภมภาค (0.584) และมคาผลรวมความแปรปรวน 1.128 คดเปนรอยละ 2.685 ของความแปรปรวนทงหมด มคาความแปรปรวนสะสมรอยละ 47.318 องคประกอบท 9 ดานการบรณาการงานวจย จานวน 3 ตวแปร นาหนกองคประกอบอยระหวาง

.378 - .656 ประกอบดวยตวทเรยงลาดบตามนาหนกองคประกอบมากทสด คอสรางสรรงานศลปวฒนธรรมของทองถนไดเปนทประจกษและม

คณคาตอสงคม (0.656) มหาวทยาลยมมการแจกสอสงพมพเพอประชาสมพนธการทา USR ของมหาวทยาลย และมการเผยแพรภาพกจกรรมการทา USR ผานเวบไซตขององคการ (0.452) มหาวทยาลยมผลงานวจยทถกนาไปใชอางองกอให

เกดประโยชนตอผลงาน ทางดานวชาการ (0.378) และมคาผลรวมความแปรปรวน 1.106 คดเปนรอยละ 2.633 ของความแปรปรวนทงหมด มคาความแปรปรวนสะสมรอยละ 49.951

องคประกอบท 10 ดานการทานบารงศลปะและวฒนธรรม จานวน 2 ตวแปร นาหนกองคประกอบอยระหวาง .571 - .656 ประกอบดวยตว

ทเรยงลาดบตามนาหนกองคประกอบมากทสด คอ การมสวนรวมในกจกรรมสบสานประเพณ ศลปวฒนธรรมอนดงามของทองถน ชมชน และภมภาค (0.656) มหาวทยาลยมการประชาสมพนธตวเองตอสาธารณะอยางตอเนอง (0.571) และมคาผลรวม

52 ดากาญนดา อรญมาลา, ฌชฌานนท นตวฒนะ และคณะปจจยทมผลตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคม...

ความแปรปรวน 1.063 คดเปนรอยละ 2.532 ของความแปรปรวนทงหมด มคาความแปรปรวนสะสมรอยละ 52.483 องคประกอบท 11 ดานพฒนาอาจารยและนกศกษา จานวน 2 ตวแปร นาหนกองคประกอบ

อยระหวาง .348 - .612 ประกอบดวยตวทเรยงลาดบตามนาหนกองคประกอบมากทสด คอ คณาจารย

มความรความสามารถและมคณภาพเมอเทยบ

เทากบมหาวทยาลยเอกชนอน (0.612) สนบสนนใหอาจารยและนกศกษาจดกจกรรมการบรณาการ

งานทานบารงศลปวฒนธรรมและพฒนาสงคม

ประชาธปไตยอยางตอเนอง (0.348) และมคาผลรวมความแปรปรวน 1.1013 คดเปนรอยละ 2.413 ของความแปรปรวนทงหมด มคาความแปรปรวนสะสมรอยละ 54.895

อภปรายผล

จากการศกษาปจจยทมผลตอการดาเนน

งาน ความรบผดชอบของมหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตอสงคมในเขตเทศบาลนครขอนแกน ตาบลในเมอง อาเภอเมอง จงหวดขอนแกนมประเดนทนามาอภปราย ดงตอไปน 1. ความคดเหนตอปจจยทมผลตอการ

ดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคมของ มหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เรยงตามลาดบ คอ ดาน

การวจย ดานการบรการวชาการ ดานการพฒนาระบบการบรหารของมหาวทยาลย ดานการจดการเรยนการสอน และดานการทานบารงศลปและวฒนธรรม ดงนนแสดงวา การทาวจยสงผลตอการ

ดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคมของมหาวทยาลย

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมาอนดบท 1 และความคดเหนของประชาชนทมตอปจจยดานวจย คอ มผลงานวจยทสามารถนาไปใชแกปญหาและเกด

ประโยชนแกสงคม ซงสอดคลองกบคากลาวของ

ศ.นพ.สทธพร จตตมตรภาพ. (2556) ทกลาววา ในชวงเวลา 3 ปทผานมา วช.ไดรวมมอกบหนวย

บรหารจดการงานวจย ไดแก สานกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว .) สานกงานพฒนา

วทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.) สานกงานพฒนาการวจยการเกษตร (สวก.) สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) สานกงานคณะกรรมการนโยบายวทยาศาสตร เทคโนโลย และนวตกรรมแหงชาต (สวทน.) สานกงานคณะ

กรรมการการอดมศกษา (สกอ.) ปฏรประบบวจยและการนาไปใชประโยชนเปนมตทใหความสาคญ โดยอาศยหลกการมสวนรวมจากทกภาคสวน การรวมระบปญหาและแนวทางพฒนา รวมไปถงการสงตอผลงานวจยใหแกหนวยปฏบต มการยกรางมาตรการเพอสงเสรมสนบสนนงานวจยและพฒนา

เพอประโยชนเชงพาณชยในหลากหลายรปแบบจง

ทาใหการวจยกลายเปนพลงทสาคญในการไดมาซง

ขอมลความรอนสามารถนาไปแกปญหาและพฒนา

ประเทศไดอยางถกตอง และการพฒนาทยงยน ทาใหไทยสามารถเพมขดความสามารถในการ

แขงขนเชงพาณชย มความมนคงทางเศรษฐกจ มการเจรญเตบโตอยางทวถง ประชาชน และชมชน มความเปนอยทดขน มการเตบโตอยางเปนมตรกบสงแวดลอม และพรอมรบการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศของประเทศและของ

2. การวเคราะหองคประกอบทมผลตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคม ของมหาวทยาลย

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เมอทาการวเคราะหองคประกอบแลวมจานวนองคประกอบทมคาไอเกน

มากกวา 1 จานวน 11 องคประกอบมคาความแปรปรวนสะสมเทากบรอยละ 54.895 หมายความ

วา รอยละ 54.895 ของความแปรปรวนระหวางตวแปร 11 ตวแปร (ขอ) สามารถแสดงไดดวยองคประกอบ 11 องคประกอบ แสดงวาการวเคราะห

องคประกอบของปจจยทมผลตอการดาเนนงาน

ความรบผดชอบตอสงคม ของมหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอมความแปรปรวนระหวาง

ตวแปรทใชอธบายองคประกอบไดอยในเกณฑคอน

ขางด และภายหลงการหมนแกนแบบออโธกอนอล

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 53 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

โดยวธแวรแมกซและเมอพจารณาคานาหนกองค

ประกอบวาตวแปรแตละตวควรอยในองคประกอบ

ใดใชเกณฑการพจารณาคานาหนกองคประกอบ

ตามเกณฑคอเลอกตวแปรทมนาหนกองคประกอบ

ทมคามากกวา 0.30 เลอกรายแถวและรายคอลมนแลวจงพจารณาเปนองคประกอบจะเลอกตวแปรท

มนาหนกองคประกอบสงสดบนองคประกอบนนถา

ตวแปรใดมคานาหนกองคประกอบใกลเคยงกน

หลายคามากกวา 1 องคประกอบ ปรากฏวาไดองคประกอบของปจจยทมผลตอการดาเนนงานความ

รบผดชอบตอสงคม ของมหาวทยาลยภาคตะวนออกเฉยงเหนอทชดเจน 11 องคประกอบ ซงไดแก ดานการจดการเรยนการสอนดานการวจยเพอ

พฒนาชมชนดานสรางความสมพนธกบหนวยงาน

ภายนอก ดานการใหบรการแกชมชนดานระบบการบรหารงาน ดานการประชาสมพนธ ดานผลตบณฑต ดานบรการวชาการดานการบรณาการงาน

วจยดานการทานบารงศลปและวฒนธรรมดาน

พฒนาอาจารย และน กศ กษาพนธก จของ

มหาวทยาลยมทงหมด 6 ประการ คอ การผลตความร เทคโนโลย ผลตบณฑต บรการวชาการแกสงคม เสนอทางเลอกแกประชาชน สนบสนนการศกษาระดบอน และทานบารงวฒนธรรมและ

ธรรมชาต ซงในแตละพนธกจสามารถนาเรองของความรบผดชอบตอสงคมมาบรณาการไดกลาวคอ

สถาบนอดมศกษาตองมบทบาทนาในการแสดง

ความรบผดชอบตอสงคมตอบสนองความตองการ

ของสงคมซงสอดคลองกบ วลลภา เฉลมวงศาเวช (2557) ทพบวาความรบผดชอบตอสงคมขององคกร (Corporate Social Responsibility: CSR)

เปนแนวคดและแนวปฏบตทองคกรและหนวยงาน

ตางๆ ทวโลกไดนามาปรบใชเปนหนงในนโยบายหลกในแงของการสรางกรอบของความรบผดชอบ

ทองคกรควรมตอสงคมการแสดงความรบผดชอบ

ดงกลาวสวนใหญเกดจากความรบผดชอบตอผล

กระทบทงทเกดขนแลวและทอาจจะเกดขนทง

โดยตรงหรอโดยออมจากการดาเนนกจการของ

องคกรไมวาจะในลกษณะใดตอชวตความเปนอย

ของผคนรวมถงสภาพแวดลอมทเกยวของกบผคน

เหลานนไมวาจะในแงของการเมองเศรษฐกจหรอ

สงคมดวยเหตนความรบผดชอบทมตอสงคมของ

องคกรจงถอวาเปนพนธกจทมความสาคญอยางยง

ทตองนาไปปฏบตใหเปนรปธรรมเพอใหเกดการ

สรางประโยชนและการพฒนาอยางยงยนในรปแบบ

ตางๆ ใหแกผคนในทกภาคสวนไมเวนแมในวงการศกษาโดยเฉพาะมหาวทยาลยซงเปนองคกรใน

ระดบอดมศกษาไมวาจะเปนในระดบสากลหรอใน

ระดบประเทศตางมความตนตวเกยวกบเรองนมา

เปนเวลากวาทศวรรษจะเหนไดวาไมเพยงแตความ

รบผดชอบตอสงคมขององคกรจะถกนามาปรบใช

เปนนโยบายหลกและกลยทธในการดาเนนงานของ

มหาวทยาลยหากยงรวมถงการวางแผนและการ

ลงมอทาโครงการตางๆ ในหลากหลายดานเพอใหเกดความสอดคลองกบขอตกลงทใหไวในนโยบาย

ทงนเพอจรรโลงไวซงสงคมทดและนาอย อยาง

ยงยน และยงสอดคลองกบ ศ.นพ.เกษม วฒนชย (2554) กลาววา สาหรบความรบผดชอบของมหาวทยาลยต อสงคม (University Social Repondibility หรอ USR) เรมแรกทมหาวทยาลยตองกระทา คอการสรางหลกคด ถาสวนรวมอยไดด สวนยอยจงจะอยไดด โดยปลกฝงใหเดก และผใหญไดตระหนกวาควรนกถงผลประโยชนสวน

รวมกอนสวนตน โดยเฉพาะผใหญตองเปนแบบ

อยาง ไมใชเอาแตพด ขณะเดยวกนในสวนยอยตอง

พงพอตนเองใหได และในสวนยอยหลายๆ สวนตองพงพาซงกนและกน “มหาวทยาลยตองศกษา กาหนดนยามและขอบเขตของ USR ใหชดเจน รจกเผยแพร นาไปสการปฎบต โดยให USR อยในแผนการกาหนดนโยบาย ยทธศาสตร เปาหมาย และผลการปฎบต รวมถงตองสรางศรทธาใหบคลากร นกศกษา สมาชกทกคนของมหาวทยาลยถอเปนแนวทางปฎบต โดยผนาของมหาวทยาลยตองเปนผรเรม กอนทจะไปขยายไปสหนวยงานอนๆ ของมหาวทยาลย รวมถงอยากใหมการจดตงศนยวจย

54 ดากาญนดา อรญมาลา, ฌชฌานนท นตวฒนะ และคณะปจจยทมผลตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคม...

ความรบผดชอบตอสงคมทมอยตอนนวาแนวทาง

ใดบางทด สรางประโยชนไดจรง เพอเปนแนวทางในการปฎบตความรบผดชอบของมหาวทยาลยตอ

สงคม และกระทรวงศกษาธการตองมหนวยงานเฉพาะ ดแลความรบผดชอบของมหาวทยาลยตอสงคม และอยในระบบประกนคณภาพการศกษา ซงหากทกมหาวทยาลยรวาควรจะทาอะไรเพอสงคม

ไมใชเพอมหาวทยาลย ประเทศไทยจะเจรญกาวหนากวาน” โลก และยงสอดคลองกบวลลภา เฉลมวงศาเวช (2557) ผลการวจยพบวาผลของเสนทางอทธพลสามารถอธบายไดดถงมตความรบผด

ชอบตอสงคมของสถาบนอดมศกษาเอกชน รปแบบกจกรรมความรบผดชอบตอสงคมของสถาบน

อดมศกษาเอกชน และหลกการความรบผดชอบตอ

สงคมของสถาบนอดมศกษาเอกชน และพบวาปจจย 7 ประการทมอทธพลตอการแสดงความรบผดชอบตอสงคมของสถาบนอดมศกษาเอกชนประกอบดวย 1) ความรบผดชอบตออาจารย/บคลากร/นกศกษา 2) คณธรรม จรยธรรมและจรรยาบรรณ 3) การ

ปฏบตตามกฎหมาย 4) การดแลสงแวดลอม 5) การมสวนรวม/พฒนาชมชน 6) กจกรรมเพอสงคม และ 7) เศรษฐศาสตรทางการศกษา

กตตกรรมประกาศ

การวจยเรอง “ปจจยทมผลตอการดาเนนงานความรบผดชอบตอสงคมของมหาวทยาลยภาค

ตะวนออกเฉยงเหนอจงหวดขอนแกน” สาเรจลลวงไปไดดวยดกเพราะไดรบความกรณาและความชวย

เหลอเปนอยางดยงจาก รองศาสตราจารย ดร.ยาใจ

พงษบรบรณ ผชวยศาสตราจารย ดร.กนกอร บญม อาจารยนรนาท เสานาจนทร ทไดใหคาแนะนารวมทงขอเสนอแนะอนๆ จนกระทงงานวจยครงนสาเรจไปไดดวยดผวจยขอขอบพระคณเปนอยางสงมาใน

ทนดวยขอขอบคณสานกวจยและพฒนามหาวทยาลย

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอทใหทนสนบสนนการวจย

ในครงน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 55 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

เอกสารอางอง

เกษม วฒนชย. (2554). หนนมหาวทยาลยรวมรบผดชอบตอสงคม สบคนเมอวนท 8 สงหาคม 2558 จากhttp://www.manager.co.th/Campus/ViewNews.aspx?NewsID=9540000049933

จอย ทองกลอมส. (2556). การพฒนาตวบงชความรบผดชอบตอสงคมของสถาบนอดมศกษาไทยตามหลกธรรมาภบาล. ดษฎบณฑตสาขาวชาอดมศกษาภาควชานโยบายการจดการและความเปนผนา

ทางการศกษาคณะครศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วลลภา เฉลมวงศาเวช. (2555). ความรบผดชอบตอสงคมขององคกรอดมศกษา วารสารนกบรหาร มหาวทยาลยกรงเทพฯ.

วลลภา เฉลมวงศาเวช. (2557). ความสมพนธของปจจยทมอทธพลตอการแสดงความรบผดชอบตอสงคมของสถาบนอดมศกษาเอกชน วารสารวชาการ สมาคมสถาบนอดมศกษาเอกชนแหงประเทศไทย.

สทธพร จตตมตรภาพ. (2556). การใชประโยชนจากงานวจย สบคนเมอวนท 7 สงหาคม 2558 จาก http://www.nstda.or.th/news/15658-research.

อภศกด อมจนสา, พชราภรณ ลนศร. (2553). ภาพลกษณของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรวทยาเขตเฉลมพระเกยรตจงหวดสกลนครในทศนะของผบรหารสถานศกษาและอาจารยแนะแนวในเขต

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. คนควาอสระมหาวทยาลยเกษตรศาสตรวทยาเขตเฉลมพระเกยรต จงหวดสกลนคร.

แรงจงใจในการทางานของคร สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 19Work Motivation of Teachers Under the Secondary Educational Service Area Office 19

ทนงศกด นนทกร1, สมศกด สดากลฤทธ2, จานงค ศรมงกร3

Thanongsak Nanthakorn1, Somsak Seedagulrit2, Jamnong Srimungkorn3

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาระดบแรงจงใจในการทางานของครโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 19 2) เปรยบเทยบแรงจงใจในการทางานของครจาแนกตามตาแหนง ประสบการณในการทางานและขนาดโรงเรยนกลมตวอยางทใชในการศกษา คอขาราชการครในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 19 จานวน 319 คน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมลเพอการวจยครงนเปนแบบสอบถามโดยมคาความเทยงเทากบ .977 สถตทใชในการวเคราะหขอมล ไดแก คาความถ คารอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐานและใชการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว (One-way ANOVA) โดยใชสถตทดสอบคาเอฟ (F-test) และทาการทดสอบความแตกตางรายคตามวธการ SchefféและวธการDunnett’s T3 ผลการวจยสรปได ดงน 1) แรงจงใจในการทางานของคร โดยภาพรวมอยในระดบมากเมอพจารณาเปนรายดาน ดานทมคาเฉลยสงสดคอ ดานความมนคงในการทางาน รองลงมาคอดานลกษณะงานทปฏบตและดานทมคาเฉลยตา

สดคอ ดานเงนเดอนและผลประโยชนเกอกลตามลาดบ 2) การเปรยบเทยบเมอจาแนกตามตาแหนงโดยภาพรวมและรายดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยคร ระดบ คศ.3 และ คศ.4 มแรงจงใจในการทางานสงกวา คร ระดบ คศ.2 ครผชวยและ คศ.1 ตามลาดบ

3) การเปรยบเทยบเมอจาแนกตามประสบการณในการทางานโดยภาพรวมและรายดานแตกตาง

กนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยครทมประสบการณในการทางานมากกวา 20 ป มแรงจงใจในการทางานสงกวาครทมประสบการณในการทางาน 10-20 ป และตากวา 10 ปตามลาดบ

1 นสตปรญญาโท สาขาวชาการบรหารการศกษา, คณะครศาสตร, มหาวทยาลยราชภฏเลย2 อาจารยประจาสาขาการบรหารการศกษา, คณะครศาสตร, มหาวทยาลยราชภฏเลย3 ศกษานเทศก สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษา เลย เขต 1 1 Master’s Student of Educational Administration, Faculty of Education, LoeiRajabhat University.2 Lecturer of Educational Administration, Faculty of Education, LoeiRajabhat University.3 Educational Supervisor, Loei Primary Educational Service Area Office 1.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 57 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

4) การเปรยบเทยบเมอจาแนกตามขนาดโรงเรยนโดยภาพรวมและรายดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยครทปฏบตงานในโรงเรยนขนาดใหญพเศษมแรงจงใจในการทางานสงกวาครทปฏบตงานในโรงเรยนขนาดกลาง ขนาดใหญและขนาดเลกตามลาดบ

คาสาคญ : แรงจงใจในการทางาน

Abstract

This research aimed to 1) study the level of work motivation of teachers in schools under the Secondary Educational Service Area Office 19, 2) compare the work motivation of teachers classified by their standing positions, work experience and school size. The 319 samples are teachers drawn from the schools. The research instrument applied for data collection was a questionnaire which the reliability was .977. The statistics used for data analysis were frequency, percentage, mean, standard deviation. F-test was used for One-way ANOVA test then Scheffé method and Dunnett’s T3 were used for pair matching difference. The research results were showed as follows : 1) The work motivation of teachers was obviously found in overall aspect at a high level. By aspect found that the job security was the highest mean and followed by the work itself whilst the lowest mean clearly found was the salary and benefits respectively. 2) The comparison result as classified by the respondent’s standing positions, it was found that their work motivation was different in overall and by aspect with the statistical significance at .05 level. The teachers with special expertise and specialist teachers have work motivation higher than expert teachers, teacher and teacher assistant respectively. 3) The comparison between the respondents who has different work experience, It was clearly found the difference in overall and by aspect with the statistical significant at .05 level. It was distinctively found that special expertise and specialist teachers whose work experience of

more than 20 years have the work motivation higher than teachers whose work experience is 10-20 years and lower than 10 years respectively. 4) When comparing the respondents by their school sizes, it was different in overall as well as by aspect with the statistical significance at .05 level. It was distinctively found that the teachers who work for extra large schools have work motivation higher than teachers from large, medium

and small school sizes respectively.

Keyword : work motivation

58 ทนงศกด นนทกร, สมศกด สดากลฤทธ, จานงค ศรมงกรแรงจงใจในการทางานของคร สงกดสานกงานเขตพนท..

บทนา

การพฒนาประเทศโดยแผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาตตงแตฉบบท 8 เปนตนมา มงให “คนเปนศนยกลางการพฒนา” และพยายามสรางสมดลระหวางการพฒนาเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอม การปรบปรงการบรหารจดการระบบราชการใหมประสทธภาพมากขน รฐบาลจงนาวธการตางๆ เขามาพฒนาระบบราชการของไทยเพอใหสอดคลองกบการรวมตวเปนประชาคมอาเซยน

ในป 2563 คอ การยกระดบคณภาพของระบบ

ราชการ โดยเนนการพฒนาระบบบรหารทมงผลสมฤทธเพอใหบคลากรมคณภาพสามารถปรบตว

ส าหรบงานท เ กดข น พฒนาศกยภาพของ

ขาราชการใหเปนมออาชพ มคณภาพและมาตรฐาน

บนพนฐานของความหลากหลายและเอกภาพเชง

ระบบ (สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน, 2557 : 3-7) รฐบาลไดมโครงการเกษยณกอน

กาหนด เพอใหสอดคลองกบการบรหารจดการทรพยากรบคคลภาครฐแนวใหม ครหลายคนไดเขารวมโครงการเกษยณกอนกาหนดซงสงผลกระทบ

ตอระบบการทางานของหนวยงานมากพอสมควร

และสงสาคญทสดสาหรบการปฏรปการศกษาคอคร

เพราะครเปนกาลงหลกทจะทาใหเกดการปฏรปการ

ศกษาสอดคลองกบผลการศกษาของกอบศกด

มลมย (2554, 62) พบวา การบรหารสถานศกษา ผบรหารสถานศกษาไมสามารถปฏบตงานใหบรรล

วตถปะสงคไดเพยงคนเดยว เพราะสถานศกษาเปน

องคกรหนงทประกอบดวยผบรหารและคร ผบรหารและครทดจะสงผลตอการพฒนาการเรยนการสอน

ใหประสบผลสาเรจและนกเรยนมคณภาพ นอกจากนตองพฒนาครใหมศกยภาพในการจดการเรยนการ

สอนไดอยางมคณภาพรวมทงใหการสนบสนนดาน

ทรพยากรตาง ๆ ทจะสงผลตอผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนและยงเปนการสรางขวญกาลงใจ

ในการปฏบตงานใหกบครอกดวย เพอใหเกดการ

สอนทมประสทธภาพ

จากการสญเสยครประจาการจากโครงการ

เกษยณกอนกาหนดแลวโรงเรยนยงประสบปญหา

ขาดครจากการเกษยณอายราชการ แตไดรบอตรากลบคนมาเพอบรรจครทดแทนเพยงไมกอตรา การจางครชวคราวกมปญหา อตราการเขาออกของครลกจางชวคราวสง สงผลตอคณภาพการเรยนการ

สอนทงในระยะสนและระยะยาว ครมภาระงานมาก

แตขาดระบบการพฒนาครอยางตอเนองเหมาะสม มการประสานรวมมอระหวางหนวยใชครกบหนวย

ผลตคร และยงตองการสถาบนพฒนาผบรหาร

โรงเรยนระดบมออาชพ เมอผนวกกบการเปลยน

นโยบายบอยครง ระเบยบปฏบตไมเออตอการพฒนางานและการพฒนาตนเองของคร การขาดแคลนสงอานวยความสะดวกในโรงเรยน ความรและความสามารถทางการบรหารของผบรหารโรงเรยน ตลอดจนภาระดานคาใชจายทงสวนตวและคาใชจายเพอการ

เรยนการสอนใหแกนกเรยน รวมถงภาวะหนสน สงผลใหครขาดขวญกาลงใจในการปฏบตงาน (ชนตา รกษพลเมอง และคณะ, 2547 : 25) สอดคลองกบทฤษฎสองปจจย Herzberg (1959 : 113-115) ทใหแนวคดวาความพงพอใจในการทางานประกอบดวย 2 ปจจย คอปจจยจงใจทสรางแรงจงใจในทางบวกซงจะเปนผลใหผทางานเกดความพอใจในการทางาน

มลกษณะสมพนธกบเรองงานโดยตรงและปจจย

คาจนทปองกนไมใหเกดความไมพอใจในการ

ทางาน ซงมลกษณะเกยวของกบสภาวะแวดลอม

หรอสวนประกอบของงาน

จะเหนไดวาปจจยจงใจทเกยวของกบการ

ทางานมสวนสาคญไมนอยโดยเฉพาะในสภาพ

สงคมปจจบนซงคณภาพชวตและเทคโนโลยตาง ๆ

เจรญกาวหนามาก นอกจากจะชวยสรางความพอใจในการทางานแลวยงเปนตวชวยทาใหเกดความ

กาวหนาในการพฒนาองคกรอกดวย และทสาคญการปฏรปการศกษาจะประสบความสาเรจหรอไม

นน ประกอบไปดวยปจจยหลายประการไมวาจะเปนรปแบบการบรหารจดการทมคณภาพ รปแบบกระบวนการทางานและการสรางแรงจงใจลวนม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 59 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ความสาคญทงสนแตสงทผวจยสนใจและตระหนก

วามความสาคญมาก เปนสงทอย ใกลตว และสามารถดาเนนการสรางขนมาไดคอปจจยท

เกยวของกบแรงจงใจในการทางานดงนนผวจยจง

สนใจศกษาแรงจงใจในการทางานของครโรงเรยน

สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 19 เพอใชเปนแนวทางในการบรหารจดการแรงจงใจในการทางานของครตอไป

วตถประสงค

1. เพอศกษาระดบแรงจงใจในการทางานของครโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษาเขต 19

2. เพอเปรยบเทยบแรงจงใจในการทางานของครโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษา

มธยมศกษาเขต 19 จาแนกตามตาแหนง ประสบการณ

ในการทางานและขนาดโรงเรยน

สมมตฐานของการวจย

1. ครทมตาแหนงตางกนมแรงจงใจในการทางานแตกตางกน

2. ครทมประสบการณในการทางานตางกน

มแรงจงใจในการทางานแตกตางกน

3. ครทปฏบตงานในโรงเรยนทมขนาดตางกนมแรงจงใจในการทางานแตกตางกน

กรอบแนวคดของการวจย

วจยในครงน ผวจยไดกาหนดกรอบแนวคดของการวจยดงน

1. ตาแหนง2. ประสบการณในการทางาน

3. ขนาดโรงเรยน

แรงจงใจในการทางานของคร

1. ลกษณะงานทปฏบต 2. ความมนคงในการทางาน 3. ความสาเรจในการทางาน 4. การยอมรบนบถอ 5. ความกาวหนาในตาแหนงงาน 6. ความสมพนธระหวางบคคล 7. นโยบายและการบรหารงาน

8. เงนเดอนและผลประโยชนเกอกล 9. สภาพแวดลอมในการทางาน

ตวแปรตน ตวแปรตาม

วธการดาเนนงาน

ประชากรในการดาเนนการวจยครงน ไดแก

ขาราชการครในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 19 ปการศกษา 2557 จานวน 1,980 คน

กล มตวอย างได จากประชากรท เป น

ขาราชการครในโรงเรยน สงกดสานกงานเขตพนท

การศกษามธยมศกษา เขต 19 ปการศกษา 2557 โดยใชตารางกาหนดขนาดกล มตวอยางของ

Krejcie and Morgan (1970: 608) ไดกลมตวอยางจานวน 319 คน และใชการสมแบบแบงชนภม (Stratified Random Sampling) แบงชนตามตาแหนงและขนาดโรงเรยนเปน

ชนภมและทาการสมตวอยางโดยวธการจบฉลาก

(Simple random sampling)

60 ทนงศกด นนทกร, สมศกด สดากลฤทธ, จานงค ศรมงกรแรงจงใจในการทางานของคร สงกดสานกงานเขตพนท..

เครองมอทใชในการวจย เปนแบบสอบถาม จานวน 1 ฉบบ แบงออกเปน 2 ตอน ตอนท 1 แบบสอบถามเกยวกบสถานภาพของผตอบแบบสอบมลกษณะเปนแบบเลอกตอบ (Check List) ทใหผ ตอบแบบสอบถามไดระบสถานภาพของแตละบคคล ไดแก ตาแหนง ประสบการณในการทางานและขนาดโรงเรยน

ตอนท 2 เปนแบบสอบถามเกยวกบแรงจงใจในการทางานของคร สงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 19 เปนแบบสอบถามชนดมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) แบบสอบถามทงฉบบผานการพจารณาจาก

ผ เชยวชาญ จานวน 5 ทาน มคาดชนความสอดคลองระหวางขอคาถามกบวตถประสงคการวด

ตามนยามศพทอยระหวาง 0.60-1.00 คาความสมพนธระหวางคะแนนรายขอกบคะแนนรวมอย

ระหวาง 0.386*-0.870* อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 และคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค

มคาเทากบ .977 การเกบขอมล ผวจยเกบขอมลดวยตนเองและสงแบบสอบถามทางไปรษณย รวมจานวน319 ฉบบ ทงนไดประสานขอความอนเคราะหกลมตวอยางทางโทรศพทเพอใหไดรบแบบสอบถาม

กลบคนมาครบตามจานวน คดเปนรอยละ 100 ผวจยทาการตรวจสอบความสมบรณของแบบสอบถาม

ทไดรบ จากนนนาขอมลมาวเคราะหประมวลผลโดยใชโปรแกรมสาเรจรปโดยการวเคราะหหาคา

เฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและแปลผลโดยนาคาเฉลยไปพจารณากบเกณฑตามชวงของคาเฉลย

ทกาหนด (บญชม ศรสะอาด, 2556 : 72) ดงน 4.51 – 5.00 หมายถง มระดบมากทสด 3.51 – 4.50 หมายถง มระดบมาก

2.51 – 3.50 หมายถง มระดบปานกลาง 1.51 – 2.50 หมายถง มระดบนอย 1.00 – 1.50 หมายถง มระดบนอยทสด

วเคราะหเปรยบเทยบคาเฉลยของกล ม

ตวอยางจาแนกตามตาแหนง ประสบการณในการ

ทางานและขนาดโรงเรยน ดวยการวเคราะหความแปรปรวนทางเดยวโดยใชสถตทดสอบคาเอฟและ

มคานยสาคญทางสถตสาหรบการทดสอบทระดบ .05ถาทดสอบพบความแตกตางจะทาการทดสอบความแตกตางเปนรายคตามวธการ Scheffé กรณ

ความแปรปรวนเทากนและวธการ Dunnett’s T3 กรณความแปรปรวนไมเทากนอยางนอย 1กลม

ผลการศกษา

จากผลการวเคราะหขอมลสรปไดดงน

1. ผ ตอบแบบสอบถามเปนครโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 19 สวนใหญเปนคร ระดบคศ.3, คศ.4 จานวน 154 คน (รอยละ 48.28) มประสบการณในการ

ทางานนอยกวา 10 ป จานวน 114 คน (รอยละ 35.74) และปฏบตงานในโรงเรยนขนาดกลาง จานวน 116 คน (รอยละ 36.36) 2. ครในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 19 มแรงจงใจในการทางานโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณา

เปนรายดานพบวาดานทมคาเฉลยสงสดคอ ดานความมนคงในการทางาน รองลงมาคอลกษณะงาน

ทปฏบตและดานทมคาเฉลยตาสดคอดานเงนเดอน

และผลประโยชนเกอกล (ตารางท 1) 3. ครในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 19 มแรงจงใจในการ

ทางาน จาแนกตามตาแหนงโดยภาพรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดยครทมตาแหนง คร คศ.3, คศ.4 มแรงจงใจในการทางาน

สงกวาครทมตาแหนงครผชวย, คศ.1 (ตารางท 2-3) 4. ครในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 19 มแรงจงใจในการทางาน จาแนกตามประสบการณในการทางานโดย

ภาพรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ .05 โดยครทมประสบการณในการทางาน

มากกวา 20 ป มแรงจงใจในการทางานสงกวาครท

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 61 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

มประสบการณในการณทางานนอยกวา 10 ป (ตารางท 4-5) 5. ครในโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 19 มแรงจงใจในการทางานจาแนกตามขนาดโรงเรยนโดยภาพรวมแตก

ตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 โดย

ครทปฏบตงานในโรงเรยนขนาดกลางมแรงจงใจใน

การทางานสงกวาครทปฏบตงานในโรงเรยนขนาด

เลก และครทปฏบตงานในโรงเรยนขนาดใหญพเศษมแรงจงใจในการทางานสงกวาครทปฏบตงานใน

โรงเรยนขนาดกลาง ขนาดใหญและขนาดเลก (ตารางท 6-7)

ตารางท 1 ระดบแรงจงใจในการทางานของครโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 19 โดยภาพรวมและรายดาน

แรงจงใจในการทางานของครระดบแรงจงใจ (n=319)

แปลผลS.D.

1. ดานลกษณะงานทปฏบต 4.34 0.45 มาก

2. ดานความมนคงในการทางาน 4.55 0.43 มากทสด

3. ดานความสาเรจในการทางาน 4.31 0.48 มาก

4. ดานการยอมรบนบถอ 4.17 0.52 มาก

5. ดานความกาวหนาในตาแหนงงาน 4.15 0.48 มาก

6. ดานความสมพนธระหวางบคคล 4.23 0.52 มาก

7. ดานนโยบายและการบรหารงาน 4.11 0.60 มาก

8. ดานเงนเดอนและผลประโยชนเกอกล 4.05 0.58 มาก

9. ดานสภาพแวดลอมในการทางาน 4.11 0.59 มาก

เฉลยรวม 4.20 0.40 มาก

ตารางท 2 การเปรยบเทยบแรงจงใจในการทางานของครโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 19 จาแนกตามตาแหนงโดยภาพรวมและรายดาน

แรงจงใจในการทางานของคร แหลงความแปรปรวน

SS df MS F p-values

ลกษณะงานทปฏบต ระหวางกลม 1.095 2 .548 2.705 .068

ภายในกลม 63.974 316 .202

รวม 65.069 318

ความมนคงในการทางาน ระหวางกลม .361 2 .181 .962 .383

ภายในกลม 59.336 316 .188

รวม 59.697 318

ความสาเรจในการทางาน ระหวางกลม 1.423 2 .712 3.150* .044

ภายในกลม 71.382 316 .226

รวม 72.805 318

62 ทนงศกด นนทกร, สมศกด สดากลฤทธ, จานงค ศรมงกรแรงจงใจในการทางานของคร สงกดสานกงานเขตพนท..

ตารางท 2 การเปรยบเทยบแรงจงใจในการทางานของครโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 19 จาแนกตามตาแหนงโดยภาพรวมและรายดาน (ตอ)

แรงจงใจในการทางานของคร แหลงความ

แปรปรวน

SS df MS F p-values

การยอมรบนบถอ ระหวางกลม 3.871 2 1.936 7.480* .001

ภายในกลม 81.769 316 .259

รวม 85.640 318

ความกาวหนาในตาแหนงงาน ระหวางกลม .390 2 .195 .836 .434

ภายในกลม 73.741 316 .233

รวม 74.131 318

ความสมพนธระหวางบคคล ระหวางกลม 1.159 2 .580 2.185 .114

ภายในกลม 83.828 316 .265

รวม 84.987 318

นโยบายและการบรหารงาน ระหวางกลม 3.323 2 1.661 4.654* .010

ภายในกลม 112.811 316 .357

รวม 116.133 318

เงนเดอนและผลประโยชนเกอกล ระหวางกลม 1.668 2 .834 2.465 .087

ภายในกลม 106.905 316 .338

รวม 108.573 318

สภาพแวดลอมในการทางาน ระหวางกลม 2.821 2 1.411 4.095* .018

ภายในกลม 108.851 316 .344

รวม 111.672 318

ภาพรวม ระหวางกลม 1.344 2 .672 4.261* .015

ภายในกลม 49.854 316 .158

รวม 51.199 318

*p <.05

ตารางท 3 การเปรยบเทยบรายคแรงจงใจในการทางานของครโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 19 โดยภาพรวมจาแนกตามตาแหนงโดยวธการ Scheffé

ตาแหนง

ตาแหนง

ครผชวย, คศ.1 คร คศ.2 คร คศ.3, คศ.4

4.12(p-values) 4.17(p-values) 4.27(p-values)

ครผชวย, คศ.1 4.12 - .05(.706) .15*(.019)

คร คศ.2 4.17 - - .10(.278)

คร คศ.3, คศ.4 4.27 - - -

*p <.05, ตวเลขในวงเลบ คอ คา p-values

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 63 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ตารางท 4 การเปรยบเทยบแรงจงใจในการทางานของครโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 19 จาแนกตามประสบการณในการทางานโดยภาพรวมและรายดาน

แรงจงใจในการทางาน

ของคร

แหลงความ

แปรปรวน

SS df MS F p-values

ลกษณะงานทปฏบต ระหวางกลม .813 2 .407 2.000 .137

ภายในกลม 64.256 316 .203

รวม 65.069 318

ความมนคงในการทางาน ระหวางกลม .702 2 .351 1.880 .154

ภายในกลม 58.996 316 .187

รวม 59.697 318

ความสาเรจในการทางาน ระหวางกลม 1.960 2 .980 4.371* .013

ภายในกลม 70.845 316 .224

รวม 72.805 318

การยอมรบนบถอ ระหวางกลม 4.144 2 2.072 8.034* .000

ภายในกลม 81.496 316 .258

รวม 85.640 318

ความกาวหนาในตาแหนงงาน ระหวางกลม .142 2 .071 .304 .738

ภายในกลม 73.989 316 .234

รวม 74.131 318

ความสมพนธระหวางบคคล ระหวางกลม 1.038 2 .519 1.954 .143

ภายในกลม 83.949 316 .266

รวม 84.987 318

นโยบายและการบรหารงาน ระหวางกลม 4.460 2 2.230 6.310* .002

ภายในกลม 111.674 316 .353

รวม 116.133 318

เงนเดอนและผลประโยชนเกอกล ระหวางกลม 2.019 2 1.009 2.993 .052

ภายในกลม 106.554 316 .337

รวม 108.573 318

สภาพแวดลอมในการทางาน ระหวางกลม 2.846 2 1.423 4.132* .017

ภายในกลม 108.827 316 .344

รวม 111.672 318

ภาพรวม ระหวางกลม 1.561 2 .781 4.970* .007

ภายในกลม 49.637 316 .157

รวม 51.199 318

*p <.05

64 ทนงศกด นนทกร, สมศกด สดากลฤทธ, จานงค ศรมงกรแรงจงใจในการทางานของคร สงกดสานกงานเขตพนท..

ตารางท 5 การเปรยบเทยบรายคแรงจงใจในการทางานของครโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 19 โดยภาพรวมจาแนกตามประสบการณในการทางานโดยวธการ Scheffé

ประสบการณในการทางาน

ประสบการณในการทางาน

นอยกวา 10 ป 10-20 ป มากกวา 20 ป

4.13(p-values) 4.18(p-values) 4.29(p-values)

นอยกวา 10 ป 4.13 - .05(.674) .16*(.009)

10-20 ป 4.18 - - .11(.123)

มากกวา 20 ป 4.29 - - -

*p <.05, ตวเลขในวงเลบ คอ คา p-values

ตารางท 6 การเปรยบเทยบแรงจงใจในการทางานของครโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 19 จาแนกตามขนาดโรงเรยนโดยภาพรวมและรายดาน

แรงจงใจในการทางานของคร แหลงความแปรปรวน

SS df MS F p-values

ลกษณะงานทปฏบต ระหวางกลม 7.669 3 2.556 14.029* .000

ภายในกลม 57.400 315 .182

รวม 65.069 318

ความมนคงในการทางาน ระหวางกลม 1.071 3 .357 1.919 .126

ภายในกลม 58.626 315 .186

รวม 59.697 318

ความสาเรจในการทางาน ระหวางกลม 10.844 3 .3615 18.375* .000

ภายในกลม 61.962 315 .197

รวม 72.805 318

การยอมรบนบถอ ระหวางกลม 11.609 3 3.870 16.465* .000

ภายในกลม 74.032 315 .235

รวม 85.640 318

ความกาวหนาในตาแหนงงาน ระหวางกลม 8.530 3 2.843 13.652* .000

ภายในกลม 65.602 315 .208

รวม 74.131 318

ความสมพนธระหวางบคคล ระหวางกลม 8.887 3 2.962 12.262* .000

ภายในกลม 76.101 315 .242

รวม 84.987 318

นโยบายและการบรหารงาน ระหวางกลม 17.566 3 5.855 18.712* .000

ภายในกลม 98.567 315 .313

รวม 116.133 318

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 65 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ตารางท 6 การเปรยบเทยบแรงจงใจในการทางานของครโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 19 จาแนกตามขนาดโรงเรยนโดยภาพรวมและรายดาน(ตอ)

แรงจงใจในการทางานของคร แหลงความ

แปรปรวน

SS df MS F p-values

เงนเดอนและผลประโยชนเกอกล ระหวางกลม 9.369 3 3.123 9.916* .000

ภายในกลม 99.204 315 .315

รวม 108.573 318

สภาพแวดลอมในการทางาน ระหวางกลม 15.480 3 5.160 16.898* .000

ภายในกลม 96.192 315 .305

รวม 111.672 318

ภาพรวม ระหวางกลม 9.398 3 3.133 23.608* .000

ภายในกลม 41.800 315 .133

รวม 51.199 318

*p <.05

ตารางท 7 การเปรยบเทยบรายคแรงจงใจในการทางานของครโรงเรยนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 19 โดยภาพรวมจาแนกตามขนาดโรงเรยนโดยวธการ Dunnett’s T3

ขนาดโรงเรยน

ขนาดโรงเรยน

เลก กลาง ใหญ ใหญพเศษ

3.98(p-values) 4.23(p-values) 4.01(p-values) 4.42(p-values)

เลก 3.98 - .25*(.000) .03(1.000) .44*(.000)

กลาง 4.23 - - .22(.100) .19*(.001)

ใหญ 4.01 - - - .41*(.000)

ใหญพเศษ 4.42 - - - -

*p <.05, ตวเลขในวงเลบ คอ คา p-values

อภปรายผล

ผ ว จ ย ด า เ น น ก า ร อภ ป ร า ยผลต าม

วตถประสงค ดงตอไปน 1. ขาราชการครมแรงจงใจในการทางานโดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนราย

ดานอยในระดบมาก โดยดานทมคาเฉลยสงกวาทกดานคอ ดานความมนคงในการทางานรองลงมา คอ ดานลกษณะงานทปฏบตและดานทมคาเฉลยตา

กวาทกดานคอดานเงนเดอนและผลประโยชน

เกอกลทงนแรงจงใจในแตละดานมความสมพนธกบ

การทางานเปนอยางมาก เพราะอาชพครเปนอาชพทมนคง ไดปฏบตงานตรงกบทกษะและความสามารถของตนเองสรางความพงพอใจและสงผลให

มแรงจงใจในการทางานซงสอดคลองกบ สถต สาระวถ (2552 : 81) ศกษาแรงจงใจของขาราชการครในสถานศกษาพนฐานจงหวดรอยเอด พบวา

ระดบแรงจงใจของขาราชการครในสถานศกษาพน

ฐานจงหวดรอยเอดโดยภาพรวมอยในระดบมาก

66 ทนงศกด นนทกร, สมศกด สดากลฤทธ, จานงค ศรมงกรแรงจงใจในการทางานของคร สงกดสานกงานเขตพนท..

และสอดคลองกบ ผาสก จนตนาวสาร (2549 : 98) ศกษาแรงจงใจในการทางานของขาราชการคร

โรงเรยนชนกลยานกล พบวาแรงจงใจในการทางาน

โดยภาพรวมของขาราชการครโรงเรยนชนกลยานกล

สวนใหญมแรงจงใจในการทางานในระดบคอน

ขางสงเมอพจารณาเปนรายดานพบวา ดานทมคาเฉลยสงกวาทกดาน คอ ดานความมนคงในการทางานทงนครมแรงจงใจในการทางานเกยวกบ

ความภมใจทไดประกอบอาชพคร เพราะเปนอาชพทมนคงสามารถเลยงตวเองและครอบครวไดตลอด

ชวตและงานททาอยจะใหความมนคงกบอนาคต

ของตนเองสอดคลองกบแนวคดของ William B. Castetter (อางถงในพระมหากศล เขมวโร, 2545:95) กลาววา ความมนคงในอาชพหรอความมนคงในงานเปนองคประกอบหนงในการบรหาร

การบคคล สามารถทาใหเกดผลผลตทมประสทธภาพในสถานศกษาเพราะจะสงเสรมใหการสอนของคร

มประสทธภาพ แสดงวาคนทกคนยอมตองการความมนคงปลอดภยของชวตทงในปจจบนและ

อนาคตตองการความเจรญกาวหนา เชน งานทตองทามความมนคงมความกาวหนา มผบงคบบญชาทดมเพอนรวมงานทด หากคนรสกขาดความมนคงในอาชพและครอบครวแลวจะมความรสกวาวน ตรงขามกบหนวยงานใดทผทางานมความรสกมนคงก

จะตงใจทางานและเสยสละโดยเตมใจ งานกจะสาเรจตามเปาหมายและสมพนธภาพระหวางผรวม

งานกจะดขนดานทมคาเฉลยตากวาทกดาน คอ

ดานเงนเดอนและผลประโยชนเกอกล ซงสอดคลองกบแนวคดของ Randal, C.M. (1987 : 21-21A อางถงใน กลยา ยศคาลอ, 2553 : 47-48) กลาววา คาจาง คอ คาจางแรงงานเปนองคประกอบหนงททาใหอยากทางานในหนวยงานนนหรอไมการใหคา

จางแรงงานในอตราทเหมาะสมจะทาใหผทางานพง

พอใจและเกดแรงจงใจทจะปฏบตงาน นอกจากนคาจางแรงงานตองมความยตธรรมโดยเฉพาะในคน

งานหรอลกจางทมคณสมบตเดยวกน เพราะการจายคาตอบแทนตองยตธรรมและสนองความพง

พอใจสงสดทงนายจางและลกจางเทาทจะทาได ซงคาจางมกจะกอใหเกดความไมพงพอใจมากกวา

ความพงพอใจ และคนงานหรอลกจางจะเหนวาคาจางมความสาคญสาหรบเขามากกวาผปฏบตงาน

ในสานกงานหรอหนวยงานรฐบาลและเงนบาเหนจ

หรอเงนตอบแทนเมออกจากงานการบรการและ

การรกษาพยาบาล สวสดการ อาหาร ทอยอาศย วนหยดพกผอนตางๆ หากรางวลทไดรบไมเทาเทยมกบคนอนหรอไมเปนธรรมอาจทาใหเกดตว

สกดกนแรงจงใจในการปฏบตงาน กลยา สระแกว (2543:25) แสดงวา เงนเดอนและการเลอนขนเงนเดอนรวมถงเบยเลยงและสวสดการทกอยาง ถอไดวาเปนขวญกาลงใจในการปฏบตงานดงนน ถาผบรหารเหนความสาคญของบคลากรครในโรงเรยน

และคานงถงสวสดภาพตาง ๆ ทเออประโยชนใหกบ

ครสามารถดารงชพและอยในสงคมไดอยางมความ

สข กจะเปนการสรางแรงจงใจใหครมกาลงใจในการทางานเพมมากขน

2. ขาราชการครมแรงจงใจในการทางานโดยภาพรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไวโดยครระดบ คศ.3, คศ.4 มแรงจงใจในการทางานสงกวาคร ระดบ คศ.2 และครผชวย, คศ.1 ทงน คร ระดบ คศ.3, คศ.4 เปนกลมทไดรบการยอมรบในผลงานจากเพอนรวมงาน มโอกาสกาวหนาในการทางาน

ไดแกการไดรบการเลอนตาแหนง เลอนขนเงนเดอนสงกวาคร ระดบ คศ.2 และครผชวย, คศ.1 ทาใหมความรสกวามความมนคงในการทางาน ซงมผลตอแรงจงใจในการทางานสอดคลองกบ Gilmer

(1971 : 279 อางถงใน วลภา พวงปญญา, 2556 : 48) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา แตกตางกน 4 ดาน คอดานความสาเรจในการทางานดานการยอมรบนบถอ ดานนโยบายและการบรหารงานและดานสภาพแวดลอมในการทางาน โดยครทม

ตาแหนง คร ระดบ คศ.3, คศ.4 มแรงจงใจในการทางานสงกวาครทมตาแหนงครผชวย, คศ.1 ทงนอาจเปนเพราะวา ครทมตาแหนงคร ระดบ คศ.3,

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 67 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

คศ.4 เปนกลมทมประสบการณการทางานมาก

มอายมากกวาครทมตาแหนง ครผชวย, คศ.1 และทางานอยในโรงเรยนมานานกวาครทมตาแหนง ครผชวย, คศ.1 ซงสวนใหญมประสบการณนอยและ

เพงเขามาปฏบตงานในโรงเรยนดงนนจงมผลกบ

การสรางความสมพนธกบผบรหารและเพอนรวม

งานในโรงเรยนควบคตามไปดวยสงผลใหครทม

ตาแหนง คร ระดบคศ.3, คศ.4 มแรงจงใจในการทางานสงกวาครทมตาแหนง ครผชวย, คศ.1 และอาจเปนเพราะวา ครระดบ คศ.3, คศ.4 เมอมประสบการณมากขนอายมากขนการไดรบการ

เลอนตาแหนงและเงนเดอนกสงขนควบคกนไปดวย

ดงนน จงมความคาดหวงในเรองความมนคงในการปฏบตงานและรายไดซงเปนปจจยสาคญในการ

ดารงชวตของตนเองและครอบครว สงผลใหมแรงจงใจในการทางานสงกวากลมครตาแหนงครผชวย, คศ.1 3. ขาราชการครมแรงจงใจในการทางานโดยภาพรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไวทงนครทมประสบการณในการทางานมาก มโอกาสไดเรยนรงาน มองปญหาไดรอบดานถกตองตามความเปนจรง เพราะมความเชยวชาญในการทางานจนเปนทไววางใจของผบรหารและมกมอบหมายงานทสาคญ

ใหทามากกวาครทมประสบการณนอยทาใหครทม

ประสบการณในการทางานมากมความใกลชดกบ

ฝายบรหาร สงผลใหมแรงจงใจในการทางานสงกวาสอดคลองกบทพยสคนธ หรจนดา (2552 : 69) เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา แตกตางกน 4 ดาน คอ ดานความสาเรจในการทางานดานการยอมรบนบถอ ดานนโยบายและการบรหารงานและดานสภาพแวดลอมในการทางาน โดยครทมประสบการณ

ในการทางานมากกวา 20 ปขนไปมแรงจงใจในการทางานสงกวาครทมประสบการณในการทางาน

นอยกวา 10 ปและครทมประสบการณในการ

ทางาน 10-20 ป สอดคลองกบ ทพยสคนธ หรจนดา (2552 : 62-65) ศกษาแรงจงใจในการปฏบตงาน

ของครในเขตอาเภอคลองใหญ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาตราด พบวา แรงจงใจในการปฏบตงานของครในเขตอาเภอคลองใหญสงกดสานกงาน

เขตพนท การศกษาตราด จาแนกตามประสบการณ

ในการปฏบตงาน โดยรวมและรายดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ.05 แสดงวาครทมประสบการณในการปฏบตงานตางกนจะมแรง

จงใจในการปฏบตงานตางกนแสดงวาประสบการณ

ในการทางานสามารถเปนตวบงชดานความสาเรจ

ในการทางานดานการยอมรบนบถอ เงนเดอนและผลประโยชนเกอกลและดานสภาพแวดลอมในการ

ทางานได เนองจากกจกรรมหรอการปฏบตงานตางๆ ในโรงเรยนจะประสบผลสาเรจไดนนตองไดรบความรวมมอจากเพอนรวมงานคนอนๆ ครทมประสบการณในการปฏบตงานมากมกจะใหความ

สาคญเกยวกบการมสวนรวมในการปฏบตงานการ

ชวยเหลอซงกนและกนรวมกนคดและแกไขปญหา

ไดรบความไววางใจจากเพอนรวมงานและผบงคบ

บญชา สวนครทมประสบการณในการปฏบตงาน

นอยกวา อาจเปนเพราะยงไมสามารถปรบตวเขากบเพอนรวมงานในโรงเรยน และสวนใหญอาจยงไมไดรบความไววางใจจากผบงคบบญชาใหรบผด

ชอบงานทสาคญมากนก จงทาใหรสกวาไมประสบความสาเรจในการทางานไมไดรบการยอมรบนบถอ

สงผลใหมแรงจงใจในการทางานนอยลงเนองจาก ครทมประสบการณในการทางานมากมโอกาสได

เรยนรงาน มองปญหาไดรอบดานถกตองตามความ

เปนจรง เพราะมความเชยวชาญในการทางานจนเปนทไววางใจของผบรหารและมกมอบหมายงาน

ทสาคญใหทามากกวาครทมประสบการณนอย

ทาใหครทมประสบการณในการทางานมากมความ

ใกลชดกบฝายบรหาร

4. ขาราชการครมแรงจงใจในการทางานโดยภาพรวมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

ท .05 ซงเปนไปตามสมมตฐานทตงไว ทงนโรงเรยน

ทขนาดตางกนมการบรหารงานในโรงเรยนในดาน

การบรหารจดการองคกร มาตรฐานและการควบคม

68 ทนงศกด นนทกร, สมศกด สดากลฤทธ, จานงค ศรมงกรแรงจงใจในการทางานของคร สงกดสานกงานเขตพนท..

หนวยงาน โอกาสในการทางานตรงกบความถนด ทกษะ ความรความสามารถและมสภาพแวดลอมทเออตอการทางานแตกตางกนสงผลใหมแรงจงใจใน

การทางานแตกตางกนสอดคลองกบ วนย เกอกล (2552) ศกษาแรงจงใจในการปฏบตงานของครในอาเภอเขาฉกรรจ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เขต 1พบวา แรงจงใจในการปฏบตงานของครในอาเภอเขาฉกรรจ สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เขต 1 จาแนกตามขนาดโรงเรยนโดยรวมและรายดานทกดานแตกตางกน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 เมอพจารณา

เปนรายดาน พบวา แตกตางกน 8 ดาน คอดานลกษณะงานทปฏบต ดานความสาเรจในการทางาน ดานการยอมรบนบถอ ดานความกาวหนาในตาแหนงงานดานความสมพนธระหวางบคคล ดานนโยบายและการบรหารงานดานเงนเดอนและผล

ประโยชนเกอกลและดานสภาพแวดลอมในการ

ทางานโดยในภาพรวมครททางานในโรงเรยนขนาด

ใหญพเศษ มแรงจงใจในการทางานสงกวาครททางานในขนาดโรงเรยนขนาดใหญ ครททางานในขนาดโรงเรยนขนาดกลางและครททางานในขนาด

โรงเรยนขนาดเลก สอดคลองกบ อรวรรณ ตงจตพทกษ (2549: 44) ศกษาแรงจงใจในการปฏบตงานของครในโรงเรยนมธยมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาฉะเชงเทรา เขต 1 พบวา แรงจงใจ

ในการปฏบตงานของครโรงเรยนมธยมศกษา สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาฉะเชงเทรา เขต 1โดยรวมและดานความเจรญกาวหนา จาแนกตามขนาดโรงเรยนแตกตางกนอยางมนยสาคญทาง

สถตทระดบ .05 แสดงวาโรงเรยนขนาดใหญพเศษ อาจจะมองคประกอบทมผลตอแรงจงใจในการ

ทางานของครในโรงเรยน มากกวาโรงเรยนขนาด

เลกลงมาตามลาดบไดแก ความพอใจในหนวยงาน มาตรฐานและการควบคมของหนวยงานด ความมชอเสยงและการดาเนนงานของหนวยงาน การไดทางานซงมลกษณะตรงกบความถนด ทกษะและความรความสามารถ มโอกาสไดใชความสามารถ

และพฒนาความสามารถของตนไดอยางเตมทม

การแบงเวลาทางานและเวลาทจะใชชวตสวน

ตวอยางสมดลและมสภาพแวดลอมตางๆ ทเออตอการทางาน

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะทวไป 1. จากการวจยพบวา เงนเดอนและผลประโยชนเกอกลมคาเฉลยตากวาทกดาน ดงนน สานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษาเขต 19 โรงเรยนในสงกดและบคลากรทางการศกษารวมกน

กาหนดนโยบายและแผนการดาเนนงานตาง ๆททาใหครสามารถดารงชพและอยในสงคมไดอยางม

ความสข เพอสรางแรงจงใจใหครมกาลงใจในการทางานเพมมากขนโดยเฉพาะอยางยงการจด

กองทนกยมไดอยางเหมาะสม

2. สถานศกษาควรมจดหาวทยากรภายนอก

ทมความรความสามารถเฉพาะดานมาใหคาแนะนา ปรกษา สงเสรมและพฒนาครผชวย, คศ.1 ไดเขารวมอบรม สมมนาทงในและนอกสถานทเพอเพมพน

ทกษะความรในวชาชพ

3. ครทมประสบการณในการทางานนอย

กวา 10 ป มแรงจงในการทางานตา จงควรใหโอกาสครในกลมนไดรบการพฒนาความรความสามารถ

เพอเพมศกยภาพในการทางานใหเปนทยอมรบ

ผบงคบบญชาควรใหความไววางใจใหรบผดชอบ

งานทสาคญ

4. ครทปฏบตงานในโรงเรยนขนาดเลกมคาเฉลยตาสด จงตองบรหารจดการองคกร เพมมาตรฐานและควบคมหนวยงาน เพมโอกาสในการทางานใหตรงกบความถนด ทกษะ ความร ความ

สามารถและเปลยนแปลงสภาพแวดลอมใหเออตอ

การทางาน

ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป

1. ควรมการวจยเพอศกษาสาเหตททาใหครตาแหนงครผชวย คร คศ.1 ครทมประสบการณ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 69 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ในการทางานนอยกวา 10 ป และครทปฏบตงานโรงเรยนขนาดเลกมแรงจงใจในการทางานตากวา

ทกระดบเพอเปนแนวทางในการพฒนาใหมแรง

จงใจในการทางานสงขน

2. ควรมการวจยเพอศกษาปจจยทสงผลใหครเกดแรงจงใจในการทางาน เพอนาปจจยทคนพบ

มาพฒนาเปนแนวทางในการสงผลใหเกดแรงจงใจ

ในการทางาน

3. ควรมการวจยศกษาเชงคณภาพเพมเตม

ควบคไปกบการศกษาเชงปรมาณเกยวกบแรงจงใจ

ในการทางานเพอใหไดรายละเอยดของปจจยทกอ

ให เกดคณภาพการทางานเพมเตมเช นการ

สงเกตการณรวมกบการสมภาษณเชงลกเพอ

ใหการศกษามเนอหาทสมบรณยงขน

เอกสารอางอง

กอบศกด มลมย. (2554). ความสมพนธระหวางภาวะผนาการเปลยนแปลงของผบรหารโรงเรยนกบ ประสทธภาพการสอนของครสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาปทมธาน เขต 1. วทยานพนธปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการบรหารการศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

ทพยสคนธ หรจนดา. (2552). แรงจงใจในการปฏบตงานของครในเขตอาเภอคลองใหญสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาตราด.ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษา

ศาสตร มหาวทยาลยบรพา.บญชม ศรสะอาด. (2556). การวจยเบองตน.พมพครงท 9. กรงเทพฯ : สรรยาสาสน.

ผาสก จตนาวสาร. (2549). แรงจงใจในการทางานของขาราชการครโรงเรยนชนกลยานกล. ชลบร. พมพลกษณ.

พระมหากศล เขมวโร. (2545). ความคดเหนของผบรหารและอาจารยเกยวกบการบรหารงานบคคลของมหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย วทยาเขตภาคตะวนออกเฉยงเหนอ. มหาสารคาม : วทยานพนธ ครศาสตรมหาบณฑต สาขาการบรหารการศกษา สถาบนราชภฏมหาสารคาม.

วลภา พวงปญญา. (2556). แรงจงใจในการทางานของขาราชกาครสถานศกษาขนพนฐาน สงกดสานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษารอยเอด เขต 2. ปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา มหาวทยลยราชภฏมหาสารคาม.

วนย เกอกล. (2552). แรงจงใจในการปฏบตงานของครในอาเภอเขาฉกรรจสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาสระแกว เขต 1. ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษา

ศาสตร มหาวทยาลยบรพา.สถต สาระวถ. (2552). แรงจงใจในการทางานของขาราชการครในสถานศกษาขนพนฐานจงหวดรอยเอด.

วทยานพนธปรญญามหาบณฑตสาขาการบรหาร มหาวทยาลยราชภฏรอยเอด.สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. (2557). แผนปฏรประบบบรหารภาครฐ. กรงเทพมหานคร.อรวรรณ ตงจตพทกษ. (2549). แรงจงใจในการปฏบตงานของครในโรงเรยนมธยมศกษาสงกดสานกงาน

เขตพนทการศกษาฉะเชงเทรา. ปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยบรพา.

Herzberg, F. (1959). The motivation to work. New York : John Willey and Sons.Krejcie R, V. and Morgan, D.W. (1970). Determining sample size for research activities. Journal

of Education and Psychologycal Measurement.

การจดทาแผนชมชนและการขบเคลอนขอบญญตตาบลวาดวยแนวทางการจดการภยพบต: กรณศกษาตาบลบางชาง จงหวดนครปฐม1

The Community Planning and Movement Provision of Tambon Administrative Organization on Disaster Management: A case study of Bangchang sub-district, Nakhon Pathom Province

นภาพรรณ เจนสนตกล2

Nipapan Jensantikul2

บทคดยอ

บทความนมวตถประสงคเพอศกษาสภาพและลกษณะการจดทาแผนชมชน และการขบเคลอนขอบญญตตาบลวาดวยแนวทางการจดการภยพบต: กรณศกษาตาบลบางชาง จงหวดนครปฐม ใชระเบยบวธการวจยเชงคณภาพ โดยมผใหขอมลหลกในการสมภาษณ ประกอบดวย นกวเคราะหนโยบายและแผน นกวชาการดานกฎหมาย และผแทนองคการบรหารสวนตาบล จานวน 3 คน ตวแทนประชาชนในพนทตาบลบางชางจานวน 165 คน (จดประชมประชาคมระดบหมบาน 11 ครง ใน 11 หมบาน) และผใหขอมลในการประชมกลม ประกอบดวย คณะผบรหารองคการบรหารสวนตาบลบางชาง สมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบล กานน ผใหญบาน ปลดองคการบรหารสวนตาบล นตกร และประชาชน จานวน 30 คน เครองมอทใชในการวจยครงนคอ แบบสมภาษณแบบมโครงสราง แนวคาถามการประชมประชาคมระดบหมบาน และแนวคาถามการประชมกลม และดาเนนการวเคราะหขอมลแบบอปนย ผลการวจย พบวา 1. สภาพและลกษณะการจดทาแผนชมชนของตาบลบางชาง อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม

แบงเปน 4 ระยะ ไดแก การรวบรวมขอมล การนาขอมลสประชาคมหมบาน การนาแผนชมชนเขาสการพจารณา และการสรปขอมลเพอรวบรวมจดทาแผนพฒนาสามปขององคการบรหารสวนตาบล 2. การขบเคลอนขอบญญตตาบลวาดวยแนวทางการจดการภยพบต มลกษณะเปนไปอยางม

สวนรวมของชมชนตงแตขนเหนคณคา ดวยการศกษาถงสภาพการณและปญหาอทกภยและภยพบตอน ขนปฏสมพนธ เปนการระบสงททาใหบรรลเปาหมายเปนกจกรรมหรอโครงการและจดลาดบความสาคญดวยการหาฉนทามตของประชาชนในการขบเคลอนขอบญญตสการปฏบตในชมชนบางชาง และขนควบคม ม 2 ขนตอน คอ การแสวงหาผรบผดชอบ และการวางแผนดาเนนงาน

คาสาคญ: แผนชมชน, การขบเคลอน, แนวทางการจดการภยพบต1 บทความวจยนเปนสวนหนงของโครงการวจยเรองการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมของชมชนในกระบวนการกาหนด

นโยบายสาธารณะเพอพฒนาแผนทการจดการภยพบตประจาตาบลบางชาง อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม2 อาจารยประจา, สาขาวชารฐประศาสนศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม2 Lecture, Department of Public Administration, Faculty Humanities and Social Science, Nakhon Pathom

Rajabhat University

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 71 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

Abstract

This article aims to analyze the condition and appearance of the community plan and movement Provision of Tambon Administrative Organization on Disaster Management: A case study of Bangchang sub-district, Nakhon Pathom province. The study was a qualitative research. The key informant interviews included plan and policy analyst, lawyers and representative of Tambon Administrative Organization 3 people and representative of people in Bangchang sub-district totalling 165 people (meeting in the village area 11 times at 11 villages). The key

informant focus group included management team, member of Tambon Administrative Organization, sub district headman, village headman, Chief Administrator of Tambon Administrative Organization and people in Bangchang sub-district of 30 people. The research instruments were the structured interviews and questionnaires for group meeting and community. The analytic induction was used for analyzing the data. The research found that; 1. Condition and appearance of the community plan were divided into four phases composed of creating a database, compiled for the village community, bringing a community into consideration and summary data to compile a three-year development plan of the Tambon Administrative Organization. 2. The movement of Provision of Tambon Administrative Organization on Disaster Management: A case study of Bangchang sub-district, Nakhon Pathom province was taken from participation of community. An appreciating stage was studied the conditions and problems of floods. Influence stage identified the activity or project goals and priorities with a consensus of people to drive the provisions into practice. A control stage had two phases: the pursuit of those responsible and planning the activities.

Keywords : Community Planning, Movement, Disaster management approach

บทนา

การเปลยนแปลงของโลกทเกดขนในปจจบน เปนผลกระทบทเกดจากการพฒนาเชงทนนยมท

ตามมาดวยการใชทรพยากรอยางไรขดจากด

ทามกลางการเปลยนแปลงดงกลาวสงผลให

ประเทศเกดการพฒนาไปในทศทางบวก แตในขณะ

เดยวกนการเปลยนแปลงไดสรางความเสยหายให

กบประเทศในดานลบดวยเชนกน และผลกระทบทเกดจากการพฒนาประเทศทผานมาไดกอใหเกด

ปญหารปแบบใหมตามมา โดยเฉพาะปญหาทเหน

เดนชด คอ ปญหาดานภยพบต ซงกาลงเปนปญหาทไดรบความสนใจของหลายประเทศ (ชวงศ อบาล, 2557: 55) และจากสถานการณอทกภย พ.ศ. 2554 ทผานมาชใหเหนชดวาภยพบตเกดขนและมความ

ซบซอน การจดการเปนไปอยางยากลาบากหากยดตดกบกฎระเบยบและความเปนทางการ ซงในพนทตาบลบางชาง จงหวดนครปฐมเปนอกหนงพนทท

ประสบป ญหาอทกภยและผลจากการเ กด

สถานการณดงกลาวทาใหชมชนบางชางตระหนก

72 นภาพรรณ เจนสนตกลการจดทาแผนชมชนและการขบเคลอนขอบญญตตาบลวาดวย...

ถงปญหาและไดพยายามแกไขสถานการณอยาง

ตอเนอง (นภาพรรณ เจนสนตกล, 2557) ซงแนวทางการจดการดงกลาวเรมจากการใหความ

สาคญกบการวางแผนแผนชมชน ซงเปนแผนทประชาชนในชมชนใชเปน “เครองมอในการสรางพลงความคดหลงการกระทา พลงจตสานก” ของประชาชนใหแสดงความสามารถไดเตมศกยภาพ

ของมนษยทพงมสาหรบรบผดชอบภารกจตาม

บทบาทหนาทดวยสานกตระหนกตอการเปนสวน

หนงของชมชน กระบวนการแผนชมชนจงเปนการสรางสถานการณการเรยนรของประชาชนใหรจก

เขาใจมทศนคตทดตอวธการทางานทเปนระบบ มรปแบบการตดสนใจบนฐานความร ทสามารถศกษาคนควา วเคราะห ทดลอง คาดหมายอนาคตปรบประยกต เพอเลอกแนวทางการจดการกบปญหาอนรกษ พฒนาองคประกอบในการดาเนนชวตเพอสรางความสขสมบรณอยางยงยน (ฉนทนา สพลจตร และทวากร แกวมณ, 2554: 2-3) ตาบลบางชาง มเนอท 17.184 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 10,740 ไร แบงเขตการปกครองออกเปน 11 หมบาน มประชากร 7,751 คน มแมนานครชยศร หรอแมนาทาจนไหลผาน และมลาคลองจานวน 33 สาย อาชพหลกของประชากร คอ เกษตรกรรม และปลกพชเศรษฐกจ ไดแก ฝรง มะนาว ชมพ กลวยไม และมะพราวนาหอม เปนตน อาชพรอง คอ คาขายและรบจางในโรงงานอตสาหกรรม ซงประชากรสวนใหญ

สามารถประกอบอาชพในการเลยงชพตนเองได และมรายไดทคอนขางแนนอน สภาพบาน สวนใหญมทงบานแบบไทย บานยกพนสง บานแบบ

ตะวนตก และบานแบบผสมผสาน (องคการบรหารสวนตาบลบางชาง, 2556; นภาพรรณ เจนสนตกล,

2558: 86-87) นอกจากนตาบล บางชางยงไดรบผลกระทบจากภยพบตโดยในรอบ 10 ปทผานมามอทกภยเกดขน 102 ครง และทาใหพชผลทางการ

เกษตรเสยหายในหลายหมบาน เชน หม 1 บานบางชางใต และหม 5 บานหวอาว เปนตน ซงเปนพนทตดรมคลอง (นภาพรรณ เจนสนตกล, 2558: 88) จากปญหาดงกลาวสงผลใหทางตาบลบาง

ชางไดตระหนกถงปญหาและแสวงหาแนวทาง

แกไขรวมกนโดยพยายามผลกดน ขอบญญตตาบลวาดวยแนวทางการจดการพบตใหเปนระเบยบขอ

บงคบของชมชน อยางไรกตามการจดการตางๆ ไดสะทอนใหเหนถงแนวคด แนวปฏบตและลกษณะ

การมสวนรวมของประชาชนทเขามามสวนรวมใน

การวางแผนพฒนาชมชนของตนเอง (ววฒน หามนตร, 2556) เมอใดกตามทชมชนเขามารวมกาหนด วางแผนและรวมนาไปปฏบตประชาชนในพนทจะสามารถบรหารจดการไดอยางตอเนองและ

เปนไปอยางมประสทธภาพ ดงนนความสามารถใน

การกาหนดตวเองในกระบวนการวางแผนพฒนา

ชมชนตองมการดงเอาเอกลกษณหรออตลกษณ

ของทงปจเจกชนและชมชนออกมาใหไดมากทสด รวมไปถงฐานทรพยากรทางธรรมชาตและ

วฒนธรรมทมอยเดม เพอใหทกคนไดเหนภาพรวมกนของมโนทศน ในอนาคตในการใคร ครวญ

ไตรตรองถงทศทางการไปขางหนาของชมชนรวม

กน คอ ใหชมชนสรางภาวะของอตวนจฉยกาหนดตวเองส ทศทางการพฒนาพนทบนฐานแหง

อตลกษณความเปนจรงเฉพาะของพนทนนได (ณฐ

วฒ อศวโกวทวงศ และปรณ ขวญสวรรณ, 2550: 88) จากความเปนมาขางต นเป นทมาของ

บทความวจยเรอง การจดทาแผนชมชนและการขบเคลอนขอบญญตตาบลวาดวยแนวทางการจดการ

ภยพบต: กรณศกษาตาบลบางชาง จงหวดนครปฐม

มวตถประสงคเพอศกษาสภาพและลกษณะการจด

ทาแผนชมชน และการขบเคลอนขอบญญตตาบลวาดวยแนวทางการจดการภยพบต: กรณศกษา

ตาบลบางชาง จงหวดนครปฐม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 73 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

วตถประสงคการวจย

เพอศกษาสภาพและลกษณะการจดทาแผน

ชมชน และการขบเคลอนขอบญญตตาบลวาดวยแนวทางการจดการภยพบต: กรณศกษาตาบลบาง

ชาง จงหวดนครปฐม

ระเบยบวธวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ

ผวจยดาเนนการดงน

1. ผใหขอมลสาคญ ประกอบดวย 1.1 นกว เคราะห นโยบายและแผน

นกวชาการดานกฎหมาย และผแทนองคการบรหารสวนตาบล จานวน 3 คน โดยใชวธการสมแบบเจาะจง

1.2 ตวแทนประชาชนในพนทตาบลบางชาง หมบานละประมาณ 15 คน จานวน 11 หมบาน รวมจานวน 165 คน รวมประชมประชาคมระดบหมบานเพอใหขอเสนอแนะตอแผนชมชนและขอ

บญญตตาบลวาดวยแนวทางการจดการภยพบต: กรณศกษาตาบลบางชาง จงหวดนครปฐม 1.3 คณะผบรหารองคการบรหารสวน

ตาบลบางชาง สมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบล กานน ผใหญบาน ปลดองคการบรหารสวนตาบล นตกร และประชาชน จานวน 30 คน

2. เครองมอการวจย เครองมอการวจยในครงน ไดแก แบบสมภาษณแบบมโครงสราง แนวคาถามการประชม

ประชาคมระดบหมบาน แนวคาถามการประชมกลม โดยเครองมอการวจยผานการตรวจสอบความตรงเชงเนอหาจากผทรงคณวฒจานวน 3 คน

3. การรวบรวมขอมล 3.1 รวบรวมขอมลเอกสารทางวชาการเกยวกบแผนชมชน ขอบญญต และขอมลบรบท

ของตาบลบางชาง

3.2 ดาเนนการสมภาษณเชงลก นกวเคราะหนโยบายและแผน นกวชาการดาน

กฎหมาย และผแทนขององคการบรหารสวนตาบลบางชาง โดยคดเลอกแบบเจาะจงจานวน 3 คน 3.3 ดาเนนการประชมกลมและเขารวม

ประชมประชาคมระดบหมบาน กบตวแทนประชาชนในพนทตาบลบางชาง หมบานละประมาณ 15 คน จานวน 11 หมบาน รวมจานวน 165 คน 3.4 ดาเนนการประชมกลม โดยมผใหขอมล ไดแก คณะผบรหารองคการบรหารสวน

ตาบลบางชาง สมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบล กานน ผใหญบาน ปลดองคการบรหารสวนตาบล นตกร และประชาชน จานวน 30 คน 4. การวเคราะหขอมล 4.1 ผวจยดาเนนการถอดเทปขอมลจากการสมภาษณ และการประชมกลม 4.2 จาแนกและจดลาดบขอมลจากการสมภาษณและการประชมกลมเปนขอความบรรยาย

ซงมขอมล 2 ชด ไดแก ขอมลการจดทาแผนชมชน และขอมลการขบเคลอนขอบญญตตาบลวาดวย

แนวทางการจดการภยพบต

4.3 คนขอมลใหกบชมชนเพอตรวจสอบความถกตองและความสมบรณของขอมล

ผลการวจยดานการจดทาแผนชมชน

ผลการวจย พบวา การจดทาแผนชมชนของตาบลบางชาง จงหวดนครปฐม แบงเปน 4 ระยะ ดงน

ระยะท 1 การรวบรวมขอมลอยางม สวนรวมโดยจดทาแผนชมชนระดบหมบาน ซงในตาบลบางชางแบงเขตการปกครองเปน 11 หม บาน ม

ประชากรทงสน 7,751 คน แยกเปนชาย 3,723 คน หญง 4,028 คน ใน 11 หมบานจะมการเตรยมขอมล โดยการสารวจความตองการของประชาชนวาม

ความตองการสงใดบาง และสรปออกมาเปนประเดนตางๆ เชน ถนน นา ไฟฟา สขภาพ และ

การประกอบอาชพของเกษตรกร ดงคาใหสมภาษณ

เกยวกบความตองการของประชาชน

74 นภาพรรณ เจนสนตกลการจดทาแผนชมชนและการขบเคลอนขอบญญตตาบลวาดวย...

