Embed Size (px)
Citation preview
ÖN SÖZ
Sevgili Genç,
Sen sandığından çok daha fazlasısın! Geleceğin mimarı, bir bütünün parçasısın. Bireysel olarak kendini ne kadar
geliştirirsen geleceğe en büyük, en güzel katkıyı sağlamış olacaksın. Bu yolda ilk hedefin; kendini ifade edebilen,
iletişim kurabilen, bilgi ve teknolojiyi hedefleri doğrultusunda kullanabilen bir birey olmak olmalı. Bütün bunları
yaparken insana, düşünceye, ahlaki değerlere ve kültürel mirasa saygılı olmalı ve bu değerleri yaşatmalısın. Bütün
bu beceri ve değerlere sahip olabilmek için yapacağın yegane şey aldığın eğitim ve öğrenimi doğru şekillendirebil-
mek. Bu yolda yazarlarımızın çok boyutlu düşünüp planlayarak hazırladıkları bu kitabın eğitim – öğrenim hayatına
sağlayacağı en küçük katkı bile bizi son derece mutlu edecektir.
Değerli Öğretmenler,
Geleceğimizin teminatı gençlerin yukarıda belirttiğimiz nitelikte bireyler olarak yetişmeleri kuşkusuz önce ai-
lelerinin sonra da sizlerin katkılarıyla gerçekleşecek. Bu kutsal görevde başarınızın sırrı başta insanî değerleriniz
olmak üzere yöntem ve teknikleriniz olacaktır. Bu büyük sorumluluğu gerçekleştirme yolunda elinizdeki bu kaynak
belki çok küçük bir etken olacak ancak küçük adımların büyük yeniliklerin habercisi olduğu düşüncesiyle AYDIN
Yayınları olarak AYDIN Nesiller yetiştirme yolunda daima yanınızda olacağımızı bilmenizi isteriz.
Küçük adımlarınızla büyük değişimlere katkı sağlamanız dileğiyle…
AYDIN YAYINLARI AİLESİ
İÇİNDEKİLER
1. TEMABİREY VE TOPLUM
Sözcükte Anlam ............................................................9Cümlede Anlam ..........................................................19Parçada Anlam ...........................................................25Yazım Kuralları ...........................................................39Noktalama İşaretleri ....................................................41Görsel Okuma ............................................................45Uygulamalar ...............................................................47
2. TEMAMİLLÎ MÜCADELE VE ATATÜRK
Sözcükte Anlam ..........................................................53Cümlede Anlam ..........................................................63Parçada Anlam ...........................................................67Yazım Kuralları ...........................................................83Noktalama İşaretleri ....................................................85Görsel Okuma ............................................................89Uygulamalar ...............................................................91
3. TEMADOĞA VE EVREN
Sözcükte Anlam ..........................................................97Cümlede Anlam ........................................................107Parçada Anlam .........................................................111Yazım Kuralları .........................................................127Noktalama İşaretleri ..................................................129Görsel Okuma ..........................................................133Uygulamalar .............................................................135
4. TEMAMİLLİ KÜLTÜRÜMÜZ
Sözcükte Anlam ........................................................141Söz Sanatları ............................................................147Cümlede Anlam ........................................................149Parçada Anlam .........................................................153Anlatım Biçimleri .......................................................163Ses Bilgisi .................................................................167Yazım Kuralları .........................................................169Noktalama İşaretleri ..................................................171Sözcükte Yapı ..........................................................173Görsel Okuma ..........................................................177Uygulamalar .............................................................179
YARI YIL DEĞERLENDİRME1. Deneme ................................................................1852. Deneme ................................................................1893. Deneme ................................................................193
5. TEMAVATANDAŞLIK
Sözcükte Anlam ........................................................199Söz Sanatları ............................................................203Cümlede Anlam ........................................................205
Parçada Anlam .........................................................209Anlatım Biçimleri .......................................................219Parçada Anlam (Karma) ...........................................223Ses Bilgisi .................................................................225Yazım Kuralları .........................................................227Noktalama İşaretleri ..................................................229Sözcükte Yapı ..........................................................231Görsel Okuma ..........................................................235Uygulamalar .............................................................237
6. TEMASAĞLIK VE SPOR
