Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
V6 ANH DUNG (TONG CHU BIEN ) - TRAN f)UC HUYEN ( CHU BIEN)
NGUYEN DUY HIEU- NGUYEN THANH TU.l\N-NGUYEN LE THUY HOA-NGUYEN VAN MINH
( TRUdNG TRUNG HQC PH6 THONG CHUYEN LE H6NG PHONG TP.H6 CH{ MINH)
? ..1'
GIAI TOAN ' HINH HOC
•
(DUNG CHO HQC SINH LC5P CHUYEN)
r l u i hon !£in rlui·nitm)
• ' ,.., ? , ,..
NHA XUAT BAN GIAO Dl)C Vll;T NAM
{[[W+bz0FkV43GmRt7u4DpvuYxd]]}
3
Lor Nor £JA.u
~ rong thCii gian vua qua, ·duc;tc Slf giup dB cua Nha xuat
ban Ciao dt,tc, TntCing Trung h9c ph6 thong chuyen Le
H6ng Phong da bien soan b(> sach "Giifi toan dcmh cho hQc sinh lap
chuyen" theo dtnh huang bam sat sach giao khoa, b6 sung cac chu
d~ nang cao theo trinh do trudng chuyen va cac n(>i dung thi di;li
h<?C . B(> sach da duc;tc dong dao h9C sinh va giao vien cac truCing
chuyen sU' dt,tng va tin c~y.
Trong qua trmh d6i mai giao dt,tc, dap ung yeu du mai cua sach
giao khoa chuyen ban, xay dt;tng phuong phap ki~m tra ket hc;ip giUa
tt;i lu~n Va tri\c nghi~m khach quan, Chung toi bien SOC;ln li;li b(> sach
Giai toan danh cho h9C sinh cac truCing chuyen va h9C sinh kha, gioi
Ci cac truCing trung h9c ph6 thong tren toim quoc. B(> sach "Gidi torin
lap 10" g6m ba quy~n :
- Giai toan D~i s6 10 ;
- Giai toan Hinh hQc 10 ;
- Giai toan Luqng giac 10.
N(>i dung quy~n "Gidi toan Hlnh h9c 10" bam sat theo cau true
cua sach giao khoa Hmh h9c 10 (Nang cao) va duc;tc trlnh bay theo
ba chuang nhu sau :
- Clutdug 1 : Vecto ;
- Clutdng 2 : Tich vo huang va ung dt,tng ;
- Chudng 3: Phuong phap tol;l d(> trong m~t ph~ng .
Trong m6i bai h9c, chung toi xay dt;tng h~ thong bai t~p rEm
luy~n dl,l'a theo cac van d~ Cl,l th~. Den ph§.n on t~p cuoi chuang,
4
chung toi gi6'i thi~u cac cau hoi tdc nghi~m khach quan va cac cau
hoi ttt lu~n v6'i dQ kh6 cao, yeu du b;;tn d9c phai t6ng hqp l;;ti cac
kie'n thuc da dttqc cung cap. Chung toi c6 cung cap dap an va
hti6'ng d~n gicli SCf lttqc cua ffiQt s6 bai 't~p tieu bieu. cu6i moi
chttefng nh~m giup cac b;;tn d9c on t~p, nang cao kie'n thuc, ren
luy~n ca.c ki nang giai toan, d~c bi~t la phftn tr~c nghi~m khach
quan.
Hi v9ng quyen sach .se giup fch cho cac b~n h9c sinh trong qua trlnh h9c t~p, ren luy~n nang cao b(> mon Toan 16'p 10 ; la tai li~u
ho trq cho giao vien Toan cac trttong trung h9c ph6 thong trong
cong tac dao t;;to h9c sinh gioi.
M9i y kie'n dong gop xin dttqc gui v~ dia chi sau :
• TniO'ng Trung hQc phd' thong chuyen Le Hdng Phong,
235 Nguy~n Van Cit, Qu~n 5, Thanh pho' H6 Chi Minh.
• Ban bien t~p Toan - Tin hQc, Nha xuat ban Giao dt,tc t~i
Thanh pho' H6 Chi Minh, 231 Nguy~n Van Cit, Qu~n 5,
TP. HCM.