“ในแผนชมชนนนเราจะเสนอแผนการปลกผลไม เพอการขายไมลนตลาด การปลกพชใหถกฤดกาล เพราะจะเกยวกบการใชนานอยนามาก” “เราอยากใหหมบานมสงแวดลอมทด ดแลเดก คนชรา สตร ดแลสขภาพ ถนน นา ไฟฟา การศกษาดวย” ในขณะททางนกวเคราะหนโยบายและแผน และผแทนองคการบรหารสวนตาบลบางชาง ใหสมภาษณเพมเตมวา

“ชมชนจะทาแผนในระดบหมบานของแตละหมมากอน เพราะเคาตองดวาในแตละหมบานเคาตองการอะไรและคอยเอามาเสนอในระดบตาบล” การรวบรวมข อมลความต องการของ

ประชาชนจะมทมา 2 สวน สวนแรกมากจากการสงตวแทนองคการบรหารสวนตาบลบางชาง ลงพนทสารวจความตองการของชมชน สวนทสองมาจากผ ใหญบานทาหนาทจดการประชมของแตละ

หมบาน เชญตวแทนครวเรอนละ 1 คนเขารวมเสนอขอมล ในสวนนพบปญหาสาคญ คอ ประชาชนในแตละหมบานใหความสาคญกบการเขารวมประชม

แตกตางกน บางหมบานสามารถรวบรวมขอมลความตองการไดจานวนมากในขณะทบางหมบาน

ไมมการนาเสนอขอมลและเขารวมประชมนอย

ระยะท 2 การนาแผนชมชนระดบหมบานเขาประชาคมหมบานทกเดอน โดยบางหมบานจะมการจดประชาคมในทกวนท 5 หรอวนท 15 ของ

ทกเดอน เพอรวบรวมขอมลความคดเหนของประชาชน ในระยะท 2 นผ ใหญบานจะทาการ

ประกาศวน เวลา สถานทประชมใหประชาชนแตละหมบานทราบโดยใหตวแทนจากครวเรอนละ 1 คนเขารวมประชม ในการประชมแตละครงจะพจารณา

จากจานวนผเขารวมประชมโดยตองมผเขารวม

ประชมไมนอยกวารอยละ 80 ระหวางการประชมจะดาเนนการทบทวนแผนพฒนาและเสนอขอมล

ความคดเหนตางๆ เสรจแลวผ ใหญบานแตละ

หมบานจะสรปรายละเอยดและสงขอมลใหองคการ

บรหารสวนตาบลบางชาง ดงคาใหสมภาษณของ

ประชาชนทานหนง

“ เรามส วนร วม เพราะทกเดอนเรามประชาคม เพอแจงขอมลใหรและแสดงความคดเหนวาตองการอะไรอกบาง” “แตทเสนอไปไมใชวาไดหมดนะ เพราะกตองดดวยวาคนอนๆ เหนดวยไหม” ระยะท 3 การสรปขอมลความตองการของประชาชน และการนาแผนชมชนระดบหมบานเขาสวาระการพจารณาของทประชมประชาคมตาบล และในการประชมสภาองคการบรหารสวนตาบล

บางชาง ดงคาใหสมภาษณของผแทนองคการ

บรหารสวนตาบลบางชาง

“ขอมลสวนใหญมาจากหมบานแตละหมบานจะเสนอขอมลเขามาและจะนาเขาส วาระการพจารณา ตวแทนสมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบลจะรวมกนพจารณาใหขอคดเหนและจะนาเขาสแผนพฒนา 3 ป มโครงการตางๆ ทกคนอยากใหพนทตนพฒนา และไดสงทตรงความตองการ ซงกอนจะมาถงการพจารณาของสภาองคการบรหารสวนตาบลนน ขอเสนอตางๆ จะผานประชมประชาคมระดบตาบลทจะจดขนในทกๆ วนท 15 ของทกเดอนมากอนดวย” ระยะท 4 องคการบรหารสวนตาบลบางชาง สรปขอมลทเกยวของทงหมดและนาขอมลเหลานน

บรรจเขาสแผนพฒนา 3 ปขององคการบรหารสวน

ตาบลบางชาง เพอนาไปใชปฏบตในแตละพนทตอไป สรปไดวาสภาพและลกษณะการจดทาแผน

ชมชนของหมบาน โดยทวไปมคณะกรรมการ

หมบานเปนผจดทาแผนชมชนของหมบาน ทงนแตละหมบานมการกาหนดรปแบบการประชม

ประชาคมในเวลาทแตกตางกนบางหมบานทกสน

เดอน บางหมบานทกวนท 5 ของเดอน บางหมบาน

ทกวนท 15 ของเดอน แตทงนในแตละหมบานจะมการดาเนนการคลายคลงกนตงแตการสรางความ

เขาใจ การรวบรวมความตองการของประชาชน การทาประชาพจารณ และการนาแผนไปสการปฏบต อยางไรกตามปญหาสาคญในการรวบรวม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 75 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ขอมลมาจากการทประชาชนสวนใหญใหความรวม

มอระดบนอย และเหนวาการใชเวลาในการประชมหรอการมสวนรวมในการพฒนาชมชนตางๆ มผลกระทบตอการประกอบอาชพ และการหารายไดของตนเอง ซงจากปญหาดงกลาวผวจยไดใชวธการลงพนทอยางสมาเสมอเพอเขาถงประชาชนเพอ

สรางความเขาใจรวมกน ตลอดจนการเขาไปเปนสวนหนงของชมชน อาท การรวมกจกรรมงานบญ การประชมประชาคมหมบาน และมบทบาทของการเปนผใหความรและขอมลทสาคญเพอการพฒนา

ชมชนรวมกน เปนตน โดยผวจยดาเนนการวจยอยางตอเนองและถายทอดความรในรปแบบของ

การใหบรการวชาการและการสงเสรมกจกรรมตางๆ ของชมชนผลของการลงพนททาใหผวจยและผม

สวนเกยวของในชมชนมการตดตอสอสารและมการ

แลกเปลยนความร สงเสรมความรวมมอระหวางมหาวทยาลยและชมชน และเปนสวนหนงในการทาใหประชาชนมความตระหนกในปญหาและคนหา

แนวทางการจดการปญหาในชมชนรวมกน

ผลการวจยดานการขบเคลอนขอบญญต

ไปสการปฏบตในชมชน

ผลการวจยในสวนนผวจยนาเสนอถงกลไก

การขบเคลอนขอบญญตตาบลวาดวยแนวทางการ

จดการภยพบต ซงปจจบนขอบญญตดงกลาวอยระหวางการพฒนาเขาสการนาไปปฏบตโดยชมชน โดยขอมลในสวนนผ วจยไดดาเนนการรวบรวม

ขอมลตงแตป พ.ศ. 2556 และดาเนนการตอเนองถงปจจบนเพอใหขอบญญตดงกลาวถกนาไปปฏบต

จรงในชมชน

จากการทผวจยไดลงพนทและรวบรวมขอมล

จากภาคสนามเพมเตมในชวงปลายป พ.ศ. 2557 ผวจยไดรวบรวมขอมล วเคราะหและจดทาขอบญญตตาบลวาดวยแนวทางการจดการภยพบต: กรณศกษา

ตาบลบางชาง จงหวดนครปฐมขน โดยขอบญญตดงกลาวถกพฒนาและวางแผนขนรวมกนระหวาง

ผวจย และผมสวนรวมหลายฝายในป พ.ศ. 2557 ซงเกดขนจากการวเคราะหปญหาชมชนรวมกน

ภายใตโครงการนครปฐม นครแหงความผาสกทกชมชนทองถน ดวยการลงพนทหาขอมลพนฐานและ

ขอมลศกยภาพของตาบลจากผนา โดยใชกระบวนการวจยชมชนเชงชาตพนธวรรณนาแบบเรงดวน ผมสวนรวม ประกอบดวย คณะผบรหารองคการบรหารสวน

ตาบลบางชาง สมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบล กานน ผใหญบาน ปลดองคการบรหารสวนตาบล นตกร และประชาชน จานวน 30 คน ผลจากการสมภาษณและการประชมกลม ทาใหไดขอบญญต

ตาบลวาดวยแนวทางการจดการภยพบต ซงผวจยไดปรบปรงตามขอเสนอแนะจากผแทนจากองคการ

บรหารสวนตาบลทไดใหขอสงเกตวา ขอบญญตดงกลาวสามารถขบเคลอนโดยองคการบรหารสวนตาบล

ไดหรอไม หรอการจดทาและขบเคลอนขอบญญตดงกลาวเปนหนาทของจงหวด

ในการประชมกลมครงท 2 ชวงกลางป พ.ศ. 2558 ผวจยไดนาเสนอขอมลทเกยวของเพมเตม โดยไดนาเสนอชมชนทเสนอขอบญญตทองถนกบการ

จดการทรพยากรธรรมชาต กรณ ตาบลแมทา อาเภอแมออน จงหวดเชยงใหม ใหทางผมสวนรวมรบฟง เพอเปนตวอยางและรวมกนทาความเขาใจถงสาระ

และความสาคญของการจดทาขอบญญต ซงการประชมในครงนผวจยพยายามสะทอนขอมลใหเหนวา

ในชมชนควรบรหารจดการและรวมกนจดทาสงตางๆ อยางมสวนรวมเพราะผลกระทบทเกดจากเหตการณ

อทกภยใน พ.ศ. 2554 ในชมชนบางชางไดชใหเหนวา เหตการณดงกลาวไมสามารถแกไขปญหาไดท

หนวยงานใดหนวยงานหนงหรอการรอคอยความชวย

เหลอจากรฐบาลแตชมชนบางชางจะตองมการเตรยม

ความพรอมตงแตการมศนยการจดการภยพบต

ประจาตาบล จดตงกองทนภยพบต มอาสาสมคร และการระบพนทเสยงภยไดอยางชดเจน

การลงพนทครงท 3 ผวจยไดนาขอบญญตตาบลวาดวยแนวทางการจดการภยพบต: กรณศกษาตาบลบางชาง จงหวดนครปฐม ไปสมภาษณ

76 นภาพรรณ เจนสนตกลการจดทาแผนชมชนและการขบเคลอนขอบญญตตาบลวาดวย...

ความคดเหนของประชาชนในแตละหมบาน ทงในรปแบบของการเขารวมประชมประชาคมระดบ

หมบาน และการสมภาษณเชงลก ซงประชาชนในแตละหมบานหลายคนไดใหขอคดเหนในทานอง

เดยวกนวา “หากมขอบญญตจรงกด และยนดจายเงนเขากองทน แตกไมรวาใครจะบรหาร และบรหารกองทนอยางไร” “เหนดวยกบการตงกองทน แตอยากใหสามารถชวยเหลอชาวบานไดจรงๆ” นอกจากนยงมประชาชนในหมบานไดแสดง

ความคดเหนแตกตางกน ดงน “ถาฉนไมไดเดอดรอนจากนาทวมหรอเหตอนๆ ทาไมฉนตองจาย จายทาไม” “กรรมการดแลเปนใคร จายใหใคร และดแลกนยงไง” สาหรบนกวเคราะหนโยบายและแผน นกวชาการดานกฎหมาย และผแทนองคการบรหารสวนตาบลไดใหขอสงเกตเพมเตมในประเดนนวา

“เนองจากขอบญญตนเปนเรองทมความเกยวของกบเงน ชาวบานสวนใหญจงมความกงวลสง อยางกองทนเงนลานทรฐบาลจดสรรใหแตละหมบาน คณะกรรมการหมบานบางหมบานนงเฉย และไมนาเงนไปใช องคการบรหารสวนตาบลตองเขาไปชวยบรหารจดการให”

จากข อมลข างต นผ วจยได ตดตามและ

รวบรวมขอมลเขาส ระเบยบวาระการประชมสภา

องคการบรหารสวนตาบลบางชาง โดยผวจยไดเขารวมประชม และนาเสนอผลการวจยเพอสะทอนขอมล

ใหเหนถงแนวทางการขบเคลอนอยางมสวนรวม

ของชมชนตงแตขนเหนคณคา (A: Appreciation)ดวยการลงพนท ประชมประชาคมรวมกบประชาชน

ถงสภาพการณและปญหาอทกภยและภยพบตอน และความตองการในอดต ปจจบน และอนาคต ผลจากการเขารวมในครงนทาใหผวจยเขาไปมสวน

รวมโดยมบทบาทเปนผใหความรกบประชาชน และสรางการตระหนกใหกบประชาชนใหเหนถงคณคา

ของการพฒนารวมกน โดยเปนการทางานรวมกนระหวางมหาวทยาลยและชมชน ขนปฏสมพนธ (I: Influence) ในขนนเปนการระบสงททาใหบรรลเปาหมาย โดยระบเปนกจกรรมหรอโครงการและจดลาดบความสาคญดวยการหาฉนทามตของ

ประชาชนในการขบเคลอนขอบญญตสการปฏบต

ในชมชนบางชาง ในขนตอนนสะทอนใหเหนถงพฒนาการของชมชนในการรวมกนจดลาดบความ

สาคญ วางแผน และใหขอคดเหนตอการพฒนาชมชน ขนควบคม (C: Control) ม 2 ขนตอนคอ การแสวงหาผรบผดชอบและขนวางแผนดาเนนงาน

โดยกาหนดกจกรรมภายใตโครงการตางๆ วธดาเนนการ งบประมาณ และผรบผดชอบในแตละกจกรรม โดยการกาหนดบทบาทและหนาทของผรบผดชอบ ประกอบดวย ผแทนองคการบรหารสวนตาบลบางชาง นกวชาการประจาตาบล ผใหญบาน และผแทนประชาชน ซงในสวนนผวจยและคณะผบรหารองคการบรหารสวนตาบลบางชาง สมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบล กานน ผใหญบาน ปลดองคการบรหารสวนตาบล นตกร และประชาชน ไดรวมกนกาหนดและออกแบบใหเหมาะสมกบพนท ดวยการจดประชมประชาคมเพอรบฟงขอคดเหนตอไป

อภปรายผลการวจย

1. ดานแผนชมชน พบวา การจดทาแผนชมชนของตาบลบางชาง จงหวดนครปฐม แบงเปน 4 ระยะ ไดแก การรวบรวมขอมล การรวบรวมขอมลสประชาคมหมบาน การนาแผนชมชนเขาสการ

พจารณา และการสรปขอมลเพอรวบรวมจดทาแผนพฒนาสามปขององคการบรหารสวนตาบล ผลทไดจากกระบวนการตางๆ จะถกนาไปทบทวนและวเคราะหเพอพฒนาเปนแผนพฒนาองคการบรหาร

สวนตาบลสามป ซงสะทอนใหเหนการจดการแบบ

มสวนรวมของประชาชนและตระหนกถงสทธของ

ชมชนในการรวมกนแสดงขอคดเหนเพอพฒนา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 77 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

พนทสอดคลองกบไพโรจน พลเพชร (2547) ทอธบายวา “ชมชนถอเปนหนวยทางสงคมประเภทหนง จงยอมทจะมสทธและอานาจของตนเองได สทธชมชน ดารงอยในทกสวนของวถชวตชมชนทงดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง การปกครอง ระบบ

ยตธรรมระบบสขภาพ การศกษา ประเพณ พธกรรม ฯลฯ ทงน มผทดลองแบงสทธชมชนเปน 3 ดานใหญๆ คอ สทธการจดการทรพยากร สทธในอตลกษณ และสทธในการพฒนาและการกาหนดวถชวตของตนเอง มตในเนอหาหลายดานของชมชนเปนสงบงบอกวาชมชนเปนระบบสงคมระบบหนง ทมสทธและอานาจในการดแลจดการตวเอง” สอดคลองกบ ฉนทนา สพลจตร และทวากร แกวมณ (2554) ทชใหเหนวาแผนชมชนควรเปนแผนททกคน

สามารถเขามามบทบาทตอการกาหนดแผนตาม

ความตองการของชมชนรปญหารศกยภาพทมอย

และสามารถแกไขปญหาไดตรงจดตรงประเดน

2. ดานการขบเคลอนขอบญญตไปสการ

ปฏบตในชมชน พบวา มการขบเคลอนขอบญญตเปนไปอยางมสวนรวมของชมชนตงแตขนเหน

คณคาดวยการเรมจากผวจยทาการลงพนท ประชมกลมรวมกบประชาชนในพนทเพอศกษาถงสภาพ

การณและปญหาอทกภยและภยพบตอน และความตองการในอดต ปจจบน และอนาคต ซงแสดงใหเหนวาลกษณะการมสวนรวมของประชาชนใน

ตาบลบางชางเนนไปทการสรางอานาจใหประชาชน

ทกคนในการกระจายทรพยากรและมความไววางใจ

ซงกนและกน มการวเคราะหปญหารวมกนเพอ

ปรกษาหารอถงแนวทางแกไขปญหา (นภาพรรณ เจนสนตกล, 2556: 67) ขนปฏสมพนธ ในขนนเปนการระบสงททาใหบรรลเปาหมาย โดยระบเปนกจกรรมหรอโครงการและจดลาดบความสาคญดวย

การหาฉนทามตของประชาชนในการขบเคลอนขอ

บญญตสการปฏบตในชมชนบางชาง ขนควบคม ม 2 ขนตอนคอ การแสวงหาผรบผดชอบ และขนวางแผนดาเนนงานโดยกาหนดกจกรรมภายใต

โครงการตางๆ วธดาเนนการ งบประมาณ และผรบ

ผดชอบในแตละกจกรรม ซงในสวนนผวจยและนายกองคการบรหารสวนตาบลบางชาง สมาชกสภาองคการบรหารสวนตาบล กานน ผใหญบาน นตกร ปลดองค การบรหารส วนตาบล และประชาชนรวมกนกาหนดและออกแบบใหเหมาะสม

กบพนท ดวยการจดประชมประชาคมเพอรบฟงขอคดเหนตอไป ในกระบวนการขบเคลอนขอบญญตดงกลาวสอดคลองกบขอคดเหนของนก

วชาการหลายทาน อาท อรทย กกผล (2552) อดมศกด สนธพงษ (2558) และ Wengert (1976) ทสรปใหเหนถงสาระสาคญของการมส วนร วมของ

ประชาชนในการรวมกาหนดปญหา ความตองการและรวมกนขบเคลอนนโยบายสาธารณะทกาหนด

ขนจากปญหาของชมชนในอดต นอกจากนการมสวนรวมของประชาชนยงเปนลกษณะการมสวน

รวมทประชาชนตระหนกและเขาใจปญหาโดยคานง

ถงเงอนไขหรอหลกการทสาคญ 3 ประการ คอ1) การมสวนรวมตองเกดจากความเตมใจและความตงใจทจะเขารวม เพราะจะทาใหเกดความรสกเปนสวนหนงของชมชนในการแกไขปญหา/ตดสนใจใน

เรองนนๆ 2) กระบวนการมสวนรวมนนตองตงอยบนพนฐานของความเสมอภาคและขดความสามารถ

ของแตละบคคลทจะเขามามสวนรวม 3) การมสวนรวมตองตงอยบนพนฐานของเสรภาพ/อสรภาพทจะตดสนใจวาจะเลอกหรอจดใหมการมสวนรวมหรอไม ขอสาคญ คอ การมสวนรวมนนตองไมเกดจากการ

บงคบหรอขเขญจากผทเหนอกวา (อรทย กกผล,

2552: 19; Wilson & Wilde, 2003)

ขอเสนอแนะจากการวจย

ควรมการพฒนาเครอขายความรวมมอใน

การใหขอมลและการจดการความรเกยวกบการ

จดการแผนชมชนระหวางมหาวทยาลยในพนท และหนวยงานระดบชาตเพอใหเกดการพฒนา

ชมชนในแตละพนทไดสอดคลองกบความตองการ

ของชมชนอยางแทจรงและสรางกลไกเชงสถาบน

78 นภาพรรณ เจนสนตกลการจดทาแผนชมชนและการขบเคลอนขอบญญตตาบลวาดวย...

ขนมารองรบการมสวนรวมของประชาชนในการ

จดการชมชนทงในเรองของการจดทาแผนชมชน ขอบญญตตางๆ ของตนเองอยางเปนระบบผานประสบการณของชมชน

ขอเสนอแนะสาหรบการวจยครงตอไป

ควรมการศกษาถงปจจยทมผลตอการมสวน

รวมของประชาชนในการแสดงความคดเหนและ

การขบเคลอนนโยบายสาธารณะ

กตตกรรมประกาศ

งานวจยฉบบนไดรบการอนมตทนอดหนน

การวจยจากงบประมาณรายไดของมหาวทยาลย

ราชภฏนครปฐม ปงบประมาณ 2558 ผวจยขอขอบพระคณเปนอยางสงไว ณ โอกาสน

เอกสารอางอง

ฉนทนา สพลจตร และทวากร แกวมณ. (2554). บทบาทของประชาชนในการจดทาแผนหมบาน/ชมชน: กรณศกษาประชาชนในเขตตาบลดงเสอเหลอง อาเภอเมอง จงหวดพจตร. ม.ป.ท.

ชวงศ อบาล. (2557). การบรหารจดการภยพบต: บทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนจงหวดจนทบร. วารสารสานกงานผตรวจการแผนดน. 7 (2): 51-69.

ณฐวฒ อศวโกวทวงศ และปรณ ขวญสวรรณ. (2550ป. ประชาสงคม เครอขาย และการมสวนรวมของชมชนในการกาหนดแผนยทธศาสตรเพอการพฒนาพนทชมชนบานนาเคม จงหวดพงงา. วารสารวจยและสาระสถาปตยกรรม/การผงเมอง. 5 (2): 79-96.

นภาพรรณ เจนสนตกล. (2556). การพฒนาชมชนและเมอง: บทสารวจเบองตน. วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม. 32 (4): 58-69.

นภาพรรณ เจนสนตกล. (2557). รายงานการวจยเรองกระบวนการจดการเรยนรเพอการจดการ ภยพบตโดยชมชนในตาบลบางชาง อาเภอสามพราน จงหวดนครปฐม: ขอเสนอเพอจดทาธรรมนญทองถน. นครปฐม: มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม.

นภาพรรณ เจนสนตกล. (2558). ชมชนกบความรในการจดการภยพบต กรณศกษา ตาบลบางชาง จงหวดนครปฐม. วารสารเกษมบณฑต. 16 (2): 82-93.

ไพโรจน พลเพชร. (2547). สทธเสรภาพและศกดศรความเปนมนษย. กรงเทพฯ: สานกงานกองทนสนบสนนการวจย.

ววฒน หามนตร. (2556). การจดทาแผนชมชนแบบมสวนรวมเพอสงเสรมเศรษฐกจพอเพยงตาบลชยฤทธ

อาเภอไชโย จงหวดอางทอง. วารสารมหาวทยาลยราชภฏมหาสารคาม. 7 (1): 39-45.องคการบรหารสวนตาบลบางชาง. (2556). แผนพฒนาองคการบรหารสวนตาบลสามป (พ.ศ. 2557- พ.ศ.

2559). นครปฐม: องคการบรหารสวนตาบลบางชาง.อรทย กกผล. (2552). คคด คมอการมสวนรวมของประชาชน สาหรบนกบรหารทองถน. กรงเทพฯ:

จรญสนทวงศ การพมพ.

อดมศกด สนธพงษ. (2558). ชมชนทองถนกบการมสวนรวมจดการทรพยากรธรรมชาตอยางยงยน. วารสารนกบรหาร. 35 (1): 104-113.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 79 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

Wengert, N. (1976). Citizen Participation: Practice in Search of a Theory. Natural Resources Journal. 16: 23-40.

Wilson, M. & Wilde, P. (2003). Benchmarking Community Participation: Developing and Implement-ing the Active Partners Benchmarks. York: Joseph Rowntree Foundation.

วเคราะหองคประกอบเชงยนยนคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตสถาบนอดมศกษาConfirm Factor Analysis of the Desirable Characteristics of University Graduates

ปญจา ชชวย1

Punja Chuchuay1

บทคดยอ

การวจยนเปนการศกษาองคประกอบคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตสถาบนอดมศกษา

มวตถประสงคเพอ 1) วเคราะหองคประกอบเชงยนยนคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตสถาบนอดมศกษา 2) ศกษาคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตสถาบนอดมศกษากลมตวอยางทใชในการวจยเปนผบรหารสถาน

ประกอบการทรบบณฑตทสาเรจการศกษาในป 2555 เขาทางาน จานวน 567 คนใชวธการสมกลมตวอยางแบบแบงชนภมตามประเภทของสถานประกอบการการเกบรวบรวมขอมลใชแบบสอบถามทผวจยสรางขน สถตในการวเคราะหไดแก คาสถตวดระดบความสอดคลองคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน สรปผลการวจยพบวา 1) การวเคราะหโมเดลองคประกอบเชงยนยนคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตสถาบนอดมศกษา

ทง 6 องคประกอบมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ มคาไคสแควร เทากบ 816.08 คาองศาอสระ เทากบ 172 คา p-value เทากบ .0738 ดชนวดความกลมกลน เทากบ .98 คารากเฉลยกาลงสองของเศษเหลอในรปคะแนนมาตรฐาน เทากบ .03 และคารากเฉลยกาลงสองของความคลาดเคลอนเทากบ .007 โดยคณลกษณะ

ทพงประสงคของบณฑตสถาบนอดมศกษาทง 6 องคประกอบมคานาหนกในเกณฑทดเรยงลาดบจากมากไป

หานอยคอองคประกอบดานคณธรรมจรยธรรม มคานาหนกเทากบ .98 รองลงมาเปนดานสตปญญาเทากบ .95ดานทกษะการสอสารและการใชเทคโนโลยเทากบ .89 ดานความรบผดชอบและการทางานเปนทม เทากบ .86 ดานความสามารถในการปฏบตงานเทากบ .82 และดานบคลกภาพและภาวะผนาเทากบ .82 ตามลาดบ 2) การศกษาคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตสถาบนอดมศกษาภาพรวมและแตละดานมคาเฉลยอยใน

ระดบมากเทากบ 3.84 โดยดานความรบผดชอบและการทางานเปนทมมคาเฉลยมากทสดเทากบ 4.01 รองลงมาดานบคลกภาพและภาวะผนาเทากบ 3.90 ดานความสามารถในการปฏบตงานเทากบ 3.82 ดานทกษะการสอสารและการใชเทคโนโลยเทากบ 3.80 ดานคณธรรมจรยธรรมเทากบ 3.76 และดานความสามารถทางสตปญญาเทากบ 3.73 ตามลาดบทงนสถาบนอดมศกษาและหนวยงานทเกยวของควรใหความสาคญกบการจดกจกรรมการจดการเรยนการสอนทมงเนนการพฒนาความสามารถทางสตปญญา การสงเสรมคณธรรม จรยธรรม

แกบณฑตเพอใหบณฑตเปนผทมความรความสามารถและมคณธรรมจรยธรรมทดในการทางานตอไป

คาสาคญ : คณลกษณะ, พงประสงค, บณฑตสถาบนอดมศกษา

1 คณะศกษาศาสตรและศลปศาสตร มหาวทยาลยหาดใหญ1 General of Educational Faculty of Liberal Arts and Educational, Hatyai University, Thailand.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 81 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

Abstract

This research investigated the components of the desirable characteristics of higher education graduates. It aimed to (1) analyze the confirmatory factor in the desirable characteristics of higher education graduates, and (2) to study the desirable characteristics of higher education graduates. The samples were 567executives of the establishments which employed the graduates who graduated in 2012 and was conducted by the stratified random sampling on types of businesses. A set of questionnaires designed by the researcher was used to obtain the data. The statistics used to analyze the data were correlation, mean, and standard deviation. The research revealed the following results. (1) The model analysis of the confirmatory factor of the desirable characteristics of higher education graduates of six components was in accordance with the empirical data, having the Chi-Square at (X2) = 816.08,df=172, p-value =.0738, GFI = .98, SRMR = .03, and RMSE = .007. The desirable characteristics of higher education graduates on six components were found from the highest value as morals and ethics at .98, intelligence at .95, communicative skills and using technology at .89, responsibilities and being teamwork at .86, work competency at .82, and personalities and leadership at .82 respectively. (2) The study of the desirable characteristics of higher education graduates for both overall picture and each separate part made up the mean at a high level at 3.84. The responsibilities and teamwork rated the mean at the highest level at 4.01, followed by personalities and leadership at 3.90, work competency at 3.82, communicative skills and using technology at 3.80, morals and ethics at 3.76, and intelligence at 3.73 respectively. Hence, the higher education institutions and related units should focus on the learning and teaching activities which emphasized intelligent development and promoted morals and ethics for graduates as to have desirable knowledge and abilities and abide by morals and ethics for working onwards.

Keywords: Characteristics, Desirable, Graduates, Universities

บทนา

สถาบนอดมศกษาเปนหนวยงานหนงทม

บทบาทสาคญในการผลตบณฑต โดยตองผลตคนทมคณภาพเจรญงอกงามดวยภมแหงปญญา ม

ทกษะ คณธรรมจรยธรรม มความสามารถในการคดวเคราะห สงเคราะห สามารถทางานรวมกบผอนได และสามารถดารงชวตในสงคมรวมกบคนอนไดอยางมความสข (สานกงานคณะกรรมการการ

อดมศกษา, 2552) การจดการศกษาของสถาบน

การศกษาทกแหงไดดาเนนงานดานการศกษาโดย

มงเนนผลตบณฑตทมความร ความสามารถตรงกบความตองการของหนวยงานทใชบณฑต ทงนสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษาไดกาหนด

กรอบการประเมนคณลกษณะทพงประสงคอน

สาคญทบณฑตพงมในการกาวเขาสการประกอบ

อาชพในอนาคต ซงบณฑตทเปนผลผลตของ

สถาบนอดมศกษานนนอกจากจะตองเปนผ ทม

ความรความสามารถในดานวชาการและวชาชพ

แลว บณฑตตองมคณลกษณะทพงประสงคทสาคญ

82 ปญจา ชชวยวเคราะหองคประกอบเชงยนยนคณลกษณะทพงประสงค...

ตามความตองการของผใชบณฑตโดยคณลกษณะ

ของบณฑตนนอาจมความแตกตางกนตามลกษณะ

ตามสายวชาชพของบณฑตแตละสถาบนทสาเรจ

การศกษา แตบณฑตทกคนตองมคณลกษณะทวไป

ทสถานประกอบการตองการเพอใหสามารถปฏบต

งานในสถานประกอบการไดอยางมประสทธภาพ เชน ทกษะการบรหารจดการ การเปนผใฝรใฝเรยน การกาวทนวทยาการใหมๆ ความสามารถในการประยกตใชความรกบการปฏบตงานจรง (สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา, 2554) นอกจากนทศนา แขมมณ (2553) กลาวไววา คณลกษณะของ

บณฑตระดบปรญญาตรเปนสงสาคญเปนตวทบงช

ถงความสามารถ ความคดรเรมสรางสรรค ความมภาวะผ นา ความสามารถในการใชความร ทางวชาการ วชาชพ การแกปญหาและความขดแยงตางๆ ได และเปนบคคลทมความใฝร มความทนสมย มคณธรรมความรบผดชอบตอวชาการ วชาชพ และสงคมโดยสถาบนการศกษาแตละแหงมการกาหนดคณลกษณะทพงประสงคของแตละ

สถาบนแตกตางกนออกไป มหาวทยาลยทกษณ (2547: 26-27) ไดกาหนดคณลกษณะทพงประสงค

ของบณฑตทปฏบตงานภายในสถานประกอบการ

ไวเปน 3 องคประกอบ คอ 1) ความร ความสามารถในวชาการ/วชาชพ 2) คณธรรม จรยธรรมและมนษยสมพนธ3)ความรบผดชอบตอจรรยาบรรณ

วชาชพ และมหาวทยาลยสงขลานครนทร (2554) ไดกาหนดคณลกษณะและคณสมบตของบณฑตท

พงประสงคไว 6 องคประกอบคอ 1) ดานคณธรรม จรยธรรม 2) ดานความร 3) ดานจรรยาบรรณ

4) ทกษะทางปญญา 5) ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ 6) ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยซงการประเมนคณลกษณะของบณฑตทสาเรจการศกษา

ในระดบอดมศกษาของแตละสถาบนแตกตางกน

การประเมนคณลกษณะของบณฑตทพงประสงค

นบเปนสงทสาคญอยางยงทงนเพอใหสถาบนการ

ศกษาตางๆ ทราบขอมลคณลกษณะทพงประสงค

อนสาคญทตรงตามความตองการของผประกอบ

การและตลาดแรงงานมากขนเพอนาผลทไดมาใช

ในการพฒนาบณฑตเพอใหบณฑตมความรและ

สามารถทางานไดอยางมความสขนอกจากนการ

ประเมนคณลกษณะของบณฑตทพงประสงคนน

เปนตวบงชคณภาพทสาคญของบณฑตในการ

ประเมนคณภาพการศกษาในสถาบนอดมศกษา

จากการศกษาเอกสารทเกยวของสถาบน

การศกษาและนกวจยหลายทาน ไดแก Donald and Other (2012) Maryville University (2013)สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา(2554) ทศนา แขมมณ (2553) กรกรต เจรญผล (2551) เสาวน ใจรกษ (2551) สายฝน บชา (2550) มหาวทยาลย

ทกษณ (2547) พศน แตงจวงและคณะ (2545)เอกชยเหลาอสรยกล (2547) ไดใหขอมลเกยวกบคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตไวแตกตางกน

โดยมองคประกอบทหลากหลาย ทาใหผวจยมความสนใจศกษาองคประกอบคณลกษณะทพงประสงค

ของบณฑตทสาเรจการศกษาระดบปรญญาตร

ในสถาบนอดมศกษาทเขาทางานในสถานประกอบ

การตางๆ ตามทศนะคตของผ ใช บณฑตและ

ผบรหารสถานประกอบการ เพอใชประเดนคาถามทสร างขนเป นเครองมอสาหรบการประเมน

คณลกษณะของบณฑตโดยในการศกษางานวจยม

นาขอมลทไดมาวเคราะหองคประกอบเชงสารวจได

ทงหมด 6 องคประกอบ ไดแก 1) องคประกอบดานคณธรรมจรยธรรม 2) องคประกอบดานความ

สามารถในการปฏบตงาน 3) องคประกอบดานความสามารถทางสตปญญา 4) องคประกอบดานความรบผดชอบและการทางานเปนทม 5) องค

ประกอบดานทกษะการสอสารและเทคโนโลย

6) องคประกอบดานบคลกภาพและภาวะผนาจากการวเคราะห องค ประกอบเชงสารวจซงเป

วตถประสงคหนงในงานวจยน ผวจยตองการศกษาตอไปวาองคประกอบทไดจากการวเคราะหองค

ประกอบเชงสารวจคณลกษณะทพงประสงคของ

บณฑตสถาบนอดมศกษาเปนองคประกอบของ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 83 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

คณลกษณะทพงประสงคตามทสถานประกอบการ

ตองการ โดยทาการตรวจสอบความสอดคลองขององคประกอบทไดกบขอมลเชงประจกษดวยการ

วเคราะหองคประกอบเชงยนยนองคประกอบของ

คณลกษณะทพงประสงคของสถาบนอดมศกษา และการวเคราะหคณภาพตวชวดทไดจากการ

วเคราะหองคประกอบเหลานน วาตวชวดแตละตวเปนตวชวดทดสามารถวดคณลกษณะทพงประสงค

ของบณฑตไดตรงกบสงทตองการวดหรอไมจง

ทาการตรวจสอบคณภาพของตวชวด โดยการทดสอบโมเดลการวดของตวบงชของตวประกอบ

ดวยวธการเคราะหองคประกอบเชงยนยนเพอตรวจ

สอบคานาหนกของตวชวดทง 6 องคประกอบวาคานาหนกตวชวดและคานาหนกขององคประกอบ

ใดทมความสาคญเพอใชเปนขอมลในการพฒนา

คณลกษณะของบณฑตในสถาบนอดมศกษาทตรง

กบความตองการของสถานประกอบการมากทสด อกทงเพอใหไดขอมลสารสนเทศทเปนประโยชนใน

การพฒนาคณลกษณะของบณฑตในสถาบน

อดมศกษานอกจากนสามารถนาขอมลทไดจากการ

วจยไปเผยแพรแกผ ทเกยวของกบกระบวนการ

ผลตบณฑต เชน คร อาจารย บคลากรทางการศกษา รวมทงผปกครอง และตวนกศกษาเอง เพอใชเปนแนวทางในการจดการเรยนการสอนและการ

จดกจกรรมเพอพฒนาคณภาพของบณฑตให

บณฑตทสาเรจการศกษาจากสถาบนอดมศกษา

เปนทรพยากรทมคณภาพเพอไปชวยในการพฒนา

สงคมตอไป

วตถประสงคการวจย

1) เพอวเคราะหองคประกอบเชงยนยนคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตสถาบน

อดมศกษา

2) การศกษาคณลกษณะทพงประสงคของ

บณฑตสถาบนอดมศกษาทไดจากการวเคราะห

องคประกอบ

กรอบแนวคดการวจย

การศกษาองคประกอบคณลกษณะของ

บณฑตทพงประสงคสถาบนอดมศกษาจากการ

ศกษาเอกสารทเกยวของ การสมภาษณเจาของ

ธรกจ ผ บรหารสถานประกอบหวหนางานและการนาขอมลทไดมาวเคราะหองคประกอบเชง

สารวจไดทงหมด 6 องคประกอบดงนนองคประกอบทง 6 องคประกอบเปนองคประกอบทดทสามารถวดคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตใน

สถานบนอดมศกษาได

วธการศกษา

ประชากรและกลมตวอยางเปนเจาของกจการ ผจดการหรอแผนกบคคล/ฝายทรพยากรมนษยของหนวยงานและสถานประกอบการทรบ

บณฑตทสาเรจการศกษาในปการศกษา 2555จากสถาบนอดมศกษาในจงหวดสงขลา ไดแก มหาวทยาลยสงขลานครนทร มหาวทยาลยทกษณ มหาวทยาลยราชภฏสงขลามหาวทยาลยเทคโนโลย

ราชมลคง มหาวทยาลยหาดใหญ เขาทางานในสถานประกอบการ จานวน 18,654 คนตองใชกลมตวอยางในการวเคราะหองคประกอบเชงยนยนควร

ใชกล มตวอยางไมนอยกวา 500 คน (สมบตทายเรอทอง, 2552) เพอใหการวจยมความนาเชอ

ถอผ วจยจงใชกล มตวอยางในการวจย จานวน567 คน ใชวธการสมแบบแบงชนภม (Stratified Random Sampling ) ตามสดสวนของประเภทของสถานประกอบการทรบบณฑตในสถาบนอดมศกษา

เขาทางาน

เครองมอการวจยเป นแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบ ทผวจยสรางขนเอง จากการจดสนทนากลม (Focus group) โดย

เชญผบรหารสถานประกอบการ จานวน 30 คนโดยการสมจากสถานประกอบการขนาดเลกขนาดกลาง ขนาดใหญ ขนาดละ 5 คน จาแนกตามประเภทของ

84 ปญจา ชชวยวเคราะหองคประกอบเชงยนยนคณลกษณะทพงประสงค...

สถานประกอบการของรฐบาลและเอกชนจานวนท

ทากน เขารวมปรกษาหารอและเสนอแนะประเดนทเกยวของกบคณลกษณะทพงประสงคของบณฑต

ทสถานประกอบการตองการใหครอบคลมกบ

คณลกษณะของบณฑตและจากการทบทวน

วรรณกรรมทเกยวของ สาหรบใชในการสรางเครองมอการวจย โดยขอคาถามทสรางขนไดผานการ

พจารณาความสอดคลองของขอคาถามจากผผ

เชยวชาญจานวน 5 ทาน มคาความสอดคลองของขอคาถาม ตงแต .60-1.00 จากนนนาขอคาถามทผานการพจารณาจากผทรงคณวฒมาปรบแกและ

จดทาเปนแบบสอบถามฉบบสมบรณแลวนาไป

ทดลองใชกบกลมตวอยางซงเปนผบรหารสถาน

ประกอบการและหวหนางาน จานวน 35 คน นาขอมลทไดมาวเคราะหคณภาพเครองมอเพอหาคา

อานาจจาแนกของขอคาถามรายขอ โดยขอคาถามทไดมคาความสอดคลองตงแต .365-.904 และหาความเชอมนของแบบสอบถามดวยวธการหาคา

สมประสทธของครอนบาค (Cronbach Alpha Coefficient) รายดานและภาพรวมทงฉบบ มความเชอมนทงฉบบเทากบ .894 ขอคาถามทผานการหาคณภาพเครองมอ จานวน 55 ขอ และนาขอคาถามทผานการตรวจสอบคณภาพเครองมอมาจด

ทาเปนแบบสอบถามฉบบสมบรณแลวนาไปเกบ

ขอมลกบกลมตวอยางทใชในการวจยแบบสอบถาม

ประกอบดวยขอมล 3 สวน ดงน ส วนท 1 เป นข อมลทวไปของผ ตอบแบบสอบถาม

สวนท 2 เปนขอคาถามคณลกษณะทพง

ประสงคของบณฑตอดมศกษา ซงเปนขอคาถามมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบดงน 5 หมายถง บณฑตมคณลกษณะทพง

ประสงคตรงกบขอคาถามนนมากทสด

4 หมายถง บณฑตมคณลกษณะทพง

ประสงคตรงกบขอคาถามนนมาก

3 หมายถง บณฑตมคณลกษณะทพง

ประสงคตรงกบขอคาถามนนปานกลาง

2 หมายถง บณฑตมคณลกษณะทพง

ประสงคตรงกบขอคาถามนนนอย

1 หมายถง บณฑตมคณลกษณะทพง

ประสงคตรงกบขอคาถามนนนอยทสด

การแปลผลคณลกษณะของบณฑตมดงน 4.51-5.00 หมายถง บณฑตมคณลกษณะท

พงประสงคตรงกบขอคาถามในระดบมากทสด

3.51-4.50 หมายถง บณฑตมคณลกษณะท

พงประสงคตรงกบขอคาถามในระดบมาก

2.51-3.50 หมายถง บณฑตมคณลกษณะท

พงประสงคตรงกบขอคาถามในระดบปานกลาง

1.51-2.50 หมายถง บณฑตมคณลกษณะท

พงประสงคตรงกบขอคาถามในระดบนอย

1.00-1.50 หมายถง บณฑตมคณลกษณะท

พงประสงคตรงกบขอคาถามในระดบนอยทสด

การตรวจสอบคณภาพเครองมอ 1. ผวจยสรางเครองมอการวจยจากขอมลทไดจากการสมภาษณผบรหารสถานระกอบการใน

จงหวดสงขลาการทบทวนวรรณกรรมและเอกสาร

ทเกยวของ

2. นาแบบสอบถามทสรางขนเสนอผทรงคณวฒ จานวน 5 ทานพจารณาความสอดคลองของ

ประเดนคาถามกบคณลกษณะบณฑตทพงประสงค

ของบณฑตสถาบนอดมศกษา แลวนาสอบถามทผานการพจารณาจากผทรงคณวฒมาวเคราะหคา

ความสอดคลอง โดยคดเลอกขอคาถามทมคาความ

สอดคลองตงแต .60 ขนไปมาใชในการวจย

3. นาแบบสอบถามมาปรบปรงและนาไปทดลองใชกบกลมผบรหารสถานประกอบการท

ไมใชกลมตวอยางในการวจย จานวน 35คน แลวนามาวเคราะหคาอานาจจาแนกและความเชอมน

ของแบบสอบถาม โดยแบบสอบถามมคาอานาจ

จาแนกเทากบ .365-904 และคาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบ เทากบ .89 4. ปรบปรงแบบสอบถามฉบบสมบรณ

วธการเกบรวบรวมขอมลผวจยและผชวยนกวจยดาเนนเกบขอมลดวยตวเองในพนทอาเภอ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 85 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

หาดใหญ จงหวดสงขลา และการสงแบบสารวจทางไปรษณยไปยงสถานประกอบการทไมอยในพนท

อาเภอหาดใหญ จงหวดสงขลาโดยใชระยะเวลาในการจดเกบแบบสอบถามตงแตวนท 1 พฤศจกายน 2556 ถง วนท 15 มกราคม 2557

สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1. ตรวจสอบความเทยงตรงเชงโครงสรางดวยการวเคราะหความสอดคลองของโมเดล

ตามโครงสรางของขอมลคณลกษณะทพงประสงค

ของบณฑตสถาบนอดมศกษาท ได จากการ

วเคราะหองคประกอบเชงสารวจ 6 องคประกอบกบขอมลเชงประจกษโดยพจารณาจากคาสถตวด

ระดบความสอดคลองไดแก 1) คาสถตไคสแควร (X2) ตองมคามากกวา .05 2) คาสถตไคสแควรสมพทธ (X2/df) มคานอยกวา 5.00 3) คาดชนวดระดบความกลมกลน (GFI) มคามากกวาหรอเทากบ .90 4) คาดชนวดระดบความกลมกลนทปรบแก (AGFI) มคาตงแต .90 5) คาดชนวดระดบความสอดคลองกลมกลนเปรยบเทยบ (CFI) มคาตงแต .90 ขนไป 6) คาดชนรากกาลงสองเฉลยของเศษเหลอ (SRMR) มคานอยกวา .05 ถอวาโมเดลมความสอดคลองกบขอมลเชงประจกษ 7) คารากของคาเฉลยกาลงสองของความคลาดเคลอนโดย

ประมาณ (RMSEA) ทดควรมคานอยกวา .05

(Joreskog & Sorbom,1996) 2. สถตเชงพรรณนาใชสาหรบการวเคราะห

คณลกษณะของบณฑตทพงประสงคของสถาบน

อดมศกษา ไดแก คาเฉลย และสวนเบยงเบน

มาตรฐาน

ผลการศกษา

ผลการวเคราะหองคประกอบเชงยนยน

คณลกษณะทพงประสงคของบณฑตสถาบน

อดมศกษาตามทศนะของผบรหารสถานประกอบ

การมดงน

1. การวเคราะหองคประกอบเชงยนยน 1.1 การยนยนองคประกอบและตวบงชการวดคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตสถาบน

อดมศกษาดวยการทดสอบความสอดคลองโมเดล

กบขอมลเชงประจกษผลการวจยพบวา โมเดลองคประกอบกบขอมลเชงประจกษมความสอดคลอง

กลมกลนกน โดยมคาไคสแควรเทากบ 816.08 คาองศาอสระเทากบ 172 คาระดบนยสาคญ .0738 คาดชนวดระดบความกลมกลน เทากบ .98 คาดชน

วดระดบความกลมกลนทปรบแก เทากบ .97 คารากเฉลยกาลงสองของเศษเหลอ เทากบ .03 และคาเฉลยกาลงสองของความคลาดเคลอนโดย

ประมาณ .007 รายละเอยดแสดงดงภาพท 1

ภาพประกอบ 1 คณลกษณะทพงประสงคของ

บณฑตในสถาบนอดมศกษา

86 ปญจา ชชวยวเคราะหองคประกอบเชงยนยนคณลกษณะทพงประสงค...

1.2 คณ ล กษณะของ บณ ฑตท พ ง

ประสงคของสถาบนอดมศกษาตามทศนของผ

บรหารสถานประกอบการประกอบดวย 6 องคประกอบ ประกอบดวยตวแปรสงเกตไดทงหมด 55 ตวแปร ทกตวแปรมคาเปนบวกโดยมนาหนกองคประกอบตงแต .43 ถง .93 ซงคานาหนกองคประกอบผานเกณฑถอไดวาตวแปรทงหมดเปน

ตวแปรทสาคญของคณลกษณะของบณฑตสถาบน

อดมศกษาตามทศนของผประกอบการ สวนคาสมประสทธคะแนนองคประกอบมคาระหวาง .42 ถง .87 (มคาความแปรปรวนรวมของตวแปรรอยละ 42-87) รายละเอยดแสดงดงตาราง 1

ตาราง 1 คานาหนกองคประกอบและสมประสทธ

การพยากรณคณลกษณะทพงประสงค

ของบณฑตสถาบนอดมศกษา

ตวแปรนาหนกองคประกอบ

R2

คณธรรมจรยธรรม

ความเคารพในสทธหนาทของ

ผรวมงาน

.87 .83

การมจตสานกทดในการทางาน .89 .86

ความขยน อดทน อดกลนและตงใจทางาน

.88 .71

การประพฤตตนอยในศลธรรมอนด .85 .67

ความรบผดชอบในการปฏบตงาน .89 .73

ความมระเบยบวนยในการปฏบตงาน .84 .71

การทางานดวยความซอสตยสจรต .91 .76

ความมจรรยาบรรณในวชาชพ .68 .74

ความประหยดในการใชทรพยากร

ขององคกร

.80 .67

การตรงตอเวลาในการปฏบต

งานและการนดหมาย

.77 .69

การปฏบตตามระเบยบขอบงคบ

ขององคกรอยางเครงครด

.80 .63

ตาราง 1 (ตอ)

ตวแปรนาหนก

องค

ประกอบ

R2

ความสามารถในการปฏบตงาน

ความสามารถในการจดระบบงาน .64 .49

ความสามารถการดาเนนงาน

ตามเวลาทกาหนด

.55 .47

ความรความสามารถในสาระ

เชงวชาการทวไป

.72 .58

ความรความสามารถในวชาชพ/สาขาวชาทสาเรจอยางกวางขวาง

.81 .67

ความรอบรเกยวกบการปฏบต

งานทรบผดชอบ

.71 .50

ความรรอบตวเกยวกบทกษะท

จาเปนในวชาชพทปฏบตงาน

.88 .78

ความใฝ ร และทกษะในการ

พฒนาตนเองใหมความกาวหนา

.59 .47

ความสามารถและความรวดเรว

ในการเรยนรงาน

.89 .80

ดานสตปญญา

การพฒนาความรใหทนสมย

เพอนาไปใชแกปญหาในแตละ

สถานการณ

.87 .74

ความคดรเรมสรางสรรคในการ

ทางาน

.78 .63

ความสามารถในการคดวเคราะห .87 .78

ความสามารถในการแกปญหา

ในการทางาน

.89 .77

มความละเอยดรอบคอบในการ

ทางานไดอยางสรางสรรค

.88 .78

ความรความเขาใจในหลกการ

แนวคด ทฤษฎในการประกอบวชาชพ

.88 .77

นาความรทางสาขาวชาชพไปใช

ในการประยกตใชกบงาน

.79 .78

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 87 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ตาราง 1 (ตอ)

ตวแปรนาหนกองค

ประกอบR2

ความรบผดชอบและการทางานเปนทม

ความสามารถในการวางแผน

การปฏบตงาน

.57 .53

ความสามารถในการทางานเปนทม .69 .54

ความมงมนทจะทางานใหสาเรจ

ตามกาหนด

.81 .76

การพฒนาตนเองอยางตอเนองเพอ

นาความรมาใชในการพฒนางาน

.81 .56

ความสามารถในการปฏบตงาน

รวมกบผอน

.83 .73

การปรบต ว ให เข ากบการ

เปลยนแปลงของวฒนธรรมใน

องคกร

.84 .59

ความสามารถในการทางาน

อยางมระบบ

.73 .63

มความรบผดชอบในงานทไดรบ

มอบหมาย

.85 .61

การมสวนรวมในการปฏบตงาน

ใหบรรลวตถประสงค

.69 .52

ทกษะการสอสารและการใชเทคโนโลย

การใชทกษะการสอสารเหมาะ

สมกบงานทไดรบผดชอบ

.93 .45

ความสามารถในการวเคราะห

งาน/แผนงานทไดรบมอบหมาย.92 .62

ทกษะทางภาษาตางประเทศ เชน

ภาษาองกฤษ จน ญปนและอนๆ

.81 .56

ทกษะการใชคอมพวเตอร .83 .68

ความสามารถในการใชเทคโนโลย

ทเหมาะสมกบงานทไดรบมอบ

หมาย

.43 .42

ความสามารถในการประยกตใช

ความรทางวชาชพกบงานทได

รบมอบหมาย

.60 .57

ทกษะในการสอสารดวยภาษา

ไทย (ฟง พด อาน เขยน)

.81 .70

ตาราง 1 (ตอ)

ตวแปรนาหนกองค

ประกอบR2

ความสามารถในการสอสารใหผ

รวมงานเขาใจตรงกน

.81 .67

ความสามารถในการนาเทคโนโลย

ใหม ๆ มาใชในการปฏบตงาน

.82 .82

ความสามารถในการเสนอขอมล

หรอผลงานหรอแนวคดใหมๆ

.70 .87

บคลกภาพและภาวะผนา

การปฏบตเปนแบบอยางทด

สาหรบบคคลอนในองคกร

.81 .71

ใหความเคารพในสทธหนาท

ของผรวมงาน

.69 .58

สภาพออนโยนและมสมมาคารวะ .76 .65

การรแพ รชนะ รอภย ยอมรบความผดพลาดและหาแนวทางแกไข

.81 .68

การมมนษยสมพนธด .69 .71

บคลกเหมาะสมกบตาแหนงงาน .84 .65

ความเชอมนในตนเอง .68 .61

การยอมรบความคดเหนของผอน .83 .63

ความสามารถในการเปนผนาทด .64 .52

1.3 คณลกษณะทพ งประสงค ของ

บณฑตสถาบนอดมศกษาทง 6 องคประกอบม

คานาหนกองคประกอบระหวาง .82-.98 โดยเรยงลาดบจากมากไปหานอย คอ องคประกอบดานคณธรรมจรยธรรมรองลงมาเปนดานสตปญญาดาน

ทกษะการสอสารและการใชเทคโนโลย ดานความรบผดชอบและการทางานเปนทม และดานความสามารถในการปฏบตงาน และดานบคลกภาพและภาวะผนารายละเอยดแสดงดงตาราง 2

88 ปญจา ชชวยวเคราะหองคประกอบเชงยนยนคณลกษณะทพงประสงค...

ตาราง 2 แสดงคานาหนกองคประกอบและ

คาสมประสทธการพยากรณ

ตวแปรนาหนกองค

ประกอบR2

คณธรรมจรยธรรม .98 .92ความสามารถในการปฏบตงาน .82 .79ดานสตปญญา .95 .85ความรบผดชอบและการทางาน

เปนทม .86 .78

ทกษะการสอสารและการใช

เทคโนโลย .89 .87

บคลกภาพและภาวะผนา .82 .75

X2 = 816.08 df = 172 p-value = .0738 GFI = .98 AGFI = .97 SRMR = .03 RMSEA = .007

2. คณลกษณะของบณฑตทพงประสงคของ

บณฑตสถาบนอดมศกษาภาพรวมอยในระดบมาก

เมอพจารณารายองคประกอบพบวา องคประกอบทกองคประกอบมคาเฉลยอยในระดบมาก โดยองคประกอบดานความรบผดชอบและการทางานเปน

ทมมคาเฉลยมากทสดรองลงมาดานบคลกภาพและ

ภาวะผนาดานความสามารถในการปฏบตงาน ดานทกษะการสอสารและการใชเทคโนโลย ดานคณธรรมจรยธรรมและดานความสามารถทางสต

ปญญาตามลาดบรายละเอยดแสดงดงตาราง 3

ตาราง 3 คณลกษณะทพงประสงคของบณฑต

สถาบนอดมศกษาภาพรวมและรายดาน

องคประกอบ S.D. ระดบ

คณธรรมจรยธรรม 3.76 0.54 มาก

ความสามารถในการปฏบตงาน 3.82 0.55 มาก

ความสามารถทางสตปญญา 3.73 0.72 มาก

ความรบผดชอบและการทางาน

เปนทม

4.01 0.59 มาก

ทกษะการสอสารและการใช

เทคโนโลย

3.80 0.59 มาก

บคลกภาพและภาวะผนา 3.90 0.63 มาก

ภาพรวม 3.84 0.56 มาก

อภปรายผลการวจย

1. คณลกษณะทพงประสงคของบณฑต

สถาบนอดมศกษาทง6 องคประกอบ คอองคประกอบคณธรรมจรยธรรมมค านาหนกองค

ประกอบมากทสด รองลงมาเปนองคประกอบดานสตปญญาองคประกอบดานทกษะการสอสารและ

การใชเทคโนโลยองคประกอบดานความรบผดชอบ

และการทางานเปนทมองคประกอบดานความ

สามารถในการปฏบตงาน และองคประกอบดานบคลกภาพและภาวะผนามความสอดคลองกบ

ขอมลเชงประจกษ ทงนองคประกอบทไดจากวเคราะหองคประกอบเชงยนยนทง 6 องคประกอบเปนคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตในสถาบน

การศกษาทบณฑตพงมและเปนคณลกษณะทตรง

กบความตองการของสถานประกอบการ สอดคลองกบสายฝน บชาและคณะ (2550: 8) กลาววาคณลกษณะทพงประสงคหรอพฤตกรรมของบคคล

ทแสดงออกมาประกอบดวยคณลกษณะทสาคญ คอ 1) ดานบคลกภาพมความสขมรอบคอบ มกรยาทาทางวาจาสภาพออนโยนมความกระตอรอรนใน

การทางาน 2) ดานมนษยสมพนธ เปนผทมความเปนกนเองกบผปฏบตงานทกคนโดยไมแบงสาย

งานชอบชวยเหลอเกอกลผปฏบตงานทงในเรอง

งานและสวนตว ทางานรวมกบผอนไดเปนอยางด 3) ดานความรความสามารถ เปนผทมความรอบรทางวชาการวชาชพของตนและวชาชพตางๆ อยาง

กวางขวาง เปนผทจะศกษาคนควาอยตลอดเวลา

มผลงานทแสดงใหเหนอยางชดเจนวาเปนผทม

ความรและความสามารถทดเทยมกบผอน 4) ดานทศนะคตตอวชาชพ เปนผมความภมใจในวชาชพ

และการใชภาษา 5) ดานคณธรรมจรยธรรม เปนผทปฏบตและยดหลกการและความถกตองในการ

ดาเนนชวต พรอมทงมความซอสตย สจรตตอตนเองและสงคม มความอดทน อตสาหะและขยนหมนเพยรเปนคนมเหตผล เอาใจเขามาใสใจเราและ

รจกกาลเทศะในสถานการณตางๆ 6) ดานความร

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 89 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ความเขาใจทางระเบยบวฒนธรรม เปนผมความรความเขาใจเกยวกบคณธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณ ศาสนา วฒนธรรม และสมรรถภาพดานอนๆ ทมนษยไดจากการเปนสมาชกของสงคมซงไมสอดคลองกบสานกงานคณะกรรมการการ

อดมศกษา (2552) ทกาหนดองคประกอบทสาคญของคณลกษณะของบณฑตกรอบมาตรฐานคณวฒ

ระดบอดมศกษาแหงชาตประกอบดวยคณลกษณะ

ทพงประสงค 5 ดาน คอ ดานคณธรรมจรยธรรม

ดานความรดานทกษะทางปญญาดานทกษะความ

สมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบดาน

ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสารและการ

ใชเทคโนโลยสารสนเทศไมสอดคลองกบคณลกษณะ

ทพงประสงคของบณฑตมหาวทยาลยสโขทย

ธรรมาธราช (2555) คณลกษณะทพงประสงคของ

บณฑต ม 7 ดาน คอ ดานคณธรรมจรยธรรมดาน

ความรอบรและประสบการณ ดานคดเปนแกปญหาได มความรบผดชอบ ดานการมมนษยสมพนธ ดานความสามารถในการสอสารและการใชเทคโนโลย

อยางเหมาะสม ดานทกษะการศกษาทางไกลและการคนควาดวยตนเอง

2. คณลกษณะของบณฑตทพงประสงคของ

สถาบนอดมศกษาภาพรวมทกองคประกอบอยใน

ระดบมากเมอพจารณารายองคประกอบ พบวา ทกองคประกอบมคาเฉลยอยในระดบมากโดยองค

ประกอบความรบผดชอบและการทางานเปนทมม

คาเฉลยมากทสดรองลงมาเปนองคประกอบดาน

บคลกภาพและภาวะผนา องคประกอบดานความสามารถในการปฏบตงาน องคประกอบดานทกษะการสอสารและการใชเทคโนโลย องคประกอบดานคณธรรมจรยธรรมและองคประกอบดานความ

สามารถทางสตปญญามคานอยทสดทงนอาจเนอง

มาจากบณฑตทเขาทางานในสถานประกอบการม

ความรบผดชอบงานและการทางานเปนทมเปนซง

สงทดสอดคลองกบความตองการของผ บรหาร

สถานประกอบการ ซงคณลกษณะดงกลาวจะทาให

องคกรประสบความสาเรจในการทางานตามเปา

หมายทวางไว นอกจากนองค ประกอบดานบคลกภาพและภาวะผนากเปนสงสาคญและมความ

จาเปนทตองใชในการทางานรวมกนในองคกร

บคคลทมบคลกภาพและภาวะผนาทดยอมทาใหคน

อนมความเคารพนบถอและยาเกรงในการทางาน

รวมกนสงผลใหการทางานราบรนและสามารถทา

บรรลเปาหมาย รวมถงความสามารถในการปฏบตงาน ดานทกษะการสอสารและการใชเทคโนโลย ดานคณธรรมจรยธรรมและดานความสามารถทาง

สตปญญาเปนสงทมความจาเปนตอการปฏบตงาน

ของบคคลแตละบคคล หากขาดคณลกษณะ

ประการใดประการหนงไปยอมสงผลตอการปฏบต

งานในองคกร เชน หากขาดคณธรรมจรยธรรมยอม

มผลใหบคคลทางานดวยความไมซอสตยสจรต ไมมระเบยบวนยในการปฏบตงาน ไมมความรบผดชอบ ไมมจรรยาบรรณในวชาชพของตนมความ

ประพฤตทไมดไมอยในศลธรรมอนด มความเสยสละตอสวนรวม มความขยนอดทนในการทางาน หรอไมมทกษะการสอสารและการใชเทคโนโลย จะทาใหการสอสารขอมลระหวางบคคลผดพลาดสง

ผลกระทบตอการปฏบตงานในองคกรสอดคลองกบ

งานวจยของเอกชย เหลาอสรยกล (2547) ศกษาคณลกษณะของบณฑตสาขาการจดการทรพยากร

มนษยตามความตองการของสถานประกอบการใน

เขตจงหวดสงขลา ผลการวจยพบวา คณลกษณะ

ของบณฑตสาขาการจดการทรพยากรมนษย โดยภาพรวมอยในระดบมาก เมอพจารณาเปนรายดาน พบวา ดานคณธรรมจรยธรรมมคาเฉลยอยในระดบ

มากทสด โดยสถานประกอบการตองการบณฑตท

มคณธรรม คณลกษณะทสาคญของบณฑตท

เจาของสถานประกอบการตองการ คอ มความรความสามารถดานภาษาตางประเทศ มความเชยวชาญดานคอมพวเตอร มความรบผดชอบตองานททา ตรงตอเวลา มความขยนหมนเพยรในการ

ทางานสอดคลองกบฉววรรณ แจงกจ และคณะ (2554) ศกษาคณลกษณะของบณฑตทพงประสงค

ตามกรอบมาตรฐานคณวฒการศกษาระดบ

90 ปญจา ชชวยวเคราะหองคประกอบเชงยนยนคณลกษณะทพงประสงค...

อดมศกษาแหงชาต ผลการวจยพบวา คณลกษณะ

ของบณฑตในการจดการศกษาของสาขาวชา

อตสาหกรรมการบรการอาหาร คณะเทคโนโลย

คหกรรมศาสตรโดยอย ในระดบมาก โดยดานคณธรรมจรยธรรมนนสถานประกอบการตองการ

บณฑตทมความประพฤตทด มความรบผดชอบ มความซอสตยสจรต ทงตอตนเองและผอนมความตรงตอเวลา ดานความรมทกษะดานการปฏบตงาน สามารถวเคราะหปญหาทเกดขนได มความรอบรในสาขาวชาชพ ดานเชาวปญญา สามารถวเคราะหสถานการณ และประยกตความร แนวคด หลกการ ทฤษฎเพอใชความคด การแกไขปญหาอยาง

สรางสรรคและตดสนใจไดถกตองรวดเรวแกปญหา

เฉพาะหนาได มความรรอบตวทจาเปนในวชาชพ ความสามารถในการใชภาษาตางประเทศ เชน ภาษาองกฤษ จน ญปน มาเลเซย ความสามารถในการวางแผนการทางาน ความสามารถในการใชเทคโนโลยสารสนเทศและความสามารถในการ

ทางานเปนทมสอดคลองกบสนทยา เขมวรตน (2545 : 88-90) ศกษาลกษณะของผสาเรจการ

ศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร วทยาเขตพณชยการพระนครตามความคาดหวง

ของผบรหารสถานประกอบการ ผลการวจย พบวา ผบรหารสถานประกอบการมความพงพอใจและความคาดหวงตอบณฑตโดยรวมอยในระดบมาก

เมอพจารณารายดาน พบวา ทกดานมความพงพอใจในระดบมาก โดยดานทมคาเฉลยมากทสด

เปนดานคณธรรมและจรยธรรมสอดคลองกบ

ศรวรรณ สรพทไธวรรณ (2547) คณลกษณะของ

บณฑตทมผลตอการจางงานของบณฑตมหาวทยาลย

ทกษณผลการวจยพบวา นายจาง/ผประกอบการ/ผ ใช บณฑตมความพงพอใจต อบณฑตของ

มหาวทยาลยทกษณระดบมากองคประกอบหลกท

นายจางมความพงพอใจมากทสด คอ ดานคณธรรม จรยธรรม และมนษยสมพนธอนดบทสองดานความ

รบผดชอบตอจรรยาบรรณวชาชพ นายจางมความพงพอใจระดบมากและอนดบทสามดานความร

ความสามารถทางวชาการ/วชาชพนายจางมความพงพอใจระดบมาก สาหรบองคประกอบยอยทน า ย จ า ง ม ค ว ามพ งพอ ใ จต อ บณฑ ต ขอ ง

มหาวทยาลยทกษณมากทสด ไดแก ความซอสตยในการปฏบตงาน ความรบผดชอบตองานททาและอทศเวลา ความขยนหมนเพยรและกระตอรอรนในการทางาน การปฏบตงานตามกฎระเบยบของหนวยงาน

สรป

1. องคประกอบคณลกษณะทพงประสงค

ของบณฑตบณฑตสถาบนอดมศกษาประกอบ

ดวย 6 องคประกอบโดยองคประกอบคณธรรม

จรยธรรมมคานาหนกองคประกอบมากทสด รองลงมาเปนองคประกอบดานสตปญญาดานทกษะการ

สอสารและการใชเทคโนโลย ดานความรบผดชอบและการทางานเปนทม ดานความสามารถในการปฏบตงาน และดานบคลกภาพและภาวะผนา 2. คณลกษณะทพงประสงคของบณฑต

สถาบนอดมศกษาภาพรวมและรายองคประกอบอย

ในระดบมาก โดยองคประกอบดานความรบผดชอบและการทางานเปนทมมคาเฉลยมากทสด รองลงมาดานบคลกภาพและภาวะผนาดานความสามารถ

ในการปฏบตงานดานทกษะการสอสารและการใช

เทคโนโลยดานคณธรรมจรยธรรมและดานความ

สามารถทางสตปญญามคาเฉลยนอยทสด

ขอเสนอแนะ

1. องคประกอบดานความสามารถทางสตปญญาและดานคณธรรมจรยธรรมมผลการประเมน

นอยทสดดงนนสถาบนอดมศกษาจงควรใหความ

สาคญกบการพฒนาดานความสามารถทางสต

ปญญาและคณธรรมจรยธรรม โดยใหความสาคญ

กบการจดกจกรรม การจดการเรยนการสอนทมงเนนการพฒนาความสามารถทางสตปญญา และ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 91 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

การสงเสรมคณธรรม จรยธรรมแกบณฑตเพอให

บณฑตเป นผ ทมความร ความสามารถและม

คณธรรมจรยธรรมทดในการทางานตอไป

2. มหาวทยาลยตางๆ สามารถนาขอคาถามคณลกษณะทพงประสงคของบณฑตสถาน

บนอดมศกษาไปใชในการประเมนบณฑตททางาน

ในสถานประกอบการได

3. นาขอมลทไดจากการวจยไปใชในการกาหนดนโยบายในการจดการเรยนการสอน การจดสงเสรมและพฒนาคณลกษณะของบณฑตเพอให

ไดบณฑตทมคณลกษณะตรงกบความตองการของ

สถานประกอบการ

4. ดานคณธรรมจรยธรรมประเดนความม

จรรยาบรรณในวชาชพ และดานความสามารถทางสตปญญาประเดนการนาความรทางสาขาวชาชพ

ไปใชในการประยกตใชมผลการประเมนอยในระดบ

ปานกลางมค าการประเมนคณลกษณะทพง

ประสงคตาทสด ดงนน สถาบนอดมศกษาและผทเกยวของควรใหความสาคญในการปลกฝงเกยวกบ

คณธรรมจรยธรรมในวชาชพแกบณฑต อกทงควรเพมกจกรรมการเรยนการสอนและทมงเนนการสง

เสรมการนาความรทางสาขาวชาชพไปประยกตใช

ในการทางานมากขน

กตตกรรมประกาศ

ผวจยขอขอบคณมหาวทยาลยหาดใหญทได

สนบสนนทนในการดาเนนการวจยครงนและขอ

ขอบคณผทมสวนเกยวของทชวยทาใหงานวจย

สาเรจลลวงดวยด

เอกสารอางอง

กรกรต เจรญผล. (2551). คณลกษณะของบณฑตทหนวยงานตองการ.วารสารคอมพวเตอรและเทคโนโลยสารสนเทศ. ฉบบท 9 เดอนตลาคม 2551.

ฉววรรณ แจงกจ และคณะ. (2554). ศกษาคณลกษณะของบณฑตทพงประสงคตามกรอบมาตรฐานคณวฒการศกษาระดบอดมศกษาแหงชาตของสาขาวชาอตสาหกรรมการบรการอาหาร. (รายงานการวจย) กรงเทพฯ : คณะเทคโนโลยอตสาหกรรมศาสตร : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร

ทศนา แขมมณ. (2553). กรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษา : กลยทธการสอน. เอกสารประกอบการ

บรรยาย. กรงเทพฯ: สานกธรรมศาสตรและการเมอง สานกบณฑตยสถาน พศน แตงจวง และคณะ. (2545). ความพงพอใจของนายจาง ทมตอบณฑตมหาวทยาลยเชยงใหมทสาเร

จการศกษา ป 2540-2544. (รายงานการวจย). เชยงใหม : มหาวทยาลยเชยงใหม.

มหาวทยาลยทกษณ. (2547). คมอการศกษาระดบปรญญาตร มหาวทยาลยทกษณปการศกษา.สงขลา: มหาวทยาลยทกษณ.

มหาวทยาลยสงขลานครนทร. (2554). ค มอคณลกษณะบณฑตทพงประสงคของมหาวทยาลยสงขลานครนทรระดบปรญญาตร. สงขลา : มหาวทยาลยสงขลานครนทร

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. (2555). คณลกษณะทพงประสงคของบณฑตมหาวทยาลยสโขทย

ธรรมาธราช พ.ศ. 2555. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราชศรวรรณ สรพทไธวรรณ. (2547). คณลกษณะของบณฑตทมตอการจางงานของบณฑตมหาวทยาลย

ทกษณ. (รายงานการวจย). สงขลา : มหาวทยาลยทกษณ.

92 ปญจา ชชวยวเคราะหองคประกอบเชงยนยนคณลกษณะทพงประสงค...

สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (2552). กรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. 2552 (Thai Qualifications Framework for Higher Education). ในการประชมเชงปฏบต เรอง “กรอบมาตรฐานคณวฒ : การพฒนารายละเอยดของหลกสตรและรายวชาใหมคณภาพ” กรงเทพฯ : ณ โรงแรมเรดสนกรงเทพ.

สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา. (2554). นโยบายการพฒนาบณฑตอดมคตไทย. [จลสาร]. กรงเทพฯ : สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา

สนทยา เขมวรตน. (2545). ศกษาลกษณะของผสาเรจการศกษา มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร วทยาเขตพณชยการพระนคร. (รายงานการวจย) กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร วทยาเขตพณชยการพระนคร.

สมบต ทายเรอทอง. (2552). สถตขนสงสาหรบการวจยทางการศกษา. กาฬสนธ : ประสานการพมพ.สายฝน บชา. (2550). คณลกษณะของบณฑตสาขาวชาการทองเทยว การโรงแรมและภาษาองกฤษเพอ

การสอสารสากลทพงประสงคตามทศนะของสถานประกอบการ. (รายงานการวจย) ปทมธาน : มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลธญบร.

เสาวน ใจรกษ. (2551). ศกษาความพงพอใจตอการปฏบตงานและคณลกษณะของบณฑตทสาเรจการศกษามหาวทยาลยราชภฏเชยงใหม. (รายงานการวจย) เชยงใหม : มหาวทยาลยราชภฏ

เอกชย เหลาอสรยกล. (2547). คณลกษณะของบณฑตสาขาการจดการทรพยากรมนษยตามความตองการของสถานประกอบการในเขตจงหวดสงขลา. (รายงานการวจย) สงขลา : มหาวทยาลยหาดใหญ.

Donald and Other. (2012). A comparison of the views of college of business graduate and undergraduate students on qualities needed in the workplace. College Student Jour-nal : Project Innovation (Alabama).46(2).

Maryville University. (15 Septembe 2013). Characteristics of a Maryville Baccalaureate Graduate. Search from http://catalog.maryville.edu/content.php?catoid=8&navoid=469.

Joreskog K.D and Sorbom D. (1996). LISREL –User’s reference guide. Chicago : Scientific Software International.

เชาวนอารมณความไววางใจในทม การสนบสนนจากองคการทสงผลตอ

ประสทธผลในการทางานเปนทมของพนกงานธนาคารในเขตกรงเทพมหานครEmotional Quotient, Trust in Team, Organizational Support Affecting Team Working Effectiveness of Commercial Bank Employees in Bangkok

พงศธร ศรวเชยร1, ศยามล เอกะกลานนต2

Pongsatorn Sriwichearn1, Sayamon Akakulanan2

บทคดยอ

การวจยในครงนมวตถประสงคเพอศกษาความสมพนธระหวางเชาวนอารมณ ความไววางใจในทมและการสนบสนนจากองคการกบประสทธผลในการทางานเปนทมของพนกงานธนาคาร และศกษาผลของเชาวนอารมณ ความไววางใจในทม และการสนบสนนจากองคการทสงผลตอประสทธผลในการทางานเปนทมของพนกงานธนาคาร กลมตวอยางทใชในการวจยคอ พนกงานธนาคารจานวน 157 คน เครองมอทใชเกบขอมลในการวจยคอแบบสอบถามแบงเปน 3 ตอน คอแบบสอบถามเกยวกบปจจยสวนบคคล แบบสอบถามวดประสทธผลในการทางานเปนทมของพนกงานธนาคารและแบบสอบถามปจจยทสงผลตอ

ประสทธผลในการทางานเปนทมวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป สถตทใชในการวจย ไดแก รอยละ คาเฉลยสวนเบยงเบนมาตราฐาน คาสมประสทธสหสมพนธ และการวเคราะหการถดถอยพหคณแบบขนตอนผลการวจยพบวา เชาวนอารมณ ความไววางใจในทม การสนบสนนจากองคการมความสมพนธและสงผลกระทบเชงบวกกบประสทธผลในการทางานเปนทมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01

คาสาคญ : เชาวนอารมณ, ความไววางใจในทม, การสนบสนนจากองคการ, ประสทธผลในการทางาน เปนทม

Abstract

The objectives of the research were to study the relationship between emotional quotient, trust in team and organizational support affecting team working effectiveness of bank employees. And emotional quotient, trust in team and organizational support factors affecting team working effectiveness of bank employees. The samples were 157 of bank employees. The questionnaires used in collecting data was divided in to 2 parts member data forms, team working effectiveness

1 นสตระดบปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต (จตวทยาอตสาหกรรมและองคการ), คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลย เกษตรศาสตร2 ผชวยศาสตราจารย, ภาควชาจตวทยา คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

94 พงศธร ศรวเชยร, ศยามล เอกะกลานนตเชาวนอารมณความไววางใจในทม การสนบสนน...

of bank affecting team working effectiveness. The statistical methods used for analysis were percentage, mean, standard deviation, Pearson’s correlation coefficient, and multiple regression analysis with the stepwise technique. Results showed that: emotional quotient, trust in team,organizational support were positively correlated and affected team working effectiveness of bank employees at the .01 significance level.

Keywords: Emotional quotient, Trust in team, Organizational support, team working effectiveness

บทนา

ในการดาเนนงานขององคการเพอใหบรรล

วตถประสงคและเปาหมายทวางไวอยางมประสทธ

ภาพนามาซงความสาเรจขององคการ รปแบบการทางานทนยมนามาใชในปจจบนรปแบบหนงคอการ

ทางานเปนทม (สนนทา เหลาหนนทน, 2550: 59) การทางานในรปแบบทมชวยใหงานมความสมบรณ

และมประสทธภาพมากกวาการทางานเพยงลาพง (ณฏฐพนธ เขจรนนทน, 2551: 10) เพราะมความยดหยนในการทางาน สามารถสรปความคดและแกไขปญหาไดอยางรวดเรวนามาซงประโยชนของ

ทมงาน (ศรวรรณ เสรรตน และคณะ, 2541: 172)ในการทางานเปนทมใหเกดประสทธผลนน สมาชกภายในทมควรมทกษะทสงเสรมซงกนและกน มความพงพอใจทไดเปนสมาชกของทม เตมใจทจะใหความชวยเหลอ รสกเปนอนหนงอนเดยวกนเขาใจ

ในบทบาทหนาททตนรบผดชอบ มเปาหมายและกระบวนการทางานอยางชดเจน มการระดมสมอง รบฟงความคดเหนวางแผนงานรวมกน แบงงานอยางเทาเทยม ประสานงานโดยใหความรวมมอ และมความไววางใจซงกนและกน สามารถเสยสละเพอความสาเรจของงานสวนรวม (Zander, 1994: 8-9)

ทงนการพฒนาใหเกดประสทธผลของทมนน

ขนอยกบปจจยหลายประการ ทงปจจยภายในทมและปจจยภายนอก โดยปจจยภายในทมปจจยหนงทสงผลตอประสทธผลของทมทงทางตรงและทาง

ออม คอ เชาวนอารมณ (Emotional Quotient หรอ

EQ) มงานวจยจานวนมากทสนบสนนวาบคคลท

สามารถจดการกบอารมณตนเองไดอยางเหมาะสม

หรอมเชาวนอารมณทดนน จะเปนผทมพนฐานการดาเนนชวตในสงคมอยางมประสทธภาพและ

สามารถประสบความสาเรจในเรองตางๆ ได (กรมสขภาพจต, 2550: 15) เชนงานวจย ของ Sebnem, Musa, and Mustafa (2008: 104-105) ศกษาเรองผลกระทบของเชาวนอารมณกบประสทธผลในการ

ทางานเปนทม โดยศกษากบทมพยาบาลจานวน 400 คน พบวาองคประกอบของเชาวนอารมณดาน

การตระหนกรตนเองและดานทกษะทางสงคมสงผล

ทางบวกกบประสทธผลในการทางานเปนทม ดงนนจงอาจกลาวไดวาเชาวนอารมณสามารถเปนตว

สะทอนถงความสามารถในการจดการกบอารมณ ความร สกของตนเองเพอใหเข าใจในลกษณะ

อารมณและสามารถนาพลงแหงอารมณความรสก

ของตนเองทมอยแลวมาใชใหเกดประโยชน

นอกจากนจากการศกษางานวจยทเกยวของ

กบประสทธผลของการทางานเปนทมจากตาง

ประเทศพบวาแนวคดของ Shaw (1997: 38-42) และ Driks (1999: 445-446) ถงปจจยทส งผลตอ

ประสทธผลของทม พบวา ความไววางใจเปนตวแปรทชวยใหทมเกดประสทธผลทงทางตรงและทางออม

เชนเดยวกน โดยความไววางใจเปนศนยกลางของความรวมมอ การประสานงาน ความผกพนตอการตดสนใจ การสรางความคนเคย และชวยสรางผลงานทยอดเยยม (Gillespie and Dober, 2003: 51) สรางความผกพนตอองคการและผลงาน (Shockley-

Zalabak et al, 2000: 35-48) เนองจากความไววางใจจะทาใหบคคลแสดงพฤตกรรมทด ตลอดจนม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 95 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ความตงใจและมความสามารถในการทจะปฏบต

หนาทเพอใหบรรลตามเปาหมาย (Shaw, 1997: 38)

ในขณะเดยวกนการสนบสนนจากองคการ กเปนอกปจจยหนงทสงผลตอความมประสทธผล

ของทมจากการศกษางานวจยของ Eisenberger, Huntington, Huchison, and Sowa (1986: 500) พบวา ถาพนกงานเชอวาองคการใหความสาคญกบหนาทการงานคอยใหความชวยเหลอ เอาใจใสดแลในสภาพการทางานและความเปนอย รวมถงกระบวนความยตธรรมในการกาหนดคาตอบแทน การใหรางวล จะทาใหพนกงานรสกวาตองทางานใหดยงขนเรอย ๆ เพอตอบแทนสงทไดรบจากองคการ ดงนนการไดรบการสนบสนนจากองคการจงมความสาคญเสมอนกบการกาหนดรปแบบการ

แลกเปลยนสญญา หรอขอตกลงระหวางพนกงาน

กบองคการ สามารถนาไปสความผกพนของพนกงานทมตอองคการในระดบทสง ซงสามารถเปลยนวสยทศนของพนกงานนาไปสความรบผดชอบ และความรกในการทางานทงในหนาทและนอกเหนอ

จากสงทไดรบมอบหมาย (Hutchison and Garstka,

1996: 1351) นอกจากนการสนบสนนจากองคการยงไดรบความสนใจจากผนาและองคการในปจจบน

เปนอยางมากเนองจากมความสมพนธกบความ

ผกพนทดขนของพนกงานตอองคการ พนกงานอาจจะแสดงออกมาใหเหนโดยการพยายามในการทางาน

ใหดขน การเขารวมกจกรรมและความเปนอนหนง

อนเดยวกนกบเปาหมายขององคการหรอของทม

(Rhoades and Eisenberger, 2002: 698-714) จะเหนไดวาทงเชาวนอารมณ ความไววางใจและการสนบสนนจากองคการลวนแตทาใหทม

สามารถดาเนนการไดอยางมประสทธผล จงทาใหผวจยสนใจทจะศกษาอทธพลของตวแปรตาง ๆ

โดยศกษากบกลมตวอยางพนกงานธนาคารแหง

หนงในเขตกรงเทพมหานคร เนองจากการประกอบ

ธรกจธนาคารไดมการสนบสนนใหพนกงานธนาคาร

ทางานรวมกนเปนทมเพอตอบสนองความตองการ

และความพงพอใจของลกคา กระตนใหเกดการซอ

สนคาหรอใชบรการอยางตอเนองตลอดจนการสราง

ฐานความสมพนธทดในระยะยาวและกอใหเกดความ

จงรกภกดกบสนคาหรอบรการตลอดไป (ศรพรวษณ

มหมาชย, 2548: 2) ดงนนการทางานเปนทมของพนกงานธนาคารจาเปนทจะตองมการพฒนารป

แบบการทางานใหมประสทธภาพมากยงขน

ผวจยคาดหวงวาผลการวจยครงนจะเปน

แนวทางในการส งเสรมให สมาชกภายในทม

ธนาคารผบรหารและผทเกยวของในการทางานเปน

ทมไดพฒนาประสทธผลของทม จากการสงเสรมใหสมาชกมเชาวนอารมณทด มความไววางใจเกดขนในทม มการรบรถงการสนบสนนจากองคการ และเกดประสทธผลในการทางานเปนทม อนจะทาให

การดาเนนงานของทมบรรลตามวสยทศนและพนธกจ

ของหนวยงานและประสบความสาเรจในอนาคต

วตถประสงคในการวจย

1. เพอศกษาความสมพนธระหวางเชาวนอารมณ ความไววางใจในทมและการสนบสนนจากองคการกบประสทธผลในการทางานเปนทมของ

พนกงานธนาคาร

2. เพอศกษาผลของเชาวนอารมณ ความไววางใจในทม และการสนบสนนจากองคการทสงผลตอประสทธผลในการทางานเปนทมของพนกงานธนาคาร

วธดาเนนการวจย

ประชากรทใชในการศกษาเปนพนกงานของ

ธนาคารรฐวสาหกจขนาดใหญแหงหนงซงตงอยใน

เขตกรงเทพมหานคร 33 สาขา จานวน 264 คนโดยในสาขาแตละสาขา มจานวนพนกงาน 7 คน ถง 9 คน ททางานรวมกนและมหนาททตองรบผดชอบรวมกน

ในการทาใหงานในหนาทของสาขาบรรลตามเปา

หมายผวจยกาหนดขนาดกลมตวอยางโดยใชตาราง

สาเรจของ Krejcie and Morgan (ธานนทร ศลปจาร, 2550: 51) ไดขนาดกลมตวอยางเทากบ 157 ตวอยาง

96 พงศธร ศรวเชยร, ศยามล เอกะกลานนตเชาวนอารมณความไววางใจในทม การสนบสนน...