Sözcükte Anlam ........................................................241Söz Sanatları ............................................................245Cümlede Anlam ........................................................247Parçada Anlam .........................................................249Anlatım Biçimleri .......................................................259Yazım Kuralları .........................................................263Noktalama İşaretleri ..................................................265Sözcükte Yapı ..........................................................269Görsel Okuma ..........................................................277Uygulamalar .............................................................279
7. TEMAERDEMLER
Sözcükte Anlam ........................................................285Söz Sanatları ............................................................289Cümlede Anlam ........................................................291Parçada Anlam .........................................................293Anlatım Biçimleri .......................................................303Yazım Kuralları .........................................................307Noktalama İşaretleri ..................................................309Sözcükte Yapı ..........................................................313Görsel Okuma ..........................................................321Uygulamalar .............................................................323
8. TEMABİLİM VE TEKNOLOJİ
Sözcükte Anlam ........................................................329Söz Sanatları ............................................................333Cümlede Anlam ........................................................335Parçada Anlam (Ana Düşünce, Ana Duygu) ............337Anlatım Biçimleri .......................................................347Yazım Kuralları .........................................................351Noktalama İşaretleri ..................................................353Sözcükte Yapı ..........................................................357Görsel Okuma ..........................................................365Uygulamalar .............................................................367
YIL SONU DEĞERLENDİRME1. Deneme ................................................................3732. Deneme ................................................................3773. Deneme ................................................................381
CEVAP ANAHTARI .................................................385
BİREY VE TOPLUM
1. TEMA
Sözcükte Anlam
Cümlede Anlam
Parçada Anlam
Yazım Kuralları
Noktalama İşaretleri
Görsel Okuma
Birey ve Toplum 9
AY
DIN
YA
YIN
LA
RI
TEST 1 Sözcükte Anlam (Gerçek, Mecaz, Terim)
1. I. Bukadınherkeseköksöktüreceğeben-ziyor.
II. Saçlarıçokserttivezortaranıyordu.
III. Zorluklarlageçmişbirhayatıvardı.
IV. Yaşadıklarındandersalmayıbilmelisin.
Numaralanmışbucümlelerinhangilerin-demecazanlamlısözcükkullanılmıştır?
A)IveII B) IveIV
C)IIveIII D)IIIveIV
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “bul-mak” sözcüğü mecaz anlamda kullanıl-mıştır?
A)Banasuçbulma,böyleolacağıbelliydi.
B)Aradığımkitabı,kütüphanedebuldum.
C)Paramıçantamınöngözündebuldum.
D)Arşimet, suyun kaldırma kuvvetini bul-muştur.
3. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizilisözcüklerden hangisi gerçek anlamıylakullanılmıştır?
A)Dün akşam söylediklerin bana çok do-kundu.
B)Yazarınkuruvezevksizbiranlatımıvar.
C)Elindeki kalın kitabı, bu hafta bitirmesigerekiyormuş.
D)Bilgiyesusamışgençler,heyecanlaeği-timbekliyorlar.
4. I. Bütüngeceşehrindarsokaklarındado-laştım.
II. Elbisesi üzerinde oldukça dar duruyor-du.
III. Banadargünlerimdehepyardımcıoldu.
IV. Evin en dar odası küçük kardeşlerineayrılmıştı.
Numaralanmışbucümlelerinhangisinde“dar”sözcüğümecazanlamıylakullanıl-mıştır?
A)I B) II C)III D)IV
5. Birbilim,sanat,meslekveyabirkonuylail-giliözelvebelirlibirkavramıkarşılayansöz-cüklereterimanlamlısözcükdenir.
Bu açıklamayagöre aşağıdaki cümlele-rin hangisinde terim anlamlı bir sözcükkullanılmamıştır?
A)Nota,müziğinolmazsaolmazıdır.
B)Doğru,ikinoktanınbirleşmesiyleoluşur.
C)Çekim eki, sözcüğün anlamını değiştir-mez.
D)Kitap,insanınenyakındostudur.
6. I. Dağın yemyeşil eteklerinde piknik yap-tık.
II. Bizekarşıtavırlarıgerçektençoksıcak-tı.
III. Makinenin dişlerianidenarızalandı.
IV. Bebek,zordaolsalokmasınıyuttu.
Numaralanmışbucümlelerdekialtıçizi-li sözcüklerdenhangisimecazanlamdakullanılmıştır?
A)I B) II C)III D)IV
47Birey ve Toplum
Birey ve Toplum UYGULAMA - 1Aşağıdaverilensözcükleriayraçiçindeyazılıolananlamlarauygunşekildecümleiçindekul-lanınız.
sert (mecaz anlam):...........................................................
ağır (gerçek anlam):..........................................................
boş (mecaz anlam):...........................................................
baş (gerçek anlam):...........................................................
yumuşak (gerçek anlam):.................................................
tatlı (mecaz anlam):...........................................................
kök (terim anlam):.............................................................
kır (gerçek anlam):............................................................
koku (mecaz anlam):.........................................................
etek (mecaz anlam):...........................................................