Tran tr9ng cam Cfn !
Thanh ph6 H6 Chi Minh, thang 07/2007 cAc TAC CIA
{[[W+bz0FkV43GmRt7u4DpvuYxd]]}
5
~I~CTd
§1. CAC D'NH NGHTA
A. TOM TAT GIAO KHOA
I. KHAI NI~M VECTd
Vecta la IIIQt doq.n tluing c6 huang, nghla la trong hai die'm mut cua do~n th<ing da chi ro diem nao la diem dau, die'm nao la diem cuoi .
Ki hi~u AB chi vecto c6 :
+ Goc.(cliem d&uJ laA;
+ Ng9n (cli e'11z cuo'i) laB.
DuCing thcing AB la gia cua vecto AB.
D9 dai do~n thcing AB la d¢ dai cua vecto AB , ki hi~u /AB/.
Nhu v~y : /AB/ = AB .
Chieu di tu· goc A den ng<;m B la hrtang cua vecto AB.
D~c bi~t : Vecto c6 d9 dai bilng 1 g<;>i la vecto don vi. --+ - > --+ - >
B
A
Hinh 1.1
Luu y : Vecto con dli<;>'C ki hi~u la : a ; b ; c ; X ..... ne'u khong can chi
ro diem dau va die'm cuoi cua n6.
II. VECTd CUNG PHUONG
Hai vecto dli<;>'C g<;>i la Cltng plutang neu gia cua chung song song hay tning nhau .
Hai vecto cung phuong c6 the ding !utang hay ngrtr;~c !utang.
6 Chuang 1. VECTO ------·------------
B. - -• AB va CD ctmg
piHi\Jng t:LIIlg hu'(ing
- -• AB vit MN CLill g
A
Hinh 1.2 N
Nh~n xet : I Ba die'm A, B , c th.:'tng himg <=-> AB v;\ AC cung !JhLIO'ng.
Ill. VECTd BANG NHAU
) )
Hai vectO' a va 6 lHlng nl/011 n[;u chung C/lll ,!j /ut'ci'ng va cting d(J deli.
- >
Ki hi~u : a = b .
Cac tfnh chat :
i) AB == AB ;
ii J AB == CD => CD = AB
iii) AB = CD va CD = EF => AB = EF.
IV. VECTd 0 - t
Vecto· 0 la vectO' c6 goc va ngQn trung nhau. Ki hi¢u : 0 . ...
AB = 0 <=> A = B ; AA == BB = ... = 0 .
- )
VectO' 0 c6 c19 clai bAng 0 va c6 phu'O'ng bu't kl (cung phu·O'ng, cung hu'lmg
v6'i mQi vcdO'I.
§1 . CAC E>!NH NGHTA 7
v. xAc D!NH MOT DIEM BANG DANG THU'c vECTd
---+ Cho di~m 0 co d!nh va vecta v kh6ng d6i . T6n t~i duy nhat m(>t di~m
~ ---+
M sao cho : OM = v . (1)
Ta n6i : di~m M duqc xac d!nh bai diing thuc (1).
B. PHUONG PHAP GIAI TOAN
1) vi ov VI d1,1 1 : Cho hai diem phan bi$t Ava B. Hoi c6 bao nhieu doc;tn th~ng va
bao nhieu vecto kh'k nhau va khac vecto 6? Giai
Mi?t do~n thiing duy nhat AB ho~c BA ;
Hai vecta khac nhau va khac vecta 0 la AB va BA .