และเพอเปนการเพมความนาเชอถอของผลการวจย ลดความคาดเคลอนจากการเกบคนไมครบและไม

สมบรณ ผวจยไดแจกแบบสอบถามเกนรอยละ 10 ซงคดเปนจานวนทงสน 173 ฉบบใชวธการสมแบบชนภม (Stratified Random Sampling) โดยจาแนกตามกลมสาขาทมจานวนสมาชกเทากน และคานวนขนาดในแตละกลมตามสดสวน จากนนสมพนกงานในแตละกลมดวยวธการสมอยางงาย (Sample Random Sampling) จนไดตวอยางครบตามจานวนทกาหนด ใชระยะเวลาในการเกบขอมลประมาณ 3 เดอน ระหวางเดอนเมษายน – มถนายน 2557

การเกบรวบรวมขอมลใชแบบสอบถาม ไดแก แบบสอบถามเกยวกบปจจยสวนบคคล เปนขอคาถามแบบเลอกตอบและเตมขอความลงในชอง

วาง จานวน 5 ขอ คอ เพศ อาย ระดบการศกษา สถานภาพ อายงานแบบสอบถามวดประสทธผลการทางานเปนทม ผวจยไดสรางขนตามแนวคดของ Zander (1994: 27-30) ประกอบดวยองคประกอบ 3 ดาน คอ ความเขาใจในทม ทกษะในการทางานของสมาชกภายในทมและความสมพนธ

ระหวางสมาชกในทม มขอคาถามจานวน 28 ขอลกษณะขอคาถามเปนมาตรประมาณคาประมาณ

คา 5 อนดบ ตงแต ไมจรงเลย จนถง จรงมากทสด เชน “พนกงานในสาขารวาตนเองตองทาอะไรบางในแตละวนเพอใหบรรลเปาหมายของงาน” เปนตน แบบสอบถามปจจยทสงผลตอประสทธผลในการ

ทางานเปนทม คอ (1) เชาวนอารมณ ผวจยสราง

ขนตามแนวคดของ Goleman (1998) ประกอบดวยองคประกอบ 5 องคประกอบ คอ การตระหนกรตนเอง การควบคมตนเอง การสรางแรงจงใจ การ

เอาใจใสผ อนและทกษะทางสงคม มขอคาถามจานวน 41 ขอลกษณะขอคาถามเปนมาตรประมาณ

คาประมาณคา 5 อนดบ ตงแต ไมจรงเลย จนถง จรงมากทสด เชน“ทานสามารถปรบตวเขากบสภาพแวดลอมทอยรอบขางของทานไดเปนอยาง

ด” เปนตน (2) ความไววางใจในทมผวจยสรางขนตามแนวคดของ Shaw (1997 : 38-42) ประกอบ

ดวยองคประกอบ 3 องคประกอบ คอ ความสามารถในการทางานใหบรรลเปาหมาย ความซอสตยจรงใจและความเอาใจใส มขอคาถามจานวน 33 ขอ ลกษณะขอคาถามเปนมาตรประมาณคาประมาณ

คา 5 อนดบ ตงแต ไมเชอมนเลย จนถง เชอมนมากทสด เชน “ทานเชอมนวาสมาชกในสาขานาความรทมมาประยกตเปนกลยทธในการทางานใหสาเรจ” เปนตน (3) การสนบสนนจากองคการผวจยสรางขนตามแนวคดของ Rhoades and Eisenberger (2002: 698-714) ประกอบดวยองคประกอบ 3 องคประกอบ คอ ความยตธรรมในองคการดานกระบวนการกาหนดผลตอบแทน การไดรบการสนบสนนจากหวหนา และรางวลสภาพการทางาน มขอคาถามจานวน 26 ขอ ลกษณะขอคาถามเปนมาตรประมาณ

คาประมาณคา 5 อนดบ ตงแต ไมจรงเลย จนถง จรงมากทสด เชน “สาขาของทานพจารณาปรบเลอน

ตาแหนงตามนโยบายทกาหนดไว” เปนตนโดยแบบสอบถามไดผานการตรวจสอบความเทยงตรง

เชงเนอหา (Content Validity) จากคณะกรรมการท

ปรกษาวทยานพนธและผเชยวชาญ และนาไปใชกบกลมพนกงานธนาคารทมลกษณะคลายคลงกบ

ประชากรแตไมใชประชากรจานวน 30 คน วเคราะหความเชอมนดวยการหาคาสมประสทธแอลฟาของ

ครอนบราค (Cronbach’s Alpha Coefficient) ไดคาความเชอมนทงฉบบอยระหวาง.894 -.970

สาหรบความหมายและคะแนนองตามเกณฑ

ของคะแนนจากแบบสอบถาม ผวจยกาหนดระดบคะแนนออกเปน 5 ระดบ คอ สงทสด สง ปานกลาง ตา และตาทสด โดยแบงระดบคะแนนดงตอไปน

4.50 – 5.00 คะแนนเฉลยในระดบสงทสด 3.50 – 4.49คะแนนเฉลยในระดบสง 2.50 – 3.49คะแนนเฉลยในระดบปานกลาง

1.50 – 2.49คะแนนเฉลยในระดบตา 1.00 – 1.49 คะแนนเฉลยในระดบตาทสด การวเคราะหขอมล ผวจยไดนาแบบสอบถามทมความสมบรณจานวน 157 ฉบบ มาตรวจใหคะแนนและนามาวเคราะหดวยโปรแกรมสาเรจรป

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 97 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ทางสถตเพอการวจยทางสงคมศาสตร โดยมการวเคราะหขอมลและนาเสนอคาสถตตางๆ ดงน คารอยละ (Percentage) ใชวเคราะหขอมลปจจยสวนบคคลของกลมตวอยาง

คาเฉลย (Mean) และสวนเบยงเบน มาตราฐาน (Standard Deviation) แสดงการกระจายของขอมล

สมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสนโพรดกท

โมเมนต (Pearson’s Product Moment Correlation Coefficient) ใชหาคาความสมพนธของตวแปร 2 ตวแปรทเปนอสระตอกน

การวเคราะหการถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis) ในการวจยครงนใชเทคนควธ Stepwise ในการพยากรณตวแปรตามหนงตว เปนผลมาจากกลมตวแปรอสระตงแตสองตวขนไป

และในการวจยครงนมกรอบแนวคดซงไดมาจาก

การรวบรวมเอกสารและงานวจยทเกยวของ ดงน

ภาพท 1 กรอบแนวคดในการวจย

ผลการวจย

ขอมลปจจยสวนบคคลของกลมตวอยาง พบวาพนกงานธนาคารสวนใหญเปนเพศหญง คดเปนรอยละ 72.0% มอายนอยกวา 30 ป คดเปนรอยละ 43.2% มสถานภาพโสดคดเปนรอยละ 57.9% มการศกษาระดบปรญญาตรหรอเทยบเทาคดเปนรอยละ 61.6% และมอายงานอยระหวาง 3 - 4 ป คดเปนรอยละ 48.7%

ตารางท 1 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางเชาวนอารมณ ความไววางใจในทม และการสนบสนนจากองคการกบประสทธผลในการทางานเปนทม

ตวแปรตน คาสมประสทธสหสมพนธ (r)ประสทธผลในการทางานเปนทม

เชาวนอารมณ 0.453**ความไววางใจในทม 0.739**การสนบสนนจากองคการ 0.559**

**มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

จากตารางท 1 พบวาเชาวนอารมณ ความ

ไววางใจในทมและการสนบสนนจากองคการม

ความสมพนธในทางบวกกบประสทธผลในการ

ทางานเปนทมของพนกงานธนาคารอยางมนย

สาคญทางสถตทระดบ .01 (r = 0.453, .739, .559 ตามลาดบ) โดยจากผลการวจยทมความสมพนธทางบวกนน สามารถอธบายไดวาเชาวนอารมณ ความไววางใจในทมและการสนบสนนจากองคการ

เพมมากขน ประสทธผลในการทางานเปนทมจะดขนตามไปดวย

กอนการวเคราะหการถดถอยพหคณ เพอหาปจจยทสามารถรวมพยากรณตวแปรตาม โดย

การนาตวแปรอสระแตละตวแปรหาความสมพนธ

ระหวางกน เพอดวาตวแปรอสระนนมความสมพนธกนสงเกน 0.8 เพราะถาตวแปรอสระตาง ๆ ไมเปนอสระตอกนจะทาใหการแยกอทธพลของตวแปรหนง

ออกจากอกตวแปรหนงไมได สงผลใหไมสามารถ

วเคราะหการถดถอยพหคณได (อทยวรรณ สายพฒนะ และ ฉตรศร ปยะพมลสทธ, 2547: เวบไซด)

98 พงศธร ศรวเชยร, ศยามล เอกะกลานนตเชาวนอารมณความไววางใจในทม การสนบสนน...

ตารางท 2 คาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรอสระ เชาวนอารมณ ความไววางใจในทม และการสนบสนนจากองคการกบประสทธผลในการทางานเปนทม

ตวแปร คาสมประสทธสหสมพนธ (r)1 2 3

เชาวนอารมณ 1ความไววางใจในทม .499** 1การสนบสนนจากองคการ .456** .627** 1

** มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

จากตารางท 2 เมอตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรอสระทกตว พบวาคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรอสระไมเกน 0.8 แสดงวาตวแปรอสระทกตวสามารถนาไปวเคราะหการ

ถดถอยพหคณได

ตารางท 3 การวเคราะหการถดถอยพหคณปจจยทสงผลตอประสทธผลในการทางานเปนทมของพนกงาน

ธนาคาร

ตวแปรพยากรณ B S.E Beta t p

ความไววางใจในทม .756 .081 .639 9.321 .000

การสนบสนนจากองคการ .136 .059 .159 2.316 .022

คาคงท (a) .568

R = .749 R2 = .560 R2adj

= .555 F = 98.293 Sig = .000

** มนยสาคญทางสถตทระดบ .01

ตารางท 3 พบวา ความไววางใจในทมและการสนบสนนจากองคการ สงผลกระทบตอประสทธผลในการทางานเปนทมของพนกงาน

ธนาคารอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 โดย

สามารถรวมกนพยากรณประสทธผลในการทางาน

เปนทมของพนกงานธนาคารไดร อยละ 55.5 (R2

adj = .555) มคาสมประสทธสหสมพนธพหคณ

เทากบ .749 เมอพจารณาคาสมประสทธการ

ถดถอยในรปคะแนนมาตราฐาน พบวาตวแปรท

สามารถพยากรณประสทธผลในการทางานเปนทม

ของพนกงานธนาคารไดดทสดคอ ความไววางใจในทม (Beta = = .639) รองลงมาคอการสนบสนนจาก

องคการ (Beta = .159) ตามลาดบ

สรปผลและอภปรายผล

จากการศกษาพบวา เชาวนอารมณมความ

สมพนธทางบวกกบประสทธผลในการทางานเปน

ทมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (r = .453) ซงเปนไปตามสมมตฐาน นนหมายความวาหากพนกงานธนาคารมเชาวนอารมณสงขนมแนวโนม

ทผลการทางานเปนทมจะดขนเชนกน ดงทอาร

พนธมณ (2545: 124) ไดอธบายวา บคคลทมเชาวนอารมณดจะเปนผทมความสามารถในการจดการ

กบตนเอง มศลปะในการจดระเบยบชวต มการแบง

เวลาในการทางาน การพกผอน การพบปะเพอนฝงและการทากจกรรมตาง ๆ เพอใหตนเองมความหมาย สรางความสาเรจในการทางานตอตนเองและสวนรวม ซงสอดคลองกบงานวจยของ รตตกรณ

จงวศาล (2550: 207-215) พบวาเชาวนอารมณสง

ผลโดยมอทธผลทางบวกตอการทางานเปนทม และ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 99 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ยงสอดคลองกบงานวจยในตางประเทศของ Stubbs(2005: 92-102) ทพบวาความฉลาดทางเชาวนอารมณของกลมสงผลทางบวกตอประสทธผลของ

ทมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ในสวนตอมาพบวา ความไววางใจในทมมความสมพนธทางบวกกบประสทธผลในการทางาน

เปนทมอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 (r = .739) เปนไปตามสมมตฐานทไดตงไว แสดงวาหากพนกงานธนาคารทางานดวยบรรยากาศทมความ

ไววางใจมาก แนวโนมทผลงานของทมจะดขนตามไปดวย สอดคลองกบแนวคดของ Shaw (1997: 38) ทอธบายวา ความไววางใจมความสาคญตอบทบาทหนาทในองคการ เปนสงทกระตนใหบคลากรเตมใจทจะปฏบตงานอนกอใหเกดประสทธผลในการ

ทางานของกลมหรอทม เชนเดยวกบ Kanter (1997: 184) อธบายวา ความไววางใจของบคคลในการทางานเปนสงทจาเปนอยางหนง ททาใหการทางานมประสทธภาพและสงผลใหเกดความสาเรจ

ทดของงาน องคการตาง ๆ จาเปนตองสรางความไววางใจซงกนและกน เพอใหการทางานในองคการงายขน สอดคลองกบงานวจยของ เมตตา ทองตาลวง (2546 : 125-126) ทพบวาความไววางในทมมความสมพนธทางบวกกบประสทธผลของทม เชนเดยวกบงานวจยในตางประเทศ Zolin et al. (2003: 145-147) ทพบวาความไววางใจในทมทมมากขน

จะสงผลตอประสทธผลของทม ขณะเดยวกนผลการวจยยงพบวา การ

สนบสนนจากองคการมความสมพนธทางบวกกบ

ประสทธผลในการทางานเปนทมอยางมนยสาคญ

ทางสถตทระดบ .01 (r = .559) พบวาเปนไปตามสมมตฐานทตงไวเชนเดยวกน อธบายไดวาหากองคการใหการสนบสนนพนกงานด ผลการทางาน

ของทมจะดขนดวยเชนกน ทงน ผลการวจยนสอดคลองกบแนวคดของ Lynch et al. (1999: 467-483) ทอธบายวา พนฐานของการเเลกเปลยนซงกนเเละกนพนกงานทรบรวาองคการใหความเอาใจ

ใสกบสภาพความเปนอยของตนจะทางานไดทรบ

มอบหมายหรอกจรรมทนอกเหนอจากบทบาทได

อยางมประสทธภาพเพมขน สอดคลองกบงานวจยของ ปรญดา วรานวตร (2550 : 132-134)ทพบวาการสนบสนนจากองคการสงผลตอประสทธผล

ของทม เชนเดยวกบงานวจยในตางประเทศของ Osca et al. (2005 : 292-301) พบวาการสนบสนนจากองคการมความสมพนธทางบวกกบประสทธผล

ของทม สมมตฐานขอสดทาย ความไววางใจในทม

และการสนบสนนจากองคการสามารถพยากรณ

ประสทธผลในการทางานเปนทมไดรอยละ 55.5 (R2

adj = .555) และความไววางใจในทมสามารถ

พยากรณประสทธผลในการทางานเปนทมไดสง

ทสด รองลงมาคอ การสนบสนนจากองคการ สาหรบเชาวน อารมณไม สามารถพยากรณ

ประสทธผลในการทางานเปนทมไดอยางมนยสาคญ

ทางสถต ซงเปนไปตามสมมตฐานบางสวน ทงนความไววางใจในทมสามารถพยากรณประสทธผล

ในการทางานเปนทมได เนองจากพนกงานธนาคารทกคนตางมความเชอมนวาเพอนพนกงานในสาขา

ตางมทกษะ ความเชยวชาญในหนาทความรบผดชอบของตนเอง และไดเขารบการฝกอบรมทชวยเพมศกยภาพในการทางานใหดมากขน ประกอบกบสาขาทมพนกงานเพยง 7-9 คน ทาใหพนกงานมความใกลชด พดคย ปรกษาวางแผนการทางาน

ซงกนและกนไดงาย เพอใหการทางานมประสทธภาพยงขน ดงท Robbins (2009: 257-258) ไดอธบาย

วา ความไววางใจเกดขนไดบคคลนนตองมการเปดเผยขอมล รวมแสดงความคดเหน พดถงความรสกของตนเองแมแตขอเทจจรง แบงปนความรสกใหแกกน มความยตธรรม สามารถรกษาคามนสญญาเพอแสดงออกถงการเปนผนามความสามารถท

แสดงออกใหผ อนชนชมใหความไววางใจ และเคารพนบถอแสดงถงความสามารถทางดานอาชพ

และเทคนคตาง ๆ ในการตดตอสอสาร การเจรจา

ตอรอง โดยเมอเรามความไววางใจในบคคลใด กจะคดวาบคคลนนจะแสดงพฤตกรรมทสอดคลองกบ

100 พงศธร ศรวเชยร, ศยามล เอกะกลานนตเชาวนอารมณความไววางใจในทม การสนบสนน...

ผลประโยชนของเรา ตลอดจนมความตงใจทจะปฏบตหนาท เพอใหบรรลตามเปาหมาย สอดคลองกบงานวจยของ จารพรรณ ลละยทธโยธน (2544: 139-135) ทไดศกษาและพบวาความไววางใจโดยรวมในหวหนาหอผ ป วย สามารถพยากรณ

ประสทธผลของทมได

ในสวนของการสนบสนนจากองคการสามารถ

พยากรณประสทธผลในการทางานเปนทมไดนน อธบายไดวาการทพนกงานไดรบการสนบสนนจาก

องคการ หวงใยเอาใจใสในความเปนอย ของพนกงาน รวมถงการจดสภาพการทางานทสงเสรมการทางาน ไดรบการเลอนตาแหนงทยตธรรมเละใหพนกงานไดมโอกาสในการไดรบรางวลทนา

พงพอใจ สงเหลานทาใหพนกงานเกดความเชอมนวาองคการปรารถนาทจะรกษาพนกงานไวเปนสวน

หนงขององคการ ดงนนเมอพนกงานไดรบการสนนจากองคการ จงทาใหพนกงานมความตองการทจะคงอยในองคการดวยความเตมใจ เกดความพงพอใจและทมเทใหกบการทางานมากขน ทาใหมผลการปฏบตงานและประสทธภาพเพมมากขน (Rhoades and Eisenberger, 2002: 698-714) ซงผลการวจยนตรงกบผลของ Osca et al. (2005: 292-301) ทพบเชนกนวาการสนบสนนจากองคการสามารถพยากรณประสทธผลในการทางานเปนทม

สาหรบเชาวนอารมณไมสามารถพยากรณ

ประสทธผลในการทางานเปนทมได อาจเนองจากลกษณะของวฒนะธรรมองคการของธนาคารกลม

ตวอยาง ทดาเนนการภายใตหลกคณธรรมตามหลก

ศาสนา และการปฏบตงานทตองเจอกบความกดดน

จากทางลกคา ความถกตองของขอมล ความรวดเรวและการแขงขนภายในทมทอาจสงผลกระทบตอ

เชาวนอารมณ ซงเปนคณลกษณะทเกดขนเฉพาะ

สวนบคคลโดยลกษณะธรรมชาตของการทางาน

เปนทมเกดไดจากการมปฏสมพนธกนระหวาง

สมาชกเขามาเกยวของ เชน ความสามคคในทม

ความเหนยวแนนในทม เปนตน ดงนนผลสาเรจจากการทางานรวมกนเปนทมจงไมไดขนอยกบความ

สามารถหรอคณลกษณะของสมาชกแตละคนเสมอ

ไป ดงท Riches (2001: 124) กลาวไว ในเรองเชาวนอารมณของบคคลกบการทางานเปนทมวา บคคลทมเชาวนอารมณสงเมอมาทางานรวมกน

เปนทมแลวไมจาเปนททมนนจะทางานไดดราบรน

เสมอไป ดวยเหตนจงอาจเปนเหตผลหนงททาใหเชาวนอารมณไมสามารถรวมพยากรณประสทธผล

ในการทางานเปนทมของพนกงานธนาคารได

ขอเสนอแนะ

จากผลการวจยทจะนาไปสการสงเสรมและ

พฒนาใหพนกงานธนาคารทางานไดมประสทธผล

ในการทางานเปนทมมากยงขนผวจยจงขอเสนอ

แนะสงทไดจากการศกษาวจย ดงน ในสวนของความไววางใจในทม ธนาคารควรสรางบรรยากาศของความไววางใจระหวางสมาชก

ภายในทมพนกงานธนาคารดวยวธการ สงเสรม

สมพนธภาพทดระหวางธนาคารกบพนกงาน

ธนาคาร โดยมการสอสารขอมลอยางเปดเผย เพอใหพนกงานธนาคารไดรบทราบขอเทจจรงตาง ๆ เกยวกบองคการอยางชดเจนและตรงไปตรงมา นอกจากนธนาคารควรดแลเอาใจใส โดยรบฟงปญหาของพนกงานทงในเรองงานและเรองสวน

ตวอยางเสมอตนเสมอปลาย และควรทาตามสญญาทใหไวกบพนกงานอยเสมอ

ในส วนของการสนบสนนจากองคการ

ธนาคารควรใหการสนบสนนพนกงานในสาขาใน

เรองการฝกอบรมเพอพฒนาความรความสามารถ

ของพนกงานธนาคารอยางเหมาะสม และจดระบบ

สวสดการทมความยตธรรมสามารถตรวจสอบได ตลอดจนมสวสดการในการทางานทมความ

สอดคลองกบสภาพสงคมหรอเศรษฐกจในปจจบน

ผจดการสาขาควรแสดงออกถงความหวงใยในชวต

ความเปนอยของสมาชกทม ทงเรองการปฏบตงาน

และเรองสวนตวของพนกงาน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 101 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

สาหรบเชาวนอารมณธนาคารควรพฒนา

และสงเสรมใหพนกงานธนาคารมเชาวนอารมณท

สง โดยการจดใหพนกงานประเมนระดบเชาวนอารมณของตนเอง เพอใหพนกงานทราบถงจดเดน จดดอยของตนเองและนาผลทไดไปปรบปรงแกไข

ขอบกพรอง พรอมกบรกษาเสรมสรางขอดของตนเองตอไปและจดฝกอบรมใหความร ดานการ

เชาวนอารมณอยางเหมาะสมกบสถานการณภายใน

งาน และกระตนใหพนกงานธนาคารใชอารมณได

อยางเฉลยวฉลาด ร เทาทนอารมณตนเองเพอ

ปองกนไมใหเกดความผดพลาดในการทางาน

ขอเสนอแนะสาหรบงานวจยครงตอไป ในการทาวจยครงตอไปควรศกษาเพมเตม

กบผจดการสาขา หรอพนกงานประจาสานกงานใหญ หรอศกษากลมตวอยางทนอกเหนอจากงานทางดานธนาคาร เชนหนวยงานทางดานการศกษา

กระทรวง กรมตาง ๆ และบรษทเอกชนอนๆ เนองจาก

การทาวจยครงนศกษากบพนกงานธนาคารประจา

สาขาเทานน

ควรมการศกษาปจจยอน ๆ กบประสทธผลในการทางานเปนทมของพนกงานธนาคาร เชน จตวญญาณในการทางาน ความเหนยวแนนในทม พฤตกรรมปฏสมพนธ ทางสงคมทด เป นต นเนองจากปจจยเหลานมผ นาไปศกษากบกล ม

ตวอยางในหลายสายงานแลวพบวาสงผลตอ

ประสทธผลในการทางานเปนทม แตในการศกษากบกลมพนกงานธนาคารยงไมพบมากนก นอกจากนในการเกบรวบรวมขอมลจาก

แบบสอบถามแลว ควรใชวธการเกบรวบรวมขอมลดวยวธอนรวมดวย เชน การสมภาษณเชงลก การสงเกตการณ เปนตน เพอใหไดขอมลรายละเอยดทตรงประเดนครบถวนตรงตามวตถประสงคมากทสด

102 พงศธร ศรวเชยร, ศยามล เอกะกลานนตเชาวนอารมณความไววางใจในทม การสนบสนน...

เอกสารอางอง

กรมสขภาพจต. (2550). อคว: ความฉลาดทางอารมณ.นนทบร: สานกพฒนาสขภาพจตกรมสขภาพจต.จารพรรณ ลละยทธโธยน. (2544). ความสมพนธระหวางกจกรรมการพฒนาบคลากร ความไววางใจใน

หวหนาหอผปวย การทางานในทมพยาบาลกบประสทธผลของหอ ผปวยโรงพยาบาลสงกดกรงเทพมหานคร. ปรญญานพนธ วท.ม. (สาขาการบรหารการพยาบาล). กรงเทพฯ: บณฑต

วทยาลย จฬาลงกรณ

ณฏฐพนธ เขจรนนทน และคณะ. (2551). การสรางทมงานทมประสทธภาพ. กรงเทพมหานคร: เอกเปอรเนท.

ธานนทร ศลปจาร. (2550). การวจยและการวเคราะหขอมลทางสถตดวย SPSS. พมพครงท 7. กรงเทพมหานคร: บรษท ว อนเตอร พรนท.

ปรญดา วรานวตร. (2550). ผลของภาวะผนาและการรบรการสนบสนนจากองคการทมผลตอการปฏบตงานของทมเรอในกจการเดนเรอ: กลไกการทางานทมความผกพนดานจตใจเปนตวแปรสอ.ปรญญานพนธ ศศ.ม. (สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยธรรมศาสตร.เมตตา ทองตาลวง. (2546). แบบภาวะผนาของหวหนาหอผปวยทสงผลตอระดบความไววางใจในทมและ

ประสทธผลการทางานเปนทมของพยาบาลวชาชพ แผนกหอผปวยหนก โรงพยาบาลในเขตกรงเทพมหานคร.ปรญญานพนธ ศศ.ม. (สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลยมหาวทยาลยรามคาแหง.

รตตกรณ จงวศาล. (2550). ภาวะผนาของผประกอบการ: ความสมพนธเชงโครงสรางระหวางคณลกษณะ

ทางจตวทยาการทางานเปนทม และความสาเรจในการประกอบธรกจ. วารสารพฒนบรหารศาสตร.50 (1): 207-215.

ศรพร วษณมหมาชย. (2548). การสรางความประทบใจแกลกคาดวยคณภาพและคณคาในงานบรการ. ภาควชาการตลาดคณะบรหารธรกจมหาวทยาลยพายพ.

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ. (2541). พฤตกรรมองคการ. กรงเทพมหานคร: ธระฟลมและไซเทกซ จากด.

สนนทา เลาหนนทน. (2550). การสรางทม. พมพครงท 3 กรงเทพมหานคร: แฮนดเมดสตกเกอร แอนดดไซน.

อาร พนธมณ. (2544). การพฒนาความคดสรางสรรคสความเปนเลศ. กรงเทพมหานคร: บรษทธนธชการ

พมพ จากด.อทยวรรณ สายพฒนะ และฉตรศร ปยะพมลสทธ. (2547). Collinearity (Online). : เวบไซด <http://www.

watpon.com/journal/multicoll.pdf.> 20 มนาคม 2557.

Driks KT. (1999). The effects of interpersonal trust on work group performance. Journal of Applied Psychology 84 (3): 445-455.

Druskat VU, Wolff SB. (2001). Building The Emotional Intelligence of Groups. The HarvardBusiness Review. 2001 March; 79(3): 80-90, 164. Harvard Business School Publishing Corporation

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 103 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

Eisenberg. R, Huntington R, Hutchison S, Sowa D. (1986). Perceived Organization Support. Journal of Applied Psychology 71(3). 500-507.

Gillespie NA,. Dober G. (2003). Managing Trust During Organizational Transitions Paperpresented at MBS.Alumni: London and New York.

Huntchison S, Garstka M. (1996). Sources of perceived organizational support: Goal setting and feedback. Journal of Applied Social Psychology 26: 1351-1366.

Kanter R. (1997). Men and Women of the Corperation. New York: Basic Book. Lynch PD,Eisenberger R, Armeli S. (1999). Percieved organizational support : Inferior versus

superior performance by wary employees. Journal of Applied Pshchology. 84: 467-483.Osca A, Urien B, Camino G. (2005). Organizational Support and Group Efficacy: A Longitudinal

Study of Main and Buffer Effects.Journal of Management Psychology. 20 (3/4): 292-301.Rhoades L, Eisenberger R. (2002). Perceived Organizational Support: A Review of the Literature.

Journal of Applied Psychology 87: 698-714.Riches A. (2001). Emotion Intelligent Teams (online). [cited 2014 Aug 25] : Available from : URL//

www.refresher.com!eiteams.html, Robbins SP. (2009). Organizational Behavior. 13th ed. New Jersey: Pearson Education Inc.Sebnem A, Musa O, Mustafa M. (2008). The Investigation of Effects 0f Group Emotional Intelligence

on Team Effectiveness. Humanity & Social Sciences Journal 3 (2): 104-115.Shaw RB. (1997). Trust in Balance: Building Successful Organizations on Results, Integrity, and

Concern. San Francisco: Jossey Bass.Shockley-Zalabak P, Ellis K, Winograd G. (2000). Organizational Trust: What it means, Why it

matters. Organization Development Journal 18 (14): 35-48.Stubb EC. (2005). Emotional Intelligence Competencies in the Team and Leader: A Multi-Level

Examination of The Impact of Emotional Intelligence on Group Performance. Dissertation for the Degree of Doctor of Philosophy. Case Western Reserve University.

Zander A. (1994). Making Groups Effective. San Francisco: Jossey- Bass.Zolin R, Fruchter R, Hinds P. (2003). Communication, Trust & Performance: The Influence of Trust

on Performance in Architecture, Engineering and Construction Cross- Functional, Geographically. Center for Integrated Faculty Engineering Working: Stanford University.

การพฒนาหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษDeveloping a Local Curriculum for Grade 6 Students on Growing Non-Toxic Vegetables

พทยารตน เรองรมย,1 บญชม ศรสะอาด2

Pittayarat Ruengram,1 Boonchom Srisa-ard2

บทคดยอ การวจยในครงนมจดมงหมายดงตอไปน 1) เพอพฒนาหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ 2) เพอประเมนผลการใชหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ กลมเปาหมายทใชในการวจยครงนคอนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานแทนทพไทย สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาบรรมย เขต 3 จานวน 14 คน เครองมอทใชไดแก แบบสมภาษณ หลกสตรทองถน แผนการจดการเรยนร แบบประเมนหลกสตรทองถน แบบประเมนแผนการจดการเรยนร แบบทดสอบวดผลสมฤทธ แบบวดภาคปฏบต และแบบวดคณลกษณะอยอยางพอ

เพยงสถตทใชในการวเคราะหขอมลไดแก รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐานและสถตทใชทดสอบความแตกตางของคาเฉลยกอนเรยนและหลงเรยนโดยการทดสอบลาดบพสยวลคอกซน (The Wilcoxon Matched Pairs Signed-Rank Test) ผลการวจยปรากฏ ดงน 1) หลกสตรทองถนทพฒนาขนมองคประกอบ 16 ประการคอ ความนา วสยทศน หลกการ จดมงหมาย สมรรถนะสาคญของผเรยน คณลกษณะอนพง

ประสงค สาระและมาตรฐานการเรยนร มาตรฐานการเรยนรและตวชวด คาอธบายรายวชา จดประสงคการเรยนร การจดการเรยนร สอและแหลงการเรยนร โครงสรางอตราเวลาเรยน การวดและประเมนผล และหนวยการเรยนร 2) ผลการใชหลกสตรทองถน พบวานกเรยนทไดเรยนหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรองการปลกผกสวนครวไรสารพษ มคะแนนวดผลสมฤทธทางการเรยนหลงเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถต ทระดบ .01 นกเรยนมผลการวดภาคปฏบตในระดบดเยยม นกเรยนมคณลกษณะ

อยอยางพอเพยงในระดบมากทสดและนกเรยนและผปกครองนกเรยนพงพอใจตอการจดการเรยนรตาม

หลกสตรทองถนทพฒนาขน

คาสาคญ : หลกสตรทองถน, การปลกผกสวนครวไรสารพษ

1 นสตระดบปรญญาโท หลกสตรการศกษามหาบณฑต,คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม2 อาจารย, คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม1 Master degree studentof Education Program,Faculty of Education, Mahasarakham University2 Lecturer,Faculty of Education, Mahasarakham University

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 105 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

Abstract

The research aims are as follows: 1) to develop a local curriculum for grade 6 students on growing non-toxic vegetables 2) to evaluate the results of a local curriculum for grade 6 on growing non-toxic vegetables. The target group were 14 students from grade 6 student at Ban Taentupthai School, Buriram Primary Educational Service Area Office 3. The research instruments were interview form, local curriculum, learning plan, a local curriculum evaluation form, Learning Plan evaluation form, Achievement test, Performance test, and sufficient characteristics test. The collected data were analyzed by using mean, percentage, standard deviation, and statistically difference average pre-training and post-training test sequence of Wilcoxon Matched Pairs Signed –Rank Test. The results were as follows: 1) The local curriculum were introduction, vision, principles objective performance of learners, desirable characteristics ,the content and learning standards, learning standards and indicators, course description, the purpose of learning, learning management, media and learning resources, time study structure, measurement and evaluation, and learning unit. 2) The results of the local programs, as shown. The students were taking courses at local curriculum for grade 6 on growing non-toxic vegetables. The post-test scored of achievement test were higher than pre-test with statistically significant difference at .01 level. The performance test was excellent and sufficient characteristics were the greater most opinion.

Keywords : local curriculum, growing non-toxic vegetables

บทนา

การพฒนาหลกสตรใหสอดคลองกบทองถน

นน สงสาคญของหลกสตรทองถนคอการตอบสนอง

ความตองการของทองถน เนอหาหลกสตรมความหมายกบผเรยนโดยสามารถนาไปใชประโยชนใน

ชวตประจาวน การพฒนาและการใชหลกสตรโดยจดทาแผนการสอนและสอการเรยนรทปรบจาก

หลกสตรแกนกลางใหตรงกบสภาพทองถน ยอมถอไดวาเปนหลกสตรทองถน ทงนจะตองคานงถงแนวทางการจดการศกษาทเนนผเรยนเปนสาคญ การสอนใหนกเรยนไดคด ไดลงมอปฏบตจรง ไดเรยนรจากแหลงเรยนรทหลาก หลาย การสอนบรณาการเนอหาสาระทจาเปนตอชวตและสงคม รวมทงการวดและประเมนผลดวยวธการทหลาก

หลาย จงกลาวไดวาการพฒนาและการใชหลกสตร

ในระดบโรงเรยนเปนหวใจของการพฒนาการศกษา ซงครผสอนและผบรหารสถานศกษาจงตองมความ

รบผดชอบและมบทบาทอยางสาคญและมความ

จาเปนตองนากระบวนการวจยเขามาใชเพอพฒนา

ประสทธภาพ (สานกงานคณะกรรมการการศกษา

แหงชาต. 2541 : 121)

ผ วจยไดเลงเหนถงประโยชนและความ

สาคญของหลกสตรทองถนซงจะมสวนชวยใหการ

พฒนา การเรยนการสอนของนกเรยนและครในโรงเรยนใหมประสทธภาพและเปนหลกสตรการ

สอนทเกดจากชมชนไดมสวนรวมในการพฒนาการ

เรยนการสอนของโรงเรยนในชมชนผวจยจงมความ

สนใจทจะศกษาและพฒนาหลกสตรทองถนโดยผ

วจยเลอกใชลกษณะการวจยและพฒนา (Research

and Development : R & D) ซงบานแทนทพไทยตาบลหนองแวง อาเภอละหานทราย จงหวดบรรมย

106 พทยารตน เรองรมย, บญชม ศรสะอาดการพฒนาหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรอง...

เปนหมบานในแนวชายแดนไทย-กมพชาและเปนหม บ านทมกล มอาชพทมความหลากหลาย ตวอยางเชน การทอผาไหมยอมสธรรมชาต การปลกและแปรรปเสาวรส นอกจากน บานแทนทพไทยยงเปนแหลงผลตพชผกไรสารพษ ทมชอเสยงของอาเภอละหานทราย อาชพการปลกผกสวนครวไรสารพษจงเปนอาชพเสรมอกอาชพหนงทนาสนใจ

อยางยง เนองจากในปจจบนมการรณรงคสงเสรม

ในเรองการลด ละ เลยง เลกใชสารเคมในการเกษตร แตเกษตรกรสวนใหญยงคงเคยชนกบรปแบบวธ

การแบบเดมทคดวางาย และสะดวกตอการปฏบตงานโดยไมคานงถงความปลอดภยทางดานสขภาพ

ของผบรโภค การปลกพชผกสวนครวไวรบประทานเองในครวเรอน จะทาใหผบรโภคมสขภาพรางกายทด สมาชกในครอบครวมกจกรรมรวมกน ใชเปนอาหารในครวเรอน ถาปลกมากมเหลอกสามารถจาหนายหรอแบงปนได ลดคาใชจาย ในครวเรอน พงพาตนเองและสามารถดาเนนชวตใหเขากบ

สภาพแวดลอมในปจจบนและการปลกผกสวนครว

เปนสงทนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 สามารถทาเพอแบงเบาภาระหนาทของผปกครองได แตการจดการเรยนการสอนในโรงเรยนบานแทนทพไทยท

ผานมายงไมมการจดทาหลกสตรทองถนเพอ

เปนการถายทอดความรใหเยาวชนรนหลงซงจะสง

เสรมใหนกเรยนเกดการเรยนรภมปญญาทองถน

ของตนเองอยางเปนรปธรรมผวจยจงสนใจทจะ

พฒนาหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรอง

การปลกผกสวนครวไรสารพษขน เพอใหนกเรยนและชมชนบานแทนทพไทยมพชผกทไรสารพษไว

บรโภคและเปนการขยายผลจากชมชนสโรงเรยน ทาใหนกเรยนสามารถนาความรทไดรบไปใชในชวต

ประจาวนได นอกจากนผวจยจะไดนา หลกสตรทอง

ถนทพฒนาขนไปใชในการจดการเรยนการสอนทง

ในทางทฤษฎและในทางปฏบต ซงจะมสวนชวยใหไดหลกสตรทองถนทมประสทธภาพและตรงตาม

ความตองการของชมชนนกเรยนครและเปน

แนวทางในการจดกจกรรมการเรยนการสอน

หลกสตรทองถนสาหรบผบรหารโรงเรยนครผสอน

และผทมสวนเกยวของในการจดการศกษาเปน

ประโยชนและแนวทางในการประกอบอาชพของ

นกเรยนทไดศกษาตามหลกสตรทองถนนตอไป

ความมงหมายของการวจย

1. เพอพฒนาหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ 2. เพอประเมนผลการใชหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ

ความสาคญของการวจย

ไดหลกสตรทองถนและแผนการจดการเรยน

รหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ เปนประโยชนในการนาไปใชสอนนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ในทองถนนกเรยนสามารถนาความรและประสบการณทได

จากการเรยนไปใชในชวตประจาวนไดจรงและสง

เสรมให นกเรยนมคณลกษณะอยอยางพอเพยง สามารถดารงชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

ขอบเขตของการวจย

1. กลมเปาหมายของการพฒนาหลกสตรทองถน เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ ไดแก นกเรยนทกาลงเรยนชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานแทนทพไทย อาเภอละหานทราย สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาบรรมย เขต 3 ภาค

เรยนท 1 ปการศกษา 2558 จานวน 14 คน 2. ผ ร วมวจย ในการวจยการพฒนา

หลกสตรทองถนสาหรบชนประถมศกษาปท 6 เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ ในครงนมผรวมวจย จานวน 3 คน ดงน

2.1 ครวชาการโรงเรยน ซงมหนาทรบผดชอบงานดานวชาการของโรงเรยน จานวน 1 คน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 107 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

2.2 ครผสอนกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย จานวน 1 คน 2.3 ครภมปญญาชาวบานทมความร

และประสบความสาเรจในการปลกผกสวนครว ซงมพนททาการเกษตรอยในบานแทนทพไทย ตาบลหนองแวง อาเภอละหานทราย จงหวดบรรมย จานวน 1 คน 3. เนอหาทใชวจย

เนอหาในการวจยครงนคอเนอหาในกลมสาระ

การเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยชนประถม

ศกษาปท 6 สาระท 4 การอาชพโดยจดทาเปนหลกสตรทองถนเรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ

4. ระยะเวลาทใช 4.1 ระยะเวลาทพฒนาหลกสตรทองถน คอ ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 4.2 ระยะเวลาทใชในการทดลองคอภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 ใชเวลา 20 ชวโมงไมรวมการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน

วธการศกษา

ขนตอนการดาเนนการศกษา ผวจยดาเนนการวจยโดยใชลกษณะการวจย

และพฒนา (Research and Development : R & D) เพอพฒนาหลกสตรทองถนใหมประสทธภาพ

เนนใหผเรยนสามารถนาความรทไดรบไปใชในชวต

ประจา วน และในการพฒนาหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ โรงเรยนบานแทนทพไทย แบงขนตอนออกเปน 4 ขนตอน ซงมรายละเอยดดงตอไปน

ขนตอนท 1 ศกษาความตองการในการพฒนาหลกสตรทองถน โดยการสมภาษณคร

วชาการจานวน 1 คน ครผสอนกลมสาระการเรยน

รการงานอาชพและเทคโนโลยจานวน 1 คน คณะ

กรรมการสถานศกษาขนพนฐานจานวน 9 คน นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 จานวน 14 คน และผปกครองนกเรยนจานวน 14 คนและครภมปญญา

ทองถนจานวน 1 คน รวมทงสน 40 คน เครองมอทใชคอ แบบสมภาษณเพอศกษาความตองการใน

การพฒนาหลกสตรทองถนเปนแบบสมภาษณแบบ

มโครงสรางจานวน 12 ขอ ซงมคาดชนความเหมาะสมของขอความมคาเทากบ 1.00 แลวนาผลการสมภาษณทไดรบมาวเคราะหโดยการตความสรป

รวมและจดทาขอสรปเพอรบรความตองการในการ

พฒนาหลกสตรทองถน

ขนตอนท 2 การพฒนาหลกสตรทองถนและ

แผนการจดการเรยนรในขนตอนนประกอบดวย 3 ขนดงน ขนท 1 ขนจดทาหลกสตรทองถนฉบบรางโดยผวจย ครวชาการ จานวน 1 คน ครผสอนกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

จานวน 1 คน และครภมปญญาทองถนจานวน 1 คน รวมกนศกษาองคประกอบของหลกสตรแกนกลางการศกษาชนพนฐาน พทธศกราช 2551 วสยทศนของโรงเรยนบานแทนทพไทย และเนอหาของการปลกผกสวนครวไรสารพษแลวดาเนนการจดทา

หลกสตรทองถนฉบบรางเรยงตามหวขอตามองค

ประกอบของหลกสตรแกนกลางการศกษาชน

พนฐาน พทธศกราช 2551 ขนท 2 การประเมนหลกสตรทองถนฉบบรางและแผนการจดการเรยนร โดยผเชยวชาญจานวน 5 ทาน

ขนท 3 ปรบปรงหลกสตรทองถนฉบบรางใหสมบรณเปนฉบบจรงกอนทดลองใช

ขนตอนท 3 การทดลองใชหลกสตรทองถนกลมเปาหมายของการวจยไดแก นกเรยนชน

ประถมศกษาปท 6 โรงเรยนบานแทนทพไทย สานกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาบรรมย เขต 3 จานวน 14 คนและดาเนนการทดลองโดยใชแบบแผนการทดลองกลมเดยววดกอนและหลงทดลอง (One-Group Pretest Posttest Design) (สนทรพจน ดารงคพานช. 2554 : 47) ขนตอนท 4 การประเมนผลการใชหลกสตรทองถน ประกอบดวย 2 สวนดงน

108 พทยารตน เรองรมย, บญชม ศรสะอาดการพฒนาหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรอง...

1. ประเมนโดยพจารณาคะแนนผลสมฤทธ

ทางการเรยน รอยละของผลการวดภาคปฏบต และคาเฉลยของผลการวดคณลกษณะอยอยางพอเพยง

2. การประเมนความพงพอใจตอการใชหลกสตรทองถนของนกเรยนและผ ปกครอง

นกเรยนโดยการสมภาษณนกเรยนทเรยนหลกสตร

ทองถนจานวน 14 คนและผปกครองนกเรยนทเรยนหลกสตรทองถน จานวน 14 คน

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงนประกอบดวย

เครองมอ 7 ชนดคอ 1. แบบสมภาษณเพอศกษาความตองการ

ในพฒนาหลกสตรทองถน เรองการปลกผกสวนครวไรสารพษเปนแบบสมภาษณแบบมโครงสราง จานวน 12 ขอ มคา IOC เทากบ 1.00 2. หลกสตรทองถนและแผนการจดการเรยนรสาหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 เรองการปลกผกสวนครวไรสารพษประกอบดวย 7 แผนการจดการเรยนร

3. แบบประเมนความเหมาะสมและสอดคลองของหลกสตรทองถนเปนแบบมาตราสวน

ประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ จานวน 19 ขอมคา IOC เทากบ 1.00

4. แบบประเมนแผนการจดการเรยนรเปนแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) 5 ระดบ จานวน 24 ขอมคา IOC เทากบ 1.00 5. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย

เรองการปลกผกสวนครวไรสารพษสาหรบนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6 เปนแบบเลอกตอบ 4 ตว

เลอก จานวน 30 ขอมคา IOC ตงแต 0.60-1.00 คาอานาจจาแนกตงแต 0.22-0.81 และคาความเชอมนของแบบทดสอบทงฉบบเทากบ 0.87

6. แบบวดภาคปฏบต ในการปลกผกสวนครว จากการลงมอปฏบตจรงในทกขนตอนจานวน

4 ขนตอน คอ ขนตอนการเตรยมงาน ขนตอนการปฏบตงาน เวลาทใชในการปฏบตงาน และผลการปฏบตงานมคา IOC ตงแต 0.60-1.00 7. แบบวดคณลกษณะอยอยางพอเพยง เปนแบบมาตราสวนประมาณคา 5 ระดบจานวน 30 ขอมคา IOC ตงแต 0.60-1.00 คาอานาจจาแนกตงแต 0.20-0.80 และคาความเชอมนของแบบทดวดทงฉบบเทากบ 0.92

การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยเกบรวบรวมขอมลดวยตนเองดงน

1. การเกบขอมลกอนดาเนนการสรางหลกสตรทองถนโดยใชแบบสมภาษณเพอศกษา

ความตองการในการพฒนาหลกสตรทองถน เรองการปลกผกสวนครวไรสารพษทาการสมภาษณคร

วชาการ ครผ สอนกลมสาระการเรยนร การงานอาชพและเทคโนโลย นกเรยน ผปกครองนกเรยน คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานและคร

ภมปญญาทองถนรวมทงหมด 40 คน 2. ทดสอบเพอวดความร พนฐานของนกเรยนเรองการปลกผกสวนครวไรสารพษ ของนกเรยนกอนเรยน

3. การเกบขอมลระหวางการใชหลกสตรโดยการสอบวดความรในแตละหนวยการเรยนรและ

การวดภาคปฏบต 4. การเกบขอมลหลงการใชหลกสตรโดยการทดสอบวดความรหลงเรยน วดคณลกษณะอย

อยางพอเพยง และสมภาษณเพอทราบความพง

พอใจตอการจดหลกสตรทองถนของนกเรยนและ

ผปกครองนกเรยน

การวเคราะหขอมล

การดาเนนการขอมลจากการวจย การวจยครงนการวเคราะหขอมลทงขอมล

เชงคณภาพและขอมลเชงปรมาณเพอตอบปญหา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 109 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

การวจยมการดาเนนการดงน

1. การวเคราะหขอมลเชงคณภาพจากการ

สมภาษณดาเนนการโดยใชวธตความสรางขอสรป

จากขอมลและสถานการณจากการสมภาษณ

2. การวเคราะหขอมลเชงปรมาณทไดจาก

เครองมอวจยมดงน

2.1 การประเมนหลกสตรทองถนโดยวเคราะหคาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน

2.2 การประ เม นแผนการ เ ร ยนร หลกสตรทองถนโดยวเคราะหคาเฉลยและสวน

เบยงเบนมาตรฐาน

2.3 การทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนผวจยวเคราะหขอมลโดยวเคราะหหาคาความ

แตกตางระหวางคะแนนผลสมฤทธทางการเรยน

กอนเรยนและหลงเรยน โดยใชสถตทดสอบลาดบพสยวลคอกซน (The Wilcoxon Matched-Pairs Sign Rank Test) เพอดความกาวหนาทางการเรยน 2.4 การวดภาคปฏบตผวจยวเคราะหขอมลโดยวเคราะห รอยละ แลวแปลความหมาย 2.5 การวดคณลกษณะอยอยางพอเพยง ผวจยวเคราะหขอมลโดยวเคราะหคาเฉลยแลวแปล

ความหมายของคาเฉลย

ผลการศกษา

จากการวเคราะหขอมลการพฒนาหลกสตร

ทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรองการปลกผกสวนครวไรสารพษ สรปผลไดดงน 1. ผลการศกษาความตองการในการพฒนาหลกสตรทองถนโดยการสมภาษณบคคลทมสวน

เกยวของ (ผใหขอมล) ไดแกครวชาการครผสอนกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย นกเรยน ผปกครองคณะกรรมการสถานศกษาขน

พนฐานและครภมปญญาทองถน จานวน 40 คน สรปไดวา ในภาพรวมทงครวชาการ ครผสอนกลม

สาระการเรยนร การงานอาชพและเทคโนโลย

นกเรยนผปกครองคณะกรรมการสถานศกษาขน

พนฐานและครภมปญญาทองถนมความตองการให

พฒนาหลกสตรทองถนเรองการปลกผกสวนครวไร

สารพษ เนองจากบรบทของหม บานเหมาะสม เนอหาเหมาะสมกบตวผเรยน และการไดเรยนรทฤษฎตามหลกวชาการแลวไดปฏบตจรงเพอให

เกดการเรยนรจากประสบการณตรง ไดฝกปฏบตทงทโรงเรยนและทบานโดยผปกครองมสวนรวมใน

การดแลผลผลตของนกเรยน สงเสรมใหนกเรยนมความเปนอยอยางพอเพยง ชวยลดรายจาย ซงกอใหเกดความรกความผกพนของคนในครอบครว และสามารถนาความรทไดรบไปใชในชวตประจาวน

ไดจรง

2. ผลการพฒนาหลกสตรท องถนและ

แผนการจดการเรยนร

2.1 ผลการจดทาหลกสตรท อง ถนฉบบราง โดยการรวมกนศกษาองคประกอบของหล กส ต รแกนกลา งกา รศ กษาข น พ น ฐ าน พทธศกราช 2551 วสยทศนของโรงเรยนบานแทนทพไทย และเนอหาของการปลกผกสวนครวไรสารพษ ระหวางผวจย ครวชาการ ครผสอนกลมสาระการเรยนร การงานอาชพและเทคโนโลยและคร

ภมปญญาทองถน ไดขอสรปวาควรจดทาหลกสตรฉบบรางโดยการรางตามองคประกอบของหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โดยเรยงตามหวขอตอไปน คอ ความนา วสยทศน หลกการ จดมงหมาย สมรรถนะสาคญของผเรยน

คณลกษณะอนพงประสงค สาระและมาตรฐานการเรยนร มาตรฐานการเรยนรและตวชวด คาอธบายรายวชา จดประสงคการเรยนร การจดการเรยนร สอและแหลงการเรยนร โครงสราง อตราเวลาเรยน การวดและประเมนผล และ หนวยการเรยนร และจดทาเอกสารประกอบหลกสตร ไดแก คมอการใช

หลกสตรและแผนการจดการเรยนร มรายละเอยดดงตอไปน คอองคประกอบของคมอประกอบดวยความเปนมาของหลกสตร และแนวทางการนาหลกสตรไปใช และแผนการจดการเรยนร มสวนประกอบดงน คอหวเรอง สาระสาคญ ตวชวด จด

110 พทยารตน เรองรมย, บญชม ศรสะอาดการพฒนาหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรอง...

ประสงคการเรยนร คณลกษณะอนพงประสงค สาระการเรยนร กจกรรมการเรยนการสอน สอและแหลงเรยนร การวดและประเมนผล กจกรรมเสนอแนะ บนทกผลการจดการเรยนรและขอคดเหนของผ

บรหาร

2.2 การประเมนหลกสตรทองถนฉบบรางและแผนการจดการเรยนร

2.2.1 ผลการประเมนหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรองการปลกผกสวนครวไรสารพษฉบบราง โดยผเชยวชาญ จานวน 5 ทาน พบวาหลกสตรทองถนฉบบรางอยในระดบความ

เหมาะสมมากทสด ทง 19 ขอ ( = 4.98, S.D. = 0.06) แสดงวาเปนหลกสตรทสามารถนาไปใชได 2.2.2 ผลการประเมนแผนการจดการเรยนรหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรองการปลกผกสวนครวไรสารพษโดยผเชยวชาญ

ผลการประเมน ทง 5 ดานคอดานสาระการเรยนร ดานจดประสงคการเรยนร ดานการจดกจกรรมการเรยนร ดานสอและแหลงการเรยนร และดานการวดและการประเมนผลโดยรวมอยในระดบดมาก ( = 4.97, S.D. = 0.03) 2.3 ปรบปรงหลกสตรทองถนฉบบรางกอนทดลองใชจรง

ผวจยดาเนนการปรบปรงแกไขขอความ

ตามทผ เชยวชาญเสนอแนะโดยการดาเนนการ

แกไขขอความในหนวยการเรยนรท 3 จากคาวา การเลอกสถานทและทาเลปลก แกไขเปน การเลอกทาเลและสถานทปลกผกสวนครวไรสารพษ แลวจดพมพเปนหลกสตรทองถนฉบบจรงเพอนาไป

ทดลองใชกบนกเรยนชนประถมศกษาปท 6 ตอไป 3. ผลการทดลองใชหลกสตรทองถน เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ ปรากฏดงน

3.1 คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนซงวเคราะหโดยใชสถตทดสอบลาดบพสย

วลคอกซน (The Wilcoxon Matched-Pairs Sign

Rank Test) พบวาคะแนนผลสมฤทธของนกเรยนหลงเรยนหลกสตรทองถนชนประถมศกษา ปท 6

เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ สงกวากอนเรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 3.2 ผลการวดภาคปฏบตของนกเรยน พบวานกเรยนไดเรยนหลกสตรทองถนมผลการวด

ภาคปฏบตเฉลย รอยละ 85 อยในระดบคณภาพด

เยยม

3.3 ผลการวดคณลกษณะอย อย าง

พอเพยง พบวา โดยรวมคาเฉลยของคะแนนคณลกษณะอยอยางพอเพยงเทากบ 4.54 ซงอยในระดบมากทสด

4. ผลการประเมนผลการใชหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ จากการสมภาษณนกเรยนและผ

ปกครองนกเรยนทเรยนหลกสตรทองถน สรปไดวาทงนกเรยนและผปกครองนกเรยน พงพอใจตอหลกสตรทองถน เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ เพราะเนอหาทเรยนเขาใจงาย ไดเรยนรจากสอทหลากหลาย ไดฝกปฏบตจรง ชวยใหนกเรยนมความรบผดชอบในการดแลผกสวนครว มสวนชวยผปกครองในการลดรายจายในครวเรอนบางสวน มความภาคภมใจทสามารถปลกผกจนเตบโตและ

สามารถนามารบประทานได

อภปรายผล

จากการวจยการพฒนาหลกสตรทองถน ชน

ประถมศกษาปท 6 เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ ผวจยมประเดนทจะนามาอภปรายผลดงน 1. ผลการศกษาความตองการในการพฒนาหลกสตรทองถนสรปไดว า ในภาพรวมทงคร

วชาการ ครผ สอนกลมสาระการเรยนร การงานอาชพและเทคโนโลยนกเรยนผ ปกครองคณะ

กรรมการสถานศกษาขนพนฐานและครภมปญญา

ทองถนมความตองการใหพฒนาหลกสตรทองถน

เรองการปลกผกสวนครวไรสารพษ เนองจากบรบท

ของหมบานเหมาะสม เนอหาเหมาะสมกบตวผเรยน และการไดเรยนรทฤษฎตามหลกวชาการ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 111 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

แล วได ปฏบตจรงเพอให เกดการเรยนร จาก

ประสบการณตรง ไดฝกปฏบตทงทโรงเรยนและทบานโดยผปกครองมสวนรวมในการดแลผลผลต

ของนกเรยน จะสงเสรมใหนกเรยนมความเปนอยอยางพอเพยง ชวยลดรายจาย ซงจะกอใหเกดความรกความผกพนของคนในครอบครว และนาจะสามารถนาความรทไดรบไปใชในชวตประจาวนได

จรง ทงนอาจเนองจากพนทของหม บ านและโรงเรยนมความพรอมทจะสงเสรมใหนกเรยนปลก

ผกสวนครวไรสารพษและการปลกผกสวนครวไร

สารพษไวรบประทานเองจะสงผลดตอสขภาพและ

คณภาพชวตในระยะยาว สอดคลองกบหลกการของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ทกลาววาหลกสตรระดบทองถนควรสนองตอบตอสภาพแวดลอมและความตองการ

ของทองถน หลกสตรทองถนทดควรพฒนาขนเพอใหนกเรยนไดเรยนรชวต สภาพเศรษฐกจ สภาพสงคมตามทปรากฏจรงในทองถนนน เปนความตองการของนกเรยน ผปกครองและประชาชนในทองถน ใชทรพยากรทองถนเปนฐานสาคญเพอ

พฒนาชวต เศรษฐกจและสงคมในทองถนใหดขน (กระทรวงศกษาธการ. 2551 : ) และสอดคลองกบ แนวคดของทพย หาสาสนศร (2548 : 19) ทกลาววาหลกสตรทองถนเปนแนวคดการจดการศกษา

เพอถายทอดสบตอภมปญญาทองถนเปนการ

จดการศกษาทมงใหผเรยนรจกตนเอง รจกชมชนท

ตนเองอาศยอยมความรสกผกพนกบชมชนของ

ตนเอง ตลอดจนมความเขาใจรเทาทนกบสภาพความเปลยนแปลงของสงคมภายนอกชมชนทสง

ผลกระทบตอชมชนทตนอาศยอยทงนเพอทจะใหผ

เรยนสามารถพฒนาตนเองและพฒนาชมชนให

กาวหนาไปฝนทศทางทพงประสงคได

2. ผลการพฒนาหลกสตรท องถนและ

แผนการจดการเรยนร บรรลวตถประสงค ทงนเนองจากไดรบความรวมมออยางดจาก ครวชาการ ครผสอนกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและ

เทคโนโลยและครภมปญญาทองถน ในการยกราง

โครงรางหลกสตรและผวจยไดศกษาวธการปลกผก

สวนครวไรสารพษอยางละเอยดเพอรางหลกสตร

ตามองคประกอบของหลกสตรแกนกลางการศกษา

ขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โดยจดทาเอกสารประกอบหลกสตรไดแก คมอการใชหลกสตรและแผนการจดการเรยนร หลกสตรทองถนไดรบการประเมนโดยผเชยวชาญ จานวน 5 ทาน อยในระดบเหมาะสมมากทสด ทาใหผวจยไดโครงรางหลกสตรทเหมาะกบความตองการของทองถนและแผนการ

จดการเรยนรไดรบการประเมนโดยผเชยวชาญ จานวน 5 ทาน อยในระดบคณภาพดมาก นอกจากนยงไดรบความอนเคราะหจากผเชยวชาญใหแกไข

ขอความบางสวนเพอเพมความสมบรณของ

หลกสตรทองถนและสามารถนาไปใชจดการเรยนร

ได สอดคลองกบแนวคดของนคม ชมภหลง (2545 : 91) ทกลาวไววาในการพฒนาหลกสตรทองถนมขอควรคานงทสาคญคอ ขอมลถกตอง เชอถอได ใชกระบวนการทางานแบบประชาธปไตยและวธการ

ทางวทยาศาสตร ตองรวมมอกบบคคลหลายฝาย ตองพฒนาเอกสารประกอบหลกสตรควบคกบ

หลกสตรทองถน ใชผเรยนเปนศนยกลางและเหมาะสมกบผ เรยนมากทสดเพอจะสนองตอบตอการ

เรยนร ไดดทสดและสอดคลองกบแนวคดของ

วมลรตน สนทรโรจน (2545 : 58- 67) ทกลาววาการพฒนาหลกสตรทองถนทจะประสบผลสาเรจไดนน

ผมสวนเกยวของในทองถนทกสวนจะตองใหความ

รวมมอเปนอยางด 3. ผลการทดลองใชหลกสตรทองถนและแผนการจดการเรยนร พบวา

คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

หลงเรยนหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ สงกวากอน

เรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ .01 ผลการวดภาคปฏบตของนกเรยนอยในระดบคณภาพด

เยยมและผลการวดคณลกษณะอยอยางพอเพยงอย

ในระดบมากทสด ทงนเนองจากผวจยและผรวมวจยไดวางแผนการจดกจกรรมเรยนรใหครอบคลม

112 พทยารตน เรองรมย, บญชม ศรสะอาดการพฒนาหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรอง...

ทงดานพทธพสย จตพสยและทกษะพสย เปนกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญและเนน

ทกษะการปฏบต มสอการเรยนรทหลากหลาย มการวดผลการเรยนรทหลากหลาย ซงสอดคลองกบงานวจยของพนส โพธบต (2550 :130) ไดวจยการพฒนารปแบบการสอนหลกสตรทองถนเรองการทา

ไวนผลหมอนสาหรบนกเรยนชนประถมศกษา

ปท 6 โดยใชรปแบบการสอนทหลากหลายไมวาจะเปนกจกรรมกลมสมพนธกรณศกษา (Case Study) และการฝกปฏบตจรงพบวากลมนกเรยนมความร

เพมขนจากกอนเรยนรอยละ 63 สอดคลองกบวเศษ ชณวงศ (2544 : 31-32) ทกลาววาการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเปดโอกาสใหนกเรยนมสวนรวม

โดยการจดกระบวนการจดการเรยนการสอน

กระบวนการเรยนรจะตองเปนไปในลกษณะของ

การทากจกรรมการมสวนรวมในการลงมอปฏบต

สนบสนนใหทกคนไดมโอกาสรวมกจกรรมทกรป

แบบทกขนตอนและผสอนตองใหการยอมรบและม

ความเคารพในความสามารถของผเรยนตลอดจน

ทกษะการปฏบตตางๆ ทผเรยนและผสอนตางมอยในตวเองตองไดรบการแบงปนแลกเปลยนและ

ถายทอดซงกนและกนในกจกรรมการเรยนรเสมอ 4. การประเมนผลการใชหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ โดยการสมภาษณเพอทราบความพงพอใจ

ของนกเรยนและผปกครองนกเรยนทเรยนหลกสตร

ทองถนพบวาทงนกเรยนและผปกครองนกเรยน พงพอใจตอหลกสตรทองถน เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ เพราะเนอหาทเรยนเขาใจงายไดเรยนรจากสอทหลากหลาย ไดฝกปฏบตจรง ชวยใหนกเรยนมความรบผดชอบในการดแลผกสวนครว มสวนชวยผปกครองในการลดรายจายในครวเรอน

บางสวน มความภาคภมใจทสามารถปลกผกจนเตบโตและสามารถนามารบประทานได ทงนเนองจากผวจยไดจดทาหลกสตรทสอดคลองกบ

ความตองการของทองถน สามารถนาความรทไดรบไปใชใน ชวต ประจาวน ไดจรง และในการจดทา

หลกสตรทองถนไดรบความรวมมอจากหลายฝาย

เชน ครวชาการ ครผสอนกลมสาระการเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลย และครภมปญญาทองถน หลกสตรทองถนและแผนการจดการเรยนรผานการ

ประเมนจากผเชยวชาญ ทาใหไดหลกสตรทองถนและแผนการจดการเรยนรทมคณภาพสามารถนา

ไปจดการเรยนร ได สอดคลองกบแนวคดของ

สกอตต (Scott. 1970 : 124) ทเสนอแนวคดในเรองการจงใจใหเกดความพงพอใจตอการทางานทจะให

ผลเชงปฏบตมลกษณะดงน คองานควรมสวนสมพนธกบความปรารถนาสวนตวงานนนจะมความ

หมายสาหรบผทางานนนตองมการวางแผนและวด

ความสาเรจไดโดยใชระบบทางานและการควบคม

ทมประสทธภาพ

ขอเสนอแนะ

1. ขอเสนอแนะในการนาหลกสตรทองถนไปใช

1.1 ครผสอนทจะนาหลกสตรทองถนชนประถมศกษาปท 6 เรอง การปลกผกสวนครวไรสารพษ ไปใชควรศกษาหลกสตรทองถนและเอกสารประกอบหลกสตรใหละเอยดกอนนาไปใช ควรศกษาบรบทของโรงเรยนวามความพรอมในการ

จดการศกษาตามหลกสตรวามมากนอยเพยงใด

และศกษาบรบทของหมบานถงความเหมาะสมของ

สภาพพนทตอการฝกปฏบตในการปลกผกสวนครว

ไรสารพษ 1.2 ครผสอนทจะนาหลกสตรทองถนไปใชจะตองเตรยมความพรอมในดานสอการเรยนการ

สอน วสดอปกรณทจาเปนและในกรณทตองนา

นกเรยนไปศกษาสถานทประกอบการจรงควรมการ

นดหมายกบครภมปญญาทองถนใหพรอมกอน

ดาเนนการจดกจกรรมการเรยนร

1.3 ผ บรหารมส วนสาคญในการจด

กจกรรมเรยนร ใหบรรลผลสาเรจเนองจากตาม

หลกสตรทองถนจะตองมการนานกเรยนไปศกษา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 113 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ในสถานทประกอบการจรง ตองดาเนนการขออนญาตนานกเรยนออกนอกสถานศกษากอนทกครง

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป ควรมการพฒนาหลกสตรทองถนกลมสาระ

การเรยนรการงานอาชพและเทคโนโลยใหหลาก

หลายสอดคลองกบความตองการและเหมาะสมกบ

สภาพทองถนนนๆซงมหลกสตรทองถนทควร

พฒนาและนาเขาสกระบวนการเรยนการสอนดงน

2.1 หลกสตรทองถนการแปรรปอาหาร 2.2 หลกสตรท องถนการเลยงปลาสวยงาม

2.3 หลกสตรทองถนการปลกมะนาวในวงบอซเมนต

กตตกรรมประกาศ

ผวจยขอขอบคณ รศ.ดร.บญชม ศรสะอาด อาจารยทปรกษาวทยานพนธทกรณาใหคาแนะนา

ใหการวจยครงนสาเรจลลวงไปดวยด

เอกสารอางอง

กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย.

ทพย หาสาสนศร. (2548). ภมปญญาไทยกบการศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพมหาวทยาลยรามคาแหง.นคม ชมภหลง. (2545). วธการและขนตอนการพฒนาหลกสตรทองถนและการจดทาหลกสตรสถานศกษา. มหาสารคาม : อภชาตการพมพ.พนสโพธบต. (2550). การพฒนารปแบบการสอนหลกสตรทองถนเรองการทาไวนผลหมอนสาหรบนกเรยน

ชนประถมศกษาปท 6. วทยานพนธ กศ.ม.มหาสารคาม : มหาวทยาลยมหาสารคาม.วมลรตน สนทรโรจน. (2545). หลกสตรทองถน = Local Curriculum. มหาสารคาม : ภาควชาหลกสตร

และการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม.วเศษ ชณวงศ. (2544). “ปฏรปการเรยนร : ผเรยนสาคญทสด,” วารสารกรมวชาการ. 4(2) : 31-41 ;

กมภาพนธ.สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2541). แนวทางการสงเสรมภมปญญาไทยในการจดการ

ศกษา. กรงเทพฯ: พมพด.สนทรพจน ดารงคพานช. (2554). การออกแบบการทดลอง. เอกสารประกอบการสอนวชา 0504723 ภาค

วชาวจยและพฒนาการศกษา คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยมหาสารคาม มหาสารคาม : สานกพมพมหาวทยาลยมหาสารคาม.

Scott, Myers M. (1970). Every Employer a Manager : More Meaningful Work though Job Environ-ment. New York : Mc graw-Hill Book Company.

การเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทตาบลจอมพระ อาเภอจอมพระ จงหวดสรนทรCultural Landscape Changing on Kui Community, Case Study of Jompra Subdistrict, Jompra District, Surin Province.

วสา วงศสขแสวง1, ธราวฒ บญเหลอ2, สกรนทร แซภ3

Vasa Wongsuksaweang1, Tarawut Boonlua2, Sukarin Saephu3

บทคดยอ

ชาวกยเปนกลมทมวถการดาเนนชวตทมอตลกษณเฉพาะ ทางดานภมทศนวฒนธรรมทสะทอนถงวถทางสงคม แตในปจจบนดวยกระแสของความเจรญกาวลาทางเทคโนโลยทเปลยนแปลงไปอยาง

รวดเรว สงผลกระทบตอภมทศนวฒนธรรมของชาวกย ซงนบวนจะสญหายไปจากวถความเปนชาวกย ดงนนการศกษาถงปจจยรวมทงองคประกอบทมผลกระทบทาใหเกดการเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของ

ชาวกยในพนทศกษา จงเปนการหาแนวทางรกษาภมทศนวฒนธรรมพนถนของชาวกย ตาบลจอมพระใหดารงสบไป โดยศกษาขอมลทตยภมขอมลทวไป ประวตความเปนมาการตงถนฐานชมชนขอมลพนฐานของชมชน รวมทงเอกสารทเกยวของ ลงพนทสารวจขอมลของแตละหมบานในตาบล สมภาษณปราชญ

ชาวกยในชมชน วเคราะหขอมล จาแนกองคประกอบภมทศนวฒนธรรม พรอมทงกาหนดตาแหนงลงในแผนผงเพอเปรยบเทยบองคประกอบภมทศนวฒนธรรมของชาวกย

องคประกอบภมทศนวฒนธรรมของชาวกย จาแนกได 3 กลม ดงน 1) พนทสวนตว 2) พนทสวนรวม 3) พนทการเกษตร ปจจยทสงผลกระทบตอการเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมชาวกย คอ 1) ปจจยดานสงแวดลอม 2) ปจจยทางเศรษฐกจ 3) ปจจยดานนโยบายพฒนาของรฐ 4) ปจจยดานสอมวลชน ซงมแนวทางการรกษาภมทศนวฒนธรรมชาวกยไดโดยการปลกจตใตสานกใหตระหนกถงคณคาของภมทศน

วฒนธรรมทบรรพบรษไดสรางไว สรางจตสานกถงการเรยนรและรกษา รวมทงขอสนบสนนชวยเหลอจากหนวยงานภาครฐในดานตางๆ ดวยนโยบายทเกยวของ สงเสรมการเรยนรและถายทอดใหบตรหลานชาวกยไดมสวนรวมและถอปฏบตในภมทศนวฒนธรรมทยงหลงเหลออยอยางภาคภมใจ

คาสาคญ : ภมทศน, วฒนธรรม, ภมทศนวฒนธรรม, การเปลยนแปลงภมทศน, กย

1 นสตระดบปรญญาโทสาขาวชาการวางผงชมชนเมองและสภาพแวดลอม, คณะสถาปตยกรรมศาสตร ผงเมองและนฤมต

ศลป มหาวทยาลยมหาสารคาม เบอรโทร.087-878-5954 Email : saoamp@yahoo.com 2,3 อาจารยประจา, คณะสถาปตยกรรมศาสตร ผงเมองและนฤมตศลป มหาวทยาลยมหาสารคาม,อาจารยทปรกษา

วทยานพนธ. 1 Graduate student in Urban and Environment Planning, Faculty of Architecture, Urban Design and Creative Arts,

Mahasarakham University. Tel : 087-878-5954 Email : saoamp@yahoo.com 2,3 Lecturer, Faculty of Architecture Urban Design and Creative Arts, Mahasarakham University, Advisor.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 115 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

Abstract

The Kui is a group has ways of life that identity specific Cultural Landscape that reflect on the way of society that come with the belief. Innovation on technologies that rapidly change. The way of life and environmental impact to Kui of Cultural Landscape that identify will be lost from Kui way of life. Therefore, a study of factors including elements effecting change of Kui Cultural Landscape. This study aims to maintain the health to Kui Cultural Landscape, Jompra sub-district by defining concepts of research, study of secondary data, history, habitation of community, basic data of community. A survey of villages in the area by Kui local scholars and interviews in community. Analysis data to afford data on the identity of the Kui. To classify composition of Cultural Landscape together with orientation an map for comparative composition of Kui of Cultural Landscape. The results showed that the composition Kui of Cultural Landscape can be separated into 3 groups as follows, 1) the personal space 2) the public area 3) the agricultural area, to show modesty to nature which has movement in agriculture all year. Factors affecting change of Kui Cultural Landscape are ; 1) environmental factor 2) economic factor 3) development policy of state factor 4) media factor. This includes forming guidelines to maintain Kui of Cultural Landscape and instill consciousness to the value of cultural landscape, create a consciousness to learn and keep rituals , include and would request for support from government agencies in a variety of ways with the relevant policies, advance learning and teaching of lineage to take part and instill pride and respect of the Kui landscape.

Keywords : Landscape, Culture, Cultural Landscape, Landscape Changing, Kui

บทนา

ชาวกยเปนกลมชาตพนธทมความโดดเดน

เรองการรกษาอตลกษณและวถการดาเนนชวต ในภมทศนวฒนธรรมของชาวกยมลกษณะเฉพาะทม

คณคาทางวฒนธรรมเปนอยางมาก ซงนบวาเปน

สงทสะทอนถงวถการดาเนนชวต วถของความเชอ ความคด จารต ประเพณ พธกรรม คานยมและภมปญญาทองถน ซงเปนการบงบอกถงอตลกษณ

ทสะทอนถงวถชวตทดาเนนตามคณธรรม จรยธรรม ทงยงเปนการดารงความเปนชาวกย รวมทงการแกป ญหาทสอดคลองกบสภาพแวดลอมทงทาง

กายภาพและทางสงคมทชดเจน แตในปจจบนภม

ทศนวฒนธรรมของชาวกยไดถกเปลยนแปลง ลบ

เลอน การเปลยนแปลงทางสงคมและวฒนธรรมดานตางๆ ทสงผลกระทบตอสงคมโดยเฉพาะภมทศนวฒนธรรมพนถน ซงนบวนจะหายไปจากวถของชมชนชาวกยจนแทบจะไมมความสบเนองของ

ภมทศนวฒนธรรมและภมปญญาตางๆ ทมลกษณะ

เฉพาะปรากฏใหเหน จงควรมการศกษาและรกษา

ลกษณะเฉพาะของภมทศนวฒนธรรมพนถนของ

ชาวกยเพอใหดารงไว ในปจจบนดวยกระแสของการเปลยนแปลง

ทางเศรษฐกจและสงคมทาใหพบวาชาวกยกาลงได

รบผลกระทบจากกระแสวฒนธรรมของยคสมยทได

เขาสสงคมชาวกยอยางรนแรงและรวดเรว ดงนนสภาวะการปรบตวไดปรบเปลยนไปพรอมๆ กระแส

116 วสา วงศสขแสวง, ธราวฒ บญเหลอ, สกรนทร แซภการเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทตาบลจอมพระ...

การเปลยนแปลงของโลก เชนการเปลยนแปลงของคานยมของยคสมย การเผยแพรวฒนธรรมระหวางชาตระหวางภาษา ความกาวลาทางเทคโนโลย การสอสาร สอประชาสมพนธอนๆ พนทของชาวกยถกพฒนาใหทนสมย การปรบตวและการเปลยนแปลงทางภมทศนวฒนธรรมไดมการปรบเปลยนไปอยาง

รวดเรวทางเลอกทเหมาะสมของชาวกยเพอความ

อยรอดในสงคม คอศกษาวเคราะหถงบทบาทและการเปลยนแปลงและการปรบตวของชาวกย

ทามกลางการเปลยนแปลงของสงคมและเศรษฐกจ และวฒนธรรมสมยใหมในปจจบนซงขาดการ

เลอกสรรและการกลนกรอง

ทาให ภมทศน วฒนธรรมผดเพยนจาก

รากฐานทบรรพชนไดแสดงออกทางภมปญญาท

สบทอดใหลกหลานในครงอดตตอไป

ภาพท 1 ทตงและขอบเขตตาบลจอมพระทมา : สวนการวางแผนการใชทดนท 3 สานกสารวจดนและแผนการใชทดนกรมพฒนาทดน. 2553

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาการตงถนฐานและอตลกษณ

ของชาวกย

2. เพอศกษาถงลกษณะภมทศนวฒนธรรม

ทเปนอตลกษณของชาวกย 3. เพอศกษาการเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกย

4. เพอหาแนวทางในการรกษาภมทศนวฒนธรรมของชาวกย

วธการศกษา

ในการวจยครงนเปนงานวจยเชงคณภาพ โดยการศกษาขอมล การสารวจ การสงเกตการณ และการสมภาษณผทอยอาศยในชมชนจอมพระ เพอแสดงใหเหนถงประวตศาสตรการตงถนฐาน

ชมชน ขอมลพนฐานของชมชน ศกยภาพ ปญหาการเปลยนแปลง การรกษา การจาแนกภมทศน

วฒนธรรมและปจจยการเปลยนแปลงภมทศน

วฒนธรรมของชาวกย เพอใหไดขอมลตรงตามวตถประสงคของงานวจย ในการสารวจพนทชมชนชาวกยนนเปนการสารวจภมทศนวฒนธรรมทม

ลกษณะเปนการบรณาการระหวางการวจยเชง

สารวจและเชงคณภาพ โดยมขนตอนการวจย ดงน1) ศกษาขอมลปฐมภม เพอทาการรวบรวมขอมล

ภาคสนาม การสงเกตการณ และจากการสมภาษณ การสารวจสภาพปจจบน ภาพรวมของแตละหมบาน การสารวจ ในภาคสนามจะบนทกภาพถายสภาพปจจบนของพนท และการบนทกลงในแผนทสารวจ 2) ศกษาขอมลทตยภม หลกการ แนวคด

ทฤษฏ งานวจยและรวบรวมขอมลเอกสารอนๆทเกยวของ

3) การสมภาษณ ผนาหรอผทมบทบาทขบ

เคลอนชมชนชาวกยและพนทเกยวเนองกบทศทาง

และแนวโนมในการเปลยนแปลงทางดานภมทศน

วฒนธรรม ผานการพดคยและตอบขอซกถาม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 117 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

4) วเคราะหขอมลเพอใหไดขอมลทมความเปนอตลกษณของชาวกย ศกษาและจาแนกองคประกอบภมทศนวฒนธรรม กาหนดตาแหนงลงในแผนผงเพอเปรยบเทยบองคประกอบภมทศน

วฒนธรรมของชาวกยสาเหตและป จจยการ

เปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกย

5) แนวทางในการรกษาภมทศนวฒนธรรมของชาวกยตาบลจอมพระใหยงยนในอนาคตตอไป

แผนภมแสดงกรอบแนวคดในงานวจย

พนทสวนตวพนทสวนรวม พนทการเกษตร

ภาพประกอบ 2 องคประกอบภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในอดต

118 วสา วงศสขแสวง, ธราวฒ บญเหลอ, สกรนทร แซภการเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทตาบลจอมพระ...