2. TEMA
Sözcükte Anlam
Cümlede Anlam
Parçada Anlam
Yazım Kuralları
Noktalama İşaretleri
Görsel Okuma
MİLLÎ MÜCADELE VEATATÜRK
Millî Mücadele ve Atatürk 53
AY
DIN
YA
YIN
LA
RI
TESTSözcükte Anlam (Gerçek, Mecaz, Terim)1
1. “Dokunmak” sözcüğü aşağıdaki cümlele-rin hangisinde mecaz anlamda kullanıl-mıştır?
A)Yatağında uyuyan oğluna sevgiyle do-kundu.
B)Sobayadokunduğuiçinçocuğuneliyan-mıştı.
C)Yemekhanede yediğim yemek midemedokundu.
D)Eldokunmadanyapılanekmeklervarar-tık.
2. I. Annembuhaftasonuperdeleriyineyı-kadı.
II. Dörtperdedenoluşanoyunbizisıkmıştı.
III. Gözüne perde inmişti sanki, olanlarınfarkınavarmıyordu.
“Perde” sözcüğünün cümlelerdeki anlam özellikleri hangi seçenekte doğru sıra-lanmıştır?
A)Terim–Gerçek–Mecaz
B)Gerçek–Terim–Mecaz
C)Mecaz–Gerçek–Terim
D)Gerçek–Mecaz–Terim
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-zili sözcük mecaz anlamıyla kullanılma-mıştır?
A)Evdeneyapacağımıbilmedendolanıyor-dum.
B)Annemin söylediği sözler beni bu seferçokkırdı.
C)Sınıftaki kaba davranışlarıyla dikkatleriçekiyordu.
D)Acıhaberikomşusundanduyankadınyı-kıldı.
4. I. Beşiktaş,maçıkullandığısonpenaltıyla kazandı.
II. Aralarındayıkılmayanköklübirilişkivar-dı.
III. Görselsanatlardersindebuhaftaportre çizdik.
IV. Klasikmüzikdinlemeyiçoğuinsansıkıcıbulur.
Numaralanmış bu cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden hangileri terim anlamlıdır?
A)IveIII B) IIveIV
C)IveIV D)IIveIII
5. Gerçek Anlam
Terim Anlam
Mecaz Anlam
I. Salonunhalısı,koltuklarauymamış.
✗
II. HasanDağı’nıneteklerinde yürüdük.
✗
III. Dişlirakibikarşısındazorlandı.
✗
IV. Çocuğunayağıaraçta yaralanmış.
✗
Numaralanmış bu cümlelerdeki altı çizi-li sözcüklerden hangisinin anlam özelliği yanlış işaretlenmiştir?
A) I B) II C) III D) IV
DOĞA VE EVREN
3. TEMA
Sözcükte Anlam
Cümlede Anlam
Parçada Anlam
Yazım Kuralları
Noktalama İşaretleri
Görsel Okuma
Doğa ve Evren 97
AY
DIN
YA
YIN
LA
RI
TEST1. Şeker için “boş kalori” deniliyor. Çünkü
I şekerrafineedilirkeniçindekiyararlıvitamin
vemineralleryokediliyor.Buyüzdenşeker II
yediğimizde vücudumuzda depolanma-sı gereken enerji, geldiği gibi gidiyor.Doktorlar şeker yerine kuru meyveleri III IV
öneriyor.
Bu parçadaki numaralanmış sözcükler-denhangisimecazanlamdakullanılmış-tır?
A)I B) II C)III D)IV
2. Aşağıdakicümlelerinhangisindealtıçi-zilisözcükhangisigerçekanlamıylakul-lanılmıştır?
A)Birköşeyeoturupetrafındakilerisüzdü.
B)Onu kafamdan sildim, bir daha onunlakonuşmam.
C)Görevlilerhavuzunsuyunudeğiştirdi.
D)Bu olay, cesaretimin kırılmasına sebepoldu.
3. Boşkutuyukapınınönünebıraktı.
Bu cümledeki altı çizili sözcükle ilgiliaşağıdakilerdenhangisidoğrudur?
A)Gerçekanlamdakullanılmıştır.
B)Deyimiçindekullanılmıştır.
C)Mecazanlamdakullanılmıştır.