VI dl,l 2 : Cho ~ABC can tc;ti A. Gqi MIa trung diem cua BC va N Ia trung
diem cua AB. A
a) 8~ng thuc AB = AC dung hay sai ?
b) Cac vecto nao cung huang vai AC ?
c) Cac vecto nao ngu<;1c huang vai BC ?
d) Cac vecto nao bang nhau ? M
Giai Hinh 1.3
a) Hai vecta AB va AC khong cung phuang n€m chung kh6ng biing nhau.
b) MN la do~n noi trung di~m cua hai c~nh·BC va AB nen MN va AB ~ ~
song song nhau. Do d6 NM va AC la hai vecta cung huang.
c) Ba diem B, C, M thcing hang nen cac vecta nguqc huang vai BC la :
CB; CM; MB.
d) Ta c6 : BM = MC v'i hai vecta nay cung huang va cung di? dai .
Tuang W ta cling c6 : CM = MB ; BN = NA va AN = NB .
8 Chu·ong 1. VECTO
Vf dl:J 3 : Cho tU giac ABCD. Chung minh rang :
ABCD Ia hlnh blnh hanh ~ AB = DC.
Giai Ar---------...8
( =>) ABCD la hl.nh bl.nh hanh, chung minh : ~-
AB =DC.
Ta c6 : ABCD la hl.nh bl.nh hanh nen D<-----c
Hinh 1.4 ~ -AB cung hu6'ng DC va AB = CD => AB =DC .
( <=) AB =DC , chung minh : ABCD la hl.nh bl.nh hanh. ~- ~-
Ta c6 : AB =DC nen AB , DC cung phuong va AB = CD.
Do d6 AB II CD va AB =CD => tU giac ABCD la hl.nh blnh hanh.
Vf dl:l 4 : Cho hlnh blnh hanh ABCD. Goi M va N lan IU'Qt Ia trung diem cua
AB va DC. AN va CM I an IU'Qt cat BD tc;1i Eva F.
Chung minh: DE = EF = FB.
Giai
Ta c6 AM = NC nen AMCN la hinh bl.nh hanh, do d6 AN II MC. Suy ra MF la duO'ng trung blnh cua ~ AEB va NE la duO'ng trung binh cua ~ DFC. Tu d6 ta c6 F la trung di~m cua EB va E la trung diem cua - ~-
DF. V~y DE = EF :::: FB .
2)BAIT~P
&11" D N C
Hinh 1.5
Bai 1. G9i C la trung diem eli a do;;tn th§.ng AB . Cac kh§.ng dinh sau day dung hay sai ?
a) AC va BC cung hu6'ng ; ~ ~
c) AB va BC nguqc hu6'ng ;
- ~
b) AC va AB cung huO'ng ;
d) IABI = !Bel ; n IABI = 21Bc1.
§2. TONG VA HI~U CUA HAl VECTCi
Bai 2. Cho lye giac deu ABCDEF co tam 0.
a) Tim cac vecto khac 0 va cung phuong v6'i OA.
h) Tim cac vecto bang vecto AB .
c) ILly ve d.c vecto bang vccto AB va c6 diem dau la 0, D, C.
9
Bai 3. Cho 5 diem A, B, C, D, E phfm bi~t. C6 bao nhieu vecto khac vectokhong, c6 <licm <'hl.u va die'm cuoi la de oiem da cho.
Bai 4. Cho tam giac ABC c6 tnfe tam H va tam ctu·&ng trim ngoc_1i tiep la 0 .
G9i B' la oiem doi XLt'ng cua B qua 0. Chting minh: AI-l = B'C.
Bai 5. Cho W giac ABCD. G9i M, N, P, Q lan luqt la trung diem cua de -- --
cc_1nh .A.B, BC, CD, DA. ChLt'ng minh : NP = MQ va PQ = NM.
Bai 6. Cho hinh binh hanh ABCD. Dyng AM = BA, MN = DA, NP = DC,
PQ = BC. ChLt'ng minh : AQ = 0.
Bai 7. Cho lye giac d~u ABCDEF. H<:'ly ve cae vecto ui'mg vecto AB thoa :
a) Co diem tbu la 13, F, C.
b) C6 diem cuoi la F, D, C.
~ ' ~ ?