ภาพประกอบ 3 องคประกอบภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทสวนตวทมา : รจพนธ ดอกงา (2521)

ผลการศกษา

การเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของ

ชาวกยในพนทตาบลจอมพระ อาเภอจอมพระ จงหวดสรนทรสามารถสรปรายละเอยดไดตามองค

ประกอบภมทศนวฒนธรรมได 3 กลม 1) องคประกอบภมทศนวฒนธรรมของ

ชาวกยในพนทสวนตวจะเกดขนในบรเวณพนททา

กจกรรมระดบครวเรอน ทมกลมคนในระบบเครอญาตเขารวมกจกรรมประเพณและวฒนธรรมรวม

กน สบเนองจากเปนทมาของขนบธรรมเนยมประเพณในการดารงตามวถชวตของชาวกยจาก

อดตจนกระทงปจจบน ซงกอเกดขนในบรเวณทพก

อาศย สามารถจาแนกออกเปน รปแบบอาคารวางบนเรอนพกอาศยทมพธกรรมเฉพาะในสายตระกล รวมทงสถาปตยกรรมเรอนพกอาศยของชาวกย กจกรรมในพนทโลงเชนพธการแซนญะจวะดงและ

แซนโดนตา (เปนพธกรรมในรปแบบการนบถอผบรรพบรษของชาวกยทถอปฏบตอยางเครงครด) รวมทงบรเวณใตถนเรอนพกอาศยทมการจดสรร

พนทเพอรองรบกจกรรมงานเสรมทควบคกบการ

ทาเกษตรซงวถการพงพาธรรมชาตถอเปนสวน

หนงในการดาเนนชวต ซงใชพนทโลงวางรอบอาคารพกอาศย ในการทาพธกรรมและพนทหลงเรอนทพกอาศยประกอบกจกรรมในการดาเนนชวต

ทเปนเอกลกษณเฉพาะของชาวกย

ภาพประกอบ 4 องคประกอบภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทสวนรวมทมา : ทอย สขแสวง (2535)

2) องคประกอบภมทศนวฒนธรรมของ

ชาวกยในพนทสวนรวม ดวยลกษณะการตงถนฐาน

จะเปนลกษณะตามรปทรงของพนท มการเคลอนตวเขาสพนทราบ โดยการใชภมปญญาเลอกความเหมาะสมของพนทในการทาประโยชน ซงจะมการเวนพนทสาหรบเปนประโยชนรวมกน ทงเปนพนทเลยงสตว หาอาหารปา ปลกพช รวมถงเปนพนท

ในการประกอบกจกรรมทางวฒนธรรม สงทพบเหนไดทคลายคลงกนคอภาษา การแตงกาย รปราง

หนาตา เชอชาต คานยม และวฒนธรรมทองถนท

ยงคงสมพนธ ทดต อกน ชาวกยจะมวดเป นศนยกลางในการประกอบพธกรรมทางดานศาสนา มศาลปตาสงศกดสทธ ศาลาประจาหมบาน และม

พนทในการแสดงออกทางดานวฒนธรรมและการ

ดาเนนชวตรวมกน

3) องคประกอบภมทศนวฒนธรรมของ

ชาวกยในพนทการเกษตร ของชาวกยเกดจากการปรบตวใหตรงกบภมศาสตร มการแสดงความ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 119 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ออนนอมตอธรรมชาตโดยจดเครองเซนไหวเพอ

เปนขวญและกาลงใจในการประกอบอาชพทางการ

เกษตร กอนลงมอทาการเกษตรเพอบวงสรวงเรยกวาการไหวปตานา ชาวกยจะเลอกโพนปลวกทอยตามหวไรปลายนาเปนทสญลกษณทางความเชอท

เคารพบชารกษา เพราะเชอวาจะมบรรพบรษสถตอยโพนปลวก ชาวกยเรยกวา แซนญะจวะฮแซร สบตอกนมา บรเวณพนทโดยรอบหมบานจะเปนพนท

การเกษตรทงหมด และมสถาปตยกรรมทางการเกษตร(เถยงนา) ทสรางขนเพอเปนทพกผอนในชวงฤดการทานา เกบทานาและเกบเกยวผลผลต

วส ดทางการเกษตร เป น ทนอนเฝ าพชผลการเกษตร และเมอมองออกไปจากชมชนจะพบวามแตทงนาขนาดใหญลอมรอบในฤดทานาจะพบการ

เคลอนไหวทางการเกษตรตลอดป ตงแตไถนาจนกระทงถงฤดเกบเกยวซงจะมการเปลยนแปลงไป

ตามฤดกาลสวยงามและเคลอนไหวตลอดเวลา ลกษณะพนททางการเกษตรจะมรปแบบการปลก

ผลผลตแตกตางกนตามลกษณะภมศาสตร ตามวถการทาการเกษตรเชนนาสวน นาลก นาหนอง นาโคก การทาการเกษตรจะใชแรงงานควายและแรงงานคนในครวเรอนเปนหลก

ภาพประกอบ 5 องคประกอบภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทการเกษตร

ทมา : ทอย สขแสวง (2538)

ในปจจบนทศทางและแนวโน มในการ

เปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกยนนได

รบการสนบสนนจากนโยบายภาครฐในหนวยงาน

องคการบรหารสวนตาบล ปญหาทสาคญทตอง

แกไขคอปญหาการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอม

ทสงผลใหเยาวชนรนหลงไมสามารถสอสารภาษา

กยได ไมไดรบการสงเสรมวฒนธรรมการแตงกายทเปนแบบอยางอนเหมาะสม ปราชญผรกาลงจะสญสนแตไมไดรบการสบทอดอยางจรงจง ประกอบกบชาวกยเองยงไมเหนความสาคญพนทวฒนธรรม

และวถชวตความเปนอยแบบดงเดม การพฒนาจาก

หนวยงานภาครฐบางอยางอาจลดบทบาทลดคณคา

ขององคประกอบภมทศนวฒนธรรมลงอาจสงผลก

ระทบตอชาวกยได จากการรวบรวมขอมลวเคราะหศกยภาพความสาคญทางภมทศน

วฒนธรรมของพนททงนามธรรมและรป

ธรรมตลอดจนถงการวเคราะหประเดนปญหาและ

แนวโนมการเปลยนแปลงตางๆของพนทศกษาจาก

ขอมลดงกลาวสามารถนาไปเปนแนวทางในการ

รกษาภมทศนวฒนธรรมของชาวกยตาบลจอมพระ

ใหยงยนในอนาคตตอไป

120 วสา วงศสขแสวง, ธราวฒ บญเหลอ, สกรนทร แซภการเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทตาบลจอมพระ...

1) การเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทส วนตว ปจจบนด วยรปแบบสถาปตยกรรมทพกอาศยในอดตเสอมสภาพตาม

กาลเวลา ความเจรญทางดานวตถและเทคโนโลย ขอมลขาวสารจากสอสารมวลชนเขามามบทบาท

ทางดานแนวคดรวมทงรปแบบวสดใหมๆ สงผลใหมการปรบเปลยนไปจากเดมทงรปแบบรปรางและ

รปทรง พนทใชสอยและกจกรรมตางๆ ตามความเหมาะสม ซงมาจากการรบเอาวฒนธรรมของชมชนเมอง สวนวสดตกแตงสวนใหญยงใชไมเปนวสดในการกอสรางและมการใชโครงสรางตามสมยนยม

พนทบรเวณใตถนเรอนถกปรบเปลยนเปนทนงพก

ผ อน รบแขกหรอทากจกรรม ด วยรปแบบสถาปตยกรรมเดมมการจดสรางเพอรองรบการ

เลยงชาง แตในปจจบนชางในพนทตาบลจอมพระไมมหลงเหลอแลว สงผลใหรปแบบบานเปลยนแปลง

ไปเพอรองรบการใชชวตประจาวน และดวยนโยบาย

ทางภาครฐทสงเสรมการกนอยทถกสขลกษณะตอ

ผ อย อาศย วสดอปกรณและสตวเลยงถกปรบ

เปลยนเพอความสะดวกทงนขนอยกบฐานะและราย

ไดทางเศรษฐกจตอครวเรอน

ภาพประกอบ 7 การเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทสวนตว

2) การเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทสวนรวม พนทโลงวางใตถนเรอนพกอาศยนนมาจากสงแวดลอมทเกยวเนองจากการ

ดารงชวตของชาวกยทมการรบเอาวฒนธรรมใกล

เคยงมาใชในชวตประจาวน ประกอบกบปจจยทางเศรษฐกจทจะตองดารงชวตเพอความอยรอดดงนน

รปแบบและวถการดาเนนชวตจะเปลยนแปลงไป

กจกรรมตางๆ ทใชบรเวณใตถนเรอนเปนททางาน

เสรมททาควบคไปกบการทาการเกษตรนนคอการ

เลยงไหม มดหม ทอผา จกสาน จะมปรมาณลดลง คนสงวยนงเลยงบตรหลานบรเวณใตถนทพกอาศย

แทนการการเลยงไหม สาวไหม กรอดายไหม ทอผา จะมบางแตมจานวนนอยราย

พนทสวนรวม พนทการเกษตรพนทสวนตว

ภาพประกอบ 6 องคประกอบภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในปจจบน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 121 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

3) การเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมตอพนทการเกษตร ทนบเปนแหลงอาหารอาชพหลกและความภาคภมใจของชาวกย นอกเหนอจากสถาปตยกรรมทางการเกษตร (เถยงนา) ทพบ พนทโดยรอบหมบานจะเปนพนทการเกษตร จะพบวามแตทงนาขนาดใหญลอมรอบในฤดทานา จะมการเปลยนแปลงไปตามฤดกาลสวยงามและ

เคลอนไหวตลอดเวลา สงผลใหระบบนเวศน

เปลยนแปลง วถการทาการเกษตรปรบเปลยนเพอความสะดวก รวดเรว โดยใชแรงงานเครองจกรกลเปนหลกเพอทนแรง มการเปลยนแปลงการทานาปกดาเป นนาหวานทาให วถความสามคคใน

การเกษตรจะลดนอยลงตามวนเวลา แตจะพบวามการเคลอนไหวทางการเกษตรตลอดป ตงแตไถนาจนกระทงถงฤดเกบเกยว

ภาพประกอบ 8 การเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทสวนรวม

ภาพประกอบ 9 การเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทการเกษตร

อภปรายผล

จากการศกษาข อมลการเปลยนแปลง

ภมทศนวฒนธรรมชาวกยในพนท ตาบลจอมพระ

อาเภอจอมพระ จงหวดสรนทร รวมทงการสมภาษณผ นาชมชนการคดเลอกหม บ านท

เหมาะสมจากผนาชมชนการสมภาษณปราชญ

หม บาน และชาวบานผใหขอมลดานภมทศนวฒนธรรม ประวตความเปนมา รวมทงขอมลอนทเกยวข องของชาวกยในพนทตาบลจอมพระ ปรากฏวาภายในตาบลจอมพระทง 15 หมบาน

เปนหมบานชาวกยทงหมด ทผานเกณฑคดเลอก

จากผนาหมบานมจานวนทงหมด 15 คนจะมเพยง 2 หมบาน ไดแกบานหนองสม, บานปลาเขง ทม

การเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมนอยทสด และพบปจจยทสงผลกระทบตอการเปลยนแปลงภม

ทศนวฒนธรรมชาวกยดงน

1) ปจจยดานสงแวดลอม ไดแกสงแวดลอม

ทเกยวเนองในการดารงชวตชาวกยทมทตงถนฐาน

ใกลกบชมชนชาวเขมรพนถน จะรบเอาวฒนธรรมของกลมเขมรมาดวยขณะเดยวกน ชาวกยทมทตงถนฐานใกลกบชมชนชาวลาวอสาน จะรบเอาวฒนธรรมของกลมลาวอสานมาดวย วฒนธรรมการ

กนอย การพด การตระเตรยมพธการซงบางอยางจะคลายกนมาก และการขยายตวของชมชนทสงผลตอการใชประโยชนจากทดนและทรพยากรทาง

ธรรมชาต เชน การสรางทอยอาศย บานเรอน ททากน การขยายสาธารณปโภคเพอรองรบความ

122 วสา วงศสขแสวง, ธราวฒ บญเหลอ, สกรนทร แซภการเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทตาบลจอมพระ...

ตองการของชมชน ปรมาณการสญจรเพมมากขน วถการแสดงออกทางความสมพนธระดบเครอญาต

ลดนอยลง

2) ปจจยทางเศรษฐกจ ไดแกการดารงอยดวยรายไดเปนสวนหนงทตองดนรนเพอความอย

รอดดงนนชาวกยหลายครวเรอนไดละทงถนฐานท

อยอาศยไปทามาหากนเมองใหญเพอทจะไดมาซง

รายได ปลอยใหผสงอายอยบานตามลาพงกบเดก ทาใหขาดความตอเนองในการถายทอดและซมซบ

วฒนธรรมทเปนเอกลกษณของชาวกยไวจงเกดการ

เปลยนแปลงบดเบอนจากวถถกตอง

3) ปจจยดานนโยบายพฒนาของรฐ ไดแกการเปลยนแปลงและม งเนนพฒนาชมชนดวย

โครงสรางพนฐานทอาจขดแยงกบความตองการ

ของคนในชมชน เชนโครงการของภาครฐทเขามาสงเสรมใหชมชนมกจกรรมทตอบสนองความ

ตองการทางเศรษฐกจทาใหมเกดการเปลยนแปลง

ในพนทสงผลกระทบตอวถการดาเนนชวต

4) ปจจยดานสอมวลชน ไดแกการรบขอมลขาวสารจากสอมวลชนทาใหรบวฒนธรรมภายนอก

เขามาแลวเกดการปรบเปลยนและเปลยนแปลงสง

ทมอยโดยไมไดรกษารปแบบเดมไว ดวยชาวกยในแตละชมชนขาดความรความเขาใจถงคณคาของ

ภมทศนวฒนธรรมทมอย เชนองคประกอบภมทศนวฒนธรรมดานตางๆ เนองจากไมตระหนกถงคณคา

และไมรสกถงความภาคภมใจตอสงทม

ภาพประกอบ 10 ตาแหนงองคประกอบภมทศนวฒนธรรมชาวกยทมการเปลยนแปลงนอยทสด (บานหนองสม)

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 123 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

แนวทางการรกษาภมทศนวฒนธรรมชาวกย 1) การปลกจตใตสานกใหตระหนกถงคณคา

ของภมทศนวฒนธรรมทบรรพบรษไดสรางไว ชาวกยตองรกษาอตลกษณทมไวอยางเขมแขงม

การถายทอดและสานตอกนอยางเปนระบบเตมรป

แบบ ยกตวอยางเชนการใชภาษาและวถชวตความเปนอย การแตงกายทสอถงความเรยบงายแตสวยงาม สรางจตสานกถงการเรยนร และรกษาพธกรรมตางๆ ทไมสามารถหาไดในสงคมเมองอน 2) การสนบสนนชวยเหลอจากหนวยงานภาครฐในดานตางๆ ดวยนโยบายทเกยวของวางแผนและกาหนดนโยบายทม งเน นพฒนา

สบทอดวฒนธรรมทเปนเอกลกษณรวมทงสงเสรม

การเรยนรและถายทอดใหบตรหลานชาวกยไดภาค

ภมใจในภมทศนวฒนธรรมทยงหลงเหลอและ

อนรกษทรพยากรของตนเองทมอยแลวตอไป

สรป

จากการศกษาพบวาองคประกอบภมทศน

วฒนธรรมของชาวกยในพนทตาบลจอมพระ จาแนกได 3 กลม ดงน 1) พนทสวนตว คอบรเวณพนททากจกรรมระดบครวเรอนในบรเวณทพก

อาศย 2) พนทสวนรวม คอพนทในการประกอบกจกรรมและแสดงออกทางวฒนธรรมรวมกนใน

ชมชน 3) พนทการเกษตร คอพนทปรบตวใหตรงกบภมศาสตร แสดงความออนนอมตอธรรมชาตมการเคลอนไหวทางการเกษตรตลอดป ปจจยทสงผลกระทบตอการเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรม

ชาวกย คอ 1) ปจจยดานสงแวดลอม 2) ปจจยทางเศรษฐกจ 3) ปจจยดานนโยบายพฒนาของรฐ

4) ปจจยดานสอมวลชน ซงมแนวทางการรกษาภมทศนวฒนธรรมชาวกยไดโดยการปลกจตใต

สานกใหตระหนกถงคณคาของภมทศนวฒนธรรม

ทบรรพบรษไดสรางไว การถายทอดและสานตอกนอยางเปนเตมรปแบบ สรางจตสานกถงการเรยนร

และรกษาพธกรรมตางๆ รวมทงขอสนบสนนชวยเหลอจากหนวยงานภาครฐในดานตางๆ ดวย

นโยบายทเกยวของ มงเนนพฒนาสบทอดวฒนธรรมทเปนเอกลกษณรวมทงสงเสรมการเรยนร และ

ถายทอดใหบตรหลานชาวกยไดมสวนรวมและถอ

ปฏบตในภมทศนวฒนธรรมทยงหลงเหลออยอยาง

ภาคภมใจ ในพนทตาบลจอมพระ ปรากฏวาภายในตาบลจอมพระทง 15 หมบานเปนหมบานชาวกยทงหมด ทผานเกณฑคดเลอกจากผนาหมบานม

จานวนทงหมด 15 คนจะมเพยง 2 หมบาน ไดแกบานหนองสม, บานปลาเขง ทมการเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมนอยทสด

ขอเสนอแนะ

1) ขอเสนอแนะทวไป สนบสนนใหชมชนรและเขาใจเกยวกบ

อตลกษณของชาวกยท เกยวของกบภมทศน

วฒนธรรม รวมทงจดเปนแหลงเรยนรระดบตาบล เชดชและสนบสนนรางวลในการรกษาวฒนธรรมอน

ดงามของชาวกยจากหนวยงานทเกยวของ รวมทงการจดการทางดานภมทศนวฒนธรรมโดยให

ชาวกยในพนทมสวนรวม และสนบสนนการพงพาตนเองทางวฒนธรรมเพอใหเกดความยงยนตามวถ

ชาวกยตอไป

2) ขอเสนอแนะในการศกษาคนควาตอไป จากการศกษาถงการเปลยนแปลงภม

ทศนวฒนธรรมชาวกยในพนท เพอใหทราบถงการ

เปลยนแปลงในระดบชมชนมากยงขน จากสภาพ

แวดลอมทางสงคม เศรษฐกจ ทางกายภาพของชมชนมอทธพลตอวธคดและการดาเนนชวตของชา

วกย รวมทงการแลกเปลยนวฒนธรรมทเกดจากการผสมผสานกนทางวฒนธรรมระหวางชมชนใกล

เคยงเชน ชาวลาวอสานและเขมรพนถน ทตง

ถนฐานอยบรเวณใกลชมชนชาวกย

124 วสา วงศสขแสวง, ธราวฒ บญเหลอ, สกรนทร แซภการเปลยนแปลงภมทศนวฒนธรรมของชาวกยในพนทตาบลจอมพระ...

เอกสารอางอง

กระทรวงวฒนธรรม และคณะสถาปตยกรรมศาสตรมหาวทยาลยศลปากร. (2549). แนวทางการจดการภมทศนวฒนธรรม. กรงเทพ: มหาวทยาลยศลปากร.

เกรยงไกร เกดศร. (2551). ชมชนกบภมทศนวฒนธรรม. กรงเทพฯ: อษาคเนย. คกฤทธ ปราโมช, ม.ร.ว.และคณะ. (2525). ลกษณะไทย เลม 1. กรงเทพฯ: ไทยวฒนาพานช.จตร ภมศกด. (2540). ความเปนมาของสยาม ไทย ลาวและขอมและลกษณะทางสงคมของชอชนชาต.

กรงเทพฯ: เรอนแกวการพมพ.ไพฑรย มกศล. (2542). “กวย: ชาตพนธ,” ใน สารานกรมวฒนธรรมไทยภาคอสาน เลม 1. กรงเทพฯ:

สยามเพรสมาเนจเมนท.รจพนธ ดอกงา. (2512). การคลองชางของชนเผาสวย. วทยานพนธปรญญาศลปบณฑต (โบราณคด)

คณะโบราณคด: มหาวทยาลยศลปากร.

ระววรรณ โอฬารรตนมณ. (2556). รปแบบบานเรอนของกลมชาตพนธในอษาคเนย. เชยงใหม: สานกพมพมหาวทยาลยเชยงใหม.

วลาศ โพธสาร. (2552). การปรบตวทางสงคมของชาวกยในบรบทพหวฒนธรรมเขตอสานใต. วทยานพนธปรชญดษฏบณฑต สาขาไทศกษา: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม.

โครงการแผนทวฒนธรรมของกลมชาตพนธชายแดนไทย-กมพชา. คนเมอ วนท 2 กมภาพนธ 2555, จาก

http://www.mapculture.orgเครอขายองคกรชมชนสรนทร. ชาตพนธกย. คนเมอ วนท 2 กมภาพนธ 2555, จาก http://www.surinre-

lations.orgวกพเดยสารานกรมเสร. กลมชาตพนธสวย. คนเมอวนท 18 มนาคม 2555, จาก http://th.wikipedia.org/

wiki/

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนสาเรจสมบรณไดดวย

ความกรณาและความชวยเหลออยางสงยงจาก

ผชวยศาสตราจารย ดร.ธราวฒ บญเหลอ อาจารยทปรกษาวทยานพนธหลก ผชวยศาสตราจารย ดร.สกรนทร แซภ อาจารยทปรกษาวทยานพนธรวม คณาอาจารยทกทานในคณะสถาปตยกรรม

ศาสตรฯ มหาวทยาลยมหาสารคาม และชาวกยในตาบลจอมพระ ผซงมสวนสาคญในการใหความรวมมอเออเฟอขอมลและนาใจทมตอผวจยในการลง

สารวจพนท รวมถงหนวยงานภาครฐ จงหวดสรนทร ทเออเฟอขอมลทใหคาชแนะและสนบสนนใหกาลงใจทาใหวทยานพนธฉบบนสาเรจลลวงไป

ได ผวจยขอขอบพระคณเปนอยางสง

การจดการหอศลปกบการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยในเขตกรงเทพมหานครManagement of Art Galleries and Promotion of Contemporary Arts and Culture in Bangkok

วทยา จวสนเทยะ 1, รศม ชทรงเดช,2

Widthaya Juasantia,3 Rasmi Shoocongdej,4

บทคดยอ

บทความนเปนสวนหนงของวทยานพนธ เรอง “การจดการหอศลปกบการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมย ในเขตกรงเทพมหานคร” มวตถประสงค 1) เพอศกษารปแบบการจดการหอศลป และการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยในเขตกรงเทพมหานคร 2) เพอศกษาพฤตกรรม ทศนคต และความพงพอใจของผใชบรการหอศลปในเขตพนทศกษา และ 3) เพอเสนอแนวทางการเพมประสทธภาพในการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมย โดยใชระเบยบวธวจยแบบผสมผสานในการศกษา การวจยเชงคณภาพ ไดจากการศกษาและเกบขอมลจากเอกสารทเกยวของ การลงพนทเพอเกบขอมลผานการสงเกตแบบมสวนรวม รวมถงการสมภาษณผมสวนเกยวของ และการวจยเชงปรมาณ โดยการใชแบบสอบถามเพอประเมนทศนคตและความพงพอใจตอการเขารบบรการของหอศลปในเขตกรงเทพมหานคร เกบขอมลผานชองทางสอสงคมออนไลน ดวยวธการสมตวอยางประเภทไมใชความนาจะเปน โดยการเลอกกลมตวอยางแบบโควตา จากพนทศกษา 3 แหง แหงละ 80 ชด รวม 240 ชด พนทในการศกษาคอหอศลปของภาครฐในเขตกรงเทพมหานคร ไดแก 1) หอศลป มหาวทยาลยศลปากร (วงทาพระ) 2) หอศลปวฒนธรรมแหงกรงเทพมหานคร และ 3) พพธภณฑสถานแหงชาต หอศลป ซงหอศลปทง 3 แหงน มความสาคญตอการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยตงแตระดบบคคล ชมชน ทองถน จนถงระดบประเทศ กลมตวอยางในการ

ศกษาแบงออกเปน 2 กลม กลมแรก คอ ผเกยวของดานอปสงค เปนผทใชประโยชนจากการใหบรการของหอศลป เชน ศลปน นกวชาการ ประชาชนทวไป และกลมทสอง คอ ผเกยวของดานอปทาน ไดแก ผบรหารหอศลปจากพนทกรณศกษา ผลการศกษาพบวา หอศลปในปจจบนมบทบาทสาคญในการสงเสรม

ศลปวฒนธรรมรวมสมย ทงดานสงคม การเมอง เศรษฐกจ และการศกษา เชน การอนรกษเพอประโยชนทางการศกษา การสรางมลคาเพมของผลงานศลปะ รวมถงการเปดพนทใหภาคประชาชนไดมพนทเพอแสดงออก นอกจากนยงมการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยทหลากหลายไมเพยงเฉพาะดานทศนศลปเหมอนในอดตทผานมา สาหรบทศนคตและความพงพอใจของกลมผใชประโยชน พบวาคาเฉลยรอยละ

1 นกศกษาระดบปรญญาโท, สาขาวชาการจดการทรพยากรวฒนธรรม, คณะโบราณคด, มหาวทยาลยศลปากร2 รองศาสตราจารย, คณะโบราณคด มหาวทยาลยศลปากร1 Master’s Student of Arts Program in Cultural Resource Management, Graduate School, Silpakorn University2 Associate Professor, Faculty of Archaeology, Silpakorn University

126 วทยา จวสนเทยะ, รศม ชทรงเดชการจดการหอศลปกบการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยในเขตกรงเทพมหานคร

75.35 ของผตอบแบบสอบถาม มความพงพอใจมากตอการบรหารจดการและการใหบรการของหอศลปทง 3 แหง ซงแสดงใหเหนวาแมจะมปจจยทสงผลตอการบรหารจดการทแตกตางกนแตกลมผใชประโยชนยงคงมความพงพอใจตอบทบาทในการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยของหอศลปในปจจบน และผลการศกษาดงกลาวนจะเปนประโยชนตอหนวยงานภาครฐ ตลอดจนองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดอน ๆ ไดเลงเหนถงความสาคญของการดาเนนการจดตงหอศลปประจาจงหวดขน อนจะสงผลใหเกดประโยชนตอการพฒนาประเทศโดยม หอศลปเปนเครองมอสาคญ

คาสาคญ : การจดการหอศลป, การสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมย

Abstract

This study is a part of the thesis called “Management of Art Galleries and Promotion of Contemporary Arts and Cultures in Bangkok”. The objective is to study role and management of art galleries in Bangkok on promoting contemporary arts and cultures, to study behavior, attitude and satisfaction of the audience in the areas of study, and to provide an effective guideline for promoting contemporary art. Using mixed methods in the study focusing on governmental art galleries in Bangkok which are Art Center of Silpakorn University, Wang Thapra Campus, Bangkok Art and Culture Center, Pathumwan and the National Art Gallery, Fine Arts Department. In the study, documentation, and interviewing were used in qualitative research while quantitative research utilized questionnaires non-probability sampling on 240 samples via on-line social media. All of the case studies have played significant roles on supporting contemporary art and culture in the individual, community and national levels. The sample of population was divided into 2 groups., who were on

demand side, got direct benefit from using the galleries including artists, scholars and general public.

Questionnaires were employed in collecting their attitudes and satisfaction after visiting those galleries. The executive directors of those 3 galleries were on supply side. To get the information form this group, interviewing and questionnaires were used. The findings show that those three art galleries help elevate the roles of contemporary arts in social, political, economic and educational

aspects. Moreover, the performing arts which mostly pays attention on visual art has been enlarged to more various kinds of performing arts. For attitudes and satisfaction of the demand side, although each gallery provides different objectives and managements, it was found that 75.35% of the

samples felt coincidently satisfied in all of them. This study will provide information and suggestion for not only governmental agencies but also the provincial organizations in realizing the importance of setting up the provincial art galleries. It is believed that art galleries and performing arts can be one of major tools in the development processes of Thailand. Thus the authorities should contribute sufficient and equally accessible art galleries to all Thai people.

Keywords: Management of Art Galleries, Promotion of Contemporary Arts and Culture

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 127 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

บทนา

การสรางสรรคผลงานศลปกรรมของชนชาต

ไทย มประวตศาสตรความเปนมาทยาวนานและมววฒนาการทเปลยนแปลงไปจากอดตถงปจจบน

อยางเหนไดชด ทงในเรองของรปแบบและวธการในการสร างผลงานศลปะ สงเกตไดจากการสรางสรรคผลงานศลปกรรมในอดต ทวตถประสงคหลกของการสรางสรรคงานนนเพอรบใชสถาบน

พระมหากษตรยหรอสถาบนทางศาสนาเปนหลก (วบลย ลสวรรณ, 2548, น. 385) ในขณะทกาลเวลา

กาวเดนไปขางหนาอยางไมหยดนง ทาใหศลปะในยคหลงทไดรบอทธพลจากภายนอกรวมถงแนว

ความคดของศลปนผสมผสานกบเทคนคในการ

สรางสรรคผลงานทาใหมลกษณะหลากหลายกวาท

เคยเปนมา ผลงานสวนใหญทสรางขนมกจะเปน

งาน “ทศนศลป” (Visual Art) ทงรปแบบจตรกรรม ประตมากรรม และภาพพมพ ทเกดขนจากการเรยนรและไดรบการบมเพาะทางดานเทคนค และวธการในการสรางสรรคผลงานศลปะในรปแบบ

ใหมๆ โดยอาจนบวามจดเรมตนมาจากอาจารย “ศลป พระศร” ผไดรบสมญานามในยคสมยตอมาวา “บดาแหงงานศลปกรรมรวมสมย” ของไทย (วรณ ตงเจรญ, 2534, น.143) ศลป พระศร (2511) ใหความเหนวา ศลปะคอสวนหนงของวฒนธรรม ทเปลยนแปลงตามกาลเวลาไมสามารถหยดนงได เปนสงจาเปนสาหรบ

วฒนธรรมของชาต สวนวบลย ลสวรรณ (2548, น.

15) ใหความเหนเฉพาะเรองศลปะสมยใหมวา ศลปะสมยใหมในประเทศไทย คอ ศลปะอยางใหมหรอศลปะแบบใหม ท เ กดในประเทศไทย ม

ววฒนาการเปนลาดบทงรปแบบและแนวความคด เรมตนมาจากนายคอรราโด เฟโรซ และจดเรมตนของกระบวนการพฒนาโดยการตงกรมศลปากร อนเปนจดเรมตนของการวางรากฐานทางศลปะสมย

ใหม ทกอใหเกดนกศลปะทสรางงานทมลกษณะ

สากลอยางทมอยในปจจบน

เมอมการสรางสรรคผลงานรปแบบตาง ๆ จงจาเปนตองมการสรางสถานทเพอจดแสดงใหแก

ผอนไดรบชม รวมถงตองมสถานทสาหรบเกบรกษางานศลปกรรมตาง ๆ โดยเฉพาะงานทไดรบการยกยองวามคณคา หรอสรางสรรคโดยศลปนทมชอเสยง ประเทศทเจรญแลวจะมการสรางอาคารเพอเปนศนยกลางของศลปะหรอการสรางหอศลป และพพธภณฑศลปะ เพอใหประชาชนไดชนชมสมบตทางวฒนธรรมของชาต จงเปนทมาของการกอตงพพธภณฑและหอศลปเพอตอบสนองวตถประสงค

ดงกลาว (วบลย ลสวรรณ, 2548, น. 385) ซงในประเทศไทยกไดดาเนนการกอตงขนหลายแหงทง

ของภาครฐและเอกชน ในเรองของการใชประโยชนจากพนทสาหรบ

งานศลปะในปจจบน กมความเปลยนแปลงไปจากยคแรกเรมของการกอตงหอศลปอยางเดนชด จากแตเดมหอศลปนนจะเนนในเรองของการสรางผล

งาน การเกบรกษา การจดแสดง และการอนรกษผลงานศลปกรรมทศลปนทมชอเสยงไดสรางสรรค

ผลงานขนมา พฒนาการมาเปนการเปดพนทใหกบเยาวชน หรอประชาชนทวไป ทไมใชศลปนหรอผทศกษามาทางดานศลปะทโดยปกตแลวไมมโอกาส

เขาถงกจกรรมทางศลปะ ไดมโอกาสทจะไดแสดงออกในการสรางสรรคผลงานหรอมสวนรวม

ในการเรยนรทกษะในเรองของศลปะ และมโอกาสทจะไดใชพนทในการแสดงออกทางความคดมาก

ขน เกดเป นวฒนธรรมของการเรยนร ทาง

ศลปวฒนธรรมดวยตนเองของเดกและเยาวชนใน

ยคปจจบน และยงสอดคลองกบการศกษาของ สรชย หวนแกว และ กนกพร อยชา (2554) ทไดศกษาบทบาทของประชาชน บนความหลากหลายทางวฒนธรรม ในกระแสโลกาภวตน และไดพบขอ

สงเกตวาภาคประชาชนนนมพลงในการสรางสรรค

ผลงานศลปะเปนอยางยง ขาดแตเพยงโอกาสในการสงเสรมและใหพนทในการแสดงออกเพยง

เทานน นอกจากนยงพบวาหอศลปมบทบาททเปลยนแปลงไปจากอดตทผานมา และสามารถตอบ

128 วทยา จวสนเทยะ, รศม ชทรงเดชการจดการหอศลปกบการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยในเขตกรงเทพมหานคร

สนองการสรางสรรคของภาคประชาชนไดดมากขน

กวาทเปนมา

ในขณะเดยวกน ความหมายของคาวา “ศลปวฒนธรรมรวมสมย” ในอดตทผานมา ยงมการใหความหมายทไมชดเจนนก นกวชาการดานศลปะใชคาเรยกตาง ๆ ทหลากหลาย ดงเชนคาวา “ศลปะรวมสมย” หรอ (Contemporary Art) ทศาสตราจารยศลป พระศร ใชเรยกกระบวนการสรางสรรคผลงานศลปะของไทยในสมยนนแทนการใชคาวาศลปะ

สถาบน (Academic Art) หรอศลปะสมยใหม (Modern Art) ซงเปนคาเรยกกวาง ๆ โดยมการรวมสมยทางวฒนธรรมเปนตวประกอบ (วรณ ตงเจรญ, 2534, น. 115) ศลปนและนกวชาการไดใหนยามเกยวกบศลปะ และศลปะรวมสมยไวหลากหลาย ทงน หากเมอพจารณาจากขอสงเกตของ

การใชคาวา ศลปวฒนธรรมรวมสมย ในอดตจะเหนวาแรกเรมนน มกจะใชเฉพาะคาวา “ศลปะ” ทหมายถง ผลงานศลปะทางดานทศนะศลป (Visual Arts) และคาวา “รวมสมย” ทหมายถงกาลเวลาของการสรางผลงานในสมยนนจงมกเรยกการสรางงาน

ศลปะทศนศลปในสมยนนเพยงคาวา “ศลปะรวมสมย” จนกระทงในป พ.ศ. 2545 สานกงานศลปวฒนธรรมรวมสมย (สศร.) กระทรวงวฒนธรรม เปนหนวยงานรฐบาลทจดตงขนโดยมอานาจตาม

กฎหมาย และเปนหนวยงานหลกในการดาเนนการ

สนบสนนและเผยแพร กจกรรมทเกยวของกบงานดานศลปวฒนธรรมรวมสมย โดยไดมการแบงขอบขายออกเปน 9 สาขาศลปะ (กระทรวงวฒนธรรม, 2547, น.2) ไดแก 1. ทศนศลป

(Visual Arts) 2. ศลปะการแสดง (Performing Arts) 3. คตศลป (Music) 4. วรรณศลป (Literature) 5. สถาปตยกรรม (Architecture) 6. มณฑนศลป

(Interior Design) 7. เรขศลป (Graphic Design) 8. ภาพยนตร (Film) และ 9. ออกแบบเครองแตงกาย (Fashion Design) จากการดาเนนการในเรอง

ดงกลาวนทาใหทราบวา กระบวนการทางวฒนธรรมของการสรางสรรคผลงานทางศลปะ ไมไดมเพยง

งานทางดานทศนศลปเหมอนในอดตทผานมา ศลปวฒนธรรมรวมสมยในปจจบน ผานการแปรเปลยนในเรองของแนวคด เทคนค และวธการ ของการสรางสรรคผลงาน โดยมกระบวนการตอยอดทางจนตนาการ มการปรบปรงเปลยนแปลงแนวคด ใชเทคนค และวธการใหมๆ ในการนาเสนอ มการแกไข ดดแปลง ทาซา อยางมระบบ เพอสรางสรรคผลงานศลปะใหมๆ ขนมา และนามาประยกตใชในวฒนธรรมปจจบน ในดานการสงเสรม “ศลปวฒนธรรมรวม

สมย” กจาเปนทจะตองมการสงเสรมอยางเปนระบบและเชอมโยงกนในทกภาคสวน โดยพนฐานควรเรม จากในระดบ “คน” หรอปจเจกบคคล โดยการสนบสนนและปลกฝง ตงแตเยาวชนคนรนใหมไปจนกระทงถงศลปนทกาลงสรางชอหรอแมกระทง

ศลปนทมชอเสยงระดบประเทศแลวกตาม โดยอาจจะเปนทงในเรองการสงเสรมการเรยนร การสงเสรมทางดานจตใจ หรอการสงเสรมใหเกดรายได กเปนได ในขณะเดยวกนกควรสงเสรมในดาน “วตถ” หรองานศลปะตาง ๆ ซงอาจมงเนนไดทงในเรองของการสงเสรมการอนรกษ การสงเสรมสรางสรรคผลงาน หรออาจจะเปนการสงเสรมทางดานการทองเทยว อนเกยวของกบศลปวฒนธรรม

ของประเทศไทย ทจะเปนแรงขบเคลอนทนทางวฒนธรรมไปสการพฒนาของประเทศได

สาหรบการศกษาในเรองดงกลาวน ทาใหคนพบขอมลทสาคญททาใหทราบถงลกษณะทโดดเดน

ขององคกรทางวฒนธรรมประเภท หอศลป ในฐานะทเปนองคกรทางวฒนธรรมทสาคญ ทมหนาทโดยตรงในการสงเสรมใหเกดการสรางสรรคงาน

ศลปกรรม และการสงเสรมวฒนธรรมรวมสมยของคนไทยในปจจบน โดยการศกษาหอศลปของรฐ ท

ตงอยในเขตกรงเทพมหานคร นอกจากนนยงไดศกษาความคดเหนของผทมสวนเกยวของกบการ

ดาเนนงานของหอศลป ทงผ ใหบรการและผรบบรการ ทเปนขอมลชวยสะทอนใหเหนถงภาพรวมในปจจบนและผลการดาเนนงานในมมมองทหลาก

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 129 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

หลาย ทาใหเหนถงขอด ขอเสย และไดขอเสนอแนะทจะชวยใหพฒนางานการจดการหอศลปในพนท

ศกษาและในพนทอน ๆ ไดอยางมประสทธภาพ

วตถประสงคของการศกษา

1. เพอศกษารปแบบการจดการหอศลปและการส งเสรมศลปวฒนธรรมร วมสมยในเขต

กรงเทพมหานคร 2. เพอศกษาพฤตกรรม ทศนคต และความพงพอใจของผใชบรการหอศลปในเขตพนทศกษา

3. เพอเสนอแนวทางการเพมประสทธภาพในการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมย

กรอบแนวคด

ในการดาเนนการศกษาในเรองดงกลาว ไดกาหนดขอบเขตพนทศกษาโดยคดเลอกจากหอ

ศลป ของ รฐทมบทบาทในการส ง เส รมศลป

วฒนธรรมรวมสมย ทมเขตพนทใหบรการอยในเขตกรงเทพมหานคร และเปนหอศลปทมการจดแสดงและการสงเสรมผลงานทศนศลปเปนแกนหลก ซงหอศลปทเลอกเปนพนทศกษาน เปนหอศลปทมบทบาทในการสงเสรมวฒนธรรมรวมสมยและม

ลกษณะเดนทแตกตางกน จานวน 3 แหง ไดแก 1. หอศลป มหาวทยาลยศลปากร เปนหอศลปของสถานศกษาทมงเนนเพอสงเสรมการศกษาและการ

พฒนาชมชน บรหารจดการโดยมหาวทยาลยศลปากร 2. หอศลปวฒนธรรมแหงกรงเทพมหานครเปนหอศลปประจาจงหวด บรหารโดยองคกรปกครองทองถนรปแบบพเศษ กรงเทพมหานคร และ 3. พพธภณฑสถานแหงชาต หอศลป ทเปนหอศลปประจาชาต บรหารจดการโดยกรมศลปากร

หลงจากนนจะเปนการรวบรวมขอมลการศกษาจาก

เอกสารทเกยวของ รวมไปถงการลงพนทเพอเกบขอมลแบบมสวนรวม และการนาแนวคดเรองบาลานซ สกอร การด (Balance Scored Card)

หรอ “BSC” มาใชเปนเครองมอในการวเคราะหขอมล ซงแนวคดดงกลาวน ใชในการแปลงกลยทธขององคกร ไปส แนวทางการปฏบตไดอยางมประสทธภาพ ทไดรบการพฒนาขนในป ค.ศ. 1992 โดย ศาสตราจารยโรเบรต เอส. คาแพลน (Robert S. Kaplan) และ ดร. เดวด พ. นอรตน (David P. Norton) จากโรงเรยนธรกจฮารวารด (Harvard Business School) หรอ “HBS” ซงพฒนาขนเพอนาไปใชเปนเครองมอในการบรหารกลยทธเพอให

องคกรสาเรจตามทตองการ โดยวธการของแนวคดดงกลาว จะพจารณาจากการประเมนประสทธภาพ

ขององคกรใน 4 มมมอง ไดแก มมมองดานการเงน (Finalcial Persperctive) มมมองดานลกคา(Customer Perspective) มมมองดานกระบวนการภายใน (Internal Business Process Perstive) และ มมมองดานการเรยนรและพฒนา (Learning and Growth Perspective) หลงจากนนจะนาขอมลทไดจากการวเคราะห นามาใชเปนประเดนคาถาม เพอใชในการจดทาแบบสอบถามเพอประเมนระดบ

ความคดเหนตอการใหบรการของหอศลปจากกลม

เปาหมาย เพอสรปผลการศกษาตอไป

วธการศกษา

ใชระเบยบวธวจยแบบผสมผสาน ระหวางเชงคณภาพ และเชงปรมาณ (Mixed Methodology Research) เปนแนวทางในการศกษา เพอใหได

ขอมลทหลากหลายและเหมาะสมกบการตอบ

คาถามวจยทสอดคลองกบวตถประสงคการศกษา มวธรวบรวมขอมลเพอดาเนนการวจย โดยแบงการ

ปฏบตการออกเปน 3 ระยะ ไดแก ระยะท 1 ใชวธการวจยเชงคณภาพ โดยการศกษาจากเอกสารทเกยวของ (Documentary Research) กบการจดการหอศลปกบการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมย และแนวทางการดาเนน

การของหอศลปจากขอบเขตการศกษาดานพนท ไดแก พพธภณฑสถานแหงชาต หอศลป หอศลป

130 วทยา จวสนเทยะ, รศม ชทรงเดชการจดการหอศลปกบการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยในเขตกรงเทพมหานคร

วฒนธรรมแหงกรงเทพมหานคร และหอศลป มหาวทยาลยศลปากร จากชดขอมลปฐมภม(Primary Data) ของเอกสารทเกยวของ ไดแก รายงานประจาป สรปแผนดาเนนการ เปนตน จากนนทาการทบทวนขอมลทไดทาการศกษาจาก

เอกสารทเกยวของ และการลงพนทเพอสารวจขอมล (Survey Research) ภายในขอบเขตดานพนท โดยการสงเกตการณ (Observation) รวมถงการใชเครองมอ บาลานซ สกอรการด (Balanced Scorecard) เพอใช วเคราะห ประสทธภาพ ประสทธผลและแนวทางการบรหารจดการในการ

สงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยใน 4 คณลกษณะท

สาคญทมผลตอการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมย

จากการบรหารจดการหอศลป (Egloff Camille and Alessia Zorloni, 2012) อนประกอบดวย 1. คณลกษณะทความสาคญของงานดาน

ศลปะ (Artistic Contribution) หมายถง วธการบรหารจดการทรพยสนทางศลปะ เชน การใหยม

ผลงานศลปะ รวมถงผลงานทเกบสะสม (Collection) เพอใชในการจดแสดง นอกจากนยงหมายถงทนทางปญญา (Intellectual Capital) ชอเสยงของหนวยงาน (Brand) รวมถงการสงเสรมในเรองของการทาวจย ทสามารถนามาเปนตวชวด เชน จานวนผลงาน หรอ บทความทไดรบการตพมพในวารสารตาง ๆ ดวยบคลากรของหอศลปหรอท

เกยวของ ซงองคประกอบของคณลกษณะในมตน

โดยภาพรวมสรปไดว าวาหมายถงตนทนทาง

วฒนธรรมของแตละหอศลปเหลานนพงควรม

2. ผลประโยชนเชงสาธารณะ (Public Benefit) หมายถง หอศลป ณ สถานทนน มการใหประโยชนแกเชงสาธารณะไดอยางไรบาง เชน รายละเอยดของกจกรรมทไดจดขนเพออะไร ความสมพนธระหวางประชาชนกบหอศลปเปนเชนไร จานวนผเขาชมเพมขนหรอไม รวมถงความรบรและเขาใจของประชาชนจากการเขารบบรการ

3. การเรยนรและการเตบโต (Learning and Growth) หมายถง การเปนองคกรทมสภาพแวดลอมตอการสงเสรมและพฒนา และสนบสนนในดานการปฏบตงานตามภารกจของหอศลป รวมไปถงการจดการความรในองคกร การพฒนาทกษะบคลากรทเกยวของ

4. การเงนและการกากบดแล (Finance and Government) หมายถง การมขดความสามารถทางการเงนทจะสามารถบรหารหอศลปใหเปนไป

ไดอยางยงยนหรอไม ในสวนนจะทาใหการบรหารทางการเงนของหอศลปสามารถดาเนนการอยางม

ประสทธภาพเชน มเงนทนจากแหลงใดมาสนบสนนการดาเนนการ ทมาของเงนทนเหลานนจะตองมความโปรงใส สาหรบตวชวดในขดความสามารถดานการเงนอาจหมายรวมถงแหลงทมาของรายได

ของหอศลป เชน รายไดจากรานคา รานอาหาร รานขายของทระลก และการจดกจกรรมพเศษ เปนตน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 131 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ทมา : BCG analysis

ภาพประกอบ 1: ตวอยางโมเดลการวเคราะหองคกรดวยเครองมอบาลานซ สกอร การด ใน 4 มต ของพพธภณฑเบนาก (Benaki Museum) พพธภณฑและหอศลปของกรงเอเธนส ประเทศกรซ, ทมา : https://www.bcgperspectives.com

โดยการใชเครองมอดงกลาว ทาใหทราบถงองคประกอบทสาคญของหอศลป ซงเปนเครองมอ

ทสาคญของการบรหารจดการ อาจเปนทงสงทจบตองได (Tangible) เชน ชนงานศลปะ ตวอาคารสถานท ฯลฯ และสงจบตองไมได (Intangible) เชน ประวตศาสตร ความมชอเสยง เปนตน และทงหมด

นจะเปนสวนสาคญทจะสงผลใหการดาเนนการของ

องคกร เปนไปอยางมประสทธภาพและเปนไปตาม

วตถประสงคทตงไว นอกจากน ผศกษายงไดนาโมเดลการวเคราะหองคกรดวยเครองมอบาลานซ สกอร การด ดงกลาวนในการวเคราะหขอมลดานการบรหารจดการหอศลปจากขอบเขตททาการ

ศกษา

ระยะท 2 ใชวธวจยเชงปรมาณ โดยการแจกแบบสอบถามแกผทเกยวของ (Questionnaire) จากกลมตวอยางทไดทาการศกษา ทเปนกลม

ผเกยวของดานอปสงค (Demand Side) หรอผรบบรการจากหอศลปทง 3 แหง จานวนแหงละ 80 คน รวมทงสน 240 คน โดยเลอกใชวธการเลอก

หนวยตวอยางประเภทไมใช ความนาจะเปน

(Non-Probability Sampling) โดยการเลอกตวอยางแบบโควตา (Quota Sampling) และทาการ

สอบถามผานทางสอสงคมออนไลน (Social Media) เชน Facebook, Line, เวบไซต Pantip.com เปนตน เพอใชในการวเคราะหขอมลทางสถตจากขอมลทไดจากกลมตวอยางทไดทาการศกษา ในลกษณะของการประเมนทศนคตความพงพอใจ

132 วทยา จวสนเทยะ, รศม ชทรงเดชการจดการหอศลปกบการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยในเขตกรงเทพมหานคร

และขอเสนอแนะตอการพฒนาหอศลปในอนาคต

ภายหลงจากการเขารบบรการในพนทหอศลป

ระยะท 3 ใชวธวจยเชงคณภาพ โดยการนาประ เ ดนส าคญท เ ก ยวข อง กบการส ง เส รม

ศลปวฒนธรรมรวมสมย และขอมลทไดจากการประเมนทศนคตและความพงพอใจตอใหบรการของ

หอศลป กาหนดเปนประเดนคาถามเพอนาเสนอเปนคาถามสมภาษณแกผบรหารหอศลป ซงถอเปนกลมผเกยวของดานอปทาน (Supply Side) และเปนผ มส วนเกยวของโดยตรงในการวาง

นโยบายและกาหนดทศทางการจดการหอศลป เพอนาขอคนทไดจากการศกษาสรปเปนผลการศกษา

ตอไป

ผลการศกษา

สถานการณและรปแบบของการจดการหอ

ศลป และการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยในเขตกรงเทพมหานครในปจจบนพบวา บทบาทหนาทของหอศลปตอการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมย มการดาเนนการในลกษณะของการจดตงขนเพอ

เปนศนยเรยนรทางศลปวฒนธรรม (Art Center) ขน ซงนบวาเปนบทบาทหนาทรปแบบใหมของการดาเนนการ ของหอศลป ทมความแตกตางไปจากเดม และเมอศกษาเปรยบเทยบกบการศกษาของ

ชาญณรงค พรรงโรจน (2540) ทเคยทาการศกษาบทบาทของหอศลป ในชวงป พ.ศ. 2540 ทาใหทราบวาบทบาทของหอศลปในขณะนน ไดทาหนาทดาเนนการเฉพาะการสงเสรมศลปวฒนธรรม ดานทศนศลปเพยงอยางเดยว นอกจากนนแลวยงพบวากระบวนการใน

การดาเนนหอศลปทกลาวมานน มลกษณะเปน

กระบวนการทางดานพพธภณฑ ยงไมไดรวมไปถงบทบาทหนาทของหอศลปทมการดาเนนการใน

ลกษณะของการจดตงขนเพอเปนศนยเรยนรทาง

ศลปวฒนธรรม โดยผลการศกษาไดพบวา หอศลปในปจจบนมการขยายขอบเขตการดาเนนการท

หลากหลายมากขนกวาในทศวรรษทผานมา โดยเฉพาะรปแบบของแหลงเรยนรทบรณาการงาน

ศลปวฒนธรรมรวมสมย ตลอดจนการเปดโอกาสใหบคคลกลมตาง ๆ ทอยนอกเหนอจากแวดวงศลปะไดมโอกาสเขามาใชพนทมากขน อยางไรกตามขอคนพบการจากการศกษาฯ ยงมความสอดคลองกบบทบาททสาคญในการ

ดาเนนการหอศลป ในฐานะองคกรทางวฒนธรรมอย 3 ประการ ไดแก บทบาทเพอการพฒนาคณคาของผลงานศลปะ ซงหอศลปทไดทาการศกษาทง 3 แหง ยงคงทาหนาทหลกในการนาเสนอและพฒนาคณคา

ของศลปะไดเปนอยางด แตเมอศกษาเปรยบเทยบหอศลปในแตละแหงแลวจะพบวามรายละเอยด

บทบาทหนาทในประเดนนทแตกตางกนตาม

วตถประสงคและสภาพของสงคมรวมสมย เชน หอศลป มหาวทยาลยศลปากร จะมงเนนในเรองของการจดประกวดการสรางสรรคผลงานศลปกรรมท

มชอในระดบชาต โดยเปดพนทใหเปนเวทสาหรบการจดประกวดแขงขน เชน การประกวดศลปะเครองป นดนเผาแหงชาต การประกวดผลงานศลปกรรมแหงชาต การประกวดศลปกรรมรนเยาว รวมไปถงการเปดพนทเพอใหบรการทางการศกษา เชน การจดเสวนา การบรรยาย และการจด Workshop เพอแลกเปลยนเรยนรในดานงานศลปะ เปนตน สาหรบหอศลปวฒนธรรมแหงกรงเทพ-

มหานคร จะมงเนนไปทเรองของการสงเสรมในดานกระบวนการทางความคด และการเปดพนทใหกบศลปน หรอกลมผรกและชนชอบในผลงานศลปะ ไม

เพยงเฉพาะแตในดานทศนศลป แตยงเปนการสนบสนนกจกรรม และการใหพนทเพอแสดงออก

ทางศลปวฒนธรรมรวมใหมในหลากหลายสาขา

วชา เช น งานดานสถาปตยกรรม คตศลป วรรณศลป ฯลฯ อนเปนศลปวฒนธรรมรวมสมยทเกดขนในยคปจจบน เปนการเปลยนแปลงของแนวทางการสอความหมายของหอศลป ทมรปแบบ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 133 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ทเปลยนไปตามกาลเวลาของกระบวนการเผยแพร

ผลงานศลปกรรมของไทย

ในสวนของพพธภณฑสถานแหงชาต หอศลป ยงคงมงเนนในเรองของกระบวนการในการเกบรกษา และอนรกษคณคาทางศลปะของชาต

ไทย ดวยกระบวนการดานพพธภณฑ ผานรปแบบของการเกบรวบรวมผลงานศลปะของไทยตงแต

อดตถงปจจบน เพอการจดแสดงนทรรศการ รวมไปถงการแสดงผลงานระหวางประเทศ เพอเปนการแลกเปลยนความรในดานการสรางสรรคผลงาน

ศลปะของศลปนไทย

บทบาทดานการสงเสรมวชาการ พบขอมลวา หอศลปทง 3 แหงมรปแบบในการดาเนนการในประเดนนทสอดคลองกน โดยการมงเนนและสนบสนนใหเกดกระบวนการในการแลกเปลยน

เรยนรรวมกน ผานการจดการเสวนา การบรรยาย และการพฒนาศกยภาพบคคลากรทางดานศลปะ โดยหอศลป มหาวทยาลยศลปากร และหอ

ศลปวฒนธรรมแหงกรงเทพมหานคร มการจดกจกรรมในรปแบบขางตนนอยอยางสมาเสมอ รวมไปถงการสงเสรมการศกษาคนควา และการทาการวจยในงานดานศลปะ ซงนบวาเปนการสงเสรมในดานวชาการดวยเชนกน สาหรบพพธภณฑสถานแหง

ชาต หอศลป จะโดดเดนในเรองของการแลกเปลยน และการเผยแพรองคความร ในการสรางสรรคงานศลปะผานการจดการแสดงผลงานในระดบชาตและ

ระดบนานาชาต ทจะสงผลใหเกดการพฒนาในดาน

ของรปแบบและเทคนคในการสรางสรรคผลงาน ทศนศลปใหมมาตรฐานทดเทยมกบนานาชาต รวมไปถงการใหการศกษาทางดานประวตศาสตรและ

พฒนาการการสรางสรรคงานศลปะทสาคญของ

ชาตไทย ผานการจดแสดงผลงานศลปวตถในรป

แบบของนทรรศการถาวร บทบาททางเศรษฐกจและสงคม จากการดาเนนงานของหอศลปจากกรณศกษานน ยงไมพบบทบาททชดเจนของบทบาททางดานเศรษฐกจ โดยขอแบงออกเปน 3 ประเดน ไดแก ประเดนท 1

ไดแก กระบวนการของเกบสะสมหรอซอขายผลงานศลปะในปจจบน มการซอขายผลงานศลปะในประเทศไทยยงไมเปนทนยมในวงกวาง ผ ทมศกยภาพในการซอขาย และสะสมผลงานศลปะในประเทศไทยยงมจานวนไมมากนก ประเดนท 2 ไดแก ประเดนของการพฒนาหอศลปเพอเปนแหลงทองเทยว ทในปจจบนยงไมสามารถดาเนนการใหประสบความสาเรจได นกทองเทยวทเขามาใชบรการหอศลปยงมจานวนไมมากนก การดาเนนการใหบรการของหอศลป มหาวทยาลยศลปากร เปนการใหบรการแกสงคมโดยไมมการเกบคาใช

จาย รายไดทไดสวนใหญจะเปนรายไดทไดจาก

ศลปนทเชาหรอขอใชพนทเพอการจดแสดง ซงเปนรายไดทไมมากนก สวนหอศลปวฒนธรรมแหง

กรงเทพมหานคร มความไดเปรยบในเชงของขนาดของสถานท และตาแหนงทตง ทาใหศกยภาพในการพฒนาบทบาททางเศรษฐกจในประเดนน มทศทางในการพฒนาศกยภาพใหดกวาปจจบนได สงเกตจากการใหเอกชนเชาพนทเพอการทาธรกจ ทมการเชาพนทเตมทกพนท และมรานคา รานอาหาร รานจาหนายผลงานศลปะมากมาย แตกตางจากในชวงแรกของการกอตงหอศลปแหงนทม

ความซบเซา สาหรบพพธภณฑสถานแหงชาต หอศลป มมมองทางการสงเสรมเศรษฐกจ จากการเปนแหลงทองเทยวโดยตรงยงถอวามการดาเนนการท

ยงไมประสบความสาเรจเมอเทยบกบการดาเนน

การของหอศลปตางประเทศ แตยงมความสาคญใน

มตของการสงเสรมใหเกดมลคาเพมของตวผลงาน

ทมาจดแสดงนทรรศการ ดวยความมชอเสยงดานสถานทของหอศลปแหงน ทโดดเดนตงแตในอดตถงป จจบน ในเ รองของการจดแสดงผลงานศลปกรรมโดยศลปนทมชอเสยงของประเทศ และประเดนท 3 คอกระบวนการเพมรายไดจากธรกจพพธภณฑ ซงเปนกระบวนการทสามารถสงผลให

เกดผลดทางเศรษฐกจเปนอยางดผานรปแบบของ

การจดจาหนายผลตภณฑ หรอผลงานดานศลปะ โดยพบวากลมผใชบรการหอศลปจากพนทศกษา

134 วทยา จวสนเทยะ, รศม ชทรงเดชการจดการหอศลปกบการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยในเขตกรงเทพมหานคร

มศกยภาพทางการซอขายผลตภณฑจากงานศลปะ มากกวาการซอผลงานศลปะเพอการสะสมหรอการ

เกงกาไรโดยตรง ทางหอศลปเองกสามารถพฒนาศกยภาพในจดน เชน การพฒนารปแบบของสนคาทนามาจาหนาย การพฒนาในเรองความโดดเดนของผลตภณฑ การพฒนาในเรองความโดดเดนของทตงรานคา ยกตวอยางเชนหอศลปวฒนธรรมแหงกรงเทพมหานคร ทจะมความโดดเดนในดานของการจดการในเรองดงกลาว สวนมหาวทยาลยศลปากร มความโดดเดนในเรองของกระบวนการในการสรางสรรคผลงานศลปะ สการใชประโยชนในเชงพาณชยไดเปนอยางด

สวนบทบาททางดานสงคมตอการดาเนน

การของหอศลปถอวาเปนภารกจหลกทหอศลปทก

แหงพงปฏบต และมการดาเนนการในสวนนอยางมประสทธภาพดงทกลาวไปแลววาหอศลปเปน

แหลงเรยนรทางวฒนธรรมทสาคญทสงผลตอการ

พฒนาศกยภาพของประชาชนในประเดนในหลาย

แงมม เชน การพฒนาสภาพจตใจของมนษยการพฒนาคณภาพชวตของชมชนและสงคม ผานรปแบบของการดาเนนการจดกจกรรมทเกยวของทม

หลากหลายรปแบบในปจจบน

สาหรบขอมลผลการศกษาในประเดน เรอง พฤตกรรม ทศนคต และความพงพอใจของผใชบรการหอศลป จากพนทกรณศกษาของหอศลปทง

3 แหง ผศกษาไดสรปแยกตามแตละพนทเพอใหเหนขอมลจากการศกษาทชดเจนขน ดงตอไปน หอศลป มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตวงทาพระ

จากการเกบขอมลดวยการแจกแบบสอบถาม

ในประเดนของพงพอใจของผใชบรการทมตอการ

บรหารจดการในสวนการใหบรการของหอศลปพบ

วาผใชบรการหอศลป มหาวทยาลยศลปากร มความพงพอใจอยางมากตอการใหบรการในเรองของ

กจกรรมและการจดแสดงผลงานมความเหมาะสม มเทคนคและมการใชสอททนสมย มความโดดเดนในเรองความสาคญและประวตศาสตรของตวอาคาร

ความเหมาะสมของเวลาการใหบรการมความ

เหมาะสม และเหนวาการใชประโยชนจากหอศลปมความคมคา และตองการกลบมาใชบรการอกในครงตอไป โดยสงทตองพฒนาใหดขนเพมเตมคอเรองของการประชาสมพนธกจกรรมและการให

บรการของเจาหนาท

สวนขอมลดานทศนคตและการรบรของผใช

บรการ ทมตอการบรหารจดการในสวนการใหบรการของหอศลปพบวา หอศลป มหาวทยาลยศลปากรมความโดดเดนมากทสดในเรองของการ

เปนสถานทเพอใหความรทางวชาการ การใหสาระความรในการพฒนาทกษะในการสรางสรรคผลงาน การเปนสถานททไดสรางแนวคดและแรงบนดาลใจ

ในการสรางสรรคผลงานศลปกรรม นอกจากนยงมความพงพอใจมากตอการเปนสถานททสงเสรมและ

สรางคณคาของงานศลปกรรม ผานรปแบบของการสงเสรมในเรองของการจดประกวดผลงาน นอกจากน ยงเปนสถานทสาหรบพกผอนหยอนใจเพอผอนคลายความตรงเครยด ทมการจดแสดงผลงานของศลปนทมชอเสยงในระดบประเทศและนานาชาต รวมไปถงการเปนสถานทเพอใชพบปะและเปลยน

ความรทางศลปะระหวางผชนชอบศลปะดวยกนเอง ซงความพงพอใจของผใชบรการทเปนขอเสนอแนะ

เพอการพฒนาหอศลป มหาวทยาลยศลปากร ไดแก ประเดนเรองของการเปนสถานทเพอการซอขายผล

งานหรอศลปกรรม ซ งหากมการพฒนาใน

กระบวนการดานธรกจพพธภณฑใหมมาตรฐาน จะสามารถสงเสรมใหเกดประโยชนทางดานเศรษฐกจ

เปนอยางยง

หอศลปวฒนธรรมแหงกรงเทพมหานคร จากการศกษาดวยการแจกแบบสอบถามใน

ประเดนของพงพอใจของผใชบรการ ทมตอการ

บรหารจดการในส วนการให บรการของหอ

ศลปวฒนธรรมแหงกรงเทพมหานครพบวา ผใชบรการสวนมากมความพงพอใจมากทสดตอการให

บรการในดานการจดแสดงผลงานและกจกรรมทม

ประโยชน รวมไปถงการใชเทคโนโลยในการนา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 135 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

เสนอททนสมย และความเหมาะสมของสถานท ซงเปนจดเดนของหอศลปแหงน และมความพงพอใจเปนอยางมากตอความเหมาะสมของกจกรรม การใหบรการของเจาหนาท ความเหมาะสมของเวลา ความเชยวชาญดานศลปะของเจาหนาทผใหบรการ และมความคมคาจากการใชบรการ สงผลใหมความตองการจะกลบมาใชบรการอกในโอกาสหนา สวนทตองพฒนาใหดขนคอเรองของการประชาสมพนธ

สวนขอมลดานทศนคตและการรบรของผใชบรการ ทมตอการบรหารจดการในสวนการใหบรการของ

หอศลปพบวาความพงพอใจอยในระดบพงพอใจ

มากทสดในเกอบทกดาน ไดแก การใหประโยชนทางวชาการ การใหสาระความรเพอการพฒนา

ทกษะ การเปนแหลงพกผอนหยอนใจ การจดแสดงผลงานของศลปนทมชอเสยง การเปนสถานทเพอใหแนวคดและแรงบนดาลใน เปนตน แตยงมจดทตองมการพฒนาคอการสงเสรมใหเกดการซอขาย

ผลงานหรอผลตภณฑทางศลปะ เพราะพบวาผใชบรการสวนมากพงพอใจในระดบ : ปานกลางขอคนพบจากการสงเกตการณภายในพนทของหอ

ศลป พบขอมลวาทางหอศลปวฒนธรรมแหง

กรงเทพมหานครเรมมการพฒนาพนทจาหนายผล

งานและผลตภณฑทางศลปะ (Art Shop) ในสวนนแลว และเปนการดาเนนการทเปนไปอยางมมาตรฐานเทยบเทากระบวนการจดการรานคา

ผลตภณฑศลปะของตางประเทศ

พพธภณฑสถานแหงชาต หอศลป

จากการศกษาดวยการแจกแบบสอบถามใน

ประเดนของพงพอใจของผ ใช บรการ ทมต อการบรหารจดการในส วนการให บรการของ

พพธภณฑสถานแหงชาต หอศลป มความพงพอใจในระดบปานกลาง ในการใหบรการทงในดาน

เทคนคและส อ ในการนาเสนอผลงาน การประชาสมพนธ การจดกจกรรม การใหบรการของเจ าหนาท ความเหมาะสมของเวลาปด-เปด ประโยชนทไดจากการเขารบบรการ ผรบบรการมความพงพอใจทสดในดานบรรยากาศและความ

เหมาะสมของสถานท ซงเปนจดเดนของหอศลปในเรองของความสวยงามของตวอาคาร

สวนขอมลดานทศนคตและการรบรของผใช

บรการทมตอการบรหารจดการในสวนการให

บรการของหอศลปพบวาผรบบรการรบรถงสงทหอ

ศลปสอสารออกมาใหรบทราบทงในเรองของการ

เปนสถานทใหขอมลทางวชาการ การใหสาระความรเพอการพฒนาเทคนค การเปนสถานทพกผอนหยอนใจ การจดแสดงผลงานศลปะโดยศลปนทมชอเสยงในระดบประเทศโดยมสงทตองพฒนาเพมเตม

คอในเรองของรปแบบของกจกรรมทจดขน โดยกลมเปาหมายมความพงพอใจในระดบปานกลาง

สรปผล

ขอคนพบทไดจากการศกษาฯ ทาใหทราบวาปจจบน รปแบบการดาเนนการของหอศลปในปจจบน มการดาเนนการในลกษณะทมความหลาก

หลายมากขน เชน การจดตงขนเพอเปนศนยเรยนรทางศลปวฒนธรรม (Art Center) ซงถอไดวาเปนรปแบบใหมของการดาเนนการของหอศลปทม

ความแตกตางไปจากเดม นอกจากนยงมความสอดคลองกบในเรองของบทบาททสาคญในการ

ดาเนนการหอศลป ในฐานะองคกรทางวฒนธรรมอย 3 ประการ ไดแก บทบาทเพอการพฒนาคณคา

ของผลงานศลปะ บทบาทเพอการพฒนาคณคาของ

ผลงานศลปะ บทบาทเพอการพฒนาคณคาของผล

งานศลปะ อยางไรกตาม ผลการศกษายงค นพบ

บทบาทของหอ ศลป เพ ม เ ตมจากบทบาท

ดงกลาวขางตนกลาวคอการดาเนนการของหอ

ศลปวฒนธรรมแหงกรงเทพมหานคร ไดทาใหเหนถงบทบาทของหอศลปในแงมมใหมทยงไมเคยม

การนาเสนอในการศกษาในประเดนน ไดแก บทบาทดานการเมอง โดยการกอตงหอศลปกลาย

เปนกระบวนการเรยกรองและตอรองจากภาค

ประชาชนตอภาครฐผมอานาจสงการ ตลอดจนการ

136 วทยา จวสนเทยะ, รศม ชทรงเดชการจดการหอศลปกบการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยในเขตกรงเทพมหานคร

ดาเนนนโยบายของกลมการเมองทสงผลกระทบ

โดยตรงตองานศลปวฒนธรรมรวมสมย โดยเฉพาะการกอตงหอศลปในพนทสาคญ โดยการศกษาพบว ากระบวนการเกดหอศลปวฒนธรรมแห ง

กรงเทพมหานคร เกดจากการรวมตวกนของกลมศลปน นกวชาการ และผชนชอบผลงานศลปะเพอเรยกรองใหหนวยงานในระดบทองถนดาเนนการ

จดจดหอศลปขนในพนทสาหรบประชาชนในพนท

ไดใชประโยชนจากการดาเนนการของหอศลป ซงเปนตนแบบทสาคญทแสดงใหเหนถงพลงของ

ประชาชนในการเรยกรองใหหนวยงานภาครฐได

เหนถงประโยชนของศลปะ และยงสามารถนาไปแปลงผลใหเกดการดาเนนการในระดบนโยบายได

ในประเดนเรอง พฤตกรรม ทศนคต และความพงพอใจของผใชบรการหอศลป จากพนทกรณศกษาของหอศลปทง 3 แหง พบวากลมผใชบรการมความพงพอใจตอการใหบรการของหอศลป ทง 3 แหงเปนอยางมาก ซงแสดงใหเหนวาแมจะมปจจยทสงผลตอการบรหารจดการทแตกตางกนแต

กลมผใชประโยชนยงคงมความพงพอใจตอบทบาท

ในการสงเสรมศลปวฒนธรรมรวมสมยของหอศลป

ในปจจบน

สาหรบขอเสนอแนะตอหนวยงานภาครฐ เพอใชเปนแนวทางการในเพมประสทธภาพการสง

เสรมศลปวฒนธรรมจากการบรหารจดการหอศลป

รวมสมยในอนาคต มดงน 1. ภาครฐควรให ความสาคญและเหน

ประโยชนของการดาเนนการบรหารหอศลปการ

จดสรรงบประมาณควรใหอยางเหมาะสมตอการ

พฒนาใหเหนภาพทชดเจน

2. หนวยงานภาครฐ ตลอดจนองคกรปกครองสวนทองถนในจงหวดอน ๆ ควรใหความ

สาคญในการจดตงหอศลปในใหกระจายไปในพนท

ทวประเทศ เพอใหการเผยแพรงานศลปะ ไมกระจกตวอยเฉพาะภายในกรงเทพมหานครและเมองใหญ

ของแตละภมภาค ซงประชาชนคนไทยควรไดประโยชนจากการสงเสรมศลปวฒนธรรมไดอยาง

เทาเทยมและทวถง

3. ควรสงเสรมใหมการดาเนนการศกษาและวจยทางศลปะใหเพมมากขน เนองจากในปจจบนงานวจยดานศลปะมอยไมมากนก ทงนหมายรวมถงการศกษาวจยในดานการจดการหอ

ศลปรวมสมยในฐานะพนทในการแลกเปลยนเรยน

รศลปวฒนธรรมทมศกยภาพสงดวย 4. ควรสงเสรมทางดานการศกษา และการสรางบคลากรดานงานบรหารงานศลปะใหเพมขน

อยางมศกยภาพ เชน การเปดสอนในสาขาดานการบรหารจดการผลงานศลปะ ทในปจจบนพบวามมหาวทยาลยของไทยเพยงไมกแหงทเปดสอนใน

สาขาวชาดงกลาวน นอกจากนนยงสามารถสงเสรมโดยการจดอบรมเพมเตมแกผทไมมพนฐานทาง

ศลปะ แตมความสนใจในงานดานน เพอขยายฐานของผ ทมความร นอกเหนอไปจากผทเรยนมา

โดยตรง 5. ควรศกษาแนวทางการดาเนนการจดการหอศลปในตางประเทศ เพอใชกาหนดมาตรฐานของการดาเนนการของหอศลปของรฐในประเทศไทย เพอใหการดาเนนการเปนไปอยางมมาตรฐานสากล

6. การดาเนนการหอศลปในอนาคต ควรดาเนนการใหการสนบสนนในดานศลปวฒนธรรม

ทหลากหลายสาขาเพอดงดดใหผทสนใจเขารวม

กจกรรมมากขน ตลอดจนสรางเครอขายใหม ๆ ท

มความคดสรางสรรค เปนการตอยอดใหงานศลปะมการพฒนาไปมากยงขน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 137 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

เอกสารอางอง

กระทรวงวฒนธรรม. สานกงานศลปวฒนธรรมรวมสมย. (2547). ศลปวฒนธรรมรวมสมย. กรงเทพมหานคร: สานกงานฯ. กระทรวงวฒนธรรม. ศลปวฒนธรรมรวมสมย.

ชาญณรงค พรรงโรจน. (2540). หอศลปในประเทศไทย. กรงเทพมหานคร: รายงานผลการวจย โครงการวจยกาญจนาภเษกสมโภช. สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต.

วบลย ลสวรรณ. (2548). ศลปะในประเทศไทย จากศลปะโบราณในสยามถงศลปะสมยใหม. กรงเทพมหานคร: ศนยหนงสอ ลาดพราว.

วรณ ตงเจรญ. (2534). ศลปะสมยใหมในประเทศไทย. กรงเทพมหานคร: สานกพมพโอเดยนสโตร.ศลป พระศร. (ม.ป.ป.). ศลปะรวมสมยในประเทศไทย. แปลจาก Contemporary Art in Thailand. แปลโดย

เขยน ยมศร. (2511) กรงเทพมหานคร. มหาวทยาลยศลปากร.สรชย หวนแกว และ กนกพร อยชา. (2552). ศลปวฒนธรรมรวมสมยบนความหลากหลายและสบสน.

สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.อาทตยา จนทะวงษ. (2540). บทบาทของหอศลปะแหงชาตในการเผยแพรศลปะรวมสมยในประเทศไทย.

กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยมหดล.Egloff Camille and Alessia Zorloni. (2012). Art & Business: Measuring a Museum’s Performance,

Available at https://www.bcgperspectives.com

ปจจยทมอทธพลตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในเขตกรงเทพมหานคร

Factors Affecting to Tourism Logisti cs Management in Bangkok Metropolis

เศรษฐวสภ พรมสทธ1, นราศร ไววนชกล2

Sedtawat Prommasit1, Narasri Vaivanijkul2

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ1) ศกษาระดบความคดเหนเกยวกบปจจยดานการตลาดออนไลน ปจจยดานความพรอมภาครฐ และความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในกรงเทพมหานคร 2) ศกษาปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในกรงเทพมหานคร 3) สรางสมการทานายความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในกรงเทพมหานคร โดยเปนกระบวนการวจยเชงปรมาณ กลมตวอยางคอ นกทองเทยวชาวไทยและชาวตางประเทศจานวน 400 คน ดวยแบบสอบถามทมความเชอมน 0.940 ทาการวเคราะหดวยคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน และการวเคราะหการถดถอยพหคณ ดวยวธ Enter ผลการวจยพบวา ปจจยการตลาดออนไลนดานความเชอมนและดานการสอสารการตลาดออนไลนมอทธพลทางบวกตอความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สามารถทานายความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวไดรอยละ 40.3 ปจจยความพรอมภาครฐดานบคลากรและดานการจดการมอทธพลทางบวกตอความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการ

ทองเทยวอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สามารถทานายความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในกรงเทพมหานครไดรอยละ 26.0 ดงนน ควรมการเพมความเชอมนในดานการตลาดออนไลนและมการประชาสมพนธปายโฆษณาตางๆ ในเวบไซตการทองเทยวใหมากขน พรอมทงเจาหนาทภาครฐควรไดรบการพฒนาทกษะทางดานการใหบรการและดานภาษา และจดการมเจาหนาทคอยใหบรการอยาง

เพยงพอ

คาสาคญ : การตลาดออนไลน, โลจสตกสการทองเทยว, กรงเทพมหานคร

1 นสตปรญญาเอก, สาขาการจดการการทองเทยว วทยาลยการจดการ มหาวทยาลยพะเยา2 ศาสตราจารย, วทยาลยการจดการ มหาวทยาลยพะเยา1 Ph.D. Candidate, Doctor of Philosophy Program in Tourism Management, Collage of Management, University

of Phayao, e-mail: sedtawat.p@gmail.com2 Professor, Collage of Management, University of Phayao

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 139 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

Abstract

This research aims to 1) study the online marketing factors, the government readiness factors, and satisfaction of tourism logistics management in Bangkok metropolis, 2) study the factors that affected the satisfaction of tourism logistics management in Bangkok metropolis, and 3) construct equations of predicting satisfaction of tourism logistics management in Bangkok metropolis. This is quantitative research. The sample consisted of 400 Thai and foreign tourists. The instrument of research was a questionnaire couched at a level of reliability was 0.940. Data were analyzed by mean, standard deviation (SD), and Multiple Regression Analysis (MRA) by Enter technique. The results showed that the results of multiple regression analysis of factors affecting tourism logistics management in Bangkok.The Online Marketing Factors: trust and online marketing communications positively affected to satisfaction of tourism logistics management at the statistically significant level of 0.05. The result of three variables can predict to the satisfaction of tourism logistics management was 40.3 percent. The Government Readiness Factors: staff and management positively affected to satisfaction of tourism logistics management at the statistically significant level of 0.05. The result of three variables can predict to the satisfaction of tourism logistics management was 26.0 percent. Therefore it would increase confidence in online marketing and banners advertising on the travel website. The government officials should be developed to provide skills and language and management staff are adequate for service.