D)Terimanlamdakullanılmıştır.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “anah-tar” sözcüğü terimanlamdakullanılmış-tır?
A)EvinanahtarınıAyşe’yeverdi.
B)Testlerincevapanahtarınıkaybetmiş.
C)Solanahtarıinceseslerigöstermeyeya-rar.
D)Tümodalarınanahtarlarıondadururdu.
5. Aşağıdakicümlelerinhangisindealtıçi-zili sözcük gerçek anlamda kullanılma-mıştır?
A)Duvaraçaktığımçivininbaşıkırılmıştı.
B) Suçunuçokgeçmedenitirafetti.
C)Bardağınağzındaufaksulekelerivardı.
D)Yaşananlara karşı kör davranmandanbıktım.
6. Aşağıdakilerinhangisinde“sırt”sözcüğümecazanlamdakullanılmıştır?
A)Yıllardıronunsırtındangeçiniyorlardı.
B)Ömer sırtındaki ağrılardan şikayet edi-yordu.
C)Sırtüstüyatıpbirazdinlenmekistedi.
D)AğrıDağı’nınsırtıkayalıklarladoludur.
Sözcükte Anlam (Gerçek, Mecaz, Terim)1
135Doğa ve Evren
Şiirdegeçenaltıçizilisözcüklerinanlamlarınısözlüktenbularakaşağıyayazınız.
Evin yalın hâliİster cüce, ister devCamlarında perde yokBomboş ev.
Evin -i hâli, sabah,Geciktiniz haydi!Uykuların tatlandığı sulardaBırakacaksınız evi.
Evin -e hâli, gün boyu,Ha gayret emektar deve!Sırtınızda yılların yorgunluğuAkşam erkenden eve.
Evin -de hâli, saadet,Isınmaz ocaktaki alevdeSönmüş yıldızlara karşıIşıklar varsa evde.
Evin -den hâli, uzaksınız,Hattâ içinde yaşarkenÂşıkların, ölümlerin omzundaAyrılmak varken evden!
Behçet NECATİGİL
EVİN HÂLLERİ
Doğa ve Evren UYGULAMA - 1
MİLLİ KÜLTÜRÜMÜZ
4. TEMA
Sözcükte Anlam
Söz Sanatları
Cümlede Anlam
Parçada Anlam
Anlatım Biçimleri
Ses Bilgisi
Yazım Kuralları
Noktalama İşaretleri
Sözcükte Yapı
Görsel Okuma
179Milli Kültürümüz
Daha çok şey bilmek içinİleriyi görmek için,Gerçekleri görmek içinDaha çok okumak gerek.
Tembellikten vazgeçelim,Okumayı yol seçelim,Okumak, bilmektir derim,Daha çok okumak gerek.
Bülent Özcan
OKUMAK GEREK
1. Buşiirdealtıçizilisözcüklerdekisesolaylarınıaşağıyayazınız.
İleriyi
Tembellikten
Okumayı
Bilmektir
2. Buşiirinvermekistediğiiletinedir?Açıklayınız.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
3. Sizolsaydınızbuşiirehangibaşlığıkoyardınız?Açıklayınız.
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
Milli Kültürümüz UYGULAMA - 1
YARI YIL DEĞERLENDİRME
1. Deneme
2. Deneme
3. Deneme
Yarı Yıl Değerlendirme 185
AY
DIN
YA
YIN
LA
RI
TEST1. Deneme1
1. ● Tatilegiderkenarabamızyoldakaldı.
● Elindeki testlerden sadece dört tane kal-dı.
● Tamyedisenekardeşiylebuevdekaldı.
● Mahkemeayınonsekizinekaldı.
Bu cümlelerde “kalmak” sözcüğü kaç farklı anlamda kullanılmıştır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
2. Aşağıdaki cümlelerde geçen deyimler-den hangisi “bir işi kolayca yapmak” anla-mında kullanılmıştır?
A) Bu işi de tereyağından kıl çeker gibi hal-letti.
B) Her işini ince eleyip sık dokuyarak yapar-dı.
C) Ahmet bu iş için günlerce kafa patlattı.
D) Hiçbir iş yapmadan yan gelip yatıyordu.
3. I. Kitabında yaşadığı çağın genel özellikle-rini görebiliriz.
II. Toplumdaki her birey düşüncesini kork-madan dile getirebilmeli.
III. Sana vereyim bir öğüt, kendi ununu ken-din öğüt.
IV. Sanatçılara kıymet vermeyen bir toplum ilerleyemez.
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi numa-ralanmış bu cümlelerdeki altı çizili söz-cüklerden birinin eş anlamlısı değildir?