§2. TONG VA Hlf;U CUA HAl VECTO
A. T()M TAT GIAO KHOA
I. TONG CUA HAl VECTd
- ) •· )
Cho hai vecto u va b . Lay m(lt die'm A bat kl, ta ve : -~ - )
AB = (/ ' tiep thco ve BC =· b . - ) - ) .. )
Vecto c :-:: AC duqc xac d!nh nhu tren duqc g9i la tO'ng cua a va b .
. ) · ·~) - )
Ki hi~u : u + b = c .
10 Chuang 1. VECTO ----------~ ----
B
A
- )
b
c
o )
Hinh 1.6
Nhti vf•.Y v6'i 3 dic'm A, B, C tuy y, ta c6 : iTB + BC = ACI -> . > - >
Cac tinh cha't : VO'i ba vectO" bat kl a . b , c , ta c6 :
)> - ) } - )
i) u + b = b + u ; (tinh giao hoanJ
~) -> - > ·> -·)
iiJ ( u + b)+ c = a + ( b +c); (tinh kc't hqp)
- )
iii) Cl + 0 = (/ ; (b;}L c!<\ng thuc tam gi<i.c)
Quy tiic 3 die'm
TCt dinh nghia cua phep c<)ng, ta suy ra : v6'i ba die'm bat kl A, B , C
ta c6: iAB + BC = i\C;I hay iAn + BC + C./\. = ol. Quy uic nay c6 the' to'ng quat cho n diem.
Quy tc'ic hinh binh hi:mh
'l'r~ ng hlnh binh hanh ABCD : [AB + AD = Acl <=> BA + DA = CA.
II. HI~U CUA HAl VECTd
> - > Cho vectO" (/ . VectO" c6 CIJI/g d(; drii va ng l/r/C lu/6'1/g v6'i (/ ctu·o·c gQi L't
-> > uccto cl6'i cua vectO" (/ . Ki hi~ u : ~ ([ .
- ) ~ > - > - > - > N6i m<)t cc.ich khac : "Neu a + b = 0 thl. ta n6i u la vectO" doi cua b hay 0 ~
b la vectO" doi cua Cl ".
§2. TC)NG VA HIEU CUA HAl VECTO 11
Cri.c tinh chat
i ) A, l3 : A TJ = - BJ\
ii) I Ll. trung c1ie"m AB ~ !A c:: - I U
iii 1 -- ( - .-\HJ - AB.
> > >
Cho h:ti \ ·cL·td o v~t b. Hi¢u dt:t u '.d {;, i-;i hi~·u u - 6 du"<.ic L1itth llgllla h('li :
l~:~~-=-; + ~ ?~ . ) - ) - ) ) . ) )
Suy ra : u - b = c ~ o = c + b .
Phep t.rt:t vectu c6 cac tinh cht!t nhu doi vlii phep tru c:..i. c so tht,Ic .
. > >
Clni y : Phcp toan tim tOng va h i¢u cua bai wcto u va b con gQi Ut >
phc p c(lng v<1 phep tru hai n :! cto" u Yit b .
Quy t:ic 3 diem :
V6i ba di c"m btlt ki /\, B, C, tad> :
~s~-~c; ~:_cji ) _
B. PHUONG PHAP Cl/\.1 TOAN
l van de· 1. CHUNG MINH MOT nANG THUC VECTO L______ ------------1) PHU'dNG PHAP
Ta co thi' s u· ch,mg m(lt trong ba phu·ung ph c:'tp- sau cL1.y :
• I3i e'n cloi vc nay ve ve' kia .
• Bie n doi Luong du·ong d<'ing thtk ccl.n chC!ng minh thanh m(lt drt ng thC!c ma ta cUt bie t lil dung .
• Bien doi m<)t dAng thC!c dung c6 stl n thimh drtng thCt<.: can chC!ng minh.
Lu'u y : Ne n ap dyng cac quy t<ic : ba di em, trung ai<Sm, hinh binh hanh
trong quci trinh bie n doi.
12 Chuong 1. VECTd
2) vf ov
Vf dl,l 1 : ChCing minh rang v6i bon diem A, B, C, 0 bat k1 taco :
AC + BD = AD + BC .