Keywords : Online Marketing, Tourism Logistics, Bangkok Metropolis

บทนา

ธรกจการทองเทยวและบรการมแนวโนมวาจะ

มการแขงขนททวความรนแรงขน เนองจากการเดน

ทางในประเทศสมาชกประชาคมเศรษฐกจอาเซยนนน จะเกดความสะดวกเรองกฎระเบยบในการเดนทาง

ทองเทยวระหวางประเทศมากขน เพราะนกทองเทยวคนใดกตาม ทถอหนงสอเดนทางของประเทศสมาชกประชาคมเศรฐกจอาเซยน กสามารถทจะเดนทางไป

ยงประเทศตาง ๆ ภายในอาเซยนไดโดยไมตองยนขอวซา เพอทจะทองเทยวในประเทศปลายทางไดนาน

ถง 14 วน นบวาเปนระเบยบทเออตอประเทศ หรอเมองทมความไดเปรยบทางดานความสามารถในการ

รองรบนกทองเทยวไดเปนอยางดยง (สานกงานสถต

แหงชาต, 2556)

กรงเทพมหานครไดรบการจดอนดบวาให

เป นเมอง ทมช อ เ สยงด านการท องเทยวใน

เรองทศนยภาพ สถานททางประวตศาสตร สถาปตยกรรมทงดงาม และวฒนธรรมทโดดเดน

(อดม สายะพนธ, สมชาย หรญกตต และพมพา หรญกตต, 2554) และเมอป พ.ศ. 2555 องคการการทองเทยวโลกแหงสหประชาชาต (UN-WTO)ไดสารวจจานวนนกทองเทยวทไปเยอนประเทศ

ตาง ๆ พบวา เมองหลวงทไดรบความนยม และม

จานวนนกทองเทยวมาทองเทยวมากทสดคอ

กรงเทพมหานคร ซงมจานวนนกทองเทยวทมาเยอนสงถง 15.98 ลานคน (ภทร ภทรโสภสกล, 2556) และปจจยทสาคญอนดบแรกทจะสรางความ

140 เศรษฐวสภ พรมสทธ, นราศร ไววนชกลปจจยทมอทธพลตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในเขตกรงเทพมหานคร

ประทบใจ และกอใหเกดความภกดตอการทองเทยวคอ ประสทธภาพการจดการโลจสตกสการทองเทยว (Liang, Corbitt&Peszynski, 2007) เนองจากโลจสตกสการทองเทยวเปนประเดนสาคญสวนหนง

ของอตสาหกรรมการทองเทยว เพราะเปนสวนทนาพานกทองเทยวเพอมายงแหลงทองเทยว หากขาดวถการขนสงทจะนานกทองเทยวไปสแหลง

ทองเทยวโดยสะดวกแลว แมวาสถานททองเทยวนนจะสวยงาม มสงดงดดใจมากสกเพยงใด การทองเทยวกอาจจะไมเกดขน ซงสอดคลองกบผลการวจยของ มงสรรพ ขาวสะอาด และคณะ (2550) ทพบวา ปญหาดานการทองเทยวนนไมไดอยทเรองของแหลงทองเทยวเพยงอยางเดยว หากแตอยทการจดการหวงโซอปทานของการทองเทยว ซงกคอการจดการขนตอนตาง ๆ ในกระบวนการบรการทตองตอเนองเปนลกโซทมประสทธภาพ ทงดานเวลา ตนทน ความพงพอใจสงสด และผลการวจยยงชชดวา การจดการหวงโซคณคากคอ การจดการโลจสตกส และโลจสตกสการทองเทยวกแตกตางจากโลจสตกสของอตสาหกรรมอน ๆ เนองจาก โลจสตกสการทองเทยวนน เปนการจดการเคลอนยายคนซงมความร สก และตองการไดรบการบรการทมประสทธภาพในทก ๆ ขนตอนการเคลอนยาย แตกตางกบการเคลอนยายสนคาประเภทอน ๆ ทวไป และเมอวเคราะหจดแขงดวยศกยภาพดานระบบ

ขนสงกพบวา การคมนาคมขนสงทงทางบก และทางอากาศครอบคลม และรองรบได อย างมประสทธภาพ (สมชาย หาญหรญ, 2556) การคมนาคมขนสงแบงออกได 3 ประเภท

ไดแก การคมนาคมขนสงทางบก การคมนาคมขนสงทางนา และการคมนาคมขนสงทางอากาศ (Louis, Adel & Anne, 1996) แตกรงเทพมหานคร

ยงคงประสบปญหาของระบบคมนาคมขนสงอยาง

ตอเนอง แมวาภาครฐจะจดสรรงบประมาณในการ

พฒนาระบบคมนาคมขนสงในเมองซงมมลคา

มหาศาล แตยงพบวา ไมสามารถแกไขปญหาการจราจรตดขดตลอดจนปญหาในแต ละด านท

เกยวของกบระบบการคมนาคมขนสงไดอยางม

ประสทธภาพ (ภาวณ เอยมตระกล, 2555) จะเหนไดวาโลจสตกสการทองเทยว เปนเรองทควรใหความสาคญเปนอนดบตน ๆ ในการจดการทองเทยว แตงานวจยทางดานโลจสตกสการทองเทยวกยงไมแพรหลาย และเพอเปนการเพมองคความรดานโลจสตกสการทองเทยว และเพอศกษาถงปจจยทมอทธพลตอการจดการโลจสตกส

การทองเทยวโดยเฉพาะในเมองหลวงทมระบบการ

ใหบรการทหลากหลายและครบครนนนเปนเชนใด

ผวจยจงตงใจศกษาศกปจจยทเกยวของทงเรองการ

ตลาดออนไลนซงเปรยบเสมอนคมอในการเดนทาง

ของนกทองเทยว และความพรอมในการใหบรการของภาครฐวาจะมอทธพลอยางไรกบการจดการ

โลจสตกสการทองเทยว จนสามารถทจะสรางเปนสมการพยากรณตอไป

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาระดบความคดเหนเกยวกบปจจยดานการตลาดออนไลน ปจจยดานความพรอมภาครฐ และความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในกรงเทพมหานคร

2. เพอศกษาปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวใน

กรงเทพมหานคร

3. เพอสรางสมการทานายความพงพอใจ

ต อการ จดการโล จส ตกส การท อง เ ทยวใน

กรงเทพมหานคร

วธการวจย

ประชากร สาหรบการวจยในครงนผวจยได

กาหนดกลมประชากรไว 2 กลมคอ นกทองเทยวชาวไทยและชาวตางประเทศทเดนทางมาทองเทยว

ในก รง เทพมหานครด วยตนเอง มจ านวน 30,649,772 คน แยกไดเปน นกทองเทยวชาวตาง

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 141 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ประเทศ รอยละ 45.03 และนกทองเทยวชาวไทย รอยละ 54.97 (สานกงานสถตแหงชาต, 2556) กลมตวอยาง ในการกาหนดขนาดของกลมตวอยาง ผวจยไดทาการคานวณหากลมตวอยางท

เหมาะสมสาหรบการวจย โดยใชสตรของทาโร ยามาเนโดยกาหนดคาความเชอมน 95% ได 400 ตวอยาง แบงเปนนกทองเทยวชาวตางประเทศ 180 ตวอยางและ นกทองเทยวชาวไทย 220 ตวอยาง วธการสมตวอยางผวจยใชการสมตวอยาง

แบบหลายขนตอน (Multi-Stage Sampling) (บญธรรม กจปรดาบรสทธ, 2553) ซงเปนลาดบขนตอนดงน

ขนตอนท 1 แบงพนทกรงเทพมหานครออกเปน 3พนทหลก โดยอาศยจดเชอมตอโดยสารของนกทองเทยว คอ 1) จดเชอมตอการเดนทางโดยสารระหวางประเทศ ไดแก ทาอากาศยานนานาชาตสวรรณภม และทาอากาศยานนานาชาตดอนเมอง 2) จดเชอมตอการเดนทางโดยสารภายในประเทศ ไดแก สถานขนสงหมอชต สถานขนสงสายใตใหม สถานขนสงเอกมย และสถานรถไฟหวลาโพง 3) จดเชอมตอการเดนทางโดยสารภายในกรงเทพ

มหานคร ไดแก สถานรถไฟฟาบทเอส สถานรถไฟฟามหานคร สถานรถไฟฟาแอรพอรต เรล ลงค ทาเรอ และสถานจอดรถโดยสารประจาทาง

ขนตอนท 2 ทาการสมตวอยางแบบงาย (Simple Random Sampling) จบสลากเลอกพนททจะทาการเกบขอมลจากทง 3 พนท ได 10 สถานท

ขนตอนท 3 ทาการกาหนดจานวนตวอยางในแตละพนทอยางเปนสดสวน (Proportional Random Sampling) ผวจยไดกาหนดสดสวนจานวนตวอยางใหสมพนธกบสดสวนประชากร ซงไดพนทในการเกบขอมลจานวน 10 พนท แตเนอง

ดวยไมทราบจานวนทแนนอนของตวอยางในแตละ

พนท ผวจยจงไดแบงเฉลยเทา ๆ กน ไดพนทละ 40 ตวอยาง ขนตอนท 4 ใชวธเลอกแบบตามสะดวก (Convenience Sampling) โดยเกบขอมลกบนก

ทองเทยวคนแรกทเจอและยนดใหขอมล และทาการคดกรองเบอตนวาตองเปนนกทองเทยวท

เดนทางมาดวยตนเอง และไดใชบรการผานระบบออนไลน

การสรางเครองมอทใชในการวจย เครองมอ

ทใชในการทาวจยเชงปรมาณครงนคอ แบบสอบถาม (Questionnaire) โดยแบงออกเปน 4 ตอน ไดแก ตอนท 1 สวนคดกรองตวอยาง เพอใหไดตวอยางตามทตองการ จงกาหนดประเดนคาถาม 2 ขอ ไดแก ลกษณะการเดนทางมาเทยวในครงน

มาดวยตวเองหรอมากบบรษททวร และการใชบรการระบบออนไลนกอนเดนทางมาเทยวในครงน โดยมลกษณะของแบบสอบถามเปนแบบปลายปด (Checklist) ตอนท 2 ปจจยดานการตลาดออนไลน ประกอบดวย ดานความเชอมน ดานความครบถวนของเนอหาขอมล และการออกแบบเวบไซต และดานการสอสารการตลาดออนไลนโดยใชแบบสอบถาม

แบบ Likert Scale มคาตอบใหเลอก 5 ระดบ ตอนท 3 ปจจยดานความพรอมภาครฐ ประกอบดวย ดานนโยบาย ดานบคลากร และดานการจดการโดยใชแบบสอบถามแบบ Likert Scale มคาตอบใหเลอก 5 ระดบ ตอนท 4 ความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในกรงเทพมหานคร ประกอบ

ดวย ดานการเคลอนททางกายภาพ ดานการเคลอนททางขอมลขาวสาร และดานการเคลอนท

ทางการเงน โดยใชแบบสอบถามแบบ Likert Scale มคาตอบใหเลอก 5 ระดบ การหาคณภาพแบบสอบถาม ผวจยไดนา เสนอตอผทรงคณวฒทเชยวชาญ จานวน 5 ทาน และนาคะแนนของผเชยวชาญมาหาคาดชนความ

สอดคลองของวตถประสงค (IOC) ซงทกขอมคามากกวา 0.60 จากนนนาแบบสอบถามทไดปรบแกแลว ไปทดลองใชกบกลมทดลอง (Try Out) ทมคณสมบตคลายกบกลมตวอยาง จานวน 30 คน แลวนาขอมลทไดมาทาการคานวณหาคาความเชอ

142 เศรษฐวสภ พรมสทธ, นราศร ไววนชกลปจจยทมอทธพลตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในเขตกรงเทพมหานคร

มน (Reliability) ของแบบสอบถาม โดยพจารณา

สมประสทธครอนบาคแอลฟา (Cronbach’s Alpha Coefficient) ดงตารางท 1 จากนนนาแบบสอบถาม

ฉบบสมบรณแปลเปนภาษาองกฤษ โดยผเชยวชาญ

จากสถาบนภาษา

ตารางท 1 ความเชอมนของแบบสอบถาม

ขอคาถาม Cronbach’s

Alpha

ปจจยดานการตลาดออนไลน

1. ดานความเชอมน2. ดานความครบถวนของเนอหาขอมลและการออกแบบเวบไซต

3. ดานการสอสารการตลาดออนไลน

0.8540.733

0.7640.759

ปจจยดานความพรอมภาครฐ

1. ดานนโยบาย2. ดานบคลากร3. ดานการจดการ

0.9600.9000.9380.906

ความพงพอใจตอการจดการโลจสตกส

การทองเทยว

1. การเคลอนททางกายภาพ2. การเคลอนททางขอมลขาวสาร3. การเคลอนททางการเงน

0.9490.8970.8390.909

รวมทงฉบบ 0.940

การเกบรวบรวมขอมลผ วจยไดนาแบบ

สอบถามทผ านการหาคณภาพประกอบดวย

แบบสอบถามภาษาไทยและภาษาองกฤษ ไปเกบขอมลจากนกทองเทยวชาวไทยและนกทองเทยว

ชาวตางประเทศทเดนทางมาทองเทยวในกรงเทพ

มหานคร ระหวางเดอน ตลาคม 2557 – มนาคม พ.ศ. 2558

การวเคราะหขอมล ผ วจยใชโปรแกรมคอมพวเตอรในการวเคราะหขอมลทางสถต ไดแก 1) สถตพรรณนา (Descriptive Statistics) โดยการวเคราะหคาเฉลย (Mean) และคาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และ 2) สถต เชงอนมาน

(Inferential Statistics) โดยการวเคราะหการถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis) ดวยวธ Enter

ผลการวจยและอภปรายผล

1. ผลการศกษาระดบปจจยการตลาดออนไลน ปจจยความพรอมภาครฐ และประสทธผลการจดการโลจสตกสการทองเทยวในกรงเทพ

มหานครพบวา 1) ระดบความคดเหนโดยรวมดานการตลาดออนไลนอยระดบมาก (3.55±0.57) เมอพจารณารายดานพบวา ดานความครบถวนของเนอหาขอมลและการออกแบบเวบไซตมระดบความ

คดเหนสงทสดอยระดบมาก (3.77±0.60) รองลงมาคอดานการสอสารการตลาดออนไลนอยระดบมาก (3.45±0.83) และดานความเชอมนอยระดบมาก

เชนกน (3.44±0.74) สอดคลองกบพรเทพ ปลอดเถาว(2549) พบวา ผใชอนเตอรเนตในเขตกรงเทพมหานครความตองการตอองคประกอบเวบไซต

พาณชย อ เลกทรอนกส ในอตสาหกรรมการ

ทองเทยวประเภทโรงแรม/ทพกดานองคประกอบดานสวนประกอบทเปนเนอหาดานการทาใหตรง

กบความตองการเฉพาะของลกคาดานการสอสาร

ดานการเชอมโยงดานการคาและดานเปนทสาหรบ

ชมนมชนมความตองการอย ในระดบมากและ

สอดคลองกบ อนทร อนอนโชต, ศภพงษ ปนเวหา และชตมา เรองอตมานนท (2558) พบวา กลยทธ

การตลาดอนเตอรเนตดานการขบเคลอนการบรการ

ลกคามความสมพนธและผลกระทบเชงบวกกบ

ความสาเรจทางการตลาดโดยรวมดานการลด

ตนทนการโฆษณาประชาสมพนธดานการสราง

ความพงพอใจใหลกคาและดานการเพมของรายได

ดงนนผบรหารธรกจพาณชยอเลกทรอนกสควรม

การส งเสรมการขบเคลอนการบรการลกค า

ประสทธภาพการใชเทคโนโลยและการลดตนทน

การโฆษณาประชาสมพนธไปใชประโยชนในการ

วางแผนพฒนากลยทธในการทาการตลาดบน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 143 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

อนเตอรเนตเพอสรางความสาเรจทางการตลาดให

กบองคกรและธรกจทาใหกระบวนการทางานของ

ธรกจมประสทธภาพและประสบความสาเรจตอไป 2) ระดบความคดเหนโดยรวมดานความพรอมภาครฐมคาเฉลยอยระดบปานกลาง (3.37±0.82) หากพจารณารายขอคอ ดานการจดการมคาเฉลยอยระดบมาก (3.40±0.91) ดานบคลากรมคาเฉลยอยระดบปานกลาง (3.36±1.02) และดานนโยบายมคาเฉลยอยระดบปานกลาง (3.35±0.78) ซงจาเปนตองไดรบการพฒนาใหอยระดบมากขนไป สอดคลองกบทฆมพร ทบศร, จนดารตน ปนมณ และภรศร พงษเพยจนทร (2558) พบวา ธรกจการใหบรการเปนธรกจทมงเนนการใหความประทบใจแกลกคา

เพราะฉะนนเพอใหเกดความประทบใจกบลกคาทก

คนอยางเทาเทยมจงถอเปนสงทสาคญอยางยงใน

การดาเนนธรกจบรการ ดงนนการสนบสนนใหม

การจดฝกอบรมพนกงานใหปฏบตงานตามมาตรฐาน

บรการถอเปนเรองทสาคญมากเพอรกษามาตรฐาน

บรการนนไว นอกจากนยงรวมไปถงการใหความสาคญกบการตดตามการบรการของพนกงานใหได

มาตรฐานการใหความสาคญกบการสารวจความพง

พอใจของลกคาทมตอพนกงานทใหบรการเพอนา

ไปพฒนาระบบการบรการใหดยงขนซงสงเหลานจะ

ทาใหเกดมาตรฐานของการดาเนนงานทดยงขน

และ 3) ความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในกรงเทพมหานครมคาเฉลยโดยรวมอย

ระดบพงพอใจปานกลาง (3.23±0.77) หากพจารณา

รายดานมคาเฉลยอยระดบพงพอใจปานกลางทก

ดาน ไดแก การเคลอนททางการเงน (3.27±0.82) การเคลอนททางขอมลขาวสาร (3.24±0.87) และการเคลอนททางกายภาพ (3.17±0.81) ตามลาดบสอดคลองกบเถกงศกด ชยชาญและคณะ (2555) พบวานกทองเทยวทเดนทางมาทองเทยวในวงนา

เขยวมความพงพอใจปานกลางตอองคประกอบ

โลจสตกสการทองเทยวในปจจบนในภาพรวม และสอดคลองกบพลลภช เพญจารส, วลกษกมล คงยง และโสภดา สงแสง (2554) ไดทาการศกษาแนวทางการพฒนาโลจสตกสสาหรบการทองเทยวจงหวด

สงขลาการจดการไหลเวยนดานการเงนไดรบความ

พงพอใจในการบรการมากทสด รองลงมาคอ ดานกายภาพ และดานสารสนเทศทมความพงพอใจนอยทสด

2. ผลการวเคราะหการถดถอยแบบพหคณสามารถแสดงไดดงตารางท 2 และตารางท 3 ดงน

ตารางท 2 อทธพลปจจยการตลาดออนไลนตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในกรงเทพมหานคร

ตวแปรทานาย b β t Sig.Collinearity Statistics

Tolerance VIF

ความเชอมน

ความครบถวนของเนอหาขอมลและการ

ออกแบบเวบไซต

การสอสารการตลาดออนไลน

0.433

-0.041

0.349

0.417

-0.032

0.375

9.249

-0.666

8.395

0.000

0.506

0.000

0.737

0.662

0.748

1.356

1.509

1.337

คาคงท = 0.683, R2 = 0.408, R2 Adjusted = 0.403

2.1 จากตารางท 2 ผวจยทาการตรวจสอบขอตกลงเบองตนเรอง Multi Collinearityพบวา ทกตวแปรทานายมคา Tolerance มากกวา 0.3 ซงไมเกดปญหาดงกลาวจงสามารถวเคราะห

Multiple Regression Analysis ได ผลการวจยพบวา ความครบถวนของเนอหาขอมลและการ

ออกแบบเวบไซตไมมอทธพลตอความพงพอใจตอ

การจดการโลจสตกสการทองเทยว เนองจากคา

144 เศรษฐวสภ พรมสทธ, นราศร ไววนชกลปจจยทมอทธพลตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในเขตกรงเทพมหานคร

sig. มากกวา 0.05 แตความเชอมนและการสอสารการตลาดออนไลนมอทธพลทางบวกตอความพง

พอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดยความเชอมนม

อทธพลตอความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการ

ทองเทยวมากกวาการสอสารการตลาดออนไลน (β

ความเชอมน= 0.417, β

การสอสารการตลาดออนไลน = 0.375)

เมอรวมทงความเชอมน ความครบถวนของเนอหาขอมลและการออกแบบเวบไซตขาวสารและการ

สอสารการตลาดออนไลนรวมกนทานายความพง

พอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวใน

กรงเทพมหานครไดรอยละ 40.3 และสามารถสรางสมการพยากรณไดดงน

ความพงพอใจตอการจดการโลจสตกส

การทองเทยว = 0.683 + 0.433 (ความเชอมน)* - 0.041 (ความครบถวนของเนอหาขอมลและการออกแบบเวบไซต) + 0.349 (การสอสารการตลาดออนไลน)* *มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ซงแปลความหมายจากสมการพยากรณได

วา ไมวาความครบถวนของเนอหาขอมลและการออกแบบเวบไซตเปนเชนใดหากไมสรางความเชอ

มนและการสอสารการตลาดออนไลนเพมขนจะทาให

ความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยว

ในกรงเทพมหานครเทากบ 0.683 หนวย แตไมวาขอมลจะครบถวนเพยงใดแตมการเพมความเชอมน

ขน 1 หนวยโดยไมไดเพมการสอสารการตลาดออนไลนจะทาใหความพงพอใจตอการจดการโลจสต

กสการทองเทยวในกรงเทพมหานครเพมขน 0.433 หนวย และเชนกนหากเพมการสอสารการตลาดออนไลน 1 หนวย โดยไมไดเพมความเชอมนกจะทาใหความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการ

ทองเทยวในกรงเทพมหานครเพมขน 0.349 หนวยและหากสามารถเพมทงความเชอมนและการสอสาร

การตลาดออนไลนไดอยางละ 1 หนวย จะทาใหความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวใน

กรงเทพมหานครเพมขน 0.782 หนวย

ตารางท 3 อทธพลปจจยความพรอมภาครฐตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในกรงเทพมหานคร

ตวแปรทานาย b β t Sig.Collinearity Statistics

Tolerance VIF

นโยบาย

บคลากร

การจดการ

0.0440.2240.183

0.0450.2960.216

0.6653.8933.217

0.5070.0000.001

0.4110.3200.412

2.4343.1252.430

คาคงท = 1.702, R2 = 0.266, R2 Adjusted = 0.260

2.2 จากตารางท 3 ผวจยทาการตรวจสอบขอตกลงเบองตนเรอง Multi Collinearity พบ

วา ทกตวแปรทานายมคา Tolerance มากกวา 0.3 ซงไมเกดปญหาดงกลาวจงสามารถวเคราะห Multiple Regression Analysis ได ผลการวจยพบ

วา นโยบายไมมอทธพลตอความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยว เนองจากคา sig. มากกวา 0.05 แตบคคลากรและการจดการมอทธพลทางบวกตอความพงพอใจตอการจดการโล

จสตกสการทองเทยวอยางมนยสาคญทางสถตท

ระดบ 0.05 โดยบคลากรมอทธพลตอความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวมากกวาการ

จดการ (bบคลากร

= 0.296, bการจดการ

= 0.216) เมอรวมทงนโยบาย บคลากรและการจดการรวมกนทานายความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทอง

เทยวในกรงเทพมหานครไดรอยละ 26.0 และ

สามารถสรางสมการพยากรณไดดงน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 145 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการ

ทองเทยว = 1.702 + 0.044 (นโยบาย) - 0.224 (บคลากร)* + 0.183 (การจดการ)* *มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงแปลความหมายจากสมการพยากรณได

วา ไมวานโยบายจะเปนเชนใดหากไมเพมดานบคลากรและการจดการเพมขนจะทาใหความพง

พอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวใน

กรงเทพมหานครเทากบ 1.702 หนวย แตไมวานโยบายจะเปนอยางไรแตมการเพมดานบคลากร

ขน 1 หนวยโดยไมไดเพมการสอสารการตลาดออนไลนจะทาใหความพงพอใจตอการจดการโลจ

สตกสการทองเทยวในกรงเทพมหานครเพมขน 0.224 หนวย และเชนกนหากเพมการจดการ 1 หนวย โดยไมไดเพมดานบคลากรกจะทาใหประสทธผลการจดการโลจสตกสการทองเทยวใน

กรงเทพมหานครเพมขน 0.183 หนวยและหากสามารถเพมทงดานบคลากรและการจดการได

อยางละ 1 หนวย จะทาใหความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในกรงเทพมหานคร

เพมขน 0.407 หนวย

สรป

ผลจากการวจยครงนพบวา ระดบความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสยงไมเปนทนาพอใจ

เนองจากอยเพยงระดบปานกลางเทานน และพบ

วา ปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวไดแก ปจจยการตลาดออนไลนดานความเชอมนและดานการสอสารการ

ตลาดออนไลน และปจจยความพรอมภาครฐดานบคลากรและดานการจดการ

ขอเสนอแนะ

1. ควรมการเพมความเชอมนในดานการตลาดออนไลน โดยตองมทมาของขอมลในเวบไซตเกยวกบการทองเทยวทนาเชอถอได อกทงการ

สรางความเชอมนในระบบการจองหรอซอผลตภณฑ

การทองเทยวแบบออนไลน เชน หองพกโรงแรม ตวเดนทาง ตวการแสดง การเชารถ เปนตน ทงนเมอผทเคยใชบรการเกดความเชอมนแลว จะยนดแนะนาคนรจกใหเขามาใชบรการมากขน เพอสรางโอกาสทจะไดกลมนกทองเทยวใหมๆ มากขน

2. การสอสารการตลาดออนไลนควรมการประชาสมพนธปายโฆษณาตางๆ ในเวบไซตการทองเทยวใหมากขน มการสงโปรโมชนหรอประชาสมพนธแหลงทองเทยวหรอเทศกาลทอง

เทยวผานชองทางออนไลน เชน อเมล หรอเฟสบค และอาจจะตองมการจดกจกรรมชงรางวลเกยวกบ

การทองเทยว ทพก หรอการเดนทางเพอเปนการกระตนการเดนทางทองเทยวของคนไทยเองมากขน

3. เจาหนาทหรอบคลากรภาครฐ ควรไดรบการพฒนาทกษะทางดานการใหบรการ ทางดานภาษา เพอใหสามารถอานวยความสะดวก และใหบรการดวยความยมแยมแจมใส เปนมตร และทสาคญคอใหคาแนะนาดานการทองเทยวทถกตอง

แมนยาแกนกทองเทยวได ทงนเพอใหการบรการททวถง ควรมการเพมจานวนบคลากร ซงอาจจะมาจากแหลงชมชน แหลงทองเทยว หรออาสาสมคร 4. ในดานการจดการของภาครฐ ควรมการจดเจาหนาททคอยใหบรการ การจดการ จดระเบยบใหเพยงพอ จดการเรองพนทหยดรถ

โดยสารประจาทางใหเพยงพอเหมาะสม จดการเรองพนทจอดรถในแหลงทองเทยวใหเปนสดสวน และเปนระเบยบ และจดการเรองการเขาควในการขนรถโดยสารประจาทาง พรอมทงจดการเรองเทยว

โดยสารไปยงสถานททองเทยวใหมากขน

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเลมนไดรบทนอดหนนการวจย

จากสานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาตประจาป 2558 และไดรบทนอดหนนการทาวทยานพนสวนหน ง จ ากมหาวทยาล ยพะ เยาผ ว จ ย จ งขอ

146 เศรษฐวสภ พรมสทธ, นราศร ไววนชกลปจจยทมอทธพลตอการจดการโลจสตกสการทองเทยวในเขตกรงเทพมหานคร

ขอบพระคณทงสองหนวยงานไว ณ โอกาสน

เอกสารอางอง

เถกงศกด ชยชาญ. (2555). การจดการโลจสตกสสาหรบการทองเทยวในอาเภอวงนาเขยว จงหวดนครราชสมา. รายงานการวจย, นครราชสมา: มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร.

ทฆมพร ทบศร, จนดารตน ปนมณ และภรศร พงษเพยจนทร. (2558). ผลกระทบของการตลาดบรการเชงกลยทธทมตอผลการดาเนนงานของธรกจสปาในประเทศไทย. วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม, 34(3), 255-267.

ทวศกด เทพพทกษ. (2551). บทบาทของโลจสตกสและการพฒนาแหลงทองเทยวหมเกาะลานอยางยงยน. รายงานการวจยฉบบสมบรณ. สานกงานกองทนสนบสนนการวจย.

บญธรรม กจปรดาบรสทธ. (2553). เทคนคการสรางเครองมอรวบรวมขอมลสาหรบการวจย (พมพครงท 7). กรงเทพฯ: ศรอนนตการพมพ.

พรเทพ ปลอดเถาว. (2549).ความตองการตอองคประกอบเวบไซตพาณชยอเลกทรอนกสในอตสาหกรรมการทองเทยวประเภทโรงแรม/ทพกของผใชอนเตอรเนตในเขตกรงเทพมหานคร. สารนพนธ บธ.ม., มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, กรงเทพฯ.

พลลภช เพญจารส, วลกษกมล คงยง และโสภดา สงแสง (2554). การศกษาแนวทางการพฒนาโลจสตกสสาหรบการทองเทยวจงหวดสงขลา. รายงานวจยฉบบสมบรณ. มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

ภทร ภทรโสภสกล. (2556). ยเอนเผย “กรงเทพฯ” คนนยมทองเทยวมากทสดในโลก. คนเมอ 23 กนยายน 2556, จาก http://news.springnewstv.tv/33529.

ภาวณ เอยมตระกล. (2555). การวางแผนเมองและการพฒนาระบบคมนาคมขนสง. ปทมธาน: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

มงสรรพ ขาวสอาด และคณะ. (2550). โครงการพฒนาเชงบรณาการของการทองเทยวทยงยนในอนภมภาคแมนาโขงป 2549: การเปรยบเทยบเชงระบบโลจสตกส. เชยงใหม: สถาบนวจยสงคม มหาวทยาลยเชยงใหม.

สมชาย หาญหรญ. (2556). ผลวเคราะหอตสาหกรรมไทยมนใจศกยภาพแขงขนรบ AEC.คนเมอ 2 กมภาพนธ 2557 จาก http://www.thai-aec.com/881.

สานกงานสถตแหงชาต. (2556). “Tourism Hub”โอกาสทองของไทย.คนเมอ 22 สงหาคม 2556, จาก http://

www.nic.go.th/gsic/uploadfile/Tourism-Hub.pdf.อดม สายะพนธ, สมชาย หรญกตต และพมพา หรญกตต. (2554). ความคดเหนและความพงพอใจของนก

ทองเทยวชาวตางชาตตอการพฒนาและการจดการการทองเทยวของกรงเทพมหานคร. วารสาร

วชาการมหาวทยาลยหอหารคาไทย, 31(4), 41-53.อนทร อนอนโชต, ศภพงษ ปนเวหา และชตมา เรองอตมานนท. (2558). ความสมพนธระหวางกลยทธการ

ตลาดอนเตอรเนตกบความสาเรจทางการตลาดของธรกจพาณชยอเลกทรอนกสในประเทศไทย. วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม, 34(1), 209-218.

Liang, N. H., Corbitt, B. J., &Peszynski, K. J. (2007). Impact of Logistics Service Performance

though It on Overall Tourist Satisfaction and Loyalty. Melbourne: Royal Melbourne Insti-

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 147 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

tute of Technology University.Louis, W.S., Adel, I.E. and Anne, T.C. (1996). Marketing channels (5thed.). N.J.: Prentice-Hall.Lumsdon, L., & Page, S.J. (Eds.). (2004). Tourism and Transport Issues and Agenda for the New

Millennium. London: Elsevier.Rusgton, A., Croucher, P., & Baker, P. (2014). The Handbook of Logistics and Distribution Man-

agement: Understanding the Supply Chain (5thed.). London: Kogan Page.

เพลงสวดครสตศาสนา กรณศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรวChristianity Hymn, A Case Study in Saint Anthony Church.

สราวธ โรจนศร1

Sarawut Rotchanasiri1

บทคดยอ

งานวจยเรอง เพลงสวดครสตศาสนา มวตถประสงคเพอศกษาบทบาทของเพลงสวดทเปนสวนหนงของพธกรรมทางครสตศาสนารวมถงศกษาวเคราะหคณลกษณะทางดนตรและหาความหมายของบทเพลง

สวดตางๆทเปนสวนหนงของพธกรรมทางครสตศาสนาโดยใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพและใชกระบวนการ

ศกษาทางมานษยดรยางควทยาในการเกบรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล ผลการวจยพบวาโบสถเซนตแอนโทน แปดรว เปนโบสถทางครสตศาสนานกายโรมนคาทอลก ทใชประกอบพธกรรมในการรบศลศกดสทธตางๆ มพธกรรมทจดเปนประจาทกสปดาห ไดแก พธมสซารบศลมหาสนทเปนพธกรรมหลก และพธกรรมทจดขนประจาในรอบป ไดแก พธครสตมาส อกทงยงมพธกรรมทจดขนเฉพาะกาล ไดแก พธแหแมพระบทเพลงประกอบพธกรรมมบทบาทสาคญในการขบรองประกอบภาคตางๆ ของการปฏบตพธกรรม มการจดแบงลกษณะของเพลง ไดแก บทเพลงเรมพธ, บทเพลงราวงวอน, บทเพลงพระสรรงโรจน, บทเพลงสรอยสดด, บทเพลงเตรยมเครองบชา, บทเพลงศกดสทธ, บทเพลงพระชมพา, บทเพลงรบศลและบทเพลงปดพธโดยดนตรในพธกรรมใชเสยงรองประสมประสานกบเสยงออรแกนในแบบโฮโมโฟน ใชระบบเสยงแบบตะวนตก รปแบบการประพนธสวนใหญเปนแบบแปรทานองในทอนเพลงเดยวความหมายของเพลงแสดงถงการวงวอนและการสรรเสรญพระเจาเปนหลก อนงบทเพลงสวดตางๆนนมรปแบบตายตวแตความไมแนนอนอยทการนาบทเพลงสวดตางๆมาจดเรยงเพอขบรองในแตละภาคของพธกรรม

คาสาคญ : เพลงสวด, โบสถ,คาทอลค, มสซา, โบสถเซนตแอนโทน, แปดรว

Abstract

The purpose of this research is to study the role of music in the Christian liturgy, including an analysis and study meaning of the Hymn used during the liturgy, A qualitative method of using an ethnomusicology approach has been used in the gathering and analysis of information show the following conclusions : Saint Anthony Church is a Roman Catholic Church, It is used for many

Catholic rites, the most important being the Mass the celebration of the liturgy and the reception

1 อาจารยประจาสาขาวชาดนตรสากล, รองคณบด คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร1 Lecturer, Department of Western Music, Associate Dean, Faculty of Humanities and Social sciences, Rajabhat-

Rajanagarindra University

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 149 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

of Eucharist, All rites are related to the Catholic Faith Daily and weekly mass, and Church feasts are celebrated throughout the year. Sometimes there are also special services for Christmas. Music plays an important role throughout the liturgy. It is categorized into opening hymns, offertory hymns, communion hymns, and closing hymns such as parts of the liturgy. The hymns are sung by the congregation led by an organist in a homophony style using the western tuning system;it is melodic using a strophic and variation form. The music is a prayer of praise, thanksgiving, intercessions, contrition and is woven into the service. The hymns and music are standardized and universal, only the choice of the order of songs write the exception of the pasts of liturgy are changed sometimes.

Keywords : Hymn, Church, Catholic, Mass, Saint Anthony Church, Padriew

บทนา

ครสตศาสนามตนกาเนดในเอเชยตะวนตก ณ ประเทศอสราเอลในปจจบนและขยายไปตามทวปตางๆ ทวโลก ในเอเชยครสตศาสนาเผยแพรโดยคณะผ สอนศาสนาทมาพร อมกบการล า

อาณานคมของชาวตะวนตก ประเทศทเขามากลมแรกๆ ในแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต ไดแก โปรตเกส สเปนและเนเธอแลนด ในจานวนสามประเทศนโปรตเกสและสเปนเปนเพยงสองประเทศ

ทไดนาเอาครสตศาสนานกายโรมนคาทอลค2 มาเผยแพรใหกบดนแดนทเขาครอบครอง หลงจากนนฝรงเศสไดเดนทางเขามาลาอาณานคมในดนแดน

ตางๆ ใกลๆ กบประเทศไทยและไดนาเอาครสตศาสนานกายโรมนคาทอลคมาเผยแพรแตไมไดรบ

ความแพรหลายมากนก โดยวเคราะหจากจานวนผ

นบถอครสตศาสนาในเมองทฝรงเศสเขายดครองใน

ปจจบน ทมจานวนไมมากเหมอนในดนแดนทเคย

ตกอยภายใตการปกครองของโปรตเกสและสเปน

ในสวนของประเทศไทยครสตศาสนามไดถกนาเขา

มาในรปแบบของการลาอาณานคมเหมอนประเทศ

อนๆ หากแตครสตศาสนาไดถกนาเขามาในรปแบบของการสอนศาสนาใหกบบรรดาชาวตางชาต ซง2 คาวา “ คาทอลค” แปลวา สากล เปนนกายหนงในครสต

ศาสนา มสนตะปาปาแหงนครวาตกนในกรงโรมเปน

ประมขและเปนผปกครองของศาสนจกร

สวนใหญเปนชาวโปรตเกสทมาทาการคาขาย

และตงหลกแหลงอย ในสมยกรงศรอยธยาและ

ตอมาเมอถงสมยรตนโกสนทรครสตศาสนานกาย

โปรเตสแตนท3 กเขาสประเทศไทย คณะธรรมทต

ทงของโรมนคาทอลกและโปรเตสแตนทนอกจากได

ทาการเผยแพรศาสนาของตนแลว ยงไดทาคณประโยชนไวใหแกประเทศไทยเปนอนมาก เชน การศกษา การแพทย การสาธารณสข การสงคม

สงเคราะห เปนตน (ธน แกวโอภาส, (2542 : หนา 174) ววฒนาการของครสตศาสนานกายโรมนคา

ทอลคในประเทศไทย เรมตนจากนายกองทหารชาวโปรตเกสชออลบรเครค(Alfonso de Albuquerque) เขายดแหลมมะละกาใน ค.ศ.1511 ในนามของ

พระเจาแผนดนโปรตเกส เขาไดสงทตคณะหนงซง

ม ดวรเนเฟอรนนเดช (D.Fernandech) เปนหวหนาทตเขามาเฝาพระมหากษตรยไทยในสมยสมเดจ

พระรามาธบบดท 2 แหงกรงศรอยธยาและมคณะ

ธรรมทตหรอมชชนนารคาทอลกประจากองทหาร

ตดตามมาดวยเปนมชชนนารรนแรกทรจกกนใน

เมองไทย คอ คณะโดมนกน (Dominican Group) ทมาจากมะละกาใน ค.ศ. 1555 นบเปนกาวแรกท

3 นกายนนกศาสนาชาวเยอรมนในศตวรรษท 16ชอ มาตนลเธอร เปนผสถาปนาซงแยกตวออกมาจากนกายโรมน

คาทอลค แนวคดสาคญของนกายโปรเตสแตนท คอ ยดมนในพระคาภรเปนหลกแตไมยดตดกบสนตะปาปา

150 อาจารยสราวธ โรจนศรเพลงสวดครสตศาสนา กรณศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรว

ครสตศาสนาเรมมบทบาทเขาสประเทศไทย ซงคณะธรรมทตหรอมชชนนารในขณะนนมงความ

สนใจเฉพาะชาวโปรตเกสทสวนใหญอยรวมกนใน

กรงศรอยธยาเทานน ตอมาป ค.ศ.1658 สมเดจพระสนตะปาปาอนโนเซนตท 10 (PopeInnocent X) ทรงแตงตงใหบาทหลวงฟรงซวปลลอ (F.Pallu) ดแลชาวครสตในแควนตงเกยและแตงตงบาทหลวงปแอร ลงแบรตเดอลามอต (P.Lambert de laMotte) ดแลในแควนโคชน ไชนา บาทหลวงทงสองจงไดเดนทางไปยงแควนตงเกยและแควนโคชนไชนาในประเทศจน แตเนองจากมสซง4 ทงสองถกกดกนจากประเทศจนจงตองมาประจาอยในประเทศไทย ในขณะนนตรง

กบรชสมยสมเดจพระนารายณมหาราช ณ จดนจงนบไดวาเปนการเรมตนศกราชแหงพระศาสนาจกร

คาทอลกในประเทศไทยอยางแทจรง (ฉตรสมาลย กบลสงห, 2522: หนา 115-120)

พธกรรมทางครสตศาสนาทปฏบตสบตอกน

มาในประเทศไทยมหลายพธกรรม ตามแตระยะเวลาและโอกาสตางๆทจดขนในแตละป รวมถงพธกรรมทจดขนเฉพาะบคคลดวย เชน พธรบศลลางบาป พธรบศลกาลง เปนตน การประกอบพธกรรมทางศาสนาในแตละพธกรรมลวนมบทบาท

สาคญในการสงเสรมความศรทธาและสรางกจกรรม

ทางศาสนาใหดารงอยสบตอไป โดยลกษณะเดน

ของการประกอบพธกรรมทางครสตศาสนา คอ การขบรอง “เพลงสวด” ซงเปนองคประกอบสาคญทมก

ปรากฏรวมอย กบการประกอบพธกรรมตางๆ

บทเพลงสวดในครสตศาสนาของประเทศไทย มความสาคญในการประกอบพธกรรมตางๆ ทจดขนภายในโบสถ มรปแบบวธการเปนลาดบขนตอนชดเจน ซงบทเพลงสวดแตละเพลงทนามาใชประกอบในพธกรรมลวนมความแตกตางกนตามแต

บทบาทของเพลงทจะใชใหสอดคลองกบพธกรรม

และบรบททเกยวของกบพธกรรมนนๆ จงสงผล

4 มสซง เปนภาษาโปรตเกส หมายถง การแพรธรรมหรอสถานททมการแพรธรรมไปสหรออาณาเขตของศาสนา

ครสต

ใหการเลอกใชเพลงสวดและลาดบขนตอนในการ

ประกอบพธกรรมอาจมความแตกตางกนขนอยกบ

การจดการและปจจยตางๆรอบดานทจะมผลตอการ

ประกอบพธกรรมทจดขนในแตละโบสถดวย โบสถเซนตแอนโทน แปดรว เปนโบสถทมการประกอบพธกรรมทางครสตศาสนานกายโรมนคาทอลค

ตลอดทงปในพนทจงหวดฉะเชงเทรา จดเปนโบสถสาคญในเขตอาเภอเมองฉะเชงเทราทมผ นบถอ

ศาสนาครสตเขามาประกอบพธกรรมเปนจานวน

มาก โดยมโบสถแมพระฟาตมา บางวว และโบสถเซนตรอค ทาไข เปนโบสถสาขา ซงการประกอบพธกรรมทางศาสนาครสตในจงหวดฉะเชงเทราและ

บรเวณใกลเคยงไดจดขนในโบสถทงสามแหงน โดยมโบสถเซนตแอนโทน แปดรว เปนโบสถหลกในการประกอบพธกรรมรวมถงพธกรรมอนๆทางครสต

ศาสนาทจดขนเฉพาะภายในโบสถแหงนดวยดงนน บทเพลงสวดประกอบพธกรรมของโบสถเซนตแอน

โทน แปดรว จงถอไดวาเปนรปแบบของบทเพลงสวดหลกในการใชประกอบพธกรรมตางๆของครสต

ศาสนาในเขตพนทจงหวดฉะเชงเทราและบรเวณ

ใกลเคยง จงเปนเหตผลสาคญททาใหผวจยเลอกศกษาเพลงสวดตางๆของโบสถเซนตแอนโทน แปดรว โดยกาหนดหวขอเรองทศกษา คอ “เพลงสวดครสตศาสนา กรณศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรว” เพอทาการศกษาประวตความเปนมาและ

บทบาทของเพลงสวดทเปนสวนหนงในพธกรรม

ทางครสตศาสนา รวมทงศกษาวเคราะหคณลกษณะ

ทางดนตรและความหมายของเพลงสวดครสต

ศาสนาในประเทศไทย โดยใชกรณศกษาทโบสถ

เซนตแอนโทน แปดรว

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาบทบาทของเพลงสวดทเปนสวนหนงของพธกรรมทางครสตศาสนา

2. เพอศกษาวเคราะหคณลกษณะทาง

ดนตรของเพลงสวดในพธกรรมทางครสตศาสนา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 151 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

3. เพอศกษาวเคราะหความหมายของเพลงสวดในพธกรรมทางครสตศาสนา

วธการศกษา

การดาเนนการวจยเรองเพลงสวดในครสต

ศาสนา กรณศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรว ใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพตามวธการทางมานษย

ดรยางควทยา (Ethnomusicology Research) โดยการรวบรวมขอมลจากเอกสาร การสงเกตอยางมสวนรวม การสมภาษณแบบเปนทางการและไมเปน

ทางการโดยกาหนดขอบเขตการวจยและกล ม

ตวอยาง ดงน ขอบเขตการวจย คอ ศกษาบทบาทของเพลงสวดทเปนสวนหนงของพธกรรมทางครสต

ศาสนาในโบสถเซนตแอนโทน แปดรว โดยกาหนดขอบเขตพนททาการศกษาวจย คอ โบสถเซนตแอนโทน แปดรว เขตอาเภอเมอง จงหวดฉะเชงเทรา ดาเนนการวจยตงแตเดอนตลาคม พ.ศ. 2556 ถง เดอนมนาคม พ.ศ. 2558 กลมตวอยาง ไดแก ผประกอบพธกรรมและผเขารวมพธกรรมในโบสถเซนตแอนโทน แปดรว โดยศกษาเพลงสวดและพธกรรมในศาสนาครสต นกายโรมนคาทอลค

ขอมลหลกทไดจากการศกษาเปนขอมลจาก

การศกษาภาคสนาม (FieldWork) เปนสาคญโดยไดดาเนนการศกษาตามหลกมานษยดรยางควทยา

มขนตอนดงน

1. ขนเกบขอมลเอกสาร ขนเตรยมการศกษา คอ ขนตอนในการหา

ขอมลเบองตนเกยวกบเรองราว สถานทและเหตการณตางๆ ทเกยวของกบเพลงสวดในครสตศาสนาของโบสถเซนตแอนโทน แปดรวโดยสารวจขอมลเบองตนในหวขอตางๆ ดงน 1.1 ศกษาข อ มลจากเอกสารทาง

วชาการ งานวจย บทความและวรรณกรรมตางๆ ทเกยวของเพอนาขอมลมาประกอบการวจยไดแก

1.1.1 แนวคดและทฤษฎทใชในการศกษา

1.1.2 ความรทวไปทเกยวของกบครสตศาสนา

1.1.3 งานวจยทเกยวของกบครสต

ศาสนา

1.2 สารวจขอมลเบองตน โดยเขาพนทสนามวจยเพอตดตอประสานงานกบบคลทใหขอมล

ตางๆ ไดแก 1.2.1 นกดนตรในโบสถเซนตแอนโทน แปดรว 1.2.2 กลมบคคลทมความรเกยวกบบทเพลงและพธกรรมทางครสตศาสนาในโบสถ

เซนตแอนโทน แปดรว 2. ขนเกบขอมลภาคสนาม ขนดาเนนการศกษา คอ ขนตอนการเกบขอมลทางภาคสนาม ซงเปนการแสวงหาความรจากการศกษาพฤตกรรมและผลตผลทเกดจาก

พฤตกรรมของมนษยจากสภาพแวดลอมทางสงคม

ตามความเปนจรง โดยดาเนนการศกษาตามแผนงานทกาหนดไว ดงน 2.1 ศกษาขอมลจากบคคลขอมลตางๆทเกยวของกบการดาเนนการวจย เพอเกบประวตสวนตวและขอมลตางๆทเกยวของ

2.2 ศกษาขอมลของเพลงสวดและการ

ประกอบพธกรรมทางครสตศาสนารวมทงศกษา

บรบททเกยวของ โดยผวจยไดทาการศกษา ดงน 2.2.1 การสงเกต คอ การเฝาดอยางเปนระบบในการวจยครงนผวจยไดสงเกตแบบม

สวนรวม โดยเขารวมในพธกรรมทางครสตศาสนาของโบสถเซนตแอนโทน แปดรวตงแตเรมตนจนสนสดพธกรรมนนๆ เพอศกษาถงพธกรรม บทเพลง ความหมาย สงคม วฒนธรรมของชาวครสตใน

โบสถเซนตแอนโทน แปดรว

2.2.2 การสมภาษณ คอ การสนทนาอยางมจดมงหมาย ในการวจยครงนผวจยไดใชวธการสมภาษณแบบเปนทางการกบผให

152 อาจารยสราวธ โรจนศรเพลงสวดครสตศาสนา กรณศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรว

ขอมลหลกทเปนบคคลสาคญในพธกรรมทางครสต

ศาสนาของโบสถเซนตแอนโทน แปดรวเชน บาทหลวง นกขบรอง นกดนตร เปนตน และการสมภาษณแบบไมเปนทางการ คอ การสนทนาทวไปในประเดนตางๆ ทตองการศกษาขอมลจากผทเขารวมในพธกรรมและบคคลอนๆ ทเกยวของ 2.3 การใชเครองมอเกบขอมลภาคสนาม คอ การเกบขอมลจากการสงเกตและการสมภาษณ

ดวยอปกรณการบนทกตางๆ ในการวจยครงนผวจยใชเครองมอในการบนทกขอมล ดงน 2.3.1 เครองมอในการจดบนทกขอมลในรายละเอยดตางๆทเกยวของกบเพลงสวด

ในครสตศาสนาของโบสถเซนตแอนโทน แปดรวคอ จดบนทกใน Notability (I-Pad) หรอคอมพวเตอรพกพา (MacBook) จากการสงเกตและการสมภาษณในขอมลทวไป

2.3.2 เครองมอในการบนทกขอมลเสยงสาหรบบนทกการสมภาษณและการบนทก

บทเพลงทประกอบในพธกรรมทางครสตศาสนา

ของโบสถเซนตแอนโทน แปดรวคอ เครองบนทกเสยงดจตอล (Tascam DR-05 Recorder 24 bit) 2.3.3 เครองมอในการบนทกขอมลภาพนงและภาพเคลอนไหวเพอบนทกภาพบคคล

และขนตอนของพธกรรมตางๆ ทประกอบขนในโบสถเซนตแอนโทน แปดรวคอ กลองถายภาพนง (I-Phone) และกลองถายภาพเคลอนไหว (HD 64

GB.) 3. ขนวเคราะหขอมล ขนวเคราะหขอมล คอ การนาขอมลจากการศกษาภาคสนามมาจาแนก จดระเบยบ จดประเภทของขอมล จากนนจงวเคราะหขอมลตามวตถประสงคทไดกาหนดไว ในการวจยครงนผวจยไดวเคราะหบทเพลงตางๆโดยเขยนเปนโนตแบบ

ดนตรตะวนตก (Transcriptions) และกาหนดหวขอ

ของการวเคราะห ไดแก 3.1 วเคราะหบทบาทของเพลงสวดทเปนสวนหนงในพธกรรมทางครสตศาสนา

3.2 เพอวเคราะหคณลกษณะทางดนตร

ของเพลงสวดครสตศาสนา

3.3 วเคราะหความหมายของเพลงสวดครสตศาสนา

4. ขนนาเสนอผลงานวจย การวจยในครงน ใชวธการนาเสนอผลการศกษาวจยในรปแบบของรายงานการวจย เรอง “เพลงสวดในครสตศาสนา กรณศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรว” ในการนาเสนอรปแบบของรายงานการวจยนแบงเปน 6 บท ไดแก บทท 1 บทนา บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ บทท 3 วธดาเนนงานวจย บทท 4 โบสถเซนตแอนโทน แปดรวและ พธกรรมของโบสถเซนตแอนโทน แปดรว

บทท 5 บทเพลงในพธกรรมของโบสถเซนต แอนโทน แปดรว

บทท 6 สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ

ผลการศกษา

ในการวจยเรอง “เพลงสวดครสตศาสนา กรณศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรว ” ผวจยไดใชระเบยบวธวจยเชงคณภาพ โดยใชแนวทางการ

ศกษาทางมานษยดรยาควทยาในการเกบขอมล

ภาคสนามและวเคราะหขอมล ซงมการกาหนดวตถประสงคเพอศกษาบทบาทเพลงสวดทเปนสวน

หนงของพธกรรมทางครสตศาสนาพรอมทง

วเคราะหคณลกษณะทางดนตรและความหมายของ

เพลงสวดครสตศาสนาในโบสถเซนตแอนโทน แปดรว ดงน

1. บทบาทเพลงสวดทเปนสวนหนงของพธกรรมทางครสตศาสนาโบสถเซนตแอนโทน แปดรว

การประกอบพธกรรมตางๆของโบสถเซนต

แอนโทน แปดรว จดเปนพธกรรมทเกยวของกบ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 153 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ทางศาสนาครสตทงสน โดยมการจดประกอบทงพธกรรมทจดขนเปนประจาในทกๆสปดาห ไดแก พธมสซารบศลมหาสนทซงถกจดขนใหเปนสวน

หนงของการประกอบพธมสซาขอบคณพระเจา โดยพธมสซานจะประกอบดวยการอานพระคมภรและ

ฟงคาสอนจากบาทหลวง สวนพธรบศลมหาสนทจะประกอบดวยพธกรรมทจดขนเพอระลกถงงานเลยง

ครงสดทายของพระเยซและการสนชวตของพระ

เยซเพอไถบาปใหกบมนษยสวนพธกรรมทจดขน

เปนประจาในรอบเดอน ไดแก พธแหแมพระ จดขนในทกๆวนเสารตนเดอน โดยพธกรรมนจดขนหลงพธรบศลมหาสนทหรอมสซาขอบพระคณพระเจา

เรมจากการเดนแหแมพระทบรเวณหนาโบสถเซนต

แอนโทน แปดรววนไปทางดานขวาของโบสถเปนจานวน 1 รอบ แลวจงเขามาในโบสถเพอสวดวงวอนและสวดถวายตวตอแมพระ เมอจบการสวดถวายตวตอแมพระผเขารวมพธทกคนเดนไปถวาย

ดอกกหลาบแมพระดานหนาเวทประกอบพธ เพอระลกถงพระมารดาของพระเยซครสตเจา พธกรรมทจดขนเปนประจาในรอบป ไดแก พธครสตมาส คอ การฉลองการประสตของพระเยซเพอมาไถบาปให

กบมนษยโดยจดพธมสซาขอบพระคณแดองคพระ

เยซผเปนพระบตรของพระเจาใหชาวครสตไดเขา

มารวมประกอบพธกรรมในวนทกคนวนท 24 เดอนธนวาคมของทกป

ภาพบรรยากาศภายในพธครสตมาส

โบสถเซนตแอนโทน แปดรวทมา : ถายภาพโดยสราวธ โรจนศร

วนท ๒๔ ธนวาคม ๒๕๕๗

บทเพลงประกอบพธกรรมตางๆ ในโบสถเซนตแอนโทน แปดรว มลกษณะเปนการสวดเพอ

สรรเสรญพระเจา เรยกวา “เพลงสวด” โดยมบทบาทสาคญในการขบรองประกอบภาคตางๆ ของพธกรรม สามารถแบงได ดงน 1. ภาคเรมพธกรรม 2. ภาคสารภาพบาป 3. ภาคบทราวงวอน 4. ภาคบทพระสรรงโรจน (เฉพาะพธครสตมาส) 5. ภาคบทภาวนา 6. ภาควจนพธกรรม (บทอานพระคมภร) 7. ภาคบชาขอบพระคณ ภาครบศลมหาสนท

8. ภาคปดพธกรรม (บทภาวนาหลงรบศลมหาสนทเฉพาะพธ แหแมพระ) โดยบทเพลงสวดเหลานจะมบทบาทในการ

ใชงานสอดคลองกบการประกอบพธกรรมของ

ลาดบภาคนนๆ อยางเฉพาะเจาะจงและมการกาหนดไวอยางชดเจน ซงในแตละภาคของการประกอบพธกรรมมบทเพลงสวดทสามารถนามาใช

ขบรองประกอบพธกรรมไดเปนจานวนมาก ขนอยวาจะคดเลอกบทเพลงใดในภาคนนๆ มาใชงาน โดยเนอรองและทานองของบทเพลงสวดทใชจะไมมการ

เปลยนแปลงแมจะขบรองในพธกรรมอนๆ กยงคงรปแบบของทวงทานองและเนอรองไวอยางเดม หากแตสงทจะมความเปลยนแปลงไมแนนอนจะอย

ทการนาบทเพลงสวดตางๆมาจดเรยงเพอขบรอง

ในพธกรรมนนๆ

154 อาจารยสราวธ โรจนศรเพลงสวดครสตศาสนา กรณศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรว

ภาพบรรยากาศภายในพธฉลองวด

โบสถเซนตแอนโทน แปดรวทมา : ถายภาพโดยสราวธ โรจนศร

วนท ๑๔ มถนายน ๒๕๕๗

บทเพลงสวดในพธกรรมของศาสนาครสต

โบสถเซนตแอนโทน แปดรวมบทบาทในการจดประกอบพธกรรม ดงน 1. บทบาทสาหรบเรมตนพธกรรม เรยกวา ภาคเปดพธ ใชเปนเพลงสวดขบรองในขณะท

บาทหลวงผประกอบพธกรรมเดนเขาออกมาจาก

ดานหลงเวทมายงโตะประกอบพธหนาเวทภายใน

โบสถและเขาประจาทประกอบพธ ถอเปนการตอนรบผเขารวมพธกรรมทกคน

2. บทบาทสาหรบการสวดภาวนา เรยกวา ราวงวอน คอ การขบรองบทเพลงสวดเพอขอพรพระเจาดวยบทภาวนาตางๆ

3. บทบาทในการใชงานแทนถอยคาตอบรบ

คอ การใชเพลงสวดขบรองระหวางบทอานพระคมภรของศาสนาครสต เพอเปนการแสดงวาผเขา

รวมในพธกรรมนเขาใจและตอบรบหลกคาสอน

ตางๆทไดรบฟงอยนอยางชดเจนและสามารถนาไป

ปฏบตใชไดจรงในชวตประจาวน

4. บทบาทในการถวาย เรยกวา ภาคถวาย ใชเปนการขบรองเพลงสวดเพอรบศลมหาสนทของ

ครสตชน อกทง ยงเปนสงทแสดงถงการมอบถวายจตอนดเพอเปนสงบชาแดพระเจาสาหรบผรวมใน

พธตามความเชอของชาวครสต

5. บทบาทในการแสดงถงการบชาในพธกรรม กลาวคอ การขบรองเพลงสวดเปนการ

ถวายพรแดพระเจาซงผ ทเขารวมพธจะทาการ

ภาวนาจตถวายพรบชาใหกบพระเจาในชวงทมการ

ขบรองเพลงสวดเสมอ

6. บทบาทในการแสดงถงการประกาศพระธรรมของศาสนาครสตและเปนการยาในความเชอ

สาคญของชาวครสตทกคนทมตอพระเยซครสตเจา ดงในเนอเพลงสวดมการกลาววา “พระองคจะกลบคนชพมาบนโลกมนษยอกครง” 7. บทบาท ทแสดง ถงการ สน สดของพธกรรม เรยกวา ภาคปดพธ คอ การขบรองเพลงสวดในขณะทบาทหลวงผประกอบพธกรรมเดนออก

จากโบสถ อกทงยงเปนการเนนใหผ เขารวมในพธกรรมนาหลกคาสอนตางๆของศาสนาไปปฏบต

ในชวตประจาวน

2. คณลกษณะทางดนตรของเพลงสวดครสตศาสนาโบสถเซนตแอนโทน แปดรว

บทเพลงตางๆ ในพธกรรมมรปแบบของสอสรางเสยงและคณลกษณะของเสยงแบบการใชเสยง

รองหลกเปนเสยงรองหญง โดยจะประสมประสานกบเสยงรองหมของผมาเขารวมพธ ประกอบกบเครองดนตรชอ ออรแกน คณภาพของเสยงและ

ความดงจงมปรมาณของเสยงแบบดงกงวานมาก

โดยตลอดจนจบพธการอกทงพนผวทางดนตรยงใช

การดาเนนทานองประเภทโฮโมโฟน (Homophony) คอ มทานองหลกและทานองประสานในลกษณะของ

คอรดตามหลกดรยางคศาสตรแบบตะวนตก ตลอด

จนจบพธกรรมดวยเชนกน

ทวงทานองของบทเพลงสวดตางๆทใชใน

พธกรรมจะมการใชระบบเสยงแบบตะวนตก 12 เสยงเทากนทงสนทกเพลง กลมเสยงทใชมตงแตกลมเสยงแบบ 5 เสยง (Pentatonic) คอบนไดเสยงเพนทาโทนค แบบดนตรตะวนตก (Pentatonic

scale) และกลมเสยงแบบ 6 เสยง (Hexatonic) โดยตดโนตตวท 4 หรอ 6 ของบนไดเสยงเมเจอรออกไป และกลมเสยงแบบ 7 เสยง (Septatonic) จดเปนกล มเสยงทใชงานมากทสดคอ บนไดเสยงเมเจอร (Major scale) กบบนไดเสยงไมเนอร

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 155 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

(Minorscale) แบบดนตรตะวนตกทางดานขนคเสยง ในบทเพลงสวดตางๆสวนมากกมกใชขนคแบบตามลาดบขนสงผลใหความหางของชวงเสยง

ในเพลงสวดตางๆ มกอยในชวงระยะหนงชวงเสยง แตอาจปรบระดบเสยง (Transposition) ตามระดบเสยงของนกรองบางในบางเพลง

รปลกษณของทวงทานองของเพลงสวด

ตางๆ ทใชประกอบพธกรรมมกเปนแบบเชอมโยงตอเนองกนโครงสรางของวล มกขยายวลทานองดวยการแปรทานองจากวลหลกหรออาจใชการซา

ทานองของวลหลกแลวเปลยนเนอรองเพลงใหม

กได ดานเนอรองและการเออนมการใชเสยงของเนอรองสวนมากเปนแบบพยางครองกบทานอง

เดยวกน (Syllabic text) มากกวาเนอรองแบบเออนเสยง (Melismatic text) จงหวะของบทเพลงสวดตางๆมกใชการตก

จงหวะแบบเนนหนกในจงหวะหลกมากกวาจงหวะ

รองโดยปรากฏวามการใชอตราจงหวะแบบอตรา

จงหวะตายตว ชนด 4 จงหวะตอหนงหองแพลง (Simple Time 4/4)มากกวาอกตราจงหวะชนดอน แตกมอตราจงหวะผสม (Compound 6/8) บางในบางเพลง

ความเรวของเพลงสวดตางๆทใชประกอบพธกรรม

มความหลากหลายมากทงชาและเรว ตงแต = 72 ถง 110 ขนอยกบบรรยากาศในชวงของการ

ประกอบพธกรรม

ตวอยางเพลงสวดภาครบศลมหาสนทในพธแหแมพระ

โบสถเซนตแอนโทน แปดรว

คตลกษณของบทเพลงทใชสาหรบบทเพลง

สวดตางๆ นมหลากหลายรปแบบ ไดแก บทเพลงทานองเดยว (Iterative) บรรเลงซากน, บทเพลงสองทอนแตกตางกน (Binary), บทเพลงสองทอนทยอนกลบทอนแรก (Reverting), บทเพลงทใชรปแบบขางตนแตซาหลายเทยว (Strophic), บทเพลง

ทมหลากหลายทอนไมซากน (Progressive),

บทเพลงทนาทานองหลกมาแปรทานองใหม

(Theme and Variation) และโดยสวนใหญเพลงสวดหลายเพลงมกขยายประโยคดวยวธการแปรทานอง

มากทสด

3. ความหมายของเพลงสวดครสตศาสนาโบสถเซนตแอนโทน แปดรว

ความหมาย (Meaning) ของบทเพลงสวดตางๆทใชประกอบพธกรรมทางศาสนาครสต ในโบสถเซนตแอนโทน แปดรว มความหมายทแสดง

ถงการสรรเสรญพระเจาของผนบถอศาสนาครสต

156 อาจารยสราวธ โรจนศรเพลงสวดครสตศาสนา กรณศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรว

อยางเปนทสดในความสรรพานภาพของพระองคท

ไดสรางสรรพสงตางๆ ขนมาและบทเพลงสวดสวนใหญยงเปนการแสดงถงความซาบซงทครสตชนม

ตอความเสยสละของพระเยซครสตเจาในการเสดจ

ลงมาประสตเปนมนษยเพอไถบาปใหกบมนษยผ

เป นคนบาปใหกลบมาอย ในความเมตตาของ

พระเจาตลอดกาล รวมถงในบางชวงของพธกรรมการขบรองเพลงสวดยงหมายถงการขอวงวอนตอ

พระเจาใหพระองคทานโปรดประทานความเมตตา

กรณาและใหความชวยเหลอดานจตใจดวย อกทงยงเปนการทาใหเกดการระลกในหลกคาสอนตางๆ

ทางศาสนาครสตเพอแสดงถงแนวทางการปฏบต

ของครสตชนทกคนทควรจะปฏบตตนใหอยในหลก

คาสอนของศาสนา ในดานของการประกอบพธรบศลมหาสนทบทเพลงสวดมกมความหมายทแสดง

ถงพระคณอนสงสดของพระเยซครสตเจาทได

ประทานศลมหาสนทใหแกชาวครสต โดยปง (ขนมปง) และเหลาองนน เปนสงแทนกายและเลอดของพระเยซครสตเจาทมอบใหแกครสตชนรบไปกน

เพอทาใหรางกายของตนสนทแนบแนนอยกบพระ

เยซครสตเจาตลอดไป ชาวครสตจงถอวาการรบศลมหาสนทเปนการยาเตอนในการระลกถงบญคณ

ของพระเยซครสตเจาทไดยอมเสยชวตเพอไถบาป

ใหกบมนษยผเปนคนบาปใหกลบมารกในพระเจา

ชวนรนดร

อภปรายผล

จากการเกบขอมลภาคสนามของผวจยทาให

ทราบวา ในปจจบนผนบถอศาสนาครสตทเขามารวมประกอบพธกรรมทางศาสนาภายในโบสถเซนต

แอนโทน แปดรว โดยสวนมากแลวมกใชคาวา “วด”

เรยกแทนคาวา “โบสถ” หรอใชคาวา “พระสงฆ” แทนคาวา “บาทหลวง”

ภาพดานหนาโบสถเซนตแอนโทน แปดรวทมา : ถายภาพโดยสราวธ โรจนศร

วนท ๑๑มกราคม ๒๕๕๘

จากการวเคราะหขอมลของผวจย สามารถสรปไดวา สาเหตทมการปรบใชคาเรยกชอเฉพาะตางๆของศาสนาครสต เพราะความตองการเขาเปนสวนหนงของวฒนธรรมทองถนทไมไดมศาสนา

ครสตเปนศาสนาหลกประจาชาต จงตองใชวธสอสารกบคนในสงคมดวยการใชชอเรยกตางๆทม

ความสมพนธกบวธชวตของคนในทองถน เพอไมใหถกมองวามความแตกตางจนเกดการแบงแยก

ของคนในสงคม อาท การใชคาวา “พระสงฆ” แทนคาวา “บาทหลวง” เพราะคาวาพระสงฆสาหรบสงคมไทยแลวจะทราบความหมายวาเปนผ ท

ประกอบพธกรรมทางศาสนาพทธใหกบชาวไทยทก

คน ทางครสตศาสนาจงใชคาวา “พระสงฆ” เรยกแทนคาวา “บาทหลวง” ดวย เพอตองการใหสอถงผทประกอบพธกรรมทางศาสนาไดเหมอนกนทาให

คนในสงคมไทยเขาใจไดโดยไมตองอธบาย หรอ การใชคาวา “วด” เรยกแทนคาวา “โบสถ” กเพอทาใหคนไทยสวนใหญเขาใจถงสถานทของศาสนา

ครสตไดอยางรวดเรวเหมอนกนอนงทางศาสนา

ครสตไดมการกาหนดไวโดยพระศาสนจกรดวยวา

การเผยแพร ศาสนาสามารถปรบให เข ากบ

วฒนธรรมทองถนไดตามความเหมาะสม

การประกอบพธกรรมตางๆ ของศาสนาครสตในสวนของลาดบขนตอนของการจดพธกรรม

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 157 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

สาหรบผทนบถอศาสนาครสตมาตงแตกาเนดหรอ

นบถอมาเปนระยะเวลาอนยาวนานจะสามารถ

ปฏบตและเขาใจขนตอนตางๆของการจดประกอบ

พธกรรมนนเปนอยางด แตหากผ เข าร วมในพธกรรมไมสามารถจาลาดบขนตอนตางๆ ของการประกอบพธกรรมได ทางโบสถเซนตแอนโทน แปดรว กมการจดพมพหนงสอพธแจกใหกบผมาเขารวมพธกรรมไดใชประกอบดวย ซงทางโบสถไดจดทาไวทงหนงสอเพลงสวด (พมพแตเนอเพลงไมมโนต) ชอ “ หนงสอเพลงสรรเสรญสดด วนเซนตแอนโทน ”ซงกมทงผทตองใชหนงสอพธและผทไมตองใชหนงสอพธเพราะจาขนตอนการปฏบตตางๆ ไดเปนอยางดแลว โดยเฉพาะผใหญทมกไมตองพงพาหนงสอพธซงแตกตางจากเดกทมกจะตองใช

หนงสอพธในการประกอบพธกรรม

ขนตอนของการประกอบพธกรรมตางๆทจด

ขนในโบสถเซนตแอนโทน แปดรว โดยภาพรวมของการจดพธกรรมไดมการกาหนดขนตอนตางๆ

ไวอยางเปนระบบชดเจน เรยกวา “ ภาค ” หมายถง การประกอบพธกรรมในชวงตางๆ โดยการจดพธกรรมทกพธจะมขนตอนการจดประกอบ

พธกรรมและมการจดพธรบศลมหาสนทเปน

พธกรรมหนงรวมอยดวยเสมอ ซงพธกรรมเหลานมกมลกษณะเฉพาะของแตละพธในกจกรรมหรอ

พธการตอในตอนทายพธรบศลมหาสนท อยางเชน พธครสตมาส เมอจบพธมสซารบศลมหาสนทแลว

ในตอนทายของพธจะเปนการสกการะรปปนพระ

กมารเยซ เพอขอบคณในการไถบาปของพระองค

และขอพรอนเปนมงคลแกชวตสาหรบผเขารวม

ประกอบพธ สวนพธแหแมพระ เมอจบพธมสซารบศลมหาสนทแลว ในตอนทายของพธจะเปนการเดนแหแมพระไปรอบโบสถและสกการะแมพระดวย

ดอกกหลาบเมอเสรจพธและพธฉลองวด เมอจบพธมสซารบศลมหาสนทแลว ในตอนทายของพธจะมการแหนกบญอนตนไปรอบโบสถเพอฉลองนกบญ

ประจาโบสถ

ภาพการแหนกบญประจาโบสถในพธฉลองวด

โบสถเซนตแอนโทน แปดรวทมา : ถายภาพโดยสราวธ โรจนศร

วนท ๑๔ มถนายน ๒๕๕๗

บทเพลงสวดทใชในการประกอบพธกรรม

ทางศาสนาครสตของโบสถเซนตแอนโทน แปดรว เปนการขบรองเพอแสดงถงการวงวอนขอพร แสดงถงการตอบรบในคาสอนของศาสนาครสต แสดงถงการประกาศความเชอ แสดงถงการสวดภาวนา แสดงถงการถวายพร แสดงถงการรบศล แสดงถงการขอบพระคณ ซงการแสดงความรสกเหลานลวนเกดขนโดยผานการขบรองเพลงสวดทงสน ดงนน การขบรองบทเพลงสวดสาหรบผ นบถอศาสนา

ครสตจงถอวาเปนหนทางหนงทจะสามารถทาใหผ

เขารวมประกอบพธตดตอกบพระเจาไดนอกเหนอ

ไปจากขนตอนของการปฏบตในพธกรรม

ในดานของบทเพลงประกอบพธกรรม เพลง

สวดในศาสนาครสตไดทาหนาทสนบสนนและเกอ

หนนการประกอบพธกรรมทางศาสนาไดสอดคลอง

กนอยางยง โดยจากการศกษาของผวจยทาใหทราบวา การขบรองบทเพลงสวดตางๆไมจาเปน

ตองขบรองใหจบเนอเพลงประโยคสดทายทกครง หากแตการจบของบทเพลงจะขนอยกบชวงของ

การประกอบพธกรรมนนๆ วาไดสนสดลงแลวหรอ

ไม หากการปฏบตของพธกรรมในชวงนนไดสนสดลงแลวกสามารถจบเพลงลงไดทนทโดยทเนอเพลง

ยงรองไมหมดหรอหากพธกรรมยงมการปฏบตตอ

เนองอยหรอยงไมเสรจสน บทเพลงประกอบในพธนนกจะตองขบรองแบบวนซาไปเรอยๆจนกวาจะ

158 อาจารยสราวธ โรจนศรเพลงสวดครสตศาสนา กรณศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรว

จบขนตอนการปฏบตของพธกรรมและจากการ

วเคราะหขอมลของผวจยทาไดขอสงเกตของการ

ประพนธเนอรองของบทเพลงสวดวา หากเปนบทเพลงทตองประกอบการปฏบตของพธกรรมท

อาจมความไมแนนอนในระยะเวลาการประกอบพธ เชน พธรบศลมหาสนทในชวงการใหศล ซงมครสตชนในพธกรรมเขามารบศลจากบาทหลวงในแตละ

ครงทจดพธกรรมนขนเปนจานวนไมมความแนนอน หากมผรบศลจานวนมาก บาทหลวงตองทาการใหศลเปนเวลานานและหากมผรบศลจานวนนอยระยะ

เวลาของการใหศลจะสนลงตามจานวนของผเขามา

รบศล บทเพลงทใชประกอบชวงรบศลนจงถกประพนธมาในลกษณะ StrophicForm คอ วนซาทานองเพลงเดมแตเปลยนเนอเพลงใหมไปเรอยๆ ซงบางเพลงอาจมการเขยนเนอเพลงใหมซาทานอง

เดมหลายๆรอบ เพอผขบรองและนกออรแกนจะนาไปใชไดหากมการประกอบพธทยาวนาน อนงบางพธกรรมหากใชคณะนกขบรองเปนจานวนมาก จาเปนตองมวาทยกรเพอคอยกากบการจบของ

บทเพลงสวดทใชประกอบพธกรรมนนๆ ใหพอดกน บทเพลงสวดตางๆ ทใชประกอบพธกรรมของทางศาสนาครสต มคณลกษณะทางดนตรทม

ความคลายคลงกนและมความแตกตางกน

คณลกษณะทางดนตรของบทเพลงสวด

ตางๆ ทมความคลายคลงกนคอ ใชเสยงรองหลกเปนนกรองหญง ประกอบกบออรแกนเสมอใชการดาเนนทานองหลกและทานองประสานในลกษณะ

ของคอรดตามหลกดรยางคศาสตรแบบตะวนตก

ตลอดจนจบพธกรรมและแตละบทเพลงมความ

หมายทแสดงถงการสรรเสรญบคคลสาคญหลกของ

ศาสนาครสตคลายกน

คณลกษณะทางดนตรของบทเพลงสวด

ตางๆ ทมความแตกตางกนคอ ความเรวของเพลงสวด ขนอยกบบรรยากาศในชวงของการประกอบพธกรรม เชน การเปดพธกรรมมกเรมตนดวยเพลงเรวสวนพธทมการสวดวงวอนมกเปนเพลงชา เปนตนคตลกษณของบทเพลงตางๆมหลากหลาย

รปแบบแตกตางๆ กนขนอยกบชวงตางๆของการประกอบพธกรรม

สรปผล

งานวจยเรอง เพลงสวดครสตศาสนา จดทาขนโดยมวตถประสงคเพอศกษาบทบาทของเพลง

สวดทเปนสวนหนงของพธกรรมทางศาสนาครสต

รวมถงศกษาวเคราะหคณลกษณะทางดนตรและ

ความหมายของเพลงเพลงสวดตางๆทเปนสวน

หนงของพธกรรมทางศาสนาครสต สามารถสรปผลตามวตถประสงคไดดงน

โบสถเซนตแอนโทนแปดรว เปนโบสถทางศาสนาครสตทใชประกอบพธกรรมรวมทงการรบ

ศลศกดสทธตางๆทางศาสนาสาหรบชาวครสต นกายโรมนคาทอลก ปจจบนโบสถเซนตแอนโทน แปดรว มพธมสซารบศลมหาสนทเปนพธกรรมหลก อกทงการดาเนนงานยงครอบคลมไปถงการจดการ

ศกษาและการอานวยการโรงเรยนเซนตแอนโทนอก

ดวยการประกอบพธกรรมของโบสถเซนตแอนโทน แปดรว มความเกยวของกบศาสนาครสตทงสน โดยมทงพธกรรมทจดเปนประจาทกสปดาห ไดแก พธมสซารบศลมหาสนทและพธกรรมทจดขนประจาใน

รอบป ไดแก พธครสตมาส อกทงยงมพธกรรมทจดขนโดยเฉพาะสาหรบครสตชนคาทอลกอกดวย ไดแก แหแมพระและพธฉลองโบสถ บทเพลงประกอบพธกรรมในโบสถเซนต

แอนโทน แปดรว มบทบาทสาคญในการขบรอง

ประกอบภาคตางๆของการปฏบตพธกรรม โดยมการจดแบงลกษณะของเพลง ไดแก บทเพลงเรม

พธ, บทเพลงราวงวอน, บทเพลงพระสรรงโรจน, บทเพลงสรอยสดดและอลเลลยา, บทเพลงเตรยมเครองบชา, บทเพลงศกดสทธ, บทเพลงพระชมพา, บทเพลงรบศล, บทเพลงแตงงาน, เพลงเทศกาลครสตสมภพ, บทเพลงปดพธ ดนตรในพธกรรมใชเสยงรองเปนหลกทง

เสยงรองชายและหญงหรออาจรองพรอมกนบางใน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 159 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

บางเพลง โดยประสมประสานกบเสยงออรแกนในล กษณะการ ด า เน นท านองแบบโฮ โม โฟ น

(Homophony) ใชระบบเสยงแบบตะวนตก 12 เสยงเทากน รปแบบการประพนธสวนใหญเปนแบบ Strophic Form and Variations และบทเพลงสวดตางๆ ลวนมความหมายทแสดงถงการวงวอนและการสรรเสรญพระเจาหรอบคคลสาคญทางศาสนา

ครสตเปนหลก โดยทกบทเพลงทประกอบในพธกรรมลวนทาหนาทสนบสนนและเกอหนนการ

ประกอบพธกรรมทจดประกอบขนภายในโบสถ

เซนตแอนโทน แปดรว ทงสน อนงเนอรองและทานองของบทเพลงสวดตางๆมความคงทไม

เปลยนแปลง สงทจะมความเปลยนแปลงไมแนนอนอยทการนาบทเพลงสวดตางๆ มาจดเรยงเพอขบรองในแตละภาคของพธกรรม

ขอเสนอแนะ

จากการวจยเรอง “เพลงสวดครสตศาสนา กรณศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรว” ผวจยมขอเสนอแนะในดานตางๆ ดงน 1. ขอเสนอแนะดานการทางานวจย การวจยเรอง “เพลงสวดครสตศาสนา กรณ

ศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรว” ยงมรายละเอยดทควรทาการศกษาวจยเพมเตมสาหรบการ

เกบขอมลในเชงเจาะลกใหมากขนได คอ การศกษา

วจยทเกยวกบเรอง “การศกษารปแบบและวธการของการประพนธเพลงสวดในศาสนาครสต” ซงสามารถแยกรายระเอยดในการศกษาได เชน บทเพลงเรมพธ, บทเพลงเตรยมเครองบชา,

บทเพลงรบศล , เพลงเทศกาลครสต สมภพ , บทเพลงปดพธ เปนตน ในดานของการประกอบพธกรรม ผ ทมความสนใจอาจศกษาขอมลทเกยวของกบการประกอบพธกรรมอนๆ ทางศาสนาครสตทไมไดจดประกอบขนในโบสถเซนตแอนโทน

แปดรว อยางเชน พธรบศลลางบาป, พธเสกสสาน เปนตนในดานของขอบเขตหรอพนททาการศกษา

ผทมความสนใจอาจทาการศกษาวจยในพนทใกล

เคยงได คอ ศกษาวจยในโบสถทางศาสนาครสตอนๆ เชน โบสถเซนตรอค ทาไข หรอ โบสถแมพระฟาตมา บางวว หรออาจทไมจาเปนตองจ า ก ด เ ฉพา ะคณะพร ะมหา ไถ ห ร อ น ก า ย

โรมนคาทอลกกได อกทงยงสามารถศกษาเปรยบเทยบบทเพลงสวดครสตศาสนาและการประกอบ

พธกรรมของโบสถ ต างๆ ท งพ นท จ งห วดฉะเชงเทราและพนทอนๆ เพมไดอก เพอเปนประโยชนในการสรางองคความรทางดานการวจย

ทางดนตรตอไป

2. ควรนาผลการวจยไปประยกตใชในดานการสรางแบบฉบบของพธกรรมทางศาสนาครสต จากการวจยเรอง “เพลงสวดครสตศาสนา กรณศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรว” ผวจยไดจดทารปแบบและขนตอนของการประกอบพธกรรม

ทางศาสนาครสตอยางเปนระบบ จนสามารถนาไปใชไดจรงในการประกอบพธกรรม หากแตการศกษาในครงนเปนเพยงการกาหนดกรณศกษาขนใน

สถานทเดยวเทานน คอ โบสถเซนตแอนโทน แปดรว แบบแผนการปฏบตของการประกอบพธกรรมจงสามารถนามาใชไดเพยงสถานทน

เทานน ยงไมสามารถนาไปใชประกอบพธกรรมสาหรบผนบถอศาสนาครสตไดทงเขตภมภาคและ

ระดบประเทศ หากมการวจยอยางตอเนองในกรณ

ศกษาของการประกอบพธกรรมทางศาสนาครสต

ในโบสถอนดวยแลว อาจสามารถจดทาเปนแบบแผนในการปฏบตของการประกอบพธกรรม

ทางศาสนาครสตได สรางความชดเจนในการประกอบพธกรรมใหกบผทมาเขารวมประกอบพธ

ไดถอปฏบตอยางเปนแบบฉบบเดยวกน

3. ควรนาผลการวจยไปประยกตใชในดานการพฒนาความสามารถทางทกษะดนตรจากการวจยเรอง “เพลงสวดครสตศาสนา กรณ

ศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรว ”ทาใหทราบวาทกษะดานดนตรของนกดนตรประจาโบสถครสตซง

160 อาจารยสราวธ โรจนศรเพลงสวดครสตศาสนา กรณศกษา โบสถเซนตแอนโทน แปดรว

ถอวาเปนรปแบบวฒนธรรมทถกถายโยงมาจาก

ตะวนตก ทงผขบรองและผเลนดนตรมกไมนยมการอานโนตตามแบบดรยางคตะวนตก แตมกใชการจาทานองเพลงมากกวาซงอาจเรยกวา ใชวฒนธรรมแบบมขปาฐะมากกวาวฒนธรรมแบบลายลกษณ จงทาใหเกดปญหาขน ไดแก การขบรองหรอบรรเลงบางบทเพลงมความยาวมากประกอบกบมทานอง

ทไมซากน จงตองฝกซอมนานกวาปกตเพราะตองใชเวลาทองจาทงทานองและเนอรองมาก อกกรณ คอ การจาเพยงอยางเดยวอาจทาใหการบรรเลงไมแนนอนเพราะอาจลมทานองเพลงในบางสวนได หากมการฝกสอนดนตรกนอยางจรงจงและอยาง

เปนระบบ โดยเฉพาะทกษะการอานโนตเพลงกอาจจะทาใหปญหาเหลานลดนอยลงได สรางคณภาพ

ใหกบดนตรในศาสนาครสตยงขนตอไป ซงปญหาเหลาอาจสามารถแกไขไดโดยการพฒนาการเรยน

การสอนดนตรในสถาบนดนตร โดยจดสอนรายวชาการอาน เขยนโนตดนตรตะวนตกและการฝกโสตประสาทการฟงดนตรตะวนตกอยางจรงจง

กตตกรรมประกาศ

งานวจยเรอง เพลงสวดครสตศาสนา กรณ

ศกษาโบสถเซนตแอนโทน แปดรว (Christianity Hymn, A Case Study in Saint Anthony Church.)