A) Değer B) Fert
C) Nasihat D) Kural
4. Balıklar şüphesiz “Evren sıvıdır.” derler, bi-zim bildiklerimiz de belki o kadar görecelidir.
Bu cümleyle anlatılmak isteneni en iyi özetleyen yargı aşağıdakilerden hangisi-dir?
A) Gerçek her varlık için aynıdır.
B) Baktıklarımızı olduğu gibi değil anladığı-mız gibi görürüz.
C) Nasıl baktığımız değil neye baktığımız önemlidir.
D) Gerçeğe kuşkuyla yaklaşmak bizi ger-çekten uzaklaştırır.
5. I. kitaplar
II. yabanî uluslar
III. yönetilir
IV. dışında
V. tarafından
VI. her ülke
Numaralanmış bu sözcük ve söz öbekle-riyle anlamlı ve kurallı bir cümle oluştu-rulursa sıralama nasıl olur?
A) III, V, II, VI, I, IV
B) VI, II, IV, I, III, V
C) II, IV, VI, I, V, III
D) V, III, I, VI, IV, II
VATANDAŞLIK
5. TEMA
Sözcükte Anlam
Söz Sanatları
Cümlede Anlam
Parçada Anlam
Anlatım Biçimleri
Ses Bilgisi
Yazım Kuralları
Noktalama İşaretleri
Sözcükte Yapı
Görsel Okuma
Vatandaşlık 199
AY
DIN
YA
YIN
LA
RI
TEST1. Çocuğungözleriodanıntavanınıneredeyse
tamamen kaplayanminik, renkli ampullerekilitlenmişti.
“Kilitlenmek” sözcüğü aşağıdakilerin han-gisinde bu cümledeki anlamıyla kullanıl-mıştır?
A)Kapıadamlarınüzerinekilitlenmişti.
B)Kalbininyırtıldığını,çenesininkilitlendiği-nihissetti.
C)Duvarınortasınaasılmıştabloyakilitlen-mişti.
D)Busandıkuzunyıllaröncekilitlenmişti.
2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “gergin” sözcüğü mecaz anlamıyla kullanılmıştır?
A)Gergincildininemlendirmeyeçalıştı.
B)Böylegergindurmanbenihuzursuzedi-yor.
C)Kışınelektriktellerigerginhâlegelir.
D)Gergin yaydan fırlatılan ok hedefi vur-muştu.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanı-lan ikileme cümleye farklı bir anlam ka-zandırmıştır?
A)Onunabuksabuksözlerinetakılma.
B)Abidikgubidikdavranışlardabulunma.
C)Saçma sapan düşünceleri getirme aklı-na.
D)Markettenaburcuburşeyleralma.
4. I. Bir şeyin gerçekleşmesini önleyen se-bep.
II. Bulunduğu düzeyden aşağı inmek, çu-kurlaşmak.
III. Birbütünüoluşturanparçalarınherbiri.
IV. Düşünme,anlamavekavramagücü.
Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin açık-lamasına numaralanmış bu cümlelerde yer verilmemiştir?
A)Akıl B)Bölüm
C)Engel D)Sızmak
5. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizi-li sözcük mecaz anlamda kullanılmıştır?
A)Ateşidüşenhastabirazaçılmıştı.
B)Sahildearkadaşımlabalıklarayemattık.
C)Yaşıtlarınagöreoldukçadinçgörünüyor.
D)Girdiği yeni ortama ısınması çok uzunsürmedi.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “birşeyiyapmayıveeldeetmeyiçokistemek” anla-mına gelen bir deyim kullanılmıştır?
A)Buişiniçindennasılçıkacağız?
B)Çocukkenbenimdeooyuncaklara içimgidiyordu.
C)Zavallıinsanlarsefaletiçindeyaşıyorlar.
D)İçinekapanmış,kimseylegörüşmekiste-miyordu.
Sözcükte Anlam1
SAĞLIK VE SPOR
6. TEMA
Sözcükte Anlam
Söz Sanatları
Cümlede Anlam
Parçada Anlam
Anlatım Biçimleri
Ses Bilgisi
Yazım Kuralları
Noktalama İşaretleri
Sözcükte Yapı
Görsel Okuma
Sağlık ve Spor 241
AY
DIN
YA
YIN
LA
RI
TEST1. Acı bir soğuk, herkesin yüzünü âdeta bıçak
I II III gibi kesiyordu. IV
Bucümledekinumaralanmışsözcükler-denhangileri gerçekanlamıyla kullanıl-mıştır?