Giiii
Ta c6: --~ -~-- -- - --AC + BD =-= AD + DC + BC + CD = AD + BC + (DC + CDJ = AD + BC.
Vf dl,l 2 : Cho h1nh b1nh himh ABCD voi tam 0 . Cac kh~ng d!nh sau day
dung hay sai ?
b) AB + BD = BC;
-- - --c) OA + 013 = OC + OD; d) BD + AC = AD+ BC .
Giiii
a) Taco : AB + AD = AC (quy tEi.c hl.nh binh h<1nh)
I~_, i~l
= AB + ADI = lAC: = AC .
Vi IBDI = BD => m~nh eM sai.
b) Taco : AB + BD = AD (quy ti'ic ba diem). Hinh 1.7
Vi IJC = AD => m~nh d~ dung.
c) Ta c6 : OA + 013 = OC + OD <=> Oi\ - OD = OC - OB ~ DA = BC
=> m¢nh de sai.
d) Ta c6 : BD + AC = AD + BC <:::> BD - BC = AD - AC <:::> CD = CD
=> m~nh de dung.
Vf dl,l 3 : Cho tam giac ABC. Dl,ing cac h1nh
b1nh hanh ABIJ, BOPQ, CARS nam phia
ngoai tam giac do. Chu·ng minh rang:
- ~- ~ RJ + 10 + PS = 0 .
Q
Hin/J 1.8
s
{[[W+bz0FkV43GmRt7u4DpvuYxd]]}
§2 . TONG VA Hlt;U CUA HAl VECTO 13
Giai
Ta c6 : ABIJ la hinh binh hanh n E'm : AJ = BI
BCPQ la hinh binh hanh nen : BQ = CP ;
~ --CARS la hinh binh hanh nen : CS = AR .
Ta l~i c6 :
RJ + IQ + PS = AJ - AR + BQ - BI + CS - Cf
~~----~- ->
= AJ - BI + BQ - CP + CS - AR = 0 .
VI dl:J 4 : Cho tam giac ABC va G Ia trqng tam tam giac. Chung minh ding : ~ ~ ~ -
GA + GB + GC = 0. •
A
Giai
Ve hlnh binh hanh BGCD, M la trung di~m BC.
Theo quy t iic hinh binh hanh ta c6 : ~ ~-
GB + GC = GD , rna GD = 2GM (tinh
chat duO'ng cheo), GA = 2GM (tinh
s ~------\'-'.:....__----=~c cha t tr9ng t am)
~ GD = GA ~ GA = - GD . 0 -- ~-
Hinh 1.9 Vf}y GA + GB + GC = 0.
3) BAI TAP
B~li 1. Cho hinh binh h anh ABCD voi t am 0. Hay dien vao ch6 trong (. .. ) dC' duqc diing thU'c dung. --
a) AB + AD = .. . ; b ) AB +CD = ... - ~
~ ~
c) AB + OA = ... ; d) OA + OC = . .. ~ ~ ~
e) OA + OB + OC + OD = .. . .
14 Chuang 1. VECTO
Bai 2. Cho hinh binh hanh ABCD v6"i tam 0. Cac khting dinh du·o-i day dung hay sai ?
a) OA - OB = AB; bl CO-OB = BA; ~ -
c) AB - AD = AC; dl AB- AD= BD ; -- ~ ~
e) CD - CO = BD - BO .
Bai 3. Chung minh ding neu AB = CD thi AC = BD .
Bai 4. Cho hinh blnh h~mh ABCD va m9t die'm M tuy y. ~- ~-
Chu·ng minh di.ng : MA .,.. MC = AlB + MD.
Bai 5. Cho hlnh binh hanh ABCD tam 0. Chu·ng minh di.ng : --
a) CO - OB = BA ; b l AB - BC = DB ; - - -
c) DA - DB = OD - OC d) DA - DB + DC = 0 .
Bai 6. Cho hinh binh hanh ABCD. Chu·ng minh ding : DA - DB + DC = 0.