สาเรจลงไดดวยกระบวนการของระเบยบวธวจย

ทางมานษยดรยางควทยา (Ethnomusicologyresearch) ซงผวจยไดศกษาและเกบขอมลมาเปนระยะเวลา 1 ป 6 เดอน ทงสาระหลกทางดนตรและ

บรบทรอบดานทมความเกยวของ โดยทาการศกษา

วเคราะหเพอใหไดองคความรทางดนตรทเปน

ประโยชน สามารถนารายงานวจยฉบบนไปใชเปนแบบอยางในกจการงานพธของผทนบถอศาสนา

ครสตและผทมความสนใจได อกทง ยงสามารถบรณาการบทเพลงสวดตางๆ ในงานวจยนไปใชกบการเรยนการสอนดนตรสากลวชาตางๆ ไดทงทฤษฎ อาท การอานเขยนโนตดนตรและปฏบตอาท การขบรองตางๆ

ผวจยขอขอบคณผใหขอมลทกทานทมสวน

เกยวของในโบสถเซนตแอนโทน แปดรวซงผวจยใชเปนกรณศกษาในการทางานวจยครงนทอานวย

ความสะดวกใหกบผวจยทงในเรองของสถานท ตารางการประกอบพธ ตลอดจนการตดตอประสานงานตางๆ การชแนะและใหคาปรกษาในขอมลอนเปนประโยชนตางๆสาหรบผวจยขอบคณนกดนตร

ประจาโบสถเซนตแอนโทน แปดรวทกคนทใหขอมลสาคญในการทางานวจยครงน และอาจารยทกคนในโรงเรยนเซนตแอนโทน ทรวมใหขอมลตางๆ และใหการสนบสนนรวมทงใหความชวยเหลอในการถายภาพนงในบางโอกาส

ผวจยขอขอบคณสถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทร เปนอยางสงทไดมอบทนอดหนนการวจย ประเภททนพฒนานกวจยรนใหม ทาใหผวจยไดเรมตนทางานวจยอยางเปนระบบมากยงขนและเปนแรงผลกดนทดในการ

ดาเนนงานวจยใหสาเรจลลวงไปได เพอเปนสวนหน งของการพฒนางานวจยทางดนตรของ

มหาวทยาลยราชภฏราชนครนทรและในเขตพนท

จงหวดฉะเชงเทราตอไป

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 161 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

เอกสารอางอง

ฉตรสมาลย กบลสงห. (2522). ศาสนาครสต. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยธรรมศาสตร.ณชชา โสคตยานรกษ. (2544). สงคตลกษณและการวเคราะห. กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลย

จฬาลงกรณ.ธน แกวโอภาส. (2542). ศาสนาโลก. กรงเทพมหานคร : หจก. เอม เทรดดง.ประยร สนตงกโรพระญาณวโรดม. (2543). ศาสนาตางๆ. กรงเทพมหานคร: มหามกฏราชวทยาลย.ประสทธ เลยวสรพงศ. (2539). ประวตดนตรตะวนตกโดยสงเขป. กรงเทพมหานคร : จงเจรญกาพมพ.ปญญา รงเรอง. (2546). หลกวชามานษยดรยางควทยา. เอกสารประกอบการสอนรายวชาพนฐานดนตร

ชาตพนธวทยา : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.วชศลป กฤษเจรญ. (2548). คาทอลคสอนอะไร. ราชบร : โรงพมพธรรมรกษ.ศศ พงศสรายทธ. (2544). ประวตและวรรณคดดนตรตะวนตกยคกลางและยคฟนฟศลปวทยาการ.

กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยจฬาลงกรณ.สอมวลชนคาทอลคประเทศไทย. (2544). หนงสอสรรเสรญสดด โบสถเซนตแอนโทน แปดรว. กรงเทพฯ :

โรงพมพอสสมชน. สกร เจรญสข. (2530). ดรยางคศาสตรชาตพนธ (Ethno-musicology). วารสารถนนดนตรเสถยร พนธรงส. (2542). ศาสนาเปรยบเทยบ. กรงเทพมหานคร : โรงพมพ บ.เยลโลการพมพ จากด.Merriam Alan. (1964). Study of Ethnomusicology, Toward a Theory for Ethnomusicology. The

Anthropology of Music.

การเปรยบเทยบดานวจนกรรมและกลวธทางวาทศลปทพบในสนทรพจนประกอบพธสาบานตนเขารบตาแหนงประธานาธบด จอรจ บช จเนยร และ ประธานาธบด บารค โอบามาComparing Speech Acts and Rhetorical Devices Found in the Inaugural Addresses of President George Bush Jr. and President Barack Obama

สหรฐ ปวณานนท 1, มนตร ตงพชยกล2

Saharutt Paweenanont1, Montri Tangpijaikul2

บทคดยอ

วตถประสงคของการวจยในครงน เพอเปนการคนหาวจนกรรมและกลวธทางวาทศลปทใชในสนทรพจนประกอบพธสาบานตนเขารบตาแหนงประธานธบดสหรฐอเมรกาของ จอรจ บช จเนยร และ บารค โอบามา รวมทงสน 4 สนทรพจน ผลของการวจยพบวา มการนาเอาวจนกรรมกลมบอกกลาว(assertive speech act) มาใชในสนทรพจนมากทสด และเครองมอทใชในกลวธทางวาทศลปทถกนามาใชมากทสดคอ กลวธการกลาวซา (repetition) การใชโครงสรางประโยคแบบคขนาน (parallelism) และ

อปลกษณ (metaphor) โดยทเครองมอทใชในกลวธทางวาทศลปดงกลาวน มการนาไปใช โดยการสอดแทรกเขากบวจนกรรมกลมบอกกลาวมากทสด ซงวจนกรรมกลมบอกกลาวนน ชวยใหประธานาธบด ถายทอดขาวสารดานการเมองผานสนทรพจนประกอบพธสาบานตนเขารบตาแหนง ในลกษณะทตรงไปตรงมา มประสทธภาพ และยงชวยใหผฟงสามารถเขาใจขอความขาวสารนนไดงาย ในขณะทกลวธการกลาวซา สามารถยาแนวความคดดวยวธการใชคาซา ๆ อนเปนกลวธทางวาทศลปททาใหขอความขาวสารนน งายตอการจดจา จากนนกนาเอาโครงสรางประโยคแบบคขนาน มาใชสรางจงหวะจะโคน เมอตองการนาเสนอแนวคดทมากกวาสองแนวคด ซงมความสาคญในระดบทเสมอกน อกทงการใชอปลกษณทสามารถทาให

ประเดนทมความสลบซบซอน เขาใจไดงายขน โดยเฉพาะในสวนทเปนนามธรรม ดวยการกลาวถงสงหนง

แทน เพอโยงไปถงสงทตองการจะกลาวถง แมวากลวธทางวาทศลปของประธานาธบดทงสองทาน จะแตกตางกนออกไปบาง แตยงคงมความเหมอนกนอยบางในดานการนามาใชบางพอสมควร และทายทสดการใชวจนกรรมรวมกบกลวธทางวาทศลปไดอยางมประสทธภาพนน จะทาการเขยนและการกลาวสนทรพจน

โดยเฉพาะอยางยงสนทรพจนทางดานการเมองนน ไดรบประสทธผลทด

คาสาคญ : วจนกรรม, กลวธทางวาทศลป, สนทรพจนประกอบพธสาบานตนเขารบตาแหนงประธานธบด สหรฐอเมรกา

1 นสตปรญญาโท, สาขาภาษาองกฤษเพอวตถประสงคเฉพาะ, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเกษตรศาสตร2 ผชวยศาสตราจารย, อาจารยทปรกษาวทยานพนธ ภาควชาภาษาตางประเทศ, คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร1 Graduate Student, English for Specific Purposes Program, Graduate School, Kasetsart University2 Assistant Professor, Thesis Advisor, department of Foreign Languages, Faculty of Humanities, Kasetsart University

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 163 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

Abstract

The main objective of this study is to investigate speech acts and rhetorical devices employed in the inaugural addresses of the Presidents of the United States of America. Data were collected from four of the inaugural addresses of George Bush Jr. and Barack Obama. The findings showed that assertive speech act was the type of speech acts employed the most in the inaugural addresses. Moreover, three types of rhetorical devices namely repetition, parallelism, and metaphor were found the most. Repetition, parallelism, and metaphor showed higher integration with assertive speech acts than any other types of speech acts. Assertive speech acts can assist the Presidents to convey their political messages through the inaugural addresses effectively in a straightforward approach because assertive speech acts can help the audience to understand the messages easily. Meanwhile, repetition reinforced the key ideas several times by using redundant words but through easy-to-remember rhetorical patterns. Then, parallelism was applied to create satisfying rhythm when presenting two or more ideas of the same level of importance. Metaphor could simplify the complexity of the abstract concept in the inaugural addresses by equating with another entity. Though, there are slight differences in employment of each rhetorical device, both Presidents seemed to have much similarity in terms of application. Finally, being well aware of the employment and integration of speech acts and rhetorical devices could yield effective impacts in terms of speech composing and delivery, particularly the political ones.

Keywords: The Inaugural addresses of the Presidents of the United States of America, Speech acts, Rhetorical devices.

Introduction

A number of unforgettable speeches

were spoken by political leaders in different occasions around the world to display their leadership. The effectiveness of a political

speech relies on the factors beyond the words of the speech, not just how words are used to provide information, but how such feelings and intentionality are conveyed from the speaker to the audience. One of the most interesting

speeches is officially known as the inaugural address of the President of the United States. It is traditionally delivered immediately after the

new President-elect swearing in before commencing his administrative term as the U.S. President, Campbell and Jamieson (1990). Language researchers have given significant

credits to the inaugural address because not only does it contain numerous unique characteristics of the English language, but it

also possesses a variety of linguistic and rhetorical devices, Krisanaviparkporn (2007). Many researchers have used different theoretical approaches to examine the inaugural

address of the U.S. Presidents. One of many approaches is through theoretical framework of “speech acts”. Searle (1975) believed that

164 สหรฐ ปวณานนท, มนตร ตงพชยกลการเปรยบเทยบดานวจนกรรมและกลวธทางวาทศลปทพบใน...

speech acts are the basic functional unit in communication. He also agreed on the concept that the speech act is meaningful and contains conventional force. It’s the verbal force that a speaker performs when making an utterance. In other words, we do not use the language to make only statements but also to perform the actions. Searle (1975) established five classifications of speech acts namely assertive,

commissive, directive, expressive, and declaration. Besides speech acts, in order to give their speech effectively, political speakers must apply rhetorical devices which are somehow interwoven with the speech acts. Rhetorical devices are the instruments used to achieve purposes with target audience in the ways that may influence the human’s beliefs, attitudes, emotions, and judgment on specific matters such as the political address. Hamilton (2011) mentioned that rhetorical devices can be used to rearrange sentences in unusual ways and change the ordinary meaning of the words regardless of the terms that are used for them. McGuigan (2007) stated that there are four objectives in the application of rhetorical devices to persuade, inform, express, and

entertain. Moreover, Rozina and Karapetjana (2009) stated that the language applied in political speeches used a broad range of rhetorical devices at the phonological, syntactic, lexical, semantic, pragmatic and textual levels.

Thus, it is worthwhile to compare the application of speech acts and rhetorical devices that are used in the inaugural addresses of the President

of the United States of America.

Objectives

1. To explore the frequency of occurrences

of speech acts found in two inaugural addresses of George Bush Jr. and Barack Obama. 2. To exp lo re the f requency o f occurrences the types of rhetorical devices found in two inaugural addresses of George Bush Jr. and Barack Obama. 3. To invest igate how frequently rhetorical devices are used for each speech act in all of the inaugural addresses of George Bush Jr. and Barack Obama.

Methodology

1. Purposive sampling method was used in the present study to analyze four selected the inaugural addresses of George Bush Jr. and Barack Obama namely: 1.1 The first inaugural address of George Bush Jr. given on 20 January 2001. 1.2 The second inaugural address of George Bush Jr. given on 20 January 2005. 1.3 The first inaugural address of Barack Obama given on 20 January 2009.

1.4 The second inaugural address of Barack Obama given on 21 January 2013. 2. Types of speech acts (SA) based on

Searle (1975), which include assertive,commissive, directive, declaration, and expressive, were used as the theoretical framework of the study to analyze each unit of analysis. One unit of the data for the analysis

was equal to one sentence ended with a sentence-ending punctuation mark. Definitions

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 165 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

of terms and examples are as follows: 2.1 Assertive is the type of speech act that represents an actual state of affairs in the world by using the performing verbs such as to inform, to claim, to confirm, to disagree, to identify, and likewise. For example, the sentence “Sometimes in life we’re called to do great things”, (Bush’s first inaugural address) is shown that assertive is used in the sentence. 2.2 Commissive is the statement that contains the words in which the speaker has the purpose of committing himself to some future course of action such as to promise, to swear, to guarantee, to offer, to threaten, to volunteer, to vow, to invite and to pledge. For example, the sentence “America will remain the

anchor of strong alliances in every corner of the glob”, (Obama’s second inaugural address) is shown that commissive is used in the sentence.

2.3 Declaration is the statement that contains the words in which the speaker aims to change the reality in association with the propositional content of the message or to bring into existence the state of affairs such as to declare, to sentence and to pronounce. For

example, the sentence “I now pronounce you man and wife” is shown that declaration is used in the sentence.

2.4 Directive is the statement that contains the words in which the speaker aims at making the hearer to take action such as to direct, to command, to request, to require, to order, to instruct, to permit, to forbid, to suggest, to invite, to ask, to advise, to suggest, to beg, to urge, to dismiss, and to warn. For example, the sentence “I ask our youngest citizens to believe the evidence of your eyes”, (Bush’s second inaugural address) is shown that directive is used in the sentence. 2.5 Expressive is the statement that contains the words in which the speaker reveals his mental, psychological state, attitude or emotion at the time of speaking to some prior action or state of affairs such as to greet, to thank, to farewell, to excuse, to regret, to apologize, to complain, to complement, to praise, to recognize, to condole, to accept, to acknowledge, and to praise. For example, the sentence “May God bless you, and may He watch over the United States of America,” (Bush’s second inaugural address is shown that expressive is used in the sentence. Additionally, the frequencies of the occurrences were calculated in percentages

under the following formula:

(Total counts of each type of speech acts × 100)Total number of sentences in the inaugural addresses of each President

3. Types of rhetorical devices (RD) were based on modified frameworks of Harris (2013), Hamilton (2011), and McGuigan (2007), which

include the following rhetorical devices:

3.1 Antithesis: two contrastive ideas deliberately used in consecutive phrases or sentences such as in “Silent speaks when the

words can’t.”

166 สหรฐ ปวณานนท, มนตร ตงพชยกลการเปรยบเทยบดานวจนกรรมและกลวธทางวาทศลปทพบใน...

3.2 Hyperbole: exaggerating statement

creating a strong emotional response such as in “Hush or I will kill you.” 3.3 Metaphor: a description of something by equating it with another thing such as in “Thailand is the kitchen of the world.”

3.4 Parallelism: successive application

of identical or nearly identical syntactical patterns within a sentence such as in “Easy comes, easy goes.” 3.5 Personification: non-human portrayed in such a way like human such as in “Time and tide waits for no man.” 3.6 Repetition: repetitive use of consonants, vowel sounds, words, phrases, clauses, or sentences in two or more successive sentences such as in “Not time, not money, not

laws, but willing diligence will get this done.” In this case, “not” is repetitive. 3.7 Simile: a noun compared with another different noun normally applied with the words “as” or “like” such as in “John is as old as the hill.” To analyze each unit of analysis, one unit of analysis was equal to one sentence ended with a sentence-ending punctuation mark. However, some units of analysis contained more than one RD, so each RD found was counted as a “hit”. On the other hand, not every unit of analysis contained rhetorical devices. Some unit did not have any RD at all. The calculation of rhetorical devices was based on the following formula:

(Total hits of each type of RD found in the inaugural addresses × 100)Total hits of all RD applied in the inaugural addresses of each President

4. The analysis in the perspective of how frequent rhetorical devices were used for each speech act found was to see the variety of rhetorical devices in different speech acts.

Jones and Peccei (2004) cited in Al-Faki (2014) once mentioned that rhetoric teaches politicians how to speak well, how to impressively present

their ideas in vigorous and persuasive discourse, and how to effectively convey their thoughts through communication. Therefore, without rhetorical device, a sentence may sound dull and cannot attract attention from audience.

However, not every sentence containedrhetorical devices. In some sentences, more than one rhetorical device can be found, but

some sentences did not contain any of them at

all. For instance, the sentence without any rhetorical device of the present study can be seen in the following sentence: “My most solemn duty is to protect this Nation and its people from further attacks and emerging

threats,” Bush (2005) cited in Woolley and Peters (2015). On the other hand, the sentence with rhetorical devices of the present study can be seen in the following sentence: But we are also heirs to those who won the peace and not

just the war; who turned sworn enemies into the surest of friends and we must carry those lessons into this time as well”, Obama (2013)

cited in Woolley and Peters (2015). As seen in this sentence, antithesis was employed (peace: war, and enemies: friends), and parallel

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 167 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

structure was used in the sub-ordinate clause “who won the peace and not just the war; who

turned sworn enemies into the surest of friends” as seen below:

who won the peace and not just the war

who turn sworn enemies into the surest of friends

Thus, this sample sentence was counted 2 hits for RD: one for antithesis and the other

one for parallelism. The calculation of this approach was based on the following formula:

(Total hits of each type of RD found integrated with each type of SA × 100)Total hits of the same type of RD found in the inaugural addresses of each President

For example, according to Table 3, George Bush Jr. employed repetition at 66 hits and showed the highest integration with assertive at 46 hits. Thus, in this case, the integration percentage between repetition and assertive was 46 out of 66 hits which is equal to 70 %.

5. The comparative analysis between speech acts and rhetorical devices found and how frequent they are integrated in the first and the second inaugural addresses of each President was based on content analysis of what were found in methodology items 2, 3, and 4.

Results

The results regarding the speech acts as stated above are illustrated in Table 1.

Table 1 Comparative chart of frequency of occurrences and percentages of speech acts found in the inauguration addresses of George Bush Jr. and Barack Obama.

Inauguration addresses of George Bush Jr.

(1st & 2nd)

Barack Obama

(1st & 2nd)

Total

(four inaugural addresses)

Total Sentences 198 209 407

Type

s of

Spe

ech

Acts Assertive 140 (71 %) 158 (76 %) 298 (73%)

Commissive 29 (15 %) 24 (11 %) 53 (13%)

Directive 20 (10 %) 18 (9 %) 38 (9%)

Expressive 9 (5%) 9 (4%) 18 (5%)

Declaration 0(0%) 0(0%) 0(0%)

All percentages are rounded up to the nearest whole numbers.

168 สหรฐ ปวณานนท, มนตร ตงพชยกลการเปรยบเทยบดานวจนกรรมและกลวธทางวาทศลปทพบใน...

Based on Table 1, first, it is very evident that assertive is the type of speech acts that George Bush Jr. and Barack Obama applied the most in all of their inaugural addresses because they were found at the highest percentages. According to Table 1, Bushemployed 71% of assertive followed by commissive (15 %), directive (10 %), andexpressive (5%) respectively. As for Obama, assertive was also employed the most at 76% followed by commissive (11 %), directive (9 %), and expressive (4%) respectively. Finally, declaration is the only type of speech act that was not at all found in all inaugural addresses of the present study. As we can see from Table 1, both Bush and Obama employed speech acts in the same frequency ranks ranging from greater to fewer: assertive, commissive, directive, and expressive respectively. When it was summed up as seen in the last column, the pattern of application remained the same as shown in Bush and Obama. It can be assumed that assertive was popularly used followed by commissive, directive, and expressive in inaugural addresses of the present study.

The following examples show the use of assertive, commissive, directive, and expressive were respectively used in the inaugural addresses. 1. Sometimes in life we’re called to do great things. (Assertive: Bush’s first inaugural address). 2. America will remain the anchor of strong alliances in every corner of the globe. (Commissive: Obama’s second inaugural address). 3. I ask our youngest citizens to believe the evidence of your eyes. . (Directive: Bush’s second inaugural address). 4. I thank President Bush for his service to our Nation, as well as the generosity and cooperation he has shown throughout this transition. (Expressive: Obama’s first inaugural address). Next, the rhetorical devices found in the inaugural addresses of George Bush Jr. and Barack Obama are based on the modified frameworks of Harris (2013), Hamilton (2011), and McGuigan (2007) which include antithesis,

hyperbole, metaphor, parallelism, personification,

repetition, and simile. The results regarding rhetorical devices are illustrated in Table 2.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 169 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

Table 2 The comparative chart of hits and percentage of rhetorical devices found.

Inauguration Addresses of

(name of the Presidents)

George Bush Jr.

(1st & 2nd )

Barack Obama

(1st & 2nd )

Total

( four inaugural addresses)

Total hits 185 193 378

Type

s of

Rhe

toric

al D

evic

es

Repetition 66 (36 %) 76 (39 %) 142 (38 %)

Parallelism 39 (21 %) 34 (18 %) 73 (19%)

Metaphor 34 (18 %) 46 (24 %) 80 (21%)

Antithesis 25 (14 %) 22 (11 %) 47 (12%)

Personification 17 (9 %) 10 (5 %) 27 (7 %)

Simile 4 (2 %) 5 (3 %) 9 ( 2%)

Hyperbole 0(0%) 0(0%) 0(0%)

All percentages are rounded up to the nearest whole numbers.

According to Table 2, it is obvious that George Bush Jr. and Barack Obama applied repetition the most in their inaugural addresses as it shows the highest percentage than any other types of rhetorical devices. Bush employed 36 % of repetition and 39 % for Obama respectively. Next, parallelism is ranked the second in the inaugural addresses of George Bush Jr. (21%) but ranked the third for Obama (18%). Next, metaphor is ranked the third for Bush (18%) but ranked the second in Obama (24%).

As for antithesis, personification, and simile, they were used in the same frequency ranks by both Bush and Obama, as seen in Table 2. Finally, hyperbole is the only type of rhetorical device that was not at all employed

in every inaugural addresses of the present study. In summary, both Bush and Obama

employed rhetorical devices in slightly different frequency ranks. Bush employed rhetorical devices ranging from greater to fewer as

follows: repetition, parallelism, metaphor,

antithesis, personification, and simile respectively. In contrast, Obama employed rhetorical devices ranging from greater to fewer asfollows: repetition, metaphor, parallelism,

antithesis, personification, and simile respectively.

In addition, when they were all summed up as seen in the far right column in Table 2, the summarized frequency ranks of application was the same as that of Obama. However, regardless

of individual‘s frequency ranking of each

President in terms of employment, repetition, parallelism, and metaphor were still popularly used in inaugural addresses of the present study. The following examples show the application of repetition, metaphor, and parallelism respectively in the inaugural addresses.

1. By our efforts, we have lit a fire as well, a fire in the minds of men. (Repetitive: Bush’s second inaugural address). The

underlined words begin with repetit iveconsonants - /f/ and /m/.

170 สหรฐ ปวณานนท, มนตร ตงพชยกลการเปรยบเทยบดานวจนกรรมและกลวธทางวาทศลปทพบใน...

2. Do you not think an angel rides in the whirlwind and directs this storm? (Metaphor: Bush’s first inaugural address). The underlined clause is metaphorical expression. 3. But we are also heirs to those who won the peace and not just the war; who turned sworn enemies into the surest of friends and

we must carry those lessons into this time as well. (Parallelism: Obama’s second inaugural address). The parallel structure is used as seen in underlined clauses. In response to objective 3, the findings of how frequently rhetorical devices are used for each speech act are illustrated in Table 3.

Table 3 Comparative chart of frequency of rhetorical devices used for each speech act found in the case of George Bush Jr. and Barack Obama.

Legend of Abbreviations

Speech Acts

AS C D E

Assertive Commissive Directive Expressive

Rhetorical Devices

A M Pa Per R S

Antithesis Metaphor Parallelism Personification Repetition Simile

The Presidents

B = Bush O = Obama

Types of Rhetorical Devices (RD)

R Pa M A Per S

President B O B O B O B O B O B O

Total RD hits 66 76 39 34 34 46 25 22 17 10 4 5

ASHits 46 54 25 30 33 36 21 17 13 8 4 1

% 70 71 64 88 97 78 84 77 76 80 100 20

CHits 13 16 7 1

None3

None3 2 2

None1

% 20 21 18 3 7 14 12 20 20

DHits 6 4 6 3 1 6 4 2 1

None None3

% 9 5 15 9 3 13 16 9 6 60

EHits 1 2 1

None None1

None None1

None None None% 1 3 3 2 6

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 171 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

With reference to Table 1 and Table 2, speech act declaration and hyperbole were not at all employed in the inaugural addresses of George Bush Jr. and Barack Obama, so they were not included in Table 3. Based on Table 3, the case of Bush, repetition showed the highest integration with

assertive 70%, and with commissive 20%, directive

9% and with expressive 1% respectively. In comparison, Obama employed repetition integrated with assertive 71%, commissive 21%, directive 5%, and expressive 3% respectively. As for parallelism, Bush employed parallelism integrated with assertive 64%, with commissive (18%), with directive 15%, and expressive 3% respectively. In comparison, Obama used parallelism integrated with assertive (88 %), commissive 3%, directive 3 %, and expressive 9% respectively. As for metaphor, Bush employed metaphor integrated with assertive 97 %, and directive 3% with and no hit with commissive, expressive, and declaration respectively. In comparison, Obama, employed metaphor integrated with assertive 78 %, commissive 7%, directive 13% with, expressive 2% respectively. As for antithesis, Bush employed antithesis

integrated with assertive 84 %, directive 16% with, and shows no hit with commissive, expressive, and declaration respectively. In

comparison, Obama employed antithesis integrated with assertive 77 %, commissive 14%, directive 9% and no hit with expressive respectively. As for personification, Bush employed

personification integrated with assertive 76 %, commissive 12%, directive 6%, expressive 6%

respectively. In comparison, Obama employed personification integrated with assertive 80%, commissive (20%), and no hit with directive and expressive respectively. As for simile, Bush used all similesintegrated with assertive 100%. In contrast, Obama, employed simile integrated with directive 60 %, assertive 20%, and commissive 20% and no hit with expressive respectively. The following examples show the use of repetition, metaphor, and parallelism respectively integrated with assertive in the inaugural addresses. 1. You and I, as citizens, have the power to set this country’s course. You and I, as citizens, have the obligation to shape the debates of our time not only with the votes we cast, but with the voices we lift in defense of our most ancient values and enduring ideals, (Obama’s second inaugural address). The use of repetition is underlined and integrated with an assertive sentence. 2. Now it is a seed upon the wind, taking root in many nations, (Bush’s first inaugural address). The use of metaphor is underlined and integrated with an assertive sentence. 3. We know that America thrives when

every person can find independence and pride in their work; when the wages of honest labor liberate families from the brink of hardship,

(Obama’s second inaugural address). The use of parallelism is underlined and integrated with an assertive sentence. Finally, the shaded numbers show the President’s individual styles of employment

regarding the integration between speech acts and certain rhetorical devices which will be

172 สหรฐ ปวณานนท, มนตร ตงพชยกลการเปรยบเทยบดานวจนกรรมและกลวธทางวาทศลปทพบใน...

discussed in details in the following section.

Discussion and Conclusion

The present study analyzed the types of speech acts and rhetorical devices applied in the U.S. presidential inaugural addresses of George Bush Jr. and Barack Obama. Theintegration between speech acts and rhetorical devices together with the similarity and differences between the selected inaugural addresses can be discussed and concluded as follow. It is obviously seen that assertive is far more practical than any other types of speech acts (Table 1). Assertive can be used to present the messages and assist the understanding of the speech in a clear and simple approach. The

audience should have no difficulty understanding the message when assertive played a major role in the inaugural addresses. In such a special moment and with limited time given, assertive can assist the Presidents to convey their political messages through the inaugural addresses effectively. However, the inaugural address of the Presidents was not intended to

change the reality or bring into existence of anything. In fact, it is a formal ceremony to mark the beginning of the presidential term, Campbell and Jamieson (1990). As for rhetorical devices, repetition,

para l le l ism and metaphor were most commonly employed (Table 1). First, repetition can be used to emphasize the same idea

several times in consecutive sentences which generate the internal rhymes. In addition, repetition was employed to emphasize or

reinforce the key ideas through the compilation of redundant words into easy-to-remember messages in the inaugural addresses. Next, metaphor was used to help the audience visualize the complicated concepts in different visible and imaginable ways. Certain messages, especially the abstract ones, are difficult to be described in brief; as a result, metaphor can be useful to serve as a supplemental function.

Then, parallelism helped maintain the consistency within the inaugural addresses and create a balanced flow of ideas because it can facilitate the audience to remember long sentences when they are rearranged into one identical or nearly identical structure. In contrary, based on Table 2, it isobvious that antithesis, personification, and simile had much lower occurrence than repetition, parallelism, and metaphor. In addition, hyperbole was not at all applied because hyperbole is a rhetorical device applied to exaggerate the statement to create a strong

emotional response, Hamilton (2011). McGuigan (2007) made a remark that hyperbole could be a terrible distraction when improperly applied.

Therefore, it can be assumed that antithesis, personification, simile, and hyperbole are not popularly practical for the inaugural address as seen in the case of George Bush Jr. and Barack

Obama. The third objective was to establish the integrating patterns between speech acts and

rhetorical devices employed in the inaugural addresses of the present study. According to Table 3, repetition, parallelism, and metaphor showed the highest integration with assertive than with any other types of speech acts. It can

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 173 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

be justified from the findings that George Bush Jr. and Barack Obama mainly relied on the aforesaid pattern of integration to generateeffective rhetorical outcome in the inaugural addresses. In addition, the shaded numbers revealed the President’s individual styles of employment regarding the integration between speech acts and certain rhetorical devices. For instance, when Obama used commissive speech act, he tended to use a variety of rhetorical choices than Bush did as seen in shaded numbers in Table 3. This occurrence

may reveal that when obligating himself into the future course of action, Obama tried to use a variety of ways to deliver his statements as clear as possible to avoid misinterpretation. It can also be inferred that Obama tried to distribute a variety of rhetorical choices into all types of speech acts than Bush did. Though, there were slight differences in employment of each rhetorical device, both Presidents seemed to have a lot of similarities in terms of application as summarized in Table 4 as follows:

Table 4 The similarities and the differences of speech acts and rhetorical devices found in the inaugural addresses of George Bush Jr. and Barack Obama.

Points of Comparison

Similarities of the employment of George Bush

Jr. & Barack Obama

Differences

George Bush Jr. Barack Obama

Speech Acts Assertive was employed more than any other types followed by commissive, directive, and expressive. Declaration was not at all employed in all inaugural addresses

George Bush Jr. employed commissive slightly more than Barack Obama.

Barack Obama employed assertive slightly more than George Bush Jr.

Rhetorical Devices Repet i t ion was employed more than any other types, but hyperbole was not at a l l employed in al l inaugural

addresses.

George Bush Jr. employed parallelism, antithesis, and personification, slightly

more than Barack Obama.

Barack Obama employed repetition, metaphor, and simile more than George

Bush Jr.

Integration between

Speech acts & Rhetorical devices

Repetition was integrated with assertive more than any other

types of speech acts.

George Bush Jr. employed parallelism integrated with commissive (18%) much

more than Barack Obama

(3%).

Barack Obama employed metaphor integrated with

directive (6%) much more

than George Bush Jr. (1%).

174 สหรฐ ปวณานนท, มนตร ตงพชยกลการเปรยบเทยบดานวจนกรรมและกลวธทางวาทศลปทพบใน...

As seen in Table 4, George Bush Jr.

employed parallelism integrated with commissive

much more than Barack Obama. This could indicate that George Bush Jr. made more promises to the audience and used parallelism to put his words in single patterns to attract the attention from the audience. Next, Barack Obama employed metaphor integrated with directive much more than George Bush Jr. This could indicate that when Barack Obama tried to instruct or persuade the audience to understand his abstract or complicated messages, he used metaphor to reduce such complication. This is because metaphor can help the Presidents clarify the abstract phrases, arouse audience’s emotion, and reach their political aims. In conclusion, based on findings in Table 4, repetition, parallelism, and metaphor integrated with assertive were mainly employed. Even though there were similarities and differences in terms of employment of such devices of each President, the inaugural addresses were still well equipped with a number of language tools to help the Presidents in delivering the messages much more easily.

It can be concluded from the findings that the lack of using repetition, parallelism and metaphor may result in dull and ambiguous delivery of the inaugural addresses and disengage the audience’s attention.

Recommendations for Further Study

It is recommended that speech composers

or political speakers should be well aware of rhetorical devices and how they should be used in certain speech acts is particularly important as this facilitates the conveyance of inspirational

messages and helps enhance the pleasure of delivering the inaugural addresses. However, there are some limitations of the present study. First of all, the present study is limited to the purposively selected four inaugural addresses of the two Presidents: George Bush Jr. and Barack Obama. Thus, it could not provide a thorough insight of the entire inaugural addresses of the Presidents of the United States of America. It is highly recommended that further studies extend a wider range of the inaugural addresses. Finally, since there is no definite framework used to investigate the presidential inaugural address in particular, the modified framework for the present study may

give an insight to apprehend another perspective

of the inaugural address of the Presidents of the United States, yet to be discovered even

though only eight types of rhetorical devices were applied.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 175 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

References

Al-Faki, I. (2014). Political Speeches of Some African Leaders from Linguistic Perspective (1981-2013). International Journal of Humanities and Social Science, 4, 2. February 2014.

Campbell, K. and K. Jamieson. (1990) Deeds Done in Words: Presidential Rhetoric and the Genres of Governance. Chicago: The University of Chicago Press.

Hamilton, C. (2011). Cengage Advantage Books: Essentials of Public Speaking. Singapore: Cengage Learning.

Harris, R. (2013). A Handbook of Rhetorical Devices. (Online). Retrieved 7 November 2014 from http://www.virtualsalt.com/rhetoric.htm

Krisanaviparkporn, S. (2007). Rhetorical Devices Analysis of the Presidents’ Inaugural Addresses During 1961 – 2005. Master’s Thesis. M.A., Ramkhamhaeng Universirty.

Mcguigan, B. (2007). Rhetorical Devices: A Handbook for Student Writers. Clayton: Prestwick House, Inc.

Rozina, G, and I. Karapetjana. (2009). The Use of Language in Political Rhetoric: Linguistic Manipulation. (Online). Retrieved 7 Novembe 2014 from http://www.sablon.sdu.edu.tr/dergi/sosbilder/dosyalar/19_9.pdf,

Searle, J. (1975). A Taxonomy of Illocutionary Acts: Expression and Meaning. Cambridge: Cambridge University Press.

Woolley, J. and G. Peters, (2015). The American Presidency Project. (Online). Retrieved 7 November 2014 from http://www.presidency.ucsb.edu/ws/?pid=58057

การศกษาและสรางสรรคพทธศลปในวดสสะเกด/หอพระแกว/พระธาตหลวง/ประตชยเมองนครหลวงเวยงจนทน สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ในศลปะรปแบบโพสตอมเพรสชนนซมA Study of Creativity of Buddhist Arts in the Wat Si Saket / Hor Phakeo Museum / Pha That Luang / Vientiane Victory Gate, Lao PDR in Post-Impressionism Arts

สาธต ทมวฒนบรรเทง1

Sathit Thimwatbunthong1

บทคดยอ

การวจยครงนเปนการวจยและพฒนา ผวจยมจดมงหมายเพอศกษาพทธศลปทปรากฏอยในโบราณสถาน โบราณวตถ ทมบทบาทตอบรบทของสงคม เศรษฐกจ และการเมอง ดวยการแสดงออกในรปแบบศลปะโพสตอมเพรสชนนซม และการสรางความสมพนธกบประเทศเพอนบาน ผานผลงานพทธศลป โดยศกษาขอมลจาก 4 ศลปน ของ สปป.ลาว คอ บนเลง เวยนวลาวง ไมสง จนบตด บนแสง เทพพงศพนธ และบนสะหนองศรหราช โดยมกลมตวอยางผลงานพฒนาสรางสรรคของผวจยจานวน 31 ภาพ โดยใชเกณฑในการวเคราะห 2 ประเดนหลก คอ แนวคดในการสรางผลงานและหลกการทางศลปะ ซงประกอบดวย การจดวางองคประกอบของภาพ (Composition) รปทรง (Form) พนผว (Texture) รปและพน (Figure and Ground) ส (Color) โดยไดแสดงออกทางศลปะตามแนวทางโพสตอมเพรสชนนซมตามตวตนของผวจย เพอสะทอนภาพพทธศลปในวดสสะเกด หอพระแกว พระธาตหลวง และประตชย จากผลการศกษาและสรางสรรคของผวจย พบวา จากผลงานจานวน 31 ชน จากสถานทสาคญ

4 แหง ดงน วดสสะเกด เปนสถานทศกดสทธทางดานความเชอถอ ทรงอทธพลทางดานตนฉบบเรองศลปะลายลาว และพระพทธรปทเปนเอกลกษณ แสดงออกเปนลาวลานชาง หอพระแกว เปนศนยรวมทางดานจตใจ ศนยรวมทางดานวฒนธรรมและประวตศาสตร และเปนศนยรวมผลงานทางดานวจตรศลป พระธาตหลวง

เปนเอกลกษณทไมเหมอนใครในแถบอาเซยน เปนทรงบวเหลยม เปนศลปะสมยลานชาง ซงเจาไชยเชษฐาธราชไปดารงอยสถานทใดกจะสรางวดเปนรปทรงดอกบวเหลยม ประตชย ไดรบอทธพลจากทฝรงมาปกครองลาว ประตชยเปนศลปะสมยใหม มลกษณะรวมสมย เปนจดเขารวมโอโลมราษฎร และประกาศชยชนะในการรวมประเทศ

ในการสรางสรรคผลงานของผวจยจงเปนการนาแรงบนดาลใจจากสถานทสาคญในทางพทธศาสนา

ทปรากฏรองรอยของพทธศลปในการประดบตกแตง โดยผวจยไดแสดงออกทางศลปะตามแนวทางรปแบบ

1 สาขาวชาศลปจนตทศน, คณะศลปกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ1 Department of Visual Arts, Faculty of Fine Arts, Srinakharinwirot University

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 177 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ศลปะโพสตอมเพรสชนนซม มาเปนแนวทางในการสรางสรรคจากเนอหาทง 4 กลม ทงจากการสรางสรรคทอยในพนทของ สปป.ลาว และทสรางสรรคขนในประเทศไทยอยดวยเชนเดยวกน เปนตน ในการสรางสรรคผลงานของผวจยเปนการนาแรงบนดาลใจจากศลปน สปป.ลาว ในลกษณะ

บรณาการ ดานเทคนค กลวธการ และลกษณะเฉพาะของผวจยดวยเชนเดยวกน เปนตน

คาสาคญ : พทธศลป

Abstract

This study is a research and development, aiming to examine study the Buddhist arts appearing in historic monuments and antiques that play a vital role in the context of social, economic and political setting. There are expressed in the form of post-impressionism arts and the development of relationship with neighboring countries through the works of Buddhist arts. In the present study, data from four artists of Lao PDR was investigated; including Boun LeungVeunvilavong, Maysing Chanboutdy Director, Boonseang Theppongpun and Bounsahoeng Sriharade. The thirty-one sample portfolios of creative works by researcher were gathered. The criteria for analysis rests in two main approaches; concept of creativity and principles of art, consisting of composition, form, texture, figure and ground, and color, expressed in thepost-impressionism arts corresponding to the researchers’ identity to reflect the Buddhist arts in figures of Wat Sisaket, Hor Phakeo Museum, Pha That Luang , Vientiane Victory Gate. The results showed as follows; among thirty-one samples of creative works from fourimportant historic monuments, Wat Sisaket is a holy place of belief and it is a powerful depiction of original Loa arts with the unique Buddha that is an expression of Lao Lanchang. Hor Phakeo Museum is the embodiment of the spirit, culture and history, and a hub of fine art works. Pha That Luang is a unique identity in the Asian region; it is in the octagonal shape of lotus, and the arts of Lanchang era, which Chao Chaijesthathirath built up in the shape of lotus for the places in which

he resided. Vientiane Victory Gate was influenced by the Lao-ruling French. It is a modern and contemporary art comforting the people and declared its victory of reunification. In present study, the researcher was creatively inspired by Wat Sisaket, Wat Sisaket, Hor Phakeo Museum, Pha That Luang , Vientiane Victory Gate, totaled of thirty-one work pieces; divided into four groups; firstly; 10 images of “Wat Sisaket”, secondly; 7 images of “Hor Phakeo

Museum”, thirdly; 7 images of “Pha That Luang”, and fourthly; 7 images of “Vientiane Victory Gate”. In creativity, the inspiration came from the important Buddhist attractions as signed in the Buddhist art decorations expressed in the post impressionism; this is to serve as guide to

creativity for four groups in the areas of Lao PDR, and even in Thailand.

Keyword : Buddhistic Art

178 สาธต ทมวฒนบรรเทงการศกษาและสรางสรรคพทธศลปในวดสสะเกด/หอพระแกว...

บทนา

ความสาคญและทมาของหวขอทจะศกษา

สงทมวลมนษยไดร วมกนสรางสรรคให

ปรากฏอยในมวลมนษยชาตทสามารถคนหาไดถง

ความเป นมากด วยจากร องรอยทมนษย ได

สรางสรรคไวจากรนส ร น จงเปนทมาของการคนควา สบคนตามรองรอยทปรากฏเพอใหเกดการเรยนร ทสามารถสะทอนบรบทของสงคมตามยคสมยนน เพอนามาเปนบทเรยนตอสงคมในยคปจจบน ดวยหลกการจากการคนหาเหตผลตามปจจยตางๆ ทเกดขนเพอนาไปสการหาขอสรปทใกลเคยงกบความเปนจรงใหไดมากทสดดงท สนต เลกสขม ไดแสดงทศนะถงเรองนไววา “วชาประวตศาสตรหรอโบราณคดไมใชเรอง

ขอสรปหรอขอเทจจรง แตเปนเรองของการแสดงความคดเหนโดยพนฐานของเหตผล วากนทจรงแลว สวนใหญชวตเราในเรองของความร เรองของวชาการนนเปนทฤษฏทงนน ทฤษฎแปลวาจะตองพสจน พอพสจนไดแลว พรงนพสจนอกอาจจะไมไดกได อาจมหลกฐานเหตผลอนๆ เขามาทาใหความคดจะตองเปลยนไป เรองในปจจบนยงซบซอนขนาดน ถาเราไปศกษาอดตทเราเกดไมทน ลกลงไป อยาไปหวงเลยวามนเปนเรองของขอเทจจรง ขอเทจจรงมนมอย แตถามองอกมมหนงอาจจะ

ไมใช เรองมนเยอะมาก ดวยเหตน จงเขยนอยางระมดระวง การอางองตองมเสมอ พยายามไมทาใหเปนเรองนาเบอ

ยดยาด งกงก ตดบททาใหงาย ใชไดทงระดบธรรมดาอานเพลนๆ จนถงสามารถนาไปคนควาทางวชาการได สวนใหญงานทผมทา ถาเปนไปไดจะเตมขอมลใหคนควา คนอานจะไดตระหนกวาการคนควานเปนพนฐานของจรยธรรม เปนพนฐานของ

จตใจทด” (สนต เลกสขม : 2557:15) การทสงคมมนษยนนมความตองการทจะ

ดารงคงอยไดในสงคมจากดวยปจจย 4 เปนพนฐาน ในการดารงอย ของการทมชวตรวมอยในสงคมรวม

สมย โดยเฉพาะสงคมของพทธศาสนา ทมความยดมนในกฎระเบยบของการดาเนนชวตทตงอยบน

รากฐานของการถอศล 5 คนไทยทตางนบถอในหลกธรรมทางพทธศาสนา เป นจ านวนถง 95 เปอรเซนต และกบประเทศเพอนบานทมศลปะและวฒนธรรมคลายคลงกนอยางมากทสดกคอ

ประเทศ สปป.ลาว ทมผคนนบถอพทธศาสนาอยเปนจานวนถง 70 กวาเปอรเซนต นอกนนกจะเปนศาสนาอนๆ รวมทงการนบถอผกยงดารงอย โดยเฉพาะผ คนทอาศยอย บนภเขาทงจากระดบสง

จนถงระดบสงสด ดวยจากภาพสะทอนในศลปะและวฒนธรรมของไทยและ สปป.ลาว จงมพนฐานมาจากเรองเดยวกนกคอการนาพทธศาสนามาเปนวถ

แหงการดาเนนชวต ดวยจากภาพสะทอนในผลงานดานพทธศลป ทจะตองนาทงความงามจากการใชความคดสรางสรรคในการออกแบบลวดลายทม

ทมาจากธรรมชาต อาท ลายดอกบว สตตบงกช ลายกรวยเซง หรอมแรงบนดาลใจมาจากภาพสตว อาท ลายกนกหางหงส ลายกนกนาค เปนตน ซงเปนรปแบบทางดานความงามในดานศลป แตไดนามารบใชใหกบสถานททางการปฏบตธรรม โดยเฉพาะดานสถาปตยกรรม ทมบทบาทอยภายในวดวาอาราม ทงจากฝงประเทศไทย และ สปป.ลาว จากดวยการมพนฐานในการนบถอพทธศาสนา

เดยวกน โดย ตวงศกด ชนสนธ ไดแสดงทศนะถงบทสมภาษณ พระมหาผอง สะมะเลก เรองพทธ

ศาสนาใน สปป.ลาว ไววา กฎระเบยบอนนนชาวพทธเราเรยกวาศล 5 หนง...อยดวยกนไมใหเบยดเบยนกน ปานา สอง...อทนนา มนษยอยดวยกนไมใหมการลกทรพยของกนและกน ขอทสาม...ไมใหลวงเกนหนครองระหวางผวเมยของกนและกน ขอทส...มนษยอย

รวมกนไมใหหลอกลวงกน ตองพดกนในทางทเกดสามคค ขอทหา...มนษยอยรวมกนไมใหพากนเสพสงมนเมา (พระมหาผอง สะมะเลก. 2556 : 14) ซงจากบทบาทของทานพระมหาผอง สะมะเลก ทเปนผนาในดานพทธศาสนา มาโดยลาดบทง

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 179 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

จากฝงไทยและ สปป.ลาว การดารงอยทงการยดถอปฏบตในกฎเกณฑ ในระดบประชาชนทวไปในการรกษาศล 5 นน กไดรบการตอบรบไดอยางตอเนอง ถงแมวาประเทศจะมการปรบเปลยนการปกครอง

ไปแลวกตามแต พทธศาสนากยงดารงอย เชนเดยวกน สถานททเปนทประกอบกจกรรมทางพทธศาสนากไดรบการรกษาบรณะปฏสงขรณมาโดย

ลาดบ โดยเฉพาะสถานทสาคญในนครหลวง

เวยงจนทน อาท วดสสะเกด หอพระแกว พระธาตหลวงหรอแมแตประตชย กไดนาลวดลายลาวไปประดบตกแตงในลกษณะของพทธศลปอยดวยเชน

กน โดยจลทรรศน พยาฆรานนท (2552) จากเรอง “สาระสาคญในงานจตรกรรมไทยประเพณ” ไดแสดงทศนะถงศลปวฒนธรรม กลาวโดยสรปไววา “ศลปวฒนธรรม เปนมรดกอนสาคญยงของชาต ประเทศและผคนแหงประเทศชาตใดๆ ยอมมมรดกดานศลปวฒนธรรมอยดวยกนทงนน กลาวเฉพาะศลปกรรมเปนวฒธรรมสาคญประการหนง

ซงสาแดงคณสมบตใหประจกษและเปนเครองชวด หมคนชาตพนธแหงบานเมอง หรอประเทศชาตนนๆ เปนอยมาแตอดตกาลดวยอรยธรรมเปนเครองคาจนเผาพนธและสงคม ทงทางกายภาพและจตภาพมมากหรอนอย ประณตหรอหยาบกระดาง ลมลกหรอตนเขนเพยงใด อยางไรกตามศลปกรรมก เป นทรพย สนทางป ญญา เป นสมบตทาง

วฒนธรรม ซงเปนทนเดมของชาตพนธและสงคมแหงอดต อาจอาศยเปนตนทนกอสานวฒนธรรมดานศลปกรรม และอาจเปนตนทางสรางสรรคศลปกรรมสความเปนสากลสมยได ดวยคณสมบต

อนมอตลกษณและเอกลกษณของชาตพนธ ให

ปรากฏ” (จลทรรศน พยาฆรานนท. 2552 : 10) ฉะนนการทางานวจยเรอง “การศกษาและสรางสรรคพทธศลป ในวดสสะเกด / หอพระแกว / พระธาตหลวง / ประตชย เ มองนครหลวง

เวยงจนทน สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ในศลปะรปแบบ โพสตอมเพรสชนนซม” จงเปนการศกษาพทธศลปทมลวดลายลาว ทปรากฏอยใน

โบราณสถานโบราณวตถทเปนการนาศลปะมารบ

ใชในพทธศาสนาทสามารถสะทอนเรองราวทาง

ประวตศาสตรดวยการผานผลงานทางศลปะในรป

แบบตางๆ ทปรากฏตามรองรอยจากสภาพความเปนอยพรอมดวยการเลาเรองจากการสมภาษณ

จากผเชยวชาญใน สปป.ลาว เพอทจะไดเปนการศกษาใหครอบคลมทงจากการสรางสรรคผลงาน

ศลปะดวยการวเคราะหโดยมความสมพนธกบเรอง

ราวทางประวตศาสตร เพอนาไปสการเรยนร ในการเปนประเทศเพอนบาน และพรอมกบการกาวไปสการทจะเปนประชาคมอาเซยนรวมกน

วตถประสงคในการวจย

1. เพอศกษาพทธศลปทปรากฏอย ในโบราณสถานโบราณวตถทมบทบาทตอบรบทของ

สงคม เศรษฐกจ และการเมอง 2. เพอสรางสรรคผลงานพทธศลปทปรากฏอยในโบราณสถานและโบราณวตถในศลปะรปแบบ

โพสตอมเพรสชนนซม

3. เพอสรางความสมพนธระหวางประเทศเพอนบานดวยผลงานพทธศลป

วธดาเนนการวจย

การศกษาวจยครงนเปนการวจยและพฒนา (Research and Development : R & D) ดวยการไดขอมลจากการลงพนท เพอสารวจและศกษา

ขอมลเชงประวตศาสตร การสมภาษณดวยการม

สวนรวมในบรบทตางๆ เพอนามาเปนขอมลในดานแนวคด เพอนาไปสการพรรณนาเชงวเคราะหดวย

ขอมลจากเรองราวในอดตทเกยวกบสถานทสาคญ

ในนครหลวงเวยงจนทนทสาคญ 4 แหงดวยกน ท

มความสาคญในเรองราวดานพทธศลปทปรากฏอย

ในงานสถาปตยกรรม ดวยการสรางสรรคผลงานศลปตามแนวทางโพสตอมเพรสชนนซม เพอ

สะทอนภาพผานงานศลปะทจะเปนการเชอมความ

180 สาธต ทมวฒนบรรเทงการศกษาและสรางสรรคพทธศลปในวดสสะเกด/หอพระแกว...

สมพนธใหประเทศเพอนบานมความเขมแขงมนคง

ตอไป

เครองมอทใชในการวจย

1. แบบสงเกตทางภมศาสตรและศลปวฒนธรรม

2. ขอมลดานพทธศลปลาว จากสอตางๆ ใน สปป. ลาว 3. การสร า งสรรค ผลงานศลปะจากประสบการณตรงและจากสออนๆ

4. การสมภาษณทเปนทางการและไมเปน

ทางการ รวบรวมขอมลจากการลงพนทจรงผานการสารวจการสมภาษณ และการสงเกต 5. สถานททาการทดลอง

การวเคราะหขอมล

วเคราะหผลงานจตรกรรมพทธศลปจากการ

แสดงออกทางศลปะ แนวทางโพสตอมเพรสชนนซมในประเดน

1. แนวความคด 2. หลกการทางศลปะ ไดแก การจดวางองคประกอบของภาพ (composition) รปทรง (from) พนผว (texture) รปและพน (Figure and Ground)

ส (color)

ขอบเขตของการวจย

ในการวจยครงน ผวจยจะไดศกษาเรองราวทางดานพทธศลปจากสถาปตยกรรมทเปนโบราณ

สถาน และโบราณวตถ ทไดนาลวดลายลาวไปประดบตกแตง เพอเปนการทานบารงพระพทธ

ศาสนา ทมความผกพนกบชมชนและสงคมมาจากอดตจนมาถงปจจบน โดยผวจยจะทาการสรางสรรคและวเคราะหผลงานทสะทอนภาพพทธศลป

ทปรากฏอยในสถานทดงนคอ

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ไดองคความรจากการศกษา ความรดานพทธศลปเพอการบรณาการความรทางดานศาสตร

และศลป ไดอยางมเอกภาพ 2. ไดแนวทางการสรางสรรคผลงานศลปะจากสถานทสาคญในนครหลวงเวยงจนทนตามแนว

ทางโพสต อมเพรสชนนสท เพอการนาไปสการเปนศลปะรวมสมยไดตอไป

นยามศพทเฉพาะ

พทธศลป หมายถง ศลปะทนาแรงบนดาลใจมาจากความเชอในหลกพทธศาสนา ดวยการแสดงออกในเชงศลปะตามลกษณะเฉพาะตว ดวยลวดลายในศลปะลาวเปนสาคญ

วดสสะเกด / หอพระแกว / พระธาตหลวง / ประตชย หมายถง สถาปตยกรรม ทตงอย ในนครหลวงเวยงจนทน ทมรปแบบในการสรางในลกษณะการใชพทธศลปดวยลวดลายลาวในการ

ประดบตกแตง เปนตน โพสตอมเพรสชนนซม หมายถง การแสดงออกทางศลปะจากแนวทางของ 3 ศลปนทสาคญ คอ วนเซนต ฟานโกะ / พอล เซซาน / โกแกง พอล โดยจะเปนแนวทางในการสรางสรรคผลงานของผวจย

เนอหา

การศกษาเรอง “การศกษาและสรางสรรคพทธศลปในวดสสะเกด/หอพระแกว/พระธาตหลวง/ประตชยเมองนครหลวงเวยงจนทน สาธารณรฐ

ประชาธปไตยประชาชนลาว ในศลปะรปแบบโพสตอมเพรสชนนซม” ครงน โดยผวจยมราย

ละเอยดดงตอไปน

1. การสรางสรรคผลงานจตรกรรม ภาพวดสสะเกด ภาพหอพระแกว ภาพพระธาตหลวงและภาพประตชย ดวยการไดรบแรงบนดาลใจมา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 181 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

สรางสรรคในรปแบบของศลปะตามแนวทางลทธ

โพสตอมเพรสชนนซม พรอมดวยการวเคราะหผลงาน เพอสะทอนแนวความคดและการใชหลกการทางศลปะในการสรางสรรคผลงาน มเกณฑในการ

วเคราะหแนวคดในการสรางผลงาน

2. หลกการทางศลปะ ไดแก การจดวางองคประกอบของภาพ (Composition) รปทรง (Form) พนผว (Texture) รปและพน (Figure and Ground) ส (Color) 3. ศกษาศ ลป นและนกว ชาการจาก

สาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว ดวยการลงพนทเพอการสมภาษณแนวคดดานพทธศลป จากรปแบบทางดวยสถาปตยกรรมฮปแตม และลวดลายลาว ทปรากฏอยในโบราณสถานและ

โบราณวตถ พรอมดวยบคลากรรนใหม ทสรางสรรคผลงานในแนวทางพทธศลป เพอประมวลเปนองคความรไดตอไป ซงไดสมภาษณบคคลทเปนศลปน

แหงชาต ผทรงคณวฒทางดานลวดลายลาว นกวชาการจากกระทรวงแถลงขาวพรอมดวยนกศกษา

จากสถาบนวจตรศลป สปป.ลาว 4. วธดาเนนการวจย 1. การสมภาษณศลปน/นกวชาการและนกศกษาโดยผวจย

2. การวเคราะหผลงานการสรางสรรค

ของผวจย โดยใชเกณฑการวเคราะห

5. เครองมอทใชในการศกษา การสมภาษณแบบมสวนรวมในประเดน

เกยวกบแนวความคด หลกการทางศลปะ หลกการทางศลปะ ไดแก การจดวางองคประกอบของภาพ (composition) รปทรง (from) พนผว (texture) รปและพน (Figure and Ground) ส (color)

6. การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมล ผวจยใชขอมลจากการสมภาษณและเอกสารงานวจยท เกยวของมา

ประมวลความร เพอนามาวเคราะหในเชงพรรณา เกยวกบประเดนตางๆ ในเรองของแนวคดในการสรางผลงาน หลกการทางศลปะทเกยวกบการจดวางองคประกอบของภาพ ดานรปทรง พนผว รปและพนและการใช สโดยรวม ดวยการนาบทสมภาษณและขอมลดานเอกสารของศลปนนก

วชาการและนกศกษาในสถาบนวจตรศลป ทปรากฏอยในสถานทสาคญทง 4 แหงดวยกน คอ วดสสะเกด หอพระแกว พระธาตหลวง และประตชย มาประมวลวเคราะหเนอหาในการสรางสรรคผลงานทางพทธศลป โดยผวจยไดนาผลงานทจะใชในการวเคราะห จานวน 4 ภาพ จากสถานทสาคญทง

4 แหง โดยมรายละเอยด ดงน

ผลงานกลมท 1 คอ “ภาพวดสสะเกด”

ชอภาพ “ชองกดทวดสสะเกด”สอวสด สนามน

ขนาด 70x50 เซนตเมตรผลงาน สรางทประเทศไทย พ.ศ. 2558

182 สาธต ทมวฒนบรรเทงการศกษาและสรางสรรคพทธศลปในวดสสะเกด/หอพระแกว...

ผลงานกลมท 2 คอ “ภาพหอพระแกว”

ชอภาพ “สมทหอพระแกว”สอวสด สนามน ขนาด 70x50 เซนตเมตรผลงาน สรางทประเทศไทย พ.ศ. 2558

ผลงานกลมท 3 คอ “ภาพพระธาตหลวง”

ชอภาพ “พระธาตหลวง เดอนกมภา 58”สอวสด สอะครลค ขนาด 80x60 เซนตเมตรผลงาน สรางท สปป.ลาว พ.ศ. 2558

ผลงานกลมท 4 คอ “ภาพประตชย

ชอภาพ “ประตชยสญลกษณแหงเวยงจนทน”

สอวสด สนามน ขนาด 80x60 เซนตเมตรผลงาน สรางทประเทศไทย พ.ศ. 2558

บทสรป

จ า ก ก า ร ศ กษ า ใ น ด า น แน ว ค ด เ ช ง

ประวตศาสตรจากสถานทสาคญในนครหลวง

เวยงจนทนดวยกน 4 แหง ผวจยไดพบวาการสรางสรรคผลงานศลปะในรปแบบพทธศลป ดงน

1. วดสสะเกด จากประวตศาสตรความเปนมาของวดสสะ

เกด ทมความผกพนธมากบเจาอนวงศจากท

พระองคไดมาพานกอยในประเทศสยามในชวง

รชกาลท 1-3 จงทาใหพระองคมความรและความเขาใจในศลปะ ในรปแบบรตนโกสนทรตอนตน โดยพระองคทานไดนาแนวคดและรปแบบในศลปะแบบ

รตนโกสนทรไปสรางอยทวดสสะเกดทมรปแบบ

ทางดานศลปะทมาจากประเทศไทย แตในการสรางสงทเปนภาพตวแทนของศลปะลานชางทสามารถ

แสดงเอกลกษณทโดดเดนไดอยางทสด ไดแก การสรางพระพทธรปโดยสงคมในปจจบนของ สปป.ลาว ตางมฐานะความเปนอยทดขน จงนาไปสการสรางองคพระพทธรปเพอเปนการทจะทาใหพทธ

ศาสนามความมนคงและยงยนสบไป ดงทบนเลง เวยนวลาวง ไดแสดงทศนะถงการสรางองคพระพทธรปในรปแบบลานชาง ไววา “ปจจบนถอวาประชาชนมความเลอมใสทางศาสนามากขน ทาใหกาลงศรทธามากขนทกวน อก

ประเดนหนงกคอประชาชนลาวมอสระในการทามา

หากน มเงนมความพอใจศรทธามากขน โดยมจตใจ สามคค สรางพระพทธรปขนไวบชา และบารงทาง

ใจ เพราะวาพระพทธรปทเราทามากคอไดนามาจากภายนอก คอ เอามาจากประเทศไทย ทาไมถงเอาพระพทธรปมาจากไทย เพราะว านนคอ

พระพทธรป ทชางลาวลานชางเคยทาในสมยกอนสงครามลานชางและสยาม คอจะตองยอนอดตให

รจกนดหนอยวา ในเมอกอนอาณาจกรลาวลานชาง

มความเจรญรงเรองทางดานวฒนธรรม ประเทศลาวมนายชางปนหลอเกงมาก และมความงดงาม

สวยงามมาก แลวหลงจากเจาอนวงคเสยชยให

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 183 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

สยามแลว กองทพสยามจะเกบเอาบรรดาชางลาวทมฝมอไปอยแผนดนสยาม ลาวกเลยไมมชางอยลาวประมาณ 100 กวาป หลงจากทประเทศลาวสรางตวเปน สปป.ลาว ขนมาใหมแลว รฐบาลไดมนโยบายเรงดวนวา พวกเราจะตองฟนการสรางสรรควฒนธรรมใหม โดยอาศยพนฐานของบรรดาอาจารยท เ รยนจบจากประเทศไทย กมพชา เวยดนาม โซเวยต บงกาเรย มารวมกนอยางบรณาการ แทจรงสมยกอนประเทศลาวจะมความเจรญร ง เรองทางด านวฒนธรรมอย างมาก เนองจากเจาอนวงศเสยชย สยามไดทาการทารายจดเผาวดวาอารามทมความโดดเดนในอาณาจกร

ลานชางออกไปหมด สงใดทมคณคา และมความปราณต สยามจะตองเอาไปไทย พดแลวพระพทธรปลาวไปอยไทยเยอะมาก ในชวงรชกาลท 3 ของไทย ซงในเมอกอนใครชนะสงคราม คอจะตองขนเอาคน เอาทรพยทมคาไป คอเอาพลงคน คอ 1. เอาพลงคนทมความร ความสามารถ ฉลาดหลกแหลม พวกท 2. บรรดาทหารเอกทหารเกงๆ ไป สวนทยงเหลอ คอ คนทไมรอะไรเลย โดยฝายสยาม ไมตองการแลวในสมยนน สรปแลวประเทศลาวไมมชางปน ชางหลอแบบลาวลานชางแทๆ นบแตสมยเจาอนเสยชย จนถงไมกปหลงนเอง (ถาเทยบรชกาลทประเทศไทยคอ นบแตรชกาลท 3 ถงรชกาลท 9)” (สมภาษณ : บนเลง เวยนวลาวง,

2558) กลาวโดยสรปไดดงน ดานแนวความคด โดย บนแสง เทพพงศพนธ ไดแสดงทศนะถงพทธศลปในวดสสะเกด หอพระแกว พระธาต

หลวง และประตชย กลาวโดยสรปไววา “วดสสะเกด และหอพระแกว ถอวาเปนศลปะตระกล ชางลาวลานชาง ทมฝมอด ทยงคง

เหลออยใหเหนในนครหลวงเวยงจนทน เพราะวาในประวตศาสตรลาวไดกลาวไวอยางชดเจน สมยของเจาอนวงศ เสยชยใหแกกองทพสยามในเมอ

กอน อาณาจกรสยามไดทาการทารายโดยการเผา

วดวาอาราม อยในกรงเวยงจนทนจนหมดเกลยง

เหลอแควดเดยวทไมถกทาราย เพราะวา วดสสะเกด

เปนจดทตงของกองทพสยาม ทมารกรานอาณาจกร

ลานชาง อกอยางคอ เปนสถานทมความศกดสทธทางดานความเชอถอ ดวยเหตนนวดสสะเกด ถงมความสาคญอยางมากและทรงอทธพลทางดาน

ตนฉบบเรองศลปะลายลาวและพระพทธรปทเปน

เอกลกษณแสดงออกเปนลาวลานชางแทๆ แตกมการผสมผสานศลปะจากสวนตางๆ เลกนอย เนองจากวาอาจจะไดอทธพลจากสยามมาเลกนอย หลงสงครามสนสด บรรดาชางลาวกกลบคนมาหากนในฝงลาวลานชาง

ดานหลกการทางศลปะ จากการนารปแบบทางศลปะมาจดวางองค

ประกอบเพอการสรางสรรคจากสภาพความเปน

จรง ทงจากการสรางสรรคในสถานทจรง และการสรางสรรคภายใน Studio ตามความเหมาะสมของการแสดงออกทางศลปะ โดยเฉพาะผลงานจากการสรางสรรคในเนอหาของวดสสะเกดนน ผ วจยสามารถสรปผลงานสรางสรรคไดเปนจานวน 10 ภาพ 2. หอพระแกว หอพระแกวจากอดตทผานมานนไดเปนท

ประดษฐานพระแกวมรกต ทจากเหตการณสงคราม

ระหวางไทยและลาวทผานมา จงทาใหพระแกวมรกตไดตกมาอยทประเทศไทยแบบถาวร และเปน

พพธภณฑทไดนาผลงานดานพระพทธรปมาจดตง

เพอแสดงใหประชาชนไดชนชมอยางใกลชดมา

จนถงยคปจจบน โดยไมสง จนบตด ไดแสดงทศนะถงหอพระแกว กลาวโดยสรป ไววา

“ถาพดถงเรองปฏสงขรณหอพระแกว หรอทอนๆ ทสาคญนนทางหนวยงานผรบผดชอบหรอชางลาวไดปฏบตการซอมแซมใหเหมอนเดมทกชน

งานอยางนอยใหไดในระดบ 80-90% โดยเฉพาะการปฏสงขรณหอพระแกว พวกเราไดมความระมดระวงอยางมาก เพอไมใหมนสญเสยจากสภาพเดมทมอย ไดคดสตรวธทาหลายอยางแบบดงเดม เชน ผะกายเพชร ขะม นาเกรยง ซงเปนสตรดงเดม

184 สาธต ทมวฒนบรรเทงการศกษาและสรางสรรคพทธศลปในวดสสะเกด/หอพระแกว...

ของชาวลาว ในปจจบนมการสบทอดความรมาแลว โดยมชางลาวคนหนงทเรยนวธการ การสรางโอขน ดวยสตรนาเกรยงจากประเทศพมา แลวมาทาเปนธรกจเปนของตนเอง ตอนนไดรบความนยมชมชอบจากสงคมเปนอยางมาก โดยสนาเกรยงจะมขนตอนหลายขนตอน ในทนจะขอกลาวถงวธทาขน คอ ทแรกจะมการสานเปนโครงสรางไม หลงจากนนกเคลอบดวยสนาเกรยง ซงมความทนทาน เรองนทางสถาบนวจตรศลป กไดปรกษากบผทเรยนจบ สนาเกรยง แตสวนมากจะเปนญาตพนองดวยกน เรยนร และสบทอดกนมา ซงทางวจตรศลปไดสงอาจารยทานหนงชอ สะเหลยมพร แตหลงกลบมามขนหาเรองแนวคดไมมหลกมนเลยลาออกจากการ

เปนบคลากรคร ไปตงโรงเรยนเอกชนเปนของตนเองขน” (สมภาษณ : ไมสง จนบตด, 2558) ดานแนวความคด โดย บนสะหนอง ศรหราช ไดแสดงทศนะถงหอพระแกว กลาวโดยสรปไววา

“แตวาหอพระแกวจะเปนศนยรวมทางดานจตใจ ศนยรวมทางดานวฒนธรรมและประวตศาสตร และกเปนศนยรวมผลงานทางดานวจตรศลป โดยจะมลายปนปน สหนาทางดานทางเขา ทางขนจะมนาคอยสองฝงซาย และฝงขวา สรปแลวหอพระแกวในปจจบนได กลายเป นจดศนย รวมทางด าน

วฒนธรรมทเกาแกของลาว การทนาพระพทธรปมา

ตงไวดานนอก กเพราะวาลาวมความเชอวาเมองลาวเปนเมองพทธ ซงลาวมการปนหลอพระพทธรป แทๆ แมนสมยเจาไชเชษฐา ในปจจบนทางกรมวจตรศลป รวมกบหนวยงานทเกยวของ ยงชวยดาเนนการปฏสงขรณเปนครงทสาม” หลกการทางศลปะ จากรปทรงทางสถาปตยกรรมทเปนศลปะ

ในรปแบบของลานชาง ทไดผานกาลเวลา จากเหตการณสงครามในดต ททาใหหอพระแกวไดถกปรบเปลยนสถานภาพทเปนไปตามบรบทของ

สงคมจนมาถงยคปจจบน ไดรบการปรบเปลยนใหเปนพพธภณฑหอพระแกว ทพรอมตอนรบกบการ

มาเยอนของนกทองเทยว โดยเฉพาะนกทองเทยวจากประเทศไทย ซงเปนประเทศเพอนบานทมความผกพนธ ในเชงประวตศาสตรมายาวนาน ทงจากความสมพนธในเชอชาตและศลปวฒนธรรมมา

แล วนน โดยผ วจยสามารถสรปผลงานการสรางสรรคไดเปนผลงาน จานวน 7 ภาพ โดยแบงลกษณะผลงานออกเปน 3 กลม 3. พระธาตหลวง พระธาตหลวงเปนโบราณสถานทอยคกบ

นครหลวงเวยงจนทนมายาวนาน ไดมการบรณะมา

ตามลาดบ จนมาถงในยคปจจบนทองคพระธาตหลวงมความงดงามดวยรปแบบในศลปะแบบลาน

ชางทมเอกลกษณทโดดเดนของการเปนศลปะแหง

นครหลวงเวยงจนทน จากดวยการใชสทองในการระบายลงบนองคพระธาต พรอมดวยการประดบตกแตงทใชลวดลายของกลบบวในการสรางสรรค

อยบนรปทรงขององคพระธาตตามลกษณะของ

ศลปะแบบลานชาง ทโดดเดนอยในสงคมรวมสมยในยคปจจบน โดย ไมสง จนบตด ไดแสดงทศนะถงองคพระธาตหลวง กลาวโดยสรปไววา “พระธาตหลวงเปนเอกลกษณทไมเหมอน

ใครในแถบอาเซยน เปนทรงบวเหลยม เปนศลปะสมยลานชาง เจาไชยเชษฐาธราช โดยเอกลกษณ

ของพระเจาไชยเชษฐาธราช ไปดารงอยสถานทใดกจะไดสรางวดทเปนรปทรงดอกบวเหลยม จะ

สงเกตเหนไดศลปะของลาว ทปรากฏในธาตตางๆ เชน พระธาตหลวง ธาตองฮง ธาตพระบาทโพนซน จะเปนสดสวนเปนทรงดอกบวเหลยม นนคอ ศลปะลาวลานชาง แตธาตทมในประเทศลาวจะมอย 3 แบบ เชน แบบหวเหลยม แบบทรงผาศาสตร (หอธรรมสะพา) และทรงหวระฆงควา สวนศลปะทรงระฆงควาเปนศลปะทไดรบอทธพลจากศรลงกา

พมา โดยเขามาในสมยลาวลานชางเลกนอย” (สมภาษณ : ไมสง จนบตด, 2558) หลกการทางศลปะ

จากแรงบนดาลใจของชางในสมยพระเจา

ไชยเชษฐาธราชทใหความสาคญกบการออกแบบ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 185 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

รปทรงของพระธาตหลวงดวยการนารปทรงบว

เหลยม ซงเปนศลปะในแบบลานชางมาสรางเปนองคประธานของพระธาตหลวงทสะทอนความเปน

เอกลกษณทโดดเดนอยในแถบเอเซยตะวนออก

เฉยงใต จากพนฐานในการนบถอพทธศาสนาเปนแกนกลางทงจากการดาเนนชวตและการนาไปใชใน

ศลปะจากดวยการตกแตง ในลกษณะของพทธศลป

ทสะทอน ความเชอความศรทธาจากสงเดยวกน ในแถบประเทศเพอนบาน ซงเปนวฒนธรรมทไดกาวไปสการเปนศลปะพทธศลปรวมสมยไดในทสด โดยแบงลกษณะของผลงานออกเปน 2 กลม 4. ประตชย จากดวยแนวคดในการท สปป.ลาว ไดรบชยชนะในสงคราม ในชวงเวลาตางๆ ทผานมา จากจดเรมตนในสมยของเจาฟางมมหาราช จนผานมาถงเหตการณสงครามไดตอกยาในสถานทแหงน ไดกลายเปนสญลกษณแหงชยชนะทงปวง จงเปนจดเรมตนของการเปนประตชยทตงเดนเปนศรสงาแก

นครหลวงเวยงจนทน ทสะท อนรปแบบการ

สรางสรรคในผลงานดานสถาปตยกรรมลาวรวม

สมย ททรงอทธพลความร สกของประชาชนชาว สปป.ลาว ทงจากอดตมาจนถงปจจบน ดงท บนสะหนอง ศรหราช ไดแสดงทศนะถงประตชย กลาวโดยสรปไววา

“ประตชยเปนศลปะสมยใหม แตเปนการประยกตนดหนง แทจรงเคยม ญาตพนองของ

อาจารย (พอของอาจารย) เคยเปนนายชาง ตอนสรางประตชย ซงไดสรางขนในป 1966 ถอวาเปนยคใหม ศลปะจะเปนการผสมผสานนดหนอย ซง

เปนลายแบบดงเดม แตมการพฒนาในรปแบบ

ขบวนการทา เชน ลกษณะของลายจะใหญ และมการทาเปนบลอก ซงมความแตกตางจากการทา

แบบดงเดมนดหนอย” (สมภาษณ : บนสะหนอง ศรหราช, 2558) ดานแนวความคด โดย ไมสง จนบตด ไดแสดงทศนะถงประตชย กลาวโดยสรปไววา

“สวนประตชยน ตามการออกแบบทแรกเปนแบบประตโขง แบบฝรง โดยไดอทธพล ฝรงปกครองลาวเมอกอน ตอมาชางลาวมาเสรมแตงสวนยอดเปน 3 มกขน มความหมายวา พระพทธ พระศลปะ พระทรง กเลยเปนลกษณะรวมสมย ผสมศลปะลาวลานชางเขาไป เอกลกษณและความงาม ประตมการประดบประดาดอกบวเปนกบลอม ดานในกจะมรปหงสคาบดอกไมไฟ ประดบดวยลวดลาย ดานลางจะมรปทรงตางๆ ของหนมาน ถอวาชางลาวไดนาเอาศลปะลานชางประดบประดาเขาไปได

อยางสวยงาม” “เมอกอนเรยกวา อนสาวรย เพอไดระลกถงทหารฝายปฏบตการ (ฝายอเมรกน) ทศนยเสยชวตปางสงครามเลย มแนวคดสรางอนสาวรยนขน” หลกการทางศลปะ จากรปทรงของประตชย ทมลกษณะเปนรป

ทรงสเหลยมทสะทอนภาพลกษณในการสรางสรรค

ในเชงสมยใหมตามทเปนทนยมไดรวมสมยกบสง

กอสราง ในรปแบบศลปะทางดานตะวนตก แตในรายละเอยดของการตกแตงนน ไดใชลวดลายลาวมาประดบตกแตงตามความเหมาะสมทแสดงความ

เปนเอกลกษณในศลปะลาวไวไดอยางมนคง และจากการจดวางผงเมองดวยการใหประตชยเปน

ศนยกลางแหงชยชนะทงมวล ตามประวตศาสตรชาตลาวทผานมา โดยผ วจยสามารถสรปผลงานการสรางสรรค ไดเปนผลงานจานวน 7 ภาพ

การอภปรายผล

ผ วจยพบประเดนทนาสนใจทเกดขนใน

ระหวางการทางานวจยตามกระบวนการวจย และภายหลงจากสรปผลการวจยใน 5 ประเดนหลกดวยกนคอ

1. แนวทางการผลตวตถพนธดานศลปะ ดวยจากการท สปป.ลาว ไดมการพฒนามา

โดยในทกๆ ดาน โดยเฉพาะดานศลปะทจะตองสรางคนรนใหมใหมาสบทอดในการสรางสรรคผล

186 สาธต ทมวฒนบรรเทงการศกษาและสรางสรรคพทธศลปในวดสสะเกด/หอพระแกว...