A) I ve II B) II ve III
C) III ve IV D) I ve IV
2. ● Yapılanbuhaksızlığınhesabınımutlakasoracağım.
● Anlamadığın konuları öğretmenine sor-malısın.
● Bugünbirçocukgelipsenisordu.
● Yapamadığısoruyubabasınasoracak.
“Sormak”sözcüğüyukarıdakicümlelerdekaçfarklıanlamdakullanılmıştır?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4
3.
irili
IV
yalan yanlış
I
yukarı
V
az
VII
çok
VIII
aşağı
II III
ufaklı
VI
Numaralanmışbukelimelerinhangileriy-leyakınanlamlısözcüklerlekurulaniki-lemeoluşturulabilir?
A) I ve III B) II ve V
C) IV ve VI D) VII ve VIII
4. Deyim Açıklaması
I. Kabak tadı ver-mek
Bıktırmak, tatsız ol-maya başlamak
II. Ödü patlamak Ani bir olay veya du-rum karşısında çok korkmak
III. Hafife almak Küçümsemek
IV. Ağzı kulakları-na varmak
Çok şaşırmak
Bu tabloda numaralanmış deyimlerdenhangisininaçıklamasıyanlışverilmiştir?
A) I B) II C) III D) IV
5. “Ayak” sözcüğü aşağıdaki cümlelerinhangisindemecaz anlamda kullanılmış-tır?
A) Aldığımız masanın bir ayağı kısa çıktı.
B) Kasanın şifresini bilmiyorum diye ayak yapıyor.
C) Köprünün ayakları bu yıl tekrar onarılmış.
D) Maçta ayağı kırılan sporcu hastaneye kaldırıldı.
6. Teyzem ağzı sıkı biridir, olanları ona her şe-yiyle anlatabilirsin.
Bucümledekialtıçizilideyimyerineaşa-ğıdakilerden hangisinin getirilmesi uy-gunolur?
A) sır saklayabilen B) anlayışlı
C) az konuşan D) geveze
Sözcükte Anlam1
ERDEMLER
7. TEMA
Sözcükte Anlam
Söz Sanatları
Cümlede Anlam
Parçada Anlam
Anlatım Biçimleri
Yazım Kuralları
Noktalama İşaretleri
Sözcükte Yapı
Görsel Okuma
Erdemler 285
AY
DIN
YA
YIN
LA
RI
TEST1. Kolay bir hayat, sıkı bir uğraş gerektirir.
Bu cümledeki altı çizili sözcüğün cüm-leye kazandırdığı anlam aşağıdakilerinhangisindevardır?
A) Belinde sıkı bir kemer vardı.
B) Ahmet Bey, eli sıkı birine benziyordu.
C) Bu soğuk günlerde sıkı giyinmeliyiz.
D) Sıkı bir disiplinle çalışırsa başarılı olur.
2. Bizi annemin arkadaşı Oya karşıladı. Onu ilk görüşüm olduğu hâlde hemen ona kanım kaynadı. Oya teyzenin evini de çok beğen-dim. Büyüyünce ben de böyle bir evde ya-şamak isterim.
Buparçadakialtıçiziliifadenincümleyekazandırdığıanlamaşağıdakilerdenhan-gisidir?
A) Acı ve üzüntüsünü kimseye söyleyeme-mek
B) İçinden sevgi taşıp gelmek
C) Gözünden sağlık ve güç fışkırmak
D) Kan renginde kırmızı, çok kırmızı olmak
3. Televizyon yayını aniden kesildi.
Bu cümledeki altı çizili sözcüğün cüm-leye kazandırdığı anlam aşağıdakilerinhangisindevardır?
A) Rüzgâr kesilmişti ancak yağmur yağma-ya devam ediyordu.
B) Zavallı çocuk yemeden içmeden kesildi.
C) Tam ümidimiz kesilmişti ki o haber geldi.
D) Şehrin elektriği kesilmiş, her yer karanlı-ğa bürünmüştü.
4. Aşağıdakicümlelerinhangisindeikilemekullanılmamıştır?
A) Genç kız etrafına tuhaf tuhaf bakıyordu.
B) Kendisi gizli saklı işler yapmaya bayılır.
C) Küçük kız, ılık sütü lıkır lıkır içmişti.
D) Güpegündüz evlerine hırsız girmiş.