Bai 7. Cho 6 die'm A , B, C , D, E , F. Chu·ng minh rAng:
b ) AB + CD = AD + CB - - --
c) AB - CD = AC - BD.
Bai 8. Cho sau die'm A , B, C, D, E , F. Chung minh rAng:
------- - -AD + ~ +cr= M + M +m = M + W +~.
Bai 9. Chu·ng minh rAng : AB = CD khi va ch:i khi trung die'm cua hai
doc.tn thting AD va BC trung nhau.
"' .... ' ? ,..? ....
Van dtJ2. TINH DO DAI CUA VECTO TONG, VECTO HIE;U
1) PHlidNG PHAP : bien doi vecto Long, vecto hi¢u da cho thanh m(>t vectc>" -7 - >
duy nhat u . Tinh d<) dai cua vecto u . Tu d6 suy ra d<) dai cua vecto tong, vecta hi~ u .
§2 . TONG vA HI~U cuA HAl VECTCi 15
2) Vf Dl) : Cho tam gi;k ABC vuong tai A biet AC =a va AB = 2a. Tinh d<)
clai cua Vl'Cto tong : AB + AC va vccto hi0u AB - i\C.
Theo quy u\c hlnh blnh hanh thl 1\B + 1\C = 1\D vc.ii AD b c1u·ung c:hco
hlnh blnh hanh ABCD. l\Ia goc A vuong nen ABCD L\ hlnh chu nh(lt
.::::> AD = BC. Ap d~mg c1inh li Pi-ta-go trong tam gi;lc vu6ng ABC ta c6 :
BC2 = AB2 + AC2 = 4a 2 + a 2 = 5u 1
.
V;~y : lAB + A.CI = IADI = AD ~ BC =- (/ ?;
Theo quy Ui.c ve hi~u vecto La c6 :
AB - AC = CB .
V<~y: \AB - A.Cj =jeRI= BC = uJ5. D
Hinh 1. 10
3)BAITAP
Bai 10. Cho tam giac deu ABC c;:mh b:mg a. 'l'inh d(> dai cua cac vectu - -- -- - -AB -+ BC va AB - BC .
Bai 11. Cho tam giac ABC vu6ng L<~i A hi[;L AB =a v;\ g6c B = (-)Ou. Tinh d<, --· - -
dai cac vecto AB + AC va J\B - AC.
Bai 12. Cho hlnh vuong ABCD qnh a. Tinh c19 clai cc-l.c vecto :
a) AC - AB; b) AB + AD; c) AB -+ BC.
Bai 13. Cho I ~ + bl = 0. So sanh <19 diti' phLIUng va hu'6ng cua hai vee tO' (/
va b .
Bai 14. Tu giac ABCD Ia hinh gl ne·u AB = DC va lAB\ = \BC\ ?
Bai 15. Cho a, b la hai vectCi kh<i.c 0. Khi n;\o xay ra cti.c ct\ng thCic
cluoi day ?
16 Chuang 1. VECTO -------- - -------
I ? ~ i Van d(J' 3. XAC O!NH Oll~~TH~-~ O~NG THUC VECTO CHO TRUde __j
1) PHlJdNG PHAP : De· xac d~nh die'm M thoa d!'ing thCic vectO' cho tni6'c, ta c6 cac phu'O'ng phap sau :
- > ''' Bien doi dAag thl!c vectO' da cho ve d~ng : AM = u , trong c16 A lc\ c1i ~·m
- >
co d~nh va u la vecto· co d~nh.
-->
== = Lay A lam die m goc, dyng vectO' bi'ing u thi di e·m ng<;m chinh lit c1i e'm
M can dt,/ng.
2) vi Dl) : Cho tam giac ABC. I lay X<ic cljnh di e'm M tho<:l m a n c1i eu ki ¢n :
- - -Ll1A - M /3 + MC = 0.
Giii.i /SJM B C
-----Ta et'> : MA. - MB + MC = 0
<=> MA. - MB = CM
<=:> BA = CM . Hinh t. 11
V(ty M c1u·qc xac dinh bO'i h~ thCic BA = CM => lvl la dinh thu· tu trong hinh binh hanh ABCM.