งานศลปะ การสรางหอพพธภณฑศลป จงเปนจดเรมตนทจะเพาะบมใหเยาวชนคนรนใหมไดมแรง

บนดาลใจในการสบทอดและอนรกษ ในศลปะประจาชาตของตน หอพพธภณฑศลปเปนหนวย

งานทสาคญยงในการขบเคลอน แนวทางการผลตวตถพนธดานศลปะ เปนหนวยงานตวแทนของกระทรวงแถลงขาว แตในนนบคคลสาคญทดารง

ตาแหนงเหมาะสมกคอ อาจารยบนเลง เวยนวลาวง

เพราะไมมใครเหมาะสมกวา ถงแมนวาอาจารยจะเกษยณจากราชการแลวกตาม แตอาจารยกแสดงความเปนหวงเปนใย บทบาทของบรษท งานทงหมดทสรางขนมาแมนภายใตการนาพาของ

รฐบาลใหรกษาการผลตหรอรกษาฝมอของลกลาว หลานลาว ทางดานการปนหลอ และผลตเครองดนตรพนเมองและแกะสลก

โดย บนเลง เวยนวลาวง ไดแสดงทศนะถงเรองน กลาวโดยสรปไววา “เพราะวาภายใตการนาพาของรฐบาลมอบหมายใหทาหนาท 5 ดาน คอ 1. เวยกงานปนหลอ 2. แกะสลก 3. เวยกงานผลตเครองดนตรพนเมอง 4. เวยกงานตกแตงและประดบประดา 5. เวยกงานสรางของทระลกทางดานวฒนธรรม นอกนนยงมอบหมายใหเวยกงานผลตพนธดานวฒนธรรม ขาเขา ขาออก ของลาวดวย พนกงานทมาทางานในบรษทสวนหนงเปนขาราชการทเกษยณ แลวสวนหนง

แมนภาคสวนทเรยนจบสถาบนวจตรศลป แลวมาทางาน สวนหนงแมนทางบรษท สรางขนมาใหม ฝกรนสบทอด” 2. เอกลกษณของการเปนพระพทธรปลาว จากสงคมใน สปป.ลาว ทมการพฒนาในทกระดบสงผลตอวถชวตความเปนอยของคนลาว ทม

คณภาพชวตทดขน ซงไดสงผลตอการทาบญตามหลกพทธศาสนาดวยการสรางองคพระ จงสงผลตอพพธภณฑศลปทจะตองสนองตอบตอกลมคนรวย

รนใหมใน สปป.ลาว ทจะตองการรปแบบขององคพระพทธรปทเปนแบบลานชางเพยงเทานน จาก

ดวยความเคารพและศรทธาจากเรองราวในอดตท

ผกพนธกบประวตศาสตรทางการเมอง โดย บนเลง เวยนวลาวง ไดแสดงถงเรองน กลาวโดยสรปไววา

“พดเรองเอกลกษณของการเปนพระพทธรป

ลาวนนทกอยาง แมนดารงในความเปนลาวไวทกประการ มบางครงอาจารยและชางปนพระกคดวาอยากจะทาแบบรวมสมย หรอทาตามชวตจตใจชอบ แตภายใตการชนาขององคการพทธศาสนา พทธสมพนธ ลาวเขาไมใหทา เขาบอกวา ตองรกษารปแบบเดมเอาไว ในความเปนลาวเอาไว ในนนเอนวา ศลปะลานชางสมยกอนและสมยตอมาโดยใหรกษาของเดมเอาอยางมนคงสบไป

3. การสอนศลปะลายลาว โดย บนแสง เทพพงศพนธ ไดแสดงทศนะถงการสอนศลปะลายลาว กลาวโดยสรป ไววา “คนซเวาแลว เรอง ศลปะแมนเกดมาจากอนเดย เพราะศลปะเกดมาจากศาสนา โดยมการเรยนแบบธรรมชาต โดยแต ละประเทศจะมเอกลกษณ ดอกไมชนดตางๆ เปนของตนเอง โดยประเทศลาวจะมดอกบว ดอกกระดงงา ดอกเคอกด ดอกผกแวน ชนดตางๆ ทอยในธรรมชาตของลาว” “ลายลาว แมนกาเนดเกดจากธรรมชชาตแตอาจารยเขาเปนคนแรกทประดษฐคดแตงลายเครอ

ดอกจาปา นอกนนลายลาวยงมความเกยวของกบศาสนา เชน เรองรามเกยรต พระเวชสนดร พดไปแลวไมวาศลปะลาว ไทย กมพชา พมาทเชอใน

ศาสนา ลวนแตไดรบอทธพลและกาเนดมาจากอนเดย” 4. การคมครองทางดานวจตรศลป

ดวยการใหความสาคญกบบทบาทในการ

เฝาระวงในศลปะและวฒนธรรมของชาต จงทาให

ภาครฐไดตระหนกในการทจะตองใหการดแลใน

เรองของศลปวฒนธรรม จากสงทมอยแลวใหดารงคงอยใหยงยน มนคง ในเชงการอนรกษ พรอมกบสงใหมทจะเกดขน ใหมความพรอมและอยในความดแลไมใหผดเพยนไปจากขนบธรรมเนยมประเพณ

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 187 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ดงท บนสะหนอง ศรหราช ไดแสดงทศนะถงเรองน กลาวโดยสรปไววา “ เฉพาะการพฒนาและอนรกษ ศลปะ

วฒนธรรมนน ถอวาเปนพนฐานทางดานการคมครองทางดานวจตรศลปใหมความถกตอง และสอดคลองตามนโยบายของพรรคและรฐบาล วางออกโดยทางกรมไดมการสรางดารส หรอเรยกอยางหนงกคอ นตกรรมและกฎหมาย เพอเปนนโยบายในการคมครองศลปวฒนธรรมดานวจตรศลป ยกตวอยางเราอยากสรางสม (โบสถ) หอแจก หอกอง ตองมการเสนอแบบหรอผานคณะกรรมการทาง

ดานวจตรศลป

5. กระแสของสงคมสมยใหมกบลายลาว ดวยสภาพของสงคมไดมการเปลยนแปลง

ไปอยางไมหยดนง ทพรอมกบการรบสงใหมๆ เขามาโดยเฉพาะการเปลยนแปลงทางดานเทคโนโลย จงทาใหสงผลตอเยาวชนคนรนใหมขาดความสนใจ

ในสงเกาๆ โดยเฉพาะรปแบบของศลปะลายลาวทนบวนจะหาคนรนใหมเขามาศกษาคนควาอยางมง

มนเอาจรง แตกยงมเยาวชนในบางสวนของสงคมทยงตระหนกในคณคาของศลปะประจาชาต ดงท ออกละสอน สขปรธมวน และ ดอนสะหวน วนวงษ ไดแสดงทศนะถงเรองนกลาวโดยสรปไววา

“เพราะอยากจะศกษาและรกษามลเชอศลปะพนเมองลาว เพราะวาในปจจบนไมคอยมคนสนใจ มากนก นองเองจงอยากจะเปนผสบทอดในการรกษาวฒนธรรทางดานศลปะพนเมองลาว” “เปาหมายอยากจะรกษาและสรางสรรค ผลงานไปเรอยๆ และในอนาคต หลงจากเรยนจบแลว อยากเปนอาจารยสอนและจะรกษาผลงานไวในชวง

ระยะทมาเรยน ขาพเจามความสนใจเรองและภาพทเปนแรงบนดาลใจคอเรองรามายนะ รามเกยรต ในวดทหลวงพระบาง” “อยากจะอนรกษ รกษาวฒนธรรมของลาว โดยใหเหตผลวาเคยมตระกลชางของลาวลานชาง ไดสรางไวมาเปนเวลาหลายรอยป แตในปจจบนหายากทจะมเยาวชนรนใหมใหความสนใจและอยาก

จะสบทอด อกอยางถาจะพดในสถาบนการเรยนการสอนกเปนสาขาทเปดใหม เพราะฉะนน ขาพเจาถงมความสนใจอยากจะเรยน อยากจะสงเสรมศลปะฝไมลายมอทางดานการแตมฝาผนง เพอการเผยแพรใหโลกไดรบร วาลาวกมศลปะเปนของ

ตนเอง โดยเฉพาะจะเปนงานจตรกรรมฝาผนงในวดสสะเกด ดงแสดงใหเหนวามนกทองเทยวเขามาเทยวชม วดสสะเกดอยางลนหลาม อนเปนทประทบใจของคนลาว”

188 สาธต ทมวฒนบรรเทงการศกษาและสรางสรรคพทธศลปในวดสสะเกด/หอพระแกว...

เอกสารอางอง

จราวรรณ แสงเพชร. (2540). การศกษาเปรยบเทยบ ลวดลายประดบเจดยทรงปราสาท 5 ยอด กลมเมองเชยงแสนกบกลมเมองเชยงใหม พทธศตวรรษท 19-21. วทยานพนธหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาประวตศาสตรศลปะ ภาควชาประวตศาสตรศลปะ, บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยศลปากร.

จลทศน พยาฆรานนท. (2552). “สาระสาคญในงานจตรกรรมไทยประเพณ”, ปาฐกถาศลป พระศร ครงท 14 ประจาป 2552. พมพครงแรก. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยศลปากร.

ฉตรแกว สมารกษ. (2541). ประตมากรรมปนปนรปเทพชมนมประดบผนงวหารเจดยอด วดเจดยอด (มหาโพธาราม) จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาประวตศาสตรศลปะ ภาควชาประวตศาสตรศลปะ, บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยศลปากร.

ไชยนต ไชยพร. (2550). POST MODERN ชะตากรรมโพสตโมเดรนในองมอนกปรชญาการเมองโบราณ. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ภาพพมพ.

ไชยนต ไชยพร. (2544). POST MODERN in Japan (นกปรชญาการเมองโบราณกบชะตากรรมโพสตโมเดรนในสงคมญปน). สยามรฐสปดาหวจารณ ฉบบประจาวนท 14-20 กนยายน.

ตวงศกด ชนสนธ. (2556, 13 ตลาคม). “สงฆราชลาว พระมหาผอง สะมะเลก”, คอลมมอาทตยสขสรรค, มตชน.

ไทยรฐ, หนงสอพมพ. (2556, 6 มกราคม). “อหงการจกรพรรดบนผนผาใบ “ถวลย ดชน” ชวตทเหลออยขอตสนทกบความตาย!!”, หนา 20.

ธรยทธ บญม. (2547). โลก MODERN & POST MODERN. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : สายธาร. 2546.

บญรตน เจรญชย. (2541). ชางเมองเพชร: วถชวตรวมสมยของชางปนปน เพชรบร. วทยานพนธหลกสตรสงคมวทยาและมานษยวทยามหาบณฑต คณะสงคมวทยาและมานษยวทยา มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ประภสสร ชวเชยร. (2557). ศลปะลาว. กรงเทพฯ : มตชน.พระมหาดาวสยาม วชรปญโญ. (2555). พระพทธศาสนาในลาว. พมพครงท 2. พระนครศรอยธยา :

สถาบนวจยพทธศาสตร มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.มตชน, หนงสอพมพ, (2556, 13 ตลาคม). “สงฆราชลาว พระมหาผอง สะมะเลก ใชศล 5 สรางสนตภาพ”,

คอลมม อาทตยสขสรรค, หนา 13.มตชน, หนงสอพมพ. (2557, 15 มถนายน). “คดอยางนกประวตศาสตรศลปะ สนต เลกสขม การอนรกษ

คอ การพฒนา”, คอลมม อาทตยสขสรรค, หนา 13-14.

มตชน, หนงสอพมพ. (2556, 8 สงหาคม), “ศลปะ และ วฒนธรรมรวมของ อาเซยน (อษาคเนย) สวรรณภม สงคมวฒนธรรม”, คอลมมประชาชน, หนา 20.

มารต อมรานนท. (2542). ลายปนปนประดบสถาปตยกรรมในเมองเชยงใหม สมยราชวงศมงราย. วทยานพนธหลกสตรปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาโบราณคดสมยประวตศาสตร ภาควชาโบราณคด. บณฑตวทยาลย : มหาวทยาลยศลปากร.

วรณ ตงเจรญ. (2551). ศลปาพจารณ ส. มตชนสดสปดาห 2544-2549. กรงเทพฯ : อแอนดไอคว.วลยทอง สวรณณวงษ. (2557). ภาพสะทอนวฒนธรรมในงานจตรกรรมของศลปนแหงชาตลาว. วทยานพนธ

ปรญญาศลปกรรมศาสตรมหาบณฑต, มหาวทยาลยขอนแกน.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 189 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

วรชย หวงยงกลวฒนา. (2549). การศกษาวเคราะหผลงานจตรกรรมของเฉลมชย โฆษตพพฒน ตงแตป พ.ศ. 2520 - 2547. วทยานพนธหลกสตรปรญญาศกษามหาบณฑต สาขาวชาศลปศกษา มหาวทยาลยศรนครนทร-วโรฒ.

ศกดชย สายสงห. (2555). เจดยพระพทธรปฮปแตม สม ศลปะลาวและอสาน. พมพครงแรก. กรงเทพฯ : อมรนทรบคเซนเตอร.

สงวน รอดบญ. (2526). พทธศลปลาว. กรงเทพฯ : โรงพมพการศาสนา.สานกงานวฒนธรรมจงหวดเพชรบร. (2550). เพชรบรเมองงาม งานงานสกลชางเมองเพชร. พมพครงแรก.

กรงเทพฯ : อรณการพมพ.สเนตร ชตนธรานนท. (2556). ไทยในสายตาเพอนบาน. พมพครงท 1. กรงเทพฯ : ศรบรณคอมพวเตอร-

การพมพ.อาร สทธพนธ. (2535). ศลปนยม. พมพครงท 3. กรงเทพฯ : โอ.เอส.พรนตง เฮาส, 2535.

หนงสอภาษาลาวทาม ทา ไวยะสกเสมา. ปะตไช.สลา วระองส. (2510). ปะหวด พระเจด โลภะจลามะ พระทาดหลวง. ส.ป.ป.ลาว : พะไช กราฟฟก, 2010.ไผท ภธา, ผแปล (จาก มหาบนม เทบสเมอง). (2556). ความเปนมาของ ชนชาตลาว เลม 3. กรงเทพฯ:

ตถาตา.

ปจจยทมผลตอความสามารถทางภาษาฝรงเศสและภาษาจน กรณศกษา: นกศกษาปรญญาตร หลกสตรบรหารธรกจ สาขาการจดการโรงแรมและการทองเทยว วทยาลยนานาชาต มหาวทยาลยศลปากรFactors Affecting Students’ Proficiency in French and Chinese: A Case Study of Bachelor of Business Administration Students in Hotel and Tourism Management, Silpakorn University International College

สดาวด จนทรภวฒน1, ผกามาศ ไมตรมตร1, สมลกษณ คงเมอง1, บรนทร ต. ศรวงษ1,

เกษร จนทรศร1, อวยพร อภรกษอรามวง1, สรวฒ วฒนา1

Sudawadee Chanpiwat1, Pagamas Maitreemit1, Somlak Kongmuang1,

Burin T. Sriwong1, Gaysorn Chansiri1, Auayporn Apirakaramwong1, Surawut Watana1

บทคดยอ

การเรยนการสอนวชาภาษาตางประเทศมกถกบรรจในหลกสตรการโรงแรม เนองจากทกษะภาษาตางประเทศมความสาคญอยางมากสาหรบผททางานในอตสาหกรรมบรการทตองตดตอกบผคนจากหลาก

หลายประเทศ ดงนน บณฑตทมความสามารถทางดานภาษาตางประเทศมกมความไดเปรยบสาหรบโอกาส

ในการทางาน งานวจยชนนมวตถประสงคในการศกษาปจจยทมผลตอความสามารถทางภาษาฝรงเศสและภาษาจนซงเปนภาษาทวทยาลยนานาชาต มหาวทยาลยศลปากรกาหนดใหมการเรยนการสอน รวมทงเสนอวธการเพอชวยใหผสอนสามารถกระตนและสงเสรมการเรยนภาษาตางประเทศของนกศกษาทไมได

เรยนภาษาตางประเทศเปนวชาหลก ผลการศกษาพบวาปจจยดานความเชอของผเรยนและทศนคตมความสมพนธกนทงสาหรบภาษาฝรงเศสและภาษาจนของทงผเรยนทมพนฐานและไมมพนฐานกอนเขาเรยนใน

ระดบอดมศกษา สาหรบนกศกษาทไมมพนฐานในการเรยนภาษาฝรงเศสมากอนนน ยงพบวาปจจยดานความเชอของผเรยนและอทธพลจากผสอนยงมความสมพนธกนอกดวยแตอยในระดบทตากวา สวนสาหรบภาษาจนนน ดานความเชอของผเรยนและอทธพลจากผสอนมความสมพนธกนสาหรบผเรยนทงสองกลม

นอกจากนน อทธพลจากผปกครองยงสงผลตอความเชอและทศนคตของผเรยนภาษาจนอกดวย

คาสาคญ : หลกสตรการโรงแรมภาษาตางประเทศความสามารถทางภาษา

1 อาจารยประจา, วทยาลยนานาชาต มหาวทยาลยศลปากร โทรศพท 02-880-8363 Email chanpiwat@hotmail.fr1 Lecturer, SilpakornUniversity International College, Tel .02-88.-8363 Email chanpiwat@hotmail.fr

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 191 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

Abstract

Foreign languages have been always included in hospitality curricula as foreign language proficiency is regarded as highly important for service providers who interact with people from different countries. Therefore, graduates with multiple language abilitiescan have a competitive advantage over others in the job market. This study investigated the factors which could contribute to student proficiency in French and Chinese and proposed how teachers can motivate students and enhance the foreign language learning of the students who do not study languages as their specialization.Pearson’s correlation was usedto examine whether there was a statistically significant relationship between student proficiency in French and Chinese and five factors (parental support, teacher influence, attitude, perception and classroom environment). From 82 respondents of the questionnaires for the French language and 77 for the Chinese language, it was found outthat there was very strong correlation between Perception and Attitude for both French and Chinese courses for students with and without background in the language. For students without a background in French, student perception was also found to be correlated with teacher influence, but not as strongly as with student attitudes. Unlike the French courses, perception was correlated with teacher influence regardless of student background in Chinese. Only for the Chinese language was parental support correlated with students’ perception and also with attitude.

Keywords : Hospitality Curriculum, foreign language, language proficiency

Introduction

The curriculum of Bachelor of Business

Administration in Hotel and Tourism Management

taught at Silpakorn University International College uses English as the medium of

instruction for all courses. Language proficiency is one of the requirements in providing superior cross-cultural services, such as the tourism and hospitality industry. While English language proficiency is useful, this demanding

industry appreciates multiple languages. As a consequence, students who are not native speakers of French and Chinese are required

to study both of these languages. It is, thus, important for instructors to understand the nature of the learners. Therefore, this study

aims to investigate the factors contributing to s tudent profic iency in French andChinese which can explain the occurrence ofunderachievement in learning. The research can help to adapt the teaching methods to

better stimulate student learning, as well as to better understand the nature of student ability in foreign languages.Furthermore, it also aims to examine which factors can predict student

achievement (grades) in French and Chinese.

Literature Review

International hospitality and tourism is a driving force for global economic growth. According to the World Tourism Organization (WTO, 2011), today, the businessvolume of

192 สดาวด จนทรภวฒน, ผกามาศ ไมตรมตร และคณะปจจยทมผลตอความสามารถทางภาษาฝรงเศสและภาษาจน...

tourism, which represents 5% of direct global Gross Domestic Product (GDP), equals or even surpasses that of oil exports, food products or automobiles. The hospitality and tourismindustry has become a highly competitive sector. Hoteliers are in charge of delivering

services to customerswho come from multicultural

backgrounds. If hospitality workers are not encouraged to become effective communicators in other languages, this can have an adverse effect on the industry, which is heavily reliant on foreign markets (Kavanagh L., 2010, p.2). Littelijohn (1985; 2003), (Chanay&Martin, 2007; French, 2007; Stone, 2006; Ferraro, 2005; Guirdham, 1999), cited in Gannon J. (2008, p.2), agreed with this notion and stated that “the hospitality and tourism industry by its very nature is international. (…) Communication between persons of different cultures, or intercultural communication, is imperative for successful performance in the contemporary business world”. Gannon J. (2008, p.6-7) continued that “language proficiency among international hotel managers was a key characteristic of this occupational group. (…) Several companies claimed that their

UGMs (Unit General Managers, added by the authors) typically spoke between four and five languages. All the companies agreed that language ability was imperative for international management careers”. Moreover,

Lauring, 2008 (as cited in Kim, E., &Mattila, A. (2011, p.1)) added that “language is not only a medium of communication, but also linked to

an individual’s identity”.Kim, E., &Mattila, A. (2011, p.2), stated that language can influence different aspects of the service encounter for

English as a second language customers. Thailand is also facing competitionin the tourism and hospitality industry. In theUnited Nations World Tourism Organization’s ranking

of world tourism expenditure, although Thailand recorded the largest increase in the Asia-Pacific region, with over 3 million tourists, it is ranked as the most visited country behind China, Malaysia and Hongkong (UNWTO Tourism highlights 2012 Edition). Furthermore, as the tourism industry is one of the eight professions in which the ASEAN Economic Community allows the free flow of skilled labor, students must be equipped with proficiency in foreign languages to respond to labor demand with appropriate qualifications. To internationalize the curriculum of business and management, it should include four aspects which would

indicate the true internationalization of hospitality management education (Gannon J.; 2008, p.5):

- Faculty (faculty exchange, undertaking joint international research, consultancy and publications with overseas partners).

- Students (exchanging, operating double degree and integrated joint programmes).

- Curriculum content (internationalization of disciplines, adding language courses,

providing work or study opportunities). - International alliances (exchanging faculty, exchanging students, setting programmes). These aspects concerning language courses will contribute to intercultural skill

development. Not only is proficiency in English a huge advantage, but second and third foreign languages can add value to future employees

as language is a fundamental part of workers’ human capital (Kitjaroonchai N., 2013, p.22).

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 193 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

In Silpakorn University International College’s curriculum, students who are not native speakers of the French and Chinese languages are required to study both of these languages. France is well-known as the creator of the savoir-vivre and is often used as a reference in the field of hospitality and catering. On the 16th November 2010, the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO) declared French gastronomy as intangible heritage. One reason which satisfied the selection criteria was that the gastronomy of the French plays an active social role within

its community and is transmitted from generation to generation as part of its identity (www.unesco.org). There are many hospitality/tourism and culinary French terms used widely in the industry. Thus, it is essential to equip students with fundamental knowledge of this language as stated in the course descriptions of French for Hospitality I and II respectively: 1: Improvement of the skills in using the French language in a professional environment focusing on grammar, writing, reading, listening and speaking skills in the

hotel and restaurant trade for efficient communication in professional situations 2: Enhancement of French language skills for professional situations; practicing

advanced spoken French vocabulary and terminology used in today’s professional hospitality environment for a good mastery of

oral communication related to the hotel industry. Concerning the importance of the Chinese language, as referred to by the Tourism Authority of Thailand, China moved from second rank in 2011 to first in 2012 in terms of the

number of tourists coming to visit Thailand. Moreover, in the world economy, China is one of global business leaders. Chinese visitors toThailand will indubitably keep increasing.

Despite the importance of these two languages for hospitality students’ future careers, not all of them achieve the objectives of the courses.

They face many challenges and it is, therefore, easy to conceive reasons why hospitality students specializing in the business and managerial aspects of the industry would be reluctant to spend much time learning a second language (Kavanagh L., 2010, p.5). As a consequence, this study aims to investigate the factors that contribute to student proficiency in their second and third foreign language in order to adapt the teaching methods. Investigating the factors which contribute to language proficiency might partially explain the occurrence of underachievement in learning (Yahaya and al. (2011, p.1)). In this research, proficiency is defined in accordance with Richard, Platt and Platt, (1992) as an individual’s skill in language use for a specific purpose(cited in Gharbavi A. & Mousavi S. A, 2012, p. 111). In most research works, proficiency is measured by considering the four

language skills. As a consequence, proficiency means the “ability of the learners in using the four skills of listening, speaking, reading and writing for a specific purpose”. This definition corresponds to the course description of Chinese and French

courses which areprovided to instructors before the classes start. Thus, their grades are used as a measure of students’ proficiency in this research.

Data used in this research consist of (1) The grades of the French and Chinese language students for the entire population

194 สดาวด จนทรภวฒน, ผกามาศ ไมตรมตร และคณะปจจยทมผลตอความสามารถทางภาษาฝรงเศสและภาษาจน...

(2) The results of the questionnaire which examines the variables that affect student proficiency in French.The dependent variables are the gradesfor French I (Y

1), French II (Y

2),

French III (Y3) and Chinese (Y

4). And the

independent variables are as follows: - Student background - Parental Support (X

1)

- Teacher Influence (X2)

- Attitude (X3)

- Perception (X4)

- Classroomenvironment (X5)

Methodology

(a) Population and Samples The target population of this research is

fourth year students as French and Chinese are

compulsory subjects for these students. The collected grades are fortheir previous French and Chinese language classes. There are 82 students

in total who have already studied French I, French II and French III and 77 students who have registered

for Chinese I. All of them are the respondents of the questionnaires, which areadapted and developedfrom Yahaya Aziziet al. (2011). Pretest and Reliability Test

In the pretest, 30 questionnaires were distributed to third year students to verify the reliability of the questionnaire in terms of the

similarity with the questions in the original research. SPSS was used to calculate Cronbach’s Alpha. The results, as shown in Table 1, are 0.884 and 0.908 for the questionnaires for the French and Chinese

courses, respectively, which means that the questionnaires are reliable.

ObjectiveTo identify the relationships between the students’ grades and the factors which are: Parental Support (X

1), Teacher

Influence (X2), Attitude (X

3), Perception (X

4) and

Classroom environment (X5)

(b) Data Analysis The descriptive analysis presents the statistics of the independent variables as follows: Regarding the background of the students, there are 22 students out of 82 or 26.8 % who have studied French before entering the university while 33 students out of 77 or 42.9 % have some knowledge in Chinese before the Chinese I course is taught at SUIC. The resultsfor parental support, which indicate whether this factor could contribute to the students’ language proficiency,show that for French, parental support is moderate as the overall mean is 2.53 (Ketsing W. (2012)). The highest mean at 2.99 is for “My parents regularly ask me about my abilities in the French language”, which is very close to the question “My parents encourage me to study extra French classes outside the university” at 2.96 while the lowest mean of 1.41 is for “My parents

can speak French”. For Chinese, the overall mean of 2.89 is higher than for French. The highest mean of 3.36 for “My parents encourage me to speak Chinese” shows that the respondents

moderately agree that parents consider the ability to speak Chinese to be important. Similar to French, the lowest mean of 2.47 is

for the parents’ ability in Chinese. The results on the teacher influence in the questionnaire, which examines whether the

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 195 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

teachers influence the respondents’ language proficiency, show that for French and Chinese, the influence of theteacher is high. The overall mean for French and Chinese is at 4.21 and 4.04, respectively and the result for each item on teacher influence is higher than 3.8. Furthermore, the highest mean for both languages is the same for “My lecturers translate from French/Chinese into English for me”. The resultsdo not contradictthe lowest mean of both languagesfor the question “My lecturers speak in French/Chinese all the time”. Therefore, it shows that most students rely on their teachers and seem more confident ifthe teacher explains in the language that they arefamiliar with. Concerning the students’ personal attitude toward French and Chinese, the results show that the students’ attitude toward French is high whereas their personal attitude toward Chinese is moderate. However, when considering the scores of the overall meanfor each language, it is found out that there is no significant difference between these two languages as the overall mean for French and Chinese is at 3.50 and at 3.37, respectively. The highest meanforFrench at 3.93 is for “I am

interested in studying French”. High meansfor this variable are for “I enjoy lessons that are in French” and “I pay attention when someone is

speaking in French”. For Chinese, the highest mean of 4.06 shows that the students agree that they enjoyed the lessons in Chinese. The questions “I am interested in studying Chinese” and “I am not afraid to speak to Chinese

speakers whenever I can” also obtained high means. For these two languages, the lowest

mean is for “I frequently read and write French/Chinese”. The results imply that students in management do not have much opportunity to practice French and Chinese, which are not their specialization, as they have to focus on management courses and practicum. This supports the view of Kavanagh L. (2010, p. 3) who stated that as the majority of the hospitality programs are heavily orientated towards practicum and business & management courses, students give priority to these subjects and often overlook language courses. The results from the questions in the questionnaire which determine whether students’ perception towards French and Chinese influences their proficiency in French and Chinese show that the level of influence is high for both languages, as shown in the overall mean at 3.71 and at 3.76, respectively. The highest means of 4.00 and 4.14 respectively for French and Chinese are for “I believe that being good at French/Chinese will help me in my future career “. It means that the respondents are aware of the importance of foreign languages in the hospitality industry and agree that third or fourth foreign language skills are an asset for hoteliers and can help increase

employability. Moreover, the result of the lowest mean is also the same for these two languages; students moderately agree that French and

Chinese language classes are not difficult. Concerning the last variable on the classroom environment, the results reveal that the overall mean for both languages is high at 4.02 for French and 3.95 for Chinese. The score

ranking for the two languages is the same. The respondents agree that a small group of

196 สดาวด จนทรภวฒน, ผกามาศ ไมตรมตร และคณะปจจยทมผลตอความสามารถทางภาษาฝรงเศสและภาษาจน...

students (not more than 20) is efficient for language learning. This item is followed by the question “My friends sitting close have an important role in my learning”, which is also rated high. The lowest means of 3.79 and 3.66 for French and Chinese is for “Classroomenvironment (size, facilities, light, noise etc.) is suitable for studying”. Although the level of their satisfaction is high, the classroom environment can be improved in order to enhance the efficiency in studying foreign languages.

Findings

(a) Statistical results In order to examine whether there arestatistically significant relationships between the students’ proficiency in French and Chinese and the factors (X

1 -X

5), Pearson’s correlation

was used. The results are presented in the following table.

Table 1 Correlation Analysis between the factors and language proficiency

FREN

CH I

With background Perception ( X4) and Attitude (X

3) 0.693**

Without background Perception ( X4) and Attitude (X

3) 0.733**

Perception (X4) and Teacher Influence (X

2) 0.372**

Teacher Influence (X2) and Classroom environment (X

5) 0.365**

French I grade (Y1) and Perception (X

4) 0.354**

Perception (X4) and Classroom environment (X

5) 0.309*

FREN

CH I

I

With background Perception ( X4) and Attitude (X

3) 0.693**

French II grade (Y2) and Perception (X

4) 0.529*

Without background Perception ( X4) and Attitude (X

3) 0.733**

Perception (X4) and Teacher Influence (X

2) 0.372**

Teacher Influence (X2) and Classroom environment (X

5) 0.365**

Perception (X4) and Classroom environment (X

5) 0.309*

FREN

CH I

II

With background Perception ( X4) and Attitude (X

3) 0.693**

Without background Perception ( X4) and Attitude (X

3) 0.733**

Perception (X4) and Teacher Influence (X

2) 0.372**

Teacher Influence (X2) and Classroom environment (X

5) 0.365**

Perception (X4) and Classroom environment (X

5) 0.309*

French III grade (Y3) and Classroom environment (X

5) 0.287*

CHIN

ESE

With background Perception ( X4) and Attitude (X

3) 0.712**

Perception (X4) and Teacher Influence (X

2) 0.617**

Teacher Influence (X2) and Attitude (X

3) 0.469**

Parental Support (X1) and Perception (X

4) 0.390*

Parental Support (X1) and Attitude (X

3) 0.367*

Without background Perception ( X4) and Attitude (X

3) 0.660**

Perception (X4) and Teacher Influence (X

2) 0.453**

Teacher Influence (X2) and Classroom environment (X

5) 0.451**

Perception (X4) and Classroom environment (X

5) 0.367*

Teacher Influence (X2) and Attitude (X

3) 0.347*

Parental Support (X1) and Attitude (X

3) 0.304*

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 197 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

From the correlation analysis results, it was found that there is very strong correlation between Perception (X

4) and Attitude (X

3)

across the board for both French and Chinese courses for students with background and without background as presented in Table 1. This means that positive student perceptions are strongly linked to positive attitudes. For students without a background in French, students’ perception (X

4) is also found

to be correlated with teacher influence (X2), but

not as strongly as with student attitude. This means that teachers influence the beliefs of students learning a new language. Unlike

French courses, perception is always correlated

with teacher influence regardless of students’ background in Chinese. This may be because the Chinese language is taught in the third year or a few years after their high school graduation. That is why there is no difference between the

students with and without background in Chinese, as both groups consider the Chinese language as a new subject for them.The results above also demonstrate that when it is the first time for students to study a language, teacherinfluence

is linked to the classroom environment. As shown in Table 1, teacher influence was found to be correlated (X

2) with classroom environment

(X5) for French and Chinese.

Only for the Chinese language is parental support (X

1) correlated with students’ perception

(X4) and also with attitude (X

3).This means that

parents influence students’ attitude and perceptions towards the Chinese language whereas no correlation was found between parental support (X

1) and students’ perception

(X4) or between parental support (X

1) and

attitude (X3)for the French language.

(b) Discussion For the French language, it is found that students’ perception towards the French language can influence students’ proficiency for the beginner courses (French I and French II). It means that their performance as shown by the French grades depends on how they perceive the language as (...) behavior can be described as the result of how he sees himself, how he views the world about him, and the interrelation of these two (Combs, 1967) cited in Muller R. (1974). When the students reach the intermediate level (French III), the factor which contributes to their success is the classroom environment. Students at this level seem to give more importance to the learning environment when facing contents which are more complex. A small group of learners per class and a friend seated next to him/her can affect their learning as shown previously in the data analysis. Therefore, classification by language level is in question. Lecturers should observe whether students whose French skills are at a good level have a role in stimulating their friends or lack interest in studying because the class does not seem interesting because

the lecturer has to repeat some parts of the lesson for those who have difficulty learning a third language. Those who feel bored might

distract their friends instead of helping their classmates. Regardless of background differences, it is shown that there are relationships between attitude and perception. These results are

confirmed by previous research mentioned in Atek et al (2012, p.4) who stated that a learner’s

198 สดาวด จนทรภวฒน, ผกามาศ ไมตรมตร และคณะปจจยทมผลตอความสามารถทางภาษาฝรงเศสและภาษาจน...

perception of teaching and learning maydirectly influence or even determine their attitude, motivation or behavior when learning a particular language. However, the results from the students who have experiencedlearningFrench before entering the university demonstrate that their attitude influences their perception more than students without such a background. This may be because the students in this group are keen on studying French and have noticed the usefulness of the French language since they were in high school. If students possess a good attitude towards the language, they are motivated to learn and improve their skill as they think that the French language will be advantageous for them in their future career. It is observed for the students with no French background that although teacher influence does not affect French language proficiency, it does have an influence

on students’ perception and the class environment. Teachers are the key people who can influencethe beliefs and perceptions of their students and can create effective learning in the classroom by maintaining the interests of students. They also should be aware of

students’ perception or beliefs. It is also found that the classroom environment, such as friends in the class, can help build students’ perceptions towards the French language. Students at this level tend to adopt the ways of thinking and

beliefs of their friends at the same age and at the same time, so positive perceptions can create a good classroom environment.

For the Chinese language, the results in this research support Gardner (1972)’s argument cited in Saracaloglu (2005, p.45) that

there is no relation between parents and language progress. However, the perception and attitude of the students who studied Chinese at high school have been influenced by their parents. As China is one of the world economic leaders, parents are aware of its importance and try to encourage their children to learn Chinese for their benefit in the future. Therefore, students acquire these beliefs and perceptions from their families. Not only parents, but also teachers have an important role in the students’ attitude and perception.Teachers play a part in enhancing the students’ interest in studying Chinese and making students believe that if they put effort into studying, their proficiency will improve. Regarding the students with no Chinese background, the results are not very different from the previous group concerning parents’ influence on students’ perception. Moreover, it is noticed that for beginners, the classroom environment is a significant element in their learning. There is a relationship between the classroom and the teacher’s influence. A small class size facilitates better teaching and learning, and teacherscan better assist students when they have

difficulties. A relationship between the classroom

environment and students’ perception is also found. Their surroundings in the class can also contribute to their perceptions towards Chinese language learning.

Conclusion and Further Research

From the results, it is seen that in most

of the cases, there is an association between attitude and perception, and thatperception can

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 199 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

influence students’ language learning. The language proficiency of the students in business management could be increased and considered important for them if their perception towards the languages included in the program is positive. Therefore, the advantage of having a third or fourth language for a graduate’s employability should be introduced to students by a teacher at high school during an orientation class and shouldalso be emphasized by language lecturers before the class begins. Various websites indicating multiple foreign language skill requirementsfor hospitality job opportunities can be used as examples to

demonstrate how these skills can be beneficial to employees, hoteliers and service providers.

Moreover, it is found from the present study that, unlike management courses, the level of the students in language classes is heterogeneous. The proportion of students with and without a language background should be taken into account in order to consider whether the language class should be organized according to students’ level. The research on this matter can be further developed. As this study islimited to a small sample size and one demographic group, further research is encouraged to extend population sampling.

200 สดาวด จนทรภวฒน, ผกามาศ ไมตรมตร และคณะปจจยทมผลตอความสามารถทางภาษาฝรงเศสและภาษาจน...

References

วเชยร เกตสงห (2538), คาเฉลยกบการแปลความหมาย: เรองงาย ๆ ทบางครงกพลาดได, วารสารขาวสารวจยการศกษา, หนา 8-11, ปท 18, ฉบบท 3

Atek, E., Jusoh, Z., Akias, A., Wahid, W., Tahir I. (2012). Students’ attitude towards the English proficiency enhancement programme, International Journal of Education, Vol. 4, No. 3, p.1-11.

Divine, F., BAUM, T., &Hearns, N. (2009). Cultural awareness for hospitality and tourism, Hospitality, Leisure, Sport and Tourism, April, p. 1-6. Retrieved from http://jisctechdis.ac.uk/assets/hlst/documents/case_studies/137_baum_cultural_awareness.pdf

Fakeye, D. O & O.,Y. (2009). English language proficiency as a predictor of academic achievement among EFL Students in Nigeria, European Journal of Scientific Research, Vol.37 No.3, p.490-495

Gannon, J., (2008). Developing intercultural skills for international industries: the role of industry and educators, Hospitality, Leisure, Sport and Tourism Network: enhancing series: internationalization. Retrieved from https://www.heacademy.ac.uk/sites/default/files/e2_developing_intercultural_skills.pdf

Garcia-Vazquez, E., Vazquez, L., Lopez, I.& Ward, W (1997). Language proficiency and academic success: relationships between proficiency in two languages and achievement among Mexican American students, Bilingual research journal, 21:4 Fall 1997, p. 334- 347

Gharbarvi, A., & Mousavi A., (2008). Do language proficiency levels correspond to language learning strategy adoption? English Language teaching, Vol.5, No. 7, p. 110-122.

Howie, S., Venter, E. &Staden, S. (2008). The relationship between English second language proficiency and mother tongue in non-native English speakers in South Africa, Paper presented at Conference of the International Association for the Evaluation of Educational Achievement, Taipei, Taiwan, 18-21 September.

Nakhon Kitjaroonchai. Motivation Toward English Language Learning of Students in Secondary and High Schools in Education Service Area Office 4, Saraburi Province, Thailand. International Journal of Language and Linguistics. Vol. 1, No. 1, 2013, pp. 22-33. doi:

10.11648/j.ijll.20130101.14Kavanagh, L., (2010). Examining hospitality students’ motivation to acquire a second language

at third level, Paper presented at THRIC 2010 Conference, 15th – 16th June.Kim, E., &Mattila, A.(2011). The impact of language barrier& cultural differences on restaurant

experience: a grounded theory approach, Paper presented at 16th Graduate Student Conference in Hospitality & Tourism, Houston, TX. January 1-6. Retrieved from http://

scholarworks.umass.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1175&context=gradconf_hospitalityLaeheem, K. (2007). Predictors Factors for Academic Achievement of Islamic Privates School

Students’ in the three southern order provinces of Thailand, Songklanakarin Journal of

Social Sciences and Humanities, 13(3) Jul. - Sep, p. 435 -453.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 201 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

Mohinder,C.D. (2012). Employers’ perceptions about tourism management employability skills, Anatolia-An International Journal of Tourism and Hospitality research, Vol. 23, No.3, November, p.359-372.

Motallebzadeh, K. &Moghaddam, P. B. (2011). Models of Language Proficiency : a Reflection on the Construct of Language Ability, Iranian Journal of Language Training, Vol. 1, No. 1, October, p. 42-48.

Mueller, R., (1974). Principles of classroom learning and perception, Praeger Publishers, Inc., New York.

Murphy, S. (2003). Second language transfer during Third language acquisition, in Working PapersTESOL & Applied Linguistics 3: 2, p.1-21.

Roger, P. (2008). Vers une politique européenne de l’enseignement des langues?, Revue inernationale d’education-Sevres, no. 47, April, p.1-9

Saracaloglu, A.S. (2005). The relation between students’ attitudes toward foreign language and foreign language achievement, First international conference DokuzEylul University Buca Faculty of Education, 1-3 October, Izmir

Saraithong, W. &Chancharoenchai, K. (2012). The determinants of new coming workers’ English proficiency in the ASEAN Economic Community: a case of Thai vocational students, Paper presented at The IISES International Interdisciplinary Conference.

Valenzuela, O. (2010). La didactique des langues étrangères et les processus d’enseignement/apprentissage, Synergies Chili, no. 6, p. 71-86.

Wood, S. (2011). Third language Acquisition: Spanish-speaking students in the Latin classroom,Teaching classical languages, p.81-93.

Yahaya, A., Yahaya,N., Lean, O.-C., Bon, A.-T., & Ismail, S. (2011). Factors contributing to proficiency in English as a second language among Chinese students in Johor Bahru, Elixir Psychology, 41, p.5837-5848.

การศกษาความเปนไปไดในการลงทนทาสวนทเรยนเมองนนทThe Feasibility Study for Durian Farm ing Investment in Nonthaburi Province

สภาภรณ เลศศร,1 พชย ทองดเลศ,2 กตตพนธ หนสมร3

Supaporn Lertsiri,1 Pichai Tongdeelert,2 Kittiphan Hansamon3

บทคดยอ

การวจยในครงนมวตถประสงค 1)เพอศกษาตนทนและผลตอบแทนของเกษตรกรททาสวนทเรยนเมองนนท 2) ศกษาความเปนไปไดในการลงทนทาสวนทเรยนเมองนนท โดยเกบรวบรวมขอมลจากการสมภาษณ

เชงลกจากเกษตรกรในจงหวดนนทบรและไดใชเกณฑในการตดสนใจการลงทนไดแก มลคาผลตอบแทนสทธ (Net Present Value: NPV) และอตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (Benefit-Cost Ratio: B/C Ratio)

ผลการวจยพบวา ตนทนการผลตทเรยนเมองนนทของเกษตรกรฤดการผลตป พ.ศ.2556/2557 มตนทนการผลตทงหมดรวมเปนเงน 284,333.83 บาท จากนนทาการวเคราะหการลงทนพบวากรณท 1ถาเกษตรกรตดสนใจขายสวนทเรยนโดยไมทาตอไปเนองจากราคาทดนทสง เกษตรกรจะไดรบคาตอบแทนทดนเทากบ 40,000,000 บาทซงมลคาผลตอบแทนสทธของเกษตรกรจะมคาเทากบ 36,853,078.75 บาท กรณ

ท 2 ถาเกษตรกรลงทนทาสวนทเรยนตออก 10 ป แลวขายสวนทเรยนเกษตรกรจะมมลคาผลตอบแทนสทธเทากบ 51,651,564.38 บาท อตราสวนผลตอบแทนตอตนทนของเกษตรกรมคาเทากบ 26.17 และกรณท 3 ถาเกษตรกรลงทนทาสวนทเรยนใหมและขายสวนเมอลงทนได 10 ปตามนโยบายของหนวยงานตาง ๆ ทเขามาสงเสรมจะมมลคาผลตอบแทนสทธของเกษตรกรเทากบ 38,436,119.18 บาทอตราสวนผลตอบแทนตอตนทนของเกษตรกรมคาเทากบ19.98จงสามารถสรปวาการทาสวนทเรยนเมองนนทเปนโครงการทคมคาตอการลงทนสมควรสงเสรมใหเกษตรกรลงทนทาสวนทเรยนเมองนนทตอไป แตถาเปรยบเทยบทง 3 กรณพบ

วากรณท 2 มความคมคานาลงทนทสดรองลงมาคอ กรณศกษาท 3 และกรณท 1 ตามลาดบ

คาสาคญ : ตนทน, ผลตอบแทน, ทเรยน, นนทบร

1 ผชวยศาสตราจารย, ภาควชาสงเสรมและนเทศศาสตรเกษตร คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร agrspl@ku.ac.th2 รองศาสตราจารย, ภาควชาสงเสรมและนเทศศาสตรเกษตร คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร agrpctl@ku.ac.th3 นกวจยอสระ1 Assistant Professor, Department of Agricultural Extension and Communication, Faculty of Agriculture, Kasetsart

University, agrspl@ku.ac.th2 Associate Professor, Department of Agricultural Extension and Communication, Faculty of Agriculture, Kasetsart

University, agrspl@ku.ac.th3 Researcher

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 203 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

Abstract

The objectives of the study were 1) to study costs and returns of durian farming in Nonthaburi 2) analyze the feasibility in durian farming investments in Nonthaburi.The data collected by in-depth interviews with durian farmers Nonthaburi province. Net Present Value (NPV) and Benefit-Cost ratio (b/c ratio) were used for investment decision. As a result, a total of production costs of the 2013/2014 season was 284,333.83 Baht. There

would be 3 senarios for the investment analysis: Senario 1 - the increase of land prices in Nonthaburi area would motivate a durian farmer to sell his lands. He would receive 40,000,000 Bah.

Its NPV would be 36,853,078.75 Baht. Senario 2 - a durian farmer would continue his durian farming for the next 10 years and then sell his land. Its NPV and B/C ratio would be 51,651,564.81 Baht and 26.17. Senario 3: in case of a new investment for durian farming - a durian farmer would sell his land in the next 10 years. Its NPV and B/C ratio would be 38,436,119.18 Baht and 19.98. In conclusion, the durian farming in Nonthaburi would be worth the investments which should be continually promoted. Among the 3 senarios, the most effective senario would be the second senario and followed by the third and the first ones.

Keywords : Cost, Benefit, Durian, Nonthaburi,

บทนา

ทเรยนเมองนนท เปนทเรยนทมชอเสยงมายาวนานไดรบการยกยองวารสชาตหวามมนอรอย

จนกลายเปนสญลกษณของจงหวดนนทบร ดนของพนทจงหวดนนทบรเปนดนตะกอนเกดจากการพด

พาของนาจดและนาทะเลมาทบถมกนเปนเวลานาน

ลกษณะเนอดนเปนดนเหนยวเนอละเอยดมความ

อดมสมบรณไปดวยธาตอาหารของพชตามธรรมชาต ทาใหผลไมหลาย ๆ ชนดทปลกในแถบนมรสชาตด โดยเฉพาะทเรยนทมรสชาตอรอย หวานกลมกลอม

มกลนหอม เนอเนยนละเอยด สเหลองเขม (คณะ

กรรมการฝายประมวลเอกสารและจดหมายเหตใน

คณะกรรมการอานวยการจดงานเฉลมพระเกยรต

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว, 2542) ปจจบนการทาสวนทเรยนเมองนนทไดลดลง

อยางมาก เนองจากการขยายตวของเขตเมอง มการเปลยนแปลงการใชพนทเพอรองรบการขยายตวของ

เขตทอยอาศยจากกรงเทพฯ ทาใหมการขายสวน

ทเรยนเมองนนท เพอนาไปทาหมบานจดสรรศนยการคา สงผลใหราคาทดนเพมสงขนเปนแรงจงใจใหเจาของสวนทเรยนเมองนนทบางรายตดสนใจขายท

ไป อกทงในปพ.ศ. 2554 เกดอทกภยใหญทาใหสวนทเรยนตายไปเปนจานวนมาก ในปจจบนมพนทในการปลกทเรยนเมองนนท เหลออยจานวน 2,818 ไร (สานกงานเกษตรจงหวดนนทบร, 2557) ทาใหหนวย

งานภาครฐและจงหวดนนทบร มความตองการเรงฟนฟและอนรกษสวนทเรยนเมองนนทเดมใหคงอย

ตอไปและสนบสนน ใหมการปลกทเรยนเมองนนทเพมมากขน เพอสรางรายไดใหเกษตรกรแลว ยงเปนการชวยรกษาสมดลทางธรรมชาตแกชมชนเมอง และเปนการปลกจตสานกใหเหนคณคาทางประวตศาสตร

ของทเรยนนนททมชอเสยงมายาวนาน

จากความสาคญดงกลาว จะเหนไดวาหากเกษตรกรในจงหวดนนทบรไดทราบถงตนทนผล

ตอบแทน และความคมคาในการลงทนในการทาสวนทเรยนนนท กอาจจะเปนการสรางแรงจงใจให

ปลกทเรยนนนท หรอใชเปนขอมลในการตดสนใจ

204 สภาภรณ เลศศร, พชย ทองดเลศ, กตตพนธ หนสมรการศกษาความเปนไปได ในการลงทนทาสวนทเรยนเมองนนท

ในการลงทนทาสวนทเรยนนนท ดงนนจงมความจาเปนในการศกษาตนทน ผลตอบแทนและความคมคาในการลงทนทาสวนทเรยนเมองนนท เพอใชเปนขอมลประกอบการเรงรดและฟนฟสวนทเรยน

เมองนนทตอไป

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาตนทนและผลตอบแทนของเกษตรกรททาสวนทเรยนเมองนนท

2. เพอศกษาความเปนไปไดในการลงทนทาสวนทเรยนเมองนนท

วธการศกษา

คณะผ วจยเกบรวบรวมขอมลจากการ

สมภาษณเชงลก (in-depth interviews) เกษตรกรชาวสวนทเรยนในดานการผลต ตนทนและการจดจาหนายทเรยนเมองนนท เพอนาผลทได ไปวเคราะหตนทน ผลตอบแทนและความเปนไปไดของการลงทนการปลกทเรยนนนท ซงเกณฑในการ

ตดสนใจลงทนทใช คอ มลคาปจจบนสทธของผลตอบแทน (NPV) หรอคอผลรวมของผลตอบแทนสทธทไดปรบคาของเวลาแลว โดยถาคาของ NPV มากกวาศนยหรอเปนบวกสมควรตดสนใจในการ

ลงทนและอตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (B/C ratio) หรออตราสวนของผลรวมของมลคาปจจบน

ของผลตอบแทนตลอดอายโครงการตอผลรวมของ

มลคาปจจบนของตนทนรวม โดยถาคาของ B/C มากกวา 1 สมควรตดสนใจในการลงทน ในการศกษาครงนอยภายใตมขอกาหนด คอ เกษตรกรมทดนเปนของตวเอง พนทสวนทเรยนทใชคานวณคอ จานวน 4 ไร ซงจดเปนสวนทเรยน

ขนาดกลาง และอตราดอกเบยทใชในการคานวณ คอ อตราดอกเบยทธนาคารพาณชยเรยกเกบจาก

ลกคารายยอยชนดหรอ MRR (Minimum Retail Rate) ประจาวนท 30 กรกฎาคม ป พ.ศ.2557 มอตรา

ดอกเบยอยท 8.5391 แบงการศกษาเปรยบเทยบเปน 3 กรณ ดงน

กรณท 1 การมรายไดจากการขายสวนทเรยนนนท เนองจากราคาทดนทเพมขนเปนแรงจงใจใหเกษตรกรขายสวนทเรยนนนทไมทาสวนตอไป

กรณท 2 ถาเกษตรกรลงทนในการทาสวนทเรยนเมองนนทตออก 10 ป แลวขายสวนทเรยนโดยกาหนดใหอตราเงนเฟอโดยเฉลยปละเทากบ 2.5 และราคาทดนเพมขนทกปโดยเฉลยปละ 9% ตามอตราการเปลยนแปลงราคาประเมนทดนของจงหวด

นนทบร รอบบญช ป พ.ศ. 2555 ถง ป พ.ศ. 2558

กรณท 3 ถาเกษตรกรลงทนทาสวนทเรยนเมองนนทใหม ตามนโยบายของรฐบาลซงมหนวยงานตาง ๆ เขามาสงเสรมและขายสวนทเรยนเมอทาสวนทเรยนครบ 10 ป โดยกาหนดใหอตราเงนเฟอโดยเฉลยปละเทากบ 2.5 และราคาทดนเพมขนทกปโดยเฉลยปละ 9% ตามอตราการเปลยนแปลงราคาประเมนทดนของจงหวดนนทบร รอบบญช ป พ.ศ. 2555 ถง ป พ.ศ. 2558

ผลการศกษา

การผลตทเรยนเมองนนท

จากการศกษาการผลตทเรยนเมองนนท พบวา เนอทใหผลผลตของทเรยนเมองนนทลดลงจากเนอท

ใหผลผลต จานวน 762 ไร ในป พ.ศ.2550 เหลอเนอทใหผลผลต จานวน 56 ไร ในปพ.ศ. 2556 และผลผลต

ตอไรลดลงจาก จานวน 207 กโลกรมตอไรในป พ.ศ.2550 เหลอจานวน 54 กโลกรมตอไร ในปพ.ศ. 2556 ภายหลงอทกภยครงใหญใน ป พ.ศ. 2554

ทาใหทเรยนนนทไดรบความเสยหายเปนอยางมาก

ทาใหมการสงเสรมและฟนฟสวนทเรยนนนทขนมา

ใหม โดยในป พ.ศ. 2557 มพนททาสวนทเรยนนนททงหมดจานวน 2,818 ไร และมจานวนเกษตรกรผปลกทเรยนนนทจานวน 1,364 ราย โดยทอาเภอ

เมองกบอาเภอปากเกรด มจานวนครวเรอนเกษตรกรและพนทปลกมากทสด

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 205 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ตนทนการผลต ผลการศกษาตนทนการผลตทเรยนเมอง

นนทฤดการผลตป พ.ศ.2556/2557 พบวา มตนทนการผลตทงหมดรวมเปนเงน 284,333.83 บาท โดยมรายละเอยดดงน ตนทนคงทตอปประกอบดวย คาอปกรณ

การเกษตร ไดแก อปรณพนสารเคม 2,420.50 บาท อปกรณตดแตงกง 1,030 บาท เครองสบนา 700 บาท ระบบใหนา 1,400 บาท รถยนต 23,333.33 บาท มอเตอรไซค 2,250 บาท รวมตนทนคงทตอปทงหมด 31,133.83 บาท ตนทนผนแปรประกอบดวยคาแรงงานไดแก

คาแรงงานในครวเรอน 167,500 บาท และคากาจดวชพช 3,000 บาทคาวสดไดแกคากงพนธทเรยนสายพนธตางๆ 3,000 บาทคาปยเคม 20,000 บาทคาปยอนทรย 10,000 บาท คายาฮอรโมน 3,000 บาทคาสารเคมกาจดแมลง 1,000 บาท คานามนเชอเพลง20,000 บาทคานาประปา 10,000 บาทและคาซอมแซมอปกรณการเกษตร 15,000 บาท คาไมคา 500 บาท และคาเชอกโยงกง 200 บาท ตนทนผนแปรรวมทงหมด 253,200 บาทซงสามารถแสดงไดดงตารางท 1 ผลตอบแทนการผลตทเรยนนท การจดจาหนายของทเรยนนนท ทเรยนนนทเปนทเรยนทมราคาแพงการ

จาหนายผลผลตนน มกจะขายตามงานเทศกาลตาง

ๆเชนหางเซนทรลสาขารตนาธเบศรและวดใหญ

สวางอารมณซงเปนการจดงานปละครงนอกจากน

จะวางขายทบานหรอสวน โดยมหนารานขายเองหรอเปนการสงซอโดยตรง เกษตรกรและผบรโภคจะทาการซอขาย โดยการตงราคาซอขายตามความพอใจของทงสองฝาย และจะขายเปนลกโดยไมมการชงนาหนก โดยเกณฑทใชในการกาหนดเกรด

ของทเรยนเมองนนทในการตกลงซอขายคอ ลกษณะภายนอกของผลทเรยน และขนาดผลทเรยน โดยผซอและเกษตรกรจะพจารณาจาก รปทรงของผลทเรยน วามลกษณะตามสายพนธ

อยางไรเชน มลกษณะเปนรปไข ไขกลบ กลม ร สวนขนาดของผลทเรยนกจะแบงเปน 3 ขนาด คอขนาดเลกจะมนาหนกประมาณ 2 กโลกรมหรอนอยกวาขนาดปานกลางนาหนกประมาณ 2 ถง 4.5 กโลกรม ขนาดใหญจะมนาหนกประมาณ 4.5 กโลกรมหรอมากกวา และจะจาหนายผลผลตกตอเมอครบอายการเกบเกยว ซงทเรยนแตละพนธจะแตกตางกนไปโดยแบงพนธเปน 3 ประเภท คอ พนธเบาเชน กระดม จะมอายการเกบเกยวนอยกวา 105 วน พนธกลาง เชน กบ กานยาว มอายการเกบเกยวอยระหวาง 105 ถง 135 วน และพนธหนก เชน ทองยอยฉตร มอายการเกบเกยวมากกวา 135 วน จากเกณฑตางๆ ดงทกลาวขางตน และจากการสมภาษณสามารถสรปราคาของทเรยนเมองนนท

ไดดงตารางท 2

206 สภาภรณ เลศศร, พชย ทองดเลศ, กตตพนธ หนสมรการศกษาความเปนไปได ในการลงทนทาสวนทเรยนเมองนนท

ตารางท 1 ตนทนการผลตทเรยนเมองนนท

รายการ คาใชจาย

(บาท)

รอยละ

ตนทนคงท

- คาอปกรณการเกษตร

ตนทนผนแปร

1. คาแรงงาน

- คาแรงงานในครวเรอน -คา

กาจดวชพช

2. คาวสด- คากงพนธเรยนสายพนธตางๆ

- คาปยเคม - คาปยอนทรย- คายาฮอรโมน - คาสารเคมกาจดแมลง - คานามนเชอเพลง - คานาประปา- ซอมแซมอปกรณการเกษตร

- คาไมคา

- คาเชอกโยงกง- รวมตนทนผนแปร

31,133.83

167,500

3,000

3,00020,00010,0003,0001,00020,00010,00015,000

500200

253,200

10.95

89.05

รวมตนทนทงหมด 284,333.83 100.00

ทมา: จากการคานวณ

ตารางท 2 ราคาของผลผลตทเรยนเมองนนท

จาแนกตามสายพนธ

พนธ ราคา (บาท/ลก)

ราคาตาสด ราคาสงสด

กานยาว 8,000 15,000

หมอนทอง 3,000 5,000

ชะน 2,000 3,000

กระดม 500 700

ทมา: จากการสมภาษณ

จากขอมลทกลาวมาแลวขางตน สามารถสรปรายไดจากการจาหนายทเรยนในป พ.ศ.2557

โดยใชราคาเฉลยของแตละพนธ ทาใหเกษตรกรมรายไดจากการขายทเรยนทเรยนพนธตาง ๆ รวมทงหมด 309 ลก คดเปนเงน 2,136,200 บาท โดยมรายละเอยดดงตารางท 3

ตารางท 3 ผลตอบแทนการผลตทเรยนเมองนนทป พ.ศ.2557

พนธ จานวน(ลก) รวมรายได (บาท)

กานยาว 127 1,460,500

หมอนทอง 156 624,000

ชะน 19 47,500

กระดม 7 4,200

รวม 309 2,136,200

ทมา: จากการคานวณ

เมอพจารณาคาใชจายในการลงทนของ

เกษตรสวนทเรยนเมองนนทฤดการผลต ป พ.ศ.2556/2557 พบวา เกษตรรายรายน มตนทนรวม 284,333.83 บาท รายไดรวมจากการขายทเรยนเมองนนทพนธตางๆ ของเกษตรกรรวม 2,136,200 บาท และทาใหเกษตรกรมกาไรสทธ 1,851,866.17 บาท และนาไปวเคราะหมลคาผลตอบแทนสทธ (Net Present Value: NPV)และอตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (Benefit-Cost Ratio: B/C Ratio) ของสวนทเรยนเมองนนท ผลการวเคราะห

ทง 3 กรณ คอ กรณท 1 เกษตรกรไดรบเงนจากการขายสวนทเรยน เนองจากราคาทดนทสงเปนแรงจงใจใหเกษตรกรขายสวนทเรยนนนทไมทาสวนตอ เกษตรกรจะได รบค าตอบแทนทดนในราคา

40,000,000 บาท ซงมลคาผลตอบแทนสทธ (Net Present Value: NPV) ของเกษตรกรชาวสวนทเรยนรายนจะมคาเทากบ 36,853,078.75 บาท กรณท 2 ถาเกษตรกรลงทนในการทาสวนทเรยนเมองนนทตออก 10 ป แลวขายสวนทเรยน

จะมมลคาผลตอบแทนสทธ (Net Present Value:

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 207 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

NPV) ของเกษตรกรชาวสวนทเรยนมคาเทากบ 51,651,564.38 บาท และอตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (Benefit-Cost Ratio: B/C Ratio) ของเกษตรกรชาวสวนทเรยนนมคาเทากบ 26.17 กรณท 3 ถาเกษตรกรลงทนทาสวนทเรยนเมองนนทใหม และขายสวนเมอลงทนได 10 ปตามนโยบายของรฐบาลซงมหนวยงานตาง ๆ เขามาสงเสรมสนบสนนจะมมลคาผลตอบแทนสทธ (Net Present Value: NPV) ของเกษตรกรชาวสวนทเรยนรายนมคาเทากบ 38,436,119.18 บาทอตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (Benefit-Cost Ratio: B/C Ratio) ของเกษตรกรชาวสวนทเรยนรายนมคาเทากบ 19.98

อภปรายผล

จากการพจารณามลคาผลตอบแทนสทธ (Net Present Value: NPV) และอตราสวนผลตอบแทนตอตนทน (Benefit-Cost Ratio: B/C Ratio) เพอเปนกรณศกษาทางเลอกในการตดสน

ใจของเกษตรกรชวนสวนทเรยนเมองนนททง 3 กรณ พบวา มลคาผลตอบแทนสทธ ของแตละทางเลอกมคามากกวา 0 และอตราสวนผลตอบแทนตอตนทน มคามากกวา 1 ซงมความนาสนใจในการลงทนหรอคมคาทจะลงทนทง 3 ทางเลอก แตเมอพจารณาคาของมลคาผลตอบแทน

สทธและอตราสวนผลตอบแทนตอตนทน โดยแบง

ออกเปน 3 กรณ พบวา กรณท 2 คอ ถาเกษตรกรลงทนในการทาสวนทเรยนเมองนนทตออก 10 ป แล วขายสวนท เรยนมค ามากทสด เท ากบ

51,651,564.38 บาท และ 26.17 ตามลาดบ รองลงมาคอ กรณท 3 คอ ถาเกษตรกรลงทนทาสวนทเรยนเมองนนทใหมและขายสวนเมอลงทนได 10 ป คาของมลคาผลตอบแทนสทธและอตราสวนผลตอบแทนตอตนทน เทากบ 38,436,119.18 บาท

และ 19.98 ตามลาดบ และกรณท 1 คอ ถาเกษตรกรขายสวนทเรยน คาของมลคาผลตอบแทนสทธ

เทากบ 36,853,078.75 บาท

ตารางท 4 ผลการวเคราะหคา NPV และ B/C Ratio ของทางเลอกการลงทนทง 3 กรณ

กรณศกษา คา NPV ทได คา B/C Ratio ทได

กรณท 1 36,853,078.75 -

กรณท 2 51,651,564.38 26.17

กรณท 3 38,436,119.18 19.98

ทมา: จากการคานวณ

สรป

จากการศกษาตนทนและผลตอบแทนของการ

ปลกทเรยนเมองนนทพบวา การลงทนทาสวนทเรยนเมองนนทของเกษตรกรจงมความคมคาในการลงทน

ทง 3 กรณ สามารถสรปไดวา เกษตรกรททาสวนทเรยนเมองนนททสามารถจะลงทนทาสวนทเรยนตอ

ไปไดสมควรสนบสนนและสงเสรมใหยงคงลงทนทา

สวนทเรยนเมองนนทตอ เพราะเปนกจกรรมทมความคมคาตอการลงทนแตถาเปรยบเทยบทง 3 กรณศกษาแลวกรณท 2 คอถาเกษตรกรลงทนในการทาสวนทเรยนเมองนนทตออก 10 ป แลวขายสวนทเรยนจะมความคมคานาลงทนทสดรองลงมา คอ กรณศกษาท 3 และกรณท 1 ตามลาดบ

ขอเสนอแนะ

1. ควรสงเสรมและสนบสนนใหเกษตรกรปลกทเรยนเมองนนทอกทงจะตองการกระจายกง

พนธทเรยนพนธดงเดมใหมากขนเพอปองกนการ

สญหายของทเรยนพนธพนเมองและเพอคงความ

เปนเอกลกษณของทเรยนเมองนนทเอาไว เนองจากตอนนสายพนธทเรยนเปลยนไปมาก อาจสงผลตอคณภาพของทเรยนในอนาคต 2. สงเสรมใหเกษตรกรหนมาใชปยอนทรยควบคกบการใชปยเคม เพอลดตนทนการผลตและ

ใชปยอยางถกตองเหมาะสมตรงตามความตองการ

208 สภาภรณ เลศศร, พชย ทองดเลศ, กตตพนธ หนสมรการศกษาความเปนไปได ในการลงทนทาสวนทเรยนเมองนนท

และชนดของดน และพนธทเรยนทปลกซงจะชวยใหการใชปยไดมประสทธภาพมากยงขน 3. เกษตรกรจะตองประสบปญหาอทกภย

และมภาวะนาเคมรกลาเขามาในพนท ซงสงผลใหพนทเพาะปลกไดรบความเสยหาย และการทเกษตรกรตองหนมาซอนาประปาเพอใชภายในสวน

ซงสงผลทาใหตนทนการผลตทเรยนของเกษตรกร

เพมสงขนภาครฐควรมดาเนนโครงการปองกนและ

แกไขปญหาดงกลาวในพนทเพอรกษาสวนทเรยน

เมองนนทเอาไวอยางยงยน

กตตกรรมประกาศ

คณะผวจยขอขอบคณภาควชาสงเสรมและ

นเทศศาสตรเกษตร คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตรทสนบสนนทนในการทาวจยในครงน

เอกสารอางอง

กรมธนารกษ. (2557). ขอมลราคาประเมนทดนทวประเทศป พ.ศ. 2555 – 2558, 4 ตลาคม 2557. URL//http://www.freesplans.com/FP_landprice/FP_landprice_bkk.asp.

คณะกรรมการฝายประมวลเอกสารและจดหมายเหตในคณะกรรมการอานวยการจดงานเฉลมพระเกยรต พระบาทสมเดจพระเจาอยหว. (2542). วฒนธรรม พฒนาการทางประวตศาสตร เอกลกษณและภมปญญาจงหวดนนทบร. กรงเทพ : กรมศลปากร.

จรเกยรต อภปณโยภาส. (2537). ธนกจเกษตร. ภาควชาเศรษฐศาสตรเกษตรและทรพยากรเกษตร. คณะ

เศรษฐศาสตร : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.ธนาคารแหงประเทศไทย. (2557). อตราดอกเบยเงนใหสนเชอ ของธนาคารพาณชย, 1 ตลาคม 2557.

http:// www.bot.or.th.สานกงานเกษตรจงหวดนนทบร. (2557). ขอมลการผลตทเรยนจงหวดนนทบร, 2 ตลาคม 2557. http://

www.nonthaburi.doae.go.th.สานกสารวจและวางแผนการใชทดน. (2557). ประเภทการใชทดนจงหวดนนทบร, 4 ตลาคม 2557. URL//

http://www.ldd.go.th/web_OLP/report_research_C.html.

กระบวนการสรางเครอขายการดแลผสงอายอยางมสวนรวมในชมชนตาบลยานยาวอาเภอสามชก จงหวดสพรรณบรProcess of Establishing Community Participation Network in a Aing Heal th Care at Yan-yaw, Samchuck District, Suphanburi Province, Thailand

สภาภรณ วรอรณ1, อมากร ใจยงยน1, ไพฑรย สมตว2, สาวตร แกวนาน1

Supaporn Voraroon, Umakorn Jaiyungyuen, Paitune Somtua, Sawitree Kaewnan

บทคดยอ

งานวจยนเปนวจยเชงคณภาพเพอศกษากระบวนการสรางเครอขาย และคนหารปแบบการดาเนนงานการดแลผสงอายแบบมสวนรวมของภาคเครอขายผสงอายในชมชน ตาบลยานยาว อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร ผใหขอมลประกอบดวย ผสงอาย 10 คน ผดแล 9 คน และผเกยวของในการดแล จานวน 20 คน รวบรวมขอมลโดยการสนทนากลมวเคราะหขอมลเชงโดยการวเคราะหเชงเนอหา สะทอนคดและสอบทานขอมลผลการศกษา สามารถแบงเปนประเดนหลกและประเดนยอย ดงน1.กระบวนการสรางเครอขายการดแลผสงอายในชมชน ประกอบดวย (1) กาหนดเปาหมายในการดาเนนงานรวมกน คอผสงอายมภาวะสขภาพและคณภาพชวตทด (2) จดตงตวแทนจากผสงอายและตวแทนผดแล (3) การมสวนรวมจากตวแทนภาครฐทเกยวของในระดบบคคลและกลมคนทสามารถขบเคลอนนโยบายการบรหารในพนท เชน ผใหญบาน อาสาสมครสาธารณสข เจาหนาทสาธารณสข องคกรปกครองสวนทองถน (4) กาหนดกจกรรมการดาเนนงานรวมกนจากขอตกลงของทกภาคสวน 2. รปแบบการดาเนนงานดานการดแลผสงอายแบบมรวมของภาคเครอขายผสงอาย ใชรปแบบการสรางและสนบสนนใหเกดความรวมมอทกภาคสวน ประกอบ

ดวย (1) กาหนดบทบาทหนาทคณะกรรมการในรปแบบเครอขายอยางเปนรปธรรม (2) การบรหารจดการเครอขาย 2.1 กาหนดบทบาทหนาทดาเนนงาน 2.2 การใหขอมลขาวสารความร แลกเปลยนขอมล โดยใชเวทการประชาคม 2.3 ระบบหลอเลยงการดาเนนงานและสรางแรงจงใจในการการดาเนนงานจากภาครฐ

และเอกชน

คาสาคญ : ภาคเครอขาย, การดแลผสงอาย

1 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สพรรณบร2 สานกงานสาธารณสขอาเภอสามชก

ผตดตอ (Corresponding author) : อมากร ใจยงยน 1*วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สพรรณบร เลขท118 หมท 1 ตาบลสนามชย อาเภอเมอง จงหวดสพรรณบร Email: uma_korn4@hotmail.com

210 สภาภรณ วรอรณ, อมากร ใจยงยน, ไพฑรย สมตว, สาวตร แกวนานกระบวนการสรางเครอขายการดแลผสงอายอยางมสวนรวม...

Abstract

The study is a qualitative research. The purposes of this study were to explore the process of establishing a community participation network in aging health care at Yan-yaw, Samchuck district, Suphanburi province. The participants were 10 aging persons, 9 family caregiver’s persons, and 20 persons who were involved in the care of aging people in Yan-yaw community. Data werecollected by focus group discussion. The data were analyzed by using content analysis, concept reflection and verification of information. The findings were grouped into two categories: 1. the process of community participation in aging health care. Including (1) the objective of the implementation to aging has better health status and quality of life.(2) the establishment is represented by aging persons and family caregivers. (3) establishing networks to participate with other groups in the community such as village volunteers. public health staff, government officials. And (4) setting participation action network guidelines to improve aging health care. Establishing a community participation network model in aging health careat Yan-yaw, Samchuck district, Suphanburi province; (1)the first process to establishing the community participation network in aging health care is setting the role of aging care committees in this community.(2) The network

management system. (2.1) the role of operation (2.2) to provide information, knowledge information exchange. (2.3) supporting and motivation of aging health care by public and private sector.

Keywords : Participation Network, Aging health Care

บทนา

สถานการณปญหาปจจบนทงในประเทศท

พฒนาแลว และประทศทกาลงพฒนา คอการเขาการยางเขาสสงคมผสงอาย โดยองคการสหประชาชาตไดใหนยามการเขาสสงคมผสงอาย (Aging Society) หมายถงประเทศทมประชากรอาย 60 ปขนไป เกนรอยละ 10 หรอมประชากรอาย 65 ปขนไปเกนรอย

ละ 7 ของประชากรทงประเทศ และเปนสงคมผสงอายโดยสมบรณ (Aged Society) เมอสดสวนประชากรทมอาย 60 ปเพมเปนรอยละ 20 และอาย

65 ปขนไป เพมเปนรอยละ 14 สาหรบประเทศไทยกาวเขาสสงคมผสงอายตงแตป 2548 คอ โดยม

ประชากรอาย 60 ปขนไปรอยละ 10.5 และจากการคาดประมาณประชากรของประเทศไทย พ.ศ. 2543-2573 จะเพมขนเปนรอยละ 15.7 ในป 2573 (สานกงานสถตแหงชาต, 2559) โดยจากผลการ

สารวจประชากรผสงอายในประเทศไทยป พ.ศ. 2557 พบวาจานวนประชากรผสงอายมจานวนมากกวา 10 ลานคนซงคดเปนรอยละ 14.9 ของจานวนประชากรทงประเทศ ในขณะทอตราการเกด

ลดลง และอตราการตายมแนวโนมลดลง (สานกงานสถตแหงชาต, 2557) การเปนสงคมผสงอายของประเทศไทย มผลกระทบตอการพฒนาประเทศ ทงในดานเศรษฐกจ สงคม การใชงบประมาณเพอการ

พฒนาประเทศและดแลสขภาพของประชากรกลม

ผสงอาย ทงนสาเหตสาคญของสถานการณดงกลาว

มาจากความเจรญกาวหนาทางดานการแพทย กระแสความใสใจสขภาพของประชากร แตอยางไร

กตามประชากรในวยผสงอายกยงตองการการดแล

และการรบบรการทางดานสขภาพอยางตอเนอง

เนองจากประชากรในวยผ สงอายมกจะประสบ

ปญหาเกยวกบสขภาพทมากบความเสอมทางดาน

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 211 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

รางกาย เชน การเสอมเกยวกบระบบประสาท เชน โรคอลไซเมอร การเสอมเกยวกบประสาทสมผส ไดแก การไดยนลดลง การรบรสลดลง หรอแมแตการเสอมของระบบกระดกและขอ เชน การเสอมของกลามเนอและขอทสงผลใหผสงอายไมสามารถ

เคลอนไหวไดตามปกตหรอรวดเรว คลองแคลว อาการเจบตามขอและกลามเนอ ซงอาการเหลานรบกวนการดาเนนชวตของผสงอายจนตองไดรบ

การดแลจากบคคลในครอบครวหรอบคลากร

ทางการแพทย นอกจากนโรคประจาตวทมกสบเนองมาจากวยผใหญกมกจะเปนโรคเรอรงทไม

สามารถรกษาใหหายขาดได และผสงอายกยงตองดแลโรคเหลานเพอปองกนภาวะแทรกซอนหรอ

รกษาอาการใหคงทอยเสมอ เชน โรคเบาหวาน โรคความดนโลหตสง โรคหวใจ โรคหลอดเลอดสมอง เปนตน หรอแมแตการดแลผสงอายทางดานจตใจทพบวา ผสงอายเสยงตอการเกดภาวะซมเศรา เนองจากขาดการดแลทเหมาะสม การดแลผสงอายจงเปนสงสาคญททกภาคสวนตองคานงถงทงนเพอ

รกษาสขภาพผสงอายใหยนยาวและเปนทรพยากร

บคคลทสาคญในสงคมอกทงนโยบายการสราง

เสรมสขภาพในทกระดบและทกชวงวย โดยเฉพาะอยางยงในระดบปฐมภม ซงเปนระดบทมความใกลชดกบผสงอายและครอบครว ชมชนใหเขามามบทบาทในการดแล ซงการยางเขาสสงคมผสงอาย

นนสอดคลองกบสถานการณจานวนผสงอายทม

จานวนเพมขนใน อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร พบวาจานวนผสงอายในพนท มถง 8,850 คน ประชากรทงหมด 53,798 คน คดเปนรอยละ 16.45

(สานกงานสาธารณสขจงหวดสพรรณบร, 2555)โดยในพนท มประชากรผสงอายเกนรอยละ 10 ของประชากรทงหมด ถอวาพนทดงกลาวกาวเขาสสงคมผสงอาย (กระทรวงสาธารณสข, 2555) และปญหาผสงอายดงกลาวสอดคลองกบพนทตาบล

ยานยาว อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร ทพบวามแนวโนมของประชากรผสงอายทเพมขน มากกวารอยละ 12 จากประชากรทงหมด 8,400 คน

สอดคลองกบผลการศกษาของ สภาภรณ วรอรณ และคณะไดศกษาวจยเรองพยาบาลชมชนเพอการ

พฒนาระบบสขภาพชมชน ตาบลยานยาน อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร พบวาพนทตาบลยานยาว

อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร ไดมการดาเนนการจดตงศนยการเรยนรชมชนดานการสงเสรม

สขภาพผสงอาย แตยงขาดระบบการดาเนนงานทตอเนอง ทงในกลมผสงอาย ผดแลผสงอายและกลมผเกยวของ (สภาภรณ วรอรณ, 2555) ปจจบนมพนทดงกลาวยงไมมความชดเจน

ในการจดตงภาคเครอขายการดาเนนงานการดแล

ผสงอายในชมชน อกทงไมมการศกษาวจยในเรองการมสวนรวมของภาคเครอขายดานผสงอายใน

พนท ดงนนผวจยจงมความสนใจในการดาเนนการวจย “กระบวนการสรางเครอขายการดแลผสงอายอยางมสวนรวมในชมชน ตาบลยานยาว อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร”ขนเพอคนหาแนวทางและกระบวนการดาเนนงานดานผสงอายแบบม

สวนรวมของภาคเครอขายผสงอาย ในชมชน ตาบลยานยาว อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบรใหเกด

การดาเนนงานทเปนรปธรรมตอไป

วตถประสงค

1. เพอศกษากระบวนการสรางเครอขายการดแลผสงอายแบบมสวนรวมของภาคเครอขาย

ผสงอายในชมชน ตาบลยานยาว อาเภอสามชก

จงหวดสพรรณบร

2. เพอศกษา รปแบบการดาเนนงานการดแลผสงอายแบบมสวนรวมของภาคเครอขายผสง

อายในชมชน ตาบลยานยาว อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร

วธการดาเนนการวจย

การวจยครงน ผวจยเกบขอมลดวยตนเอง ใช แนวคาถามทสร างขนเปนแนวทางในการ

212 สภาภรณ วรอรณ, อมากร ใจยงยน, ไพฑรย สมตว, สาวตร แกวนานกระบวนการสรางเครอขายการดแลผสงอายอยางมสวนรวม...