5. Ben öğrenciyken müdürün odasına çağrıl-mak, bir yaramazlık yaptığın anlamına ge-lirdi. O gün müdürümüzün beni görmek is-tediğini duyunca ödüm koptu, ne yaramaz-lık yapmıştım acaba? Çekinerek girdim oda-sına. Sınıf öğretmenim Gülşen Hanım da içerideydi, bana gülümseyerek bakıyorlardı. Yüz ifadelerini görünce biraz rahatladım. Yi-ne de yüreğim gümbür gümbür çarpıyordu.
Bu parça için aşağıdakilerden hangisisöylenemez?
A) Yansıma sözcüklerin tekrarıyla oluşan ikileme kullanılmıştır.
B) Ani bir olay sebebiyle çok korkmak duru-munu yansıtan deyim vardır.
C) “Çarpmak” sözcüğü terim anlamda kulla-nılmıştır.
D) Gerçek anlamlı sözcüklere yer verilmiştir.
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “el” sözcüğü “sahip olunan şeyler”anlamındakullanılmıştır?
A) Elini yanlışlıkla sıcak tencereye değdir-mişti.
B) Elimde olan tüm parayı ortak olduğumuz bu işe yatırdım.
C) Artık çok yaşlanmış, elden ayaktan düş-müştü.
D) Sen de artık sorumluluklarını bilmeli, eli-ni taşın altına koymalısın.
Sözcükte Anlam1
323Erdemler
Çobanın biri, keçilerini otlağa götürmüş. Birde bakmış-ki hayvanlarının arasına yaban keçileri karışmış. Hiç sesini çıkarma-
mış. Akşamolunca hepsini alıp ağıla götürmüş. Ertesi gün hava, rüzgârlı, fırtınalı olduğu için tüm hayvanlarını içeride beslemek zorun da kalmış, dı-şarı çıkaramamış.
Çoban, kendi keçilerine birer tutam ot vermiş. “Ölmesinler yeter.” diye düşünmüş. Yaban keçilerine ise kendine bağlanıp kaçmasınlar diye daha çok ot vermiş, onları iyice beslemiş.
Fırtına geçip hava düzeldikden sonra hepsini alıp çayıra çıkarmış. Yaban keçileri dağı görünce yerlerinde duramayıp dağa doğru kaçmış-lar. Çoban:
— Ben size o kadar iyi bakayım, siz beni bırakıp dağa kaçın, öylemi? Ne kadarda nankörmüşsünüz ha! deyince keçiler dönüp:
— Bizde senden onun için kaçdık. Bizi daha dün buldun, kaç yıllık keçi-lerinden daha iyi baktın. Ya yarın başkasını, daha yenisini bulursan
bizi bırakıp onun yüzüne bakarsan, demişler.
Erdemler UYGULAMA - 1Aşağıdakisorularımetnegörecevaplayınız.
a) Metne uygun bir başlık yazınız. Neden bu başlığı seçtiğinizi açıklayınız.
BİLİM VE TEKNOLOJİ
8. TEMA
Sözcükte Anlam
Söz Sanatları
Cümlede Anlam
Parçada Anlam
Anlatım Biçimleri
Ses Bilgisi
Yazım Kuralları
Noktalama İşaretleri
Sözcükte Yapı
Görsel Okuma
Bilim ve Tek noloji 329
AY
DIN
YA
YIN
LA
RI
TEST1. “Basamak” sözcüğü aşağıdaki cümlele-
rin hangisinde terim anlamda kullanıl-mıştır?
A)Yüzlerbasamağındakisayıyısöylemesi-niistedi.
B)Başarıyagidenherbirbasamaktayalnız-dı.
C)Bilgiyarışmasınındördüncübasamağın-daelenmiş.
D)İşindebasamakbasamakilerleyerekbu-günkükonumunaulaştı.
2. Açıkçası yaptığın çalışmaların etkileyici biryönübulunmuyor.
Aşağıdakilerin hangisinde bu cümlede-ki altı çizili sözcüğün cümleye kattığı an-lam vardır?
A)Doğruyusöylemekgerekirsesongünler-deonugörmekistemiyorum.
B)Aralarındakitartışmayıhepimizeaçıkse-çikanlattı.
C)ÜstükapalıbirbiçimdeAli’denşikâyetçiolduğunuifadeediyor.
D)Bizipeksevmediğinigözündenanlamakzordeğildi.
3. “Çamaşırcıkadın,kendineyapılanmuame-ledenyılmıştıartık.” cümlesindeki altı çizi-li sözcüğün cümleye kattığı anlam aşağı-dakilerin hangisinde vardır?