3) sAr rAP
Bai 16. Cho tam giac ABC. H <:1y xa c dinh di em lH thoa man c1ieu ki$n sau : --- - · AlA - MI3 + lllC = IJC .
Bid 17. Cho tam giac ABC. Hay tim cac di e'm M thoa m <) t trong ca c c1i eu ki ~n sau day :
a) MA - MB = BA c) fMA - CA l = fAC - ABf .
§3. TiCH CUA M(>T SO VOl MQT VECTd 17
, ? - ~ , -
§3. TICH CUA MOT SO VOl MOT VECTO
A. TOM TAT GIAO KHOA
I. PHEP NHAN MQT SO Vdl VECTO
--+ --+ --+ Cho vecto a :to 0 va m9t so thy'c ll :to 0. Tich cua so k vO"i vecto· a , ki
--+ --+ hi~u h. a , chi m9t vecto cung phuang vO"i a va thoa cac tinh chat :
--+ + Cung huO"ng vO"i a neu h > 0 ;
--+ + Nguqc huO"ng vO"i a neu h < 0 ;
--+ ~
+ C6 d9 dai : h. a = /ll/ a
--+ --+ --+ Quy uO"c : k. 0 = 0. a = 0 .
--+ -~
V O"i hai vecto a va b , vO"i m<;>i so thy'c h, l cho truO"c, ta c6 :
-~ ~ -~ ~
i) ll . (a + b ) = ll a + h b
--+ -~ -ii) (h + l ) a = h. a + l. a
--+ ~
iii) h. (l a ) = (ld). a
-~ ~ --+ - ) iv) 1. a = a ; ( - 1). a = - a
Quy tcic trung di~m
I la trung di~m cua AB ~ ~ ~
<=> !A+ IB = 0 ~~ ~
<=> MA + MB =2M!.
(M la m9t diem ba t ld)
2.GIAI TOAN HiNH HOC 10·A
( tinh ph an bo)
( tinh ph an bo)
(tinh ket hqp)
Quy tcic tr<_>ng tam
G la trc;ng tam cua tam giac ABC ~ ~ ~ ~
<=> GA + GB + GC = 0 ~~ ~ ~
<=> MA + MB + MC = 2MG.
(M la m(>t diem ba t ki)
18 Chuong 1. VECTO
II. QUAN H~ GIUA HAl VECTd CUNG PHU'dNG
-~ --+ --} ·-~
Dieu ki~n can va du de' hai vecta a va b cung phuang (v6'i a -:t 0 ) la
ton tq.i so tht,tc h sao cho b = h.~ .
,... .... ,...? , • .? 2. '
Ill. DIEU Klf;:N DE BA DIEM THANG HANG
Ba di~m phan bi~t A , B , C th:ing hang <:::::> ton tai so h -:t 0 : AB = k. A C.
IV. BIEU TH! MOT VECTd THEO HAl VECTd KHONG CUNG PHU'dNG
- } - )
D~nh li : Cho hai vecta khong cung phu·ang a va b . Khi do m9i vecta --+ --+ 0
X deu phan tich dliQ'C IDQt each duy nhat qua ha i vectO' Cl va b , nghia --+ - ) -~
la c6 duy nhat c<'[tp so m va n sao cho : x = m a + n b .
B. PHUONG PHAP GIAI TOAN
, ,.. 2 I'
Van dtJ 1. CHUNG MINH MOT DANG THUC VECTO
1) vi ov VI d1,1 1 : Cho hlnh blnh hanh ABCD.
~- -
Chung minh ding: AB + AC + AD = 2AC .
Giai
Ta c6:
AB + AC + AD = (AB + AD)+ AC = AC + AC = 2AC
(quy ti:ic hl.nh bl.nh h <'mh).