สมภาษณกบผใหขอมลโดยคดเลอกผใหขอมลหลก (Key informant) คอผสงอายจานวน 10 คน ผดแลจานวน 9 คน และกลมผเกยวของในการดาเนนการดานการดแลผสงอายในชมชน จานวน 20 คน รวมทงหมด 39 คน สถานทสาหรบการเกบขอมลจากผใหขอมล คอ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล 2 แหง คอ โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลยานยาว และโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลบางขวาก ซงเปนสถานบรการสขภาพของตาบลผวจยเกบรวบรวมขอมลดวยผวจยดาเนนการอธบาย

วตถประสงคของการวจย ขนตอนการดาเนนการวจยและการพทกษสทธสาหรบผเขารวมวจยผวจย

เกบรวบรวมขอมล โดยเรมการสรางสมพนธภาพ และทาการประเมนสภาพจตไปพรอมกนเพอ

ประเมนสตสมปชญญะ หลงจากประเมนไดวาผใหขอมลมความไววางใจและพรอมทจะใหขอมลเชงลก ผวจยขออนญาตบนทกเทปอกครง และเรมเทคนคการสนทนากลม (Focus group discussion) ตามแนวคาถามทเกยวกบกระบวนการสรางเครอขาย

และการดาเนนงานดานการดแลผสงอายในชมชน

ตาบลยานยาว อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร อนประกอบไปดวย 3 ขนตอน คอ ขนเรมสนทนา ขนเขาสประเดนทตองการศกษาและขนปดการ

สนทนา โดยใชเวลาการสมภาษณ 1–1:30 ชวโมง/ครงใชเวลาในการเกบขอมลโดยการสนทนากลม (Focus group) จนขอมลอมตว กลมละ 2 ครง

ตลอดจนการศกษาเอกสารทเกยวของและนาขอมล

ทไดจากการสมภาษณมาถอดเทปแบบคาตอคา (Transcribe Verbatim) มาทาการวเคราะหขอมลเชงคณภาพ โดยวธการวเคราะหเชงเนอหา (Content analysis) ตามแนวคดของ Burnard (1991)

ผวจยทาการจดประเดนยอย (Category) มารวบยอดเปนเรองหรอกลมเรองเดยวกนซงเรยก

ขนตอนนวา การสรปประเดนหลก (theme) เขยน

อธบายประเดนใหเปนความเรยง ใหมความตอเนองกลมกลนทไดจากการสมภาษณและนาผลการ

วเคราะหขอมลทไดจากการศกษา ไปใหผใหขอมล จานวน 2 รายตรวจสอบความถกตองของขอมลและความนาเชอถอของขอมล เขยนสรปรายงานวจย อธบาย เชอมโยง ความสมพนธระหวางขอมลทไดกบวรรณกรรมทเกยวของ

ดานความเชอถอได (Credibility) ผวจยใหผใหขอมลตรวจสอบทกขนตอนของการวจย (Member checking) สรางความคนเคยกบผใหขอมล (prolong engagement )การตรวจสอบแบบสามเส า (Triangulation) งานวจยครงนใชการตรวจสอบแบบสามเสาดานวธการรวบรวมขอมล (methodological triangulation) คอ การใชวธการเกบขอมลตางๆ เพอรวบรวมขอมลเรองเดยวกน และการใชวธการสงเกตอยางมส วนร วมควบค กบการซกถาม นอกจากนผวจยไดศกษาขอมลทเกยวของกบการ

ศกษาจากเอกสารตางๆ มการตรวจสอบ (Peer debriefing) โดยผเชยวชาญ การยนยนผลการวจย (Confirm ability) เปนการยนยนผลทไดจากขอมลและการตรวจซา (Burnard, 1991)

ผลการศกษา

การวจยครงนเปนวจยเชงคณภาพ เพอศกษา กระบวนการสรางเครอขายการดแลผสงอายในชมชน และคนหาคนหารปแบบการดาเนนงาน

ดานการดแลผสงอายแบบมสวนรวมของภาคเครอ

ขายผสงอาย ในชมชน ตาบลยานยาว อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบรผลการวเคราะหดงน

สวนท 1 ขอมลสวนบคคล สวนท 2 กระบวนการสรางเครอขายการดแล

ผสงอายในชมชน

สวนท 3 รปแบบการดาเนนงานดานการดแลผสงอายแบบมสวนรวมของภาคเครอขาย

สวนท 1 ขอมลสวนบคคล ผใหขอมลในการวจยครงน แบงออกเปน

3 กลมหลก คอ กลมผสงอายจานวน 10 คน โดยกลมผสงอาย มอายระหวาง 60 - 67 ป โดยมอาย

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 213 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

เฉลย 63.30 กลมผดแลจานวน 9 คน กลมผดแล อายระหวาง 32 - 40 ป โดยมอายเฉลย 38.40 ปและกลมผเกยวของในการดาเนนการดานการดแล

ผสงอายไดแกสมาชก องคการบรการสวนตาบลยานยาว (อบต.ยานยาว) อาสาสมครสาธารณสข

ประจาหมบาน (อสม.) ผใหญบาน คร และตวแทนเจาหนาทสาธารณสข รวมทงหมดจานวน 20 คน สวนท 2 กระบวนการสรางเครอขายการดแลผสงอายในชมชน จากการศกษากระบวนการสรางเครอขายผ

สงอายในชมชนตาบลยานยาว อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร มการดาเนนการดงน 1. การกาหนดเปาหมายในการเนนงานการดแลสขภาพผสงอายรวมกน โดยการประชมเพอการดาเนนงานรวมกนของ กลมผสงอาย ผดแล และกลมผเกยวของในการดาเนนการดานการดแล

ผสงอาย ไดแก สมาชก อบต.ยานยาว อาสาสมครสาธารณสขประจาหมบาน ผใหญบาน คร และตวแทนเจาหนาทสาธารณสข ซงจากพบวาเปาหมายสงสดของชมชนในการดแลผสงอาย คอ “ภาพฝนนาจะเปนคณภาพชวตผสงอายในตาบล

ยานยาวทงหมด ไดรบการดแลทดทกคน” (ผใหขอมลน.) โดยมขนตอนการดาเนนการดงน 1.1 การวเคราะหป ญหาสขภาพใน

ชมชนโดยผมสวนรวม ไดแก บคลากรทางดานสาธารณสข อาสาสมครสาธารณสข ผใหการดแลและผสงอาย พบวา ปญหาสขภาพทสาคญของผสง

อายคอ การเจบปวยดวยโรเรอรงตาง ทพบมากทสดคอ โรคความดนโลหตสง โรคเบาหวาน โรคไขมนในเลอดสงนอกจากนยงพบโรคทเกดขนตามวย

และจากความเสอมของรางกายเชน อาการปวดตามขอ หลงลม

1.2 การศกษาปจจยทสงผลกระทบตอสขภาพของผสงอาย จากการศกษาพบวาปจจยทสงผลตอการดแลสขภาพผสงอาย คอ ความพง

พอใจ จากการไดรบการดแลทดจากครอบครว และการไดรบการดแลทดจากชมชน เชนการไดรบการ

ดแลจาก อสม. หรอการไดรบการบรการจากหนวยงานในทองถน 1.2 การคนหาความตองการและปญหาในการดแลสขภาพ ของผสงอายและผดแลผสงอายโดยผานเวทประชาคม ตวแทนชมรมผสงอาย และความตองการทรองขอจากครอบครวผใหการดแล

ผสงอาย

2. การจดตงตวแทนจากภาคผสงอายและจากตวแทนผดแล โดยมกระบวนการดงน 2.1 การคดเลอกตวแทนจากผสงอายและผดแล การคดเลอกตวแทนโดยชมรมผสงอายในพนท ตาบลยานยาวซงประกอบดวย 2 พนทใหญ คอ พนทยานยาวและบานบางขวาก สงเปนตวแทนเขารวมเปนคณะกรรมการเครอขายการดแลผสง

อาย โดยไดรบโอกาสในการเขารวมเปนตวแทนจากองคการสวนทองถน “คณะกรรมการผสงอายในชมรมพวกเรา

อยากมสวนรวมในการเปนคณะกรรมการดแลผสง

อาย ในพนท ใหทาอะไรกทา” (ผใหขอมลป.) 2.2 มการพจารณาจากสภาตาบลเพอ

เขารวมเปนกรรมการภาคเครอขาย

2.3 ตวแทนผสงอายและผดแลไดรบการแตงตง และมบทบาทหนาทในการดาเนนการดแลผสงอาย ในพนทรปแบบของคณะกรรมการ

“และถาผ สงอายตองการเขารวมเปนคณะกรรมการ ในการดแลผสงอายในตาบล ให

เสนอชอมาไดเลย ทาง อบต. ยนด ทจะใหผสงอายมสวนรวมในการดาเนนการ” (ผใหขอมลต.) 3. การมส วนรวมจากตวแทนภาครฐทเกยวของในระดบ บคคลและกล มคน ชมชนทสามารถขบเคลอนนโยบายการบรหารจดการงบ

ประมาณในพนท เชน ผใหญบาน อาสาสมคร

สาธารณสขประจาหมบานเจาหนาทสาธารณสข

องคการบรหารสวนตาบลในการดาเนนงานดาน

การดแลสขภาพผสงอายในตาบลยานยาว โดยพบวาแตละภาคสวนมการดาเนนงานรวมกนดงน

214 สภาภรณ วรอรณ, อมากร ใจยงยน, ไพฑรย สมตว, สาวตร แกวนานกระบวนการสรางเครอขายการดแลผสงอายอยางมสวนรวม...

3.1 องคการบรหารสวนตาบลมบทบาทในการสนบสนนดแลผสงอายในดานการกาหนด

นโยบาย การจดสรรงบประมาณ การมกระบวนการดาเนนงานตามแผนทกาหนด

3.2 อาสาสมครสาธารณสขประจา

หมบาน มสวนรวมในการประสานงานกบผสงอาย มบทบาทดานการเปนอาสาสมครในการดแล

สขภาพ โดยมการแบงเขตพนทในการรบผดชอบ รบนโยบายจากโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล และ องคการบรหารสวนตาบล 3.3 การศกษานอกโรงเรยน (กศน.) มการจดงบประมาณดานการฝกอาชพ โดยจดสรรครพเลยงฝกอาชพผสงอายในตาบล อาชพทฝกไดแก การทายาหอม ยาดม ยาหมอง มการสนบสนนใหเกดกลมอาชพผสงอายในตาบลยานยาว

3.4 โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบล (รพ.สต.) ทง 2 แหง ในตาบลยานยาวประกอบดวย รพ.สต.บางขวาก และ รพ.สต.ยานยาว มการดาเนนการเพอพทกษสทธของผสงอายโดยการนากลมผสง

อายเขาแผนในชดสทธประโยชนดานการดแลสขภาพ

ผสงอาย กจกรรมเรมตงแตการเขารวมประชาคมกบผสงอายในทกตาบล โดยทางานเปนทมเครอขายรวมกบ อบต.และผเกยวของ คนหาปญหา วางแผนการดาเนนงาน โดยยดหลกของนโยบายของกระทรวงสาธารณสข เปนหลกครอบคลมทง 4 ดาน สงเสรม ปองกน รกษา ฟนฟ โดยผประสานงานเชอมโยงกบผสงอาย และผดแล คอ อสม. 3.5 วด เขามามบทบาทสาคญทางดานจตใจ การรวมกลมผสงอายในการทากจกรรม ฟงเทศน ทาบญรวมกลมในวนพระ 3.6 สถาบนการศกษาดานสขภาพในพนทได แก วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน

สพรรณบร เขารวมในการพฒนาทางดานวชาการ การศกษาวจยพฒนาระบบสขภาพดแลผสงอายใน

พนท ประสานงานรวมกบ อบต. รพ.สต. และสานกงานสาธารณสขอาเภอ (สสอ.) ในพนท รวมทงสนบสนนงบประมาณในการจดทาศนยส ง

เสรมสขภาพผสงอายตาบลยานยาวขน

การดาเนนงานเพอการดแลสขภาพของ

ผสงอายในชมชนเปนกระวนการทตองอาศยความ

รวมมอจากเครอขายทสาคญในพนทททกภาคสวน

เขามามบทบาทสาคญจะขาดหนวยงานใดหนวยงาน

หนงไมได ทกหนวยงานภาคเครอขายจะทาหนาทประสานความรวมมอดวยกนในการดแลผสงอาย

“ผมเหนควรวา คณะกรรมการภาคเครอ

ขายทเกยวของ ชดทเปน ตวแทนจาก อบต. เจาหนาทนโยบายและแผน ตวแทนจาก รพ.สต. ทง 2 แหงอสม.ทกหม ผใหญบาน กานน คร กสน. มความเหมาะสมดแลว เนองจากชดเหลาน เขาใจในนโยบายการดแลผสงอายในพนท และมการทางานเปนทม” (ผใหขอมล น.) 4. การกาหนดกจกรรมการดาเนนงานในการดแลผสงอายรวมกน จากขอตกลงของทกภาคสวน กาหนดการทางานเครอขายรวมกนตงแตการวางแผน จนถงขนตอนการประเมนผล โดยตวแทนจากภาคผสงอายผดแล และผเกยวของ จะผานขนตอนดงน

1. คณะกรรมการ ไดรบการแตงตงเปนคณะ

กรรมการภาคเครอขายในการดแลผสงอายในตาบล

ยานยาว 2. มการวางแผนงาน โครงการ กจกรรมดานการดแลผสงอาย โดยสอดคลองกบความตองการของผสงอาย ผดแล นโยบายของทองถน

และภาครฐ 3. มการดาเนนงานรวมกนของภาคเครอขายและหนวยงานทเกยวของ

4. มการจดระบบการประเมนผลการดาเนนงาน

โดยมการแบงความรบผดชอบแผนงาน/

โครงการทดาเนนการเพอใหการดแลผสงอายใน

ชมชนดงน

4.1 ชมรมผสงอาย โดยผสงอายทกคน

เปนสมาชกชมรม ดาเนนงานกจกรรมของชมรมผ สงอายทตอบสนองความตองการของสมาชก

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 215 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ชมรมและครอบครว โดยม อบต. ใหการสนบสนนดานงบประมาณและวธการดาเนนงาน และ รพ.สต. สถาบนการศกษาใหการสนบสนนดานวชาการ 4.2 รพ.สต. รวมกบ อสม. จะดาเนนแผนงานทเกยวของทางดานสขภาพในผสงอาย ทงในดานการสงเสรมสขภาพผสงอายทมสขภาพแขง

แรง และผสงอายทตองการการรกษาดแล โดยม อบต. เปนหนวยงานในการใหการสนบสนน 4.3 องคการบรหารสวนทองถน ดาเนนงานแผนงาน/โครงการ ในการสนบสนนงบประมาณการดาเนนโครงการในการดแลผสงอายเชน การจดสรรอปกรณในการดแลผสงอาย การจดกจกรรมสงเสรมดานจตใจ การจดสรรเบยเลยงผสงอาย รวมทงการอานวยความสะดวกในการเดนทางเพอการ

ดแลสขภาพในชมชนโดยม รพ.สต. สสอ. กศน. และสถาบนการศกษาสนบสนนดานวชาการในการ

ดาเนนกจกรรม

สวนท 3 รปแบบการดาเนนงานดานการดแลผสงอายแบบมรวมของภาคเครอขายผสงอาย ใชรปแบบการสรางและสนบสนนใหเกดความรวม

มอทกภาคสวน

1. กาหนดบทบาทหนาทคณะกรรมการใน

รปแบบเครอขายอยางเปนรปธรรม 2. การบรหารจดการเครอขาย 2.1 กาหนดบทบาทการดาเนนงานของ

หนวยงานภาคเครอขายในการดแลผสงอาย

2.2 การใหขอมลขาวสารความร แลกเปลยนขอมล โดยใชเวทการประชาคม

2.3 ระบบหลอเลยงการดาเนนงานของเครอขายและสรางแรงจงใจในการการดาเนนงาน

จากภาครฐและเอกชน

การหาแนวทางดาเนนการดานผสงอาย

โดยใชภาคเครอขายการมสวนรวม

จากการดาเนนการสรางความเขาใจการ

ประเมนสถานการณ ปญหา ความตองการระบบ

การดแลผสงอาย และประเมนผลกระทบทางสขภาพจากการพฒนาระบบการดแลผสงอาย จากกลมผสงอายและผดแล และจากภาคเครอขายในการดแลผสงอาย ไดมการจดทาขอเสนอแนะรวมกน ในการดแลสขภาพ มจานวน 3 ขอเสนอแนะดงน 1. กลมผสงอาย ผดแล และผเกยวของในการดแลผ สงอายในพนท ตองมความเขาใจในสถานการณ ปญหา ภาวะสขภาพของผสงอาย โดยตองมการพดคย แลกเปลยน ชแจงขอมลใหเกดการรบรขอมลทงสองฝาย คอผรบบรการและผใหบรการ 2. การดาเนนงานของภาคเครอขายในการดแลผสงอายในพนท ควรมการกาหนดบทบาทในรปแบบของคณะกรรมการดาเนนงาน ใหชดเจนและควรม ตวแทนผสงอาย และ ผดแล เปนสวนหนงของคณะกรรมการ เพอใหเปนปากเสยงเปนตวแทนใหกบผ สงอายโดยกระบวนการทางาน

เปนการทางานททาไปพรอมกน และเปนระบบ 3. การวางเปาหมายรวมกนในการดาเนนงานดานการดแลสขภาพผสงอาย ซงจากผลการวเคราะหพบวา เปาหมายสงสด คอ “การทผสงอายมการดแลสขภาพและมคณภาพชวตทด” โดยตองเนนกระบวนการใหความสาคญของการดแลสขภาพ

ผสงอายในพนท มการกาหนดเปาหมายรวมกนทชดเจน การใหความสาคญของกบภาวะสขภาพของผสงอาย หรอแมแตผสงอายเองทตองเหนความ

สาคญของสขภาพตนกอน รวมทงกลม ผดแล และภาคเครอขายทเกยวของ ไดแก อบต. ผใหญบาน กานน อสม. เจาหนาทสาธารณาสข ตองเขามามสวนรวมในการดาเนนงาน วางแผนจดระบบการดแลสขภาพผสงอายใหตอบสนองตอความตองการ สอดคลองกบบรบทปญหาทพบในปจจบน ขอเสนอแนะขางตนไดมการประชมรวมกน

ในการคนหากระบวนการจดตงเครอขายในกลมผสง

อาย และหาแนวทางดาเนนการดานผสงอายในพนทตาบลยานยาวโดยใชภาคเครอขายการมสวนรวม

216 สภาภรณ วรอรณ, อมากร ใจยงยน, ไพฑรย สมตว, สาวตร แกวนานกระบวนการสรางเครอขายการดแลผสงอายอยางมสวนรวม...

การอภปรายผล

การดแลสขภาพของผสงอายในชมชน ทกภาคสวนตองใหความสาคญ และเขามามสวนรวมในการดแลสขภาพตงแตระดบหนวยยอยตงแต ผสงอาย ผดแล ครอบครว ชมชน จนถงหนวยระดบกลาง ไดแกผเกยวของในระดบนโยบาย ในการทจะสรางความรวมมอใหเกดความเขมแขงในการดแล

สขภาพผสงอายในชมชน 1. กระบวนการสรางเครอขายผสงอายในชมชนตาบลยานยาว อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร

กระบวนการสรางเครอขายการดแลผสงอาย

ในชมชนตาบลยานยาว อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร มการใชการกระบวนการคดเลอกตวแทนผสงอาย และผดแลในพนท ใชกระบวนการคดเลอก โดยการคดสรรตวแทนผสงอาย ซงเปนผนาอยางเปนทางการและผนาทางธรรมชาต และ คดเลอกผเกยวของในการดแลผสงอายเพอสราง

ภาคเครอขายในพนท ใชกระบวนการคดเลอกผเกยวของ อยางเปนทางการ ซงมบทบาทหลกในการดแลผสงอายในชมชน ประกอบดวย ผใหญบาน กานน อาสาสมครสาธารณสข เจาหนาทสาธารณสข องคการบรหารสวนทองถนตาบลยานยาว สอดคลอง

กบการศกษาของเพญจนทร สทธปรชาชาญและ

คณะ (2555) พบวากระบวนการพฒนาการมสวน

รวมของชมชนตองเรมจากการสรางแกนนาซงเปน

ทนทางสงคมทสาคญของชมชน และเปดโอกาสการเขารวมแบบจตอาสา และการศกษาของ ไพบลย พงษแสงพนธและยวด รอดจากภย (2557) การมสวนรวมของชมชนตองอาศยตนทนทางสงคม

ระหวางผสงอาย อาสาสมครสาธารณสขตวแทน

ครอบครวตลอดจนเจาหนาทสาธารณสขเพอพฒนา

แกนนาดานการสงเสรมสขภาพผสงอายในชมชน

2. รปแบบการดาเนนงานดานผสงอาย ใชรปแบบการดาเนนงานแบบมสวนรวมของภาคเครอ

ขายผสงอาย ใน ชมชน ตาบลยานยาว อาเภอ

สามชก จงหวดสพรรณบรใชรปแบบการสรางและ

สนบสนนใหเกดความรวมมอในการดาเนนงานรวม

กนของทกภาคสวนรปแบบโดยรปแบบดาเนนการ

ภายใตกระบวนการดาเนนการสอดคลองกบหลก

เกณฑพนฐานในการดาเนนความรวมมอ ของกระทรวงสาธารณสข (2553) ดงน 1. การใหขอมลขาวสารความร แลกเปลยนขอมล สถานการณภาวะสขภาพ ปญหาทพบ และ แนวทางแกไข

2. การเตรยมความพรอมของภาค โดยใชกระบวนการมสวนรวม ไดแกการจดตงคณะ

กรรมการ การกาหนดขอตกลง บทบาทความรบผดชอบ มการบรหารจดการรวมกนระหวางองคกรภาค อนจะเปนการทบทวนบทบาทความรบผดชอบ กลยทธกจกรรม รวมถงการควบคมกากบและประเมนผลทไดรบรวมกน 3. การสรางแรงจงใจในการทางานรวมกนในการดแลสขภาพผสงอายในชมชน มเปาหมายและความสนใจรวมกน มแผนการดาเนนงาน มความตองการเปนองคกรภาครวมกนภายใตผล

ประโยชนทจะไดรบทเทาเทยมกน (กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข, 2553) ดงนนการวางรปแบบการดาเนนงานดาน

การดแลผ สงอายในพนทตาบลยานยาว ถอวาเปนการวางระบบการดาเนนงานภายใตพนฐานการ

มสวนรวมของทกภาคสวนทเกยวของกบการดแล

ผสงอายในพนท ซงจะนาไปสกระบวนการดาเนน

งานทตอเนอง และยงยน อยางเปนระบบ สอดคลองกบการศกษาของ ระว สจจะโสภณ (2552) ทาการศกษาวจย เรองการวเคราะหบทบาทการมสวนรวมของภาคเครอขายในการสงเสรมกจกรรมการศกษา

นอกระบบและการศกษาตามอธยาศยสาหรบผสง

อายในสถานสงเคราะห ผลการวจยพบวาภาคเครอขายมกระบวนการทสงเสรมใหแลกเปลยนเรยนร

ระหวางภาคเครอขายในดานการสงเสรมกจกรรม

การศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

สาหรบผสงอายในสถานสงเคราะหจานวน 4 ภาค

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 217 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

เครอขายคอชมชนองคกรชมชนองคกรปกครอง

สวนทองถนและองคกรวชาชพโดยไดมการรวมแลก

เปลยนเรยนรรวมกน โดยสถานสงเคราะหมบทบาทเปนแกนกลางในการประสานงานและสอดคลองกบ

เวจ และ สเตจลน (Wright and Stegelin) (2003) ทพบวาระดบการมสวนรวมของภาคเครอขาย

สอดคลองกบรปแบบการมสวนรวมทางการศกษา

ทมประสทธภาพของโดยเสนอวาการมสวนรวมใน

ทกขนตอนประกอบดวยการมสวนรวมในการตดสน

ใจการมสวนรวมในการปฏบตการการมสวนรวมใน

ผลประโยชนทงทางดานวตถสงคมและสวนบคคล

ตลอดจนการมสวนรวมในการประเมนผลอนสงผล

ใหการดาเนนงานของภาคเครอขายมประสทธภาพ

สรปและขอเสนอแนะ

การวจยเพอศกษากระบวนการและแนวทาง รปแบบการดาเนนงานดานผสงอายแบบมสวนรวม

ของภาคเครอขายผสงอายในชมชน เออประโยชนตอการพฒนาระบบการดแลผสงอายในพนท แมบรบทจะมการเปลยนแปลงอยางไร กระบวนการมสวนรวมทกภาคสวน ไมวาจะเปนผสงอาย ผดแล และผเกยวของ หากดาเนนขบเคลอนและรวมมอไปพรอมกน กยอมเกดผลใหการดาเนนการตรงเปาหมายทวางไว รวมทงสงผลใหเกดการดาเนนงานท

เปนระบบ เกดความตอเนองและยงยน ดงนนในการดาเนนการวจยครงตอไป ควรมการศกษาถงศกยภาพภาคเครอขายการดแลผสงอาย ความเขมแขงของภาคเครอขายหนสวนการดแลผสงอาย และ ผลลพธการดาเนนของภาคเครอขายการดแล

ผสงอายในกลมผสงอายและผดแลในพนทตาบล

ยานยาว วาประสบความสาเรจมากนอยเพยงใด

ขอเสนอแนะในการนาผลการวจยไปใช

1. ดานการบรหาร ผ นาชมชนและผ ทเกยวของกบการบรหารจดการระบบการดแลผสง

อายในพนท ควรทาความเขาใจในสถานการณและ

บรบทของผสงอายในพนท และควรมการกาหนดนโยบายการดแลผสงอาย โดยใชกระบวนการมสวนรวมของผสงอาย และผทเกยวของทกภาคสวน เพอตอบสนองตามความตองการของผสงอาย และสงเสรมใหเกดการดาเนนงานทยงยน

2. ดานการบรการ สงเสรมใหเจาหนาทสาธารณสขไดคนหาทนทางสงคมทมอย มาเปนแกนนาในการประสานงานดานการดแลผสงอายใน

พนท โดยสนบสนนใหอยในรปแบบคณะกรรมการ

ดาเนนงานภาคเครอขายในการดแลผสงอาย เพอใหเกดการเขาถงกลมผสงอายและผดแล และเกดความครอบคลมทกพนท

กตตกรรมประกาศ

งานวจยฉบบน ไดรบงบประมาณสนบสนน

จากวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สพรรณบร ขอขอบคณ สาธารณสขอาเภอสามชก ผอานวยการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลบางขวาก

ผอานวยการโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตาบลยาน

ยาว เจาหนาททกทานและองคการบรหารสวนตาบลยานยาว อานวยความสะดวกในการเกบ

ขอมล รวมทงผใหขอมลทกทานทใหความรวมมอใหขอมลเปนอยางด

218 สภาภรณ วรอรณ, อมากร ใจยงยน, ไพฑรย สมตว, สาวตร แกวนานกระบวนการสรางเครอขายการดแลผสงอายอยางมสวนรวม...

เอกสารอางอง

กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. (2553). การสรางภาคเครอขายในชมชน. หลกเกณฑพนฐานในการ

ดาเนนความรวมมอ. กระทรวงสาธารณสข.เพญจนทร สทธปรชาชาญ, ปนดดา ปรยฑฆ, ญาณศา โชตกะคาม. (2555). กระบวนการดแลสขภาพผสง

อายอยางมสวนรวมของชมชนตาบลมาบแค. วารสารพยาบาลทหารบก, 13(2) หนา 8-17ไพบลย พงษแสงพนธ และ ยวด รอดจากภย. (2557). การมสวนรวมของชมชนในการสงเสรมสขภาพผสง

อายในภาคตะวนออกของประเทศไทย. วารสารสาธารณสขมหาวทยาลยบรพา, 9(2). หนา 17-28ไพโรจน วงศวฒวฒน. (2555). ประเทศไทยจะเขาสสงคมผสงอายโดยสมบรณในอกประมาณ 15 ปขาง

หนา.มตชนออนไลน.ระว สจจโสภณ. (2552). การวเคราะหบทบาทการมสวนรวมของภาคเครอขายในการสงเสรมกจกรรมการ

ศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยสาหรบผสงอายในสถานสงเคราะห. คณะครศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.วทยาลยประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (2554). สถตผสงอายในประเทศไทย.จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย.เขาถงไดจาก http://www.cps.chula.ac.th.สานกงานสาธารณสขจงหวดสพรรณบร. (2555). สถตผสงอาย ป 2550 – 2555. ฐานขอมลสถตประชากร

ทกกลมอายเขตพนทจงหวดสพรรณบร สานกงานสาธารณสขจงหวดสพรรณบร. สานกงานสถตแหงชาต, สานกนายกรฐมนตร. (2557). การสารวจประชากรผสงอายในประเทศไทย พ.ศ.

2557. บรษท เทกซ แอนด เจอรนล พบลเคชน จากด.กรงเทพมหานคร.

สานกงานสถตแหงชาต, สานกนายกรฐมนตร. (2559). การเตรยมตวไวในวยผสงอาย ตอนท 1. เขาถง 16 เมษายน 2559 ไดจาก http://service.nso.go.th/nso/nsopublish/citizen/news/poll_elderly-1.jsp

สภาภรณ วรอรณ และคณะ. (2555). พยาบาลชมชน เพอการพฒนาระบบสขภาพชมชน ตาบลยานยาน อาเภอสามชก จงหวดสพรรณบร.

Burnard, P. (1991). A method of analyzing interview transcripts in qualitative research. Nurse Education Today, 11: 461-466.

World Health Organization. (2002). Innovative care for chronic conditions: building blocks for action: global report.This article is available fromhttp://www.who.int/diabetesactiononline/

about/icccglobalreport.pdfWright, K., and Stegelin, D. (2003). Bibiography of Family Involvement Research a School,

Family. Community Partnership: Fine network&Havard Family Research Project. Ontario:

The Journal for Studies in Education.

หลกสตรภาษา การสอสารและธรกจ: มมมองนกเรยน อาจารยและผประกอบการ

Languages Communication and Business Curriculum: Aspects from Students, Lecturers, and Employers

อสมา ทรรศนะมลาภ1

Asama Tasanameelarp1

บทคดยอ

การประเมนสมฤทธผลทางวชาการและคณลกษณะผเรยนตามปรชญาและวตถประสงคหลกสตร

ภาษา การสอสารและธรกจ มวตถประสงคการวจยเพอประเมนบรบทของหลกสตร ปจจยนาเขา กระบวนการเรยนร ผลลพธหลกสตร และผลกระทบหลกสตร โดยใชรปแบบการประเมน CIPPI Model กลมตวอยางทใชในการวจยคอ อาจารยผสอนในหลกสตรจานวน 7 คน นกศกษาจานวน 45 คน และผประกอบการ 29 คน ผลการวจยพบวาผลการประเมนดานบรบทหลกสตรและปจจยนาเขามความเหมาะสมระดบปานกลาง สวนดานกระบวนการ ผลลพธหลกสตรและผลกระทบหลกสตร มผลการประเมนระดบมาก ผลการประเมนความสามารถดานภาษาจนพบวามนกศกษาคนเดยวสอบผาน HSK ระดบ 3 และไมมนกศกษาสอบผานการทดสอบความรดานภาษาองกฤษ TOEIC ทระดบคะแนน 550 ทงอาจารยและนกศกษามขอเสนอแนะในการปรบปรงหลกสตรทสอดคลองกน โดยเสนอใหมการแยกหลกสตรเปนสองวชาเอกคอ เอกภาษาองกฤษและเอกภาษาจน โดยยงคงเนนใหหลกสตรมการบรณาการความรทงทางดาน

ภาษา ความรดานธรกจและการทองเทยว นอกจากน หลกสตรควรมแผนการจดการเตรยมความพรอมปรบพนฐานดานวชาการใหนกศกษาอยางเขมขนกอนเปดภาคการศกษา

คาสาคญ : การประเมนหลกสตร, รปแบบการประเมนซปปไอ

Abstract

The assessing academic achievement and learners’ traits in accordance with the philosophy and objectives of languages communication and business curriculum aimed to evaluate the curriculum in terms of contexts, input, processes, products, and its impact. The evaluative research was based on the CIPPI Model. The sample of the study included 7 instructors, 45 students, and

29 employers. The results revealed that the curriculum contexts and inputs were at moderate level where as the other three aspects of curriculum; processes, products, and impact were at

1 อาจารย, คณะศลปศาสตรและวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตสราษฎรธาน2 Lecturer, Faculty of Liberal Arts and Management Sciences, Prince of Songkla University, Surat Thani Campus

220 อสมา ทรรศนะมลาภหลกสตรภาษา การสอสารและธรกจ: มมมองนกเรยน...

high level. However, there was only one student who passed the Chinese proficiency test (HSK) at level 3 and no student passed the English proficiency test (TOEIC) achieving the required level, which is 550. Both students and instructors suggested that the curriculum should be divided into two majors, English and Chinese, and should also be integrated in the subjects of business and tourism together. Moreover, the curriculum should provide more foreign languages courses for students to develop their language skills which in turn will benefit them in the future. Last but not least, the intensive preparatory courses should be prepared for the students before the semester starts.

Keywords : curriculum evaluation, CIPPI model

บทนา

ทามกลางกระแสการเปลยนแปลงอยาง

รวดเรวในยคโลกาภวฒน การปรบตวเพอความอยรอดถอเปนสงจาเปน ดวยเหตน ในปจจบนแตละประเทศพยายามเสรมสรางรากฐานความเขมแขง

ใหกบประเทศของตนเอง เพอเตรยมความพรอมในการรบมอกบอนาคตการเคลอนไหวแบบกาว

กระโดดทจะเกดขน ประเทศไทยเปนอกหนงประเทศทกาลงเผชญหนากบหวงกระแสการ

เปลยนแปลงทงทางดานเศรษฐกจและสงคม โดยเฉพาะอยางยงกบการเปลยนแปลงครงยงใหญใน

ฐานะสมาชกประชาคมอาเซยนทมภารกจหลกใน

การสรางความเขมแขง และความโดดเดนใน

ภมภาคเพอเปนภมคมกนสาคญในการเผชญหนา

กบภมภาคอนๆ ในเวทโลก บทบาทใหมทประเทศไทย

ไดรบทาใหหนวยงานหลายฝายทงภาครฐและภาค

เอกชนไดตระหนกถงความสาคญในการเสรมสราง

โครงสรางพนฐานทมนคงใหกบประเทศ โดยเฉพาะโครงสรางดานทรพยากรมนษยทนบเปนปจจยพน

ฐานทสาคญและมบทบาทอยางมากในการพฒนา

ประเทศใหเจรญกาวหนา ซงคณลกษณะของ

ทรพยากรมนษยทมคาและเปนทตองการในสงคม

นนจะต องมพร อมท ง ในเร องของศกยภาพ ประสทธภาพ และคณธรรม จรยธรรม

การศกษาถอเปนกระบวนการทสาคญทสด

ในการพฒนาทรพยากรขนพนฐานทเขมแขงใหกบ

สงคม โดยเฉพาะสถาบนอดมศกษาซงถอวาเปนแหล งสาคญในการผลตและพฒนาศกยภาพ

ทรพยากรมนษยทมคณภาพ เปนแหลงการเรยนรทสาคญและมบทบาทหนาทในการชนาสงคมภาย

ใตหลกวชาการและงานวจย ดวยภารกจหลกสาคญในการวางรากฐานทมนคงใหกบสงคมและประเทศ จงจาเปนอยางยงทจะตองมการปรบปรงคณภาพ

ทางการศกษาของสถาบนอดมศกษาใหมมาตรฐาน

สอดคลองกบแนวทางในการพฒนาสงคม และสรางคนทงน เพอตอบสนองตอความตองการของ

ประเทศซงถอเปนจดมงหมายสงสดของสถาบน เพอใหบรรลวตถประสงคดงกลาวและเพอปรบตว

ใหก าวทนยคสมยทเปลยนไปสานกงานคณะ

กรรมการการศกษาแหงชาต สานกนายกรฐมนตร จงไดจดใหมการปฏรปการเรยนการสอนในระดบ

อดมศกษาและไดมการประกาศใชพระราชบญญต

การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 โดยกาหนดให

สถาบนอดมศกษาพงจดการเรยนการสอนทม

คณภาพ ประสทธภาพ และมความพรอมในดานของการจดเตรยมหลกสตร กระบวนการเรยนการสอน อาจารย นกศกษาและปจจยสนบสนนในการศกษา นอกจากนยงจดใหมการประกนคณภาพการ

ศกษาซงถอเปนกระบวนการทสาคญอยางยงใน

การพฒนาคณภาพการศกษาในระดบอดมศกษา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 221 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

(สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, 2543) คณภาพการอดมศกษา (Quality of Higher Education) ตามหลกของทบวงมหาวทยาลยนนสามารถวดไดจากลกษณะโครงการศกษา หลกสตร การเรยนการสอน และการประเมนผลวาผเรยนสามารถทาไดดในระดบใด (ทบวงมหาวทยาลย, 2539) อาจกลาวไดวาหลกสตรคอหวใจสาคญของการผลตบณฑตทมคณภาพ และการทาใหผเรยนบรรลจดมงหมายของหลกสตรได คอ สงสะทอนความมประสทธภาพของหลกสตร (สงบ ลกษณะ, 2533) ดงนนหลกสตรทดจะตองสามารถจดการเรยนการสอนทเหมาะสมและกาวทนยคสมยท

เปลยนแปลงไป ซงคณะกรรมการอดมศกษาไดม

ขอกาหนดในเรองของหลกสตร โดยระบใหมการแสดงการปรบปรงดชนคณภาพดานการศกษาเปน

ระยะๆ มการประเมนและปรบปรงหลกสตรอยางตอเนองทก 5 ป (สานกมาตรฐานและประเมนผลอดมศกษา, 2548) ทงนแนวทางทสาคญประการหนงในการประเมนหลกสตร คอ การวดผลจากตวนกศกษาในหลกสตร

หลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษา การสอสารและธรกจ มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตสราษฎรธาน เปนหลกสตรบรณาการ

ระหวางภาษาและธรกจ โดยมปรชญาหลกในการผลตบณฑตทมความพรอมดานทกษะการใชภาษา

ตางประเทศในการสอสารและการประกอบวชาชพ

ดานการคาระหวางประเทศและดานการทองเทยว โดยเนนการสอนภาษาตางประเทศ ไดแก ภาษาองกฤษและภาษาจน บณฑตของหลกสตรมความ

ร พนฐานทางภาษาทง 2 ภาษาและสามารถประยกตใชทกษะทางภาษา ไดแก ทกษะในการฟง

พด อาน เขยนในการสอสารได นอกจากน บณฑต

จะต องมความสามารถในการใช เทคโนโลย

สานกงาน มภาวะผนา มความกลาแสดงออก ความคดรเรมสรางสรรค มคณธรรม จรยธรรมและจตสาธารณะ โดยหลกสตรใหม ฉบบป 2550 เปดรบ

นกศกษารนแรกเมอเดอนมถนายน ปการศกษา 2551 ผ วจยจงทาการประเมนสมฤทธผลของหลกสตร ทงนเพอนาผลการประเมนทไดไปใชในการพฒนาและปรบปรงหลกสตรใหไดมาตรฐาน

และผลตบณฑตทมคณภาพใหกบสงคมตอไป

วตถประสงค

1. เพอประเมนหลกสตรภาษา การสอสารและธรกจในดานบรบท ปจจยนาเขา กระบวนการและผลผลตของหลกสตรผานมมมองของนกศกษา อาจารยและสถานประกอบการทนกศกษาเขา

ฝกงาน

2. เพอประเมนสมฤทธผลของนกศกษา ดานการใชภาษาองกฤษและภาษาจนเพอการ

สอสารตามปรชญาหลกสตร

วธดาเนนการวจย

ขอบเขตดานเนอหา การวจยครงน เป นการวจยเชงประเมน (Evaluative Research) โดยใชรปแบบการประเมน CIPPI Model ไดปรบและขยายแนวคดมาจากรปแบบ CIPPIEST Model โดย มาเรยม นลพนธ (2553: 30-31) ซงไดแนวทางการพฒนาการ

ประเมนจากรปแบบการประเมน CIPP Model ของ Stufflebeam & Shinkfield (2007) โดยในการวจยครงนรปแบบ CIPPI มขอบเขตและรายละเอยดดงน

1. ดานบรบทหลกสตร Context (C) ซงประกอบดวยการประเมนดานวตถประสงค จานวนหนวยกต โครงสรางหลกสตรและรายวชา 2. ดานปจจยนาเขา Input (I) เปนการประเมนดานภาระงานสอน คาเฉลยคณวฒทางการ

ศกษาและคาเฉลยจานวนผลงานวชาการของ

อาจารย คาเฉลย GPAX ชนมธยมปลายของนกศกษา อตราจานวนนกศกษาตออาจารย และสอปจจยเกอหนนการเรยนร

222 อสมา ทรรศนะมลาภหลกสตรภาษา การสอสารและธรกจ: มมมองนกเรยน...

3. กระบวนการ Process (P) ประกอบดวยการประเมนดานคณลกษณะอาจารยและคณภาพ

บรหารหลกสตรและการใหคาปรกษา

4. ดานผลลพธหลกสตร Product (P) เปนการประเมนดาน จานวนผสาเรจการศกษา ผลการเรยน และคณลกษณะบณฑต และการประเมนความสามารถของนกศกษาในการใชภาษาองกฤษ

และภาษาจนเพอการสอสารตามปรชญาหลกสตร

โดยประเมนผลจากการสอบผานการวดความร

ทกษะทางภาษาตามเกณฑทคณะกรรมการบรหาร

หลกสตรไดกาหนดไว

5. ผลกระทบ Impact (I) เปนการประเมนความพงพอใจของสถานประกอบการดานความ

สามารถในการใชภาษาองกฤษหรอภาษาจนและ

คณลกษณะของนกศกษา ขอบเขตดานประชากร การประเมนสมฤทธผลของหลกสตรศลป

ศาสตรบณฑต สาขาภาษา การสอสารและธรกจ คณะศลปศาสตรและวทยาการจดการ มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตสราษฎรธาน เปนการประเมนนกศกษาชนป 4ในชวงปการศกษา 2551-2554 จานวน 45 คน ผสอนหลกสตรภาษา การสอสารและธรกจจานวน 7 คน และผประเมนความพงพอใจของนกศกษาจากสถานประกอบการท

ฝกงาน จานวน 29 คน รวมทงสน 81 คน

เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงนมดงน

1. แบบสอบถามจานวน 3 ชด สรางโดยใชแนวคาถามและกรอบการประเมนตามตวบงช

คณภาพซงผานการรบรองจากคณะกรรมการ

วชาการของมหาวทยาลยสงขลานครนทร มการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) จากผเชยวชาญ จานวน 3 ทาน โดยไดคา

ดชนความสอดคลอง (Index of item objectivecongruence: IOC) มคาระหวาง 0.74 - 1.00

แบบสอบถามทง 4 ชดประกอบดวยขอคาถามเกยวกบสถานภาพและขอมลทวไปในตอนทหนง ในตอนทสองเปนการประเมนหลกสตรใชการ

ประเมนแบบมาตรประเมนคา 5 ระดบ โดยมคาตงแตระดบมากทสด ถง นอยทสด ใชเกณฑการให

คะแนนเป น 5 ,4 ,3 ,2 ,1 ตามลา ดบ และมแบบสอบถามปลายเปดในตอนสดทายเพอแสดง

ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตม โดยรายละเอยดการเกบขอมลแบบสอบถามสามารถจาแนก

ตามกลมผใหขอมลไดดงน

ชดท 1 แบบสอบถามความพงพอใจเกยวกบ

หลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาภาษา การสอสารและธรกจสาหรบอาจารย สอบถามความพงพอใจเกยวกบหลกสตรภาษา การสอสารและธรกจ 3 องคประกอบ คอ 1) ดานบรบทหลกสตร (Context) ม

การประเมนวตถประสงค จานวนหนวยกต โครงสรางหลกสตรและรายวชา 2) ปจจยนาเขา (Input) มการประเมนดานสอปจจยเกอหนนการเรยนร คณลกษณะ

อาจารย และสอบถามขอมลดานคณวฒและผลงาน

วชาการของอาจารย ภาระงานสอนและจานวนนกศกษา และ 3) กระบวนการ (Process) ประกอบดวยการประเมนดานการจดการเรยนการสอน การวดและประเมนผล การบรหารหลกสตรและการใหคาปรกษา แบบสอบถามมคาความเชอมนโดยใชสมประสทธแอลฟา (Coefficient Alpha) ไดระดบ

ความเชอมนของแบบสอบถามสาหรบอาจารย 0.97 ชดท 2 แบบสอบถามความพงพอใจหลกสตร

ศลปศาสตรบณฑต สาขาภาษา การสอสารและธรกจสาหรบนกศกษา สอบถามความพงพอใจเกยวกบ

หลกสตรภาษา การสอสารและธรกจ 3 องคประกอบ คอ 1) ดานบรบทหลกสตร (Context) มการประเมนวตถประสงค จานวนหนวยกต โครงสรางหลกสตร

และรายวชา 2) ปจจยนาเขา (Input) มการประเมนดานคณลกษณะอาจารย และสอปจจยเกอหนนการเรยนร 3) กระบวนการ (Process) ประกอบดวย

การประเมนดานการจดการเรยนการสอน การวดและประเมนผล การบรหารหลกสตรและการใหคา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 223 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ปรกษา แบบสอบถามมคาความเชอมนโดยใชสมประสทธแอลฟา (Coefficient Alpha) ไดระดบความเชอมนของแบบสอบถามสาหรบนกศกษา 0.87

ชดท 3 แบบสอบถามความพงพอใจของผประกอบการฝกงานทมตอนกศกษา สอบถามดานผลลพธหลกสตร (Product) ในเรองความสามารถการใชภาษาองกฤษหรอภาษาจนในการสอสารและ

คณลกษณะของนกศกษาตามปรชญาหลกสตร

ภาษา การสอสารและธรกจ แบบสอบถามมคาความเชอมนโดยใชสมประสทธแอลฟา (Coefficient Alpha) ไดระดบความเชอมนของแบบสอบถามสาหรบนกศกษา 0.83 2. การจดสอบวดทกษะภาษาองกฤษและภาษาจน โดยมการสอบและประเมนผลตามเกณฑ

ทคณะกรรมการบรหารหลกสตรภาษา การสอสารและธรกจไดกาหนดไวเพอประเมนผลดานผลลพธ

หลกสตร (Product) ดงน 1) การประเมนทกษะภาษาองกฤษ โดยการสอบ TOEIC (Test of English

for International Communication) เกณฑผานระดบ 550 คะแนน 2) การประเมนทกษะภาษาจน โดยการสอบ HSK (Hanyu Shuiping Kaoshi) เกณฑ

ประเมนผานระดบ 3 3. การเกบขอมลจากเอกสารตางๆ ทเกยวของ เพอประเมน 1) ดานปจจยนาเขา (Input) ไดแก ขอมลภาระงานสอนของอาจารย ขอมลวฒ

การศกษา คณวฒทางวชาการและผลงานทาง

วชาการของอาจารย ขอมลคาเฉลย GPAX ระดบ

มธยมของนกศกษาและสดสวนจานวนนกศกษาตอ

อาจารย 2) ดานผลลพธหลกสตร (Product) ไดแก ขอมลจานวนนกศกษาทจบการศกษาตามเกณฑท

กาหนด จานวนปเฉลยทนกศกษาจบ ผลการเรยนเฉลยของนกศกษาและรอยละของนกศกษาทพน

สภาพเนองจาก GPAX ไมถง 2.00 4. การเกบขอมลโดยวธการสมภาษณ

เชงลก (In-depth Interview) สาหรบนกศกษา เพอให ได ข อมลเชงลกเกยวกบความพงพอใจใน

หลกสตรภาษา การสอสารและธรกจ ไดแก ดาน

บรบท (Context) ดานปจจยนาเขา (Input) และดานกระบวนการ (Process) นอกจากนยงมการสมภาษณ

เพอใหไดขอมลเกยวกบการสอบวดระดบภาษา

องกฤษและภาษาจน ปจจยทสงผลตอการเรยน ความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตมเพอนาไปใช

ในการพฒนาหลกสตรตอไป

การเกบรวบรวมขอมลขอมล

การเกบขอมลโดยแบบสอบถาม ผวจยเปนผดาเนนการแจกและจดเกบขอมลแบบสอบถามทง 4 ชดดวยตนเอง และมการนดหมายนกศกษาเพอสอบวดความร ภาษาองกฤษและภาษาจน โดยผ วจยไดประสานไปยงศนยสอบเพอจดสอบท

มหาวทยาลย จากนนไดนดหมายนกศกษาทกคนเพอสมภาษณเกบขอมลเพมเตม โดยมการนดหมายและใช เวลาในการสมภาษณแต ละคน

ประมาณ 10-15 นาท คาถามในการสมภาษณเปน

ลกษณะกงโครงสราง โดยใชการพดคยอยางเปนกนเองเพอใหไดขอมลเชงลกทกองคประกอบของ

การประเมน

การวเคราะหขอมล

ข อมลท ได จากการเ กบรวบรวมด วย

แบบสอบถามจะวเคราะหสถตภาคบรรยาย ไดแกความถ รอยละ คาเฉลย ( ) และคาเบยงเบนมาตรฐาน (S.D) แลวเทยบเกณฑการประเมนระดบ

ความคดเหนจากแบบสอบถาม การแปลความหมายคาเฉลยคะแนน จากมาตราสวนประมาณคา

5 ระดบ (บญชม ศรสะอาด, 2535) ดงน4.50-5.00 หมายถง มความพงพอใจมากทสด

3.50-4.49 หมายถง มความพงพอใจมาก

2.50-3.49 หมายถง มความพงพอใจปานกลาง1.50-2.49 หมายถง มความพงพอใจนอย

1.00-1.49 หมายถง มความพงพอใจนอยทสด

224 อสมา ทรรศนะมลาภหลกสตรภาษา การสอสารและธรกจ: มมมองนกเรยน...

สวนขอมลทไดจากการเกบรวบรวมจาก

เอกสารตางๆ ผวจยไดนามาวเคราะหและประเมน

ตามเกณฑการวดระดบประสทธภาพและประสทธผล

ของตวบงชคณภาพในแตละวตถประสงคของการ

ประเมน โดยใช เกณฑประเมนคณภาพของ

มหาวทยาลยสงขลานครนทร ซงไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการวชาการของมหาวทยาลย โดยมการแปลความหมายของระดบประสทธภาพ

และประสทธผลดงน

ระดบ A หมายถง มประสทธภาพมากทสด

ระดบ B หมายถง มประสทธภาพมาก

ระดบ C หมายถง มประสทธภาพปานกลาง

ระดบ D หมายถง มประสทธภาพนอย

ระดบ E หมายถง มประสทธภาพนอยทสด

สวนขอมลจากแบบสอบถามปลายเปดและ

การสมภาษณ ผวจยไดนามาจดหมวดหมและลาดบคาตอบเพอวเคราะหเนอหา (Content Analysis) และนาเสนอผลการว เคราะห ในรปแบบการ

พรรณนาความ สวนผลคะแนนสอบ TOEIC และ HSK ผ วจยจะแจกแจงความถและรอยละของจานวนนกศกษาทผ านและไมผานตามเกณฑ

คะแนนทกาหนด

สรปผลและอภปรายผลการวจย

1. ดานบรบทหลกสตร (Context) พบวา

ผลนกศกษาและอาจารยมความพงพอใจในบรบท

หลกสตรโดยภาพรวมในระดบปานกลาง ( = 3.31) เมอพจารณารายประเดนพบวาผลการประเมน

ความพงพอใจดานวตถประสงคหลกสตรและ

โครงสรางหลกสตรอยในระดบปานกลาง ( = 3.42) สวนดานจานวนหนวยกตนนผลการประเมนอยใน

ระดบมาก ( = 3.53) โดยรายวชาในกลมวชาชพบงคบมระดบคะแนนประเมนระดบนอย ( = 2.34) รายวชาทนกศกษาประเมนวามความเหมาะสมนอย

ทสดคอ วชาหลกการบญช การเงนธรกจและเศรษฐกจการเมองเบองตน สวนรายวชาแกนภาษา

องกฤษและวชาชพเลอกกลมวชาการจดการทอง

เทยวมคะแนนประเมนในระดบมากทสด

นอกจากน ผลการตอบแบบสอบถามปลายเปดและการสมภาษณพบวาทงอาจารยและ

นกศกษามความเหนวาหลกสตรควรแยกสาขาวชา

อยางชดเจนวาจะเปนสาขาภาษาองกฤษหรอภาษา

จน หรออาจเปดเปนรายวชาโท เพอใหนกศกษาไดเลอกเรยนภาษาทตนเองถนด และหลกสตรควรเปดกลมรายวชาเลอกภาษาตางประเทศอนๆ ใหนกศกษาไดเลอกเรยนตามความสนใจและความ

ถนดของตนเอง ผลจากการสมภาษณนกศกษายงชใหเหน

วานกศกษาสวนใหญเลอกเรยนสาขานเพราะเปน

สาขาทมการบรณาการศาสตรทางดานภาษาและ

ธรกจ โดยสามารถนาความร ทไดไปใชในการประกอบอาชพได ซงนบเป นจดเด นททาให นกศกษามความแตกตางจากสถาบนอนๆ สวนในการเรยนภาษาตางประเทศนน นกศกษาสวนใหญเลอกเรยนโดยมความเขาใจวาเรยนเฉพาะวชา

ภาษาองกฤษ หรอสามารถเลอกเรยนภาษาตางประเทศใดกได เมอเขาเรยนจรงพบวาตองเรยนทงภาษาองกฤษและภาษาจน ทาใหนกศกษาบางสวนทไมมพนฐานและไมถนดภาษาจนเกดปญหาในการ

เรยนเนองจากหลกสตรมรายวชาปรบพนฐานให

นกศกษาเพยงวชาเดยวและวชาภาษาจนอนๆ คอน

ขางยากทาใหนกศกษาทไมมพนฐานไมเขาใจ 2. ดานปจจยนาเขา (Input) พบวาผลประเมนจากการเกบรวบรวมเอกสารและพจารณา

ตามเกณฑตามเกณฑการวดระดบประสทธภาพ

และประสท ธผลของตวบ งช คณภาพตามท

มหาวทยาลยกาหนด พบวาผลการประเมนในภาพรวมอยในระดบปานกลาง (ระดบ C) โดยการเกบ

ขอมลจากแบบสอบถามอาจารย 6 คน พบวามอาจารยมภาระงานสอนเฉลย 17.49 ชวโมง ตอปการศกษา ซงเมอพจารณาตามเกณฑตวบงช

คณภาพของมหาวทยาลยพบวามความเหมาะสมอ

ยในระดบนอย (ระดบ D) สวนคณวฒทางการศกษา

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 225 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

พบวามความเหมาะสมอยในระดบมากทสด (ระดบ A) โดยมอาจารยวฒการศกษาระดบปรญญาเอก 2 คน และปรญญาโท 5 คน สวนคาเฉลยคณวฒ

ทางวชาการมความเหมาะสมในระดบนอยทสด (ระดบ E) โดยมอาจารยทไดรบตาแหนงผชวยศาสตราจารย 1 คน และอาจารย 6 คน สวนผลงานทางวชาการตงแตป 2552-2554 อาจารยมผลงานงานทางวชาการโดยเฉลย 0.43 มความเหมาะสมในระดบนอยทสด (ระดบ E) ในสวนของนกศกษาพบวาคาเฉลย GPAX ชนมธยมปลายของนกศกษาทงหมดมคาเทากบ 2.62 ซงพจารณาตามเกณฑประเมนคณภาพของ

มหาวทยาลย พบวามระดบประสทธภาพอยในระดบปานกลาง (ระดบ C) จานวนนกศกษาในหลกสตรตออาจารยในสาขาวชาสงคมศาสตรโดย

เฉลย ป 2552-2554 มสดสวนจานวนนกศกษา : อาจารยเทากบ 22:1 มความเหมาะสมในระดบมากทสด (ระดบ A) สวนผลการประเมนความพงพอใจดาน

ปจจยเกอหนนการเรยนร ผลจากแบบสอบถามพบวาอาจารยและนกเรยนมความพงพอใจในระดบ

ปานกลาง ( = 2.63) โดยเหนวาความพรอมดานอาคารสถานท สงแวดลอมและหองเรยน และความพงพอใจในการบรการของหองสมดและสอการ

ศกษาอยในระดบนอย ( = 2.43) โดยทงนกศกษาและอาจารยอยากใหมสอทสามารถใชในการฝก

ทกษะภาษาองกฤษมากขน หรออาจมการเปด

Self-Access Learning Center เพอใหนกศกษาสามารถใชเวลาวางระหวางคาบเรยนในการฝกฝน

ภาษาองกฤษดวยตนเอง นอกจากน อาจารยยง

เสนอแนะใหเพมจานวนวารสารวจยทางดาน

สงคมศาสตรและตาราเกยวกบการจดการเรยนการ

สอนภาษาองกฤษ ภาษาศาสตรและดานการสอสาร เพอเปนขอมลในการพฒนาตนเองดานการเรยน

การสอนและการวจย

3. ดานกระบวนการ (Process) มผลการประเมนโดยรวมอยในระดบมาก ( = 3.70) โดย

ผลการประเมนอาจารยจากนกศกษาในภาพรวมอย

ในระดบมากทสด ( = 4.50) ดานคณลกษณะความ

เปนครและความสามารถอยในระดบมากทสด สวนดานการสอนอยในระดบมาก ( = 4.09) ผลการประเมนคณภาพการบรหารหลกสตรและการใหคา

ปรกษาในภาพรวมอยในระดบปานกลาง ( = 3.31) โดยมผลการประเมนดานการบรหารหลกสตรระดบปานกลาง ( = 3.00) และดานการใหคาปรกษาอยในระดบมาก ( =3.61) ผลจากการสมภาษณนกศกษาพบว า คณาจารยในหลกสตรใหคาแนะนาในดานการเรยน

อยางใกลชด และกลาทจะปรกษาปญหาตางๆทเกดขน ในสวนปญหาทพบการเปดรายวชาในกลม

รายวชาชพบงคบซงไมเพยงพอตอนกศกษาตกคาง

และบางรายวชาผสอนอยในชวงลาศกษาตอทาให

ตองมการเปลยนแปลงรายวชา และปญหาในการใหคาปรกษาในรายวชาวจย ซงมจานวนอาจารยทปรกษาเพยง 3 ทาน แตละทานตองรบผดชอบนกศกษาหลายกลมจงทาใหไมมเวลาเพยงพอใน

การใหคาปรกษา

4. ดานผลลพธหลกสตร (Product) พบวา ผลการประเมนจานวนผสาเรจการศกษาอยในระดบมาก โดยมจานวนผสาเรจการศกษาตามเกณฑจานวน 40 คน คดเปนรอยละ 88.89 โดยจานวนปเฉลยทนกศกษาจบการศกษาอยท 4.04 ซงผลประเมนการประเมนตามตวบงชคณภาพ

มหาวทยาลยอยในระดบมาก (ระดบ B) สวนผลการเรยนเฉลยนกศกษาอยทระดบ 2.78 ซงอยในเกณฑ

ระดบมาก (ระดบ B) รอยละของนกศกษาทพนสภาพเนองจาก GPAX ไมถง 2.00 เทากบรอยละ 11.11 อยในเกณฑระดบปานกลาง (ระดบ C) ผลการประเมนความสามารถดานภาษา

องกฤษของนกศกษาโดยการสอบ TOEIC (Test of English for International Communication) โดยมเกณฑคะแนนท 550 พบวาไมมนกศกษาคนใดสอบ

ผานตามเกณฑทตงไว สวนผลการประเมนทกษะภาษาจนดวยการสอบ HSK ระดบ 3 พบวาม

226 อสมา ทรรศนะมลาภหลกสตรภาษา การสอสารและธรกจ: มมมองนกเรยน...

นกศกษาเพยงคนเดยวทสอบผานตามเกณฑ

คะแนนทกาหนดไว คดเปนรอยละ 2.22 ของจานวนนกศกษาทงหมด 5. ดานผลกระทบ (Impact) ในสวนผลการประเมนความพงพอใจของ

สถานประกอบการตอความสามารถในการใชภาษา

เพอการสอสารและคณลกษณะของบณฑตพบวา ในภาพรวมสถานประกอบการมความพงพอใจ

ระดบมาก ( = 3.88) ซงเมอพจารณารายดานพบ

วา ความพงพอใจดานความรความสามารถในวชาชพของนกศกษาอยในระดบมาก ( = 3.51) เช นเดยวกบผลประเมนด านบคลกภาพและ

คณธรรมจรยธรรมและจรรยาบรรณในวชาชพ ซงมผลความพงพอใจในระดบมาก ( = 4.06) สถานประกอบการมขอเสนอแนะเพมเตมให

หลกสตรพฒนาความเขมแขงดานทกษะภาษา

องกฤษมากขน และหลกสตรควรสนบสนนใหนกศกษาทดสอบวดความรดานภาษาองกฤษ เชน TOEIC เนองจากองคกรใชในการพจารณาเพอรบ

ทางาน ซงนกศกษามผลการฝกงานในระดบดมาก แตขาดผลคะแนนภาษาองกฤษ ทาใหพลาดโอกาสในการเขาทางานหลงจากจบการศกษา

ขอเสนอแนะเพอปรบปรงหลกสตร

1. เ นองด วยปรชญาหลกสตรม งผลต

บณฑตทมความสามารถดานการใชภาษาจนและ

ภาษาองกฤษซงตอบสนองความตองการตลาด

แรงงานเปนอยางยง อยางไรกตาม ดวยนกศกษามพนฐานดานภาษาระดบตารวมถงบางคนยงไมม

พนฐานดานภาษาจนมากอนและไมถนดในการ

เรยนภาษาจน จงเปนการยากทจะใหนกศกษาประสบความสาเรจในการเรยนภาษาตางประเทศ

พรอมกน 2 ภาษา หลกสตรควรมการปรบปรงโดยแยกสาขาวชาใหชดเจนเปนสาขาภาษาองกฤษและ

ภาษาจนหรออาจเปดเปนวชาเอกและวชาโท และเพมภาษาตางประเทศอนๆ ใหนกศกษาเลอกเรยน

เปนวชาโท เชน ภาษามลาย ภาษาญปน ภาษาพมา ภาษาฝรงเศส ภาษารสเซย นอกเหนอจากภาษาจน โดยควรเรมเรยนตงแตระดบพนฐานเพอใหนกศกษาสามารถสอสารภาษาตางประเทศได ตามทตนเองสนใจและมความถนด 2. สวนโครงสรางรายวชานน หลกสตรมจดเดนอยางมากในการบรณาการวชาชพดานธรกจ

และภาษาเพอใชในการประกอบอาชพ โดยเฉพาะทางดานธรกจการทองเทยวซงนกศกษาใหความ

เหนวาสามารถนาความรทไดเรยนทงรายวชาภาษา

และดานวชาชพเลอก โดยเฉพาะความร จากรายวชากลมวชาชพเลอกดานกาทองเทยว เชน วชา Tourism and Travel Business วชาHotel and Restaurant และ วชา Foods and Beverages Management ไปปรบใชในการทางานไดเปนอยางด แตรายวชาชพบงคบดานธรกจบางรายวชาไมไดใชประโยชน จงเสนอแนะใหหลกสตรตดบางรายวชาในกลมวชาชพบงคบทนกศกษาไมไดนาไป

ใช เชน การบญชและการเงน และอาจเพมรายวชาในกลมวชาชพเลอก กลมวชาการจดการทองเทยวและกลมธรกจระหวางประเทศ ซงเปนกลมรายวชาสาคญและเปนประโยชนอยางมากตอนกศกษาใน

การทางานจรง เนองจากปจจบนความรแคภาษาเพยงอยางเดยวอาจไมเพยงพอ ควรมความรในศาสตรทนาไปใชงานได 3. หลกสตรควรมการประชาสมพนธให

ชดเจนถงโครงสรางการเรยน เพอไมใหเกดความเขาใจคลาดเคลอนในเรองภาษาตางประเทศท

นกศกษาตองเรยน และควรมการวางแผนรวมกบหนวยงานทเกยวของในการเปดกลมเรยนหรอหา

อาจารยพเศษในรายวชาทผสอนอยในชวงระหวาง

การลาศกษาตอเพอใหเกดผลกระทบตอแผนการ

เรยนของนกศกษานอยทสด

4. กลมวชาภาษาจนควรจดลาดบรายวชาใหม โดยเรมจากระดบงายและเพมระดบความยากขนไป รายวชาควรมความตอเนอง และควรมอาจารยประจาชาวไทยทสอนวชาพนฐานเพอแก

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม 227 ปท 35 ฉบบท 4 กรกฎาคม - สงหาคม พ.ศ.2559

ปญหาการสอสารในชนเรยนและเปนผประสานทาง

ดานการสอนกบอาจารยขงจอ นอกจากน หากนกศกษาไมมพนฐานภาษาจนมากอน ควรมการปรบพนฐานอยางเขมขน และมการวดประเมนกอนใหลงทะเบยนในรายวชาทสงขน โดยนกศกษาทไม มพนฐานภาษาจนมากอนใหความเหนว า รายวชาปรบพนฐานเพยงวชาเดยวนอยเกนไป และเมอเรยนสงขนกเกดปญหาเรยนไมเขาใจ เกดความทอแทและเบอหนาย ทาใหไมสนใจเรยนในทสด ดงนน หลกสตรควรมแนวทางแกปญหานกศกษาไมมพนฐานทเขมขนมากขน

5. กลมรายวชาภาษาองกฤษ ควรมการปรบคาอธบายรายวชาทชดเจนมากขนโดยกาหนด

วตถประสงคและขอบเขตรายวชาใหละเอยดขน สวนจานวนรายวชายงมนอยเกนไป ควรเพมรายวชาทฝกทกษะเบองตนใหนกศกษามากขน หรออาจจดเปนโครงการเตรยมความพรอมกอน

เปดภาคการศกษา เนองจากนกศกษาสวนใหญมพนฐานภาษาองกฤษตา นอกจากนควรตดบางรายวชาทมเนอหาซาซอนกนและควรมการเพมราย

วชาใหมๆททนสมย มความหลากหลายและตรงตามความตองการของผเรยนมากขน เชน รายวชา World Englishes, English for Airline, English in Mass Media เปนตน 6. ผลการตอบแบบสอบถามจากอาจารยและผลการประเมนตามเกณฑการวดระดบ

ประสทธภาพและประสทธผลของตวบงชคณภาพ

ของมหาวทยาลยพบวาควรลดภาระงานสอนของ

อาจารยประจาหลกสตร เนองจากผสอนตองรบผด

ชอบสอนทงรายวชาศกษาทวไปและรายวชาประจา

หลกสตร ทาใหไมมเวลาในการทาวจยและพฒนาตนเองเพอขอตาแหนงวชาการ นอกจากน อาจารย

สวนใหญยงขาดประสบการณวจย จงควรมการสงเสรมความเขมแขงโดยการจดโครงการอบรมดาน

การวจย และมพเลยงคอยใหคาปรกษา โดยอาจบรณาการรวมกบรายวชาวจย เพอฝกใหอาจารยมประสบการณในการทาวจยมากขน โดยการเปนทปรกษาวจยและมผเชยวชาญในการทาวจยคอยให

คาแนะนา

7. ควรมการจดสรรงบประมาณเพอซอ

หนงสอและสอเทคโนโลยททนสมยเพอใหทง

นกศกษาไดฝกการพฒนาตนเองทางดานทกษะ

ภาษาองกฤษ โดยเฉพาะสอมลตมเดยตางๆ นอกจากน ควรเพมหนงสอ ตาราและวารสารวจยทางดานสงคมศาสตร การสอนภาษาองกฤษ ภาษาศาสตรและการสอสารเพอเปนแหลงคนควา

ในการทาวจยของอาจารย

8. หลกสตรควรมการสงเสรมใหนกศกษาสอบวดความรดานทกษะการใชภาษาองกฤษและ

ภาษาจน ทงน (TOEIC, HSK) เนองจากสถานประกอบการในปจจบนโดยสวนใหญใชผลคะแนน

การทดสอบทางภาษาเพอประกอบการพจารณาใน

การรบสมครงานและหากนกศกษามผลคะแนนสอบ

อาจไดรบการพจารณาเขาทางานหลงจากการ

ฝกงาน โดยหลกสตรอาจจดโครงการเพอใหนกศกษาเรยนรรปแบบขอสอบและฝกการทา

ขอสอบกอนการสอบจรง

กตตกรรมประกาศ

งานวจยชนน ได รบทนสนบสนนจาก

มหาวทยาลยสงขลานครนทร ผ ว จย จงขอขอบพระคณมา ณ ทน

228 อสมา ทรรศนะมลาภหลกสตรภาษา การสอสารและธรกจ: มมมองนกเรยน...

เอกสารอางอง

ทบวงมหาวทยาลย. (2539). ระบบการประกนคณภาพการศกษาระดบอดมศกษา. กรงเทพฯ: เอกสารรายงานการสมมนาวชาการ.

บญชม ศรสะอาด. (2546). การพฒนาหลกสตรและการวจยเกยวกบหลกสตร. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตสราษฎรธาน. (2551). คมอการศกษาระดบปรญญาตร ประจาปการศกษา 2551. สราษฎรธาน

บญชม ศรสะอาด. (2550). หลกสตรศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษา การสอสารและธรกจ หลกสตรใหม พ.ศ. 2550. สราษฎรธาน. คณะศลปศาสตรและวทยาการจดการ.

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต สานกนายกรฐมนตร. (2543). พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต.

สานกมาตรฐานและประเมนผลอดมศกษา. (2548). เกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2548 และแนวทางการบรหารเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา พ.ศ. 2548. กรงเทพฯ: สานกมาตรฐานและประเมนผลอดมศกษา สานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ.

สงบ ลกษณะ. (2533). แนวคดบางประการในการจดกจกรรมการเรยนการสอนเชงกระบวนการ. สารพฒนาหลกสตร. มกราคม-มนาคม 2533.

มาเรยม นลพนธ. (2553). คมอการประเมนหลกสตร. นครปฐม : บณฑตวทยาลย.Stufflebeam, D. L. and Shinkfield, A. J. (2007). Evaluation theory, models & applications. CA:

Jossey-Bass.

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตรหลกเกณฑและคาแนะนาสาหรบผนพนธ บทความ หรอ บทความวจย

(Instructions for the Authors)

วารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม มนโยบายในการสงเสรม เผยแพรผลงานวชาการและงานวจยทมคณคาตอการพฒนาองคความรทางวชาการ และเปนสอกลางแลกเปลยนความคดเหนเชงวชาการ โดยครอบคลมวทยาการดานมนษยศาสตรและสงคมศาสตร การศกษา ศลปกรรม ดนตร สถาปตยกรรม ภาษา วรรณกรรม กาหนดการตพมพปละ 6 ฉบบ ออกราย 2 เดอน คอ เลม 1 มกราคม – กมภาพนธ / เลม 2 มนาคม – เมษายน/เลม 3 พฤษภาคม – มถนายน/เลม 4 กรกฎาคม – สงหาคม /เลม 5 กนยายน – ตลาคม และ เลม 6 พฤศจกายน – ธนวาคม โดยรปแบบผลงานทวารสารจะรบพจารณา ม 3 ประเภท คอ บทความทวไป บทความวจย และบทวจารณหนงสอ บทความวชาการและบทความวจยทจะนามาตพมพในวารสารมหาวทยาลยมหาสารคามนจะตองไดรบการตรวจสอบทาง

วชาการ (Peer review) ซงปกตจะม Double Blind (ผพจารณา 2 คน) หรอ Triple Blind (ผพจารณา 3 คน) ทงภายในและภายนอกมหาวทยาลย เพอใหวารสารมคณภาพในระดบมาตรฐานสากล และนาไปอางองได ผลงานทสงมาตพมพ จะตองมสาระ งานทบทวนความรเดมและเสนอความรใหมททนสมยรวมทงขอคดเหนทเกดประโยชนตอผอาน ผลงานไมเคยถกนาไปตพมพเผยแพรในวารสารอนใดมากอน และไมไดอยในระหวางการพจารณาลงวารสารใดๆการเตรยมตนฉบบทจะมาลงตพมพ ควรปฏบตตามคา แนะนา ดงน

การเตรยมตนฉบบสาหรบบทความและบทความวจย

1. ภาษา เปนภาษาไทยหรอองกฤษกได ถาเปนภาษาไทย ใหยดหลกการใชคาศพทหรอการเขยนทบศพทใหยดหลกของราชบณฑตยสถาน พยายามหลกเลยงการใชภาษาองกฤษในขอความ ยกเวนกรณจาเปน ศพทภาษาองกฤษทปนไทย ใหใชตวเลกทงหมด ยกเวนชอเฉพาะซงตองขนตนดวยตวอกษรใหญ ถาเปนภาษาองกฤษ ควรใหผเชยวชาญในภาษาองกฤษตรวจสอบความถกตองกอนทจะสงตนฉบบ

2. ขนาดของตนฉบบ พมพหนาเดยวบนกระดาษสน ขนาด เอ 4 (216 x 279 มม.) ควรเวนระยะหางจากขอบกระดาษดานบนและซายมออยางนอย 40 มม. (1.5 นว) ดานลางและขวามออยางนอย 25 มม. (1 นว) พมพดวยโปรแกรมไมโครซอฟทเวรด ดวยรปแบบอกษร browallia New

3. จานวนหนา บทความและบทความวจย ไมควรเกน 12 หนา 4. การสงผลงาน online สามารถเขาไปดรายละเอยดท www.journal.msu.ac.th

การเรยงลาดบเนอหา

1. บทความวจย 1.1 ชอเรอง (title) ควรสน กะทดรด และสอเปาหมายหลกของการศกษาวจย ไมใชคายอ ความยาวไมควร เกน 100 ตวอกษร ชอเรองตองมทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ โดยใหนาชอเรองภาษาไทยขนกอน

1.2 ชอผนพนธและทอย ใหมทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ และระบตาแหนงทางวชาการ หนวยงานหรอสถาบน ทอย และ E-mail ของผนพนธ เพอใชตดตอเกยวกบตนฉบบและบทความทตพมพแลว

1.3 บทคดยอ (abstract) ใหมทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ เปนเนอความยอทอานแลวเขาใจงาย โดยเรยงลาดบความสาคญของเนอหา เชน วตถประสงค วธการศกษา ผลงานและการวจารณ อยางตอเนองกน ไมควรเกน 250 คา หรอ 15 บรรทด ไมควรมคายอ ใหบทคดยอภาษาไทยขนกอนภาษาองกฤษ

1.4 คาสาคญหรอคาหลก (keywords) ใหระบทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ ใสไวทายบทคดยอของแตละภาษา

1.5 บทนา (introduction) เปนสวนของเนอหาทบอกความเปนมาและเหตผลนาไปสการศกษาวจย ใหขอมลทางวชาการพรอมทงจดมงหมายทเกยวของอยางคราว ๆ และมวตถประสงคของการศกษาและการวจยนนดวย

1.6 วธการศกษา ใหระบรายละเอยดวสด อปกรณ สงทนามาศกษา จานวนลกษณะ

เฉพาะของตวอยางทศกษา ตลอดจนเครองมอและอปกรณตางๆ ทใชในการศกษา อธบายวธการศกษา หรอแผนการทดลองทางสถต การสมตวอยาง วธการเกบขอมลและวธการวเคราะหขอมล 1.7 ผลการศกษา (results) แจงผลทพบตามลาดบหวขอของการศกษาวจยอยางชดเจนไดใจความ ถาผลไมซบซอนไมมตวเลขมาก ควรใชคาบรรยาย แตถามตวเลขมาก ตวแปรมาก ควรใชตาราง แผนภมแทน ไมควรมเกน 5 ตารางหรอแผนภม ควรแปรความหมายและวเคราะหผลทคนพบ และสรปเปรยบเทยบกบสมมตฐานทตงไว

1.8 วจารณและสรปผล ( discussion and conclusion ) ชแจงวาผลการศกษาตรงกบวตถประสงคของการวจย หรอแตกตางไปจากผลงานทมผรายงานไวกอนหรอไม อยางไร เหตผลใดจงเปนเชนนน และมพนฐานอางองทเชอถอได และใหจบดวยขอเสนอแนะทจะนาผลการวจยไปใชประโยชน หรอทงประเดนคาถามการวจย ซงเปนแนวทางสาหรบการวจยตอไป 1.9 ตาราง รป รปภาพ และแผนภม ควรคดเลอกเฉพาะทจาเปน และตองมคาอธบายสนๆ แตสอความหมาย ไดสาระครบถวน ในกรณทเปนตาราง คาอธบาย ตองอยดานบน ในกรณทเปน

รปภาพ หรอแผนภม คาอธบายอยดานลาง 1.10 กตตกรรมประกาศ ระบสนๆ วาไดรบการสนบสนนทนวจย และความชวยเหลอจากองคกรใดหรอใครบาง 1.11 เอกสารอางอง ( references) สาหรบการพมพเอกสารอางอง ทงเอกสารอางองทเปนภาษาไทย และภาษาองกฤษโดยมหลกการทวไป คอ เอกสารอางองตองเปนทถกตพมพและไดรบการยอมรบทางวชาการ ไมควรเปนบทคดยอ และไมใชการตดตอสอสารระหวางบคคล ถายงไมไดถกตพมพ ตองระบวา รอการตพมพ (in press)

2. บทความทวไป 2.1 ชอเรอง

2.2 ผแตง

2.3 บทคดยอ

2.4 คาสาคญ

2.5 บทนา

2.6 เนอหา

2.7 บทสรป

2.8 เอกสารอางอง

3. บทวจารณหนงสอ 3.1 ขอมลทางบรรณานกรม

3.2 ชอผวจารณ

3.3 บทวจารณ

เอกสารอางอง

ใชรปแบบการอางอง (APA Style)

การเขยนเอกสารอางอง

ก. กรณทเปนรายงานวจย มรปแบบและการเรยงลาดบดงน : ชอผเขยน (ในกรณภาษาไทย ใชชอและนามสกล และในกรณภาษาองกฤษ ใชนามสกลและชอ). ปทพมพ. ชอเรอง. ชอยอของวารสาร. เลมทพมพ ฉบบทพมพ: เลขหนาแรกถงหนาสดทายของเรอง. ในกรณทมผเขยนมากกวา 6 คน ใหใสรายชอผเขยนทง 6 คนแรก แลวตามดวยคาวา “ และคณะ” หรอ “et al” ตวอยางอมรรตน จงสวสตงสกล, ลดดา เหมาะสวรรณ. (2002). Evidenced based maillard reeaction : focus-

ing on parenteral nutrition. วารสารโภชนบาบด. 13(1) : 3-11Vega KJ, Pina I, Krevaky B. (1996). Heart transplantation is associated is with an increase risk

for pancreatobiliary diseases. Ann Intern Med. 124(11) : 980-3 ข. กรณทเปนหนงสอ มรปแบบและการเรยงลาดบ เหมอนเอกสารอางองทเปนรายงานวจย (ในขอ ก. ) ยกเวน ใช ชอหนงสอ เมองทพมพ : สานกพมพ แทน ชอยอวารสาร

ตวอยางวญ มตรานนท. (2538). พยาธกายวภาค. กรงเทพ : โอเอสพรนตงเฮาส . 629-78.Ringsven MK, Bond D.(1996). Gerontology and leadership skills for nureses. 2nd ed. Albany (NY)

: Delmar Publishers. 100-25. ค. กรณทเปนรายงานการประชมและสมมนา มรปแบบการเรยงลาดบ คอ ชอผแตง. ปทพมพ. ชอเอกสารรวมเรองทไดจากรายงานการประชม. วน เดอน ปทจด : สถานทจด : สานกพมพ หรอผจดพมพ. เลขหนา.

ตวอยางณฐนนท สนชยพานช, วราภรณ จรรยาประเสรฐ, ยพน รงเวชวฒวทยา, มนตชล นตพน, สาธต พทธ

พพฒนขจร. (2542). เภสชกรพฒนาเพอการพงพาตนเอง. รายงานการประชมวชาการเภสชกรรม ประจาป 2542 ของเภสชกรรมสมาคมแหงประเทศไทย ; 24-26 มนาคม 2542. กรงเทพมหานคร : เภสชกรรมสมาคมแหงประเทศไทย. 89-105.

Kimmura J. Shibasaki H, editors. (1996). Proceeding of 10yh International Congress of EMG and/Clinical Neurophysilogy ; 15-16 Oct 1995; Kyoto Japan. Amsterdam:

Eelsevier. 80-90. ง. กรณเปนวทยานพนธ มรปแบบการเรยงลาดบ คอ ชอผแตง. ปทพมพ. ชอวทยานพนธ. สถาบนทพมพ : ชอสถาบนการศกษา ตวอยางอมพร ณรงคสนต.(2541). การใชยาเจนตามยซนวนละครงเปรยบเทยบกบวนละสองครงในทารกแรก

เกดไทย. (วทยานพนธปรญญาเภสชศาสตรมหาบณฑต). กรงเทพมหานคร : บณฑตวทยาลย

จฬาลงกรณมหาวทยาลย.Kaplan SJ. (1995).Post-hospital home health care: the elderly ,s access and uutilization [disser-

tayion]. St. Louis (MO):Washington Univ. ตวอยาง จ. กรณทเปนบทความในหนงสอพมพ มรปแบบและการเรยงลาดบเหมอนเอกสารอางองทเปนรายงานวจย (ในขอ 11.1.1. ก) ตวอยางLee G. (1996). Hospitalzation tied to ozone pollution: study estimtes 50,000 admissions annually.

The Washington Post Jun 21.5. ฉ. กรณทเปนหนงสออเลกทรอนกส มรปแบบและการเรยงลาดบ คอ ชอผแตง. ปทพมพ ชอเรอง. ชอวารสาร ( ป เดอน วนทอางองถง) เลมท (ฉบบท ) : ไดมาจาก ชอ website ตวอยาง

Morse SS. (1995). Factors in the emergence of infactious disease. Emerg Infect Dis [cited 1996 Jun 5] ; 1(1): Available from:URL// www. Cdc.gov/ncidod/Eid.htm

พมพท : หจก.โรงพมพคลงนานาวทยา โทร.043-328589-91 แฟกซ 043-328592

ใบสมครสมาชกวารสารมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

โปรดกรอกรายละเอยดในใบสมคร ดงตอไปน

วนท............เดอน........................พ.ศ………………

ชอ – นามสกล ………………………………………………………………….………………..…

ทอย บานเลขท........ หมท........ ถนน .............................แขวง/ตาบล.....……อาเภอ.…….…..….

จงหวด………………......………รหสไปรษณย……………..……โทรศพท ..............................

โทรสาร …………………...……………… E – mail …….…………..………………….......……

หนวยงาน ………………….....…………สถานททางาน …………………...…………….………

ถนน ……………………..…......แขวง/ตาบล.………...…………อาเภอ....................................

จงหวด…………….…รหสไปรษณย………โทรศพท ...............................โทรสาร ……………..…

มประสงคใหออกใบเสรจในนาม (โปรดระบ)................................................................................

สมครเปนสมาชกรายป 6 ฉบบ คาสมาชก 240 บาท

สมครเปนสมาชกสองป 12 ฉบบ คาสมาชก 480 บาท

ทานสามารถสงจายธนาณตหรอตวแลกเงน สงจาย ปณ. ทาขอนยาง 00033 ในนาม :

นางฉววรรณ อรรคะเศรษฐง งานวารสาร กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการ

มหาวทยาลยมหาสารคาม ตาบลขามเรยง อาเภอกนทรวชย จงหวดมหาสารคาม 44150