A)Tüm yıl çabaladı ancak sınavı geçmeyibaşaramadı.
B)Hersabaherkenuyanmaktanbıktım!
C)Arkadaşlarıtarafındanpeksevilmiyordu.
D)AdemileRızatarlanınekimikonusundaanlaşamadılar.
4. I. Matematik dersinde köklü sayıları işle-dik.
II. Akarsuyundebisiilkbahardaçokartıyor.
III. Sayınınyüzlerbasamağında “sıfır” var-dı.
IV. Cümledekiedatıbulmamıistedi.
Bu cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisi terim anlamda kullanılmamıştır?
A) I B) II C) III D) IV
5. I. Çocuklarınkitapseçimigelişigüzelyapı-lamaz.
II. Saçmasapansözlerleherkesinkafasınıkarıştırdı.
III. Evlerindeki eşyalar rastgele yerleştiril-mişti.
IV. Öğretmenimizikonuyaayrıntılıbirşekil-deanlattı.
V. Çocuğun abuk sabuk davranışları her-kesibıktırdı.
Numaralanmış bu cümlelerdeki altı çizili sözcükler anlam bakımından ikişerli eş-leştirildiğinde hangisi dışta kalır?
A) II B) III C) IV D) V
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çi-zili sözcük “sadece” anlamında kullanıl-mamıştır?
A)KocasınıftasoruyuyalnızYiğityapabildi.
B)Araba fiyatları düştü ne var ki arabalar artıksatılmıyor.
C)Bukarmaşıkişiancakannemyolunako-yabilir.
D)Yılsonugösterisinetekogelememişti.
Sözcükte Anlam1
YIL SONU DEĞERLENDİRME
1. Deneme
2. Deneme
3. Deneme
Yıl Sonu Değerlendirme 373
AY
DIN
YA
YIN
LA
RI
TEST1. Aşağıdakicümlelerinhangisindealtıçi-
zilisözcüksesteş(eşsesli)sözcüğeör-nektir?
A)Yazaylarındaçokerkenuyanmıyorlardı.
B)Sokaktantekbirsesbileçıkmazoldu.
C)Ekmeklerihemendilvemasayagetir.
D)Doktorbolbolsuiçmemiziöneriyor.
2. I. Adamıncebindenel çabukluğuylacüz-danınıalmış.
II. Babamınişleribuaralartıkırındagidiyor.
III. Sokaktaiğneatsanyeredüşmüyordu.
IV. Buişiancakelayakçekilinceyapabilir-siniz.
Numaralanmışbucümlelerinhangisinde“ortalıkta kimse kalmamak, ıssızlaşıp ses-sizleşmek”anlamındabirdeyimkullanıl-mıştır?
A) I B) II C) III D) IV
3. Aşağıdakicümlelerinhangisinesnelan-latımlıdır?
A)Okullarınerkenkapanmasıbeniçokmut-luetti.
B)Okuduğumkitabınsonbölümüyirmisay-faydı.
C)Giydiği rengârenk elbiseyle çok sevimligörünüyor.
D)Türkiye’ninengüzelsahiliburasıdırben-ce.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “soğu-mak”sözcüğü “birineveyabirşeyeduyu-lansevgive ilgininkalmaması”anlamındakullanılmıştır?
A)Havalarsoğuyuncadışarıyadahaazçı-karolduk.
B)Kombiyi kapattıktan hemen sonra eviniçisoğudu.
C)Makine bugün çok çalıştı, soğumasınıbekleyelim.
D)Yaptığıküçükkurnazlıklaryüzündenher-kesondansoğudu.
5. Devletin;hastaneaçmak,belediyeotobüsüalmak, bu hastanelerde çalışan doktorlaraotobüslerisürenşoförleremaaşvermekvebunungibibirçokhizmetvefaaliyetigerçek-leştirebilmekiçinparayaihtiyacıvardır.Dev-let,buparayıvergialaraktoplar.Kişilerör-neğinkendiözelarabalarıolduğuiçinbele-diye otobüsüne binmediklerini bu nedenlevergi ödemek istemediklerini söyleyemez-ler.Çünküarabasınınüstündesürdüğüyoldadevletinhizmetidir.
Buparçayakonulabilecekenuygunbaş-lıkaşağıdakilerdenhangisidir?
A)Devletİşleri
B)VergiNiçinÖdenir?
C)DevletveToplumİlişkisi
D)VergiTürleriNelerdir?
1. Deneme1