A~----;8
D c Hinh 1.12
VI d1,1 2 : Cho tam giac ABC. Lan luQt lay cac diem M, N, P tren cac do<;~n AB,
BC va CA sao cho :
AM = _:1_ AB ; BN = _:1_ BC ; CP = _:1_ CA . 3 3 3
Chung minh : AN + BP + CM = O.
2.GIAI TOAN HiNH HOC 10·8
§3 . TicH cuA MOT s6 v61 MOT VECTcJ 19
Giai A
Ta c6:
- · 1 --· --- - · 1 --BN = - BC <=> AN - AB = - BC (1 J
3 3
CP = }:_CA <=> BP - BC = l_CA · (2) 3 3 ,
AM = I_ AB <=> CM - C'A = I_ J\.B. (3J 3 3
c B
Hin!J 1. 13
C(lng theo ve ( 1), (2), (3) ta du·qc :
--· - - - - 1 - --/\N 1 BP + CM - (AB + BC + CA) = - (AB + BC + CAl.
3 ~ -~ - - - - - -
VI AB + BC + CA = 0 => AN + BP + CM = 0.
a) ChCtng minh rang : A1A2 + 8182 -1 C1C2 = 3G1G2 .
b) Suy ra m¢t dieu ki$n can va du de hai tam giac tren c6 cung trQng tam.
Gi:ii
a) Ta c6 : · - - --
A.LGL + B1G1 + C1G1 = 0 (vi G1 Ia trQng t{un tam giac A1B1C1);
-- - -~ - -G2A2 + G2B2 + G2C2 = 0 (vl G2 la trQng tam tam giac A2B2C2 ).
Tn l~.li c6 :
A1A2 + B1B2 + C1C2 =
= (A1G1 + G1C2 + G2A2 )+(B1G1 + G1C2 + G2B2 )+(C1G1 + G1G2 + G2C2. )
= 3C1G2• + ( A1G1 + B1G1 + C1G1 ) +( G2A2 + G2B-;_ + G2C2 )
--) ·)
3G1G2 + 0 + 0 = 3G1G2 .
b) Hai tam gi<ic AlBlCl Vtl A'!.B'2C2 co cung trQng tam - - - -~----- -
<=> 0 1 = C2 <=> C 1G2 = 0 <=> A 1A2 + B1B2 + C1C2 = 0 . (do cau a).
20 Chudng 1. VECTO
Bai 1. G9i AM la trung tuye'n cua tam giac ABC va D la trung die'm cua do~n AM. Chung minh riing :
a) 2DA + DB + DC = 0 ; b) 20A + OB + OC = 40D, v6'i 0 la die'm tuy y. ·
Bai 2. G9i M vaN Ian luqt la trung diem cac do~n th<ing AB va CD. Chung minh rAng:
2MN = AC + BD = AD + BC .
Bai 3. Cho tam giac d~u ABC c6 0 la tr9ng tam va M la m(>t die'm tuy y trong tam giac. G9i D, E, F Ian luqt la chan duong vuong g6c h~ tLt M den BC, CA, AB. ChU'ng minh rAng:
~ ~ ~ 3~
MD+ ME+ MF =-MO. 2
Bai 4. Cho tam giac ABC. G9i D , E, F Ian luqt la trung die'm cua BC, CA, AB . Chung minh :
--- ~ AD + BE + CF = 0 .
Bai 5. Cho 4 diem A, B, C, D bat ki. Chung minh rAng: -- -- --- -AB + CD = AD + CB va AB - CD = AC - BD .
Bili 6. G9i E, F Ian luqt la trung die'm cua AB, CD va 0 la trung die'm cua EF. Hay chung minh cac d<ing thuc sau :
- 1(- -) a) EF = '2 AC + BD ;
---- -~ b) OA + OB + OC + OD = 0; -- ~- ~ c) MA + MB + MC +MD = 4MO (v6'i M la m9t diem bat ki).
Bai 7. Cho lye giac ABCDEF. G9i M, N, P, Q, R, S Ian luqt la trung die'm cua cac c~nh AB, BC, CD, DE, EF. Chung minh rAng: hai tam giac
MPR va NQS c6 cung tr9ng tam.